0

Bedrijfsplan 2020-2024 Samen onze toekomst vormgeven Shaping our future together

1 Inhoud 1 Are you ready to Move & Play? 2 Dino Jaws – de tijdlijn als briljant perspectief 3 W&T – meisjes & techniek: de toekomst vooruit! 4 Ontdek architectuur in de Middeleeuwen 5 Museum voor iedereen Managementsamenvatting 4 Voorwoord Ontdek de wereld in het Museon Meebewegen met de wereld 10 2 Uitgangspositie van het Museon Visie en missie Visie Missie Basiswaarden Doelstellingen Doelgroepen Ambitie 3 16 8 4 5 2 2 Samen onze toekomst vormgeven

6 7 Doel 1 Versterking van het museale profiel Tentoonstellingen Museumeducatie als een authentieke ervaring Collectie in een museum over actuele thema’s Doel 2 Een relevante en spannende programmering Programmering rond de tentoonstellingen Speciale programma’s gericht op het bevorderen van inclusiviteit Educatieve vernieuwing Museon op locatie Doel 3 Een groter en inclusiever bereik De buitenwereld spreekt mee Accenten in marketing Communicatiestrategie 29 26 20 Doel 4 Een sterk netwerk SDG House Haagse samenwerking Uitwisseling van kennis 8 34 6 Powergirls Reizen in de Ruimte 7 Hoe ziet jouw Stad van de Toekomst eruit? 8 Doel 5 Een organisatie toegesneden op de programmering Programma-organisatie Personeel Vrienden en vrijwilligers Gebouw en faciliteiten 36 Hoe kunnen wij samen de klimaatproblematiek aanpakken? Doel 6 40 Versterking van de financiële basis Meer inkomsten uit entree en activiteiten Bevorderen van het aantal verhuringen Verhuur van tentoonstellingen Fondsen en sponsors Uit het lopende budget Noodzakelijk project: kwaliteitsslag collectiebeheer Management summary 43 Bedrijfsplan 2020 – 2024 3

Management samenvatting Het Museon is een uniek instituut in het hart van de Internationale Zone van Den Haag. Het is een actueel en interactief museum voor wetenschap en cultuur met een bijzondere educatieve collectie. De komende periode willen wij onze bezoekersaantallen vergroten en meer impact hebben. Als resultaat van een relevante, spannende en inclusieve programmering die veel groepen uit de samenleving aanspreekt en waarin veelstemmigheid vanzelfsprekend is. 9 HELDER PROFIEL Het Museon inspireert nieuwe generaties om zich in te zetten voor een leefbare aarde voor iedereen. Wij tonen mondiale thema’s en laten zien waarom oplossingen voor de toekomst belangrijk zijn. Dit komt vooral tot uitdrukking in de permanente tentoonstelling One Planet, waar de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties op een toegankelijke en interactieve manier aan de orde komen. One Planet houden wij steeds actueel met aanpassingen in de tentoonstelling en wij vergroten de toegankelijkheid met explainers en ‘expedities’. Door actueel verzamelen kunnen wij aan One Planet bovendien meer voorwerpen toevoegen die iconisch zijn voor de mondiale thema’s. RELEVANTE EN SPANNENDE PROGRAMMERING Rondom een thema uit deze tentoonstelling draait er steeds een afwisselend publieksprogramma, meestal bestaand uit een kleine opstelling, lezingen, demonstraties, debatten, meet-ups en activiteiten buiten het museum. De wisselende tentoonstelling met werk van topfotografen van National Geographic sluit inhoudelijk ook aan bij de thema’s van One Planet. ONDERSCHEIDENDE EDUCATIE Op educatief gebied krijgen wereldoriëntatie & aardrijkskunde en wetenschap & technologie veel nadruk. Ook spelen wij in op de aankomende veranderingen in het curriculum van het primair onderwijs, waarin mondiale thema’s een belangrijke plaats zullen innemen. Doordat wij een deel van onze collectie voortaan als gebruikscollectie kunnen inzetten, kunnen wij die weer ruimer gebruiken bij de educatie. Met andere partijen in Den Haag nemen wij het initiatief voor een stadsbreed educatief programma op het gebied van wetenschap & technologie. 9 Speciaal voor blinden en slechtzienden organiseert het Museon rondleidingen door het museumdepot 4 4 Samen onze toekomst vormgeven

10 Het resultaat: meer bezoekers, een diverser publiek en een gezonde financiele basis 11 12 DIVERS PUBLIEK STERK NETWERK Met ons educatieve programma bereiken wij alle postcodegebieden van Den Haag. Diversiteit is een belangrijk onderwerp in onze tentoonstellingen, meerstemmigheid een belangrijk uitgangspunt in onze programmering. Meer dan voorheen krijgt de buitenwereld een stem in de programmering en regelmatig organiseren wij activiteiten waarmee wij specifieke groepen naar het museum trekken. Om een gevarieerd publiek aan te trekken programmeren wij, gekoppeld aan onze mondiale thematiek, jaarlijks één grote, laagdrempelige tentoonstellingen op het snijvlak van cultuur en wetenschap. Met een deel van onze programmering gaan wij de stad in om dichter bij onze doelgroepen te zijn. Het Museon investeert de komende jaren veel in de relaties met stakeholders, bedrijven, maatschappelijke organisaties en NGO’s. Wij profileren ons als ‘SDG House’, werken samen met culturele, educatieve en duurzame partijen in de stad en wisselen kennis uit op nationaal en internationaal niveau. AANGEPASTE ORGANISATIE Onze organisatie verandert. Ze wordt veel meer toegesneden op de programmering en is sterker dan voorheen gericht op samenwerking met externe partijen. Bij het invullen van eventuele vacatures is een grotere diversiteit van de organisatie het uitgangspunt. Door meer inkomsten uit entree en activiteiten versterken wij onze financiële basis. Wij zijn de afgelopen jaren succesvol geweest in fondswerving en sponsoring en blijven daar op inzetten. Wij gaan aan de slag met manieren om onze eigen inkomsten te vergroten, zoals verhuur van tentoonstellingen, zaalverhuur en crowdfunding. 10 De winnaars van de National Geographic Fotowedstrijd 2019 11 Nieuwe energie 12 Onderzoek stedelijke vraagstukken in One Planet Bedrijfsplan 2020 – 2024 5

6 6 Samen onze toekomst vormgeven

Wandelen voor Water voor de wereld Bedrijfsplan 2020 – 2024 7

Ontdek de wereld in het Museon In 1904 richtten zo’n dertig Haagse burgers en ondernemers een ‘Museum ten bate van het Onderwijs’ op. Door ‘aanschouwelijk onderwijs’ met echte voorwerpen wilden zij de Haagse schoolkinderen een wereld laten ontdekken die ze in hun eigen school of omgeving niet tegenkwamen. 13 Aanschouwelijk onderwijs 14 Plastiglomeraat Het initiatief sloeg aan en al snel brachten alle Haagse leerlingen jaarlijks een bezoek aan het museum. Sindsdien is er veel veranderd in de wereld en het Museon veranderde mee. 115 jaar later laat het Museon nog steeds het publiek de wereld ontdekken, en wij laten zien hoe alles samenhangt, hoe mooi de wereld is. Maar ook hoe kwetsbaar die is en dus hoe belangrijk om beter voor onze wereld en voor elkaar te zorgen. 13 14 Het Museon vertelt verhalen over allerlei onderwerpen. Wij laten ons publiek kennismaken met culturen van ver weg tot dichtbij. Je kunt je afvragen: wat heeft een ijsmummie te maken met de opwarming van de aarde? Vulkanen en aardbevingen met de evolutie? Maar dat is precies wat Museon is en doet! Door telkens een stukje uit het ‘systeem’ te lichten, van alle kanten te bekijken, en in relatie tot het grote geheel te bezien, ervaar je de belofte die Museon keer op keer wil waarmaken: ‘Ik heb iets ontdekt en dit was leuk en inspirerend!’ Want wij zijn museum en attractie in een. Met echte objecten uit onze collectie kunnen wij verhalen met impact vertellen. Een van onze meest recente aanwinsten is zo’n voorwerp: het plastiglomeraat, de nieuwste soort gesteente op aarde, afgeleid van één van de elementen erin: plastic. Het is ontstaan door de vervuiling die de moderne mens veroorzaakt en daarmee bewijs van het jongste geologische tijdperk: het Antropoceen. 13 8 8 Samen onze toekomst vormgeven

15 Ontdek de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen in One Planet 15 Nog steeds bezoeken bijna alle Haagse schoolkinderen het Museon. Intussen zijn dat ook veel leerlingen uit het voortgezet onderwijs en steeds meer van (ver) buiten Den Haag. Maar het zijn allang niet meer alleen scholieren die naar het Museon komen. Van de 200.000 bezoekers die wij jaarlijks trekken bestaat de meerderheid uit gezinnen. Het gaat dus goed met het Museon, maar wij willen en moeten nog meer impact hebben. Het Museon is de enige plek in Nederland waar de duurzame ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals of SDG’s) van de Verenigde Naties concreet worden gemaakt. De zoektocht naar oplossingen voor de planeet is een avontuur dat wij graag met ons publiek delen. Die positie als ‘SDG House’ willen wij versterken. En wij streven naar een nog diverser publiek. Want met onze lessen bereiken wij weliswaar leerlingen uit letterlijk alle postcodegebieden van Den Haag, die vaak voor het eerst in een museum komen, maar bij ons familiepubliek en volwassen bezoekers is nog winst te behalen. Wij maken speciale programma’s voor specifieke gemeenschappen - vaak op andere plekken in de stad - en dat blijkt te werken. Daarmee zijn wij nog geen inclusief museum, dat vergt verdere aanpassing van onze programmering, onze toon en onze organisatie. Daar zetten wij dus op in! ‘Ontdek de wereld’ was al het motto van onze oorspronkelijke initiatiefnemers. Wij denken dat wij met onze voornemens voor de komende jaren ons publiek daar met nog meer enthousiasme in kunnen laten deelnemen. In dit bedrijfsplan presenteren wij deze plannen en geven wij aan hoe wij die uitvoeren. Dit plan is tevens de basis voor onze subsidieaanvraag in het kader van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2021 – 2024 van de gemeente Den Haag. Peter de Haan Directeur 16 16 Doel nummer 17: Samenwerken voor duurzame ontwikkeling 17 Doel nummer 2: Hoe voeden wij straks de planeet? 17 BEDRIJFSPLAN 2020-2024 9

Meebewegen met de wereld 18 18 Mediawijsheid, pure noodzaak voor nu & later 19, 20 Actuele vraagstukken en inventieve oplossingen Het Museon wil de leukste en leerzaamste familiebestemming van Nederland zijn. Daarom spelen wij in op veranderingen om ons heen en de verwachtingen van bezoekers en stakeholders. ROL MUSEA VERANDERT Een van de ontwikkelingen waar het Museon mee te maken krijgt, is de veranderde rol van musea in de samenleving. Een museum is niet langer een organisatie die ten dienste van de samenleving cultureel erfgoed verzamelt, bewaart, bestudeert en toont. Tegenwoordig zijn musea steeds meer ‘democratiserende, inclusieve en meerstemmige ruimtes voor kritische dialoog over het verleden en de toekomst ’ volgens de voorgestelde defi nitie van de International Council Of Museums. Partnerschappen en transparantie worden steeds belangrijker. Een ander ontwikkeling die het Museon raakt, is de prominente aanwezigheid in het publieke debat van onderwerpen als duurzaamheid, klimaatverandering, energietransitie, verdeling van rijkdom en culturele diversiteit. Internationaal hebben deze een plaats gekregen in de duurzame ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals, afgekort SDG’s) van de Verenigde Naties. ONTWIKKELINGEN IN DEN HAAG Steeds meer mensen bezoeken een museum. De Haagse musea merken daarnaast aan het groeiende aantal toeristen dat de marketing van Den Haag vruchten afwerpt. Het Museon profi teert van zijn ligging in een toeristisch kerngebied: de ernationale Z tisch k isch kerngebied: de Internationale Zone, de meeste instellingen op het gebied van vrede en recht zijn gevestigd. Maar ook de concurrentie neemt toe. Niet alleen van andere musea maar ook van andersoortige organisaties en evenementen die zich richten op hetzelfde publiek en vaak een veel groter publiciteitsbudget hebben. De gemeente Den Haag en de culturele instellingen willen dat het culturele aanbod in de stad divers, eigentijds en toegankelijk is. Voor de programmering en de bedrijfsvoering heeft dit betekenis. Bij onze cultuureducatie hebben wij daar al de nodige ervaring in opgedaan, omdat scholen uit alle wijken van Den Haag ons bezoeken. Ook op de verplichting voor het primair onderwijs om een programma aan te bieden op het gebied van wetenschap & technologie, en het voorstel om in het primair onderwijs meer aandacht te geven aan onderwerpen als burgerschap, obalisering, duurzaamheid en onder nder ondheid, zal het Museon inspelen. obaliserin rin eid G Door de SDG’s van de Verenigde Naties als rode draad te nemen in de SE G de SDG od od elling One Planet, sluiten wij aan bij Den Haag als internationale ellin ede en recht en VN-stad. Dit blijkt een schot in de roos. lin en de e wij aan bij Den ede Dit blijkt e De onderwerpen in de tentoonstelling zijn maatschappelijk elevant en staan volop in de belangstelling. Ze zijn daardoor een goed re e in de zijn da de ondheid UITGANGSPOSITIE VAN HET MUSEON GANG 10 10 Samen onze toekomst vormgeven

Door de SDG's van de Verenigde Naties als rode draad te nemen in de vaste opstelling One Planet, sluiten wij aan bij Den Haag als internationale stad van vrede en recht en als VN-stad. Dit blijkt een schot in de roos. 19 20 aanknopingspunt voor onze programmering en voor onderscheidende educatie. Met onze keuze voor een geëngageerde thematiek nemen wij onze vernieuwde rol van museum in de samenleving op ons en openen wij de weg naar nieuwe partnerschappen. BEZOEKERS Bezoekers zijn zeer positief over de tentoonstellingen van het Museon: gemiddeld beoordelen ze deze met 8,2. Toch kan een aantal dingen beter, blijkt uit publieksonderzoek. Het Museon staat bekend als een ‘museum waar je veel kunt doen’, maar er ontbreken in de vaste opstelling onderdelen die je ‘moet hebben gezien’ en die je bijblijven. Een heldere lijn in de programmering zal de herkenbaarheid en aantrekkelijkheid vergroten. We blijven investeren in de naamsbekendheid van het Museon, zeker omdat aantal bezoekers in 2018 licht is gedaald. Dat ligt in ieder geval niet aan de prijs van een toegangskaartje. Als dagattractie biedt het Museon namelijk veel voor weinig. Door meer publiciteit te zoeken, de programmering aan te passen, en het Museon te positioneren als leerzame, spannende dagattractie, willen wij de naamsbekendheid vergroten en de kaartverkoop stimuleren. Door duurzame relaties op te bouwen met bezoekers en door de buitenwereld meer bij de programmering te betrekken, trekken wij niet alleen nieuwe bezoekers maar verhogen wij ook het herhaalbezoek. STERK MERK De tijd dat het Museon een van de weinige aanbieders van museumeducatie was, ligt achter ons. Uit onderzoek blijkt dat de merkkracht van het Museon, mede door de toegenomen concurrentie en het beperkte marketingbudget, enigszins is afgenomen. Toch zijn wij nog steeds een sterk merk. 95 procent van de leerlingen in het Haagse primaire onderwijs bezoekt het museum, en geeft ons gemiddeld een 8,5. Wij profiteren van onze goede relatie met het primair en voortgezet onderwijs. Wij richten ons op het snijvlak van cultuur, natuur en wetenschap en laten dit zien met onze diverse en waardevolle collectie. Dit onderscheidt ons van andere culturele instellingen die educatieve programma’s aanbieden. Met onze mondiale thema’s en aandacht voor de SDG’s voorzien wij in de behoefte aan een buitenschools aanbod op dit gebied. Wat betreft wereldoriëntatie en aardrijkskunde is er zelfs vrijwel geen concurrentie. De groeiende aandacht voor wetenschap & techniek (W&T) biedt nieuwe kansen, en in Den Haag is het Museon de partij bij uitstek om hier een impuls aan te geven. Wij onderhouden namelijk van oudsher een nauwe relatie met het onderwijs en met het Haagse bedrijfsleven en behandelen al veel onderwerpen op het gebied van W&T. Wij bieden met onze mondiale thematiek een zinvolle en inspirerende context. Daarnaast heeft het Museon alle middelen in huis om educatieve programma’s te ontwikkelen die aansluiten bij verdere aanpassingen in het curriculum van het primair onderwijs. Bedrijfsplan 2020 – 2024 11

12 12 Samen onze toekomst vormgeven

Architect van de Stad van de Toekomst Bedrijfsplan 2020 – 2024 13

Visie en missie 1 21 Koningin Maxima: People, Planet, Peace for the Future In Den Haag als internationale stad van recht en vrede en VN-stad is het Museon een belangrijke speler. In de residentie werken tal van internationale organisaties, kenniscentra, internationale bedrijven en creatieve start-ups aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken op het gebied van veiligheid, recht, water, voedsel of duurzaamheid. Het Museon laat zien waarom deze oplossingen zo belangrijk zijn voor de toekomst van onze planeet. 1.1 VISIE Het Museon inspireert nieuwe generaties om zich in te zetten voor een leefbare aarde voor iedereen. Wij zien het als onze taak om bezoekers te inspireren tot een actieve houding als wereldburgers. Dit willen wij bereiken door een plek te zijn waar mensen zich kunnen verwonderen en waar veel te ontdekken valt. Daarom creëren wij een museale omgeving die alle zintuigen aanspreekt en laat zien hoe fascinerend de wereld is. Zowel individuele bezoekers als scholieren komen er op een actieve, verrassende en onderhoudende wijze in aanraking met mondiale thema’s. Tussen andere musea en leerzame dagattracties is het Museon uniek. Het is het enige museum in Nederland waar je samen met je kinderen, ouders, grootouders of klasgenoten de wereld ontdekt en ervaart hoe menselijk gedrag en natuurlijke processen de leefbaarheid beïnvloeden. In het Museon ben je, als toeschouwer en 21 als deelnemer, verbonden met allerlei plekken op de wereld. Je ervaart hoezeer de wereld verandert en hoe die veranderingen van invloed zijn op je eigen leven. Je laat je inspireren door de cultuur, gewoonten, opvattingen en meningen van anderen, ver weg én dichtbij. Je ervaart hoe waardevol culturele diversiteit en biodiversiteit zijn en maakt kennis met mensen van over de hele wereld die zich inzetten voor de toekomst van onze planeet. Wie je ook bent en waar je ook woont, je kunt daar ook zelf aan meedoen, als gezinslid, consument, burger, scholier, clublid, activist, ondernemer of werknemer. Het Museon combineert cultuur met wetenschap, interactie met collectie, en leren met dingen die vooral leuk zijn om te doen en te zien. Het doel is om onze bezoekers een betekenisvolle ervaring te bieden en op een net iets andere manier naar de wereld te laten kijken. Dat lukt vooral als zij geboeid en geïnspireerd raken door wat er in het museum te beleven valt. 14 14 Samen onze toekomst vormgeven

22 23 1.2 1.3 MISSIE In het Museon draait het om de toekomst van onze planeet en haar bewoners. Dat komt tot uitdrukking in onze missie: Wij delen het avontuur van de zoektocht naar oplossingen. In het museum maak je kennis met vraagstukken die van invloed zijn op onze toekomst en vooral ook met oplossingen en mogelijke oplossingen, met grotere en kleinere bijdragen aan oplossingen, en met mensen die op zoek zijn naar oplossingen. Daarbij bieden wij ruimte voor discussie en debat, want de zoektocht naar oplossingen is zelden een rechte weg. Het Museon waakt ervoor zijn bezoekers een mening op te dringen en kiest er expliciet voor om veelstemmig te zijn. Wij betrekken groepen van buiten het museum bij onze programmering, zorgen ervoor dat thema’s vanuit verschillende, wetenschappelijk onderbouwde invalshoeken worden belicht en bieden bezoekers de mogelijkheid om actief aan de discussie deel te nemen. Alleen op deze manier ontstaat in onze ogen een museum waar iedereen zich thuis en gerespecteerd kan voelen. BASISWAARDEN In onze missie zitten aspecten verweven waaraan wij grote waarde hechten: leren, nieuwsgierigheid, inclusiviteit en creativiteit. 1. LEREN Wij bieden een veilige leeromgeving voor mondiale vraagstukken. Wij stimuleren samen ontdekken en samen leren. Daarbij maken wij gebruiken van onze unieke educatieve collectie. 2. NIEUWSGIERIGHEID Wij beschouwen nieuwsgierigheid als uitgangspunt voor onderzoek en leren. Wij bieden een omgeving die uitdaagt tot ontdekken, onderzoeken en leren. Wij maken gebruik van de nieuwsgierigheid van anderen om onze programma’s te definiëren en in te vullen. 3. INCLUSIVITEIT Wij maken verbinding met alle gemeenschappen. Onze bezoekers zijn een afspiegeling van de Nederlandse samenleving. Wij zijn een open, meerstemmige instelling. 4. CREATIVITEIT Wij beschouwen creativiteit als een voorwaarde voor het vinden van oplossingen. Wij stimuleren creatief denken. Wij gebruiken traditionele en vernieuwende vormen in onze tentoonstellingen en bij onze educatieve activiteiten. 22 Kennis door experimenteren 23 De mobiele SDG tentoonstelling van de Europese Commissie in de foyer Bedrijfsplan 2020 – 2024 15

Doelstellingen 2 De komende jaren bouwen wij verder aan het Museon als spannende museale attractie die bezoekers uit alle delen van de samenleving laat ervaren hoe fascinerend de wereld en haar bewoners zijn. Een plek waar je veel dingen samen kunt doen en die aanzet tot gesprek. Een plek ook waar de bezoekers zelf aan het woord komen, doordat wij hen actief betrekken bij de programmering en doordat zij hun mening kunnen geven. 2.1 DOELGROEPEN Het Museon staat in het teken van een leven lang leren. Je komt er als kind met je klas of met je ouders. Als volwassene bezoek je het Museon individueel of samen met je kinderen of kleinkinderen, want ongeacht je leeftijd valt er in het Museon altijd iets te zien en te beleven. FAMILIES Het Museon is een echt familiemuseum. Het is dus niet alleen voor kinderen in de leeftijd van zes tot veertien jaar uit alle delen van de samenleving leuk en leerzaam, maar ook voor hun ouders en grootouders. Dat komt doordat onze programmering zowel ervaren als nieuwe museumbezoekers aanspreekt en doordat bezoekers veel samen kunnen beleven en doen. VOLWASSENEN Ook voor volwassenen is de programmering interessant. Dit geldt vooral voor de fototentoonstellingen en de specifieke tentoonstellingen op de eerste verdieping. Er is een uitgebreid lezingenprogramma en een deel van het educatieve programma komt ook voor volwassenen beschikbaar. Voor blinden en slechtzienden zijn er speciale depotrondleidingen. SCHOLIEREN Leerlingen uit het primair en voortgezet onderwijs die met hun klas het Museon bezoeken, vormen zo’n twintig procent van onze bezoekers. Bijna alle Haagse scholen bezoeken jaarlijks het Museon. Voor een groot deel van de kinderen is dit de eerste kennismaking met een museum en met cultureel erfgoed. Daarnaast heeft het Museon een aanbod voor Pabo-studenten en voor Haagse BSO’s. Bezoekers over het Museon Ook nu heeft mijn kleinzoon (11 jaar) weer volop genoten van alles wat Museon aan uitdagingen en mogelijkheden heeft om iets nieuws te leren. Ook ik deed dit deze maal wederom. Ik kon testen of ik zelf genoeg bijdroeg met mijn manier van leven en de klimaatcrisis. Ik leerde dat ik niet echt graag naar Mars zou willen. Mijn kleinzoon vond iedere keer weer kinderen, die samen met hem op ontdekking gingen. Een heerlijke lange middag en gelukkig heel veel ouders/ grootouders met kinderen/ kleinkinderen die ook genoten. Ingeborg B op Tripadvisor, augustus 2019 Wat een ontzettend leuk museum! Het heeft ons echt verrast! De kinderen vonden het natuurlijk fantastisch dat ze overal aan mochten zitten. Knopjes drukken, altijd leuk! Groot succes. Wij komen echt nog wel een keer terug! 64annetell Tripadvisor, maart 2019 ZAKELIJKE BEZOEKERS De komende jaren investeren wij veel in onze bedrijvenkring en zakelijke bezoekers. Zo gaan wij evenementen organiseren rondom de duurzame ontwikkelingsdoelen en versterken wij onze band met onze bedrijvenkring, de Museon Corporate Ambassadors Club. 16 16 Samen onze toekomst vormgeven

2.2 AMBITIE Onze ambitie voor de aankomende beleidsperiode: 1 EEN STERKER MUSEAAL PROFIEL Het Museon heeft in de afgelopen jaren een nieuwe koers ingezet. Mondiale thema’s hebben nu een centrale rol in onze programmering. De komende jaren scherpen wij dit profiel verder aan, wat gevolgen heeft voor zowel de vaste tentoonstelling, onze collectie als ons educatieve programma. Als landelijk bekende museale attractie dragen wij steeds meer bij aan de aantrekkingskracht van Den Haag als bestemming voor toeristen en dagjesmensen. 2 EEN RELEVANTE EN SPANNENDE PROGRAMMERING Een krachtige en herkenbare programmering rondom thema’s die grote groepen uit de samenleving aanspreken en die daarnaast meerwaarde voor het onderwijs biedt. 3 EEN GROTER EN INCLUSIEVER BEREIK Wij vergroten onze bezoekersaantallen. Als resultaat van een inclusieve programmering waarin veelstemmigheid vanzelfsprekend is, vormen onze bezoekers bovendien een afspiegeling van de samenleving. 4 EEN STERK NETWERK Een scherper museaal profiel, een groter bereik en een relevante en spannende programmering: om dat te bereiken hebben wij een sterk netwerk nodig. Daarom investeren wij komende jaren veel in onze relaties met de bestaande stakeholders, bedrijven, maatschappelijke organisaties en NGO’s. 5 EEN ORGANISATIE DIE IS TOEGESNEDEN OP DE PROGRAMMERING Wij werken aan een verdere professionalisering van de organisatie, waarbinnen de verantwoordelijkheden voor de programmering duidelijk zijn belegd, medewerkers zich betrokken voelen en zo nodig dankzij bijscholing op hun taken zijn toegerust. 6 EEN VERSTERKING VAN DE FINANCIËLE BASIS Wij vergroten onze eigen inkomsten en gaan nieuwe partnerschappen aan. Als deze doelstellingen worden gehaald, wordt het Museon in 2024 herkend en erkend als een autoriteit op het gebied van mondiale thema’s en museumeducatie. Het leidt bovendien tot een toename van het aantal bezoekers, de klanttevredenheid en van de naamsbekendheid van het Museon. Uitgedrukt in cijfers: 2018 Aantal bezoekers waarvan scholieren waarvan via zakelijke verhuringen waarvan via outreach Gemiddelde entreeprijs Eigen inkomsten Bezoekerstevredenheid Net promoter score Nationale bekendheid Provinciale bekendheid 2024 179.986 240.000 32.503 8.000 50.000 20.000 17.500 € 6,24 26 % 8,1 41 % 36 % 49 % 30.000 € 7,15 30 % 8,4 46 % 55 % 65 % 24 24 Leerlingen Voortgezet Onderwijs doen de One Planet toer Bedrijfsplan 2020 – 2024 17

18 18 Samen onze toekomst vormgeven

Tentoonstelling Werken aan Vrede Bedrijfsplan 2020 – 2024 19

Doel 1 Versterking van het museale profi el 3 Het Museon heeft in de afgelopen jaren een nieuwe koers ingezet. Mondiale thema’s hebben nu een centrale rol in onze programmering. De komende jaren scherpen wij dit profi el verder aan, wat gevolgen heeft voor zowel de vaste tentoonstelling, onze collectie als ons educatieve programma. 3.1 TENTOONSTELLINGEN Wat betekent ons scherpere profi el voor de tentoonstellingen en programmering? 25 26 PERMANENTE TENTOONSTELLING ONE PLANET De duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties zijn uitgangspunt in de nieuwe, vaste tentoonstelling One Planet. One Planet volgt de ontwikkelingen in en inzichten over onze wereld op de voet en wij houden haar altijd actueel. Dit doen wij met relatief eenvoudige updates van informatie of de tijdelijke toevoeging van een actueel onderwerp, bijvoorbeeld aan de hand van een bijzonder stuk uit de collectie. Daarnaast verbeteren wij de tentoonstelling door de minst succesvolle onderdelen aan te passen. Voorwaarde is dan dat de vernieuwde exhibit er echt uitspringt ten opzichte de andere onderdelen. Wij gaan meer explainers inzetten, De Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties De wereldbevolking groeit, wij zijn online en onderweg en onze invloed op natuur en klimaat wordt steeds groter. Ons dagelijks leven verandert en wij hebben te maken met vraagstukken die wij niet alleen, in ons eigen land, kunnen oplossen maar die alle landen aangaan. De Verenigde Naties hebben daarom een agenda opgesteld met zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen die ze voor 2030 willen bereiken, samen met regeringen, wetenschappers, producenten en consumenten. In het Museon maak je kennis met zeventien mondiale uitdagingen, mogelijke oplossingen en met mensen en organisaties die zich inzetten voor de wereld van morgen. Ook jij kunt meedoen. Hoe klein je bijdrage ook is, opgeteld bij de inzet van al die andere mensen over de hele wereld kun je echt het verschil maken. die als aanspreekpunt en vraagbaak fungeren. Ze vertellen verhalen bij de tentoonstelling en laten je iets bijzonders zien, proeven, ruiken, voelen of doen. Ook ontwikkelen wij ‘expedities’, gericht op een specifi ek deel van de tentoonstelling. In zo’n expeditie staat één thema centraal, zoals leven in de zee en op het land, uitvindingen en innovaties, cultuur en voedsel. Onderweg spelen collectie én interactiviteit een grote rol. Zo krijgen bezoekers een ervaring met 20 20 Samen onze toekomst vormgeven

27 samenhang, toegesneden op hun persoonlijke interesses. Innovatie in beeld FOTOTENTOONSTELLINGEN Het Museon is het enige museum in Europa dat permanent foto’s van de topfotografen van National Geographic mag tonen. Elk jaar programmeren wij twee fototentoonstellingen met foto’s en relevante voorwerpen uit de museumcollectie in onze National Geographic Focus Gallery op de begane grond. Ze gaan over cultuur en wetenschap, sluiten inhoudelijk aan bij One Planet en bij de mondiale thematiek van het Museon. Op het programma voor de komende periode staan tentoonstellingen over plastic en biodiversiteit. JAARLIJKSE TENTOONSTELLING CULTUUR EN WETENSCHAP Op de begane grond programmeren wij jaarlijks één grote tentoonstelling over een onderwerp op het snijvlak van cultuur en wetenschap. Deze tentoonstelling en het programma eromheen zijn onmisbaar voor het Museon, omdat ze ook bezoekers trekken die zelden in een museum komen. Ze zijn laagdrempelig genoeg voor deze groepen en aansprekend en prikkelend genoeg voor ervaren museumbezoekers. Tot na de zomer van 2020 staat ‘Ötzi the Iceman’ op het programma. Deze tentoonstelling laat op een toegankelijke manier zien hoe je een archeologische vondst dankzij moderne technologie en wetenschappelijke inzichten tot leven kunt brengen. ‘Music Experience’, die Verspreid over de vaste opstelling One Planet staan podia waarop innovatieve oplossingen voor uiteenlopende mondiale vraagstukken aan de orde komen. Een boer vertelt over het kweken van zeewier op de Noordzee. Een zadenveredelaar laat zien hoe oogsten wereldwijd kunnen worden verbeterd. Een andere Nederlandse vinding draagt bij aan de volksgezondheid in gebieden zonder riolering. Voor een belangrijk deel komen deze opstellingen over actuele thema’s tot stand in samenwerking met de leden van de Museon Corporate Ambassador Club. voor 2020/2021 op het programma staat, behandelt de wetenschap achter muziek en gaat in op de vraag hoe muziek persoonlijke en sociale ervaringen en identiteit verrijkt. In 2021/2022 laat ‘Ontdek de wereld!’ zien hoeveel er in alle schoonheid, bijzonderheid en kwetsbaarheid van onze wereld nog valt te ontdekken. ‘Natuurrampen’ in het daaropvolgende jaar gaat over de oorzaken en gevolgen van natuurrampen en de wijze waarop mensen zich tegen zulke rampen proberen te beschermen. THEMAZALEN Op de eerste verdieping omringen achttien afsluitbare zalen de tentoonstelling One Planet. Ze hebben elk een eigen thema. Deze zalen fungeren als tentoonstellingsruimte én als ruimte voor educatieve activiteiten. Sommige zijn verouderd, of sluiten niet goed aan bij de thematiek van het Museon. Afhankelijk van de fi nancieringsmogelijkheden nemen wij deze zalen onder handen. Om fl exibel te kunnen blijven bij de invulling, bepalen wij nu nog geen nieuwe thema’s, maar formuleren wij alleen algemene richtlijnen waaraan zij moeten voldoen. Ze moeten vooral prikkelend zijn en bijdragen aan de helderheid van de bovenverdieping. ‘Helder’ betekent dat het publiek direct snapt waar de zaal over gaat en hoe hij past in de mondiale thematiek van het Museon. Inhoudelijk hoeven ze niet het complete verhaal te vertellen, want juist door steeds een klein stukje wereld (een voorwerp, plek, traditie, een fenomeen) te belichten, versterk je de nieuwsgierigheid. De tentoonstellingsdragers zijn modulair en herbruikbaar. Er is ruimte voor het opvangen van schoolgroepen en break-outsessies door partijen die in het Museon hun congres of conferentie organiseren. Bij alle aanpassingen houden wij rekening met toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden. 25 Respect voor elkaar, iedereen is uniek 26 In de tentoonstelling Otzi de ijsmummie worden bezoekers csi-onderzoekers 27 Luna Vanhoutte, winnaar in de categorie 'Raar maar waar' van de National Geographic Fotowedstrijd 2019, wordt gefotografeerd door Joris van het NOS Jeugdjournaal Bedrijfsplan 2020 – 2024 21

Versterking van het museale profiel 30 3.2 31 MUSEUMEDUCATIE ALS AUTHENTIEKE ERVARING Educatie zit in het DNA van het Museon. Het museum is zelfs opgericht om de op scholen gebruikte lesmethoden aan te vullen. Via ‘aanschouwelijk onderwijs’ met echte objecten wilden de initiatiefnemers een relatie leggen tussen theorie en praktijk, leerlingen inspireren en op die manier wereldwijze generaties creëren. Natuurlijk is de educatie in het Museon in de loop der tijd veranderd, maar het voornaamste kenmerk is gebleven. Collectie is nog steeds belangrijk, want echte voorwerpen blijken krachtige leermiddelen, zeker als je ze mag vasthouden. Het museumbezoek en de museumles worden hierdoor een authentieke en unieke ervaring. 32 ONDERZOEKEND EN ONTWERPEND LEREN Uitgaande van de collectie zetten wij al onze lessen op volgens de methodiek van onderzoekend en ontwerpend leren. Wetenschapswijsheid - het vermogen om, gevoed door nieuwsgierigheid, vragen te stellen over de wereld om je heen, antwoorden te zoeken en deze op waarde te schatten – speelt een grote rol. Inhoudelijk sluiten wij nauw aan bij wat Unesco ‘global education’ noemt. Wij laten het verband zien tussen ons leven hier en dat van mensen ergens anders op de wereld. Wij tonen de invloed van omgeving, cultuur, politiek en economie op ons leven. Wij stimuleren vaardigheden, houdingen en waarden waarmee mensen in staat zijn verandering in gang te zetten en wij inspireren mensen om zich in te zetten voor een meer rechtvaardige en duurzame wereld. Wereldoriëntatie en aardrijkskunde zijn belangrijk in onze educatieve programmering. Dat geldt ook voor wetenschap & technologie, die de basis vormen voor veel oplossingen voor de toekomst. 3.3 COLLECTIE IN EEN MUSEUM OVER ACTUELE THEMA’S De authenticiteit van museumobjecten is cruciaal voor een geslaagd museumbezoek. Je kunt er de schoonheid van iets mee laten zien en verwondering opwekken. Onze collectie is daarom een belangrijke basis bij het inrichten van tentoonstellingen en voor het verbinden van cultuur met wetenschap. ACTUEEL VERZAMELBELEID Wij voeren een actueel verzamelbeleid: aanwinsten dienen presentatiewaarde te hebben en dus de potentie om tentoongesteld te worden. Bij de beoordeling of een voorwerp in de collectie wordt opgenomen, hanteren wij de waarderingsmethodiek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Op de Museale Weegschaal, collectiewaardering in 22 22 Samen onze toekomst vormgeven

28 28 De betekenis van hoofdbedekking in culturen 29 Coproductie met André Kuipers: verder dan de aarde 30 De Museon schoolbus brengt dagelijks leerlingen naar het museum 31 Samen op onderzoek in de Poolzaal 32 De snelheid van innovatie Een voorbeeld van actueel verzamelen Een van de jongste aanwinsten van het Museon is het jongste gesteentetype op aarde. De officiële naam, plastiglomeraat, is afgeleid van één van de elementen in het gesteente: plastic. Het is ontstaan door de vervuiling die de moderne mens veroorzaakt en staat daarmee symbool voor wat voor sommige wetenschappers een nieuw geologisch tijdvak is en dat wordt getypeerd door de invloed van de mens op de aarde: het Antropoceen. zes stappen. Wij combineren deze met de verzamelperspectieven die wij zelf hebben gedefinieerd en die voortkomen uit de mondiale invalshoek van onze programmering: economie, maatschappij, politiek, individu, natuur en milieu, cultuur en geschiedenis. Een voorwerp past in de collectie als het aansluit bij minimaal één van deze perspectieven en verband houdt met mondialisering of een mondiale kwestie. OVERHEVELING NAAR ‘GEBRUIKSCOLLECTIE’ De voorwerpen die het Museon in meer dan een eeuw heeft verzameld, dienden in de eerste plaats een educatief doel. Veel ervan hadden daarnaast museale waarde of hebben in de loop der tijd museale waarde gekregen en maken als zodanig deel uit van de Collectie Nederland. Op dit moment telt de totale collectie 29 313.000 objecten. Een aanzienlijk deel daarvan heeft vooral educatieve waarde, maar er gelden voor al deze voorwerpen dezelfde strenge criteria voor beheer en behoud. Dit is oneconomisch en onpraktisch, omdat ze minder gemakkelijk zijn in te zetten voor onze educatieve programma’s of voor outreachactiviteiten. Ze mogen niet worden aangeraakt en bij het tentoonstellen ervan moet aan strenge eisen worden voldaan. De afgelopen jaren zijn wij begonnen met het overhevelen van deze voorwerpen naar de zogenaamde ‘gebruikscollectie’. Hiervoor gelden minder strenge richtlijnen, waardoor wij ze vaker kunnen gebruiken voor educatie. Het is echter een zeer arbeidsintensief werk omdat wij per object een formele afstotingsprocedure moeten doorlopen. Met de gemeente Den Haag als eigenaar van de collectie is overeengekomen dat wij, onder voorwaarden, de overheveling van de museale naar educatieve collectie kunnen regelen zonder daar steeds apart toestemming voor te moeten vragen. Repatriëring van collectie De kans bestaat dat voormalige koloniale gebieden aanspraak maken op voorwerpen in de Collectie Nederland. Ook het Museon kan hiermee te maken krijgen. Als dit gebeurt, volgen wij de landelijke richtlijnen voor de omgang met koloniale collecties, die op dit moment worden ontwikkeld. Tot die richtlijnen er zijn, hanteren wij het protocol van het Nationaal Museum voor Wereldculturen en in nauw overleg met de gemeente Den Haag, die eigenaar is van de collectie. Bedrijfsplan 2020 – 2024 23

24 24 Samen onze toekomst vormgeven

De kracht van objecten Bedrijfsplan 2020 – 2024 25

Doel 2 Een relevante en spannende 4 programmering De doelstelling om ons museale profiel te versterken heeft ook gevolgen voor de programmering. Sterker dan voorheen sluit deze aan op de grote tijdelijke tentoonstelling op de begane grond en de mondiale thema’s die in One Planet aan de orde komen, zoals als armoede, water, energietransitie, voedsel, gezondheid, klimaatverandering, biodiversiteit, culturele identiteit en inclusiviteit. 4.1 PROGRAMMERING ROND DE TENTOONSTELLINGEN TIJDELIJKE TENTOONSTELLINGEN De programmering rond de tijdelijke tentoonstelling heeft een lichtvoetig karakter en bestaat voornamelijk uit workshops, speurtochten, demonstraties en andere activiteiten in de tentoonstelling zelf, gekoppeld aan outreach-activiteiten tijdens evenementen in de stad. 33 33 André Kuipers inspireert! VASTE TENTOONSTELLING ONE PLANET Daarnaast loopt er steeds een programma rondom een thema uit One Planet, dat wij ontwikkelen in samenwerking met partijen buiten het Museon. Het bestaat meestal uit een kleinere opstelling in het museum met daaromheen activiteiten zoals demonstraties, lezingen, een pop-upopstelling of workshop in de stad en soms een symposium of debat. Daarbij kiezen wij voor een brede en positieve benadering en voor initiatieven en personen die bijdragen aan duurzaamheid en rechtvaardigheid. THEMA’S KOMENDE JAREN Voor 2020 staat 75 jaar vrijheid op het programma. Mogelijke thema’s in de periode daarna zijn verdwijnende ecosystemen en biodiversiteit (gekoppeld aan het themajaar 2021 Ode aan het landschap van NBTC Holland Marketing), klimaat (het Museon is partner in het Knowledge Exchange-programma van het Climate Change Initiative (2019-2023) van het European Space Agency ESA), een veerkrachtige wereld (aansluitend bij Den Haag als lid van het 100 Resilient Cities-initiatief en aansluitend op het thema van onze grote tijdelijke tentoonstelling in 2022-2023 waarin het om natuurrampen draait) en gezondheid (aansluitend bij de Kennisen Innovatieagenda 2020-2023). 26 26 Samen onze toekomst vormgeven

Aanraken mag “Wat voel ik nou? Zijn dit ogen? En dit, zijn poten?” Jasper Hijink (16) is zeer slechtziend. Aandachtig betast hij een fossiel van zo’n 250 miljoen jaar oud, uit het tijdperk Perm. “Zo oud!?” Hij streelt de schubben. 34 Normaal word je direct het museum uitgeknikkerd. Maar tijdens de Caribbean Ties Wie stonden er op het strand te kijken toen Columbus in 1492 kwam aanvaren? De ‘ontdekker van Amerika’ landde op een eiland in de Caribbean: een regio waar destijds al meer dan zevenduizend jaar mensen woonden. De historische en actuele banden tussen Nederland en het Caribisch gebied zijn voor het Museon aanleiding geweest om in 2019 en 2020 in een van de themazalen Caribbean Ties te programmeren. Deze tentoonstelling met een 4.2 PROGRAMMA’S GERICHT OP HET BEVORDEREN VAN INCLUSIVITEIT Het Museon hoort een plek te zijn waar iedereen zich welkom en gerespecteerd voelt. Ongeacht je maatschappelijke of culturele achtergrond mag je geen drempel voelen bij een bezoek aan het museum. Wij laten de diversiteit van de wereld zien en maken veelstemmigheid expliciet, via laagdrempelige tijdelijke tentoonstellingen en educatieve programma’s en door aanwezig te zijn op andere plekken in de stad. NIEUWE DOELGROEPEN Omdat het altijd beter kan, kiezen wij buiten onze reguliere programmering om voor projecten die expliciet gericht zijn op het bevorderen van inclusiviteit. Daarmee bereiken wij nieuwe doelgroepen, maar vooral leren wij daar als organisatie zelf van. Zo zullen uitgebreide randprogrammering is het resultaat is van samenwerking met onderzoekers van de universiteit Leiden, partners op Aruba en Sint Maarten en de Caribische gemeenschap. wij met de Surinaamse gemeenschap samenwerken bij de programmering rond de 50-jarige onafhankelijkheid van Suriname in 2025. BLINDEN EN SLECHTZIENDEN Speciaal voor blinden en slechtzienden organiseert het Museon sinds de zomer van 2019 rondleidingen door het museumdepot. Voor dit initiatief ontvingen wij de tweede prijs van de RAAK Stimuleringsprijs, bedoeld om de toegankelijkheid van cultureel erfgoed voor deze doelgroep te bevorderen. Een groot deel van deze geldprijs zullen wij gebruiken om te onderzoeken hoe wij nieuwe tentoonstellingen voortaan altijd rondleiding Aanraken Mag in het Museon kan het wél. Speciaal voor blinden en slechtzienden trekken rondleiders kasten en lades open in het halfduistere museumdepot. Meestal maak je hem niet zo blij met een museumbezoekje. Het is gewoon frustrerend als iedereen bij een schilderij roept ’oh, wat mooi!’, ’prachtig zeg!’. En ik zie alleen maar iets wazigs. Cool dat je voorwerpen nu wel mag aanraken, dat mag normaal nooit”, zegt Jasper. Leidsch Dagblad, 7 augustus 2019 toegankelijk kunnen maken voor mensen met een visuele beperking. Onze tentoonstelling in het kader van 75 jaar bevrijding in 2020 fungeert hierbij als test. OOIEVAARSPAS Wij bieden speciale arrangementen aan bezitters van de Ooievaarspas (voor inwoners van Den Haag) en de Rotterdampas (voor inwoners van Rotterdam) en bereiken daarmee doelgroepen die we normaal gesproken niet zouden bereiken. Wij willen, in overleg met de betrokken organisaties, dit voortzetten en waar mogelijk uitbreiden. SENIOREN Voor senioren heeft het Museon niet alleen een uitgebreid lezingenprogramma dat deels aansluit bij de programmalijnen, maar ook de mogelijkheid om lessen uit het aanbod voor scholen te volgen. Dit laatste aanbod zullen wij uitbreiden. 34 Jong en oud herdenkt, in de zaal Kind in Oorlog Bedrijfsplan 2020 – 2024 27

35 4.3 4.4 EDUCATIEVE VERNIEUWING Op het gebied van cultuur- en museumeducatie heeft het Museon een paar sterke troeven in handen, waarmee het zich onderscheidt van andere aanbieders: educatie op het gebied van wereldoriëntatie en aardrijkskunde, de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties en wetenschap & technologie (W&T), waarin het draait om oplossingen voor de toekomst. Op scholen is W&T vanaf 2020 een verplicht vak. Uit onderzoek blijkt dat hierbij veel behoefte bestaat aan ondersteuning en een buitenschools aanbod. Met een aantal collega-instellingen zetten wij een nieuwe leerlijn Kunst, Technologie & Wetenschap op als onderdeel van Cultuurschakel. Daarnaast ontwikkelen wij een buitenschools programma op het gebied van wetenschap & technologie (W&T), dat aansluit bij de leerdoelen, kerndoelen en eindtermen. Dit doen wij samen met collega-instellingen, zoals Natuur- en Milieueducatie (NME), COMM, Muzee Scheveningen en Science Centre Delft en in samenspraak met het onderwijs. In de aanloop hiernaartoe bieden wij al een – beperkter – W&T-menu aan en hebben wij het initiatief genomen voor W&T op locatie. LABS Om extra ruimte voor W&T in het museumgebouw te scheppen, ontwikkelen wij speciale labs. Hier gaan leerlingen en individuele bezoekers aan de slag met toekomstgericht leren en raken ze vertrouwd met wetenschappelijk denken. Als bezoeker steek je zelf de handen uit de mouwen en gebruik je je creativiteit om oplossingen te bedenken. Je werkt hier volgens de principes van het onderzoekend en ontwerpend leren. Samenwerken staat voorop en niet zozeer het resultaat is belangrijk maar het proces. De financiering van één lab is rond. Dit DiscoverLab gaat over natuurkunde en technologie. De basisprincipes uit de natuurkunde zijn namelijk onmisbaar als je de wereld wilt begrijpen. In dit lab ontdek je niet alleen deze basisfenomenen, maar krijg je ook de context mee waarin deze in onze dagelijkse leefwereld worden toegepast. Voortbouwend op de ervaring die wij hiermee opdoen, gaan wij op zoek naar middelen om andere labs in te richten. In een RoboticsLab draait het om programmeren en robotica. In een CityLab gaan bezoekers, geïnspireerd door architecten, vormgevers en kunstenaars, op zoek naar creatieve oplossingen voor een duurzame stad. In een Life ScienceLab komen biologie, scheikunde, life sciences en gezondheid centraal te staan. MUSEON OP LOCATIE Wij versterken onze aanwezigheid ook buiten de muren van het museum. Zo is het Museon aanwezig op grote evenementen als de Uitmarkt, Museumnacht, Parkpop, Just Peace Festival, Tong Tong Fair en Kom in de Kas. Ook in het stadhuis en de openbare bibliotheek kan zomaar een kleine opstelling van het Museon verschijnen, zoals de pop-upversie van onze One Planet-tentoonstelling, een vitrine met voorwerpen uit de collectie of ons mobiele W&T-lab. Deze outreach-activiteiten fungeren als ‘teaser’ voor een bezoek aan het museum. De ambitie is om het aantal bezoekers van deze zogenaamde Outdoor Events te laten groeien naar 30.000 in 2024. 35 Programmeren in het Museon 36 Proefjes in Kom in de Kas 36 28 28 Samen onze toekomst vormgeven

Doel 3 Een groter en inclusiever bereik 5 Onze programmering is het middel om meer bezoekers te trekken. Daarom betrekken wij het publiek bij de programmering en ondersteunen wij de programma’s met marketing- en communicatie-activiteiten. Hoofddoel is om het Museon te positioneren als de leukste en leerzaamste familiebestemming van Nederland en als plek waar iedereen zich welkom en gerespecteerd voelt. 5.1 DE BUITENWERELD SPREEKT MEE Wij betrekken ons publiek bij het maken van onze programmering. Een nieuwe Programmaraad kijkt met ons mee, draagt ideeën aan en geeft advies. De samenstelling ervan is divers. Met ondersteuning van de Missing Chapter Foundation krijgen ook kinderen een stem in de programmering. De educatieve programma’s komen tot stand in overleg met onze Educatieraad. Hierin zijn zowel deskundigen als vertegenwoordigers van verschillende vormen van onderwijs vertegenwoordigd. Nieuwe educatieve producten testen wij in focusgroepen. BEZOEKERSONDERZOEK Ook bij de ontwikkeling van nieuwe exhibits betrekken wij ons publiek, meer dan tot nog toe het geval is geweest. Dit doen wij onder andere door vroege prototypes met publiek te testen op een nieuwe plek in de publieksruimte. Door de langetermijnprogramma’s is hier tijd voor. Een andere manier is om structureel bezoekersonderzoek te doen in de tentoonstellingen op het niveau van de individuele exhibits. In One Planet hebben wij dit op kleine schaal gedaan. Het geeft inzicht in wat wel en niet werkt waardoor je de concepten van goede exhibits mee kunt nemen naar een volgende tentoonstelling. Dit drukt de productiekosten. Bedrijfsplan 2020 – 2024 29

Een groter en inclusiever bereik 38 37 MARKETINGSTRATEGIE We maken een duidelijke keuze tussen verschillende strategieën. Deze keuzes zijn gebaseerd op de uitkomsten van een langlopend publieksonderzoek tussen 2015 en 2019. • Voor de doelgroep families kiezen wij specifiek voor marktpenetratie (bestaande producten voor bestaande markten) en marktontwikkeling (nieuw publiek voor bestaande producten). 37 Wandelen voor Water 38 Experimenteren met vacuüm in een experiment bij een vakantieactiviteit 5.2 ACCENTEN IN MARKETING De communicatiecampagne is vooral gericht op een grotere naamsbekendheid en het overhalen tot een bezoek aan het museum. Wij presenteren het Museon als een spannende, leerzame dagattractie met een unieke missie en programma. Daarmee profileren wij ons dus expliciet als museum én attractie en opereren wij nadrukkelijk op de vrijetijdsmarkt. • Voor het onderwijs kiezen wij voor retentie, productontwikkeling (verbeterd product voor bestaande markten) en diversificatie (nieuwe markten met nieuwe producten). • Voor de zakelijke markt kiezen wij voor productontwikkeling. In de komende periode zullen wij de bezoekerservaring voor alle doelgroepen verder optimaliseren waarbij alle afdelingen samenwerken in een Experience Team, aangestuurd vanuit de afdeling Communicatie & Marketing. DOELGROEP FAMILIES Wij richten een groot deel van onze activiteiten op families. Wij streven naar landelijke bekendheid maar focussen op het gebied van 50 kilometer rond Den Haag omdat daar de grootste ‘winst’ is te behalen. De hoogte van de entreeprijs blijkt een belangrijk motief voor het publiek om tot museumbezoek over te gaan. Daarom hanteren wij verschillende prijzen voor verschillende DOELGROEP ONDERWIJS Op educatief gebied is bestendiging van het aantal leerlingen uit het Haags primair onderwijs een belangrijk doel. Ook zien wij groeikansen: 1) door de verdere ontwikkeling van het W&Tmenu voor vooral het Haagse primair onderwijs; en 2) via het aanbieden van educatieve tours bij One Planet voor zowel het primair als voortgezet onderwijs in en buiten Den Haag. Ook onderzoeken wij hoe wij onze samenwerking met organisaties zoals Boekids en Unicef kunnen versterken. De educatieve markt is complex en gedifferentieerd, en de concurrentie is stevig. Daarom evalueren wij op dit moment het huidige lesaanbod om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor diversificatie en productontwikkeling. Wij zullen meer aandacht besteden aan sales en aftersales met als doel het aantal leerlingen te laten groeien tot 50.000 in 2024. DOELGROEP ZAKELIJKE MARKT Wij zullen ons meer richten op zakelijke bezoekers en zullen daarvoor een uitdagende propositie ontwikkelen. Om voet aan de grond te krijgen in deze zakelijke markt, zal het Museon moeten investeren in een update van de faciliteiten en uitbreiding van het personeel en het leeftijdscategorieën en maken wij afspraken met derden over acties en barterdeals (wederdiensten). Verder zijn dynamic pricing en groepskorting belangrijke instrumenten. 30 30 Samen onze toekomst vormgeven

39 W&T op locatie Een reeks workshops eind 2019 op het gebied van wetenschap & technologie in het buurthuis aan het Mandelaplein is een vingeroefening voor de ontwikkeling van een mobiel Museon W&T-lab. Want dat is het einddoel: een lab dat langs buurthuizen, bibliotheken, cultuurankers en scholen reist. Dan kunnen scholen ook gewoon om de hoek terecht voor W&T-educatie. communicatiebudget. Wij hebben een businessplan opgesteld voor zakelijke verhuringen. Vanaf januari 2020 moet een nieuwe salesmedewerker voor de commerciële markt ervoor zorgen dat wij in 2024 zo’n 20.000 zakelijke bezoekers ontvangen en meer inkomsten genereren. DOELGROEP STAKEHOLDERS De stakeholders van het Museon zijn de gemeente Den Haag, de Vereniging van Vrienden, de Corporate Ambassador Club (onze bedrijvenkring), diverse fondsen en sponsors. Omdat wij interessant zijn voor de doelgroepen families en onderwijs, zijn wij ook een interessante en betrouwbare partner voor deze stakeholders. Wij bereiken immers een groot en divers publiek, spelen de rol van kennismakelaar en zijn platform voor innovatieve en duurzame ontwikkelingen. De intensivering van de zakelijke verhuur moet in de toekomst ook nieuwe stakeholders aan het museum verbinden. Wij zullen de sponsorwerving verder professionaliseren om zodoende 30 procent eigen inkomsten te realiseren in 2024. 5.3 COMMUNICATIESTRATEGIE De communicatiecampagne wordt een combinatie van het vergroten van de naamsbekendheid en het stimuleren van de kaartverkoop. Wij gebruiken daarvoor tentoonstellingen, een aantrekkelijk activiteitenprogramma en specifieke, spannende events. Op dit moment richten wij ons op de tijdelijke tentoonstellingen waarbij wij verschillende tools kunnen testen op respons. OFFLINE COMMUNICATIE Wij zetten het publiciteitsbudget wisselend in op basis van doelen en programma’s en aan de hand van een flexibele jaarplanning. Offline kiezen wij voor media die relevant zijn voor het familiepubliek. Hierbij hanteren wij de normering van het Nationaal Onderzoek Multimedia (NOM). Wij realiseren extra inkomsten door barters en partnerships. Het Museon werkt samen met mediapartners als National Geographic, Hillenaar, Sanoma en RTV West. Veel kanalen hebben een duidelijk link met onze online communicatie. ONLINE COMMUNICATIE De website is ons centrale online communicatiemiddel voor alle doelgroepen. Al onze producten zijn er te vinden. Voor betere vindbaarheid heeft het Museon een Google Grants Pro. Daarnaast adverteren wij op een aantal websites, zoals dagjeweg.nl en vakantiepas.nl. Wij publiceren vier digitale nieuwsbrieven voor verschillende doelgroepen (algemeen, onderwijs, fotografie en lezingen). Verder zijn sociale media een belangrijk middel om te communiceren met onze bezoekers. Wij posten actuele aankondigingen van tentoonstellingen en activiteiten, informatie en achtergrondverhalen die met het Museon te maken hebben. Onze online campagnes monitoren wij permanent en wij kunnen ook tijdens de looptijd aanpassingen doen. Om meer over onze bezoekers te weten te komen, houden wij (digitale) enquêtes onder het publiek. Dit levert waardevolle data en laat ons zien wat onze bezoekers in het Museon waarderen en wat wij kunnen verbeteren. De uitkomsten van deze enquêtes gebruiken wij als input voor activiteiten van het Experience Team. Ook meten wij voortdurend de effectiviteit van onze campagnes door kwantitatief onderzoek onder museumbezoekers en voeren wij periodiek imago-onderzoek uit. 39 Iconische foto’s in National Geographic Colors of the World Bedrijfsplan 2020 – 2024 31

32 32 Samen onze toekomst vormgeven

Het plezier van een illusie Bedrijfsplan 2020 – 2024 33

Doel 4 Een sterk netwerk 6 Een scherper museaal profiel, een groter bereik en een relevante en spannende programmering: om dat te bereiken hebben wij een sterk netwerk nodig. Daarom investeren wij komende jaren veel in onze relaties met de bestaande stakeholders, bedrijven, maatschappelijke organisaties en NGO’s. 6.2 40 40 Kinderen adviseren de burgemeester 6.1 SDG HOUSE Het Museon is de enige publieksinstelling in Nederland met een programmering rondom de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties. Door het museum ook als SDG House op de kaart te zetten, kunnen wij nieuwe partijen aan ons binden. Denk aan universiteiten en hogescholen, ondernemers en NGO’s die meewerken aan een of meer doelen. Met evenementen zoals een jaarlijkse SDG Action Day, genereert het SDG House waardevolle uitwisselingen, partnerschappen en zakelijke kansen voor de deelnemers. Tegelijkertijd ontmoeten wij hier partijen die kunnen bijdragen aan de programmering rondom One Planet of die de Museon Corporate Ambassadors Club willen versterken. MUSEON CORPORATE AMBASSADORS CLUB Deze Ambassadorsclub is onze bedrijvenkring van Maatschappelijk Verantwoorde Ondernemingen (MVO). De leden dragen niet alleen in geld en diensten bij aan onze programma’s, maar bevestigen ook het maatschappelijk belang van het museum. Om deze bedrijvenkring verder te verstevigen heeft het Museon zich ook aangesloten bij MKB Den Haag, FME, VNO-NCW West en het Netwerk Groene Groeiers. HAAGSE SAMENWERKING De gemeente Den Haag is onze belangrijkste stakeholder. Wij ontvangen niet alleen subsidie vanuit de gemeente, wij zijn ook partij bij een aantal belangrijke thema’s van de stad. Met onze vaste tentoonstelling gericht op SDG’s en onze rol als SDG House sluiten wij aan bij Den Haag als VN-stad. Door onze deelname aan het Platform voor Vrede en Recht, waarvan het Museon penvoerder is, en evenementen als het Just Peace Festival dragen wij bij aan het profiel van Den Haag als Stad van Vrede en Recht. Samen met OPCW en Europol zetten wij de Internationale Zone verder op de kaart als toeristisch kerngebied. Met het Kunstmuseum zullen wij samenwerken in projecten op het snijvlak van kunst en wetenschap in en om onze gebouwen. Met Omniversum onderzoeken wij hoe wij tot een verregaande structurele samenwerking kunnen komen, inhoudelijk en organisatorisch. De uitkomst van dit onderzoek verwachten wij medio 2020. Met het Haags KinderAtelier, dat in de loop van 2020 zal stoppen, onderzoeken wij de mogelijkheid om taken over te nemen. De Haagse Geologische Vereniging heeft het Museon als thuisbasis en draagt met lezingen bij aan onze programmering. Met Haagse collega-instellingen als Museum COMM, Milieueducatie Den Haag en 34 34 Samen onze toekomst vormgeven

42 43 41 6.3 41 Muzee geven wij het buitenschoolse W&T-programma vorm. De afdeling Communication en Media Design van de Haagse Hogeschool werkt met het Museon samen bij de vormgeving van een deel van het programma voor eerstejaarsstudenten; studenten van de afdeling Industrial Design geven structureel invulling aan een actualiteitenpodium in One Planet en werken aan opdrachten om opstellingen in het Museon toegankelijk te maken voor blinden en slechtzienden. Het Haags Historisch Museum ondersteunen wij op het gebied van personeelszaken. De zeebiologische collectie van Muzee Scheveningen wordt via het collectieregistratiesysteem van het Museon ontsloten. En voor ROC Mondriaan zijn wij een officiële leerplek op het gebied van bewaking en hospitality. UITWISSELING VAN KENNIS Wij sluiten aan bij organisaties en initiatieven waarmee wij ons bereik kunnen vergroten, ons profiel kunnen versterken en expertise het museum binnen kunnen brengen. Samen met een aantal natuurhistorische musea in Nederland wordt het Museon naar verwachting vanaf 2020 onderdeel van DiSSCo (Distributed System of Scientific Collections), de nieuwe Europese infrastructuur voor onderzoek op het gebied van biodiversiteit. Door samenwerking met de Groene Camera, een wedstrijd voor natuurfotografen uit Nederland en België, versterken wij de al bestaande fotografiecommunity rond het museum. Met Naturalis doen wij mee aan een door het Mondriaan Fonds gefinancierd onderzoeksproject op het gebied van automatische beeldherkenning bij collectieregistratie. Organisaties als de VSC (Nederlandse Vereniging van Science Centers en Musea) en de Nederlandse Museumvereniging zijn onmisbaar voor de uitwisseling van kennis en ideeën. 6.4 INTERNATIONALE PROJECTEN Binnen het Europese project Re-play (2021-2022) ontwikkelt het Museon samen met zijn projectpartners een programma om de bewustwording rondom elektronisch afval en de circulaire economie bij het grote publiek te vergroten. Tot de projectpartners behoren wetenschapsmuseum MUSE in Trento en science centre Heureka in Helsinki. Binnen het Knowledge Exchange-programma van het Climate Change Initiative (2019-2023) van het European Space Agency (ESA) houdt het Museon zich voornamelijk bezig met de presentatie van de verzamelde klimaatgegevens aan het brede publiek. Partners zijn onder meer de universiteiten van Twente en Leicester, UK Research and Innovation en de Deutsche Wetterdienst. Museon is lid van Ecsite, de Europese vereniging van, ca. 1000 science centra en musea, een waardevol netwerk voor uitwisseling van kennis en samenwerking bij projecten en programma’s. De internationale Ecsite conferentie 'People, Planet, Peace' in het Museon 42 De magie van de Scienceshow 43 Archeologie of CSI? Bedrijfsplan 2020 – 2024 35

Doel 5 Een organisatie toegesneden op de programmering 7 Nu wij werken op basis van programma’s en actueel programmeren, zullen wij op een andere manier moeten werken en samenwerken. Het vereist een flexibele, doel- en resultaatgerichte organisatie die openstaat voor ideeën uit onverwachte hoek. Samenwerking, zowel intern als met externe partijen, is het uitgangspunt. Iedereen die meewerkt aan de programmering moet zich medeverantwoordelijk voelen voor het resultaat. 7.1 PROGRAMMA-ORGANISATIE Zoals gezegd, gaan wij onze programmering gedurende een bepaalde periode concentreren rondom specifieke thema’s. Zo krijgt de buitenwereld een duidelijker beeld van het Museon en kunnen wij doelgroepen beter aan ons binden. Ook ontstaat er meer ruimte voor het inschakelen van expertise van buiten en het zoeken naar financiering. PROGRAMMAREDACTIE Deze nieuwe manier van werken heeft gevolgen voor de organisatie, die wij de komende periode dan ook kritisch tegen het licht houden. Het managementteam stelt op basis van ideeën van binnen of buiten de eigen organisatie de thema’s voor de programmering vast. Een programmaredactie onder leiding van een programmamanager werkt de programma’s vervolgens uit. Al in een vroeg stadium zal de programmaredactie met maatschappelijke groepen overleggenwaarmee inhoudelijke samenwerking mogelijk is en met partijen die zich met het programma willen verbinden. Op basis van de eerste uitwerking van het programma benadert het Museon fondsen en mogelijke sponsors. ONE PLANET-REDACTIE Het actueel houden van de vaste opstellingen en het inspelen op de actualiteit komt in handen van een One Planet-redactie. Deze is zo ingericht dat ze ideeën snel en langs korte lijnen kan uitvoeren, van de aanpassing van of toevoeging aan de opstelling tot en met de eventuele communicatie hierover met de buitenwereld. 7.2 PERSONEEL Het Museon past de Fair Practice Code toe. Zo worden er geen vrijwilligers ingezet voor essentiële bedrijfsprocessen, gaan wij correct om met auteursrechten en voeren wij veranderingen in onze werkwijze zorgvuldig door. Uitgangspunt voor het personeelsbeleid is: ‘wij doen het samen’. COACHING EN SCHOLING De omslag in werkwijze heeft consequenties voor de benodigde competenties en taken. Coaching en scholing worden daardoor noodzakelijk. Hiervoor verhogen wij het budget stapsgewijs tot twee procent van de personeelsbegroting. Komt er ruimte in het personeelsbestand, dan is diversiteit het uitgangspunt. Om aan de Code Culturele Diversiteit te voldoen, hebben wij wat dit betreft namelijk nog een slag te maken: ons personeelsbestand is onvoldoende divers, vooral in de inhoudelijke en leidinggevende functies. ARBEIDSVOORWAARDEN Als gevolg van een wettelijke regeling stappen wij per januari 2020 van de 36 36 Samen onze toekomst vormgeven

44 45 arbeidsvoorwaardenregeling van de gemeente Den Haag over naar de cao gemeenten. Voor de langere termijn onderzoeken wij of het Museon kan aansluiten bij een cao die beter past bij de bedrijfsvoering van het museum. 7.3 VRIENDEN EN VRIJWILLIGERS Het Museon draagt zijn Vrienden en vrijwilligers een warm hart toe. Onze Vereniging van Vrienden steunt het museum niet alleen met bijdragen aan tentoonstellingen en projecten maar runt met een grote schare vrijwilligers ook de museumwinkel. Met circa 1.300 leden is het nog steeds een grote vereniging, maar sinds een aantal jaren loopt het ledental terug. Om dit tij te keren gaat het Museon actiever werven, in het bijzonder door de Vereniging van Vrienden zichtbaarder te maken in het entreegebied van het museum. Daarnaast kijken wij hoe wij speciale activiteiten kunnen aanbieden om zo het lidmaatschap van de Vriendenvereniging een grotere meerwaarde te geven. VRIJWILLIGERS Vrijwilligers zijn onmisbaar voor het museum. Zij verrichten taken waarvoor het vaste personeel geen tijd heeft. Zij bemensen de museumwinkel, dragen met hun specialistische kennis bij aan de waarde van de museumcollectie, en verzorgen rondleidingen door de vaste tentoonstelling en voor blinden en slechtzienden door het museumdepot. Door hen bij personeelsactiviteiten te Ondersteuning voor collega-instellingen Het Haags Historisch Museum ondersteunen wij op het gebied van personeelszaken. De zeebiologische collectie van Muzee Scheveningen wordt via het collectieregistratiesysteem van het Museon ontsloten. betrekken en door professionalisering spannen wij ons in om hen langdurig aan ons te binden. 7.4 GEBOUW EN FACILITEITEN Practice what you preach. Met dit motto is het Museon, in samenwerking met de gemeente Den Haag als eigenaar, aan de slag gegaan met een modernisering van het gebouw, waarin sinds de opening in 1985 niet was ingegrepen. VERDUURZAMING Het hoofddoel is verduurzaming van het pand. Het Museon beschikt nu al over het groenste dak van Den Haag, met zonnepanelen en een daktuin. Een deel van de verlichting is vervangen door ledlampen. De komende jaren verduurzaamt het gebouw verder, met onder andere de vervanging van alle buitenkozijnen en de lichtkoepels boven de vides door de gemeente. Dit zijn grote ingrepen waar zowel personeel als bezoekers hinder van zullen ondervinden. Meer energiebesparing bereiken wij door de verlichting in de rest van het gebouw te vervangen. Een deel van de middelen daarvoor komt via 44 Het nieuwe restaurant 45 Energie van de zon op het groenste dak van Den Haag 46 Groene wand voor frisse lucht 46 zogenaamde Softs Points. Dit zijn gesponsorde zonnepanelen waarvan een deel van de opbrengst in de vorm van een verduurzamingsbijdrage aan het Museon ten goede komt. GASTVRIJE UITSTRALING Omdat uit onderzoek bleek dat bezoekers het entreegebied en het restaurant koel en ongezellig vonden, zijn wij ook daarmee aan de slag gegaan. Dankzij steun van de BankGiroLoterij en met geld uit onze bestemmingsreserve heeft het Museon een meer intieme en gastvrije uitstraling gekregen. Daarbij hebben wij ook gekeken hoe wij de bezoekers al meteen bij binnenkomst kunnen meennemen in het verhaal van het Museon. Bedrijfsplan 2020 – 2024 37

38 38 Samen onze toekomst vormgeven

Tentoonstelling over Atlantic Wall Bedrijfsplan 2020 – 2024 39

Doel 6 Versterking van de financiële basis 8 Het Museon ontvangt subsidie van de gemeente Den Haag. Eigen inkomsten komen uit entree en zakelijke verhuur; en voor projecten en investeringen zijn er bijdragen van fondsen en sponsors. Uit benchmarks blijkt dat wij efficiënt werken. De financiering van nieuw beleid moet daarom uit een verhoging van onze eigen inkomsten komen. Doel is om het percentage eigen inkomsten te verhogen van 26 naar 30 procent in 2024. Daarvoor zien wij verschillende mogelijkheden. 8.1 MEER INKOMSTEN UIT ENTREE EN ACTIVITEITEN In 2019 hebben wij extra geïnvesteerd in publiciteit, met als doel de regionale en nationale bekendheid van het Museon te versterken en de bezoekersaantallen te vergroten tot zo’n 240.000 per jaar in 2024. De verhoging van het publiciteitsbudget handhaven wij in de komende jaren. In dezelfde periode moet de besteding per bezoeker omhoog. Daarvoor moeten wij zorgen dat: 1) activiteiten waarvoor bezoekers extra betalen meer deelnemers gaan trekken; 2) bezoekers meer besteden in het onlangs verbouwde restaurant; 3) het aanbod in de museumwinkel actueler en beter afgestemd is op wat er in het museum te zien is. 8.2 BEVORDEREN VAN HET AANTAL VERHURINGEN Wij hebben een nieuw businessplan voor de zakelijke verhuur opgesteld. De diversiteit aan ruimtes tot maximaal driehonderd personen, de ligging in de Internationale Zone, de beschikking over het Green Key Gold-certificaat en de keuze voor een mondiale thematiek in zijn programmering maken het museum potentieel aantrekkelijk voor organisaties en bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen belangrijk vinden. Wij investeren in een modernisering van de faciliteiten, een hoger communicatiebudget en uitbreiding van het aantal medewerkers om deze markt te ontwikkelen. Wij verwachten dat hierdoor het aantal zakelijke bezoekers zal toenemen van 8.000 naar 20.000 per jaar. Een nieuwe salesmedewerker moet zo snel mogelijk een hogere omzet realiseren. Het doel is om binnen één à twee jaar op deze post quitte te draaien. 8.3 VERHUUR VAN TENTOONSTELLINGEN Reizende tentoonstellingen over populairwetenschappelijke onderwerpen zijn in trek. Onze grote, tijdelijke tentoonstellingen ontwikkelen wij zoveel mogelijk in een consortium met andere musea en science centra. Op deze manier delen wij de hoge ontwikkelkosten en bereiken wij een groter publiek. Wij bouwen deze internationale samenwerking verder uit, zodat er meer echte blockbusters naar Den Haag kunnen worden gehaald en de stad in toeristisch opzicht extra allure krijgt. Zodra een tentoonstelling op de locatie van elke partner binnen het consortium heeft gestaan, gaat zij in de verhuur voor andere musea. De opbrengst komt ten goede aan de ontwikkeling van nieuwe tentoonstellingen. Daarnaast zien wij mogelijkheden voor de verkoop aan collegainstellingen van technologie die wij in onze tentoonstellingen gebruiken, zoals het centrale systeem waarmee wij de applicaties bedienen en specifieke publiekstoepassingen. 40 40 Samen onze toekomst vormgeven

47 48 Internationale tentoonstellingsproductie De tentoonstellingen High Tech Romans en Knights and Castles zijn ontwikkeld door het Museon in samenwerking met Technopolis (B), Landschaftsverband Rheinland (D) en Museum Het Valkhof (NL). Na Den Haag, Nijmegen, Bonn en Mechelen doen deze tentoonstelling nu andere steden in Europa aan. Zeiss Planetarium dankzij Haagse bevolking terug in de stad In 1976 legde een brand het planetarium in het gebouw van de Haagsche Courant in de as. De unieke Zeiss-projector uit 1923 overleefde weliswaar de vlammenzee, maar leek definitief buiten werking. Totdat hij een poosje geleden herontdekt werd door een paar specialisten, die in een werkplaats ergens in Duitsland aan de slag gingen met de restauratie ervan. 8.4 FONDSEN EN SPONSORS Voor de herinrichting van de zalen rondom One Planet, financiering van onze publieksprogrammering en de labs ten behoeve van ons W&T-aanbod richten wij ons op fondsen en bedrijven, instellingen en overheidsorganisaties die voeling hebben met onze thematiek. Door, zoals hiervoor beschreven, gedurende een periode een specifiek thema centraal te stellen en ruimer van tevoren met de invulling van de programmering te beginnen, kunnen wij beter inspelen op de maatschappelijke doelen van de fondsen en op financieringsmogelijkheden via de overheid, en hebben wij ook meer tijd voor het zoeken naar samenwerkingspartners en sponsors. Wij ontvangen incidenteel donaties en legaten van particulieren. Samen met onze Vriendenvereniging gaan wij na hoe wij de mogelijkheid Zo’n duizend werkuren later heeft ‘het wonder van Jena’, zoals het technisch hoogstandje vol bewondering wordt genoemd, een paar keer proefgedraaid, in het Duitse Billerbeck en in Enschede. En nu willen wij hem natuurlijk weer een plek in Den Haag geven. Daarvoor is een grote koepel nodig, waarop de projector de sterrenhemel kan projecteren. Voor de financiering van zo’n koepel roepen wij de hulp in van het publiek. Samen maken wij het mogelijk om de sterrenhemel weer te laten schitteren in Den Haag! uit het voormalige gebouw van de Haagse Courant naar Den Haag is op dit gebied ons eerste project. 8.5 UIT HET LOPENDE BUDGET Het actueel houden van One Planet en het actueel programmeren in deze tentoonstelling bekostigen wij uit het reguliere budget. Dat geldt ook voor een aantal substantiële aanpassingen aan One Planet. Voor aanpassingen in bestaande tentoonstellingen is externe financiering namelijk moeilijk te vinden. Het zal hierdoor de hele planperiode vergen voordat wij deze verbeteringen volledig kunnen realiseren. Ook de grote tijdelijke exposities, die wij in coproductie maken met partners uit Europa, worden deels uit het reguliere budget bekostigd. 8.6 van dit schenken beter onder de aandacht kunnen brengen, bijvoorbeeld via notarissen. Daarnaast onderzoeken wij de mogelijkheden van crowdfunding, wat enerzijds een financieringsbron kan zijn en anderzijds een manier om mensen duurzaam aan het museum te binden en een nieuwe community rond het museum te creëren. Het terugbrengen van het beroemde Zeiss planetarium IMPULS IN W&T-EDUCATIE Door een structurele uitbreiding van het W&T-aanbod kunnen wij onze leerlingenaantallen vergroten van 32.500 naar 50.000. Dit vergt wel een uitbreiding van onze capaciteit: voor de ontwikkeling van een passend W&T-programma in samenwerking met het Haagse onderwijs en voor de uitvoering ervan is een investering in extra menskracht noodzakelijk, mede omdat museumlessen op dit vlak veel arbeidsintensiever zijn dan reguliere museumlessen. Wij vragen hiervoor De International Lounge 48 Victor Mids in het Museon! 47 Bedrijfsplan 2020 – 2024 41

49 50 49 Bouw mee in High Tech Romans 50 De magie van elektriciteit in een vakantie activiteit een extra subsidie aan. Indien dit niet gehonoreerd wordt, moeten wij ons beperken tot een veel bescheidener aanbod, waarmee wij ons bereik kunnen vergroten naar 35.000 leerlingen. 8.7 NOODZAKELIJK: KWALITEITSSLAG COLLECTIEBEHEER Eén belangrijke uitgavenpost staat los van de programmering en alles wat daarmee verbonden is, maar heeft te maken met de functie van het Museon als collectiebeheerder. Namens de gemeente Den Haag als eigenaar van de collectie houdt het Erfgoedhuis Zuid-Holland toezicht op onze collectietaak. Volgens de rapportage die het Erfgoedhuis in 2019 heeft uitgebracht, vervult het Museon deze functie over de gehele linie goed. Wel constateert de toezichthouder aanzienlijke achterstanden op een aantal gebieden, die slechts uiterst langzaam ingelopen worden. De nadruk in de dagelijkse werkzaamheden ligt logischerwijs op werkzaamheden die op dit moment het hardste nodig zijn: selectie en gereedmaken van voorwerpen voor tentoonstellingen, afhandelen van bruiklenen, registratie van aanwinsten, begeleiding van vrijwilligers die aan de collectie werken, afhandelen van onderzoeksvragen, bijwerken van de thesauri, reguliere lichtmetingen, inspectie van ongedierte, schoonmaakwerkzaamheden enz. Voor het inlopen van achterstanden blijft binnen de bestaande bezetting maar weinig tijd over. Dit heeft onder meer tot gevolg dat de standplaatsregistratie onder de norm is, zoals het Erfgoedhuis constateert. In het depot bevinden zich bovendien nog steeds voorwerpen die niet zijn geregistreerd. Een belangrijk deel van de oude registratieboeken en kaartenbakken is nog niet gedigitaliseerd en daardoor ook niet voor het publiek toegankelijk. Oude bruiklenen zijn nog niet volledig geregistreerd en daardoor slecht toegankelijk. Voor de kwaliteitsslag die het museum wil maken door collectie af te stoten die niet aan museale standaarden voldoet of onvoldoende aansluit bij het profiel van het museum, ontbreekt de tijd. Om deze reden vragen wij extra financiering van de gemeente Den Haag, die het mogelijk maakt onze taak van collectiebeheerder beter te vervullen. Bij toekenning zal de aandacht in eerste instantie vooral uitgaan naar het wegwerken van de achterstand op het gebied van standplaatsregistratie, wat door het Erfgoedhuis als het meest urgent wordt gekenschetst. 8.8 RESULTAAT Alle voornemens en beoogde investeringen zijn verwerkt in de meerjarenbegroting 2020 – 2024 (los bijgevoegd of op te vragen). Daarin is de gemeentesubsidie gelijk gehouden, geïndexeerd voor de stijging van o.a. loonkosten. Als wij in de komende jaren One Planet aanpassen, drie zalen op de eerste verdieping vernieuwen en een tweede Lab willen realiseren, vergt dit een forse investering. Een klein deel daarvan kunnen wij dekken door uit onze bestemmingsreserve te putten. Het merendeel moet, zoals wij bij eerdere vernieuwing succesvol hebben gedaan, komen van fondsen en sponsors. Die zijn als baten in de bijgaande Meerjarenbegroting nog niet opgenomen, evenmin als de investeringen. Het effect van onze maatregelen - versterken zakelijke verhuur, marketing en programmering aan de lastenkant en groei van de publieksinkomsten en verhuur aan de batenkant - maakt in 2020 een onttrekking uit de risicoreserve noodzakelijk. In 2021 is vervolgens weer sprake van een dotatie aan de reserve. Na 2021 ontstaat daardoor weer (extra) investeringsruimte. Dat de kost in deze voor de baat uit gaat, achten wij verantwoord en noodzakelijk gezien de investeringen die nodig zijn om het Museon verder te vernieuwen en aantrekkelijk te houden. 42 42 Samen onze toekomst vormgeven

Management Summary The Museon is a unique institution located in the heart of the International Zone in The Hague. A museum for science and culture, it offers highly topical interactive displays and an outstanding educational collection. For the next few years the aim will be to increase visitor numbers and achieve greater impact by programming activities that are relevant, exciting and inclusive, appeal to many different sections of society, and routinely feature a wide variety of voices. CLEAR PROFILE The Museon aims to inspire new generations to work to make the planet a good home for everybody. We showcase global issues and explain why sustainable solutions are important. This is done primarily via our permanent exhibition, One Planet, which presents the United Nations’ Sustainable Development Goals (SDGs) in an accessible, interactive way. One Planet will be constantly updated and made more accessible by adding explainers and ‘expeditions’. Ongoing relevant collecting will enable us to enhance One Planet by adding iconic objects illustrating global issues. RELEVANT AND EXCITING PROGRAMMING There will be a constantly changing programme of public activities. At any one time, this will be organized around a chosen theme from One Planet and will usually consist of a small display, talks, demonstrations, debates, meetups and outreach activities. National Geographic’s temporary exhibitions of work by top photographers will also be relevant to the themes of One Planet. DISTINCTIVE EDUCATIONAL SERVICES Our services for schools will focus both on world studies & geography and on science & technology. They will also respond to the forthcoming changes in the Dutch primary school curriculum, in which global issues will occupy a major place. The permission we have been given to use part of our collection for teaching purposes will enable us to make wider use of it in our services to schools. Together with other parties in The Hague, we will initiate a city-wide education programme in the science & technology field. DIVERSE AUDIENCE Through our services to schools, we serve every postcode area in The Hague. Diversity will be a major theme in our exhibitions and the inclusion of a variety of voices an important principle in our programming. The outside world will be given a greater say in programming and we will regularly organize activities designed to attract specific groups to the museum. In order to attract a varied audience, we will each year programme a large, highly accessible exhibition on a subject at the interface of culture and science and linked to our global issues. We will also take part of our programming out into the city in an effort to get closer to our target audiences. ROBUST NETWORK Over the coming years, the Museon will invest heavily in its relationships with stakeholders, companies, community organizations and NGOs. We will present ourselves as an ‘SDG House’, work hand in hand with other local parties concerned with culture, education and sustainability, and participate in exchanges of knowledge at national and international level. MODIFIED ORGANISATION Our internal organization will change. It will be tailored far more closely to programming and will be focused to a greater degree on co-working with external parties. As vacancies occur, they will be filled with an eye to achieving greater diversity within the organization. We will strengthen our financial basis by boosting revenue from admissions and activities. In recent years we have been successful in fund-raising and attracting sponsorship and we will continue our efforts in this direction. We will also work to increase revenue from, for example, exhibition hires, venue hire and crowdfunding. The result will be more visitors, a more diverse audience and a sound financial basis. Bedrijfsplan 2020 – 2024 43

Dit Bedrijfsplan 2020 – 2024 is een uitgave van: Stichting Museon Stadhouderslaan 37 2517 HV Den Haag 070 3381386 info@museon.nl www.museon.nl Redactie Hub Kockelkorn Peter de Haan Dorine van Gorp / tekst & redactie Ontwerp Jan Heijnen, Den Haag Fotografie De getoonde foto's zijn naar beste weten rechtenvrij en/of de rechten ervan berusten bij het Museon ontdek de wereld tm 6 sep 2020 onderzoek de mysterieuze ijsmummie Ontwerp: Jan Heijnen - Foto: George F. Mobley - Mont Saint-Michel, Normandie – France

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44

Home