RECREACTIE 4 | juni 2024 magazine over recreatie en toerisme Hou recreatie betaalbaar! Hoe voorkomen we de btw-verhoging op logies? Nú overstappen op chemievrij beheer van verhardingen Gedeputeerde Overijssel kiest voor kwaliteit in toerisme Arbeidsmarktcampagne ‘Maak werk van mooie momenten’
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
UW BEDRIJF HEEFT NOG MEER WAARDE! Wij helpen u met een taxatierapport en bieden tijdens de opname gratis bedrijfsadvies. We denken graag met u mee om de meerwaarde van uw bedrijf te ontdekken. Met 50 jaar ervaring zijn wij de meest ervaren in ons vakgebied en delen graag onze kennis. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende taxatieoff erte of om eens te sparren. gg of om eens te sparren. Neem contact op met één van onze specialisten: Maxx Hup, Thijs Lunenburg, Yvette Mijnheer, Adri Mijnheer, Rianne Jansen, of Harm-Jan Mooiweer. vandeloosdrechtrbm.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
colofon voorwoord Hoofdredactie: HISWA-RECRON, Marike Rosier, communicatie@hiswarecron.nl Eindredactie: Maarten Bokslag, www.bokslag.com Redactiecommissie: Charlotte de Baat, Jeff rey Belt, Arthur van Disseldorp, Wanda van Eck Aan dit nummer werkten mee: Jaap van Sandijk, Eelco de Jong, Janine Messelink, Robin van Milligen Opmaak: Dock35 Media Coverfoto: Paasheuvelgroep Bladmanagement: Dock35 Media, Sjoerd Franssen Advertenties: Dock35 Media, Martijn Penning, (0314) 355 826, martijn@dock35media.nl Druk: Senefelder Misset Doetinchem B.V. Abonnementen: HISWA-RECRON, Storkstraat 24, 3833 LB Leusden, communicatie@hiswarecron.nl, (033) 303 9700, 70 euro per jaar, 35 euro voor studenten en medewerkers van recreatiebedrijven. Gratis voor HISWA-RECRON-leden, overheden en pers. Als vakblad hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er vanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Oplage: 4.400 exemplaren. De samenstellers hebben de grootst mogelijk zorgvuldigheid betracht. Noch HISWA-RECRON, noch redactie, noch auteurs aanvaarden enige aansprakelijkheid bij eventueel voorkomende fouten. Marike Rosier Manager Communicatie Lobby tegen extra btw De coverstory gaat over de verhoging van btw op logies. Uit het hoofdlijnenakkoord blijkt dat de btw op alle logiesvoorzieningen, uitgezonderd campings, per 2026 van 9 naar 21% moet gaan. HISWA-RECRON staat in de actiestand om dit tegen te gaan. Niet alleen is de beslissing genomen op basis van onjuiste en onvolledige informatie, maar het geeft ook veel onduidelijkheid, omdat elke nuancering ontbreekt. Onze concurrentiepositie verslechtert ten opzichte van het buitenland. Het ergste is dat de mensen met de laagste inkomens juist keihard worden getroffen. Hoezo aandacht voor bestaanszekerheid door deze nieuwe regering? PARTNERS IN BUSINESS: Achter de schermen zijn we volop aan het lobbyen. Er worden brieven gestuurd en gesprekken gevoerd met Kamerleden. Op het moment van schrijven hebben we ook de media bereid gevonden om hier aandacht te besteden. RTL Nieuws fi lmt vandaag bij Mölke in Zuna. Daar zal Rutger van de Maat laten horen waarom het een belachelijk idee is. Morgen wordt Geert Dijks geïnterviewd door RTL Nieuws. Het media-offensief dat we nodig hebben gaat van start! KENNISPARTNERS: In Kennis delen lees je over misverstanden die de nieuwe Omgevingswet kan veroorzaken. Deze wet is zeker niet vrij van discussie en invoering duurde jaren, maar de exacte regels zijn nog steeds vrij onbekend. Vanuit HISWA-RECRON zijn we behoorlijk druk met het bijhouden, bijsturen en voorkomen van diverse weten regelgeving. Ondanks de vaak lastige verhouding met de soms onbetrouwbare overheid, ben ik blij met een enthousiaste gedeputeerde uit Overijssel, Erwin Hoogland. Hij laat in de rubriek De visie zien dat de focus op kwaliteit in toerisme enorm belangrijk is en dat ondernemers daar een grote rol bij spelen. Dit soort positieve geluiden vanuit de overheid sterken ons om door te gaan met onze lobby! Veel leesplezier! 04-2024 | Recreactie 5
inhoud Informatief Opinie 8 14 20 26 27 33 Onder de aandacht Kort nieuws uit de branche Coverstory Hogere btw treft laagste inkomens Ondernemen Nu overstappen op chemievrij beheer Kennis delen Toerisme Europa weer op niveau Kennis delen Bouwen onder de Omgevingswet blijkt door misverstanden soms lastig Productnieuws Een overzicht van de laatste innovaties 24 31 11 13 Mens & bedrijf Arbeidsmarkt Sectorbrede campagne van start: ‘Maak werk van mooie momenten’ Vakinfo Succesvol een banklening afsluiten Columns Green Key RecreAnders 28 De visie Overijssel kiest niet voor kwantiteit, maar voor kwaliteit in toerisme 04-2024 | Recreactie 7
onder de aandacht 75 jaar Beerze Bulten Van een huuske en een waterpomp op een kale zandvlakte, naar een vijfsterren vakantiepark met luxe faciliteiten. Beerze Bulten bestaat 75 jaar en het park blijft zich ontwikkelen. De opening van het vernieuwde (overkapte) buitentheater, een nieuwe merkidentiteit en de première van maar liefst de 24e Beerze Bulten-musical tonen aan dat de familie Hagedoorn en het team niet stilzitten. “We zijn klaar voor de volgende 75 jaar”, aldus eigenaar Gerrit-Jan Hagedoorn. Het jubileumjaar wordt gevierd met diverse evenementen, zoals op 15 juni een nieuwe editie van familiefestival Wortelpop. Naam Roompot verdwijnt van de markt Toegankelijke tekst cao Recreatie in de kennisbank Halverwege februari wist HISWA-RECRON met de bonden een nieuwe cao Recreatie af te sluiten. De cao, die loopt tot 31 december 2025, staat sinds kort in heldere taal op de website van HISWA-RECRON. De cao-tekst is gemoderniseerd en daardoor beter leesbaar dan de vorige cao’s. De stijl is meer op de werknemers gericht. De tekst is minder juridisch en logischer ingedeeld. Ook is door middel van de tekstkleur aangegeven wat specifiek voor de werknemer geldt (zwarte tekst) en welke bepalingen in het bijzonder voor de werkgever zijn (oranje tekst). www.hiswarecron.nl (zoekterm: cao) Op 27 mei maakte Roompot-Landal bekend dat alle parken op termijn verder gaan onder de naam Landal. Ofwel: de naam Roompot verdwijnt. Bovendien verhuist het hoofdkantoor naar Amsterdam. Volgens het concern is de naam Landal bekender en ligt het zeker internationaal beter op de tong. Eerder in mei werd al een reshuffle in het management team bekendgemaakt. De belangrijkste wijziging betreft Mikael Andersson. Die was al CCO (chief commercial officer) bij RoompotLandal en wordt nu CEO. De vorige CEO van Roompot, Jurgen Van Cutsem, vertrok eind vorig jaar bij het bedrijf. Leisuretalk.nl In het vorige nummer van Recreactie besteedden wij aandacht aan de podcast van Richard Otten en Merlijn Pietersma. Die heeft sinds 1 juni een nieuwe naam: Leisuretalk.nl. Op de gelijknamige website zijn alle afleveringen terug te luisteren. 8 Recreactie | 04-2024 Foto: Shutterstock Mikael Andersson
ACSI Awards De Vledders kiest voor KGC Camping De Vledders (Schipborg) heeft zich aangesloten bij de KGC, de Karaktervolle Groene Campings. Eigenaar Marianne Glas licht de keuze graag toe: “Wij zijn een camping voor sportief recreëren in de natuur, in Nationaal Park Drentse Aa. Je kunt hier zo de natuur inlopen. Daarbij zijn we ook een echte camping en dat willen we zo houden.” Glas ziet aansluiting bij de KGC als een versterking van haar profi el. “We hebben al de doelgroep van mensen die sportief zijn en van de natuur houden. Die kunnen ons straks, als we ook via de marketingkanalen van de KGC worden gepromoot, nog beter vinden. Dat we lid zijn van de KGC zegt echt iets over onze camping.” Op 16 april werden de ACSI Awards voor de Benelux uitgereikt. 21 campings vielen in de prijzen. Recreatiepark de Leistert (Roggel) kreeg de award voor Beste camping van Nederland 2024. Maar ook andere HISWA-RECRON bedrijven konden met een trofee naar huis. Ackersate is de leukste camping voor kinderen, Het Lierderholt werd ‘meest hondvriendelijke camping’, Beringerzand heeft de beste camperplaatsen, De Helfterkamp is de beste fi etscamping. De Drie Provinciën heeft het beste campingrestaurant terwijl Recreatiepark Samoza het mooiste campingzwembad heeft. Ramon van Reine, CEO van ACSI, benadrukte het belang van de prijzen: “Vooral het feit dat kampeerders zelf de winnaar kiezen, maakt het winnen van de award bijzonder. Het is een bewijs van kwaliteit en een uitstekende vakantie-ervaring.” Nieuwe strategie voor EuroParcs EuroParcs gaat de focus van de activiteiten verschuiven. Waar het concern tot nog toe sterk op groei en projectontwikkeling gericht was, komt er meer aandacht voor het verrijken van het toeristisch aanbod op de bestaande parken. Dit meldt het concern bij de aankondiging van meerjarenplan Horizon 2028. EuroParcs wil zich naast de recreatieve verhuur ook richten op nieuwe opties, als leasemogelijkheden voor vakantiewoningen. De organisatiestructuur wordt gedecentraliseerd, waardoor belangrijke beslissingen op parkniveau worden genomen, dichter bij gasten en woningeigenaren. Door kwaliteitsverbetering en optimalisering van de exploitatie wil het concern ook op de lange termijn succesvol blijven. 04-2024 | Recreactie 9
SLUSH: DE ULTIEME DORSTLESSER plezier en verfrissing! De machine is uitgerust met led-verlichting en komt in drie verschillende uitvoeringen. De slushmachine is eenvoudig in gebruik en zeer stil. Kies voor twee of drie tanks wanneer u verschillende smaken slush aan wilt bieden. De aantrekkelijke kleuren en wisselende smaken zullen zeker de aandacht van uw gasten trekken. Een slushmachine is dan ook een echte omzetmaker! SLUSH Mengverhouding siroop/water 1:3 1 liter siroop kost ca € 3,00 en geeft 4 liter slush Kostprijs per liter Slush € 0,75 Per beker van 250 cc Rietje + beker, elektra en water 0.19 0.10 Totaal 0.29 Verkoop 2.50 Marge per beker 2.21 Slushmachine 12 liter transparante tank zeer stil polycarbonaat tank (BPA v min. en max. indicator temperatuur -2° / -3°C 4017.160 4017.165 art.nr. HAKPRO SLUSHMACHINES • Verkrijgbaar in 1, 2 of 3 taps uitvoering • Inhoud van 12 liter per tank • Uitstekende prijs/kwaliteit verhouding • Eenvoudig in gebruik • Energie besparende nachtstand 4017.160 4017.165 4017.170 afm. cm cap. kW 20 x 51 x 77 1x 12 ltr. 0,4 43 x 52 x 77 2x 12 ltr. 1,1 1.375,1.099,1.829,- 1.450,61 x 51 x 77 3x 12 ltr. 1,3 2.299,- 1.850,Prijs vanaf *De in deze advertentie vermelde lease tarieven zijn per maand op basis van 60 maanden en op basis van operationele lease. EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 24-03-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. 1.099,Lease vanaf 27,80* hakpro.nl 4017.170 MARGE 88%
onder de aandacht Nieuwe leden Tussen 5 april en 1 juni zijn de volgende bedrijven lid geworden van HISWA-RECRON. Welkom! Sloepverhuurhoorn.nl, Hoorn, www.sloepverhuurhoorn.nl Urban Mobility Group Benelux, Goes, www.urbanmobilitygroupbenelux.com TendR Yachts, Nieuwegein, www.tendryachts.com European Yacht Consult, Breda, www.europeanyachtconsult.com De kracht van samenwerken Verduurzamen moet, daar is iedereen het nu wel over eens. Advertentie Maar hoe pak je dat aan? In de provincies Friesland, Gelderland en Utrecht draaiden/draaien mooie projecten om de verduurzaming van de recreatiesector te stimuleren. Utrecht en Gelderland werden samen met HISWA-RECRON opgezet. Tijdens zo’n project krijgen de deelnemende ondernemers in enkele collectieve bijeenkomsten algemene informatie. Daarnaast is er persoonlijke begeleiding, door diverse adviseurs. Die bestaat onder meer uit een bezoek aan het bedrijf. Wat is er op jouw bedrijf nog nodig of mogelijk? Misschien wel het belangrijkste deel van het project bestaat uit het contact tussen de ondernemers onderling. Er worden allerlei ervaringen uitgewisseld over de manier waarop bepaalde zaken aangepakt kunnen worden. Dat kan gaan over het plaatsen van een tussenmeter voor de elektra, maar ook over zonnepanelen of het gebruik van lokale producten. Je bespaart zowel energie als water door het installeren van spaardouches met een beperkte douchetijd. Maar dat blijkt onder ondernemers wel een heet hangijzer. Want is dat wel gastvrij, om de douchetijd te beperken? Andere ondernemers zijn al verder in het proces en weten te vertellen dat gasten juist enthousiast reageren, als je goed communiceert dat het hier niet gaat om geld verdienen, maar om het behoud van onze aarde. Een tip is om de financiële winst door het korter douchen te schenken aan (bijvoorbeeld) een waterproject in Afrika. De projecten blijken een heel goede, laagdrempelige manier voor ondernemers om te starten met Green Key – het aangewezen hulpmiddel om verduurzaming meetbaar en gestructureerd aan te pakken. De interactie tussen ondernemers en de professionele adviezen en ondersteuning van Green Key maken het traject opeens een stuk leuker. Het uitzoeken en aanvragen van subsidies bijvoorbeeld, kan heel lastig zijn. Dan is het plezierig als er experts zijn die precies weten welke regelingen er zijn en hoe je daar gebruik van maakt. Terrasmeubilair voor uw recreatie bedrijf www.madino.nl 0488 440138 info@madino.nl Het project werd in Friesland onlangs afgerond. In Gelderland loopt het tot eind 2024 en in Utrecht werd het recent opgestart. Green Key is graag behulpzaam als ondernemers in andere gemeenten of provincies een dergelijk project willen opstarten. Robin van Milligen, keurmeester Stichting KMVK Meer weten over Green Key? Neem contact op met Erik van Dijk, directeur Stichting KMVK E: erik@kmvk.nl | T: 06 - 12 81 06 41 04-2024 | Recreactie 11 Foto: Sloepverhuur Hoorn
EXPO EUROPE 2024 ONTDEK DE DE TOEKOMST V FUN EN RAI, Amsterdam VAN ENTERTAINMENT IAAPA Expo Europe is de plek waar duizenden recreatie- en horecaprofessionals samenkomen om de laatste trends te ontdekken. Honderden leveranciers presenteren hun innovaties, waaronder speeltoestellen, zwembadinfrastructuur en springkussens, maar ook nieuwe concepten op het gebied van food & drinks en reserveringssystemen. Dit is uw kans om uw bedrijf een boost te geven. REGISTREER NU CONFERENTIE: 23-27 SEPT. 2024 BEURS: 24-26 SEPT. 2024 IAAPA.org/IAAPAExpoEurope @IAAPAEMEA | #IAAPAExpos
onder de aandacht RecreAnders Recreatie Trainingen wordt Adapt Janine Messelink Prosuco Jungle Welkom in het tijdperk van de last-minute jungle. Het Leon Starrenburg en René Drost van Adapt HISWA-RECRON Top Leverancier Recreatie Trainingen krijgt een nieuwe naam: Adapt. De keuze voor de nieuwe naam Adapt past perfect bij de aanpak van het trainingsbureau, legt eigenaar René Drost uit. “We bieden geen standaard trainingen, maar passen die volledig aan naar de specifieke behoeften van elk bedrijf. De naam Recreatie Trainingen bleek soms te leiden tot misverstanden. Wij bieden juist géén animatietrainingen voor campings, maar op maat gemaakte communicatie- en gedragstrainingen voor meerdere sectoren, zoals de horeca, dagrecreatie en zwembaden. Daarnaast verzorgen we coaching en geven we advies. De nieuwe naam geeft dat allemaal weer.” lijkt wel alsof zo’n beetje iedereen leeft volgens het motto ‘Waarom vandaag boeken als het morgen ook kan?’ Hoe zorg je dat jouw recreatiebedrijf in deze chaotische jungle niet alleen overleeft, maar ook floreert? De kosten om zichtbaar te blijven in Google, bóven de vermelding van je concullega, rijzen de pan uit. Om er nog maar van te zwijgen hoe je als zelfstandig ondernemer de strijd aangaat met de grote namen in de markt. Dat is hét vraagstuk dat ik dagelijks met recreatieondernemers bespreek. Zeker omdat deze pré-corona trend in volle omvang terug is. Meer aanbod (in met name In memoriam: Bas Hoogland Op 1 mei overleed Bas Hoogland, voormalig commercieel directeur van Landal GreenParks, op 63-jarige leeftijd. De sector verliest daarmee een belangrijke smaakmaker en een aimabel en behulpzaam mens. Een van zijn uitspraken was: ‘Aardig zijn kost niets’ en gedurende zijn tijd bij Landal – maar zeker ook daarna – bracht hij dat in de praktijk. Na 19 jaar bij Landal begon hij samen met zijn vrouw Bed & Breakfast De Heerlijkheid in het Zuid-Limburgse Vijlen. Daarnaast bleef hij actief als spreker en adviseur. HISWA-RECRON directeur Geert Dijks had recent nog contact met Hoogland. “We hebben samen intensief opgetrokken in de strijd voor het behoud van de toertocht van de Amstel Gold Race – en dat is ons gelukt. Ik heb hem leren kennen als een vriendelijk en deskundig mens, goed van de tongriem gesneden en met een onderbouwde mening.” Wij wensen familie en nabestaanden van Bas Hoogland heel veel sterkte met het verlies. verhuuraccommodaties) zorgt voor druk op de prijzen en een tsunami aan lastminute-aanbod voor de lastminuteboeker. Over de strategie die jij als ondernemer kunt hanteren heb ik aan een column van 300 woorden niet genoeg. Maar een korte checklist bij het opstellen van deze strategie geef ik je graag: 1. Koester je gast. Een tevreden en enthousiaste gast is het fundament onder vroege reserveringen. 2. Zorg dat je in het voorjaar al boekbaar bent voor vólgend jaar. 3. Hang je aan een infuus van (Google) Ads? Werk aan de winkel. 4. Zijn ‘gezinnen met kinderen tot 12 jaar in de zomer’ en ‘senioren’ in voor- en naseizoen je doelgroep? Dat deel je met vrijwel al je collega’s. Denk daar nog eens goed over na. 5. Flexibele prijzen zijn belangrijk. Maar bij zóveel lastminute aanbod moet je meer bieden dan alleen een goede prijs. Zorg dat je de potentiële gast verleid. 6. Wees creatief: niet alle gasten beslissen (alleen) online. Bel ze eens of stuur gewoon een kaartje! Als je nu in elk geval de eerste twee punten op orde hebt … en jouw enthousiaste gasten alweer geboekt hebben voor volgend jaar, is de rest écht goed te doen. Dus: op naar weer een mooie, goed-bezette zomer voor de recreatiebranche. 04-2024 | Recreactie 13
coverstory Hogere btw treft lagere inkomens ‘Logies 12% meer btw? Ondenkbaar!’ Vorig najaar werd een motie van het NSC om de btw op logies te verhogen van 9 naar 21% op het nippertje afgewezen. Toch staat het nu in het hoofdljnenakkoord. De recreatiesector is geschokt, mede omdat het voorstel gebaseerd is op een niet-representatief onderzoek. “De gevolgen van een btw-verhoging zijn voor de recreatiesector helemaal niet in beeld gebracht. Juist de mensen met lage inkomens worden hierdoor getroffen. Je maakt vakantie in eigen land onbetaalbaar.” Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Paasheuvelgroep, Marveld Recreatie, De Wildhoeve Het vorige maand gepresenteerde hoofdljnenakkoord omschrijft de verhoging van btw op logies als één van de manieren om andere maatregelen te financieren. De btw op 14 Recreactie | 04-2024 alle logiesvoorzieningen, uitgezonderd campings, zou per 2026 van 9 naar 21% moeten gaan. “Het wordt gezien als een relatief eenvoudige, snel in te voeren manier om ruim 1,2 miljard binnen te halen”, realiseert HISWA-RECRON directeur Geert Dijks zich. “Maar ondertussen heeft vrijwel elke politieke partij de mond vol over bestaanszekerheid. Recreatie is een recht
‘Hoe moeten we nog geld overhouden om te investeren in duurzaamheid?’ en zelfs verankerd in de grondwet. Elke Nederlander moet op vakantie kunnen. Dan past het niet om zomaar, zonder goed onderzoek, overleg en doordachte overwegingen, de btw op toeristische overnachtingen in Nederland met 12% te verhogen.” Juiste informatie HISWA-RECRON zet alle zeilen bij om de politieke partijen op een juiste manier te informeren. Want de informatie waar partijen over beschikken klopt van geen kanten, oordeelt de branchevereniging. Dat begint al bij het onderzoek waarop de verhoging is gebaseerd. In april 2023 onderzocht Dialogic in opdracht van het ministerie van Financiën de doeltreffendheid en doelmatigheid van het lage btw-tarief van alle betreffende sectoren. De conclusie is dat het lage tarief voor de sector logies doeltreffend is, en dat de doelmatigheid niet is vast te stellen. Het onderzoek (zie kader pagina 17) is wegens beperkt onderzoeksbudget echter gebaseerd op buitenlandse hotels en restaurants, en zegt daarmee weinig tot niets over de sector waar HISWA-RECRON voor staat. De onderzoekers geven bovendien geen helder eindadvies. Het naar elkaar toe groeien van het hoge en lage tarief wordt wel als optie genoemd. Dat is iets totaal anders dan het lage tarief opdoeken en in één klap vervangen door het hoge tarief van 21%; het voorstel dat nu op tafel ligt. 04-2024 | Recreactie 15 >
MELD JE SNEL AAN VAKANTIEHUIS VANDETOEKOMST Praktijkra tijjdgaktijkdag Prraktkkdagktjkdti da Praktijkdag Pakktijkkdag ktijkdag ktijkda tjkd tjkd tjkda tijkdag Wij verwachten 150 beslissers uit de verblijfsrecreatie DINSDAG 8 OKTOBER 2024 Bio Vakantieoord, Wekeromseweg 8, 6816 VS Arnhem www.biovakantieoord.nl Vakantieparken - Campings - Chaletparken - Glamping - Resorts - Boutique Hotel - B&B www.pleisureworld.nl Voor de energiezuinige aansturing van alle soorten verwarming Airco’s | Elektrische verwarming | CV-installaties Warmtepompen | IR panelen Neem contact op voor een vrijblijvend adviesgesprek 088-1231333 / verkoop@icy.nl www.icy.nl Draadloos aan te sturen!
coverstory Dorien Eilering, adviseur public affairs bij HISWA-RECRON, maakt zich daar ernstige zorgen over. “We snappen echt wel dat het Rijk geld nodig heeft en dat het ministerie streeft naar minder complexe belastingheffing. Maar de nuance in het debat ontbreekt volledig. Pieter Omtzigt sprak eerder zelfs over de lage btw als een ‘subsidie van hotels’. Maar het gaat óók over de bungalowparken, de groepsaccommodaties en de campings.” Hoezo de campings? Die waren toch vrijgesteld? Eilering: “Dit beleidsvoornemen schept ontzettend veel onduidelijkheid. Hoe zit het met een gemengd bedrijf, zoals een camping die ook een aantal bungalows verhuurt? Of stacaravans, chalets en verhuurtenten die tijdelijk op een standplaats staan? Waar leg je de grens?” Lastenstijgingen Ondernemer Karin van der Kaaden van Camping de Wildhoeve (Emst) heeft vooral kampeerplaatsen, maar ook een aantal verhuureenheden. “Wij hebben als ondernemers te maken met enorme lastenstijgingen. De lonen schieten omhoog, de energieprijzen zijn flink gestegen én we gaan voor medewerkers vanaf 18 jaar pensioenpremie afdragen. Daarnaast moeten we van het gas af en dat vraagt grote investeringen. De dreiging dat kamperen met een btw-verhoging van 12% te maken krijgt, is voorlopig weggenomen. Maar voor de verhuur- en groepsaccommodaties niet, waardoor vakantie in eigen land veel duurder wordt. Juist voor de gezinnen die zich geen kampeermiddel kunnen veroorloven en voor schoolreisjes. Hoe kan er nog geïnvesteerd worden, als ondernemers deze verhoging niet kunnen doorberekenen?” Die 12% kan niet vanuit de winstmarge gedragen worden en komt dus voor rekening van de gast. Daarmee neemt het prijspeil van het verblijf op een bungalowpark in Nederland extra toe. HISWARECRON heeft het door laten rekenen. “Met een verhoging van de btw van 9 naar 21% erbij, komen we sinds 2019 op een prijsstijging van 44%. Dat kan geen enkele sector dragen”, vertelt Dorien Eilering. “Zo prijs je het toeristisch product in Nederland uit de ‘De Kamer zal dit eerst nog moeten goedkeuren’ markt. Mensen met een smalle beurs kunnen het zich niet meer veroorloven om op vakantie te gaan. En wie dat nog wel kan, zal eerder kiezen voor een all-inclusive vliegvakantie naar een zuidelijk land. Kortom: je jaagt de Nederlanders het vliegtuig in.” Dit argument snijdt hout. De concurrentiepositie van de Nederlandse recreatiesector staat onder druk. Het is duurzaam en goed voor de economie als mensen in Nederland op vakantie gaan. > Verkeerd onderzoek als basis voor beleid Het onderzoek van Dialogic uit april 2023 naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het lage btw-tarief, staat aan de basis van het advies van het ministerie van Financiën om het lage btw-tarief voor verschillende sectoren te verhogen naar 21%. Een totale misvatting, want het onderzoek gaat helemaal niet over de verblijfsrecreatie. Daarvan waren namelijk geen cijfers beschikbaar. Zoals de onderzoekers zelf schrijven: ‘Bij voorkeur hadden we uiteraard gekozen voor “hotel-, pension- en vakantiebestedingsbedrijven”, maar gezien de beschikbaarheid van data kiezen we voor “restaurants en hotels”. We zijn ons ervan bewust dat er verschillen zijn tussen deze concepten.’ Er is in het onderzoek dus geen enkele aandacht voor groepsaccommodaties en bungalowparken, terwijl die zowel qua doelgroep als tarief totaal anders zijn dan hotels. Met restaurants hebben ze nog minder te maken. Wél interessant uit het Dialogic-onderzoek, zijn enkele vergelijkbare casussen in het buitenland. Daar bleek het effect van een hogere btw sterk aanwijsbaar. De onderzoekers noemen Letland, dat nog geen 2 miljoen inwoners heeft. Daar werd de btw op logies in januari 2009 verhoogd van 5% naar 21%. Hierdoor daalde de werkgelegenheid in de sector met 12.000 personen. Dat leidde tot minder belastinginkomsten en hogere sociale zekerheidsuitgaven voor de overheid van ongeveer 14 miljard euro. Nadat de Letse btw-verhoging in mei 2010 gedeeltelijk ongedaan was gemaakt (tot 10%), kon de daling van het aantal bezoekers tot staan worden gebracht en begon dit zelfs weer op te lopen. 04-2024 | Recreactie 17
Personeel flexibel inzetten tijdens het seizoen? Geen tijd investeren in administratie? Altijd toegang tot een deskundige helpdesk? www.kolibrie.nl info@kolibrie.nl 013 54 99 102 Kies dan voor payroll van Kolibrie en word volledig ontzorgd op het gebied van werkgeverschap. Dé onlinemarketing specialist voor de recreatiebranche Campagnes Content creatie Strategie Email marketing Nederlands - Duits - Frans - Engels www.redonlinemarketing.nl
coverstory Edwin Bomers is eigenaar van Marveld Recreatie in Groenlo, een park met camping, flink wat bungalows en een hotel. Hij toont zich niet erg onder de indruk van het hoofdljnenakkoord. “Er zit een groot gat tussen het opnemen in een hoofdljnenakkoord en het feitelijk invoeren van beleid. De Kamer zal het eerst nog moeten goedkeuren. Maar er is wel werk aan de winkel voor HISWA-RECRON, Horeca Nederland en de andere partners van Gastvrij Nederland. Zij moeten er samen voor zorgen dat recreatie in Nederland voor de consument betaalbaar blijft.” Inhoudelijk voorziet ook Bomers grote problemen bij het afbakenen van het begrip ‘campings’. “Hoort een stacaravan of bungalow daar dan wel of niet bij? Dit wordt in elk geval geen vereenvoudiging van de belastingheffing.” Als de btw-verhoging werkelijk doorzet, vreest Dorien Eilering dat de vraag en dus de omzet van de bedrijven uiteindelijk gaat teruglopen. Dat geldt ook voor winkels en restaurants in de regio, die voor een deel afhankelijk zijn van de toeristen. Eilering: “En het zijn dan toch de minder draagkrachtige Nederlanders die de btw-verhoging uiteindelijk het meeste gaan voelen. Dat zijn toch ook de achterbannen van de partijen die nu besluiten over deze enorme prijsverhoging?” Groepsaccommodaties Het is zonneklaar: je kunt de btw op vakantieparken en groepsaccommodaties niet zomaar 12% verhogen. Ook de groepsaccommodaties, die vaak worden vergeten, vallen onder logies. “Wij zijn gespecialiseerd in schoolkampen”, vertelt Dimitri Schenk van de Paasheuvelgroep. Die beheert op elf Nederlandse locaties groepsaccommodaties in de natuur. “Je ziet nu al een tweedeling ontstaan in rijke en arme scholen. Scholen in armere wijken kunnen het geld voor het schoolkamp nauwelijks meer bij elkaar krijgen. Wij doen alles om onze prijzen laag te houden. We maken als stichting ook geen winst. Het schoolkamp is een superbelangrijke fase in de ontwikkeling van schoolkinderen. Samen met leeftijdsgenoten op pad, weg bij je ouders. Ontdekken wat de natuur te bieden heeft. Voor het eerst zien dat het écht donker kan zijn. Die schoolkampen zijn onmisbaar in de ontwikkeling van kinderen”, vertelt Schenk. Wat gebeurt er als hij de prijzen met 12% extra btw moet verhogen? “Ik kan het niet voorzien. Maar de scholen in zwakkere wijken gaan dit keihard voelen. Voor ons zou het eerlijk gezegd het meest logisch zijn om te switchen naar een meer kapitaalkrachtige doelgroep. Maar dat willen we echt niet. Die schoolkampen moeten blijven bestaan. Ik hoop vooral dat het inzicht doorbreekt dat we dat lage tarief écht nodig hebben.” Onderzoek van bureau Ginder toonde recent aan dat de genoemde effecten ook echt gaan optreden. Het bureau schat de elasticiteit van de vraag in op -0,5 tot -1,2. Daarvan uitgaande, kan de btw-verhoging Nederland tot 16 miljoen overnachtingen per jaar kosten. Die mensen gaan dus niet op vakantie, of kiezen voor het buitenland. Ginder schrijft: ‘De vitaliteit van de sector komt verder onder druk te staan en is er kans op een vicieuze cirkel. Vooral lokaal en regionaal gewortelde mkb-bedrijven lopen hierop risico. De Nederlandse maatschappij merkt ook de gevolgen, omdat toeristen niet alleen besteden bij logiesbedrijven, maar ook daarbuiten (horeca, detailhandel en dagrecreatie). Uiteindelijk raakt een btw-verhoging ook de Nederlandse overheid.’ Ginder verwacht dat de btw-inkomsten van de overheid even stijgen, maar tegelijkertijd worden gedempt door lagere bestedingen in verblijfsrecreatie, horeca, detailhandel en dagrecreatie. Daarbij komt het verlies aan werkgelegenheid, met name voor jongeren en praktisch opgeleiden. De conclusie: ‘Tenslotte leidt de substitutie naar een vakantie in het buitenland tot maatschappelijke kosten, als gevolg van een hogere CO2 -footprint.’ Gezamenlijke lobby HISWA-RECRON haalt alles uit de kast om dit ook bij de politici tussen de oren te krijgen. De campagne werd begin april afgetrapt met publicatie van een doordacht en genuanceerd standpunt omtrent de btw. Dorien Eilering besteedt steeds meer tijd aan het voeren van gesprekken met Kamerleden. Adviesbureau Hague Corporate Affairs is ingeschakeld en houdt een vinger aan de pols van het Haagse gebeuren. “Ze vergroten ons Haagse netwerk enorm en helpen mee bij het schrijven van brieven en dergelijke”, vertelt Eilering. En HISWA-RECRON staat er niet alleen voor. Een aantal grote recreatieketens doet actief mee en datzelfde geldt voor Gastvrij Nederland en de Club van Elf. Want ook de belangen van de dagrecreatie zijn in het geding, al worden die in het hoofdljnenakkoord genoemd als uitzondering op de btw-verhoging. Geert Dijks: “Als het slechter gaat met de verblijfsrecreatie, hebben pretparken, dierentuinen en de buitensport daar ook onder te lijden. We zijn al geruime tijd bezig met een ‘stille lobby’ achter de schermen. Nu het hoofdljnenakkoord is gepresenteerd trekken we alle registers open om de verhoging tegen te houden. De toekomst van een deel van onze sector staat op het spel.” Het position paper en het onderzoek van Ginder naar de btw zijn te vinden op hiswarecron.nl (zoekterm: btw-verhoging) 04-2024 | Recreactie 19
ondernemen Uitzonderingsregeling vervalt 1 januari 2025 Nu overstappen op gifvrij groenbeheer Vanaf 1 januari 2025 mogen bungalowparken, campings, groepsaccommodaties en jachthavens geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruiken bij het terreinbeheer. Dan vervallen de uitzonderingsregelingen die de sector had bedongen op de Regeling gewasbeschermingsmiddelen. De Handreiking Chemievrij beheer helpt ondernemers bij de overstap. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Eco Consult Het verbod op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen is al in 2016 ingegaan. De recreatie- en watersportsector kreeg toen uitstel, omdat met name kleinere bedrijven meer tijd nodig hadden om hun werkwijze aan te passen. HISWARECRON sloot met belanghebbende partijen de Green Deal Gewasbescherming, om samen goede alternatieven te vinden voor chemische onkruidbestrijding. Die alternatieven zijn er nu. In de compacte Handreiking Chemievrij beheer staan praktische handvatten om te stoppen met het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. De handreiking is ontwikkeld door adviesbureau Eco Consult, in samenwerking met HISWARECRON en In het Groen (Vekabo), in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Pieter Hagemeijer, adviseur en projectleider van Eco Consult, heeft de afgelopen periode tijdens regionale kennisbijeenkomsten en webinars van HISWA-RECRON en van In het Groen ‘Omschakelen naar chemievrij onkruidbeheer is een mindset’ (Vekabo) ondernemers geïnformeerd over de aankomende transitie. “Het overgrote deel bleek niet op de hoogte van de wetswijziging en dat vond ik best schrikbarend”, vertelt hij. “Aan de andere kant: als we vroegen of bedrijven nog chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken, reageerden de meeste mensen ontkennend.” Lokale omstandigheden Maar wat vergt de omschakeling naar chemievrij van je organisatie en wat kost zo’n stap? Hagemeijer: “Dat is heel afhankelijk van de lokale omstandigheden. Een blauwdruk voor chemievrij onkruidbeheer is er niet, maar voor elk park geldt wel: kijk kritisch naar je inrichting, vervolgt Hagemeijer. Vooral naar je verhardingen, want die vormen vaak een probleem. Bestrijdingsmiddelen op verhardingen spoelen namelijk af naar het water. “Deze wetgeving is op de eerste plaats gebaseerd op het herstel van de kwaliteit van het oppervlaktewater, laten we dat niet vergeten. De waterkwaliteit is gebrekkig en we moeten echt voorkomen dat we straks geen gezond drinkwater meer hebben.” Camping Ons Buiten in Oostkapelle begon tien jaar geleden al met chemievrij onkruidbeheer. De grootste obstakels bij de omschakeling zijn angst en een gebrek aan motivatie, meent Gabriël Coppoolse van Ons Buiten. “Er zijn ondernemers die bang zijn voor negatieve reacties onder hun gasten en die persoonlijk moeite hebben met de transitie. Zelf ben ik destijds getriggerd door een landschapsarchitect. Ik geloof hier heilig in.” Omdat duurzaamheid en biodiversiteit belangrijke doelstellingen zijn van Ons Buiten, was de omschakeling helder over te brengen op het team. “Het is belangrijk om je medewerkers goed te informeren en mee te nemen in het proces. En je moet heel goed weten wat je wilt.” 20 Recreactie | 04-2024
de toekomst? Heb je al die verhardingen eigenlijk wel nodig? Kijk ook goed naar de alternatieven voor chemische middelen. Op kleine oppervlakten verharding kun je bijvoorbeeld met een bosmaaier of met een borstel goed terecht. En wat ga je doen met de verharding die eruit moet? Wat komt daarvoor in de plaats?” Preventief werken Voor chemievrij onkruidbeheer van verhardingen zijn alternatieve technieken op de markt, zoals vegen, thermische technieken (hete lucht, branden, heet water, stoom-infrarood en schuim) en mechanische technieken, zoals borstelen. Een combinatie van technieken en tijdig starten, zodat de jonge kiemplantjes sneller en beter te verwijderen zijn, geeft doorgaans het beste resultaat. Volgens Hagemeijer is de chemievrije werkwijze niet per se arbeidsintensiever. “Het is vooral ánders met je beheer omgaan. Op een preventieve manier. Dus: ervoor zorgen dat de basis van onkruid er niet komt, door aan de ‘voorkant’ de aanwezigheid van zaad en voedingsbodem weg te nemen. En dat vraagt een ander ritme in je jaarlijkse planning van het beheer. Natuurlijk maakt het ook nogal een verschil of je een groot of een klein park hebt. Heb je twee paadjes of veel hectares? En wil je meteen ook je biodiversiteit vergroten en veel verharding verwijderen? Ook belangrijk: hoeveel allrounders en specialisten heb je in dienst? Chemievrij onkruidbeheer is maatwerk. Het is soms uitvinden wat werkt en wat niet werkt.” Veel bedrijven zijn al overgestapt. Voor wie nog moet beginnen adviseert Hagemeijer: “Begin klein en deel lokaal ervaringen met andere ondernemers.” Een belangrijk deel van het proces is het informeren van bezoekers en medewerkers. “De natuurlijke omgeving wordt door recreanten meer dan voorheen gewaardeerd. Door je inspanningen op het gebied van beheer zonder chemische bestrijdingsmiddelen zichtbaar te maken, wordt het een onderdeel van de gastbeleving.” Tijdrovend of kostbaar was de transitie niet, aldus Coppoolse. “Het onderhoud voeren we uit met een staalborstel en een grote waterkoker voor de klinkers en omgeving. Rond de tappunten gebruiken we een bosmaaier. In het begin is het onderhoud iets intensiever, maar na vijf jaar wordt dat juist minder. Solitaire struiken snoeien we bijvoorbeeld maar één keer per jaar. De bladeren gaan door de mulchmaaier en worden gebruikt als voeding rondom de nieuwe aanplanting. De omschakeling naar chemievrij onkruidbeheer is puur een mindset.” Ook Pieter Hagemeijer benadrukt dat ondernemers met een andere bril naar hun bedrijf moeten kijken. “Eigenlijk komt het neer op het opnieuw inrichten van delen van je park. Op een slimme manier. Hoe logisch is je park ingericht met het oog op Handreiking Chemievrij beheer De Handreiking Chemievrij beheer is een compact document met praktische voorbeelden en een stappenplan om te komen tot terreinbeheer zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Het stappenplan bevat vragen die inzicht geven in de eigen situatie en de keuzes die nodig zijn voor een chemievrij beheer. De handreiking is opgesteld door adviesbureau Eco Consult in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Downloaden: www.hiswarecron.nl (zoekterm: chemievrij) 04-2024 | Recreactie 21
De Uw inventaris in één keer L’OR BARISTA koffiemachine van Philips Topklasse koffiemachine. Uw gasten kunnen nu genieten van ultieme koffie variatie. Door het testpanel van Kieskeurig.nl beoordeeld met een 8,4! compleet en altijd up-to-date. Ons full-service concept bespaart u veel tijd en hoofdbrekens. Als specialist in complete inventarispakketten verzorgen wij snel en accuraat de volledige inventaris voor uw recreatiewoningen. Van theelepel tot tuininventaris. En via de handige app kunt u deze daarna eenvoudig op peil houden. Want de kracht van ons assortiment is dat wij artikelen langdurig kunnen naleveren. Plaza 28 • 4782 SK Moerdijk • tel. 0182 511 511 • www.marindex.nl Al 50 jaar partner van de recreatie sector De juiste producten én advies bij technische vraagstukken Meer info op wildkamp.nl/recreatie Ruim assortiment voor ondernemers in de recreatie sector Altijd & overal online bestellen Ondersteuning op maat bij projecten Direct iets nodig? Altijd een vestiging in de buurt
Bezoek gelijktijdig ook AGROTECHNIEK HOLLAND Vier dagen lang hét vakevenement voor professionals in de openbare ruimte
arbeidsmarkt Arbeidsmarktcampagne van start Maak werk van mooie momenten De Nederlandse bevolking vergrijst en de recreatiesector groeit als kool. Deze beide ontwikkelingen zijn al jarenlang gaande en dat gaat nog wel even zo door. Het resultaat is dat de arbeidsmarkt steeds krapper wordt. Nu al blijkt dat 56% van de bedrijven niet meer genoeg medewerkers kan vinden om alle vacatures te vervullen. Een intensieve arbeidsmarktcampagne van HISWA-RECRON moet de situatie verbeteren. Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: iStock , iO Digital “De campagne gaat halverwege mei van start”, vertelt Lucie Schuijt, medewerker arbeidsmarktbranding bij HISWARECRON. Voor de aanpak werd het gespecialiseerde marketingen communicatiebureau iO Digital ingeschakeld, dat eerder al meewerkte aan de HISWA-campagnes Welkom op het Water en Werken in de Watersport. Dat is hard nodig, want voor veel ondernemers is de situatie nijpend. De werkgelegenheid in de sector groeide van 2021 op 2022 met 5,7%. Uit de HISWARECRON Arbeidsmarkt rapportage blijkt bovendien dat in de sector leisure en recreatie 56% van de bedrijven (stand begin 2023) aangaf een tekort aan medewerkers te hebben. Aan de andere kant vindt er landelijk een proces van vergrijzing en ontgroening plaats. Steeds minder mensen moeten méér werk doen. Het aantal ouderen stijgt fors. Het aantal jongeren daalt overigens niet supersnel: in 2000 was 30% van de Nederlandse Het doel is dat de juiste mensen solliciteren op de vacatures op Recron.nl bevolking 25 jaar of jonger. In 2020 ging het om 28%. Er zijn dus iets minder jongeren en vooral veel meer banen. Off line en online De arbeidsmarktcampagne die nu is gestart heeft zowel een offl ine als online gedeelte. Offl ine gaat het bijvoorbeeld om een poster en folders voor op de balie. Elke gast kan tenslotte een toekomstig medewerker zijn. Bedrijven kunnen die materialen bestellen bij HISWA-RECRON en zo zelf aansluiting 24 Recreactie | 04-2024
zoeken bij de landelijke campagne. De materialen worden niet ‘standaard’ aan de leden toegestuurd, om weggooien te voorkomen. Bestellen is gratis, maar wel noodzakelijk. Schuijt: “Ook worden via onze kennisbank templates beschikbaar gesteld voor bedrijven. Dan kunnen ze zelf deelnemen aan de campagne, met hun eigen logo of foto. Bedrijven kunnen ook zelf promotiemateriaal laten drukken, omdat de grote bestanden beschikbaar zijn. Zo zorg je binnen de herkenbare look & feel van de landelijke campagne voor een krachtige eigen uitstraling.” De campagne van HISWA-RECRON gaat nu lopen, maar de recreatie is niet de enige sector die te kampen heeft met tekorten. Datzelfde geldt voor sectoren als de zorg, techniek en horeca. Hoe kom je daartussen? Hoe zorg je dat potentiële werknemers voor jouw sector kiezen, en niet voor een andere? Anouk Teijema is adviseur marketing en communicatie bij iO Digital. Samen met een collega werkt zij bij het bureau aan de online campagne. “Wij hebben een strategie bedacht om het werken in de recreatiesector meer op de kaart te zetten. Dat is steeds urgenter: veel bedrijven hebben mensen nodig. We maken dus een combinatie van een campagne die snel resultaat heeft, en een campagne die op de langere termijn het imago van het werken in de sector verbetert.” Wat de insteek ook is, het is vooral belangrijk om de juiste doelgroep te bereiken. De campagne moet aansluiten bij wat de doelgroep belangrijk vindt, benadrukt Teijema. “Daarom hebben we de campagne een slogan gegeven die inspeelt op een universeel gevoel: ‘Maak werk van mooie momenten. Ontdek werk in de recreatie.’ Iedereen herkent het gevoel van op vakantie zijn of recreëren”, stelt Teijema. “Met de slogan spelen we in op dat universele gevoel. En bij de doelgroep – de mensen die we nodig hebben – gaat dat werken. Bij die mensen komt juist onze boodschap binnen. De zorg en de techniek hebben echt andere doelgroepen, en die mensen zijn dan weer gevoelig voor de campagnes die die sectoren voeren.” Jongeren én ouders De online campagne wordt intensief gevoerd op social media als Facebook, Instagram en LinkedIn. De campagne is gericht op jongeren die mogelijk in de sector willen werken, zijinstromers, herintreders, maar ook op ouders, vertelt Lucie Schuijt. “De ouders hebben vaak een belangrijke stem, zeker als het om studiekeuze gaat. We willen dus zowel de jongeren als de ouders laten zien dat de recreatiesector veelzijdig werk biedt. Dat het beslist niet alleen om seizoenswerk gaat en dat je er een prima carrière kunt opbouwen. En natuurlijk dat het superleuk werk is, met een prima salaris!” Het doel van de campagne is dat de juiste mensen solliciteren op de vacatures op Recron.nl. “Uiteindelijk zijn het dan toch de ondernemers die het sollicitatieproces zo makkelijk mogelijk moeten maken, om potentiële medewerkers binnen te halen”, oordeelt Schuijt. “Wij kunnen met deze campagne werken aan het imago van het werken in de recreatie. Maar de ondernemers moeten zelf zorgen voor een goede employer branding. Op de website over de arbeidsmarkt vinden ze alle informatie om daaraan te werken. Al met al is het voor werkgevers nóg belangrijker om openstaande vacatures op de site te zetten.” Alle informatie: www.hiswarecron.nl/arbeidsmarkt. Vacatures plaats je op Recron.nl, via www.mijnhiswarecron.nl. 04-2024 | Recreactie 25
kennis delen Toerisme Europa weer op niveau Het gaat goed met de recreatiesector in Europa. In vrijwel alle landen zijn de bezettingscijfers van 2023 positief. Dat jaar is de sector weer op hetzelfde niveau als in 2019, vóór de coronapandemie. Dat bleek tijdens de algemene ledenvergadering van koepelorganisatie EFCO, die in maart plaatsvond in Luxemburg. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: EFCO EFCO – opgericht in 1969 – is een Europese koepel waarvan de toeristisch-recreatieve belangenorganisaties van 23 landen lid zijn. RECRON is een van de founding fathers van deze federatie. EFCO organiseert twee keer per jaar een algemene ledenvergadering. Dit voorjaar was de organisatie in handen van de Luxemburgse zusterorganisatie van HISWA-RECRON, CampriLux. Arthur van Disseldorp van HISWA-RECRON, tevens vicepresident van EFCO, signaleerde veel optimisme. “De enige landen waar het iets minder ging waren het Verenigd Koninkrijk, door Brexit, en Finland en de Baltische landen als gevolg van de oorlog in Oekraïne.” Klimaatverandering Belangrijkste agendapunt tijdens de driedaagse bijeenkomst was het effect van klimaatverandering. Aan de hand van een door Italiaanse en Nederlandse vertegenwoordigers gemaakt overzicht werden de risico’s en oplossingsmogelijkheden van mogelijke rampen besproken. Hierbij ging het over onder meer hitte en overstroming, oorlog en energie-uitdagingen. EFCO doet mee aan een gesubsidieerd EU-project om de weerbaarheid van de Een belangrijk agendapunt was het eff ect van klimaatverandering sector te vergroten, als zich een ramp voordoet. Om goed voorbereid te zijn wordt onder meer een kennisbank met best practices opgezet. Die moeten duidelijk maken hoe bedrijven zich kunnen voorbereiden en indekken tegen crises. Tijdens de vergadering werd duidelijk dat Nederland het goed doet in vergelijking met andere Europese landen, zegt Arthur van Disseldorp desgevraagd. “Ik mopper wel eens over HISWA-RECRON, maar als ik ons vergelijk met buitenlandse asso ciaties, ben ik trots op wat we bereikt hebben. Als je kijkt naar de organisatiestructuur van onze sector, ons innovatievermogen en het niveau van onze ondernemers, staan we in de top 5 van Europa.” Dat heeft zéker te maken met de bekende Nederlandse handelsgeest, erkent Van Disseldorp. “Maar vergeet ook het klimaat niet. Bij ons staat de zon niet zo vaak ‘aan’. Daardoor moeten wij toch wat creatiever zijn als het aankomt op het creëren van een goed en innovatief aanbod. En dat doen we goed.” Dorien Eilering en Arthur van Disseldorp van HISWA-RECRON 26 Recreactie | 04-2024
kennis delen Bouwen onder de Omgevingswet De nieuwe Omgevingswet leidt tot veel misverstanden. Dat komt vooral door onbekendheid omtrent de regels bij bedrijven, burgers én overheden. Onlangs kreeg een recreatieondernemer een stillegging van de bouw én een last onder dwangsom aan zijn broek: hij zou ten onrechte geen omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit hebben aangevraagd. Tekst: Eelco de Jong (Zypp Advocaten) Foto: Shutterstock De betreffende gemeente meende dat die vergunning noodzakelijk was om een aantal chalets te plaatsen. Het liep na wat heen en weer schrijven en bellen gelukkig met een sisser af. Waar zat de gemeente fout? Sinds 1 januari 2024 kennen wij de omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit (afgekort: OPA). Als je een bouwwerk wilt bouwen moet je doorgaans zo’n OPA aanvragen. Het college van B&W beoordeelt dan of het bouwwerk vergunbaar is, gelet op de regels van het bestemmingsplan (nu: tijdelijk omgevingsplan), redelijke eisen van welstand en de eisen van de gemeentelijke bouwverordening. Eigenlijk is dit een ruimtelijke beoordeling. Als hoofdregel geldt een vergunningsplicht, maar het kan nog steeds vergunningsvrij. Net als voorheen is de bouw van een chalet nog steeds doorgaans omgevingsvergunningsvrij (artikel 22.27 onder b van de Bruidsschat). Over dit onderdeel ontstond met het gemeentebestuur geen discussie: een ver gunning voor de omgevings planactiviteit was niet nodig. De discussie ging over iets anders. Sinds 1 januari kan er namelijk nog een tweede vergunning voor het bouwen van een bouwwerk nodig zijn: de omgevings vergunning voor de bouwactiviteit. Hier wordt beoordeeld of het bouwwerk constructief voldoet. Daarbij wordt dus met name getoetst aan, wat voorheen heette, het Bouwbesluit. Veel van die regels staan nu in het Besluit bouwwerken leef omgeving (Bbl). Onbekendheid omtrent de regels leidt tot veel misverstanden Geen vergunning nodig Anders dan bij de omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit heb je voor de bouwactiviteit in beginsel geen vergunning nodig. Hoofdregel is dat de bouw activiteit vergunningsvrij kan worden uitgevoerd. Dat volgt uit artikel 2.25 van het Bbl. Een dergelijke vergunningsplicht geldt enkel voor bouwactiviteiten op een gebouw of ander bouwwerk met een dak. Daarnaast moet een van de volgende punten van toepassing zijn: dat het gebouw (of ander bouwwerk) niet op de grond staat, hoger is dan 5 meter, bij meer dan één bouwlaag is voorzien van een verblijfsgebied op de tweede bouwlaag of hoger, is voorzien van een dakterras, balkon of andere niet op de grond gelegen buitenruimte of als gevolg van de bouwactiviteit een hoofd gebouw wordt. Kortom, voor een chalet van maximaal 5 meter hoog is geen vergunning nodig voor de bouwactiviteit. En van een overtreding dus ook niet: einde van de bouwstop en last onder dwangsom. 04-2024 | Recreactie 27
de visie Overijssels gedeputeerde Erwin Hoogland: Van kwantiteit naar kwaliteit in toerisme Overijssel wordt steeds populairder onder toeristen. Door in te zetten op spreiding en arrangementen wil de provincie de kwaliteit van toerisme en recreatie vergroten. De focus gaat van kwantiteit naar kwaliteit. Daarbij spelen ondernemers een belangrijke rol, vertelt gedeputeerde Erwin Hoogland. Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Provincie Overijssel De CBS-cijfers liegen er niet om. Na de coronapandemie heeft Overijssel zich snel hersteld. In 2022 was het bezoekersaantal al 5% hoger dan in het pre-coronajaar 2019. Vooral het binnenlands toerisme scoort goed. 85,9 procent van de gasten komt uit Nederland. In het eerste halfjaar van 2023 steeg het aantal overnachtingen in Overijssel nog eens met 18 procent ten opzichte van 2022. Giethoorn is een van de grote trekpleisters, maar daar is soms ook sprake van overtoerisme. Op dit moment komen er jaarlijks negen miljoen bezoekers naar de provincie. De prognose is dat Overijssel in 2030 de tien miljoen zal aantikken. Mooie cijfers, vindt gedeputeerde Erwin Hoogland (VVD), die onder meer toerisme en recreatie in zijn portefeuille heeft. “Maar het betekent wel dat we meer moeten inzetten op spreiding en het maken van slimme combinaties. Waar we in het verleden op de kwantiteit zaten, gaan we nu focussen op kwaliteit.” Hoe gaat de provincie die kwaliteitsimpuls realiseren? “We willen ondernemers enthousiasmeren om samen arrangementen te maken. Neem bijvoorbeeld Giethoorn, een grote trekpleister. Bezoekers van dit dorp kunnen getriggerd worden om naar de Hanzesteden te gaan, waar ze ook van alles kunnen ontdekken over oude ambachten. Met dit bestemmingsmanagement willen we de toeristenstroom niet alleen spreiden, maar proberen we ook een kwaliteitsimpuls te realiseren. Onder kwaliteitsverbetering verstaan we niet alleen het aanbieden van mooie arrangementen. Ook het toegankelijker maken van vakantieparken voor minder validen is daarvan een onderdeel. Zo hebben we met het Vechtdal een convenant gesloten over toegankelijkheid. Daarnaast spelen recreatieondernemers een belangrijke rol in de kwaliteitsimpuls. We willen ze voorzien van informatie, zodat ze op basis daarvan kunnen beslissen hoe ze het beste kunnen inspelen op veranderingen.” 28 Recreactie | 04-2024 De Big Five van Overijssel: Twente, Hanzesteden, Giethoorn, Vechtdal en de Sallandse Heuvelrug Hoe ziet die informatievoorziening eruit? “Daarvoor werken we samen met de netwerkorganisatie Gastvrij Overijssel, waarin negentien toeristische marktpartijen samenwerken. Zij hebben onlangs het programma Gastvrij Overijssel 2024-2027 vastgesteld. Bestemmingsmanagement is daarvan een belangrijk onderdeel.” Een groeiende toeristenstroom wordt vaak in verband gebracht met overlast. Is de focus op bestemmingsmanagement genoeg om dit in Overijssel te voorkomen? “We zoeken de balans door met ondernemers afspraken te maken. Wat kan wel en wat niet? Als ik kijk naar de binnensteden van de vijf grote steden – Zwolle, Deventer, Hengelo, Enschede en Almelo – dan zie ik daar zeker mogelijkheden op het gebied van dagrecreatie en horeca. Maar we moeten ook goed kijken hoe we verkeersstromen door natuurgebieden beter kunnen geleiden. Daar ben ik over in gesprek met onder meer de nationale parken. Overigens is ten onrechte het beeld ontstaan dat toeristen onze nationale parken overstromen. Die worden ook veel bezocht door bewoners van onze steden. Ook daarvoor proberen we goede oplossingen te vinden, bijvoorbeeld met fiets- en wandelnetwerken.” Wat vindt u van de rol van HISWA-RECRON in Gastvrij Overijssel? “HISWA-RECRON is een zeer gewaardeerde partner die met interessante en spannende ideeën naar voren komt. Bijvoorbeeld hoe we het watertoerisme op de IJssel interessanter kunnen maken. Zwolle, Kampen, Hattem en
Erwin Hoogland Erwin Hoogland (VVD) is sinds juli 2023 gedeputeerde in het provinciebestuur van Overijssel. Hij is verantwoordelijk voor Economie, Internationaal en Defensie. Hoogland volgde verschillende militaire opleidingen en had diverse functies binnen Defensie. De Twentenaar werd uitgezonden naar Bosnië, Macedonië, Irak en Afghanistan. Hoogland was al eerder Statenlid in Overijssel, maar ook in Zuid-Holland. Deventer hebben mooie havens waar we meer mee kunnen. Daarover zijn we met elkaar in gesprek.” de synergie opzoeken, waarin Marketing Oost een coördinerende rol speelt.” Drenthe is de fietsprovincie. Wie naar de meren wil kiest Friesland. Wat is de kracht van Overijssel? “Overijssel is heel divers. Ik spreek altijd van de Big Five die je gewoon gezien móet hebben: Twente, de Hanzesteden, Giethoorn, het Vechtdal en de Sallandse Heuvelrug. In Overijssel is voor iedereen wat te vinden. Wij richten ons niet op één specifieke doelgroep.” Maar wie alles wil zijn voor iedereen, is voor niemand speciaal. Is dat marketingtechnisch gezien wel slim? “Daarom zetten we juist in op die arrangementen, op dat slimme combineren. We hebben echte pareltjes waarmee we toeristen – maar óók onze eigen inwoners – blij maken. Daarbij is het ook belangrijk dat de aanbieders van al dat moois elkaar wat gunnen. Steden hebben hun eigen citymarketing en daarnaast hebben we organisaties als Twente Marketing en Vechtdal Marketing. Dat zijn organisaties die met elkaar Wat die aanbieders van recreatie betreft: ruimte is schaars. Zijn er voldoende uitbreidingsmogelijkheden voor recreatieondernemers? “Die zijn er. Deels omdat we in een transitieperiode van de agrarische sector zitten. We bekijken goed hoe we die transitie in het landelijke gebied kunnen ondersteunen. Wat we natuurlijk niet willen, is een tsunami aan mini-campings. Maar ook in de recreatiesector zien we stoppers. We willen de bedrijven die ruimte zoeken, koppelen aan bedrijven die ermee stoppen.” Stoppers in de recreatiesector kunnen óók ten prooi vallen aan grote internationale investeerders. “Dat is iets wat we niet willen. De sector moet vitaal blijven. Daarom gaan we ook in deze collegeperiode door met ons programma Family Next. Overijssel telt bovengemiddeld veel familiebedrijven. Met Family Next kunnen bedrijven met behulp van een coach – een ervaren ondernemer – op zoek naar een goede oplossing.” 04-2024 | Recreactie 29
Avonturen bouw je met Palènpa Palènpa is een unieke manier van hutten bouwen. Zonder te zagen en te timmeren en met je handen als enige gereedschap bouwen kinderen prachtige hutten waar ze heerlijk in kunnen spelen. De palen en panelen worden aan elkaar verbonden met bouten en vleugelmoeren. Daardoor kunnen de hutten ook makkelijk weer uit elkaar worden gehaald zodat er opnieuw gebouwd kan worden. Zo kan hutten bouwen telkens weer op het programma gezet worden. Palènpa is geschikt voor bedrijven in recreatie en kinderopvang. De kinderen bouwen onder toezicht van begeleiders of ouders.
vakinfo Succesvol een banklening afsluiten Hoe kan het dat je als bedrijf uit een kapitaalintensieve sector met een relatief laag risico, tóch moeilijk de bank achter je plannen krijgt? De praktijk wijst uit dat banken het vaak lastig vinden om plannen van recreatiebedrijven goed in te schatten. Soms omdat de plannen onvoldoende zijn uitgewerkt, maar soms ook omdat er sectorspecifi eke kennis nodig is om de plannen echt te doorgronden en een risicoprofi el goed te kunnen inschatten. Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Shutterstock Om je plannen goed duidelijk te maken aan de bank, is een goed uitgewerkt bedrijfsplan cruciaal. Zo’n plan start over het algemeen met de persoonlijke gegevens en de CV’s van eigenaren. Daarna volgt een situatiebeschrijving: wat is er nu en wat komt er ná de investering? Vervolgens ga je in op de gegevens van de onderneming: bedrijfsgegevens, bedrijfsvorm en juridische gegevens en het bedrijfsidee op hoofdlijnen. Daarbij ga je in op de productmix en de voorzieningen. Voor een kapitaalverschaffer is het belangrijk dat de investering een succes wordt. Daarom moet uit het bedrijfsplan blijken dat de kans daarop groot is. Dit doe je door aan te geven op welke trends en ontwikkelingen ingespeeld wordt. Laat zien hoe de investering zorgt voor extra onderscheidend vermogen. Hoe vind je personeel? Soms gaan investeringen gepaard met de behoefte aan extra personeel. Hoe ga je dit personeel vinden? Ook is het verstandig om te beschrijven hoe er met de investering bijgedragen wordt aan de duurzaamheid van je bedrijf. Het belangrijkst voor een bank is dat de investering uiteindelijk zorgt voor een betere exploitatie en liquiditeit. Om dit aan te tonen stel je verschillende begrotingen op: een investeringsEen bank heeft extra zekerheid als een adviseur de plannen begeleid begroting, een fi nancieringsbegroting, een meerjarige exploitatiebegroting en een meerjarige liquiditeitsbegroting. Geef ook informatie over de inpassing. Denk aan schetstekeningen, een beeldkwaliteitsplan en/of een landschappelijk inpassingsplan. Een dusdanig goed uitgewerkt bedrijfsplan helpt de beoordelaar van de bank om succeskansen, marktruimte voor het plan en het onderscheidend vermogen in te schatten. Veel van de genoemde onderdelen – van begroting tot risicoanalyse – kun je als ondernemer overigens zelf uitvoeren. Dat scheelt in de advieskosten. Een adviseur kan helpen met het opstellen van een bedrijfsplan (inclusief realistische fi nanciële doorrekeningen) en kijken wat bijvoorbeeld een logische productmix op een specifi eke locatie is. Ook kan het adviesbureau in kaart brengen wat de marktruimte is. Voor een bank geeft het extra zekerheid als een adviseur de plannen heeft begeleid. Wie goed zijn huiswerk doet, heeft er meer kans op om een scherpe fi nanciering af te sluiten voor de investering. Met dank aan Ginder 04-2024 | Recreactie 31
BARKOELERS GLASDEURKOELKASTEN die gezien mogen worden Verlichte barkoeler geforceerde koeling afsluitbaar (behalve schuifdeuren) temp.bereik: 0º tot 10ºC 230 Volt Glasdeurkoelkast verlichting verrijdbaar temp.bereik: 2º tot 10ºC 230 Volt INRUIL ACTIE 4181.951 normaal actie 1.415,1.065,inruilkorting 266,NU 799,Vanaf Vanaf 1.375,525,art.nr. model 4181.051* 1-deur 4181.080 1-deur 4181.053* 2-deurs 4181.082 2-deurs 4181.055* 3-deurs 4181.084 3-deurs 4181.053 4181.084 art.nr. model kleur afm. cm zwart 50 x 50 x 90 50 x 50 x 84 rvs zwart 90 x 50 x 90 90 x 50 x 84 rvs 4181.057 2-schuifdeuren zwart 4181.059 3-schuifdeuren zwart * Ook leverbaar in 84 cm hoogte Glasdeurkoelkast kleur: zwart afsluitbaar verlichting inhoud: 136 ltr. (190 x 330ml) temp.bereik: 0º tot 10ºC afm. 50x59x89 cm 230 Volt INRUIL ACTIE zwart 134 x 50 x 90 134 x 50 x 84 90 x 50 x 90 rvs 690,789,1.005,1.125,1.325,1.035,525,595,755,845,995,1.565,- 1.175,775,134 x 50 x 90 1.405,- 1.065,inhoud afm. cm 4181.955 2-deurs 750 ltr 4181.957 2-deurs 750 ltr 112 x 60 x 197 112 x 60 x 210 Barkoeler Heavy duty Type MBK 3-G kleur: zwart afsluitbaar verlichting inhoud: 355 ltr. (441 x 350ml) temp.bereik: 0º tot 10ºC afm. 200,2x51,3x86 cm 230 Volt | 0,3 kW OOK LEVERBAAR IN: 2 OF 4 DEUREN 1.829,1.375,1.925,- 1.445,1-deur inhoud 360 ltr afm. 62 x 67 x 197 cm zwarte binnenzijde en roosters 4282.004 normaal actie 4660.710 2.130,515,349,inruilkorting 50,NU 299,EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl 1.599,Lease vanaf 39,66* * De in deze advertentie vermelde lease tarieven zijn per maand op basis van 60 maanden en op basis van operationele lease. ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 20-03-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. ONLINE BESTELLEN? www.hakpro.nl
productnieuws Tekst: Jaap van Sandijk Intercom met QR-code Een eenvoudige en veilige manier om je gasten tijdelijke toegang tot je park of haven te geven? Dat kan met een intercom, voorzien van een QRcodelezer waarmee de slagboom of entreedeur aangestuurd kan worden. Bezoekers ontvangen via mail of sms de code waarmee ze eenmalig of gedurende een bepaalde periode toegang hebben. Cijfercodes of tijdelijke pasjes verstrekken is niet meer nodig. In een handomdraai kun je een QRcode aanmaken op de smartphone of PC. De mail of het sms-bericht kun je desgewenst vergezeld laten gaan van een routebeschrijving en parkinfo. (020) 659 39 73 www.watel.nl Zonnebrandlotion Vaatwasser De Masterline van Miele is een nieuwe, krachtige en duurzame vaatwasser voor de professionele gebruiker. De programmaduur is slechts vijf minuten en dankzij het verswatersysteem reinigt de machine op grondige wijze. De Masterline beschikt over speciale hygiëne- en droogprogramma’s en heeft een naspoeltemperatuur van maximaal 93 graden. (0347) 37 88 84 www.miele.nl Steeds meer bedrijven bieden hun gasten gratis zonnebrandlotion aan om de kwetsbare huid te beschermen. De Stokoderm Sun Protect SPF 50 is een zonnebrandlotion zonder parfum en kleurstoffen. Deze wordt gedoseerd uit een speciale bijpassende dispenser. De waterbestendige zonnebrandlotion trekt snel in de huid en voelt niet vettig aan. an. (050) 312 96 85 www.wola.nl Buiten sporten Buiten sporten wordt steeds populairder. De Sisu Fitness speelt in op deze trend en is geschikt voor elke gebruiker, ongeacht het fi tnessniveau. De sportplek biedt racks en krachttoestellen die traploos instelbaar zijn. Via de QR-codes op de toestellen heeft de gebruiker toegang tot online trainingvideo’s. (0547) 28 94 10 www.yalp.nl 04-2024 | Recreactie 33
Advertorial IAAPA Expo Europe De toekomst van plezier en entertainment Wat is IAAPA Expo Europe? IAAPA Expo Europe is het grootste evenement voor de vrijetijdssector in Europa. Een inspirerende beurs voor een breed scala aan professionele recreatiebedrijven, waaronder vakantieparken, campings, bungalowparken en recreatieve attracties. Op deze uitgebreide vakbeurs zijn meer dan 600 bedrijven aanwezig, verspreid over 18.000 vierkante meter in de RAI in Amsterdam. Bezoekers ontdekken een breed scala aan mogelijkheden, zoals speel- en klimtoestellen, zwembaden en waterglijbanen, ticketen reserveringssystemen, eet- en drinkgelegenheden, springkussens en nog veel meer. Van 23 tot 27 september 2024 zijn er educatieve sessies rond het evenement. De beurs is geopend van 24 tot 26 september 2024. Waarom deelname nuttig kan zijn voor HISWA-RECRON-leden Als deelnemer aan de IAAPA Expo Europe 2024 krijgen HISWARECRON-leden de gelegenheid om nieuwe producten en mogelijkheden te ontdekken, inspiratie opdoen en nieuwe leveranciers te ontmoeten om hun onderneming te verbeteren en te stroomlijnen. Daarnaast biedt IAAPA Expo Europe een uitgebreid conferentieprogramma met operators die hun ervaringen delen over uiteenlopende onderwerpen, waaronder bezetting en behoud van personeel in tijden van tekorten, omgang met gast- en klantervaring, festivalisering, toegankelijk toerisme, bestemmingsplanontwikkelingen en nog veel meer. “IAAPA Expo Europe is het grootste evenement voor de vrijetijdssector in Europa” IAAPA Expo Europe biedt drie speciale evenementen die interessant zijn voor het HISWA-RECRON-publiek: 1. EDUTour Avonturenboerderij Molenwaard: Bij dit dagevenement op maandag 23 september is een bezoek aan Avonturenboerderij Molenwaard en Family Resort Molenwaard inbegrepen. Deelnemers van alle leeftijden ervaren een perfecte mix van educatie, plezier en landelijke charme. Het managementteam deelt inzichten over hun innovatieve gezinsentertainment, thema-accommodaties en creatieve visie. De EDUTour is inclusief lunch en vervoer. IAAPA Expo Europe
Advertorial 2. Waterparkdag: Dit dagevenement vindt plaats in Center Parcs De Eemhof en biedt gelegenheid om meer te leren over activiteiten, veiligheid en duurzaamheidsinspanningen. Er kan worden genetwerkt met collega’s in de vakantiepark- en water attractiebranche. De Waterparkdag is inclusief lunch en vervoer. “Na de drukbezochte beurzen in Londen en Wenen is het nu de beurt aan Amsterdam” 3. Receptie recreatie- en vakantieparken: Deze één uur durende receptie voor recreatieprofessionals biedt een uitstekende gelegenheid om te netwerken en contact te maken met andere deelnemers. Hoewel de voertaal tijdens de Expo Engels is, is deze receptie in het Nederlands. Het vindt plaats op donderdag 26 september in de RAI, Amsterdam. Concluderend heeft IAAPA Expo Europe bewezen een essentieel evenement te zijn voor professionals uit de sector. Of je nu een campingexploitant, algemeen directeur of senior medewerker bent, je verlaat deze beurs gegarandeerd met waardevolle connecties en frisse ideeën. “IAAPA Expo Europe is de grootste bijeenkomst voor de vrijetijdssector in Europa. Een betere gelegenheid om mensen uit de sector te ontmoeten en te leren over de nieuwste trends en ontwikkelingen is er niet”, licht Peter van der Schans, Vice President en Executive Director, IAAPA EMEA toe. “De vele Special Events geven een kijkje in de keuken van verschillende succesvolle bedrijven, zoals de Efteling en Naturalis. Na succesvolle edities in Londen en Wenen is het nu de beurt aan Amsterdam.“ IAAPA Expo Europe
Wat moet je voor 2025 regelen als je met zzp’ers en werknemers werkt? Door de krapte en vergrijzing op de arbeidsmarkt wordt het vinden en behouden van personeel steeds belangrijker. Steeds meer ondernemers huren zzp’ers in. Ook komt het vaker voor dat werknemers hun arbeidscontract opzeggen om zich daarna als zzp’er aan te bieden. Waarmee moet je rekening houden in deze veranderende arbeidsmarkt en wat moet je vóór 2025 regelen? Op 12 juni en 4 juli 2024 organiseert Countus hier een bijeenkomst over. Ben jij erbij? WERKNEMER VERSUS ZZP’ER De specialisten van Countus gaan tijdens dit evenement in op verschillende vragen rondom zzp’ers en de arbeidsmarkt. Wat zijn de verschillen tussen werknemers en zzp’ers? Waarmee moet je rekening houden? Wat zijn de risico’s? Met welke nieuwe wetgeving krijg je te maken? Wat moet je vóór 1 januari 2025 geregeld hebben? Ook vertellen we je meer over het thema duurzame inzetbaarheid. MELD JE AAN We houden de bijeenkomst op 12 juni in Staphorst en op 4 juli in Ommen, van 19.00 tot 22.00 uur. Geïnteresseerd? Meld je aan op www.countus.nl/zzp. Tot dan! COUNTUS.NL 1924 - 2024 12 juni en 14 juli 2024
1 Online Touch