FAIRY QUEEN Henry Purcell & Mark Putz #1000ways #inlove WWW.OPERACOMPACT.NL
2 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
INHOUDSOPGAVE 5 Introductie Cast & crew Sybrand van der Werf over 'Fairy Queen' Remixing Purcell Waarom hebben we die hokjes eigenlijk zo nodig? Dragqueen met diversiteit als boodschap Snap jij het nog? Kom als jezelf Afterparty De repetities in beeld Custom Gin Tonic 'Love in idleness' Making Off Educatievoorstelling Fairy Jungle Graag tot een volgende keer 7 8 10 12 14 16 18 19 20 25 26 28 30 3
FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
INTRODUCTIE FAIRY QUEEN HENRY PURCELL MARK PÜTZ Iedereen die dacht dat opera iets is om braaf op je stoel te blijven zitten: think again! Al bij binnenkomst in poppodium De Nieuwe Nor word je meegenomen in de clubbeleving van 'Fairy Queen' en voordat je je costum gin-tonic op hebt, is de ervaring al begonnen; overgoten met 3D-visuals, dragqueens, humor, ontroerende barokmuziek en verpletterende beats. Opera Compact neemt het beste uit twee werelden en gooit 'A Midsummer Night's Dream' van Shakespeare en de tijdloze muziek van Purcell in de mix. Componist Mark Pütz combineert een live barokorkest met opzwepende beats om een feest van de diversiteit in de liefde te vieren: baroque meets burlesque. Henry Purcell bewerkte Shakespeares' beroemde toneelstuk tot de opera 'The Fairy Queen': betoverend mooie muziek, liefdevolle duetten afgewisseld met feeërieke dansen en sfeervolle natuurschilderingen. Allemaal rond dat ene universele thema: de liefde. In het betoverde woud van elfenkoning Oberon worden de relaties tussen vier rivaliserende geliefden compleet overhoop gegooid. Zelfs koningin Titania wordt verliefd op een man met een ezelskop: liefde had nog nooit zoveel kleur! Speellijst Poppodium NIEUWE NOR Do 5 sept 20 u + Afterparty Nothing But Funk Vr 6 sept 20 u + Afterparty Dreyaz Za 7 sept 20 u + Afterparty Queer Parkstad Zo 8 sept 15 u Taal Gezongen en gespeeld in het Engels met Nederlandse boventiteling Duur 2 uur inclusief pauze Tickets www.plt.nl Voor tijdens en na de voorstelling is de bar geopend. voel je dus vrij om een drankje te bestellen - misschien wel onze custom gin tonic! - en heb je zin om te dansen? Ga er dan voor! Het is prima als je foto's maakt of filmpjes.... vergeet ons vooral niet te taggen in je post! @operacompact #1000ways #inlove Schrijf je ook vooral in voor onze nieuwsbrief via de site www.operacompact.nl “ A thousand ways to entertain the hours 5
FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
CAST & CREW ARTISTIEK TEAM Mark Pütz Sybrand van der Werf Sanne Puyk Wieger Steenhuis CAST Fenna Ograjensek Judith Weusten Vera Fiselier Kiki van Aubel Wiebe Pier Cnossen Geoffrey Degives Luka den Boer Gigi Dee Patty Pam-Pam ORKEST Bart Oostindie Egbert Derix Gudrun Vercampt Dirk Uten Manon Vervaet Anthony Gröger Ruben Appermont CREW John Niessen Sascha Koninkx Egbert Derix SLF Group Ricardo Bouma Sander Schippers Roy Sijstermans Albin Ograjensek Judith Eurlings Sanne Linssen Loes Balk Remix compositie Regisseur Scenografie Digitale scenografie Titania Hermia Helena Puck Oberon Demetrius Lysander Dragqueen Dragqueen Gitaar Piano/Toetsen 1e Viool 2e Viool Altviool Cello Contrabas Inclusiviteitscoach Kap & Grime Repetitor Licht Geluid Video Catering Grafische vormgeving Fotografie Vertrouwenspersoon IN CO- PRODUCTIE MET CULTURA NOVA Rocco Malherbe Lieke Benders Janneke Schmeitz Maxime Janssen IN SAMENWERKING MET DE NIEUWE NOR Kees van den Berg Rik Schormans Thomas Koudijs Youri Gidding Sjon Mobers Jeroen Duyx Maikel Slootmaekers Stef Bisschops Ruben Schreibers Floormanager Hoofd Techniek Vrijwilligerscoördinator Techniek Techniek Techniek Hoofd Marketing Alle vrijwilligers van de Nieuwe Nor werkzaam tijdens de voorstellingen. IN SAMENWERKING MET PLT Stijn Waterval OPERA COMPACT Sybrand van der Werf Fenna Ograjensek Artistiek leider Zakelijk leider MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR Provincie Limburg, Gemeente Maastricht, Stichting FSI, VSB Fonds en Rosas Donamus. Met dank aan Marc van Leeuwen, Jack Cruyen, Jesse van Gulik, Michel Bisceglia, Conservatorium Maastricht, Opera Zuid, Bendiks Cazemier en alle vrijwilligers. Directeur / Bestuurder Hoofd Productie 7
FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
SYBRAND VAN DER WERF OVER 'FAIRY QUEEN' Het regisseren van een barokopera is een lang gekoesterde wens van mij. Maar dan wel op een manier die recht doet aan de beleving die dat brok totaaltheater in zijn eigen tijd volgens mij moet hebben gehad. Een bonte avond vol muziek, state-of-the-art theatertechnieken en in het geval van Purcell een unieke mix van zingende en sprekende acteurs: de semi-opera. Vermaak en actualiteit gingen hand in hand: er werd soepel geschakeld tussen politieke verwijzingen, hoogdravende poëzie en kluchtige situaties. Gedurende de zo maar 4 uur durende voorstellingen werd er gedronken en geflirt: muziektheater met twee benen in de wereld van het publiek. De barok is een periode in de muziekgeschiedenis waar volop ruimte voor experiment was. Zo werden vers uitgevonden instrumenten door componisten gretig ingezet en stoeiden makers met nieuwe vormen, zoals bijvoorbeeld de relatief jonge opera. Toch lijkt deze houding van vrije expressie vergeten te zijn en associëren we barokmuziek tegenwoordig vooral met beschaafde vormelijkheid. Uiteraard was de kerk oppermachtig en diende daarvoor een ruim aanbod van muzikale verheerlijking te worden geschreven, maar daarnaast werd ook volop geLEEFd! Wat ook in de kunsten terug te vinden was. Als voorbeeld wil ik ‘La Batallia’ (de strijd) van de Boheemse componist Heinrich Ignaz Franz von Biber noemen. Op de vooravond van de slag drinken de doodsbange soldaten zich moed in en zetten het op een zingen, wat Biber inspireerde tot een kakofonie van dwars door elkaar gespeelde volksmelodieën. Op de samenklanken die dat opleverde, moesten we nog 300 jaar wachten. Dát is voor mij barok. Kolkend, extreem en emotioneel. Deze combinatie – midden in het publiek en radicaal experimenteel – wilde ik centraal zetten in onze eigen barokopera ‘Fairy Queen’. Een nieuwe bewerking die recht doet aan de ervaring en tegelijkertijd toont dat de oude vormen nog steeds springlevend zijn. Het blijft barok in al zijn extremiteit en verbindt tegelijkertijd met onze belevingswereld dankzij een inspirerende vorm. Net als een goede gin-tonic in perfecte verhouding. “ Een feest van de liefde in al zijn veelzijdigheid De karakters uit Shakespeare’s ‘Midsummer Night’s Dream’ passen bij de extremiteiten waar de barok zo van hield. Allemaal zitten ze gevangen in de magische snelkookpan die liefde heet. Geschreven voor het jubilerende koningspaar William & Mary doet Purcell daar nog een schepje bovenop. Het resultaat is een feest van de liefde in al zijn veelzijdigheid en dat feestje vier ik graag met zoveel mogelijk mensen. Ook omdat die veelzijdigheid niet door iedereen als iets feestelijks ervaren wordt, maar juist als een bedreiging. Omdat het voorbij de vermeende beschaafde vormelijkheid gaat. En daar raken we aan het derde ingrediënt van onze costum gin-tonic: actuele zeggingskracht. Vier ons feest mee: laat je verwonderen, vermaken maar ook bevragen door onze ‘Fairy Queen’. Proost! Sybrand van der Werf 9
REMIXING PURCELL Om het totaaltheater van de semi-opera naar deze tijd te vertalen gebruikt Opera Compact de muziek van Purcell als basis voor een nieuwe remix in club-style. De zanglijnen blijven intact met daaronder (deels) een nieuwe compositie. De keuze viel op componist Mark Pütz; een muzikale alleskunner die bewezen heeft veelzijdige en genre-overstijgende muziek te kunnen schrijven en te produceren: juist deze mix maakt hem tot precies de goede componist voor deze ‘Fairy Queen’. Zijn opdracht is een aansprekende opera-ervaring te creëren en tegelijkertijd een nieuw muzikaal universum voor zowel met opera bekende luisteraars als nieuw publiek te scheppen. WAT IS JE WERKGEBIED? “De kern van mijn werk is componeren; filmmuziek voor tv, maar ook autonome projecten zoals nu voor Opera Compact. Ik begon mijn bedrijf Cosmic Orchestra in 2001 en werkte veel voor de Duitse tv en vanaf 2005 ook voor Nederlands tv-shows op SBS6, NET5, BNN/VARA en RTL. Het NOS Jaaroverzicht, de TV Kantine en Succes Verzekerd zijn daar mooie voorbeelden van. Vanaf 2015 kwam daar ook filmmuziek bij, zoals onder meer The Ghastly Brothers. Een ander prachtig project was de hymne voor de Margraten War Cemetery of de muziek voor Holiday on Ice. Inmiddels werk ik wat minder voor tv, maar is het meer een combinatie van verschillende langdurige projecten geworden voor uiteenlopende partijen.” HOE BEGIN JE AAN EEN OPDRACHT ALS DEZE? “Tijdens het eerste gesprek met Sybrand over de te maken muziek voor Fairy Queen snapte ik echt niet waar het over ging. Welk verhaal wilde hij vertellen en wat wilde hij maken? Ons tweede gesprek nam ik om die reden op en met het terug luisteren daarvan begon ik zijn vraag te snappen. Hij wilde een clubversie van The Fairy Queen van Henry Purcell. Een ‘simpele’ vraag waar duizenden antwoorden op gegeven konden worden. Als inspiratie stuurde Sybrand me een Spotify lijstje met Tiësto en de Cello Guys en we filosofeerden tijdens verschillende sessies over wat het publiek moest gaan voelen. Wat wordt de focus? Gaat het puur om de beat of moet je ook nog iets van Purcell kunnen herkennen? Hoe mixen we beats met authentieke noten? Voor welke bezetting kiezen we? Wat zijn extremen en hoe bouwen we de voorstelling op? Een trip omzetten in muziek. Samen kwamen we tot de kern en maakten we onze visie van de Opera Compact Fairy Queen. Het was een van mijn meest complexe projecten ooit en daarmee een grote uitdaging. Ik ging aan de slag door de partituur van Purcell te bekijken en een originele versie van de muziek – dezelfde waar ook Sybrand vanuit ging – eens op te nemen als basis, niet om echt te gebruiken, maar als startpunt. Vervolgens heb ik daar nieuwe muziek – beats – mee gecombineerd. Wat werkt? Experimenteren met andere geluiden. Sybrand gaf me alle vrijheid binnen zijn gestelde kader en elke keer als ik iets wilde uitproberen was hij positief. Met zijn opmerking dat ik ‘alles’ uit elkaar moest trekken, om moest keren en weer in elkaar moest zetten, hielp hij me enorm. Ik ben dat namelijk letterlijk gaan doen: knippen, omdraaien, anders rangschikken, andere sounds infiltreren en ritmische structuren veranderen. Zo kwam ik tot de rode draad en het stellen van mijn eigen kaders van wat het nu geworden is. Uniek en met een eigen karakter.” DE KEUZE VIEL OP VOORGEPROGRAMMEERDE TRACKS MET EEN TWIST, WIL JE DAT UITLEGGEN? “Eind mei vorig jaar ben ik ermee begonnen en eind juni had ik een idee van richting. Puur door veel te experimenteren en meters te maken. De aria’s en songs terug herleid naar de noten met ook voor de echte Purcell liefhebber een stukje herkenning. 10 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
Een patroon voor het verhaal zodat het Purcell, maar ook Pütz is. En dat werd het. Samen met Sybrand maakte ik een script van het stuk, met een nieuwe volgorde, want wat ik met de muziek deed, deed hij met de opera zelf. Hoe kunnen we de essentie van het verhaal anders vertellen en artistiek vernieuwend zijn. Toen ik voor mezelf duidelijk had wat ik wilde gaan doen – werken met voorgeprogrammeerde tracks, ik noem ze soundscapes – kwam de vraag wat heb ik daarvoor nodig. Op welk moment in het verhaal zetten we ze in en wat houdt dat in voor de bezetting. Met respect voor de muziek van Purcell, lieten we daarbij bepaalde onderdelen authentiek met steeds overgangsstukken van mij eraan toegevoegd. Met andere woorden van authentiek naar opnieuw gecomponeerd en gearrangeerd naar alleen maar soundscapes en weer terug. Een vloeiende lijn die voor de luisteraar zorgt voor ‘never a dull moment’.” HOE KOMEN TIJDENS DE VOORSTELLING DE TRACKS SAMEN MET DE LIVEMUZIEK? “Tijdens de hele voorstelling proberen we theater te verdiepen. Purcell was al heel gewaagd in die tijd, maar de expressie was terughoudend. We zoeken in onze Fairy Queen de extremen meer op en verhogen de dramaturgische spanning. Qua uitvoering van de muziek tijdens het stuk maken we naast de soundscapes gebruik van een klavecimbel, analoge synthesizers, gitaren in allerlei vormen, een strijkkwintet bestaande uit twee violen, altviool, cello en contrabas. Plus twee sopranen, een mezzosopraan, tenor, bariton en bas-bariton als zangbezetting. De volgende stap was het zoeken naar alle muzikanten, want ook die moeten kunnen en willen wat wij voor ogen hebben, onder andere het stukje improvisatie, niet onbekend binnen de barokmuziek. De partituur voor de nieuwe Fairy Queen maakte ik samen met Michel Bisceglia en we besloten te werken met clicktracks, die leidend zijn en het tempo aangeven. In de filmmuziek komt dit heel vaak voor, maar dat het in de uitvoering van een Purcell-opera gebruikt gaat worden is vernieuwend. “ Een vloeiende lijn met ‘never a dull moment’ 11 Mijn opdracht omvatte naast die totaal-partituur het maken van de nieuwe arrangementen, de soundscapes met in de studio opgenomen muziek aangevuld met allerlei andere geluiden, de clicktracks en al doende kwamen we erachter ook ingesproken ques en count-ins voor de muzikanten. Tijdens de doorloop en repetities zetten we de puntjes op de i en dan zit mijn werk erop.” IS ER EEN NAAM VOOR DE STIJL DIE HET IS GEWORDEN? “Een moeilijke vraag, neo-klassiek wellicht. Elektronische barokmuziek met een dance climax. Niet zozeer bedoeld als dansbaar, maar een huwelijk van klassiek en soundscapes. Een rijk klankpallet binnen een voorstelling die je staand beleeft. Een moderne interpretatie, met het verhaal verteld in een auditieve ervaring, van de authentieke klanken tot lage sub-bas geluiden en rondvliegende signaalgeluiden.”
WAAROM HEBBEN WE DIE HOKJES EIGENLIJK ZO NODIG? Clara Fitzpatrick (17 jaar) is een van de cursisten van de Productiegroep Toneelgroep Maastricht van Theaterschool De Zuiderlingen. Daarnaast deed ze mee aan de workshop ter voorbereiding op Fairy Jungle – de educatievoorstelling van Opera Compact – en maakte ze voor haar opleiding een profielwerkstuk over genderstereotypen binnen theater. JE BENT EEN ZUIDERLING, WAT IS HET RAAKVLAK MET FAIRY QUEEN OP DIT GEBIED? “Ik ben nu het derde jaar cursist bij Theaterschool De Zuiderlingen in Maastricht bij de Productiegroep TGM/ZD. Afgelopen jaar maakten we daarvoor de voorstelling ‘Goudenregen’. Het stuk was gebaseerd op onze eigen verhalen over familie en we mochten allerlei versies van onszelf en rollen daaromheen spelen. Een inkijkje in ieders leven, waarbij niet duidelijk was wat nu wel of niet de waarheid was. Ik speelde met nog twee queer meiden, hoe we homoseksueel moederschap voor ons zien. Alleen al de termen homoseksueel, lesbienne, gay of queer kun je het uren over hebben. Wat betekenen ze en waarom zijn die hokjes eigenlijk nodig? Alles moet een naam en term hebben en ertussenin zweven mag niet. Nu val ik op meisjes en wat als ik later toch weer op een jongen val? Moet ik dan de kast weer ín? Al snap ik dat een ‘label’ of een ‘uitleg’ soms handig is om je aan vast te houden, snap ik niet waarom - als je niet aan de heteroseksuele norm voldoet - het ineens nodig is dat je vertelt wat je dan wél bent. We hebben als mensen blijkbaar behoefte aan stickers op ons hoofd: gender, schoolniveau, geloof en wat niet meer. Hoe belangrijk is dat nu allemaal als je iemand net leert kennen?” WAAROM BESLOOT JE MEE TE DOEN AAN WORKSHOP IN HET KADER VAN FAIRY JUNGLE? “Ik schreef me in voor de workshop omdat ik Eva Custers ken, zij is ook onze docent bij de Productiegroep TGM/ZD, en uiteraard omdat ik inzicht wilde krijgen in de termen rond gender en seksualiteit. De workshop was bedoeld om Opera Compact van input te voorzien om de voorstelling Fairy Jungle te maken. In de voorstelling kom je erachter dat het zetten van een ‘You are here’-stip op de kaart van gender en seksualiteit nog zo makkelijk niet is. Er zijn geen antwoorden en eigenlijk weten we het allemaal ook niet, daar kwamen we tijdens de workshop al snel achter. Er zijn zoveel namen, termen en woorden, maar waarom is het in basis niet gewoon allemaal goed? Mijn gevoel was vooral: sta open voor anderen, met of zonder hokje of sticker. Ik vond het een hele leuke ervaring, waarbij ik ook voor het eerst echt kennis maakte met opera. Eerlijk gezegd heb ik nog geen flauw idee wat we gaan zien bij Fairy Queen, maar ik ben wel heel benieuwd. Opera was in mijn beleving iets waar opa’s en oma’s naartoe gaan, maar dit wordt anders. Een kunstvorm waarbij ieders mening belangrijk is en die het verdient om door een brede doelgroep gezien te worden.” 12 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
“ Theater helpt me om over dit thema en dus over mezelf te praten JE PROFIELWERKSTUK VOOR SCHOOL GAAT OVER GENDERSTEREOTYPEN, WAT ONTDEKTE JE? “Als VWO student op het Bernard Lievegoed College, de vrijeschool in Maastricht, kregen we de opdracht een profielwerkstuk te maken. Mijn - werk in uitvoering - werkstuk gaat over hoe genderstereotypen binnen theater anders worden weergegeven dan in de maatschappij. In de theaterwereld kan veel meer, het is een progressieve wereld. Ik wil onderzoeken of dat wel echt zo is. Theater helpt me om over dit thema en dus over mezelf te praten. Het voelt alsof het een wereld is waarin alles geaccepteerd wordt. Alle rollen die ik tot nu toe gespeeld heb, raken dit thema. Deels door mijn eigen keuze, deels omdat het op mijn pad kwam. Maar onder jongeren speelt het natuurlijk ook. Het is nu eenmaal een levensfase waarin je veel op ontdekkingstocht bent, op allerlei vlakken. Het werkstuk is onderdeel van mijn examenvak CKV (kunst en maatschappijleer). Een oefening voor je latere scriptie. Hoe doe je onderzoek, hoe ga je om met bronnen, hoe interview je iemand en omdat het een vrije school is wordt er een persoonlijk tintje aan toegevoegd. Ik maakte een lijstje waar ik het over wilde gaan hebben en samen met mijn klasgenoten bekeken we of de gekozen thema’s interessant genoeg waren. Met studiebegeleiding kaderde ik het lijstje af tot een hoofdvraag. Vervolgens ging ik op zoek naar bronnen om gender terminologie uit te schrijven en deelvragen te beantwoorden. Ik merkte dat er daardoor alleen nog maar meer vragen ontstonden. In de tijd van de Grieken bijvoorbeeld mochten vrouwen niet acteren en speelden de mannen ook de vrouwen. Waarom was dat en hoe keek men daar dan naar wat gender betreft? Met de interviews die ik deed werkte het niet anders. Hoe werkt het met casten van acteurs of het schrijven van stukken, wordt er steeds bewust rekening gehouden met gender en seksualiteit of gebeurt ook heel veel onbewust? Zoveel nieuwe dingen te ontdekken en nog zoveel om over te leren! Ik weet nu al dat ik na het inleveren van het werkstuk ik hier gewoon mee doorga.” EEN KLEIN STUKJE VAN HET WERKSTUK VAN CLARA DELEN WE GRAAG: Hoewel stereotypes verschillen tussen sociale groepen laten zien, zullen niet alle individuelen uit deze groepen van elkaar verschillen. “…the stereotypical perception that a particular feature characterizes a specific group typically leads people to overemphasize differences between groups an underestimate variations whitin groups” (Ellemers, 2018). Stereotypes lijken niet voor iedereen en in elke context hetzelfde te zijn. Als we bijvoorbeeld kijken naar David Bowie. Er wordt vaak naar hem gerefereerd als ‘genderbender’, iemand die bewust gedrag van de andere sekse vertoont. Bowie stond erom bekend dat hij de lijn tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid wist te vervagen en tegen gendernormen inging. Dat deed hij doormiddel van kleding en make-up. Als ik zoiets lees komen er veel vragen naar boven: Waarom is dat dan zo bijzonder dat David Bowie dat doet? Zijn we dan niet allemaal wel eens een genderbender? En zijn de hokjes echt zo streng?
DRAGQUEEN MET DIVERSITEIT ALS BOODSCHAP Op de vraag hoe Pieter Roberts – bekend als dragqueen Miss Patty Pam-Pam – het best te omschrijven valt, antwoordt hij: “Ik ben een creatieve jonge man, die van zijn hobby zijn beroep heeft gemaakt.” Geboren in Amstenrade, inmiddels woonachtig in Amsterdam, reist hij door het hele land en ver daarbuiten om shows te geven. HOE WERD JE MISS PATTY PAM-PAM? “Als kind wilde ik clown of kunstschilder worden en heb de opleiding tot fotograaf aan de Kunstacademie in Maastricht gevolgd. Daar maakte ik kostuums, decors en concepten voor beelden en gebruikte fotografie om mijn creativiteit op allerlei vlakken te uiten. Eenmaal afgestudeerd voelde ik er echter niet zoveel voor om fotograaf te zijn. Na een poging om de opleiding tot kostuumontwerper aan de Toneelacademie te volgen, waar ik genadeloos afgewezen werd, besloot ik samen met mijn tante een atelier te beginnen. Na honderden carnavalskostuums, bruids- en galajurken per jaar te maken, verloor ik het enthousiasme en juist op dat moment kwam ik in aanraking met drag. Mijn balletlerares – ik deed aan jazz en klassiek ballet – vroeg me om mee te doen aan een showballet van alleen dames. Ik haatte dragqueens en travestie en wilde het in eerste instantie helemaal niet doen, maar liet me toch overhalen. Voor dat optreden moest ik me natuurlijk opmaken en zo kwam ik online drag als kunstvorm tegen en daarmee ging een wereld voor me open. Ik realiseerde me dat het veel meer was dan een verkleedpartijtje en ik begon me vanaf toen er verder in te verdiepen. Zelfs de latere inspiratie voor mijn artiestennaam kwam van mijn balletlerares. Op de avond van het bewuste showballet optreden kwam ze me ophalen en riep: ‘Je bent echt een Patty’. Met P.A.M. als voorletters, een goed uit te spreken naam in andere talen en een die lekker bekt, was Miss Patty Pam-Pam geboren! 14 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ Intussen treed ik op met shows, pride evenementen, podcasts, bingo’s en de leukste merchandise artikelen. Ik probeer mezelf steeds anders te presenteren en mijn fans te entertainen. Een beroep als Performance Artist combineert voor mij alle werelden die ik op dit moment leuk vind. En in dat stukje ‘art’ zit ook de transformatie, daar zit heel veel tijd en voorbereiding in en mondt uit in een performance.” WAT ZIT ER NOG MEER ACHTER DRAG? “Voor mij is het de creativiteit. Ik maak al mijn kostuums en looks zelf en ben nu eigenlijk mijn eigen paspop of uithangbord. Daarnaast was ik best wel verlegen, maar sinds ik succesvol ben met drag, ga ik daar ook persoonlijk naar leven. Ik durf meer en ben uitgesprokener geworden. De transformatie zorgde dus voor meer zelfverzekerdheid. Ik mag er zijn.” IS GENDER EEN ISSUE IN DE DRAGSCENE? “Als Pieter ben ik een man, hij/hem. In mijn vak – als ik me transformeer in Patty Pam-Pam – dan word ik een vrouwelijk persoon en dan is het fijn als mensen me met zij aanspreken. En al maakt het me eerlijk gezegd niet zoveel uit of mensen dat wel of niet doen; als ze me als drag niet met ‘haar’ betitelen vraag ik me toch af of ik iets niet goed heb gedaan. Ziet het er niet perfect genoeg uit? Uiteindelijk blijf ik natuurlijk altijd een man in een jurk, maar ik heb er wel heel erg mijn best voor gedaan om me zo vrouwelijk mogelijk te presenteren. Volg Miss Patty Pam-Pam
In de drag- en gayscene noem ik bijna iedereen haar, zij en meid. En dat vinden we allemaal helemaal prima. Dat heeft weinig met aanspreektitels te maken en veel meer met taalgebruik. Maar in deze tijd waar mensen hun aanspreektitel willen en kunnen kiezen en daar een zwaardere betekenis aan geven, maken sommige mensen het juist heel persoonlijk. Wij zien het meer als koosnaampje en als omgangsvorm, dan zozeer man of vrouw. Je kunt je afvragen of de scene daarin juist voor of achter loopt. We gebruiken het niet als gender, maar spelen met onze creativiteit en uitingen. Ik heb daar Patty Pam-Pam voor gevonden, maar ook die look verandert nog steeds. Het is voor mij juist het vieren van de vrouw. Extremer weliswaar, maar dat staat helemaal los van een eventuele genderproblematiek en wat iemand wil zijn en hoe hij of zij genoemd wil worden.” OPERA COMPACT DAAGDE JE UIT MEE TE DOEN AAN FAIRY QUEEN, WAT WAS JE REACTIE? “Ik wist niet precies wat het ging worden, maar ik zei meteen ja. Omdat het in Limburg is en omdat het voor mij een nieuwe kunstvorm is. Ik heb nog nooit aan een opera meegedaan en samen bereiken we een nieuw publiek. Met mijn aandeel kan ik laten zien hoe breed de wereld is. Ik kan laten zien wat ik doe en met welke kwaliteit dat gepaard gaat. “ Drag heeft me verrijkt als mens Sybrand noemt drag ‘buiten hokjes denken feestelijk uitgelegd’ en dat is een mooie benaming die in het beeld van Fairy Queen gaat meespelen. Normaal gesproken zien mijn toeschouwers de transformatie zelf niet, die doe ik thuis en achter de schermen. In deze voorstelling kijkt het publiek mee. Ik heb dit al heel vaak voor een camera of voor schoolprojecten gedaan, daarmee voelt voor mij dus niet zo zeer onwennig. Al ga ik het nu op een podium laten zien. In feite breng ik een rol in een rol en gaat Pieter – naast de dragqueen die ik word – een beetje mee acteren. Diversiteit laten zien is hierbij altijd mijn boodschap. Drag heeft mij verrijkt en ik kijk met meer respect naar andere mensen. Ik wil mensen met veel plezier aan het denken zetten.”
SNAP JIJ HET NOG? TITANIA FENNA OGRAJENSEK OBERON WIEBE PIER CNOSSEN HERMIA JUDITH WEUSTEN LYSANDER LUKA DEN BOER UITGANGS SITUATIE HELENA VERA FISELIER DEMETRIUS GEOFFREY DEGIVES 16 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
BETOVERD TITANIA HERMIA LYSANDER OBERON HELENA DEMETRIUS PUCK KIKI VAN AUBEL TITANIA HERMIA LYSANDER OBERON HELENA SLOT DEMETRIUS 17
KOM ALS JEZELF In de Opera Compact Fairy Queen zijn de thema's diversiteit, liefde en zelfexpressie van groot belang. Draag hier positief aan bij door als gast lekker als jezelf te komen. Laat zien wie je bent, straal en trek je mooiste outfit aan! FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
AFTERPARTY Goed nieuws want na de voorstelling van Fairy Queen hebben we op donderdag 5, vrijdag 6 en zaterdag 7 september een super-gezellig afterparty in de Nieuwe Nor! Op donderdag brengt lokale funky house expert Nothing But Funk nog even de voetjes van de vloer. En op vrijdag zorgt multi-genre talent Dreyaz na de show er voor dat het feestje gewoon door kan gaan! Op zaterdag gaan we echt in stijl de nacht in met de Booty Shake Afterparty van Queer Parkstad: Het grootste Queer feest van Parkstad en omstreken! Je kunt de hele avond genieten van lekkere beats en dikke grooves, gecombineerd met een bubbly, bruisende sfeer waar iedereen welkom is. Een avond die je niet mag missen! 19
20 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
21
22 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
23
24 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
CUSTOM GIN TONIC LOVE IN IDLENESS Laat jij je ook betoveren door Fairy Queen? Bestel nu de custom Gin Tonic 'Love in idleness' aan de bar of mix hem thuis zelf. RECEPT • 20 ml violette (viooltjessiroop) • 40 ml gin • 60 ml tonic Mix alles in een mooi glas met ijs en garneer naar wens met een viooltje! 25
MAKING OFF EXTRAVAGANTE BAROK ONTMOET RAUWE DANCE-KOSTUUMS Sanne Puijk tekende bij Opera Compact eerder voor de scenografie van de openluchtopera 'Der Freischütz'. Haar kleurrijke, folkloristische kostuums met veel oog voor detail werden veelvuldig bejubeld door het publiek. Fairy Queen is een opera waarin diversiteit en het feestelijke centraal staan. Sanne Puijk staat bekend om haar extravagante kostuums en de onverwachte combinaties met decorontwerp. Haar kostuums zijn net mini-theatertjes. Het is dan ook geen wonder dat artistiek leider Sybrand van der Werf haar vroeg om de scenografie van 'Fairy Queen' voor haar rekening te nemen. De kostuums van de eerste scène zijn nog ingetogen, de droomwereld daarentegen is barok, genderfluïde, divers: extravagante barok ontmoet rauwe dance-kostuums. Het decor is eerst de unieke locatie zelf: de lege zaal en podium van De Nieuwe Nor vormen het 'holodeck' waarin de digitale wereld vorm kan krijgen. Dankzij Sanne’s wortels in textiele vormgeving bekleden tijdens de voorstelling textiele structuren meer en meer de ruimte. 26 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
OPERA IN EEN POPZAAL? Als je naar Opera Compact gaat, is het altijd net even anders! Maar dit keer kiest Opera Compact ervoor om Fairy Queen te spelen in een popzaal! Dat is niet zomaar! 'The Fairy Queen' van Purcell, gebaseerd op Shakespeares’ 'A Midsummer Night’s Dream', is een 'semi-opera'. In dit genre, populair in het 17e-eeuwse Engeland, staan gesproken teksten naast muzikale gedeelten ('masques'). In Engeland werden theaters niet door de adel gefinancierd en door bredere lagen van de bevolking bezocht. “Dat kwam erop neer, dat je een voorstelling, bij wijze van spreken, met de picknickmand in de hand bezocht. Het was een sociale aangelegenheid, waarbij je even een drankje ging halen, dan weer naar de volgende scène keek en in een informele setting van de voorstelling genoot. Het waren geen voorstellingen voor de adel, dus meer ‘wereldlijke’ thema’s werden aangesneden. Geen opera voor de elite, maar opera voor de mensen. Het resultaat is een vorm van opera met muzikale gedeelten, die associatief samenhangen met gesproken teksten, soms kluchtig van aard, soms serieus. Er was veel ruimte voor de nieuwste theatertechniek en tijdens de voorstelling werd er gegeten en gedronken. Entertainment en totaaltheater voor iedereen. Daarom programmeren wij dit werk: onze doelstelling opera benaderbaar te maken sluit hier naadloos bij aan. We willen het publiek aanspreken met muziek en tekst, met state-of-the-art theatertechniek en met een glas in de hand; laagdrempelig zonder actualiteit, kwaliteit en verbeelding te verliezen." Sybrand van der Werf 27
12+ EDUCATIEVOORSTELLING FAIRY JUNGLE In ‘Fairy Jungle‘ komen we er achter dat het zetten van een “You are here”-stip op de kaart van gender en seksualiteit nog zo makkelijk niet is... Maak kennis met Chris, die vindt dat het allemaal onzin is. Of met Joost, die precies weet hoe het in elkaar zit. Of met Annie, die euh... in de war is. Opera Compact presenteert "Fairy Jungle", een vrolijke rondleiding in de chaos van seksualiteit en gender met muziek van Purcell, Guns 'n roses, Mozart en Herman Brood. Gespeeld door Eva Custers en Tim Stoter! Deze educatievoorstelling van een klein uurtje is geschikt voor alle pubers vanaf 12 jaar en kan geboekt worden in het seizoen 2024-2025 door scholen, maatschappelijke organisaties en instanties. De voorstelling is voorzien van een lesbrief en een nagesprek. Meer informatie of vragen? Stuur een mail naar info@operacompact.nl Deze voorstelling werd gemaakt in samenwerking met docenten van Theaterschool De Zuiderlingen, die met jongeren een workshop verzorgden voor imput voor Fairy Jungle. Deze voorstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de Impuls Jongeren regeling van de Gemeente Maastricht. #lost #inlove
29
GRAAG TOT EEN ANDERE KEER Opera Compact is een Limburgs operagezelschap dat in, met en vanuit de regio toegankelijke en verrassende producties maakt van hoge artistieke kwaliteit. Opera Compact wil verwonderen, vermaken én bevragen door middel van operavoorstellingen in direct contact met een breed publiek. We schromen niet bestaand materiaal te bewerken om ons tot een hedendaags publiek te verhouden. We richten ons op bijzondere (buiten)locaties waar weinig opera wordt gespeeld: middenzalen, maar ook op locatie, van weilanden tot fabriekshallen. Mede door een kleinere schaal komen voorstellingen letterlijk dichtbij. Talentontwikkeling, educatie en cultuurparticipatie horen als vanzelf bij onze doelstellingen. MADAMA BUTTERFLY Na het grote succes van 'Rusalka - de kleine Zeemeermin' brengt Opera Compact opnieuw een bijzondere locatieopera: 'Madama Butterfly'. In dit meesterwerk van Puccini wordt het verhaal vertelt van de tragische liefde tussen de Japanse geisha Cio-Cio San (Butterfly) en de Amerikaanse marineofficier Pinkerton. Butterflys' #verlangen naar eenheid en begrip van de zelfzuchtige Pinkerton eindigt in een hartverscheurend verraad en #gespleten zelfopoffering. Met vooruitziende blik koos Puccini als decor voor zijn meest ontroerende opera, die de vernietiging van de Japanse cultuur door Westers opportunisme belicht, Nagasaki; nu vooral bekend door de atoombom die daarop 9 augustus 1945 tot ontploffing kwam. In het adembenemende post-apocalyptische landschap van de industriële afgravingen aan de Grensmaas, versterkt een live kamerorkest de emotionele kracht van de opera. Beleef de ontroerende reis van Butterfly, die verlangt naar verbintenis in een wereld van opportunisme, kapitaal en egocentrisme. Een must-see in een indringende regie van Sybrand van der Werf, fantasierijk vormgegeven door jong talent Fleur Ummels. Laat je meevoeren door de tijdloze klanken van Puccini, want opnieuw verwelkomen we topdirigent Per-Otto Johansson, Generalmusikdirektor aan de opera van Detmold. Hij staat voor een 20-koppig kamerorkest en een keur van topsolisten uit binnen- en buitenland. Gezongen in het Italiaans met Nederlandse boventiteling. 30 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ Per-Otto Johansson Mark Tersteeg Sybrand van der Werf Fleur Ummels Tjyying Liu Fenna Ograjensek Denzil Delaere Linsey Coppens Sef Thissen Dirigent Arrangement Regie Scenografe Dramaturgie Cio-Cio San Pinkerton Suzuki Zio Bonzo Première: 27 juni 2025 Verdere voorstellingen: 28 juni, 4, 5 en 6 juli 2025 EDUCATIEVOORSTELLINGEN IN 2024/2025 • Vlindermeisje 4+ • Van 't padje af 6+ • Fairy Jungle 12+ Houd onze social media en website in de gaten voor aankondigingen van nieuwe voorstellingen.
COLOFON Concept Interviews / Vormgeving Eindredactie Fotografie Opera Compact Judith Eurlings Query Design Sybrand van der Werf Sanne Linssen / Opera Compact www.operacompact.com 31
32 FAIRY QUEEN HENRY PURCELL / MARK PÜTZ
1 Online Touch