RECREACTIE 4 | juli 2023 magazine over recreatie en toerisme Twijfels over de Omgevingswet Nieuwe regels brengen veel onzekerheid De zoektocht naar een circulair zwembad en wellness Imagoprobleem: recreatie is méér dan receptie en animatie ‘Gewoon fijn werken’ bij Camping Tamaring in Ruurlo
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
BEPAAL DE JUISTE KOERS U heeft een stip op de horizon. Wij helpen u graag de juiste koers bepalen. Wij taxeren en adviseren bij aan- en verkoop van uw bedrijf. Wij zijn sinds 1974 gespecialiseerd in aan- en verkoop, taxaties en bedrijfsovernames in de watersport en dag- en verblijfsrecreatieve sector. Neem contact op met één van onze specialisten: Maxx Hup, Thijs Lunenburg, Yvette Mijnheer, Adri Mijnheer, Rianne Jansen, of Harm-Jan Mooiweer. vandeloosdrechtrbm.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
colofon voorwoord Hoofdredactie: HISWA-RECRON, Marike Rosier, communicatie@hiswarecron.nl Eindredactie: Maarten Bokslag, www.bokslag.com Redactiecommissie: Wanda van Eck, Jeff rey Belt, Stijn Boode Marike Rosier Aan dit nummer werkten mee: Jaap van Sandijk, Richard Rademaker, Janine Messelink, Eelco de Jong Opmaak: Dock35 Media Coverfoto: Max de Krijger Bladmanagement: Dock35 Media, Sjoerd Franssen Advertenties: Dock35 Media, Martijn Penning, (0314) 355 826, martijn@dock35media.nl Druk: Senefelder Misset Doetinchem B.V. Abonnementen: HISWA-RECRON, Storkstraat 24, 3833 LB Leusden, communicatie@hiswarecron.nl, (033) 303 9700, 68 euro per jaar, 34 euro voor studenten en medewerkers van recreatiebedrijven. Gratis voor HISWA-RECRON-leden, overheden en pers. Als vakblad hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er vanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Oplage: 4.400 exemplaren. De samenstellers hebben de grootst mogelijk zorgvuldigheid betracht. Noch HISWA-RECRON, noch redactie, noch auteurs aanvaarden enige aansprakelijkheid bij eventueel voorkomende fouten. PARTNERS IN BUSINESS: Manager Communicatie Kritisch Wat een mooie en afwisselende editie van Recreactie is dit geworden. Diverse onderwerpen passeren de revue. Onderwerpen waar we als redactie en journalisten ook kritisch naar kijken en die zeker niet allemaal een halleluja-gevoel oproepen. Zo ook het coverartikel over de Omgevingswet; het is maar afwachten hoe deze wet, de uitvoering en de handhaving zich gaan ontwikkelen volgend jaar. Veel blijft hetzelfde, maar ook heel veel niet. Het zal vast onduidelijkheid opleveren, zeker in het KENNISPARTNERS: begin, dus wees kritisch op wat er in jouw gemeente gebeurt. In de rubriek Kennis delen lees je over het bijbehorende omgevingsplan, het belangrijkste instrument voor recreatieondernemers. Hierin staan alle gemeentelijke regels die betrekking hebben op jouw fysieke leefomgeving. Hou hierbij ook kritisch de vinger aan de pols. In een ander artikel lees je dat uit onderzoek onder mbo-studenten blijkt dat het imago van onze sector écht beter moet. De meeste studenten zijn gematigd positief, maar er is nog veel te verbeteren. Kritisch naar onszelf kijken helpt daarbij. In Recreanders vind je de column van Janine Messelink (Prosuco), of zal ik zeggen: van ChatGPT. Leuk om te lezen wat zo’n Artifi cial Intelligencesysteem (AI) voor een tekst produceert. Ik ben ook heel benieuwd naar het vervolg, als Janine weer aan de beurt is voor het schrijven van deze column. Kunnen we ChatGPT of een ander AI-systeem niet eens inzetten voor onze sector? Het systeem vragen naar de Omgevingswet en de mogelijke valkuilen? En daar met elkaar lessen uit leren. Wellicht kunnen we dan ook checken hoe we het imago van onze sector nu echt goed kunnen verbeteren? Er komen vast verrassende dingen uit. Maar of we nu AI-systemen inzetten of zelf aan de slag gaan, blijf bij alles kritisch voor het beste resultaat! Veel leesplezier. 04-2023 | Recreactie 5
HOGE KWALITEIT KOELTECHNIEK laag geprijsd! Koelwerkbank temp. bereik: -2º tot 8ºC 230 Volt Vanaf 4750.045 Vanaf 1.025,Lease vanaf 26,44* Koelkast afm. rooster 65x53 cm temp.bereik: -2º tot 8ºC 230 V Vrieskast afm. rooster 65x53 cm temp.bereik: -18º tot -22ºC 230 V art. nr model afm. cm kW KOELKAST 4750.025* 1 deur 4750.005 1 deur 68 x 71 x 201 0,19 74 x 83 x 201 0,30 4750.010 2-deurs 148 x 83 x 201 0,44 art. nr model afm. cm kW VRIESKAST 4750.030* 1 deur 4750.015 1 deur 1.280,1.025,1.460,- 1.170,2.355,- 1.885,art. nr model afm. cm kW 4750.035 4750.040 4750.045 2-deurs 3-deurs 4-deurs 223 x 70 x 85 HOOGRENDEMENT UITVOERING 4752.035 4752.040 4752.045 2-deurs 3-deurs Blastchiller/freezer 4 voorgeprogrammeerde programma's kerntemperatuurmeter verrijdbaar 230 Volt 136 x 70 x 85 0,21 180 x 70 x 85 1.410,0,23 0,34 1.130,Lease vanaf 28,59* 1.130,1.675,- 1.340,2.015,- 1.615,136 x 70 x 85 0,20 180 x 70 x 85 4-deurs 223 x 70 x 85 1.680,0,22 0,34 1.345,1.975,- 1.595,2.365,- 1.895,68 x 71 x 201 0,40 74 x 83 x 201 0,48 4750.020 2-deurs 148 x 83 x 201 0,78 * afm. rooster 53,5x55 cm KOELKAST HOOGRENDEMENT UITVOERING 4752.005 1 deur 74 x 83 x 201 0,17 4752.015 2-deurs 148 x 83 x 201 0,36 VRIESKAST HOOGRENDEMENT UITVOERING 4752.010 1 deur 74 x 83 x 201 0,42 4752.020 2-deurs 148 x 83 x 201 0,70 1.560,1.250,1.805,- 1.445,2.740,- 2.195,Vanaf 1.750,1.399,2.845,- 2.295,2.195,1.749,3.275,- 2.625,*De in deze advertentie vermelde lease tarieven zijn per maand op basis van 60 maanden en op basis van operationele lease. EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl art. nr model afm. cm kW 4750.705 5x 1/1 GN of 5x EN 400x600 80 x 80 x100 0,75 3.220,2.575,4750.710 7x 1/1 GN of 7x EN 400x600 80 x 80 x 151,5 0,98 3.815,- 2.955,4750.715 9x 1/1 GN of 9x EN 400x600 80 x 80 x 176,3 1,2 6.210,- 4.965,ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 23-05-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. 2.575,Lease vanaf 60,26* hakpro.nl HOOG RENDEMENT WAT EEN BESPARING!
inhoud Informatief Mens&bedrijf 08 14 20 31 33 Onder de aandacht Kort nieuws uit de branche Coverstory Omgevingswet brengt onzekerheid Arbeidsmarkt Recreatie is méér dan animatie Vakinfo Op weg naar circulaire wellness Productnieuws Een overzicht van de laatste innovaties 11 13 Columns Green Key RecreAnders 24 29 De bezieling Jan van Kuijk van Camping Tamaring werkt aan de ideale natuurcamping Kennis delen Bouwen onder de Omgevingswet: soms is extra vergunning nodig 04-2023 | Recreactie 7
onder de aandacht Nieuw ontvangstgebouw RCN Grote Bos RCN Vakantieparken neemt 28 juni een multifunctioneel ontvangstgebouw op park het Grote Bos in Doorn in gebruik. Het is gebouwd met duurzame materialen en is door de goede isolatie en uitgekiende installatie energieneutraal. Opvallend is het zwevende dak dat door 17 boomstammen wordt gedragen. Het ontwerp is op te vatten als een blad van een boom. Het ondersteunt het idee van ‘binnen is buiten’. Bij veel licht in de zomer beweegt de zon binnen door de ruimte. Tien lichtkoven zorgen ervoor dat extra daglicht wordt opgevangen. De beleving wordt nog versterkt doordat het patroon van de bestrating buiten het gebouw doorloopt naar binnen. Binnen krijgt duurzaamheid een extra dimensie door de groen ‘bemoste’ wand met het nieuwe logo van RCN-Vakantieparken. Aanpassingen in het WAS Per 1 juli 2023 wordt het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS) gewijzigd. Veel voorkomende ongelukken met (verhuur) springkussens en trampolines waren de aanleiding om het WAS aan te passen. De nieuwe wettekst bevat onder meer specifieke verplichtingen voor de fabrikanten, importeurs en beheerders van toestellen. Daarnaast is het straks verplicht om ernstige ongevallen te melden bij de NVWA. Ook worden nieuwe eisen gesteld aan het keuringscertificaat, om fraude met certificaten tegen te gaan. De discussie over de werking van het WAS duurt voort. HISWA-RECRON blijft benadrukken dat het besluit geldt voor attractie- en speeltoestellen, dus niet voor sporttoestellen, zoals onder meer gebruikt bij klimmen, abseilen, tokkelen, klimbossen, high-rope courses, boulderen en calisthenics. De AKI’s (keuringsinstanties) en het ministerie lijken voorstander te zijn om die toestellen toch onder het WAS te brengen. De lobby op dit onderwerp wordt dan ook onverminderd voortgezet. www.hiswarecron.nl (zoekterm: warenwetbesluit) Geen btw-verhoging! In opdracht van het ministerie van Financiën heeft bureau Dialogic een evaluatie uitgevoerd met betrekking tot het lage btw-tarief van 9%. Het rapport zal deze zomer in de Tweede Kamer worden besproken. Ook het lage tarief voor de diensten in de (dag)recreatiesector komt in het rapport naar voren. Dialogic is daar kritisch over. Dat doet bij HISWA-RECRON de alarmbellen rinkelen, want het lage tarief werd al vaker bedreigd. Afschaffing van het lage btw-tarief voor onze sector, zou leiden tot een forse prijsstijging voor de consument en moet dan ook worden voorkomen. Op initiatief van HISWA-RECRON is binnen de koepelorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland een werkgroep met betrokken branches opgezet die de lobby oppakt en coördineert. De inzet is duidelijk: geen afschaffing van het lage tarief voor de diensten die 9% worden belast. 8 Recreactie | 04-2023 Foto: Wanda van Eck Foto: Max de Krijger Foto: Shutterstock
Foto: Joanne Blokland (Zeilschool Vinkeveen) Veilige jongerenvakanties HISWA-RECRON lanceert de Gedragscode sociale veiligheid voor jeugdvakanties en -activiteiten. Tijdens jeugdvakanties moet het plezier van de deelnemers centraal staan. Het is belangrijk dat minderjarigen zich veilig voelen. HISWA-RECRON wil met de gedragscode discriminatie, (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik voorkomen. De gedragscode moet zorgen voor een sociaal veilig klimaat, waarbinnen bedrijven de vakanties en activiteiten uitvoeren. Er staan regels en aanbevelingen in waar begeleiders zich tijdens hun werk aan moeten houden. Het ondertekenen van de code is verplicht. www.hiswarecron.nl (zoekterm: veiligheid) Roompot start eigen opleiding Hospitality Manager Roompot start deze zomer met een mbo-4 opleiding Hospitality Manager. De BBL-opleiding van drie jaar krijgt vorm samen met het Albeda Travel & Leisure College in Rotterdam. Studenten leren in drie jaar alles wat nodig is om verschillende afdelingen op een resort te coördineren. Wie afstudeert is zeker van een baan bij Roompot. Elk schooljaar heeft praktijkuren, die de deelnemers op een Roompot-park uitvoeren. Ook de onderwijsuren vinden grotendeels bij Roompot plaats, deels online en een enkele keer op het Albeda College. Studenten worden voor zowel de praktijkuren als de onderwijstijd fulltime betaald volgens de cao Recreatie. Hoe gebruik je HISWA- en RECRON-voorwaarden? De HISWA- en RECRON-voorwaarden zijn overbekend. Maar hoe pas je die toe als je zowel verblijfsrecreatie als ligplaatsen voor boten biedt? Sinds april dit jaar geldt: gebruik de meest toepasselijke set met voorwaarden en zorg dat je gast of klant die ontvangt. Jachthaven Heb je een jachthaven en ga je ook een aantal vakantiewoningen op jouw terrein verhuren? Dan blijft de jachthaven vallen onder de HISWA-voorwaarden voor verhuur van lig- of bergplaatsen, terwijl de vakantiewoningen verhuurd worden onder de RECRON-voorwaarden voor vakantieverblijven. Gasten die een vakantiewoning boeken, bied je bij de boeking de RECRONvoorwaarden aan. Bij een online boeking moet de gast aanvinken dat hij akkoord gaat met de voorwaarden, voordat hij betaalt. Camping Stel, je hebt een camping met vaste staanplaatsen en daarbij een kleine jachthaven met ligplaatsen. Je hanteerde al de RECRON-voorwaarden voor vaste staanplaatsen, maar nu ga je ook de HISWA-voorwaarden voor ligplaatsen gebruiken. Alle ligplaatshouders in de jachthaven bied je een nieuwe HISWAhuurovereenkomst aan en ze moeten de HISWA-voorwaarden ontvangen. Op de overeenkomst staat aangegeven dat de voorwaarden zijn uitgereikt en dat de ligplaatshuurder daarmee akkoord is. Wie een camping of bungalowpark heeft en kano’s en supplanken verhuurt, maakt gebruik van de HISWA-voorwaarden voor verhuur pleziervaartuigen. Die regelen veel standaardzaken en kennen speciale artikelen voor open vaartuigen, zoals een kano of supplank. Het gebruik van de voorwaarden is verplicht. Bij een geschil heb je een duidelijke juridische basis. Kom je er met de gast niet uit, dan staat de gang open naar de geschillencommissie. www.hiswarecron.nl (zoekterm: voorwaarden) 04-2023 | Recreactie 9
XLINE AURORA TWIN Adria is een pionier op het gebied van de ontwikkeling van campings met hoogwaardige huuraccommodaties. Ons doel is om uw gasten een onderscheidende en unieke vakantie-ervaring te bieden. Onze “one-stop-shop”benadering houdt in dat wij met onze klanten samenwerken van conceptontwikkeling tot service en aftersales. Campings, touroperators en vakantieparken profiteren allemaal van onze unieke service. In 2022 ontving de XLine serie de Red Dot award - Best of the Best voor product design en ons Aurora Twin was de prijswinnaar van 2023. U kunt ons bezoeken op de Recreatie Vakbeurs, Hal 6 stand 649 op 14 t/m 16 november in Hardenberg. Adria Home Benelux c/o Daalmann Mobilheime GmbH Rudolf-Diesel-Str. 11 D - 49843 Uelsen Thomas Meyer Projectmanager Camping & Toerisme T: 0049 172 6586452 E: thomas.meyer@adria-home.com www.adria-home.com | www.adria-holidays.net #adriahome #adriaglamping Lid van:
onder de aandacht column Slim energiecontract Varen blijft populair Vooral tijdens de coronapandemie hebben steeds meer Nederlanders de watersport (her)ontdekt. Uit cijfers van HISWA-RECRON blijkt dat de verhuur en verkoop van boten goed loopt. Nu blijkt dat het hier niet gaat om een tijdelijke trend, want de perspectieven voor de jachtbouw- en watersportsector zijn nog steeds positief. De verkoop van met name sloepen, speedboten, surfplanken en kano’s groeide flink. Een record van bijna drie miljoen mensen ging in 2022 het water op. Het percentage nieuwkomers dat voor het eerst het water op ging, groeide ten opzichte van 2021 met 15 procent. Daarnaast kwamen er 7 procent meer herintreders: mensen die vroeger aan watersport deden en nu weer actief zijn. Ook zeilcursussen en zeilkampen zitten in de lift. Nederlandse attractieparken zeer veilig Inspecteurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hebben in 2022 op twintig attractieparken gecontroleerd of de attractie- en speeltoestellen veilig zijn en aan de wettelijke eisen voldoen. Bij deze inspecties zijn bijna alle gecontroleerde toestellen akkoord bevonden. Inspecteurs hebben kleine onvolkomenheden geconstateerd (soms administratieve kwesties) aan 7 van de ruim 100 onderzochte attractie- en speeltoestellen. Bij de herinspecties waren alle tekortkomingen hersteld. Controles vonden plaats op basis van het WAS, het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen. Energiecontracten bieden steeds meer mogelijkheden. Wie zekerheid zoekt sluit een meerjarig contract af. Wie goed kan inschatten hoe zijn verbruikspatroon over de dag en over de seizoenen verschilt kan ook kiezen voor een dynamisch contract. Zeker in combinatie met een flinke accu, je eigen stroomopslag, kan dat forse voordelen opleveren. Hoe gaat dat dan in zijn werk? De basis is, dat er nu al op zonnige dagen of dagen met veel wind pieken in de productie van duurzame stroom ontstaan. Dat wordt de komende jaren alleen maar meer. Er ontstaan momenten midden op de dag waarop stroom gratis kan worden afgenomen of er zelfs geld op toe wordt gelegd. Wie al een volle accu heeft moet zorgen dat de eigen zonnepanelen uit worden geschakeld. Is de accu leeg, dan is dit het moment om hem te laden. De accu die zelf in de gaten houdt hoe het stroomtarief zich ontwikkelt, is nog toekomstmuziek. Voorlopig moet je de tarieven zelf in de gaten houden, ofwel dat uitbesteden. Maar ook zonder accu kun je voordeel behalen. Wat zijn de grote energieverbruikers op je bedrijf? Het op temperatuur houden van het zwembadwater? Dat kun je ook doen met goedkope of gratis stroom. Je kunt ook je gasten stimuleren om hun stroomverbruik op piekuren te concentreren. Een happy hour voor het laden van de elektrische auto. De bedrijfsvoering is op allerlei manieren af te stemmen op het aanbod van elektriciteit en dus op de tarieven. Een besparing tot 25% is bij veel bedrijven haalbaar. Waarom vinden wij als Green Key keurmeesters dat nou verstandig? Wij zien dit als onderdeel van het verduurzamen. Zoek het uit en maak het bespreekbaar. Let op je energieverbruik en het wordt vanzelf minder. Door het bewust inkopen van energie verdien je geen punten voor de Green Key. Maar wél door de combinatie van zonnepanelen, batterij en warmtepompen. En wie bovenstaande goed heeft gelezen, snapt dat dat een steeds beter idee is. Richard Rademaker, keurmeester Stichting KMVK Meer weten over Green Key? Neem contact op met Erik van Dijk E: erik@kmvk.nl T: 06 - 12 81 06 41 04-2023 | Recreactie 11 Foto: Toverland
onder de aandacht Master Sustainable Outdoor Hospitality Management Hogeschool BUas in Breda start samen met universiteiten in Kroatië en Spanje de masteropleiding Sustainable Outdoor Hospitality Management. Een internationale opleiding, gericht op strategisch management van grootschalige camping resorts. De Engelstalige opleiding besteedt onder meer aandacht aan strategie, parkontwerp, stakeholder management en human resource management. Het laatste deel van de studie bestaat uit veldonderzoek en een scriptie in een belangrijke Europese outdoor hospitality regio. Studenten kunnen tot augustus aanmelden. Er zijn tien beurzen van € 5000,- voor de meest gemotiveerde studenten. www.buas.nl Nieuwe leden Tussen 15 april en 1 juni zijn de volgende bedrijven lid geworden van HISWA-RECRON. Welkom! • Mind Mystery, Horst, www.mindmystery.nl • Camping Bloemendaal, Bloemendaal, www.campingbloemendaal.nl • Suncube Nederland, Zeewolde, www.suncube.nl • Simanto, Oosterstreek, www.simanto.nl • De Kleine Westrik, Biest-Houtakker, www.dekleinewestrik.nl Steeds minder groene recreatieruimte De ANWB heeft in een onderzoek de ontwikkeling van groene ruimte in Nederland in kaart gebracht. Steeds minder groene ruimte blijkt potentieel beschikbaar te zijn voor recreatie en de ANWB voorziet steeds meer knelpunten. Om de hoeveelheid groen op peil te houden moet er tot 2030 ongeveer 27.000 hectare bijkomen. Tot 2050 is zelfs zo’n 63.000 hectare extra nodig. Recreatieve ruimte is van groot belang voor de fysieke en mentale gezondheid en voor de leefbaarheid van Nederland. De tekorten leiden tot spanningen tussen recreanten onderling en verstoring van de natuur. De ANWB vindt dat provincies en gemeenten recreatief groen daarom structureel moeten opnemen in hun beleidsplannen. www.anwb.nl (zoekterm: recreatieruimte) 12 Recreactie | 04-2023 • 8Stone Villas, De Bult, www.8stone.nl • De Koperen Ezel, Epe, www.dekoperenezel.nl • Biesheuvel Watersport, Strijen, www.biesheuvelwatersport.com • Groepsaccommodatie Klonie, Ellertshaar, www.klonie.nl • Olav Boats, Zeewolde, www.olavboats.nl • Struchterhof, Schin op Geul, www.struchterhof.eu • Abseilen.nl, Rotterdam, www.abseilen.nl • Qualified Sales, Delft, www.duurzaamoplossen.nl Foto: De Koperen Ezel Foto: BUas
RecreAnders Thuishavens wordt Port Adhoc In 2019 kocht de Franse Port Adhoc Group de Thuishavens (Jachthaven Naarden, Jachthaven Bruinisse en Marina Muiderzand) van Den Daas Recreatie, het bedrijf van de Nederlandse familie Den Daas. Sindsdien heeft het Franse concern, dat in eigen land 7 havens heeft, daar nog Lelystad Haven en Marina Lelystad aan toegevoegd. Begin april werd bekend dat de vertrouwde naam Thuishavens wordt vervangen door Port Adhoc Nederland. Met meer dan 4.500 ligplaatsen in Nederland is Port Adhoc Nederland de grootste commerciële jachthavengroep van het land. De ambitie is het netwerk van jachthavens in Europa verder uit te breiden. Het is de bedoeling de jachthavens om te vormen tot reis- en vrijetijdsbestemmingen, niet alleen gericht op waterrecreatie, maar op een breed publiek van alle generaties. Janine Messelink Prosuco Revolutie (deel 1) We zijn, wellicht zonder dat we het goed en wel beseffen, beland in een nieuw tijdperk. De ongekende mogelijkheden van AI (kunstmatige intelligentie) gaan ons leven beïnvloeden op manieren die we nog nauwelijks kunnen bevatten. Als deel 1 deze column, die mij 2 minuten tijd kostte dankzij ‘ChatGPT’. Vraag aan ChatGPT: “Schrijf een column over het gebruiken van ChatGPT voor het zoeken naar een vakantiebestemming in eigen land”. ChatGPT antwoordt: Titel: De magie van ChatGPT: Jouw reisleider voor een avontuur in eigen land Makkelijk e-bikes verhuren We stappen steeds vaker op de fiets, om te sporten en ons fitter te voelen. Het aantal fietsers groeit en daarmee ook de doelgroep om een e-bike aan te verhuren. Voor je gasten is dat plezierig, want die kunnen onbezorgd fietsen en hoeven niet te sjouwen met hun eigen zware e-bikes. Daarom ontwikkelde HISWA-RECRON Kennispartner Aon een laagdrempelig concept voor de verhuur van e-bikes. Dit gebeurt in samenwerking met leasebedrijf Elbuco. Als recreatiebedrijf lease je de e-bikes voor een vast bedrag, inclusief onderhoud en verzekering. Zo bied je gasten een extra service, met mogelijk een interessant rendement. Check wel even je aansprakelijkheidsverzekering. Meer informatie bij Jos Kuhl van Aon: jos.kuhl@aon.nl 04-2023 | Recreactie 13 In een wereld waarin we voortdurend op zoek zijn naar de volgende grote reisbestemming, vergeten we soms de schatten die voor onze eigen voordeur liggen. Gelukkig is er nu een nieuwe metgezel die ons kan helpen bij het verkennen van onze eigen achtertuin: ChatGPT, onze digitale reisleider. Wanneer je op zoek bent naar een vakantiebestemming in eigen land, kan ChatGPT je horizon verbreden en je verrassen met suggesties die je misschien over het hoofd hebt gezien. Of je nu op zoek bent naar adembenemende natuur, historische steden of charmante dorpjes, ChatGPT heeft een schat aan informatie binnen handbereik. Met zijn uitgebreide kennis kan ChatGPT je helpen bij het ontdekken van verborgen pareltjes die je nooit eerder had overwogen. Van pittoreske kustplaatsen tot prachtige nationale parken, ChatGPT kan je inspireren met verhalen en bezienswaardigheden die je doen verlangen naar een avontuur in eigen land. Bovendien is ChatGPT altijd beschikbaar, 24 uur per dag, 7 dagen per week. Of je nu midden in de nacht inspiratie nodig hebt of gewoon wat reistips wilt opdoen tijdens je lunchpauze, ChatGPT staat altijd paraat om je te helpen bij het plannen van je perfecte vakantie. Dus waarom niet de magie van ChatGPT gebruiken om een onvergetelijke reiservaring in eigen land te creëren? Laat je verrassen, ontdek nieuwe plaatsen en maak herinneringen die dichter bij huis liggen dan je ooit had gedacht. Met ChatGPT als je persoonlijke gids kun je met een frisse blik naar je eigen omgeving kijken en de schoonheid ervan waarderen. Het avontuur begint hier, in eigen land.
coverstory Nieuwe regels bieden vooral onduidelijkheid Wat brengt de nieuwe Omgevingswet? Alle lichten staan op groen: de Omgevingswet wordt (vrijwel zeker!) per 1 januari 2024 ingevoerd. Het is een enorme operatie, vooral voor gemeenten. Maar ook voor ondernemers heeft de wet impact. Veel vertrouwde procedures veranderen. We gaan van middel- naar doelvoorschriften. Bij vergunningsaanvragen veranderen de regels rond participatie. “De wet schept voorlopig vooral heel veel onzekerheid.” Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Max de Krijger We hebben het eens nagezocht: de invoering van de Omgevingswet is inmiddels vijf maal uitgesteld. De oorspronkelijke invoeringsdatum was 1 juli 2019. Het wordt 4,5 jaar later. Nu lijkt het erop dat de Omgevingswet, waarin heel veel ruimtelijke 14 Recreactie | 04-2023 en milieuwetten worden geïntegreerd, toch echt per 1 januari 2024 in gaat. De strekking van de wetten wijzigt niet, maar toch verandert er veel, legt Marcel Tap van HISWARECRON uit. “26 wetten en vele regelingen worden bij elkaar geveegd. Alle regels op het gebied van bouwen, duurzaamheid, biodiversiteit, water, ruimtelijke ordening et cetera gaan samen. Dat zou moeten leiden tot integraal overheidsbeleid.”
Met de nieuwe wet gaan we van middel- naar doelvoorschriften Er verandert dus veel. Hier en daar wordt de Omgevingswet ‘de grootste wetswijziging sinds de Grondwet’ genoemd. Toch blijft voor ondernemers ook veel hetzelfde, legt Tap uit. “Je krijgt er in elk geval mee te maken als je een zwembad hebt, of als je ergens een vergunning voor moet aanvragen. Wie een zwembad heeft maakt meteen kennis met één van de pijlers onder de wet: we gaan van middelvoorschriften naar doelvoorschriften. Ofwel: de wet schrijft niet meer exact voor wat je moet doen, maar vraagt van ondernemers om aan te tonen dat zij er alles aan gedaan hebben om de doelen te behalen. Bij zwembaden is dat bijvoorbeeld: veilig en schoon zwemwater.” Beheersplan Dat klinkt plezierig, want het geeft ondernemers vrijheid om de zaken op hun eigen manier goed te regelen. Maar Tap is niet overtuigd. “We weten gewoon niet waar we straks aan toe zijn. Voor al je zwemwater moet je een risicoanalyse en een beheersplan opstellen. Gezondheidsschade en letsel moet je zien te voorkomen, dat is logisch. Dan kom je op zaken als de waterkwaliteit (zie kader pagina 17), de ruwheid van de tegels en de afzuiging van het water – die mag bijvoorbeeld niet gevaarlijk zijn voor mensen met lang haar. Maar op dit moment heb je bijvoorbeeld een regel dat voor een buitenbad van maximaal 1,40 meter diep geen toezicht nodig is. Hoe wordt dat straks, als je alle risico’s moet uitbannen? Moet er dan altijd toezicht zijn bij het buitenbad? Dat is niet helder en schept dus onzekerheid. De doelvoorschriften zadelen ondernemers op met veel administratie, extra kosten en een ongewisse uitkomst.” Rosanne de Groot, specialist ruimtelijk ordeningsrecht bij Stellicher Advocaten, ziet hier zelfs een mogelijke bron van ongelijkheid. “Als gemeenten de argumentatie van ondernemers gaan beoordelen, komt er altijd interpretatie bij kijken. Wordt 04-2023 | Recreactie 15 >
3 OKTOBER 2023 Save the date: Countus Recreatiecongres Na het succes van vorig jaar organiseert het Expertiseteam Recreatie & Horeca op 3 oktober 2023 opnieuw een Countus Recreatiecongres. Wij zijn trots de fantastische locatie aan te kunnen kondigen, dit is namelijk Paleis het Loo in Apeldoorn! Countus helpt jou als recreatieondernemer met het maken van strategische keuzes. Ook tijdens dit Recreatiecongres brengen beroepsprofessionals je op de hoogte van trends en ontwikkelingen en kun je inspirerende kennissessies bijwonen. Er zijn twee inspirerende sprekers en daarnaast kun je deelnemen aan een unieke rondleiding bij Paleis Het Loo. Binnenkort maken we het definitieve programma en de sprekers bekend en kun je je aanmelden voor dit unieke evenement. Zet 3 oktober dus alvast in je agenda, hopelijk zien we je dan! Expertiseteam Recreatie & Horeca recreatie-horeca@countus.nl COUNTUS.NL/RECREATIECONGRES Draadloze beheersystemen elektra(verbruik) • verwarming • melders ICY Campsite Management ICY Marina Management www.icy.nl ICY Accommodation Management Save the date 3 oktober: Countus Recreatiecongres Fotografie © Paleis het Loo Bespaar veel energie
coverstory ‘Wie moet je voor participatie uitnodigen? De buren? De dorpsraad? De vlindervereniging?’ de argumentatie van de ene ondernemer wel geaccepteerd en van de ander niet? Dat biedt ruimte voor initiatieven, maar het kan ook erg lastig worden, gelet op willekeur en precedentwerking.” Eelco de Jong van Zypp advocaten heeft een boek van 400 pagina’s over de nieuwe wet geschreven. Wellicht zal het gebruikt worden als leerstof op de hbo’s. Hij legt uit dat het aanpassen van wetten bij het maken van de Omgevingswet niet echt de bedoeling was. “Maar gaandeweg het proces gebeurt het toch. Dat is wel iets om op te letten.” De Jong legt uit dat recreatieondernemers vooral met de Omgevingswet te maken krijgen bij het bebouwen of gebruik van grond. “Als je een boom kapt, een terras aanlegt. Als je een evenement organiseert en te maken hebt met regels op het gebied van milieu, geur en geluidshinder. Eigenlijk heb je bij alles wat de leefomgeving betreft straks met de Omgevingswet te maken.” Addertje Een hele belangrijke wijziging is, dat de vele bestemmingsplannen die een gemeente nu heeft, straks samengaan in één omgevingsplan. Dat kan dan wel op onderdelen herzien worden. Daar schuilt ook een addertje onder het gras, denkt De Jong. “Het kan heel goed zijn dat een gemeente die het omgevingsplan voor het centrum herziet, en passant ook even de geluidsnormen voor het buitengebied aanpast. Of opneemt dat er geen boom meer gekapt mag worden. Die zaken kunnen ambtshalve worden vastgesteld en dat kan je dus als onder nemer zomaar ‘overkomen’. En het omgevingsplan wordt voortaan waarschijnlijk meerdere malen per jaar aangepast, terwijl een bestemmingsplan meestal maar eens in de tien jaar werd gewijzigd.” Voor ondernemers is het dus zaak veel meer dan voorheen de vinger aan de pols te houden. Met meerdere planwijzigingen per jaar zou het in theorie ook makkelijker kunnen worden voor ondernemers om bijvoorbeeld een uitbreidingsplan (met wijziging bestemming) in het omgevingsplan opgenomen te krijgen. Eelco de Jong betwijfelt het: “Het blijven toch dezelfde ambtenaren die het beoordelen.” Met de Omgevingswet komt ook de verplichting voor de aanvrager van een vergunning om de participatie vooraf te regelen. De insteek is dat dat tijdsbesparend kan werken. Marcel Tap maakt zich er zorgen over. “Nu vraag je een bestemmingsplanwijziging of vergunning aan en kunnen belanghebbenden een zienswijze en beroep aantekenen. Hoe gaat dat straks dan? Je kunt dat niet allemaal naar voren trekken en bij de Nieuwe normen voor zwemwater Ook de Whvbz en het Bhbvz, die nu de regels rondom hygiëne en veiligheid in zwembaden beschrijven, worden opgenomen in de Omgevingswet. De manier waarop hygiëne en veiligheid geborgd zijn in de dagelijkse bedrijfsvoering gaat veranderen. Ondernemers moeten een risico-analyse uitvoeren, een beheersplan maken en een logboek bijhouden van de uitvoering van beheersmaatregelen en van eventuele incidenten. Zo’n incident is een ongeval, maar ook de overschrijding van een bepaalde meetwaarde. Ondernemers met het Keurmerk Veilig & Schoon zijn al bekend met de methodiek. Er worden onder de nieuwe wet aanzienlijk meer stoffen in het zwemwater en de lucht gemeten dan nu. Voor andere stoffen worden de grenswaarden verlegd. Zwembaden moeten vanaf 1 januari 2024 volgens de nieuwe normen meten. Daar wordt direct op getoetst, maar (deels) nog niet gehandhaafd. Het advies van HISWA-RECRON is in elk geval: maak tijdig afspraken met je laboratorium. Als het laboratorium er klaar voor is, laat dan meteen volgens het nieuwe beleid bemonsteren. Het overzicht van te bemeteren stoffen en de verschillen vanaf 1 januari 2024 is te vinden op www.hiswarecron.nl (zoekterm: omgevingswet) onder nemer leggen.” Ook Rosanne de Groot is sceptisch: “Nu hebben gemeenten voor bepaalde trajecten ook al participatieverordeningen. Dat is op zich prima. Maar of je de participatie nou vooraf of later in het traject regelt, je houdt altijd mensen die het er echt niet mee eens zijn. Die zeggen meteen al: ik ga door tot de Raad van State.” 04-2023 | Recreactie 17 >
Totaalleverancier voor de recreatiesector Wij hebben een ruim assortiment artikelen die benodigd zijn in de camping- of recreatiebranche. Daarnaast bieden we ondersteuning op maat bij de voorbereiding én uitvoering van infrastructurele & technische projecten. Denk aan ontwerpberekeningen of begeleiding op het terrein, bijvoorbeeld bij het aanleggen van leidingsystemen. Extra korting voor HISWARECRON leden! 50 jaar dankzij jou! Kijk voor onze acties op wildkamp.nl/50jaar Kijk voor meer informatie op wildkamp.nl/recreatie TECHNISCHE TOTAALOPLOSSINGEN VOOR DE RECREATIEMARKT Lekker, als alles werkt zoals jij wil. Slimme totaaloplossingen, die recreatie prettig en eenvoudig maken. Bedacht én ontwikkeld door mensen die vooruitkijken, maar ook meedenken. Vakmensen. De mensen van Seijsener. Ga naar seijsener.com Of scan de QR-code Slim bedacht, goed uitgevoerd
coverstory Eelco de Jong denkt dat het met die participatieplicht zo’n vaart niet zal lopen. “In de meeste gevallen kan het gemeentebestuur geen vergunning weigeren wegens het ontbreken van een participatieproces. Dat is alleen anders als er moet worden afgeweken van het bestemmingsplan. Dan kan de gemeenteraad participatie eisen. Verder is het ook nog vrij onduidelijk wie je moet uitnodigen. De buren? De dorpsraad? De vlinder vereniging? En wat moet dat overleg dan inhouden? Ik moet nog zien dat dat echt gaat gebeuren.” Goede gesprekken De Jong benadrukt dat participatie niet betekent dat iedereen het ermee eens moet zijn. “Aan de andere kant: het is hoe dan ook slim om een goede verhouding op te bouwen met je buren en met de belangrijkste lokale belangenverenigingen, bijvoorbeeld op het gebied van natuurbescherming. Ik sprak laatst een ondernemer die na het indienen van zijn plannen zeven bezwaarmakers had. Hij heeft ze allemaal uitgenodigd op de koffie. Hij voerde vijf goede gesprekken waarin wederzijds begrip ontstond. Twee bezwaarmakers kwamen niet. Maar uiteindelijk trok iedereen zijn bezwaar in.” De Jong ziet wel mogelijkheden om participatie vooraf als strategisch instrument in te zetten. “Dan nodig je alle potentieel belanghebbenden uit om je plannen te bespreken. Eerst vraag ‘Het is zeer de vraag of gemeenten er nu wél echt klaar voor zijn’ je omwonenden, daarna de andere belanghebbenden, zoals natuurbeschermers. Sommigen komen, anderen niet. Maar hoe dan ook maakt het een goede indruk bij de gemeente als je iedereen vooraf al hebt uitgenodigd.” Het uitstel van de Omgevingswet had vooral te maken met de haalbaarheid voor gemeenten om de wet in te voeren. De regels toepassen is dan één ding. Complexer is dat alles voortaan digitaal wordt geregeld in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Volgens Rosanne de Groot is het de vraag of gemeenten er nu wél echt klaar voor zijn. “Hoe dan ook gaan we over van een bekend systeem naar een nieuw systeem. Iedereen, zowel aanvragers als behandelaars, zal daar in het begin mee moeten leren werken. Vooral in 2024 zal dit aan beide kanten tot heel wat frustratie leiden”, voorspelt ze. Dat roept de tactische vraag op: kunnen ondernemers met plannen hun aanvraag beter vóór of na 1 januari indienen? De Groot: “Dat verschilt natuurlijk per aanvraag. Het een loopt soepeler onder de huidige regels, met het ander heb je na 1 januari meer kans. Het is wel duidelijk dat gemeenten de complexe aanvragen het liefst zoveel mogelijk nog dit jaar afwerken. Vooral als het gaat om bestemmingsplanwijzigingen. Dat kan dan nog volgens de vertrouwde systematiek gebeuren.” Bruidsschat Om gemeenten de ruimte te geven de omgevingswet in alle systemen en procedures op te nemen, komt er een overgangsperiode. Dat heeft ook te maken met de zogenaamde ‘bruidsschat’, de regels die nu centraal vanuit Den Haag worden vastgesteld en die straks in het omgevingsplan kunnen worden vastgesteld. Gemeenten krijgen de tijd om te bepalen wat precies hun standpunt wordt. Of ze die regels één op één overnemen, of er lokaal een draai aan geven. Mede daarom adviseert De Groot ondernemers om werkzaamheden die nu op basis van landelijke regels vergunningsvrij kunnen worden uitgevoerd, vooral aan te pakken. Voorlopig zal de Omgevingswet zowel voor gemeenten als ondernemers veel onduidelijkheid met zich meebrengen. Wellicht ten dele ook meer administratie en extra kosten. Gelukkig is er een overgangsperiode. Hou de vinger aan de pols van je gemeente, is een algemeen advies. En kijk voor verdere informatie over de Omgevingswet op: www.hiswarecron.nl (zoekterm: omgevingswet) 04-2023 | Recreactie 19
arbeidsmarkt Imago onder mbo-studenten onderzocht: ‘ Recreatie is zoveel meer dan de campingclown spelen’ Studenten in het mbo hebben overwegend een positief beeld van de recreatiesector. Toch zegt meer dan de helft niet in onze sector te willen werken. Dat ligt voor een groot deel aan het imago, zo blijkt uit onderzoek. Dat is een probleem, want de instroom van nieuwe medewerkers in de sector stagneert al enkele jaren. HISWA-RECRON wil het imago van de sector veranderen, samen met de scholen en de ondermers. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: De Rooi Pannen, Landstede MBO, De Kleine Wolf Een mooie sector om in te werken. Maar wel jammer dat deze qua salaris, arbeidsvoorwaarden en doorgroeimogelijkheden weinig te bieden heeft. Dat zijn de meest gehoorde argumenten waarom veel mbo-studenten met een recreatie-opleiding een ander beroep kiezen. Het is één van de belangrijkste uitkomsten van een groot marktonderzoek dat is uitgevoerd door bureau Markteffect in opdracht van FNV Recreatie, HISWA-RECRON en KIKK recreatie. 626 mbo-studenten die een opleiding binnen de recreatiesector of aangrenzende gebieden volgen, werden bevraagd over het imago van de recreatiesector. Driekwart van hen zegt een positief beeld van de sector te hebben. Maar slechts minder dan de helft wil zelf in die sector werken. “Dat is op zich niet zo uitzonderlijk”, reageert Rosemarijn de Jong, projectmanager arbeidsmarktbranding en -communicatie bij HISWA-RECRON. “Ook bij andere opleidingen zie je vaak dat studenten in diverse sectoren belanden.” Ze benadrukt dat veel studenten de opleiding leuk en interessant vinden. “Werken met mensen en het blij maken van kinderen vinden ze belangrijk. Maar na verloop van tijd blijken de onderdelen animatie en receptie spelbrekers. Met name animatie wordt niet als een serieuze baan gezien. Studenten zien het als iets dat leuk voor even is. Daar kun je geen carrière mee maken.” Dynamisch en belangrijk Een onterecht beeld dat in de praktijk vaak wordt rechtgezet, zegt Hayo van der Kamp, docent, loopbaancoach en stagecoördinator bij Landstede MBO in Zwolle. “Op de werkvloer merken afgestudeerden pas echt hoe dynamisch en belangrijk receptiewerk bijvoorbeeld is. Het is één van de meest servicegerichte functies waarin je in direct contact staat met de gast.” Een mbo’er kan direct aan de slag in een leidinggevende functie 20 Recreactie | 04-2023
Roby Schetters, derdejaarsstudent aan de opleiding Leisure & Events van De Rooi Pannen in Breda, herkent de woorden van Van der Kamp. Zij behoort niet tot de meerderheid die uiteindelijk een baan in een andere sector zoekt. “Pas na een stage ontdek je de werkelijkheid. Zelf merkte ik dat ik graag in de sector werk, in een leidinggevende functie.” En dat terwijl ze vooraf echt niet het idee had dat ze bij een recreatiebedrijf wilde werken. “Ik kwam op deze opleiding terecht omdat ik iets zocht op het gebied van sport en theater. Juist die afwisseling leek me leuk. Na een meeloop-dag bij De Rooi Pannen werd ik alleen maar enthousiaster omdat de opleiding heel gevarieerd is.” Jessica Groenleer, docent Leisure & Events bij De Rooi Pannen, herkent een aantal resultaten uit het onderzoek van bureau Markteffect. “Ook ik zie in het begin enkele afhakers, omdat de opleiding toch niet is wat ze ervan verwachten. Maar ik zie gelukkig óók dat de meeste twijfelaars toch overstag gaan voor > Verbeterpunten voor de sector Uit het onderzoek van bureau Markteffect blijkt dat mbo-studenten kiezen voor een opleiding in de recreatiesector vanwege de menselijke aspecten. Ze stromen vooral in vanuit de profielen Economie en Zorg en Welzijn in het vmbo. Slechts een klein deel (6 procent) stroomt in vanuit het profiel HBR (Horeca Bakkerij en Recreatie). Een derde is van plan na de opleiding door te studeren terwijl nog eens een derde niet weet wat hij of zij na de studie wil doen. Verbeterpunten voor de recreatiesector liggen volgens studenten bij salaris en werktijden. Ook arbeidsvoorwaarden, een goede werk-privé balans en scholing en ontwikkeling vinden zij belangrijk. 46 procent van de studenten geeft aan waarschijnlijk of zeker in de recreatiesector te willen werken. 20 procent wil dat niet en 34 procent weet dit nog niet zeker. Als ze aan andere branches de voorkeur geven zijn dat de evenementen-, dag recreatieen toerismebranche. Favoriete functies zijn activiteiten begeleiding, management en frontoffice/ receptiewerk. 04-2023 | Recreactie 21
arbeidsmarkt Opleiding en ontwikkeling Het onderzoek door Markteffect laat zien dat medewerkers in de sector gemiddeld genomen tevreden en trots op hun werk zijn. Toch zouden ze hun werk niet aanbevelen bij familie en vrienden. Salaris, arbeidsvoorwaarden en hoge werkdruk zijn hierbij de meest gebruikte argumenten. Opleiding en ontwikkeling zijn zeer belangrijk voor medewerkers. 49 procent verwacht langer in de sector te blijven werken als er goede opleidingsmogelijkheden zijn. de opleiding. En ook dat heeft veel te maken met het verkeerde imago van de sector. We leiden écht niet alleen maar op tot clown in een mascottepak.” Een hardnekkig beeld uit het verleden dat de docent maar al te goed herkent. “Ik heb zelf ook deze mbo-opleiding gedaan. Ik weet nog goed wat de reactie van mijn vader was: je wordt toch geen campingclown tot je zestigste?” Verbreding Anno 2023 zijn de recreatieopleidingen veel breder dan in het verleden. “Er is meer aandacht voor front-office, back-office, organiseren, operations management, leidinggeven en marketing”, vertelt Rosemarijn De Jong van HISWA-RECRON. Ook de opleiding Leisure & Events bij De Rooi Pannen staat middenin de realiteit. “Zo werken we samen met bedrijven in de sector aan verschillende projecten”, vertelt docent Groenleer. “Een groep studenten heeft bijvoorbeeld de stad Breda op de kaart gezet, tijdens een urban leisure-project. Ze deden marktonderzoek en hebben ook een magazine opgezet. Maar studenten werken aan nog veel meer toffe projecten. Zoals het opzetten ‘Animatie wordt niet als een serieuze baan gezien’ van een family entertainment-center voor specifieke doel groepen, bijvoorbeeld minder valide mensen.” Van der Kamp vindt dat onderwijs, ondernemers en HISWA-RECRON de sector én de recreatieopleidingen helder en realistisch onder de aandacht moeten brengen. Ook bij middelbare scholieren. De Jong onderschrijft de woorden van de docent. “Bedrijven kunnen bijvoorbeeld stages aanbieden die breder zijn dan alleen animatie en receptie. En ze kunnen leerlingen uit het voortgezet onderwijs uitnodigen om een kijkje te nemen.” Later dit jaar wordt via onder meer social media, scholen en bedrijven gecommuniceerd wat de sector allemaal te bieden heeft op het gebied van werk. Daarbij worden ouders en schooldecanen niet vergeten. “Bij hen heerst nog te vaak het beeld van een sector voor seizoenswerk waar de werk-privébalans ver te zoeken is”, verklaart De Jong. “Maar we gaan ons ook richten op studenten, zij-instromers en vmbo-scholen. Je ziet dat de recreatie-profielen op deze scholen relatief onbekend zijn. Zo’n veertig procent van de vmbo-scholieren kiest alleen al voor de twee profielen Economie en Zorg & Welzijn. Er stroomt weinig door naar Horeca, Bakkerij en Recreatie. Dat kan veel beter.” De grootste pijnpunten onder de studenten (salaris, arbeids22 Recreactie | 04-2023
voorwaarden en doorgroeimogelijkheden) zullen niet meteen als sneeuw onder de zon verdwijnen. Toch ziet de bijna afgestudeerde Roby Schetters ook positieve kanten. Zij kan na haar opleiding terecht op haar voormalige stageplek bij Landal. In een leidinggevende functie. “Ik weet dat je in andere sectoren meer kan verdienen. Maar ik zie het plezier dat ik dagelijks terug krijg van onze gasten als een compensatie voor dat lagere salaris. En wat ik misschien wel nog belangrijker vind: ik heb straks huisvesting bij mijn werkgever. Samen met drie collega’s ga ik wonen in een mooie accommodatie op het park. Daar ben ik heel blij mee, want ik woon op een uur rijden van mijn werkplek.” Voorbeeld voor de sector Jessica Groenleer ziet de ervaringen van haar student als een voorbeeld voor de sector. “Het feit dat Roby meteen aan de slag kan als leidinggevende bij een groot recreatiebedrijf geeft aan dat er heus voldoende doorgroeimogelijkheden zijn.” Ze vindt het belangrijk dat ondernemers in de sector goed voor hun medewerkers zorgen. “Bijvoorbeeld door het aanbieden van cursussen en opleidingen. Maar ook op het gebied van wonen en door het aanbieden van andere mogelijkheden – zoals eten in de Werkgevers Werkgevers hebben een sterk positief beeld van de sector. Maar ze zien ook verbeterpunten, laat het onderzoek door Markteffect zien. Belangrijkste punten zijn salaris, werkdruk en cao. Trends die werkgevers zorgen baren zijn personeelstekort, de krappe arbeidsmarkt en de opkomst van buitenlandse ketens. Op het gebied van schoonmaak en horeca is het personeels tekort het sterkst. Werkgevers geven aan dat het aanbieden van meer mogelijkheden op het gebied van scholing en opleiding een manier kan zijn om het personeelstekort aan te pakken. Desondanks geeft maar 41 procent aan dat zij binnen het bedrijf communiceren over deze doorgroeimogelijkheden. ‘We gaan ons ook richten op studenten, zij-instromers en vmbo-scholen’ horeca van het bedrijf – kun je je als werkgever onderscheiden.” Zo poets je als werkgever het imago van de sector op. De krachtenbundeling met onderwijs en branchevereniging moet dat nog verder versterken. Hopelijk zal het aantal mensen dat de recreatieopleidingen kiest en daarna besluit om in de sector te blijven werken, daarmee groeien. www.hiswarecron.nl (zoekterm: arbeidsmarktonderzoek) 04-2023 | Recreactie 23
de bezieling Jan van Kuijk van Camping Tamaring ‘ Het moet toch ook leuk zijn om te werken?’ Het gebeurt de meeste mensen. Ergens rond je veertigste ga je je afvragen: is dit het nou? Blijf ik dit nog 25 jaar doen? Of zijn er misschien leukere dingen die ik met mijn leven kan doen? Jan van Kuijk verkocht zijn twee goedlopende bedrijven in Roosendaal en kocht een camping in de Achterhoek. “Ik heb er nog geen moment spijt van gehad.” Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Camping Tamaring Jan en zijn vrouw Wenda besloten eens rond te gaan kijken naar campings. Dat leek ze nou écht leuk. Eerst in Brabant, maar daar was de spoeling dun. “We hebben er diverse bekeken. Hoe meer ik er zag, hoe meer me duidelijk werd wat ik níet wilde”, vertelt Van Kuijk. “Ik zag een camping met een hoog hek eromheen. Ik kwam op een bedrijf dat naast een vliegveld lag. Het was lastig iets in Brabant te vinden, dus toen zijn we ook elders gaan kijken.” Via via hoorde Van Kuijk dat ook Camping Tamaring in Ruurlo te koop stond. “Dus reden we naar de Achterhoek. En wat ik hier zag, was precies wat ik wilde.” Het bedrijf ligt aan een on - verharde weg, tussen de bossen en weilanden. Het is er stil: het enige dat je hoort zijn de vogels. De camping is ruim opgezet. Er zijn grote kampeervelden, maar ook ‘hofjes’ voor de mensen die liever omringd worden door groen dan door andere campinggasten. Van Kuijk hoefde niet lang na te denken. “De eigenaren hadden goed voor het bedrijf gezorgd. Maar ook voor hun was het tijd voor iets anders. We hebben het bedrijf gekocht en op 15 januari 2020 was de overdracht.” Wenda en Jan van Kuijk an van Kuijk was eigenaar van een installatiebedrijf met 15 medewerkers en een bedrijf dat springkussens, tenten, toiletwagens en andere festivalbenodigdheden verhuurt. “Ik ben opgeleid in de installatietechniek, dus daar liggen mijn roots”, vertelt hij. “Maar dat andere bedrijf vond ik eigenlijk veel leuker. Mensen bellen een installatiebedrijf als er een storing is of iets niet deugt. Mensen bellen het verhuurbedrijf als ze een feestje gaan bouwen. Dat zijn veel leukere klanten om mee te werken. Uiteindelijk ging dat steeds zwaarder meetellen.” JWenda en Jan van Kuijk 24 Recreactie | 04-2023 Corona Dat was dus wel even schrikken toen nog geen drie maanden later de lockdown kwam? “Ik was al twintig jaar ondernemer en dan schik je niet meer zo gauw. We hebben de tijd gebruikt om nog wat extra te snoeien en wat zaken op te knappen. Midden juni mocht het sanitair open en liep het meteen storm. We Het bedrijf kwam succesvol door de coronaperiode
draaiden in 2020 een prima seizoen. In 2021 wisten we dat bijna te verdubbelen. Vorig jaar was er nog steeds een prima groei. Eerlijk gezegd zijn de resultaten boven verwachting.” Maar eigenlijk vindt Jan van Kuijk de resultaten niet het belangrijkste. Natuurlijk moet het bedrijf rendement opbrengen. Maar zijn focus ligt op leuk werken, en een leuk bedrijf creëren voor zijn gasten. Daarom komen er ook geen bungalows op het 5,5 hectare grote bedrijf te staan. En daarom is Van Kuijk ook geen voorstander van privé-sanitair. “Begrijp me goed: ik zie dat de behoefte er is en heel goed dat collega’s daarop inspelen. Maar wij zijn van het echte kamperen, met tent, caravan of camper. Het centrale sanitair is voor de gasten ook een ontmoetingspunt. Tijdens de afwas voer je de leukste gesprekken.” Maar er zit ook een praktische reden achter. Zowel bungalows als privé-sanitair vragen veel extra zorg, bijvoorbeeld op het gebied van de schoonmaak. Bij de huidige bedrijfsvoering kan Van Kuijk het hele bedrijf runnen met twee vaste medewerkers (samen 1 fte) en vijf oproepkrachten. Dat houdt het bedrijf compact en overzichtelijk. En dus leuk voor de ondernemer. Kwaliteit Gevraagd naar investeringen en plannen voor het bedrijf is Van Kuijk bescheiden. Hij werkt op allerlei kleine puntjes aan modernisering en kwaliteitsverbetering. Want hij is een perfectionist. “Het terrein is het visitekaartje van ons bedrijf. Alles moet in orde zijn”, stelt hij. “Ik maak ‘s morgens vroeg en ‘s avonds laat een inspectieronde over het bedrijf. Dan kijk ik alles na. Als ik de avondronde een keer noodgedwongen over moet slaan, slaap ik niet goed. Stel je voor dat er een toilet verstopt zit?” Daarnaast is de basis van de camping al dik in orde. Een mooi groen terrein met veelal natuurlijke beplanting. Er is een leuk openluchtbad, een speeltuintje en een heel bijzonder speelbos, 04-2023 | Recreactie 25 Tamaring? De naam Camping Tamaring klinkt exotisch. Maar in feite is het de samenvoeging van de namen van drie nichtjes van de oprichter van het bedrijf. In 1974 voegde hij Tamara, Marlies en Inge samen tot Tamaring. Jan van Kuijk heeft het maar zo gelaten. “Het is echt een bekende naam onder natuurliefhebbers.” waar klimtoestellen, huisjes en tunnels tussen de bomen staan. Er is de ruimte voor genomen en Van Kuijk ziet het terecht als een van de unieke elementen van zijn bedrijf. Opvallend is dat de camping een hoefijzervorm heeft: het loopt om een weiland van de buren heen. Van Kuijk heeft dat weiland >
Breng het ultieme vakantiegevoel naar buiten. Marindex levert complete tuinsets van gerenommeerde merken. Wij zorgen ervoor dat de tuinmeubelen het hele jaar op voorraad zijn, u en uw gasten zitten nooit meer zonder. De tuinmeubelen zijn speciaal geselecteerd voor gebruik in de recreatie en zijn daardoor duurzaam en blijven lang leverbaar. Bij Marindex vindt u onder andere de volgende tuinmeubels: stoelen, tafels, ligbedden, lounge sets en parasols. Neem contact op met een van onze medewerkers voor persoonlijk advies. Stationsplein 8a • 2801AK Gouda • tel. 0182 511 511 • www.marindex.nl Winkel in kampeerartikelen 800 m² Campingshop Clarijs Serooskerke, een welbekend en bloeiend bedrijf sinds 2005. Terrasmeubilair voor uw recreatie bedrijf www.madino.nl 0488 440138 info@madino.nl Het is gelegen in het zonnige Zeeland, dichtbij de badplaatsen Domburg en Oostkapelle. Kijk voor meer info op www.sinke.nl TE KOOP!
de bezieling ‘Het terrein is het visitekaartje van ons bedrijf. Alles moet in orde zijn’ vorig jaar van zijn buren kunnen overnemen, meldt hij tevreden. Daarmee krijgt de camping een wat logischer rechthoekige vorm, en komt er ook 0,6 hectare bij. Op het moment ligt het verzoek om de bestemmingsplanwijziging bij de gemeente. Wellicht dat het aantal van 115 toeristische plaatsen op de camping dan iets kan worden uitgebreid, want Tamaring staat in het hoogseizoen helemaal vol. Welwillend De gemeente is welwillend. “Ze snappen het belang van toerisme en recreatie. Onze gasten bieden extra draagvlak voor de voorzieningen in het dorp.” Zijn er verder nog plannen voor de toekomst? Jan van Kuijk denkt even diep na. “Het zou wel mooi zijn als later een van de kinderen wat zag in het bedrijf. Dat we het kunnen overdragen aan een volgende generatie. Maar ze zijn daar natuurlijk helemaal vrij in hè? En de jongste is pas anderhalf. Maar dat zou ik wel een mooi idee vinden.” Karaktervol en groen Camping Tamaring is aangesloten bij de KGC, de Karaktervolle Groene Campings. “Groene, gastvrije bedrijven waar de gast zichzelf kan zijn”, typeert Jan van Kuijk de ruim twintig aangesloten campings. Al heel kort nadat hij Tamaring overnam, werd hij gevraagd als voorzitter van de KGC. “Het is een club met ondernemers die veel van elkaar leren en belangrijke zaken samen oppakken. Zoals de promotie, via de website en Facebook. In de toekomst willen we ook op Instagram en het zou mooi zijn als je via de KGC-site de bedrijven rechtstreeks kon boeken.” De KGC draait dus om promotie, maar zeker ook om collegialiteit. Nieuwe leden zijn zeer welkom, maar toch wordt niet iedereen zomaar toegelaten, vertelt Van Kuijk. “Je moet lid zijn van HISWA-RECRON en een bepaalde omvang hebben. Kleine boerencampings laten we niet toe. We zoeken bedrijven met een actieve ondernemer en een duidelijke focus op toeristisch kamperen. En natuurlijk een ligging in het groen.” Juist die criteria maken dat de KGC-bedrijven een vaste groep gasten hebben. Van Kuijk: “Die weten: bij een KGC-camping zit je altijd goed.” 04-2023 | Recreactie 27
Specialist in chalets, stacaravans & mobilhomes Kom op uw gemak de chalets beleven! Reina Chalets Showterrein Konneweg 6b 3234 KG Tinte +31 (0)181 727 030 info@reinachalets.nl reinachalets.nl taxateurs adviseurs rentmeesters Taxaties Vastgoedadvisering Rentmeesterij Grondverwerving Schadevergoedingsrecht Buitenstate Vastgoedadvies vanuit Zeeuwse nuchterheid Hoofdstraat 54 4416 AE Kruiningen T 0113 57 28 35 E info@rijk.eu www.rijk.eu Hoofdstraat 54 4416 AE Kruiningen T 0113 57 28 35 E info@advieskantoorrijk.nl www.advieskantoorrijk.nl
kennis delen Bouwen onder de Omgevingswet Over de Omgevingswet is veel geschreven – alleen al de coverstory van deze Recreactie. De betekenis kan dan ook nauwelijks worden overschat. Het belangrijkste ‘instrument’ waar recreatieondernemers mee te maken krijgen, is het omgevingsplan. Dat heeft wel iets wel van het oude bestemmingsplan, maar gaat over veel meer. Alle gemeentelijke regels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving komen er in terug. Tekst: Eelco de Jong (Zypp advocaten) Foto: Shutterstock In het omgevingsplan staan dus niet alleen regels over bouwen en gebruik van gronden, maar ook over milieu, welstand, het kappen van bomen, aanleggen en exploiteren van terrassen, organiseren van evenementen etc. Veel blijft hetzelfde Ook voor het bouwen is dat omgevingsplan van grote betekenis. Als je straks iets wilt bouwen, dan bepaalt het omgevingsplan in belangrijke mate of dat kan of niet. In veel gevallen zal een omgevingsvergunning nodig zijn: aan te vragen bij het college van burgemeester en wethouders. Dat is natuurlijk niet nieuw. Sommige dingen blijven namelijk hetzelfde. Die vergunning heb je nodig voor een omgevingsplanactiviteit. In het omgevings plan staat wanneer je die vergunning zult krijgen Ook voor een aanbouw kan de gemeente straks een vergunning eisen (of wanneer niet). Heb je straks altijd een vergunning nodig voor een omgevingsplanactiviteit? Nee, in sommige gevallen is de activiteit vergunningsvrij. Het lijstje met vergunningsvrije activiteiten is voor een belangrijk deel opgenomen in een AMvB, het Besluit bouwwerken leefomgeving. Dit lijstje bevat echter een belangrijke aanpassing: de bijbehorende bouwwerken (bijgebouw, aanbouw etc.) zijn niet meer opgenomen. De gemeenteraad kan er dus voor kiezen voor deze bouwwerken een vergunning te eisen. De technische kant Naast de ruimtelijke kant heeft bouwen ook een technische kant. In de Omgevingswet wordt dit verwarrend genoeg aangeduid als de bouwactiviteit. Ook daar kan een vergunningplicht voor gelden. Dat maakt het dus niet echt simpeler, eenvoudiger en beter. Voorheen was er één vergunning nodig om te bouwen en straks dus twee. Gelukkig wel met een fi kse ‘maar’. Want in veel gevallen is de bouwactiviteit vergunningsvrij (bijvoorbeeld een toiletgebouw van maximaal 5 meter hoog) of eventueel meldingsplichtig. Dat laatste geldt voor de bouwactiviteiten die behoren tot gevolgklasse 1. Daartoe behoren onder meer woningen, maar ook vakantiehuisjes. In dat geval zul je zelf via het systeem van kwaliteitsborging moeten aantonen dat je voldoet aan de eisen, zoals die zijn opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving. 04-2023 | Recreactie 29
34 Recreactie | 05-2022 inspiratie? Meer Ga naar onze site of scan de qr-code en word gratis abonnee van onze nieuwsbrief.
vakinfo Op weg naar circulaire wellness Circulariteit is de bouwtrend van de toekomst. Wie een nieuw overdekt zwembad en een wellnessgebouw zo circulair mogelijk wil realiseren, zal zich moeten verdiepen in herbruikbare materialen en grondstoff en. Uiteraard wil je niet dat er wordt gestookt met fossiele energiebronnen. Wat komt er kijken bij circulaire wellness? Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Campingpark Ons Buiten Als je al beschikt over een zwembad- en wellnessvoorziening, is het de vraag wanneer je de overstap moet maken naar een circulaire variant. Belangrijke stelregel is: wanneer de exploitatiekosten te hoog worden en de recreatiewaarde daalt, is het tijd om te investeren in vernieuwing. Je zult dan niet alleen moeten voldoen aan de bouweisen van deze tijd. Je moet er ook voor zorgen dat de voorzieningen goed aansluiten bij de uitstraling van je bedrijf. Een blauwdruk voor een circulaire wellness is er niet. Maar er zijn wel aandachtspunten. Drie uitgangspunten Zo is het belangrijk dat het gebouw wordt gemaakt volgens de Trias Energetica. De drie uitgangspunten daarin zijn: beperk de energievraag, gebruik hernieuwbare duurzame bouwmaterialen en gebruik fossiele energiebronnen zo effi ciënt mogelijk. Het is ook belangrijk dat je werkt met een ontwerper die de positionering van je bedrijf volledig begrijpt en onderschrijft. Het ontwerp moet naadloos passen bij je onderneming. Durf je ook kwetsbaar op te stellen tegenover je ontwerper. Als recreatieondernemer ben je doorgaans geen expert op het gebied van ontwerpen. Uitdaging Een wellness- en zwembadgebouw kan helaas nog niet honderd procent circulair zijn. Onder meer de verdamping van het water maakt het vinden van een circulaire oplossing complex. Chemicaliën blijven noodzakelijk. Maar je kunt veel bereiken door het gebouw demontabel te bouwen en gerecyclede materialen Verdamping van het water maakt een circulaire oplossing complex te gebruiken. En door materiaal als HDPE (High Density Polyethyleen) te gebruiken voor je bassin. Dit materiaal heeft geen onderhoud nodig. Ook dampdicht bouwen is belangrijk. Dat kan door een dampdichte laag in de dak- en gevelconstructie te creëren. Tot slot is het aan te bevelen om een stabiel bouwteam samen te stellen, waarin voornamelijk (lokale) ondernemers met circulaire ambities zitten. Zo ondersteun je elkaar vanaf het begin van het proces en kun je elkaar qua expertise blijven aanvullen. Met dank aan Lotec en Campingpark Ons Buiten 04-2023 | Recreactie 31
DE GROOTSTE VOORRAAD GROOTKEUKEN APPARATUUR voor de professional Schilferijsmachines Deze machines met rvs omkasting zijn stuk voor stuk in staat om grote hoeveelheden granulaatijs te produceren. Type IQ 50C-A cap. 58 kg/etmaal opslagcap. 20 kg afm. 46,5x59,5x79 cm 230 Volt | 0,42 kW geschikt voor onderbouw Type IQ 85C-A cap. 94 kg/etmaal opslagcap. 20 kg afm. 46,5x59,5x79 cm 230 Volt | 0,47 kW geschikt voor onderbouw IJSKOUD DE BESTE lees alles in ons blog Waarom een ijsblokjesmachine een waardevolle investering is? Hoe uw drankjes de allerbeste smaak behouden en u altijd ijs beschikbaar heeft, lees alles hierover in onze blog. 4050.781 normaal actie 3.210,2.595,inruilkorting 200,NU 2.395,Type: NQ 20 22 kg/etmaal 4050.512 Normaal 1.715,Actie 1.495,Inruilkorting 200,4050.790 normaal actie 3.665,2.945,KOM NAAR inruilkorting 200,NU 2.745,Type: NQ 30 31 kg/etmaal 4050.534 Normaal 1.910,Actie 1.625,Inruilkorting 200,1.295,- 1.425,Type: NQ 60 55 kg/etmaal 4050.592 Normaal 2.775,Actie 2.295,Inruilkorting 200,2.095,EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl Type: NQ 90 75 kg/etmaal 4050.612 Normaal 3.190,Actie 2.595,Inruilkorting 200,2.395,AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl IJsblokjesmachines extra grote capaciteit Type: NQ 40 38 kg/etmaal 4050.552 Normaal 2.110,Actie 1.775,Inruilkorting 200,1.575,Type: NQ 130 122 kg/etmaal 4050.632 Normaal 4.205,Actie 3.345,Inruilkorting 200,3.145,GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl vingerhoed-model VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl 4050.572 VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 23-07-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. 4050.612 Type: NQ 50 48 kg/etmaal 4050.572 Normaal 2.365,Actie 1.975,Inruilkorting 200,1.775,Ideaal voor zalencentra en grote terrassen. Met hoge capaciteit en grote ingebouwde bunker. 1 VAN ONZE 6 VESTIGINGEN OF BESTEL OP HAKPRO.NL hakpro.nl
productnieuws Tekst: Jaap van Sandijk Verzekering De Vakantiepark Totaalverzekering van Aon Verzekeringen is een pakket dat specifi ek is afgestemd op vakantieparken. De recreatieondernemer heeft niet alleen een dekking op maat, maar kan ook terugvallen op de kennis van recreatiespecialisten. Kennis die van belang is wanneer je als ondernemer bijvoorbeeld een nieuw concept of een nieuwe dienst introduceert. Want naast businesskansen, kan een nieuw concept ook risico’s met zich meebrengen. (010) 448 89 11 www.aonverzekeringen.nl WC-spoelsysteem De Montus Flow is een inbouwspoelreservoir met geïntegreerde stagnatiespoeling voor toiletten. Bij gebruiksonderbrekingen van meerdere dagen (bijvoorbeeld bij een lage bezetting van het park) kan de Montus Flow automatisch spoelen. Dit is belangrijk voor de waterkwaliteit en de hygiëne. De Montus Flow kan op afstand worden aangestuurd en bediend. Stagnatiespoelingen worden rechtstreeks in de afvoerpijp gevoerd. Hierdoor wordt de stortbak niet extra gevuld en blijft het vulniveau in overeenstemming met de normen. www.schell.eu (0182) 511 511 www.marindex.nl Koff iemachine De L’OR Barista Sublime koffi emachine maakt twee espresso’s tegelijk of een dubbele espresso in één kopje. Ook beschikt het over een functie om de hoeveelheid koffi e te personaliseren. Dat kan van 20 tot 270 milliliter. De machine is geschikt voor L’OR Espresso en L’OR Barista capsules. Het apparaat beschikt over een instelbare lekbak voor koppen van verschillende grootten. De druk is maximaal 19 bar. le Reddingsstation Reddingsstation Zeeland van Seijsener is een oplossing voor de veiligheid van gasten in of op het water in je haven. Het station is voorzien van alle noodzakelijke reddingsmiddelen, waaronder een reddingsboei van 750 millimeter en een brandbluskast, inclusief een poederbrandblusser. (075) 681 06 10 www.seijsener.com 04-2023 | Recreactie 33
Elektronische kranen en spoelsystemen optimaliseren de hygiëne en verlagen de kosten. Water speelt een belangrijke rol in recreatievoorzieningen. Het wordt veel gedronken, maar ook gebruikt in kantines, toiletten, douches en (zwem)baden. Het gebruik van water is zo vanzelfsprekend, dat men zich nauwelijks realiseert dat water door de groei van bacteriën een gezondheidsrisico kan vormen als het lange tijd stilstaat in de leidingen. Schell, de Duitse fabrikant van sanitaire installaties, heeft een elektronisch watermanagementsysteem ontwikkeld, dat exploitanten ondersteunt bij een veilig en effi ciënt gebruik van de drinkwaterinstallatie. Het systeem zorgt niet alleen voor een constante, veilige waterkwaliteit, een betere hygiëne en vermindering van het waterverbruik, maar verlaagt ook de kosten voor beheer en onderhoud. Optimale waterkwaliteit en hygiëne dankzij elektronische, sanitaire installaties De recreatieconsument hecht - zeker na corona - grote waarde aan hygiëne en goede, sanitaire voorzieningen. Uit onderzoek blijkt echter dat bijna de helft van de gasten in de recreatiesector de hygiëne en het sanitair matig tot slecht beoordeelt. Hygiëne, schoonmaak en onderhoud in sanitaire ruimtes zijn een enorme uitdaging voor recreatiebedrijven. Niet alleen omdat er sprake van een zeer uiteenlopend publiek, maar ook omdat het sanitair bijzonder intensief gebruikt wordt waardoor de kans op vervuiling en beschadiging groot is. Door de stijgende temperaturen in ons land, de vaak matige isolatie en het bundelen van koud- en warmwaterleidingen in gebouwen, loopt de watertemperatuur op, waardoor bacteriën zich sneller in het drinkwaterleidingsysteem vermenigvuldigen. Met de SWS-server en de SCHELL SSC Bluetooth app kan de beheerder het systeem ook op afstand monitoren en aansturen.
70% minder water Elektronische, sanitaire installaties hebben grote voordelen voor zowel de gebruikers als de beheerders van recreatievoorzieningen. Omdat kranen en spoelsystemen door een simpele druk op de knop of met behulp van sensoren zelfs helemaal contactloos geactiveerd kunnen worden, zijn ze een stuk hygiënischer en wordt de overdracht van ziektes voorkomen. Het sensorbereik, de watertemperatuur en de looptijd van het water kunnen ingesteld worden. Daardoor stroomt het water alleen als het nodig is en worden het waterverbruik en het energieverbruik voor de verwarming van water verminderd. Alleen al de installatie van contactloze kranen bespaart in vergelijking met traditionele, handbediende kranen zo’n 70% water. Met behulp van elektronische kranen en spoelsystemen, die gekoppeld zijn aan een elektronisch watermanagement kan de recreatie-ondernemer altijd de waterkwaliteit garanderen en de aansturing en het beheer van de sanitaire installaties effi ciënter regelen. Legionellapreventie Het grote voordeel van elektronische kranen en spoelsystemen is, dat stagnatie- en hygiënespoelingen afhankelijk van de watertemperatuur of de gebruiksfrequentie ingepland en automatisch uitgevoerd kunnen worden. Dat is belangrijk in het kader van de legionellapreventie. Zwembaden en sauna’s zijn zogenaamde ‘prioritaire’ instellingen. Ze hebben een hoog risico op besmetting en zijn daarom verplicht om aan legionellapreventie te doen. Campings, jachthavens en hotels vallen onder de ‘overige’ openbare instellingen, die moeten zorgen voor deugdelijk drinkwater en een effectief beheer van de collectieve waterinstallaties. In de NEN 1006 staat bijvoorbeeld beschreven, dat water in de leidingen van de tappunten voor consumptief gebruik wekelijks moeten worden ververst en dat de installatie jaarlijks onderhouden moet worden. Met behulp van het elektronische Schell watermanagementsysteem SWS kunnen spoelbeurten ingepland en automatisch uitgevoerd worden. Kranen en spoelinstallaties kunnen zowel individueel als in groepen geconfi gureerd en aangestuurd worden. Op een SWS-server kunnen maximaal 64 kranen of spoelunits aangesloten worden. Dat kan met een kabel maar ook draadloos via een radioverbinding. Alle instellingen kunnen fl exibel aangepast worden en het systeem houdt de watertemperatuur, de gebruiksfrequentie en de uitgevoerde spoelingen nauwkeurig bij, zodat de beheerder kan bewijzen dat hij zich aan de regels voor legionellapreventie gehouden heeft. Beheer op afstand Dankzij SMART.SWS kunnen alle kranen en spoelsystemen, die aan SWS gekoppeld zijn, ook op afstand geconfi gureerd, gemonitord en bediend worden. De beheerder krijgt via een internetverbinding op het scherm van zijn smartphone, tablet of computer een overzicht van alle installaties en kan het sensorbereik, de waterlooptijd, stagnatiespoelingen en thermische desinfecties instellen en op afstand uitvoeren. Alle systeemrelevante gegevens worden continu geregistreerd. Gebouwbeheerders kunnen bovendien verschillende gebruikersrollen inrichten, waardoor men bijvoorbeeld de toegang tot de informatie per unit, gebouw, afdeling of zone kan regelen. De Schell Single Control (SSC) bluetooth-module is ook een hulpmiddel voor de confi guratie en monitoring van kranen en spoelsystemen. Een functie zoals een automatische stagnatiespoeling na 24 uur en de registratie daarvan kan in de elektronica van de kraan zelf geprogrammeerd worden en via een app bovendien gemakkelijk naar andere kranen van hetzelfde type gekopieerd worden. De Bleutooth-module is ook zeer geschikt voor de toepassing bij privé-sanitair op campings. Compleet gebouwbeheer Schell is momenteel de enige leverancier die met zijn SWS watermanagementsysteem alle watertappunten in een gebouw of op een terrein kan beheren. Het bedrijf heeft een compleet programma kranen en spoelsystemen op de markt gebracht. Niet alleen voor wastafels, douches, bad, toiletten en urinoirs, maar ook voor de keuken en het washok. Schell heeft een aantal productlijnen ontwikkeld, dat bij uitstek geschikt is voor het recreatiebedrijf en die ook aan SWS gekoppeld kunnen: de Xerisen Celis-wastafelkranen, de Schelltronic opbouw urinoirspoelsystemen, de Linus in- en opbouw douchekranen en de Grandis E keukenkraan. Bij het ontwerp van deze lijnen stonden een functioneel design, eenvoudige en veilige bediening, onderhoudsvriendelijkheid en vandalismebestendigheid centraal. Voor meer informatie: https://www.schell.eu/nl-nl/ Alle elektronische Schell-kranen en spoel systemen kunnen via SWS-servers aan het SWS-watermanagementsysteem gekoppeld worden
BEREID UW CAMPING voor op de toekomst IAAPA Expo Europe is de plek waar duizenden recreatie en leisure professionals samenkomen om de laatste trends te ontdekken. Honderden leveranciers presenteren hun innovaties, waaronder speeltoestellen, zwembadinfrastructuur en springkastelen, maar ook bijvoorbeeld nieuwe concepten qua eten & drinken en reservatiesystemen. Mis uw kans niet om uw vakantieresort/camping op te waarderen. CONFERENTIE: 25-28 SEPT. 2023 BEURS: 26-28 SEPT. 2023 WENEN, OOSTENRIJK REGISTREER NU IAAPA.org/IAAPAExpoEurope @IAAPAEMEA | #IAAPAExpos Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
1 Online Touch