RECREACTIE 6 | oktober 2025 magazine over recreatie en toerisme De opmars van private equity Roofi nvesteerders of gewoon een andere vorm van fi nancieren? Summio Parks maakt vliegende start dankzij Roompot en Landal Limburgse bedrijven wapenen zich tegen overstromingen Hoe gaat de VeBON-certifi cering door de TÜV in zijn werk?
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
NEEM DE WIND IN DE ZEILEN MET DE JUISTE BEDRIJFSMAKELAAR De markt beweegt. De wind draait. Bent u klaar om koers te zetten richting groei? Wij helpen ondernemers hun kompas scherp te houden. Of het nu gaat om het vinden van de juiste locatie, het uitzetten van een strategische route of het begeleiden van een succesvolle transactie. Zet koers met vertrouwen en kijk op: vandeloosdrechtrbm.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
colofon voorwoord Hoofdredactie: HISWA-RECRON, Marike Rosier, communicatie@hiswarecron.nl Eindredactie: Maarten Bokslag, www.bokslag.com Redactiecommissie: Charlotte de Baat, Jeff rey Belt, Arthur van Disseldorp, Wanda van Eck Aan dit nummer werkten mee: Jaap van Sandijk, Eelco de Jong, Reinder Oosting, Facet Opmaak: Dock35 Media Coverfoto: RCN Bladmanagement: Dock35 Media, Sjoerd Franssen Advertenties: Dock35 Media, Martijn Penning, (0314) 355 826, martijn@dock35media.nl Druk: Senefelder Misset Doetinchem B.V. Abonnementen: HISWA-RECRON, Storkstraat 24, 3833 LB Leusden, communicatie@hiswarecron.nl, (033) 303 9700, 72,50 euro per jaar, 36,50 euro voor studenten en medewerkers van recreatiebedrijven. Gratis voor HISWA-RECRON-leden, overheden en pers. Als vakblad hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er vanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Oplage: 4.400 exemplaren. De samenstellers hebben de grootst mogelijk zorgvuldigheid betracht. Noch HISWA-RECRON, noch redactie, noch auteurs aanvaarden enige aansprakelijkheid bij eventueel voorkomende fouten. Marike Rosier Manager Communicatie Neem de regie! De recreatiesector staat nooit stil. Grote overnames, nieuwe spelers en onvoorspelbare gebeurtenissen zetten ons telkens voor dezelfde vraag: wie neemt de regie? De verhalen van ondernemers in deze Recreactie laten zien dat ze, ondanks heel verschillende omstandigheden, steeds weer zoeken naar houvast en richting. Heel herkenbaar. In mijn eigen werk merk ik dat regie nemen vaak begint met het zetten van een eerste stap. Ook al heb je niet alle antwoorden. De overname van RCN door investeringsfonds Blackstone bracht de discussie over private equity in alle hevigheid naar boven. Zijn dit PARTNERS IN BUSINESS: roofi nvesteerders die enkel op kortetermijnrendement jagen, of juist partijen die broodnodig kapitaal en kennis meebrengen om onze sector toekomstbestendig te maken? Wie bepaalt hier de koers: de ondernemer, de investeerder of misschien de consument? In de coverstory lees je er meer over. Tegelijkertijd zien we een nieuwe speler op de markt: Summio Parcs. Met 25 parken onder een nieuwe vlag bouwt de organisatie aan een eigen identiteit. Ook daar draait het om regie. Hoe breng je diversiteit samen onder één merk zonder eenheidsworst te worden? En hoe zorg je dat medewerkers, gasten én huiseigenaren zich herkennen in dezelfde koers? KENNISPARTNERS: En dan komt ook een keerzijde van ondernemen nog aan de orde. Wat doe je als het water je letterlijk tot aan de lippen staat? De overstromingen in Limburg hebben pijnlijk duidelijk gemaakt dat recreatiebedrijven ook regie moeten nemen in situaties die zich nauwelijks laten voorspellen. Het sectorspecifi eke watersnooddraaiboek dat nu in ontwikkeling is, helpt ondernemers voorbereid te zijn. Want juist in crisistijd is heldere regie van levensbelang. Of het nu gaat om grote investeringen, nieuwe merken of onverwachte rampen: de rode draad is steeds dezelfde. Onze sector groeit, innoveert en anticipeert. Het succes staat of valt met de vraag wie de regie neemt. Veel leesplezier! 06-2025 | Recreactie 5
Wij zijn aaff, de krachtenbundeling van Alfa Accountants en Adviseurs en ABAB. Met 2000 co-eigenaren is aaff dé nieuwe naam in accountancy en advies. Met nu al 50 vestigingen én 180 jaar ervaring, zijn we bij aaff overal van betekenis. Wij kennen de recreatiesector door en door. Als partner van HISWA-RECRON en met een stevige klantenkring in de watersport en vrijetijdsbusiness, vind je bij ons adviseurs die van betekenis zijn voor je onderneming. Of het nu gaat om je jaarrekening, bedrijfsoverdracht, personeel, fiscale optimalisatie, verduurzaming of de (ver)koop van je onderneming; onze adviseurs staan voor je klaar. En dat doen ze met kennis van zaken én oog voor jouw praktijk. We ontmoeten je graag op de Recreatie Vakbeurs in Hardenberg in november. Kom vooral even langs voor een vrijblijvend praatje. We leren je graag kennen! aaff Nijverdal | 088 253 27 50 | nijverdal@aaff.nl aaff Hardenberg | 088 253 28 50 | hardenberg@aaff.nl aaff.nl Bezoek ons op de Recreatie Vakbeurs Stand 434 Dinsdag 4 november Countus Recreatiecongres Na het succes van de vorige edities, organiseren we op dinsdag 4 november voor de vierde keer het Countus Recreatiecongres! Dit jaar op een bijzondere locatie, namelijk het gloednieuwe indoorpretpark Bommelwereld. Divers programma Tijdens het congres geven diverse sprekers hun visie over ontwikkelingen en trends in de branche en kun je je aanmelden voor interessante kennissessies. De dag is geheel verzorgd met uitgebreide lunch en natuurlijk een afsluitende borrel! Meld je aan Scan de QR-code of check countus.nl/recreatiecongres Locatie Marveld Recreatie/Bommelwereld Elshofweg 6 7141 DH Groenlo COUNTUS.NL/RECREATIECONGRES
inhoud Informatief 8 14 30 31 33 Onder de aandacht Kort nieuws uit de branche Coverstory Private equity fonds Blackstone kocht RCN. Is dat erg, of juist logisch? Kennis delen Participatie heeft ook voordelen Kennis delen Hoe gaat de VeBON-certifi catie door de TÜV in zijn werk? Productnieuws Een overzicht van de laatste innovaties 24 20 28 11 13 Mens & bedrijf De bezieling Summio Parks maakt vliegende start Ondernemen Regio in beeld Limburg en de watersnood Recron.nl Straks met rechtstreeks boeken Columns Green Key RecreAnders 06-2025 | Recreactie 7
onder de aandacht Vakantie maakt je socialer Een vakantie maakt open en sociaal. Dat blijkt uit onderzoek door onder meer de Bredase hogeschool BUas, onder ruim 1.800 deelnemers. Daaruit blijkt dat vakantie daadwerkelijk je persoonlijkheid kan veranderen. Mensen die vaker en langer op vakantie gaan, worden na verloop van tijd extraverter. Met andere woorden: ze worden socialer. Volgens de onderzoekers is dit te danken aan het ontmoeten van nieuwe mensen en het terechtkomen in onbekende sociale situaties. Dergelijke ervaringen vergroten niet alleen je gemak in sociale omgevingen, maar kunnen ook leiden tot blijvende veranderingen in hoe je met anderen omgaat. Het onderzoek toont aan dat ook vakanties een krachtige bron van persoonlijke groei kunnen zijn. BUas constateert dat aanbieders van vakanties daarop kunnen inspelen, bijvoorbeeld door interactie tussen reizigers te stimuleren. www.buas.nl (zoekterm: vakantie) Trainingen voor leden Om aantrekkelijk te blijven voor gasten én medewerkers is het belangrijk om jezelf en je team te blijven ontwikkelen. HISWA-RECRON biedt samen met partners exclusieve trainingen voor leden: praktisch, direct toepasbaar en vaak (deels) vergoed. Wie onder de cao Recreatie valt, krijgt bovendien een tegemoetkoming via het Sociaal Fonds Recreatie. Er zijn bijvoorbeeld trainingen over AI, de Duitse taal en BHV, maar ook opleidingen voor praktijkopleiders, aantrekkelijk werkgeverschap en bestuurlijke rollen. Zo investeer je in de toekomst van jezelf, je bedrijf en je mensen. www.hiswarecron.nl (zoekterm: trainingen) Recreatie Vakbeurs Hardenberg Van 11 t/m 13 november vindt de Recreatie Vakbeurs plaats in de Evenementenhal Hardenberg. Negen beurshallen, meer dan 340 exposanten en tal van nieuwe programmaonderdelen maken de beurs tot dé plek om inspiratie op te doen en collegaondernemers te ontmoeten. HISWA-RECRON is alle dagen aanwezig met regiomanagers en bedrijfsgroepmanagers. Daarnaast organiseren we op de 12e een eindeseizoensborrel en de 13e een ontbijt voor HRBC-leden. Meer informatie in het volgende nummer van Recreactie. 8 Recreactie | 06-2025 Foto: Shutterstock
Toeristische bestedingen blijven groeien In 2024 besteedden Nederlandse en buitenlandse toeristen in Nederland 111,2 miljard euro. Dat is bijna 6 miljard euro meer dan in 2023. Nederlandse toeristen besteedden 67,3 miljard euro in eigen land, blijkt uit cijfers van het CBS. In 2024 besteedden buitenlandse toeristen 38,2 miljard euro in ons land: ruim 5 procent meer dan in 2023. De toeristische sector heeft vorig jaar 1,7 procent méér waarde toegevoegd aan de Nederlandse economie dan een jaar eerder (voor prijsveranderingen gecorrigeerd). De totale toegevoegde waarde bedraagt 40 miljard euro. Daarmee werd weer bijna het niveau van 2019 bereikt, voor de coronapandemie. Die ‘inhaalgroei’ is bij bedrijfstakken als de luchtvaart, reisbureaus en reisbemiddeling nog steeds gaande. Gluren bij de buren Zo’n veertig Zuid-Limburgse beleidsmakers reisden op initiatief van Visit Zuid-Limburg op 4 september af naar NoordBrabant en Zeeland voor een tweedaagse inspiratiereis. De trip was bedoeld om inspiratie op te doen, maar ook om elkaar beter te leren kennen. Burgemeesters, wethouders en ambtenaren recreatie van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten en sectorvertegenwoordigers werken zo aan meer saamhorigheid. Op de agenda van het bezoek stond bijvoorbeeld de Beekse Bergen, waar Dirk Lips van Libéma het ondernemersperspectief uit de doeken deed. Daarnaast bezocht de groep Nationaal Park Van Gogh en het Kenniscentrum Kusttoerisme. Daarnaast was er uitgebreid aandacht voor het omzetten van data naar structureel bruikbare informatie. Plant je mee? Deze herfst ondersteunen IVN Gelderland en HISWA-RECRON ondernemers (met bijvoorbeeld een camping, vakantiepark, groepsaccommodatie of buitensportlocatie) in Gelderland bij het vergroenen van hun terrein. Zo werken we samen aan een levendigere, gastvrije omgeving. Niet alleen voor jouw gasten of bezoekers, maar ook voor vogels, insecten en andere dieren. De meest enthousiaste deelnemers aan de ‘Plant je mee?’-actie komen in aanmerking voor een van de twee gratis groenpakketten. De hoofdprijs is een mini-bos van 6 m3 . www.ivn.nl/winactie-plant-je-mee 06-2025 | Recreactie 9 Foto: Shutterstock
Uw partner voor (schoon) waterbeheer Advisering drink- en zwemwater Legionellabeheer Uitvoering monstername en analyse Testing for life 088 - 831 05 00 - c-mark@ftbnl.eurofins.com - www.c-mark.nl MAAK INDRUK OP JE GASTEN Informeer je gasten met jouw eigen “glossy” vol tips over het park en de omgeving. Wij werken voor: en vele anderen 0314-362505 - werffmedia.nl - info@werffmedia.nl Kijk op werffmedia.nl voor de mogelijkheden en maak een afspraak
onder de aandacht column Ledenonderzoek In het voorjaar van 2025 heeft HISWA-RECRON een ledenonderzoek uitgevoerd onder bedrijven uit de watersport- en recreatiesector. Hoe ervaren leden de vereniging? Waar is ruimte voor verbetering en welke behoeften zijn er voor de toekomst? In totaal namen 259 leden deel – een representatieve doorsnede over de bedrijfsgroepen. De belangenbehartiging wordt hogelijk gewaardeerd. 67% van de leden noemt dit als dé belangrijkste toegevoegde waarde van de vereniging. Daarnaast is er brede waardering voor de praktische ondersteuning die HISWA-RECRON biedt, zoals de juridische helpdesk, de kennisbank en de inzet van regiomanagers. Leden geven de vereniging gemiddeld een 7,3 als rapportcijfer en dat is een stevige voldoende. Toch is er ook ruimte voor verbetering, waarbij met name communicatie en zichtbaarheid worden genoemd. We gaan ermee aan de slag! Zeker van energie? We denken er niet graag over na – want ingewikkeld – maar energiezekerheid wordt steeds meer een heet hangijzer. In sommige streken van Nederland is het nu al niet meer vanzelfsprekend dat er elk moment van de dag elektriciteit is. De overheid is elektrificatie de afgelopen 15 jaar flink gaan stimuleren, zonder ervoor te zorgen dat de infrastructuur in orde is. Stroomtekorten en onzekerheid zijn het gevolg. Als particulier is dat vervelend, maar als bedrijf wil je écht niet meemaken dat de stroom uitvalt. Het is dus zaak jezelf goed voor te bereiden en de afhankelijkheid van het centrale energienet te verminderen. De eenvoudigste oplossing? Koop of lease een aggregaat en vul daarmee eventuele stroomtekorten zelf aan. Wie een structureler oplossing zoekt gaat zelf duurzame stroom opwekken. Dat kan met zonnepanelen, maar bijvoorbeeld ook met biomassa. Omdat zonnepanelen overdag stroom opwekken die je ‘s avonds nodig hebt, zullen veel bedrijven ook kiezen voor een batterij. Dat klinkt als een soort basisrecept voor verduurzaming, maar zo werkt het natuurlijk niet. Ieder bedrijf heeft andere voorzieningen, een andere schaal, een andere infrastructuur, andere ruimtelijke mogelijkheden én andere financiële mogelijkheden. Om tot het ‘recept’ Nieuwe leden Tussen 20 juli en 10 september zijn de volgende bedrijven lid geworden van HISWA-RECRON. Welkom! Camping De Couwenberg, Netersel, www.decouwenberg.nl Yacht Consult, Aalsmeer, www.yachtconsult.be Quintes Verzekeren en Risicobeheer, Breda, www.quintes.nl (HRBC) voor jouw onderneming te komen is het zaak om alle variabelen en kengetallen op een rij te zetten. Om een samenhangend energieplan voor de lange termijn te maken. Vrijwel altijd komt daar een goede adviseur bij kijken. Dat zijn zaken die geld kosten. De investeringen in een eigen energievoorziening verdien je niet op de korte termijn terug – hoewel met een slimme inzet van eigen energieopslag wel degelijk een extra rendement te behalen is. Wat ondernemers zich niet altijd realiseren, is dat het óók een investering is in zekerheid: je vermindert de afhankelijkheid van netbeheerders, die nu al geen 100% leveringszekerheid meer kunnen en willen bieden. Wil je hier eens verder over sparren, vraag het gerust aan de keurmeester van Green Key. We doen alles om je bij verduurzaming terzijde te staan. Reinder Oosting, keurmeester Green Key Meer weten over Green Key? Neem contact op met Erik van Dijk, directeur Stichting KMVK E: erik@kmvk.nl T: 06 - 1281 0641 06-2025 | Recreactie 11 Foto: De Couwenberg Foto: De Bronzen Emmer
onder de aandacht RecreAnders Arbeidsmarktwet schiet doel voorbij Op 3 september heeft HISWA-RECRON samen met acht andere brancheorganisaties een petitie aangeboden in de Tweede Kamer. Daarin staat de oproep om het wetsvoorstel ‘Meer zekerheid voor fl exwerkers’ aan te passen, zodat dit in de praktijk ook echt gaat werken. De ondertekenaars pleiten voor een duurzame en wendbare arbeidsmarkt, die zekerheid biedt zónder fl exibiliteit onmogelijk te maken. De organisaties staan volledig achter het doel om mensen met een fl exibel contract meer zekerheid te bieden. Maar met het huidige voorstel gaat dat niet werken, want dat verhoogt de regeldruk en brengt extra administratieve lasten met zich mee. Het maakt de inzet van fl exibel personeel ingewikkelder, terwijl dat in seizoensafhankelijke sectoren toch nodig blijft. De datum van behandeling van de nieuwe wet in de Tweede Kamer is nog niet duidelijk. Johan Drenth en Bob Kettering Facet, ruimtedenkers in recreatie Het elastiek en de prijs Traditiegetrouw zijn wij de afgelopen periode marktonderzoek gaan doen. Dit jaar is Johan naar het noorden en Bob richting het zuiden vertrokken om verschillende campings te bezoeken. Bepakt met camper en caravan door Europa om te zoeken naar unieke ervaringen. We proeven van kwaliteit en nemen notie van de prijs. En hoe kan het ook anders, er is een wereld van verschil. Bob zat enkele dagen op een relatief grote camping aan zee in Kroatië, met enorm veel (betaalde) faciliteiten. De overnachtingsprijs voor 90 m2 bedroeg € 188,- per nacht. Johan zat in Zweden aan een meer in alle rust, zonder faciliteiten. De overnachtingsprijs voor de ruime plek Brabantse Gastvrijheid Award Wie is de meest gastvrije ondernemer van abant? Dat wordt komend jaar bekend, Wie is a als voor de eerste maal de Brabantse Gastvrijheid Award 2026-2027 wordt a uitgereikt. Het is nu al mogelijk voor bedrijven uit horeca en recreatie om zich op te geven. In juni 2026 worden de genomineerden bekendgemaakt en d in oktober 2026 wordt voor de eerste keer de award uitgereikt. “Een mooie manier om in o war Brabant als gastvrije provincie op de kaart te zetten en een buitenkans voor bedrijven om zich als meest gastvrije bedrijf van Brabant te profi leren”, stelt HISWA-RECRON regiomanager Arthur van Disseldorp. “Wellicht ook een goed idee voor andere provincies?” Inschrijven kan tot en met 31 oktober. https://brabantgastvrij.nl 06-2025 | Recreactie 13 bedroeg alsnog € 64,- per nacht. In beide gevallen is het reizen duur door tol, vignetten en overtochten. En zowel in Noord- als Zuid-Europa kan het weer steeds vaker extreme vormen aannemen. Ons gedeelte van Europa is daarmee steeds vaker een veilige en kwalitatieve haven. Nederland biedt bijvoorbeeld een bijzonder goede infrastructuur. Daarbij komt dat er op bijna elke plek in Nederland uitgebreide faciliteiten zijn. Daar hoef je geen tientallen kilometers voor te rijden. De kwaliteit op recreatiebedrijven in Nederland is ontzettend goed en de omgeving biedt tal van uitgebreide voorzieningen. De buitenlandse gast weet Nederland dan ook steeds vaker te vinden. Toch hebben recreatieondernemers in Nederland last van valse bescheidenheid. Ze vinden het vaak vanzelfsprekend dat op en om het recreatiebedrijf alles goed verzorgd is. Het is tijd om die bescheidenheid overboord te zetten. De kwaliteit van Nederland én de Nederlandse recreatiebedrijven is iets om trots onder de aandacht te brengen. Denk aan het weer, de infrastructuur, de faciliteiten, de kwaliteit en het serviceniveau. Dat geeft alle ingrediënten om eens wat te gaan trekken aan het elastiek om de prijs. Door inzicht te krijgen in de overnachtingsprijs en dan met name de bandbreedte ervan, kan een krachtige dynamic pricing strategie ontwikkeld worden, die meer passend is bij de rest van Europa. En bedenk: met een goede overnachtingsprijs ben je als recreatieondernemer ook in staat om te blijven investeren. Dus houd het elastiekje niet te strak. Foto: KIKK Recreatie
coverstory Grote ketens vinden nieuwe investeerders De opmars van private equity De aankondiging van de overname van RCN door het Amerikaanse investeringsfonds Blackstone deed eind juni heel wat stof opwaaien. Er werden Kamervragen gesteld en in de media wisten ‘experts’ en kampeerders precies te vertellen wat er nu allemaal fout zou gaan. Maar wat is er nu eigenlijk waar van die verhalen over roofinvesteerders? Is private equity niet gewoon een nieuwe financieringsvorm voor de recreatiesector? Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: RCN Investeringsfondsen, en met name de Amerikaanse, hebben in Nederland geen goede naam. Het zou gaan om fondsen die als enige doel hebben om winst te pakken op korte termijn. 14 Recreactie | 06-2025 Ofwel: overnemen, saneren, winst maximaliseren en verkopen. Het is niet te ontkennen dat dat ook is gebeurd, in bepaalde sectoren. Maar in de recreatiesector zijn dergelijke voorbeelden nog niet bekend. Sterker: de bedrijven die zijn overgenomen door private equity groeien als kool. Het bekendste voorbeeld is Roompot. Dat was sinds 2016
RCN wil groeien en innoveren. Daar is enorm veel kapitaal voor nodig eigendom van het Franse private equity fonds PAI Partners en werd in 2020 overgenomen door het Amerikaanse KKR. Kort daarna nam Roompot recreatieketen Qurios over, en in 2023 volgde de grote klapper: de overname van het toonaangevende Landal. Ondertussen werden honderden miljoenen in de sector geïnvesteerd. Het zijn uitgaven die zonder investeringsfonds niet hadden kunnen plaatsvinden. Groei voor EuroParcs Ook EuroParcs is sinds 2019 in handen van een investeringsfonds, het Nederlandse Waterland Private Equity. In de jaren die volgden kon de keten van 18 naar 60 vakantieparken groeien. En ook toen het wat slechter ging met EuroParcs, liet de investeerder het bedrijf niet vallen. “Niet iedereen snapt hoe financieren via private equity werkt”, stelt Jeffrey Belt, adjunct-directeur van HISWA-RECRON. “Waar een bank gedurende de looptijd van een lening rente berekent, doet private equity dat niet. Daarbij wordt de winst na een aantal jaren genomen, op het moment van verkoop van een bedrijf. Dat is een andere manier van rendement behalen en die is in veel Nederlandse sectoren al zeer gebruikelijk.” Toch deed de aankondiging van de overname van RCN door Blackstone nog flink wat stof opwaaien. De inkt onder het contract was nog niet droog toen Kamerlid Sandra 06-2025 | Recreactie 15 >
E² – Simply connected De nieuwe generatie kranen met innovatieve technologie, geïntegreerde Bluetooth® en directe bediening via een app — Geïntegreerde Bluetooth®: directe verbinding tussen kraan en app — Inbedrijfstelling en parametrering in enkele seconden via de app — Nieuwe ToF-sensor (Time of Flight) voor nauwkeurige activering — Kraanstatus en vereiste acties in één oogopslag — Handige documentatie en volledig databeheer www.schell.eu/e2-nederland
coverstory Beckerman van de SP een hele lijst met Kamervragen indiende. De strekking is helder: volgens Beckerman is Blackstone een roofinvesteerder en de overname zal leiden tot “een verschraling van het aanbod, een stijging van de prijzen en een focus op rendement ten koste van sociale doelstellingen”. Investeringsfondsen, en met name de Amerikaanse, hebben in Nederland geen goede naam Verbazing Riné van Dingstee is directeur van RCN. Hij staat perplex van alle publiciteit rond de overname. “Met de SIOC, de Stichting Interkerkelijk Oriëntatiecentrum, hadden wij sinds 1973 een heel goede aandeelhouder. Zij hebben hun uiterste best gedaan om een nieuwe aandeelhouder te vinden die het karakter van RCN respecteert. Die hebben ze met Blackstone gevonden en daar ben ik blij mee. Ik sta echt stomverbaasd dat er dan opeens allerlei zogenaamde experts zijn die precies weten dat dit het begin van het einde is voor RCN, en dat de jaarplaatsen en particuliere vakantiehuisjes nu verdwijnen. Dat zijn allemaal uitspraken die gebaseerd zijn op aannames.” Van Dingstee heeft overigens geen problemen met de Kamervragen die Beckerman heeft gesteld. “Dat zijn heldere vragen die we stuk voor stuk kunnen beantwoorden.” Natuurlijk gaan er met de nieuwe eigenaar zaken veranderen. SIOC was een maatschappelijk investeerder, die de winst van RCN gebruikte voor maatschappelijke doeleinden. Het dividend bedroeg in 2024 € 800.000. Wat SIOC gaat doen met de opbrengst van RCN is niet bekendgemaakt. RCN is een voor Nederland uniek bedrijf, dat zo’n 75 jaar geleden werd opgericht door de Hervormde Kerk. Het maatschappelijk karakter van RCN is altijd gekoesterd. Riné van Dingstee zegt dat er duidelijke afspraken met Blackstone zijn gemaakt: het unieke karakter van RCN blijft behouden. “Denk aan de voor RCN zo kenmerkende maatschappelijke initiatieven als de Vakantiekerk, de Midweek voor ouderen ‘in het zonnetje’ en de gratis vakanties voor gezinnen die leven op bijstandsniveau. Ook de mix van jaarplaatsen, toeristische plekken en verhuurunits, die we al jaren hebben, blijft gewoon bestaan. Dat betekent niet dat er geen dingen veranderen – er veranderen altijd zaken. Er zit druk op de markt en we zijn al jaren bezig om af en toe een paar seizoensplekken om te zetten naar toeristische plekken. Daar is nou eenmaal veel vraag naar. Er is maar één gezin dat geniet van een seizoensplek. Terwijl diezelfde plaats ook kan dienen om tot zes gezinnen een lange vakantie te bieden.” Jappe Eggink van Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij begrijpt heel goed dat internationale investeerders zich interesseren voor de Nederlandse ketens. “Nederland 06-2025 | Recreactie 17 >
Recreatie Dé vakbeurs in de Benelux voor een toekomstbestendige recreatiebranche 11, 12 & 13 november ’25 Evenementenhal Hardenberg BESTEL JE TICKETS MET CODE MP1402 DIENSTVERLENING, DIGITALISERING & MARKETING, RECREATIETECHNIEK, SPELEN & BEWEGEN, ZWEMBAD & WATER, OUTDOOR LIVING, CHALETS & GLAMPING, HORECA, INTERIEUR & STYLING, TUIN & PARK, BIJZONDER OVERNACHTEN & TINY HOUSES, ENTERTAINMENT & GAMES, MOBILITEIT, DAGRECREATIE NEW , INDOOR INNOVATION PLAYGROUND NEW RECREATIE-VAKBEURS.NL
coverstory wordt een steeds beter vakantieland, ook in verband met de klimaatverandering. Het is niet voor niets dat de Franse ketens ook steeds meer bedrijven kopen. Maar als je het hebt over de ketens: wie zou ze dán moeten kopen, als investeringsfondsen dat niet doen? Veel mogelijke kopers zijn er niet. Pensioenfondsen misschien? Familiebedrijven kunnen dit soort bedragen nog maar zelden opbrengen. Dus dan zijn het toch investeringsfondsen die dit soort aankopen kunnen doen. Met RCN koopt Blackstone een bedrijf dat schaalgrootte biedt. En kennelijk schatten ze in dat zij nog betere resultaten kunnen behalen door verbetering van efficiëntie en mogelijk herstructurering.” Meer winst “Wie weet ontwikkelt RCN samen met Blackstone een uniek nieuw recreatieconcept”, stelt Herma Brinkhuis, senior fiscalist bij aaff (voorheen Alfa). “Het vergroten van de winstgevendheid is hoe dan ook nodig. De plannen zijn nog steeds om in januari komend jaar de btw op logies van 9 naar 21% te verhogen. Dat gaat een flinke invloed hebben op de bedrijven. Dan is het hard nodig om de winstmarges te vergroten. Blackstone heeft niet alleen grote budgetten, maar ook kennis op het gebied van de recreatiesector. Het is interessant om de komende jaren te kijken of ze die kennis op een goede manier bij RCN kunnen inbrengen.” Dat is wel wat Van Dingstee verwacht. “We willen groeien in het aantal parken, met name buiten Nederland. Groei is belangrijk, want we hebben steeds meer specialisten nodig, bijvoorbeeld op het gebied van wet- en regelgeving en duurzaamheid. Dat vraagt om draagvlak. Bovendien moet er op de parken flink geïnvesteerd worden: isoleren, zonnepanelen en op sommige parken een batterij. Bij de overname is ook afgesproken dat we de kans krijgen om te innoveren en de digitale mogelijkheden te versterken. Daarnaast hopen we gebruik te maken van de sector-specialisten van Blackstone. ‘Wie zou die ketens dán moeten kopen, als investeringsfondsen het niet doen?’ Wordt alles eenheidsworst? Critici van private equity-investeerders stellen vaak dat de Nederlandse recreatiesector verwordt tot eenheidsworst. Het beeld is dat campings verdwijnen en overal chalets en andere verhuureenheden komen. Diverse onderzoeken hebben de afgelopen jaren laten zien dat die trend wel is waar te nemen – als gevolg van de veranderende vraag van consumenten – maar zeker niet heel snel gaat. Het meest recente Trendrapport recreatie, toerisme en vrije tijd van NRIT Media (met cijfers uit 2023) laat zien dat er nog steeds bijna tweemaal zoveel slaapplaatsen zijn op campings, als op huisjesterreinen. Ongeveer de helft van de 357.000 eenheden in ons land is voor toeristisch kamperen. Een kwart zijn jaarplaatsen en nog eens een kwart zijn chalets en vakantiehuizen. Ze hebben een groot aantal recreatiebedrijven in Engeland en van die kennis kunnen wij ook profiteren.” Herma Brinkhuis snapt dat private equity soms de enige optie biedt om je recreatieketen te verkopen. “Maar ik vind het wel jammer. Er zijn bijvoorbeeld al heel wat mooie Nederlandse campings opgekocht door de grote Franse ketens. Dat doet toch wat met het aanbod van recreatiebedrijven. Er komen steeds minder van die echte familiebedrijven. En terecht of onterecht: Amerikaanse investeringsfondsen hebben geen goede naam. Ik ben wel benieuwd of dat effect zal hebben op RCN. Ik vermoed niet dat de gasten snel ergens anders heen zullen gaan, maar hoe zit dat met de medewerkers? Ons bedrijf, aaff, is volledig eigendom van de medewerkers. Je merkt dat mensen daar trots op zijn en hier graag willen werken. Dat effect heeft RCN beslist ook. Ik ben benieuwd of ze dat kunnen vasthouden.” Financieringsvorm Jeffrey Belt van HISWA-RECRON ziet de komst van grote investeringsfondsen in de recreatiemarkt als onvermijdelijk en noodzakelijk voor de doorontwikkeling van de sector. “Recreatiebedrijven zijn erg kapitaalsintensief. Er is heel veel geld nodig om bedrijven up to date te houden. Dat geld komt uit diverse bronnen. Private equity hoort daar inmiddels bij als financieringsvorm. In die zin denk ik dat we er blij mee moeten zijn. En je kunt het ook als een compliment beschouwen dat Amerikaanse en Franse investeerders de Nederlandse markt opzoeken. Het is duidelijk dat ze perspectief zien in de Nederlandse markt. Uiteindelijk zien we als HISWA-RECRON graag dat er een goede mix blijft bestaan van kleine tot grotere bedrijven, met een divers aanbod.” 06-2025 | Recreactie 19
regio in beeld Samen aan de slag na watersnood van 2021 Limburg wapent zich tegen overstromingen De Limburgse overstromingen van 2021 maakten pijnlijk duidelijk dat recreatieondernemers in risicogebieden een dubbele opgave hebben: hun gasten een veilige, aantrekkelijke omgeving bieden én voorbereid zijn op een ramp die vaak onverwacht toeslaat. De schade is vaak enorm groot en steeds lastiger te verzekeren. “We leven met het water – niet ertegen.” Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: ’t Geuldal, Marina Oolderhuuske De gevolgen van de overstromingen in Limburg waren enorm. Recreatiebedrijven leden grote materiële schade en forse omzetderving. Tegelijkertijd kampten ze met terughoudende verzekeraars en langzame steunverlening. Vier jaar later lijkt de aandacht voor de watersnood grotendeels verdwenen. “Als ik het ministerie bel met vragen over dit onderwerp, krijg ik te horen dat het dossier is gesloten”, vertelt Arthur van Disseldorp van HISWA-RECRON. Hij wijst op een ander natuurverschijnsel dat het gevolg is van klimaatverandering: bosbranden. “Dáár zijn we ons heel bewust van. Kijk alleen al naar de aandacht in de media. Terwijl we heel goed weten dat er ook een volgende watersnood kan komen.” Draaiboeken De aandacht voor overstromingen mag niet verslappen, waarschuwt de regiomanager van Limburg dan ook. Van Disseldorp werkt samen met ondernemers aan een watersnood-draaiboek, specifi ek voor de recreatiesector. Naar verwachting is dit draaiboek begin 2026 klaar. Aanleiding voor het sectorspecifi eke draaiboek is het algemene Draaiboek Hoogwater, dat door het Waterschap Limburg is ontwikkeld. “Dat is zo generiek dat recreatieondernemers er heel weinig mee kunnen”, zegt Van Disseldorp. “Het is geschikt voor alle ondernemers, van kantkloswinkeltje tot DSM. Ons eigen draaiboek combineert algemene richtlijnen met ruimte voor locatiespecifi eke invulling. Denk aan taakverdeling, terreingrootte en waarschuwingssystemen zoals WhatsApp-groepen. Op 20 Recreactie | 06-2025 basis van dit sectorspecifi eke draaiboek kan een recreatiebedrijf zijn eigen locatiegebonden versie maken.” Het sectordraaiboek is een coproductie van HISWA-RECRON, recreatieondernemers, de provincie en het waterschap. Over die samenwerking is de regiomanager positief. “Alle neuzen staan in dezelfde richting.” Twee ton schade Maike Vaessen van Camping ’t Geuldal in Meerssen herinnert zich nog goed hoe snel de rampspoed zich voltrok, in juli 2021.
Camping ’t Geuldal “We waren zelf op vakantie in Zeeland en zijn halsoverkop terug gereden. Hoewel we nooit eerder hebben moeten evacueren verliep de operatie eigenlijk heel makkelijk. We verdeelden het terrein in vlakken en zijn gaan rondlopen om mensen te zeggen dat ze moesten vertrekken. Gasten die er niet waren hebben we gebeld.” ’t Geuldal leed voor bijna een half miljoen schade. “Van dat bedrag werd een deel door de overheid en een klein deel door de verzekering betaald. Voor twee ton gingen we zelf de boot in.” Vaessen is positief over het sectorspecifi eke draaiboek. “We hebben zelf ook een draaiboek, maar wie weet staan er dingen in waar wij niet aan gedacht hebben.” Tegelijkertijd zegt ze: “We kunnen ons niet wapenen tegen een overstroming, maar we hebben de nieuwe stroomkasten wel hoger geplaatst. De oude stonden in 2021 onder water. Ook plaatsen we alle nieuwe bouwwerken hoger. Verder wapenen we ons tegen de steeds vaker voorkomende heftige regenbuien. Zo liggen onder alle kampeerplekken grotere wateropvangbakken. De kampeerplekken liggen nu vier centimeter hoger. Die vier centimeter is precies het verschil tussen natte en droge voeten. Tegen overstromingen kun je veel doen, maar nooit alles. We leven met het water – niet ertegen. Als er heftige buien zijn, slapen we toch wat onrustiger.” Regeltjes Resort Marina Oolderhuuske ligt op een schiereiland tussen de Maas en de Maasplassen. Het bedrijf werd hard getroffen door de watersnood. De schade bedroeg 2,8 miljoen euro. “Een verwoeste bulldozer, een kapotte compacte vrachtwagen en een ingestort gebouw waren grote kostenposten”, zegt eigenaar Perry Houkes. “Dat hakt er gigantisch in. We kregen wel wat vergoed, maar niet ‘Voor bosbranden is veel aandacht, maar de overstromingen lijken wel vergeten’ alles. Niet eens de helft. En we waren een dikke maand uit de running.” Latere schade, zoals scheuren in muren, bleef ongedekt. “Experts wisten dat dit kon gebeuren, maar er was geen regeling,” aldus Houkes. De ondernemer is teleurgesteld in de overheid. “Er is een v erwachting gecreëerd die weinig opleverde. Er waren private potjes, er was 20 miljoen van de provincie, maar door de moeilijke voorwaarden konden maar weinig recreatieondernemers aanspraak maken op dat geld. Dat voelt wrang.” Houkes vertelt dat de gemeente verstek liet gaan en dat de brandweer weigerde te helpen (“niet onze kerntaak”). Lichtpunt was een spontane inzamelingsactie van recreanten op het park. Die leverde 50.000 euro op. “En we konden zeventig vrijwilligers inzetten om op te ruimen.” Ondertussen heeft het park nieuwe chalets. Deze staan op drijfbakken van aluminium en worden, in geval van hoogwater, op de plek gehouden met hoge palen aan weerszijden van de chalets. Een mooie oplossing, al ervaart Houkes de vergunningverlening als bureaucratisch. “Achteraf hoor je dan dat de vergunning niet compleet is. Waardoor ik allemaal nieuwe berekeningen moet laten maken.” Een ervaring die de ondernemer huiverig maakt voor extra regels. Hij staat achter de komst van een sectorgericht draai06-2025 | Recreactie 21 >
ICY Campsite Management Draadloos beheer van uw camping • Per plaats: - Ampèrelimiet instellen - Energieverbruik uitlezen - Stroom aan/uit op basis van boeking - Prepaid tegoed instellen • Koppeling met uw reserveringsysteem • Bediening via desktop applicatie en app • Vorst- en CV-drukalarm in sanitair gebouwen Meer weten? Scan de QR. www.icy.nl Wildkamp. Sterk in water, lucht en elektra. Meer info op wildkamp.nl/recreatie Slimme oplossingen voor jouw terrein Van beregening tot modulaire servicezuil Ondersteuning op maat bij projecten Altijd & overal online bestellen Direct iets nodig? Altijd een vestiging de buurt Zeer korte terugverdientijd
regio in beeld Marina Oolderhuuske, juli 2021 boek, maar zegt ook: “Ik ben vooral voorstander van het gebruik van je gezonde verstand. We zijn in Nederland wel erg veel bezig met regeltjes.” Begin 2026 is er een watersnooddraaiboek voor de recreatiesector Verzekeringsparadox De overstromingen in Limburg brachten ook een paradox aan het licht. Bedrijven aan kleine rivieren kunnen zich nog deels verzekeren, zoals Camping ’t Geuldal - dat ligt aan de Geul. Maar bedrijven die liggen aan een grote rivier, zoals Resort Marina Oolderhuuske (gelegen aan de Maas) vaak niet. “Het risico is daar zo hoog dat een premie onbetaalbaar zou worden”, zegt Arthur van Disseldorp. “In de ogen van de verzekeraar liggen die bedrijven gewoon verkeerd. Terwijl gasten van die recreatiebedrijven het daar totaal niet mee eens zijn. Die vinden het juist een prachtige locatie.” Door tussenkomst van HISWA-RECRON kon een aantal nietverzekerde ondernemers toch nog geholpen worden. “In totaal hebben we voor ruim 16 miljoen euro bij elkaar weten te schrapen”, vertelt de regiomanager. “Geld dat voor een deel afkomstig was van landelijke fondsen. Daarvan profi teerden ook bedrijven die niet verzekerd konden worden.” De inzet van HISWA-RECRON benadrukt ook het belang van een branchevereniging. Die kan in crisistijd zorgen voor lobby, coördinatie en fondsenwerving. “Met Koninklijke Horeca Nederland en MKB-Limburg waren wij hét aanspreekpunt voor de veiligheidsregio”, aldus regiomanager Van Disseldorp. “De veiligheidsregio was ook niet in staat om alle ondernemers individueel te bellen. Tijdens zo’n crisissituatie kom je er ineens achter wat de waarde van een goed netwerk van een branchevereniging is.” 06-2025 | Recreactie 23
de bezieling Guy Benink, directeur van Summio Parcs ‘Wij doen niet aan eenheidsworst’ Summio Parcs is een nieuwe speler op de markt van recreatieparken, die 1 juni 2023 een vliegende start maakte met maar liefst 25 voormalige parken van Roompot en Landal. Aan Summio-directeur Guy Benink de taak om de parken te ‘vangen’ binnen de Summio-identiteit. Hoe pakt hij dat aan, bij zo’n groot aantal vaak totaal verschillende parken, waarvan vele een vve hebben en slechts enkele in eigendom zijn? “We kijken naar wat de gasten willen, en investeren met het oog op de lange termijn.” Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Summio, Maarten Bokslag Dat zijn zaken die op slechts vijf van de overgenomen parken direct te realiseren waren. Die vijf parken gingen dan ook per 1 juni 2023 – de formele datum van de overname – verder onder de naam Dormio Resorts en Hotels. De andere parken gingen verder onder een nieuwe vlag: Summio Parcs. Dat heeft meer voeten in de aarde dan enkel het hijsen van een vlag. “Natuurlijk moest er voor de nieuwe naam een logo en een huisstijl komen”, vertelt Benink. “We hebben ook een nieuwe mascotte: Senno heeft het overgenomen van Koos en Bollo. Natuurlijk kwam er een eigen website. Maar het meest ingrijpend was toch het aanpassen van de systemen. “Computersystemen en reserveringssystemen moesten worden aangepast om de nieuwe Summio parken aan te sluiten.” Guy Benink Het besluit van Roompot om Landal over te nemen werd al in 2021 aangekondigd, maar de ACM bleek niet zomaar akkoord te gaan. De Autoriteit Consument en Markt vond dat de twee samengevoegde ketens teveel een monopoliepositie zouden krijgen. Om goedkeuring te verkrijgen moesten dertig parken worden afgestoten. Dormio Group was de gelukkige partij die de parken kon overnemen. Het bedrijf van ceo Don van Schaik bestaat bijna 25 jaar en is groot geworden met projectontwikkeling in recreatieparken en hotels. In het verleden werden ontwikkelde parken vervolgens door partners (onder meer Landal!) geëxploiteerd. Sinds 2011 is Dormio Resorts en Hotels als verhuurorganisatie en exploitant actief op de Europese markt – de eerste jaren met name buiten Nederland. De naam staat voor kwaliteit en de hoogste service aan de gasten. “De bedden zijn bijvoorbeeld altijd gedekt voor de gasten”, legt Guy Benink uit. “En je kunt op elke dag van de week in- en uitchecken.” 24 Recreactie | 06-2025 Reclamespots Direct volgend op de rebranding van de parken moest het nieuwe Summio naamsbekendheid krijgen. De boekingsgegevens van gasten van voorgaande jaren waren niet mee-verkocht met de parken, dus de marketing moest van nul af beginnen. Dat werd, en wordt, groots aangepakt. Er kwamen reclamespots op radio en tv. Billboards op de stations én langs de snelwegen wijzen de
potentiële gasten op Summio. Filmpjes op Youtube zijn flitsend, origineel en lekker kort. Passend daarbij is sportsponsoring. “Met name de sponsoring van atlete Sifan Hassan levert veel publiciteit op”, vertelt Benink. Aan hem, als Summio-directeur, de taak om alles in goede banen te leiden. Daartoe brengt hij heel wat ervaring mee. Voor zijn komst naar Summio, in mei 2024, was Guy Benink jarenlang General Manager van Landal Het Vennenbos en daarna nog eens vijf jaar Landal-regiodirecteur van de parken in Zuid-Nederland en België. “Wat ik nu voor Summio doe is best vergelijkbaar”, vindt hij zelf. “En een paar parken die vroeger onder mijn Landal rayon vielen, zijn overgegaan naar Summio. Die parken en de medewerkers ken ik dus al goed. Het grote verschil is dat we hier echt iets nieuws aan Afgelopen jaren is keihard gewerkt aan de naamsbekendheid het opbouwen zijn. Het opbouwen van een nieuw merk is supergaaf om te doen. En we werken met een team van heel gedreven mensen.” Voor de lange termijn Inmiddels is de naamsbekendheid van Summio gegroeid. Zowel bezetting als omzet zijn dit jaar ruim verbeterd, na het lastige eerste volledige jaar. “Nu werken we aan het verbeteren van de parken. Daarbij gaan we uit van het belang van de gasten, van de medewerkers en van de huiseigenaren. Als we het goed kunnen doen voor die drie groepen, springt Summio er ook goed uit, daar ben ik van overtuigd.” Benink benadrukt dat Dormio en Summio investeren voor de lange termijn. “We zijn niet in handen van private equity. Het bedrijf hoeft niet ‘verkoopklaar’ gemaakt te worden. Onze aandeelhouders investeren voor de lange termijn. Dat maakt Summio voor mij en voor mijn ruim 300 collega’s een heel fijn bedrijf om voor te werken. En je weet het: als collega’s blij zijn met de sfeer op hun werk en met hun werkgever, hebben de gasten het ook beter.” Het interview voor dit artikel in Recreactie vindt plaats bij Summio Parc Heihaas in Putten, vroeger Landal Heihaas. Terwijl we praten wordt er druk gewerkt aan een uitbreiding van het 06-2025 | Recreactie 25 >
Aan- en verkoop Denkt u aan de verkoop van uw recreatiebedrijf? Of wilt u een bedrijf aankopen? Den Otter Van Vliet, uw makelaar en persoonlijk adviseur DEN OTTER VAN VLIET BEDRIJF S OPVOLGING | TAXATIE | COACHING www.denottervanvliet.nl WELCOME TO THE WORLD OF JUMPING PILLOWS® Meer dan 26 jaar ervaring De beste garantie in de markt Korte communicatielijnen Speciaal geproduceerd canvas voorzien van een beschermende UV laag Voldoet aan NEN 14960 EN 71-3 Gastensets & Inventaris voor de recreatie De Kracht van Gastvrijheid Door nét dat beetje extra te doen, voelen uw gasten zich welkom en thuis. Zo creëert u een buitengewone vakantiebeleving, die zorgt voor tevreden enterugkerende gasten. Wecovi Service heeft een ruim aanbod aan gastensets en inventaris voor de recreatie. Om het u makkelijk te maken kunt u 24/7 uw producten online bestellen via onze webshop. * vraag naar de voorwaarden CHALETBOUW I RECREATIEWONINGEN MANTELZORGOPLOSSINGEN I SANITAIR UNITS Rollecate 39 | 7711 GG Nieuwleusen | 0529-488900 www.arcabo.nl | info@arcabo.nl GARANTIE* JAAR
de bezieling restaurant, zodat meer gasten een plekje kunnen vinden. Dat restaurant krijgt een eigen branding, onder de naam Leafz. Het doel is om daarmee niet enkel de eigen verblijfsgasten aan te spreken, maar ook mensen uit de omgeving die een fijn restaurant zoeken. Summio wil een Maverick zijn: een wat eigenwijs bedrijf, origineel en optimistisch Diversiteit in parken “De naam Leafz wordt uitsluitend voor dit restaurant gebruikt”, vertelt Benink. “Onze parken zijn heel divers en in plaats van dat uit te wissen, willen we dat karakter versterken. Hier op de Heihaas onder meer met het restaurant. Daarnaast hebben we geïnvesteerd in een interactieve show voor de kinderen. Op Parc Duc de Brabant zijn onze recreatiespecialisten, het parkmanagement en de vereniging van eigenaren nu in gesprek om te kijken waar behoefte aan is. Wat is er nodig om ook dat park verder te brengen? Dat doen we samen met alle stakeholders.” Op Parc Aquadelta is flink geïnvesteerd in voorzieningen als vergaderruimten, om ook de zakelijke markt binnen te halen. “Daar experimenteren we nu ook met in- en uitchecken op elke gewenste dag. Dat kan omdat wij op Aquadelta zelf de exploitatie doen. Anders is er meer overleg nodig met de eigenaren. Het vraagt ook om een veel ruimere beschikbaarheid van de schoonmaakploegen, als je geen vaste wisseldag meer hebt. Dat past niet bij elk park. Een prachtig park als Summio Buitenplaats de Marke van Ruinen heeft bijvoorbeeld geen aanvullende faciliteiten: gasten moeten het hebben van de mooie en luxe woningen in een schitterende omgeving.” Al die diversiteit wordt door Summio omarmd. Voor alle parken zijn eigen, parkspecifieke promotiefilms gemaakt. Drie sterren Qua profilering wil Summio ‘het summum in drie-sterren parken’ zijn. Daarbij wil het label best een beetje opvallen. Guy Benink spreekt van een Maverick: een wat eigenwijs bedrijf, dat buiten de lijntjes kleurt, origineel en optimistisch is. Dat komt tot uiting in opvallende reclamecampagnes, maar bijvoorbeeld ook door het uitgeven van een jaarlijkse vakantiegids met alle parken – terwijl de andere ketens daar juist mee zijn gestopt. Benink: “Wij automatiseren graag, maar de gast staat altijd voorop. Dat betekent bijvoorbeeld dat je in onze restaurants met een QR-code kunt bestellen als je dat graag wilt. Maar de bestelling wordt óók met alle plezier opgenomen aan tafel. We willen niet dat gasten tegen hun zin online moeten bestellen.” Inmiddels heeft Summio alweer een extra park in Nederland kunnen toevoegen: sinds mei is Bosparc De Hoevenaer via Summio te boeken. Benink streeft op termijn naar een gestage groei. “Niet als doel op zich, maar gewoon omdat je groei nodig hebt om te kunnen blijven investeren en concurreren. We zijn op dit moment intensief in gesprek met een park in Duitsland. Met wat geluk wordt dat het eerste park van Summio in het buitenland.” 06-2025 | Recreactie 27
ondernemen Meer leads en de data in eigen hand Direct boeken via recron.nl Ruim drie jaar leden ging recron.nl van start. De consumentenwebsite die het aanbod aan landrecreatie over de volle breedte weergeeft, heeft alle verwachtingen overtroffen. Ondernemers die werk maken van hun bedrijfsprofiel, ontvangen dagelijks leads via recron.nl. Inmiddels wordt eraan gewerkt om rechtstreeks boeken mogelijk te maken. Dat vergt een nauwgezette voorbereiding, want bij het boekingsproces mogen geen fouten optreden. Tekst: Maarten Bokslag Foto: HISWA-RECRON Ale van der Ploeg en Jan Ybema vertellen graag over de ontwikkeling van recron.nl tot boekingsplatform. Jan Ybema trekt de kar namens HISWA-RECRON. Hij is niet alleen regiomanager Friesland en Groningen, maar ook commercieel directeur van HISWA-RECRON Service BV, het bedrijf waar de consumentenwebsites zijn ondergebracht. Ale van der Ploeg is directeur van AddNoise in Leeuwarden, het bureau dat recron.nl in technische zin ontwikkelt. “Recron.nl heeft een aantal unieke eigenschappen”, legt Ybema uit. “Belangrijk is dat alle bedrijven er gelijkwaardig naast elkaar staan. Een klein bedrijf krijgt net zoveel exposure als een grote keten. Een tweede voordeel is dat de hele landrecreatie er vertegenwoordigd is. Wie kijkt naar een camping op de Veluwe, krijgt ook meteen uitjes in de buurt te zien. En ben je op zoek zoekt naar een outdoor event in Limburg, dan worden ook de groepsaccommodaties in de omgeving getoond.” Uit de startblokken Je zou haast vergeten dat de site nog maar een paar jaar live is. “Niet eerder zag ik een website die zo snel uit de startblokken kwam”, merkt Van der Ploeg op. Recron.nl wordt nu al met 45.000 zoektermen gevonden door Google. Enkele duizenden zoektermen komen op de eerste pagina met zoekresultaten. “En het mooie is dat we door die gestructureerde en gekoppelde content ook helemaal klaar zijn voor het zoeken met artificial intelligence. AI zoekt naar samenhang en dat is wat je vindt op recron.nl.” Als logisch vervolg op het succes van recron.nl besloot de Algemene Ledenvergadering van HISWA-RECRON november vorig jaar om de website ook geschikt te maken voor direct boeken. De belangrijkste redenen: het boeken betaalbaar houden en data in eigen beheer. Om dat te realiseren, wordt 28 Recreactie | 06-2025 ‘We werken not for profit en alle middelen worden ingezet voor doorontwikkeling’ achter de schermen veel werk verzet. Het doel is dat de consument die een aantrekkelijk verblijf ziet op recron.nl, dat meteen kan boeken. “Nu worden consumenten daarvoor nog naar de website van de onderneming gestuurd, en daarbij haakt altijd een aantal belangstellenden af. Ofwel: het kost de leden boekingen”, benadrukt Ybema. “Hoe soepeler het boekingsproces, hoe hoger de conversie. Ook als er straks direct via recron.nl geboekt kan worden, gebeurt dat via de boekingssoftware van de ondernemer en worden de betalingen door het bedrijf zelf afgewikkeld. Dat is wat ons onderscheidt van alle commerciële boekingssites. Die zijn primair gericht op het verdienen van geld.”
Jan Ybema (l.) en Ale van der Ploeg Op dit moment doet HISWA-RECRON de voorinvesteringen om boekingen mogelijk te maken op recron.nl. Ybema: “Vanaf volgend jaar vragen we aan de leden ook een bijdrage. We werken not for profi t en alle middelen worden weer ingezet voor doorontwikkeling.” Ale van der Ploeg vult aan: “De planning is om dit jaar een boekbaar systeem aan te bieden voor vakantieparken, campings en verhuurders van vakantiewoningen die een zogenaamde Qenner-koppeling gebruiken. Daarna volgen de andere bedrijfsgroepen en bedrijven met andere systemen.” Pilots Om dat allemaal goed te laten verlopen, lopen er nu enkele pilots met drie bèta-testers: Vakantiepark ’t Akkertien, Netl Camping Kallumaan en Vakantiepark De Twee Bruggen. “Wij hebben het reserveringssysteem van Booking Experts en doen mee met de pilot”, vertelt André Spans, eigenaar van ‘t Akkertien. “Op het moment wordt gekeken of het allemaal werkt in combinatie met recron.nl. Als dat voor al onze verschillende accommodaties zo is, gaan we live. Daarna is het de bedoeling dat we allemaal de handschoen oppakken en hiermee aan de slag gaan.” Spans is heel positief over recron.nl. “Daarmee kunnen we een tegenwicht bieden aan commerciële partijen als ACSI en Camping Key. Want die pakken een stuk marge van de ondernemer weg en houden zelf de data van de boeking. Recron.nl helpt je gewoon om beter te ondernemen. Het is heel goed dat HISWA-RECRON hier de schouders onder zet. Ik hoop echt dat iedereen zich straks aansluit. Het helpt ons om de kosten in de hand te houden, en de informatie over onze gasten. Bij externe partijen weet niemand wat er nou werkelijk gebeurt met die informatie. Terwijl het wel om ónze gasten gaat.” De pilots moeten 100% goed draaien voor iedereen aangesloten kan worden. “Het merk RECRON staat voor betrouwbaarheid en kwaliteit. We kunnen het ons niet permitteren als er foutjes in de overdracht van gegevens optreden. Dus nemen we liever wat meer tijd om alles perfect te testen”, vertelt Ybema. “En daarna kunnen de andere bedrijven veel sneller aanhaken.” Ondertussen kunnen de leden zich wel al voorbereiden op de uitbouw van recron.nl. “Om te beginnen wil ik de bedrijven die nog niet of nauwelijks aan hun bedrijfsprofi el via mijnhiswarecron.nl hebben gewerkt oproepen: ga daar een keer mee aan de slag. Het kost je echt niet veel tijd, en levert direct leads op. Je kunt er, naast de zoekfi lters, ook nieuwe foto’s en video’s op zetten, of zelfs vacatures. Zo’n kans laat je toch niet liggen? Daarnaast moeten we samen werken aan de ontwikkeling van RECRON als consumentenlabel. Dus zet dat RECRON-logo op je website en hang dat bord naast de deur. RECRON staat voor goed verblijf, voor veilige buitensport, voor eerlijke gastvrijheid. Daar mogen we echt trots op zijn.” Waarom is rechtstreeks boeken zo complex? Om via recron.nl rechtstreeks op de systemen van de leden te kunnen boeken, moet de beschikbaarheid van de verschillende accommodaties zichtbaar worden. Dat is gecompliceerd, want er zijn al zo’n 1.500 aangesloten recreatie bedrijven. Die hebben elk een fl ink aantal verschillende accommodaties in het aanbod: van kampeerplaats tot chalet, boomhut of luxe vakantiewoning – voor 4, 6 of 10 mensen. Bij elke accommodatie kunnen extra zaken worden besteld, zoals een lakenpakket of eindschoonmaak. Samen levert dat zo’n 100.000 verschillende boekbare mogelijkheden op. Die via verschillende reserveringssystemen geboekt worden. 06-2025 | Recreactie 29
kennis delen Participatie kan geld besparen Met de Omgevingswet is participatie ‘ineens’ belangrijk geworden. In de praktijk zijn er regelmatig ondernemers die worstelen met deze verplichting. Er zijn gemeenten die het doorlopen van een participatietraject nogal zwaar aanzetten en er zijn gemeenten die, bij wijze van spreken, een brie e bij de buren met een tekening van de plannen genoeg vinden. Tekst: Eelco de Jong (Zypp advocaten) Foto: Shutterstock Die verschillen volgen uit de wet. De wetgever geeft daarin aan dat participatie belangrijk is, maar daar houdt het zo ongeveer wel op. Hoe invulling moet worden gegeven aan de verplichting is niet ingevuld. Het doorlopen van een slecht of geen participatietraject zal doorgaans geen reden kunnen zijn een vergunning te weigeren. Alleen in geval van een buitenplanse omgevingsvergunning kan een aanvraag buiten behandeling worden gesteld. Ook in de rechtspraak wordt het doorlopen van geen of een slecht participatietraject tot dusverre niet afgestraft. Dat maakt participatie in feite tot niet meer dan een vinkje zetten: “Ja hoor, wij hebben met de buren gesproken en zij vinden onze nieuwe receptiegebouw een slecht idee.” En door. Dat leidt soms echter wel tot juridische procedures. Ga in gesprek De vraag is dan ook of het verstandig is, om geen gesprek aan te gaan met de buurt. Ook al zijn het mensen die niet positief staan tegenover je bedrijf en de activiteiten. Participatie biedt soms ook een kans, ondanks dat de wetgever en de rechterlijke macht het je gemakkelijk maken om niets te doen. Overigens is het wel degelijk 30 Recreactie | 06-2025 ‘Overigens is het wel degelijk zo, dat met sommige omwonenden geen land te bezeilen is’ zo, dat met sommige omwonenden geen land te bezeilen is. Alle energie die je erin steekt gaat verloren. Maar vaak is het juist wél een goed idee om met de buurt (of belangenclubs) in gesprek te gaan. De reden: sneller toestemming krijgen voor aangevraagde activiteit, geen langslepende juridische procedures én dus ook minder kosten. Is het gemakkelijk? Nee. Er zijn ondernemers die al lang in onmin leven met hun buren en dan is deze stap zetten niet eenvoudig. Levert het wat op? Niet altijd, maar verrassend vaak wel. Het levert goodwill op bij het bevoegd gezag. In een aantal gevallen zijn handhavingsprocedures zelfs on hold gezet; er wordt tenslotte gesproken. In een aantal gevallen levert het ook daadwerkelijk een oplossing. Onlangs had een milieuclub een verzoek om handhaving ingediend bij het provinciebestuur. Uiteindelijk is van handhaving afgezien omdat partijen het eens werden dat een ‘landschapselement’ op het terrein van het recreatie bedrijf – enkele bomen en een poel – zou worden hersteld. Veel goedkoper dan een advocaat inschakelen en veel sneller dan een procedure.
kennis delen VeBON-certifi cering: wat kun je verwachten? Om de veiligheid van buitensportactiviteiten te waarborgen, moeten leden van de Vereniging van Buitensportondernemingen (VeBON) voldoen aan de eisen van het VeBON-veiligheidskeurmerk. Dat garandeert veilig buitensporten. Belangrijk voor je bedrijf, voor de verzekering en voor de buitensporters zelf. De certifi cering wordt jaarlijks onafhankelijk uitgevoerd door TÜV NORD. Hoe gaat dat in zijn werk? Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Wanda van Eck Om in aanmerking te komen voor het VeBON-veiligheidskeurmerk moet je beschikken over een uitgebreide risicoanalyse van al je activiteiten. Ook moet je beheermaatregelen voor risico’s kunnen aantonen, inclusief registraties en controles. Daarnaast moet je werken met materialen en installaties die aan de geldende normen voldoen. Een onafhankelijke auditor van TÜV NORD bezoekt vervolgens je bedrijf en controleert of alle vereiste certifi ceringsdocumenten en rapporten aanwezig, actueel en geldig zijn. Hierbij wordt beoordeeld of installaties en materialen beschikken over de juiste keuringen of certifi caten van erkende partijen. Op de locatie voert de auditor steekproeven uit. Zo inspecteert hij de dossiers van de activiteiten om te controleren of de beschreven werkwijzen overeenkomen met de praktijk. Daarnaast wordt bekeken of de opleidingsprogramma’s voor instructeurs voldoen aan de gestelde eisen en goed worden bijgehouden. Uiteindelijk stelt de auditor een rapport op. Een reviewer van TÜV NORD beoordeelt dit en beslist of het certifi caat wordt toegekend. Zijn er tekortkomingen, dan krijgt je als bedrijf drie maanden de tijd om deze te verbeteren. Een goede voorbereiding van de audit scheelt tijd en stress Geldigheid en vervolginspecties Het certifi caat is drie jaar geldig. In het tweede en derde jaar vindt een digitale audit plaats. Je uploadt dan actuele documenten in de persoonlijke Mijn VeBON-omgeving bij de Stichting KMVK (Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit). TÜV NORD controleert steekproefsgewijs of het systeem nog steeds aan de eisen voldoet. Ook hierbij geldt: bij tekortkomingen is er drie maanden tijd voor herstel. Een goede voorbereiding scheelt tijd en stress. Zorg dat alle keuringsrapporten, protocollen en bewijsmaterialen up-to-date zijn en centraal opgeslagen. Dat bespaart tijd en zorgt ervoor dat de audit soepel verloopt. 06-2025 | Recreactie 31
vakinfo Besparen met Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Seijsener Energiekosten zijn voor recreatieterreinen een steeds grotere last. Het verbruik van chalets, toer- en seizoenscaravanplaatsen, verlichting, laadpunten, zwembaden, pompen en verwarmde sanitaire gebouwen vraagt veel capaciteit en drukt zwaar op de exploitatie. Vooral ook omdat steeds meer van deze voor zieningen all-electric worden. Met een energiemanagement systeem verandert energie van een onvoorspelbare kostenpost in een beheersbaar en stuurbaar onderdeel van het bedrijf. Praktische voordelen Met zo’n systeem bespaar je niet alleen op je energiekosten. Het biedt óók praktische en klantgerichte voordelen en voordelen op het gebied van duurzaamheid. Door een lagere CO2 -uitstoot draag je bij aan klimaatdoelen en bereid je je voor op wetgeving. Daarbij maak je jezelf aantrekkelijk voor milieubewuste gasten. Het biedt ook een concurrentievoordeel. Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol bij de keuze van gasten. Wie het werkelijke verbruik van stroom en water doorberekent aan de gasten, biedt bovendien een fi nancieel voordeel. De effecten van een energiemanagementsysteem zijn duidelijk merkbaar. Ondernemers die met zo’n systeem werken realiseren structureel lagere energiekosten: vaak wel tot 32 Recreactie | 06-2025 Minder energieverbruik is een voordeel voor ondernemer én gasten 30 procent. Daarnaast neemt de piekbelasting af, wat leidt tot lagere aansluit- en netwerkkosten. Ook het beheer wordt effi ciënter en het terrein levert een aantoonbare bijdrage aan verduurzaming. Een voorbeeld van een effi ciënt energiemanagementsysteem is SenTrance, dat speciaal is ontwikkeld voor recreatiebedrijven. Het biedt real time monitoring, maakt het mogelijk om installaties op afstand te schakelen en koppelt eenvoudig met betaalsystemen. Daarmee wordt energiebeheer niet alleen overzichtelijk, maar ook winstgevend en toekomstbestendig. Het bewijst dat een energiemanagementsysteem geen luxe is, maar een strategische investering. Een slim energiemanagementsysteem levert recreatiebedrijven structurele besparingen op, verhoogt de effi ciëntie en vormt een stevige basis voor verdere verduurzaming. Met dank aan Seijsener energiemanagement Energiemanagementsystemen worden steeds verder ontwikkeld en verfi jnd. Dankzij AI en machine learning worden de systemen steeds slimmer. Dat maakt het voor recreatieondernemers steeds aantrekkelijker om zo’n managementsysteem in te zetten. Het levert onderaan de streep structurele besparingen op de energiekosten.
productnieuws Tekst: Jaap van Sandijk Werken in de cloud Met de clouddiensten van Altios werk je altijd en overal zoals je gewend bent – of je nu op kantoor, thuis of onderweg bent. Je volledige werkplek en mailbox zijn toegankelijk via elk apparaat met internetverbinding. Altios neemt het beheer en onderhoud van je IT-omgeving uit handen. Je gegevens zijn veilig opgeslagen in streng beveiligde en geografi sch verspreide datacenters. De clouddiensten bewegen mee met de groei van je organisatie. www.altios.nl (055) 203 21 80 Flexibel steigersysteem Met het kunststof modulaire steigersysteem Connect-ADock stel je in een handomdraai steigers en platformen samen, geheel op maat voor je locatie. De onderdelen zijn licht van gewicht, onderhoudsarm en eenvoudig zelf te installeren – specialistisch gereedschap is niet nodig. Dankzij de keuze uit twee series met verschillende vrijboordhoogten (20 cm en 43 cm) is Connect-A-Dock veelzijdig inzetbaar: van zwemplatform tot privésteiger en van aanlegplaats voor bootjes tot recreatieve voorzieningen voor gasten. Bijzondere projectunits Van sanitairunit tot verplaatsbare kiosk, receptie of kantoor unit. Van Keulen Mobielbouw levert het en denkt mee over de beste oplossingen. De robuuste units worden op maat gemaakt en kunnen naar wens geschakeld worden. Ze kunnen ook met meerdere verdiepingen worden geleverd. www.vankeulenmobielbouw.nl (0548) 61 26 93 www.interboatmarinas.nl (078) 677 70 00 Persoonlijke ontwikkeling Bureau HTM breidt uit en introduceert Jezelf&Co. Een nieuw concept waarbij de individuele vraag van de recreatie medewerker centraal staat. Jezelf&Co biedt trainingen die inspelen op de persoonlijke ontwikkeling en die ruimte bieden om je eigen route te ontdekken en te volgen. Want persoonlijke ontwikkeling is niet one size fi ts all, aldus de nieuwe aanbieder. www.bureauhtm.nl (038) 337 45 01 06-2025 | Recreactie 33
VAN COMPLETE KEUKENINRICHTINGEN TOT LOSSE APPARATUUR HAKVOORT PROFESSIONAL HORECA & GROOTKEUKENSPECIALIST Wij realiseren al meer dan 60 jaar doordachte grootkeukens op maat. Compleet van ontwerp tot realisatie. Wat uw keukenwensen ook zijn, wij realiseren een keukenoplossing die bij uw organisatie past, voor nu en de toekomst. VOOR ELKE BRANCHE EEN PASSENDE KEUKEN Benieuwd naar ervaringen van onze klanten? hakpro.nl/projecten
KEUKENINRICHTING THUIS IN ELKE KEUKEN Bij Hakvoort Professional bent u verzekerd van topkwaliteit keukeninrichting die perfect past bij uw organisatie. ONZE EXPERTISE IN LEISURE & RECREATIE ADVIES Wij combineren uw kennis van leisure met onze expertise in professionele keukens. Zo creëren we een toekomstbestendige keuken, afgestemd op uw bedrijf, met aandacht voor routing, apparatuur, energiebesparing en hygiëne. GEBRUIKSGEMAK Wij stemmen apparatuur af op uw kaart. Gebruiksvriendelijk, innovatief en altijd passend voor uw keuken. EFFICIËNTIE EN SNELHEID Een doordachte indeling en snelle apparatuur zorgen voor vlotte service en eenvoudig werk voor elk teamlid. EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl 20-01-01 Alle prijzen zijn exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen, druk en zetfouten voorbehouden. VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl hakpro.nl
Bezoek ons op de Recreatie Vakbeurs standnummer 230 Miele wasmachines en drogers voor uw wasruimte? Wij stellen ze kosteloos ter beschikking. Hoe werkt het? Gratis automaten + installatie: Wij plaatsen kosteloos de Miele wasmachines en drogers en het bijbehorende betaalsysteem. Opbrengst delen: U deelt mee in de opbrengst van het wassen en drogen. Eenvoudig betalen: Uw gasten betalen eenvoudig contactloos via de Miele appWash NFC terminal. Effi ciënt: De betalingen gaan automatisch, dus minder personeel nodig voor een soepel lopende wasserij. Zorgeloos: Inclusief gebruikersondersteuning, onderhouds- én reparatiewerkzaamheden. Meer weten over onze wasmachines en drogers voor op uw camping? Neem contact met ons op of bezoek ons op de Recreatie Vakbeurs van 11 t/m 13 november in Hardenberg (standnummer 230). www.miele.nl/professional | Telefoon: +31 (0) 347 378 884 | E-mail: professional@miele.nl
1 Online Touch