RECREACTIE 8 | december 2024 magazine over recreatie en toerisme Glamping wordt volwassen Van safaritent tot goed doordacht luxeconcept Alles over de nieuwe bblopleiding Leisure & Recreatie Ontevreden gast brengt al snel een advocaat mee Ameland blijft afhankelijk van de veerpont
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
Duik ook fris het nieuwe jaar in! Wij wensen je een succesvol 2025 Adri Mijnheer, Thijs Lunenburg, Rianne Jansen, Yvette Mijnheer, Maxx Hup en Harm-Jan Mooiweer. Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
colofon voorwoord Hoofdredactie: HISWA-RECRON, Marike Rosier, communicatie@hiswarecron.nl Eindredactie: Maarten Bokslag, www.bokslag.com Redactiecommissie: Charlotte de Baat, Jeff rey Belt, Arthur van Disseldorp, Wanda van Eck Aan dit nummer werkten mee: Jaap van Sandijk, Eelco de Jong, Reinder Oosting, Janine Messelink Opmaak: Dock35 Media Coverfoto: De Leistert Bladmanagement: Dock35 Media, Sjoerd Franssen Advertenties: Dock35 Media, Martijn Penning, (0314) 355 826, martijn@dock35media.nl Druk: Senefelder Misset Doetinchem B.V. Abonnementen: HISWA-RECRON, Storkstraat 24, 3833 LB Leusden, communicatie@hiswarecron.nl, (033) 303 9700, 70 euro per jaar, 35 euro voor studenten en medewerkers van recreatiebedrijven. Gratis voor HISWA-RECRON-leden, overheden en pers. Als vakblad hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er vanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Oplage: 4.400 exemplaren. De samenstellers hebben de grootst mogelijk zorgvuldigheid betracht. Noch HISWA-RECRON, noch redactie, noch auteurs aanvaarden enige aansprakelijkheid bij eventueel voorkomende fouten. Marike Rosier Manager Communicatie Last(ig) Onze recreatiebedrijven spelen een cruciale rol in het welzijn van Nederland. Ze bieden rust, plezier en verbindende ervaringen in een tijd waarin de PARTNERS IN BUSINESS: behoefte hieraan groot is. Maar onder de oppervlakte broeit een probleem: de lastendruk. In de vorige Recreactie kwam het uitgebreid aan bod. In Kennis delen op pagina 28 verdiepen we dit onderwerp nog verder met het recente onderzoek van bureau Ginder. Daaruit blijkt dat 38 cent van elke euro die mensen in recreatiebedrijven uitgeven, naar de belasting gaat. Een stijging van maar liefst 40% ten opzichte van 2018. En met de aangekondigde btw-verhoging vanaf 2026 wordt ondernemen in onze branche nóg lastiger. Tel daar de trend van de mondige gast uit het artikel op pagina 24 bij op, en de uitdagingen worden groter. Ook daarom bewonder ik onze ondernemers! Ondanks afnemend kapitaal en investeringsruimte en toenemende regeldruk blijven ze positief. Ze ervaren last, vinden het lastig, maar gaan door. Daarom ben ik blij met een aantal andere artikelen in dit blad. Lees bijvoorbeeld de coverstory over glamping, de inmiddels volwassen geworden trend die ondernemers veel kan brengen, als het KENNISPARTNERS: goed wordt aangepakt. Of de nieuwe bbl-opleiding Leisure en Recreatie: een brede mbo 3-opleiding waarin studenten vier dagen per week meewerken en alle aspecten van het recreatievak leren. Ook het verhaal uit Friesland, over de rederij die in overleg met het Rijk eenzijdig en onverwacht het aantal afvaarten naar Ameland halveerde en waar nu – na veel gedoe – wel samen met regionale partners en overheden gekeken wordt naar oplossingen. Zelf vind ik het altijd een mooie uitdaging om oplossingen te zoeken als iets lastig is. Ik zie dat ook terug bij onze ondernemers. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst, hoe lastig die soms ook is. Veel leesplezier! 08-2024 | Recreactie 5
BAKWANDEN MET SLECHTS 22 KW net zoveel capaciteit als andere merken met 35 kW Een revolutionair frituurconcept: Fry Logic Denkt u zich eens in: een lagere energierekening, een grotere afbakcapaciteit, meer gebruiksgemak, milieuvriendelijk ondernemen en een overheerlijk eindproduct. Fry Logic biedt het allemaal! 100% Nederlands fabrikaat Model met enkele afzuiging. Frontpaneel leverbaar in elke gewenste RAL-kleur. 100% Nederlands fabrikaat EEN BAKWAND OP MAAT omdat elke ondernemer uniek is, net als zijn bakwand N DIT WAARDEREN ONZE KLANTEN 3 Adviseurs die meedenken in praktische oplossingen 3 Maatwerk mogelijkheden van onze rvs fabriek 3 Korte levertijden 3 Vakkundige installatie 3 24/7 Service met landelijke dekking Benieuwd naar ervaringen van onze klanten? www.hakpro.nl/projecten ONLINE EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 20-10-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. BESTELLEN? www.hakpro.nl De Vivo bakwand met dubbele afzuiging. Dubbel zo indrukwekkend en vrijwel geurloos. De robuuste uitstraling, afgeronde hoeken en naadloze afwerking zijn kenmerkend voor de ViVo bakwand. Het afwerkingsniveau en materiaalgebruik zijn van ongekend niveau, net als de (indelings) mogelijkheden. De ViVo is eenvoudig te bedienen waardoor al uw personeel dezelfde kwaliteit friet aflevert. N G r G r A T A T T T R n R n T U A T U A I I I I E E I I o o F F e e R R m m U U R R * K * K E f E f E E L L S a S a r r e e n n a a r r d d e e v v o o o o r r w w a a a a r r d d e e n n
inhoud Informatief 8 14 20 28 33 34 Onder de aandacht Kort nieuws uit de branche Coverstory Glamping wordt volwassen Regio in beeld Ondernemers en gemeente Ameland willen overleg over de veerpont Kennis delen Lastendruk wordt onhoudbaar Vakinfo Alles over duurzaam bedtextiel Productnieuws Een overzicht van de laatste innovaties 24 29 11 13 30 Mens & bedrijf Arbeidsmarkt Scholen starten samen met de sector bbl-opleiding Leisure & Recreatie Ondernemen De mondige gast Het korte lontje van de recreant Kennis delen Problemen met de bouwvergunning Columns Green Key RecreAnders 08-2024 | Recreactie 7
onder de aandacht Grens contant betalen 60 jaar RECREAD Op 19 en 20 november vierde RECREAD, de Belgische zustervereniging van HISWA-RECRON, met feestelijke activiteiten in en rond Durbuy het 60-jarig bestaan. De branchevereniging voor recreatiebedrijven in Vlaanderen werd in 1964 opgericht als Centrale voor Kampeer- en Vakantiebestedingsbedrijven (CKVB). In 2007 werd dat RECREAD. De branchevereniging telt circa 110 leden. Het hoofdkantoor is gevestigd in Brussel. naar 3.000 euro De Wwft is de Wet ter voorkoming van witwassen en fi nancieren van terrorisme. Die stelt een maximum aan het bedrag dat een ondernemer aan contanten mag ontvangen bij bijvoorbeeld verkoop van een auto, stacaravan, recreatiewoning of boot. Ook het contant afrekenen van jaargelden of ligplaatsen boven de 3.000 euro mag niet meer. De wetswijziging is aangenomen door de Tweede Kamer en zal waarschijnlijk ingaan per 1 april 2025. Meer informatie bij Thiald Bokkinga, programmamanager Veilig Ondernemen bij HISWA-RECRON: t.bokkinga@hiswarecron.nl Verzet tegen gedogen permanente bewoning Het kabinet heeft aangekondigd dat het permanente bewoning op recreatieparken wil gedogen. Het kabinet ziet hierin een mogelijke oplossing voor het woningtekort. HISWA-RECRON is tegen het gedoogbesluit en heeft een stevige brief gestuurd naar vier ministeries, de Vaste Kamercommissies, de VNG (gemeenten) en het IPO (provincies). De ANWB ondersteunt deze brief. In de brief wordt uitgelegd waarom permanente bewoning niet samengaat met recreatie, en dat het geenszins een oplossing is voor de wooncrisis. Door ondernemers buitenspel te zetten komt juist de vitaliteit van een recreatief park in het geding. Ook de lokale middenstand komt in de problemen, door het deels wegvallen van toeristische bestedingen, stelt HISWA-RECRON vast. www.hiswarecron.nl (zoekterm: gedoogbesluit) WatersportHero.nl RecreatieHero bestaat al langer, als platform vol met handige online trainingen en cursussen voor medewerkers in de recreatiesector. In oktober ging ook WatersportHero.nl live: een leerplatform speciaal voor de watersportleden van HISWARECRON. WatersportHero ondersteunt medewerkers bij het ontwikkelen van kennis en vaardigheden, door korte trainingen. Van technische kennis over onderhoud en reparatie tot klantgerichtheid en veiligheidsprocedures. 8 Recreactie | 08-2024 Foto: Wanda van Eck Foto: Max de Krijger
De recreatiesector in 2040 Ondernemersagenda Gastvrijheidssector Ondernemers uit de gastvrijheidssector – mede-vertegenwoordigd door HISWA-RECRON – presenteerden eind oktober de Ondernemersagenda Gastvrijheidssector. De agenda werd door Karin Kuiper (Platform Gastvrij Nederland) en Jacco Vonhof (MKB-Nederland) overhandigd aan minister Dirk Beljaarts van EZ. Het document is een handreiking aan het kabinet om gezamenlijk de urgente punten voor de gastvrijheidssector aan te pakken. De Ondernemersagenda biedt op vijf terreinen concrete voorstellen om de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen te versterken. Voor ondernemers zijn vereenvoudigde vergunningsprocedures en betere fi nancieringsmogelijkheden voor duurzame investeringen van groot belang. www.vno-ncw.nl (zoekterm: gastvrijheidssector) De Rabobank presenteerde afgelopen maand een toekomstvisie voor de sector horeca en recreatie naar 2040. De bank schetst daarin een aantal ontwikkelingen en trends voor de toekomst. Het uitgangspunt: horeca en recreatie zijn noodzakelijk voor een vitale samenleving en een economisch krachtig ecosysteem. Rabobank constateert ook dat de sector gebukt gaat onder een fl ink personeelstekort. Door in te zetten op digitalisering, verhoog je de gastvrijheid en speel je in op het personeelstekort. Mede wegens de steeds hogere kosten van bedrijfsvoering en automatisering worden ketens steeds dominanter in de hele sector. Het advies van Rabobank: zorg ervoor dat jouw concept fl exibel is en betaalbaar blijft, anders zoeken mensen een alternatief. Over duurzaamheid is het advies nog: neem hierin zelf de regie, anders komen de eisen vanuit de keten. www.rabobank.nl (zoekterm: recreatie 2040) Geslaagde Recreatie Vakbeurs De Recreatie Vakbeurs in Hardenberg (12-14 november) werd bezocht door meer dan 8.000 bezoekers. Voor HISWA-RECRON stonden ontmoeten, informeren en verbinden centraal. “Onze frisse en open stand straalde samen met NRIT en KMVK de gastvrijheid van de branche uit”, vertelt Wanda van Eck van HISWA-RECRON. “We mochten veel leden verwelkomen, en niet-leden informeren over onze branche. Hoogtepunten waren de sfeervolle einde-seizoensborrel en de inspirerende ontbijtsessie met leveranciers en adviseurs.” Met ruim 300 exposanten was de beurs groter dan ooit. Verspreid over de zeven beurshallen waren de leden van de HISWA-RECRON Business Club duidelijk herkenbaar aan het HISWA-RECRON TOP Supplier-bord. Op 12 en 13 februari is HISWA-RECRON aanwezig bij Recreatie Next Level in de Evenementenhal Gorinchem. Dit inspirerende evenement biedt dé next step voor recreatieprofessionals die hun kennis willen vergroten en nieuwe ideeën willen opdoen. www.recreatie-nextlevel.nl 08-2024 | Recreactie 9 Foto: Molecaten
onder de aandacht Zwembaden luiden noodklok De invoering van de Omgevingswet was een enorme operatie. Er zijn veel wetten samengevoegd en ondanks eerdere beloften toch ook diverse verplichtingen bijgekomen. Voor ondernemers met een zwembad is het aantal verplicht te controleren parameters in het zwemwater en de lucht flink uitgebreid. Voor andere stoffen zijn de grenswaarden verlegd. Zwembaden moeten sinds 1 januari 2024 volgens de nieuwe normen meten. In de praktijk blijken die nieuwe parameters bij de zwembaden tot flinke problemen te leiden. Een groot aantal baden kan niet aan de normen voldoen. Zelfs dusdanig dat vanuit de zwembadsector (waarmee HISWA-RECRON nauw samenwerkt) per brief een noodsignaal werd afgegeven aan minister Barry Madlener van I en W. De brief is mede ondertekend door HISWA-RECRON. Recreatieondernemers die ook problemen hebben met de extra bemonstering, worden verzocht hun ervaringen door te geven aan Marcel Tap van HISWA-RECRON: m.tap@hiswarecron.nl. BTW-lobby gaat door! Afgelopen jaar hebben HISWA-RECRON, de ondernemers en collega-brancheverenigingen veel energie gestoken in het ondoordachte plan om de btw op logies per 1 januari 2026 te verhogen. Toch heeft de Tweede Kamer het belastingplan op 14 november aangenomen. De plannen zijn niet van toepassing op kampeerplekken, zeilscholen en buitensportbedrijven, maar blijven van kracht voor logies, zoals vakantieparken en groepsaccommodaties. HISWA-RECRON blijft zich daarom verzetten tegen de plannen. “We blijven – met al onze argumenten – benadrukken dat het plan gaat leiden tot beschadiging van de Nederlandse economie, stelt Jeffrey Belt van HISWA-RECRON. “We richten ons nu op de Eerste Kamer. We doen een dringende oproep om alsnog een alternatieve dekking te overwegen, zoals deze ook voor sectoren als cultuur en sport wordt onderzocht. Alleen dan kunnen we recreatie voor Nederlandse gezinnen betaalbaar houden en de recreatiebedrijven toekomstperspectief bieden.” Nieuwe leden Tussen 15 oktober en 20 november zijn de volgende bedrijven lid geworden van HISWA-RECRON. Welkom! Dobberboats, Tollebeek, www.dobberboats.com De Wellsche Hut, Well Jachthaven Marnemoende, IJsselstein, www.marnemoende.nl Bookyourboat, Velddriel, www.bookyourboat.online Henkelman Yacht Service, Kerkdriel, www.rivercottage.nu 10 Recreactie | 08-2024 Foto: Dhinand Kleine Foto: Marnemoende Foto: Landal
Yvonne Nassar directeur NBTC er 1 januari treedt Yvonne Nassar aan als algemeen directeur van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). Hiervoor was Nassar hoofd marketing en communicatie bij het Van Gogh Museum. Zij volgt Jos Vranken op, die per 1 oktober (na 17 jaar!) vertrok bij het NBTC. “Gedurende mijn loopbaan werkte ik al regelmatig samen met het NBTC-team in binnen- en buitenland”, vertelt Nassar. “Ik kijk uit naar de samenwerking met alle medewerkers, partners, bedrijfsleven, overheid en anderen uit het omvangrijke NBTC-netwerk.” Energiebesparing Zowel particulieren als ondernemers als overheid zijn al vele jaren actief met energiebesparing. De meeste bedrijven in onze sector zijn inmiddels voorzien van ledlampen en spaardouches. Veel gebouwen en leidingen zijn geïsoleerd. Veel van de maatregelen die we afgelopen jaren namen, betroffen het ‘laaghangend fruit’, de maatregelen die met niet al te veel investeringen relatief veel rendement opleverden. Inmiddels kreeg dat met de EML (2019), de Erkende Maatregelen Lijst, een wettelijke basis. De eisen daarin zijn in 2023 verder aangescherpt. Zo moet alle verlichting naar led. Bedrijven met een Green Key hebben dit soort zaken goed op orde, aangezien het een bovenwettelijk keurmerk is. Andere bedrijven krijgen vroeger of later te maken met handhaving. Zorg dan in elk geval dat je de zaken op orde hebt. Om boetes te voorkomen, maar zeker ook ACSI 60 jaar Campingspecialist ACSI viert komend jaar het 60-jarig bestaan. De eerste campinggids van de ‘Auto Camper Service International’ werd in 1965 gepubliceerd door schoolmeester Ed van Reine. De gids groeide al snel uit tot een onmisbaar hulpmiddel voor kampeerders. ACSI trapte het jubileumjaar op 10 november af in de Pathé-bioscoop in Ede. Ruim 1.500 genodigden zagen hier een film over de roerige bedrijfshistorie. Bovendien werd een vuistdik jubileumboek gepresenteerd. Anno 2024 controleren bijna 400 inspecteurs jaarlijks 10.000 campings in heel Europa. Naast de gidsen (in 14 talen), die nog steeds een oplage hebben van honderdduizenden exemplaren, trekken de websites en apps miljoenen gebruikers. voor je eigen portemonnee, want energiebesparing levert geld op: het is een win/win. Vergeet vooral niet om aan de informatieplicht te voldoen. Hoe meer faciliteiten op het bedrijf, hoe meer mogelijkheden er zijn. De verwarming en luchtbehandeling van centrumvoorzieningen en overdekte zwembaden zijn belangrijke elementen om naar te kijken. Isolatie van de thermische schil en leidingen scheelt al veel. Goede regelsystemen optimaliseren het gebruik. Het streven is naar meer elektrificatie, maar netcongestie is vaak de spelbreker. Een grotere stroomaansluiting zit er voor de meeste bedrijven voorlopig niet in. Dat dwingt ondernemers om nogmaals goed te kijken: wat kun je op je eigen bedrijf nog doen? Vooral seizoensbedrijven kunnen nog veel winst behalen met zonne-energie. Een andere oplossing is natuurlijk de batterij, zodat stroom die overdag is opgewekt, in de avond en nacht kan worden gebruikt. Op dit moment ligt de focus van de techniek op lithiumbatterijen. Die zijn compact, maar duur. Op een recreatiebedrijf mag een batterij echter best wat groter zijn. Daarom kijk ik met belangstelling naar de ontwikkeling van de zoutbatterij: minder compact, maar veel goedkoper te realiseren. Green Key houdt je graag op de hoogte! Reinder Oosting, keurmeester Green Key Meer weten over Green Key? Neem contact op met Erik van Dijk directeur Stichting KMVK E: erik@kmvk.nl T: 06 - 12 81 06 41 08-2024 | Recreactie 11
SAMEN SIGNALEN HERKENNEN VAN UITBUITING Als recreatieondernemer wilt u dat mensen komen ontspannen op uw vakantiepark en dat medewerkers focussen op een zorgeloze vakantie voor uw gasten. Maar helaas zijn Nederlandse vakantieparken ook steeds vaker uitvalsbasis voor illegale activiteiten, zoals prostitutie van minderjarigen. Dit is niet alleen schadelijk voor het imago van het vakantiepark, maar ook verboden. Van directeur en receptionist tot aan manager, technische dienst en schoonmaker: iedereen moet signalen van seksuele en arbeidsuitbuiting kunnen herkennen. Defence for Children ontwikkelde daarom samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid en de politie gratis online-trainingen voor vakantieparkmedewerkers. Doe ook mee en volg met uw medewerkers deze trainingen. Zodat alle Nederlandse vakantieparken de veilige ontspanningsplek blijven waar ze voor zijn bedoeld en slachtoffers van mensenhandel worden herkend en geholpen. Kijk op: hetccv.nl/defenceforchildren Kijk op: hetccv.nl/defenceforchildren Draadloos beheer van uw vakantiepark of camping ICY Accommodation Management Dit systeem biedt veel mogelijkheden voor uw vakantiepark, zoals: • Energiebesparende thermostaten • Melding bij o.a. brand, lage cv-druk, inbraak, vorst of spanningsuitval • Comfortabel welkom voor uw gasten • Koppeling met uw reserveringssysteem ICY Campsite Management Dit systeem biedt veel mogelijkheden voor uw camping, zoals: • Per plaats: - Ampèrelimiet instellen - Energieverbruik uitlezen - Stroom aan/uit op basis van boeking - Prepaid tegoed instellen • Vorst- en CV-drukalarm in sanitairgebouwen • Koppeling met uw reserveringssysteem www.icy.nl Beide systemen worden geleverd met eenvoudig te gebruiken software en een smartphone app. Zeer korte terugverdientijd
onder de aandacht RecreAnders Nieuwe intermediair buitensportverzekering HISWA-RECRON en het bestuur van de bedrijfsgroep Buitensport/ VeBON hebben Klap Verzekeringsmakelaar aangesteld als nieuwe intermediair voor de collectieve aansprakelijkheidsverzekering voor buitensportactiviteiten. Buitensportleden zijn hierover geïnformeerd, en vrijwel allen hebben ingestemd met de overstap. Vanwege zorgen over continuïteit en sterk stijgende premies (onder meer door extra risicocategorieën), is na een intensief onderzoeksproces gekozen voor deze intermedairwijziging. Klap Verzekeringsmakelaar biedt een nieuw collectiviteitsvoorstel dat ten goede komt aan huidige en nieuwe buitensportleden. Tijdens de najaarsbijeenkomst Buitensport op 7 november bij Adventure City Rotterdam, hebben leden nader kennisgemaakt met de nieuwe verzekeringsmakelaar. Voorwaarde voor het gebruik van de verzekering is een HISWA-RECRON lidmaatschap en het VeBON-veiligheidscertifi caat. Meer informatie bij Charlotte de Baat manager leisure en recreatie, c.debaat@hiswarecron.nl Magazine Collectief Natuurinclusief In februari werd HISWA-RECRON directeur Geert Dijks door het ministerie van LNV benoemd als domeinleider Vrijetijdseconomie voor de Nationale Agenda Natuurinclusief. Het domein Vrijetijdseconomie heeft nu een primeur: een online magazine met alle projecten en initiatieven die lopen. Het is een heel afwisselend magazine geworden, met onderwerpen die voor beleidsmakers én ondernemers herkenbaar zijn. www.collectiefnatuurinclusief.nl/vrijetijdseconomie 08-2024 | Recreactie 13 Janine Messelink Prosuco Vertel! In een wereld waarin algoritmes en AI ons overspoelen met advertenties, video’s, reels en stories, lijkt het soms alsof persoonlijkheid verloren gaat. Hoe onderscheid je je als recreatieondernemer in zo’n digitale zee van snelle en soms oppervlakkige marketing? Dat is eigenlijk kinderlijk simpel: vertel! Vertel verhalen. Echte verhalen die raken en onthouden worden. Waarom werkt storytelling? Omdat mensen geen verbinding voelen met stockfoto’s, kale feiten en lastminute-cijfers, maar wel met emoties en ervaringen. Vertel je gasten waarom jouw plek speciaal is. Dat het zwembad ooit is aangelegd met hulp van dorpsbewoners. Of dat de appelbomen op het terrein er al stonden toen de eerste generatie jouw bedrijf begon. Verhalen maken een verblijf uniek. En het hoeft niet altijd groots en meeslepend te zijn. Een anekdote over hoe een gezin na twintig jaar nog steeds op ‘hun’ plek op jouw park komt, is goud waard. Of de herinnering aan een eerste romantische ontmoeting tussen twee jongeren op je camping, die resulteerde in een 25-jarig huwelijksjubileum. Zeg nou zelf, als de keuze ligt tussen ‘Rustieke camping met topfaciliteiten’ en ‘Camping ’t Leuke Bos, waar opa Gerrit nog steeds elk seizoen het zwembad schoonmaakt en de kippen voert’ – waar zou je voor kiezen? Ja toch? Terwijl jouw verhalen rondgaan, bouwen ze iets dat onbetaalbaar is: vertrouwen. En die verhalen vinden hun weg nog verder. Ze worden gedeeld door jouw gasten, op social media of tijdens een verjaardagsvisite. Misschien zelfs wel in een review. Authenticiteit is immers nooit te koop, en dat maakt het zo waardevol. Dus laat je website en social mediakanalen geen verzameling lege kreten en aanbiedingen zijn. Gebruik ze als een podium voor de verhalen die jouw plek uniek maken. Zorg voor een leuke ‘over ons’-pagina op je website. Maak en deel kleine anekdotes van de dag op social media. Laat je eigen gezicht zien en betrek jouw medewerkers en gasten bij het vertellen van jouw verhaal. Want een goed verhaal verkoopt niet alleen, het maakt fans. En fans? Die komen terug. Foto: Wanda van Eck
coverstory Trend groeit in tien jaar uit tot compleet concept Glamping wordt volwassen Een dikke tien jaar geleden werd het begrip glamping gemunt: een glamour camping. Zeker in het begin ging dat vooral om safaritenten: verhuurtenten met veel luxe en soms zelfs een badkuip. Veel ondernemers hebben inmiddels een glamping-hoekje op het bedrijf. Niks mis mee, want de gasten huren ze graag. Maar wat eerst apart was, is nu gewoon. Glamping is tegenwoordig veel meer dan een luxe tent. Het concept staat voorop, en dat is ook waar ondernemers zich écht mee kunnen onderscheiden. Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Huttopia, De Leistert, Mooidal, Richard Otten Er is geen keiharde definitie van glamping, maar duidelijk is, dat het begrip de afgelopen tien jaar flink is verruimd. De commercie speelt daarbij een rol, want glamping is een 14 Recreactie | 08-2024 aantrekkelijk concept waar iedereen wel wat graantjes van mee wil pikken. Wie drie safaritenten op het bedrijf zet, zal dat al snel als glamping aanbevelen. Maar het concept omvat veel meer. En ook de accommodaties zijn al lang niet meer alleen safaritenten (zelfs al zijn die soms voorzien van airconditioning). Ook luxe boomhutten en andere bijzondere
Het glass house heeft spiegelramen en staat middenin de natuur verblijfsaccommodaties worden als glamping beschouwd. In feite gaat het dus om een luxe verblijf, met bijpassend concept, op een kampeer- en bungalowbedrijf. Het concept is daarbij doorslaggevend, betoogt Richard Otten, ondernemer, adviseur, spreker en bekend van de podcast Leisuretalk.nl en de website Glamping.nl. Hij heeft zich in de loop der tijd ontwikkeld tot glamping-expert. Beleving En glamping draait steeds meer om beleving, betoogt Otten. “Er is ook veel veranderd, de afgelopen jaren. Een jaar of tien geleden was het plaatsen van een safaritent met luxe voorzieningen al heel wat. Dat noemde je glamping en de gasten waren daarvan gecharmeerd. Maar een safaritent is al lang niet meer bijzonder: iederéén heeft ze, ook de grootste ketens. Daarmee is de safaritent normaal geworden.” Otten vergelijkt het met de verhuur-bungalowtenten in de jaren ‘90. “Dat was toen bijzonder en een zekere vorm van luxe, omdat alles voor de gast klaarstond. Het werd enorm populair. Maar ook dat is in de loop der jaren gewoon geworden. De safaritent doorloopt nu dezelfde cyclus.” Daarmee is het beslist niet zo dat de safaritent, als één van de mogelijke glamping-accommodaties, heeft afgedaan. Maar de tent is niet genoeg. Otten: “Je moet je als ondernemer 08-2024 | Recreactie 15 >
coverstory onderscheiden. Hoe doe je dat? De beste manier is toch om je bedrijf en bedrijfsvoering opvallend veel interessanter te laten zijn dan die van andere bedrijven. Rechte laantjes met chalets en kampeervelden passen daar niet bij. Veel groen, een luxe menukaart met streekgerechten en bijzondere excursies juist wel. Wellness-voorzieningen zijn belangrijk. Je moet een samenhangende luxe sfeer creëren.” Vier segmenten Richard Otten ziet dat er in de markt vier segmenten van glamping zijn ontstaan: 1. Glamping camping: een reguliere camping heeft een deel van het bedrijf ingericht voor glamping. 2. Glamping nature: een zeer kleinschalige vorm, bijvoorbeeld een boer met enkele accommodaties. Een vorm van agrotoerisme. 3. Glamping village: de meest grootschalige vorm, waarbij het hele bedrijf is ingericht op glamping. Vaak is dat in combinatie met luxe hotelservice. 4. Glamping experience: hierbij gaat het om een heel bijzonder concept, zoals slapen in een helikopter of in een luxe boomhut. Dan is de vraag natuurlijk: welke vorm kiest een ondernemer? Otten is daar heel pragmatisch in: kies de vorm die het beste bij jezelf en bij de leefstijlen van je gasten past. “Voor die leefstijlen kun je de leefstijlvinder bekijken. Een ‘plezierzoeker’ heeft echt behoefte aan een heel anders soort glampingverblijf dan een avontuurlijke gast of een harmoniezoeker. Maar kijk vooral ook naar jezelf. Je moet het leuk vinden wat je aan doen bent. Dan hou je het ook het langste vol.” Huttopia: Glamping in de natuur De Franse keten Huttopia heeft verschillende soorten parken, waar glamping op een verschillende manier wordt uitgewerkt, vertelt Samuel Lafforest, managing director voor Nederland en Noord-Europa bij Huttopia. “We hebben de Huttopia campings, waar de landscaping heel belangrijk is. Alles gaat over het verblijf in de natuur. We hebben experts in dienst die zorgen dat er mooie, kronkelige paden zijn en dat de juiste bomen worden aangeplant. De plaatsen hebben geen afgebakend aantal vierkante meters.” Dat concept kost ruimte en die biedt Huttopia dan ook. Huttopia De Meinweg in Herkenbosch meet 28 hectare en telt 300 standplaatsen. Voor toeristisch kampeerders, maar ook met verschillende soorten accommodaties. Zoals de Cahutte, een heel bijzonder verblijf dat het best te omschrijven is als een tent op een hut. Daarmee biedt de Cahutte zowel kampeerbeleving als complete luxe voorzieningen. Bij de Villages Huttopia wordt de ‘glamping nature’beleving nog verder uitgewerkt. “Het gaat dan om nog grootschaliger parken, van 20 tot 40 hectare”, vertelt Lafforest. ‘”De villages tellen maximaal 120 verhuuraccommodaties en bieden meer voorzieningen dan de campings, zoals catering, een eigen spa in het bos en andere wellness-faciliteiten. Op termijn hopen we ook in Nederland zo’n Village Huttopia te openen.” 16 Recreactie | 08-2024
Trends Om dat te benadrukken presenteerde Otten op Glamping.nl recent tien actuele glampingtrends. Opvallend daarbij zijn Natuur als geneesmiddel, Analogue adventures en Car-less kamperen. Bij de eerste trend bieden luxe glampingfaciliteiten een ‘digitale detox’ aan, waarbij natuurbeleving en welzijn centraal staan. Ondernemers of zelfs destinaties zullen moeten kiezen voor entertainment zoals yoga, retraites en mindfulness. Dat kan lonen, schrijft Otten, want het is een kapitaalkrachtige doelgroep die graag betaalt voor het juiste aanbod. Een andere niche is het vakantiepark zonder wifi, of met minimale digitale voorzieningen. Leg de smartphone weg, ontkoppel jezelf van communicatietechnologie en ga op in de natuur. Passend bij afgelegen bestemmingen als de Waddeneilanden. Tenslotte is daar het autovrij kamperen. Gasten komen lopend, met de fiets of het openbaar vervoer. > ‘Een goed concept kan een geheel nieuwe doelgroep trekken’ Luxe ontbijtservice Bij zo’n glampingbedrijf past bijvoorbeeld een hotelconcept, of een luxe ontbijtservice. Maar wat het uniek moet maken is toch ook het feit dat je juist níet in een hotel zit. Glamping heeft te maken met vrijheid, met ruimte en vaak ook met natuurbeleving, stelt Otten. “Maar de gast wil ook lekker buiten kunnen zitten. Natuurbeleving gaat bijvoorbeeld heel goed samen met duurzaamheid. Een Green Key kan belangrijk zijn. Zo zijn er tientallen concepten te verzinnen, die hemelsbreed kunnen verschillen. Otten zag op de toonaangevende glampingbeurs in Birmingham een glazen huis met spiegelramen. Speciaal bedoeld om in de natuur te zetten, biedt het een unieke beleving. “Want jij kunt in je huis zien wat er in de natuur rondom gebeurt. De eekhoorns, de hertjes. Maar zij zien jou niet. Zo’n glass house, daar ben ik echt enthousiast over. Dat zijn de mooie nieuwe concepten.” Ondertussen kost het plaatsen van zo’n huis ruim 80.000 euro, dus het past niet op ieder bedrijf. “Je moet het ook niet op een vakantiepark zetten. Het past veel meer bij glamping experience. Zet er een paar in een mooi stuk bos en je hebt iets unieks.” Mooidal Boutique Park In het oktobernummer van Recreactie stond Mooidal Boutique Park (Meerssen) in de spotlights. Het is een kleinschalig glampingpark zónder vast personeel, maar met zeer luxe glamping lodges en tiny houses. Boeken gaat online, wie vragen heeft stelt ze in de app en krijgt direct antwoord. De meeste accommodaties zijn voorzien van een hot tub, en die blijken ook het meest gewild bij de gasten. Als het in de loop van komend jaar klaar is telt het park van 0,7 hectare 28 verhuuraccommodaties. Als een schattig dorpje zijn ze mooi landschappelijk ingebed, met smalle kronkelige paden. Het park is volledig autovrij. Ondernemers Dimphy Roufs en Ivo Bovens verzorgen vanuit hun cateringbedrijf een beperkte hotelservice: wie dat bestelt krijgt aan de accommodatie een luxe ontbijt of een borrelplank geserveerd. 08-2024 | Recreactie 17
Eén leverancier voor al jouw inventaris Inkoopvoordeel Totaalleverancier Van servies en bestek tot aan electronica, tuinmeubelen en schoonmaakspullen. We hebben álles voor in jouw accommodaties. We leveren de beste producten van eigen merk of bekende merken zoals Amefa, Nardi en Philips. Door groot in te kopen voeren we de beste prijzen. Altijd op voorraad Al ons inventaris is na te bestellen. Ook over 5 tot 10 jaar. Zo hoef je nooit meer van lijn te wisselen omdat iets niet leverbaar is. Ga naar de website! Wat kun je dit jaar fiscaal nog regelen? Het nieuwe jaar staat voor de deur. Wat kun je dit jaar nog fiscaal regelen? En hoe kun je je nu al voorbereiden op de wijzigingen in 2025? Volgend jaar gaan er weer een paar regels veranderen. Denk aan de bpm-vrijstelling voor bestelauto’s en de wijzigingen binnen de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en doorschuifregeling (DSR). En ga je nog investeren? Scan de QR-code om het hele artikel te lezen. COUNTUS.NL 1924 - 2024 Dan kun je recht hebben op de kleinschaligheidsinvesteringsaſtrek (KIA). Meer eindejaarstips? Lees het artikel ‘10 eindejaarstips voor ondernemers’ op onze website of neem contact op. Countus. Daar reken je op.
coverstory De Leistert: glamping voor plezierzoekers Recreatiepark de Leistert in Roggel begon in 2016 met het plaatsen van luxe safaritenten, met eigen sanitair. De ruime tenten werden een topper in de verhuur. De lichting die afgelopen jaar werd geplaatst was weer een stuk luxueuzer, met een luxe inbouwkeuken, compleet met Nespresso, combimagnetron en vaatwasser. Dit voorjaar kwamen er nog twee Superior-Glamping tenten bij. Dat is echt een bijzonder concept. Ze staan op twee meter hoge palen, zien er van binnen en buiten uit als een tent, maar zijn met PIR geïsoleerd (ook het dak) en daardoor jaarrond te verhuren. Inmiddels telt de Leistert 23 glampingtenten en 32 glamping lodges. Angelique Joosten, directeur van de Leistert, vertelt dat de Leistert verder geen luxe services bij de glamping-accommodaties biedt. “Omdat we met Buitenhof de Leistert ook nog een gedeelte hebben met 313 bungalows, hebben we in totaal 500 accommodaties en meer dan 3.000 bedden. Het past niet in ons concept om voor het glamping-gedeelte van de Leistert allerlei zaken anders te organiseren dan voor de rest van de accommodaties. Bij ons gaan de glamping-accommodaties gewoon mee in de flow van de andere gasten.” Joosten meldt daarbij dat de populaire luxe onderkomens vrijwel altijd geboekt zijn. “Wij zijn een vakantiepark voor plezierzoekers. We hebben uitgebreide en kwalitatief goede voorzieningen en die gaan we nog verder uitbreiden. Onze gast komt voor een mooie accommodatie of kampeerplaats op een park met een zéér goed voorzieningenniveau. Dat is ons 5-sterren concept.” Het is een duurzame en sportieve trend voor wie juist níet ver weg wil. Het park sluit bij de trend aan met luxe één- of tweepersoons accommodaties, die per nacht te boeken zijn. Internationaal Otten houdt niet alleen de Nederlandse markt in de gaten, maar vooral ook de internationale markt. Want al is glamping van Bij de ‘digitale detox’ wordt ingezet op entertainment als yoga, retraites en mindfulness origine Nederlands, het wordt overal opgepakt. In het Verenigd Koninkrijk, van oudher een land met weidse, kale campings en omheinde parken vol stacaravans, zijn interessante parken gerealiseerd met geïsoleerde bell tents, die ook verwarmd kunnen worden. Die zijn een groter deel van het jaar te verhuren en dat verruimt het draagvlak voor al je voorzieningen, zoals de horeca. In de Verenigde Staten, waar kamperen bijna synoniem is met een grote kampeerauto, heeft Under Canvas het voor elkaar gekregen dat zij in de National Parks parken met safaritenten mochten plaatsen. Het luxe concept is goed doordacht en grootschalig opgezet. “Het is niet voor niets dat Hyatt-hotels een partnership is gestart met Under Canvas”, vertelt Otten. “Ze zien het als een vorm van verblijf waar een hele nieuwe doelgroep op af komt. Dat is nou typisch glamping. Het wemelt van de nieuwe concepten.” 08-2024 | Recreactie 19
regio in beeld opeens slechter bereikbaar Ondernemers zijn afhankelijk van de rederij Ameland werd De veerdienst van en naar Ameland is de navelstreng met het vasteland. Toen vorig jaar de reder eenzijdig en onverwacht besloot het aantal afvaarten bijna te halveren was de schrik dan ook groot. Onder de bewoners van het eiland, maar ook onder recreatieondernemers en hun gasten. “Er waren diverse annuleringen. Dit is natuurlijk geen goede reclame voor het eiland.” Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Klein Vaarwater Op 27 juni 2023 kondigde Rederij Wagenborg, die het veer tussen het Friese Holwerd en Ameland exploiteert, plotseling aan dat het aantal afvaarten van en naar Ameland flink werd verminderd. De reden: een ondiepe en onveilige vaargeul. Dat besluit kwam bij recreatieondernemers hard aan. “Temeer omdat enkele weken voorafgaand aan dat besluit Rijkswaterstaat – dat de baggerwerkzaamheden van de vaargeul uitvoert – ons nog verzekerde dat de situatie op diepte en breedte veilig was”, zegt Jan Ybema, regiomanager Friesland en Groningen. Ook voor Jaap Wouters, directeur van vakantiepark Klein Vaarwater, kwam het besluit als een donderslag bij heldere hemel. “Gasten horen op het laatste moment dat hun vakantie wordt gewijzigd. In de praktijk betekende dit dat veel mensen een dag eerder van het eiland af moesten.” ‘Betrek ondernemers en regio bij plotselinge wijzigingen van de dienstregeling’ Schade Klein Vaarwater is op afstand het grootste recreatiebedrijf op Ameland. Het ontvangt 5 procent van het totaal aantal gasten (30.000 van 600.000) op het eiland. Het aanbod is royaal, met circa 360 jaarplaatsen, 80 seizoensplekken, 13 wellnessboerderijen, 15 villa’s met inpandige zwembaden en een hotel. Wouters: “Onze eerste zorg was het zo goed mogelijk informeren van onze gasten. En ervoor zorgen dat de objecten die nog 20 Recreactie | 08-2024
niet verhuurd waren, andere aankomstdagen konden krijgen. Gelukkig konden wij het probleem voor een groot deel oplossen door wisseldagen flexibel toe te passen. Die mogelijkheid hebben we door onze grote crew. We zijn flexibel genoeg om de schoonmaakwerkzaamheden over de week te spreiden. Andere recreatieondernemers hebben die flexibiliteit veel minder en die leden flinke schade. Er waren annuleringen. En waar kon worden omgeboekt, gebeurde dat. Met daarbij de kanttekening dat voor verschillende gasten de vakantie korter werd. Dat is natuurlijk geen goede reclame voor het eiland.” Zoals gezegd viel de schade voor Klein Vaarwater mee. “Wij kregen ook annuleringen en zijn daarmee omgegaan zoals in de coronatijd. Het aanbetaalde bedrag hebben we omgezet in een voucher dat gasten kunnen gebruiken voor een volgende reservering. Dat was in totaal voor een bedrag van om en nabij de 6.000 euro.” Praktische oplossingen Naast Klein Vaarwater telt Ameland nog een handvol andere recreatiebedrijven, die onderling korte communicatielijnen hebben. “We overleggen met behulp van video en we hebben een WhatsAppgroep. Terwijl wij focusten op de praktische oplossingen voor onze bedrijven, richtte regiomanager Jan Ybema zich op de uitvoerders van het besluit.” Van woede was geen sprake, zegt Jaap Wouters. “We waren eerder teleurgesteld. Het had ook weinig zin om ons kwaad te maken. We begrepen niet hoe dit mogelijk was, ook gezien de eerdere conclusie van Rijkwaterstaat.” De teleurstelling was vooral groot omdat het ministerie van I en W het besluit zonder overleg met betrokken partijen in de regio had genomen. Wouters: “Wij zijn vooraf niet meegenomen in processen of in de besluitvorming. En werden vervolgens geconfronteerd met een eenzijdig besluit dat een enorme impact heeft op onze bedrijfsvoering. Ook de gemeente werd er niet bij betrokken. Terwijl het toch veel beter zou zijn als je met alle partijen aan tafel gaat om constructief te kijken naar de uitdagingen en mogelijke oplossingen. Maar we kregen niet eens de kans om mee te denken. Dit moet voortaan echt anders.” HISWA-RECRON riep toenmalig staatssecretaris Heijnen op om maatregelen te treffen. Ook werd de staatssecretaris gevraagd om Rijkswaterstaat te laten onderzoeken hoe de vaargeul er écht voor stond. Regiomanager Jan Ybema trad in overleg met het Omgevingsberaad Waddengebied, een adviesorgaan over het Waddenbeleid waar alle belanghebbende partijen aan tafel zitten. “Kan een plotselinge wijziging van de dienstregeling zomaar eenzijdig worden doorgevoerd, als een een-tweetje tussen rederij en ministerie, zo luidde onze belangrijkste vraag”, vertelt Ybema. “Met daarnaast de vraag: kunnen we dit soort problemen in de toekomst voorkomen, door een betere oplossing te vinden?” 08-2024 | Recreactie 21 >
De juiste producten én advies bij technische vraagstukken Al 50 jaar A partner van de recreatie sector Meer info op wildkamp.nl/recreatie M Ruim assortiment voor de recreatie sector Altijd & overal online bestellen Ondersteuning op maat bij projecten Direct iets nodig? Altijd een vestiginging de buurt Dé expert in professionele was-, droogen strijkoplossingen! Bel (+31) 0186 57 29 00 of mail info@laundry.nl Dag en nacht beschikbaar voor jou 24/7 helpdesk: telecom cloud 055 203 21 80 info@altios.nl altios.nl glasvezel ICT
regio in beeld Intensiever contact Ybema vindt net als Jaap Wouters dat het anders moet. “We moeten toe naar een ander organisatieproces als dit soort calamiteiten zich voordoen. De toeristische ondernemers op de Waddeneilanden zijn immers 100 procent afhankelijk van één vervoerder. Omdat veel partijen betrokken zijn bij het beleid over de Waddenzee heeft HISWA-RECRON het Omgevingsberaad Waddengebied (OBW) gevraagd om in het geval van een plotselinge wijziging van een dienstregeling of andere calami‘Ondernemers kregen niet eens de kans om mee te denken aan een oplossing’ Burgemeester Stoel: ‘Geen eenzijdig besluit meer’ Mocht er in de toekomst opnieuw een wijziging nodig zijn in de dienstregeling van de veerboot, dan moet de gemeente Ameland hierbij betrokken zijn. Dat zegt burgemeester Leo Pieter Stoel van Ameland. “Het kan niet zo zijn dat dit een eenzijdig besluit is van de rederij en het ministerie als concessiegever. Bij de enorme ingreep die vorig jaar in juni werd gepleegd heeft de gemeente geen rol mogen spelen, anders dan het aanhoren van de voorstellen van de reder. Dat kan in de toekomst niet nog een keer zo gaan. Bij zoiets belangrijks zul je als reder en concessiegever met de betrokken gemeente in overleg moeten.” Ook ondernemers en bewoners moeten meer zeggenschap krijgen, stelt de burgemeester. Dat kan wat hem betreft het beste via de gemeenteraad. “De raad vertegenwoordigt de samenleving, dus ook bewoners en ondernemers.” teit hiervoor een arbitragecommissie in het leven te roepen. Je zou dit ook een andere naam kunnen geven, maar het belangrijkste is dat het ministerie verplicht wordt in overleg te treden met de regio, waaronder de gemeenten, HISWA-RECRON en consumentenorganisaties als de ANWB.” Het ministerie heeft inmiddels aangegeven dat het de noodzaak inziet om tot een intensiever contact met de regio te komen. Een positieve ontwikkeling, aldus Ybema. “Maar formeel kan dat pas worden geregeld in het nieuwe programma van eisen, wanneer in 2029 de nieuwe concessie wordt vastgelegd. Mocht zich voor die tijd een probleem voordoen, dan hebben we nu in elk geval het vertrouwen dat het ministerie de regionale partners op voorhand zal betrekken.” Ybema heeft daarover inmiddels ook contact met burgemeester Leo Pieter Stoel van de gemeente Ameland. Een ander proces Terugkijkend op de hele gang van zaken blijft de regiomanager met een onbestendig gevoel zitten. “De verminderde bereikbaarheid leverde veel stress op voor ondernemers, bewoners en toeristen.” Toch willen Ybema en Wouters niet met de beschuldigende vinger wijzen. “We zijn op weg naar een ander proces, dat is een ontwikkeling waar iedereen in meegaat”, aldus de ondernemer. “Het enige dat we kunnen is samen oplossingsgericht en constructief nieuwe oplossingen aandragen. Want de gezamenlijke belangen zijn groot.” 08-2024 | Recreactie 23
ondernemen Ontevreden recreant heeft een steeds korter lontje De mondige gast: hoe voorkom je problemen? Het lijkt een duidelijk zichtbare trend: de Nederlander wordt steeds mondiger. Gasten van recreatiebedrijven kennen niet alleen hun rechten, ze denken soms dat ze recht hebben op veel meer. Dat gaat gepaard met een stelligheid die niet altijd plezierig is voor ondernemers en vooral niet voor de medewerkers aan de receptie. Wat zit er achter, en hoe kun je problemen voorkomen? Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Shutterstock Recreatiebedrijven zijn een afspiegeling van de maatschappij. Veel gaat goed, maar af en toe gaat het ook mis. Zoals op dat bedrijf waar een mevrouw een vaste standplaats had. Haar broer verbleef echter ook vaak in het chalet en had een wat kort lontje. Op zekere dag ergerde hij zich verschrikkelijk aan iemand die wat traag deed bij de slagboom van het bedrijf. Hij scheurde erlangs, vloekend en tierend. De andere gast werd op een haar na aangereden. Alles stond duidelijk op de beveiligingscamera. Maar de broer was absoluut niet aanspreekbaar op zijn gedrag en begon al snel weer te schelden tegen de eigenaar van de camping. “Het zijn hele vervelende situaties. En als ondernemer kun je dan de-escaleren, maar het is nauwelijks mogelijk om zo’n geval écht te voorkomen”, constateert Joost Bosman, jurist bij HISWA-RECRON. Maatschappelijke trend Of het ook echt váker misgaat dan voorheen, kan Bosman niet bevestigen. “Het lijkt een maatschappelijke trend, maar die wordt niet door statistische cijfers ondersteund. Wel merken we in onze sector bijvoorbeeld dat mensen er steeds vaker een advocaat bijhalen als de vaste plaats op een camping wordt opgezegd”, weet Bosman. Vanuit zijn dienstverlening aan ondernemers krijgt hij heel wat verhalen te horen. “Mensen komen sneller voor hun rechten op. De financiële belangen worden ook steeds groter. Vroeger hadden mensen een stacaravannetje. Nu gaat het steeds vaker om dure en luxe chalets. Dan kan het ook financieel gezien een groter probleem zijn als je plek wordt opgezegd.” Ook bij grote stijgingen van de energielasten, zoals we die de laatste jaren hebben gezien, komen sommige gasten in verzet. Ze vinden het niet redelijk dat de energielasten opeens zo sterk verhoogd worden. En gasten hebben er geen boodschap aan, dat de ondernemer óók met die hoge lasten in zijn maag zit. Duidelijkheid bieden Dit soort problemen is deels te voorkomen door de gasten de grootst mogelijke duidelijkheid te bieden over de voorwaarden, stelt Bosman. “Er is duidelijk omschreven op welke momenten je die voorwaarden moet overhandigen. Zorg dat je je zaken op orde hebt en dat de gasten dat ook weten. En bevestig het schriftelijk, als er belangrijke dingen veranderen. Bewaar de stukken. Zeker ondernemers van de oude stempel hebben de neiging om zaken mondeling overeen te komen, in goed vertrouwen. Dat werkt perfect, tot je een conflict hebt. Dan heb je geen poot om op te staan.” Het komt ook voor dat er wel wat op papier is gezet, maar dat de recreant de consequenties niet overziet. “Verplaats je dus in de positie van de gast en vraag jezelf af of die de gevolgen kan overzien.” 24 Recreactie | 08-2024
Ook als er sprake is van permanente bewoning, ontstaan vaak grote problemen. Bosman: “Dan heb je als ondernemer de zaak laten versloffen. In feite is het dan helemaal geen recreatie meer. Je laat mensen gewoon maar blijven en dan raken de voorwaarden, waaronder de standplaats wordt verhuurd, op de achtergrond. Als je de overeenkomst dan opzegt, bijvoorbeeld bij een herstructurering, hebben de bewoners echt een groot probleem. En vaak de ondernemer ook. Want rechters kijken dan ook naar de huidige praktijk.” Dat het bij aanvang van de overeenkomst de bedoeling was om er alleen te recreëren, telt dan nauwelijks meer mee. De ondernemer heeft (mede uit eigenbelang) toegestaan dat er ook gewoond mag worden. “Zeg je dan alsnog een overeenkomst op met verwijzing naar het oorspronkelijke doel, ofwel recreatie, dan gaat het geregeld mis”, weet Bosman. “Je ontneemt gasten dan niet hun recreatiekavel, maar hun woning, terwijl ze vaak geen idee hebben waar ze heen moeten. Dan halen ze er al snel juridische hulp bij. Of ze worden agressief.” Overlast Duidelijkheid is ook vereist als er sprake is van overlast op het bedrijf. “Elke ondernemer heeft weleens te maken met gasten die te veel herrie of troep maken, of zich asociaal ‘Mensen komen sneller voor hun rechten op. De financiële belangen worden ook steeds groter’ gedragen naar andere gasten. Ook dan kunnen er problemen ontstaan als mensen een jaarplaats hebben, want die laten zich niet zomaar wegsturen.” Als zulke zaken voor de Geschillencommissie Recreatie of de rechter komen, zal die vaak ook vragen of er eerst schriftelijk gewaarschuwd is. Bij serieuze overtreding van de regels, zijn mondelinge waarschuwingen niet genoeg om iemand de toegang tot het bedrijf te ontzeggen. Ook is het dan lastig om te bewijzen dat er gewaarschuwd is. Bosman: “Er moeten dus bijna altijd schriftelijke waarschuwingen gegeven zijn, voordat de gast de opzegging krijgt. Dat hoeft alleen niet te gebeuren als de gast het echt heel bont maakt. Je hoeft gasten niet eerst te waarschuwen als ze spullen van de buren stelen, of de gasmeter saboteren. Crimineel gedrag mag niet, punt. Maar dat zijn dus echt de uitzonderingssituaties.” Vaak denken mensen ook rechten te hebben die ze niet 08-2024 | Recreactie 25 >
HOGE KWALITEIT KOELTECHNIEK laag geprijsd! Koelwerkbank temp. bereik: -2º tot 8ºC 230 Volt Vanaf 4750.045 Vanaf 1.080,Lease vanaf 87,32* Koelkast afm. rooster 65x53 cm temp.bereik: -2º tot 8ºC 230 V art. nr model KOELKAST 4750.025* 1 deur 4750.005 1 deur 4750.010 2-deurs art. nr model VRIESKAST 4750.030* 1 deur 4750.015 1 deur 4750.020 2-deurs * afm. rooster 53,5x55 cm afm. cm Vrieskast afm. rooster 65x53 cm temp.bereik: -18º tot -22ºC 230 V kW 68 x 71 x 201 0,19 74 x 83 x 201 0,30 148 x 83 x 201 0,44 afm. cm kW 68 x 71 x 201 0,40 74 x 83 x 201 0,48 148 x 83 x 201 0,78 1.690,- 1.355,2.100,- 1.755,3.295,- 2.640,Vanaf KOELKAST HOOGRENDEMENT UITVOERING 4752.005 1 deur 4752.015 2-deurs 74 x 83 x 201 0,17 148 x 83 x 201 0,36 VRIESKAST HOOGRENDEMENT UITVOERING 4752.010 1 deur 4752.020 2-deurs 74 x 83 x 201 0,42 148 x 83 x 201 0,70 2.130,- 1.695,3.430,- 2.745,2.630,- 2.095,3.955,- 3.160,*De in deze advertentie vermelde lease tarieven zijn per maand op basis van 60 maanden en op basis van operationele lease. EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl art. nr model afm. cm 4750.705 5x 1/1 GN of 5x EN 400x600 80 x 80 x100 kW 0,75 3.405,- 2.725,4750.710 7x 1/1 GN of 7x EN 400x600 80 x 80 x 151,5 0,98 4.205,- 3.365,4750.715 9x 1/1 GN of 9x EN 400x600 80 x 80 x 176,3 1,2 6.570,- 5.260,ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 23-05-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. 1.350,- 1.080,1.775,- 1.420,2.860,- 2.290,art. nr model 4750.035 4750.040 4750.045 afm. cm 2-deurs 3-deurs 4-deurs 136 x 70 x 91 180 x 70 x 91 223 x 70 x 91 HOOGRENDEMENT UITVOERING 4752.035 4752.040 4752.045 2-deurs 3-deurs 4-deurs Blastchiller/freezer 4 geprogrammeerde programma's kerntemperatuurmeter verrijdbaar 230 Volt kW 0,21 0,23 0,34 1.660,1.330,Lease vanaf 33,65* 1.330,1.899,- 1.520,2.299,- 1.840,136 x 70 x 91 180 x 70 x 91 223 x 70 x 91 0,20 0,22 0,34 1.910,- 1.530,2.175,- 1.740,2.625,- 2.095,2.725,Lease vanaf 63,77* hakpro.nl HOOG RENDEMENT WAT EEN BESPARING!
ondernemen hebben. Denk aan stacaravans met allerlei aanbouwtjes. In de voorwaarden staat dat er eerst toestemming moet worden gevraagd aan de ondernemer. Als dat steeds niet gebeurt, en de ondernemer zegt er niets van, wordt dat gebruikelijk op het park. Dan kun je rekenen op boze gasten als je ze er jaren later toch op aanspreekt. Voor hun gevoel is er immers een verworven recht ontstaan, dat hen alsnog wordt afgenomen. Of ze voelen zich oneerlijk behandeld. De buurman heeft het ook, Bij serieuze overtreding van de regels is een mondelinge waarschuwing niet genoeg waarom ik dan niet? Het credo is dus: zorg dat je als ondernemer reageert op ontwikkelingen die niet in lijn zijn met de voorwaarden. Die voorwaarden zijn er niet voor niets. Ze helpen je als ondernemer om je bedrijf op orde te houden.” Weerbaar tegen agressie Het korte lontje van (vooral) de Nederlandse gast is inmiddels berucht. Medewerkers van de receptie krijgen er regelmatig mee te maken. Een koude douche, kapotte lamp of teveel drank bij het diner kunnen de aanleiding al zijn voor een forse scheldpartij. Een goede training doet dan wonderen, want er zijn gesprekstechnieken waarmee je kunt voorkomen dat een conflict escaleert. Zoals: blijf kalm, geef de klant aandacht en toon begrip. Maar ook: doe geen onvervulbare beloftes en ga niet in discussie. HISWA-RECRON TOP Supplier Endurance verzorgt met enige regelmaat in-company trainingen Weerbaar tegen agressie. Het minimale aantal deelnemers is acht. De training kan ook voor enkele bedrijven samen georganiseerd worden. Meer informatie bij Rob Versteeg r.versteeg@endurance.nl Groepsaccommodaties De meeste conflicten ontstaan bij campings met jaarplaatsen, zoveel is wel duidelijk. Dan zijn de belangen voor de gast ook het grootst. Hoe zit dat bij de groepsaccommodaties? Beaujean Vacances in Gulpen verzorgt de boekingen voor een flink aantal groepsaccommodaties in Limburg, de Voerstreek en de Belgische Ardennen. Het bedrijf verzorgt zo’n 12.000 boekingen per jaar. Eigenaar Daphne Beaujean denkt bij conflicten met gasten vooral terug aan de coronatijd. “Toen waren er écht grote problemen. Boze gasten, rechtszaken. Maar er waren ook helemaal geen regels voor die uitzonderlijke situatie. Daarna is het allemaal weer een stuk rustiger geworden. Natuurlijk hebben onze mensen weleens een boze gast aan de lijn, of begint iemand te dreigen. Maar dat is niet erger dan voorheen. Onze mensen zijn daar goed voor getraind.” Wél constateert Beaujean dat gasten sinds de lockdowns de algemene voorwaarden veel beter lezen. “Daar krijgen we meer vragen over. Op zich is het alleen maar goed als mensen die voorwaarden lezen. Daarmee kun je conflicten juist voorkomen.” 08-2024 | Recreactie 27
kennis delen Lastendruk wordt onhoudbaar 38% van elke euro die mensen besteden in recreatiebedrijven, gaat rechtstreeks naar de belastingen, zo concludeert onderzoeksbureau Ginder. Dat is een stijging van 40% ten opzichte van 2018, toen hetzelfde onderzoek plaatsvond. De dreigende btw-verhoging vanaf 2026 zet Nederlandse recreatiebedrijven écht op concurrentieachterstand ten opzichte van het buitenland, constateren de onderzoekers. Tekst: Maarten Bokslag Foto: De Zeven Linden In 2018 was het al schokkend: van elke in de recreatiebedrijven bestede euro werd 27 cent afgedragen aan de belastingen. Een jaar later was dat 30 cent, met dank aan de verhoging van het lage btw-tarief naar 9%. Anno 2024 komen de onderzoekers uit op 38 cent per euro. In de berekening worden de directe lasten vanuit wet- en regelgeving meegeteld, opgelegd door verschillende overheidslagen. Het gaat dan om onder meer btw, vennootschapsbelasting, energiebelasting, toeristenbelasting en ozb. Lonen vallen buiten het onderzoek, maar ook die zijn de laatste jaren fors gestegen. Ondernemers hebben bij de stijgende lasten de keuze: doorberekenen aan de gasten, of het verlies De grootste stijgers Het onderzoek van Ginder laat een paar grote stijgers zien in de belastingdruk op recreatiebedrijven sinds 2018. - btw (6 naar 9%) +50% - belasting op aardgas - belasting op elektriciteit - toeristenbelasting - ozb +197% +109% +24% +14-19% Het onderzoek van Ginder is te vinden op: www.hiswarecron.nl (zoekterm: Lastendruk) deels zelf nemen. “Eigenlijk is geen van beide mogelijk”, stelt Jeffrey Belt, adjunct-directeur Leisure & Recreatie bij HISWA-RECRON. “De marges zijn al fors afgenomen door de enorme kostenstijgingen. Daarnaast zijn investeringen broodnodig om de kwaliteit van de diensten en producten te blijven waarborgen. Door de sterk stijgende belastingen wordt de sector uitgehold.” Dan maar naar het zuiden? Het gevolg is duidelijk zichtbaar. Volgens de CBS-cijfers was de infl atie sinds 2018 gemiddeld 12,4%. De prijzen van verblijfsrecreatieve bedrijven, zoals bungalowparken en campings, stegen tussen 2018 en 2023 echter met 27%. Voor 2024 wordt een verdere prijsstijging verwacht. De onderzoekers concluderen in het rapport dan ook, dat de bedrijven een steeds nadeliger concurrentiepositie krijgen. Gasten kiezen dan al snel voor vakantie in Duitsland en België, waar de btw op logies nu al lager is. De voorgenomen btw-verhoging van 9 naar 21% voor groepsaccommodaties en bungalowparken zou vooral voor parken nabij de grens funest kunnen uitpakken. Het prijsverschil wordt dan wel érg groot. Maar ook bedrijven in het binnen land en aan de kust komen in de problemen. “De overheid wil graag dat mensen in eigen land op vakantie gaan, want dat is duurzaam en goed voor de economie”, stelt Belt. “Maar straks is vakantie in eigen land net zo duur als een all-inclusive in een zonnig land. Vakantiegangers worden zo het land uitgejaagd. En onze bedrijven krijgen het zwaar. Daarmee wordt een groot deel van de ingeraamde btw-opbrengst alweer tenietgedaan.” 28 Recreactie | 08-2024
kennis delen De complexe knip bij de bouwvergunning Onlangs werd een recreatieondernemer geconfronteerd met een stillegging van zijn bouwwerkzaamheden. Dat leverde een fl inke teleurstelling en kostenpost op, maar bleek niet terecht. De complexe ‘knip’ die de Omgevingswet aanbrengt in de bouwvergunning, bleek de oorzaak. Ook de betreff ende gemeente moest uiteindelijk toegeven dat zij de wet niet goed hadden uitgelegd. Tekst: Eelco de Jong (Zypp advocaten) Foto: Shutterstock Wat was er aan de hand? De ondernemer heeft een prachtig park in het midden van het land, waar recreatiebungalows staan. Op een deel van het park wilde hij nieuwe recreatiebungalows plaatsen. Het bestemmingsplan, sinds 1 januari 2024 onderdeel van het tijdelijk deel van het omgevingsplan geheten, stond dit allemaal toe. Met de opleggers met recreatie bungalows kwam echter ook team Handhaving van de gemeente. Mondeling werd direct stillegging van de bouwwerkzaamheden bevolen. Er zou sprake zijn van een niet- vergunde bouwactiviteit. Iedereen liet het werk uit zijn handen vallen. Een fi kse domper voor de ondernemer: aannemers, vervoerder en hovenier stuurden wél een rekening. Bovendien konden de bungalows niet, zoals gepland, in de meivakantie worden verhuurd. Had de gemeente gelijk? Nee! Dat verdient wat toelichting. Als je een bouwwerk wilt bouwen – en een recreatiebungalow is een bouwwerk – heb je ook onder de Omgevingswet nog steeds een omgevingsvergunning nodig. Maar wat er is verandert, is dat je soms twee vergunningen nodig hebt. Eén voor de om gevingsplanactiviteit en één voor de bouw activiteit. Hier paste het bouwen van de recreatiebungalows in het tijdelijk deel van het omgevingsplan: voor de omgevings planactiviteit was dus geen vergunning nodig. Dat was ook niet standpunt van het gemeentebestuur overigens. Voor wie wil nazoeken: artikel 22.27 onder b van het Invoeringsbesluit Omgevingswet. De gemeente gaf toe dat de bouw onnodig was stilgelegd Technische bouwactiviteit Het gemeentebestuur vond echter wél dat een omgevingsvergunning voor de technische bouwactiviteit (waar kort gezegd getoetst wordt aan wat vroeger het Bouwbesluit heette) nodig was. De ondernemer heeft zich, gesteund door Zypp advocaten, met succes op het standpunt gesteld dat voor het bouwen van een recreatiebungalow deze vergunning niet nodig is. Kortom, er is geen enkele van de twee mogelijke vergunningen nodig. Dat volgt uit artikel 2.25 van het Besluit bouwwerken leefomgeving. Er geldt in beginsel enkel een omgevingsvergunningplicht als er sprake is van een bouwwerk met een dak dat hoger is dan 5 meter. Daar was geen sprake van. Kortom, geen vergunningplicht. Dat betekent dus dat óók geen sprake was van een overtreding en dus de stil legging ten onrechte was. Het gemeentebestuur heeft inmiddels erkend een fout te hebben gemaakt. Over de vergoeding van de geleden schade is de ondernemer nu in gesprek. 08-2024 | Recreactie 29
arbeidsmarkt Bbl-opleiding Leisure & Recreatie is veelzijdig en praktisch Direct aan de slag in het bedrijf Veelzijdig en praktisch. Dat zijn de belangrijkste kenmerken van de nieuwe bbl-opleiding op het gebied van Leisure & Recreatie. Tijdens de bbl-opleiding leren jongeren het vak van allround recreatiemedewerker. Ondernemers hebben zo direct versterking op de werkvloer. Studenten zijn blij met het salaris en leren het vak grotendeels in de praktijk. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Wanda van Eck, KIKK Tot nu zijn er vooral bol-opleidingen voor de Recreatiebranche. Afgestudeerden van deze opleiding komen pas na hun eindexamen op de arbeidsmarkt. Bbl-studenten daarentegen gaan direct aan de slag in het bedrijf. Dat is een groot voordeel in deze tijd van schaarste op de arbeidsmarkt. Bbl-studenten gaan één dag per week naar school en werken vier dagen per week in het bedrijf dat ze opleidt. De nieuwe tweejarige bbl-opleiding Leisure & Recreatie op niveau 3 is zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt voor jongeren. “We bieden een nieuwe manier van opleiden”, aldus een trotse Lucie Schuijt, medewerker Arbeidsmarktbranding bij ‘We hebben goed gekeken naar wat jongeren nou écht enthousiast maakt’ Onderdelen bbl-opleiding Leisure & Recreatie De nieuwe bbl-opleiding Leisure & Recreatie niveau 3 bestaat uit algemene onderdelen en keuze-onderdelen. • De generieke vakken zijn hospitality, front- en backoffice, activiteitenbegeleiding, horeca, bedrijfsonderhoud en commerciële activiteiten. • De keuzedelen zijn Mijn bedrijf & ik, Skills you need, Duurzaamheid en Veilig werken. • Bedrijven kunnen zich als opleidingsbedrijf melden op de site van SBB voor erkenning. • De nieuwe bbl-opleiding gaat september 2025 van start op vier locaties in Nederland: Zwolle, Den Haag, Breda en Eindhoven. Meer informatie bij Herbert van Oord: h.vanoord@hiswarecron.nl HISWA-RECRON. “We hebben goed gekeken naar wat jongeren nou écht enthousiast maakt. Daar spelen we op in door een opleiding neer te zetten waarin de student beleeft, voelt en ervaart. Studenten werken heel praktijkgericht, kunnen per losse module examen doen, doen veel zelfkennis op en leren veel over interactie met mensen. En natuurlijk over gastvrijheid.” Ook voor zij-instromers en medewerkers van recreatiebedrijven is de opleiding heel aantrekkelijk, benadrukt Schuijt. “Zij kunnen losse modules volgen. Zo kun je als bedrijf je medewerkers gerichte mogelijkheden voor bijscholing aanbieden. Datzelfde geldt voor mensen die al werken in een andere sector en de sprong willen maken naar de recreatiesector. Dat wordt hierdoor eenvoudiger.” Samenwerking Het aanbod aan bbl-opleidingen Recreatie was tot nu toe zeer beperkt. De inhoud werd per school samengesteld. De nieuwe opleiding wordt landelijk opgezet. De start is in september 2025 op vier scholen, verspreid over het land – Den Haag, Zwolle, Breda en Eindhoven. Scholen zien een leegloop van studenten en voelen de urgentie van samenwerking met het regionale bedrijfsleven én met elkaar. Zo wordt gewerkt aan een krachtige opleiding, met een landelijke uitstraling en een uniform onderwijsprogramma. Schuijt onderstreept het belang van die samenwerking tussen branchevereniging, scholen en bedrijfsleven. “Er zit een gemeenschappelijk gevoel achter. Het gevoel van: we moeten dit samen doen. Het gaat niet alleen om míjn opleiding of míjn school. Het gaat er juist om hoe we gezamenlijk de sector aantrekkelijker kunnen maken voor jonge studenten, medewerkers 30 Recreactie | 08-2024
en zij-instromers. Het Sociaal Fonds Recreatie subsidieert dit initiatief met een subsidie.” Herbert van Oord, manager Arbeidsmarkt, Training & Opleiding bij HISWA-RECRON, ziet de nieuwe opleiding als een bijdrage in de strijd tegen de krapte op de arbeidsmarkt. Maar het is meer dan dat. “Niet alle jongeren zijn geschikt om veertig uur per week in de schoolbanken te zitten. Iedereen heeft een eigen leerstijl. Er zijn jongeren die liever leren door te doen. Daar is deze bbl-opleiding uitermate geschikt voor. We willen dus ook een nieuwe doelgroep bereiken.” Belangrijk voordeel is dat de nieuwe opleiding is opgezet volgens het nieuwe kwalificatiedossier, dat net gereed is. “Dat maakt de opleiding ook actueel. Het vorige kwalificatiedossier was toch wat beperkt, met de nadruk op animatie en frontoffice”, zegt Van Oord. Hij wijst erop dat de nieuwe opleiding veel breder is. “De student leert alle aspecten van het vak kennen. Van administratieve processen tot het promoten van een evenement en van het wegwijs maken van gasten tot het meehelpen met het groenwerk. Maar er zit ook een stukje reparatie en onderhoud van gebouwen en voorzieningen in. Het is echt een allround opleiding.” Na het examen kan de student in loondienst. Dat kan bij het leerbedrijf, maar ook bij een andere onderneming. Van Oord: “Na de opleiding kan de student zich bij het bedrijf eventueel verder specialiseren. Natuurlijk kan de student er ook voor kiezen om verder te studeren naar een mbo-niveau 4.” Opleidingsbedrijf Recreatiebedrijven die opleidingsbedrijf willen worden voor de nieuwe bbl-opleiding moeten aan een aantal voorwaarden voldoen, vertelt Van Oord. “Je moet het natuurlijk vooral leuk vinden om jongeren te begeleiden. En je moet begrijpen dat een student begeleiding nodig heeft. Daar moet je veel energie in willen steken. Om erkend leerbedrijf te worden meld je je aan 08-2024 | Recreactie 31 >
arbeidsmarkt bij de SBB, de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. Die vraagt onder meer om een goede en veilige werkplek voor de student en verwacht dat je een praktijkopleider aanstelt die de eisen van de opleiding kent.” Vier scholen werken samen aan een landelijk opleidingsprogramma Groeien in het werk In de praktijk merkt Van Oord dat veel bedrijven en opleiders veel plezier hebben in de begeleiding. “Ik hoor vaak dat jongeren best onzeker binnenkomen, maar dat ze na een paar maanden al flink gegroeid zijn in het werk. Veel bedrijven zijn succesvol in het opleiden en dat maakt ze heel trots.” Personeelstekort lijkt niet eens het belangrijkste argument om leerbedrijf te worden, merkt Van Oord. “Ik zie dat veel praktijkopleiders intrinsiek gemotiveerd zijn. Omdat ze hun werk leuk vinden en hun kennis graag willen overdragen. Hun belangrijkste motivatie is dat ze jongeren graag een kans willen bieden en ervoor willen zorgen dat ze op de juiste plek in de maatschappij belanden.” ‘Deze nieuwe opleiding is een cadeau voor studenten én bedrijven’ Recreatiepark de Leistert in Roggel heeft eerder ervaring opgedaan met een bbl-opleiding en is blij met de nieuwe opleiding Leisure & Recreatie. Twee studenten hebben bij de Leistert van 2021 tot 2023 met succes de opleiding doorlopen, vertelt Jordy van Helden, manager Recreatie bij de Leistert. Dat er nu een landelijke bblopleiding komt juicht hij toe. “Een bbl-student heeft snel inzicht in de branche en groeit in het bedrijf. Omdat ze meedraaien op alle afdelingen van het opleidingsbedrijf sluit de opleiding nauw aan op het werkveld.” Jessica Groenleer, docent Leisure & Events bij mbo De Rooi Pannen (Eindhoven) en mede-ontwikkelaar van de nieuwe bbl-opleiding, spreekt van een cadeau voor zowel studenten als bedrijven. “Beide partijen halen het beste in elkaar naar boven. Het is echt een enorme meerwaarde als een student zich in twee jaar tijd van niet-geschoolde ontwikkelt tot een expert.” Ook de losse modules vindt ze een belangrijke aanwinst voor recreatiebedrijven. Hayo van der Kamp, docent, loopbaancoach en stagecoördinator van Landstede MBO (Zwolle), verwacht dat de nieuwe bbl-opleiding de band tussen onderwijs en bedrijven zal versterken. “Ondernemers zijn betrokken bij de samenstelling van de modules en door de combinatie werken en leren krijgen de bedrijven precies de medewerkers die ze zoeken. Samen kunnen we ons netwerk versterken en nog meer bekendheid geven aan onze mooie sector.” 32 Recreactie | 08-2024
vakinfo Duurzaamheid: ook in bad- en slaapkamer Duurzaam ondernemen is meer dan het hebben van zonnepanelen en elektrisch vervoer. Echte duurzaamheid zit in alle geledingen van je bedrijf. Dus ook in de slaapkamers en badkamers van je accommodaties. Kies bijvoorbeeld voor biologisch of gerecycled katoen, herkenbaar aan de OCS en GRS keurmerken. Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Uw Bed Professional Bad- en bedlinnen wordt meestal gemaakt van katoen. Voor de productie van katoen is echter veel grond en water nodig. In de reguliere katoenteelt wordt daarnaast veel gewerkt met genetisch gemodifi ceerde zaden, pesticiden en insecticiden. Die tasten de biodiversiteit en de waterkwaliteit aan. Wil je als recreatiebedrijf verduurzaming ook doorvoeren in bad- en bedlinnen, zorg er dan voor dat je werkt met producten die zijn gemaakt van biologisch katoen. Bij de productie daarvan wordt minder water en energie verbruikt en er is ook minder CO2 Er is badlinnen dat is vervaardigd uit 80 procent gerecycled katoen het duurzaamheidskeurmerk Green Key. Daarmee ga je een stap verder dan de eisen van de normale wet- en regelgeving en ben je ervan verzekerd dat je voldoet aan de eisen die de internationale keurmerken stellen. - uitstoot. Bovendien is biologisch katoen comfortabeler dan synthetische varianten. Normering Maar hoe weet je zeker dat je bad- en bedlinnen voldoen aan de juiste duurzaamheidseisen? In de textielwereld komen diverse internationale keurmerken voor. Twee daarvan zijn belangrijk: de OCS en de GRS. De OCS (Organic Content Standard) controleert de aanwezigheid en hoeveelheid biologisch materiaal (zoals biologische katoen) in het eindproduct. Daarnaast controleert het de weg die grondstoffen hebben afgelegd van bron tot eindproduct. De GRS (Global Recycled Standard) is een keurmerk dat aangeeft dat een product voor tenminste 50 procent uit gerecycled materiaal bestaat. Ingewikkeld voor een recreatieondernemer? Eigenlijk niet. Die moet er vooral voor zorgen dat hij voldoet aan de richtlijnen van Badlinnen uit snij-afval Het duurzaamheidskeurmerk Green Key geeft duidelijke normen waar handdoeken, badlakens, washandjes, badmatten, lakens, onderlakens, dekbedhoezen en kussenslopen aan moeten voldoen. Wil je als recreatieondernemer zeker weten dat je aan die richtlijnen voldoet, dan is het aan te bevelen om een leverancier te kiezen met producten die voldoen aan de Green Key-normering. En die zijn er. Zo is er badlinnen dat is vervaardigd uit 80 procent gerecycled katoen, afkomstig van snij-afval van witte t-shirts. Ook verkrijgbaar is een collectie bedlinnen die is gemaakt van biologisch katoen en polyester, afkomstig van gerecyclede PET-fl essen. Producten die niet alleen duurzaam zijn, maar ook beschikken over de kwaliteit en het comfort waar je gasten prijs op stellen. Met dank aan Uw Bed Professional 08-2024 | Recreactie 33
productnieuws Tekst: Jaap van Sandijk Duurzame energie Met het batterij- en energiemanagementsysteem van Fleet Facilities profi teer je als recreatieondernemer optimaal van (zonne-)energie. Het systeem maakt gebruik van dynamische load-balancing. Een overschot aan zonnestroom wordt benut voor het opladen van de batterij, van elektrische voertuigen of het aansturen van elektrische boilers, slimme stopcontacten of andere apparaten. De combinatie van deze toestellen met het batterij- en energiemanagementsysteem zorgt voor aanzienlijke besparingen op je energiekosten. www.fl eetfacilities.com (06) 518 458 01 Robuuste armaturen Spelen met Veiligheid, duurzaamheid en sfeer komen samen in de robuuste en energiezuinige armaturen van Oslo. De armaturen zijn zeer geschikt om aan te brengen op lichtmasten met een lamphoogte tot vier meter die grote oppervlakken, parkeerterreinen en hoofdpaden verlichten. www.seijsener.com (075) 681 06 10 magie Lappset Luna voegt een stukje magie toe aan je binneneelplek. De Luna maakt gebruik van sensortechnologie en detecteert de beweging van spelers. Het speeltoestel reageert met geluid en muziek waardoor je wordt uitgedaagd om te dansen, te spelen en samen te werken. Elke keer als je de speelvloer betreedt, word je verrast met nieuwe spellen en uitdagingen. Luna past in elke omgeving en biedt een reeks aan uitdagende spellen om te ontdekken. Verkrijgbaar bij Lappset Nederland, voorheen bekend als Yalp. www.lappset.nl (0547) 28 94 10 Wassen met app Met de Miele appWash kunnen je gasten via de telefoon een wasmachine reserveren, boeken en eenvoudig betalen. Dat betekent minder werk voor de receptie en een soepeler ervaring voor gasten. Alle transacties zijn te volgen via het exploitantenportaal. Het systeem wordt volledig onderhouden door Miele. www.miele.nl/p (0347) 37 88 84 34 Recreactie | 08-2024
24 & 25 JANUARI ’24 EVENEMENTENHAL GORINCHEM RECREATIETECHNIEK De next step naar inspiratie & kennis voor de recreatieprofessional! DIGITALISERING & MARKETING ZWEMBAD EN WATER DIENSTVERLENING BESTEL JE GRATIS TICKET MET CODE MP1203 RECREATIE-NEXTLEVEL.NL Powered by Recreatie Vakbeurs
WINTERKLAAR MET ONZE VERLICHTING Creëer een veilige en sfeervolle omgeving met onze duurzame verlichtingsoplossingen. Wij zorgen ervoor dat uw recreatiebedrijf ook in de wintermaanden helder zicht houdt.
1 Online Touch