duurzaamheids festival zaterdag 14 oktober ‘23 11.00 - 17.00 uur Lubosch Land Ransdaal Entree gratis Stands & activiteiten voor jong en oud 1
Duurzaamheidsfestival Voerendaal 2022 - Fotografie Peter Lambrichs
3 Duurzaamheidsfestival Voerendaal Zaterdag 14 oktober 2023 Laagdrempelig, inspirerend en met een gevoel van samen! ~ De omslag naar een duurzame maatschappij staat hoog op de agenda en ook gemeenten, inwoners en ondernemers dragen hun steentje bij. De Gemeente Voerendaal wil op een laagdrempelige manier oproepen tot ‘wat doe jij?’ voor inwoners van binnen en buiten Voerendaal. Duurzaamheidsfestival Voerendaal, editie 2023 Op zaterdag 14 oktober organiseert de Gemeente Voerendaal in samenwerking met EuregioBizz een gezellig laagdrempelig festival tussen 11.00 en 17.00 uur bij Lubosch Land in Ransdaal (Ransdalerstraat 28). Het thema is duurzaamheid, in de breedste zin van het woord. Een festival met een dertigtal stands en veel informatie over onder andere voeding, natuur, afval, wonen, energie, mode, zonnepanelen, water, ecars en educatie. De entree en alle activiteiten zijn gratis! Parkeren is beperkt (in de wijk), dus kom vooral te voet, met de fiets of trein. Fietsenstalling bij Lubosch Land. Programma 11.00 - 12.00 uur • Opening door wethouder Ruud Braun • Wandeling wildplukken met Anja van Lubosch Land 12.00 - 13.00 uur • Ommetje Duurzaam Ransdaal met medewerking van de Sjoaps-sjuur & Op pad begeleiding, Zorgboerderij Ransdalerveld en Camping Op d’r Lubosch • Workshop en quiz Waterschap Limburg • In gesprek met Fleur Smits, gevolgd door muzikaal optreden 13.00 - 14.00 uur • Modeshow Rijk14, Gulpen • Cadeau dobbelen spel voor kinderen (neem 3 cadeautjes mee) • Duurzame poëzie door Lena Claessen www.facebook.com/ duurzaamheidsfestivalvoerendaal www.instagram.com/ duurzaamheidsfestival 14.00 - 15.00 uur • Duurzaamheidseducatie voor volwassenen in spelvorm door Laura van Lubosch Land • Wandeling wildplukken met Anja van Lubosch Land • Optreden klarinet ensemble Muziekvereniging Voerendaal 15.00 - 16.00 uur • Rondleiding Ontdek Lubosch Land • Gastles Wereld Natuur Fonds: Plastic Soep • Boom planten met wethouder Ruud Braun 16.00 - 17.00 uur • Prijsuitreiking Single Use Plastic Mok • Sluiting door wethouder Ruud Braun Doorlopend zijn er korte ‘duurzame’ gesprekken op het mini-podium in de wei. Het festival vindt zowel binnen als buiten plaats en kan bij alle weersomstandigheden doorgaan.
4 Stands Met veel trots mogen we je vertellen dat dit de standhouders zijn voor het Duurzaamheidsfestival Voerendaal op zaterdag 14 oktober! Kom je langs om ze te bekijken en naar ze te luisteren? De stands staan zowel binnen als buiten, dus ook als er een buitje valt gaat het festival gewoon door! ~ • Bye Boere • Eco Products BV • Ekris • Energiecoorporatie De Omslag • Gemeente Voerendaal ecar • Gemeente Voerendaal buitendienst • Greenspot & co • Insectenhotel Ruud • IVN Voerendaal & Natuurkracht • Land van Ons • LDS Energy • Lubosch Land • Madrista • Marc Ploemen • MuBe Spaces • My Home and Garden • Natuurlijk Charlotte • Rd4 • Sabine Müller • SoapSeries • Speelgoedbeurs • Vanhier Wonen • Waterschap Limburg • Woonwijzerwinkel Limburg • WWF • Yuverta mbo Heerlen Duurzaamheidsfestival Voerendaal 2022 - Fotografie Peter Lambrichs
5 To do Duurzaamheidsfestival Voerendaal inzamelplek speelgoedbeurs! Heb jij speelgoed waar je op uitgekeken bent? Of waar je nu toch echt te groot voor bent geworden? Een ander kindje speelt er heel graag mee! Duurzaamheid zit ook in iets hergebruiken of iets doorgeven aan iemand anders. Ook dit jaar organiseert de parochie van Voerendaal/Kunrade haar jaarlijkse speelgoedbeurs. Het Laurentiushome wordt omgebouwd tot speelgoedparadijs, waardoor Sinterklaas in de gemeente Voerendaal geen kind over hoeft te slaan. Wil jij ook meedoen met het inzamelen van speelgoed? Naast het inzamelen eind oktober in het Laurentiushome, heeft het Duurzaamheidsfestival Voerendaal besloten een inzamelplek op locatie te zijn. Gaaf en compleet speelgoed voor de speelgoedbeurs kun je dus ook tijdens het festival inleveren. Duurzaam cadeaudobbelen Je kent het vast wel, het Sinterklaas of Kerstmis cadeaudobbelspel, waarbij iedereen drie cadeautjes koopt en waarvoor je vervolgens met vaste spelregels voor gaat dobbelen. Dat gaan wij ook doen! Maar dan anders. Elk kind van 5 tot 100 jaar mag drie cadeautjes meenemen, gewoon iets van thuis wat je niet meer gebruikt, maar waar je wel van denkt dat het leuk is voor iemand anders. Een boek, knuffel, spel, iets lekkers, kunstwerkje (al dan niet zelf gemaakt), kaarsje, gereedschap, sieraadje, vaasje, leuke mok of muts. Iets geks, leuks, grappigs, moois of wat dan ook, ingepakt in een leuk papiertje. Tussen 13.00 en 14.00 uur bekijken we wie aanwezig is om mee te doen en maken we groepjes waarvan de cadeautjes waarschijnlijk goed bij elkaar passen. Je gooit met de dobbelsteen en in 2 rondes dobbel je erop los. Voordeel is, iedereen is een winnaar en gaat met 3 cadeautjes naar huis. Doe je mee?
6 Graan van Landgoed Hoeve Steenenis Door Bakkerij Voncken gebakken tot het brood ‘Het genot van Terworm’. Landgoed Hoeve Steenenis, een plek waar het gonst van de activiteiten en het land op allerlei manieren ingezet wordt. Een prachtig voorbeeld van Voerendaalse akkerbouw, maar dan anders. ~ Het land & de strokenteelt Hoeve Steenenis is een carré-hoeve gebouwd rond 1892, die sinds 1933 wordt bewoond door de familie Huijts. Bart Huijts is met zijn vrouw Aurelia en hun gezin de vierde generatie en ze geven er zoals elke nieuwe generatie een eigen draai aan. Zelf noemen ze het de zingeving van Steenenis. Een visie waarbij alles een relatie met elkaar heeft en de natuur- en landschapsontwikkeling, de biodiversiteit, maar vooral ook het genieten van het experiment voorop staan. Daarin moet de boerderij zichzelf kunnen bedruipen en verandert alles mee in de nieuwe landschapsvisie. Het landbouwbedrijf bestaat uit akkerbouw, waarvoor de landbewerkingen worden gedaan door Voerendaalse collegea. Daarnaast is er natuur gerealiseerd, door bosaanplant en aanleg van kruidenrijke graslanden voorzien van hoogstambomen en gemengde hagen. Teelt van appels, honingbijen en schapen in de wei.
Het plaatje in uw hoofd is compleet, maar zo makkelijk is dat in de praktijk niet. Om een van de vier poorten van Voerendaal zo mooi te maken, is veel denkwerk verricht. En het loopt ook nog wel eens anders, met de nodige uitdagingen. Op de 30 hectare grond rondom de hoeve worden producten als baktarwe, biergerst, korrelmais, rogge, aardappelen en suikerbieten geteeld. Die teelt wordt gedaan in percelen van 21 meter breed, in 7 rijen van 3 meter, strokenteelt genaamd. Het toepassen van die stroken hoeft niet persé te leiden tot arbeids- en techniek-intensievere teelten, wel naar de afbouw van gewasbeschermingsmiddelen en de toename van flora- en fauna in het landschap. En dat is door de groeiende aanwezigheid van dassen, fazanten, reeën al succesvol gebleken. Het graan & het brood Maar stelt u zich nu eens voor dat u in een mooi stukje Nederland gezonde tarwegranen kunt produceren, geschikt voor het maken van broden, vlaaien, worstenbroodjes, taart en meer van dat soort lekkers. Dan is het toch zonde dat datzelfde graan alleen tot veevoer verwerkt wordt en baktarwe van verre gehaald. Na een zoektocht om het graan in de regio hoogwaardig te houden, bleek dat de reguliere keten en de daarbij behorende logistiek daarvoor niet de juiste was. In Bakkerij Voncken is een fijne partner gevonden, die de uitdaging aan durfde om lokaal graan tot bijzonder brood te verwerken. Na het nodige smaak- en productonderzoek ontstond ‘Het genot van Terworm’ in twee varianten: tarwe en wit. Een puur product, zonder bijzondere toevoegingen, met een eigen smaak. Het brood van de baktarwe van Steenenis heeft een iets zoetere smaak en is geheel ontstaan binnen een straal van 11 kilometer. Binnen dat gebied is het graan gegroeid, gemalen en gebakken tot een overheerlijk brood. Naast alle andere Limburgse streekproducten is ook met dit ‘project’ bewezen dat de lokale akkers veel moois kunnen voortbrengen. Het is nu aan u om de smaak te ontdekken! Want de droom dat het graan de regio gaat veroveren is er zeker. www.steenenis.nl www.bakkerijvoncken.nl
8 Duurzame focuspunten 2023-2024 Voerendaal Buitengewoon Duurzaam: samen zetten we onze schouders onder een gezond en duurzaam Voerendaal. Hoe de gemeente dat zelf doet is afhankelijk van een heel aantal factoren. Natuurlijk is het Duurzaamheidsfestival Voerendaal één van die uitingen, maar er zijn er veel meer. We nemen je graag mee in de focuspunten voor 2023 en 2024. Isoleren en warmte Zonnepanelen, het zo goed mogelijk isoleren van je huis, van het gas af, warmtepompen, enz. Hoe moet dat eigenlijk, welke opties zijn er in welke situaties en zijn er financiële mogelijkheden? Voor deze directe vragen verwijst de gemeente Voerendaal haar inwoners door naar de WoonWijzerWinkel, als het energieloket voor Parkstad. Je kunt zien én ervaren welke oplossingen er zijn op het gebied van duurzaam wonen. Op ambtelijk niveau wordt er beleid geschreven en worden financiële middelen vanuit het Rijk ‘verdeeld’ via loketten zoals onder andere de WoonWijzerWinkel. Het beleid is erop gericht de regierol te nemen binnen de transitie in de vorm van motiveren, faciliteren en informeren op allerlei manieren. En uiteraard hoort ook het isoleren van het gemeentelijk vastgoed en de aanschaf van warmtepompen voor die locaties in het plaatje thuis. Hiervoor zijn alle opties (kosten, opbrengst en planning) uitgewerkt en beslist de raad begin 2024 over de daadwerkelijke uitvoering. Met Vanhier Wonen en Wonen Limburg zijn prestatieafspraken gemaakt, 1 op de 5 woningen in Voerendaal is immers in hun bezit en beschikbaar voor de sociale woningverhuur. Hoe werken zij toe naar betere energielabels voor hun woningen. Hoe haken ze aan op deze thema’s en wat verwachten we van elkaar, is vastgelegd in een contract voor het komende jaar. Circulariteit Sinds 1 juli is de Single Use Plastic (SUP) richtlijn van kracht gegaan, met als doel de impact van wegwerpplastic op het milieu te verminderen en meer plastic te hergebruiken en recyclen. Klanten betalen voortaan extra voor plastic wegwerpbekers en -bakjes. Ondernemers mogen zelf bepalen hoeveel geld zij hiervoor vragen, al geeft de overheid wel richtlijnen mee. Retoursystemen of het zelf meenemen van bekers of bakjes is uiteraard ook toegestaan. De richtlijn geldt voor horecaondernemers en evenementen (zeker ook het Duurzaamheidsfestival) en de daarbij behorende vergunningen. Maar ook binnen het gemeentehuis werd erop aangesloten door over te gaan op het gebruik van mokken. Op een ander niveau heeft Parkstad ambities om circulaire economie op gang te brengen binnen het thema bouw & landelijk gebied. Ook hierin is er ambtelijke vertegenwoordiging vanuit Voerendaal. Medewerkers duurzaamheid Het thema Duurzaamheid heeft serieus de aandacht binnen de gemeente en het Klimaatakkoord uitvoeren vraagt de nodige mankracht. Maar dan moet je daar wel personeel voor hebben of ze anders gaan zoeken. Voor Voerendaal houdt dat personeelsuitbreiding specifiek op Duurzaamheid in, uitbreiding van de Stadsregio Parkstad en uitbreiding van de WoonWijzerWinkel. En nog veel meer Duurzaamheid is een evoluerend thema waarbij de aandachtspunten in de tijd veranderen. Bovengenoemde zijn op dit moment de grootste en actueelste thema’s. Daarnaast is duurzaamheid als speerpunt al behoorlijk ingebed in het gemeentelijke beleid. Een aantal van de projecten noemen we uiteraard nog graag. Voerendaal, buitengewoon duurzaam, van klein tot groot. • Project ‘Duurzame buurten Voerendaal’ in samenwerking met IVN. • Water in Balans Voerendaal. • Water aanpak Ransdalerveld. • Led straatverlichting in de gehele gemeente, met behoud van de authentieke lantaarns van de diverse dorpskernen. • Het gebruik van de gemeentelijke e-cars door burgers in de avonduren en weekenden in samenwerking met GoodMoovs. • In samenwerking met Velocity het gebruik van de elektrische fietsen met oplaad- en stallingspunten binnen de hele gemeente. • Meer elektrische voertuigen en apparaten voor de buitendienst. • Een elektrische auto voor de BOA. • Energietuinen locaties zijn bekend en op een set van voorwaarden op maat gemaakt. • Nieuwbouwbesluiten zijn landelijk strenger geworden op geen gas meer en te handhaven isolatiewaardes. • Binnen Voerendaal moeten er 500 nieuwe woningen gecreëerd worden. Of door woningsplitsingen of door het bouwen van nieuwe wijken. • Nieuwe afvalbakken binnen het gemeentehuis, om zo afvalscheiding makkelijker te maken. • Statiegeld flesjes en blikjes in landelijke regelgeving. • Prestatieafspraken met RD4. • Bij alle investeringen en inkopen wordt duurzaamheid bekeken. Van kantoorartikelen tot nieuwbouwprojecten. En ook de leveranciers worden hierop bevraagd en gekozen. En alsof dat nog niet genoeg is houden de medewerkers van de gemeente de ogen en oren open voor innovaties, technische ontwikkelingen, regionale en landelijke ontwikkelingen, thema’s en ambities van allerlei partijen in het werkveld van de gemeente.
Colofon Dit online magazine is een uitgave van de gemeente Voerendaal. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. Realisatie Gemeente Voerendaal EuregioBizz Ontwerp en interviews Query Design Aftermovie en teaser Evisual
1 Online Touch