Onze mensen kunnen behoorlijk in de war raken van onverwachte dingen. Hein Masseling, pagina 15 Als ze méér presteren dan de afgesproken loonwaarde, is dat een mooi rendement. Gerwin de Vries, pagina 19 Als je wacht tot ze een inburgeringscursus hebben gedaan, ben je twee jaar verder. Dorine Manson, pagina 20 Nummer 2, april 2016 over bedrijven die investeren in mensen Ik ben werkgever, maar soms ook ‘Mama Loes’ Loes Kluwen - De Volder MamaLoes
Column Hokjesgeest Door: Jos Verhoeven Directeur Start Foundation Dat het in Keulen kan donderen, weten we na de beruchte nieuwjaarsnacht. Journalisten maakten overuren en noteerden verklaringen. Het zit hem in de volksaard, het geloof, de cultuur enzovoorts. In dezelfde tijd verschijnt een vijfregelig bericht in een landelijke krant. ‘Priesters en leraren van het beroemde kathedraalkoor in de Duitse stad Regensburg hebben de afgelopen decennia minstens 231 koorknapen misbruikt, mishandeld of gemarteld.’ Niemand ging de straat op. Geen enkele talkshow besteedde er aandacht aan. Geen ‘deskundige’ kwam uitleggen dat aan jonge jongens zitten nu eenmaal net zo’n goed gebruik in christelijke kring is, als ongevraagd aan vrouwen zitten door islamieten. ‘Denken ist schwer, darum urteilen die meisten’, aldus psychiater Carl Jung. Een oordeel geven is zo veel gemakkelijker. Ik plaatste ooit een jonge exgedetineerde bij een bedrijf. Drie weken later was de kas leeggeroofd. Alle blikken wezen dezelfde kant op. Immers, eens een dief … Hij bleek het niet gedaan te hebben. Jammer, want de wereld wordt zoveel begrijpelijker in hokjes. Autisten zijn goed in ICT. Ouderen vaak ziek. Werklozen lui. Marokkanen crimineel. Werkgevers uitbuiters. Politici zakkenvullers. Gehandicapten traag. Zo ziet de wereld er tenminste overzichtelijk uit. 2 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Inhoud Omslagverhaal 6. Loes Kluwen van MamaLoes zoekt medewerkers met een goed hart. ‘Competenties kun je leren.’ Samen werken 10. Zijn medewerkers wel klaar voor collega’s met een beperking? De stelling 15. Hein Masseling dacht Overheid en beleid creatief naar banen voor vluchtelingen. 24. Sociaal ondernemer Gert-Jan Dekker werd plotsklaps gekort op zijn subsidie. Niet te geloven! 16. Wethouder Staf Depla van Eindhoven zoekt Kosten en baten 12. Ondernemers zoeken liever zelf medewerkers met een beperking. 18. De nieuwe kortingsregelingen voor 23. Lieve Sahar Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 3 mede werkers met een beperking in Pienter met Poen En verder .... 2. Column Jos Verhoeven 4. Kortweg Start Foundation meteen aan Maarten Schoonderwoerd als coach bij Specialisterren. Toppers! 19. Vijf vragen aan Gerwin de Vries van Zalsman. ‘Wij zijn Goed geregeld! 20. Een vluchteling aan een baan helpen, hoe doe je dat? een betrokken bedrijf.’ Colofon Baanbreker nummer 2, april 2016 Baanbreker komt vier keer per jaar uit. Baanbreker is het relatiemagazine van Start Foundation en inspireert, over tuigt en helpt ondernemers vanuit maatschappelijk en economisch realisme om mensen, voor wie een baan niet vanzelfsprekend is, in dienst te nemen en/of te behouden. Redactieadres: Start Foundation Klokgebouw 188 5617 AB Eindhoven Telefoon: 040 246 18 50 baanbreker@startfoundation.nl Gratis abonnement? Stuur een e-mail naar: baanbreker@startfoundation.nl Conceptontwikkeling en realisatie: Bindkracht 12/ Marjan Agerbeek Vormgevingsconcept: Motif Concept & Design/ Elke Kunneman en Sake van den Brule Redactie: Lycia Bakker, Sahar Mokamel-Babori en Jos Verhoeven Tekst: Marjan Agerbeek, Annemarie Geleijnse, Hans Horsten, Rineke van Houten, Christine Lucassen, Jos Verhoeven, Ton van der Vliet en Anka van Voorthuijsen Vormgeving: Marijke Reer Tekstcorrectie: Rob Vooren Fotografie: Pim Evers, Hugo de Jong, Guy Offerman, Sander Ruijg, Jan Reinier van der Vliet Illustraties: Idris van Heffen Drukkerij: Baanbreker wordt ge drukt door Drukkerij Wedding B.V. in Harderwijk. Deze drukkerij hecht grote waarde aan maat schappelijk verantwoord ondernemen (MVO), het milieu en het inschakelen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. www.drukkerijwedding.nl
Kortweg Start Foundation Tekst: Ton van der Vliet Lichtpuntje voor V&D’ers Rebelz aan de Rotte Karin Nijman en Klaasjan Krook, de initiatiefnemers Rebelz aan de Rotte Restaurant ‘Rebelz aan de Rotte’ in Rotterdam is anders: vanwege de locatie (een oude limonadefabriek), vanwege de mediterrane kaart (van een Syrische chef-kok) én vanwege het spectaculaire interieur van kunstenaarsduo Arno Coenen en Iris Roskam. Daar komt bij dat ze bij Rebelz aan de Rotte drie leerwerkfuncties gaan creëren, waarmee jaarlijks tien tot vijftien ex-gedetineerde vrouwen een kans krijgen de draad weer op te pikken. Rebelz is een initiatief van Karin Nijman en Klaasjan Rebelz aan de Rotte serveert mediterrane gerechten Krook. Karin probeert al langer ex-gedetineerde vrouwen te helpen, maar ving telkens bot bij de reguliere horeca. Dan maar zelf beginnen, bedacht ze. Klaasjan werkte zich op tot hoogste baas van Tupperware Nederland, maar miste maatschappelijke betrokkenheid bij dit Amerikaanse bedrijf. De twee noemen Rebelz gekscherend ‘het instituut voor verbetering’ en werken in alle ernst aan de oprichting. Start Foundation financiert de start met € 50.000,-. www.rebelzaanderotte.nl Ruim 8.000 mensen waaronder veel 45-plussers verloren hun baan door het faillissement van V&D. Een van de oudmedewerkers, Miranda Leenders, zat niet bij de pakken neer en wilde haar oud collega’s een hart onder de riem steken. Met hulp van Start Foundation regelde zij gratis optredens van cabaretier Leon van der Zanden in Amsterdam, Eindhoven en Zwolle, exclusief voor V&D’ers. Omdat Start Foundation het belangrijk vindt dat de oud-medewerkers elkaar blijvend steunen, wordt Leenders ook geholpen bij de opbouw van een Facebookgemeenschap. Start Foundation zet daarnaast organisaties uit haar netwerk in om de ontslagen V&D medewerkers verder te helpen. Meer over de cabaret voorstellingen op de Facebookpagina VenDLeonVanDeZanden. MBC-vouchers als warme broodjes Aan ideeën om maatschappelijke problemen aan te pakken, geen gebrek. De tien vouchers à € 7.500,- die Start Foundation aan gemeenten beschikbaar stelde om een maatschappelijke businesscase (MBC) op te stellen, gingen als warme broodjes. De vouchers zijn voor het opstellen van een degelijke MBC door een professionele partij, als voorbereiding op een nieuwe social impact bond. Dat is een financieringsconstructie waarbij private partijen investeren in de aanpak van een maatschappelijk probleem dat de overheid veel geld kost. De tien uitgekozen ideeën zijn zeer divers. Zoals het plan voor een wijkcampus om buurtbewoners bij elkaar te brengen en zo vooral jongeren kansrijker te maken. www.startfoundation.nl/mbc 4 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
47 jongeren Van 80 werkloze Rotterdamse jongeren (17-27 jaar) die instroomden in de eerste Nederlandse SIB (social impact bond), zijn er 47 uitgestroomd. Zeven van hen begonnen een eigen onder neming, 19 jongeren gingen terug naar school en 21 vonden een baan. De uitstroom van 59 procent gaat waarschijnlijk omhoog, want er lopen nog sollicitatie procedures. De gemeente Rotterdam, die deze eerste SIB in 2014 opzette met Start Foundation, ABN AMRO en uitvoerder Buzinezzclub, noemt het een succes en gaat een tweede SIB beginnen met samenwerkende partijen. Sanne Beekhuis, directeur Valid Express Personeel werven via Vacature Café Geen tijd- en geldvretende advertentiecampagnes meer voeren, maar gewoon rondhangen in het Vacature Café en daar je kandidaten ontmoeten. Weert had vorig jaar de Limburgse primeur met het Vacature Café, georganiseerd door werkzoekenden. De opzet is simpel: werkgevers maken er hun vacatures bekend en werkzoekenden reageren daarop. Cv’s worden pas na afloop verstrekt, dit ten faveure van oudere werkzoekenden. In een persoonlijk gesprek doet leeftijd er veel minder toe. Tientallen werkzoekenden zijn inmiddels al aan een baan gekomen. Precieze cijfers ontbreken, want de follow-up kwam er wat bekaaid vanaf. Daarom bekostigt Start Foundation een fulltimemedewerker die twee jaar nauwkeurig de resultaten van twaalf vacaturecafés in Limburg gaat monitoren. www.vacaturecafelimburg.nl Valid Express goed op weg Sanne Beekhuis is directeur van Valid Express, dat sinds 2012 onderdeel van PostNL is. Het bedrijf is in 2000 opgericht door Nicolette Mak, die een aangepaste auto voor haar gehandicapte broer kocht, zodat hij als koerier aan de slag kon. Bij Valid Express werken mensen ‘met een lastig lichaam’ en worden zij mede met financiële steun van Start Foundation op weg geholpen. Aan Beekhuis de vraag naar de huidige stand van zaken. Waar staat het bedrijf nu? ‘We zijn flink gegroeid. Valid telt nu zeven tien vestigingen en vijftig medewerkers.’ Allemaal medewerkers met een lastig lichaam? ‘Voor 80 procent. Als we vacatures hebben, kijken we allereerst binnen PostNL. Er zijn bijvoorbeeld oudchauffeurs die thuis zitten omdat het pakketwerk te zwaar werd. Die kunnen wij goed gebruiken.’ www.validexpress.nl Hulp nodig van Start Foundation? Start Foundation investeert in oplossingen en innovaties om mensen voor wie het hebben van een baan niet vanzelfsprekend is, te helpen aan werk te komen of hun baan te behouden. Denk aan ouderen, niet- of laagopgeleide werknemers, werknemers met een beperking of getroebleerd verleden. Ook verstrekt de organisatie kapitaal aan bedrijven die deze medewerkers in dienst hebben of gaan nemen. Meer weten? Kijk bij innovaties of bedrijfskredieten op www.startfoundation.nl. Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 5
Omslagverhaal Loes Kluwende Volder MamaLoes 6 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 Loes Kluwen trekt medewerkers aan met een ‘bijzonder verhaal’ zoals magazijnmedewerker Inchomar Felicia. ‘MamaLoes is mijn tweede thuis, mijn familie.’
Loes Kluwen heeft 50 medewerkers Meer weten? –> Mensen hebben geen beperkingen, maar mogelijkheden Kansen bieden! Dat is waar het voor sociaal ondernemer Loes Kluwen-de Volder om draait. Hoe harder MamaLoes Babysjop groeit, hoe meer mensen met een bijzonder verhaal hun leven op orde kunnen krijgen. Tekst: Annemarie Geleijnse Foto’s: Guy Offerman Enigszins verstopt op een bedrijventerrein in Goirle wordt in een groot magazijn stevig doorgewerkt. Medewerkers lopen af en aan tussen de schappen vol baby-artikelen, de controletafel en de inpak tafel. Boven de radio uit hoor je voortdurend het afscheuren van grote stukken tape. Vanuit hier gaan de webbestellingen van MamaLoes Babysjop de deur uit en worden de winkels in Breda en Goirle bevoorraad. Er werken vrijwel allemaal mensen ‘met een bij zonder verhaal’, al plakt oprichter Loes Kluwen-de Volder daar niet graag etiketjes op. ‘Er bestaan geen mensen met een beperking, alleen mensen met mogelijkheden.’ Dertig procent van haar mensen komt uit de bijstand, de volle honderd procent uit een werkloosheidsuitkering. Het draait bij MamaLoes vooral om het geven van nieuwe kansen aan mensen die op welke manier dan ook op een zijspoor zijn geraakt. Een chronische ziekte, een verslaving, psychische problemen, schulden, een crimineel verleden: wie de grip op het leven kwijt is of dreigt te raken, vindt op dit bedrijventerrein in Goirle een warm vangnet. Marktplaats MamaLoes ontstond toen Loes zelf, na jarenlang voor diverse babyzaken te hebben gewerkt, na een faillissement werkloos thuis kwam te zitten. Ze wilde, inmiddels zwanger van haar vijfde, iets betekenen voor jonge ouders met weinig budget en startte met de verkoop van op Marktplaats opgekochte en opgeknapte babyspullen. In 2009 opende ze in een leegstaande videotheek in Goirle een winkeltje. Ze won al snel de Marktplaats Topaward van vijfduizend euro en stoomde door. In 2012 zette ze haar eenmanszaak om in de BV MamaLoes & Kids. Nu, zes jaar na de start, heeft Loes een maar liefst tweeduizend vierkante meters tellend magazijn met louter nieuwe artikelen en telt het bedrijf een kleine vijftig medewerkers. Dat MamaLoes zich ontpopte tot sociale Samenwerken Gunfactor » Een medewerkster met veel problemen maakte er een enorm potje van: structureel te laat, dronken in de weekeinden, ziek op maandag. Pas toen ze, na kans twaalf, ontslagen was, gaven de collega’s aan dat ze blij waren dat ze weg was. Ze konden het eigenlijk niet vergoelijken dat zij dingen mocht die zij niet mogen. Dat ze de medewerkster toch niet afvielen, heeft volgens Loes alles te maken met de enorme onderlinge gunfactor. Meer informatie over MamaLoes is te vinden op www.mamaloesbabysjop.nl. Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 7
Omslagverhaal Goed geregeld Een kans moet je wel met twee handen aangrijpen onder neming, ging zonder vooropgezet plan. Het begon met een buurmeisje dat zonder werk zat en graag wilde werken. En toen de gemeente Goirle in het kader van de toen nog nieuwe Participatiewet een project startte om mensen ‘even op te schudden en uit het stof te trekken’, deed Loes graag mee. ‘Als wij de vicieuze cirkel van een uitzichtloze situatie kunnen doorbreken door iemand een baan te bieden, dan is dat ideaal.’ Niet voor niets prijkte op haar rapport op de kleuterschool al: ‘Loes komt op voor de zwakkere leerlingen in de klas.’ Lekker aan het werk De zaken gaan goed, het bedrijf groeit sterk. Problemen of extra uitdagingen in het werken met mensen die een bijzonder verhaal met zich meedragen, ziet Loes niet. De geslaagde voorbeelden lopen elke dag om haar heen. De exgedetineerde die schoon schip heeft gemaakt en die ze in haar hart heeft gesloten. De voormalige kok die werkloos thuis zat en nu een man of twintig aanstuurt in de logistiek. ‘Het is een feest om te zien hoe ze hier opbloeien en lekker aan het werk zijn.’ Daar is wel meer voor nodig dan het bieden van werk alleen. Zij of de HRM-man gaat standaard mee naar de rechtbank, de schuldhulpverlening, de bank, de opleiding: waar het ook maar nodig is zaken op te lossen. Loes: ‘Laat me dan maar Sturende krachten De kern van MamaLoes bestaat uit medewerkers van het eerste uur. Met de sterke groei van het bedrijf begint de verhouding tussen ‘dragend personeel’ en de ‘handjes’ een punt van aandacht te vormen. Zeker nu MamaLoes het sociaal ondernemen op een nog hoger plan wil tillen, zijn er ook mensen nodig die sturing kunnen geven aan starters. Daarom wordt nu gebouwd aan een middenkader. Daarvoor wordt ook buiten de kaartenbakken van het UWV gezocht naar collega’s. Bij de selectie blijft vooropstaan dat ze moeten passen bij het bedrijf. Loes: ‘Competenties kun je iemand bijbrengen, een goed hart niet.’ Waarom voel jij je thuis bij MamaLoes? Naam: Inchomar Felicia Functie: magazijnmedewerker In dienst sinds: augustus 2014 Arbeidsbeperking: langdurig in de bijstand, geen eigen woonruimte ‘MamaLoes is mijn tweede thuis, mijn familie. De sfeer is heel persoonlijk en open. De bazen zitten niet op kantoor, maar werken gewoon mee. MamaLoes heeft me met alles geholpen. Ik verdien nu mijn eigen geld, betaal mijn eigen huur. Als verrassing hebben ze mijn kinderen uit Curaçao laten overkomen. Zoiets verwacht je niet.’ 8 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Kosten en baten Start Foundation en MamaLoes Start Foundation ondersteunt MamaLoes Babysjop met een lening van 2,5 ton, met een looptijd van vijf jaar. Bijzonder aan deze lening is dat er een rente van 5 procent is afgesproken die niet betaald hoeft te worden. De tegenwaarde van die 5 procent wordt namelijk door Loes verdubbeld en direct in het ‘opwaarderen’ van haar personeelsleden gestoken. Cursussen, trainingen, extra begeleiding in lastige situaties enzovoorts. Van wat er eventueel overblijft, worden extra stageplaatsen aangeboden. even echt MamaLoes zijn en meedenken en -helpen.’ Zonder morren Het levert een enorm commitment op. Als het druk is, werken de medewerkers zonder morren over. Loes: ‘Sterker nog, menigeen staat ongevraagd een uur te vroeg op de stoep. Met een glimlach van oor tot oor. Het is met geen pen te beschrijven hoe trots ik dan ben op ons bedrijf.’ Hoe groot het hart van Loes en haar man Marco is, bleek ook vorige zomer toen ze uit eigen zak als verrassing de kinderen van een magazijnmedewerker uit Curaçao lieten overkomen. Zes jaar had hij ze niet gezien, toen ze plotseling het magazijn inliepen. Jonge collega’s hadden kippenvel, de ouders in de groep huilden mee. Loes: ‘Het was zo geweldig. En het enige wat wij hoefden te doen, was dat ticket betalen en hem een weekje vrij geven.’ Soms gaat het ook mis. Zoals bij de jongen die uit jeugddetentie kwam en ‘s avonds opnieuw werd opgepakt op een gestolen brommer. Of de man die na lange tijd in de bijstand in zijn tweede week in het magazijn vond dat hij wel thuis kon blijven als de baas ook op vakantie was. Of het meisje dat voortdurend te laat kwam en op maandagen ziek van een weekeinde vol drank op het werk kwam. Dan is Loes scherp en wordt het dienstverband beëindigd. ‘Als je een kans krijgt, moet je die wel met twee handen aangrijpen.’ Dit ben ik Hoe sociaal MamaLoes is, is voor Loes zo normaal dat ze er tot voor kort nauwelijks bij stilstond. ‘Dit ben ik. Dit is voor mij normaal. Zo zou de samenleving moeten zijn.’ Kenmerkend is dat ze veel moeite had om haar mensen voor een sociale analyse ‘in hokjes te stoppen’ (zie kader ‘Start Foundation en MamaLoes’), nodig om een lening te krijgen van Start Foundation. Maar nu de samenwerking toch is ingezet, wil Loes actief aan de slag met sociaal ondernemen. Ze staat open voor bijzondere doelgroepen en proeft daar ook binnen het team veel enthousiasme voor. Opleidingen en beleid Creatieve oplossing Een roc-leerling, studierichting Transport, zat al maanden thuis bij gebrek aan een stageplek. Toen MamaLoes die plek wilde bieden, bleek dat alleen te kunnen via een aan het roc verbonden commercieel bureau dat daarvoor ‘onhaalbare’ tarieven rekent. Een creatieve oplossing bood uitkomst. Het meisje wisselde van studierichting, waardoor ze onder het bureau uit kon. Ze is nu in dienst bij MamaLoes en volgt via een BBL-traject een opleiding interne logistiek. Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 9 »
Samen werken De stelling –> ‘Medewerkers vaak onvoldoende voor bereid op collega’s met arbeidsbeperking’ Tekst: Christine Lucassen Illustratie: Idris van Heffen Steeds meer bedrijven nemen mensen aan met een afstand tot de arbeidsmarkt, om te voldoen aan de Participatiewet. Zijn de collega’s wel voldoende voorbereid op nieuwkomers met een beperking? Best lastig Sjuul Tambach, magazijnmedewerker, Rode Kruis Ziekenhuis ‘Mijn collega’s zijn niet voldoende voorbereid. Ik heb autisme en heb daardoor moeite mijn dag te structureren. Als ik het even niet meer weet, heb ik een zetje nodig in de goede richting: dat een collega zegt: ‘Dat en dat moet nog gebeuren.’ Maar verder kan ik helemaal zelfstandig werken. Ik merk dat het accepteren van mijn beperking voor collega’s best lastig is. Dat merk ik aan de manier waarop ze met me omgaan. Vaak begrijpen ze dingen niet, zien ze niet dat ik gewoon hard werk op mijn manier. Dan vragen ze bijvoorbeeld of het niet wat sneller kan. Dat frustreert me.’ Open communicatie Marlies van Hilten, directeur Emma at Work ‘Het ligt erg aan het bedrijf en of men ervaring heeft met collega’s met een beperking. Wij begeleiden jongeren met een chronische ziekte of lichamelijke beperking naar werk. We merken dat bedrijven zich niet altijd realiseren dat een ziekte of beperking impact kan hebben, en dat dat gemanaged moet worden. Zo zijn mensen met een chronische ziekte vaker energetisch beperkt. Zeker als zo’n beperking niet zichtbaar is, hebben medewerkers niet altijd begrip voor de manier waarop hun collega ermee omgaat. Zo werd onlangs een jongen die vanwege zijn ziekte kortere werkdagen maakt, door zijn collega’s gepest. Open communicatie vanuit de werkgever, bijvoorbeeld over de reden dat iemand andere voorwaarden heeft, is belangrijk. Je moet draagvlak creëren, de verwachtingen goed managen en heldere werkafspraken maken. Als je dat doet, dan gaat het prima.’ 10 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Bewust informeren Willem Spoelstra, manager Port Office, Havenbedrijf Amsterdam ‘Ik zorg er bewust voor dat mensen die in de directe omgeving van iemand met een beperking gaan werken, weten wat er kan gebeuren en wat zij kunnen doen. Dat geeft een veilig gevoel en collega’s worden niet voor het blok gezet. Er werken een kleine twintig mensen in het Port Office, waarvan een met epilepsie en een met een chronische ziekte. Fijne mensen om mee te werken, met een hoog arbeidsethos. Dat zien de collega’s ook.’ Elkaar versterken Corry Brüggemann, medewerker autismesteunpunt de Zonnehoek, Apeldoorn ‘Werknemers kunnen ervaren wat het is om autisme te hebben als ze ons Autismebelevingscircuit doorlopen. Het begint met een opdrachtje, dat ineens niet zo eenvoudig is als het lijkt. Dat levert stress op. Als de tweede opdracht ook niet lukt, volgt meer stress, en wij zetten ze nog meer onder druk. Het stapelt. Zo ontdek je hoe het voelt als dingen niet gaan zoals je gewend bent, terwijl je vindt dat je het wel moet kunnen en je erbij wilt horen. De meeste mensen reageren: ‘Goh, is het leven van iemand met autisme zo lastig?’ Als ergens een nieuwe medewerker komt, vindt men vaak dat die zich naar het team moet voegen – net iets waar mensen met autisme niet goed in zijn. Voorkom onbegrip, zorg ervoor dat het team het weet en zich aanpast. Dan kun je elkaar versterken.’ Volgende keer De stelling in het volgende nummer van Baanbreker: ‘Voorwaarden voor een garantie baan oneerlijk streng’ Volgens de Participatiewet moeten er tot 2026 in totaal 125.000 banen voor arbeidsgehandicapten bij komen. Alleen mensen met een beperking die niet op eigen kracht het minimumloon kunnen verdienen, komen in aanmerking voor zo’n garantiebaan. Vallen er zo niet te veel mensen met een beperking tussen wal en schip? Reageren op deze stelling? Mail naar: baanbreker@startfoundation.nl Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 11
Kosten en baten Meer informatie? De kaartenbak werkt niet, netwerken wel Het banenregister, onderdeel van de Participatiewet, is niet geschikt om personeel met een arbeidsbeperking te vinden, concluderen werkgevers. Bemiddelingssites zoals ‘Onbeperkt aan de Slag’ of bureaus zoals ‘Studeren & Werken Op Maat’ werken wél. Tekst: Rineke van Houten Werkgevers met meer dan 25 werknemers zijn verplicht mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Maar hoe vind je die? De grootste databases, zoals Werk. nl van het UWV, zijn nog niet goed gevuld door achterstanden en bovendien niet in en Werkgelegenheid. De databases kunnen werkgevers dus niet helpen om personeel te zoeken. Ik wil rustig kunnen praten met kandidaten staat om de kwaliteiten van kandidaten in kaart te brengen, zo bleek november vorig jaar uit een eerste ervaringsonderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken Maar er zijn meer problemen, waardoor werkgevers niet zo happig zijn op publieke kanalen. De sollicitanten die uit de officiële databases worden geplukt, zijn vaak ongemotiveerd en de processen duren te lang, zo luidden de belangrijkste verklaringen. Geen wonder dat gemeenten en UWV niet voorkomen in de top 3 van meest genoemde wervingskanalen voor het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking. Gemeenten moeten bovendien nog wennen aan hun nieuwe taak: het naar reguliere arbeid begeleiden van mensen die geen recht meer hebben op Wajong en niet meer op de sociale werkplaats terechtkunnen. De gemeenten werken samen met het UWV in een regionaal Naast Studeren & Werken Op Maat (studerenenwerken opmaat.org) en Onbeperkt aan de Slag (onbeperkt aan deslag.nl) kunnen werkgevers met vacatures die open staan voor mensen met een beperking bijvoorbeeld ook terecht bij Cap jobs (cap100.nl) of USG Restart (usgrestart.nl). Hoe vind je kandidaten? » Personeel met een beperking vinden kost extra energie. Het gaat vaak om mensen die door slechte ervaringen schroom hebben gekregen om te solliciteren. Roep hen dus expliciet op te reageren in vacatureteksten. Ook drempelverlagend is het organiseren van een vrijblijvende ontmoeting, zoals een snuffelstage. Zo leert de werkzoekende uw bedrijf kennen. En u ziet meteen of een kandidaat een functie aankan, en of het mogelijk is de functie aan de mogelijkheden van de kandidaat aan te passen. Meer tips op www.denormaalstezaak.nl, onder werving en selectie. 12 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Op zoek naar werk Lars Ik heb ruim tien jaar ervaring in de grafische, animatie- en game-industrie en heb in mijn eigen bedrijf uitleganimaties gemaakt. Nu ben ik toe aan een nieuwe ‘creatieve’ uitdaging. Ik kom graag in aanmerking voor een groeifunctie in front-end development, programmeren en ontwerpen. Liefst een baan voor 24-32 uur in de regio Flevoland. Eefje Ik ben op zoek naar een baan als marketingmedewerker (regio Noord-Brabant). Ik ben een echte doener en haal mijn energie uit persoonlijke interactie met de klant en het goed afwikkelen van projecten. In mijn aanpak ben ik flexibel, gemotiveerd, enthousiast en oplossingsgericht. Daarbij zoek ik altijd naar kansen om mijn kennis en vaardigheden uit te breiden. David Ik ben een economische allrounder die zich prettig voelt in ICT, management accounting, management & organisatie en marktkunde. Ik ben gemotiveerd en leergierig, ben positief ingesteld en kan goed problemen oplossen. Ik houd van analyseren en onderzoeken en werk graag met cijfers en data. Ik zoek een functie voor 40 uur in de regio Utrecht/ Amsterdam. Ron Ik ben een wo-opgeleide medisch bioloog met sterke analytische insteek en affiniteit met IT en bedrijfskundige processen. Momenteel studeer ik bedrijfskunde als flexibele thuisstudie. Mijn ervaring bestaat uit wetenschappelijk onderzoek, (zorg) applicatiebeheer en bestuurswerk. Mijn ambitie gaat uit naar beleidsmedewerker, SAP/business consultancy, applicatiebeheer en softwaretester. Ik zoek een functie voor 24-32 uur in de regio Haaglanden. Hema Ik ben een HR-professional met ruime werkervaring bij diverse bedrijven en organisaties. Ik ben flexibel, creatief en resultaatgericht en ga altijd met veel plezier naar mijn werk. Ik ben toe aan een nieuwe ervaring en kom daarom graag jullie team versterken. Het liefst zou ik een baan vinden voor 40 uur (Zuid- en Noord-Holland). Marloes Ik ben een gedreven sociaal(economisch) psychologe, die graag alles tot op de bodem uitpluist. Ik werk graag doelgericht, ben loyaal, leergierig en zie snel verbanden. Ik ben een echt ‘mensenmens’. Ik zoek een baan voor 24 uur in de omgeving Breda waarin (onderzoek naar of het beïnvloeden van) het gedrag van mensen centraal staat. Reageren? Deze werkzoekenden staan ingeschreven bij Stichting Studeren & Werken Op Maat. De stichting begeleidt jonge hoger opgeleide professionals met een arbeidsbeperking naar een duurzame baan op de reguliere arbeidsmarkt. Wilt u in contact komen met één van deze of andere werkzoekenden: bel met 070 - 219 01 40/06 - 12 51 61 83 of kijk op www.studerenenwerkenopmaat.org. Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 13
Kosten en baten Banenregister werkbedrijf, maar het hangt nog erg van de regio af of die samenwerking succesvol is. Eigen netwerk Bij Nedco Kunststoffen in Nieuwerkerk aan den IJssel hebben ze een broertje dood aan sollicitanten die zich alleen maar melden omdat ze anders de uitkering kwijtraken. ‘Ongemotiveerden, die zitten er altijd tussen’, bromt magazijnchef Klaas van de Wetering. De kans op kandidaten die wél willen werken, is veel groter als ze uit het eigen netwerk komen, is zijn ervaring. Nedco werkt al twintig jaar met mensen met een beperking: het gaat inmiddels om een derde van de pakweg zestig medewerkers. Een van de eersten kwam binnen via een school voor speciaal onderwijs, die op zoek was naar stageplaatsen. De scholen zijn nog steeds een belangrijke broed plaats voor nieuwe medewerkers, maar de meesten komen binnen via een jobcoach, die het bedrijf en de cultuur kent. Kandidaten melden zich ook aan uit eigen beweging. Bij Nedco, zo weet men in de regio, maak je kans. Direct contact Achmea vindt veel van de nieuwe collega’s uit de doelgroep via het digitale platform Onbeperkt aan de Slag, waar werkgevers en werkzoekenden zich presenteren en elkaar kunnen ontmoeten in meet-and-greets. Pim Zoutendijk, coördinator instroom doelgroepen bij Achmea, zweert bij direct contact met kandidaten. ‘Ik wil zonder tussenstations rustig praten met mensen in wie ik geïnteresseerd ben, en ze vragen waar ze goed in zijn. Laagdrempelig en in korte klappen.’ Soms heeft zo’n gesprek een verrassende wending. ‘Iemand die amper uit zijn woorden komt, blijkt capaciteiten te hebben waar je stil van wordt.’ Inmiddels zijn er via hem zo’n 25 mensen aangenomen en koestert hij een lijstje met namen van kandidaten die hij graag achter de hand houdt, zijn eigen ‘kaartenbak’. Onbeperkt aan de Slag werkt praktisch en is nononsense, is zijn ervaring. ‘Het is de kunst van de eenvoud en enthousiasmerend voor werkgevers en werkzoekenden.’ Samenwerken Hij is ervan overtuigd dat een inclusieve organisatie alleen kan groeien als partijen in de markt samenwerken. En met ‘partijen’ bedoelt hij op de eerste plaats: werkgevers. ‘Financiële dienstverleners, zoals wij. We houden elkaar scherp, toetsen elkaar. En als ik om de een of andere reden niet verder kan met een medewerker, wil ik graag bellen met een concullega met de vraag of hij mogelijkheden ziet. We moeten met elkaar dit varkentje wassen.’ In het banenregister van het UWV staan mensen die niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen. Werkgevers kunnen zelf checken of een werknemer in het register staat en daarmee onder de banenafspraak valt. Het register is geen database waar werkgevers uit kunnen putten om een geschikte werknemer te vinden. Er is kritiek dat mensen voor wie de Participatiewet is bedoeld, vanwege te strenge criteria toch niet in het register worden opgenomen. Staatssecretaris Jetta Klijnsma van SZW onderzoekt of ze de regels op dit punt zal aanpassen. Waarom heb jij je ingeschreven bij Studeren & Werken Op Maat? Naam: Philippe Evers Functie: international management (hbo + master) Ingeschreven sinds: 9 november 2015 Arbeidsbeperking: in rolstoel wegens cerebrale parese ‘Na mijn afstuderen vorig jaar bleek dat studiegenoten snel werk vonden en ik niet. Ik schreef me in bij diverse bemiddelingsbureaus, maar de meeste doen weinig. Bij Studeren & Werken Op Maat vind ik de persoonlijke aanpak geweldig, ze helpen echt en denken mee. En het werkt, ik ben bijna aangenomen op een prachtige baan.’ 14 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 »
Samen werken Toppers ‘Maarten voelt aan wat nodig is’ Naam: Hein Masseling (52) Functie: operating manager bij Specialisterren ‘Veel van onze medewerkers hebben een vorm van autisme. Je moet ze goed begeleiden als ze bij het bedrijf binnenkomen. Dat is intensief werk. Voor die coaching dachten we meteen aan Maarten. Hij is een werknemer van het eerste uur en vertrouwd met het testwerk. Nog belangrijker is dat Maarten een rustig persoon is en goed aanspreekbaar voor iedereen. Medewerkers voelen zich comfortabel bij zijn uitstraling. Hij heeft een dempend effect als er problemen ontstaan. Omdat hij ook autisme heeft, voelt hij precies aan wat nodig is op zo’n moment. Voor de buitenwereld kan het om een kleinigheid gaan, maar onze mensen kunnen behoorlijk in de war raken van onverwachte dingen.’ Verder lezen –> Tekst: Hans Horsten Foto: Jan Reinier van der Vliet Op www.startfoundation.nl/ toppers staat een uitgebreide versie van dit artikel. ‘Tien jaar terug werd bij mij de diagnose autisme gesteld. Ik was handig met computers. Bij Specialisterren werd ik in een speciaal klasje opgevangen. Daar leren ze je hoe je moet omgaan met spanning en het werken met klanten. Ik begon met het testen van websites en software. Daar is nu het begeleiden van nieuwe medewerkers bijgekomen. Dat ligt me prima. Ik zie bij nieuwelingen hetzelfde als waar ik tegenaan liep toen ik begon te werken. De angst om iets te zeggen. Het communiceren, het werken met deadlines. Maar ook een koffieapparaat dat niet werkt. Allemaal zaken die onzeker maken. Ik probeer samen met hen een stappenplan te maken over hoe we die punten aanpakken. Dat werkt.’ Van de 35 medewerkers van Specialisterren uit Utrecht hebben er dertig een vorm van autisme. Maarten Schoonderwoerd, nu coach van nieuwe medewerkers, is er daar één van. ‘Maarten heeft een dempend effect bij problemen’, vindt Hein Masseling (52), operating manager bij Specialisterren. ‘Begeleiding ligt me prima’ Naam: Maarten Schoonderwoerd (33) Functie: software tester en coach nieuwe medewerkers Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 15
Overheid en beleid Meedoen Snel werk voor vluchtelingen De gemeente Eindhoven doet een pilotproject om vluchtelingen versneld aan werk te helpen. Wethouder Staf Depla: ‘We halen nu ook al talent uit de hele wereld binnen, dus waarom niet eerst kijken naar capabele vluchtelingen die hier al zijn?’ Tekst: Annemarie Geleijnse Foto: Hugo de Jong Bedrijven in de regio Eindhoven die interesse en/of concrete vacatures hebben, kunnen contact opnemen met de project leider Erna Polimac: e.polmac@eindhoven.nl. Staf Depla hoorde tijdens een werkbijeenkomst in april 2015 over de weg die vluchtelingen in Nederland moeten doorlopen. Hij wist direct dat het anders moet. ‘Het bleek dat we statushouders eerst laten wachten op een woning. Dan laten we ze inburgeren en de taal leren en dan pas gaan we op zoek naar werk. Dat vond ik zo onlogisch. Je laat mensen die een toekomst willen opbouwen, eerst anderhalf à twee jaar wachten. Daarmee drijven ze alleen maar verder af van participatie.’ Misverstand Simpelweg de volgorde van het traject veranderen, kan een wereld van verschil maken, bedacht hij. In zijn werkkamer op het stadhuis in Eindhoven vertelt Depla over de plannen. Gedreven en snel, haast zonder komma’s en punten. Het is een misverstand te denken Er zijn banen genoeg voor hoogopgeleide technici dat statushouders niet mogen werken, vertelt hij. Dus waarom niet direct op zoek naar werk? Met het COA werd afgesproken dat voortaan direct in het vergunninghoudersgesprek gevraagd wordt naar opleiding, werk ervaring en competenties. Bij statushouders – in de pilot gaat het bijvoorbeeld om hoog opgeleide technische Syriërs – wordt vervolgens gekeken naar vacatures die openstaan en passend zijn. Depla: ‘Daarbij hebben we als voorwaarde gesteld dat als het lukt om iemand in onze regio te plaatsen, deze persoon dan ook hier gehuisvest wordt. Anders ben je het paard achter de wagen aan het spannen.’ Tijdens een startbijeenkomst in oktober toonden de aanwezige dertig statushouders en de circa twintig bedrijven zich enthousiast. De eerste statushouder is inmiddels gestart bij een techno16 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Staf Depla Voormalig PvdA-kamerlid Staf Depla (55) is wethouder economie, werk en inkomen in zijn geboortestad Eindhoven. Begin dit jaar vertelde hij in Nieuwsuur over zijn plannen om statushouders versneld aan werk te helpen. Hij haakte daarbij aan op de mediaaandacht die ontstond nadat onderzoeksinstituten de over heid waarschuwden voor het ontstaan van een nieuwe onderklasse van vluchtelingen. Depla studeerde planologie in Wageningen. logisch bedrijf. De cv’s van nog eens vijf statushouders liggen bij het Brainport Talent Centre, een samenwerkingsverband van bedrijven, onderwijs, kennisinstellingen en overheden in Zuidoost-Nederland. Optimistisch Eindhoven werkt in deze pilot ook samen met het COA, asielzoekerscentrum Orangerie en het regionaal werkbedrijf 04Werkt. Statushouders die een geschikt profiel hebben om als zelfstandige aan de slag te gaan, worden doorverwezen naar het project Krachtbedrijf van ondernemerscoach prof. dr. Josette Dijkhuizen. Depla is optimistisch over het slagen van de pilot. Hij verwijst naar de ervaringen met daken thuislozen waar het door Start Foundation ondersteunde Collectief040 ook de volgorde van het traject (zorg, woning, werk) omkeerde. ‘Dat bleek veel effectiever. Mensen zijn beter af en het kost de samenleving beduidend minder geld.’ Natuurlijk ziet hij ook de obstakels – taalproblemen, de mogelijke oorlogstrauma’s, de onbekendheid van werkgevers met het niveau uit de landen waar deze vluchtelingen vandaan komen –, maar daar staan volop kansen tegenover. ‘Er is werk genoeg voor hoogopgeleide technici in onze regio. Bedrijven doen veel moeite om uit de hele wereld getalenteerde mensen hierheen te halen. Wat is logischer dan eerst te zoeken onder de vluchtelingen die hier al zijn? Een proefplaatsing kan de twijfels wegnemen.’ Bij welslagen van het project wil Depla buiten het asielzoekerscentrum Orangerie kijken, naar de circa duizend statushouders die nu al in de stad wonen. Draagvlak Het politieke draagvlak voor de plannen van Depla stijgt evenredig met de toename van de vluchtelingenstroom. Want ook bang voor verdringing hoeven werklozen in Eindhoven niet te zijn. De statushouders met hoge opleidingen en technische kennis concurreren eerder met expats uit het buitenland. De gemeenteraad zit Depla achter de broek en ook SZW-minister Lodewijk Asscher volgt de pilot. Afgesproken is dat als de aanpak slaagt, het landelijk beleid wordt. Depla zet in op een succesvolle bemiddeling van vijftien van de dertig huidige statushouders die deelnemen aan de pilot, nog dit voorjaar. Maar hij verwacht eigenlijk dat Den Haag daar niet eens op gaat wachten. ‘Iedereen ziet dat er nu wat moet gebeuren, dus waarom zou je niet meteen beginnen?’ Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 17
Kosten en baten Pienter met poen Kortingen op premies nu stuk simpeler Tekst: Marjan Agerbeek/Moneypenny Producties Illustratie: Idris van Heffen De faciliteiten om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te kunnen nemen, zijn duidelijker geworden. Maar niet altijd beter. Het stelsel van premiekortingen voor het in dienst nemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt was de afgelopen jaren erg ingewikkeld. Want voor een werknemer die onder het UWV viel, zoals een Wajonger, golden andere regels dan voor een werknemer die onder verantwoordelijkheid van een gemeente viel. Sinds 1 januari dit jaar zijn de verschillende regelingen geharmoniseerd, waardoor de faciliteiten voor het aannemen van iemand met afstand tot de arbeidsmarkt overzichtelijker zijn geworden. No-riskpolis De gelijktrekking heeft op de eerste plaats betrekking op de no-riskpolis, de regeling dat het UWV de Ziektewet-uitkering betaalt voor iemand met een arbeidsbeperking. De no-riskpolis geldt nu voor alle mensen die onder de banenafspraak vallen. Een andere belangrijke harmonisatie is de mobiliteitsbonus, die in de plaats is gekomen van de premiekorting in dienst nemen oudere werknemers en de premiekorting arbeidsgehandicapten. De mobiliteitsbonus voor werknemers van 56 jaar en ouder komt grotendeels overeen met de oude regeling. Ondernemers kunnen nog steeds gedurende drie jaar een korting krijgen van maximaal 7.000 euro op de premies die voor de werknemer moeten worden betaald. De mobiliteitsbonus betekent wel een forse verandering voor de werkgeverskosten van arbeidsgehandicapten. Was het sinds 1 januari 2013 mogelijk om Wajongers of WSW’ers in dienst te nemen met een maximale premiereductie van 7.000 euro gedurende drie jaar, sinds 1 januari geldt een maximum van 2.000 euro, ook voor Wajongers en WSW’ers die al voor 1 januari dit jaar in dienst zijn genomen onder de oude regeling. Een fikse achteruitgang, want een overgangsregeling is er niet (zie ook Niet te geloven! op pagina 24). De mobiliteitskorting geldt nu voor alle werknemers die onder de Participatiewet vallen. Jobcoach De derde regeling die is gestroomlijnd, heeft betrekking op de mogelijkheid een jobcoach in te zetten die een medewerker met een ziekte of handicap op de werkvloer begeleidt. Tot 1 januari hadden alleen medewerkers die onder het UWV vielen, daar recht op, nu ook de medewerkers die uit de kaartenbak van de gemeente komen. Meer informatie over alle regelingen op www.ondernemersplein.nl. 18 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Samenwerken Vijf vragen 1. Wat doet u voor mensen met een arbeids beperking? ‘In 2011 dreigde deze drukkerij, onderdeel van de sociale werk - voorziening, opgeheven te worden. Zo’n twintig vaklieden zouden bij groenvoorziening of elders binnen de sociale werkvoorziening terechtkomen. Zalsman, een familiebedrijf met meer dan 160 jaar historie en 200 medewerkers, heeft de zaak toen overgenomen om die werkgelegenheid en het vakmanschap in stand te houden.’ 2. ’Na het werk is mijn gezin nummer 1’ Gerwin de Vries (36) is directeur van drukkerij Zalsman in Kampen. Van de veertig medewerkers hebben er 26 een arbeidsbeperking. Tekst: Ton van der Vliet Foto: Sander Ruijg Wat is uw drijfveer om zich voor deze mensen in te zetten? ‘Zalsman is een betrokken bedrijf. We planten jaarlijks 8.000 bomen om onze CO2-uitstoot te compenseren en hebben acht elektrische auto’s gekocht voor gratis en groen woon-werkverkeer voor onze medewerkers Zalsman voert een duur zaam personeelsbeleid. Ikzelf ben daar een voorbeeld van. Twintig jaar geleden ben ik begonnen in de productie en vervolgens heb ik de kans en het vertrouwen gekregen door te groeien naar deze functie.’ 3. Zijn er ondernemers die u bewondert? ‘Mensen die nog een stapje verder gaan dan wij. Zoals het Dolfijnenhuis in Kampen. Daar verkopen ze snoep met mensen die niet meer tot werken in staat zijn. Ik ga er geregeld met onze kinderen langs (zie foto – red.).’ 4. Bent u inclusief ondernemen nooit eens zat? ‘Nee, want je krijgt er veel voor terug. Mark Rutte was hier op bezoek en was onder de indruk hoe al die SW-mensen zich onderdeel van Zalsman voelen. Daar werken we ook hard aan. We nemen ze serieus, luisteren naar ze en maken ze onderdeel van het bedrijf. Als ze vervolgens vijf tot tien procent méér presteren dan de afgesproken loonwaarde, is dat voor ons een mooi rendement op de investering.’ 5. Wat doet u als u niet bezig bent met ondernemen? ‘Naar de sportschool, mountainbiken of hardlopen. Maar ik ben vooral veel bezig met ons gezin. We hebben vier jongens: van 2 maanden en van 2, 8 en 11 jaar. Omdat ik geen negen-totvijfbaan heb, ben ik regelmatig te vinden bij de activiteiten van mijn kinderen.’ De Normaalste Zaak Drukkerij Zalsman Kampen is aangesloten bij De Normaalste Zaak, een mede door Start Foundation geïnitieerd netwerk van ondernemers die het ‘de normaalste zaak’ vinden dat iedereen de kans krijgt om naar vermogen deel te nemen aan de arbeidsmarkt. Meer informatie: www.denormaalstezaak.nl Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 19
Goed geregeld Meer weten –> ‘ Vluchtelingen komen altijd op tijd’ Veel bedrijven willen vluchtelingen in dienst nemen. Omdat ze maatschappelijk verantwoord willen ondernemen of een tekort aan personeel hebben of verwachten. Hoe krijg je als bedrijf een goede match met een vluchteling? Tekst: Anka van Voorthuijsen Foto’s: Guy Offerman Vluchtelingen die de asielprocedure hebben doorlopen en een verblijfsvergunning hebben, mogen gewoon werken. ‘In de azc’s zitten op dit moment bijna 15.000 statushouders’, weet Dorine Manson, directeur VluchtelingenWerk Nederland. ‘Voornamelijk Syriërs en Eritreeërs. Zij mogen alles: werken, studeren, inburgeren; maar er zijn geen woningen voor hen, en dat werk bevindt zich niet op het azc. Die mensen zitten echt te verpieteren.’ Manson schat dat er op het totaal van 600.000 werklozen in Nederland, zo’n 40.000 vluchtelingen zijn. ‘Die hebben echt een steuntje in de rug nodig.’ Ze moeten sneller een taalcursus kunnen volgen, of een stageplaats kunnen krijgen. ‘We moeten niet afwachten tot ze een inburgeringscursus hebben gedaan en een woning hebben. Dan ben je zo twee jaar verder. Je moet mensen meteen activeren.’ Alfred Boot, directeur HR bij bouwbedrijf Dura Vermeer, hoopt dat er binnen een paar weken minstens drie vluchtelingen bij hem aan het werk zijn. ‘Werken met vluchtelingen is op twee manieren positief voor ons. We hebben behoefte aan mensen die bouwkunde en civiele techniek hebben gestudeerd. Maar we zijn er ook van overtuigd dat culturele diversiteit je organisatie als geheel slimmer en beter maakt. Mensen met een andere achtergrond en levenservaring zijn complementair aan de werknemers die we nu hebben.’ Hogeropgeleiden De vluchtelingen die binnenkort bij Dura Vermeer beginnen, komen uit het bestand van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Boot: ‘We verwachten heus niet dat het allemaal meteen Asielzoekers (die dus nog geen verblijfsvergunning hebben) mogen een half jaar nadat ze asiel hebben aangevraagd, ook werken. Maximaal 24 weken per jaar, en een deel van de verdiensten wordt verrekend met hun leefgeld. Meer info over vluchtelingen en werk: www.coa.nl, www.uaf.nl en www.vluchtelingenwerk.nl. Hoe vind je een vluchteling? » Meld je aan bij het COA of bij een regionale afdeling van VluchtelingenWerk. Zij hebben contacten met uitzendbureaus of weten van pilots. Of meld je bij een werkgeversservicepunt van je gemeente. Dorine Manson van VluchtelingenWerk: ‘Het is nog houtje-touwtje en het moet systematischer, maar hier en daar komen de werelden al bij elkaar.’ 20 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
Directeur Milco Aarts van Soupalicious zorgt ervoor dat Silvera Edwards, net als andere vluchtelingen, wordt opgeleid tot assistent in de horeca. Een vluchteling erbij maakt je bedrijf slimmer en beter Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 21
Goed geregeld appeltje-eitje zal zijn. Het opleidingsniveau in bijvoorbeeld Syrië is iets lager. We willen hen graag voor 40 uur, maar als iemand nog wil promoveren, gaat dat niet. Het wordt maatwerk. We gaan ze opleiden en het vak leren en hopen hun uiteindelijk een vast dienstverband aan te kunnen bieden.’ En de taal? ‘We zitten weliswaar in een technische omgeving en schrijven is van minder belang, maar op de bouwplaats wordt Nederlands gesproken. De vluchtelingen die hier komen, moeten het We betalen de tijdsinvestering graag zelf Nederlands redelijk beheersen. UAF regelt taallessen.’ De nieuwkomers krijgen een ‘buddy’ binnen het bedrijf. ‘Er zijn altijd cultuurelementen die typisch Nederlands zijn. Zo’n buddy kan hen helpen.’ Trauma’s In de keuken van restaurant Soupalicious, vlak bij station Amsterdam Sloterdijk, werken op dit moment vier vluchtelingen. ‘Geen mensen met zware trauma’s’, zegt directeur Milco Aarts. ‘Die kunnen we niet begeleiden. De regionale afdeling van VluchtelingenWerk screent mensen voor ons.’ Soupalicious bestaat uit een restaurant, verzorgt op verzoek catering en levert biologische soep aan bedrijven. Daarnaast maken de medewerkers soep van restgroenten die anders worden vernietigd. Die ‘souprise’ gaat gratis naar voedselbanken. Het bedrijf leidt vluchtelingen op tot assistent in de horeca, zodat ze uiteindelijk elders regulier werk kunnen vinden. Daar is geen ‘zak subsidiegeld’ voor beschikbaar, zoals voor andere doelgroepen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Aarts: ‘Wij vinden het zó leuk en waardevol om dit te doen, dat we de tijdsinvestering graag zelf betalen.’ Bovendien gunt Aarts elke werkgever zulk gemotiveerd personeel. ‘Vluchtelingen komen altijd en altijd op tijd. Ze werken heel hard. Sommigen hebben niet eens een vast adres, maar toch gaat het goed. Het is een groot plezier om met hen samen te werken.’ Aarts weet dat een deel van zijn werknemers ‘een enorm verleden’ heeft. Ze hebben bijvoorbeeld als kindsoldaat gewerkt of geweld meegemaakt omdat ze uit een land komen waar homoseksualiteit is verboden. Aarts: ‘Daar praten ze nooit over. Maar je merkt dat dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn, democratie, werk, een woning, voor hen een totaal andere waarde hebben, omdat ze dat nooit hebben gehad.’ ‘Vraag direct wat iemand kan’ De arbeidsparticipatie van vluchtelingen verloopt te langzaam, vindt Jos Verhoeven, directeur Start Foundation. De verklaringen: het gebrek aan arbeidsplaatsen, het feit dat de Participatiewet ervoor zorgt dat een andere categorie werknemers voorrang heeft, het taalprobleem en de onbekendheid van nieuwkomers met de arbeidsmarkt. Verhoeven: ‘Bovendien is het een diverse groep. We weten vaak niet wat zij te bieden hebben. Daar wordt ook niet naar gevraagd. Alles is, zeker in het begin, gericht op de procedure en de plaatsing van vluchtelingen.’ Wat betekent het werk bij Soupalicious voor je? Naam: Silvera Edwards (42 jaar) Functie: kok In dienst sinds: 2015 Arbeidsbeperking: vluchteling ‘Ik kom enthousiast uit bed om te gaan werken. Het is prachtig om dit bedrijf te zien groeien en tegelijkertijd iets goeds te doen, door soep te maken voor de voedselbank. We zijn een team, dat voelt heerlijk. Ik wil beter Nederlands leren en zakelijke kennis opbouwen. Misschien kan ik dan ooit een restaurant beginnen.’ 22 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 »
Lieve Sahar, –> Ik wil ouderen best een kans geven in mijn bedrijf. Maar nu hoor ik dat ouderen vaak nogal duur zijn, en minder productief. Ze schijnen ook vaker ziek te zijn. Klopt dat allemaal? Chantal O. te R Beste Chantal, Over ouderen (ouder dan 50) bestaan veel fabeltjes. Uit de werkloosheidcijfers blijkt dat er een groep van 270.000 mensen is die langer dan een jaar zonder baan zit. Daarvan is de helft ouder dan 50. Als ouderen werkloos raken, is de kans op langdurige werkloosheid bijna twee keer zo groot als gemiddeld. Waarom blijven ouderen nu zoveel langer werkloos? Ze zijn te duur, vaker ziek en minder productief, zo luiden de geijkte vooroordelen. Dat is wel te weerleggen. Ze zijn niet vaker ziek, maar wel langer als ze ziek zijn. Te duur is afhankelijk van de kennis en ervaring die ze meebrengen. Dat geldt in zekere zin ook voor productiviteit. Tegelijkertijd zijn er juist voordelen. Ze hebben meestal geen kleine kinderen meer die ze onverwacht thuis houden. Het zijn geen jobhoppers en mits goed op hun plek, kunnen ze de omzet verhogen. Wij hebben in onze portefeuille mooie voorbeelden. Kledingketen Only for Men werkt met oudere stylingadviseurs, omdat die de juiste klanten naar de winkel trekken. En Taxi Electric zet oudere chauffeurs op de taxi, omdat die in de regel meer gevoel voor etiquette hebben, wat zakelijke klanten belangrijk vinden. Per saldo is het dus onverstandig om van algemene (voor)oordelen uit te gaan. Welke functies heb je beschikbaar? Wat zijn de vereiste competenties? Welke ervaring is vereist? Die zaken moeten bepalend zijn. Niet in welk jaar je geboren bent. Wij hebben volgens die criteria vorig jaar een directiesecretaresse gezocht en gevonden, een vrouw van 53. Lieve groeten, Sahar Ook een vraag? Sahar Mokamel werkt sinds 2011 bij Start Foundation. Heeft u een vraag aan Start Foundation? Mail naar baanbreker@startfoundation.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk antwoord. Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016 23
Niet te geloven! Overheid en beleid Plotseling € 180.000 subsidie minder Tekst: Marjan Agerbeek Illustratie: Idris van Heffen Sociaal ondernemer Gert-Jan Dekker, eigenaar van kringloopketen Rataplan, vindt dat de overheid met de op 1 januari ingevoerde mobiliteitsbonus zijn vertrouwen heeft geschaad. Gert-Jan Dekker heeft ongeveer 450 betaalde krachten in dienst, allen met een arbeidsbeperking. En dat worden er elk jaar meer. Dit jaar hoopte hij op een uitbreiding van 100 banen, met een financieel steuntje in de rug van de overheid. Zo is er de regeling die vorig jaar premiekorting arbeidsgehandicapten heette. Werkgevers die Wajongers of WSW’ers banen bieden, krijgen gedurende drie jaar 7.000 euro korting per jaar op de werkgeverspremies. Althans, zo was dat tot 1 januari. Verbazing ‘Dat de overheid het oerwoud aan regelingen wilde harmoniseren, wist ik’, zegt Dekker. ‘Maar hoe precies, was niet bekend. En omdat er toch een overgangsregeling zou komen, maakte ik me er ook geen zorgen over. Sterker nog, een consulent van het UWV raadde mij aan nieuwe medewerkers zo veel mogelijk in 2015 aan te nemen, zodat ik nog van de oude regelgeving kon profiteren.’ Dekkers verbazing was dan ook groot toen op 1 januari bleek dat de mobiliteitsbonus, de opvolger van de premiekorting arbeids gehandicapten, niet alleen 5.000 euro per jaar lager is, maar dat er ook geen overgangsregeling is voorzien. Zo’n 90 werknemers die Dekker in dienst heeft genomen met de belofte van 7.000 euro premiekorting, geven vanaf 1 januari slechts recht op 2.000 euro korting. Dekker kijkt tegen een gat aan van 180.000 euro op zijn begroting. Contraproductief Alhoewel Dekker de bedoeling van de aanpassing begrijpt, meer mensen met een arbeidsbeperking kans geven op een baan door verbreding van de kortingsregeling, heeft de ingreep zijn vertrouwen in de overheid geschaad. ‘Als de bijtellingsregeling voor leaseauto’s wordt veranderd, put de overheid zich uit om overgangsregelingen in elkaar te zetten. Maar als het om de banen van arbeidsgehandicapten gaat, hoeft dat blijkbaar niet. En het werkt nog contraproductief ook, want als je een gat in je begroting hebt, kun je geen nieuwe mensen aannemen.’ Meer over de nieuwe regels voor werknemers met een arbeidsbeperking in Pienter met Poen op pagina 18. Kent u ook een Niet-te-geloven kwestie? Laat het ons weten! Mail naar baanbreker@startfoundation.nl 24 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2016
1 Online Touch