RECREACTIE 1 | februari 2023 magazine over recreatie en toerisme Een stip op de horizon Bedrijfsconcept geeft richting aan je beleid ‘RECRON Erkend bedrijf’ wordt een belangrijk label Bij De Bremakker op Texel draait alles om natuurbeleving Het belang van de provinciale verkiezingen voor onze sector
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
Regel het vóór het seizoen van 2023 echt begint. LAAT UW BEDRIJF TAXEREN Ons team is gespecialiseerd is in het taxereren van bedrijven en exploitatie-gebonden onroerend goed in de dag- en verblijfsrecreatieve sector (business valuation). Benieuwd naar de waarde van uw bedrijf? Wij maken graag een vrijblijvende maatwerk off erte voor u. Neem contact op met één van onze specialisten: Maxx Hup, Thijs Lunenburg, Yvette Mijnheer, Adri Mijnheer, Rianne Jansen, of Harm-Jan Mooiweer. vandeloosdrechtrbm.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
colofon voorwoord Hoofdredactie: HISWA-RECRON, Marike Rosier, communicatie@hiswarecron.nl Eindredactie: Maarten Bokslag, www.bokslag.com Redactiecommissie: Wanda van Eck, Jeff rey Belt, Stijn Boode Marike Rosier Aan dit nummer werkten mee: Jaap van Sandijk, Rosanne de Groot, Rutger van de Maat Opmaak: Dock35 Media Coverfoto: Lemeler Esch Bladmanagement: Dock35 Media, Sjoerd Franssen Advertenties: Dock35 Media, Martijn Penning, (0314) 355 826, martijn@dock35media.nl Druk: Senefelder Misset Doetinchem B.V. Abonnementen: HISWA-RECRON, Storkstraat 24, 3833 LB Leusden, communicatie@hiswarecron.nl, (033) 303 9700, 68 euro per jaar, 34 euro voor studenten en medewerkers van recreatiebedrijven. Gratis voor HISWA-RECRON-leden, overheden en pers. Als vakblad hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er vanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Oplage: 4.400 exemplaren. De samenstellers hebben de grootst mogelijk zorgvuldigheid betracht. Noch HISWA-RECRON, noch redactie, noch auteurs aanvaarden enige aansprakelijkheid bij eventueel voorkomende fouten. PARTNERS IN BUSINESS: Manager Communicatie Bedrijfsconcept Een nieuw jaar en een nieuwe editie van Recreactie, die gezien en gelezen mag worden. Rutger van de Maat start de column Recreanders dan ook met een bespiegeling over het nieuwe jaar. Leuk om zijn idee over een Adwordscampagne met Nostalgische vakantie te lezen. Zo kun je jaarlijks inhaken op een ontwikkeling. De coverstory gaat juist over ontwikkelingen die bedrijven doormaken in het kader van hun bedrijfsconcept: de rode draad die alle aspecten van een bedrijf met elkaar verbindt. Als deze rode draad klopt, is het makkelijker om je marketing te doen, maar is het voor de consument ook makkelijker om jouw bedrijf te vinden en goed te waarderen. Diverse adviesbureaus geven mooie voorbeelden van bedrijven. Ze delen ook hun ervaringen. Je leest over vernieuwen en innoveren door samenwerking en over het slim combineren van bestaande elementen. Het klinkt misschien wat theoretisch, maar in het artikel wordt dit heel praktisch toegelicht. In de rubriek De bezieling spreken we met Ralph de Koning van vakantiepark De Bremakker op Texel. Uit dit interview blijkt heel duidelijk hun bedrijfsconcept. De quote “In de natuur voelen wij ons goed”, zegt alles. KENNISPARTNERS: Interessant is ook hun keuze om de komende jaren van het toeristisch kamperen af te stappen en te kiezen voor alleen het verhuren van chalets. Om als ondernemer te kunnen kiezen en ondernemen volgens je eigen bedrijfsconcept, is de overheid vaak een onmisbare schakel. Positief of negatief: je kunt niet om de overheid heen. In de rubriek De stelling lees je dan ook over het belang van de provinciale verkiezingen, die er half maart weer aankomen. Veel leesplezier en maak wat moois van 2023! 01-2023 | Recreactie 5
Aan- en verkoop Mogen wij u ontzorgen? www.hertzinger.com tel: 033-4610337 info@hertzinger.nl Hertzinger staat altijd met raad en daad voor u klaar. Als specialist in WiFi internet en TV systemen weten wij hoe belangrijk het is om regelmatig de systemen te inspecteren en onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. Dit voorkomt vaak onnodig uitval in het hoogseizoen. Mogen wij u helpen en ontzorgen? Vraag vrijblijvend naar onze mogelijkheden. Denkt u aan de verkoop van uw recreatiebedrijf? Of wilt u een bedrijf aankopen? Den Otter Van Vliet, uw makelaar en persoonlijk adviseur DEN OTTER VAN VLIET BEDRIJF S OPVOLGING | TAXATIE | COACHING www.denottervanvliet.nl Totaalleverancier voor de recreatiesector Wij hebben een ruim assortiment artikelen die benodigd zijn in de camping- of recreatiebranche. Daarnaast bieden we ondersteuning op maat bij de voorbereiding én uitvoering van infrastructurele & technische projecten. Denk aan ontwerpberekeningen of begeleiding op het terrein, bijvoorbeeld bij het aanleggen van leidingsystemen. Extra korting voor HISWARECRON leden! 50 jaar dankzij jou! Kijk voor onze acties op wildkamp.nl/50jaar Kijk voor meer informatie op wildkamp.nl/recreatie
inhoud Informatief 08 14 26 27 31 33 Onder de aandacht Kort nieuws uit de branche Coverstory Bedrijfsconcept geeft houvast Kennis delen Grond kopen of huren van de overheid Kennis delen De waarde van ‘RECRON Erkend bedrijf’ Vakinfo Hoe beheers je de energieprijzen? Productnieuws Een overzicht van de laatste innovaties 20 13 24 28 Opinie De provincies Recreatie in Gelderland en Utrecht De stelling De provinciale verkiezingen zijn belangrijk voor de recreatiesector Mens&bedrijf De bezieling De natuur staat centraal voor gasten én ondernemers van De Bremakker Column RecreAnders 01-2023 | Recreactie 7
onder de aandacht Nieuw logo Center Parcs Center Parcs presenteert een nieuw logo en een nieuwe merkbeleving. Daarbij sluit het concern aan op de groeiende behoefte aan verbondenheid met elkaar en de natuur. De parken kregen al eerder een update, nu is de merkuitstraling aan de beurt. De nieuwe slogan geeft exact weer waar Center Parcs voor staat: Echt even samen, midden in de natuur. Centraal staat het nieuwe logo, gevormd door de letters CP, speels gecombineerd met wat plantengroei. Leerbedrijf Recreatie 2022-2023 Tijdens het congres ‘Recreatie terug op de kaart’ bij Burgers’ Zoo werden op 6 december de winnaars van de recreatieverkiezingen bekendgemaakt. Vakantiepark Molenwaard in Ottoland werd het Beste leerbedrijf recreatie. Andere genomineerde bedrijven waren Camping Geversduin en Landal Sluftervallei. Imaany Vledder van Kennemer Duincamping De Lakens is uitgeroepen tot Beste praktijkopleider recreatie. Elly Janssen van Vakantiepark Herperduin is uitgeroepen tot Leukste collega recreatie. Entree Award voor Mölke Entree is een magazine voor de horecawereld. Op 28 november werden in Amsterdam de Entree Awards uitgereikt. Vakantiepark Mölke (Zuna) won de award in de categorie Best New Holiday Concept. Tijdens de uitreiking zei de jury: “De wereld van vakantieparken is booming en Mölke is daarin trendsettend. De derde generatie Van de Maat voert met durf en lef het nieuwe concept ‘slow living’ overal in door, alles in een fraaie festivalsfeer. Fantastisch uitgevoerd, duurzaam en een fijne plek voor ouders én kinderen. Met vlag en wimpel de winnaar!” Winterkamperen blijft groeien Winterkamperen lijkt nu echt door te breken. De Natuurkampeerterreinen doen het al jaren en inmiddels gaan steeds meer bedrijven in december open voor kampeerders. Het zou inmiddels gaan om 1 op de 16 Nederlandse campings. Toonaangevende bedrijven als Beerze Bulten, De Witte Berg en BreeBronne doen er aan mee en ook Ardoer pakt fors uit op de website. Niet alleen is het klimaat warmer, mensen zoeken ook steeds meer naar unieke ervaringen samen met het gezin of vrienden. Bovendien is het kamperen in het laagseizoen niet duur en zijn steeds meer campers, caravans en zelfs tenten geschikt voor de koude nachten. 8 Recreactie | 01-2023 Foto: Vakantiepark Molenwaard Foto: Mölke
Succesvol recreatiecongres FNV FNV Recreatie, HISWA-RECRON en KIKK recreatie organiseerden 6 december het congres Recreatie terug op de kaart. Het congres, gehouden bij Burgers' Zoo, ging over het vinden, binden en boeien van medewerkers in de recreatie. Actueel, want 66% van de werkgevers uit de recreatie heeft gebrek aan personeel. Een derde geeft zelfs aan dat daarmee de toekomst van het bedrijf in gevaar komt. Het congres werd een inspirerende dag vol interactieve sessies, boeiende workshops en interessante discussies. Het ging over thema’s als het imago van de sector, de teruglopende instroom van studenten en de krapte op de arbeidsmarkt. Het congres heeft veel bouwstenen opgeleverd waar de organisatoren de komende jaren mee verdergaan in het kader van arbeidsmarktbranding en -communicatie binnen de sector. RecreatieHero op de app Energielabel voor vakantiewoningen Vanaf 1 januari 2024 moeten ook recreatiewoningen (groter dan 50 m2) die worden verhuurd of verkocht een energielabel hebben. Sinds 2008 is er in Nederland regelgeving over energielabels voor woningen. Bij de invoering ervan heeft RECRON bereikt dat de labelplicht niet van toepassing was op recreatiewoningen. Die worden immers steeds kort verhuurd aan wisselende gasten. Op grond van Europese regels, de voortgaande klimaatverandering en de hoge energiekosten is die uitzonderingspositie niet langer houdbaar, constateert het ministerie van BZK. Om de kosten te beperken heeft HISWA-RECRON bereikt dat recreatiewoningen in veel gevallen via een seriematige opname van een energielabel kunnen worden voorzien. HISWA-RECRON heeft hiertoe scherpe prijsafspraken gemaakt met Breuers & Cobelens. Zo kunt u veel onderzoekskosten besparen. Meer informatie bij Marcel Tap m.tap@hiswarecron.nl of www.breuerscobelens.nl 01-2023 | Recreactie 9 Bedrijven in de verblijfsrecreatie die afdragen aan KIKKrecreatie kunnen zonder verdere kosten gebruik maken van online leerplatform RecreatieHero.nl. Het aanbod bestaat uit maar liefst 150 leuke en leerzame trainingen op het gebied van competenties, vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling. Het grote voordeel: met RecreatieHero leer je waar en wanneer je maar wilt. Dat kan op een desktop, maar sinds kort ook met een handige app. Daarin heeft de cursist toegang tot alle leeractiviteiten, het persoonlijke profiel en de persoonlijke bibliotheek. Inloggen kan heel makkelijk met een QR-code. De app is er voor iOS en Android. Foto: 't Rheezerwold Foto: Shutterstock
PERFECT ONDERHOUDEN PARKPADEN. HET MOOISTE WELKOM VOOR UW GASTEN! Hou uw park in optimale conditie. Een oppervlakbehandeling zorgt niet alleen voor een fraaie uitstraling, maar ook voor een extra lange levensduur van uw bestaande weg. Met de PaveCare CombiTruck zijn we bovendien in één keer klaar. Vraag nu naar de mogelijkheden of bekijk nog meer opties op PAVECARE.NL
onder de aandacht Dertig Roompot/Landal-parken naar Dormio Ook Roompot Aquadelta gaat naar Dormio De overname van Landal door Roompot loopt al anderhalf jaar. De ACM (Autoriteit Consument en Markt) wees de overname aanvankelijk af, en kwam later met de voorwaarde dat er parken verkocht moesten worden om een monopolie te voorkomen. 13 januari maakte Roompot bekend dat verhuurorganisatie Dormio – dat nu veertien parken heeft – dertig parken over gaat nemen. Het gaat vooral om verhuurparken, maar er zijn ook enkele parken in eigendom bij de deal betrokken. De betrokken parkmedewerkers van Roompot en Landal gaan over naar Dormio. Met de verkoop hoopt Roompot dat de ACM toestemming geeft voor de overname van Landal. In dat geval wordt de verkoop aan Dormio nog voor het zomerseizoen afgerond. Recordaantal bezoekers Toverland Attractiepark Toverland (Sevenum) verwelkomde op 17 december de miljoenste bezoeker van het jaar. Een mijlpaal: nog niet eerder ontving het attractiepark zoveel bezoekers in één jaar. Pien Polman (9 jaar) uit Voorburg was de gelukkige die als miljoenste bezoeker de poorten van Toverland passeerde. Hier stonden Stephan Satijn, lid van de Gedeputeerde Staten van Limburg, en Jean Gelissen jr., de Algemeen Directeur van Toverland, haar en haar gezin op te wachten met een cheque, champagne en bloemen. Ook ontving de familie Polman een jaar lang gratis toegang tot Toverland. “We zijn ontzettend blij en trots dat we in 2022 meer dan één miljoen bezoekers hebben ontvangen”, vertelt Gelissen. “Na enkele lastige coronajaren is dit een geweldige overwinning die we met het hele team hebben behaald.” Nieuwe leden Tussen 15 november en 15 januari zijn de volgende bedrijven lid geworden van HISWA-RECRON. Welkom! • Buitenplaats Molenwei, Leidschendam, www.buitenplaatsmolenwei.nl • Stichting Jacht Recycling, Nieuwkoop, www.jacht-recycling.com • Easy Enjoy, Almere, www.easyenjoy.nl • Kuijsten & van de Langenberg, Hedel, www.kuystenwatersport.nl • Echt Genieten, Meerssen, www.wesshorecagroep.nl • Oosterbaan Ontwikkeling & Exploitatie, Bennekom • Camping Grensheuvel, Noorbeek, www.camping-grensheuvel.nl • Marina Warns, Molkwerum 01-2023 | Recreactie 11
Wordt u geconfronteerd met extreem hoge energiekosten? Bespaar 26% op uw verbruik Bespaar 26% op uw Niemand aanwezig? Temperatuur omlaag! Optioneel op afstand instelbaar en te koppelen met uw reserveringssysteem De slimme ICY Timer Thermostaat www.icy.nl Meer boekingen in 2023? Dat regel je met het complete boekingssysteem van Tommy Booking Support en de strategische marketing van Prosuco. Ontdek Boekt Beter, de totaaloplossing in de recreatie voor: meer boekingen hogere omzet betere (online) zichtbaarheid Meer info? www.prosuco.nl/boektbeter Meer weten? Scan de code of neem contact met ons op. Binnen 1 stookseizoen terugverdiend
Foto: Beerze Bulten onder de aandacht RecreAnders ANWB Campings van het Jaar Op 11 januari, de vakdag van de Vakantiebeurs, werden de ‘campings van het jaar’ bekendgemaakt. Daarbij ook twee HISWARECRON bedrijven. De Beerze Bulten (Beerze) won met de wikkelhouses de award voor de meest bijzondere huuraccommodatie. Ardoer Comfortcamping Scheldeoord (Baarland) werd uitgeroepen tot Nederlands’ fijnste familiecamping aan zee. In december maakte de ANWB al bekend welke bedrijven dit jaar worden uitgeroepen tot Eurotopcampings. Daar zat ook een al lang bestaand bedrijf bij, dat nu voor het eerst Europtopcamping is: RCN De Flaasbloem in Chaam. Van harte gefeliciteerd allemaal! Rutger van de Maat Ondernemer 2023 lacht ons toe Het is 2023. We zijn weer op weg naar de zomer en dus naar de start van het kampeerseizoen. Een nieuw jaar betekent ook nieuwe ontwikkelingen. Booking.com heeft het bijvoorbeeld over mindfulness vakanties. Center Parcs kiest ervoor om hierop in te haken. Google Mindfulness vakantie en je ziet af en toe dat Center Parcs naar boven komt in de betaalde zoekresultaten. Verder kom je op de pagina het gehele woord niet tegen. Ze hebben ook pas een nieuwe huisstijl. We geven ze de tijd. Gedragscode sociale veiligheid We schreven er al eerder over en nu is hij echt klaar: de Gedragscode sociale veiligheid. Actueel en belangrijk, want het voorkomen en bestrijden van discriminatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik tijdens jeugdvakanties en -activiteiten is van groot belang. De Gedragscode sociale veiligheid moet zorgen voor een so - ciaal veilig klimaat waarbinnen bedrijven jeugdvakanties en -activiteiten uitvoeren. Sociaal veilig wil zeggen: er is collegialiteit en iedereen behandelt elkaar met respect. Normale omgangsvormen en alert reageren op ongewenst gedrag horen daarbij. In de gedragscode staan regels en aanbevelingen waar begeleiders zich tijdens hun dagelijkse werk aan moeten houden in de omgang met de deelnemers. De code is te vinden in de kennisbank van hiswarecron.nl. Misschien is het een leuk voornemen om jaarlijks in te haken op een ontwikkeling. Het klinkt cliché, maar is lastiger dan je denkt. Je weet beslist uit eigen ervaring hoe het gaat met goede voornemens. Je wilt iets veranderen en in beweging komen. Je wilt terug naar iets wat je vroeger leuk vond of je wilt naar de droom van de toekomst. Voor je het weet ben je het goede voornemen echter weer kwijt. Neem nou Dry Januari, dat meestal de eerste week van januari al in het water valt. Wat zullen we drinken, 7 dagen lang? Er zijn genoeg overeenkomsten met de recreatiesector. We gaan met nieuwe ideeën aan de slag, maar voordat je het weet is het Aswoensdag en dan is het opeens nog maar 40 dagen tot Pasen. Ging dat vorig jaar ook zo snel? De praktijk is: je gaat snel over tot de orde van de dag en volle bak aan het werk. Laat die nieuwe plannen maar even zitten. In 2023 is het echter anders. Want nostalgie blijkt de nieuwe trend te zijn! Daar komen we als ondernemers goed mee weg. Want door niet te vernieuwen zijn we juist dáár al jaren mee bezig. We worden ineens heel bijzonder, door gewoon te blijven. Het wordt dus vast een heel mooi 2023. Ik wens iedereen een heel mooi en succesvol jaar toe! Dat zal vast en zeker lukken met een Adwordscampagne op Nostalgische vakantie. 01-2023 | Recreactie 13
coverstory Bedrijfsconcept als stip op de horizon Een uitgangspunt voor samenhangend beleid Het komt nog steeds voor: een camping bij de kust die er precies zo uitziet als een camping in Drenthe. Dan laten ondernemers veel kansen liggen, vinden de vijf adviesbureaus die wij voor dit artikel spraken. “Ondernemen kan zoveel leuker zijn als je een bedrijf maakt dat past bij jezelf. En dan trek je ook veel leukere klanten, die het beter naar hun zin hebben.” De basisvraag: welk concept kies jij voor je recreatiebedrijf? Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Oetdoor, Lemeler Esch, Facet, Nemi van der Reest, Cruys Consultants Willem Kraanen, adviseur van Ginder (voorheen ZKA), adviseert zowel bij vitale als niet-vitale bedrijven over concepten. De niet-vitale bedrijven hebben geen concept, constateert hij. “De 14 Recreactie | 01-2023 eigenaar heeft altijd maar voortgeborduurd op wat er is, zonder plan of visie. Een goed, nieuw concept kan dan enorm verschil maken. Uitgaande van wat er al is, van de regionale kenmerken, de ondernemer zelf én de wensen van de doelgroep.” Kraanen noemt als voorbeeld een stacaravanpark in Zundert. Dat wordt geheel herzien, waarbij goed is gekeken naar de mogelijkheden in de regio. De vele fietspaden, de nabijheid van
Met een goed concept wordt de prijs opeens veel minder belangrijk België en een klooster waar men bier brouwt. “We werken aan een concept waarbij bier, fietsen en Bourgondisch de steekwoorden zijn. Natuurlijk kun je voor de gasten een flesje Zundert bier in de bungalow zetten. Maar je kunt voor groepen ook een bar maken met allerlei streekbieren. Je zorgt voor fietsen, ook elektrisch natuurlijk. En voor het Bourgondische deel kun je samenwerken met streekwinkels of restaurants in de regio.” Kopieergedrag Hans de Vries, van het Bureau voor Vernieuwing, benadrukt het belang van een goed concept voor bestaande bedrijven. “Veel aanbod in Nederland lijkt op elkaar”, constateert hij. “Ondernemers vertonen kopieergedrag, maar daar kun je je niet mee onderscheiden. Ook niet door over een vakbeurs te lopen en af en toe iets leuks te bestellen. Dat is hap-snap en andere ondernemers kopen precies hetzelfde leuke speeltoestel of tiny house. Ik vraag vaak aan ondernemers: Wat maakt jouw bedrijf nou bijzonder? Vaak weten ze het niet. Het is best een leuk bedrijf. De gasten zijn tevreden. De dagelijkse bedrijfsvoering vraagt alle aandacht van de ondernemer. Wij zeggen dan: verander je bedrijf zodanig, dat het super interessant wordt voor de gasten die je écht wilt hebben. En die mensen kiezen dan heel specifiek voor jouw bedrijf. Je waarderingscijfers bij die groep gaan enorm omhoog, want je hebt iets bijzonders te bieden. 01-2023 | Recreactie 15 >
Thuis in projectinrichting Wij komen graag bij u langs voor een persoonlijk gesprek Leen Bakker Zakelijk ontzorgt door: • • • • • • • • Een groot netwerk aan leverancier Advies op maat & goede service Deskundig en enthousiast team Ook losse orders (groothandel Ontwikkeling totaalconcepten Instapklare opleveringen Scherpe prijzen Snelle levering Neem vrijblijvend contact met ons op T: +31 (0)162 58 33 90 E: infozakelijk@leenbakker.nl www.leenbakkerzakelijk.nl
coverstory Niet voor iedereen, maar dat hoeft dus ook niet. Heb jij affiniteit met de zorg? Dan kun je denken aan een aangepast aanbod voor zorggroepen. Hou je van motorrijders? Van historie? Van new age? Van de natuur? Je kunt je er heel veel bij voorstellen.” Razendsnel Het ombouwen van het bedrijf en de promotie – die moeten hand in hand gaan – kost wat tijd. De Vries: “Ondernemers verwachten een dipje, omdat ze gasten afstoten. Maar in de praktijk blijken de juiste gasten je razendsnel te vinden als je je focus hebt gevonden. En het mooie is, die mensen kijken helemaal niet meer naar de prijs. Die kijken naar het verhaal dat je vertelt en worden daar enthousiast van. Uiteraard moet je dat wel hard maken. Anders slaat dat keihard terug op je waarderingen. Als voorbeeld noemt De Vries de positionering van de drie Kennemer Duincampings. Hij was daar directeur van 2006 tot 2009. “Het waren een beetje saaie bedrijven op geweldige locaties. We hebben elk bedrijf een eigen branding gegeven. Zo werd De Lakens het bedrijf voor gasten die van actie houden: van surfen, kiten en andere sporten. Passend daarbij bedachten we de glimmende Airstream-caravan en de eerste safaritenten. Het concept blijkt ook uit de manier waarop je gasten benadert Geversduin werd veel meer gericht op natuurliefhebbers. Daar kwam de eerste Hobbitwoning. Bij Camping Bakkum draait het om de creatieve mens en om het ontwikkelen van jezelf. Die focus is na mijn vertrek verder uitgebouwd en dat heeft de bedrijven enorm veel goed gedaan.” Leefstijlgroep Voor Bob Kettering van Facet architecten en adviseurs staat of valt een concept met de doelgroep, beter gezegd: de leefstijlgroep. En soms komt dat nauw, geeft de adviseur aan. “De rode groep zoekt authenticiteit, een uniek bedrijf. Die willen te gast zijn bij de locals. Terwijl de gele groep een groot bedrijf ook prima vindt. Slapen in een yurt op de Veluwe is voor die groep al authentiek genoeg, terwijl die voor de rode gast in Mongolië moet staan. De gasten uit het groene kwadrant hoeven al dat hippe gedoe niet zo. Dan voldoet een keurig onderhouden sta - caravanpark uit de jaren ‘80 nog prima.” Ook regio is van belang, want een strandcamping vraagt een ander concept dan een camping in het bos. “Maar een strandcamping in Bloemendaal is een totaal ander bedrijf dan in het Westland. Dat trekt ook andere gasten. Je moet dat allemaal mee laten wegen. En dan speelt de persoon van de ondernemer. Past het wel bij jou? Heb je dat allemaal op orde, dan is dat een gezonde basis voor een mooi concept.” Veel ondernemers hebben er moeite mee om zo’n concept door te voeren. Bijvoorbeeld bij een overname of bedrijfsopvolging komt dat vaak aan de orde. Hoe zet je de verandering dan in? Bob: “Je kunt een deel van het bedrijf inrichten voor een andere groep. Maar daar moet je wel goed over nadenken. Want het kan botsen, en op dat moment heb je teleurgestelde gasten – en dus slechte reviews. Neem dus kleine stapjes. Je kunt maar zelden in één keer het bedrijf omgooien.” Als voorbeeld geeft Kettering camping De Lemeler Esch. “Het was al een prachtig bedrijf maar de nieuwe generatie wil nog meer verbinding met de natuur. Dus gaan we het terrein nieuw inrichten. Straks ben je daar als vakantieganger te gast in de natuur. Daar mag jij een plekje huren. Dat ruimtelijke aspect levert een unieke beleving op.” Met de regio Facet legt graag verbindingen met de regio. “Je hoeft als ondernemer voorzieningen als restaurant en winkel niet altijd te hebben. Anderen kunnen dat soms beter en het kost je handen vol geld. En voor je het weet verandert de wens van de gasten en zit je met een verouderd concept. Innoveren doe je door nieuwe samenwerkingen. Dat maakt je bedrijf flexibel en wendbaar.” Niet iedereen is dat met Kettering eens. Sasja Vermeulen van Ginder ziet juist in de horeca een heel belangrijke mogelijkheid voor ondernemers om hun bedrijfsconcept vorm te geven. “Ik weet dat veel ondernemers de horeca lastig vinden. Je moet tot laat werken en het kan zelfs overlast geven. Maar horeca kan de lijm vormen tussen de onderdelen van je concept. Als je een keuken hebt met streekproducten is dat de verbinding tussen natuur, regio en gastvrijheid. En het hoeft geen sterrenrestaurant te zijn. Het moet passen bij jouw gasten en jouw bedrijf. En als je het zelf niet wilt doen, dan is uitbesteden misschien een optie.” De omloopsnelheid in de recreatiesector is hoog. Hoe zorg je dat een concept niet veroudert? “Door een ruime paraplu te kiezen”, betoogt Nemi van der Reest. Als voorbeeld noemt hij het concept van Oetdoor.nl, dat Van der Reest Advies samen met de onder01-2023 | Recreactie 17 >
“Jullie terrasmeubilair heeft een mooie bijdrage geleverd aan onze vakantie” Dit is wat een gast laatst vertelde en erg goed aansluit bij het motto van Madino: “Dankzij tevreden gasten, een tevreden klant”. Wij vinden het erg belangrijk dat tuinmeubelen niet alleen betaalbaar en duurzaam zijn, maar ook comfortabel. Dit zorgt ervoor dat uw gasten de relaxte vakantie krijgen die u ze wilt bieden. Optimaal genieten van het buitenleven wordt steeds belangrijker! Heeft u het idee dat uw huidige tuinmeubelen niet comfortabel genoeg zijn? Of vindt u dat de buitenbeleving wel een upgrade kan gebruiken? Wij komen graag vrijblijvend bij u op locatie kennismaken om u te voorzien van het beste advies! www.madino.nl 0488 440138 info@madino.nl Neem direct contact op!
coverstory nemers in Haarlo ontwikkelde. “De paraplu is: Scandinavische beleving in de Achterhoek. De ondernemer geeft dat vorm met de typische stuga’s, de gekleurde houten huisjes. De sfeer ontstaat door het concept in alle details door te voeren. In het fysieke product, maar ook in de bejegening van de gasten. Alles samen vormt het een heel herkenbaar concept, waar mensen over vertellen tegen vrienden en collega’s. En dat Scandinaviëconcept is tijdloos. Het is zo ruim, dat je met de invulling kunt meegaan met de tijd en de veranderende eisen van gasten.” Verbinding tussen onderdelen Ook bij Strandcamping Groede dacht Van der Reest mee over de rode draad. “Het was al een schitterend bedrijf. Wij mochten meehelpen om het nog beter te maken. Telkens komen er elementen bij, zoals de strandhuisjes en een aantal strandtenten. Het uitgangspunt was dat het, samen met de camping, duidelijk onderdelen van hetzelfde bedrijf moesten worden. Dat hebben we bereikt door heel goed te kijken naar de aankleding, de productrange en het prijsniveau. Het moet allemaal passen bij de doelgroep van Strandcamping Groede. Ook logo’s en bedrijfskleding helpen natuurlijk mee. En vergeet het personeel niet. Een goede medewerker is het gezicht van je bedrijf. Dan kan het ‘Kies een ruime paraplu, zodat het concept niet veroudert’ voor de uitstraling heel goed zijn om mensen te laten rouleren tussen, bijvoorbeeld, de verschillende horecavoorzieningen. Waar zijn collega’s een sterke focus leggen op overkoepelende visies en leefstijlgroepen, vindt Peter Cruys van Cruys Consultants dat je het best wat compacter mag houden, meer ‘grijpbaar’. “Niemand begint een bedrijf vanaf niks. Je hebt altijd een basis waar je rekening mee moet houden. Vaak gaat het bij conceptontwikkeling om een uitbreiding. Dan kun je een mooi kampeerveld ontwerpen, maar je kunt er ook iets van maken dat echt de aandacht trekt. Zo hebben wij voor De Koeksebelt en Mölke de River Flight ontworpen. Het idee is geworteld in het landschap, want de bedrijven liggen direct aan twee rivieren. Wij sluiten daarop aan met boomhutten en een ooievaar die de in zijn vlucht de beide rivieren verbindt. Superleuk voor de gasten, het doet het heel goed op internet en ook hier is de gemeente weer helemaal enthousiast – wel zo plezierig als je vergunningen gaat aanvragen.” Slim combineren Vaak gaat het om het slim combineren van bestaande elementen, betoogt Cruys, die zijn ontwerpen maakt in nauwe samenwerking met architect Erik ten Brummelhuis. Dat was bijvoorbeeld ook zo bij het insectenthema, dat Cruys Consultants ontwikkelde met de campings Si-Es-An en Rheezerwold én met Landschap Overijssel. “Het thema biedt ruimte voor allerlei initiatieven. Bloemen en vlindertuinen. Samenwerking met een lokale imker, die komt honingslingeren op de bedrijven; een echte publiekstrekker. En natuurlijk de vrolijke To Bee Happy lodges in bijenthema, die op beide bedrijven werden gebouwd. Met zo’n concept wordt het opeens makkelijk om je nieuwe terrein in te richten”, constateert Cruys. “En doordat je volop met natuur en biodiversiteit bezig bent, heb je ook een goed verhaal naar de gemeente en de bank. Al met al maakt dat het ondernemen wel een stuk leuker.” 01-2023 | Recreactie 19
de bezieling Ralph Koning van De Bremakker: ‘In de natuur voelen wij ons goed’ Bij De Bremakker in Den Burg (op Texel) draait bijna alles om de natuur. De eigenaren hebben de liefde voor de natuur met de paplepel ingegoten gekregen. Met als gevolg dat het bedrijf in de loop der jaren qua oppervlakte fl ink is gegroeid, terwijl het aantal plaatsen beperkt bleef. Bij De Bremakker hebben gasten het gevoel dat ze echt in de natuur verblijven. En wat is er mooier dan via de duinen zo door te lopen naar het strand? Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Maarten Bokslag, De Bremakker gezelligheid en activiteiten in de kantine. Zoon Ralph Koning groeide er op en koos al jong voor het bedrijf. Na de middelbare school was hij in Beverwijk installatietechniek gaan studeren, maar al heel snel keerde hij uit heimwee weer terug naar Texel. “Ik koos voor het bedrijf en kreeg van mijn ouders veel ruimte om mijn ideeën uit te voeren”, vertelt hij. Ralph Koning Het 50-jarig bestaan van De Bremakker als camping viel door de coronapandemie een beetje in het water. Joop en Janny Koning begonnen in 1970 met de camping. Maar in feite is het bedrijf al veel ouder. Het werd in 1955 door de vader van Joop al opgezet als locatie voor kinderkampen, waarbij natuur educatie voorop stond. De Bremakker was in de jaren ’70 en ’80 een klassieke Nederlandse camping, met vaste plekken, stacaravans, veel 20 Recreactie | 01-2023 Steeds groener Sindsdien is het bedrijf, dat op ongeveer een kilometer van het strand ligt, fl ink gegroeid. De aanvankelijke camping van 3,5 hectare met 600 bedden groeide naar 9 hectare met 700 bedden. Dat uitbreiden ging niet zonder slag of stoot. Voor een deel was het namelijk een uitbreiding ín de natuur, waarbij de plekken prachtig tussen de begroeiing kwamen te liggen. Het sanitairgebouw werd echter verplicht net buiten het terrein geplaatst. De laatste uitbreiding bestond uit landbouwgrond. “Samen met een ecoloog maakten we prachtige plannen om daar een heel natuurlijk terrein van te maken”, vertelt Ralph Koning. “Met een prachtige beek en ruimte voor fl ora en fauna. Het duurde ruim vier jaar voor we de bestemming konden wijzigen: de gemeente wil niet graag dat er landbouwgrond verloren gaat.” Maar het resultaat is geweldig. Lopend over het terrein is het indrukwekkend wat de familie Koning hier voor elkaar heeft gekregen. Typische duinbegroeiing als brem, berk, liguster, krentebloesem en duindoorn bepaalt het beeld. Zelfs in het koude, winterse landschap is nog goed te zien hoe natuurlijk de beek door het landschap loopt. Hier en daar staat een chalet. Dit is echt verblijven in de natuur. Opvallend tijdens de rondwandeling is dat Ralph af en toe een zaadbol van een struik haalt, en die elders op het terrein verDoor personeelsgebrek stopt het bedrijf met toeristisch kamperen
kruimelt. “Zo verspreiden we de inheemse soorten” , vertelt hij. Zonder al te veel aanplant of kwekerijen, heel natuurlijk. “Natuur is voor ons de plek waar we ons goed voelen. Onze gasten zijn de mensen die daar ook van kunnen genieten. Daarom hebben we ook een autovrij terrein, behalve op wisseldagen.” Familiebedrijf De Bremakker is 100% familiebedrijf. De eigendom is verdeeld over Ralph en zijn broer Berry, en hun vrouwen Ilonka en Bianca. Sinds vorig jaar is ook neef Lesley van de partij. “En die willen we net zoveel ruimte geven als ik destijds van mijn ouders kreeg om het bedrijf mede te vormen”, vertelt Ralph. Met vijf kapiteins op een schip is het soms een beetje schipperen. Er kan er maar één de baas zijn. “Ik loop het langste mee, heb de grootste bek en bemoei me overal mee”, stelt Ralph met een glimlach vast. “Heel veel vragen komen naar mij. Maar in de loop der tijd hebben we toch elk ons deel van de bedrijfsvoering wel gepakt. Ilonka en Bianca doen de chalets, de receptie, de boekingen en de website. Berrie doet vooral de horeca en het onderhoud van de kampeerplaatsen. En Lesley zoekt nog naar zijn plek, die is eigenlijk overal wel te vinden. Natuurlijk is er soms wel wrijving in zo’n familiebedrijf, maar we lossen dat ook altijd weer op. We kennen elkaar heel goed. En we hebben ook geleerd om soms iets maar los te laten. Elke twee weken hebben we gezamenlijk overleg en dan bespreken we alles wat er speelt.” Belangrijk, want met name de vaste gasten proberen de eigenaren ook wel eens tegen elkaar uit te spelen. ‘“Dat ze zeggen: ja, maar hij zei dat het mocht’. Dat gebeurt hier dus niet. Meestal loop ik hier grappen te maken, maar ik kan ook best streng zijn. Extra aanbouwtjes en schuttingen zijn niet toegestaan. En als mensen zich daar niets van aantrekken en het toch neerzetten, laat ik het gewoon weer afbreken.” Nieuwe inzichten Op dit moment is De Bremakker een gemengd bedrijf met 150 stacaravans/chalets (36 in eigendom van De Bremakker) en 32 toeristische kampeerplaatsen, waarvan 16 met privésanitair. Veel van de chalets in bezit van gasten worden door het jaar heen verhuurd, waarbij De Bremakker zorgt voor zaken als sleuteloverdracht en schoonmaak. Vanaf seizoen 2024 gaat de Bremakker volledig over op chalets, vertelt Ralph. “Dat is een van de inzichten die Lesley biedt en die we graag opvolgen. Het kamperen loopt elk jaar een beetje terug, terwijl de verhuur van chalets groeit. En heel belangrijk: we kunnen de mensen niet > 01-2023 | Recreactie 21
Nu ook in Nederland Adria is een pionier op het gebied van de ontwikkeling van campings met hoogwaardige huuraccommodaties. Ons doel is om uw gasten een onderscheidende en unieke vakantie-ervaring te bieden. Onze “one-stopshop”-benadering houdt in dat wij met onze klanten samenwerken van conceptontwikkeling tot service en aftersales. Campings, touroperators en vakantieparken profiteren allemaal van onze unieke service. Lid van: Adria Home Benelux c/o Daalmann Mobilheime GmbH Rudolf-Diesel-Str. 11 D - 49843 Uelsen Tom Imming Projectmanager Camping & Toerisme T: 0031 (0)6-28488267 E: tom@daalmann.com www.adria-home.com | www.adria-holidays.net
de bezieling ‘Wij zijn een heel persoonlijk bedrijf: mensen zijn geen nummers maar namen’ meer vinden om de sanitairgebouwen schoon te houden. Dan komt het er dus op neer dat we dat elke dag zelf moeten doen. Chalets hoeven enkel op wisseldagen te worden schoongemaakt. Bovendien: de sanitaire units zijn nu 22 jaar oud en mogen wel eens vervangen. Dan moet je keuzes maken.” Inflatie Bij zulke grote investeringen in chalets kan Ralph zich wel zorgen maken over het karakter van het bedrijf. “Wij zijn een heel persoonlijk bedrijf. De mensen zijn hier geen nummers maar namen. Maar intussen zien we dat de prijzen enorm stijgen, Werk of vakantie? Ralph Koning is 53 en heeft recent besloten om het iets rustiger aan te gaan doen. Dat maakt het werken op De Bremakker nog lang geen deeltijdbaantje, maar in elk geval werkt hij geen 7 dagen per week meer. “Heel belangrijk is dat we sinds een paar jaar niet meer op het bedrijf wonen. Dat scheelt echt veel stress, want gasten en medewerkers weten je toch altijd te vinden als er iets is.” Betekent dat dat er nu ook tijd is om zelf op vakantie te gaan? “We doen weleens een weekje Tenerife, maar langer gaat niet, want we hebben vier ezels bij huis staan. Maar het hoeft ook eigenlijk niet. In de winter is het bedrijf dicht en hebben we alle tijd om leuke klussen op het terrein te doen en zelf een beetje op te laden. En in het hoogseizoen werken we midden in de natuur met allemaal vrolijke mensen om ons heen. Dat is toch ook een soort vakantie?” door schaarste en inflatie. Een chalet kost nu 23% meer dan drie jaar geleden. Dat trekt dus een ander koperspubliek. Maar ik wil niet dat mensen hier met de verkeerde verwachtingen naartoe komen. Wij zijn geen managers en doen bijna al het werk op het bedrijf zelf. Ik loop hier nooit in een pak rond. Dan heb je kans dat het bij zo’n wat kapitaalkrachtiger publiek tegenvalt. Daarom wil ik mensen altijd eerst persoonlijk spreken. En soms zeg ik dan tegen ze dat ze beter iets op een ander park kunnen kopen.” 01-2023 | Recreactie 23
de provincies Wat speelt er in Gelderland en Utrecht? ‘Gemeenten zien nu ook de gezonde bedrijven’ Wat zijn de belangrijkste issues op het gebied van recreatie en toerisme in de provincies? En hoe gaan de HISWA-RECRON-regiomanagers daar mee om? In een reeks artikelen zoomen we in op telkens twee provincies. Het zesde en laatste deel in de serie: Gelderland en Utrecht. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Utrecht Marketing, Wanda van Eck Natuurgebieden, historische steden, kronkelige riviertjes en fraaie kastelen. Gelderland (de grootste provincie van Nederland) en Utrecht (de op één na kleinste provincie) hebben de bezoeker heel wat te bieden. En dat valt in de smaak, zo blijkt uit het CBS Vakantieonderzoek. Dat wees uit dat Gelderland in 2021 opnieuw de populairste bestemming voor binnenlandse vakanties was. Ook Utrecht doet het goed. De centraal gelegen provincie ontvangt steeds meer bezoekers. De toeristisch-recreatieve sector is wat betreft werkgelegenheid de snelst groeiende in Utrecht. Maar er zijn ook verschillen. De verblijfsrecreatie in Utrecht, met clusters in het Vecht- en Plassengebied en op de Heuvelrug, is minder omvangrijk dan in Gelderland. Er zijn minder parken waar permanente bewoning en een lage levensvatbaarheid speelt, zoals op sommige plekken op de Veluwe aan de orde is. “Dat is historisch zo gegroeid”, vertelt Stijn Boode, regiomanager van HISWA-RECRON in beide provincies. “Op de Veluwe zag je van oudsher veel parken met tweede huizen van particulieren, terwijl bijvoorbeeld de Utrechtse Heuvelrug sinds de opkomst van de sector meer toeristische, kortdurende verhuur heeft. Daar vind je dan ook meer vernieuwing en investeringsbereidheid.” Vitale Vakantieparken Het al meer dan tien jaar lopende programma Vitale Vakantieparken Veluwe heeft Gelderland veel goed gedaan. Het voorkwam het afglijden van minder vitale parken en ruimt de ‘rotte plekken’ op. “Ondertussen heeft het succes van dat programma geleid tot een herijking van de héle sector”, zegt Boode. “Gemeenten kijken inmiddels niet alleen naar minder vitale bedrijven, maar ook naar het gezonde deel van de sector. In navolging van het Veluwse programma start dit jaar in de Achterhoek een vergelijkbaar programma: Vitale Verblijfsrecreatie Achterhoek. De Achterhoekse gemeenten willen daarmee de levensvatbaarheid van de verblijfsrecreatie verder vergroten. Ook Utrecht denkt inmiddels na over het opzetten van een programma Vitale Vakantieparken Utrecht. Als regiomanager zet ik me sterk in voor de realisering daarvan. Dit Utrechtse programma gaat zich ook juist richten op het bevorderen van de kwaliteit en diversiteit van bestaande bedrijven. Verduurzaming en ruimtelijke mogelijkheden zijn essentieel om te blijven excelleren als recreatiebedrijf.” Maar hoe zit het met de groeimogelijkheden van de recreatieondernemers? Zitten die niet klem tussen stikstof en Natura 2000? “In alle regio’s is nog ruimte om kwalitatief uit te breiden, al kan dat niet overal tegelijk”, zegt Boode. “Om groei te kunnen realiseren moeten ondernemers het zoeken in kwaliteitsverbetering of in overname van agrarische grond. Soms lastig, want bestemmingsplantrajecten kunnen erg lang duren. Maar ondernemers die kansen zien én die kansen ook durven te pakken kunnen vaak nog groeien. Veel recreatiebedrijven zijn actief bezig met verduurzaming van de bedrijfsvoering en de accommodaties.” Stijn Bode Nieuwe leefstijlgroepen Ook kwaliteitsverbetering is een sleutelbegrip bij de samenwerkingsverbanden Veluwe Alliantie en Veluwe op 1, waarin ook HISWA-RECRON is vertegenwoordigd. De Veluwe Alliantie kijkt niet in de eerste plaats naar meer bezoekers, maar naar meer 24 Recreactie | 01-2023
In balans kwaliteit. De afstemming van vraag en aanbod is de afgelopen jaren al aanmerkelijk verbeterd, weet Boode. “Tot een aantal jaren geleden richtte de Veluwe zich nog vooral op de rustzoeker en de plezierzoeker. Nu zie je dat veel meer andere leefstijlen worden aangesproken, zoals de avontuurzoeker en de stijlzoeker. Je kunt er bijvoorbeeld niet alleen wandelen, maar ook avontuurlijke GPS-routes of wildtochten volgen.” Ook in de Achterhoek liggen kansen. “Deze regio heeft genoeg aanbod op het gebied van dag- en verblijfsrecreatie, maar dat moet veel gevarieerder worden. Vooral avontuur-, plezier- en stijlzoekers komen daar nu niet voldoende aan hun trekken. Dat biedt nieuwe groeikansen voor ondernemers.” Rivierengebied Ook hier komt het aan op creativiteit en ondernemerschap, benadrukt de regiomanager. “Denk aan het bieden van andere kampeermogelijkheden of een avontuurlijke twist voor je bedrijf.” Het Rivierengebied biedt ondernemers ook perspectief. “Vanuit Als het om recreatie gaat, is balans cruciaal. Niet alleen tussen vraag en aanbod, tussen natuur en toerisme, maar ook op het gebied van bezoekersstromen. “De Veluwe Alliantie werkt momenteel veel aan bestemmingsmanagement om de spreiding van bezoekers in de drukke delen van de Veluwe te beïnvloeden”, vertelt Stijn Boode. “Dat bestemmingsmanagement richt zich overigens niet alleen op toeristen, maar ook op de inwoners uit omliggende gemeenten. Als HISWA-RECRON waken wij er voor om te zeggen dat uitsluitend toeristen de Veluwe overbelasten. Dat is niet het eerlijke verhaal. Bovendien leveren toeristen een bijdrage aan de leefbaarheid en brede welvaart in veel dorpen. Gelukkig wordt er goed naar ons geluisterd.” ‘Het zijn niet alleen toeristen die de Veluwe overbelasten’ het programma ‘Ruimte voor de rivieren’ komen er meer recreatiemogelijkheden in de uiterwaarden. Dat verhoogt de aantrekkelijkheid. Bovendien is de Betuwe een sterk streekmerk, dat verbindt met de fruitcultuur en mogelijkheden voor fietsen en bezoek aan steden en kastelen.” Boode wijst tot slot op succes van de eerder genoemde herijking van de sector. “De hele recreatiesector krijgt hierdoor een impuls. Dat geldt ook voor de samenwerking van brancheorganisaties en regionale DMO’s binnen Gastvrij Gelderland. Daaruit zijn onder meer een aantal mooie provinciale subsidies voor het bedrijfsleven voortgekomen.” 01-2023 | Recreactie 25
kennis delen Grond kopen, huren of pachten van overheid Wil je als ondernemer een stuk strand huren? Recreatiegrond kopen of pachten om een recreatiepark te vestigen of uit te breiden? Het Didam-arrest van november 2021 leek een halt toe te roepen aan de één-op-één transacties tussen een overheidspartij en een onderneming. Nu, meer dan een jaar nadat de Hoge Raad deze uitspraak deed, zien we in de praktijk dat het toch weer mogelijk is om zonder vrije aanbesteding te kopen, huren of pachten van overheden. Tekst: Rosanne de Groot (Stellicher Advocaten) Foto: Shutterstock Zijn er meer geïnteresseerden voor hetzelfde stukje grond? Dan mag een overheidspartij zich volgens het Didam-arrest niet zomaar beperken tot één persoon of onderneming aan de onderhandelingstafel. De overheid moet namelijk gelijke kansen bieden aan iedereen die interesse heeft in een stuk grond. Zijn er dus meer geïnteresseerden te verwachten voor een stuk grond? Dan moeten er criteria opgesteld worden ten behoeve van een selectieprocedure. Dat kan heel verstorend werken voor ondernemers. Pacht jouw onderneming al tientallen jaren een stuk grond en loopt de pachtovereenkomst binnenkort af? Dan heb je misschien wel te horen gekregen dat verlenging niet zonder meer mogelijk is, vanwege het Didam-arrest. Leg je bij die mededeling niet zomaar neer. Er is namelijk een uitzonderingsregel. Objectieve criteria De uitzonderingsregel houdt in dat een overheid de selectieprocedure niet hoeft toe te passen, als bij voorbaat vaststaat (of redelijkerwijs mag worden aangenomen) dat op grond van criteria slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt. En dan kan de overheidsinstantie dus wel één-op-één transacties doen 26 Recreactie | 01-2023 met ondernemingen. Dus zijn er objectieve, toetsbare en redelijke criteria te bedenken waarom jouw onderneming de enige geschikte gegadigde is? Breng die dan zo goed mogelijk in kaart. Bestaande investeringen Is er bijvoorbeeld al een lange gezamenlijke voorgeschiedenis tussen jouw bedrijf en de overheidsinstantie? Of zijn jullie eigenaar van de opstallen en wil je nu de ondergrond kopen? Heb je al de nodige investeringen gedaan op die locatie? Zijn er afspraken gemaakt in het verleden of is er anderszins vertrouwen gewekt door de overheid? De rechtspraak laat zien dat er diverse redenen kunnen zijn die (al dan niet tezamen) maken dat één bepaalde partij in dat geval de enige serieuze gegadigde is. Dit is afhankelijk van de situatie en per geval verschillend. Kortom: zijn er redenen te bedenken waarom jullie onderneming de enige geschikte gegadigde is om een stuk grond te kopen, pachten of huren? Ga daarover dan het gesprek aan met de overheidspartij, om samen te kijken of de uitzonderingsregel kan worden toegepast. Er is een uitzonderingsregel op het arrest van Didam
Erkend Bedrijf 2023 kennis delen De waarde van ‘RECRON Erkend bedrijf’ Tijdens de Algemene Ledenvergadering van HISWA-RECRON op 1 december was het besluit snel genomen: in navolging van HISWA Erkend komt er ook een off icieel stempel voor RECRON Erkende bedrijven. Maar wat houdt dat nou precies in? Tekst: Maarten Bokslag Foto: Wanda van Eck “We gaan in samenwerking met de leden kwaliteitseisen invoeren en geven daarmee meteen een visitekaartje af aan gasten, klanten, werknemers en politiek”, legt HISWA-RECRON directeur Geert Dijks uit. “Met dat label kunnen we laten zien dat onze bedrijven professioneel en transparant werken, dat er geen sprake is van malversaties of ondermijning.” Absoluut noodzakelijk, gezien de vele Kamervragen over de recreatiesector, meent Dijks. “We willen en moeten zaken zoveel mogelijk transparant maken. Iedereen mag weten hoe het eraan toegaat op onze bedrijven, want we hebben de zaken prima op orde.” Stap voor stap Het label ‘RECRON Erkend’ zal stapsgewijs aan waarde winnen. In eerste instantie gaat het om het hanteren van de toepasselijke sets met RECRON-voorwaarden. “Daarmee onderscheiden leden zich van niet-leden. Met onze 14 sets aan voorwaarden bieden we de consument bovenwettelijke bescherming. Daarnaast zijn de geschillencommissie en de cao belangrijke punten van onderscheid. En we werken aan aanvullende eisen per bedrijfsgroep, zoals je die bijvoorbeeld voor de buitensport al hebt.” In een tweede stap zal de verkoop van chalets op recreatiebedrijven tussen particulieren gecontroleerd gaan verlopen, bijvoorbeeld via gespecialiseerde chaletmakelaars, meldt Dijks. “Dan zijn eventuele misverstanden niet meer mogelijk. Er kan geen sprake meer zijn van contante betaling of witwassen. En voor consumenten is altijd helder: je koopt een chalet, niet de standplaats. Ook voor de chaletmakelaar of taxateur kan de RECRON-erkenning een garantie zijn voor betrouwbaar zaken doen. En de ondernemer hoeft zelf niet te bemiddelen. Dat kan lastig zijn, omdat er dan weer andere belangen meespelen. In de pleziervaart is dit al heel gewoon.” Goed werkgeverschap Op termijn worden er zwaardere eisen aan de bedrijven gesteld. Daarmee wordt RECRON Erkend een keurmerk voor kwaliteit en eerlijk zakendoen naar consumenten en overheid, dat óók gaat helpen bij het werven van toekomstige werknemers. Dijks: “RECRON-erkende bedrijven staan pal voor goed werkgeverschap. Natuurlijk wordt er gewerkt volgens de eigen cao. Maar RECRONondernemers staan ook voor veilig en gezond werk. En uiteraard is er de gedragscode voor medewerkers, als onderdeel van het beleid voor sociale veiligheid. Dat zijn belangrijke kwaliteitspunten als mensen overwegen om bij jou te solliciteren.” Collectief uitdragen RECRON Erkend wordt ook een kwaliteitslabel naar consumenten. Alle leden ontvangen een raamsticker en een baliebordje. Met name de website Recron.nl krijgt steeds meer promotionele waarde. Nu trekt de site al veel bezoek en dat wordt de komende jaren zeker nog meer. 01-2023 | Recreactie 27
de stelling Stelling: provinciale verkiezingen belangrijk voor recreatiesector Als je de opkomstcijfers van de provinciale verkiezingen vergelijkt met die van de landelijke en plaatselijke, lijken ze de kiezer het minst te interesseren. Is dat wel terecht? De leden van Provinciale Staten beslissen over belangrijke zaken als de inrichting van het buitengebied en de stikstofproblematiek. Daarnaast kiezen zij de leden van de Eerste Kamer. Daarom luidt de stelling: provinciale verkiezingen zijn belangrijk voor de recreatiesector. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Shutterstock René Zweers Erik Kroon Eigenaar Camping de Wildhoeve ‘We hebben de provincie écht nodig’ “Eens met de stelling. Recreatie en toerisme zijn onderwerpen die de gemeentegrens overschrijden, dus komt al gauw de provincie in beeld. Bij ons op de Veluwe speelt het provinciale bestuur een belangrijke rol. De provincie is bijvoorbeeld uitvoerder van de recreatiezonering. De provincie heeft eigen gelden en is autonoom over de besteding daarvan. Zeker sinds het ruimtelijke beleid is gedecentraliseerd naar de provincies is het belangrijk dat deze bestuurslaag zich actief inzet voor recreatie en toerisme. De provincie Gelderland is initiator van het programma Veluwe op 1. De provincie is daarbij nog steeds betrokken, maar wel meer op de achtergrond. Maar als zij zich zou terugtrekken uit het programma, valt dit uit elkaar. De provincie speelt ook een belangrijke rol in de uitvoering van de Regio Deals, die de kracht van verschillende regio’s ondersteunen. De provincie Gelderland staat garant voor de cofinanciering van deze Regio Deals. Voor mij is duidelijk dat we de provincie écht nodig hebben.” Eigenaar SOS Events ‘Als ondernemer voel je je niet gehoord’ “Uiteraard ga ik stemmen, maar ik merk nogal eens dat het beleid in het provinciehuis groen is georiënteerd. Daardoor komt ondernemerschap op de tweede plek, terwijl de werkgelegenheid in de toeristische sector groot is. Uiteraard ben ik blij met het huidige Veluwe-beleid, als het gaat om het samenwerkingsverband Veluwe op 1 en marketingondersteuning via VisitVeluwe. Daarmee kunnen we ons blijven onderscheiden in Nederland als top-toeristisch landschap. Het is voor mij wel de vraag in hoeverre een uitgebrachte stem ook echt verschil uitmaakt. Je stemt op een politieke partij, maar in de praktijk heb je te maken met dezelfde ambtenaren in het provinciehuis. En die gaan zich niet anders gedragen door de stem die ik heb uitgebracht. Ik vind overigens ook dat de provincie, vergeleken met de gemeente, wel flink op afstand staat. Daardoor voel je je als ondernemer niet echt gehoord. Ik vind het in elk geval lastig om met de provincie in contact te komen.” 28 Recreactie | 01-2023
Petra Ellens Adri Mijnheer Regiomanager Drenthe en Overijssel ‘De provincie heeft vaak een regiefunctie’ “Ja, de provinciale verkiezingen zijn zeker belangrijk voor de recreatiesector. Op provinciaal niveau wordt bijvoorbeeld de provinciale Omgevingsvisie gemaakt. Daarin wordt het ruimtegebruik binnen de provincie aangegeven. Deze provinciale visie met daaraan gekoppeld de Omgevingsverordening, is bindend voor gemeenten. Daar worden de gemeentelijke bestemmingsplannen, straks omgevingsplannen, op afgestemd. Dan heb je het al concreet over uitbreidingsmogelijkheden voor je bedrijf. Of waar al dan niet windmolens mogen komen. Maar de provincie heeft ook een belangrijke rol bij bijvoorbeeld de herziening van beheerplannen rond Natura 2000-gebieden. Veel recreatiebedrijven liggen daar direct naast. Ook met het Provinciaal Plan Landelijk Gebied is de provincie aan zet. Hoe wordt het landelijk gebied straks ingericht, nu de agrarische sector moet veranderen door natuur- en milieuwetgeving? Maar de provincie gaat ook over verkeer en vervoer. Belangrijk als we de landelijke gebieden toegankelijk willen houden voor bijvoorbeeld het personeel. Daarnaast heeft de provincie vaak een regiefunctie. Denk aan subsidieregelingen specifiek voor onze sector, bijvoorbeeld voor innovatie of marketing.” Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaardij ‘Herbestemmen gaat ons parten spelen’ “Eens met de stelling. Het is altijd belangrijk om overheden te volgen en invloed uit te oefenen op de politiek. Neem de stikstofproblematiek. Stikstof en herbestemmen gaan ons de komende jaren parten spelen. Bij het uitkopen van de boerenbedrijven heeft ook de provincie een grote verantwoordelijkheid. Want na het uitkopen volgt het herbestemmen. En wat doe je dan als provincie? Hoe ga je de uitvoering regelen? Ik voorzie een herhaling van wat er in de jaren zeventig gebeurde: veel boerenbedrijven transformeren naar een boerencamping. De historie toont aan dat veel recreatiebedrijven zijn ontstaan uit de agrarische sector. Dat gaat een grote impact hebben op de sector. Of dat oneerlijk is? Dat weet ik niet. Ik weet wél dat de boeren steun krijgen van de overheid en dat de concurrentie in de sector groter wordt. Ik vraag me af of daar wel ruimte voor is. De provincie kan zeggen waar wel en waar niet een camping mag komen. Of wie zich, met bepaalde beperkingen, mag vestigen.” ‘Je heb toch dezelfde ambtenaren in het provinciehuis’ 01-2023 | Recreactie 29
inspiratie? Meer Ga naar onze site of scan de qr-code en word gratis abonnee van ons online inspiratie magazine.
vakinfo Hoe beheers je de energieprijzen? Energie is een grote kostenpost voor recreatiebedrijven geworden. Na personeels- en materiaalkosten geven ondernemers het meeste geld uit aan energie. Met de huidige onzekere energieprijzen weet je niet meer waar je als ondernemer aan toe bent. Hoe kun je dit goed managen? En hoe kun je de kosten voor energie het beste verrekenen met de gebruiker? Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Seijsener Techniek De eerste stap op weg naar inzicht en besparingen is een energie managementsysteem. Met de opkomst van all-electric chalets en bungalows, elektrische auto’s, fi etsen en campers is inzicht in je verbruik cruciaal. Op basis van dat inzicht kun je duidelijke doelstellingen formuleren. Betaalsysteem Naast een energiemanagementsysteem is ook een betaalsysteem een handig hulpmiddel bij het managen van je stijgende kosten. Gasten gaan bewuster met energie om als energieverbruik als apart product wordt aangeboden en de gast daarbij zelf invloed kan uitoefenen op de kosten. De afgelopen jaren zijn daarvoor diverse betaalsystemen ontwikkeld. Voorbeelden zijn de SEP Card, betaallezers van bankpasjes en zelfs volledig voor dit doel toepasbare betaalautomaten. Door de opkomst van deze systemen zijn muntjesautomaten en opwaardeerkaarten verleden tijd. De contactloze SEP Card bijvoorbeeld kan worden gebruikt voor onder meer toegang, het gebruik van elektriciteit en toiletbezoek. Niet alleen prettig voor de gast, maar vooral praktisch voor de ondernemer, die met het systeem eenvoudig toegangscontrole beheert en minder energieverbruik heeft in de sanitaire ruimtes. Geen gedoe met munten, eenvoudig te blokkeren bij verlies en ook nog eens een handig marketinginstrument, want het pasje kan worden voorzien van je bedrijfslogo. Innovatief Een innovatief voorbeeld is het betaalsysteem AanUit.net. Dit is een landelijk betaalplatform voor camperplaatsen en jachthavens Bij AanUit.net rekent de gast verblijf, stroom en water in één keer af waarmee de gast naast zijn verblijf en de toeristenbelasting ook het verbruik van stroom en water afrekent. Daarbij kan ook de toegang tot het terrein via dit systeem worden geregeld. De gebruiker activeert met de app zijn verblijf en bepaalt daarna zijn aanvullende verbruikskosten. Hierdoor zal hij bewuster met energie omgaan. Aan het einde van de maand worden de totale kosten van het verblijf en het exacte verbruik via automatische incasso betaald. Met dank aan Seijsener Techniek 01-2023 | Recreactie 31
De No. 1 B2B beddenleverancier Boxsprings Matrassen Nieuw in de verkoop: Een fraai in het Friese Merengebied gelegen camping: - 4,8 hectare eigen grond; - circa 200 kampeerplaatsen; - met overdekt zwembad. Taxatie nodig? Wij zijn u graag van dienst! Kiest u ook voor een écht familiebedrijf in Noord-Nederland? Vraagprijs: € 2.150.000,00 k.k. Stapelbedden Bedtextiel Wilt u uw bedrijf verkopen? Zoekt u hierbij begeleiding, met oog voor persoonlijke aandacht? Neem dan contact met ons op! Neem dan contact op met Arjan of Carina! Kijk voor meer informatie op: www.hiswa-recrontaxateur.nl Nadere www elaar O.Z. 592 462 844 22 32 10 10 Kijk voor meer informatie op: www.hiswa-recrontaxateur.nl Volg ons op social media W: www.uwbedpro.nl T: +31 (0)88 33 22 310 M: advies@uwbedpro.nl Vossenlaan 16 9408 CN Assen T (0592) 46 28 44 www.hiswa-recronmakelaar.nl E info@recratief-bedrijfsmakelaars.nl I www.recratief-bedrijfsmakelaars.nl Ron, hoe hou ik grip op mijn resultaat en de kosten? Wil je dat jouw gasten het naar hun zin hebben? En wil je zelf grip hebben op het resultaat? Dan heb je behoefte aan iemand die je markt kent. Iemand die je niet alleen helpt met je (salaris)adminstratie, maar ook met financieringsoplossingen en het verbeteren van je rendement. De recreatie- en horecaspecialisten van Countus hebben hier veel ervaring mee en kunnen jou helpen met het maken van strategische keuzes. Hiervoor hebben we zelfs een speciaal expertiseteam in het leven geroepen: Bertijn Vos, Jesca Wemmenhove en Ron Koopmeiners. Wil jij een keer brainstormen over de mogelijkheden voor jouw bedrijf? Neem vrijblijvend contact met ons op. Expertiseteam Recreatie & Horeca recreatie-horeca@countus.nl COUNTUS.NL/RECREATIE
productnieuws Tekst: Jaap van Sandijk Energiemanagement Met de inzet van een energiemanagementsysteem kun je je bedrijf slimmer, energiezuiniger, gezonder en veiliger maken. Met energievoorspellingen op basis van data-analyse kan 20 tot 30 procent aan energie worden bespaard. Kieback&Peter biedt desgewenst ook uitgebreide dienstverlening bij een geleverd systeem. (0341) 27 80 20 www.kieback-peter.com/nl Laag wc-inbouwframe Omdat hoogteverschillen niet altijd wenselijk zijn in een badkamer heeft TECE een laag wc-inbouwframe van 750 mm ontwikkeld. Hiermee ontstaan in kleine badkamers rechte lijnen. Het nieuwe lage wc-inbouwframe is ook praktisch bij bijvoorbeeld schuine daken en dakkapellen. (0592) 41 50 74 www.tece.nl Natuurlijk spelen De Flora lijn van Yalp staat bekend om natuurlijke vormen, kleuren en zichtbare houtnerf. Nieuw is Flora Nature. Een variant op de bestaande lijn, maar dan met onbeschilderd hout. De lichtere kleur van de toestellen past nog beter in de omgeving en is een sfeervolle toevoeging op elke speelplaats, aldus de producent. (0547) 28 94 10 www.yalp.nl Regenwatertank Met een regenwatertank kun je milieuvriendelijk water hergebruiken, bijvoorbeeld voor het spoelen van het toilet en voor de wasmachine. De Easy Rain, gemaakt van polyetheen, is geschikt voor het opslaan van 1.500 liter regenwater. Door de gladde binnenwand heeft vuil geen houvast. De tank heeft een beperkte inbouwdiepte, wat voor de reiniging een voordeel is. De diameter van de in- en uitgang is 110 millimeter en het mangat heeft een diameter van 45 centimeter. (0523) 68 75 10 www.wildkamp.nl 01-2023 | Recreactie 33
100% Nederlands fabrikaat EEN KIJ KJE IN DE KEUKEN IK BEN VOOR DE LOOKS GEGAAN BESPAAR € 4.490,PER JAAR MET MAAR SLECHTS 22KW net zoveel capaciteit als andere merken met 35 kW Met het efficiënte design van onze ketels bespaart u op olie en energie. De inhoud van onze ketels is kleiner dan die van concurrenten maar de afbakcapaciteit is gelijk. Doordat wij de krachtige verwarmingselementen efficiënt in de ketels integreren wordt de ruimte optimaal benut. Hierdoor heeft u minder olie nodig en verbruikt u minder energie om deze op te warmen. Onderstaand een voorbeeld bij 3 ketels en met 2 verversingen per week: Ketel concurrent 28,8 liter 21,6 liter Fry Logic inh. per ketel inh. 3 ketels kosten vet per jaar* € 17.971,€ 13.478,86,4 liter 64,8 liter * op basis kostprijs € 2,- per liter vet Conclusie: U bespaart al snel € 4.490,- per jaar. Elk jaar opnieuw! Doordat u minder vet per ketel verbruikt, hoeft u minder vet op te warmen. Ook dit levert een aanzienlijke besparing op uw vaste lasten. Tel uit uw winst! HR Gasfriteuse Type FLS 300 energiezuinige rvs HR gasfriteuse inhoud: 20 tot 25 ltr. touchscreen rvs ketel geen verwarmingsribben waardoor geen temperatuur ‘overshoot’ ontstaat afbakcapaciteit (50 kg/uur) smeltcyclus, storingsindicator variabele vermogensregeling afm. 40x74x90/105 cm 22 kW OOK HOOGRENDEMENT LEVERBAAR MET AUTOMATISCHE MANDENLIFT 100% Nederlands fabrikaat Het lage verbruik, de strakke uitstraling en de uitstekende kwaliteit van de ketels waren de redenen voor cafetaria De Graven Es in Oldenzaal om voor een Fry Logic te kiezen. DANKZIJ DE UITGEKIENDE TECHNOLOGIE HEEFT DE FRY LOGIC EEN RENDEMENT VAN 94%, EEN LAGER STROOMVERBRUIK DAN CONVENTIONELE KETELS EN TOT WEL 30% MINDER VETGEBRUIK. De bakwand is volledig op maat gemaakt in onze fabriek en uitgerust met een vetfilterinstallatie. Dat maakt het filteren van vet een fluitje van een cent. Na het filteren kan het vet eenvoudig weer naar de ketels worden gepompt. Dit in combinatie met de geurfilterkast , waardoor stankoverlast wordt tegengegaan, maakt deze Fry Logic helemaal compleet. A * De Graven Es | Oldenzaal I T G r A m R n N U o T U E I a F e R r R I K E f r T E e L S a e n d v o o r w a a r d e n
KWALITEIT TOT IN DETAIL de ViVo bakwand met transferfrituur. Een uitkomst bij de bereiding van verse friet De robuuste uitstraling, afgeronde hoeken en naadloze afwerking zijn kenmerkend voor de ViVo bakwand. Het afwerkingsniveau en materiaalgebruik zijn van ongekend niveau, net als de (maatwerk) mogelijkheden. De ViVo is eenvoudig te bedienen waardoor al uw (hulp) krachten dezelfde kwaliteit leveren. 100% Nederlands fabrikaat * K Ook leverbaar met transferfrituur met afbakcapaciteit van 10 kg per charge. Leverbaar in hoog en laag model en in elk gewenste RAL-kleur. Frituurolie transporter vacuüm olietransporter capaciteit van 40 ltr. eenvoudig en veilig frituurolie oppompen en transporteren 4617.870 2.345,1.875,EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 22-06-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. MEER INFORMATIE? www.hakpro.nl EENVOUDIG, VEILIG EN HYGIËNISCH ZIE FILMPJE: U G r N A T A R n T e I n E I r F o R e T a S U m R E f E L I o r e a d v o r w a a r d e n
Maak het makkelijk met de systemen van Seijsener: • energiemanagamentsysteem • toegangssystemen • betaalsystemen • beheersystemen • laadsystemen Je kunt ook alles aan ons overlaten Want binnenkort gaat het nieuwe seizoen weer van start en met Seijsener Techniek kun je alle kanten op. Jouw ontzorgen vinden we heel belangrijk. Daarom introduceren wij SenTrance Control Power als het nieuwe energiemanagementsysteem voor dé recreatiemarkt. Hiermee bespaar je niet enkel op de kosten, maar ook op tijd. Van een goed advies, een doordacht plan van rendabele infrastructuur, de juiste systemen en een uitgebreid assortiment aan technische producten. Ook nemen wij alle rompslop qua service en onderhoud graag uit handen. Zo houd je meer tijd en geld over. Dat is fi jn toch! Neem vrijblijvend contact op en wij helpen je graag verder! info@seijsener.nl +31 (0)75-6810 610 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) info@seijsener.nl +31 (0)75-6810 610
1 Online Touch