0

Leer Vraag Ontmoet Lees Doe Bestuursverslag Biblionet Drenthe www.biblionetdrenthe.nl 2024

Jaarverslag 2024 Inhoud Terugblik op 2024 3 1 Wie zijn wij? Bind-bibliotheken Provinciale Ondersteuningsinstelling Maatschappelijk verantwoord ondernemen 2 Organisatie Raad van Bestuur en Raad van Toezicht Managementteam Biblionet Drenthe Human Resources Vrijwilligers Marketing & Communicatie Data & Infrastructuur Secretariaat Klantenservice Beleid en organisatieontwikkeling Financiën 3 Bibliotheekorganisatie: Bind Bind-bibliotheken Onze vier doelen Activiteiten Projecten Bind 4 Ondersteuningsinstelling: POI Samen met partners Onze werkzaamheden 4 4 4 5 6 6 6 6 7 8 9 9 10 10 10 10 11 11 12 16 16 18 18 19 Inzicht in prestaties Ondersteuning bij maatschappelijke opgaven Drentse Innovatieagenda Data & Infrastructuur Collectie Maatschappelijke impact vergroten Opgave | Geletterde samenleving Opgave | Participatie in de informatiesamenleving Opgave | Leven Lang Ontwikkelen Verantwoording Activiteitenplan 2024 5 Drentse bibliotheekstatistiek Kaart provincie Drenthe Cijfers van 2024 6 Raad van Toezicht Informele bijeenkomsten Provinciale ondersteuningsinstelling Aanwezigheid in de organisatie Commissies Governance Code Cultuur Interview Hans Haerkens en Robbert de Groot 7 Financiën Eigen vermogen Kengetallen Bedrijfsvoering, rendement en lasten Risico’s Financiële toekomstverwachting 19 20 20 20 20 21 23 24 26 28 30 31 32 34 34 34 35 35 36 36 38 38 38 39 39 41 2

John Brandsma, vervangend directeur-bestuurder Terugblik op 2024 De bibliotheek als plek van inspiratie, ontwikkeling en ontmoeting Voor je ligt de maatschappelijke verantwoording van wat Biblionet Drenthe het afgelopen jaar heeft bijgedragen aan de Drentse samenleving. Het jaar 2024 markeerde een belangrijk moment in de ontwikkeling van het bibliotheekwerk, zowel landelijk als regionaal. Alle bibliotheekorganisaties in Drenthe hebben volop geprofiteerd van landelijke investeringen en beleidsontwikkelingen. En dat is heel waardevol, voor ons en bovenal voor de inwoners van Drenthe. 2024 stond ook in het teken van nieuwe wetgeving, extra financiële middelen en vernieuwde kaders. 2024 was ook het jaar waarin we afscheid namen van onze oud-bestuurder en (begin 2025) onze nieuwe bestuurder – Esther Moesker – verwelkomden. De voorbereidingen en het uiteindelijke wetsvoorstel van de nieuwe Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob) markeerde een belangrijk moment voor onze sector. De wet beoogt een stevig fundament te bieden voor de rol van bibliotheken in het versterken van basisvaardigheden. Een opgave die urgenter is dan ooit. Vanaf 2026 moeten gemeenten en provincie het bibliotheeknetwerk voorzien van heldere beleidskaders en een adequate financiering. Met als doel: bibliotheken in staat stellen hun maatschappelijke rol te vervullen. Toegankelijk voor iedereen 2024 was ook het jaar waarin we uitvoering konden gaan geven aan de SPUKreparatie plannen. Dankzij de SPUK-reparatiegelden heeft het bibliotheekwerk in Drenthe stukje bij beetje verbeteringen doorgevoerd in bibliotheken. We vernieuwden de collecties, zodat deze actueel en aantrekkelijk blijven voor iedereen. Ook professionaliseerden we onze bezetting om zo onze maatschappelijke activiteiten uit te kunnen breiden. Als laatste troffen we in 2024 voorbereidingen om onze openingstijden te verruimen om onze diensten beter toegankelijk te maken voor inwoners. Dankzij financiële middelen uit het Masterplan Basisvaardigheden konden wij in 2024 ook starten met de doorontwikkeling van de Bibliotheek op schoollocaties en zo investeren in educatieve programma’s en de ontwikkeling van digitale vaardigheden. Nieuwe cultuurnota Voor onze rol als Provinciale Ondersteuningsinstelling (POI) was 2024 eveneens een belangrijk jaar. De vaststelling van de nieuwe cultuurnota door provincie Drenthe bracht zowel kansen als uitdagingen. Een instelling als Biblionet Drenthe heeft baat bij een adequate indexering van de financiële middelen, zodat wij – ondanks de impact van inflatie – onze wettelijke taken kunnen blijven vervullen. Het is cruciaal dat wij voor POI-taken een solide financiële basis houden om bibliotheken te onder-steunen in hun maatschappelijke opdracht. Nieuw leiderschap Het vertrek van onze directeurbestuurder, Annelies Bakelaar, was een belangrijk moment in 2024. Wij kijken met dankbaarheid terug op haar leiderschap en enthousiasme. Gelukkig konden we begin 2025 ook onze nieuwe bestuurder, Esther Moesker, verwelkomen. We kijken met veel vertrouwen uit naar haar komst en inzet voor Biblionet Drenthe. Samen doorbouwen We kijken uit naar 2025, om samen met al onze medewerkers, samenwerkingspartners, andere betrokkenen en inwoners van Drenthe door te bouwen aan een toekomst waarin bibliotheken blijven groeien als plekken van inspiratie, ontwikkeling en ontmoeting. • 3

Jaarverslag 2024 | 1 1 Wie zijn wij? Bibliotheek- en netwerkpartner in Drenthe Biblionet Drenthe is de maatschappelijke, educatieve en culturele netwerkpartner in Drenthe. Wij werken bij Biblionet Drenthe vanuit onze missie en visie: wij vergroten de persoonlijke wereld van de inwoners van Drenthe. Dit doen we via een sterk en sociaal Drents bibliotheeknetwerk. Wij geloven dat iedereen ertoe doet en mee moet kunnen doen in de Drentse samenleving. Vanuit onze missie en visie werken wij aan onze doelen: Drenthe leest, Drenthe leert & ontwikkelt, Drenthe digitaal inclusief en Drenthe robuust. Dat doen we vanuit onze provinciale rol als provinciale ondersteuningsinstelling (POI), vanuit onze bibliotheektaak voor negen gemeenten (Bind bibliotheken) en vanuit ons servicecentrum (de interne diensten). De bibliotheekwet (Wsob), het landelijke bibliotheekconvenant en onze organisatiestrategie (Kom verder met Biblionet Drenthe), vormen onze kaders. Bind-bibliotheken Biblionet Drenthe voert als bibliotheekorganisatie het lokale bibliotheekwerk uit in en voor negen Drentse gemeenten: Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo en Westerveld. De bibliotheekorganisatie binnen Biblionet Drenthe werkt sinds 2023 onder de naam Bind-bibliotheken aan het lokale bibliotheekwerk in Drenthe. In hoofdstuk drie lees je meer over het lokale bibliotheekwerk van Biblionet Drenthe. Provinciale Ondersteuningsinstelling Als Provinciale Ondersteuningsinstelling (POI) ondersteunt Biblionet Drenthe de bibliotheken met kennis, advies, deskundigheidsbevordering en informatie. Biblionet Drenthe stimuleert samenwerking tussen bibliotheken en is aanjager van innovatie. De POI werkt voor alle Drentse bibliotheken: Bind-bibliotheken, Facet Emmen, DNK Assen en Bibliotheek Hoogeveen. Naast innovatie voert de POI als partner in het landelijke netwerk van openbare bibliotheken de wettelijke taken interbibliothecair leenverkeer (IBL), gegevenslevering en collectie uit en draagt het bij aan het functioneren van het landelijk netwerk. Je leest hier meer over in hoofdstuk vier. Netwerkpartner in Drenthe Biblionet Drenthe is ook de maatschappelijke, educatieve en culturele netwerkpartner in Drenthe. Biblionet Drenthe zoekt actief de samenwerking op met andere maatschappelijke, culturele en educatieve organisaties en bedrijven in Drenthe om zo haar missie en visie vorm te geven. Inhoud 4

Biblionet Drenthe Uitstoot CO2 Biblionet Drenthe Ton 250 200 150 100 50 0 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 Brandstof & warmte Water & afvalwater Woon-werkverkeer Zakelijk verkeer Goederenvervoer Papier & grondstoffen Interne dienst Risico- inventarisatie en evaluatie In haar werkzaamheden wordt Biblionet Drenthe ondersteund door het eigen interne servicecentrum, de interne dienst. Deze ondersteuning is een belangrijke randvoorwaarde voor het realiseren van de doelstellingen. De interne dienst is de ruggengraat en impactvergroter voor de primaire dienstverlening van Biblionet Drenthe. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Biblionet Drenthe verbindt haar maatschappelijke activiteiten bewust aan de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Op die manier willen wij een bijdrage leveren aan een duurzame en gelijkwaardige wereld voor iedereen. Duurzaam Ondernemen-agenda Biblionet Drenthe werkt met een Duurzaam Ondernemenagenda (DuOn-agenda). De DuOn-agenda geeft de ambities weer die Biblionet Drenthe op het gebied van Planet, Profit, People en Proces voor een jaar wil halen. Onder Planet viel onder andere het doel: het behouden van het certificaat Duurzaam Gastvrij voor de bibliotheek in Gieten, middels een herkeuring. Dit doel hebben we in 2024 gehaald. In 2024 is er een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) uitgevoerd voor zowel het hoofdkantoor als voor alle bibliotheekvestigingen. Voor alle vestigingen en voor het hoofdkantoor is een apart Arbo-jaarplan gemaakt. We starten, per 1 januari 2025, officieel met het Plan van Aanpak. Enkele dringende zaken zijn direct opgepakt in 2024. Milieubarometer Naast de DuOn-agenda agenda werkt Biblionet Drenthe met de Milieubarometer. Steeds vaker krijgen organisaties van hun klanten de vraag om CO2-uitstoot van hun bedrijfsvoering te delen. Met de Milieubarometer maak je eenvoudig een CO2-voetafdruk met gegarandeerd de juiste CO2-factoren. De Milieubarometer loopt altijd een jaar achter omdat in het lopende jaar de gegevens en data van het jaar ervoor beschikbaar komen. • 5

Jaarverslag 2024 | 2 2 Organisatie Bibliotheekorganisatie Biblionet Drenthe Biblionet Drenthe is zowel de bibliotheekorganisatie voor negen Drentse gemeenten als de Provinciale Ondersteuningsinstelling (POI) voor de vier Drentse bibliotheekorganisaties. Stichting Biblionet Drenthe werkt met een Raad van Toezicht en een Raad van Bestuur. Binnen het bestuursmodel wordt gehandeld vanuit de principes van Governance Code Cultuur en Fair Practice Code. Raad van Bestuur en Raad van Toezicht De Raad van Bestuur stelt de beleidskaders vast en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid. De Raad van Bestuur volgt daarbij het Reglement Raad van Bestuur dat de Raad van Toezicht heeft vastgesteld. Dit reglement is afgeleid van de statuten van Stichting Biblionet Drenthe. De Raad van Toezicht houdt toezicht op de handelswijze van de Raad van Bestuur en staat de Raad van Bestuur met advies terzijde. De Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat in 2024 uit de volgende toezichthouders: • De heer J.N.M. (Hans) Haerkens (voorzitter) • Mevrouw C. (Corine) Wolters • Mevrouw C. (Carla) Terhell • Mevrouw J.P. (Jacqueline) Philipsen • De heer N. (Niek) vom Bruch • De heer R. (Robbert) de Groot (trainee) De Raad van Bestuur Tot 1 november was de directeur-bestuurder van Biblionet Drenthe mevrouw E.J. (Annelies) Bakelaar. Vanuit haar functie als directeur-bestuurder was zij tevens lid van het bestuur van de Samenwerkende Provinciale Ondersteuningsinstellingen (SPN). Daarnaast was zij lid van het bestuur van de branchevereniging Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB). Sinds 2023 was ze voorzitter van de landelijke inkoopcommissie (KB) van de Online Bibliotheek. Hiermee had Biblionet Drenthe een stevige inbedding in het landelijke bestuurlijke bibliotheeknetwerk. Vanwege het vertrek van mevrouw Bakelaar is de heer J. Brandsma (Manager Provinciale Ondersteuningsinstelling) vanaf 1 november waarnemend directeur-bestuurder. Managementteam De directeur-bestuurder wordt ondersteund door het managementteam (MT). Het MT vertaalt de beleidskaders die de Raad van Bestuur vaststelt naar kaders voor de uitvoering in de organisatie. Het MT wordt ondersteund door het middenkader dat bestaat uit de teammanagers en afdelingshoofden van Biblionet Drenthe. Biblionet Drenthe Biblionet Drenthe is zowel de bibliotheekorganisatie voor negen Drentse gemeenten als de Provinciale Ondersteuningsinstelling (POI) voor de vier Drentse bibliotheekorganisaties. Zoals blijkt uit het organogram bestaat Biblionet Drenthe uit drie bedrijfsonderdelen: bibliotheken, provinciale ondersteuning en interne diensten. Inhoud 6

Biblionet Drenthe Raad van Toezicht Ondernemingsraad Bestuurder Manager Manager Provinciale diensten Teammanager Innovatie Medewerkers Innovatie Teammanager Data & Infrastructuur Medewerkers ICT Medewerkers Bicat Medewerker Gegevenslevering Teammanager Backoffice Medewerkers Logistiek (plein) Medewerkers Collectie HR-manager Medewerker(s) HR Invalmedewerkers Coördinator vrijwilligers Hoofd Financiën Controller Medewerkers Financiën Directiesecretaris Medewerkers Secretariaat Medewerkers Beleid/org.ontw. Strategisch adviseur extern Medewerkers Klantenservice Medewerkers Bibliotheken Vrijwilligers Bibliotheken Regiomanagers Educatieadviseurs Medewerkers Educatie Projectregisseur Projectleiders Bibliotheken Teammanager MarCom Productmanagers Medewerkers MarCom Bind De bibliotheken in de negen Drentse gemeenten afficheren zich als Bind. De uitvoering valt onder de manager Bibliotheken. In hoofdstuk drie lees je meer over het lokale bibliotheekwerk van Biblionet Drenthe. Provinciale Ondersteuningsinstelling Biblionet Drenthe is ook de Provinciale Ondersteuningsinstelling (POI) voor alle openbare bibliotheken in Drenthe. De uitvoering hiervan valt onder de manager Provinciale Ondersteuningsinstelling. Je leest hier meer over in hoofdstuk vier. Interne dienst De interne dienst van Biblionet Drenthe ondersteunt als servicecentrum de hele organisatie en bestaat uit: • Human resources • Marketing & Communicatie • Data & Infrastructuur • Secretariaat en klantenservice • Financiën • Beleid en organisatieontwikkeling Human resources De belangrijkste interne factor die het succes van Biblionet Drenthe bepaalt zijn de medewerkers en de vrijwilligers. Het is daarom van belang dat onze medewerkers en vrijwilligers bevlogen en betrokken zijn en met plezier kunnen (samen)werken. Human Resources (HR) houdt zich bezig met de reis die een medewerker aflegt: vanaf het eerste contact met de organisatie tot en met het vertrek. Biblionet Drenthe in cijfers In 2024 groeit het aantal medewerkers van 137 naar 144. Omgerekend naar een volledig dienstverband gaat het om 97 volledige medewerkers. Hiervan is 18,2 procent man en 81,8 procent vrouw. Medewerkers in dienst met afstand tot de arbeidsmarkt vervullen 1,44 voltijds dienstverband. De grootste functiegroep is die van de frontoffice in de Bind-Bibliotheken. Twee medewerkers vieren dit jaar hun 25-jarig dienstverband. Daarnaast zit één medewerker in 2024 veertig jaar in het vak. Het verzuimpercentage stijgt in 2024 licht naar 8,72 procent en wordt met name gekenmerkt door langdurig verzuim. Leren en ontwikkelen Leren en ontwikkelen is onderdeel van de medewerkersreis. Om groei, ontwikkeling en betrokkenheid te stimuleren, herschrijven we in 2024 ons opleidingsbeleid. Het werken in de bibliotheek is veelzijdig en uitdagend. Het is een vak en vereist vakkennis en goede communicatieve en organisatorische vaardigheden. Voorheen stroomden de meeste collega’s in vanuit de bibliotheekopleiding. Nu deze opleiding niet meer bestaat, stromen medewerkers met verschillende achtergronden in. > 7

Jaarverslag 2024 | 2 Om de kennis en vaardigheden goed op de werkzaamheden aan te laten sluiten, zijn we in 2023 samen gaan werken met Firda (Firda leidt studenten op en helpt volwassenen met om- en bijscholing). Samen starten we met het mbo-gecertificeerde keuzedeel Informatiedienstverlening in de ‘nieuwe’ bibliotheek. De twaalf deelnemers die in oktober 2023 startten, hebben in maart 2024 de opleiding afgerond en hebben allen het certificaat behaald. De medewerkers die een leidinggevende taak hebben, nemen dit jaar deel aan een verzuimtraining en een training over de bevoegdheden en samenwerking met de ondernemingsraad (OR). Banenbeurs in Groningen In 2024 nemen we voor de eerste keer deel aan de banenbeurs in Groningen. Dat doen we samen met de Friese bibliotheken en Biblionet Groningen. Deze deelname is erg succesvol en leidt tot het aantrekken van verschillende, nieuwe collega’s. Om die reden nemen we ook in 2025 deel aan de beurs. Veiligheid en gezondheid In 2024 voeren we de risico- inventarisatie en evaluatie (RI&E) voor alle bibliotheeklocaties uit. We werken naast de inventarisatie ook aan de uitvoering van de RI&E. Biblionet Drenthe is aangesloten bij arbodienst Ardosz en maakt gebruik van een externe vertrouwenspersoon vanuit een overeenkomst met De Nieuwe Fabriek. Vrijwilligers We herschrijven dit jaar het vrijwilligersbeleid. Daarnaast vullen we de functie van vrijwilligerscoördinator sinds 2024 in als aparte functie. Voorheen werden de taken uitgevoerd door verschillende medewerkers. Inhoud 8

Biblionet Drenthe Het werken met vrijwilligers is een bewuste keuze en daarmee een essentieel onderdeel van het werk van de bibliotheken in Drenthe. Vrijwilligers vormen de ogen en oren van de lokale samenleving en leggen de verbinding met de lokale gemeenschap. Daarnaast vervullen vrijwilligers de rol van ambassadeurs van de plaatselijke bibliotheek als laagdrempelige voorziening en steun- en trefpunt. De vrijwilligers vormen, samen met de vaste medewerkers, een sterk team. Het aantal vrijwilligers groeit in 2024 van 660 naar in totaal 750. Een goede introductie vormt de basis voor een goede verstandhouding tussen de vrijwilligers en de bibliotheekorganisatie. Het eerste aanspreekpunt binnen de plaatselijke vestiging is de frontoffice-medewerker die in vaste dienst is bij Biblionet Drenthe. In de Bind-bibliotheken zijn ruim 750 vrijwilligers actief. De vrijwilligers ondersteunen de vaste medewerkers met allerlei hand- en spandiensten. Zo houden vrijwilligers zich bezig met het voorlezen aan kinderen, het uitlenen van boeken, het organiseren van activiteiten, het bieden van taalhulp en het helpen bij het verbeteren van digitale vaardigheden. Inzet, gastvrijheid voor de bezoekers en betrokkenheid bij het bibliotheekteam is daarbij van groot belang. We waarderen onze vrijwilligers en hebben oog voor hun belangrijke positie. De vrijwilligerscoördinator is de verbindende schakel om de professionele inzet van vrijwilligers te waarborgen. De aanstelling van een vrijwilligerscoördinator is een van de vele maatregelen van Biblionet Drenthe om de positie van de vrijwilligers binnen de organisatie te versterken. De coördinator houdt zich bezig met de ontwikkeling van het vrijwilligersbeleid, het bewaken van de cao-voorwaarden ten aanzien van de taakafbakening, een goede samenwerking tussen vaste medewerkers en vrijwilligers en het bewaken van de positie van de vrijwilligers. Marketing & Communicatie De afdeling Marketing & Communicatie ondersteunde in 2024 de Bind-bibliotheken. Sinds eind 2024 pakt de afdeling ook de ondersteuning van de POI en Biblionet Drenthe op. De afdeling adviseert over hoe we groei van het aantal verbonden gebruikers van de bibliotheek (landelijke marketingdoelstelling) kunnen realiseren en hoe we relaties met betrokkenen bij de organisatie kunnen versterken. In 2024 verzorgt de afdeling, naast de reguliere werkzaamheden, de communicatie rondom de landelijke campagnes: De Nationale Voorleesdagen, Heel Nederland Leest en de Kinderboekenweek/Oktober Kindermaand. De afdeling ondersteunt ook bij de lezingen van Tommy Wieringa en Bas Haring en de Biebfabriek. We zetten in 2024 in op het versterken van de expertise van de afdeling. Data & Infrastructuur De afdeling Data & Infrastructuur is de schakel tussen wat de bibliotheken nodig hebben en wat IT te bieden heeft. Er wordt continu gewerkt aan verbeteringen en innovaties, zodat flexibel ingespeeld kan worden op de wensen van de organisatie. De afdeling ondersteunt de organisatie bij hybride en digitaal werken, met software in ons eigen datacenter en in de cloud. Op provinciaal niveau zorgt de afdeling voor het (functioneel) beheer van de centrale ICT-infrastructuur zoals het bibliotheeksysteem Wise, dat door alle Drentse bibliotheken wordt gebruikt. Daarnaast is de afdeling de schakel tussen de lokale bibliotheek en de landelijke digitale infrastructuur en levert zij een bijdrage aan het onderhoud van ICT-voorziening van de Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN). De afdeling is ook voorzitter van de landelijke Wise gebruikersgroep. > 9

Jaarverslag 2024 | 2 Beleid en organisatieontwikkeling De medewerkers van de afdeling Beleid en organisatieontwikkeling schrijven beleids- en adviesstukken voor het management en ondersteunen enkele overleggen zoals die van de Raad van Toezicht, het Portefeuille Overleg Collectioneren (POC) en de Stuurgroep Kwaliteitszorg (SGK). Ze doen de coördinatie van klantonderzoeken voor de vier Drentse bibliotheekorganisaties (BiebPanel) en doen kleinschalig eigen onderzoek, zoals naar de organisatieontwikkeling bij Bind. Verder nemen ze deel aan de Taskforce financiële regelingen en dragen ze bij aan de uitwerking van de plannen in het kader van de Regeling eenmalige specifieke uitkeringen en subsidies lokale bibliotheekvoorzieningen (SPUK), de totstandkoming van de Activiteitencatalogus 2025 en een project- en subsidieaanvraag voor de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe II. Ook zetten ze stappen om de kwaliteitszorg te verbeteren en bereiden ze de certificering van Taalhuizen, de Bindbibliotheken en Biblionet Drenthe (POI) voor. Tot slot adviseren de medewerkers bij de aanpak van diverse organisatievraagstukken en bieden zij ondersteuning bij zowel interne als externe bijeenkomsten. Financiën In 2024 levert de afdeling een centraal Data Dashboard op. In het dashboard zijn gegevens en informatie op één plek gebundeld, zodat medewerkers één ingang hebben waar ze cijfers kunnen vinden die van belang zijn voor het bibliotheekwerk. Daarnaast vernieuwt de afdeling in onze bibliotheken alle (publieks)werkplekken, zodat onze bezoekers weer optimaal gebruik kunnen maken van deze dienst. Secretariaat Het secretariaat biedt in 2024 secretariële en administratieve ondersteuning aan de medewerkers van Biblionet Drenthe. Daarnaast draagt de afdeling bij aan het landelijk netwerk door middel van secretariële ondersteuning voor de samenwerkende POI’s in Nederland (SPN). Klantenservice In 2024 ontvangt de klantenservice bijna 8.500 telefoontjes. De vragen variëren sterk: van technische ondersteuning, zoals het resetten van wachtwoorden en verlengen van uitleentermijnen, tot vragen over bibliotheekactiviteiten en e-books. De afdeling Financiën verzorgt het financieel beheer en verantwoording voor Biblionet Drenthe. Het volledige financiële jaarverslag is opgenomen in hoofdstuk zeven. De afdeling verzorgt daarnaast op verzoek van samenwerkende POI’s in Nederland (SPN) het financiële beheer en verantwoording van SPN en de financiële administratie voor de Stichting Literatuurclubs Drenthe. De afdeling draagt ook bij aan de totstandkoming van het Activiteitenplan 2025 voor de POI en de Activiteitencatalogus 2025 voor de Bind-bibliotheken. • Inhoud 10

Biblionet Drenthe 3 Bibliotheek organisatie: Bind Met, voor en door de samenleving De bibliotheken van Biblionet Drenthe zijn in 2023 getransformeerd tot de Bind-bibliotheken. Een eigen naam die de bibliotheken van Biblionet Drenthe positioneert als 1 basisbibliotheek. Met de naam Bind stralen we enerzijds uit dat we 1 basisbibliotheek zijn, anderzijds geven we aan dat we midden in de samenleving staan: in verbinding met elkaar en met de inwoners. De negen gemeenten krijgen in 2024 een maximale toekenning op de aanvraag ‘Regeling eenmalige specifieke uitkeringen en subsidies lokale bibliotheekvoorzieningen’ (SPUK Bieb). Daarmee zijn de Bind-bibliotheken in staat betrouwbaar bibliotheekwerk aan te bieden van goede kwaliteit. En bovenal de professionaliteit die een inwoner en gemeente mag verwachten van zijn of haar bibliotheek. De Bind-bibliotheken Bind voert het lokale bibliotheekwerk uit voor negen Drentse gemeenten: Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo en Westerveld. De uitvoering van het bibliotheekwerk vindt plaats binnen drie regio’s die elk worden aangestuurd door een regiomanager: • Regio Noord: Aa en Hunze, Noordenveld, Tynaarlo • Regio Midden: Borger-Odoorn, Coevorden, Midden-Drenthe • Regio Zuid: De Wolden, Meppel, Westerveld Samen met organisaties, bedrijven en inwoners staan we midden in de samenleving als ‘community library’: een bibliotheek die werkt vanuit de gedachte ‘met-voordoor’ de samenleving. De community librarian gaat, zoals ook in de strategie van Biblionet Drenthe staat, ’erop uit en erop af’ om samen vorm te geven aan lezen, leren en meedoen. Door deze manier van werken is de bibliotheek dichtbij en nabij en constant in contact met de samenleving. Dit doet recht aan inclusiviteit, diversiteit en de couleur locale van ons bibliotheekwerk in de negen gemeenten. > 11

Jaarverslag 2024 | 3 Onze vier doelen in de Bind-bibliotheken Samen met inwoners, culturele en maatschappelijke organisaties werken de bibliotheken continu aan de volgende vier doelen: Drenthe leest, Drenthe leert en ontwikkelt, heel Drenthe doet mee en Drenthe robuust. Doel 1 | Drenthe leest In Drenthe is circa elf procent van de volwassenen laaggeletterd. Zij hebben moeite met lezen, schrijven, rekenen en het werken met de computer. Er is steeds meer aandacht voor de rol die basisvaardigheden spelen in de zelfredzaamheid van inwoners. De Bind-bibliotheken bieden diverse activiteiten aan, zowel binnen taalhuizen alsook binnen de bibliotheek, op school of thuis die gericht zijn op lezen en leesplezier. Essentieel is plezier in lezen. Lezen mag leuk zijn. De bibliotheek draagt dat uit. Maar de bieb kan het niet alleen. Ook ouders en scholen kunnen (voor)lezen leuk maken. De bibliotheek is vanaf de vroegste jeugd een essentiële partner van peuterspeelzalen, kinderopvang en basisscholen bij het stimuleren van lezen. We willen daarmee graag bijdragen aan leesplezier en een geletterde samenleving. Dit doen we met verschillende projecten en activiteiten. n Kleintje Bieb Kleintje Bieb is de verzamelnaam voor de diverse kinden ouderbijeenkomsten voor kinderen van nul tot vier jaar die worden georganiseerd door de bibliotheek. Als kinderen geboren worden, ontvangen ouders een brief van de gemeente met daarbij een BoekStart-bon. Als ouders deze bon inleveren bij de bibliotheek ontvangen zij een BoekStart-koffertje met daarin twee boekjes. Het koffertje mogen zij houden. Daarnaast ontvangen zij een bibliotheekabonnement voor hun kind. Bij dit eerste bezoek aan de bibliotheek nodigen we ouders uit om deel te nemen aan Kleintje Bieb – Plaatjes en Praatjes: een programma dat het lezen met heel jonge kinderen wil bevorderen. We hopen dat ze hierna ook vaker naar de bibliotheek (blijven) komen. Tijdens de bijeenkomsten wordt er een boekje voorgelezen, worden er liedjes gezongen en wordt er geknutseld. Het doel van de bijeenkomsten is dat ouders en kinderen meer plezier krijgen in (voor)lezen. Kinderen die aangemoedigd worden om te lezen en die ouders hebben die veel voorlezen, maken meer ‘leeskilometers’. Daardoor worden ze beter in lezen en lezen ze met meer plezier. Inhoud 12

Biblionet Drenthe n BoekStart in de kinderopvang BoekStart in de kinderopvang is een leesbevorderingsprogramma voor de kinderopvang. Het is een uitbreiding van BoekStart om kinderen van nul tot vier jaar, hun ouders en pedagogisch medewerkers intensief met boeken en lezen in aanraking te laten komen via de kinderopvang. De bibliotheek ondersteunt door het bieden van een aantrekkelijke (voor)leesplek in de kinderopvang en met een collectie geschikte boeken. Daarnaast zorgt de bibliotheek voor deskundigheidsbevordering van pedagogisch medewerkers, het betrekken van ouders, een voorleesplan en samenwerking in een leesbevorderingsnetwerk. In de negen gemeenten waarin Bind het bibliotheekwerk verzorgt, wordt op 143 kinderopvang-locaties BoekStart aangeboden. n De Bibliotheek op school Met de Bibliotheek op school (dBos) slaan onderwijs, bibliotheek en gemeente de handen ineen en is er dagelijks aandacht voor leesplezier en mediawijsheid op school en thuis. Er zijn 135 dBos-locaties voor primair onderwijs in de negen gemeenten waarin Bind het bibliotheekwerk verzorgt en zes dBos-locaties voor het voortgezet onderwijs. We willen kinderen en jongeren stimuleren om meer te lezen. En ze leren om beter en verstandiger om te gaan met internet, sociale media en games. De bibliotheek helpt op basisscholen en middelbare scholen om deze doelen te bereiken. Dat doen we met deskundige lees-/ mediaconsulenten, met inspirerende boeken en met een goede digitale lees- en leeromgeving. De samenwerking met school wordt vormgegeven via een aantal bouwstenen: • Netwerk en beleid • Collectie • Monitor • Expertise • Activiteiten • Digitaal portaal n Taalhuis/Taalpunt In iedere gemeente is een Taalhuis of een Taalpunt in de bibliotheek. Daar kun je terecht als je hulp nodig hebt met bijvoorbeeld taal, rekenen of werken op de computer. Ook als je Nederlands als tweede taal aan het leren bent, kun je bij het Taalpunt in de bibliotheek terecht. Je vindt er eenvoudige boeken en oefenmaterialen. Het Taalhuis of Taalpunt is er voor iedereen die aan zijn basisvaardigheden (lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden) wil werken. In 2024 treffen we de voorbereidingen voor de certificering van het Taalhuis in Westerveld. De audit vindt plaats in februari 2025. n Taalheldenprijs In 2024 reikt H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden voor de negende keer de Taalheldenprijs uit. Deze keer aan Gea Mulder uit ons Drentse Havelte. Ook wordt haar begeleider Hissy Brouwer, Taalpunt-coördinator en frontoffice-medewerker bij Biblionet Drenthe verrast met een bedrag dat zij kan inzetten om nog meer volwassen die moeite hebben met lezen en schrijven te begeleiden. > 13

Jaarverslag 2024 | 3 Doel 2 | Drenthe leert en ontwikkelt n De BiebFabriek Als samenleving zet Biblionet Drenthe in op een leven lang leren. Vanuit de gedachte dat wie zelf verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar scholing zijn of haar positie op de arbeidsmarkt kan verbeteren en makkelijker mee kan komen in de maatschappij. Dat kan door een erkende opleiding te volgen, maar ook door nonformeel leren. De bibliotheek is daar de ideale plek voor. Niet alleen omdat je lekker rustig, met goede wifi, in de bibliotheek kunt werken, maar ook omdat de bibliotheek graag helpt met leren. Bijvoorbeeld bij het verbeteren van computervaardigheden of beter lezen. Ook in 2024 biedt de bibliotheek via de online Bibliotheek meer dan honderdzestig cursussen aan voor bibliotheekleden op de leerplatformen Soofos en GoodHabitz. Er zijn cursussen op het gebied van communicatie, persoonlijke ontwikkeling, taal en commerciële vaardigheden. In 2024 wordt in de gemeenten Aa en Hunze, Coevorden, Midden-Drenthe, Noordenveld en Westerveld de BiebFabriek aangeboden: een gevarieerd en educatief programma over digitale vaardigheden, voor kinderen van acht tot en met twaalf jaar. Kinderen leren onder meer hun bouwwerken van Lego programmeren en gaan aan de slag met de robots van de BiebFabriek. De BiebFabriek heeft als doel om kinderen op een laagdrempelige manier en spelenderwijs in aanraking te laten komen met digitale vaardigheden als programmeren en techniek. BiebFabriek-activiteiten in de bibliotheken worden gekoppeld aan inhoud op het platform www.biebfabriek.nl. E-books en luisterboeken Als je lid bent van de bibliotheek kun je via de Online Bibliotheek gratis e-books downloaden. Het aantal mensen dat leent bij de Online Bibliotheek blijft toenem en. In Drenthe stijgt het aantal actieve leden van de Online Bibliotheek met bijna 7 (2023: 10.804, 2024: 11.536). Ook het aantal uitgeleende e-books neemt toe. In Drenthe met ongeveer 4% (2023: 162.019, 2024: 168.179). Het aantal uitgeleende luisterboeken stijgt het meest, met 14% (2023: 54.525, 2024: 61.267). Inhoud 14

Biblionet Drenthe Doel 3 | Drenthe digitaal inclusief De Bind-bibliotheken zijn van mening dat iedereen mee moet kunnen doen. Iedereen is welkom in de bibliotheek. Om een krant te lezen in de bieb, om een kopie te maken, om een lezing bij te wonen of om deel te nemen aan activiteit hoef je geen lid te zijn van de bibliotheek. De bibliotheek maakt zich in het bijzonder sterk voor hen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. De Bindbibliotheken profileren zich als buurthuiskamers waar mensen overdag terecht kunnen om er even te lezen, huiswerk te maken, anderen te ontmoeten of om spelletjes te doen. n Informatiepunt Digitale Overheid Niet iedereen kan meekomen in de informatiesamenleving. Wie minder (digi)taalvaardig is, kan terecht bij de bibliotheek, voor taal- of computerlessen of bij een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). Dienstverlening van overheden en bedrijven is steeds vaker digitaal. Wie dat ingewikkeld vindt, kan terecht bij een IDO. Niet alleen met vragen over de online dienstverlening van de overheid, maar regelmatig ook met vragen over online bankieren, toegang tot zorgportalen enzovoort. De landelijke overheid stelt voor de periode 2023 tot en met 2026 extra middelen beschikbaar, zodat we ook in 2024 de IDO-dienstverlening kunnen uitbreiden en hierdoor meer inwoners kunnen helpen bij het beantwoorden van hun vragen. We kennen als Bind-bibliotheken ook mobiele IDO’s. Onze medewerkers zijn dan bijvoorbeeld in een huisartsenpraktijk aanwezig of in een dorpshuis op locatie. Eind 2024 tellen we 33 IDO-punten in de Bind- bibliotheken. IDO-punten worden bemand door geschoolde medewerkers. n Klik & Tik Internet wordt steeds belangrijker in het dagelijks leven. Bankzaken regelen, een reis boeken, winkelen of belastingaangifte doen; alles gaat tegenwoordig via internet. Niet iedereen kan makkelijk de weg vinden op internet. De cursus Klik & Tik helpt vaardig te worden met de computer en internet. Tijdens de cursus Klik & Tik leren deelnemers (in de bibliotheek of thuis) handiger te worden met de computer en het internet. Ze leren bijvoorbeeld websites zoeken, e-mailen en hoe ze bestanden kunnen downloaden. Inmiddels wordt deze cursus in de meeste Bind-bibliotheken aangeboden. De cursus is ook online, op ieder gewenst tijdstip, te volgen. > 15

Jaarverslag 2024 | 3 Doel 4 | Drenthe robuust In het Bibliotheekconvenant is afgesproken dat de bibliotheek een robuuste organisatie moet zijn die goed bereikbaar en toegankelijk is. Partijen spreken met elkaar de ambitie uit om de robuustheid van bibliotheekorganisaties te behouden en te vergroten. Daarnaast is transparantie in kosten en activiteiten een vaak genoemde wens door gemeenten. Derhalve werken we in 2024 voor het eerst met een zogeheten ‘activiteitencatalogus’. Op basis van deze catalogus, waarin alle activiteiten van de bibliotheek staan beschreven, maken de gemeenten een keuze voor het type en aantal activiteiten die zij willen afnemen. Deze catalogus is in 2023 in nauwe samenwerking met de negen gemeenten tot stand gekomen. Vanuit vier gemeenten hebben beleidsambtenaren meegedacht over en input gegeven op de inhoud van de Activiteitencatalogus. n In verbinding met inwoners Op dit moment zijn er vierendertig fysieke vestigingen. Bijzondere verschijningsvorm is de nieuwe bibliotheek in Zuidwolde waar een prachtige grote ontmoetingsplek is gecreëerd in het nieuwe MFC. Een kleinschaliger, maar zeker niet minder waardevolle verschijningsvorm, is de Oase in de bibliotheek Odoorn. Een plek die zich vooral richt op ontmoeting, mee doen en erbij horen. Toegankelijk zijn en in verbinding staan met inwoners en andere lokale organisaties zijn en blijven een prioriteit voor de Bindbibliotheken. Verkiezing de Beste Bibliotheek van Nederland In juni 2024 wordt bekend gemaakt dat bibliotheek Roden Centraal, samen met vier andere bibliotheken in Nederland, is genomineerd voor de titel Beste Bibliotheek van Nederland 2024. Alleen al de nominatie is een prachtige kroon op het mooie werk dat in Roden Centraal wordt neergezet. De uitreiking is op 31 oktober 2024 in Den Haag. Daar horen we dat de bibliotheek in Deurne als winnaar uit de bus komt. Roden Centraal sleept een geweldige tweede plaats in de wacht. Daar zijn we ontzettend trots op. Activiteiten In 2024 bezoeken 818.540 bezoekers (fysiek en digitaal) de Bind-bibliotheken. Deze bezoekers komen voor het lenen van boeken, voor een fijne (werk)plek, informatie, ontmoeting en activiteiten. In de lokale bibliotheken worden veel activiteiten georganiseerd. Een deel van de activiteiten wordt centraal georganiseerd. Deze activiteiten vinden in meerdere bibliotheken plaats. Zo worden er in 2024 activiteiten georganiseerd tijdens de Week van Lezen en Schrijven, de Oktober Kindermaand en Kinderboekenweek. Tijdens de zomervakantie kunnen kinderen van zes tot en met twaalf jaar meedoen aan een uitdagend activiteitenprogramma waarbij ze onder andere een tekenworkshop kunnen volgen bij een echte illustrator of een animatie van hun eigen tekening kunnen maken. De kinderen worden bij het bezoeken van de bibliotheek extra gestimuleerd om ook tijdens de vakantie te blijven lezen. In november sluiten we aan bij de campagne Heel Nederland Leest. Alle bezoekers van de bibliotheek kunnen in deze maand Joe Speedboot van Tommy Wieringa cadeau krijgen. Om mensen te stimuleren dit boek te lezen en hen gelegenheid te bieden hun ervaringen met andere lezers te delen, wordt Tommy Wieringa in verschillende bibliotheken uitgenodigd voor een interview. Projecten Bind Met innovatieve projecten speelt Biblionet Drenthe in op maatschappelijke uitdagingen, zorgen we voor meer verbinding in de samenleving en dragen we bij aan het beeld van de bibliotheek als maatschappelijk knooppunt. Met creatieve oplossingen en samenwerkingen vernieuwen we het bibliotheekwerk en dragen we bij aan thema’s zoals digitaal burgerschap, leesvaardigheid, gelijke kansen, leefbaarheid en sociale cohesie. We delen hieronder een aantal mooie, succesvolle projecten die we in 2024 organiseerden. Verhalen laten leven Met het project Verhalen laten leven sluiten we in 2024 aan bij het Culturele Jaar in gemeente De Wolden. Het project wordt gefinancierd vanuit de Drentse Innovatieagenda. Lezen is niet voor iedereen een vanzelfsprekendheid, maar in aanraking komen met Inhoud 16

Biblionet Drenthe verhalen zou daar niet vanaf moeten hangen. Daarom bieden we met Verhalen laten leven de (historische) verhalen van de gemeente De Wolden in nieuwe en innovatieve vormen aan, zodat iedereen kan genieten en leren van de verhalen. In 2024 bewerken striptekenaars, marketingbureaus, kunstenaars en studenten van de Hanzehogeschool Groningen oude volksverhalen. De verhalen zijn voor iedereen toegankelijk via QR-codes die op bordjes gedrukt staan. Deze bordjes staan op plekken in de gemeente waar het verhaal zich heeft afgespeeld. Middels speciaal ontwikkelde fietsroutes kun je langs de verhalen fietsen. Het routeboekje is op te halen in elke bibliotheek in gemeente De Wolden en bij enkele horecagelegenheden langs de route. Project JUPITER (zie foto) In 2024 werkt Bind aan het project JUPITER. een project dat jongeren helpt kritisch na te denken over nepnieuws en desinformatie. In samenwerking met Diversion (een organisatie die jongeren opleidt tot rolmodellen) worden de Under Pressure-lessen over digitaal burgerschap gegeven in het voortgezet onderwijs van Diever. Door middel van brainstormsessies wordt er volop samengewerkt met de jongeren om een afsluitend evenement te organiseren. Het Fake News Event is een groot succes, waar bijna honderd leerlingen leren over hoe ze zich kunnen weren tegen nepnieuws en polarisatie. Bartjes Verruimen Bubbels In 2024 start het project Bartjes Verruimen Bubbels. Met dit project gaan we op zoek naar manieren waarop inwoners van Drenthe (zowel gevestigde Drenten als nieuwe Drenten) buiten hun eigen vertrouwde bubbels durven te stappen en samen aan de slag gaan met uitdagingen in hun wijk of dorp. Zodat zij andere mensen leren kennen en ervaringen, vaardigheden, kennis en cultuur met elkaar (gaan) delen. We werken hierbij samen met een groot netwerk van verschillende organisaties en de inwoners. Met deze netwerk-aanpak creëren we meer wederzijds begrip en bevorderen we het intercultureel naoberschap. De Bieb Vertelpaal Dankzij subsidie van de Drentse Innovatieagenda ontwikkelen de Bind-bibliotheken het feedback-systeem De Bieb Vertelpaal door in 2024. Met de Bieb Vertelpaal verzamelen we feedback van bibliotheekbezoekers en deelnemers van activiteiten. Ook wordt de behoefte van leden en niet-leden in ons werkgebied geïnventariseerd. Dit innovatieve instrument is ook inzetbaar voor laaggeletterden, omdat vragen in videovorm gesteld kunnen worden en deelnemers de mogelijkheid hebben om ook in videovorm te antwoorden. Een mooie tool om onze maatschappelijke resultaten te kunnen meten. • 17

Jaarverslag 2024 | 3 4 Ondersteunings instelling: POI Ondersteuning maatschappelijke opgaven De Provinciale Ondersteuningsinstelling van Biblionet Drenthe is de provinciale netwerkpartner in het bibliotheeknetwerk in Drenthe. In opdracht van de provincie versterken we het bibliotheekwerk in de provincie. Met stevige maatschappelijke en culturele opgaven staan bibliotheken momenteel voor grote uitdagingen. Zij willen bijdragen aan de verbetering van lezen en leesplezier, aan geletterdheid, aan digitale vaardigheden en aan persoonlijke ontwikkelen, zodat mensen zich staande kunnen houden in onze sterk veranderende samenleving. Wij helpen de Bind-bibliotheken, Facet Emmen, DNK en Bibliotheek Hoogeveen hierbij. De POI wordt aangestuurd door de manager POI die deel uitmaakt van het managementteam van Biblionet Drenthe. Binnen de POI zijn drie meewerkende teamleiders werkzaam voor de teams Backoffice (collectie en logistiek), Data & Infrastructuur en Netwerk & Innovatie. De POI wordt gefinancierd door de provincie Drenthe. Op basis van het jaarlijks Programma van Eisen van de provincie stelt de POI een werkplan op. Samen met partners Ons werk doen we niet alleen. We werken samen met maatschappelijke en culturele partners binnen en buiten de provincie, partners op het brede terrein van bijvoorbeeld cultuur, welzijn, zorg, sport en bewegen. Landelijk vormen we samen met alle POI’s, de Koninklijke Bibliotheek, de Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB) en de bibliotheken het landelijke bibliotheeknetwerk. Om onze taken goed uit te voeren staan wij in nauw contact met partners in het bibliotheeknetwerk: de Koninklijke Bibliotheek en de andere POI’s. Landelijk is de POI vertegenwoordigd in de besturen van de Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB). We nemen deel aan verschillende landelijke netwerkoverleggen met POI’s en de KB om daar kennis op te doen en informatie te delen met het oog op onze werkzaamheden in de provincie. We maken deel uit van drie landelijke koersgroepen die de Landelijk Netwerkagenda uitvoeren: Robuuste lokale bibliotheek, Kwaliteit en Kennis en Innovatie. Met Biblionet Groningen en Fers, onze collega-instellingen in Groningen en Friesland, werken we intensief samen: bestuurlijk en beleidsmatig, vanuit onze specialismen. Inhoud 18

Biblionet Drenthe Binnen de provincie staan we in nauw contact met de bibliotheekorganisaties in verschillende specialistenoverleggen, in aansluiting op onze taken en programmalijnen. Via deze overleggen ondersteunen wij bibliotheken door informatie-uitwisseling, kennisdeling en deskundigheidsbevordering. Onze netwerkfunctie is allereerst een schakelfunctie: informatie-uitwisseling vanuit landelijke overleggen. In Drenthe dragen we bij aan de samenhang en de versterking van het netwerk door samenwerking te zoeken met provinciale partners. Onze werkzaamheden Onze werkzaamheden zijn vastgelegd in de bibliotheekwet: de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob). Deze wet beschrijft onze taken: interbibliothecair leenverkeer (IBL), collectie, gegevenslevering, innovatie en bijdragen aan het functioneren van het landelijk netwerk. Dagelijks verzorgen wij het transport en logistiek voor alle Drentse bibliotheekvestigingen. Om invulling te geven aan deze taak maken wij gebruik van een bibliotheekautomatiseringssysteem. Met dit systeem organiseren wij lenen en het reserveren, uit de collectie in bibliotheken en op scholen. Om tegemoet te komen aan de wensen van de lezers spelen wij een belangrijke rol in het onderling afstemmen van de collecties van de bibliotheekorganisaties. Wij verzorgen het catalogusbeheer en zorgen ervoor dat de collectie vindbaar is in de landelijke catalogus. Naast de fysieke collectie in de bibliotheken brengen wij de mogelijkheden van de Online Bibliotheek actief onder de aandacht. Inzicht in prestaties Alle organisaties in het landelijke bibliotheeknetwerk verzamelen data over hun vestigingen en activiteiten. Die brengt de Koninklijke Bibliotheek (KB) landelijk samen in de website www.bibliotheekinzicht.nl. Zo kunnen we onze eigen prestaties in Drenthe vergelijken met die van andere bibliotheken en POI’s. Als POI leveren wij de KB en ook het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) de gegevens aan over de provincie Drenthe. Voor de provincie Drenthe verzorgen wij de dataverzameling over het Drentse bibliotheeknetwerk in de vorm van de spreidingsmonitor. > 19

Jaarverslag 2024 | 4 Data & Infrastructuur De afdeling Data & Infrastructuur is de schakel tussen wat de bibliotheken nodig hebben en wat IT te bieden heeft. We werken continu aan verbeteringen en innovaties, zodat we flexibel kunnen inspelen op de wensen van de organisatie. Ondersteuning bij maatschappelijke opgaven We ondersteunen bibliotheken ook met hun maatschappelijke opgaven. Voor het voorkomen van laaggeletterdheid helpen wij bibliotheken bijvoorbeeld bij de uitvoering van het programma de Bibliotheek op school. Dit programma bevordert de leesvaardigheid en taalontwikkeling van kinderen tussen nul en achttien jaar. Via het programma Basisvaardigheden helpen wij kwetsbare volwassen die moeite hebben met lezen en schrijven of met de digitale samenleving. Ook helpen we bibliotheken met het aanbod voor digitaal burgerschap, zodat mensen bijblijven in de digitale samenleving en bewust omgaan met de mogelijkheden. Drentse Innovatieagenda Aanvullend op onze innovatietaak voert de POI Biblionet Drenthe regie op de middelen die de Provincie Drenthe beschikbaar stelt in het kader van de Drentse Innovatieagenda. Samen met de vier bibliotheekorganisaties initiëren wij jaarlijks Drentse innovatieprojecten die voorzien in de lokale behoefte en schaalbaar zijn naar alle bibliotheken in Drenthe. Meer weten? We hebben onze kerntaken beschreven in onze producten- en dienstencatalogus. Onze website hebben we ingericht aan de hand van ons aanbod. Meer lezen over deze onderwerpen? Kijk dan op www.poi.biblionetdrenthe.nl. Op provinciaal niveau zorgen we voor het (functioneel) beheer van de centrale ICT-infrastructuur zoals het bibliotheeksysteem Wise, dat door alle Drentse bibliotheken wordt gebruikt. Ook zijn we de schakel tussen de lokale bibliotheek en de landelijke digitale infrastructuur. We leveren een bijdrage aan het onderhoud van ICT-voorziening van de Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en zijn voorzitter van de Wise gebruikersgroep. Een van de stelseluitdagingen uit het landelijk biliotheekconvenant is de digitale (netwerk)infrastructuur. Wat betreft de digitale dienstverlening hebben de Koninklijke Bibliotheek, Stichting Samenwerkende POI’s Nederland en de Vereniging Openbare Bibliotheken de volgende ambitie geformuleerd: We willen een sterke digitale dienstverlening voor de gebruiker realiseren. Biblionet Drenthe geeft in dit kader nadere invulling aan de rol van Provinciaal Service Coördinator Digitale Bibliotheek die de landelijke ontwikkelingen op de voet volgt en we vertalen de situatie in Drenthe. Zo adviseren we rondom de ontwikkelingen van een Gezamenlijk Bibliotheek Systeem (GBS), (de opvolger van) G!DS en de Collectieve Openbare Bibliotheek Referentie Architectuur (COBRA). Collectie In 2024 neemt de POI het initiatief om het Provinciaal Overleg Collectioneren (POC) te organiseren. Dit beleidsadviesorgaan richt zich op vraagstukken rondom collectie en bestaat uit vertegenwoordigers van de vier Drentse bibliotheekorganisaties. De POI adviseert bibliotheken over het afschrijven van collectieonderdelen. Het afschrijven van verouderde delen is essentieel voor het behouden van een actuele collectie en het effectief benutten van de verruimde collectiebudgetten. Inhoud 20

Biblionet Drenthe We starten dit jaar vanuit het POC ook een onderzoek naar alternatieve methoden voor het afvloeien van boeken uit de collectie. De POI is bezig met de voorbereidingen van een nieuwe aanpak. Daarnaast adviseert de POI bibliotheken bij het afstemmen van hun collectie op maatschappelijke opgaven. Een concreet voorbeeld hiervan is de rol van de POI in de landelijke werkgroep Diversiteit, Inclusie en Gelijkwaardigheid (DIG). De kennis die daar wordt opgedaan, wordt toegepast bij het samenstellen van de collecties voor de verschillende Drentse bibliotheken. Verder draagt de POI bij aan deskundigheidsbevordering op het gebied van collectie. Zo organiseren we in 2024 verschillende kennissessies voor de Drentse bibliotheken. We dragen ook bij aan de organisatie van drie landelijke collectiedagen. De thema’s van deze dagen zijn: • Collectie en programmering • Collectie en Taalhuis • Collectie en educatie Afvaardigingen van de Drentse bibliotheken zijn aanwezig bij deze bijeenkomsten. De POI werkt ook aan een kennissessie over volwassenenliteratuur. Gebruik van de collectie Het gebruik van de collectie wordt regelmatig gemeten en besproken binnen het POC. Tijdens de bijeenkomst in november worden de gegevens geëvalueerd. De uitbreiding van de collectiebudgetten vanaf het derde kwartaal heeft merkbaar effect, waardoor een groter percentage reserveringen binnen de eigen organisatie verwerkt kunnen worden. Dit zorgt ervoor dat de streefwaarde van 95 procent, als vermeld in het landelijk collectieplan, in veel gevallen haalbaar blijkt. Concreet betekent dit dat de lokale bibliotheek in staat is om minimaal 95 procent van de fysieke (klant)vraag uit het eigen verzorgingsgebied af te handelen op basis van de eigen collectie. Maatschappelijke impact vergroten De Drentse Innovatieagenda is een programma dat innovatie stimuleert om zo de maatschappelijke impact van bibliotheken te vergroten. Het programma wordt financieel ondersteund door de provincie Drenthe. De Drentse bibliotheekorganisaties werken samen in de Stuurgroep Drentse Innovatieagenda (SGIA), die verantwoordelijk is voor het inzetten van de provinciale innovatiegelden. Dit gebeurt aan de hand van een Projectenplanning, gebaseerd op de meerjarige Drentse innovatieagenda. In 2024 zetten we, samen met de Drentse bibliotheken, belangrijke stappen. Deze stappen lichten we hierna toe. > 21

Jaarverslag 2024 | 4 Innovatieprojecten • Innovatie vanuit landelijke initiatieven Bibliotheek Hoogeveen richt zich op duurzame fondsenwerving, waaronder Europese subsidies en het project Painting Murals, Breaking Down Walls. Ze werkt ook aan erfgoedinnovatie en inspireert ondernemers om in de bibliotheek te investeren. • De Bind-bibliotheken ontwikkelen de Bieb Vertelpaal verder en testen een online versie. Ze werken ook aan het project JUPITER om jongeren bewust te maken van nepnieuws en desinformatie. Het Fake News Event is een groot succes. • • DNK werkt aan het project Stille Stories, een mobiele installatie waar bezoekers luisterboeken en podcasts kunnen beluisteren. Ze organiseren workshops en creëren opnamemogelijkheden op evenementen. Facet Emmen lanceert het project Boek te Leen om leesplezier te bevorderen bij kinderen, waarbij ze hun eigen boek maken dat in de bibliotheek te leen is. Na een positieve evaluatie gaan ze dit project verder uitbreiden. Biblionet Drenthe is ook aangesloten bij het landelijke kernteam innovatie en van daaruit nauw betrokken bij landelijke ontwikkelingen en de selectie en ontwikkeling van nieuwe Fieldlabs. Daarnaast wordt vanuit dit kernteam jaarlijks een landelijke innovatiedag georganiseerd. Drents Bibliotheekevent Op 22 oktober 2024 vindt het jaarlijkse Drents Bibliotheekevent plaats, ditmaal in het ATLAS Theater en Wildlands Adventure Zoo in Emmen (zie foto). Het thema van dit event draait om inspiratie uit het dierenrijk: wat kunnen bibliotheken leren van de natuur? Boswachter en natuurkenner Arjan Postma opent de dag met een boeiende keynote over samenwerking in de dierenwereld. Vervolgens werken deelnemers in Wildlands in groepjes aan maatschappelijke uitdagingen, zoals kansengelijkheid, inclusie en mentale gezondheid. Geïnspireerd door het gedrag van dieren komen creatieve oplossingen tot stand. Het winnende idee, ‘Hoe is het om jou te zijn?’, biedt creatieve workshops aan kinderen om zich in anderen in te leven, met als doel inclusie in het onderwijs te bevorderen. Het project ontvangt een stimuleringsbudget van € 5.000 om verder ontwikkeld te worden. Inhoud 22

Biblionet Drenthe Een panelgesprek met gedeputeerde Jisse Otter (provincie Drenthe), wethouder Dewy Keen (gemeente Emmen) en wethouder Mark Tuit (gemeente Hoogeveen) behandelt de toekomst en vernieuwing van bibliotheken. Projectpresentaties van Drentse bibliotheken bieden de aanwezigen inspirerende praktijkvoorbeelden van bibliotheekinnovatie. Het Bibliotheekevent is een succesvolle combinatie van leren, verbinden en vernieuwen, met een frisse blik op de rol van bibliotheken in de samenleving. Wereldcafé Drenthe De Drentse Innovatie Agenda heeft als ambitie om van elkaar te leren en kansen voor opschaling te verkennen. Daarom organiseren we in samenwerking met DNK en Bibliotheek Hoogeveen een Wereldcafé over samenwerken met jongeren. Medewerkers van verschillende Drentse bibliotheken doen hieraan mee. Roos de Boer (Forum Groningen) deelt haar ervaringen met het succesvolle jongerenpanel VERS, terwijl Ilse Eckelhoff (DNK Assen) en Arno Kroesen (Bibliotheek Hoogeveen) inspirerende voorbeelden geven van projecten zoals Oui We en creatieve workshops. In groepjes verkennen de deelnemers uitdagingen rondom jongerenbetrokkenheid, begeleiding en continuïteit. Het evenement levert waardevolle inzichten op, van informele ontmoetingsplekken tot strategieën om jongeren duurzaam te betrekken. Het concept is de moeite waard om te herhalen. Opgave | Geletterde samenleving Voor de maatschappelijke opgave Geletterde samenleving brengen we in 2024 focus aan op het tegengaan van laaggeletterdheid en de wijze waarop bibliotheken hun steentje kunnen bijdragen aan het verbeteren van leesvaardigheid. Voor de programma’s BoekStart en de Bibliotheek op school geeft het Rijk in 2024 wederom een sterke financiële impuls via het Nationaal Programma Onderwijs. Dit maakt uitbreiding van locaties en verbetering van de kwaliteit mogelijk. Wij ondersteunen bibliotheken met het aanvragen van middelen en het uitvoeren van programma’s door middel van kennis, informatie en praktische begeleiding. Het Drents Leesoffensief blijft actief, met trainingen en inspiratiebijeenkomsten voor bibliotheken, pedagogisch medewerkers en docenten. Ook organiseren we samen met de POI’s Fers, Biblionet Groningen en Forum Groningen inspiratiebijeenkomsten voor leesconsulenten en professionals in het onderwijs en de kinderopvang, met als doel het vergroten van leesplezier en het bevorderen van leesvaardigheid bij kinderen en jongeren op diverse niveaus. Nationale Voorleeswedstrijd en Read2Me! Biblionet Drenthe organiseert de provinciale finales van de Nationale Voorleeswedstrijd en Read2Me! en ondersteunt in 2024 de Nationale Voorleeswedstrijd, belangrijke gebeurtenissen die jaarlijks de leesvaardigheid en het plezier van jonge voorlezers vieren. Daarnaast zetten we het project Read2Me! voort, waarbij jongeren worden aangemoedigd om voor te lezen aan jongere kinderen. Dat bevordert hun eigen leesvaardigheid en vergroot de betrokkenheid van gezinnen bij leesactiviteiten. > 23

Jaarverslag 2024 | 4 Pilot De Bibliotheek op School Plus (zie foto) Binnen het Masterplan basisvaardigheden (OCW) is geld gereserveerd om scholen te helpen bij de transitie naar effectief onderwijs in leesbegrip, binnen de infrastructuur van de Bibliotheek op school. Er is hierbij gekozen voor thematisch leesonderwijs zoals beschreven in het boek Rijke taal van Anneke Smits en Erna van Koeven. Deze aanpak wordt de Bibliotheek op school Plus (dBos+) genoemd. dBos+ wordt ingezet op scholen met een achterstandsscore. Educatiemedewerkers ondersteunen leerkrachten bij het gebruik van jeugdliteratuur en rijke taal. In 2024-2025 start het programma met zeven scholen en zes bibliotheken, waaronder Bind-bibliotheken. In de komende schooljaren volgen nog eens negentig scholen. Het Masterplan basisvaardigheden biedt intensieve begeleiding bij de implementatie door de inzet van de leesconsulent en onderwijsadviseur te koppelen aan de school en de bibliotheek. Parallel daaraan loopt een onderzoek van Education Lab NL binnen TaalLab, waarin de impact op leesmotivatie en leesvaardigheid geëvalueerd wordt. Inspiratiemiddagen Kinderboekenweek Ook dit jaar organiseren we, samen met IVN (Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid) en K&C (Stichting Kunst & Cultuur), inspiratiemiddagen voor leerkrachten. De middagen sluiten aan bij het thema van de Kinderboekenweek: lekker eigenwijs. Ruim honderdtwintig leerkrachten geven zich op. Schrijver Pieter Koolwijk, auteur van het Kinderboekenweekgeschenk, belicht het thema van de Kinderboekenweek vanuit meerdere invalshoeken. Daarnaast krijgen leerkrachten tijdens twee workshops en een inspiratiemoment nog meer praktische tips. Dit alles gaf leerkrachten genoeg input om lekker eigenwijs op een verrassende en creatieve manier in de klas te benaderen. Opgave | Participatie in de informatiesamenleving Digitalisering beïnvloedt steeds meer aspecten van ons dagelijks leven. Ongeveer 4,5 miljoen mensen in Nederland hebben moeite met digitale vaardigheden. Dat beperkt hun deelname aan de samenleving. Bibliotheken spelen een cruciale rol in het bevorderen van digitale inclusie door het bieden van kennis, informatie en hulp via het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). Hier helpen getrainde medewerkers burgers met hun digitale vragen. Het IDO is laagdrempelig en verwijst gebruikers door naar de juiste instanties. Inhoud 24

Biblionet Drenthe Daarnaast zetten bibliotheken zich in voor het versterken van digitaal burgerschap en digitale geletterdheid, in samenwerking met het onderwijs. Digitale vaardigheden zijn belangrijk voor iedereen, ook voor kinderen en jongeren. Biblionet Drenthe volgt de landelijke ontwikkelingen op het gebied van digitale geletterdheid en ondersteunt bibliotheken bij het ontwikkelen van beleid, diensten en programmering. Dit omvat ook hulp bij subsidieaanvragen en de uitvoering van projecten gericht op digitaal burgerschap. Biblionet versterkt de bibliotheken op het gebied van digitale inclusie door kennisdeling, het ontwikkelen van lokale netwerken en deskundigheidsbevordering. Digitale inclusie De deskundigheid van medewerkers op het gebied van digitale inclusie is essentieel tijdens het uitvoeren van hun werkzaamheden. Medewerkers van het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) moeten goed voorbereid zijn op hun taak, zodat zij de juiste vragen kunnen stellen, snel de benodigde informatie kunnen vinden en zich kunnen inleven in de situatie van de klant. De IDO-medewerker fungeert immers als wegwijzer en doorverwijzer in de digitale wereld. Om hen hierin te ondersteunen, zijn er verschillende trainingen ontwikkeld. Deze trainingen worden door de adviseurs van Biblionet Drenthe op verzoek gegeven aan zowel de IDO-medewerkers als aan de IDO-coördinatoren binnen de provincie. Biblionet Drenthe verzorgt niet alleen de trainingen die landelijk vanuit SPN zijn ontwikkeld, maar werkt hierbij ook samen met geschikte partners zoals Cybersoek, Stichting Digisterker en MEE Samen. Om de samenwerking met de Landelijke Manifestgroeppartners van het IDO te bevorderen, organiseren we bijeenkomsten waarbij externe inspirerende en functionele sprekers uit het werkveld worden uitgenodigd. We zetten ons in op actuele, innoverende ontwikkelingen en brengen het netwerk zowel provinciaal als landelijk met elkaar in verbinding om groei en gelijke toegankelijkheid voor de burger te stimuleren. > 25

Jaarverslag 2024 | 4 bibliotheken en worden verspreid over de provincies, zodat ze voor de meeste deelnemers goed bereikbaar zijn. In 2024 volgens POI-adviseurs verdiepingsdagen om digitaal burgerschap beter te vertalen naar de specifieke behoeften van de bibliotheken. Opgave | Leven Lang Ontwikkelen Digitaal burgerschap Digitaal burgerschap is essentieel in de snel veranderende digitale wereld en omvat de basisvaardigheden die nodig zijn om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij. Dit is van belang voor iedereen, omdat digitale ontwikkelingen in de toekomst de basisvaardigheden kunnen vormen. De bibliotheken in Drenthe werken samen om digitaal burgerschap te bevorderen. Hiervoor is een Drents specialistenoverleg ingericht dat helpt om de regionale behoeften in kaart te brengen, af te stemmen op het landelijke aanbod en financieringsmogelijkheden te koppelen aan lokale behoeftes. Samenwerkingsovereenkomst Er is een samenwerkingsovereenkomst tussen de drie noordelijke POI’s om digitaal burgerschap in NoordNederland te versterken. Het project wordt gefinancierd door Stichting Pica en uitgevoerd door een team van bibliotheekmedewerkers. In deze pioniersfase wordt een breed netwerk betrokken om digitaal burgerschap binnen bibliotheken en POI’s te integreren, terwijl tegelijkertijd een behoeftepeiling wordt uitgevoerd. Er is bewust gekozen om het project snel op te starten zonder voorafgaand onderzoek, maar de resultaten zullen worden gedeeld om waardevolle inzichten te verkrijgen. Het project omvat tien trainingen en een netwerkevenement, waarvoor een projectleider is aangesteld die samen met de POI-adviseurs de uitvoering verzorgt. De trainingen zijn afgestemd op verschillende functies binnen de In een complexe samenleving is het essentieel om jezelf voortdurend te ontwikkelen. Taal, rekenen en digitale vaardigheden zijn nodig om volwaardig deel te nemen. Bibliotheken en POI’s ondersteunen informeel en nonformeel leren, en creëren een positieve leercultuur waarin mensen zich veilig en gestimuleerd voelen om te groeien en een leven lang te leren. Daarnaast bieden zij ruimte voor kennis, literatuur, cultuur en educatie, zowel lokaal als digitaal, en dragen bij aan persoonlijke groei door toegang tot verschillende maatschappelijke functies. Informele en formele cursussen dragen bij aan zowel informeel als formeel leren. De ontwikkeling van basisvaardigheden vindt plaats vanuit activiteiten, cursussen en ondersteuning. Gezondheidsvaardigheden Op 15 februari 2024 ondertekenen Dokter Drenthe, Biblionet Drenthe en lokale bibliotheken een intentieverklaring om de digitale inclusie in Drenthe te bevorderen. In dit kader bieden bibliotheken cursussen om inwoners digitaal vaardiger te maken, vooral gezien het toenemende gebruik van online zorgdiensten. In Drenthe heeft achttien procent van de volwassenen moeite met lezen, schrijven of rekenen, wat tot praktische problemen kan leiden. Door samen te werken met huisartsenpraktijken in plaatsen zoals Dalen en Meppel, wordt digitale ondersteuning geboden, wat heeft bijgedragen aan een groter gebruik van online zorgportalen. In het landelijk overleg basisvaardigheden delen we met andere POI’s hoe een dergelijke samenwerking tot stand kan worden gebracht. Daarnaast zet Biblionet Drenthe zich in voor digitale gezondheidsvaardigheden via workshops (voor huisartsenpraktijken en voor GGD-adviseurs over bibliotheekaanbod), deelname aan landelijke overleggen Leven Lang Ontwikkelen, overleggen mentale gezondheid (als onderdeel van Gezonde Marke) en verkenning van nieuwe samenwerkingsmogelijkheden. Inhoud 26

Biblionet Drenthe Basisvaardigheden Taalhuizen zijn een belangrijke schakel in de lokale aanpak van laaggeletterdheid, waardoor investeren in de kwaliteit van de Taalhuizen van belang is. Biblionet Drenthe draagt daaraan bij door de benodigde advisering en begeleiding te bieden, zoals bij het certificeringsproces van de Taalhuizen in bibliotheken. Het Bondgenootschap Laaggeletterdheid Drenthe is een samenwerking van organisaties in Drenthe die zich richt op het bestrijden van laaggeletterdheid. Ze bieden ondersteuning en educatieve programma’s om volwassenen te helpen beter te lezen, schrijven en functioneren in de maatschappij. Biblionet Drenthe en Cubiss Limburg ontwikkelen in 2024 het kwartetspel Schijf van vijf basisvaardigheden om gesprekken over basisvaardigheden te stimuleren. Het spel richt zich op vaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen, digitale vaardigheden, financiële vaardigheden, en meer. Elk thema heeft kwartetten met programma’s en partners. Het doel is om spelers te laten nadenken over de rol van basisvaardigheden in hun werk en kansen voor samenwerking te verkennen. Het spel bevordert niet alleen leren, maar ook de uitwisseling van ideeën. Opzet Drentse community programmeurs We werken in 2024 aan het oprichten van een Drentse community voor bibliotheekmedewerkers die zich bezighouden met culturele en maatschappelijke programmering. Het specialistenoverleg innovatie is daartoe uitgebreid met programmeurs en de landelijke leergang Programmeren in de Bibliotheek is actief gepromoot in Drenthe. Medewerkers van Bibliotheek Hoogeveen, Facet Emmen en Biblionet Drenthe nemen deel aan deze leergang en leren het ontwikkelen van visie, het opbouwen van netwerken en het aanbieden van concrete handvatten. Door deze kennis en ervaring te delen dragen zij bij aan de kwaliteitsverbetering van programmering in de bibliotheek. De ambitie is om programmering een integraal onderdeel van het bibliotheekwerk te maken en zo bij te dragen aan de ambitie uit de netwerkagenda om landelijk van vier miljoen bibliotheekleden naar acht miljoen verbonden gebruikers te gaan. DIG-dag Op 5 maart 2024 organiseren vijf POI’s (Probiblio, Rijnbrink, Bibliotheekwerk Flevoland, Cubis en Biblionet Drenthe) de DIG-dag, met focus op diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid (DIG) binnen de bibliotheeksector. Ongeveer honderdvijftig bibliotheekmedewerkers komen samen voor inspiratie, kennisdeling en netwerken. De dag begint met een keynote van Mounir Samuel over de veranderende taal en de bibliotheek als ontmoetingsplek. Sessies behandelen onderwerpen zoals inclusieve communicatie, diversiteit in personeel en inclusief leiderschap, met bijdragen van Madhu Mathoera, Fatima Essabani, Bettina Brunt en Wencke Ester-Lorber. De dag wordt afgesloten met een spoken word-optreden van Justin Samgar (zie onderstaande foto). > 27

Jaarverslag 2024 | 4 Verantwoording Activiteitenplan 2024 Het Activiteitenplan 2024 is de basis voor onze werkzaamheden. Gezamenlijk met de bibliotheekorganisaties in Drenthe bepalen we onze focus. Als POI dragen we op verschillende manieren zorg voor onze kwaliteit. We zijn transparant in onze aanpak en onze werkwijze gaat steeds uit van de vraag van bibliotheken. We hebben via onze overlegstructuur contact met de inhoudelijke specialisten van bibliotheken op alle terreinen waar de POI werkzaam is. Daarnaast heeft de manager POI halfjaarlijks overleg met de bibliotheekorganisaties om te evalueren en bij te sturen. Aan het einde van ieder jaar evalueren wij samen met onze klanten, de vier bibliotheekorganisaties in Drenthe, de tevredenheid. We kijken dan naar een aantal algemene indicatoren, wettelijke taken en de maatschappelijke opgaven. Naast de cijfermatige beoordeling van de uitvoering van het Activiteitenplan evalueren we ook de specifieke eisen die de provincie stelt. Klantbeoordeling We hebben onze klanten gevraagd om onze wettelijke taken en onze inzet op de drie maatschappelijke opgaven een waardering te geven in vorm van een rapportcijfer. De uitkomsten zijn als volgt: • IBL en Logistiek (transport en bevoorrading) ............. 7,5 • Technisch en functioneel beheer bibliotheeksysteem Wise ............................................ 7 • Uitvoering lenersadministratie .................................... 7 • Gegevenslevering ...................................................... 5,5 • Uitvoering Provinciaal Collectioneren, POC ............... 7 • Netwerk en klantcontact: informatievoorziening en kennisdeling ....................... 7,5 • Ondersteuning Drents Bibliotheken Overleg (DBO) .................................................... 8 • Organisatie en faciliteren Drentse Innovatieagenda ... 8 • De geletterde Samenleving ........................................7,5 • Participatie in de informatiesamenleving .................... 7 • Leven Lang Ontwikkelen ............................................ 7 Het gemiddelde cijfer voor alle taken is een 7,2. Evaluatie Activiteitenplan 2024 Op 23 januari 2025 zijn de resultaten van 2024 besproken met de vier bibliotheekorganisaties in het Drents Bibliotheken Overleg (DBO). In voorbereiding hierop hebben we naast de input vanuit de klantoverleggen deze keer ook gezocht naar verbetering van de inhoudelijke beoordeling op maatschappelijke opgaven en wettelijke taken vanuit de specialisten overleggen. We hebben in de evaluatie gereflecteerd op onze bijdrage als bibliotheeknetwerk aan de maatschappelijke opgaven. Ook is de dienstverlening door de POI op de Inhoud 28

Biblionet Drenthe wettelijke taken geïnventariseerd. Over de uitvoering van de programma’s rond de maatschappelijke opgaven Geletterde samenleving, Participatie in de informatiesamenleving en Leven lang ontwikkelen zijn de bibliotheken tevreden. De resultaten die bibliotheken op de maatschappelijke opgaven hebben behaald, zijn mede dankzij de ondersteuning van de POI tot stand gekomen. Voor een uitgebreid overzicht verwijzen we naar de afzonderlijke jaarverslagen van de bibliotheekorganisaties. Over de wettelijke taken transport, bevoorrading en leenverkeer binnen en buiten de provincie zijn de bibliotheekorganisaties tevreden. Voor een goed functionerend netwerk is het bibliotheeksysteem essentieel. In toenemende mate zien we dat functionele eisen niet kunnen worden verwezenlijkt. De POI is hierin afhankelijk van de mogelijkheden van het systeem. Landelijk en provinciaal brengt de POI de issues voldoende onder de aandacht. Aanvullende eisen van de provincie Naast de kwantitatieve beoordeling over de uitvoering van het Activiteitenplan staat hieronder in hoeverre aan specifieke eisen van de provincie invulling is gegeven. 4 100% van de bibliotheken neemt deel aan het provinciaal transport. 4 100% van de bibliotheek neemt deel aan de provinciale taak logistiek. 4 Bibliotheekpartners zorgen dat aangevraagde werken zo snel mogelijk bij de aanvragende bibliotheekvestiging (binnen en buiten Drenthe) worden geleverd. 4 Aantal tevreden Drentse bibliotheekleden over het IBL tenminste 80%.. 4 100% van de bibliotheken neemt deel aan de Drentse Innovatieagenda. 4 100% van de bibliotheken functioneert in het netwerk conform WSOB. 4 100% van de bibliotheken neemt deel aan het provinciaal collectionere.n 4 Biblionet Drenthe levert de door de minister gevraagde gegevens. 4 Biblionet Drenthe presenteert de over de Drentse bibliotheken verzamelde gegeven.s 4 De bibliotheken voldoen aan de normen van het landelijke collectieplan. 4 Bibliotheken maken gebruik van de achtergrondcollectie. 4 Biblionet Drenthe levert de verlangde gegevens voor de monitor Spreiding en Toegankelijkheid. Er is nog behoefte aan meer gerichte en duidende gegevenslevering. De POI en de bibliotheken willen samen verder werken aan data gedreven werken om teams beter te ondersteunen. Er zijn voorbereidingen getroffen, maar dit heeft in 2024 nog niet de gewenste resultaten gesorteerd. Collectioneren en communicatie zijn naar tevredenheid. Voor collectioneren zijn in 2024 voorbereidingen getroffen voor een Drentse collectiedag en daaruit voortvloeiende beleidsstukken. Er wordt geconstateerd dat er met name in de netwerkfunctie en op kennisdeling en deskundigheidsbevordering veel inzet is gepleegd vanuit de POI. Bibliotheekorganisaties hebben behoefte aan een verdere doorvertaling van landelijke ontwikkelingen naar de lokale situatie. Digitaal burgerschap is met de ondertekening van de Noordelijke Samenwerkingsovereenkomst Digitaal Burgerschap ook in Drenthe in een stroomversnelling gekomen. De verwachting is dat daarvan de vruchten in 2025 geplukt kunnen worden in de vorm van specialisten overleggen, trainingen en een netwerkbijeenkomst. De ondersteuning voor de Drentse Innovatieagenda (DIA) wordt als goed georganiseerd gezien en de bibliotheken zijn tevreden over de uitvoering van gezamenlijke DIAprojecten. De stopzetting van het uitvoeringsbudget voor DIA-projecten heeft een remmende werking op innovatie en een lokale focus. De uitkomsten van deze evaluatie dienen als basis voor de voorbereiding van het Activiteitenplan voor 2026. • 29

Jaarverslag 2024 | 5 5 Drentse bibliotheek statistiek Spreiding van de bibliotheekfaciliteiten en de cijfers In dit hoofdstuk laten we de spreiding van de verschillende bibliotheekfaciliteiten in Drenthe zien. Daarnaast vind je in dit hoofdstuk een overzicht van de cijfers van 2024, zoals het aantal uitleningen, het aantal activiteiten, hoeveelheid IDO-locaties, het aantal bezoekers in de bibliotheek, enzovoort. Inhoud 30

Biblionet Drenthe Peize Eelde Roden Zuidlaren Vries Norg Annen 12 Gieten Gasselternijveen Assen Boven-Smilde Rolde Smilde Borger Nieuw-Buinen Valthermond Diever Vledder Dwingeloo Emmermeer Emmerhout Emmen Aalden Havelte Ruinen Oosterhesselen Ruinerwold Nijeveen Dalen Meppel De Wijk Coevorden Zuidwolde Schoonebeek Hoogeveen Nieuw-Amsterdam Klazienaveen Erica Sleen Bargeres Beilen Westerbork Schoonoord EmmerCompascuum Odoorn Nieuw-Weerdinge Bibliotheek Bibliotheek op school Fab Lab IDO Servicepunt Bibliobus BoekStart Taalhuis 31 3

Jaarverslag 2024 | 5 Jaarverslag 2024 SPREIDING Bind Bibliotheek Servicepunt IDO-locaties dBos-locaties BoekStart-locaties Taalhuis Fab Lab Bibliobus Bushaltes Afstand tot bibliotheek (in km)* BEZOEKER Bezoekers in de bibliotheek Bezoekers via de website Bezoekers IDO LEDEN Betalend Jeugd Start (nieuw abonnement – gratis instap) Overig Totaal leden Inwoners per gemeente Deelname per gemeente dBos-leerlingen Totaal aantal e-bookaccounts Waarvan actief COLLECTIE Boeken AVM Tijdschrift Totaal collectie Nieuwe titels 23 11 33 143 149 9 - - - 2,3 km Bind 818.540 142.653 2.035 Bind 14.895 36.544 2.325 2.518 56.282 269.553 20,9% 18.644 10.621 6.160 Bind 503.324 8.152 19.906 531.382 69.037 Assen 1 - 4 30 13 1 1 - - 3,0 km Assen - 92.678 457 Assen 5.358 11.566 - 264 17.188 70.392 24,4% 5.106 3.333 1.993 Assen 153.705 3.275 1.360 158.340 18.927 Emmen 4 7 4 17 23 6 1 2 40 2,8 km Emmen ** 381.552 68.817 2.115 Emmen 4.726 14.855 841 1.326 21.748 109.678 19,8% 1.814 3.208 1.754 Emmen 156.985 3.048 4.901 164.934 29.979 Hoogeveen 1 - 1 33 1 1 1 - - 3,4 km Hoogeveen 135.000 136.000 290 Hoogeveen 2.883 9.128 1.310 563 13.884 56.906 24,4% 4.781 2.805 1.629 Hoogeveen 126.192 3.239 1.915 131.346 11.601 Drenthe 29 8 42 223 186 23 8 2 40 2,5 km Drenthe 1.335.092 347.563 4.897 Drenthe 27.862 72.093 4.476 4.671 109.102 506.529 21,5% 30.345 19.967 11.536 Drenthe 503.324 8.152 19.906 531.382 129.544 Inhoud 32

Biblionet Drenthe COLLECTIE VERVOLG Bind E-books*** Luisterboeken*** Totaal uitleningen online*** UITLENING Boeken AVM Tijdschrift Totaal uitleningen fysiek Totaal uitleningen dBos E-books*** Luisterboeken*** Totaal uitleningen online*** PROGRAMMERING Kennis en informatie Educatie en ontwikkeling Leesbevordering en literatuur Ontmoeting en debat Kunst en cultuur Totaal activiteiten Kennis en informatie Educatie en ontwikkeling Leesbevordering en literatuur Ontmoeting en debat Kunst en cultuur Totaal deelnemers 1.190.091 8.782 64.641 1.263.514 274.412 89.894 33.657 123.551 Bind 1.389 402 643 35 104 2.573 **** 1.208 2.045 5.233 417 1.309 10.212 300.570 8.668 9.794 319.032 48.508 29.540 10.555 40.095 Assen 29 93 21 57 23 223 2.307 1.309 1.327 3.797 346 9.086 446.393 6.281 30.458 483.132 25.509 27.093 10.102 37.195 Emmen 220 1.087 473 414 601 2.795 2.456 22.541 10.010 6.012 16.258 57.277 308.036 7.188 14.931 330.155 75.493 21.652 6.953 28.605 Hoogeveen - - - - - ** ** ** ** ** - ** 2.000 12.000 17.000 1.700 1.000 33.700 2.245.090 30.919 119.824 2.395.833 423.922 168.179 61.267 229.446 Drenthe 1.638 1.582 1.137 506 728 5.591 7.971 37.895 33.570 11.926 18.913 110.275 *Bron: opendata.cbs.nl | **Gegevens op het moment van publicatie niet beschikbaar. | ***Cijfers zijn beschikbaar per juridische entiteit. Onder de stichting Biblionet Drenthe vallen bibliotheken in de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo en Westerveld. | ****Aantal activiteiten die Bind zelf organiseert. Bind faciliteert ook activiteiten, zoals Taalhuizen, inloopspreekuren en tal van ontmoetingsactiviteiten. Deze aantallen zijn niet opgenomen in dit overzicht. • 33 - - - Assen - - - Emmen - - - Hoogeveen - - - Drenthe 45.132 15.099 60.231

Jaarverslag 2024 | 6 6 Raad van Toezicht Betrokken en dichtbij De Raad van Toezicht kijkt terug op een pittig jaar. Hans Haerkens (Voorzitter Raad van Toezicht): ‘We hebben als organisatie extra geïnvesteerd in een goede relatie met onze stakeholders. Van Ondernemingsraad tot Koninklijke Bibliotheek, van provinciebestuur tot gemeenteraden en collegae POI-organisaties. We leggen de lat voor onszelf hoog - als organisatie en als Raad van Toezicht – omdat het onze maatschappelijke opdracht is mensen in Drenthe volwaardig mee te laten doen. Leesbevordering, het voorkomen van laaggeletterdheid, sociale cohesie en gelijke kansen zijn van eminent belang. Tegelijkertijd hebben we indringender gekeken naar de kwaliteit van onze financiële rapportages. We willen daarbij meerjarig scherp zeilen te midden van incidentele en structurele baten en inkomsten enerzijds en langjarige lasten en verplichtingen anderzijds. Er ging in 2024 ook veel energie op aan een gestroomlijnde opvolging van vertrekkend directeur-bestuurder Annelies Bakelaar, een goede uitvoering en inbedding van de organisatiewijziging en het veiligstellen van nationaal beschikbare SPUK-gelden.’ Dit alles was niet mogelijk geweest zonder de inzet, flexibiliteit en creativiteit van iedereen die bij Biblionet Drenthe werkt. De Raad van Toezicht spreekt haar dank en waardering uit voor eenieder die zich, op welke manier dan ook, heeft ingezet voor het bibliotheekwerk in Drenthe. De inzet van vrijwilligers is essentieel voor onze dienstverlening. Het is erg bijzonder dat ruim 750 vrijwilligers dagelijks het bibliotheekwerk in de Bindbibliotheken ondersteunen. Zij bevinden zich in de haarvaten van de samenleving en zijn de voelsprieten van onze organisatie. Hun vrijwillige inzet is van enorm grote waarde en een bron van creativiteit die we koesteren. Informele bijeenkomsten De Raad wordt door de bestuurder goed op de hoogte gehouden van alle ontwikkelingen en wordt actief betrokken bij zowel formele als informele bijeenkomsten van Biblionet Drenthe. Jaarlijks wordt er door de organisatie een werkbezoek georganiseerd voor de Raad van Toezicht. Dit jaar bracht de Raad een bezoek aan de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag. Ook de leden van het MT en van het MT Middenkader waren hierbij aanwezig. Tijdens het werkbezoek stond de (verticale) samenwerking binnen het bibliotheeknetwerk centraal. De Raad van Toezicht ervaart de werkbezoeken buiten de deur als erg prettig, informatief en inspirerend. Deze bezoeken bij Bind-bibliotheken en externe events bieden een goede manier om informeel te spreken met diverse medewerkers van de organisatie en aanvullende indrukken op te doen. Provinciale ondersteuningsinstelling In 2024 zette de Provinciale ondersteuningsinstelling (POI) volop in op ondersteuning van de Drentse bibliotheken. De Raad van Toezicht spreekt haar Inhoud 34

Biblionet Drenthe waardering uit voor de ondersteuning die de POI geleverd heeft op het gebied van de Drentse Innovatie Agenda en het gerealiseerde samenwerkingsverband met Dokter Drenthe. De POI laat hiermee de veelzijdigheid zien van hun ondersteunende taak en hoe zij Drentse bibliotheken helpen bij de uitvoering van de maatschappelijke opgaven. Aanwezigheid in de organisatie In 2024 was de Raad van Toezicht vijf keer bij elkaar voor een vergadering in aanwezigheid van de bestuurder. Daarnaast voerde de Raad periodiek gesprekken met de Ondernemingsraad en sleutelfiguren in de organisatie. Op deze manier is de Raad van Toezicht op afstand toch betrokken en dichtbij. De voorzitter van de Raad van Toezicht en de bestuurder voerden (conform afspraak in 2024) twee keer een bestuurlijk overleg met de gedeputeerde Cultuur van de Provincie Drenthe. Belangrijke onderwerpen die de revue passeerden, waren de zorgplicht, de behandeling van de cultuurnota, de Bibliotheek op school (dBos), de Drentse Innovatie Agenda en de regiodeals. De relatie met de provincie en de gemeenten, waarvoor Biblionet Drenthe werkt, is goed. Ook is Biblionet Drenthe als organisatie stevig verankerd in het Drentse maatschappelijke en culturele netwerk. Commissies Onderdeel van de Raad van Toezicht vormen de remuneratiecommissie en de audit- en riskcommissie. De remuneratiecommissie was meer dan gemiddeld actief bij het afhechten van de bestuursperiode van directeur-bestuurder Annelies Bakelaar, het inrichten van een zorgvuldige sollicitatieprocedure en vervolgens verwelkomen van opvolgster Esther Moesker als eerst verantwoordelijke met ingang van 1 januari 2025. Er werd bijzondere aandacht besteed aan de bestuursopdracht 2024 en de zelfevaluatie. Met ingang van het nieuwe jaar trad Corine Wolters toe tot de Raad van Toezicht. Op hetzelfde tijdstip werd ze de nieuwe voorzitter van de audit- en riskcommissie als opvolger van Jerryt van den Born. In de audit- en riskcommissie werden de financiële jaarstukken en de kwartaalrapportages indringend besproken. Dit jaar is er met name aandacht geweest voor de Coöperatie Samen Digitaal Innoveren (SDI) in het kader van het landelijke bibliotheeksysteem. Er vind jaarlijks overleg plaats met de accountant over de kwaliteit en uitkomst van de financiële producties. Verder is aangedrongen op een verbeterd inzicht via meerjarenbegrotingen, zodat er tijdig kan worden voorgesorteerd op aanstaande ontwikkelingen. > 35

Jaarverslag 2024 | 6 Belangrijke spelregel is dat door het toedelen van taken aan genoemde commissies de verantwoordelijkheid van de Raad van Toezicht als collectief niet wordt aangetast. Governance Code Cultuur De Raad van Toezicht past de principes en aanbevelingen van de Governance Code Cultuur 2019 toe. Biblionet Drenthe rapporteert over de naleving ervan in het bestuursverslag. De Raad is alert op belangenverstrengeling en gaat op een transparante en zorgvuldige wijze om met geldende belangen. Bestuurder en toezichthouders zijn zich bewust van hun eigen rol en de onderlinge verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en handelen daarnaar. Aan het einde van elke vergadering is er een moment van evaluatie/reflectie op de vergadering. Er is ruimte voorafgaande aan de vergadering om elkaar aan te spreken op de voorbereiding van de vergadering, actuele verantwoordelijkheden, bijzondere omstandigheden, persoonlijke observaties teneinde in alle openheid en met alle vereiste zorgvuldigheid de aanstaande besluitvorming invulling te geven. De Raad van Toezicht voert zijn toezichthoudende, adviserende en werkgeversrol op een professionele en onafhankelijke wijze uit. In het tweede kwartaal van 2025 vindt de volgende zelfevaluatie plaats. Aandachtsen actiepunten die uit de zelfreflectie en een eerdere zelfevaluatie komen, worden direct in de praktijk toegepast en leiden daarmee steeds tot een goed intrinsiek bewustzijn en navenant handelen naar de geest van de Governance Code. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor zijn samenstelling en waarborgt daarbij deskundigheid, diversiteit en onafhankelijkheid. Jaarlijks wordt dit expliciet gemonitord tijdens zowel de reguliere vergaderingen als ook tijdens de zelfevaluatie. De relatie tussen de directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht is open, constructief, professioneel en prettig te noemen. Interview met Hans Haerkens, voorzitter Raad van Toezicht en Robbert de Groot, trainee Raad van Toezicht In 2023 verwelkomt de Raad van Toezicht trainee Robbert de Groot. Met een frisse blik, nieuwe inzichten en betrokken inzet is hij een waardevolle toevoeging aan de Raad. Het traineeship van Robbert eindigt op 1 april 2025. In dit interview stellen Hans en Robbert zich voor, blikken ze terug op 2024 en kijken ze vooruit. EVEN VOORSTELLEN Hans: ‘Mijn naam is Hans Haerkens. Ik ben 20 jaar actief geweest in de voorhoede van VNO-NCW (de grootste werkgeversorganisatie in Nederland). Namens het georganiseerde bedrijfsleven behartigde ik de belangen tegenover overheden, vakbeweging en maatschappelijke organisaties op ruimtelijk, sociaal, economisch en ecologisch gebied. Op dit moment ben ik, naast mijn verantwoordelijkheden voor Biblionet Drenthe, als commissaris en bestuurder actief bij windpark Oostermoer, woningcorporatie Elkien en de Nationale Parken Dwingelderveld, Drents Friese Wold en het Holtingerveld. Het is mijn taak als voorzitter om de eenheid van beleid te bewaken en er op te letten dat er geen rolverwarring ontstaat tussen de directeurbestuurder en de Raad van Toezicht. Het is ook mijn taak om de activiteiten van de Raad van Toezicht te integreren, te streven naar overeenstemming en te zorgen voor een geolied besluitvormingsproces. Dat doe ik luisterend, met bindend vermogen, wijsheid en humor. Een goede chemie is de sleutel voor een goede samenwerking.’ Robbert: ‘Mijn naam is Robbert de Groot. Ik ben 30 jaar en opgegroeid in Drenthe. Ik werk bij de directie Economische Zaken van de gemeente Groningen. In mijn vorige functie bij Forum Groningen heb ik van dichtbij gezien hoe een bibliotheek zich ontwikkelt tot een ontmoetingsplek voor iedereen. Hoewel ik die transitie al wel kende, was toezichthouden binnen de bibliotheeksector nieuw voor mij. Dit traineeship gaf me de kans om vanuit een andere rol naar de bibliotheekorganisatie te kijken, strategisch mee te denken en te leren hoe je als toezichthouder bijdraagt aan de continuïteit en toekomstbestendigheid van een maatschappelijke organisatie.’ Inhoud 36

Biblionet Drenthe SAMENWERKING Hans: ‘Robbert heeft na een korte inwerkperiode zijn rol van trainee goed opgepakt. Het is ongelofelijk belangrijk dat de Raad van Toezicht scherp blijft in haar observaties en kennis heeft van nieuwe ontwikkelingen in haar maatschappelijke omgeving. Robbert heeft vele talenten in huis. Hij is van een andere generatie, economisch geschoold, toegerust met een frisse blik en heeft andere inzichten over jeugd, jongeren, leescultuur. Hij heeft beslist geleerd van zijn nieuwe ervaringen binnen de Raad van Toezicht van Biblionet Drenthe. Tegelijkertijd heeft de Raad van Toezicht geleerd van zijn betrokken inzet, toegesneden vragen en behoedzame oordelen bij een veelheid van onderwerpen. We zijn er samen op vooruit gegaan.’ Robbert: ‘De samenwerking heb ik als ontzettend waardevol ervaren. De open houding van de Raad gaf mij de ruimte om vragen te stellen en nieuwe perspectieven in te brengen. Ik heb veel geleerd van de ervaren toezichthouders, bijvoorbeeld over het balanceren tussen toezicht houden en strategisch sparren met de bestuurder. Tegelijkertijd was het prettig om te merken dat mijn frisse blik niet alleen werd gewaardeerd, maar ook bijdroeg aan scherpere discussies.’ INZICHTEN EN WAARDE Hans: ‘Naarmate de tijd verstreek groeide Robbert meer in zijn rol. Het kost sowieso elke toezichthouder enige tijd om zijn of haar rol goed op te pakken. Dat geldt in versterkte mate voor de trainee. Met elkaar belang hechten aan het vergaren van kennis, het selecteren van de juiste competenties in de raad (zowel de technischeals de persoonlijke competenties), aan de teamvorming binnen de Raad, het kritisch doorvragen en aan de samenwerking met de bestuurder. Daar heeft Robbert zijn voordeel mee gedaan en op zijn wijze aan bijgedragen. Het heeft het eindresultaat van gemaakte afwegingen binnen de Raad van Toezicht voorzien van een steviger fundament.’ Robbert: ‘Als jonge toezichthouder stel ik vragen vanuit een andere invalshoek, waardoor onderwerpen van meerdere kanten worden bekeken. Ik heb gemerkt dat dit bijdraagt aan nieuwe perspectieven en verdiepende discussies binnen de Raad. Door mijn onbevangen houding heb ik de organisatie kunnen uitdagen en op die manier de diversiteit in het denken binnen de Raad kunnen vergroten. Uiteindelijk kwam dat de besluitvorming ten goede.’ JONGE TOEZICHTHOUDERS IN DE TOEKOMST Hans: ‘Ik verwelkom jonge toezichthouders omdat ze een ander blikveld, professionaliteit, competenties en genenpakket meenemen. Daarmee zorgen ze voor een andere dynamiek en interactie op onderscheidende domeinen. IT, AI, cybersecurity zijn relatief nieuwe aandachtsgebieden die behandeling verdienen op de bestuurstafel. Bedrijven en instellingen die lineair denken en handelen lopen vast. Tegelijkertijd verwachten we van toezichthouders dat ze de nodige ‘vlieguren’ hebben gemaakt om hun toezichthoudende rol goed op te kunnen pakken. Er worden nogal wat eisen gesteld aan de toezichthouder anno 2025. Dat kan wringen op het moment dat we een jonge toezichthouder verwelkomen. Het vereist dat bij de aanstelling van nieuwe toezichthouders scherp gekeken wordt naar de beschikbare portfolio van competenties van de Raad in de volle breedte. De organisatie en het bestuur hebben er alle belang bij dat bestuurlijke onderwerpen en (disruptieve) dilemma’s breed en intelligent worden aangevlogen door ervaren en kundige toezichthouders.’ Robbert: ‘Jonge toezichthouders brengen verfrissende inzichten, actuele kennis en een ander perspectief op maatschappelijke ontwikkelingen mee. Dat is enorm waardevol, zeker in een sector die volop in beweging is. Voor mij was het een kans om ervaring op te doen als toezichthouder en tegelijkertijd een bijdrage te leveren aan een organisatie die een belangrijke maatschappelijke rol vervult. Ik heb gemerkt dat je als toezichthouder het verschil kunt maken door niet alleen op cijfers en governance te letten, maar juist ook oog te hebben voor de bredere maatschappelijke impact en de toekomstbestendigheid van de bibliotheekorganisatie. Ik heb zelf ervaren hoe de mix van leeftijden in onze Raad van Toezicht de besluitvorming verrijkte. Daarom zou ik elke Raad van Toezicht willen uitdagen om een trainee aan te nemen.’ • 37

Jaarverslag 2024 | 7 7 Financiën Inzet op meerjarige afspraken Het jaar 2024 wordt financieel afgesloten met een positief resultaat van € 426K. Als we de staat van baten en lasten over 2024 vergelijken met die van 2023 zien we dat zowel de totale bedrijfsopbrengsten als de bedrijfslasten zijn gestegen. Deze stijging komt enerzijds door een stijging van incidentele middelen zoals de SPUK en het Masterplan basisvaardigheden en anderzijds door een stijging van de reguliere subsidies voor een kwaliteitsimpuls van het bibliotheekwerk. Van de baten hebben ongeveer € 1,5mln een incidenteel karakter. De bedoeling is dat deze incidentele middelen omgezet worden in een structurele subsidie onder andere vanuit de Rijksbijdrage zorgplicht en een structurele (mede)financiering van de Bibliotheek op school (dBos) vanuit het Masterplan basisvaardigheden. Onze huisvestingslasten zijn hoger dan begroot. Dit komt doordat voor het gemeentelijke bibliotheekwerk er afzonderlijke afspraken zijn over bekostiging van de huisvestingslasten. De kosten zijn gelijk aan de subsidie en niet opgenomen als een afzonderlijke bate en last in de begroting. Voor de inzichtelijkheid gaan we dit voor 2025 wel weer opnemen in de begroting. De personeelskosten en overige bedrijfskosten (mediakosten, automatisering, enzovoort) zijn in lijn met de begroting. Voor een deel van onze kosten zoals automatiseringskosten zijn langjarige contracten afgesloten met daarin opgenomen dat de kosten geïndexeerd worden conform CPI alle huishoudens. Dit in combinatie met beperkingen in de opbouw van ons weerstandsvermogen laat zien dat onze organisatie kwetsbaar is, indien de subsidies niet in minimaal gelijke mate meestijgen met de inflatie. Eigen vermogen Het eigen vermogen van Biblionet Drenthe is als volgt: Reserves en fondsen Bestemmingsreserves Overige reserves Bestemmingsfonds 2024 1.003 826.371 10.330 615.165 1.452.869 2023 ..................................................................................... Kapitaal 1.003 738.295 -86.583 374.135 ..................................................................................... Totaal 1.026.850 Het vermogen van Biblionet Drenthe heeft een bijzonder karakter: een deel van het vermogen is ontstaan uit baten van de gemeentelijke subsidies. De resultaten van het bibliotheekwerk in de negen gemeenten worden per gemeente bestemd naar een bestemmingsfonds. Het per gemeente opgebouwde vermogen mag alleen aangewend voor het bibliotheekwerk in de betreffende gemeenten. Kengetallen Vanuit de provinciale subsidie mag de overige reserve maximaal 10% van de jaarsubsidie bedragen. Daarnaast zijn er ook gemeenten die restricties hebben voor de opbouw van het weerstandsvermogen. Hierdoor is het voor Biblionet Drenthe slechts beperkt mogelijk om weerstandsvermogen op te bouwen. Dit heeft ook een nadelig effect op de solvabiliteit en liquiditeit. De kengetallen over 2024 en 2023 zijn als volgt: Kengetallen 2024 23,28% 0,94% 2023 ..................................................................................... Solvabiliteit 19,03% ..................................................................................... Liquiditeit 0,86% Inhoud 38

Biblionet Drenthe Baten en lasten 2024 Totale bedrijfslasten 12.277.098 11.851.079 426.019 Begroot 11.012.166 11.012.166 2023 ....................................................................................................................................................................................... Totale bedrijfsopbrengsten 11.591.309 12.148.521 ....................................................................................................................................................................................... Resultaat - -557.212 Bedrijfsvoering, rendement en resultaat Biblionet Drenthe bestaat uit de drie organisatieonderdelen Provinciale ondersteuningsinstelling (POI), Bind (het gemeentelijke bibliotheekwerk in 9 gemeenten) en de interne diensten. Het resultaat over boekjaar 2024 is € 426K positief waar een nihil resultaat was begroot. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat het lang heeft geduurd voordat we zekerheid hadden over extra middelen vanuit de SPUK. Het geven van invulling aan de kwaliteitsverbetering is niet gelijk vanaf het begin van het boekjaar gestart. De resultaten van het bibliotheekwerk in de negen gemeentes worden per gemeente bestemd naar een bestemmingsfonds. Het per gemeente opgebouwde vermogen mag alleen aangewend worden voor het bibliotheekwerk in de betreffende gemeentes. Risico’s Biblionet Drenthe hecht grote waarde aan de interne beheersing. Zo is er een risicoregister opgesteld en zijn de risico’s en onzekerheden breed binnen de organisatie besproken. Mede vanuit onze maatschappelijke rol en de financiering met maatschappelijk geld, zijn we verplicht om onze risico’s adequaat te beheersen en conservatief te zijn als het aankomt op risicobereidheid. Uitgangspunten van de interne beheersing zijn: • Een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering om de maatschappelijk doelstellingen te realiseren, met als randvoorwaarde het waarborgen van de financiële continuïteit • Betrouwbare verslaggeving • Het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van wettelijke regelingen > 39

Jaarverslag 2024 | 7 Voor onze interne beheersing kijken we naar vier risicogebieden: • Politieke (macro- economische) risico’s • Strategische risico’s • Operationele risico’s en compliance • Financiële risico’s Politieke risico’s Bepalend voor het risicoprofiel van Biblionet Drenthe is de afhankelijkheid van subsidies van overheden. Dit politieke risico wordt geaccepteerd. Er wordt vanuit Biblionet Drenthe nadrukkelijk ingezet op meerjarige afspraken, sterk relatiebeheer, zichtbaarheid en kwaliteit van dienstverlening. Biblionet Drenthe en voorgangers hebben 70 jaar kennis en ervaring in de bibliotheeksector, het netwerk en de provincie Drenthe. Als Biblionet Drenthe zijn we zowel voor onze provinciale als voor onze gemeentelijke dienstverlening gecertificeerd en zetten we breed in op kwaliteitszorg. Verzakelijking heeft plaatsgevonden richting onze gemeentelijke opdrachtgevers in de vorm van het werken met een Activiteitencatalogus met bijbehorende afnamelijsten. Meerjarige afspraken worden met onze gemeenten vastgelegd in een meerjarige uitvoeringsovereenkomst. Strategische risico’s Door meerjarige (beleids)afspraken met de overheden en borging in wet- en regelgeving, is het strategisch risico beperkt. Het meerjarig landelijk Bibliotheekconvenant heeft in 2022 geleid tot een bibliotheekbrief van het ministerie en een kabinetsbesluit waarin extra rijksmiddelen vanaf 2023 beschikbaar worden gesteld voor het openbare bibliotheekwerk. Dit vooruitlopend op de structurele borging van financiële middelen en een stevige bibliotheekinfrastructuur via de zorgplicht voor gemeenten en provincies vanaf 2025 of 2026. Deze brede zorgplicht zal in de Wet Stelsel Openbare Bibliotheken worden opgenomen en vanaf 2026 in werking treden. Hiermee is nogmaals het belang van de maatschappelijk educatieve rol van de bibliotheken bekrachtigd. Structurele uitdaging voor ons is en blijft de komende jaren de gemeentelijke begrotingen, inflatie en toenemende energiekosten. Aandacht vraagt ook de toename van projectfinanciering en daarmee de andere inzet van mensen en middelen. Operationele risico’s en compliance Onze operationele risico’s beperken we door een aantal AO/IC-maatregelen. In 2024 heeft Biblionet Drenthe niet te maken gehad met schadeclaims, boetes of dwangsommen. Ook zijn er geen bijzonderheden te melden rondom compliance op het gebied van de gedragscode. Binnen Biblionet Drenthe hebben we compliance-beleid dat wordt uitgevoerd en bewaakt door een compliance officer. Financiële risico’s Wanneer we kijken naar de financiële risico’s dan blijven de ondersteuningsgelden (per Drentse gemeente € 100.000) van de provincie Drenthe een punt van aandacht. Deze specifieke gelden zijn nu gekoppeld aan de meerjarige cultuurnota en worden sinds 2023 geïndexeerd. Dit na overleg met het provinciaal bestuur. Het is van belang dat deze middelen ook voor de toekomstige ontwikkelingen van het Drentse bibliotheekwerk in de toekomst behouden blijven. Dit wordt ook onderstreept door alle 12 gemeenten en alle Drentse bibliotheken (VDG). Daarnaast is het niet in gelijke mate meestijgen van de subsidies met de inflatie een groot punt van zorg. In 2022 en 2023 is sprake geweest van een zeer hoge inflatie die veelal rechtstreeks aan ons zijn doorgerekend Inhoud 40

Biblionet Drenthe (bijvoorbeeld kosten van licenties, datalijnen en huisvestingskosten). Ook de cao-lonen zijn harder gestegen dan de indexatie van de subsidies. Voor deze kostenstijgingen zijn extra subsidies beschikbaar gesteld. Ook in 2024 was de inflatie hoger dan dat we van voor 2022 gewend zijn. Over 2024 zijn de subsidiebaten wel in gelijke mate meegestegen met de inflatie. Met onze subsidieverleners zijn we in gesprek om een structurele oplossing te vinden voor de structurele kostenstijgingen. Financiële toekomstverwachting Onze inkomsten voor 2025 geven een wisselend beeld. Enerzijds komen er in de komende jaren vanuit de landelijke overheid structureel meer middelen vrij voor de bibliotheken. Anderzijds hebben we te maken met onzekerheden zoals de verwachte tekorten bij gemeenten in 2026 door kortingen vanuit het Rijk. Voor het gemeentelijke bibliotheekwerk werken we met een Activiteitencatalogus. Hiervoor is een kostprijs per activiteit berekend. De huisvestingslasten zijn hier buiten gehouden en worden afzonderlijk beschikt. Samen met de 9 gemeenten is gekeken welke activiteiten wel en niet worden afgenomen. Dit is verwerkt in een afnamelijst en tezamen met de huisvestingslasten is dit de begrotingsaanvraag. Met alle Bind-gemeenten is daarover consensus bereikt. Voor de POI-taken is de begroting ingediend bij de provincie. Op basis van de aangevraagde subsidies is de verwachting dat we in 2025 weer met een sluitende exploitatie kunnen werken. Sturing op efficiënte bedrijfsvoering en gebruik maken van schaalgrootte is vandaag, maar ook morgen noodzakelijk. Vanaf 2025 ontvangen gemeenten structureel geld voor de bibliotheken met daaraan gekoppeld een zorgplicht. De zorgplicht houdt in dat gemeenten met het geld van het Rijk de aanwezigheid van en toegang tot de bibliotheek moeten verzorgen en zich daarbij moeten richten op toekomstbestendig bibliotheekwerk. Ook geldt voor de provincies een zorgplicht voor het bibliotheekwerk.In aanloop daarnaartoe zijn we al in gesprek met gemeenten hoe we dit kunnen organiseren. Vanaf 2024 zijn er uit het Masterplan basisvaardigheden ook extra gelden vanuit het Rijk beschikbaar voor dBos. Door deze extra gelden is de continuïteit van Biblionet Drenthe gewaarborgd. De komende jaren zetten we in op het werken met een Activiteitencatalogus ten behoeve van transparantie op inhoud en kosten. Meerjarige afspraken over de dienstverlening van Biblionet Drenthe met de 9 gemeenten en continuering van de uitvoering van de provinciale Wsob-taken zijn noodzakelijk voor een gezonde basis voor de toekomst. • 41

Colofon Jaarverslag 2024 Biblionet Drenthe, 2025 Tekst en cijfers Biblionet Drenthe Eindredactie Biblionet Drenthe, Sanne Dondorff Foto’s © Shutterstock | Archief Biblionet Drenthe Illustraties © Shutterstock/StonePictures Ontwerp © Go Puck Digitale presentatie Online Touch Inhoud

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42

Home