0

12 DIT NUMMER VITALITEIT 26 4 Interview met Jan Bommerez Je lichaam is je beste maatje Compassionate leadership blijkt zowel meetbaar als effectief Coach. Hét magazine over coaching JAARGANG 1 NUMMER 2 2019

Inhoud 03 Voorwoord 04 Interview met Jan Bommerez 06 Waarom certificeren? – Martine te Winkel 08 Interview met Greet Vonk 11 Oproep Thesisprijs 2019 12 Evidence-based practise in coaching: een psychologisch perspectief – Sanne Peeters 14 Artikelen over vitaliteit in Coachlink 16 Verslag Senior En Master Practionerdag - Lilian Dekkers en Arvid Buit 18 J e lichaam is je beste maatje – Monique Koopman 20 NOBCO-bloggers 22 NOBCO en de European Mentoring & Coaching Council 24 Compassionate leadership blijkt zowel meetbaar als effectief – Nelleke van Dam 29 NOBCO-agenda Je lichaam is je beste maatje Pagina 18 Interview met Greet Vonk Pagina 08 Compassionate leadership blijkt zowel meetbaar als effectief Pagina 24 Coach. Hét magazine over coaching. NOBCO e-magazine. verschijnt vier keer per jaar. Jaargang 1, nummer 2 Colofon Redactie: Miriam Oude Wolbers, Jacklin Goverde, Edith Koetsier en Lisa Petersen Grafische vormgeving: Vincent Stolk – Concept & Ontwerp, IJmuiden Coverfoto: Jan Bommerez Het eerstvolgende nummer verschijnt in september 2019 Heb je tips of kopij voor de redactie? Aanleveren kan tot en met 19 augustus 2019 via redactie@mos-net.nl Overname van artikelen is toegestaan na voorafgaande toestemming van de hoofdredacteur en met bronvermelding. De meningen in dit blad zijn niet vanzelfsprekend gelijk aan de opvattingen van de uitgever. De inhoud van de advertenties valt buiten de verantwoordelijkheid van uitgever en redactie. Visie Professionele coaching levert een wezenlijke bijdrage aan het welzijn en de ontwikkeling van mensen en organisaties. Missie De missie van de NOBCO is om leidend te zijn in de (door-)ontwikkeling van het coach- vak en een (pro-)actieve en duurzame bijdrage te leveren aan de bekendheid en beschikbaarheid van professionele coaching in Nederland. Bij deze missie laat de NOBCO zich leiden door de volgende kernwaarden: - richtinggevend & verbindend; - onderzoekend & betrouwbaar; - kwaliteit & innovatief. NOBCO, Nederlandse Orde van Beroepscoaches Postbus 1167 3860 BD Nijkerk 033-247 34 28 info@nobco.nl www.nobco.nl

voorwoord Vitaliteit: een must voor elke coach Als er een thema is dat bijna in ieder coachtraject aandacht vraagt, dan is dat wel vitaliteit. En dat is niet zo gek als je kijkt naar cijfers van het CBS van november vorig jaar waaruit blijkt dat 16% van de werknemers zich minstens een paar keer per maand psychisch vermoeid voelen door het werk. Hallo?! Bijna 1 op de 5 medewerkers heeft een paar keer, niet één keer maar een paar keer per maand last van psychische vermoeidheid. In mijn coachtrajecten noem ik dat vaak fysieke nep-moeheid; je lichaam wil niets of weinig meer. Dat komt niet voort uit een intensieve sportactiviteit en toch ben je intens moe. Kennelijk heb je niet naar het stemmetje in jezelf geluisterd dat roept dat je teveel van jezelf vraagt. Dus trekt je lichaam aan de bel en fopt je met vermoeidheid in de hoop je tot rust te manen. In deze 24/7 maatschappij, waar er voortdurend een appèl op je wordt gedaan; we rollen van de ene activiteit in de volgende. De kunst van het vervelen en vertragen zijn we verleerd; als we ergens op moeten wachten, wordt die tijd ‘nuttig’ besteed met het bijwerken van mail en social media. We staan dus continu aan en lenen energie van onszelf als ons hoofd vindt dat we nog even door moeten. We putten onszelf uit, voelen onze grenzen niet en durven ze niet kenbaar te maken, passen ons teveel aan om ‘erbij te horen’ en verliezen daarbij steeds een stukje van onszelf, een stukje van onze vitaliteit. Ik neem als professioneel coach ook mijn eigen vitaliteit in acht. Lukt dat altijd? Welnee… maar gelukkig meestal wel. Zo heb ik bijvoorbeeld geen mail op mijn mobiel, ligt mijn mobiel op mijn bureau in plaats van dat hij aan mijn hand geplakt zit en staan al mijn push-notificaties uit en gebruik ik mijn mobiel uitsluitend privé. Mijn opdrachtgevers weten dat ik uitstekend per mail bereikbaar ben en dat ik graag belafspraken maak waar ik dan alle tijd heb, in plaats van een gejaagd gesprek terwijl ik sta af te rekenen in een winkel. Ondanks dat het niet mijn hobby is, sport ik tenminste twee keer per week en neem ik een paar keer per dag een mini-break om even niets te doen. En gelukkig lukt relativeren me ook steeds beter, als iets me negatief raakt, ben ik steeds beter in staat om het of om te denken of te nemen voor wat het is. Dat vraagt wat oefening en wat levert dat een berg met energie op! Tot slot, ik lach heel graag, doe graag koffietjes en wijntjes met fijne mensen en ik kan uitstekend voor me uitstaren zonder iets te doen. Maar voordat ik hier ben gekomen, heb ik heel wat begeleiding nodig gehad bij het signaleren en doorbreken van mijn patronen. Ik weet dat ik een leuker mens, een prettiger voorzitter en een betere coach ben als ik goed voor mijn vitaliteit zorg. Echt vitaal in het leven staan vraagt om een duurzame gedragsverandering, dat vraagt om vanuit je tenen te kiezen om het anders te doen en beter voor jezelf te zorgen. Veel NOBCO-coaches begeleiden mensen en teams met vitaliteitsvragen en helpen hen met het inzichtelijk maken van hun patronen en hen te laten inzien hoe ze die kunnen doorbreken, zodat de vitaliteit weer kan stromen. Is dat makkelijk? Nee, dat is reuze ingewikkeld. Als je iets echt wilt, dan lukt dat! In dit magazine lees je hoe coaches op verschillende manieren met vitaliteit omgaan en in de praktijk brengen. Veel leesplezier! Charlotte van den Wall Bake, voorzitter NOBCO ‘De kunst van het vervelen en vertragen zijn we verleerd’ 3

Jan Bommerez: ‘ Als coach kan je transformatieprocessen het beste begeleiden als je ze zelf ook meemaakt’ Wie aan de begrippen ‘transformatie’ en ‘flow’ denkt, komt al snel uit bij Jan Bommerez. Hij is coach, spreekt regelmatig op congressen en is auteur van de bekende boeken Flow en de kunst van het zakendoen en Kun je een rups leren vliegen? Dit jaar gaf hij, speciaal voor de NOBCO, de masterclass ‘Moeiteloos leren leven’. Tekst: Lisa Petersen Welke boodschap wilde u deelnemers meegeven? “De masterclass ging over loslaten. We hebben eerst gekeken naar de tijd waarin we leven en hoe loslaten daar een belangrijk thema bij is - en dan hebben we vooral het loslaten ervaren. Veel organisaties zitten nog vast aan het ‘efficiencyparadgima’ (kosten besparen, tijd besparen). De kernvraag bij het efficiencyparadigma is: hoe kunnen we beter doen wat we nu doen? In een tijd van grote veranderingen dringen echter twee andere paradigma’s zich op: het ‘effectiviteitsparadigma’ (doen we nog wel de juiste dingen?) en het ‘creativiteitsparadigma’ (kan het ook helemaal anders?). Er valt dus veel oud denken los te laten en ook de angst die voor vasthouden zorgt. Peter Drucker gaf aan het tijdperk na het ‘informatietijdperk’ de naam ‘transformatietijdperk’. Bij transformatie verander je niet lineair en procesmatig, maar complex en systemisch. Net zoals de rups moet verdwijnen om plaats te maken voor de vlinder, moeten ook oude organisatiemodellen totaal herzien worden. Daar hoort ook ander leiderschap bij. Nieuwe leiderschap is meer ecologie dan psychologie: het scheppen van een levend zelforganiserend ecosysteem dat persoonlijke groei en samenwerking bevordert. De nadruk ligt ook meer bij cultuur dan bij structuur.” ‘Boosheid kan worden omgezet in passie’

Tijdens uw masterclass liet u deelnemers verder kennismaken met transformatie. Kunt u een aantal voorbeelden van transformatie(processen) noemen? “We hebben het loslaatproces ervaren als een impliciete stap bij persoonlijke transformatie. We houden vast door weerstand te bieden (what you resist persist) en we laten los door eerst tot acceptatie te komen van hoe het nu is. Pas dan kun je de wereld van de mogelijkheden onderzoeken. Bij groepsprocessen gaat dat voornamelijk via dialoogrondes. Transformatie kan alleen vrijwillig gebeuren en is per definitie zelforganiserend. Er dient dus bovenal emotionele en psychologische veiligheid te zijn. Net zoals een eikel een heel ecosysteem nodig heeft om te transformeren tot een eik, dienen organisaties ook veilige groeiomgevingen te worden met een open cultuur, een cultuur van vertrouwen en een dialoogcultuur.” Hoe belangrijk zijn transformatieprocessen binnen het coachvak? Moeten coaches zich ook steeds blijven ontwikkelen en transformeren? “In het transformatietijdperk is transformatie voor iedereen die werkt aan de orde. We leven in een scharniertijd tussen twee tijdperken (de overgang tussen het informatietijdperk en het transformatietijdperk). Als coach kan je transformatieprocessen het beste begeleiden als je ze zelf ook meemaakt. Transformatie is wezenlijk een van binnen naar buiten proces (zoals de vlinder uit de rups). Jouw eigen transformatieproces is voor jou, als coach, het beste leerproces om bij anderen te begeleiden.” We zoomen in dit e-magazine in op het thema ‘Vitaliteit’. Wat houdt vitaliteit volgens u precies in? “Vitaal betekent ‘levenskrachtig’. Zowel individuen als organisaties dienen de creatieve levensenergie te bevrijden die nu vastzit onder oude paradigma’s, beperkende overtuigingen en verstikkende emoties zoals angst en boosheid. Mijn ervaring is dat er veel onderdrukte boosheid en frustratie zit in organisaties. Diezelfde boosheid kan worden omgezet tot passie. Het is dezelfde energie die transformeert naar een hogere orde.” Welke factoren kunnen onze vitaliteit in de weg zitten? “Ik beveel iedereen aan om daarover het boek Altijd scherp van Jim Loehr en Tony Schwartz te lezen. De Engelse titel is The Power of Full Engagement. Zij stellen dat we vier soorten energie dienen te optimaliseren: lichamelijke energie, emotionele energie, mentale energie en spirituele energie. Het boek behandelt zowel de struikelblokken als de mogelijke oplossingen.” Hoe zorgt u ervoor dat u zelf vitaal blijft, zowel in lichamelijk als in geestelijk opzicht? “Ik pas een aantal zaken toe uit Altijd scherp, zoals regelmatige pauzes nemen (echte pauzes, geen Facebookpauzes), ik mediteer, ik doe elke dag aan loslaten, ik doe elke week fysiotherapie , ik eet gezond, ik slaap genoeg, ik blijf bijleren en ik beweeg. En emotionele energie haal ik uit fijne relaties.” Heeft u nog een finale tip over vitaliteit? Iets dat u iedereen toewenst te doen of juist te laten? “Misschien wel de meest vitale tip over vitaliteit is dat je het leven kunt leven dat je in jouw hart wenst. Focussen op de gewenste uitkomst (de droom, de visie) genereert energie terwijl focussen op problemen en barrières de energie laat vastlopen. Ook coaches hebben soms een coach nodig.” ‘Nieuw leiderschap is meer ecologie dan psychologie’ 5 Bekijk hier wat de deelnemers van de masterclass vonden.

NOBCO-coach & ... Waarom certificeren? Zeg jij het maar! Het verhaal van een coach: hoe het werkt - 1/3 Vertrouwen en professionaliteit zijn onmisbaar binnen een coachtraject. Voor Martine te Winkel is dit de reden dat zij zich aan heeft gesloten bij de NOBCO. Zij vind het daarnaast van groot belang om haar opdrachtgevers en coachees te kunnen laten zien dat ze gecertificeerd is. Zodat zij voor een coach kunnen kiezen, van wie ze weten dat deze aan bepaalde kwaliteitscriteria voldoet. Met het certificaat onder haar arm, stapt ze makkelijker op nieuwe opdrachtgevers af. Maar hoe kom je als coach nu tot een certificering? En hoe wordt dit door coaches ervaren? Tekst: Martine te Winkel “Het jaar 2019 begon voor mij heel goed: maandag 7 januari ontving ik mijn EIA-certificering op practitioner niveau. Een flinke klus qua voorbereiding, maar een die het dubbel en dwars waard is. Laat ik beginnen met de opmerking dat ik vooral een van mijn intervisiegenoten dankbaar ben. Zij wees mij er jaren geleden op dat als je je wilt certificeren, het heel veel scheelt als je vanaf het begin alles al in de formats van de certificering bijhoudt. Deze vind je in de EIA-portal op www.nobco.nl. Met alle informatie die ik online kon vinden, was de procedure helder en gebruiksvriendelijk. Kom je er niet uit dan kun je bij NOBCO om hulp vragen, dat was in mijn geval niet nodig. Omdat ik mijn vragen kon stellen aan mijn intervisiegenoten die al gecertificeerd waren. De digitale portal werkt heel prettig. Je kunt stapsgewijs online alle documenten uploaden. Je gaat elke keer weer verder waar je gebleven was en werkt dus continu aan de opbouw van je portfolio. Administratieve kluif of een reflectiereis? Het is dus een administratieve kluif. Dat klopt. Maar door de portal wordt het iets gemakkelijker gemaakt. Daarnaast draagt dit proces bij aan zorgvuldigheid en bewustwording. Ik zie het invullen van alle verplichte documenten als een reis terug in de periode dat ik met coaching begon, tot nu toe. Alles komt weer voorbij. Ik vond het mooi om mijn eigen ontwikkeling als coach hierin terug te zien, omdat ik bijvoorbeeld weer reflectieverslagen uit mijn beginperiode onder ogen kreeg.

Ook vond het ik mooi om te zien dat hoe meer ik in mijzelf investeer als coach, hoe mooier en diepgaander mijn gesprekken zijn. De procedure heeft mij daardoor nog enthousiaster gemaakt voor mijn vak. Duidelijke voorwaarden voor kwaliteit En het deed mij goed om te zien dat de NOBCO de procedure heel serieus neemt en ook duidelijke voorwaarden stelt. Op gebied van opleiding, vlieguren, reflecties en intervisie/supervisie. Ook kreeg ik van mijn assessor nog een aanvullende vraag of ik in 2 à 3 alinea’s een situatie kon beschrijven, waarbij ik vanuit de Ethische Code in een dilemma belandde. En hoe ik toen handelde en op basis van welke overwegingen. Het coachvak professioneel vormgeven Tot slot heeft de aanvraag mij weer op een aantal punten scherp gezet. Hoe doe ik bepaalde dingen eigenlijk? Zo kwam ik tot inzicht dat ik mijn reflectie op mijn gesprekken voor mijzelf concreter en professioneler wil vormgeven. Door er na een gesprek nog bewuster bij stil te staan wat er bij mij gebeurde tijdens het gesprek en dit ook vaker schriftelijk te verslaan voor mijzelf. Door de aanvraag kwam ik in aanraking met de reflectietool van de NOBCO. Zeer waardevol, omdat het de diverse aspecten van reflectie zo mooi verduidelijkt! Ook heb ik met tips van de assessor - je krijgt bij je certificering een uitgebreid rapport van je assessor - mijn evaluatieformulier voor coachees verder geprofessionaliseerd. Ik kijk op mijn certificering terug als een mooie stap in mijn ontwikkeling als coach en die van mijn praktijk, een kans om ons allebei te laten groeien. Ik ben trots op mijn certificering en draag deze dan ook heel bewust uit in mijn communicatie (website, LinkedIn, e-mail handtekening). Ook zo hoop ik bij te dragen aan de professionalisering van het vak van coach. In de volgende twee e-magazines nemen we je mee in het verhaal van een organisatie – 2/3 en van een assessor – 3/3. Martine te Winkel is gecertificeerd NOBCO coach (EIA-Practitioner), zelfstandig communicatieadviseur en eigenaar Coachkantoor Rotterdam. Wil je meer weten over de certificering als coach bij NOBCO? Klik dan hier EIA-keurmerk coaching Het EIA-keurmerk is hét Europese kwaliteitskeurmerk voor professionele coaches. De EIA-certificering van beroepscoaches vindt plaats op 4 EIA-niveaus, afhankelijk van ervaring en achtergrond als beroepscoach: Foundation, Practitioner, Senior Practitioner, Master Practitioner. Achtergond Individuele certificering van coaches is één van de belangrijkste pijlers in het beleid van NOBCO. Immers, iedereen in Nederland kan zich coach noemen. Hoe weet je dan als klant dat je met een goede coach te maken hebt? En hoe kun jij je als coach onderscheiden? Het EIA-keurmerk is het antwoord op deze vragen. Historie Samen met de European Mentoring Coaching Council | EMCC heeft NOBCO het European Individual Accreditation | EIA-keurmerk voor coaches ontwikkeld. Dit EIA-keurmerk is inmiddels wereldwijd in 27 landen ingevoerd. Van de ruim 2800 NOBCO-coaches heeft ruim een kwart een EIA-keurmerk op één van de 4 EIA-niveaus. 7

Greet Vonk: ‘Bij behandeling psychische problemen ligt focus vaak op beperkingen’ Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar aan burn-outs, depressies en andere psychisch/emotioneel gerelateerde zitten ook positieve kanten. Dat stelt NOBCO-coach Greet Vonk, die veel onderzoek heeft gedaan naar dit thema. “De burn-out zelf zorgt niet voor de groei, maar het worstelen met allerlei klachten, een persoonlijke crisis of moeilijke omstandigheden wél.” Tekst: Lisa Petersen Greet Vonk heeft onderzoek gedaan naar mensen die zijn hersteld van hun burn-out en weer volledig aan het werk zijn. Ze onderzocht of deze mensen sterker uit hun burn-out zijn gekomen. “Voordat ik mijn onderzoek deed, was het uitgangspunt – vanuit de wetenschappelijke visie – dat mensen niet meer op hun oude niveau konden functioneren nadat ze een burn-out hadden gehad. Dat intrigeerde én irriteerde mij.” Vanuit haar praktijk herkende Greet dit namelijk helemaal niet. “Mensen die ik coachte, kwamen er bijna allemaal sterker uit.” Onderzoek Na een studie van twee jaar en ‘bizar veel leeswerk’ stuitte Greet op het fenomeen ‘posttraumatische groei’ (PTG). Het wetenschappelijke begrip voor groeien door tegenslag. De belangrijkste bevindingen uit haar onderzoek zijn kort samengevat: 1. Gemiddeld gezien zijn bij medewerkers die een burnout hebben gehad de scores op burn-outmetingen hoger (door restklachten) dan bij medewerkers die geen burn-out hebben gehad. 2. Medewerkers die een burn-out hebben gehad, zijn net zo bevlogen als medewerkers die geen burn-out hebben gehad. 3. De mate van posttraumatische groei beïnvloedt de scores van ‘bevlogenheid’ positief en de scores van ‘burn-out’ negatief. Hoe hoger de scores op PTG zijn, hoe meer bevlogen iemand is en hoe minder burn-outrestklachten er zijn – of zelfs helemaal geen restklachten. Talenten en valkuilen Hoe kan een burn-out iets positiefs opleveren? “Je hebt het spreekwoord ‘What doesn’t kill you, makes you stronger’. Dat is eigenlijk waar dit over gaat: als je echt iets vervelends meemaakt, kan je eronder bezwijken, je kunt in een overlevingsstand terechtkomen, je kunt herstellen óf je kunt juist groeien. De burn-out zelf zorgt niet voor groei, maar het worstelen met allerlei klachten, een persoonlijke crisis of moeilijke omstandigheden wél.” Door het proces van worsteling toe te staan en ‘bloedeerlijk’ naar jezelf te zijn, realiseer je groei. Greet licht toe: “Dit is mogelijk doordat je tijdens het proces je eigen - gekende en ongekende - talenten beter leert

kennen en je eigen valkuilen leert te hanteren.” Zowel in de professionele wereld als door het ‘algemene publiek’ wordt gedacht dat mensen met psychisch/ emotioneel gerelateerde klachten blijvend kwetsbaar zijn. Greet: “Bij de behandeling van psychische klachten ligt de focus vaak op problemen, beperkingen en tekortkomingen. De behandeling is geslaagd als de klachten zoveel mogelijk verminderd zijn. De aanvankelijke ‘restklachten’ worden teveel beschouwd als eindresultaat.” Hulpbronnen Dat gebeurt ook bij burn-outklachten, weet Greet. Bij mensen die een burn-out hebben gehad, wordt vooral ingeprent om de eigen grenzen te blijven bewaken. “Voor het realiseren van PTG is een hele andere focus nodig. Bijvoorbeeld: wat zijn je krachten, talenten, vaardigheden en hulpbronnen? Hoe kan je die versterken om zo als het ware ‘over je klachten’ heen te groeien? PTG leidt tot transformatie en mensen ervaren hierdoor een hogere kwaliteit van leven.” Vitaliteit Bij het coachen let Greet niet alleen op de psychische kant van het verhaal, maar neemt ze ‘de hele mens’ - dus ook het fysieke - mee. “Soms staan mensen letterlijk scheef door druk en stress. Vitaliteit gaat dus veel verder dan alleen het psychisch welbevinden. Fysieke klachten hebben ook weer invloed op hoe iemand zich voelt en vice versa. Vitaliteit is dus dat iemand gezond is qua lichaam en geest en ook verantwoordelijkheid neemt om dat (duurzaam) zo te houden.” Wat zijn de belangrijkste oorzaken die een vitaal leven in de weg staan? Volgens Greet is dit te verdelen in drie categorieën: 1. Voeding - “We krijgen steeds slechte voedingsadviezen. Denk aan de Schijf van 5 en dergelijke. Ook mensen die bewust met eten omgaan en gezond denken te eten, doen dat vaak niet. Ik zou mensen adviseren om zich te verdiepen in up-to-date voedingsadviezen zoals beschreven staat op websites als fitmetvoeding.nl, iamafoodie.nl, debestebalans.nl en oorsterk.nl.” 2. Beweging – “Ik denk dat de meeste mensen wel weten dat beweging goed is, maar dat ze het geen of te weinig prioriteit geven en denken dat andere dingen in het leven belangrijker zijn. Je merkt pas hoe belangrijk gezondheid is als het niet meer hebt. Hoe je weer gaat bewegen? Tja, gewoon doen! Verdiep je bijvoorbeeld in de nieuwe aanpak rondom diabetes type 2. Er zijn prachtige resultaten bereikt door middel van beweging en voeding.” 3. Emoties – “Negatieve emoties worden vaak als onwenselijk geduid en dan onderdrukt. Iemand leren om op het juiste moment eerlijk naar en op zichzelf te mogen reageren, geeft een soort van ontspanning, omdat er ruimte gegeven wordt. Bijvoorbeeld: bij verontwaardiging over iets oneerlijks mag je dat uiten in een passende vorm (bijvoorbeeld even mopperen). Doe je dat niet, dan stapelen diverse gebeurtenissen zich op en ontstaat er op den duur een absoluut niet passende im- of explosie. In onze praktijk hebben we gemerkt dat er maar weinig mensen zijn die goed weten hoe ze met hun emoties (vooral de negatieve) kunnen omgaan. We zijn bezig om daarover een boek te schrijven met hele concrete handvatten en metaforen.” Wandelen Hoe kunnen coaches hun cliënten helpen te werken aan een vitaler leven? Greet: “Door te helpen bij het intrainen van betere gewoontes. En: practice what you preach. Dan kun je mensen erover vertellen – vanuit een doorgewinterde ervaring.” Zelf probeert Greet ook zo vitaal mogelijk te leven. “Ik rook niet, drink zelden alcohol en eet vegetarisch en gezond. Ik heb de mazzel dat ik letterlijk aan de rand van het Nationaal Park Veluwezoom woon. Ik wandel daar vrijwel dagelijks.” Greet merkt bij zichzelf dat wandelen heel goed werkt. Niet alleen lichamelijk, maar ook in geestelijk opzicht. “Onder het wandelen heb ik tijd voor mezelf en denk ik na over wat me bezighoudt. Ik uit dan mijn emoties als ik dat niet eerder kon of ik dat niet wilde door de omstandigheden. Ook kijk ik bloedeerlijk naar mezelf en mijn reacties op gebeurtenissen in mijn leven.” Daarnaast drinkt Greet bijna alleen maar warm water. Daar was ze twintig jaar geleden mee begonnen vanwege maagklachten. “Na een paar weken vond ik het lekker, dus daarna ben ik er mee doorgegaan. Dat is bijzonder gezond. Er is ook een boek over: Water, het goedkoopste medicijn.” ‘Soms staan mensen letterlijk scheef door druk en stress’ 9

Wetenschappelijke vaktijdschrift De uitkomsten van haar onderzoek naar PTG zijn vernieuwend en van groot belang voor de werkpraktijk en voor de wetenschap. Er verschijnt binnenkort waarschijnlijk een artikel in een internationaal wetenschappelijk tijdschrift over haar scriptie. Het artikel heeft Greet in samenwerking met haar afstudeerbegeleiders geschreven (professor Judith Semeijn, hoogleraar Duurzaam Human Resource Management en professor Tinka van Vuuren, hoogleraar Vitaliteitsmanagement). “Een eerste versie van het artikel is geaccepteerd en er is gevraagd om nog een paar dingen beter uit te leggen. Het wachten is nu op de definitieve uitslag. Ik vind het spannend en hoop heel sterk dat het gaat lukken. Het voelt toch wel echt bijzonder om als coach eventueel een artikel in een internationaal, wetenschappelijk vaktijdschrift op je naam te hebben.” ‘Negatieve emoties worden vaak onderdrukt’ Over Greet Vonk Greet Vonk is NOBCO/EMCC Master Practitioner Coach. Ze is gespecialiseerd in TSI Trimetrix ontwikkelassements en heeft wetenschappelijk onderzoek gedaan naar posttraumatische groei. Haar inzichten deelt ze met verschillende doelgroepen. Ze heeft gesproken op het Europese Congres Positieve Psychologie en op het wetenschappelijke symposium van de NOBCO. Ook verzorgt ze workshops voor onder andere coaches, psychologen, behandelaren, HRM-/zorg-/arboprofessionals en leidinggevenden. Daarnaast heeft ze – in samenwerking met collega Anja Jonkind - Et Emergo opgericht, een landelijk multidisciplinair ontwikkelcentrum: www.et-emergo.nl/home. Samen met Anja geeft ze trainingen aan mensen die PTG willen bereiken. Beeld: Carola Doornbos

NOBCO-Thesisprijs Coaching 2019 De Nederlandse Orde van Beroepscoaches stelt zich ten doel de professie van coaching kwalitatief te ontwikkelen door o.a. wetenschappelijk onderzoek en publicaties op dit gebied te stimuleren. Daarom looft de NOBCO tweejaarlijks de Thesisprijs uit aan de beste afstudeerscriptie over coaching. Doe mee en maak kans op deze eer en een geldprijs! Waar moet je thesis aan voldoen? De thesis dient als hoofdonderwerp coaching, mentoring of navenante begeleidingsvormen te hebben. Eigen empirisch onderzoek geniet in principe de voorkeur, maar goed gedocumenteerde case-studies of meta-analyses komen ook in aanmerking. Het kan zowel een master- als een bachelor-thesis betreffen, afgerond tussen 1 september 2017 en 1 september 2019 door een student aan een Nederlandse of Belgische Universiteit, Hogeschool of post-HBO of een Nederlandse student aan een buitenlandse universiteit. Co-producties van twee of drie studenten zijn toegestaan. De thesis dient in het Nederlands of Engels te zijn geschreven en door de onderwijsinstelling met een voldoende te zijn gehonoreerd. Hoe verloopt de selectie? De NOBCO Commissie Wetenschappelijk Onderzoek maakt uit de ingezonden theses een eerste selectie (long list). De Thesisprijsjury stelt vervolgens een shortlist van drie genomineerden samen en kiest uit deze de winnaar. De jury van deskundigen uit het veld en de wetenschap zal in 2019 definitief bekend worden gemaakt. De jury behoudt zich het recht voor om bij onvoldoende kwalitatief goede inzendingen de NOBCO Thesisprijs een jaar op te schorten of de afrondingstermijn te verlengen. Wat kun je winnen? De winnaar ontvangt een geldprijs van € 1.000,- en een certificaat. De andere twee genomineerden ontvangen elk een geldprijs van € 250,- en een certificaat.De prijzen worden uitgereikt op de Landelijke NOBCO Bijeenkomst ‘Onderzoek en Coaching’ op 28 november 2019. De theses van de drie genomineerden worden gepubliceerd op de NOBCO website. Deadline inzenden 9 oktober 2019 De thesis en dit formulier digitaal uiterlijk 9 oktober 2019 inzenden via info@nobco.nl. Meer weten over de Commissie Wetenschappelijk Onderzoek, klik hier 11 Save the date Symposium Coaching en Onderzoek 28 november 2019 Thema: Hoe kunnen we de brug tussen wetenschap en praktijk verder versterken? Op dit moment leggen we de laatste hand aan een mooi programma met top sprekers. Houd de website in de gaten voor het laatste nieuws! Je kunt je al aanmelden via deze link.

Evidence-based practice in coaching: een psychologisch perspectief De coach die evidence-based wil werken kan tools en technieken gebruiken die hun oorsprong vinden in een van de erkende wetenschappen zoals management, sociologie, filosofie en psychologie. In dit stuk zal getracht worden om meer inzicht te geven in hoe de coach concepten en technieken uit de psychologie kan toepassen in zijn eigen praktijk. Tekst: Sanne Peeters Evidence-based practice (EBP) is een besluitvormingsproces waarbij er zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik wordt gemaakt van het beste bewijs dat op dat moment beschikbaar is, met als doel om beslissingen te nemen samen met (in dit geval) coachees om zo de kwaliteit van coaching te verbeteren. Individuele expertise dient hierbij geïntegreerd te worden met het best beschikbare bewijs uit systematisch onderzoek (Sackett et al., 1996). Briner and Rousseau (2011) identificeerden drie algemene kenmerken van evidence-based practice. Evidence-based practice: 1) integreert de eigen expertise met resultaten uit onderzoek; 2) is een actief proces om de best beschikbare informatie/kennis te verkrijgen, indien mogelijk door wetenschappers, onderwijzers en behandelaars bij het proces te betrekken; 3) maakt gebruik van systematische reviews om alle beschikbare en relevante informatie te beoordelen, in plaats van te vertrouwen op enkelvoudige onderzoeken. De studies die in een systematisch review worden beschreven, kennen een bepaalde hiërarchie gebaseerd op evidentie. Deze hiërarchie wordt vaak toegepast om te toetsen of het gebruikte onderzoeksdesign aan de norm van evidence-based practice voldoet. Coaching is interdisciplinair Binnen coaching is het moeilijk om aan de eisen van evidence-based practice te voldoen. Dit komt met name door de aard van coachingsinterventies. Onderzoeken naar coachingsinterventies zijn gevarieerd, maar vallen vaak onder een van de volgende vier disciplines: management, onderwijs/adult learning, filosofie en psychologie. Uit onderzoek naar coaching komt naar voren dat persoonlijke ontwikkeling en prestaties/productiviteit binnen organisaties belangrijke uitkomstmaten zijn, waarbij beide uitkomsten benadrukken dat er een gedragsverandering zal plaatsvinden bij de coachee (Grant, 2000; Lai, 2014). De grote diversiteit aan coachingsinterventies en uitkomstmaten maakt het moeilijk om de relevante evidentie te integreren om zo theoretische kennis op te bouwen voor evidence-based practice in coaching. De rol van psychologie in de coachingspraktijk Onderzoek heeft uitgewezen dat het toepassen van concepten uit de psychologie in coachingssessies een belangrijk element is voor de verbetering van evidence-based practice (Grant, 2008). Dit komt deels omdat ten eerste psychologie een theoretisch onderbouwde wetenschap is die ten grondslag ligt aan de gedragsprocessen en het begrip van menselijke verandering. Ten tweede is psychologie een erkende academisch studie. Er wordt verwacht dat coaches met een opleiding in de psychologie in staat zijn om evidentie en wetenschappelijke theorieën te gebruiken om een verantwoorde keuze te maken tussen diverse evidence-based technieken. Gezien het feit dat een deel van coachees enige mate van geestelijke problematiek kan vertonen, is kennis op het gebied van geestelijke gezondheid voor de coach een welkome aanvulling om tijdig een klinisch relevant probleem te herkennen en – indien nodig – de coachee door te verwijzen naar een hulpverlener. Verder zal de psycholoog-coach bekend zijn met diverse psychologische processen die een coachee kan doormaken. Dit kan bijvoorbeeld zijn op het gebied van gedragsverandering. Een psychologische vooropleiding zou een coach kunnen helpen om tijdig psychische problematiek te identificeren, maar het is niet een vereiste. Belangrijk is om als coach bewust te zijn dat er psychische/ geestelijke problematiek aanwezig kan zijn bij de coachee en om de grens van eigen kunnen en kennen te weten, zodat indien nodig, tijdig gesignaleerd en doorverwezen kan worden.

De evolutie van evidence-based coaching practice: hoe ver zijn we? De eerste systematische review over coachingspsychologie werd uitgevoerd in 2010 (Lai & McDowall, 2014). Deze systematische review omvatte 141 artikelen (kwantitatieve en kwalitatieve studies gepubliceerd tussen 1995 en 2010). Meer dan de helft van de studies werden gepubliceerd in tijdschriften met een psychologische focus en 44 van deze studies werden gepubliceerd in bedrijfs- en managementtijdschriften. In termen van onderzoeksmethoden werden de meeste van de onderzoeken uitgevoerd volgens kwalitatieve methoden. Slechts 23% van de studies gebruikte kwantitatieve methoden. De drie meest frequent onderzochte benaderingen of -modellen die in dit systematisch review werden geïdentificeerd waren: cognitieve gedragscoaching, het GROW-model en oplossingsgerichte coaching. Bovendien werd de coach-coachee relatie geïdentificeerd als de belangrijkste indicator voor positieve coachingsresultaten. De houding en vaardigheden van de coach bleken belangrijke factoren voor het opbouwen van een constructieve relatie met de coachee waarbij het creëren van vertrouwen, het kunnen begrijpen van de emotionele moeilijkheden van de coachee, wederzijdse communicatie, het faciliteren van de coachees zijn leerproces en ontwikkeling, en een transparant proces als belangrijkste factoren werden genoemd waar de coach rekening mee zou moeten houden. De meeste (70%) van de geïncludeerde studies werden uitgevoerd door middel van kwalitatieve onderzoeksmethoden (vb casusrapporten en interviews). Om de repliceerbaarheid van studies te vergroten, werd aangeraden om in de toekomst de onderzoeksmethoden te verbeteren. Om de kwaliteit van het onderzoek naar coachingspsychologie na 2010 te evalueren, werd in 2016 opnieuw een systematisch review uitgevoerd om te onderzoeken of de onderzoeksmethodologie die in coachingsstudies wordt gebruikt, dichter bij de standaard van evidence-based practice, zoals eerder genoemd, was gekomen (Lai, 2016). Ook uit dit review blijkt dat de relatie tussen de coach en de coachee een belangrijke indicator is voor de effectiviteit van een coachtraject. De meest frequent gebruikte benaderingen die in dit review naar voren kwamen waren: cognitieve gedragscoaching, oplossingsgerichte coaching en strength-based coaching. De coachingspsychologiebenaderingen die hierboven zijn genoemd, werden voornamelijk onderzocht door middel van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken. Na 2010 zijn onderzoekers meer kwantitatieve onderzoeksmethoden gaan gebruiken om een antwoord te krijgen op hun onderzoeksvragen. Een vergelijking tussen twee systematische reviews over coachingspsychologie Het aantal coachingspsychologiestudies is aanzienlijk toegenomen in de afgelopen vijf jaar. De focus van het onderzoek ligt tegenwoordig meer bij het identificeren van factoren die van invloed kunnen zijn op het coachingsproces en de coach-coachee relatie. Uit bovenstaande reviews kan geconcludeerd worden dat de psychologie een nuttige bijdrage kan leveren met betrekking tot effectief coachen (Lai & McDowall, 2014; Lai, 2016). Toch gaat de voortgang van evidence-based practice relatief traag. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door de complexiteit en diversiteit van coaching. Er worden dus langzaam stappen gezet naar evidence-based practice, maar er is nog veel te bereiken op dit gebied. De gegevens die gehaald kunnen worden uit het onderzoek dat wordt gedaan met de coachingsmonitor, biedt hiertoe mogelijkheden. De commissie wetenschappelijk onderzoek van de NOBCO wil deze informatie communiceren naar de NOBCO-coaches, zodat zij de meest recente bevindingen en kennis op het gebied van evidence-based practice kunnen integreren in hun eigen praktijk. Understanding evidence-based coaching through the analysis o coaching psychology research methodology Auteurs: Lai, Y., & Palmer, S. Bron: Handbook of Coaching Psychology, A guide for practitioners Lees hier het volledige artikel (met referenties). Sanne Peeters is onderzoeker en verdiept zich in de theoretische uitgangspunten van coaching. Vanuit haar functie is zij lid van de Commissie Wetenschappelijk Onderzoek van NOBCO. 13

Artikelen over vitaliteit in Hieronder een selectie op het thema Vitaliteit, het onderwerp van dit e-magazine. Deze artikelen zijn tijdelijk voor alle lezers van het e-magazine zijn opengezet.. Van PFF naar WOW in je team: hoe vitaliteit maakbaar is Viktor Steijger, Erik Steijger & Stephen Steijger De praktijk laat zien dat veel mensen en teams moeite hebben om hun energiebronnen optimaal aan te boren. Wie zich niet bewust is van de juiste manier van ‘voeden’, zowel letterlijk als figuurlijk... Lees hier meer Vitaliteit Margreet Steenbrink & Miriam Oude Wolbers Vitaliteit betekent levenskracht. Het duidt op je sterk en fit voelen. Vitale mensen beschikken over grote mentale veerkracht en doorzettingsvermogen. Of het nu gaat om jezelf vitaal houden of de vitaliteit van je organisatie, vitaal zijn is essentieel... Lees hier meer Discipline vitaliteit Sasja Dirkse & Angela Talen Dat gezondheid van lijf en geest belangrijk is weten we allemaal, dat het verandering in de weg staat, daarvan zijn we ons vaak minder goed bewust. Ga maar eens na: stel je slaapt niet genoeg, je eet te veel vette snacks... Lees hier meer Lees hier meer Via Coachlink zijn er meer dan 2.500 artikelen beschikbaar over coaching en persoonlijke ontwikkeling en kun je gebruik maken van werkvormen die via MyMethods beschikbaar zijn. Als coach kun je ook gevonden worden via Coachlink. Coachlink is gratis beschikbaar voor NOBCO-coaches (niet-leden betalen € 18,50 per maand). Oefeningen discipline vitaliteit Sasja Dirkse & Angela Talen Door te werken aan vitaliteit werk je aan de basis van je veranderkracht. Hieronder vind je oefeningen, geordend naar de verschillende aspecten die je vitaliteit zullen vergroten... Lees hier meer Vitaliteit & Zelfcoaching voor elke dag Ans Tros In dit artikel worden diverse gereedschappen en handige oefeningen aangereikt om bewuster stil te staan bij je eigen vitaliteit en bewustzijn en vooral de invloed die je daarop hebt via dagelijkse zelfcoaching. Uiteraard kun je alle oefeningen eveneens in tweetallen doen. Lees hier meer Het kader van coachen bij stress en burn-out Annita Rogier De termen stress, overspannenheid en burnout worden nogal losjes gehanteerd. Sommige mensen stellen de diagnose bij zichzelf, maar zonder precies te weten wat een burn-out is en zonder test of consultatie van een bedrijfsarts, huisarts, psychiater of psycholoog...

15 Maak je eigen reader in Coachlink! Hoe werkt het? Ga naar Coachlink en log in! Naast elk artikel in de kennisbank zie je de button ‘naar reader’. Als abonnee kun je in mijn readers maximaal 5 gepersonaliseerde readers maken met artikelen uit de kennisbank. Elke reader kan maximaal 30 artikelen bevatten. Download de reader als pdf en deel het met anderen. Je vindt deze functie onder extra’s > reader samenstellen.

Verslag Senior en Master Practitionerdag NOBCO host elk jaar een exclusieve dag voor haar 200 coaches met een Master of Senior Practitioner certificering. Dit jaar werden de deelnemers volledig meegenomen in het thema ‘Authenticiteit’. Het was een interactieve dag vol humor en een mix van zelf doen en samen nadenken. Tekst: Lilian Dekkers en Arvid Buit De Senior en Master Practitionerdag is een bijzonder jaarlijks terugkerend event dat speciaal voor de gecertificeerde coaches op senior- en masterniveau wordt georganiseerd. Deze editie was een anders-dan-anders editie, omdat er geen methodiek of zienswijze centraal stond, maar de focus volledig op de coach zelf lag. Coachprofiel Tijdens deze dag werkten we met een soort trechtervorm: vanuit een brede oriëntatie werden de coaches uitgedaagd om steeds dichter naar de kern te gaan en dit steeds krachtiger en specifieker - op een manier die hen kenmerkt - te verwoorden. Houvast hadden de coaches aan een speciaal voor de dag ontworpen ‘coachprofiel’. Dit coachprofiel bevat onderdelen uit het welbekende Competence Framework: eigenheid, competentie (ervaring), resultaat en specialisatie. Hiermee werd ‘s morgens afgetrapt, om vervolgens via best practices de eigen input hierop groepsgewijs te bespreken. Authentiek Arvid Buit opende, als de initiatiefnemer van de dag, met een pittige presentatie en bijbehorende stellingen. In een prettige samenwerking met Gert-Jan Cozijnsen van de VEC (Vaksectie Executive Coaching) waren diverse senioren mastercoaches geprepareerd om een authentieke pitch te verzorgen, of juist niet ... Aan de deelnemers van de dag de taak om te definiëren wat authentiek was en wat daarvoor nodig was. Meteen een opdracht die de zintuigen op scherp zette en het brein prikkelde.

Bekijk hier de aftermovie ‘ Wat breng je specifiek mee in je werk waardoor jij een ontzettend goede coach kunt zijn?’ 17 Acteurs Na het plenaire welkom en de eerste ronde in groepen (met dank aan de groepsleiders), vond de carrouselronde met behulp van de trainingsacteurs plaats. Deze vier acteurs vertegenwoordigden elk een eigen onderdeel van het coachprofiel en legden de aanwezige coaches het vuur na aan de schenen. Zo werden de deelnemende coaches uitgedaagd om hun eigenheid in de praktijk te onderzoeken en dit ook direct heel concreet te verwoorden. Daarna kwam er nog een echte schrijfronde (“Welke woorden onderscheiden jou nu echt en wil je echt gebruiken in je pitch?”), was het mogelijk om je pitch op je collegacoaches te oefenen en kon je acteurs bevragen op hun presentatieskills. De filmcrew stond vervolgens klaar om het hoogtepunt van de dag op te nemen en de best mogelijke pitch van elke deelnemende coach vast te leggen. Boodschap Het ripple effect van deze dag werd gekenmerkt door het wakker schudden van de deelnemende coaches: wat is nu echt je boodschap? Wat breng je specifiek mee in je werk waardoor jij een ontzettend goede coach kunt zijn? De bevindingen van deze ontdekkingstocht werken nog even door en hebben nog geen eind doel bereikt. De opgenomen pitches zijn te vinden op het NOBCOYouTubekanaal. Via diverse socialmediakanalen is inmiddels gedeeld wat de dag zo bijzonder maakte en waarom het zo bijzonder is dat NOBCO zoveel kwaliteit aan senior- en master practitioners in huis heeft. Bekijk hier alle pitches op een rij Lilian Dekkers is coach en NOBCO-bestuurslid. Arvid Buit is Master Executive coach, auteur en boardroom coach op nationaal- en internationaal niveau.

Je lichaam is je beste maatje! ‘ Wanneer wij zouden luisteren naar wat het lichaam ons te vertellen had, dan zouden wij persoonlijk kunnen groeien’ Als we elkaar geluk en gezondheid toewensen, zijn dat twee wensen waarvan die makkelijker gezegd dan gedaan zijn, zeker omdat ze onlosmakelijk aan elkaar gekoppeld zijn. De titel van dit artikel, is een passage uit een boek dat ik midden jaren tachtig in handen kreeg over psychosomatische aandoeningen. ‘De zin van ziek zijn’ geschreven door T. Dethlefsen en R. Dahlke. De inhoud van dit artikel gaat over hoe we beter in balans, beter gezond kunnen blijven. Tekst: Monique Koopman Hoe kun je groeien door te luisteren naar je lichaam? In het boek wordt omschreven dat wanneer er in ons het lichaam sprake is van een uitgebalanceerde ordening wij deze (zolang deze in balans blijft) gezondheid noemen. Zodra er onbalans ontstaat, valt deze harmonie weg en dan zijn wij opeens ziek, overspannen of opgebrand. Waar het om draait is het volgende Dethlefsen en Dahlke noemen ‘De zin van ziek zijn’ een ongemakkelijk boek, omdat het boek ons de mogelijkheid om onze ziekte te gebruiken als een alibi voor onze onopgeloste problemen ontneemt. Beide stellen in hun boek dat wanneer wij ziek zijn ons lichaam ons iets probeert te vertellen en dat wanneer wij luisteren naar wat het lichaam ons dan te vertellen had, wij persoonlijk kunnen groeien. Wanneer wij ervoor openstaan en eenmaal het onderscheid tussen ziekte en symptoom begrijpen, kan op slag onze grondhouding en onze omgang met ziekte veranderen. Wij zouden dan niet langer het symptoom als onze grootste vijand zien, die hoe dan ook bestreden en/ of vernietigd moet worden, maar wij ontdekken dat in het symptoom een maatje schuilt die ons kan helpen om dat wat ons ontbreekt te vinden en op die manier het eigenlijke ‘ziek zijn’ te overwinnen. Hoe kun je deze kennis toepassen? Tijdens mijn coachingsessies neem ik deze kennis van de wisselwerking van problematieken tussen lichaam en geest altijd mee en weet inmiddels uit eigen ervaring dat het lichamelijke symptoom inderdaad vaak je maatje is. De volgende symptomen hebben in mijn praktijk tot interessante inzichten geleid: • Maagpijn Aanhoudende maagpijn was het maatje van een cliënt die zijn agressie tegen zichzelf richtte in plaats van zijn emoties en woorden te richten tot diegene waar deze voor bestemd waren. Pas toen hij in staat was te zien dat hij zichzelf verteerde, in plaats van zijn emoties te uiten kon hij deze ‘zelfverscheuring’ omkeren. De maag leert ons te verteren, opdat wij niet zullen ‘verzuren’. • Hoofdpijn Een ander veel voorkomend symptoom in de coachpraktijk is hoofdpijn of migraine. Hoofdpijn is het maatje dat je laat weten dat de ratio overbelast is en het tijd wordt om meer te gaan luisteren en te gaan vertrouwen op je gevoel. Pijn in de nek of schouders duidt veelal op hetzelfde euvel. Het zijn vaak de perfectionisten onder ons die dit symptoom als vriend op hun pad tegenkomen. Wij hebben als mens twee centra, onze hersenen en ons hart. Wanneer we deze laatste dreigen

te verwaarlozen en ‘zonder’ hart onze weg proberen te volgen dan luidt vroeger of later het symptoom hoofdpijn met zijn stekende ‘alarm’ de noodklok. De lat lager leggen en het vinden van een nieuwe balans in werken en leven zijn dan mogelijke oplossingen op weg naar beter. • Hartstoornissen Tot de top drie van alle symptomen behoren natuurlijk alle problemen en pijnen van ons hart, dat als volledig autonoom centrum, los van wat wij allemaal denken, vooral bezig is met onze emoties. Met dat wat wij van binnen naar buiten voelen en vooral hoe wij met de uiting van deze emoties omgaan. Luisteren we voldoende naar de stem van ons hart of klopt het ons regelmatig in de keel, zinkt het hart je in de schoenen of staat het op breken of slaat het hart op hol of juist slagen over? Misschien vertelt het symptoom je zo dat je het in een te strak keurslijf dwingt, dat het zich niet langer door een levend ritme gedragen voelt. Wil je het niet tot een volkomen afsnijden van dit leven laten komen, tot een hartinfarct, dan zul je wegen willen vinden die je ego gaan beteugelen. Er zal een nieuwe balans gevonden moeten worden tussen je hersen- en hartcentrum. De rij van symptomen en hun effecten op onze psyche is eindeloos veel langer dan deze opsomming. Deze dienen slechts als (veelvoorkomende) voorbeelden. Over de wisselwerking tussen het lichaam en de geest en het al dan niet aanwezig zijn van zowel een hersenals een hartcentrum bestaan natuurlijk veel verschillende visies. Onderzoeken wijzen wel uit dat niet iedereen met stress een verhoogt risico heeft op hart- en vaatziekten. E.e.a. lijkt afhankelijk van het al dan niet hebben van een overactieve amygdala (hersengebiedje in het limbisch systeem). Ik wil dan ook graag delen dat ik in dit stuk slechts onze visie op het thema deel. Een symptoom is geen vijand die vernietigd moet worden, maar een vriend die ons aanmoedigt om beter voor ons zelf te zorgen Hoe sluit je vriendschap met je symptoom? Vanuit mijn passie voor dit thema van wisselwerking tussen lichaam en geest heb ik samen met mijn partner, Hans de Bruin*, een programma van een halve dag ontwikkeld, waar ik als coach in gesprek ga met de cliënt en waar mijn partner de cliënt tussen twee coachgesprekken masseert. Met behulp van zogenaamde integratieve massage wordt de cliënt/ coachee zich meer bewust van de lichamelijke signalen, van de informatie die is opgeslagen in zijn of haar lichaam. Deze signalen hebben vrijwel altijd een relatie met de coachvraag. Creëer een zo optimaal mogelijke balans Door ook het lichaam te betrekken bij een coaching is het resultaat een meer optimale balans tussen lichaam en geest met als gevolg een meer optimaal functioneren. Je gaat er letterlijk en figuurlijk beter door in je vel zitten. Wanneer er geen lichamelijke signalen te koppelen zijn aan de coachvraag dan is het effect van de massage vooral ontspanning. Vanuit deze ontspanning is de coaching effectiever, omdat de cliënt meer open staat voor feedback en zich makkelijker kan overgeven aan bepaalde specifieke NLP-coachtechnieken die werken met het onderbewuste van de cliënt. Coaching en massage Inmiddels hebben we ruime ervaring opgedaan met deze vorm van massage-coaching en zijn de effecten zeer positief te noemen. Deze vorm van coaching is vooral effectief bij het voorkomen van een burn-out of als ondersteuning van re-integratie na een burn-out. De grootste vergissing bij het behandelen van ziektes is dat er artsen zijn voor het lichaam en artsen voor de geest, ondanks dat deze twee-eenheid niet is te scheiden – Plato Hans de Bruin is volledig gecertificeerd integratief masseur. Monique Koopman is Executive Master Coach. 19

NOBCO-bloggers Diverse NOBCO-coaches hebben zich aangemeld om blogs te schrijven over het thema Vitaliteit, zodat steeds vanuit verschillende invalshoeken, ervaringen worden gedeeld. De blogs worden deels gepubliceerd in dit magazine en zijn volledig te lezen op de website. Vitale hersenen Als hij binnenkomt kijkt hij me kritisch aan en gooit zijn jas over de leuning van de bank. Hij houdt zijn mobiel voor me en eist dat ik de tekst lees. Het is een lange wensenlijst van zijn vrouw. Ze wil dat hij verandert en omdat dat na 3 coachsessies nog steeds niet het geval is neemt ze mij dat kwalijk. Daarom stuurt ze mij dit bericht met een hele waslijst waaraan haar man moet werken. Als het niet zo serieus was zou ik in de lach schieten. Ik leg het mobieltje naast me neer, kijk hem aan en vraag hoe het met hem gaat. Ik vertel dat ik hem niet door een hoepeltje kan leren springen. Dat het de vraag is of hij dat zelf ook zou willen en wat dan het goede hoepeltje zou zijn. Ook dat je na 3 coachingsessies niet ineens veranderd bent, als hij al zou vinden dat hij veranderen moet. Ook iets over gras dat niet harder groeit als er aan getrokken wordt, maar dat mompel ik eigenlijk een beetje voor me uit. Achter deze casus zit een grote problematiek. Ieder gesprek met hem onthult weer een sluier. lees verder Jantine Dijkstra - coach, councelor, en relatie- en psychotherapeut Transactionele Analyse i.o.

Wat jij doet is toch gewoon ‘bootcamp’ geven? Samen met mijn coachee sta ik op een berg in het bos. Een stootkussen om te boksen ligt naast me. “Geef de volgende 5 minuten alles wat erin zit!”, zeg ik. Mijn coachee kijkt me enigszins verschrikt aan. Ze worstelt met het aangeven van haar eigen grenzen en heeft het idee altijd maar mee te moeten met de ander. Twijfelachtig zegt ze: “Ja, maar dat wil ik eigenlijk helemaal niet. Ik wil niet ‘vol gas’ geven, want dan ga ik weer te ver over mijn fysieke grens heen.“ “Dus dát is voor jou ‘alles eruit halen’? Vol gas geven?“, vraag ik. “Zou je deze 5 minuten ‘alles eruit halen’ ook op een andere manier kunnen invullen?” Heidi van Kampen - outdoor coach bij Meant4Life lees verder 21 De ultieme sleutel tot vitaal ondernemen Ben je regelmatig zo druk dat je bijna vergeet waar het allemaal om te doen is? Druk met allerlei hapsnap initiatieven die meer geld in het laatje moeten brengen. Druk met de zoektocht naar klanten. Druk met die eindeloze to-do list. Voor je met je ogen knippert ben je weer een week verder. Als zelfstandig ondernemer is het niet altijd makkelijk om alle ballen in de lucht te houden en je eigen boterham te verdienen. Je bent je eigen manusjevan-alles en moet overal verstand van hebben. En tja, je bent geen schaap met 5 poten. Je bent ‘gewoon’ een ondernemer die graag anderen helpt en daar ga je voor door het vuur. Hoe kun je, net als andere succesvolle ondernemers, zorgen dat je een goedlopende business bouwt zonder jezelf te verliezen in dagelijkse tijdrovende beslommeringen? Het antwoord is simpel. Lisette Brattinga-Haker - online Business Coach lees verder

NOBCO en de European Mentoring & Coaching Council Het NOBCO-bestuur was in april aanwezig bij de 25e internationale coachconferentie in Dublin: de European Mentoring & Coaching Council (EMCC). Jaarlijks organiseert EMCC een driedaagse internationale conferentie met vooraanstaande sprekers en inspirerende workshops. De bestuursleden van NOBCO delen wat ze persoonlijk aan de conferentie hadden en wat het de moeite waard maakte om als NOBCO-bestuur aanwezig te zijn. Miriam Oude Wolbers – NOBCO-bestuurslid Marketing & Communicatie ‘Ik ben mij nog meer bewust geworden wat voor een prachtig vak wij hebben’ “In een korte tijd krijg je zicht op nieuwe ontwikkelingen in ons het vakgebied en krijg je de kans om collega’s uit andere landen te spreken en best practises uit te wisselen. Dit geeft ons als bestuur weer input voor de beleidsontwikkeling. Tijdens deze conferentie ben ik mij nog meer bewust geworden wat voor een prachtig vak wij hebben en welke belangrijke bijdrage coaching kan leveren aan de ontwikkeling van mens en organisatie. In een lezing van David Clutterbuck over ‘coaching culture’ kwam dit mooi naar voren: organisaties moeten in de toekomst een omgeving creëren waar medewerkers zich veilig voelen om zich uit te spreken en om te leren. Daarbij gaat het om compassion, curiosity, courage en connection. Het aanbieden van coaching helpt bij het behouden van talent in een organisatie. Hij gaf een mooi voorbeeld van een bedrijf waarin managers alleen voor promotie in aanmerking kwamen als ze andere collega’s hadden gecoacht. Een goede manier om een coaching mentaliteit in een organisatie te creëren.” Marcel Groenendijk – NOBCO-bestuurslid Penningmeester ‘Dit is absoluut een goede manier van teambuilding’ “Persoonlijk heb ik de kracht ervaren van e-coaching gedurende een sessie waarbij coaching interventies op papier werden gezet naar elkaar toe. In mijn werk maak ik ook veel gebruik van deze vorm. Het is mooi om dit nog eens bevestigd te zien in de praktijk. Ook vond ik de sessie waarin werd gesproken over de wijze waarbij de luchtmacht van Nieuw Zeeland omgaat met feedback interessant. Piloten moeten natuurlijk onder alle omstandigheden het overzicht kunnen houden. De feedback die wordt toegepast sluit mooi aan op de belevingswereld van de piloten. Het is de kunst van het feedback geven passend bij de coachee. Waarom het belangrijk was dat het NOBCObestuur aanwezig was? Dit is absoluut een goede manier van teambuilding en het is een uitgelezen mogelijkheid om elkaar en de andere EMCCleden beter te leren kennen. Leuk dat er ook veel Nederlanders aanwezig waren dankzij de jubileumactie!”

Over EMCC EMCC bevordert in ruim 20 landen in Europa ‘good coaching practice’, een hoge standaard die door opdrachtgevers en gebruikers van coaches verwacht mag worden. EMCC bevordert hiermee de kwaliteit, ontwikkeling en professionalisering van coaching & mentoring. Het bestuur van NOBCO is tevens het bestuur van EMCC-Nederland (EMCC-NL). EMCC-NL is met 2 NOBCO-bestuursleden vertegenwoordigd in de Council van EMCC, omdat Nederland binnen EMCC één van de 4 grote landen op het gebied van coaching & mentoring is. Lilian Dekkers – NOBCO-bestuurslid Learning & Development David Brode – NOBCO-bestuurslid Onderzoek en benchmark ‘We dragen hiermee uit dat we onze expertise internationaal delen én dat we gevoed willen worden’ “Persoonlijk geeft zo’n conferentie letterlijk weer nieuwe zin aan m’n dagelijkse werk. Wat heerlijk om door zoveel experts op meerdere lagen van ‘zijn’ geïnspireerd te worden en me als professional dankzij de EMCC internationaal met zoveel andere coaches verbonden te voelen. Als professional brengt het me nieuwsgierigheid naar verdere verdieping en een afgestofte kijk op reeds eerder verworven kennis. Als voltallig bestuur zijn er maar enkele gelegenheden om als team onze opwachting te maken. Door als voltallige board van EMCC Netherlands op de internationale conferentie aanwezig te zijn en deel te nemen aan het programma dragen we graag uit dat we de Nederlandse coaches niet enkel binnen de landsgrenzen vertegenwoordigen, maar ook dat we onze expertise internationaal delen én ook gevoed willen worden. Zo’n conferentie biedt ons als compleet bestuur de mooie kans om onszelf als bestuurders aan te scherpen en voor de NOBCO de beste keuzes te maken.” ‘Conferenties helpen om de ontwikkelingen in onze sector te volgen en ze in perspectief te plaatsen’ “Ik heb uiteenlopende workshops gevolgd, waaronder ‘Het coachen binnen familiebedrijven’, ‘Foutenmanagement’ en ‘Het gebruik van ‘zelf’ in het coachtraject’. Ik vond het erg interessant om na te denken over de fouten die we maken en hoe we daarmee omgaan. We weten allemaal wel dat we fouten gaan maken en dat we ze nodig hebben om te leren, maar er blijft een negatieve stigma aan kleven waardoor we, zeker wanneer de belangen groot zijn, ze niet snel willen en kunnen toegeven wat weer tot allerlei andere ‘fouten’ en consequenties leidt (waar ik natuurlijk helemaal geen last van heb …). Door het internationale karakter van de conferentie krijg je een redelijk beeld over de bewegingen in het vak en de vragen vanuit het bedrijfsleven en overheid. Gesprekken leiden tot kennisbruggen die doorwerken in de rol die ik vervul als bestuurslid. Dat merk ik ook bij mijn collega’s. Er gebeurt veel in onze sector en conferenties helpen om de ontwikkelingen te volgen en om ze in perspectief te plaatsen. De NOBCO wil het platform zijn van professionele coaching in Nederland. Aanwezigheid als bestuur bij EMCC-conferenties is daar onlosmakelijk mee verbonden.”

Compassionate leadership blijkt zowel meetbaar als effectief De 25e Jaarconferentie van de European Mentoring and Coaching Council (EMCC) werd recentelijk in Dublin gehouden. De NOBCO is aangesloten bij de EMCC. In enkele artikelen komt de NOBCO terug op wat daar aan bod kwam. In de artikelen gaat het om een persoonlijke impressies van de lezingen, workshops en ‘experiental learning-sessions’ van die drie dagen. Thema was Leren, Reflecteren en Transformeren. Met drie masterclasses, 42 lezingen of workshops, een paneldiscussie en drie keynotes moest je wel kiezen, want elke activiteit was maar één keer. Dit artikel sluit aan bij alledrie de thema’s en gaat over hoe – meetbaar zelfs – coaching een bijdrage levert aan de cultuur binnen bedrijven en de ‘shift’ naar ‘compassionate leadership’. En dat heeft weer raakvlakken met hoe je feedback en een coaching cultuur in bedrijven of organisaties gebruikt. Tekst: Nelleke van Dam

Deze leiders scoren allemaal, zonder uitzondering, extreem hoog in allerlei andere zaken waar je als organisatie of bedrijf juist veel meer behoefte aan hebt of lijkt te hebben. In de top van het lijstje bijvoorbeeld: ‘capacity to contribute to team performance’, ‘ability to make effective decisions’, ‘delivers results’ en ‘effectively leads organizational change’. Ze scoren daarentegen slecht op ‘financial understanding’. Iets wat natuurlijk in bedrijven of organisaties met meerdere directieleden best op te vangen is en hard nodig. Maar Brown en Ringwood tonen dus wél aan dat de leiders die je als ‘compassionate’ zou willen zien, ook sterk zijn om bedrijven te leiden. Authenticiteit en empathie worden al langer geroemd als kwaliteiten die leiders moeten bezitten. Het Rode Kruis werkt voor haar leiderschapsprogramma samen met de Management Research Group (MRG) en is een organisatie waar je empathie verwacht. MRG biedt wereldwijd de LEA 360 test aan en haalt daar steekproeven uit. Leiders beoordelen zichzelf op 27 leiderschapscompetenties en de mensen die met hen samenwerken doen dat ook. Voor de presentatie in Dublin putten Maria D. Brown en David Ringwood van MRG uit een forse steekproef van ruim 39.000 beoordelingen over leiders, uit 2010 en 2019. Zonder helemaal in de statistieken te verzanden globaal hun resultaten. Je haalt uit de steekproef de 35 procent van de leiders die het hoogst scoren op empathie. Vervolgens ga je verder selecteren binnen die groep. Je legt ze naast andere meetlatten, op eigenschappen die mensen associëren met ‘compassionate leadership’. Die empatische leiders worden extra gescoord op hun ‘ability to develop people’, ‘ability to work with divers people’ en ‘demonstrates ethical leadership’. Brown en Ringwood denken daarmee qua gedrag de leiders te hebben geïdentificeerd die ook voldoen aan de meest gebruikte definities van ‘compassionate leadership’. Hougaard en Carter (2018) hebben het bijvoorbeeld over in de schoenen van een ander staan, anderen helpen ontwikkelen, de uitdagingen van een ander tot de jouwe maken en willen bijdragen aan ‘the happiness and well-being of others’. Ja, lekker, dat zijn dus die super-empathische, liefdevolle leiders die overal begrip voor hebben, mensen steunen in hun ontwikkeling, goed kunnen samenwerken en ook nog ethisch handelen. Ik had nog wat twijfels over of organisaties en bedrijven dan echt iets hebben aan mensen met die eigenschappen. Maar dan komt de clou van het onderzoek: Het voorbeeld van het Rode Kruis Feena May laat tijdens haar presentatie zien hoe dat in de praktijk uit de verf komt. May zit in het Internationale Comité van Het Rode Kruis en werkte bijvoorbeeld zelf in het gebied van de Taliban. Volgens haar verwacht je bij leiders in haar organisaties empathie. Maar ondertussen moet er natuurlijk wel geld binnenkomen en moet het geld dat er is zo efficiënt mogelijk en soms met hoge urgentie en daadkracht ergens worden ingezet in hulpverlening. Terwijl ook de vaste dienstverlening in oorlogsgebieden jaar in jaar uit doorloopt. Het Rode Kruis heeft een eigen Humanitarian Leadership and Management School (HLMS). Sterke, gepassioneerde leiders die managen, ‘empoweren’ en een hoog gedifferentieerde groep werknemers naar hoge prestaties leiden. Daar zoekt het Rode Kruis naar of daar is de scholing op gericht. MRG heeft binnen die groep leiders het onderzoek dat Brown en Ringwood aanhalen getoetst. In hoeverre strookt het beeld dat ‘compassionate leaders’ ook de sterke leiders zijn die de juiste beslissingen nemen met de praktijk? In het onderzoek binnen het Rode Kruis heeft het onderzoek zich gericht op mensen die wél of niet via de HLMS zijn opgeleid. Voorzichtige conclusie is dat de ‘nieuwe’ leiders binnen het Rode Kruis effectiever zijn en dat hun gedrag als groep meer correleert met ‘empathy and compassion’. De nieuwe leiders werken beter samen en komen minder over als dominant, gericht op zichzelf of bezig met controle. De leiders die bovendien hoog scoren op ‘compassion’, communiceren beter en zijn technisch preciezer in hun besluiten. Toch wel een stuk lekkerder werken. 25

Waar komt coaching dan om de hoek kijken? Nou, dat is een integraal onderdeel van het werk van de HLMS. Feedback, zelfreflectie, peer-coaching en externe coaching, structurele follow-up die leren stimuleert. Al die zaken maken dat de ‘nieuwe’ leiders van het Rode Kruis dus daadwerkelijk ander gedrag vertonen. Het gedrag is anders, het sluit beter aan bij de waarden van de organisatie en bovendien zijn de leiders effectiever. Meetbaar resultaat. Wat wil je als coach nou nog meer? Feedback in de luchtmacht Even terug naar feedback en compassie. De EMCC reikte in Dublin ook awards uit. Een jaar eerder kreeg de Nieuw-Zeelandse luchtmacht er een. Omdat ze als enige krijgsmachtonderdeel ter wereld(!) een feedbackprogramma hebben dat rechtstreeks wordt gekoppeld aan coaching. Vlieg je in Nieuw-Zeeland in de opleiding van de luchtmacht dan is fouten maken einde oefening. Je moet naar huis en krijgt maar één kans je te verbeteren. In hun presentatie in Dublin lieten squadronleader Carolyn Pezaro en flight lieutenant Andy Armstrong vrij beeldend zien dat de feedback die kandidaten dan krijgen, niet altijd aankomt en dat een pauze inlassen tot verbetering leidt. Stel, je hebt je partner beloofd om zes uur thuis te zijn en het wordt acht uur. Niets vermoedend kom je fluitend binnen. Jankende kinderen, partner over de zeik. Helpt het dan om uit te leggen dat je een file had of helpt het zetten van een kopje thee? Precies, dat gevoel dus. Leerling-vliegers horen dat ze de opleiding misschien moeten verlaten, maar wát ze dan precies fout deden in hun vlucht, landt niet. In de feedback-cultuur van dit legeronderdeel is dus een vorm van compassie tonen geïntroduceerd. Benoem de emotie, probeer te raden wat die emotie is, zeg dat hardop en check of wat jij als feedbackgever ziet ook echt de gevoelde emotie is. Neem dan eens rustig een pauze, toon je empathie en geef de ontvanger van de feedback wat ruimte. Vervolgens bespreek je samen de feedback, desnoods een dagje later. Pezaro, een psychologe, leert de leerlingen én de instructeurs om feedback te nemen als een kampioen en te geven als een professional. En om dat te leren is coaching (naast de mentoring in de opleiding) het meest geëigende instrument. De toekomstige vliegers leren ook feedback vragen via een door Pezaro en Armstrong ontworpen ‘feedbackwheel’ waarbij ze heel bewust op zoek moeten naar feedback uit twaalf verschillende hoeken, verdeeld over ‘support’, ‘widen thinking’ en ‘evaluate’. Dus ook in een heel ‘harde’ werkomgeving als een legeronderdeel, wordt leidinggevenden geleerd om hun werk empathischer of zoals je wilt, met meer compassie, te doen. Voor mij als coach is stilstaan bij het effect van feedback en nadenken over hoe je mensen zover krijgt dat ze feedback willen ontvangen, een aandachtspunt dat ik meeneem uit deze lezing. En ‘purpose’ dan? Hoewel John Whitmore in zijn boek Coaching for Performance hele begrip Compassionate Leadership niet noemt, benoemt hij wél een flink aantal kwaliteiten van leiderschap. Hij heeft het over ‘values-driven leaders’ en geeft dan bijvoorbeeld aan dat collectieve waarden, in lijn met de waarden van een onderneming, belangrijk zijn maar ook dat de principes van een onderneming, acties en gedrag van mensen in die onderneming moeten sturen. Een ‘hard’ voorbeeld van dat je ook daarbij het begrip ‘compassionate leadership’ niet meer kunt ontwijken, kwam tijdens de conferentie uit de presentatie van Pedro Angulo, de Ierse voorzitter van wat bij ons de NOBCO is. Angulo is hoofd Leiderschapsontwikkeling binnen de Ierse bank IAB. Dat is een van die banken die met miljarden moest worden gered en waarbinnen dus duidelijk was aangetoond dat op dezelfde voet doorgaan, niet zinvol was.

Het programma voor Leiderschapsontwikkeling wordt gevoed met persoonlijke coaching en Angulo, zelf coach, huurt de coaches in. Zijn criteria zijn keihard, zonder trackrecord kom je er niet in en keer op keer wordt gemeten of je als coach resultaten aflevert. Binnen de bank is een coachcultuur opgezet met doelen. Angulo en de bank hebben het dan vaak over een begrip als ‘purpose’, maar uit zijn presentatie bleek duidelijk dat ‘purpose’ alles met mens zijn te maken heeft. Het coachingsprogramma is breed. Zo is er een apart programma om vrouwen die terugkeren van zwangerschapsverlof voor de bank te behouden. Hoe meer de bank in jou ziet, hoe meer mogelijkheden voor ondersteuning door een coach er zijn. Mensen met een lagere ‘performance’ of een lager potentieel krijgen verbeterplannen of trainingen, maar wie niet inschuift op het gewenste niveau, moet het veld ruimen. De ‘purpose’ van de bank wordt weergegeven met een cirkel waarin de klanten centraal staan. Bij de waarden staat dat ‘wij vertrouwen en waardering opbouwen’, bij de ambitie dat ‘de werknemers bij de klant in het hart moeten zitten’ en bij de ‘pillars’ waarop alles is gebouwd geeft de bank aan dat ‘talent en cultuur voorop staan’. Angulo gaat ervan uit dat mensen allemaal een eigen ‘purpose’ hebben diet nauw samenhangt met hun waarden en normen. Die ‘personal purpose’ wordt elke leider geacht een keer aan bod te laten komen in een sessie met zijn team. Door zichzelf bloot te geven, de eigen normen en waarden, de eigen ’why?’ te delen met de anderen komt het leiderschapsprogramma in lijn met de ‘purpose’ van de bank. En iedereen maakt een individueel ‘Purpose Impact Plan’. Over omgaan met je eigen kwetsbaarheid gesproken. Angulo’s presentatie heette een presentatie te zijn over ‘peak performance’ en sluit naadloos aan op het werk van Whitmore. De woorden verschillen, maar wat Angulo zelf uitstraalt en waar hij zijn eigen accenten op legt, kwam ook hier heel dichtbij wat in de casussen van het Rode Kruis en de luchtmacht van Nieuw-Zeeland gelinkt werd aan ‘compassionate leadership’ of gewoon menselijk begrip tonen in je rol als leider. Dat gaat verder dan empathie. ‘ Ook in een ‘harde’ werkomgeving wordt leidinggevenden geleerd hun werk empathischer te doen’ 27

Compassionate leadership Het gaat over kwetsbaarheid, over mens zijn. Waar soms de rol van robots en artificiële intelligentie, mensen - als het om werk gaat - op achterstand lijkt te zetten (Harari, 2018), is het misschien wel aardig om zolang er nog ‘bazen’ en ‘leiders’ zijn hen dan ook maar te coachen tot een soort leiders waar het efficiënt én menselijk mee werken is. Uit het onderzoek van MRG en de resultaten bij de bank IAB blijkt vooralsnog dat dit soort leiders immers net zo goed de resultaten bereiken die organisaties voor ogen hebben. BRONNEN Brown, M.D., Ringwood, D. & May, F. (2019, April). Compassionate Leadership: Coaching Leaders to Turn Empathy into Action. Ongepubliceerd artikel, gepresenteerd tijdens de 25th Annual International Mentoring, Coaching, and Supervision Conference of the European Mentoring and Coaching Council (EMCC). Dublin, Ierland. Pezaro, C. en Armstrong, A. (2019, April). Feedback: take it like a champ (how we do it in the Royal Neww Zealand Air Force). Ongepubliceerd artikel gepresenteerd tijdens de 25th Annual International Mentoring, Coaching, and Supervision Conference of the European Mentoring and Coaching Council (EMCC). Dublin, Ierland. Hougaard, R. & Carter, J. (2018). The Mind of the Leader/ How to Lead Yourself, Your People and Your Organization for Extraordinary Results. Boston, Massachusetts: Harvard Business review Press. Whitmore, J. (2017, 5th ed.). Coaching for Performance. The principles and practice of coaching and leadership. Londen/ Boston: Nicholas Brealey Publishing. Harari, Y.N. ( 2018). 21 Lessen voor de 21ste eeuw. Amsterdam: Thomas Rap. LEESTIPS Schwabel, D. (2018). Back to Human. How Great Leaders Create Connection in the Age of Isolation. Londen: Piatkus. Csikzentmihalyi, M. (2018) The Evolving Self: A Psychology for the Third Millennium. New York: Harper Perennial. Nelleke van Dam is bedrijfsadviseur MKB/News Belastingadviezen bv en coach bij Coachpraktijk DenkendHart. De presentaties van de conferentie in Dublin en de speciaal voor deze conferentie geschreven artikelen staan inmiddels online voor de deelnemers: klik hier. Niet-deelnemers kunnen een toegangscode kopen via de EMCC.

Agenda Jaarlijks organiseert NOBCO – naast de landelijke kennisbijeenkomsten – een zestigtal events voor aangesloten NOBCO-coaches. Wij weten dat coaches, omdat het hun passie is, eigenlijk altijd zelf op zoek zijn naar meer achtergrond, nieuwe kennis en ook leren van ervaringen. We bieden daarom per kwartaal workshops op meerdere plekken in het land aan, zo is er altijd wel eentje bij jou ‘in de buurt’ waar je je kosteloos voor kan aanmelden. Om kennis en ervaring te delen bieden we ook altijd de mogelijkheid om een introducee (niet aangesloten coach) aan te melden tegen een klein bedrag. Want als wij nieuwe kennis vergaren en groei faciliteren dan kunnen we met elkaar ook duurzaam blijven ontwikkelen. Door, bijvoorbeeld, verdieping in een geliefd onderwerp en vervolgens nog eens door het delen van de op dat vlak aanwezige wijsheid en expertise. En dat delen niet alleen de coaches die deelnemen, maar ook zeker de sprekers die het programma van NOBCO vormgeven. Of dat nu landelijk, regionaal, vaksectie-only of NOBCO-breed is, zij hebben een aantal gemeenschappelijke eigenschappen. Zij zijn vaak al jaren actief in de coachbranche of aanverwante professievelden, zijn geraakt – geroerd door het onderwerp wat hen zo vervult, en delen vanuit die gedrevenheid met verve én graag hun kennis en kunde met de NOBCO-coaches. Wil je zelf ook meer gaan kijken naar hoe vitaliteit voor jou en je coachees werkt of kan werken? En ervaren hoe het is om kennis over je vak op te doen en te delen? Meld je aan voor de NOBCO-bijeenkomsten! Een aantal ‘vitaliserende’ sprekers en bijeenkomsten die voor de komende tijd op het programma staan: Vrijdag 21 juni - Zomerbijeenkomst 29 Vaksectie Natuurcoaching De Vaksectie Natuurcoaching heeft voor haar event een prachtig vitale locatie gekozen. De locatie sluit naadloos aan op de spreker van die middag: Mark Mieras. Hij vertelt die dag over het vitaliserende effect van natuur op de werking van het brein. (event is helaas al volgeboekt). Dinsdag 24 september – Landelijke bijeenkomst Van meer, meer, meer naar eenvoudig geluk Het geheime ingrediënt uit de positieve psychologie om je cliënt te laten floreren; van meer, meer, meer naar eenvoudig geluk. Meer en meer betekent niet altijd meer en meer geluk. Waar worden we wél gelukkig van? Wat is voor ons echt belangrijk ik het leven? Wat is NIET zo belangrijk? Wat doet ons en onze cliënten ‘floreren’? Welzijnsonderzoek geeft fascinerende en bruikbare tips voor een gelukkig en zinvol leven. Voor jong en oud, voor onszelf en onze cliënten. Vaak vinden we er ook oude wijsheden terug die we al lang kennen... maar daarom niet altijd toepassen. Samen met Hein Zegers, de eerste positieve psycholoog van België, ontdekken we de resultaten van hedendaags welzijnsonderzoek: de geheimen van kiezen voor sober geluk. Van zooikoorts (druk, druk, druk & meer, meer, meer) naar zin. Ben jij er ook bij in Utrecht? Je vindt alle bijeenkomsten op de NOBCO-website. Lees meer informatie of Meld je direct aan!

Ben je coach en wil jij je verder professionaliseren? Sluit je dan aan bij de NOBCO! dé organisatie voor professionele coaches met kennis en ervaring • Voor iedereen die beroepsmatig met coaching bezig is. • € 295,- per jaar – basisaansluiting. • Toegang tot alle reguliere NOBCO-activiteiten. • Mogelijkheid tot het behalen van het keurmerk voor coaches: EIA • Begeleiding bij het halen van een EIA-keurmerk (European Individual Accreditation). • Automatische aansluiting bij de Europese koepelorganisatie EMCC | European Mentoring & Coaching Council • Aanzienlijke korting op een beroeps- en aansprakelijkheidsverzekering. • Een persoonlijk coachprofiel via ‘Vind een coach’ met meer dan 240.000 bezoekers per jaar. • Kosteloos gebruikmaken van het online evaluatie-instrument Coaching Monitor. • Kosteloos toegang en gebruik van Coachlink (tijdschrift en online database met ruim 140 boeken over coaching). • Gebruikmaken van de door de Belastingdienst goedgekeurde DBA-verklaring voor coachingsgerelateerde diensten. Wil je meer weten over alle voordelen van een aansluiting als NOBCO-coach? Klik hier

1 Online Touch

Index

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
Home


You need flash player to view this online publication