mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 32e jaargang juni 2017
Al 20 jaar uw haar onze zorg • Kleurenanalyse voor een passende haarkleur • Iedere woensdagmiddag kinderen knippen € 12,50 • Stempelkaart voor kortingen • Make-up • Gelpolish voor stevige nagels • Haaraccessoires en meer... De Finne 2, Mantgum Tel. (058) 250 15 75 Zie voor openingstijden www.kappershuis.nl studio Fitaal sinds 1994 YOGA PILATES BODYFLOW 5, 10 of 20 LESSENKAART STOELSHIATSU, YOGA- EN ONTSPANNINGSMASSAGE Master Jansenstrjitte 27 9022 AM Mantgum 06-42012203 www.studiofitaal.nl
INHOUDSOPGAVE Van de hoofdredacteur Garagesale Feestelijke opening gezondheidscentrum It Kleaster Een zaak van mein en dein veroorzaakt pein in mein brein Oud ijzer-actie korfbalvereniging WWC Hette jout de pinne oan ........ Merke nieuws Het Royal Opera House in Friesland Paasei zoeken WWC Nieuws uit de Mariakerk Dierenopvang De Wissel 3 5 7 9 9 10 18 21 21 23 25 Kinderhulpcollecte 25 Verenigingen 27 Activiteiten 28 Weekagenda 29 Instellingen 30 Witte jim ... dat??? Oplossing paaspuzzel Afscheid Roelie Rozenberg Nieuws van de wijkagent Werkgroep Historie Mantgum Rûnom Mantgum De HoxWierster Merk Nijs fan Jacob Klaver Duorsum Mantgum WWC Nieuws - wedstrijdverslagen De Bistedokter Afmetingen advertenties FOTO VOORKANT OMSLAG Kikkertijd, geregeld is het koor bezig in de sloot Het volgende nummer verschijnt voor 1 juli 2017. Kopij s.v.p. inleveren voor 15 juni 2017: mandeguod@gmail.com foto: Frits Sieperda www.mantgum.com Mandeguod 1 31 35 36 AED-apparaten 36 Tenniskamp 37 39 41 43 45 47 49 51 53 56 Politie 56 Colofon 56
2 Mandeguod
Van de hoofdredacteur Begin zeventiende eeuw formuleerde René Descartes, een aardsvader van de moderne filosofie, zijn dualistische stelling waarin lichaam en geest verschillende substanties zijn. Emotie en pijn behoorden bij de geest. Het lichaam was slechts een mechanisme, een machine. Mensen hadden een lichaam en een geest, dieren alleen een lichaam zonder pijn en emoties. Dit dualisme is vaak gebruikt om te rechtvaardigen dat de mens boven het dier gesteld is, zodat mensen dieren mochten gebruiken. Maar omdat ze dieren als pijn- en emotieloze machines zagen, werd gebruik vaak misbruik. Daar merkten die geestloze wezens immers niets van. Als een hond kwispelend zijn baas begroet is dat volgens het ‘dualisme’ slechts een mechanische reactie, omdat die baas hem voert. Dat Bello gewoon blij is zijn baas te zien is volgens deze opvatting onzin. Als u huisdieren heeft, weet u dat dit niet klopt. Als u (per ongeluk) uw hond op zijn tenen trapt, jankt deze van de pijn. Dierlijke emoties werden duidelijk toen vorig jaar plotseling mijn vijftienjarige cairn-terriër Jessie overleed. Mijn elfjarige kater Toby, bij Jessie opgegroeid, was wekenlang van slag. Hij zat in mijn studeerkamer voor zich uit te staren en weigerde naar de woonkamer te komen. Daar was Jessie overleden. Toen enkele maanden later de driejarige cairn-terriër Nina de opengevallen plaats kwam innemen, was Toby boos op mij, alsof hij wilde zeggen: ‘Dit is verraad aan Jessie.’ Ondertussen zijn kat en hond gelukkige maatjes geworden. Het verhaal van Franky toont aan dat emoties niet zijn voorbehouden aan zoogdieren. Franky is een papegaai uit Filottrane (midden Italië). Franky’s baas was de buurman van Michele Scarponi, jarenlang een Italiaanse topwielrenner. Aan het einde van zijn trainingstochten vloog Franky, die vrij rondvliegt, Scarponi tegemoet en begeleidde zijn maatje de laatste kilometers naar huis. Franky vloog dan naast de renner of zat op zijn schouder. Zelfs als Scarponi met de auto thuis kwam, begroette Franky zijn maatje en reed hij de laatste kilometers naar huis mee op de autospiegel. Op 22 april jl. kwam Scarponi vlak bij huis om het leven door een botsing met een busje. Ter herdenking legden wielerfans bloemen op de kruising van de aanrijding. Op het witte verwijzingsbord op de foto zit Franky zich af te vragen waar zijn vriend blijft. Bram Brouwer Mandeguod 3
4 Mandeguod
Massale Garagesale in Mantgum De afgelopen jaren is er met groot succes een massale Garagesale georganiseerd door de oudercommissie van openbare basisschool de Gielguorde in Mantgum. Op zondag 11 juni 2017 is er in Mantgum voor de tiende keer een massale Garagesale. Veel inwoners van Mantgum gaan deze dag op de oprit of vanuit de garage hun spullen verkopen. Het van oorsprong Amerikaanse fenomeen lijkt goed wortel te schieten in Mantgum; bij de negende editie waren er zo’n 50 deelnemers. De bezoekers van de Garagesale ontvangen bij de deelnemers of bij de school een plattegrond met daarop alle verkooppunten. Met behulp van de plattegrond zijn de deelnemers van de Garagesale goed te vinden. Bij school mogen de schoolkinderen hun spullen verkopen. Bij de school wordt gezorgd voor een hapje en een drankje. De massale Garagesale start om 10.00 uur en eindigt om 15.00 uur. Datum Locatie Tijd : zondag 11 juni 2017 : Mantgum : van 10.00 uur tot 15.00 uur Kijk ook eens even op onze website http://massalegaragesalemantgum.jouwweb.nl/ of volg ons via facebook of twitter Mandeguod 5
6 Mandeguod
FEESTELIJKE OPENING GEZONDHEIDSCENTRUM IT KLEASTER ZATERDAG 1 JULI VAN 14.00-17.00 UUR Adres: It Kleaster 1, 9089 BX Wytgaard Het afgelopen jaar is de oude pastorie van de in 1966 gesloopte Cuyperskerk ingrijpend verbouwd. En waar tot 1990 de Zusters van Liefde in het klooster ‘Mater Dei’ een goed thuis hadden, biedt ‘It Kleaster’ sinds dit voorjaar onderdak aan de huisartsen van Wirdum en Weidum, een servicepunt van apotheek Buitenhove, AXON fysiotherapie, Buurtzorg, de diëtisten van Libra en Dieetstyle en het huisartsenlaboratorium. Samen onder één dak om uw zorg nog beter af te kunnen stemmen en dichtbij beschikbaar te houden. Wij zijn erg blij met onze nieuwe locatie en willen dat graag met u vieren! Wij nodigen iedereen van harte uit om op zaterdag 1 juli van 14.00 uur tot 17.00 uur bij ons openingsfeest aanwezig te zijn. U kunt deze middag een kijkje komen nemen in ons nieuwe centrum en kennismaken met alle zorgverleners. Wij zorgen voor een spetterende opening, leuke activiteiten voor jong en oud, een hapje en een drankje en een muzikale omlijsting van deze middag. Wat we precies gaan doen willen we nog niet verklappen. Wel doen we alvast een oproep aan de kinderen om hun pop of knuffel mee te nemen voor een bezoekje aan de poppendokter. En houdt u van fotograferen of heeft u nog mooie foto’s van Wytgaard e.o. dan willen we u graag verwijzen naar de oproep op onze website. Hier vindt u ook het laatste nieuws over het openingsfeest. Uw zorg dichtbij! Mandeguod 7
8 Mandeguod
Een zaak van mein en dein veroorzaakt pein in mein brein Een paar jaar geleden had ik het idee dat het hebben van een statisch geitje goed zou passen in ons tuintje voorzien van laagpoligkunstgras type London, achter ons hok tussen de dokter Fokkewei en de Wal. Bij de kaasboer in het centrum van Sneek - ook nu staat daar, als de winkel open is, zo’n aardig geitje - kon ik een mooi stevig helder wit exemplaar scoren. Het kunst(stof) geitje stond heel aardig op het kunstgras en Janneke vond het een prachtig cadeau. Na een jaar of zo promoveerden we de geit naar voren, achter het hekje aan de straatkant, tot volle tevredenheid want nu konden we hem ook vanuit de kamer zien. Tot op een gegeven moment: hé, waar is het geitje gebleven? Iemand heeft het nodig gevonden om de geit mee te nemen! Wanneer u dit leest en denkt ‘aha sa sit dat’, of ‘en dat kin ek fansels, we ha in oanrinner’, stuur hem dan gerust weer naar ons, achter het hekje van Dr. Fokkewei 6. Alvast bedankt, Jan Ran Mooie opbrengst oud ijzer-actie korfbalvereniging WWC Vrijdagavond 21 april 2017 zijn de huizen van heel Mantgum, Wiuwert en Britswert een stuk opgeruimder geworden. Veel spullen van oud ijzer, koper, zink, lood, aluminium en dergelijke zijn aan de kant van de weg gezet en opgehaald door leden en vrijwilligers van korfbalvereniging WWC. De opbrengst Uiteindelijk heeft deze actie onze vereniging € 900 opgeleverd! Net zoals vorig jaar weer een zeer welkom bedrag waar wij erg blij mee zijn. Deze actie is dan ook een jaarlijks gebeuren. Zo helpen wij u aan een opgeruimd huis en u ons aan extra inkomsten. Verzamel uw oud ijzer dus ook voor volgend jaar; dan komen wij het weer ophalen! Vrijwilligers, leden en natuurlijk alle inwoners van Mantgum, Wiuwert en Britswert: BEDANKT! Bestuur korfbalvereniging WWC Mandeguod 9
“Sa wie it doe” (diel VI) Doe’t wy al in skoftke yn Snits op skoalle sitten hienen, wisten de oare learlingen al gau dat ik in boeresoan wie. It iten en it drinken waarden stadichweioan krapper. En doe kamen in protte itensspullen op ‘e bon. Dat wie in hiel gedoch. Alle moannen wer nije bonnen fan it bonnekantoar helje mei de nedige administraasje. Benammen minsken yn ‘e stêd kamen oan it krapperein mei in Een distributiekaart en voedselbonnen hiele protte dingen. Stadichwei moast de broekriem in gatsje strakker oanlutsen wurde. Lokkich wienen de boeren der noch en hja krigen in rûfel (rij) molkeklanten. It mocht wol net, mar dat foel allegearre ek wol wer wat ta. Der wienen al in hiele soad goede plysjes dy’t net folle seagen en de Dútske soldaten bemuoiden harren der ek net mei. Letter wienen it de Grienen gauris. (Us eigen minsken dy’t yn tsjinst wienen fan de Dútske plysje) Hja wienen de smearlappen wêr’t je better mar net mei yn oanrekking komme koenen. Om tolve oere, iterstiid, sette in hiele protte skoallefolk nei in lunchroom oan it Greatsân ta om harren brochje op te smikkeljen. Sus wie dêr de sjeffin. En hja soarge der foar dat elts wat te drinken hie. Op ‘e middei spruts se my oan en frege as it wier wie of’t ik in boerejonge wie. Dat koe ik fansels ta jaan. Doe frege se of ‘t ik ek eltse dei in flesse molke foar har mei nimme koe. As ik dat 10 Mandeguod
dwaan woe krige ik eltse kear in beker waarme sûkelademolke. De hannel gie oan. Alle dagen in flesse molke by de boeken yn ‘e tas. Moarns om healwei njoggenen kaam ik by har om de flessen te wikseljen. Op in jûntiid kaam der in ûnbekende man by ús heit. In Sneker. Heit tocht in molkeklant. Hy stelde him foar as Jonker, amtner by de belesting yn Snits. “Soe dy man wol om molke komme?” tocht heit. Heit syn belesting gie nei Ljouwert ta. De man wie beskieden en Jonker woe graach wat freegje. Syn soan Dirk siet by Tsjerk yn 'e klas. Syn frou wie net sterk en hie eins ferlet fan boeremolke. As Tsjerk dat meinimme koe dan soe syn frou alle dagen molkenbrij siede en dan koe ik middeis by harren mei ite. Doe helle Jonker in metalen gefal út de tas. It wie in smelle boege jerrycan mei dop, dêr’t twa mingel molke yn koe. In jerrycan dy’t ek mei skouderbannen fêst op ’e rêch droegen wurde koe. De jas oan en……”men seach der neat fan”. De jerrycan wie spesjaal makke foar it ferfier fan “swarte molke.” It wienen poerbêste minsken. Thús hienen wy gjin elektrysk mar wol in radio op batterijen. Wy hearden allinne AVRO’S bonte Dinsdagavond trein mei Snip en Snap. En Jacob Hamel mei it bernesjongen. Dan wie de akku wer heal leech. By de Jonkers sieten wy ûnder iten nei Nederlânske lietsjes te harkjen mei in bekinde sjonger der by. In hiel skoft haw ik by de Jonkers west. Wy binne elkoar nea wer tsjin kaam. Fytsbannen wienen der op it lêst ek net mear. Men brûkte saneamde kusjebannen. In âld stik wetterslang lei men om it tsjil. Mei kramptried waarden de einen oanelkoar setten en dan mar traapje. It wie better as niks mar it wie en bleaun in frjemde hobbel de bobbel. De oarloch brocht in hiele soad spanning en rarichheden mei. Us fordauto waard foardere troch de Dútkse wearmacht. Us heit sil der wol in pear sinten foar krigen hawwe mar wy wienen de auto kwyt. It wie dien mei reiskes en útsjes. Guon auto’s waarden yn de golle ûnder it hea bedobbe. Dat wie link fansels want it mocht net. It is my net bekind hoe’t sokke auto’s nei de oarloch út de grûn wei kamen. It sil wol in roastich soadsje auto west hawwe. De boeren moasten ek mei de hynders nei Raerd ta. De geskikte hynders foar de Dútsers waarden ek foardere. Men krige dan meastal in minder geskikt hynder wer mei nei hûs ta. Us âld swarte en de heale Belg kamen lokkich wer thús. Us Mandeguod 11
Normandia molkfabryk yn Snits molke gyng nei it Normandia molkfabryk yn Snits ta. Jitse Bok helle de molke jûns en moarns op. De molkauto’s krigen wol benzine fan it Dútske Regear want men hie ferlet fan molke en fan de byprodukten tsiis, bûter en sûpe. Eltse boer hie wol molkehellers. Formeel mocht dat net mar men waard net kontroleard. Dochs koe men mar better de Grûne Polizei út Grou ûntfytse. Dit wienen in ploechje NSB ers (eigen folk) dy’t net noflik wienen. Wy hienen molkeklanten út de doarpen mar ek út Snits en Ljouwert. Der waard fansels ek oan swarte hannel dien. De slachter kaam sa no en dan by de boer te slachtsjen. Dat barde meastentiids jûns. It gong dan om lytsfee, sa as bargen, keallen en skiep. Ek yn ‘e oarloch moast der hea makke wurde. (Dat neamt men de ûngetiid) Men wie dan tige ôfhinklik fan it waar. Dat waar dat spande der wolris om. Yn de oarloch hienen wy hynders en mean-, swyl-, skod- en harkmesines. Fierder hie men weinen om it hea yn de skuorre te bringen. Fansels hie men ek minsken nedich. Doe’t de meanmesines der noch net wienen kamen de hannekemeanders út Dútslân wei om it gêrs mei de seine te meanen. Dreech wurk om mei de seine dei yn dei út te meanen. Yn it begjin fan de tritiger jierren kamen de meanmesines. Doe gjin hannekemeanders mar ûngetiders út Grinslân wei. Dat wie om de ûngetiid flugger klear te krijen. Moarns om fjouwer oere twa hynders foar de meanmesine. Kofjetiid wie der kofje foar de minsken en de hynders waarden wiksele mei it oare stel hynders. Sa gyng dat de hiele dei troch en men hie jûns sa’n 14 hektare gêrs der ôf lizzen. (hjoeddedei meant men sa’n 100 hektare) Hea moat droech yn de skuorre. As it net goed droech is kriget men heabroei en is men fierder fan hûs. Men moat dan headolle. Dat wol sizze, dat men dan in gat yn it hea meitsje moat. Docht men dat net of net goed, dan giet it spul de fik yn. Headolle is ôfgryslik min wurk yn waarmte en yn stank. Sa troch de jierren hinne binne der tsientallen pleatsen troch heabroei ôfbaarnd. Hjoed de dei hat men in grut elektrysk soechapparaat wat de Headolle 12 Mandeguod
waarmte út de golle wei fentileart. As it moai waar wie waard it hynder foar de skodmesine setten om it gêrs te skodzjen. It avensearre net sa bot mar it wie altiten better as it gêrs mei de hân en de foarke útelkoar te skodzjen. As de waarman droech waar foarsei, koe it nachts lizzen bliuwe. As de berjochten rein foarseinen, moast der in hynder foar de swylmesine. Dizze mesine makke wurdzen (rigen) hea yn it lân. Mei de foarke yn ‘e hân gie men efter de swylmesine oan en makke fan de rigen allegear oppers (bultsjes) yn it lân. Mei reinwetter ’s nachts bleaunen de oppers hea meastal aardich droech. Wie ’t de oare deis wer moai waar dan kaam it folk wer del setten mei de foarken en reagen de oppers út elkoar. Leinen de oppers allegear útelkoar dan wie de skodmesine wer oan bar om nochris te skodzjen. Mei de âld swarte foar de wein ried men nei hûs ta om in goed miel iten en in board mei sûpenbrij. Nei iten brocht it hynder ús wer nei it lân ta. De sleatsen greppelkanten moasten mei de harke út swile wurde. It waar bleaun goed en dêrom swile de swylmesine it hea wer yn rigen en koe it hea yn ‘e reak. (de grutte bult) De belch kaam foar de reakepeal mei in lang stik tou. Drok yn it hea dwaande om alles yn de reak te krijen De peal waard efter de wurdze lein, ús heit gyng op de peal stean mei in stik tou yn ‘e hân, de lytsfeint mende it hynder en dan wie it “fuort!”. De belch begûn te lûken, de peal strûpte it hea op. Sa kamen der allegeare grutte reaken hea yn it lân te stean, mar se wienen noch net moai op makke. Twa makken sa’n bult mei de foarke moai rûn ovaal en puntich. By de iene boer seagen de reaken der better út as by de oare mar it wie gjin wedstriid. Wêrom moasten dy reaken sa moai opmakke wurde? Hoe better de reak makke wie, hoe better bestân tsjin de simmerske waars ynfloeden. As der tongerbuien kamen koe it der raar om wei gean en dan hienen de moai op makke reaken der minder lêst fan as de plat op makke pankoeken. De wein waard njonken de reak riden. De loeier stapte op ‘e wein om it hea goed te plak te setten en de opstekkers stutsen it hea fan de reak op ‘e wein. De man op ‘e wein moast der foar soargje dat it hea moai kant op ‘e wein te plak kaam. (Fakman) Dan waard it pûntsje (houten peal) yn de lingte fan foar nei efter oer de weide hea lein en tagelyk Mandeguod 13
Pizza Food Truck Onze pizza`s worden ter plekke bereid met verse ingrediënten en gebakken in een steenoven. Iedere donderdagmiddag in Mantgum (bij de Poiesz). Vanaf 17.00 uur. Telefonisch bestellen kan op nr. 06-538 77 841 (v.a. 11.00 uur) Pinnen is helaas niet mogelijk. Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Vegetariana: tomatensaus, kaas, mozzarella, paprika, champignons, ui e 8,00 e 10,00 Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas e 11,00 Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Gorgonzola: tomatensaus, kaas, champignons, gorgonzola Quattro stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Salame: tomatensaus, kaas, salami Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spek Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spek, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Siciliana: tomatensaus, kaas, ansjovis, kappertjes, olijven e 9,50 e 10,50 e 11,50 e 9,00 e 11,50 e 10,00 e 10,50 e 10,00 e 12,50 e 12,00 e 13,00 e 12,00 e 12,00 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei e 0,50; extra vlees, gorgonzola e 1,00 / vis e 2,00 14 Mandeguod www.sambrinipizzas.nl
fan foaren en fan efteren in tou om ‘e peal. Mei in katrol efter oan ‘e wein waard it pûntsje stiif op ‘e wein fêst sjord, sa dat it hea gjin kant út koe. Troch de dammen wie it allegear wol wat wibelich mar de wein koe feitliks net om falle. It leegjen fan ‘e wein wie ek in hiel gedoch. Ien man op ‘e wein stuts in foarke hea nei nûmer ien op de golle. Nûmer ien nei nûmer twa en dan nei nûmer trije en sa heger. Dan wie men mei fjouwer man dwaande om de wein hea te leegjen en op de golle yn de skuorre te krijen. It wurk wie dreech mar as de frou, de dochter of de faam mei kofje of tee it lân del kaam, joech men jin del njonken de reak. Wat rûkte it hea lekker en wat lei it noflik yn de lijte fan de reak en wat smakken de koeke en broadsjes goed. Elts hie wol in ferhaal en nei in heal oerke hie men nije krêft om it wurk wer op te pakken. De swarte krige in amer mei wetter en in earm fol hea en wachte rêstich ôf dat der wer wurk wie. Stienen de reaken net te fier fan de wei ôf, dan krigen se wolris besite fan in feint en in faam. Se kropen efter de reak yn it sintsje en hienen dan hiel wat te bepraten. Nei in pear oerkes setten se wer ôf. It wie it kampearjen fan doe. Noflik yn de lijte fan de reak. “Pypskoft” Nettsjinsteande de oarloch wienen der in timmerman en in smid dy’t in wichtige útfining dienen. Sy kochten âlde autotsjillen mei bân en as op. Se timmerden in houten barte fan trije by fiif meter ynelkoar. In as mei tsjillen en bannen waarden efter ûnder de barte fêst setten en oan de foarkant kaam ien tsjil mei bân yn ‘e midden. Yn de tritiger jierren hie hast eltse boer in trijetsjillich karke (in jitkarre) Dizze nije heawein krige de namme de sleepwein. Efter de sleepwein waard in lytse barte mei knieren (scharnieren) fêst setten. Dizze flappe koe op ‘e grûn en op ‘e wein del lein wurde. No koe it hea folle makliker en mei minder minsken op helle wurde. Mandeguod 15
GEZONDHEIDSCENTRUM G.J. FOKKENS TE WINSUM Gezondheidscentrum G.J. Fokkens is een zeer modern en uitgebreid gezondheidscentrum en biedt naast reguliere fysiotherapie o.m. ook functionele osteopathie, nek-, schouder-, armtherapie, triggerpoint therapie, Marsman manuele therapie en medical taping. Tevens bieden wij gerichte begeleiding bij (revalidatie bij) (top)sporttrajecten. Riant aanbod van (beweeg)mogelijkheden Het gezondheidscentrum biedt tevens specifieke beweegprogramma’s aan die zijn afgestemd op Obesitas, Diabetes Mellitus Type 2, COPD/Astma, Oncologie en Fibromyalgie. Deze programma’s worden door de verzekeraar volledig vergoed en bieden 24 weken sport en educatie bij ons centrum. Daarnaast biedt het gezondheidscentrum medische fitness aan waarbij u op een doelgerichte en effectieve manier aan het herstel van uw blessure of beweegbeperking werkt. Ook dit medische fitness wordt voor een deel vergoed door uw zorgverzekeraar. Naast deze twee mogelijkheden kan er ook vrij gefitnesst worden op basis van een zelf gekozen abonnement die het best bij uw persoonlijke situatie past. Gezondheidscentrum G.J. Fokkens hecht veel waarde aan de persoonlijke begeleiding en aandacht tijdens uw trainingen en biedt iedereen daarom een trainingsschema passend bij ieders persoonlijke doelstelling. Toekomstplannen Meer beweegmogelijkheden voor verschillende doelgroepen, zoals: ▪ basisschoolkinderen; ▪ senioren; en ▪ zwangerschapsfitness. Health Check Gratis betrouwbare indicatie van uw huidige gezondheid. Op basis daarvan maken wij een trainingsschema op maat, zodat u effectief aan uw gezondheid kunt werken. Informatie en contact Telefoon: 0517 - 34 24 15 mail@gezondheidscentrumfokkens.nl Natuurlijk kunt u ook langskomen in ons Gezondheidscentrum aan de Skâns 12 in Winsum. 16 Mandeguod
Sleepwein Hoe krige men it hea op ‘e sleepwein? De sleepwein skode men efterút tichter by de reak. In net waard op ‘e wein lein. De flappe waard omkypt hast tsjin de reak oan. Dan kaam der tsjin eltse bân in balkje. Dan wurde der in tou efter de reak lein oer de sleepwein hinne nei it tiksel ta. Dan kaam it tou oan ‘e sile en dan bigûn de swarte te lûken. Hiel kalmkes luts it hynder de reak op ‘e sleepwein. De balkjes der foar wei, de flappe omheech en ried de reak op ‘e sleepwein nei de skuorre ta. Boppe yn ‘e skuorre is in railsysteem mei in takel. De takelkabel giet nei bûten ta, wêr’t de belch stiet om de reak mei it net boppe yn de skuorre te bringen. Mei in knipsysteem giet it net los en komt it hea op de golle te lizzen. Mei twa sleepweinen koe men yn ien dei op in maklike wize in protte hea ynhelje. By Jan B. stiet yn de skuorre noch altyd in sleepwein omheech. Dúdlik in soarte fan sûvenir. Op in moarn fytste ik wer nei skoalle ta. Ik helle in Dútske soldaat yn dy’t in frommekes efter op ‘e fyts hie. Doe wie it ynienen “achtung halt!”, wir mussen ihren fahrad haben”. De soldaat hie de piip aardich út mei dat frommes efter op ‘e fyts. Op skoalle learden wy ek Dútsk. Yn myn bêste Dútsk koe ik fertelle dat ik mei de fyts nei skoalle ta moast. De fyts woe ‘k ek net kwyt. It wie net in âld bistke. Goed ride wie muoisum. Doe kaam de oplossing fan myn kant. Ik sei dat ik it sjutsje wol efter op de fyts hawwe woe. Myn skoalletas by de soldaat op ‘e fyts en syn faam by my efter op de pakjedrager. It wie tusken Dearsum en Skearnegoutum wer’t dat barde. Foarby Skearnegoutum kamen wy mear learlingen tsjin dy’t my koenen. Dy wienen ek ferheard fan it selsskip dat ik hie. Se tochten sels dat ik oppakt wie. Ik sei tsjin harren “wir fahren nach Snits ta”. Yn Snits oankaam, stapte it frommes fan myn fyts ôf en ik krige de skoaltas wer efter op de pakjedrager. De soldaat betanke my en ik wie bliid dat ik de fyts noch hie. Flakby Spears wenne boer Kroes. In famke fan harren gie nei Skearnegoutum nei skoalle ta. Famke Kroes gie gauris rinnende nei skoalle ta en sprong dan by my op ‘e fyts. Ek hie ik wol ris in famke Rozendaal efterop. Foar harren wie ik in soarte fan taksy. Je tinke dan wolris fan sântich jier ferlyn, wêr soene dy famkes bedarre wêze. tenei mear Mandeguod 17
Merke nieuws Beste dorpsgenoten, Het is alweer mei; de eerste maanden van het jaar zijn voorbij gevlogen, zo lijkt het wel. Dat merken wij als Merkecommissie ook, nog maar een paar maanden en dan is het al weer zo ver! Dit jaar weer een “late” merke, eind augustus en begin september. Schrijf de data alvast in uw agenda: donderdag 31 augustus t/m zaterdag 2 september Gedurende het hele jaar komen wij als Merkecommissie maandelijks bij elkaar om voorbereidingen te treffen voor de volgende Merke. En daar komt wel het één en ander bij kijken; muziek uitzoeken, het programma in elkaar zetten, een heel draaiboek vol. Gelukkig doen we dat met een geweldig team waarin iedereen zijn of haar eigen taken heeft. Het is bijzonder om te ervaren dat je met een groep enthousiaste dorpsgenoten dit allemaal voor elkaar krijgt. Dit jaar kan ik zelf niet aanwezig zijn bij de Merke vanwege onze rondreis door Californië. Ik heb er alle vertrouwen in dat onze nieuwe voorzitter, Lucinda Weijer, met de hulp van alle andere commissieleden alles in goede banen zal leiden. Het bijzondere van een Merkefeest is dat de Merke een activiteit is voor het hele dorp maar ook door het hele dorp. Vorig jaar is daar een goed bezochte activiteit uit ontstaan die gedragen is door de NNOS-ploeg. Een hele ploeg mensen die zich ingezet heeft om de Merke in Mantgum op de kaart te krijgen, wat zeker is gelukt! Dit jaar gaan we de eerste Merke-avond (donderdagavond) invullen met een echte talentenjacht: Mantgum Got Talent Alles is mogelijk, van het voordragen van een gedicht, tot een complete dansvoorstelling en een supertalent hoef je daar niet voor te zijn. Waar het ons vooral om gaat is dat we deze avond invullen met de inwoners van Mantgum, jong en oud; en talent is er zeker, dat hebben we wel gezien tijdens ‘Tusken Tsjerke en Kroech’. Daar is zelfs een echt Mantgumer promotielied vertolkt; dat willen wij heel Mantgum nog wel eens laten horen. 18 Mandeguod
Dus aarzel niet en grijp deze kans om samen met uw straat- of dorpsgenoten iets moois ten tonele te brengen en er in ieder geval een gezellige avond van te maken. U of uw team opgeven kan via ons e-mailadres info@mantgumermerke. nl of via facebook. Wij zijn heel benieuwd! Om u alvast in de stemming te brengen; dit jaar is het thema van de Merke: Disneyland (t) in Mantgum Dus met een paar Micky Mouse oren bent u er helemaal klaar voor, en met een beetje fantasie is er vast wel wat meer van te maken. Wij zien alle creaties graag voorbijkomen tijdens de optocht en het matinee! Benieuwd hoe het hele programma er uit ziet? Als u dit leest heeft u het programma al in de bus gehad. Het programma staat ook op onze website: www.mantgumermerke.nl. Van 3 t/m 15 juli komen wij langs met de intekenlijst voor de Merke. U kunt ons herkennen aan de paarse trui met Merkecommissie logo. Voorzitter Merkecommissie Mantgum, Aukje Tymersma Mandeguod 19
20 Mandeguod
Het Royal Opera House in Friesland Mogelijk heeft u mijn informatie over het Royal Opera House in mei gemist. Er was eenvoudigweg niets te melden. In juni sluit het theaterseizoen af met twee voorstellingen. Als eerste op woensdag 7 juni drie balletten van de wereldberoemde choreograaf Frederick Aston, gedanst op onder andere muziek van Mendelssohn en Liszt. Als laatste mogen we ons dit seizoen op woensdag 28 juni verheugen op opera Othello van Giuseppe Verdi, met in de hoofdrol de wereldberoemde Duitse tenor Jonas Kaufmann. Het lijken beide prachtige avonden te worden op het hoogste niveau dat we kennen. Bent u al geïnteresseerd in wat ons het volgende seizoen te wachten staat? Kijk dan op de website van het Royal Opera House: roh.org.uk/cinemas. Ik kijk er al naar uit. Bram Brouwer Paasei zoeken WWC Hierbij de winnaars van het paaseieren zoeken in Wiuwert op vrijdag 14 april 2017: Rinske Baarda en Willemijn Maurits Gefeliciteerd met jullie prijzen. Het was een geslaagde middag en tot volgend jaar! Bestuur KV WWC Mandeguod 21
22 Mandeguod
Nieuws uit de Mariakerk Janse van Mantgem en van Mantgem Een aantal jaren geleden werden wij op een zondagmorgen in de kerk vereerd met een bezoek van een emeritus predikant met zijn familie uit Amerika. Deze Johannes Cornelis van Mantgem was zeer geïnteresseerd in zijn roots. Niet veel later kwamen wij in aanraking met de heer Piet Verdonk die bezig was met een uitgebreid genealogisch onderzoek naar diezelfde familie. Onlangs werden wij deelgenoot van de resultaten van zijn monnikenwerk. Het volgende citaat komt uit zijn onderzoek: Op 5 augustus 2015 bezocht Piet Verdonk met zijn kleinzoon Mark Janse van Mantgem de gemeente Mantgum. Wij werden door de koster Siebolt Dijkstra zeer gastvrij ontvangen. Hij voorzag ons van veel informatie. Maar wij werden door hem zeer verrast toen hij ons het Avondmaalstel van de kerk toonde. Op een beker gedateerd 1726 stond de naam Gerben Tames, ouderling. Mogelijk was hij al eerder ouderling want hij liet in deze kerk in 1705, 1709 en 1713 kinderen dopen. De naam Janse van Mantgem Bij de volkstelling van 1947 woonden er vijf personen met de naam Janse van Mantgem in Nederland. In 2007 was dit aantal verdubbeld tot tien. De naam Van Mantgem kwam in 1947 20 maal voor en in 2007 was dit teruggebracht tot vijf personen. In de loop der tijden zijn er in vijf generaties vijf predikanten en één ouderling (Gerben Tames) geweest. In zijn onderzoek genaamd “Stamboom van Gerbe Tames te Mantgum gevolgd door Janse van Mantgem en van Mantgem” komt ook de volgende zinsnede voor: De heer Robyn Steensma uit Mantgum heeft de heer Verdonk uitgebreid geïnformeerd over de historie van de gemeente Mantgum. Verdonk is hem daarvoor zeer erkentelijk. N.B. Genoemde Gerben Tames is later verhuisd naar Jelsum en heeft de achternaam van Mantgem aangenomen. Siebolt Dijkstra Mandeguod 23
24 Mandeguod
Collectes Dierenopvang de Wissel uit Leeuwarden bestaat dit jaar 60 jaar! Dit lange bestaan is mede te danken aan de vrijwilligers die daar werken, maar ook aan de gulle giften, donaties en de jaarlijkse collectes. Dit jaar wordt de collecte gehouden in de week van maandag 3 tot en met zaterdag 8 juli. Mocht u ook willen collecteren voor dit goede doel, dan hoor ik dat graag! Hoe verleidelijk het ook is om een lief jong diertje te kopen via internet of in een dierenwinkel, het is belangrijk om de dieren in het asiel een nieuw thuis te geven. Soms zijn ze verstoten, gedumpt of konden de eigenaren er gewoonweg niet meer voor zorgen. Ze verdienen een tweede thuis! Miranda van der Poel Wijkhoofd collecte De Wissel Mantgum e.o. - Tel. 06-21287278 Kinderhulpcollecte De jaarlijkse collecte voor Nationaal Fonds Kinderhulp, gehouden in de week van 10 t/m 15 april 2017, heeft in Mantgum en Baard € 464,42 opgebracht. Hiervoor zijn elf collectanten op pad gegaan. Met het ingezamelde geld zorgt Kinderhulp ervoor dat kinderen in Nederland die in armoede opgroeien er óók bij horen. Voor hen zijn ‘vanzelfsprekende dingen’, zoals een dagje uit, sporten of een cadeautje op Pakjesavond vaak niet weggelegd. Kinderhulp helpt door financieel bij te springen. Want ook kinderen die in armoede opgroeien moeten de mogelijkheid krijgen om hun talenten te benutten en aansluiting te houden bij leeftijdsgenoten. Maar ook de kans om gewoon kind te zijn en even hun zorgen opzij te zetten. Kinderhulp doet dit al sinds 1959 en hoopt dit met uw steun nog lange tijd te kunnen doen. Heeft u de collectebus gemist? U kunt Kinderhulp alsnog steunen! Sms ‘Geluk’ naar 4333. U doneert dan eenmalig € 2,50 en komt op voor kinderen in Nederland met minder kansen. Collectanten en gevers: namens alle kinderen hartelijk dank! Mandeguod 25
26 Mandeguod
Vereniging Verenigingen Contactpersoon Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Harmonie en Malletband Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen M. Dusselaar J. W. Verhoef S. Dijkstra E. van der Hem K. Bosma C. Punter S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Runom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Kommisje Mantgum B. Stienstra G. van der Hem D. Lont P.R. van der Kooi A. Meijer A. Tymersma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Tennisvereniging Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Volleybal VV Wytgaard R. Heida J. Nijboer P. Wijnja J. van der Valk Patricia Kuipers G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma T. Oosterbos Y. Duhoux Telefoonnummer (058) 253 16 11 (058) 250 18 13 (06) 423 242 06 (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 92 64 (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 251 97 17 (06) 130 43 474 (06) 156 37 637 (06) 512 21 165 (058) 250 15 02 (058) 250 15 29 (058) 250 20 26 ocgielguorde@gmail.com S. de Groot (058) 2501108 (058) 250 26 75 (058) 255 25 58 (06) 532 781 62 (06) 12 62 81 43 (058) 2502241 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 250 13 76 (06) 420 903 81 Mandeguod 27
Activiteiten Maand juni zon 4 jun Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar zon 4 jun Jeu de boules ma 5 jun Nijkleaster Pinksterpaad, 17 km ma 5 jun Nijkleaster Pinksterpaad, 5 km za 10 jun Keatsen, Federaasje, Alle kategoryen t.i.l za 10 jun Stichting Freed, NO-name zon 11 jun Garagesale zon 11 jun Kerkdienst, voorganger ds. C.Bos-Swytink zon 11 jun Jeu de boules 09.30 uur, Jellum 14.00 uur, banen bij de Wjukken 09.30 uur, Jorwert 12.30 uur, Jorwert 13.00 uur, keatsfjild bij Wjukken Freedkelder, Wjukken Door heel Mantgum 09.30 uur, Mariakerk Mantgum 14.00 uur, banen bij de Wjukken vrij 16 jun Ledekeatsen senioren, famyljepartij 18.30 uur, keatsfjild bij Wjukken vrij 16 jun Ledekeatsen jeugd, pankoekpartij 16.00 uur, keatsfjild bij Wjukken zon 18 jun Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar zon 18 jun Jeu de boules 09.30 uur, Jorwert 14.00 uur, banen bij de Wjukken zat 24 jun Midzomeravond boulestoernooi 20.00 uur, banen bij de Wjukken zon 25 jun Ledekeatsen senioren, keetpartij zon 25 jun Ledekeatsen senioren, 50+ zon 25 jun Jeu de boules don 29 jun Oud papier zat 1 jul Opening gezondheidscentrum It Kleaster 14.00 - 17.00 uur, Wytgaard zat 1 jul KNKB keatsen, Jong fammen partij 10.00 uur, keatsfjild bij de Wjukken zat 1 jul Tenniskamp jeugd, t/m zon 2 juli Wjukken zon 2 jul Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar 09.30 uur, Bears zon 2 jul Rûnom Mantgum, alle afstanden 11.00 uur, Wjukken din 4 jul Ledekeatsen jeugd, strjittekeatsen 18.00 uur vrij 7 jul Ledekeatsen senioren, strjittekeatsen 18.30 uur 12.00 uur, keatsfjild bij Wjukken 12.00 uur, keatsfjild bij Wjukken 14.00 uur, banen bij de Wjukken 18.00 uur, Mantgum 28 Mandeguod
Weekagenda zondag maandag instuifboulen bloedprikken huisartsenlaboratorium AMV fanfare ’Harmonie Weidum’ Mantgumer Maten zenmeditatie dinsdag lytse byb biljarten 60+ judo, 4 t/m 7 jaar judo, 7 t/m 8 jaar judo, 8 t/m 9 jaar judo, 10 jaar en ouder inloopspreekuur politie tossen tennis jeugd tossen tennis volwassenen woensdag peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Kaartmiddag bodyfit pilates bodyshake donderdag pianoles Pizzabakker kids swing 4 t/m 7 jaar funky kids 7 t/m 10 jaar 09.00 - 09.15 uur, mfc Wjukken 15.30 uur, OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 20.00 uur, mfc Wjukken 19.45-21.30 uur, Dokter Fokkewei 14.00 - 16.00 uur, de Gielguorde (m.u.v. schoolvakanties) 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 16.30 - 17.30 uur, Gemeentehuis Wommels 18.30 - 20.00 uur, tennisbanen 20.00 - 23.00 uur, tennisbanen 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 uur mfc Wjukken 18.30 - 19.25 uur, gymzaal 19.30 - 20.15 uur, gymzaal malletband ‘Harmonie Weidum’ 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 20.20 - 21.20 uur, gymzaal 14.50 uur - 21.30 uur, mfc Wjukken 17.00 - 19.00 uur, bij Poisz 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal modern dance 10 jaar en ouder 17.15 - 18.05 uur, gymzaal ophalen oud papier v.a. 18.30 uur, laatste do. v.d. maand jeu de boules competitie 19.30 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken Mandeguod 29 14.00 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken
Weekagenda loopgroep Rûnom Mantgum yoga vrijdag peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ bridgen pilates vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) biljartcompetitie 19.30 uur, bij mfc Wjukken 19.00 uur én 20.00 uur, De Gielguorde 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 - 17.30 uur, mfc Wjukken 09.00 - 09.45 uur, gymzaal 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken 19.30 uur, Café Bonnema Instellingen Instelling Telefoon Contactpersoon Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters (088) 035 04 38 W. Lameris Diëtistenpraktijk Leuk op Gewicht Diëtistenpraktijk Mantgum Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Huisartspraktijk Bergwerff Gezondheidscentrum It Kleaster / L.J. Lukkes Gastouderopvang It Swânnennest (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 (0517) 34 12 72 (058) 763 45 13 (058) 250 15 23 Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten (058) 250 19 52 Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ Protestantse Gemeente: www.pkn-westerwert.frl Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum Mindfulnesstraining en zenmeditatie 30 Mandeguod J. Sybesma H.B. Bergwerff L.J. Lukkes G. van der Heide J. Wijnia (058) 250 13 63 R. van der Veen (088) 035 04 38 W. Lameris (06) 270 649 94 A. Wijnstra (06) 420 122 03 M. Ypma (058) 250 16 80 I. Bosma kerkmantgum@ziggo.nl A. Dijkstra (0515) 42 56 12 V. Akkermans (058) 250 17 81 (06) 128 227 12 Eef Heinhuis (06) 18 33 90 61 C. Bruinsma (0566) 65 33 88 T. Kuperus
Evelyn Bosma - foarhinne út Mantgum - de earste Wetenschapsprijs Campus Fryslân wûn hat? Dat is in oanmoedigingspriis foar jonge, aktive wittenskippers dy't fernijend ûndersyk dogge. Bosma sil meikoarten promovearje op har ûndersyk nei de effekten fan twataligens by Fryske bern. Se hat trije jier lang twatalige learlingen tusken de fiif en acht jier test. Dêrmei hat se nije ferbannen nei boppe helle oer hoe't it Frysk en it Nederlânsk inoar beynfloedzje. De priis sil tenei om it jier útrikt wurde. By de priis heart in jildbedrach fan 10.000 euro. Achttûzen dêrfan is foar it ûndersyk, de oare twatûzen is foar de ûndersiker sels. Lokwinsken foar ús promovendus Evelyn Bosma, dy't de earste Wetenschapsprijs RUG/Campus Fryslân kriget! 4 maaie: Fryske Akademy Willem Romers op snein 7 maaie mei syn band Cool Harbour yn Podium Witteman west hat? Hy en syn bandleden in crowdfundingsaksje út ein setten binne foar it meitsjen fan in cd en mear as de helte fan it bedrach al binnen is? Sjoch ek: www.coolharbour.nl De meast linkse persoan op de foto is Willem. Mandeguod 31
32 Mandeguod
Dat Jeroen Oosterwijk op 17 jannewaris al yn itselde programma west hat? Hy koe in soad fertelle oer syn passy foar slachynstruminten. Yn it programma gong it benammen oer de 6de symfony fan Mahler. It slachwurk hjiryn bestiet út in houten hammer. Floris Kortie probearret it tegearre mei Paul Witteman en Mike Boddé út under lieding fan Jeroen. Wy binne grutsk op ús (âld) Mantgumers! In grut part fan de dielnimmers oan de kurus Frysk, module 1, it sertifikaat helle hat? De kursus wie oanbean troch de gemeente oan redaksjeleden fan doarpskranten of websides. In oantal fan de dielnimmers is ek fan doel module 2 te folgjen. Dizze kursus sil starte yn septimber en kin dêrnei ôfslúten wurden mei it eksamen Frysk A. Ut Mantgum fan l nei r: 1) Renske van der Meer-Pasma (kursusliedster), 3) Anna Christien Piebenga, 5) Hette van der Wal, 7) Sita Wijnia, 8) Boargemaster Liemburg, 9) Teake Oosterbos Mandeguod 33
34 Mandeguod
Oplossing paaspuzzel Er zijn vijf prijswinnaars van de puzzel bekend. De foto’s zijn niet door iedereen geraden maar het woord “greidhoeke” is door alle puzzelaars gevonden. Der binne 5 priiswinners fan de puzel bekind. De foto’s binne net troch elkenien ret mar it wurd “greidhoeke”is troch alle puzelders fûn. Winnaars zijn / Winners binne: 1. 2. 3. 4. 5. Fam de Jong, de Jister 80, Mantgum Fam. A. de Jong, De Skuorrereed 6, Mantgum S. Nijholt, de Mielgong 15, Mantgum Fam. Nutma, Skillaerderdyk 6, Mantgum M. Ypma, Master Jansenstjitte 27, Mantgum Allemaal gefeliciteerd / Lokswinske allegear Fam de Jong Fam. Nutma S. Nijholt Fam. A. de Jong M. Ypma Mandeguod 35
Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU tel. 0566 - 60 14 64 / 60 14 39 / 62 12 99 E-mail: info@dierenartsgrou.nl www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur voor het aanvragen van visites, het bestellen van medicijnen en informatie: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Open spreekuren gezelschapsdieren: Maandag t/m vrijdag: 13.00 - 14.30 en 17.00 - 18.00 u. Daarbuiten uitsluitend op afspraak. Openingstijden van de balie: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u. Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Door de voorzitter van doarpsmienskip Mantgum wordt Roelie Rozenberg een bloemetje overhandigd bij haar afscheid van het bestuur. Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: Eerst 112 bellen. 36 Mandeguod
Mandeguod 37
38 Mandeguod
Nieuws van de wijkagent Als politieagent moet je soms “handelend optreden” bij discussies over “iets” in het verkeer. Dan hebben we het bijna altijd over overtredingen van de verkeersregels, bewust maar soms ook onbewust. Om die onbewuste gevallen te voorkomen kunnen we iets doen door informatie te geven. Zo heb ik een paar vragen gekregen en heb ik besloten die in de Mandeguod te beantwoorden. Voorrangsregel bij binnenkomst/verlaten bebouwde kom Bij veel Friese dorpen kom je bij het naderen van de bebouwde kom een vernauwing van de weg tegen. Een lastig punt want twee auto’s in verschillende richting kunnen er niet tegelijk door. Wie moet wie nu voorrang verlenen? Als je van Mantgum naar Easterwierum rijdt is het duidelijk: de vernauwing ligt op de weghelft richting het dorp, dus een obstakel op uw weghelft en de auto die het dorp verlaat heeft voorrang. Bij Mantgum lijkt het niet geregeld; echter dat is het wel! (alleen iets minder duidelijk). Op de rijbaan het dorp in, zijn verdrijvingsstrepen geplaatst. Daarmee geeft de wegbeheerder aan dat de vernauwing als op de weghelft het dorp IN beschouwd moet worden. De auto die het dorp IN wil, moet voorrang verlenen aan de auto die het dorp wil verlaten. De achterliggende gedachte is natuurlijk dat we met z’n allen hebben afgesproken dat we in de bebouwde kom niet harder rijden dan 30 km/uur en dan is de sluis een mooie om de snelheid van 60 terug te brengen naar 30. Bij dit alles moeten we ons wel realiseren dat het een recht is dat je verleend moet worden. En het is helemaal niet erg om het af en toe om te draaien, wees rustig en laat een keer iemand voor gaan ook al heeft hij of zij er geen recht op. Een mooie gewoonte is om elkaar te groeten of te bedanken bij het voorrang verlenen; het wordt vaak beantwoord met een glimlach! Rij voorzichtig en denk vooral ook na als een van de verkeersdeelnemers een fietser is. Ook de fietser moet zich aan deze voorrangsregel houden, maar omdat het misschien net zou kunnen rijdt die vaak door. Ik zeg tegen de fietser: ‘let op, dit zijn de regels’ en tegen de autobestuurder: ‘zeker als het om kinderen gaat, weet dat je de sterkste bent en dat brengt extra verantwoordelijkheid’. Tot een volgende verkeerssituatie in Mantgum. Trinus Hoekstra, wijkagent Littenseradiel Mandeguod 39
40 Mandeguod
WERKGROEP HISTORIE MANTGUM Mandeguod 41 Familieportret vlnr: Staand achter Afke en Antje Bosch (tweeling), voor zittend Tjeerd Bosch, Eelke Bosch, Neeltje Bosch, Froukje Kooistra en staand Willem Bosch
42 Mandeguod
Rûnom Mantgum Op zondag 2 juli wordt de loop Rûnom Mantgum gehouden; een gezellige loop over 2½, 5, 10 en 15 kilometer. Start en finish van de loop zijn bij mfc De Wjukken. De start van alle afstanden is om 11 uur. Voor de basisschoolkinderen wordt om kwart over tien de kidsrun gehouden, waarbij alle kids een medaille krijgen! Tijdens de loop is Om ’e Terp bij De Wjukken afgesloten en enkele andere straten zijn af en toe kort afgesloten. Inschrijven en meer informatie via runom.mantgum.com. Doe je niet aan hardlopen of wandelen? Kom dan langs en moedig de hardlopers aan. Publiek langs de route en bij start en finish maakt het een mooi evenement voor de lopers en voor het dorp. Wij gaan er bij De Wjukken een feestelijke boel van maken. Vrijwilligers gevraagd Voor de loop Rûnom Mantgum zijn er nogal wat taken zoals slotfietser, video of foto’s maken, parkeerwacht, inschrijven en startnummers verstrekken, medailles uitdelen, parcours uitzetten, water en sponzen aangeven, enzovoort. Je raadt het al: daarvoor hebben we vrijwilligers nodig. Wil je ons helpen om deze feestelijke dag in Mantgum een succes te maken? Laat het ons dan even weten via runommantgum@mantgum.com of 06 5122 1165. Mandeguod 43
44 Mandeguod
De HoxWierster Merk It wie moai waar foar de blomferkeapers fan de HoxWierster Merk dy jûns fan 2 maaie, al waard it tsjin achten wol jas-ticht-knopers-waar. Mar blomkeferkeapjen is as pankoekbakken, it giet net sûnder ûngemakken… Dat murk Siebolt daliks al doe’t er de karre ophelje soe: de eigener fan de karre wie hielendal fergetten dat we dy jûns syn karre brûke soene, de karre stie op slot om dieven foar te wêzen, en it kaaike siet feilich yn de jasbûse fan de karre-eigener, dy’t earne fier fuort by in golfwedstriid wie. De Klaversma’s brochten útkomst: op harren terrein – by de brânwar – mocht Siebolt in karre helje. Pieter koe út syn luie stoel wei it stek mei de ôfstânsbetsjinning iepenje, dat Siebolt koe der sa ynride. Dêr stie de karre al. Spitigernôch fol mei tegels en stiennen, dat it duorre efkes foardat it measte dêrfan útladen wie. Mar ja, doe koe Siebolt it terrein net mear ôf, want it stek giet folautomatysk nei 5 minuten wer ticht. Doe’t er dan einliks nei wat telefoantsjes oer en wer weromkaam by de Wjukken, wiene de measte blommen al yn de oare 5 karren ûnderweis nei potinsjele klanten. Om de pech kompleet te meitsjen: de karre mei de tegels wie achterôf besjoen fan de gemeente; in eintsje fierder – út it sicht – stie de lege karre fan Klaversma… Enfin, Siebolt lit de moedfearren nea hingje, en ek syn pakesizzer út Zeist hat fleurich-op geraniums en beltsjeblommen oan de man brocht. Seis ploegen bestrike op sa’n jûn de buorren en it gebiet bûtenút, en dan fljocht de tiid tusken 6 en 8 oere foarby. It is foar de blomferkeapers wol altyd hearlik weromkommen yn de Wjukken as harren waarme patat, in gleonhite kroket of frikandel en in hearlik slaadsje foarset wurdt troch Anne en Inge. We wiene dit jier op it ein fan ‘e jûn ek aardich troch de foarried blommen hinne. De lêste blommen hat de bouploech letter dy wyks yn de Wjukken-tún plante, dat der is neat wei wurden. Oer it wichtichste fan dy jûns – de opbringst – hoegden we ek dit jier net te kleien: nei’t de kosten fan de blommekeapman en de struibryfkes der ôflutsen wiene, bleau der in totaal bedrach fan € 1.556,52 oer. It Wjukken-bestjoer is fan doel om dat jild te brûken foar it oantugen fan keamerskermen en foar de fierdere oanklaaiïng fan de Wjukken. Sa troch de jierren hinne binne der – ek mei troch jild fan de HoxWierster Merk – al hiel wat oanpassings oan it ynterieur fan de Wjukken oanbrocht om it gebou in smûk oansjen te jaan. Mei tank oan alle blomferkeapers en mei tank oan alle minsken dy’t blommen kocht hawwe! De HoxWierster Merk-kommisje Mandeguod 45
46 Mandeguod
Nijs fan Jacob Klaver Ofrûne snein 30 april wie de earste keatspartij fan 2017. Lokkich wie it waar krekt op ‘e tiid wer opknapt, sadat we de hiele dei genietsje koene fan ‘e sinne. De wyn soarge wol foar in ûnwisse opslach en wat bûten ballen, mar dat wie foar elts gelyk. Der waard hjoed keatst yn twa klassen. “Senioarenklasse” en de “Keetklasse”. It wie foar in soad keatsers wer efkes sykjen nei “it tikje” om de bal oer de boppe te krijen en nei de perfekte opslach moast ek wer efkes socht wurde. De measte partijen giene gelyk op en je koene al gau sjen dat elts syn technyk wer wat werom fûn. It wie moai om te sjen dat der wer prachtige sitballen en fiere boppeslaggen slein waarden. Oan it ein fan ‘e dei giene de priiswinners der mei prachtige pakketten fan bakkerij Sybesma fan troch. By de bern waard der hjoed muorrekeatst. Der stiene 7 toppers op ‘e list dy’t de earste muorrekeatspartij mar al te graach winne woene. Foar de measte bern wie dit spultsje nij en moast it efkes wenne, mar al gau hiene se yn de gaten hoe at it spultsje wurke en waard der fanatyk keatst. Nei de finales gie de BBQ, fersoarge troch ús sponsor Wiersma TentenverhuurPartyverhuur-Catering, oan en waard de earste ledepartij ûnder it genot fan in drankje en in stikje fleis evaluearre. It wie wer in moai begjin fan it keatsseizoen en we hoopje jim fansels by ús kommende ledepartij wer op it fjild te sjen. Priiswinners: Senioarenklasse 1e priis: Jan Reitsma en Jelmer van der Valk 2e priis: Hidde Jonker en Ilse Noorman 3e priis: Klaas Goodijk en Jesse Cuperus Keetklasse 1e priis: Rutger Fopma en Jurian Tolsma 2e priis: Jente Muller en Jouke Wiersma 3e priis: Reinder Bonekamp en Henri Stoppels Muorrekeatsen jeugd 1e priis: Tjitte Reitsma 2e priis: Ruben Kauffmann 3e priis: Thyme Jonker Mandeguod 47
48 Mandeguod
DUORSUM MANTGUM Nadat de agenda van de algemene ledenvergadering van Doarpsmienskip Mantgum was afgerond kregen de studenten van Van Hall Larenstein het woord. Zij presenteerden een deel van de uitkomsten van de enquête die in Mantgum is gehouden. De 39 sheets werden vlot doorgewerkt. Zo bleek dat het bewust omgaan met elektriciteit en het realiseren van besparingen hoog scoorden in de beleving over duurzaamheid. Bij de respons op de vraag over het opwekken van energie was het opvallend hoe hoog het percentage was voor zonnepanelen op openbare gebouwen en op het eigen huis. Een zonneweide en een gezamenlijke windmolen scoorden iets lager, maar nog steeds 40 à 50%. Dit soort gegevens, gecombineerd met andere antwoorden, levert de conclusie op dat er veel draagvlak is voor zonne-energie, in de vorm van panelen op zowel openbare als op particuliere gebouwen. Veel mensen hebben liever geen gezamenlijke windmolen of een energie landschap. Na hun presentatie overhandigden de studenten de resultaten van hun bevindingen aan de werkgroep. Uit handen van de voorzitter kregen de studenten een attentie aangeboden van Doarpsmienskip Mantgum en de werkgroep. Vanuit de werkgroep zijn de studenten begeleid door Bram Brouwer, Willem van Eif, Herbert Schaap en Sijbren van der Heide. Na de presentatie van de studenten nam de werkgroep het stokje over. Er werd terug gekeken naar de afgelopen vier maanden. Bij de vooruitblik werd duidelijk dat de werkgroep twee speerpunten heeft: 1) het opwekken van zonne-energie en; 2) het verkopen van energie. De werkgroep wil ook advies geven over het besparen van energie. De komende maanden zal de werkgroep invulling geven aan de speerpunten waarbij ook de financiële haalbaarheid wordt getoetst. Het rapport van de studenten is voor een ieder verkrijgbaar (digitaal) bij de leden van de werkgroep. Namens de werkroep, Sijbren van der Heide. Mandeguod 49
50 Mandeguod
Nieuws - wedstrijdverslagen Elko 2 - WWC 2 Zaterdag 15 april vertrokken wij om half 3 vanaf het pleintje naar Drenthe. De wedstrijd vond plaats in Elim, tegen het team Elko 2. We moesten pas om 5 uur spelen, maar vertrokken een uur eerder om zo het eerste, die vóór ons moesten spelen, te kunnen aanmoedigen. Onze wedstrijd liep vanaf het begin gelijk op. Elko scoorde het eerste doelpunt, maar vlak daarna scoorden Rutger en Janna-Nynke waardoor wij 2-1 voor kwamen. Toen begon Elko te scoren en die bracht de stand op 7-3 voor hun. Dit lieten wij niet gebeuren en ook wij begonnen te scoren. Na 5 doelpunten van Jelle, Bregt, Wisse en Rixt kwamen we voor met 1 punt verschil. 7-8 was de ruststand in het voordeel van WWC! Na de rust scoorde Jelle. We stonden nu 2 punten voor, maar dit duurde niet lang. Elko scoorde met een doorloopbal, maar Bregt en Rutger wisten dit goed te maken door een afstandsschot en een doorloopbal. Dit bracht de stand op 8-11. Maar ook Elko begon weer te scoren en kreeg 2 vrijeballen mee. Deze maakten ze af en toen stonden we nog maar met 1 punt voor. Al snel maakte Rutger nog een afstandsschot waardoor we weer een kleine voorsprong hadden. Maar ook Elko schoot de bal er van afstand 2 keer in waardoor het 12-12 gelijk stond. Rutger maakte het laatste doelpunt voor WWC, maar Elko scoorde hierna ook weer. 13-13 stond het toen het eindsignaal klonk. Helaas hebben we deze partij niet kunnen winnen, maar we nemen gelukkig wel 1 punt mee naar huis! Bregt Arendz WWC 2 - Trianta 2 Zaterdag 6 mei moesten WWC 2 en WWC 1 tegen Trianta 2 spelen in Mantgum. De wedstrijd begon om 2 uur voor WWC 2 en om half vier voor WWC 1. De opstelling voor WWC 2 was in de aanval: Rutger Fopma, Jelle Terpstra, JannaNynke van der Berg en Dieuwke de Vries. In de verdediging: Tom Trentelman, Wisse Arendz, Marijke Keuning en Anna Grunstra. Jouke Bonenkamp was wissel. Toen de wedstrijd begon scoorde Jelle de eerste twee doelpunten van afstand. Vervolgens maakte Marijke een snelle doorloopbal waardoor we met 3-0 voor kwamen. Daarna scoorde Trianta met een afstandsschot. Toen scoorde ons team vier doelpunten achter elkaar waardoor we op 7-1 kwamen. Trianta scoorde toen nog twee doelpunten en wij nog een doelpunt waardoor we voor de rust op 8-3 kwamen te staan. Toen uiteindelijk de tweede helft begon scoorden Marijke en Rutger met een afstandsschot waardoor we op 10-3 kwamen. Trianta kwam terug met 11-5. Uiteindelijk hebben Jelle en Janna-Nynke voor de eindfluit de laatste twee doelpunten van afstand gemaakt wat op een winststand kwam van 13-5. Rutger Fopma Mandeguod 51
52 Mandeguod
Tante Biotica ´Heb je een zalfje voor Tara? D’r oogjes zijn wat vies.´ Dergelijke redelijk klinkende verzoekjes bereiken mij regelmatig via de telefoon of bij de balie. ´Mijn beste, ik kan niet zomaar een oogzalfje voorschrijven. Ik wil Tara ’’t liefst eventjes zien.´ Uitvluchten van tijdgebrek, moeilijk in de auto te krijgen en onkostenplaatje passeerden de hoorn. Dus gooide ik het op een akkoordje om de volgende ochtend even ‘geschikt’ langs te komen. De middag daarop belandde Tara bij ons op de operatietafel. De Berner Sennenteef was net loops geweest en bleek bij nader onderzoek niet alleen vieze oogjes te hebben. Ze had koorts en was duidelijk niet fit. In haar rokjes hing een wat onbestemd geurende en kleurende vloed die afkomstig bleek uit de nog immer opgezette vulva. De diagnose ‘baarmoederontsteking’ was daarna snel rond. De enige juiste remedie is operatief ingrijpen en baarmoeder én eierstokken verwijderen. Dat kan uiteraard niet op locatie. Maar in de grote stationcar was Tara in een mum van tijd bij ons op de praktijk. ´Nu ben je aan de beurt: dit wordt knippen én geschoren worden!´, werd door de baas grinnikend aangehoord. Hij kon de humor waarderen. De operatie verliep voorspoedig. Gelukkig waren we op tijd met ingrijpen: er was geen doorbraak naar de buikholte toe. Met de kinderschaar werd de grote viervoeter aan het eind van de middag weer naar huis gebracht. Een paar dagen later struint Tara weer vrolijk over het erf en is ze weer helemaal de oude. Baas blij en eind goed, al goed. En natuurlijk heeft die ‘geschikte’ visite ons geen windeieren gelegd. Maar dat is never nooit mijn drijfveer. Mijn motivatie haal ik uit het stellen van een goede diagnose en het aanreiken van de juiste therapie. Alle goed bedoelde zelfmedicatie van de eigenaar ten spijt. Medicijnen in het algemeen en antibiotica in het bijzonder dienen te worden voorgeschreven door medici met verstand van zaken. Ongebreideld verstrekken werkt vaak averechts. Met antibiotica kan het zelfs resistentie in de hand werken, met als gevolg dat bacteriën opeens bij een ordinaire infectie ongevoelig blijken voor de gebruikelijke geneesmiddelen. Dat is het laatste wat we willen. Samenvattend: een degelijk onderzoek gevolgd door de juiste therapie is essentieel. Toen ik de eigenaar van Tara een week later belde, schoot hij meteen in de lach. Waarom? ´Dit is nou typisch een voorval waar je prima een relaas over Mandeguod 53
54 Mandeguod
kunt schrijven’, antwoordde hij, alvorens ik mijn vraag kon stellen om er een ‘bistedokter’ aan te mogen wijden… Over het lukraak voorschrijven van antibiotica is overigens zelfs een luchtige vertelling van ‘Suske en Wiske’ verschenen: Tante Biotica. Twee jaar geleden geschreven in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het leerzame album is gratis te downloaden. Meer weten? Kijk dan verder op www.bistedokter.nl Mandeguod 55
Afmetingen advertenties hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend Colofon 180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm Iedere advertentie heeft standaard een rand. Behalve als het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Sipke Dijkstra, voorzitter. Dayna de Boer, secretaris. Geert-Jan Goedhart, penningmeester. E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Bram Brouwer hoofdredacteur, Frits Sieperda vormgever, Sita Wijnia eindredacteur, Jan de Vries, redigeerwerk, Hette van der Wal redacteur, Anna Christien Piebenga redacteur, Siebolt Dijkstra korrektor fryske teksten. Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggevers Siebolt Dijkstra (en korrektor fryske teksten), Lys Scarse, Hette van der Wal. Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinator. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk Copy Service Leeuwarden Tarieven Mandeguod www.mantgum.com Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 150,e 77,50 e 43,50 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 24,e 13,e 9,Politie Service Centrum (0900) 88 44 Buurtagent: trinus.hoekstra@friesland.politie.nl © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 56 Mandeguod Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage Oplage e 26,515 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand mandeguod@gmail.com. Algemeen Uw bijdrage dient voorzien te zijn van naam, adres en telefoonnummer. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. e-mailadres mandeguod@gmail.com
1 Online Touch