0

29e Jaargang • no. 2 • maart 2021 02 Een nieuw gasloos ziekenhuis op basis van healing environment in Meppel Pagina 07 Woonfunctie voor Het Klooster in Vasse Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) leidt tot succes in Hardenberg Roosdom Tijhuis werkt aan pilot Wet Kwaliteitsborging in Holten

Inhouds opgave 02 21 43 07 60 05 Voorwoord: “Toenemende druk” 07 10 15 17 19 21 28 32 37 40 Nieuwbouw Isala ziekenhuis en Noorderboog Meppel Een ziekenhuis op basis van healing environment De complexiteit zit met name in de installaties Belangrijke rol Eissink bij nieuwbouw Combinatie techniek en esthetiek leidt tot innovatieve gevel Lokaal ventileren Transitie Maria klooster Vasse Bouwbedrijf Scholte op Reimer maakt wonen in voormalig klooster mogelijk Combi Glas gefaseerd te werk bij “Het Klooster” in Vasse Een eerlijke prijs en wederzijds vertrouwen vormden de basis Een eigentijdse buitensfeer met de nostalgie van weleer Column Danny van Hal: “Koning Winter kreeg ons van de steiger” 43 49 52 53 55 56 59 Nieuwbouw appartementencomplex De Marsch Hardenberg De Marsch beantwoordt aan ideeën architect Een modern complex dat reageert op haar omgeving “Samen de hoogte in” Stabiliteit was grootste uitdaging Moderne eco-efficiënte liften voor De Marsch Simon de Haas levert alleen via de installateur Column KienhuisHoving: “Waarschuwingsplicht bij prijsverhoging” 60 69 71 73 74 75 76 78 Nieuwbouwplan De Liesen Holten Roosdom Tijhuis werkt aan pilot Wet Kwaliteitsborging De Leeuw Installaties: “Samenwerking leidt tot verbetering efficiency” Ter Harmsel Sanitair en Installatietechniek: “Stekkerbaar installeren heeft de toekomst” Column BIM4ALL: “De bouw en datavisualisaties” Energieneutraal bouwen zonder warmtepomp is mogelijk Remix viert veertigjarig bestaan Meerderheidsbelang Volution Group plc in CimaRad Omgekeerd Bouwen brengt circulair slopen en bouwen samen in Utrecht Bouwen in het Oosten 03

Voorwoord Voorwoord Door: Gerard van Leeuwen Toenemende druk Eind februari publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) cijfers over het aantal verhuizingen binnen Nederland. Een van de belangrijkste conclusies was dat de trek vanuit de Randstad de laatste jaren steeds meer toeneemt. En dan met name stellen (nog) zonder kinderen en mensen ouder dan dertig ontvluchten de drukte. Onderzoek toont aan dat mensen steeds meer behoefte krijgen aan ruimte in en om de woning. De gevolgen van de corona pandemie zijn maar voor een klein deel verdisconteerd in de cijfers, maar de eerste geluiden omtrent het thuiswerken zouden deze trend zomaar eens kunnen versterken. Ook in onze regio zal dit fenomeen zich sterker manifesteren. De saldi tussen vertrek en vestiging zijn voor Gelderland, Overijssel en West Brabant het hoogst. En dat op een woningmarkt die al onder druk staat. De 65.000 woningen die vorig jaar zijn opgeleverd staan in een schril contrast met de grote vraag naar woningen. Honderdduizend per jaar, gedurende een decennium, zou weleens te weinig kunnen zijn. En dat onder een politiek gesternte dat niet altijd meewerkt. Stikstofproblematiek, gemeentelijke en provinciale politici die hun stempel willen drukken, het zijn vertragende factoren waar je als ondernemer aan bent overgeleverd. Op het moment dat u dit voorwoord leest, hebben we de verkiezingen achter de rug. Een onzekere periode van coalitievorming breekt aan en gezien het versnipperde beeld zal dat ongetwijfeld een schaakspel worden waarbij vier, vijf partijen zullen moeten aanhaken om het land weer regeerbaar te maken. Bij verreweg de meeste partijen leeft het idee om de woningnood centraler aan te pakken met een machtsverschuiving van lokaal en provinciaal naar nationaal niveau. Den Haag zou dan weer een Ministerie van Wonen moeten krijgen. Een beleid dat haaks zou staan op de visie van de laatste drie kabinetten, allen onder leiding van Mark Rutte. Het feit dat een rigoureuze ommezwaai misschien wel de oplossing zou kunnen zijn, brengt het sowieso een vertraging met zich mee. Voor een kabinet en een nieuw ministerie in de steigers staat ben je al in het najaar. Het is te hopen dat in dat vacuüm kan worden doorgepakt. Een jaar weer onder de zeventigduizend woningen zou desastreus zijn. Zeker voor onze regio! Op de cover Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Links: Adri van Veggel (Dura Vermeer) en rechts Sebastiaan Endeman (Isala ziekenhuis) werken gezamenlijk aan het eerste gasloze ziekenhuis op basis van healing environment. Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE, Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen, Jolanda Groothuis en Ingrid de Roode Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10) Erik Kuipers (06 -196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in het Oosten 05

Vestiging Etten-Leur Vestiging Groningen Ecustraat 9, 4879 NP ETTEN-LEUR +31(0)76-5035265 Osloweg 110, 9723 BX Groningen +31(0)596-627690 www.bbcbouwmanagement.nl www.bbcbouwmanagement.nl

Isala Meppel Een ziekenhuis op basis van healing environment Wens projectleider Sebastiaan Endeman gaat in vervulling Het was een wens voor Sebastiaan Endeman uit Raalte om een groot project vanaf het prille begin tot het einde als verantwoordelijk projectmanager te begeleiden. Hij gaf er zelfs een vast dienstverband, elf jaar bij Royal HaskoningDHV, voor op om deze droom te verwezenlijken. Inmiddels zijn we drie en een half jaar verder en zit de nieuwbouw van ziekenhuis Isala en revalidatiecentrum Noorderboog in de afbouwfase. Begin december zal het project worden opgeleverd en Endeman heeft er alle vertrouwen in dat deze datum ook gehaald zal worden. Als alles volgens planning verloopt zal, na een periode van drie à vier maanden, in maart 2022 de eerste patiënt begroet worden. Sebastiaan Endeman: “Het ontwerp op basis van “healing environment” en de verbinding met de directe omgeving, het Reestdal, sprak ons erg aan.” Bouwen in het Oosten 07

Medio 2017, een half jaar na vaststelling van het Zorgondernemingsplan, startte Sebastiaan Endeman zijn werkzaamheden. “Er was inmiddels een ruimtelijk Programma van Eisen. De contouren, zoals het aantal behandelingen, kamers, bedden en de voornaamste algemene voorzieningen stonden vast. Ook het aantal vierkante meters, kosten en functionaliteiten stonden vermeld. Een van mijn eerste taken was het selecteren van de architect. We hebben een voorselectie gemaakt waarna drie bureaus overbleven. De keuze viel uiteindelijk op Vakwerk Architecten uit Delft waar Ellen van der Wal tekende voor het ontwerp. Zowel qua architectuur als qua uitvoering zien we de bouw van het ziekenhuis als het geriatrisch revalidatiecentrum als één project. De keuze viel in het voordeel van Vakwerk uit vanwege hun esthetische vertaling van een aantal belangrijke criteria die door ons waren aangegeven. Het ontwerp op basis van “healing environment” en de verbinding met de directe omgeving, het Reestdal, sprak ons erg aan. Daarnaast is het passend bij Meppel. De juiste maat en schaal en alles zo lean mogelijk met zo weinig mogelijk verspilling. Om alles zo goed mogelijk in te kaderen, en de verfijning van de zes waardestromen die we hanteren, hebben we in de voorbereidende fase de afdelingen en hun ruimtelijke indeling één op één in karton opgebouwd in een grote hal hier in Meppel. Daar hebben we echt de puntjes op de i gezet. Ook qua logistiek. Zaken als draaicirkels van bedden en apparatuur, looproutes en dergelijke. Dat bleek een goede zet.” Sebastiaan Endeman: “Zowel qua architectuur als qua uitvoering zien we de bouw van het ziekenhuis als het geriatrisch revalidatiecentrum als één project.” Aanpassingen De bouw kende voorafgaand een aantal bezuinigingsrondes. Sebastiaan Endeman: “Zowel in het voorontwerp als in een later stadium hebben er nog aanpassingen plaatsgevonden. In eerste instantie was de begane grond groter en omdat deze teruggebracht moest worden is er gekozen voor een extra verdieping. Ook het dak en de gevel zijn nog gewijzigd. 08 Bouwen in het Oosten

Isala Meppel Het heeft natuurlijk esthetische gevolgen gehad, maar zonder dat we onder de bodem van het kwaliteitsniveau gezakt zijn. Dat zeker niet! De gevel is bijvoorbeeld een gecoate aluminium gevelbekleding geworden, waarbij de kleurschakeringen speciaal in Duitsland zijn samengesteld. Door de gezette profielen ontstaat er een prachtig beeld met dynamiek. Bezoekers krijgen een mooie kleurervaring, met het Reestdal als achtergrond.” Gasloos Isala Meppel is het eerste gasloze ziekenhuis van Nederland. Sebastiaan Endeman: “Dat maakt deze opdracht nog eens extra speciaal. Duurzaamheid was een van de pijlers van de planvorming. Niet alleen in energetische zin maar zeker ook maatschappelijk. Rond de hele discussie van het aardgas uit Groningen en de daarmee gepaard gaande aardbevingen en de nasleep ervan met de bewoners, werd al in 2017, dus ruim voor de aanpassingen van het Bouwbesluit, gekozen om all electric te gaan. We gaan werken met de twee koude en warmtebronnen en er worden bijvoorbeeld drycoolers gebruikt. Bij de wastafels wordt gebruik gemaakt van doorstroomtoestellen en niet van boilers. Bijkomend voordeel is dat je hierdoor stromend water gebruikt en dus geen legionellabesmettingen kunt oplopen. Voor het overige zijn alle tegenwoordig gangbare duurzaamheidsaspecten ingevuld.” Trots Gevraagd naar welke term het eerst in hem opkomt wanneer straks de sleutel wordt overhandigd aan de directie antwoordt Endeman “trots”. “Trots op het team dat we zoiets met z’n allen tot stand hebben gebracht en trots dat het er zo uitziet als dat het bedacht is. Normaal gesproken is, straks in december, 98 procent van alles goed gegaan en twee procent had misschien anders of nog beter gekund. Maar ik kan nu al zeggen dat TDE (Trebbe Dura Vermeer Engie) én de opdrachtgevers, Isala en Noorderboog, het beste eruit hebben gehaald. En voor mezelf is een wens uitgekomen en hoop ik mijn kennis en ervaring vanaf volgend jaar te kunnen benutten in een andere setting, voor een ander project. Hoe mooi zou het zijn als dat weer een ziekenhuis is.” Sebastiaan Endeman: “Door de gezette profielen ontstaat er een prachtig beeld met dynamiek. Bezoekers krijgen een mooie kleurervaring, met het Reestdal als achtergrond.” Bouwen in het Oosten 09

De complexiteit in de installaties Adri van Veggel: “Het is gewoon veel, maar in grote lijnen wijkt het niet af van bijvoorbeeld een normaal kantoorgebouw.” 10 Bouwen in het Oosten

Isala Meppel zit met name In Meppel wordt hard gewerkt aan de nieuwbouw van ziekenhuis Isala Meppel en revalidatiecentrum De Noorderboog. Bouwconsortium Dura Vermeer, Trebbe en Engie bouwen dit eerste elektrische ziekenhuis van Nederland in een goede samenwerking. De realisatie loopt volgens Adri van Veggel van Dura Vermeer volgens planning en zal moeten uitmonden in een oplevering aan het eind van dit jaar. Voor Adri van Veggel kwam de opdracht rond juni 2019 voor het eerst in beeld. “Ik heb dus niet de volledige voorbereiding meegemaakt. Wel het staartje van de ontwikkeling, waarbij nog enkele bezuinigingsrondes werden doorgevoerd om binnen budget te kunnen bouwen. Deze financiële aanpassingen hebben geen invloed gehad op het ontwerp. Dat is overeind gebleven. In de materialisatie zijn wel wijzigingen doorgevoerd. Het sedumdak van de technische ruimten is vervangen door een reguliere dakbedekking en in de gevel zijn er aanpassingen geweest in de opbouw van de gevel. Ook op afwerkingsgebied zijn er diverse bezuinigingen doorgevoerd. Voor het overige was de aanvliegroute een gezamenlijk optrekken van ons met Trebbe en Engie. We hebben meerdere ziekenhuizen gebouwd, enkele samen met Trebbe. Onder andere recent nog in Hardenberg ( Saxenburgh, red.) en Scheemda (Ommelander ziekenhuis, red.) en iets verder in het verleden Zutphen (Gelre Ziekenhuizen, red.). We kennen elkaars bedrijfscultuur en dat heeft natuurlijk voordelen tijdens de realisatie. Je spreekt elkaars taal en zijn gewend de ervaringen met elkaar te delen. We realiseren hier in Meppel ongeveer 17.000 vierkante meter bij het ziekenhuis en 5.000 bij Noorderboog. Het is gewoon veel, maar in grote lijnen wijkt het niet af van bijvoorbeeld een normaal kantoorgebouw. Natuurlijk heb je enkele specifieke aandachtspunten zoals de OK’s , intensive care units en ‘gesluisde’ kamers, maar de echt gecompliceerde aspecten zitten met name in de installaties. Grofweg een derde van de investeringskosten zit in dat spectrum. Bouwen in het Oosten 11

Isala Meppel Dat Isala Meppel het eerste gasloze ziekenhuis wordt is natuurlijk wel heel speciaal. Duurzaamheid speelt sowieso een belangrijke rol in dit project. De energie wordt opgeslagen door middel van een warmtekoude opslag.” Coronavirus De eerste paal werd geslagen op 2 maart 2020. Adri van Veggel: “Inderdaad, net voor Corona ons land in kwam. We hebben er destijds nog een feestelijk moment van kunnen maken. Toen we begin december het hoogste punt hadden kon dat slechts op zeer summiere wijze. Qua bouw hebben we tot nu toe geen vertraging opgelopen. Vlak voor de kerst hadden we een gering aantal besmettingen bij de installateur, maar omdat we daarna twee weken vakantie hadden, heeft dat geen overlast bezorgd. Na de kerstvakantie hebben we geen enkele coronageval meer gehad. Alles verloopt volgens planning. De typering ‘soepel’ is hier van toepassing. Dat heeft overigens ook te maken met de goede samenwerking tussen de opdrachtgevers enerzijds en onze partners anderzijds. We hebben in de bouwkundige sfeer voornamelijk bekenden ingeschakeld. Bedrijven waarvoor een ziekenhuisomgeving niet vreemd is. We zijn inmiddels wind- en waterdicht en momenteel (medio februari, red.) ligt het accent op het dak en de gevels en is de afbouw in volle gang. De strenge regelgeving die gepaard gaat met de corona-pandemie mag dan geen roet in het eten gooien qua planning, er kleven toch de nodige nadelen aan vast.” Adri van Veggel: “Vanwege de omvang en de complexiteit van de opdracht hebben we er bewust voor gekozen om een grote keet in te richten waardoor we snel met elkaar om tafel konden. Door corona is dat nu helaas niet mogelijk. Even een probleempje aanpakken met vijf man om een tekening is er niet bij. Alles gaat nu digitaal. Ik vind dat persoonlijk weleens lastig Ik mag graag mensen om me heen hebben. Het geeft nog geen nadelige gevolgen voor de planning of zo. Die zal dan conform afspraak december plaatsvinden. Maar het echte menselijke contact mis ik best wel.” Adri van Veggel: “Even een probleempje aanpakken met vijf man om een tekening is er niet bij. Alles gaat nu digitaal. Ik vind dat persoonlijk weleens lastig Ik mag graag mensen om me heen hebben.” Bouwen in het Oosten 13

Een frisse blik op schone ruimten Ropa systems BV is een jong en dynamisch bedrijf, dat zich specialiseert in het fabriceren, leveren en plaatsen van haar eigen wandsysteem. Daarnaast kunnen wij u groot scala aan eigen draai- en schuifdeuren aan bieden, afgestemd op de zorgmarkt. Ropa systems staat voor topkwaliteit tegen een acceptabele prijs en een gegarandeerde levertijd. Belleweg 9 5711DH, Someren (NL) T: +31(0)493-473637 E: info@ropasystems.nl www.ropasystems.nl

Isala Meppel Belangrijke rol Eissink bij nieuwbouw Isala en Noorderboog Voor het Hengelose Eissink Plafond- en Wandsystemen is een belangrijke rol weggelegd om het gecombineerde nieuwbouwproject van het Isala ziekenhuis en geriatrisch revalidatiecentrum Noorderboog in Meppel. Het past ook in de nog steeds groeiende rol die de zorgsector vormt voor het bedrijf. Directeur Robin Workel is er content mee. “Voor ons is het een ideaal project”, vertelt Workel. “Vanaf de voorbereiding verloopt alles volgens de planning. Soms heb je een project waarbij, om wat voor reden dan ook, de start niet helemaal verloopt en dat achtervolgt je dan gedurende zo’n project. In dit geval is dat zeer zeker niet het geval. Ik heb nog geen wanklank gehoord van de jongens op de bouw en dat zegt alles. We hebben het in Meppel over circa 40.000 m2 aan wanden (KNAUF) en 20.000 m2 aan plafonds (grotendeels Ecophon). Het is een project waarbij we onze kennis en ervaring uit eerdere opdrachten Robin Workel: “Het zijn vooral veel vierkante meters, waarbij alles valt en staat met het nauwgezet volgens planning leveren en monteren.” goed kunnen gebruiken. Zeer recent waren we betrokken bij het Saxenburg Medisch Centrum in Hardenberg en Het Ommelander ziekenhuis in Scheemda, beide projecten waarbij Dura Vermeer ook betrokken was. Ook de ziekenhuizen in Hengelo, Almelo en Enschede zijn bekend terrein voor ons. Als ik naar de orderportefeuille voor de rest van dit jaar kijk, dan zie ik naast zorg ook veel opdrachten in de utiliteitssfeer en het onderwijs. We kunnen zo’n vijf, zes maanden vooruitkijken en dat is vrij gemiddeld. We houden altijd ruimte voor vaste opdrachtgevers want die willen we te allen tijde kunnen bedienen. We werken landelijk met het accent op geheel midden Nederland. We komen tot pakweg Almere en incidenteel ook in Amsterdam. Voor het overige veel in het oosten en noorden van het land.” Plannen Volgens Robin Workel is het werk in Meppel niet extreem gecompliceerd. “Nee, dat valt genoeg mee. Het zijn vooral veel vierkante meters, waarbij alles valt en staat met het nauwgezet volgens planning leveren en monteren. Planning voert de boventoon ten opzichte van de techniek. De samenwerking met de bouwcombinatie verloopt soepel. Er is een open communicatie met de werkvoorbereiders en uitvoerder. We zijn nu met een tientallen medewerkers bezig. We gaan binnen een aantal weken wat afschalen. Voor ENGIE, de installateur, geven we alles duidelijk aan zodat ook zij gestroomlijnd verder kunnen. We markeren alles op basis van bijvoorbeeld brandwerendheid. Al met al is een mooi project waar we met tevredenheid op terug zullen blikken.” Bouwen in het Oosten 15

DAADKRACHT, DOORPAKKEN EN AFSPRAKEN NAKOMEN Dat zijn de steekwoorden wanneer wij de uitvoering van de werkzaamheden van het begin tot het eind voor u verzorgen. BKS Infra is als aannemer actief op de infrastructurele markt op het gebied van grondwerk, verhardings- en rioleringswerkzaamheden. Oogstveld 9 8307 DV ENS T 038 333 53 36 E info@bksinfra.nl W www.bksinfra.nl

Isala ziekenhuis referentieproject voor MSP dak en Wand Combinatie techniek en esthetiek leidt tot innovatieve gevel Het in Heerenveen gevestigde MSP Dak en Wand tekende voor de gevel van het nieuwe Isala ziekenhuis in Meppel. In dit geval bijna letterlijk en figuurlijk. Projectleider Jesmer Kuiper licht toe. “In dit project werden we benaderd door de bouwkundig hoofdaannemer toen het ontwerp nog geen definitieve status had. De architect en de aannemer hadden specifieke kennis nodig om een esthetische en technische oplossing te vinden om onder andere de rc-waardes en brandtechnische criteria binnen het ontwerp te bewerkstelligen. In de markt staan wij bekend vanwege de instelling dat we niet snel afhaken als de complexiteit van een opdracht hoog is of soms nog toeneemt tijdens het proces. Dat zal ook nu meegespeeld hebben. In Meppel hebben we het “esthetische jasje” identiek gehouden. De slimme oplossingen zitten erachter. Kern van het verhaal is dat we qua brandwerendheid een oplossing hebben gevonden die naadloos verwerkt is. Op het gebied van isolatie en bevestigingswijze zijn we eveneens de uitdaging aangegaan, en met succes. Elk detail had een behoorlijke complexiteit en is custom made. Er zat helemaal niets standaards aan. Hierbij is het cruciaal dat alle vijftien (!) stapjes in de juiste volgorde gezet moesten worden. Het vergt veel van onze montageploegen, maar het resultaat mag er zijn. Isala wordt voor ons een fantastisch referentieproject, dat staat vast. Het staat in mijn persoonlijke lijstje in architectonische zin in de absolute top. Is het normaal gesproken een kwestie van het volgen van hetgeen is voorgeschreven door de architect; Isala vormt hierop een duidelijke uitzondering. Kuiper: ”Natuurlijk trachten we in elke opdracht meerwaarde te bieden aan onze opdrachtgever en de eindgebruiker, maar in dit project konden we echt vanaf de tekentafel meedenken en probleemoplossend werken. In deze setting voelen we ons als een vis in het water. Naast het engineeren en monteren hebben we ook onze kennis en ervaring kunnen aanwenden voor een deel van de productie (o.a. de puntprofielen, red.) om onze technische oplossing mogelijk te maken. Op het moment dat de complimenten hiervoor binnen komen krijgje een trots en voldaan gevoel. Isala Meppel is voor ons belangrijk geweest, En de ervaringen die we opgedaan hebben zullen we zonder meer toepassen in de toekomst.” Businesspark Friesland-West 31 8447 SL Heerenveen Tel. 0513 – 63 10 63 msp-dakenwand.nl

LANDMETEN EN UITZETTEN KENNIS DOOR ERVARING FLEXIBELE INZET NIEUWSTE TECHNIEKEN Meer weten? Vraag een vrijblijvende offerte aan via: www.landmeetdienst.nl of bel 074 - 225 48 48 Scholtensoven 2 762I HA Borne E info@landmeetdienst.nl I www.landmeetdienst.nl

Het Klooster Vasse “Lokaal” ventileren We leven in een bizarre tijd waarin luchtbehandeling een zeer prominente rol speelt in het bestrijden van de verspreiding van virussen. AL-KO doet voortdurend onderzoek naar nieuwe technologieën om aan te sluiten bij de huidige behoefte om de beste binnenluchtkwaliteit en een optimaal binnenklimaat te kunnen realiseren. De uitdaging ligt in het beheersen van virusverspreiding Professionele en tochtvrije ventilatie van gesloten ruimten om CO₂ en dus ook virussen te verminderen, staat vandaag de dag meer in de belangstelling dan ooit tevoren. We verlangen allemaal weer terug naar “het oude normaal” waarbij de beheersing van virusverspreiding een cruciale rol speelt. Hierbij staan niet alleen universiteiten, scholen, vergaderaccommodaties en kinderdagverblijven voor enorme uitdagingen. Betrouwbare, stille, lokale én tochtvrije ventilatie is geen utopie Met het compacte ventilatiesysteem AL-KO AIRCABINET biedt AL-KO een uiterst efficiënte oplossing met de beste hygiënenormen. De volledige uitwisseling van de gebruikte en mogelijk met virussen besmette lucht in de ruimte, wordt vervangen door verse buitenlucht en vermindert zo het infectierisico voor alle aanwezigen. Dit nieuwe compacte ventilatiesysteem is hierdoor uitermate geschikt voor toepassing in klaslokalen. De belangrijkste voordelen op een rijtje: • Efficiënte CO₂-reductie en constante toevoer van verse buitenlucht voor het beste concentratie vermogen • Eenvoudige installatie dankzij een “plug & play” concept in een modulair systeem • Laagste geluidswaarden maken het mogelijk om de unit in de ruimte op te stellen Bouwen in het Oosten 19

VOORTSWEG 23, 7661 PD VASSE T: 0541 680797 E: INFO@SCHOLTEOPREIMER.COM WWW.SCHOLTEOPREIMER.COM

Het Klooster Vasse Door: Jolanda Groothuis Bouwbedrijf Scholte op Reimer maakt wonen in voormalig klooster mogelijk Waar in een ver verleden achttien nonnen een leven vol rust, reinheid en regelmaat leidden, was het tot voor kort een komen en gaan van vaklieden die keihard werkten aan de transformatie van het voormalige Sancta Maria klooster in Vasse. Bouwbedrijf Scholte op Reimer kocht het historische object met de intentie hier elf wooneenheden te realiseren. Het was een flinke investering, maar bleek een juiste zet te zijn. De animo om aan de rand van Vasse, in een gebouw met een rijke geschiedenis te wonen, was groot. Funda kwam er nauwelijks aan te pas. Bouwen in het Oosten 21

Benno Scholte op Reimer Lex Lansink Tom Droste Merle Scholte op Reimer In Vasse werd in 1931 nabij de dorpskern een klooster gebouwd met aangrenzend een school. Er woonden achttien zusters van de Zuster Dochters van Onze Lieve Vrouw uit Nijmegen. Zij waren voornamelijk werkzaam in het onderwijs. De nonnen woonden hier ruim veertig jaar, tot 1974. Andere bestemmingen Nadien deed het klooster dienst als hotel-restaurant (De Mosbeek) met 26 kamers. In 2001 werd het pand wederom verkocht en ingezet als conferentie- en opleidingscentrum. De naam “De Mosbeek” werd toen veranderd in “Het Balkon” om het anno 2021 met eerbied terug te herleiden naar het verleden onder de naam “Het Klooster”. Vastgelopen woningmarkt Toen Benno Scholte op Reimer, eigenaar van het gelijknamige bouwbedrijf uit Vasse, gehoor kreeg van de op handen zijnde verkoop zag hij vrijwel meteen mogelijkheden. Als aannemer was hem de bouwkundige staat van het object niet onbekend en wist hij dat het perspectief bood voor een totaal andere invulling. Hierbij speelde het idee, om de vastgelopen woningmarkt in Vasse vlot te trekken, zeker een rol. Pure winst Benno Scholte op Reimer: “De beschikbaarheid van betaalbare woningen wordt in veel dorpen in de gemeente Tubbergen genoemd als voorwaarde om de leefbaarheid op niveau te houden. De transformatie naar een appartementencomplex zou voor Vasse pure winst betekenen. Ons dorp zat al enige tijd, met betrekking tot nieuwbouw, op 22 Bouwen in het Oosten

Het Klooster Vasse Roy Kreuwel Toon Raanhuis Dave Kreuwel Ontbrekend op de foto: Michel Mars (Mars Architectuur) Regionale bouwpartners slot doordat het omgeven is door Natura 2000-gebieden. Door de aankoop van het oude klooster zou er weer beweging komen in de woningmarkt. Maar, hoewel we er absoluut fiducie in zagen, bleek de investering niet gering.” Geen bezwaren De dochter van Benno, Merle Scholte op Reimer en haar partner Lex Lansink, zijn sinds enkele jaren mede-eigenaren van het bouwbedrijf. Ook zij wisten als geen ander dat er een doelgroep bestond van jongeren tussen de 25 en 30 jaar voor nieuwbouw in Vasse. Merle: “Maar, ondanks ons idee om op deze prachtige locatie appartementen te bouwen, ging dat nog niet vanzelf. De investering bleek dusdanig groot dat het aanvankelijk niet uit kon. Het Stimuleringsfonds Kleine Kernen van de gemeente Tubbergen bood uiteindelijk uitkomst. We mochten op een bijdrage rekenen die de koop wel mogelijk maakte. En, hoewel deze gemeentelijke subsidie gekoppeld werd aan strenge Ontwerp: Mars Architectuur Borne Beglazing: Combi Glas Geesteren Installaties: TDI Techniek Reutum Meijer Installatietechniek Vasse Schilderwerk: Schildersbedrijf Oude Alink Vasse Trappen: Timmerfabriek Lenferink Tubbergen Buitenbergingen en balkon: MK Houtbouw Oldenzaal Tuinaanleg: Hoveniersbedrijf Raanhuis Vasse Bouwen in het Oosten 23

Een vertrouwd adres voor al uw installatietechnische diensten

Het Klooster Vasse voorwaarden, waren we er heel content mee. Niet in de laatste plaats ook de inwoners van Vasse, zij waren verheugd dat dit karakteristieke pand zou blijven bestaan. Het feit dat er geen bezwaar werd ingediend tegen het verbouwplan was daar mede een bewijs van. In 2019 werden we eigenaar van het object.” Benno Scholte op Reimer Merle Scholte op Reimer Lex Lansink Intact houden Ten tijde van het interview (medio februari) met Benno en Merle Scholte op Reimer is het einde van de grondige verbouwing in zicht en is “Het Klooster” nagenoeg getransformeerd tot elf wooneenheden. Deze bestaan uit; één eindwoning, drie tussenwoningen en zeven appartementen. De appartementen op de eerste verdieping zijn bereikbaar door zowel een trap als lift. Omdat het een karakteristiek gebouw betreft, besloten de Scholte op Reimer’s in samenspraak met architect Michel Mars van het gelijknamige architectenbureau uit Borne, het gebouw zoveel mogelijk intact te houden, op enkele kleine aanpassingen na. Huidige trend Voor Scholte op Reimer stond van meet af aan buiten kijf dat Michel Mars het ontwerp van “Het Klooster” in handen zou krijgen. Benno: “Mars Architectuur is een erkende speler waar we in het verleden vaker mee samenwerkten. Ons gebied, van eigentijds landelijk wonen tot fraaie jaren dertig ontwerpen, komt overeen met het segment waar Michel zich op richt. Bovendien is de onderlinge communicatie een wisselwerking met als gevolg dat we samen oplossingen vonden om smaakvolle en gedegen ontwerpen te realiseren. Het unieke aan de kloosterwoningen is dat geen enkele eenheid hetzelfde wordt. Benno Scholte op Reimer: “De animo om aan de rand van Vasse, in een prachtig gebouw met een rijke geschiedenis te wonen, was groot.” Bouwen in het Oosten 25

Het Klooster Vasse De vierkante meters variëren van negentig tot honderdnegentig. Tevens onderscheiden zij zich qua indeling en inrichting. De toekomstige bewoners mogen dus rekenen op een geheel eigen en unieke stek. Dit is ook kenmerkend voor, en de kracht, van ons bouwbedrijf. We zien het als een uitdaging om telkens een unieke sfeer en eigen karakter te creëren voor onze opdrachtgevers. Daarnaast hebben we heel bewust gekeken naar duurzaamheid, geheel conform de huidige trend. Hierbij vormden het hergebruik van oude materialen speerpunten voor levensloopbestendige woningen.” Volledige privacy Naast de grondige, interne verbouwing krijgt het voormalige klooster een volledig nieuw ontworpen tuin aan de achterzijde. Deze zal gedeeltelijk voor gezamenlijk gebruik beschikbaar worden. Daarnaast heeft elke wooneenheid op de begane grond een eigen tuin. De onderlinge scheidingen tussen deze tuinen worden gevormd door houten schuttingen en beuken hagen. Tevens krijgt elke wooneenheid een eigen terras. Aan de achterzijde zullen tien buitenbergingen gebouwd worden en bovendien mogen de toekomstige bewoners rekenen op een privé parkeerplaats. Bekende relaties Bij de keuze van onderaannemers richtte Scholte op Reimer zich bewust op partijen uit de buurt. “Dat wérkt, letterlijk”, aldus Benno en Merle. “Met deze bedrijven hebben we door de jaren goede ervaringen opgedaan, waarbij wederzijds vertrouwen de basis vormt voor een succesvolle samenwerking. Bovendien; waarom zou je verder kijken als men dichtbij gegarandeerd kwaliteit kan leveren? Maar, niet in de laatste plaats vinden we het belangrijk dat de onderlinge communicatie tussen partijen goed verloopt. Dat komt de voortgang, zeker bij een project van deze omvang, alleen maar ten goede. Wij blikken absoluut terug op een fijne verstandhouding en zijn er trots op dat we met elkaar de transformatie van “Het Klooster” tot een goed einde hebben weten te brengen. Hiermee hebben we een mooi begin voor de toekomstige bewoners gerealiseerd.” Merle Scholte op Reimer: “De onderlinge communicatie met de architect was een wisselwerking. Samen vonden we oplossingen om smaakvolle ontwerpen te realiseren.” Achtergrondinformatie De verkoop van de appartementen lag in handen van Weusthuis Makelaardij uit Tubbergen. De prijzen varieerden van 195.000,00 tot 350.000,00 (eindwoning) vrij op naam. Na de oplevering trekt Bouwbedrijf Scholte op Reimer zich terug. Iedere koper wordt straks lid van een Vereniging Van Eigenaren, die zorg draagt voor het gezamenlijk onderhoud van het complex. Bouwen in het Oosten 27

Door: Jolanda Groothuis Combi Glas gefaseerd te werk bij “Het Klooster” in Vasse Dave Kreuwel Roy Kreuwel Roy Kreuwel: “We zijn er heel content mee dat we onze naam aan de wederopbouw van dit prachtige object hebben mogen verbinden.” 28 Bouwen in het Oosten

Het Klooster Vasse In het verlengde van de werkzaamheden die Combi Glas de afgelopen jaren voor Bouwbedrijf Scholte op Reimer uitvoerde, werd zij tevens geraadpleegd met betrekking tot de transformatie van Het Klooster in Vasse. Volgens de gebroeders Dave en Roy Kreuwel, die samen met hun ouders mede-eigenaren zijn van Combi Glas, was dat geen kwestie van scherp inschrijven: “Onze relatie met Scholte op Reimer is gebaseerd op wederzijds vertrouwen. We voeren onze bedrijven in dezelfde gemeente en verstaan elkaars taal. Zie het als een vorm van goed noaberschap, daarin hou je elkaar ook niet voor de gek.” Dat Bouwbedrijf Scholte op Reimer het voormalige klooster in Vasse aankocht en hiermee elf huishoudens onderscheidend wooncomfort biedt in de Parel van Twente, getuigt volgens Dave en Roy Kreuwel van puur ondernemerschap en passie voor het vak: “Een pand van dergelijke omvang transformeren met behoud van de karakteristieke en authentieke elementen is een uitdaging van formaat. Vorig jaar zomer nam Benno Scholte op Reimer contact met ons op om de werkzaamheden met betrekking tot beglazing te inventariseren. Je praat over een verbouwing van behoorlijke omvang wat voor ons leidde tot een gefaseerde uitvoering. Isolerende maatregelen De van origine houten deuren en ramen hadden voornamelijk nog enkele beglazing. Er werd voor gekozen om deze allemaal te vervangen en te voorzien van HR++ beglazing in combinatie met wienersprossen en opplakroeden. Wienersprossen is isolerend dubbel glas, waarbij in de ruimte tussen de twee glasbladen, metalen afstandshouders zijn aangebracht, met aan de buiten- en binnenzijde houten of kunststof roeden/glaslatten. Op deze manier werden er duurzame en isolerende maatregelen uitgevoerd, zonder dat het afbreuk deed aan de karakteristieke details van het gebouw. Voor ons viel deze opdracht redelijk onder de standaardnoemer, maar we zijn er heel content mee dat we onze naam aan de wederopbouw van dit prachtige object hebben mogen verbinden.” Opgericht in 1992 Combi Glas werd op 1 mei 1992 door Gerrit Kreuwel in samenwerking met Gerrit Oude Wesselink van Oude Wesselink Kunststoffen opgericht. De twee ondernemers startten hun bedrijf in een huurpand aan de Langeveenseweg in Geesteren. Daar begonnen zij op kleinschalige basis met de levering en plaatsing van isolatieglas voor zowel de particuliere sector als de aannemerij. Enorme groei In 1996 besloot Gerrit Oude Wesselink, met wederzijds respect en de juiste verstandhouding uit de onderneming te stappen om zich volledig te richten op zijn eigen bedrijf. Na deze verandering trad de echtgenote van Gerrit Kreuwel, Josefien, toe tot de vennootDisciplines Combi Glas • Isolerend glas • Structurele geïsoleerde beglazing • Enkel glas • Dakbeglazing • Hardglazen deuren en wanden • Balustrades • Schuifwanden • Structureel gehard en gelaagd glas • Glas in lood • Spiegels Bouwen in het Oosten 29

Het Klooster Vasse Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Informatiepaviljoen “IJs en Es” van Landschap Overijssel is één van de projecten die Combi Glas eveneens voor Bouwbedrijf Scholte op Reimer heeft uitgevoerd. schap. De zaken verliepen voorspoedig en al gauw bleek de beginlocatie te klein waarop grond werd aangekocht op het industrieterrein in Geesteren. In januari 1999 werd het nieuwe bedrijfspand betrokken en vanaf dat moment maakte de organisatie een enorme groei door. De klantenkring werd groter, de disciplines werden uitgebreid en daarmee tevens het personeelsbestand. Toekomstgericht denken Ook de zoons van het echtpaar Kreuwel, Dave en Roy, voelden zich nauw betrokken bij het bedrijf van hun ouders en besloten in 2006 eveneens toe te treden tot de vennootschap, waarmee serieus over de strategie en toekomst van het bedrijf werd nagedacht. Wederom uit haar Dave Kreuwel: “De duurzame en isolerende maatregelen doen geen afbreuk aan de karakteristieke details van het oude klooster.” jas gegroeid verhuisde de onderneming naar de huidige locatie aan ’n Mös in Geesteren waar tegenwoordig een toonbeeld wordt gevormd van alle aspecten die verwant zijn met het bedrijf. In de overzichtelijke showroom kan men terecht voor de meest uiteenlopende facetten van glas (*kader Disciplines). Regionaal begrip Inmiddels zijn er 21 vaklieden werkzaam binnen Combi Glas en breiden de werkzaamheden zich gestaag uit. Het bedrijf werkt voornamelijk regionaal en is mede door haar kwaliteit, betrouwbaarheid, vakmanschap en service een begrip geworden in Twente. De deskundige medewerkers, waarvan velen er reeds hun jubileum vierden, verzorgen van A tot Z de levering en plaatsing van glasproducten in alle soorten toepassingen voor zowel nieuwbouw als renovatie. De opdrachtgevers van Combi Glas zijn particulieren, overheid- en semi-overheidsinstellingen, de aannemerij, interieurbouwers en schilder- en timmerbedrijven. Combi Glas heeft de intentie om op een maatschappelijk verantwoorde manier te ondernemen door met name de mens (People) en de leefomgeving (Planet) centraal te stellen en niet alleen te streven naar winst (Profit). Binnen de organisatie wordt daarom: • Duurzaam gewerkt • Duurzaam gebouwd • Goed werkgeverschap geboden • Transparantie en flexibiliteit gewaarborgd • Maatschappelijke betrokkenheid getoond Bovendien dragen het gebruik van een eigen warmtepomp en LED-verlichting bij aan de verlaging van het energieverbruik binnen de onderneming. Bouwen in het Oosten 31

Door: Jolanda Groothuis TDI realiseert installatietechniek bij “Het Klooster” “Een eerlijke prijs en wederzijds vertrouwen vormden de basis” Toen TDI Techniek door Bouwbedrijf Scholte op Reimer werd benaderd voor de installatietechnische werkzaamheden bij “Het Klooster” in Vasse was er allesbehalve sprake van een strakke aanbestedingsprocedure. De voorkeur van de aannemer ging uit naar regionale partners. Daar was Tom Droste, eigenaar van TDI Techniek uit Reutum, er één van. De zaken werden gezamenlijk geïnventariseerd, de planning doorgenomen en een eerlijke prijs overlegd. “Meer was er eigenlijk niet van”, aldus Tom Droste. “De wetenschap dat je van elkaar op aankunt is een aspect waar in deze regio nog veel mooie projecten uit voortvloeien.” De aankoop van het oude klooster met de intentie het te transformeren tot een modern wooncomplex, is volgens Tom Droste een fantastische zet geweest van Bouwbedrijf Scholte op Reimer: “Er zijn maar weinig mensen uit de gemeente Tubbergen die niet bekend zijn met dit historische object. Dat er veel animo ontstond om op deze coulisselocatie te mogen wonen, was dan ook niet zo verwonderlijk. Er staat straks 32 Bouwen in het Oosten een indrukwekkend mooi wooncomplex. Dat wij als onderaannemer daar onderdeel van mochten uitmaken is een prachtige toevoeging aan ons referentiekader.” Afspraken nakomen TDI Techniek is verantwoordelijk voor alle elektrotechnische werkzaamheden in de zeven appartementen. Tom Droste

Het Klooster Vasse Werkzaamheden “Het Klooster” Wim Vernooij TDI Techniek voerde tijdens deze bouw de volgende disciplines uit: • Binnen riolering • Water- en gasleiding • Sanitair • Verwarming/vloerverwarming • Ventilatievoorzieningen • Elektra • Communicatie-, beeld- en dataverkeer • Brandmeldinstallatie • Meettechniek van energie De drie eindwoningen worden verzorgd door Meijer Installatietechniek uit Vasse. “Bouwbedrijf Scholte op Reimer houdt er een hoge gunfactor op na”, is Tom Droste van mening. “Deze aannemer richt zich voornamelijk op vaste partners, waarvan zij weet dat het wederzijdse vertrouwen niet wordt beschaamd. Dat is deze omgeving-eigen. Ondernemers willen niet voor het woord hebben dat gemaakte afspraken niet worden nagekomen. Je komt elkaar immers, hoe dan ook, weer tegen. Meedenkend vermogen Voor ons is dit een vrij langetermijn-opdracht waar vanaf het begin drie vaste medewerkers bij betrokken waren. Onze vaklieden hebben zo hun eigen voorkeur met betrekking tot aangenomen projecten. In een werk van deze omvang en duur -er zat ruim driekwart jaar arbeid in- moet je uitdaging zien. Voor de mensen die we op “Het Klooster” hebben ingezet was dit een kolfje naar hun hand. Niet alleen vanwege de werkzaamheden, maar tevens waren de gemoedelijkheid en het meedenkend vermogen van de andere partijen positieve factoren.” Meebewegen Tom vervolgt: “Het nastreven van de planning en het meebewegen in de bouwkundige Tom Droste: “De wetenschap dat je van elkaar op aankunt is een aspect waar in deze regio nog veel mooie projecten uit voortvloeien.” voortgang was geen strak politiek proces. Hierover werd dagelijks overleg gevoerd en soms moet je dan wat water bij de wijn doen. Om het hele traject goed te laten verlopen hebben onze jongens weleens op zaterdagen doorgewerkt. Daar wordt niet moeilijk over gedaan en dat is eigenlijk ook wel kenmerkend voor de mentaliteit binnen ons bedrijf: “Als je er bent, dan moet je er ook wezen”. Deze bouw bracht voor ons over het algemeen geen innovatieve duurzaamheidsaspecten met zich mee. Dat kwam doordat verwarming middels een warmtepomp en de installatie van zonnepanelen niet haalbaar waren. Dit had te maken met het waarborgen van de kenmerkende esthetische en authentieke uitstraling van het pand.” Vijftienkoppig team Toen Tom Droste begin dertig was besloot hij na achttien jaar Bouwen in het Oosten 33

Bouwen in Gelderland voor alle professionals in de bouw Is Gelderland zakelijk interessant voor uw bedrijf? Wilt u Bouwen in Gelderland kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweningelderland.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweningelderland.nl Bouwen in Gelderland is zeer recent als nieuwe titel geïntroduceerd. De verwachting is, dat het magazine een vergelijkbare toonaangevende positie in de Gelderse bouw- en installatiewereld gaat veroveren als Bouwen in het Oosten in deze regio. Het blad richt zich op de professionals in de bouw, zowel opdrachtgevers als uitvoerende, adviserende en controlerende bedrijven. www.bouweningelderland.nl redactie@bouweningelderland.nl

Het Klooster Vasse ervaring in de installatietechniek om zelfstandig te gaan opereren: “Op zich was dat best een stap, maar aan de andere kant had ik er het volste vertrouwen in. Destijds floreerde de markt en had ik van meet af aan eigenlijk geen gebrek aan werk. Ik ben thuis, vanuit de garage gestart, maar al gauw groeide ik uit mijn jasje. Na een tussenstop in het magazijn van een levensmiddelenwinkel kwam het bedrijfspand van voormalig aannemer Ikink, ook hier in Reutum, te koop. Daar zijn we nu alweer tien jaar gehuisvest. Maar de eerlijkheid gebiedt me ook te zeggen dat het niet altijd gloriejaren waren. Net na de aankoop van dit pand vloog Nederland de recessie in en trof ook ons bedrijf. We hebben zeker een aantal penibele jaren gekend maar hebben het desondanks toch met elkaar gered. Destijds was voor mij de hoofdzaak om mijn medewerkers te kunnen aanhouden. Vertrouwen in het herstel van de economie heb ik altijd gehad, zaak was om daarna ook door te kunnen. Ik prijs me rijk met het feit dat we er zonder gedwongen ontslagen uit zijn gekomen en ben trots op ons vijftienkoppige team.” Bedrijfsprofiel TDI Techniek onderscheidt zich als specialist in de installatiewereld door de persoonlijke klantbenadering en flexibiliteit. Tom Droste garandeert zijn opdrachtgevers om, in overleg, altijd tot de beste oplossingen te komen: “Onze persoonlijke service staat hierbij voorop en maakt dat wij een betrouwbare partner zijn. Onze bedrijfsvoering richt zich met name op de woningbouw in het hogere segment. We leveren vakkundig werk bij alle installaties voor gas en water, het plaatsen van centrale verwarming, lokale verwarming, vloerverwarming, warmtepompen en airconditioning. Ook het plaatsen van sanitair, ventilatie- systemen en overige elektra is bekend terrein voor ons. Tevens zijn onze opdrachtgevers voor dakbedekking, zink, koperen goten en diverse afleiders bij ons aan het juiste adres.” Vergelijkbare projecten die TDI Techniek eerder realiseerde: • Plan Huuskesboer (voormalig pand INC) Reutum; van kantoor naar zeven appartementen • Het Kolkje Almelo; van bibliotheek naar acht appartementen en drie winkeleenheden • Kerk Borne; transformatie naar veertien appartementen • Pastorie Berghuizen Oldenzaal; één grote woning verduurzaamd door middel van PV panelen en voorbereiding op een warmtepomp • Horecapand Borne; naar café en één appartement Tom Droste: : “Niet moeilijk doen is kenmerkend voor de mentaliteit die binnen ons bedrijf heerst.” Remy Stoolhuis Bouwen in het Oosten 35

Het Klooster Vasse Door: Jolanda Groothuis Toon Raanhuis Tuinen verantwoordelijk voor buitenplan van “Het Klooster” Een eigentijdse buitensfeer met de nostalgie van weleer Toen de aankoop van het voormalige klooster door Bouwbedrijf Scholte op Reimer concreet werd, kwam Toon Raanhuis van het gelijknamige hoveniersbedrijf al gauw in beeld. Benno Scholte op Reimer en de hovenier zijn beide Vassenaren en werken al ruim vijftien jaar samen. Het lag dan ook vrij voor de hand dat Toon Raanhuis de verantwoording kreeg voor de aanleg van het buitengebeuren. Bouwen in het Oosten 37

Een eigentijdse buitensfeer creëren, zonder dat het afbreuk doet aan de nostalgie van weleer; dat was het idee achter de nieuw aan te leggen tuinen en verharding rondom “Het Klooster”. Prominent aanwezig Volgens Toon Raanhuis was het een uitdaging op zich: “Niet in de laatste plaats omdat het ontwerp zodanig ingericht moest worden dat elke toekomstige bewoner een kwalitatief hoogwaardige buitenruimte zou krijgen. Hier viel zowel de tuin als de entree onder. Een voordeel was dat Bouwbedrijf Scholte op Reimer en architect Michel Mars de Toon Raanhuis: “Het ontwerp is zodanig ingericht dat elke bewoner mag rekenen op een kwalitatief hoogwaardige buitenruimte.” plattegronden voor 75 procent in kaart hadden gebracht. Er bestond derhalve geen onduidelijkheid over de plek waar de entrees zich bevonden. Maar, we hadden natuurlijk ook te maken met de bestaande inrichting waar een aantal markante bomen een prominente plek innamen. Om de sfeer van vroeger te handhaven was het geen discussie om deze te laten staan. Bovendien; voordat nieuwe aanwas een beetje indruk maakt, zijn we ettelijke jaren verder. Daarnaast hebben oude bomen, zeker in de huidige tijd, waarin hete zomers eerder regelmaat dan uitzondering zijn, ook een verkoelende functie. We hebben dus bij het ontwerp voornamelijk gekeken naar het behoud van zoveel mogelijk oude elementen. Vervolgens zijn we in samenspraak met de aannemer en architect begonnen met schetsen om tot een ideale inrichting van het plangebied te komen.” Volledige privacy Naast de inrichting van de tuinen diende er een oplossing te komen voor de parkeervoorzieningen van de toekomstige bewoners. Toon Raanhuis: “Voorop stond dat elke woning een eigen parkeerplek zou krijgen. Op zich was dat geen probleem, maar het vergde toch nog enig puzzelwerk om dit binnen een acceptabele afstand te realiseren. Uiteindelijk is dat met het nodige denk- en tekenwerk goed gelukt. We mogen stellen dat ieder huishouden mag rekenen op volledige privacy doordat alle kavels gescheiden zijn door een natuurlijke beukenhaag. Daarnaast zijn alle entrees voorzien van gebakken klinkers en sfeervolle bordessen.” Gezamenlijke binnentuin Naast de aanleg van de privétuinen is het volgens Raanhuis voor alle bewoners straks extra genieten in de gezamenlijke binnentuin: “Deze tuin wordt aangelegd in het verlengde 38 Bouwen in het Oosten

Het Klooster Vasse Over Toon Raanhuis Tuinen van de elf functionele en sfeervolle bergingen die door MK Houtbouw uit Oldenzaal zijn gerealiseerd. Hier komt tevens een overkapping. Mochten de bewoners in hun eigen tuin, vanwege bezoek of het houden van een feestje, ruimtegebrek krijgen, dan hebben ze de mogelijkheid om uit te wijken naar de gemeenschappelijke binnentuin. Ook hier hebben we op basis van de bestaande structuur de nostalgie van vroeger weten de bewaren, waardoor het echt een mooie toegevoegde waarde biedt.” Eenheid en kwaliteit Voordat Toon Raanhuis met de daadwerkelijke aanleg van de tuinen en bestrating kon starten was het eerst zaak dat de bestaande riolering verwijderd werd. De drie oude afvoerkanalen werden in september vervangen door elf nieuwe. Ten tijde van het interview (eind februari) werkt hij samen met zes vaklieden aan de tuinen en de bestrating. Toon: “De weergoden zijn ons, afgezien van de week sneeuw en vorst, goed gezind. We lopen prima op schema, ik voorzie dan ook geen problemen om eind maart tegelijk te kunnen opleveren met Bouwbedrijf Scholte op Reimer. Samenvattend mogen we stellen dat wij middels goed overleg met de aannemer en architect een efficiënt en functioneel ontwerp hebben weten te creëren waarbij eenheid, sfeer en kwaliteit voorop staan.” Toon Raanhuis (38) besloot zich vijftien jaar geleden -destijds student- als zelfstandig hoveniersbedrijf in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Ook naast zijn vaste baan als uitvoerder in de wegenbouw bij Strukton, is hij hierin altijd gedreven gebleven. Het maken van lange dagen als werknemer in combinatie met het eigen ondernemerschap zijn hem niet onbekend. Toon: “Zolang je hier plezier aan beleeft, levert dat geen problemen op. Echter, in de loop der tijd nam het werk in het hoveniersgebeuren enorm toe, dusdanig dat ik er onlangs voor gekozen heb om me volledig op mijn eigen onderneming te richten. Per 1 april neem ik dan ook afscheid van Strukton, waar ik overigens dertien jaar met veel plezier heb gewerkt. De vraag naar sfeervolle tuinen en mooie buitenverblijven neemt steeds meer toe. Ik verwacht dat deze trend zich voortzet en zie dan ook zeker fiducie in de toekomst. Ik werk voornamelijk in Twente, maar realiseer ook projecten daarbuiten. Op dit moment heb ik een aantal vaste medewerkers in dienst. Met dit mooie en gedreven team richt ik me voornamelijk op de particuliere markt. Binnenkort is onze nieuwe website online, waar alle informatie over ons bedrijf te vinden is; www.toonraanhuistuinen.nl. Toon Raanhuis: “We hebben op basis van de bestaande structuur de nostalgie van vroeger weten de bewaren.” Bouwen in het Oosten 39

Koning Winter kreeg ons Elk jaar houden wij in onze begroting standaard rekening met één week slecht weer. Jarenlang bleek dit een soort formaliteit en uitgerekend voor 2021 skipten we die week uit onze begroting. Immers, we worden al jarenlang verwend met zacht weer. Totdat Koning Winter onlangs onverbiddelijk toesloeg... Maar liefst zeven werkdagen gingen er bij Haldu Groep door vorstverlet verloren. Veel projecten lagen acuut stil en we hadden in deze periode gemiddeld 200 medewerkers in vorstverlet. Terwijl corona ons ook al ruim een jaar in haar greep houdt, met voor 2021 sowieso een uitdagende planning. Een dubbele uitdaging dus. Keuze voor veiligheid Hoewel er veel tijdsdruk op projecten ligt, zoals het Nieuwe Sluis project in Terneuzen, hebben we toch besloten de meest verantwoorde keuze te maken: die voor de veiligheid van onze vakmensen. In deze periode stonden we continu in overleg met onze opdrachtgevers en nu beoordelen we samen 40 Bouwen in het Oosten met hen hoe we de opgelopen achterstand kunnen inhalen. En dát is weer gecompliceerd omdat je bij het opschalen met mensen uiteraard de 1,5 meter afstand op een project moet waarborgen. Zo zie je maar: we leven in een strak georganiseerd land, maar een stevige winter plus een pandemie gooit uiteindelijk toch ons hele systeem plat. Weer eens iets anders dan de blaadjes op de rails! In ieder geval bewaarde Haldu Groep haar rust, hebben we intensief geschakeld voor oplossingen en kijken we samen met onze opdrachtgevers weer vooruit. Compliment voor onze werkcoaches Een belangrijke rol in deze onverwachte wintercrisis was weggelegd voor onze werkcoaches. Onze vaklieden kunnen altijd bij hen terecht met al hun vragen. En terwijl de accountmanagers en directie van Haldu Groep overlegden met de opdrachtgevers, hielden onze onmisbare werkcoaches de lijnen open naar onze gewaardeerde vaklieden met antwoord op al hun vragen. Ook werkten zij voor onze vakmensen de hele papierwinkel weg die er komt kijken als je je medewerkers voor vorstverlet aanmeldt. Een compliment voor hun inzet. Goede lessen geleerd Ik weet niet hoe het u vergaat, maar al sinds de uitbraak van corona heb ik geen normale agendavoering meer. Elke dag brengt iets

Column van de steiger… nieuws en het is nu vooral improviseren geblazen, ook in de contacten, want nagenoeg alle relaties werken thuis. Het is je bijna niet meer voor te stellen hoe het zal zijn, mocht de normaalsituatie van vóór corona ooit weer terugkeren. In ieder geval heb ik er nu al een paar goede lessen uit geleerd. Namelijk hoe belangrijk het onderhouden van contacten is met zowel onze opdrachtgevers als vakmensen. Door deze menselijke communicatie houd je niet alleen het werk op de been, maar ook elkaar! Blijf oog houden voor veiligheid Vanuit de grond van mijn hart hoop ik op een mooi en zacht voorjaar. We verdienen het allemaal, en goed weer geeft altijd een boost aan de moraal op de steiger. Tot die tijd roep ik iedereen op het werk coronaproof te blijven doen. Ook ik word er weleens moedeloos van, maar veilig werken is de enige manier om hieruit te komen. Daarnaast wens ik u een snelle vaccinatie toe. Danny van Hal Bouwen in het Oosten 41

De Marsch aan de Vecht Eurol projectleider Jeroen ter Waarbeek Janssen de Jong Bouw: “De Marsch beantwoordt aan ideeën architect” Voor projectleider Jeroen ter Waarbeek van Janssen de Jong Bouw is de eindconclusie na het bouwen van appartementencomplex De Marsch aan de Vecht in Hardenberg duidelijk. “Supermooi en ik denk dat dit hetgeen is wat architect Henk Hamhuis ook bedoeld heeft. De balans is zonder meer positief.” Bouwen in het Oosten 43

Jeroen ter Waarbeek stapte in het voorjaar van 2019 in bij het project. Het ontwerp was grotendeels klaar maar diende hier en daar nog te worden doorontwikkeld en uitgewerkt. “En daar hebben wij als bouwer een belangrijke rol gespeeld. Het gaat immers niet alleen om de technische vertaling, maar zeker ook om een solide financiële onderbouwing daarbij te leveren. Groot voordeel was daarbij dat Janssen de Jong en Henk Hamhuis elkaar al goed kenden vanuit het verleden. We hebben diverse malen samengewerkt. Dat zal ongetwijfeld hebben meegespeeld bij de definitieve toekenning van de opdracht aan ons bedrijf.” Na de voorbereidingsfase, die in totaal toch een paar jaar duurde, gerekend van de eerste planvorming, werd de bouw gestart rond de bouwvak van 2019. “Het idee was om het gebouw te realiseren in een tijdsbestek van ongeveer anderhalf jaar en daar zijn we ook in geslaagd. Het werken op basis van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap was voor mij nieuw maar is mij beslist niet slecht bevallen. We hadden een goede organisatiestructuur waarbij ik niet met negentien opdrachtgevers direct aan tafel zat. Men had een VVE met drie mensen samengesteld en die waren ook vertegenwoordigd bij de bouwvergaderingen die we eens per twee weken hadden. Piet ter Burg, een van de drie, verzorgde te terugkoppeling naar de eigenaren en weer terug naar ons. Het is weliswaar iets omslachtiger dan normaal het geval is, maar het heeft nooit tot stagnatie geleid. Bewerkelijker is het wel, maar de samenwerking was goed en in een goede sfeer. Dan heb je minimaal de helft al gewonnen. Qua onderaannemers hebben we vrijwel alleen maar bekenden ingeschakeld. Bedrijven waarvan je weet wat je aan ze hebt. Verreweg het meest gecompliceerde onderdeel van de hele bouw was het gevelstucwerk. Zeg maar het witte gedeelte van de gevel. Dat nam meer tijd en energie in beslag dan we hadden voorzien. Jeroen ter Waarbeek: “Het gebouw is weliswaar niet gasloos, maar qua thermische schil hebben we een hoogwaardige isolatie in De Marsch.” 44 Bouwen in het Oosten

De Marsch aan de Vecht Eurol Met name de detaillering aan de noordzijde was niet eenvoudig. Je hebt met diverse aspecten te maken. Het beeld uiteraard, maar ook het onderhoud en de daarbij behorende garanties. Het is ander materiaal dan gevelstenen. Wat te denken van de afwerking en de waterslagprofielen? Aan de noordzijde hadden we te maken met aluminium puien, glazen balkons en stucwerk waar zo’n vijf, zes onderaannemers bij betrokken waren. Dat was best wel een aandachtspunt, zowel technisch als qua planning.” Mes snijdt aan drie kanten Mooi aan het gebouw vindt Jeroen ter Waarbeek de toepassing van groendaken, in dit geval sedum. “Het past mooi in het duurzame karakter. Het gebouw is weliswaar niet gasloos, maar qua thermische schil hebben we een hoogwaardige isolatie in De Marsch. De aluminiumkozijnen en waterslagen garanderen weinig onderhoud en ook hebben we extra gelet op een juiste ontkoppeling van de vloeren om geen contactgeluid te bewerkstelligen. Bouwen in het Oosten 45

De Marsch aan de Vecht Eurol geen storende factor. Uiteraard heeft iedereen zich gehouden aan de gestelde regels van het RIVM en de Coronamaatregelen die de Janssen de Jong Groep heeft ingesteld. Jeroen ter Waarbeek: “Het was af en toe een kwestie van passen en meten, maar daar zijn we toch elke keer in geslaagd. In deze tijd hou je het als projectleider altijd in je achterhoofd. In het voorjaar van 2020 hebben Projectleider Gerben Hakkers van Janssen de Jong Bouw Het sedumdak op het dak van de lage toren en als dak voor de garage is goed geslaagd. Je vangt drie vliegen in een klap. Zomers zorgt het voor meer koeling, het is gunstig voor de waterafvoer bij hoosbuien en esthetisch is het ook nog eens veel mooier dan een groot bitumen dak. Het mes snijdt aan drie kanten.” Corona De coronapandemie is ook niet voorbijgegaan aan de bouw van de Marsch. Maar door snel schakelen was de uitval van mensen die getest moesten worden of tijdelijk in quarantaine moesten verblijven we wel met z’n allen gedacht “waar gaat dit naartoe”, maar nu we een jaar later zijn kan ik gerust stellen dat al met al de toekomst er rooskleurig uitziet. Momenteel zit ik op een paar mooie woningbouwproject (13 en 14 appartementen en negen en elf woningen, red.) en binnenkort start er ook een project in Delfzijl van 24 appartementen. Kortom, we zijn optimistisch voor het komende jaar.” Jeroen ter Waarbeek: “Met name de detaillering aan de noordzijde was niet eenvoudig. Je hebt met diverse aspecten te maken.” Bouwen in het Oosten 47

De Marsch aan de Vecht Eurol De Marsch, een geslaagd c.p.o. project Een modern complex dat reageert op haar omgeving Zeer recent werd appartementencomplex De Marsch aan de oevers van de Vecht in het centrum van Hardenberg bouwkundig opgeleverd door aannemer Janssen de Jong Bouw. De in totaal negentien appartementen zijn gerealiseerd op een niet alledaagse wijze. Deze keer fungeerde niet een ontwikkelaar als opdrachtgever maar een groep particulieren die elkaar gevonden hadden op basis van CPO, Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Bouwen in het Oosten sprak met initiatiefnemer, architect en bewoner Henk Hamhuis. De allereerste ideeën over de invulling van het terrein waar ooit het oude zwembad van Hardenberg was gesitueerd, dateren al van voor de financiële crisis, zo rond 2010. Van corona had nog nooit iemand gehoord. Henk Hamhuis: “Destijds was er een ontwikkelaar die in gesprek was met de gemeente en de plannen waren best wel concreet. Toen de financiële crisis zich aandiende werden die plannen afgeblazen. Toen ik een jaar of vijf, zes geleden op de Boshoek was bij een thuiswedstrijd van HHC raakte ik aan de praat met een aantal mensen over de locatie aan de Vecht en het eventueel bouwen van een gezamenlijk appartementencomplex. Al snel was er een groep geïnteresseerden en besloot ik eens in gesprek te gaan met de wethouder. Toeval bestaat niet want het onderwerp was net een punt van overleg geweest met een aantal betrokken ambtenaren. Er kwam een lijst op tafel van mensen die zo rond 2010 hun interesse hadden getoond en toen ging het balletje rollen. Allereerst heb ik een informatieavond belegd waar ik de interesse heb gepeild. Dat leidde niet direct tot super enthousiaste reacties. Ik heb toen besloten een “gewoon” maar een “gewoon” ontwerp te maken en dat te presenteren. Een tweede informatieronde leverde wel de nodige respons op. Het begon te “leven” bij de mensen en waren we weer een belangrijke stap verder. Er kwamen meer potentiële kopers c.q. mede-opdrachtgevers bij en er vielen ook een paar af. Toen er voldoende draagvlak gecreëerd was om tot definitieve stappen te komen zijn we het vergunningentraject ingegaan. De stedenbouwkundige randvoorwaarden, zoals de hoogte die aansluit bij de voetgangers- en fietsersbrug en het mee verspringen, pasten Henk Hamhuis: “Ik mag dan wel geen bureau meer hebben, architect blijf je tot aan de dood.” Bouwen in het Oosten 49

Wij staan Simon de Haas is méér dan een gewone groothandel. Onze moderne sanitair showrooms in Zwolle en Groningen zijn een bron van inspiratie voor installateurs én consumenten. Als loodgieter, installateur, sanitair specialist of bouwondernemer kunt u bij ons terecht voor een breed assortiment installatiematerialen, voor u! riolering, gereedschappen, non-ferro materialen, dakbedekking en natuurlijk sanitair. Als u onze showroom bezoekt of materialen komt ophalen, maakt u direct kennis met onze persoonlijke benadering. Showroom Zwolle I Industrieterrein Voorst C I Hoekerweg I 78042 PH ZWOLLE I 038- 422 11 55 showroom@simondehaas.nl I www.simondehaas.nl klaar Graag tot ziens!

De Marsch aan de Vecht Eurol Henk Hamhuis: “Het begon te “leven” bij de mensen en waren we weer een belangrijke stap verder.” prima in het beeld. Hetzelfde geldt voor de zes verdiepingen enerzijds en de vier etages naar het oosten. De inpandige parkeergarage sluit ook mooi aan. Het sedumdak als “vijfde gevel”, biedt de bewoners op de hoogste etages een fraai uitzicht. Vermeldenswaardig is dat alle appartementen twee terrassen hebben. De bouwstructuur is voor alle appartementen identiek, maar voor het overige zijn het negentien verschillende plattegronden. Dat vergde de nodige inspanningen voor de aannemer. Aan de entree op de zuidkant zit een terras van 2.5 x vijf meter en aan de noordkant een van drie bij vijf meter.” Duurzaamheid Zoals tegenwoordig vrijwel standaard het geval is, spreekt de factor “duurzaamheid” ook een belangrijke rol in De Marsch. Henk Hamhuis: “De elektriciteit voor alle gezamenlijke voorzieningen, waaronder de lift en verlichting, wordt geleverd door de pv- panelen op het hoogste dak. Vanwege de kosten hebben we moeten afzien van een warmtepomp. Het gebouw is niet gasloos, maar wel zijn alle voorzieningen zijn getroffen om ons moeiteloos aan te sluiten op het warmtenet dat de gemeente uitrolt de komende jaren. Voor het overige is louter gekozen voor duurzame materialen en is er sprake van een hoogwaardige isolatie door de toepassing van onder andere driedubbele beglazing.” Trots Henk Hamhuis , die zijn bureau overdeed aan collega Skill Architectuur uit Ommen, is trots op De Marsch. “Ik mag dan wel geen bureau meer hebben, architect blijf je tot aan de dood. Ik ontwerp nog nog steeds en als ik daarbij hulp nodig heb, schakel ik derden in. De Marsch was een mooi project om te doen. Het is een hedendaags, modern gebouw dat reageert op haar omgeving. Nu het is opgeleverd kunnen we constateren dat het beantwoordt aan hetgeen door ons werd nagestreefd. Trots is inderdaad een passende term.” Bouwen in het Oosten 51

Samen de hoogte in Wie de hoogte in wil bouwen dient goed na te denken over de manier waarop het materieel en de mensen veilig naar boven komen. Wat voor steiger is er nodig, maken we gebruik van een bouwlift of is een hefsteiger een betere oplossing? De mogelijkheden zijn divers en er is altijd een passende oplossing, vertelt uitvoerder Erik Baas van Nemaco Bouwmachines. “Bijdragen aan die oplossing is wat wij bij Nemaco Bouwmachines doen. Zo ook op het project ‘’De Marsch’’ in Hardenberg, waar wij voor Janssen de Jong Bouw een drietal liften mochten plaatsen. Twee De Jong AT50 goederenliften en één De Jong personen/ goederenlift PT500. Vanwege de hoogte is er gekozen om gebruik te maken van een personen/goederenlift. Door de toevoeging van twee goederenliften kon er een optimale bouwsnelheid worden gerealiseerd. Op deze manier is er geen stilstand door het wachten op een bouwlift die vrij is. De Service afdeling van Nemaco heeft het project van begin tot eind begeleid en Janssen de Jong hierdoor volledig ontzorgd op het gebied van verticaal transport. Het opbouwen, keuren, onderhouden en afbouwen gebeurt allemaal door Nemaco, hierdoor heeft Janssen de Jong er verder geen omkijken naar. Janssen de Jong kan zich hierdoor volledig focussen op het bouwen en Nemaco zorgt voor het verticale transport. Zo gaan we samen veilig de hoogte in!” Bouwen in het Oosten voor alle professionals in de bouw Is Overijssel zakelijk interessant voor uw bedrijf? Bouwen in het Oosten werd in 1992 als titel Wilt u Bouwen in het Oosten kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweninhetoosten.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweninhetoosten.nl geïntroduceerd en heeft inmiddels een toonaangevende positie in de Overijsselse bouwen installatiewereld veroverd. www.bouweninhetoosten.nl redactie@bouweninhetoosten.nl

De Marsch aan de Vecht Eurol Stabiliteit was grootste uitdaging Voor constructief adviesbureau B&Z, dat gevestigd is in Westerhaar en Zwolle, kwam De Marsch al redelijk vroeg in beeld Meindert Zomer: “Het project “CPO de Marsch” is in beeld gekomen door de architect Henk Hamhuis, deze architect is al jaren een goeie relatie van ons. Wij hebben voor dit werk de gehele hoofddraagconstructie mogen verzorgen, in zowel besteksfase als uitvoeringsfase. Daarbij mag gemeld worden dat we de samenwerking met de bouwkundige aannemer als zeer plezierig hebben ervaren. Tijdens het in uitvoering gaan lag er een hoge druk, maar door samen met de aannemer adequaat te reageren, hebben we dit samen tot een goed einde weten te brengen. Het was mooi dat we de ruimte kregen voor eigen inbreng. We hebben de vrijheid gehad om het constructief zo te ontwerpen dat het binnen het architectonische plaatje valt van de architect, dit is naar onze mening dan ook goed gelukt. Het is een bijzonder ontwerp, waarbij er goed gespeeld is met zowel de omgeving als het ontwerp. De hoogte van het linker- en rechterdeel variëren, daarbij zijn er verschillende groottes van appartementen ontworpen. De moeilijkheid zat hem vooral in de stabiliteit van het gebouw, deze wordt nu in grote lijnen verzorgd door de stabiliteitskernen in zowel het hoge als het lage deel. Tevens was het een uitdaging om de appartementen die aan de achterzijde, waarvan een deel boven de parkeergarage staat, op te vangen.” B&Z Bouwtechniek B&Z Bouwtechniek is een constructief adviesbureau, dat is opgericht door de heren J. Brakert en M. Zomer. Constructeur en DGA Meindert Zomer: “In 2000 zijn wij B&Z Bouwtechniek begonnen op een zolderkamertje. De groei zat er al snel in, waarop we in augustus 2001 zijn verhuisd naar het adres waar we nu zitten, maar ook daar zette de groei zich gestaag door. Hierop hebben we in 2003 besloten om ook een vestiging te starten in Zwolle. In 2009 heeft ook B&Z Bouwtecniek last gehad van de recessie, echter door in 2012 te wijzigen van strategie en koers hebben we vanaf 2014 weer een mooie stijgende lijn in gezet. B&Z Bouwtechniek bestaat inmiddels uit 26 medewerkers, verdeeld over twee vestigingen. Gezien de omvang van onze huidige opdrachtenportefeuille, zijn wij zelfs nu nog opzoek naar versterking. Op dit moment zijn wij opzoek naar een (hoofd) constructeur, constructeur en een ervaren constructief tekenaar, dit alles om de vraag van onze trouwe opdrachtgevers te kunnen beantwoorden.” Bouwen in het Oosten 53

Dit project is mede mogelijk gemaakt door Koningsspil 43 I Hardenberg I 0523 - 270045 www.odinkzonwering.nl

De Marsch aan de Vecht Eurol Moderne Eco-efficiënte liften in het complex CPO De Marsch Tot het bouwen van de CPO de Marsch in Hardenberg behoort ook het leveren en monteren van een tweetal liftinstallaties. In opdracht van aannemer Janssen de Jong nam MP Liften dit gehele traject uit handen. “We ontzorgen de aannemer van A tot Z“, zegt salesengineer Geurt-Jan Heimensen van MP Liften. “We voeren de nieuwbouw van de liften uit vanaf de calculatie tot aan de installatie en keuring. De nieuwe, machinekamerloze liften zijn innovatief, veelzijdig en zeer eco-efficiënt. MP Liften bracht de lift aan in de schacht van het gebouwontwerp. Heimensen: “Dit kon zonder al te veel aanpassingen, aangezien onze liften zeer flexibel zijn qua interne maatvoering. Verder is de lift geschikt voor brancardvervoer en hij voldoet aan de hoogste eisen qua energieverbruik. Wat gegarandeerd is door zijn VDI-energieclassificatie label A. Met deze eigentijdse lift kunnen de bewoners vele jaren vooruit. Dankzij de hoge kwaliteitsstandaarden die wij hanteren bieden wij als enige in de markt zeven jaar garantie aan! Daarnaast is degelijk onderhoud ook belangrijk, wij bieden dit aan tegen een zeer aantrekkelijk en concurrerend tarief waardoor de TCO (Total Cost of Ownership) voor de eigenaar gunstig uitpakt en hij tevens ontzorgd wordt. Zo kunnen wij samen werken aan een langdurige en zorgeloze samenwerking.” Bouwen in het Oosten 55

Simon de Haas levert alleen via installateur De negentien appartementen van De Marsch hebben allemaal kwalitatief hoogstaand sanitair. Een samenwerkingsverband tussen Janssen en de Jong bouw, installateur Morrenhof Jansen uit Dalfsen en sanitair leverancier / technische groothandel Simon de Haas uit Zwolle zorgde voor een probleemloze uitrol. Algemeen directeur Steven de Haas, de inmiddels vierde generatie van het familiebedrijf dat ook een vestiging heeft in Groningen, vertelt over zijn plannen voor de toekomst. “Er staat “algemeen directeur” op mijn visitekaartje, maar eigenlijk ben ik binnen het bedrijf daar waar ik nodig ben. Ik start ’s morgens in het magazijn, vervolgens kijk ik naar de boekhouding en daarna vul ik de dag zo effectief mogelijk in. Momenteel stop ik veel tijd en energie in de digitalisering van onze showrooms. Voor ons is het duidelijk dat de markt erom vraagt. Ook los gezien van de coronapandemie, al speelt 56 Bouwen in het Oosten die wel een katalyserende rol. We werken met 27 mensen over de twee vestigingen. Acht daarvan zijn werkzaam als verkoper/adviseur in de showrooms. Zij zijn constant bezig met particulieren en hun installateur. Dat zijn gesprekken van gemiddeld drie uur. Je hebt het over productkeuzes op het gebied van bijvoorbeeld een douche, bad, verwarming en wellness maar bijvoorbeeld ook over het ontwerp van de badkamer. Door mensen zich vooraf beter te laten oriënteren bij hun installateur over de mogelijkheden hopen we een belangrijke stap voorwaarts te maken. Het past eveneens in de trend dat mensen zich informeren ook buiten de geijkte openingstijden.” Mooi voorbeeldproject De Marsch is voor Steven de Haas een goed voorbeeld hoe een project soepel is verlopen.

De Marsch aan de Vecht Eurol “Voor ons maakt het in principe niet uit of het een project is van vijfhonderd sanitair opstellingen voor een woningcorporatie of een luxe badkamer voor een villa. We benaderen het op dezelfde wijze met dezelfde aandacht en enthousiasme. In het CPO project in Hardenberg hebben de negentien eigenaren allemaal relatief veel ruimte gekregen van de aannemer dat Janssen de Jong Bouw een goed georganiseerd bedrijf is en dat geldt ook voor Morrenhof Jansen waar we al vanaf dag één mee samen werken. Als jongen kwam ik met mijn vader daar al over de vloer.” Steven de Haas: “Als jongen kwam ik met mijn vader al vaak bij Morrenhof Jansen over de vloer.” Via de installateur Simon de Haas levert uitsluitend via de installateur. “Een bewuste keuze”, vertelt Steven de Haas. “Mijn grootvader heeft dat destijds als principe geïntroduceerd en daar zijn we tot op de dag van vandaag blij mee. Verreweg de voornaamste reden hiervoor is dat we op deze wijze verzekerd zijn van een professionele en installateur om hun eigen ideeën te verwezenlijken. Daarin zijn we met z’n allen goed in geslaagd. Voor ons was het niet extra bewerkelijk. We hadden de beschikking over de zogenaamde nultekeningen van de aannemer en met een toelichting van de projectleiders van de aannemer en installateur was een goede basis gelegd, gaandeweg het proces loopt dan eigenlijk alles vanzelf. Daarbij komt nog eens montage. De trends van de laatste jaren versterken dat idee nog eens extra. De moderne badkamers kennen innovaties als warmte- en infraroodpanelen, regendouches, hottubs en Sunschowers. Ook de watervoorziening is op een andere leest geschoeid qua behoefte . Een badkamer annex welnessruimte mag tegenwoordig iets kosten.” Samenwerkingsverbanden Naast het digitaliseren van de showrooms is er nog een andere belangrijke ontwikkeling waar Steven de Haas zich sterk voor maakt. “We werken sinds kort ook samen met een elektrotechnische groothandel waarbij we naast onze eigen producten ook die van hen naar de bouwplaats vervoeren. Naast het leveren van sanitair leveren we op steeds meer projecten op deze manier ook al het installatiemateriaal. We hebben voldoende magazijnruimte om te kunnen fungeren als een soort hub. Hiermee beperken we het aantal vervoersbewegingen naar de bouwplaats en omdat we de meeste projectleiders van installateurs persoonlijk kennen en zij onze eigen chauffeurs en binnendienstmedewerkers, kun je een stukje bouwplaats management voor hen voeren. Het is weer een extra serviceverlening waarmee we ons onderscheiden van anderen.” Bouwen in het Oosten 57

KienhuisHoving informeert Waarschuwingsplicht bij prijsverhoging In de praktijk zien wij regelmatig dat een aannemer meerwerk uitvoert of wordt geconfronteerd met kostenverhogende omstandigheden, zonder de opdrachtgever tijdig te waarschuwen voor de extra kosten als gevolg hiervan. Uit een recente uitspraak van de rechtbank Rotterdam blijkt maar weer dat dit niet zonder risico is.1 Feiten In deze kwestie bestond het werk onder meer uit het opnemen en transporteren van oude bestrating en het ontgraven en afvoeren van schoon zand. Tijdens de uitvoering bleek dat geen zand, maar grond moest worden ontgraven en afgevoerd. De aannemer heeft de werkzaamheden tussen 9 en 14 juni 2019 uitgevoerd en op 13 en 14 juni 2019 bij de opdrachtgever melding gemaakt van de extra kosten als gevolg van het afgraven en afvoeren van grond in plaats van zand. De opdrachtgever weigert te betalen en stelt dat de afwijking van de aanneemsom niet is gerechtvaardigd, omdat de aannemer niet tijdig heeft gewaarschuwd voor een (verdere) overschrijding van de aanneemsom. De aannemer vordert in rechte betaling van de meerkosten. Oordeel De rechtbank overweegt dat de aannemer bij kostenverhogende omstandigheden de opdrachtgever op grond van artikel 7:753 BW o spoedig mogelijk dient te aarschuwen voor de noodzaak an een prijsverhoging. Indien sprake is van meerwerk dient de aannemer de opdrachtgever op grond van artikel 7:755 BW tijdig te wijzen op de noodzaak van een daaruit voortvloeiende prijsverhoging, tenzij de opdrachtgever die noodzaak uit zichzelf had moeten begrijpen. Naar het oordeel van de rechtbank vormen de berichten van 13 en 14 juni 2019 geen spoedige of tijdige waarschuwing, omdat deze pas na het verrichten van de werkzaamheden zijn verstuurd. De aannemer heeft daardoor niet voldaan aan zijn waarschuwingsplicht voor wat betreft de prijsverhoging. Daarbij neemt de rechtbank aan dat de opdrachtgever de noodzaak van de prijsverhoging niet uit zichzelf had moeten begrijpen. Dit wordt in de uitspraak echter verder niet toegelicht. Ook gaat de rechtbank niet in op de vraag of de extra kosten vallen onder de categorie meerwerk of onder de categorie kostenverhogende omstandigheden. De aannemer stelt nog dat het beroep op het niet tijdig waarschuwen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, omdat de opdrachtgever zich tijdens de procedure pas voor het eerst op het standpunt stelde niet akkoord Deze column is geschreven door: Marianne ten Feld-Sprik, advocaat bouw- en aanbestedingsrecht. e-mailadres: marianne.tenfeld@kienhuishoving.nl I Telefoonnummer: 06 - 469 817 29. Bouwen in het Oosten 21 te zijn met de prijsverhoging. De rechtbank gaat hier niet in mee en wijst erop dat bij toepassing van de zogenaamde ‘beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid’ de nodige terughoudendheid moet worden betracht. Volgens de rechtbank geldt dat hier te meer omdat anders de wettelijke eisen voor prijsaanpassing in de zin van artikel 7:753 of 7:755 BW worden uitgehold. De conclusie is dat de kosten in verband met het afgraven en afvoeren van grond in plaats van zand worden afgewezen. Commentaar Uit deze uitspraak blijkt opnieuw dat het zowel bij meerwerk als bij kostenverhogende omstandigheden essentieel is om de opdrachtgever zo spoedig mogelijk te waarschuwen voor de prijsverhoging. De aannemer mag niet te snel aannemen dat een beroep op deze waarschuwingsplicht naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. 1Rb. Rotterdam 7 januari 2021, ECLI:NL:RBROT:2021:116. 59

Door: Jolanda Groothuis Impressies: The Virtual Dutch Men Roosdom Tijhuis werkt aan pilot Wet Kwaliteitsborging bij nieuwbouwplan De Liesen 60 Bouwen in het Oosten

De Liesen Roosdom Tijhuis is in december gestart met de nieuwbouw van 36 hoogwaardige woningen in Holten. Het bouwproject dat valt onder plan De Liesen is de eerste in de gemeente Rijssen-Holten dat volgens de nieuwe Wet Kwaliteitsborging wordt uitgevoerd. Dit houdt in dat de aanvraag niet wordt getoetst op de normale wijze, maar volgens het systeem van de nieuwe wet. Het doel van de pilot is om ervaring op te doen met het nieuwe wettelijke systeem om straks goed voorbereid te zijn. Vanaf 1 januari 2022 geldt deze voor alle bouwprojecten. Harmen van de Maat: “Door de nieuwe wet doet de gemeente geen inhoudelijk technische toets meer voor het Bouwbesluit. Dat gebeurt door de kwaliteitsborger.” Bouwen in het Oosten 61

Advies, calculatie en uitvoering door professionals Ons team van medewerkers voorziet in gedegen advies, calculatie en uitvoering in de nog steeds aanwezige vraag van (vaste) opdrachtgevers (zowel uit de aannemerij als particulieren) naar de uitvoering van nieuwbouw, verbouw of uitbreiding van (bestaande) woningen en gebouwen. Noordermorssingel 13 I 7461 JP Rijssen I 0548 540 400 I info@deleeuwinstallaties.nl I www deleeuwinstallaties.nl

De Liesen Het project bekleedt twintig twee-onder-een-kapwoningen en zestien eengezinswoningen. Dit zijn de laatste 36 woningen van de in totaal 170 woningen die Roosdom Tijhuis in samenwerking met de gemeente Rijssen-Holten heeft ontwikkeld. De gemeente keek bij de aanvraag van de twintig twee-onder-een-kapwoningen, voor de beoordeling van de bouwtechnische aspecten, alleen naar de bijvoeging van een rapport door een gecertificeerde plantoetser. Door de nieuwe wet doet de gemeente geen inhoudelijk technische toets meer voor het Bouwbesluit. Dat gebeurt door de kwaliteitsborger die door de opdrachtgever verplicht zelf wordt ingeschakeld. Samenwerkingsverband Planontwikkelaar binnen Roosdom Tijhuis, Harmen van de Maat, legt uit hoe dit project tot stand kwam en welke rol de gemeente en de bouwer hierin speelden: “Als ontwikkelende bouwer kopen wij grond aan met als doel om er in eigen beheer woningen te ontwikkelen. Dat was ook bij plan De Liesen aan de orde. Zowel Roosdom Tijhuis als de gemeente Rijssen-Holten bezat grond voor het gehele plan. Roosdom Tijhuis bracht haar eigen gronden in bij de gemeente waarop vervolgens een samenwerkingsverband werd aangegaan. In deze samenwerking voor de grondexploitatie werd het terrein bouwrijp gemaakt en vervolgens geleverd aan ons bouwbedrijf. Harmen van de Maat: “Zowel Roosdom Tijhuis als de gemeente Rijssen-Holten bezat grond voor het gehele plan.” Hier vloeide tevens de pilot inzake de Wet Kwaliteitsborging uit voort.” EPC-waarde nul Remco Mestebeld is als projectleider verantwoordelijk voor de nieuwbouw in Holten: “Het is een mooi, vooruitstrevend project, temeer omdat de woningen, vanwege de duurzaamheidsfactor, volledig voorbereid zijn op de toekomst. Alle woningen zullen opgeleverd worden met een Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC-waarde) van nul. Zonnepanelen, een bodemwarmtepomp, triple HR+++ glas in de complete woning en Bouwen in het Oosten 63

De Liesen vloerverwarming is daarbij de standaard.” Hevige sneeuwval Eind december werd gestart met het boren van de bronnen voor de warmte- en koude opslag (WKO). Ten tijde van het interview (medio februari) was het plan om aan te vangen met het grondwerk en aansluitend het boren van de palen. Remco Mestebeld: “De zaken stagneren nu enigszins door de hevige sneeuwval, maar vooralsnog voorzie ik geen obstakels met betrekking tot de planning. Het ligt in de lijn der verwachting dat we de eerste woningen in oktober gaan opleveren, de laatsten komen in december gereed.” Continue verbeteren Tijdens de piekperiode zullen dagelijks circa dertig vaklieden werkzaam zijn, waarbij Roosdom Tijhuis veelal samenwerkt met vaste bouwpartners. Remco Mestebeld: “Deze onderaannemers zijn bekend met onze manier van werken en staan open voor onze ambitie om het bouwproces continue te verbeteren. Voor elke discipline hebben we een aantal relaties die op basis van onze cascoplanning het werk realiseren. Onze woningen worden in zoveel mogelijk prefab componenten gemonteerd. De werkzaamheden, waaronder het leggen van de fundering en de begane grondvloer, voeren Remco Mestebeld: “Met Identis werken wij aan oplossingen op maat die passen bij de omgeving, aansluiten bij de buurt en vooral bij de woonwensen van de doelgroep.” we zelf uit. Het complete casco tot en met de kap wordt door onze partner Schuitemaker Bouw uit Enter gemonteerd. Onze timmerlieden verzorgen vervolgens het stelwerk en de afmontage van de woningen.” Bouwen in het Oosten 65

De Liesen VGM-aspecten Binnen Roosdom Tijhuis wordt intern gewerkt met projectteams die aangestuurd worden door de projectleider. Remco Mestebeld: “Het projectteam bestaat uit een planontwikkelaar, BIM engineer, werkvoorbereider, calculator, verkoopadviseur en de uitvoerder. In mijn rol als projectleider begeleid ik in eerste instantie, samen met de planontwikkelaar, het verkooptraject tot start verkoop. Daarna ben ik verantwoordelijk voor het aansturen van de bouwvoorbereiding en uitvoering tot en met de oplevering en overdracht naar de service. Tijdens de bouw voer ik frequent overleg met de uitvoerder over de planning, de vaklieden en de onderaannemers. Tevens zijn zaken als VGM (veiligheid, gezondheid- en milieu) belangrijke onderdelen van ons takenpakket. Dit resulteert in het houden van werkplekinspecties, steigercontroles en het houden van toolboxen.” Eigen woonconcept De woningen worden gebouwd volgens Roosdom Tijhuis’ woonconcept Identis; een tot in detail doorontwikkelde bouwmethode, gebaseerd op gestandaardiseerde processen en prefab bouwtechnieken, maar met allesbehalve standaard resultaten. Remco Mestebeld: “Met Identis werken wij aan oplossingen op maat die passen bij de omgeving, aansluiten bij de buurt en vooral bij de woonwensen van de doelgroep.” Veelzijdige organisatie Vorig jaar november vierde Remco Mestebeld zijn eerste lustrum als projectleider bij Roosdom Tijhuis. Daarvoor was hij werkzaam als werkvoorbereider in de industrie en woningbouw bij diverse werkgevers: “Roosdom Tijhuis is een familiebedrijf, dat ondanks de 230 werknemers toegankelijk en laagdrempelig is gebleven. Dat spreekt me enorm aan. Onze organisatie kenmerkt zich door haar innovaties die op basis van eigen grondposities woningen ontwikkelt en realiseert. Bovendien zijn de lijnen die we handhaven kort en krachting. Naast de (seriematige) woningbouw realiseren we tevens huisvesting voor zorginstellingen, bedrijven en de recreatiesector. Deze diversiteit maakt het interessant om voor Roosdom Tijhuis de handen uit de mouwen te steken.” En hiermee maakt de projectleider een brug naar de huidige aanwas in de sector: “We mogen ons gelukkig prijzen met de vaste kern vakbekwame mensen die reeds jarenlang bij ons werkzaam is. Daarnaast huren wij personeel in, de zogenoemde flexibele schil, en maakt onze organisatie deel uit van een samenwerkingsverband voor het opleiden van leerlingen. Dat laatste is van essentieel belang, immers de leeftijd van de huidige generatie vaklieden klimt ook met de jaren. We verwelkomen jongeren met ambitie voor het (timmer)vak graag. Ook met het oog op de toekomst, waarin woningen steeds meer uit prefab onderdelen bestaan die op de bouwplaats of in de fabriek geassembleerd worden. Daar zal het zeker op aan gaan. Niettemin is er voor de volgende generatie altijd plek binnen ons bedrijf. Zij mogen rekenen op een gezonde (financiële) toekomst waarin hen veel perspectief geboden wordt.” Remco Mestebeld: “Voor elke discipline hebben we een aantal onderaannemers die op basis van onze cascoplanning het werk realiseren.” Bouwen in het Oosten 67

Artist impression: The Virtual Dutch Men De Liesen Samenwerking leidt tot verbetering efficiency De samenwerking tussen Roosdom Tijhuis en De Leeuw Installaties BV wordt met enige regelmaat verdiept. Het leidt ook tot een snellere realisatie van de seriematige woningbouw. Een sector waarbinnen De Leeuw zich volgens projectleider Peter Dommerholt zich uitstekend thuis voelt. Zo ook bij het project van 36 woningen in Plan de Liesen in Holten. De Leeuw Installaties uit Rijssen is één van de vaste samenwerkingspartners van ontwikkelaar en bouwer Roosdom Tijhuis. Peter Dommerholt: “Dat klopt. Roosdom Tijhuis werkt met een aantal vaste partners waarvan wij er één zijn. In Plan de Liesen verzorgen wij het werktuigbouwkundige deel en onze collega Ter Harmsel doet de elektrotechnische werkzaamheden. Die samenwerking verloopt overigens prima. De vakmensen op de werkvloer kennen elkaar inmiddels ook goed. Wij starten circa medio maart met de funderingen en verwachten die piekperiode tussen mei en de bouwvak wanneer we de leidingen aanleggen en het afmonteren plaatsvindt. We schalen dan ook op. Onze vaste ploeg zit er dan al en een ploegje vaste inleners komt hen dan meestal versterken. We verwachten geen grote hobbels tijdens de uitvoering en dat komt door de intensieve wijze van samenwerken?” Hoe ziet die er dan uit? Peter Dommerholt: ”Het beperkt zich beslist niet tot hier en daar een gesprekje op de bouwplaats. Roosdom Tijhuis, die naast nog andere gerenommeerde en gewaardeerde bouwbedrijven tot onze belangrijkste opdrachtgevers behoort, werkt veel op conceptuele basis, waarbij veel vaststaat en de grootste variaties in de gevel zitten. Daar past men bijvoorbeeld verschillende materialen toe. Voor ons als installateur kunnen we binnen het concept meedenken. Bouwen in het Oosten 69

Eigenlijk is dat een continu proces. Roosdom Tijhuis werkt bij de rijwoningen bijvoorbeeld met prefab traptorens waarin wij in hun prefab hal de leidingen al aanleggen. Dat geldt ook voor andere onderdelen bijvoorbeeld in de vloeren. Je merkt dat dat in de realisatie op de bouwplaats daadwerkelijk voordelen oplevert. De medewerkers moesten in het begin even wennen aan deze innovatieve manier van bouwen maar zijn nu enthousiast. Zo zie je dat een nauwe samenwerking win-win situaties oplevert en wanneer je kennis en ervaringen met elkaar deelt, je elkaar versterkt. Een ander aspect is dat Roosdom Tijhuis ver vooruit denkt, ook qua planning. Zo weten ze geruime tijd vooraf wanneer er piekdrukte ontstaat en mede daarom plant men ons in. In De Liesen waren we ook betrokken bij een eerder deeltraject en de ervaringen die men daar met ons heeft opgedaan gebruikt met dan weer in dit deeltraject. Op onze beurt kunnen wij al vroegtijdig bij het detacheringsbureau aangeven wanner we een ploegje inleners nodig hebben. We zijn erg content met deze manier van samenwerken. We werken op basis van jaarafspraken. De Leeuw Installaties mag zich verheugen op een volle orderportefeuille. Peter Dommerholt: ”We kunnen dit jaar niet zoveel meer aannemen. Het komt nu al voor dat we projecten niet kunnen accepteren omdat we te vol zitten. Werken afzeggen is nooit leuk. Best wel bizar in deze economisch moeilijke tijden. Wij richten ons op zowel de seriematig woningbouw als de bouw van luxere woningen. De vraag in beide marktsegmenten zal groot blijven. Zeker gemeten aan de doelstellingen om honderdduizend woningen per jaar te bouwen bij een huidig tekort van 330.000 woningen.” Peter Dommerholt: “Het beperkt zich beslist niet tot hier en daar een gesprekje op de bouwplaats.” 70 Bouwen in het Oosten

De Liesen Stekkerbaar installeren heeft de toekomst Ter Harmsel verzorgt elektrische installaties De Liesen Alle elektrotechnische werkzaamheden in het kader van de woningen van De Liesen in Holten worden uitgevoerd door Ter Harmsel Sanitair en Installatietechniek uit Rijssen. Voor projectleider Gerben Lubbers is het project dus een soort “thuiswedstrijd”. Monteurs van ter Ter Harmsel zijn inmiddels alweer een tijdje actief op de bouwplaats. Lubbers verwacht geen grote hobbels tot de oplevering in het laatste kwartaal van dit jaar. Die overtuiging is geen inschatting op basis van nattevingerwerk, maar heeft alles te maken met de sterke en weldoordachte afstemming met ontwikkelaar aannemer Roosdom Tijhuis. Een samenwerkingsvorm die sinds jaar en dag persoonlijk is waar dagelijks gestreefd wordt naar verbetering. Ter Harmsel heeft haar activiteiten gesplitst in twee bedrijfssegmenten die elkaar op hun beurt weer versterken. Gerben Lubbers: “We hebben een installatiebedrijf, inclusief winkel, showroom en storingsdienst, die veel in de particuliere markt opereert en een “projecten bv” die zich, zoals de naam al zegt, richt op het uitvoeren van projecten in opdracht van bijvoorbeeld aannemers en rechtstreeks voor bedrijven. De Liesen behoort dus tot de laatste. Onze werkzaamheden omvatten geheel Noord en Oost Nederland en incidenteel ook in de Randstad wanneer we “met de aannemer meegaan”. We zijn bij het project in Holten betrokken door Roosdom Tijhuis omdat we continu projecten met elkaar uitvoeren. Ze kennen onze vaardigheden en weten Bouwen in het Oosten Artist impression: The Virtual Dutch Men 71

ook veel van onze planning. We denken met elkaar mee. We starten binnenkort met de werkzaamheden in de funderingen zoals het leggen van de grondkabels en aardelektrodes. Wij zijn in De Liesen verantwoordelijk voor alle elektrotechnische onderdelen variërend van het aanbrengen van de aansluitpunten voor de zonnepanelen en de wtw en van rookmelders tot de thermostaat en Co2 registratie. Evenals bij andere bouwprojecten met Roosdom Tijhuis werken we in Holten met twee bouwstromen. De ene ploeg richt zich op de werkzaamheden in de ruwbouw en daar achteraan komt de afbouwploeg. In het geval van piekdrukte kunnen we relatief eenvoudig opschalen. We werken vrijwel continu met zes ploegen voor Roosdom Tijhuis. Ook de aanvliegroute van dit project gaat volgens een vast stramien. Roosdom Tijhuis verzorgt alle klantcontacten en werkt op basis van tekeningen alles uit waarna wij het controleren op technische uitvoerbaarheid en koppelen daaraan een offerte. Dat geldt eveneens voor de individuele wensen van toekomstige bewoners. Roosdom Tijhuis maakt dan een ander definitief. Het is conceptueel werken maar op Gerben Lubbers: “De wijze waarop we over vijf jaar samenwerken met aannemers zal fundamenteel anders zijn.” basis van individuele wensen heb je het in de praktijk toch over een soort maatwerk. Deze manier van samenwerken zal naar mijn mening worden geïntensiveerd. De wijze waarop we over pakweg vijf jaar, maar misschien wel eerder, samenwerken met aannemers zal fundamenteel anders zijn. Dat is mijn vaste overtuiging. We zijn zeer recent met Roosdom Tijhuis gestart met een woningbouwproject in Wijhe waarbij we al in de prefab fase een deel van ons werk kunnen uitvoeren door bijvoorbeeld al in vloeren en wanden leidingen aan te leggen. Stekkerbaar installeren heet dat. Dat gebeurt dus in een ideale geconditioneerde omgeving en versnelt de werkzaamheden op de bouwplaats. Ook Spaansen (wanden) en VBI (vloeren) doen mee aan deze pilot. We zullen dat steeds meer gaan zien. Wij willen in deze ontwikkeling een actieve rol spelen.” Gerben Lubbers vertelt dat de orderportefeuille goed 72 gevuld is bij Ter Harmsel. “We kunnen het hele jaar wel vooruit. We willen eigenlijk nooit “nee” verkopen, maar dat zal een hele toer worden. Als je hoort wat de kabinetsplannen zijn qua woningbouw zal de druk op de markt nog wel even aanhouden. Naast seriematige woning bouw houden we ons ook bezig met luxe woningbouw. Ook in dat segment blijft de vraag groot. We hoeven ons niet te vervelen.” Terugkomend op De Liesen vertelt Gerben Lubbers in het najaar bij de oplevering ongetwijfeld een gevoel van trots te zullen krijgen. “ Dat heb ik met alle projecten van Roosdom Tijhuis. De manier van samenwerken op de bouwplaats is altijd geweldig. Als er iets is, dan regelen onze monteurs is het vrijwel altijd met de uitvoerder. Slechts sporadisch komt er iets terug wat naar onze werkvoorbereiding moet. Ook de rust op de bouwplaats en het verantwoordelijkheid nemen vind ik typisch des Roosdom Tijhuis’. Ja een gevoel van trots zal er zeker weer zijn!” Bouwen in het Oosten Artist impression: The Virtual Dutch Men

NOORSE TRUIEN EN VESTEN VAN 100% MERINOWOL HEERLIJK WARM IN DE WINTER Wilt u er ook lekker warm bijzitten deze winter? Kom dan naar onze showroom in Heerenveen. Onze showroom is Coronaproof. Bel eerst even voor een afspraak met 0513 - 682 051 of 06 - 100 659 39. Kijk voor onze collectie op www.norwegianpullovers.com Norwegian Pullovers • Kattebos 91 • 8446 CR, Heerenveen • 0513 - 682 051 of 06 - 100 659 39 • www.norwegianpullovers.com

Algemeen Remix viert 40 jarig bestaan Remix Droge Mortel BV bestaat 40 jaar. Wat ooit begon als 2-mans mortelfabriek op het platteland, is in de loop der jaren door innovatie en productontwikkeling uitgegroeid tot een internationaal toonaangevende mortelfabrikant. Vandaag de dag heeft Remix meerdere productielocaties en afnemers in vele landen. Op 6 maart 2021 was het 40 jaar geleden. Als dochteronderneming van het naastgelegen zandzuigbedrijf Vos, is Remix in 1981 in het Drentse gehucht Ellertshaar een mortelfabriek begonnen met twee werknemers. Remix was daarmee de eerste mortelfabriek in Noord Nederland, met toen al een geheel automatisch productieproces. In 1989 werd de meerderheid van de aandelen verkocht aan het Finse Lohja, die ze twee jaar later weer doorverkocht aan AGAR Holding B.V. AGAR Holding Tot de AGAR Holding B.V. behoren • Betoncentrale Twenthe BV, • Betoncentrale Diamant BV • Betoncentrale Eemsmond BV • Betoncentrale Drenthe BV • Betoncentrale Nederrijn BV, • Betonpompbedrijf Nijwa BV, • Remix Droge Mortel BV • Zandmaatschappij Twenthe BV • Orion Beton BV • Diamant Beton BV. Stuk voor stuk bedrijven met een eigen specialisme. Samen leveren zij een compleet pakket cement gerelateerde producten en diensten. Sakrete In 2000 werd de Sakrete fabriek in Hardenberg door AGAR Holding B.V. overgenomen en toegevoegd aan Remix. Remix werd daarmee producent en licentiehouder van Sakrete voor Nederland en aandeelhouder van Sakrete Europa. Onder de vlag van AGAR Holding heeft Remix een enorme groei doorgemaakt. In de loop der jaren heeft Remix zich ontwikkeld van een regionale speler in de markt tot een toonaangevende mortelfabrikant met export naar vele Europese landen. Innovatie en productontwikkeling hebben bij Remix altijd hoog in het vaandel gestaan en hebben geleid tot vele nieuwe producten en awards. Vanaf 15 maart is de kunstsilo te bewonderen op de bouwplaats van Rots Bouw voor de bouw van de Nutsschool aan de Hengelosestraat 31 te Oldenzaal. Kunstsilo op tournee Kunstenaar Geert Oldenbeuving heeft speciaal voor deze gelegenheid een Remix bouwplaats silo als kunstobject beschilderd. Als thema van deze zeer opvallende silo koos Geert voor vogels voor de vrijheid en cirkels voor het leven, gesteund door de golven van het water. De ‘Kunstsilo’ gaat vanaf 6 maart op tournee naar diverse bouwplaatsen in Nederland. Voor meer info of video, zie www.remix.nl Bouwen in het Oosten 75

Meerderheidsbelang Volution Group plc in CimaRad Volution Group plc, een toonaangevende internationale leverancier van energieefficiënte oplossingen voor binnenluchtkwaliteit, heeft per 18 december 2020 75% van de aandelen van ClimaRad BV overgenomen. De overige aandelen blijven tot 2025 nog in eigen handen. De overname verandert niks aan ClimaRad zelf en is vooral gericht op gezamenlijke groei, nauwere samenwerking en meer innovatie. Kansen nog beter benutten De overname biedt volgens algemeen directeur Rutger Vasters van ClimaRad veel mogelijkheden voor de toekomst: “We zijn op dit moment marktleider en uniek in Nederland als producent van decentrale ventilatiesystemen. Met Volution als nieuwe eigenaar kunnen we kansen in de markt nóg beter en sneller benutten. Denk bijvoorbeeld aan het verder 76 Bouwen in het Oosten

Algemeen Win-win voor team én klanten De overname verandert zoals gezegd niks aan ClimaRad zelf. Vasters licht toe: “We blijven het ClimaRad zoals onze eigen mensen, klanten en leveranciers dat gewend zijn.”Sterker nog, vervolgt Vasters: “De kernwaarden van Volution en ClimaRad sluiten heel goed op elkaar aan. Samen hechten we namelijk veel waarde aan de groei van mensen in het bedrijf, willen we een sterke innovatiecultuur en ligt de focus op milieu en duurzaamheid.” ontwikkelen en lanceren van duurzame, innovatieve producten. Op die manier helpen we elkaar aan de groei die we gezamenlijk ambiëren.” CEO Ronnie George van Volution kijkt uit naar de nauwere samenwerking: “We zijn enthousiast over de koers die ze willen varen. Samen met ClimaRad zien we veel groeimogelijkheden in de nieuwbouw en de renovatie van woningbouw, zorg en kantoren. Dit zijn de belangrijkste markten waar Volution zich ook op richt.” Eigen productie belangrijk argument De producten van ClimaRad worden vervaardigd in een eigen productiefaciliteit in Sarajevo, Bosnië-Herzegovina. Voor Volution bleek dit ook een belangrijk argument voor de overname. Vasters: “Niet alleen onze producten zijn een mooie aanvulling op het portfolio van Volution. Ook het feit dat we de volledige controle hebben over ons eigen productieproces biedt veel kansen voor verdere innovatie op veel vlakken.” Duurzaamheid Mede door corona winnen sustainability en gezond binnenklimaat de laatste Rutger Vasters: “We blijven het ClimaRad zoals onze eigen mensen, klanten en leveranciers dat gewend zijn.” maanden aan steeds meer zichtbaarheid en populariteit. Volgens Vasters biedt de overname op dit vlak ook veel nieuwe mogelijkheden voor beide bedrijven: “Duurzaamheid zal wereldwijd nog hoger op de agenda komen te staan. Het belang van innovatieve ventilatiesystemen dus ook. Met onze producten als aanvulling op hun portfolio en de slagkracht van Volution kunnen we nog meer impact realiseren in de markt.” Over ClimaRad ClimaRad, gevestigd aan de Lübeckstraat 25 in Oldenzaal, is in 2005 opgericht door Peter Schabos. Het bedrijf is uitgegroeid tot dé marktleider voor decentrale warmteterugwinning in Nederland. Ze ontwerpen en produceren innovatieve ventilatiesystemen met warmteterugwinning - vaak met filtering, verwarming en comfortkoeling - en richten zich voornamelijk op de woning- en zorgsector. Over Volution Group Volution Group plc is een toonaangevende leverancier van ventilatieproducten met primaire markten in het Verenigd Koninkrijk, Europa en Oceanië. Volution bezit en beheert meerdere bedrijven in heel Europa. Alle bedrijven binnen de groep handelen als individueel opererende merken. Volution is al eigenaar van twee merknamen in Nederland: Vent-Axia en Ventilair. Bouwen in het Oosten 77

Omgekeerd Bouwen brengt circulair slopen en bouwen samen in Utrecht Het dochterbedrijf van Kamphuis Sloopwerken, Omgekeerd Bouwen, deelt de visie van een nieuwe toekomst in circulaire sloop. Waar Kamphuis al sinds 1953 circulair sloopt, zet Omgekeerd Bouwen de extra stap met een eigen werkwijze. Door de drie vrijstaande kantoorgebouwen van het Herman Gorter complex in Utrecht vooraf op waarde te inventariseren en vakkundig te demonteren, kan zoveel mogelijk worden hergebruikt. Daarmee is het complex een grootschalig voorbeeld van een circulaire sloop dat dienst biedt aan de waarde bouw van een groot energiezuinig rijkskantoor. Met een unieke werkwijze doet Omgekeerd Bouwen wat slopen in de jaren vijftig al was. Waar toendertijd materialen schaarser en kostbaarder waren dan manuren, wordt er tegenwoordig in een consumptiemaatschappij geleefd, waar ook op de bouw de gevolgen te zien zijn. Destijds werden zoveel mogelijk materialen gedemonteerd en hergebruikt; één van de belangrijkste basisprincipes van wat nu circulair wordt genoemd. Anno 2021, heeft de werkwijze vorm gekregen in drie fases en is een grootschalig voorbeeld te vinden in de sloop van het Herman Gorter complex in Utrecht. Duurzame transformatie Het Rijk had de ambitieuze wens een energiezuinig project te realiseren in het logistieke centrum van Nederland. Om bij te dragen aan deze duurzame transformatie worden drie vrijstaande kantoorgebouwen getransformeerd tot één energiezuinig rijkskantoor dat plaats biedt aan tweeduizend effectieve werkplekken. De transitie naar een circulaire bouweconomie vraagt om een structurele gedragsverandering, beginnend in de sloop. Gebaseerd op het idee van een circulaire economie kan worden gesteld dat slimmer ontwerp en hergebruik van bouwgrondstoffen leidt tot een lager verbruik van primaire grondstoffen. Waardescan Om deze duurzame transitite mogelijk te maken, ziet Omgekeerd Bouwen potentie in het bestaande materieel. Voorafgaand aan de demontage en verwijdering, wordt een waardescan uitgevoerd om het Meer informatie Voor vragen met betrekking tot het project Herman Gorter of meer informatie omtrent Omgekeerd Bouwen kan contact opgenomen worden met Jeroen Assink (06 82 09 29 39) of Marcel Kamphuis (06 53 37 08 72). Zij gaan graag in gesprek over de diverse mogelijkheden! 78 bezit te kunnen inventariseren. In het specifieke geval van Herman Gorter is 37.000 vierkante meter aan bruikbare producten, materialen en grondstoffen gerangschikt in verkoop, hergebruik of recycling. Door het grondig uitvoeren van deze scan, kan een werkbare demontageplanning worden gecreëerd met als hoofddoel het behoud van materieel. Tweede leven Door actuele kennis van zaken en directe communicatie kan zowel bewustwording worden gecreëerd als actief worden gestuurd in het doorvoeren, verkopen en afnemen van materieel. Op deze manier wordt de grote hoeveelheid materieel op dit moment een tweede leven geboden, door verkoop vanaf de locatie of via de fysieke of online marktplaats. Met behulp van deze werkwijze kunnen productiekosten en uitstoot tot een minimum worden beperkt. Vrijgekomen materialen zijn daarmee niet langer een berg met puin, maar een bron van grondstoffen voor het nieuwe complex. Bouwen in het Oosten

Vraag en aanbod VACATURE: Mechanisch Onderhoudsmonteur Werk jij graag buiten, aan en met zwaar materieel? Bij de Betoncentrale Twenthe zijn we op zoek naar een mechanisch onderhoudsmonteur om onze technische dienst te versterken. In deze functie ben je verantwoordelijk voor het oplossingen van voorkomende storingen bij verschillende productielocaties in het Noorden en Oosten van het land, met als standplaats Hengelo. Wat ga je doen? Onderhoud aan de mechanische onderdelen van centrales en overslagkranen. Zelfstandig technische storingen oplossen aan onze productiemiddelen. Uitvoeren van groot onderhoud en aanpassingen. Werkzaamheden in de werkplaats en op de productie locaties. Voorraad beheer en werkvoorbereiding. Werken met Onderhoud Management Software. Verantwoordelijk voor orde en netheid in magazijn en werkplaats. Wij vragen Je hebt een basisopleiding Metaal (MBO) met ervaring. Je hebt kennis van metaal bewerkingen en constructie bankwerken. Je kunt technische tekeningen lezen, beoordelen en uitvoeren. Je weet hoe je veilig moet werken, je bent serieus. Spreekt deze functie je aan en wil je meer weten? Neem contact op met Erik-Jan Vos, hoofd technische dienst Mobiel: 06 237 562 30 of e-mail: e.j.vos@betoncentrale.nl Bekijk de complete vacature op: www.betoncentrale.nl/twenthe/vacatures. Informatie over het plaatsen van een vacature: Neem contact op met Digna Schoonen: Telefoon: 06-442 099 10 Mail: digna@bouweninhetoosten.nl Bouwen in het Oosten 79

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80

Home