Bouwen in Bouw paardenhal Rheden in volle gang 2e Jaargang • nr. 7 • september/oktober 2021 Gelderland 07 Appartementengebouwen woonstichting Triada in Vaassen gerenoveerd //////////////////////////////// Binx Smartility bouwt in hartje Tilburg aan Stadskantoor Pagina 06 Dwarsakker Zwartebroek, passende, robuuste eenvoud
In dit magazine Inhoudsopgave 06 26 38 19 07 05 Voorwoord: “Ambivalente gevoelens” Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker, Zwartebroek 06 Passende, robuuste eenvoud 11 Lange adem wordt beloond in Zwartebroek 15 Dwarsakker aanwinst voor Zwartebroek en Terschuur 17 Column KienhuisHoving: “Procedures over bestemmingsplannen langer onzeker” Nieuwbouw paardenhal, Rheden 19 WBC voelt zich thuis in uitdagende omgevingen 23 Ervaring Tasche Staalbouw kwam goed van pas in Rheden 25 Betonindustrie wordt ook geraakt door sterk stijgende prijzen Transformatie Stadskantoor Tilburg 38 Biobased en circulair 45 3D-laserscannen, de basis voor iedere transformatie 46 Laboratorium Uzin Utz Nederland klaar voor “de lijmen van de toekomst” Bouwen in Gelderland 03 Renovatie drie appartementengebouwen, Vaassen 26 Woonstichting Triada gunt Van der Leij Bouwbedrijven omvangrijke klus 31 Lagemaat Sloopwerken op meerdere vlakken betrokken bij Suikerbrink 33 Saint-Gobain Solutions bood Triada dé oplossing voor verduurzamingsvraag 36 Column Danny van Hal: “Harder lopen bij tegenwind? Haldu zoekt de kopgroep op!”
4 Bouwen in Gelderland
Voorwoord Voorwoord Ambivalente gevoelens Ik schrijf deze column een dag na Prinsjesdag. In een normaal functionerende democratie betekent dat automatisch dat er een groot afbreukrisico dreigt wanneer je aannames in je tekst verwerkt die 24 uur later volledig gelogenstraft kunnen worden. Zo niet in Nederland. Daar is het gebruikelijk, althans ik weet niet beter, dat de inhoud “keurig” uitlekt. Daardoor is de troonrede van onze vorst elk jaar inhoudelijk weer een heuse poppenkast. Dat Willem IV zich daar nog steeds voor leent is een wonder. Ik denk persoonlijk dat ie liever een middag in de greppel had gelegen op zijn kroondomein om everzwijnen te schieten. Maar dat terzijde. Bij mij heersen ambivalente gevoelens over onze sector. Enerzijds hoor ik in mijn gesprekken dat de werkvoorraad hier en daar buitenproportionele vormen aanneemt, maar anderzijds zijn er ook zeer sterke geluiden die minder positief van aard zijn. Bouwmaterialen zijn nog steeds moeilijk verkrijgbaar en het prijspeil Door: Gerard van Leeuwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// schiet door elk denkbaar plafond. Of het nu hout, staal, pvc of isolatiemateriaal betreft, over de hele linie staan de codes van de factor inkoop in het donkerrood geschreven. En dat levert spanningen op. Ergens moet het prijskaartje neerdalen. Aannemers en opdrachtgevers zitten daar beide niet op te wachten en dat kan leiden tot patstellingen waarop niemand zit te wachten. Daarnaast bestaat het structurele probleem van de instroom van (nieuwe) vakmensen. Een al langer sluimerend fenomeen, maar waar nog steeds geen oplossing voor gevonden is. Als je dan leest dat er nog een miljoen mensen qua arbeidspotentieel “onbenut” blijft zou daar, simpel gezegd, toch eens iets mee moeten gebeuren. De oproep van de FNV en CNV om het aantal arbeidsuren naar dertig terug te schroeven in het kader van het ontstressen krijgt daarbij haast een ridicuul karakter. De troonrede spreekt van een investering van honderd miljoen per jaar tot 2030 om de woningbouw te stimuleren. Klein bier voor de problemen waar we voor staan. En een doekje voor het bloeden. De echte problematiek, zoals stikstof en het versnipperde vergunningentraject in ons gave landje, wordt voorlopig doorgeschoven door de dames en heren politici. Die honderd miljoen voor 2022 is daarom niet meer dan een demissionair papieren zakdoekje. Een geleidelijke afschaf van de verhuurderheffing is daarentegen wel weer goed nieuws. Eens kijken hoe dat structureel vertaald gaat worden in een regeerakkoord. Want iets willen en iets doen zijn twee verschillende zaken. ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Op de cover Woonzorgcentrum Dwarsakker werd in Zwartebroek werd zeer recent opgeleverd. Een aanwinst met meerwaarde voor de inwoners van Zwartebroek en Terschuur. Colofon Bouwen in Gelderland Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweningelderland.nl E-mail: redactie@bouweningelderland.nl Redactie: Gerard van Leeuwen, Jolanda Groothuis Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10), Erik Kuipers (06 -196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Hannique de Jong Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in Gelderland 05
Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker / Zwartebroek Tekst: Gerard van Leeuwen / Foto's: FIER architecten ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Dwarsakker, passende robuuste eenvoud De totstandkoming van de Dwarsakker had door diverse omstandigheden heel wat voeten in de aarde. FIER architecten won namelijk reeds in 2013 de prijsvraag waaraan drie geselecteerde bureaus deelnamen. Willem-Alex Jansen en Alex Drost, samen de directie vormend van het twaalfkoppige bureau, blikken terug én vooruit. 06 Bouwen in Gelderland
Toevallig bekeken we onlangs de projectgeschiedenis van Dwarsakker”, vertelt Alex Drost. “Hij had nummer 13019, hetgeen inhoudt dat we er in 2013 mee gestart zijn. Sinds die tijd is er veel gebeurd. Ook aan het originele ontwerp is het nodige veranderd. Maar uiteindelijk zijn we er met alle partijen in geslaagd iets moois van te maken.” Willem-Alex Jansen: “Eerlijk gezegd ben ik in deze periode best wel eens angstig geweest dat het plan in de vergetelheid zou geraken. Des te blijer ben ik met de realisatie. Dwarsakker is een passend, robuust gebouw geworden. Passend in deze omgeving en robuust in eenvoud.” Zoals gebruikelijk werd het plan gebaseerd op een Programma van Eisen dat door de Stichting Dienstenzorgcentrum Dwarsakker geformuleerd was. Drost: “Destijds was de esthetische vertaling van het PvE doorslaggevend, waarbij het essentieel was om een toch fors gebouw passend te maken in de directe omgeving. We hebben dat bewerkstelligd door het gebouw als het ware op te knippen in drie segmenten, aansluitend bij de schaal en maat die Zwartebroek karakteriseert. Daarom is er bijvoorbeeld ook gekozen voor traditionele materialen zoals baksteen en qua uitstraling hebben we gekozen voor schijnkappen waardoor de uiterlijke verschijningsvorm toch anders is.” Jansen: “Je kunt spreken van een landelijk gevoel, een dorpse uitstraling. We hebben getracht een bepaalde omvang zodanig te vereenvoudigen dat het harmonieert met de omgeving. En als we naar de eerste reacties luisteren, dan mogen we constateren dat we daar, in nauwe samenwerking met Van de Kolk en de andere betrokkenen, geslaagd zijn. We worden regelmatig gevraagd wat nu de “handtekening” van ons bureau is. Dan zou ik Dwarsakker als referentie kunnen gebruiken. We zoeken allereerst altijd contact met de omgeving. Het moet passend zijn. Opvallende gebouwen ontwerpen is gemakkelijker dan passende gebouwen of woningen. Wij proberen weg te blijven van de hypes die nu eenmaal onlosmakelijk verbonden zijn aan de architectuur.” Drost: “Het maken van tijdloze gebouwen is ook een belangrijk criterium voor ons. Dat is voor ons eveneens een essentieel uitgangspunt bij de invulling “Aan het originele ontwerp is het nodige veranderd. Maar uiteindelijk zijn we er met alle partijen in geslaagd iets moois van te maken.” Bouwen in Gelderland 07
KWALITATIEVE EN EFFECTIEVE OPLOSSINGEN WV Trappen is uw ideale partner wanneer het gaat om trappen, balkons en/of balustrades voor zowel de particuliere- als zakelijke markt. Houten trappen, rvs balustrades, metalen design trappen, het kan allemaal bij WV Trappen. Zeilmaker 10 I 3861 SM Nijkerk T 033 - 253 79 02 E info@wvtrappen.nl I W www.wvtrappen.nl 08 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker / Zwartebroek Alex Drost: “Het maken van tijdloze gebouwen is een belangrijk criterium voor ons.” van het duurzaamheidsstreven dat inmiddels gemeengoed is geworden in onze wereld. Wij zoeken flexibiliteit in de opbouw, zowel in de plattegrond als structuur. En we passen bij voorkeur Nederlandse producten toe die niet vanuit alle hoeken van de wereld moeten worden aangeleverd. Baksteen is daar een mooi voorbeeld van.” Drost: “Natuurlijk vind je duurzaamheid ook terug in de keuzes op het gebied van isolatie en installaties. Die ontwikkelingen gaan in een razend tempo. Wat in 2019 vooruitstrevend of geavanceerd was, is nu soms alweer achterhaald. Duurzaamheid is al lang veel meer dan zonnepanelen en een groen dak. Opdrachtgevers, en dus ook wij, hebben te maken met budgetten en als er bezuinigd wordt ontkomen ook de installaties veelal niet aan een versobering. Ook dat zien we regelmatig terugkomen.” Selectief Zowel Drost als Jansen ervaren de huidige markt als meer dan booming. Drost: “Ik heb heel lang gedacht dat de coronapandemie zijn weerslag zou hebben op bijvoorbeeld het aantal aanvragen, maar niets is minder waar. Veel mensen hebben sinds de uitbraak gekozen voor nieuwbouw of verbouw van woningen. Vandaag de dag twijfel ik echt of er überhaupt nog een terugslag komt.” Jansen: “De branche gaat momenteel skyhigh. De particuliere markt is veel actiever geworden. En dat terwijl de kosten toch behoorlijk toegenomen zijn door diverse oorzaken. Als je nu een kavel plus woning wil, ben je al snel miljoen euro verder in onze regio. We hebben daar goed zicht op want tachtig procent van ons werk is afkomstig binnen een straal van vijftig kilometer rond Nijkerk.” Drost: “Vlak voor de vakantie is een project opgeleverd waar we betrokken bij waren. Alle woningen zijn, getekend en wel, in de vakantie verkocht. Het wachten is nu op een nieuwe fase. Het gaat hard vandaag de dag. We moeten gewoon selectief zijn in wat we kunnen aannemen.” Jansen: “En dat komt ook omdat we niet groter willen worden. Die ambitie hebben we niet. Nu kunnen we ons werk opdelen tussen organisatie en ontwerp en dat willen we zo houden. We hebben beide niet de ambitie om manager te worden. We willen dicht bij ons vak blijven.” “We passen bij voorkeur Nederlandse producten toe die niet vanuit alle hoeken van de wereld moeten worden aangeleverd. Baksteen is daar een mooi voorbeeld van.” Bouwen in Gelderland 09
uw partner in installatietechniek tegels badkamers Talmastraat 14 • Nijkerkerveen 033 257 17 77 • www.geba-install.nl 10 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker / Zwartebroek ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen Lange adem wordt beloond in Zwartebroek Dwarsakker overgedragen aan bewoners De eerste planvorming om een woon-zorgcomplex te bouwen in de wijk Dwarsakker in Zwartebroek dateren van vele jaren terug. Dat de lange adem toch beloond kan worden bewijst de Stichting Dienstenzorgcentrum. Zonder één euro subsidie realiseerde men een complex van 44 appartementen en een gezondheidscentrum waardoor de leefbaarheid van de dorpen Zwartebroek en Terschuur aanzienlijk verbeterd wordt en mensen niet noodgedwongen uit hun vertrouwde leefomgeving hoeven te verkassen wanneer zelfstandig wonen geen optie meer is. Modern rentmeesterschap in optima forma. een gezondheidscentrum. Het doel was en is de lokale bevolking een geschikte woonruimte te bieden, ook wanneer zelfstandig wonen een probleem wordt, en de leefbaarheid van de dorpen Zwartebroek en Terschuur vergroten. Daarin zijn we met zijn allen geslaagd.” Stichtingsvoorzitter Henk Smit, in het dagelijks leven CIO bij een Aerospace bedrijf, vertelt dat de stichting het levenslicht zag toen de Nederlands Hervormde Kerk in Zwartebroek en Terschuur hun grondbezit op een bestendige wijze wilden ontwikkelen. “Daarvoor hebben we een aantal criteria opgesteld. De realisatie van een aantal betaalbare woningen een toekomstbestendige appartementen, gekoppeld aan Een en ander had de nodige voeten in de aarde. Smit: “We werden al snel geconfronteerd met de kredietcrisis en de woningbouwcrisis. We hebben hier te maken met een kleine gemeenschap en we wilden op geen enkele wijze financiële risico’s lopen. De kostprijs moest zo laag mogelijk gehouden worden. Het duurde daarom tot 2018 voordat de plannen een definitief karakter kregen en we de volgende fase konden opstarten. Bij de aanbesteding hebben we, waar mogelijk, lokale en regionale spelers ingeschakeld. Daarnaast hebben we ons goed verdiept in de portfolio’s van de bouwpartners. In een eerder stadium hadden we bijvoorbeeld al goede ervaringen opgedaan met Bouwbedrijf Van de Kolk. De mensen daar zijn echte professionals, ze denken mee en hanteren een goede prijskwaliteitverhouding. Die keus was voor ons dus niet zo spannend. En dat gold voor verreweg de meeste (onder) aannemers. In en rond ons bestuur hebben we veel kennis in huis. Met die adviezen zijn we aan de slag gegaan en het resultaat mag gezien worden.” “Dwarsakker wordt gekenmerkt door moderne en ruimtelijke opzet.” Bouwen in Gelderland 11
Met veel plezier hebben we meegewerkt aan het zorgcentrum Dwarsakker te Zwartebroek. Kijk voor meer van deze mooie projecten op www.4dstaalenmontage.nl Watergoorweg 51 Nijkerk | 06-57992444 info@4dstaalenmontage.nl Tolboomweg 12 • 3784 XC Terschuur info@sloof.nl • (0342) 461 789 KLEIN IN OMVAN G, GROO T S IN MOGELIJKHEDEN Sloof is graag jouw partner voor aanleg en onderhoud van elektrotechnische installaties. Wat we daarmee bedoelen? Jouw partner. Omdat we het liefst samenwerken. Jouw wensen, in combinatie met onze kennis en ervaring zorgen voor het beste resultaat. Samen zijn we beter! www.sloof.nl 12 Bouwen in Gelderland elektrotechniek domotica onderhoud inbraakbeveiliging datacommunicatie inspecties & keuringen camera installaties brandmelding verlichting zonnepanelen
Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker / Zwartebroek “Het resultaat mag gezien worden.” en ruimtelijke opzet. We hadden met wat passen en meten misschien nog vijf, zes extra appartementen kunnen realiseren maar hebben bewust gekozen voor deze opzet.” De realisatie verliep vlot volgens Smit. “Dat zal mede te danken zijn geweest aan de lange voorbereidingsperiode. Samen met onze bouwbegeleider Piet van de Bunt zaten we er als stichtingsbestuur tijdens de realisatie ”strak bovenop”. We hadden best een duidelijk omlijnd idee wat we wel en niet wilden. Als je dan A zegt, moet je ook B zeggen. Het gevolg was dat we hooguit tien meerminderpuntjes hebben gehad en vrijwel geen tussentijdse aanpassingen. We stonden natuurlijk wel open voor de adviezen van de professionals, zowel van de bouwers als ook onze eigen onbezoldigde adviseurs. Alle voorstellen ter verbetering van het woongenot en uitstraling binnen de budgettaire mogelijkheden zijn doorgevoerd. Het appartementencomplex wordt gekenmerkt door een moderne Ondanks het feit dat het gebouw niet volledig gasloos is, heeft duurzaamheid wel degelijk een grote rol gespeeld. Smit: “We vinden dat duurzaamheid anno 2021 een belangrijk aspect behoort te zijn. Er worden hoge Rc-waarden toegepast, hebben gekozen voor duurzame materialen en er liggen zonnepanelen op het dak. Het gezondheidscentrum is overigens wel volledig gasvrij. Het bijstoken geldt dus alleen voor de appartementen.” Ruime belangstelling Vanaf de lancering van het plan van Dwarsakker was er grote belangstelling vanuit de dorpen. Smit: ”Het aantal reacties was vanaf de start overweldigend. Van de 44 appartementen zijn er tien gereserveerd voor bewoners die 24/7 zorgbehoevend zijn. Die zorg wordt geleverd door Nabij Zorg. Dertien appartementen zijn verkocht en de overige 21 zijn voor de helft appartementen in de sociale huursector. Een mooie diverse afspiegeling derhalve. Als stichting zijn we nu nog druk een VVE op professionele wijze op te richten die straks de exploitatie- en beheerszaken vorm gaat geven. Ook daar zijn weer mensen op vrijwilligersbasis actief. Natuurlijk zullen straks professionals, zoals een accountant en een boekhoudkundig bedrijf, ons hierin gaan ondersteunen. We mogen, alles in ogenschouw nemend, trots zijn. Niet in de persoonlijke zin, maar vooral vanwege het feit dat we dit met z’n allen hebben gerealiseerd. Het was een mooi staaltje teamwork, dat, zoals gezegd, zonder subsidies iets heel moois heeft neergezet, met aanvaardbare kosten. De drie financieringsstromen, de Triodos Bank, diverse participanten en de kerk die de grond als achtergestelde lening heeft ingebracht zorgen daarvoor. Een fraai gezondheidscentrum voor de pakweg kleine drieduizend mensen die onze dorpen tellen plus een lokale voorziening voor doelgroepen die het “verdienen”…, ja daar mag je best met trots naar kijken!” Bouwen in Gelderland 13
De nieuwe betrouwbare partner voor al uw projecten met klimaatvloeren. Uw project is onze zorg. Voor vakmanschap en ervaring Klimaatvloeren Nederland bv De Corridor 16 F • 3621 ZB Breukelen 0346 - 725 994 • info@klimaatvloerennederland.nl www.klimaatvloerennederland.nl 14 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker / Zwartebroek Een bijzondere opdracht ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen Dwarsakker aanwinst voor Zwartebroek en Terschuur Voor bedrijfsleider Jaco van den Berg van Van de Kolk Bouw uit Garderen was het Dwarsakker project een echte “thuiswedstrijd”. “Ik woon inderdaad op een steenworp afstand van Dwarsakker in Terschuur. Maar niet alleen daarom was dit een bijzondere opdracht. Ik weet als inwoner hoe groot de behoefte in de dorpen was aan een gezondheidscentrum gekoppeld aan een aantal (zorg)appartementen. Als Van de Kolk zijn we blij een wezenlijke bijdrage te hebben geleverd aan het welzijn van Terbroek, zoals Terschuur en Zwartebroek in de volksmond veelal genoemd wordt. “Dwarsakker vormt het sluitstuk van de nieuwbouwwijk”, vertelt Van den Berg. “Bij de eerdere woningbouw waren we ook betrokken. De voorgeschiedenis van dit project was een langdurige. Door tal van oorzaken heeft het jaren geduurd voordat we echt konden starten. Voor ons begonnen de werkzaamheden op de bouwplaats in mei vorig jaar. Zo stroef de voorbereiding ging, zo vlot verliep de realisatie. We hadden intensief contact met de opdrachtgever die ook bij de vierwekelijkse bouwvergadering aanwezig was. Die korte lijntjes impliceerden dat we snel konden schakelen en beslissen. We hebben zelf Bouwen in Gelderland 15
Nieuwbouw woonzorgcentrum Dwarsakker / Zwartebroek Foto: Wim Lanser diverse onderaannemers en leveranciers betrokken bij het project. Allemaal bekenden van ons en, mede op verzoek van de opdrachtgever, waar mogelijk uit de nabije omgeving. Uitzonderingen zijn de afbouw van het gezondheidscentrum en de terreininrichting om het pand heen. Dat heeft de opdrachtgever zelf uitbesteed. Echte tegenvallers hebben we niet gehad tijdens de rit. Bepaalde onderdelen en materialen werden aan het eind van het bouwproces moeilijker verkrijgbaar maar dit heeft niet geleid tot vertragingen.” Qua duurzaamheid mag Dwarsakker dan wel niet gasloos zijn, er zijn wel degelijk voorzieningen getroffen op het gebied van duurzaamheid; “Het dak staat bijvoorbeeld vol met zonnepanelen”, aldus Van den Berg. “Daarnaast is er gekozen voor duurzame materialen en is de isolatiewaarde zeer hoog. Het was overigens niet een standaard bouw. Eenvoudig was het niet. Er zaten hier en daar best wel de nodige haken en ogen aan. Ook op installatietechnisch gebied. Dat het gebouw niet volledig gasloos is, heeft uiteraard te maken met de vroegtijdige vergunningverlening.” Druk De marktomstandigheden in de bouwsector zijn gunstig. Dat is ook de ervaring van Van de Kolk Bouw. Van den Berg: “Onze orderportefeuille zit goed vol. Het is een kwestie van goed plannen en afstemmen om alles in goede banen te leiden. De woningbouw is booming, ook in deze omgeving. We zijn in de gelukkige omstandigheid dat we een mooie club eigen mensen hebben, waaronder eigen timmerlieden, metselaars en kalkzandsteenlijmers, en een goed ingevulde flexibele schil en een vaste groep partners waar we veel mee samenwerken. We zijn eveneens trots op het feit dat we op dit moment acht leerling timmerlieden en drie leerling metselaars hebben die het vak bij ons leren en dan doorstromen naar een reguliere baan als vakman. Om ons personeelsbestand op peil te houden heb je die instroom ook hard nodig want de komende tijd zal de drukte in bouw niet afnemen en dan blijft investeren in mensen van groot belang.” Jaco van den Berg “Het dak staat vol met zonnepanelen en er is gekozen voor duurzame materialen en de isolatiewaarde is zeer hoog.” 16 Bouwen in Gelderland
KienhuisHoving informeert Procedures over bestemmingsplannen langer onzeker Als bouwer heb je regelmatig te maken met procedures tegen bestemmingsplannen of afwijkingen daarvan. Als voorbeeld noem ik hier een groep omwonenden die tegen de nieuwbouw van een woontoren zijn. Tot voor kort konden die omwonenden alleen tegen een vastgesteld bestemmingsplan of een afwijking daarvan opkomen als zij vooraf over het ontwerpbesluit hun mening hebben gegeven. Daarnaast moesten ze ook nog eens belanghebbende zijn. Anders kwam je bij de rechter niet binnen. Aan deze wettelijke voorwaarden is tijdelijk een einde gekomen. Daardoor kan de uitkomst van planprocedures langer onzeker zijn. Eerder dit jaar heeft de Europese rechter beslist dat deze voorwaarden in sommige gevallen in strijd zijn met een Europees Verdrag. Dat verdrag geldt alleen voor besluiten met grote milieugevolgen. De Europese rechter is van mening dat milieuorganisaties altijd belanghebbende zijn. Zij hebben dus altijd toegang tot de bestuursrechter, ook als ze niet eerst hun mening over een ontwerpplan hebben gegeven. Kort na deze Europese uitspraak dienden twee zaken met grote milieugevolgen voor de rechtbank Gelderland. In die zaken verwees de bestuursrechter naar de uitspraak van de Europese rechter. De rechtbank nam het oordeel van de Europese rechter over, maar ging en stukje verder. Hij bepaalde dat ook andere belanghebbenden dan milieuorganisaties toegang tot de bestuursrechter hebben, ook als ze niet eerst hun mening over het ontwerpbesluit hebben gegeven. Inmiddels heeft de hoogste bestuursrechter zich ook over de materie gebogen en hij gaat nog verder. In twee uitspraken oordeelt hij dat als een belanghebbende zijn mening over het ontwerpbesluit niet heeft gegeven hij toch toegang tot de bestuursrechter heeft, ook bij bestemmingsplannen of afwijkingen ervan. Hij komt tot dit oordeel omdat hij het te ingewikkeld vindt om per geval te moeten onderzoeken of een besluit wel of geen grote milieugevolgen heeft. Nog geen maand later oordeelt hij dat wanneer je wel een mening over het ontwerpbesluit hebt gegeven, maar geen belanghebbende bent, ook dan naar de bestuursrechter kunt. Deze column is geschreven door: Erik Averdijk, advocaat Bestuursrecht en Omgevingsrecht. Zijn e-mailadres is erik.averdijk@kienhuishoving.nl, zijn telefoonnummer is 088 - 480 40 28. Bouwen in Gelderland 21 17 21 Het gevolg van de uitspraken is nu dat bijna iedereen in beroep kan bij de bestuursrechter. Een ander gevolg is dat een belanghebbende zijn kruit droog kan houden totdat hij tegen een bestemmingsplan in beroep kan. In de fase van het ontwerpplan kom je als bouwer daarom niet alle bezwaren te weten. Ook weet je niet wie er uiteindelijk in beroep gaat. Dat wordt pas duidelijk aan het einde van de beroepstermijn. Vervolgens duurt het tot de uitspraak van de rechter voordat zeker is of het bestemmingsplan of de afwijking daarvan in stand blijft. Tot die tijd bestaat er dus onzekerheid. Niettemin zijn er mogelijkheden om de onzekerheid enigszins weg te nemen. Wij staan u daarbij graag terzijde!
Directe service, kwaliteit en vakmanschap Directe service Gespecialiseerde vakmensen Duurzaamheid Zonnecollectoren Warmtepompen CV Voortdurende ontwikkeling Domotica Sanitair Koeltechniek Elektra Is Overijssel zakelijk interessant voor uw bedrijf? Wilt u Bouwen in het Oosten kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweninhetoosten.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweninhetoosten.nl Bouwen in het Oosten werd in 1992 als titel geïntroduceerd en heeft inmiddels een toonaangevende positie in de Overijsselse bouw- en installatiewereld veroverd. Dammaten 22 I 7472 DJ Goor info@schlepers-installatietechniek.nl www.schlepers-installatietechniek.nl www.bouweninhetoosten.nl redactie@bouweninhetoosten.nl Vanwege de groei van onze organisatie zoeken wij een werkvoorbereider en planvoorbereider. Meer weten? Check www.wbc.nl of solliciteer direct via werkenbij@wbc.nl 18 Bouwen in Gelderland www.wbc.nl Snelliusstraat 10 7102 ED Winterswijk 0543 - 55 10 10
Nieuwbouw manege / Rheden Tekst: Gerard van Leeuwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// WBC Bouw voelt zich thuis in uitdagende omgevingen “De nieuwe paardenhal in Rheden is niet echt rechttoe rechtaan maar best complex. Gelukkig hebben we bij WBC Bouw BV een voorkeur voor de meer uitdagende projecten en heb ik het voordeel dat ik ervaring heb opgedaan in de “hippische bouw” met de realisatie van een paardencentrum in Oosterbeek. Je weet wat je kunt tegenkomen gedurende het proces.” Inmiddels is de staalconstructie van 61 x 40 meter geplaatst. op basis van een regie-opdracht. We spraken de tarieven af en zijn op basis van volledige transparantie met elkaar in zee gegaan. Dit betekent dat de opdrachtgever inzage heeft in zowel de inkoopafspraken als in de inkoopfacturen en urenverantwoording. Al met al hadden we een redelijk omvangrijke voorbereidingsperiode omdat bijvoorbeeld ook het volledige installatieconcept gemaakt moest worden voor de verwarming, koeling et cetera. Medio april zijn we gestart met de sloop van de bestaande schuur waarbij ook nog asbestsanering om de hoek kwam kijken.” Aan het woord is Remco Papen van de Winterswijkse bouwonderneming. Als projectleider was hij vanaf de start betrokken bij deze interessante opdracht. Al gedurende een aantal jaren lagen er plannen om een nieuwe paardrijdhal te realiseren in Rheden, maar het duurde tot 2020 voordat er iets concretere voorstellen op het bureau van Remco Papen belandden. De opdrachtgever had een bestektekening en een vergunning aangeleverd met het verzoek hier eens naar te kijken. “En zo zijn we aan het werk gegaan Inmiddels is de staalconstructie van 61 x 40 meter geplaatst. Remco Papen: “Dit is door de firma Tasche Staalbouw uit Albergen gerealiseerd. De bouw verloopt voorspoedig, ondanks het feit dat er best wel bewerkelijke aspecten aan het ontwerp kleven. Zo zit er een knik in de staalconstructie wat uiteraard bouwkundige Bouwen in Gelderland 19
VOOR ELK ONTWERP EEN PASSEND KOZIJN: NATUURLIJK VAN HOUT! Heetpasweg 13 7482 CD Haaksbergen Tel: 074 - 357 55 01 Fax: 074 - 357 54 22 Mob: 06 - 539 618 32 E-mail: info@metselbedrijfhollink.nl Lemelerweg 40 8148 PC Lemele 0572 - 331235 www.tifa-lemele.nl Kraanverhuur / Intern-transport / De-montage / Asbestsanering Berging / Industriële dienstverlening / Fabrieksverhuizingen NIJMEGEN 024 3488 000 20 Bouwen in Gelderland RESSEN 024 3488 000 DOETINCHEM 0314 335 441 planning@wido.nl www.wido.nl
“Binnenin de constructie realiseren we ook nog kantoren, gastenverblijven en een stapmolen.” uitdagingen met zich meebrengt en moeten we bijvoorbeeld de breedplaatvloeren tussen de reeds aangebrachte constructie plaatsen. Binnenin de constructie realiseren we ook nog kantoren, gastenverblijven en een stapmolen. Op de begane grond komen twee grote gastverblijven en op de eerste verdieping zes kleine. Daarnaast voorziet het ontwerp rondom in een laag kozijnen op 8 meter hoogte en kent het dak een helling van twintig graden. Ook het metselwerk kent bogen en togen. Nee, rechttoe, rechtaan is het bepaald niet, maar het wordt wel een fraai geheel. De oplevering staat gepland voor het eerste kwartaal van volgend jaar.” Er is in Rheden veel aandacht geschonken aan duurzaamheid. Remco Papen: “Dat zie je onder meer terug in de EPC-waarde. Het pand is gasloos en er worden bodembronnen toegepast voor de verwarming en koeling. Er is inmiddels een berekening gemaakt voor de elektriciteitsbehoefte en naar alle waarschijnlijk zal het dak volledig benut worden voor zonnepanelen. Wat dat betreft voldoet het gebouw volledig aan alle actuele normen en voorwaarden qua duurzaamheid. De hal zelf krijgt overigens geen klimaatregeling. De komende tijd zullen we eveneens de nodige energie steken in de specifieke, aan de paardenwereld gerelateerde, aspecten. Boven de betonrand in de paardenbak zijn bijvoorbeeld schuine houten wanden gesitueerd, de zogenaamde hoefslagkering. Als een paard dan te kort langs de wand loopt komt de ruiter met zijn benen niet tussen de wand klem te zitten. Ook de hoogte van de deuren is onvergelijkbaar. Een paard kan een schofthoogte hebben van pakweg 1 meter 80, maar je zult wel rekening moeten houden met het feit dat ook de berijder zijn of haar hoofd niet stoot.” Luxe situatie De werkvoorraad bij WBC is, net als bij veel aannemers, zeer behoorlijk. Remco Papen: “Als je naar het aanbod kijkt, dan kunnen we à la minute vijf tot tien vakmensen gebruiken in vrijwel alle geledingen van ons bedrijf: planvoorbereiders, uitvoerders, werkvoorbereiders, mensen voor de calculatie. Er is voldoende werk. WBC is actief in alle segmenten van de bouw. Van nieuwbouw tot verbouw en van utiliteitsbouw tot woningbouw. In dat laatste marktsegment zijn luxe villa’s en appartementen een van onze specialismes. Prachtig om te bouwen ook. We realiseren in Laren momenteel twee appartement complexen in het hoogste segment . Ook in Beekbergen en Bredevoort zijn we actief in het luxe segment. We moeten keuzes maken en dat is eigenlijk een luxe situatie. Maar we zouden nog liever met extra mensen wat meer willen groeien.” “We zijn op basis van volledige transparantie met elkaar in zee gegaan.” Bouwen in Gelderland 21
Bezoekadres Vonderweg 27 7468 DC Enter Postadres Postbus 92 7468 ZH Enter T 0547 - 38 61 00 F 0547 - 38 19 76 E info@rikkertafbouwgroep.nl www.rikkertafbouwgroep.nl 22 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw manege / Rheden Tekst: Gerard van Leeuwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Ervaring Tasche Staalbouw kwam goed van pas in Rheden Tasche Staalbouw tekende voor de levering en montage van de staalconstructie van de nieuwe paardenhal in Rheden. WBC benaderde de Albergense specialist op basis van de goede ervaringen in het (recente) verleden. “We weten wat we aan elkaar hebben en men wist dat we ervaring hebben met het bouwen in de hippische wereld en welke uitdagingen daarbij komen kijken”, vertelt projectleider Coen Wesselink van het bedrijf. Coen Wesselink, na twintig jaar gepokt en gemazeld in de staalbouw, ziet met tevredenheid terug op het project in Rheden. “Het is in grote lijnen verlopen zoals we het voor ogen hadden, maar al met al was het een bewerkelijke opdracht. De omvang, met een totaalgewicht van 155 ton, is voor ons niet uitzonderlijk. We hebben wel grotere opdrachten uitgevoerd. Maar het ontwerp herbergde wel de nodige uitdagingen in zich. Qua engineering en afstemming hebben we er veel tijd en energie in gestopt. De voldoening als de klus dan succesvol geklaard is, is dan wel weer groter. De opgedane ervaringen in de laatste “Het ontwerp herbergde wel de nodige uitdagingen in zich. Qua engineering en afstemming hebben we er veel tijd en energie in gestopt.” Bouwen in Gelderland 23
Nieuwbouw manege / Rheden decennia kwamen goed van pas. Dit was niet de eerste en zeker niet de laatste paardenhal de we gebouwd hebben. Qua ontwerp kregen we te maken met veel aanhechtingen en koppelingen. We hebben alles tot in detail geengineerd. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan de hoeveelheid en dikteberekeningen van de gordingen. Een ander aandachtspunt was de afstemming en de bepaling van de opstelplaats van de kraan. De hal is zowel van de binnen- als de buitenzijde benaderbaar en dat gaf de nodige beperkingen qua opstelling. Veiligheid staat uiteraard altijd voorop en daarna heb je ook het vraagstuk van de efficiency. We hebben de straat af en toe moet afzetten en onze organisatie is afgestemd op just in time levering. Kortom: veel regelwerk.” Coen Wesselink: “Onze visie is dat we ons nergens te groot of te klein voor voelen.” De staalwereld is de laatste maanden enigszins overspannen en dat heeft zo zijn gevolgen, volgens Coen Wesselink. “We konden pas een aantal weken later starten omdat sommige profielen gewoon niet leverbaar waren. We hebben nu de indruk dat de markt zich weer stukje bij beetje stabiliseert, maar het feit blijft dat de prijzen gemiddeld verdubbeld zijn. Dat we ondanks dit gegeven wekelijks veertig, vijftig aanvragen krijgen zegt iets over de gretigheid van de markt. Ik heb zelf sterk de indruk dat we in Nederland zo’n beetje tegen de grenzen aanlopen. Zelf kunnen we minimaal vijf maanden vooruit kijken. Voor dit jaar zijn we al goed gevuld en ook in begin 2022 loopt het al redelijk. Dat heeft ook te maken met onze visie dat we ons nergens te groot of te klein voor voelen. Of het nu een product is van vijftien kilo voor een woning of een grote hal van 1200 ton. Onze aanvliegroute is voor elke opdracht identiek.” 24 Bouwen in Gelderland
Algemeen Betonindustrie wordt ook geraakt door sterk stijgende prijzen De Nederlandse betonindustrie wordt net als andere industrieën in Europa, geconfronteerd met een tekort aan grondstoffen, stijgende kosten voor Europese emissierechten en daardoor met prijsstijgingen. De Covid-19 pandemie heeft geleid tot leveringsbeperkingen van belangrijke grondstoffen voor het maken van beton. Door het snelle herstel van bepaalde markten in de wereld en de toenemende vraag, zijn prijzen van o.a. olie-, staal- en houtgerelateerde producten exponentieel gestegen. Daarnaast wordt voor zand en grind verwacht dat de verkrijgbaarheid moelijker wordt. Dit komt door het ontbreken van vergunningen voor toekomstige winning. Ook de verminderde beschikbaarheid van circulaire producten zoals hoogovenslak en poederkoolvliegas speelt de industrie parten. “Door deze situatie komen de prijzen voor beton onder druk te staan en ontkomen ondernemingen er ook niet aan de prijzen aan te passen”, verwacht Ron Peters, directeur van de branchevereniging. CO₂-emissierechten Betonhuis constateert ook dat de prijs voor CO₂-emissierechten in het European Trading System (ETS) maar blijft stijgen. Inmiddels liggen die prijzen op een dusdanig niveau dat dit een groot effect zal hebben op de kosten van beton. Daarnaast heeft de industrie nog steeds te maken met laagwaterproblematiek en verhoogde brandstofprijzen. Dat al deze effecten van invloed zullen zijn op prijzen laat zich raden, aldus Peters. Te constateren valt ook bij leveranciers van bouwmaterialen dat zij hierdoor offertes afgeven met een steeds kortere geldigheidsduur, hetgeen het er niet gemakkelijker op maakt. Over Betonhuis Betonhuis is de aanjager van een beter verbonden Nederlandse cement- en betonindustrie. De inzet van Betonhuis is om het bouwkundige, maatschappelijke en financiële potentieel van beton als bouwmateriaal optimaal te benutten. Dit doet Betonhuis door het behartigen van de belangen van haar leden in de bouwsector en bij beleidsmakers. Naast belangenbehartiger is het Betonhuis ook een kennisplatform, waar kennis over het materiaal beton met al haar facetten verzameld en gedeeld wordt. Niet alleen tussen leden onderling, maar ook met opdrachtgevers en beleidsmakers. Betonhuis is actief op het gebied van arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandighedenbeleid, promotie, grondstoffen- en milieubeleid, lobby en verkoopvoorwaarden. Bouwen in Gelderland 25
Renovatie 45 appartementen woonstichting Triada / Vaassen Uit de oude doos... ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis Drie appartementengebouwen volledig op de schop Woonstichting Triada gunt Van der Leij Bouwbedrijven omvangrijke klus 26 Bouwen in Gelderland
Wim Klein Langenhorst Aan de Suikerbrink in Vaassen zijn drie appartementengebouwen van woonstichting Triada ingrijpend gerenoveerd door Van der Leij Bouwbedrijven uit Amsterdam. Hoewel de complexen dateren uit 1961 en ze verre van energiezuinig waren koos Triada bewust niet voor nieuwbouw. “Totaalsloop zou in onze optiek onnodig veel afval met zich meebrengen. We wilden de uitdaging aangaan om binnen het bestaande karkas, volledig nieuwe woningen te realiseren. Dat is in bouwteamverband met Van der Leij, in goed samenspraak met de onderaannemers, beslist gelukt”, aldus adjunctdirecteur Wim Klein Langenhorst van Triada. Afgezet tegen de eisen van deze tijd waren de in totaal 45 woningen sterk verouderd, gehorig, niet duurzaam en bleek de indeling verre van optimaal. Toen Triada besloot om tot renovatie over te gaan en daarmee op aardgasloos wonen, kwam al gauw Feenstra Verwarming in beeld; geen onbekende partij voor Van der Leij Bouwbedrijven. In de regio Niels Welmer, bedrijfsleider binnen deze bouwonderneming legt uit op basis waarvan zij de renovatieopdracht toegekend kregen: “Saint-Gobain Solutions heeft in nauwe samenwerking met Feenstra Verwarming een wandverwarmingssysteem ontwikkeld waar de woonstichting voor open stond. Tijdens de gesprekken die volgden en in de zoektocht naar een geschikte bouwkundige partij viel onze naam. Achteraf bleek Triada hier in eerste instantie sceptisch tegenover te staan; waarom een aannemer uit Amsterdam naar de Veluwe halen? Deze uitvraag was ons en zeker mij, echter op het lijf geschreven. In dergelijke (renovatie)projecten zijn wij gespecialiseerd en bovendien stonden we er voor open om, met name in deze regio, meer te opereren.” Bouwteamovereenkomst “Ons gevoel bij Van der Leij Bouwbedrijven was goed”, aldus Wim Klein Langenhorst van Triada. Maar, we hebben wel degelijk de markt verkend, waarbij het budget constant een rol speelde, alvorens we de opdracht uit handen gaven. Bouwen in Gelderland 27
RESULTAATGERICHT DAKWERK Samen de hoogte in Heeft u behoefte aan vakmanschap op uw dak? Consolidated is dé spil in elke daksamenwerking. Wij bieden u grip, inzicht en denken graag mee in uw uitdagingen en doelstellingen over duurzaamheid. Wilt u ook samen de hoogte in? Kijk voor alle informatie op consolidated.nl Consolidated Nederland VAN DER LEIJ specialist in onderhoud, renovatie en nieuwbouw Een eigentijds bouwbedrijf, dat innovatieve oplossingen biedt. Voor corporaties, VvE’s en vastgoedeigenaren. Nieuwbouw, onderhouden, renoveren, transformeren, verduurzamen en restaureren is bij Van der Leij in ervaren en vertrouwde handen. Wat mogen wij voor u betekenen? 020-6323331 info@vdleij.nl www.vdleij.nl We hebben vestigingen in: Amsterdam, Bleiswijk, Apeldoorn, Zeewolde en Hilversum 28 Bouwen in Gelderland
Renovatie 45 appartementen woonstichting Triada / Vaassen Uiteindelijk kwamen we er binnen bouwteamoverleg uit en zijn we vol vertrouwen met dit ambitieuze project gestart. We sloten samen met Van der Leij Bouwbedrijven, als hoofdaannemer, een bouwteamovereenkomst. Daarmee waren zij ons eerste aanspreekpunt en zowel regisseur als coördinator. Maar feitelijk speelden de nevenaannemers eveneens een grote rol.” Alle appartementen zijn voorzien van een nieuwe keuken, badkamer en toilet. Wandverwarmingssysteem Inclusief de voorbereiding was dit een project van enkele jaren. Niels Welmer: “We hebben in eerste instantie twee modelwoningen gerealiseerd, waardoor de bewonerscommissie zich een beeld kon vormen van de renovatie. In maart vorig jaar werd gestart met de asbestsanering en sloopwerkzaamheden. Afgelopen mei vond de oplevering plaats. De woningen hebben een compleet nieuwe indeling gekregen, passend bij de woonwensen van deze tijd. Ze zijn voorzien van spouwAndere woonbestemming Tijdens de piek waren er, inclusief onderaannemers, circa veertig vaklieden werkzaam op de bouw. “Corona heeft ons weinig parten gespeeld”, aldus Niels Welmer. “Het was een geluk bij een ongeluk dat alle bewoners elders een woonbestemming kregen. Hierdoor konden onze mensen goed en verantwoord hun werkzaamheden uitvoeren. Zo’n intensieve ingreep is feitelijk ook niet te doen in bewoonde staat.” Grote behoefte Wim Klein Langenhorst vult Welmer aan: “We hebben veel energie gestoken in bewonersparticipatie, waarbij we hen persoonlijk bezochten in het kader van de nieuwe plattegronden. De bewoners hadden de keuze om terug te keren na de renovatie of om permanent te verhuizen. Uiteindelijk werd er unaniem gekozen voor de laatste optie. De vernieuwde appartementen zijn nu toegewezen aan één- of tweepersoonshuishoudens. Deze behoefte was groot, maar ook Wim Klein Langenhorst: “Als we het over moesten doen, zou er geen enkele belemmering zijn om het weer op deze manier aan te pakken.” en dakisolatie, isolerende voorzetwanden, kunststof kozijnen met HR++ beglazing en het innoverende ActiveWarmth wandverwarmingssysteem van Saint-Gobain Solutions; een zeer energiezuinig systeem.” onder jeugdige starters. Voor de oplevering waren alle woningen reeds verhuurd en blijken de voormalige bewoners content te zijn met hun nieuwe onderkomen. Zo hebben we een win-win situatie weten te creëren.” Bouwen in Gelderland 29
Renovatie 45 appartementen woonstichting Triada / Vaassen De appartementen hebben nu energielabel A, waardoor de lasten blijvend laag zijn. Mee eens De 45 appartementen zijn vanuit de binnenzijde in alle opzichten onder handen genomen. Zo worden ze door middel van een warmtepomp voorzien van warm water, gebeurt de ventilatie mechanisch met warmte-terugwinfunctie en zijn de daken voorzien van PV-panelen. Niels Welmer: “Dankzij deze maatregelen gebruiken de woningen geen aardgas meer, precies volgens de wens van Triada. Er is weinig energie nodig voor verwarming en de zonnepanelen leveren een flink deel van de benodigde energie op. De appartementen hebben nu energielabel A, waardoor de lasten blijvend laag zijn. Tevens wordt nu voorkomen dat er onnodig water op de riolering wordt geloodst door infiltratie van het hemelwater. Verder zijn alle appartementen voorzien van een nieuwe keuken, badkamer en toilet. Maar ook de gevels en garages hebben we volledig gerenoveerd en er zijn nieuwe, afgesloten entreepartijen aangebouwd. Tot slot vond de woonstichting het van belang dat ook de parkeervoorzieningen en de groenstrook onder handen werden genomen. De complexen liggen geografisch dichtbij het centrum en springen daardoor in het oog. Je kunt vastgoed erg mooi upgraden, maar wanneer de omgeving niet mee verandert, loop je het risico te vervallen in het verleden, daar was Wim Klein Langenhorst van overtuigd. En hier ben ik het mee eens.” Open en transparant Over de onderlinge samenwerking laten beide partijen zich positief uit. Wim Klein Langenhorst: “We hebben de totstandkoming en afronding van dit project als een open en transparant verhaal ervaren met de juiste partijen. Als we het over moesten doen, zou er geen enkele belemmering zijn om het weer op deze manier aan te pakken.” Gewoon goed! Niels Welmer: “Dit was het eerste project dat we voor Triada mochten uitvoeren, dat hebben we als zeer prettig ondervonden. Deze woonstichting houdt er een no-nonsense mentaliteit op na en is een laagdrempelige organisatie. Er is geen verschil in contact tussen de opzichter of de directie. Bovendien is Wim Klein Langenhorst een pragmatisch man die zegt wat hij doet en doet wat hij zegt. Gewoon goed!” ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Van der Leij Bouwbedrijven; de specialist voor onderhoud en renovatie Niels Welmer is sinds 2009 werkzaam bij Van der Leij Bouwbedrijven. Als bedrijfsleider Vastgoedonderhoud is hij verantwoordelijk voor verduurzamingsprojecten en planmatig onderhoud, en dan met name voor het stuk integratie tussen deze twee onderdelen. Binnen de organisatie zijn 120 mensen werkzaam, verdeeld over drie vestigingen en twee steunpunten. Niels Welmer: “Onze kracht schuilt in het proactief meedenken met onze opdrachtgevers. We hebben met ons team een behoorlijke slagkracht, maar zijn niet zo log als een grote aannemer. Daardoor zijn we wendbaar en laagdrempelig. We zijn specialist in onderhoud en renovatie waarbij we innovatieve oplossingen bieden aan woningcorporaties, VvE’s en vastgoedeigenaren. Onderhouden, renoveren, transformeren, verduurzamen en restaureren zijn onze mensen toevertrouwd. Bovendien zijn wij dankzij slimme, flexibele en financiële oplossingen bereikbaarder dan ooit.” Niels Welmer: “We hebben met ons team een behoorlijke slagkracht, maar zijn niet zo log als een grote aannemer. Daardoor zijn we wendbaar en laagdrempelig.” 30 Bouwen in Gelderland
Renovatie 45 appartementen woonstichting Triada / Vaassen Lagemaat Sloopwerken op meerdere vlakken betrokken bij Suikerbrink In februari 2020 is Lagemaat gestart met de voorbereidingen voor de asbest- en sloopwerkzaamheden aan de Suikerbrink in Vaassen. Samen met Van der Leij Bouwbedrijven werd een volledig plan van aanpak en project specifieke veiligheidsaspecten afgestemd. Kort daarop is Lagemaat Milieu gestart met de sanering. In nagenoeg alle 45 woningen zijn asbesthoudende bronnen verwerkt, deze zijn conform de hiervoor fingerende wet- en regelgeving gesaneerd en vrijgegeven. Na afronding van deze werkzaamheden is Lagemaat Sloopwerken gestart met de inpandige renovatiesloop, onder andere, met het demonteren van de nog in te zetten circulaire materialen. Om ervoor te zorgen dat we in Nederland en Europa een succesvolle stap naar circulaire economie zullen maken, werkt Lagemaat er hard aan om vrijkomende bouwmaterialen weer succesvol in te zetten voor nieuwe gebouwen. Materialen als keukenblokken, cv-ketels en deuren hebben een nieuwe bestemming elders gekregen. De materialen die niet direct hergebruikt konden worden, zijn afgevoerd naar onze eigen milieustraat voor recycling. Vervolgens werden containers geplaatst en de stortkokers voor de verschillende afvalstromen aan de gevels bevestigd. Aansluitend heeft Lagemaat per woonlaag materialen gedemonteerd, het nodige stempelwerk uitgevoerd, binnenmuren en vloeren verwijderd. Door per woonlaag op te leveren ontstond er goed overzicht voor alle bouwplaatsmedewerkers. Na oplevering van de vrijwel kale woningen konden de medewerkers van Van der Leij Bouwbedrijven hier met een schone ‘Leij’ beginnen met hun project. Na afloop van de ruwbouwfase verzorgen wij als Lagemaat ook de complete aanleg van HWA en DWA, waarbij het hemelwater volledig wordt geïnfiltreerd onder aanwezige groenstroken en parkeervakken. Kortom een project waarin wij al onze disciplines goed hebben kunnen benutten. Wij zijn trots dat wij aan dit mooie project hebben kunnen bijdragen, en onze vakkundige specialisaties hebben kunnen toepassen. Heeft u ook een project, neem dan gerust contact met ons op. Wij wensen Triada en haar gebruikers veel woongenot. Bouwen in Gelderland 31 Lagemaat Sloopwerken Advertorial
DE SLIMSTE WEG VAN G NAAR A Renoveren naar een energiezuinige woning In het Klimaatakkoord is vastgelegd dat Nederland in 2050 geen CO2 meer uitstoot. Op dit moment is 75% van de energielabels van woningen echter nog C of slechter. Dit betekent dat we dagelijks meer dan 1.000 woningen moeten renoveren om deze doelstellingen te halen. Het platform GA – de slimste weg van G naar A – helpt daarbij. GA is een platform van specialistische marktpartijen die gezamenlijk alle disciplines en oplossingen voor woningrenovatie in huis hebben. Van advisering, ontwerp en engineering tot realisatie en prestatiegarantie. Het resultaat is dat bewoners een compleet nieuwe binnenkant van hun woning krijgen met het hoogste comfort op het gebied van warmte, binnenklimaat en geluidsisolatie. Onderdelen van de GA aanpak Belangrijk onderdeel van de GA aanpak is het slimme wandverwarmingssysteem ActiveWarmth. Door ActiveWarmth integraal te combineren met een goed geïsoleerde buitenschil met een goede luchtdichtheid, PV-panelen, een WTW-installatie en een warm-tapwater oplossing wordt een all-electric, gasloze woning gecreëerd. Een woning die in alle opzichten klaar is voor de toekomst! Meer weten over de GA aanpak en de voordelen voor uw project? Kijk op www.deslimsteweg.nl ActiveWarmth Bekijk hier de video over renovatieproject Suikerbrink in Vaassen Zonnepanelen Dakisolatie WTW ventilatie Elektrische boiler Gevelisolatie Geïsoleerd glas Vloerisolatie SAINT-GOBAIN SOLUTIONS 32 Bouwen in Gelderland
Renovatie 45 appartementen woonstichting Triada / Vaassen Tekst: Jolanda Groothuis / Foto's: Saint-Gobain Solutions ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Innovatiefase voorbij met ActiveWarmth wandverwarmingssysteem Saint-Gobain Solutions bood Triada dé oplossing voor verduurzamingsvraag De verduurzamingsambities met betrekking tot de renovatie van het project Suikerbrink van woonstichting Triada waren hoog. Een passende invulling ervan bleek echter nog een behoorlijk vraagstuk, totdat Saint-Gobain Solutions op aanraden van Feenstra Verwarming in beeld kwam. Het door deze organisatie ontwikkelde ActiveWarmth verwarmingssysteem werd als pilot toegepast in twee modelwoningen en gaf daarmee het startschot voor optimale verwarming van de 45 woningen. Simon Scheepens: “Feitelijk kwam de Suikerbrink op het juiste moment, zodat we echt aantoonbaar konden maken dat onze renovatieaanpak een interessante mogelijkheid is.” Simon Scheepens, -verantwoordelijk voor ActiveWarmthbinnen Saint-Gobain Solutions stelt voorop dat woonstichting Triada een voorbeeldfunctie heeft afgegeven met de aanpak van dit prestigieuze renovatieproject: “Ook de manier waarop onze gesprekken plaatsvonden waren positief en opbouwend, waarbij diverse mogelijkheden, passend bij de ambities, werden geïnventariseerd. Niels Welmer van Van der Leij Bouwbedrijven sloot hierbij al snel aan en raakte geënthousiasmeerd door onze manier van renoveren. Een compliment voor de mindset van deze bouworganisatie. Veel aannemers blijven vasthouden aan het oude. In Van der Leij vonden we een partij die er vol voor ging, er was een absolute klik. We kwamen uit op ons ActiveWarmth verwarmingssysteem; een vrij nieuwe ontwikkeling binnen onze organisatie met een succesvolle afronding van het project als resultaat.” Aantoonbaar maken Scheepens vervolgt: “Voor ons was dit het eerste omvangrijke project waarin we dit systeem hebben toegepast. In een eerder stadium hebben we het ingezet op kleinere schaal om de aanpak te verfijnen en niet onbelangrijk; om te ervaren hoe de bewoner er tegenover stond. Feitelijk kwam de Suikerbrink op het juiste moment, zodat we echt aantoonbaar konden maken dat ons verwarmingssysteem een interessant fenomeen is, juist omdat we de innovatiefase voorbij waren.” Bouwen in Gelderland 33
Renovatie 45 appartementen woonstichting Triada / Vaassen “Dit innovatieve verwarmingssysteem maakt echt het verschil bij het toekomstbestendig renoveren van woningen.” Voordelen Saint-Gobain Solutions ontwikkelde het systeem, Schuurmans Afbouw was verantwoordelijk voor het zetten van de wanden en Feenstra Verwarming nam de aansluiting op zich. Dankzij het ActiveWarmth wandverwarmingssysteem kunnen all-electric, gasloze woningen met een verantwoord energieverbruik worden gecreëerd. Het systeem verwarmt alléén daar waar de bewoner zich bevindt. Deze lage temperatuurverwarming kenmerkt zich door het zuinige 34 Bouwen in Gelderland energieverbruik. “Het systeem past perfect bij dit renovatieproject”, aldus Simon Scheepens. “De huidige energietransitie is een enorme uitdaging. We moeten sneller en slimmer bestaande woningen verduurzamen. Daarom werd dit innovatieve verwarmingssysteem ontwikkeld dat echt het verschil maakt bij het toekomstbestendig renoveren van woningen. We noemen onze aanpak de slimste weg van G naar A (GA). Deze manier van verwarmen is bovendien heel comfortabel voor de bewoner omdat het je hele lijf aanstraalt. Dat is een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld vloerverwarming. Bovendien reageert het systeem erg snel. Bewoners ervaren de warmte direct, binnen een kwartier stijgt de temperatuur met acht graden.” Gebruikersinterface Het ActiveWarmth verwarmingssysteem is onzichtbaar verwerkt in de wanden. Dankzij een sensor in de ruimte weet het systeem wanneer deze opgewarmd moet worden en
wanneer niet. De warmte van ActiveWarmth wordt egaal uitgestraald over de ruimte. Het brengt een behaaglijk gevoel met zich mee, doordat het systeem werkt op basis van lage temperatuurverwarming. De sensor en manier van verwarmen resulteren in een snelle manier van verwarmen waarmee lange opwarmtijden verleden tijd zijn. Gecombineerd met een overzichtelijke gebruikersinterface voor op de laptop of telefoon is het wandverwarmingssysteem bovendien erg gebruiksvriendelijk. Eigenschappen • Verwarmt alleen waar nodig • Doorboorbaar zonder functieverlies • Stralingsverwarmingssysteem voor hoog comfortniveau • Intelligente thermostaat voor minimalisatie van energieverbruik • Verbeterde geluidsisolatie • All-electric; voor een gasloze woning ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Over Saint-Gobain Solutions Saint-Gobain Solutions is de nieuwe activiteit van Saint-Gobain die zich richt op het bieden van innovatieve systeemoplossingen en projectmatig advies. Saint-Gobain Solutions speelt met haar innovaties in op de uitdagingen van vandaag en morgen. Aan de basis staat dat de oplossingen van Saint-Gobain Solutions bijdragen aan een comfortabele en duurzame leefomgeving. Daarnaast beantwoorden de oplossingen de vragen op het gebied van energiezuinig, efficiënt, snel en kwalitatief hoogwaardig bouwen. Meer informatie: www.deslimsteweg.nl Bouwen in Gelderland 35
Harder lopen bij tegenwind? Haldu Wilt u mijn definitie weten van ondernemen? Doorzetten als het tegenzit. En ik kan u verzekeren: het zít tegen, al een tijdje. Eerst sloeg corona gigantische gaten in onze economie en opnieuw liep de bouw voorop om de klappen op te vangen. En nu? We komen nog niet pril uit de corona-perikelen of daar kopt de Cobouw dat het aantal vacatures in de bouw zich op een historisch hoog niveau bevindt. Sterker nog: als je naar het totále arbeidsmarktplaatje kijkt telt Nederland sinds 50 jaar meer vacatures dan werkelozen. Alsof de gesel van corona al niet genoeg was… Voorzichtigheid troef op de arbeidsmarkt En de mensen díe momenteel werken, vertonen uniek gedrag. Je zou zeggen dat de arbeidsonzekerheid door corona inmiddels is geluwd en de arbeidsmobiliteit weer op gang zou komen. Maar niets is minder waar. Waarschijnlijk is werknemers door corona zoveel angst aangejaagd om hun baan te verliezen dat zij voorlopig nog bij hun huidige baas blijven. Want je weet maar nooit! Ook zie ik een verschuiving van heel veel horeca- en ander laagbetaald personeel dat nu ruimer betaald werk heeft gevonden bij GGD’s om de vaccinaties in goede banen te leiden. Zie hen maar eens terug te krijgen. Kortom, niets is meer wat het leek… Harder lopen bij tegenwind En tja, dan krijgen wij als Haldu Groep uiteraard ook tegenwind. Als koploper voelen we die wind als eerste. We zitten in de bizarre situatie dat de bouwprojecten tegen de plinten op klotsen. Kijk maar eens, als u door Nederland rijdt, naar het aantal bouwkranen. Die vind ik altijd een prima visuele graadmeter van bouwactiviteiten. Maar… we kunnen niet voldoende gekwalificeerde vaklieden vinden. Dat ligt niet aan Haldu Groep, want de totale bouwwereld zit in hetzelfde schuitje. We zien overal dezelfde situatie. Niets menselijks is ons vreemd, want als je allemaal hetzelfde probleem hebt, lijkt de urgentie lager en ligt niets doen voor de hand. Ik zeg: lijkt. Want Haldu Groep rust niet. Ik zei u al: ondernemen is doorzetten als het tegenzit. Uiteraard zijn onze instrumenten beperkt; we kunnen nieuwe vaklieden niet als grassprietjes uit de grond trekken. Maar we blijven actief en voorkomen dat we als een door de koplampen van een auto verblind konijn op de weg blijven staan. Zelf aan zet blijven Onze sterkste troef is al jarenlang het vinden en binden van buitenlandse vakkrachten. Hierop zetten we nog intensiever in. Neem een land als Bulgarije, voor Haldu Groep nog onbekend wervingsterrein, maar we gáán erheen. En veel andere uitzendorganisaties komen misschien geeneens op het idee om hier te gaan researchen, maar Haldu 36 Bouwen in Gelderland
Column zoekt de kopgroep op! denkt: waarom niet? We zoeken en selecteren de allerbeste vaklieden en dit neusje van de zalm kan straks al op uw projecten aan de slag. Ook scherpen we onze recruitmentwerkzaamheden in de andere landen waarin we al langere tijd werven nog eens extra aan. Niet door deze cruciale werkzaamheden uit handen te geven, maar door er zelf, met alle lusten en lasten, gedurfd in te stappen. Alleen door zelf in deze landen in de absolute voorhoede en vanuit eigen bedrijfsentiteiten te zoeken naar vaklieden voor uw projecten blijven we aan zet. Niet afwachtend, maar handelend. Sterker nog: we oriënteren ons zelfs op wervingsmogelijkheden buiten de EU, verder in Europa. Dit is in de horeca en ICT al langer geaccepteerd en ook de bouw en techniek ontdekken dit als bron om voldoende gekwalificeerde mensen te kunnen blijven vinden. Zoek afleiding, dat helpt Tot slot heb ik een advies voor u als u als ondernemer ook al lange tijd al die druk en stress ervaart: zoek iets naast uw werk waarin u afleiding vindt. Zelf vind ik dit in meer sporten en goed op mijn voeding letten. Hiervan krijg ik extra energie die ik direct weer in Haldu Groep stop. Extra hard nodig in deze veeleisende tijden. Ik wens u alle energie en inspiratie toe in deze uitdagende tijden. Danny van Hal Bouwen in Gelderland 37
Transformatie Stadswinkel / Tilburg Tekst: Jolanda Groothuis / Artist impressions: Common Affairs ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// BINX Smartility is verantwoordelijk voor bouwkundige en installatietechnische uitvoering Stadswinkel Tilburg; bio-based en circulair In opdracht van de gemeente Tilburg, voert BINX Smartility de transformatie van het huidige Stadskantoor 2 en de voormalige bibliotheek uit. Dit gebouw, met een oppervlakte van ruim 19.000 vierkante meter, zal in de nieuwe situatie verder door het leven gaan als Stadswinkel. BINX Smartility kreeg op basis van prijs en Plan van Aanpak de opdracht in handen voor zowel de bouwkundige, als de installatietechnische werkzaamheden. Stadswinkel komt hiermee als één van de meest omvangrijke projecten tot nu toe in het referentiekader van BINX Smartility te staan. 38 Bouwen in Gelderland
“De hoge puien worden gemaakt in blank gelakt eiken en de gevel wordt dusdanig uitgevoerd dat deze later weer te demonteren is.” De gemeente Tilburg is geen onbekende opdrachtgever voor BINX Smartility. In 2018 realiseerde deze bouwonderneming er De LocHal; een voormalige werkplaats in de Spoorzone die werd omgebouwd tot centrum voor kunst, cultuur en ontmoeting. Bovendien zijn de vaklieden van BINX Smartility momenteel werkzaam bij de voormalige onderhoudshal van de NS waar een centrum voor onderwijs, onderzoek en ondernemerschap wordt gerealiseerd (MindLabs Tilburg). In de beginjaren van BINX Smartility was zij tevens verantwoordelijk voor de bouw van Campus 013 en in 2019 voor de renovatie van het onderkomen voor de stafleden op de UT (dependance Koopmans). Tilburg kleurt derhalve behoorlijk roze op de kaart voor deze bouworganisatie uit Groenlo. Nieuwe technieken Stadswinkel wordt de plek waar inwoners, partners en bedrijven terecht kunnen voor alle zaken die geregeld moeten worden met de gemeente en waar de gemeente samenwerkt met de stad. Projectleider op de bouw Patrick Wissink: “Het wordt een prettige, uitnodigende plek, voorzien van nieuwe technieken op het gebied van klimaat, duurzaamheid en hergebruik van materialen.” Patrick Wissink Binnenstedelijk BINX Smartility nam de opdracht aan voor bijna dertig miljoen euro. Patrick Wissink: “In maart 2020 ontvingen we de stukken en schreven we een Plan van Aanpak. Het gebouw staat in het centrum van de stad, dit betekent dat met name de bouwlogistiek en het omgevingsmanagement tot in Patrick Wissink: “Het gebouw staat in het centrum van de stad, dit betekent dat met name de bouwlogistiek en het omgevingsmanagement tot in detail moeten kloppen.” Bouwen in Gelderland 39
NEXT LEVEL PERFORMANCE BETROUWBARE LEVERANCIER VOOR GEBRUIKTE MACHINES. ALLE APPARATUUR IS VOLLEDIG TORENKRANEN DOORDACHT ADVIES VAKBEKWAME MENSEN ALLROUND SPECIALIST GECONTROLEERD EN ONDERHOUDEN. HOOGWERKERS Bedrijfsweg 8 I 5683 CP Best Industrieweg 20, 5571 LI Bergeijk, Nederland T +31 497 726 926 Houtzaagmolen 108B I 2986 GE Ridderkerk T (0499) 49 00 21 I E info@lenco.nl E info@fontexx.com I W www.fontexx.com FONTEXX: HANDEL EN VERHUUR VAN TORENKRANEN EN HOOGWERKERS 40 Bouwen in Gelderland
Transformatie Stadswinkel / Tilburg ‘Huis van de Stad’ detail moeten kloppen. Hierop scoorden we voldoende punten met als gevolg dat we werden uitgenodigd voor de prijsvormingsfase. In september daaropvolgend dienden we, samen met nog twee partijen, de prijs in. Het totaalplaatje klopte, we kregen de opdracht toegekend. En hoewel het project een enorme omvang heeft, word ik daar niet perse nerveus van. De uitdaging zit hem in de binnenstedelijke transformatie waar enorm veel bouwkundige uitdagingen bij komen kijken.” Deskundig bouwteam Eind september verwacht Wissink dat de sloopwerkzaamheden gereed zijn: “Dat was een klus van een klein half jaar. Slechts het betoncasco is blijven staan. We hopen in week 37 te starten met de inpandige staalconstructie. Naar verwachting zullen, tijdens de piek, hier 120 vaklieden werkzaam zijn. Redenen om hiervoor in de stress te springen heb ik niet. Maar, dat heeft mede te maken met de buitengewoon deskundige collega’s die niet gauw ergens voor terugdeinzen. Wanneer de zaken volgens planning verlopen, zal de oplevering in maart 2023 plaatsvinden.” Onderhoudsvrije gevel De gemeente Tilburg heeft hoge duurzaamheidsambities Bouwen in Gelderland 41
BOELS, DÉ SPECIALIST VOOR ELK PROJECT! SUCCESVOL BOUWEN BEGINT MET EEN DOORDACHTE BOUWPLAATSINRICHTING Wie zaken doet met Boels Bouwplaatsinrichting, ontdekt de voordelen van een totaalpakket. In onze vestiging in Nijkerk kunt u terecht voor advies, begeleiding, service en de verhuur van het materieel waarmee u just in time en just in place aan de slag kunt. Voor de overige specialismen kijk op www.boels.com. Voor alle specialismen hebben wij gespecialiseerde vestigingen. Bouwplaatsinrichting Ohmstraat 17 • • 3861 NB Nijkerk T 033 245 9551 F 033 246 1109 E bouwplaatsinrichting@boels.com 42 Bouwen in Gelderland Fudura, dagelijks zijn wij de partner voor 25.000 grootzakelijke energieverbruikers met onze infra-, meet- en datadiensten. Wij helpen met: Energiezekerheid; altijd een transformator voor een vast, laag bedrag per maand Besparen; online oplossingen geven inzicht in energieverbruik Verduurzamen; met slimme laadpalen
Transformatie Stadswinkel / Tilburg Harry Piepers: “Het is een machtig mooi werk, echter de complexiteit ervan moet niet onderschat worden. Een renovatie van deze omvang zit een stuk ingewikkelder in elkaar dan een nieuwbouwproject.” “De gemeente Tilburg heeft hoge duurzaamheidsambities met betrekking tot haar eigen huisvesting.” met betrekking tot haar eigen huisvesting. De transformatie zal bio-based en circulair worden uitgevoerd. Het gebouw krijgt een volledig nieuwe, hoogwaardig geïsoleerde schil met een in hout uitgevoerde gevel. Deze zal volledig onderhoudsvrij blijven en krijgt de kwaliteiten van hardhout. De hoge puien worden gemaakt in blank gelakt eiken en de gevel wordt dusdanig uitgevoerd dat deze later weer te demonteren is. Door het toevoegen van een kap krijgt het gebouw een nieuwe bekroning en transformeert het stadskantoor tot ‘Huis van de Stad’. Met de kap is gelijk een ideale hoek voor de zonnepanelen gemaakt en kunnen de installaties in het beeld worden weggewerkt. Vrij toegankelijk Op de plek van de huidige entree van de bibliotheek zal de nieuwe hoofdentree gerealiseerd worden. De gehele begane grond van de stadswinkel, het werkrestaurant en het vergadercentrum wordt vrij toegankelijk voor publiek. De toevoeging van extra vides, nieuwe liften en trappen maken het gebouw open en uitnodigend en zorgen ervoor dat de kantoorverdiepingen zichtbaar zijn vanuit de publiekshal. Community-gebieden Waar het huidige gebouw sterk verkamerd was, wordt in de nieuwe opzet gekozen voor een open en transparante werkomgeving, gebaseerd op de principes van het ‘Nieuwe Werken’. Elke kantoorverdieping krijgt centrale community-gebieden en bijzondere werkplekken zoals aanlandplekken, concentratieplekken, vergaderruimten en projectwerkplekken. Extra aandacht Harry Piepers is als projectleider verantwoordelijk voor de installatietechnische uitvoering: “Het is een machtig mooi werk, echter de complexiteit ervan moet niet onderschat worden. Een renovatie van deze omvang zit een stuk ingewikkelder in elkaar dan een nieuwbouwproject. Dat heeft onder andere te maken met de inpasbaarheid van de installaties. Het gebouw dateert uit 1989 wat inhoudt dat de etages een stuk minder hoog zijn dan de tegenwoordige norm. Het installeren van bijvoorbeeld de luchtbehandeling verdient hierdoor de nodige extra aandacht. En dan praat ik nog maar over één onderdeel.” Wijziging plannen Hij benadrukt dat de engineering van dit project veel kennis en tijd vergt waar circa twaalf mensen zich over ontfermen: “Hiermee zijn we afgelopen juni begonnen. Echter, door wijzigingen in de plannen van de gemeente werd de indeling van het complex herzien door de architect (Common Affairs). De gemeente besloot om twee bestaande panden te sluiten en de daar dienstdoende ambtenaren mee te laten verhuizen naar Stadswinkel. Harry Piepers Bouwen in Gelderland 43
Transformatie Stadswinkel / Tilburg Dit had gevolgen voor ons engineersplan, maar ook de geplande oplevering is hiermee achttien weken opgeschort. Inmiddels is in goed overleg met de gemeente Tilburg besloten dat hun eigen adviseur de begane grond, de eerste en de tweede verdieping engineert. Wij nemen de derde, vierde en bovenste verdieping op ons. Deze gezamenlijke aanpak maakt dat we hopelijk in november met de uitvoering kunnen starten. Voor ons is de duurzame samenwerking met alle adviseurs van groot belang. We werken echt als één integraal team dat naadloos op elkaar aansluit.” Duurzaamheidsniveau Met betrekking tot de W- en E-installaties zegt Piepers niet voor onoverkomenlijkheden te komen staan: “Met dit bijltje hebben we vaker gehakt. Stadswinkel wordt volledig gasloos en op een verantwoorde manier toekomstbestendig gemaakt. Door gebruik te maken van de nieuwste technieken staat er straks een gebouw met een zeer hoog duurzaamheidsniveau en optimale klimaatbeheersing, waarbij zoveel mogelijk materialen hergebruikt zijn.” “In de nieuwe opzet wordt gekozen voor een open en transparante werkomgeving, gebaseerd op de principes van het ‘Nieuwe Werken’.” 44 Bouwen in Gelderland Goed werkgeverschap Harry Piepers is sinds de oprichting van BINX Smartility in 2014 werkzaam voor de organisatie. Feit dat BINX in 2019 verkozen werd tot ‘Beste Werkgever van het Jaar’ ligt volledig in lijn met zijn eigen ervaring: “De award werd uitgereikt omdat BINX zich onderscheidt door goed werkgeverschap. Daarbij ging het onder andere over het binden en boeien van personeel, het aantrekken van nieuw talent, investeren in opleidingen, duurzame inzetbaarheid en veiligheid. Maar tevens over de structuur van de organisatie. Zo kijk ik er als werknemer ook tegenaan. Ons bedrijf is plat en informeel, maar tegelijkertijd enorm innovatief, ambitieus en projectgestuurd. Dat maakt ons bijzonder. Het bindt mensen om in teamverband (omvangrijke) projecten te realiseren. Wat dat betreft zijn wij een buitenbeentje in de bouw- en installatiewereld. Bovendien voelen we ons niets meer of minder dan een ander. De ZZP-ers en onderaannemers die voor ons werken zien wij als volledige partners en maakt dat zij zich graag voor ons inzetten. Zo blijkt maar weer, dat wat je geeft, je ook terugkrijgt. Daar mogen we best trots op zijn.”
Transformatie Stadswinkel / Tilburg 3D-laserscannen, de basis voor iedere transformatie 3D impressie Stadswinkel, op basis van point cloud. Bron: BIM4ALL In opdracht van WEBO en BINX, heeft BIM4ALL het pand dat voorheen dienstdeed als bibliotheek en gemeentekantoor 3D ingemeten middels een 3D-laserscanners. Hierdoor is de huidige situatie, zgn. ‘as-is’, tot 2 millimeter nauwkeurig in kaart gebracht. De scanners zenden miljoenen lasers uit, die terugkaatsen als punten. Al deze punten bij elkaar, vormen samen een point cloud, dat een virtuele weergave is van de werkelijkheid. aansluiten op de bestaande constructie. Deze ‘extra’ handeling in het voorproces, zorgt dus voor een snellere en nauwkeurige doorlooptijd tijdens de realisatie. Voor het project Stadswinkel hebben wij één verdieping ingemeten, waarna de betonconstructie 3D is gemodelleerd en 2D aanzichten zijn gerealiseerd. De scan is uitgevoerd in zwart-wit, omdat het hier gaat om grote elementen. Wanneer een project wordt ingemeten voor bijvoorbeeld beheer en onderhoud, zoals een museum of ander historisch pand met veel details, is het mogelijk de BIM4ALL Bouwen in Gelderland 45 point cloud in kleur uit te voeren. Op deze manier worden er nog meer details digitaal beter zichtbaar. Maar omdat de toekomstige Stadswinkel wordt gerealiseerd in een tot op heden eenvoudig gebouw, volstaat zwart-wit. De point clouds hebben vervolgens als onderlegger gediend voor de WEBO. Zij kunnen met de nauwkeurige maatvoering de prefab HSBelementen naadloos Meer weten over de mogelijkheden en toepassingen van 3D-laserscannen voor uw project? Voor maatwerkadvies, neem contact met ons op. Advertorial
Algemeen Laboratorium Uzin Utz Nederland klaar voor ‘de lijmen van de toekomst’ Uzin Utz Nederland bv uit Haaksbergen gaat vanaf eind 2021 ook STP-lijmen produceren. De uitbreiding van de productie met de gezonde ‘lijmen van de toekomst’ voor de Nederlandse en Noord-Europese markt vraagt om een grondige voorbereiding. Terwijl de interne verbouwing van de fabriek nog in volle gang is, is het laboratorium inmiddels klaar voor de nieuwe uitdaging. Het nieuwe team is opgeleid, het bestaande laboratorium is verbouwd en uitgebreid. Hiermee is het laboratorium klaar voor de kwaliteitscontrole en productontwikkeling die horen bij ‘de lijmen van de toekomst’. 46 Bouwen in Gelderland
Uzin Utz Nederland Uzin Utz Nederland levert met de merken Uzin, Wolff, Pallmann, Arturo en Codex alles voor het leggen, onderhouden en renoveren van alle soorten vloeren. Ruim zestig jaar geleden begon de Haakbergse organisatie onder de naam Unipro met de productie van lijmen en groeide snel uit tot een internationale organisatie. Innovatieve productiemethoden, een vakkundig technisch advies en meer dan honderd enthousiaste medewerkers leggen de basis voor perfecte vloeren. Uzin Utz Nederland maakt deel uit van het internationale beursgenoteerde familiebedrijf, de Uzin Utz Group uit Duitsland. Ilse verantwoordelijk voor de ontwikkeling van ‘de lijmen van de toekomst’. René ten Asbroek en zijn team (Quality Control) zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit. Tijdens een gedegen opleiding bij de collega’s in het Duitse Ulm, waar de hoofdvestiging van de Uzin Utz Group gevestigd is, is het team technisch opgeleid om de productie van de nieuwe lijmen in Haaksbergen te begeleiden. Alhoewel STP-lijmen niet geheel nieuw zijn in de markt, is de productie van deze 1-component lijmen voor de merken Pallmann en UZIN nieuw voor Uzin Utz in Haaksbergen. Teamleider Kleefstoffen Ilse Pierik vertelt: “De implementatie van deze lijmen waarmee onze afnemers nóg gezonder en duurzamer kunnen werken heeft voor ons laboratorium flinke impact. We hebben niet alleen ons team uitgebreid van 10 naar 15 personen, we hebben ook een grote verbouwing gerealiseerd. De nieuwe laboratoriumruimte van bijna 60 m2 grenzend aan het bestaande laboratorium is volledig geconditioneerd. Dat betekent dat er in het nieuwe laboratorium nóg sneller en nauwkeuriger gewerkt kan worden, dit is voor het nieuwe productieproces essentieel.” Gedegen opleiding hoofdvestiging Uzin Utz Group Samen met Pascal Grob wordt Ilse: “We kunnen te allen tijde optimaal gebruik maken van de expertise en ervaring van onze Duitse collega’s. Dat is écht een groot voordeel van de Uzin Utz Group. De STP-lijmen zonder oplosmiddelen en weekmakers voor de merken UZIN en Pallmann worden namelijk al geruime tijd geproduceerd in Duitsland voor onder andere Nederland. Zo kunnen wij straks met een goed gevoel deze lijmen ook in Haaksbergen gaan produceren. Voordat het zover is moeten we bijvoorbeeld ook zorgen dat de recepturen in de systemen staan en dat alle collega’s in het productieproces opgeleid worden. Maar, ons nieuwe lab is klaar, ons team is compleet, dus dat kunnen we nu in ieder geval afvinken.” Het nieuwe laboratorium Aan de inrichting van het nieuwe laboratorium is veel aandacht besteed. Ilse: “Wij zien onszelf écht als een groene fabriek. Dat betekent dat er bij het nieuwe laboratorium ook veel aandacht is geweest voor arbeidsomstandigheden, zoals daglicht, het ‘schoon’ kunnen werken, de hoogte van de werkbladen en de afvoer van vervuild water. Zo is er bijvoorbeeld een sedimentatiebak, die ervoor zorgt dat het afvalwater gefilterd wordt. Daarnaast kunnen we, doordat de nieuwe ruimtevolledig geconditioneerd is, sneller en nauwkeuriger werken. En de kranen met sensor in combinatie met de contactloze bediening van de afvalbakken zorgen ervoor dat we ‘schoon’ kunnen werken aan onze nieuwe laboratoriumtafels.” Productie dichter bij de klant Met de uitbreiding van de productie met de veel gezondere STP-lijmen voor de merken UZIN en Pallmann zet Uzin Utz in Haaksbergen een belangrijke eerste stap om dichter bij haar klanten te produceren. Dit is niet alleen duurzamer, want de ecologische footprint van Uzin Utz wordt enorm verbeterd, maar de productie vanuit Haaksbergen biedt de afnemers in Nederland, Noord- en Oost-Duitsland, België en Scandinavië ook meer zekerheid. De uitbreiding stelt Uzin Utz Nederland in staat om alle soorten vloeibare lijmen in Haaksbergen te produceren. In de volgende fase waarin o.a. een poederfabriek wordt gebouwd (voor de productie van egalisatie en tegellijm) wordt Uzin Utz Nederland een volwaardige back-up locatie voor de Uzin Utz Group. Bouwen in Gelderland 47
1 Online Touch