HISWA magazine magazine voor 04 | augustus 2024 | jaargang 31 de watersportbranche HISWA te water Update Nederlandse jachtbouw Verwerking van composiet boten Nieuwe eigenaar bij BestBoats
Relax and get energized Heating and Cooling Solutions for the perfect climate aboard Hiswa te Water - Stand 02C webasto.nl
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden 033 - 303 97 00 communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning 0314 - 355 826 martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Epco Ongering, Michaël Steenhoff, Lisette Vos en Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover HISWA te water Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Partners in business Verderop in het blad, op pagina 20, staat het bijzondere verhaal van Tijn Teuwsen, de kersverse eigenaar van BestBoats International Yachtbroker. Hij begon er als stagiair. Nu is hij met zijn 25 jaar de jongste gecertificeerde jachtmakelaar van Nederland. Zijn motto: de aanhouder wint. Kennispartners Ik zet nu gauw even de televisie aan. Kijken of Annelous Lammerts het 11e Nederlandse goud gaat winnen bij het kitesurfen! P.S. Vergeet niet de HISWA-stand op de HISWA te water (KB100) te bezoeken. Door middel van een ludieke winactie voor bezoekers worden hier alle HISWA Erkende Bedrijven in het zonnetje gezet. Liane Jansen Hoofdredacteur Winnen Tien gouden, vijf zilveren en zes bronzen medailles voor Team NL. Dat is de stand in het medailleklassement van de Olympische Spelen 2024 op het moment dat ik dit schrijf. En we winnen vast nog wel meer medailles. Maar hoe bijzonder is het dat het vrijwel allemaal watersporten zijn waar we buitengewoon goed in scoren: roeien, zeilen, baanzwemmen en openwaterzwemmen. Nederland watersportland staat hierdoor uitstekend op de kaart. Op de komende HISWA te water – van 28 augustus tot en met 1 september 2024 in de Bataviahaven van Lelystad – worden eveneens uitzonderlijke prestaties neergezet. Met maar liefst 440 boten – waarvan meer dan 75 een primeur voor de Nederlandse markt – belooft de beurs een waar mekka voor elke watersportliefhebber te worden. Uiteraard vindt ook weer de Boot van het Jaarverkiezing plaats. Dat veel jachtbouwers die willen winnen, blijkt wel uit de vele aanmeldingen. Lees alles over dit evenement op pagina 14. De Nederlandse jachtbouw staat deze periode flink in de picture. We maakten daarom een rondje door het land en vroegen werven hoe het ervoor staat (pagina 16). Welke trends en ontwikkelingen op het gebied van de handel, arbeidsmarkt, regelgeving en duurzaamheid zien zij? 04 2024 | HISWA MAGAZINE 3
inhoud Artikelen Elk nummer 14 Thema: HISWA te water 2024 De HISWA te water kent dit jaar een recordaantal primeurs. De beurs is van 28 augustus tot en met 1 september in Bataviahaven Lelystad. 16 Update Nederlandse jachtbouw Wat zijn de trends en ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, innovatie, duurzaamheid, marketing en internationale handel? 20 Nieuwe eigenaar bij BestBoats Tijn Teuwsen is de jongste gecertificeerde jachtmakelaar van Nederland. Onlangs nam hij BestBoats International Yachtbroker over. 22 TechTalk: verwerken van composiet boten Circular Recycling Company ontwikkelde een methode om polyester zo te verwerken dat het als secundaire grondstof voor andere producten dient. 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 25 Vraag & Antwoord 25 Column Michaël Steenhoff 26 Nieuws I Innovatie 29 Nieuws I Mens & Bedrijf 33 HISWA-RECRON Business Club Nieuws kalender Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA-RECRON. Augustus HISWA te water 28 augustus tot en met 1 september Bataviahaven Lelystad www.hiswa.nl/hiswatewater September Informatiebijeenkomst over lage btw-tarief zeilboten 4 september Kantoor van HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Kennissessie: zin en onzin van verduurzamen 12 september RCN Het Grote Bos, Doorn www.hiswarecron.nl/agenda HISWA te water. Oktober Kennissessie: in beslag nemen van boten bij wanbetaling liggeld 24 september Kantoor van HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Meer bijeenkomsten Houd www.hiswarecron.nl/agenda in de gaten voor een actueel overzicht van evenementen, trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten. Duurzaamheidscongres over de kampeersector 2 oktober Jaarbeurs Utrecht www.duurzaamheidscongres.nl 04 2024 | HISWA MAGAZINE 5
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
uitgelicht Op Stapel Intender 850 Interboat presenteert zijn nieuwste model, de Intender 850. Deze boot is gemodelleerd naar de succesvolle Intender 950 cabrio die in 2022 werd gelanceerd. De Intender 850 richt zich op de markt voor boten van acht tot negen meter lengte. De boot is een meter korter maar de kuip bieddt bijna evenveel leefruimte als zijn grotere voorganger. Dit komt omdat de motor onder de zelflozende kuipvloer is geïnstalleerd, waardoor er geen motorkist nodig is en er veel ruimte vrij blijft. In het vooronder bevindt zich een toilet. Op de boot is zeker plek voor 10 volwassen gasten. Het sportieve karakter van de Intender 850 wordt benadrukt door de gladde, niet-overnaadse romp. Tel daarop bij de mogelijkheid om te kiezen voor een krachtige motor van maximaal 250 pk, waarmee een topsnelheid van 50 km/u gehaald kan worden. Andere opties zijn een 42 pk dieselmotor of een elektromotor. www.interboat.nl Specificaties Lengte ..............................................................8,50 m Breedte ............................................................3,00 m Diepgang ..........................................................0,75 m Motor ..............................................................250 pk 04 2024 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON heeft 7 nieuwe leden 1. 3. Dal van de Beerze (website nog niet bekend) 2. Vakantierijk Waarland (website nog in ontwikkeling) Stichting Skûtsje Gerben van Manen (bijzonder lid) www.gerben-van-manen.nl 4. Stichting Lemster Skutsje www.hetlemsterskutsje.nl 5. Stichting De Sneker Pan www.desnekerpan.nl 6. Vimco (lid HISWA-RECRON Business Club) www.energiebelastingbesparen.nl 7. TopaTeam Retail Services (lid HISWA-RECRON Business Club) www.topateam.nl Wijziging Wwft: maximumbedrag contante betalingen Ondernemers in Nederland moeten zich houden aan de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Dit geldt ook voor leden van HISWA-RECRON, zoals bij de verkoop van boten en recreatieobjecten. Ook contante betalingen van jaargelden of ligplaatsen boven 3.000 euro vallen hieronder. Vanaf 1 april 2025 wordt naar verwachting het maximale bedrag voor contante betalingen beperkt tot 3.000 euro. Betalingen die onder de Wwft vallen, mogen dan tot maximaal 3.000 euro contant afgerekend worden. Bedragen daarboven moeten via andere betaalmethoden worden voldaan. Een eerder voorstel om de Wwft aan te passen werd controversieel verklaard. Dat betekende dat een nieuw kabinet dit zou behandelen. Echter, het vorige demissionaire kabinet besloot de aanpassing toch door te voeren om te voor komen dat Nederland mogelijk 600 miljoen euro vanuit de EU misloopt. Zeilen met kajuitzeilboten naar lage btw-tarief Voortaan valt bootverhuur onder het lage btw-tarief. Dit succes kwam na een jarenlange procedure. Recent bepaalde de Hoge Raad dat voortaan het lage btw-tarief van toepassing is op de terbeschikkingstelling/verhuur van (kajuit)zeilboten, vanuit een sportaccommodatie en met aanvullend dienstbetoon. Eerder deden zowel de rechtbank (2017) als de Hoge Raad (2019) al een positieve uitspraak over boten voor sportbeoefening (zoals zeilboten). De Belastingdienst stelde echter aanvullende eisen: de verhuur moest plaatsvinden vanuit een sportaccommodatie en er moest extra dienstverlening zijn. Het recente arrest van de Hoge Raad van 14 juni jl. betrof een bedrijf dat (kajuit)zeilboten verhuurt vanuit hun jachthaven. Het gerechtshof stelde vast dat het gebruik van de boot en de voorzieningen in de accommodatie als één prestatie geldt voor de btw-heffing. De Hoge Raad oordeelde dat het beschikbaar stellen van zeilboten en benodigde attributen, samen met de dienstverlening in de jachthaven, kan worden gezien als ‘het gelegenheid geven tot sportbeoefening’ waarvoor het lage btw-tarief geldt. Op woensdag 4 september a.s. is er voor leden van 14.00 tot 15.30 uur een informatiebijeenkomst over dit onderwerp, op het kantoor van HISWA-RECRON in Leusden. Meer informatie of aanmelden: www.hiswarecron.nl/kennisbank of bij Paul van Well, manager waterrecreatie, p.vanwell@hiswarecron.nl. Meer informatie: Thiald Bokkinga, programmamanager veilig ondernemen, t.bokkinga@hiswarecron.nl. 8 HISWA MAGAZINE | 04 2024
Raadsbehandeling uitstootvrije zone Amsterdam In juni sprak HISWA-RECRON in bij de Commissie Mobiliteit, Openbare Ruimte en Water over het beleidsvoornemen van de gemeente Amsterdam om per 2025 een uitstootvrije zone voor pleziervaartuigen in te voeren. HISWA-RECRON pleit voor behandeling van dit voorstel in de Raad vanwege de grote bezwaren en het feit dat de overgangsregelingen een ongelijke behandeling van watersporters veroorzaken. Er zijn maar liefst 1.030 zienswijzen bij de gemeente ingediend. 2025 is geen haalbare datum voor de invoering van de uitstootvrije zone en HISWA-RECRON wil uitzonderingen en ontheffingen voor alle Amsterdamse watersporters. Dit resulteerde in twee verschillende overgangsregelingen: watersporters met een gemeentelijke ligplaats of duur abonnement mogen vijf jaar met een brandstofmotor varen, terwijl degenen met een doorvaartvignet slechts drie jaar met een brandstofmotor mogen varen. Hierdoor worden gemeentelijke ligplaatshouders bevoordeeld, wat leidt tot oneerlijke concurrentie met Amsterdamse jachthavens. De gemeente laat watersporters dus betalen voor het varen in de grachten, terwijl eerder was toegezegd dat varen zonder aanleggen gratis zou blijven. Watersporters worden hierdoor op hoge kosten gejaagd, wat in strijd is met het gemeentebeleid om boten om te bouwen naar elektrisch. HISWA-RECRON dringt aan op een gesprek met de wethouders, aangepast beleid en behandeling door de Raad. Verwijdering havenprofielen van Jachthaven.nl Op verzoek van 19 jachthavens spande HISWA-RECRON een kort geding aan tegen Jachthaven.nl B.V. Deze havens hadden eerder tevergeefs verzocht om het verwijderen van hun profiel. HISWA-RECRON vond dat Jachthaven.nl onrechtmatig handelde en verzocht de voorzieningenrechter om de vermeldingen te verwijderen. Na de zitting op 14 juni 2024 in Den Haag, koos Jachthaven.nl ervoor om akkoord te gaan met de door HISWA-RECRON gestelde voorwaarden. Hierdoor was een definitieve rechterlijke uitspraak niet nodig. Jachthaven.nl heeft alle vermeldingen van de 19 jachthavens blijvend verwijderd. In de overeenkomst is een boetebeding opgenomen om dit te waarborgen. Voor leden die hun profiel op Jachthaven.nl ook verwijderd willen hebben, is een modelbrief beschikbaar met de juridische grondslagen voor verwijdering. Meer informatie bij Paul van Well, p.vanwell@hiswarecon.nl. 047 2024 | HISWA MAGAZINE 9
GET YOUR FREE TICKET REGISTRATION OPENS 26 AUGUST WHERE THE GLOBAL LEISURE MARINE INDUSTRY COMES TOGETHER 19 - 20 - 21 NOVEMBER 2024 RAI AMSTERDAM WWW.METSTRADE.COM The METSTRADE Show is the world’s largest marine equipment trade show and the only truly international B2B exhibition. With excellent networking opportunities, a broad range of showcased innovations and located in one of the most beautiful cities in the world, the METSTRADE Show is an unmissable event for every professional in the marine industry. METSTRADE FEATURES ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL CATALOGUE PARTNER
nieuws Belangrijke updates rondom vaarbewijzen Er zijn belangrijke ontwikkelingen met betrekking tot het vaarbewijs. Ten eerste onderzoekt de United Nations Economic Commission for Europe (UNECE) de uitbreiding van het ICC, oftewel het Internationaal Vaarbewijs. Dit kan leiden tot meer uniformiteit in de eisen en voorwaarden voor het behalen van een internationaal vaarbewijs. HISWA-RECRON behartigt hierbij de belangen van de leden samen met Europese partners. Daarnaast gaf het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat opdracht aan Nestra om het Nederlandse klein vaarbewijs te onderzoeken. Dit onderzoek startte op 1 juli 2024 en moet uitwijzen of het klein vaarbewijs nog voldoet aan de huidige eisen en verwachtingen. Wijzigingen in de regelgeving kunnen grote impact hebben op de watersportbranche. Zo kan strengere regulering de toegang tot de branche beperken en nadelig zijn voor verhuurbedrijven en jachtwerven. Watersportcijfers 2023 bekend De CBS-cijfers over 2023 zijn binnen en verwerkt door HISWA-RECRON. Zoals verwacht is de omzet in de watersportbranche in 2023 iets lager (-0,4 procent) uitgevallen dan in 2022. De verschillen tussen de bedrijfsgroepen is daarbij fors. De waterrecreatie, waaronder bootverhuur en jachthavens, noteerde een plus van 8,6 procent. Ook de jachtservicebedrijven noteerden een toename van 2,6 procent. Daarentegen waren de handelsbedrijven en de jachtbouw negatief met een min van 7,2 resp 2,6 procent. Het personeels bestand in de sector bleef onveranderd. Bezetting jachthavens onverminderd hoog De dalende trend voor de bezetting van commerciële jachthavens is sinds de coronapandemie omgeslagen in een stijging. Nu we inmiddels een fase verder zijn, blijft de bezettingsgraad fors, 95 procent tegenover 97 procent in 2022. Het aantal havens dat aangeeft volledig vol te liggen, bleef gelijk: 6 op de 10 havens heeft een bezettingsgraad van 100 procent. Het complete statistiekrapport staat op www.hiswarecron.nl/kennisbank. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 11
Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen. DOUBLE COAT Dubbel UV HOOGSTE GLANS DOUBLE COAT DUBBEL UV geeft meer glans, meer bescherming en een hoger rendement. Gebruik Double Coat Dubbel UV wanneer hout een vernis met hoge glans en duurzame bescherming vraagt. De eenvoudige applicatie eigenschappen van Double Coat Dubbel UV leiden direct tot een professioneel resultaat. Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl.
nieuws Petitie tegen verhoging btw Het nieuwe kabinet gaat de btw op verblijfsrecreatie – zoals campings, vakantieparken en groepsaccommodaties zoals zeilscholen – verhogen. HISWA-RECRON is hier op tegen: vakantie vieren in Nederland wordt onbetaalbaar. Daarnaast raakt de verhoging onze bedrijven keihard. Een verhoging van 9 naar 21 procent btw dwingt recreatieondernemers om extra kosten door te berekenen aan gasten of minder te investeren in hun bedrijven. HISWA-RECRON verzet zich tegen deze verhoging en startte een petitie om vakantie in Nederland betaalbaar te houden. Hiermee moet de Vaste Kamercommissie Financiën overtuigd worden om in het Belastingplan 2025 het btw-tarief voor verblijfsrecreatie op 9 procent te houden. Ondernemers én gasten wordt gevraagd om de petitie te tekenen én zoveel mogelijk te delen op social media en binnen het bedrijf. De petitie staat op: www.lagebtwvakantiepark.petities.nl. Bootsysteem YachtShift operationeel Het door HISWA-RECRON ontwikkelde bootinvoersysteem YachtShift is volledig operationeel. YachtShift is bedoeld voor jachtmakelaars, jachtbouwers, importeurs, jachthavens en alle andere watersportbedrijven die bemiddelen in gebruikte boten of nieuwe jachten verkopen. Er zijn momenteel meer dan 30 bedrijfsaccounts ingericht. Wekelijks komen daar nieuwe deelnemers bij. Alle deelnemers krijgen een inlogcode en kunnen zo snel en gemakkelijk al hun boten invoeren. Alle boten met daarbij de specificaties en afbeeldingen worden automatisch geplaatst op de eigen website en voor leden ook gratis naar www.hiswa.nl. Gebruikers kunnen daarnaast zelf eenvoudig een exportfeed aanmaken waarmee het aanbod op andere (internationale) websites geplaatst kan worden. Verder is er een handige AI-vertaaltool ingebouwd en is het systeem mobile friendly. Voor geïnteresseerden is een demo-account beschikbaar. Hoe meer bedrijven meedoen, hoe lager de kosten blijven. Meer informatie: www.yachtshift.nl. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 13
HISWA te water HISWA te water 2024 Podium voor primeurs De HISWA te water, die van 28 augustus tot en met 1 september 2024 in de Bataviahaven van Lelystad wordt gehouden, ontwikkelt zich steeds meer tot een podium voor primeurs. Van de 440 ingeschreven boten, zijn er meer dan 75 een primeur voor de Nederlandse markt. Tekst: Epco Ongering Volgens beursdirecteur Arjen Rahusen is de trend om een primeur te bewaren voor de grootste in-water-boatshow van de Benelux, al langer gaande. “De HISWA te water is een beurs waar je een ongeevenaard aantal beschikbare boten op de West-Europese markt kunt bekijken. Bovendien is de beurs een lifestyle evenement geworden met eersteklas catering en aansprekende demonstraties op het gebied van onderhoud en fun.” Boot van het Jaar Het grote aantal primeurs heeft ook te maken met de grote belangstelling voor de Boot van het Jaar-verkiezing. Als een dealer of jachtbouwer een primeur voordraagt, komt de boot al vóór de beurs bij een brede jury - bestaande uit watersportjournalisten, maritiem experts en deskundige watersporters - onder de aandacht. Dat leidt zeker ook op de beurs tot een grote interesse in deze boten. Op de longlist voor de Boot van het Jaar staan 44 boten: 16 motorboten, 10 zeiljachten en 18 sloepen/tenders. Zoveel voordrachten zijn er nog nooit geweest. De kwaliteit van de voorgedragen jachten is hoog. Er zijn spectaculaire zeiljachten en opvallende grote motorjachten op de lijst. Bij de sloepen en tenders valt het op dat er meerdere HDPE-boten – gemaakt van onverwoestbaar klikoplastic – tussen staan. De jury’s van de categorieën zeiljachten, motorboten en sloepen/ tenders hebben er een flinke kluif aan om per categorie drie boten te nomineren. In het weekend voorafgaand aan de beurs vaart de jury in Lelystad met deze negen genomineerde boten. Daarna Het grote aantal primeurs heeft ook te maken met de grote belangstelling voor de Boot van het Jaar-verkiezing. vullen de juryleden individueel de scoreformulieren in. Daarna worden de winnaars berekend. Alles gebeurt eerlijk en transparant volgens vaste regels. Op 27 augustus, de avond voor de beurs worden de winnaars bekendgemaakt. Buitencategorie Er liggen dit jaar op de HISWA te water ook primeurs die buiten de categorieën van de Boot van het Jaar-prijs vallen. Sommige jachten zijn bijvoorbeeld langer dan 20 meter of al voor 1 januari 2023 op de markt gekomen. Maar ze waren nooit eerder door het grote publiek in ons land te bezichtigen. In de buitencategorie vallen bijvoorbeeld de 22 meter lange Steeler Ocean Explorer en de bijzondere Princess Y85. Maar ook bij de zeilboten, de catamarans, de varende houseboats, de luxe motorjachten en bij de sloepen en tenders zijn er opvallende primeurs. Uitverkocht Op de kade zijn er meer exposanten dan ooit met nieuwe producten en diensten voor watersporters. De aankleding van de kade en de steigers is extra aangepakt om de beurs een nog mooiere uitstraling te geven. Rahusen: “We hebben alleen geen invloed op het weer, maar al het andere is gedaan om een bijzonder contactmoment tussen de markt en de consument te creëren. De beurs is uitverkocht, dus de markt heeft daar ook weer veel vertrouwen in.” 14 HISWA MAGAZINE | 04 2024
HISWA te water HISWA-stand op HISWA te water in teken van Zorgeloos varen In de HISWA-stand op de HISWA te water draait dit jaar alles om Zorgeloos varen. Het HISWA-merk staat immers voor betrouwbaarheid, kwaliteit en vakmanschap. De bijbehorende boodschap is: ga voor alles dat je wilt doen, kopen of weten in de watersport naar een HISWA Erkend Bedrijf. Of het nu om een jachtbouwer, zeilschool, haven, expert of makelaar gaat. Tekst: Liane Jansen In stand kunnen bezoekers op een ludieke manier kennismaken met alles wat een HISWA Erkend Bedrijf te bieden heeft. Dat gebeurt door middel van een echte eyecatcher, namelijk een Rad van fortuin. Op het rad komen allerlei producten en diensten van HISWA Erkende Bedrijven te staan. Denk aan een zeilclinic, sloephuur of winterstallingscheck. Op deze manier laten we het vakmanschap en de grote diversiteit van deze bedrijven zien. Bezoekers die aan het rad draaien, kunnen een prijs winnen die ze kunnen inwisselen bij een HISWA Erkend Bedrijf naar keuze. Verder komt er in de stand een grote landkaart met daarop een overzicht met HISWA Erkende Bedrijven per provincie. Daarnaast staat er op de balie een ipad waar bezoekers direct kunnen zoeken naar bedrijven. Uiteraad zijn (nieuwe) leden ook welkom in de HISWA-stand, voor advies, informatie of een kop koffie. De stand van HISWA is te vinden op de kade en heeft als standnummer KB100. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 15
Trends en ontwikkelingen jachtbouw column Update Nederlandse jachtbouw Het watersportseizoen is halverwege en we zijn benieuwd hoe het ervoor staat in de Nederlandse jachtbouw. We gingen langs een aantal toonaangevende bedrijven in de sector. Heeft het slechte weer, dat aanhield tot half juni, invloed gehad? Onderzoekers zien een kleine afname van de arbeidsmarktkrapte, merken de werven die ook? Verder peilden we de trends en ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, innovatie, duurzaamheid, marketing en internationale handel. Tekst: Klaas Wiersma Voor deze snelle scan spraken we vijf werfbazen. Drie bouwers van sloepen en kleine jachten en twee producenten van grotere motorboten. Het is duidelijk dat de hoogtijdagen van de coronatijd voorbij zijn. Hoewel dit bij de grote jachten met een lange doorlooptijd minder merkbaar is dan bij de sloepenbouwers, die het moeten hebben van impulsaankopen. Van Rusland naar Amerika Volgens Anton van den Bos van Elling Yachts is de markt in Europa vrijwel geheel tot stilstand gekomen. De Nederlandse werf bouwt zeewaardige polyester motorjachten. “Wij hadden een afzetmarkt in Rusland en Oekraïne maar we zijn nu aan het focussen op Amerika. We hebben afgelopen jaar al twee grote jachten, 65-voeters en drie kleinere 49 voeters kunnen exporteren naar de andere kant van de oceaan. Op het gebied van marketing is het voor ons belangrijk om veel te publiceren. Zo laten we klanten zien wat je kunt doen met een Elling-boot. Onze boten zijn gebouwd om de oceaan over te steken en dat gebeurt ook regelmatig. Dit jaar is er net als vorig jaar weer een stel onderweg naar IJsland en Groenland, die maken prachtige avonturen mee. Tijdschriften publiceren dit soort verhalen graag.” Tijdschriften publiceren graag verhalen over avonturen die watersporters op de oceaan mee maken. Zon nodig Klaas Schiphof van Aquatec in Woudsend heeft momenteel geen tekort aan arbeidskrachten. “Een sloep is vaak een impulsaankoop. Door het slechte weer dit voorjaar is de vraag sterk teruggelopen. Dat scheelt natuurlijk in de werkdruk. Eerder hadden we al een efficiencyslag doorgevoerd: alle interieurs zijn ingevoerd in AutoCAD, worden extern gefreesd en kant-en-klaar aangeleverd. Daardoor hebben we minder timmermannen nodig. We investeren momenteel in een nieuwe online bootconfigurator waar de klant zelf alle kleuren van romp, kappen en kussens kan bepalen.” Hybride bestaat (nog) niet Edwin Stut van I-sloep uit Alphen aan de Rijn ziet dat de arbeidsmarkt iets aan het ontspannen is. “Maar de vraag naar technici is onverminderd groot. Daarin moeten we de concurrentie aan met Onderhoud aan een hybride I-sloep. Vers uit de mal. 16 HISWA MAGAZINE | 04 2024
Elling exporteert naar Amerika. Export naar Engeland en Noorwegen is momenteel rustiger maar naar Hongarije gaat het wel door. andere branches.” I-sloep heeft verschillende dealers in het buiten land. “De lagere verkoopcijfers die we hier zien, zie ik elders ook. Alleen bij Berlijn hebben we een grote spot, daar gaan wel boten naartoe.” I-sloep bouwt hybride sloepen in twee varianten: beide hebben een inboard-diesel. Bij de ene variant komt de elektromotor op de diesel. De andere heeft een elektrische poddrive in het roer. “Bij de overstap naar elektrisch varen is snel en regelmatig opladen belangrijk. Amsterdam voert nu regelgeving over elektrisch varen in, zonder dat daarbij op uitzicht is op voldoende laadcapaciteit.” Stut vindt het jammer dat de bal voor hybride aandrijving nu volledig bij jachtbouwers wordt gelegd. Bij geen enkele scheepsmotorproducent is een hybride motor te bestellen. De jachtbouwers moeten het helemaal zelfstandig ontwikkelen, wat hybride varen onnodig duur en ingewikkeld maakt. Toch de beurs Vincent Stoop van Enkhuizensloep bouwt sinds 1991 sloepen, tenders en cruisers op de werf in Enkhuizen. Stoop werkt aan een nieuwe kajuitboot van 9.5 meter. “Dat slaat aardig aan, we hebben er nu vier van verkocht. Export naar Engeland en Noorwegen is momenteel rustiger maar naar Hongarije gaat het wel door. Stoop bedrijft vooral marketing via sociale media en staat op beurzen. “Op de Boatshow Hollandse Plassen bij Diverse Enkhuizensloepen in aanbouw. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 17
Dé makelaar or w voor wsport mak gebonden bedrijv en onrend g bonden bedrijv onr mullermak ermak Blijf op de hoogte li linkedin.com/company/muller-makelaardij 0515 43 06 23
jachtbouw Trends en ontwikkelingen 2024 Arbeidsmarkt Zowel het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) als werkgeversorganisatie AWVN zien een kleine afname van de arbeidsmarktkrapte ten opzichte van vorig jaar. De nood in de jachtbouw is echter nog steeds hoog. Regelgeving Op het gebied van regelgeving noemen de sloepenbouwers de uitstootvrije zone in Amsterdam. Ellings Yachts kreeg te maken met de sancties tegen Rusland en verloor een derde van zijn afzetmarkt. Innovatie “We bouwen die sloepen al twintig jaar, wat kun je er nog aan verbeteren?” zegt een van de hellingbazen spottend. Ook bij de andere bedrijven is de eerste helft van 2024 geen periode van grote vernieuwingen. De innovatie die plaatsvindt is vooral op het gebied van marketing en sales: verschillende bedrijven werken aan een betere website met een interactieve bootconfigurator. Duurzaamheid De meeste bedrijven in de Nederlandse jachtbouw hebben hun duurzaamheidsslag al eerder gemaakt. Schiphof vertelt trots dat Aquatec met de aanschaf van een elektrische heftruck nu een geheel elektrisch aangedreven machinepark heeft. Marketing Zoals genoemd zijn meerdere bedrijven bezig met het verbeteren van hun website. Sociale media zijn een belangrijk marketingkanaal. De bouwers van grotere boten zien het belang van publicaties in bladen. Van den Bos van Ellings Yachts adverteert ook in zeilbladen: “Onze klanten zijn vaak zeilers die de overstap maken naar een motorboot.” Internationale handel Er worden nog steeds sloepen geëxporteerd. Vooral Duitsland wordt genoemd maar ook Engeland, België en Frankrijk. Enkhuizensloep heeft een kleine markt in Hongarije. Bij de grotere jachten is vooral Elling afhankelijk van de export. Zij hebben hun doelgroep succesvol verlegd van Rusland en Oekraïne naar de USA. Kempers Watersport verkochten we vorige week nog een boot.” Volgens Stoop zijn er wel steeds minder beurzen. Watersportbladen niet vergeten Vri-Jon DSA Yachts in Ossenzijl bouwt luxe motorjachten tussen de 11 en 15 meter. Ook Patrick Jonas ziet dat er te weinig echte techneuten zijn. Over het slechte voorjaar in de sloepenverkoop heeft Jonas een sterke mening. “Tijdens corona zijn er ontzettend veel sloepen verkocht, die komen nu op de tweedehands markt. Mensen merken dat er ook onderhoud nodig is.” Zelf ziet hij nog geen terugval. “Wij zitten in het midden van het luxe segment. Natuurlijk, teruglopende economie, politieke onrust of oorlog, dat soort dingen zijn nooit goed voor onze sector.” Op het gebied van marketing noemt Jonas naast social media ook de bladen. “Die worden vaak vergeten, maar wij hebben een doelgroep die wat ouder is. Die mensen hebben liever een boekje op de keukentafel liggen dat je steeds weer even kunt pakken.” Veel bedrijven werken aan een betere website met een interactieve bootconfigurator. Opvallend voor de eerste maanden van 2024 is dat een aantal sloepenbouwers het heel rustig heeft. Door het slechte weer dit voorjaar blijven impulsaankopen uit. In de corona-jaren ‘20, ‘21 en ‘22 beleefde vooral de sloepenverkoop een hausse. Nu is er een terugslag in de verkoopcijfers. De markt voor grotere jachten lijkt hier minder last van te hebben. Toch ziet Van den Bos van Elling Yachts dat de Europese markt stagneert in zijn segment van zeewaardige motorjachten. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 19
Tijn Teuwsen (25), eigenaar BestBoats International Yachtbroker jachtmakelaardij column ‘Mijn motto is: de aanhouder wint’ Tijn Teuwsen is de jongste gecertificeerde jachtmakelaar van Nederland. Op 1 januari 2024 nam hij BestBoats International Yachtbroker over, de jachtmakelaar in Roermond waar hij in 2017 als stagiair begon. Tekst: Lisette Vos Niet alle klanten hebben direct in de gaten dat ze – als ze met Tijn Teuwsen om tafel zitten – met de eigenaar van jachtmakelaar BestBoats International Yachtbroker een afspraak hebben. Teuwsen, de jongste gecertifieerde jachtmakelaar in Nederland, nam begin dit jaar het bedrijf aan de Maashaven in Roermond over van oprichter Arie Drenth. ‘Sommige klanten vragen hoe lang ik al bij het bedrijf werk en zijn verbaasd dat ik de eigenaar ben. Maar na een goed gesprek heb ik altijd hun vertrouwen gewonnen.’ Al vanaf jonge leeftijd heeft Tijn Teuwsen interesse in de techniek en handel in de watersport. Bij de zeeverkenners knutselde hij al aan boten en op jonge leeftijd verkocht hij met een vriend een opgeknapt zeilbootje. Hij studeerde Nautisch Business Management aan de IVA Business School in Driebergen. Daar leerde hij de fijne kneepjes van het vak: van techniek tot boekhouding, van marketing tot sales. In 2017 werd hij sales trainee bij BestBoats, nog geen 8 jaar later is hij directeur-eigenaar van de jachtmakelaar. Daarnaast is hij EMCI-gecertificeerd én HISWA Qualified Yacht Broker. Streamer: Als eigenaar blijft Teuwsen vooral doen waar hij goed in is: de aan- en verkoop van gebruikte luxe motorjachten. In het afgeloVooral goede kennis van techniek is een plus. pen jaar verkocht hij circa 40 van de 60 boten. Teuwsen heeft in zijn werk veel profijt van zijn brede opleiding aan de IVA. ‘Vooral goede kennis van techniek is een plus. Onze klanten kopen een boot met de waarde van een huis, inclusief inventaris, dan moet je wel weten wát je verkoopt. We krijgen veel vragen over techniek, hoe het werkt aan boord, bijvoorbeeld of de boot een omvormer heeft. Onze klanten merken snel genoeg dat ik weet waarover ik praat.’ Vader in dienst Als jonge ondernemer runt Teuwsen zijn bedrijf niet alleen. Hij heeft zes personeelsleden in dienst én hij heeft zijn vader voor één dag in de week aangenomen. ‘Dat is een bewust keuze. Hij houdt het financiële overzicht en doet personeelszaken, zodat ik mij kan concentreren op de aan- en verkoop van boten. En ik behoud op deze manier een prettige relatie met alle medewerkers, omdat mijn vader met hen de roosters en andere personeelszaken bespreekt. Dat werkt in de praktijk prima.’ Eigenaar Tijn Teuwsen van BestBoats International Yachtbroker en gecertificeerd jachtmakelaar. 20 HISWA MAGAZINE | 04 2024
Vaak loop ik de verkoopsteiger op, ook zonder klanten. Ik vind het belangrijk dat alles er goed uitziet. In zijn ondernemersplan – dat hij ook aan de bank moest voorleggen om financiering te krijgen – staat dat Teuwsen de koers van het bedrijf niet verlegt. Hij ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. ‘BestBoats is al 25 jaar goed bezig met de aan- en verkoop van gebruikte luxe motorjachten, op een mooie locatie aan de Maas in Limburg. We maken waar wat we beloven. Waarom zou je dat veranderen? In coronatijd gingen boten als warme broodjes over de plank, nu is de markt weer genormaliseerd. Maar er zullen altijd mensen zijn die tijd en geld hebben voor een eigen boot.’ Goed humeur Voor Teuwsen is er niet veel veranderd sinds hij eigenaar is. ‘Ik hou erg van dit werk. De klanten hebben een goed humeur, ze komen iets kopen waar ze veel plezier aan beleven. Ik loop vaak de verkoopsteiger op, ook zonder klanten. Ik vind het belangrijk dat alles er goed uitziet. Als het nodig is, rol ik de lijnen netjes op. Of vervang ik een vlag. Ik heb veel te veel energie om de hele dag achter mijn bureau te zitten.’ Tijn Teuwsen weet wat hij wil en gaat ervoor. Zijn motto: de aanhouder wint. Niet alles gaat vanzelf, weet hij uit ervaring. ‘Ik heb veel moeite gedaan voor een stageplek bij BestBoats. Ik heb de vorige eigenaar in een jaar wel vijf keer gebeld. De laatste keer dat ik belde kon hij mij goed gebruiken, om te helpen tijdens de opening van de nieuwe verkoophaven. Ik heb toen van alles gedaan, van een boot verplaatsen tot technische klusjes. De eigenaar zag toen wat ik kon en vroeg mij om te blijven. En ik ben er nog steeds. Als je iets echt wilt, of nu het zakelijk of privé is, geef niet op!’ De verkoophaven aan de Maashaven in Roermond. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 21
techtalk Van grof tot stof Verwerken van composiet boten In het vorige nummer van HISWA Magazine schreven we over de recycling van pleziervaartuigen in EU-verband. Nu kijken we naar de praktijk. Hoe werkt recycling van composiet boten en hoe kunnen de verwerkte composieten opnieuw gebruikt worden? We gingen in gesprek met Sylvia Oomen, Arjen en Kay Varekamp van Circular Recycling Company BV (CRC) in Rotterdam. Zij ontwikkeldeneen methode om polyester zo te verwerken dat het als secundaire grondstof voor andere producten kan dienen. Tekst: Michaël Steenhoff Het bedrijf in de Rotterdamse Botlek heeft een installatie die composiet materiaal zoals oude boten en windmolenwieken klein maakt. Sylvia Oomen, directeur CRC: “We verwerken het materiaal mechanisch en verkleinen het tot een grote of kleine fractie. Deze fracties kunnen door toevoeging van bijvoorbeeld hars, PUR of polyurethaan weer worden omgezet in nieuwe producten. Wat het bijzonder maakt is dat we de fracties stofvrij kunnen maken. Daardoor kunnen we het aangeleverde composiet 100 procent verwerken. Na het scheiden van het stof- en vezelmateriaal kan het stof, feitelijk de hars, via depolymerisatie* worden omgezet in duurzame naftavervanger. Waar vervolgens weer nieuwe plastics van kunnen worden gemaakt zoals thermoplasten.” Arjen Varekamp vult aan: “De maakindustrie komt steeds meer klem te zitten omdat er steeds minder primaire grondstoffen gebruikt mogen worden. Wij maken van afval een nieuwe grondstof die bruikbaar is voor nieuwe plastics. De basis is dan een secundaire grondstof van dezelfde ‘virgin’ kwaliteit als dat je het zou inkopen vanuit een standaard chemisch maakproces waarvoor fossiele nafta nodig zou zijn.” Nadat het aangeleverde composiet is verwerkt, blijven er naast het stof grovere delen over. Wat gebeurt daarmee? Oomen: “De delen die we maximaal kunnen invoegen in onze productielijn De stofvrije fractie wordt gebruikt als grondstof voor constructiemateriaal in de bouw. mogen niet groter zijn dan 40 bij 40 centimeter, en niet meer dan 2 centimeter dik. Maar eerst doen we een voorbewerking om het verband uit het materiaal te halen. Op die manier is het door de machines makkelijker klein te maken.” Uiteindelijk zijn er vier fracties. Een grove fractie (deze wordt teruggevoerd door het proces), een stofvrije fractie, een fijne fractie waar nog 30 procent stof in zit en een stof fractie. De grootte van de delen is afhankelijk van het materiaal. Zo is epoxy materiaal veel harder; dat levert grotere deeltjes op. Het materiaal dat uiteindelijk uit de machine komt, wordt voor verschillende doeleinden ingezet. Kay Varekamp: “De stofvrije fractie verkopen we nu het meest. Die wordt bijvoorbeeld gebruikt als grondstof voor constructiemateriaal in de bouw. Denk aan een een fietsenstalling of spatpanelen van een bus. Het mooie is dat bedrijven die composiet producten maken hun afval bij ons kunnen inleveren waarna wij het weer kunnen verwerken tot nieuwe grondstof. Zij nemen dat vervolgens weer af en gebruiken dit in nieuwe producten. Op die manier heb je dus Fractie 1 grof. Fractie 2 stofvrij. Fractie 3 fijn. Fractie 4 stof. 22 HISWA MAGAZINE | 04 2024
De productielijn. niet of nauwelijks verliezen en werk je circulair’. Arjen vult aan: “Circulair gebruik van grondstoffen werd tot een jaar of tien geleden nog gezien als ‘linkse hobby’. Nu komen bedrijven vragen om hulp bij het meer circulair maken van hun productie. De toenemende EU-regelgeving op dit vlak is daarbij een belangrijke stimulans.” Antifouling een probleem? Pleziervaartuigen aan het einde van hun leven worden vaak aan hun lot overgelaten. Probleem hierbij is dat het composietmateriaal dan vervuild kan zijn met bijvoorbeeld olie. Op het onderwaterschip zit vaak antifouling. In hoeverre is dat een probleem voor de verwerking van oude boten? Oomen: “Het materiaal dat we aangeleverd krijgen, moet schoon zijn van olieresten. Dat is te bereiken door het van tevoren met een hogedrukreiniger of stoomcleaner schoon te maken. We kunnen geen risico lopen zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) in ons proces te introduceren want die komen dan terug in onze grondstof. Coatings zoals oude antifouling is een minder groot probleem. We moeten dan wel de juiste afnemer hiervoor vinden met de juiste toepassing in het product wat ze voor ogen hebben. Dus per afvalstroom kijken we goed naar het aangeboden materiaal en welke afnemer daarbij past.” Kernmateriaal dat in de jachtbouw wordt gebuikt - zoals (balsa) hout of schuim – vormt geen probleem. Oomen legt uit: “In het proces worden de delen zo fijn geslagen dat materiaal zoals hout of schuim uit de stroom gezogen wordt. Dat is dus geen probleem. Het betekent wel dat we voldoende aanbod moeten hebben omdat het verwerken van één boot onvoldoende consistent materiaal oplevert voor herhaalopdrachten van een afnemer. Het is dus belangrijk om bij het aanbod aan te geven of het om polyester, vinylester of epoxy gaat. Dan kunnen we daar rekening mee houden.” Het verkrijgen van voldoende massa in het aanbod is soms nog Kernmateriaal dat in de jachtbouw wordt gebuikt - zoals (balsa) hout of schuim – vormt geen probleem. een probleem. Arjen: “We hebben niets aan het verwerken van één bootje. Daar kunnen we geen business case op bouwen. Gezien het fragmentarische aanbod van end-of-life boten is het een optie om die boten tussentijds op te slaan om op die manier in één keer een bulk te kunnen verwerken. Dan ga ik er vanuit dat het om de aanlevering van het kale composiet gaat in voor ons verwerkbare delen van maximaal 100 bij 150 cm. Alle andere delen, zoals metalen, interieur en motor moeten zijn verwijderd. Dan heeft het voor ons zin. We zijn ons ervan bewust dat daarbij alle ketenpartners moeten samenwerken. De basis moet zijn dat alle ketenpartners er financieel beter van worden.” * Depolymerisatie: hierbij worden de kunststoffen door middel van zuurstof arme verhitting afgebroken tot moleculen die weer te gebruiken zijn als grondstof voor nieuwe chemische producten. Test met composiet van een jacht HISWA-RECRON wil samen met CRC en Stichting Jachtrecycling een test uitvoeren om te bekijken op welke manier composiet van een jacht goed te verwerken is. En hoe fracties mogelijk zijn samen te voegen met andere recyclestromen. Als het mogelijk blijkt om stromen samen te voegen, is het probleem van de aanlevering van bulk materiaal vanuit de jachtbouw in elk geval wat kleiner geworden. Zo komt een oplossing voor het afvalprobleem sneller in zicht. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 23
EXPO EUROPE 2024 ONTDEK DE DE TOEKOMST V FUN EN RAI, Amsterdam VAN ENTERTAINMENT IAAPA Expo Europe is de plek waar duizenden recreatie- en horecaprofessionals samenkomen om de laatste trends te ontdekken. Honderden leveranciers presenteren hun innovaties, waaronder speeltoestellen, zwembadinfrastructuur en springkussens, maar ook nieuwe concepten op het gebied van food & drinks en reserveringssystemen. Dit is uw kans om uw bedrijf een boost te geven. REGISTREER NU CONFERENTIE: 23-27 SEPT. 2024 BEURS: 24-26 SEPT. 2024 IAAPA.org/IAAPAExpoEurope @IAAPAEMEA | #IAAPAExpos
vraag & antwoord column Vraag van een lid Een klant heeft bij mij een boot gekocht, maar wil de koopovereenkomst (vanwege een gebrek dat hij constateert) ontbinden. Onder welke voorwaarden kan dat? Michaël Steenhoff Manager Jachtbouw en Jachtservice Antwoord van HISWA-RECRON Ontbinding is alleen mogelijk als een boot niet aan de koopovereenkomst beantwoordt. De koper kan herstel eisen als dit mogelijk is en ook in redelijkheid van jou als verkoper gevraagd kan worden. De klant moet jou wel binnen een redelijke termijn na het ontdekken van het gebrek op de hoogte stellen. Het wordt lastig om na een lange periode nog een beroep doen op ontbinding. Het is aan jou als verkoper om te bewijzen dat het gebrek ten tijde van de aflevering nog niet bestond, indien het gebrek zich binnen een termijn van zes maanden na aflevering voordoet. De aard van het gebrek is van groot belang. Gaat het om een afgebroken scharnierpunt van een buiskap? Of gaat het om een scheur in de romp waardoor het gebruik van de boot niet meer mogelijk is? Bij het laatste is de kans groter dat een ontbinding van de koop gerechtvaardigd is. Consumenten beroepen zich in de praktijk al snel op een ontbinding van de koopovereenkomst. Een ontbinding gaat echter pas op als herstel niet mogelijk is, niet binnen een redelijke termijn kan plaatsvinden of ernstige overlast voor de consument veroorzaakt. Deze herstelmogelijkheden moeten ruim worden opgevat en kunnen niet zomaar door een consument worden gepasseerd. De kosten van dit herstel komen voor rekening van jou als verkoper. Bij het beoordelen van een ontbinding is dus de specifieke situatie van groot belang. Regelneven Regelgeving. Nodig, maar wat lijkt vaak vergeten te worden is de werkbaarheid en uitvoerbaarheid in de praktijk van alledag. De praktijk van het mkb wel te verstaan. Ben je bezig met een klant en het product of dienst dat je verkoopt, dan zit je niet te wachten op allerlei administratieve verplichtingen. Die weliswaar vaak een goed doel dienen, maar wel als extra belasting op de mkb-schouders neerdalen. De initiatieven voor regelgeving, al dan niet vanuit EU Richtlijnen geboren, komen steeds vaker uit Brussel. Je kunt je afvragen of ze het ondernemen voor het mkb zo langzamerhand niet tot een bureaucratische uitdaging maken. Veel regelgeving wordt gemaakt om grote bedrijven te dwingen maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Maar veel van die regelgeving komt ook terecht bij het mkb. Als je als toeleverancier aan een groot bedrijf levert, kun je vragen verwachten over de oorsprong van je producten, waar en hoe die gemaakt zijn, van welke materialen en ga zo maar door. Dat vraagt om een gedetailleerde administratie, áls je alle gegevens al boven water kunt krijgen. Schieten we niet door met z’n allen? Ondernemerschap is de kurk waarop onze economie drijft, dat is een open deur. Hoeveel tijd moeten we met elkaar besteden om de regels uit te voeren? En hoeveel tijd blijft er dan nog over voor je klanten en alle andere zaken die je als ondernemer moet doen om je bedrijf levensvatbaar te houden? We dreigen te verzuipen en dat moeten we voorkomen. Deze klacht is niets nieuws. Politici spreken vaak over minder regels maar het tegendeel lijkt het resultaat te zijn. Minder blijkt meer en het is wederom tijd om de regelneven (lees: overheden) op hun verantwoordelijkheden te wijzen en de stroom aan regels in te dammen. Meer balans en meer oog voor ondernemerschap. Hopelijk maakt het nieuwe kabinet er werk van. 04 2024 | HISWA MAGAZINE 25
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF In memoriam: Jogchum Veenje van Smelne Yachtcenter overleden In 1968 begon Jogchum Veenje met de bouw van stalen roeibootjes. Dat werden grotere boten die hij bouwde in een boerenschuur. Dit was het begin van Smelne Yachtcenter. In de 65 jaar die volgden leverde de werf bijna duizend motorjachten op. Jogchum werd 83 jaar. www.smelne.nl Samenwerking Stentec en Delius Klasing De digitale waterkaarten van uitgeverij Delius Klasing Verlag GmbH komen voortaan van het Nederlandse Stentec. De oude versie van de Duitse uitgeverij was niet compatible met het navigatieprogramma WinGPS. Stentec-kaarten werken wel in WinGPS en op alle platformen (Windows als Android en iOS). www.stentec.com Hanse niet langer beursgenoteerd De aandelen van de Duitse scheepswerf HanseYachts AG zijn niet langer verhandelbaar op de Frankfurt Stock Exchange en andere beurzen. HanseYachts bouwt Hanse-, Dehler- en Moody-zeiljachten en Sealine-, Fjord- en Ryck-motorboten. Na de emissie in 2007, die ruim 60 miljoen euro aan verse liquiditeit opleverde, kelderde de waarde van het aandeel van 30 euro naar drie euro. Terugtrekking van de beurs is niet ongewoon voor kleine en middelgrote bedrijven. Aandeelhouders kunnen nu 2,67 euro voor hun aandeel krijgen. www.hanseyachtsag.com Torqeedo doneert twee motoren aan Optimist in Tour Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van Optimist on Tour schonk Anton van Wijk van De Stille Boot twee Torqeedo Travel-motoren aan het rondreizende watersportevenement. Optimist on Tour is een initiatief van het Koninklijk Nederlands Watersportverbond en directeur Arno van Gerven nam het cadeau persoonlijk in ontvangst. De elektrische motoren passen goed in de duurzame gedachte van het Watersportverbond. “Onze staf én de kinderen zijn blij dat de motoren helemaal stil en schoon zijn.”, aldus van Gerven. www.torqeedo.com en www.optimistontour.nl Samenwerking Stormer en des Bouvrie In zijn zoektocht naar een gerenommeerde partner uit de designwereld kwam Bob Wisse van Stormer Leisure Boats uit bij Studio des Bouvrie, een gevestigde naam op het gebied van interieurarchitectuur en design. Om de samenwerking te bekrachtigen lanceerden de partners een limited edition van de Stormer Lifeboat 75. Er worden maximaal tien exemplaren gebouwd van deze luxe reddingboot. www.stormerleisureboats.nl 26 HISWA MAGAZINE | 04 2024
Maatschappelijke resultaten Groupe Bénéteau Groupe Bénéteau boekte in 2023 een recordomzet van 1,7 miljard euro. Het bedrijf rapporteert ook over zijn maatschappelijke prestaties. Zo verminderde Bénéteau de CO2-uitstoot met 6 procent en installeerde het de eerste productielijn met volledig recyclebaar Elium-hars. Bij 41 procent van de leveranciers is de MVO-aanpak beoordeeld door Ecovadis. Bij de Boat Division heeft 75 procent een ISO 14001-certificering. Bénéteau lanceerde 10 modellen met alternatieve aandrijving. Het B-Equal-programma versnelt de gendergelijkheid binnen het bedrijf en met het ondertekenen van het Franse #StOpE-initiatief (Stop Gewoon Seksisme op de Werkvloer) moet seksisme op de werkvloer verminderen. www.beneteau-group.com Brand bij Aluship in Steenwijk Op 24 juni brak brand uit in de werkplaats van Aluship in Steenwijk. Het bedrijf bouwt hightech aluminium sloepen en tenders. Het vuur verwoestte het pand volledig. Er zijn geen personen gewond geraakt. Direct na de brand ontving AluShip veel steun van personen en bedrijven uit het hele land. Directeur John Sellis kreeg verschillende aanbiedingen voor locaties en apparatuur. Naar verwachting verschijnt AluShip toch met een serie nieuwe sloepen en tenders op de komende HISWA te water. www.aluship.nl West Yachting verhuist naar Lemmer West Yachting is importeur en exclusieve dealer van Hanse van de Hanse Group. Hanse heeft een lijn van tien zeiljachten van 31 tot 67 voet en een motorjacht van 9,51 meter, de Ryck 280. West Yachting was sinds 2013 gevestigd aan ‘t Soal in Workum maar verhuisde op 1 juni jl. naar de Suderseleane in Lemmer. Hier heeft het bedrijf een meer strategische ligging voor klanten. www.westyachting.com Prijs voor Scheepvaart en Transport College (STC) Met het innovatieve project TEAMS heeft het STC de Nederlandse Onderwijspremie 2024 gewonnen. TEAMS ontwikkelt ondernemersvaardigheden en design thinking bij studenten, de maritieme professionals van de toekomst. Aan de prijs is een geldbedrag van 500.00 euro gekoppeld. Dit bedrag wordt gebruikt voor onderwijsvernieuwing en - verbetering. Het STC verzorgt op de praktijk gerichte vmbo-, mbo-, hbo- en masteropleidingen. www.project-teams.eu Succesvolle Duurzaam Varen Dagen Amsterdam Als onderdeel van de Amsterdamse Zeehavendagen organiseerde de Coalitie Duurzaam Varen op 29 en 30 juni jl. het grootste elektrisch varen-evenement van Nederland. Vanwege het mooie weer maar ook door de maatregelen rond Amsterdam Uitstootvrij 2030, was er veel interesse van watersporters. Vanaf 1 januari 2025 moeten nieuwe boten op het binnenwater van Amsterdam elektrisch zijn aangedreven. Voor bestaande bootbezitters geldt een overgangsregeling. Deze krijgen nog vijf jaar de gelegenheid om over te stappen of om te bouwen. www.duurzaam-varen.org 04 2024 | HISWA MAGAZINE 27
drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Sikkel 3 NL-3274 KK HEINENOORD T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl Nautische advocaten legal support in stormy times Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | HISWA-RECRON Kennispartner Emmalaan 9, 1075AT Amsterdam +31 (0)20 675 94 94 | edwin@vanemstedeslager.nl www.nautische-advocaten.nl Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche geconfronteerd kan worden, daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten én incasso. Vele leden van HISWA-RECRON en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten reeds als hun huisadvocaat. HISWA Water stand K065 te
nieuws NIEUWSINNOVATIE Bivy Stick Mesh met dubbel netwerk De Bivy Stick maakt sateliettelefonie met de eigen mobiele telefoon mogelijk. Nieuw is de Bivy Stick Mesh die naast het Iridium Satelliet-netwerk ook gebruik maakt van LoRatechnologie. LoRa staat voor Long Range en faciliteert internetcommunicatie zonder gebruik van 5G of WiFi. www.bivystick.com Nieuw aerosol-blussysteem Het SeaFire aerosol-blussysteem werkt met een ultrafijne spuitnevel op kaliumbasis waarmee de kettingreactie van het vuur wordt doorbroken. Het voordeel van deze aeroso lblussystemen is dat het een zeer schone blusstof is zonder milieubelasting. De blussers hebben een eigen thermisch activatiemechanisme en kunnen ook handmatig met een kabel worden geactiveerd. Omdat het systeem erg compact is, zijn de SeaFire aerosol-blussers geschikt voor kleine ruimtes zoals machinekamers waar andere blussystemen niet zouden passen. De aerosol-units zijn leverbaar voor ruimtes van 0,5 vierkante meter tot en met 18 vierkante meter. www.clouds.nl/nl/seafire Wichard verbetert lifelines Het Franse Wichard heeft het automatische sluitingsmechanisme van de veiligheidshaak van de Proline veiligheidslijn verbeterd. De veiligheidshaak heeft een brede opening van 26 millimeter en de gepatenteerde V-Nose-functie voor makkelijk vast- en losklikken van de haak. De band is reflecterend en alle modellen hebben een overbelastingsindicator. www.marine.wichard.com Bootkleur visualiseren AkzoNobel’s Awlgrip komt met een 3D Color Visualiser. Gebruikers kunnen hiermee kleuren kiezen voor een zeil- of motorjacht, sportvisboot of superjacht. Er zijn duizenden kleuren beschikbaar. De gebruiker kan vervolgens niet alleen een overzicht van de kleuren downloaden, in dezelfde PDF staat ook welke specifieke Awlgrip-coatings geschikt zijn. www.awlgrip.com/europe/colors/boat-color-visualizer 04 2024 | HISWA MAGAZINE 29
Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • Te koppelen met uw reserveringssysteem • Op afstand in-/uitschakelen van stroompunten • Energieverbruiken uitlezen • Ampère limieten instellen • MID gecertifi ceerd instellen r Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. www.icy.nl UW BEDRIJF HEEFT NOG MEER WAARDE! Wij helpen u met een taxatierapport en bieden tijdens de opname gratis bedrijfsadvies. We denken graag met u mee om de meerwaarde van uw bedrijf te ontdekken. Met 50 jaar ervaring zijn wij de meest ervaren in ons vakgebied en delen graag onze kennis. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende taxatieoff erte of om eens te sparren. Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63 Herbruikbare bouwpakketten met bouten en moeren Informeer naar onze jachthavenzuilen en tapautomaten
NIEUWSINNOVATIE nieuws Nieuwe buitenboordmotoren van Mercury Mercury Marine lanceert de Avator 75e en 110e. De Avator 75e genereert 7500 watt op de schroefas, wat neerkomt op 10 pk. De 110e levert met 11000 watt op rond de 15 pk. Beide modellen zijn verkrijgbaar met digitale afstandsbedieningen. De nieuwe buitenboordmotoren kunnen worden aangesloten op het Avator 5400 Power Center. Die koppelt tot vier Avator 5400Wh lithium-ion accu’s aan elkaar voor een betere range. Met het Power Center kunnen de accu’s ook worden opgeladen. www.mercurymarine.com Seanapps verrijkt data Groupe Bénéteau heeft de tracker Seanapps voorzien van 12 nieuwe sensoren. In 2025 wil de botenbouwer 20.000 boten kunnen volgen. De tracker is aangesloten op het NMEA-netwerk en slaat elke minuut alle boorddata zoals gps-positie, diepte of oliedruk. De nieuwe sensoren sturen eigen gegevens van de accustatus en motorgebruik naar de Seanapps-server. Er is ook een vochten temperatuurmeter. www.seanapps.app AI-model telt alle boten in Nederland Met een op kunstmatige intelligentie gebaseerd computerprogramma heeft Waterrecreatie Nederland in de zomer van 2023 alle boten in Nederland geteld. Daarvoor gebruikte het programma 330 satellietbeelden. De nauwkeurigheid van het model op het water is 95 procent. Op het land is dit lager, ongeveer 25 procent. Boten die binnen staan werden niet meegeteld. Het AI-model herkende 250.000 vaartuigen. De fouten van de robot zijn handmatig gecontroleerd en verwijderd. Het uiteindelijke totaal aantal getelde boten is 211.237. Daarvan lagen 181.734 boten in het water en stonden 29.503 boten op het land. www.waterrecreatienederland.nl Nieuw watersportblad: Boegbeeld Tijdens de HISWA te water wordt nieuwe watersportblad Boegbeeld gelanceerd. Boegbeeld is bedoeld voor zeilers, surfers, kajakkers en sloepvaarders. De inhoud bestaat uit watersportbeleving, tests van nieuwe producten, bijzondere vaargebieden, watersport lifestyle en aanbiedingen van nieuwe en gebruikte boten. Het blad wordt uitgegeven door Arimpex Media Services, uitgever van het voormalige Botentekoop Magazine. In het proefnummer komen vooral sloepen aan bod. De oplage is 10.000 exemplaren en elke editie heeft rond de honderd pagina’s. www.boegbeeldmagazine.nl Samenwerking Raymarine en ePropulsion De Axiom Multi Functionele Displays (MFD’s) van Raymarine kunnen tegenwoordig rechtstreeks data verwerken van elektrische motoren van ePropulsion. Hiervoor is geen extra gateway of interfacekastje nodig. De nieuwe functionaliteit is beschikbaar op ePropulsion’s X-serie buitenboordmotoren en I-serie binnenboordmotoren en werkt met het nieuwe 4.6 LightHouse besturingssysteem voor Axiom MFD’s. Daarmee is Ligthouse het eerste systeem dat PGN-berichten voor elektro motoren ondersteunt. Het gaat hierbij om de nieuwe NMEA 2000-standaarden voor elektromotoren. Zo kan bijvoorbeeld het accubereik als een rode cirkel op de kaart worden getoond. Niet alle gebruiker zullen blij zijn om constant te worden geconfronteerd met hun beperkte range. www.raymarine.com en www.epropulsion.nl 04 2024 | HISWA MAGAZINE 31
ZOEK EN VIND JOUW IDEALE BOOT MET SUZUKI MARINE Een nieuwe of gebruikte boot kopen? Ontdek het uitgebreide aanbod bij de Suzuki Marine-dealers op Suzuki.nl/marine/boten.
HISWA-RECRON Business Club HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS In de rubriek HRBC Nieuws lees je nieuws van de leden van de HISWA-RECRON Business Club. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Cyberveiligheidswet: wat en hoe? De EU zet een nieuwe stap in cyberveiligheid met de Network and Information Security directive (NIS2richtlijn). Eind dit jaar wordt deze richtlijn van kracht voor bedrijven. Cyberveiligheid is cruciaal voor de continuïteit van elk bedrijf. Regelmatig zijn er bedrijven die niet verder kunnen werken omdat ze digitaal worden aangevallen. De nut en noodzaak van cyberveiligheid wordt op dat moment direct gevoeld. Voor bedrijven die bezig zijn met cyberveiligheid, zette Alfa accountants en adviseurs, Partner in Business van HISWA-RECRON, alle NIS2-verplichtingen op een rij. www.alfa.nl/actueel/cyberveiligheid-nis2-richtlijn Nieuw: drijvend platform Connect-A-Dock Recreëren op en aan het water is snel en eenvoudig te realiseren met het modulaire kunststof systeem Connect-ADock van Inter Boat Marinas, TOP Supplier van HISWA-RECRON. De elementen kunnen aan elkaar worden gekoppeld tot elke gewenste afmeting. Hierdoor ontstaat een ideaal zwem-, vis- of aanlegplatform voor kano’s, supboards, waterfietsen of sloepen. Het systeem is onderhoudsarm, bestand tegen olie, gas en UV-stralen en rot, bladdert of splintert niet. www.interboatmarinas.nl/connect-a-dock Legionellapreventie met elektronisch systeem Er worden strengere eisen gesteld aan legionellapreventie. Jachthavens en zeilscholen zijn verantwoordelijk voor deugdelijk drinkwater in kantines, toiletten, douches en badruimtes en moeten zorgdragen voor een effectief beheer van de (drink)waterinstallaties. Het elektronische watermanagementsysteem van Schell Water Technologies, TOP Supplier van HISWA-RECRON, kan hierbij helpen. Dankzij elektronische kranen en spoelsystemen kunnen stagnatieen hygiënespoelingen, afhankelijk van de watertemperatuur of de gebruiksfrequentie, ingepland en automatisch uitgevoerd worden. Per kraan, in groepen of voor complete gebouwen. Omdat alle gegevens worden gelogd, beschikt de beheerder bovendien over bewijs, dat hij zich aan de regels en zijn zorgplicht gehouden heeft. www.schell.eu/nl-be/producten/systeemoplossingen/schell-sws 04 2024 | HISWA MAGAZINE 33
Tickets op hiswatewater.nl
De Hiswa te Water in Bataviahaven Lelystad is met meer boten en exposanten dan ooit de grootste botenshow van Noord-Europa. Laat je inspireren door de grote diversiviteit aan ontwikkelingen in de nautische watersport. Kijk voor meer informatie op www.hiswatewater.nl
ALTIJD KRACHTIGE LAADSTATIONS VOOR ELEKTRISCHE BOTEN Onze laadstations zijn innovatief, stevig en kunnen gemaakt worden met verschillende soorten betaalmogelijkheden. LAADPUNTEN Ontdek onze slimme laadstations. Veilig en eenvoudig te installeren op of zelfs in de steiger. BETAALOPTIES Met verschillende soorten betaalopties is er voor elke haven wat mogelijk. INSTALLATIE Upgrade de infrastructuur voor elektrisch varen in uw haven. Wij installeren de laadpalen helemaal zelf. Kijk op seijsener.com
1 Online Touch