FREE MAARTEN NOORDZIJ, OFFICIER VAN JUSTITIE: ‘Het gemak waarmee kwetsbare mensen worden geëxploiteerd is misselijkmakend’ NA ZIJN BEVRIJDING BLOEIDE DANIËLS TEKENTALENT OP: ‘Droom werd werkelijkheid’ NA 20 JAAR UITBUITING EET APPA RAO WEER VISCURRY MET ZIJN DOCHTER ‘IK DACHT DAT IK IN SLAVERNIJ ZOU STERVEN’ MAGAZINE VAN IJM Jaargang 2025 | nummer 2 UNTIL ALL ARE
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION VOORWOORD HOE ‘KLEINE’ DINGEN ONEINDIG GROOTS BLIJKEN Sayamma kon het nauwelijks geloven. Ineens stond ze oog in oog met haar vader, Appa Rao (60). Ruim 20 jaar was hij vermist en werd hij uitgebuit. Nu stond hij daar. Sayamma wist geen woord uit te brengen: “Ik huilde alleen maar. Mijn man huilde. Mijn vader huilde.” Al die jaren werd Appa Rao uitgebuit als schaapsherder en landbouwer. Honderden kilometers bij zijn familie vandaan. Maar dankzij ingrijpen van de lokale autoriteiten en IJM keerde hij terug. Nu ervaren Appa Rao en zijn familie hoe onbetaalbaar en groots al die ‘kleine’ dingen in het leven zijn. Zoals praten met een vriend. Rondrennen en tikkertje spelen met je kleinzoon, terwijl hij schatert van plezier. Genieten van de viscurry die je dochter heeft gemaakt, omringd door je geliefden. Voor slachtoffers van geweld betekent vrijheid veel meer dan de afwezigheid van angst. Het opent de deur naar vreugde. Al die ‘kleine’ dingen blijken dan allesbehalve klein. Voor overlevenden van moderne slavernij betekenen ze alles. Ik ben onder de indruk van wat ik afgelopen maanden van IJM heb gezien. In de staat waar Appa Rao werd uitgebuit, is gedwongen arbeid in twintig jaar met ruim tachtig procent gedaald. Wereldwijd bevrijdde IJM zo’n 100.000 mensen uit moderne slavernij en andere vormen van geweld, in samenwerking met lokale autoriteiten. Maar de impact daarvan is nog veel groter dan wij kunnen overzien. Dit gaat om dochters, zonen, vaders, moeders, oma’s en opa’s. Dit gaat om vele onbetaalbare momenten die terugkeren in families. Appa Rao beseft dat bij zoiets eenvoudigs als het avondeten. Volgens zijn dochter is dat hun meest gekoesterde moment sinds zijn terugkeer. “Avondeten is het beste,” zegt ze vol overtuiging. “We zitten allemaal samen en eten. Zijn aanwezigheid maakt een groot verschil.” Na het eten speelt Appa Rao vaak tikkertje met zijn jongste kleinkind, Lokesh. Deze voorbeelden van ‘kleine’ dingen maken me extra dankbaar voor al die kleine momenten die ik dagelijks hier in Nederland in vrijheid ervaar. Laten we samen alles op alles zetten om nog veel meer van dit soort getuigenissen wereldwijd mogelijk te maken! Enrico Pruis Directeur van IJM Nederland ‘De impact van een bevrijding is veel groter dan wij kunnen overzien’ 2
INHOUD MAGAZINE Until all are free ‘Ik dacht dat ik in slavernij zou sterven’ NA 20 JAAR UITBUITING EET APPA RAO (60) WEER VISCURRY MET ZIJN DOCHTER 4 NA ZIJN BEVRIJDING BLOEIDE DANIËLS TEKENTALENT OP: 12 INTERVIEW MAARTEN NOORDZIJ, OFFICIER VAN JUSTITIE: ‘Het gemak waarmee kwetsbare mensen worden geëxploiteerd is misselijkmakend’ ‘Droom werd werkelijkheid’ 18 9 BEVRIJDING: Fahra uit Bangladesh bevrijd uit bordeel 10 NIEUWS: Zeven jongens bevrijd na uitbuiting op varkensboerderij: ‘De stank was ondraaglijk’ 15 16 19 JACOLIEN EN MARK VAN DEN STEENHOVEN OVER NALATEN: ‘Het leven is eindig, dus regel het’ BUSINESS PARTNER RUTH HOGENKAMP: ‘Optreden tegen misdadigers geeft voldoening’ LEIDERSCHAP IN ACTIE Tweede editie IJM Leiderschapsevent in AFAS Theater Leusden 3
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION CASEWORK Na 20 jaar uitbuiting eet Appa Rao weer viscurry met zijn dochter ‘IK DACHT DAT IK IN SLAVERNIJ ZOU STERVEN’ 4
TEKST Gertjan de Jong MAGAZINE Until all are free Voor veel mensen is het normaal: thee drinken, een wandeling naar de winkel, spelen met de (klein-) kinderen. Voor Appa Rao (60) betekenen deze kleine momenten alles. Want hij weet hoe anders het leven kan zijn. M et een glimlach zit Appa Rao onder de vertrouwde boom bij zijn huis. Daar woont hij met dochter Sayamma, schoonzoon Chendu en kleinkinderen Ganesh, Mahesh en Lokesh. De zorg en aandacht waar Appa Rao nu van geniet, had hij 20 jaar gemist. Al die tijd werd hij uitgebuit, honderden kilometers van zijn eigen dorp. Zijn nachtmerrie begon in 2003. Van buurtgenoten hoorde Appa Rao over een papierfabriek. Het zou goed betalen, veel beter dan zijn baan bij een landbouwbedrijf. Hij wilde graag extra geld verdienen om iets te kopen voor zijn dochter en zijn toen 3-jarige kleinzoon. VERDWAALD OP HET PERRON Laat op een avond in 2003 glipte Appa Rao stilletjes zijn kleine huis uit, zonder zijn vrouw Seethamma of zijn kinderen over zijn plannen in te lichten. Hij dacht: “Als ik het hen vertel, laten ze me niet gaan.” Hij liep vijftien kilometer naar het nabijgelegen treinstation. Daar reisde hij verder met andere arbeiders. Toen ze bijna bij hun bestemming waren, stapten ze uit de trein om thee te drinken. Appa Rao herinnert zich: “Na de thee stapten de anderen weer op de trein, maar ik miste die, dus nam ik een andere trein.” 5
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION Appa Rao had echter geen idee waar hij heen moest. De conducteur vroeg hem uit te stappen, omdat hij niet het juiste kaartje had. Appa Rao bleef alleen en verdwaald achter op het perron. Uiteindelijk sprak een ogenschijnlijk vriendelijke man hem aan en nodigde hem uit bij hem thuis te komen eten. Daar deed hij Appa Rao een aanbod: hij mocht op zijn boerderij komen werken. Aan het eind van het jaar zou hij 50.000 roepies (zo’n 530 euro) krijgen. Appa Rao ging akkoord. “Ik dacht: ik zal één jaar werken en dan ga ik naar huis met het geld.” JARENLANGE UITBUITING Sinds die dag in 2003 zag elke dag er hetzelfde uit, 20 jaar lang. Om 6:00 uur ’s ochtends begon hij op de boerderij te werken tot 10:00. Met een grote schop moest hij gaten graven en die vullen met water voor de gewassen. Hij verbouwde ook pinda’s en teelde groene pepers en tomaten, waarvan alle opbrengt naar de eigenaar ging. Na een kleine maaltijd vertrok hij om schapen te hoeden. Appa Rao verzorgde 50 schapen op uitgestrekte, geïsoleerde weidegronden. Aan het eind van het jaar vroeg Appa Rao de eigenaar om zijn loon. Maar hij zei dat hij Appa Rao’s geld op de bank spaarde. “Anders zou je het verliezen,” hield hij hem voor. Als hij vroeg of hij naar huis mocht, kreeg hij steeds dezelfde reactie: “Ja, ja, ik zal je zeker naar huis sturen. Maak je geen zorgen.” De eigenaar gaf hem voedsel en misbruikte hem niet fysiek of verbaal, maar hij profiteerde van Appa Rao’s plichtsgetrouwe aard en loog keer op keer dat hij zijn geld voor hem op een bankrekening zette. Keer op keer zei hij dat hij Appa Rao op een dag naar huis mocht – een leugen die hij 20 jaar in stand hield. ANGST EN ONTREDDERING Zijn familie sloeg niet direct alarm nadat Appa Rao vertrokken was. Het gebeurde vaker dat Appa Rao een tijdje van huis was. Dan dronk hij te veel en bracht enkele dagen met vrienden door. Maar nu was het anders, ontdekten ze. De arbeiders die met Appa Rao hadden gereisd, belden naar het dorp. “Appa Rao was eerst bij ons,” vertelden ze. “Maar we zijn hem kwijtgeraakt.” “Ik was geschokt,” herinnert schoonzoon Chendu zich. “Hij vertrok zonder ons iets te vertellen! Hij vertrouwde mij zijn enige dochter toe en vroeg me voor haar te zorgen. Waarom vertrouwde hij mij dan niet en vertelde hij me niet dat hij wegging om werk te zoeken?” Chendu ging onmiddellijk naar het nabijgelegen dorp om het nieuws te verifiëren. Zij bevestigden zijn bange vermoeden. Volledig van streek kwam Chendu thuis. Toen hij Sayamma en haar moeder erover vertelde, barstten ze in tranen uit. “Ik dacht dat hij overleden was,” herinnert Sayamma zich. “Ik dacht niet dat hij Het weerzien tussen vader en dochter was onvergetelijk. vermist was. Ik huilde en dacht dat ik het moest accepteren.” ‘Laat op een avond in 2003 glipte Appa Rao stilletjes zijn kleine huis uit’ ZOEKTOCHT ZONDER RESULTAAT Die nacht kon Chendu niet slapen. Hij had de hoop nog niet opgegeven om zijn schoonvader te vinden. De volgende ochtend vertrok hij met twee neven naar een district in Zuid-Azië om te zoeken. Zonder resultaat. “We hebben een maand naar hem gezocht,” herinnert Chendu zich. “Ik volgde dezelfde route als mijn schoonvader, maar vond hem niet.” Na drie maanden sloeg het noodlot opnieuw toe. Appa Rao’s vrouw Seethamma overleed plotseling. Sayamma legde later aan lokale media uit: “Mijn moeder stopte met praten met familieleden en weigerde zelfs goed te eten nadat mijn vader verdwenen was. Ze is binnen een paar maanden gestorven. Het was hartverscheurend. Ik verloor mijn moeder en had intussen geen idee wat er met mijn vader gebeurd was.” Sayamma stopte ook met eten en was een jaar depressief. Chendu vertelt: “Ik probeerde haar gerust te stellen door te zeggen dat ik er voor haar ben, ook al is haar vader er nu niet. ‘Ik zal 6
MAGAZINE Until all are free De arbeidsfunctionaris erkende dat Appa Rao slachtoffer was van dwangarbeid, maar de districtsfunctionaris twijfelde. Daarom vroeg hij hulp aan IJM. IJM schakelde een hogere ambtenaar in, legde de wet uit en vroeg om snel ingrijpen. Dankzij die bemiddeling moest de districtsfunctionaris een inspectie doen en kreeg Appa Rao een officieel vrijlatingscertificaat. Appa Rao vertelde alles aan de overheidsfunctionarissen. Hij herinnert zich: “De functionarissen schreeuwden tegen de eigenaar: ‘Waarom geef je hem zijn loon niet? Hoe kun je hem al die jaren niet betalen?’ Toen namen ze me mee naar het overheidskantoor.” Op 1 februari 2025 arresteerde de politie de boer die Appa Rao jarenlang had uitgebuit en diende een aanklacht tegen hem in wegens schending van de wetten tegen dwangarbeid en mensenhandel. Ondertussen bracht de overheid Appa Rao onder in een opvangtehuis voor ouderen. Appa Rao was vrij. Maar hij wist niet of hij zijn familie ooit zou terugzien. LOPEND VUURTJE Het nieuws over zijn hartverscheurende zaak verspreidde zich als een lopend vuurtje. Lokale media, overheidsfunctionarissen en journalisten zorgden dat zijn zaak aandacht kreeg. Autoriteiten zochten in districten in Zuid-Azië samen naar Appa Rao’s familie. IJM verspreidde met een partnerorganisatie zijn foto in lokale gemeenschappen. Ook lokale media en BBC News deden verslag van de zoektocht. Begin maart zag Chendu toevallig een video voor je zorgen,’ zei ik. ‘We hebben een zoon. Denk maar dat je vader nu in een andere vorm bij je terug is gekomen.’” Zo probeerden zij hun leven voort te zetten. Ze bleven hard werken om voor hun kinderen te zorgen. ONVERWACHTE HULP Ondertussen hielp IJM autoriteiten gedwongen arbeid in districten in Zuid-Azië aan te pakken. Er kwam verandering. Waar functionarissen het probleem aanvankelijk ontkenden, reageerden ze steeds actiever met bevrijdingen en hulpverlening. Op 9 februari voerden de autoriteiten onverwachte inspecties uit in het gebied waar Appa Rao werd uitgebuit. Ze kregen een melding over een oudere man die al jarenlang onbetaald werkte. Een hoge arbeidsfunctionaris en haar team gingen direct naar de werkplaats. Daar vonden ze Appa Rao, die schapen aan het hoeden was op een dor veld. “Hij sprak onsamenhangend, een mix van twee lokale talen, maar hij maakte duidelijk dat hij al meerdere jaren schapen had gehoed en dat de eigenaar hem geen loon had gegeven of het geld om naar huis terug te keren.” van BBC News op zijn telefoon. Zijn vrouw was die dag naar een bruiloft; hij bewaarde de video om haar te laten zien zodra ze terugkwam. Hij herinnert zich: “Toen ik de video aan haar liet zien, begon ze meteen te huilen en zei: ‘Ja, dit is mijn vader.’” Het echtpaar wist echter niet wat ze moesten ‘Sinds die dag in 2003 zag elke dag er hetzelfde uit, 20 jaar lang’ doen. Ze dachten: ‘Hoe kunnen we ooit bij hem komen zonder geld? Hij leeft, maar zullen we hem ooit weerzien?” GEEN WOORDEN Gelukkig namen ze contact op met de lokale autoriteiten. Zij zorgden onmiddellijk voor vervoer en begeleiding onderweg. Na een driedaagse reis van ruim 1200 kilometer kwamen ze bij het overheidskantoor, waar hun vader toen was. Het weerzien was onvergetelijk. “Ik had geen woorden,” vertelt Chendu. “We huilden alleen. Hij herkende zijn dochter, maar mij herkende hij niet. Ik was namelijk heel mager toen hij wegging. Nu heb ik een baard. Pas toen mijn vrouw zei dat ik zijn schoonzoon ben, herkende hij me. Hij vroeg: ‘Gaat het goed met mijn vrouw? Hoe maakt ze het?’ Toen hebben we hem nog niet verteld dat ze overleden was. Na terugkomst in het dorp vertelden we hem dat ze drie maanden na zijn vertrek was gestorven.” 7
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION Sayamma herinnert zich dat ze sprakeloos Chendu is elke avond om 16:00 uur weer was. Ze zei: “Ik huilde alleen maar. Mijn man huilde. Mijn vader huilde.” VISCURRY Voor het eerst in 20 jaar keerde Appa Rao terug naar huis, samen met Sayamma en Chendu. Zijn kleinzoon Ganesh – inmiddels een 18-jarige student – kocht voor hem een nieuwe witte veshti (een traditioneel, feestelijk kledingstuk) en een blauw T-shirt. Voordat hij het dorp binnenging, deed Appa Rao zijn nieuwe kleren aan. Geliefden van dichtbij en veraf stroomden toe om hem te verwelkomen. Die dag kookte Sayamma Appa Rao’s lie‘Toen ik de video aan haar liet zien, herken ze gelijk haar vader’ velingseten (viscurry) en serveerde eten voor iedereen die was gekomen. Sayamma zegt: “Die dag maakte ik viscurry voor mijn vader met mijn eigen handen, omdat hij erg van vis houdt. Drie dagen had ik niet gegeten, maar die dag zat ik met mijn vader en at ik. Tot op de dag van vandaag is dat de meest memorabele maaltijd die we samen hebben gedeeld. Mijn vader eet veel dingen graag, maar vis is zijn favoriet.” Tegenwoordig is Appa Rao vrij om thuis uit te rusten met zijn dochter, schoonzoon en kleinkinderen. Hij begint zijn dag ’s ochtends met een kop thee en een warm ontbijt. Vervolgens brengt hij de ochtend door met een vriend bij de ingang van het dorp bij een kleine school. In de namiddag keert hij terug naar huis om te rusten. thuis van zijn werk en neemt Appa Rao mee naar een winkeltje in de buurt voor een snack. Chendu zegt: “Hij neemt thee en koekjes; ik eet elke dag parotta (plat brood, red.). Ik had vroeger een vriend met wie ik elke dag omging. Hij is onlangs verhuisd en ergens anders gaan wonen. Net op tijd is mijn schoonvader teruggekomen. Hij is nu een beetje mijn vriend.” Elke avond verzamelt de familie zich voor het avondeten. Chendu en Sayamma zeggen dat dat hun meest gekoesterde moment sinds zijn terugkeer is. Sayamma zegt: “Avondeten is het beste. We zitten allemaal samen en eten. Het is goed om een oudere in huis te hebben. Zijn aanwezigheid maakt een groot verschil.” TIKKERTJE SPELEN Appa Rao speelt vaak tikkertje met zijn jongste kleinkind, Lokesh. Chendu zegt: “Ik voel me erg gelukkig. Wat ik vandaag zie is iets wat we nooit hadden. Ik dacht dat deze dagen nooit zouden aanbreken. Ik ben erg blij dat ze samen zijn.” Appa Rao, een man van weinig woorden, deelde enkele van zijn diepste gedachten met Chendu. “Niemand moet het soort leven ervaren dat ik heb geleefd,” vertelde hij hem. “Niemand moet die uitdagingen en worstelingen ondergaan. Ik dacht dat ik daar zou sterven, maar nu ben ik hier en zie ik iedereen. Ik ben zo blij iedereen hier te zien.” Op de foto’s bij dit verhaal zijn acteurs te zien. Appa Rao speelt vaak tikkertje met zijn jongste kleinkind. 8
BEVRIJDING MAGAZINE Until all are free Fahra uit Bangladesh bevrijd uit bordeel team van IJM in Bangladesh op de hoogte, dat op zijn beurt contact opnam met het team van IJM in Zuid-Azië. Ons team daar werkte samen met de lokale politie en de NGO Freedom Firm om Fahra te vinden. Fahra op het moment van bevrijding ONDERSCHEPT Na een week lang zoeken kreeg Freedom Firm telefonisch contact met Fahra. Ze kon eindelijk haar telefoon gebruiken terwijl ze in een auto reed. De klant had haar naar een ander bordeel gestuurd. Fahra handelde snel en vroeg de chauffeur om de weg naar hun locatie te geven. In minder dan twee uur onderschepte de politie de auto en bevrijdde de vrouw. De politie arresteerde de verdachte mensenhandelaar en pooier, die in een andere auto achter hen reden. “Ze had veel pijn en kon door de wonDankzij een succesvolle samenwerking tussen de lokale politie, een partnerorganisatie en IJM heeft Fahra* (33) haar vrijheid teruggekregen. Zij werd eerder verhandeld en uitgebuit in een bordeel. E en mensenhandelaar had Fahra een baan beloofd in een ziekenhuis in Zuid-Azië. Tot haar grote schrik werd ze in plaats daarvan verkocht aan een bordeel en gedwongen om diezelfde nacht nog een klant te ontvangen. Fahra weigerde, waarop de bordeeleigenaren woedend reageerden. Ze mishandelden haar fysiek en mentaal, net zolang totdat ze instemde. Anderhalve maand lang werd ze gedwongen elke dag tien klanten te ontvangen. Daarvoor kreeg ze zo’n 300 roepies (ongeveer 3 euro) ‘betaald’. MISLUKTE POGINGEN Fahra deed verschillende pogingen om uit het bordeel te ontsnappen, maar die mislukten allemaal. Vervolgens werd ze opgesloten in een afgesloten kamer en voortdurend in de gaten gehouden. Als laatste wanhoopspoging zocht ze hulp bij een klant en wist met hem het boordeel uit te vluchten. Maar hij mishandelde haar de daaropvolgende twee dagen in zijn huis. Niemand kon in die periode contact met haar opnemen, de man verbood Fahra om haar telefoon te gebruiken. Haar familie in Bangladesh meldde de situatie aan een hulpinstantie voor migranten. Deze instantie sloeg alarm bij Samson Inocencio Jr., advocaat bij IJM en leidinggevende van IJM’s programma’s tegen online kinderuitbuiting in Azië-Pacific. Inocencio bracht het Lokale autoriteiten interviewen Fahra 9 den van het misbruik van de afgelopen twee dagen moeilijk lopen,” vertelt een van de IJM-medewerkers die de politie en Freedom Firm in deze zaak ondersteunde. Momenteel krijgt Fahra nazorg in een opvangtehuis van de overheid in Mumbai. IJM blijft samenwerken met de autoriteiten en organisaties in o.a. Bangladesh om ervoor te zorgen dat ze veilig wordt herenigd met haar familie daar. * Om haar privacy te beschermen, gebruiken we een pseudoniem.
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION NIEUWS Zeven jongens bevrijd na uitbuiting op varkensboerderij: ‘DE STANK WAS ONDRAAGLIJK’ IJM Guatemala traint politieagenten in traumageïnformeerde zorg Het is cruciaal dat politieagenten zich bewust zijn van de diepgaande impact van trauma. Om die reden heeft IJM Guatemala onlangs een training gelanceerd over trauma-geïnformeerde zorg. De cursus is bedoeld voor professionals in Guatemala die in contact komen met vrouwen en kinderen die slachtoffer zijn van geweld. Zeven jongens van 10 tot 15 jaar hebben na jarenlange uitbuiting op een varkensboerderij hun vrijheid teruggekregen. Ze werden bevrijd dankzij het snelle ingrijpen van de lokale overheid, ondersteund door IJM. De jongens werkten om leningen van hun ouders terug te betalen – een bedrag van omgerekend zo’n 32 tot 54 euro. Zij behoren tot stammen in ZuidAzië die bekend staan als kwetsbare minderheden. De eigenaar van de varkensboerderij liet de jongens elke dag werken van vijf uur ’s ochtends tot zes uur ’s avonds. Ze moesten de varkens voeren, hokken schoonmaken, voer verzamelen en afval opruimen – allemaal zonder beschermende kleding. De stank beschrijven ze als ‘ondraaglijk’. Sommige jongens werkten er twee jaar, anderen tot wel vijf jaar. Ze leefden op het terrein van de boerderij, ver weg van hun ouders. Een voorbijganger zag wat er gebeurde en meldde het direct bij de lokale autoriteiten. Die schakelden IJM in om de zaak te onderzoeken en bewijs te verzamelen. Vervolgens plande IJM, in samenwerking met de lokale autoriteiten, een bevrijdingsoperatie. ’s Nachts toeslaan Dat was niet zonder risico. Als de eigenaren iets zouden vermoeden, konden ze de kinderen verstoppen of wegsturen naar het nabijgelegen bos. Daarom besloot het team om ’s nachts toe te slaan, wanneer de jongens in hun schuren zouden zijn. De bevrijding verliep succesvol. De politie wees vier verdachten aan, zij worden aangeklaagd voor kinderarbeid en schuldslavernij. Samen met de overheid maakt IJM een herstelplan voor elk van de zeven kinderen. Stel je een vrouw voor die seksueel geweld heeft meegemaakt en aangifte doet bij een mannelijke politieagent. Tijdens het verhoor kan hij – zonder het te beseffen – haar trauma triggeren, bijvoorbeeld door een deur hard dicht te slaan of suggestieve vragen te stellen. Als zij hierdoor begint te stotteren of zich bepaalde details niet herinnert, kan de agent haar gedrag verkeerd interpreteren. Dit leidt vaak tot een onvolledig of gebrekkig rapport, dat te weinig informatie bevat voor een goed onderzoek. De training helpt agenten om slachtoffers met meer gevoeligheid te benaderen. Zo wordt niet alleen het slachtoffer beter beschermd en ondersteund, maar komt ook een zorgvuldiger onderzoek tot stand. Survivor Tati Navas van My Story Matters en Jimena Delón, aftercare specialist bij IJM Guatemala, bij de lancering van de training. 10
MAGAZINE Until all are free Veroordeling misbruiker, mede dankzij strijdbare oma Een rechtbank in West-Oeganda heeft een man veroordeeld tot 27 jaar gevangenisstraf voor het seksueel misbruiken van zijn 8-jarige nichtje Prisca*. Mede dankzij Prisca’s strijdbare oma kwam de dader niet weg met het misbruik. Dit is de tweede veroordeling in deze zaak. Eerder, op 3 december 2024, werd een 14-jarige jongen veroordeeld nadat hij schuld had bekend. Het misbruik vond plaats in februari 2024. Prisca durfde eerst niets te zeggen, omdat zij werd bedreigd en bang was. Haar oma ontdekte dat er iets mis was toen het meisje moeilijk kon lopen. Na verloop van tijd vertelde Prisca dat de 14-jarige jongen de dader was. Uit een medisch onderzoek bleek echter dat er meer daders betrokken waren en dat zij ernstige verwondingen had opgelopen. Op 19 april 2024 wendde Prisca’s oma zich tot IJM Oeganda, omdat het politieonderzoek traag verliep. Toen Prisca eenmaal in contact kwam met het team van IJM, durfde zij te vertellen dat ook haar oom haar herhaaldelijk had misbruikt en bedreigd. Tot haar verdriet koos haar moeder de kant van de oom. VRIJUIT GETUIGEN IJM bood juridische steun en zorg, waarna de politie verder onderzoek deed. De oom werd op 31 mei 2024 gearresteerd. Nu, ruim een jaar later, is hij eindelijk veroordeeld. In de rechtbank hoefde Prisca haar oom niet rechtstreeks onder ogen te komen, waardoor zij voor het eerst vrijuit kon getuigen. Het nazorgteam van IJM blijft Prisca begeleiden in haar herstelproces. * Prisca heet in werkelijkheid anders. MELD JE AAN VOOR MUDRAISE 2026 Samen een sportieve prestatie neerzetten én bijdragen aan de strijd tegen moderne slavernij. Daar draait het om bij de MudRaise. Dit bijzondere en vooral modderige event vindt plaats op zaterdag 13 juni 2026 in Haarlemmermeer. Deelnemers laten zich sponsoren en rennen, klimmen en ploeteren voor het werk van IJM. De opbrengst gaat naar het bevrijden van slachtoffers van slavernij én naar het versterken van rechtssystemen die kwetsbare mensen beschermen. Door de jaren heen is er al meer dan 1,7 miljoen euro opgehaald voor de strijd tegen moderne slavernij en mensenhandel. Met dit geld zijn kinderen, vrouwen en mannen bevrijd uit slavernij, autoriteiten getraind en hebben survivors traumazorg gekregen. Jouw deelname heeft impact! Meld je nu aan! MudRaise.nl Foto: Dave de Haan 11 MELD JE AAN!
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION INTERVIEW ‘Het zijn vaak nog heel jonge meisjes die in een web van leugens en chantage terechtkomen’ Maarten Noordzij: ‘MENSENHANDEL STOPT PAS ALS WE SIGNALEN DURVEN TE DELEN’ 12
TEKST Gertjan de Jong BEELD Loes SpruijtVan der Meer MAGAZINE Until all are free Ze wordt aan haar haren een lift in gesleurd, naar een hotel gebracht en gedwongen klanten te ontvangen. Maarten Noordzij, landelijk officier van justitie mensenhandel, ziet dagelijks dit soort misstanden en strijdt om ze te stoppen. “Mensen moeten de verantwoordelijkheid voelen om signalen te delen.” A l vele jaren zet Noordzij zich in tegen mensenhandel. Hij was als officier van justitie betrokken bij diverse zaken die landelijke aandacht trokken. Zoals die van een 45-jarige vrouw die werd uitgebuit als huisslavin in Kerkdriel. En de zaak van de Enschedese pooier die tientallen vrouwen de vernieling in hielp. Mensenhandelaren profiteren ervan als mensen signalen niet doorgeven. Daarom pleit Noordzij voor meer alertheid en bewustwording. Wat is uw motivatie om dit werk te doen? “Dat heeft te maken met het diepe persoonlijke leed dat iemand een ander aandoet. Dat je iemand anders als handelswaar gebruikt om daar zelf financieel beter van te worden - dat raakt zo aan de waardigheid van mensen. Het maakt een professionele boosheid en verontwaardiging in mij los.” Was er een specifiek moment waarop u sterk met deze misdaad werd geconfronteerd? “Ik heb een tijd als officier van justitie in het Caribisch gebied gewerkt. Daar zagen we dat de bordelen alleen maar gevuld waren met vrouwen uit kansarme landen, die daar onder heel slechte werk- en leefomstandigheden zaten. Daar heb ik toen mijn tanden in gezet. We hebben ook de lokale overheden daarbij betrokken. Zij kunnen ook een rol spelen bij bewustwording en preventie. De aanpak van mensenhandel is niet alleen iets voor het strafrecht. Toen ik terugkwam naar Nederland wist ik: dit is iets waar ik verder in wil.” In Nederland zag u vergelijkbaar onrecht? “Zeker. Het gemak waarmee mensen die kwetsbaar zijn en dus minder makkelijk ‘nee’ kunnen zeggen over de landsgrenzen worden gehaald om seksuele diensten te verrichten, tegen hun zin of onder slechte omstandigheden, dat is misselijkmakend.” Slechte omstandigheden - wat moet ik me daarbij voorstellen? “Dat je niks te vertellen hebt over je eigen werktijden, over klanten die je moet afwerken, over seksuele diensten die je moet verrichten. Dat basishygiëne niet op orde is en dat je moet betalen om het wel op orde te krijgen. Het gaat om over de rug van iemand anders zoveel mogelijk geld verdienen. Helemaal erg wordt het als mensen tot dit werk worden gedwongen.” Kunt u een voorbeeld geven van een zaak die veel indruk op u heeft gemaakt? “Dan denk ik aan een meisje uit Apeldoorn, die door haar vriend en twee maten de prostitutie in werd geslagen. Met geweld werd ze in een auto gezet en naar hotels gereden waar ze klanten moest afwerken. Op camerabeelden zagen we dat zij aan haar haren de lift in werd getrokken. Als je dan op iemand in blijft praten of geweld blijft toepassen zodat iemand dit werk doet - dat vind ik gewetenloos. Wat mij ook raakt, is dat steeds vaker minderjarigen via sociale media onder druk worden gezet om naaktfoto’s of filmpjes van zichzelf te maken. Die worden dan verkocht via een website als OnlyFans of via Snapchat. Dit is ook een vorm van mensenhandel. Op slachtoffers heeft het enorm veel impact. Vaak zijn het nog heel jonge meisjes die in een web van leugens en chantage terechtkomen.” 13
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION In NRC Handelsblad constateerde u dat er van de prostitutie nog weleens een verkeerd beeld bestaat. Er wordt uitgegaan van een mondige prostitutie met een vrije keuze, terwijl veel prostituees in Nederland in de macht van een pooier zijn. Komt u dat beeld nog steeds tegen? “Het hangt ervan af wie je spreekt. Iemand die ons geliberaliseerde prostitutiebeleid vooropstelt, heeft keuzevrijheid en zelfstandigheid als vertrekpunt. Maar de realiteit is vaak anders. Zeker als je het hebt over vrouwen uit Oost-Europa, Latijns-Amerika en China. Die komen uit landen met een heel ander welvaartsniveau. Zij hebben niets te kiezen. Bovendien zijn zij voor de prostitutie vaak volledig afhankelijk van anderen. Daar is helemaal geen sprake van zelfstandigheid. Uitbuiting door diezelfde anderen ligt al snel op de loer. Dan verlenen de vrouwen hier seksuele diensten en worden pooiers daar veel wijzer van dan zijzelf. Dan is het naar buiten toe vrijwillige prostitutie, maar feitelijk seksuele uitbuiting.” ‘Het gemak waarmee kwetsbare mensen worden geëxploiteerd is misselijkmakend’ Welke kansen ziet u in de aanpak van mensenhandel? “Vaak hoor ik dat mensenhandel zich verplaatst naar het online domein en dat dit opsporing bemoeilijkt. Ik denk dat het tegendeel waar is. Door die verschuiving naar het online domein hebben we juist een goudmijn aan opsporingskansen. Dat geeft mij hoop en nieuwe energie. Op het moment dat slachtoffers van mensenhandel online geronseld en geadverteerd worden, kun je die advertenties veiligstellen en als bewijs gebruiken. Ik zal hierover niet te veel details delen, maar we hebben daar mooie successen mee behaald. Het helpt ons om dichterbij het probleem te komen. We zien dat slachtoffers van mensenhandel niet vaak aangifte doen. Dan moet je creatief zijn en zelf zaken ophalen. In het online domein liggen veel kansen. Je kunt als politie bijvoorbeeld seksafspraken maken met iemand van wie je vermoedt dat hij of zij minderjarig is. En dan kijk je wie diegene komt brengen.” Is dat wettelijk toegestaan? “Ja, onder bepaalde voorwaarden kunnen we daar in de opsporing heel ver in gaan. De mogelijkheden die de wetgever ons hiervoor heeft gegeven, moeten we optimaal benutten. IJM is een partij die hierover met ons meedenkt. Ze waren betrokken bij een van onze hackathons. Ze weten hoe slachtoffers worden geronseld, welke platformen en advertentieteksten worden gebruikt. Die kennis is voor ons heel waardevol. Binnenkort komt er een simulatieoefening in Duitsland, mede gefinancierd door IJM, om te leren hoe je online signalen herkent en digitaal bewijs veiligstelt.” Dus u bent blij met het werk van IJM? “Zeker. IJM is een van de weinige NGO’s die grensoverschrijdend opereren in de aanpak van mensenhandel. Ze bieden hulp en een vangnet aan slachtoffers, ook bij terugkeer naar het thuisland. Hun traumagerichte aanpak is belangrijk. Voor ons is het ook belangrijk dat het contact met slachtoffers goed blijft, zodat we hen kunnen benaderen voor het onderzoek. De samenwerking met bronlanden als Roemenië is goed, maar het staat of valt met de vraag of we slachtoffers kunnen bereiken. Daar is IJM van grote waarde gebleken.” Vindt u dat er in de samenleving voldoende bewustzijn is van mensenhandel? “Misbruik van arbeidsmigranten staat nu volop in de schijnwerpers en dat levert meer signalen op voor de arbeidsinspectie. Tegelijk mag die bewustwording zeker verder omhoog. We hebben het nu vooral gehad over seksuele uitbuiting en arbeidsuitbuiting. Maar ook criminele uitbuiting groeit, vooral onder jongeren. Jongeren worden geronseld met beloftes van snel geld: pakketjes bezorgen, je rekening beschikbaar stellen. Het lijkt onschuldig, maar er kan zware criminaliteit achter zitten. En als je eenmaal over de grens bent gegaan, kun je worden gechanteerd om door te gaan. Zo komen jongeren in een web waar ze niet meer uitkomen. Mensenhandel speelt zich vaak onder de radar af. Het vergt dat je signalen leert herkennen en deelt, ook als die op zichzelf misschien onvoldoende lijken. Daar hebben we het publiek bij nodig.” Bij gemeenten is er soms terughoudendheid om informatie over mensenhandelaren te delen, bijvoorbeeld als ze verhuizen naar een andere gemeente. Ze zijn bang om privacyregels te overtreden. Herkent u dat? “Ja, dat herken ik. Maar volgens diezelfde privacyregels is er veel meer mogelijk dan mensen denken. Natuurlijk kun je niet zomaar privacygevoelige informatie delen. Maar als er een vermoeden van mensenhandel is, mag je dat wel doen. Sterker, je hebt de wettelijke plicht om dat te delen met de politie of de arbeidsinspectie. Binnenkort brengen hierover een leidraad uit voor gemeenten, samen met politie en de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten. Ik hoop dat dat tot een doorbraak leidt. Professionals moeten niet bang zijn om informatie te delen bij vermoedens van mensenhandel. We willen deze zaken aanpakken en onze tanden erin zetten, maar daarvoor hebben we die signalen nodig. Mensen moeten de verantwoordelijkheid voelen om signalen te delen. Dat vraagt om een cultuurverandering: van angst naar verantwoordelijkheid nemen.” 14
TEKST Katrien Ruitenburg NALATENSCHAPPEN Jacolien en Mark van den Steenhoven: ‘HET LEVEN IS EINDIG, DUS REGEL HET’ Ze hoeven niet zo nodig in de spotlight te staan. Toch vertellen Jacolien (55) en Mark (57) graag over hun keuze het werk van IJM op te nemen in hun testament. “We hopen dat we mensen inspireren om diezelfde keus te maken.” J acolien herinnert zich nog goed hoe haar betrokkenheid bij IJM begon. “In 2018 sprak Gary Haugen, de internationale directeur van IJM, op de Global Leadership Summit. Zijn verhaal vond ik heel inspirerend. Rechtvaardigheid heeft altijd mijn aandacht, en bij IJM draait het daar allemaal om.” Mark voegt toe dat hij zich destijds niet bewust was van de omvang van slavernij in de wereld. “Ik vind het heel mooi dat IJM zorgt voor bewustwording, maar ook heel concreet bezig is mensen uit slavernij te bevrijden. Ik bad weleens dat geestelijke ketenen verbroken zouden worden, maar vergat dat er ook mensen nodig zijn om fysieke ketenen los te maken. Toen ik hoorde over de enorme schaal van seksuele uitbuiting en de beelden zag, maakte dat indruk. We besloten Freedom Partner te worden.” “In mijn werk ben ik veel bezig met ICT en ik begreep dat Nederland een groot aandeel heeft in de digitale infrastructuur die het verspreiden van de beelden mogelijk maakt. Het frustreert me dat goedbedoelde privacywetten soms het opsporen van daders bemoeilijken.” Wat Jacolien en Mark vooral aanspreekt, is de manier waarop IJM werkt. “Het is een professionele organisatie met goed getrainde medewerkers. Bij de veldkantoren werken vooral lokale mensen, dus het gaat niet om buitenlanders die komen vertellen hoe alles moet.” Hun maatschappelijke betrokkenheid blijkt ook uit andere kanten van hun leven. Jacolien is zelfstandig loopbaancoach en Mark is businessanalist bij de Dierenbescherming. Daarnaast hebben ze in Gouda een kleinschalige kerkgemeenschap opgezet: Steppingstones. OP JE GEMAK In hun omgeving zagen ze hoe moeilijk het kan zijn voor nabestaanden als er niets geregeld is. Daarom adviseren ze: “Het leven hier is eindig, dus regel het!” Ook zelf besloten ze om die reden contact op te nemen met een notaris. Ze hebben nu vastgelegd dat hun nalatenschap wordt verdeeld over vijf organisaties. “Misschien ligt het voor de hand om goede doelen in je testament op te nemen Denkt u na over nalaten aan IJM? Hier kunt u een brochure over nalatenschappen en IJM downloaden: IJMnl.org/nalaten. Ook kunt u een persoonlijk gesprek aanvragen met Ruud de Boer: nalaten@ijmnl.org, 06-38706168. Wist u trouwens dat IJM vrijgesteld is van erfbelasting en dat het hele bedrag dus ten goede komt aan de bestrijding van mensenhandel? als je geen kinderen hebt,” zegt Jacolien, “Maar ook als je wél kinderen hebt, kun je overwegen om een deel van je erfenis te schenken. Bespreek het wel met hen.” Een andere tip: “Kies een notaris waarbij je je op je gemak voelt. Als je afstand voelt door een formele houding, is het lastig om persoonlijke vragen te bespreken. Jij bepaalt wat er gebeurt, dus aarzel niet om een oriënterend gesprek bij een ander kantoor aan te vragen.” MAGAZINE Until all are free 15
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION BUSINESS PARTNER Ruth Hogenkamp strijdt tegen ondermijnende criminaliteit: ‘OPTREDEN TEGEN MISDADIGERS GEEFT VOLDOENING’ Voor Ruth Hogenkamp, jurist en business partner van IJM, is onrecht geen theorie maar dagelijkse realiteit. Al jarenlang zet ze zich in tegen misdaad die zaagt aan de pijlers van onze beschaving. “We mogen niet toekijken en denken dat dit iets is voor anderen om op te lossen.” H ‘Mensenhandel schuilt in dingen die je in het dagelijks leven kunt tegenkomen’ et zijn geen kleine zaken waar Ruth zich mee bezighoudt. Toen ze als jurist bij de gemeente Almelo werkte, hielp ze bijvoorbeeld mee in de aanpak van een groot netwerk van drugscriminelen. “Het was mijn taak alle dossiers rond die zaak af te handelen,” vertelt ze. “Zo ben ik in het wereldje gerold. Tijdens dat werk merkte ik: hier gaat mijn hart sneller van kloppen. Het geeft enorme voldoening om iets te kunnen doen tegen criminelen in onze samenleving.” Dat werk vraagt soms om lastige keuzes. “Ik was betrokken bij de sluiting van een drugspand van een van de grootste cocaïnedealers in Twente,” vertelt ze. “Het gevolg daarvan was dat zijn zwangere vrouw en een minderjarig meisje op straat kwamen te staan. Bij zulke bestuurlijke maatregelen raak je dus niet alleen degene die zich bezighoudt met illegale activiteiten, maar ook de mensen daaromheen. Daar moet je zorgvuldig in te werk gaan.” Reacties van buurtbewoners bemoedigen haar om door te gaan. “Deze criminaliteit kun je nooit helemaal uitroeien, maar je kunt plaatselijk wel echt verschil maken,” vertelt ze. “Voor bewoners is het een enorme opluchting als een drugspand wordt gesloten en ze weer veilig over straat kunnen.” LEREN DOOR SPEL Het werk in Almelo tegen drugscriminaliteit smaakte naar meer. Bijna vier jaar geleden besloot Ruth als zelfstandig juridisch adviseur aan de slag te gaan. Als specialist in de aanpak van ondermijning helpt ze nu overheden om in te grijpen bij misdaad en maakt ze organisaties weerbaar tegen criminele inmenging. “Ik richt me graag op de aanpak van ondermijnende criminaliteit bij overheidsorganisaties. Daarbij moet je denken aan misdaad die zaagt aan de pijlers van de samenleving. Dan heb je het bijvoorbeeld over zorgfraude, drugscriminaliteit, mensenhandel en witwassen. Als overheid wil je hier niet aan meewerken, maar criminelen hebben de overheid wel nodig voor hun criminele praktijken. Voor een subsidie of een vergunning bijvoorbeeld. Je moet dus alert zijn dat je hen niet ongewenst faciliteert.” Om de bewustwording hierover te vergroten organiseert ze zogeheten ondermijningsdagen voor gemeenten. Door het inzetten van interactieve werkvormen 16
TEKST Gertjan de Jong MAGAZINE Until all are free zorgt ze ervoor dat het onderwerp gaat leven en de impact van misdaad voelbaar én bespreekbaar wordt. Zo kun je een pubquiz, training en een escaperoom voor jongeren bij haar boeken. Ook kan er een rondleiding door een hennepkwekerij en cocaïnewasserij worden gegeven. “Door iets te doen, leer je het beste,” is de overtuiging van Ruth. “Op een speelse manier maak je nader kennis met een onderwerp dat eigenlijk heel serieus is. Een serious game dus.” SIGNALEN HERKENNEN Haar nieuwste project is een escaperoom over arbeidsuitbuiting. Deelnemers stappen in het verhaal van Elena, een Roemeense vrouw die in een wasserette wordt uitgebuit. Ruth: “Ik had al heel lang het idee om dit te ontwikkelen. Ik was getriggerd door een verhaal over eenzelfde soort uitbuitingssituatie in Zaandam, waarbij mannen uit Syrië in stellingkasten moesten slapen. Zij zaten opgesloten in een pand op een bedrijventerrein. Door middel van een integrale actie zijn die mensen toen bevrijd. Dat verhaal inspireerde mij om deze mobiele escaperoom te ontwikkelen.” Ze hoopt dat mensen door de escaperoom zien dat moderne slavernij niet alleen iets van ver weg is. Het gebeurt ook dichtbij: in je eigen stad of dorp of misschien zelfs in je eigen straat. “Het woord ‘mensenhandel’ klinkt voor veel mensen heel zwaar. Veel mensen denken aan seksuele ‘Ik merk soms dat we in Nederland met twee maten meten’ uitbuiting en beseffen niet dat arbeidsuitbuiting ook onder mensenhandel valt. Denk aan de recente zaak van uitgebuite schoonmakers in een sportschool in Amsterdam.” STRUCTURELE VERANDERING Ruth was al jaren donateur van IJM voordat ze business partner werd. “Ik geloof heel erg in wat IJM doet,” vertelt ze. “Jullie richten je niet alleen op individuele slachtoffers van uitbuiting en moderne slavernij, maar ook op structurele verandering van rechtssystemen. Jullie blussen geen brandjes, jullie bouwen aan duurzame oplossingen.” Afgelopen februari bezocht Ruth een Word ook business partner van IJM! In een partnerschap tussen bedrijven en IJM gaan wij samen op zoek naar hoe de unieke aspecten van uw onderneming aansluiten bij het werk van IJM. Meer weten? Ga naar IJMnl.org/ bedrijven of neem contact op met Else Voortman: 06-41933854, evoortman@ijmnl.org. diner voor business partners, aansluitend op het leiderschapsevent van IJM. “Tijdens dat diner sprak Cassie, een survivor van misbruik voor livestreams. Haar verhaal maakte diepe indruk op mij.” Voor Ruth is het netwerk van business partners van grote waarde. “Het is zó inspirerend om deel te zijn van een groep mensen met dezelfde hartgesteldheid. Je motiveert elkaar, waardoor zogezegd het vuurtje van binnen harder gaat branden.” Ruth hoopt dat meer mensen in beweging komen – door het werk van IJM te steunen én alert te zijn op uitbuiting dichtbij. “Ik merk soms dat we in Nederland met twee maten meten. Over Oost-Europeanen hoor je bijvoorbeeld: ‘Ja, die willen ook hard werken. Die zijn wel wat gewend en die piepen ook wat minder...’ Maar is dat eerlijk? En klopt het wel met onze wetgeving? Hoe zou je zelf behandeld willen worden? Iedereen kan iets doen – door signalen te herkennen, door te melden, door bewustwording te creëren. We mogen niet toekijken en denken dat dit iets is voor anderen om op te lossen.” 17
INTERNATIONAL JUSTICE MISSION CASESTORY NA ZIJN BEVRIJDING BLOEIDE DANIËLS TEKENTALENT OP ‘Droom werd werkelijkheid’ Als tiener werd Daniël uitgebuit in de visserij rond het Voltameer in Ghana. Nu zit hij op school, waar hij zijn tekentalent ontplooit. “Mijn droom is werkelijkheid geworden.” delijke slachtoffers van mensenhandel, in veiligheid. NIET OPGEVEN Na jaren van gevaarlijk werk kon Daniël in 2017 eindelijk weer naar school – voor het eerst sinds de kleuterschool. Hij kon niet lezen, schrijven of de taal van de leraar begrijpen, maar hij gaf niet op. Hij bloeide steeds meer op. Het ging de docenten ook opvallen dat hij een getalenteerde leerling is. Volgens zijn leraar Jacob is Daniël ‘een heel bescheiden jongen, leergierig en altijd bereid om nieuwe dingen te leren’. Na jaren van gevaarlijk werk kon Daniël in 2017 eindelijk weer naar school V an zijn tiende tot zijn veertiende werkte Daniël onder erbarmelijke omstandigheden in de Ghanese visserij. Het werk was zwaar en gevaarlijk. Als de netten onder water vast kwamen te zitten, moest hij het donkere meer induiken. Het gebeurde regelmatig dat kinderen daarbij verdronken. “Ik kreeg geen loon,” vertelt Daniël. “En ik werd mishandeld. Ze sloegen me.” Na vier jaar uitbuiting kwam er een einde aan deze verschrikkelijke tijd. De politie en IJM kwamen Daniël op het spoor. In 2017 brachten ze hem, samen met een groep andere vermoeOok kwam een bijzonder talent van hem aan het licht: hij bleek enorm goed te kunnen tekenen. Daniël ontwikkelde een passie voor kunst. Recent nam hij deel aan een workshop in een plaatselijk ziekenhuis. Daar werkte hij mee aan een muurschildering voor de kraamafdeling, bedoeld om belangrijke gezondheidsinformatie visueel over te brengen. “Het was mijn droom om naar school te gaan en die droom is werkelijkheid geworden,” zegt Daniël met stralende ogen. Later hoopt hij te kunnen werken in de maatschappelijke dienstverlening óf als kunstenaar. 18
LEIDERSCHAPSEVENT MAGAZINE Until all are free PROGRAMMA Ontdek in enkele stappen jouw persoonlijke visie op leiderschap Henk Jan Kamsteeg (storyteller IJM en spreker) LEIDERSCHAP IN ACTIE Tweede editie IJM Leiderschapsevent in AFAS Theater Leusden Er wordt veel gezegd en geschreven over leiderschap. En gelukkig maar! Leidinggevenden kunnen mensen maken, maar ook breken. Leiders kunnen verschil maken in de samenleving. En ook nu: zowel positief als negatief. I JM wil leidinggevenden in Nederland inspireren hun positie te gebruiken om op een positieve manier impact te maken. Dit doen wij door op 19 maart 2026 de tweede editie van het IJM Leiderschapsevent te organiseren. Op dit event zullen sprekers als generaal b.d. Mart de Kruif, schrijver en artiest Typhoon en AFAS-oprichter Piet Mars delen wat zij – door veel vallen en opstaan – over leiderschap geleerd hebben. Ook komt een IJM-collega uit Zuid-Azië over om te delen hoe leiderschap al jaren verschil maakt in onze strijd tegen slavernij en mensenhandel. PRO DEO Omdat de sprekers net als afgelopen jaar pro deo spreken, gaat de opbrengst van het leiderschapsevent naar onze strijd tegen slavernij en geweld. Vorig jaar bracht, mede dankzij de bijdragen van topsprekers Ben Tiggelaar, Remco Claassen, Jitske Kramer, Cor Hospes en Joriene Beks, het event circa 250.000 euro op. Leadership from the trenches Special guest uit Zuid-Azië Waarom leiderschap om concrete daden vraagt Mart de Kruif (Generaal b.d.) Lessen in dienend leiderschap door vallen en opstaan Piet Mars (mede-oprichter van AFAS) Praktische tips hoe te bouwen aan psychologische veiligheid en inclusie Rachel Rosier (presentatrice) interviewt Jeroen Hendrikse (radioloog en afdelingshoofd Beeldvorming bij het UMC Utrecht) en Siema Ramdas (onderwijsspecialist bij het Centre for Teaching & Learning van de Vrije Universiteit Amsterdam) Liefde is de baas Schrijver en artiest Typhoon (Glenn de Randamie) Ruben Vlot, marketing en merkstrateeg bij IJM, is de dagvoorzitter. Tot 1 december geldt een vroegboekkorting van 100 euro. Je betaalt 399 euro in plaats van 499 euro (excl. btw). AANMELDEN IJMnl.org/leiderschap-in-actie 19 editie2e
COLOFON GEEF VRIJHEID! Neem IJM op in uw testament Jayanthi was 7 jaar jong toen ze met haar ouders werd uitgebuit in een steengroeve in Zuid-Azië. Dag in dag uit moest zij zwaar werk verrichten. In plaats van dat zij op school kleurpotloodjes vasthield, hield zij een zware hamer in haar hand om in de brandende zon rotsen kapot te slaan. Samen met 24 andere kinderen, vrouwen en mannen werd zij door IJM en lokale autoriteiten bevrijd. Op de foto een tekening die Jayanthi op de dag van haar bevrijding maakte. De eerste in haar leven! Voor oma. Jaargang 2025 | nummer 2 Until all are Free is een uitgave van International Justice Mission. IJM is ’s werelds grootste organisatie in de strijd tegen slavernij. IJM werkt samen met lokale autoriteiten om slachtoffers te bevrijden, daders te laten berechten, de levens van de slachtoffers te herstellen en rechtssystemen te versterken. TEKSTEN EN FOTOGRAFIE International Justice Mission ONTWERP & LAYOUT Daan van der Horst PRODUCTIE EN BEGELEIDING IDD, Zwolle POSTADRES Postbus 13815 2501 EV DEN HAAG international justice mission 088-506 0400 contact@ijmnl.org IJMnl.org IBAN: NL61 TRIO 0320 8182 92 t.n.v. St. International Justice Mission te Den Haag Wilt u blijvend bijdragen aan vrijheid en de strijd tegen moderne slavernij? Neem IJM op in uw testament. Zo beschermt u de meest kwetsbaren tegen gewelddadige onderdrukking, waaronder mensenhandel voor de seksindustrie en gedwongen arbeid. Via IJMnl.org/nalaten kunt u een brochure aanvragen. Ruud de Boer adviseur nalaten - schappen IJM 06-38706168 rboer@ijmnl.org IJMnl.org/nalaten
1 Online Touch