0

29e Jaargang • no. 4 • mei 2021 04 Nieuwbouw Kees Smit Tuinmeubelen past bij ambities Pagina 06 Kondor Hair Nederland en Confident Haarzorg operationeel tijdens ingrijpende verbouw Roelofs & Haase honderd jaar én hofleverancier Circulaire bouw op bedrijvenpark Twentepark Noord Markt 23 upgrading voor marktplein Haaksbergen

Inhouds opgave 04 26 32 06 55 05 Voorwoord: “Daadkrachtsvaccin” 06 13 17 20 24 25 Nieuwbouw Kees Smit Tuinmeubelen Almelo Nieuwbouw past bij ambities Jan Schuldink: Lowik is trots om dit te mogen bouwen Architect Norbert Lienesch speelt een thuiswedstrijd Een grote doos op een zichtlocatie, vertaling geslaagd Boels ontzorgt ook bij Kees Smit Column KienhuisHoving: “Aansprakelijkheid voor gebrekkig sedumdak” 26 30 Nieuwbouw Keolis Zwolle Aan de Stegge Twello bouwt “natuurinclusief” voor vervoersmaatschappij Keolis Ervaren in onderscheidende huisvesting 32 39 Verbouw Kondor Hair Nederland en Confident Haarzorg Enschede BBD Bouwmanagement regisseert revitalisering Een complex binnenstedelijk project in een klein werkgebied 45 48 49 50 55 59 65 68 Kondor Hair bekend terrein voor Lammerink Installatiegroep Interieur op maat voor iedereen Column BIM4ALL: “De kracht van installatietechniek.” Roelofs& Haase honderd jaar én hofleverancier Nieuwbouw Colpro Almelo Nieuwbouw klaar voor de bouwvak Wim Sturris De Groot Vroomshoop: “De bouw is verslaafd aan grondstoffen.” Circulair bouwen in optima forma Column Danny van Hal: “De nieuwe cao Bouw&Infra? Laten we met z’n allen redelijk zijn.” 71 77 78 Transitie Markt 23 Haaksbergen Een fraaie upgrading van het marktplein Markt 23 is een echte aanwinst voor Haaksbergen Vacaturepagina Bouwen in het Oosten 03

Voorwoord Voorwoord Door: Gerard van Leeuwen Daadkrachtvaccin In het mediageweld van de laatste weken over het gebrek van vertrouwen in de politiek in het algemeen en de grote roerganger in het bijzonder, worden er helaas weinig woorden gewijd aan de actuele, om oplossing vragende vraagstukken. Een opmerkelijk rapport verscheen bijvoorbeeld vanaf de burelen van het Economisch Instituut voor de Bouw, het EIB. De meest saillante conclusie: de aanschaf van een eigen woning is financieel vaak zeer aantrekkelijk voor starters. De woonkosten voor koopstarters zijn sinds ruim twaalf jaar systematisch gedaald. En nu komt het: dit geldt ook voor de periode 2015-2020 met een zeer sterke stijging van de huizenprijzen. Dan mag je zonder enige terughoudend spreken van een forse disbalans van de markt. In vergelijking met de huur in de vrije sector valt het kwartje al snel richting koop. De vermogensopbouw met een eigen huis, met een grote aflossingscomponent, gaat tegenwoordig razendsnel. De problemen zitten meestal niet in de betaalbaarheid maar in de financiering die door de zeer strenge inkomensnormen opgelegd zijn door het Rijk. Het is eveneens Den Haag die dit hiaat in de woningmarkt kan wegnemen door marktspecifieke, lees fiscale, maatregelen te nemen. En dan kom je al snel op glad terrein. De dames en heren hebben zichzelf de ruimte gegund om rustig vertrouwen op te bouwen. Er zal nog heel wat water door de sloot moeten voor er een werkend kabinet gevormd zal zijn. Sterker nog, de begroting zal door het huidige demissionaire team in elkaar geknutseld worden en verwacht op Prinsjesdag, en dat is sneller dan je denkt, dus geen gericht, weldoordacht beleid voor de komende jaren. Rutte c.s. passen op de winkel en meer mogen en kunnen ze niet. Inmiddels stapelen de problemen zich op en gaat alle energie naar de Coronaperikelen en wordt er hapsnap beleid gevoerd op basis van de dagkoersen van Jaap van Dissel, Ernst Kuipers en de inner circle daaromheen. Een gigantisch woningtekort, een woningmarkt zwaar in disbalans waarbij het ‘normaal” is dat vraagprijzen met tientallen procenten worden overboden…, het schreeuwt om regie. Inderdaad, daar word je niet vrolijk van. Was er maar een daadkrachtvaccin. De eerste doelgroep daarvoor bestaat uit 150 mensen. Gerard Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE, Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen en Jolanda Groothuis Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10) Erik Kuipers (06 -196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in het Oosten 05

Oplevering komt geen dag te vroeg Nieuwbouw Kees Smit Tuinmeubelen past bij ambities Als alles volgens planning verloopt, en er is niemand die daaraan twijfelt, zal het nieuwe distributiecentrum van Kees Smit Tuinmeubelen op Businesspark XL in Almelo in de loop van september operationeel zijn. “Dat is dan exact op tijd om de nieuwe collectie voor 2022 te ontvangen”, vertelt algemeen directeur Henk Smit, die een langgekoesterde wens in vervulling ziet gaan. 06 Bouwen in het Oosten

Kees Smit Tuinmeubelen De eerste gedachtenvorming over nieuwbouw dateert al van enige tijd geleden. Henk Smit: ”Dat was zo’n acht jaar geleden. Ik had net twee jaar daarvoor het bedrijf overgenomen van mijn vader. De groei manifesteerde zich destijds duidelijk. We hebben een behoorlijke periode in de fase gezeten van de locatiekeuze. Omdat je het hebt over een Experience Store XXL en een distributiecentrum heb je te maken met de combinatie logistiek en retail. Daar voorzag het bestemmingsplan in de meeste gemeenten niet in. Hierbij moet overigens worden opgemerkt dat de nieuwbouw inmiddels is opgesplitst in twee fases waarbij de bouw van een Experience Store XXL onderdeel uitmaakt van de tweede fase. Eén en ander kwam pas in een stroomversnelling toen onze ideeën ook een provinciaal vraagstuk werden en men vanuit Zwolle ook deelnam aan de gesprekken en Businesspark XL in Almelo toch een mogelijkheid bleek. We hebben toen direct een optie genomen op de locatie. Nadat ook de stikstofdiscussie gevoerd was en er instemming met de plannen was hebben we het vergunningentraject en het ontwerp parallel laten verlopen om geen tijdverlies te lijden. De groei van het bedrijf liet dat ook niet toe. Zowel de architect als de bouwkundig hoofdaannemer waren toen ook al in beeld. Voor het overige hebben we veel uitbesteed aan het bouwmanagementbureau. De keuze voor zowel de bouwer als architect had een prijstechnische achtergrond, maar zaken als snelheid hebben zeker ook een rol gespeeld. Wat de architect betreft was het duidelijk dat de tekening ons erg aansprak. Onze oorspronkelijke plannen waren iets ruimer qua omvang dan hetgeen nu direct al Bouwen in het Oosten 07

Kees Smit Tuinmeubelen gerealiseerd wordt. Dat is enerzijds jammer, maar aan de andere kant ervaren we het niet als een nederlaag. We zijn een ondernemende, ambitieuze onderneming en we leggen de lat voor onszelf hoog. Dat je niet altijd krijgt wat je wilt, daar schamen we ons niet voor. Dan maar gefaseerd.” Nut en noodzaak Dat nut en noodzaak voor de nieuwbouw niet ter discussie stond is eenvoudig te verklaren. Henk Smit: “Sinds 2011 zijn we qua aantal medewerkers gegroeid van 35 mensen tot nu 450 in de piekperiode. We zijn in die tijd uitgegroeid van een regionale speler tot een landelijk opererende marktpartij en zijn daarnaast online actief met webwinkels in Nederland, België en Duitsland. Op dit moment hebben we maar liefst zeven locaties voor de opslag nodig omdat we vanuit voorraad willen leveren. Dat was op den duur een onhoudbare situatie. We openen, na de Experience Stores XXL in Almelo en Amersfoort, volgend voorjaar een derde Experience Store XXL in Venlo. Dat zal ongetwijfeld leiden tot een nieuwe boost. De nieuwbouw komt echt geen dag te vroeg.” Gunstige markt Naast de derde vestiging en het uitstekend lopende online verkoopkanaal staan er nog meer seinen op groen voor Kees Smit Tuinmeubelen. Henk Smit: “We omarmen inderdaad de Omnichannel gedachte. De combinatie offline-online is voor ons al tien jaar een vaststaande policy. Daar zullen we nooit van afwijken. Het is niet fijn Henk Smit: “We openen, na de Experience Stores XXL in Almelo en Amersfoort, volgend voorjaar een derde Experience Store XXL in Venlo. Dat zal ongetwijfeld leiden tot een nieuwe boost.” Bouwen in het Oosten 09

Als onafhankelijk bouwkundig ingenieursbureau behoort het gehele advies- en coördinatietraject omtrent een bouwproces tot ons takenpakket. In het totale bouwproces wilt u één aanspreekpunt. Iemand die uw zorg uit handen neemt, meedenkt èn het voor u regelt: de bouwmanager van Kienhuis Bouwmanagement. Twentepoort Oost 29 7609 RG Almelo T 0546 - 455 100 E info@kienhuis-bm.nl W www.kienhuis-bm.nl

Kees Smit Tuinmeubelen Kees Smit Tuinmeubelen om te spreken van een extra autonome groei als gevolg van de Covid pandemie. Zeker niet in het licht gezien van de desastreuze menselijke en economische gevolgen van het virus. Daarom wil ik me beslist niet eufemistisch uiten. Maar het is duidelijk dat het voor ons zakelijk gezien een katalysator van de omzet met zich mee heeft gebracht. Mensen konden niet of nauwelijks op vakantie en de horeca was grotendeels gesloten. Dat heeft zich geuit in een substantiële omzetstijging. Met de ingebruikname, eind augustus gaat voor mij een droom in vervulling. Indien mogelijk zullen we de opening groots vieren. We gaan sowieso alle medewerkers ruimhartig bedanken. Er wordt hier veel werk verzet. Ja, daar kijk ik echt naar uit!” Kees Smit Tuinmeubelen richt zich met het bedrijf op een groot deel van de markt, met een focus op het midden segment en met af en toe een knipoog naar het lagere en hogere prijssegment. Het voelt zich comfortabel bij kwaliteit, zowel qua producten als service en dienstverlening. Kees Smit doet veel aan naamsbekendheid, is te allen tijde netjes naar de klant en ziet haar klanten als ambassadeurs. Klanten besteden gemiddeld zo’n 750 tot tweeduizend euro voor een tuinset met uitschieters naar boven. De goedkoopste sets zitten op circa vierhonderd euro. Ook dit jaar zijn de verwachtingen goed. De consument is nog steeds bereid te investeren in zaken in en rond het huis. Bouwen in het Oosten 11

Directeur Jan Schuldink van Lowik Bouw: “Trots dat we dit mogen bouwen” Er heerst piekdrukte op de bouwplaats van de nieuwbouw van Kees Smit Tuinmeubelen op Businesspark XL in Almelo. De ruwbouwfase is inmiddels afgerond en medewerkers van Lowik Bouw, installateurs en onderaannemers zijn druk bezig om de gewenste ingebruikname, vlak na de bouwvak mogelijk te maken. Directeur Jan Schuldink is ervan overtuigd dat het allemaal zal slagen. Mede door de winter, waar twee weken werk in de klimatologische rook opgingen, hebben ervoor gezorgd dat er geen millimeter ruimte meer zit in de planning, die al scherp was. Kees Smit Tuinmeubelen Bouwen in het Oosten 13

Kees Smit Tuinmeubelen De plannen om tot nieuwbouw te komen dateren bij monde van directeur Henk Smit al van een jaar of acht terug. “Zover gaat onze betrokkenheid niet terug al heb ik het er in wandelgangen eens over gehad met de “echte” Kees Smit. Die liet wel eens wat doorschemeren”, vertelt Jan Schuldink. “Toen het echt concreet werd hebben we een offerte gemaakt en een planpresentatie gegeven, evenals een aantal collegae van ons. Het bleek dat wij het beste totaalplaatje aan konden bieden. Qua prijs maar ook het aspect van een planning garantie telde zwaar mee. We zijn een middelgroot bouwbedrijf met vijfenzeventig mensen en een omzet van 45 miljoen. Groot genoeg om een project van deze omvang te realiseren, flexibel genoeg om, indien noodzakelijk, snel op te schalen, maar klein genoeg om korte lijnen te hanteren. Zelf ben ik ook erg betrokken bij deze opdracht. Het is een pré dat we ervaring hebben opgedaan in een eerder, enigszins vergelijkbaar project, namelijk de bouw van een BAUHAUS vestiging in Den Hoorn bij Delft. Diverse onderaannemers en leveranciers waarmee we in dat project hebben samengewerkt zijn ook in Almelo van de partij zoals Polybouw en Hardeman van Harten. We weten wat we aan elkaar hebben. De samenwerking met de E-installateur Wijco verloopt prima. Het is een jong, snelgroeiend installatiebedrijf. Onze ervaringen zijn tot nu toe positief en dat geldt eveneens voor Egberink Technische Installaties die de werktuigbouwkundige installaties realiseert. Egberink kennen we al wat langer. We hebben de nodige projecten gezamenlijk gerealiseerd. Kees Smit is in bouwtechnische zin niet extra gecompliceerd. De grootste uitdaging zit hem dus echt in de planning die nauwgezet gevolgd wordt. En je hebt het over veel vierkante meters. Er zitten alleen al 8400 palen in de grond. Daar ging overigens wel een discussie aan vooraf omdat de optie een fundering op staal te kiezen ook reëel was. Maar alles is dus op palen gefundeerd, de constructie én de vloeren. Echte grote tussentijdse aanpassingen voor het warehouse zijn er niet geweest. Voor het kantoordeel ligt dat iets anders. Daar zijn tijdens de rit nog een aantal veranderingen doorgevoerd.” Al bezig voor 2022 Jan Schuldink is tevreden over de orderportefeuille van zijn bedrijf, maar aarzelt niet enige huivering uit te spreken over factoren waar hij geen grip op heeft. “Hoe het zich verder ontwikkelt met de pandemie, de vaccinaties en het weer op gang brengen van de economie in bepaalde sectoren zijn de Jan Schuldink: “Ik trek zelf wel eens een vergelijking met de bubble in 2009, 2010 toen de financiële crisis uitbrak.” Bouwen in het Oosten 15

specialisten het onderling niet eens, dus wie ben ik om daar een verwachting over uit te spreken. Ik trek zelf wel eens een vergelijking met de bubble in 2009, 2010 toen de financiële crisis uitbrak. Ook toen zag je de prijzen de pan uit rijzen en dat zie je ook nu weer. Aan de andere kant is de rente extreem laag en is er, met name in de nieuwbouw van woningen, een gigantisch vraagoverschot. En dat geldt voor heel Nederland, ook voor deze omgeving. Heel lang was Almelo een beetje een onderschoven kindje, zeker ten opzichte van Hengelo en Enschede. Maar met alle ontwikkelingen, zoals op het Businesspark XL, staat Almelo echt in de picture. Eigenlijk zou de gemeente het oude plan Waterrijk weer uit de la moeten halen. Dat was een onderdeel van het plan om naar de honderdduizend inwoners door te groeien. Aan de noordkant zou een nieuwe wijk moeten verrijzen in het duurzame, luxere segment. Ik denk dat de markt hier rijp voor is. Jan Schuldink: “Aan de noordkant zou een nieuwe wijk moeten verrijzen in het duurzame, luxere segment. Ik denk dat de markt hier rijp voor is.” Onze orderportefeuille is goed gevuld, zeker tot het einde van dit jaar. We zijn inmiddels ook bezig om 2022 te vullen. We zijn onder ander werkzaam in Heerenveen bij de verbouw van een distributiecentrum van Lidl en een appartementencomplex aan de Deurningerstraat in Enschede. Op het programma staat eveneens een opdracht voor 8700 m2 warehouse op het bedrijvenpark in Almelo, een appartementencomplex plus commerciële ruime in Kampen en een Plus supermarkt in Ermelo.” Trots Het gesprek keert terug naar Kees Smit. Welke gedachte overheerst bij Jan Schuldink. “Ik ben er vooral trots op dat we dit met zijn allen bereikt hebben binnen het tijdspad, want daar heb ik, zoals gezegd, geen twijfel over. Als de coronasituatie het toelaat gaan we er echt iets feestelijks van maken hebben we al afgesproken met Henk Smit. Echt iets om naar uit te zien, na een toch wel spannend jaar.” 16 Bouwen in het Oosten

Kees Smit Tuinmeubelen Architect Norbert Lienesch: “Kees Smit is voor ons een thuiswedstrijd” Norbert Lienesch is samen met Joost Perik architect-directeur bij PR8 Architecten en verantwoordelijk voor het ontwerp van de nieuwbouw van Kees Smit Tuinmeubelen op het Businesspark XL in Almelo. Wij vroegen hem te reflecteren op het markante logistieke centrum annex kantoor. “De opdracht is tot stand gekomen op basis van een architectenselectie, waarbij de opdracht uiteindelijk aan ons gegund is. Een voordeel is natuurlijk dat ons bedrijf in Almelo zit, net als de andere betrokken partijen. Het fijne contact en de plannen die we gepresenteerd hebben pasten prima bij elkaar. In eerste instantie ging het om een ontwerp voor een Experience Store XXL en een distributiecentrum ineen. Dit is uiteindelijk gesplitst in twee delen waarvan we nu eerst het distributiecentrum uitgewerkt hebben. Daarna volgt het tweede deel. Voor de bouw van dit distributiecentrum was er al wel een soort van basisidee maar niet echt hoe het eruit zou moeten komen te zien. Het ontwerp moest in ieder geval aansluiten bij de Experience Stores XXL in Almelo en Amersfoort, verder waren de wensen niet heel uitgesproken. Daarnaast heb Bouwen in het Oosten 17

je te maken met allerlei regels en eisen uit het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitsplan. Een saillant voorbeeld is bijvoorbeeld dat de reclamevoering ook proportioneel (dus groot, red.) moet zijn en onderdeel moet vormen van de gevel. Doordat het pand op het XL Businesspark is gevestigd, moet alles XL zijn. Het is dus zeker niet alleen de inspiratie en wat je mooi vindt wat bepalend is, maar er hangt ook veel aan vast qua voorschriften, wensen et cetera.” Grootste uitdaging “Het meest bijzonder is de afmeting van het distributiecentrum en de prominente plek aan de snelweg. Daarnaast is Kees Smit als opdrachtgever een aansprekende naam. Ons bedrijf is ook in Almelo gevestigd dus het is voor ons een thuiswedstrijd. Daarnaast is het voor ons een fantastische referentie. Er zijn alleen maar leuke dingen, wat mij betreft. De grootste uitdaging is hoe je van het basisidee van een opslaghal iets moois maakt. Zakelijk gezien moet er zoveel mogelijk effectieve opslagcapaciteit beschikbaar zijn en moet je er in dit geval dus zoveel mogelijk tuinmeubilair in op kunnen slaan. Een glazen gevel, met dan maar een rij stellingen minder, gaat het dus niet worden. De hal zelf is uitgedacht om zo flexibel mogelijk te zijn. Betonnen verdiepingsvloeren en deels hoogstellingen. Ook met het oog op de toekomst hebben we de gehele vloer qua belasting voorbereid op eventuele aanpassingen. Een betonnen parasolvloer vereist meer dan een stapeltje stoelkussens.” Exterieur Terug naar het exterieur. “We hebben ervoor gekozen om in dit ontwerp, aan de kant van de snelweg, twee grote etalages te maken die een impressie van het bedrijf geven en wat daarbinnen gebeurt. Een soort kijkje achter de schermen. Norbert Lienesch: “Wat ik mooi aan Kees Smit vind is dat alles in het teken staat van klantbeleving en hoe je met je klant omgaat.” “De samenwerking met en tussen de verschillende partijen en de samenwerking met Kees Smit in het bijzonder. Dat klinkt misschien heel slijmerig maar die is oprecht erg prettig. Ik merk dat het gewaardeerd wordt wat wij doen. De lijntjes zijn kort, zaken worden vlot en snel geregeld en er wordt snel besloten. De bouw verloopt prettig, er zijn geen ontzettend ingewikkelde bouwvergaderingen. Niets geen dikdoenerij en geen poeha. Ook de samenwerking met de bouwpartners verloopt goed. Zowel Lowik als Kienhuis Bouwmanagement kennen we goed. Het zijn partijen waarmee we prima samenwerken. Ze zitten beide in de buurt, schakelen snel en de omgang verloopt gemakkelijk en prettig. Er is over en weer waardering en begrip voor wat iedereen doet. De wisselwerking is prima. Wat ik trouwens mooi aan Kees Smit vind is dat alles in het teken staat van klantbeleving en hoe je met je klant omgaat. Ik vind het dan ook erg gaaf om te zien dat het de klant zo mooi en gemakkelijk mogelijk moet worden gemaakt wanneer ze de tuinmeubelen komen afhalen. Daar is ontzettend veel aandacht aan besteed en dat heeft best wat ruimte gekost. Denk hierbij aan de afhaalpunten, die eigenlijk een soort van McDrive zijn, om 18 Bouwen in het Oosten

Kees Smit Tuinmeubelen de afhaalklanten zo snel mogelijk te bedienen. Je rijdt erin en wordt naar één van de afhaalpunten gestuurd. Afhankelijk van de omvang van je bestelling moet je elkaar in kunnen halen en zelfs uit de rij kunnen als je terug wil”, aldus Perik. Passie Norbert Lienesch is eveneens betrokken bij het interieurontwerp van het kantoorgedeelte dat zo’n 1800 vierkante meter vloeroppervlakte kent. “Dat is inderdaad iets wat ik zelf ontzettend gaaf vind om te doen. Ik heb passie voor interieuropdrachten. In dit geval kijken we ook mee met de inrichting. Als het goed is wordt het 1 + 1 =3, waarbij binnen en buiten op elkaar aansluiten en elkaar versterken. Als opdracht is meegegeven dat de medewerkers die in het pand werken, binding moeten hebben met hetgeen er verkocht wordt. Zeker nu de Experience Store XXL er nog niet direct naast gebouwd wordt, is het belangrijk om dat gevoel te behouden. De wens is dan ook om zichtbaar te hebben dat je met het buitenleven bezig bent. In het idee dat er nu ligt zit heel veel groen, ook komt er hout in terug. En natuurlijk wordt het ingericht met tuinmeubilair van Kees Smit zelf. Geheel in stijl met de laatste trends hebben we informele overleg settings gecreëerd waar je desgewenst één op één met elkaar van gedachten kunt wisselen. Ook hebben we Zoom-ruimtes in het ontwerp opgenomen omdat we denken dat digitaal overleg een blijvertje zal zijn. We zijn nog aan het zoeken hoe we daar het buitengevoel kunnen creëren zonder dat er ingeboet wordt op comfort. Verlichting, akoestiek en dat soort zaken moeten ook supergoed voor elkaar zijn. Juist in de aankleding en de accenten zijn we op zoek naar het buitenleven, het groene gevoel. Het is mooi dat je daar als architect een rol in krijgt, dat maakt het natuurlijk wel helemaal af.” Bouwen in het Oosten 19

Een grote doos op een zichtlocatie, vertaling geslaagd Het was in juni 2018 toen Kees mij vroeg mee te denken over de aankoop van grond op het XL Businesspark”, vertelt Kienhuis. “Als je een pand bouwt met een logistieke functie en met deze omvang heb je het niet sec over het gebouw, maar zeker ook over ruimte voor parkeren voor medewerkers en leveranciers, het aantal laad- en losdocks en een logische routing. Met die planvorming zijn we begonnen en daarna kwamen onder andere aspecten aan bod zoals een grove PvE, het ontwerp en, in een later stadium, de aanbesteding en de inhoudelijke zaken van het logistiek centrum. Dat was in dit geval redelijk bewerkelijk omdat we genoodzaakt waren de oorspronkelijke plannen van een logistiek centrum én een Experience Store moesten inruilen voor een gefaseerde opzet, waarbij de logistieke component veruit het zwaarste woog. Qua keuze voor de architect maakten we gebruik van een beoordelingsformulier waarop inschrijvers op diverse onderdelen punten konden behalen. Dan moet je niet alleen denken aan prijzen, maar ook over zaken als een plan van aanpak, het omgaan met een strakke tijdsplanning en ook hoe doordacht hun ideeën waren. De bouwkundige aannemer is geselecteerd op prijs op basis van het schetsontwerp. Belangrijke uitgangspunten voor het selecteren van architecten waren: type architect moet passen bij het type bedrijf als Kees Smit, hoe vertaal je esthetisch gezien het zijn van “een grote doos” en de situering op een zichtlocatie. Kortom wat wordt de uitstraling. Eveneens kwam het plan voor de indeling op tafel. Daar zat ook een van de grootste uitdagingen in. Kies je 20 Bouwen in het Oosten

Kees Smit Tuinmeubelen Voor Kienhuis Bouwmanagement uit Almelo kwam het nieuwbouwproject van Kees Smit Tuinmeubelen voor het eerst in beeld toen voormalig eigenaar Kees Smit voor het eerst sprak over een mogelijk locatiekeuze op het XL Businesspark aan de A35. Al in een eerder stadium werkten de bedrijven samen bij de totstandkoming van het afhaalcentrum op Twentepoort Oost, zo’n vijftien jaar geleden, en ook was Kienhuis zijdelings betrokken bij de Amersfoortse vestiging al was dat destijds een turnkey project van Dura Vermeer. “We wisten dus al wat we aan elkaar hadden en dat geldt ook voor Lowik. Ik ben blij dat we Kees Smit voor een belangrijk deel hebben kunnen ontzorgen en kunnen bijdragen bij de doorontwikkeling van een prachtige Almelose onderneming”, vertelt directeur Coen Kienhuis. voor betonnen verdiepingsvloeren of pas je ook deels hoogbouwstellingen toe en hoe pakt dat uit qua brandveiligheid. Hoe compartimenteer je een en ander. Dat vraagstuk is, overigens keurig, opgelost. We werken nu deels met hoogbouwstellingen in combinatie met een sprinklerinstallatie. Dan heb je het niet alleen over aspecten die in het Bouwbesluit zijn voorgeschreven, maar over nog hogere standaarden. Ook de verzekeringsmaatschappij komt in een project als deze kijken of een en ander volgens hun normen kan worden verzekerd.” Gaat goed Nu we richting de oplevering aan het eind van de zomer gaan is het een mooi moment om een balans op te maken aangaande het verloop van de realisatie. Coen Kienhuis: “Het gaat goed. We liggen mooi op schema. Lowik is voor ons geen onbekende. Zoals ik al eerder zei, we weten wat we aan elkaar hebben. Dat het logistiek centrum september conform afspraak operationeel zal zijn staat voor mij wel vast. Voor Kees Smit is september operationeel een must. De nood is daar hoog, met de huidige groei enerzijds en het aanleveren van de nieuwe collectie anderzijds.” Gunstige markt Op 1 januari 2000 startte Coen Kienhuis zijn bureau als eenpitter. Anno 2021 kent het bedrijf 28 medewerkers. Een aantal dat binnenkort weer Coen Kienhuis: “Dat het logistiek centrum september conform afspraak operationeel zal zijn staat voor mij wel vast. Voor Kees Smit is september operationeel een must.” Bouwen in het Oosten 21

Kees Smit Tuinmeubelen zal worden uitgebreid. “We zijn niet voor niets ook zelf bezig met bouwen. Kijken of we het nog kunnen”, grapt Kienhuis. “Het valt niet mee om aan goede mensen te komen, maar we hebben ze gewoon hard nodig. Gelukkig hebben we nu een aantal goede kandidaten. Als ik naar onze orderportefeuille kijk, kan ik niet anders dan erg tevreden zijn. Zeer recent hebben we groen licht gekregen voor de bouw van een grote zuivelfabriek voor gespecialiseerde babyvoeding voor Nestlé in Nunspeet; een investering van tientallen miljoenen. Toen we veertien jaar geleden de eerste opdracht voor Nestlé uitvoerden werd ons al duidelijk dat dit soort opdrachtgevers blijven investeren in de toekomst. Door de enorme vraag op dit moment moeten wij soms “nee” verkopen en dat doet mij als ondernemer pijn. Ik heb in die ruim twintig jaar nog nooit zo’n groeimarkt gezien. Het gaat erg goed met de bouwsector. Zelf merken we ook een duidelijke verbreding. Toen ik begon was ik voor het overgrote deel afhankelijk van één grote opdrachtgever, de ALDI. Tegenwoordig zitten we dus in de retail in de breedste zin van het woord, de industrie en logistiek en tal van andere sectoren. Ik ben niet voor niets optimistisch gestemd voor de toekomst.” Coen Kienhuis: “Het was in juni 2018 toen Kees mij vroeg mee te denken over de aankoop van grond op het XL Businesspark.” “We zijn niet voor niets ook zelf bezig met bouwen. Kijken of we het nog kunnen.” Bouwen in het Oosten 23

Boels ontzorgt ook bij Kees Smit Doordat Boels in een vroeg stadium bij de aanleg van het XL-park betrokken was, konden alle specialismen binnen Boels optimaal worden ingezet. Zo ook bij het project Kees Smit,. Vooraf werd de bouwplaats ingetekend en werd er een ketenpark samengesteld, daarnaast zijn er hoogwerkers, verreikers geplaatst en levert Boels nog dagelijks gereedschappen en materieel aan de aannemer op de bouwplaats. Boels ontzorgt Lowik Bouw en de onderaannemers daarmee volledig. Boels accountmanager Martijn Lohuis speelt in het project een belangrijke rol. Hij onderhoudt nauw contact met de opdrachtgever en communiceert met alle betrokken afdelingen van Boels waardoor interne samenwerking efficiënt verloopt en er snel geschakeld kan worden. Ook- of misschien zelfs juist- als zich problemen voordoen, denkt Boels mee met de opdrachtgever en zorgt voor de juiste oplossing. 24 Bouwen in het Oosten

KienhuisHoving informeert Aansprakelijkheid voor gebrekkig sedumdak Vanwege klimaat en duurzaamheid wordt bij de bouw van nieuwbouwwoningen steeds vaker gekozen voor een sedumdak. Een sedumdak is een voorbeeld van een groen dak. Het is een dak dat is begroeid met sedum. Maar wat als het dak enkele jaren na oplevering gebreken gaat vertonen? Is de aannemer daar dan nog voor aansprakelijk? Deze vraag stond centraal in een uitspraak van de Raad voor Arbitrage voor de Bouw. 1 Achtergrond De woningeigenaren hebben een (Woningborg) koop-/aannemingsovereenkomst gesloten ten behoeve van de realisatie van een “walwoning”, waarbij de sedumdaken van de (in totaal negentien woningen) één geheel vormen. Het geschil In 2013 worden de woningen door de aannemer opgeleverd. In 2019 constateren de eigenaren dat de sedumdaken gebreken vertonen. De eigenaren maken bij de aannemer melding van hun klachten. Deze komen erop neer dat er nog maar weinig sedumplanten over zijn, het onderliggende houten raster is gaan rotten, het complete dak afschuift richting dakgoot en dat de goten zijn volgelopen met grind en substraat. De eigenaren verzoeken (en sommeren) aannemer tot vervanging van het sedumdak. De aannemer stelt dat het sedumdak deugdelijk is opgeleverd en dat de toestand waarin het dak zich bevindt t gevolg is van het feit dat de eigenaren geen onderhoud hebben verricht. Ook stelt de aannemer dat het geheel of gedeeltelijk vergaan van het rasterwerk geen gebrek oplevert. De eigenaren betogen dat het sedumdak niet aan de eisen van goed en deugdelijk werk voldoet, hetgeen wordt ondersteund door het expertiserapport van de door hen ingeschakelde deskundige. Daarnaast stellen de eigenaren dat de aannemer hen nooit heeft geïnformeerd over het onderhoud van het sedumdak. De beoordeling De arbiter is het niet eens met het standpunt van de aannemer dat de schade het gevolg is van onjuist onderhoud. Volgens arbiter is het in principe niet nodig om sedum dakvegetatie te besproeien, zoals de aannemer had gesteld. En wanneer toch extra aandacht noodzakelijk was geweest, dan had de aannemer de eigenaren daarover moeten informeren. Ten aanzien van het rasterwerk Deze column is geschreven door: Laura Huijsman, advocaat ondernemingsrecht, bouw- en huurrecht. E-mailadres: laura.huijsman@kienhuishoving.nl I Telefoonnummer: 088 – 480 40 59. 21 stemt arbiter in met het standpunt van de aannemer dat dit niet gebrekkig is te noemen. De arbiter overweegt dat rasterwerk na verloop van tijd zijn functie verliest en vergaat. De sedumplanten zouden op dat moment echter moeten hechten, maar dit is niet gebeurd. Om deze reden veroordeelt de arbiter de aannemer tot herstel van het sedumdak. Conclusie De les die uit deze uitspraak geleerd kan worden is dat indien een aannemer zonder toelichting of (onderhouds) instructies een sedumdak oplevert, de opdrachtgever ervan uit mag gaan dat dit dak jarenlang zonder bijzonder onderhoud kan functioneren. Aangezien bij sedumdaken specifiek onderhoud in de regel juist wel gewenst is, dient de aannemer de opdrachtgever hierover vooraf goed te informeren en van onderhoudsinstructies te voorzien, om zo het risico op aansprakelijkheid voor gebreken te beperken. 1 RvA 10 februari 2021, GIW/AIG 81884. 25

Door: Jolanda Groothuis Aan de Stegge Twello bouwt ‘natuurinclusief’ voor vervoersmaatschappij Keolis Vervoersmaatschappij Keolis besloot op bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle een nieuw bedrijfsgebouw te ontwikkelen dat naadloos aansluit bij de ambitie van de gemeente om meer ‘natuurinclusief’ te bouwen. De beslissing om te verhuizen naar een andere locatie had een aantal praktische redenen. Martin Kruis, implementatiemanager en André de Jong, manager facility vertellen waarom. 26 Bouwen in het Oosten

Keolis Zwolle Sinds 13 december 2020 rijdt Keolis met de grootste elektrische busvloot van Europa in Overijssel en Gelderland. De transitie naar deze duurzame busvloot was voor Keolis onder meer de aanleiding om te kijken naar een andere locatie voor een nieuw bedrijfsgebouw. Diverse redenen Feit dat er gekozen werd voor een nieuw bedrijfspand op bedrijventerrein Hessenpoort was volgens Martin Kruis en André de Jong geen overbodige luxe. Hierbij refereren zij aan de voormalige locatie die, vanwege diverse factoren, niet meer voldeed om in de huidige tijd economisch, efficiënt en milieubewust te werken. Lange materieelritten André de Jong onderbouwt: “De oude locatie ligt op vrij grote afstand van het busstation en de verschillende buslijnen. Het gevolg was dat er lange materieelritten ontstonden tussen stalling en eindpunt om de chauffeurs te kunnen aflossen. Aangezien er een buslijn over bedrijventerrein Hessenpoort loopt en daarmee tevens langs de nieuwe locatie, bood ons dit de mogelijkheid om chauffeurs nabij de vestiging af te lossen. De bussen hoeven daardoor niet meer leeg naaren van de vestiging te rijden. Bovendien voldeed het gebouw op de oude locatie niet meer aan de duurzaamheidswensenen eisen van deze tijd. Tevens ontbrak daar elektrische infrastructuur, alsmede een werkplaats afgestemd op onze 259 nieuwe elektrische bussen. Daarnaast waren er geen concessiekantoorfaciliteiten aanwezig.” Combigebouw In de tenderfase werden de mogelijkheden onderzocht om een combigebouw te creëren waarbij het concessiekantoor en werkplaats onder één dak zouden komen. Martin Kruis: “De locatie op Hessenpoort bood ons in alle facetten hiertoe de mogelijkheden. Het perceel is ruim veertienduizend vierkante meter groot. Dat paste perfect in het plaatje dat wij voor ogen hadden. Voor de beeldvorming; ons nieuwe pand bestaat straks uit negenhonderd vierkante meter werkplaats en achthonderd vierkante meter kantoor, verdeeld over twee lagen. Het biedt werkplekken aan 35 kantoormedewerkers, 13 monteurs, 170 chauffeurs en 3 productieondersteunende mensen.” Vergunningstraject Investeerder Martijn Nijhof besloot de opdracht voor de nieuwbouw te gunnen aan Aan de Stegge Twello. Het project werd niet aanbesteed. Volgens Martin Kruis en André de Jong had dit voornamelijk te maken met de vergunningstrajecten die het bouwbedrijf al eerder had doorlopen binnen de gemeente Zwolle: “Aan de Stegge kende derhalve de regels en voorwaarden die gelden voor dit bedrijventerrein en mede, omwille van de tijd, was het voor ons wenselijk om zo snel mogelijk de juiste stappen in dit traject te kunnen nemen. Belangrijke argumenten die hierbij speelden waren stikstofreductie en PFAS. Deze sluiten naadloos aan bij de visie die Keolis er op na houdt. Binnen onze organisatie staat Bouwen in het Oosten 27

Martin Kruis: “Het gebouw op de oude locatie voldeed niet meer aan de duurzaamheidswensen van deze tijd. Tevens ontbraken daar elektrische infrastructuur en concessiekantoorfaciliteiten.” 28 Bouwen in het Oosten

Keolis Zwolle volledig aan onze verwachtingen; het werd een combigebouw waar straks het concessiekantoor, de werkplaats en het vestigingsteam samen ondergebracht zijn. Bovendien is het, geheel naar onze wens een licht gebouw geworden, met open kantoren, geschikt voor meerdere, samengestelde werkplekken. Ook bedacht de architect uitstekende faciliteiten voor onze chauffeurs. Zij mogen rekenen op een ruime kantine en een grote cursus- en vergaderruimte. Naast de nieuwbouw komt een terrein, bestemd voor het stallen en opladen van de elektrische bussen. het milieu hoog in het vaandel. Met de inzet van elektrische bussen hebben we een belangrijke stap gezet in milieuvriendelijk openbaar vervoer. We vonden het daarom belangrijk dat onze uitgangspunten tevens in de andere elementen zouden terugkomen. Het nieuwe bedrijfspand moest in onze optiek dan ook beslist representatief zijn, spiegelend aan onze dienstverlening.” Verticale tuin Architect Martin van den Nouweland, in dienst bij Aan de Stegge Twello, ontwierp het nieuwe bedrijfspand in goed overleg met Keolis en passend binnen de gestelde eisen van de gemeente Zwolle. Over de samenwerking met de architect zijn Martin Kruis en André de Jong louter positief: “Het definitieve ontwerp voldoet Gemeenschappelijke functie Noemenswaardig is de verticale tuin aan het gebouw die zorgt voor een groen aanzicht en die tevens dienst doet als natuurlijke zonwering. Hiermee gaf Martin van den Nouweland gehoor aan de ambitie van de gemeente om meer ‘natuurinclusief’ te bouwen. Deze groengevel is daarvan een uitwerking. Samenvattend mogen we stellen dat het resultaat een compact, mooi, eigentijds en licht gebouw is geworden met een gemeenschappelijke functie.” André de Jong: “Aan de Stegge kent de regels en voorwaarden die gelden voor dit bedrijventerrein en mede, omwille van de tijd, was het voor ons wenselijk om snel de juiste stappen in dit traject te nemen.” Bouwen in het Oosten 29

Door: Jolanda Groothuis Aan de Stegge Twello; ervaren in onderscheidende huisvesting Aan de Stegge Twello werd vanaf de allereerste besprekingen door Keolis betrokken bij de plannen van het nieuwe bedrijfsgebouw. Martin van den Nouweland, architect binnen de bouworganisatie, is ervaren op het gebied van onderscheidende huisvesting en speelde een prominente rol bij de totstandkoming van het ontwerp. Maar, hij ontkent niet dat dit project een zekere uitdaging met zich mee bracht: Prestigieuze missie “Vorig jaar januari werden wij benaderd om ons op basis van Design & Build te ontfermen over de prestigieuze missie die Keolis er met de nieuwbouw op nahield. Binnen deze methodiek is één partij verantwoordelijk voor zowel het ontwerp als de bouw van het object. Op het moment dat Keolis zich tot ons richtte was nog niets concreet ten aanzien van de indeling, functies en infrastructuur. In feite moesten alle aspecten geanalyseerd worden; van bedrijfskunde tot bouwkunde. Hier hebben we ons, samen met het projectteam, over gebogen, waarbij een aantal factoren duidelijk werden; met het oog op de vierkante meters moest het een compact gebouw worden met daarin alle faciliteiten onder één dak. Daarnaast verdiende de infrastructuur, waarin een ideale routing en korte looproutes wenselijk waren, de nodige aandacht. Bovendien was het zaak om ons aan de gestelde eisen van de gemeente Zwolle te houden. Dit had vooral te maken met beperkte stikstofuitstoot, acceptabele verkeersbewegingen en de wens om meer natuurinclusief te bouwen. Martin van den Nouweland: “Tussen de eerste schets en de bouwvergunning zaten vier maanden. Dat is een super korte termijn wanneer je je realiseert dat we begonnen met eenblanco A4.” 30 Kritische blik Deze factoren komen geheel overeen met de mentaliteit van Keolis. De onderneming staat voor duurzaamheid en wil dat ook uitstralen. Mede hierdoor ontstond het idee om een verticale tuin te realiseren; een bijzonder beeldbepalend element dat straks een hoogte van zeven meter gaat vormen. Tussen de eerste schets en de bouwvergunning zaten vier maanden. Dat is een super korte termijn wanneer je je realiseert dat we begonnen met een blanco A4 en aan zowel de wensen van Keolis moesten voldoen als aan de kritische blik van de gemeente Zwolle.” Bouwen in het Oosten

Keolis Zwolle Innovatie en optimalisatie Eind vorig jaar, in week 46, werd het project opgestart, op 8 april vond de oplevering plaats. “Ondanks de relatief korte bouwperiode, is het voor ons geen onoverkomelijke termijn”, aldus commercieel projectmanager Rombout Welbergen. “Mede, omwille van de tijd werd ons de opdracht gegund, maar ook het feit dat we vaker de weg naar de gemeente Zwolle bewandelden. Bovendien is Aan de Stegge Twello geen aannemer, maar bouwer voor wie innovatie, duurzaam- en toekomstgerichtheid een tweede natuur is. Onze klanten, en daarmee ook Keolis, krijgen meer dan verwacht omdat we ervaren zijn met de branche. Of het nu gaat om food, chemie, de maakindustrie of logistiek, met onze expertise zijn we in staat een nog beter pand, afgestemd op het specifieke bedrijfsproces, te realiseren. Wij zijn ervaren in het realiseren van onderscheidende bedrijfshuisvesting die ruimte biedt aan innovatie en optimalisatie van het proces.” Toekomstperspectief Binnen Aan de Stegge Twello zijn honderddertig mensen in dienst. Volgens Rombout Welbergen, zelf achttien jaar werkzaam bij de organisatie, is het bedrijf een ontwikkelende bouwer in de breedste zin van het woord: “Ons kennisniveau is hoog. Wij zijn in staat processen te vertalen naar praktische gebouwen waar opdrachtgevers hun business kunnen doen. Hier werken we dagelijks hard aan, anders is het niet mogelijk om in deze markt te acteren. Zo gaan we ook om met instromers. Wanneer de motivatie er is, gaan we graag met ieders persoonlijke (opleidings) plan aan de slag en proberen daarin als bedrijf te faciliteren. Daarmee garanderen we dat hun ambitie wordt vertaald in mooi toekomstperspectief.” Rombout Welbergen: “Wij vertalen processen naar praktische gebouwen waar opdrachtgevers hun business kunnen doen. Hier werken we dagelijks hard aan, anders is het niet mogelijk om in deze markt te acteren.” Bouwen in het Oosten 31

Door: Jolanda Groothuis Duurzaamheid door herbestemming BBD Bouwmanagement regisseert revitalisering Kondor Hair Nederland B.V. en Confident Haarzorg 32 Bouwen in het Oosten

Kondor Hair In opdracht van Kondor Hair Nederland B.V. en Confident Haarzorg verzorgt BBD Bouwmanagement uit Oldenzaal de regie ten behoeve van de verbouw van kantoren en de realisatie van vier appartementen. De bouwopdracht werd gegund aan Bouwbedrijf Wilmink-Oosterveld uit Borne, de installatiewerkzaamheden worden uitgevoerd door Lammerink Installatiegroep Ootmarsum. Ten tijde van de ver- en nieuwbouw blijven Kondor Hair Nederland B.V. en Confident Haarzorg volledig operationeel. Dit vergt voor alle betrokken partijen een behoorlijke mate van flexibiliteit en een strak afgestemde communicatie. Bouwen in het Oosten 33

Gerdo Waanders: “Slim transformeren en herbestemmen heeft een positief effect op de waarde van vastgoed, maar het waardeert ook de openbare ruimte op.” Het pand aan de Brinkstraat 66 in het centrum van Enschede ondergaat sinds de kick-off in december vorig jaar een totale revitalisering en krijgt daarmee een upgrading waarmee het jaren vooruit kan. De uitstraling van het prominent en centraal gelegen gebouw, naar een ontwerp van Studio Kees Marcelis uit Oosterbeek, wordt van stedelijke allure. Duidelijk signaal Bouwregisseur Gerdo Waanders, eigenaar van BBD Bouwmanagement, juicht herbestemming toe in het kader van de duurzaamheid. Zuinig zijn op onze aarde is een aspect waar hij volledig achterstaat: “Feitelijk zou deze strategie veel vaker losgelaten moeten worden op bestaande situaties die bouwkundig (deels) niet meer voldoen. Herbestemmen biedt echt kansen voor onze bestaande, gebouwde omgeving en levert in mijn optiek meervoudige winst op. In Nederland staan miljoenen vierkante meters aan kantoor- en industrieruimten leeg; een duidelijker signaal dat we onze leefomgeving anders moeten inrichten is er volgens mij niet. Slim transformeren en herbestemmen heeft een positief effect op de waarde van vastgoed. Bovendien waardeert het de openbare ruimte op. Het is gunstig voor ons milieu, onze leef- en werkomgeving en ook op economisch vlak levert het de nodige voordelen op. Men kan mooie resultaten boeken door grondstoffen in materialen te hergebruiken, gebouwen multifunctioneel in te richten en nieuwe energieconcepten toe te passen. Bouwregisseur Gerdo Waanders 34 Bouwen in het Oosten

Kondor Hair De kracht van BBD BBD Bouwmanagement is een onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd in projectmanagement en advisering bij: • Overheids- en bedrijfshuisvesting • De gezondheidszorg • Culturele- en vrijetijdshuisvesting • Gebiedsontwikkeling • Waardebepalingen • Marktanalyse en haalbaarheidsonderzoek De revitalisering van dit project in Enschede is daar een prachtig voorbeeld van. Hier gaan we van energielabel G naar energielabel A en daarmee is zowel onze opdrachtgever, als de leefomgeving gediend. Het is een mooi onderdeel van interessante overheidssubsidiemogelijkheden, voor de upgrading van bestaand vastgoed.” In navolging van Kondor Hair Nederland B.V. en Confident Haarzorg, gevestigd in Enschede, zijn beide gespecialiseerd in kwalitatief hoogwaardige haarwerken. Het contact met BBD Bouwmanagement werd reeds zeven jaar geleden gelegd toen de winkel, behandelkamers en magazijnen toe waren aan een upgrading. In navolging daarvan worden nu de kantoren en het trainingscentrum onder handen genomen. Het magazijn wordt vergroot door een interne aanpassing. Gerdo Waanders: “Daarnaast is het een missie met perspectief om op deze gewilde locatie vier mooie appartementen te realiseren. Daar bleek ook de gemeente Enschede het over eens te zijn. Zij stond welwillend tegenover de plannen om deze markante plek nieuw leven in te blazen.” Kenmerkend Volgens Gerdo Waanders kenmerkt BBD Bouwmanagement zich door haar informele en hechte samenwerking; het uitwisselen van kennis en ervaring en een positief kritische houding, zowel intern als extern: “Wij geven opdrachtgevers onafhankelijk advies waarin hun belang volledig centraal staat en houden er geen banden of allianties met derden op na. Onze adviseurs en projectmanagers zijn breed georiënteerd met kennis van zowel de vastgoedmarkt als van het bouwproces. We zijn thuis in het bepalen van waarde en het beoordelen van vastgoedtransacties- en beleggingen. Naast tevreden opdrachtgevers is onze eigen professionele behoefte om tevreden te zijn over verstrekte adviezen en geleverde diensten een belangrijke drijfveer.” Bouwen in het Oosten 35

Kondor Hair Totaalplan BBD Bouwmanagement werd benaderd om, in samenwerking met de opdrachtgever en op basis van het ontwerp van Studio Kees Marcelis, de ontwikkeling, financiële onderbouwing en de regie op zich te nemen. Gerdo Waanders: “We zijn daarop gestart met het inventariseren van de eisen en wensen en hebben dit vertaald naar een totaalplan. Vervolgens hebben we het project aanbesteed waarbij Bouwbedrijf WilminkOosterveld op basis van prijs en presentatie de opdracht werd gegund. Dit gold ook voor Lammerink Installatiegroep. Zij zijn verantwoordelijk voor alle installatietechnische werkzaamheden. Ondanks de complexiteit van dit project zullen de winkel en groothandel blijvend toegankelijk en geopend blijven.” Duurzame aanpak De opdrachtgever mag van BBD Bouwmanagement verwachten dat zij tijdens het hele ver- en nieuwbouwtraject de regie voert en participeert. Gerdo Waanders: “Een juiste inventarisatie van de bestaande status, mogelijkheden en engineering, -met het oog op een verantwoorde investeringwas ons vertrekpunt. Nu, ten Gerdo Waanders: “Ondanks de complexiteit van dit project zullen de winkel en groothandel blijvend toegankelijk en geopend blijven.” tijde van de uitvoering, bieden we projectondersteuning, initiëren en onderhouden we nauwe contacten met alle betrokken partijen. De duurzame aanpak van dit project en het herbestemmen van het achtergelegen bestaande pand past geheel in onze visie. We dragen er als BBD Bouwmanagement graag aan bij om onderdeel uit te maken van een verantwoorde en duurzame toekomst van vastgoed en onze omgeving.” Bouwen in het Oosten 37

Onze kwaliteit staat buiten kijf, kies daarom Nijvo pannendekkersbedrijf! Kuipersdijk 173 7512 CE Enschede 06 - 516 070 15

Kondor Hair Door: Jolanda Groothuis “Een complex binnenstedelijk project in een klein werkgebied” Bert Damink: “De bestaande en nieuwe constructie lopen als een rode draad door het gebouw en vergen een hoge mate van aandacht.” Bouwbedrijf Wilmink-Oosterveld uit Borne is als bouwkundig aannemer verantwoordelijk voor de revitalisering van Kondor Hair Nederland B.V. en Confident Haarzorg en zal tevens de vier hoogwaardige appartementen realiseren. Het project werd ontworpen door Studio Kees Marcelis uit Oosterbeek. In aanloop naar de aanbesteding bleek volgens projectleider Bert Damink al gauw dat het geen opdracht betrof waarbij het een kwestie van stenen stapelen zou zijn: “Dit binnenstedelijk project heeft een behoorlijke moeilijkheidsgraad en verdient zowel van onze werkvoorbereiders als van de uitvoerenden alle aandacht.” Bouwen in het Oosten 39

Voor de beeldvorming: • Behandelkamers, winkelpand en groothandel bevinden zich op de begane grond. Deze hebben in 2015 een volledige upgrading ondergaan waarbij BBD Bouwmanagement eveneens de regie voerde en Bouwbedrijf Wilmink-Oosterveld de uitvoerende partij was. • Op de eerste verdieping wordt kantoor gehouden, daarnaast bevindt zich een woning welke door opzegging van de huurder vrij kwam. De bestaande kantoor ruimtes blijven gehandhaafd, maar onder gaan momenteel een volledige transitie. Op de plek van de woning zullen twee appartementen worden gerealiseerd; één op de eerste verdieping, één op de tweede verdieping. • De kantine bevindt zich eveneens op de begane grond. Er bleken mogelijkheden om daarbovenop nog twee appartementen te realiseren, die er als het ware overheen gebouwd worden. De werkzaamheden zullen in drie fases uitgevoerd worden: • Eerste fase: upgrading kantoren en trainingsruimte • Tweede fase: realisatie twee appartementen boven de kantine • Derde fase: transformatie huurwoning naar twee appartementen Naast Bouwbedrijf WilminkOosterveld schreven nog twee partijen in op de uitvraag van BBD Bouwmanagement. “De prijs speelde hierbij een belangrijke rol, maar onze presentatie gaf mede de doorslag”, aldus Bert Damink. “We hadden ons zorgvuldig ingelezen, temeer omdat de onderneming tijdens de bouwwerkzaamheden operationeel zou blijven en derhalve gefaseerd uitgevoerd diende te worden. Om goed beslagen ten ijs te komen stelden we een Plan van Aanpak op waarin we in 45 stappen het hele project tot in detail hebben belicht. Daarnaast realiseerden we, voor de visuele beeldvorming, een virtuele, digitale tour waardoor het hele traject tastbaar werd. Deze zorgvuldige voorbereiding werd door de opdrachtgever gewaardeerd.” Constructief ingewikkeld Volgens de projectleider komt er constructief gezien veel bij dit project kijken: “We bouwen feitelijk een nieuw pand over en op het bestaande pand. Dit bestaande pand wordt (deels) verdiept wat inhoudt dat nieuwe constructies -ten 40 Bouwen in het Oosten

Kondor Hair behoeve van de appartementenop de bestaande constructies komen. We zijn daardoor gebonden aan de constructieve contouren van de bestaande constructie op de begane grond. Hierdoor kan slechts op een aantal gefundeerde punten afgesteund worden. Dit loopt als een rode draad door het hele gebouw en vergt een hoge mate van aandacht, met name voor onze werkvoorbereiders. Bovendien moet vermeden worden dat er tijdens de bouwwerkzaamheden lekkages ontstaan. Om dit te voorkomen zullen er nooddakbedekkingen worden aangebracht. Bij een ver- en nieuwbouw van deze omvang is het van belang dat het hele werk zo snel mogelijk wind- en waterdicht is.” Voordelen IFC-model De kick-off van het project vond in december vorig jaar plaats. De oplevering staat in november gepland. Volgens Bert Damink verlopen de werkzaamheden tot nu toe volledig op schema. Dit heeft volgens hem mede te maken met de 3D totaalscan van het project die Wilmink Oosterveld liet maken door BIM4ALL uit Rijssen: “Deze 3D-laserscan maakt dat het volledige werk tot in de puntjes nauwkeurig inzichtelijk wordt. BIM4ALL genereert hiermee een IFCBert Damink: “Omdat bij dit werk feitelijk niets haaks en recht is, is de totaalscan en het IFC-model van BIM4ALL een absolute uitkomst.” Bouwen in het Oosten 41

Tegels - Tegelzetbedrijf - Sanitair Kom kijen ar d zeer utgebed cleci in onz showroom. Wi neen d ij om en et  t kijen el tegels et et bi  pass en , dardoor wordt uw hus éht uw Thus! Twentepoort West 45

Kondor Hair model (Industry Foundation Classes); een specificatie die bedoeld is om bouwkundige en constructieve data digitaal op te kunnen slaan in een uitwisselbaar formaat. De scans (pointclouds) worden vervolgens uitgewerkt tot bruikbare 3D BIM-modellen en zijn uitermate geschikt voor projecten als deze. Omdat bij dit werk feitelijk niets haaks en recht is, is deze methode een absolute uitkomst. Het vormde de basis voor onze werkvoorbereiders, maar het is tevens een handleiding voor de uitvoerende vaklieden. Door te starten op basis van de juiste en nauwkeurige uitgangspunten worden eventuele risico’s duidelijker inzichtelijk en faalkosten vermeden. Het ontbreken van deze scan zou het werk een stuk arbeidsintensiever maken. Deze manier van werken maakt dat het niet meer noodzakelijk is om op de bouwplaats alle elementen in te meten. Dit scheelt enorm veel tijd. De benodigde bouwmaterialen kunnen nu reeds vooraf geproduceerd worden. Voor ons was het in beginsel een investering, maar het is beslist de moeite waard; werkbaar en bruikbaar.” Wilmink-Oosterveld bouwt wat wordt beloofd Blijvend interessant Het project in hartje Enschede is er volgens Bert Damink één met een uitdaging van formaat: “Niet vanwege de omvang, meer vanwege de complexiteit. Het houdt je scherp. Dat moet natuurlijk te allen tijde, maar, om een voorbeeld te noemen; we zijn momenteel tevens werkzaam op een bouw in Nijverdal waar we elf appartementen realiseren voor EBD Vastgoed. Qua grootte is het niet vergelijkbaar met dit project, andersom brengt het op bouwkundig vlak een stuk minder maatwerk met zich mee. Deze diversiteit maakt ons werk blijvend interessant. Alle dagen!” In 1978 legden Gerrit Wilmink en Henk Oosterveld de eerste bouwstenen van Bouwbedrijf Wilmink-Oosterveld. Door de jaren maakte het bedrijf een gestage groei door. In 2007 droeg Gerrit Wilmink het stokje over aan zoon Jarno. Binnen de organisatie zijn ruim dertig mensen werkzaam. Volgens Bert Damink heeft Wilmink-Oosterveld alles in huis wat een grote bouwer biedt, maar met de voordelen van een kleine, platte organisatie: “Ons team is jong en dynamisch wat ons een vooruitstrevende bouwer maakt. We realiseren veel werken voor vaste opdrachtgevers die erop mogen rekenen dat alle aspecten (advies, vergunning, bouw en onderhoud) van A tot Z worden verzorgd. Daarnaast houden we er een sterke serviceen onderhoudstak op na voor diverse gerenommeerde bedrijven in de omgeving. Onze bedrijfsvoering is open, eerlijk en transparant. Er wordt duidelijk overlegd waar we daadwerkelijk voor gaan. Sprookjes verkopen doen we niet, ‘gewoon bouwen’, dat is ons motto.” Bouwen in het Oosten 43

Bouwen in het Oosten voor alle professionals in de bouw Is Overijssel zakelijk interessant voor uw bedrijf? Bouwen in het Oosten werd in 1992 als titel Wilt u Bouwen in het Oosten kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweninhetoosten.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweninhetoosten.nl geïntroduceerd en heeft inmiddels een toonaangevende positie in de Overijsselse bouwen installatiewereld veroverd. www.bouweninhetoosten.nl redactie@bouweninhetoosten.nl

Kondor Hair Door: Jolanda Groothuis Kondor Hair Nederland B.V. bekend terrein voor Lammerink Installatiegroep BBD Bouwmanagement en Lammerink Installatiegroep onderhouden reeds jaren een goede, zakelijke relatie. Uit de samenwerking vloeiden diverse toonaangevende projecten voort, die geheel in lijn liggen met beider (duurzame) bedrijfsvisie. De huidige revitalisering van Kondor Hair Nederland B.V., in combinatie met de nieuwbouw van vier appartementen, is er daar één van. Dit neemt niet weg dat Lammerink Installatiegroep vanzelfsprekend de opdracht in handen kreeg. Volgens projectleider Stefan Lansink ging het er tijdens de aanbesteding scherp langs: “Het was voor ons geen optie om dit werk niet uit te voeren. Sinds de grootschalige verbouwing in 2015 hebben we een onderhoudscontract met de opdrachtgever. Deze relatie wilden we graag consolideren.” Bouwen in het Oosten 45

Met betrekking tot het duurzaamheidslabel voor gebouwen wordt de prestatie geleverd van label G naar label A en daarmee is het object klaar voor de toekomst. De binnenstedelijke locatie van Kondor Hair Nederland B.V. en Confident Haarzorg is voor Stefan Lansink, projectleider bij Lammerink Installatiegroep, niet onbekend. Zes jaar geleden was hij eveneens nauw betrokken bij de upgrading van het winkelpand, de groothandel en behandelkamers. Nu, ten tijde van de transitie van de kantoorruimtes op de eerste verdieping en nieuwbouw van de vier appartementen, werd hij eveneens als verantwoordelijke aangewezen om de installatietechnische werkzaamheden in goede banen te leiden. In direct verband Net als Bert Damink, projectleider bij Bouwbedrijf WilminkOosterveld, is Stefan Lansink het erover eens dat de plannen van de opdrachtgever vooruitstrevend zijn en perspectief bieden, 46 Bouwen in het Oosten maar dat het (bouw)technisch gezien redelijk complex in elkaar zit: “Nieuwbouw is dikwijls eenvoudiger te realiseren dan de transitie van dergelijke, bestaande objecten. Zeker wanneer, zoals in deze situatie, de bedrijfsvoering doorgaat en het werkgebied relatief klein is. Dit vergt een goede afstemming met de aannemer. Onze werkzaamheden staan in direct verband met de bouwkundige voortgang. Dan is het zaak hier goed in mee te kunnen bewegen.” Duurzaamheidslabel A Door middel van fraaie en duurzame materiaalkeuzes krijgt het pand van Kondor Hair Nederland B.V. een upgrading van formaat. Met betrekking tot het duurzaamheidslabel voor gebouwen wordt de prestatie geleverd van label G naar label A en is daarmee klaar voor de toekomst. Voorzieningen, waaronder warmtepompen, gevel- en dakisolaties en PVpanelen maken hiervan deel uit. Tijdelijke voorzieningen Hoewel in theorie alle aspecten goed haalbaar zijn, komt er in de praktijk het nodige maatwerk bij kijken volgens de projectleider: “Toen we in januari startten met de werkzaamheden was het prioriteit dat er tijdelijke voorzieningen aangebracht werden op de begane grond, waar, tijdens de verbouw, kantoor zou worden gehouden. Het betekende onder andere dat de bestaande VRF-systemen, die vijf jaar geleden waren aangebracht op het dakterras, verplaatst moesten worden naar beneden. Dat is slechts een enkel aspect. Daarnaast brengen de lage plafonds een behoorlijke moeilijkheids

Kondor Hair Lammerink Installatiegroep Lammerink Installatiegroep is bij dit project verantwoordelijk voor het engineeren, leveren, monteren en bedrijfsvaardig opleveren van: E-installaties: • Brandmeld- en ontruimingsinstallatie • Inbraakinstallatie kantoor • LED-verlichting op dali regeling • Kracht/WCD aansluitingen- en voedingen • Nieuwe infra vanaf Nutsbedrijf tot in de meterkasten van de appartementen • Data-installatie kantoor • 39 PV panelen ten behoeve van kantoor • Intercomsysteem appartementen • Zonweringinstallatie kantoor en appartementen graad met zich mee vanwege de beperkte ruimte voor het installatiewerk. Dit vergt de nodige ervaring. Bob Droste en Niek Davina, bij dit project respectievelijk verantwoordelijk voor de W- en E-installaties, zijn mensen die hun vak verstaan en hier absoluut goed inzetbaar zijn. Prettige bijkomstigheid is dat er met de mensen van Bouwbedrijf Wilmink-Oosterveld goed gecommuniceerd kan worden. Zes jaar geleden, tijdens de eerste verbouwing, werkten we voor het eerst met hen samen en daarover kunnen we louter positief zijn. De mensen van WilminkOosterveld hebben, net als wij, een gezond nuchter verstand en staan niet van ver te kijken. Daar bereik je het meeste mee. Ik voorzie, met het oog op de oplevertermijn, dan ook geen directe problemen.” W-installaties: • Koeling VRF in het kantoor op de eerste en tweede verdieping • Verplaatsten bestaande VRF op de begane grond achter tijdelijk kantoor • Vloerverwarming • CV-installatie • Koeling vier appartementen • Luchtbehandeling • Rioolaanleg • Hemelwaterafvoer • Zinken goten • Sanitair In opdracht van BBD Bouwmanagement realiseerde Lammerink Installatiegroep tevens de volgende projecten: • Museum Ton Schulten – Ootmarsum (2010-2011) • Volvo Arendsen – Hengelo (2016) • Medisch Centrum – Denekamp (2017-2018) • Bühler Group - Enschede (2017-2018) • Hoffmann Group – Hengelo (2019-2020) • Woning Eekers – Oldenzaal (2020) • Autoschade Nijland – Hengelo (anno nu 2021) Stefan Lansink: “De plannen van de opdrachtgever zijn vooruitstrevend en bieden zeker perspectief, maar bouwtechnisch zit het redelijk complex in elkaar.” Bouwen in het Oosten 47

Interieur op maat voor iedereen Intrema Interieurbouw is enthousiast samen te mogen werken met BBD Bouwmanagement en voor Kondor Hair de realisatie van de nieuwe kantoor inrichting en appartementen aan de Brinkstraat voor rekening mogen nemen. Als partner van de opdrachtgever heeft Intrema Interieurbouw het maatwerk interieur ontwerp van Kees Marcelis voor de kantoor inrichting en appartementen aan de Brinkstraat mogen realiseren. Hierbij moet worden gedacht aan alle vaste maatwerk inrichting voor de kantoren, appartementen, trainingsruimtes en winkel. De combinatie van kantoor, trainingsruimtes en appartementen maakt dit een bijzonder project omdat werken en wonen op deze bijzondere wijze samen komt. Tijdens dit proces werken zij nauw samen met de opdrachtgever. Dit zorgt ervoor dat de uitwerking en realisatie van het ontwerp volgens planning verloopt en de kantoren en appartementen geheel naar wens worden gerealiseerd. De ontworpen kantoor, winkel inrichting, keukens, badkamermeubels, kastenwanden, tafels en maatwerkbanken worden in hun eigen werkplaats vervaardigd door de meest ervaren vakmensen. Dit zal uiteindelijk resulteren in een schitterend resultaat van een interieur op maat voor alle betrokken partijen, Kondor Hair en de bewoners van de appartementen. 48 Bouwen in het Oosten

Roelofs & Haase 100 jaar én hofleverancier Op vrijdag 23 april ontving directeur Nico Haase, uit handen van de commissaris van de Koning in Overijssel, Andries Heidema en loco-burgemeester van Rijssen-Holten, Bert Tijhof, het Predicaat Hofleverancier. De bouwer en projectontwikkelaar viel deze eer te beurt tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van de onderneming. 50 Bouwen in het Oosten

Algemeen Overhandiging Predicaat Hofleverancier. v.l.n.r. Bert Tijhof, Nico Haase, Andries Heidema Nico Haase: “In 1921 begonnen mijn overgrootvader en zijn zwager een bescheiden bouwbedrijf. Innovatie, inspelen op nieuwe ontwikkelingen, denken in kansen en waardering voor de medewerkers stonden in de afgelopen 100 jaar centraal. Het uitgangspunt was en is eigen kracht én gezond verstand. Roelofs & Haase hield stand, ook in economisch moeilijke tijden en bleef een familiebedrijf. Daar zijn we trots op.” De moderne onderneming van nu lijkt in vrijwel niets meer op het oorspronkelijke bouwbedrijf. Roelofs & Haase is met 60 medewerkers een begrip in de branche. Bekende projecten in Rijssen zijn de Zuiderkerk, Maranatha en de Hoge Wal. Naast woning- en utiliteitsbouw heeft Roelofs & Haase gronden en monumentale panden in bezit die het bedrijf ontwikkelt. In Twente ontwikkelde Roelofs & Haase o.a. het Rechthuyscomplex in Almelo, de Cortenaerschool en woningbouwlocatie Beekwoude in Enschede. Eind vorig jaar kocht Roelofs & Haase het monumentale Hazemeijercomplex in Hengelo voor verdere ontwikkeling. Rond de jaarwisseling werd het Karmelietenklooster in Almelo aangekocht. Daar gaan we een transitie tot appartementen realiseren. Het project zit momenteel in het vergunningentraject. Wij voelen ons thuis in dergelijke omgevingen. Monumentale panden, binnenstedelijke transities en dergelijke. Daar hebben we ook de juiste vakmensen voor. Dat is overigens ook een belangrijk aandachtspunt voor de toekomst: goede vaklieden. We zetten ze nu in op die projecten waar ze onmisbaar zijn. Lang niet alle opdrachten verhouden zich tot standaardoplossingen. Onder de vlag van Roelofs & Haase opereren meerdere bedrijven: Bouwmaatschappij Kroon in Nijkerk, Bouwbedrijf Bossenbroek in Elspeet, Hako Wonen in Nieuwegein “Het Predicaat Hofleverancier wordt niet standaard uitgereikt bij een eeuwfeest,” benadrukt de commissaris. “Een onderneming moet een vooraanstaande plaats in de regio innemen en het bedrijf en de bestuurders dienen van onbesproken gedrag zijn. Ook moet de ontstaansgeschiedenis duidelijk zijn.” en Karsten Bouwbedrijf in Vroomshoop. Hierdoor hebben we de laatste jaren onze werkzaamheden sterk kunnen verbreden. Zowel geografisch als qua opdrachtgevers en netwerken. In het noorden wordt ons werkgebied tot nu toe begrensd tot de denkbeeldige lijn ZwolleEmmen en in het zuiden werken we aan de transitie van twee kloosters. We maken steeds meer kilometers. Ook onze opdrachtgevers hebben een steeds diverser karakter gekregen door de jaren heen. We bouwen nu ook fabrieken en werken meer voor verschillende overheden en maatschappelijke of kerkelijke instellingen. De overnames die we doen zijn allemaal min of meer op ons pad gekomen. Het is beslist niet zo dat we dagelijks actief achter overnames ‘aanzitten’, maar we zijn natuurlijk wel alert op de marktontwikkelingen.” Nico Haase: “Goede vaklieden. We zetten ze nu in op die projecten waar ze onmisbaar zijn. Lang niet alle opdrachten verhouden zich tot standaardoplossingen.” Bouwen in het Oosten 51

Algemeen Duurzame betrokkenheid Een van de onderscheidende aspecten van de bedrijfsfilosofie van Roelofs en Haase is het nastreven van langdurige relaties. Nico Haase: ”Wij hechten aan een structureel goede relatie met opdrachtgevers en andere stakeholders, zoals overheden. Dat zie je ook terug in onze specialismes, zoals het onderhoud en ontwikkelen van monumentale panden. We zijn er trots op dat we al tien jaar inhoudelijk mogen meedenken en bouwen aan een gedeeltelijke herbestemming van de gebouwen van de Zusters van Denekamp behorend tot de Orde van de Franciscanessen. Omdat het aantal zusters gestaag terugloopt mogen we meedenken in passende oplossingen zoals het scheiden van de woon- en zorgfunctie. Processen waar we onze know how in de praktijk kunnen aanwenden. Inmiddels hebben we meerdere panden voor hen mogen verbouwen. In Nijmegen zijn we op enigszins vergelijkbare wijze betrokken bij het Schippersinternaat. We zijn nog steeds eigenaar van het gebouw en we zijn bereid om mee te denken met de huurder die nog acht extra appartementen wil exploiteren en die wij voor hen ontwikkelen. Ook in Brabant hebben we lange-termijn-afspraken met de provincie Noord-Brabant en de gemeente Grave voor het behoud van drie monumentale panden, waarvan twee panden ons eigendom zijn. In dergelijke omgevingen voelen we ons echt thuis.” Bouwen in het Oosten 52

Nieuwbouw Colpro klaar voor de bouwvak Circulaire bouw op bedrijvenpark Twente Noord Na ruim vijftig jaar actief te zijn geweest vanuit Vroomshoop is de verhuizing van Colpro Bouwelementen BV aanstaande. Eind mei zullen de machines worden verhuisd en nog ruim voor de bouwvak zal ook het nieuwe kantoor in gebruik worden genomen en is de onderneming gehuisvest op bedrijvenpark Twente Noord in Almelo. Directeur eigenaar Raymond Hudepohl blikt terug én vooruit. Nieuwbouw Colpro Raymond Hudepohl: “We hebben een mooie locatie op Twente Noord, letterlijk vier meter over de gemeentegrens.” Bouwen in het Oosten 55

Raymond Hudepohl: “Ik zie het als een groot bedrijfseconomisch voordeel dat we zo’n veelzijdige eindgebruikersgroep hebben.” De geschiedenis van Colpro gaar terug naar de jaren zeventig van de vorige eeuw. Raymond Hudepohl: “In de eerste twintig jaar van het bestaan richtte men zich op het maken van koelvitrines en koelcellen en waren de afnemers vooral te vinden in de horecasector. In de jaren negentig is men geswitcht naar de panelenbouw. Met name geïsoleerde sandwichpanelen op maat. Specials voor onder andere ronde gevels, zowel eenlaags als breder. Het zijn producten voor bijvoorbeeld operatiekamers, cleanrooms, hotrooms en droogkamers. Eindgebruikers zijn onder andere de zorg, de agribusiness en de automotivebranche. Naast deze tak van sport richten we ons ook op aannemers, waar we gevelproducten voor de utiliteitsbouw realiseren. Zo zijn we betrokken bij de laadstations van Fastned en hebben we bijvoorbeeld gevelelementen geleverd en gemonteerd voor Jaguar Nederland en Volkswagen tevens hebben we de uitbereiding van hal 5 van de RAI in Amsterdam gerealiseerd. Ik zie het als een groot bedrijfseconomisch voordeel dat we zo’n veelzijdige eindgebruikersgroep hebben. Als het ene marktsegment met een stagnatie te maken heeft, zit een andere sector juist weer in een opgaande lijn. Die diversiteit speelt in ons voordeel.” Alle bedrijfsonderdelen doorlopen Raymond Hudepohl en Colpro zijn op verschillende manieren inmiddels 24 jaar aan elkaar verbonden. “Ik ben hier ooit in 1997 als uitzendkracht gestart, waarna ik later in vaste dienst werd aangenomen. In 2003 koos ik ervoor om als ZZP-er te gaan werken, waarbij de band met Colpro nooit helemaal verbroken werd. Voordat ik in 2015 samen met een andere investeerder eigenaar werd van Colpro, heb ik vrijwel alle 56 Bouwen in het Oosten

Nieuwbouw Colpro bedrijfsonderdelen op de bedrijfsvloer in de praktijk doorlopen. Van productie tot het bedenken en ontwerpen van machines en van kantoor tot het opzetten van een verkoop buitendienst. Sinds 2018 ben ik alleen eigenaar. Omdat het werk steeds meer toenam en mijn huidige huurcontract juni aanstaande afloopt, heb ik twee jaar geleden een afweging gemaakt. In eerste instantie wilden we graag in Vroomshoop blijven maar de verhuurder van ons huidige pand wilde niet verkopen maar het pand opnieuw verhuren. Ik heb toen het principebesluit genomen te verhuizen en tot nieuwbouw over te gaan. Mijn oog viel al snel op Almelo, waar ook veel opdrachtgevers gevestigd zijn. Voor het overige heb ik een niet alledaagse weg behandeld. Het begon namelijk met de koop van een aantal houten spanten. Een tip van Wim Sturris van de Groot Vroomshoop waarmee ik in een werkgroepje zit. De spanten komen van het voormalige pand van Kartplaza uit Harderwijk. We zijn daar gaan kijken en de afmetingen (52 meter breedte en 84 meter lengte) pasten perfect in mijn plannen. Het gaat om in totaal tachtig ton hout. Op 5 maart vorig jaar heb ik ze gekocht. Vlak voor de pandemie uitbrak. In eigen beheer hebben we de spanten vervolgens helemaal gecheckt en gerefurbished, zeg maar toekomstbestendig gemaakt. Vervolgens zijn we op basis daarvan aan het tekenen gegaan en zijn uiteindelijk tot een definitief ontwerp en een locatiekeuze gekomen. We hebben een mooie locatie op Twente Noord, letterlijk vier meter over de gemeentegrens. Dat laatste was niet onbelangrijk want in de gemeente Almelo was het mogelijk om te kiezen voor een grote hoeveelheid zonnepanelen waardoor we terug kunnen leveren aan het netwerk en garanties kregen voor een gasloze bouw. Ook de plafonds, vloeren en zelfs de fietsenstalling komen tot stand op basis van circulariteit. Dit wordt het grootste circulaire pand van Nederland. Raymond Hudepohl: “We zijn zelf de hoofdaannemer geweest en hebben er bekende bedrijven bij gezocht voor de specialistische werkzaamheden.” Bouwen in het Oosten 57

Over Colpro De vergunningverlening verliep vrij vlot. Er waren enkele aanvullende eisen die het circulaire pand bouwkundig en constructief aan de huidige eisen aanpasten. Zo hebben we wat extra staal en betonvoorzieningen moeten treffen. We zijn zelf de hoofdaannemer geweest en hebben er bekende bedrijven bij gezocht voor de specialistische werkzaamheden.” Voldoende vraag Raymond Hudepohl is positief gestemd voor de toekomst. “Er is vraag voldoende uit de markt. Er zijn echter wel een aantal aandachtspunten die te hoge verwachtingen temperen. Allereerst zijn er de gestegen prijzen voor vrijwel alle bouwmaterialen. Of het nu over aluminium, staal, hout of 58 Bouwen in het Oosten isolatiemateriaal hebt, ze zijn allemaal bovengemiddeld in prijs gestegen. Het is een speculatieve markt geworden. Ook het aanbod van geschoold technisch personeel is een punt van zorg. Dat geldt overigens over de volle breedte van de sector. Niet voor niets zijn er grote aannemers die overgaan tot industriële bouw. Plegt Vos is daar één van. Voorlopig zitten we goed vol. Zowel in Nederland als het buitenland, onder andere in Duitsland en Nigeria. Onlangs hebben we een aantal mooie referentieprojecten opgeleverd zoals de Triodosbank in Zeist, hal 5 van de RAI in Amsterdam en de loopbrug van de luchtverkeersleiding op Schiphol. Zoiets is snel bekend in onze wereld.” Colpro ontwikkelt, fabriceert en monteert sandwichpanelen, plaatwerken van zowel RVS, gelakt staal, aluminium of aluminiumcomposiet voor verschillende gebruiksdoeleinden zoals gevelbekleding, cleanrooms, koel- & vriesruimten. Ook is Colpro actief als toeleverancier en kunnen we Alucobond of Reynobond frezen. Colpro timmert inmiddels al 25 jaar aan de weg en geniet een sterke reputatie als betrouwbare en deskundige partner. Flexibel en voordelig De kracht van Colpro schuilt onder meer in het feit dat het vier disciplines onder één dak heeft: engineering, productie, montage én toelevering. De vakmensen van Colpro beheersen het hele traject van idee en ontwikkeling tot en met realisatie en montage. Dat komt de kwaliteit en efficiency natuurlijk ten goede. Bovendien beschikt Colpro over een uitgebreid en geavanceerd machinepark. Elke order wordt met de meest geschikte machine(s) uitgevoerd, wat ook weer van belang is voor de afwerking en montage. Daardoor kan Colpro flexibel en concurrerend produceren.

Nieuwbouw Colpro De bouw is verslaafd aan grondstoffen Spilfunctie voor De Groot Vroomshoop bij nieuw circulair pand Colpro Puur toeval was het. Directeur Wim Sturris van De groot Vroomshoop en Colpro directeur Raymond Hudepohl raakten bij een vergadering op 4 maart 2020 van de IndustrieKring Vroomshoop en Omstreken (IKVO), waar beide mannen een bestuursfunctie bekleden, aan de praat over de nieuwbouwplannen van de laatstgenoemde. Wim Sturris tipte Raymond dat De Groot Vroomshoop recent een aantal veertig jaar oude houten spanten uit een uitgaanscentrum in Harderwijk zijn aangeboden en vroeg Hudepohl of het iets voor hem zou kunnen zijn. Nu juni 2021 opent Colpro haar nieuwe vestiging op bedrijvenpark Twente Noord, met een gerefurbished aantal houten spanten die een tweede leven tegemoet gaan. Bouwen in het Oosten 59

Wim Sturris: “Het was hoog tijd dat er een mooi referentiepand gebouwd werd van enige schaal en dat is gelukt. Wij gaan ervan uit dat dit wel eens het begin kan zijn van een heel andere mindset.” “Circulair Bouwen. Iedereen heeft de mond er vol van. Het was hoog tijd dat er een mooi referentiepand gebouwd werd van enige schaal en dat is gelukt. Wij gaan ervan uit dat dit wel eens het begin kan zijn van een heel andere mindset. Een noodzakelijke mindset. De bouw is verslaafd aan grondstoffen. Dat moet anders. Met zeven miljard bewoners en een groeiende trend richting tien miljard is er domweg geen andere keus.” Aan het woord is Wim Sturris die samen met Gerard Beltman de directie vormt van De Groot Vroomshoop, met circa driehonderd medewerkers een grote speler in houtverwerkend Nederland. Pleijsier Bouw wilde het oude recreatiecentrum annex kartbaan in Harderwijk slopen en vroegen Wilco Lubbers om een deel van de spanten terug te halen, om er kolommen van te maken voor gebruik in de aanstaande nieuwbouw ter plaatse van Kart Plaza. Samen met Wilco Lubbers heb ik me erin verdiept en we vonden het eigenlijk zonde dat de spanten naar de vuilverbrander zouden gaan. Wilco zei dat ik even door de wat smoezelige aanblik “heen moest kijken”, maar dat het constructief in orde was. De dag na de vergadering in maart zijn Raymond en ik naar Harderwijk getogen, en hebben de constructie bekeken. Raymond heeft direct doorgepakt en afspraken gemaakt met sloper en bouwer over de demontage en met ons over de nieuwe hal en kantoren. Hij heeft direct geregeld dat ze terug kwamen naar Vroomshoop en heeft ze weer als nieuw gemaakt in zijn werkplaats. Duidelijke afspraken Raymond toonde interesse al waren de afmetingen iets te groot voor zijn originele plannen. We zijn om tafel gaan zItten en hebben duidelijke afspraken gemaakt. Wij wilden geen garanties afgeven, maar wel alles gereed maken voor hergebruik. Ook gaf ik aan dat niemand er echt aan moet willen verdienen, omdat het anders financieel niet zou lukken. Daarom heeft Raymond de spanten zelf gekocht en hebben wij de gemaakte directe en indirecte kosten vergoed gehad als Twenten onder elkaar hebben we elkaar de hand gegeven en de deal gesloten. Ja is ja en we staan schouder aan schouder. En zo is het ook gegaan. Omdat de vergunning niet helemaal dekkend was voor de omvang hebben we zowel de gemeente als de provincie Overijssel gekend in onze 60 Bouwen in het Oosten

Nieuwbouw Colpro circulariteitsgedachte. Ik kan niet anders zeggen dan dat beide overheidsinstanties zich soepel en meewerkend hebben opgesteld. Ook zij zagen in dat dit een prachtig referentieproject is wat navolging verdient.” Dat laatste is inmiddels gebeurd. Wim Sturris: “We hebben vrij recent contact gehad met een sloopbedrijf die werkzaam was voor duurzaam belegger The Edge op de Zuidas. Daar kwamen bij een ingrijpende verbouwing een aantal ronde kolommen van vijftien meter vrij met daarop liggers van mogelijk wel dertig meter twintig jaar geleden door ons geproduceerd en geleverd met daarover een glasdak. Toen we er kwamen was het dak niet meer te redden, maar de kolommen, liggers en windverbanden daarentegen wel. Die worden nu gerefurbished hergebruikt in het paardencentrum van Arthur Asveld in Wierden. Geweldig gevoel We zijn en blijven natuurlijk een bouwbedrijf en toeleverancier, maar het ontslaat ons niet van de morele verplichting een leefbare planeet achter te laten voor de komende generaties en op deze wijze leveren we daar een concrete en meetbare bijdrage aan. Het geeft een geweldig gevoel dat je producten zoals deze van twintig en veertig jaar “weer in de benen” krijgt. Natuurlijk moet je te allen tijde kritisch blijven over de toepasbaarheid. Je hebt nu eenmaal omgevingsvergunningsaspecten en ook zijn de technische voorschriften vaak gewijzigd in de tijd en ook moet je reëel zijn dat het lang niet overal zal slagen. Maar noem ons als De Groot Vroomshoop maar pionier of early adopter, want zo voelen we ons daadwerkelijk.” Niet voor niets stellen we al meer dan 90 jaar dat ons bedrijf er is voor nieuwe generaties. Wim Sturris: “Samen met Wilco Lubbers heb ik me erin verdiept en we vonden het eigenlijk zonde dat de spanten naar de vuilverbrander zouden gaan.” Bouwen in het Oosten 61

Hijsmiddelen kopen of hijsmiddelen keuren? Wij zijn dé specialist in hijsmiddelen van Overijssel, Drenthe en Gelderland! De lijnen zijn kort bij ons. U kunt indien nodig of gewenst direct een monteur van ons spreken voor de keuring, verkoop, reparatie of installatie van alle soorten hijsmiddelen! Tel: 0546 – 45 80 40 I Info@joostenhijsen.nl www.joostenhijsen.nl ColPro BV totaaloplossingen voor u! Na 50 jaar gevestigd te zijn geweest in Vroomshoop, kondigen wij onze verhuizing naar Almelo aan. Per 7 juni 2021 zullen wij u van dienst zijn vanuit ons nieuwe circulair gebouwde, geheel energie neutrale pand. U bent van harte welkom aan de Bedrijvenp Twente Noord 61 in Almelo. Het ontwikkelen en produceren van sandwichpanelen voor diverse toepassingen te weten klimaatkamer cleanrooms, koel- en vriesruimten, ovens en geveltoepassingen is voor ons gesneden koek. Door onze jarenlange ervaring en een enorme schat aan materiaal kennis vinden wij samen met u de juiste oplossing. Bedrijvenpark Twente Noord 61 I 7602 KS Almelo Tel: 0546 - 64 24 28 I info@colpro.nl I www.colpro.nl

Nieuwbouw Colpro Biobased bouwen Wim Sturris: “Het geeft een geweldig gevoel dat je producten zoals deze van twintig en veertig jaar “weer in de benen” krijgt.” Het aspect duurzaamheid heeft De Groot Vroomshoop doen besluiten ook qua productie te verbreden. Wim Sturris: “We hebben in Enschede een productiehal waar we biobased modulaire houtbouw hebben ondergebracht. Er werken daar inmiddels 24 mensen, waarvan twintig nieuwe werknemers. De vraag ernaar is groot. Diverse grote spelers maar ook de politiek heeft hout hoog op de agenda gezet sinds een paar jaar. De Metropoolregio Amsterdam eist dat twintig procent van de nieuwbouw in hout plaatsvindt en in Brabant hebben acht woningcorporaties zich op vergelijkbare wijze verenigd. In Noord-Holland geldt het eveneens voor corporaties. Het is echt in beweging.” Helaas is er ook een minder fraai ontwikkeling gaande: de houtprijs. Wim Sturris: “Het is een mondiaal verhaal. Trump heeft er met zijn protectionistische handelspolitiek voor gezorgd dat een aantal belangrijke Canadese zagerijen en hun toelevering in de spaarstand zijn gegaan. Een andere grote producent, Rusland, heeft vorig jaar de export van stammen richting Europese zagerijen aan banden gelegd, bevoordeelt haar eigen zagerijen en exporteert stammen slechts naar China. Met zo’n terugloop qua aanbod kun je wel raden wat er met de prijs gebeurt. We hopen dat de zaken zich zo snel mogelijk normaliseren.” Bouwen in het Oosten 63

Nieuwbouw Colpro Colpro is circulair bouwen in optima forma “Circulair bouwen neemt hand over hand toe en zal een hot item blijven in de bouwsector. Het nieuwbouwproject van Colpro in Almelo laat prachtig zien waar circulariteit toe kan leiden. We zijn er als Aveco de Bondt trots op hieraan onze bijdrage te hebben geleverd. We zien dit als een echt referentieproject. Een mooi innovatief project dat haalbaar is geworden door het enthousiasme van de opdrachtgever.” Aan het woord is Jan Weernink, senior specialist Bouwkundige Constructies, van het Holtense ingenieursbedrijf Aveco de Bondt. Samen met een constructeur en modelleur vormde hij het team dat het bouwteam van Colpro van constructieadvies voorzag in de rol van hoofdconstructeur. In samenwerking met de Groot Vroomshoop is het rekenen tekenwerk verzorgd. “We hebben het ervaren als een heel mooie klus. Niet alleen vanwege het circulaire karakter maar zeker ook qua interactie met de andere betrokken adviseurs en uitvoerenden. Je ziet waartoe Jan Weernink: “In een project als deze de financiële component niet alles overheersend te laten zijn is een moedige instelling.” een geoliede samenwerking kan leiden. Het enthousiasme van Raymond Hudepohl was aanstekelijk en ook de rol die De Groot Vroomshoop vervulde verdient een compliment. In een project als deze de financiële component niet alles overheersend te laten zijn is een moedige instelling. De toepassing van de spanten op deze schaal is bepaald niet alledaags, waar productiehallen gekenmerkt worden door de uitstraling van een rechte doos met wandbeplating. Wij zien dit als voorbeeld hoe het zal moeten in de toekomst als je circulariteit als uitgangspunt neemt. Een tweede leven voor houten spanten die als elementen dienen voor een productiehal na decennia vergelijkbaar te hebben gefunctioneerd op een kartcentrum. Het is een mooi verhaal en maakt zichtbaar wat er zoal mogelijk is. Het opvallende is dat het hier ook esthetisch als meerwaarde gezien moet worden. Ik denk dat je als werknemer in een metaalbedrijf de toegevoegde waarde dagelijks zal ervaren. Als je kostenneutraal zo’n meerwaarde kunt creëren dan heb je het gewoon goed gedaan.” Complexiteit Jan Weernink en zijn team kwamen in de voorbereidingsfase tijdens de engineering de nodige hobbels tegen, maar overwonnen deze glansrijk. “Met dit systeem heb je bijvoorbeeld drie scharnierspanten. Een in de nok en twee in de voet. Dat levert het nodige aan denk- en rekenwerk op omdat de spanten op een andere wijze worden gebruikt dan oorspronkelijke het geval was. Hetzelfde geldt voor het bepalen van de kolommaat. Het positioneren van de kraanbaan en het in goede banen leiden van de spantBouwen in het Oosten 65

krachten. Ook het samenstellen van de kopgevels en het bewerkstelligen van voldoende stijfheid vormde een belangrijk aandachtspunt waar we de nodige sessies aan gewijd hebben. Ook noem ik nog de brandveiligheid met een kantoor in de hal. Daar hebben we met relatief beperkte middelen een oplossing gevonden die aan alle normeringen van deze tijd voldoet. We zien met tevredenheid terug op deze interessante, mooie opdracht.” Integrale aanpak “Circulariteit is wat ons betreft het denken in kringlopen: het in stand houden van ons gesloten systeem ‘aarde’. In onze adviestrajecten brengen wij onze expertise op alle deelgebieden van duurzaamheid en circulariteit bij elkaar. Materialen en constructies zijn belangrijk, maar beslist niet de enige thema’s binnen circulariteit. Thema’s als water, afval, mobiliteit en transport, sociale duurzaamheid, groen en energie zijn ook belangrijk bij circulair ontwerpen en bouwen. Al deze thema’s nemen we mee in ons advies.” Jan Weernink: “Een tweede leven voor houten spanten die als elementen dienen voor een productiehal na decennia vergelijkbaar te hebben gefunctioneerd op een kartcentrum. Het is een mooi verhaal en maakt zichtbaar wat er zoal mogelijk is.” 66 Bouwen in het Oosten

Nieuwbouw Colpro Duurzaamheid Duurzaamheid is een aspect dat onderdeel is van onze constructieve advisering. In Primum hebben we ook een groep adviseurs die duurzaamheid als specialisme heeft. Primum is een onderdeel van Aveco de Bondt dat zich specifiek richt op advisering met betrekking tot duurzaamheid. Nederland heeft de ambitie om in 2050 een circulaire economie te zijn. Om de gebouwde omgeving toekomstbestendig en duurzaam te maken, moet deze geheel worden aangepast en ingericht. Wij adviseren opdrachtgevers bij deze transformatie op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. Concreet betekent dit dat in 2050 grondstoffen efficiënt worden ingezet en hergebruikt, zonder schadelijke emissies naar het milieu. Onze gebouwde omgeving moeten we daarop inrichten. Dit geldt voor zowel woningbouw, utiliteitsbouw als voor de grond-, weg- en waterbouw sector. Ons team adviseert opdrachtgevers over circulariteit. Zo adviseren we op zowel beleids- en projectniveau over circulaire en duurzame keuzes in de bouw. Denk hierin aan materiaalgebruik, circulair ontwerpen, het opstellen van materialenpaspoorten, het onafhankelijk worden van fossiele grondstoffen en het ontwikkelen van routekaarten en dashboards voor het meten van circulariteit. Daarnaast helpen we hen stappen zetten richting circulair bouwen, door kennis van onderwerpen als biobased materiaalgebruik, bouwbiologie, dampopen en losmaakbaar bouwen in te zetten en trainingen te geven. De impact van bouwprojecten op het milieu is groot. Door het volume van grondstoffen die gebruikt worden, de aanzienlijke CO2-uitstoot en het afval dat ontstaat. Voor de materialen in een bouwwerk stellen wij aantoonbaar duurzame alternatieven en bouwmethodes voor. Voor die aantoonbaarheid voeren wij berekeningen uit. • Voor gebouwen: Building Circularity Tool (van One Click LCA) en Losmaakbaarheidsscores. • Voor bouw en GWW-werken: Ellen MacAthur Circularity Index en diverse indicatoren van Platform CB’23. Naast circulariteit kijken wij ook naar de brede milieuimpact aan de hand van DuboCalc berekeningen, milieukostenindicator (MKI of MPG voor gebouwen) en Levenscyclusanalyse (LCA). Zo zijn wij met concreet circulair materiaaladvies onder andere al betrokken geweest bij verschillende gezonde en biobased woonconcepten, ontwerp van (water)wegen en kunstwerken, de ontwikkeling van Schiphol Trade Park, de IJboulevard, Kabeldistrict Delft, de Spoorzone en Plan T in Tilburg, de Growing Pavilion en de ontwikkeling van een platform voor het materialenpaspoort en een materialendasboard voor circulaire renovaties.” Engineering Architectuur en Bouwkunde: De Groot Vroomshoop Hoofdconstructeur: Aveco de Bondt Deelconstructeur hout: De Groot Vroomshoop Deelconstructeur prefab: De Groot Vroomshoop Advies Brand, Bouwfysica en Akoestiek: Nieman Bouwen in het Oosten 67

De nieuwe cao Bouw & Infra? Laten we met z’n allen redelijk zijn De onderhandelingen voor de nieuwe cao Bouw & Infra zijn in maart begonnen. Op twee punten verbaas ik mij daar over. Ten eerste: waarom beginnen de partners daar niet eerder mee? Want in feite werken we nu in ‘blessuretijd’ met een cao die op 31 december 2020 afliep. Het is geen wereldramp, maar waarom niet eerder begonnen? Ik bedoel maar: als eerzaam burger mag je je belastingaangifte ook niet na 1 april inleveren, toch? Ten tweede verbaas ik mij erover dat de uitzendbranche niet als sociale partner wordt uitgenodigd voor dit belangrijke overleg. Toch vreemd als je constateert dat de uitzendbranche meer mensen in de bouw werk geeft dan aannemers in vaste dienst hebben! We zouden op basis van die getalsmatige verhouding toch wel iets in de melk te brokkelen mogen hebben, zou je denken. En dan de eisen van de FNV zelf, dat is opnieuw een complete waslijst in een tijd waarin iedereen moet matigen. Is een looneis van 5% wel reëel? Als ik alleen al kijk naar hun eisen op het terrein van loon, salaris en vergoedingen, dan lees ik dat de vakbond voor 2021 een looneis van 5% voorstelt. En vergoedingen wil de FNV op basis van de nieuwe cao met eenzelfde percentage verhoogd zien. 5% is nogal wat, vooral als je ziet dat in de afgelopen jaren de 68 Bouwen in het Oosten percentages loonstijgingen die bedongen werden er ook niet om logen. De caolonen zijn in twaalf jaar niet zo hard gestegen als in 2020. Het gaat om een loonstijging van gemiddeld 3%, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek. Werknemers in de industrie, bouw en horeca kregen er het meeste bij, ruim 3,5%. En nu dus een eis van 5%. Mijn argumentatie om hiervan af te zien? Corona zorgt voor een behoorlijke extra kostenpost. Denk aan werknemers die getest moeten worden en in quarantaine moeten. Feitelijk extra ziektedagen waardoor de ziekteverzuimcijfers ongekend hoog zijn sinds afgelopen jaar. Naast meer ziekte is de verzuimduur door corona ook veel langer dan voorheen. Hierin worden werkgevers niet gecompenseerd. Dit is dus een enorme last voor ons allen. Daarom is het in mijn ogen nu ook niet het moment om een verhoging door te voeren, ondanks dat het werk in de bouw aardig blijft doorlopen. Koers op een redelijke cao voor alle betrokkenen Uiteraard houdt Haldu Groep zich voor de volle 100% aan de geldende cao’s. Maar uiteindelijk zijn het de opdrachtgevers van Haldu Groep die deze verhogingen doorberekend krijgen. Het kan niet anders of dit heeft effect op hun financiële slagkracht, al helemaal nu in pittige coronatijden. Mijn oproep is om die eis van 5% loonstijging te matigen tot een voor alle partijen acceptabel gemiddelde. Het blijft toch altijd geven en nemen. Ook legt de FNV eisen op tafel als het gaat om uitzendkrachten. Hun eis? Uitzendkrachten die structureel werk uitvoeren krijgen na 1 jaar een arbeidsovereenkomst aangeboden door de werkgever (verplichting). Daarnaast stelt de FNV voor dat uitzendkrachten recht krijgen op het Duurzame Inzetbaarheidsbudget. Op papier allemaal heel

Column begrijpelijk, maar de praktijk van alledag is vaak weerbarstiger. Zoals ik al zei: ik hoop op een redelijke cao voor alle betrokkenen waarin de voordelen van de flexmarkt voor de Nederlandse economie worden erkend. Kinderlijk gekrakeel in de Tweede Kamer Verder keek ik met verbazing naar het kinderlijke gekrakeel in de Tweede Kamer over dat akkefietje met Rutte en Omtzigt. Was gewoon eerlijk geweest en had direct gezegd hoe die opmerking over ‘functie elders’ daar was gekomen. Dan hadden we ons een forse vertraging in de kabinetsformatie bespaard. Waarom ik dat zo betreur? Het demissionaire kabinet pakt nu alleen nog de echte acute brandjes aan en laat de zware dossiers zoals over stikstof lekker op de plank liggen voor het volgende kabinet. Er is nu weliswaar een beetje versoepeling rondom stikstof, maar een echte, langdurige oplossing lijkt nog ver weg. Die vertraging kan alleen maar slecht uitpakken voor de bouwbranche, want vertraging = onzekerheid = uitstel van projecten. Infra staat gevaarlijk op de tocht Tot slot: specifiek de infraprojecten drogen op. De trage verlening van vergunning van overheidswege is hier beslist debet aan. In het buitenland liggen grote infraondernemingen op de loer om op ons grondgebied toe te slaan met minder kosten dan de al zo geteisterde Nederlandse infraondernemingen. Vooral onwenselijk omdat zij uit het buitenland hun eigen mensen meenemen naar de projecten in Nederland. Dus overheid: kom los met vergunningen en geef onze oranje infrabedrijven een kans! Misschien vindt u mij dit keer te kritisch of mopper ik te veel? Dat doe ik omdat ik van de bouw en zijn betrokken vakmensen houd. Een ‘functie elders’ is aan mij niet besteed! Danny van Hal Bouwen in het Oosten 69

Markt 23 Haaksbergen Een fraaie Niek Leussink upgrading voor Marktplein Haaksbergen Mexicaans restaurant El Charro heeft inmiddels haar deuren geopend op een fraaie locatie aan de Markt in Haaksbergen. Het pand, waar de HEMA enkele decennia het beeld bepaalde, is getransformeerd naar een ontwerp van architect Walter Olde Engberink van L&O Architecten. Bouwbedrijf Wilmink Oosterveld tekende voor de bouwkundige realisatie. Jan Schutte Jan Schutte: “Ooit stond hier het beroemde Hotel Centraal. Veel oudere Haaksbergenaren weten dat nog goed is ons gebleken.” Bouwen in het Oosten 71

“Het was een prachtig project”, start Jan Schutte, die in november doorschoof van de functie werkvoorbereider/ calculator naar projectmanager bij Wilmink-Oosterveld. Ik vond het direct een eer én een uitdaging om betrokken te zijn bij zo’n transitieproject op een mooie, beeldbepalende locatie, in het centrum van Haaksbergen. Ooit stond hier het beroemde Hotel Centraal. Veel oudere Haaksbergenaren weten dat nog goed is ons gebleken. De opdrachtgever, de familie Leussink, kenden we al vanwege eerdere projecten, waaronder de onlangs geopende Jumbo in Goor. Alle contacten zijn laagdrempelig en dat geldt ook voor de architect en constructeur. In het bouwteam hebben we goed samengewerkt met respect voor elkaars ervaring en expertise. We zijn ingestapt in een vroegtijdig stadium bij het voorlopig ontwerp. We konden meedenken in uitvoeringstechnische zin en qua detaillering. Kortom, de samenwerking met de familie Leussink verliep ook in dit project goed. Wederzijds is de tevredenheid naar elkaar uitgesproken. Het project is opgedeeld in twee fases. De transitie van de begane grond is daarvan de eerste. We hebben de fundatie inmiddels al aangepast voor de tweede fase. Daar worden nu plannen voor ontwikkeld voor de vergunningsfase. We hebben v.l.n.r. Architect Walter Olde Engberink, opdrachtgever Niek Leussink en projectleider Wilmink Oosterveld Jan Schutte. 72 Bouwen in het Oosten

Markt 23 Haaksbergen Bouwen in het Oosten 73

Markt 23 Haaksbergen ook hier over de detailleringen meegedacht. Ook de betonnen verdiepingsvloer is inmiddels geplaatst zodat het restaurant geen onnodige overlast krijgt tijdens de tweede fase. We hebben zoveel mogelijk bekende, lokale spelers, als onderaannemer en leverancier betrokken bij Markt 23. We schakelen vaste partijen in. Bedrijven weten wat we aan elkaar hebben. Zeker in een transitieproject moet je wel eens snel schakelen en als je elkaars taal spreekt gaat dat allemaal wat vlotter. Duurzaamheid staat ook in dit project centraal. Qua materiaalkeuze is gekozen voor hoogwaardige materialen met een lange levensduur. De hele voorgevel is bijvoorbeeld gestript en volledig geïsoleerd. Zonnepanelen waren begrijpelijkerwijs nu nog niet aan de orde omdat eerst de tweede verdieping gerealiseerd moet worden. Ook esthetisch wordt het pand een ‘plaatje’. Vooral het gevelmetselwerk is een echte eyecatcher, met veel soorten metselverbanden met bijzondere details. Het ambachtelijke vakmanschap druipt ervan af. Toen we steigers weghaalden kregen we veel positieve reacties van voorbijgangers. Dat is door de mannen van Gebroeders Olde Breuil als erg prettige ervaren. Het doet veel terugdenken aan de oude stijl van Hotel Centraal. Een schot in de roos van de architect. Dat is wel duidelijk. Al met al is het een mooie upgrading voor de Markt.” Jan Schutte: “Het doet veel terugdenken aan de oude stijl van Hotel Centraal. Een schot in de roos van de architect. Dat is wel duidelijk.” Bouwen in het Oosten 75

Markt 23 Haaksbergen Markt 23 aanwinst voor Haaksbergen Voor architect Walter Olde Engberink van L&O Architecten was het project aan de Markt in Haaksbergen een soort ‘thuiswedstrijd’. “Dat heeft wel het grote voordeel dat je tijdens de realisatie af en toe even op de fiets stapt om naar de vorderingen te kijken en even een babbeltje te maken met de mannen op de bouwplaats. Ook hoor je dan zo af en toe de mening van de iets oudere Haaksbergenaar die bepaalde Walter Olde Engberink: “De invulling met verschillende horecabedrijven past prima in het plaatje van het totale horecaplein.” herkenningen ziet in de gevel van wat ooit Hotel Centraal was. De reacties zijn zonder uitzondering positief. Naast een goed stuk werk leveren en een fraai ontwerp doe je het daar onder andere ook voor. En dat was ook de bedoeling van de familie Leussink; het pand waar mogelijk in de oude luister terugbrengen. We hebben het pand als een opdracht getekend en ook qua vergunningen op deze wijze aangevlogen. De uitvoering is opgedeeld in twee fasen, waarvan nu de eerste deel is afgerond. Het is een aanwinst voor Haaksbergen geworden. De bouw is zonder tegenslagen verlopen. De samenwerking met aannemer Wilmink Oosterveld verliep soepel en probleemloos. De invulling met verschillende horecabedrijven past prima in het plaatje van het totale horecaplein. Het gedetailleerde metselwerk is zonder meer het meest markante onderdeel geworden. We zijn er trots op een mooie bijdrage te hebben geleverd aan de opwaardering van het plein. Nu maar hopen dat de horeca op korte termijn weer op volle toeren kan draaien.” Bouwen in het Oosten 77

Vraag en aanbod VACATURE Ben je bijna of onlangs afgestudeerd in het Nederlands Recht en wil je je verder verdiepen in de praktijk? Wij hebben bij KienhuisHoving advocaten en notarissen een mooie startersfunctie als juridisch medewerker in het bouw- en aanbestedingsrecht. Wanneer het van beide kanten goed voldoet, kun je je verder ontwikkelen als advocaat-stagiair. Dat vraagt om hard werken, maar we vinden een goede balans tussen werk en ontspanning ook heel belangrijk. Dus misschien zien we jou binnenkort wel in onze eigen bruine kroeg ‘Bouke’s Corner’, tijdens één van onze borrels (als het weer kan en mag). Meer informatie vind je op onze website of je neemt contact op met mijn collega Marianne ten Feld-Sprik, advocaat bouw- en aanbestedingsrecht (marianne.tenfeld@kienhuishoving.nl).

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80

Home