RECREACTIE 4 | juni 2025 magazine over recreatie en toerisme Hoe vinden we nog nieuwe collega’s? Een nummer vol tips om de arbeidsmarkt te bespelen Waterplantenbeheer Flevoland: zoeken naar de balans Hof van Saksen: oprechte aandacht voor de medewerkers Wat mag je nog door zzp’ers laten doen? En wat niet?
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
ONTDEK DE KANSEN IN DEZE BLOEIENDE MARKT! Wilt u ook investeren in deze bloeiende markt? Neem contact met ons op en ontdek de mogelijkheden die bij uw ambities passen. Van het vinden van de perfecte locatie tot het begeleiden van de transactie tot een succesvol einde. Wij staan u graag bij. Op zoek naar persoonlijk advies? Neem contact op met één van onze gespecialiseerde adviseurs. vandeloosdrechtrbm.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63
colofon voorwoord Hoofdredactie: HISWA-RECRON, Marike Rosier, communicatie@hiswarecron.nl Eindredactie: Maarten Bokslag, www.bokslag.com Redactiecommissie: Charlotte de Baat, Jeff rey Belt, Arthur van Disseldorp, Wanda van Eck Aan dit nummer werkten mee: Jaap van Sandijk, Marjolein Mulder, Janine Messelink, Robin van Milligen Opmaak: Dock35 Media Coverfoto: KIKK Bladmanagement: Dock35 Media, Sjoerd Franssen Advertenties: Dock35 Media, Martijn Penning, (0314) 355 826, martijn@dock35media.nl Druk: Senefelder Misset Doetinchem B.V. Abonnementen: HISWA-RECRON, Storkstraat 24, 3833 LB Leusden, communicatie@hiswarecron.nl, (033) 303 9700, 72,50 euro per jaar, 36,50 euro voor studenten en medewerkers van recreatiebedrijven. Gratis voor HISWA-RECRON-leden, overheden en pers. Als vakblad hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er vanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Oplage: 4.400 exemplaren. De samenstellers hebben de grootst mogelijk zorgvuldigheid betracht. Noch HISWA-RECRON, noch redactie, noch auteurs aanvaarden enige aansprakelijkheid bij eventueel voorkomende fouten. Marike Rosier Manager Communicatie Werk dat werkt PARTNERS IN BUSINESS: KENNISPARTNERS: De arbeidsmarkt in de recreatiesector staat onder druk. Dat weten we al langer, maar de urgentie wordt steeds groter. Minder instroom vanuit het onderwijs, hoge uitstroom in drukke seizoenen, en een jonge generatie die andere wensen en eisen stelt aan werk dan we gewend zijn. Het dwingt ondernemers om keuzes te maken: hoe organiseer je je bedrijf zo dat je medewerkers weet te binden én boeien? In deze editie van Recreactie laten we zien dat het kan. We spraken onder meer met Hof van Saksen, waar de bezieling voelbaar is. Niet voor niets werd het uitgeroepen tot ‘Beste Leerbedrijf Recreatie 2024’. Medewerkers worden er met net zoveel gastvrijheid behandeld als de gasten zelf. Dat levert een hoger werkplezier én lagere uitstroom op. Ook Center Parcs laat zien dat investeren in HR loont: met zelfroosteren, ontwikkelgesprekken en veel aandacht voor werkgeluk weten ze hun teams duurzaam gemotiveerd te houden. Naast inspirerende voorbeelden delen we in dit nummer ook concrete tools. De arbeidsmarkt-blauwdruk van HISWA-RECRON helpt je als ondernemer op weg om keuzes te maken: aan welke knoppen kun je draaien? Wat past bij jouw bedrijf? Verder in dit nummer: aandacht voor waterplantbeheer in Flevoland, permanente bewoning, het gebruik van duurzaam hout en tips rond zzp-contracten. Zelf werk ik al bijna 19 jaar bij HISWA-RECRON en dat met heel veel plezier. Waarom ik ben gebleven? Omdat ik hier vrijheid ervaar, professionaliteit, betrokken collega’s én omdat recreatie simpelweg een geweldig leuk en inspirerend vakgebied is. Het is precies wat in dit nummer centraal staat: als je goed voor je mensen zorgt, willen ze blijven. Dan blijven ze en groeien ze, net als je bedrijf. Veel leesplezier gewenst! 04-2025 | Recreactie 5
De toekomst van de vrijetijdssector vormgeven. Vooruit viden. IAAPA Expo Europe is dé vakbeurs voor professionals in de vrijetijds- en horecabranche. Hier presenteren honderden leveranciers hun innovaties, waaronder speeltoestellen, zwembadinfrastructuur en springkussens, maar ook nieuwe concepten op het gebied van eten & drinken en reserveringssystemen. Barcelona, Spanje Registreer nu Conferentie: 22 - 26 Sept. 2025 Beurs: 23 - 25 Sept. 2025 IAAPA.org/IAAPAExpoEurope @IAAPAEMEA | #IAAPAExpos EXPO EUROPE 2025
inhoud Informatief Mens & bedrijf 8 14 20 29 31 33 Onder de aandacht Kort nieuws uit de branche Coverstory Hoe vinden we nog nieuwe collega’s? En hoe hou je ze vast? Regio in beeld Waterplantenbeheer in Flevoland Kennis delen Dek je in tegen de dreigende nieuwe wetgeving voor permanent wonen Vakinfo De voordelen van duurzaam hout Productnieuws Een overzicht van de laatste innovaties 11 13 Columns Green Key RecreAnders 28 24 De bezieling Hof van Saksen wil overal de beste in zijn. Dus óók in personeelsbeleid. Ondernemen Kennis delen Check je zzp-contracten 04-2025 | Recreactie 7
onder de aandacht Doe mee met de Recreatie Verkiezingen In de recreatiesector draait het om mensen. Mensen die met enthousiasme werken aan gastvrijheid, groei en samenwerking. Hun inzet verdient erkenning en daarvoor zijn de Recreatie Verkiezingen. Op pagina 24 van deze Recreactie staat de winnaar van het beste Leerbedrijf van het Jaar Recreatie 2024. Dat is Hof van Saksen, een bedrijf met een uniek opleidingsbeleid, maar vooral met hart voor de medewerkers. Inmiddels zijn de Recreatie Verkiezingen 2025 van start gegaan. Dat gaat over het Leerbedrijf van het Jaar, maar er zijn ook awards voor de Praktijkbegeleider van het Jaar en de Medewerker van het Jaar. Dus ben jij of ken jij een leerbedrijf dat ruimte biedt om te groeien, een praktijkopleider die met toewijding begeleidt, of een medewerker die elke dag bijdraagt aan een fi jne gastbeleving? Zet ze in het zonnetje en nomineer ze voor de verkiezingen. De winnaars worden bekendgemaakt tijdens de Dag van de Recreatie, 10 december 2025. www.recreatieverkiezingen.nl Henry Meijdam voorzitter HISWA-RECRON Op 4 juni gaf de Algemene Op 4 jun Lede Ledenvergadering van HISWARECRON goedkeuring aan de benoeming van een nieuwe voorzitter. Henry Meijdam (1961) is een ervaren bestuurder. Hij was zowel in de politiek als in het i gedeputeerde in Noord-Holland, e was edrijfsleven actief. Meijdam was jarenlang voor de VVD gedepu lid van de VROM-raad en voorzitter van het IPO, het Inter Provinciaal Overleg. Sinds 2005 is hij actief in zijn eigen adviespraktijk, Bureau Meijdam & Overmars. Meijdam is voorzitter van diverse stichtingen en federaties. Bij HISWA-RECRON volgt hij Peter Brussel op, die 6 oktober vorig jaar plotseling overleed. BBL-traject nu ook op TikTok Zoals we al eerder aankondigden, gaat in september het BBL-traject van start voor de mbo-opleiding Leisure & Recreatie. Het traject is opgezet door KIKK, HISWARECRON en vier scholen in Den Haag, Zwolle, Breda en Eindhoven (met steun van het Sociaal Fonds Recreatie). Het grote voordeel voor studenten is dat het leren met werken wordt gecombineerd. De leerlingen gaan vier dagen per week aan het werk, en één dag naar school. Zo leren ze in de praktijk, en krijgen meteen een salaris. Het grote voordeel voor werkgevers is natuurlijk, dat er meteen een inzetbare medewerker naar het bedrijf komt, die langzaam groeit in de eigen bedrijfscultuur. Goede medewerkers blijven vaak bij het bedrijf werken. Dat is een groot pluspunt in deze tijd van schaarste op de arbeidsmarkt. De nieuwe opleiding wordt op diverse manieren onder de aandacht gebracht: sinds deze maand is er ook een TikTok account: ‘Maak werk van vrije tijd’. www.hiswarecron.nl (zoekterm: BBL) Ontdek de BBL-opleiding: LEISURE & RECREATIE hier word jij een échte allrounder in de vrijetijdssector! Van entertainmentmedewerker... ...tot vakantieparkmedewerker Ontdek de mogelijkheden van de BBLopleiding op deze scholen: 8 Recreactie | 04-2025
Ecolodges voor Soof Recreatieketen-in-aanbouw Soof Retreats timmert stevig aan de weg met twee nieuwe vakantieparken. Na Soof Heuvelrug in Rhenen werd nu ook Soof aan de Rijn in Eck en Wiel geopend. Opvallend zijn daar de 41 in eigen beheer ontwikkelde en gebouwde ecolodges, die het energielabel A++++ meekregen. Projectmanager Dyon van der Zwan vertelt dat het park volledig off-grid kan functioneren, door de combinatie van zonnepanelen op de lodges en een centrale batterij om stroom op te slaan. Daarnaast zijn de lodges uiteraard dubbel geïsoleerd. Het park wordt jaarrond geopend voor de toeristische verhuur. Er komt nog een overdekt zwembad en ook dat wordt door zonnepanelen van energie voorzien. ACSI awards Dit voorjaar werden de Nederlandse ACSI Awards bekendgemaakt. Voor de tweede keer werd Recreatiepark De Leistert uitgeroepen tot ‘beste camping van Nederland’. Ook andere HISWA-RECRON-leden vielen (weer) in de prijzen. • Beste fietscamping: Camping De Haer • Beste campingrestaurant: Camping De Drie Provinciën • Mooiste campingzwembad: Camping Samoza • Beste camperplaatsen: Camping Westhove • Camping met het beste sanitair: Camping Bonte Hoeve • Meest hondvriendelijke camping: Camping De Pallegarste • Leukste camping voor kinderen: Camping De Paal. ACSI-directeur Ramon van Reine benadrukte bij de uitreiking dat de prijs de waardering van gasten weerspiegelt, om zo de toegewijde campingeigenaren in het zonnetje te zetten. Leisuretalk We schreven al vaker over de podcast Leisuretalk van Richard Otten. Die gaat over de recreatiesector en vaak ook over de arbeidsmarkt. Otten sprak voor zijn podcast de afgelopen weken met Frank Bulthuis van Hof van Saksen (zie pagina 24) en met Lucie Schuijt van HISWA-RECRON. Die twee afleveringen zijn al te beluisteren. Een weekje na het verschijnen van deze Recreactie praat Otten met Kim-Elle van Ernst, die net als Lucie Schuijt in de coverstory van deze Recreactie aan het woord komt. En er is meer nieuws: Kim-Elle neemt Leisuretalk in de zomermaanden tijdelijk over, voor een miniserie over het mbo: hoe kijken afgestudeerden uit de recreatiesector terug op hun school, en wat kan er beter? Luisteren dus, en bij voorkeur delen op je eigen kanalen. 04-2025 | Recreactie 9 Foto: Shutterstock Foto: Camping De Paal
Recreatie 11/12/13 NOVEMBER ’25 EVENEMENTENHAL HARDENBERG Dé vakbeurs voor een toekomstbestendige recreatiebranche ZET IN JE AGENDA VERBLIJFSACCOMMODATIES, SPELEN & BEWEGEN, ENTERTAINMENT & GAMES, RECREATIETECHNIEK, DIGITALISERING & MARKETING, ZWEMBAD & WATER, TUIN & PARK, MOBILITEIT, INTERIEUR & STYLING, TINY HOUSES & BIJZONDER OVERNACHTEN, OUTDOOR LIVING EN HORECA LEVERANCIERS RECREATIE-VAKBEURS.NL
onder de aandacht column 50 jaar Staartse Duinen Grenzeloos natuurinclusief Op 10 mei werd gevierd dat Chaletpark De Staartse Duinen in Huijbergen 50 jaar bestond. De gemoedelijke West-Brabantse camping bestaat vooral uit vaste plekken. Eigenaar Ireen Romijn is al meer dan de helft van die 50 jaar eigenaresse van het park, dat omringd wordt door natuur en bossen, die doorlopen tot in België. Het bedrijf heet officieel 40+ Chaletpark en dat betreft de minimale leeftijd die kopers van een chalet moeten hebben. “Het park is beslist niet kindvrij ofzo, maar ik wil hier gewoon natuurliefhebbers en rustzoekers. Hier zijn geen scooters, gillende kinderen of lawaaiige feestjes”, vertelt Ireen Romijn. “Dit park straalt rust uit en mede daarom verblijven de mensen hier graag.” En de toekomst van het park is verzekerd, want over enkele jaren wil Thijs Visser, de zoon van Ireen, het bedrijf graag overnemen. Het is 11 mei en ik schrijf deze column vanaf een bankje midden op de Veluwe. Vanaf dit bankje, met het bos in de rug en zicht op de heide, zie ik vele wandelaars, fietsers, sportfietsers en andere recreanten genieten van deze prachtige plek. En dat is niet gek, want het is vandaag 24 graden met een stralende zon, de zoveelste droge dag op rij. Dat doet mij denken aan het nieuws van de afgelopen maanden: de maand maart is de droogste sinds de metingen in 1906 begonnen en de wetenschap toont aan dat Europa het snelst opwarmende continent is. Wat gaat dit in de komende jaren en decennia betekenen voor de natuur en al die recreanten die van de natuur genieten? Nieuwe leden Tussen 10 april en 15 mei zijn de volgende bedrijven lid geworden van HISWA-RECRON. Welkom! Kanook/Terpstra Resultancy, Ottersum, www.kanook.nu Formarine, Barendrecht, www.formarine.nl BuitenInn Het Overveen, Rijssen, www.buiteninn.nl Holland Trading Groep, Franeker, www.skimmerboats.nl Camping Mareveld, Schimmert, www.campingmareveld.nl Zeilschool Zuiderzee, Enkhuizen, www.zeilschoolzuiderzee.nl Rent For Fun, Burgh Haamstede, www.rentforfun.nl Buitengoed 't Höfke, Vlodrop, www.hofke.nl Die vraag is niet alleen belangrijk voor mijzelf, maar ook voor alle recreatieondernemers die hun inkomen halen uit gasten die voor natuurbeleving komen. En dat geldt in meer of mindere mate voor alle recreatieondernemers. Maar hoe heb je hier als ondernemer invloed op? Het antwoord zit in de kracht van samenwerken en het zien van jouw terrein als onderdeel van het grotere plaatje. De natuur kent letterlijk geen grenzen, dus waarom zou je natuurinclusief ondernemen alleen binnen de grenzen van jouw terrein bekijken? Ik raad ondernemers aan om in gesprek te gaan met regionale natuurbeheerders, gemeentes, provincies, agrariërs en collega-recreatieondernemers. Stel samen een visie voor de toekomst van het gebied op, inventariseer welke soorten planten en dieren stimulans verdienen en welke maatregelen daarvoor nodig zijn. Neem daarin ook de behoefte aan klimaatadaptatie voor je eigen terrein mee. Denk aan vijvers of wadi’s om water bij hevige regenval op te vangen en bomen om jouw kampeervelden of accommodaties van schaduw te voorzien op hete dagen. De nieuwe module Natuurinclusief van Green Key biedt hiervoor enkele voorbeelden. Maak van alle recreatieterreinen stapstenen voor de natuur. Haal barrières zo veel mogelijk weg. Zo werken we samen aan toekomstbestendige natuur, waarvan alle recreanten, ondernemers en ikzelf kunnen blijven genieten! Robin van Milligen, keurmeester Green Key Meer weten over Green Key? Neem contact op met Erik van Dijk, directeur Stichting KMVK E: erik@kmvk.nl T: 06 - 1281 0641 04-2025 | Recreactie 11 Foto: Camping Mareveld
ICY Campsite Management Draadloos beheer van uw camping • Per plaats: - Ampèrelimiet instellen - Energieverbruik uitlezen - Stroom aan/uit op basis van boeking - Prepaid tegoed instellen • Koppeling met uw reserveringsysteem • Bediening via desktop applicatie en app • Vorst- en CV-drukalarm in sanitair gebouwen Meer weten? Scan de QR. www.icy.nl De juiste producten én advies bij technische vraagstukken Al 50 jaar A partner van de recreatie sector Meer info op wildkamp.nl/recreatie M Ruim assortiment voor de recreatie sector Altijd & overal online bestellen Ondersteuning op maat bij projecten Direct iets nodig? Altijd een vestiginging de buurt Zeer korte terugverdientijd
onder de aandacht RecreAnders Nieuwe voorzitter Landelijke Raad eerte Udo wordt per 1 augustus benoemd tot voorzitter van de ee e Landelijke Raad voor Recreatie en Toerisme (LRRT), waar HISWARECRON lid van is. Zij is afkomstig van citymarketing bureau amsterdam&partners (onder meer: I amsterdam). Zij volgt Rob van Gijzel op, die als kwartiermaker de raad heeft am I am op, die begeleid in de opstartfase. De LRRT zal op landelijk niveau verder bouwen aan de implementatiekracht en samenwerking van de vrijetijdssector. Thema’s waaraan gewerkt wordt zijn onder meer het verlagen van regeldruk, bereikbaarheid en brede welvaart. In de raad zijn overheid, onderwijs, bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen vertegenwoordigd. www.lrrt.nl Dormio lid van HISWA-RECRON Dormio Group, een recreatieketen met de zetel in Arnhem, werkt aan de verdere professionalisering van de organisatie. De keten groeide in 2023 enorm, toen in het kader van de overname van Landal door Roompot maar liefst dertig recreatieparken naar Dormio gingen. Dat was toen een eis van de ACM om de overname goed te keuren. Dormio had al acht parken en schoot zo in één klap de top 3 van vakantieaanbieders in Nederland binnen. Dormio Group heeft zich nu aangesloten bij HISWA RECRON. “Door ons aan te sluiten bij HISWA RECRON kunnen we actief bijdragen aan de ontwikkeling van de sector en onze ambities kracht bijzetten”, stelt Don van Schaik, CEO van Dormio Group. “Samen staan we sterker en dit lidmaatschap past perfect bij onze groeikoers en ons streven naar professionalisering.” Vakantie in eigen land: je rijdt over strak asfalt, geen kuil te bekennen, elke rotonde keurig gemaaid. Bij aankomst op de camping hoef je niemand op te zoeken - de plattegrond en WiFi-inlog heb je allang per mail ontvangen. Inchecken gaat automatisch omdat de slagboom je kenteken herkent. Je plaats is vrij, het (privé-)sanitair blinkt en zelfs de afwasborstel staat rechtop klaar. We hebben het goed voor elkaar, mensen. Ik moest eraan denken toen ik onlangs de grens overging. Wegen vol gaten, verkeersborden verstopt achter overhangende takken en een campingbaas die na drie biertjes pas besluit welke plek je krijgt. In Frankrijk mag je blij zijn als de wc-bril nog aanwezig is. In Italië bepaalt de stemming van de dag of de douches warm zijn. En in Kroatië? Daar sta je met je caravan op een helling die ook geschikt is voor berggeiten. Eerlijk, ik ben altijd een verwoed kampeerder geweest die deze zaken als charmant benoemde aan vakantie vieren in het buitenland. Vooral omdat de weersverwachtingen in het zuiden van Europa met veel grotere regelmaat prettiger waren dan hier. Met het zomerse voorjaar van nu valt die reden om naar het ‘ongeorganiseerde’ buitenland te vertrekken bijna helemaal weg. En zeg nou zelf. Is het niet ook heerlijk dat we in Nederland precies wéten waar we aan toe zijn? Alle informatie digitaal beschikbaar, keurig op tijd in je mail of op de app. Geen koude douche, geen verdwalen op het terrein, geen campingtoiletten zonder bril. Alles is gewoon netjes. Gemak, structuur, rust. Ik vraag me dus regelmatig af wat de Franse blik is op onze Nederlandse campings. En hoe een Italiaan z’n tent waterpas zet binnen het kampeervak. Zouden ze (steeds meer) naar ons komen? Gaan ze houden van ‘netjes’? Van lijstjes, regels en rubberen tegels? Van wc-paper dat wordt aangevuld? En vooral van ons steeds warmere, Hollandse klimaat? Voordeel is dat je wel altijd verzekerd bent van een warme douche na een onverwachtse Hollandse regenbui. Netjes schoon natuurlijk. Dormio Nieuwvliet-Bad Netjes Janine Messelink Prosuco 04-2025 | Recreactie 13
coverstory Gestructureerd HR-beleid is harde noodzaak Hoe vinden we nog collega’s? Vooral voor recreatiebedrijven in krimpregio’s wordt het steeds lastiger om nog medewerkers te vinden. Wie naar de demografische trends kijkt, ziet dat ondernemers aan de bak moeten. Hoe vind je nog nieuwe collega’s en, minstens zo belangrijk, hoe houd je ze vast? Een andere oplossing zou kunnen zijn om met minder mensen te gaan werken. Vormen de inzet van robots of het afstoten van de horeca echt serieuze opties? Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Center Parcs, Shutterstock, HISWA-RECRON Voor Herbert van Oord, manager arbeidsmarkt, training & opleiding bij HISWA-RECRON, is het zo klaar als een klontje: er zijn steeds minder jongeren en tot 2030 krijgen de recreatiebedrijven te maken met zo’n 20% minder instroom van jonge14 Recreactie | 04-2025 ren uit het beroepsonderwijs. Bovendien was de instroom van jongeren in de opleidingen voor de recreatie de afgelopen jaren al gehalveerd. “Daar zouden bedrijven op moeten anticiperen”, vindt Van Oord, die samen met zijn HISWA-RECRON-collega Lucie Schuijt een aantal oplossingsrichtingen in kaart bracht. “Er zijn diverse knoppen waar de werkgever aan kan draaien”, stelt Van Oord. “Goed werkgeverschap, arbeidsmarktbranding,
‘Wij willen vooral laten zien hoe leuk en inspirerend het werk in de recreatie is’ samenwerken met onderwijs en de organisatie van het werk. Dat gaat dus over het vinden en vasthouden van mensen, en over het aantal mensen dat je nodig hebt.” In het ideale geval heeft de ondernemer of HR-manager van het bedrijf die knoppen goed onder controle. Van Oord. “Maar als dat niet zo is, kun je niet genoeg mensen vinden om het werk te doen. Of het verloop is hoog: dan blijf je nieuwe mensen inwerken.” Goed werkgeverschap “Alles begint bij goed werkgeverschap”, zegt Kim-Elle van Ernst. Vanuit haar ervaring in de recreatiesector begeleidt ze leidinggevenden en teams met coaching en trainingen op het gebied van gastvrij leiderschap. “Ik noem het gastvrijheid van binnenuit: zorgen voor je mensen, zodat zij op hun beurt goed kunnen zorgen voor de gast. Dáár begint het werkplezier, de verbondenheid en de kwaliteit van gastbeleving.” Dat betekent niet dat iedereen hetzelfde is of hetzelfde denkt, stelt Van Ernst. “Vooral jongeren, generatie Z, kijken met een frisse blik naar werk. Ze willen bijdragen, maar wel op een manier die past bij hun leven. De werkgever die maanden van tevoren het rooster dichttimmert en verwacht dat iemand de hele zomer beschikbaar is, raakt ze kwijt. Jongeren willen best hard werken, maar óók naar een festival en daarna even opladen. Geef ze die autonomie: laat hen zélf aangeven wanneer ze kunnen en willen werken. Als je 04-2025 | Recreactie 15 >
Creëer een natuurlijke sfeer met Van Vliet Duurzaamhout www.duurzaamhout.nl
coverstory vertrouwen geeft en flexibiliteit biedt, zul je zien dat ze zich juist extra willen inzetten. Zolang er ruimte is voor afwisseling tussen werk en vrije tijd, blijft hun motivatie hoog.” Van Ernst pleit voor zelfroosteren. “Het geeft eigenaarschap en vergroot hun betrokkenheid. Natuurlijk vraagt dat wat anders van ondernemers en planners in de sector. Het is niet altijd makkelijk en vergt een andere manier van organiseren. Maar het helpt je om beter aan te sluiten bij wat deze generatie nodig heeft.” Zelfroosteren Onder meer Center Parcs is gestart met zelfroosteren. De recreatieketen werkt al jaren met een samenhangend HRbeleid, vertelt Marianne Riedstra, HR-directeur Nederland. Daarin worden de medewerkers gepositioneerd als ‘happy family makers’. “We hebben een onboarding programma, waarin medewerkers al meteen aandacht krijgen. Tijdens het inwerkprogramma van twee maanden leren ze alles wat nodig is om de job goed te kunnen uitvoeren. Collega’s van het hoofdkantoor bezoeken bijvoorbeeld de parken. We laten iedereen kennismaken met waar we als Center Parcs voor staan.” Heel belangrijk is ook dat er echt geluisterd wordt naar medewerkers. Twee keer per jaar hebben alle medewerkers een ontwikkelgesprek. Waar wil je heen, hoe sta je in het werk? “Medewerkers geven daarbij aan wat ze nodig hebben. En daar proberen we zoveel mogelijk aan tegemoet te komen”, benadrukt Riedstra. Center Parcs kent een uitgebreid stelsel van opleidingen en trainingen, waaronder 200 e-learnings en trainingen over service culture. Voor leidinggevenden zijn er speciale trainingen optimal leadership, waarin zij leren om richting te geven en mensen te inspireren. De echte talenten worden op managementniveau besproken en krijgen extra ondersteuning. Ook heeft de keten ‘Jongeren willen graag bijdragen, maar wel zo dat het past in hun leven’ Europese stimuleringsprogramma’s om goede ideeën te stimuleren. Het beste idee uit een jaarlijkse competitie wordt uitgevoerd. De zorg voor medewerkers gaat ver, binnen het Europese concern met circa 10.000 medewerkers. “Dus als het even wat minder gaat met een medewerker reiken we de hand. Dat kan allerlei vormen hebben, zoals het faciliteren van een fysiotherapeut op het park, een psycholoog of een budgetcoach. Al die inspanningen samen leiden tot bevlogen medewerkers, die als team klaarstaan voor onze gasten.” En natuurlijk draagt het zelfroosteren, dat door Kim-Elle van Ernst al werd bepleit, daar ook weer aan bij. “Medewerkers kunnen zelf aangeven wanneer ze willen werken”, legt Riedstra uit. “Zo kunnen we voor 65 tot 70% tegemoet komen aan de wensen van medewerkers. Het bieden van die vrijheid is nodig om de mensen te behouden. Maar veel belangrijker: ze voelen de verantwoordelijkheid en zijn er trots op om het samen te doen.” Arbeidsmarktbranding Lobke Elbers is als themamanager Human Capital bij kenniscentrum Celth, én als onderzoeker bij hogeschool BUas betrokken bij de arbeidsmarkt voor de recreatiesector. “Ik zet diverse nieuwe projecten op binnen het Hospitality Pact, de brede landelijke samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs, kennisinstellingen en overheid. Daarin werken we onder meer aan branding van het werken in de recreatiesector”, vertelt 04-2025 | Recreactie 17 >
PARTNER VOOR BETROUWBARE INFRATECHNIEK • (Slimme) Elektra • Energievoorzieningen • Riolering • Drinkwater • Glasvezelnetwerken • Terreinverlichting • Slagbomen en Toegangscontrole Uw techniek veilig en betrouwbaar geregeld – gecertificeerd volgens de norm, zorgeloos onderhoud en één vast aanspreekpunt. Management Systeem ISO 9001 VCA* www.dekra-seal.com i f Dé onlinemarketing specialist voor de recreatiebranche Campagnes Content creatie Strategie Email marketing Nederlands - Duits - Frans - Engels www.redonlinemarketing.nl BRO gaat per 1 juli 2025 verder onder de naam Movares Smart Urban Engineering. www.bro.nl g d e r c e e e r c t i
coverstory zij. “Want wij en andere scholen leiden hele goede mensen op. Maar die blijken bij diverse sectoren in trek. Als ze eenmaal hun diploma hebben, kiezen er maar weinig voor de recreatiesector. Daar willen we wat aan doen.” Maar wat zijn de oorzaken dat mensen voor andere sectoren kiezen? “De recreatie heeft niet zo’n goede naam. Ouders hebben nog steeds het beeld van een slecht betalende sector die enkel seizoenswerk biedt. De media laten vooral de negatieve kanten van de recreatiesector zien. Wij willen vooral laten zien hoe ontzettend leuk en inspirerend het werk in de recreatie is. Dat het niet enkel gaat om bijbaantjes, maar ook om mooie carrièremogelijkheden. Dat je werkt met mensen en daar enorm veel voldoening uit kunt halen. Dat het loon prima is. De sector biedt een enorme waaier aan mogelijkheden. Dat willen we zowel vanuit het onderwijs als vanuit de bedrijven laten zien. Zodat er meer mensen kiezen voor onze opleidingen. En zodat afgestudeerden ook echt in de recreatiesector aan de slag gaan.” Lucie Schuijt, medewerker arbeidsmarktbranding van HISWARECRON, ziet hier ook een rol voor ondernemers. “We moeten samen laten zien wie we zijn als branche: professioneel, inspirerend en vol carrièremogelijkheden. Gebruik je website, social media en samenwerkingen met scholen om een aantrekkelijk en realistisch beeld te schetsen van werken in de recreatie.” ‘Kun je niet beter investeren in marketing, dan in een peperduur zwembad?’ Blauwdruk HISWA-RECRON heeft een blauwdruk voor ondernemers opgesteld. Die laat duidelijk zien aan welke knoppen je binnen het HR-beleid kunt draaien. Hoe dat precies ingevuld moet worden, verschilt per bedrijf. Meer informatie over de blauwdruk bij Herbert van Oord: h.vanoord@hiswarecron.nl. 1: Goed werkgeverschap - Bied jaarrond werk aan. - Geef medewerkers groeiperspectief. - Faciliteer opleiding en ontwikkeling. - Is zelfroosteren een optie? 2: Arbeidsmarktbranding - Laat zien dat werken bij jouw bedrijf leuk is, met foto’s en video’s. - Werk samen met scholen. - Geef zowel online als bij de receptie info over werk bij jouw bedrijf. - Benadruk bij vacatures werkplezier en teamcultuur. 3: Organisatie van het werk - Wat zijn kernactiviteiten en wat besteed je uit? - Gebruik slimme processen en digitale tools. - Werk samen met omliggende bedrijven. - Stem taken af op de interesses en talenten van medewerkers. De derde knop om aan te draaien betreft de organisatie van het werk. Zeker wie geen medewerkers meer kan vinden, kan daar eens goed naar kijken. Maar het scheelt ook in de kosten. Bedrijven als Landal en de Leistert werken met robots in de horeca en dat bevalt best goed. Gasten vinden het grappig en medewerkers hoeven niet meer zo vaak naar de keuken te lopen. Zo kunnen ze meer aandacht besteden aan het uitserveren en dus aan de gasten. De horeca schrappen? Maar je kunt ook structureler naar het werk kijken, bepleiten Johan Drenth en Bob Kettering van Facet, ruimtedenkers in recreatie. Drenth: “We hebben vaak gezien dat bedrijven de horeca op poten houden omdat dat er nou eenmaal bijhoort. Maar onderaan de streep moet er meestal geld bij. En er is altijd gedoe met personeel. Is het dan niet veel verstandiger om je gasten te verwijzen naar de uitstekende horeca in de omgeving van je bedrijf?” Kettering vult hem aan: “Het zwembad is ook zo iets. Kijk eens wat dat kost per jaar! Ondernemers denken dat ze gasten verliezen als ze het zwembad sluiten. Maar als je een deel van dat geld vervolgens in marketing steekt, haal je weer nieuwe gasten binnen. Daarbij ben je een enorme vaste kostenpost armer en kun je toe met minder personeel. Wij bepleiten dat je als ondernemer een pas op de plaats maakt, en van een afstandje naar je bedrijf kijkt. Welke functies en faciliteiten heb je écht nodig? Waar voel je jezelf als ondernemer goed bij? Vanuit die optiek kun je een langetermijnplan maken voor je bedrijf. Samenwerking met lokale partners moet daar onderdeel van zijn. En het zou goed kunnen dat je dan veel minder medewerkers nodig hebt dan nu.” Meer informatie op: www.hiswarecron.nl/vacatures-en-opleidingen/arbeidsmarkt 04-2025 | Recreactie 19
regio in beeld Waterplantenbeheer in Flevoland Recreatie en natuur in balans Flevoland is de meest waterrijke provincie van Nederland. Het is omringd door meren en heeft veel binnenwateren, zoals vaarten, kanalen en plassen. Hoe zorg je dan voor de juiste balans tussen recreatie en natuur? Goed waterplantenbeheer is een belangrijk onderdeel van die balans. Tekst: Jaap van Sandijk Foto’s: Camping Waterhout, Shutterstock Het klinkt wat paradoxaal voor een provincie die is ontstaan uit land waarvoor water moest wijken. Toch beschikt Flevoland in aantal vierkante kilometers over de grootste hoeveelheid water van alle provincies. Het wordt omringd door het IJsselmeer, Markermeer en IJmeer en randmeren zoals het Veluwemeer. Daarnaast heeft het belangrijke binnenwateren als de Lage Vaart, Hoge Vaart en Noorderplassen. Evenwichtig beheer Goed waterplantenbeheer is belangrijk in de meest waterrijke provincie – ook voor ondernemers in de (water)recreatie. Maar de uitvoering van dat beheer luistert nogal nauw. “Dat moet ecologisch verantwoord zijn, maar daarbij mogen ook recreanten en ondernemers niet uit het oog worden verloren”, zegt Gerdina Krijger, regiomanager Noord-Holland en Flevoland van HISWA-RECRON. ‘Het is hier een walhalla voor dieren. In de winter lopen hier herten’ Het waterplantenbeheer is onderdeel van de Europese Kaderrichtlijn Water, waarin is vastgelegd dat al het water in Nederland in 2027 een goed leefgebied moet vormen voor de dieren en planten die er in thuishoren. “In de uitvoering van die richtlijn zit een spanningsveld”, zegt Krijger. “Voor een ecologisch goede waterkwaliteit is op veel plekken de stimulatie van plantengroei noodzakelijk. Maar er zijn verschillende soorten waterplanten, zoals bodembedekkers en hoog groeiende planten. De laatste groep kan veel problemen geven in wateren waar gevaren wordt. Daar kunnen boten vastlopen in de waterplan20 Recreactie | 04-2025
Camping Waterhout ten. Daar moet vaker en meer gemaaid worden.” Vooral de hoog groeiende waterplant Fonteinkruid is een obstakel. De laatste jaren vormen deze planten meer en meer grote velden in het water waardoor zwemmen en varen onveilig en vaak onmogelijk wordt. Groene en blauwe stad Almere profi leert zich als dé groene en blauwe stad van Nederland. Camping Waterhout bevestigt dit imago al ruim 25 jaar. In 2019 verhuisde de camping noodgedwongen naar de huidige plek, op het Schateiland aan de Noorderplassen. Het bedrijf moest plaatsmaken voor de Floriade. Camping Waterhout wordt gerund door Jeanine Fokkens en haar broer Sander, die in 2019 hun ouders opvolgden. Jeanine Fokkens kijkt terug op een bewogen periode maar is – in het inmiddels zevende seizoen – trots op de nieuwe locatie. “We zijn gasloos, voorzien het hele park van elektriciteit met zonnepanelen en zitten midden in een prachtig natuurgebied”, vertelt ze onder een lentezonnetje op het terras van Waterhout. Natuurbeleving staat hier hoog in het vaandel. “De nacht is bij ons nog echt donker. We willen geen lichtvervuiling.” De camping ligt tegen een Natura 2000-gebied aan en sluit ruim vijf maanden per jaar om de natuur rust te gunnen. “Alles gaat eraf”, aldus Fokkens. “Er blijft geen caravan, geen pallet achter. Het is hier een walhalla voor dieren. In de winter lopen hier herten en zijn er overwinterende vogels.” De camping telt ruim 200 plaatsen, waarvan 40 vaste jaarplaatsen. Verder zijn er 23 verharde camperplaatsen en tien huuraccommodaties. Waterhout heeft een waterspeelplaats, speeltuinen, een dierenweide en een brasserie met uitzicht op het water. Fokkens: “We kunnen ook varende passanten ontvangen. We hebben walstroom voor zes ligplaatsen. Gemiddeld hebben we vijftig overnachtingen met een boot aan de steiger.” Waterhout ligt aan de Noorderplassen en ervaart tot nu toe weinig waterplantenoverlast. “Heel soms horen we van gasten dat ze met hun benen in het zeewier zitten”, zegt de ondernemer. Lachend: “Terwijl dit gewoon een meer is.” Hoewel ze tevreden is over het waterplantenbeheer van de gemeente 04-2025 | Recreactie 21 >
Laat uw gasten heerlijk buiten genieten! www.madino.nl 0488 440138 info@madino.nl
regio in beeld Almere blijft Fokkens hier alert op. Ook voor de bereikbaarheid blijft het van belang dat het beheer in zowel buiten- als binnenwateren goed op orde is. Tijdig maaien beperkt overlast voor zowel de watersport- als recreatiesector Omdat Almere zich nadrukkelijk profileert als groene en blauwe stad hoopt Fokkens dat de stad het waterplantenbeheer op het juiste niveau zal houden. Ook al zit de stad in de rode cijfers. De Floriade heeft de gemeente 130 miljoen euro gekost. Maar, zegt de eigenaar van Camping Waterhout: “Almere ziet het belang in van goed beheer. Voor de stad is dat blauwe en groene imago heel belangrijk. Voorbeeld hiervan is onder meer de Blauwe As, die in 2015 is geopend. Dat is echt een paradepaardje. Een recreatieve vaarroute die loopt van het Gooimeer naar het Markermeer. Vergelijkbaar met het knooppuntennetwerk voor fietsroutes. Wij liggen ook op die route. Daar zijn we heel blij mee.” Zolang de gemeente het maaien serieus blijft nemen, zoals tot nu toe het geval is, ziet Fokkens geen problemen op het gebied van waterplantenbeheer in de binnenwateren. Maar de toename van het aantal waterplanten heeft zich de laatste twaalf jaar sterk ontwikkeld. Is dat geen risico met het oog op het beheer en de kosten ervan? Regiomanager Gerdina Krijger wijst er op dat de hoeveelheid planten die gemaaid mag worden, aanzienlijk groter moet. “Volgens de Handreiking maaien waterplanten mag je maximaal tien procent van het waterplantenareaal per maaiseizoen maaien. Deze handreiking is verouderd en wij verwachten dat er na een actualisatie mogelijkheden zijn om die hoeveelheid op te rekken. Daar wordt nu door overheden en HISWA-RECRON aan gewerkt.” Goede samenwerking HISWA-RECRON zet zich dan ook hard in voor het oprekken van die maaiwerkzaamheden. Met goede ondersteuning van de stichting Maaien Waterplanten Randmeren en de stichting Maaien Waterplanten IJmeer & Markermeer. Beide stichtingen zijn opgericht door HISWA-RECRON en het Watersportverbond om het jaarlijks maaien van waterplanten te borgen in een publiek-private samenwerking. Zij houden de groei van waterplanten nauwgezet in de gaten en spelen een rol bij het maaien. Dat gebeurt in samenwerking met de overheid, waaronder de Coöperatie Gastvrije Randmeren. Waar provincie en gemeenten in het rijkswater de kosten voor het maaien op zich nemen, kijken de stichtingen waar de waterplanten groeien en waar gemaaid moet worden. De besturen van de stichtingen bestaan uit jachthavenondernemers en vertegenwoordigers van watersportverenigingen. Zij hebben veel actuele kennis over het gebruik van het vaargebied. En die kennis is van groot belang, benadrukt Gerdina Krijger. “Het is belangrijk dat de samenwerking ook in de toekomst doorgaat. Tijdig maaien beperkt overlast voor zowel de watersport- als recreatiesector.” 04-2025 | Recreactie 23
de bezieling Hof van Saksen stelt HR-beleid centraal ‘ Mensen werken hier graag’ Hof van Saksen in het Drentse Nooitgedacht heeft al vele prijzen gewonnen en terecht: het resort weet op vele gebieden een zeer hoge kwaliteit te behalen. Het personeelsbeleid speelt daarbij een sleutelrol, vertellen General Manager Frank Bulthuis en HR Business Partner Petra Alkema. “Wij verwachten een enthousiaste, betrokken en gastvrije opstelling van onze collega’s. We vragen nogal wat. Maar we bieden onze collega’s ook heel veel.” Tekst: Maarten Bokslag Foto’s: Maarten Bokslag, Hof van Saksen Frank Bulthuis en Petra Alkema Hof van Saksen bestaat in zijn huidige vorm nog geen 20 jaar, maar de historie is al veel langer. Het park ging eind jaren ‘70 als camping van start na een zandafgraving, wat een fraaie recreatieplas opleverde. Een jaar of tien later kwamen er vakantiebungalows, maar dat bleek te hoog gegrepen. Na een faillissement dreigde het park in verval te raken. In 2004 werd het park gekocht door een projectontwikkelaar, die wel iets zag in een resort met een zeer hoge kwaliteitsstandaard. Een groot deel van de bungalows werd gesloopt om plaats te maken voor luxueuze vakantiewoningen met een riante rieten kap, geïnspireerd op de Saksische boerderijen van de streek. In 2007 opende Hof van Saksen. Net als nu stond de kwaliteit voorop en het restaurant van het park had zelfs enkele jaren lang een Michelinster. Helaas volgde ook nu een faillissement, na de fi nanciële crisis. In 2012 kwam er met Driestar een nieuwe eigenaar. De verhuur werd uitbesteed aan Landal en sindsdien is Hof van Saksen een van de paradepaardjes van de Nederlandse recreatieketen. 24 Recreactie | 04-2025 “We zijn een premium resort en alles wat we doen moet van het hoogste niveau zijn”, verklaart General Manager Frank Bulthuis. De gast staat daarbij centraal. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de uitzonderlijke faciliteiten, die elk jaar weer worden verbeterd. Op het moment wordt de entree van het resort volledig herzien, zodat gasten in een nog mooiere ambiance arriveren. Sinds de coronatijd is er een ‘seamless arrival’, maar die is nu geperfectioneerd met een fraai rietgedekt aankomstgebouw. Nieuwe gasten hoeven niet meer in de rij te staan en wachten is verleden tijd. “Maar het past wel bij ons concept om de gasten persoonlijk welkom te heten en even ons gezicht te laten zien. We kunnen en willen niet zonder dat persoonlijk contact. Dus gebeurt de hele incheck vooraf al digitaal, maar verwelkomen we mensen toch nog even persoonlijk, waarbij we vragen of we ze nog ergens mee van dienst kunnen zijn. Daar begint de beleving.” 3000 gasten Met de 600 ‘boerderijen’ en 50 bungalows is het park, dat 65 hectare meet, voorzien van zeer luxe accommodaties. Dit jaar werden de meest luxe boerderijen voorzien van een lounge
terras en jacuzzi. Als alle accommodaties zijn volgeboekt – en dat is grote delen van het seizoen zo – lopen er op Hof van Saksen zo’n 3.000 gasten rond. Die komen echt voor het resort, vertelt Bulthuis. “Er komen relatief veel Duitsers, maar ook Belgen. Die Gasten hoeven in feite niet van het resort af om zich te vermaken waarderen de luxe en de uitstekende restaurants”, vertelt hij. “Gasten hoeven in feite niet van het resort af om zich te vermaken en veel mensen doen dat ook niet. Er is een flinke diversiteit aan voorzieningen.” Vele voorzieningen Een rondwandeling over Hof van Saksen bevestigt dat. Het centrumgebouw ligt pal aan de grote recreatieplas, nog steeds een belangrijke publiekstrekker. Vanuit het grand café kijk je uit over het water. In het pand zijn ook een groot Italiaans specialiteitenrestaurant gevestigd én een zwemparadijs, waarvan vooral de waterglijbanen grote populariteit genieten. Zo is de Saltato met zijn 197 meter de grootste trechterglijbaan van Nederland. Op een andere locatie vinden we een grote diversiteit aan edutainment: vermaak waar je ook wat van opsteekt. Zo zijn er academies waar je leert vlotten bouwen, knutselen, zagen, koken of mode maken. Er is een spa en wellness center, een gift & fashion shop – met onder meer een Rituals-winkel – en een supermarkt met veel aandacht voor streekproducten. Kinderen kunnen in een kleine Land Rover een rondje over een speciaal parcous over het resort rijden. Er is een bowling, indoor spelen, een trampolinepark, noem maar op. Een dergelijk uitgebreid park, dat in alle opzichten de hoogste kwaliteit aan de gasten wil bieden, heeft bevlogen medewerkers nodig. Hof van Saksen heeft zo’n 440 mensen op de loonlijst staan, naast de 200 mensen die bij het externe schoonmaakbedrijf werken. Petra Alkema, als HR Business Partner ver> 04-2025 | Recreactie 25
WEET JIJ EIGENLIJK WEL HOE BELANGRIJK EEN ZWEMBAD IS VOOR JOUW GASTEN? Uit onderzoek blijkt dat het zwembad één van de belangrijkste redenen is waarom gasten een vakantie bij jou boeken. Heb jij een zwembad bij jouw bedrijf? Dan nodigen wij je van harte uit voor de ZwembadBranche Dag op donderdag 9 oktober in EXPO Houten. Tijdens deze dag vol inspiratie, innovatie en techniek ontdek je hoe je méér rendement en beleving kunt halen uit de exploitatie van jouw zwembad. Aanmelden is gratis en kan eenvoudig via www.zwembadbranche.nl/dag/houten
de bezieling antwoordelijk voor HR, legt uit dat het resort een geheel eigen personeelsbeleid heeft. “We zijn heel erg ambitieus. Goede en oprechte aandacht voor de gasten staat voorop. Dat moet bij je medewerkers passen, dus we vragen nogal wat van onze collega’s. Maar we bieden ook heel veel. In feite worden nieuwe collega’s vanaf de eerste dag al ondergedompeld in onze sfeer, ons DNA. Dat begint met een inwerkdag, waarbij collega’s het resort goed leren kennen. Maar we doen het vooral door onze benadering van de collega’s: we zijn net zo gastvrij voor ze, als wij willen dat ze voor onze gasten zijn. En we houden de vinger aan de pols: willen écht weten hoe het met onze collega’s is.” Cultuurwaarden Zo’n beleid komt niet uit de lucht vallen, maar is ingebed in een samenhangend plan, waarbij de cultuurwaarden gastvrij, ambitieus, samen en trots leidend zijn. Van daaruit wordt een beleid gevoerd, dat onder meer voorziet in een leiderschapsprogramma. Goed luisteren naar mensen en medewerkers oprecht aandacht geven, is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Maar vaak zit het ook in kleine dingen, stelt Alkema. “Je kunt de kerstpakketten op tafel zetten met een aftekenlijst erbij, of je kunt ze even thuis langsbrengen. Dat is een wereld van verschil. ‘We behalen met onze sterk gemotiveerde collega’s een hogere productiviteit’ Je kunt bij oproepkrachten eisen dat ze ruim tevoren inroosteren, of respect hebben voor het feit dat ze hun plannen pas heel kort tevoren maken. Dat zijn kleine, maar belangrijke dingen, die ons heel veel goodwill opleveren.” Frank Bulthuis en Petra Alkema vertellen vol enthousiasme over de sfeer van de medewerkers onder elkaar,en wat zij doen om die te stimuleren. Bulthuis: “Collega-ondernemers denken weleens dat dit beleid ons handen vol geld kost, maar dat klopt echt niet. Ons beleid vertaalt zich in oprechte aandacht van de medewerkers voor onze gasten en dat is onbetaalbaar. We behalen met die sterk gemotiveerde collega’s een hogere productiviteit en een lager ziekteverzuim. De uitstroom is ook laag, dus wat we investeren blijft grotendeels behouden. En daarnaast hebben we nooit problemen om onze restaurants open te houden. Mensen werken heel graag bij Hof van Saksen.” Leerbedrijf van het Jaar December vorig jaar werd Hof van Saksen uit geroepen tot Leerbedrijf van het Jaar 2024. De jury van FNV Recreatie, KIKK en HISWA-RECRON was juichend over het opleiden op vele gebieden, maar vooral over het eigen onderwijsconcept, de Hof van Saksen academy. Die werd in 2019 gestart, samen met Werkplein Drentse Aa en Drenthe College. Petra Alkema: “We streven naar diversiteit en zoeken een hele brede doelgroep. Dat zijn jongeren, maar ook zij-instromers, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en statushouders, die de taal nog amper spreken. Hier op het park gaan ze aan het werk en volgen ze de lessen. De docenten komen dus naar ons park toe.” Op het moment zijn er 27 leerlingen op mbo-niveau 1, 2 en 3 die de opleidingen volgen tot zelfstandig werkend kok en gastheer/gastdame. Studenten krijgen alle ondersteuning om zich professioneel te ontwikkelen, maar ook om zonodig hun sociale redzaamheid te vergroten. Wanneer dat van pas komt, zorgt Hof van Saksen voor zaken als een budgetcoach, een elektrische fiets of zelfs rijlessen of huisvesting. “We willen mensen nét even dat extra zetje geven om ze te helpen op de arbeidsmarkt”, legt Alkema uit. “En het is echt een succes. De helft van onze zestig koks is inmiddels in eigen huis opgeleid. Maar het is ook niet erg als mensen buiten ons resort een mooie baan vinden. Dan hebben we toch weer iemand op weg geholpen.” 04-2025 | Recreactie 27
kennis delen Check je zzp-contracten Boetes worden er nog niet uitgedeeld. Maar de Belastingdienst is dit jaar wél begonnen met het handhaven van de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Hoog tijd om je zzp-contracten onder de loep te nemen. Schijnzelfstandigheid kan je fl inke naheff ingen opleveren. Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Shutterstock Schijnzelfstandigheid komt veel voor in de bouw en in de zorg. Maar ook in de recreatiesector werken zzp’ers. De wet DBA – die in 2016 is ingegaan – moet een eind maken aan die schijnzelfstandigheid. Vanwege onduidelijkheden over de wet werd er lange tijd niet gehandhaafd. Maar dat is sinds januari 2025 veranderd. Voor alle duidelijkheid: het inhuren van zzp’ers is niet verboden. Er moet alleen sprake zijn van echte zelfstandigheid van de zzp’er. En dus niet van een verkapt dienstverband. Als de zzp’er bijvoorbeeld niet zijn eigen werk kan bepalen is sprake van schijnzelfstandigheid. Criteria Het is belangrijk dat je als ondernemer nu actie onderneemt om te controleren of je zzp’ers wel echt zelfstandig zijn. De Belastingdienst heeft hiervoor diverse criteria opgesteld. Zo moeten de werkzaamheden van de zzp’er van tijdelijke aard zijn, moet de zzp’er eigen bedrijfskleding, gereedschappen en materialen hebben en mag hij (of zij) zelf bepalen hoe en wanneer het werk wordt uitgevoerd. HISWA-RECRON heeft een checklist waarmee je kunt controleren of je zzp’ers echt 28 Recreactie | 04-2025 Als je zzp’ers niet echt zelfstandig werken, kan er een forse naheff ing komen zelfstandig zijn. Ook op de website van de Belastingdienst kun je een check doen. Voldoe je niet aan alle criteria, dan is het beste alternatief om de zzp’er nog dit jaar een vast dienstverband aan te bieden. Na het handhavingsjaar 2025 worden controles uitgevoerd. Als daarbij blijkt dat je zzp’ers niet echt zelfstandig zijn, loop je het risico op een naheffi ng. De Belastingdienst beschouwt de vergoeding die je betaalde aan de zzp’er namelijk als netto loon. Daarover moet je alsnog loonheffi ng en sociale premies betalen. En dat kan met een terugwerkende kracht tot vijf jaar. Meer informatie over de wet DBA is te vinden in de Kennisbank van HISWA-RECRON. Daar kun je ook terugkijken naar het webinar dat HISWA-RECRON in samenwerking met Partner in Business aaff in maart 2025 over dit onderwerp organiseerde.
kennis delen Permanente bewoning nog lang niet legaal In december 2024 deed demissionair minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening een dringende oproep aan gemeenten om niet meer op de permanente bewoning van recreatiewoningen te handhaven. De minister kondigde wetgeving aan, maar na de val van het kabinet is onduidelijk hoe het verder gaat met deze plannen. Toch is het verstandig om als ondernemer goede afspraken te maken met recreanten over permanente bewoning. Tekst: Marjolein Mulder (Zypp advocaten) Foto: Shutterstock De overheid kan in regels vastleggen hoe grond mag worden gebruikt, maar partijen zelf kunnen daar ook afspraken over maken. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een recreatiepark of camping, waar het terrein in eigendom van de ondernemer is en de ondernemer (delen van) de grond als jaarplaatsen verhuurt. Vertrekpunt in de laatste versie van de RECRONvoorwaarden voor jaarplaatsen (2016) is dat de jaarplaats ‘alleen voor recreatieve doeleinden’ mag worden gebruikt, terwijl in artikel 2 nog eens is vastgelegd dat de ondernemer de jaarplaats ‘niet voor permanente bewoning’ ter beschikking stelt. Goed toezicht HISWA-RECRON stuurt aan op het actief tegengaan van permanente bewoning op recreatieparken, omdat recreatie en permanente bewoning niet goed samengaan. Dat begint dan ook met goed toezicht op het terrein. Als ondernemer moet je in een vroeg stadium bij de recreant aan de bel trekken, als blijkt dat er wel heel vaak aanwezigheid is, óók in de najaars- en wintermaanden. Er is al gauw een gebruikspatroon zichtbaar en dan volstaat een goed gesprek of waarschuwing. In sommige Geef duidelijk bij recreanten aan dat permanente bewoning niet mag gevallen is dat te weinig, en is meer actie nodig. Bouw dan als ondernemer zorgvuldig een concreet dossier op. Stilzitten of hopen dat de recreant er vanzelf mee stopt, leidt namelijk altijd tot verslechtering van de juridische positie van de ondernemer. De oproep van minister Keijzer uit december 2024 heeft overigens nog niet geleid tot wetgeving: na de val van het kabinet is volkomen onduidelijk wat er gaat gebeuren. Mocht het toch zover komen, dan betekent dit niet dat je als ondernemer niets meer te zeggen hebt over hoe de verhuurde jaarplaats wordt gebruikt. De tip voor iedere ondernemer die zich extra wil wapenen tegen permanente bewoning is, om dit verbod richting de recreanten duidelijk handen en voeten te (blijven) geven. Denk aan een extra bepaling in de huurovereenkomst, een beschrijving in huisregels/beleid van de camping en communicatie over de aanpak op de website. 04-2025 | Recreactie 29
DE HISWA-RECRON GIDS 2026 KOMT ERAAN! WILT U ALS TOELEVERANCIER OOK EEN GRATIS VERMELDING? De gids wordt verzonden naar alle HISWA-RECRON-leden en gemeentelijke en provinciale overheden. Het is hét naslagwerk voor ondernemers in de watersport en recreatie. Neem contact met mij op voor de mogelijkheden: Frank Roosenbeek T +31 (0)314 - 355 830 E frank@dock35media.nl Aan- en verkoop Denkt u aan de verkoop van uw recreatiebedrijf? Of wilt u een bedrijf aankopen? Den Otter Van Vliet, uw makelaar en persoonlijk adviseur DEN OTTER VAN VLIET BEDRIJF S OPVOLGING | TAXATIE | COACHING www.denottervanvliet.nl Meer dan 26 jaar ervaring De beste garantie in de markt Korte communicatielijnen Speciaal geproduceerd canvas voorzien van een beschermende UV laag Voldoet aan NEN 14960 EN 71-3 WELCOME TO THE WORLD OF JUMPING PILLOWS® * vraag naar de voorwaarden HISWA-RECRON GIDS 2025 LEDENVOORDEEL VOOR ONDERNEMERS RGids2023_omslag1.indd 1 21-11-2022 16:37 2023 HSWA-RECRON GIDS LEDENVOORDEEL VOOR ONDERNEMERS omslag1.indd 1 20-11-2023 11:30 2024 HISWA-RECRON GIDS LEDENVOORDEEL VOOR ONDERNEMERS 18-11-2024 16:13 Gemotiveerde medewerker - Vaardige medewerkers - Klanttevredenheid GARANTIE* JAAR
vakinfo De voordelen van duurzaam hout Door gebruik te maken van duurzaam hout laat je als recreatiebedrijf zien dat je milieuvriendelijk onderneemt. Maar dat is nog niet alles: het materiaal is van betere kwaliteit, gaat langer mee en verhoogt je marketingwaarde. Duurzaam hout is afkomstig uit verantwoord beheerde bossen, met aandacht voor ecologie, mens en economie. Tekst: Jaap van Sandijk Foto: Duurzaamhout.nl Bij de aanschaf van duurzaam hout is het belangrijk om te kijken naar méér dan alleen de keurmerken FSC (Forest Stewardship Council) en PEFC (Programme for Endorsement of Forest Certifi cation). Als je zeker wilt weten dat je koopt bij een duurzame leverancier, controleer dan of het gaat om hout van nabije herkomst. Ook iets om op te letten: dat het hout afkomstig is uit bossen die beheerd worden volgens het hakhoutprincipe. Bij deze vorm van bosteelt worden de bomen elke vijftien tot twintig jaar net boven de grond gekapt. Daarna groeien vrijwel direct scheuten uit de boomstronken, die uitgroeien tot volwaardige bomen. Het hout vernieuwt dus zichzelf. Nieuwe aanplant is niet nodig. Parkinrichting Veel recreatieondernemers gebruiken duurzaam hout in het meubilair op hun park. Denk hierbij aan banken, tafels en picknicksets. Ook bij de aanschaf van speeltoestellen is duurzaam hout een factor van belang. Net als bij de bouw en inrichting van accommodaties en voorzieningen zoals receptie en sanitairgebouw. Een mooi voorbeeld van een nieuwe trend is de palissade. Een Een échte duurzame leverancier levert hout van nabije herkomst aaneengesloten rij van ingegraven palen – al dan niet variërend in hoogte en diameter – die doorgaans wordt gebruikt als speelse omheining of afscheiding. Omdat de zomers steeds heter worden, kunnen kastanjepalen uit hakhoutbossen ook voorzien worden van decoratieve schaduwdoeken. In de strijd tegen de hitte zijn ook veranda’s en pergola’s van duurzaam hout in opmars. Op het gebied van verlichting is ook sprake van een groeiend aanbod van (design) producten, gemaakt van duurzaam hout. Decoratief en in een strakke vormgeving, met een duurzame ledlamp als lichtbron. Ook de bewegwijzering op je park kun je realiseren met de inzet van duurzaam hout. Met behulp van technieken als graveren en laseren kun je deze producten op maat bestellen. Zo heb je niet alleen een duurzame, maar ook een bijzondere en onderscheidende vorm van bewegwijzering. Met dank aan Duurzaamhout.nl 04-2025 | Recreactie 31
Advertorial Recreatie Vakbeurs – Editie 2025 in de startblokken Als marketeer van Recreatie Vakbeurs én iemand die al jarenlang met plezier in de recreatiesector werkt, kijk ik elk jaar weer uit naar het moment waaro de branche samenkomt in Evenementenhal Hardenberg. De le voorbereidingen voor Recreatie Vakbeurs 2025 zijn inmiddels in volle gan en ik kan je alvast zeggen: deze editie wordt er eentje om naar uit te kijke Met een frisse mix van vertrouwde succesformules, vernieuwende concepten en side-events belooft het een energieke en inspirerende beurs te ng e urs te worden. Komende november vormt Hardenberg opnieuw het bruisende middelpunt van de recreatiebranche in de Benelux. Met beurssegmenten als Zwembad & Water, Recreatietechniek, Digitalisering en Marketing – die al zijn volgeboekt voor exposanten – onderstreept dé vakbeurs voor de recreatiebranche haar cruciale rol als platform voor de toekomst. Indoor Innovation Playground Een opvallende vernieuwing is het nieuwe beurssegment Indoor Innovation Playground. In deze belevingszone worden de nieuwste indoor speelconcepten gepresenteerd, met een focus op interactieve technologie zoals VR en arcade games. Onder meer Skylark Games, Shuffly, Pixel Games, Laserforce, Gelblaster en GameCastle zijn aanwezig. “We zien hier kansen om arcadeentertainment naar een hoger niveau te tillen,” aldus Leroy Puijn van GameCastle. Side-events Nieuw dit jaar is Dagrecreatie Live, een interactief middagprogramma op de laatste beursdag. Vanaf 15.00 uur draait alles om netwerken, verdieping en kennisdeling binnen de dagrecreatie. Een van de hoogtepunten is de bekendmaking van de nominaties voor het Go-Kids Leukste Uitje 2026. Aansluitend vindt een ronde tafel-sessie plaats met experts over actuele uitdagingen. Daarnaast werken we aan een speciaal event voor onze Duitse bezoekers – daarover binnenkort meer! Tot in Hardenberg! Recreatie Vakbeurs 2025 vindt plaats op 11, 12 en 13 november in Evenementenhal Hardenberg. Meer informatie via: recreatie-vakbeurs.nl. Ik kijk ernaar uit je daar te ontmoeten! Rozemarijn Spieard Senior Marketeer Recreatie Vakbeurs
productnieuws Tekst: Jaap van Sandijk Drinkwaterbeheer Met de nieuwe generatie E²-kranen van Schell heb je dankzij de bijbehorende app snel toegang tot instellingen en spoelgegevens. Daarmee kun je je drinkwaterbeheer effi ciënter en gemakkelijker uitvoeren en voorkom je stagnatie. Bovendien helpt het je om te voldoen aan de hygiënerichtlijnen. (010) 412 52 04 www.schell.eu Unieke speeltoestellen Replay produceert speeltoestellen in de eigen fabriek in het Limburgse Beringe. Naast het bestaande assortiment ontwerpt en maakt Replay ook specials: toestellen die nog nooit eerder zijn geproduceerd en speciaal op maat worden gemaakt. De prijs voor deze specials is gelijk aan de prijs van de toestellen uit het vaste assortiment. Eff iciënt beregenen Een effi ciënt en duurzaam beregeningsplan dat perfect aansluit op de situatie van je bedrijf. De beregeningsspecialisten van Wildkamp stellen zo’n plan op maat op voor je bedrijf. Het resultaat: een effi ciënt beregeningssysteem dat helpt om de natuurlijke groei en vitaliteit van je groen te behouden, zelfs tijdens warme en droge periodes. (0523) 68 75 10 www.wildkamp.nl (077) 306 63 20 www.replay-speeltoestellen.nl Foodtrailers voor recreatie en beleving Novada Foodtrailers biedt recreatieondernemers een fl exibele en aantrekkelijke manier om hun horeca-aanbod uit te breiden. Of het nu gaat om een extra service op het vakantiepark, een seizoensgebonden horecapunt of een pop-up concept voor evenementen: de trailers zijn volledig op maat in te richten en direct inzetbaar. Novada denkt ook mee over de ideale indeling en uitrusting. (06) 83 52 01 07 www.novadafoodtrailers.com 04-2025 | Recreactie 33
PROFESSIONELE IJSBLOKJESMACHINES inruilactie IJsblokjesmachine rvs uitvoering cap. 26 kg/etmaal opslagcap. 6 kg afm. 42x53x66 cm Nuggetijsmachine 4628.014 normaal cap. 60 of 120 kg/etmaal opslagcap. 20 of 50 kg 230 Volt | 0,35 tot 0,68 kW INRUIL ACTIE 4630.150 normaal actie 3.150,2.645,inruilkorting 200,NU 2.445,Lease vanaf 61,86 * art.nr. afm. cm cap. 4630.150 52 x 56 x 96 60 kg/etmaal 20 kg 4630.155 65 x 66 x 105 120 kg/etmaal 50 kg IJsblokjesmachine rvs uitvoering hoogwaardige prestaties ruimtebesparend ontwerp consistente kwaliteit INRUIL ACTIE opslagcap. normaal actie inruil nu 3.150,2.645,- 200,- 2.445,3.850,- 3.185,- 200,- 2.985,4330.100 Vanaf 395,795,IJsblokjesmachine rvs uitvoering hoogwaardige prestaties ruimtebesparend ontwerp consistente kwaliteit Drop-in ijsblokjescontainer dubbelwandig schuifdeksel afvoerkraan incl. lekrooster afm. 38x45x49 cm NU 499,660,INRUIL ACTIE 4630.120 normaal actie 4630.100 art.nr. afm. cm cap. 4630.110 4630.100 50 x 45 x 81 36 kg/etmaal 15 kg 4630.105 50 x 59 x 86 55 kg/etmaal 18 kg 4630.110 66 x 71 x 92 73 kg/etmaal 36 kg 4630.115 66 x 71 x 92 95 kg/etmaal 36 kg opslagcap. normaal actie inruil nu 995,845,- 50,1.795,2.895,2.525,inruilkorting 200,NU 2.325,795,1.295,- 1.145,- 100,- 1.045,1.595,- 150,- 1.445,1.950,- 1.715,- 150,- 1.565,Lease vanaf 58,82 * art.nr. afm. cm cap. 4630.120 56 x 84 x 172 160 kg/etmaal 125 kg 4630.125 76 x 84 x 172 225 kg/etmaal 170 kg *De in deze advertentie vermelde lease tarieven zijn per maand op basis van 60 maanden en op basis van operationele lease. opslagcap. normaal actie inruil nu 2.895,2.525,- 200,- 2.325,3.695,- 3.175,- 200,- 2.975,
DE GROOTSTE VOORRAAD GROOTKEUKEN APPARATUUR voor de professional IJSKOUD DE BESTE lees alles in Schilferijsmachines Deze machines met rvs omkasting zijn stuk voor stuk in staat om grote hoeveelheden granulaatijs te produceren. Type IQ 50C-A cap. 58 kg/etmaal opslagcap. 20 kg afm. 46,5x59,5x79 cm 230 Volt | 0,42 kW geschikt voor onderbouw Type IQ 85C-A cap. 94 kg/etmaal opslagcap. 20 kg afm. 46,5x59,5x79 cm 230 Volt | 0,47 kW geschikt voor onderbouw onze blog Waarom een ijsblokjesmachine een waardevolle investering is? Hoe uw drankjes de allerbeste smaak behouden en u altijd ijs beschikbaar heeft. 4050.781 normaal actie 3.275,2.595,inruilkorting 200,NU 2.395,Lease vanaf 60,59 * Type: NQ 20 22 kg/etmaal 4050.512 Normaal 1.760,Actie 1.495,Inruilkorting 200,4050.790 normaal actie 3.740,2.945,inruilkorting 200,NU 2.745,Lease vanaf 64,23 * IJsblokjesmachines extra grote capaciteit Type: NQ 30 31 kg/etmaal 4050.534 Normaal 1.965,Actie 1.645,Inruilkorting 200,1.295,- 1.445,Type: NQ 60 55 kg/etmaal 4050.592 Normaal 2.855,Actie 2.295,Inruilkorting 200,2.095,EMMELOORD Platinaweg 21 8304 BL Emmeloord Tel: (0527) 635 635 info@hakpro.nl Type: NQ 90 75 kg/etmaal 4050.612 Normaal 3.280,Actie 2.625,Inruilkorting 200,Type: NQ 40 38 kg/etmaal 4050.552 Normaal 2.170,Actie 1.795,Inruilkorting 200,1.595,Type: NQ 130 122 kg/etmaal 4050.632 Normaal 4.325,Actie 3.375,Inruilkorting 200,2.425,- 3.175,AMSTERDAM De Flinesstraat 20 1114 AL Duivendrecht Tel: (020) 665 6428 amsterdam@hakpro.nl GRONINGEN Verl. Bremenweg 10c 9723 JV Groningen Tel: (050) 318 1600 groningen@hakpro.nl ROTTERDAM Schuttevaerweg 13 3044 BA Rotterdam Tel: (010) 750 2750 rotterdam@hakpro.nl vingerhoed-model VENLO Venrayseweg 44 5928 NZ Venlo Tel: (077) 387 4242 venlo@hakpro.nl VLISSINGEN Bedrijfsweg 9 4387 PD Vlissingen Tel: (0118) 493 222 vlissingen@hakpro.nl 23-07-00 Alle prijzen zijn in euro's, exclusief BTW en wettelijke verwijderingsbijdragen. Wijzigingen voorbehouden zonder voorafgaande kennisgeving. Zet- of drukfouten voorbehouden. 4050.572 4050.612 Type: NQ 50 48 kg/etmaal 4050.572 Normaal 2.430,Actie 1.995,Inruilkorting 200,1.795,KOM NAAR 1 VAN ONZE 6 VESTIGINGEN OF BESTEL OP HAKPRO.NL Ideaal voor zalencentra en grote terrassen. Met hoge capaciteit en grote ingebouwde bunker. hakpro.nl
Leer van andere recreati eondernemers Benieuwd hoe collega-ondernemers in de recreati ebranche omgaan met uitdagingen zoals duurzaamheid, personeel of marketi ng? Doe mee met een kennisgroep Recreati e en laat je inspireren. In een kleine groep van maximaal 10 ondernemers wissel je ervaringen en ideeën uit over onderwerpen die ertoe doen voor jouw bedrij f. Iedere bij eenkomst vindt plaats bij een deelnemer op locati e, inclusief rondleiding en afsluitende lunch. Countu s regelt de organisati e, zodat jij je volledig kunt focussen op netwerken, leren en groeien. Ontdek wat deelname aan een kennisgroep jou kan opleveren. Scan de QR-code en lees meer op onze website. Countu s. Daar reken je op. Scan de QR-code Experti seteam Recreati e & Horeca Dokter Stolteweg 2 / 8025 AV Zwolle 038 45 526 00 / recreati e-horeca@countu s.nl COUNTUS.NL
1 Online Touch