Mandeguod 36e jaargang mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum juni 2021 O.a. in dit nummer: 24 It Masterstik, Ate de Jong 46 Tiny Houses fan Ids Terpstra 17 CPO Mantgum neemt cheque in ontvangst
2 Mandeguod Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
juni 2021 3 In dit nummer: Prakkesaasjes fan de redaksje Aan alle inwoners en leden van Doarpsmienskip Mantgum Amigo, makker, freon, buddy Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) Mantgum 2.0 CPO Mantgum neemt cheque Stimuleringsfonds Rabobank in ontvangst Algemene ledenvergadering van Duorsum Mantgum Wjukkennieuws Nieuwe wetenswaardigheden in en bij de Wjukken Eerste freedte moarn kuierke Wat hangt er bij ons aan de muur?! It Masterstik Bibliotheek Wommels Verenigingen Activiteiten maand juni Weekagenda Instellingen Witte jim dat… MS collecte van 28 juni t/m 3 juli Nog even en het kan weer! SUP YOGA coronaproof SUP YOGA Campagne ‘Stap voor stap naar aardgasvrij’ Tiny Houses Mirjam Boomsma leert je lopen in balans Adventures in Eden Nieuws vanuit peuterspeelzaal ‘Pukkewjuk’ Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd De Bistedokter Colofon 4 6 13 14 17 19 20 20 20 22 24 29 31 32 33 34 37 39 41 41 43 46 50 52 55 57 60 62 Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com www.mantgum.com Omslagfoto Tuin Nico Kloppenborg zie pagina 52
4 Mandeguod In mijn vorige leven in Arnhem wandelde ik bijna dagelijks met de hond over een prachtig heideveldje. Het veldje liep glooiend omhoog tot aan de bosrand waar de Veluwse bossen begonnen. Daar waar het pad tussen de bomen verdween stond een bankje, geflankeerd door een grote gedenksteen. “Clement van Maasdijk” stond erop. “Pionier van de Nederlandse luchtvaart. Verongelukt op deze plek in augustus 1910. Oud 24 jaar”. Vaak bleef ik even op dat bankje zitten, genietend van het weidse uitzicht. Mijmerend over de vluchtigheid van het leven. In de Leeuwarder Courant van woensdag 5 mei verscheen een uitgebreid artikel over het verschijnen van 2 boeken over de luchtoorlog boven Nederland tijdens WO II. Eén van de boeken “Sporen van de luchtoorlog 1940-1945” is geschreven door onze dorpsgenoot Alexander Tuinhout. Hij vertelt over vliegenier Clement van Maasdijk die in 1910 in augustus een demonstratie kwam geven in Heerenveen met zijn tweedekker. Het was een groot succes! Nog diezelfde maand kwam er een eind aan het leven van Clement van Maasdijk op een heideveld in Arnhem. De feestelijke vliegweek die daarna in Leeuwarden zou plaatsvinden vond, na ampel overleg, toch doorgang. Deze festiviteiten waren volgens Alexander Tuinhout het begin van de geschiedenis van Leeuwarden (en dus van Fryslân) met de luchtvaart. Het genoemde boek bevat veel gebeurtenissen en wetenswaardigheden van toen en nu. Skillaerd Ook de geschiedenis van het toestel dat neerkwam in de 2e WO en waarvan de bemanning is begraven op Skillaerd wordt vermeld. Onze eindredacteur Lys Scarse is geboren en getogen op Skillaerd en heeft vele herinneringen aan dit voorval en de nasleep ervan. In één van de Mandeguodnummers na de zomer zal zij in een interview met Alexander uitgebreid ingaan op het boek en de geschiedenis. Prakkesaasjes fan de redaksje
juni 2021 5 Doarpsmienskip Verder in dit nummer o.a. een bericht van Doarpsmienskip Mantgum over het afscheid van Sipke Dijkstra als voorzitter. Eveneens nieuws over de visie en activiteiten van DMS voor de komende jaren door Maaike Kuipers. Wij plaatsen ook de financiële verantwoording van de DMS. U vindt ook een nieuwsbrief van de CPO Mantgum plus het persbericht dat zij een prijs hebben ontvangen van de Rabobank. En dan nog het nieuws van het bestuur van de Wjukken, het freedtemoarnkuierke, de MS-collecte in de week van 28 juni t/m 3 juli, vrijwilligerswerk Amaryllis, suppen met Marian Ypma, de bistedokter en nog veel meer. Fijne zomer! Diny de Vries
6 Mandeguod Aan alle inwoners en leden van Doarpsmienskip Mantgum Na 5 jaar voorzitter te zijn geweest van Doarpsmienskip Mantgum (DMS) stopt Sipke Dijkstra met zijn taak als voorzitter. Hij kan zijn dagelijkse werkzaamheden niet meer combineren met een functie binnen DMS. Sipke was in die 5 jaar voor veel inwoners het aanspreekpunt bij vragen, klachten of ideeën. Niet alleen vanwege zijn netwerk, maar ook omdat DMS de laatste jaren maar uit drie bestuursleden bestond, heeft hij veel tijd besteed aan tal van onderwerpen. Van het overleg met verenigingen en de gemeente over de overgang naar een nieuwe gemeente, en het plan voor een nieuwe weg langs het spoor, tot aan inbreidingsplannen, het CPO, loszittende stoeptegels en overleg met ondernemers en verenigingen die ideeën hebben. Het mag duidelijk zijn: Sipke heeft het belang van ons dorp altijd vooropgesteld. Normaalgesproken nemen bestuursleden afscheid tijdens de Algemene Ledenvergadering. U begrijpt dat dit nu niet mogelijk is. Wij hopen op een lange zomeravond buiten Coronaproof afscheid te nemen van Sipke. Daarom bij deze: Sipke tige tank foar dyn ynset! In bedankje komt binnenkoart dyn kant op! Hoe verder? Op dit moment nemen de 3 algemene bestuursleden de taak van voorzitter roulerend op zich. In de tussentijd kijken we hoe we de rol van voorzitter willen invullen. De contactgegevens in de Mandeguod en op de website www.mantgum.com zijn aangepast. Verder is er een verdeling gemaakt in vaste aanspreekpunten per onderwerp: • Maaike Kuipers: Cultuur en cultureel erfgoed, duurzaam heid, middenstand en ondernemersklimaat, haven en water, kerk, levensbeschouwing en spiritualiteit • Ydwine Willemsma: sport en bewegen, dorpshuis & verenigingen, onderwijs & kinderopvang, zorg & welzijn. • Annemarie Meetsma: landschap & groen, wonen en woonklimaat, verkeer & openbaar vervoer Heeft u een vraag aan DMS? Mail dan naar doarpsmienskip@mantgum.com en we zoeken contact met u. Voor algemene vragen over loszittende stoeptegels, beheer openbaar groen of andere meldingen van klein leed dient u zelf contact met de gemeente op te nemen.
juni 2021 7 Ewoud Westrik, Bert van der Weide, Maaike Kuipers, Ydwine Willemsma, Annemarie Meetsma, Secretaris Penningmeester algemeen lid algemeen lid algemeen lid Wat doet Doarpsmienskip Mantgum? Niet iedere inwoner van Mantgum weet wat DMS doet. Daarom een korte introductie. Doarpsmienskip is opgericht om het belang van ons dorp te behartigen. Dit is nodig omdat niet iedere inwoner, vereniging, ondernemer of straat hetzelfde belang heeft. De ene straat wil bijvoorbeeld verkeersdrempels, terwijl een andere straat of persoon het daar niet mee eens is. Samen proberen we daar een (figuurlijke) weg in te vinden om zo de leefbaarheid in Mantgum te behouden en te vergroten. Maar we doen meer. Zo beheren wij 10.000 euro die wij ieder jaar namens de gemeente mogen ‘uitgeven’ aan initiatieven die de leefbaarheid van het dorp vergroten. Iedere vereniging of persoon die een goed idee hiervoor heeft, kan hier een aanvraag voor indienen. In de vorige Mandeguod heeft hier een oproep voor gestaan. Contact met de gemeente Ook hebben wij contact met de gemeente Leeuwarden over zaken die spelen in en rondom ons dorp. Vaak loopt dit via de (nieuwe) dorpencoördinator. Zij is onze ingang bij en vraagbaak naar de gemeente toe, met name als we er zelf niet uitkomen. Daarnaast is er zo nu en dan overleg met dorpsbelangen van dorpen uit voormalig Baarderadiel. Hierbij staan onderwerpen centraal die ons allemaal aangaan of waar we een gezamenlijk belang in hebben, denk aan het verdwijnen van scholen, fietspaden of subsidies aan sportverenigingen. Verder krijgen wij wekelijks nieuwsbrieven, vragen en andere mails van allerlei maatschappelijke organisaties. Vaak komen deze ook op www.mantgum.com te staan of sturen we ze door naar verenigingen die er mogelijk belang bij hebben. We proberen dan ook verenigingen, inwoners, vragen en ideeën met elkaar te verbinden. Dorpsvisie Een keer in de vijf à tien jaar maken wij samen met alle andere verenigingen, werkgroepen en inwoners van Mantgum een dorpsvisie. Hierin beschrijven we met elkaar hoe wij willen dat Mantgum er in de toekomst uit ziet, welke ontwikkelingen er zijn en hoe wij dat met elkaar in verbinding brengen. De huidige dorpsvisie loopt tot en met 2020. In een van de volgende edities van Mandeguod leest u meer over hoe wij tot een nieuwe visie willen komen. Doarpsmienskip Mantgum →
8 Mandeguod Financiële verantwoording Als bestuur willen wij u graag op de hoogte brengen van de financiële verantwoording over 2020. Normaal zouden wij dat doen tijdens een algemene ledenvergadering, maar door de Coronacrisis en alle doorlopende maatregelen is dat zowel in 2020 (toen brak de crisis met de eerste besmettingsgolf los) als ook nu dit jaar weer zeer lastig te organiseren. Wij zouden het graag met u doornemen in de gebruikelijke vorm in de Wjukken met een kopje koffie of thee erbij. Even persoonlijk met elkaar, maar helaas maakt de huidige situatie dat nog steeds niet mogelijk. En dan moet het maar zoals het wel kan: in de Mandeguod en op www.mantgum.com. Resultatenrekening Contributie 2020 Nog te ontvangen contributie 2020 Ontvangen contributie overige jaren Subsidie gemeente Leeuwarden Rente spaarrekening Weblinks DMDHDML Overig Mandeguod Vergaderkosten Wjukken koffie/thee AED Bankkosten Kosten website Doarpswurk Representatie bestuur Paaskaart Subtotaal Resultaat Totaal 6.199,92 6.199,92 Op de website www.mantgum.com zijn de jaarverantwoording over zowel 2019 als over het jaar 2020 geplaatst. Deze staan vermeld bij Verslagen: alle verslagen over 2019 en alle verslagen over 2020. U vindt die hier: www.mantgum.com/dorpslevengrid/ doarpsmienskip/agendaverslagen. Omdat wij transparant willen zijn over wat wij met de ontvangen gelden hebben gedaan delen wij deze informatie ook hier met u. Mochten er vragen zijn over het financieel jaaroverzicht dan vernemen wij dat graag voor 1 juni 2021. Dat kan door even een berichtje te sturen naar: doarpsmienskip@mantgum.com Resultatenrekening en Balans 2020 2020 IN 2.784,00 1.498,00 0,00 1,61 120,00 1.680,24 116,07 (1.200,00) (54,75) (346,62) (229,54) (245,34) (30,00) (24,50) (157,30) (2.288,05) 3.911,87 6.199,92 UIT
juni 2021 9 Ook 2020 is met een positief resultaat afgesloten : € 3.911,87 De onderhoudskosten van de AED uit 2019 zijn zoals vorig jaar aangekondigd samen met de kosten van 2020 in dit boekjaar betaald. De vergaderkosten Wjukken voor koffie/thee zijn zeer laag, dit is omdat het bestuur digitaal heeft vergaderd als gevolg van de Covid-19 maatregelen. Na verwerking van het bovenstaande ziet de balans er als volgt uit: Eindbalans Kas Rabobank LR Rabobank SpR LR ROM LR DMDHDL Nog te ontvangen contributie 2019 Nog te ontvangen contributie 2020 1.498,00 30.730,53 28.767,86 30.730,53 28.767,86 Aan de linkerzijde leest u in het overzicht de bedragen in kas, op de Lopende rekening (LR) de rekening courant van DMS, de Spaarrekening (SpR), de lopende rekening van RunOm Mantgum (LR ROM) en de lopende rekening van de man dy’t hout dunsje liet (LR DMDHDL). Ook de nog te ontvangen contributie voor 2020 staat als vordering op de balans. Aan de rechterzijde staat het kapitaal van DMS en de daaronder ressorterende verenigingen. Apart staat nog vermeld de geoormerkte reserve uit het Dorpenfonds (Reservering DF 2019/2020). Deze reserve is bestemd voor het masterplan Wjukken, een toezegging van een bedrag voor Mantgum Leeft, betaling van een factuur die in januari 2021 betaald wordt voor de vernieuwing website en tot slot een gereserveerd bedrag voor een nog te ontvangen factuur van Sport BV voor het gebruik van de sportvelden. → 31-12-2020 31-12-2019 - 9.791,98 - kapitaal DMS 5.148,11 Reserve Duorsum Mantgum 16.089,10 16.087,49 reserve Pukkewjuk 3.351,45 4.252,31 - reserve ROM 1.792,95 reserve DMDHDL 1.487,00 reservering DF 2019/2020 31-12-2020 31-12-2019 20.578,35 16.666,48 - - 3.383,88 5.022,12 3.351,45 4.252,31 1.792,95 - 3.416,85 1.034,00
10 Mandeguod Begroting DMS 2021 De begroting DMS bestaat uit 2 delen: deel 1 de inkomsten, deel 2 de uitgaven De uitgaven betreffen de normale verenigingsactiviteiten (contributies, Mandeguod en algemene bestedingen). Daarnaast is er de verdeling van de bijdrage gemeente Leeuwarden het Dorpenfonds. Op de Algemene Leden Vergadering worden de bestedingen van het Dorpenfonds toegelicht. Inkomsten Contributies 2021 Rente spaarrekening Weblinks Uitgaven 4.000,00 Mandeguod 0,00 Vergaderkosten 70,00 AED Bankkosten Website Afdrachten DMS Representatie Overige kosten Overig nog te bepalen voor initiatieven Totaal 4.070,00 1.200,00 250,00 175,00 250,00 350,00 35,00 100,00 100,00 2.460,00 1.610,00 4.070,00 maand aanbieding 750 gram iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur kibbeling + gratis saus voor € 10,
juni 2021 11 zorgvuldig en met aandacht Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 I www.dejonguitvaartzorg.nl www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl
12 Mandeguod
juni 2021 13 Amigo, makker, freon, buddy Oftewel een (vrijwillig) maatje. Deze groep vrijwilligers zijn een onmisbare partij in de gemeente Leeuwarden, waar honderden vrijwillige maatjes actief zijn. De vraag blijft groeien en daarom besteedt Vrijwilligerswerk Amaryllis, in de maand mei, samen met acht vrijwilligersorganisaties extra aandacht aan de werving voor dit type vrijwilliger. In de gemeente zullen online en fysiek diverse oproepen naar vrijwillige maatjes te vinden zijn. Naast de oproepen worden er ook verhalen gedeeld door actieve vrijwilligers. Mensen die ook graag vrijwilliger willen worden kunnen via de bijbehorende website direct zien welke organisaties op zoek zijn naar nieuwe maatjes en kunnen zich dan ook meteen aanmelden bij de organisatie. De deelnemende organisaties zijn, Solidair Friesland, SchuldHulpMaatje, Bezoek&Co, Netwerk Time to Connect, Humanitas, De Zonnebloem, Fier en Stjoer. Maatjes worden ingezet voor diverse doelgroepen: kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen, zowel met een psychische en/of lichamelijke beperking als zonder beperking. Onderzoek heeft uitgewezen dat het hebben van een maatje ertoe kan bijdragen dat de maatschappelijke positie van iemand verbetert. Ook leidt het tot meer zelfvertrouwen, een positievere blik op de toekomst en een verruimde leefwereld. ‘De klik was meteen heel goed, om helemaal niks liggen wij soms in een deuk’ aldus een maatje en de hulpvrager. Vrijwilligerswerk Amaryllis Vrijwilligers zijn vaak de drijvende kracht achter maatschappelijke organisaties. Zonder vrijwilligers zouden deze organisaties niet kunnen bestaan. Met veel inzet en enthousiasme maakt Vrijwilligerswerk Amaryllis zich daarom sterk voor vrijwilligerswerk! In Leeuwarden en omgeving is Vrijwilligerswerk Amaryllis er voor de vrijwilliger en ook voor de organisaties die vrijwilligers zoeken. Vrijwilligerswerk Amaryllis ondersteunt vrijwilligersorganisaties en vrijwilligers door het delen van kennis, verbinden, adviseren en trainen. De websitepagina is www.amaryllisleeuwarden.nl/maatjes/ Voor meer informatie kunt u terecht bij vrijwilligerswerk@amaryllisleeuwarden. nl of telefonisch 058 303 0400
14 Mandeguod Nieuwsbrief nr. 10 | mei 2021 Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) Mantgum 2.0 Met deze nieuwsbrief in de Mandeguod informeren wij iedereen graag over de stand van zaken en de ontwikkelingen rond het CPO Mantgum 2.0. Het CPO heeft voor invulling van het groen Nico Kloppenborg uit Mantgum gevraagd voor het opstellen van een groenplan. Nico heeft hiervoor een prachtig plan ontwikkeld, passend bij deze tijd en het concept Boerenerf. Beeldbepalend voor de nieuwe wijk zal de boomgaard (Bongert) zijn. De rotonde zal beplant worden met een “boomboeket” van gebundelde bomen. In een cirkel dicht op elkaar aangeplante 12 bomen. De bomen zullen een opvallend element zijn en geven het geheel een bepaalde monumentaliteit. Zie hiervoor als voorbeeld de Twaalf Apostelen Olterterp. Voor meer informatie zie onze website. www.cpomantgum.nl Tevens kunnen wij u melden dat er op dit moment 12 gezinnen zich definitief hebben ingeschreven voor het CPO plan. Daarmee is het plan vol. Wel kunt u zich vrijblijvend en kosteloos inschrijven voor een plaats op de reserve lijst. U kunt hiervoor contact opnemen met het bestuur. We streven ernaar dat de gemeente Leeuwarden het ontwerp bestemmingsplan medio derde kwartaal van 2021 ter inzage zal gaan leggen. U wordt hierover tijdig geïnformeerd. Contact: Heeft u vragen, ideeën of heeft u belangstelling om deel te nemen aan ons plan? Neem dan contact met ons op. Wij staan u graag te woord. Bestuur CPO Mantgum 2.0 Elmer de Wit (voorzitter) 0625495705 Arjen Klaversma (secretaris) 0620194208 Rein Veenstra (penningmeester) 0683978861 Tjepko Jansen (algemeen bestuurslid) 0621144376
juni 2021 15 Onderstaand een impressie van het schetsplan CPO Mantgum 2.0.
16 Mandeguod
juni 2021 17 CPO Mantgum neemt cheque Stimuleringsfonds Rabobank in ontvangst Elmer de Wit, voorzitter van CPO Mantgum krijgt uit handen van Rikkert Besselse, manager Financieel Advies Rabobank, een cheque ter waarde € 7.500,. Rabobank uit haar waardering voor de inzet van bewoners van Mantgum en omgeving om het woningaanbod in Mantgum te vergroten. ‘Juist het feit dat mensen zelf het initiatief nemen en samen optrekken om een oplossing te vinden voor het grote tekort aan betaalbare woningen spreekt aan,’ aldus Rikkert Besselse. Dat daarbij gekozen wordt voor toekomstbestendig en duurzaam bouwen past helemaal bij de doelen van Rabobank. Samen met Financieel Adviseur Louis Sibma is Rikkert Besselse contactpersoon van Rabobank voor het project CPO Mantgum. Veel dorpen in Friesland hebben moeite voorzieningen op peil te houden. Verenigingen zien een teruglopend ledenaantal, steeds meer lokale ondernemers sluiten de deuren. Jongeren vertrekken omdat er geen passende woonruimte beschikbaar is. De vraag naar nieuwe woningen is in de hele provincie groot, waarbij het de uitdaging is om toekomstbestendig en duurzaam te bouwen. CPO Mantgum speelt in op deze issues door zelf de handen ineen te slaan. Doel is tien tot twaalf woningen te bouwen aan de rand van het dorp. Zowel nieuwkomers, als verhuizing binnen het dorp zorgen voor een beweging in de lokale woningmarkt. De Wit: ‘CPO Mantgum geeft invulling aan uitbreiding van het woningaanbod, we bouwen duurzaam én we dragen bij aan de leefbaarheid van de regio.’
18 Mandeguod
juni 2021 19 Algemene ledenvergadering van Duorsum Mantgum Het jaar 2020 gaat de boeken in als een memorabel jaar. Dat geldt voor ons individueel maar ook voor ons als “Mienskip”. Als bestuur van Duorsum Mantgum hebben wij besloten om onze algemene ledenvergadering uit te stellen en te houden op woensdag 30 juni in de Wjukken. Dit doen wij “coronaproof”. Gezocht: nieuwe penningmeester Na het opzetten en het draaiende houden van onze financiële administratie stopt Sipke Dijkstra als onze penningmeester met zijn werkzaamheden. Wij zijn daarom op zoek naar een nieuw bestuurslid. Ben jij degene die ons team wil versterken om te zoeken naar oplossingen om Mantgum te verduurzamen? Laat het ons dan weten.
20 Mandeguod Wjukkennieuws Nieuwe wetenswaardigheden in en bij de Wjukken Al sinds het begin van de Coronapandemie is er gestopt met het bloedprikken in de Wjukken. Inmiddels heeft het bestuur van de Wjukken te horen gekregen dat de organisatie hiervan, Serte, definitief haar activiteiten in de Wjukken heeft beëindigd. Een besluit dat wij als bestuur van de Wjukken, ook kijkend naar onze regiofunctie, ten zeerste betreuren. Wij hopen dat er in de toekomst weer bloed geprikt kan worden! Kijkend naar het heden en de toekomst heeft het bestuur van de Wjukken besloten om het wifi netwerk in de Wjukken aanmerkelijk te verbeteren en aan te passen aan de eisen van deze tijd. Dit besluit is mede ingegeven omdat Amaryllis, de organisatie van de Doarpskeamer op dinsdagmiddag en vrijdagochtend, van een apart netwerk gebruik wilde maken en wij mooi konden meeliften met de werkzaamheden. Lodema electronics uit Leeuwarden heeft de opdracht gekregen om dit te gaan aanpassen en is hier inmiddels druk mee doende. Weet dat als u een boek wilt lenen U terecht kunt in de Wjukken! De Wjukken is geopend als Doarpskeamer op dinsdagmiddag van 13.00 tot 17.00 uur en op vrijdag van 8.00 tot 12.00 uur. U bent van harte welkom! Freerk Smidt namens het Bestuur van de Wjukken Eerste freedtemoarn kuierke Vrijdag 7 mei om ongeveer half tien was het zover. Het eerste freedtemoarnkuierke werd afgetrapt. De opkomst was, zoals verwacht, nog niet groot, maar met een groepje van vier wandelaars was het toch al heel gezellig.
juni 2021 21 De kracht van deze activiteit is dat niks vast staat. Je weet niet wie er wandelen of waar de route langs zal lopen. Deze keer was het mooie ook nog dat de gids vooraf wel een idee had, maar geen vaste route had uitgestippeld. We liepen over de bruggetjes door de brandgangen achter de woningen langs kriskras door Mantgum. Paadjes die je normaalweg niet vaak loopt. Van die paadjes waarvan je wel weet dat ze er zijn, maar die je over het algemeen niet neemt. Onderweg werd gezellig gekletst over ditjes en datjes. Een heel sociaal gebeuren waarbij je weer eens met andere mensen praat en andere verhalen hoort. Er ontstonden ook meteen ideeën voor een volgende keer. Na een drie kwartier kwamen we weer aan bij de Wjukken waar nog even nagepraat werd onder het genot van een bakje koffie. Daarna kon de routine van de dag opgepakt worden. Met zijn vieren waren we het erover eens dat dit een leuke activiteit is, die zeker een vervolg kan krijgen Doarpskeamer Nij Baerderadiel Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u.
22 Mandeguod Wat hangt er bij ons aan de muur?! Toen Dukke vroeg of ze het stokje mocht overdragen aan ons dacht ik wel even: ‘Wat is nu leuk of interessant om te delen met Mantgum dat bij ons aan de muur hangt?’ Na een paar keer om mij heen kijken en de afweging maken tussen onze “herinneringsfoto’s” of de gehaakte luiaard die ik van mijn moeder heb gekregen, dachten Menno en ik gelijk samen aan een ander item dat bij ons in de huiskamer hangt: de vlaggetjes! Maar wat is nu het verhaal van de vlaggetjes! Kerst. December 2020. Een week met gemengde emoties en gevoelens. Daar waar mijn oma overleed op eerste kerstdag, hadden wij ook afgesproken dat we de kerstcadeaus die onder de kerstboom lagen zouden openmaken. Daar op eerste kerstdag heeft Menno de mooiste (cadeau)vraag gesteld die je als partner kunt krijgen. Na de uitvaart van mijn oma op oudejaarsdag hebben wij bekend gemaakt dat wij gaan trouwen. De volgende morgen lag er een leuk pakketje bij ons in de brievenbus. Toen we dat openmaakten kwam er tot onze verbazing een zelfgemaakte vlaggetjeslijn uit de enveloppe. Op elk vlaggetje stonden persoonlijke woorden die op ons van toepassing zijn! Wat een mooi gebaar. En wat wil nu het geval, Dukke en Gosse, de buren van wie wij dit stokje door hadden gekregen waren de afzender. De vlaggetjes hangen nu vanaf 1 januari in de woonkamer. Zo vieren wij elke dag het leven.
juni 2021 23 Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum Wij geven het stokje door aan onze brandweercollega: Grietje Kirkenier. Groetjes van Hilda en Menno. His van Botnialeane
24 Mandeguod It Masterstik Tekst: Lys Scarse, foto Piet Douma “… en doe’t ik de dokumentêre foar it earst ôfdraaide, ha ik it byld efkes stil set doe’t ús nammen mei grutte letters foarbykamen: ALBERT JENSMA, ATE DE JONG EN JORRIT MEINSMA. Wol hiel spesjaal dat dyn namme sa grut op it skerm stiet. Dat docht je dochs wat!” ‘Wat foar opkloppe ego is hjir oan it wurd?’ tinkst miskien? Wel, eigenwiis is er perfoarst net, dizze Ate de Jong, en de doku dêr’t er hjir oer praat is de dokumintêre ‘It Masterstik’. Dat is in dokumintêre fan Omrop Fryslân dy’t koartlyn in prestisjeuze Europeeske priis wûn hat – de Circom 2021 yn de kategory muzyk en keunst. In dokumintêre dêr’t de trije mânlju – Albert de regisseur, Ate de sjoernalist en Jorrit de kameraman – mei rjocht en reden grutsk op wêze kinne! De dokumintêre beskriuwt hoe’t byldhouwer Hans Jouta it byld fan fuotballer Johan Cruijff makket, it byld dat op de ein fan de dokumintêre by de Arena yn Amsterdam pleatst wurdt. It baltsje is destiids begûn te rôljen by Ate. Hy wist dat Hans Jouta de opdracht binnen krigen hie om in stânbyld fan Johan Cruijff te meitsjen, en Ate frege him ôf oft Omrop Fryslân dêr ek wat mei dwaan soe. Albert Jensma fan de Omrop frege Ate earst in ferhaal oer Hans te skriuwen – dat ek yn de Moanne publisearre waard – en nei dat ferhaal wie hy om. Jorrit Meinsma woe graach it kamerawurk dwaan – et voilà: de dokumintêre krige oan ‘e hân fan Ate syn ferhaal hannen en fuotten. Ferhalen skriuwe hat altyd Ate syn passy west: as lyts jonkje woe hy al sjoernalist wurde. It begûn dan ek al op de legere skoalle: ferhaaltsjes yn de skoalkrante – mei master Mulder as entûsjaste stimulator. As puber fan in jier as 13, 14, skreaun hy letter stikjes foar de Baerderadielster Krante, en syn offisjele sjoernalistike karrière begûn by de Friese Koerier doe’t er in jier as 19 wie. As jonkje hie Ate stomme graach topkeatser wurde wollen, mar dat siet der spitigernôch net yn. “Mar eins kinne je as sjoernalist folle tichter by je helden komme as yn it gewoane libben,” ferfettet Ate, “want as sjoernalist kinne je topkeatsers en allegear oare bekende minsken foar in ynterview benaderje, en dan sitst opiens face to face mei de minsken dêr’tst oars miskien nea mei praat hiest.” Sa kaam it ek dat er as sjoernalist by de ûntbleating fan it stânbyld fan Hotze Schuil yn de kunde kaam mei byldhouwer Hans Jouta en syn heit. Hy rekke fuort yn de ban fan harren
juni 2021 25 ynnimmende persoanlikheden, en dat makke ek dat hy by it meitsjen fan it ferhaal oer it stânbyld fan Cruijff fuortendaliks wer de klik mei Hans Jouta hie. Yn de dokumintêre ‘It Masterstik’ folgje Albert, Ate en Jorrit it hiele proses fan it meitsjen fan it byld, ynklusyf alle ups and downs al dy moannen. Yn dy tiid kaam Hans syn heit te ferstjerren; se ha besletten om ek de begraffenis yn de dokumintêre mei te nimmen. Hans waard nammentlik syn hiele libben stipe troch syn heit en tegearre hiene se ek in hiel soad ûndernommen en op tou setten. Hy spile in hiel wichtige en ynspirearjende rol yn Hans syn libben. Ate fûn dêrom dat it der ek by paste en Albert Jensma hat dat op in yntegere wize meinommen. Omrop Fryslân De konneksje mei Albert Jensma wie der lykwols al folle earder. Mei him as regisseur hie Ate trije seizoenen lang ûnder de titel ‘Buorren Twa’ foar Omrop Fryslân petearen mei ferskate minsken holden. Petearen mei bygelyks Foppe de Haan, Mirjam Timmer, Auke de Sloper, Frits Barend en James Squarrosa – de →
26 Mandeguod blommekeapman op de freedsmerk dy’t mei de prachtichste ferhalen blommen oan de man brocht. Fia fia komt ús praat op ynspirearjende minsken: in mienskip hoecht soms net iens sa hiel folle minsken te hawwen om saken op tou te setten: in pear aktive yndividuën binne soms al genôch om in hiele mienskip mei te nimmen om meiïnoar wat moais op te setten. “Je kinne mei trije minsken de PC winne, dus dan kinne jo mei trije minsken ek de hiele weareld oan” is Ate syn credo. Der wurde hjir yn it doarp soms ek saken opset troch mar in pear minsken as inisjator, en sjoch hokke aardige aktiviteiten der bytiden út fuortkomme. Der is ek noch in hiel oar ferhaal dat by Ate op de planke leit: de oerfal op it gemeentehûs yn Mantgum. In pear mannen ha yn de oarloch in soad persoansbewizen stellen, mar dat is blykber in histoarje dy’t net yn it Mantgumer ûnthâld hingjen bleaun is. Mar nim mar fan my oan: Ate komt hjir op werom! Sport, sjoernalistyk en sosjalisme rinne as in reade tried troch Ate syn libben – syn heit wie in oertsjûge kommunist, net sa raar dus dat Ate destiids tsjinstwegerer waard. Ek it feit dat hy letter fia syn wurk by it COS, it Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking, en it Anty Diskriminaasje Buro as direkteur by Tûmba (it meldpunt foar diskriminaasje yn Ljouwert) telâne kaam, is symboalysk foar hoe’t hy yn it libben stiet. De baan by Tûmba wie in heale baan, en dat joech him de tiid om dêr neist der ek noch in sjoernalistyk libben op nei te hâlden. En ast no tinkst: is dizze Ate deselde as… Ja, kloppet, alle wiken skriuwt hy in stikje yn de Huis aan Huiskrante. Je hoege it net altyd mei him iens te wêzen, mar it binne gewoan hiele aardige stikjes. Net oerslaan, mar lêze! Dizze moanne hie er noch in stikje oer syn nij oantúgd elektroanysk drumstel. Nee, de buorlju heare hielendal neat! Ik moast der ek efkes achter sitten gean om te sjen hoe’t soks giet. No ja, ik bak der dus neat fan, mar Ate wurdt der wer hielendal bliid fan! Weidum En dochs: hoe komt sa’n Weidumer jonkje yn Mantgum telâne? It doarp dêr’t de Weidumers eartiids fan seine dat se der dea net lizze woene? Eins moatst al mear as fjirtich jier tebek gean: yn de jierren 70 hat Ate ek al ris mei freondinne Tineke en harren reade boarre Gijs in jiermannich yn Mantgum wenne, oan de Skillaerderdyk, yn it hûs dêr’t Geart en Marijke no wenje. Ljouwert en Dronryp wiene lettere wenplakken fan Ate, mar no hat er dochs it moaiste plakje fan Mantgum: ien fan de apparteminten boppe it ‘winkelsintrum’. Mei op in pear tellen ôfstân de Poiesz dêr’t er op de earste pear fjouwerkante meters foar al syn
juni 2021 27 ferslavings terjochte kin: sigaretten, drank, farsk sinaasappelsop en de Ljouwerter Krante… De trein is hjir ek in pluspunt foar immen sûnder auto, en as it simmers hyt is hinget er in klamboe oan it sinneskerm en transformearret syn terras ta sliepkeamer. Boppedat: der is ek wer immen dy’t him fuort wer oan Weidum tinken docht: Jant fan it Eveneminteburo lyk ûnder de apparteminten. Ate wie nammentlik jierrenlang befreone mei Jehannes de Vries, Jant har heit. Jehannes en Ate sieten beide by de Weidumer Boerekapel – Ate hat sa’n 20 jier by de Weidumer Boerekapel drumd – en as hja earne hinne moasten ried er altyd mei Jehannes mei. Tekenjend foar harren freonskip wiene de wurden fan Jehannes: “Ast my nedich hast, belje my en ik helje dy op en dan hoechst net út te lizzen werom!” Jehannes libbet net mear, mar doe’t Ate hjir kaam te wenjen sei dochter Jant fuortendaliks: “En as dyn kat siik is, dêr stiet myn auto, dan kinst fuort mei him nei de bistedokter ride!” “Jim heit hie it krekt sa sein,” tocht Ate. Soks docht jin goed! Hast dizze dokumintêre mist mar wolst him graach noch ris sjen? Dat kin online op de website fan Omrop Fryslân: Fryslân DOK: Johan Cruijff, it masterstik fan keunstner Hans Jouta
28 Mandeguod
juni 2021 29 Bibliotheek Wommels Bibliotheek Wommels heeft sinds kort een inleverbus. Hierdoor is het mogelijk om boeken (vanuit de hele provincie) in te leveren buiten de openingsuren van de bibliotheek. De inleverbus is aan de zijkant van het gebouw, rechts van de ingang van de bibliotheek. Momenteel is de bibliotheek alleen geopend voor de Afhaalservice. Wie boeken wil inleveren kan deze in de hal op een kar plaatsen, maar met de komst van de inleverbus is er nu dus een extra optie. Wie liever niet naar binnen gaat kan met een gerust hart alsnog boeken terugbrengen. Wanneer de bibliotheek na de lockdown weer open mag en men voor het inleveren van boeken weer in het gebouw terecht kan, is de inleverbus enkel buiten de openingsuren te gebruiken. Meer lezen over de Afhaalservice en meteen boeken aanvragen kan op www.bmf.nl/afhaalservice
30 Mandeguod
juni 2021 31 Verenigingen Vereniging Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen Contactpersoon / email M. Visser Telefoon J. W. Verhoef doarpsmienskip@mantgum.com E. van der Hem K. Bosma S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgum Leeft Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum J.Cuperus - info@jacobklaver.nl Jant van Dijk D. Lont J. Noorman Maaike Kuipers - mantgumleeft@gmail.com P. Kuipers Fam. Nutma Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer - info@harmonieweidum.nl Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup ocgielguorde@gmail.com Frisia1874@gmail.com C. Kaspers J. Nijboer Bestuur@wjukken.nl G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma R. de Groot 06 10 05 79 01 058 250 18 13 058 251 96 81 058 251 93 93 058 250 15 97 058 250 11 44 058 250 40 97 06 20 55 71 23 06 20 49 43 45 06 51 22 11 65 06 15 04 77 98 06 14 41 16 80 058 250 22 41 058 850 63 92 058 251 94 02 058 250 14 05 058 255 25 85 058 250 10 90 058 822 27 63 058 250 14 34 058 250 13 09 058 250 10 38 058 254 20 51
32 Mandeguod Activiteiten maand juni Datum Activiteit Zondag 6 juni Dinsdag 8 juni Woensdag 9 juni Chi-Walking Chi-running o.l.v. Mirjam Boomsma Supyoga o.l.v. Marjan Ypma Woensdag 9 juni Ophalen grofvuil Tijd 19.00 - 21.00 uur 19.00 - 21.00 uur 19.00 – 20.30 uur Afval 2 werkdagen vooraf aanmelden via Omrin. Donderdag 10 juni Ophalen oud papier Dinsdag 15 juni Chi-running o.l.v. Mirjam Boomsma Vrijdag 18 juni Vrijdag 18 juni Zondag 20 juni Dinsdag 22 juni Ophalen Chemisch afval Ophalen textiel Kerkdienst Chi-running o.l.v. Mirjam Boomsma Woensdag 23 juni Supyoga o.l.v. Marjan Ypma Zondag 4 juli 28 juni t/m 3 juli Kerkdienst Collecte Spierziekte MS Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2021 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. 18.00 uur 19.00 - 21.00 uur Zie afvalwijzer Locatie Mantgum of Leeuwarden Mantgum of Leeuwarden Mantgum (trailer helling bij de Wjukken) Aan de weg Aan de weg Mantgum of Leeuwarden Locatie van de afvalauto staat in de afvalwijzer 08.00 uur 10.00 uur 19.00-21.00 uur 19.00 – 20.30 uur 10.00 uur Aan de weg Mantgum, Mariakerk Mantgum of Leeuwarden Mantgum (trailerhelling bij de Wjukken) Mantgum, Mariakerk
juni 2021 33 Weekagenda Maandag AMV Fanfare ’Harmonie Weidum’ Yoga Zenmeditatie Dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Urker Vishandel Doarpskeamer Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Medische fitness Yogalessen Marian Ypma/Studio Fitaal Woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Kaartmiddag Biljarten 60+ Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ Donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Pizzabakker Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Fifty + fit. door Sander Hageman Jeu de boules competitie Clinic beginnen met Hardlopen Yoga Yoga, YogaRutger Vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Doarpskeamer Bridgen Pilates Studio Fitaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Biljartcompetitie Zaterdag Bootcamp door Sander Hageman 15.30 uur OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur Dorpshuis Weidum 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.45 - 21.30 uur Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 15.30 - 18.00 uur Bij de Poiesz 13.00 - 17.00 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.05 - 19.00 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Sportveld 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.45 - 20.45 uur Basisschool Mantgum 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 16.00 uur MFC Wjukken 18.45 - 19.40 uur Basisschool De Gielguorde 19.45 - 20.40 uur Basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur Dorpshuis Weidum 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.50 - 21.30 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 uur Bij de Poiesz 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Sportveld 20.00 uur Sportveld 19.30 uur Stal fam. Odinga Skillaerd 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur Basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 8.00 - 12.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 17.30 uur MFC Wjukken 09.00 - 09.55 uur Dorpshuis Weidum 09.15 -10.15 uur MFC Wjukken 10.30 -11.30 uur MFC Wjukken 19.30 uur Café Bonnema 08.30 en 9.30 uur Sportveld
34 Mandeguod Instellingen Instelling Apotheekhoudende Huisarts Bergwerff Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gastouderopvang Us Wouterkes Gastouderopvang Yvonne Dolstra Gemeente Leeuwarden, klein leed Gezondheidscentrum It Kleaster Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Mantgum Foar Inoar Mindfulnesstraining en zenmeditatie J. Sybesma G. van der Heide J. Wijnja R. van der Veen dolstrayvonne@gmail.com itkleaster@ezorg.nl E. Hartvelt A. Wijnstra foarinoar@mantgum.com Eef Heinhuis Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) E. Hartvelt Politie Service Centrum Shiatsu & Massagetherapie Sportcentrum Akkermans Studio Fitaal YogaRutger Ant Folkerts Info@massagepraktijkantwerk.nl V. Akkermans M. Ypma Rutger Feitsma info@yogarutger.nl Wilt u ook bij deze instellingen vermeld staan? Stuur dan een e-mail naar mandeguod@gmail.com en wij nemen contact met u op. Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. Contactpersoon / email praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl E. Hartvelt R. de Groot rsdegroot@terphus.nl Telefoon 0517 34 12 72 0517 34 27 26 088 035 04 00 06 51 96 89 90 0900 112 71 12 058 250 14 14 058 250 15 23 058 250 19 52 058 250 13 63 06 10 43 10 76 058 257 66 66 058 763 45 13 088 035 04 00 06 27 06 49 94 058 250 15 57 06 12 82 27 12 088 035 04 00 0900 88 44 06 52 13 31 30 0515 42 56 12 06 42 01 22 03
juni 2021 35
36 Mandeguod
juni 2021 37 Witte jim dat… → … de gemeente fan doel is om It Bosk op ‘e nij te asfaltearjen? Wierskynlik sil dat wêze yn de wike fan 7 o/m 11 juny. Foar auto’s betsjut dat omride fia Jorwert of Skillaerd, fytsers kinne uteraard it fytspaad oer Hoxwier lâns. → … jo, farrend troch de Mantgumerfeart, oant mids maaie ta de kâns rûnen om tsjin in grut stik hout oan te farren? Dat stik hout (sjoch de foto) is yntusken nei Mantgum ta sleept en dêr sil it yn de iepen hurd bedarje.
38 Mandeguod
juni 2021 39 MS collecte van 28 juni t/m 3 juli MS is een chronische ziekte van het centrale zenuwstelsel. Er is nog veel onbekend over de oorzaken van MS. Daarom is MS nog niet te genezen. In Nederland hebben ongeveer 25.000 mensen MS. Hier komen jaarlijks zo’n 1.000 mensen bij. De eerste symptomen laten zich meestal zien wanneer mensen tussen de 20 en 40 jaar oud zijn. Het is de meest invaliderende ziekte onder jonge mensen. Het Nationaal MS Fonds financiert praktisch en innovatief wetenschappelijk onderzoek naar betere behandelmethoden én naar de uiteindelijke genezing van MS. Daarnaast geeft het Nationaal MS Fonds voorlichting op dit gebied en is een steunpunt en coach voor mensen met MS en hun directe familie en vrienden. Hiervoor blijft geld nodig. Jaarlijks is er een landelijke collecteweek. Deze vindt dit jaar plaats van 28 juni t/m 3 juli. Ambachtsbakker Sybesma * Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. * Kadomand vullen naar keuze terwijl u wacht, u kunt deze ook bestellen. * Suiker/krentenbrood in cijfers. leuk voor kado verjaardag of trouwdag! Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur email: bakkerijsybesma@hetnet.nl Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-22632617 * Reklame’s staan in de Skille vermeld. * Ontbijtservice. * `s Maandags kunt u gebak afhalen op bestelling in onze winkel te Boksum. Ook kunt u s`ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld. * Bestellen kan in de winkel of via telefoon of whatsapp of website www.ambachtsbakker.nl
40 Mandeguod
juni 2021 41 Nog even en het kan weer! SUP YOGA coronaproof SUP YOGA SUP staat voor Stand UP Paddling. Suppen is ontzettend goed voor je lichaam. Dat komt omdat je écht al je spieren aan het werk zet! Na een korte instructie stappen we op het SUPboard. De ervaring heeft geleerd dat je vaak binnen 10 minuten al op het board staat. We peddelen naar een aangename plek en maken de boards aan elkaar vast. De boards zijn net zo breed als een yogamat en daardoor extra stabiel. Een klein half uur Yoga op de sup: met de volle aandacht beweeg je rustig van de ene houding naar de andere. Het is vooral erg ontspannend en leuk omdat je heerlijk buiten en op het water bent. Je hoeft dus geen ervaren yogi te zijn. De oefeningen zijn aan te passen naar wat jouw lichaam kan. Noteer alvast de data en app of mail ons je naam en telefoonnummer en de data waarop je wilt reserveren. info@studiofitaal.nl 06 42012203 • Woensdag 9 juni 19.00 uur Mantgum (bij de trailerhelling MFC Wjukken) • Woensdag 16 juni 19.00 uur Grou • Woensdag 23 juni 19.00 uur Mantgum (bij de trailerhelling MFC Wjukken) • Woensdag 30 juni 19.00 uur Akkrum Een les duurt 1,5 uur. Voor de kosten: zie www.studiofitaal Vriendelijke groet, Marian Ypma
42 Mandeguod
juni 2021 43 Gemeente Leeuwarden Campagne ‘Stap voor stap naar aardgasvrij’ In dit artikel informeert de gemeente Leeuwarden u over de campagne ‘Stap voor stap aardgasvrij’. Een visie op warmte voor Leeuwarden Net als alle andere gemeenten moet de gemeente Leeuwarden in 2050 aardgasvrij zijn. Een flinke opgave. Voor het aardgasvrij verwarmen van woningen en gebouwen schrijft de gemeente een Transitievisie Warmte (TVW). Daarbij kunnen vele betrokken partijen en ook inwoners hun ideeën inbrengen over hoe dorpen en wijken het beste duurzaam verwarmd kunnen worden. Campagne ‘Stap voor stap naar aardgasvrij’ We willen graag onze inwoners informeren over de stappen richting een aardgasvrij Leeuwarden. Daarom is de campagne ‘Stap voor stap naar aardgasvrij’ opgestart. Via de bijgevoegde infographic informeren we onze inwoners over de stappen die dit jaar worden gezet. En vragen we hen om de enquête in te vullen via www.leeuwarden.nl/ aardgasvrij We vragen inwoners om mee te denken en te doen Het onderzoek dat we via de enquête uitzetten, moet inzicht geven in de stand van zaken tot nu toe. Hoe inwoners denken over en bezig zijn met de overstap naar duurzame energie en het verduurzamen van hun woning. Als jullie, via jullie eigen media/kanalen, de enquête/infographic extra onder de aandacht willen brengen, waarderen wij dit zeer. Dat komt de respons alleen maar ten goede! De uitkomsten van het onderzoek zullen wij als input gebruiken tijdens de diverse dialoogsessies die wij dit jaar voor onze inwoners zullen organiseren. Tijdens deze sessies willen wij verder praten over het verduurzamen van de woning en het stap voor stap aardgasvrij maken van onze wijken en dorpen. Waar terecht met vragen? Ter ondersteuning van de campagne, hebben we informatie op Energieloketleeuwarden.nl/stapvoorstap geplaatst. Hier staan de ‘meest gestelde vragen’. En een ‘stappenplan’, voor als →
44 Mandeguod inwoners nu graag al stappen richting aardgasvrij wonen willen zetten. Mochten er naar aanleiding van deze campagne vragen zijn, dan verwijzen wij naar: • Energieloketleeuwarden.nl/ stapvoorstap • duurzaamheid@leeuwarden.nl • het klantcontactcentrum van gemeente Leeuwarden via: tel. 14058 Eind 2021 een visie op alternatieve warmtebronnen voor wijken en dorpen Door de gesprekken met inwoners en andere betrokken partijen brengen we dit jaar in kaart wat mogelijke alternatieve warmtebronnen kunnen zijn voor een wijk of dorp en wanneer deze van het aardgas af kunnen op een haalbare en betaalbare manier. De Transitievisie Warmte wordt daarna eind 2021 vastgesteld door de gemeenteraad. Daarna zullen we wijk voor wijk aan de slag gaan met stappen richting aardgasvrij wonen, in samenspraak met de wijk via een haalbaar en betaalbaar plan op maat. Graag gaan we samen met u, stap voor stap naar een aardgasvrij Leeuwarden. Met vriendelijke groet, Mary-lou Zuydenma Communicatieadviseur Duurzaam, Circulair & Klimaat E marylou.zuydenma@leeuwarden.nl T (058) 751 21 51
juni 2021 45
46 Mandeguod Tiny Houses Mijn naam is Ids Terpstra. Ik ben opgegroeid in Mantgum. Velen van jullie hebben mij misschien al gezien tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 15, 16 en 17 maart. Ik ben, zoals zo velen, op zoek naar mijn eerste huis. Wat helaas nog niet gelukt is. Net als andere alleen staanden is mijn budget beperkt en doordat ik zzp’er ben is het lastig om een hypotheek te krijgen. Daarnaast is de “concurrentie” op de woningmarkt groot. Vooral ook omdat er voor starters zo weinig aanbod is. Zoekend naar alternatieven ben ik op het spoor van de “Tiny Houses” gekomen. Door op een kleiner oppervlakte te wonen wat efficiënt is ingedeeld, heb je toch een volledig duurzaam huis voor jezelf, met beduidend lagere investeringskosten. Hierin is weinig aanbod en al helemaal niet in Mantgum. Wat ik heel erg jammer vind, vooral omdat ik mijn wens wil verwezenlijken: terug naar Mantgum. Een soortgelijk probleem geldt voor meerdere mensen in mijn omgeving. Zo zou mijn Beppe graag in Mantgum willen blijven wonen in een kleiner seniorenvriendelijker huis. En zit mijn zusje en veel van onze vrienden in dezelfde positie als ons. We kunnen allemaal geen woonplek in Mantgum vinden. Vandaar dat ik me vanaf 2017 bezig heb gehouden om naar een oplossing en invulling hiervan te kijken. Hieruit is mijn bedrijf Casapona ontstaan. Casapona streeft naar het realiseren van betaalbare duurzame woningen voor senioren en starters. Er is in 2014 door de gemeente Littenseradiel al een keer een woonenquête gehouden. Deze woonenquête wees uit dat er vraag was naar startersen seniorenwoningen; woningen in het ‘sociale huur segment’. Aangezien ik erg benieuwd was wat het huidige beeld is, heb ik tijdens de recente Tweede Kamerverkiezingen met
juni 2021 47 In deze drie dagen hebben we 113 huishoudens uit Mantgum gesproken; een dekking van ca 25% van het totaal aantal huishoudens. De respondenten hadden een zeer diverse achtergrond: divers in inkomen, leeftijd, werk, levensbehoefte en woonbehoefte. Wij vinden het dan netjes om via de Mandeguod alle geïnteresseerden te informeren over onze bevindingen. • 14% van de respondenten was tussen de 17 en 26 jaar en bijna allemaal geïnteresseerd in een starterswoning in Mantgum; • 40% van de respondenten was onderdeel van een huishouden met kinderen. Dat betekent dat 60% alleenstaand of met z’n tweeën is; een aantal vrienden enquêtes afgenomen om een inzicht te krijgen wat er op dit moment bij de Mantgumers leeft. En daaruit is gebleken dat het thema wonen nog steeds enorm leeft onder de inwoners. Doel van onze woonenquête was: een inschatting maken van hoe groot de behoefte voor kleine duurzame seniorenen starterswoningen is in Mantgum. En hoe groot het draagvlak voor zo’n project is. En daarnaast ook mensen kennis laten maken met Casapona. Wij willen jullie zeer bedanken voor jullie tijd en jullie verhalen. Uit de verhalen blijkt maar weer hoe belangrijk woongelegenheid voor iedereen is. Jullie hebben ons gigantisch geholpen! • Duurzaamheid scoorde een 8 (op een schaal van 1-10). Voor zowel jong als oud een belangrijk item; • Bijna iedereen (94,2 %) denkt dat kleine duurzame woningen van 40 m2 zouden zijn voor jongeren in Mantgum. • Kijkend naar het segment van de ouderen dan is het percentage 74,6%. Men dacht dat de ruimte te klein zou zijn, doordat we op die leeftijd meer spullen hebben waar we aan gehecht zijn. Voor ons een hele mooie gewaarwording: jong en oud, arm en rijk, iedereen was enthousiast over de woningen van Casapona. Een mooie stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan. We hopen dan ook voeten aan de grond te krijgen bij de geschikt →
48 Mandeguod beleidsmakers en hierbij bij te dragen aan een scenario waarin jongeren in Mantgum kunnen blijven (of zoals in mijn geval kunnen terugkeren) en senioren in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Dan zou ik (en mijn vrienden) zielsgelukkig zijn. Nogmaals, hartelijk dank voor uw tijd en soms emotionele gesprekken. Dit alles heeft ertoe bijgedragen dat deze woonenquête voldoende representatief is. En dat we duidelijke conclusies kunnen trekken. Wilt u op de hoogte blijven dan kunt u terecht op de website www.casapona.nl. Hier vindt u ook mijn contactgegevens. Met vriendelijke groet (ook namens mijn vrienden), Ids.
juni 2021 49 Vers gebakken, ambachtelijk bereide steenoven pizza’s met dunne knapperige bodem en verse ingrediënten. Iedere donderdag bij de Poiesz in Mantgum van 17.00-19.00 uur. Op donderdag 22 april zijn we er één keer niet. Ook aan de wagen verkrijgbaar: Sambrini Pizzabon, leuk om te geven, lekker om te krijgen! Om te bestellen bel of app: 06 - 53877841, of bestel aan de wagen. Het is niet nodig om vooraf te bestellen, maar wel handig! Alleen op bestelling verkrijgbaar: antipasti/borrelplank, huisgemaakte roomboter appeltaart. Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Quattro Stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Kip Cajun: tomatensaus, kaas, pittige kipreepjes, verse tomaatjes, rode ui € 8,50 € 10,50 € 11,50 € 10,00 € 12,00 Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño, pepers, spekreepjes, ei, mozzarella € 12,00 Salame: tomatensaus, kaas, salami € 9,50 € 10,00 € 12,00 € 13,00 € 10,50 € 11,00 € 10,50 € 13,00 € 12,50 € 13,50 € 12,50 € 13,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei € 0,75; extra vlees, gorgonzola € 1,25 / vis € 2,25; bakje knoflooksaus € 1,00.
50 Mandeguod (Hard)lopen is meer dan rennen Mirjam Boomsma leert je lopen in balans Tekst: Maaike Kuipers Met ups en downs probeer ik het zo af en toe ook: hardlopen, of eigenlijk joggen, want echt snel gaat het niet. En om nou te zeggen dat ik het voor de leuk doe, nou nee. Vooral voor de kilo’s en de conditie. Ik weet zeker dat velen met mij er net zo over denken, en het ook proberen. Kijk maar naar de loop Rûnom Mantgum die in 2016 voor het eerst van start ging en waar veel Mantgumers aan meededen. Ineens deden er mensen mee die je eerder nooit zag rennen of van wie je het niet had verwacht. Schijnbaar kun je dus toch leren om een X aantal kilometers achter elkaar te rennen en er nog plezier in te hebben ook. Dat zoiets niet vanzelf gaat is logisch, maar er is meer. Mirjam Boomsma, dorpsbewoner en hardloopcoach weet er alles van. Sinds een aantal jaren is zij gediplomeerd trainer in chiwalking en chirunning. Mirjam: ‘De Chi Runningmethode maakt gebruik van alle (verborgen) spieren die in je romp zitten. Daar zit meer kracht dan iedereen denkt. Het is een aanpak die voortvloeit uit o.a. yoga, pilates en tai chi. De nadruk bij deze vorm van lopen ligt op de juiste stand van het lichaam. Je loopt of rent dan ook niet vanuit je benen en op snelheid of kracht, maar vooral door een juiste lichaamshouding en lopen vanuit de kernspieren vanuit je romp.’ Mirjam heeft door eigen ervaring ontdekt dat (hard)lopen meer is dan heel snel je voeten vooruitzetten. Enkele jaren geleden kampte ze zelf met een aantal blessures waar ze maar niet van af kwam. Mirjam: ‘In 2018 kwam ik in aanraking met Chirunning. Ik heb daar toen een pittige opleiding in gevolgd en sindsdien ben ik één van de 20 chiinstructeurs die deze looptechniek mag geven en ben ik, niet onbelangrijk, ook van mijn blessures en klachten af.’ Concreet komt het er op neer dat Mirjam kijkt naar hoe jij loopt. Hoe kun jij je lichaamshouding verbeteren? Wat voor effect heeft dat op de manier waarop je je voet neerzet? Wat is je spierspanning? Ook krijg je een persoonlijke videoanalyse. Het resultaat is dat je meer bewust bezig bent met je lichaamshouding en van daaruit met meer ontspanning kan (leren) lopen. Met als doel om blessurevrij te blijven, maar ook om met minder moeite sneller en verder te lopen. Klinkt niet gek, want na een paar honderd meter heb ìk pijn in mijn rug,
juni 2021 51 zijn mijn voeten zwaar, ben ik zo rood als een tomaat en loop ik in plaats van dat ik jog. Mirjam: ‘Ik ben ervan overtuigd dat iedereen kan hardlopen. Het hoeft niet snel en je hoeft ook niet per se 10 kilometer of meer te kunnen rennen. Als je ontspannen loopt en je lichaam in balans hebt, dan komt het plezier vanzelf. De meeste cursisten moet ik afremmen als ze eenmaal op weg zijn en ontdekken dat ze steeds makkelijker gaan lopen.’ Dorpsgenoten Jetty en Anke Cnossen volgden vorig jaar een 8weekse cursus ChiWalking bij Mirjam. Jetty: “Ik koe mei muoite 30 minuten rinne. Dan wie ik wurch en hie ik lêst fan myn lichem. En ek al bin ik gjin 30 mear, dat soe dochs net in probleem wêze moatte. Dus doe ha ik tegearre mei Anke Mirjam oan de jas lutsen en dat hat goed holpen. Ik wit no wêr’t ik om tinke moat as ik rin en hoe’t ik myn lichem dêrby hâlde moat. Ik kin no yn alle gefallen wer mear as in oere rinne sûnder klachten.” Data van de workshops: • Chi Running: dinsdagavond 8, 15 en 22 juni: 19.0021.00 uur • Chi Running: woensdag 7 en 14 juli: 9.0012.00 uur • Chi Walking: zondag 6 juni: 9.0012.30 uur Voor de kosten: zie de website. Locatie: Leeuwarden/Mantgum. Hypnotherapeut Silvia Fokkema 06 46 376 520 ViaSilviaFokkema@gmail.com Heb jij een probleem en wil je ervan af? Ik help je graag Via Sil!
52 Mandeguod Mantgum – Lyts Kanaän Adventures in Eden Tekst: Diny de Vries Vanouds een plek waar het goed toeven is. Het bijbelse Kanaän was een land van melk en honing. Mensen creëren altijd een omgeving waar ze zich veilig en comfortabel voelen. Daarin speelt de binnen- en buitenruimte een grote rol. Carolijn Mullet was 30 jaar lang tuinarchitect in Washington DC. Zij stelde een boek samen met daarin 50 tuinen in Europa die zij bewonderde. Eén van de tuinen die daarin getoond worden is de tuin van Mantgumer tuinontwerper Nico Kloppenborg aan de Seerp van Galemawei, naast de kerk in Mantgum. Het boek heet “Adventures in Eden” – An intimate tour of private gardens of Europe. Nico vertelt. De schrijfster is een bekende van Noël Kingsbury, een wereldberoemde Engelse filosoof en plantenman. Deze organiseerde in 2016 een busreis met Amerikanen in Nederland. Noël is een goede kennis van de toonaangevende Nederlandse tuinarchitect Piet Oudolf. En via Fleur van Zonneveld van de Kleine Plantage in Eenrum stuurde Noël de reizigers naar Mantgum, naar Nico. Die toonde zijn eigen terpentuin en o.a. de tuinen van Tjerkje, een ontwerp van Vlaskamp (18341906) en de tuin van Akkie en Michel van den Akker, ook in Mantgum. Daarna nam Nico het gezelschap mee naar Museum Belvédère dat zo mooi ligt ingepast in het landschap van Oranjewoud. Hij vertelt beïnvloed te zijn door mensen als Mien Ruys en vooral Deense tuinarchitecten. Nico’s ontwerpen zijn heel eigenzinnig en hij geeft elk project een eigen invulling gebaseerd op de plek, de situatie, het bijbehorende gebouw, de wensen en mogelijkheden van de opdrachtgever. Droomtuinen. In het boek “Adventures in Eden” staat Nico’s eigen tuin tussen de tuinen van beroemde ontwerpers uit heel Europa. Het zijn allemaal droomtuinen. Hij noemt enkele uitschieters: • Hillside in Somerset, Engeland, natuurlijke tuinen van Dan Pearson • In België de tuinen van Cris Ghyselen, garden Oostveld • Frankrijk: supertuin! Le Jardin Plume, van 2 Parijzenaars die op het platteland in Normandië een tuin realiseerden die naadloos overgaat in het omringende landschap (vlakbij de tuinen van Monet).
juni 2021 53 Ontwerp Wat karakteristiek is aan Nico’s tuinontwerp is niet in één zin weer te geven. Hij werkt vooral met groen en niet met stenen. Als Mantgumers zijn stijl willen ervaren dan moeten ze zijn tuin bekijken. Ze zijn welkom! Spannend Nico heeft zojuist een tuinontwerp gemaakt bij een door Berlage ontworpen stadsvilla in Groningen, grenzend aan het Groninger Museum. Bijzonder is een zwevend terras en een trap die leidt naar de tuin met grote groene taxussculpturen rondom een zwembad. Het is altijd weer spannend of de ideeën van opdrachtgever en architect met elkaar in overeenstemming zijn. “Van landschap naar tuinen” Er verschijnt half juli een Nederlands boek “Van landschap naar tuinen” van de hand van Noël Kingsbury met foto’s van Maayke de Ridder. De ondertitel is: “Nederland als inspiratiebron voor tuinontwerpers”. Tussen de bijdragen van de Nederlandse tuinontwerpers kun je ook de ontwerpen van Nico vinden. Bomen en Groen Nico is heel betrokken bij alles wat te maken heeft met landschap, bomen en groen in en om Mantgum. Nico: “Je hoeft geen verre reizen te maken om rust, ruimte en inspiratie op te doen. Kijk om je heen!” Mantgum – een Lyts Kanaän.
54 Mandeguod
juni 2021 55 Weer begonnen Nieuws vanuit peuterspeelzaal ‘Pukkewjuk’ Vanaf begin februari mochten de peuters weer naar de peuterschool, na een poosje thuis gezeten te hebben in verband met het coronabeleid. Dit was ook het moment dat er een nieuwe juf begonnen is bij de Pukkewjuk, juf Bettie. Zij vormt nu samen met juf Yke en juf Esmeralda het vaste team, dat van dinsdagochtend tot en met vrijdagochtend de peuters vermaken met leuke en leerzame activiteiten. Zo waren er kikkervisjes, die verzorgd moesten worden samen met de peuters en werd er heerlijk buiten gespeeld in de zandbak en op het nieuwe speeltoestel. Jantje Beton In maart hebben we met alle ouders vanuit Jantje Beton collecte gelopen om geld in te zamelen. We willen iedereen die gedoneerd heeft hiervoor heel hartelijk danken! Onder andere zijn er nieuwe fietsjes gekocht van het ingezamelde geld, waarmee de kinderen nu lekker over het plein scheuren. Aanmelden?! Alle kindjes vanaf twee jaar zijn van harte welkom om ook te komen spelen en leren bij de ‘Pukkewjuk’. Aanmelden of een rondleiding kan via www.kidsfirst.nl. Aanmelden kan ook al vóór het tweede levensjaar, zodat je kindje zeker is van een plekje op de voorkeursdagen. Heb je eerst nog vragen? Bel dan gerust even met 0623053501.
56 Mandeguod
juni 2021 57 Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Vieringen in juni 2021 Naar het zich laat aanzien, worden de kerkdiensten in de Mariakerk hervat op zondagmorgen 20 juni om 10.00 uur. Vanaf dat moment elke eerste en derde zondag van de maand. Op dit moment is nog niet bekend welke coronamaatregelen de komende tijd van kracht zullen zijn. Bij vragen kunt u altijd een kerkenraadslid aanspreken. Of check onze website en Facebookpagina voor het laatste nieuws. Tsjerkepaad Vorig jaar ging Tsjerkepaad niet door vanwege de lockdown en de onzekere zomer. Dit jaar gaat Tsjerkepaad wel door, maar doet Mantgum niet mee vanwege de restauratie. Dat is jammer want juist nu hebben veel mensen behoefte aan gesprekken buiten hun eigen bubbel. We kunnen gelukkig wel andere kerken bezoeken. Fietsen is gezond en in een kerk kan je meestal wel afstand houden. En de meeste kerken zijn hoog en goed geventileerd. Volgend jaar heeft Mantgum een schone, lichte en prachtig gerestaureerde kerk waar we met zijn allen trots op kunnen zijn. Dan doen we graag weer mee met Tsjerkepaad! Esther Langedijk Twee wekelijkse nieuwsbrief Ontvangt u graag onze twee wekelijkse nieuwsbrief, meldt u aan bij b.jilderda@gmail.com. Of bel naar 058 289 85 02 dan bezorgen we de nieuwsbrief in uw brievenbus. Voor actuele informatie: www.pknmantgum.nl en Facebook Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Hartelijke groet namens de kerkenraad, Gudula van Beem
58 Mandeguod
juni 2021 59
60 Mandeguod D Fascinerende vaccinatie Ik zit de laatste tijd steeds vaker in de ‘medische mallemolen’ en de grap is dat je dan onwillekeurig aan het vergelijken slaat. Bovendien heeft de bistedokter begin mei zijn eerste corona-vaccinatie in Franeker(!) gekregen. Zeven dienstbare GGD-medewerkers wezen mij de weg, controleerden mijn identiteit, zorgden ervoor dat ik driemaal mijn handen heb ontsmet en hielden mij naderhand in de gaten of ik geen merkwaardige ent-reacties vertoonde. Gelukkig was er ook nog een aardige verpleegkundige die mij een prik gaf die ik nagenoeg niet gevoeld heb. Beschouw dit als een observatie en niet als kritiek. Want die is er al volop! We hebben immers in ons land naast ruim 17 miljoen bondscoaches onderhand ook eenzelfde aantal ‘virologen’. Heeft het dan zin om als bistedokter ook nog eens de betweter uit te hangen? Toch een paar kanttekeningen. Er zijn een tweetal hoofdlijnen uit de dierziektebestrijding waar de humane sector zijn voordeel mee zou kunnen doen. Voor de rest gaat elke vergelijking mank. Denk alleen maar aan de verwerpelijke strategie van het ‘ruimen’ van bedrijven bij een uitbraak van bijvoorbeeld mond en klauwzeer, vogelof varkenspest. Al benadert het gebrek aan regie in bepaalde landen wel bijna dat beeld… Voor de noodmaatregelen tijdens een pandemie zijn klaarblijkelijk geen Nederlandse benamingen. Zo werden er achtereenvolgens verschillende gradaties van ‘lockdown’ ingesteld. De evenknie daarvan in diergeneeskundeland noemen we ‘standstill’. Bij een uitbraak van een ernstig besmettelijke veeziekte wordt in een hele regio of zelfs landelijk, per direct, een volledig vervoersverbod van vee en besmettelijke materialen afgekondigd. Ervaring heeft geleerd dat zo’n streng gebod zelfs vóór de aankondiging de neiging heeft uit te lekken en dat er dan bewegingen ontstaan die je juist níet wilt hebben. Verspreiding van een virus kan dus alleen de kop in worden gedrukt als
juni 2021 61 maatregelen vertrouwelijk worden genomen en ten tijde van de afkondiging stante pede ingaan. Dat geeft vervelende en lastige situaties, maar is wél het meest effectief. Ook ik betrapte mezelf erop nog snel even wat uit de stad te halen, omdat twee dagen later de winkels dicht zouden gaan… Het vaccineren op aflopende leeftijd heb ik nooit begrepen. Natuurlijk, er was gebrek aan vaccin. Maar een enting is immers het meest effectief als je dat groepsgewijs per (woon of leef) eenheid uitvoert. Dus allereerst in de grootste risicogebieden de verzorgings en ziekenhuizen in zijn geheel vaccineren is veel logischer en qua logistiek veel makkelijker uitvoerbaar dan wat er nu gebeurt. Een veehouder had mij voor onwijs uitgemaakt als ik op zijn bedrijf eerst de ouwe koeien kwam enten, dan een paar weken later de grote middenmoot en na nog eens een maand tot slot de kalfjes. Duidelijk? Toen ik vorig jaar maart voor een spoedgeval bij een melkveehouder kwam, schrok ik van diens reactie die hij mij toevertrouwde: “Ik vind het wel eens goed dat dit virus de wereld op zijn kop zet. Iedereen doet maar en alles kan en mag, terwijl wij als boeren al jaren met handen en voeten aan regels gebonden zijn en ook nog eens overal de schuld van krijgen!” Ik vond dat erg kort door de bocht en had er moeite mee. Maar wat me wel van het hart moet is dat wij deze crisis inderdaad door ons eigen gedrag veroorzaakt hebben. En laten we er dan in ieder geval wijze lering uit trekken! Het irriteert me bijvoorbeeld mateloos als er op de persco aan Hugo de Jonge wordt gevraagd hoe het met de vakanties naar het buitenland komt. Zelf heb ik ook best nog wel wensen op dat gebied, maar laten we even lekker in ons eigen land wat leuks doen. Genoeg aanbod! Was niet juist het ongebreidelde reizen de grootste boosdoener in de verspreiding? En voor de rest is het nu vooral maar hopen dat deze fascinerende vaccinatiecampagne aanslaat. Dixi.
62 Mandeguod Colofon Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar Doarpsmienskip Mantgum Ewoud Westrik secretaris, Bert van der Weide penningmeester Algemeen lid: Maaike Kuipers, Annemarie Meetsma, Ydwine Willemsma E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Vacature hoofdredacteur, Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Jacob Scheffer redacteur, Schelte de Jong vormgever, Rinse Westerdijk vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinatie. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum Druk CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Formaat (bxh) Hele pagina € 160,00 Halve pagina € 85,00 47,50 Kwart pagina € Hele pagina € Halve pagina € Kwart pagina € 27,50 15,00 11,00 Aanleveren advertenties Bij voorkeer in zwart wit en PDF formaat. Aanleveren van een advertentie kan ook in TIFF, JPG, JPEG of PNG. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 30,00 Oplage 510 exemplaren Inleveren kopij Uiterlijk de 14e van elke maand E-mail: mandeguod@gmail.com Algemeen In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. Eventuele foto(‘s) ook apart en bewaard als TIFF, JPG, JPEG meesturen. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum.com geplaatst wordt. © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 128 x 180 mm 128 x 87,5 mm 61,5 x 87,5 mm 128 x 41,25 mm
juni 2021 63
1 Online Touch