0

jaargang 15 • nummer 1 • februari 2019 De succesfactoren van Saffier Yachts Alufleet verrast met Speedlounger 8500 Deelname aan America’s Cup biedt Nederland BV kansen

Epifanes PU Speedcoat Epifanes PU Speedcoat is een hoogwaardige professionele poly-urethane vernis met optimale spray performance. • Optimaal vloeiend vermogen • Snelle nat-in-nat verwerking na 60-90 minuten • Volledige UV bescherming bereikt bij 3 lagen • Uitstekend verspuitbaar met HVLP en RP • Maximale langdurige UV bescherming • In 3 kg. in hoogglans en zijdeglans • Polijstbaar na 7 dagen Epifanes Yacht Coatings info@epifanes.nl UV bescherming in slechts 4 uur

INHOUDSOPGAVE 26 RENÉ VAN DER VELDEN is een ontwerper met een lange staat van dienst en een reeks succesvolle designs. “Dit vak bestaat vooral uit goed luisteren. Je moet precies aan de weet komen wat een klant wil. Het is een kwestie van het vertalen van iemands wensen, terwijl hij die zelf niet altijd voor de volle honderd procent kent.” 35 SAFFIER YACHTS van Dennis en Dean Hennevanger heeft een nokvol orderboek. Het succes kwam in 2009 in een stroomversnelling met de uitverkiezing tot Europese boot van het jaar. “We grijpen elke kans, hoe klein ook”, verklaart Dennis, “het steeds meer weer opbrengen om klaar te staan hoort bij goed ondernemerschap.” 42 ALUFLEET bestaat 60 jaar en blijft bij de tijd. Directeur/eigenaar Martin de Kloet lanceerde de aluminium daysailer Speedlounger 8500 op Boot Düsseldorf: “Dit is echt vernieuwend. De watersport staat stil, we borduren te veel voort op bestaande modellen. Zeilers gaan niet meer een heel weekend weg, maar zeilen liever een paar uur, om daarna lekker te ontspannen aan boord.” Artist’s impression van de Nederlandse AC75 waarmee de strijd wordt aangegaan om de America’s Cup. De met foils uitgeruste boten gaan ‘vliegen’. Het is aan de Nederlandse jachtbouwindustrie en het bedrijfsleven om hier een succes van te maken. De aanmelding is geaccepteerd en de Nederlandse organisatie is in de steigers gezet. De tijd dringt, want in 2020 moet er al voor de kust van Scheveningen een kwalificatiewedstrijd worden gezeild. Lees verder op pagina 4 9 Stichting 100% eigenaar HISWA te water Winkelen op HISWA Amsterdam Boat Show 10 E-Hybrid 36: Modern kajuitjacht met elektrische hoofdmotor 12 VERFNIEUWS: Hempel steunt World Sailing Jotun: ook voor superjachten Startup challenge van AkzoNobel RIVM-rapport met overzicht antifoulings De Groot Jachtschilders in Awlgrip-zonnetje Richtlijnen ICOMIA voor coatings superjachten 17 Kort Nieuws 23 Pieter Timmers, Forward Management: Een syndroom zo oud als de mensheid 25 De Vries bouwt tweede ‘kathedraal’ in Makkum 30 Terugblik op Boot Düsseldorf: een mooi verjaardagsfeestje 39 NJI NIEUWS: Handelsregistratie snelle boten heroverwogen Brexit en de CE op importboten uit VK OOM brengt scheeps- en jachtbouwsector in kaart 40 Bedrijvenindex en colofon 46 NIEUWS VAN NEDERLANDSE JACHTWERVEN: Amels, KM Yachtbuilders, Deep Water Yachts, Hoora Watersport, Domani, Moonen, Rapsody, Royal Huisman, Feadship, Damen, Edorado, Heesen, Super Lauwersmeer 3 Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Door Laurens van Zijp Ontwikkelingen moeten op eigen bodem plaatsvinden Nederlandse uitdager America’s Cup De Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging uit Muiden (anno 1847) en Koninklijke Roei- en Zeilvereeniging De Maas uit Rotterdam (anno 1851) hebben het verdedigende Royal New Zealand Yacht Squadron uitgedaagd om de prestigieuze America’s Cup. De 36e finale van de uit 1851 stammende cupstrijd is in maart 2021. 4 De Nieuw-Zeelanders hebben met hun Emirates Team New Zealand de Nederlandse uitdaging geaccepteerd; het inschrijfgeld is betaald. Daarmee is een ambitieus project in gang gezet. Er wordt een Nederlands AC-team geformeerd, met de bekende wedstrijdzeiler Simeon Tienpont als schipper. Peter van Niekerk is teammanager en Dirk Kramers leidt het ontwerpteam. Thuisbasis wordt Scheveningen, in de voormalige accommodatie van het opgeheven VORteam AkzoNobel. Carolijn Brouwer is aangetrokken als stuurvrouw. Brouwer, die zich in 2007 tot Belg liet naturaliseren om in 20087 deel te kunnen nemen aan de Olympische Spelen in de Tornado-klasse, heeft een indrukwekkende staat van dienst met zeilen. Haar laatste succes was de Volvo Ocean Race 2017/2018, waarin ze met het Dongfeng Race Team de overwinning behaalde. Brouwer gaat samen met teammanager Van Niekerk de zeilers selecteren voor het 11-koppige team. Alhoewel wordt gekoerst op een Nederlands team, is het volgens Van Niekerk niet ondenkbaar dat er vanwege de tijdsdruk ook buitenlandse zeilers worden aangetrokken. Druk Er zit druk op het project. De selecties beginnen namelijk al in oktober 2019 met wedstrijden om de Prada Cup. Nederland moet het opnemen tegen vijf andere uitdagers: Luna Rossa (Italië), American Magic (VS), INEOS Team UK (GrootBrittannië), Malta Altus Challenge (Malta) en Stars & Stripes Team (VS). De winnaar van deze selecties wordt uiteindelijk de uitdager die het tegen de NieuwZeelanders zal opnemen. Gezeild wordt er met de nieuwe AC75, een bijzonder ontwerp voorzien van opklapbare foil-zwaarden. Die hebben iets weg van kameleon- of hagedispoten. De associatie met de Nederlandse naam Salamander voor de wedstrijdboot is er in elk geval. Dát was tevens de naam van het eigen schip van zeeheld Michiel de Ruijter, waarmee hij zeven jaar voer als zelfstandige kapitein-koopman, vooral op West-Indië en Noord-Afrika. Behalve de naam zal de hele uitstraling van het syndicaat refereren aan Hollands Glorie, inclusief gestileerde leeuw en de kleur oranje. Het tijdschema: in augustus 2019 begint de bouw van de AC75, in november 2019 gaat de testboot ‘Gekko’ te water, in maart 2020 gaat de AC75 ‘Salamander’ te water en in juni 2020 worden de America’s Cup World Series gevaren in Scheveningen. Eigen bodem Het AC 75-reglement biedt grote perspectieven voor Nederlandse deelname. De verdediger heeft bepaald in welk type wedstrijdschip gezeild wordt. Daar waar voorheen oneindig getest kon worden, is nu een beperking beschreven. Tevens worden de exacte specificaties van een aantal delen van de boot geleverd door de organisatie in een basis-ontwerppakket. Dat scheelt tijd en kosten. Bovendien moeten ontwikkelingen op eigen bodem plaatsvinden en moet er minimaal 180 dagen per jaar in Nederland worden getest en getraind. In een document van 65 pagina’s, de AC75 Class Rule, wordt tot in het kleinste detail omschreven aan welke eisen de componenten en de bouw moeten voldoen. Technische kennis en diverse onderzoekslijnen zijn de bouwstenen van dit Nederlandse syndicaat. De America’s Cup wordt vanaf meet af aan gebruikt als proeftuin voor innovaties. Alle hoogwaardige kennis en ervaring voor een dergelijk geavanceerd jacht is in Nederland aanwezig. Het project zal goed zijn voor de BV Nederland, zo is de achterliggende gedachte, en omdat het goed zichtbaar zal zijn heeft het grote promotionele waarde. Het gaat dus om veel meer dan het winnen van een wedstrijd. De financiering van het ambitieuze project is nog niet rond. In voorgaande America’s Cups bedroegen de kosten per team ruim boven de 100 miljoen dollar. www.americascup.com Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Strategisch adviseur Frank van den Wall Bake: ‘Dit project is een businesspropositie’ Frank van den Wall Bake (74) maakte met zijn bureau Trefpunt van weleer naam als expert op het gebied van sportsponsoring en -marketing. Hij initieerde bijvoorbeeld de internationale Spa Regatta en bedacht het concept van het Holland Heineken House. Tegenwoordig is hij tevens bestuurslid van het Watersportverbond. Bij de Nederlandse America’s Cup-campagne is hij betrokken als strategisch adviseur. Frank van den Wall Bake: ‘America’s Cup is een middel om de BV Nederland neer te zetten als maritiem centrum.’ Foto: Laurens van Zijp Van den Wall Bake: “De America’s Cup is vandaag de dag veel meer dan zeilen alleen; door de foils komt het in de buurt van vliegen. Naast hydrodynamica speelt aerodynamica ook een rol, dus is er specifieke kennis en kunde nodig. We praten over een project dat tientallen miljoenen vergt en dat is alleen op te brengen als je een collectief lichaam achter het project bouwt. Met een collectief bedrijfsleven, een collectief van kennisinstituten en een collectieve zeilerscommunity vanuit het Watersportverbond. Het zijn allemaal puzzelstukjes die in elkaar moeten passen.” “Dit is ook geen sponsorpropositie, maar een businesspropositie”, aldus Van den Wall Bake. “De bedrijven in de Nederlandse maritieme industrie, die zich normaal gesproken opstellen als concurrenten, Historie America’s Cup Sinds 1851 wordt om de America’s Cup gestreden. Het is daarmee de oudste internationale sportwedstrijd ter wereld. Juwelier Garrard uit Londen vervaardigde de sterling zilveren wisselbeker, ook wel ‘Auld Mug’ genoemd, in 1848. Alle namen van winnaars sinds het begin staan erin gegraveerd. Daartoe is de voet van de oorspronkelijk 68 cm hoge beker twee keer verhoogd. De naam dankt de wedstrijd aan het zeiljacht ‘America’, een schoener van 31 meter, die de eerste race won. Sportieve verliezer De Schotse theemagnaat Sir Thomas Lipton was net als de Amerikaanse multimiljonair Harold Stirling ‘Mike’ Vanderbilt bezeten van zeilen. Lipton was al sinds 1899 druk in de weer om de America’s Cup weer in Britse handen te krijgen. In 1929, nadat hij al vier keer de prestigieuze zeilwedstrijd had verloren, liet de bejaarde Lipton een zeiljacht bouwen van de nieuwe J-klasse. Maar helaas, in 1930 slaagde hij er voor de vijfde keer niet in om de felbegeerde zilveren wisselbeker te veroveren. Een groep rijke Amerikanen onder aanvoering van Vanderbilt had voor de strijd tegen Lipton veel geld gestoken in nieuwe technologie en dat wierp vruchten af. Een jaar later overleed Lipton op 80-jarige leeftijd. Hij maakte ondanks zijn verlies altijd veel indruk met zijn sportieve houding. In 1937 werd voorlopig voor het laatst om de America’s Cup gestreden, die Vanderbilt opnieuw won. Pas in 1956 ging de strijd om de America’s Cup weer van start volgens de Twelve Meter Rule, omdat niemand zich de peperdure J-klassers kon permitteren. Na een langdurige juridische strijd over de spelregels werd er in 2013 opnieuw (voor de 34ste keer) om de America’s Cup gestreden, met de AC72 Rule. moeten een samenwerkingsverband vormen, de handen ineenslaan en zich als collectief presenteren. De kennis en kunde die wij hebben is ongeëvenaard.” Maritieme promotie Van den Wall Bake ziet de America’s Cup niet als doel. “Het is een middel om de BV Nederland neer te zetten als hét maritieme centrum van de wereld. We kunnen het collectief gebruiken om geld bij elkaar te krijgen. Voor de zeilers is het winnen van de Cup trouwens wel een doel, maar dat mag duidelijk zijn.” Om het America’s Cup syndicaat te realiseren wordt een governance-structuur opgebouwd. Er komt een ANBI-stichting met een brede vertegenwoordiging van betrokken bedrijven, organisaties en particulieren. Een nog te benoemen CEO krijgt de opdracht de inkomsten en uitgaven te bewaken. Onder het management vallen drie takken: R&D, Operational en Event. Deloitte zet deze structuur op en voert tevens een onderzoek uit (Economic & Societal Impact Study) naar de effecten van de Nederlandse America’s Cup campagne. Vleugelkiel De America’s Cup van 1983, die werd gewonnen door een Australisch team van de Royal Perth Yacht Club, heeft een cruciale Nederlandse inbreng gehad. Het was een historische overwinning voor het eerst in 132 jaar ging de cup naar een nietAmerikaanse winnaar. De zilveren wisselbeker ‘Auld Mug’. Foto Richard Hodder / Emirates Team New Zealand Het geheime wapen van de 12 meter lange Australia II was de vleugelkiel. De Australische jachtontwerper Ben Lexcen beweerde altijd dat hij de uitvinder is, maar dr.ir. Piet van Oossanen, die destijds voor het MARIN werkte, heeft in 2009 geclaimd dat hij met een Nederlands team samen met zijn collega Joop Slooff van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium hiervoor verantwoordelijk was. Van Oossanen begon in 1992 voor zichzelf en heeft belangrijke ontwikkelingen als de Fast Displacement Hull Form en de Hull Vane op zijn naam staan. 5 Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

De werking van de foils. Het ‘clubhuis’ van het voormalige VOR-team AkzoNobel in Scheveningen, naast het Watersportverbond. 6 Traditiegetrouw dagen jachtclubs de verdediger uit; de wimpels van Koninklijke Muiden (l) en van De Maas Rotterdam symboliseren de nauwe samenwerking. Nederlander Dirk Kramers, woonachtig in de VS, is als ontwerper al sinds 1977 op allerlei manieren bij de America’s Cup betrokken, waarvan zeven keer met de winnende boot. In 2013 werd hij de hoofdontwerper van het Oracle team, dat twee keer won. Schipper Simeon Tienpont, die twee maal deel uitmaakte van een winnend ACteam, is laaiend enthousiast. “Ik denk dat nog niet iedereen in de gaten heeft hoe groot dit evenement is en wat dit oplevert voor Nederland!” Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

De Nederlandse AC75, met foil-zwaarden, krijgt een nationale uitstraling. Technische gegevens AC75 Lengte over alles: 26,20 m. Lengte waterlijn: 22,86 m. Breedte: 5,40 m. Breedte met foils: 15 meter Maximum diepgang: 5,00 m. Gewicht: 7 ton De bemanning bestaat een stuurman, vleugelzeiltrimmer, foiltrimmer en 8 grinders. Bijzonderheid: de monohull heeft twee kantelbare kielen met foils, die 1200 tot 1500 kilo per stuk wegen, en een T-profiel roer. De kiel die niet wordt gebruikt, wordt omhoog geklapt. Het hydraulisch systeem wordt aangedreven door menskracht. De boot is zelfrichtend als hij onverhoopt omslaat. 7 Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Tekst en foto Rens Groenendijk Stichting 100% eigenaar HISWA te water De HISWA Vereniging heeft haar minderheidsaandeel in HMM Exhibitions BV overgedragen aan de Stichting tot Bevordering van de Waterrecreatie in Nederland. Deze stichting is nu 100% aandeelhouder van de BV die de HISWA te water organiseert. De HISWA te water in Lelystad maakt een nieuwe start vanuit een kantoorlocatie in de Bataviahaven. De aandelenverkoop heeft vlak voor de jaarwisseling plaatsgevonden. In 2013 verkocht HISWA Vereniging reeds de meerderheid van haar aandelen in de HISWA te water aan de Stichting tot Bevordering van de Waterrecreatie in Nederland. In dat jaar verhuisde het HISWA-kantoor van Driebergen naar Amsterdam, naar een pand bij de Amsterdam Marina op het voormalige NDSM-terrein, dat na vijf jaar dus al weer verlaten zal worden. De aandelenverkoop is in lijn met de afspraken die het algemeen bestuur maakte met de leden om het risico voor de vereniging te beperken en om het eigen vermogen van de vereniging te versterken. De vereniging geeft nu als merkeigenaar voor een vast bedrag het HISWA-merk in licentie aan de BV. Geen risico’s Het algemeen bestuur van HISWA vindt het van belang dat de commerciële activiteiten van HMM Exhibitions BV geen effect meer hebben op de exploitatie van de vereniging. “We willen geen risico’s lopen, maar dat impliceert natuurlijk ook dat we geen dividend of winstuitkeringen ontvangen in de toekomst. De winst wordt opgebracht door exposanten en die moeten worden gebruikt voor vernieuwing van het evenement zelf”, aldus Peter Brussel, algemeen voorzitter van HISWA Vereniging. Exposanten die niet zijn aangesloten bij HISWA Vereniging betalen indirect mee aan het gebruik van het merk HISWA. Brussel: “Het merk is in eigendom van de vereniging. De HISWA-leden krijgen korting en de niet aangesloten exposanten profiteren van dit marketingvoordeel. Dat rechtvaardigt een bijdrage voor het merk aan de vereniging”. Fusieproces In een persbericht zegt de HISWA Vereniging dat nu met een schone balans het fusieproces met Recron verder ingevuld kan worden. Die fusie krijgt op 1 januari 2020 zijn beslag. Daardoor ontstaat een nieuwe ondernemersorganisatie voor watersport en vrije tijd. Geert Dijks, directeur van HISWA Vereniging, vertelde Jachtbouw Nederland tijdens Boot Düsseldorf dat naarstig wordt gezocht naar een kantoor in de regio Amersfoort waarin beide organisaties gehuisvest kunnen worden. Recron houdt momenteel nog kantoor in Zeist. Ook zal het bladenportfolio van beide organisaties onder de loep worden genomen, aldus Dijks. Een gezamenlijke website is al in de lucht onder de naam www.hiswarecron.nl. Fusieperikelen Praktische problemen zijn er ook door de fusie van HISWA en Recron. Zo hebben beide organisaties een eigen contributieregeling. Bij Recron is dat gebaseerd op omzet, bij HISWA op de omvang van het bedrijf op basis van aantal werkzame personen. Ook de startcontributie en maximale contributie liggen ver uiteen. Daarom is besloten de eerste periode na de fusie de contributieregeling, grondslag en hoogte niet te veranderen. Er wordt wel een regeling ontwikkeld voor bedrijven die nu zowel van Recron als HISWA lid zijn. Shoppen op HISWA Amsterdam Boat Show De HISWA Amsterdam Boat Show, die van 6-10 maart wordt gehouden, biedt bezoekers nog meer gelegenheid dan voorheen om direct aankopen te doen. In het winkelcentrum HISWA Shop – dat een stuk groter is dan voorgaande jaren – zijn allerlei watersportspullen te vinden. Op de HISWA Veiling gaan meerdere keren per dag producten onder de hamer. Nieuw is op de vrijdagavond de HISWA Shopping Night, met aanbiedingen en speciale shopping activiteiten. De beursorganisatie RAI Amsterdam heeft op 50.000 vierkante meter exposanten met vele tientallen kleine boten, met een nieuwe zeil- en motorbootsteiger. Er is een breed programma samengesteld met demonstraties, workshops en presentaties. Studenten en young professionals kunnen in gesprek met de maritieme-/watersportindustrie over o.a. innovatie, duurzaamheid en ondernemerschap. De jeugd t/m 16 jaar heeft gratis entree en kan een diversiteit aan (water)sporten uitproberen in de HISWA Sport Xperience. Bij het InnovationLAB zijn nieuwe ontwikkelingen, ideeën en trends te zien. Startup bedrijven in de watersport krijgen hier een podium en ook de nominaties voor HISWA Product van het Jaar en het HISWA Hebbeding verkiezing zijn er te zien. In de HISWA Haven achter de RAI liggen boten waarmee proefvaarten gemaakt kunnen worden. Op het Mainstage in Hal 6 worden o.a. tips gegeven voor koken aan boord en vertellen Volvo Ocean Race-zeiler Gerd-Jan Poortman en wereldreiziger Max van Keulen verhalen. www.hiswarai.nl Op de beurs is een steeds groter aanbod van sloepen en tenders te vinden. 9 Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

De E-Hybrid 36 heeft een waaierende steven, veel flare in de flanken en rondingen in het achterschip, met geïntegreerd zwemplateau. Technische specificaties Lengte over alles: 11,40 m. Breedte: 3,66 m. Diepgang: 0,85 m. E-Hybrid 36: overstap naar duurzaam varen 10 Modern kajuitjacht met elektrische hoofdmotor Het roer moet om, vindt jachtarchitect Ronald Hagenaar. We moeten kiezen voor elektrische aandrijving boven diesel, óók in schepen groter dan open sloepen. Hij voegde de daad bij het woord en heeft een 36 voets kajuitjacht ontworpen, met een elektromotor als hoofdvoortstuwing. De E-Hybrid 36 is binnenkort klaar om gebouwd te worden. Een paar jaar geleden was jachtarchitect Ronald Hagenaar druk doende zijn huis te isoleren en te verduurzamen. In die periode kreeg hij een tijdschrift onder ogen over hybride en elektrische voortstuwing. Hagenaar: “Toen viel bij mij het kwartje en ik vroeg mij af waarom ik wel mijn huis groener maakte, maar in mijn werk daarmee niet bezig was.” Vanaf dat moment begon hij te werken aan het E-Hybrid 36 project. Een modern motorjacht van 11,40 meter lengte met een elektrische hoofdaandrijving, en eventueel een diesel-ondersteuning. Hagenaar: “Het is inmiddels iedereen wel duidelijk dat fossiele brandstoffen eindig zijn. Niet voor niets zetten verscheidene autofabrikanten al in op elektrisch rijden en nemen ze afscheid van de diesel. In de watersport raakt de elektrische voortstuwing meer en meer geaccepteerd in kleinere schepen als sloepen. Maar voor grotere schepen wordt nog altijd gekozen voor een diesel. Blijkbaar is de drempel nog te hoog om daar ook te kiezen voor elektrisch. De beperking is niet de elektromotor – dat is beproefde techniek – maar de accucapaciteit en het opwekken van energie. Dat is allemaal op te lossen.” Vaargebruik De aarzeling van de consument voor elektrisch is wel te verklaren. Allereerst is iedereen gewend aan de verbrandingsmotor. Ten tweede is de actieradius een cruciaal punt en ten derde is de hogere aanschafprijs van een elektrisch voortstuwingssysteem een reden om voor diesel te kiezen. De actieradius is afhankelijk van het gekozen accupakket en het vaargebruik per dag. Hagenaar: “Bij de berekeningen voor de E-Hybrid 36 ben ik uitgegaan van aanname voor het gebruik: een half uur topsnelheid, drie uur stilliggen en voor de overige uren varen op kruissnelheid. Met een 60 kiloWattuur (kWh) accu kun je dan toe. Optie is een 80 kWh Motorvermogen: 65 kW (elektrisch). Maximale snelheid: 10,5 knopen Kruissnelheid: 7 knopen Bouwmateriaal: kunststof Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

De meerwaarde van de E-Hybrid 36 zit ‘m in de duurzaamheid, het comfort en de styling. pakket of een van 100 kWh. Veiligheid heeft topprioriteit op een schip. Het elektrische systeem voldoet voor een dag varen, maar wie toch een back-up wil hebben kan kiezen voor een rangeextender. En dieselgenerator, liefst op blauwe diesel, die op een bepaald punt de accu’s gaat bijladen.” De benodigde stroom voor het verblijf aan boord kan worden opgewekt met zonnepanelen, die op de targa-beugel over de kuip en bovenop de salon zijn gemonteerd. ‘Als ik een jacht ontwerp, moet het wel wat toevoegen’ Modern ontwerp “Als ik een jacht ontwerp, moet het wel wat toevoegen”, stelt Hagenaar, “en dat doet de E-Hybrid 36. Een uniek ontwerp dat eigenlijk met niks te vergelijken is. Ik heb een voorliefde voor traditionele elementen als een zeeg, maar met een moderne jas heb ik geen probleem, zolang het niet doorslaat en te trendy wordt.” Hagenaar gaf de E-Hybrid 36 uitgesproken lijnen, met een waaierend steven, veel flare in de flanken en rondingen in het achterschip, met geïntegreerd zwemplateau. De ramen rond de stuurstand zijn gelijmd, met stijlen aan de binnenkant. Een toepassing uit de superjachtbouw. De ramen zijn enkel gekromd, wat scheelt in productiekosten. Het boordleven speelt zich vooral bovendeks af; kuip en stuurhut zijn gelijkvloers, terwijl ook de kombuis boven is gesitueerd. De stuurstand kan desgewenst worden overkapt. Onderdeks – met stahoogte – ligt het accent op rust en privacy. Voorin zit een zithoek die in een handomdraai om te bouwen is tot tweepersoonsbed. Er zijn kasten, een aparte doucheruimte aan bakboord en een toiletruimte aan stuurboord. De motor en de accubanken zitten onder de vloer van de stuurstand. Er is dus geen motorkist in de kuip die in de weg staat. Het ontbreken van lawaai, trillingen en uitlaatgassen verhoogt het comfort aan boord. Een eventuele range extender is op dat punt een concessie, maar de jongste generatie generatoren is fluisterstil. Het onderwaterschip is dusdanig geoptimaliseerd, dat de vaareigenschappen uitstekend zullen zijn. Klaar voor bouw De E-Hybride 36 wordt een Nederlands project als het aan Ronald Hagenaar ligt. Als potentiële klanten ziet hij de watersporter die bewust kiest voor groen varen en vernieuwing niet schuwt. Ook de verhuursector kan zich met de E-Hybrid 36 duurzaam profileren. Het ontwerp van de E-Hybrid 36 bevindt zich in de engineeringfase waarin tekeningen en berekeningen worden gemaakt en alle componenten optimaal op elkaar worden afgestemd. Beschikbaar voor een werf die innoveren en verduurzamen belangrijk vindt. 11 www.queensyachtdesign.nl Ronald Hagenaar kiest bewust voor groen varen en een elektrische hoofdmotor. Wat weer gunstig uitpakt voor het stroomverbruik. De meerwaarde van de Lange staat van dienst E-Hybrid 36 zit ‘m in de duurzaamheid, het comfort en de styling. Grote toegevoegde waarde is het stil en reukloos varen. Plus het prettige idee dat het milieu waarin wordt gevaren en genoten, niet wordt belast. Ronald Hagenaar (1967) heeft een lange staat van dienst in ontwerpland. Hij studeerde in 1990 af aan de HTS Scheepsbouwkunde in Haarlem. In 1994 begon hij voor zichzelf onder de naam Archimedes Naval Architects en was vervolgens een kwart eeuw actief op allerlei fronten met naval architecture en engineering support. Zijn focus is verschoven naar elektrische voortstuwing en hij heeft daartoe Queens Yacht Design opgericht. Daaronder vallen motorboten met meerwaarde: een 7 meter klassieke spiegelsloep, een 8,5 m luxe snelvarende motorsloep en de E-Hybrid 36 van 11,4 meter. Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Hempel steunt World Sailing Het afgelopen jaar was Hempel titelsponsor van de wereldkampioenschappen zeilen voor Olympische klassen in Aarhus, Denemarken. Dat was het begin van een langere samenwerking, want de Deense verffabrikant en antifouling-specialist is officieel partner geworden van de wereldzeilbond World Sailing. Hempel wordt titelsponsor van de World Cup Series 2019-2022 en de Youth Sailing World Championships 2019. De komende vier jaar wordt Hempel tevens Official Event Partner van de 2020, 2021 and 2022 Youth Worlds en Para Worlds, de Offshore World Championships en de Sailing World Championships 2022. Jotun: ook voor superjachten Jotun is een Noorse verffabrikant met een lange historie. Het bedrijf werd in 1926 opgericht. Van meet af aan was de scheepvaart een belangrijke markt. Tegenwoordig is Jotun Paints één van ‘s werelds grootste leveranciers van maritieme coatings voor nieuwbouw, off shore, docking en seastock. Het bedrijf is vertegenwoordigd in meer dan 100 landen en heeft 40 fabrieken. Ook in Nederland is een vestiging, in Spijkenisse. “Jotun richt zich inmiddels sinds een paar 12 jaar ook op de superjachtbouw, waarvoor speciale productlijnen zijn samengesteld”, zegt Roelof Barelds, sales manager Megayacht bij Jotun in Spijkenisse. “Het onderscheidende karakter van de Jotun coatings is dat ze high volume solids hebben, ofwel hoog vastestof-gehalte, wat topkwaliteit garandeert. Onder de naam Megayacht Imperial levert Jotun voor megajachten een hydrolyserende silyl acrylaat antifouling die uitstekende aangroeibescherming biedt en bijdraagt aan gunstige rompOok de jaarlijkse Team of the Year Award wordt door Hempel gesteund. Volgens World Sailing voorzitter Kim Andersen hebben World Sailing en Hempel veel gemeenschappelijke waarden, zoals duurzame initiatieven en het verminderen van de belasting van het milieu. Hempel is in 1915 opgericht in Kopenhagen en is vandaag de dag actief in 80 landen. www.hempel.com prestaties. De Megagloss HG topcoat kan gerust baanbrekend worden genoemd in hoogglans afwerkingen.” Voor levering aan het jachtsegment onder de 30 meter is de Friesche Olie- en Verfhandel FOV aangesteld als dealer. www.jotun.com www.fov.nu Richtlijnen ICOMIA voor coatings superjachten De International Council of Marine Industry Associations (ICOMIA) heeft nieuwe richtlijnen gepubliceerd voor coatings die worden toegepast op superjachten. Het document omschrijft een andere benadering voor de ontwikkeling van criteria voor acceptatie. ICOMIA werd geconfronteerd met frequente verschillen van mening tussen jachtschilders, scheepswerven, booteigenaars en verffabrikanten over wat een acceptabele laklaag is, door een gebrek aan universeel aanvaarde criteria. De ICOMIA-werkgroep die verantwoordelijk is voor de richtlijnen, heeft overwogen om vastomlijnde criteria op te stellen, maar besloot unaniem dat dit te complex zou zijn en kan leiden tot niet tot tevredenheid leidende compromissen, omdat er te veel specifieke factoren een rol kunnen spelen. Daarom is besloten dat een nieuw document een benadering van hoog niveau moest hebben voor de ontwikkeling van criteria voor acceptatie. In plaats van zwart/wit-waarden vast te stellen, biedt het document een methode voor het opstellen van dergelijke criteria. Het is puur een richtlijn voor ondernemingen, contractpartijen en consultants om hun eigen criteria voor acceptatie op te stellen met een technische ‘Aide-mémoire’. Project-specifiek De ‘Acceptance Criteria Guidelines for the Finish and Appearance for Super Yacht Coatings’ zijn ontwikkeld om gemeenschappelijk aanvaarde, project-specifieke criteria op te stellen in het pre-contract stadium. Als verfcriteria parameters en ‘Pass/Fail’-waarden kunnen de volgende wensen van de klant worden benoemd: materialen, te gebruiken producten, processen, tijdlijnen, applicatie faciliteiten en specifieke verfsysteem variabelen. In ieder geval bieden de 2018 ICOMIA-richtlijnen een methode om de geschikte waarden te bepalen voor elke eis. Gemeenschappelijk kader De nieuwe ICOMIA-richtlijnen voorzien in een gemeenschappelijk kader voor eigenaars, jachtschilders, werven en jacht coating consultants om hun eigen acceptatievoorwaarden op te stellen voor individuele projecten. Deze criteria kunnen dan worden opgenomen in het coatings contract, zodat alle partijen tevreden zijn over de uitkomst. Dit kan geschillen voorkomen die extreem veel geld kosten wanneer het gaat om grote jachten. De richtlijnen ondersteunen industriestandaards, inclusief ISO 11347 (Measurement and Assessment of the Visual Appearance of Coatings, uit 2011). Een bijgewerkte versie van ISO 11347 zal binnenkort de nieuwe ICOMIA-richtlijnen volgen. ISO 11347 blijft essentieel. ICOMIA bestaat sinds 1966 en vertegenwoordigt als internationale handelsorganisatie de wereldwijde maritieme industrie. www.icomia.org Er gaat veel geld om bij het coaten en schilderen van een superjacht. Een liter verf voor boven de waterlijn kan gemakkelijk rond de 100 euro kosten. Een dispuut over de kwaliteit, duurzaamheid of applicatie loopt dus al snel in de papieren. Puur ter illustratie is deze foto van het in 2017 opgeleverde 55 meter superjacht Laurentia van Heesen Yachts. Foto Dick Holthaus Jachtbouw Nederland 1 februari 2019 verfnieuws

Startup challenge van AkzoNobel: Paint the Future ‘Er is altijd ruimte voor verbetering’ stelt AkzoNobel. Daarom heeft de verffabrikant een ‘startup challenge’ met de naam Paint the Future georganiseerd om gebruikers om raad te vragen. AkzoNobel is op zoek naar nieuwe, revolutionaire oplossingen die innovatie zullen versnellen in de wereld van verf en coatings. Paint the Future moet de brug slaan tussen briljante geesten, veelbelovende oplossingen en AkzoNobels expertise, mondiale schaalgrootte en middelen. Innovators, deelnemende teams, instellingen en experts uit de sector werken nauw samen om de ingestuurde ideeën naar een hoger plan te tillen. Onder leiding van Klaas Kruithof, Chief Technology Officer van AkzoNobel, biedt het initiatief de winnaars de mogelijkheid om hun ideeën versneld te commercialiseren. Thierry Vanlancker, CEO van AkzoNobel: “We zijn benieuwd naar de ontwikkelingen die deze samenwerking oplevert voor de verf- en coatingsindustrie. We willen waarde creëren voor onze klanten, hebben hoge verwachtingen van dit initiatief en kijken ver vooruit. Een belangrijk onderdeel van dit proces is de samenwerking met ‘s werelds ‘coolste’ innovators.” Kruithof voegt daar aan toe: “De verfen coatingsindustrie is dynamisch en wordt gedreven door technologie. Onze toekomst ligt in de samenwerking met anderen en het openstaan voor brancheoverkoepelende oplossingen. Als we de grenzen van nieuwe technologie opzoeken, zijn we in staat nieuwe functionaliteit, verbeterde producten en meerwaarde voor onze klanten te realiseren en enkele echt uitdagende innovaties te versnellen.” Thema’s • Paint the Future is opgezet samen met KPMG en richt zich op vijf thema’s: • Slimme toepassingen • Verbeterde functionaliteit • Circulaire oplossingen • Biowetenschappelijke inbreng • Voorspelbare prestaties Deelnemers kunnen zich registreren en hun ideeën indienen op het Engelstalige platform www.letspaintthefuture.com en daarmee bijdragen aan de expertise in de industrie. De website geeft informatie over het initiatief, de vijf thema’s van dit jaar en hoe kan worden geparticipeerd. Deadline voor het insturen van ideeën is 1 maart, deelnemers kunnen tot 12 maart 2019 van het platform gebruikmaken voor onderzoek, discussies en verbeteringen, waarna experts van AkzoNobel de finalisten selecteren voor de bijeenkomst Een bureau met verfmateriaal bij een jachtschilder. Foto Rens Groenendijk in Amsterdam van 14 tot 16 mei. Kort daarna start de samenwerking met de winnaars om te komen tot duurzame zakelijke oplossingen. Korte beschrijving van de thema’s: • Zorgen voor een slimme toepassing, die een verandering of verbetering te weeg brengt in de manier waarop klanten AkzoNobel-producten gebruiken. • Veelbelovende, nieuwe functionaliteit ontwikkelen om coatings schoner, responsiever en adaptiever te maken. • Circulair gebruik maken van grondstoffen op willekeurige punten in de waardeketen van AkzoNobel. • Met een op bio-actieve technologie gebaseerde oplossing bijdragen aan betere prestaties of innovatieve eigenschappen van AkzoNobel-coatings. • Data op een innovatievere manier verzamelen en verbeteren, zodat nauwkeurigere en efficiëntere voorspellingen gedaan kunnen worden voor oppervlakteprestaties in de praktijk. www.letspaintthefuture.com 13 • jachtontwerp • cascobouw • constructie • onderhoud verfnieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

PARTNER OF SAFFIER YACHTS FOR 15 YEARS From sketch to endproduct • 3D design • Robot milled shaping CNC cutting and stitching • Endless upholstering possibilities coverworks.nl perfection is not an accident

verfnieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019 RIVM-rapport met overzicht antifoulings De Nederlandse overheid wil stimuleren dat eigenaren van pleziervaartuigen overstappen naar minder milieubelastende antifouling-systemen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft daarom een rapport met een overzicht gemaakt van de huidige en toekomstige mogelijkheden om aangroei op het onderwaterschip van plezierboten te voorkomen. In het 92 pagina’s tellende Engelstalige rapport ‘Antifouling systems for pleasure boats’ stelt het RIVM dat een aantal systemen naar verwachting aanzienlijk minder milieubelastend is dan de huidige. Het RIVM doet ook suggesties om het gebruik van dergelijke schonere antifouling-systemen te bevorderen. De huidige antifouling-verven zijn vaak ‘zelfslijpend’, met koper als bestrijdingsmiddel en zink als hulpstof: de verf slijt tijdens het varen af, waarmee de stoffen steeds opnieuw uit de coating vrijkomen. Hierdoor komen zware metalen in het water terecht die het milieu belasten, aldus het RIVM. Er zijn al verschillende systemen zonder bestrijdingsmiddelen beschikbaar voor pleziervaartuigen, waarvan een deel waarschijnlijk minder milieubelastend is dan de zelfslijpende verven met bestrijdingsmiddelen. Dit gaat onder meer om harde ‘foul release coatings’, andere harde coatings, folies met kunststof ‘stekeltjes’, en systemen op basis van ultrasoon geluid. Sommige veelbelovende antifouling-systemen bevinden zich nog in de onderzoeksfase, zoals het gebruik van ultraviolet licht en de ontwikkeling van natuurlijke, goed afbreekbare bestrijdingsmiddelen die in de coating blijven. Onderzoeken Het RIVM raadt aan te onderzoeken wat de wettelijke mogelijkheden zijn om het gebruik van middelen die bestrijdingsmiddelen Het lijkt erop, aldus de opstellers van het rapport, dat verfproducenten producten maken die geschikt zijn voor doe-het-zelvers omdat de markt het vraagt. Maar systemen die alleen door profs aangebracht mogen worden, kunnen veiliger zijn voor het milieu. bevatten en zelfslijpende verven te verminderen. Daarnaast zou het voor consumenten duidelijker moeten zijn hoe goed of slecht de bestaande mogelijkheden scoren op het gebied van werkzaamheid, veiligheid en milieubelasting. Ook is het wenselijk dat er een gestandaardiseerde test komt om de werkzaamheid van antifouling-systemen onder verschillende omstandigheden beter vast te stellen. Rol professionals Het lijkt erop, aldus de opstellers van het rapport, dat verfproducenten producten maken die geschikt zijn voor doe-het-zelvers omdat de markt het vraagt. Maar systemen die niet geschikt zijn voor doe-het-zelvers kunnen veiliger zijn voor het milieu omdat de applicatie en reparatie van dergelijke antifoulings beter gecontroleerd kan worden door professionals. In het rapport wordt de aanbeveling gedaan te onderzoeken of het werkelijk noodzakelijk dat er producten op de markt zijn voor applicatie door particulieren of dat ze kunnen accepteren dat er professionele systemen worden toegepast met een langere levensduur die periodiek schoongemaakt moeten worden. De jachtbouw wacht nu op het nieuwe overheidsbeleid dat op basis van dit rapport gemaakt zal worden. www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2018-0086.pdf De Groot Jachtschilders in Awlgrip-zonnetje Verffabrikant Awlgrip heeft een nieuwe website gelanceerd. De Groot Jachtschilders wordt daarop uitgebreid in het zonnetje gezet met een verhaal over een uiterst tevreden klant. De klant heeft een 68 voet Sunseeker Predator polyester motorjacht dat hij in een aparte kleur wilde laten spuiten, waarmee zijn boot zich onderscheidde van andere Sunseekers. Hij had een jacht gezien dat De Groot met Awlcraft SE in exact dezelfde kleur had gespoten als de knalrode Ferrari van de eigenaar. De kleur blauw die de klant voor zijn Sunseeker wilde, bestond echter niet. Awlgrip accepteerde de uitdaging. In samenwerking met AkzoNobel en distributeur Van Dongen Verf werd een geheel nieuwe kleur in Awlcraft SE ontwikkeld: ‘Northern Lights Midnight Blue’. De kleur paste perfect bij de Sunseeker en benadrukte nadrukkelijk de contouren van de boot. “Zelfs al is het nog nooit eerder gedaan, wij zullen het mogelijk maken met de best mogelijke resultaten”, aldus wordt Ruud de Groot van De Groot Jachtschilders op de website geciteerd. De nieuwe website van Awlgrip leidt de bezoeker via een overzichtelijke navigatie naar informatieve productoverzichten en datasheets, om uiteindelijk de juiste verf te vinden. www.awlgrip.com 15

Kwaliteit weerspiegelt. Perfection Pro is een twee-componenten polyurethaan aflak speciaal ontwikkeld voor professioneel gebruik. Perfection Pro levert een spiegelglad en hoogglanzend eindresultaat aan ieder vaartuig en elke ondergrond en is geschikt voor spuitapplicatie en kwast- & rolapplicatie. Perfection Pro heeft een uitzonderlijk kleur- en glansbehoud en wordt geleverd in een uitgebreide kleurenrange. U kunt de gewenste kleur bij uw lokale distributeur bestellen; deze kleur kan ter plekke worden gemengd wat u tijd en geld bespaart. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan, het AkzoNobel concern. © AkzoNobel 2019. facebook.com/InternationalYachtPaint 9572/0119 Bezoek ons in hal 1 – stand 366 en op het Demoplein – stand 268

Snelloper van Wärtsilä Motorenfabrikant Wärtsilä is vooral bekend van laagtoerige en mediumspeed scheepsmotoren. De motorenfabrikant heeft echter nu een snelloper gepresenteerd, die in samenwerking met Liebherr is ontwikkeld. De W14 high-speed motor is volgens de bouwer de meest compacte motor in zijn vermogensrange. Toepasbaar als voortstuwingsmotor en generatorset en geschikt als hybride oplossing. De Wärtsilä 14 high-speed motor is verkrijgbaar als 12- en 16-cilinder, met een vermogen van 755-1340 kW in voortstuwing en 675-1155 KWe in hulp- en dieselelektrische configuraties. De motor werd ontwikkeld in nauwe samenwerking met Liebherr, verantwoordelijk voor de productontwikkeling, classificatie en productie van de motoren. Het nieuwe motortype zal worden ondersteund door Wärtsilä’s wereldwijde lifecycle support- en servicenetwerk. Volgens Stefan Wiik, vicepresident Marine Power Solutions van Wärtsilä, luidt de W14 een nieuwe, strategisch belangrijke markt voor het merk in. De Wärtsilä 14 voldoet aan de IMO Tier III-eisen en wordt uitgerust met een Wärtsilä nabehandelingsysteem (SCR). www.wartsila.com/nld Campagne Welkom op het water gaat door De campagne Welkom op het water, die in 2015 begon, is de afgelopen drie jaar een effectieve manier gebleken om watersport te promoten. De campagne wordt dan ook voortgezet tot en met 2025. Ondernemers in de watersport zijn immers niet langer concurrent van elkaar, maar van andere vrijetijdsbestedingen. Aan de afgelopen Vakantiebeurs nam een collectief van HISWA-bedrijven, het Watersportverbond en VVV-kantoren deel, onder het thema Nederland Waterland. Het doel in 2019 is om op meer plekken aanwezig te zijn dan waar de watersport normaliter komt. Daarnaast staat de organisatie van de eerste editie van de Nationale Meevaardag op de planning. Ondernemers en booteigenaren worden uitgenodigd om op deze dag iemand mee te nemen die nog nooit heeft gevaren. Een onderzoek naar hoe watersport een vast onderdeel kan worden binnen het basisonderwijs wordt tevens uitgevoerd. Een speciale stuurgroep geeft vorm aan de campagne Welkom op het water. De stuurgroep bestaat in totaal uit zeven ondernemers en marketeers, die allen werkzaam in de watersport. Voorzitter van de stuurgroep is Rob van Zanten: “Ik ben trots dat wij als stuurgroep het vertrouwen krijgen om Welkom op het water voort te zetten. Wij gaan er niet alleen met elkaar, maar vooral ook met andere partijen voor om de campagne bekender en groter te maken.” De afgelopen drie jaar leerde de stuurgroep veel over het nieuwe publiek dat ondernemers met elkaar zullen moeten Nieuwe Eberspächer Airtronic Eberspächer introduceert een nieuwe generatie Airtronic II luchtverwarmingen. Dankzij de borstelloze motor en een aangepast ontwerp wordt de levensduur aanzienlijk verlengd en het comfort aan boord verhoogd. Een verbeterde vermogensregeling zorgt voor een optimale regulering van de warmte. De Airtronic II verbruikt weinig brandstof en stroom en werkt stil; door vernieuwde brandstofpompen is het tikken van de pomp verleden tijd. De nieuwe generatie standverwarmingen zijn voorzien van CAN-bus communicatie. De Airtronic II luchtverwarming is verkrijgbaar in combinatie met een geavanceerde Easystart Pro bediening. Het systeem is ook op afstand te bedienen met de smartphone in combinatie met een Easystart webmodule. Bovendien kan een erkende Eberspächer-dealer het systeem uitlezen voor service en preventief onderhoud. www.eberca.nl Tecma: toiletpot in carbon look Tecma, onderdeel van Thetford Marine, heeft het X-Compass toilet in de Compact Line uitgevoerd in keramiek met een carbonlook. Een nieuw ontwikkeld productieproces maakt het mogelijk een carbonfilm op te brengen die met een speciaal verwarmingsprogramma in de oven wordt gebakken. Het oppervlak is krasbestendig en bestand tegen schoonmaakmiddelen. De toiletpot is zeer compact, ontwikkeld voor jachten tussen 20 en 50 voet, met een ingebouwde vermalende pomp. De zitting en het deksel zijn in dezelfde stijl uitgevoerd, met een ‘soft closing’ systeem. www.thetfordmarine.com bedienen. Inzichten die noodzakelijk zijn om het doel te bereiken. “Meer mensen, meer uren het water op krijgen is het doel. Dat is iets wat alleen lukt als de sector samenwerkt”, vertelt Tessa den Hartog, die namens HISWA campagneleider is. “Door het hele land bestaan er goede initiatieven om watersport te promoten, maar er ontbreekt een overkoepelende vlag. De stuurgroep hoopt dat via Welkom op het water de watersport steeds meer zal optreden als één.” 17 www.welkomophetwater.nl. kort nieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

VARIOBOND VARIOPOX 2K in 1 doos of koker VARIOBOND EN VARIOPOX Onze producten Variopox en Variobond leveren wij nu in nieuwe omverpakkingen. De basis en verharder blijven hierdoor bij elkaar. Na gebruik kunt u de blikken weer netjes samen opbergen. Opgeruimd staat netjes en is veiliger! Ook de Variobond Mahonie en Variopox Finishing plamuur leveren wij in een nieuwe koker. Deze nieuw ontworpen koker bestaat uit twee compartimenten achter elkaar geplaatst. Hierdoor is de doseerbaarheid verbeterd en is het mogelijk met een mengtuitje te verwerken. Voor toepassingen waar meer flexibiliteit gewenst is in de lijmverbinding hebben wij Variobond Flex ontwikkeld. Variobond Flex is onder andere geschikt voor het verlijmen van kiel/romp verbindingen en het verlijmen van (massief) houten onderdelen waar beweging niet is uit te sluiten. Variobond Flex is leverbaar in een set van 1500 gram, verpakt in een doosje. VERNIEUWD Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl.

Hier is de virtuele bumper rond de afmerende boot aangegeven. Raymarine DockSense maakt afmeren gemakkelijk Raymarine heeft de DockSens-aanleghulp gelanceerd, een intelligent manoeuvreersysteem voor boten dat werkt met objectherkenning en bewegingsdetectie. Het systeem maakt gebruik van FLIRcameratechnologie, met machine vision video-analyse en geeft informatie over de directe omgeving door aan het aandrijf- en stuursysteem. Dit maakt het voor watersporters eenvoudiger te manoeuvreren, bijvoorbeeld wanneer ze een box invaren. Virtual Bumper Het DockSense-systeem is ontworpen om de schipper meer controle te geven, door een Virtual Bumper-zone rondom de boot. Mocht de Virtual Bumper een object tegenkomen, zoals een paal of een andere boot, dan kan DockSense automatisch bijsturen of de snelheid aanpassen om het object te omzeilen. DockSense maakt gebruik van technologie op basis van GPS en AHRS-positiesensoren en omvat verschillende FLIR-camera’s met machine vision, een centrale verwerkingsmodule en de DockSense-app, die op het Axiom-navigatiedisplay van Raymarine draait. Het systeem laat zich integreren met moderne aandrijfsystemen met joystick en stuurt opdrachten naar het stuur en de gashendel. Minder stress Jim Cannon, president en CEO van FLIR. “Deze innovatieve technologieën vormen samen een eenvoudige oplossing waarmee onze klanten een belangrijke uitdaging het hoofd kunnen bieden. Hiermee wordt aanleggen een stuk minder stressvol en wordt het voor alle opvarenden veiliger en prettiger aan boord.” Prestige Yachts, onderdeel van de Groupe Beneteau, gaat de technologie als eerste toepassen. “Wij willen wereldwijd de norm voor vaarplezier bepalen”, zegt Hervé Gastinel, CEO van Groupe Beneteau. “Met Raymarine DockSense krijgen booteigenaren van Prestige-jachten meer vertrouwen in hun zeemanschap, wat veiligere manoeuvres oplevert. Deze technologie sluit aan bij ons streven om de drempel tot de pleziervaart te verlagen en deze toegankelijk te maken voor een veel breder publiek”, aldus Erik Stromberg, product marketing directeur bij Prestige. www.raymarine.com/docksense. Torqeedo nieuws op Boot Holland De Stille Boot toonde op Boot Holland nieuws van de elektrische Torqeedo voortstuwingssystemen. Zo is de Travel-serie uitgebreid met de Travel 1103 C. Deze motor, die naast de bestaande 503 en 1003 op de markt komt, is met slechts 33 dB de stilste motor in zijn klasse. Dit wordt bereikt door een directe aandrijving van de schroef, zonder overbrengingen. Daardoor wordt ook een snellere gasrespons bereikt, terwijl het maximale vermogen 100 W ofwel 10% hoger ligt. Door de stevige aluminium behuizing met geïntegreerde skeg om de schroef te beschermen en de verbeterde bracket is hij extra robuust. Wel is de 1103 2,4 kilo zwaarder ten opzichte van de 1003. De Travel 503 en 1003 blijven als vanouds in het programma. Voor de Cruise motoren zal de huidige Power 26-104 lithium accu worden vervangen door de nieuwe Power 24-3500 accu. Deze 24 V LiNMC accu laat spectaculaire verbeteringen zien ten opzichte van zijn voorganger: 26% lichter per Wh, 30% meer energie; de accu is met 3050 19,6 wel duurder per Wh 8,5% goedkoper. www.destilleboot.nl Krachtige omvormer WhisperPower WhisperPower heeft de WP-Sine 12/3000 sinus omvormer toegevoegd aan de consumentenlijn, te herkennen aan de oranje kleur. Dit model is een aanvulling op de 400, 1000 en 2000 Watt omvormers. Ze hebben als kenmerken een zuivere sinusvormige uitgangsspanning en stabiele frequentie. Dankzij deze omvormers kunnen watersporters steeds meer luxe apparatuur aan boord gebruiken, zoals een inductiekookplaat, waterkoker of espressomachine. Voorheen waren voor 230 volt aan boord een generator en accupakketten met zware trafo-omvormers nodig. De nieuwste generatie omvormers zijn licht, compact, robuust, hebben een hoog rendement en zijn prijstechnisch interessant. Bestaande elektrische systemen waarin reeds een acculader geïnstalleerd is kunnen eenvoudig worden uitgebreid met een van de WPSine omvormer modellen. De omvormers zijn plug & play te installeren. Ze zijn voorzien van DC-aansluitingen en een AC-contactdoos voor de verbruikers. Er is ook een interne 230 V aansluiting voor een vaste verbinding met het 230 V systeem. Aan de voorkant zit bovendien een USBaansluiting voor het laden van een telefoon, tablet en dergelijke. WhisperPower adviseert voorafgaand aan de aanschaf van een omvormer wel de bestaande accucapaciteit onder de loep te nemen. Zo is voor een goed functionerende WP Sine 12/3000 de minimaal benodigde accucapaciteit van de serviceaccu 145 Ah. Zijn er echter grote verbruikers aan boord zoals een airco en een inductiekookplaat dan moet de accucapaciteit daarop worden aangepast. www.whisperpower.com 19 kort nieuws Jachtbouw Nederland februari 2019

Het zál maar gebeuren... Vaar op zeker Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 www.kuiperverzekeringen.nl

EST-Floattech: strategisch nieuw pand EST-Floattech is verhuisd naar een ruim en modern pand in het Business Park De Hoek, Zandsteen 1, 2132 ZM Hoofddorp. “Sinds de oprichting in 2009 bevond EST-Floattech zich in Medemblik. Het pand werd te klein en met het oog op de verdere internationalisering van EST-Floattech zijn we bij een pand in Hoofddorp uit gekomen”, aldus directeur Niels Groenendijk. Met deze uitbreiding anticipeert EST-Floattech op de toenemende vraag naar gekwalificeerde energieopslagsystemen. In het nieuwe pand is het aantal productielijnen verdubbeld en gemoderniseerd, waarmee een snelle en betrouwbare levering gewaarborgd wordt. Naast de verdubbeling van de productiecapaciteit wordt ook verder ingezet op innovatie, door onder andere een ruime R&D afdeling. “Een pand waar in alle rust aan ons product kan worden gewerkt was een harde eis bij de zoektocht naar ons nieuwe pand”, vervolgt Niels Groenendijk. Er komen divers productinnovaties aan. “We zijn een wereldwijde maritieme top drie speler. Om in de top mee te blijven draaien in een markt waar de concurrentie ook niet stil zit, is de overstap naar Hoofddorp een belangrijke strategische keuze”, sluit Groenendijk.” EST-Floattech, onderdeel van de investeringsmaatschappijen Ponooc en Rotterdam Port Fund, is een leverancier en ontwikkelaar van hoogwaardige batterij en energieopslagsystemen op basis van Lithium NMC technologie. www.est-floattech.com Studententeam ‘Narrow’ wint 10e Ontwerp- en Zeilwedstrijd Team 12 ‘Narrow’ uit Rotterdam heeft de ‘Snelste modelzeilboot van Nederland 2019’ ontworpen en gebouwd. Het team won op 19 januari de zeilrace van dertien strijdende studententeams van Technische Universiteit Delft (TU Delft) en Rotterdam Mainport Institute (RMI). De race vond plaats in het Ondiepwaterbassin van onderzoeksinstituut MARIN in Wageningen. Het was dit jaar spannend: nummers twee, drie en vier finishten binnen tien seconden van de winnaar. Het winnende team wist met een goed gebalanceerd ontwerp de winst te behalen. Een klassieke slanke romp met grote overhangen gecombineerd met twee conventionele zeilen zorgde voor een wendbaar ontwerp dat hoge snelheden bereikte op zowel ruime als aandewindse koersen. Deze ‘allround’ aspecten gaven de doorslag. ‘VrijMiBoot’ Het ontwerp van Team 6 ‘VrijMiBoot’ van de TU Delft won de innovatieprijs. Dit team maakte slim gebruik van de box-rule die een smal schip voorschreef. Door het hele tuig bestaande uit een dubbel aero-rig over rails naar loefzijde te verschuiven, kon dit team de voordelen van een catamaran gebruiken zonder stabiliteit tekort te komen. De tweede plaats in de finale bewees dat deze combinatie van ontwerpkeuzes goed uitgedacht was. De jury kon verder waarderen hoe mooi dit ontwerp gemaakt was. Regels aangepast “Ieder jaar worden de regels aangepast om kopiëren van voorgaande jaren onmogelijk te maken. Ditmaal moesten de teams onder andere binnen een maximale waterlijnlengte van 80 cm, breedte van 40 cm en een diepgang van 50 cm blijven, terwijl een relatief grote hoogte boven de waterlijn van 120 cm was toegestaan”, zegt Sanne van Essen, projectmanager bij MARIN. “De creativiteit van de studenten werd op de proef gesteld: hoe ontwerp je een snel MARIN De ‘Narrow’ was de snelste modelzeilboot in de competitie die MARIN had georganiseerd. 21 en wendbaar bootje binnen een beperkte waterlijnlengte en breedte, en hoe zorg je dat je ontwerp stabiel blijft onder windbelasting? Veel studenten kozen voor een monohull met grote zeilen en verplaatsbare elementen: ballastgewichten in een kantelkiel, outriggers of het hele tuig.” Met deze jaarlijkse wedstrijd wil MARIN studenten stimuleren eigen ideeën te laten uitgroeien tot een succesvolle toepassing. www.marin.nl/zeilwedstrijd Dieseloutboard Cox eindelijk op de markt Maar liefst tien jaar is er door de Britse onderneming Cox Marine gewerkt aan de ontwikkeling van een 300 pk buitenboordmotor die op diesel loopt, een investering van meer dan 90 miljoen euro. Vijf procent daarvan werd gefinancierd door het Britse ministerie van defensie, dat er bovendien voor zorgde dat Cox werd geïntroduceerd bij het Amerikaanse leger. De outboard wordt nu wereldwijd op de markt gebracht. De roots van het originele concept van de CXO300 liggen in de Formule 1-racerij, waarin oprichter David Cox als ingenieur werkzaam was. Hij heeft een groot aantal investeerders kunnen aantrekken. In Shoreham, Engeland, worden de motoren geproduceerd en bevindt zich een testcentrum. Binnenkort wordt een vestiging in de VS, in Florida, geopend. Onder aanvoering van ex-Cosworth CEO Tim Routsis, met ervaring in de ontwikkeling van motoren voor luchtvaart, automotive en scheepvaart, was het van begin af aan de bedoeling dat een iconisch merk werd gelanceerd met een volledig nieuw concept. De buitenboordmotor, een viertakt 8 cilinder, is in eerste aanleg ontwikkeld voor militair gebruik, maar al snel bleek dat er een brede maritieme belangstelling voor bestaat. In Nederland is De Wolf Maritime Safety in Yerseke het verkoopkanaal, een van de 200 dealers die wereldwijd zijn aangesteld. www.coxmarine.com Een kijkje onder de motorkap van de CXO300. kort nieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

100% ELEKTRISCH OF 100% DIESEL MODULAIRE CONSTRUCTIE GERINGE DIEPGANG 10 METER LANGE ALUMINIUM BOOT MET STOERE PROFESSIONELE KENMERKEN De semi-professionele boot kan zowel voor beroepsmatige als recreatieve toepassingen worden ingezet, waarbij de laadvloer ruimte biedt voor multifunctionele toepassingen. De Load Master is getekend door Willem Nieland Design. BASIS CONCEPT MET MODULES De basis uitvoering is een standaard concept waarbij modulaire opties mogelijk zijn. LOAD MASTER BOATS WWW.LOAD-MASTER.NL INFO@LOAD-MASTER.NL +31(0) 745600

Door Pieter Timmers, Forward Management Het syndroom van Hybris is bij velen nauwelijks bekend en toch is het al zo oud als de mensheid. Alexander de Grote en Lodewijk XVI zijn daar goede voorbeelden van. Vrijwel elke dag hebben de media iets te melden over het gedrag van regeringsleiders, CEO’s van multinationale ondernemingen, banken en instellingen. Maar ook de sportwereld, theater en kerk brengen mensen voort die lijden aan het syndroom. Een syndroom zo oud als de mensheid Voordat we verder op dit fenomeen ingaan moeten we weten het behelst. Wat is het begrip Hybris? Woorden als overmoed, grootheidswaanzin, geen tegenspraak dulden, overdreven trots en onbeschaamdheid vertellen al genoeg waar we mee te maken hebben. In de Griekse mythologie bestaat de godin Hybris. Zij is de personificatie van het begrip Hybris. Ze brengt haar meeste tijd onder de aardse stervelingen door. Wie zich schuldig maakt aan Hybris, wordt door de goden gestraft. De oude Grieken zagen Hybris als een ondeugd. Men wist ook toen al dat dit vaak verkeerd kon aflopen en dan grepen de goden in om erger te voorkomen. Diezelfde mythologie komt met het volgende verhaal over Icarus: ‘Daedalus, de vader van Icarus, waarschuwde zijn gevleugelde zoon om niet te hoog en dicht bij de zon te vliegen. Zijn vleugels van was zouden kunnen smelten. In zijn overmoed werd Icarus echter roekeloos; hij vloog te hoog zodat de was smolt en hij stortte in zee neer.’ Gevarenzone Wie zijn loopbaan of eigen bedrijf begint, in welke tak van sport of business dan ook, droomt van succes en het erepodium. Het verschaft status, aanzien, geld en daarmee dus macht. Je stijgt dus op de hiërarchische ladder, mensen zien tegen je op en jij hoeft steeds minder vaak verantwoording af te leggen. Je zit aan de top en wie heb je dan nog boven je? Zolang je positie gevaar loopt, ben je voorzichtig, alert en nog enigszins bescheiden. Het kan morgen over zijn. Zodra je toppositie redelijk verzekerd lijkt, word je geleidelijk aan slordiger, komt Hybris in je nabijheid en zit je in de gevarenzone. Ongetwijfeld is het ook karakterafhankelijk. Voorbeelden De politiek en het bedrijfsleven leveren de meeste voorbeelden. De Nederlandse psycholoog en communicatiewetenschapper Jaap van Ginneken behandelt in zijn boek ‘Verleidingen aan de top’ bekende internationale regeringsleiders van na de Tweede Wereldoorlog en stelt vast dat er niet zelden sprake is van het syndroom van Hybris. Van recenter datum zijn Elon Musk van Tesla en Viktor Muller van Spijker en Saab. Goede voorbeelden van mensen die zich duidelijk zichtbaar wisten te maken in de pers. Het zijn niet zomaar mensen die langdurig een toppositiebekleden, nee, er is meer aan de hand. Definities Niet elk persoon die de top bereikt, zal ten prooi aan Hybris vallen. Het woord syndroom betekent ‘een combinatie van vaak voorkomende factoren’, zoals in de Hybris. Hypomanie in combinatie met een bipolaire stoornis is er zo een. Voor de goede orde volgen hier de definities zoals vermeld in de DSM-5 (handboek voor psychologen en psychiaters): Hypomanie: lichtere vorm van overdreven opgewektheid gepaard gaande met het hebben van veel energie en optimisme. Bipolaire stoornis: stemmingsstoornis waarbij iemand zich afwisselend heel goed (manisch) en heel slecht (depressief) voelt. Overdreven positieve, maar ook overdreven negatieve berichten, worden door de Hybris met overtuiging gepresenteerd en politici, komen het bij het publiek over als ‘markante persoonlijkheden’ die de aandacht weten te trekken en overtuigingskracht hebben. Uit onderzoek, gedaan door Harvard University, blijkt dat circa 20 procent van de CEO’e van grote bedrijven lijdt aan hypomanie in combinatie met een bipolaire stoornis. In Silicon Valley ligt dit percentage hoger en is de kans groter dat het mis kan gaan. Tijdig herkennen Wat heeft het mkb en dus ook de jachtbouwsector daar aan? Het antwoord luidt: veel, maar dat geldt voor elke sector. Vooral tijdens een periode van hoogconjunctuur, waarin zakelijk succes vanzelfsprekend lijkt te worden, neemt het risico toe, maar als wie zich dat ongemak weet te besparen, genieten van het succes. Op het niveau van klanten, leveranciers en instellingen kunnen we Hybris tegenkomen. Het is dan ook belangrijk dat we ons niet mee laten voeren door de retoriek en stemmingen van personen die lijden aan het syndroom van Hybris, en ons niet in de luren laten leggen, maar het met een objectieve en nuchtere blik te aanschouwen. Bronnen: Verleidingen aan de top; Jaap van Ginneken The Hubris Syndrome; David Owen Harvard Mental Health Letter (Dec. 2010) DSM-5 23 Ploegen, eggen, zaaien en oogsten februari 2019 Foto Rens Groenendijk Foto Rens Groenendijk

NEEM BETERE BESLISSINGEN ClearCruise™ AR Augmented Reality ClearCruise™ AR toont complexe navigatiesituaties overzichtelijk en begrijpelijk op het scherm van onze Raymarine AXIOM® multifunctionele displays. Kaartobjecten, AIS doelen en waypoints worden geïdentificeerd en duidelijk getoond, in een laag over het HD camerabeeld. Hiermee wordt de omgeving in één oogopslag herkenbaar.

Een artist’s impression van de nieuwe situatie, met een tweede bouwhal. De Vries bouwt tweede ‘kathedraal’ in Makkum Na maanden van nauw overleg met de gemeente Súdwest-Fryslân is De Vries Scheepsbouw in Makkum, onderdeel van Feadship, begonnen met de vernieuwing en uitbreiding van de werf. Er verrijst een 166 meter lange en 28 meter hoge hal, die de bijnaam ‘de kathedraal’ voor de bestaande hal verder zal bevestigen. Ook worden nieuwe kantoren en werkplaatsen gebouwd. In november 2019 moet de eerste fase van de nieuwbouw klaar zijn, uitgevoerd door Jorritsma Bouw uit Bolsward. “Deze ontwikkeling vergt een omvangrijke investering”, aldus Feadship-directeur Henk de Vries, tevens CEO van Koninklijke De Vries Scheepsbouw. “Het orderboek van Feadship is aan de ene kant een reden om de capaciteit uit te breiden, maar als familiebedrijf vinden we dit belangrijk voor de komende generaties. De gemeenschap in Makkum heeft zeer nauwe banden met de werf. De mensen die bij Feadship werken zijn voor ons van de grootste waarde; vele anderen zijn ze met ons verbonden via buren en kinderen die hier werken of mensen die ons bedrijf op de een of andere manier ondersteunen.” De uitbreiding levert 75 nieuwe arbeidsplaatsen op. Continuïteit De nieuwe hal stelt de werf in Makkum in staat om aan twee grote jachten tegelijkertijd te werken. Continuïteit speelt een belangrijke rol voor het personeel, van schilders, pijpfitters, loodgieters tot ingenieurs. Al deze verschillende disciplines kunnen in de verschillende fases van constructie gemakkelijk van het ene project overstappen op het andere. In de nieuwe hal van 166 meter lang komt een droogdok van 140 meter lang, 21,5 meter breed en 8 meter diep. De nieuwe kantoren en werkplaatsen komen strategisch te liggen tussen de nieuwe en de bestaande hal. Die is weliswaar langer (180 meter lang, eveneens 28 meter hoog), maar het droogdok daarin is met 120 meter lengte, 19 meter breedte en 7 meter diepte wat kleiner dan de nieuwbouw. Herinnering aan Amels De oppervlakte van de werkplaatsen wordt uitgebreid van 8.000 naar 10.000 vierkante meter. Het kantooroppervlak groeit van 3.500 naar 4.500 vierkante meter, kantine meegerekend. Twee van de huidige gebouwen blijven staan: It Strânhûs (een iconisch kantoorgebouw uit de jaren 70) en de voormalige timmerwerkplaats, een karakteristiek bakstenen gebouw met blauwe schuifdeuren uit de begintijd van de werf, dat wordt gerenoveerd. Het is een herinnering aan de tijd dat de Amels-werf hier was gevestigd, in 2005 overgenomen door De Vries. Bereikbaarheid Voor de bereikbaarheid van de nieuwe dokhal wordt een deel van de kade afgegraven en verdiept. Het vrijkomende zand wordt afgevoerd en gebruikt voor dijkversterking. Door het schroeven van heipalen worden effecten door geluid en trillingen tot het minimum beperkt. Na uitgebreid onderzoek is men tot de conclusie gekomen dat de uitbreiding geen effect heeft op het Natura 2000m2 gebied IJsselmeer, waardoor geen ontheffing of vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming nodig is. 25 Verbreding sluis Gewacht wordt nog op een verbreding van de sluis bij Kornwerderzand, waar de grotere jachten die De Vries wil bouwen, doorheen kunnen. Een motie van ChristenUnie en CDA over verbreding van deze sluis is op 6 december in de Tweede Kamer aangenomen. Met deze motie is 30 miljoen euro gereserveerd voor het project. De motie roept minister Cora van Nieuwenhuizen op om het voortouw te nemen om in 2019 de financiering rond te krijgen. www.feadship.nl Bij de start van de bouw waren heel wat leden van het familiebedrijf aanwezig, (v.l.n.r.) Sijbrand, Rob, Roderick en Tom de Vries. Sijbrand is de directeur van De Vries Scheepsbouw, de anderen werken voor de Groep Koninklijke De Vries Scheepsbouw (Koninklijke De Vries Scheepsbouw, De Vries Scheepsbouw Makkum, Scheepswerf Slob, Akerboom Yacht Equipment, De Klerk Binnenbouw en STI Engineering). Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Door Laurens van Zijp René van der Velden Design De Moonen Brigadoon meet 36,3 meter en heeft een romp die een mengvorm is van een waterverplaatser en een half-glijder. 26 ‘Dit vak bestaat vooral uit goed luisteren’ In een langlopende serie haalt Jachtbouw Nederland ontwerpers en ontwerpbureaus voor het voetlicht. Onmisbare schakels in de maakindustrie die de jachtbouw is. In deze aflevering aandacht voor iemand met een lange staat van dienst in de ontwerpwereld: René van der Velden. Er staat nog een heuse tekentafel in het kantoor van jachtarchitect René van der Velden in Amersfoort. Een mooi stuk gereedschap uit de tijd dat het ontwerpvak nog handmatig werd uitgevoerd. “Ik gebruik hem soms nog wel om eerste schetsen te maken, maar verder doe ik alles digitaal”, zegt Van der Velden. Hij beheerst dat handwerk, want hij begon in de jaren tachtig en maakte vervolgens de digitale transitie van het vak mee. Het was Van der Velden al jong duidelijk dat hij iets met schepen wilde doen. “Ik was als kind gefascineerd door boten en leende bij de bibliotheek altijd boeken over scheepvaart. Het was een logische stap dat ik na de middelbare school naar de HTS Scheepsbouw in Haarlem ging. Ik liep stage bij Lunstroo in Amsterdam en deed vakantiewerk bij De Voogt/Feadship in Haarlem.” Na zijn studie ging Van Der Velden aan slag bij Pieter Beeldsnijder en hij werkte daarna negen jaar bij een ander gerenommeerd bureau: De Vries Lentsch. Zeiljacht In 1994 besloot hij zich te vestigen als zelfstandig ontwerper en legde zich toe op zowel naval architecture als design. Voornamelijk voor motorjachten, al bevat zijn oeuvre ook een zeiljacht, de Stila 44. “Die heb ik rond 2002 ontworpen, in samenwerking met Piet van Oossanen”, legt Van der Velden uit, “het was de bedoeling dat het een lijn zou worden, die een compagnon in de markt zou zetten. Maar na de introductie op de HISWA te water in 2007 viel de markt stil door de crisis. Er zijn twee van gebouwd in Polen, in epoxy composiet met schuimkern.” Dat het leeuwendeel van zijn werk motorjachten omvat is niet verwonderlijk; die vormen nu eenmaal het grootste deel van de markt. “Vakmatig is dat ook prima, Signatuur Sommige ontwerpers hebben een eigen signatuur die in al hun ontwerpen te herkennen is. Van der Velden heeft dat bewust niet. “Het is juist belangrijk dat we met verschillende stijlen kunnen werken, want iedere werf met een eigen modellenlijn waarvoor wij werken, moet zijn eigen signatuur krijgen in een reeks schepen. Bij volledige custom projecten speelt het geen rol. Wel heb ik een bepaalde hand van werken, al kan ik die zelf moeilijk omschrijven. Het zijn een paar vormen die ik plezierig vind.” Hij vervolgt: “Dit vak bestaat vooral uit goed luisteren. Je moet precies aan de weet komen wat een klant wil. Het is een kwestie van het vertalen van iemands Technische specificaties Lengte o.a.: 36,30 m. Lengte waterlijn: 34,00 m. Breedte: 8,00 m. Diepgang: 2,10 m. Waterverplaatsing: 280 ton Motoren: 2 x Caterpillar C32 Acert, elk 1925 pk Topsnelheid: 16,5 knopen Classificatie: Lloyd’s Registratie: MCA LY3 want qua design is er aan motorboten meer te doen dan aan zeiljachten. Al zou ik best nog een keer een zeilboot willen ontwerpen.” Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

wensen, terwijl hij die zelf niet altijd voor de volle honderd procent kent.” Het was die eigenschap die doorslaggevend was bij het binnenhalen van een belangrijke order. Moonen schreef in 1999 een prijsvraag onder ontwerpers uit: hoe zie je de ideale Moonen? Van der Velden won de pitch, omdat hij het beste naar de opdracht had geluisterd, zo luidde het oordeel van de werf. Mengvorm Sindsdien doet hij veel concepten en styling voor Moonen. Voorlopig hoogtepunt: de Brigadoon, die in de zomer van 2018 te water ging en vervolgens in september op de boatshow Monaco werd gepresenteerd. In december 2018 is Moonen begonnen aan de bouw van een tweede jacht in deze serie, lees daarover verder op pagina 47 van deze uitgave. De Brigadoon meet 36,3 meter en heeft een romp die een mengvorm is van een waterverplaatser en een half-glijder. Van der Velden: “Dankzij een uitgekiende totale rompvorm, met scherp voorschip, loopt hij een paar knopen harder dan de rompsnelheid. Wel heb je een goede sprayrail nodig, anders komt de boeggolf Een ander ontwerp voor Moonen is de Monito, die met 50 meter lengte nog net onder de 500 gross ton is gehouden. Dat is op zich al een sterk staaltje ontwerptechniek. Om gewicht te besparen is hogetreksterkte-staal gekozen als bouwmateriaal, wat zo’n 15 procent lichter is. De opbouw wordt in aluminium uitgevoerd. Het is een semi-custom topmodel van de werf, dat voorlopig nog alleen in design bestaat. Inmiddels is er ook een concept van 44 meter klaar, de Marquis. Sturiër DME Voor De Volharding in Stavoren ontwierp Van der Velden de nieuwe Sturiër DMEte ver omhoog. De plaats en de breedte van die sprayrail zijn cruciaal; daar hebben we heel wat CFD-berekeningen op losgelaten.” ‘In het segment 30 tot 50 meter worden weer schepen verkocht’ lijn. “Ook daar begon het met goed te luisteren naar wensen van Auke van der Werff (werfeigenaar, -red.). Hij wilde zijn markt verder uitbreiden met een nieuwe type schip, maar wel met het stoere DNA dat Sturiër eigen is. Daar hebben we veel overleg over gevoerd; je moet ook begrijpen wat de werkwijze van de werf is. Daarna ben ik twee, drie maanden bezig geweest het ontwerp stilistisch zo voor elkaar te krijgen, dat het voldeed aan de verwachtingen. En ik er zelf ook nog tevreden over kon zijn. Die fase, zeg 20 tot 30 procent van de projecttijd, is het leukste van het jachtontwerpen.” De Sturiër DME 80 oogt modern met de rechte boeg. Van der Velden daarover: “Het is enerzijds een stijlelement. Het oogt modern en spreekt veel mensen aan; je moet wel iets maken dat klanten willen hebben. Anderzijds heeft zo’n rechte boeg veel technisch voordeel; een langere waterlijn, wat gunstig is voor de snelheid en een goed zeegangsgedrag.” Prijswinnaar Met de in 2013 ontworpen CaryAli sleepte Van der Velden internationale prijzen in de wacht. Het schip is 39 meter lang en 27 De 50 meter lange Moonen Monito valt net onder de 500 gross ton grens. Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Het concept van de 44 meter Moonen Marquis. valt onder de 500 bruto ton-grens. Dat betekent een maximum aan binnen- en 28 buitenruimte. De geoptimaliseerde rompvorm zorgt voor een goed vaargedrag en een gunstig brandstofverbruik. De CaryAli won de Superyacht Society Award voor ‘Best Power 24-40 m’, de ShowBoats Design Award voor ‘Design and Styling’ en de World Superyacht Award voor ‘Beste Exterieur’ in haar klasse. Gevraagd naar hoogtepunten uit zijn rijke oeuvre, noemt Van der Velden naast de Brigadoon en de Caryali, de Jules Verne, die hij al in 1997 ontwierp. “Een iconisch ontwerp in aluminium, geënt op de Amerikaanse snelle commuters. Hij is voor een particuliere klant gebouwd bij Vitters. Voorzien van twee Caterpillars van 660 pk; goed voor 26 knopen… Een uniek ontwerp van 18,50 meter, maar gebouwd als een superjacht en heel hoogwaardig afgebouwd.” “Ik ben best breed georiënteerd in mijn werk”, aldus Van der Velden, “want ik heb bijvoorbeeld ook een sloep van 5,50 Met de CaryAli sleepte Van der Velden internationale prijzen in de wacht. meter getekend voor Interboat. Verder heb ik ook een concept gemaakt van een 38 meter catamaran. Aan ontwerpen voor commerciële vaart ben ik nooit toegekomen, maar ik zou het wel leuk vinden, mits ik er een meerwaarde aan kan geven.” Met de Sturiër DME-serie wil de werf de markt uitbreiden. Snelle Van den Hoven Voor Van den Hoven Jachtbouw in Waspik heeft Van der Velden een 18 meter snelvarend aluminium schip ontworpen. Daarmee wil de werf zich richten op een nieuwe internationale markt, zoals in het Mediterrane gebied. Daar is in deze maat momenteel vooral vraag naar snelheid, een wat stoerder en tegelijk gelikt uiterlijk, een flybridge en een ‘rijker’ interieur. Het nieuwe ontwerp voldoet aan deze nieuwe eisen, heeft een geheel nieuw en onderscheidend uiterlijk, maar behoudt wel het kenmerkende DNA van de werf. Er zijn indelingen met twee of drie hutten en ruimte voor bemanning in het achterschip. Op de Nederlandse wateren misstaat het jacht overigens evenmin. Om die reden komt er ook een versie met klapmast en eventueel zonder flybridge. Fred van Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

De Jules Verne is een iconisch ontwerp in aluminium, geënt op de Amerikaanse snelle commuters, gemaakt in 1997. Dorresteijn neemt de naval architecture voor zijn rekening. Veranderende markt Van der Velden vervolgt: “De markt vraagt om toepassingen die je als scheepsbouwer strikt genomen niet wilt. Zoals bijvoorbeeld grote glasoppervlakken. Vanuit het oogpunt van zeewaardigheid zou je het glasoppervlak zoveel mogelijk willen beperken. Maar er is nu eenmaal een toenemende vraag naar veel licht binnen en een connectie met buiten. Wat dat betreft waren klanten vroeger meer ‘zeewaardig’ dan nu. Klanten zijn veranderd en ontwerpen zijn dat ook. Jongste trend is de groeiende belangstelling voor explorer schepen.” Duurzaam is een andere trend, al kun je je afvragen in hoeverre een superjacht groen te noemen is. Toch is er op het gebied van duurzaamheid winst te boeken. Van der Velden: “Je kunt voordeel halen uit efficiency. Door bijvoorbeeld generatoren in hun ideale werkgebied te laten draaien. Er is trouwens al het nodige bereikt door de hogere eisen die worden gesteld aan materialen en de uitstoot van motoren.” Over zijn toekomstverwachting zegt Van der Velden: “De markt leeft weer op. In het segment 30 tot 50 meter worden nu weer schepen verkocht. Dat is onze belangrijkste markt, dus ik ben positief gestemd.” 29 www.renevandervelden.com René van der Velden: “Je moet precies te weten komen wat een klant wil.” Een impressie van de snelle 18 meter Van den Hoven in aluminium. Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Recordaantal bezoekers en exposanten Tekst en foto’s Rens Groenendijk Boot Düsseldorf: een mooi verjaardagsfeestje Boot Düsseldorf heeft het 50-jarig bestaan stijlvol gevierd met records: bijna 2.000 exposanten uit 73 landen, die zich van 19-27 januari presenteerden in 16 hallen op 220.000 vierkante meter beursvloer. Met bijna 250.000 bezoekers werd de vorige editie met 3.000 overtroffen. Ze kwamen uit 100 landen, afgezien van Duitsland, waren de meesten afkomstig uit Nederland, België, Groot-Brittannië, Zwitserland en Italië. 30 Beursdirecteur Petros Michelidakis was zeer tevreden: “De exposanten zeggen dat ze uitstekende zaken hebben gedaan en veel nieuwe contacten wereldwijd hebben gelegd. Boot Düsseldorf is duidelijk een eerste klasse business platform.” CEO Werner Matthias Dornscheidt van Messe Düsseldorf heeft al heel wat evenementen meegemaakt, en vatte het als volgt samen: “deze Boot was uniek. Een geweldige goede atmosfeer in de hallen, mensen in vakantiestemming en zeer tevreden exposanten. Dat betekent dat we ons doel hebben bereikt: iedereen zal met heel veel plezier terugdenken aan deze geweldige jubileum-editie.” Hollands Glorie Nederlandse werven kwamen met tal van primeurs, dan wel succesmodellen naar Boot Düsseldorf. De bouwers van stalen motorboten concentreerden zich van oudsher in Hal 17, al was het aanbod daar wat geslonken vergeleken met voorgaande jaren. Linssen Yachts pakte flink uit met zes motorjachten, van groot tot klein, op een stand in nieuwe huisstijl. Speciale aandacht was er voor de nieuwe Linssen Grand Sturdy 450 AC Variotop. De Linssen Grand Sturdy 45.0 Sedan was genomineerd voor een European Powerboat of the Year Award 2019, maar kon de winst van vorig jaar niet consolideren. De Boarnstream was present met de nieuwe Boarncruiser Elegance 1280 Sedan. Verder exposeerden in Hal 17 staalbouwers Abim Yachting, Vri-Jon DSA Yachts (zonder boot), Jachtbouw De Alm, Serious Yachts, Smelne Yachtcenter en Super Lauwersmeer. Polyester In Hal 17 lagen ook polyester boten van Nederlandse bouwers, zoals Elling, Rapsody en Interboat, die telkens weer de show steelt met tenders waar een deel van de onderzijde is afgehaald, zodat het net lijkt of ze in het water liggen. Steeler Yachts was net als voorgaande jaren in de superjachthal 6 te vinden, nu met de Steeler NG 65 S. Meer over de winst van de titel European Powerboat of the Year 2019 in de categorie waterverplaatsende jachten elders op deze pagina. Trends Jürgen Tracht, directeur van het Bundesverband Wassersportwirtschaft, kenner van de watersportmarkt: “De industrie is zeer optimistisch over het komende seizoen. Ik verwacht dat Boot 2019 een stimulerende en drijvende kracht zal zijn voor alle sectoren van de watersportindustrie. Onze leden waren enthousiast en onder de indruk van de hoge kwaliteit van de bezoekers en het aantal landen waar ze vandaan kwamen.” Tracht signaleert enerzijds een trend naar motor- en zeilboten groter dan 12 meter, maar ook naar kleine snelle modellen. Ook is er volgens Tracht een groeiende vraag naar multihulls, een marktsegment waar de Zeilboten Ook met zeiljachten waren Nederlandse bouwers prominent aanwezig, met in hal 16 C-Yacht, Contest en Hutting. KM Yachtbuilders had dan wel geen geen boot om te exposeren, maar wel een stand in Hal 7A, waar de werf opmerkelijk genoeg voor het eerst een motorboot presenteerde, de Bestevaer 53 (meer daarover elders in deze uitgave). Ook Gebroeders van Enkhuizen was daar met een bootloze stand te vinden, net als Van der Valk Shipyard. De nieuwe Saffier Se 37 van Saffier Maritiem, die was genomineerd als Europese zeilboot van het jaar, was in Hal 15 te bewonderen. Alufleet toonde in deze hal de verrassende Speedlounger 8500, een aluminium kielboot (meer daarover op pagina 42-45). In dezelfde hal exposeerde Jachtwerf Heeg de Pointer, Doomernik een nieuwe Draak, Aira de prijswinnende Aira 22 daysailer en Leonardo Yachts de nieuwe Eagle 37. Sloepen en tenders Nederlandse sloepen- en tenderbouwers waren ook te vinden Hal 4, zoals Lekker Boats, Waterdream en Timeless Yachts. In Hal 5 toonde Tinn-Silver allerlei aluminium boten. De snelle tenders van VanDutch, die waren te bewonderen in Superjachthal 6, hebben Nederlandse roots, maar de boten worden tegenwoordig in de VS en Italië gebouwd. In Hal 10 waren bootjes van Whaly Boats uit Breda te zien, die gemaakt worden van ijzersterk polyethyleen, met behulp van rotomoulding, uit één stuk, tot een lengte van maximaal vijf meter. www.boot.de Nederlandse jachtbouw amper actief in is. B2B Boot heeft ook een functie als B2B-platform. Het verhuren van boten wordt steeds populairder en de beslissingsbevoegden van verhuurbedrijven kregen op de beurs een goed overzicht van de markt. Ze konden direct goede vergelijkingen maken en rechtstreeks contact met de werven leggen. De beurs trekt een breed publiek omdat er bijvoorbeeld ook een groot aanbod is van visuitrusting, duikapparatuur en materiaal voor trendsporten en daaraan gerelateerde reizen. De 51ste editie van Boot Düsseldorf staat op de agenda van 18-26 januari 2020. De scheepskraan Big Willy gaat dan zijn 40ste verjaardag vieren. Ook dit jaar heeft hij vele boten van exposanten probleemloos uit en weer in het water getild. www.boot.de Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Kuiper Verzekeringen organiseerde na afloop van een beursdag een netwerkborrel in Hal 17, die druk werd bezocht. Jachtbouw Nederland was een van de sponsors. Rechts de stand van Linssen Yachts. Steeler NG 65 S Powerboat of the Year 2019 De Steeler NG 65 S van Steeler Yachts is tijdens Boot Düsseldorf gekozen tot Powerboat of the Year 2019 in de categorie ‘waterverplaatsers’. Behalve Steeler waren ook Linssen (Grand Sturdy 45.0 Sedan) en Holtermann (53 Commander) in deze categorie genomineerd en de Duitse werf Mazarin German Yachts, met de in China geproduceerde Silent 55. De jury van redacteuren van acht Europese watersportmagazines (waaronder Motorboot) roemden de inventiviteit van Steeler Yachts: “It proves that it is also possible to build modern, smart steel boats for the disabled. It is equipped with everything that disabled people need to cope with life on board. Clear lines, no frills, exquisite finish – the Steeler NG 65 S meets all of these requirements.” Voor invalide De 19,5 meter lange en 5,95 meter brede NG 65 S-line ‘Li-Janne’ is het grootste schip dat de Friese werf tot dusverre heeft gebouwd. De ‘Li-Janne’ is geheel ontwikkeld rondom de eisen voor de gelijknamige invalide dochter van de eigenaren uit Urk. De uitschuifbare rolstoeltransfer, die aan zowel bakboord als stuurboord gebruikt kan worden, zorgt voor toegang tot het schip en de hydraulische lift midscheeps zorgt voor toegang naar de slaapkamer, die tevens voorzien is van de benodigde medische- en verzorgingsapparatuur. Het volledig stalen schip is voorzien van een Magnus Master stabilisatiesysteem van DMS Holland. Twee Cummins QSB 6,7 diesels van elk 305 pk geven het schip een topsnelheid van 13 knopen; kruissnelheid 8 knopen. Het Webasto schuifdak met Oceanair raambekleding zorgt voor een brede lichtinval. www.steeleryachts.com Powerboat Awards Verder werden European Powerboat of the Year awards uitgereikt, in vier lengtecategorieën: Tot 25 voet: Nordkapp Noblesse 660 25-35 voet: Nimbus Weekender 9 outboard 35-45 voet: Cranchi Crossover T36 Vanaf 45 voet: Antonio D46 Open Zeilboot van het jaar De awards voor de zeilboten, European Yacht of the Year 2019, werden ook op de openingsavond van de beurs uitgereikt. Hier werd de jury gevormd door redacteuren van twaalf Europese watersportbladen, waaronder de Waterkampioen van de ANWB. De winnaars in de categorieën: Family Cruiser - Oceanis 46.1 Performance Cruiser - Arcona 435. Luxury Cruiser -Sunbeam 46.1 Multihulls - Astréa 42. Special Yachts - Lite XP. In deze laatste categorie vielen de Nederlandse Aira 22, een open zeilboot die is ontwikkeld door ontwerpbureau Simonis Voogd voor Aira Boats uit Sneek, en de Saffier SE37 Lounge van de gebroeders Hennevanger beide buiten de boot. 31 De enige Nederlandse stand in ‘super’ hal 6, was van Steeler met de prijswinnende NG 65 S. Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze (deur)sluitoplossingen U heeft de toepassing, wij de oplossing! Op klantspecificatie of speciaal voor u berekend met behulp van computersimulatie. Wordt geleverd met montagetekening voor optimale plaatsing en werking. • Kwalitatief hoogwaardige gasveren, ook in RVS (type 304 & 316) • Ruime keuze uit bevestigingstoebehoor/aansluitingen • Verend- of star blokkeerbare gasveren • Van enkele stuks(maatwerk) tot grote series • Lange levensduur gegarandeerd DICTATOR Productie B.V. Energieweg 11, Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E info@dictator.nl “Donkervoort gebruikt voor haar sportwagens al vele jaren probleemloos de kwaliteits gasveren van DICTATOR, dat wilt u toch ook voor uw jacht?” www.dictator.nl SIDE-POWER Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl

Het begon allemaal met de Sc 6.50, die inmiddels is gemoderniseerd. Foto: Saffier Yachts 33 Dennis Hennevanger over de succesfactoren van Saffier Yachts ‘We grijpen elke kans, hoe klein ook’ Broederschap. Dat is in elk geval een unieke factor binnen Saffier Yachts. Dennis (1965) en Dean (1968) Hennevanger hebben een onverbrekelijke band met elkaar. Die is vooral gesmeed op zee. Ze zeilden namelijk acht jaar met hun ouders de wereld rond. Op de 56 voets kits Spirit of Sydney, die hun vader had gebouwd in Australië. Daar was hij met zijn vrouw naartoe geëmigreerd en daar werden ook beide Door Laurens van Zijp Binnen én buiten de branche is iedereen het erover eens: Saffier Yachts is het voorbeeld van een succesvolle werf. Cijfers onderstrepen dat: 58 boten zijn in 2018 afgeleverd. Allemaal op tijd. Voor 2019 staan er al 46 orders. Het maakt nieuwsgierig: wat zijn de pijlers van dat succes? Met die vraag toog Jachtbouw Nederland naar IJmuiden om hem voor te leggen aan directeureigenaar Dennis Hennevanger. zonen geboren. Hennevanger senior was er als scheepstimmerman actief. Door die wereldreis werden boot en zee een natuurlijke habitat voor de opgroeiende broers. Dennis terugblikkend: “Die periode is heel bepalend voor Dean en mij geweest. Wij hebben zeewater in het bloed en voelen instinctief aan of iets goed is in een boot of niet.” Nadat het gezin was teruggekeerd in Nederland begon vader Hennevanger een scheepstimmerbedrijf in IJmuiden en had onder meer klanten in de visserij. Zijn zonen gingen naar de zeevaartschool, waar Dennis Maritiem officier werd en Dean scheepswerktuigkundige. Een werkverdeling die in het huidige bedrijf nog merkbaar is. Dennis: “Dean is van het ontwerpen, creëren en bouwen. Dat vergeten mensen wel eens; ze denken dat ik alles doe, maar zo is het niet. We vullen elkaar aan.” Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Bezoek ons op Hiswa RAI 2019! Hal 1 Stand 332 Optimaal genieten van comfort aan boord! n Lucht- & waterverwarmers n Airconditioningsystemen n Elektrische schuifdaken www.webasto-marine.nl n Raam- & luikblinderingen n Koel- & vriesapparatuur n Boilers Nautische advocaten legal support in stormy times Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | Hiswa partner in business Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam T +31 (0)20 675 94 94 | E e.slager@vanemstede.nl www.vanemstede.nl Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche geconfronteerd kan worden, daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten, incasso, etc. Vele leden van HISWA Vereniging en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten reeds als hun huisadvocaat.

ook niet de efficiëntie in bouwen zoals we die nu wel hebben. De nieuwe 6.50 bijvoorbeeld bouwen we tegenwoordig in minder dan de helft van het eerdere aantal bouwuren. Bovendien viel er als kajuitboot nauwelijks te concurreren tegen de massa-geproduceerde boten in kunststof. En daar kwam bij: ik zat op een gegeven moment te praten over de kleur van de gordijnen en de inrichting. Dat is niets voor mij; ik had er geen lol in. We hebben de orders, een stuk of vijf, afgemaakt en zijn met de 32 gestopt. Een harde les. We hebben de bakens verzet en ons daarna helemaal toegelegd op de daysailers waarbij de zeilprestaties, comfort en kwaliteit voorop staat.” De Se 26 betekende de internationale doorbraak. Foto Saffier Yachts Kansen signaleren. Aan de start ligt geen minutieus uitgekiend marketingplan ten grondslag. Het begon op een natuurlijke manier. Ergens in de jaren negentig kwam Dennis terug van alweer een zeereis en zag dat zijn vader een boot voor zichzelf aan het bouwen was. Een model dat er op dat moment nog niet was: een open kielboot geschikt voor kustwateren. Het was Dennis die zich op dat moment realiseerde: ‘Daar moeten we iets mee doen!’ En vervolgens daadwerkelijk actie ondernam. De 6.50 werd op de HISWA-beurs gepresenteerd. Met succes: er werden orders genoteerd. Zo beleefde Saffier een vliegende start. En wat van meet af aan meespeelde: de kwaliteit van alle producten is top. Dat is de norm tot op de dag van vandaag. De kracht van publiciteit. In 1999 had Dennis een brainstorm met toenmalig Waterkampioen-redacteur Jan Briek. Het resulteerde in een Noordzee-oversteek naar Engeland met de 6.50. Dennis: “Het kwam niet voort uit het streven naar promotie, maar uit het idee om grenzen te verleggen, om het avontuur. Voor vertrek had ik wel gezien dat er een kleine depressie bij Ierland lag, maar dat leek mij geen probleem. ’s Nachts daalde de temperatuur hard en nam de wind toe. Om 10 uur ’s morgens zaten we in 28 knopen wind en twee meter hoge golven. Natuurlijk heb ik overwogen om terug te gaan, maar ik had zoiets van ‘we zullen het halen ook!’ Ik heb alle opties doorgenomen: zijn we in gevaar? Nee. Maken we voortgang? Ja. Hebben genoeg eten en drinken? Ja. Wordt het weerbeeld nog slechter? Nee. Dus besloot ik door te gaan en we hebben Engeland bereikt.” Het leverde een zinderend verslag op in de Waterkampioen, dus naamsbekendheid voor Saffier en vooral vertrouwen bij de consument in de boot. Dennis: “Ik word nu – twintig jaar later – nog steeds aangesproken op dat verhaal. Het was een ‘turning point’ in ons bestaan als bedrijf.” Bakens verzetten. Niet alles is per definitie een succes bij Saffier. Het leek een logische stap om ook een kajuitboot, de Saffier 32, in de markt te zetten. Dennis: “De boot zelf was een prima product, maar kostentechnisch bleek het een moeilijk verhaal. We hadden hem vergelijkbaar geprijsd als de kleinste Hallberg Rassy. Alleen was het voor ons het grootste model… We verdienden er amper iets aan, terwijl we kei- en keihard werkten. Onze marges waren gewoon te klein. We hadden toen Internationale prijs. Was de publicatie over de oversteek met de 6.50 een keerpunt, dat geldt ook voor de internationale prijs die de Se 26 won. Hennevanger: “Nadat we met de 32 waren gestopt, hebben ons afgevraagd wat we dan wel moesten maken. Daar kwam de Se 26 uit: met alle lijnen naar achteren geleid en een groot stuurwiel. Dat concept werd aanvankelijk verketterd 35 Stille getuigen van succes: twee van de vele behaalde prijzen. Foto Laurens van Zijp Bij de introductie deed de Se 33 weinig; nu is bouwnummer 53 afgeleverd. Foto Saffier Yachts Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Hechte band: Dean (l) en Dennis Hennevanger. Foto Laurens van Zijp Het lamineerwerk gebeurt in de Polyesterloods. Foto Laurens van Zijp hebben we de boot van de markt gehaald en hebben al onze energie gestoken in de nieuwe Sc 8. Pas twee jaar later hebben we de Se 33 opnieuw geïntroduceerd. En nu is het een van onze succesnummers. In december is bouwnummer 53 afgeleverd in de Bahama’s… Zo zie je dat het kan lonen om te durven ingrijpen en doelen bij te stellen.” 36 In de Afbouwloods worden de jachten volledig afgewerkt. Foto Laurens van Zijp door puristen, maar er was ook een groep zeilers die het gemak ervan inzag en belangstelling toonde. Voor 2009 hadden we een exportsubsidie aangevraagd en gekregen voor een buitenlandse beursdeelname. We kozen uiteraard Boot Düsseldorf. Op een gegeven moment werd ik gebeld met de vraag of we wilden meedoen aan de Boot van het Jaar verkiezing en de testvaarten daarvoor werden in IJmuiden gehouden. Daarom stemde ik er mee in, terwijl ik eigenlijk niet eens wist wat het precies inhield. Op de ‘Na de Sc 6.50 was de prijs voor de Se 26 een tweede turning point’ beurs zelf woonden Dean en ik het gala bij en daar werd de 26 verkozen tot Boot van het Jaar in de ‘special category’. Daarna ontplofte de mailbox en kregen we internationale aanvragen. Het was een samenloop van omstandigheden, geen geplande campagne, maar het zette Saffier internationaal op de kaart. Na de Sc 6.50 echt een tweede turning point.” Durven ingrijpen. In 2013 presenteerde Saffier de Se 33, met, heel opmerkelijk, twéé stuurwielen. Hennevanger: “Onze gedachte was: ‘hoe gaaf zou het zijn om hetzelfde gemak en comfort als de 26 te bieden, maar wel met accelaratie. We wilden als het ware een Porsche 911 in de markt zetten. De kritiek op het concept was hevig. Het concept paste niet in die tijd, middenin de crisis, te extravagant. Na Boot Düsseldorf Stroomlijn en efficiëntie. De Saffier-rompen worden in Enkhuizen geproduceerd. In IJmuiden worden de rompen vervolgens geassembleerd. Dat gebeurt op een efficiënte wijze. Moet ook wel als je 58 orders in een jaar moet verwerken. “Met die productie zitten we wel aan de top van onze capaciteit”, aldus Hennevanger. De rompen komen binnen in de Polyesterloods, waar al het polyesterwerk wordt gedaan: het lamineren van schotten, het plaatsen van dekken, plus het boren van doorvoeren. Als een boot polyester-technisch klaar is, gaat hij naar de Afbouwloods, om volledig afgewerkt te worden. Hennevanger: “We bereiden alles goed voor en doen veel pre-fab. Alle elektronica bijvoorbeeld is vooraf op maat gemaakt en ligt met schakelaars en al klaar. Het hoeft alleen maar gemonteerd te worden. Dat levert behalve tijdvoordeel ook besparing van materiaal en een kwaliteitsgarantie op.” Inderdaad liggen talloze onderdelen voor 2019 al panklaar in het magazijn, gerangschikt naar modellen. Er hangen mallen, waarmee de interieurdelen volgens exacte maten vooruit gemaakt kunnen worden. Hennevanger koopt zijn materialen tijdig in. “Mocht er iets misgaan in de levering, dan heeft de klant daar geen last van. Wij leveren altijd op tijd, dat is een eis die we onszelf opleggen.” Openheid. Hennevanger vervolgt: “Als klanten hier komen, dan laat ik alles zien, ik leid ze rond door de loodsen en magazijnen. De klant krijgt een beeld hoe wij bouwen. Door transparant te zijn, bouw je vertrouwen op.” Hard werken, strategisch denken en een uitstekend product maken zijn natuurlijk ook succesbepalende elementen. Voor de klant staat Hennevanger altijd klaar. Op zondagochtend ontvangt hij gerust klanten op de steiger voor een proefvaart. Wat die klant dan niet ziet, is dat de zaterdag ervoor een dagdeel is besteed aan het vaarklaar maken van de boot. Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

“We grijpen elke kans, hoe klein ook”, verklaart Hennevanger zijn inspanningen, “het steeds meer weer opbrengen om klaar te staan hoort bij goed ondernemerschap. Ik ben gemiddeld dertig weekenden in het jaar in de weer.” Wat veelal onzichtbaar blijft, is de tijd die gestoken wordt in de aflevering. Dat doen ze bij Saffier zelf. Hennevanger: “Een rit naar het afleveradres kost zomaar 14 uur, en dan moet je nog stoppen voor alle papierwerk met de douane. Op de bestemming moet de boot vaarklaar gemaakt worden en je wilt ook wat ‘socializen’ met de klant. Daarna moet je weer 14 uur terugrijden, om een paar dagen later weer een andere rit te maken.” Gemotiveerd personeel. De mooiste plek op de bovenste verdieping in het pand van Saffier is niet weggelegd voor de directie, maar voor de bedrijfskantine. Dat is bewust zo gedaan, volgens Hennevanger: “De mannen zijn koning en ze weten zich zo gewaardeerd.” Hij organiseerde vorig jaar een bezoek aan de Formule 1 race in Spa Francorchamps voor het hele bedrijf en dat is volgens hem de beste HRMinvestering tot dusver. Jongste paradepaard: de Saffier Se 37 Lounge. De stuurwielen bevinden zich vlak achter de kajuitingang. Op die centrale stuurpositie heeft de stuurman alle lieren, stoppers, trimlijnen, schoten en vallen onder handbereik. Achter hem ontstaat in de kuip een riante loungeplek. Het is een polyester weekendzeiler met accommodatie om te kunnen overnachten. Het ontwerp is tot stand gekomen in samenwerking met Satellite Yacht Design. Foto Saffier Yachts Goede website. Saffier heeft al vroeg de kracht van internet ingezien en een toegankelijke site opgezet. Die wordt bovendien goed bijgehouden en met regelmaat ververst. “Een onderdeel van goed ondernemerschap is ook dat jezelf je eigen gebreken durft in te zien”, zegt Hennevanger met een glimlach, “ik merk dat ik niet genoeg thuis ben op social media. Sinds januari hebben we daarom versterking van Kay Heemskerk, die daarin thuis is, jeugdig elan meebrengt en bovendien uitstekend kan zeilen.” Hij vervolgt: “Ondernemen is gaaf als je producten aanslaan en je succesvol bent, maar vooral wanneer alles voldoet aan je verwachtingen van hetgeen je wil maken. Rijk worden was nooit ons uitgangspunt; dan moet je niet in deze branche gaan werken. Natuurlijk is het mooi wat we allemaal hebben bereikt, maar Dean en ik kijken liever vooruit. We zijn dan ook al weer bezig met een nieuw model… ” www.saffieryachts.com Technische specificaties Lengte o.a.: 12,00 m. (met boegspriet) Lengte waterlijn: 10,00 m. Breedte: 3,45 m. Diepgang: 2,10 m. Hoogte mast-waterlijn: 16,00 m. Gewicht: 4.800 kg. Gewicht kiel: 2.050 kg. Motor: Yanmar 2YM 20 saildrive, 21 pk CE-categorie: kustwateren B Zeilen: grootzeil 43 m2, keerfok 25 m2, fok 108% 32 m2, code Zero 93 m2, gennaker 115 m2. Dennis Hennevanger, zittend op de Saffier Se 37 Lounge tijdens Boot Düsseldorf. De boot was genomineerd voor de European Yacht of the Year 2019 award in de categorie ‘Special Yachts’. Hennevanger is nogal teleurgesteld over de gang van zaken: “De prijs is gewonnen door de Lite XP, een zeilbootje waarmee je ook kunt roeien, dat vond de jury heel innovatief. Dat is nogal zuur voor ons, want je kunt zo’n bootje toch eigenlijk helemaal niet vergelijken met ons schip. Ik betwijfel of we ooit nog in deze categorie meedoen, want het heeft ons veel inspanning en een investering van duizenden euro’s gekost om onze boot naar Barcelona te brengen voor de proefvaarten.” 37 Foto Rens Groenendijk Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

DE NIEUWSTE LIJN COMMON RAIL MOTOREN 40 - 440 PK 4JH 8LV 45 - 57 - 80 - 110 40 3JH 320 - 350 - 370 150 - 170 - 195 - 230 - 250 4LV 400 - 440 6LY CLEAN INTERCONNECTIVE QUIET POWERFUL FUEL EFFICIENT PROVEN MARINE TECHNOLOGY www.yanmarmarine.com BEST IN CLASS B

Handelsregistratie snelle boten heroverwogen De RDW brengt de registratie van snelvarende motorboten meer in lijn met die van motorvoertuigen. Speedboten kunnen sinds 15 januari online via DigiD worden overgeschreven. Ook is nu voorregistratie via een postNL loket, RDW-balie of keuringsstation mogelijk. Hierdoor kan bij verkoop het eerder aangebrachte Y-nummer sneller en online worden overgeschreven. Onverwacht neveneffect was echter dat de RDW daarnaast de handelarenregistratie (het zogenaamde YY-nummer) per 15 april 2019 wilde laten vervallen. Een flink aantal producenten, importeurs en handelaren in snelle boten hebben bezwaar aangetekend tegen deze intrekking. Begrijpelijk, aangezien dit zou inhouden dat nieuwe schepen die op eigen kiel naar shows varen of voor proefvaarten worden gebruikt eerst op (bedrijfs-)naam van de verkoper moeten worden gezet, met waardedaling als logisch gevolg. Ook wordt hiermee de mogelijkheid tot proefvaren eventueel met diverse voorraadschepen met aansluitende transactie praktisch onmogelijk. Waar halen de bedrijven dan zo snel de registratienummers vandaan? Andere argumenten zijn dat de motorisering bij buitenboordmotoren niet vooraf bekend is en de administratieve lasten en kosten van vaartuigen die voor export of doorvoer bedoeld zijn. Ook de provincie Friesland maakte namens een aantal jachtwerven bezwaar, aangezien diverse snelvaarvergunningen zijn afgegeven op basis van YY-kentekens. Constructief overleg Geschrokken door alle commotie organiseerde de RDW op 10 januari voor een afvaardiging van belanghebbenden een overleg over de handelarenregistratie van snelvarende pleziervaartuigen. Hierin zijn in een constructieve sfeer de overwegingen en belangen rondom deze registratie en weer toegelicht. De RDW streeft naar een Handelaarskenteken op een boot van Aluqua. verbetering van de wettelijke borging van deze nummers, maar heeft zeker begrip voor de positie van het bedrijfsleven en de waarde die de YY-registratie voor de branche heeft. De RDW gaat nu met de inzichten opnieuw aan de slag. Voor 1 maart zal de RDW bepalen hoe de handelarenregistratie wordt voortgezet of anders welke alternatieve oplossing kan worden geboden. Brexit en de CE op importboten uit VK Het Verenigd Koninkrijk stevent af op de al eindeloos besproken harde Brexit zonder terugtredingsakkoord. Dit betekent dat, onverwachte wendingen daargelaten, per 30 maart het gehele primaire en secundaire Unierecht niet langer van toepassing is op het Verenigd Koninkrijk. Het wordt dan een ‘derde land’ met alle juridische gevolgen van dien. Een van deze consequenties van de no deal-Brexit is dat de productwetgeving van de Unie niet langer geldt voor het VK, wat betekent dat een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde fabrikant of importeur niet langer wordt beschouwd als een in de Unie gevestigde marktdeelnemer. Ook zullen in het VK gevestigde voor de EU-richtlijn pleziervaartuigen aangewezen keuringsinstanties (NoBo’s) hun erkenning verliezen, alsmede de door hen afgegeven (type)certificaten. De in EU-landen gevestigde distribiteurs voor in het VK gevestigde jachtwerven moeten dan voldoen aan de specifieke verplichtingen van een importeur die producten uit een derde land in de EU-27 in de handel brengt. Verlies erkenning Het verlies door Britse keuringsinstanties van de erkenning als EU aangemelde instantie betekent dat vanaf de Brexit-datum geen verklaringen van overeenstemming meer kunnen worden afgegeven die gebaseerd zijn op in het VK afgegeven typecertificaten, zelfs wanneer er aan deze producten helemaal niets is gewijzigd. Dit om de simpele – formele – reden dat de verklaring van overeenstemming niet langer teruggrijpt op een geldig model of typecertificaat. Het zure gevolg is dat voor het betreffende jachttype een nieuw certificaat moet worden aangevraagd bij een in de EU-27 gevestigde aangemelde instantie. Ook is het mogelijk om op basis van een contractuele regeling het dossier en het bijbehorende certificaat over te dragen van de in het Verenigd Koninkrijk gevestigde aangemelde instantie aan een in de EU-27 gevestigde aangemelde instantie, die vervolgens de verantwoordelijkheid voor dat certificaat overneemt. Merkwaardig Dit is op zijn minst een merkwaardige redenering. De richtlijn vereist immers een certificaat dat ten tijde van het in de handel brengen van het betreffende vaartuig is afgegeven door een erkende in de EU aangemelde instantie. Dat blijft geldig tenzij naderhand non-conformiteiten aan het licht komen. In dat geval kan een certificaat worden ingetrokken. Zolang dat niet het geval is zou een verklaring van overeenstemming voor ieder opvolgend bouwnummer van een nu CE-goedgekeurd Broome, Haines, Princess of Sunseeker model, waaraan niets essentieels is gewijzigd, gewoon ook na 29 maart moeten mogen worden afgegeven. Maar misschien is het nog beter om maar even af te wachten of die no deal-Brexit of überhaupt die hele Brexit er wel komt. Voor meer informatie zie: https://ec.europa.eu/info/sites/info/ files/file_import/industrial_products_nl_1.pdf 39 verenigingsnieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Bedrijvenindex Vind deelnemende bedrijven onder hun categorie, een jaar lang in het blad en op website www.jachtbouwactueel.nl met logo, profielpagina, omschrijving of bedrijfspresentatie & hun nieuwsbriefberichten. Ontwerp Van Oossanen Wijk Yacht Creation Jachtbouw Consultants, Financierders & Automatisering Kuiper Verzekeringen bv Van Emstede & Slager Advocaten Lakken, anti-fouling & boatcare Multi Painting Mast Jachtschilders BV International Paint De IJssel Coatings Awlgrip Europe nC Marine 40 Bouwmateriaal & Constructie Dictator OnePush Manoeuvreren, besturen en stabilieit RotorSwing Marine Power Transmissions Dordrecht Dynamic Marine Systems Jachtbetimmering & stoffering Vyva Fabrics De Graaf Watersport Motoren, Aandrijving en toebehoren Padmos marine & industrial diesel Vetus NV Clouds International De Stille boot Composiet Curve Works MC Technics Scabro Tooling & Composites Paul Dijkstra Composites Technische Installaties Asa Boot Electro DG Rubber Holland BV Mastervolt Northern Lights Faber Elektro Service Comfort aan boord Dometic Webasto Clion Marine Amrit Watersport Keuring & Kwaliteitscontrole TQC IMCI Navigatie, Communicatie & Verlichting\ ShipModul Marine Electronics Raymarine BeNeLux Jachthaven- en werfinrichting Inno-gie Transport en Logistiek MOL Logistics Frisian Industries Tuigage & dekbeslag Klusmarine Jachtbouw Nederland is het vakblad voor professionele bouwers van jachten en pleziervaartuigen, toeleveranciers, watersportbedrijven, vakgerichte opleidingen en -organisaties etc. Gastschrijvers en kennispartners uit de branche onderschrijven met hun bijdrage de onafhankelijke formule van het vakblad. Persberichten, kennisbijdragen, reacties graag richten aan redactie@jachtbouwnederland.nl. Deze worden niet automatisch geplaatst. REDACTIE Laurens van Zijp & Rens Groenendijk Hoofdredactie: Henk van der Brugge T 00 31 (0)184 48 10 40 E redactie@jachtbouwnederland.nl www.jachtbouwnederland.nl VORMGEVING Donkervoort Commincatie Art director: Karin van Zanten UITGEVER Jachtbouw Nederland wordt onder licentie uitgegeven en verspreid door AcquiMedia, Henk van der Brugge Amstelwijckweg 15, 3316BB Dordrecht www.acquimedia.nl ADVERTENTIEVERKOOP EN BLADMANAGEMENT AcquiMedia, Thila Mos T 0184 48 10 43 E thila@acquimedia.nl Abonnement € 26,50 excl. BTW per jaar AANMELDINGEN & MUTATIES thila@acquimedia.nl MEDIAVORMEN Jachtbouw Nederland verschijnt 6 x per jaar in print en digitaal en biedt met de websites en nieuwsbrieven van digitale (internationale) mediapartners, de App en social media een crossmediaal platform. MEDIAPARTNERS www.jachtbouwactueel.nl en www.dutchyachtbuilding.com APP jachtbouwNL (iOS/Android) met gratis digitaal jaarboek Disclaimer: AcquiMedia heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. AcquiMedia, (hoofd)redactie en auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever, (hoofd)redactie en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. Copyright: Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever foto’s of (gedeelten van) teksten uit deze uitgave over te nemen. Ook met toestemming is bronvermelding verplicht. COLOFON Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Tekst en foto Gerwin Klok, branchemanager NJI OOM brengt scheeps- en jachtbouwsector in kaart Inspirerend rapport voor de branche Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de ‘MKB’ scheepsen jachtbouwbranche, wat is de opleidingsbehoefte, hoe is het gesteld met de instroom? Het adviesbureau Opleiding, Ontwikkeling, Metaalbewerking (OOM) bracht het afgelopen jaar met steun van NJI en NMT de sector in kaart en de resultaten zijn gebundeld in een rapport. Om het vakmanschap in de metaalbewerking naar een hoger plan te tillen, is het noodzakelijk precies te weten wat er in de sector en de bedrijven speelt. Dat geldt niet alleen voor de technische ontwikkelingen, maar met name ook voor product trends. Daarom werd en wordt nauw samengewerkt met brancheverenigingen. Zij weten als geen ander wat in hun branche de belangrijkste ontwikkelingen zijn en waaraan in de markt behoefte is. In 2018 heeft OOM in samenwerking met brancheorganisatie NJI de scheeps- en jachtbouwbranche tegen het licht gehouden. Pieter de Bock, oud bedrijfstakvoorlichter Metaal & Techniek en oudNJI-voorzitter, interviewde ruim twintig jacht- en scheepswerven, maar ook onderhouds-/reparatiebedrijven. Alle benaderde bedrijven zijn bij OOM aangesloten en geven gezamenlijk een representatief beeld van de branche. Tijdens de NJI-jaarvergadering die eind vorig jaar bij Koninklijke De Vries Scheepsbouw in Aalsmeer plaatsvond, werd het rapport aan de branche gepresenteerd. Stand van zaken In het onderzoek werd gevraagd naar de huidige stand van zaken in de jachtbouw, scheepsreparatie en jachtservice branche, alsmede de te verwachten ontwikkelingen in deze bedrijfstakken de komende jaren. De opleidingsbehoefte nu en in de toekomst is in kaart gebracht en er zijn suggesties verzameld om te bevorderen dat een nieuwe generatie vakmensen in de branche komt werken. Inspirerend Op basis van de interviews, aangevuld met informatie vanuit een speciaal expertpanel, ontstond het rapport ‘Een futureproof scheeps- en jachtbouw’, met als ondertitel ‘Wat betekent dat voor opleiding en ontwikkeling van werknemers?’ De hoofdconclusie luidt dat vergeleken met andere industriesectoren er relatief weinig aan opleiding en bijscholing wordt gedaan en maar in beperkte mate gebruik wordt gemaakt van de financiële tegemoetkomingsmogelijkheden. Ook is het aantal leerwerktrajecten en stageplaatsen lager dan gemiddeld in de techniek. Als het om opleidingsgerichtheid gaat, neemt het verschil tussen kleine en grotere bedrijven bovendien toe. Als reden hiervoor wordt aangevoerd dat na een aantal slechte jaren de capaciteit ontbreekt om vorm en inhoud te geven aan het opleidingsbeleid. Korte cursussen Het gebrek aan korte cursussen en lesmodules, die meteen in de praktijk toepasbaar zijn en op ‘rustige’ momenten kunnen worden gevolgd, weerhoudt werknemers om zich verder bij te laten scholen. Het relatief grote aantal oudere medewerkers die minder gericht zijn op doorleren, speelt ook een rol. Kanttekening: voor lang niet alle scholingsinspanningen wordt een tegemoetkoming aangevraagd en een deel blijft buiten het zicht en de statistieken. In ieder geval ligt er een taak om de mogelijkheden tot ondersteuning, die OOM deelnemers binnen de jacht- en scheepsbouw kan bieden, nadrukkelijker voor het voetlicht te brengen. Dit is overigens niet de enige actie die de uitvoerders van het onderzoek willen oppakken. Er zal daarnaast invulling worden gegeven aan de behoefte naar korte opleidingen. Hiervoor zal niet alleen worden onderzocht of relevante onderdelen uit bestaande dagopleidingen (techniekbreed) als losse cursus kunnen worden aangeboden, maar ook of experts uit de branche zelf en toeleveranciers geïnteresseerd zijn om bijvoorbeeld via masterclasses specifieke kennis over te dragen. Kwalificatiedossier De opgedane inzichten vonden al hun weg naar het team dat het nieuwe kwalificatiedossier Maritieme Techniek voorbereidt ten behoeve van de mbo-opleidingen Medewerker Maritieme Techniek (mbo-2) en Allround medewerker Maritieme Techniek (mbo-3). Ze zullen bovendien hun weerslag vinden in een sectorspecifieke cursussencatalogus, waarmee met name bedrijven waarop de cao Metaal & Techniek van toepassing is, hun voordeel kunnen doen. Het rapport moet tegelijk werkgevers in de branche inspireren om de vaktechnische en persoonlijke ontwikkeling van medewerkers te stimuleren en te werken aan voldoende jonge instroom of zij-instroom. Via regionale kennisavonden wordt rechtstreeks contact met de bedrijven gelegd, die hiervoor door OOM worden uitgenodigd. NJI-leden en OOM aangesloten bedrijven hebben het rapport reeds toegestuurd gekregen. Belangstellenden kunnen het kosteloos opvragen via info@oom.nl. OOM-regiomanager Michiel Janssen (r) overhandigt het rapport aan NJIvoorzitter Nico Post. Foto Gerwin Klok 41 MBO-kwalificaties Een reguliere mbo-opleiding bestaat tegenwoordig uit een basisdeel, profieldelen en keuzedelen. Het basisdeel is gericht op een bepaald domein. Met het keuzedeel kan de student zich verbreden of verdiepen, bijvoorbeeld op het vlak van elektrotechniek, of exterieur. Het profieldeel bijvoorbeeld jachtbouw, scheepsreparatie, baggertechniek of offshore leidt op voor een specifieke deelsector. De opzet en inhoud van iedere door het Rijk erkende mbo-opleiding staat beschreven in een zgn. kwalificatiedossier (KD) dat op zijn beurt zijn oorsprong vindt in het beroepscompetentieprofiel. De inhoud van een dergelijk dossier bepaalt wat een beginnend mbo- gediplomeerd medewerker op zijn vakgebied moet weten en kunnen. Op basis van dit KD worden ook de eindexamens opgesteld. verenigingsnieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Door Laurens van Zijp 42 Martin de Kloet vindt met Alufleet nieuwe markten ‘Speedlounger is echt een vernieuwend ontwerp’ In maart van dit jaar is het precies 60 jaar geleden dat de broers Henk en Teun de Kloet voor zichzelf begonnen. Hun bedrijf, Jachtwerf Gebroeders de Kloet, groeide snel uit tot een begrip. De werf werd vooral bekend door polyester zeilboten als de Sailhorse en Efsix, de kajuitjachten Fellowship 27, 28, 33 en Midget 26 en 31. Die Midgets zijn karakteristieke schepen, langkielers en spitsgatters, die een eigen publiek trekken. Zeg gerust ‘liefhebbers’. Zij waarderen het rustige vaargedrag. Mede door het ballastaandeel van 44 Ook metaalbewerking Martin de Kloet, zoon van Henk, groeide op de werf op. “Bij ons thuis aan de keukentafel ging het altijd over boten”, De Speedlounger is een opvallende verschijning op het water. Foto Alufleet/FCY Inspelen op de veranderende markt, vasthouden aan kwaliteit en een brede oriëntatie. Het zijn sleutels tot succes, waarmee Jachtwerf Gebroeders de Kloet het 60-jarig bestaan heeft bereikt. Met de oprichting van Alufleet weet directeur/eigenaar Martin de Kloet bovendien nieuwe doelgroepen te bedienen. Jongste wapenfeit is de lancering van de Speedlounger 8500, in samenwerking FCY Design. Een vernieuwend ontwerp dat op de afgelopen Boot Düsseldorf werd onthuld. procent ligt een Midget stabiel in het water en gedraagt zich zelfs op ruw water niet nerveus. Reven op dit type koersvaste jachten is niet snel nodig. De 26 is ontworpen door Martin Bekebrede; de 31 door de werf zelf. De cascobouw werd uitbesteed, de assemblage gebeurde in Kortenhoef. zegt de huidige werfdirecteur, “en al op jonge leeftijd hielp ik mee op de werf.” Zo rolde hij bijna spelenderwijs in het vak en vijftien jaar geleden heeft hij het bedrijf overgenomen. Dat houdt zich behalve met nieuwbouw ook bezig met stalling, onderhoud, reparaties, refits en verkoop. Plus: metaalbewerking. “Mijn vader zocht altijd kansen en was breed georiënteerd”, vertelt De Kloet, “hij nam destijds een constructiebedrijf over dat gespecialiseerd was in roestvrijstaal. Zodoende bedienden we andere markten Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

gebouwd, inspectievaartuigen, pontons en een rondvaartboot. Daartoe heb ik een In wording op het bouwbed. De brede vlakke romp is goed te zien. Foto’s Alufleet/FCY. apart bedrijf opgericht: ‘Alufleet’.” Het modellenaanbod is gevarieerd. Een greep: de 5.70 Classic sloep, de Amstelvlet 500 en 900, de 444 consoleboot met buitenboordmotor en de Alufleet 666 Open Tour Classic met inboardmotor. De Alufleet 666 cabin werkboot heeft een dicht stuurhuis en wordt geleverd met een Hyundai common-rail 4-cilinder diesel van 170 pk. Deze werkboot is zeer precies manoeuvreerbaar dankzij een romp met V-bodem en een Z-drive met dubbele schroef. Hierdoor is varen in ondiep water geen probleem. Als buitenboordmotoren levert Alufleet standaard Yamaha’s. LelieClass 5.60 Zonnetje erbij, glazen gevuld, genieten maar. Het ‘lounge-gedeelte’ van de Speedlounger. als de kunstwereld, voedingsindustrie en de kermisbranche. Dat bleken lucratieve afzetmarkten. We maakten het rvsmateriaal voor onze schepen in eigen huis, maar hebben dat ook geleverd aan andere werven; scepters, relingen, zwemtrappen, noem maar op. Dat doen we nu nog; we maken bijvoorbeeld rvs-beslag voor Saffier.” Voor dat constructiewerk heeft het bedrijf alle machines in huis, waaronder een eigen plasmamachine om platen te snijden en polijstmachines voor roestvrijstaal. Aluminium nieuwbouw Die brede oriëntatie hielp de werf mede door de crisis heen. Er bleef werk toen de nieuwbouwmarkt voor zeilboten stilviel. De Kloet: “We merkten al in 2007 dat de vraag naar de Midget terugliep. Helemaal De zeilboot werd als primeur gepresenteerd op Boot Düsseldorf. Opvallend zijn de lassen. “We laten met opzet de constructie zien. Dat versterkt het idee van een stevig gebouwd schip.” Foto Rens Groenendijk toen onze Engelse afzetmarkt bijna wegviel, nadat de pond in waarde was gedaald. Ook de verkoop van de andere zeilboten nam af. Ik wilde toch reuring op de werf houden en daarom zijn we aluminium boten gaan bouwen; sloepen, consoleboten, werkboten, noem maar op. Zeker voor de beroepsvaartuigen bleef er vraag. We hebben brandweerboten Een deel van de jeugd komt met watersport in aanraking via de Scouting, voorheen Zeeverkenners. Daar wordt nog altijd gebruikt gemaakt van klassieke stalen Lelievletten en -schouwen. Onverwoestbaar, maar ook erg gedateerd. De ontwerpers van FCY Design in Hilversum kwamen een paar jaar geleden op het idee hiervoor een nieuw, meer eigentijds ontwerp te maken dat jongeren moet aanspreken. Ze klopten met hun plan aan bij Martin de Kloet en zo ontstond een samenwerking waaruit de LelieClass 5.60 voortvloeide. De LelieClass 5.60 is van aluminium, dus sterk en onderhoudsvrij, maar met veel betere zeileigenschappen dan de Lelievlet. Niettemin kan de boot ook worden 43 Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Alle schoten en trimlijnen onder handbereik. Foto’s Alufleet/FCY. Voorin zit alle gemak voor een overnachting met z’n twee. Onder het bed een Dometic-koellade. “Dit is echt vernieuwend”, vervolgt hij enthousiast, “de watersport staat stil, we borduren te veel voort op bestaande modellen; echte vernieuwing zie je nauwelijks. Als we niks doen, gebeurt er ook niks. Ik geloof zeker dat er een markt is voor de Speedlounger.” 44 Aan alles is te zien dat de ontwerpers en bouwer verstand van zeilen hebben, het is een doordacht ontwerp. Standaard wordt een Bellmarine elektrische aandrijving geleverd. geroeid. De afmetingen zijn: 5,60 x 2, 20 x 0,16/1, 09 m, waterverplaatsing 550 kg. Zeiloppervlak 18 m2. “De reacties waren veelbelovend, en nog steeds is er belangstelling voor dit ontwerp”, zegt Martin de Kloet, “maar tot seriebouw is het tot op heden niet gekomen. Probleem is dat veel van die scoutingsclubs geen budget hebben om hun vloot te vervangen.” Vernieuwend ontwerp Uit het project ontstond wel een goede samenwerking tussen De Kloet en FCY Design. Het was dus niet verwonderlijk dat beide partijen elkaar opnieuw vonden voor een nieuw opzienbarend ontwerp: de Speedlounger 8500. Een boot die is afgestemd op een andere beleving van paar uur, om daarna lekker te ontspannen aan boord. De Speedlounger is daarvoor ontworpen: lekker vlot zeilend en met veel ruimte in de kuip en gemak aan boord, als een espressoapparaat, een inductiekookplaat en een toilet.” zeilen dan voorheen. De Kloet: “De watersportmarkt is veranderd. Zeilers gaan niet meer een heel weekend weg, maar zeilen liever een ‘De watersport borduurt te veel voort op bestaande modellen’ De boot is in elk geval een blikvanger met een uitgesproken uiterlijk. Dat begint al bij de terugvallende boeg en de lijnen die doorlopen in de opbouw. Het onderwaterschip heeft een vrij scherpe voorvoet; de romp loopt naar achteren uit in een breed achterschip. De grootste breedte is 3,10 meter. Er zijn twee roeren en de vaste kiel met een bulb steekt 1.10 meter. Dankzij de masthoogte van 12.50 m. zijn obstakels als de Hollandse Brug en de Zeelandbrug geen probleem en zijn de vaargebieden aldaar te bereiken. De boot heeft CE-categorie C. Martin de Kloet: ‘Als we niks doen, gebeurt er ook niks’. Foto Laurens van Zijp Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

Toen de vraag naar zeiljachten terugliep, schakelde De Kloet over op aluminium boten, zoals deze 5.70 Classic sloep. Foto Alufleet/FCY. Ruime kuip De kuip is breed en heeft twee gedeeltes. Achterin is de ‘werkvloer’ met kantelbaar Jefa stuurwiel en aan weerszijden een Antal lier met alle trimlijnen en stoppers. Alles zit onder bereik van de stuurman en die heeft tevens zicht op een Raymarine Action scherm, dat in lengterichting verstelbaar is. Het tweede deel van de kuip, tussen stuurwiel en kajuit, is vrij van lijnen en bevat lange kuipbanken op bakskisten, bekleed met leren kussens. De motorkist heeft iets schuine zijkanten, waartegen je onder helling met je voeten onder de juiste hoek kunt schrap zetten. Op de motorkist zit een uitklapbaar tafelblad. De aandrijving bestaat uit een Bellmarine elektromotor, met vaste as en klapschroef. Een diesel is optie. De kuipvloer is belegd met U-dek antislip. De mast staat voor de kajuitingang, maar die is dermate breed dat de doorgang ruim blijft. Om zeil te zetten en te strijken staat de bemanning stevig op de vlakke kajuitvloer, en hoeft dus niet het kajuitdak op. Het tuig bestaat uit een uitgebouwd, doorgelat grootzeil van UB Sails uit Medemblik, furling fok en furling gennaker die op een boegspriet wordt gevoerd. ‘Constructie laten zien’ De kajuit biedt twee slaapplaatsen en herbergt de eerdergenoemde inductiekookplaat en koffiezetter, die worden gevoed door een Mastervolt systeem, en het toilet. De scheepshuid is geïsoleerd met Mascoat, een schuim, om condens tegen te gaan. Aardig detail: door de handgrepen op schouderhoogte lopen trimlijnen naar de boeg. Het dek blijft daardoor verschoond van ‘spaghetti’. Nog een verfijnd detail: er is led-verlichting in de kuip en langs het plafond van de kajuit. Opvallend is ook dat het aluminium niet is weggewerkt. Integendeel, volgens De Kloet zijn de lassen juist bewust zichtbaar. “We laten met opzet de constructie zien. Dat versterkt het idee van een stevig gebouwd schip.” Volgens hem kunnen we het vergelijken met een Landrover. Die straalt ook robuustheid, betrouwbaarheid en een zekere luxe uit. Nu zit de Landrover qua prijs in het hogere segment. Dat zal ook voor de Speedlounger gelden; de consumentenprijs is, compleet uitgerust als getoond op de beurs, 152.000 euro. De Kloet: “Het is een arbeidsintensief product, zeker als je kwaliteit wilt garanderen. En kwaliteit handhaven hebben we in de afgelopen 60 jaar altijd gedaan. Dat veranderen we niet!” www.speedlounger.nl www.alufleet.nl www.de-kloet.nl Nieuwe markt: werkboten. Hier de Alufleet 666 Cabin. 45 Jachtbouw Nederland 1 februari 2019

25ste Amels 180 verkocht Jachtbouwer Amels heeft een 55 meter Amels 180 verkocht uit de Amels Limited Editions range. Als het motorjacht in het voorjaar van 2020 wordt opgeleverd, is de 25ste in de reeks sinds de introductie van Limited Editions approach in 2007. Rutger Dolk van het Amels sales team: “De eigenaar zocht een jacht dat geschikt is om de wereld te bereizen en dat is precies wat de Amels Limited Editions jachten bieden.” Het door Tim Heywood ontworpen exterieur wordt gecompleteerd met een interieur van Laura Sessa. “Deze verkoop is een mijlpaal omdat het de kracht van de Limited Editions propositie toont”, aldus directeur Sales Rob Luijendijk. “Toen we ons concept van snelle levering met custom interieurs en een gestandaardiseerd technisch platform meer dan tien jaar geleden introduceerden, was er denk ik niemand die verwachtte dat de markt zich zo snel zou ontwikkelen. Belangrijk voor het succes is onze vastberadenheid onszelf te motiveren, te evolueren en maatwerk te leveren om ieder Limited Editions jacht te laten aansluiten op de unieke wensen van elke klant. Ieder jacht KM bouwt Bestevaer motorjacht 46 KM Yachtbuilders in Makkum voegt een bijna 16 meter lang motorjacht toe aan het portfolio, dat bestaat uit zeiljachten. Op Boot Düsseldorf introduceerde de werf de aluminium Bestevaer 53M met behulp van een schaalmodel. De motorboot is ontwikkeld in samenwerking met Dykstra Naval Architects. Werfdirecteur Eeuwe Kooi: “We hopen dat het concept de watersporters aanspreekt die langere reizen willen maken, bijvoorbeeld oud-zeilers.” Veiligheid en comfort aan boord zijn twee speerpunten van dit ontwerp. Het schip is voorzien van een royale salon met kombuis, een apart bruggedeelte en twee hutten met eigen natte cellen. Los van het gemak garandeert dat laatste optimale privacy wanneer je met gasten vaart. Het is niet verwonderlijk dat de BesteKorvet 8: veelzijdig ontwerp Deep Water Yachts voegt een nieuw model toe aan de bestaande lijn: de Korvet 8. Het is een aluminium motorjacht van 8 meter lang en 2,55 meter breed, naar een ontwerp van Willem Nieland. Deep Water Yachts biedt de keuze uit verschillende uitvoeringen: een vlakbodem sloep geschikt voor elektrische aandrijving, een sportieve powerboat met diepe V voor snel varen of een stijlvolle tender bij een megajacht. Maar de Korvet 8 wordt door de bedenkers bij uitstek gezien als een familieboot die op de trailer mee kan naar vaargebieden over de grens, bijvoorbeeld de Noorse fjorden of de Zwitserse meren. Met vier vaste slaapplaatsen, een beschutte kuip, overdekte stuurstand en ruime natte cel biedt de Korvet 8 de mogelijkheid om langere tijd in comfort aan boord te verblijven, ongeacht het seizoen. De dakpanelen en ramen kunnen geopend worden. Het casco is gebouwd bij Merwelands Shipyard Rotterdam. De afbouw gebeurt bij Boelen Marine in HardinxveldGiessendam. De Korvet 8 is te zien op de HISWA Amsterdam Boat Show 2019, stand nummer 07.220. www.deepwateryachts.com vaer 53M overeenkomsten vertoont met de zeilende Bestevaer-ontwerpen. Die zijn geschikt voor zoute ontdekkingsreizen, zo is in de praktijk gebleken. De gemotoriseerde 53M oogt robuust met de rechte boeg en het rechte hek. De gangboorden zijn breed, voor veel bewegingsruimte en het achterdek is uitgerust met een elektrisch zwemplatform. Er zal keuze zijn uit drie verschillende aandrijvingssystemen. www.kmy.nl Technische specificaties Bege Tigo 1300: Lengte over alles: 15,97 m. Lengte waterlijn: 15,65 m. Breedte: 4,97 m. Diepgang: 1,20 m. Waterverplaatsing: circa 20 ton. CE categorie: A Kruissnelheid (afhankelijk van motorisering: 8 tot 14 knopen. Dieseltank: 2.000 liter. Watertank: 750 liter Vuilwatertank: 300 liter De vorig jaar opgeleverde Volpini 2, ook een Amels 180, is voorzien van een hybride voortstuwingsinstallatie. Dat leverde prompt afgelopen maand een Neptune award op voor Best Ecological Design & Operation Innovation tijdens het Superyacht Design Symposium en ook nog een Judges’ Commendation for Best Lighting Design. heeft zijn eigen karakter.” De Amels Limited Editions range bestaat uit zes ontwerpen tussen 55 en 83 meter lengte. In totaal zijn er sinds 2007 40 Amels Limited Editions jachten gebouwd. www.amels-holland.com Jachtbouw Nederland 1 februari 2019 nieuws van Nederlandse jachtwerven

HappyWhale bestelt 43 elektrische sloepen Grote order voor Hoora Watersport Hoora Watersport in Heeg heeft een order gekregen van verhuurorganisatie HappyWhale Friesland voor de bouw van 43 Pura Vida 550 elektrische sloepen. De opdracht is mede tot stand gekomen dankzij het fonds van Fûns Skjinne Fryske Enerzjy. Deze stichting levert een bijdrage aan de duurzaamheidsambitie van de provincie Friesland Eva Meijer, eigenaar van Hoora Watersport: “Wij zijn een paar jaar geleden bij HappyWhale in beeld gekomen doordat wij op drie relevante punten veel ervaring hebben. Namelijk de verhuur van boten, nieuwbouw van polyester schepen en expertise in elektrisch varen.” Veel watersporters kennen Hoora vooral van de verhuur van Valken, maar het watersportbedrijf bouwt al sinds 1978 polyesterboten zoals Valken, kajuitzeilboten en sloepen. Juist door die bekende verhuurtak, is Hoora altijd bezig met verbeteringen in het verhuurproces. ‘Uniek platform’ “Binnen ons zusterbedrijf Aquatro, waar we ons specifiek richten op elektrisch varen, hebben wij een uniek platform ontwikkeld waarbij alle bootgegevens op afstand zijn uit te lezen. Zoals accustatus, walstroom en motormanagement. Dit maakt ons de ideale servicepartner voor bedrijven die boten verhuren. In geval van een storing kun je namelijk gelijk uitlezen wat er aan de hand is en hoe je dit vlot verhelpt”, legt Abele de Jong, projectleider bij Hoora uit. Nieuwe mallen Eva Meijer vertelt over het tot stand komen van de Pura Vida 550: “De originele mallen komen bij Offenga Polyester uit Franeker vandaan, maar er zijn door ons nieuwe mallen gemaakt om de Pura Vida helemaal aan te passen op het elektrisch varen. Zo hebben we een nieuwe romp met een diepe scheg gemaakt, hier passen de accu’s in. De oude motorkist is scharnierend gemaakt, zodat daar spullen droog in opgeslagen kunnen worden. Het dek is eveneens vernieuwd, waarbij de punt minder hoog gemaakt is en je er makkelijker overheen kunt kijken. Verder zijn er nog punten aangepast die voor de verhuur van deze sloepen handig zijn, zoals afwatering en een vlak onderwaterschip. Kortom, de boten die nu geproduceerd worden, komen uit eigen mallen.” Friese leveranciers De gehele productie gebeurt in Heeg. Elektrische chaseboat van Domani Domani Yachts uit het Belgische Brecht, de werf van Michael Goddaert, heeft bekendheid gekregen als bouwer van de sportieve S30 dagzeiler, met als naval architect de Nederlander Peter Bosgraaf. Op Boot Düsseldorf kondigde Domani de E32 aan. Het is een door Goddaert en het Belgische ontwerpbureau AHA Creatives ontworpen chaseboat met volledig elektrische aandrijving, met opnieuw Bosgraaf als naval architect. De romp wordt een lichtgewicht sandwich constructie van vinylester met hi-tech pvc kern, waarmee al ervaring is opgedaan bij de bouw van de S30 kielboot. De vaarsnelheid zal tussen de 7 knopen en 20 knopen liggen; bij een kruissnelheid van 10 knopen bedraagt de actieradius 200 kilometer. De werf streeft naar een bijzonder laag geluidsniveau van motor en pompen, waarbij de norm is dat de boeggolf straks hoorbaar is bij een snelheid van 10. De E32 zal slaapplaatsen bieden voor vier opvarenden: ‘nachtcomfort in minimalistische luxe’. Op het targa-dak komen zonnepanelen te liggen. Een Seakeeper gyro stabilizer is optioneel. De E32, zo klinkt het geheimzinnig, zal in de buurt van Amsterdam worden geassembleerd, ‘met de nadruk op het Belgische design en het Nederlands kwaliteitslabel’, aldus Domani. Voor de zomer moet de boot klaar zijn. www.domaniyachts.com Technische specificaties Lengte: 9,50 m. Breedte: 2,70 m. Gewicht: vanaf 2.000 kg Aandrijving: Torqeedo Deep Blue 80i 1800 rpm De Pura Vida 550 sloep, ontwikkeld door Hoora Watersport, met focus op de verhuurmarkt. Foto Flitss.nl Het streven is er zo veel mogelijk Friese leveranciers bij te betrekken. Zo maakt Zeilmakerij Mare in Heeg de buiskappen, het kunststof teak komt bij F3 Flexiteek uit Sneek vandaan en de kussens worden in Heerenveen gemaakt. Zusterbedrijf Aquatro verzorgt de elektrische installatie. Vanaf half april worden de eerste boten opgeleverd. Van de vloot van in totaal 105 elektrische sloepen van HappyWhale vaart het merendeel straks in Friesland. HappyWhale mikt met een eenvoudig online boekingssysteem op recreanten die in een watersportgebied verblijven en graag willen ervaren hoe het is om een dagje met een sloep te varen. www.hoora.nl www.happywhale.nl Technische specificaties Lengte: Breedte: Diepgang: Waterverplaatsing: 5,50 m. 2,08 m. 0,50 m. 1.050 kg Motor: Combi Nautic POD 3.5 kW 48V Snelheid: max. 9 km/u Accupakket: 360Ah tractie accu’s, voldoende voor 12 uur varen 47 nieuws van Nederlandse jachtwerven februari 2019

Een plechtig moment: de kiellegging. Nieuwe Moonen 36 m op stapel Bij Moonen Yachts in ’s-Hertogenbosch is men begonnen met de bouw van een 36,3 meter lang motorjacht, projectnaam YN199. Dit is het tweede schip dat wordt gebouwd naar het Martinique-ontwerp van René van der Velden. Vorig jaar kwam het eerste schip uit die lijn in de vaart, de Brigadoon. Dat heeft inmiddels een nominatie in de wacht gesleept voor de Boat International Design & Innovation Awards 2019. Diana Yacht Design verzorgt samen met Van der Velden de naval architecture van de YN199, terwijl de Studio Indigo uit London verantwoordelijk is voor het interieurontwerp. Het interieur wordt in nauwe samenspraak met de toekomstige klant gerealiseerd. Aan boord van de YN199 is accommodatie voor twaalf gasten en zeven bemanningsleden. De kiel werd 14 december 2018 gelegd onder toeziend oog van Lloyd’s surveyors. De stalen romp en aluminium opbouw worden in juli samengevoegd. De oplevering is gepland in het voorjaar van 2020. www.moonen.com Debuut Rapsody Tender Cabin 48 De Rapsody Tender Cabin is een variant op de bestaande Rapsody Tender, maar dan voorzien van een praktische cabin met een bed van ruim 2 meter lang. De boot maakte haar debuut op Boot Düsseldorf. De dagboot verschaft ook een bescheiden verblijfplaats voor de nacht. Een luik van 1 x 1 meter leidt naar de cabin. Als het luik gesloten is, doet het kunststof teak voordek, voorzien van visgraatpatroon, dienst als zonnebed. De Rapsody Tender is een klassiek gelijnde ‘centre console’ boot. De klassieke lijnen worden benadrukt door de ‘tumblehome’ spiegel en een uitwaaierende boegvorm. De romp is gemaakt van een polyester sandwichconstructie en het onderwaterschip heeft een V-bodem. Dankzij het gewicht en de breedte van de Tender kan de eigenaar het jacht zelf naar de favoriete locatie transporteren. Het praktisch comfort wordt benadrukt door de vaste koelkasten en een vast toilet in de stuurstand. Royal Huisman: order voor 60 meter zeiljacht Scheepswerf Royal Huisman in Vollenhove gaat een bijna 60 meter lang sloepgetuigd aluminium zeiljacht bouwen. De ‘world performance cruising sloop’ zal in 2022 opgeleverd worden. Meer dan een ruwe schets van de vorm is nog niet vrijgegeven van Project 404. Volgens de werf zal de toegepaste techniek en zeiltechnologie buitengewoon geavanceerd zijn, zodanig dat er nieuwe standaard wordt gevestigd wat betreft prestatie en efficiency. De ‘cast’ die het schip heeft ontworpen en ontwikkeld bestaat uit Malcolm McKeon Yacht Design (naval architecture en exterieur), Liagre (interieur), Southern Spars (geïntegreerd tuigagepakket, aangevuld met Rondal captive lieren). Royal Huisman tekent voor de inhouse engineering en de bouw. De opdrachtgever wordt vertegenwoordigd door Gregory Monks. De romp wordt vervaardigd van Alustar aluminium en de opbouw van carbon composiet. De schroef wordt intrekbaar. Aan boord is straks plaats voor 12 gasten en 10 bemanningsleden. Het schip wordt gebouwd onder classificatie van Lloyd’s Register - MCA. www.royalhuisman.com Technische specificaties Lengte: 9,05 m. Breedte: 2,65 m. Diepgang: 0,75 m. Doorvaarthoogte: 1,60 m. Gewicht: 2.850 kg Standaard motor: 150 pk Volvo Penta D3 Dieseltanks: 2 x 185 liter CE categorie: C Design: Simonis Voogd Technische specificaties Lengte: 36,30 m. Breedte: 8,00 m. Diepgang: 2,10 m. Inhoud: 337 GT Motoren: 2 x Caterpillar CAT C32, elk 1925 pk. Kruissnelheid: 14,5 knopen Topsnelheid: 16,5 knopen Actieradius bij 10 knopen: 4000 mijl. Jachtbouw Nederland 1 februari 2019 nieuws van Nederlandse jachtwerven Foto Rens Groenendijk

De 58 meter lange Najiba is het twee na grootste schip dat Feadship ooit heeft gebouwd in aluminium. Foto Feadship Najiba van Feadship, ‘van edele komaf’ Bij Feadship-werf Koninklijke de Vries Scheepsbouw in Aalsmeer kwam begin dit jaar het superjacht Najiba uit de bouwhal tevoorschijn. Het schip is ontworpen als een familiejacht voor ervaren eigenaars. De naam betekent in het Arabisch ‘van edele komaf’. De naval architecture is van de hand van Feadship De Voogt Naval Architects en Philippe Briand. Het exterieur werd ontworpen door Vitruvius Yachts; het interieur door Studio Christian Liaigre, waarvoor Claudio Cicconetti Architetto een algemene lijn ontwikkelde. Najiba is het eerste jacht dat Vitruvius Yachts voor Feadship heeft ontworpen. Philippe Brand: “De eigenaars begrepen heel goed dat je voor een perfect jacht een sterke wetenschappelijke en architecturale benadering moet hebben om het exterieurontwerp te ondersteunen. Wij geloven dat er een verbinding is tussen wetenschap en kunst”, aldus Briand. “Kunst is ook aanwezig in de cleane en pure belijning van het exterieur en de manier waarop het interieur is ontworpen. Christian Liaigre heeft op indrukwekkende wijze gespeeld met hout en pure witte vlakken, zodat je het gevoel krijgt van een whitewashed strandhuis.” Efficiënte romp “De benadering van het concept achter de constructie is bijna wetenschappelijk”, aldus Briand. “De Najiba is het twee na grootste schip dat Feadship ooit heeft gebouwd in aluminium en heeft een extreem efficiënte romp. Het resultaat van de zeer precies geplande architectuur is een laag brandstofverbruik van elf liter per Damen verkoopt zevende YS 5009 Damen Yacht Support heeft een 55,5 meter lang type Yacht Support Vessel YS 5009 verkocht. Het schip is reeds onder constructie en zal in de zomer van 2019 worden opgeleverd. Het schip wordt in samenwerking met het team van de eigenaar geheel aangepast aan diens wensen. Na oplevering is dit het zevende schip van het type YS 5009. Net als de recent opgeleverde Power Play, Shadow en Axis zijn er ruimtes aan boord voor het verblijf van de eigenaar en zijn gasten. Samen met extra hutten voor de staf, veel opslagruimte en luxe service faciliteiten blijft het schip onder de grens van 500 gross ton. Showcase in Monaco Directeur Rose Damen van Amels en Damen Yacht Support licht toe: “Dit jaar lieten we de Power Play zien op de Monaco Yacht Show, die veel aandacht trok. Steeds meer jachteigenaars willen weten wat onze range schepen te bieden heeft en hoe het bezit van een Yacht Support Vessel hun levensstijl verder kan verhogen.” De koper heeft Burgess Technical Services aangesteld om te assisteren bij de supervisie over de rest van het bouwproces. Vaargedrag De YS 5009 heeft een halfglijdende romp met een aluminium opbouw. De 12-tons dekkraan kan uitstekend duikbootjes, waterspeelgoed en tenders tot 15 meter tillen. De door Damen gepatenteerde Sea Axe boeg geeft het schip een uitstekend vaargedrag, ook in zware omstandigheden. Het schip kan een snelheid van 20 knopen behalen. Een Atlantische oversteek is geen probleem, want de YS 5009 heeft een actieradius van 5.000 mijl. Tot op heden varen er twaalf door Damen gebouwde Yacht Support Vessels rond en er is er nog een in aanbouw. De eerste 45,6 meter lange YS 4508 wordt in 2019 opgeleverd en een nieuwe YS 5009 is in aanbouw voor oplevering in 2020. De range omvat ook een 70-meter ontwerp, waarvan de Game Changer onlangs in de vaart kwam. www.yacht-support.nl nautische mijl bij een snelheid van 12 knopen, wat de duurzaamheid van het jacht vergroot”, aldus Briand. ”Het interieur heeft een originele layout met een hoofddek waar de twee master staterooms zijn gesitueerd. Omdat centraal trappenhuis ontbreekt, is er een ononderbroken zichtlijn van achter naar voor, indien een van de staterooms open is. De Najiba heeft maar weinig rechte lijnen, wel veel hoeken en gebogen plafonds in een jachtinterieur waarin veel teak is verwerkt.” Er zijn twee 2-persoons master staterooms voor de eigenaar of zijn gasten en vier 2-persoons staterooms voor gasten. De bemanning telt 14 koppen. Techniek Het 58 meter lange en 11,03 meter brede jacht heeft een diepgang van 2,60 meter. Zowel de romp als opbouw zijn van aluminium. Twee MTU 12V2000M72 hoofdmotoren (1080 kW / 2250 rpm) geven de Najiba een topsnelheid van 16 knopen. Bij de kruissnelheid van 12 knopen en een tankinhoud van 90.000 liter diesel is de actieradius 4.400 mijl. De watertanks hebben een inhoud van 22.000 liter. Verder is het schip voorzien van twee Zenoro / John Deere generatoren (185 ekW - 400 V, 50 Hz) en Quantum stabilisatoren. www.feadship.nl 49 nieuws van Nederlandse jachtwerven februari 2019

Assemblagehal voor snelle elektrische boten Edorado is bezig met de ontwikkeling van snelvarende elektrische sportboten en een watertaxi, met actieve draagvleugels. Edorado heeft grote ambities Edorado heeft een assemblagehal in gebruik genomen bij de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht voor de bouw van snelvarende elektrische boten. Het bedrijf is opgericht door Giel Groothuis en Godert van Hardenbroek. Zij vormen een complementair team, met zowel een technische als een design achtergrond en ervaring in het internationaal zakendoen. “De eerste boot gaat nog dit jaar te water en de planning is om in 2020 met klanten te kunnen proefvaren. Direct daarna zal de serieproductie starten.”, aldus Giel Groothuis. “De wereldmarkt voor volledig snel elektrisch varen heeft een omvang van tientallen miljarden euro’s op jaarbasis”, aldus Van Hardenbroek, die vol ambitie is en over enkele jaren 250 boten op jaarbasis wil produceren. “Met een geplande stijging in productievolume tot 3000 boten in de jaren kort daarop.” Zijn collega Groothuis vult aan: “Terwijl de ontwikkeling van onze boten nog in volle gang is, zijn er al 24 boten op voorhand besteld. Hieruit blijkt dat de consument om onze elektrische speedboot zit te springen.” ‘Gedreven ondernemers’ Sponsor en partner van het eerste uur in Edorado is tech-ondernemer Steven Schuurman. “Ik zag twee inhoudelijk gedreven ondernemers met een radicaal plan voor disruptie van een zeer grote markt, en ik ben hen gaan helpen”, aldus Schuurman. “Edorado heeft de technologie en de visie om in de wereldwijde watersport markt een nieuwe standaard voor snel varen bepalen. Het team denkt ondernemend en inhoudelijk na over alle aspecten van het bedrijf. Van esthetisch ontwerp tot onderhoud van het draagvleugelsysteem, alles klopt gewoon.” Actieve draagvleugels In de assemblagehal wordt inmiddels druk gebouwd aan de Edorado 8S, een volledig elektrisch aangedreven boot. Het door Edorado ontwikkelde schaalbare technische platform, is zowel toepasbaar voor de pleziervaart als voor de professionele markt, zoals watertaxi’s. De actieve draagvleugels vormen de basis voor de boten. Deze technologie wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met Harry Larsen, een expert op het gebied van hydrofoils. Naast de boten voorziet Edorado tevens in de bijpassende snellaadoplossing. www.facebook.com/edoradomarine Heesen kan superjacht snel leveren 50 Heesen heeft een aluminium 50 meter superjacht verkocht dat de werf uit Oss op speculatie aan het bouwen was. Bouwnummer YN 18750, ook wel bekend als Project Aster, is het zesde jacht dat Heesen bouwt in de 5000 Aluminium klasse. Het schip is verkocht dankzij de bemiddeling van Arcon Yachts. Het schip kan over zes maanden al opgeleverd worden. Volgens de werf is de snelle opleveringstijd, de indrukwekkende snelheid van 23 knopen en de Nederlandse kwaliteit voor de eigenaars, ervaren jachtkenners, doorslaggevend geweest. Bogend op een ervaring van 40 jaar kan Heesen in aluminium bouwen binnen heel strakke toleranties. Het in-huis team van technici en ervaren lassers hebben een gladde semi-displacement romp gemaakt, die met twee MTU 16V 4000 motoren niet alleen hard kan varen, maar ook efficiënt en met een soepele zeegang in alle omstandigheden. De Aster heeft een trans-Atlantisch bereik van 3.100 mijl bij een kruissnelheid van 11 knopen. Het exterieur, ontworpen door Frank Laupman van Omega Architects, belichaamt volgens de werf het DNA van Heesen. De snavelvormige boeg en de sportieve mast geven Project Aster een onderscheidend uiterlijk. Het interieur is ontworpen door Cristiano Gatto. De veelzijdige layout omvat onder meer vijf suites op lagere dekken en een master bedroom op het hoofddek, met een totale capaciteit voor twaalf gasten en negen bemanningsleden. www.heesenyachts.com Het superjacht kan over een half jaar al worden geleverd. Foto Simon Trel Discovery 47 AC is een ‘Super’ Lauwersmeer De copywriter die voor Super Lauwersmeer een persbericht moest schrijven over het nieuwe stalen motorjacht Discovery 47 AC is zo enthousiast dat de tekst hilarisch wordt. De omschrijving ‘panoramische vakantievilla te water’ is nog maar het begin van de virtuele rondgang over de 14,2 meter lange boot van de Friese jachtbouwer. Een kleine greep uit het betoog in het persbericht: “Een hotelkamer als eigenaarshut, een compleet ingerichte wasserette, een badkamer en keuken zoals thuis en een gastenverblijf dat net zo goed dienst zou kunnen doen als eigenaarshut. Of het nou in de achterkajuit of in het voorschip is; het comfort, de luxe en de ruimte zijn overal. Met een stahoogte van 2,05 meter vormt de salon hierin de overtreffende trap. Dankzij de gigantische raampartij van de opbouw overvallen daar het open karakter en de prachtige inval van daglicht u. Alsof u een varende serre binnentreedt!” Super Lauwersmeer, dat dit jaar het 50-jarig bestaan viert, presenteerde een mooi schip als primeur op Boot Düsseldorf, dat was wel duidelijk. www.superlauwersmeer.nl Jachtbouw Nederland 1 februari 2019 nieuws van Nederlandse jachtwerven

VERHOOG UW BEWUSTZIJN MET CHIRP RADAR EN DOPPLER OBJECTIDENTIFICATIE De combinatie van Axiom® en onze nieuwe Quantum 2 Doppler radar maakt navigeren veiliger, door het in de kleur rood weergeven van inkomende objecten en in groen van afgaande objecten. In gebieden met veel verkeer zijn bewegende objecten zo in één oogopslag herkenbaar Dankzij de volledig automatische MARPA en TrueTrails objecthistorie brengt de combinatie van Axiom display en Quantum 2 radar uw veiligheid naar een ongekend niveau. Ontdek het zelf op raymarine.nl/quantum2 Afb eeldingen dienen enkel ter illustratie. Foto: iStockphoto

TESTED IN THE HARSHEST LAB ON THE PLANET From the freezing turmoil of the southern ocean to monsoon rains and equatorial heat, the Volvo Ocean Race puts boats and their crews through the most extreme sailing environments in the world. Working in coordination with the recent Volvo Ocean Race, AkzoNobel has tested their new Awlgrip HDT Clearcoat on every race boat in the fleet to ensure durability, color retention and outstanding gloss in even the harshest conditions. Choose Awlgrip HDT – the clearcoat with proven performance, developed for the toughest conditions and available now for your boat. awlgrip.com facebook.com/awlgripfinishes twitter.com/awlgrip All trademarks mentioned are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2019. Image © Thierry Martinez / team AkzoNobel 9587/0119 instagram.com/awlgripfinishes

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52

Home