0

HISWA magazine magazine voor 01 | februari 2023 | jaargang 30 de watersportbranche Marketing Nieuwe klanten, nieuwe middelen Update internationale handel Veranderingen wetgeving 2023

Nautische advocaten legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseer kwesties waarmee de ondernemer in de waterreatiebranche geconfr daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten én incasso. ele leden van HISWA-RECRON en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten r hun huisadvocaat. Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | HISWA-RECRON Kennispartner Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam | +31 (0)20 675 94 94 | edwin@vanemstedeslager.nl www.nautische-advocaten.nl www.nautische-advocaten.nl

colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden 033 - 303 97 00 communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning 0314 - 355 826 martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Dominique van Dam, Herbert van Oord, Jaap van Sandijk, Michaël Steenhoff, Marcel Tap, Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover Wanda van Eck Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Partners in business Liane Jansen Hoofdredacteur Artificial intelligence “Schrijf voor een vakblad een voorwoord over marketing in de watersport van ongeveer 250 woorden. Reageer in het Nederlands.” Deze vraag stelde ik aan de chatbot ChatGPT. Het kan je niet ontgaan zijn: deze digitale tool die gebaseerd is op artificial intelligence (AI) is momenteel razend populair. Op elke vraag die je maar kunt bedenken, geeft de chatbot antwoord. Het resultaat is vaak verbluffend. Een websitetekst (her) schrijven, een moeilijk onderwerp uitleggen of een samenvatting maken: het kan allemaal. Zelf gebruik ik de tool vooral voor inspiratie. Bijvoorbeeld op het gebied van content marketing en SEO, die een steeds grotere plek in het marketingspectrum innemen. Dat beamen ook diverse watersportondernemers die in dit marketingnummer aan het woord komen over hun marketingaanpak op pagina 12. In aansluiting daarop geven we een update over de internationale handel. In hoeverre is die veranderd na corona, Brexit, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis? Optimistische ondernemers geven antwoord op deze vraag op pagina 18. Dit jaar verandert er ook het een en ander op het gebied van wet- en regelgeving. Op pagina 16 vind je alle nieuwe regels en wetten. Voor jachtbouwers die werken met polyurethaanhoudende producten - zoals verven, lakken, kitten en lijmen - is tevens de regelgeving aangescherpt. Een opleiding is voortaan verplicht, zo kun je lezen op pagina 20. In dit eerste nummer van 2023 dus veel specifieke en actuele onderwerpen voor de watersport en jachtbouw. Dat brengt me terug naar het begin van dit voorwoord. Hoe intelligent en uitgebreid het antwoord ook was van ChatGPT, deze tekst heb ik toch maar zelf geschreven. Kennispartners 01 2023 | HISWA MAGAZINE 3

inhoud Artikelen 12 Thema: marketing Hoe pakken verschillende ondernemers in de watersport hun marketing aan? 16 Nieuwe regels en wetten Wat verandert er dit jaar? 18 Internationale handel Een update en vooruitblik met Nederlandse ondernemers die mondiaal opereren. 20 Onderhoud aan mbo-opleiding Maritieme Techniek Hoe kan de opleiding beter aansluiten bij de praktijk? 22 Sociale veiligheid Een fijne plek om te werken, zonder discriminatie, pesten of (seksuele) intimidatie. 24 TechTalk Werken met polyurethaanhoudende producten. 26 Het Portret Dit keer: Arjen Bergijk van Vaarplezier. Elk nummer 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 29 Vraag & Antwoord 29 Column Jeroen van de Heuvel 30 Nieuws I Innovatie 32 Nieuws I Mens & Bedrijf 34 HISWA-RECRON Business Club Nieuws 18.000 professionals in de watersport en jachtbouw bereiken? Adverteer in HISWA Magazine. Neem contact op met: Martijn Penning T+31 (0)314 - 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl 01 2023 | HISWA MAGAZINE 5 HISWA magazine m magazine voor 01 | februari 2023 | jaargang 30 de watersportbranche HISWA Handel Marketing De post-corona botenmarkt Nieuwe klanten, nieuwe middelen Update internationale handel Innovatie in de energietransitie Veel tendermerken op HISWA te water Veranderingen wetgeving 2023

We weten veel van boten, omdat we zelf ook varen. Wijsheid komt met de jaren Al 45 jaar de specialist in de recreatie bedrijfsmakelaardij. Neem contact op met: Martijn Penning www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63 T+31 (0)314 - 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl ADVERTEREN IN DIT MAGAZINE?

uitgelicht Op Stapel Vri-Jon Contessa 42 AC De Contessa 42 AC van Vri-Jon DSA Yachts uit Ossenzijl kent een compleet nieuw design. Het is een luxe stalen motorjacht met achterkajuit en biedt ruimte aan 4 tot 6 personen. Kenmerkend voor een AC is het hoge achterdek met de stuurstand perfect geplaatst, waardoor er goed uitzicht is rondom. Aan boord valt direct de ruime salon op. Achterin is een ruime hoofdslaapkamer met een aparte douche- en toiletruimte. Voorin is een ruime slaapkamer en een gastentoilet en -douche. www.vri-jon.nl Specificaties Rompvorm ...............................................knikspant Waterverplaatsing ..................................... 13.500 kg Doorvaarthoogte ..........................................2,50 m CE-categorie ..................................................CE-B Motor .........................................Mercury MD 115 pk 01 2023 | HISWA MAGAZINE 7

nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON telt 9 nieuwe leden 1. Buitenplaats Molenwei wwww.buitenplaatsmolenwei.nl 2. Easy Enjoy 3. Stichting Jacht Recycling www.jacht-recycling.com 4. Camping Natuurlijk Limburg www.camping-grensheuvel.nl 5. Oosterbaan Ontwikkeling en Exploitatie 6. Watersportcentrum Warns 7. Kuijsten & Van de Langenberg 8 De Koning Offshorer 9. Echt Genieten www.wesshorecagroep.nl Stickers HISWA Erkend Bedrijf 2023 verstuurd Onlangs ontvingen alle watersport- en jachtbouwleden de raamsticker: HISWA Erkend Bedrijf 2023. Als HISWA Erkend Bedrijf 2023 kun je met het HISWA-logo aan je klanten die bij jouw bedrijf komen, laten zien dat je staat voor zorgeloos varen. Op de eerste plaats doe je dat met het HISWAgevelschild, maar ook met de raamsticker. Gasgecertificeerde bedrijven ontvingen daarnaast de raamsticker HISWA Erkend Keurbedrijf Gasinstallaties 2023. De stickers kun je bijvoorbeeld bij je entree op de (glazen) voordeur of een raam plakken. Wil je een extra raamsticker, neem dan contact op met de Ledenservice: 033 3039 702, info@hiswarecron.nl. Digitale bestanden van het HISWA-logo – voor bijvoorbeeld op je website, emailhandtekening of nieuwsbrief – vind je in onze Kennisbank: www.hiswarecron.nl/hiswa-logo. Erkend Bedrijf 2023 8 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Eindbod HISWA-cao afgewezen Zijn jouw verzekeringen in orde? Regelmatig krijgen wij vragen over verzekeringen. Afgelopen jaar met name over wijzigingen in de polisvoorwaarden van de aansprakelijkheidsverzekering en het loskoppelen van het werkmaterieel. Voor al het rijdend werkmaterieel is het wettelijk verplicht om minimaal een WA-dekking af te sluiten. Door het loskoppelen moet je voor je werkmaterieel een aparte verzekering afsluiten. Het is van groot belang om je verzekeringen minimaal één keer per jaar door te lopen met je assurantietussenpersoon. Samen bespreek je alle wijzigingen die er zijn en van invloed kunnen zijn op de betreffende verzekering. Bijvoorbeeld bij aanschaf van een nieuwe heftruck of hijsinstallatie. Deze wijzigingen kun je ook wijzigen in je RI&E, zodat die ook up-to-date blijft. Meer informatie over oplossingen voor verzekeringen is verkrijgbaar bij de Kennispartners van HISWA-RECRON: Kuiper Verzekeringen of AON. In het cao-overleg met FNV en CNV eind vorig jaar heeft HISWA-RECRON een eindbod gedaan van een loonsverhoging van 5 procent per 1 januari 2023 bij een eenjarige cao. CNV liet weten dat de leden dit loonbod afwijzen. FNV wees het al eerder af. De HISWA-cao commissie beraadt zich momenteel op de reactie van CNV. De huidige HISWA-cao eindigde op 31 december 2022. De caobepalingen zijn alleen nog van toepassing op werknemers die voor 1 januari 2023 in dienst waren. Verscheidene ondernemers kennen toch een loonsverhoging toe per 1 januari 2023. HISWARECRON adviseert hen daarbij schriftelijk vast te leggen dat deze verhoging verrekend wordt met eventuele loonafspraken in een toekomstige cao. Nieuwe medewerker bij HISWA-RECRON Sinds januari 2023 is een nieuwe secretaresse aan de slag bij HISWARECRON. “Alles kun je leren, zolang je het maar doet. Dat is mijn instelling. Mijn naam is Florien Douma, ik ben 25 jaar en ik kom uit Amersfoort. Als secretaresse bij HISWA-RECRON heb ik het erg naar m’n zin. In mijn vrije tijd hou ik ervan om te gaan winkelen, lekker te eten met vrienden en omring ik mij graag met familie.” Florien is te bereiken via f.douma@hiswarecron.nl of 033 303 97 11. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 9

nieuws Renovatie Haringvlietbrug en Heinenoordtunnel De Haringvlietbrug en de Heinenoordtunnel worden gerenoveerd. Dat betekent hinder op de weg, maar er zijn ook afsluitingen voor de recreatievaart. Vanaf 1 januari tot najaar 2023 is er op de Haringvlietbrug geen bediening voor boten hoger dan 13 meter. Boten hoger dan 13 meter moeten omvaren. Scheepvaartverkeer kan omvaren via de Noordzee of via het Spui, de Oude Maas en de Dordtsche Kil en moet rekening houden met langere vaartijden. Voor meer informatie: Björn Schutz, regiomanager Zeeland en Zuid-Holland, b.schutz@hiswarecron.nl. Of kijk op www.rijkswaterstaat.nl/renovatieharingvlietbrug. Waterschapsverkiezingen 15 maart Op 15 maart 2023 vinden niet alleen verkiezingen plaats voor de Provinciale Staten, maar ook voor de Waterschappen. De Waterschappen zijn overheidsorganen die zich bezighouden met het beheer en de kwaliteit van onze waterwegen. De samenstelling van het Waterschapsbestuur verandert na de verkiezingen: de zetels voor het bedrijfsleven komen, ondanks forse lobby op dit punt, te vervallen. Daartoe heeft de Tweede en Eerste Kamer eind 2022 besloten. Dit betekent een politisering van het Waterschapsbestuur: de gevestigde politieke partijen krijgen meer macht. En een potentiële verschraling van de aandacht voor de belangen van bedrijven. Om de belangen van bedrijven toch goed te borgen in de Waterschappen zijn op veel plaatsen ondernemerspartijen opgericht die meedoen aan de Waterschapsverkiezingen. Zij richten zich met name op de belangen van het bedrijfsleven. Het is belangrijk om te gaan stemmen op 15 maart en goed te kijken welke partij het beste aansluit bij de belangen van jouw bedrijf. Meer informatie: www.kiesraad.nl/verkiezingen/waterschappen. HISWA op Boot Holland HISWA-RECRON staat voor het eerst met een stand op Boot Holland. We profileren ons onder het merk HISWA. Net zoals op de afgelopen HISWA te water staat de stand geheel in het teken van de arbeidsmarkt. Bezoekers die interesse hebben in een baan of opleiding in de watersport of jachtbouw vormen de doelgroep. In de stand komt onder andere een prominente vacaturewand met daarop de actuele vacatures bij leden van HISWA-RECRON. Met een QR-code kunnen geïnteresseerden direct de vacature bekijken op www.hiswa.nl/vacatures. De stand komt tot stand in samenwerking met Vaarplezier, partner van HISWA-RECRON voor de Watersport Carrièredagen. Boot Holland is van 8 tot en met 12 maart 2023 in WTC Expo in Leeuwarden. 10 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Plaats gratis je vacatures op hiswa.nl Zoek jij personeel? Plaats dan je vacature op hiswa.nl, dan is de vacature ook in de HISWA-stand op Boot Holland te zien. Vacatures plaatsen doe je via www.mijnhiswarecron.nl. In de HISWA-stand draait alles om werken en leren in de jachtbouw en watersport. Net als tijdens de HISWA te water is een grote vacaturewand de blikvanger. De vacaturewand wordt gevuld met alle vacatures die op www.hiswa.nl/vacatures staan. Belangstelling voor ICOMIA World Marinas Conference? De voor jachthavens bedoelde ICOMIA World Marinas Conference is dit jaar in Portugal van 9 tot 11 oktober 2023. Tijdens de conferentie staan innovaties in nieuwe producten en diensten voor jachthavens centraal. In presentaties en interactieve sessies wordt aandacht geschonken aan de mate waarin vrijetijdstrends maar ook sociale en economische trends van invloed zijn op jachthavens. Denk aan asset management, onderhoud en benchmarking, risicobeperking en milieuvriendelijk ondernemen. De conferentie trekt meestal rond de 400 deelnemers. HISWA-RECRON wil graag weten of er belangstelling is om deel te nemen aan de conferentie. Afhankelijk van de reacties wordt een delegatie samengesteld of wordt gekozen voor individuele deelname. Neem contact op met Paul de Groot: p.degroot@hiswarecron.nl. Meer informatie: www.worldmarinasconference.com. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 11

marketing Marketing van watersport ondernemers anno 2023 Marketing en vooral online marketing is tegenwoordig niet meer weg te denken uit de bedrijfsstrategie van elk succesvol bedrijf. Het omvat alle bedrijfsactiviteiten die gericht zijn op het afzetten van je merk, producten en diensten en het ontwikkelen van klantrelaties via het internet. Dat kan op veel manieren, maar marketing is alleen effectief als de juiste doelgroep en behoefte bereikt wordt. Hoe pakken verschillende ondernemers in de watersport hun marketing aan? Tekst: Klaas Wiersma “Mond-tot-mond-reclame” is het eerste wat Len Vrolijk, voormalig eigenaar van Vrolijk Watersport in Scheveningen noemt als vorm van consumer marketing. Vrolijk: “Voor Vrolijk is het belangrijk om de klant optimaal te bedienen. Dat wij iedereen over elk product een gepast advies kunnen geven. Verder bestaat onze marketing uit het gebruik van social media, en dan vooral Facebook. We versturen verder een nieuwsbrief naar alle klanten die bij ons in het systeem staan. We adverteren soms in bladen en staan met banners op sites van een aantal watersportverenigingen en de Noordzeeclub.” Consumentenbeurzen zoals de voormalige HISWA in de RAI waren voor Vrolijk een zeer bruikbaar platform om contact te maken met ‘niet-vaste’ klanten. “Je blijft anders maar in je eigen vijver pieren”, vat Vrolijk het klinisch samen. Sponsoring Tot zover zien we een klassiek voorbeeld van marketing vanuit business to consumer. Dit is zogenaamde push-marketing. Consumenten worden rechtstreeks gepusht om bij Vrolijk een Advertenties Social media Mond tot mond Beurzen Contact Offerte Opdracht Aankoop Nazorg Service Eigenaarsdag product te kopen. Als het onderwerp sponsoring ter sprake komt, wordt duidelijk dat business to consumer en business to business wezenlijk van elkaar verschillen. Len Vrolijk: “Er komen hier het hele jaar door sponsoraanvragen binnen. Wij sponsoren nooit in geld en soms in natura, bijvoorbeeld met een korting. Maar er moet ook een einde zijn. Hoe veel belletjes we wel niet krijgen... Sponsoring vind ik meer iets voor een merknaam van een fabrikant dan een watersportwinkel.” Met die opmerking gaan we naar Cees Kopper, algemeen directeur bij Technautic B.V., een watersportgroothandel met een assortiment van rond de 8.000 producten. “Wij maken zeker gebruik van sponsoring in de marketing”, zegt Kopper meteen. “Technautic is bijvoorbeeld materiaalsponsor van de Optimist on Tour. Ook sponsoren wij een Prostaff-visteam met elektronica en motoren. Dat team doet mee aan grote wedstrijden en het zijn relevante influencers op sociale media als YouTube.” Naast advertenties op verschillende websites adverteert Technautic regelmatig in bladen als Jachtbouw Nederland, specials van het blad Motorboot, Deining en in het HISWA Magazine. Bewustwording Overweging Besluitvorming (aankoop) Gebruik Loyaliteit Technautic verkoopt als groothandel alleen aan dealers, als consument kun je er niet terecht. Waarom dan toch zoveel marketing? Het levert immers geen directe verkoop op. Maar wel indirect. Dit is pull marketing: zo stimuleert een groothandel of producent de consument tot een aankoop bij een van de dealers, wat leidt tot omzet in de hele keten. Voor de groothandel maakt het niet uit bij welke dealer het product uiteindelijk wordt verkocht, zo lang het maar gaat om iets uit het eigen assortiment. Website Documentatie Reviews Advertorial Oplevering Instructie Klantreis marketing relevante influencers op sociale media als YouTube. Wij maken gebruik van 12 HISWA MAGAZINE | 01 2023

De vijf stappen die uiteindelijk leiden tot een loyale klant beginnen met Bewustwording, bijvoorbeeld door social media posts of advertenties. Dan volgt de fase van Overweging, de potentiële klant bezoekt de website, leest documentatie, vergelijkt en verdiept zich in het product. Nu komt het tot Besluitvorming en de daadwerkelijke aankoop. Ook na de aankoop tijdens het Gebruik kan de verkoper een rol spelen. Tenslotte zet de verkoper de klant graag in als ambassadeur. Daarvoor moeten we Loyaliteit zien op te bouwen. QR-code Bedrijven met relatief veel omzet houden zich vaker bezig met bewustwording, de eerste fase van de klantreis. Technautic kan zich pull marketing permitteren, ook al is het resultaat ervan soms lastig meetbaar. Voor een retailer als Vrolijk is dit lastiger te verantwoorden. Een kleine onderneming als Bomarine met een specifieke doelgroep focust veel eerder op overhalen van de klant in de tweede fase waarin de klant een aankoop gaat overwegen. Bojan Michiels van Kessenich: “Eerder plaatste ik advertenties in magazines maar dit promotiemiddel is voor mijn bedrijf veel te ongericht. Wat wel werkt is een printadvertentie met een QR-code erin. In een recente advertentie in het blad Zeilen heb ik er zelfs twee QR-codes bij geplaatst, eentje voor meer informatie en een andere die direct naar een offerte-aanvraag leidt.” Zo Cees Kopper, algemeen directeur bij Technautic B.V. De talloze zeilteams die fondsen zoeken om hun hobby te financieren zijn zich er niet van bewust dat pull marketing meer een instrument is voor bedrijven aan de business to business-kant. Vrolijk: “Teams noemen bijvoorbeeld als argument dat ze internationaal wedstrijden gaan zeilen. Maar wij hebben er niks aan als er op de Solent reclame wordt gemaakt voor de winkel. Alsof Britse zeilers dan naar Scheveningen komen voor een zeilpak of nieuwe kaarten.” Voor push marketing is het een ander verhaal. Dit is zowel effectief naar consumenten als naar bedrijven, vaak dealers of wederverkopers. Cees Kopper van Technautic: “Wij hebben twee fulltime accountmanagers ‘langs de weg zitten’ om klanten te bezoeken.” Het bezoeken van dealers is bedoeld om ze te informeren over de verschillende producten. Klantreis Bojan Michiels van Kessenich, directeur van Bomarine, is importeur en verkoper van een klein assortiment hoogwaardige watersportproducten waaronder de Autoprop en de Parasailor. Hij heeft naar eigen zeggen geen vaststaand marketingplan maar volgt zijn gevoel. Toch zien we in de marketing van Bomarine duidelijk de stappen van de klassieke customer journey. Ook schetst Michiels van Kessenich momenten dat deze klantreis stagneert en hoe hij hier pragmatische oplossingen voor heeft. Advertenties in het HISWA Magazine. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 13

Totale leegverkoop! Vanwege de sluiting van ons bedrijf verkopen wij ons magazijn tegen gunstige voorwaarden. Het magazijn bevat ongeveer 130 Viseero kajaks. Viseero zijn transparante kajaks van hoogwaardig acryl, dat ook in de ruimtevaart wordt gebruikt. Aangezien de kajak transparant is, zijn er veel verschillende toepassingen voor. Het belangrijkste gebruik is zeker om comfortabel te bewegen op het water. Maar het kan ook worden gebruikt als bootschommel, kinderzwembad, zandbak of in de tuin voor beplanting. De kajaks zijn verpakt in drie grote kratten, plus 10 stuks die al gemonteerd zijn en ongeveer 8 pallets met montagemateriaal en zwemvesten. De hele lading neemt een hele vrachtwagen in beslag. Vervoer kan op verzoek worden georganiseerd. OP VOORRAAD: Kajaks • 30 stuks. Viseero I • 50 stuks. Viseero II • 25 stuks. Viseero II+ • 10 stuks. Viseero VI • 02 stuks. Viseero E • 126 peddels • 30 daken voor Viseero I contact: Chris Bosch www.bevero.ch Telefoon 06 - 21 64 79 33 Mail viseerokajaks@gmail.com Den Helder NL BEKIJK DE VIDEO Drijfmiddelen • 35 stuks drijfmiddelen S • 43 stuks drijfhulpmiddelen M • 36 stuks Drijfmiddelen L • 32 stuks drijfmiddelen XL • 36 stuks zwemhulpmiddelen XXL Alle modellen worden beschreven op onze homepage

TikTok en Instagram nemen een steeds belangrijkere plaats in om jongere watersporters te bereiken. weet Michiels van Kessenich de klant van de offline bewustwordingsfase naar de eigen online marketing te leiden op de (mobiele) website. Vervolgens is het weer makkelijker om met de klant in contact te komen. Vooral bij de tweede optie, de offerteaanvraag, is er direct interactie met de klant. Ook in dit HISWA Magazine staan diverse advertenties met een QR-code. Advertorial Een ander middel om de klant actief mee te nemen naar de overwegingsfase is een advertorial. Dit is een vlot geschreven artikel met foto’s in reportagestijl in plaats van commerciële productfoto’s. ‘Tevreden gebruikers’ in de advertorial nemen lezers mee in hun overwegingen om het product aan te schaffen en pakken daarmee potentiële kopers als het ware bij de hand naar de volgende stap in de klantreis. In een blad als Zeilen plaatste niet alleen Bomarine advertorials, ook merken als Garmin en North Sails maakten het afgelopen jaar meerdere malen gebruik van deze marketingtechniek. YouTube Dit videoplatform kwam al eerder ter sprake. Technautic maakt dankbaar gebruik van influencers die regelmatig video’s posten op YouTube. Maar ook Instagram en Tiktok zijn gangbare kanalen inmiddels. Ook Michiels van Kessenich maakt gebruik van een grote hoeveelheid video’s over zijn producten. Loyale gebruikers laten bijvoorbeeld graag zien hoe prettig de Parasailor zeilt. De documentatie is zelfs zo uitgebreid dat de importeur geen instructiedagen meer hoeft te organiseren. Zo nemen loyale gebruikers een deel van de marketing over. Marketingvormen Online Vrijwel elke onderneming heeft een website. Websites hebben in een informatie- en een marketingfunctie. De site is het grote vangnet en vaak de basis van andere marketing. Veel digitale nieuwsbrieven transformeren steeds vaker in een vorm van gepersonaliseerde of direct marketing. Potentiële en bestaande klanten melden zich soms zelf voor deze vorm van communicatie. Op het gebied van social media is Facebook onder watersporters nog steeds het belangrijkste kanaal. Jongeren hebben Facebook al lang verlaten voor Instagram of TikTok. Op LinkedIn is het makkelijker om een specifieke, vaak zakelijke doelgroep aan te spreken. YouTube speelt een steeds grotere rol. Influencers hebben vaak een enorme schare volgers die graag de producten kopen die hun idolen gebruiken. Met het plaatsen van banners en online advertenties komt de boodschap ook bij de juiste doelgroep hoewel het de vraag is tot hoeveel verkeer het leidt. Websitebezoekers klikken niet graag op banners. Vervolgens hebben we de zoekmachines. Organische content (waaronder teksten, video’s en foto’s) kun je optimaliseren voor de algoritmes van zoekmachines. Dit heet Search Engine Optimization oftewel SEO. Met Search Engine Advertising (SEA) zoals betaalde Google Ads kun je een goede plek in de zoekresultaten bemachtigen. Vormen van online marketing zijn nog altijd in ontwikkeling. Websites worden interactiever. Zo kan een bezoeker nu bijvoorbeeld met een online boat configurator een Candela C-8 elektrische tender samenstellen. Een leuke game-achtige bezigheid. De gele ‘checkout’ knop brengt de bezoeker meteen een flinke stap verder in de customer journey van Candela. Tenslotte kunnen reviews op verkoopsites en forums gezien worden als een moderne vorm van mond-totmond reclame. Offline Offline marketing heeft een langere geschiedenis. Op het gebied van print zijn er nog altijd de advertenties in bladen waarbij een specifieke doelgroep wordt bereikt. Vakbladen (zoals HISWA Magazine) staan steeds vaker open voor advertorials. Vooral bij groothandels speelt de papieren catalogus nog steeds een grote rol. Brochures, leaflets of flyers zijn andere vormen van offline marketing. Beurzen bieden een ideale mogelijkheid op persoonlijk in contact te komen met klanten, leveranciers of afnemers. Hetzelfde geldt voor open dagen of evenementen. Bedrijven kunnen gebruik maken van prijssturing, kortingen, win-acties of prijsvragen. Op het gebied van sponsoring is de vraag naar sponsors nog altijd groter dan het aanbod. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 15

wet- en regelgeving Nieuwe regels en wetten Dit verandert er dit jaar In 2023 verandert er weer het een en ander op het gebied van wet- en regelgeving. Wetten en regels wijzigen, worden geschrapt of er komen nieuwe bij. In dit artikel zetten we alles op een rij wat voor jou als watersport- of jachtbouwondernemer relevant is. Tekst: Marcel Tap Verhoging vennootschapsbelasting De winstbelasting (vennootschapsbelasting) gaat omhoog. De grens van de eerste schijf van de vennootschapsbelasting (vpb) wordt verlaagd naar 200.000 euro. Dat was 395.000 euro. Hierdoor valt een kleiner deel van de winst onder het lage vpb-tarief. • Het lage vpb-tarief gaat omhoog. Als ondernemer betaal je voortaan 19 procent vennootschapsbelasting over de winst die valt in de eerste schijf. Dat was 15 procent. Het tarief van de tweede schijf blijft 25,8 procent. • Als je recht hebt op zelfstandigenaftrek, gaat het bedrag dat je jaarlijks mag aftrekken van je winst sneller omlaag: van 6.310 euro in 2022 naar 900 euro in 2027. De zelfstandigenaftrek zou al in stappen omlaag gaan naar 1.200 euro in 2030. Dat bedrag gaat nu sneller omlaag naar 5.030 euro in 2023, naar uit eind elijk 1.200 euro in 2026 en 900 euro in 2027. Met deze belasting maatregel wil de overheid het verschil tussen zelfstandigen en werknemers kleiner maken. Gebruikelijk loonregeling DGA omhoog Als directeur grootaandeelhouder (dga) moet je voortaan jezelf een salaris betalen dat marktconform is: de gebruikelijk loonregeling DGA. Als vuistregel geldt dat je het loon in 2023 moet vaststellen op het hoogste van de volgende bedragen: • 100 procent van het loon van iemand met een vergelijkbare functie (dit was 75 procent) • het loon van de werknemer met het hoogste salaris • een vast bedrag van minimaal 51.000 euro (dit was 48.000 euro) Middelingsregeling afgeschaft Als je inkomen ieder jaar sterk wisselt, dan kon je voorheen met de middelingsregeling je inkomsten over drie aaneengesloten jaren middelen. Je betaalde dan belasting over het gemiddelde inkomen als dat voordeliger uitpakte. Deze regeling is afgeschaft. Je kunt nog wel over het tijdvak 2022-2023-2024 middelen. De regels rondom pensioenopbouw met een oudedagsverplichting worden versoepeld. Fiscale Oudedagsreserve (FOR) vervalt Vanaf 1 januari 2023 kun je geen oudedagsreserve meer opbouwen. Het kabinet schaft de Fiscale Oudedagsreserve (FOR) af om te voorkomen dat je als ondernemer de fiscale oudedagsreserve gebruikt om belastinguitstel te krijgen. Omzetten van oudedagsverplichting (ODV) Heb je pensioen opgebouwd in je bv met een oudedagsverplichting (ODV)? Het kabinet wil het mogelijk maken dat je ook ná vijf jaar na je AOW-gerechtigde leeftijd de ODV kan omzetten naar een lijfrente, lijfrenterekening of lijfrentebeleggingsrecht. Bijvoorbeeld omdat je je bv wilt opheffen. Nu kan dat alleen bínnen vijf jaar na je AOW-gerechtigde leeftijd. Deze maatregel geldt met terugwerkende kracht. Bereikte je na 1 april 2017 de AOW-leeftijd + vijf jaar? Dan mag je alsnog de opgebouwde ODV omzetten. De Fiscale Oudedagsreserve (FOR) wordt afgeschaft. Beperkt geld lenen uit eigen bv Leen je geld van je eigen bv? Het kabinet wil met de zogeheten rekeningcourantmaatregel het lenen van de eigen bv door dga’s beperken en belastinguitstel in box 2 tegengaan. Met deze maatregel worden deze schulden, als ze hoger zijn dan 700.000 euro, belast in box 2 van de inkomstenbelasting. Hierover betaal je in box 2 26,9 procent inkomstenbelasting. Gebruik je overtollige liquide middelen in je holding voor privébeleggingen? Ook dan geldt de grens van 700.000 euro. 16 HISWA MAGAZINE | 01 2023

In 2023 gaat de regeling Tegemoetkoming Energie Kosten (TEK) in. Toename overdrachtsbelasting Ben je ondernemer en wil je een bedrijfspand kopen? Of beleg je in vastgoed? Dan moet je vanaf 1 januari 2023 10,4 procent overdrachtsbelasting betalen. Voorheen was dat 8 procent. Verder geldt voor beleggen het volgende: het belastingtarief in box 3 gaat met 1 procent per jaar omhoog naar 34 procent in 2025. Het heffingsvrije vermogen (het bedrag waarover je niet hoeft te betalen) gaat omhoog van 50.650 naar 57.000 euro. Onbelaste reiskostenvergoeding omhoog De onbelaste reiskostenvergoeding voor werknemers gaat vanaf 1 januari 2023 van 0,19 euro naar 0,21 euro per kilometer. Vanaf 1 januari 2024 wordt het 0,22 euro. Als werkgever mag je de reiskosten van je werknemers belastingvrij vergoeden. Dit geldt ook voor reiskosten voor het openbaar vervoer en voor kosten van een taxi, boot of vliegtuig, zolang dit redelijk is. Je mag er ook voor kiezen om de reiskostenvergoeding verder te verhogen dan het onbelaste deel. Die verhoging wordt dan als loon van de werknemer gezien. Je kunt via de werkkostenregeling (WKR) de verhoging aanwijzen als eindheffingsloon. Daarmee blijft de extra verhoging onbelast. De onbelaste reiskostenvergoeding geldt niet als je voor je personeel een auto of fiets van de zaak vergoedt. Stijging Wettelijk Minimum Loon Het wettelijk minimumloon (WML) gaat omhoog met 10,15 procent. Informatie doorgeven aan belastingdienst Verkoop je goederen of diensten via een online verkoopplatform, zoals Booking.com of airbnb? Platformen moeten informatie over verkopers die via hun platformen geld verdienen, doorgeven aan de Belastingdienst. Dit geldt voor Europese digitale platformen en digitale platformen met Europese klanten. Denk hierbij aan informatie als de inkomsten die je als verkoper hebt gekregen en je rekeningnummer, naam en adresgegevens. Prijsplafond voor energie Het kabinet heeft voor 2023 een prijsplafond voor energie ingesteld voor alle huishoudens en andere kleinverbruikers. Alleen MKB-bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting komen in aanmerking voor deze regeling. Voor gas wordt het maximale tarief 1,45 euro per kuub tot een verbruik van 1.200 kuub. Voor elektriciteit wordt het maximale tarief verlaagd tot 0,40 euro per KWh en het maximale verbruik verhoogd tot 2.900 kWh. Voor het energieverbruik boven het plafond betaal je het tarief zoals opgenomen in het energiecontract. De meeste bedrijven in de jachtbouw- en watersportsector zijn geen kleinverbruiker en komen dus niet in aanmerking voor deze regeling. Als jouw energiekosten meer dan 7 procent van de totale omzet zijn, komt in het eerste kwartaal van 2023 een regeling: de TEK. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 17

handel Internationale handel - een update We leven drie jaar na de start van de coronapandemie, iets meer dan twee jaar na de ingang van de Brexit-regels, ongeveer een jaar na de start van de oorlog in Oekraïne en in het midden van een tijd van onzekere prijzen: een turbulente periode. De internationale handel kende uitdaging na uitdaging. Een update en vooruitblik met Nederlandse ondernemers die mondiaal opereren. Tekst: Dominique van Dam De ondernemers zijn eigenlijk heel positief en zorgen er succesvol voor dat te midden van dit macro-economisch geweld hun business vaak zelfs groeit. Dat kost veel energie. Michiel Grondstra, Purchase Manager bij groothandel Lankhorst Taselaar: ‘We hebben gekeken naar het inkopen van onze producten dichterbij, maar echt lastig is nog altijd de vertraging in de levering van grondstoffen. Vervoer per container duurt lang. De oplossing is dus meer leveranciers. Wie het snelste levert, daar nemen we af.’ WhisperPower, producent van energiesystemen, groeide de afgelopen jaren met tientallen procenten. Roel ter Heide, CEO en oprichter: ‘De prijsverhogingen, de levertijden, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Wij hebben onze voorraden flink verhoogd en meer halffabricaten in huis. Onze eigen warehouses in Nederland liggen goed vol en zijn dat eigenlijk altijd wel geweest. Dat zorgt ervoor dat we een enorme groei doormaakten: we konden leveren en waar dat niet ging, was de acceptatie van klanten groot.’ Twan Bogert, eigenaar van ASA Boot Electro, is ook nog altijd positief, ondanks dezelfde voortdurende uitdagingen. ‘Werven zitten vol, vaak tot eind 2024. Met de leveringsperikelen zijn we zeker nog een jaar zoet, orders worden nog altijd uitgesteld geleverd, containerprijzen zijn torenhoog, maar de echte grilligheid is er wel een beetje uit. Toch is wat vroeger in een paar dagen geleverd werd, nu soms weken tot maanden onderweg. Maar gelukkig denken werven beter vooruit. Er heeft op dat gebied echt een professionaliseringsslag plaatsgevonden.’ De oplossing is dus meer leveranciers. Wie het snelste levert, daar nemen we af. Levertijden dalen Die levertijden – die vaak dus het grootste probleem vormen – gaan wel snel omlaag, verwacht Grondstra. ‘Op korte termijn geeft handel met China weer problemen, het halve land lijkt corona te hebben. Daarbij is transport weer duurder door het Chinees nieuwjaar, maar op de langere termijn heeft de Far East straks meer productieruimte en lopen de levertijden langzaam terug.’ Hij ziet daarbij ook aan de vraagkant voordelen: ‘De markt stabiliseert langzaam. De orderboeken van werven zitten vol, maar de bijzonder hoge groei is eruit.’ Ter Heide vult aan: ‘De levertijden worden zeker weer korter. Het was vier keer zo lang, als je het al kon krijgen. Nu is de levertijd tussen de drie tot vijf maanden.’ Ook hij merkt dat werven beter anticiperen. De verwachting dat de wereldorde zou verschuiven naar meer nearshore en friendshore opslag om afhankelijkheid van bijvoorbeeld China te verlagen, is niet uitgekomen. Grondstra: ‘Ik zie op dat gebied geen veranderingen. Of ik mijn voorraden uit China, de Verenigde Staten of Europa wil halen, overal spelen dezelfde problemen.’ Het magazijn van Lankhorst Taselaar De Brexit-regels, die gelden sinds 1 januari 2021, brachten weinig verandering in de inkoop en verkoop van producten. Overal klonken waarschuwingen voor onoverbrugbare problemen. ‘Maar eigenlijk gaat het best goed’, zegt Grondstra. ‘De papierwinkel is wat forser, we hebben meer kosten, maar de Britten hadden in eerste instantie veel meer problemen dan wij. Het is gewoon best goed geregeld aan onze kant.’ 18 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Containervervoer is voor de internationale handel nog altijd een van de grootste uitdagingen. De markt stabiliseert langzaam. De orderboeken van werven zitten vol, maar de bijzonder hoge groei is eruit. Prijsstijgingen Naast levertijden, regeltjes en tekorten, zijn prijsstijgingen het gesprek van de dag. Die zijn nu vooral toe te schrijven aan brandstofkosten, de containerprijzen, de dure grondstoffen én het gebrek aan alternatief vervoer. De trein bijvoorbeeld die normaal door Rusland ging is door de oorlog in Oekraïne geen optie meer, cargo per vliegtuig is ook duur. De kosten laag houden doe je als ondernemer dus binnen je eigen invloedsfeer. Ter Heide: ‘In onze eigen faciliteiten hebben we weinig problemen. Ze zijn gasloos en hebben eigen energie-opwekkers. Warmtepompen had ik al geïnstalleerd, dat maakt de bedrijfsvoering op basis van lage kosten mogelijk.’ Diezelfde drang naar energiebesparing bij andere bedrijven is meteen ook de ‘bread and butter’ voor WhisperPower. ‘We hebben behoorlijk veel opdrachten uit verre hoek’, geeft Ter Heide aan. ‘We zien een milde recessie komen. China is een blijvend risico, maar we richten ons vol op de EMEA en Pacific, zijn breed in de markt en hebben een grote diversiteit aan kennis en kunde. Naar slimme, emissie-arme systemen is steeds meer vraag.’ Ook Bogert heeft vertrouwen in de toekomst. ‘Gelukkig geeft de elektrificatie van de markt voor ons kansen. De installaties worden complexer met meer omzet. We zijn vervroegd gestart met het eigen pand verduurzamen, om verdrievoudiging van kosten voor te zijn. Ons grote magazijn is voorzien van warmtepompen en de zonnepanelen gaan er nog voor het voorjaar op.’ Hetzelfde voorziet hij voor de rest van de branche: ‘De werven maken de omslag van fossiel naar accu, de vraag is veranderd vanuit de eindgebruiker door de hoge prijzen.’ Kentering ‘De inflatie mag dan prijsstijgingen veroorzaken, maar dit kan niet doorgaan zo. Ik kreeg al een prijsverlaging binnen van een fabrikant, de volumes waren omhoog en de prijzen omlaag. Er gaan er echt meer volgen, er zit een kentering in de trend’, aldus Bogert. Op korte termijn geeft handel met China weer problemen, het halve land lijkt corona te hebben. ‘Het is de afgelopen jaren absoluut topsport geweest’, sluit Grondstra af. ‘De onzekerheid blijft boven de markt hangen, maar we hebben extra bagage door die ervaring. We kunnen beter relativeren en beter anticiperen op wat komen gaat. Het is tijd om weer verder vooruit te kijken, de organisatie te versterken. Het grootste vraagstuk daarin is – en dat is ook niet nieuw – het vinden van het juiste personeel.’ 01 2023 | HISWA MAGAZINE 19

onderwijs Onderhoud aan mbo-opleiding Maritieme Techniek De MBO opleiding Maritieme Techniek bestaat al geruime tijd. ROC Friese Poort in Sneek en het Scheepvaart- en Transportcollege (STC) in Rotterdam voeren deze opleiding met succes uit. Elk jaar komen er meer studenten bij. Eén keer per vijf jaar gaat de opleiding Maritieme Techniek in onderhoud. Dit onderhoud is inmiddels gestart. Dit jaar moet de vernieuwde opleiding klaar zijn. Tekst: Herbert van Oord Het is niet de bedoeling dat de opleiding helemaal op de schop gaat. Het is echter wel belangrijk om regelmatig te kijken in hoeverre de opleiding nog aansluit bij de praktijk. Momenteel wordt bijvoorbeeld nog geen aandacht besteed aan onderwerpen als circulair ontwerpen en co2-neutraal varen. Studenten moeten naast deze nieuwe technieken en vaardigheden ook traditionele technieken leren beheersen. In Nederland varen immers noog heel lang conventionele pleziervaartuigen, die op een traditionele manier moeten worden onderhouden. Modules Een wens van HISWA-RECRON is om de opleiding in modules aan te bieden, die deelnemers elk met een deelcertificaat afsluiten. Op deze manier kunnen medewerkers gemakkelijk een stukje van de opleiding volgen, bijvoorbeeld als zij zich willen professionaliseren. Een modulaire opleiding is ook interessant voor zij-instromers. Een monteur uit de autobranche is bijvoorbeeld snel inzetbaar in de watersportsector als hij één of enkele modules uit de opleiding kan volgen. Niet alles wat de branche wil, kan in de beperkte onderwijsduur van de opleiding worden aangeboden. Meinte Visser van ROC Friese Poort: “De opleiding Maritieme Techniek heeft een beperkte opleidingsduur. We moeten keuzes maken. De ervaring leert dat watersportbedrijven best veeleisend zijn. Medewerkers moeten over heel veel competenties beschikken.” Nieuw beroepscompetentieprofiel Op dit moment stelt HISWA-RECRON een nieuw beroepscompetentieprofiel op voor de opleiding. In dit profiel geeft de branche aan over welke competenties een vakvolwassen beroepsbeoefenaar moet beschikken met vijf jaar werkervaring. Daarna volgt een kwalificatiedossier. In dit dossier geven de branche en het onderwijs aan over welke competenties een beginnend beroepsbeoefenaar moet beschikken, die net van de opleiding afkomt. Als het kwalificatiedossier is vastgesteld, kunnen de scholen hun onderwijsprogramma’s opstellen. Visser merkt gelukkig dat de opleiding steeds bekender wordt bij watersportbedrijven: “Ondernemers vragen steeds vaker om goed opgeleide afstudeerders uit het mbo. Bovendien sturen zij ook vaker dan voorheen hun medewerkers naar een opleiding.” 20 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Meer informatie STC: www.stc.nl/opleidingen/mbo ROC Friese Poort: www.rocfriesepoort.nl/scholieren/richtingen/ maritieme-techniek Nieuwe opleidingen en trainingen Training inspectie tuigage Het regelmatig inspecteren van de tuigage van een pleziervaartuig is belangrijk en moet op professionele wijze gebeuren om ongevallen en schade te voorkomen. In de nieuwe training inspectie tuigage leer je de tuigage (aluminium mast, giek, staand en lopend want) te inspecteren aan de hand van de HISWA-RECRON Checklist Tuigage. Deze mag je alleen gebruiken, als je beschikt over een geldig certificaat van deze training. Je sluit de basistraining af met een examen. Bij goed gevolg ontvang je het HISWA-RECRON branchecertificaat. Dit certificaat is drie jaar geldig. Daarna volg je elke drie jaar een herhalingstraining. De basistraining duurt één dag, de herhalingstraining duurt een halve dag. De locatie is Rake Rigging in Medemblik. De kosten voor leden van HISWA-RECRON bedragen 300 euro per persoon exclusief btw voor de basistraining, de herhalingstraining kost 150 euro per persoon. Als je bedrijf de HISWA-cao volgt, kun je bij het Sociaal Fonds HISWA een tegemoetkoming voor de training aanvragen: 160 euro voor de basistraining en 80 euro voor de herhalingstraining per medewerker. De eerste twee trainingsdata waren in februari 2023. Dit voorjaar worden nieuwe data ingepland. Heb je interesse, stuur dan een mail naar HISWA-RECRON, Suzanne van Tielraden: s.vantielraden@hiswarecron.nl. Specialisatie jachtexpert NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden ontwikkelde een specialisatie tot jachtexpert binnen de HBO-opleiding AD Maritieme Techniek, in samenwerking met HISWA-RECRON en enkele HISWA Experts. Deze specialisatie geeft de afgestudeerde voldoende basis om als een beginnend jachtexpert te werken. De kandidaat jachtexpert bekwaamt zich verder in de beroepspraktijk en doet na vijf jaar een proeve van bekwaamheid. De specialisatie is ook geschikt voor personen die al in de jachtbouw werken. Meer informatie bij HISWA-RECRON, Herbert van Oord: h.van.oord@hiswarecron.nl. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 21

veiligheid Sociale veiligheid belangrijk Een fijne plek om te werken Sociale veiligheid binnen je bedrijf is belangrijk. Met schandalen zoals rond The Voice of Holland staat het onderwerp vol in de belangstelling. Waar hoe borg je de sociale veiligheid, zodat mensen fijn kunnen werken zonder discriminatie, pesten of (seksuele) intimidatie? En bedenk: die sociale veiligheid moet je niet alleen bieden aan je medewerkers. Die moet er ook zijn voor je klanten en gasten. Tekst: Jaap van Sandijk In de Arbowet is vastgelegd dat werkgevers hun medewerkers moeten beschermen tegen psychosociale arbeidsbelasting. Daarom is sociale veiligheid een van de aandachtspunten in de RI&E. Dat betekent dat je als ondernemer moet werken aan het voorkomen van alle vormen van ongewenst gedrag op de werkvloer, van agressie en discriminatie tot pesten en (seksuele) intimidatie. Het is daarbij aan bedrijven zélf hoe ze dat vormgeven in hun beleid. “Dat moet in elk geval zo duidelijk zijn, dat alle medewerkers voorafgaand aan mogelijke incidenten al weten: ik voel me gesteund door mijn werkgever. Ik kan ergens terecht. Een incident kan namelijk nogal wat impact hebben op een medewerker”, vertelt Herbert van Oord, manager Arbeidsmarkt, Training & Opleiding bij HISWA-RECRON. “In de praktijk betekent dit dat je in het personeelsbeleid van je bedrijf duidelijk Elke ondernemer moet werken aan het voorkomen van alle vormen van ongewenst gedrag op de werkvloer, van agressie en discriminatie tot pesten en (seksuele) intimidatie. aangeeft dat je de sociale veiligheid van je medewerkers in je bedrijf belangrijk vindt en dat je hieraan ook een concrete uitwerking geeft.” Personeelshandboek Het onderwerp sociale veiligheid verdient een belangrijke plaats in elk personeelshandboek, benadrukt Van Oord. “Wat kan de 22 HISWA MAGAZINE | 01 2023

medewerker verwachten bij een incident? Waar kan hij of zij terecht?” Hij adviseert ook om een vertrouwenspersoon te benoemen. “Dat kan iemand zijn van binnen je organisatie, maar ook van buiten.” Een vertrouwenspersoon is overigens niet wettelijk verplicht, maar wel sterk aan te raden. Wetgeving over de verplichting is overigens in de maak. Een wetsvoorstel hierover van Senna Maatoug (Groen Links) ligt inmiddels bij de Eerste Kamer. Huisregels Sociale veiligheid geldt ook voor klanten en gasten. Daarom is het goed om in de huisregels van je bedrijf te zetten dat ook klanten en gasten zich netjes moeten gedragen. Van Oord: “Je hoeft niet in allerlei details te treden. Het komt er op neer dat je duidelijk aangeeft dat je verwacht dat klanten en gasten zich zowel onderling als naar je medewerkers toe netjes gedragen. De arbocatalogus biedt daartoe al een goede aanzet.” Gedragscode Sociale Veiligheid voor leden HISWA-RECRON HISWA-RECRON lanceerde onlangs een gedragscode speciaal gericht op leden – zoals zeilscholen – die activiteiten aan minderjarigen aanbieden. Tijdens jeugdvakanties en -activiteiten staat het plezier van de deelnemers centraal. Het is belangrijk dat minderjarigen veilig zijn tijdens de activiteiten en zich ook zo voelen. Het voorkomen en bestrijden van discriminatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik tijdens jeugdvakanties en -activiteiten is van groot belang. Meer informatie De gedragscode is voor iedereen die betrokken is bij jeugdvakanties en jeugdactiviteiten, georganiseerd door bedrijven die lid zijn van HISWARECRON. Alle begeleiders ondertekenen verplicht de gedragscode. De RI&E, arbocatalogus en de gedragscode staan in de Kennisbank op de website van HISWA-RECRON. Ze zijn exclusief beschikbaar voor leden. www.hiswarecron.nl/kennisbank. Van Oord besluit met een waarschuwing: “Wees niet zo naïef om te denken dat je nooit te maken krijgt met meldingen van sociale onveiligheid. Niet alleen tussen klanten en medewerkers, maar ook tussen medewerkers onderling. Realiseer je dat de kans dát het gebeurt altijd aanwezig is. Zet ook in protocollen hoe je reageert als je ermee in de media komt.” 01 2023 | HISWA MAGAZINE 23

techtalk Opleiding voortaan verplicht Werken met polyurethaanhoudende producten In de jachtbouw en jachtservice worden veel producten gebruikt waarin polyurethaan is verwerkt, zoals verven, lakken, kitten, lijmen en isolatiemateriaal. Voor arbeidskrachten die deze producten toepassen, is voortaan een opleiding en certificaat verplicht. Tekst: Michaël Steenhoff EU-regelgeving bepaalt dat blootstelling aan diisocyanaten, een stof die voorkomt bij polyurethaanhoudende producten, beperkt moet worden. Deze stof kan bij inademing of via de huid overgevoeligheidsreacties veroorzaken en bijvoorbeeld (beroeps)astma als gevolg hebben. Het is daarom van groot belang dat werknemers die met deze stoffen werken, zich beter bewust zijn van de risico’s en weten welke werkmethoden beschikbaar zijn om blootstelling zoveel mogelijk te beperken. Daarom is het volgen van een gestandaardiseerde opleiding vanaf 24 augustus 2023 verplicht. Verder moet op verpakkingen en labels van producten die diisocyanaten bevatten, de volgende tekst komen: ‘Vanaf 24 augustus 2023 is een adequate opleiding voor industriële en professionele gebruik verplicht’. Voor producten waarin minder dan 0,1 procent diisocyanaten zijn verwerkt, gelden de nieuwe maatregelen niet. De regelgeving komt voort uit Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals Regulation (REACH). Het doel hiervan is de menselijke gezondheid en het milieu beter te beschermen tegen risico’s van chemische stoffen. De bewijslast wordt bij de producenten gelegd: die moeten aantonen hoe ze risico’s identificeren en beheren. Ze moeten laten zien hoe een stof veilig kan worden gebruikt en alle noodzakelijke maatregelen aan hun afnemers kenbaar maken. Internationale koepelorganisatie ICOMIA waar HISWA-RECRON bij aangesloten is, heeft zich hard ingezet om de maatregelen werkbaar én betaalbaar te houden. Het is van groot belang dat werknemers die met deze stoffen werken, zich beter bewust zijn van de de risico’s van blootstelling. 24 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Wat zegt de expert? In Nederland zijn verschillende verffabrikanten die producten leveren die in de jachtbouw worden toegepast. We legden ons oor te luisteren bij Hans Slegtenhorst, Senior Product Manager Global Yacht bij AkzoNobel. Wat is de functie van diisocyanaten in een product? “De diisocyanaten zitten in de verharders voor polyurethaan verven. Het is een chemisch bestanddeel om de verf te laten verharden. Dat is essentieel om een coating te maken die aan de vereisten van de maritieme sector voldoet. Is een verbod niet een beter idee? “Nee, een totaalverbod op diisocyanaten zou betekenen dat er geen enkele polyurethaanhoudende coating meer verkocht zou mogen worden. Zeker voor de jachtbouw zou dat schadelijk zijn omdat ondernemers dan niet meer de kwaliteit, duurzaamheid en de hardheid van de coatings kunnen leveren die gevraagd wordt. Maar denk ook aan bepaalde primers, undercoats en vernissen die ook deze stoffen bevatten.” Drie opleidingsniveaus Er zijn drie opleidingsniveaus vereist voor verschillende toepassingen van diisocyanaten. Dit is afhankelijk van de blootstelling. De algemene opleiding is een minimumvereiste. Daarnaast is er een voortgezette en een gevorderde opleiding. Voor bijvoorbeeld schilder- of spuitwerk in een geventileerde ruimte is opleidingsniveau 2 van toepassing. De opleiding op niveau 3 is nodig bij verfspuiten in de open lucht met beperkte ventilatie. In de verplichte minimale opleiding komen zaken aan bod als manieren om inhalatie of blootstelling op de huid van diisocyanaten te voorkomen, ventilatie, hoe omgaan met omstanders en persoonlijke hygiëne. De opleiding moet worden uitgevoerd door een deskundige die hiervoor is opgeleid en moet worden afgesloten met een certificaat. Zijn er alternatieven? “Er zijn één-component verfsystemen maar die zijn niet te vergelijken met de kwaliteit en duurzaamheid van op polyurethaan gebaseerde producten. Er wordt wel onderzoek naar gedaan maar er zijn nog geen vergelijkbare alternatieven op de markt beschikbaar die de kwaliteit leveren van verfsystemen die we nu gewend zijn in de professionele jachtbouw.” Aanmelden Het samenwerkingsverband Isopa/Alipa biedt de training online aan. De training is alleen verplicht voor diegenen die het product ook daadwerkelijk gebruiken of daar op enig moment fysiek contact mee hebben. Lobby van ICOMIA heeft gelukkig voorkomen dat al het personeel van een bedrijf getraind moet worden. Aanmelden kan via: safeusediisocyanates.eu/nl. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 25

het portret rubriek Arjen Bergijk In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit marketingnummer is dat Arjen Bergijk van Vaarplezier. Tekst: Liane Jansen Hoe is Vaarplezier ontstaan? “Vaarplezier begon vanuit de gedachte dat het leuker en gemakkelijker is om het Klein Vaarbewijs te halen als je daar praktijk aan toevoegt. Wij noemen dat theorie-op-de-boot, want het gaat om het oefenen met de vaarregels, borden, etcetera. Dat gaat vanuit een boot gemakkelijker dan in een leslokaal. De combinatie van de twee maakt dat mensen beter voorbereid naar het examen gaan en de lesstof jaren later nog onthouden. Naast consumententrainingen verzorgen we inmiddels ook veel bedrijfs trainingen voor het Klein Vaarbewijs en vaarles voor onder andere Yamaha, Wajer, IVA Nautisch Business Management en de Defensie Vaarschool. Met ons NauPro Vaarbewijs richten we ons met een praktische training op mensen die voor hun werk het water op gaan. Klein Vaarbewijs 1 is dan niet voldoende volgens de arbowet.” De watersport zit sinds corona in de lift. Wat merk jij daarvan? “Ik merk een toename in de vraag naar vaarlessen. Veel nieuwe watersporters onderschatten het besturen van een boot. Een stukje rechtuit lukt nog wel, maar de boot zonder schade aa nleggen of door een sluis varen wordt vaak lastiger. Gelukkig weten deze consumenten ons steeds vaker te vinden. Varen wordt leuker als je weet wat je doet. Dat is ook onze slogan. Teveel mensen hebben zichzelf een beetje leren varen en benutten niet het potentieel van zichzelf en de boot. Van de Nederlandse boot26 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Teveel mensen hebben zichzelf een beetje leren varen en benutten niet het potentieel van zichzelf en de boot. bezitters heeft 75 procent geen vaarbewijs. Dat is vaak geen probleem, maar je moet de verkeersregels wél kennen, ook als de boot niet vaarbewijsplichtig is. Wij starten daarom dit voorjaar met de Introcursus Vaarregels: één avond varen waarbij je de belangrijkste verkeersregels, borden en betonning uitgelegd krijgt.” Wat kenmerkt jouw marketingaanpak? “Onze marketing draait altijd om uitleggen. We willen laten zien wat we doen en waarom we dat doen. Vaarplezier De Serie bestaat uit korte filmpjes waarin we een klein onderwerp aanstippen. Ze worden goed gevonden op onder andere YouTube en zijn voor veel mensen een trigger: ‘dat is een aantrekkelijk methode, zo wil ik graag les krijgen’. In de Vaarplezier Podcast komen prachtige verhalen van passievolle watersportondernemers aan bod. Zo kan iedereen die verhalen horen en raken andere ondernemers geïnspireerd door de verhalen van hun collega’s. En komen wij weer in aanraking met al deze ondernemers, die weer klanten hebben die cursussen willen afnemen. Maar het allerbelangrijkste in de marketing blijft: luister naar wat je klant zegt, niet naar wat je graag van de klant wil horen. En soms kun je er niets mee, maar vaak wel.” Met welk idee organiseerde je onlangs het symposium Handhaving op het water? “Om eerlijk te zijn zochten Jeroen Bolweg van Bootveiling.com en ik naar een manier om met handhavers in Nederland in aanraking te komen. Bootveiling.com vanwege het veilen van zwerfboten en Vaarplezier vanwege het NauPro Vaarbewijs. We merkten dat handhavingsdiensten veel verschillende methodes toepassen en die mogelijk met elkaar willen delen. Dus vandaar een symposium waar we handhavers voor uitnodigden. Met steun van onder andere de Politie Landelijke Eenheid en Varen doe je Samen! werd het een succesvol evenement.” Hoe ziet 2023 er uit voor Vaarplezier? “Ook in 2023 willen we stevig groeien. We introduceren enkele nieuwe cursussen. Niet voor de wet verplichte cursussen maar ontstaan zijn naar aanleiding van vragen vanuit de markt. Zoals een cursus Boottrailer Rijden waarin we de regelgeving behandelen en praktische tips geven. Een informatiedag over elektrisch varen staat ook op de planning. Verder pakken we op Boot Holland en de HISWA te water weer uit met de Watersport Carrièredag. We willen de buitenwereld duidelijk maken dat werken in de watersport leuk is en het hele jaar door kan. Het blijft een hardnekkig misverstand dat er in de watersport alleen seizoensbanen zijn. Meteen een oproep aan alle leden van HISWA-RECRON: plaats je vacatures in de vacaturebank op hiswa.nl. Die gaat daar namelijk gepromoot worden.” Biografie Arjen Bergijk is directeur/oprichter van Vaarplezier, onderneming voor vaar(bewijs)cursussen. Hij is al vanaf zijn jeugd op het water te vinden en ging elk jaar op cursus bij Zeilschool de Veenhoop. Hij werkte daar later ook als zeilinstructeur. Na een carrière in de evenementenwereld koos hij eindelijk voor de watersport: hij was eerst rondvaartschipper en zette daarna Vaarplezier op. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 27

Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • In-/uitschakelen van stroom • Energieverbruik uitlezen • Ampère limieten instellen • Zonder aanpassing aan uw infrastructuur • Te koppelen met uw reserveringssysteem • MID gecertifi ceerd Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. www.icy.nl Bespaar veel energie

vraag & antwoord column Vraag van een lid Ik huur al jarenlang een deel van een steiger van de gemeente. In al die jaren heb ik veel verbeteringen en investeringen gedaan. De gemeente wil nu de overeenkomst – met een opzegtermijn van twee maanden - opzeggen, mag dat zomaar? Jeroen van de Heuvel Adjunct-directeur Watersport en Jachtbouw Antwoord van HISWA-RECRON Niet ‘zomaar’. Het gaat hier om een overeenkomst met een lange looptijd. De gemeente moet dan een redelijke opzegtermijn in acht nemen, ondanks dat er in de overeenkomst een opzegtermijn van twee maanden staat. Als ondernemer moet je immers de gelegenheid krijgen om activiteiten te verplaatsen. Afhankelijk van de omstandigheden kan het zelfs zo zijn dat de gemeente een schadevergoeding moet betalen. Hoeveel wit geld mag zwart geld kosten? Van de Taskforce Ondermijning verscheen een rapport over de ‘aard en omvang van ondermijning in de watersport’. Het rapport is niet openbaar, en dat is maar goed ook. Het leest als een korte cursus. Zo’n beetje alle denkbare vormen van witwassen worden uitgelicht en voorzien van voorbeelden uit de praktijk. Daarmee is de ‘aard’ wel duidelijk, naar de ‘omvang’ kunnen we alleen maar gissen. De meeste ‘sfeerbeelden’ zijn veel te negatief. Wat begon met een wet die het ondernemers verplichtte om ongebruikelijke transacties te melden, legt de Wwft inmiddels een breed scala aan verplichtingen op aan de watersportondernemer. Die is verplicht de doopceel te lichten van een klant. En na te gaan of zijn auto en zijn sportschoenen wel matchen. Of dat er constant een grote brede meneer meeloopt bij de koper. Of dat er andere indicatoren zijn die een ongebruikelijke transactie doen vermoeden. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) doet de oproep om verdachte situaties te melden. Wat is verdacht? Een boot met veel stootwillen! Een boot die een beetje scheef ligt! Een boot met een oudere man en jongere dame aan boord! Havenmeesters krijgen een hotline met de handhaving. Ondertussen worden de teugels nog verder aangehaald. De overheid wil contante betalingen boven de 3.000 euro verbieden. Duitsland, leverancier van veel watersporters, heeft deze regelgeving nog niet. Verder is het plan om alle handelaren van gebruikte boten te registreren en de door de handelaren aangeboden gebruikte vaartuigen te registreren. HISWA-RECRON is fel tegen, maar Amsterdam heeft het alvast ingevoerd. Met alle extra administratieve lasten op de koop toe. En tweewekelijks een BOA op bezoek om te controleren of je netjes de administratie bijhoudt. De ondernemers waren de ogen en oren van de plaatselijke bromsnor. Een prima samenwerking. Inmiddels worden meer en meer verplichtingen bij de ondernemer neergelegd, waardoor die handhavingsactiviteiten moet uitvoeren. De gastheer wordt de bromsnor. En financiert de kosten die hij hiervoor moet maken. O ja, en of hij ook wil meebetalen aan de kosten die de bank maakt. Het zou ondernemers veel waard zijn als handhavers niet de signalerende en administrerende ondernemers als doelgroep zien, maar de criminelen. De rol van politieagent kunnen en willen ondernemers niet overnemen. De focus van handhavend Nederland moet bij het illegale gilde liggen. 01 2023 | HISWA MAGAZINE 29

nieuws NIEUWSINNOVATIE Nieuwe elektrische buitenboordmotor Mercury Marine presenteerde een nieuwe elektrische buitenboordmotor op de Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas. Het gaat om de Avator 7.5e, het eerste model in een serie elektrische buitenboordmotoren die in 2023 op de markt worden gebracht. De Avatar 7.5e heeft een vermogen van 750W en wordt bediend met een stuurknuppel of een externe stuurinrichting. Later dit jaar komtl Mercury Marine met de Avator 20e en de 35e. www.mercurymarine.com Attwood PowerGuard PRO accubox De nieuwe PowerGuard PRO accubox van Attwood bestaat uit lichtgewicht polypropyleen composiet en biedt bescherming tegen UV-blootstelling, accuzuurlekkage, water en gas. De verbeterde ventilatieopeningen om accugassen te laten ontsnappen laten minder water binnen door een nieuw ontwerp van de overloopkanalen. De klikvergrendeling en de versterkte bevestigingsmaterialen zorgen ervoor dat de accu en de box zelfs in de meest extreme omstandigheden zijn verankerd. www.attwoodmarine.com Online bootconfigurator Het Zweedse Candela bouwt elektrisch aangedreven vaartuigen, gericht op maritiem transport. Door de elektrische aandrijving en het gebruik van draagvleugels hebben de boten een minimale impact op de omgeving. Bovendien levert deze combinatie een hoge efficiëntie en goede prestaties. De C-8 is het meest recente model van Candela. Voor bestelling van deze 8,5 meter lange koolstof tender kan de boot op de website van Candela geheel worden geconfigureerd. Van elke toevoeging is direct zichtbaar wat het gevolg is voor de uiteindelijke aanschafprijs. www.candela.com Elektrische pod aandrijving WaterWorld Electronics introduceerde op Boot Düsseldorf de efficiënte 3.5 kW POD-aandrijving. Deze elektrische aandrijving is geschikt voor de motorisering van zeilboten, motorboten en werkboten. De pod kan ook naast een bestaande dieselmotor worden geïnstalleerd. De elektromotor komt met een stijlvolle gashandel en een eigen kleurenscherm. Motorinformatie kan via een app worden afgelezen op IPhone of Ipad. Nieuw is dat deze informatie ook beschikbaar is op displays van Raymarine uit de Axiom-serie. www.ww-el.com 30 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Wave multi-roller trailer Vanclaes Boottrailers introduceert een nieuw laadsysteem voor de trailers van Excelleron en Rib Marine. Het gaat om een slim ontwikkeld multi-roller laadsysteem, de Wave multi-roller. De Wave multi-roller komt op de markt naast het conventionele kiel- en kimrollaadsysteem en het Gyro-Roller-systeem. De Wave-boottrailers zijn uitgevoerd in roestvrij staal. Door de waterdichte ledverlichting hoeft er geen lichtbalk verwijderd te worden bij het te water laten van de boot. De Wave multi-roller is op verschillende standen in te stellen. www.vanclaes.com Drukontlastende gaatjes Het Engelse onderzoeksbureau Oscar Propulsion en de Universiteit van Strathclyde ontwikkelden een technologie die het onderwatergeluid van scheepsschroeven aanzienlijk vermindert. Door het aanbrengen van een aantal strategisch geplaatste gaatjes in de schroefbladen vermindert de zogenaamde propeller tip vortex cavitatie. Door de toevoeging van deze drukontlastende gaatjes, het PressurePores-systeem, kunnen boten met een stillere schroef varen. De geluidsniveaus in de oceaan als gevolg van maritieme activiteiten nemen al tientallen jaren toe en zijn naar verwachting in 2030 verdubbeld. Volgens Oscar Propulsion kan de cavitatie van propellors op dit moment wel voor 188 dB aan onderwaterstralingsgeluid produceren, geluid dat door zeefauna op 100 mijl afstand worden gehoord. De technologie kan worden toegepast op alle soorten propellers, inclusief pods en thrusters. Ook bestaande schroeven kunnen worden voorzien van de PressurePores-gaatjes. www.oscarpropulsion.co.uk PU Speedcoat nu ook in kleur Tot nu toe kon Epifanes de PU Speedcoat alleen als blanke lak leveren, maar nu is deze verf ook beschikbaar in alle gewenste Epifanes- en RAL-kleuren. Speedcoat heeft verschillende prettige eigenschappen. Zo is de lak overschilderbaar met zichzelf na 60 minuten bij 18 graden, zonder te schuren. Hierdoor kunnen meerdere lagen binnen enkele uren worden aangebracht. PU Speedcoat is kras-, stoot- en slijtvast. Nieuwe UV filters zorgen voor een langdurige glans. De verf is alleen geschikt voor spuitapplicaties en is uitsluitend bestemd voor professioneel gebruik. www.epifanes.nl Betere augmented reality De Axiom 2 Pro is de nieuwste kaartplotter van Raymarine. Met de eveneens nieuwe CAM3000-boordcamera kan het LightHouse 4-besturingssysteem nog beter videobeelden combineren met de AR200-sensor waardoor ClearCruise augmented reality mogelijk is. Daarbij worden AIS-objecten, waypoints en kaartobjecten in een overlay over de live camerabeelden getoond. Van een passerende boot worden bij ClearCruise augmented reality op het scherm bijvoorbeeld de AIS-gegevens van dat betreffende vaartuig getoond. Ook boeien en bakens die voor de schipper nog niet leesbaar zijn krijgen in het scherm een meebewegend label met de karakteristieken van het betreffende object. Dankzij de laatste 6-core processor kan de Axiom 2 Pro deze gegevens nog sneller tonen en kunnen meerdere apps tegelijk draaien. www.raymarine.com Drie weken rekenwerk Bij het ontwerp van de elektrisch aangedreven catamaran van DutchCraft, de DC25 e-cat is, lang gezocht naar de meest ideale rompvorm. Bij elektrische aandrijfsystemen is de relatie tussen snelheid en bereik altijd tricky. Verbetering van het ene heeft een negatieve invloed op het andere. De enige manier om beide te verbeteren is efficientie. Voor DutchCraft berekende een team van zes naval architects met computational fluid dynamics een ideale rompvorm. Het kostte de supercomputers drie weken rekenwerk om tot deze catamaranvorm te komen. www.dutchcraft.com 01 2023 | HISWA MAGAZINE 31

nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Vertrek Udo Kleinitz De International Council of Marine Industry Associations (ICOMIA) kondigde onlangs het vertrek aan van secretaris-generaal Udo Kleinitz. Darren Vaux, voorzitter van ICOMIA: “Udo was een gewaardeerd lid van de ICOMIA-familie en we bedanken hem voor zijn jarenlange inzet voor de internationale pleziervaart. We wensen hem veel succes met zijn toekomstige inspanningen.” Voormalig secretaris-generaal, Tony Rice, neemt de functie tijdelijk waar. De werving van de nieuwe secretaris-generaal begint binnenkort. Zweedse X-Shore valt op Het in Florida gevestigde Nautical Ventures Group liet zijn oog vallen op de Zweedse botenbouwer X-Shore Boats. Groothandel Nautical Ventures Group heeft sinds 2016 een elektrisch boten divisie. “We zijn verheugd om het Zweedse merk X-Shore, met zijn reputatie van kwaliteit en design, naar onze markten te brengen,” zegt Roger Moore, CEO van Nautical Ventures Group. “Onze dealers hebben een reputatie opgebouwd op het gebied van innovatieve Europese bootlijnen op de Amerikaanse markt. We zien dat het merk X-Shore daar mooi op aansluit.” www.xshore.com Vrolijk Watersport ook groothandel Naast watersportwinkel en webshop is Vrolijk Watersport al langer importeur van kaarten en boeken van Imray. Onlangs werd het bedrijf ook A-agent voor producten van de Nederlandse Dienst der Hydrografie. Bovendien nam het de groothandelsactiviteiten over van OneOcean dat al eerder was uitgeweken naar Engeland. Levering vanuit het Verenigd Koninkrijk bleek minder goed te verlopen dan verwacht en is nu grotendeels gestaakt. Hierdoor is Vrolijk wederverkoper van merken als NV Charts, Delius Klasing en Hollandia. www.vrolijk.nl Wijziging jachthavenverband Seven Sisters Het Seven Sisters-verband van jachthavens die elkaars gasten een korting bieden, heeft een nieuwe samenstelling. Marina Cape Helius en Jachthaven Biesbosch hebben de samenwerking verlaten. Daarvoor in de plaats kwam jachthaven Waterkant in Dinteloord. De aangesloten havens zijn nu Marina Port Zélande, Jachthaven Bruinisse, Van de Rest Nautica Marina, Jachthaven Wemeldinge, Delta Marina, Herkinge Marina en nu dus ook Jachthaven Waterkant. De groep is nog op zoek naar nieuwe sisters. www.sevensistershavens.nl Nieuwe identiteit RS Sailing RS Sailing gaat voortaan verder onder de naam RS Marine Group. Door de uitbreiding met nieuwe bedrijven dekte de oude naam niet meer de lading. Onder RS Marine Group vallen nu RS Sailing, RS Electric Boats, Cheetah Marine en het geheel nieuwe Ocean Play. “Elk van de bedrijven behoudt zijn eigen identiteit, terwijl functies zoals financiën, marketing, design en bedrijfsgroei worden gedeeld. Duurzaamheid stimuleren is een gemeenschappelijke drijfveer”, aldus Jon Partridge, CEO-Commercieel van RS Marine Group. In 2014 had het Britse RS Sailing een omzet van 5,5 miljoen euro (5 miljoen pond). In 2023 bedraagt de totale omzet van de groep naar verwachting 28 miljoen euro (25 miljoen pond). Het doel is om dit de komende vijf jaar aanzienlijk te laten groeien. www.rssailing.com 32 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Nieuwe verfhallen KM Yachtbuilders KM Yachtbuilders in Makkum, bekend van de aluminium Bestevaer-boten heeft uitgebreid met twee nieuwe verfhallen. In de hallen worden niet alleen de boten maar ook masten en interieurs geschilderd. “We kampten al enige tijd met ruimtegebrek voor onze schilderwerkzaamheden en merkten dat er ook in de omgeving weinig mogelijkheden waren. Met deze nieuwe hallen kunnen we ook werk voor anderen doen”, zegt bedrijfsleider René Feenstra. www.kmyachtbuilders.com Nieuwe dealer in Hong Kong voor Contest Asia Yacht Services in Hong Kong wordt de nieuwe dealer van Contest Yachts voor de Aziatische markt. Beide partijen werkten al eerder samen. Bart Kimman, CEO van AYS: “We hebben jarenlange ervaring met goed zeilende zeiljachten en houden van de zeer persoonlijke manier van werken door Contest, plus de zeer hoge normen van productie en maatwerk.” Contest-directeur Arjen Conijn is blij met de hernieuwde samenwerking. De werf toonde op BOOT Düsseldorf twee noviteiten: de Contest 49CS en 50CS. www.contestyachts.com Groei Zeelander Yachts Zeelander Yachts uit Groot Ammers maakt een flinke groei mee. Het personeelsbestand is verdubbeld en het bedrijf nam een nieuwe spuitcabine in gebruik. In deze verfruimte kunnen boten tot 25 meter lengte worden gespoten. De polyester Zeelander jachten worden na het plamuren en schuren voorzien van zeven lagen verf, met een romp die altijd in metallic wordt gespoten en de opbouw in parelmoer lak. Verder voert Zeelander Yachts een rebranding door, de naamgeving van de boottypes zijn nu een enkel cijfer en hebben niet meer de lengte als typeaanduiding. www.zeelander.com Verlies Hanse Yachts Met het bekendmaken van de resultaten voor het boekjaar 2021-2022 blijkt dat het Duitse HanseYachts een verlies heeft geleden van 12,9 miljoen euro, bij een omzet van 132,4 miljoen euro. De omzet van de in het Duitse Greifswald gevestigde botenbouwer met de merken Hanse, Dehler, Sealine, Fjord, Ryck en Moody, vertoonde wel een stijging van 23 procent ten opzichte van het vorige jaar. De werf bouwde 568 boten, 130 meer dan het jaar ervoor. De omzetstijging is ook het gevolg van een doorgevoerde prijsverhoging van bijna 30 procent. Ondertussen heeft de werf een orderboek ter waarde van 270 miljoen. Voor het fiscale jaar 2022-2023 verwacht de directie nog orders van tussen 130 en 170 miljoen euro en heeft besloten haar rekeningen veilig te stellen met een kapitaalverhoging van 7,7 miljoen euro. Hanse Yachts is optimistisch over de toekomst. Ook omdat de onlangs gelanceerde Hanse 460 een zeer succesvol jacht is waar er al meer dan 200 van zijn verkocht of besteld. www.hanseyachtsag.com Samenwerking Vetus en Yamaha Vetus kondigde een samenwerking aan met Yamaha, producent van onder andere scheeps- en buitenboordmotoren. VETUS gaat de BOW PRO-boegschroevenreeks koppelen aan het Helm Master EX-besturingssysteem van Yamaha. Door deze systeemintegratie kan een boot met een enkele joystick in elke gewenste richting worden gestuurd, ongeacht zijwind, getijden en andere omgevingsfactoren. www.vetus.com 01 2023 | HISWA MAGAZINE 33

nieuws Teldyne neemt bedrijf over voor dochter Raymarine Begin 2023 nam Teledyne Marine Chartworld International over. Het in Californie gevestigde Teledyne is sinds 2021 eigenaar van het maritieme elektronicamerk Raymarine. Met de overname van het op Cyprus gevestigde cartografisch bedrijf Chartworld geeft Teledyne dochter Raymarine de kans om ook eigen cartografisch materiaal te leveren. De twee meest gebruikte navigatiekaarten in de botenindustrie zijn op dit moment in handen van Raymarine’s concurrenten Navico en Garmin, met C-map en Navionics. Teldyne’s CEO Robert Mehrabian vindt de stap technologisch en commercieel gezien interessant: “De navigatiesoftware en hardware van Chartworld vullen een gat in de producten en technologieën van Teledyne Marine en Raymarine.” www.chartworld.com Volvo vraagt input Na een succesvol hybride elektrisch proefproject van Volvo Penta in de commerciële scheepvaart wil de producent van scheepsmotoren ook in de watersport aan de slag met hybride voortstuwing. Daarvoor wordt een conceptboot van de Groupe Bénéteau voorzien van een volledig geïntegreerd Volvo Penta hybride elektrisch systeem. Voor dit proefproject roept Volvo Penta roept eindgebruikers, media, liefhebbers en belanghebbenden in de sector op om actief mee te werken aan de ontwikkeling van het concept. Voor Volvo is duurzaamheid een belangrijke drijfveer. Bij deze demo wordt een Jeanneau NC 37-model gebruikt, uitgerust met een Volvo Penta twin D4-320 DPI Aquamatic hybride elektrisch concept en bijgewerkte technologie. Zoals Volvo Penta’s volledige joystickdoksysteem en het Dynamic Positioning System, die zijn aangepast om in elektrische modus te werken. De nieuwe demoboot wordt gestationeerd in de testfaciliteit in Zweden. www.volvopenta.com HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEES JE NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. ICY op Boot Holland ICY, HISWA-RECRON TOP Supplier, is dit jaar voor het eerst aanwezig als standhouder op Boot Hollland. Het bedrijf presenteert daar ICY Marina Management, een draadloos stroombeheersysteem voor jachthavens. Via eenvoudig te gebruiken software kunnen vanuit het havenkantoor draadloos de stroomaansluitingen van de ligplaatsen op een bepaald ampèrage, tussen 1A en 16A, worden begrensd. Ook het energieverbruik uitlezen en de stroom in- of uitschakelen is mogelijk. Het systeem kan zelfs gekoppeld worden aan het haven-reserveringssysteem. Met ICY Marina Management kan het amperage elektronisch lager begrensd worden dan de waarde van de (aardlek)automaat, bijvoorbeeld op 6A. Een gast heeft hier standaard vaak genoeg aan. Verbruikers met bijvoorbeeld airco’s en elektrische kachels echter niet en die zullen een hoger ampèrage vragen. Gebruiken gasten meer dan waar ze voor betaald hebben, dan gaat de stroom, bij wijze van waarschuwing, korte tijd automatisch uit. Na een aantal waarschuwingen gaat de stroom van die ligplaats volledig uit. De gast wordt dus op een vriendelijke manier gewezen op het hoge verbruik, zonder dat de daadwerkelijke (aardlek)automaat in de stroomkast meteen afschakelt. www.icy.nl 34 HISWA MAGAZINE | 01 2023

Eén app om alles te regelen! Aanleggen, appen en achterover liggen met AanUit.net Neem vrijblijvend contact op en wij helpen je graag verder! Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) info@seijsener.nl +31 (0)75-6810 610

1 Online Touch

Index

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
  31. 31
  32. 32
  33. 33
  34. 34
  35. 35
  36. 36
Home


You need flash player to view this online publication