MONITOR officieel magazine van Global Goals Europe | Dutch edition Andries Vlot “De logistieke sector kan heel veel invloed uitoefenen op de landelijke CO2 -uitstoot” In deze uitgave o.a.: # # INNOVATIEMAKELAAR SINA SALIM: SDG’s maken je bewust van waar je mee bezig bent RUUD JONGENEEL van JONGENEEL TRANSPORT: Benieuwd waar we meters kunnen maken met de SDG’s Samen op weg naar een duurzame wereld
MONITOR colofon ©2021 - Monitor is het officiële magazine van Global Goals Europe. Global Goals Europe is een internationale organisatie in oprichting, die het bedrijfsleven activeert zijn duurzame ambities concreet te maken en de sustainable development goals integraal onderdeel te laten zijn van visie, strategie, beleid en cultuur. Global Goals Monitor De Global Goals Monitor is een initiatief van Kennisinstituut Sociaal Ondernemerschap Nederland (KSO Nederland). Met deze tool kunnen bedrijven hun MVO/MBO verbinden aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s), formuleren in hun bedrijfsbeleid en communiceren naar alle stakeholders. De SDG’s zijn de 17 doelstellingen van de Global Goals die in 2015 opgesteld zijn door de Verenigde Naties; de doelen zijn uitgewerkt in 169 subdoelen met de bedoeling om met elkaar voor 2030 van de wereld een betere plek te maken. Uitgever: Global Goals Europe | André Visser Eindredactie en tekstproductie: Gastelaars Communicatie Service | Yolande Gastelaars Art direction en vormgeving: WarmGrijs VOF | Robert Koopman Fotografie: Monitor en/of rechtenvrij ter beschikking gesteld. Alle gepubliceerde gegevens (de teksten, de door geïnterviewden aangeleverde foto’s, illustraties, logo’s, etc.) worden beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of enig ander intellectueel eigendomsrecht. We vinden het heel leuk als u zo enthousiast bent over de inhoud van deze Monitor dat u deze wilt delen, maar doe dat dan s.v.p. wel met bronvermelding en verwijzing naar www.globalgoalsmonitor.nl - 2 -
Samen op weg naar een duurzame wereld INHOUD 4 4 ANDRIES VLOT van TSN Groen Resultaat is voor mij belangrijker dan SDG’s! 12 HENK DOELEMAN strateeg en onderzoeker Een gevalideerd meet instrument is een echt uitdagende opdracht! 20 RUUD JONGENEEL van Jongeneel Transport Benieuwd waar we meters kunnen maken met de SDG’s 8 ANDRÉ VISSER van KSO Nederland Samen op weg naar een duurzame wereld 16 SINA SALIM innovatiemakelaar SDG’s maken je bewust van waar je mee bezig bent 24 PILOTBEDRIJVEN GEZOCHT De Global Goals Monitor gebruiken en toetsen op inhoud en gebruiksvriendelijkheid - 3 - TERZIJDE 8 De in 2015 vastgestelde 17 sustainable development goals zijn het mondiaal kompas voor grote uitdagingen op het gebied van people, planet, prosperity, peace en partnership. Ze maken ons bewust van waar we mee bezig zijn, van de invloed van onze acties en daden en van het effect daarvan. Door de onderlinge samenhang en verbondenheid van de global goals worden we daarnaast gedwongen ook te kijken naar de impact van elke stap op andere terreinen: wat goed is voor het een, hoeft immers niet goed te zijn voor de ander. En die bewustwording zal uiteindelijk leiden tot het maken van duurzame(re) keuzes. Dat is nu al zichtbaar bij de bedrijven, die de SDG’s in hun bedrijfsbeleid geïntegreerd hebben en actief met de global goals aan de slag zijn gegaan. Ze ontwikkelen talloze initiatieven op het gebied van MVO/MBO, ze minimaliseren hun footprint en leggen verantwoording af in duurzaamheidsrapportages. 34 Itatur atios et as sunt odio omnimporum esteniet rerchicabo. Est hillabor aut antur aut eoste nobisim intur molut De ontwikkelingen op het gebied van MKB en de duurzame ontwikkelingsdoelen worden op de voet gevolgd door de Monitorredactie. Want klanten, werknemers, leveranciers en andere belanghebbenden binnen en buiten de keten mogen weten welke inspanning ondernemers leveren om een betere wereld te realiseren.
MONITOR “Ik wil plannen en businessmodellen ontwikkelen die de wereld beter maken” - 4 -
Samen op weg naar een duurzame wereld ANDRIES VLOT VAN TSN GROEN RESULTAAT IS VOOR MI J BELANGRIJKER DAN SDG ’ S ! Wat hebben logistiek, duurzaamheid en MVO met elkaar te maken? Dat hangt ervan af aan wie je het vraagt. Voor de een helemaal niets, voor de ander werkelijk álles. Een ding staat in ieder geval vast: door de vele schijnbaar tegengestelde belangen is het geen makkelijk onderwerp. A ndries Vlot, eigenaar van TSN Groen uit Houten, is opgegroeid in transport en logistiek. Zijn grootvader Rokus verzorgde vervoer met paard en wagen, zijn vader Govert bouwde het transportbedrijf uit en inmiddels is de derde generatie actief als Vlot Logistics: ‘We waren met 9 kinderen thuis en er was lang niet altijd tijd voor iedereen. We hadden het voorbeeld van hard werken en kregen normen en waarden mee. Ik ben van jongs af aan m’n eigen weg gegaan. School was niets voor mij, ik heb me aangemeld bij het korps Commando Troepen en daar ben ik gevormd in Moed, Beleid, Trouw, Eer en Trots. In 1998, ik was 28, heb ik mijn eigen bedrijf opgericht: Transport Service Nederland (TSN). Ik heb me van begin af aan toegelegd op consumentenlogistiek. We brengen grote artikelen op afspraak bij de mensen thuis, pakken ze uit, zetten ze neer op de gewenste plek en nemen verpakkingsmateriaal en desgewenst de oude spullen mee terug. En wat ruim 20 jaar geleden begon als Transport Service Nederland, is - 5 - in de loop der jaren uitgegroeid tot de TSN Groep: een van de meest vooruitstrevende dienstverleners op het gebied van logistiek voor webshops en detailhandel. We zijn dé logistieke dienstverlener op het gebied van grote consumentengoederen met een NPS van gemiddeld 70 á 80. Ik wil door naar een NPS van 90, want dan weet ik dat we het nog beter doen. Die Net Promotor Score staat voor klant tevredenheid en -loyaliteit. Klanten en gebruikers geven daarmee aan hoe waarschijnlijk het is dat zij het bedrijf of merk zouden aanbevelen aan vrienden en kennissen. Hoe hoger de score, hoe meer tevreden en loyaal klanten en gebruikers zijn. Dankzij hun tevredenheid heb ik jaar op jaar kunnen uitbreiden. Er waren jaren bij dat m’n omzet verdrievoudigde en toen, in 2019, kwam mijn moment. Het gloednieuwe bedrijfspand op de Oude Hoon in Houten was net opgeleverd en ingericht, toen ik besloot de dagelijkse leiding van de organisatie nog meer aan mijn medewerkers over te laten. Daarmee kreeg ik tijd en ruimte voor mezelf voor nieuwe duurzame doelen en ambities.’ VLOTTER NAAR EEN BETERE WERELD Vlot gaf zichzelf een half jaar voor zijn ‘herbezinning’ op zijn rol in deze wereld. Het was, zoals hij zelf volmondig toegeeft, de eerste keer dat hij zo bewust stilstond bij wereldleed, vervuiling, honger en armoe. Wat hij zag, hoorde, las en met anderen besprak, leidde ertoe dat hij zichzelf uiteindelijk één doel stelde: zoveel mogelijk goed doen. Hij richtte de stichting ‘Vlotter naar een betere wereld’ op, benoemde doelen om de wereld en het milieu
MONITOR daadwerkelijk te verbeteren. ‘Daarnaast wil ik het isolement van ouderen aanpakken en een sociale werkplaats creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ik ga er 100% voor, privé zowel als zakelijk, waarbij ik werk vanuit mijn christelijke perspectief’, aldus Vlot. ‘Australië is afgebrand en er zijn 1 miljard dieren omgekomen, in Afrika sterven mensen van de honger, de ijskappen smelten en Covid-19 heeft de wereld in zijn greep. Mijn besluit staat vast: ik wil samen met een team van ervaringsdeskundigen plannen en businessmodellen ontwikkelen die de wereld beter maken. Daar zet ik mijn bedrijf ook voor in. De logistieke sector kan heel veel invloed uitoefenen op de landelijke CO2 - uitstoot en ik neem mijn verantwoordelijkheid. Ik wil alleen nog maar elektrisch vervoer aanbieden, maar de markt kan mijn vraag niet aan. Ik heb 70 elektrische voertuigen gekocht, maar daar rijdt pas een deel van rond. De volgende stap is nog eens 400 erbij. Het gaat me gewoon niet snel genoeg. Daarom laat ik nu ook al mijn oude dieselwagens ombouwen naar elektrisch; zo voorkom ik dat ze de shredder ingaan én ik geef het signaal af dat het me ernst is. We hebben een geweldige Last Mile oplossing ontwikkeld. Stadslogistiek kent steeds grotere uitdagingen en hiermee laten we zien dat volledig emissieloos transport tot op de laatste meters mogelijk is. Gemeenten kunnen als ze dat willen in een keer de overlast, uitstoot en congestie door vrachtverkeer oplossen.’ “De logistieke sector kan heel veel invloed uitoefenen op de landelijke CO2 -uitstoot en ik neem mijn verantwoordelijkheid” - 6 -
Samen op weg naar een duurzame wereld VERGROENEN EN VERDUURZAMEN De naam van de TSN Groep is recentelijk officieel veranderd in TSN Groen. Het dak van het moderne, volledig gasloze distributiecentrum in Houten herbergt een zonnepark met een jaarlijkse opbrengst van 1 miljoen kWh per jaar en een enorme batterij op het terrein zorgt voor de energieopslag, zodat alle wagens ’s nachts kunnen laden. Een recyclecentrum waar verpakkingsmaterialen, oude meubels en oud witgoed klaargemaakt worden voor hergebruik, biedt werk aan mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. De activiteiten ontwikkelen zo snel, dat de locatie in Houten inmiddels alweer vol is en een nieuw warehouse van 12.000 m2 in Bleiswijk in gebruik is genomen. Het bedrijf ondersteunt meerdere goede doelen, consumenten kunnen bij het inplannen van hun bezorging bomen laten planten in het eigen TSN Groen-bos in Maarheze (i.s.m. Trees for All) en het 16.000 m2 bedrijfsperceel in Houten is door ecologen volledig grote “We willen ons werk op een schone en CO2 -neutrale manier uitvoeren en andere bedrijven laten zien dat het mogelijk is” vergroend en verduurzaamd. Vlot: ‘Duurzaamheid loopt als een rode draad door onze ontwikkeling. We willen ons werk op een schone en CO2 -neutrale manier uitvoeren en andere bedrijven laten zien dat het mogelijk is. Al onze leveranciers moeten duurzaamheid in hun DNA hebben, net als nieuwe klanten. Bestaande klanten help ik zo nodig met verduurzamen. Op deze manier gaan we tenminste een beetje vlotter naar een betere wereld.’ ■ TSN GREENDAY 2021 De SDG’s en Global Goals zijn zaken waar Andries Vlot zich tot nu toe weinig mee bezig heeft gehouden. Voor hem telt vooral zijn eigen verduurzamingsdoel en hoe dat zo snel mogelijk te bereiken, niet of dat binnen een of andere SDG past. De waarde van de duurzame ontwikkelingsdoelen spreken hem echter wél aan. Om die reden heeft Vlot zijn bedrijf ook aangemeld voor de Global Goals Monitor en gaat hij als pilotbedrijf aan de slag. De Monitor zal tevens een prominente plek krijgen op de door TSN Groen georganiseerde Greenday op 10 juli 2021. Deze dag zal net als de in 2020 georganiseerde Greenday volledig in het teken staan van duurzaam en emissieloos ondernemen. Naast tal van duurzame initiatieven en projecten zullen bezoekers dit keer bovendien getrakteerd worden op presentaties van Europarlementariër Peter van Dalen, provincie Utrecht en TLN (de ondernemersorganisatie voor wegtransportbedrijven en logistiek dienstverleners). - 7 -
MONITOR “Gecertificeerde bedrijven maken zichtbaar waar ze staan” - 8 -
Samen op weg naar een duurzame wereld ANDRÉ VISSER VAN KSO NEDERLAND SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME WERELD Het Kennisinstituut Sociaal Ondernemerschap (KSO) Nederland helpt bedrijven om maatschappelijk verantwoord ondernemen te vertalen en om te zetten in actief bedrijfsbeleid. Dat doet ze met behulp van het Keurmerk Sociale Onderneming en de Global Goals Monitor, waarmee duidelijk wordt waar je als bedrijf staat op het gebied van MVO/MBO en de duurzame ontwikkelingsdoelen. Z owel het Keurmerk Sociale Onderneming als de Global Goals Monitor komen uit de koker van KSO Nederland. ‘De 17 sustainable development goals (de SDG’s) zoals die in 2015 zijn opgesteld door de Verenigde Naties zijn bedoeld om de wereld beter en duurzamer te maken’, aldus André Visser, oprichter van het Kennisinstituut. ‘Milieu, klimaat, energie, gender gelijkheid, bestrijding van armoede en honger, ketenverantwoordelijkheid en circulariteit, al deze thema’s en meer vallen onder die duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Elke onderneming moet hier iets mee of zou er in ieder geval iets mee móeten willen. Om dat haalbaar te maken, ontwikkelen wij nu de Global Goals Monitor. Een digitale tool voor het MKB, waarmee ondernemers door het beantwoorden van een aantal vragen straks vrij eenvoudig kunnen ontdekken welke Global Goals al in hun DNA zitten en aan welke duurzame doelen ze nog een bijdrage kunnen leveren. Bedrijven met het Keurmerk Sociale Onderneming maken al zichtbaar waar ze staan, de SDG’s waaraan zij bijdragen staan immers vanaf dit jaar op het Keurmerk certificaat. Ze hoeven niet - 9 - uit te leggen dat ze goed bezig zijn, iedereen kan het zien aan het Keurmerk. Bovendien maken ze duidelijk dat zij hun plek in de keten innemen en dat ze dat ook van hun toeleveranciers verwachten. Dat geldt straks ook voor de bedrijven, die via onze tool SDG certified zijn.’ “Een digitale tool voor het MKB, waarmee ondernemers vrij eenvoudig kunnen ontdekken welke Global Goals al in hun DNA zitten”
MONITOR DRIE PIJLERS Het Keurmerk Sociale Onderneming is gericht op drie pijlers: Mens en Arbeidsmarkt (wat doe ik met mijn eigen mensen in mijn bedrijf?), Mens en Maatschappij (wat doen wij met ons bedrijf en onze mensen voor de samenleving waar we middenin staan en ons brood in verdienen?) en Mens en Wereld (wat doen wij in de keten voor het milieu, klimaat, circulariteit, duurzaamheid?). Visser: ‘Deze drie pijlers zijn in feite ook de pijlers onder de duurzame ontwikkelingsdoelen. Daarom zien wij kans de criteria van ons Keurmerk vrijwel naadloos om te zetten in de SDG’s. Dat is de basis van de Global Goals Monitor. Binnen de Monitor onderscheiden we bovendien nog de diverse branches en benoemen we de SDG’s waaraan deze branches minimaal moeten voldoen. Afval telt bijvoorbeeld heel zwaar voor de chemische sector; als een bedrijf hier niet goed op scoort, dan wordt het nooit gecertificeerd. Binnen de advocatuur tellen afvalstromen uiteraard veel minder, dan is het bij wijze van spreken al voldoende om afval te scheiden in de prullenbak. Doordat de Global “Binnen de Monitor onderscheiden we de diverse branches en de SDG’s waaraan deze branches minimaal moeten voldoen” Goals Monitor een digitaal systeem is, kun je als ondernemer vrij eenvoudig een nulmeting doen en volgend jaar check je vervolgens welke stappen je gezet hebt. Binnen onze Global Goals Community, waar elk aangesloten bedrijf toegang toe krijgt, kunnen ondernemers onderling tips uit wisselen en van elkaar leren. Daarmee geven we inhoud aan het ‘samen op weg naar een duurzame wereld’.’ ■ - 10 -
Samen op weg naar een duurzame wereld RCT experttafel Onlangs heeft André Visser op uitnodiging van RCT Gelderland tijdens een zogenoemde ‘experttafel’ aan bedrijven uit regio FoodValley een presentatie gegeven over het ontstaan van het Keurmerk Sociale Onderneming en de Global Goals Monitor. Zijn betoog werd in het tweede deel van de bijeenkomst ondersteund door ‘verhalen uit de praktijk’ van twee ondernemers, die de Monitor al actief in hun bedrijf inzetten. Tijdens deze bijeenkomst werd duidelijk dat het keurmerk de eerste stap is naar een duurzaam en sociaal-maatschappelijk bedrijfsbeleid. Daarnaast viel op dat het keurmerk ondernemers aanspoort om samen te werken met onder andere lokale ondernemersverenigingen en gemeenten, om zo een grotere impact te kunnen maken voor een duurzamere wereld. Na de digitale presentatie werd in subsessies met de deelnemers verder gesproken over diverse vraagstukken, zoals bijvoorbeeld het up-to-date houden van het keurmerk en hoe de inzet van de Global Goals Monitor kan bijdragen aan bestaand MVO-beleid. - 11 -
MONITOR “Je moet een positieve voetafdruk zien achter te laten” - 12 -
Samen op weg naar een duurzame wereld HENK DOELEMAN, STRATEEG EN ONDERZOEKER: EEN GEVALIDEERD MEETINSTRUMENT IS EEN ECHT UITDAGENDE OPDRACHT ! De 17 SDG’s bieden een gemeenschappelijke taal, waardoor bedrijfsleven, onderwijs en overheid elkaar beter kunnen begrijpen en makkelijker kunnen vinden. Gebruik van de Global Goals in de Triple Helix, zoals de samenwerking tussen deze drie partijen in goed jargon wordt genoemd, leidt tot synergie en innovatie. En het is díe beweging die de duurzame ontwikkelingsdoelen stap voor stap dichterbij brengt. H oe mooi die dynamiek echter ook is, duurzame ontwikkeling mag nooit een doel op zich zijn. De weg ernaar toe is minstens zo belangrijk, is de stellige opvatting van Henk Doeleman. Hij is strateeg en programmamanager Global Goals bij de gemeente Rheden en houdt zich in die hoedanigheid bezig met het waarom achter gemeentelijke ontwikkelingen en de vraag hoe de toekomst duurzaam te verbeteren is. ‘Je moet je bewust zijn van wat je doet en wat het effect daarvan is’, aldus Doeleman. ‘Dan kun je per project of initiatief beoordelen of je daarmee een positieve of negatieve bijdrage levert aan de Global Goals. Je kunt plussen en minnen door de 17 SDG’s te hanteren als een footprint. Een - 13 - positief saldo is natuurlijk het mooist, je moet dat ook zien te bereiken. Of beter gezegd: je moet een positieve voetafdruk op de wereld zien achter te laten. Tegelijkertijd realiseer ik me dat onze totale voetafdruk allang over de duurzaamheidsgrens heen is, dus vandaar ook mijn oproep om stapje voor stapje te gaan en je bewust te zijn en te blijven van de impact die elke stap heeft. De SDG’s zijn daarvoor een prima kapstok, je kunt er elke stap mee verantwoorden.’ MONDIAAL KOMPAS Maar volgens Doeleman denkt niet iedereen er zo over. Hij ziet verschillende stromingen als het gaat over de in 2015 door de Verenigde Naties vastgestelde 17 sustainable development goals: ‘Globaal gezegd kun je stellen dat deze doelen, die tot 2030 lopen, het mondiaal kompas zijn voor grote uitdagingen zoals armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. Ik ben van mening dat de SDG’s ons een denkkader geven, van waaruit we creatief aan de slag kunnen met grote én kleine vraagstukken. Een eerste stroming richt zich op de campagne: het mobiliseren van mensen en organisaties. Anderen daarentegen vinden dat de SDG’s sturing geven op meet-vraagstukken, vanuit de idee van meten is weten; je moet dan echter wél weten wat je meet en je niet laten (mis)leiden door de cijfers. En dan is er ook een insteek die vindt dat de duurzame ontwikkelingsdoelen vooral aanleiding zijn voor leuke
MONITOR projecten en activiteiten, waar je vervolgens een SDG-sticker opplakt. Allemaal best natuurlijk, maar dat is niet toekomstbestendig organiseren. Het gaat om richten, inrichten (organiseren) en verrichten (doen): een brede integrale aanpak initiëren, die begint bij jezelf. Ik geloof in de combinatie van die drie elementen, dat is voor mij de koers.’ GLOBAL GOALS MONITOR Die eigengereidheid is eigen aan Doeleman, die tevens als onderzoeker (senior research affiliate) is verbonden aan de Universiteit Twente. Hij is gespecialiseerd in de thema’s strategie (-implementatie), leiderschap, planning & control en changemanagement en heeft in managementland naam gemaakt met zijn A3-methodiek. Deze werkwijze zorgt voor focus in een organisatie en voor dynamische en betekenisvolle jaarplannen. ‘Geen ellenlange verhalen, maar richting, resultaat en actie op een A-drietje. Strategieontwikkeling met impact’, aldus Doeleman, ‘Met deze zelfde focus wil ik bijdragen aan de Global Goals Monitor voor KSO Nederland. Ik ga daarvoor samenwerken met een bij de vraag passend onderzoeksteam van de Universiteit Twente. Een eerste literatuurverkenning heeft mij in ieder geval vooralsnog geleerd dat een digitale monitor zoals we die voor ogen hebben, dus een gevalideerd meetinstrument, nog niet lijkt te bestaan. De reden daarvoor is waarschijnlijk dat het veel inspanning vergt om zo’n meetinstrument goed op te zetten. Dat komt mede door de noodzakelijk in te bouwen weegfactoren. Je moet niet alleen meten “SDG’s geven ons een denkkader, van waaruit we creatief aan de slag kunnen met grote én kleine vraagstukken” - 14 -
Samen op weg naar een duurzame wereld per sector, je moet ook meten per organisatie en daarbij rekening houden met factoren, zoals onder andere de omgeving. Als je bijvoorbeeld de chemische industrie vraagt over de eigen uitstoot, dan zal daar een minder kritisch beeld uit komen dan wanneer je omwonenden dezelfde vraag voorlegt. Een zorgvuldige aanpak leidt tot een onderbouwd instrument. Organisaties kunnen er uiteindelijk hun voordeel mee doen, omdat ze niet alleen inzichtelijk maken welke Global Goals al in hun DNA zitten, maar ook aan welke duurzame doelen ze nog een “Duurzame ontwikkeling mag nooit een doel op zich zijn” bijdrage kunnen leveren. Voor multinationals is dit mogelijk al gesneden koek, zij zijn al gewend aan duurzaamheidsrapportages en dit zal langzaamaan afdalen naar het MKB.’ De ontwikkeling en het valideren van een meetinstrument zal minimaal enkele jaren duren, zo waarschuwt Doeleman. Mogelijk reden om eerst een quickscan te bouwen alvorens aan een meer gevalideerd meetinstrument te beginnen: ‘Ik zoek nog naar de beste aanpak. Misschien met behulp van de SBI-codes, de Standaard Bedrijfsindeling van het CBS die de Kamer van Koophandel ook gebruikt voor de inschrijving in het Handelsregister. Mogelijk kunnen we ook een sector, die de SDG’s in zijn strategie heeft opgenomen, enthousiasmeren om met ons mee te denken. Ach, het komt vanzelf, het onderwerp is er interessant genoeg voor.’ ■ WAT HEB JE NU AAN DIE SDG’S? Henk Doeleman is ervan overtuigd dat elke organisatie baat heeft bij het nadenken óver en in kaart brengen ván de SDG’s. Het zorgt volgens hem voor een omdenkproces, omdat de duurzaamheidsblik naar binnen wordt gericht en zo zorgt voor een andere kijk op het reguliere werk. Bewust worden van SDG’s biedt ook een checklist, waarop je kunt afturven aan welke Global Goals jouw product, dienst of initiatief bijdraagt. De SDG’s vormen daarnaast een creatief denkkader en leiden tot innovatieve oplossingen. En tot slot blijken organisaties, die actief werken met SDG’s en dat ook als zodanig uitdragen, aantrekkelijke werkgevers te zijn. Innovatie, betrokkenheid en aantrekkelijkheid als werkgever zijn belangrijke meerwaarden. - 15 -
MONITOR “In feite moet de maker de probleemeigenaar van het eindproduct worden …” - 16 -
Samen op weg naar een duurzame wereld INNOVATIEMAKELAAR SINA SALIM: SDG ’ S MAKEN JE BEWUST VAN WAAR JE MEE BEZIG BENT De Sustainable Development Goals (SDG’s) die in 2015 zijn afgesproken door de landen die zijn aangesloten bij de Verenigde Naties (VN), zijn het mondiaal kompas tot 2030. Het zijn 17 doelen, opgesteld na inbreng van inwoners en organisaties wereldwijd. Ze hebben ook betrekking op alle landen van de wereld, vanuit het idee dat niemand mag achterblijven en dat iedereen in staat moet zijn te bouwen aan een betere toekomst. En minstens zo belangrijk: de SDG’s zijn niet vrijblijvend! M et de 17 SDG’s zijn grote uitdagingen op de agenda geplaatst. Niet alleen internationaal, ook in Nederland moeten overheden, onderwijs én bedrijfsleven aan de bak om te werken aan zaken als vrede, veiligheid, economische ontwikkelingen, milieu, klimaat, gendergelijkheid, natuur, biodiversiteit, ketenverantwoordelijkheid en circulariteit. ‘Het mooie aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen is dat het één maatstaf is, die voor de hele wereld geldt. Overal hebben we het óver en werken we áán dezelfde 17 doelen, die ook nog eens heel direct met elkaar te maken hebben. Je kunt het een niet - 17 - los zien van het ander, want een keuze hier kan direct van invloed zijn op iets heel anders daar. Denk bijvoorbeeld aan de textielindustrie. Daar kun je pas zeggen dat je product duurzaam is als je het hele proces van katoenpluk tot aan recycling goed geregeld hebt. In feite moet de maker de probleemeigenaar van het eindproduct worden en dat maakt dat de SDG’s ook direct bijdragen aan een grotere bewustwording’, aldus Sina Salim, een van de zes innovatiemakelaars bij het Regionaal Centrum voor Technologie (RCT) Gelderland. Dit centrum is in 2016 opgericht door de Gelderse ondernemers met steun van Provincie Gelderland met als doel de regionale economie te steunen en te stimuleren en innovatie bij het MKB te versnellen. Salim: ‘We helpen het MKB bij haar innovatievraag: wat willen ondernemers oplossen, hoe kunnen ze dat bereiken en welke middelen zijn daarvoor beschikbaar? Misschien zijn er subsidies voor of zijn er partners die met de ondernemer willen samenwerken aan een oplossing. Onze rol daarin is makelen en schakelen. We bezoeken jaarlijks tussen de 1.000 en 1.200 bedrijven en weten daardoor heel goed wat er in de markt leeft en speelt. Daarnaast organiseren we met zekere regelmaat kleinschalige bijeenkomsten voor ondernemers over actuele onderwerpen; dat noemen we bijvoorbeeld experttafels. RCT Gelderland is met deze aanpak uniek in ons land. Je zou elke provincie zo’n regionaal centrum gunnen!’
MONITOR VERZAMELING KEURMERKEN Vanuit zijn grote ervaring met het MKB weet Salim dat de mondiale duurzame ontwikkelingsdoelen inmiddels wel redelijk bekend zijn bij de meeste ondernemers. Maar dat wil volgens hem nog niet zeggen dat iedereen er ook daadwerkelijk actief mee werkt. Daarvoor lijken de doelen soms nog een te ver van het bed show. Te ongrijpbaar, te lastig te duiden: ‘Maar in feite zijn de SDG’s een verzameling keurmerken, zoals we die allemaal kennen en waar heel veel ondernemers ook al mee werken. Al die keurmerken zijn met de SDG’s onder één noemer gebracht. Daardoor zijn ze niet alleen toepasbaar voor iedereen, ze zijn ook heel direct te monitoren. En waar je een keurmerk kunt zien als erkenning voor je bewustwording van je omgeving (mens, milieu, duurzaamheid, maatschappij, arbeidsparticipatie, voedsel, etc.), zo kun je ook naar de SDG’s kijken. Ze maken je bewust van waar je mee bezig bent en waar je nog stappen kunt maken. Daarbij laten de SDG’s ook de samenhang zien tussen allerlei doelen, waardoor je gedwongen wordt nog bewuster te kiezen. Een mooi voorbeeld in dit kader is biomassa. We willen af van fossiele brandstoffen en hout leek lange tijd dé groene energieoplossing. Totdat onderzoek aantoonde dat er beter naar biomassacentrales gekeken moest worden i.v.m. met uitstoot van stikstof en fijnstof. Hierin is bijvoorbeeld een aardgasgestookte centrale relatief schoner. Dus waar je aan de ene kant denkt goed te doen, blijkt de uitkomst soms negatiever te zijn, waardoor je wellicht zelfs een geheel andere keuze moet maken. Dát vind ik de grote winst van de SDG’s.’ - 18 -
Samen op weg naar een duurzame wereld Binnen het werkgebied van innovatiemakelaar Sina Salim valt Regio Foodvalley, dé topregio op het gebied van agrifood. Met name voor de bedrijven uit deze regio organiseert RCT Gelderland in het eerste kwartaal van 2021 een experttafel over de Sustainable Development Goals. Salim: ‘De Regio Foodvally is een regio die gezond voedsel mondiaal mogelijk wil maken. Kennis, innovatie, samenwerking én actie komen hier samen in de gezamenlijke ambitie van gezonde en duurzame voeding voor iedereen en dat streven is natuurlijk bij uitstek geschikt zijn om langs de SDG-maatstaf te leggen.’ SDG MONITOR Een mooi hulpmiddel in het kader van die door de SDG’s ‘gedwongen bewustwording’ is de Monitor, zoals die in opdracht van KSO Nederland ontwikkeld is. Hiermee wordt in kaart gebracht wat een bedrijf al doet op het gebied van duurzaam ondernemen en welke stappen er (óók binnen de keten) nog gezet moeten worden. Salim: ‘Ik ben vooral enthousiast over deze monitor omdat het voor elke maatstaf belangrijk is om te weten waar je staat, wat je beginpunt is. Het wetenschappelijk kader dat is opgesteld, geeft niet alleen een nulmeting, maar ook direct concrete aanbevelingen om tot actie te komen. En omdat deze monitor een periode van 3 jaar beslaat, zie je ook wat je inzet heeft opgeleverd. Het is vergelijkbaar met een energielabel: je kunt als huiseigenaar laten uitzoeken wat je moet doen om van label C naar A te gaan, wat dat kost en welke winst die investering oplevert. De Global Goals Monitor doet hetzelfde, met dien verstande dat je als ondernemer niet alléén aan de slag gaat, maar samen met bedrijven uit jouw keten. En daar zit de grote winst, want je kunt effecten pas meten als je naar de hele keten kijkt.’ ■ “De SDG’s laten de samenhang zien tussen allerlei doelen, waardoor je gedwongen wordt nog bewuster te kiezen” - 19 -
MONITOR “… verschil tussen het zien van ongelijkheid en het aanpakken daarvan …” Ruud (hurkend), Ard en pa Jongeneel - 20 -
Samen op weg naar een duurzame wereld RUUD JONGENEEL VAN JONGENEEL TRANSPORT: BENIEUWD WAAR WE METERS KUNNEN MAKEN MET DE SDG ’ S Zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) met daaraan gekoppeld maar liefst 169 subdoelen, verdeeld over 5 pijlers. Voor wie er nog nauwelijks mee gewerkt heeft, zijn de in 2015 door de VN geformuleerde SDG’s om van de wereld een eerlijke en duurzame plek te maken op z’n zachtst gezegd nogal overweldigend. Want wat moet je nu als Nederlandse ondernemer met deze Global Goals, die op het eerste gezicht betrekking hebben op grote mondiale vraagstukken? En hoe bepaal je welke doelen al in het DNA van jouw onderneming zitten en welke relevant zijn ter aanvulling? V oor al deze vragen bestond tot voor kort nog geen ‘handboek soldaat’. Maar nu is er de Global Goals Monitor, waarmee een bedrijf snel en eenvoudig inzicht krijgt in de doelen die al in de onderneming verankerd zitten en waar nog stappen gezet kunnen worden. Die Monitor is een uitkomst voor Ruud Jongeneel, algemeen directeur van het gelijknamige transportbedrijf uit Valkenburg (Z-H): ‘De SDG’s zijn me globaal bekend, maar door de breedte van het geheel, het allesomvattende, weet je nauwelijks waar je moet beginnen. Hoe ga je daar op een goede manier invulling aan geven? De verdeling van die 17 duurzame ontwikkelingsdoelen over de 5 pijlers maakt het gelukkig een stukje toegankelijker, tastbaarder. Wie herkent zich immers niet in die 5 P’s: people, planet, prosperity, peace en partnership? Wij sturen al heel lang op 3 P’s: People, Planet & Power. ‘Power’ staat bij ons voor een gezonde bedrijfsvoering en de financiële ruimte - 21 - om het bedrijf te continueren en onze medewerkers te ontwikkelen. Daarbij zoeken wij altijd naar een balans tussen mens, maatschappij en positief bedrijfsresultaat. De P van prosperity zou ook heel goed bij ons passen. En peace is natuurlijk geen vraag, dat moeten we allemaal willen.’ MEDEMENS EN MILIEU Jongeneel Transport viert in 2021 zijn 65-jarig bedrijfsjubileum en Ruud staat samen met zijn broer Ard als derde generatie aan het roer van het familiebedrijf. En hoe lastig hij het ook vindt om wegwijs te worden in het geheel van de Global Goals, hij vindt het meteen ook vanzelfsprekend om er volop mee aan de slag te gaan: ‘Ik vind het mooi om in ons jubileumjaar invulling te gaan geven aan de SDG’s. Onze maatschappelijke betrokkenheid blijkt al uit het Keurmerk Sociale Onderneming. We hebben dat in 2016 verkregen op grond van onze
MONITOR sociale activiteiten en de mate waarop wij én onze medewerkers ons inzetten voor het realiseren van een betere en leefbaarder wereld. De Global Goals passen dus bij de aard van ons bedrijf; de zorg voor medemens en milieu zit immers al in ons beleid verankerd. Desalniettemin kunnen we altijd meer doen, het kan altijd beter. Als je naar de wereld kijkt en je ziet de grote verschillen in welvaart, de overschotten hier en de tekorten daar, dan realiseer je je dat het anders moet. Want we kunnen natuurlijk wel vrolijk door blijven produceren en consumeren, maar dan weet je dat we straks met z’n allen helemaal niets meer hebben. Dus daarom een volmondig JA tegen ‘geen honger’ en ‘geen armoede’ en ook een hartgrondig JA tegen een ‘veilig thuis’ voor iedereen. Tegelijkertijd realiseer ik me dat er een verschil zit tussen het zien van ongelijkheid en het aanpakken daarvan. Daar zie ik nog wel een uitdaging.’ FOCUSSEN EN PROFILEREN De Global Goals Monitor is in opdracht van KSO Nederland ontwikkeld door een wetenschappelijk instituut. De methodiek bestaat feitelijk uit een tweetrapsraket: in de eerste fase wordt in kaart gebracht in hoeverre een bedrijf al maatschappelijk verantwoord onderneemt. Deze score wordt vertaald “De SDG’s zijn me globaal bekend, maar door de breedte van het geheel, het allesomvattende, weet je nauwelijks waar je moet beginnen” - 22 - in SDG’s en bij voldoende punten levert dit een bedrijf het Keurmerk Sociale Onderneming op. In de tweede fase wordt bepaald welke vervolgstappen een bedrijf nog moet zetten om SDG-gecertificeerd te worden en daarmee zichtbaar te maken dat het zich inzet voor een betere en eerlijker wereld. ‘Ik ben heel benieuwd naar de SDG’s waar we nu al invulling aan geven en waar we nog meters kunnen maken’, aldus Jongeneel. ‘Ik verwacht dat werken aan de SDG’s ons uiteindelijk sterker zal maken, omdat we nog scherper kunnen focussen en ons nog beter kunnen profileren in de markt. Het zichtbaar bezig zijn met de Global Goals zal ook voor onze internationale klanten, de multinationals, belangrijk zijn. Van hen wordt immers al langer een grote inzet verwacht op het gebied van de duurzame ontwikkelingsdoelen en dan kunnen ze het ook doorvoeren in de hele keten.’ ■
Samen op weg naar een duurzame wereld GLOBAL GOALS PILOTBEDRIJF Om het werken met de Global Goals écht handen en voeten te gaan geven, gaat Jongeneel Transport actief meedoen in de pilot voor de Global Goals Monitor. Dit betekent dat het bedrijf niet alleen zelf aan de slag gaat met de Global Goals, maar dat het ook nauwe afspraken zal maken met vijf van zijn ketenpartners (leveranciers dan wel afnemers) over te behalen doelen op bijvoorbeeld het gebied van milieu, CO2 , klimaat, sociale paragraaf, etc. Daarnaast wordt Jongeneel als pilotbedrijf nauw betrokken bij de doorontwikkeling van de Global Goals Monitor. Het magazine ‘de Monitor’ zal op onregelmatige basis verslag doen van de bevindingen en resultaten. ‘LAAGHANGEND FRUIT’ Het invullen van de Global Goals Monitor helpt een bedrijf om concreet aan de slag te gaan met de SDG’s. Niet alleen op de lange termijn, maar ook direct en concreet. Ruud Jongeneel noemt dat zijn laaghangend fruit: ‘Ik denk dan aan The Good Roll. Nieuw en uniek Nederlands toiletpapier, dat gemaakt is van 100% gerecycled papier zonder chloor, kleur- en geurstoffen. Dus 100% duurzaam. Bovendien zet the Good Roll jaarlijks 50% van de nettowinst in voor de bouw van toiletten in Afrika. Het mooie is volgens mij dat als wij nu als Jongeneel Transport ook alleen nog maar the Good Roll gaan gebruiken, wij direct invulling geven aan SDG 6: schoon water en sanitair voor iedereen. En dat is natuurlijk snel scoren!’ “De Global Goals passen bij de aard van ons bedrijf; de zorg voor medemens en milieu zit al in ons beleid verankerd” - 23 -
MONITOR PILOTBEDRIJVEN GEZOCHT! Nederland is het pilotland voor de Global Goals Monitor. Om deze Monitor verder te ontwikkelen is KSO op zoek naar pilotbedrijven, die de Global Goals Monitor willen gebruiken en toetsen op inhoud en gebruiksvriendelijkheid. De Global Goals Monitor maakt duidelijk welke SDG’s van belang zijn voor een bedrijf en aan welke SDG’s al invulling wordt gegeven. Tijdens de pilotperiode zullen meerdere sessies worden georganiseerd om de mogelijkheden en wensen verder te verbeteren en aan te passen. Pilotbedrijven kunnen als dank voor hun medewerking het Keurmerk Sociale Onderneming met SDG-vermelding aanvragen en opgaan voor de audit. Daarnaast krijgen ze inzicht in waar het bedrijf staat m.b.t. de SDG’s, worden ze belangrijke sparringpartners in de ontwikkeling van de Monitor én worden ze als bedrijf vermeld in het Global Goals bedrijvenregister: GlobalGoalsCompanies.online Kijk voor meer informatie op www.globalgoalsmonitor.nl - 24 -
Samen op weg naar een duurzame wereld WIE-IS-WIE ANDRÉ VISSER | INITIATIEFNEMER/FOUNDER Met de Global Goals Monitor krijgen we een methode om als bedrijfsleven via een laagdrempelige manier het MVO beleid te koppelen aan de SDG’s van de Verenigde Naties. Als we dan in staat zijn om alle negen miljoen mensen die bij ons werken te activeren in het bedrijfsbeleid dan hebben we heel Nederland een stuk beter gemaakt. Dan wordt je aansluiten een ‘no brainer’. Samen op weg voor een betere wereld. PIETER JAN REIJNDERS | BESTUURDER GGM Het is voor mij uitermate inspirerend te zien dat wij, in samenwerking met het bedrijfsleven, een beweging in gang zetten die vol gaat voor een leefbaar en beter Nederland! ELSBETH FABELS | ADVIES GGM Er is een toenemende urgentie om de wereldwijde problemen aan te pakken vanuit een nieuw economisch model, waarin we met elkaar toewerken naar welzijn voor people en planet. De Global Goals Monitor geeft ondernemers een perfecte universele richtlijn hoe dit stap voor stap invulling te geven. YOLANDE GASTELAARS | TEKST EN CONCEPT MONITOR De Global Goals bieden ons het kader om zaken in samenhang te zien, waardoor we bewust worden van de impact van onze stappen. Die bewustwording zal uiteindelijk leiden tot het maken van duurzame(re) keuzes. Ik draag daar graag aan bij! JOOST LIEBE EN VINCENT AALBERS Wij proberen onze footprint zo klein mogelijk te houden en waar mogelijk bij te dragen aan een meer gezonde planeet voor toekomstige generaties. Daarom vinden wij het geweldig om te mogen samenwerken met de Global Goals Monitor om zo met elkaar te werken aan een betere wereld. ROBERT KOOPMAN | VORMGEVING MONITOR Samen op weg naar een duurzame wereld, wie wil dat nu niet? Ook ik maak me zorgen om ons klimaat en milieu, zeker voor de vele generaties die nog zullen volgen. Door mee te werken aan dit initiatief hoop ik ook een kleine bijdrage te kunnen leveren aan een positieve toekomst! - 25 -
Samen op weg naar een duurzame wereld - 26 -
1 Online Touch