duurzaamheids festival zaterdag 29 juni ‘24 10.00 - 16.00 uur 10.00 - 13.00 uur 8 locaties waar ‘duurzame deuren’ opengaan 12.00 - 16.00 uur Stands & presentaties Kersenbedrijf Schaepkens 1
3 Duurzaamheidsfestival Voerendaal Zaterdag 29 juni 2024 Laagdrempelig, inspirerend en met een gevoel van samen! Op zaterdag 29 juni 2024 organiseert de gemeente Voerendaal in samenwerking met EuregioBizz de vierde editie van het Duurzaamheidsfestival Voerendaal. Een gezellig laagdrempelig festival tussen 10.00 en 16.00 uur. Het thema duurzaamheid, in de breedste zin van het woord. Een festival met activiteiten voor jong en oud, presentaties, workshops, rondleidingen, stands en veel informatie. Met onder andere voeding, natuur, afval, wonen, energie, zonnepanelen, water, ecars en educatie. Een festival om energie van te krijgen! Qua opzet wordt deze vierde editie iets anders dan de eerdere edities. Met in de ochtend diverse locaties waar ‘duurzame deuren’ voor je opengaan en in de middag stands en activiteiten bij Kersenbedrijf Jo en Monica Schaepkens. Want voor deze ‘summer’ editie gaan we voor het echte wei/wij gevoel. Het festival strijkt voor de middaglocatie van 12.00 - 16.00 uur namelijk letterlijk neer in de boomgaard van het kersenbedrijf in Klimmen! De fruitbomen met de lekkerste zoete kersen uit eigen dorp als prachtige achtergrond van de stands en het programma. Met maar liefst 17 smaakvolle kersen rassen om je heen wordt het vast en zeker een mooie middag. Natuurlijk, duurzaam, inspirerend en zomers. Ervaar in de ochtend onder andere hoe de buitendienst van de gemeente Voerendaal letterlijk ‘groen’ werkt. Laat je door de WoonWijzerWinkel Limburg wegwijs maken in indianenverhalen. Doe mee aan een workshop insectenhotels maken. Pak die kans om bij het energieneutraalste huis van Voerendaal te gaan kijken! Schilder met pigment van Kunradersteen of volg de rondleiding over het wijngoed van Overst Voerendaal. www.facebook.com/ duurzaamheidsfestivalvoerendaal www.instagram.com/ duurzaamheidsfestival Bekijk de teaser met wethouder Ruud Braun, Jo Schaepkens en Royes Dahdal
4 Stands Met veel trots mogen we je vertellen dat dit de standhouders zijn voor het Duurzaamheidsfestival Voerendaal op zaterdag 29 juni! Tussen 12.00 en 16.00 uur zijn ze te vinden bij Kersenbedrijf Schaepkens in Klimmen. Kom je langs om ze te bekijken en naar ze te luisteren? De stands staan buiten in de we en zelfs als er een regenbuitje valt gaat het festival gewoon door! ~ • Botanische Tuin Kerkrade • Bye Boere • De Duurzame Jongens • Ekris • Energiecoöperatie De Omslag • Greenspot & co • Happy to share • Heijnens Comfort & Energie • Innovi dak • Insectenhotel Ruud • Kersenbedrijf Schaepkens • LDS Groep met SolarLimburg en WarmtepompZuid • Lubosch Land • Madrista • Natuurbegraafplaats Eygelshof • Natuurlijk Charlotte • PROJECT-81 • RA+ ingenieurs • RegenGroen • Sabine Müller • SNS Bank • Vossen Groenbeheer & Begrazing • Waterschap Limburg • WNF • WoonWijzerWinkel Limburg En natuurlijk de gemeente Voerendaal zelf met een projectentafel en wandelroutes samen met Visit Zuid-Limburg.
5 Programma Tussen 10.00 en 13.00 uur worden er dwars door de hele gemeente Voerendaal activiteiten georganiseerd en gaan ‘duurzame’ deuren voor je open. Meld je aan waar nodig! Tussen 12.00 en 16.00 uur is het festival te vinden bij Kersenbedrijf Schaepkens in Klimmen voor het vervolg van het programma en een dertigtal standhouders. ~ Presentatie en rondleiding Buitendienst Gemeente Voerendaal Lindelaufer Gewande 2A 10.00 - 11.00 uur • Gratis Mail om je aan te melden naar: info@euregiobizz.tv Tussen 10.00 en 11.00 uur kun je een presentatie en rondleiding bijwonen van de buitendienst van de gemeente Voerendaal. Het is voor de gemeente dagelijks werk, maar hoe wordt het aangepakt? Het onderhouden van riolering, wegen, parken, plantsoenen, bomen, bermen, begraafplaatsen, speelplekken en sportcomplexen vergt veel coördinatie, samenwerking en mankracht. Daarbij worden ook veel projecten gerealiseerd, denk maar eens aan de herinrichting van plantsoenen, aanleg van nieuwe wegen of het aanplanten van bomenlanen. Kijk eens mee hoe duurzaamheid, biodiversiteit en circulariteit centraal staat bij de buitendienst van de gemeente Voerendaal. ~ Workshop Land van Kalk, Kleur & Kunst bij de Kunrader Steengroeve Bergseweg 30, Voerendaal 10.00 - 12.30 uur • E 49,50 pp incl. koffie/thee en Limburgse vlaai en natuurlijk neem je je kunstwerk mee naar huis • Reserveer je ticket via https://www.landvankalk.com/ zien-doen/schilderworkshop/ Parkeren kan bij het Natuurtransferium Kunrader Steengroeve Dat het landschap van het Land van Kalk prachtig is om te zien, om in te wandelen en fietsen, dat er heerlijke wijnen op groeien is je misschien al bekend… maar wist je dat het Land van Kalk ook prachtige kleuren heeft om kunst mee te maken? Kunrader Steengroeve Open Dag Werkplaats Bergseweg 30, Voerendaal 10.00 - 13.00 uur • Gratis Parkeren kan bij het Natuurtransferium Kunrader Steengroeve Al vele jaren doet Dorieke Schreurs van Studio D’O onderzoek naar natuurlijke kleurpigmenten die de basis vormen van haar werk, kleurpigmenten die gevonden kunnen worden in het landschap, de grond, de stenen, ook hier in onze regio, in het Land van Kalk. Deze kleurpigmenten vormen de basis voor alles dat kleur heeft, zo ook natuurlijke verven… en kunst! Wil je zelf ook eens op een andere manier aan de slag met deze omgeving, dan ben je welkom voor de workshop Land van Kalk, Kleur & Kunst! In deze laagdrempelige workshop (ervaring met schilderen is niet nodig) ga je aan de slag om je eigen kunstwerk te maken met de kleurpigmenten gemaakt van lokale grondstoffen! Verf van Kunradersteen, van Limburgse Löss, ijzeroer of maasklei vormt de basis waarmee je werkt. Tussen 10.00 en 13.00 uur heet de familie Vervuurt je welkom bij de open dag van de werkplaats van Kunrader. De enige dagbouw steengroeve in Nederland. De groeve heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot begin vorige eeuw. In 2012 is de groeve opnieuw in gebruik genomen. Vandaag de dag wordt respect met voor de tradities en het ambachtelijke karakter van de steenwinning gecombineerd met moderne, duurzame technologie. Bij Kunrader zijn ze trots op hun producten en de manier waarop ze ze delven en op maat maken. Dat gevoel delen ze graag. Bekijk in de werkplaats hoe de stenen worden verwerkt, van rots tot steenstrip. Van ruwe steen tot op maat geleverde stenen om in verschillende verbanden te kunnen inzetten. Van kalk tot schanskorfstenen, van split tot de nieuwe Terrazzovloer, tot zelfs een blokkenspel om een Romeinse boog mee te kunnen bouwen. Laat je inspireren door de natuur.
6 Presentatie energieneutraalste huis van Voerendaal Mergelweg 2, Voerendaal 10.00 - 13.00 uur • Gratis Indianenverhalen met de WoonWijzerWinkel Limburg Furenthela plein, Voerendaal 10.00 - 13.00 uur • Gratis De WoonWijzerWinkel Limburg is het officiële Energieloket voor de Parkstad gemeenten. Ze adviseren onafhankelijk, waardoor je kunt vertrouwen op betrouwbaar, objectief advies over het verduurzamen van jouw woning. Ze hebben altijd een oplossing om je huis te verduurzamen en slimmer energie te besparen: showroom, winkel en webshop, onafhankelijk advies, offertes aanvragen én kwaliteitsgestuurde uitvoering. Er zijn oplossingen beschikbaar voor iedere woning en voor ieder budget. Tijdens het Duurzaamheidsfestival Voerendaal zijn de adviseurs tussen 10.00 en 13.00 uur te vinden bij het Furenthelaplein in Voerendaal en helpen ze indianenverhalen de wereld uit op verschillende thema’s. Stel elke ‘moeilijke’ duurzame vraag die maar bij je opkomt! • 10.00 - 10.45 uur Isolatie en Ventilatie • 10.45 - 11.30 uur Warmte incl. installaties • 11.30 - 12.15 uur Wateroverlast en huishouding • 12.15 - 13.00 uur Financiering en subsidies Tussen 10.00 en 13.00 uur kun je bij het energieneutraalste huis van Voerendaal aan de Mergelweg 2 al je vragen stellen over dit bijzondere project! Het extreem duurzame huis met energielabel A+++++++. Hoe het ging van ‘modelhuis’ in de tuin van initiatiefnemer Frank Bemelmans tot het daadwerkelijke huis aan de Mergelweg, gebouwd onder leiding van Dick Smeets van Smeets Houtbouw. Daarnaast presenteert Dick zijn nieuwe wand principes binnen houtskeletbouw, die een goede concurrent zijn voor het bouwen met steen en in vergelijk sneller en goedkoper zijn, mits de isolatiewaardes gelijk blijven. Naast een een-op-een model van de wanden gebruikt in het huis, ook diverse andere wanden die het nieuwe duurzaam wonen mogelijk maken! Klik hier voor het interview van 2022 ~ Rondleiding Landgoed Overst Voerendaal, wijn uit Voerendaal Winthagerweg, Voerendaal 11.00 - 12.00 uur • Gratis Mail om je aan te melden naar: info@euregiobizz.tv Lubosch Land Open Dag met rondleidingen op inloop Ransdalerstraat 28, Ransdaal 10.00 - 13.00 uur • Gratis Tussen 10.00 en 13.00 uur ben je van harte welkom voor de open dag bij Lubosch Land. Het natuurinclusief agrarisch familiebedrijf van de familie Nieboer zet haar deuren open en verzorgd op inloop rondleidingen door het voedselbos en de tuinderij. Loop binnen bij de boerderijwinkel of ga lekker in de wei zitten en geniet van de omgeving. Stel al je vragen over hun missie om gezonde voeding te maken, door met de natuur en de mensen uit de omgeving samen te werken, te leren en te groeien. Landgoed Overst Voerendaal is gelegen aan de Winthagerweg. Hier strekken de grillig glooiende heuvels zich uit. Vanaf 2003 wordt dit landgoed door Ruud Verstegen bebouwd met druiven die speciaal voor dit gebied geselecteerd zijn. Het landgoed staat landelijk goed bekend en won diverse prijzen, in 2010 zelfs beste wijnmaker van het jaar! Wijn van Oerlimburgse bodem, met de smaak van mergel en de tijd van weleer. Een streekproduct dat naar meer smaakt. Om 11.00 uur kun je meelopen met een rondleiding over het landgoed en vertelt Ruud je meer over de wijnen, de wijnranken, het bodemleven en sluit je af met een proefglaasje wijn uit Voerendaal. Parkeren kan bij Natuurtransferium Kunradersteengroeve, via het wandelpad kom je uit bij het landgoed. Maar kom vooral te voet of met de fiets.
7 Rondgang Vanhier Wonen appartementencomplex Klummerhof Hoek van de Dr. Poelsstraat en de Houtstraat, Klimmen 11.00 - 12.00 uur • Gratis Mail om je aan te melden naar: info@euregiobizz.tv Vanhier Wonen uit Voerendaal is een corporatie met ongeveer 1120 woningen, die zich als maatschappelijk ondernemer inzet voor de lokale woningmarkt in het Limburgse Heuvelland. De activiteiten zijn gericht op het ontwikkelen, verhuren, en beheren van sociaal onroerend goed. Op de hoek van de Dr. Poelsstraat en de Houtstraat in Klimmen staat het appartementencomplex Klummerhof, bestaande uit 20 sociale levensloopbestendige huurappartementen, verdeeld over drie woonlagen. Tijdens de rondgang van 11.00 tot 12.00 uur ontdek je hoe de corporatie duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan in dit complex: energiezuinig, gasloos, warmtepomp, warmte terugwininstallatie, vloerverwarming en zonnepanelen. Een uniek inkijkje! ~ Lubosch Land Vegetarische lunch kookworkshop door Laura Nieboer Ransdalerstraat 28, Ransdaal 11.30 - 13.00 uur • E 25 pp Reserveer je ticket via https:// luboschland.nl/product/workshopvegetarisch-koken-zaterdag-29-juni/ Tussen 11.30 en 13.00 uur ben je van harte welkom voor de vegetarische lunch kookworkshop door Laura Nieboer van Lubosch Land. Ga aan de slag met groenten uit de tuinderij en uiteraard van het seizoen. Je oogst, kookt én eet samen en natuurlijk krijg je de recepten mee naar huis. Ontvangst met een kopje koffie/thee en iets lekkers. Samen diverse vegetarische gerechten voorbereiden en koken voor de lunch. Aansluitend genieten van de gemaakte lekkernijen, voorzien van een glaasje wijn of sap. Ook zal Laura diverse tips & tricks delen om vegetarisch eten makkelijker, leuker en gezonder te maken. ~ Workshop Insectenhotels maken in de Bibliotheek / de Burgerij Voerendaal-Kunrade Furenthela 17, Voerendaal 12.00 - 13.30 uur • E 10 pp neem het die dag mee! • Mail om je aan te melden naar:info@euregiobizz.tv Tijdens deze workshop voor kinderen vanaf 8 jaar, onder leiding van de Voerendaalse ecoloog en bioloog Wim Didderen, ga je zelf aan de slag om een insectenhotel te maken. Samen maken we jouw omgeving groener, bloemrijker en aantrekkelijker voor insecten. Ze zijn immers heel belangrijk voor de biodiversiteit. Een insectenhotel is een belangrijke schuilplaats voor heel veel verschillende insectensoorten. En als ze die schuil- en broedplek hebben, helpen ze bij de vergroening en verbetering van het ecosysteem en onze voedselvoorziening! Meld je snel aan en bouw een ‘hotel’ met hout, bamboe, rietstengels, mergel, Limburgse Löss en andere materialen uit de natuur. Heb je zelf leuke bouwmaterialen, neem ze dan vooral mee! Middaglocatie met dertigtal stands en programma bij Kersenbedrijf Schaepkens Klimmenderstraat 106, Klimmen 12.00 - 16.00 uur • Gratis Het festival strijkt voor de middaglocatie letterlijk neer in de wei voor de boomgaard van het kersenbedrijf met stands en een programma! Parkeren kan in de wijk of wei verderop. • 12.30 uur Opening middaglocatie met wethouders Ruud Braun en Pierre Verbraak • 12.45 uur Familievoorstelling De Hoedenmaker door verhalenverteller Chantal Karsten • 13.30 uur In gesprek met Kersenbedrijf Schaepkens • 14.30 uur In gesprek met jeugdlintje-winnaar Royes Dahdal en wethouder Harry Coenen • 15.00 uur Workshop Verbanden leggen door Sabine Müller: de EHBO-post voor de aarde • 15.30 uur Prijsuitreiking De Duurzame Bonuskaart en sluiting festival, editie 2024 De Duurzame Bonuskaart met kans op mooie prijzen! De bonuskaart is er voor de ideeën en tips die je zelf ophaalt, maar daarnaast ook deelt met anderen, want ‘Verduurzamen doen we samen’. Laat ons weten wat je bijzonder heeft geïnspireerd tijdens een van de evenementen en lever deze kaart in bij het podium bij Kersenbedrijf Jo en Monica Schaepkens. In de categorie kind, beste idee/tip, meeste evenementen bezocht, maak je kans op een P1 meter, insectenhotel of 3D houten puzzel op zonne-energie!
Kunrader De Kunrader Steengroeve ‘luistert’ inmiddels naar de roepnaam ‘Kunrader’. Het is de enige dagbouw steengroeve in Nederland, onder beheer van de familie Vervuurt. De groeve heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot begin vorige eeuw. In 2012 is de groeve opnieuw in gebruik genomen. Vandaag de dag wordt respect voor de tradities en het ambachtelijke karakter van de steenwinning gecombineerd met moderne, duurzame technologie. ~ Delven en verwerken De karakteristieke natuursteen Kunradersteen wordt als ruwe steen gedolven in de groeve in Voerendaal. Met respect voor de breuklijn en de natuur voert Loon- en grondverzetbedrijf Senden uit Ubachsberg de werkzaamheden uit. In beginsel geldt, hoe groter de gedolven steen, hoe waardevoller. Bij elk doel waarvoor de stenen gebruikt gaan worden, worden ze zo hoogwaardig mogelijk ingezet en al dan niet bewerkt. Idealiter werkt de familie Vervuurt met de voorraad een jaar vooruit. Het doet de steen goed om te ‘rijpen’ en zijn buitenste zanderige laag los te laten. De toepassing van de stenen is voor het grootste deel de bouw, een natuurproduct dat past in circulair bouwen en van oudsher ook al door de Romeinen werd gebruikt. Ingezet in nieuwbouw en renovatie. Maar ook voor specials zoals wasbakken, kunstobjecten in allerlei vormen, gedenkstenen, grondstof voor 3D-prints/zeep/verf, stalbedding en landbouwkalk. De mogelijkheden zijn legio en Marc, Yvonne en Bas Vervuurt voegen daar met regelmaat bijzondere ideeën aan toe. Zoals in 2023 de Terrazzovloer waar de eerste proeven mee zijn gemaakt.
9 Zorgvuldig delven, ruim baan voor de natuur Het recept van de juiste mix cement, zilverzand en Kunrader is uiteraard geheim. Een bouwproduct is altijd aan trends onderhevig en ze willen niet vastroesten in steeds hetzelfde product, maar dagen zichzelf uit om nieuwe toepassingen uit te vinden. Met andere woorden de fantasie staat hier nooit stil, een gedachte die helemaal past bij het prachtige eerlijke product dat ze in de markt zetten. Duurzaamheid Duurzaamheid zit in allerlei facetten bij Kunrader: werken met lokale partners, reststroom verwerking van de bewerking van de stenen, het plaatsen van bijenkasten, rekening houden de ontwikkeling van de flora en fauna die het goed doen in de groeve en het Kunraderberg Natura 2000-gebied. Filtering van het zaagwater, opvang van hemelwater en hergebruik door inzet van 20.000 liter watertanks in de grond. Begrazing van de groeve, het omliggende terrein en het Natuurtransferium door schapen - ze lopen letterlijk overal - met allerlei voordelen voor de natuurontwikkeling. Om de natuur verder te stimuleren, wordt er naast de groeve kalkgrasland ontwikkeld, hierdoor wordt niet alleen de biodiversiteit gestimuleerd, maar ook het landschap verfraaid. En letterlijk niets van het product wordt weggegooid, hoe fijn de kalk ook wordt. In 2031 loopt de vergunning om te delven in de groeve af, al wordt dat jaartal waarschijnlijk verlengd. Maar ooit - na sluiting van de groeve - is het de verplichting om het gebied als natuurgebied op te leveren. Het plan van herinrichting van de verborgen vallei wordt tegen die tijd gerealiseerd. Open Dag Werkplaats Op zaterdag 29 juni tussen 10.00 en 13.00 uur heet de familie Vervuurt je welkom bij de open dag van de werkplaats van Kunrader. Bij Kunrader zijn ze trots op hun producten en de manier waarop ze de stenen delven en op maat maken. Dat gevoel delen ze graag. Bekijk hoe de stenen worden verwerkt, van rots tot steenstrip. Van ruwe steen tot op maat geleverde stenen om in verschillende verbanden te kunnen inzetten. Van kalk tot schanskorfstenen, van split tot de nieuwe Terrazzovloer, tot zelfs een blokkenspel om een Romeinse boog mee te kunnen bouwen. Laat je inspireren door de natuur. De open dag is gratis te bezoeken (Bergseweg 30 in Voerendaal, parkeren kan bij het Natuurtransferium Kunradersteengroeve). www.kunrader.nl
10 Op naar een duurzame toekomst met Royes Dahdal, jeugdlintje winnaar 2023 Royes Dahdal (11 jaar) is in 2017 vanuit Syrië naar Limburg gekomen. Royes is zeer bewust bezig en bezorgd over de toekomst van de aarde. Hij houdt fantastische spreekbeurten over groene energie op zijn eigen school en andere scholen. Hij maakt jongeren én volwassenen bewust over hoe wij duurzaam om kunnen gaan met onze wereld. Jeugdlintje Maandag 20 november 2023 - op de internationale dag van de rechten van het kind - zijn de jeugdlintjes binnen de gemeente Voerendaal uitgereikt. Wethouder Harry Coenen verraste zes jongeren uit Voerendaal met een lintje, oorkonde en een cadeaubon. Royes ontving zijn jeugdlintje al eerder, tijdens het Duurzaamheidsfestival Voerendaal op zaterdag 14 oktober 2023, in het bijzijn van zijn minstens zo enthousiaste familie en zijn oom die hem voordroeg! De zes kinderen werden gedecoreerd omdat zij iets goeds hebben gedaan voor hun vrienden, familie, vereniging of goed doel. Zo leveren zij een positieve bijdrage aan hun omgeving én aan Voerendaal. Ze zijn een mooi voorbeeld voor anderen! Voor Royes begon de fascinatie voor duurzaamheid toen hij in groep 3 zat. In de auto reden ze langs een fabriek en hij zag de zwarte wolken die de torens uitstootte. “Wat doet die wolk in de lucht en is dat slecht voor ons?” Hij ging op onderzoek uit en was vervolgens niet meer te stoppen. Groene en grijze energie Royes zit in groep 7 op basisschool Ummer Klumme in Klimmen. Hij is ervan overtuigd dat het belangrijk is om over de toekomst van de aarde na te denken en in actie te komen. Aan de ene kant gedreven door de angst hoe het er met die aarde aan toegaat, aan de andere kant met een grote interesse en inmiddels ook kennis over allerlei thema’s. Hij weet zeker dat iedereen op allerlei gebied zijn steentje kan bijdragen en bij wie beter te beginnen dan de jeugd. Hij verdiept zich in allerlei onderwerpen en maakt er vervolgens een presentatie over (zie filmpje rechts). Met de tv als scherm achter zich neemt hij zijn luisteraars mee in groene en grijze energie. Hij (toen 9 jaar oud) legt op eenvoudige wijze uit hoe alles in elkaar zit. Wat begon als een spreekbeurt voor zijn eigen klas, werd een presentatie op meerdere scholen in de regio. Eenmaal met hem in gesprek bruis je letterlijk mee van energie. Recyclen, iets doen voor de natuur, stoppen met fast fashion, de atmosfeer, het heelal en het zonnestelsel, CO2, de werking van zonnepanelen, elektrisch rijden, klimaatverandering, windmolens, het smelten van het ijs op de Noordpool. Royes schut de informatie en zijn eigen mening erover moeiteloos uit zijn mouw. Inmiddels heeft hij zijn eigen YouTube kanaal met de twee schoolpresentaties erop en nog meer presentaties en ideeën in de maak. Mensen aan het denken zetten, dat is zijn doel. Met zijn PowerPointpresentaties, in gesprekken met familie en vrienden, met zelfgemaakte flyers die hij verspreid in de regio. Maar ook door zelf over alles wat hij consumeert na te denken. Is dat nieuwe t-shirt echt wel nodig? Thuis afval scheiden, afvalprikken in de natuur, korter douchen, minder wc-papier gebruiken, geen postkaartjes meer sturen met feestdagen, de aanschaf van zonnepanelen voor op hun eigen huis en rijden met een elektrische auto. Zijn ouders kunnen niet anders dan met hem mee vooruitdenken. Hij is er elke dag mee bezig en het jeugdlintje zette hem aan er nog meer mee bezig te zijn. Onder de kinderen om hem heen heerst er soms een ‘hij weer’ gevoel, maar juist dat werd zijn uitdaging om door te gaan en zijn ideeën begrijpelijker te maken. Op de vraag waar hij later wil gaan werken is zijn antwoord “Nasa”. Als het aan Royes ligt, gaan we een duurzame toekomst tegemoet. Tijdens deze editie van het Duurzaamheidsfestival Voerendaal jaar gaat Royes op de middaglocatie bij Kersenbedrijf Jo en Monica Schaepkens, tussen 14.30 en 15.00 uur in gesprek met wethouder Harry Coenen, over zijn ideeën, toekomstdromen en duurzame acties.
11 Vanhier Wonen Vanhier Wonen uit Voerendaal is een corporatie met ongeveer 1200 woningen, die zich als maatschappelijk ondernemer inzet voor de lokale woningmarkt in het Limburgse Heuvelland maar met name de gemeente Voerendaal. De activiteiten zijn gericht op het ontwikkelen, verhuren, en beheren van sociaal onroerend goed. Directeur-bestuurder Marcel Meulen neemt je mee in zijn ‘duurzame’ opgave. ~ Nieuwe normen en tijdspad Eind vorig jaar viel de beslissing dat Vanhier Wonen een zelfstandige woningcorporatie blijft, zelfstandig plus wel te verstaan. Dit houdt in dat er in de toekomst nog nauwer samengewerkt gaat worden met corporaties in de regio, op allerlei gebieden. Intern werd er een ‘reisgids’ gemaakt voor de komende twee jaar, die ze nu zelf aan het uitrollen zijn. De corporatie was al vroeg aan de slag met verduurzamen en had al een gemiddeld energielabel B voor alle huurwoningen. Maar toen werden er in de zomer van 2022 door het Rijk, VNG, Aedes en de Woonbond de Nationale Prestatieafspraken ondertekend. Dit zijn bindende afspraken met onder andere als doel de benodigde verdubbeling van de bouwproductie van sociale huurwoningen te realiseren. De nieuwe norm waar ook sociale huurwoningen aan moeten voldoen, gaat ver en hanteert een andere energiestandaard dan de eerdere energielabels. Isolatie is hierbij het sleutelwoord. Die normen liggen hoger mede door de energiecrisis. Gas en elektriciteit kosten de huurder te veel geld en dat moet anders. De zogenaamde E-F-G woningen, oudere woningen die energetisch onderpresteren moeten in 2028 uit gefaseerd zijn. Vanhier Wonen wil dit al eerder realiseren. Het gaat in Voerendaal om circa 50 woningen die de hoogste prioriteit hebben. Te beginnen met alle ‘fysieke maatregelen’ zoals het goed isoleren van het dak, de muren en de ondervloer, het gas eruit en een warmtepomp erin en pas daarna de elektrische voorzieningen zoals zonnepanelen en warmte-terugwininstallaties. De eerste woningen staan op de planning om op korte termijn aangepakt te worden. Per woning is het verschillend wat aangepakt wordt. Tussen nu en 2030 worden circa 325 woningen toekomstklaar gemaakt. Gericht op verduurzamen en energie besparen. Naast deze maatregelen letterlijk aan het huis, gaat het echter ook om een gedragsverandering van de bewoners middels voorlichting, zoals tips in de wintermaanden. Vanaf 2030 worden alle andere woningen aangepakt, voor zover nodig. Ook op basis van dezelfde maatregelen op installatiegebied. Handelend met de kennis van nu, die uiteraard door de tijd ook weer aangepast zal worden met de kennis, regelgeving en innovatie van de toekomst. Waarom niet meer dan 325 woningen aanpakken? Geld, mankracht en capaciteit van de (bouw)markt zijn hierin steeds bepalende factoren. Toekomstgereed De nieuwbouw appartementencomplexen van de corporatie zijn toekomstgereed volgens de nieuwe regelgeving. Er is nauwkeurig gelet op materiaalkeuze, isolatie, bouwtechnieken, kozijnen, glas, per appartement een technische ruimte, warmte-terug-win units, vloer- en luchtverwarming en hergebruik van water. Het gaat ver en dat heeft ook voor de huurders consequenties, ook qua wonen en leven. De woningen ‘werken’ nu eenmaal anders en daar moet menigeen aan wennen. Maar verduurzamen stopt niet meer. Het gebruiken van afbreekbare materialen staat nog in de kinderschoenen, maar de gedachtes zijn er wel. Gescheiden afvalen hemelwater is een wens. Hittestress voorwaarden over hoeveel een huurder maximaal mag betegelen in de tuin en het uitgeven van ‘gedragsfolders’ in allerlei talen is reeds afgevinkt. Ook binnen de corporatie zelf is er aandacht voor duurzaamheid: elektrisch rijden, afval scheiden, papierloos werken en plannen voor het gebouw www.vanhierwonen.nl Rondgang appartementencomplex Klummerhof Op de hoek van de Dr. Poelsstraat en de Houtstraat in Klimmen staat het appartementencomplex Klummerhof (opgeleverd eind 2023), bestaande uit 20 sociale levensloopbestendige huurappartementen, verdeeld over drie woonlagen. Tijdens de rondgang van Duurzaamheidsfestival Voerendaal op zaterdag 29 juni van 11.00 tot 12.00 uur ontdek je hoe de corporatie duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan in dit complex: energiezuinig, gasloos, warmtepomp, warmte terugwin installatie, vloerverwarming en zonnepanelen. Een uniek inkijkje! Deelname aan de rondgang is gratis (hoek Dr. Poelsstraat en de Houtstraat, Klimmen), aanmelden via info@euregiobizz.tv
12 Kersenbedrijf Schaepkens, sinds 1997 dé kersenspecialist Kersenbedrijf Jo en Monica Schaepkens, een familiebedrijf dat gespecialiseerd is in het telen van zoete kersen. In 1997 gooide het koppel het roer om van rundveehouderij en akkerbouwbedrijf naar kersenteelt. Een geheel nieuwe bedrijfstak die nieuwe kennis en expertise vereiste. Toen en nu blijven ze innoveren met een vaste blik op de toekomst. Duurzaamheid op allerlei vlakken hoort daar uiteraard bij. ~ Familiebedrijf Regelmatig brainstormen ze samen met hun kinderen aan de keukentafel over het bedrijf. Wat kunnen ze verbeteren aan de kwaliteit, verkoop en presentatie? Of hoe pakken ze de organisatie van hun jaarlijkse plukdag aan? Het hele gezin, inclusief schoonzoon en kleinkinderen nemen deel aan dit proces zodat ze met trots kunnen zeggen: wij zijn een familiebedrijf en samen als een team zijn wij Kersenbedrijf Jo en Monica Schaepkens. ‘Kersen vers verkopen, want dan zijn ze het lekkerst’ dat is hun motto. Momenteel hebben ze 17 rassen in hun assortiment, al blijven ze steeds op zoek naar andere rassen en andere smaken. Want ook zij zijn gek op kersen en ze willen een steeds een gevarieerd aanbod bieden, met voor ieder zijn smaak een kers! Kwaliteit en duurzaamheid Er komt heel wat bij kijken om een goede kwaliteit kersen te telen. Het begint soms al drie tot vier jaar voordat de kers bij jou in de mond terecht komt. Ze houden de nieuwste rassen van de markt in de gaten en bezoeken regelmatig proeftuinen om de lekkerste rassen te kunnen aanbieden. Alle rassen uit het assortiment zijn door Jo, Monica, kinderen en vrienden op smaak, hardheid en kleur geselecteerd. Zijn in de gaten gehouden op vatbaarheid voor ziekten en de teelt versus klimaatverandering en land van herkomst. Rassen uit andere delen van de wereld doen het nu immers anders eenmaal hier in Klimmen. Naar de toekomst toe zullen rassen daarmee altijd blijven veranderen, finale rassen zoals Jo het noemt, met steeds een zo lang mogelijk kersenseizoen. De laatste jaren zijn ze met hun teelt steeds meer gaan focussen op het zorgen voor een goede balans in de biodiversiteit in de boomgaard. Ze hebben geleerd dat een goed gewas - met een goede houdbaarheid en top kwaliteit - begint met een goede grond. Vandaar dat ze regelmatig blad- en grondmonsters nemen en tekorten in die bodem aanvullen met natuurlijke producten met onder andere een evenwichtige bemesting van kalium. Op deze manier maken ze de grond gezond en leefbaar voor het bodemleven. Ze hanteren nagenoeg geen kunstmest meer en zorgen steeds voor een luchtige bodem. Ze werken met natuurlijke bestuiving en gebruiken biologische muizen- en rupsenbestrijding. Samenwerken met de natuur noemen ze dat en ze zien dat het werkt! Waar biologisch boeren vroeger vloeken in de kerk was, is het nu de maatstaf voor kwaliteit.
Duurzaamheid is op vele vlakken aan de orde binnen het bedrijf en ze mogen zich met trots Global G.A.P. en Planet Proof gecertificeerd noemen. En dat die gedachte ver gaat blijkt uit alles. Folie over de boomgaard om de bomen te beschermen tegen hagel, vogels, vliegen, regen en nachtvorst. Zonnepanelen om in hun eigen stroomverbruik te voorzien. Nadenken erover hoe de mensen de kersen mee naar huis nemen, in een biologisch afbreekbaar tasje ‘natural bag’ genoemd of veel liever nog in een zelf meegebracht bakje. Ook zij zeggen, we moeten het samen doen, die extra duurzame stappen zetten. De agrarische sector, de teler en de klant moeten meebewegen. ‘On the way to planetproof’ is steeds met kleine stapjes en met een bal die altijd vooruit rolt. Beleef het mee en laat de kersen smaken! Half juni startte de kersenverkoop van dit jaar met goed gekleurde kersen, heerlijk op smaak. En vergeet niet zondag 14 juli alvast in je agenda te noteren voor de welbekende kersenplukdag! Op zaterdag 29 juni is dit prachtige bedrijf de locatie voor Duurzaamheidsfestival Voerendaal, want voor deze ‘summer’ editie gaat het festival samen met familie Schaepkens voor het echte wei/wij gevoel. De fruitbomen met de lekkerste zoete kersen uit eigen dorp als prachtige achtergrond van de stands en het programma. Kom je proeven van de kersen zelf of verwerkt tot sap, jam, een kersenbiertje of de chocolate cherries? www.kersenbedrijfschaepkens.nl
14 Debets fruit Debets Fruit is een fruitteelt bedrijf gelegen onder aan de berg in Klimmen. Sinds de oprichting in 1989 is het bedrijf gegroeid van 1 naar 16 hectare grond met appelsoorten van de welbekende Elstar tot nieuwere clubrassen als Morgana, Kanzi en Tessa. Inmiddels wordt ook de zoete en sappige perensoort Conference geteeld. Fruitig Dat deze editie van het Duurzaamheidsfestival Voerendaal extra fruitig is, had je vast al door! Daarom zetten we nog graag een fruitteelt bedrijf op eigen bodem in de spotlight. Dit keer familiebedrijf Debets met hun appels en peren. Zoon Rick (26 jaar) is inmiddels ingetreden in de maatschap met zijn vader Erik, na zijn opleiding Tuin & Akkerbouw, Agrarisch ondernemerschap. Ze telen de rassen Zari Sisi Red, Red, Prince, Elstar, Morgana, Kanzi, Golden Delicious, Tessa en uiteraard de Conference peren. Met hun bomen door de hele gemeente Voerendaal van Klimmen tot Craubeek, van hoeve Steenenis tot in de gemeente Valkenburg. Ze zijn als bedrijf aangesloten bij FruitMasters, de grootste Nederlandse fruitcoöperatie, voor de afzet van hun fruit. En niet geheel toevallig is Rick er - naast zijn werk binnen het f amiliebedrijf – werkzaam als het aanspreekpunt voor de telers in Limburg en een stukje België. Een brok ervaring die hij graag opdoet. Binnen FruitMasters zijn er letterlijke ‘proeftuinen’ met 100 appel en peren rassen die nog niet in de schappen liggen, maar waar de eigenschappen nauwlettend van in de gaten gehouden worden. Denk aan kleur, resistentie, makkelijk te bewaren en de groei van stam tot vrucht. Zo is er bijvoorbeeld een conceptras appel Tessa ontwikkeld, afkomstig uit Italië, die een goed Nederlands duurzaam alternatief werd. Rick zit er met zijn neus bovenop en is dus steeds op de hoogte van de laatste snufjes, aan hem de schone taak die info met de telers te delen. Koop lokaal! Dat duurzaamheid ook binnen Debets Fruit in heel veel zit, moge duidelijk zijn. Maar dan willen ze wel dat mensen het hele verhaal beluisteren waarom agrariërs bepaalde dingen wel en niet doen, Ze vinden het dan ook volstrekt ‘normaal’ dat ze voldoen aan de eisen van de keurmerken Global G.A.P. en Planet Proof, terwijl dat voor de overheid niet verplicht is. Ze hebben zonnepanelen op en voor hun koelingsgebouw en proberen op allerlei manieren de biodiversiteit te verhogen. Bamboestokken als schuilplek voor oorwormen, uilenkasten, hoopjes stammen voor konijnen, in de zomer in wisselende rijen en niet te veel maaien om natuurlijke vijanden aan te trekken en gewasbeschermingsmiddelen minder te hoeven inzetten. De klimaatverandering dwingt de sector echter in beweging te blijven en steeds op zoek te gaan naar andere, betere, efficiëntere, duurzame rassen. En al wordt duurzaamheid vaak aan het biologische aspect gelinkt, ook de gebruikte materialen in de boomgaard, innovatie en ook zeker bedrijfszekerheid en opvolging spelen hierbij een grote rol. Daarom is het mooi te zien dat Rick in 2020 instapte in het fruitbedrijf en de beslissing maakte om medeverantwoordelijk te zijn. Want hoe duurzaam is het als je je bedrijf kunt doorgeven aan de volgende generatie. Daarnaast doen ze vooral een oproep na te denken over de herkomst van het fruit - en eigenlijk alle voedsel - dat de consument koopt. Hun appels en peren zijn heerlijk zoet en knapperig en van eigen bodem, het ‘oogappeltje’ van menig supermarkt. Maar dan moet de klant er wel voor kiezen. ‘Onze’ appels zijn zeker zo lekker als de dure buitenlandse varianten, maar dan zonder de reiskosten. Een lokaal product van het seizoen. En met de garantie van Rick dat er in Nederland echt genoeg oogst is voor het hele land en met smaken voor ieder wat wils! En als je liever nog lokaler koopt, is iedere zaterdag de boerderijwinkel aan huis geopend, waar naast de appels en peren van eigen bedrijf ook verschillende streekproducten in het seizoen verkrijgbaar zijn waarbij je kunt denken aan aardbeien, pruimen, sierappeltjes, appel- en perensap, honing uit eigen boomgaard en fruitpakketten. Rechts naast de ingang van de winkel kun je op elk moment van de dag terecht voor het zelfbedieningskraampje. Lekker handig toch! Het is nu wel even wachten op nieuwe oogst die er de eerste week van augustus weer is! Debets Fruit Facebook pagina
Colofon Dit online magazine is een uitgave van de gemeente Voerendaal. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. Realisatie Gemeente Voerendaal EuregioBizz Ontwerp en interviews Query Design Aftermovie en teaser Evisual
1 Online Touch