HISWA magazine magazine voor 03 | juli 2023 | jaargang 30 de watersportbranche Handel Update internationaal zakendoen Mogelijkheden herbruikbare hars Lessen uit de automotive
Olav Boats BV zoekt: investeerders en locaties VARENDE HOUSEBOTEN Op zoek naar investeerders Op de bank doet uw vermogen al een tij d niet veel meer. Geld dat niet beweegt, is geld dat steeds minder waard wordt. Negatieve rentes, vermogensbelastingen of een torenhoge infl atie; laat uw vermogen daar niet aan ten prooi vallen. Bij OLAV BOATS BV ligt uw rendement aan de kade te wachten tot u aan boord stapt. U kunt al investeren vanaf € 129.000 met een verwacht rendement tussen de 8 en 10% netto. Locaties in heel Nederland gezocht Heeft u een recreatie/watersport bedrij f en een prachtige locatie waar u minimaal 5 Houseboten (8×3 / 10×3 meter) kunt plaatsen maar ontbreekt het u momenteel aan de fi nanciële middelen om deze investering zelf te kunnen doen? Of wilt u uw vermogen in andere verbeteringen binnen uw bedrij f stoppen? OLAV BOATS BV heeft voor u de oplossing. Verwachte opbrengst voor u als ondernemer tussen de € 20.000 en € 40.000 per seizoen! Interesse? Haal het maximale uit uw vermogen of locatie en kom in contact met Olavboats via 036 536 00 36 of stuur een e-mail naar info@olavboats.nl. Uw rendement begint vandaag. Scan de qr-code en bekijk de rekenvoorbeelden! Raadhuisstraat 40 3891 EB Zeewolde T 036 536 00 36 M 06-53787753 info@olavboats.nl www.olavboats.nl
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden 033 - 303 97 00 communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning 0314 - 355 826 martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Dominique van Dam, Epco Ongering, Edwin Slager, Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover Zeelander Yachts Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Partners in business Liane Jansen Hoofdredacteur Handel Ik heb thuis een soort winkel. Op zolder. Ik heb het over de levendige Vinted-handel van onze twee puberdochters. Voor de niet-kenners onder ons: Vinted is een populair online platform voor de koop en verkoop van tweedehands kleding. Kleren en twee pubers met handelsgeest blijken een goede match. Het is namelijk een lucratieve business, maar onze zolder is getransformeerd in een wanordelijke ruimte waar we hink-stap-sprong moeten laveren tussen rekken, hangers, dozen en kratten met briees als ‘moet nog op Vinted’, ‘verkocht aan Lisa’ en ‘voor mezelf’. Ook op heel ander niveau tiert de handel welig: de internationale handel van jachten floreert nog steeds. Na enkele extreem goede jaren koelt de markt nu iets af, merkt de jachtbouwsector. “Het is weer een beetje normaal”, beamen Elling Shipbuilding en Zeelander Yachts op pagina 12. Succesvolle handel gaat vaak hand in hand met innovaties. In dit nummer aandacht voor innovaties uit een andere branche. Wat leren we bijvoorbeeld van de automotive waar de budgetten voor research & development die van de jachtbouw vele malen overschrijden? Dat verhaal lees je op pagina 16. De HISWA te water – van 30 augustus tot en met 3 september in Bataviahaven Lelystad – is de plek waar handel nog fysiek plaatsvindt. Deze marktplaats voor iedereen die op zoek is naar een nieuwe boot of watersportaccessoire, is dit jaar nog groter en luxer. Beursdirecteur Arjen Rahusen vertelt op pagina 20: “In de markt is veel beweging en het sloepenen tendersegment groeit door. Dat zien we terug op de beursvloer.” Kennispartners Terug naar mijn eigen beursvloer. Oftewel de zolder. Daar ga ik namelijk nu eerst een briee ophangen. Wat er op staat? “Grote opruiming”. 03 2023 | HISWA MAGAZINE 3
inhoud Artikelen 12 Thema: handel Een update uit de wereld van internationale handel in jachten. 16 Lessen uit de automotive Innovaties uit de automotivebranche worden vaak doorvertaald naar de jachtbouw. 18 De HISWA Algemene Voorwaarden Hoe pas je ze op de juiste manier toe? 20 HISWA te water Meer keuze in de Bataviahaven Lelystad, van 30 augustus tot en met 3 september. 22 Het Portret Dit keer: Michelle van den Hoven van Van den Hoven Jachtbouw. 27 TechTalk Welke mogelijkheden zijn er met natuurlijke vezels en herbruikbare hars? Elk nummer 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 29 Vraag & Antwoord 29 Column Jeroen Van den Heuvel 30 Nieuws I Mens & Bedrijf 32 Nieuws I Innovatie 34 HISWA-RECRON Business Club Nieuws ADVERTEREN IN MEDIA VAN HISWA-RECRON? Neem contact op met Martijn Penning T +31 (0)314 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl 03 2023 | HISWA MAGAZINE 5 RECREACTIE 3 | mei 2023 magazine over recreatie en toerisme HISWA magazine magazine voor 02 | mei 2023 | jaargang 30 de watersportbranche sief men er is een allrounder’ Wijziging in voorwaarden: tijdig melden aan je gasten aa tijdig melden aan je g 20-04-202 Recreatie en toerisme Het nieuwe huren Trend: campers bij jachthavens Update elektrisch varen 12-04-2023 13
Nautische advocaten legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseer kwesties waarmee de ondernemer in de waterreatiebranche geconfr daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten én incasso. ele leden van HISWA-RECRON en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten r hun huisadvocaat. Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | HISWA-RECRON Kennispartner Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam | +31 (0)20 675 94 94 | edwin@vanemstedeslager.nl www.nautische-advocaten.nl www.nautische-advocaten.nl
uitgelicht Op Stapel Wallynano37 De Wallynano37, de luxe daysailor van Wally Yachts, wordt onder exclusieve licentie gebouwd door Doomernik Yachts in Zaltbommel. Het lichtgewicht, full-carbon jacht is met een zeilplan van 722 (775 ft2 ) aan de wind en 171 m2 (1871 ft2 ) voor de wind de ultieme cruiser voor club racing en internationale regatta’s. Het jacht heeft een verfijnd lijnenspel van Hoek Design en kent een hoog afwerkingsniveau. Met slaapplaatsen voor maximaal vier personen, een kombuis en een toilet gaan comfort en gebruiksgemak bij de Wallynano37 hand in hand met topprestaties. Niet voor niets scoorde het jacht hoge ogen op Boot Düsseldorf. www.doomernikyachts.com/wallynano37 Specificaties Lengte: ................................................. 12.10 meter Breedte: ................................................. 2.60 meter Diepte: .................................................. 2.60 meter Materiaal: ................................................... carbon CE-certificering : ............................................. A ..... 03 2023 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON telt 12 nieuwe leden. De HISWA-RECRON Business Club verwelkomt twee nieuwe leden. Nieuwe leden HISWA-RECRON: 1. Mind Mystery www.mindmystery.nl 2. Camping Bloemendaal www.campingbloemendaal.nl 3. Suncube Nederland www.suncube.nl 4. Simanto www.simanto.nl 5. De Kleine Westrik www.dekleinewestrik.nl 6. 8Stones Villas www.8stone.nl 7. De Koperen Ezel www.dekoperenezel.nl 8. Biesheuvel Watersport www.biesheuvelwatersport.com 9. Groepsaccomodatie Klonie www.klonie.nl 10. Olav Boats www.olavboats.nl 11. Struchterhof www.struchterhof.eu 12. Abseilen.nl www.abseilen.nl Nieuwe leden HISWA-RECRON Business Club: 1. Qualified Sales www.duurzaamoplossen.nl 2. Bro www.bro.nl Jonge watersporters vinden duurzaamheid belangrijk Het Amerikaanse organisatieadviesbureau McKinsey and Co publiceerde onlangs een rapport over de verwachtingen van jongere watersporters bij het kopen van een boot. Jongere consumenten blijken bereid meer te betalen voor duurzaam gemaakte producten. Voor verkopers van boten zijn deze vier factoren daarbij van groot belang: • verbetering van de klantervaring • verbetering in het gebruiksgemak van het product • vooruitgang op het gebied van duurzaamheid • dienstenintegratie Milieubewuste jongere consumenten verwachten koolstofarme productieprocessen en verminderde uitstoot tijdens het gebruik van de boot. Elektrische aandrijving is hierbij een belangrijk verkoopargument. Daarnaast maakt veertig procent van de millennials zich zorgen over de milieu-impact van hun boten. Ter vergelijking: dit is 28 procent bij Generatie X en 24 procent bij de boomergeneratie. Maar liefst 60 procent van de millennials is geïnteresseerd in een boot met alternatieve brandstof. Millennials zijn nu de grootste consumentengroep in de Verenigde Staten. McKinsey and Co verwacht dat ze tot ongeveer 2036, als Generatie Z hen naar verwachting inhaalt, de grootste consumentengroep voor boten en campers blijven. www.hiswarecron.nl/onderzoek-mckinsey 8 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Veel HISWA Erkende HISWA-RECRON zoekt vier nieuwe medewerkers Senior marketing & brand manager (32-40 uur) Jij als ervaren marketingmanager, gaat de identiteit van HISWARECRON neerzetten en waarmaken met rake campagnes, activiteiten en diensten. Dat moet je kunnen en durven. Durf jij met creatieve ideeën en visie onze directie en het bestuur uit te dagen? Jurist (32-40 uur) Je adviseert leden van HISWA-RECRON en je collega’s over alle voorkomende vragen van juridische aard, waarbij de nadruk ligt op het overeenkomstenrecht, waaronder ook het arbeidsrecht. Ook juridische kwesties die verband houden met omgevingsrecht, lokale belastingen, en andere wetgeving waar de watersport- en recreatiesector mee te maken heeft, behoren tot het werkgebied. Programmamanager veilig ondernemen (minimaal 32 uur) Als programmamanager veilig ondernemen richt je een meldingsloket in, waar ondernemers en andere betrokkenen melding kunnen maken van ondermijnend gedrag. Je hebt een signalerende en adviserende rol naar de organisatie toe en draagt bij aan de beleidsvorming vanuit HISWA-RECRON ten aanzien van het thema ondermijning en de uitvoering van activiteiten die daarmee verband houden. Allround medewerker arbeidsmarktbranding (32-40 uur) Op dit moment weten nog maar weinig mensen hoe veelzijdig het is om te werken in een recreatiebedrijf, zoals een bungalowpark of een camping. Dat ga jij veranderen. Jij laat Nederland kennismaken met onze fantastische bedrijven, beroepen en opleidingen. Jij bent de spil in het netwerk van HISWA-RECRON met de recreatiebedrijven, de mbo-scholen en de vakbonden FNV en CNV. www.hiswa.nl/vacatures www.recron.nl/vacatures Pas op voor smokkelaars Recent hoorden we van bootverhuurders dat er mogelijk mensensmokkelaars boten willen huren. Vermoedelijk is er een grote groep vluchtelingen die op korte termijn de overtocht naar Engeland willen maken. De aanvraag die gedaan wordt, is voor een grote boot waarmee een week op de Noordzee gevaren kan worden. Wij adviseren je om bij een verdachte situatie het telefoonnummer van de beller en zoveel mogelijk details van het gesprek te noteren, of het gesprek op te nemen. Bij een verdachte situatie kun je contact opnemen met de politie via 0900-8844. Is er sprake van een noodsituatie, bel dan 112. Als je een melding maakt, dan horen wij dit graag, zodat we een beeld krijgen van de omvang. Bel of mail met Paul de Groot, p.degroot@hiswarecron.nl, 033 303 97 32. Bedrijven ontvangen Blauwe vlag De internationale jury voor de milieuonderscheiding Blauwe Vlag kende in Nederland 195 Blauwe Vlaggen toe: 134 aan jachthavens en 61 aan stranden, zes meer dan vorig jaar. Ruim de helft van deze jachthavens is lid van HISWA-RECRON. De trend om duurzaam met toerisme en recreatie om te gaan blijft toenemen. Meteorologe Helga van Leur reikte begin mei de Blauwe Vlaggen uit op het strand van Wassenaarse Slag. Op www.hiswa.nl/bedrijven kunnen bezoekers een overzicht van HISWA Erkende Bedrijven met een Blauwe Vlag vinden. 03 2023 | HISWA MAGAZINE 9
nieuws Varen onverminderd populair Steeds meer Nederlanders hebben de watersport ontdekt. Uit cijfers van HISWA-RECRON blijkt dat de verhuur en verkoop van boten goed loopt. De groeispurt begon tijdens de coronapandemie in 2020. Net als de afgelopen drie jaar zijn de perspectieven voor de jachtbouw- en watersportsector voor de eerste maanden van dit jaar positief. De verkoop van met name sloepen, speedboten, surfplanken en kano’s groeide flink. Een record van bijna drie miljoen mensen ging in 2022 het water op. Het percentage nieuwkomers dat voor het eerst het water op ging, groeide met 15 procent vanaf 2021. Daarnaast kwamen er zeven procent meer herintreders: mensen die vroeger aan watersport deden en nu weer actief zijn. Try before you buy Mensen die een nieuwe boot willen kopen, moeten soms geduld hebben. Er staan veel orders uit bij leden van HISWARECRON voor boten die nog moeten worden gebouwd. Huren is ook gewild. De vraag naar grotere en comfortabele motoren zeiljachten neemt toe. Elektrische sloepen waarmee je ook in natuurgebieden mag varen, worden steeds vaker verhuurd. Veel mensen huren een boot. Trend: boot als terras HISWA-RECRON signaleert de trend dat nieuwe watersporters er vaak een andere lifestyle op na houden. Manager waterrecreatie Paul De Groot: “Veel nieuwe watersporters zijn recreanten. Het draait niet alleen om het varen, maar ook om de beleving erom heen. Zoals mogelijkheden om lekker te kunnen relaxen, zwemmen, genieten van de omgeving of samen te eten op de boot. De boot als terras, zeg maar.” Voorzieningen in jachthavens worden ook steeds belangrijker. Veel jachthavens zetten in op meer beleving. Niet alleen voor de vaste ligplaatshouders en passanten, maar ook voor mensen zonder boot. “De jachthaven wordt steeds meer een bestemming voor een nautisch getinte beleving. Zie het als flaneren op de boulevard van Saint Tropez”, besluit De Groot. Training veilig rijden met vorkheftruck HISWA-RECRON organiseert een training hoe je veilig kunt rijden en heffen met een vorkheftruck. Volgens de arbowet (artikel 8) moeten medewerkers die een vorkheftruck bedienen, beschikken over actuele kennis van en vaardigheid in het veilig rijden en heffen met de heftruck. Hiermee wordt de kans op ernstige ongelukken en schades verminderd. Verzekeringmaatschappijen kijken of er een actuele RI&E aanwezig en stellen opleidingseisen. Ook ten aanzien van veilig rijden en heffen. De datum van de training volgt bij voldoende aanmeldingen. Aanmelden kan door een mail te sturen naar Suzanne van Tielraden: s.vantielraden@hiswarecron.nl. 10 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Schema gasinstallatie aan boord In het vorige nummer van HISWA Magazine, op pagina 22-23, stond een artikel over het Certificaat Gastechniek. Per abuis is hier een verkeerd schema van een gasinstallatie gebruikt. Dit is het juiste schema. Paul de Groot onderscheiden door Watersportverbond Paul de Groot, manager waterrecreatie bij HISWA-RECRON is door het Watersportverbond geëerd met een Zilveren Verbondsspeld. Dat gebeurde tijdens de Algemene Ledenvergadering van het Watersportverbond. Paul ontving de onderscheiding vanwege zijn grote verdienste bij het verbeteren van de opleidingsstructuur voor race officials. Plaats jouw vacature op hiswa.nl Zoek je personeel? Als lid van HISWA-RECRON kun je al je vacatures plaatsen op hiswa.nl: • Ga naar www.mijnhiswarecron.nl en log in. • • HISWA-cao online beschikbaar Voor 2023 en 2024 is er weer een nieuwe Collectieve Arbeidsovereenkomst voor Bedrijven in de Watersportindustrie en Waterrecreatie afgesloten, oftewel de HISWA-cao. De cao is in pdf beschikbaar en staat in de Kennisbank van HISWA-RECRON. Er worden geen cao - boekjes meer gedrukt. Meer informatie bij Martin Merks: m.merks@hiswarecron.nl. www.hiswarecron.nl/kennisbank • • • • • • Kies een Startdatum en Einddatum. De vacature blijft maximaal drie maanden staan. Vul Titel, Inleiding, Vacaturetekst en je Contactgegevens in. Selecteer onder Filters alle opties die op de vacature van toepassing zijn. Klik rechtsonder op de oranje knop Opslaan. Optioneel: voeg foto’s en video’s toe, bij het tabblad Media. Publiceer de vacature: ga naar het tabblad Vacatures, activeer de optie Actief. En voilà, de vacature staat direct zichtbaar voor werkzoekenden op www.hiswa.nl/vacatures! Jouw vacature in HISWA-stand op HISWA te water Wil je dat jouw stageplek of vacature in de stand van HISWA komt te hangen? Dan is het helemaal belangrijk om snel je vacature(s) te plaatsen. In de stand van HISWA op de HISWA te water (standnummer KB110) draait namelijk net zoals vorig jaar alles om werken en leren in de jachtbouw en watersport. De focus ligt op het zichtbaar maken van de vele stage plekken en vacatures in de sector. Daarnaast is er uitgebreide informatie over opleidingen in de stand beschikbaar. Klik in de linkerbalk op Mijn Vacatures en klik vervolgens rechtsboven op de oranje knop Vacature toevoegen. 03 2023 | HISWA MAGAZINE 11
column handel Internationaal zakendoen Een update uit de markt De Verenigde Staten, Duitsland, Nederland, Scandinavië, Australië, Japan: het ‘achterland’ voor de Nederlandse jachtbouwindustrie is wereldomvattend. Overal varen jachten van Nederlandse werven. Een update uit de wereld van internationale handel in jachten. Tekst: Dominique van Dam Na een paar extreem goede jaren – 2021 en 2022 – koelt de markt iets af, zeggen de jachtbouwers. Het hoogtepunt is geweest. ‘En dat kon ook echt niet anders’, zegt Anton van den Bos, directeur bij Elling Shipbuilding, bouwer van Elling Motorjachten. ‘Het is weer een beetje normaal nadat de markt was geëxplodeerd’, zegt ook Floris Koopmans, brand manager bij Zeelander Yachts. ‘Tweedehands tot nieuw, alles was weg. Het leek wel of mensen in paniek een boot kochten. Als zij het niet deden, deed een ander het en dan zat je misschien wel zonder, zo leken ze te denken.’ Er is ook een voordeel zegt Van den Bos: ‘Personeel vinden is ineens weer makkelijker.’ Verenigde Staten: afwachtend De oorzaken van de normalisering zijn overal wel anders, blijkt uit de verhalen van beiden. Van den Bos: ‘De Amerikanen hebHet is weer een beetje normaal nadat de markt was geëxplodeerd. ben een veel hogere rente dan voorheen, wat betekent dat een boot op krediet kopen vier keer zoveel kost als een jaar geleden.’ Zeelander heeft de focus altijd al op Amerika. Het design, af geleid van de Lobster Boats uit New England, slaat daar aan. Maar ook Koopmans merkt verandering: ‘Banken vallen daar om, de mensen zijn afwachtend. Ze zien de oorlog in Oekraïne alsof die in Europa is. Dat maakt dat ze wat op zich laten wachten.’ Europa: onzeker In Europa zelf, vooral in Duitsland is de markt wat minder door onzekerheid. Daartegenover staat dat het conservatieve karakter De kopers van een Elling zijn wat minder recessiegevoelig. 12 HISWA MAGAZINE | 03 2023
De Zeelander is zeer populair in de VS omdat het model lijkt op de traditionele Lobster Boats. van de koper van een Elling wat minder recessiegevoelig is. ‘Ook in de tijd van de bankencrisis tussen 2008 en 2014 rolden we er goed doorheen. Onze doelgroep is wat ouder, heeft de schaapjes op het droge.’ Ook bij Zeelander, met de helft van de klanten miljardair, heeft een goede markt in Europa. ‘Zelfs in het zuinige Nederland’, lacht Koopmans, ‘zijn tijdens de coronapandemie de boten opgeraakt en verkochten we een Zeelander 5, 6 en 7 én nog eentje die in ontwikkeling is.’ Engeland en Rusland: geopolitiek De Britse markt en de Russische markt zijn wel veranderd. ‘Engeland was een belangrijk afzetgebied voor ons’, zegt Van den Bos. ‘We verkochten eerst twee tot drie boten per jaar en nu voor Subsidieregelingen Voor (mkb-)ondernemers zijn verschillende subsidies en regelingen beschikbaar om de stap te zetten naar internationaal zakendoen. De belangrijkste is de regeling Support International Business (SIB) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). www.rvo.nl/subsidies-financiering/sib het eerst in Southampton geen. De pond is 20 procent minder waard en als je een inruilboot uit Engeland koopt, betaal je nog een keer btw.’ Toch is hij over de toekomst hier wel positief: ‘Het komt wel weer. Ze wennen vanzelf aan de lage pond. Daarnaast gaan we campagne voeren met het feit dat je als Brit 18 maanden vrijstelling krijgt voor varen in de EU. Dan ga je even naar Brits grondgebied en krijg je weer 18 maanden.’ Waarom de Russische markt niet meer loopt, mag duidelijk zijn: de oorlog in Oekraïne legde de handel aan banden. Beiden zijn het er niet onverdeeld mee eens: ‘Mijn klanten hebben waarschijnlijk helemaal geen goed woord over voor wat er gebeurt, maar het hele systeem heeft er last van. Tientallen bouwers en duizenden va k lieden zitten ineens zonder werk’, zegt Koopmans. Over verkoop in markten waar voldoende potentiële kopers zijn, zoals de golfstaten, de Oostkust van Afrika en Aziatische landen, hoor je de bouwers maar weinig. En met een reden. ‘De golfstaten hebben weinig tot geen interessante bestemmingen’, 03 2023 | HISWA MAGAZINE 13
Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • Te koppelen met uw reserveringssysteem • Op afstand in-/uitschakelen van stroompunten • Energieverbruiken uitlezen • Ampère limieten instellen • MID gecertifi ceer er Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. Scan et en wij ijvend u op. www.icy.nl Informeer naar onze jachthavenzuilen en -kasten
Zeelander Yachts zorgt altijd voor goede persfoto’s. Vooral de Britse markt en de Russische markt zijn veranderd. zeggen zowel Van den Bos als Koopmans. ‘Dat geldt ook voor Oost-Afrika.’ In Aziatische landen is de cultuur er niet naar om te varen op een jacht als dit. ‘Dat begint te veranderen, maar het is nog moeilijk’, zegt Koopmans. Japan is wel een nieuwe markt voor Zeelander. ‘Maar wat heb je daar een hoop regels. Het heeft nu voor één boot meer dan een jaar gekost om alles contractueel goed te krijgen via juristen. Nu dat een keer doorlopen is, wordt het wel makkelijker.’ Ludieke acties Zowel Zeelander als Elling doen niet veel actieve marketing in de traditionele zin van het woord. Zeelander is van oudsher door het model populair in Amerika. ‘We focussen dus op shows daar als Palm Beach en private events. We maken geen kabaal, wel een heel goed product. En we zorgen voor goede foto’s.’ De ‘influencers’ voor Van den Bos zijn de eigenaren zelf. ‘Er bestaat een Elling Club, waarbij zo’n dertig eigenaren uit Engeland, Duitsland, Nederland, Australië en de Verenigde Staten bij elkaar komen.’ Verder is hij pragmatisch: ‘Kopers zijn zeven van de tien keer ex-zeilers en ik adverteer dus in het Duitse Yacht. Verder, als iemand ergens een boot koopt, gebruiken we die net aangeschafte boot van een nieuwe eigenaar als promotie op een beurs in dat land, ook in Australië.’ Ook organiseerde hij wat ludieke acties die nog steeds de wereld overgaan: een kapseistest en een tocht met drie Elling E4-motorjachten de Atlantische Oceaan over. ‘Je moet het doen met de middelen die je hebt. Dat werkt als je met beide benen op de grond blijft staan.’ Internationaal platform yachtsholland.com Yachtsholland.com is een groeiend platform van HISWARECRON dat gericht is op het buitenland. Op de site hebben Nederlandse jachtbouwers zich met elkaar verenigd om zo gezamenlijk meer aandacht te krijgen in het buitenland. Met de boodschap: je moet in Nederland zijn voor kwaliteit en (semi) custom built jachten. Op dit moment staan er ruim 75 nieuwe motor- en zeiljachten, sloepen en tenders op, verdeeld over 28 jachtbouwers. Yachtsholland.com wordt goed gevonden in Google, met name op termen als ‘custom built yacht’, ‘custom built yachts’ en ‘dutch built yacht’. Dit zorgde voor meer dan 20.000 bezoekers in 2022. Meer informatie over deelnemen aan yachtsholland.com bij Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswarecron.nl. www.yachtsholland.com 03 2023 | HISWA MAGAZINE 15
innovatie Wat leert de jachtbouw uit de automotive? Wat leren we van de automotivebranche waar de budgetten voor research & development die van de jachtbouw vele malen overschrijden? Zonder de constante innovaties uit de auto-industrie zou de jachtbouw nooit zulke sterke accu’s kunnen gebruiken. Toch was de autopilot er eerder dan cruise control of auto steering. En ook gps werd eerst op zee gebruikt en toen op de weg. Welke technologie is wel nuttig gebleken? Tekst: Klaas Wiersma Eerst is er wonderlijk nieuws van het Filmfestival in Cannes. Automerk BMW presenteert hier The Icon, een zeer luxe in gericht jacht van 13 meter, gebouwd zonder alle conventionele normen die gangbaar zijn in de jachtbouw. Dat is te zien. Neigen watersportliefhebbers naar een zeewaardige en scheepse uitstraling, BMW trok zich daar niks van aan. Het icoon heeft een recht, vierkant profiel met opvallend veel glas. De romp heeft een laag vrijboord voor een boot die zeewaardig moet zijn. Maar dit bijzondere project is een wolf in schaapskleren. Dankzij twee motoren van 100 kW heeft The Icon tien seconden nodig om op te stijgen en te gaan foilen waarop de snelheid onmiddellijk toeneemt. Het automerk legde maar liefst zes BMW i3accu’s onder het lichtblauwe vloerkleed. Als de stuurman even geen tijd heeft om op het grote scherm te kijken kan hij het jacht stemcommando’s geven: “Hey icon, go left, eh no, starboard!” Showcase Het lanceren van The Icon is een showcase. Het automerk wil laten zien welke technologie het in huis heeft. Naar eigen zeggen is de BMWboot klaar voor seriebouw maar kenners denken dat kopers zogenaamde onepercenters zijn, de rijksten der aarde. Toch illustreert dit project dat er met de technieken uit de autoindustrie een modern jacht kan worden gebouwd. Wie nu een boot wil bouwen gaat een lange lijst leveranciers af voor alle onderdelen. Een toiletbouwer levert geen navigatiesystemen en de verwarming komt weer van een ander bedrijf dan de omvormer. BMW heeft nog geen kijkje in de machinekamer gegeven maar geeft hoog op over het gebruik van eigen technieken in The Icon. Zo stelt de Duitse Peter Dengler, hoofd van het project, dat de interface in auto’s veel geavanceerder is dan op jachten. Daarom bundelde hij voor het jacht alle maritieme bedieningselementen en navigatiedisplays in één bedieningsinterface. Dengler: “De intuïtieve, geïntegreerde gebruikersinterface is gebaseerd op het BMW ID8besturingssysteem met een aanraakgevoelig display.” Volgens Dengler is een automotive standaard toegepast op een jacht. Breder dan alleen luxe Het BMWproject laat zien van hoe innovatie uit de automotive gebruikt kan worden in de jachtbouw. We hebben het dan wel over het topsegment: een luxe, elektrisch aangedreven snelle motorboot. Maar de jachtbouw is veel breder. Op welke andere gebieden heeft de jachtbouw innovaties overgenomen uit de autobranche? We stellen de vraag aan twee specialisten die hun dagelijks werk zowel met de jachtbouw als de automotive te maken hebben. Justin Post is Directeur Verkoop Marine bij Volvo Penta. Arthur von Barnau Sythoff is docent aan de IVA Business school waar de studierichtingen Automotive Business Management en Nautisch Business Management worden onderwezen. Hybride aandrijving Volvo Penta zou een mooi voorbeeld kunnen zijn hoe autotechniek én scheepstechniek in dezelfde fabriek worden ontwikkeld en elkaar zo versterken. Maar Justin Post helpt ons meteen uit die droom: “Volvo Car en Volvo Penta zijn al jaren twee aparte Justin Post Arthur von Barnau Sythoff 16 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Het revolutionaire ontwerp The Icon van BMW. innovatie uit de automotive gebruikt kan worden in de jachtbouw. Het BMW-project laat zien van hoe bedrijven, we zitten niet bij elkaar aan de keukentafel. Al delen we wel kennis en ontwikkelingen met Volvo Trucks.” Zo ziet Post bij Volvo Penta technieken waar Volvo Car en Volvo Penta beide in geloven. Dat is de hybride aandrijving. Volvo Car bouwt al jaren de plugin hybridauto’s. Aandrijving waarbij een verbrandingsmotor en een elektromotor samenwerken. Op lage snelheid kan emissieloos worden gevaren gecombineerd met de grotere range van een verbrandingsmotor op hoge snelheid. Volvo Penta levert deze parallelhybride technologie nu voor zeegaande schepen die monteurs van en naar windparken brengen. Post: “De techniek is nog niet beschikbaar voor de jachtbouw. Maar hier zijn we wel mee bezig.” Ook noemt Post het gebruik van alternatieve brandstoffen. “Er is geen ‘silver bullet’ voor de vervanging van diesel. Waterstof is een veelgehoorde oplossing maar is niet altijd toepasbaar. Een brandstof als methanol verdient het om onderzocht te worden. Voor de watersport is het gebruiken van HVO100 een uitstekend alternatief. Hiermee kun je tot 90 procent CO2 reduceren en het is volledig geschikt voor alle Volvo Penta’s, ook voor de oudere modellen. De verkrijgbaarheid is nog in ontwikkeling, maar ook hier zal het aanbod de vraag volgen.” Accutechniek IVAdocent Arthur von Barnau Sythoff noemt, net als Justin Post, ook de accutechniek voor het elektrisch varen. Op dit moment zijn de meeste elektrische boten uitgerust met een batterij van Torqeedo, een dochter van de Duitse motorenbouwer Deutz. Het zwaarste accupakket van Torqeedo is de Deep Blue. Het is een gemariniseerde versie van de accu uit de elektrische BMW i3. Op het gebied van zware accu’s maakt de jachtbouw dankbaar gebruik van alle innovaties uit de automotive. Ook voor het laden van de accu’s in havens en elders aan het water heeft de nautische industrie niet opnieuw het wiel hoeven uitvinden. Van automotive naar jachtbouw 1. accutechniek 2. hybride varen 3. geïntegreerde displays 4. HVO biodiesel 5. interactieve online aankooptool 6. hoog serviceniveau 7. registratiesysteem Von Barnau Sythoff waarschuwt om niet alleen naar de techniek te kijken maar ook naar hoe bijvoorbeeld de markt is georganiseerd. Beide branches kennen een dealernetwerk. Maar de klant kan steeds vaker via een interactieve online tool zelf een auto samenstellen. Een optie die botenbouwers steeds vaker bieden. “Sommige leasemaatschappijen zijn erin gespecialiseerd om de klant volledig te ontzorgen. De auto wordt voor de deur afgeleverd, waar de klant maar wil. Ook sommige watersportbedrijven hanteren een uitzonderlijk hoog serviceniveau. Wajer is daar een goed voorbeeld van.” Nadrukkelijke wens: registratie Toch benadrukt Arthur von Barnau Sythoff hoe groot de verschillen zijn tussen de autoindustrie en de jachtbouw. Door het enorme verschil in de omvang van de markt worden auto’s seriematig gebouwd, terwijl boten veel meer onderling verschillen. Een auto is een consumptiegoed, een boot een luxeproduct. Eén aspect uit de autowereld zou Von Barnau Sythoff zo snel mogelijk in de watersport moeten worden ingevoerd. Dat is een registratiesysteem voor boten. “Toen de registratie voor caravans werd ingevoerd, was het niet meer mogelijk om ‘de caravan te dumpen’. Een praktijk die vaker voorkwam dan gedacht. Het probleem van afgedankte boten is de afgelopen jaren steeds actueler geworden. In elke haven liggen wel een paar boten waarvan de eigenaar niks meer van zich laat horen. Met een registratie systeem of een kenteken is dit niet meer mogelijk.” 03 2023 | HISWA MAGAZINE 17
voorwaarden Juist gebruik van de HISWA Algemene Voorwaarden Bij HISWA-RECRON bestaan de HISWA Algemene Voorwaarden en de RECRON Algemene Voorwaarden. Maar hoe ga je daar als gecombineerd bedrijf nu op de juiste manier mee om? Het antwoord op deze vraag is logisch en duidelijk: als lid van HISWA-RECRON gebruik je de HISWA Algemene Voorwaarden én de RECRON Algemene Voorwaarden. Tekst: Liane Jansen Bied je als watersportbedrijf een recreatieproduct of -dienst aan, dan gelden naast de HISWA Algemene Voorwaarden ook de RECRON Algemene Voorwaarden. Bied je als recreatiebedrijf een watersportproduct of -dienst aan, dan gelden naast de RECRON Algemene Voorwaarden ook de HISWA Algemene Voorwaarden. Hoe pas je ze op de juiste wijze toe? Wij geven hieronder drie voorbeelden. Voorbeeld 1: jachthaven en verhuur vakantiewoningen Stel, je hebt een jachthaven en je gaat ook een aantal vakanti ewoningen op jouw terrein verhuren. Je hanteerde als jachthaven al de HISWA Algemene Voorwaarden. Je gaat nu ook de RECRON Algemene Voorwaarden hanteren op jouw bedrijf voor de verhuur van de vakantiewoningen. Gasten die een vakantiewoning boeken, bied je bij de boeking de RECRON Algemene Voorwaarden voor de huur van vakantiewoningen aan. Als een boeking via je website tot stand komt, dan bied je de RECRON Algemene Voorwaarden online aan. De boekende gast Bied je als watersportbedrijf een recreatieproduct of -dienst aan, dan gelden naast de HISWA Algemene Voorwaarden ook de RECRON Algemene Voorwaarden. moet aanvinken dat hij akkoord gaat met de voorwaarden, voordat hij tot betaling over gaat. Als een boeking aan de balie tot stand komt, dan vul je de RECRON-overeenkomst in tweevoud in. Op de overeenkomst staat een verwijzing naar de RECRON Algemene Voorwaarden. Je geeft de gast een papieren versie van de RECRON Algemene Voorwaarden. Voorbeeld 2: jachthaven en verhuur vaste plaatsen Stel, je hebt een jachthaven en jij verhuurt ook een aantal vaste plaatsen op jouw terrein. Voor de verhuur van de vaste plaatsen hanteer jij voortaan de RECRON Algemene Voorwaarden voor vaste plaatsen. Je biedt alle vaste gasten in tweevoud een nieuwe overeenkomst aan, gebaseerd op de RECRON-overeenkomst. Je voegt daarbij op papier de RECRON Algemene Voorwaarden voor vaste plaatsen. Vervolgens vraag je aan jouw vaste gasten om één exemplaar van de overeenkomst te ondertekenen. Op die overeenkomst staat aangegeven dat de RECRON Algemene Voorwaarden zijn uitgereikt en dat de gast daarmee akkoord is. Erkend Bedrijf 2023 In de webshop van HISWARECRON kun je baliebordjes en stickers bestellen: www.hiswarecron.nl/ webshop. Voorbeeld 3: camping en verhuur ligplaatsen Stel, je hebt een camping met vaste staanplaatsen en daarbij een kleine jachthaven met ligplaatsen. Je hanteerde al de RECRON Algemene Voorwaarden voor vaste staanplaatsen, maar nu ga je ook de HISWA Algemene Voorwaarden voor ligplaatsen gebruiken. Alle ligplaatshouders in de jachthaven bied je een nieuwe HISWA-huurovereenkomst en de HISWA Algemene 18 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Voeg altijd de algemene voorwaarden toe bij het contract of de offerte. Voorwaarden voor de huur van een ligplaats aan. Jij vraagt hen om één exemplaar van de overeenkomst te ondertekenen. Op die overeenkomst staat aangegeven dat de HISWA Algemene Voorwaarden zijn uitgereikt en dat de ligplaatshouder daarmee akkoord is. Overhandigen van de voorwaarden Een klant of gast moet vooraf of tijdens het sluiten van het contract kennis nemen en akkoord gaan met de algemene voorwaarden. Daar moet jij als ondernemer voor zorgen. Doe je dat niet, dan gelden de algemene voorwaarden niet. De overeenkomst die je hebt gesloten is wel geldig, maar je kunt je in het geval van een geschil niet beroepen op de algemene voor waarden. Voeg dus altijd de algemene voorwaarden toe bij het contract of de offerte. Verwijs in het contract of de offerte naar de algemene voorwaarden, zodat jouw gast of klant de algemene voorwaarden niet over het hoofd ziet. Bij online contracten moet je ook vooraf melden dat er algemene voorwaarden gelden. Dat doe je door het meesturen met de overeenkomt of met de offerte. Of via een bestand (pdf) in de boekingsmodule (met een vinkje als bevestiging) voordat de gast of klant moet betalen. Het bestand moet de gast of klant op zijn eigen device kunnen opslaan. Voorwaarden en logo’s downloaden Op de website van HISWA-RECRON kun je het volgende downloaden: • HISWA Algemene Voorwaarden • RECRON Algemene Voorwaarden • Het HISWA-logo • Het RECRON-logo • Info over RECRON Algemene Voorwaarden voor jouw gasten • Info over HISWA Algemene Voorwaarden voor jouw klanten www.hiswarecron.nl/kennisbank 03 2023 | HISWA MAGAZINE 19
HISWA te water HISWA te water 2023 Groter, luxer en meer keuze Publiek en exposanten waren het erover eens dat de HISWA te water van 2022 een topbeurs was. Het wordt voor de beursorganisatie een uitdaging om de successen van de vorige editie te evenaren of te overtreffen. Tekst: Epco Ongering Arjen Rahusen, directeur van de HISWA te water: “Na de twee afgezegde beurzen vanwege corona wisten we in 2022 niet wat we konden verwachten. Maar de haven lag vol en het was fantastisch weer. Wat meespeelde, was dat er bij de expo santen veel vertrouwen in onze organisatie was. Toen bleek dat de beurzen van 2020 en 2021 niet door konden gaan, hebben we alle exposanten tijdig terugbetaald. Positief was ook dat er vorig jaar meer dan 30.000 bezoekers naar Lelystad kwamen. Veel exposanten vertelden dat ze buitengewoon blij waren met de kwaliteit van de bezoekers. Dus schreven ze direct opnieuw in.” Marktwerking Salesmanager Alex Hoeve heeft weinig zorgen over het vullen van exposantenplekken. De beurs is nagenoeg in alle segmenten volgeboekt. De markt werkt in dat opzicht mee. In de markt is veel beweging en het sloepen- en tendersegment groeit door. In de markt is veel beweging en het sloepen- en tendersegment groeit door. Hoeve: “Deze deelnemers vormen de groep die het snelst heeft geboekt. Eigenlijk heeft elk bedrijf wel iets te melden. Ook zie ik dat bijna alle werven elektrische aandrijvingen in hun modellen aanbieden.” Rahusen: “Het aanbod aan duurzame aandrijvingen is in een jaar tijd breder geworden. Er is een verschuiving van puur elektrisch of hybride naar andere vormen van duurzame technieken zoals waterstof. In de entreehal komt een grote stand van De Stille Boot met vormen van non-fossiele aandrijving.” Hoeve: “Dit jaar komen er meer merken zeilboten. Daarnaast is er veel keuze uit seriegebouwde zeiljachten, vooral boven de 40 voet en luxe daysailers of weekenders.” Veel buitenlandse merken Vorig jaar waren er vier grote outboard paviljoens en die worden allemaal nog groter en luxer. Naar Lelystad komen veel grote buitenlandse motorjachtmerken en er wordt een speciaal gedeelte ingericht voor Scandinavische merken. Voor in Nederland gebouwde motorjachten is de HISWA te water Op de HISWA te water is altijd veel nieuws op watersportgebied te zien. 20 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Ook de editie van 2023 kent een gevarieerd aanbod. Tijdens de hele beurs is er veel aandacht voor leren en werken in de watersport. een toonaangevende beurs. Een 27 meter lang en 11,5 meter hoog dutch built jacht is dit keer de grootste boot van de beurs. Vrijwel alle Nederlandse topwerven zijn dit jaar weer present. Thuis achter de computer is al een 3D-versie van de Bataviahaven te zien en zijn sommige boten virtueel te bekijken. Vorig jaar is met de uitstraling een flinke slag gemaakt naar de internationale markt. Daarom is dit jaar veel geïnvesteerd in buitenlandse mediacampagnes. Rahusen: “Verder hebben we een nieuwe, hoog aangeschreven cateraar, Maison van den Boer. Dit bedrijf zorgt ervoor dat bezoekers voor elk budget goed kunnen lunchen.” Demo’s In het funpark worden demonstraties gegeven van allerlei funsporten. Er zijn ook weer veel houseboten te bekijken. Een veiligheidsplein met advies en producten is wederom aanwezig. Afgelopen jaar was er een carrièredag in het teken van leren en werken in de watersport. Dit jaar wordt de hele beursweek aandacht aan dit thema gegeven. Op het demoplein wordt een oude boot opgeknapt en leren bezoekers nautische vaardigheden. Er komt een demo van de Waste Shark die de haven van rommel ontdoet. EcoSafe toont een duurzame vuilwatertank. Boot van het Jaar Awards Exposanten kunnen hun boten nog tot 17 juni voordragen voor een van de Boot van het Jaar Awards. De prijzen worden uitgereikt op de avond voor de opening, zodat de winnaars tijdens de beurs de prijs op hun winnende boot kunnen showen. Jouw vacature in de HISWA-stand? In de stand van HISWA op de HISWA te water (standnummer KB110) draait net zoals vorig jaar alles om werken en leren in de jachtbouw en watersport. De focus ligt op het zichtbaar maken van de vele stageplekken en vacatures in de sector. Daarnaast is er uitgebreide informatie over opleidingen in de stand beschikbaar. Wil je dat jouw stageplek of vacature in de stand van HISWA komt te hangen? Ga dan naar www.mijnhiswarecron.nl en log in. Vul de vacaturetekst in en de vacature staat direct zichtbaar voor werkzoekenden op www.hiswa.nl/vacatures. Dit is een exclusieve service voor leden van HISWA-RECRON. Meer informatie De HISWA te water is van 30 augustus tot en met 3 september 2023 in Bataviahaven Lelystad. Meer informatie op www.hiswatewater.nl. 03 2023 | HISWA MAGAZINE 21
het portret rubriek Michelle van den Hoven In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met export en handel als thema is dat Michelle van den Hoven, marketingmanager bij Van den Hoven Jachtbouw. Tekst: Liane Jansen Hoe ziet jouw marketingaanpak bij Van den Hoven Jachtbouw eruit? “Wij hebben een marketingbedrijf, gespecialiseerd in de watersport, in de arm genomen voor de juiste aanpak en strategie van ons bedrijf. Dat resulteerde in een frisse nieuwe huisstijl, logo en website. Met als doel grotere merkbekendheid te krijgen zowel in Nederland als daarbuiten. Maar het belangrijkste voor ons is merkentrouw: we willen onze bestaande klanten zo tevreden mogelijk houden. Zij zijn immers ons visitekaartje en onze beste ambassadeurs. Daarnaast blijft het goed gevonden worden in Google een aandachtspunt. Langzaamaan worden wij als merk steeds bekender.” Het belangrijkste is merkentrouw: we willen onze bestaande klanten zo tevreden mogelijk houden. Hoe ziet je marketingmix eruit en welke klantbehoefte vervul je daarmee? “Als je kijkt naar onze marketingmix, dan is ons product het belangrijkste. Mensen kopen bij ons een luxeproduct waar vaak veel emotie bij komt kijken. Het is niet zomaar een uitgave die ze doen. Wij streven erna om de klant zijn droomjacht te leveren, Het team van Van den Hoven Jachtbouw op de afgelopen HISWA te water. V.l.n.r. Michelle, Julian, Bart en Monique van den Hoven. 22 HISWA MAGAZINE | 02 2023 | 03 2023
Het exterieur van de nieuwste Voyager 56. hoe hij het voor ogen heeft. Een intensief proces, waar onze klanten altijd erg positief op terugkijken. De mond-tot-mondreclame van onze klanten vormt een zeer belangrijk onderdeel van de promotie. Online marketing is uiteraard ook van belang: onze zichtbaarheid op het internet is vooral bedoeld om nieuwe klanten te werven. Door middel van campagnes, een up-to-date website en nieuwsbrieven bereiken we dit. Verder is ons bedrijf goed vertegenwoordigd op social media, zoals op Instagram, Facebook, YouTube en LinkedIn. Daarnaast schrijf ik van ieder nieuw jacht een uitgebreid persbericht. Dit wordt vaak overgenomen in vakbladen en door influencers geplaatst op diverse platformen. Wij willen op zoveel mogelijk verschillende plekken goed zichtbaar zijn, zowel online als fysiek. De plaats waar het allemaal gebeurt, is natuurlijk bij ons op de werf. Hier ontvangen wij graag en uitgebreid onze klanten en potentiële klanten. De prijs van een jacht is natuurlijk ook een belangrijk onderdeel in het geheel, dat moet kloppen.” Wat is jullie ervaring met zakendoen over de grens anno 2023? “Wij verkopen onze jachten nog steeds hoofdzakelijk aan Nederlanders, Belgen en Duitsers. Dat gaat prima. Verder zijn wij tot nu toe nog niet gegaan. Met bijvoorbeeld alle regelgeving door Brexit hebben wij geen ervaring. Tijdens en na de coronapandemie hadden we wel te maken met enorme levertijden en prijsstijgingen zoals iedereen. Doordat wij op tijd inkopen, hadden we hier gelukkig maar beperkt last van. Om de Biografie Michelle van den Hoven (1994) studeerde Bedrijfskunde aan de Avans Hogenschool in ‘s-Hertogenbosch. Na haar afstuderen in 2017 begon ze met werken bij het bedrijf van haar ouders: Van den Hoven Jachtbouw in Waspik. Eerst nog in combinatie met een baan in de horeca, maar tegenwoordig als fulltime marketingmanager. prijsstijgingen konden we natuurlijk niet heen, dit moesten we doorvoeren in onze prijzen.” Wat doen jullie om goed personeel te werven en te houden? “Op dit moment hebben we gelukkig een fijne groep vast personeel en onderaannemers waar we erg blij mee zijn. Samen mooie boten bouwen op een steeds hoger niveau is het motto. Daardoor blijft iedereen gemotiveerd en blijft ons personeelsbestand op orde.” Welk innovatief project van jullie moeten we in de gaten houden? “Ons nieuwste designjacht, de Van den Hoven Voyager 56, wordt een echt blikvanger. Ik vind deze zelf qua lijn super en ben heel benieuwd hoe het jacht er volgend jaar in het water uitziet. Het casco is bijna klaar en in de zomer beginnen we aan de afbouw.” 03 2023 | HISWA MAGAZINE 23
techtalk Mogelijkheden met natuurlijke vezels en herbruikbare hars In Europa komt er jaarlijks 250.000 ton polyesterafval bij. Onbruikbaar materiaal dat we niet kunnen recyclen. Maar glas kunnen we vervangen door vlas. De Nederlander Jeroen Wats bouwt in Schotland al RIB’s van Danu, een composiet waarvan zowel de hars als de vezels herbruikbaar zijn. Tekst: Klaas Wiersma Uit de videobeelden van The Ocean Race, die op dit moment wordt gevaren, krijgen we een mooi beeld van hoe deze meest recente racemonsters er van binnen uitzien. De overdekte kuip is wit geschilderd, in het leefgedeelte is de koolstof romp zwart gelaten maar we zien ook enkele bruine onderdelen. Paneeltjes, luiken en consoles voor de stuurautomaat. Deze onderdelen zijn gemaakt van een laminaat met plantaardige vezels in plaats van glas of koolstof. Vlasvezels zijn hiervoor het meest geschikt. Daysailer met vlasvezel Bij de bouw van de IMOCA-boten hadden de teams wel een duwtje in de rug nodig. Volgens de aangepaste klasseregels mag er voor honderd kilo aan vlas worden gebruikt zonder dat het meetelt aan het totale gemeten gewicht van de boot. Team Malizia werkte samen met GreenBoats, een Duitse werf met veel ervaring met vlaslaminaat. In 2020 kwam GreenBoats met de Flax27 Daysailer, een schitterend zeiljacht dat voor 80 procent is gebouwd uit natuurlijke en gerecyclede materialen. Voor de romp werd vlasvezel gebruikt. Vlasweefsel zit qua stijfheid en sterkte tussen carbon en glasweefsel in. CO2 -negatief Vlasweefsel zit qua stijfheid en sterkte tussen carbon en glasweefsel in. 300 grams vlasweefsel is net zo stijf als 495 grams glasweefsel, het weefsel is wel 40 procent lichter bij dezelfde stijfheid. Het heeft een hoge dempende werking. Vlas is een gewas met heel weinig impact op het milieu, het heeft weinig herbiciden of bemesting nodig. Je zou het gebruik van vlas misschien wel CO2 negatief kunnen noemen, de vlasplant legt CO2 - vast. Natuurlijk is er wel mechanische bewerking van de vezels nodig. Geen vraag Ondanks deze positieve eigenschappen heeft een grote detailhandel als Poly Service vlasvezel niet in de webshop staan. Jan Spelt van Poly Service: “We hebben het wel in de winkel maar niet in de webshop. De reden is dat het niet loopt. En dat komt omdat Jeroen Wats lanceerde eerder G-Force Yachts en is nu hoofd innovaties van ExoTechnologies. 24 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Het giftige styreen maakt hars vloeibaar waardoor vacuüminfusie mogelijk is. Danu is thermoplast waardoor geen styreen nodig is. het te duur is vergeleken met glasvezel. Het kost het dubbele.” Volgens Spelt is vlasvezel duur omdat het te weinig wordt gebruikt. Er is geen massaproductie waardoor het goedkoper zou kunnen worden. Verkrijgbaarheid is geen probleem: “We kunnen er goed aan komen.” Voor de kleine gebruiker is kunsthars met natuurlijke vezels nog een stap te ver. Grotere werven, waar duurzaamheid een steeds belangrijker criterium wordt, zien met vlas opties om daar aan te voldoen. Extra stimulansen zoals aangepaste klassenregels zijn dan een welkom hulpmiddel op weg naar duurzamere jachtbouw. Toch afval Het gebruik van vlas is een kleine stap op weg naar een duurzame vorm van jachtbouw. Het lost echter maar een klein deel van het probleem op. Eenmaal uitgehard composiet is niet meer te recyclen. Nu is het niet erg als vlas op een vuilnishoop belandt. Maar wel als de natuurlijke vezels zich in het composietmateriaal bevinden. Eenmaal uitgeharde bootonderdelen kunnen niet worden hergebruikt. In Europa alleen al wordt er elk jaar 250.000 ton polyesterafval geproduceerd. Nieuw composiet Er is hoopvol nieuws op dit gebied vanuit Schotland. De afdeling research and development van het in Engeland gevestigde investeringsfonds ExoTechnologies ontwikkelde een nieuw materiaal met de naam Danu. Dit composiet is volledig herbruikbaar, zowel de vezels als de hars. Oprichter en inmiddels hoofd van de afdeling innovatie van ExoTechnologies is Jeroen Wats, een Nederlandse wedstrijdzeiler en botenbouwer. Wats: “Het grote verschil met glasvezel is dat de grondstoffen van Danu te scheiden zijn zodat ze opnieuw te gebruiken zijn. Echt circulair dus.” Wats is niet zuinig met de kwalificaties over zijn eigen materiaal: “Het is sterker, lichter en duurzamer dan traditionele composieten als glasvezel, en beton.” Geen styreen Het ontbinden van Danu kan door het materiaal te verhitten. De hars wordt weer vloeibaar en de vezels komen weer vrij. De gesmolten hars kan opnieuw worden gebruikt zonder dat die aan kracht verliest. Een groot voordeel van Danu is dat het geen styreen bevat. Deze stof wordt gebruikt als oplosmiddel voor 03 2023 | HISWA MAGAZINE 25
We weten veel van boten, omdat we zelf ook varen. ~ DUURZAAM ~ ONDERHOUDSVRIJ ~ FLEXIBEL ~ MADE IN EUROPE BEPAAL DE JUISTE KOERS U heeft een stip op de horizon. Wij helpen u graag de juiste koers bepalen. Wij taxeren en adviseren bij aan- en verkoop van uw bedrijf. Wij zijn sinds 1974 gespecialiseerd in aan- en verkoop, taxaties en bedrijfsovernames in de watersport en dag- en verblijfsrecreatieve sector. vandeloosdrechtrbm.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63 Dock Marine Nederland Onze drijvende steigers en opvaardokken voor boten en jetski’s zijn uitzonderlijk stabiel. Kwalitatief hoogwaardig en bovendien veilig door het slipwerende oppervlak. We bieden oplossingen voor zowel de recreatieve watersporter als de professionele gebruiker, altijd op maat! Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie! T. +31 (0)6 302 21 222 info@dockmarine-europe.nl www.dockmarine-europe.nl
techtalk Schotse botenbouwer Ultimate Boats bouwt duurzame RIB’s van Danu voor douane en politie. polyesterharsen. Met styreen wordt de hars vloeibaar gemaakt waardoor bouwen met de infusiemethode mogelijk wordt. Bij infusie wordt de hars door middel van een vacuümzak in de vezels gezogen, een zeer effectieve werkwijze. Styreen is gemeen spul en kan zelfs dodelijk zijn bij inslikking of inademing. Het geeft huiden oogirritatie en veroorzaakt schade aan gehoororganen. Danu-hars bevat dus geen styreen en is uitermate geschikt voor infusiebouw. Overigens komen we hiermee op een van de weinige nadelen van Danu: de hars is zo vloeibaar dat die alleen door middel van infusie kan worden ingezet. Bij het bouwen geen probleem maar bij een reparatie is infusie geen optie. Licentie Danu wordt inmiddels succesvol gebruikt door het Schotse Ultimate Boats bij de bouw van RIB’s en andere schepen voor Het nieuwe materiaal Danu is sterker, lichter en volledig herbruikbaar. reddings diensten. Ultimate Boats is een dochterbedrijf van ExoTechnologies. Wats: “Wij zijn patenthouder van Danu en geven licenties uit om het toe te passen. Danu is dus niet verkrijgbaar in de bouwmarkt. Nou ja, als je wilt kun je er morgen mee beginnen. De bestanddelen koop je zelf, die zijn gewoon verkrijgbaar. Met de licentie koop je een productiehandleiding voor het proces, een recept. Je kunt het niet zomaar maken. Er zijn enkele specifieke stappen die uniek zijn zoals de manier van mengen en het plaatsen van de infusiezak. Grote vraag blijft natuurlijk of het materiaal, verwerkt in een zwarte romp in de brandende zon van de Mediterannee, niet spontaan smelt. Wats verzekert ons dat dat niet zal gebeuren. Daarvoor is een autoclaaf nodig. Aan boord van IMOCA Malizia. De bruine, niet-dragende delen zijn van vlaslaminaat. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 27
advertorial Webasto levert laadoplossingen voor jachthavens De toegenomen vraag naar elektrische voertuigen heeft een nog groter effect op de vraag naar laadstations. Webasto, een bekende naam in de maritieme sector, biedt eenvoudige en intelligente laadoplossingen voor dagelijks gebruik. Voor zowel privé- als bedrijfsauto’s en voor zowel individuele parkeerplaatsen thuis als grote bedrijfsparkeerplaatsen bij bijvoorbeeld jachthavens. Hiermee wordt de jachthaven nog aantrekkelijker gemaakt worden voor de bezoeker, want deze kan na een dag varen weer in een opgeladen auto vertrekken ag naar Webasto Unite Webasto levert voor (semi)-publieke toepassingen de Unite. Dit is een laadstation waarbij de gebruiker zich kan aanmelden via een RFID pas of tag, bijvoorbeeld een zakelijke laadpas. Het laadvermogen hangt af van de aansluiting en is maximaal 22kW of 7,4kW (enkelfase). Op een display kan het geleverd laadvermogen direct worden afgelezen. De elektrische overdracht tussen laadpunt en EV verloopt via een eigen laadkabel. Eventueel kan deze kabel door een ingebouwde shutter softwarematig worden vergrendeld. Volledig inzicht via Webasto ChargeConnect De Unite wordt standaard geleverd met een koppeling op het eigen beheerplatform van Webasto: Webasto ChargeConnect. Hiervoor moet de Unite bij installatie worden verbonden met het internet. Bij gebruik in een jachthaven kan de havenmeester vanuit zijn eigen dashboard het beheer uitoefenen. Daarbij kan hij bepalen wie er wanneer, en tegen welk kWh tarief zijn voertuig kan laden. Alle laadsessies worden vastgelegd met een MID-gecertificeerde meter en zijn voor verrekening te downloaden. De laadstations die niet voor publiek beschikbaar worden gesteld, kunnen met laadstation van Webasto, de Unite laa een gastenkaart of sleutel worden bediend. De optie waarbij de laadstations in eigen beheer zijn, is volledig kosteloos. Ongeacht het aantal laadstations. Beheer uitbesteden bij een serviceorganisatie Indien wenselijk kunnen de laadstations ook publiek gesteld worden. Voor een maandelijkse vergoeding van circa 5 Euro per laadpunt kan een serviceorganisatie vanuit een eigen platform het beheer overnemen en de administratie verzorgen. Storingen kunnen 24/7 gemeld en veelal direct verholpen worden. Zo is het mogelijk dat de gebruikers zich bijvoorbeeld kunnen aanmelden met een zakelijke laadpas. Montage aan de muur of vrijstaand De Webasto Unite kan zowel aan de muur als vrijstaand gemonteerd worden. Bij een vrijstaandse installatie wordt die aan een enkel- of dubbelzijdige zuil gemonteerd. Deze wordt ook door Webasto geproduceerd en is voorzien van een speciale coating die een lange levensduur garandeert. Ook in een kustomgeving. v De Unite kan vrijstaand geïnstalleerd worden, zowel op een enkelzijdige als dubbelzijdige paal Overbelasting voorkomen dankzij load balancing Voor wat betreft de elektrische aansluiting is de ervaring dat gebruik gemaakt kan worden van verdeelkasten van de walstroom. Meestal is de aansluiting beperkt. Om overbelasting te voorkomen kan dan gebruik gemaakt worden van load balancing. Hierbij wordt het laadvermogen optimaal verdeeld over maximaal 32 laadpunten. Ga voor meer informatie over alle laadoplossingen van Webasto naar: https://charging.webasto.com/nl-nl/ laadstations-voor-jachthavens/ Webasto ChargeConnect is het perfecte online portal voor het uitgebreide beheer van één of meerdere Webasto laadstations. 28 HISWA MAGAZINE | 03 2023
vraag & antwoord column Vraag van een lid van HISWA-RECRON Welke kosten komen voor mijn rekening als ik moet zorgen voor herstel van gebreken van een door mij geleverde boot? Jeroen van de Heuvel Adjunct-directeur Watersport en Jachtbouw Antwoord van HISWA-RECRON Als het afgeleverde - in dit geval een boot - niet aan de koopovereenkomst beantwoordt, bepaalt het Burgerlijk Wetboek dat de koper herstel van het afgeleverde kan eisen. Dit moet dan wel mogelijk zijn en in redelijkheid van de verkoper gevraagd kunnen worden. Artikel 7:21 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt vervolgens dat de kosten van het herstel niet aan de koper in rekening kunnen worden gebracht. Dit is ten opzichte van consumenten dwingend recht en dat betekent dat je als ondernemer niet van deze regel mag afwijken. Bij verkoop aan een bedrijf kan in de koopovereenkomst wel een afwijkende afspraak worden gemaakt. Onder herstel valt alles dat nodig is om het gebrek weg te nemen. Het gaat daarbij dus niet alleen om de reparatie maar ook om vervanging van onderdelen. Het recht op herstel betekent ook dat niet alleen de kosten van het herstel maar ook eventuele bijkomende kosten (zoals transport) voor rekening van de verkoper komen. Dit antwoord kwam tot stand met medewerking van Edwin Slager van Van Emstede & Slager Advocaten. Beter slecht bedacht dan goed gejat Innovatie klinkt als een belofte naar de toekomst. Problemen los je op door een beroep te doen op innovatie. Innovatie heeft altijd te maken met een ontwikkeling van iets nieuws. Bijvoorbeeld het ontwikkelen van het internet is een innovatie die in korte tijd de wereld veranderde. De ontwikkeling van de mobiele telefoon was er ook zo eentje. Nu staat de kunstmatige intelligentie voor de deur als gamechanger. Ik kreeg laatst de HISWA Paper Boat Show 1977 onder ogen. Alle boten die op de HISWA-beurs van 1977 in de Amsterdam RAI lagen werden op een A4 uitgelicht. Veel van de merken bestaan nog, maar de boten zijn doorontwikkeld. Noem het innovatie, noem het een ontwikkeling, maar de boten van toen zijn onmiskenbaar verbeterd. Niet alleen varen ze comfortabeler, ook de toeleveranciers hebben hun producten sterk verbeterd. Over de vraag of er ook echt innovatieve gamechangers hebben plaatsgevonden moet ik langer nadenken. Elektrische aandrijving, hydrofoils, epoxy, 3D-printen, dat zag je in 1977 niet. Maar is dat een innovatie als ‘ontwikkeling van iets nieuws’ is, of een logische vervolgstap in de beschikbare techniek. Innovatie of voortkabbelen? Innovatie is nu vooral terug te vinden op de werkvloer. Processen en administratie zijn niet vergelijkbaar met 1977. Ook sales is drastisch veranderd. Wat nauwelijks veranderd is: type vaartuigen, modellen en scheepsuitrusting. Ook services, havens en zelfs verenigingen. Je kunt ervoor kiezen hetzelfde product aan te bieden als je collega, maar dan iets goedkoper. De meeste ondernemers kiezen ervoor om iets toe te voegen aan de markt. Een innovatie, maar dan wel een waarvan je zeker weet dat de afnemer het wil afnemen. Dat schuurt per definitie. Dat resulteert vaak in een kopie van het bestaande product met marginale verbetering. Meer van hetzelfde. Willen we de toekomst van de watersport in met meer van hetzelfde? Of is het tijd voor echte innovatie? Is het tijd om iets nieuws te creëren? Een gamechanger. Geen idee of het aanslaat. Geen idee of de met zekerheid omklede afnemer het accepteert. Maar een ding is zeker, meer van het zelfde voegt niets toe. Dus out-of-the-box, benen op tafel, alle remmen los en volle kracht vooruit! 03 2023 | HISWA MAGAZINE 29
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Kempers Watersport 50 jaar Kempers Watersport bestaat 50 jaar. Dit jubileum wordt gevierd tijdens Boatshow Hollandse Plassen, een watersportevenement dat plaatsvindt van 23 tot en met 25 juni in de haven van Kempers Watersport in Aalsmeer. Zaterdag 24 juni staat volledig in het teken van het jubileumfeest. Ooit zou directeur Bart Kempers een jaartje meehelpen in het familiebedrijf. Inmiddels is hij 30 jaar actief en groeide het bedrijf onder zijn leiding uit tot een full-service jachthaven met verkoop van nieuwe en gebruikte boten, service en onderhoud. Daarnaast is er de mogelijkheid om te overnachten in een van de aquacabins, huisjes op het water. www.kemperswatersport.nl/ Olaf Oosterman overleden Op 16 mei overleed Olaf Oosterman, initiator en oprichter van Live Your Dream Foundation (voorheen Stichting Leef je Droom). Met deze stichting wilde hij jongeren met een chronische ziekte – waar hij zelf ook aan leed – zoveel mogelijk uit het leven te laten halen. De bouw van het zeiljacht Live Your Dream werd zijn droomproject waardoor talloze jongeren konden genieten van zeilen. Veel watersportbedrijven steunden het project van Olaf met materialen en geld. In Olaf verliezen we een markante watersportpersoonlijkheid 125 jaar Omtzigt Watersport Van vervoer van veen tot verkoop van luxe boten. De geschiedenis van Omtzigt Watersport beslaat maar liefst 125 jaar en vijf generaties. De eerste inschrijving bij de Kamer van Koophandel dateert van januari 1898. Inmiddels is het bedrijf in Sassenheim bij de Kagerplassen importeur van Chris Crafts, Rand Boats, Oud Huijzer en Top Craft, luxe tenders en sloepen. Het bedrijf doet onderhoud, verkoop en bemiddeling van occasion-boten, er is een zeilmakerij en een loods voor reparaties van boten. www.omtzigt.com Forse groei Tubber Het botenverhuurplatform Tubber is klaar om het marktaandeel uit te breiden naar nieuwe landen als het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Scandinavië. De Groningse scale-up wist hiervoor drie serieuze investeerders te vinden. Het gaat om Marnix van der Ploeg die betrokken was bij het internationale succes van Booking.com. Move Fast Ventures en G-Force Capital waren al langer aan boord en hebben toegezegd een vervolginvestering te doen. Tubber bestaat sinds 2010 en via het boekingssysteem zijn meer dan 16.000 boten te boeken op meer dan 750 bestemmingen. De focus ligt op de Middellandse Zee maar er zijn ook boten te huren in het Caribisch gebied. www.tubber.com 30 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Smits Jachtmakelaardij dealer Arksen ‘Ontworpen voor ontdekkingsreizigers. Gemaakt voor avontuur’: met die slogan introduceert de Britse jachtwerf Arksen zich. In Southampton bouwt het bedrijf boten die zeewaardig en toekomstbestendig zijn, met oog voor het ontdekken en beschermen van de natuur. In Nederland neemt Smits Jachtmakelaardij het dealerschap voor Arksen op zich. De Engelsen leveren twee type boten. De Adventure-serie, voor een avontuurlijk weekendje weg en de Explorer-serie. Dit zijn aluminium boten die in staat zijn om de Noordelijke IJszee en de rest van de wereld te bevaren. Binnenkort wordt een nieuwe RIB-lijn geïntroduceerd. www.smitsjachtmakelaardij.nl Canadese dealer Vanquish Yachts Met een dealerschap van Pfaff Marine breidde Vanquish Yachts het afzetmarkt uit naar Canada. Pfaff Marine bestaat sinds 2018 en is al dealer van het Italiaanse exclusieve merk Technomar. Vanquish Yachts past daar uitstekend bij. De Nederlandse jachtwerf levert volledig met de hand gebouwde luxe sportjachten voor veeleisende klanten waarbij ieder jacht uniek is. Pfaff Marine verzorgt in samenwerking met de jachtbouwer de verkoop, marketing en promotie-evenementen in Canada. www.vanquish-yachts.com Vier prestigieuze awards voor Mercury Marine Elk jaar organiseert iF International Forum Design een van ‘s werelds meest gewaardeerde designwedstrijden: de iF Design Award. Per jaar zijn er meer dan 10.000 inzendingen uit 70 landen. Mercury Marine ontving dit jaar maar liefst vier awards: voor de Avator 7.5e elektrische buitenboordmotor, de V10 Verado-buitenboordmotor en de V12 Verad- buitenboordmotor. De vierde iF design prijs was ook voor de Avator. In de categorie Product Interfaces won de motor vanwege het mooie geïntegreerde en op afstand bedienbare beeldscherm. www.mercurymarine.com Click&Boat ziet blijvende populariteit watervakantie Het in 2014 opgerichte Click&Boat ziet de populariteit van vakanties op het water die door de coronapandemie een vlucht namen, nog steeds toenemen. “Mensen verlangen steeds meer naar rust en ontspanning te midden van de natuur, weg van de drukte, en genieten hierbij van het gezelschap van vrienden of familie”, aldus Edouard Gorioux, medeoprichter van Click&Boat. In het eerste kwartaal van dit jaar is bij het verhuurplatform voor meer dan 100 miljoen euro aan verhuuraanvragen geregistreerd. Een aanzienlijke stijging ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. Ook groeide de boekingen onder Nederlandse klanten met maar liefst 50 procent. www.clickandboat.com 03 2023 | HISWA MAGAZINE 31
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Recycling klassiek jacht Stichting Jacht Recycling is gevraagd het klassieke houten jacht de Victoria of Duxbury op duurzame wijze te ontmantelen en te recyclen. Het 26 meter lange jacht is in 1974 gebouwd als zusterschip van het beroemde jacht Ticonderoga. Die werd gebouwd in 1936 naar ontwerp van de gerenommeerde jachtontwerper Herrishoff. De Victoria of Duxbury is medio 2015 voor reparatie en onderhoud op een Zeeuwse werf gezet maar die opdracht werd nooit uitgevoerd. Daarna is de boot verwaarloosd. Na inspectie door een jachtexpert is duidelijk dat het jacht niet meer te redden is. Stichting Jacht Recycling heeft het vervuilde bilgewater en oude diesel afgevoerd en de herbruikbare onderdelen gedemonteerd. De resterende houten romp is met containers afgevoerd. www.jacht-recycling.nl Arcona Yachts breidt uit Arcona Group, de eigenaar van de Zweedse zeilbootbouwer Arcona Yachts, nam de werf SailYard AB in Uddevalla over. De twee bedrijven werken al langer samen maar vallen vanaf nu onder hetzelfde moederbedrijf. SailYard AB bouwt de Arcona 435 en is betrokken bij het nieuwe vlaggenschip Arcona 50, ontworpen door Jeppesen & Pons. www.arcona-benelux.nl NIEUWSINNOVATIE 120 procent meer reliëfdekking Met de Vision+ premium zeekaarten voor Navionics levert Garmin een verbetering van het beeld van de zeebodem van 120 procent. De verbetering zit vooral in de combinatie van kleur en schaduw waardoor de kaarten een beter beeld geven dan met alleen contourlijnen. De toepassing is vooral interessant voor duikers en vissers.De update bevat naast veel kust- en binnenwateren nu ook de bodemstructuur van 40.000 meren en rivieren in Europa, Verenigde Staten, Canada, Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. De cartografie wordt dagelijks herzien. Garmin Navionics Vision+ is beschikbaar als accessoirekaart of als download voor compatibele Garmin-kaartplotters. www.garmin.com Awlcraft 3000 verbeterd De coating Awlcraft 3000 van AkzoNobel is verbeterd. De kleurweergave is meer waarheidsgetrouw. Ook de hoogglansafwerking is verbeterd ten opzichte van de Awlcraft 2000. De toplaag bestaat uit een tweecomponenten premium polyurethaan die makkelijk is aan te brengen. Dat kan met de roller maar ook met een spuitapplicatie. De verf is sneldrogend en heeft een goed polijstbare hoogglansafwerking. De verf is niet geschikt voor gebruik onder de waterlijn. www.awlgrip.com 32 HISWA MAGAZINE | 03 2023
NIEUWSINNOVATIE Ontbrekende Piccolo Musto-HPX van gerecycled materiaal Musto heeft de HPX-lijn van de hun meest geavanceerde zeilpakken opnieuw verbeterd. De opvallendste innovatie betreft het gebruik van gerecyclede materialen. Van de Pro Ocean-pakken bestaat de buitenste laag nu uit 100 procent gerecyclede polyamide. Ook het polyester is van eerder gebruikt materiaal. In The Ocean Race dragen de zeilers van Team Mailizia en het 11th Hour Racing Team de Musto-zeilkleding naar volle tevredenheid. www.musto.com bijna leverbaar In de lijn van de kleine dieselgeneratoren van WhisperPower ontbrak nog de Piccolo 6. Deze nieuwe tweecilinder, 6 kVA-dieselmotor levert 6 kW stroom voor huishoudelijke apparaten aan boord. Bij een laag toerental is het brandstofgebruik 1,7 liter per uur, neemt de stroomvraag toe dan gaat het toerental omhoog en dan neemt ook het verbruik toe (2,5 liter per uur). De Piccolo 6 is Stage V, EPA, Tier 4 gecertificeerd en presteert daarmee beter dan de huidige emissie-eisen. Met 65 decibel komt het geluid overeen met ‘gemoedelijke spraak’ of een vaatwasser in de keuken. De Piccolo 6 is leverbaar zijn vanaf Q3 in 2023. www.whisperpower.com Elektronische telltales Trimcontrol introduceert een elektronische tell-tale, de eTelltale. Dit is een klein waterdicht doosje van 50 gram met daarin een fotovoltaïsche cel, een kleine batterij en een telltale met een positiesensor. Het apparaatje kan aan de zeilen worden gelijmd en communiceert zijn positie draadloos naar een centrale eenheid. Deze informatie wordt weergegeven op de Trimcontrol-app maar kan ook worden getoond op de navigatiesoftware van Adrena. Sailmon en NKE ondersteunen de eTelltale, Navico-displays (B&G, Simrad, Lowrance) volgen in 2024. www.trimcontrol.solutions Seacycler Je zou Seacycler kunnen vertalen als ‘zeefietser’ maar deze waterfiets met elektrische aandrijving heeft meer weg van een speed-pedelec, dan van een gewone elektrische fiets. De twee sets pedalen worden ondersteund door een hulpmotor van 11 kW. Er is ook een versie met een 20 kW elektromotor die de fiets zelfs tot twintig knopen kan laten varen. De cruising-snelheid ligt rond de zeven knopen. De Seacycler is een product van het Duitse bedrijf Mermade, dat een onderaannemer is van Bavaria Yachtbau. De Seacycler meet vijf meter en weegt ronde 550 kilo. www.seacycler.de.com 03 2023 | HISWA MAGAZINE 33
HISWA-RECRON Business Club HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEES JE NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Verhuur van e-bikes op jouw jachthaven Mensen stappen steeds vaker op de fiets, om te sporten en ons fitter te voelen. Maar daarnaast ook zeker om te ontspannen en de frisse buitenlucht te ervaren. Het aantal fietsliefhebbers groeit én dus ook de doelgroep om een e-bike aan te verhuren. Ook op een jachthaven willen steeds meer fietsfans eenvoudig een e-bike huren voor één of meerdere dagen zonder gedoe en gesjouw met eigen e-bikes. HISWA-RECRON Kennispartner Aon levert - in samenwerking met Elbuco - e-bikes inclusief onderhoud en verzekering. Jij zorgt voor de mooie omgeving en zij voor de e-bikes. Een uniek concept om als fietsverhuurder jouw gasten een extra service te bieden, terwijl je een interessant rendement maakt. Word jij fietsverhuurder? Vergeet dan niet om jouw aansprakelijkheidsverzekering even te laten toetsen bij jouw adviseur. Deze moet immers wel goed aansluiten bij de activiteiten. Heb je vragen hierover? Neem dan contact op met Jos Kuhl van Aon via jos.kuhl@aon.nl. ww.verhuurnfiets.nl Nieuw: verzuimdiensten van Nedflex Nedflex (HISWA-RECRON TOP Supplier) is voortaan ook gespecialiseerd in verzuimtrajecten vanaf dag één tot aan twee jaar. Als organisatie kun je veel invloed uitoefenen op de hoogte van je verzuim en hierin geld besparen. Je wilt een zieke medewerker zo snel mogelijk laten hervatten in (passend) werk. Nedflex kan daarbij ondersteunen. Er zijn ook trainingen beschikbaar op het gebied van: • Invloed op verzuim • Hoe voer je een effectief verzuimgesprek? • Wat houdt de Wet Verbetering Poortwachter in voor jou als werkgever? • Eigenrisicodrager Ziektewet: alle voor- en nadelen, hoe implementeer je dit in je organisatie en hoe haal je hier het optimale uit? www.nedflex.nl/werkgever/re-integratie-en-verzuim Studentenaantal nautische opleiding stijgt met 93 procent De nautische opleiding van de IVA Business School (HISWA-RECRON TOP Supplier) kent een exponente groei in het aantal inschrijvingen van studenten. Het studentenaantal van deze hbo- en mbo-opleiding is dit schooljaar ten opzichte van vorig schooljaar met 93 procent gestegen. Van 45 inschrijvingen (instroom 2021) ging het aantal studenten naar 79 (instroom 2022). Caspar Lecluse, marketing manager van de IVA, komt dat door de succesvolle carrières van degenen die afgestudeerd zijn. “De jongeren die zich nu inschrijven voor onze nautische opleiding, zien hoe de eerste lichtingen afgestudeerden zich ontwikkelen binnen de jachtbouw- en watersportbranche. Deze oudstudenten, vanaf 2015 afgestudeerd, zijn de ambassadeurs voor nieuwe lichtingen. Een succesverhaal in een notendop is een oud-student die na zijn afstudeerstage in Italië inmiddels superyacht broker in Monaco is.” Werkbezoek en beurzen Arthur Von Barnau Sythoff, nautisch docent aan de IVA, vertelt waarom de opleiding zo goed aanslaat. Studenten worden tijdens de opleiding klaargestoomd om direct in hun vakgebied aan het werk te gaan. Naast de verplichte stages, bezoeken zij beurzen en leggen verschillende werkbezoeken af. “Met het bezoeken van jachtwerven en distributiecentra zoals van Yamaha en Yanmar, laten we studenten de ins en outs van de watersportbranche zien. Ze kijken rond en draaien een dag op de werkvloer mee. De opleiding in combinatie met het netwerk waarbinnen studenten terechtkomen, is de kracht van IVA.” www.iva.nl 34 HISWA MAGAZINE | 03 2023
LAADPALEN DIE JE EEN ENERGIEBOOST GEVEN ALP BUSINESS Hoogwaardige kwaliteit, tot 4 aansluitingen beschikbaar en een eenvoudige verrekening van alle laadkosten. SEV BOX Compacte alleskunner voor flexibele muur- of paalmontage op elke locatie. Verkrijgbaar met snoer of stopcontact. CUSTOM Seijsener levert op maat gemaakte laadoplossingen en uitstralingen voor elke locatie. Seijsener biedt slimme totaaloplossingen voor elektrisch vervoer. Meer informatie? Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Kijk op seijsener.com
1 Online Touch