62 10 Mantgum even helemaal in het teken van hardlopen Project kunst Gielguorde Mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 37e jaargang juli/augustus 2022 O.a. in dit nummer: 49 Iten as motivaasje om nei skoalle
2 Mandeguod Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
juli/augustus 2022 3 In dit nummer: Prakkesaasjes fan de redaksje Komen er nieuwe sociale huurwoningen in Mantgum? Mantgum even helemaal in het teken van hardlopen Open kampioenschap Littenseradiel Jeu de Boules te Mantgum Wjukkennieuws Praat fan de Clincke ANBI status Stichting Wjukken Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nij Baarderadiel Boppeslach update Aanpak weg Mantgum-Baard Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Dauwetraapje op Himelfeartsdei Uitgesteld geluk - Arcadia Witte jim dat… Verenigingen Activiteiten juli/augustus Weekagenda Instellingen 16, 17 & 18 september is het FEEST in Mantgum! Teake op ‘e praatstoel oer ferfleine tiden Undersyk N354 Snits-Ljouwert Iten as motivaasje om nei skoalle Tusken Tsjerke en Kroech Living the landscape In nijsgjirrige hobby Winners Peloten kompetysje Littenseradiel Project kunst Gielguorde De Bistedokter Colofon 4 8 10 13 14 14 16 18 22 25 26 29 31 31 33 34 35 36 39 42 44 49 53 54 56 59 62 64 66 Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com www.mantgum.com Omslagfoto Werkzaamheden Plan Boppeslach 14 juni. Foto: Adrie Jansen
4 Mandeguod Mark Twain zei: “Zomer, de periode waarin het te warm is om te doen waarvoor het in de winter te koud was”. En toen was dit het laatste nummer van de Mandeguod voor de zomerstop. Jeetje wat gaat zo’n half jaar snel voorbij, wat hebben we een hoop meegemaakt allemaal. Begin van 2022 zaten we nog in lockdown en konden we niet of nauwelijks naar iets toe. Als je ziet wat er sindsdien gebeurd is, alles is open en we hebben zelfs in Mantgum al een klein kermisfeestje gehad. Us moaie Mantgum brûst wer! Wandelend “tusken Tsjerke en Kroech” loop ik met de hond vanaf de Mariakerk naar het jeu de boules veld, wat ligt dit er mooi bij, zo mooi naast de Wjukken. Ons dorpshuis met een gemeenschappelijke factor, vaak de start of omgeving van evenementen, onder andere: Dauwtrappen, Rûnom Mantgum en de merke, de Jonge Fammen Partij. Achter de Wjukken op het sportveld knallen de ballen van de keatsferiening Jacob Klaver en WWC sa oer de wjuk naar de andere kant van ‘t veld. De doorkijkjes om het sportveld laten een paar trekkers en kranen zien die druk bezig zijn met een nieuwe ontmoetingsplaats van Mantgum: plan boppeslach. Heerlijk is dat, kijken naar de mensen die daar vorm geven aan hetgeen in de afgelopen jaren in Mantgum is bedacht. Als ik rûnom Mantgum ‘Langs Witte wegen’ loop, bedenkt mijn hond: moesten we niet naar de bistedokter? Bedenk ik mij: wat is de snelste manier om van Leeuwarden naar Sneek te komen? Juist, met de trein, die ook nog eens stopt bij ons Mantgum. Verder lopend richting de Mariakerk loop ik door naar het uitgestelde geluk wat ik 2 juli kan beluisteren in de prachtige tuin van Kloppenborg. Prakkesaasjes fan de redaksje
juli/augustus 2022 5 Die prachtige tuin inspireert mij: lekker in de tuin snoeien, wieden of als je weinig of geen tuin hebt: kijken vanaf je dakterras naar hoe een ander de tuin onderhoudt. Relaxed lijkt mij dat ook wel, heerlijk zitten en kijken hoe een ander druk aan ‘t werk is. Ik doe dat zelf te weinig, ik vind het veel te leuk om zelf bezig te zijn, alvast nadenken over het resultaat. Om vervolgens even wat “om te pielen”. “De herinnering die je later wilt hebben, moet je nu maken” Voor mij was dit mijn laatste bijdrage aan de Mandeguod. Dat is mijn eigen keuze, maar neemt niet weg dat het jammer is om zo’n mooi team van bevlogen mensen te gaan verlaten. Maar voor mij is er tijd voor mijzelf en mijn gezin. Geniet van de zomer! Jacob Scheffer Tank! Redaksjelid Jacob Scheffer hat oanjûn dat er ophâldt mei syn frijwilligerstaak by Mandeguod. Hy wol syn tiid en enerzjy nei in oantal jierren no yn oare saken stopje. Wy fine it tige spitich, mar begripe dit fansels, want je eigen motivaasje en gelok steane boppe dat fan in oar. Jacob wist altyd goed wat der spile yn it doarp en kin in soad minsken. Jacob, bedankt foar dyn tiid en ynset en ast nochris wat hearst of in leuk ûnderwerp wist, dan wist ús te finen! Maaike Kuipers, út namme fan de redaksje Mandeguod
6 Mandeguod
juli/augustus 2022 7
8 Mandeguod Komen er nieuwe sociale huurwoningen in Mantgum? Eind mei is er een gesprek geweest tussen medewerkers van Elkien, de gemeente Leeuwarden, doarpsmienskip Mantgum en enkele betrokken inwoners. Centraal stond de vraag of er nieuwe sociale huurwoningen in Mantgum gebouwd kunnen worden. Voordat er antwoord op deze vraag komt, heeft Elkien eerst uitgelegd welke doelgroepen zij bedienen en kwamen er verschillende cijfers op tafel. Elkien verhuurt voor het grootste deel woningen aan mensen met een inkomen tot ongeveer 32.000 euro Het gemiddelde inkomen van nieuwe huurders in de gemeente Leeuwarden het afgelopen jaar was ongeveer 18.500 euro bruto. Enkele cijfers • In Mantgum heeft Elkien 57 huurwoningen waarvan er 3 nog verkocht kunnen worden. (er zijn in totaal 407 koop woningen en er is geen particuliere huur). • Daarnaast stonden er eind mei (2022) 65 Mantgumers ingeschreven bij Elkien. Dit kunnen ook mensen zijn die al een woning bezitten of huren. • Van die 65 personen zijn er 22 die actief reageren als er een woning vrijkomt, dit kan in heel Friesland zijn. Actief is 1 of 2 keer per half jaar reageren. • Van die 22 zijn er zo’n 3 á 4 personen die tussen de 5 en 10 keer reageren op een woning. • De afgelopen 3 jaar zijn er 13 verhuringen geweest in Mantgum. • Van die 13 verhuringen is er (maar) 5 keer op gereageerd door een Mantgumer. • Van die 13 verhuringen zijn er 3 naar een inwoner van Mantgum gegaan. De conclusie van alle aanwezigen was dat er best weinig gereageerd wordt door eigen inwoners. En dit terwijl uit de woonenquête van de gemeente blijkt dat er wél inwoners zijn die graag een huurwoning willen. Nu kan het zo zijn dat dit grotendeels inwoners zijn die meer verdienen of een groter vermogen hebben dan is toegestaan voor een sociale huurwoning en dus niet in aanmerking komen. Woonenquete Vorig jaar heeft de gemeente Leeuwarden, samen met doarpsmienskip een enquete gehouden onder de inwoners van alle dorpen. Voor Mantgum kwam daar o.a. het volgende uit:
juli/augustus 2022 9 Het is altijd goed om je in te schrijven bij een sociale woningstichting, zoals Elkien. Dat kan op www.frieslandhuurt.nl vanaf je 18e. Het is gratis en je bouwt er inschrijftijd mee op voor als je een woning wilt huren. De kans om voor een huurwoning in aanmerking te komen is mede afhankelijk van hoelang je staat ingeschreven. Ben je dus nog student, alleenstaand, ga je reizen, wil of kun je geen woning kopen, of heb je al een woning maar misschien toch nog een keer willen naar een andere woning, schrijf je dan in en voorkom lange wachttijd. • 14% van de ondervraagden (9 personen) zoekt een huurwoning. Gemiddeld in de gemeente is dit 28%. • 7% van de ondervraagden wil ook wel particulier huren. • 86% van de ondervraagden wil een koopwoning. Gemiddeld in de gemeente is dit 72%. Oplossingen Een van de mogelijkheden om toch aan de vraag van huurwoningen te voldoen is dan om particuliere huurwoningen te bouwen. Bouwbedrijf Klaversma is hier mee bezig, maar uit rondvraag blijkt dat er meer behoefte is dan de 9 woningen die gebouwd worden. Je komt dan uit bij bouwen door een projectontwikkelaar (maar wie zegt dat eigen inwoners dan voorrang krijgen en houden?), een ander particulier initiatief die de woningen wil verhuren aan eigen inwoners of een dorpscoöperatie. Alle oplossingen hebben voor en nadelen, maar wat ze gemeen hebben is dat het langdurige trajecten zijn en er initiatiefnemers moeten zijn die hier tijd, energie en, in het geval van een particulier initiatief, geld in willen steken. Doarpsmienskip roept inwoners op die mee willen denken over het bouwen van huurwoningen, in welke vorm dan ook, om zich te melden bij ons. Mogelijk kunnen we samen tot een plan komen. Mailen kan naar doarpsmienskip@gmail.com.
10 Mandeguod Mantgum even helemaal in het teken van hardlopen Al vroeg in de ochtend van zondag 19 juni is er veel bedrijvigheid in het dorp. In verschillende straten worden hekken neergezet, rondom De Wjukken worden paarse vlaggen gehesen met daarop een zwaan in de vorm van een hardloopschoen. In De Wjukken worden bakken met startnummers uitgestald. De oplettende dorpsbewoner weet het meteen: vandaag is de dag van Rûnom Mantgum, het hardloopevenement dat al een aantal weken met grote banners bij de entrees van het dorp aangekondigd wordt. Net na tienen rent iemand in hazenpak over de Om’e Terp de school om, gevolgd door een meute rennende kinderen. De kidsrun is van start! Enthousiaste kinderen met een fanatieke blik in hun ogen rennen de longen uit hun lijf tijdens dat rondje van 1 kilometer, velen onder begeleiding van hun ouders. Sommigen besluiten ter hoogte van de school even te gaan wandelen, maar opgeven is er niet bij. In het uur na de kidsrun starten de 15, 10, 5 en 2,5 kilometer. Ik doe zelf mee aan de 10 kilometer. Het mooi uitgezette rondje gaat eerst door het dorp over Om’e Terp en Swannedrift, om vervolgens via de Seerp van Galemawei en It Bosk richting de Zwette te verdwijnen. We zijn met 35 deelnemers op deze afstand. Vrijwel meteen na het startschot snelt een groepje er in hoog tempo vandoor. Als ik op It Bosk het dorp uitloop, zie ik dat één man zich heeft losgemaakt van de groep en al bijna bij het Mantgumer Hûske loopt. Hier wordt serieus tempo gemaakt. De route langs de Zwette is prachtig. Ook het weer is mooi: voor hardlopen is het best fijn dat het minder warm Foto: Femke Hottinga
juli/augustus 2022 11 en zonnig is dan de dagen eerder in de week. Het moet van een afstand een leuk gezicht zijn; een sliert hardlopers die zich voortbeweegt langs de Zwette en de weilanden. Enkele mensen die toevallig voorbij fietsen, kijken verbaasd op van deze bonte stoet, maar maken keurig ruimte. Op punten waar we autowegen kruisen, houden verkeersregelaars het verkeer tegen. Op de terugweg vanaf Easterwierrum naar Mantgum – het wordt inmiddels wat zwaarder, want we hebben inmiddels wind tegen – komen de eerste lopers van de 15 kilometer voorbijgestoven. Ze hebben grotendeels dezelfde route afgelegd, maar zijn doorgelopen tot bijna aan Boazum. Leuk om op deze manier ook nog iets van hun wedstrijd mee te krijgen. In de laatste meters tot de finish worden we aangemoedigd met enthousiast applaus. Een groep dorpsgenoten heeft zich rondom De Wjukken verzameld en klapt de lopers naar de eindstreep. Op de gezichten van finishers zijn verschillende emoties af te lezen: verbetenheid, vermoeidheid, of blijdschap dat ze de eindstreep hebben gehaald. De eindtijden van de winnaars zijn indruk wekkend. De winnaar op de 15 kilometer had maar 51.43 minuten nodig. Die op de 10 kilometer 36.05 minuten, en de 5 kilometer werd met een tijd van 18.35 minuten gewonnen. Maar ook de prestaties van alle andere deelnemers mogen niet onvermeld blijven. Veel Mantgumers en – zoals je al aan de woonplaatsen van de winnaars ziet – mensen van (ver) buiten Mangtum hebben allemaal een mooi aantal kilometers in en rond ons dorp gelopen op deze zondag. Voor een deel van hen was het het slotstuk van de Mantgumer clinic ‘Beginnen met Hardlopen’. In totaal waren er 157 finishers. De jongste deelnemer was 4 jaar, de oudste 73. De uitslagenlijst en foto’s van het evenement vind je terug op de Facebookpagina van Rûnom Mantgum. Dank aan de organisatie voor dit leuke loopevenement! Boris Lemereis
12 Mandeguod
juli/augustus 2022 13 Uitnodiging Open kampioenschap Littenseradiel Jeu de Boules te Mantgum Zaterdag 10 september 2022 Voor de 18e keer wordt dit kampioenschap georganiseerd door Mantgumer Jeu de boulesvereniging de Wjukslach. Dit open kampioenschap is voor spelers zonder licentie. Deelnemers hoeven geen lid te zijn van een vereniging. Wel wordt er gespeeld volgens de regels van de Nederlandse Jeu de boulesbond. Meedoen is op eigen risico. Dit alles op de boulesbanen bij: MFC Wukken Om ‘e Terp 21 te Mantgum Spelers, die aan het toernooi deelnemen, worden verzocht om 10.00 uur aanwezig te zijn. Inleggeld is € 5, per persoon (inclusief een kom soep). De wedstrijd begint om 10.30 uur. Opgave per doublette vóór woensdag 8 september bij wedstrijdleider Gjalt Kuperus, tel 0582504097 of mail: kgjalt@gmail.com. Gespeeld worden 4 voorgelote partijen, de hoogst geëindigde doublettes spelen om de 1e, 2e, resp. 3e en 4e plaats. Na de finale is de prijsuitreiking in MFC De Wjukken. Van harte welkom op deze sportieve en gezellige boulesdag! Namens het bestuur van de Wjukslach
14 Mandeguod Wjukkennieuws Praat fan de Clincke Time flies when you’re having sun. We zijn al weer halverwege 2022. De afgelopen maanden hebben we verteld over welke plannen er allemaal liggen voor de Wjukken op het gebied van duurzaamheid, onderhoud en vernieuwingen. De gemeente heeft het plein voor de Wjukken onder handen genomen en de pluktuin is aangelegd. Het plan Boppeslach is goed van start en de eerste resultaten daarvan zijn al zichtbaar. Momenteel is Frankena uit Winsum bezig om het baggerdepot achter het sportveld aan te pakken. Op Facebook en de website www.boppeslachmantgum.nl worden we regelmatig op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen nu en in de komende maanden. Die website heeft ons duidelijk gemaakt dat ook de website van de Wjukken toe is aan een upgrade. Jelle Terpstra jr. (kleinzoon van…) heeft de website van plan Boppeslach gemaakt en is bereid om ook voor de Wjukken een mooie moderne site te maken. Voor plan Boppeslach staat dan in het najaar de nieuwe pui van de Wjukken op het programma en zal het terras uitgebreid worden. Dit wordt best wel spannend. Tot nu toe gebeurde het met enige regelmaat dat er wat dingen kapot gingen of dat er rotzooi achter gelaten werd op het huidige terras. Voor de bouwploeg van de Wjukken is dit best
juli/augustus 2022 15 wel frustrerend. Zij doen hun best om de zaak nieuw, netjes en heel te maken. Wij zijn ook heel blij met deze handige Harry’s die overal een oplossing voor weten en dat dan ook nog kunnen maken (wanneer er meer mensen zijn die thuis de Handige Harry zijn, dan mogen ze zich beslist aansluiten bij deze ploeg). Ik zou graag in contact willen komen met mensen die gebruik maken van het terras op momenten dat de Wjukken dicht is. Ik wil met jullie overleggen wat er nodig is om het gemeenschappelijke gebruik van het terras van de Wjukken open te houden. We willen niet zover hoeven gaan dat we ’s avonds het WIFI signaal moeten afsluiten. Ik ga er van uit dat we allemaal belang hebben bij deze prachtige voorziening. Wanneer je met me mee wilt denken in oplossingen dan zie ik graag een mailtje verschijnen op bestuur@wjukken.nl. Laat je telefoonnummer achter en dan stuur ik je een appje. Voor nu hebben we op 2 juli nog de jong Fammenpartij op het programma staan, waarbij Mantgum zelf de titel moet verdedigen. Vorig jaar was een prachtig feest. Daarna gaan we de zomerperiode in en dus wensen we iedereen een heerlijke ontspannen en zonnige vakantie. Laten we afspreken dat we de laatste vrijdag van augustus bij elkaar komen in de Wjukken om onze vakantie ervaringen met elkaar te delen onder het genot van een drankje en een soepje. Namens het bestuur van de Wjukken, Klaas Hoekstra
16 Mandeguod ANBI status Stichting Wjukken Met ingang van 1 oktober 2021 heeft Stichting Wjukken de ANBI status toegekend gekregen. Wat betekent dit? Erfenissen en schenkingen Een ANBI betaalt geen erfbelasting of schenkbelasting voor erfenissen en schenkingen die de instelling gebruikt voor algemeen belang. Giften Donateurs van een ANBI mogen giften aftrekken van de inkomsten of vennootschapsbelasting. Om in aanmerking te komen voor de aftrek van periodieke giften, moeten de donateur en de ANBI de gift vastleggen in een overeenkomst. Vrijwilligersuren Vrijwilligers die voor een ANBI werken, doen daarmee onder bepaalde voorwaarden een gift aan een ANBI. Wanneer kom je hiervoor in aanmerking: Je ziet af van een vrijwilligersvergoeding Je maakt kosten voor het vrijwilligerswerk en krijgt hiervoor geen vergoeding Je ziet af van een vergoeding voor gemaakte kosten Voor degene die hiervoor in aanmerking kan komen dient een vrijwilligersverklaring door Stichting Wjukken te worden opgesteld. Met deze verklaring wordt het volgende vastgesteld: Dat de belastinginspecteur stichting Wjukken heeft aangemerkt als een ANBI. Dat je in dit belastingjaar als vrijwilliger hebt gewerkt voor deze ANBI. Dat Stichting Wjukken bereid is om deze vergoeding aan je uit te betalen en daarvoor ook de financiële middelen heeft. Dat je hebt aangegeven in het belastingjaar af te zien van het recht op uitbetaling van de vergoeding. Dat Stichting Wjukken een regeling heeft getroffen waardoor je in aanmerking komt voor een vergoeding. Hierover is in een bestuursoverleg een besluit genomen en vastgelegd in de notulen. Dat de financiële situatie van Stichting Wjukken zo is dat zij de vergoeding ook kan uitbetalen. Dat Stichting Wjukken de bedoeling heeft om de vergoeding daadwerkelijk uit te betalen. Dat je zelf kan bepalen dat je de vergoeding niet wilt ontvangen en aan Stichting Wjukken schenkt.
juli/augustus 2022 17 De vrijwilligersvergoeding bedraagt € 5 per uur. Het maximale aantal uren dat kan worden opgevoerd bedraagt 360 uur per jaar. Zie je af van een vergoeding, mag dit bedrag bij de belastingaangifte opgevoerd worden als gift. Het bestuur heeft besloten dat in 2022 het totaal aantal uur dat als schenking kan worden aanvaard maximaal 2.000 uur is. Als je van mening bent dat je in aanmerking komt voor deze regeling neem dan contact op met het bestuur. Formulieren kun je terugvinden op de website van Stichting Wjukken. Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u.
18 Mandeguod Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nij Baarderadiel Met een mooie fietstocht en high tea is het eerste seizoen van de Doarpskeamer Nij Baarderadiel afgesloten. Wat een prachtige dag was het voor de fietstocht, de lengte was ruim 18 km. Er waren ongeveer 20 deelnemers. Bij het rustpunt in Hilaard was er voor de deelnemers een versnapering. Het was prima verzorgd door Marina en Marianne. Na de fietstocht zijn de deelnemers door Anna Christien verwelkomd met heerlijke lekkernijen. Allemaal zelf gemaakt! Bij het bakken is Anna Christien geholpen door Anke en Karin. Het was smullen. Iedereen bedankt voor de bijdrage aan een geslaagde activiteit. Maar er waren uiteraard nog meer activiteiten in mei. Marieke Boersma heeft weer een leuke workshop gegeven met vilt. Er zijn prachtige bloemen gemaakt. Een week later zijn er door een aantal deelnemers leuke sleutelhangers van vilt gemaakt. Vogeltjes en bloemen. De speurtocht die op vrijdag 13 mei was uitgezet trok helaas geen deelnemers. Tijdens de zomermaanden worden er geen speciale activiteiten georganiseerd. Uiteraard is er een nifelmiddei en moarn en is er Mantelzorgcafé en kun je altijd terecht voor een kopje koffie of een praatje. De Doarpskeamer is ’s middags open van 13.00 – 17.00 en ’s ochtends van 9.00 – 12.30 uur. In juni zijn er nog twee dagdelen, in juli en augustus vervalt de vrijdagochtend.
juli/augustus 2022 19 18 mei heeft er een vrijwilligersbijeenkomst plaatsgevonden. Eén van de vragen die bij ons leefde is of de vrijdagochtend wel de meest geschikte morgen van de week is. De dames die deelnemen aan ‘vrouwen in beweging’ kunnen nl. nooit meedoen met de activiteiten en dat is best jammer. Met algemene stemmen is er voor gekozen om de vrijdagochtend te verplaatsen naar de donderdagochtend. Het aanbod van de activiteiten op donderdagochtend blijft vergelijkbaar met die van de vrijdagochtend. We zijn altijd op zoek naar activiteiten die een breed draagvlak kennen. Heb je een idee of verzoek, laat van je horen. Het is nl. fijn als het aanbod aansluit bij een behoefte. 24 September wordt er een open dag georganiseerd. We hopen jullie dan wat te kunnen laten zien van de plannen voor het nieuwe seizoen! We sluiten de middag af met een burenmaaltijd. Hierover wordt nog nader gecommuniceerd. Vanuit de Doarpskeamer wensen wij jullie allemaal een mooie zomer toe! Misschien treffen we jullie ook nog in de Doarpskeamer. Kom gezellig een ijsje eten! De Doarpskeamer Nij Baarderadiel is een prachtige plek om elkaar te ontmoeten. Er is altijd een vrijwilliger met een luisterend oor. Doarpskeamer Nij Baarderadiel is voor alle inwoners van de oud Littenseradiel doarpen die nu onder de gemeente Leeuwarden vallen. Ben je nieuwsgierig? Kom langs en neem een kijkje in onze gezellige Doarpskeamer! Karin van Beest Coördinator Doarpskeamer Nij Baarderadiel.
20 Mandeguod
juli/augustus 2022 21
22 Mandeguod Boppeslach update Dauwtrappen Vroeg was het wel, maar het fantastische weer op Hemelvaartsdag en de prachtige route die door Maria Molenbuur voor bijna 100 wandelaars was uitgezet, maakte alles goed. komt ten goede aan de twee goede doelen: stichting Doch dyn Dream en Plan Boppeslach. Alle wandelaars en vrijwilligers: bedankt! We zijn los! Na maanden tekenen, rekenen en voorbereidende gesprekken is het dan eindelijk zover; we zijn los op het baggerdepot. De kinderen gingen op pad met een vogeltelformulier, kregen een ontbijtje op de boerderij van familie Peenstra, konden polsstokspringen en deden opdrachten in de speeltuin waar ze een heerlijk sûkerpofke kregen van speeltuinvereniging De Pôle. Tijdens de 12 kilometer tocht door weilanden en over minder bekende paden, “scharrelden” de wandelaars hun ontbijt bij elkaar. Beide wandelingen eindigden in de Wjukken waar nog gezellig werd nagepraat onder het genot van heerlijke taarten en gebakjes voor het goede doel (gebakken door vele Mantgumers). De opbrengst van deze HassieBassieDauwtrapeditie was € 1.500, en Prachtig mooi om te zie hoe de kraanmachinist van Frankena vorm geeft aan het ontwerp van tuinarchitect Nico Kloppenborg en met de zware klei de ideeën tot leven “boetseert”. Adrie Jansen maakt regelmatig met de drone luchtfoto’s om de voortgang in beeld te brengen. Deze foto’s en ook ander nieuws zijn terug te vinden op de website www.boppeslachmantgum.nl. Als alles volgens planning gaat, is begin juli het grondwerk klaar en zijn ook de brug en de steiger geplaatst. Ook is dan het wandelpad en de polsstokspringplaats aangelegd, de stapstenen in het water geplaatst en het terrein ingezaaid met gras. In de zomermaanden kan de grond dan inklinken zodat in september de kabelbaan, het volleybalnet en het klimnet kunnen worden geplaatst. In samenwerking met speeltuinvereniging de Pôle wordt dan ook een speeltoren “op de heuvel” geplaatst.
juli/augustus 2022 23 12 februari Bomen en struiken In het najaar zal Snoek Puur Groen met behulp van vrijwilligers (oproep volgt!) de struiken en bomen planten. Leuk weetje: in Plan Boppeslach komen 20 bomen die afkomstig zijn van het kunstproject BOSK. 2 juni Tijd voor een feestje op 8 juli Nu de eerste concrete onderdelen in het plan zijn opgeleverd is het tijd voor een feestje! Wij nodigen alle Mantgumers, jong en oud, uit op vrijdag 8 juli van 16.30 – 17.30 uur. Tijdens deze feestelijke bijeenkomst wordt het wandelpad, de steiger, de brug en het sporttoestel officieel in gebruik genomen. Zet de datum alvast in de agenda en houd de brievenbus in de gaten voor meer informatie. Groetnis, Projectteam Boppeslach 10 juni www.boppeslachmantgum.nl Boppeslach@wjukken.nl 14 juni Foto’s: Adri Jansen
24 Mandeguod
juli/augustus 2022 25 Aanpak weg Mantgum-Baard Zoals u begin dit jaar heeft kunnen lezen in het dorpsprogramma van de gemeente Leeuwarden wordt de weg richting Baard binnenkort aangepakt. Naast groot onderhoud, zoals het dichtmaken van gaten en slijtageplekken, komt aan de zijkant rood asfalt. Daarnaast worden op een aantal plekken drempels aangebracht. Bij de kruising op Lucht en Veld komt geen verkeersremmend plateau, maar wordt het ‘visueel ingevuld’, aldus de gemeente. Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum De planning is als volgt: • De werkzaamheden starten maandag 4 juli. In die week worden de bermen vrijgemaakt, asfalt gefreesd en het beton bij de kruising Lucht en Veldsterdyk verwijderd. • In de week van 11 juli wordt het nieuwe asfalt aangebracht en de tijdelijke belijning • In de week van 18 juli worden de inritten en bermen hersteld • In de week van 25 juli eveneens inritten en bermen hersteld De gemeente neemt uiteraard contact op met aangrenzende bewoners over de planning. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met André Seinstra, Projectleider Sector Inrichting en Beheer Buitenruimte: andre.seinstra@leeuwarden.nl of T (058) 751 2570 | M (06) 13 269 269
26 Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Diensten in Juli en Augustus In de maanden juli en augustus zijn er elke maand twee diensten. De data zijn: 3 juli, 17 juli, 7 augustus en 21 augustus. Alle diensten staan vermeld in de agenda, de aanvang is steeds om 10.00 uur. Eén dienst lichten we graag even toe. Op zondag 3 juli is er weer een Openluchtdienst bij de kerktoren van Skillaerd. Aanvang om 10.00 uur, iedereen is van harte welkom, wel graag een eigen stoel meenemen. Na afloop is er ruimte voor ontmoeting en koffie. Bij slecht weer, is de dienst in de Mariakerk. Tsjerkepaad 2022 In Friesland staat in bijna ieder dorp een monumentale kerk. ‘s Zomers zijn veel van deze kerken op zaterdagmiddag open, om meer mensen dan de reguliere kerkgangers in staat te stellen de kerken te bezoeken. Dit heet: Tsjerkepaad. Daarnaast is er Orgelpaad. Dan wordt er op bepaalde zaterdagen in die kerken het orgel bespeeld (t.w. 16 en 30 juli, 20 augustus en 3 september). Mantgum doet dit jaar weer mee. We hebben twee jaar over moeten slaan, vanwege de restauratie en de corona beperkingen. De kerk is nu af, en we kunnen hem vol trots laten zien aan iedereen die daar belangstelling voor heeft. Dat kunnen dorpsgenoten zijn die langs lopen en er nog niet in geweest zijn, of die gasten hebben die ze het dorp willen laten zien. Het kunnen wandelaars en fietsers zijn, die nauwelijks weten in welk dorp ze zijn maar afkomen op de vlag: “Kerk open”. Het kunnen mensen elders uit het land zijn die hier gericht op kerkepad zijn. In ieder geval: we zijn open. Van 2 juli tot en met 17 september is de kerk ’s middags van 13.30 tot 17.00 open. Er zijn elke zaterdag twee gastheren/ dames. Die kunnen koffie schenken, iets vertellen of gewoon luisteren naar wat bezoekers zelf vertellen. Er valt heel veel te vertellen, zowel over het dorp als over de kerk. De bemensing was wederom geen probleem. In veel dorpen komen mensen die de kerkdiensten niet bezoeken nooit in de kerk. Mantgum is een positieve uitzondering. Hier is het helemaal niet vreemd om wel gastvrouw of gastheer te zijn, maar geen lidmaat. De kerk is van ons allemaal, en niet alleen van de kerkgangers.
juli/augustus 2022 27 Het thema van Tsjerkepaad dit jaar is ‘’Jong en oud in de kerk’’. Henny Jilderda uit Dokkum verzorgt voor deze editie van Tsjerkepaad een geweldige quilttentoonstelling. Al ruim 20 jaar maakt ze quilts en is zoals ze zelf zegt: ‘’er helemaal aan verslaafd geraakt’’. Veruit de meeste van haar quilts hebben een Christelijk thema. Een mooi lied, een Bijbeltekst die haar aanspreekt, ze verwerkt ze (na heel wat uren hand en naaimachinewerk) tot een kleurrijke quilt. Eerder mocht ze al exposeren in Workum, het Roodkerkje en in de kerk van Aalsum. Haar quilts ‘’De Goede Herder’’ en de ‘’Ark van Noach’’ hangen al een aantal jaren in bruikleen in de Herberch (kerk) in Dokkum. Voor kinderen is er een speurtocht, antwoorden op de vragen kunnen ze in en rond het kerkgebouw vinden. En bij het inleveren van de juiste oplossing krijgen ze daar wat lekkers voor terug. Dus, als je de gerestaureerde kerk nog niet gezien hebt, dan kun je deze zomer elke zaterdagmiddag even binnenlopen. Met of zonder gasten, jong of oud. Iedereen is welkom. Namens de kerkenraad, Esther Langedijk en Boukje Jilderda
28 Mandeguod
juli/augustus 2022 29 Dauwetraapje op Himelfeartsdei As de wekker giet om healwei seizen, hawwe de lysters en de hoannen al it heechste wurd. De sinne kipet al troch de beammen, it is in prachtige moarn. By de Wjukken is ek al aardich aksje, de organisaasje fan Boppeslach en Hassiebassie hawwe alles al goed foarmekoar. De rûte wurdt útdield en nei it beteljen en in bakje kofje giet elkenien mei in goed sin op sjou. Alles stiet ek goed oanjûn mei de bekende Hassiebassiepylkjes, mar wy geane no wol in oare kant út as de Hassiebassietochttour. Op nei Skillaerd en by de toer steane al in pear rinners te harkjen nei de – troch Skelte Anema ynsprutsen – rûnlieding mei QR. De rest nimt dêr de tiid net foar en slacht by de Famylje Reitsma de daam yn. Efter it hok stiet in lekker brochje klear en elkenien troppet de bûsen fol, as soe it in barre tocht wurde... De betonreed del en Boer Reitsma hat in kreas paad meand troch it lân op nei Bessens yn Wiuwert. Boer Fopma fan Jeth hat noch wol krekt syn lân bejarre, dus de rinskuon bliuwe net alhiel skjin, mar dat dondert neat, fansels. Troch Wiuwert en op nei Klaeiterp nei de Famylje De Vries dy’t hjir in echt “Rustpunt” hawwe. De ûntfangst is super. Op ‘e skuorreed stiet wer fan alles klear, elkenien kin him/har hjir lekker bedjerre litte en elk kin ek even noflik op it húske sitte. Op nei Easterwierrum en binnentroch nei Tsjerkebuorren. Troch it echte natuerlân fan Nauta. Under de skoktriedden troch, om de hatseflatsen hinne, oer moaie brechjes en klapstekjes. Skitterjend. Eins hiene wy fierder troch it lân kinnen op nei Geert en Anneke Fopma, mar dat paad is net sa goed mear te berinnen, tink. Sa komme wy om in oere as 9.00 wer by de Wjukken oan en dêr stiet hearlike selsmakke taart klear fan Hidde en oare topbakkers. Alwer sin oan in bakje kofje, mar de automaat hat gjin nocht. Mar de organisaasje regelet fansels kofjesetapparaten en alles makket dat it in machtich moaie moarn wurden is. Hulde! Johannes Arendz
30 Mandeguod
juli/augustus 2022 31 Witte jim dat… → … Rutger Mulder (19) út Mantgum krekt net yn de prizen fallen is by de LC Awards? Hy hat mei in oare stúdzjegenoat in waskstrjitte ûntwurpen foar wandpanelen fan tinten. → … it tema fan de merke bekend is? Feest! → … der in Facebookside is mei nijs út en oer Mantgum: www.facebook.com/doarpmantgum → … de datum foar Tusken Tsjerke en Kroech al bekend is? De datum is sneon 8 oktober 2022. Uitgesteld geluk - Arcadia Op elke heenweg & Witte wegen Op zoek naar schoonheid tijdens en na de huidige pandemie. Wat geeft ons moed, welke zaadjes planten we voor de toekomst? Welke verhalen inspireren ons? MANTGUM – Tuinontwerper Nico Kloppenborg geeft niet alleen advies, maar heet u met een door Marjolein Ley verteld verhaal welkom in zijn tuin. Centraal staat Witte wegen, een van oorsprong Catalaans verhaal van Marina Espasa. Het verhaal wordt verteld in het Nederlands. 2 juli, 15.30 uur Nico Kloppenborg Tuinontwerp, Seerp van Galemawei 5/7, Mantgum. Neem zelf een tuinstoel of dekentje mee en kleed je op het weer voor deze buitenactiviteit.
32 Mandeguod
juli/augustus 2022 33 Verenigingen Vereniging Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub CPO Mantgum Doarpskeamer Nij Baarderadiel Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen Contactpersoon / email M. Visser Telefoon 06 10 05 79 01 Durk Swierstra Arjen Klaversma - cpomantgum@gmail.com Karin van Beest - bestuur@wjukken.nl doarpsmienskip@mantgum.com E. van der Hem K. Bosma S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgum Leeft Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum J.Cuperus - info@jacobklaver.nl Jurriaan Hoekstra D. Lont J. Noorman Maaike Kuipers - mantgumleeft@gmail.com Willemijn Koopmans-van Hasselt - tennismantgum@gmail.com Fam. Nutma Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer - info@harmonieweidum.nl Oudercommissie De Gielguorde Plan Boppeslach ocgielguorde@gmail.com Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Jant van Dijk - boppeslach@wjukken.nl Frisia1874@gmail.com C. Kaspers J. Nijboer bestuur@wjukken.nl D. Ottema historischcentrum@leeuwarden.nl R. de Groot 06 20 49 43 45 058 250 14 05 058 255 25 85 058 250 10 90 058 822 27 63 058 250 13 09 058 254 20 51 06 37 34 25 40 058 251 96 81 058 251 93 93 058 250 15 97 058 250 11 44 058 250 40 97 06 20 55 71 23 06 13 14 66 95 06 51 22 11 65 06 55 45 46 03 06 14 41 16 80 06 41 76 70 42 06 30 03 46 43 058 251 94 02
34 Mandeguod Activiteiten juli/augustus Datum Activiteit Zaterdag 2 juli Zondag 3 juli Dinsdag 5 juli Vrijdag 8 juli Zondag 10 juli Dinsdag 12 juli Vrijdag 15 juli Zondag 17 juli Dinsdag 19 juli Dinsdag 26 juli Zondag 7 augustus Zondag 21 augustus Maandag 29 augustus Vrijdag 2 september Zondag 4 september Zaterdag 10 september Van 2 juli tot en met 17 september Uitgesteld geluk/Arcadia, zie elders in deze Mandeguod Openlucht kerkdienst Doarpskeamer Feestelijke bijeenkomst Boppeslach Kaatsen: Geitewollesokken partij voor de jeugd Kaatsen: Mantgum keatst! (met livemuziek) Doarpskeamer Start schoolvakanties regio Noord Kerkdienst Doarpskeamer Doarpskeamer Kerkdienst Kerkdienst Kaatsen: KNKB welpen jongens en meisjes Einde zomervakantie regio Noord Kaatsen: Discokaatsen voor de jeugd Kaatsen: Iepen Frysk Kampioenskip Pearke Teatsen Open kampioenschap Littenseradiel Jeu de Boules Iedere zaterdagmiddag: Tsjerkepaad 17.00 uur 10.00 uur 10.30 uur Sportveld Sportveld Jeu de boulesbaan bij de Wjukken 13.30-17.00 uur Mariakerk, Mantgum 10.00 uur Mariakerk, Mantgum 9.00-12.30 uur MFC Wjukken 9.00-12.30 uur MFC Wjukken 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur Mariakerk, Mantgum Mariakerk, Mantgum Sportveld Tijd Kaatsen: Jong Famme partij 10.00 uur 15.30 uur 10.00 uur Locatie Sportveld In de achtertuin van Seerp van Galemawei 5/7, Mantgum Kerk van Skillaerd 9.00-12.30 uur MFC Wjukken 16.30-17.30 uur Rondom de Wjukken 09.30 uur 10.00 uur Sportveld Sportveld 9.00-12.30 uur MFC Wjukken
juli/augustus 2022 35 Weekagenda Maandag AMV Medische fitness Fanfare ’Harmonie Weidum’ Oefenavond Mannenkoor Mantgumer Maten Niet in mei t/m augustus Zenmeditatie Dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Urker Vishandel Doarpskeamer Biljarten 60+ Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Yoga van Veronica Aukes Woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Klaverjasklub 60+ Medische fitness Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal 15.30 uur OBS de Gielguorde 17.00 - 18.00 uur en 18.00 - 19.00 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.30 - 21.00 uur Dorpshuis Weidum 20.00 uur MFC de Wjukken 19.45 - 21.30 uur Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 15.30 - 18.00 uur Bij de Poiesz 13.00 - 17.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 16.00 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.05 - 19.00 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Sportveld 19.00 - 20.30 uur MFC De Wjukken Flow Yoga, Studio Fitaal 19.25 - 20.25 uur en 20.30 - 21.30 uur Basisschool de Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 13.30 uur MFC Wjukken 17.00 - 18.00 uur en 18.00 - 19.00 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.00 uur Basisschool De Gielguorde 20.00 uur Basisschool De Gielguorde Malletband ‘Harmonie Weidum’ Donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Pizzabakker Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Clinic: Beginnen met hardlopen via Miriam Boomsma Bootcamp door Sander Hageman Fifty + fit. door Sander Hageman Jeu de boules competitie Clinic beginnen met Hardlopen Yoga Yoga, YogaRutger Vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Doarpskeamer Bridgen Pilates, Studio Fitaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Biljartcompetitie Zaterdag Bootcamp door Sander Hageman Zondag Jeu de boules Instuif 19.30 - 21.30 uur Dorpshuis Weidum Tennislessen namens de Mantgumer Tennisclub Tennisbaan bij de Wjukken 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.50 - 21.30 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 uur Bij de Poiesz 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.30 uur 19.00 - 20.00 uur Sportveld 20.00 uur Sportveld 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur Basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 9.00 - 12.30 uur MFC Wjukken 14.00 - 17.30 uur MFC Wjukken 09.00 uur Dorpshuis Weidum 09.15 - 10.15 uur MFC Wjukken 10.30 - 11.30 uur MFC Wjukken 19.30 uur Café Bonnema 09.00 - 10.00 uur Sportveld 14.00 uur Bij mfc Wjukken
36 Mandeguod Instellingen Instelling Apotheekhoudende Huisarts Bergwerff Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gemeente Leeuwarden, klein leed Gezondheidscentrum It Kleaster Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Mantgum Foar Inoar Mindfulnesstraining en zenmeditatie Shiatsu & Massagetherapie Sportcentrum Akkermans Studio Fitaal Yoga instituut Veronica Aukes YogaRutger J. Sybesma G. van der Heide J. Wijnja itkleaster@ezorg.nl E. Hartvelt A. Wijnstra foarinoar@mantgum.com Eef Heinhuis Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) E. Hartvelt Politie Service Centrum Ant Folkerts Info@massagepraktijkantwerk.nl V. Akkermans M. Ypma Veronica Aukes Rutger Feitsma info@yogarutger.nl Wilt u ook bij deze instellingen vermeld staan? Stuur dan een e-mail naar mandeguod@gmail.com en wij nemen contact met u op. Wijkagent Iedere eerste dinsdag van de maand aanwezig voor vragen in de Wjukken van 14.00 - 16.00 uur. Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2021 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Treinstation Mantgum Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. Contactpersoon / email Telefoon praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl E. Hartvelt R. de Groot rsdegroot@terphus.nl 0517 34 12 72 0517 34 27 26 088 035 04 00 06 51 96 89 90 0900 112 71 12 058 250 14 14 058 250 15 23 058 250 19 52 058 257 66 66 058 763 45 13 088 035 04 00 06 27 06 49 94 058 250 15 57 06 12 82 27 12 088 035 04 00 0900 88 44 06 52 13 31 30 0515 42 56 12 06 42 01 22 03 06 47 13 90 27
juli/augustus 2022 37 maand aanbieding 750 gram iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur kibbeling + gratis saus voor € 10,
38 Mandeguod
juli/augustus 2022 39 16, 17 & 18 september is het FEEST in Mantgum! Zoals we eerder al in de Mandeguod schreven vindt de Mantgumer Merke dit jaar in september plaats. De voorbereidingen zijn al in volle gang en mogelijk is één van ons al bij u aan de deur geweest voor het “listrinnen”. “Listrinnen”, wat is dat en wat wordt er aan u gevraagd? Om alle activiteiten die wij organiseren te kunnen bekostigen, vragen wij aan iedere Mantgumer een vrijwillige bijdrage. Denk hierbij aan de prijsjes bij de verschillende onderdelen, huur van materialen, muziek, aankleding, draaimolen, versnapering voor de kinderen, etc. Daarnaast hoeft u als u heeft ingetekend geen entree meer te betalen voor de bands op vrijdag(€12,50) en zaterdagavond (€15,00). Onze richtprijs is € 30, per persoon (>16 jaar) als u 3 dagen Merke met ons komt vieren. Hebben we u gemist tijdens het “listrinnen”? We laten een briefje bij u achter, waarop staat hoe u alsnog kunt intekenen. Het volledige feestprogramma komt in de volgende Mandeguod, maar we lichten graag alvast een tipje van de sluier op: Vrijdagavond, zaterdagmiddag, zaterdagavond en zondagmiddag live muziek; Voor de (basisschool)kinderen: spelletjes, schminken, bingo, kaatsen en diverse attracties; Kaatsen, jeudeboule, tippen en petsjeballen; Wij hebben wel zin in een feestje! Geert, Bettie, Wietske, Jan Geart en Wikje
40 Mandeguod
juli/augustus 2022 41 Heb jij een probleem en wil je ervan af? Ik help je graag Via Sil! Hypnotherapeut Silvia Fokkema 06 46 376 520 www.via-sil.nl
42 Mandeguod Teake op ‘e praatstoel oer ferfleine tiden Handikaptesport yn Mantgum anno 1941 Der wienen yn dy snuorje yn Mantgum in stik of seis jonges dy’t mei elkoar keatsten op ‘e Frijbuorren. Der wie in fêst ploechje: Ealze Rypstra, Folkert Oosterbos, Hindrik Kirkenier, Henk Schuurmans, en der wiene noch in pear dy’t sa no en dan meidiene, mar de nammen dêr fan binne my net bekend. Mar ien jonge is my wol bekend: dat wie Frâns van Dellen, soan fan Durk en Minke. Hja wennen yn ien fan de huzen oan de Fearhûshoeke (wêr’t Johannes en Adelma no wenje). Frâns hie kinderferlamming hân en wie ûnder de knibbels ferlamme. Hy siet altyd yn in karke dêr’t er mei de hannen om de bannen tige goed mei omgean koe. Se praten ôf om nei skoaltiid te keatsen op ‘e Frijbuorren. Folkert, sa akkoarten se, soe Harm de Boer fan de keatsklub Jacob Klaver freegje oft sy in ‘echte’ keatsbal brûke mochten. Dat mocht, ûnder de betingst dat de bal hiel wer nei De Boer werombrocht wurde soe. Dat seine Folkert c.s. ta en dêrnei gie it alle dagen oan: keatse op ‘e Frijbuorren. It perk waard útlein mei op ‘e hoeken de klompen fan de keatsers. De jonges makken mei Frâns de ôfspraak dat sy sels ek allegearre op ‘e knibbels keatse soene. Ik tink dat dit wol it alderearste keatsen wie as ‘handikaptensport’, noch nea earder hie men de keatssport sa bedreaun. Se koene op it lêst de ballen, Ut it boekje ‘Baerderadiel sa’t it wie’
juli/augustus 2022 43 heech bûtsend oer de mul, ‘fliegend’ nei it perk jeie. Frâns wie dêr wol de bêste yn. Doe’t de jonges wat âlder waarden koene jo oan ‘e opslach sjen wa’t oan it ‘keatsen ûnder handikap’ meidien hie: harren platte mei gang opsleine ballen wiene sawat net te slaan. Mei Frâns gie it minder: doe’t er ± 17 jier wie, is er oan de sykte ferstoarn. Mar syn keatsmaten ha noch in jier as wat meidien oan it KNKBkeatsen en Folkert en Ealze ha it ta reserve haadklassers (doe hiet it 1e klasse) brocht. En Frâns syn karre? Wel, dy is doedestiids gewoan yn it wetter fan de dobbe riden, de dobbe dy’t foar it hûs fan de Van Dellens lei… Letter waard dy dobbe tichtgoaid, mar yn de 70er jierren – doe’t ek de skoalle boud waard – is de dobbe wer op ‘e nij útgroeven. Durk Monsma wie ien fan de mannen dy’t de destiids tichtgoaide dobbe wer iepen groef. En op datselde plak is Frâns syn karre doe wer werom fûn… Dy dobbe leit der no noch altyd, oan de eastkant fan de skoalle en de strjitnamme De Dobbe wiist nei de histoarje fan dizze dobbe… Teake Oosterbos
44 Mandeguod Undersyk N354 Snits-Ljouwert Maaie 2022 Ingestuurd door Provincie Fryslân Bewoners en bezoekers van Fryslân moeten zich veilig en vlot kunnen ver plaatsen. Daarom investeerden we de afgelopen jaren in het Friese wegennet. De N354 tussen Sneek en Leeuwarden is, na de aanleg van de Haak om Leeuwarden en de Centrale As en de verbetering van de N381, het grootste bestaande knelpunt op provinciale wegen. De maximale snelheid is 80 kilometer per uur. We onderzoeken hoe we deze weg kunnen verbeteren. We troffen de afgelopen jaren al verschillende maatregelen op de N354 tussen Sneek en Leeuwarden. Zo pakten we vorig jaar het gedeelte bij Tsienzer buorren aan. De weg door de buurtschap is veiliger gemaakt door het een meer dorpse uitstraling te geven. Dit jaar beginnen we met de aanleg van twee ovondes bij de afslag naar Raerd en Easterwierrum. Zo maken we de weg van Sneek tot de A32 stapsgewijs veiliger. Het onderzoek We willen weten of de N354 het verkeer ook in de toekomst aan kan. Misschien zijn er aanvullende maatregelen nodig om de weg toekomstbestendig te maken. Daarom hebben we onderzoek gedaan naar de weg en het verkeer op deze weg. Gemeenten Súdwest-Fryslân en Leeuwarden dachten met ons mee. Ingenieursbureau Roelofs voerde het onderzoek uit. Het onderzoek bestaat uit twee delen. Eerst onderzochten we op welke manier mensen reizen tussen Sneek en Leeuwarden. We keken niet alleen naar het verkeer op de N354, maar ook naar het verkeer op andere wegen in de omgeving. Ook het reizen met de trein en de fiets hebben we meegenomen. Dit noemen we hieronder het verplaatsingsonderzoek. Daarnaast vroegen we weggebruikers en mensen uit de omgeving om een enquête in te vullen over hoe zij de weg beleven. Verplaatsingsonderzoek Om inzicht te krijgen in hoeveel verkeer dagelijks over de N354 rijdt hebben we het aantal auto’s geteld. Ook onderzochten we waar het verkeer vandaan kwam. Hiervoor gebruikten we anonieme data van TomTomnavigatiesystemen. We keken naar het aantal ongevallen en naar de uiterlijke kenmerken van de weg. Door al deze data te combineren hebben we een goed beeld van het verkeer op de N354 gekregen. Met behulp van toekomstmodellen maakten we een inschatting van de groei van het verkeer richting 2040. Belevingsonderzoek Met een enquête via social media onderzochten we hoe weggebruikers en mensen
juli/augustus 2022 45 de N354 een belangrijke weg voor de regio. Naast het gebruik van de auto als vervoermiddel reizen ook veel mensen met de trein. Andere vervoermiddelen, zoals de fiets, worden minder vaak gebruikt om tussen beide steden te reizen. uit de omgeving de N354 en het verkeer op de weg beleven. Daarnaast hielden we interviews met leden van dorpsbelangen. Meer dan tweeduizend mensen deden mee aan het belevingsonderzoek. Uitkomsten van het onderzoek Op dit moment rijden er tussen de 11.000 en 12.000 voertuigen per dag over de N354. Het grootste deel van dit verkeer komt uit Fryslân. Veel verkeer gebruikt de weg als verbinding tussen Sneek en Leeuwarden (en omgeving). Dat maakt Meer verkeer op de N354 in de toekomst We verwachten dat het verkeer op de N354 toeneemt. Naar verwachting rijden er in 2040 zo’n 13.000 tot 14.000 voertuigen per dag over de weg. Dat zijn er tweeduizend meer dan nu. Uit het onderzoek blijkt dat de bestaande weg deze stijging van het verkeer aan kan. Wel zijn aanvullende maatregelen nodig om ervoor te zorgen dat de weg veilig is en blijft. Om de doorstroming van het verkeer te verbeteren, zodat het verkeer vlot over de N354 kan rijden, zou de snelheid omhoog moeten naar 100 kilometer per uur. Om de hele weg geschikt te maken als autoweg zijn meer ingrijpende maatregelen nodig.
46 Mandeguod Beleving van de N354 In het belevingsonderzoek is onderscheid gemaakt tussen de Blankendalwei (het deel tussen Sneek en Dearsum) en de Snitserdyk (het deel tussen Dearsum en de A32). Uit de enquête blijkt dat de weggebruikers en mensen uit de omgeving vooral de Snitserdyk als onoverzichtelijk en gevaarlijk beleven. Ook overheerst het gevoel dat het verkeer op de hele weg niet vlot kan doorrijden. De wens om veilig én vlot naar van Sneek naar Leeuwarden te kunnen rijden is er wel. Uit figuur 4 blijkt dat de ondervraagden naast een veiligere N354 ook een kortere reistijd wensen. Aandachtspunt is wel de leefbaarheid in de directe omgeving. Mogelijke maatregelen In het onderzoek hebben we ten slotte een eerste verkenning gedaan naar maat regelen die we mogelijk kunnen nemen om het verkeer, ook in de toe komst, veilig en vlot over de N354 te laten rijden. Voorbeelden van deze maatregelen zijn: wegverlegging en ruimere bochten, veiligere bermen en nieuwe belijning. Ook het gebruik van nieuwe technologieën en het stimuleren van het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer kan een oplossing zijn. Op dit moment is nog niet bekend welke combinatie van maatregelen de voorkeur heeft.
juli/augustus 2022 47 Hoe verder? Dit onderzoek is klaar. We hebben een goed beeld van de situatie op en rondom de N354 tussen Sneek en Leeuwarden nu, en voor de toekomst. Het is mogelijk om zowel de verkeersveiligheid als de doorstroming van het verkeer op de N354 te verbeteren. Hoewel de weg de verwachte stijging van het verkeer aan kan, zijn er wel ingrijpende maatregelen nodig om met name de doorstroming aanzienlijk te verbeteren. Dit onderzoek is een eerste verkenning. Met de uitvoering van dit onderzoek heeft Gedeputeerde Staten voldaan aan wat er in het provinciale Bestuursakkoord 2019-2023 staat beschreven. Gedeputeerde Staten stuurt de bevindingen door naar Provinciale Staten. Het is aan Provinciale Staten om te bepalen of dit onderzoek een vervolg moet krijgen en hoe dit onderzoek eruit gaat zien.
48 Mandeguod onderhoud verbouw restauratie renovatie nieuwbouw advies Skillaerderdyk 15, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 bouwbedrijf@klaversma.nl
juli/augustus 2022 49 Iten as motivaasje om nei skoalle Yn de maaiefakânsje ha ik tegearre mei myn broer Jelle twa wiken op besite west op de skoalle yn Matunda, Kenia, dy’t wy bouwe fanút ús stichting Doch Dyn Dream. Doel fan de reis wie om de folgjende stappen te bepalen foar ús stifting. No’t de skoalgebouwen en de keuken sa goed as ôfboud binne, is it tiid om ús te rjochtsjen op de takomst. Yn earste ynstânsje hie ik it idee opfette om wat te dwaan oan it dosinteteam. Op dit stuit binne de dosinten allegear frijwilligers. Op himsels is dat prima, mar it probleem is dat se ek samar fuort kinne. De kâns is dan ek grut dat se dat dogge as se earne oars in betelle baan krije kinne. Al gau die bliken dat dit net helber is, it is foar ús gewoanwei te djoer om se alle moannen te beteljen. Wat my fierder opfoel wie dat der mar in bytsje learlingen op de skoalle wienen. Doe’t ik myn soargen dêroer utere, joegen se oan dat dit foaral kaam omdat de learlingen hast gjin iten mear op skoalle krigen. Troch de drûchte binne de prizen bot omheech gien en dêrtroch is it dreger om oan iten te kommen. De learlingen dy’t op ús skoalle sitte binne foar in grut part weesbern of bern út hiel earme gesinnen. Sy binne as it op iten oankomt, oanwiisd op datjinge dat se op skoalle krije. De lêste tiid wie der dus minder iten en →
50 Mandeguod bykommend foardiel dus dat de bern nei skoalle kamen. In oare útdaging dêr’t se dêr foar stienen, wie dat de oerheid bepaald hie dat der in nij kurrikulum ynfierd wurde moast. Dit betsjutte dat alle boeken dy’t der wienen foar in grut part weardeleas wurden binne. dat hat der yn resultearre dat guon bern net mear nei skoalle kamen. Sy koenen dan better brûkt wurde om te wurkjen en jild te fertsjinjen en waarden dan troch harren âlders of fersoargers net mear nei skoalle stjoerd. Eksimplarysk foarbyld wie in famke fan de skoalle dat we tsjinkamen op in dei doe’t we werom rûnen nei ús ferbliuwplak. It famke rûn mei in grutte amer wetter op ‘e holle, sa’t Afrikaanske minsken dat kinne. Se wie troch har beppe frege om wetter te heljen en koe dus net nei skoalle ta. Wy hawwe doe yn goed oerlis mei de minsken dêr’t wy dêr it kontakt mei hawwe, besletten om foar de bern iten te keapjen. De ferwachting wie dat der dan ek mear bern nei skoalle komme soenen. En dy ferwachting kaam ek út. Alle dagen kamen der mear bern. It nijs dat der wer iten wie gie as diggelfjoer. Utsein it feit dat iten op himsels al ferskriklik wichtich is, wie it Om goed oan te sluten by it programma fan de oerheid moasten dus ek nije boeken oanskaft wurde foar 12 skoalfakken. Dat ha wy ek op ús nommen en dy boeken binne krektlyn kocht. Foto’s dêrfan sille ynkoarten op ús Facebook pagina te sjen wêze. Fierder ha we dêr noch sjoen nei selsfoarsjennendheid. It moaiste soe wêze dat wy der op in bepaald stuit tusken wei stappe kinne en dat se harren sels rêde kinne. Mei de bou fan in kas en it oanlizzen fan in irrigaasjesysteem op sinneenerzjy ha we dêr in earste stap yn setten. Der binne ideeën om der noch in kas by te bouwen, of eventueel stikken lân te keapjen of te hieren om eigen iten
juli/augustus 2022 51 dwaande om in systeem op te setten dat minsken in bern sponsorje kinne foar bygelyks in tientsje yn ‘e moanne. op te ferbouwen. Sa binne der noch in hiel soad saken te betinken dy’t noch wol kinne. Mar foar no wolle we ús earst graach rjochtsje op it iten. We wolle der foar soargje dat de bern dêr genôch iten krije en dêrmei op skoalle binne en leare kinne. Om dit foar elkoar te krijen moatte we sjen oft we in fêste jildstream kreëarje kinne om it iten oan te skaffen. We binne op dit stuit Al mei al ha ik dêr genôch nije inspiraasje en motivaasje opdien om wer troch te gean en de folgjende stappen te setten. Fan in keal stik lân yn 2014 nei in prachtige skoalle en moetingsplak yn 2022. Wat bin ik grutsk op ús projekt. En mei ‘ús’ bedoel ik elkenien dy’t meihelpt op hokfoar wize dan ek. Alle balsponsors, hassiebassiefrijwilligers, kwissers, kuierders, donateurs en wa dan ek, tige tank! Wy meitsje in ferskil foar in hiele grutte groep bern en de mienskip om harren hinne. Skelte Anema
52 Mandeguod Iedere donderdag bij de Poiesz van 17.00- 19.00 uur: versgebakken steenoven pizza’s, ambachtelijk bereid met verse toppings en een dunne knapperige bodem. Om te bestellen bel of app 06 - 53877841, of bestel aan de wagen. Het is niet nodig om vooraf te bestellen, maar wel handig! We hebben ook pizza cadeaubonnen in elk gewenst bedrag vanaf € 10,=. Tevens verkrijgbaar pizza met speltbodem, 1 dag van te voren te bestellen. Voor al je feestjes kunnen we een pizza proeverij op locatie verzorgen. Meer info op www.sambrinipizzas.nl Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Quattro Stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Tonno: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Kip Cajun: tomatensaus, kaas, pittige kipreepjes, verse tomaatjes, rode ui € 9,00 € 11,00 € 12,00 € 10,50 € 12,50 Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño pepers, spekreepjes, ei, mozzarella € 12,50 Salame: tomatensaus, kaas, salami € 10,00 € 11,00 € 13,50 € 11,00 € 11,50 € 11,00 € 13,50 € 13,00 € 13,50 € 13,00 € 13,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra’s per item: kaas, groente, olijven, ei € 1,00; extra vlees, gorgonzola € 1,50 / vis € 2,50; bakje knoflooksaus € 1,50.
juli/augustus 2022 53 Tusken Tsjerke en Kroech Einliks is it wer safier, nei’t wy der twa en in heal jier op wachte hawwe: op sneon 8 oktober 2022 hawwe wy wer in Tusken Tsjerke en Kroechtocht troch Mantgum, mei in ferrassend program, mei koarte optredens op allerhande plakken yn Mantgum! Lyk as yn oare jierren begjinne wy wer mei in leuke startfoarstelling yn ’e tsjerke en dêrnei geane wy mei ús allen wer nei De Wjukken foar in waarm miel iten. Om sân oere geane wy dan wer los, elk kin nei trije foarstellingen ta en wy binne noch hyltiten drok dwaande in nijsgjirrich programma yninoar te setten, troch de coronatiid moat alles wer wat op gong komme en wy hawwe noch net alles yn kalk en semint. Jimme lêze der de kommende tiid wol oer yn ’e Mandeguod. As wenst slute wy TTeK ôf yn De Wjukken mei de band Related Stuff, de band komt út Top en Twel en se spylje swingende bluesmuzyk mei û.o. nûmers fan Eric Clapton en The Band. It sprekt foar himsels dat wy by de realisaasje fan TTeK wol wat help brûke kinne fan frijwilligers en dêrom dogge wy ek in berop op ’e Mantgumers: wy sykje noch minsken dy’t foar in groepke fan in man of tsien in waarm en streksum miel meitsje wolle, de kosten derfan krijt in elk fergoede fansels. Wy sykje ek minsken dy’t as gids mei de groepkes troch Mantgum rinne wolle om elkenien te plak te bringen. En fansels, der binne ek omballingen as help by de ferlotting, it klearsetten fan stuollen en alle oare wurksumheden wêr’t wy tsjinoan rinne. As jo meihelpe wolle, jou jo dan op en skilje 0627354190 of stjoer in mailtsje nei info@kappershuis.nl, dan krije jo fan ús grif in reaksje. Want TTeK is foar en ek mei Mantgumers! It bestjoer fan Frisia1874
54 Mandeguod Wat hinget der by jim oan ‘e muorre? Living the landscape Tripgemaal We konden het schilderijtje ophalen bij het Tripgemaal in Gersloot. Gekocht op de tentoonstelling van het werk van Annemieke Harkema, die op die plek een tijdje als “artist in residence” gewoond had bij Jort en Mirjam. Jort is de zoon van Thom Mercuur, die als galeriehouder een grote verzameling bijeengebracht had van schilderijen en andere kunst. Samen te vatten onder de brede noemer van kunst van Noordelijke kunstenaars. Belvedère Zoveel dat hij die zelfs kon onderbrengen in zijn eigen museum; Belvédère. Gelegen in een prachtig landschap in Oranjewoud bij Heerenveen. Kernwoorden voor het museum en de tentoonstellingen zijn: licht, lucht, ruimte, wind en water. Thom is inmiddels overleden. Maar zowel Jort als de huidige medewerkers van Belvédère borduren voort op dit thema. Living the landscape De huidige tentoonstelling in Belvédère, “Living the Landscape”, toont het werk van de Engelse Barbara Hepworth en de groep schilders om haar heen. Ze is vooral bekend door haar beelden. Vanwege de 2e wereldoorlog verbleef zij gedwongen in haar vakantiehuis in Cornwall. Dat werd een pleisterplaats voor vele, ook Europese kunstenaars. Zij verbleven er vaak tot ver na de oorlog. Het spectaculaire landschap van Cornwall werd op vele manieren verbeeld. (Artists in residence!) Als tegenhanger van de ”Cornwallgroep” is er in het westelijke deel van Belvédère een “Living the Landscape” samengesteld van werken uit de vaste collectie en van kunstenaars met dezelfde fascinatie voor licht, lucht, wind, wolken, water. `
juli/augustus 2022 55 Annemieke Harkema Eén van hen is Annemieke Harkema. Ze woont in Amersfoort en heeft haar kunstopleiding gehad in Amsterdam. Om inspiratie op te doen verblijft ze vaak in de meest afgelegen plaatsen, vaak in het noorden van Friesland. En bijna altijd in waterrijke gebieden. Er hangen twee grote werken van haar in Belvédère. Subtiel bewegende lijnen met potlood, kleurpotlood, soms houtskool. Meanderende lijnen, meest in grijzen, soms wat kleur. Haar werken hebben titels als: Wolk, Wind, Acht uur, Moddergat. “Natuur getekend”. Zo luidt de titel van het boek dat van haar werk gemaakt is. Ons schilderijtje is klein. 20 bij 15 cm. In zwart en blauw. Het hangt nu bij ons aan de muur. Living the Landscape. Diny de Vries
56 Mandeguod In nijsgjirrige hobby Wat is dyn namme? Ik bin Wietske Terluin en bin 39 jier. Ik wenje tegearre mei Rienk en ús trije bern sûnt 2018 yn Mantgum. Wat is dyn nijsgjirrige hobby? Myn hobby is sloeproeien. Dat doch ik yn in reddingssloep mei in team dat bestiet út 6 froulju: 3 oan bakboard (links), 3 oan stjoerboard (rjochts) en in stjoerfrou. We roeiden elk seizoen fan april oant en mei oktober ferskillende wedstriden en ik ha in soad plakken yn Fryslân en dêr bûten fan it wetter ôf besjoen. Wat is dyn moaiste herinnering? De aldermoaiste is dochs wol de HTrace: 34 km oer it Waad fan Harns nei Skylge. In wedstryddei begjint faak al betiid. De sloep op de trailer en op de wedstrydlokaasje wer te wetter litte. Dat bart meastal mei in kraan. Dan tariede en noch efkes goed koolhydraten nei binnen wurkje. By de start gean der om de 5 minuten 2 of 3 sloepen fuort en je roeie op tiid. Oan it ein fan de wedstryd wurdt dan berekkene wa’t wûn hat. Dat is in frij yngewikkelde rekkensom omdat der ferskillende soarten sloepen binne (6 riemers, 8 riemers ensfh.) en ek de wjerstân fan it wetter is net by elke sloep gelyk. Kinst dus bêst de snelste tiid roeid ha mar dochs lêste wurde yn it klassemint. Oare moaie wedstriden binne ek de Grachtenrace yn Swolle wer’t je, sa at de namme al seit, 14 km troch de grêften fan de stêd roeie. Ek de roeirace Grou is in moaie wedstryd fan 21 km oer it wetter om Grou hinne. Yn 2018 bin we dêr earste wurden yn de 1e klasse. En sa binne der noch folle mear moaie wedstriden. Hoelang dochst al oan sloeproeien? Ik ha dit fan 2016 oant 2020 fanatyk dien en trainde 3 kear yn de wike op it wetter om Frentsjer hinne en op de Waadsee by Harns. Sûnt 2020 roei ik eins net mear. Troch Corona koene we net mear traine en earlik sein wie dat foar thús dochs wol lekker. It kostet in hiel soad tiid en de planning thús lit it net altyd ta. Wol soe ik it aanst wol werris oppakke wolle, mar dan allinnich rekreatyf want it is in prachtige sport en
juli/augustus 2022 57 ik ha moaie dingen belibbe op it wetter. Jûns op it Waad roeie at de sinne ûnder giet, de supergesellige wykeintsjes fourt te roeien sa as de wedstriden Muiden en nei de HT op Skylge. Dat binne de moaiste mominten. Mar we binne ek al ris nei in wedstryd troch de brânwar fan it Waad ôf helle, omdat we ûnderkuolle wienen trochdat we yn in dikke sniebui bedarren. Dat wie in wat minder gesellich moment, sis mar... Wat fynt dyn gesin der fan? Myn gesin fûn it altyd super stoer dat ik dit as hobby hie en se wienen der oan wend dat ik woansdei en freedtejûns en sneintemoarns it wetter op wie en sa wiene se faak by de start fan de wedstriden te finen.
58 Mandeguod
juli/augustus 2022 59 Winners Peloten kompetysje Littenseradiel Al foar de langste dei fan it jier is de peloten-kompetysje 2022 wer ta in ein kaam. Dit jier wiene der fjouwer manljuspartoeren aktyf en twa frouljuspartoeren. Mei safolle dielnimmende partoeren koe it fansels net misse dat der ek súksessen behelle waarden. Ut namme fan it keatsbestjoer fan herte lokwinske! De winnende partoeren: Froulju - Partoer Mantgum 2 Flnr. Boppe: Jennie Terpstra, Lyssa van der Ende, Wietske Terluin-Dijkstra, Anke Koldijk, Ant Fopma-Folkerts Under: Rixt Keuning, Bregt Arendz, Manlju - Partoer Mantgum 3 Flnr. Albert Tilma, Jelle Anema, Pieter Klaversma, Roelof Oostra, Anne Terpstra.
60 Mandeguod zorgvuldig en met aandacht Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 I www.dejonguitvaartzorg.nl www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl
juli/augustus 2022 61
62 Mandeguod Project kunst Gielguorde Op onze school zijn we bezig met project kunst.We hadden eerst een opening iedereen mocht twee kunststromingen kiezen. Je kon kiezen tussen de kunststromingen: Kubisme, pop art, cobra, dada, surealisme, minimalisme, renassace en inpressionisme. Daar kregen we informatie over en je kreeg er een opdracht bij. En nu zijn we bezig met een werkstuk en een kunstwerk. En op 17 juni was de afsluiting van het project daar hebben we een tentoonstelling gegeven. En alle ouders mochten komen. Ik vond het een super leuk project. Namens alle leerlingen van De Gielguorde, Mette Tilma
juli/augustus 2022 63 Lyke Hiemstra fan groep 1. Neimakke fan it melkmeisje. En Sjoerd Scheffer fan groep 2.
64 Mandeguod D Wat soesto! Freark Smink hat syn ‘opus magnum’ nota bene nei syn santichste nochris ôflevere yn de foarm fan in magistrale teaterfoarstelling oer it boerelibben. It is lykwols net allinne de boer dy’t sintraal stiet mei syn hjoeddeiske problematyk as reade tried yn ‘Wat soesto!’. Famyljerelaasjes yn ’t algemien mei dy fan heit en soan yn ’t bysûnder en it ferskynsel ‘mantelsoarch’ spylje ek in grutte rol yn it toanielstik. Dêryn wurdt de skriuwer/akteur nochris fenomenaal bystien troch syn oare helte Klaasje Postma yn de rol fan demintearjende mem. Werkenberheid is wat de taskôger benammen oansprekt. Sawol by boeren as boargers, sa docht bliken. It hat lykwols noch wol dreech kealle. Freark Smink hie nei in protte ûndersyk en neifraach ynearsten in hiel oar stik yn ’e holle, mar skreau, oantrune troch in ‘oanmoedigjende redaksje’, yn twadde ynstânsje in geweldige monolooch. In hiele lape tekst dy’t hy bewûnderingsweardich foar eigen rekken nommen hat. Alhiel oannimlik en oertsjûgjend jout Freark stal oan in wrakseljende boer yn tsjustere agraryske tiden. Hy docht dat mei gemak yn de persoan fan de tsien jier jongere boer Frâns. De bern binne it hûs út, syn frou is útnaaid en Frâns húsmannet tegearre mei syn ûnbehelplike mem op de pleats wer’t syn pake ek al buorke. Mar tsjintwurdich moat hy folle mear kij melke as syn heit en pake ea dien hawwe om de holle boppe wetter te hâlden. En Frâns is net by machte grip te krijen op it feit wêrom saken gien binne sa’t se gien binne. Is it no syn skuld dat de fûgels en de blommen yn it fjild ferdwûn binne? Hy docht dochs sa syn bêst om it fee syn gerak te jaan! En is de boer wol debet oan de stikstofswierrichheid? It binne yn feite fragen wêrmei de skriuwer oan de kaak stelt wêrom hy syn eigen grutskens kwyt rekke is dat hy fan boerekomôf is. Sa stelt hy dat ek yn retoaryske fragen oan syn publyk. Fierder as inkeld wat ynstimmende knikken smyt dat net op. Minsken belide ommers mei de mûle harren begrutsjen om it klimaat, de natoer en de krimp yn it bioferskaat wol, mar litte dat yn ’e supermerk faaks net blike fansels. Binne wy sadwaande net allegearre debet oan de drege sitewaasje
juli/augustus 2022 65 fan de lânbou yn ‘t algemien en dy fan de boer yn ‘t bysûnder? Mear as tweintich jier lyn ûntfongen wy Freark as Sybe Satellyt mei syn hûn ‘Sjef’ by ús op de praktyk foar Omrop Fryslân. Prachtich wie dat! It is moai om te sjen dat hy noch like fitaal, meislepend en oandwaanlik op it toaniel stiet. Net om ‘e nocht is ‘Wat soesto!’ al twa kear yn ‘e prizen fallen. Net allinne de oansprekkende tekst, mar ek foaral it grutte akteartalint fan Freark én Klaasje sprekt ta de ferbylding. De ferdwûne grutskens fertsjinnet Freark sadwaande dûbeld wer werom mei dizze prestaasje. Foar wa‘t it stik noch net sjoen hat is der goed nijs. Yn septimber binne der nochris in oantal foarstellings yn ’t foarútsjoch. In oanrieder, soe ‘k sizze!
66 Mandeguod Colofon Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar Doarpsmienskip Mantgum Ewoud Westrik secretaris, Bert van der Weide penningmeester Algemeen lid: Maaike Kuipers, Annemarie Meetsma, Ydwine Willemsma E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Vacature hoofdredacteur, Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Jacob Scheffer redacteur, Femke Hottinga redacteur, Boris Lemereis redacteur, Rinse Westerdijk vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verspreiding Johan Heddema coördinatie en Ria en Harm van der Werf (reserve) Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum Druk CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Formaat (bxh) Hele pagina € 160,00 Halve pagina € Kwart pagina € 85,00 47,50 Hele pagina € Halve pagina € Kwart pagina € 27,50 15,00 11,00 128 x 180 mm 128 x 87,5 mm 61,5 x 87,5 mm 128 x 41,25 mm Aanleveren advertenties Bij voorkeer in zwart wit en PDF formaat. Aanleveren van een advertentie kan ook in TIFF, JPG, JPEG of PNG. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 30,00 Oplage 510 exemplaren Inleveren kopij Uiterlijk de 14e van elke maand E-mail: mandeguod@gmail.com Algemeen In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. Eventuele foto(‘s) ook apart en bewaard als TIFF, JPG, JPEG meesturen. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum.com geplaatst wordt. © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod.
juli/augustus 2022 67
1 Online Touch