De Ingeneer voor en door engineers & ingenieurs 2022 Succes in ondergrondse infra Natuur en techniek tot elkaar veroordeeld Elektriciteitsnet wordt slimmer Sterke ontwikkeling bij nichespeler bij railinfra Samen architect van een houdbare samenleving
Colofon De Ingeneer is een uitgave van Acutec info@acutec | 085 05 20 740 Tekst en vormgeving - Maurits de Bruin, Ikarus Marketing maurits @ikarusmarketing.nl
Leve de techniek en vooruitgang! De Ingeneer is een magazine voor en door engineers en ingenieurs. Het zijn jullie verhalen die al vijf jaar lang inspireerden tot het creëren van dit en eerdere magazines. We hebben allemaal twee bijzondere jaren ervaren. Want de wereld stond en staat op haar kop door COVID-19. Waar die wereld meer moeite mee heeft echter, is onder andere de opwarming van de aarde. Ook hiervan hebben we het afgelopen jaar voldoende meegemaakt. Het is vijf over twaalf Wij hebben een grote, zo niet totaal beslissende, rol in deze opwarming. Eindelijk, na 40 jaar, wordt dit niet langer betwist. Dat het echter niet meer vijf voor twaalf is, maar vijf óver twaalf, ervaren we aan de hittegolven, extreme regenval en meer natuurverschijnselen die zeer zeldzaam zijn, maar steeds vaker voorkomen. Vooruitgang blijft Al sinds 1890 leven we met het idee dat vooruitgang gebaseerd is op economisch gewin. En plaatsen we onszelf steeds verder buiten ‘de wereld en haar natuur’. Techneuten hebben in deze vooruitgang altijd een belangrijke rol gespeeld. Sterker nog; zonder hen was de industriële revolutie en onze huidige economie en manier van leven niet mogelijk geweest! De schade die deze vooruitgang teweeg bracht, kunnen we echter niet op hun schouders leggen. Dit is ons gezamenlijk falen van de afgelopen 130 jaar. De bijzondere tegenstelling is wel dat de techneuten van nu de grote spil zijn in de ‘turn-around’ die we zullen doormaken. Balans tussen techniek en natuur We leren eindelijk om economisch perspectief te zien in balans met onze omgeving. Nieuwe technieken zijn minder schadelijk en soms zelfs goed voor milieu en mens. En concepten met een focus op welzijn worden niet langer weggezet als ‘geitenwollensokken gezeur’. Vier beelden in dit magazine staan symbool voor deze balans. Want er gloort ver aan de horizon een wereld waarin vooruitgang samengaat met herstel van de omgeving en ons fysieke en geestelijke welzijn. We hebben hierbij techniek nodig, júllie kennis en vaardigheden en alles dat bedacht en ontdekt kan worden vanuit júllie beroepsgroepen. De techniek en de vooruitgang hebben ons opgezadeld met veel grote problemen. En het zijn met name de techniek en de vooruitgang die ze weer kunnen oplossen. Laten we daarom toewerken naar een toekomst waarin we kunnen roepen: de techniek en vooruitgang zijn dood … leve de techniek en vooruitgang! Maurits de Bruin (MSc.)/ redacteur en schrijver 1
Wat je aantreft in De Ingeneer 4 Succesvol in ondergrondse infra door andere aanpak Een juiste baan is persoonlijk … lastig! Samen zijn we architect van een houdbare samenleving Elektriciteitsnet wordt slimmer en hierdoor ons leven prettiger 4 10 14 20 Als de natuur niet meewerkt, is de arbeid vergeefs. Seneca - Romeins filosoof 5 vC - 65 nC 4 beelden met citaten: pg. 8, 18, 28 en 40 de natuur i t kt i d bid Nichespeler in railinfra maakt krachtige ontwikkeling door 24 2 Op de ene uitdaging heb je grip, op de andere niet 24 30
34 36 Duurzaamheid: stop met praten, tijd voor actie 20 Onderscheidend vermogen voor techneuten De techniek en de vooruitgang hebben ons opgezadeld met veel grote problemen. En het zijn enkel de techniek en de vooruitgang die ze kunnen oplossen. Laten we daarom toewerken naar een toekomst waarin we kunnen roepen: de techniek en vooruitgang zijn dood … leve de techniek en vooruitgang! - voorwoord 39 42 45 Column - Werkgever en manager, evolueer! Het leven is meer dan betaald werk alleen Superieure producten met een passende organisatie 45 3
Succesvol in ondergrondse infra door andere aanpak Geen omzetdoelstelling, geen groeidoelstelling en een sterke focus op flexibiliteit en arbeidsvreugde. Is Van Baarsen Buisleidingen ondanks of dankzij deze zaken succesvol? Maarten Mos is directeur bij de aannemer in ondergrondse infra uit Badhoevedorp. Hij laat zien dat een bedrijf zónder deze doelstellingen succesvol kan zijn. “Ik durf zelfs zover te gaan dat we al meer dan 50 jaar succesvol zijn dankzíj het gebrek aan deze loze doelstellingen.” Omzet volgt als de klant maar tevreden is Ze werken met 200 collega’s aan het behalen van hun belangrijkste doelstelling: een tevreden klant nu en in de toekomst. “We hebben geen omzetdoelstelling. Bij ons ligt de focus écht op de tevredenheid van de klant. Als zij tevreden zijn, volgt de omzet immers vanzelf.” – Aldus Maarten. Van Baarsen vervangt dienstleidingen in Uitdam 4
Hij heeft lang gewerkt bij een groot bouwbedrijf dat wereldwijd actief is. Eén van de grote voordelen van het kleinere Van Baarsen is de flexibiliteit en hierdoor wendbaarheid van de organisatie. “We kunnen veel sneller en effectiever inspelen op de behoeften van de klant; van processen tot het ontwikkelen van nieuwe technieken.” Door te kiezen voor customer intimacy (aanpassen van processen en technieken aan de behoeften van opdrachtgevers) weet Van Baarsen, als relatief kleine speler, het verschil te maken. Door de platte organisatiestructuur weten ze snel te schakelen en specifieke technische oplossingen door te voeren. Dit maakt de organisatie krachtig in specifieke vraagstukken. Het is een intensieve manier van bedrijfsvoering, want iedere opdrachtgever én ieder project vergt een andere aanpak. Manieren van werken worden hierop aangepast en hierdoor zijn flexibiliteit en oplossingsgerichtheid noodzakelijk. “Deze aanpak past goed bij Van Baarsen. We werken al meer dan 50 jaar op deze manier. De diversiteit geeft energie. En omdat je telkens bezig bent met je aan te passen, blijf je ook wendbaar en toekomstgericht. Ik geloof erg in deze aanpak.” Van Baarsen vervangt een ruwwatertransportleiding in Dordrecht Platte organisatie zorgt voor betrokkenheid en wendbaarheid De technisch directeur plant het werk, vormt de teams en houdt toezicht op de ontwikkeling van nieuwe technieken. Maarten is verantwoordelijk voor HR, sales, marketing, financiën en eindverantwoordelijk voor het geheel. Een HR-functionaris of marketingafdeling is er niet en dus staat Maarten met beide benen stevig in de dagelijkse praktijk. “Het is geweldig om zo dicht op de operatie te zitten en dagelijks contact te hebben met monteurs en medewerkers op kantoor.” 5
Zo krijgt hij als directeur veel mee van wat er op de werkvloer én bij klanten speelt. Zijn compagnon loopt even eenvoudig bij hem binnen als een monteur of stagiair. Dit kenmerkt de cultuur bij Van Baarsen. “Het is belangrijk voor de organisatie om wendbaar te zijn en snel in te kunnen spelen op wensen van medewerkers en klanten. Daarnaast is het ook gewoon heerlijk om samen met een monteur de indeling van zijn nieuwe bus te bepalen of met een stagiair te zitten om te praten over wat hij wil als hij klaar is met studeren.” Van Baarsen: aanleg van stadsverwarmingsleidingen in Amsterdam Er wordt steeds meer gevraagd van medewerkers. Zo zien bijvoorbeeld monteurs zichzelf gedwongen meer certificaten te behalen en vaker update-traingingen te volgen. Daarbij vergt het werk zelf meer qua knowhow en flexibiliteit. Om medewerkers gemotiveerd te houden is het belangrijk een persoonlijke aanpak te kiezen en dit af te stemmen op individueel niveau. Arbeidsvreugde komt de kwaliteit ten goede en is de beste manier om medewerkers langer vast te houden, aldus Maarten. “En buiten het bedrijfsbelang speelt uiteraard het feit dat je als werkgever verplicht bent goed voor je mensen te zorgen. Simpelweg omdat werk een belangrijk deel is van ieders leven en je elkaar een beetje moet helpen het leuk te maken.” 6
Arbeidsvreugde + klanttevredenheid – omzetdoelstelling = succes Klanttevredenheid is de kern bij Van Baarsen en ze zien in dat een omzet- of groeidoelstelling het behalen hiervan niet zelden in de weg staat. Wat wél een positieve invloed heeft op de klanttevredenheid, is een groep medewerkers die gemotiveerd is en een laag verloop kent. De menselijke (i.p.v. de financiële) aanpak is succesvol! “Het is geweldig om zo dicht op de operatie te zitten.” Maarten Mos Oude samenwerking tussen Maarten en Acutec in nieuw jasje Maarten heeft al lange tijd contact met Bram van Rossum, partner bij Acutec. “Lang geleden ben ik onder Bram begonnen als trainee en in zijn schaduw meegegroeid.” Vijf jaar geleden vertrok Maarten bij hun gezamenlijke werkgever. Bram begon in 2017 als partner bij Acutec en zette een tak op, gespecialiseerd in ondergrondse infra en civiele techniek. Dit gaf een mooie aanleiding voor Maarten en Bram om weer samen te werken, maar nu vanuit een andere vorm. “Bram kent de wereld van ondergrondse infra als geen ander. Daarbij is het een fijne vent en is het geweldig makkelijk met hem schakelen. Ik ben blij met deze nieuwe manier van samenwerken.” 7
De natuur kan je alleen overwinnen door je ernaar te schikken. Francis Bacon - Engels filosoof en staatsman 1561-1626
Een juiste baan is persoonlijk … lastig! Veelzijdigheid in werk, hectiek, contact met veel verschillende mensen; voor sommigen is het een must en bij anderen roept het weerzin op. Ten den Ouden, uitvoerder bij Van Gelder, heeft het nodig: “Heerlijk om een spin in het web te zijn en veel diverse werkzaamheden te verrichten iedere dag.” Ted den Ouden bij Van Gelder De juiste plek vinden vergt soms hulp Weten wat je nodig hebt in je werk is belangrijk, maar niet vanzelfsprekend. Wáár je dit vindt is nog een stap verder en soms is het goed hier hulp bij te krijgen. “Het is dat Bram zijn hoofd erover heeft gebogen en mijn capaciteiten heeft weten te vertalen naar wat Van Gelder nodig heeft. Ik ben hem daar heel dankbaar voor.” Bram is partner bij Acutec en samen met zijn collega Coen bekeken ze waar de kwaliteiten van Ted het beste ingezet konden worden. “Het is belangrijk te kijken naar de diepere laag. Aanvoelen waar iemand past en welke capaciteiten hij heeft. Niemand heeft iets aan een match die niet succesvol is voor de komende jaren.” Aldus Bram. 10
Een sprong in het diepe Als uitvoerder houdt Ted zijn monteurs aan het werk. Zijn team verzorgt installatie en onderhoud van verlichting binnen de projecten van Van Gelder. Hiervoor werkte hij 25 jaar bij een organisatie die actief is in Voice-over IP. Dit Amerikaanse bedrijf is dochter van een Nederlands organisatie. De vrijheid van handelen voor werknemers werd minder en het micro-management werd intensiever met de komst van nieuw management. “Ik vond dat ik meer vertrouwen verdiende na 25 jaar dienstverband. Verantwoording afleggen voor de meest kleine dingen die altijd goed zijn gegaan, ik kon er moeilijk mee leven.” Het werkplezier van Ted holde achteruit. De zekerheid die hij had, gaf hij echter niet graag op, want een gezin onderhouden is een serieuze taak. Daarnaast speelde een stukje gemak mee, want waar zou hij ander werk vinden op minder dan vijf kilometer bij zijn huis vandaan? Als de gedachte voorbij is gekomen om ergens weg te gaan, moet het vreemd lopen wil dit niet binnen afzienbare tijd toch gebeuren. Zo startte hij als planner binnen een andere divisie van de Nederlandse organisatie. De functie bleek in werkzaamheden echter veel te nauw: de schoen wrong. “Ik pakte veel werkzaamheden op die bleven liggen . Het leek me belangrijk dat dit ook werd gedaan en mijn werk werd er afwisselender door.” Zijn manager wilde dat Ted binnen de lijnen bleef kleuren en extra werkzaamheden waren dus niet de bedoeling. Hij besloot op te stappen, maar zonder nieuwe baan in het vooruitzicht. “Het is dat Bram zijn hoofd erover heeft gebogen en mijn capaciteiten heeft weten te vertalen naar wat Van Gelder nodig heeft.” Ontreddering met positieve uitkomst Er volgde een lang traject met veel, heel veel sollicitatiegesprekken. Hij had veel goede en positieve gesprekken, maar kreeg op bijna geen gesprek naderhand een reactie. “Ik begon te twijfelen aan mezelf: ben ik te oud, sluiten mijn ervaring en kwaliteiten niet meer aan, heb ik een te saai CV?” Een positie waar velen zich weleens in hebben bevonden, maar waarin niemand wil zijn. Ted werd er somber van en had niet langer een blind vertrouwen op een goede afloop van zijn zoektocht naar een interessante baan. 11
En zoals het ook bij Hollywoodfilms gaat, is er op een klifhanger een positief vervolg. “Acutec benaderde me en het gesprek was zó anders dan ik gewend was. Het was oprecht, geïnteresseerd, volwassen en ik had het idee: hier zitten mannen die mij echt verder willen helpen.” Juist bij alle punten waardoor Ted twijfelde aan zichzelf, vond Bram aanknopingspunten. ”Geweldig! Ze zochten iemand met grijze haren, veel werkervaring en een saai CV.” Hij had zelf nog niet gedacht aan het type projecten, de aannemerij en de functie van uitvoerder. “Dat ik hier nu zit, zie ik echt als de verdienste van Bram. Ik heb het erg naar mijn zin bij een goede werkgever, heb een afwisselende baan en leuke collega’s.” “Acutec benaderde me en het gesprek was zó anders dan ik gewend was. Het was oprecht, geïnteresseerd, volwassen en ik had het idee: hier zitten mannen die mij echt verder willen helpen.” Vernieuwing, afwisseling, energie! Iedere dag kent afwisseling, want hij is veel op pad met monteurs, projectleiders en opdrachtgevers. Ieder project heeft zijn eigen uitdagingen en uit te voeren werkzaamheden. “Het is fijn om veel buiten en onderweg te zijn.” Eén van de projecten waar Ted met zijn team aan werkt is ‘verledding’ van de verlichting op het terrein van het Havenbedrijf. De oude verlichting wordt omgebouwd naar led. Hij is betrokken bij gesprekken met de opdrachtgever en de gemeente Barendrecht. Dit geeft Ted de betrokkenheid die hij nodig heeft om zijn werk goed uit te voeren. Zijn werkzaamheden zijn slechts deels nieuw voor hem, maar de wereld waarin hij werkt kende hij helemaal nog niet. Er valt dus nog veel te ontdekken en te leren. Ook intern steekt Ted veel energie in het eigen maken van manieren van omgang en leren hoe zaken worden opgepakt en dergelijke. “Ik geniet van al die nieuwe mensen en andere manieren, technieken enzo. Dit geeft me energie!” 12
Techneuten geven de toekomst vorm Ze zijn harder nodig dan ooit! ▪ Lightrail ▪ Waterketens ▪ Energietransitie ▪ (Utiliteits-)bouw ▪ Elektriciteitsnetten ▪ Zon- en windenergie Bouwen aan een gezonde toekomst begint nu… en elke techneut maakt het verschil. Wij ondersteunen professionals en organisaties in techniek. Wij zijn detacheerder Acutec.
Samen zijn we architect van een houdbare samenleving KDVK is een architectenbureau in Noordwijk met een goede reputatie en een uitgebreid portfolio aan projecten in utiliteits- en woningbouw. Ze hebben tot nu toe een sterke focus gehad op de Bollenstreek en de Haarlemmermeer, maar verandering is op komst, aldus Wiebe van Houten, één van de twee nieuwe partners in het bedrijf. “Ieder bedrijf maakt ontwikkelingen door in groei. Ieder stadium komt met andere uitdagingen en heeft een nieuwe managementstijl nodig. Iedere fase van het bestaan komt ook met nieuwe kansen en deze laten we niet voorbij gaan.” Rechts op de foto Wiebe van Houten – partner KDVK Bij KDVK werken creatievelingen en techneuten Een architectenbureau bestaat primair uit ontwerpers en engineers. Oftewel de creatievelingen die creëren vanuit het niets en de procesdenkers met oog voor technisch detail. Deze laatste is de groep van de BIM-modelleurs die het ontwerp van werktekeningen voorziet. Hierna kan het ontwerp aangeleverd worden bij de aannemer of ontwikkelaar. KDVK heeft BIM-modelleurs in dienst om zo het traject van A-tot-Z te kunnen verzorgen. “Het zorgt voor een zekere mate van continuïteit. Maar belangrijker vind ik dat we hiermee onze klanten maximaal ondersteunen.” 14
De vertaalslag van creatief ontwerp naar bouw- en BIM-tekeningen is er één met aandachtspunten. Specialisten van de ene afdeling spreken in de basis namelijk niet altijd dezelfde taal als die van de andere. Door beide processen onder één dak uit te voeren, verklein je de kansen op miscommunicatie en vertraging. De knip gaat verwateren en dat maakt flexibel Een kant en klaar ontwerp voor een gebouw bestaat uit het ontwerp inclusief de werktekeningen. Ontwerpers hebben vrijheid nodig voor het creatieve proces en dit laat zich nauwelijks kaderen. Hierna nemen de modelleurs het ontwerp ter hand om de werktekeningen te maken en alle technische specificaties na te lopen. Zoals in iedere branche binnen de technische sector, zijn engineers lastig te vinden. Een vacature voor ontwerper is eenvoudiger in te vullen en hierdoor worden er sneller ontwerpers ingezet als modelleur. “We ervaren deze uitdaging al een tijdje. Het is niet erg voor het eindresultaat, maar het brengt ons wel een aantal uitdagingen.” “Iedere fase van het bestaan komt ook met nieuwe kansen en deze laten we niet voorbij gaan.” Een ontwerp blijft hierdoor langer op de ontwerpafdeling, omdat ontwerpers een deel van de werktekeningen maken. Hiermee ligt vertraging op de loer. Op de afdeling van modelleurs is het de uitdaging om het werk hierdoor niet te laten verschralen. Uiteindelijk zal deze verschuiving met meer duidelijkheid plaats gaan vinden en verwatert hiermee de knip tussen de afdelingen. “Eigenlijk is dit ook weer een kans, want als je het goed inkleedt maakt dit de organisaties meer flexibel.” Openstaan voor een andere aanpak Het idee dat er zaken moeten veranderen om een moderne organisatie te blijven, was er al. Nog niet heel bewust, maar voldoende aanwezig om open te staan voor een nieuwe medewerker die niet past binnen het profiel. Coen Raaphorst (directeur Acutec) staat er om bekend om mensen voor te stellen die op het eerste oog niet direct een match hebben met de functievereisten. Hij stelde Joeri Bellaard voor, 15
die nu bij KDVK werkt als BIM-modelleur. “Het is mijn doel om te komen tot een langdurige samenwerking tussen de kandidaat en onze opdrachtgever. Doordat ik buiten de organisatie sta van de opdrachtgever, zie ik zaken anders. De juiste match is er vaak één die je niet direct verwacht.”- Aldus Coen. “Coen wist Joeri goed te ‘verkopen’ en ons ervan te overtuigen dat dit goed zou zijn voor KDVK. We zien nu dat met hem onze organisatie meer flexibel kan worden. Joeri kan weleens de manier zijn om de knip tussen ontwerp- en modelleurafdeling vlot en goed te laten ‘verwateren’.” Joeri is meer ontwerper, maar engineering past hem goed. Door zijn werkervaring kan hij goed mee in de gedachtenpatronen van creatievelingen en weet hij zich te verdiepen in de voorwaarden waarop engineers goed werk afleveren. Ontwerp van KDVK architecten Onderscheiden door duidelijke visie in sustainable chain Een toekomstgerichte organisatie is een flexibele organisatie. Daarnaast is het belangrijk een punt aan de horizon te hebben om naar te streven en een idee te hebben hoe je die kant op beweegt. “Door een duidelijke visie te hebben, kan je je onderscheiden vanuit je eigen kracht.” Wiebe is ervan overtuigd dat KDVK zich landelijk en wellicht internationaal kan onderscheiden door een scherpe focus op duurzaamheid vanaf het ontwerp. 16
Hij noemt hierbij als voorbeeld de energietransitie. Het is een enorme klus waar we als samenleving in zijn geheel verantwoordelijk voor zijn. Hij ziet hierin voor architectenbureaus een belangrijke rol. “Architecten volgen altijd de stand der techniek, maar hoe eerder we onze ontwerpen hierop aanpassen en meegaan in de veranderingen, hoe beter het is.” Denk hierbij ook aan de hernieuwbaarheid van een gebouw en leefomgeving. Is deze aan te passen voor nieuw of ander gebruik in de toekomst? Monumenten en cultureel erfgoed doen het hierin bijzonder goed. Ze gaan vaak al eeuwen mee en vinden in iedere periode weer een blijvende of nieuwe toepassing. Bij deze monumenten mag je niets aanpassen dat niet teruggedraaid kan worden tot het origineel. “Ik zou willen dat iedereen ook zo aankijkt tegen hoe we met onze omgeving omgaan. Wat is de last die je toekomstige generaties oplegt als we nu een bepaalde beslissing nemen?” “Het gaat er uiteindelijk om dat we anders kijken naar hoe we prettig leven. Door onze visie hierop te verkondigen, zonder te preken of te willen dwingen, krijgen we vanzelf een groep klanten en leveranciers die zich hier ook goed bij voelen.” Zo maak je het verschil Dat het geen loze woorden zijn blijkt uit de samenwerking die KDVK is aangegaan met een groep ondernemers uit de keten: Circulair West. Ze werken samen om door de keten heen hun footprint te verlagen en hebben hiervoor onder andere de 17 sustainable goals van de VN ondertekend. “Het gaat er uiteindelijk om dat we anders kijken naar hoe we prettig leven. Door onze visie hierop te verkondigen, zonder te preken of te willen dwingen, krijgen we vanzelf een groep klanten en leveranciers die zich hier ook goed bij voelen.” Zo werken ‘openstaan voor een andere aanpak’, flexibiliteit en visie uiteindelijk mee aan een meer houdbare samenleving. 17
Technologie maakt bevolkingsgroei mogelijk: bevolkingsgroei maakt nu technologie onmisbaar. Joseph Krutch - Amerikaans schrijver 1893-1970
Elektriciteitsnet wordt slimmer en hierdoor ons leven prettiger Slimme apparaten maken het leven makkelijker en prettiger. De toepassing ervan wordt daarom steeds breder en veelvuldiger. De installatie ervan is echter niet altijd plug-and-play. Ruben van der Laag werkt als monteur midden- en laagspanning via Acutec bij Heijmans Infra. Hij werkt mee aan een bijzonder project in nauwe samenwerking met Liander. Ruben van der Laag in teamoverleg op locatie Minder overlast door storing dankzij slimme schakelaars Liander is als netbeheerder verantwoordelijk voor onder andere de stroomnetten binnen haar gebied. Bij storingen zijn zij de partij die ervoor zorgt dat deze worden opgelost. Het doel hierbij is om de storingsverbruik-uren, oftewel de overlast voor bedrijven en huishoudens, zo laag mogelijk te houden. Om hier een verbeterslag in aan te brengen, vervangt Liander de oude schakelaars voor slimme ABB-schakelaars in de middenspanning-installaties (elektriciteitshuisjes in de wijk). Deze zijn op afstand uit te lezen en te bedienen. 20
“Het middenspanningsnet is in lussen aangelegd met allemaal punten hieraan gekoppeld. Deze punten zijn de stations en de eindpunten/huishoudens. Bij een storing ontstaat er een gat in een lus en hierdoor hebben meerdere huishoudens geen stroom. De ABB-schakelaar maakt het mogelijk dat we op afstand direct deze lus op een andere manier aansluiten. Hierdoor hebben de getroffen huishoudens direct weer stroom en kan de storingsmonteur daarna op zoek gaan naar de oorzaak van de storing.” Ruben brengt dit met zo’n gedrevenheid en enthousiasme, dat je gaat vermoeden dat dit weleens één van de verstopte wonderen van dit decennium kan zijn. En wellicht is dit ook zo en nemen we elektriciteit en het gemak waarmee we dit ontvangen als te vanzelfsprekend. Werk in een middenspanning-installatie 21
Een tien jaar lopend project In middenspannning-installaties wordt 10.000 volt omgezet naar 230 volt, zodat we het thuis kunnen gebruiken. In deze installaties is Ruben druk met het vervangen van de hoofdschakelaar of de hoofd- en alle laagspanning-schakelaars. Met zijn team van 4 man zijn ze hier respectievelijk één en drie weken mee bezig per installatie. Voordat Ruben bij Heijmans aan de slag ging, werkte hij als storingsmonteur bij een netbeheerder. Hier begeleide hij beginnende monteurs in het leren van het vak. Dat hij nu als leermeester fungeert binnen zijn team, is dan ook niet verwonderlijk. “Dit is ook wel een reden geweest waarom deze functie me zo aansprak. Het is geweldig om mensen te zien groeien en te weten dat je hierin hebt kunnen bijdragen.” Het project is nieuw en Ruben is hier vanaf het begin bij betrokken. Na verloop van tijd wordt het project uitgebreid van één naar vijf teams. Dit is een tweede reden waarom juist deze functie zijn aandacht trok. “Ja, gaaf toch! Om zo het begin van dit tien jaar lopende project mee te maken. Ze stellen mijn ervaring en mening op prijs en dat doet me heel goed.” “Het is geweldig om mensen te zien groeien en te weten dat je hierin hebt kunnen bijdragen. Dit is ook wel een reden geweest waarom deze functie me zo aansprak.” Ruben en zijn team hebben acht stations aangepast en de komende tien jaar zit hun agenda nog vol. Ze werken hard om ons elektriciteitsnet een beetje slimmer te maken en daarmee wordt ons leven makkelijker en prettiger. Al hebben we dat hierbij niet door … en dat is precies de bedoeling. 22
Bouw de juiste vleugels … en je hebt geen limiet Persoonlijk Imago training voor professionals • In-company • Veel energie • Direct aan de slag • Doorgrond jezelf • Het belangrijkste onderdeel van succes Jouw imago heeft invloed op je successen; zakelijk en privé. Het gaat over het beeld dat je van jezelf hebt en hoe je dit op een juiste manier naar buiten brengt. Marketingadvies en -ondersteuning voor organisaties en personen. Maurits@ikarusmarketing.nl | 06-2250 3270
Nichespeler in railinfra maakt krachtige ontwikkeling door Heatpoint is met de komst van directeur Frans de Wildt een nieuwe fase ingegaan. Er zijn veel ontwikkelingen, kansen en uitdagingen aan te gaan en te benutten. “We willen als organisatie groeien en continuïteit bieden aan medewerkers en klanten. Het is niet altijd eenvoudig te kiezen wat er eerst komt: interne ontwikkeling, kansen grijpen of uitdagingen het hoofd bieden.” Verhuizing van Heatpoint Heatpoint ontwikkelt, fabriceert, plaatst en onderhoudt wisselverwarmingen op het spoor. In Bodegraven waren ze al even uit hun jasje gegroeid. Voorraden werden opgeslagen op de parkeerplaats en op drukke momenten was er nauwelijks voldoende ruimte voor alle medewerkers in de productiehal. “De noodzaak van verhuizen is niet van het laatste jaar, maar de vooruitzichten die we hebben maakten de verhuizing urgenter. Groei was simpelweg nauwelijks nog mogelijk.” Plaatsing van wisselverwarming 24
Pioniersfase voorbij Het nieuwe pand en ook het terrein in De Meern is twee keer groter dan het oude in Bodegraven. De vernieuwing en andere omgeving komen tegelijk met een aantal veranderingen die intern worden doorgevoerd. “We bestaan ruim twintig jaar en hebben groeiplannen. Daarnaast is het goed om een professionaliseringsslag door te maken met ons allen.” Heatpoint is als organisatie haar pioniersfase voorbij. Het bestaansrecht heeft Heatpoint met haar twintigjarige bestaan al bewezen en de directeur is geen meewerkend voorman meer. Het wordt tijd om meer zaken te formaliseren, want er komt meer behoefte aan structuur en processen. Met haar teamgrootte, aantal bestaans-jaren en omzetgrootte is het een natuurlijk moment om de organisatiefase in te gaan. “Deze transitie is mooi, want we worden er als organisatie en team beter van. Ik vind het best indrukwekkend om te zien met hoeveel gemak mijn collega’s omgaan met de kleinere en wat grotere veranderingen.” “Onze nevenactiviteiten gaan we uitbreiden. Er zijn namelijk mooie kansen die we nu nog niet benutten.” Brede scope In de nichemarkt van wisselverwarming-techniek in de heavy rail en lightrail is Heatpoint succesvol, doordat ze al vanaf de engineerfase bij aanleg- en onderhoudsprojecten betrokken zijn. Hiernaast voeren ze de productie in eigen beheer uit en voorzien ze in installatie, storingsherstel en onderhoud. Het specialisme is niet zozeer complex, maar vergt wel kennis en kunde. Een gemiddeld engineer die werkzaam is in railinfra heeft nauwelijks te maken met de installatie of het onderhoud van wisselverwarming. Uitbesteden is daarom voor veel railinfra uitvoerders de meest eenvoudige oplossing. “We schikken ons naar de wens van onze klanten. We voorzien in volledig ontzorgen, maar een klant kan ook zelf de installatie uitvoeren. Dan leveren we enkel de wisselverwarming.” 25
Productportfolio wordt groter Naast wisselverwarming leveren ze meer producten die gebruikt worden om en bij het spoor. “Deze nevenactiviteiten gaan we uitbreiden. Er zijn namelijk mooie kansen die we nu nog niet benutten.” Frans doelt hiermee op het intensiveren van de verkoop van hun succesvolle kunststof kabelgoten. Dit zijn speciale bakken om in te graven en waar, langs het spoor, de kabels in lopen. Ideaal voor locaties waar regelmatig kabels toegevoegd of aangepast worden of waar het lastig graven is, zoals langs het spoor. Er liggen zowel in het buitenland als in andere sectoren in Nederland goede groeikansen en de focus op deze markten wordt door Heatpoint de komende tijd verhoogd. “Dat is toch heerlijk! Ik krijg veel energie van dit soort uitdagingen en alle kansen die ze bieden.” “Wat verder nog meer focus verdient zijn producten die we in ons assortiment hebben die potentieel succesvol zijn. We besteden hier nu nog te weinig aandacht aan.” Zo heeft Heatpoint een emulsie voor ballastverlijming in het assortiment. Deze verlijmt bijvoorbeeld de stenen op en rond het spoor tot één geheel. Hierdoor ontstaat er meer stabiliteit én eventueel vandalisme met losse stenen is verleden tijd. Daarnaast heeft Heatpoint wisselisolatie ontwikkeld. Dit voorkomt warmteverlies bij toepassing met wisselverwarming, levert een aanzienlijke energiebesparing op en zorgt ervoor dat de warmte in het wissel sneller op de gewenste plaatsen beschikbaar is. Werkzaamheden van Heatpoint aan het spoor 26
Moederbedrijf dat niet koeioneert, maar stimuleert Heatpoint is sinds 2017 onderdeel van NIBE, een Zweedse multinational die intelligente, energiezuinige oplossingen ontwikkelt en produceert voor een comfortabel binnenklimaat. Daarnaast levert NIBE componenten en oplossingen voor regelsystemen voor industrie en infrastructuur. Ze groeien onder andere door overnames en staan erom bekend de overgenomen organisaties in hun kracht te zetten en zo min mogelijk aan te passen. Bij NIBE lijkt dan ook het credo te luiden: dat wat succesvol is laat je onaangeroerd en daar waar ondersteuning gewenst is, bied je die. “Het is heel prettig om onder de paraplu van NIBE te vallen. Ik ervaar veel vrijheid en steun vanuit het hoofdkantoor.” Een bijkomend voordeel is dat het productaanbod van Heatpoint uitgebreid kan worden met producten van NIBE die in Nederland nog niet worden aangeboden. intelligente verwarmings- en Frans de Wildt –Heatpoint “Ik ervaar veel vrijheid en steun vanuit het hoofdkantoor.” Komende jaren staan daarom in het teken van professionaliseren, nieuwe markten ontdekken en hernieuwde of nieuwe producten aanbieden. Op alle fronten komen er dus uitdagingen op Frans en zijn collega’s af. “Dat is toch heerlijk! Ik krijg veel energie van dit soort uitdagingen en alle kansen die ze bieden.” Als de natuur niet meewerkt, is de arbeid vergeefs. Seneca - Romeins filosoof en staatsman 5 v.C.-65 n.C. 27
Als de natuur niet meewerkt, is de arbeid vergeefs. Seneca - Romeins filosoof en staatsman 5 v.C. - 65 n.C.
Op de ene uitdaging heb je grip, op de andere niet Simon Weersma is sinds 2009 werkzaam bij de HTM. In 2017 is hij aangesteld als manager van het ingenieursbureau. De afgelopen jaren ziet hij het belang van schoon, comfortabel en snel openbaar vervoer toenemen. Uitdagingen zijn er hierbij ook, maar de meeste kunnen overwonnen worden. “Sommige uitdagingen zijn buiten mijn scope of die van HTM. We hebben er geen invloed op, maar zouden dat wel graag willen.” Trams van HTM in Den Haag Complexe projecten Het ingenieursbureau is verantwoordelijk voor het ontwerp van het onderhoud aan alle infra voor tram en bus in en om Den Haag. Denk hierbij aan rails, bovenleidingen, emplacementen, stations en haltes. Het planbare onderhoud wordt vormgegeven in projecten. Alles nauwgezet voorbereid, gepland, uitgevoerd en afgerond. Ieder onderhoud levert namelijk verstoring op aan de dienstregeling en begaanbaarheid van de stad en haar omgeving (tot aan Zoetermeer en Rotterdam). Daarnaast heeft HTM te maken met verschillende subsidiestromen waarin ze werkzaamheden moet passen en zijn er meerdere stakeholders die betrokken moeten worden bij ieder project. De taak van Simon is om overzicht te bewaren en zorgen dat ieder project in goede banen loopt. “Het is niet makkelijk, het is niet moeilijk, het is gewoon mijn baan.” 30
Het project dat hem het beste is bijgebleven, is zijn eerste grote project. “Hier heb ik ook echt verschil kunnen maken door een andere manier van werken te introduceren en daarmee veel geld te besparen.” Bij het reviseren van trams waren ze gewend dit per tram op te pakken. Slijtagegevoelige onderdelen aan onderstel en motor vervangen, binnenwerk (banken, wanden, plafonds, haakjes etc.) en spuitwerk. Iedere tram was zo een apart project. Bij dit project ging het om 150 trams. Simon heeft de efficiency verhoogd door het geheel projectmatig aan te pakken. Alle trams kregen dezelfde behandeling en konden zo in een treintje achter elkaar worden gezet. Het team splitste hij op en ieder deelteam kreeg een specifieke taak. Het werd zo één project. “Sommige uitdagingen zijn buiten mijn scope of die van HTM. We hebben er geen invloed op, maar zouden dat wel graag willen.” Leg het je grootmoeder maar uit Binnen het team van Simon kan er mag er veel, want dit komt het werkplezier en de uiteindelijke resultaten ten goede. “Het is belangrijk dat je mensen de ruimte geeft.” Op de afdeling met 40 techneuten ligt er veel verantwoordelijkheid bij iedere medewerker. Simon is dan ook zeker geen micro-manager. “Het gaat mij er niet om dat je alles altijd maar perfect doet, zolang je al je handelen maar kunt uitleggen aan je grootmoeder.” In de manier van leidinggeven kan je zijn andere achtergronden herkennen. Hij is vervend rugby fan en besteedt veel tijd aan het bestuur van de Rugby Academie (nu hij zelf niet meer speelt). Vanuit deze wereld kent hij Coen, directeur Acutec: “Simon is een vreselijk geschikte vent. Hij doet goede dingen en je kan van hem op aan.” Rugby is een harde, no-nonsense sport; rauw en eerlijk. Het draait om het team, om resultaten en om fairplay. Een gentlemensgame bij uitstek. Simon: “Het is een hartstikke mooie sport. De manier van omgang met elkaar ligt me. Hard in het veld met discipline, maar altijd correct en keurig.” Zijn manier van aansturen kenmerkt zich dan ook door niet te veel poespas, recht op de man af, hard werken, doelgericht en eerlijkheid. Zijn leiderschapsstijl is echter niet rauw of hard. Hij is namelijk ook lifestylecoach en kent hierdoor de innerlijke mens goed. Zijn drijfveren, obstakels en invloeden. “Ik werk met 40 professionals die allemaal een eigen karakter hebben. Ik wil niemand in een keurslijf stoppen en laat ze daarom vrij in de manier hoe ze zaken oppakken. Als er maar gedaan wordt wat er gedaan moet worden … en we efficiënt blijven werken.” 31
Simon Weersma bij HTM - door weer en wind Leon Schröder Fotostudio 32
Paradox van een efficiënte techneut “Het lastige van ons werk is dat je enerzijds wilt vernieuwen en anderzijds dit zo lang mogelijk wilt uitstellen.” Dit is de paradox van een efficiënte techneut. Je wilt nieuwe technieken toepassen, misschien omdat het gave technieken zijn, maar vooral om straks niet achterop te lopen. Want een inhaalslag is zelden efficiënt. Tegelijk wil je ook oude, goed werkende technieken behouden om het simpele feit dat deze er al zijn en nog prima functioneren. Wat is het kantelpunt en hoe bepaal je die? “Uiteindelijk wil je de best mogelijke reis verzorgen van A naar B en schat je dit iedere keer weer opnieuw in. De toekomst bepaalt of je gelijk had.” De grootste uitdaging is echter voldoende juiste mensen vinden voor zijn team. Dit is overigens een HTM- en sector-breed probleem. “Onze techniek is toch specifieker dan vele denken. Je kan niet iedere engineer of ingenieur zomaar inzetten.” “Ik werk met 40 professionals die allemaal een eigen karakter hebben. Ik wil niemand in een keurslijf stoppen en laat ze daarom vrij in de manier hoe ze zaken oppakken.” Tekort geschikte mensen wordt groter Op dit moment is er een tekort aan technici in de railinfra, zoals in alle technische branches. Dit tekort zal in de nabije toekomt echter nog harder oplopen, zo voorspelt Simon: “ “We kunnen bijvoorbeeld niet om uitbreiding van bestaande rail netwerken heen en lightrail zal hierin een aanjager in worden.” Lightrail zit tussen tram en metro in en is hiermee een ideale manier van vervoer, met name tussen steden. Het is snel, comfortabel, schoon en veilig. Er komen meer mensen, steden groeien aan elkaar en het fileprobleem is niet op te lossen met meer wegen. Het tekort aan de juiste mensen zal daarom hard toenemen. “Ik wil iedereen laten zien dat het heel gaaf werk is en dat HTM een geweldig bedrijf is om voor te werken.” 33
Duurzaamheid: stop met praten, tijd voor actie 62% Van de Nederlanders vindt duurzaamheid een belangrijk onderwerp. Opvallend hierbij: hoe ouder iemand is, hoe meer belang hij of zij hecht aan duurzaamheid. Wijsheid en inzicht komt met de jaren Opvallend, maar niet verrassend. Langzaam neemt, gemiddeld genomen, de behoefte af aan meer, beter, sneller en luxer. Het idee dat we het steeds beter moeten hebben, staat vaak haaks op duurzaamheid. Maar laten we het gezegde niet uitvlakken dat ‘wijsheid met de jaren komt’. Het vergt wellicht inzicht en levenservaring om in te zien wat wérkelijk belangrijk is en dat het goed is verder te kijken dan naar het eigenbelang. Duurzaamheid is een thema dat de afgelopen tien jaar rap in populariteit toeneemt. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, milieu, dierenwelzijn, recycling, upcycling, cradleto-cradle en energietransitie, zijn termen die je dan ook regelmatig tegenkomt. Als samenleving zijn we kennelijk zo ver ontwikkeld dat we eindelijk toe zijn aan het implementeren van duurzaamheid. Duurzaamheid voor mensen, dieren, mondiale én lokale natuur en organisaties 34
Duurzaamheid certificering Iedereen weet wat het begrip duurzaamheid inhoudt, maar een concrete invulling, laat staan een actieplan, is lastiger. Ecovadis helpt daarom organisaties bij de implementatie, door duurzaamheidsbeoordelingen te leveren. Haar succes is een bewijs dat organisaties steeds meer het belang inzien van implementeren en effectueren. De tijd van ‘erover praten’ en visies delen is voorbij. Het is nu tijd voor actie! “Het traject naar certificering door Ecovadis helpt hierbij. Het heeft ons richting gegeven in waar we aan moeten denken bij duurzaamheid en hoe je dit in de praktijk brengt.” Aldus Coen Raaphorst, directeur Autec, na het behalen van het Ecovadis certificaat medio 2021. Coen Raaphorst op reis in Madagaskar Certificering geeft richting Ecovadis is een relatief nieuw certificaat dat je kunt behalen. Opgericht in 2007, is het nu met 75.000 beoordeelde organisaties wereldwijd succesvol en hard aan het groeien. De analyses zijn op maat gemaakt voor sectoren, landen en bedrijfsomvang. Iedere situatie heeft immers andere uitdagingen en dit vergt een andere aanpak en focus. Na een certificeringstraject weet een organisatie beter wat duurzaamheid in haar situatie inhoudt, waar uitdagingen liggen en vooral wat je goed doet en waar er nog werk aan de winkel is. Coen: “Het geeft ons een goed inzicht in hoever we zijn met duurzaamheid. Het is daarnaast een goede leidraad voor de komende jaren. Ook op dit vlak willen we ons namelijk blijven ontwikkelen.” 35
Onderscheidend vermogen voor techneuten Ingenieurs beschikken over hoogwaardige (specialistische) technische kennis en praktijkervaring. Dit is echter nog geen onderscheidend vermogen. “Het is niet vanzelfsprekend dat je op basis van je kennis de vervolgopdracht, nieuwe baan of promotie krijgt.” Aldus Hans Bergmans – oprichter en coach van Institute for Attitude & Persuasion. Om echt succesvol te zijn en te blijven, is het van belang dat de ingenieurs ontdekken dat het werkelijk onderscheidende element in hun persoonlijkheid zit. Hopen op een klik in een gesprek is niet de juiste aanpak. Wat doe je als een klik er niet is? Veel ingenieurs gaan ervan uit dat in dit geval hun achtergrond of specialisatie zichzelf wel verkoopt. “Vaak is het dan ‘graag of niet’ en ‘de volgende keer beter.’ Dat is niet de juiste strategie, proberen we dan uit te leggen tijdens onze workshops. Kliks zijn namelijk zeldzaam.” Succes zit in onderscheidend vermogen … maar wat is dit!? 36
Hoe jezelf te presenteren als het niet klikt met de gesprekspartner? De ‘klik’ met een ander komt voor in maximaal 5% van de persoonlijke contacten die we hebben. Deze klik is dus zeldzaam. Hierna komen de contacten waarin die klik misschien uitblijft, maar de ingenieur vanuit natuurlijke interesse toch nog een heel eind komt. Dat geldt voor ongeveer een kwart van de contacten. Dan blijft er nog 70% over waar een gesprek meer inspanning vereist om tot een succes te komen. Om ook deze gesprekken goed te laten verlopen en de contacten om te buigen tot relaties, is er meer nodig. Als ingenieur is het belangrijk om deze vaardigheden te ontwikkelen. Jezelf ‘verkopen’ kan je leren Ingenieurs zijn slimme mensen die met een oprechte houding in de wereld staan. Over het algemeen moeten ze niets hebben van mooie praatjes en zullen ze zelden een ander naar de mond praten. Fijne eigenschappen die een goed verkoopverhaal zéker niet in de weg hoeven te staan. “We trainen ingenieurs met plezier en doen dit altijd zonder ze verkooptrucs aan te leren. Het past niet bij ze en we geloven er ook niet in.” “Ingenieurs onderschatten het belang van goed contact met klanten” Hans Bergmans aan. T. 088 63 593 68 37
Verdieping in achtergrond en interesses van de klant Het is altijd goed je te verdiepen in de ander, maar als je iets van een ander wilt (een opdracht, baan of promotie) dan is dit zelfs onontbeerlijk. “We gaan daarom in trainingen de confrontatie aan door de deelnemers te vragen of ze weleens nadenken over hoe ze als persoon overkomen op hun gesprekspartner.” Een te grote focus op je vakgebied en enkel interesse in techniek is niet handig. Voor verbinding is namelijk meer nodig: oprechte interesse in de ander, dit ook tonen, goed luisteren en iets doen met wat je leert over de ander. “Het opvallende is dat ze dat op technisch gebied wel kunnen, ze luisteren dan goed naar de eisen en wensen. Maar als het op overtuigen aankomt, dan denken ze dat een opsomming van al hun prachtige pluspunten voldoende is.” Als het onderscheidend vermogen niet in technische kennis zit, waar zit het onderscheid dan wel? “We leggen de nadruk op het onderscheid dat je als persoon kunt maken.” De vakkennis van de ingenieur is een must en geen onderscheidende voorwaarde. Voor het sluiten van de ‘deal’ is er vooral persoonlijk vertrouwen nodig. “Wat doe je om dat vertrouwen te winnen? Een ingenieur die aan een onderhandelingstafel komt te zitten, doet er goed aan om zichzelf op een persoonlijke manier te presenteren.” Hans doelt hiermee op de drijfveren, de keuze waarom er gekozen is voor een specialisme en wat erin aanspreekt. De ingenieur kan het ook hebben over persoonlijke doelstellingen en zijn of haar visie op het werk en de techniek. De over het algemeen sterke karakters van engineers en ingenieurs zijn een pluspunt in ieder ‘sales’ gesprek, mits op de juiste manier ingezet. Als de kunst van communiceren en connectie maken je niet is aangeboren, put dan energie uit het idee dat dit voor iedereen te ontwikkelen is! 38
Werkgever en manager, evolueer! Column - Robert te Riele en Maurits de Bruin Problemen of uitdagingen op de arbeidsmarkt. Zijn er uitdagingen? Welnee! Er zijn veranderingen, dat wel. Bewegingen op de arbeidsmarkt die verandering van aanpak vergen, soms wat creativiteit en FLEXIBILITEIT. Meebewegen met verandering is geen uitdaging, maar ontwikkeling; evolutie. Het is een wezenlijk onderdeel van ons bestaan en het houdt het leven afwisselend en spannend. Vergrijzing, meer vacatures en banen dan werkenden, verminderde interesse om te werken in de techniek, explosief stijgende vraag naar techneuten, andere kijk op werk en ‘fulfilment’. Het zijn deze en meer ontwikkelingen waarmee we moeten omgaan. Meebewegen, nieuwe en slimme dingen doen, anders leren kijken… ontwikkelen dus. Nieuwe generaties, nieuwe aanpak Laten we beginnen bij díe ontwikkelingen die we zonder veel veranderingen kunnen implementeren in onze organisatie en huidige en manieren van werken. Millennials (nu 25 tot 40 jaar oud) en generatie Z (10 tot 24 jaar) zoeken een andere balans en iets anders in hun privé en werk. Ze willen meer betekenen voor de wereld en meer afwisseling. Hoe mooi is dit! Iedere organisatie die niet mee kan in deze ontwikkeling, is binnenkort een mastodont: een dinosauriër, een fossiel. Benut al het arbeidspotentieel En de veel ge- en vooral misbruikte term mismatch is ook een bron van arbeidspotentieel. We stellen functie-eisen op, hebben verwachtingen en zitten onbewust vol met (voor-) oordelen. Het zijn deze beperkende gedachten waardoor we arbeidspotentieel links laten liggen. 55+, de Nederlandse taal niet goed machtig, niet de juiste opleiding, te weinig jaren ervaring etc, etc. We kunnen er niet langer omheen om onze organisaties anders in te richten. Zodat deze eigenschappen De folianten vergelen, de geleerde glans der steden verdoft, maar het boek der natuur beleeft ieder jaar een nieuwe oplage. Hans Christian Andersen - Deens sprookjesschrijver 1805-1875 niet langer een medewerkerstevredenheid en binding. mismatch vormen, maar een bron van Iemand van 60 of 70 (waarom niet!?) kan met aanpassing van het werk en aantal uren een waardevolle bijdrage leveren. Een medewerker zonder de juiste papieren kan zich ontwikkelen etc. Ons leven bestaat bij de gratie van verandering, zo ook de technische sector. Beperk jezelf niet langer door veranderingen als problemen of uitdagingen te zien. Ze vormen de slijpsteen voor je ontwikkeling en een bron van het bestaan van je organisatie. Houd niet vast aan alles wat je al deed en kent, maar evolueer! 39
Het is nooit zo dat de natuur het ene zegt en wijsheid het andere. Juvenalis - Romeins dichter 1ste-2de eeuw n.C.
Het leven is meer dan betaald werk alleen Dennis Schaper heeft ervaring als Full Colour 3D-print-specialist. Aan de hand van een ontwerp maakte hij schaalmodellen. Nu werkt hij bij Cleantron als CAD-tekenaar. Een baan en zeker een branche waar Dennis nooit aan gedacht had. “Ik kende de branche niet en had er geen voorstelling van. Coen benaderde me en ik was snel enthousiast. Een week later was het contract met Cleantron getekend!” Dennis Schaper bij een opzet voor li-ion batterijen van Cleantron Veel is nieuw Cleantron is een specialistische producent van li-ion modulen batterijen voor meerdere toepassingen. Dennis werkt hier in een team aan klantvragen die ze met een custom made batterij kunnen beantwoorden. Ze brainstormen over de perfecte oplossing en werken het concept uit van schets naar 3D model, prototypes en uiteindelijk tot product. “Het is heel gaaf om bij het hele proces betrokken te zijn en alles mee te maken.” Dennis maakt schetsen om tot een concept te komen en werkt deze uit tot werk- en samenstelling tekeningen. Hij houdt in de gaten of het idee uiteindelijk ook gemaakt kan worden en rendabel zal zijn. Facetten die hierbij belangrijk zijn, zijn onder andere de productiemethoden die gebruikt worden om onderdelen te fabriceren en welke machines 42
daarvoor gebruikt worden. Elk proces heeft limieten die gerespecteerd moeten worden. Maar er wordt ook rekening gehouden met de mogelijkheden tot afvalverwerking voor op het moment dat de batterij haar levensduur heeft bereikt. Ondanks dat Dennis opgeleid CAD tekenaar is en meerdere jaren ervaring heeft als engineer, zijn de batterij- en accu-branche, klantvraag en opdrachten nieuw voor Dennis. Hij ziet dit als een uitdaging en wil graag zo snel mogelijk geroutineerd raken in het werk en de branche. “Als je iets maar klein genoeg maakt, dan zijn er altijd raakvlakken met iets dat je wel weet.” Bij Cleantron is er ruimte om te leren en zo aan je kennis te werken. “Het gaat veel meer om capaciteiten, vermogen om zaken in je op te nemen en interesses. Als dit klopt met de functie en er is een goede match met collega’s en de cultuur, dan kan je altijd van jezelf de ideale werknemer maken en hiermee dus ook je eigen ideale werkplek creëren.” Aldus Coen Raaphorst, directeur Acutec. “Ik kende de branche niet en had er geen voorstelling van. Coen benaderde me en ik was snel enthousiast.” Vrijwilligerswerk geeft energie Dennis is naast het werk bij Cleantron al vanaf zijn veertiende vrijwilliger bij de JOL (Jeugd Onder Leiding) en is daar nu assistent projectleider. JOL organiseert in de laatste twee weken van de zomervakantie lerend vermaak voor kinderen uit Alkmaar en omgeving. Ze timmeren hutten, schilderen en spelen spellen in het bos en op het veld. Met meerdere vrijwilligers maakt Dennis het mogelijk dat er hutten gebouwd kunnen worden in het bos. De voorbereiding begint vroeg in het jaar om voldoende hout en sponsoring te hebben en de subsidies rond te krijgen. “Als team hebben we een ontzettend leuke tijd met de voorbereidingen.” 43
In de twee weken dat JOL draait, werkt Dennis als eindverantwoordelijke van het project en zorgt dat de kinderen, ouders en vrijwilligers de beste tijd hebben en alles soepel verloopt. Er worden meerdere hutten tegelijk gebouwd om zo de zestig kinderen allemaal een uitdaging te bieden. “Je werkt de hele dag buiten samen aan een project en dat geeft een heel goede sfeer. Je merkt dit ook aan de positieve energie van kinderen en ouders.” Vrijwilliger van JOL Oudorperhout helpt kleuter timmeren Goed werkgeverschap is soms wat extra doen Coen: “Ik was meteen erg enthousiast over Dennis zijn vrijwilligerswerk. Mijn jongste zoon deed in de zomer ook aan huttenbouw en zijn opa was toen vrijwilliger. Ik herkende het en ik weet hoe leuk het kan zijn voor deelnemer en vrijwilliger.” Om Dennis hierin te ondersteunen besloot Acutec twee van de zes vrijwilligersdagen, die hij in de zomer inzet, door te betalen. Goed werkgeverschap gaat immers verder dan een gezonde werkomgeving en ontwikkelmogelijkheden te bieden. “Echt fijn dat ik ook in mijn vrijwilligerswerk ondersteund wordt door Coen. Die betrokkenheid is fijn!” 44
Superieure producten met een passende organisatie Liselot Goudsmit is sinds juni 2020 directeur bij Van Der Loo Yachtinteriors, dochterbedrijf van Royal Van Lent Shipyard en onderdeel van Feadship. Haar grote drijfveer is om de organisatie toekomstbestendig en blijvend gezond te maken. Van Der Loo fabriceert houten jachtinterieurs van de beste kwaliteit, van bedden die opgeklapt kunnen worden tot loungebanken, trappen, stuurhutten en eigenlijk al het moois dat een klant maar kan bedenken. Een groot deel van de opdrachten komt van moederbedrijf Royal Van Lent die ’s werelds meest luxe jachten bouwt. Eén van de punten waaraan Liselot werkt, is om deze afhankelijkheid te verkleinen en daarmee meer flexibiliteit en continuïteit te bieden. Het interieur op één van de schepen van Feadship Aanjager van diversiteit Liselot studeerde technische bedrijfskunde aan de TU Delft en werkte meerdere jaren bij Fokker. Hier werkte ze onder meer als Director Quality and HSE en daarvoor als projectmanager Gulfstream Empennages. Als projectmanager was ze verantwoordelijk voor de staarten die geproduceerd werden voor Gulfstream en heeft ze verschillende projecten geleid (zowel kosten reductie als gewichtsreductie). De studentenstad Delft is er één met vooral mannelijke studenten, maar haar studierichting Technische Bedrijfskunde heeft relatief veel vrouwelijke studenten, namelijk 10%. In de Aerospace is zeker meer dan 90% man en op de werkvloer bij Van der Loo is dit niet heel anders. “Ik ben meer een vrouw van de ratio dan van de emotie en voel me prima tussen mannen.” 45
Ze heeft zicht tijdens haar studie en in haar verschillende functies altijd gewaardeerd gevoeld als vrouw. “Het enige waarin ik nog wel eens terughoudendheid ervaarde was mijn leeftijd.” Liselot was met haar 27 jaar dan ook jong als projectmanager bij Fokker, nu bijna 10 jaar geleden. Als vrouw tussen mannen en jonger tussen ouder, voerde ze in de praktijk al uit waar ze nu als directeur naar streeft: diversiteit. “Ik ben ervan overtuigd dat iedere organisatie gebaat is bij diversiteit in alle vormen. Dus qua man en vrouw, maar ook wat betreft leeftijden, achtergronden en etnische afkomst.” “Uiteindelijk moet de klant overweldigd zijn door het resultaat en moeten onze producten het ‘wauw’ effect oproepen.” Werelden van perfectie De wereld van Aerospace die Liselot achter zich liet, lijkt totaal anders dan die van de houtbewerking bij Van Der Loo. Toch ziet ze vooral overeenkomsten. “Iedereen heeft een enorme passie voor het vak en heeft er bewust voor gekozen. Dit zie je ook aan de lange arbeidscontracten bij mijn vorige werkgever en hier bij Van Der Loo.” Alles moet uiteindelijk perfect zijn, maar perfectie is subjectief. In de Aerospace heb je duidelijke parameters waar iets aan moet voldoen. Dat is dan je graatmeter voor perfectie. Bij houten meubels, panelen en vloeren is perfectie subjectief. Is perfectie een paneel zes keer schuren en lakken of acht keer? “Uiteindelijk moet de klant overweldigd zijn door het resultaat en moeten onze producten het ‘wauw’ effect oproepen.” Liselot Goudsmit – directeur Van Der Loo 46
Perfectie wordt nu vaak bepaald door de vakman en deze wil alsmaar beter en beter. Perfectie gaat dan potentieel zijn doel voorbij en werkt enkel vertraging en budgetoverschrijding in de hand. De kunst is om de balans te vinden tussen een vakman die achter zijn product staat, budget, tijd en de wensen van de klant. Gezond en toekomstbestendig Sinds 1844 werken vakmensen bij Van Der Loo aan het ultieme jachtinterieur. Met hart voor het bedrijf, een uitzinnige passie voor het vak en een haviksoog voor kwaliteit en detail leveren ze al meer dan 175 jaar uitmuntende producten. Deze focus op het eindresultaat liet weinig ruimte voor interne verbeterslagen. “Mijn grootste drijfveer is om Van Der Loo toekomstbestendig te maken en blijvend gezond.” Van ruw paneel tot perfectie in de meubel- en interieurbouw Beter passende organisatie Haar visie hierbij bestaat uit drie pijlers, waarvan de eerste gaat over de inrichting van de organisatie. Jachtenbouw en daarmee ook de bouw van het interieur, kent specifieke uitdagingen qua planning. Tijdens een project zijn er altijd momenten van ‘hollen en stilstaan’. “Het is niet goed voor onze mensen, voor de planning, kosten en eindresultaat om het ene moment de druk enorm te voelen toenemen en het andere moment eigenlijk mensen te veel te hebben lopen.” Een oplossing hiervoor kan zijn om duidelijke focus te hebben op de capaciteitsplaatjes, waarbij bepaald werk gebruikt kan worden als ‘stopwerk’. Ook is het belangrijk om mensen flexibel in te kunnen zetten, zodat bepaalde capaciteitspieken beter opgevangen kunnen worden. 47
Om de organisatie effectiever te maken, pakte Liselot in de eerste maanden een ander project op. “We werkten hier nog niet met projectmanagement. Hierdoor waren er meerdere collega’s die heel hard renden om telkens gaten dicht te lopen.” Dit is al 175 jaar goed gegaan, maar met de gewenste groei in haar achterhoofd, was dit niet langer werkbaar. De omslag naar projectmanagement hebben ze nu gemaakt. Opdrachtgevers zijn tevreden, want het levert meer duidelijkheid op en vertragingen zijn nagenoeg verledentijd. “We hebben enorme stappen gemaakt in de voorspelbaarheid qua planning en kosten door projectteams in te richten.” Cultuur van verbetering, veiligheid en inclusiviteit De tweede pijler is noodzakelijk om een gezonde organisatie te bouwen en te behouden. Liselot omschrijft hierin het belang van een cultuur waarin constructief nagedacht wordt over verbetering: “We hebben hierin echt nog wel een ontwikkeling door te maken, maar ontwikkeling is leren en blijvend steeds beter worden. Deze flow krijgen we nu te pakken.” Ze streeft naar een organisatie met meer diversiteit en dit is niet mogelijk zonder dat er met respect omgegaan wordt met elkaars verschillen. Een veilige werkomgeving is belangrijk en hierbij gaat het om fysieke en psychische veiligheid. De werkelijke borging hiervan vindt niet plaats op papier, maar binnen een cultuur die hier gevoelig voor is. Financieel stabiel De Laatste pijler is volgend op successen die gemaakt zijn. Het gaat over de financiële gezondheid van Van Der Loo. Het financiële plaatje raakt makkelijk op de achtergrond bij een organisatie waarin het draait om perfectionisme en er gewerkt wordt met vakidioten (en dit is een positief begrip!). Projectmanagement brengt hierin verandering, want hierin zit budgettering verankerd. Daarnaast heeft Liselot zichzelf tot doel gesteld in twee jaar tijd de omzet met 20% te laten groeien. Deze groeiambitie behaalt ze met haar team door initiatief naar zich toe te trekken. Voorheen waren ze afhankelijk van Van Lent voor hun orders. Externe klanten hadden ze weinig tot niet. “Hierin wil ik verandering brengen. Een verhouding van 70% interne orders en 30% extern lijkt me gezond.” Daarnaast komt dan nog de extra dienstverlening waarbij ze de interieurs ook intimmeren. “We maken hier de mooiste en beste houten jachtinterieurs die er te krijgen zijn. Dit is ons succes en daar moeten we niet aan tornen. De achterliggende organisatie wil ik wel veranderen. Deze zo inrichten dat we nu en in de toekomst een fantastische werkplek kunnen blijven voor fantastische vakmensen.” 48
De natuur kan je alleen overwinnen door je ernaar te schikken. Francis Bacon
1 Online Touch