Mandeguod 37e jaargang mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum Januari 2023 O.a. in dit nummer: 19 Doarpskeamer Nijbaarderadiel 47 ‘Dit was mijn hoogtepunt op sportief gebied’ 66 Windenergie bij de familie Bonekamp
2 Mandeguod Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
Januari 2023 3 In dit nummer: Prakkesaasjes fan de redaksje Nieuws van Doarspmienskip Mantgum Oud Papier Nieuwe Fase 2023 Aankondiging filmnight mét diner Filmhuis Pergola sportveld Wjukkennieuws Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nijbaarderadiel Afscheid Antsje Vogel 16 december 2022 Kinderkoor in Mantgum! Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd IJsclub “De Twa Doarpen“ Mantgum Foar Inoar Nieuws van MCM Verenigingen Activiteiten januari Weekagenda Instellingen WWC Kuorbalklup wedstrijden zaal Minder Ôffal Mantgum (MÔM) Nieuws van de Brandweer ‘Dit was mijn hoogtepunt op sportief gebied’ 16 bern op ien souder Plan Boppeslach CPO Mantgum Hassiebassie wandelen en hardlopen op oudejaarsdag Wat hinget der by my oan ‘e muorre? Hoopvol het nieuwe jaar in Windenergie bij de familie Bonekamp Fysiotherapie nieuws 2023 Witte jim dat… Colofon Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com www.mantgum.com IIswille, sneon 17 desimber 2022 Sjoch ek side 30 Foto: Rinse Westerdijk 4 6 8 10 11 12 15 19 25 27 28 30 33 35 37 38 39 40 41 42 45 47 50 53 54 56 60 62 66 69 73 74
4 Mandeguod IJs en weder Het is half december. Het is koud, het vriest. Het lijkt of we zo van de zomer in de winter zijn gestapt. Opeens werft de ijsvereniging nieuwe leden. Fryslân en ijs – zou het deze winter lukken? Maar op de Boppeslach wordt nog volop gewerkt aan zomerse buitenactiviteiten. Er is een volleybalnet geplaatst, terwijl sinds vanmorgen op het hoogste punt van de heuvel een hoge uitkijktoren over de omliggende velden waakt. In de vaart verwelkomt het skûtsje met zijn lichtjes de naderende bezoeker. De eenden kleumen in de grote wakken, de ijsbaan is nog niet geopend. In de Wjukken is het een komen en gaan van mensen. In deze Mandeguod o.a. een verslag van workshops die al geweest zijn en een scala aan bijeenkomsten die in januari 2023 georganiseerd worden. Lees over het eetcafé van Mantgum foar Inoar. Daar is het gezellig en eet je lekker! Lees over de filmnight die de filmploeg weer organiseert. Lees over de doarpskeamer die de inwoners van Mantgum met elkaar in contact wil brengen. Zie hoe de werkgroep MOM toestemming heeft om een originele slogan van “Loesje” te gebruiken. Dit om Mantgum aan te sporen minder afval te produceren. Prakkesaasjes fan de redaksje
Januari 2023 5 Ontdek via “Wat hinget by dy oan de muorre?” hoe er sinds Sinterklaas driftig gestofzuigd wordt bij Hanneke en Jan. En daar blijkt ook nog een heuse HERMAN BROOD aan de muur te hangen! Maar Mantgumers willen er niet alleen voor dorpsgenoten zijn. Ook van initiatieven buiten de dorpsgemeenschap wordt verslag gedaan. Denk aan ‘Doch dyn dream’ in Kenia en de schoenendozenactie via de doarpstsjerke voor Moldavië, waar veel Oekraïense vluchtelingen zijn. Hier in Mantgum zijn twee Oekraïense families bij twee gezinnen ondergebracht. Nu alles duurder wordt zijn de kosten voor het realiseren van onze Mandeguod ook gestegen. Op verzoek van Hotze, onze man in de redactie die op de centen past, heeft Doarpsmienskip Mantgum de jaarlijkse bijdrage verhoogd. Dat is fijn. We kunnen nu incidenteel de vormgeving uitbesteden als onze lay-out man Rinse onverhoopt een keer verhinderd is. Dat is een hele zorg minder. Dus in 2023 weer elke maand een Mandeguod op de mat! Dit brengt ons bij het nieuwe jaar. Wij wensen alle Mantgumers een goed en gezond 2023 toe! Diny, namens Lys, Maaike, Femke, Boris, Rinse en Hotze
6 Mandeguod Nieuws van Doarspmienskip Mantgum Al een tijdje hebben wij als DMS het idee dat er iets moet gebeuren aan de bewegwijzering en informatievoorziening in het dorp. Denk aan informatie voor fietsers, wandelaars, passanten, toeristen die via de haven binnen komen, etc. Als DMS hebben wij hier zelf niet de tijd voor, dus hebben we een dorpsgenoot bereid gevonden dit op te pakken. Hij is grondig te werk gegaan en heeft diverse toeristen, inwoners, ondernemers en passanten gevraagd naar hun mening. Ook is er bij andere dorpen gekeken wat zij hier aan doen en in de openbare ruimte hebben staan. Zo is er een lijst gemaakt met zaken die wij graag verbeterd willen hebben. Dit zijn: 1. Vernieuwen van bankjes en waar mogelijk een afvalbak plaatsen. 2. De verouderde Informatieborden die bij de ingang van Mantgum staan vervangen en vernieuwen naar de mogelijkheden van deze tijd. 3. Onze website www.mantgum.com meer onder de aandacht brengen. 4. Informatie plaatsen over wat er allemaal te doen en te bekijken is, naast een “natje en een droogje”. 5. Geocaching-locaties nieuw leven in blazen. 6. Snelheid van verkeer in het dorp. 7. Aanpakken van de gladheid van de bruggen. Hierbij is uiteraard contact gezocht met de gemeente. Zij pakken dit erg voortvarend op, de samenwerking is goed. Informatieborden bij de ingangen Inmiddels zijn de bankjes al grotendeels vervangen en ook een aantal afvalbakken zijn verplaatst. Verder is er gezocht naar een nieuw informatiebord voor bij de ingangen van het dorp. Onze mening hierover is dat we de informatie vooral online goed willen aanbieden, en dus geen ellenlange teksten op borden willen plaatsen. Want wie heeft er tegenwoordig geen mobiele telefoon bij zich? Dit voorkomt ook dat de borden niet meer actueel zijn. Er is een bord gevonden dat zowel hufterproof als graffiti-proof is en waar we een plattegrond en een enkele tekst op kunnen plaatsen. We verwijzen met een QR-code naar mantgum.com waar we de informatie op willen actualiseren in samenwerking met verenigingen.
Januari 2023 7 Graag horen wij wat u hiervan vindt en of u mee wilt denken over deze opzet. In het nieuwe jaar zullen wij verenigingen erbij betrekken. U kunt mailen naar doarpsmienskip@gmail.com Snelheid in het dorp In gesprekken met inwoners kwam naar voren dat er vaak te hard gereden wordt aan de Seerp van Galemawei. Om hier wat aan te doen wordt er in het nieuwe jaar een zgn. smiley geplaatst aan de Seerp van Galemawei ter hoogte van nr. 33. Direct omwonenden zijn op de hoogte hiervan. Op deze smiley zien bestuurders hoe hard ze rijden en ook de gemeente kan naderhand zien wat de gemiddelde snelheid was. Deze faciliteit wordt gratis ter beschikking gesteld door de Gemeente Leeuwarden gedurende enkele maanden. Na deze periode wordt er geëvalueerd met de gemeente om te kijken of er nog meer acties nodig zijn. Fietspad vanaf de Wjukken naar de Hoxwierbrug Het “fiets-sluisje” is tijdens de werkzaamheden van de Boppeslach verwijderd. Met de Gemeente is overlegd om een veilige situatie te creëren. Voor obstakels is bewust niet meer gekozen. Vroeg of laat levert dit immers problemen op. Daarnaast verbetert het de bereikbaarheid van de hulpdiensten. Ook is er een inwoner namens DMS bezig om te proberen het laatste stukje van het looppad tussen de ‘túntsjes’ (moestuintjes) en het verharde betonpad verhard te krijgen. Hiervoor is er overleg tussen Prorail, Wetterskip Fryslân en de gemeente. Gesprekken lopen nog niet zo vlot, maar we hebben goede hoop. Als er meer nieuws is over al deze werkzaamheden dan houden wij u daarvan op de hoogte.
8 Mandeguod Oud Papier Nieuwe Fase 2023 Met dit bericht informeren wij jullie over de nieuwe fase inzameling oud papier zoals deze vanaf januari 2023 voor Mantgum geldt. Informatie Jullie hebben in de Mandeguod al vaker kunnen lezen over de nieuwe fase inzameling oud papier. Voor wie het gemist heeft volgt hier in het kort het ‘hoe-en-wat’. Vanuit de gemeente Leeuwarden is ons in 2021 meegedeeld dat de inzameling met de vrachtwagen/kraakperswagen van Omrin gaat verdwijnen. Gemeente Leeuwarden wenst een uniform beleid en ziet hier geen rol meer voor de kraakpers waar Mantgum als laatste voormaligLittenseradieldorp mee werkt(e). Dit nieuws was voor ons een grote schok omdat de opbrengsten van het oud papier ongeveer de helft van onze jaarlijkse financiële begroting betreft. Na een jaar van uitstel (2022) is januari 2023 de eerste maand voor de nieuwe fase inzameling oud papier. Vierwekelijks worden twee zeecontainers op twee strategische plekken in Mantgum geplaatst. Hier kan het oud papier op een vaste dag naar toe gebracht worden. Bij de containers staan iedere keer ouders van ‘onze’ schoolkinderen klaar om te assisteren. Alleen op deze manier krijgen wij als Oudercommissie de opbrengsten van het oud papier tegen een vast tarief vergoed. En zo kunnen wij onze activiteiten voor alle leerlingen van basisschool De Gielguorde en ook voor heel Mantgum blijven organiseren. Wel is jullie rol voor aanleveren papier veranderd. Daarom volgt hieronder een instructie. Instructie De twee zeecontainers worden iedere maand geplaatst door Omrin. Er komt een container op de parkeerplaatsen tegenover De Wjukken en er komt een container bij het treinstation. De containers zijn afgesloten maar zitten niet op slot. Beide containers staan iedere vier weken op donderdag tot onze beschikking. Tussen 18.30 en 20.00 uur zijn er hulpouders aanwezig om te assisteren.
Januari 2023 9 In het kort • Mantgumers brengen zelf het oud papier bij een van de twee containers • Breng het papier op de container-donderdag tussen 18.30 en 20.00u; dan is er hulp aanwezig. • Plaats oud papier altijd ín de container (alles wat er naast staat of ligt wordt niet meegenomen en is vervuiling; laten we Mantgum schoon en netjes houden). • Lukt het echt niet om zelf het papier te brengen? Vraag dan iemand in je buurt om te helpen. Mantgum Foar Inoar heeft in een overleg met ons aangegeven hierin mee te willen denken. Containerdonderdagen* 2023 19 januari 16 februari 16 maart 13 april 11 mei 8 juni 6 juli 3 augustus 31 augustus 28 september 26 oktober 23 november 21 december Vind je het helpen bij het oud papier een prima klus om te doen en wil je ons daarbij helpen, dan horen we dat graag. Mail ons dan je gegevens ocgielguorde@gmail.com. Natuurlijk begrijpen we dat dit allemaal nieuw en anders-dan-anders is. Ongetwijfeld lopen we tegen dingen aan. We vertrouwen er op dat we samen met jullie ook deze nieuwe fase van inzameling oud papier tot een groot succes kunnen maken. Jullie inzet wordt zeer gewaardeerd en komt ten goede van onze schoolkinderen. Alvast hartelijk dank voor jullie medewerking! Met vriendelijke groet, Oudercommissie van basisschool De Gielguorde *bron Omrin Commercie en Logistiek
10 Mandeguod Aankondiging filmnight mét diner Op 20 januari 2023 hebben wij weer ‘n filmnight! We hebben er enorm veel zin in. We houden een Mediterraan-avond met een Spaanse film en Italiaans eten. Er zal 1 film worden gedraaid “Mar Adento” met een 3 gangendiner. Omdat alles duurder is geworden zal de prijs € 27.50 p.p. bedragen incl. een welkomstdrankje. Om dit alles te garanderen hebben wij minimaal 20 deelnemers nodig. U kunt zich al opgeven door ‘n mail te sturen naar: filmhuis.mantgum@gmail.com Uiterste opgavedatum is 10 januari. Wij hopen dat u ook komt en zegt het voort. Mochten er te weinig deelnemers zijn dan draaien wij alleen de film. U hoort nog van ons. Met filmgroet van de filmcrew
Januari 2023 11 Filmhuis Beste filmhuis bezoeker, Op 6 januari draaien wij ”The Duke” “Kempton Bunton is een 60-jarige taxichauffeur. In het jaar 1961 pleegt hij een geruchtmakende diefstal. Hij steelt Goya’s beroemde portret van de hertog van Wellington. Deze bevindt zich in de National Gallery in Londen. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal”. Noteert u ook 20 januari in de agenda, dan is de filmavond mét eten en themafilm. Wij hopen dat u ook komt kijken en misschien een nazit. Neem gerust vrienden, buren, familie mee. Om 19.45 uur is de zaal open en om 20.00 uur begint de film. Entree: € 9 incl. consumptie. Graag tot ziens, de filmcrew.
12 Mandeguod Pergola sportveld Binnen de tennis-, kaats- en korfbalvereniging van Mantgum speelt al langere tijd het idee om de huidige overkapping van de tennisbaan te verplaatsen. Het idee kwam voort om meer binding tussen de tennissers op het tennisveld en de activiteiten op het sportveld te krijgen. Het bestuur van de tennisvereniging kwam met het voorstel om de huidige overkapping naar de andere kant van het tennisveld te verplaatsen. Omdat met de uitwerking van Plan Boppeslach het huidige pad naar het sporthokje verlegd wordt, ontstaat hier een mooie ruimte voor de overkapping. Voor de beeldvorming zijn enkele schetsontwerpen gemaakt welke momenteel verder uitgewerkt worden. Na overleg over kosten zijn de drie verenigingen akkoord met het verplaatsen van de overkapping. De tennisvereniging gaat de huidige coniferen verwijderen, zodat er een mooi open zicht ontstaat op de tennisbaan, vanaf het sportveld. Samen met de open pergola, zal dit idee bijdragen aan meer binding tussen de verschillende
Januari 2023 13 sportactiviteiten en ontstaat een centraal, overdekt, verzamelpunt voor de verenigingen. In samenwerking met Plan Boppeslach zal het grondwerk binnenkort aangepakt worden, waarna het streven is om volgend voorjaar een mooie gezamenlijke overkapping te hebben! Mocht u hier ideeën over hebben, of willen helpen met het realiseren van het plan, meld u dan vooral bij één van de bestuursleden!
14 Mandeguod
Januari 2023 15 Wjukkennieuws Praat fan de Clincke Allereerst willen wij, bestuursleden van de Wjukken iedereen in Mantgum een gelukkig, gezond en vredig nieuw jaar toewensen. De laatste weken van 2022 zijn weer achter de rug. In de Wjukken hebben we in december genoten van twee wedstrijden van Oranje op het filmdoek. Hierdoor hebben we helaas wel moeten besluiten om de film die op 9 december gepland stond te verplaatsen naar vrijdag 17 maart 2023. We hebben begrepen dat veel mensen van plan waren om naar deze film te komen kijken. In maart gaan we hem dus echt vertonen. In de Mandeguod hadden we een oproep geplaatst voor nieuwe bestuursleden. We zijn erg blij met het feit dat er zich iemand heeft aangemeld om zitting te nemen in het bestuur. Wanneer dit definitief is zullen we dat hier melden. Het afgelopen jaar was financieel gezien een zwaar jaar. Door Corona moesten we 2020 en 2021 al met negatieve cijfers afsluiten, maar 2022 is door de nasleep van Corona en de stijgende energieprijzen nog zwaarder geweest. Hoewel we de afgelopen 20 jaar een flinke reserve hadden opgebouwd voor grote onderhoudsklussen is de afgelopen maanden gebleken dat we deze reserves moeten aanspreken om het hoofd boven water te kunnen houden. Aan energie waren we het afgelopen jaar ruim 20.000 euro meer kwijt, terwijl de inkomsten vanuit verkoop en verhuur achterbleven door de naweeën van Corona. We hadden aan het begin van 2022 een planning gemaakt van groot onderhoud. Zo waren we van plan om de douches, het sanitair en de kleedkamers aan te pakken en de kelder op te knappen. Daarnaast is de brandmeldcentrale aan vervanging toe en ook de cv-ketels waren al 20 jaar oud. We zijn inmiddels druk bezig met de kelder. Door leveringsproblemen loopt dat jammer genoeg vertraging op, maar in eendrachtige samenwerking met bestuursleden en de jongens die het initiatief hebben genomen vorderen →
16 Mandeguod we langzaam. Door de ontwikkelingen op de energiemarkt hebben we ervoor gekozen de prioriteit van de verschillende werkzaamheden aan te passen en allereerst de cv-ketels te vervangen. Deze vervanging is een onderdeel van een groter plan om de Wjukken veel energiezuiniger te maken zodat we klaar zijn voor de toekomst waarin we meer gebruik zullen maken van alternatieve energiebronnen zoals wind- en zonneenergie. Dit vraagt veel voorbereiding en uitzoekwerk. Daarbij kom je dan tot de ontdekking dat wanneer je het één aanpakt het verstandig blijkt te zijn om dan ook direct een ander onderdeel van het onderhoudsplan naar voren te trekken. Wanneer je bijvoorbeeld zonnepanelen wilt plaatsen moet je je realiseren dat de dakbedekking ook al 20 jaar oud is. Dus voordat je de zonnepanelen plaatst is het verstandig om eerst de dakbedekking te vervangen. Het laat zich raden dat hier grote bedragen mee gemoeid zijn. Grotere bedragen dan we hadden gespaard, zodat we gebruik moeten maken van alle mogelijke subsidies. Op die momenten is het mooi wanneer er mensen bij ons aankloppen die meedenken in oplossingen. De vrienden van de Wjukken is daar een mooi voorbeeld van en in januari hebben we een overleg gepland staan met een aantal enthousiastelingen om plannen te maken om het werk van de vrijwilligers gemakkelijker te maken en de aankleding van het gebouw aantrekkelijker te maken. Wellicht zullen we volgend jaar nog een paar acties op touw moeten zetten om extra inkomsten te genereren. Ondertussen hebben de eerste vrienden zich al aangemeld bij de Wjukken. We hopen op nog veel meer vrienden. Iedereen is welkom. Laten we met zijn allen ons sterk maken voor het behoud van ons prachtige centrum! Natuurlijk zijn er ook mooie dingen gebeurd. We hebben inmiddels weer een paar goed bezochte filmavonden gehad. De doarpskeamer groeit steeds verder uit naar een onmisbaar onderdeel van het dorpsgebeuren. Tusken Tsjerke en Kroech was weer een mooi succes en natuurlijk zijn we enorm trots op de manier waarop plan Boppeslach steeds verder vorm krijgt. En dan is dit nog maar een kleine, onvolledige opsomming van
Januari 2023 17 mooie dingen. Genoeg in ieder geval om ons ook het komende jaar weer volledig voor in te zetten. We hopen u allen vaak te mogen begroeten bij de vele activiteiten en sportevenementen. Tot ziens in de Wjukken!! Vrienden van de Wjukkken Voor de leefbaarheid van een dorp is een multifunctioneel centrum of dorpshuis van groot belang. In Mantgum is dit de Wjukken. De Wjukken biedt ruimte voor feestjes, bijeenkomsten, vergaderingen, voorstellingen, filmavonden, kaarters, biljarters, Doarpskeamer, muziek en het is het clubhuis van de sportverenigingen. Met de huidige uitdagingen zijn extra financiële bijdrages zeer welkom. Vanuit het dorp is het idee geopperd om vriend van de Wjukken te kunnen worden. Als vriend laat je blijken dat je het belangrijk vindt dat de voorziening er is en ook blijft bestaan! Voor de Wjukken is het fijn als er kan worden gerekend op vaste extra inkomsten. Wil je vriend worden? Dan kun je een bijdrage storten op rekening NL38 RABO 0330 7369 73 ten name van Stichting Wjukken. Stichting Wjukken heeft een ANBI status. Schenkingen zijn fiscaal aftrekbaar. Hiervoor kan een formulier worden ingevuld waarmee het bedrag als aftrekpost bij de belastingaangifte kan worden opgevoerd. Hieronder hebben we een QR-code en link toegevoegd, waarmee u verwezen wordt naar site van de belastingdienst waar meer informatie staat over schenkingen aan een ANBI-instelling. Daarnaast ook nog een link en QR-code naar het formulier waarmee u kunt aangeven dat u een gift wilt doen. Namens het bestuur, Klaas Hoekstra https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/ connect/nl/aftrek-en-kortingen/content/ gift-aftrekken https://download.belastingdienst.nl/ belastingdienst/docs/overeenkomst_ period_gift_in_geld_ib0802z4fol.pdf
18 Mandeguod
Januari 2023 19 Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nijbaarderadiel We kijken terug op vier mooie weken. Leuke workshops, gezellig bij elkaar zijn en een waardevolle lezing door Ate de Jong. Een korte terugblik: De workshop kerstkaarten maken werd verzorgd door Betty geholpen door Suze. Het was gezellig en de tafel zat vol. Het is zo mooi dat zij dit nog kan doen. wintertaferelen op de flessen geschilderd en met een lichtje staat het heel gezellig. Met de Sinterklaas in gedachten zijn er taaipoppen versierd. Dan ziet zo’n pop er toch wel heel smakelijk uit. De volgende activiteit was Koersbal. Dit was een zeer geslaagde middag. En het leuke is dat er ook mannen deelnamen. We zouden best vaker iets willen organiseren wat ook aantrekkelijk is voor de heren, maar dat is nog niet zo eenvoudig. In ieder geval is het zeker dat we in maart nog een keer koersbal zullen aanbieden. Zijn er ideeën, breng ze vooral aan, dan nemen we dit op in de programmering. De workshop kerstdecoratie maken was ook een succes. Er zijn prachtige Een bijzondere ochtend met Ate de Jong. Ate vertelde uit zijn nieuwe boek ‘En dat foar in kat’ een aangrijpend verhaal. →
20 Mandeguod Daarna hebben we elkaar verteld waar we spijt van hadden en na de pauze waar we trots op zijn. Geen makkelijke onderwerpen om dat met anderen te delen. Ate begeleidde dit zo mooi en waardig. Ate, bedankt voor deze bijzondere ervaring. Dinsdag 3 januari Donderdag 5 januari Dinsdag 10 januari Voor jong en oud, start om 14.00 uur Inloop en spelletjes, de sjoelbak staat klaar vanaf 14.00 uur Gezonde huiskamer, de hele dag staat de gezonde huiskamer voor de Wjukken. Kom zeker langs voor een gezondheidscheck. Donderdag 12 januari Pop Naomi maken van 10 tot 12 uur Dinsdag 17 januari Informatie over yoga en proefles start om 14.00 uur Donderdag 19 januari Pop Naomi maken van 10 tot 12 uur ’s avonds voorlichting over vitaliteit en val-preventie, start 19.30 uur Dinsdag 24 januari Info over gezonde voeding start om 14.00 uur Donderdag 26 januari: Pop Naomi maken van 10 tot 12 uur en het is ook handwerkochtend, start is 9.30 uur ’s avonds voorlichting over positieve gezondheid start om 19.30 uur Dinsdag 30 januari Bewegen en gezondheid start om 14.00 uur IEDEREEN IS VAN HARTE UITGENODIGD OM MEE TE DOEN!! Openingstijden/Locatie MFC De Wjukken, Om ’e terp 21 9022 BD Mantgum Iedere dinsdagmiddag van 13:00 - 17:00 & donderdagochtend 9:00 - 12:30 EMAIL: reserveringen@wjukken.nl / tel.nr: 06-20191971 JANUARI
Januari 2023 21 ouderen op te treden. Helaas is dit niet tijdig gelukt. We hebben besloten om het optreden in de voorjaarsvakantie te doen. Dan kan Femke zich goed voorbereiden en wordt het een feest voor iedereen. In de Mandeguod vertelt Femke hier zelf meer over. Het optreden is 28 februari, zet deze datum in je agenda! Als afsluiting op de terugblik kijken we terug op een gezellige workshop kerststukje maken. Rinske en Marianne hadden zich weer zeer goed voorbereid. De keuze was reuze om er maar een cliché tegen aan te gooien. Maar echt top. De deelnemers gingen allemaal met een mooi stukje naar huis. Bedankt dames. En wat staat er dan nog op het programma in de komende maand. Dit kun je uiteraard lezen in de kalender, maar nog even wat meer context. Dit jaar is er nog een KERSTBINGO en als klap op de vuurpijl is ons een optreden toegezegd van het mannenkoor uit Goutum dat het Dickens-spektakel speelt. We hopen dat dit twee mooie momenten zijn met veel bezoekers. Helaas valt het Dickens-spektakel gelijktijdig met het kerstverhaal voorgelezen door Hinke Wolthuizen. Hinke had alle begrip en we schuiven haar vertelling door naar een volgend moment. We hadden het leuke idee om in de kerstvakantie met kinderen voor Januari staat verder in het teken van gezondheid. Er zijn zes workshops met een thema dat gezondheid raakt. De flyer zal in de eerste week van januari in jullie bus vallen. We hebben voor deze speciale maand vanuit De Friesland, Doarpsmienskip Mantgum Skillaerd en de gemeente Leeuwarden sponsoring ontvangen. Deelname aan de workshops is kosteloos, we kunnen iedere bezoeker een consumptie aanbieden en er zullen ook traktaties zijn. Bedankt sponsors! Wat is er dan allemaal; De bus van de gezonde huiskamer staat een hele dag voor de deur van de Wjukken, zij zullen ook een avondworkshop verzorgen over positieve gezondheid. Vronie verzorgt een workshop yoga, Hilda vertelt over voeding, Theo, Sjoerd en Mirjam geven een avondworkshop over vitaliteit en valpreventie en Fenna laat zien dat je op eenvoudige manier meer bewegen in je dagelijks patroon kan integreren. Lees meer over deze maand in de flyer die verspreid wordt. →
22 Mandeguod Algemene informatie: Bij de Doarpskeamer is een koffie/thee stempelkaart verkrijgbaar: € 7,50 voor vijf consumpties. Deze kaart is alleen te gebruiken tijdens de openingsmomenten van de Doarpskeamer. Zit je op facebook, meld je aan als volger bij Doarpskeamer Nij Baarderadiel. Zo ben je altijd geïnformeerd over de activiteiten die plaatsvinden. MIEP is om de vier weken aanwezig in de Doarpskeamer. 10 januari en 7 februari zijn de volgende data. Heb je vragen, kom zeker langs. Tijdens de openingsuren van de Doarpskeamer kun je ook altijd de bibliotheek bezoeken. Tijdens vier ochtenden helpt Roelie van der Veen bij het maken van Naomi. Een mooie pop. Ze heeft een volle groep met 10 deelnemers. Kijken we terug op 2022 dan zijn we zeer tevreden. Er zijn vaker en meer mensen die de weg naar de Doarpskeamer hebben gevonden. We hopen echt dat deze beweging doorzet. We kunnen een warme plek bieden waar het fijn is om te zijn met leuke activiteiten. Vanuit alle vrijwilligers van de Doarpskeamer Nijbaarderadiel wensen wij u allen een mooi gezond en liefdevol nieuwjaar toe. Pas goed op jezelf en op elkaar. Iedere eerste dinsdag van de maand is een wijkagent in de Wjukken aanwezig. Handig voor als je vragen hebt die je graag persoonlijk met de wijkagent wilt bespreken. Iedere derde donderdagochtend van de maand is er in de Opkeamer van de Wjukken mantelzorgcafé. Martine Vonk geeft ruimte voor een gesprek en probeert ook iets leuks te doen met de groep. Kom eens langs om te ervaren! Vind je het leuk om je als gastvrouw/ heer bij de Doarpskeamer in te zetten? Neem contact met mij op. We zijn altijd op zoek naar enthousiaste krachten!
Januari 2023 23 Doarpskeamer Nij Baarderadiel is een prachtige plek om elkaar te ontmoeten. Er is altijd een vrijwilliger met een luisterend oor. Doarpskeamer Nij Baarderadiel is voor alle inwoners van de oud Littenseradiel-doarpen die nu onder de gemeente Leeuwarden vallen. Ben je nieuwsgierig? Kom langs en neem een kijkje in onze gezellige Doarpskeamer! Karin van Beest Coördinator Donderdag 2 februari Pop Naomi maken van 10 tot 12 uur Dinsdag 7 februari Dinsdag 14 februari Creamiddei van 14.00 – 16.00 uur Deze middag is er een workshop macramé. In de volgende Mandeguod is bekend wat er wordt gemaakt. Inschrijving is nodig en er zijn kosten aan verbonden. Donderdag 16 februari Mantelzorgcafé vanaf 9.30 uur in de Opkeamer In de Doarpskeamer ligt een mooie puzzel klaar. Dinsdag 21 februari BINGO van 14.00 – 16.00 uur. De laatste van dit seizoen! Ook dit keer weer mooie prijzen. We sluiten af met een kop soep en stokbrood. Donderdag 23 februari Handwerkochtend! We zijn benieuwd waar jij mee bezig bent. Kom je langs? Ook als je vragen hebt, er is altijd iemand die je kan helpen. We beginnen 9.30 uur. Dinsdag 28 februari Het kinderkoor verzorgt onder begeleiding van Femke Hottinga een optreden voor jong en oud! Start om 14.00 uur. IEDEREEN IS VAN HARTE UITGENODIGD OM MEE TE DOEN!! Openingstijden/Locatie MFC De Wjukken, Om ’e terp 21 9022 BD Mantgum Iedere dinsdagmiddag van 13:00 - 17:00 & donderdagochtend 9:00 - 12:30 EMAIL: reserveringen@wjukken.nl / tel.nr: 06-20191971 spelletjes middag en je kunt ook sjoelen. Start 14.00 uur Donderdag 9 februari Sybren van der Heide vertelt over Historisch Mantgum begint om 10.00 uur FEBRUARI
24 Mandeguod maand aanbieding 750 gram iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur kibbeling + gratis saus voor € 10,
Januari 2023 25 Afscheid Antsje Vogel 16 december 2022 Beste Antsje, Vandaag nemen we afscheid van jou als coördinator bij de Wjukken na een inzet van 7 jaar. Een gedenkwaardig moment waar ook het bestuur aandacht aan wil schenken. Antsje haar taak bestond uit een aantal heel belangrijke onderdelen. Te weten: contactpersoon reserveringen, adviseur inrichting bij zowel begrafenissen als feesten. Daarnaast bewaakte ze voortdurend de tijdslijnen. Overlegde ze hoeveel voorraden er besteld moesten worden, keek ze toe op de inrichting van de zaal. Ze overlegde met het bestuur over gecompliceerde aanvragen, zodat we in gezamenlijkheid daarin beslissingen konden nemen. Antsje had contact met de vrijwilligersgroepen, maar was vooral bekend als ‘gaatjesdichtloper’. Overal waar een bezetting niet volledig kon worden gemaakt stond Antsje klaar om bij te springen. Zij was de spin in het web, die alles in goede banen wist te leiden. Talloze keren is het voorgekomen dat ze even kwam helpen wanneer het over de schoenen dreigde te lopen. Iets wat op ons een diepe indruk heeft gemaakt en wat we zeer hebben gewaardeerd. Daarnaast moest ze ook anderen van het lijf houden. Mensen die meenden het beter te weten en zonder overleg bestellingen gingen wijzigen. Curieuze situaties ontstonden daardoor die weer om extra aandacht vroegen. Antsje; ontzettend bedankt voor je enorme en belangeloze inzet in de afgelopen jaren!!! Wij, als bestuur hebben dat zeer gewaardeerd. Ik heb me wel eens afgevraagd wat jouw motief moet zijn geweest. Het is duidelijk dat een vogel niet zonder Wjukken kan. De Wjukken zal het nu zonder Vogel moeten doen. Nogmaals dank en het ga je goed. Het bestuur van de Wjukken
26 Mandeguod
Januari 2023 27 Kinderkoor in Mantgum! In januari en februari gaan we samen zingen in de Wjukken, onder leiding van Femke Hottinga. Doe je mee? Femke is dirigent en zangdocent bij musicalopleiding Muzt in Sneek. Het zou superleuk zijn om ook in Mantgum samen te gaan zingen! We oefenen vijf keer en sluiten dit project af op dinsdag 28 februari, waar we om 14:15 bij de Doarpskeamer optreden voor iedereen die wil komen kijken en luisteren. Wanneer: oefenen op 19-01, 2601, 02-02, 16-02, 23-02, optreden op 28-02 Hoe laat: van 14:15 tot 14:45 Voor wie: alle kinderen vanaf groep 4 Waar: in de Wjukken Er zijn al zo’n 10 kinderen die zich opgegeven hebben. Het zou superleuk zijn als jij ook meedoet! Je kunt je aanmelden door een mailtje te sturen naar reserveringen@wjukken.nl.
28 Mandeguod Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Folle lok en seine foar it nije jier! Wy winskje eltsenien in protte sûnens ta en langstme nei méár mei-inoar, minder allinnich. Vieringen in januari 2023 Zondag 1 januari 2023 is er om 10.00 uur een ochtendgebed in de Mariakerk. Daarna is het Lokkich Nijjier winskjen en koffiedrinken. Iedereen is hierbij van harte welkom, ook als u de viering niet bijwoont. Zondag 15 januari is er om 10.00 uur dienst met ook na afloop koffiedrinken en ruimte voor ontmoeting. Schoenendoosactie Ook dit jaar heeft de Doarpstsjerke meegedaan aan de schoenendoosactie. Alle kinderen van de Gielguorde hebben een folder meegekregen met het thema: (Uit-)Delen is het leukste wat er is! En dat hebben jullie gedaan. Knuffels, speelgoed, kleurpotloden, boekjes etc. De ene doos was nog mooier versierd dan de andere en sommigen waren heel zwaar van de weggegeven spullen. De mensen van de schoenendoosorganisatie (Stichting Gain) zijn er heel blij mee. De dozen worden nu klaargemaakt en gesorteerd en eind februari naar Moldavië gebracht. Moldavië is het buurland van Oekraïne en momenteel worden er in dit straatarme land méér dan 86.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen, vooral vrouwen en kinderen. Een woordvoerder van de Stichting was vorig jaar meegereisd met de
Januari 2023 29 schoenendozen naar Moldavië en zei: “Als er één plek is waar kinderen zó blij zijn met een gevulde schoenendoos, dan is het daar.” Alle kinderen en ouders die aan deze actie hebben meegedaan, heel hartelijk dank. Ontvangt u graag onze nieuwsbrief, meldt u aan bij estherlangedijk2017@gmail.com Of bel naar 058 289 85 02 dan bezorgen we de nieuwsbrief in uw brievenbus. Voor actuele informatie: www.pkn-mantgum.nl en Facebook Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum
30 Mandeguod Wervingsactie nieuwe leden/donateurs IJsclub “De Twa Doarpen“ Beste dorpsgenoten, Schaatsvertier op de ijsbaan in Mantgum Bent u of een ander gezinslid een schaatsliefhebber? Vindt u het belangrijk dat onze fijne ijsbaan voor schaatsliefhebbers van jong tot oud in ons dorp behouden blijft? Wilt u bijdragen in de leefbaarheid van Mantgum en omgeving? Dan hopen wij u binnenkort als lid of donateur te mogen verwelkomen! Sneon 10 desimber 2022 Samen kunnen we meer Wij hebben uw financiële steun hard nodig (ook als er geen winter is) om o.a. • de jaarlijkse vaste kosten (afdracht Bond van IJsclubs Gewest Fryslân, belasting, bank, etc.); • de onderhoudskosten aan de ijsbaan, het ijsbaanhokje, de verlichting, veegmachine, waterpomp, etc. (materiaal/materieel); • en eventuele wedstrijden te kunnen bekostigen.
Januari 2023 31 Antwoordkaart (inleveradres De Grêft nr. 20 Mantgum) Naam: Straat: Huisnummer: Postcode: Plaats: O Ik word lid van IJsclub “De Twa Doarpen” O Ik word donateur van IJsclub “De Twa Doarpen” De contributie voor (winter) seizoen 2022/2023 Om te mogen schaatsen op de ijsbaan dient u of uw gezin lid te zijn van de ijsclub. Het lidmaatschap bedraagt slechts € 5,per gezin. Maakt u geen gebruik van de ijsbaan maar wilt u de ijsclub wel graag steunen, dan kunt u donateur worden. U betaalt dan € 2,50 per jaar. Lid/donateur worden? Wilt u lid of donateur worden, dan kunt u zich aanmelden: • via ons mailadres info@detwadoarpen.nl • door de antwoordkaart in te leveren bij onze penningmeester, Jitske Geertsma-Venema (De Grêft 20 Mantgum). Na aanmelding krijgt u van ons een kwitantie met het verzoek tot betaling. Wij hopen deze winter nog volop te kunnen schaatsen en wensen iedereen hierbij alvast een sportief en gezellig schaatsseizoen toe! Bedankt voor uw aandacht en graag tot ziens op de ijsbaan. Het bestuur van IJsclub “De Twa Doarpen” ✂
32 Mandeguod
Januari 2023 33 Mantgum Foar Inoar Nieuwjaar...... Goede traditie voortzetten!! Dus.... Zondag, 29 januari organiseren we weer een smakelijk en gezellig eetcafé! Voor wie? Ieder die het gezellig vindt om met dorpsgenoten in contact te komen. Jong, iets minder jong, alleen of samen! En waar kan dat beter dan tijdens een gezellige maaltijd! Op 29 januari verwelkomen wij je graag in de Wjukken. Kosten € 7.00 p.p. (drankjes zijn voor eigen rekening). Aanvang 17.00 uur. Graag voor 18 januari even melden als je aanschuift! Dit kan via e-mail foarinoar@mantgum.com of bij de Coördinatiegroep Mantgum Foar Inoar: Siebolt & Aukje (06 51 05 81 86), Ria (06 25 31 07 43), Ank (058 250 1557), Marja (06 12 06 89 90), Pieter & Roely (06 83 71 32 10). Prettige jaarwisseling en een goed en gezond 2023!
34 Mandeguod
Januari 2023 35 Nieuws van MCM Tijdens het schrijven van dit nieuwsbericht zitten we middenin alle decemberdrukte en ligt de merke nog ver voor ons. Toch zitten de leden van MCM niet stil in de wintermaanden. Zo hebben we op 18 november de jaarvergadering gehouden in de kleine zaal van de Wjukken. Jan-Geert Nutma en Wikje Tilma hebben die avond afscheid genomen van het bestuur. Bedankt voor jullie inzet de afgelopen jaren en wij gaan jullie heel erg missen in het bestuur! Wietske Terluin neemt de taak als voorzitter over van Jan-Geert. Ook hebben we de nieuwe leden voorgesteld: Patricia, Akkelien, Annemarie en Agnetha van harte welkom in het bestuur! De eerste bestuursvergadering stond gepland in december waarin we begonnen met de voorbereidingen voor de merke in 2023 die gehouden zal worden op: 20, 21 en 22 juli 2023. Schrijf deze data vast in de agenda! Tot zover dit bericht, wij houden jullie op de hoogte! Groet, MCM, Wietske, Bettie, Geert, Stefan, Annemarie, Akkelien, Patricia, Agnetha.
36 Mandeguod zorgvuldig en met aandacht Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 I www.dejonguitvaartzorg.nl www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl
Januari 2023 37 Verenigingen Vereniging Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub CPO Mantgum Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Iisclub De Twa Doarpen Contactpersoon / email M. Visser Telefoon 06 10 057 901 Durk Swierstra Arjen Klaversma - cpomantgum@gmail.com Annemarie Meetsma - doarpsmienskip@gmail.com E. van der Hem K. Bosma J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgum Leeft Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum J.Cuperus - info@jacobklaver.nl Jurriaan Hoekstra D. Lont J. Noorman Maaike Kuipers - mantgumleeft@gmail.com Willemijn Koopmans-van Hasselt - tennismantgum@gmail.com Wietske Terluin - terluin@ziggo.nl. tel: Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer - info@harmonieweidum.nl Oudercommissie De Gielguorde Plan Boppeslach ocgielguorde@gmail.com Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Jant van Dijk - boppeslach@wjukken.nl Frisia1874@gmail.com C. Kaspers Tjepko Jansen bestuur@wjukken.nl D. Ottema historischcentrum@leeuwarden.nl R. de Groot 06 20 494 345 058 250 14 05 06 21 144 376 058 250 10 90 06 20 191 971 058 250 13 09 058 254 20 51 058 251 96 81 058 251 93 93 058 250 11 44 058 250 40 97 06 20 557 123 06 13 146 695 06 51 221 165 06 55 454 603 06 14 411 680 06 41 767 042 06 21 506 911 058 251 94 02
38 Mandeguod Activiteiten januari Datum Activiteit Zaterdag 31 december Zondag 1 januari Dinsdag 3 Januari Donderdag 5 januari Vrijdag 6 januari Dinsdag 10 januari Donderdag 12 januari Zondag 15 januari Dinsdag 17 januari Donderdag 19 januari Hassiebassie wandeltocht voor het goede doel Oliebollen bakken door de jeugd Ochtendgebed en Nijjierwinskjen Doarpskeamer: voor jong en oud Doarpskeamer: Inloop en spelletjes Filmhuis: The Duke Doarpskeamer: Gezonde huiskamer en gezondheidscheck Doarpskeamer: pop Naomi maken Kerkdienst en koffiedrinken Doarpskeamer: Informatie over yoga en proefles Doarpskeamer: pop Naomi maken Doarpskeamer: voorlichting over vitaliteit en val-preventie Oud papier Vrijdag 20 januari Dinsdag 24 januari Donderdag 26 januari Zondag 29 januari Dinsdag 30 januari Mediateraanse Filmnight met diner Doarpskeamer: Informatie over gezonde voeding Doarpskeamer: pop naomi maken & Handwerkochtend Voorlichting over positieve gezondheid Eetcafé Mantgum Foar Inoar Bewegen en gezondheid Tijd Locatie Start bij MFC de Wjukken 09.00 – 15.30 uur MFC de Wjukken 10.00 uur 14.00 uur 14.00 uur 19.30 uur Hele dag MFC de Wjukken MFC de Wjukken MFC de Wjukken Voor de Wjukken 10.00 – 12.00 uur MFC de Wjukken 10.00 uur 14.00 uur Mariakerk Mantgum MFC de Wjukken 10.00 – 12.00 uur MFC de Wjukken 19.30 uur Mariakerk Mantgum MFC de Wjukken 18.30 – 20.00 uur Bij het station en tegenover de Wjuken Vanaf 17.30 uur MFC de Wjukken 14.00 uur 10 – 12 uur 09.30 uur 19.30 uur 17.00 uur 14.00 uur MFC de Wjukken MFC Wjukken MFC Wjukken
Januari 2023 39 Weekagenda Maandag AMV Medische fitness Fanfare ’Harmonie Weidum’ Oefenavond Mannenkoor Mantgumer Maten Niet in mei t/m augustus Zenmeditatie Dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Urker Vishandel Doarpskeamer Biljarten 60+ Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Yoga van Veronica Aukes Woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Klaverjasklub 60+ Medische fitness Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal 15.30 uur OBS de Gielguorde 17.00 - 18.00 uur en 18.00 - 19.00 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.30 - 21.00 uur Dorpshuis Weidum 20.00 uur MFC de Wjukken 19.45 - 21.30 uur Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 15.30 - 18.00 uur Bij de Poiesz 13.00 - 17.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 16.00 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.05 - 19.00 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Schoolplein 19.00 - 20.30 uur MFC De Wjukken Flow Yoga, Studio Fitaal 19.25 - 20.25 uur en 20.30 - 21.30 uur Basisschool de Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 13.30 uur MFC Wjukken 17.00 - 18.00 uur en 18.00 - 19.00 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.00 uur Basisschool De Gielguorde 20.00 uur Basisschool De Gielguorde Malletband ‘Harmonie Weidum’ Tennislessen namens de Mantgumer Tennisclub Donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Doarpskeamer Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Clinic: Beginnen met hardlopen via Miriam Boomsma Bootcamp & Fifty Fit door Sander Hageman Jeu de boules competitie Clinic beginnen met Hardlopen Yoga Yoga, YogaRutger Vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Bridgen Pilates, Studio Fitaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Biljartcompetitie Zaterdag Bootcamp door Sander Hageman Zondag Jeu de boules Instuif 19.30 - 21.30 uur Dorpshuis Weidum Tennisbaan bij de Wjukken 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 9.00 - 12.30 uur MFC Wjukken 14.50 - 21.30 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal In januari en februari is Sambrini’s Pizza niet aanwezig. In maart zijn ze ons weer van dienst. Funky kids 7 t/m 10 jaar 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.30 uur 19.30 - 20.30 uur Schoolplein 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur Basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.00 - 17.30 uur MFC Wjukken 8.45 uur Dorpshuis Weidum 09.15 - 10.15 uur MFC Wjukken 10.30 - 11.30 uur MFC Wjukken 19.30 uur Café Bonnema 09.00 - 10.00 uur Sportveld 14.00 uur Bij mfc Wjukken
40 Mandeguod Instellingen Instelling Amaryllis Dorpenteam Zuid Apotheekhoudende Huisarts Bergwerff Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Doarpskeamer Nij Baarderadiel Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Dokterswacht Friesland Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gemeente Leeuwarden, klein leed Gezondheidscentrum It Kleaster Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Mantgum Foar Inoar Mindfulnesstraining en zenmeditatie Praktijk Fysiotherapie FYSIOBOS Shiatsu & Massagetherapie Sportcentrum Akkermans Studio Fitaal Yoga instituut Veronica Aukes YogaRutger G. van der Heide J. Wijnja itkleaster@ezorg.nl E. Hartvelt A. Wijnstra foarinoar@mantgum.com Eef Heinhuis Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) E. Hartvelt Politie Service Centrum S. Bos Ant Folkerts Info@massagepraktijkantwerk.nl V. Akkermans M. Ypma Veronica Aukes Rutger Feitsma info@yogarutger.nl Wilt u ook bij deze instellingen vermeld staan? Stuur dan een e-mail naar mandeguod@gmail.com en wij nemen contact met u op. Wijkagent Iedere eerste dinsdag van de maand aanwezig voor vragen in de Wjukken van 14.00 - 16.00 uur. Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2021 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Treinstation Mantgum Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. Contactpersoon / email info@dorpenteam.nl Telefoon 0566 625 151 praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl E. Hartvelt Karin van Beest bestuur@wjukken.nl R. de Groot rsdegroot@terphus.nl 0517 34 12 72 0517 34 27 26 088 035 04 00 06 37 34 25 40 06 51 968 990 0900 112 71 12 058 250 15 23 058 250 19 52 058 257 66 66 058 763 45 13 088 035 04 00 06 27 064 994 058 250 15 57 06 12 822 712 088 035 04 00 0900 88 44 058 250 14 14 06 52 133 130 0515 42 56 12 06 42 012 203 06 47 139 027
Januari 2023 41 WWC Kuorbalklup wedstrijden zaal Datum Tijd Categorie Thuisteam 14-01-2023 15:40 Standaard WWC 1 14-01-2023 16:50 Reserve WWC 2 14-01-2023 14:30 Reserve WWC 3 14-01-2023 13:15 A-jeugd WWC A1 14-01-2023 12:15 C-jeugd WWC C1 14-01-2023 11:15 D-jeugd WWC D1 14-01-2023 10:00 E-jeugd 14-01-2023 09:15 F-jeugd WWC F1 14-01-2023 09:00 F-jeugd 21-01-2023 20:30 Standaard DTL 1 21-01-2023 12:45 Reserve 21-01-2023 15:30 Reserve 21-01-2023 09:30 E-jeugd Harich 3 LDODK/Rinsma Modeplein 5 Udiros E1 21-01-2023 09:15 F-jeugd WWC F1 21-01-2023 09:00 F-jeugd LDODK/Rinsma Modeplein F3 28-01-2023 14:35 Standaard WWC 1 28-01-2023 15:45 Reserve WWC 2 28-01-2023 13:25 Reserve WWC 3 28-01-2023 12:15 A-jeugd WWC A1 Lintjo D1 Uitteam Veenwouden 1 De Wâlden 4 LDODK/Rinsma Modeplein 5 Wordt Kwiek A2 De Waterpoort C1 Lintjo D1 SIOS/Jumbo Wolvega E3 WWC E1 Lintjo F1 It Fean/Boelenslaan F2 WWC F2 WWC 1 WWC 2 WWC 3 WWC E1 SCO/European Aerosols F1 WWC F2 Leeuwarden 1 Leeuwarden 2 Westergo 3 Heerenveen A2 28-01-2023 11:00 C-jeugd Wêz Warber en Fluch C2 WWC C1 28-01-2023 11:00 D-jeugd 28-01-2023 09:15 E-jeugd WWC E1 28-01-2023 10:15 F-jeugd WWC F1 Joure E1 Plaats Easterein Easterein Easterein Easterein Easterein Easterein Wolvega Easterein Surhuisterveen Holwerd Balk Gorredijk Nieuwehorne Easterein Gorredijk Easterein Easterein Easterein Easterein Leeuwarden WWC D1 Oldeberkoop Easterein Mid-Fryslân/ReduRisk F1 Easterein
42 Mandeguod Tips van de Middenstand Minder Ôffal Mantgum (MÔM) Een van de simpelste manieren om je afval te verminderen lijkt om het niet aan te schaffen: dus om afvalvrij boodschappen te doen. Bent u ook benieuwd wat er in Mantgum al loopt? Wij hebben de volgende tips verzameld: • bij bakkerij Sybesma kun je je brood in je eigen stoffen of hergebruikte plastic broodzak doen. Om verspilling te voorkomen wordt via de app: TOO GOOD TO GO brood en banket aangeboden wat niet verkocht werd. www.toogoodtogo.nl • bij de Poiesz zijn sinds november herbruikbare zakjes te koop die je kunt gebruiken om losse groenten of broodjes in te verpakken. Verder is ook de Poiesz aktief op de app Too Good To Go met zogenaamde “magic boxes”, waarin producten worden verkocht tegen een sterk gereduceerde prijs in plaats van te worden weggegooid. Je kunt nu al flessen, frituurvet en batterijen inleveren bij de winkel, mogelijk komen er nog meer afvalstromen bij zoals doppen en cartridges etc. • bij ‘t Kappershûs kun je na de aanschaf van een fles shampoo, de fles laten navullen als hij op is; daarbij krijg je dan 2 euro korting. Ook werd voor het verwijderen van make-up geadviseerd om uitwasbare wattenschijfjes te gebruiken.
Januari 2023 43 • bij Op de Him kun je verschillende biologische producten kopen, waaronder zuivel in statiegeldflessen/ potten. Bij voldoende belangstelling wordt deze winkel een afhaalpunt van De Streekboer [https://destreekboer. nl/dit-is-onze-missie/]. Opgave van belangstelling is mogelijk in de winkel of direct bij Streekboer. De 5 R’s die een volgorde geven in stappen om afval te verminderen [Bea Johnson] 1 Refuse: koop niets dat je niet nodig hebt 2 Reduce: verminder wat je nodig hebt 3 Reuse: vervang alle wegwerpproducten voor een herbruikbaar alternatief 4 Recycle: kun je niet weigeren, verminderen of hergebruiken, dan is recyclen een goede stap 5 Rot: composteer je afval Bent u ook bezig met uw afval verminderen en/of heeft u ideeën en wilt u uw verhaal delen in onze rubriek: “Voorbeelden uit de praktijk”, dan horen wij het graag. U kunt ons mailen op mom@duorsummantgum.frl
44 Mandeguod
Januari 2023 45 Nieuws van de Brandweer Zoals jullie hebben vernomen in Op ‘e Skille, krijgt niet alleen Wommels maar ook Mantgum een nieuwe brandweerauto (ts). Na 16 jaar trouwe dienst nemen wij afscheid van de vertrouwde MAN brandweerauto. De nieuwe brandweerauto is nu van het merk Volvo en is gebouwd in Winschoten bij brandweer techniek Ziegler. De nieuwe brandweerauto is voorzien van de nieuwste ontwikkelingen in de brandweer-wereld. Op de oude auto zit nu hoge druk (40 bar) en lage druk (5 tot 10 bar) waar wij prima alle brandjes mee kunnen blussen. Op de nieuwe auto zitten O-bundels die alleen maar op lage druk werken, waarmee we sneller een brand kunnen blussen door meer water op het vuur te brengen. Naast brandjes blussen, redden wij ook mensen die bekneld zitten in een auto bij een aanrijding. Hier hebben we nieuw red-gereedschap op de auto dat op accu’s werkt. In de komende weken zijn wij druk bezig om bekwaam te worden met onze nieuwe brandweerauto. Zoals het nu staat komt de auto in maart op de uitruk en nemen we dan afscheid van onze oude auto. Lijkt het jou nou ook leuk om met deze nieuwe brandweerauto te werken, neem dan contact op met één van onze ploegleden. In het voorjaar zal er een open dag plaatsvinden, zodat de nieuwe auto te bewonderen is. Namens Brandweer Mantgum, Sybren van der Meer
46 Mandeguod onderhoud verbouw restauratie renovatie nieuwbouw advies Skillaerderdyk 15, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 bouwbedrijf@klaversma.nl
Januari 2023 47 Foto: Neeke Smit, www.timsimaging.nl ‘Dit was mijn hoogtepunt op sportief gebied’ Snelle tijden had Mantgumer Roelof Oostra al vaak genoeg gelopen, maar een marathon winnen was hem nog nooit gelukt. Tot begin november, toen hij tijdens de Berenloop op Terschelling als eerste over de streep kwam. We blikken met hem terug op deze bijzondere race. Om te beginnen: hoe lang loop je al? “Al een hele tijd. Mijn vader loopt al bijna 50 jaar, die zit sinds de begintijd bij de loopgroep in Weidum. Op een gegeven moment ben ik ook mee gaan doen.” En ging je toen meteen aan marathons denken? “Ik denk dat het een jaar of 11 geleden is dat ik mijn eerste marathon rende, ik was 28. Mijn vader had destijds een tijd van net onder de 4 uur staan, met veel moeite. Mijn doel was om sneller dan hij →
48 Mandeguod te zijn. Het werd een tijd van 3 uur en 7 seconden.” Hoeveel marathons volgden? “Ik hou het niet zo bij, maar het moeten er tussen de 20 en 30 geweest zijn. Meestal loop ik er rond de drie per jaar.” Maar nog nooit een gewonnen. “Nee, ik ben twee keer tweede geworden, maar nog nooit eerste. Zo gaat het bij mij ook vaak bij kortere afstanden: vaak is er eentje sneller dan ik.” Bij de Berenloop lukte het eindelijk wel. Wanneer wist je: deze ga ik winnen? “Eigenlijk na 15 kilometer al. Tot dat punt liep ik samen met iemand die op de korte afstand sneller is dan ik. Maar hij had nog nooit een marathon uitgelopen. Toen hij na 15 kilometer achter mij kwam te liggen, wist ik het wel. Maar het blijft een marathon: er kan nog van alles gebeuren. Na 25 kilometer zei een fotograaf tegen me dat ik meerdere minuten voorsprong had op de nummer twee. Toen dacht ik: dan moet het wel heel raar gaan wil ik nu niet winnen.” Volgens kenners was het ‘de zwaarste editie van de Berenloop ooit’. “De omstandigheden waren niet ideaal, maar ik vind regen en wind wel lekker. Rondom Mantgum waait het ook altijd. En ik liep voorop. Overal waar ik kwam, stonden mensen die wisten dat ik de eerste was. Ik kreeg veel gejuich, dat geeft energie. Op grote stukken is het wel een eenzame tocht verder.” Hoe was het gevoel toen je de finish over kwam? “Het was mooi, en een beetje gek. Ze hadden me niet verwacht. Ze dachten dat ik de nummer 5 of 6 van de halve marathon was, die later was gestart en op de zelfde plek finishte. Ze hadden pas heel laat in de gaten dat ik de hele marathon liep, en konden nog net op tijd een lintje spannen. Maar natuurlijk: het was harstikke mooi. Ik ben niet heel uitbundig - en wist al 17 kilometer lang dat ik ging winnen - maar het is wel echt bijzonder. Ik denk wel mijn hoogtepunt op sportief gebied. Deze vergeet je niet.” Bij Rûnom Mantgum, de wedstrijd in je eigen dorp, werd je dit jaar tweede. Baal je daar dan extra van? “Nee, daar til ik niet zwaar aan. Ik doe het omdat ik het leuk vind. En of ik nou eerste, tweede, derde of vierde wordt, maakt me niet zoveel uit – natuurlijk wel een beetje. Maar er zijn altijd mensen die sneller zijn dan ik. Die doen er meer voor qua training, of zijn gewoon beter.” Wat doe en laat je er nu voor? “Ik sport zes dagen per week. Niet omdat het moet, maar het voelt gewoon lekker. Eigenlijk laat ik er niet zo heel veel voor. Ja, mijn voeding is in de basis goed en in de laatste week voor een
Januari 2023 49 marathon drink ik niet. Maar ik vind andere dingen ook leuk. Werk, het gezin, een drankje. Het moet een beetje in balans zijn. Ik wil ook plezier hebben.” Is dat een beetje te combineren met werk en kinderen? “Ik werk bij de brandweer in Amsterdam. Ik heb daar 24-uursdiensten, waardoor het best goed te doen is om ernaast te blijven trainen. Daarnaast werk ik 8 uur per week in de gehandicaptenzorg in Beetsterzwaag. Het sporten combineren met de kinderen wordt steeds makkelijker, want ze gaan nu naar school. Vroeger nam ik ze mee in een hardloopbuggy. Dat vonden ze prima: ik gaf ze een boekje mee en onderweg zagen ze van alles.” Wat staat er in 2023 op het programma? “Ik wil de Marathon van Rotterdam en Sneek lopen, en ik denk ook de Berenloop. In Rotterdam hoop ik mijn persoonlijk record te verbreken. Dat staat nu op 2 uur en 39 minuten, maar als ik zie onder welke omstandigheden – in de regen, over het strand, en met windkracht 6 tegen - ik tijdens de Berenloop een tijd van 2 uur en 41 minuten heb gelopen, denk ik dat er nog wel iets vanaf kan.” Boris Lemereis
50 Mandeguod Teake op ‘e praatstoel 16 bern op ien souder Myn heit en mem, Durk en Loltsje, wennen op ‘e Hegedyk oan ‘e ein fan it binnepaad yn it dykshûs fan Pieter Yntes. Pieter Yntes wie widner en ferhierde de helte fan it hûs oan Durk en Loltsje. Heit woe dêr graach hinne, út Mantgum wei, want dan wie er wat tichter by syn wurk op de pleats fan Rutger Fopma. Sa wennen se flak by de pleats en dan koe hy moarns in kertier langer sliepe. It sil om 1935 hinne west ha, want Bettie, myn suster, is yn 1936 dêr berne, neidat broer Folkert yn Mantgum berne is yn 1932. In jier earder wie myn âldste suster Corrie berne yn “de Hang” yn Easterwierrum. Dat hûs waard “de Ald Hang” neamd om’t dêr in ielrikkerij yn siet doe’t de Middelsee noch see wie. Yn 1960 is it ôfbrutsen, mar noch altyd is it plakje te werkennen oan ‘e rychjes beammen krekt bûten Easterwierrum oan de linkerkant fan ‘e dyk nei Boazum ta. Yn it boek “De Greidhoeke’ fan Philippus Breuker út Boazum kin men dat lêze. Dit ferhaaltsje oer earder tiden moast earst efkes ferteld wurde om wat yn ‘e sfear ‘fan doe’ te kommen. Yn dy tiid wie it klearebarre earmoede want de beurskrach hie west en it libben wie skrabjen om ‘e kant om wat knap troch de tiid te kommen. De molkepriis wie histoarysk leech en dus wie it foar de boerearbeiders ek in drege tiid. Ek by boer Rutger Fopma wiene it minne tiden. En dêr kaam noch in gruttere ramp oerhinne: nei in longûntstekking ferstoar de boerinne fjirtjin dagen letter. Harren 8ste bern wie in poppe fan krekt 3 moanne âld. It leed wie net te oersjen en der wie hast net oan help te kommen doe. Myn mem koe sa no en dan byspringe en de âldste bern holpen fansels ek mei om de húshâlding ‘draaiende’ te hâlden. Yn Mantgum wie dit lykwols net de iennige ramp dy’t him foardie: by Loltsje en Jehannes de Boer die him ek in ‘ramp’ foar. Jehannes en Loltsje hiene ek 8 bern en wennen yn in pleatske dat út 2 wendielen bestie: yn de iene helte wenne de eigener-boer mei syn húshâlding en yn de oare, lytsere, helte Jehannes de Boer mei syn frou Loltsje en harren 8 bern. Jehannes die los/fêst wurk yn de agraryske sektor. Mar op in kweade dei sette er ôf en hy wie fuort, echt fuort, en hy kaam net werom by Loltsje en de bern. Hy liet har sitte mei 8 bern.
Januari 2023 51 Us mem – ek in Loltsje – wie freondinne mei Loltsje de Boer. Sadwaande holp ús mem sawol Rutger as Loltsje sa no en dan, as de need it heechst wie. Mar yn trije jier tiid hie Rutger 4 húshâldsters oannommen en ek wer ûnslein. No koe ús heit slachtsje, en der wie wolris in ‘dealûker’, dat sadwaande koene se dêr dan wer mei inoar fan ite. Mar Rutger hie it lykwols dreech mei 8 bern en it fertriet om it ferstjerren fan syn Riemke. Sadwaande die Rutger syn beklach wol ris by ús mem. Doe sei ús mem tsjin Rutger: “Sjoch ris by Loltsje de Boer, dy hat ek 8 bern en wit ek net hoe’t se troch de tiid komme moat.” Dat like Rutger wol in goed plan. Loltsje en myn mem bepraten ek soksawat, en ek Loltsje like it goed ta. Earst mei elkoar prate en dan ris sjen wat mooglik is. Boer Rutger rôp “Folluk!” by Loltsje har doar en hearde “Kom mar fierder.” Dat hy kaam der yn mei syn sneinske klean oan en ek Loltsje hie har moai ferklaaid. Nei wat hinne-en-wer gepraat oer it waar kaam Rutger mei in foarstel: “Do kinst mei dyn bern wol by my yn komme te wenjen. Ik ha 8 bern en dy ha allegearrre in moai plak.” Loltsje sei: “Mar ja jonge, ik ha ek 8 bern, wêr soe’k dy litte.” Rutger hie syn ferhaal klear: “Wêr’t 8 bern lizze kinne, kinne wol 8 bern by. Mar wat ynskikke soe’k sizze.” En sa waarden se it iens. It libben waard wat nofliker, de beide minsken pasten moai by elkoar, en nei in pear jier binne se ek noch troud. De gearfoege famyljes binne sûnt dy tiid as ien famylje troch it libben gien en harren bern binne letter útflein oer de hiele wrâld. Teake Oosterbos Neiskrift: In singelier ferhaal oer 2 húshâldings mei elk 8 bern dy’t elkoars paad krústen yn it minst fan de tiid nei de bankenkrisis fan 1930. It spile him ôf op de Hegedyk en yn Mantgum. It ferhaal ha ik meikrigen fan ús heit en mem, broer en suskes. Dit ferhaal ha ik neifrege by Coba Fopma, dochter fan Wouter en Djoke en pake- en beppesizzer fan Rutger en Riemke. Ek Loeske de Boer hat it ferhaal as pakeen beppesizzer fan Jehannes en Loltsje befestige. Letter die bliken dat Jehannes de Boer in frou yn Hollân troffen hie, dêr’t er letter ek mei troud is. En ek dêr binne 4 bern berne. Nei de oarloch, doe’t better tiden oanbrutsen, hat Jehannes syn bern en bernsbern elk in legaat neilitten fan 1.000,- gûne. Hy wie se dus net fergetten! Rutger Fopma syn bern: Rinske, Geart, Afke, Hennie, Henk, Ruurdsje, Froukje en Wouter. Loltsje har bern: Roel, Jeltsje, Cobe, Anne, Finne, Oane, Sibbele en Jolle.
52 Mandeguod
Januari 2023 53 Plan Boppeslach En dan binne we al wer oan de ein fan 2022… We sjogge werom op in jier wêr’t in protte bard is! Der stiet in multyfunksjoneel sporttastel. It baggerdepot kinst net werom!! In nij kuierpaad, in kabelbaan, in klimpyramide en in steiger fleurje it hiele gebiet op. Dêrnjonken is ek de pui fan de Wjukken gâns feroare! Hoe soe dat no aanst wêze? At it aanst moai waar is en we op it terras sitte kinne fan de Wjukken en de pui iepen stiet? Wat in protte minsken ha harren frijwillich ynsetten om alles te realisearjen! De loungebanken en tafels op it terras fan de Wjukken binne boud en ferve. De kessens foar op de banken binne naaid. Der ha in soad minsken oan it snoeien en beammen plantsjen west. GEWELDICH! Mar we binne noch net hielendal klear. De kommende tiid sil der noch in klimtoer en volleybalnet komme. Der is ek in byld fan Hein Mader yn oantocht en it terras fan de Wjukken sil noch fergrutte wurde. Dêr sille jimme wis fan op de hichte hâlden wurde yn de Mandeguod en sjoch oars ris op ús webside (www.boppeslachmantgum.nl) of facebookside. Hawar, in lytse update foardat we it nije jier yngeane en ús yn 2023 ferwûnderje meie oer de groei fan alle beammen en planten op “it âlde baggerdepot”. Lit de bern der aanst mar hearlik boartsje, sa as sy it neame, yn ‘Park Boppeslach’ en lit âld en jong de gesellichheid fine yn én rûn de Wjukken. Wurkgroep Plan Boppeslach
54 Mandeguod Nieuwsbrief nr. 13 | december 2022 CPO Mantgum Met deze nieuwsbrief in de Mandeguod informeren wij iedereen graag over de stand van zaken en de ontwikkelingen rond het CPO Mantgum 2.0. Ondanks het feit dat er op dit moment nog twee Raad van State procedures lopen tegen het CPO plan 12 woningen in Mantgum, zijn wij als bestuur en leden druk bezig met de verdere voorbereidingen en uitwerking van een aantal onderwerpen zoals duurzaamheid, het groenplan en energievoorziening. Voor de toekomstige boomgaard zijn er al een 40 tal fruitbomen gereserveerd. Deze zijn tijdelijk aangeplant bij de boerderij van Johannes en Annemarie Fopma te Britswert. Op een mooie zonnige zaterdagmiddag hebben een aantal leden met snoei-, hark- en maaimateriaal alles weer winterklaar gemaakt. De bomen zijn gesnoeid en de plek waar ze staan is weer netjes gemaaid en ontdaan van onkruid. We hopen dat ze binnen niet al te lange tijd een mooi plekje kunnen krijgen in de toekomstige boomgaard. Daarnaast vond er op 16 november in de Wjukken een presentatie plaats over Aquathermie. Op uitnodiging van Duorsum Mantgum zijn enkele leden van de duurzaamheidscommissie van CPO 2.0 aangeschoven. We hebben geleerd dat 80% van het energieverbruik in een gemiddelde huishouding is voor verwarming van de woning. Op het verwarmen van je woning valt dan ook het meeste te besparen. Het begint met goed isoleren, maar daarnaast valt er met een goede verwarmingsinstallatie ook het nodige te besparen.
Januari 2023 55 De huidige technieken om je woning te verwarmen veranderen met de dag. Eén van deze (nieuwe) technieken is Aquathermie. Aquathermie is het verwarmen en koelen van gebouwen door het gebruik van warmte en koude uit oppervlaktewater, afvalwater of drinkwater. De warmte uit het water wordt als dat nodig is opgeslagen in de bodem en daarna opgewaardeerd met een warmtepomp. Of Aquathermie ook het systeem is om toe te passen bij het CPO is nog de vraag, maar het was in ieder geval een informatieve avond. Genoeg stof tot nadenken. Zoals eerder vermeld zullen wij jullie via de Mandeguod op de hoogte houden van de verdere ontwikkelingen. Heeft u vragen, ideeën of heeft u belangstelling om deel te nemen aan ons plan? Neem dan contact met ons op. Wij staan u graag te woord. het bestuur CPO Mantgum 2.0 Elmer de Wit (voorzitter) 06-25495705 Arjen Klaversma (secretaris) 06-20194208 Rein Veenstra (penningmeester) 06-83978861 Tjepko Jansen (algemeen bestuurslid) 06-21144376 Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u.
56 Mandeguod Hassiebassie wandelen en hardlopen op oudejaarsdag Het is ondertussen traditie, wandelen en hardlopen op oudejaarsdag vanuit Mantgum: de Hassiebassie wandeltocht. Na een aangepaste editie vorig jaar en een Pubquiz als alternatief het jaar daarvoor, kan dit jaar weer een ‘normale’ editie van de Hassiebassie plaatsvinden. Stichting Doch Dyn Dream is samen met vrijwilligers die zich verbonden voelen met het dorp en/of de stichting, druk bezig met de organisatie van de Hassiebassie wandeltocht op oudejaarsdag. Naast wandelen langs een prachtige route over 2,5 km. of 10 km., is er op beide routes ook weer wat leuks te doen voor de deelnemers. Op de korte route is er een speurtocht met ‘geheime kistjes’ uitgezet en op langere route kom je onderweg qr-codes met quizvragen tegen. Naast wandelen, kun je ook deelnemen aan de hardlooproute over 10, 13 of 20 km. De bedoeling bij de hardloopvariant is dat je van te voren probeert in te schatten welke tijd je gaat lopen en dit ook noteert. Daarna probeer je zonder op je horloge te kijken op gevoel de tijd te benaderen. Met het geld dat met deze wandeltocht ingezameld wordt, geeft stichting Doch Dyn Dream een kleine tweehonderd weeskinderen in Kenia de kans op een betere toekomst. Skelte en Wytske van Stichting Doch Dyn Dream doen dit door samen te werken met mensen in Kenia. De afgelopen jaren is een school en keukengebouw gebouwd en de kinderen worden onder andere voorzien van eten, medicatie en schoolmateriaal. Dit alles door donaties aan de stichting. Dus naast een gezellige middag in en rondom Mantgum, draag je bij deelname ook nog bij aan het kunnen realiseren van dromen van kinderen in Kenia. Onderweg word je voorzien van een borreltje en na afloop is er een snert en uiteraard nog een drankje te halen in de Wjukken. Jij bent er toch ook bij? Nieuw dit jaar is dat er geen gezamenlijke start meer is, deelnemers kunnen tussen boven staande tijden starten. Daarnaast is ook de mogelijkheid om in Easterwierrum te starten bij de Dille. Schrijf je de Hassiebassie wandeltocht op 31 december ook alvast in je agenda?
Januari 2023 57 Inschrijven kan op www.dochdyndream.nl en actuele informatie is tevens te vinden op de facebook pagina van Doch Dyn Dream. Inschrijving en start 10 km route Inschrijving en start hardlopen over 10, 13 of 20 km Inschrijving en start 2,5 km route 13:30 – 14:00 14:00 – 14:30 14:30 – 15:00
58 Mandeguod
Januari 2023 59
60 Mandeguod Wat hinget der by my oan ‘e muorre? Op in feestje komt Roelie by my om te freegjen oft ik ek meidwaan wol mei “Wat hinget der by dy oan de muorre?” Ja, is goed, en dan moat it ek barre! Wat skriuwst op yn sa ’n ferhaaltsje? By my hinget sûnt de ôfrûne Sinteklaas in triedleaze stofsûger oan ‘e muorre. Dizze ha ik krigen fan Piet Jesse. In pear dagen dêrfoar kaam Jesse mei de fraach oft der ek Sinteklaas fierd waard dit jier. “No nee, meastal bist net thús, dus nee, ik tink it net.” Hy hie der dochs wol sin oan, even lekker ite, Beppe derby. No hie ik net folle tiid, mar ik ha op moandeitemoarn wat iten yninoar flânse en doe nei myn wurk, en op ‘e weromreis in pear aardichheidsjes helle. It iten wie lekker en gesellich. En doe kaam de fraach oft ik noch even yn it hok sjen woe! En ja, in grut pakket! En dat hinget no dus oan de muorre. Fierder twa seefdrukken fan Herman Brood. “Family affairs”, hat Jan fan my krigen. Ik fyn it ien fan de moaiste wurken fan Herman. Jan hat foarige moanne “Forever Friends” kocht. Dizze lêste hinget yn de gong dy ‘t krekt in bytsje ôfskildere is. Dan noch wat eigen wurk, in skilderijke fan ús grutte freon Bendis. Yn de gong noch in tekening fan Jopie Huisman. Us mem frege oft ik dizze ha woe, net echt in fan fan, mar ek sûnde om him fuort te dwaan.
Januari 2023 61 En dy stiet no ek wol goed yn de krekt skildere gong njonken in borduurwurkje fan skoanmem Roelie. Dan noch op in oare muorre fan it hok “Ook hier koelt een Mueller melkkoeltank”. Dat hong eartiids op de doar fan it tanklokaal by Jan thús. Dizze komt dêr net wei, want ja, wannear sjochst wearde yn dy dingen. Dit buordsje is opdûkele op ynternet nei lang speurwurk oant de fabryk ta fan Mueller sels. Yn de keuken hingje allegear boarden, dat is in samling fan de kringlooptochten. Sa no en dan komt der ien by of ik ferfang ien. No ‘t ik wat âlder wurd, lykje ik ek fan prullaria te hâlden. Sa sjochst mar wer: alles hat syn tiid. En dan fansels noch in foto fan Joanne en Jesse. Dit wie it dan yn fûgelflecht by ús muorren del. Hanneke Hempenius en Jan Heida. Joke Wester fertelt takomme moanne wat der by har oan ‘e muorre hinget.
62 Mandeguod Hoopvol het nieuwe jaar in In januari 2021, nu al bijna 2 jaar geleden had Corona over heel de wereld en ook over ons mooie dorp in de Greidhoeke, een deken van grauwheid gelegd. We bedachten samen, op persoonlijke titel, het Hoop project om elkaar in Mantgum een hart onder de riem te steken. Ons idee was om dit in de vorm van schriften te doen, waarin eenieder een bijdrage naar wens mocht plaatsen binnen het thema HOOP. De twaalf schriften werden door ons op verschillende adressen in het dorp uitgedeeld en daarna keer op keer doorgegeven. Aan buren, straatgenoten en/of vrienden. Ze raakten vervuld van HOOP in de vorm van kleurrijke tekeningen, zelfgeschreven gedichten, foto’s en nog veel meer moois. Met bladzijden vol: gevuld door hele gezinnen, een moeder en haar kind, een echtpaar, een Beppe en haar kleinkind, en nog veel meer bijdragen van mededorpsbewoners. Allemaal bijzonder, uniek, kleurrijk, troostrijk en vooral HOOPVOl ! Alle schriften zijn na hun reis door het dorp weer bij ons teruggekomen en Froukje en Esther Terpstra, Master Jansenstrjitte 39
Januari 2023 63 Ijsbrand Kroondijk, it Hiem 13 we zouden graag jullie allemaal blij willen maken met de inhoud. In totaal hebben 108 (!) adressen/gezinnen een hoopvolle bijdrage geleverd. Een fantastisch aantal. We hebben twee dorpsbewoners bereid gevonden de schriften te bewaren en ze uit te lenen. Je kunt daar een schrift ophalen, lenen en lezen/bekijken en weer terugbrengen. Net als in een bibliotheek. De twee adressen zijn: 1. Adrie en Tanja Jansen, de Grêft 24 2. Ittie Poppema, Swannedrift 9 Graag delen we alvast een kleine bloemlezing uit de schriften met de lezers van de Mandeguod. En willen we alle deelnemers nogmaals heel hartelijk bedanken voor hun bijdrage. Met een hart vervuld van hoop, wensen wij u een liefdevol 2023 toe. Gudula van Beem en Boukje Jilderda. Gerryt en Gjetsje Terpstra – Stenekes, it Hiem 24 Tranen die de ogen schoon doen spoelen Helder zien wat er wezenlijk toe doet Het ontbreken van menselijk contact en de zorgen om gezondheid Zorgen dat ik besef hoe belangrijk dat is Kleine ontmoetingen groot van waarde Stilstaan in het moment Hopen op beweging in de toekomst Toch ook genieten van de rust die je normaal niet kent 2021 is voor mij een jaar van herwaarderen Van hoe nu verder? Wat draagt bij? Aan een beter nieuwbevinden Voor mezelf en daaromheen? Een week na mijn intrede hier in Mantgum Begon de coronapandemie in Nederland op te laaien Ik kon me geen beter thuis wensen tijdens de lockdown Dan hier in het mooie Mantgum
64 Mandeguod
Januari 2023 65
66 Mandeguod Windenergie bij de familie Bonekamp Na 3 jaar staat ‘ie er dan eindelijk! Op het erf van de familie Bonekamp in Tsjeintgum kun je sinds 5 december de wieken van een windmolen zien draaien. Tenminste, als het waait. En die wind was niet erg aanwezig in de afgelopen weken, laten Meinte, Jessy en zoon Menno Bonekamp met een app op hun telefoon zien als we aan tafel zitten. Menno: “Sjoch, dit wie eins de bêste dei oant no ta, hjir wie it 57 KW”. Meinte voegt toe: “Dat is noch mar de helte fan wat it eins wêze moat yn ien dei.” EAZ wind, specialist in kleine windmolens, heeft met behulp van nieuwe technologie de kleine molen voor het agrarisch bedrijf ‘opnieuw uitgevonden’. Deze molens staan in Nederland, België en Duitsland. Het bedrijf heeft als missie: energie voor het platteland, wereldwijd. Ook de familie Bonekamp heeft via EAZ wind een windmolen aangeschaft. De windmolen is een flinke investering voor een boerenbedrijf. Toen familie de windmolen kocht, zo’n 3 jaar geleden, gaf EAZ wind aan dat de terugverdientijd zo’n 6 tot 10 jaar is. Inmiddels is de
Januari 2023 67 aanschafprijs hoger, maar met de huidige energieprijzen is de terugverdientijd veel korter. Voordat de molen geplaatst kon worden was er het nodige gesteggel met eerst de Provincie en later de gemeente. Meinte: “De polityk wie hartstikke tsjin wynmolen. Mar letter koe it wol, mar allinnich mar in mole fan 15 meter heech. Eigentlik is 15 meter te koart. Ast der 10 meter by op setst dan hast folle mear opbringst.” Toen in de provincie besloten werd dat de windmolens er mochten komen, moest daarna de gemeente nog een besluit nemen over de vergunningen. En helaas was de gemeente Leeuwarden ook nog de laatste in de rij bij het verlenen van de vergunningen. “Sels EAZ hat der ferskriklik achteroan west om dizze fergunningen, fan in stik as tsien boeren, rûn te krijen.” Maar nu staat de molen er! En wat levert het nu op? De molen staat sinds 5 december en je bent natuurlijk erg afhankelijk van de sterkte van de wind. De bedoeling is dat het, over een jaar genomen, per dag zo’n 100 KW oplevert. De stroom die de wind levert wordt direct gebruikt in het bedrijf. Menno: “Der draait hjir altyd wat, de robots nimme ek in soad stroom. As der echt in hiel soad stroom is, as it hurd waait, dan leveret it de stroom werom.” De melkrobots die Menno noemt, zijn vorig jaar oktober in de stal geplaatst. Het was eigenlijk de planning om tegelijk met de melkrobots de windmolen te plaatsen. Dat was ook gezien de energieprijzen van afgelopen jaar wel heel mooi geweest, maar helaas is dat vanwege de vergunning niet gelukt. Het is uiteindelijk de bedoeling dat het boerenbedrijf energieneutraal kan werken. Om deze reden is de combi van zonnepanelen en een molen ook zo ideaal: op warme zonnige dagen waait het vaak niet, maar kan de zon wel zijn werk doen, en andersom. Zonnepanelen staan nog op het wensenlijstje van de familie. Jessy: “Minsken ûnderskatte →
68 Mandeguod wat een mole opsmyt. Iderien hat it mar oer sinnepanielen. No ha wy mar in lytse mole, mar hoefolle sinnepanielen moatst hjir wol net tsjinoer sette foar deselde opbringst.” Nu is het uiteraard zo dat je in een dorp of stad niet zomaar een windmolen neer kunt zetten. Sterker nog: naast de 15-meter eis mag de molen alleen bij een agrarisch bedrijf geplaatst worden, niet bij een particuliere boerderij of een timmerbedrijf bijvoorbeeld. Meinte: “We meie hjir ek net mear molen ha dan we stroom ferbrûke. We kinne der dus net noch ien pleatse”. Los van de financiële voordelen zijn Meinte, Jessy en Menno ook op andere manieren bezig met duurzaam boeren, bijvoorbeeld door warmte terug te winnen vanuit de melk. Het bedrijf levert ‘Planetproof’-melk en voldoet daarvoor ook aan extra eisen, zoals bijvoorbeeld extra kruiden en klavers in het land. Meinte: “We wurde by de molkfabriek ek ôfrekkene op de CO2 útstjit per liter molke. En as je dan sels enerzjy opwekke dan hast ek minder CO2 útstjit.” De eisen voor ‘Planetproof’-melk veranderen natuurlijk in de loop van de tijd. Meinte: “Earst betinkst ‘hoe komme je derby’, en dernei moatst tinke: ‘hoe bliuwe je derby’”. Menno: “De wynmole past hjirby wol moai yn it plaatsje.” Femke Hottinga
Januari 2023 69 Fysiotherapie nieuws 2023 In 2023 gaat de praktijknaam Fysiotherapie Jelle Sybesma veranderen in Fysiobos. Sjoerd Bos neemt, na drie jaar met veel plezier de maatschap fysiotherapie samen met Jelle Sybesma en Feikjen van der Zwaag te hebben gehad, de volledige praktijk over. Er zullen in de komende tijd langzaamaan wat zichtbare en onzichtbare veranderingen optreden op de S. van Galemawei nummer 10. Iedereen is natuurlijk nog steeds van harte welkom, en ook het vertrouwde gezicht van Jelle zal zich nog regelmatig op de werkvloer laten zien. Jelle zal wel minder aanwezig zijn, maar blijft voor jullie beschikbaar met zijn gespecialiseerde kennis in de kaak, nek en schedel. Ook bij afwezigheid van collega’s zal hij waarnemen waar mogelijk. Feikjen is vanaf januari niet meer werkzaam binnen de praktijk.
70 Mandeguod Skûtsje Alle jierren liket it wer prachtige moai: it skûtsje mei de lampkes dy’t je by tsjuster al fan fierren sjogge. Ek dit jier ha fiif waarm oanklaaide manlju dit kâlde putsje wer fersoarge. Tank oan Peter, Rinse , Kees, Irmfried en Jack
Januari 2023 71
72 Mandeguod We wensen iedereen geluk, liefde en gezondheid in 2023. Wacht niet op bijzondere momenten maar maak alle momenten bijzonder. Wij zijn er een tijdje tussenuit want in januari en februari gaan we genieten van een reis met de camper naar Zuid-Europa. Vanaf 2 maart zijn we u weer graag van dienst en staan we weer wekelijks op donderdag van 17.00 - 19.00 uur bij de Poiesz. www.sambrinipizzas.nl tel/whatsapp 06 53 87 78 41
Januari 2023 73 Witte jim dat… → … wy net samar teksten fan oare skriuwers of ynstânsjes oernimme meie omdat je dan mei copyright te meitsjen ha? Dêrom binne we altyd foarsichtich, mar doe’t MOM (Mear Ôffal Mantgum) lêsten in prachtige Loesje-tekst oer ôffal tsjinkaam wie dy slogan te moai om wei… Mar ja, Loesje-teksten meist net brûke hie Rob Mangnus útsocht. Mar Veronica liet it der net by sitte, en se hat de Loesje-organisaasje oanskreaun en harren it probleem foarlein. En ja hear! Mail van Loesje Hoi Veronica, Vanwege het intern gebruik in een dorpsmaandblad geven we hierbij toestemming om de twee teksten te gebruiken. Groetjes, ook van haar, Margriet. Nijjierswinsk Alle freonen, freondinnen en kunde yn Mantgum winskje ik in sûn, fleurich en lokkich 2023 ta. Eelkje van der Veen-Jongstra
74 Mandeguod Colofon Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar Doarpsmienskip Mantgum Ewoud Westrik secretaris, Bert van der Weide penningmeester Algemeen lid: Maaike Kuipers, Annemarie Meetsma, Ydwine Willemsma E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Femke Hottinga redacteur, Boris Lemereis redacteur, Rinse Westerdijk vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verspreiding Johan Heddema coördinatie en Ria en Harm van der Werf (reserve) Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum Druk CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Formaat (bxh) Hele pagina € 160,00 Halve pagina € Kwart pagina € 85,00 47,50 Hele pagina € Halve pagina € Kwart pagina € 27,50 15,00 11,00 128 x 180 mm 128 x 87,5 mm 61,5 x 87,5 mm 128 x 41,25 mm Aanleveren advertenties Bij voorkeur in zwart wit en PDF formaat. Aanleveren van een advertentie kan ook in TIFF, JPG, JPEG of PNG. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 30,00 Oplage 510 exemplaren Inleveren kopij Uiterlijk de 14e van elke maand E-mail: mandeguod@gmail.com Algemeen In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. Eventuele foto(‘s) ook apart en bewaard als TIFF, JPG, JPEG meesturen. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum.com geplaatst wordt. © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod.
Januari 2023 75
1 Online Touch