HISWA magazine magazine voor 04 | augustus 2022 | jaargang 29 de watersportbranche HISWA te water 300 boten kijken en vergelijken in Lelystad Varen op Volts 3D printen van boten
Stand number KB01 / I20
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden T 033 - 303 97 00 E communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning T 0314 - 355 826 E martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Epco Ongering, Michaël Steenhoff, Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover HISWA te water Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Liane Jansen Hoofdredacteur Droombaan Hoe en waar vinden we personeel? Dat is de grote vraag die elke sector momenteel bezighoudt, zo ook de watersport- en jachtbouwsector. The Great Resignation oftewel de grote vertrekgolf lijkt in Nederland ook aan de gang. Het is het tijdens de coronapandemie in Amerika ontstane verschijnsel dat werknemers uit eigen beweging hun carrière vaarwel zeggen, ontslag nemen en het roer omgooien. De coronapandemie bracht een verschuiving in de prioriteiten teweeg, waardoor veel werknemers werden aangemoedigd te gaan reizen, freelancen of een ‘droombaan’ na te jagen. Nu, die droombaan, die is natuurlijk te vinden in de watersport- en jachtbouwsector. Maar dat moeten we de mensen wel vertellen en laten zien. Daarom staat de HISWA-stand op de HISWA te water geheel in het teken van werken en leren in de watersport en jachtbouw. Zo kunnen de naar verwachting 25.000-30.000 bezoekers onder andere de vele vacatures raadplegen, met hun vragen terecht bij specialisten en een promotiefilm bekijken over hoe fantastisch het is om te werken in de sector. Vanaf pagina 14 lees je alles over de HISWA te water, de HISWA-stand en de vele activiteiten zoals de Watersport Carrièredag die er plaatsvinden. In dit nummer ook veel aandacht voor ontwikkelingen in de jachtbouw. In de rubriek TechTalk behandelen we de stand van zaken van elektrisch varen. Kunnen we verwachten dat iedere nieuwe boot met een elektrische aandrijving wordt geleverd of is dat een fata morgana? Je leest het op pagina 24. Op pagina 18 gaan we dieper in op de mogelijkheden en beperkingen van het 3D printen van boten. Beide prachtige innovaties die nieuwe expertise en vaardigheden vragen. Waar veel professionals voor nodig zijn. Laat daarom de HISWA te water niet alleen het podium zijn voor nieuwe boten, maar ook voor veel vervulde droombanen! P.S. De HISWA-stand vind je op de kade (standnummer KB106), naast het Theater aan het Water. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 3
AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl
inhoud Artikelen Elk nummer 14 HISWA te water 202 2 De HISWA te water is van 31 augustus tot en met 4 september in Bataviahaven Lelystad. Naast de 300 nieuwe boten, speelt duurzaamheid een grote rol op de beurs. 18 3D-printen Klaar om groot te worden 22 De nieuwste regels op het gebied van BTW Nieuwe BTW-handleiding beschikbaar 24 TechTalk : Elektrisch varen Wat zijn de ontwikkelingen, de mogelijkheden en de beperkingen? Marcel Schaap en Jurjen Poorting maken de balans op. 26 Het Portret Dit keer: Reinier Steensma van Waterrecreatie Advies kalender Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA-RECRON. 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 29 Vraag & Antwoord 29 Column Geert Dijks 30 Nieuws I Mens & Bedrijf 33 Nieuws I Innovatie 37 HISWA-RECRON Business Club Nieuws De BHV-training is op 4 oktober 2022. September & oktober HISWA te water 31 augustus t/m 4 september Bataviahaven, Lelystad www.hiswatewater.nl Webinar Boeien en binden van medewerkers 15 september Microsoft Teams www.hiswarecron.nl/agenda Meer bijeenkomsten Houd www.hiswarecron.nl/agenda in de gaten voor een actueel overzicht van evenementen, trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten. Training Bedrijfshulpverlener (BHV) 4 oktober Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda 04 2022 | HISWA MAGAZINE 5
drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • In-/uitschakelen van stroom • Energieverbruik uitlezen • Ampère limieten instellen • Zonder aanpassing aan uw infrastructuur • Te koppelen met uw reserveringssysteem • MID gecertifi ceerd Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. www.icy.nl HISWAteWater stand KB80 Bespaar veel energie
uitgelicht Op Stapel Henley 28p Menken Maritiem ontwikkelde een sloep speciaal voor elektrisch varen. De Henley 28 laat makkelijk het water los, heeft lengte op de waterlijn en is daarnaast ook nog licht gebouwd. Het lijnenspel is een knipoog naar de Engelse launch boats, die op de Thames de floating high tea faciliteren. Bij het zijaanzicht is duidelijk te zien dat er souplesse en elegantie in de romp zit. “Lengte loopt” is een oude waterwijsheid. Bij professioneel design speelt ook ergonomie een rol. De boot moet mooi door het water glijden, stabiel in het water liggen, degelijk geconstrueerd zijn en mooi smoelen. Dat komt allemaal samen in dit ontwerp van Martin de Jager Yachtdesign. www.menkenmaritiem.nl Specificaties Lengte over alles ............................................8.56 m Breedte over alles...........................................2.44 m Doorvaarthoogte ........................................... 1.23 m Diepgang .....................................................0.75 m Gewicht ............................................... ca. 2.000 kg 04 2022 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON telt 5 nieuwe leden 1. Camperplaats Nederland www.camperplaatsnederland.nl 2. The Coon www.thecoon.nl 3. Sprookjesbos Valkenburg www.sprookjesbos.nl 4. BSL Watersport www.bslwatersport.nl 5. Verblijf bij Hygge www.verblijfbijhygge.nl BSL Watersport Verhoging wettelijk minimumloon De brutobedragen van het wettelijk minimumloon en het minimumjeugdloon zijn per 1 juli 2022 met 1,81 procent gestegen. Het wettelijk bruto minimumloon voor werknemers van 21 jaar en ouder bij een volledig dienstverband wordt per 1 juli 1756,20 euro per maand. Per week is dit 405,30 euro en per dag is dit 81,06 euro. Het bruto minimum uurloon wordt bepaald door de standaard arbeidsduur per week: 36, 38 of 40 uur. Nieuwe mediapartner voor HISWA Magazine Wil je adverteren in HISWA Magazine, dan kun je voortaan terecht bij Dock35 Media. Dit is de nieuwe partner voor de advertentieverkoop. Dock35 neemt de werkzaamheden van Roskam Media over. Dock35 is geen onbekende, dit bureau is reeds jarenlang partner bij het andere magazine van HISWA-RECRON: Recreactie, het vakblad voor de leisure en recreatie. De contactpersoon voor advertenties, advertorials, opleggers en meehechters is Martijn Penning, bereikbaar via 0314 355 826 of martijn@dock35media.nl. www.hiswarecron.nl/magazines 8 HISWA MAGAZINE | 04 2022
VMBO start met praktijkprogramma Maritieme Techniek Het VMBO start dit jaar met praktijkprogramma’s. Twee daarvan zijn voor de watersport- en recreatiesector van belang: Maritieme Techniek en Horeca, Bakkerij en Recreatie. HISWARECRON was nauw betrokken bij het opzetten van deze twee praktijkprogramma’s. Veel VMBO-scholen hebben vaak nog geen uitgewerkt plan over hoe zij de praktijkprogramma’s moeten vormgeven. HISWA-RECRON zoekt daarom bedrijven in de buurt van de pilotscholen, die meehelpen om de praktijkprogramma’s vorm te geven, bijvoorbeeld door het aanbieden van een stageopdracht, weekend- of vakantiebaan. Meer informatie bij Herbert van Oord, manager Arbeidsmarkt, Training en Opleiding: h.vanoord@hiswarecron.nl. www.nieuweleerweg.nl/scholenkaart Geld vragen voor gebruik vuilwaterstation Het lozen van afvalwater is een actueel thema en hierover krijgt HISWARECRON regelmatig vragen. Een vaak gestelde vraag is of er geld mag worden gevraagd voor het gebruik van een vuilwaterstation. In het Activiteitenbesluit Milieubeheer staat beschreven wanneer een jachthaven welk afval moet inzamelen en of hier een financiële vergoeding voor mag worden gevraagd. Voor het inzamelen van onder andere huishoudelijk afvalwater mag geen extra financiële vergoeding worden gevraagd. De enige uitzondering zijn de jachthavens die zeegaande pleziervaartuigen ontvangen. Deze jachthavens moeten een goedgekeurd havenafvalplan hebben. Bij het innen van het havengeld wordt apart aangegeven welk deel bestemd is voor ‘het in stand houden van de voorzieningen voor het in ontvangst nemen en verder beheren van afvalstoffen.’ www.helpdeskwater.nl Succesvolle ledenbijeenkomst Jachthavens en Stallingbedrijven Met ruim 30 leden was het een mooie opkomst voor de ledenbijeenkomst die eind juni bij Jachthaven Naarden plaatsvond. Kuiper Verzekeringen en HISWA-RECRON gaven uitleg over verzekeringen, verzekerbaarheid, algemene voorwaarden en een aantal updates van lopende dossiers. Afgelopen jaren waren er veel vragen van leden over het opzeggen van de brandverzekering. Door de vele overnames tussen verzekeraars worden er bepaalde verzekeringen afgestoten. Geen watersportbedrijf is gelijk; daarom is het voor verzekeraars lastig om een standaardproduct te maken. Maatwerk is nodig om een passende verzekering af te sluiten. Daarnaast is orde en netheid van belang om ervoor te zorgen dat een verzekering makkelijker afgesloten kan worden. Het hebben van een complete en up-to-date RI&E is van groot belang om te voldoen aan de voorwaarden van verzekeraars. De uitleg over de voorwaarden benadrukte het belang van het goed gebruik van de voorwaarden. De voorwaarden moeten voor of tijdens het afsluiten van de overeenkomst worden aangeboden. Gebeurt dit niet, dan zijn de voorwaarden op de gesloten overeenkomst niet van toepassing. Daarnaast werd ingegaan op het verschil tussen huur en bewaarneming. Het is hierbij van belang om aan te geven, als er sprake is van bewaarneming, voor welke periode dit is. De overeenkomst wordt schriftelijk aangeboden en is 14 dagen geldig. De overeenkomst gaat in zodra de consument het aanbod accepteert. Het retentierecht is hierbij van toepassing en het is van belang dat de gestelde termijnen in de voorwaarden worden gevolgd. Tot slot werden de aanwezige leden bijgepraat over Handhaving Toiletwater uit pleziervaartuigen, de Wet ter voorkoming van witwassen financieren van terrorisme (Wwft) en het Digitaal Opkopersregister. De presentaties staan in de Kennisbank. www.hiswarecron.nl/kennisbank 04 2022 | HISWA MAGAZINE 9
Nautische Advocaten – Legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche kan worden geconfronteerd waaronder het opstellen van contracten op maat en jachtbouw-, jachtverkoop-, jachtverhuur-, jachthaven- en incassoperikelen. Mr. Ivo van Emstede geldt als de grondlegger/opsteller van de 13 sets HISWA algemene voorwaarden en de bijbehorende standaardcontracten. Mr. Edwin H.J. Slager edwin@vanemstedeslager.nl Mr. Ivo M.F. van Emstede Lid van Verdienste van HISWA Vereniging ivo@vanemstedeslager.nl Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam • 020 675 69 30 • www.vanemstedeslager.nl do u 8 t/m 1 MAAR 0 8 t/m 12 MAART 2023 t/m 1 MAAR dek de mogelijk Ontdek de mogelijkheden op lland.nl dek de mogelijkheden op www.boot-holland.nl .bootlland.nl Wie v ersport houdt, k Boot Hlland zijn hart ophalen. H aanbod is gevder dan ooit! Zo is de imposant eiger dé aanlegoor moten en is er oot aanbod aan open bot oor waccessoir heepsbenodigdheden en alles er elektrisc en ben je bij Boot lland aan het juiste adr Wil jij oo enden wersport liefheb en met je pr of dienst? Shrijf je dan nu extr oordelig in als deelnemer en pr an het vroegboek t Dé enige indoor watersportbeurs van N derland! Wie van watersport houdt, kan op Boot Holland zijn hart ophalen. Het aanbod is gevarieerder dan ooit! Zo is de imposante steiger dé aanlegplaats voor motorjachten en is er een groot aanbod aan open boten. Ook voor watersportaccessoires, scheepsbenodigdheden en alles over elektrisch varen ben je bij Boot Holland aan het juiste adres! Wil jij ook duizenden watersportliefhebbers bereiken met je product of dienst? Schrijf je dan nu extra voordelig in als deelnemer en profiteer van het vroegboek tarief! W ar lein | 84 BX | inf - ersport houdt, kan op lland zijn hart ophalen. H aanbod is gevarieerder dan ooit! Zo is de imposant eiger dé aanleglaats v en en is er een groot aanbod aan open bot ersportaccessoir heepsbenodigdheden en alles en ben je bij Boot lland aan het juist enden w oduct of dienst? Shrijf je dan nu extr delig in als deelnemer en arief! WTC Expo Leeuwarden | Stadionplein | 8914 BX | info@wtcexpo.nl | 058 2941500 C Expo L 00
nieuws Nieuwe app: Waterplanten.nu Tot stilstand komen in een veld waterplanten of taaie stengels in de schroef. Watersporters in het Zuidelijk IJsselmeergebied kennen het probleem. Toch zijn er genoeg plekken waar watersporters zonder hinder kunnen varen. De app Waterplanten.nu geeft aan waar wel of geen hinder van waterplanten is in het gebied onder de Houtribdijk tot aan het Ketelmeer. Voorbereiding nieuwe Omgevingswet De Omgevingswet treedt naar verwachting in werking op 1 januari 2023 en zal maar liefst 26 bestaande wetten vervangen ten aanzien van de onderwerpen natuur, water, milieu, infrastructuur, wonen en ruimte. Het is de bedoeling dat de Omgevingswet de toetsing van een ruimtelijk project vereenvoudigt. De procedure voor het aanvragen van een vergunning wordt eenvoudiger en korter. De Omgevingswet kent vergunningsvrije activiteiten waarvoor met een melding vooraf kan worden volstaan. Voor het uitvoeren van een vergunningplichtige activiteit, moet vooraf een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Voor welke activiteiten dat geldt, bepaalt de overheid in de Omgevingswet en de daarbij behorende besluiten. In de Kennisbank van HISWA-RECRON staat alle belangrijke informatie over de nieuwe Omgevingswet. www.hiswarecron.nl/kennisbank Waterplanten (fonteinkruiden) worden gemaaid tijdens de sterkste groeiperiode in de meest gebruikte vaargebieden van het Markermeer, IJmeer en de Zuidelijke en Oostelijke Randmeren. De gemaaide gebieden zijn te zien in de app en worden dagelijks geactualiseerd. Waterplanten.nu is te gebruiken op smartphone en computer en is gratis beschikbaar. HISWA en Watersportverbond zijn al 10 jaar betrokken bij de informatievoorziening voor de watersport over de waterplanten. Gerdina Krijger, regiomanager bij HISWA-RECRON: “We zijn blij dat deze app ontwikkeld kon worden. Er is een mediakit beschikbaar die de havens kunnen gebruiken om de app onder de aandacht te brengen bij hun ligplaatshouders. We roepen alle havens in het IJsselmeergebied op om een link naar Waterplanten.nu op hun website te zetten.” . 04 2022 | HISWA MAGAZINE 11 Grow Boating-campagnes besproken Onder de noemer Grow Boating is een aantal jaar geleden een internationale werkgroep in het leven geroepen met als doel ervaringen te delen om consumenten op het water te krijgen. Tijdens het jaarlijkse ICOMIA-congres in Zweden zijn de ervaringen van aangesloten watersportbrancheorganisaties op het gebied van consumentencampagnes gedeeld. In Nederland is de campagne Welkom op het water heel succesvol. De campagne heeft onder andere online een groot bereik, een eigen televisieprogramma op SBS6 en een jaarlijks Meevaarweekend. De Nederlandse campagne oogst veel respect bij de internationale brancheverenigingen. Niet alle landen kunnen een dergelijke campagne voeren bij gebrek aan middelen en mensen. Velen zijn verbaasd hoe een klein land als Nederland het toch voor elkaar krijgt. In Zweden is, mede door de sterke groei van het aantal watersporters, de campagne Discover Boating veranderd in Experience Boating. Zo wordt de nadruk op nieuwe watersporters verlegd naar bestaande watersporters om die op het water te houden. De Amerikaanse NMMA (National Marine Manufacturers Association) heeft in het kader van dit thema dit jaar al hun boat shows onder één noemer geplaatst: Discover Boating. Het is goed om te zien dat bestaande campagnes meegaan met de huidige ontwikkelingen in de markt en dat er gezamenlijk op internationaal niveau wordt gewerkt aan meer mensen, meer uren het water op. www.hiswa.nl/welkomophetwater
We weten veel van boten, omdat we zelf ook varen. CAT-handling at its best www.roodberg.com The Original
nieuws Nieuwe online marketeer bij HISWA-RECRON Eind juli is Justin de Groot (23 jaar) begonnen bij HISWA-RECRON als online marketeer. “Dit is mijn eerste ‘grotemensenbaan’. Ik heb commerciële economie gestudeerd aan de HAN in Nijmegen. Mijn interesse gaat uit naar social media marketing en met name hoe ik mijn doelgroep zo goed mogelijk kan bereiken. Daar ga ik mij dus ook onder andere mee bezighouden bij HISWA-RECRON. Verder ben ik een fanatieke motorrijder en vind je mij vaak in de sportschool. Ik woon nog lekker thuis in ‘hotel Papa’ in Ede.” Justin is te bereiken via j.degroot@hiswarecron.nl of 033 – 303 97 22. Nieuw seizoen voor televisieprogramma Welkom op het water Op basis van het succes van het eerste seizoen is er in overleg met Talpa besloten dat er een definitief een tweede seizoen komt van het televisieprogramma Welkom op het water op SBS6. Presentatoren Rick Noorlander en Laurien Verstraten gaan in het programma in gesprek met verschillende watersporters en watersportondernemers, ze bezoeken de mooiste jachthavens, recreatie- en vaargebieden en gaan dieper in op werken in de watersport. Ook leden van HISWA-RECRON kunnen participeren in het programma. Elk watersportbedrijf, boot, product of regio kan een plek krijgen in dit programma. Er wordt een item gereserveerd in de televisie-uitzending en er wordt een social snack gemaakt om de uitzending aan te kondigen op social media. Na afloop is het videomateriaal rechtenvrij beschikbaar voor eigen gebruik als bedrijfsfilm. Er worden enkel manuren berekend voor de redactie, cameraploeg en montage. Er is keuze uit een instappakket of premium pakket. Meer informatie bij Rianne Hartog, projectleider Welkom op het water: r.hartog@hiswarecron.nl. Thema HISWA Jachtbouwsymposium: ‘Get Energized’ Het thema van het International HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction is ‘Get Energized’. Dit thema verwijst naar de energietransitie die ook voor de jachtbouw een forse uitdaging betekent. Naast wetenschappelijke presentaties is er aandacht voor toegepaste kennisoverdracht. HISWA-RECRON is samen met TU Delft, RAI Amsterdam en onderzoeksinstituut MARIN initiatiefnemer van het symposium. Michaël Steenhoff, manager jachtbouw bij HISWA-RECRON: “Het programma bestaat net zoals de vorige editie in 2020 uit een mix van presentaties van wetenschappelijk onderzoek en de praktische toepassingen daarvan. De doelstelling van het symposium is de wereld van onderzoek en die van de praktijk samen te brengen, kennis te delen en zo innovatie te versnellen. En dat is hard nodig willen we de klimaatdoelstellingen halen om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen.” Van groot belang is de deelname van studenten, van mbo tot universitair niveau. Zij kunnen voor een gereduceerd tarief deelnemen. Het is belangrijk hen in contact te brengen met bedrijven die actief zijn in jachtbouw of jachtontwerp. Zo kunnen ze de ontwikkelingen zien waaraan ze bijdragen als ze kiezen voor een carrière in de jachtbouw. Studenten van TU Delft geven zelf ook een presentatie over een vliegende waterstofboot. Het International HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction is op 14 en 15 november 2022 in de RAI Amsterdam, aansluitend op de METSTRADE Show. Het symposium is zowel fysiek als digitaal te bezoeken. Het symposium wordt mede mogelijk gemaakt door Feadship, Oceanco, Royal Huisman Shipyard en Marin. www.hiswasymposium.com Vacature medewerker ledenadministratie Ter versterking van het team is HISWA-RECRON op zoek naar een medewerker ledenadministratie voor 24-32 uur in Leusden. De nieuwe medewerker draagt zorg voor de administratieve verwerking van gegevens van nieuwe leden, mutaties van leden en relaties en beantwoordt telefoon en e-mail. De belangrijkste competenties voor deze veelzijdige functie zijn plannen, organiseren en monitoren. HISWA-RECRON zoekt een flexibel, zelfstandig en servicegericht persoon, met een mbo-opleiding, enkele jaren werkervaring en kennis van Excel en Afas. Meer informatie of solliciteren: Anneloes Bos, Directieassistent/Office manager: a.bos@hiswarecron.nl. De volledige vacaturetekst staat op www.hiswa.nl/vacatures. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 13
HISWA te water Modern en knus HISWA te water 2022 Dit jaar wordt de HISWA te water, van 31 augustus tot en met 4 september in Lelystad, veelzijdiger dan ooit. Naast sloepen,tenders, motorboten, zeiljachten en sportboten zijn er dit jaar opvallend veel houseboten en catamarans te bewonderen. Verder is aan de thema’s elektrisch varen en duurzaam bouwen te zien dat de watersportbeurs inspeelt op de laatste ontwikkelingen in de markt. Tekst: Epco Ongering De organisatie van de HISWA te water doet er alles aan om de editie van 2022 tot een groot succes te maken. Directeur Arjen Rahusen verwacht minimaal hetzelfde aantal bezoekers als in 2019: rond de 25.000-30.000 bezoekers zullen de entree passeren. De spectaculaire opening op woensdag 31 augustus wordt verzorgd door Olympisch kampioen en wereldkampioen windsurfen Kiran Badloe. Drie kilometer boten Het botenaanbod is groter en diverser dan ooit. Liefhebbers vinden meer dan 300 van de nieuwste modellen. Leg je alle boten achter elkaar, dan ontstaat een file van bijna drie kilometer. In de Bataviahaven zijn ze overzichtelijk uitgestald aan de 5.000m2 extra steigers of in de 75 meter lange entreetent. De totale waarde van de geëxposeerde boten is nauwelijks te bepalen, maar ligt waarschijnlijk rond de 1 miljard euro. Rond de 25.000-30.000 bezoekers zullen de entree passeren. Demo’s Op de beurs is veel meer te doen dan alleen bootjes kijken, voelen en aanraken. Op donderdag 1 september is de carrièredag, waar Vaarplezier de verschillende kanten van het werken in de watersport belicht. Er zijn workshops over bootonderhoud, waarin bezoekers bijvoorbeeld leren hoe ze een kras in het polyester onzichtbaar weg kunnen werken. Bijzonder is de demonstratie van het revolutionaire auto-docking systeem van Raymarine, waarmee een boot zichzelf kan afmeren. De demoboot is de Cruising Home Explorer, een varende vakantievilla. Dit ontwerp van Olivier van Meer is kenmerkend voor een trend in de markt, waarin wordt afgestapt van traditionele bootvormen. 14 HISWA MAGAZINE | 04 2022
Ruimteschepen Comfort en ruimte komen op de eerste plaats bij de moderne vormen van verplaatsbaar wonen. Op de beurs zijn maar liefst acht verschillende houseboats te bewonderen. In deze trend passen ook catamarans. Deze ruimteschepen zijn enorm populair en niet alleen bij blue water zeilers. Aan de steigers zijn er negen te vinden, onder andere van de merken Bali, Excess, Fountaine Pajot, Lagoon en Nautitech. Veel belangstelling in dit segment zal uitgaan naar de Nederlandse Vaan R4. Vliegbewegingen Verschillende producenten van 3D geprinte boten nemen hun unieke producten mee naar Lelystad. De 3D sloepen en tenders tonen aan dat 3D printen een volwassen productiemethode is geworden. Een andere moderne ontwikkeling is dat varen steeds meer driedimensionaal wordt. Daarom zijn er veel vliegbewegingen te zien tijdens demonstraties van verschillende aanbieders van motor aangedreven foiling boards en foilende zeilers. Elektrisch varen is een thema dat op alle steigers zichtbaar is. De organisatie verstrekt op meerdere punten informatie over de boten en de techniek achter de jachten. Verder zijn meer dan 100 snelle boten te zien op de paviljoens van de buitenboordmotorproducenten. Honda, Yamaha, Suzuki en Mercury hebben ieder een eigen paviljoen met tientallen boten met outboard aandrijving. Representatief Rahusen is er trots op dat het zijn team is gelukt om een representatief aanbod van de Nederlandse markt te kunnen presenteren, van een piepkleine Talamex-opblaasboot tot het grootste en naar verwachting ook duurste jacht van de HISWA te water 2022, de hagelnieuwe aluminium Holterman X-treme 78 Sport Yacht. Het grootste zeiljacht op de beurs is de Beneteau Oceanis Yacht 54. Bij de strijd om het duurste zeiljacht wedijvert dit jacht met de Swan 48. De grootste catamaran van de beurs is de Lagoon 46. Knallen De HISWA te water is zoals elke editie het podium voor de winnaars van de verkiezing Boot van het Jaar. Naast de startup- en de oeuvreprijs worden prijzen uitgereikt in de categorieën zeilboten, motorboten en sloepen & tenders. Rahusen: “We hebben veel gedaan om de beurs vooral gezellig te maken. De aankleding is verrijkt, er is geweldige horeca en er zijn ook aanbieders van andere lifestyleproducten dan boten. De HISWA te water 2022 wordt een knusse beurs voor een high profile assortiment. De plek om je te laten inspireren en informeren.” Meer informatie Kijk op www.hiswatewater.nl voor Elektrisch varen is een thema dat op alle steigers zichtbaar is. een actuele exposantenlijst en de beursplattegrond. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 15
arbeidsmarkt HISWA pakt groots uit op HISWA te water Werken in de jachtbouw staat centraal in stand De stand van HISWA op de HISWA te water wordt dit jaar de blikvanger van de beurs. Alles draait op de beurs – van 31 augustus tot en met 4 september in Bataviahaven Lelystad – om werken en leren in de jachtbouw en watersport. Iedereen die werk of personeel zoekt, kan terecht in de stand op de kade: KB106. Tekst: Liane Jansen De watersport- en jachtbouwsector kampt met krapte op de arbeidsmarkt. HISWA-RECRON vindt het belangrijk om daar aandacht aan te besteden en helpt graag bij het oplossen van dit probleem. Daarom wordt op de beurs groots uitgepakt met een grote containerstand waar bezoekers alle informatie vinden voor een carrière in de watersport of jachtbouw. In de stand – een omgebouwde container – zijn alle actuele vacatures van aangesloten leden en die op www.hiswa.nl/vacatures staan, inzichtelijk via een grote vacaturewand. Bezoekers kunnen vervolgens bij interesse direct in contact komen met het bedrijf indien het bedrijf exposant is. Als het bedrijf geen exposant is, kan via een QR-code op de vacature snel en eenvoudig gesolliciteerd worden. Daarnaast draait er op een groot scherm een promotiefilm die laat zien hoe fantastisch het is om te werken in de jachtbouw en welke beroepen en kansen er zijn in de sector. Uiteraard zijn de specialisten van HISWA-RECRON alle dagen aanwezig om vragen te beantwoorden, van zowel bezoekers als van exposanten en leden. www.hiswa.nl/vacatures staat op pagina 1 in Google als mensen zoeken op vacatures+watersport. 16 HISWA MAGAZINE | 04 2022
Gratis vacatures plaatsen Uit de sector zijn continu geluiden te horen: we hebben zoveel werk, maar we kunnen geen mensen krijgen. HISWA-RECRON helpt graag bij de zoektocht naar goed personeel. Daarom is er een goed bekeken vacaturebank op hiswa.nl beschikbaar. Alle leden van HISWA-RECRON kunnen hier gratis hun vacatures plaatsen. Dat gaat snel en eenvoudig door in te loggen op www.mijnhiswarecron.nl en te klikken op Mijn Vacatures – Vacature toevoegen. Aan alle leden wordt opgeroepen om hun vacatures zo snel mogelijk te uploaden. Alle vacatures die tot en met 31 augustus zijn geüpload, worden ook in de stand getoond: fraaie extra exposure. Watersport Carrièredag Donderdag 1 september staat de HISWA te water in het teken van de Watersport Carrièredag. Bezoekers krijgen op de beurs de kans om zich te verdiepen in een carrière in de jachtbouw of watersport. Behalve in de HISWA-stand vinden ze bij diverse andere exposanten informatie over leren en werken in de sector. Bij exposanten die vacatures hebben, hangen bijvoorbeeld ballonnen die aangeven welke vacatures er zijn. Rode ballon = technische vacature, groen = commerciële vacature, blauw = administratieve vacature. plaatsen op www.hiswa.nl/vacatures. Leden van HISWA-RECRON kunnen gratis al hun vacatures Op het Podium aan het Water vinden de hele dag presentaties plaats over het vinden van een baan in de watersport of jachtbouw. Verder zijn er demonstraties over boten bouwen en onderhouden. De initiatiefnemers van de Watersport Carrièredag zijn HISWA-RECRON, HISWA te water en Vaarplezier. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 17
innovatie 3D printen Klaar om groot te worden We zien op dit moment de geboorte van een nieuwe stroom in de jachtbouw: het 3D printen van boten. In Woudsend is de showroom van het jonge bedrijf Impacd Boats. Aan de kade liggen twee geprinte boten. Verderop worden de casco’s, die rechtstreeks uit de 3D-printer komen, afgewerkt. Dertig van deze ‘duurzame sloepen’ zijn er al verkocht, de ambitie is om er voor volgend jaar juli honderd af te leveren en het jaar erop tweehonderd. Maar een maand voor de HISWA te water 2022 liggen er, los van een aantal prototypes, nog geen tien kant en klare geprinte boten in het water. Er moet nog veel gebeuren. Hoe ver is de wereld van het 3D printen voor vaartuigen? Tekst: Klaas Wiersma Laten we eerst eens kijken hoe een boot uit een printer kan rollen. Daarvoor brengen we een bezoek aan het bedrijf 10XL waar CEO Gerbert Smits enthousiast laat zien hoe zijn 3D-printers werken. Smits heeft zes werknemers en vijf robots in dienst. Een van die robots is zojuist aan een nieuwe romp begonnen. In een gestaag tempo plakt de robotarm strook voor strook het grijze polypropyleen (PP) aan elkaar. Door de temperatuur van boven de tweehonderd graden in de kop van de printer laat het thermoplaste materiaal zich vormen om vervolgens te stollen en weer keihard te worden. Smits: “Deze andere arm voert het materiaal aan. Dat wordt uit de bigbag gezogen.” De zak zit vol met grijze korrels. “Deze compound is op basis van post-consumer waste, gewoon je eigen plastic-afval.” Het printen van een romp van rond de zeven meter kan in twee dagen. Een operator kan drie robots aan het werk houden. Deze compound is op basis van post consumer-waste, gewoon je eigen plastic-afval. Printers leren nog In de bedrijfsloods liggen meerdere stukken scheepsromp uit de printer. Smits: “De grote uitdaging is om de robot zo te programmeren dat de romp in een keer helemaal wordt geprint. Het klinkt misschien gek maar deze printers kunnen nog niet alles. Het in één stuk opbouwen van een scheepsromp is niet eenvoudig. Sommige hoekjes en schuine vlakken worden nog niet netjes.” Het proces loopt regelmatig fout en dan stopt Smits het bouwen. Hij wijzigt het ontwerp en begint opnieuw. “Alles wat de printer doet, wordt opgeslagen. Zodra de romp er helemaal goed uit komt, hebben we het juiste print-ontwerp. Dan kan het printen in een keer.” Smits is opvallend laconiek over de ‘misprints’. “Al die stukken kunnen we meteen weer opnieuw gebruiken. Die zagen we wat kleiner en gaan dan in de shredder. Daar wordt het fijn gemalen en daar kunnen we direct weer mee printen.” Duurzaamheid Het één op één hergebruiken van mislukte prints illustreert al hoe duurzaam deze manier van bouwen is. Het bouwmateriaal bestaat uit afval waarmee zelfs tot acht keer opnieuw kan worden geprint. Filament, de grondstof voor het printen. De robot is klaar voor de volgende printklus. 18 HISWA MAGAZINE | 04 2022
De duurzame sloep van Impacd Boats. Daarna treedt er kwaliteitsverlies op, die kan worden verholpen door extra vezels toe te voegen. Peter de Boer van Impacd Boats schat in dat een sloep 25 jaar mee kan gaan. Voor de grap berekent hij de levensduur van de sloep waar hij tegenaan leunt: “Dus 25 keer acht, dat is tweehonderd jaar!” Het printen kost natuurlijk stroom. De printer zelf beweegt en de kop moet worden verhit. Toch vallen de stroomkosten mee, het kan bovendien met groene stroom. De hoeveelheid afval bij het proces is minimaal. Aangroei Een andere zorg bij dit voor ons nieuwe bouwmateriaal is aangroei. Gerbert Smits: “Over het polypropyleen kan geen verflaag worden aangebracht. Tenzij je een coating toepast maar die zijn vaak verre van milieuvriendelijk en niet duurzaam. Dus er kan ook geen antifouling op het onderwaterschip. Voor mij is dat juist een van de redenen geweest om hierin te stappen. Antifouling is een groot probleem. Het is enorm toxisch. Het slijt van de romp af, komt in het water en besmet dan via de vissen die wij eten onze voedselketen. Ons materiaal bevat een niet-toxische antibacteriële toevoeging. Dat is ook verplicht omdat het om post-consumer waste gaat, dat moet worden behandeld. Dat middel werkt tegen aangroei.” Schade De meeste 3D-geprinte boten zijn grijs, de natuurlijke kleur van het filament. Maar daarin is variatie aan te brengen. Dat zien we bij botenprintondernemer Tanaruz uit Rotterdam waar scheepsarchitect Alexey Shifman volop in de ontwikkelingsfase zit. Hij gebruikt bij het printen verschillende kleuren. Het resultaat is een boot met een kleurverloop van wit naar donkerblauw. Shifman en zijn team onderzochten ook de kracht van het geprinte materiaal. Omdat de technieken zo nieuw zijn, kan niemand nog zeggen hoe een 3D-geprinte romp reageert op een stevige aanvaring. Met een voorhamer sloeg hij steeds harder op een van de proefrompen. Een weinig wetenschappelijke maar wel effectieve test. Uiteindelijk lukte het om het materiaal te laten scheuren. Voor reparaties zijn nog geen beproefde technieken. Opnieuw printen ligt voor de hand. Een 3D-printer aan het werk met een catamaran motorboot. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 19
Een IVA-stagiair in uw bedrijf? IVA Business School biedt de opleiding Nautisch Business Management op hbo- en mbo-niveau aan. Studenten krijgen een unieke combinatie van commerciële, technische en managementgerichte vakken. Voor de koppeling met het nautische bedrijfsleven zijn wij op zoek naar stageplaatsen. Heeft u interesse in een IVA-stagiair in uw bedrijf? ADVERTEREN IN DIT MAGAZINE? Neem contact op met: Martijn Penning T+31 (0)314 - 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl Ga naar www.iva.nl/voor-bedrijven, vul uw gegevens in en meld uw bedrijf aan als stagebedrijf. U kunt ook contact met ons opnemen via +31 (0)343 – 51 27 80 of info@iva.nl Nieuw en uniek in Nederland! Voor de boten dealer, campings en boot verhuur bedrijven en alle water liefhebbers. Geheel transparante kajaks om ook te genieten van wat er onder water te zien is terwijl je geniet op het water. - 1 pers., 2 pers., 3 pers. en 6 personen modellen en 1 model 2 persoons met de mogelijkheid om met een elektrische motor te varen. Wijsheid komt met de jaren Al 45 jaar de specialist in de recreatie bedrijfsmakelaardij. Walter Müller Bevero AG Juraweg 41, 4852 Rothrist Telefon: +41 62 785 10 52 Mobile: +41 79 334 42 57 E-mail: walter.mueller@bevero.ch Web: www.bevero.ch Contactpersoon Nederland is Chris Bosch E-mail: viseerokajaks@gmail.com www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63
Duurzame sloep, uiteraard met elektromotor. Grof oppervlak Wat opvalt aan de 3D-geprinte boten van dit moment is de structuur van het materiaal. Geprint materiaal heeft een geribbeld oppervlak. De printers kunnen nog niet glad printen. Gerbert Smits van 10XL geeft aan dat een volgend investeringstraject het ontwikkelen van een frees zou zijn die bijvoorbeeld de robotarm volgt en het materiaal glad freest. Maar die techniek bestaat nog niet. We leggen het voor aan Peter de Boer van Impacd Boats. “Wij kunnen de boot ook glad aanleveren. Kijk, deze 6,80 meter lange door Martin Brekebede ontworpen tendersloep is helemaal glad. En hij komt toch uit de 3D-printer. Maar we zijn er honderd uur mee bezig geweest om hem helemaal glad te schuren. Heel veel werk dus.” De Boer verwacht dat acht van de tien klanten zullen kiezen voor het ribbelige oppervlak omdat het toch leuk is om te zien. “Je ziet dat de boot uit de printer komt en dat heeft speciale waarde.” Conclusie 3D-printen van boten staat in de startblokken. De grote voordelen zijn de snelheid en het gemak van het bouwen. Daardoor zijn de bouwkosten veel lager. Het bouwmateriaal is gerecycled en er kan na gebruik opnieuw mee worden geprint. Dat zijn grote milieuvoordelen. Impacd Boats betitelt de duurzame sloep als voor 74% duurzaam. De vraag- en verkoopkant loopt voor op de technische ontwikkelingen. Het printen zelf gaat nog niet altijd vlekkeloos maar op de eerste boten is weinig aan te merken. Het geprinte materiaal heeft een ribbelstructuur maar voor het varen zelf is dit nauwelijks een belemmering. De grote voordelen van 3D-printen zijn snelheid, gemak en het gebruik van gerecycled materiaal. Werken met verschillende kleuren levert een mooi verloop op. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 21
bedrijfsvoering rubriek Nieuwe BTW-handleiding beschikbaar De nieuwste regels op het gebied van BTW Voor leden van HISWA-RECRON is een nieuwe BTW-handleiding beschikbaar. Hierin staan de meest voorkomende BTW-vraagstukken voor watersport- en recreatieondernemers. Wij vroegen samensteller Klaas Dijkstra van DHK Tax & Legal (TOP Supplier van HISWA-RECRON) naar de belangrijkste wijzigingen. Tekst: Michaël Steenhoff zich in meerdere EU-landen als BTW-ondernemer te registreren en daar BTW-aangifte te doen. Door nieuwe wetgeving is het nu mogelijk één BTW-aangifte in Nederland in te dienen waarin de BTW die in Europese landen verschuldigd is, wordt aangegeven en betaald. Dit voorkomt veel kosten en administratieve rompslomp. Voor leden die goederen en/of diensten naar andere EU-landen versturen of daar diensten uitvoeren - bijvoorbeeld reparaties aan een jacht - is belangrijk na te gaan of deze nieuwe regeling voor hen van toepassing is. En op basis van deze informatie een keuze te maken voor het aangeven en betalen van de BTW. In de BTW-handleiding staan richtlijnen hoe ondernemers hier mee kunnen omgaan.” Is het nu ook mogelijk om de BTW bij export in Nederland af te dragen? “Er is fiscaal alleen sprake van export als goederen worden verzonden naar een land buiten de EU. Bij leveringen naar EU-landen is er dus geen sprake van export, maar is het wel de vraag in welk land BTW moet worden betaald, vooral bij levering aan niet-ondernemers. Dan kan een beroep worden gedaan op de één-loket-regeling. Als een ondernemer regelmatig goederen verkoopt aan particulieren in andere EU-landen is het handig om deze mogelijkheid aan te vragen bij de Belastingdienst. Is er sprake van een eenmalige levering naar een particulier in een ander EU-land, dan is het vaak praktischer om de huidige standaardregeling te gebruiken.” Klaas Dijkstra Veel BTW-regels zijn op onderdelen in 2021 en 2022 aangepast. Wat zijn voor watersport- en recreatieondernemers de belangrijkste wijzigingen? “Het ligt er aan om welk type bedrijf het gaat. Voor werven, makelaars en handelaren die nieuwe en gebruikte jachten leveren, is het belangrijkste dat die in het algemeen niet vallen onder de nieuwe regels voor ‘afstandsverkopen’. Een ‘afstandsverkoop’ is een levering naar een ander EU-land. Een belangrijke vraag is dan in welk land de ondernemer die het goed levert, BTW moet betalen. Tot medio vorig jaar waren veel ondernemers verplicht Cannes Boat Show 22 HISWA MAGAZINE | 04 2022
Het is nu mogelijk één BTW-aangifte in Nederland in te dienen waarin de BTW die in Europese landen verschuldigd is, wordt aangegeven en betaald. Hoe kan een ondernemer voorkomen dat de fiscus aanklopt als bij export of levering van een pleziervaartuig naar een ander EU-land de BTW niet is afgedragen door de eigenaar? “Daarover staan standaard verklaringen de BTW-handleiding. Door die te laten ondertekenen door de afnemer, verklaart de afnemer de aangifte volgens de geldende richtlijnen af te wikkelen. Dit wordt dan de verantwoordelijkheid van de afnemer en niet van de leverancier. Deze verklaringen zijn afgestemd met de Belastingdienst en zijn beschikbaar voor zowel levering ‘af werf’ als op eigen kiel.” Wat is er voor webshops veranderd? “Webshops die leveren aan particulieren moeten de BTW aangeven en afdragen in de EU-landen waar de klanten gevestigd zijn. Dus waar de goederen naar toe worden gestuurd. Voor deze situatie kan gebruik worden gemaakt van de één-loket-regeling.” Is er nog nieuws over de zaak die speelt rondom het BTW-tarief bij de verhuur van kajuitzeiljachten? “Er loopt nog steeds een procedure om het tarief bij verhuur van kajuitzeiljachten naar 9% te krijgen. Dat is een langdurige zaak. Bedrijven kunnen individueel bewaar maken bij de Belastingdienst om bij een mogelijk succes met terugwerkende kracht teveel betaalde BTW terug te vorderen. Hoe je dat moet doen, staat in de Kennisbank op www.hiswarecron.nl.” Welke wijzigingen komen er nog meer aan? “Er zijn nog enkele wijzigingen op de planning, maar het is niet te voorspellen of en in welke vorm, deze wijzigingen worden ingevoerd. Het is eerder regel dan uitzondering dat fiscale wijzigingen pas in de laatste weken van het jaar worden bekendgemaakt via wetswijzigingen.” Meer informatie De vernieuwde BTW-handleiding is exclusief beschikbaar voor leden van HISWA-RECRON. De handleiding staat in de Kennisbank op de site: www.hiswarerecron.nl/kennisbank. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 23
techtalk Varen op Volts Varen met een elektromotor ontwikkelt zich snel. Kunnen we verwachten dat iedere nieuwe boot met een elektrische aandrijving wordt geleverd of is dat een fata morgana? Wat zijn de ontwikkelingen, de mogelijkheden en de beperkingen? Een tussentijdse balans aan de hand van een interview met Marcel Schaap van De Stille Boot en een interview met Jurjen Poorting van Electric Ship Facilities. Tekst: Michaël Steenhoff We zien dat de markt voor elektrisch varen zicht snel ontwikkelt. Hoe gaan jullie daar mee om? Marcel Schaap: “We zien inderdaad de vraag en het aanbod groeien. Waren eerst vooral stilte en comfort de belangrijkste argumenten om elektrisch te varen, nu zijn daar ook de energietransitie en de klimaatdiscussie bij gekomen. Uiteraard liften we mee op de ontwikkelingen in de auto-industrie want onze markt is te klein om de technische stappen te kunnen maken die nodig zijn.” Jurjen Poorting: “Wij verhuren nu ook elektrisch varende motorjachten. We zagen dat er vooral veel kleine boten elektrisch varen, maar wij willen laten zien dat dit ook met grotere jachten heel goed kan. Mensen kunnen op deze manier kennismaken met elektrisch varen en komen altijd enthousiast van boord. Niet alleen vanwege het comfort wat ze ervaren maar ook omdat het energieverbruik eigenlijk altijd meevalt en ‘laadstress’ geen rol speelt. Die positieve ervaring is belangrijk om de mogelijkheden en voordelen van elektrisch varen tussen de oren te krijgen.” Is de hoeveelheid energie die je mee kunt nemen nog altijd een bottleneck? Schaap: “Voor boten die een beperkt vaargebied hebben, is het geen probleem. Zeker niet in combinatie met Lithium-Ion accu’s die het mogelijk maken veel energie mee te kunnen nemen. De ontwikkelingen staan niet stil, er wordt volop onderzoek gedaan om de prestaties van deze accu’s verder te verbeteren en de veiligheid verder te verhogen.” Poorting: “Veiligheid speelt zeker een rol. Mensen moeten zich goed laten informeren over welke accu’s er op de markt zijn. Zoals de Lithium-Ion-familie. Wij kiezen voor Lithum IJzer Fosfaat (LiFePO4)-batterijen die niet temperatuurgevoelig zijn en bij een brand heel beperkt chemische stoffen afgeven.” Welke aanpassingen hebben jullie gedaan aan de boten die jullie inzetten voor de verhuur? Poorting: “Onze boten zijn geoptimaliseerd voor elektrische voortstuwing. Bijvoorbeeld het onderwaterschip is ontworpen voor een minimale weerstand op kruissnelheid. Dit is een aspect waar nog te weinig aandacht aan wordt besteed.” Welke kansen zijn er om boten die nu nog met een dieselmotor varen, naar elektrisch om te bouwen? Schaap: “Een nieuwe dieselmotor en een nieuwe elektrische motor zijn wat prijs betreft redelijk vergelijkbaar. Maar als je een oude dieselmotor met omliggende installatie wilt vervangen voor een elektromotor dan wordt het wel een investering waarvan je je moet afvragen of dat de moeite waard is. Bij een totale refit is het wel een goede optie. Een ondersteunende subsidieregeling zou hierbij zeker helpen.” Poorting: “Je moet je altijd bekijken of het de boot nog waard is. Het vergt toch een flinke investering. Subsidie zou hierbij een doorslaggevende rol kunnen spelen. Maar vooral in de categorie zeiljachten tussen 2-30 ft valt nog veel winst te behalen. Uiteraard afhankelijk van het vaargebied. Voor jachten die een grotere range nodig hebben, bijvoorbeeld als mensen een oversteek willen maken, is er dan wel een probleem met de energievoorraad die je in accupakketten kunt opslaan. Daar hebben we een oplossing voor: de range-extender. Dat is een brandstofcel die werkt op methanol als energiedrager. Zo kun je dus aan boord bijladen zonder dat je in de buurt van een stopcontact bent. Als je groene methanol gebruikt, heb je echt een emissieloos vaartuig, en dat is waar we naar toe moeten.” De tussenstap met een brandstofcel maakt het mogelijk zero emission te varen. Sloep Primeur 600 met een Torqeedo Cruise 6.0 outboard of WaterWorld 7.5 inboard motor 24 HISWA MAGAZINE | 04 2022
De Saffier SE 27 Leisure met een Torqeedo Cruise FP 6.0 podmotor Methanol als energiedrager voor de brandstofcel. Waarom niet meteen methanol in de motor verbranden? Poorting: “Als je dat doet, heb je nog steeds uitstoot van zwavel- en stikstofoxiden. En dat wil je juist niet. De tussenstap met een brandstofcel maakt het juist mogelijk zero emission te varen. De uitdaging is deze oplossing kosteneffectief te kunnen aanbieden.” Hoe zit het met het kennisniveau in de branche over elektrische voortstuwings installaties? Schaap: “Je moet goed kunnen adviseren en voldoende technische kennis in huis hebben aangezien je met een hoger of hoog voltagesysteem - 48/400V - werkt. Dat is heel wat anders dan een 12- of 24-Volts installatie. Daar ligt een mooie uitdaging voor de branche. Zeker ook met het oog op het huidige tekort aan technisch personeel. Daarom verzorgen wij ook veel trainingen, zowel op commercieel als technisch gebied. Verder zijn wij zijn met ontwerpers De Duna 8.5 - een ontwerp van Vripack - met WaterWorld 10.0 inboard motor in gesprek om onderwaterschepen en de hydromechanische eigenschappen hiervan te verbeteren. Zodat de onderwaterschepen op rompsnelheid efficiënter worden en hierdoor minder energie vragen. Daar is nog veel ruimte voor verbetering.” Het is belangrijk dat er subsidiemogelijkheden komen om elektrisch varen te stimuleren. Het zoeken naar een stopcontact op het water is soms wel ‘een dingetje’. Heb jij een oplossing? Poorting: “Je kunt hiervoor een app inrichten die aangeeft waar je kunt laden, met vermelding van de beschikbare vermogens, de prijs en een mogelijkheid om af te rekenen. De toegankelijkheid van laadmogelijkheden moet nog worden verbeterd. Zeker als mensen in de winter willen varen. Het knelpunt is de huidige infrastructuur op jachthavens naarmate er meer vermogen gevraagd wordt. Dus daar moeten slagen gemaakt worden. Als we hier in Friesland de omslag willen maken naar een mooie groene verhuurvloot, is het van belang dat er subsidiemogelijkheden komen om dit te stimuleren.” Meer informatie Dit interview is ook beschikbaar als webinar. Je vindt het webinar in de Kennisbank op www.hiswarecron.nl/kennisbank. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 25
het portret rubriek Reinier Steensma In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met ‘de markt’ als een van de centrale onderwerpen is dat Reinier Steensma. Hij is directeur/eigenaar van Waterrecreatie Advies. Tekst: Liane Jansen Vertel eens wat over Waterrecreatie Advies, waar hou je je mee bezig, waarom en voor wie? ‘Waterrecreatie Advies is een bureau dat zich specialiseert in watersport en waterrecreatie. We voeren opdrachten uit voor overheden, projectontwikkelaars, jachthavens en brancheorganisaties. Ik heb watersportvisies geschreven en rapporten opgeleverd over elektrisch varen, ‘end of life’ boten, de gevolgen van vergrijzing en over de ontwikkeling van waterplanten. Tegenwoordig zijn we vooral druk met sloepenroutes, bruggen, sluizen, passeerbare stuwen, overtomen en het basisrecreatietoervaartnet. Ook kitesurfen, golfsurfen, suppen, de zonering daarvan en veiligheid zijn onderwerpen waar we ons mee bezighouden. Natura 2000, de balans tussen recreatie en natuur, een natuurtoets of onderbouwing daarvoor blijft spannend. Ik maak regelmatig nog een schets of inrichtingsplan voor een jachthaven, dat kan ik niet laten. Drie keer per jaar organiseren we bijeenkomsten voor meer dan 30 jachthavens in het IJsselmeergebied en de Waddenzee. Bijpraten over trends en ontwikkelingen.’ De aanleg van de zelfbedieningsovertoom in Spakenburg Cijfers zijn belangrijk voor iedereen, voor een overheid die beleid moet maken, maar ook voor de sector zelf. Je hebt een belangrijke stempel gedrukt op het belang van statistieken en cijfers. Waarom is dit zo belangrijk voor onze leden? ‘In 1994 begon ik met onderzoek in de watersport. Het ministerie van LNV vroeg hoeveel boten er in het IJsselmeergebied waren en hoeveel erbij zouden komen. Niemand wist dat. Toen hebben we alle jachthavens in het IJsselmeergebied gevraagd naar ligplaatscapaciteit, bezettingsgraad, aantal zeil en motorboten, wachtlijsten, passanten en winterstalling. Na vier jaar hadden we een beeld van het IJsselmeergebied en zijn we verder gegaan in de rest van Nederland. Wij snappen hoe de sector werkt, deelnemers krijgen altijd de resultaten toegestuurd of we publiceren het op onze website. Cijfers zijn belangrijk voor iedereen, voor een overheid die beleid moet maken, maar ook voor de sector zelf.’ 26 HISWA MAGAZINE | 04 2022
Reinier Steensma bij Oh Young Hun, gouverneur van Jeju Island in Korea. Welke trends in de watersport signaleer je? ‘In opdracht van Rijkswaterstaat heb ik de te verwachten ontwikkeling van de watersport in 2030, 2040 en 2050 in kaart gebracht. Door corona leerden veel mensen Nederland vanaf het water beter kennen. Reizen wordt hoe dan ook duurder. Vroeger verdwenen boten naar het buitenland, nu komen ze terug. Strand en durfsporten doen het goed. Vrienden en gezelligheid zijn belangrijk. Mede daarom zijn dagtochten populair en neemt het aantal jongere huurders toe. Onze tjalk vaart veel met onze kinderen en hun vrienden. Ze helpen met onderhoud, zijn enthousiast geworden. Dat zijn de nieuwe watersporters.’ Waar bestaan jullie buitenlandse activiteiten uit? ‘Nederland is een klein land, maar we zijn goed in watersport en het bouwen van boten. Die kennis brengen we ook naar het buitenland. We hebben met Royal Haskoning DHV allerlei projecten in China gedaan, deelgenomen aan watersportbeurzen in Shanghai, Qingdao, India en Dubai. Verder is WaterfrontsNL opgericht om ons beter op de internationale markt te profileren. Het resulteerde in projecten in China, het MiddenOosten, Rusland, de Walvis Baai (Namibië), Montenegro en Griekenland. Door corona lag het even stil, maar het loopt weer. Volgende week vertrek ik naar Korea. Vaak schrijven we watersportvisies of ‘masterplannen’ voor een gebied of provincie. Soms doen we Met een overtoom kun je routes weer goed bevaarbaar maken eerst een quick scan om te kijken waar kansen liggen en hoe de watersportindustrie in elkaar zit. Als er al wat te zien is, want vaak zijn wij eerst. Als je de watersport wilt ontwikkelen heb je wel een jacht haven en servicefaciliteiten nodig.’ Wat is het project waar je het meest trots op bent? ‘De ontwikkeling van de Zelfbedieningsovertoom in Spakenburg. Dat wordt een ‘gamechanger’. Met een overtoom kun je routes weer bevaarbaar maken voor sloepen en vergelijkbare boten. Sluizen zijn te duur, een overtoom is financieel interessant.’ Je zoekt een opvolger voor Waterrecreatie Advies. Ga je stoppen? ‘Ja, ik zoek een opvolger, maar ga nog niet stoppen. Het werk is te leuk en ik heb afgesproken dat ik in ieder geval nog een jaar doorga om mijn opvolger in te werken en te helpen. Dat is het mooie van dit bedrijf. Vragen blijven binnenkomen, er is genoeg te doen.’ Biografie Reinier Steensma richtte in 1998 Waterrecreatie Advies BV op. Hij volgde de opleiding scheepsbouwkundig ingenieur aan de HTS in Dordrecht. In het verleden werkte bij Amels Shipyard en was hij directeur van Flevo Marina. Hij was ook werkzaam als directeur van de Stichting Waterrecreatie IJsselmeer. 04 2022 | HISWA MAGAZINE 27
DE BOTENSHOW IN HET HART VAN EUROPA‘S GROOTSTE BINNENVAARTGEBIED BOEK NU UW STAND! BOAT BERLIN
vraag & antwoord column Vraag van een HISWA-RECRON-lid In hoeverre kunnen de HISWA Algemene Voorwaarden voorkomen dat een consument een geschil voorlegt aan de Geschillencommissie Waterrecreatie, dan wel een geschil voorlegt aan de burgerlijke rechter? Geert Dijks Directeur HISWA-RECRON Antwoord van HISWA-RECRON De HISWA Algemene Voorwaarden ontzeggen een consument niet de mogelijkheid om een geschil voor te leggen aan de geschillencommissie, dan wel een geschil voor te leggen aan de burgerlijke rechter. De HISWA Algemene Voorwaarden bevatten bepalingen over de overeenkomst tussen jou als ondernemer en jouw klant. Heb je een meningsverschil met een klant over de overeenkomst en kun je niet gezamenlijk tot een oplossing komen, dan is de Geschillencommissie Waterrecreatie bevoegd om kennis te nemen van het geschil. Zowel jij als ondernemer als jouw klant zijn niet verplicht om zich in deze procedure te laten vertegenwoordigen door bijvoorbeeld een advocaat. Een consument kan ervoor kiezen om een geschil niet aan de geschillencommissie maar aan de burgerlijke rechter voor te leggen. Hij moet er dan wel rekening mee houden dat de procedure bij de burgerlijke rechter langer duurt en hogere kosten met zich brengt. De HISWA Algemene Voorwaarden zijn samen met consumentenpartijen ANWB en Consumentenbond overeengekomen binnen de Sociaal Economische Raad (SER). Dit SER-traject heeft een groot voordeel ten opzichte van zelf voorwaarden maken. De SER heeft de HISWA Algemene Voorwaarden getoetst, onder meer op evenwichtigheid voor beide partijen. De voorwaarden zijn leidend in het geval van een geschil, maar je moet als ondernemer dan wel de voorwaarden voor of tijdens de totstandkoming van de overeenkomst ter hand stellen. Ons advies is om de consument bij feitelijke overhandiging van de HISWA Algemene Voorwaarden te laten tekenen voor ontvangst. Ook in het geval van schade zal de verzekeraar eisen dat een ondernemer aan het bovenstaande heeft voldaan. Je vindt de HISWA Algemene Voorwaarden op www.hiswarecron.nl/kennisbank. Langetermijndenken We krijgen wel eens vragen van ondernemers of de campagne Welkom op het water nog wel nodig is, aangezien er veel vraag is en te weinig aanbod van boten en ligplaatsen. ‘Er zijn inmiddels genoeg watersporters, er is een tekort aan materiaal en personeel’ is de opvatting. Welkom op het water heeft als doel om meer mensen meer uren het water op te krijgen. Dat betekent nieuwe watersporters vinden en bestaande watersporters en ‘coronastarters’ motiveren dat ze blijven varen. Daling van vaaruren is dalende relevantie van bootbezit. De verkoop van met name sloepen is tijdens corona gestegen, volgens recent onderzoek van NBTC en Waterrecreatie Nederland. In de periode 2013 tot en met nu steeg het totaal aantal vaartuigen in Nederland maar met 9 procent. Bijna 55.000 meer sloepen, maar anderzijds 27.000 minder kajuitjachten. Een kajuitjacht is toch een ander verdienmodel voor de sector dan sloepen. Als je het aantal vaardagen in 2021 deelt door het aantal boten, dan blijkt zelfs dat de frequentie van het gebruik per boot op alle type vaartuigen lager is dan in 2013. Bij kajuitjachten ruim 11 procent minder en bij sloepen 4 procent. De campagne Welkom op het water richt zich - net als die van de Amerikaanse, Britse en Zweedse HISWA’s - nu meer op het behoud van ‘instappers’ en het stimuleren van maximaal gebruik van je boot. Door veilig varen te promoten, tips and tricks voor onderhoud en talloze vaarmogelijkheden te presenteren. Maar ook door het succesvolle televisieprogramma Welkom op het water op SBS6, dat afgelopen periode werd uitgezonden. HISWA-RECRON werkt aan een vervolg van de campagne voor 2023. We zetten daarbij ook in op arbeidsmarktbranding en een carrière in de watersport. Zowel op televisie, online en op de komende HISWA te water. Schakelen op meerdere panelen voor de jachtbouw en de watersport. Voor nu en de lange termijn. Doe je mee? 04 2022 | HISWA MAGAZINE 29
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF VMG nu ook vertegenwoordiger Arcona Het in Enkhuizen gevestigde VMG Yachting is bekend van de merken Najad Yachts, Agile Yachts en Puffin. Het Zweedse Arcona Yachts koos VMG onlangs tot vertegenwoordiger in de Benelux. Deze keuze is niet heel vreemd, Arcona en Najad werkten eerder samen maar besloten verder te gaan als twee zelfstandige merken. Er was dus al contact tussen VMG Yachting en Arcona Yachting. www.vmgyachting.com Groupe Bénéteau en Vision Marine Technologies samen in elektrisch Groupe Bénéteau gaat een partnerschap aan met Vision Marine Technologies op het gebied van elektrische buitenboordmotorboten. De buitenboordmotoren van Vision Marine Technologies worden geïntegreerd in verschillende modellen van het merkenportfolio van Groupe Bénéteau. “Na de bouw en grondige testen van een eerste gezamenlijk ontwikkeld prototype begin 2022 is het doel om een 100 procent elektrisch boot- en voortstuwingspakket op de markt te brengen. De sleutel tot elektrificatie is een volledige analyse van de gebruikswensen van de klant. Veel van de boten in ons portfolio passen perfect bij een volledige elektrische oplossing. Deze oplossing is complementair en volledig compatibel met onze andere voortstuwingspakketten”, zegt Erik Stromberg, Power and Motor Yacht Product Director bij Groupe Bénéteau. www.beneteau-group.com Henri-Lloyd verkocht Henri-Lloyd, de bekende maker van zeilkleding is verkocht aan Odlo. Odlo is een bedrijf uit Noorwegen dat allerlei soorten sportkleding maakt. HenriLloyd werd in 1963 opgericht. Na zware financiële problemen en een bijna faillissement in 2018 wist het bedrijf weer op te krabbelen dankzij een overname door de Zweedse investeringsmaatschappij Aligro. www.henri-lloyd.com Wajer Yachts neemt Zaadnoordijk Yachtbuilders over Per 1 juli 2022 nam Wajer Yachts de werf van Zaadnoordijk over. Zaadnoordijk was al meer dan 20 jaar de bouwer van de rompen van enkele modellen van het luxe motorjachtmerk. De overname van de werf biedt beide partijen meer zekerheid voor de toekomst. Zaadnoordijk Yachtbuilders is gevestigd in Heerenveen en heeft een productiefaciliteit van 5.000 m2. Alle 60 medewerkers van het bedrijf blijven na de overname in dienst. Jan Muller, eigenaar en directeur van Zaadnoordijk Yachtbuilders: “Twintig jaar geleden ging ik samenwerken met Dorus Wajer. Het is mooi dat beide bedrijven een prachtige ontwikkeling doormaakten en nu onder één vlag verder gaan.” Dries Wajer, directeur van Wajer Yachts: “Jan Muller en zijn team zijn altijd een fijne partner voor ons geweest. De geschiedenis die we delen schept veel vertrouwen. We zijn blij dat we onze krachten kunnen bundelen.” www.wajer.com 30 HISWA MAGAZINE | 04 2022
Poralu bouwt steigers Olympische Spelen 2024 Fabrikant van jachthavenuitrusting Poralu Marine kreeg het contract voor de levering van drijvende infrastructuur voor de open boten bij de Olympische Spelen in Marseille. Het van oorsprong Franse bedrijf richt over de hele wereld havens in en heeft vestigingen in alle werelddelen. Poralu is ook de constructeur van Marina Muiderzand en Jachthaven Biesbosch. Poralu haalde al eerder een contract binnen voor de verbeteringswerkzaamheden aan het roeibekken en de sprintracebaan op het meer van Vaires Torcy, gelegen in Vernes-sur-Marne. www.poralu.com DAME Awards open voor inzendingen Nomineren voor de DAME Design Awards 2022 kan tot 16 september 2022. Bij het maken van haar oordeel wil de jury het belang van design voor alle maritieme producten benadrukken, van functie tot esthetiek en van verpakking tot eindproduct. Uit de genomineerde inzendingen worden maximaal zeven categoriewinnaars en een algehele winnaar gekozen. Producten die de jury als uitzonderlijk beschouwt, maar die de prijs in hun categorie niet winnen, krijgen een Special Mention. De winnaars worden bekendgemaakt op de METSTRADE Show, van 15 tot en met 17 november 2022 in RAI Amsterdam. www.metstrade.com Examens voor marifonie naar CBR Agentschap Telecom draagt de examentaken over aan het CBR, het Centraal Bureau voor de uitgifte van Rijvaardigheidsbewijzen. Vanaf 1 juli 2023 doen kandidaten bij het CBR theorie-examen voor het Basiscertificaat, Marcom A en B. Dit theorie-examen legt de kandidaat straks digitaal af bij het CBR. Opleiders blijven de praktijkexamens afnemen. Vanaf juli volgend jaar gebeurt het afnemen van praktijkexamens onder het certificerings- en toezichtmodel van het CBR. In 2021 zijn er zo’n 6.500 maritieme theorie-examens afgenomen en 1200 praktijkexamens. Daarnaast waren er zo’n 400 examens voor radiozendamateurs. www.cbr.nl Hotspotkaart met bekende ‘probleemplekken’ De KNRM heeft een hotspotkaart gemaakt met vijf gebieden op zee en binnenwateren waar watersporters vaak in de problemen komen en hulp nodig hebben van de KNRM. Sander Kuipers, coördinator niet-spoedeisende hulp bij de KNRM ziet dat de nieuwe groep watersporters die er de afgelopen twee coronajaren bij kwam onvoldoende op de hoogte is van de regels op het water. Kuipers: “Een boot hebben betekent niet automatisch de kennis hebben over water of de etiquette op het water. Je hebt te maken met het weer, beroepsvaart en plekken met slecht bereik van mobiele telefoons.” www.knrm.nl 04 2022 | HISWA MAGAZINE 31
boot.com MY BUSINESS STARTS HERE 21–29 JAN 2023 Become an exhibitor now! Informatie in Nederland: Fairwise bv Zeestraat 100 _ 2518 AD Den Haag Tel. +31 (0) 70 350 1100 info@fairwise.nl www.fairwise.nl
nieuws NIEUWSINNOVATIE Zwaluwnest voor Mercury Marine introduceert lichtste en snelste 3-cilindermotoren Mercury Marine introduceert de volgende generatie 25 en 30 pk FourStrokebuitenboordmotoren. Deze nieuwe 3-cilindermotoren wegen slechts 60 kg en zijn daarmee 16 procent lichter dan de voorgaande generatie. Het brandstofverbruik is het beste is in zijn klasse. Ontworpen voor snellere en makkelijkere bediening en onderhoud, zijn ze uitgerust met digitale technologie van Mercury SmartCraft. Via VesselView Mobile kunnen booteigenaren de motor monitoren met geavanceerde digitale meters op hun mobiele apparaat. De buitenboordmotoren worden geleverd in 25 en 30 pk FourStroke-, 25 pk SeaPro- en 25 pk ProKicker-modellen. www.mercurymarine.com smartphone Als een zwaluwnestje houdt de Cove van Scanstruth elke smartphone veilig op zijn plaats terwijl het device ondertussen wordt geladen. In de Cove vinden we Scanstrut’s nieuwe waterdichte LED RGB-verlichting. www.scanstrut.com Foilende volgboot op waterstof De America’s Cup staat voor innovatie en vernieuwing. Aan de hand van een ingewikkelde set regels bepaalt de houder van ‘The Auld Mug’ met welke techniek er wordt gezeild. Voor de eerste keer vereist het 37e America’s Cup-protocol nu ook dat elk team twee door waterstof aangedreven en foilende volgboten moet bouwen en exploiteren. Het gaat om schepen van minimaal 10 meter, met een maximale snelheid van 50 knopen en een bereik van 180 mijl. Team Emirates New Zealand presenteerde al eerder zijn waterstofvolgboot. Onlangs tekenden ook de New York Yacht Club American Magic, uitdager voor de 37e America’s Cup die in 2024 in Barcelona wordt gehouden, een overeenkomst voor het ontwerp en de bouw van de door waterstof aangedreven volgboot van het team met de Italiaanse botenbouwer Bluegame. www.bluegame.it Supersnel internet voor jachten Het bedrijf SpaceX van Elon Musk breidt zijn satelliet internetservice uit en biedt supersnel Starlink Maritime-internet aan voor jachten, booreilanden en koopvaardijschepen. Gebruikers kunnen genieten van ‘high-speed, low-latency internet’ dat downloadsnelheden haalt van 350 megabits per seconde, zelfs in de ‘meest afgelegen wateren ter wereld’. Deze service heeft echter wel een stevige prijs. Dat komt omdat de terminals zijn ontworpen om zoutnevel en harde wind te weerstaan en een verbinding te behouden in storm en op een ruige zee. www.starlink.com 04 2022 | HISWA MAGAZINE 33
THE WORLD’S LARGEST MARINE EQUIPMENT TRADE SHOW 15 - 16 - 17 NOVEMBER 2022 RAI AMSTERDAM The METSTRADE Show is the happening meeting place in Amsterdam where the international leisure marine community gathers. In a hospitable and safe environment, we make you feel at home to meet and mingle with the entire industry. Feel connected and charge yourself to optimise your business. METSTRADE FEATURES ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE GET YOUR FREE TICKET METSTRADE.COM
NIEUWSINNOVATIE Buitenboordmotoren Suzuki vangen micro-plastics op Suzuki begon met de productie van vijf mid-size buitenboordmotoren met ‘s werelds eerste Micro-Plastic Opvang-apparaat als standaarduitrusting. Het product zal wereldwijd worden verkocht. De installatie van dit apparaat op buitenboordmotoren is één van de drie activiteiten van het Suzuki Clean Ocean Project, dat Suzuki’s verbintenis is om het probleem van de mariene plastics aan te pakken. Het eerste is de Clean-Up The World Campaign, waarbij vrijwilligers kuststroken opruimen. Suzuki reduceert zelf zijn plastic verpakkingen en deze manier om microplastic uit het water te halen is de derde. In juli 2022 zijn vijf modellen (DF140BG, DF115BG, DF140B, DF115B, en DF100C) in productie gegaan met het toestel als standaarduitrusting. www.suzuki.com Garmin’s LiveScope XR-sonar met meer bereik Garmin lanceerde LiveScope XR-sonar, volgens de fabrikant een revolutionaire live-scanning-sonar met het langste bereik op de markt. De LiveScope XR-sonar levert real-time beelden van vissen en constructies, met weergaven rond de boot tot 150 meter in zoet water en tot 100 meter in zout water. Volgens Garmin levert LiveScope XR meer dan 200 procent meer bereik dan het toonaangevende systeem van de concurrent. www.garmin.com Silent Yachts komt met extra kitekrachtR Silent Yachts, bekend van de catamarans op zonne-energie, lanceert op het Cannes Yachting Festival voor de Silent 60 een kitezeil. Het gaat om een vlieger van 9 of 13 vierkante meter. Het vliegersysteem is later beschikbaar op alle Silent-modellen. Michael Köhler van Silent Yachts: “De belangrijkste voordelen van een vlieger ten opzichte van een conventioneel zeilsysteem zijn dat hij geen schaduw werpt op de zonnepanelen, geen hoge mast nodig heeft en tot tien keer meer vermogen per vierkante meter genereert dan een traditioneel zeil. Bovendien bespaart het ongeveer 1,5 ton aan gewicht. In vergelijking met conventionele tuigage en kost het veel minder. Je kunt nu de batterijen opladen terwijl je onder vliegerkracht vaart.” www.silent-yachts.com Windsensor 30% lichterR A+T Instruments bracht een nieuwe windsensor op de markt. Het gaat om de Wind Sensors 213, een instrument dat volgens A+T Instruments de grootste nauwkeurigheid heeft die op dit moment verkrijgbaar is. Elke eenheid is gekalibreerd op 0,2° nauwkeurigheid. De nieuwe windsensoren zijn compatibel zijn met alle bestaande systemen. De keramische lagers presteren beter bij weinig wind en zijn corrosiebestendig. Het systeem is 30% lichter dan de oude eenheid. www.aandtinstruments.com 04 2022 | HISWA MAGAZINE 35
nieuws Nieuwe watersportsmartwatch van Garmin Het nieuwe watersporthorloge van Garmin, de Garmin Quatix 7, heeft een touchscreen en een verbeterde batterij. In de smartwatchmodus gaat de gebruikstijd van 14 naar 18 dagen, in de spaarstand van 48 naar 57 dagen en staat de gps aan, zoals vaak tijdens het varen, van 36 naar 57 uur. Er is ook een versie met ingebouwd zonnepaneel, die werkt iets langer. Op deze smartwatch kan worden genavigeerd, hij kan gekoppeld worden aan het boordnetwerk om bijvoorbeeld live winddata af te lezen of om de stuurautomaat te bedienen. www.garmin.nl Nieuw roterend platform fishfinderscherm Met de nieuwste montagesteun van Railblaza is er een oplossing voor de grootste schermen aan boord. De Railblaza Hexx Fishfinder Mount is een solide, lichtgewicht, verwijderbare composiet mount. De platforms zijn speciaal ontworpen voor fishfinders tot 3kg en zijn geschikt voor fishfinders tot 12” van alle favoriete merken. www.railblaza.com Personalia Jolanda Jansen Publieksprijs voor Jolanda Jansen Jolanda Jansen van FlevoNautica is uitgeroepen tot de Flevolandse zakenvrouw van het jaar 2022. Ze won in de categorie Publieksprijs. Jolanda startte FlevoNautica 18 jaar geleden met haar man Ferry. Inmiddels heeft het allround watersportbedrijf twee vestigingen waaronder een showroom in Marina Muiderzand. In memoriam: Dick Mulder Op zestigjarige leeftijd is Dick Mulder van Mulder Shipyard overleden. Mulder was de tweede generatie in het bedrijf van zijn vader. Hij wist Mulder Shipyard uit te bouwen tot een gerespecteerd bedrijf met zeventig werknemers en vier vestigingen. Onder Dick Mulder leverde de werf 134 jachten af en won drie keer de Superyacht Award. Zoon Nick Mulder neemt de leiding over. Dick Mulder Jennifer Rumsey wordt CEO Cummins Dieselmotorgigant Cummins kondigde onlangs een leiderschapstransitie aan en benoemde de eerste vrouwelijke CEO in de meer dan 100-jarige geschiedenis van het bedrijf. Jennifer Rumsey, die sinds 2021 president en chief operating officer van Cummins is, nam op 1 augustus het roer over. Rumsey zet de overgang naar een koolstofarme economie voort. Nieuwe bestuursleden bij Waterrecreatie Nederland Bij Waterrecreatie Nederland zijn tijdens de bestuursvergadering van 30 juni 2022 twee nieuwe bestuursleden benoemd. Het gaat om Avine Fokkens-Kelder, bestuurslid vanuit de provincies en Crys Larson, bestuurslid vanuit de gemeenten. 36 HISWA MAGAZINE | 04 2022
HISWA-RECRON Business Club HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEES JE NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Overdrachtsbelasting gaat omhoog Vanaf 1 januari 2023 gaat de overdrachtsbelasting omhoog van 8 naar 9 procent. De Voorjaarsnota van het kabinet stelt echter voor om dit nog verder op te hogen tot 10,1 procent. Deze nieuwe maatregel is, volgens de overheid, bedoeld om partijen af te remmen om te beleggen in commercieel vastgoed en de hoognodige woningbouw. Het verhogen van de overdrachtsbelasting geldt niet voor de eigen woning, die blijft 2 procent en voor starters 0 procent. De verhoging is wel van toepassing op vastgoed in de waterrecreatiebranche. Veelal kan een koper, als de bedrijfswoning voor eigen gebruik wordt verworven (in plaats van als belegging) gebruik maken van de 2 procent heffing en in sommige gevallen dus van de 0 procent heffing. Als het als belegging bedoeld is, valt deze woning vanaf het nieuwe kalenderjaar dus ook onder de 10,1 procent heffing. Een interne of externe overdracht van een watersportgebonden onderneming kan dit kalenderjaar dus nog tegen het huidige lagere tarief van 8 procent plaatsvinden. De moeite waard om tijdig in actie te komen. Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars (HISWARECRON TOP Supplier) kan hierbij goed adviseren. www.vandeloosdrecht.nl Business opportunities voor watersportbedrijven Bureau voor vernieuwing (HISWA-RECRON TOP Supplier) komt regelmatig in aanraking met ‘business opportunities’ voor watersportondernemers. Kort geleden schreef het bureau een businessplan voor een watersportzaak in de provincie Zeeland. Een bedrijf met een winkel, winterstalling, reparatie en verhuur. Voor die laatste activiteit ging Bureau voor vernieuwing op zoek naar een mogelijkheid om een mobiel starteiland of activiteiteneiland te realiseren. Daarbij kwam Dockmarine-europe.nl in beeld die drijvende steigers en opvaardokken verkopen. Met hun te koppelen kunststof kubussen en Roto dock steigerdelen kunnen jachthavens of verhuurbedrijven nieuwe klantgerichte diensten aanbieden: een mini-steiger, platform of opvaardok voor gebruik per dag of per week. Daardoor zijn er snel (al dan niet tijdelijke) extra ligplaatsen beschikbaar. Zelfs het plaatsen van een te huren huisje op die units is mogelijk. Bureau voor vernieuwing helpt merken creëren en versterken. Meer informatie via mail@bureauvoorvernieuwing.nl. www.bureauvoorvernieuwing.nl 04 2022 | HISWA MAGAZINE 37
18.000 professionals in de watersport en jachtbouw bereiken? Adverteer in HISWA Magazine. 25 jaar watersport-specifi eke kennis en ervaring • Fiscaal advies levering jachten • Btw-advies bij commerciële exploitatie • Voorkoming risico’s bij 0% of 9%-tarief • Begeleiden bewijsvoering 0% btw-tarief • Toepassing 9% btw-tarief ‘sportbeoefening’ • Auteur ‘Hiswa BTW-handleiding 2022’ • Wereldwijde contacten adviseurs jachtbranche www.dhk-taxandlegal.nl | info@dhk-taxandlegal.nl | 010 205 36 10 Neem contact op met: Martijn Penning T+31 (0)314 - 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl HISWA magazine magazine voor 03 | juni 2022 | jaargang 29 de watersportbranche Handel De post-corona botenmarkt Innovatie in de energietransitie Veel tendermerken op HISWA te water
Dé makelaar voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed mullermakelaardij.nl VIND ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS 0515 43 06 23 BEL ONS Blijf op de hoogte linkedin.com/company/muller-makelaardij
MAAK JE HAVEN UNIEK MET ONS BREDE AANBOD AAN SERVICEZUILEN! Neem vrijblijvend contact op en we helpen je graag verder! info@seijsener.nl +31 (0)75-6810 610 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
1 Online Touch