mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 35e jaargang november 2020
Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
INHOUDSOPGAVE Prakkesaasjes fan de redaksje Mandeguod in 2021 Schrijf met ons mee! Nierstichting 2020 Gjin spekulaasaksje dit jier Nieuws van de Cultuurcommissie Gewoan mei de post... MS collecte 3 5 5 7 7 9 10 Wjukkennieuws 19 Kerstboomactie WWC 21 21 Verenigingen 25 Activiteiten 26 Weekagenda 27 Instellingen 28 AED aanwezig Witte jim ..... dat??? Nieuws van IJsklub “De Twa Doarpen” Wat hinget der by dy oan ‘e muorre? Nieuws uit de dorpskerk Doarpsmienskip Mantgum Collecte Alzheimer Mededeling gemeente Leeuwarden De Bistedokter Afmetingen advertenties 28 29 31 32 35 39 41 Hûnepoep 43 Nominatie Klokhuis 45 47 49 52 Politie 52 Colofon Omslagfoto Mûlekapke hinget klear by de brêge... “fergetten of nije gewoante” ? foto: Hette van der Wal www.mantgum.com MANDEGUOD 1 Het volgende nummer verschijnt voor 1 december 2020 Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com 52
MANDEGUOD 2
Prakkesaasjes fan de redaksje Heerlijk nazomer- of herfstweer, u mag het zeggen. Heerlijk als je in het herfstzonnetje een drankje of hapje kan doen. Maar die 'vanzelfsprekendheid' is weer tijdelijk voor een aantal weken on-hold gezet. Covid-19 pakt ons weer in in een tweede golf. Dinsdag 13 oktober hebben we tijdens de persconferentie een heel pakket aan maatregelen te horen gekregen om in een beperkte lockdown te gaan. Besmettingen stijgen in rap tempo. In Mantgum zijn de mondkapjes in de winkels ook al gesignaleerd. Het lijkt al bijna op een vanzelfsprekendheid. Voor de één heeft het geen meerwaarde om een mondkapje te dragen, voor de ander is het een medische noodzaak om maar geen besmetting van Covid-19 op te lopen. Vanzelfsprekend doen we in ons mooi Mantgum mee, dat doen we toch voor de medemens? Het is ook vanzelfsprekend dat er in Mantgum elk uur wel 1 of meerdere treinen stoppen. Wat was dat een gemis tijdens de eerste 'lockdown'. Stel u eens voor dat Arriva besluit dat er maar 1 of geen treinen meer gaan rijden? Dan is de vanzelfsprekendheid ineens een tekortkoming geworden. De trein geeft een mate van leefbaarheid in Mantgum. Tijdens de eerste covid-19 golf was het ook stil in het dorp, geen schoolgaande kinderen, geen geluid van het sportveld, tennisbaan en zelfs kon er niks georganiseerd worden in de Wjukken. Zelfs geen merke. Leefbaarheid is zo belangrijk voor ons greidhoeke-dorp Mantgum. We hebben tijdelijk kunnen merken wat het met ons doet als er geen reuring in het dorp is. Vanzelfsprekendheid geeft dus geen automatische zekerheid. Leefbaarheid doen we samen, wij maken leefbaarheid. Mantgum groeit door leefbaarheid. Alles gaat zoals het gaat en komt zoals het komt, dat is wel zeker. Laten we allen op elkaar letten, laten we voor elkaar zorgen. Samen houden wij de leefbaarheid in Mantgum en maken we Covid-19 klein. Namens de redactie, Jacob Scheffer MANDEGUOD 3
maand aanbieding 1 makreel + iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur MANDEGUOD 4 2 haring e5,
MANDEGUOD in 2021 De oproep van Maaike in ons vorige nummer heeft resultaat gehad! Als vormgever voor 2021 heeft zich aangemeld Schelte de Jong. Hij studeert Communication Multimedia Design aan de NHL hogeschool in Leeuwarden. Wij hebben hem in contact gebracht met onze dorpsgenoot Rinse Westerdijk, een oude rot in het vak. Hij wil Schelte begeleiden en fungeren als achtervang. Samen gaan zij bekijken hoe ze vanaf januari 2021 onze dorpskrant Mandeguod mooi vorm kunnen geven. Mandeguod bestaat dan 35 jaar. Daar gaan ze zeker aandacht aan besteden. Om de overgang soepel te laten verlopen zijn ze nu al in gesprek met onze huidige vormgever Frits Sieperda. Frits verzorgt nog de laatste twee nummers van 2020, als altijd met veel inzet en plezier. Als nieuw redactielid verwelkomen we Jacob Scheffer. Hij schrijft de ‘Prakkesaasjes’ van dit novembernummer. We zijn blij met deze nieuwe Mantgumers in onze gelederen. Welkom! Diny de Vries Schrijf met ons mee! Leuk hè, al die verhalen over Mantgum en Mantgumers in Mandeguod! Als redactie hebben we vaak ideeën genoeg voor artikelen en weten we van verhalen die de moeite waard zijn om te vertellen. Helaas hebben wij niet de tijd en de mankracht om zelf al die verhalen op papier te zetten. Daarom zijn we op zoek naar dorpsgenoten die het leuk vinden om één of een paar keer per jaar te schrijven voor Mandeguod. Je kunt zelf onderwerpen aandragen, maar wij kunnen je ook met een onderwerp op pad sturen voor een interview. Zo kom je nog eens ergens en blijkt die ene dorpsbewoner toch veel interessanter te zijn dan je misschien wel dacht. Dus: houd je van schrijven, vind je het leuk dat iedereen een door jou geschreven verhaal leest en wil je een bijdrage leveren aan onze mooie dorpskrant? Stuur dan een mailtje naar mandeguod@gmail.com en we zetten je op de lijst. MANDEGUOD 5
MANDEGUOD 6
Nierstichting 2020 Der is in tiid fan kommen, en der is in tiid fan gean. Dêrom ha ik it beslút nommen, om nei 40 jier te kollektearjen, wêrfan 30 jier ek as kontaktpersoan, der mei op te hâlden. Dit jier hiene wy € 576,98 yn de bussen en noch € 24,- oan tikkys, dus totaal € 700,98. Foar dit prachtige bedrach bin ik de Mantgumers en myn kollektanten tige tankber. No soe ik hiel graach de kollekte achter litte wolle mei in nije koördinator, mar dy ha ik noch net fûn! Hjirby doch ik in berop op jimme, Mantgumers. Soe ien fan jimme, man as frou, dit fan my oernimme wolle? In pear wike wurk, foar minsken dy’t soms in grut diel fan har libben dialisearje moatte, en mar wachtsje op in nije as in keunstnier! Wat soe ik dan bliid wêze! Foar 2021 moat der ek noch in nije kollektant komme foar de Gibbeflecht en ien foar de Master Jansenstrjitte en de Fearhûshoeke. Hoopjend dat jimme my net yn ’e steek litte, wol ik jimme allegearre nochris tankje foar it fertrouwen! Groetnis, Jitske Agema-Bijlsma It Soal 4, 9022 BZ Mantgum tillefoan: 058-2501433 Gjin spekulaasaksje dit jier Omdat it tal besmettingen mei koroana noch hieltyd tanimt hawwe wy it beslút nommen dat de spekulaasaksje dit jier net trochgean kin. Fanwegen it firus hawwe wy dit jier ek net nei Hongarije west om klean rûn te bringen. It wie lang ûnwis oft wy ôfreizgje koene en woene en yntusken hat Hongarije de grinzen opnij op ’t slot setten. Wy geane derfan út dat wy yn it foarjier of simmer fan 2021 wer hinne kinne. Oant dy tiid hawwe wy earst ekstra opslachromte regele foar de klean. Hoewol’t wy dit jier net mei koekjes foarbykomme kinne, soene wy wol tige wiis wêze mei in bydrage. In bydrage kin oermakke wurde op: NL53RABO0341759783 Ut namme fan it Tsjinsthûs Jelle en Renske van der Meer MANDEGUOD 7
MANDEGUOD 8
Nieuws van de Cultuurcommissie Wat hadden wij voor u weer een mooi cultureel seizoen voorbereid! U welbekende gezelschappen als Tryater, Pier 21 en Marjolein Meijers zouden dit najaar bij ons te gast zijn. Maar ook Bonne Route, een verrassende, prachtige lezing over een voettocht met een ezel door Frankrijk, stond voor een zondagmiddag op het programma. En niet te vergeten het muzikale optreden van Kobus en van Erp, dat we eerder dit jaar moesten uitstellen. Maar helaas: door het snel oplopende aantal besmettingen en de aangescherpte coronamaatregelen hebben al deze artiesten hun optreden moeten annuleren. Een reis naar Mantgum, een optreden voor een zaal met maximaal 30 personen is voor de meesten van hen financieel niet haalbaar en brengt wellicht ongewenste risico’s met zich mee voor artiesten en publiek. Wij moeten dus met pijn in het hart constateren dat we dit seizoen in de Wjukken niet zullen kunnen genieten van ontspannende, inspirerende of ontroerende optredens! Ook voor wat betreft de muzikale dinsdagmiddagen in januari en februari 2021 onder leiding van Rudolf Nammensma moeten we even pas op de plaats maken. Net zolang totdat het virus ons met rust wenst te laten. We wensen u allemaal veel sterkte in deze onzekere, ongezellige tijd en hopen dat u gezond blijft! Vriendelijke groet, namens de Cultuurcommissie Annemiek Smit MANDEGUOD 9
Gewoan mei de post… Us buorman, Herman Hermans, wie al ris earder promovearre, mar fan’t simmer is hy nochris promovearre, nammentlik op de Klassike Taal en Letterkunde oan de universiteit fan Oxford en hy mei no de titel ‘Doctor of Philosofy’ fiere. Miskien kenne jo de man wol hielendal net. Mar goed ek faaks, want hy hat syn hiele libben rjochter west, en bytiden is it mar better om nèt op it bankje foar syn rjochterstafel te sitten… Mar it kin ek bêst wêze dat jo him wòl kenne: hy helpt ús buorfrou Nella faak mei it oplieden fan har blinehûnen. En dan ha jo Nella en Herman faaks wol ris rinnen sjoen, want it ôfrûne jier hiene se sels twá hûnen yn oplieding. Sa hinget it libben somtiden fan tafallichheden oan inoar. Want in jier of seis, sân lyn kaam Herman Hermans der by tafal achter hoe’n prachtige stêd Liverpool is. “Ik was een poosje in Liverpool voor de uitvaart van mijn Tante Tom, toen ik helemaal gecharmeerd raakte door die stad.” Tante Tom, sa fertelt Herman, wie koart nei de oarloch belutsen by de opfang fan Ingelske bern dy’t yn Nederlân oansterkje moasten, en doe’t hja nei de tiid troch ien fan de organisatoaren, in dûmny, frege waard om ek ris nei Liverpool te kommen, naam hja dy útnûging oan. Mar ynstee fan troch de dûmny waard hja op it stasjon opwachte troch Eddy, in jonge widner. En ja hear, love at first sight, dat sa belâne Tante Tom foargoed yn Liverpool. En sa rekke Herman - fanwege it ferstjerren fan Tante Tom - ferslingere oan de stêd oan de Mersey, ‘a vibrant city’, in stêd mei in eigen aksint, freonlike minsken, in haven mei docks, in stêd mei twa katedralen, in Anglikaanske en in Roomske. Dêr is sels in ferske oer skreaun: ‘And if you want a cathedral, we’ve got one to spare!’ Der is ek in tsjerke dêr’t allinne noch mar de muorren fan steane fangefolgen it bombardemint yn it begjin fan de oarloch doe’t de Dútsers Liverpool noch berikke koene mei harren fleantugen. ‘The bombed-out church’ yn de folksmûle. De Liverpudlians litte it sa, as earbetoan oan de slachtoffers dy’t doe fallen binne. It is no in soarte fan iepenloft-teater foar allerhande eveneminten. MANDEGUOD 10
Dêr, yn Liverpool kaam Herman der doe achter dat je oan de universiteit foar in jier in master yn klassike talen behelje koene. In âlde winsk fan mear as 50 jier lyn koe hy doe realisearje. Nei de middelbere skoalle woe hy nammentlik oan de iene kant miskien bêst klassike talen studearje, mar ja, wat kinne je dermei? Boppedat hied er as skoaljonge it lêste skoaljier in soad tiid oan wiskunde besteegje moatten, en dêrtroch wiene syn sifers foar de âlde talen mar wat suterich. Dat sa rûgele hy in oare kant út en keas foar de stúdzje rjochten. “Een studie die mij ook zeer boeide, en het trok me aan dat je als rechter eigenlijk heel praktisch werkt. Zo zie je maar dat het leven niet alleen maar uit bewuste keuzes bestaat, want toen ik aan de studie begon had ik nog niet veel idee van recht.” Herman hat jierren lang fice-presidint west fan de gerjochtshoven yn Amsterdam en Ljouwert, en is krap 35 jier lyn promovearre ta doctor yn de rjochtsgeleardheid oan de Universiteit van Amsterdam. Ek hat hy in jiermannich bysûnder heechlearaar west yn de fakulteit rjochtsgeleardheid fan de Erasmus Universiteit yn Rotterdam. De juridyske kanten fan it libben ha him syn libben lang yn de besnijing holden. Dochs bleaun it him altyd wol wat dwers sitten dat er nea wat mei syn ynteresse foar klassike talen dien hie. Doe’t hy in jier as 10 lyn lykwols yn dieltiid foarsitter fan it Medisch Tuchtcollege yn Grins wie, pakte hy de stúdzje Italjaansk op, en fansels – dan komst wèr mei Latyn yn oanrekking. En sa begûn yn Liverpool it baltsje te rôljen en bedarre Herman yn 2014 yn in flatsje op de universiteitscampus yn Liverpool. In behindich ûnderkommen, mar in daaldersk plakje: koest de Anglikaanske katedraal fan Liverpool sjen èn koest de heuvels van Wales lizzen sjen. Omt der foar de stúdzje âlde talen – Latyn yn Herman syn gefal – faak net folle animo is, hie hy bytiden privee-kolleezje. Fan in alderaardichste heechlearaar. Punt wie wol, laket Herman: ast eins mar allinne yn de les sitst moatst altyd alert wêze en de lessen taret ha, dat bytiden siet er moarns om 5 oere al te wurkjen foar it kolleezje. MANDEGUOD 11
MANDEGUOD 12
Nei’t er syn master helle hie, is Herman wer in jier werom kommen, om in jier lang syn âlde metier as rjochter wer op te pakken. Tagelyk hat er dat jier spikers mei koppen slein en in plan makke foar in ûndersyk en ‘sollisitearre’ foar in plakje oan Oxford University. Ta syn ferwûndering waard hy sûnder mear oannommen, en sa ferfear hy op ‘e nij nei Ingelân, nei Oxford dizze kear. Dy universiteit datearret fan it ein fan de 11de iuw en is opboud út ‘colleges’. In studint of in dosint is net allinne mar ‘member’ fan de universiteit, mar ek libbenslang lid fan ien fan dy ‘colleges’. Dizze ‘colleges’ binne frij selsstannich en ha bygelyks eigen statuten. Herman heart by it ‘Magdalen College’, ien fan de grutste en moaiste ‘colleges’ fan Oxford, mei in ûnbidich grûngebiet midden yn de stêd, in eigen hertekamp en in ymposante toer. It ‘Magdalen College’ waard stichte yn 1458 – en sa’t it dêr yn 1458 om en ta gong, sa giet it dêr no noch om en ta. Herman waard yndield by de ‘graduate students’ (de measten uteraard gâns jonger as hysels), en je heare by de ‘Middle Common Room’ – net by de ‘Senior Common Room’, dêr ha allinne de dosinten in sit yn. En dan realisearrest dy dat yn Oxford de ôfstân tusken studinten en professoaren ûnfoarstelber grut is. In grut ferskil mei dat jier oan de universiteit yn Liverpool… Oxford University hat – mei de Universiteit fan Cambridge – de namme dat it elite-universiteiten binne, dat hja boppedat harren studinten selektearje. Oan de iene kant liedt dat ta in bytsje útfallers, mar oan de oare kant knaget it ek: der wurde faak studinten fan de privee-skoallen selektearre omdat dy harren learlingen better tariede kinne op de seleksje. En wat, fregest dy dan ôf, bart der mei al dy oare oankommende studinten? Der binne wol mooglikheden foar studinten om in beurs te krijen, en it besef liket wol wat op te buorreljen om gelikense kânsen te kreëarjen - mar foar’t it safier is… “Dan merk je ook dat bij de Britten het klassenverschil nog altijd aanwezig is. Ik ben een Anglofiel natuurlijk, en dit gaf me een prachtige inkijk in het leven daar, maar ook in de schaduwkanten ervan.” Wat syn ferbliuw yn Oxford benammen oerskade wie fansels de Brexit-diskusje. “Tragisch ook”, ferfettet Herman, “Oxford stemde tégen de Brexit. Hoe dat zal uitpakken…. Want een stad als Oxford moet het juist van de internationale studenten hebben.” Herman en ik fernuverje ús beide efkes oer bepaalde Britske tradysjes; it parlemint wurket eins noch 17de iuws mei syn yn ús eagen ûnfatsoenlike gewoanMANDEGUOD 13
Pizza Food Truck ”Vers gebakken, ambachtelijk bereide steenoven pizza’s met dunne knapperige bodem en verse ingrediënten. Iedere donderdag bij de Poiesz in Mantgum van 17.00-19.00 uur. Bestellen kan aan de wagen, of via 06-53877841 (nu ook Whatsapp) vanaf 11.00 uur. Tevens op bestelling verkrijgbaar: antipasti/borrelplank, salade caprese, tiramisu, huisgemaakte roomboter appeltaart, zie www.sambrinipizzas.nl.” Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro Stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño, pepers, spekreepjes, ei, mozzarella Salame: tomatensaus, kaas, salami Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui gorgonzola e 1,25 / vis e 2,25; bakje knoflooksaus e 1,00. MANDEGUOD 14 e 8,50 e 10,50 e 10,00 e 12,00 e 12,00 e 9,50 e 10,00 e 12,00 e 13,00 e 10,50 e 11,00 e 10,50 Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui e 13,00 Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees e 12,50 e 13,50 e 12,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei e 0,75; extra vlees, Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas e 11,50 Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons
ten om dwars troch inoar hinne te praten, en it lûde ‘boe’-geraas as eat jin net oanstiet. Mei oan de oare kant de romrofte Britske hoffelikheid… Sels moast ik efkes weromtinke oan it Asterix-stripboek fan ‘Asterix en de Britten’ dêr’t wy om ien as oare reden in Frânske edysje fan hiene. ‘Ils sont fous ces Bretons’ wie doedestiids ús striidkreet dan ek – mar wat langer ast nei it lân oarekant Noardsee sjochst, wat langer as it wier liket... Hoe dan ek, Herman hat syn proefskrift skreaun oer Petrarca, in Italjaansk dichter en filosoof út de 14de iuw dy’t ek klassike talen en rjochten studearre. Hy waard letter beskôge as de grûnlizzer fan it humanisme. Petrarca skreaun brieven oan ûnder oaren Cicero, dy’t gâns wat iuwen earder libbe: fan 106 foar ús jiertelling oant er yn 43 foar ús jiertelling fermoarde waard. Petrarca ferge Cicero der op werom’t hy him as filosoof net by de filosofy hold, yn stee fan him te bemuoien mei de polityk. Want troch dy polityk kaam Cicero ek oan syn ein. Letter skreaun Petrarca in wat mear fersoenjende brief oan Cicero. De ôfrûning fan Herman’s proefskrift, syn promoasje, wie fanwege de koroana tige sober. Boppedat: moatte je hjir yn Nederlân je proefskrift ferdigenje yn it iepenbier, yn Ingelân skriuwe de professoaren der in rapport oer, nei in besletten eksamen fan inkele oeren (yn Herman’s gefal fia Zoom), en dat is it. It is wol sa dat der dan in stik as acht minsken nei dyn wurk sjoen ha, en dat is ûngefear gelyk oan sa’t it hjir yn Nederlân giet. Spitigernôch gie de ôfsluting, de promoasje mei it útrikken fan de bul, dit jier fanwegen de koroana net troch. Oars sa’n deftige tradysje mei toga’s en wite strikken foar. Dat miste Herman wol. Sa’n ritueel mei alle poeha dy’t der by heart as ôfsluting fan 4 jier stúdzje hied er graach meimeitsje wold. De bul kaam no gewoan mei de post… Lys Scarse MANDEGUOD 15
MANDEGUOD 16
MANDEGUOD 17
MANDEGUOD 18
Wjukkennieuws Beste inwoners van Mantgum, Al meer dan 20 jaar is de Wjukken een gebouw dat staat als een huis en is het centrum van vele activiteiten in ons prachtige dorp. Van begrafenissen tot feesten, van korfbal tot kaatsen en van jeu de boules tot tennis, maar ook vergaderingen, film, zang, cultuur om maar een greep uit de activiteiten te noemen. Een opmerkelijke zomer ligt achter ons waarbij corona ons op vele manieren heeft dwarsgezeten. Hierdoor zijn diverse activiteiten geannuleerd met alle financiële gevolgen vandien, ook voor de Wjukken, maar het bracht ons ook de geweldige Mantgumer Midsimmerjûn!! waar velen met heel veel plezier op terugkijken en waar we met z’n allen ook trots op mogen zijn, met dank aan de organisatoren! Willen wij de Wjukken met zijn allen beter benutten, dan is het wenselijk dat er initiatieven/activiteiten plaatsvinden, die niet alleen bijdragen aan een gezellige en positieve sfeer in het dorp maar ook gezonde exploitatie van ons Multi Functioneel Centrum mogelijk maken. Daarvoor zijn nieuwe initiatieven voor het komende jaar van harte welkom. Het bestuur van de Wjukken vraagt u mee te denken hoe er meer activiteiten ontwikkeld kunnen worden. Uiteraard met in acht nemen van de Corona maatregelen. Mocht u een suggestie of suggesties hebben, dan horen wij dat graag. U kunt met uw idee terecht door het te delen met het bestuur van de Wjukken. Te bereiken via e-mail bestuur@wjukken.nl Alvast dank voor uw meedenken! Bestuur Wjukken Freerk Smidt MANDEGUOD 19
MANDEGUOD 20
Kerstboomactie WWC: bestel een boom en steun de club! Dit jaar wederom een KERSTBOMENVERKOOP van WWC. Wij hebben weer prachtige Nordmannsparren ingekocht. Deze worden eind november gekapt en zijn dus vers en van zeer goede kwaliteit. Maandag 7 december van 17:00 tot 19:00 uur kan de kerstboom worden opgehaald bij Klaversma Bouwbedrijf aan de Skillaerderdyk in Mantgum. Graag contant betalen. Eventuele thuisbezorging in overleg. Bestellen kan via www.kv-wwc.nl of bel 06-14128744 (Wisse Arendz). Een boom van WWC, daar vier je prachtige en sportieve kerstdagen mee! MS collecte van 16 t/m 21 november MS is een chronische ziekte van het centrale zenuwstelsel. Er is nog veel onbekend over de oorzaken van MS. Daarom is MS nog niet te genezen. MS treft vaak jonge mensen die in de bloei van hun leven zijn. Het Nationaal MS Fonds financiert praktisch en innovatief wetenschappelijk onderzoek naar betere behandelmethoden én naar de uiteindelijke genezing van MS. Daarnaast geeft het Nationaal MS Fonds voorlichting op dit gebied en is een steunpunt en coach voor mensen met MS en hun directe familie en vrienden. Hiervoor blijft geld nodig. Als de overheid, ondanks de coronacrisis, collecteren toestaat, komen collectanten tussen 16 t/m 21 november langs de deur met de collectebus met geldgleuf en QR-code. Iedere donatie – groot of klein – is welkom! Collectant gemist? Ga naar www.mscollecte.nl en doneer online. Het is ook mogelijk om een donatie over te maken op NL 43 RABO 0340 3477 40. In Mantgum collecteert al tien jaar een grote groep vrijwilligers voor het Nationaal MS Fonds. Daardoor is het aantal adressen voor elke collectant te overzien. Dit jaar is er een uitvaller. Wie wil invallen? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Joost Lottgering, collectecoördinator, tel. 2501423. MANDEGUOD 21
Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum MANDEGUOD 22
MANDEGUOD 23
MANDEGUOD 24
Vereniging Verenigingen Contactpersoon Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen M. Visser J. W. Verhoef S. Dijkstra K. Bosma Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mantgum Leeft Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum D. Lont Maaike Kuipers B. Stienstra Jant van Dijk Telefoonnummer (06) 100 579 01 (058) 250 18 13 (06) 423 242 06 doarpsmienskip@mantgum.com E. van der Hem info@harmonieweidum.nl S. Cnossen (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 94 02 (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 250 40 97 (06) 130 43 474 (06) 204 94 345 (06) 512 21 165 06-14411680 mantgumleeft@gmail.com J. Noorman P. Kuipers Fam. Nutma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup R. Heida J. Nijboer G. Terpstra D. Ottema ocgielguorde@gmail.com Frisia1874@gmail.com (058) 250 26 75 (058) 255 25 85 (058) 250 1090 Bestuur@wjukken.nl (058) 822 27 63 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 254 20 51 R.W. Steensma R. de Groot MANDEGUOD 25 (06) 150 47 798 (058) 250 22 41 (058) 850 63 92 (058) 250 20 26
Activiteiten Maand november Zondag 1 nov. Maandag 2 nov. Woensdag 4 nov. Zondag 8 nov. Woensdag 11 nov. Zondag 15 nov. Woensdag 18 nov. Zondag 22 nov. Woensdag 25 nov. Ochtendgebed en Kerkcafé Allerzielen Kerkcafé Ochtendgebed en Kerkcafé Kerkcafé Ochtendgebed en Kerkcafé Kerkcafé Gemeente-avond Ochtendgebed en Kerkcafé Kerkcafé Woensdag 25 nov. Oud papier Zondag 29 nov. Vesper 16 t/m 21 november: Collecte Nationaal MS Fonds Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2020 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. https://www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. Urker Vishandel Pizzabakker iedere dinsdag iedere donderdag 15.30-18.00 uur, bij de Poiesz 16.30 uur, bij de Poiesz 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 19.30 uur 10.00 uur 10.00 uur 17.00 uur Mariakerk Mantgum 10.00 -17.00 uur Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum Vanaf 18.00 uur hele dorp en buitenom Mariakerk Mantgum MANDEGUOD 26
Weekagenda maandag AMV fanfare ’Harmonie Weidum’ Yoga Zenmeditatie dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp Medische fitness woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Kaartmiddag Biljarten 60+ Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Fifty + fit. door Sander Hageman Jeu de boules competitie Clinic beginnen met Hardlopen Yoga Yoga, YogaRutger vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Bridgen Pilates, Studio Fitaal 15.30 uur, OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 19.45-21.30 uur, Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 19.30 uur start bij het plein van MFC De Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma Yogalessen Marian Ypma/Studio Fitaal 19.45-20.45 uur Basisschool Mantgum 08.15 - 12.15 uur, mfc Wjukken 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 14.00 uur mfc Wjukken 18.45 - 19.40 uur, basisschool De Gielguorde 19.45 - 20.40 uur, basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 08.15 - 12.15 uur, mfc Wjukken 14.50 uur - 21.30 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal Gymnastiekzaal Mantgum 19.30 uur 19.30 uur, stal fam. Odinga Skillaerd 19.30 uur, bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur, basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur, mfc Wjukken 14.00 - 17.30 uur, mfc Wjukken 09.00 - 09.55 uur, Dorpshuis Weidum Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken Biljartcompetitie 19.30 uur, Café Bonnema zaterdag Bootcamp 09.00 uur start bij het plein van mfc De Wjukken MANDEGUOD 27
Instelling Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Kinderopvang It Flinterke Diëtistenpraktijk Leuk op Gewicht Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Instellingen (088) 035 04 00 Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) Mantgum Foar Inoar (088) 035 04 00 (088) 035 04 00 foarinoar@mantgum.com (06) 18 33 90 61 (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 Contact Contactpersoon E. Hartvelt E. Hartvelt E. Hartvelt C. Bruinsma J. Sybesma Apotheekhoudende praktijk H.B.Bergwerff, huisarts 0517-341272/0517342726 H.B. Bergwerff praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl (058) 763 45 13 Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gastouderopvang Us Wouterkes Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal YogaRutger Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum Mindfulnesstraining en zenmeditatie Gemeente Leeuwarden, klein leed K.lycklemaennijeholt@upcmail.nl (058) 250 15 23 (058) 250 19 52 (058) 250 13 63 (06) 270 649 94 (06) 420 122 03 info@yogarutger.nl (06) 519 689 90 rsdegroot@terphus.nl (0515) 42 56 12 (058) 250 17 81 (06) 128 227 12 (058) 257 66 66 G. van der Heide J. Wijnja R. van der Veen A. Wijnstra M. Ypma Rutger Feitsma R. de Groot V. Akkermans Eef Heinhuis Gezondheidscentrum It Kleaster Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. MANDEGUOD 28
Witte jim dat … … fan 9 oktober 2020 o/m 28 febrewaris 2021 yn Tresoar de eksposysje 'Besiele troch Fryslân' te sjen is? Foar 'Besiele troch Fryslân' litte 30 keunstners fan FRIA, 'de beroepsvereniging beeldend kunstenaars in Noord-Nederland', har ynspirearje troch de lânskippen, tsjerkjes, minsken, it Waad, de loften, feestjes, blommen, it ljocht, de kleuren, fergonklikens en skientme... It ferskaat oan dissiplines wêr't yn wurke wurdt is grut: skilderijen, tekeningen, etsen, fotografy, sieraden, tekstylkeunst en objekten. Ien fan de dielnimmende keunstners is âld Mantgumer Joke Stapensea. Tagong fergees op de iepeningstiden fan Tresoar. Witte jim dat… … it de bedoeling is dat der op freed 6 novimber foar de tredde kear in Ferhalejûn holden wurde sil op ferskate plakken yn Fryslân? Ferhalefertellers komme oan it wurd en fertelle de moaiste mearkes of de spannendste grizelferhalen oan lytse groepen minsken. Neat is lykwols seker yn dizze koroanatiid, sjoch dêrom foar aktuele ynformaasje op: verhalenavond.nl. Witte jim dat… … de Stichting Doarpswurk faak nijsgjirrige ynformaasje hat oer útienrinnende saken? Op harren webside doarpswurk.frl fine jo allegear artikels oer wat der spilet yn ús provinsje. Witte jim dat ……. … op dinsdag 29 september om 9.30 uur de kerk van Mantgum haar klokken luidde? Precies 500 seconden. luidde de noodklok voor 500 vluchtelingenkinderen. Dat is het aantal kinderen dat volgens de kerken, de Nederlandse overheid zou moeten verwelkomen in Nederland. MANDEGUOD 29
zorgvuldig en met aandacht Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl I www.dejonguitvaartzorg.nl MANDEGUOD 30
Nieuws van Iisklub “DE TWA DOARPEN” De winters dat er ijs in de ijsbaan en sloten ligt dat voldoende sterk is om op te schaatsen zijn de afgelopen jaren op 1 hand te tellen. Zo werd er in het voorjaar besloten om voor de leden van de ijsclub een dagdeel te schaatsen op de ijsbaan te Leeuwarden. De organisatie was rond, busvervoer geregeld en toen…… kwam er de corona. Helaas ging dit spektakel niet door omdat ook Mantgum mee ging in de lockdown. Nu tijdens het schrijven van dit stukje zitten we al weer zo ver in het proces dat er mogelijkerwijs nog meer aangepaste maatregelen komen omdat het corona virus weer oplaait. Het heeft ons allen op dit moment in de greep. Zo heeft het bestuur van de ijsclub het besluit genomen om gezien het bovenstaande voor het winterseizoen 2020/2021 geen contributie te heffen. U zult dit jaar geen lidmaatschapsbriefje met declaratie ontvangen. Wel zullen er herinneringen worden verzonden aan leden die hun lidmaatschap over het seizoen 2019/2020 nog niet hebben voldaan. Als ijsclub zullen we ook de komende jaren ons richten op duurzaamheid. Er liggen al enkele jaren zonnepanelen op het ijshokje welke de lasten van elektriciteit neutraal maken. Naast de zonnepanelen zal er gekeken worden naar fondswerving voor ledlampen. Dit om nog meer bewuster om te gaan met energie. Als er dorpsbewoners zijn die tips hebben wie of welke fondsen we kunnen aanschrijven dan houden we ons als bestuur van harte aanbevolen. Draagt u de ijsclub een warm hart toe en u bent nog niet lid/donateur? Meldt u aan en ga dan naar de website www.detwadoarpen.nl Om de jaarcyclus wel te volgen zal er op 10 december 2020 een bestuursvergadering zijn. Deze zal plaatsvinden in Café Bonnema te Mantgum met de benodigde RIVM maatregelen. Aanvangstijd is 20.00 uur. De agenda ontvangt u ter plaatse. Het bestuur nodigt u hierbij van harte uit. Johan v.d. Werf MANDEGUOD 31
Wat hinget der by dy oan ‘e muorre? De titel in het Fries, maar nu verder in het Nederlands en een stukje in het Inuktitut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ). Er hangt bij ons van alles aan de muur, het meeste afkomstig uit Canada waar we 3 jaar hebben gewerkt en gewoond in de Canadese provincie Labrador, voordat we in het jaar 2000 in Mantgum kwamen wonen. We hebben er mooie herinneringen aan. Als je bij ons de woonkamer inloopt dan hangen daar twee tekeningen van een jongen en een meisje in traditionele Inuit kledij. Beide tekeningen zijn gemaakt door de kunstenares Sheilagh Harvey uit Newfoundland. Deze kunstenares legt met haar tekeningen het traditionele leven en de cultuur van de Inuit vast. Inuit is een nomadenvolk en zij zijn de oorspronkelijke bewoners van NoordCanada en de kustgebieden. Ze komen ook voor in Groenland. In de volksmond wordt vaker het woord Eskimo gebruikt voor dit volk, maar dit woord wordt door Inuit als beledigend beschouwd. Inuktitut is de taal van de Inuit. Dat ziet er ongeveer zo uit: Uniuitemit innu mitahuapit nipu ne ishkuess. Dit betekent: Het kleine meisje dat buiten staat bij de tent. MANDEGUOD 32
Aan de andere muur hebben we een aantal beelden van soapstone (speksteen). Deze beelden zijn handgemaakt door Inuit kunstenaars. Wij hadden regelmatig contact met deze kunstenaars en hebben dan ook verschillende kunstwerken mogen overnemen. Deze beelden gaan over hun dagelijkse bestaan, de jacht en de dieren die voor hen betekenis hebben alsook over oude mythen en geesten. Tot slot noemen wij nog de authentieke laarzen gemaakt van zeehond. Een collega die bij ons werkte en bij ons seizoenswerk deed vertelde dat zijn moeder nieuwe laarzen ging maken. Zij deed dit op de traditionele manier en met de hand. Laarzen gemaakt van zeehondenhuid en bont. Inuit gebruiken alles uit de natuur en leven van verzamelen en de jacht. Met veel respect voor het dier en alles uit de natuur. Alles van de dieren wordt dan ook met respect behandeld en gebruikt. Leven van het land en de natuur en ook zorgen voor de gemeenschap en de familie is zeer belangrijk. Toen wij vroegen wat er met de oude laarzen ging gebeuren, was het antwoord “Die gooien we weg want ze zijn versleten en kapot, er zit een gat in en daarom moeten er nieuwe komen.” Dit bracht ons op het idee om het voorstel te doen om deze traditionele Inuit zeehondenlaarzen te ruilen voor onze traditionele schoenen: een paar houten klompen. Dat was nog wel even niet vanzelfsprekend want de laarzen waren kapot en die geef je niet weg. Maar toen wij uitlegden dat wij het een hele eer zouden vinden en wilden ruilen, was het akkoord. En zo is het gekomen dat nu in ons huis een paar traditionele zeehondenlaarzen staan. Bert en Ellen van der Weide Wy jouwe it stokje troch oan Suzan Rienstra. MANDEGUOD 33
Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u. MANDEGUOD 34
Nieuws uit de dorpskerk van Mantgum & Skillaerd Vanaf maart hebben we als land, dorp en gemeente te maken met het corona-virus. Het heeft impact op ons allemaal, raakt ons en beperkt ons in ons doen en laten. Juist in deze tijd willen we Doarpstsjerke zijn en heten we jullie op twee momenten in de week welkom. We vinden het fijn als u komt in goede gezondheid en als u de 1,5 meter in acht neemt. Voor de duidelijkheid zijn de zitplaatsen tijdens het ochtendgebed en de vesper even aangegeven. Elke zondagochtend een ochtendgebed, vanaf Advent een vesper Elke zondagochtend is er een korte viering in de Doarpstsjerke van Mantgum. Dit ochtendgebed begint om 10.00 uur en duurt ongeveer een half uur. Aansluitend is er Kerkcafé, koffiedrinken en ruimte voor ontmoeting, uiteraard op 1,5 meter. Het Kerkcafé is open voor het hele dorp, ook als u niet bij de viering aanwezig bent. Voor kinderen is er tijdens de viering, een speelplek in de kerk, de reacties zijn heel positief. Zie foto. Vanaf 29 november wordt het ochtendgebed vervangen door een Vesper. Deze korte viering van een half uur begint om 17.00 uur. MANDEGUOD 35
Ambachtsbakker Sybesma * Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. * Kadomand vullen naar keuze terwijl u wacht, u kunt deze ook bestellen. * Suiker/krentenbrood in cijfers. leuk voor kado verjaardag of trouwdag! Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur email: bakkerijsybesma@hetnet.nl Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-22632617 * Reklame’s staan in de Skille vermeld. * Ontbijtservice. * `s Maandags kunt u gebak afhalen op bestelling in onze winkel te Boksum. Ook kunt u s`ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld. * Bestellen kan in de winkel of via telefoon of whatsapp of website www.ambachtsbakker.nl MANDEGUOD 36
Elke woensdagochtend Breek de Week Elke woensdagochtend van 10.00 tot 11.30 uur is er Breek de Week in de Doarpstsjerke. Voor iedereen uit Mantgum en omstreken, jong en oud, thuiswerkers, kantoorlozen, gepensioneerden etc. Er is gratis koffie, thee, sap en Maria-cake. Fan herte wolkom! Maandag 2 november 2020 Allerzielen Op maandag 2 november is het Allerzielen. Op deze bijzonder dag is de Doarpstsjerke de hele dag open. Voor iedereen uit Mantgum en omstreken, jong en oud die een kaarsje wil aansteken voor iemand die er niet meer is, voor iemand die gemist wordt, voor iemand die geen naam heeft. Welkom in de Mariakerk. Het is er stil en u mag er zijn zoals u wilt en zolang als u wilt. Wij overnachten in elkaars schaduw. Wij worden wakker van het eerste licht. Alsof iemand ons bij naam en toenaam heeft geroepen. Dan zal ik leven. Datum: Waar: Tijd: Maandag 2 november 2020 Mariakerk van Mantgum 10.00 tot 17.00 uur Ontvangt u graag onze twee wekelijkse nieuwsbrief, meldt u aan bij b.jilderda@gmail.com Of bel naar 058 289 85 02 dan bezorgen we de nieuwsbrief in uw brievenbus. Voor actuele informatie: www.pkn-mantgum.nl en Facebook Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Hartelijke groet namens de kerkenraad, Gudula van Beem MANDEGUOD 37 Huub Oosterhuis
MANDEGUOD 38
Doarpsmienskip Mantgum Algemiene Ledegearkomst It like hjir yn ús lân wat de goeie kant út te gean. It firus wie net fuort, mar we koene wer wat mear. We hiene sels de moed wer in ledegearkomste út te skriuwen. 1 Oktober soe it wêze. Mar krekt foardat it safier wie, skeaten de besmettingssifers omheech. En in pear dagen foar de plande datum kamen der nije maatregels. En wylst dit stik skreaun wurdt sipelje hieltyd mear nije oan te kundigjen maatregels troch. We binne der noch net klear mei. En sa lang as der gjin faksin is of it firus net ferdwynt, moatte we der mei syn allen in wei yn fine. In gewoane ledegearkomst liket der foarearst net yn te sitten. Miskien dat in online-gearkomst in oplossing wêze kin. En ûnder gewoane omstannichheden wie alles ‘gewoan’ troch gien. Ek de gearstalling fan it bestjoer. Dit jier ha we ôfskie naam fan Wilant Steenhoek as bestjoerslid. En nei alle oproppen troch de jierren hinne, ha we skitterend nijs: der binne 3 froulju dy ’t harren tiid en enerzjy foar ús doarp ynsette wolle! Yn de ledegearkomst soene we as bestjoer dizze kandidaten oan jim foarstelle. Yn april soene we Bert van der Weide foarstelle, op 1 oktober soene de dames Maaike Kuipers, Ydwine Willemsma en Annemarie Meetsma der by komme. En omt we noch gjin ledegearkomst hâlde kinne, ha we ôfpraat dat de kandidaten foarearst it bestjoer gewoan helpe. As it net kin sa as it moat, dan moat it mar sa it kin. Merke Dit jier gjin merke. Dochs hat ús doarp sjen litten wat der wol koe! Earst al in skitterende Midsimmermiddei en -jûn. En yn septimber in echte kermis foar de bern en jongelju. Kompliminten foar alle organisatoaren! Fuotbalgoals Fan ‘t simmer binne der twa goals op it sportfjild efter de Wjukken kaam. Dy wurde goed brûkt troch de jongerein. De goals binne ferrydber sa dat se nei it brûken wer fan it fjild helle wurde kinne. En lokkich giet dat meastentiids goed, in inkelde kear bliuwe se op it fjild stean. De ôfspraak mei BV Sport, de eigener fan it fjild, is dat se nei gebrûk fan it gers helle wurde, sadat it gers meand wurde kin. Jongelju, heiten en memmen fan de jonge fuotballerkes (m/f) litte we lang wille fan de goals ha: brûk se sa faak as mooglik, en romje se MANDEGUOD 39
MANDEGUOD 40
nei it brûken wer op. It soe skande wêze as BV Sport se der ôf ha wol om ‘t se der tefolle hinder fan ha. Ferljochting Nei de oprop yn de Mandeguod foar meitinkers oar nije strjitferljochting binne der ferskate reaksjes kaam. In ploechje doarpelingen ûnder oanfiering fan Ewoud sil hjir oer te set en sil har ideeën oan DMS oerlangje. Doarpsmienskip Mantgum sil dernei yn oerlis mei de gemeente beslute hoe ’t it komt. Nijbouplannen Doarpsmienskip Mantgum hat op dit stuit petearen mei de ferskate partijen. Yn it folgjende nûmer sille we hjir mear oandacht oan bestede. Ta beslút No ’t it oantal besmettingen oprint, moatte we goed om ús sels en de minsken om ús hinne tinke. Sjoch wat we dwaan kinne foar dyjinge dy’t help brûke kin. Wês foarsichtich, om Wim Daniëls te siteren: “hou je veilig”! It bestjoer Collecte Alzheimer Ieder jaar in november komen we bij u langs voor een bijdrage voor de Alzheimer stichting. Door onzekere omstandigheden door het virus hebben we besloten om dit jaar niet aan te bellen maar een flyer bij u in de bus te doen. Hierin treft u een code aan die u kunt gebruiken voor het overmaken van een bedrag met uw mobiele telefoon en ook gegevens om via internetbankieren een bijdrage over te maken. De flyer brengen we u in de collecteweek van 1 tot en met 7 november en we hopen dat we zo toch een bijdrage kunnen leveren aan het onderzoek naar Alzheimer. Namens ons en de stichting alvast bedankt. Team collectanten Alzheimer; Jacob Scheffer, Peter Bootsma, Cees en Margriet Hartmans MANDEGUOD 41
MANDEGUOD 42
Hûnepoep Even in berjochtsje fan de Swannedrift. Op it plantsoentsje foar ús hûs hawwe wy op it stuit in hûnepoepprobleem. Dat wol sizze dat wy alle wiken sa'n seis oant acht drollen opromje moatte, oars kinne de bern fan de buert net op it algemiene/ mienskiplike gersfjild boartsje/ fuotbalje. Mei myn buorman fan nûmer 14 haw ik ek alris in oprom-aksje hâlden en mear as tsien opromme. Hy tinkt der ek om, syn hûn is it net, mar wy kinne de dieder yn kwestje noch net trappearje. It sil wol nachts yn it tsjuster barre wierskynlik? Afijn, wannear’t it bart is net sa wichtich: it soe hiel moai wêze as de hûnebesitter yn kwestje in skeppe as pûde meinimt om de drollen fan syn/har hûn op te romjen. Foar de leafhawwers: Ik haw de redaksje fan de Mandeguod foto's stjoerd fan de acht ‘uitwerpselen’ dy't wy hjoed fûn en opromme hawwe, miskien herkent ien de drol fan syn/har hûn, want der sitte al in pear mei deselde kleur/struktuer by. * Groetnis en hoopjende op in drollefrij boartersgersfjild foar de bern fan de Swannedrift en foar de âlders dy't de stront út harren klean sjen moatte te krijen, Johan Vogelzang Swannedrift 12 * Noat fan de redaksje: Omdat kleurefoto’s faak te djoer binne foar de Mandeguod hawwe wy dizze foto’s net allegear opnommen yn dit nûmer – yn swart-wyt soene de foto’s net útkomme. Mar foar wa’t dochs nijsgjirrich is: in mailtsje nei Mandeguod en jo krije de foto’s yn geuren en kleuren tastjoerd. MANDEGUOD 43
MANDEGUOD 44
Nominatie Klokhuis Wetenschapsprijs voor oud-Mantgumer Oud-Mantgumer Evelyn Bosma (dochter van Jan en Toos Bosma) is samen met haar collega Naomi Nota genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs 2020. Met deze prijs wordt interessant en relevant wetenschappelijk onderzoek voor kinderen van 9 tot 12 jaar bekroond. De prijs is een aflevering van het Klokhuis. Evelyn en Naomi deden onderzoek naar het leesgedrag van kinderen in Friesland. Aan het onderzoek deden onder andere kinderen uit de bovenbouw van De Gielguorde mee. Zij moesten zinnen lezen in het Fries en het Nederlands, terwijl hun oogbewegingen gevolgd werden met een eye-tracker. In het Fries werden woorden die in beide talen helemaal hetzelfde zijn, zoals poes, sneller gelezen dan woorden die een beetje of helemaal anders zijn, zoals beam en beppe. In het Nederlands was dat niet zo. Hoe dat kan? In Friesland leren alle kinderen lezen in het Nederlands, ook als ze thuis Fries spreken. Het Nederlands is duidelijk de dominante leestaal, en de kinderen gebruiken dus hun kennis van het Nederlands als ze Fries lezen. Het onderzoek ‘Hoe lezen tweetalige kinderen in Friesland?’ is een van de tien genomineerden. Het publiek bepaalt de winnaar door te stemmen via de website van het Klokhuis: www.hetklokhuis.nl. Je kunt nog t/m 12 november stemmen! Op 15 november is de prijsuitreiking. MANDEGUOD 45
MANDEGUOD 46
Mededeling van de gemeente Leeuwarden Het gaat slecht met de essen in de gemeente Leeuwarden. Dat is niet zo vreemd, want de ‘essentaksterfte’ rukt al enkele jaren op in Europa en Nederland. Door een schimmel sterven de takken van essen af en op termijn sterft de gehele boom. Tegen deze boomziekte is tot nu niets te doen. Snoeien of kappen is het enige dat helpt. Maatregelen Veel bomen zien er misschien nog goed uit, maar dit komt doordat de ziekte de boom van binnenuit aantast. Deze ziekte zorgt ervoor dat bladeren afsterven en de takken doodgaan. Hierdoor breken de takken af. In of nabij woongebieden kunnen de aangetaste bomen gevaar opleveren voor bewoners en weggebruikers. Daarom inspecteren we de essen regelmatig en nemen we maatregelen. Welke maatregelen we nemen hangt af van de beschadiging, leeftijd en locatie van de boom. Daaruit volgt dat we moeten kappen, snoeien of nog even niets hoeven te doen. Uiteindelijk moeten alle essen echter verdwijnen. Kappen In het najaar gaan we aan de slag met 44 essen bij u in het dorp en in het nabij gelegen buitengebied. Het totale onderhoud zal tot het voorjaar van 2021 duren. Tijdens het onderhoud kunnen omwonenden geluidshinder ervaren en kunnen verkeersmaatregelen (omleidingen) van kracht zijn. Uiteraard doen wij ons best om mogelijke overlast door de kap voor iedereen tot een minimum te beperken, maar onopgemerkt kan het nooit blijven. De essen die nog niet worden gekapt, krijgen een snoeibeurt (om de veiligheid te waarborgen). Planning Voordat de werkzaamheden beginnen ontvangt Doarpsmienskip Mantgum bericht over waar en wanneer er gewerkt wordt aan de essen. Herplant Er vindt in de meeste gevallen herplant plaats met andere soorten bomen die niet bevattelijk zijn voor boomziektes en waar nodig met andere structuren. Met het planten van diverse soorten bomen bevorderen we tegelijkertijd de biodiversiteit en voorkomen we dat een nieuwe boomziekte in de toekomst bomen aantast. Op een paar plekken hebben wij al eerder besloten in het kader van de vastgestelde beheersvisie juist niet over te gaan tot herplanten. Vragen? Wilt u meer weten over onze werkzaamheden? Neem dan contact op met Meile Postma, projectleider, te bereiken via de mail op meile.postma@leeuwarden.nl of op telefoonnummer 058 751 2473. MANDEGUOD 47
MANDEGUOD 48
Drie generaties Wat doet de praktijk uit Grou helemaal in ‘Froubourren’, oftewel Vrouwenparochie? Heel simpel. In 1993 vertrok Æesge van der Meer samen met zijn vrouw Janke en hun zonen vanaf het eiland ‘De Burd’ bij Grou naar de Súdhoekstermiddelwei gelegen aan de gelijknamige vaart. De Súdhoekster Feart is weer het verlengde van de Blikfeart en maakt onderdeel uit van de elfstedenroute tussen Franeker en Bartlehiem. Onze praktijk kwam van oudsher bij Æesge en zijn broer Gerrit op de Burd. Mijn persoonlijke relatie met hun beider vrouwen dateert van het begin jaren zestig. Cobi was destijds mijn buurmeisje en samen met haar vriendin Janke, die een paar huizen verderop aan de Haedstrjitte in Reduzum woonde, moet zij met mij in de kinderwagen over de ‘púndyk’ hebben gewandeld. Daar weet ik me uiteraard niets meer van te herinneren, maar die anekdote doet het goed onder het genot van een kopje koffie met drie generaties Van Der Meer aan tafel. Toen ik pas was afgestudeerd kwam ik al bij de gebroeders op de Burd. Eén van mijn eerste acties zal ongetwijfeld de jaarlijkse mond- en klauwzeervaccinatie van de veestapel zijn geweest. De beide broers, die tegenwoordig het bedrijf runnen, waren toen nog jochies. Omdat de boeren van de Burd in de jaren negentig plaats moesten maken voor natuurontwikkeling, vertrok het gezin van Æesge & Janke naar de Bildthoek. Gerrit en Cobi bleven achter in Grou. Die nieuwe plek ten noorden van Leeuwarden was ver buiten onze regio, maar op verzoek van de boer bleef de praktijk Reduzum-Grou de diergeneeskundige zorg bieden. Bij spoedgevallen waren ze immers toch al gewend dat er altijd oponthoud door de pont ingecalculeerd moest worden. Zeker toen ‘de haak om Leeuwarden’ opgeleverd werd, was de afstand al helemaal geen probleem meer. Tegenwoordig is het weer Gebroeders Van Der Meer: de beide zonen Sybe en Hette runnen het bedrijf met ruim 160 melkkoeien. En ook de volgende generatie dient zich inmiddels aan. Jisse, de oudste zoon van Sybe, is behulpzaam als ik de laatste week in september samen met collega Lyda een voor mij laatste bedrijfsbezoek breng. Er worden koeien gescand, een koe met een wond onder het oog gehecht en kalfjes onthoornd en bloed geprikt. Na afloop zorg ik voor oranjekoek bij de koffie. En dan komen de verhalen weer los. Dat ik ’s avonds in het donker voor de boerderij langs moet zijn geschaatst tijdens de Elfstedentocht van ’97. En of ze nog wel eens op de Burd komen? Soms, maar de oude boerderij is niet meer wat het geweest is (ze verwoorden dat overigens weinig complimenteus…). En MANDEGUOD 49
MANDEGUOD 50
wat valt het tegen met de weidevogelstand daar! Er zaten in hun tijd véél meer ‘ljippen’ dan heden ten dage. En of Æesge, die nog elke dag wat klusjes op het bedrijf doet, nu nog wel boer zou willen zijn? Dat is een lastige vraag, want de hele tijd ligt er een glinstering in zijn ogen. Het oprakelen van verhalen is sowieso emotioneel, omdat hij zijn Janke na een lang ziekbed heeft verloren. De jonge generatie groeit op met de eisen en problemen van de huidige tijd en weet niet beter, aldus Sybe. En gelijk heeft ie. Ik herinner me wat Harm Tuin, mijn leraar Nederlands op de R.S.G. aan het Zaailand, verkondigde. Hij had mijn vader nog als leerling in de klas gehad. Meneer Tuin zei tegen mij: 'Als de derde generatie zich aandient, dan moet ik wegwezen!’ En ik denk dat het bij een bistedokter absoluut niet anders is… Saillant detail: vlak voordat ik het gezellig samenzijn in Froubuorren verlaat, werp ik nog even een blik in een doos onder de vensterbank in de keuken. Er ligt een zestal jonge katjes van amper twee weken oud in. De oogjes zijn aan het ontluiken. De hoeveelste generatie zou dit zijn? September 2020 menno@bistedokter.nl MANDEGUOD 51
Colofon Afmetingen advertenties hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend 180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm Iedere advertentie heeft standaard een rand, tenzij het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Sipke Dijkstra, voorzitter. Ewoud Westrik, secretaris. Bert van der Weide, penningmeester. E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Vacature hoofdredacteur, Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Jacob Scheffer redacteur, Frits Sieperda vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrek. Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggever Siebolt Dijkstra korrektor Fryske teksten, Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinatie. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk: CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina www.mantgum.com e 160,00 e 85,00 e 47,50 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 27,50 e 15,00 e 11,00 Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage e 30,00 Oplage: 510 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 14e van elke maand mandeguod@gmail.com. Algemeen Politie Service Centrum (0900) 88 44 © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. MANDEGUOD 52 In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum. com geplaatst wordt. e-mailadres mandeguod@gmail.com
1 Online Touch