HISWA magazine magazine voor 02 | mei 2023 | jaargang 30 de watersportbranche Recreatie en toerisme Het nieuwe huren Trend: campers bij jachthavens Update elektrisch varen
Onbezorgd genieten De Professionele wasmachines en drogers voor op uw jachthaven Miele Professional. Immer Besser. Wanneer uw gasten aanleggen in uw haven wilt u ze de beste service bieden. Gemakkelijk en snel een (vakantie) wasje weg kunnen laten werken hoort daar zeker bij. Zelfs slaapzakken, kussens en dekbedden zijn voor de professionele wasmachines en drogers van Miele geen enkel probleem. Voordelen voor uw gasten • Bediening in 32 talen: of u nu een Duitse of Italiaanse gast heeft, iedereen kan in de eigen taal de was doen. • Makkelijk betalen: verschillende betaalsystemen kunnen eenvoudig worden aangesloten op deze machines. • Geen geknoei: ook het aansluiten van een doseersysteem is eenvoudig. Zo hoeven uw gasten zelf geen pakken wasmiddel meer te kopen. Voordelen voor u • Extra inkomsten: Plug & play betaalsystemen voor muntgeld of betaalkaarten. • Zeer zuinig: de nieuwste modellen verbruiken 22% minder water en 28% minder stroom dan de vorige generaties. Daarmee zijn ze de zuinigste op de markt. • Duurzaam: de machines zijn getest en ontwikkeld op een levensverwachting van 30.000 wasbeurten. • Compact: u heeft slechts een halve vierkante meter aan ruimte nodig voor een complete set. Meer weten over deze compacte, zuinige en duurzame wasmachines en drogers? miele.nl/professional | Telefoon: (0347) 37 88 84 | E-mail: professional@miele.nl
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden 033 - 303 97 00 communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning 0314 - 355 826 martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Dominique van Dam, Anke Kobelt, Michaël Steenhoff, Lisette Vos, Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover Shutterstock Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Partners in business Liane Jansen Hoofdredacteur Opladen Wordt het Spanje, Kroatië of toch Scandinavië? Of blijven we in Nederland? Onze vakantieplannen schieten nog alle kanten op: ieder heeft z’n eigen wensen en ideeën. Toch zijn er ook gemeenschappelijke criteria. De belangrijkste – hoe kan het ook anders met surfende, suppende en varende gezinsleden – zijn: water in de buurt en de mogelijkheid om te watersporten. Qua vervoer zijn we er ook nog niet uit. Maar als we mee willen doen met de trend, dan moeten we er met een camper op uit trekken. Nooit eerder waren er zoveel camperaars als nu. Jachthavens en vakantieparken aan het water bieden steeds vaker plekken voor camperaars aan. Zo ook Vakantiepark Kuilart en Jachthaven Waterland. Zij vertellen op pagina 14 welke kansen zij voor deze doelgroep zien. In dit nummer met Recreatie & Toerisme als thema kijken we ook naar de verhuurmarkt. Die is luxer en veeleisender geworden. Huurders willen steeds vaker ontzorgd worden en een ‘eigenaarsgevoel’ ervaren. Op pagina 20 lees je hoe verschillende verhuurders hun verhuurconcept aanpassen. Feit is dat duurzaamheid een steeds grotere rol gaat spelen in de watersport en jachtbouw. Waar staan we? We vroegen Marcel Schaap van De Stille Boot om tekst en uitleg. Hij neemt in het artikel ook enkele vooroordelen weg. Sommige watersporters willen bijvoorbeeld niet elektrisch varen vanwege de angst voor een lege accu, is dat terecht? Je vindt de update over elektrisch varen op pagina 18. Ga ik ondertussen bekijken waar we onze eigen accu deze zomer kunnen opladen. Kennispartners 02 2023 | HISWA MAGAZINE 3
inhoud Artikelen 14 Thema: recreatie en toerisme Meer vakantiegangers trekken er met een camper op uit. Hoe spelen jachthavens daar op in? 18 Duurzaam varen Een update van elektrisch varen aan de hand van zes vragen. 20 Het nieuwe huren Verhuurmarkt is luxer en veeleisender geworden. 22 TechTalk Het Certificaat Gastechniek bestaat 25 jaar. 24 Het Portret Dit keer: Erik Langerak van Inter Boat Marinas. Elk nummer 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 27 Vraag & Antwoord 27 Column Paul de Groot 28 Nieuws I Mens & Bedrijf 31 Nieuws I Innovatie 33 HISWA-RECRON Business Club Nieuws kalender Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA-RECRON. Benen-Op-Tafel-Sessie voor HISWA-RECRON Kennispartners 15 mei 2023, Mei Ledenbijeenkomst Jachtmakelaars 11 mei Locatie nog onbekend www.hiswarecron.nl/agenda Benen-Op-Tafel-Sessie voor HISWA-RECRON Kennispartners 15 mei Eeterij De Lierderhoeve, Beekbergen www.hiswarecron.nl/agenda Meer bijeenkomsten Houd www.hiswarecron.nl/agenda in de gaten voor een actueel overzicht van evenementen, trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten. HISWA-RECRON Talks over Tuigage 22 mei Online via Microsoft Teams www.hiswarecron.nl/agenda 02 2023 | HISWA MAGAZINE 5
Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • In-/uitschakelen van stroom • Energieverbruik uitlezen • Ampère limieten instellen • Zonder aanpassing aan uw infrastructuur • Te koppelen met uw reserveringssysteem • MID gecertifi ceerd Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. www.icy.nl VARIOPOX Finishing Filler T5 NIEUW 5˚C VARIOPOX FINISHING FILLER T5 is een lage temperatuur uithardende twee componenten epoxy afwerkplamuur, ontwikkeld met de nieuwste beschikbare technologie. Deze witte afwerkplamuur is al toepasbaar vanaf 5ºC en is geschikt voor het opvullen van gaatjes en oneffenheden, ook onder de waterlijn. De twee componenten hebben een iets andere kleur om nauwkeurig mengen gemakkelijk te maken. Variopox Finishing Filler T5 is al snel goed schuurbaar en bevat geen oplosmiddelen. Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl. Bespaar veel energie
uitgelicht Op Stapel Babro Tridente 43 De Babro Tridente 43 van Babro Yachting heeft een lengte van 13 meter. In combinatie met de breedte van 4,60 meter en de bijna rechte steven, mag deze telg van Babro een ruimtewonder worden genoemd. Het dak loopt boven naar alle zijden af, heeft ronde hoeken en beschermt achter het grootste deel van de kuip tegen zon en regen. Het motorjacht kan vrijwel volledig naar eigen wens worden ingedeeld. Drie hutten met twee sanitaire ruimtes behoren tot de mogelijkheden. www.babro.nl/babro-tridente-43 Specificaties Lengte .................................................. 13.00 meter Breedte .................................................. 4.60 meter Diepgang .................................................1.15 meter Doorvaarhoogte .......................................2.85 meter Dieseltank ..................................................800 liter Drinkwatertank ..........................................600 liter Vuilwatertank .............................................300 liter Gewicht ........................................................ 19 ton CE-categorie ........................................................B Motor ........................................................... 110 pk 02 2023 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws Nieuwe leden HISWA-RECRON Nieuwe leden HISWA-RECRON: 1. ’t Witte Zand www.twittezand.nl 2. De Varende Hollander www.varendehollander.nl (website nog niet online) 3. AquaRento/Blokhutboot www.blokhutboot.nl 4. De Schiphuizen www.aquanaut.nl/schiphuizen 5. Biggerworks www.waterkaarten.app 6. Huren Houseboats www.hurenhouseboats.com 7. Camping Vlietland www.campingvlietland.nl 8. Varen met Sil www.varenmetsil.nl Nieuwe leden HISWA-RECRON Business Club: 1. Breuers & Cobelens www.breuerscobelens.nl 2. WeeFree/Weesecure www.weefree.nl | www.weesecure.nl Oproep: meer en vaker maaien waterplanten Eind maart vond in Almere het congres waterplanten Zuidelijk IJsselmeergebied plaats. Aanleiding was de evaluatie van vijf jaar samenwerking in de Landelijke Werkgroep Aanpak Waterplantenproblematiek. In de werkgroep werken de provincie Noord-Holland, provincie Flevoland, Gastvrije Randmeren, de gemeenten Almere, Huizen, Amsterdam en Hoorn samen met belangenorganisaties en het ministerie van I&W aan oplossingen voor het beheer van waterplanten. Aanwezige bedrijven, verenigingen en watersporters lieten een stevig geluid tijdens het congres horen. Hoewel er gemaaid wordt, blijft de overlast enorm. Veel meer en vaker maaien is noodzakelijk. Gerdina Krijger, regiomanager Flevoland en Noord-Holland bij HISWA-RECRON zit in de werkgroep en concludeerde: ‘We komen van heel ver. Toen ik 12 jaar geleden vanwege de op komende overlast bij de provincie Flevoland aanklopte, kreeg ik te horen dat ik maar een vergunning moest aanvragen en het maaien zelf kon betalen. Dat kon natuurlijk niet de bedoeling zijn, want wij zien beheer als een taak van de overheden. Ook verkondigde Rijkswaterstaat eigenaar van de waterplanten te zijn. Via een moeizame weg kwam er een goede en structurele samenwerking tussen alle stakeholders tot stand. Er werden ook twee stichtingen opgericht: Maaien Waterplanten Randmeren en Maaien Waterplanten IJmeer & Markermeer. Het is van groot belang dat deze samenwerking voor de toekomst wordt geborgd.’ Vanaf 2024 is er recreatieve betonning op het Markermeer. De inzet is om waterplanten voortaan achter de boeien te houden. Ook komt er volledige betonning naar de havens van Edam, Volendam, Schardam en Hoorn. Deze betonning is ook de opmaat naar structurele verbetering van de diepte van de vaarroutes en specifieke vaargebieden in het Markermeer door zandwinning. Lees meer over onze standpunten over het maaien van waterplanten op www.hiswarecron.nl/standpunten. 8 HISWA MAGAZINE | 02 2023
Nieuw seizoen televisieprogramma Welkom op het water Afgelopen april was het nieuwe seizoen van het televisieprogramma Welkom op het water op SBS6 te zien. Presentatoren Laurien Verstraten en Rick Noorlander laten daarin de breedte van de watersport zien aan een groot publiek. Ze gaan in gesprek met ondernemers, brengen innovaties onder de aandacht en tonen de mooiste beelden van de watersport. Thema’s als duurzaamheid en arbeidsmarkt komen ook aan bod. Terugkijken van de afleveringen kan via www.kijk.nl. Meer informatie over de campagne Welkom op het water op www. hiswa.nl/welkom-op-het-water. HISWA-RECRON Talks Elke twee weken vindt er een HISWA-RECRON Talks plaats. Een korte online sessie over een specifiek en actueel onderwerp. De volgende HISWA-RECRON Talks staan op het programma: Maandag 24 april 16.00-16.15 uur: Gedragscode Sociale Veiligheid (voor zeilscholen) Maandag 8 mei 16:00-16:15 uur: Vaartuigregistratie Maandag 22 mei 16:00-16:15 uur: Tuigage Update Haven- en Werfreglement Met input van gebruikers en wijzigingen in wet- en regelgeving is het HISWA Haven- en Werfreglement is aangepast en uitgebreid. Met de komst van elektrisch aangedreven vaartuigen verandert ook de vraag naar elektriciteit. Hierover is een aantal regels toegevoegd. Dat geldt ook voor het gebruik van gladde antifouling op siliconenbasis. Dat is voor het kranen van belang om te weten; zo kan er rekening gehouden worden met het plaatsen van de hijsbanden. Het HISWA Haven- en Werfreglement staat in de Kennisbank op de website van HISWA-RECRON. www.hiswarecron.nl/kennisbank Vooraf aanmelden is niet nodig. Op www.hiswarecron.nl/agenda staat vooraf een link naar de vergadering. Alle Talks worden opgenomen en zijn naderhand terug te kijken. In de Kennisbank staan ze bij het desbetreffende dossier. Eerdere HISWA-RECRON Talks waren er over werken met polyurethaanhoudende producten, antifouling, vuilwater, btw voor bootverhuur. www.hiswarecron.nl/kennisbank Last van Jachthaven.nl? Recent ontving HISWA-RECRON weer klachten over Jachthaven.nl. Eerder contact met de organisatie leidde helaas niet tot een verbetering. Heb je onlangs een ongewenste mail ontvangen, geef dit dan door aan HISWA-RECRON. Ook andere (positieve of negatieve) ervaringen met Jachthaven.nl zijn welkom. Reacties kunnen naar Paul de Groot: p.degroot@hiswarecron.nl. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 9
We weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.
nieuws Stichting Beheer Derdengelden geactualiseerd De Stichting Beheer Derdengelden HISWA-RECRON kent een nieuw opdrachtformulier. Verder is de toelichting in zowel het Nederlands als in het Engels en Duits geactualiseerd. De eerdere Algemene Voorwaarden zijn vervallen. Bij producten die niet direct leverbaar zijn of maatwerk betreffen, is het gebruikelijk dat consumenten een aanbetaling doen. Vooraf betalen zij een deel van de huursom van een bungalow of een deel van de aanschafwaarde van een nieuw jacht. Als ondernemer wil je met een aanbetaling betaalzekerheid. Er is echter altijd een risico dat je onderneming of je klant vóór de levering in financiële problemen komt. De Stichting Beheer Derdengelden HISWA-RECRON biedt dan uitkomst. In de Kennisbank vind je het aanmeldformulier en een uitgebreide uitleg. www.hiswarecron.nl/kennisbank Nieuwe deelnemers aan Yachtsholland.com Aan Yachtsholland.com zijn vier nieuwe deelnemers toegevoegd: Mulder Shipyard, Qualia Tenders, Vaan Yachts en VAR Tenders. Yachtsholland.com is het internationale jachtbouwplatform van HISWA-RECRON. Op deze website worden nieuwe motorjachten, zeiljachten, sloepen en tenders gepresenteerd aan het buitenland. Met de boodschap dat je in Nederland moet zijn voor kwaliteit en (semi) custom built jachten. Alle jachten op de website zijn dan ook Dutch built en (semi) custom built. Er zijn momenteel 27 Nederlandse jachtbouwers actief op de website. Al deze jachtbouwers hebben samen 77 jachten online staan. Is jouw bedrijf gericht op export en zijn jouw jachten Dutch built? Neem dan contact op met Justin de Groot: j.degroot@hiswarecron.nl. Meer informatie op www.yachtsholland.com. Nieuwe HISWA-cao 2023 – 2024 De leden van HISWA-RECRON en CNV Vakmensen voor wie de HISWA-cao van toepassing is, hebben ingestemd met het eerder overeen gekomen onderhandelingsresultaat. Dit betekent dat er met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2023 een nieuwe HISWA-cao is. De belangrijkste punten zijn: • Looptijd: de cao kent een looptijd van twee jaar te weten van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2024. • Loonsverhoging: de loonschalen en de feitelijke salarissen worden als volgt verhoogd: o per 1 januari 2023 met 5 procent o per 1 januari 2024 met 3,5 procent • Reiskosten: de vergoeding voor reiskosten woon/werkverkeer wordt verhoogd naar 0,21 euro per kilometer. • Thuiswerken: de vergoeding voor thuiswerken wordt verhoogd naar 2,15 euro per dag. • Bedrijfshulpverlening: de werknemer die BHV’er wordt of reeds is, krijgt recht op een toeslag van 10 euro bruto per maand. • Duurzame inzetbaarheid: cao-partijen spreken af om gedurende de looptijd van de cao te onderzoeken of partijen tot een stappenplan voor duurzame inzetbaarheid kunnen komen. Het stappenplan zou beschikbaar moeten komen voor iedereen van 50 jaar en ouder. In een jaarlijks gesprek met de werknemer wordt gekeken hoe het met de werk nemer gaat en wat een passende afspraak kan zijn om iemand gezond, gemotiveerd en bekwaam aan het werk te houden tot aan het pensioen. • Pensioenregeling jachtbouw en watersport: de franchise wordt vastgesteld op het fiscale minimum 2023. Meer informatie bij Martin Merks, manager sociaal beleid: m.merks@hiswarecron.nl of 06 22415120. Of kijk op www.hiswarecron.nl/kennisbank. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 11
GEDREVEN DOOR OPLOSSINGEN DRIJVENDE STEIGERS & JACHTHAVENBOUW ■ Duurzame drijvende steigersystemen voor al uw vragen ■ Maatwerk ■ Advies van vraag tot uitvoering ■ Eigen fabricage ■ Snelle installatie ■ Materiaal uit voorraad ■ Huursteigers Meer informatie? Bel gerust! 078 67 77 000 Prins Bernhardlaan 1 3297 CB Puttershoek Scan, vul in en wij nemen contact met u op. Altijd geheel vrijblijvend! www.interboatmarinas.nl
nieuws Kansrijk Opleiden in de watersport Een speciale taskforce onder voorzitterschap van Lodewijk Asscher bracht recent advies uit aan de minister van Onderwijs over het project ‘Kansrijk Opleiden’. Wat betekent dit advies voor het mbo in de watersport en recreatie? De ambitie van ‘Kansrijk Opleiden’ is om jongeren optimaal kansen te bieden op de arbeidsmarkt. In de taskfocrce staan daarom twee vragen centraal: hoe kun je beter tegemoet komen aan de vraag vanuit het bedrijfsleven? En hoe kun je jongeren beter voorbereiden op een kansrijke toekomst? Het mbo werkt op dit moment nog vanuit het principe van macrodoelmatigheid: voor welke sectoren zou je moeten opleiden en voor welke sectoren niet meer? Mbo-scholen kijken hierbij naar het aanbod van opleidingen én naar de vraag van bedrijven naar opgeleide medewerkers. Dit levert altijd veel discussie op. In de praktijk werkt het principe van macrodoelmatigheid bovendien niet echt, waardoor soms onwenselijke situaties blijven voortbestaan. Sommige scholen leiden dan nog steeds op voor sectoren met een kleine vraag naar nieuwe opgeleide medewerkers, terwijl voor andere sectoren zijn met een grote vraag naar nieuw opgeleide medewerkers nauwelijks wordt opgeleid. Dat laatste geldt voor de watersport- en recreatiesector. Het principe van macrodoelmatigheid heeft de mismatch tussen vraag en aanbod dus niet opgelost. Het is de bedoeling dat HISWA-RECRON in het kader van ‘Kansrijk Opleiden’ een landelijke agenda maakt, waarbij trends en ontwikkelingen in beeld worden gebracht over de arbeidsmarkt. HISWARECRON verzamelt bijvoorbeeld op landelijk niveau gegevens over de arbeidsmarkt en maakt prognoses over de behoefte aan opgeleide medewerkers. Vervolgens moeten in de regio afspraken worden gemaakt met scholen over welke opleidingen uitgevoerd moeten worden. Het imago van de watersport- en recreatiesector moet ook een belangrijke plek krijgen op de landelijke agenda. HISWA RECRON is al gestart met een project arbeidsmarktbranding. Meer informatie bij Herbert van Oord: h.vanoord@hiswarecron.nl. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 13
thema: recreatie en toerisme Campers: verdienmodel voor jachthavens Sinds corona trekken meer vakantiegangers er met een camper op uit. Jachthavens en vakantieparken aan het water bieden al langer plekken voor camperaars aan. Zien zij meer kansen voor deze doelgroep? Tekst: Lisette Vos Op de locatie Hemmeland van Waterland Monnickendam aan het IJsselmeer zijn 18 plekken ingericht voor campers. Camperaars nemen soms een boot mee. ‘Dat is het leukste,’ vindt directeur Nienke Zetzema van Waterland. ‘Die klanten hebben vaak uitgestippeld dat ze bij ons een aantal nachten blijven, zodat ze lekker met de boot kunnen varen.’ Vakantiepark Kuilart in Koudum met een jachthaven aan de Friese Meren, biedt ook plaats aan campers. Op een A-locatie aan het water zijn vijf plekken ingericht. ‘Die plaatsen zijn heel populair, vooral onder mensen die van watersport houden,’ vertelt directeur Wouter Bleckman van Kuilart. ‘Het is vanaf de wal een fantastisch schouwspel. De motorboten, de zeilboten die voorbij varen. Er is altijd wat te zien. Het is net een groot schilderij.’ Onbekende wegen Sinds corona kiezen meer vakantiegangers voor een camper: een ideale manier om tijdens de vakantie drukte te vermijden en afstand te houden. Dat laatste is niet meer nodig. Toch lijkt de trend gezet: met een camper op stap biedt veel voordelen. Camperaars kunnen hun eigen route uitstippelen, onbekende wegen inslaan, en weer vertrekken wanneer ze willen. Net als eigenaren van een boot houden ze van vrijheid en varen ze graag hun eigen koers. Camperaars houden net als booteigenaren van vrijheid. Camperplaatsen bij Waterland. ‘Vanaf de waterkant lijkt het uitzicht net een schilderij met bootjes’. 14 HISWA MAGAZINE | 02 2023
Vakantiepark Kuilart denkt erover het aantal camperplekken uit te breiden. Andere bloedgroep Toch stelt Zetzema dat camperaars een andere bloedgroep zijn dan haar vaste klanten en passanten in de jachthaven. ‘Mensen met een camper hebben vaak andere verwachtingen. Ze gaan er meestal vanuit dat onze receptie altijd open is, en ze altijd kunnen aanwaaien. Dat we meelopen naar de plek en dat onze havenkantoor een soort VVV is. Alsof we een camping zijn. Dat zijn we niet, we zijn een jachthaven.’ Toch ziet ze zeker kansen voor de camperaar, sinds corona de nieuwe passant. Maar dan volgens de eigen regels die het bedrijf duidelijk communiceert, op de eigen website en op platforms voor camperaars. Als ze boeken, moeten ze tussen 15.00 uur en 17.00 uur aankomen en tussen 9.00 uur en 11.00 uur uitchecken. Bij aankomst ontvangen alle gasten een plattegrond van het terrein, inclusief de huisregels, toeristische tips en belangrijke telefoonnummers zoals van een dokter. ‘Hiermee willen we de meeste vragen voor zijn,’ licht Zetzema toe. Geen onderscheid Op vakantiepark Kuilart in het Friese Koudum ziet de wereld er heel anders uit. Gasten kunnen aanmeren in de jachthaven of elders op het park in een tent of een camper kamperen. Bleckman: ‘We zijn een vakantiepark en bieden allerlei faciliteiten aan. Zowel kampeerplekken als ligplekken voor boten. We maken eigenlijk geen onderscheid tussen onze gasten. Ze zijn We maken geen onderscheid tussen onze gasten: of ze nu met een camper komen of met een boot. allemaal recreanten, of ze nu met een camper komen of met een boot. Ze boeken vooral om onze faciliteiten op het park en de mooie omgeving.’ Voor een appel en een ei Toch hebben camperaars verschillende wensen, weet Bleckman uit ervaring. Er is een groep die voor een appel en ei ergens wil staan en weinig eisen stelt. Vaak zijn deze mensen op doorreis. En er is een groep die een mooie plek met veel faciliteiten wil én bereid is om daar meer voor te betalen. Die gasten blijven meestal langer staan. ‘Dat is een interessante groep. Die mooie plekken aan het water zijn eigenlijk altijd bezet. We moeten vaak ‘nee’ verkopen.’ Op deze A-locatie, waar voorheen trailers van boten stonden, zijn vijf camperplekken. In totaal heeft vakantiepark Kuilart 15 plekken ingericht voor campers. Een klein aantal: Kuilart biedt 350 plekken voor kampeerders aan. Bleckman denkt erover om het aantal camperplekken uit te breiden. ‘We zien hoe gewild die staanplaatsen aan het water zijn. Ik merk dat camperaars graag buiten het hoofdseizoen komen. Als later in het jaar de zon 02 2023 | HISWA MAGAZINE 15
De keuze van professionals www.roodberg.com The Original NIEUW IN VERKOOP BEGINT HET AL TE KRIEBELEN? De lente is begonnen, alles staat in bloei. Dat geldt ook voor de markt. Dit biedt kansen.Denkt u al een tijdje aan het uitbreiden of verkopen van uw bedrijf? Wij helpen u graag deze droom te realiseren. Wij zijn sinds 1974 gespecialiseerd in aan- en verkoop, taxaties en bedrijfsovernames in de dag- en verblijfsrecreatieve sector. vandeloosdrechtrbm.nl Ca. 15.000 vierkante meter grond en water, thans verhuurd als Jachthaven. Noorderkade 120 te Rotterdam. Bezichtigingen: Dinsdag 11 april a.s. tussen 12.00-14.00 uur Sluitingsdatum vrijdag 5 mei a.s. 12:00 uur Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness Bij belangstelling, zend een e-mail naar beleggingen@ooms.com voor toegang tot de digitale dataroom DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
‘We zijn een jachthaven, geen camping’. schijnt, komen campers aanrijden. Ik kan dat nog niet met cijfers hard maken, het is een gevoel,’ stelt Bleckman. Mooie bijvangst Waterland Monnickendam heeft meer dan 1.000 ligplaatsen, een jachtservice, appartementen en een vloot van 17 schepen voor de verhuur. Zetzema is tevreden met het relatief kleine aantal camperplekken. ‘Het is voor ons een mooie bijvangst. Dat is prima. Als we meer plekken willen, dan moeten we ons bedrijf daarop meer gaan inrichten en ander personeel werven. Dan zouden we meer een mixbedrijf met een camping worden. Dat willen we niet. We zijn én blijven een jachthaven, met full service voor boten en onderhoud.’ Of de camperaars op de jachthaven de watersport ontdekken, is volgens haar de vraag. ‘Ik zie wel gasten die voorheen watersporters waren. Zij staan graag met de camper op de jachthaven. Of een ouders stel heeft een compromis gesloten: niet meer op de boot, wel in de buurt van het water.’ De toekomst van Waterland Monnickendam is gericht op de watersporter. Op korte termijn verhuist het bedrijf naar de overkant, de locatie van Hemmeland. In de plannen voor het Galgeriet komt een nieuwe jachthaven. ‘Dat ziet er veelbelovend uit. Monnickendam gaat nog meer het watersportgevoel uitdragen,’ vertelt Zetzema. Maar vult ze aan: ‘De camperaars blijven welkom.’ Meer campers sinds corona Het aantal campers dat in Nederland is geregistreerd, steeg sinds de start van de coronapandemie fors. Op 1 juli vorig jaar bereikte het aantal kampeerauto’s een record: 167.471. Dat is een stijging van ruim 30 procent ten opzicht van de 2,5 jaar daarvoor. Vooral onder jongeren en jonge gezinnen neemt de populariteit toe. Dat blijkt uit cijfers van BOVAG en RDC. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 17
duurzaamheid Update elektrisch varen Elektrisch varen zit in de lift en is een markt met constante groei. Merken en startups die voorlopen in elektrisch varen worden opgekocht door grote multinationale bedrijven in onze sector. Er is regelmatig nieuws over ontwikkelingen en duurzame ambities. En dan heb je nog de regelgeving met de Amsterdamse binnenstad die geheel uitstootvrij moet worden, als bekendste voorbeeld. Er komen steeds meer woonwijken of routes waar alleen elektrisch gevaren mag worden. Een update aan de hand van zes vragen. Tekst: Klaas Wiersma Sommige watersporters willen niet elektrisch varen vanwege angst voor een lege accu. Terecht? Stel je vaart het Sneekermeer over en na een stop in Goingarijp blijkt de wind flink te zijn aangetrokken. De motor moet nu harder werken, de vraag is dan halen we de haven nog? Marcel Schaap van De Stille Boot in Heeg: “Daar is een term voor, we noemen dat ‘range anxiety’. Meestal maken watersporters die nog niet elektrisch varen zich hier meer zorgen over dan ervaringsdeskundigen. Lithiumaccu’s, de accu’s die wij het meest verkopen, hebben altijd een batterijmanagementsysteem dat precies alle accudata controleert en bijhoudt. Hierdoor kan de schipper constant zien hoeveel energie er nog beschikbaar is. Deze data zijn te zien op het scherm van de motor en soms ook via Bluetooth met een app. Omdat je deze cijfers tijdens het varen steeds kunt bijhouden, kun je prima inschatten hoe ver je kunt gaan. Wat betreft de veranderende omstandigheden: wij bere kenen voor elke boot hoeveel power een motor moet hebben. Daarbij gaan we natuurlijk uit van de meest belastende condities. Dus niet van een tochtje met maar een passagier en mooi weer.” Welke capaciteit hebben de nieuwste accu’s inmiddels? Batterijen worden goedkoper, lichter en kleiner, ze hebben een grotere energiedichtheid en ze gaan langer mee. In dit nummer staat bijvoorbeeld een bericht over de E60 en E163 van het Chinese bedrijf ePropulsion. De E163 heeft een capaciteit van iets meer van 8 kWh en is geschikt voor de Navy 6.0 buitenboordmotor met een vermogen van 6 kiloWatt. Hoe lang en ver kunnen we daar mee varen? ePropulsion, die motor en accu, natuurlijk in ideale omstandigheden, testte met een aluminium (vis)boot van vier meter komt op de volgende cijfers. Op lage snelheid (3,5 knopen) en een verbruik van 500 Watt houdt de motor het wel 18 uur vol en kan er 62 mijl (116 kilometer) worden gevaren. Flinke afstanden dus maar 3,5 knoop is wel traag. Willen we 7 knopen varen dan is 3.000 Watt nodig. De range wordt exponentieel minder. Varen we ‘volle bak’ met 6.000 Watt dan blijft het bereik min of meer hetzelfde maar de accu is wel twee keer zo snel leeg. Dit ziet eruit als een prima prestatie die voldoet aan de vraag. Zetten we deze cijfers af tegen een elektrische RIB van 6 meter en 0,95 ton waterverplaatsing, dan zien we een topsnelheid van 25 knopen. Op kruissnelheid kan in 10 uur 50 mijl worden afgelegd. Dat is van Muiden naar Hoorn en via Lelystad terug. Dit prototype heeft een zware motor van 50 kWh en de op dit moment zwaarste scheepsaccu beschikbaar. Dat is de Deep Blue van Torqeedo die gebaseerd is op de BMW i3accu van 40 kWh. Dit komt aardig in de buurt van de prestaties van een RIB met verbrandingsmotor die even snel is maar langer kan varen. Als derde voorbeeld kijken we naar het motorjacht Delphia 11, de elektrische motorkruiser van Bénèteau van 35 voet en een waterMotor (kW) / Accu (kWh) kiloWatt Snelheid Uren Visboot 4 meter 6kW / 8 kWh 6kW / 8 kWh 6kW / 8 kWh RIB 6 meter 50 kW / 40 kWh 50 kW / 40 kWh Delphia 11 50 kW / 80 kWh 0,5 3 6 4 50 4 3,5 knopen 18 uur 7 knopen 3 uur 13 knopen 1,5 uur 6,5 knopen 10 uur Afstand 62 mijl (116 km) 21 mijl (39 km) 19,7 mijl (36,5 km) 50 mijl (93 km) 25 knopen 50 minuten 20 mijl (37 km) 4,3 knopen 10 uur 40 mijl (74 km) Marcel Schaap 18 HISWA MAGAZINE | 02 2023
De Torqeedo Travel Delphia 11 verplaatsing van 6,8 ton. Hier vinden we 80 kWh aan opgeslagen energie, uit twee Deep Blueaccu’s en een Single Torqeedo DBi 1400 motor van 50 kW. Tien uur op cruisesnelheid is een mooie prestatie voor een dergelijk zwaar waterverplaatsend motorjacht. Hoe staat het met het laden? De meeste elektrische boten liggen net als nietelektrische boten in de haven aan de walstroom met een gewone blauwe driepolige stekker. Uit het stopcontact komt 230V en de acculader zorgt ervoor dat de accu’s in een uur of acht weer helemaal vol zijn. Marcel Schaap: “Onze dealers stellen de laders af op het accu pakket zodat een nacht laden genoeg is voor een dag varen.” Een groter jacht als de Delphia 11 van Bénèteau kan worden geladen met een standaard 230V aansluiting in de jachthaven. Met een enkele 3,3 kWlader voor beide accu’s duurt dat dan wel 24 uur. Vaak worden er twee laders geïnstalleerd, dan is een nacht voldoende. Maar dan zijn er wel twee stopcontacten nodig. Met een snelle lader van 22 kW (3 fasen) zijn beide accu’s in een paar uur vol. Is er in Nederland ruimte voor een wisselaccusysteem? In de meeste grote steden zijn goedwerkende systemen met elektrische wisselsteps en wisselscooters beschikbaar. Het Taiwaneese Gogoro, dochter van telefoonproducent HTC, werkt met swapaccu’s: verwisselbare accu’s die de gebruiker uit een laadrek kan trekken en in de eigen escooter kan laten glijden. In een stad als Amsterdam zouden de vele boten die de grachten bevolken dan langs een wisselpunt varen voor een verse accu. Zou een dergelijk systeem kunnen werken in Nederland? De steps en scooters zijn onderdeel van de dagelijkse routine van mensen in zeer dichtbevolkte steden. Er is voldoende vraag naar terwijl de watersport het moet hebben van piekdagen en de weekeinden. Een winstgevend plan opzetten zou een uitdaging zijn. Romkje Groothedde van De Stille Boot ziet wel mogelijkheden om als watersportsector aan te sluiten bij een nieuw of bestaand swapaccusysteem voor scooters. Kleinschalig kan ook, met jachthavens die meerdere opgeladen inruilaccu’s beschikbaar hebben voor een veelgebruikt model zoals de Torqeedo Travel. Dit kan met name een oplossing bieden voor havens die onvoldoende stroom op de steigers hebben, maar hun klanten wel elektrisch willen laten varen. Is hybride varen met waterstof de toekomst? Er zijn verschillende hybride installaties mogelijk. De eenvoudigste manier is om naast de dieselmotor een elektromotor te installeren. Een toepassing die regelmatig voorkomt. Een andere vorm van hybride varen is met een diesel of benzinegenerator aan boord die op de verlaten ankerplek de accu voor het elektrisch varen weer vol maakt. Maar dan vaar je nog steeds niet uitstootvrij. Met een waterstofgenerator kan de accu wel uitstootvrij worden opgeladen. In de loods van De Stille Boot staat de H2 Coach Boat, een RIB met een flinke Torqeedo buitenboordmotor (50 kW) in combinatie met een waterstofbrandstofcel die 51 kWh kan leveren. Daarmee wordt de range van deze RIB verdubbeld. Helaas is waterstof alleen in Den Helder aan het water verkrijgbaar. Anders moet de RIB op de trailer naar een van de 14 tankstations met waterstof. Marcel Schaap: “Wij krijgen soms klanten die zeggen: ‘ik wil een waterstofboot’. Maar ik kan klanten er op dit moment nog niet mee opzadelen. Daarvoor is de techniek nog te experimenteel en de infrastructuur te weinig ontwikkeld.” Ook benoemt Schaap de grote energieverliezen in het traject ‘van windmolen naar motor’ waarbij bijna driekwart van de energie verloren gaat. Er bestaat op dit moment alleen grijze waterstof die wordt gemaakt van aardgas waarbij CO2 vrij komt. Groene H2 niet rendabel. Is elektrisch varen veilig? Sommige watersporters vragen zich af hoe het gesteld is met de veiligheid rond elektrisch varen. Varen met een elektrische motor gaat meestal een stuk rustiger dan met een verbrandingsmotor. Elektromotoren kunnen doorgaans iets minder plotselinge power leveren. De kans op ongelukken is daardoor kleiner. Verder worden tegenwoordig vooral veilige LiFePO4 accu’s gebruikt. Deze Lithiumijzerfosfaatbatterijen zijn niet brandbaar, contact met water is ongevaarlijk en ze kunnen hoge temperaturen weerstaan. is nog 02 2023 | HISWA MAGAZINE 19
jachtverhuur Verhuurmarkt luxer en veeleisender Eigenaarsgevoel voor huurder belangrijk Met zo’n 6.300 kilometer aan vaarwegen heeft Nederland vanaf het water genoeg te bieden. Veel mensen die ons land ontdekken vanaf die kant hebben geen eigen boot, sloep of jacht, maar huren deze voor een dag, een weekend, een week of nog langer. De verhuurmarkt is door de jaren heen flink veranderd. Tekst: Dominique van Dam Huurders willen steeds vaker ontzorgd en gefaciliteerd worden. Gemak en luxe zijn ontzettend belangrijk, net als kwaliteit. Verhuurders veranderen daarom van aanpak: meer aandacht, andere concepten, luxere boten en gerichte service. In de afgelopen jaren is er dus door een veranderde vraag, een verjongende doelgroep en meer binnenlandse vakantievierders veel veranderd in de verhuur van boten. Om te beginnen is de verhuurmarkt booming: zo’n 22 procent van de gebruikers van een kajuitzeiljacht of kajuitmotorboot geeft aan deze gehuurd te hebben. De helft van de mensen die op een kajuitzeiljacht of kajuitmotorboot zit, geeft aan mee te varen. De huurder is gemiddeld jonger, maar liefst 65 procent is onder de 50 jaar. (Bron: Watersportonderzoek 2021.) Het profiel van de huurder van deze boten geeft kansen en dwingt tot keuzes. Kortere huurperiodes, andere soorten Luxe aan boord is ontzettend belangrijk geworden. (grotere en luxere) boten. Peter Nijhuis bijvoorbeeld, eigenaar van Delos Yachtcharter met als thuishaven Jachthaven Marnemoende in het Utrechtse IJsselstein, ziet verandering in de duur van de verhuur. ‘Mensen gaan vaker en korter weg. Ze huren een boot voor een weekend in plaats van de traditionele week en varen meerdere malen per jaar.’ In de vaste groep huurders ziet hij verschuivingen in het wensenpakket: ‘Ze willen een chic jacht, met een eigen slaapkamer, eigen sanitair en veel privacy, ook als ze met twee stellen op pad gaan. Tijdens het varen is het prettig als er 220 volt aanwezig is, zodat ze koffie kunnen zetten onderweg. Luxe aan boord is ontzettend belangrijk geworden.’ Om die reden zijn de nieuwe boten die hij aanschaft van het hogere segment. Goed voor de dag komen Dat gevoel van luxe en kwaliteit begint al voor het wegvaren. ‘Sommige huurders hebben de wens om met een gevulde koelkast te vertrekken en dat bieden we dan aan als mogelijkheid’, geeft Nijhuis als voorbeeld. Wat varen betreft krijgt iedereen minimaal 45 minuten vaarinstructie. Dat kan een klein rondje zijn met een instructeur, zodat je het gevoel van de boot krijgt als je enige ervaring hebt. Anderen krijgen zo’n een tot twee uur les, zodat ze veilig kunnen varen én goed voor de dag komen onderweg. Het werkt twee kanten op: zij willen hun borg terug en hun trots behouden, ik wil een hele boot terug.’ De Pointer 25 en tiny houses zijn te huur bij Jachtwerf Heeg. Waar Nijhuis kiest voor luxere jachten met meer comfort, kiezen andere bedrijven voor een heel andere focus. Geert Wijma, eigenaar van Jachtwerf Heeg in Friesland, heeft zijn verhuur afgeschaald tot het minimale. Waar het bedrijf tot een jaar geleden naast het bouwen van nieuwe zeilboten ook actief was met de verhuur ervan, is de laatste tak nu bijna verdwenen. Alleen de kajuitzeilboten Pointer 25 die zij verhuren met een ligplaats in de eigen haven zijn er nog beschikbaar. ‘Verhuur is zo arbeidsintensief, je bent er gewoon altijd mee bezig’, geeft Wijma aan. ‘We hebben gekozen voor een full service jachtwerf, zonder de Randmerenverhuur. Als watersportbedrijf moeten we efficiënt zijn en daar hoort dagverhuur voor ons niet meer bij.’ 20 HISWA MAGAZINE | 02 2023
Een Linssenjacht geeft de comfort en luxe waar huurders naar op zoek zijn tijdens hun vaarvakantie. Onze boten hebben geen sticker op de romp. Huurders willen een eigenaarsgevoel. Een hele stap, dat wel. De Randmeren die de werf bouwt, waren tientallen jaren te huur en daar kwam zeker verkoop uit. Wijma: ‘Daarmee hebben we sommige mensen echt moeten teleur stellen. Maar je kunt niet half een restaurant hebben; ik kan dit gewoon niet erbij doen. Ik wil als ondernemer de luxe kunnen bieden van een bed van 2.10 meter lang en een wc aan boord, zoals bij de Pointer 25. Dat is wat mensen willen en zelfs verwachten tegenwoordig.’ Wat bij Jachtwerf Heeg wel nieuw in de verhuur is, zijn de twee tiny houses die op de haven staan. ‘Eerst kwamen de zeilers daarop af, maar we zien daarnaast inmiddels een heel nieuwe doelgroep: de mensen die aan het water willen verblijven.’ Hier geldt weer dat Wijma kwaliteit en exclusiviteit wil bieden: ‘Dus het zijn er twee en het zullen er echt nooit dertig worden. Het moet bijzonder blijven.’ Eigenaarsgevoel De huurders van vandaag willen op een luxe boot gezien worden. ‘Maar dan wel zonder reclame’, zegt Nijhuis. ‘Onze boten hebben geen sticker met Delos op de romp. Huurders willen een eigenaarsgevoel, de buitenwereld mag niet weten dat het eigenlijk niet hun boot is.’ Dat gaat soms veel verder dan dat gasten varen als doel hebben. ‘Sommige buitenlandse gasten willen helemaal niet varen, die willen gewoon dat de boot netjes in een jachthaven ligt. Zij willen gezien worden op de boot, die ze eigenlijk meer als hotelkamer gebruiken.’ Veel watersporters – zowel binnen als buitenlandse gasten – komen varen in Nederland om te kunnen genieten van de natuur. De meer dan 1.200 jachthavens langs alle vaarwegen geven genoeg mogelijkheden en dan zijn er nog alle steigers, natuuraanlegplaatsen en meer in het land. ‘We geven de mensen vaak een leidraad voor een passende route mee langs mooie natuur en leuke steden. Het doerakje met het tentje is echt vervangen voor de kapitein met luxe gpsplotter.’ Vakantievaren.nl Jachtverhuurders en zeilscholen die lid zijn van HISWARECRON werken steeds meer samen. De website www.vakantievaren.nl is daar het beste voorbeeld van. Watersporters die op zoek zijn naar een korte of lange vaarvakantie vinden op deze site een groot aanbod van motorboten, zeiljachten, sloepen en vakantiehuizen met jacht. Mensen die op zoek zijn naar een goede zeil of vaarschool hebben snel een overzicht. De concentratie van het aanbod maakt het zoeken en boeken een stuk sneller en eenvoudiger. Voor jachtverhuurders zijn er veel voordelen: een speciale boekingsmodule voor het online boeken op eigen website, online betaalgemak, (financiële) rapportages van de gemaakte boekingen en toegang tot een database van adressen. Meer informatie bij Jan Ybema: j.ybema@hiswarecron.nl of 06 538 364 55. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 21
techtalk Veiligheid voorop Certificaat gastechniek bestaat 25 jaar Het HISWA-certificaat gastechniek viert dit jaar het 25-jarig jubileum. Het doel van dit certificaat is de veiligheid voor de consument op het water te vergroten. Hoe staan we er nu voor en wat heeft het certificaat opgeleverd? Tekst: Michaël Steenhoff Al voordat de ISO-norm 10239 in 2001 van kracht werd, ontwikkelde destijds HISWA Vereniging (nu HISWA-RECRON) een training om keuringen aan gasinstallaties uit te voeren. Enkele ongelukken waarbij mensen gewond raakten of zelfs overleden – door bijvoorbeeld koolmonoxidevergiftiging, brand of explosie – waren de aanleiding voor de ontwikkeling van een training in combinatie met een checklist en het Certificaat Gastechniek. Als onderdeel van de CE-normering voor pleziervaartuigen ontstond in 2001 de internationale ISO-norm 10239. Deze norm geeft aan hoe een gasinstallatie aan boord technisch moet worden samengesteld. Op basis van deze norm paste HISWA de toenmalige checklist aan. Deze checklist vormt nog steeds de basis voor de training en het certificaat. Zo kunnen bedrijven een gasinstallatie volgens de norm aanleggen, keuren en onderhouden. Training Veilig gebruik van gasinstallaties De training is nog steeds een groot succes: jaarlijks leggen veel medewerkers de basistraining en/of de herhalingstraining met goed gevolg af. Tegenwoordig beschikken ruim 40 leden die zijn aangesloten bij HISWA-RECRON over het Certificaat Gastechniek. Zij mogen de titel HISWA Erkend Keurbedrijf Gasinstallaties voeren. Tip: bied bij winterstalling een gaskeuring aan. Jachtexpert Hendrik-Jan Musch verzorgt de trainingen. Hij legt uit hoe de training is opgebouwd: ‘De basistraining bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft algemene gas- en installatiekennis. Het tweede deel gaat over de eisen die aan de installatie gesteld worden en hoe je daar in de praktijk mee omgaat. Daarnaast is er een herhaaltraining die deelnemers na drie jaar moeten volgen om het certificaat te behouden.’ De training is recent geüpdatet. Musch: ‘Een gasinstallatie op boten is heel anders dan bij huis-, tuin- en keukentoepassingen. In de training leg ik daarom de nadruk op de installatie zelf in plaats van op de appendages zoals kooktoestellen en kachels. Mensen die de keuring uitvoeren, doen meestal geen reparaties aan toestellen.’ Voorlichting op www.hiswa.nl/gasveilig Veilig gebruik van gas blijkt nog steeds een punt van aandacht. Helaas vinden er elk jaar incidenten plaats waarbij gas een rol speelt. Het blijft hard nodig consumenten voor te lichten over veilig gebruik van de gasinstallatie aan boord. Veel informatie is beschikbaar op www.hiswa.nl/gasveilig. Daarnaast kun je als ondernemer bootbezitters attenderen op het project ‘Varen doe je samen’ van Waterrecreatie Nederland waarin allerlei aspecten van veilig varen centraal staan. Hier zijn ook gratis voorlichtingsbrochures verkrijgbaar. Tip: bied bij winterstalling een gaskeuring aan. Jachtexpert Hendrik-Jan Musch Risico’s van gas aan boord Aan boord worden zowel propaan als butaan gas gebruikt. Deze gassen hebben andere eigenschappen dan het aardgas wat thuis gebruikt wordt. Zowel propaan als butaan zijn zwaarder dan lucht, in tegenstelling tot aardgas. Dat betekent dat deze gassen zich bij lekkage onderin de boot verzamelen. Een vonk is dan voldoende om een explosie te veroorzaken. Een ander belangrijk risico is onvolledige verbranding waardoor koolmonoxide ontstaat. Koolmonoxide is kleurloos en reukloos en 22 HISWA MAGAZINE | 02 2023
Schema van een gasinstallatie aan boord. van 2300501 t/m 2302000 A 1 Thermisch B beveiligde kachel 2 4 Thermisch Verdeelbak Schotdoorvoer Gasfles met drukregelaar zeevast opgesteld Gasdichte bun met afvoer naar buiten Flessenhouder/vlonder C 3 A, B, C, Afsluiter bij ieder gasstel 1 en 3 Vaste aansluiting 2 en 4 Goedgekeurde slang Geïnspecteerd 2023 2300501 Koperen gasleiding 8 á 10 mm Deze leiding dient gebeugeld te worden Thermisch beveiligde koelkast beveiligde kooktoestel 2300501 2300501 2300501 Erkend Keurbedrijf Gasinstallaties 2023 boot eenmaal is opgeleverd, is er verder geen verplichte controle meer op de veiligheid van een gasinstallatie. Musch: ‘Er is in Nederland geen verplichte eigendomsregistratie voor jachten. Dat maakt het lastiger om een eigenaar aan te spreken op het feit dat zijn gasinstallatie aan een keuring toe is. De verzekeraars laten hier ook mogelijkheden liggen, vooral vanuit concurrentieoverwegingen.’ wordt gemakkelijk door het bloed opgenomen. Dit kan uiteindelijk door vergiftiging leiden tot de dood. Onderhoud aan randapparatuur en een driejaarlijkse check op de installatie door een HISWA Erkend Keurbedrijf Gasinstallaties is geen overbodige luxe. Er wordt dan onder andere gekeken naar de gasdichtheid van de installatie, de functie en werking van de drukregelaar, de afvoer van verbrandingsgassen en de beveiliging van toestellen, gasslangen en schotdoorvoeren. De gehele gasinstallatie wordt onderzocht, getest en afgeperst. CE en ISO De Wet Pleziervaartuigen schrijft voor dat een jacht veilig moet zijn. De bouwer kan daarbij ISO-normen hanteren die in detail aangeven hoe de bouwer een constructie of installatie moet uitvoeren. Dat is echter geen verplichting; een jachtbouwer mag het geëiste veiligheidsniveau ook op een andere manier aantonen. Dat betekent dat in de praktijk installaties voorkomen die niet voldoen aan de ISO-norm 10239. Bijkomend punt is dat de Wet Pleziervaartuigen verplicht is bij de bouw van een jacht. Nadat de De praktijk Musch: ‘Soms staat een inspecteur voor een dilemma. Neem het gegeven dat voorgeschreven staat dat de gasleiding over de hele lengte te inspecteren moet zijn, maar wat doe je als deze netjes achter de betimmering is weggewerkt? Ga je dan aan de eigenaar vragen zijn boot te slopen of bedenk je een manier om toch te kunnen beoordelen of de installatie veilig is? Of als de regelgeving stelt dat een leiding deugdelijk moet zijn. Hoe stel je dat vast? Dat zijn de zaken die ik vooral in de training aan de orde stel. De eigen inschatting van de keurmeester daarbij is erg belangrijk. Het is niet alleen maar vinkjes zetten op een checklist.’ Data trainingen In het najaar van 2023 zijn er weer nieuwe gastrainingen. Houd www.hiswarecron.nl/agenda in de gaten voor de data. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 23
het portret rubriek Erik Langerak In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met jachthavens en waterrecreatie als thema’s is dat Erik Langerak, directeur van Inter Boat Marinas. Tekst: Liane Jansen Als directeur van Inter Boat Marinas heb je vast een heldere visie over de ontwikkelingen in jachthavenbouw van vroeger tot nu. Vertel eens. “In de afgelopen twee decennia is er in de watersport veel meer vraag ontstaan naar duurzame en onderhoudsarme producten. De - in het meest extreme geval - zelf gebouwde steigers met houten dekbekleding en blauwe vaten als drijvers hebben veel onderhoud nodig. De ontwikkeling van duurzame drijvende steigersystemen heeft er onder andere voor gezorgd dat er veel minder onderhoudsdruk is en dat er een veilige afmeer voorziening is. Steeds extremere weersomstandig heden zorgen voor uitdagingen voor havens. Daarnaast is de vraag naar bredere en hogere steigers toegenomen. Boten worder steeds groter en breder. Steeds meer jachthavens stappen over op vingerpieren in plaats van achterpalen om de boten toegankelijker te maken. Verder zie ik dat steeds meer jachthavens hun klanten meer bieden dan alleen een ligplaats. Niet alleen elektriciteit, wifi en sanitair, maar ook allerlei recreatiemogelijkheden in en rond de De productiehal waar de steigersystemen worden gemaakt. 24 HISWA MAGAZINE | 02 2023
Het nieuwe pand van Inter Boat Marinas. Veel jachthavens stappen over op vingerpieren. haven Denk bijvoorbeeld aan suppen of kanoën. Andere havens creëren ruimte voor houseboats. Voor al deze ontwikkelingen maken wij een goede analyse van wat een haven nodig heeft. Welk steigersysteem voldoet het beste en hoe kunnen we het toekomstbestendig maken?” Hoe ziet 2023 eruit voor jullie; bezig met innovaties? “Sinds kort hebben we een mooi nieuw onderkomen. Er liggen 100 zonnepanelen op het dak die voorzien in onze energiebehoefte. Op die manier dragen we met ons gasloze gebouw bij aan de energietransitie. In de ruime productiehal werken we in twee productiestromen aan het bekleden van dekken en bereiden we bijzondere toepassingen voor. Onze werkmethoden optimaliseren we continu. Eenvoudig; door het maken van mallen, maar ook ingenieus; door nieuwe machines en slimme aanpassingen in de productonderdelen. Het grote magazijn maakt het mogelijk om onze voorraad schoon en tegen weersinvloeden beschermd op te slaan. Andere innovatie is gericht op het verbeteren van onze voorraadstromen, om nog sneller in te spelen op de wensen van onze klanten.” Welke ontwikkelingen of trends signaleer jij bij jachthavens? “Allereerst duurzaamheid. Dat vraagt om aanpassingen in havens. De havens moeten bijvoorbeeld zo ingericht zijn dat ze hun klanten met elektrische boten kunnen voorzien in hun energiebehoefte. Maar denk ook aan de mogelijkheid om vuilwater op een verantwoorde wijze te lozen. Daarnaast zorgen de steeds extremere weersomstandigheden voor uitdagingen voor havens. Hoge waterstanden of juist het droogvallen van havens. Dit dwingt ondernemers goed te kijken naar de inrichting van de haven. Zijn de verankeringen voorbereid op extreme waterstanden als het gaat om stabiliteit en hebben ze nog de juiste lengte?” In hoeverre is duurzaamheid verankerd in jullie eigen bedrijfsvoering? “Onze drijvende systemen zijn duurzaam: ze gaan wel 50 jaar mee. We gebruiken geregenereerde en regenereerbare materialen hiervoor. Verder bespreken we het beperken van verpakkingsmaterialen met onze leveranciers en werken we graag met lokale toeleveranciers.” Wat was voor jullie de reden om TOP Supplier in de HISWA-RECRON Business Club te worden? “HISWA-RECRON is een degelijke organisatie waarmee wij graag geassocieerd worden en ik verwacht omgekeerd ook. Ze genereren belangrijke informatie over de sector. Hun bijeenkomsten zorgen voor connectie in de branche en bundeling van krachten. Van die synergie moet je gebruik maken naar mijn idee. Als wij kunnen bijstaan in een jachthavenvraagstuk dan zullen we daar ons best voor doen!” Biografie Erik Langerak (1973) studeerde Bouwkunde aan de HTS. Na zijn afstuderen ging hij aan de slag als projectleider bij een architectenbureau. In 2003 startte hij een eigen bouwadviesbureau. Vanaf 2008 werkt Erik bij Inter Boat Marinas. Eerst als projectleider, daarna werd hij mede-eigenaar. Eind 2022 nam hij Inter Boat Marinas volledig over. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 25
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
vraag & antwoord column Vraag van een lid Ik hanteer de HISWA Algemene Voorwaarden en contracten in meerdere talen. Maar nu heb ik een geschil met een buitenlandse klant. Wat betekent dat; moet ik nu in het buitenland procederen? Column Paul de Groot Antwoord van HISWA-RECRON Nee: in het geval van een rechtskeuzebeding in een overeenkomst of in de algemene voorwaarden die op de juiste wijze zijn aangeboden, is procederen in het buitenland niet aan de orde. Toelichting: als ondernemer moet je de HISWA Algemene Voorwaarden voor of tijdens het sluiten van de overeenkomst aan de consument aanbieden. Alleen dan zijn de algemene voorwaarden van toepassing op de overeenkomst die je met de consument hebt gesloten. De HISWA Algemene Voorwaarden (business to consumer) bevatten een zogenaamde rechtskeuzeclausule. Aan de hand hiervan is Nederlands recht van toepassing. Een consument kan bij een geschil met jou als watersportondernemer zich wenden tot de Geschillencommissie Waterrecreatie. Een consument kan het geschil ook voorleggen aan de burgerlijke rechter. De andere HISWA Algemene Voorwaarden (business to business) bevatten geen rechtskeuzebeding met een verwijzing naar het Nederlands recht. In de bijbehorende dealerovereenkomst staat echter wel een rechtskeuzebeding met een verwijzing naar het Nederlands recht. Het gaat er dus om of contractspartijen een rechtskeuzebeding hebben opgenomen ja of nee. Als partijen geen rechtskeuze hebben uitgebracht, moet volgens het Rome I-verdrag worden onderzocht welk recht op de tussen partijen gesloten overeenkomst van toepassing is. Dat partijen in een andere taal hebben gecontracteerd wil dus niet zeggen dat het recht van toepassing is van de taal van de overeenkomst. Twijfel je? Dan is het handig om vóór het sluiten van een overeenkomst een jurist te raadplegen. Havenmeester: gastheer of politieagent? Met veel plezier heb ik altijd in de jachthaven van mijn familie gewerkt. De jachthaven had vaste ligplaatsen voor boten, staplaatsen voor caravans, botenverhuur en horeca. Je zou denken dat je dan aan een gastheer genoeg had. Echter ‘de politieagent’ was er ook. Niet alle bezoekers kenden de (ongeschreven) regels van het bedrijf. Foutparkeren was de grootste ergernis van mijn vader. Regelmatig stuurde hij dan ook potentiële gasten weg naar een plek waar ze moesten parkeren. Waarom je fout geparkeerd stond, was niet altijd duidelijk. Maar de man in de blauwe overall was duidelijk, je moest naar hem luisteren. Op het terras van het restaurant liep ik vervolgens als gastheer en wilde iedereen laten genieten. Voor de botenverhuur verwees ik altijd naar de man in de blauwe overall. En dat bleek niet altijd even goed te vallen. Sommige gasten hadden net daarvoor een poging gedaan om dichtbij te parkeren… Uiteraard werden er ook andere regels overtreden. Het grootste probleem was dat wij geen gebruik maakten van het HISWA Haven- en Werfreglement. Als we dat wel hadden gedaan, dan waren veel ‘overtredingen’ te voorkomen. Immers alle ligplaatshouders, staanplaatshouders en huurders konden dan het reglement lezen. We mochten echter het reglement en de HISWA Algemene Voorwaarden niet toepassen want we waren geen lid. Met de kennis die ik nu heb, zou ik terug in de tijd willen. Dat zou een hoop ergernis schelen. Een duidelijk reglement dat voor alle gasten en jachthavens duidelijkheid biedt. En dat door experts wordt aangepast wanneer dat nodig is. Dan kunnen ook alle personen in een blauwe overall gastheer zijn. N.B. Het HISWA Haven- en Werfreglement is geactualiseerd. De nieuwe versie staat in de Kennisbank: www.hiswarecron.nl/kennisbank. 02 2023 | HISWA MAGAZINE 27
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Nieuwe managing director bij DMS Holland DMS Holland benoemt Sietse van der Zee tot nieuwe managing director. Van der Zee is nautisch geschoold, was kapitein op de grote vaart en brengt 20 jaar kennis en ervaring in als projectmanager in de scheepsbouw, waaronder bij Mulder Shipyard, Verolme, Moonen Shipyards, Damen Shipyard en Feadship. DMS Holland ontwikkelt en produceert stabilisatiesystemen voor jachten. www.dmsholland.nl ‘Nul afval naar stortSnoeck importeert Stream Propulsion Snoeck Technical Solutions uit Werkendam is importeur geworden van het Zweedse Stream Propulsion, producent van elektrische buitenboordmotoren. Stream Propulsion bestaat sinds 2002. Sindsdien vonden de motoren hun weg naar Azië, CentraalEuropa en de Scandinavische landen. Stream Propulsionoprichters Tom Kühne en Benny Lindbrandt willen de sector uitdagen om een volgende stap te zetten in elektrische aandrijving van bootmotoren. Snoeck Technical Solutions is sinds 2006 leverancier van elektrische motoren. www.elektrisch-varen.com plaats’-status voor Navico Een van de Navico Groupfabrieken heeft als eerste de nulafvalstatus behaald. De fabriek in het Amerikaanse Lowell produceert maritieme onderdelen zoals motoren, verlichting en pompen. Het zerowaste proces vereist dat de locatie een diversificatiepercentage van 90 procent of hoger aantoont. Dat betekent dat 90 procent van het afvalmateriaal wordt gerecycled, hergebruikt of anderszins wordt geëlimineerd. De gerecyclede materialen zijn vooral karton, staal, aluminium, papier, plastic, hout, draad en elektronica. www.navico.com Van der Sanden Watersport importeur Northstar Het Veldhovense watersportbedrijf Van der Sanden Watersport heeft het importeurschap verworven voor Northstar RIB’s. Van der Sanden Watersport levert de snelle boten via het dochterbedrijf Santho Boat Trading. Northstar opende recent twee nieuwe fabrieks hallen in het Turkse Izmir en heeft een productie van 1.800 boten per jaar. Er zijn twee lijnen: professionele RIB’s voor kustwacht, brandweer en militaire doeleinden. Van der Sanden Watersport levert recreatieboten met afmetingen van 3.1 m tot 7 m in zowel in de Axis als Orionlijn. Het bedrijf is op zoek naar dealers. www.sandenwatersport.nl Nieuwe samenwerking Prins van Oranje Jachtbemiddeling Naast het dealerschap van bekende merken als Venegy Yachts, Rapsody en Roughneck heeft Prins van Oranje Jachtbemiddeling uit Heeg nu ook een samenwerking met de Italiaanse jachtbouwer Lilybaeum Yacht. Het eerste model, de Levanzo 25 is voor het eerst te zien op de Rotterdam Boat Show. De Levanzo 25 is een luxe dagboot met een diepe vromp. Een rompvorm die ook op ruige wateren zorgt voor optimale stabiliteit en wendbaarheid. www.prinsvanoranje.nl 28 HISWA MAGAZINE | 02 2023
Zeilabonnementen bij Aquavitesse en RS Sailing Aquavitesse en RS Sailing Nederland slaan de handen ineen: ze bieden zeilabonnementen aan met de RS21. De vloot, gelegen in de jachthaven van Bruinisse, bestaat uit vier boten die met een abonnement kunnen worden gehuurd. Er zijn twee mogelijkheden: een persoonlijk abonnement en een bedrijfszeilabonnement. Beide abonnementen geven recht op acht zeildagen die naar eigen invulling ingepland kunnen worden op basis van beschikbaarheid. RS Sailing Nederland levert de boten en Aquavitesse zorgt voor het onderhoud en het gemak. Zeilers hoeven alleen het zeil te hijsen en kunnen vervolgens genieten van een heerlijke zeildag. Bij aanvang van het abonnement krijgen alle schippers een training. www.rs-sailing.nl en www.aquavitesse.nl Het Wakend Oog verkoper van Abim-jachten Abim Yachting uit Ossenzijl benoemde jachtmakelaardij Het Wakend Oog uit Woudsend tot exclusieve verkoper voor Europa. Abim levert al 20 jaar stalen motorjachten van tussen de 11,4 en 15,4 meter. Jachtmakelaars AlbertJan Kok en Bart Sonneveld hebben veel ervaring met de verkoop van nieuwe en gebruikte motorjachten. www.abim.eu en www.hwo.nl Nieuwe dealer Quicksilver Het Amsterdamse Holland Sport Boat Centre heeft het dealerschap van Quicksilver verworven. Quicksilver is onderdeel van de Amerikaanse Brunswick Corporation, wereldleider in recreatieboten, scheepsmotoren en scheepsonderdelen. Holland Sport vertegenwoordigde al een aantal merken van de Brunswick Corporation zoals Sea Ray en Bayliner. www.hollandsport.nl Online platform Vaarhuis Groep Onder de naam Huisboot Makelaar lanceerde de Vaarhuis Groep een online portaal voor huisboten. Huisboot.nl richt zich op potentiële en bestaande huisbooteigenaren, bouwers, havens, (ver)huurders en ligplaatsen. Op de site staan acht verschillende merken, er worden occasions en ligplaatsen aangeboden en huurders en verhuurders worden bij elkaar gebracht. www.huisboot.nl 02 2023 | HISWA MAGAZINE 29
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Verhuizing Natural Yachts en Electric Ship Facilities Natural Yachts en Electric Ship Facilities zijn verhuisd vanwege de uitbreiding van de verhuurvloot en het belang dat beide familiebedrijven hechten aan een duurzaam ingerichte locatie in de natuur. De bedrijven willen klanten in een natuurlijke omgeving verwelkomen passend bij de uitstraling van de volledig elektrische jachten met innovatieve technologie. De nieuwe locatie is aan het Vollenhoverkanaal in De Voorst bij Vollenhove, dichtbij het Nationaal Park WeerribbenWieden. www.naturalyachts.com en www.electricshipfacilities.com Thuishavens verder als Port Adhoc Nederland Jachthavengroep Thuishavens gaat voortaan verder onder de naam Port Adhoc Nederland. Daarbij hoort een nieuw logo. De naamswijziging is een logisch gevolg van een integratieproces dat in 2019 startte. Toen nam de Franse jachthavenexploitant Port Adhoc Group het roer over van Thuishavens (Jachthaven Naarden, Jachthaven Bruinisse en Marina Muiderzand), die voorheen werden beheerd door de familie Den Daas. In 2021 werd Jachthaven Lelystad Haven aan de groep toegevoegd en begin dit jaar Deko Marina Lelystad. Het netwerk telt nu in totaal 12 jachthavens, waarvan 7 in Frankrijk. Met meer dan 4.500 ligplaatsen in Nederland is Port Adhoc Nederland de grootste commerciële jachthavengroep van het land. www.port-adhoc.com Groter aanbod op HISWA te water Van 30 augustus tot en met 3 september 2023 vindt de HISWA te water in de Bataviahaven van Lelystad plaats. De verwachting is nu dat er meer dan 375 jachten afgemeerd liggen. De beursorganisatie doet er alles aan om het niveau van de beurs verder omhoog te brengen. Niet alleen is het aanbod aan boten groter en zijn er meer spectaculaire primeurs, ook aan de aankleding wordt gewerkt. Voor de catering is een contract afgesloten met Maison van den Boer. De opdeling van de beurs in verschillende segmenten gaat dit jaar verder dan in voorgaande edities. Zo wordt er een speciaal gedeelte voor snelle Scandinavische motorboten ingericht. Daarnaast groeit het zeilbotensegment: er zijn maar liefst zeven nieuwe merken te zien. De succesvolle Watersport Carrière Dag vindt ook weer plaats, waarbij alles draait om werken en leren in de watersport en jachtbouw. www.hiswatewater.nl Proton Yachting overgenomen Scheepsbouwer Jelle Talsma uit Franeker neemt het failliete Proton Yachting over. De overname bestaat uit de merknaam, de ontwerpen en het klantenbestand. Het personeel en de bouwlocaties gaan niet mee. De productie van de luxe aluminium tendersloepen verhuist van Harlingen naar Talsma’s werf in Franeker. www.protonyachting.nl 30 HISWA MAGAZINE | 02 2023
NIEUWSINNOVATIE Mercury Marine wint Innovation Award Op de Miami International Boat Show in het zonnige Florida heeft de Avator 7.5e, de nieuwe elektrische buitenboordmotor van Mercury een Innovation Award gewonnen. De prijs is een initiatief van de National Marine Manufacturers Association (NMMA). De jury wordt gevormd door leden van de Boating Writers International (BWI), een organisatie voor schrijvers over de maritieme sector. John Buelow, voorzitter van Mercury Marine: “Het is wel duidelijk dat de innovatieve kenmerken van deze elektrische buitenboordmotor aanslaan bij steeds meer consumenten die de waarde inzien van elektrische aandrijving.” www.mercurymarine.com Icom-blackbox De nieuwe Icom M510BB marifoon lijkt qua specificaties sterk op de bestaande M510. De toevoeging BB staat voor Black Box. Deze marifoon heeft dan ook geen eigen kleurendisplay of bedieningstoetsen. Ook is er geen smartphoneintegratie. In plaats daarvan is er wel een NME 2000interface ingebouwd, terwijl de M510 afhankelijk is van een aparte CTM500 interfacebox voor NMEA 2000connectiviteit. De M510BB heeft een geïntegreerde AISontvanger, een digitale opnamebuffer van twee minuten, een hailer en hoornfunctie, GPSontvangst, DSCtriggering op afstand en ondersteuning voor maximaal drie Icomcommandmic’s. www.icomeurope.com Engelse redders op waterstof De Britse reddingmaatschappij RNLI (Royal National Lifeboat Institution) onderzoekt het gebruik van waterstof voor haar search and rescueschepen. In een project met Mahle Powertrain, een Brits bedrijf voor nieuwe technologie in de autoindustrie, de Universiteit van Nottingham en Clean Air Power wordt onderzocht in hoeverre bestaande scheepsmotoren geschikt kunnen worden gemaakt voor waterstof als brandstof. Een overweging in de zoektocht naar alternatieve groene aandrijvingsoplossingen is dat de huidige batterijtechnologie een relatief lage energiedichtheid heeft, tegen een hoog gewicht. Ook moet er snel kunnen worden bijgevuld om weer standby te zijn voor de volgende missie. Mahle Powertrain’s jet ignitiontechnologie bestaat uit een kleine voorkamer die in de cilinderkop kan worden aangebracht wat zorgt voor een schone, efficiënte verbranding. www.mahle-powertrain.com Nieuwe cameralijn De nieuwe Gost MiniDome LED 1080P SScamera heeft een diameter van slechts 80 mm en een hoogte van 28mm boven het montagevlak. De waterdichte, roestvrijstalen behuizing van de camera is robuust, schok en trillingbestendig en werkt in een breed temperatuurbereik. Door de groothoekfunctie met een 1,8mm lens levert de camera een beeldhoek van 160 graden. Daardoor kan de camera verticaal in schotten worden geïnstalleerd, in plaats van boven het hoofd. De camera heeft ingebouwde infrarood LEDverlichting die zorgt voor een nachtzicht van 10 meter. www.gost.com 02 2023 | HISWA MAGAZINE 31
nieuws NIEUWSINNOVATIE Verbeterde Iridium Go De nieuwe Iridium Go met de toevoeging ‘exec’ maakt net als zijn voorganger uit 2014 verbinding met het Iridiumsatellietnetwerk. Er is echter veel verbeterd. Zo is de snelheid van de dataverbinding van 2,4 kbps naar 22 kbps gegaan. De Iridium Go exec werkt nu ook als standaloneapparaat om gesprekken te voeren met behulp van de ingebouwde luidspreker of een SOSoproep starten. Tot vijf gebruikers kunnen hun eigen apparaat draadloos verbinden via WiFi of door de ethernetpoort om met het internet te verbinden. Met de Connection Managerapplicatie kan een limiet worden gezet aan de hoeveelheid data die wordt verstuurd. Een nuttige aanwinst want satellietcommunicatie kan flink in de cijfers lopen bij ongebreideld gebruik. De zwaardere batterij zorgt voor langer gebruik en werkt ook als powerbank om een smartphone of tablet direct op te laden. www.iridium.com Nieuwe accu’s van Lanceringen Raymarine Raymarine lanceerde onlangs de Axiom 2 Pro en Axiom 2 XL, twee nieuwe multifunctionele kaartplotters. Ook is er een nieuwe reeks sonarproducten en een geavanceerd maritiem camerasysteem, de CAM300 op de markt. De Axiom 2 Pro kreeg een update met snellere processors (nu 6 core), superieure displays en een verbeterde ergonomie. De Axiom 2 Prokaartplotters hebben een geïntegreerde breedband Chirpsonarmodule voor vissen en navigatie. De XL versie van de Axiom 2 is ontworpen voor exclusieve sportvisboten en luxe cruisers en heeft een scherm van 16, 19, 22 of zelfs 24inch. De plotter is voorzien van RealVision Max sonartechnologie met de toevoeging van de nieuwe RVM1600 3D sonarmodule. De CAM300camera is net iets groter dan een golfbal en heeft een volledige highdefinition resolutie en een gezichtsveld van 160 graden, waardoor hij ideaal is voor gebruik met Raymarine’s Clear Cruise Augmented Reality systeem. www.raymarine.com ePropulsion De modellen E60 en E163 zijn een nieuwe aanvulling op de Eserie van ePropulsion. Deze LithiumIJzerfosfaataccu’s hebben een driemaal hogere energiedichtheid en 70 procent minder gewicht dan loodzuuraccu’s. De E60 is ontworpen voor gebruik met de ePropulsion Navy 3.0 Evo (6 pk) en de E163 is ontworpen voor de Navy 6.0 Evo (9,9 pk). De compacte en lichte E60 kan gemakkelijk door één persoon worden vervoerd en geïnstalleerd. De meer robuuste E163 is ontworpen met het oog op hoge betrouwbaarheid. Door de volledig metalen behuizing is de accu schok en valbestendig. Connectoren kunnen met slechts één hand worden bevestigd. Een belangrijke innovatie van de ePropulsionproductlijn is dat alle outboards zijn gebouwd op een 48volt architectuur, waardoor een grotere mate van flexibiliteit mogelijk is. www.epropulsion.com Nieuwe elektrische motoren Vetus presenteerde een nieuwe serie van drie luchtgekoelde voortstuwingssystemen. De EAIR04024, EAIR040 en EAIR060 bieden vermogens van respectievelijk 4kW bij 24 volt, 4kW bij 48 volt en 6kW bij 48 volt. Hierdoor zijn ze ideaal voor nieuwbouw of vernieuwings projecten voor diverse scheepstypes tot ongeveer acht meter. De motoren zijn allemaal 1:1 direct drive, wat betekent dat de propeller altijd op dezelfde snelheid draait als de motor. Naast het uitsparen van de extra kosten, het lawaai en de complexiteit van een mechanische versnellingsbak, bieden direct drive elektrische aandrijfsystemen een vrijwel onmiddellijke omschakeling tussen vooruit en achteruit. www.vetus.com Grotere schermen Furuno Furuno breidt het assortiment van de TZtouch3 multifunctionele displays uit met twee extra grote schermen. Het gaat om een display van 22 inch en een display van 24 inch. Beide schermen hebben een full HDresolutie van 1920 x 1080 pixels. De schermen zijn op te splitsen in zes aparte vensters door te swipen over het touch screen. De TZtouchXL wordt geleverd met tien vooraf ingestelde schermconfiguraties. www.furuno.com 32 HISWA MAGAZINE | 02 2023
HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEES JE NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Krekelberg Nautic tevreden nieuwe deelnemer HISWA-RECRON Energie Jachtwerf en jachtmakelaar Krekelberg Nautic werd afgelopen jaar geconfronteerd met stijgende kosten voor gas en elektriciteit. “Door aansluiting bij HISWARECRON Energie van TOP Supplier EnergyProof besparen we flink op onze energiekosten”, zegt medeeigenaar Feiko Bos. De jachtmakelaardij en stallingswerf van Krekelberg in de buurt Roermond had een aflopend contract bij Vattenfall en dus onderzocht Bos alternatieven. “Achteraf hebben we iets te lang aangemodderd”, zegt hij eerlijk. “De kosten liepen echt uit de klauwen, mede doordat we op de werf nog zes appartementen verhuren.” Inmiddels is Krekelberg met de gasaansluiting aangesloten bij het energiecollectief. Het contract voor de elektriciteit loopt tot eind dit jaar en gaat op 1 januari 2024 naadloos over in HISWARECRON Energie. Krekelberg Nautic is al jaren aangesloten bij HISWARECRON en ziet de toegevoegde waarde van het lidmaatschap. “Daarmee stralen we vertrouwen uit naar klanten”, zegt Bos. “Omgekeerd profiteren wij van ledendiensten zoals gezamenlijke inkoop van energie. We besparen flink op onze kosten en hebben nu de zekerheid van een aantrekkelijk tarief voor meerdere jaren. Ook profiteren we van de advisering door adviesbureau EnergyProof dat het collectief begeleidt. We zijn op een snelle en professionele manier ontzorgd. Eigenlijk heb ik geen omkijken gehad naar de contracten. Nu bespreken we andere zaken zoals meetdiensten die mogelijk nog meer besparingen opleveren. De overstap naar HISWARECRON Energie was een bijzonder goede keuze.” www.hiswarecronenergie.nl Nieuwe waterdoorlatende halfverharding Halfverhardingen zorgen voor een natuurlijke uitstraling en zijn een (financieel) aantrekkelijk en milieuvriendelijk alternatief voor asfalt of bestrating. Aquado is een unieke waterdoorlatende halfverharding van De Beijer, TOP Supplier van HISWARECRON. Het product geschikt voor bijvoorbeeld wandel en fietspaden, erfverhardingen, tuinen en parken. Aquado heeft als basis gebroken grind uit eigen zand en grindwinning uit de Beuningse plas in Weurt. Het product verbetert niet alleen de toegankelijkheid en leefbaarheid van het terrein, maar is ook nog eens voordelig qua onderhoudskosten. Bel voor meer informatie met De Beijer, Rik van der Mispel: 06 – 30095050. www.debeijerbv.com/producten/aquado 02 2023 | HISWA MAGAZINE 33
Totale leegverkoop! Vanwege de sluiting van ons bedrijf verkopen wij ons magazijn tegen gunstige voorwaarden. Het magazijn bevat ongeveer 130 Viseero kajaks. Viseero zijn transparante kajaks van hoogwaardig acryl, dat ook in de ruimtevaart wordt gebruikt. Aangezien de kajak transparant is, zijn er veel verschillende toepassingen voor. Het belangrijkste gebruik is zeker om comfortabel te bewegen op het water. Maar het kan ook worden gebruikt als bootschommel, kinderzwembad, zandbak of in de tuin voor beplanting. De kajaks zijn verpakt in drie grote kratten, plus 10 stuks die al gemonteerd zijn en ongeveer 8 pallets met montagemateriaal en zwemvesten. De hele lading neemt een hele vrachtwagen in beslag. Vervoer kan op verzoek worden georganiseerd. OP VOORRAAD: Kajaks • 30 stuks. Viseero I • 50 stuks. Viseero II • 25 stuks. Viseero II+ • 10 stuks. Viseero VI • 02 stuks. Viseero E • 126 peddels • 30 daken voor Viseero I contact: Chris Bosch www.bevero.ch Telefoon 06 - 21 64 79 33 Mail viseerokajaks@gmail.com Den Helder NL BEKIJK DE VIDEO Drijfmiddelen • 35 stuks drijfmiddelen S • 43 stuks drijfhulpmiddelen M • 36 stuks Drijfmiddelen L • 32 stuks drijfmiddelen XL • 36 stuks zwemhulpmiddelen XXL Alle modellen worden beschreven op onze homepage
SLIMME HAVEN TECHNIEK Met de slimme app van AanUit.net kunnen uw gasten eenvoudig het verblijf, stroom en water aanzetten op uw jachthaven. Ga naar: seijsener.com/aanuit Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
1 Online Touch