0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 28, nummer 4, augustus 2021 Dit is een uitgave van magazine Thema: HISWA te water 1 - 5 september, Batavia Haven Lelystad Jachtbouw bij Zeelander Yachts Elke boot een collectors item Zakendoen in het post-corona tijdperk

B&W INTERNATIONAL TOUGH CASE Afm. 610 x 430 x 265 mm Art.nr. S85 - 117.19/P Code 8087150 INCL. 85-DELIGE GEDORE GEREEDSCHAPSET > Speciaal samengesteld voor de watersport > Stof- en waterdicht conform IP67 > Slagvaste koffer van polypropyleen (pp) > Super stabiel > Stapelbaar > Bodemschaal variabel door aluminium vakverdelingssyteem UITRUSTING > Ergonomische 2-componenten handgreep > Automatisch luchtddrukcompensatieventiel > Documentenvak in het deksel > Uitneembare gereedschapsborden met tool pockets en lussen > Eigendomsmarkering > Ogen tbv afsluiting met hangslot Levering geschiedt via de vakhandel. Voor info: GEDORE Technag BV Flemingweg 7, 2408 AV Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0) 172 42 73 50 - www.gedore.nl € 631,00 excl. btw

VOORWOORD Vlaggen Hij wapperde hoor: de vlag met de schooltas van m’n oudste er aan. Wat een feest was dat: na een moeizaam coronajaar toch maar mooi even je diploma halen. En de vlag bleef uit: ook de geplande zomervakantie kon doorgaan, joehoe. Ook zakelijk gezien hoop ik dat er straks weer veel vlaggen wapperen. Allereerst bij de HISWA te water, van 1 tot en met 5 september in de Batavia Haven in Lelystad. Op het moment dat ik dit schrijf, mag de beurs dit jaar (als doorstroomevenement) wél doorgaan. De exposanten staan te popelen om hun nieuwste boten en watersportproducten aan het publiek te showen. Wat er allemaal te beleven valt, lees je op pagina 16. Over nieuwe boten gesproken. Iemand die met vlag en wimpel slaagt als succesvolle jachtbouwer is Sietse Koopmans. Hij vertelt op pagina 20 hoe hij bij Zeelander Yachts van elke boot een collectors item maakt. Dat het een uitdaging is om zaken te doen in het post-corona tijdperk, beamen ondernemers in het artikel op pagina 32. Internationaal is de keten zwaar verstoord. Gelukkig hebben ondernemers creatieve oplossingen. Eén daarvan is Peter Bost van Deep Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden T 033 - 303 97 00 E communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Michaël Steenhoff en Lisette Vos Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover HISWA te water Vormgeving Drukte van Belang Amsterdam Druk Zalsman Zwolle BV Water Yachts. Hij kocht bewust in het begin van het coronajaar alle grote systemen al in. Zijn verhaal lees je op pagina 36. Ik heb nog een paar rode vlaggetjes in mijn mailbox te gaan en dan ga ik fijn vakantie vieren. Tot op de HISWA te water! P.S. Vergeet niet de HISWA-stand te bezoeken voor een meet & greet met onze medewerkers. Je herkent de stand – direct naast de entree – aan de wapperende HISWA-vlag (standnummer KB004). Liane Jansen Hoofdredacteur HISWA MAGAZINE 4 3

AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen Aftellen voor de HISWA te water 16 Van 1 tot en met 5 september 2021 is de Batavia Haven in Lelystad wederom het decor voor een van Europa’s grootste in-water boatshows. Jachtbouw bij Zeelander Yachts Het orderboek is vol en het bedrijf opende een servicepunt in de Verenigde Staten. Bij Zeelander Yachts gaat het voorspoedig. TechTalk: Duurzaamheid in de jachtbouw In dit derde en laatste deel van de serie komt de ‘end of use’-fase van een boot aan bod. NauPro Vaarbewijs voor professionals Het NauPro Vaarbewijs is een gloednieuwe praktijkopleiding waar allerlei beroepsgroepen les krijgen in bootbeheersing en veiligheid. Zakendoen in het post-corona tijdperk De uitdaging om boten op tijd af te leveren aan klanten is groot. Internationaal is de keten zwaar verstoord. Het Portret Dit keer: Peter Bost van Deep Water Yachts. 36 32 30 26 20 Elk nummer Kalender Op Stapel Ondernemersnieuws Op stap met Paul de Groot Vraag & Antwoord Column Geert Dijks Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf HISWA-RECRON Business Club Nieuws HISWA-RECRON Business Club Overzicht 6 7 8 38 41 43 44 49 55 58 HISWA MAGAZINE 4 5

KALENDER Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA-RECRON. Reanimeren leer je tijdens de Training BHV. HISWA te water 1 t/m 5 september Batavia Haven, Lelystad www.hiswatewater.nl Training Bedrijfshulpverlener (BHV, één dag) 12 oktober 2 november 11 november 23 november 14 december Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Training Keuren van gasinstallaties (basis, twee dagen) 13 en 14 oktober Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Training Keuren van gasinstallaties (herhaling, één dag) 27 oktober 28 oktober 24 november 25 november 8 december 9 december Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Meer bijeenkomsten Houd www.hiswarecron.nl in de gaten voor een actueel overzicht van evenementen, trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten.

Op stapel Reborn 38 In 2020 kondigde de nieuwe Nederlandse jachtwerf Reborn Yachts het plan aan voor een luxe 38-voeter in het hoogste segment en vrijwel direct waren de eerste boten in aanbouw. De Reborn 38 komt met een Cabin-versie en een Open-versie. De werf gebruikt hierbij de laatste innovatieve technieken. Het jacht wordt uitgerust met een ips of sterndrive aandrijving en daardoor is de Reborn ook geschikt als tender op een superjacht. De Reborn heeft zowel een klassieke als een moderne uitstraling. Eind 2021 word de eerste boot te water gelaten. www.rebornyachts.nl 7

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA-RECRON telt 9 nieuwe leden 1. De Parel www.deparel.com 2. Viermannekesbrug website wordt gemaakt 3. Camping Wouwse Plantage www.campingwouwseplantage.nl 4. Görtz de Berckt www.fruitboerderij.com 5. Landgoed Energy Up www.landgoed-energy-up.nl 6. De Pelikaan Vakantiewoningen www.depelikaanvakantiewoningen.nl 7. Camping Getaway www.campinggetaway.nl 8. Van Leeuwen Boten www.vanleeuwenboten.nl 9. Van der Zee Yachting www.vanderzeeyachting.com Nieuw: vaaropleidingen boekbaar op www.hiswa.nl Sinds kort kunnen leden een vaar- of theoriecursus aanbieden op www.hiswa.nl, met daarbij de mogelijkheid voor cursisten om direct te boeken of te reserveren. De site is een snelgroeiend platform voor consumenten waar ze alles vinden over de watersport. Daarnaast staan ook alle HISWA Erkende Bedrijven erop. Er is een uitgebreid aanbod van huurboten, boten die te koop liggen, tips en vacatures. Met het aanbieden van vaaropleidingen is www.hiswa.nl nog completer geworden. Leden kunnen hun cursussen toevoegen via hun eigen profielpagina op www.mijnhiswarecron.nl. www.hiswa.nl/leren-varen BTW-verplichtingen gewijzigd per 1 juli 2021 De regelgeving rondom BTW bij levering van goederen of diensten binnen de Europese Unie is per 1 juli jl. aangepast. Het wordt mogelijk om de BTW al in Nederland te voldoen bij een levering van een product of dienst aan een particulier naar een land binnen de EU. Hiervoor is de zogenoemde One Stop Shop-regeling in het leven geroepen. Belangrijk is hierbij om een onderscheid te maken tussen leveringen aan een particulier of aan een bedrijf. In de Kennisbank van HISWA-RECRON lees je meer over dit onderwerp. www.hiswarecron.nl/btw-verplichting-eu 8 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Vergroot je bereik: gebruik #welkomophetwater Meer mensen meer uren het water op krijgen, dat is het doel van de campagne Welkom op het water, powered by HISWA. Om deze doelstelling te halen, vinden er veel verschillende marketingactiviteiten plaats. Zo worden potentiële watersporters via social media geattendeerd op hoe leuk en veelzijdig de watersport. Jij als lid van HISWA-RECRON kunt ook een steentje hier aan bijdragen. Gebruik de hashtag #welkomophetwater bij jouw eigen berichten. Ze worden dan vervolgens gedeeld op de Welkom op het water-accounts op Instagram, Twitter en Facebook. Zo krijgen volgers een beter beeld van de watersport én worden jouw berichten ook door een groter publiek gezien. www.welkomophetwater.nl Nieuw SER-advies: ‘Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving’ Voor het eerst in 15 jaar bracht de SociaalEconomische Raad (SER) een advies uit dat gezamenlijk door werkgevers- en werknemersorganisaties wordt gedragen. Het advies gaat ongetwijfeld een rol spelen in de kabinetsformatie. Als je het advies leest, kun je er niet tegen zijn. Het is een reeks van mooie aanbevelingen waarvan de SER meent dat Nederland een nog fijner land wordt om te leven. Maar de waarde van dit soort adviezen zit in de uitwerking. En die moet nog komen. Het advies bestrijkt meerdere beleidsterreinen: van de arbeidsmarkt, sociale zekerheid en onderwijs tot duurzaamheid, technologie en Europa. Het meest uitgebreid zijn de aanbevelingen voor de arbeidsmarkt. Een belangrijke doelstelling van het advies is om misbruik van flexarbeid tegen te gaan en flexwerkers meer zekerheid te bieden. Ook doet de SER voorstellen om zelfstandigen een steviger positie op de arbeidsmarkt te bieden en schijnconstructies onder zzp’ers te voorkomen. Verder wil de SER het aantrekkelijker maken voor werkgevers om duurzame arbeidsrelaties aan te gaan. Bijvoorbeeld door enkele werkgeversverplichtingen te verlichten en meer ruimte te bieden voor interne wendbaarheid. Ook schetst de SER stappen die nodig zijn om tot een beter verankerde infrastructuur en cultuur voor leren en ontwikkelen te komen. Investeren in het verdienvermogen van Nederland, door bijvoorbeeld beter de kansen van technologie en duurzaamheid te benutten, maakt eveneens onderdeel uit van het advies. De SER gaat tot slot in op het beleid om de economie te laten herstellen van de coronacrisis. De raad pleit er bijvoorbeeld voor dat de overheid de komende periode geen lastenverzwaringen en bezuinigingen doorvoert. HISWA MAGAZINE 4 9

ONDERNEMERSNIEUWS Meeting point op HISWA te water Ga je naar de HISWA te water, van 1 tot en met 5 september a.s. in de Batavia Hwwaven Lelystad? Vergeet dan niet om de HISWAstand (KB004) direct naast de entree te bezoeken. Medewerkers ontvangen je daar graag met een lekker kopje koffie. Ook staan ze klaar om je vragen te beantwoorden of advies te geven. Ben je exposant, dan mag je de stand ook gebruiken als meeting point voor jouw afspraken op de beurs. De stand is ingericht als een business lounge met zitjes. Je kunt er tijdens de openingstijden van de beurs terecht voor een overleg of gesprek met jouw relaties of klanten. Meld wel je afspraak van tevoren even aan bij één van de medewerkers in de stand. Tot slot kun je als lid van HISWA-RECRON een goodie bag in de stand afhalen met daarin het handboek ‘Wie is je klant?’, een flesje zonnebrandcrème, een zonnebril en nog meer. www.hiswa.nl/hiswa-te-water Regelgeving Verzegeling buitenboordafsluiters toilet ter consultatie Onlangs zijn enkele wijzigingen in het aanstaande Besluit Activiteiten Leefomgeving ter consultatie gepubliceerd. Het betreft het verzegelen van buitenboordafsluiters van toiletten aan boord van pleziervaartuigen. HISWA-RECRON is van mening dat verzegeling een buitenproportionele maatregel is maar dit politieke besluit is niet te keren. Er wordt ingezet op een overgangstermijn van minimaal vijf jaar, waarbij waterzuivering is toegestaan en breed beschikbaar, inzetbaar en betaalbaar is. Over de details, de overgangstermijn en de definitieve invoerdatum wordt momenteel nog onderhandeld met het ministerie. Pas als dat traject gereed is, worden deze details en invoerdatum per ministeriële regeling ingevoerd. www.hiswarecron.nl/ kennisbank/vuilwater 10 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Teleurstelling over watertoeristenbelasting in gemeente Zaanstad Moties om de watertoeristenbelasting per 2022 in de gemeente Zaanstad af te schaffen, leidden helaas niet tot het gewenste resultaat. Tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota 2021-2025 eind juni, bleek er in de gemeenteraad geen meerderheid om het voorstel - dat mede door HISWA-RECRON tot stand kwam - te steunen. ‘Wij vinden het bijzonder teleurstellend en onvoorstelbaar dat er in de raad te weinig gehoor is om deze voor de gemeente geld kostende activiteit af te schaffen’, zegt Gerdina Krijger, regiomanager van HISWA-RECRON. Samen met watersportondernemers en watersportverenigingen was HISWA-RECRON vorig jaar betrokken bij een gemeentelijk onderzoek naar de haalbaarheid van de invoering van watertoeristenbelasting. Pas ná de invoering van de belasting maakte de gemeente het resultaat van het onderzoek bekend: de opbrengsten zijn iets meer dan 40.000 euro per jaar. ‘Voor ons een reden om te stellen dat invoering nutteloos is. Dit bedrag is een schijntje vergeleken bij de kosten die gemaakt moeten worden’, vervolgt Krijger. ‘Een dergelijk kosten-batenverhaal zou bij een onderneming meteen als kansloos in de prullenbak belanden. Ook het bureau dat het onderzoek deed, kwam tot de conclusie dat de invoering van watertoeristenbelasting meer zou kosten dan opleveren. HISWA-RECRON bereidt zich voor op vervolgacties. HISWA MAGAZINE 4 11

ONDERNEMERSNIEUWS Jachtbouwers, toeleveranciers en importeurs ervaren prijsverhogingen en vertragingen Er klinken al een tijd geluiden over leveringsproblemen, vertragingen en hoge kosten. HISWA-RECRON verrichtte daarom een korte enquête onder jachtbouwers, toeleveranciers en importeurs. Alle respondenten gaven aan dat zij vertraging ondervinden bij de levering van grondstoffen, halffabricaten en/of onderdelen. De vertragingen lopen uiteen van een paar weken tot drie maanden. Al met al leidt dat tot een prijsverhoging van gemiddeld 10%, met uitschieters tot wel 30%. Uiteindelijk lopen tal van jachtbouwers vertraging op bij de bouw, waardoor lastige gesprekken met opdrachtgevers ontstaan. Twee derde ondervindt ook transportproblemen: de transporten zijn duurder geworden en er is vaak sprake van vertraging. HISWA-RECRON kaartte deze problemen al aan bij watersportkoepel ICOMIA en levert nu de cijfers daarbij om samen met ICOMIA bij de Europese Commissie te pleiten voor maatregelen. Nieuw keurmerk: Duurzaam Gastvrij De stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit (KMVK) - bekend van de Blauwe Vlag en de Green Key – lanceerde een nieuw keurmerk voor de gastvrijheidssector: Duurzaam Gastvrij. “Het keurmerk is bedoeld voor sectoren waarvoor geen Green Key beschikbaar is”, vertelt Erik van Dijk, directeur KMVK. De laatste jaren was hier veel vraag naar. Zo gaat een Duurzaam Gastvrij-accommodatie altijd zuinig om met energie en water. Denk hierbij aan het gebruik van zonnepanelen, spaarlampen, lichtsensoren en timers voor airconditioning en verwarming. Er wordt niet meer gewassen dan nodig is en er worden milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen gebruikt. En dit allemaal met een bijzondere aandacht die niet alleen het comfortgevoel bevordert, maar ook de status van natuur en milieu. Gecertificeerde bedrijven voldoen aan de normen die gesteld zijn door de Stichting KMVK. Een derde partij met onafhankelijke keurmeesters voert de keuringen uit: Groen Belicht. De volgende groepen kunnen op dit moment het keurmerk halen: wellness & sauna, (indoor) zwem- en sportlocaties, varende locaties en bibliotheken. www.stichtingkmvk.nl 12 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Let op juiste certificaat bij keuren kranen en hijsmiddelen Jaarlijkse keuring is voor veel bedrijfsmiddelen verplicht. Denk hierbij aan het keuren van brandblusmiddelen, verbandtrommels, reddingvesten, hijsmiddelen en kranen. Het is uiteraard heel gemakkelijk om alles door één bedrijf te laten keuren. Maar let goed op of het bedrijf wel gecertificeerd is om alle keuringen uit te mogen voeren. Het is belangrijk dat het bedrijf dat de keuring(en) verricht beschikt over de juiste certificaten hiervoor. De wetgeving schrijft voor als een kraan gekeurd dient te worden. Houdt ook rekening met de voorschriften die de fabrikant aangeeft voor het keuren van de kraan. Voor het keuren van hijsmiddelen en hijskranen maakt de EKH (Vereniging Erkende Keurbedrijven Hijs- en hefmiddelen) onderscheid tussen keuren ‘boven de haak’ en keuren ‘onder de haak’. Als de kraan gekeurd dient te worden, moet het bedrijf gecertificeerd zijn voor ‘boven de haak’. Als bijvoorbeeld de hijsbanden of hijsjuk gekeurd moeten worden, dan moet het bedrijf gecertificeerd zijn voor ‘onder de haak’. Een keurbedrijf kan één van deze certificaten hebben of beide certificaten. Aanvullende subsidie voor bruine vloot HISWA-RECRON lobbyde in samenwerking met de BBZ en FVEN lange tijd bij de Rijksoverheid voor een aanvullende regeling voor de bruine vloot. Vanaf nu is het voor ondernemers mogelijk om deze steun aan te vragen. De regeling is een aanvulling op bestaande generieke steunregelingen die lange tijd ontoereikend waren. Ondernemers die zeiltochten organiseren met eigen zeilschepen van 50 jaar of ouder kunnen een aanvraag indienen voor aanvullende steun voor onderhouds- en herstelkosten van deze historische schepen. De subsidieregeling ziet toe op de periode van 1 april tot en met 31 december 2020 en is bedoeld om het behoud van historische zeilschepen te ondersteunen. Ondernemers die aan de voorwaarden voldoen ontvangen boven op de bestaande Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) een vergoeding voor de onderhouds- en herstelkosten van maximaal 124.999 euro. www.rvo.nl HISWA MAGAZINE 4 13

ONDERNEMERSNIEUWS Gezocht: Commissielid Geschillencommissie Waterrecreatie HISWA-RECRON zoekt een nieuw lid voor de Geschillencommissie Waterrecreatie. De Geschillencommissie Waterrecreatie behandelt klachten van consumenten op het gebied van waterrecreatie. De geschillencommissie wordt gevormd door een vertegenwoordiger van de leden en van de consumenten, samen met een onafhankelijke voorzitter. Van de kandidaat wordt verwacht dat zij goed bekend zijn met de algemene voorwaarden en eerdere uitspraken kunnen interpreteren. Meer informatie over de vacature bij Jeroen van den Heuvel: j.heuvel@hiswarecron.nl. www.degeschillencommissie.nl 400 miljoen euro groeikapitaal beschikbaar ABN-AMRO, ING, Rabobank, ABP, NVB en VNO-NCW (waar HISWA-RECRON bij aangesloten is) ondertekenden onlangs het Post-Covid Groeifinanciering Initiatief. Hierbij is een bedrag van 400 miljoen euro beschikbaar gesteld voor bedrijven die na de coronacrisis weer willen investeren maar hinder ondervinden van een verzwakte vermogenspositie. Het gaat daarbij om middelgrote en grote bedrijven die in de kern gezond zijn met voldoende perspectief op continuïteit en rentabiliteit. Deze bedrijven kunnen onder voorwaarden een achtergestelde lening aanvragen bij één van de drie banken. EU verlengt staalvrijwaringsmaatregelen De EU verlengt de importtarieven op staalproducten uit de Verenigde Staten met nog eens drie jaar. Deze tarieven zijn in 2018 ingevoerd als reactie op de importtarieven in de VS. Deze tarieven waren toen ook de basis voor de importheffingen op pleziervaartuigen uit de VS. HISWA-RECRON, met ICOMIA, pleit voor afschaffing van deze importtarieven. Met het akkoord tussen de VS en de EU voor de vliegtuigbouwers was er hoop op een snelle afbouw van de tarieven voor pleziervaartuigen. Hoewel beide partijen daar positief tegenover staan, vorderen de gesprekken slechts langzaam. Met deze stap geeft de EU zichzelf meer tijd. Of het geïnterpreteerd kan worden als signaal dat de importtarieven op pleziervaartuigen voorlopig nog van kracht blijven, is onduidelijk. Kijk de Algemene Ledenvergadering terug Op 10 juni jl. was de Algemene Ledenvergadering van HISWA-RECRON met aansluitend vier interessante themasessies. In de Kennisbank vind je alle presentaties en kun je de themasessies terugkijken. De eerstvolgende Algemene Ledenvergadering is op 2 december 2021. www.hiswarecron.nl/kennisbank 14 HISWA MAGAZINE 4

Nautische Advocaten – Legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche kan worden geconfronteerd waaronder het opstellen van contracten op maat en jachtbouw-, jachtverkoop-, jachtverhuur-, jachthaven- en incassoperikelen. Mr. Ivo van Emstede geldt als de grondlegger/opsteller van de 13 sets HISWA algemene voorwaarden en de bijbehorende standaardcontracten. Mr. Edwin H.J. Slager edwin@vanemstedeslager.nl Mr. Ivo M.F. van Emstede Lid van Verdienste van HISWA Vereniging imf@vanemstedeslager.nl Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam • 020 675 69 30 • www.vanemstedeslager.nl Een IVA-stagiair in uw bedrijf? IVA Business School biedt de opleiding Nautisch Business Management op mbo- en hbo-niveau aan. tudenten krijgen een unieke combinatie van commerciële, technische en managementgerichte vakken. Voor de koppeling met het nautische bedrijfsleven zijn wij op zoek naar stageplaatsen. Heeft u interesse in een IVA-stagiair in uw bedrijf? Ga naar www.iva.nl/voor-bedrijven, vul uw gegevens in en meld uw bedrijf aan als stagebedrijf. U kunt ook contact met ons opnemen via +31 (0)343 – 51 27 80 of info@iva.nl Wijsheid komt met de jaren Al 45 jaar de specialist in de recreatie bedrijfsmakelaardij. www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63

Ruim 300 boten in de Batavia Haven in Lelystad Aftellen voor de HISWA te water Van 1 tot en met 5 september 2021 is de Batavia Haven in Lelystad wederom het decor voor een van Europa’s grootste in-water boatshows. Op de steigers, het water en in het Theater aan het Water is dagelijks van alles te beleven. Nadat de watersportbeurs afgelopen jaar niet doorging vanwege de Covid-pandemie, trekken de organisatie en de exposanten dit jaar alles uit de kast om er een extra mooie belevenis van te maken. Tekst: Eric van Staten Natuurlijk is gezien de huidige situatie rondom de Covidpandemie de meest gestelde vraag: gaat de HISWA te water wel door? Directeur van de watersportbeurs Arjen Rahusen 16 en zijn team hebben geen reden om hierover te twijfelen. ‘’En dat doen onze exposanten gelukkig ook niet. Iedereen kijkt ontzettend uit naar de HISWA te water. We nemen natuurlijk alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen, zodat iedereen veilig en verantwoord over de steigers kan lopen.’’ Spetterende entree Bij de HISWA te water start de ontdekkingsreis direct bij de entree. De nieuwe entreetent is groter dan ooit met onder meer de Cooper 680 - de Publiekslieveling van 2020 - en de op waterstof aangedreven ZuidWesterSloep 525. In de nok van de tent hangt het 6.90 meter lange foiling jacht 69F van Team DutchSail - Janssen de Jong. HISWA MAGAZINE 4

Ex-Olympiër Pieter-Jan Postma is namens DutchSail aanwezig om over dit project te vertellen. Verder is in de entreehal de Gibbs Quadski te bewonderen, de Gocycle, verschillende fliteboards, de Ibbuble onderwaterdrone en de Manta 5, waarmee je ‘vliegend’ over het water kunt fietsen. Nabij de entree heeft zich wederom een groep ondernemers verenigd onder de naam HISWA Village. Deze club van toeleveranciers vult elkaar goed aan en daardoor is HISWA Village dé business-to-business plek van de beurs. HISWA MAGAZINE 4 17 Elektrisch varen Als bezoekers de entreetent vol innovaties verlaten, komen ze eerst langs de HISWA-stand. In dit meeting point kunnen ondernemers terecht voor een kopje koffie, vraag of advies. Vervolgens kunnen bezoekers de kades en steigers op. Overal is er een prachtig uitzicht over de gehele haven. Direct onder de kade is het paviljoen ‘Boot aan stroom’ gesitueerd, waar belangstellenden alles te weten komen over elektrisch varen. Maar liefst acht leveranciers van elektrisch aangedreven boten zijn hier vertegenwoordigd. Voor bezoekers die veel vragen hebben over varen en de aanschaf van een boot, zijn er speciale informatiestands gecreëerd. Hier krijgen motorbootvaarders, zeilers en vooral de nieuwe watersportliefhebbers goed en onafhankelijk advies. Deze stands worden bemand door professionals van het blad Motorboot en Zeilen Magazine. In het paviljoen ‘Boot aan stroom’ komen belangstellenden alles te weten over elektrisch varen. Boulevard en Theater De Boulevard is speciaal bedoeld voor kleinere superjachten en extra luxe tenders. Het is een plek waar in totaal 28 exclusieve en bijzondere jachten te bewonderen zijn en waar Hollands vakmanschap de rode draad vormt. Hier vinden bezoekers merken die zich voor het eerst presenteren aan het watersportpubliek, zoals de St. Barth en de Riviera 4800. Met bijna 30 meter lengte is de Princess Y85 het grootste jacht van de beurs. Leuk en handig: er is een gratis pontverbinding tussen de Boulevard en de rest van de beurs. In het outboardsegment zijn de belangrijkste merken, waaronder Honda, weer aanwezig in Lelystad. Een primeur in de stand van Mercury is de Bernico met de Twin 600pk aan de spiegel.

Dockmate demonstreert hoe je met een afstandsbediening probleemloos je boot kunt afmeren. Duurzame Sloepen, onlangs gestart in Woudsend, laat een nieuwe trend zien: bouwen in 3D. Voor de zeilliefhebbers zijn er diverse daysailers te bewonderen, maar ook jachten waarmee je de wereld kunt verkennen. Contest Yachts is aanwezig met de 59CS, ook wel bekend als de Bentley-boot. Sloepen en tenders zijn er in alle soorten en maten. Houseboten hebben ook een prominente plek op de beurs. Niet vreemd, want wonen op het water, recreatief of permanent, is enorm populair. Diverse bouwers, maar ook jachthavens met ligplaatsvoorzieningen, laten zien wat de mogelijkheden zijn om te kopen of verhuren. De Boulevard is de plek waar 28 exclusieve jachten te bewonderen zijn en waar Hollands vakmanschap de rode draad vormt. 18 In het Theater aan het Water is dagelijks een gevarieerd programma. Varen Doe Je Samen organiseert een quiz, er zijn workshops, presentaties, opnames van de Vaarplezier Podcast, muziek en natuurlijk de uitreikingen van de prijzen: Boot van het Jaar en de Publiekslieveling. Ook aan jonge bezoekers is gedacht. Zij kunnen zeilen en suppen bij zeilschool Pean en natuurlijk ontbreekt de Optimist on Tour niet. Via de social media-kanalen van de HISWA te water wordt dagelijks verslag gedaan van het belangrijkste nieuws. De bekende botenexpert Epco Ongering laat primeurs zien en spreekt dagelijks met exposanten en bezoekers. De 37e HISWA te water gooit op 1 september de trossen los. In verband met de Covidmaatregelen is vooralsnog toegang alleen mogelijk met een QR-code in de Coronacheck App. Meer informatie op www.hiswatewater.nl. HISWA MAGAZINE 4

Meeting point voor leden Ben je lid van HISWA-RECRON (of wil je dat worden) en ga je naar de HISWA te water? Vergeet dan niet om de HISWAstand (KB004) direct naast de entree te bezoeken. Wij ontmoeten je daar graag met een lekker kopje koffie. Heb je een vraag of wil je advies ergens over? Onze medewerkers staan voor je klaar om je te helpen. Zoals bij het optimaliseren van je eigen gratis bedrijfspagina op www.hiswa.nl/bedrijven. Samen kunnen we checken of jouw bedrijfsinformatie up to date is. Maar dat is niet het enige. Ben je exposant, dan mag je onze stand ook gebruiken als meeting point voor jouw afspraken op de beurs. De stand is ingericht als een business lounge met zitjes. Je kunt er tijdens de openingstijden van de beurs terecht voor een overleg of gesprek met jouw relaties of klanten. Meld wel je afspraak van tevoren even aan bij één van onze medewerkers in de stand. Tot slot kun je als lid van HISWA-RECRON een goodie bag in de stand afhalen met daarin het handboek ‘Wie is je klant?’, een flesje zonnebrandcrème, een zonnebril en nog meer. Arjen Rahusen, beursmanager HISWA MAGAZINE 4 19

Jachtbouw bij Zeelander Yachts Elke boot een collectors item Het orderboek is vol, de bouw van luxe jachten gaat voortvarend en vorig jaar opende het Nederlandse bedrijf een servicepunt in de Verenigde Staten. Bij Zeelander Yachts gaat het voorspoedig: ‘We bouwen jachten van hoge kwaliteit in laag volume.’ Tekst: Dominique van Dam In 2002 startte Sietse Koopmans met Zeelander Yachts, waarvan er inmiddels zo’n veertig rondvaren. Ze varen veelal in de Verenigde Staten, maar ook in het Middellandse Zeegebied en in de Pacific. Het familiebedrijf richt zich op luxe, sportieve jachten en is inmiddels uitgebreid met zusterbedrijf DutchCraft. Beide labels hebben momenteel drie modellen: de nieuwe Z72, de Z55 en Z44 en de DC56 Open, DC56 Cabin en DC25. Design, productie en assemblage gebeurt in Nederland. Het resultaat is een product met een hoog esthetisch 20 gehalte, elegantie en kwaliteit. ‘Dat alles staat voorop’, zegt Koopmans. ‘We leveren jachten met kostbare details, gemaakt van hoogwaardige materialen aan zeer vermogende mensen, vaak miljardairs. We produceren niet veel jachten per jaar: bij ons geen kwantiteit maar kwaliteit.’ De visie en expertise die Koopmans bij Zeelander Yachts en DutchCraft inbrengt, komen voort uit eigen ervaring. Hij weet wat eigenaren nodig hebben, welke eisen zij stellen en óók dat die eisen afhankelijk zijn van waar je bent op welk moment. ‘Met Zeelander bouwen we high-end boutique jachten die uniek zijn, persoonlijk, stil en comfortabel, zelfs met hoge snelheid. DutchCraft gaat voor onconventioneel, veelzijdig en praktisch design, waarmee we varen toegankelijker en duurzamer proberen te maken.’ Op maat gemaakt Aan alles op een Zeelander wordt veel aandacht besteed, vertelt Koopmans: ‘We gebruiken veelal kunststof en werken met de beste composietmaterialen. Kunststof zorgt voor minder bomenkap en minder onderhoud. De mallen voor alles zijn goed ontworpen en uitgedacht. De klant kiest het materiaal en het interieur kan volledig HISWA MAGAZINE 4

naar smaak worden ingericht. Natuurlijk kan hij ook opties laten ontwikkelen, waarbij we structurele dingen binnen de boot aanpassen. Denk aan een andere lay-out op het achterdek, of verbouwde meubels.’ In Nederland lopen de vakmensen die we nodig hebben. Bouwen in Nederland Dit hele proces, van ontwerp tot bouw, gebeurt in Groot-Ammers, een klein plaatsje in Zuid-Holland aan de rivier de Lek. Hier opende Koopmans begin 2017 een nieuwe werf: maar liefst drieduizend vierkante meter hal en twintigduizend vierkante meter aan ruimte aan de waterkant. ‘Bouwen in Nederland’, vult Floris Koopmans aan, zoon van Sietse en Brand Manager bij Zeelander Yachts, ‘heeft veel voordelen. Omdat wij veel persoonlijke en bijzondere wensen krijgen van klanten is het makkelijker voor ons om de kwaliteit in Nederland te bewaken. Sales, design, engineering en assemblage zitten allemaal vlak naast elkaar, zodat we snel kunnen schakelen. In Nederland lopen de vakmensen die we nodig hebben. In het verleden hadden we werven in het buitenland, maar als wij een opdracht voor een custom order daarheen stuurden, begrepen ze het toch niet altijd goed. We zijn niet snel tevreden.’ De arbeidsmarkt is een van de grootste uitdagingen. Toch lukt het tot nu toe de goede mensen te vinden en te binden. ‘Al 36 jaar is het moeilijk’, zegt Koopmans. ‘Maar als je een aardige, betrokken werkgever bent, goede arbeidsomstandigheden en geen ergernissen creëert, is het tot nu toe altijd mogelijk gebleken goed personeel te vinden. In Nederland dan, in de Verenigde Staten is het nog veel moeilijker, maar gelukkig hebben we daar nu één goede servicemedewerker.’ Groei in Nederland De koper van een Zeelander zit tot nog toe veelal in het buitenland, specifiek in de Verenigde Staten. Daar lijkt wel langzaam verandering in te komen. Floris legt uit: ‘Dit jaar was er veel meer interesse vanuit Nederland. De vermogende groep mensen hier groeit en die komt vaak bij ons. Dat zagen we bij de aanschaf van nieuwe boten. We hebben dit jaar van elk model dat wij produceren minstens één exemplaar aan een Nederlandse eigenaar verkocht.’ De tweedehandsverkoop was booming het afgelopen anderhalf HISWA MAGAZINE 4 21

jaar. ‘We bereiken dit jaar steeds meer mensen die uit prijsoverweging een tweedehands boot willen aanschaffen. Van de Z44 bijvoorbeeld hebben wij altijd een aantal demoboten op voorraad gehad, of inruilers van klanten die wilden upgraden. Ze is al sinds 2014 uit productie, maar nadat het model in 2019 de ‘Power Boat of the Year’-award won, waren ze in 2020 allemaal uitverkocht. Op de tweedehandsmarkt zijn ze moeilijk te krijgen. Fijn, want dan bereikt het model de status van collectors item.’ Expertise werpt vruchten af De expertise, het vakmanschap en de investering die gedaan is in Zeelander Yachts werpen hun vruchten af. Met zusterbedrijf DutchCraft richt de werf zich veel meer op de ontwikkeling van ecologische en duurzaamheidsaspecten van de jachten. ‘Van DutchCraft vaart inmiddels een volledig elektrische 25-footer rond, de tender DC25, naast een catamaran met een centre cosole en een foil’, vertelt Koopmans. Het nieuwste model dat DutchCraft ontwikkelt – nog niet op de markt – is héél energiezuinig. ‘Een brandstofmotor kan maar liefst 34 keer verder varen dan een elektrisch aangedreven motor met dezelfde capaciteit. Door middel van CFD-onderzoek (Computational Fluid Dynamics, red.) zorgen we ervoor dat je met dit nieuwe model wel veel verder kunt varen, echt een enorme sprong. Verder werken we aan milieuvriendelijker composiet en fibrematerialen en kijken we naar de mogelijkheden met kurk.’ 22 We werken aan milieuvriendelijker composiet en fibrematerialen en kijken naar de mogelijkheden met kurk. De ontwikkelingen bij DutchCraft kunnen als er vraag is ook bij Zeelander worden gebruikt. ‘Maar bij Zeelander Yachts zien we dat klanten dit soort aspecten niet als prioriteit hebben. Daar willen mensen toch gewoon het water op met een glas rosé. Model en kwaliteit zijn veel belangrijker in de beslissingen die ze nemen.’ Marketing op gevoel Bedrijfs- en marketingtechnisch doet het bedrijf volgens Koopmans niet veel bijzonders. ‘We hebben een goede website met veel beeld. Sommige van onze klanten hebben van tevoren helemaal alles uitgeplozen. Anderen hebben niet eens een computer en komen langs en beslissen.’ Zoon Floris vult aan: ‘De volumes zijn niet zo hoog dat marketingtechnisch nu echt te meten is wat onze online activiteiten doen, ik doe alles op gevoel. Ik kijk als Brand Manager wel graag naar de vooruitlopende branches in online marketing als technologiebedrijven, retail, fashion en automotive. Wat zij doen, probeer ik dan te vertalen.’ Beurzen In september staat de werf weer op Cannes Yachting Festival en in oktober in Fort Lauderdale. ‘In coronatijd deden we wel bezichtigingen op de boot en bij de bouw via FaceTime, maar ik laat toch echt veel liever live de boot zien aan de koper’, zegt Koopmans. ‘We hopen ook op deze beurzen natuurlijk weer boten te verkopen. Aan mensen die een afspraak met ons maken, maar ook aan mensen die de boot zien liggen en er een bestellen.’ HISWA MAGAZINE 4

PROFITEER NU VAN ONZE AANBIEDINGEN VEEL NIEUWIGHEDEN VOOR DE REFIT VRAAG EEN GRATIS CATALOGUS AAN! BEKLEDINGSSTOFFEN WAND/PLAFONDBEKLEDING LIJM & VERF MATRASSEN OP MAAT VLOEREN GELUIDS-ISOLATIE WWW.GISATEX.DE INFO@GISATEX.DE drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Prins Bernhardlaan 1 NL-3297 CB PUTTERSHOEK Prins Bernhardlaan 1 NL-3297 CB PUTTERSHOEK T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl drijvende steigers & turn key marinas HISWAteWater stand KB092

In 2021 groter dan ooit! Tickets op hiswatewater.nl

De Hiswa te Water in de Batavia Haven in Lelystad is in 2021 groter dan ooit met ruim 330 boten van 3 tot 30 meter. Kom naar deze boatshow die al jaren hét internationale platform vormt voor de watersportsector. Kijk voor tickets en meer informatie op www.hiswatewater.nl

Tech Talk Hoe duurzaam is de watersport? In een serie van drie artikelen onderzoeken we welke rol duurzaamheid speelt in de watersport en de jachtbouw, aan de hand van de verschillende productiestadia. In dit derde en tevens laatste deel gaan we in op de ‘end of use’-fase van een boot. Tekst: Michaël Steenhoff Bedrijven in watersport en recreatie bieden producten aan die worden gebruikt in een setting waarbij we van een veilige en schone omgeving afhankelijk zijn. Het milieu moet zo min mogelijk belast worden. Het is belangrijk om zowel in het maakproces als tijdens het gebruik en in de afdankfase de milieubelasting te minimaliseren. Consumenten zijn steeds bewuster van de milieu-impact van hun handelen. Ze verwachten daarom van bedrijven dat ze producten leveren die op een duurzame wijze tot stand zijn gekomen en worden verwerkt als de levensduur ten einde is. De watersport- en recreatiesector is daarmee sterk afhankelijk van een schoon milieu: zonder schoon milieu geen watersport en recreatie. In dit artikel staat de verwerking van ‘end of use’boten (oftewel sloopboten) centraal. Samenwerking met windmolenindustrie Composietmateriaal wordt niet alleen in de jachtbouw gebruikt, maar in veel grotere eenheden bij de productie van bijvoorbeeld wieken voor de windmolenindustrie, de auto-industrie, leidingen en silo’s. In de EU wordt jaarlijks ongeveer 40.000 ton composietafval ‘verwerkt’ als opvulmateriaal voor bijvoorbeeld de wegenbouw, in cement of gestort als afval.1) In de EU stonden in 2016 rond 7.700 windmolens. In Nederland in 2020: 2.300. Gezien de 26 Deze boten moeten nog verwerkt worden. verplichtingen vanuit het Akkoord van Parijs om CO2-uitstoot fors te verminderen, neemt dit aantal sterk toe. Er is dus ook meer composietafval uit deze industrie te verwachten. In 2019 werd er een recordaantal van 22.893 windturbines met een gezamenlijk vermogen van 63GW wereldwijd geleverd en geïnstalleerd. De ambities van de EU liegen er wat dat betreft niet om. Volgens EU-vicevoorzitter Frans Timmermans mikt de EU op een windenergiecapaciteit op zee van 60GW in 2030 en 300GW in 2050. De huidige capaciteit is 12GW (Volkskrant, 19 november 2020). Daar is dus veel composietmateriaal mee gemoeid. Het is logisch om vanuit de jachtbouwindustrie hier de samenwerking op te zoeken om zo oplossingen voor het composietafval te vinden. De techniek is er Het recyclen van boten komt in Nederland (en ook daarbuiten) niet goed op gang. Het heeft een zeer beperkte impact in verhouding tot de hoeveelheid composiet dat als afval wordt verwerkt. De redenen hiervoor zijn: Kosten Het afvoeren en verwerken van een composiet jacht kost geld. Gemiddeld rond de 500 euro exclusief transport. Een eigenaar heeft hier vaak geen geld voor over en zal deze uitgave proberen te ontwijken.2) HISWA MAGAZINE 4

Nieuwe rotorbladen voor windturbines maar straks afval? Geen betrouwbare en constante aanvoer Omdat er geen constante stroom van aanvoer van sloopboten is, is het voor bedrijven heel lastig hier een businessmodel op te bouwen. Fluctuaties in aanvoer leiden tot grote onzekerheid in de inkomstenstroom. Beperkte omvang van de aanvoer De omvang van de aanvoer vanuit de sloopboten is zeer beperkt. Hierdoor kan er geen massa ontstaan die nodig is om een verantwoord businessmodel op te bouwen. Verkrijgen milieuvergunningen lastig Een bedrijf dat zich wil specialiseren in afvalverwerking moet voldoen aan strenge milieueisen. De techniek om composietmateriaal te verwerken heeft wel stappen voorwaarts gemaakt. Technisch gezien zijn er goede mogelijkheden om polyester op een meer verantwoorde HISWA MAGAZINE 4 en herbruikbare manier te kunnen verwerken. Het kostenaspect voor de eigenaar is een belangrijke rem op het aanbieden van sloopboten. Dat verklaart waarom in verschillende jachthaven en langs waterwegen verlaten boten liggen waarvan de eigenaar niet is te achterhalen. Oplossingsrichtingen Op basis van de huidige omstandigheden is het eigenlijk niet mogelijk een levensvatbare businesscase te ontwikkelen voor de recycling van composiet boten. Hoe kunnen we dit wel mogelijk maken? Meer bewustwording Zowel de gebruiker als de branche moeten zich bewust zijn van de effecten als een boot in de end of use-fase terechtkomt. De gebruiker/eigenaar moet minstens een morele verplichting hebben om te zorgen voor een verantwoorde afvoer van zijn afgedankte boot. Gezien de kosten die hiermee samenhangen zal de moraliteit het vaak verliezen van de portefeuille. Bij het ontwerp moet er rekening mee worden gehouden dat een boot recyclebaar moet zijn. Bij de productie moeten afvalstromen worden beperkt of voorkomen en zoveel mogelijk herbruikbare materialen worden toegepast. Registratie is een oplossing: als je weet wie de houder is, is die traceerbaar en aanspreekbaar op het verantwoord afvoeren van zijn sloopboot. Identificatie- en registratieplicht Boten worden niet op naam geregistreerd en hebben geen kenteken zoals gebruikelijk in de auto- en caravanindustrie. Door te weten wie de houder is, is die traceerbaar en aanspreekbaar op het verantwoord afvoeren van een sloopboot en kunnen de kosten daarvoor ook bij de houder worden neergelegd. 27

Daarbij moet in- maar ook uitschrijving uit het systeem een voorwaarde zijn. Net zoals bij het RDW-systeem. Om te komen tot een sluitend en werkend systeem voor het verantwoord verwerken van sloopboten, lijkt een verplichte en door de overheid ingerichte of gemandateerde registratie voorwaardelijk. Het huidige RDW-systeem voor de registratie van auto’s, caravans en aanhangwagens is in principe ook geschikt voor de registratie van boten. N.B. HISWA-RECRON is een groot voorstander van de identificatie- en registratieplicht. Kijk voor meer informatie in onze kennisbank: www.hiswarecron.nl/kennisbank. king te zoeken met bijvoorbeeld de windturbine-industrie. Daar zit vooral de massa en de constante aanvoer die nodig is voor een levensvatbare business case.. Het is noodzakelijk om samenwerking te zoeken met de windturbine-industrie. Wrakkenwet Instellen verwijderingsbijdrage Bij de aanschaf van bijvoorbeeld een auto of wasmachine wordt een verwijderingsbijdrage in rekening gebracht. Bij de aflevering van een nieuwe boot is dat niet het geval. Door een verwijderingsbijdrage (bij aanschaf of een jaarlijkse bijdrage gedurende de gebruiksfase) in te stellen kan een fonds worden ingericht waaruit de recycling van (composiet) boten kan worden betaald. Toekennen inleverbonus Om eigenaren te stimuleren hun sloopboot aan te bieden bij een verwerker, is het verstrekken van een ‘inleverbonus’ ook een overweging. Hierdoor worden de kosten (grotendeels) gedekt. De kosten van deze bonus kunnen worden afgedekt door een subsidie van overheidswege. (Internationale) samenwerking Omdat het aandeel van sloopboten in het totale aanbod aan composietafval beperkt is (naar schatting 4% tot 5% van het totale aanbod) is het noodzakelijk de samenwer28 Hoe zit het met de regelgeving? In Nederland kennen we de Wrakkenwet die de mogelijkheid biedt aan beheerders van ‘openbaar water’ wrakken te ruimen zonder dat die ‘Door belanghebbenden bij het vaartuig, of het opgeruimde voorwerp dan wel de zaken aan boord van of in of op het voorwerp aansprakelijk kunnen worden gesteld voor door die opruiming aan hen toegebrachte schade’. Deze wet biedt in elk geval voor de beheerders van openbaar water een juridische mogelijkheid verlaten boten op te ruimen, maar biedt nog geen oplossing voor boten die in private wateren worden achtergelaten. Stichting Jachtreceycling is een Nederlands privaat initiatief om sloopboten te verwerken. Daarnaast zijn er enkele lokale werven die de mogelijkheden hebben dergelijke boten te verwerken. Hier liggen verder echter geen verplichtingen voor booteigenaren aan ten grondslag. De regelgeving in het buitenland verschilt per land. In Frankrijk is door de French Nautical Industries Federation in 2009 een non-profit organisatie (APER) opgericht met als doel oude boten op een verantwoorde manier te verwerken. Omdat eigenaren niet willen betalen voor verwerking, wordt APER sinds 2019 door de industrie financieel ondersteund. Eigenaren kunnen zo hun boot kosteloos aanbieden voor sloop, waarbij ze dan wel de transportkosten zelf moeten betalen. De verwachting is dat APER op deze manier in vijf jaar tijd tussen de 20.000 en 25.000 boten recyclet. In Canada loopt een subsidieprogramma: het Abandoned Boats Program voor het verwijderen van wrakken en/of verlaten boten. In de EU heeft de zogenoemde Landfilling Directive (1999/31/EC) als doel de negatieve effecten van het storten van afval zoveel mogelijk te voorkomen HISWA MAGAZINE 4

en/of te beperken. Daarnaast hanteert een aantal landen ook een belasting op storten, soms afhankelijk van het materiaal dat wordt gestort. In 2017 hadden 24 van de 28 lidstaten een ‘stortbelasting’ en in 19 lidstaten is er een verbod op het storten van bepaalde afvalstromen. Een land waar we wat van kunnen leren is Noorwegen. Daar is een verplicht registratiesysteem opgetuigd voor boten boven de 15 meter zodat de eigenaar in elk geval achterhaald en aansprakelijk gesteld kan worden. Bij het verder toenemen van het aanbod van composiet afval zal ook de roep om regelgeving verder toenemen. Wellicht worden er dan ook eisen gesteld aan de hoeveelheid materiaal die gerecycled moet worden. Tegelijkertijd vergroot dit de kans op een sluitende business case aangezien er een grotere constante stroom van te verwerken materiaal te verwachten valt. Voor de jachtbouwindustrie biedt dit een kans om het initiatief én de verantwoordelijkheid te nemen en bij overheden aan tafel plaats te nemen om regelgeving te initiëren waarbij ook het industrieHISWA MAGAZINE 4 belang een verantwoorde plaats krijgt. Hierbij is samenwerking zowel binnen als buiten de branche van belang voor voldoende doorzettingsmacht. Bronnen: 1) Composites Waste - Demonstration of a new composites waste recycling process and of the use of the recycled materials in various industries, 2013 2) Stichting Jachtrecycling Reageer In dit artikel is aangegeven welke verdere stappen de jachtbouwindustrie kan nemen. Wil je als jachtbouwer actief bijdragen aan initiatieven om te komen tot een verantwoorde verwerking van end of use-boten? In internationaal verband staat deze vraag zeker op de agenda, zoals bij watersportkoepel ICOMIA. Welke rol zie je voor jezelf daarbij en hoe kunnen we hier mee aan de slag? Neem hiervoor contact op met Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswarecron.nl. 29

NauPro Vaarbewijs voor professionals Praktijkles op het water Wie beroepsmatig het water op gaat in een kleine boot, hoeft geen Groot Vaarbewijs te hebben, maar moet wel deskundig zijn. Het NauPro Vaarbewijs is een gloednieuwe praktijkopleiding waar allerlei beroepsgroepen les krijgen in bootbeheersing en veiligheid. We liepen mee op de allereerste trainingsdag. Tekst: Hans Buitelaar Als schippers en bemanning van kleine schepen waarop ze beroepsmatig het water op gaan, moeten deze werknemers volgens de regels van de Arbowet, de Binnenvaartwet en Scheepsvaartwet “terzake kundig” en “bekwaam” zijn. Voor het uitoefenen van het deel van hun beroep dat zich op het water afspeelt, hebben ze daarom meer opleiding nodig dan alleen het theoretische Klein Vaarbewijs zoals dat voor de pleziervaart op snelle of grote jachten verplicht is. 30 Verdieping “Iemand van een waterschap stelde ons een poos geleden de vraag die leidde tot de start van het Nau Pro-vaarbewijs,” vertelt Arjen Bergijk van Vaarplezier Vaarcursussen. Samen met Aquaplanning en STC-KNRM nam Bergijk het initiatief tot het opzetten van het vaarbewijs-voor-professionals Nau Pro. “Als mijn mensen alleen maar een theoretisch Klein Vaarbewijs hebben, voldoe ik als werkgever eigenlijk niet aan de wettelijke regels,” constateerde het waterschap. Een werkgever moet zich ervan vergewissen dat zijn mensen deskundig zijn. Dat hoeft niet noodzakelijk via een door de overheid erkende opleiding. Ook kan een ervaren collega zijn jongere vakgenoten opleiden. De praktijkles en verdieping van NauPro maken een groot verschil ten opzichte van het op de pleziervaart gerichte Klein Vaarbewijs. HISWA MAGAZINE 4

De praktijkles en verdieping van Nau Pro maken een groot verschil ten opzichte van het op de pleziervaart gerichte Klein Vaarbewijs. Vaardigheden Acht Rotterdamse boswachters en een Amsterdamse rondvaartschipper in opleiding verzamelen zich eind juni bij het trainingscentrum STC-KNRM op het RDM-terrein in de Rotterdamse havens. Op de trainingsdag krijgen ze les over de veiligheidsrisico’s op het water en hoe ze daar als professionals op kunnen reageren. Deze dag is één van de vier lesdagen voor het nieuwe NauPro Vaarbewijs. Als ze de cursus afronden, hebben ze een opleiding gekregen die hen de nodige vaardigheden bijbrengt voor professioneel de boot besturen, reageren op incidenten en zicht hebben op de staat van de boot. Nat pak Noodhulp aan drenkelingen en gewonden staat op het programma, maar ook het blussen van branden en reddend zwemmen, plus oefeningen in het zwemmen met kleren aan en een opgeblazen reddingvest. Zelfs een sprong in het water van de Werkhaven hoort bij de training, uit het zwembad door de frisse buitenlucht in het open water met een opgeblazen reddingvest. Goed onderricht heeft zeker een korte theoretische uitleg nodig, maar de dag staat in het teken van praktijkles. eerste groep die de opleiding volgde. Naast de veiligheidsdag in het trainingscentrum krijgen de boswachters in tweetallen elk twee dagen les in het varen en manoeuvreren met hun zeven meter lange boot op de Kralingse Plas. De volgende groep komt weer uit een heel andere branche, vertelt Bergijk. Zes groepsbegeleiders van een buitenschoolse opvang gaan een NauPro Vaarbewijs halen. De kinderopvang kocht een boot om leuk met de kinderen het water op te kunnen. Vanwege de zorgplicht die de begeleiders hebben, moeten degenen die de boot besturen wel kundig zijn. Cursusisten leren hoe ze professioneel de boot besturen, moeten reageren op incidenten en goed zicht hebben op de staat van de boot. Manoeuvres De afdeling Stadsbeheer van de Gemeente Rotterdam was de Erkenning Het NauPro Vaarbewijs is nog niet door de overheid of internationaal erkend. De veiligheidsinstructie van Smolders is wel op het niveau van RYA Powerboat 2 en de instructeur is door dat internationaal erkende nautische opleidingsinstituut erkend. HISWA-RECRON kent het initiatief en steunt het. “Werkgevers kunnen nu in ieder geval laten zien dat ze hun mensen een serieuze opleiding hebben aangeboden om voorbereid het water op te gaan,” constateert Bergijk. HISWA MAGAZINE 4 31

Zakendoen in het post-corona tijdperk Communicatie, afspraken en wederzijds begrip De uitdaging om boten op tijd af te leveren aan klanten is groot. De meeste Nederlandse ondernemers weten redelijk goede oplossingen te vinden, maar internationaal is de keten zwaar verstoord: leveringen, voorraad en mankracht, niets is meer zoals het was. De oplossingen zijn creatief en waar samenwerking goed loopt, kan veel. En, zo blijkt, heb je goede contacten, duidelijke contracten en veel contactmomenten, dan komt het meeste goed. Tekst: Dominique van Dam HISWA-RECRON stak begin juli de peilstok in de branche via een korte enquête. Jachtbouwers, toeleveranciers, importeurs en distributeurs waren eensgezind. Iedereen ondervindt problemen bij de levering van producten als grondstoffen, halffabricaten of eindproducten. Iedereen wacht, de meesten tussen de twee en drie maanden, op leveringen. De kosten voor 32 producten en transport namen toe. Respondenten geven aan te hopen dat de problemen minder worden, te denken dat het nog wel even zo blijft en zich af te vragen hoe dit richting de consument te verwoorden. Onder in de waterval ‘We zitten onder in de waterval’, zegt Danny Pol, Public Affairs Manager bij Alumax Boats uit Meppel. ‘De grondstoffentoevoer valt stil, fabrieken waren of zijn dicht en ook geopolitiek is er het een en ander aan de hand. Vroeger wisten we: over twee weken is een boot klaar. Nu is niets zeker. Soms ligt de boot klaar, maar zit er bijvoorbeeld geen motor in. Veertig procent van mijn tijd besteed ik aan verwachtingsmanagement en ook ongeveer die tijd aan het zoeken van alternatieven voor leveranciers. We zitten echt onderaan de productieketen en als er voorraden zijn, gaat de automotive voor. De vraag blijft ook hoog. Normaal hebben we in september een dipje, maar die was er niet in 2020. Onze salesgrafiek eruit als de Tafelberg: snel gestegen en nooit meer gedaald. Achterstanden inhalen is moeilijk op deze manier.’ HISWA MAGAZINE 4

De grondstoffentoevoer valt stil, fabrieken zijn dicht en ook geopolitiek is er het een en ander aan de hand. Floris Lettinga, directeur Sales & Marketing bij Yanmar Marine International B.V. geeft ook aan dat de wereld veranderd is. ‘Er moet veel kloppen om het perfect te laten lopen. We hebben last van toeleveranciers die slecht leveren. De voorspelbaarheid op peil houden is lastig en de juiste configuratie op het juiste moment is een uitdaging.’ Pol en Lettinga bekijken beiden vooral mogelijkheden. ‘Communiceren met de klant is echt heel belangrijk. Wees transparant, blijf communiceren, ook als je geen leuk nieuws hebt. Klanten balen en vloeken heus even, maar aan het einde van het gesprek vinden ze het toch gewoon fijn dat je ze op de hoogte houdt. En: laat ze zien hoe het met de boot is, dat die bijna af is. Je kunt bellen, videobellen, een bezoek organiseren.’ En, zegt Pol: ‘Optimaliseer je processen, zoek naar eventuele andere leveranciers en communiceer ook met deze partijen goed en veel.’ ‘Natuurlijk zijn er containers en mankracht te weinig’ vult Lettinga aan, ‘maar investeren in mensen én systemen helpt enorm. Yanmar maakte de switch van een order management team naar een supply chain management gedreven organisatie. ‘Dat was al het plan voor de Covid-pandemie en gelukkig hebben we er veel profijt van. Het speelveld brengen we HISWA MAGAZINE 4 nu nog beter in kaart en we gaan nog meer investeren in meer en anders opgeleide mensen in ons bedrijf. We hebben altijd twee leveranciers voor alles, ook voor de pandemie al. Als Japans bedrijf hebben we ervaring met tyfoons en aardbevingen en hoe erg ook, het helpt ons nu zeker dat we wat gewend zijn.’ ‘Alles moet in redelijkheid en billijkheid op te lossen zijn nu’, zegt Lettinga. ‘Er is veel begrip. Met een motor van vijfduizend euro kan je niet verantwoordelijk worden gehouden voor het niet uitleveren van een boot die zevenhonderdduizend euro kost in totaal. Bij Yanmar proberen we oplossingen aan te dragen. Zo sturen we bijvoorbeeld een dummymotor, zodat de jachtbouwer daarmee een serie boten kan produceren. Vervolgens komen we langs met monteurs om in heel korte tijd bij levering van die motoren alles zo snel mogelijk in te bouwen. Het is niet ideaal, maar wel de oplossing.’ Als branche moeten we lessen leren. Iedereen is onderdeel van deze supply chain crisis. Lessen leren ‘Als branche moeten we lessen leren’, kijkt Pol vooruit. ‘Iedereen is onderdeel van deze supply chain crisis. We moeten gezamenlijk een trampoline creëren, voorraden aanleggen en als land een eigen plan trekken, zodat we minder afhankelijk zijn. Natuurlijk eindigt dit een keer, maar het zal zeker nog eens gaan voorkomen.’ Pol ziet in dit proces ook een rol weggelegd voor HISWA-RECRON: ‘De organisatie moet hard op de deur kloppen van de betrokken partijen die invloed hebben. De EU moet handelen, de wet- en regelgeving moet echt onder de loep. Samen maak je een vuist.’ ‘De keten heeft smeerolie nodig en dat kunnen overheden samen regelen’, beaamt Jeroen van de Heuvel, hoofd Afdeling Jachtbouw 33

en Watersport bij HISWA-RECRON. ‘De afgelopen anderhalf jaar was het misschien lastiger om containers te laden, maar ook als de pandemie helemaal voorbij is, zijn er nog altijd handelsbelemmeringen en daardoor vertraagde leveringen. Overheden moeten daar iets aan doen, samen. De wereldhandel moet op gang komen en blijven.’ Lettinga: ‘De pandemie blijft nog wel even na-ijlen, maar we komen ook in een nieuwe realiteit. De langere termijn brengt goede vooruitzichten; de markt is booming. Mensen vinden watersport een fijne tijdsbesteding. Ze kunnen genieten, ondertussen genoeg afstand houden en ook nog eens herontdekken en beleven wat er allemaal kan. Dat is mooi.’ Overmacht Natuurlijk speelt ook de juridische kant van het verhaal een grote rol in deze tijd. Overmacht is een belangrijke factor in geschillen die ontstaan als boten niet op tijd afkomen, maar ‘op overmacht kun je niet altijd een beroep doen’, zo waarschuwt Edwin Slager, nautisch advocaat bij Slager & Emstede Advocaten, een HISWA-RECRON Kennispartner. ‘Natuurlijk, leveranciers leveren moeilijker, de grondstofprijzen stijgen en zelf kun je er als ondernemer misschien echt niets aan doen. Waar je echter wel invloed op hebt, is het sluiten van goede overeenkomsten. Mocht het toch tot een geschil komen, dan heeft een praktische oplossing natuurlijk altijd de voorkeur. Een goede overeenkomst is niet alleen prettig tijdens schikkingsonderhandelingen maar ook in een eventuele gerechtelijke procedure.’ In de huidige situatie merkt ook Slager dat er veel begrip is, maar hij hamert ook op ‘goed verwachtingsmanagement’. ‘Zorg ervoor dat je niet 1-0 achter komt, dat je de wensen van de klant weet en dat je goede afspraken maakt en vastlegt. Dat maakt zoveel verschil.’ 34 HISWA MAGAZINE 4

ICY Marina Management Draadloos energie besparen op uw jachthaven Eenvoudig draadloos per ligplaats: » In-/uitschakelen van stroom » Energieverbruik uitlezen » Ampère limiet instellen Modulair uitbreidbaar met vorsten cv-druk alarmering in bedrijfsen sanitairruimten Benieuwd hoe u bespaart? www.icy.nl Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.

Het Portret Peter Bost In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met jachtbouw als één van de thema’s, is dat Peter Bost, directeur-eigenaar bij Deep Water Yachts in Den Haag. Tekst: Liane Jansen Met welk innovatief product zijn jullie momenteel bezig? “Op dit moment (juli 2021, red.) is een nieuwe Korvet50XLR (eXtra Long Range) onderweg van Rotterdam naar Nassau op de Bahama’s. Gewoon op eigen kiel met 4.500 liter diesel aan boord. Deze Korvet is een aangepaste Korvet14CLR die 2.000 liter extra diesel in twee geïntegreerde bulktanks meedraagt. Het langste traject is van de Azoren naar Bermuda, ongeveer 1800Nm, die we in minder dan negen dagen afleggen met een gemiddelde snelheid van tien knopen. Een Atlantische oversteek is eerder gedaan door kleine motorboten, maar altijd op 36 kruipsnelheid en met tonnen vol diesel op het achterdek. Er is geen tweede ‘passage maker’ zoals de Korvet50XLR van net geen 15 meter in lengte die volledig is toegerust voor een Atlantische oversteek. Redundantie in de kritieke systemen, uitstekende vaareigenschappen en de beste vakmensen die de Korvet bouwen, zijn vitale elementen in ons concept.” Deep Water Yachts is een bijzonder bedrijf: het is een samenwerkingsverband van een groep experts in de jachtbouw. Wat maakt het bedrijf Deep Water Yachts bijzonder? “Deep Water Yachts is een bijzonder bedrijf omdat het een samenwerkingsverband is van een kleine groep experts in de jachtbouw. Iedere partij heeft zijn eigen expertise en vakkundigheid. Deep Water Yachts brengt die partijen samen en overziet de bouw. Inmiddels zijn er vijf jachten in gezamenlijkheid gebouwd. Ook de verkoop en marketing wordt gezamenlijk uitgevoerd. Niet de aantallen maar de kwaliteit is leidend bij ons.” De Korvet14CLR werd in 2015 uitgeroepen tot HISWA Motorboot van het Jaar tijdens de HISWA-beurs. Het HISWA MAGAZINE 4

beursseizoen komt gelukkig langzaam weer op gang. Hoe ziet jullie najaar eruit op dit vlak? “Helaas hebben wij dit jaar geen boot beschikbaar voor de HISWA te water. Met drie jachten in het buitenland is participatie niet altijd haalbaar. Wel zijn we op de Fort Lauderdale International Boat Show in oktober aanwezig met de nieuwe Korvet50XLR.” Welke ontwikkelingen signaleer jij in de jachtbouw ‘after corona’? “Bij de bouw van ons laatste jacht dat op 30 juni is opgeleverd, hebben we veel geluk gehad. Bewust kochten we in het begin van het coronajaar alle grote systemen in. Het was toen al duidelijk dat er grote druk zou komen te staan op voorraden en levering. Dit jacht hebben we daarom redelijk probleemloos kunnen afbouwen. Maar levertijden van boten zullen de komende jaren een uitdaging blijven. HISWA MAGAZINE 4 Bewust kochten we in het begin van het coronajaar alle grote systemen in. Daarnaast vormt zich inmiddels ook een groep klanten die met een jacht volledige onafhankelijkheid wil bereiken. Ze willen bijvoorbeeld maanden aan boord in afgelegen wateren verblijven om onder andere onrust rond de Covidpandemie te mijden. Onze jachten zijn daar perfect voor.” Waar komt jouw bevlogenheid vandaan? “In mijn vroegste jaren speelde ik al met bootjes. Een groot deel van mijn leven heb ik op eilanden gewoond in Azië en het Caraïbische gebied. Dan is de verbintenis met boten en varen altijd aanwezig. Ook mijn diensttijd bij de marine heeft bijgedragen aan mijn voorliefde voor alles wat zeilt en drijft.” Biografie Peter Bost vervulde na het atheneum zijn militaire dienstplicht bij het Korps Mariniers waar hij als officier werd opgeleid. Hij werd geplaatst op de kazerne op Aruba. Na een opleiding aan de Hogere Hotelschool werkte hij onder andere in Singapore, Bangkok, Hong Kong en Indonesië.Na terugkeer in Nederland in 1996 sloot hij zich aan bij een reisorganisatie voor het vervoer van scheepsbemanningen. Toen zijn Korvet14CLR in 2015 HISWA Motorboot van het jaar werd, besloot Peter tot een carrièreswitch. Hij legde zich vanaf toen helemaal toe op de bouw en ontwikkeling van motorjachten. Dat leidde tot de oprichting van Deep Water Yachts. 37

Op stap met … Paul de Groot ‘De grootste druk is van de ketel’ In de rubriek Op stap met… lopen we een dagje mee met een medewerker van HISWA-RECRON. In de achtste aflevering: Paul de Groot, manager waterrecreatie. Hij stapte midden in coronacrisis aan boord en is de opvolger van Stijn Boode. Hoe zet De Groot zich in voor de leden? Tekst: Lisette Vos Het terras bij havenrestaurant De Waterraad op de jachthaven Nauerna in Assendelft is open. Gasten drinken een glaasje in de zon en vermaken zich prima. Op de kade staat een immens hoge hijskraan waarmee de boten voor de start van het seizoen weer te water zijn gelaten. De haven ligt vol met boten, klein en groot. Niets doet op deze dag nog denken aan de lockdown en de coronacrisis. Overname in coronatijd Paul de Groot, sinds enkele maanden de nieuwe manager waterrecreatie bij HISWA-RECRON, bezoekt deze middag de nieuwe eigenaren van de jachthaven: Leendert Maat en Jurgen van de Port. Zij namen in september vorig jaar het bedrijf over, midden in de 38 coronacrisis. Als afgestudeerden aan de hotelschool hebben zij gastvrijheid hoog in het vaandel staan. ‘Of je nu een hotel hebt met gasten, of een haven met booteigenaren, dat maakt geen verschil.’ Paul de Groot en Leendert Maat kennen elkaar van de hotelschool. ‘Het is mooi dat wij hier elkaar weer treffen’, lacht De Groot. Hij is - net als zijn voorganger Stijn Boode - verantwoordelijk voor de belangenbehartiging, de producten en diensten en het geven van ledenadvies aan leden in de waterrecreatie: bootverhuurders, jachthavens, zeil- en vaaropleiders en de chartervaart. De Groot: ‘We horen veel van leden in het hele land, die signalen delen we met andere leden, dat is de kracht van HISWA-RECRON.’ Of je nu een hotel hebt met gasten, of een haven met booteigenaren, dat maakt geen verschil. Keuring van de hijskraan De jaarlijkse verplichte keuring van de hijskraan op jachthavens, zoals die in Assendelft, is een mooi voorbeeld. De Groot ontving recent bericht van een lid dat een bedrijf dat zijn hijskraan had gekeurd, niet gecertificeerd bleek te zijn. ‘Als de kraan niet volgens de goede richtlijnen wordt gekeurd, dan kan het misgaan, met materiële schade tot gevolg. Of erger. We hebben in onze nieuwsbrief precies uitgelegd waar ondernemers op moeten letten.’ Nieuwe mede-eigenaar Maat van jachthaven Nauerna HISWA MAGAZINE 4

heeft die kennis nog niet, maar kan wel een beroep doen op de vorige eigenaar die het wél weet. Maar zegt hij: ‘Herhaling van de boodschap is altijd goed.’ Jachthaven Nauerna is al sinds oudsher lid van HISWA. Mede-eigenaar Maat verwacht dat de brancheorganisatie goed luistert naar wat de leden nodig hebben. ‘Verandering in wetgeving of innovaties in de sector, die kennis kunnen we goed gebruiken. En als andere jachthavens oplossingen hebben bedacht, kunnen we daar van profiteren,’ stelt Maat.’ Midden in coronatijd Net als de nieuwe eigenaren van jachthaven Nauerna maakte ook Paul de Groot dit jaar midden in coronatijd de overstap naar een nieuwe baan. ‘Mijn werkdagen zaten in mijn beginperiode vol met corona. Vooral groepsaccommodaties hadden het zwaar. De chartervaart lag stil. In de meivakantie was het onduidelijk of zeilscholen wel of niet groepen konden ontvangen. En de situatie kon per gemeente verschillen, zoals in de wet Tijdelijke regeling maatregelen COVID-19 is vastgelegd. Dat maakte het extra lastig.’ Met de versoepelingen die per 26 juni ingingen, gloort er voor veel leden weer hoop. HISWA-RECRON stuurt na elke persconferentie aan alle leden een update in de nieuwsbrief. De grootste druk is bij de brancheorganisatie van de ketel, stelt De Groot. ‘Zo hectisch als vorig jaar is het gelukkig niet meer. We weten inmiddels hoe we een protocol voor leden moeten opstellen of aanpassen.’ Zeilschool en bootverhuur De Groot heeft nu meer tijd voor andere onderwerpen dan corona. Zo was hij deze ochtend op bezoek bij Zeilschool & Bootverhuur De Randmeren voor een kennismaking. Onderwerpen van gesprek waren onder meer CWO-diploma’s, inzet van instructeurs en type boten die ze op de zeilschool gebruiken. Bij de bootverhuur spelen andere vragen, onder meer over risico’s bij verhuur. En aan welke informatie hebben huurders behoefte? ‘Een goede instructie is belangrijk en de basisregels, zoals de maximale snelheid. Muziek reikt over het water heel ver, houd daar rekening mee. En natuurlijk geen alcohol voor de schipper.’ De Groot kan zich goed inleven in wat watersportondernemers nodig hebben. De watersport is hem met de paplepel ingegoten: hij groeide op het familiebedrijf Meerzicht aan HISWA MAGAZINE 4 het Zuidlaardermeer op, een kleinschalig watersportbedrijf met ligplaatsen, bootverkoop- en verhuur en horeca. Na de hotelschool had hij commerciële banen in de watersport, onder meer bij Kuiper Verzekeringen en WTC Expo die Boot Holland organiseert. In zijn vrije tijd is hij commissaris wedstrijdzeilen van de Koninklijke Watersport-Vereeniging Loosdrecht, is hij actief in het Platform wedstrijdzeilen van het Watersportverbond en maakt hij deel uit van de Zeilraad. ‘En mijn kinderen doen aan wedstrijdzeilen. Dus genoeg links met de watersport,’ lacht hij. Het is mooi om te zien dat de ondernemers er alles aan doen om het verblijf op en aan het water voor hun gasten zo plezierig mogelijk te maken. Na een korte rondleiding door de jachthaven Nauerna vertrekt De Groot in de namiddag met de auto naar zijn werkplek thuis. Onderweg spreekt hij een collega om een taak van morgen over te nemen, die van de ledenservice (dagelijks bereikbaar voor leden met vragen). En bij thuiskomst maakt De Groot een korte samenvatting van de gesprekken. Wat is het meest bijgebleven? ‘De passie die de leden in de vrijetijdsbesteding van hun gasten stoppen. Het is mooi om te zien dat de ondernemers er alles aan doen om het verblijf op en aan het water voor hun gasten zo plezierig mogelijk te maken. En voor ons als HISWA-RECRON is het goed om direct contact met de leden te hebben, zodat we zien en voelen wat er speelt in de branche.’ Paul de Groot in gesprek met de nieuwe eigenaren van jachthaven Nauerna, Leendert Maat en Jurgen van de Port. 39

HIGH GLOSS — DURABLE & REPAIRABLE — TRUE COLOR NEXT GENERATION TOPCOAT awlgrip.com facebook.com/awlgripfinishes twitter.com/awlgrip All trademarks mentioned are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2021. 9861/0121 instagram.com/awlgripfinishes

Vraag & Antwoord Een klant heeft een aanbetaling gedaan voor een boot, maar de restbetaling blijft uit. Ondanks dat er veel contact geweest met de klant en hij veel beloftes heeft gedaan voor de betaling. Wat kan ik doen? Antwoord van HISWA-RECRON Een mogelijkheid is om de overeenkomst te ontbinden en het eigendom weer terug te nemen. Dit betreft het toepassen van artikel 20 lid 2 juncto 16 lid 7. Dat kun je doen als je de klant nog één keer schriftelijk (per aangetekende post én per email) hebt gemaand (zie artikel 13 lid 1) om het openstaande bedrag te betalen. Daarbij vemeld je dat als de klant niet binnen één week na dagtekening betaalt, je gebruik zal maken van het ontbindingsrecht. Verder neem je in de brief het bedrag aan buitengerechtelijke incassokosten op volgens de staffel van artikel 13 lid 2. Als de klant alsnog betaalt, dan moet hij ook de incassokosten betalen. Als de klant niet betaalt, ontbind je de overeenkomst en moet je de gedane aanbetaling onder aftrek van kosten, waaronder de buitengerechtelijke incassokosten, terugbetalen. HISWA MAGAZINE 4 41 Vraag van een HISWA-RECRON-lid

YOU’RE INVITED! HOMEPORT OF THE HOMEPORT OF LEISURE MARINE COMMUNITY YOU’RE LEISURE MARINE COMMUNITY 16 - 17 - 18 NOVEMBER 2021 RAI AMSTERDAM The METSTRADE Show is the happening meeting place in Amsterdam where the international leisure marine community gathers. In a hospitable and safe environment, we make you feel at home to meet and mingle with the entire industry. Feel connected and charge yourself to optimise your business. The METSTRADE Show is the happening meeting place in Amsterdam where the international leisure marine community gathers. In a hospitable and safe environment, we make you feel at home to meet and mingle with the entire industry. Feel connected and charge yourself to optimise your business. METSTRADE FEATURES METSTRADE FEATURES ORGANIORGANIPOWERED BY POWERED BY MEMBER OF MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE OFFICIAL METSTRADE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE 16 - 17 - 18 NOVEMBER 2021 RAI AMSTERDAM GET YOUR FREE TICKET METSTRADE.COM GET YOUR FREE TICKET METSTRADE.COM

COLUMN Sunny side up Ondernemers zijn meestal zeer positief ingesteld. Dat moet ook wel want die energie hebben ze nodig om vooruit te komen met hun bedrijf. Om kansen te zien. Om in te spelen op actuele ontwikkelingen. Zoals de vraag van de consument die wil investeren in een veilige bubbel in coronatijd. Een boot bijvoorbeeld. Onze conjunctuurmeting wijst uit dat in 2020 de watersportsector met bijna 9% is gegroeid. Met name de importeurs van boten en motoren en de dealers steken daar nog ver bovenuit. Dat geldt ook voor makelaars en jachtservicebedrijven. Het eerste half jaar van 2021 was voor deze bedrijfsgroepen eveneens grandioos. Vooruitkijkend naar eind dit jaar zijn de jachtwerven en servicebedrijven zeer positief. Maar de importeurs van boten, experts en makelaars zijn juist negatief. De keten gaat stagneren door een tekort aan nieuwe of gebruikte boten en materiaal. Import van boten en spullen is vanwege de concurrentie met de koopgekte in andere landen lastig. En jachtbouwers hebben grote moeite om offertes op te stellen voor 2022 en verder, vanwege de onzekerheid over de enorme en onvoorspelbare prijsstijgingen van materialen. Er dreigen verbrande randjes rond het ‘sunny side up’ spiegelei. We moeten ervoor zorgen dat niet de hele onderkant van ons spiegelei verbrandt. Omdraaien is onbespreekbaar want dan is de sunny side down. Dus we gaan door. HISWA-RECRON maakt aangepaste algemene voorwaarden en offertes met clausules voor uitgestelde levering door overmacht. En wij blijven met jou de sector promoten voor de lange termijn. Op bijvoorbeeld de HISWA te water, hiswa.nl en yachtsholland.com. Want de zon is boven ons en ‘the only way is up’! Geert Dijks Directeur HISWA-RECRON Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 28, nummer 4, augustus 2021 Dit is een uitgave van Adverteren in HISWA Magazine magazine MA G A Z I NE Ook dit jaar zijn er weer volop mogelijkheden om te adverteren in dit blad. Het volgende nummer van HISWA Magazine staat in het teken van export, innovatie en handel. Het blad kent een oplage van 6.000 exemplaren en wordt gratis verspreid onder HISWA Erkende Bedrijven en alle overige watersportbedrijven in Nederland. Denk aan jachthavens, jachtbouwers, charterbedrijven, reparatie- en onderhoudsbedrijven, watersportwinkels, importeurs, bootverhuurders en zeilscholen. Verder ontvangen belangrijke stakeholders bij het Rijk, provincies en gemeenten het blad. Thema: HISWA te water 1 - 5 september, Batavia Haven Lelystad Er zijn verschillende mogelijkheden om te participeren in HISWA Magazine. Adverteren met een gewone advertentie, het plaatsen van een advertorial of het meesturen van een brochure of flyer (een insert). Met één advertentie, advertorial of insert in HISWA Magazine worden ruim 18.000 professionals in de watersport bereikt. Daarnaast is het blad online te lezen. Jachtbouw bij Zeelander Yachts Elke boot een collectors item Zakendoen in het post-corona tijdperk Neem voor meer informatie over tarieven en mogelijkheden contact op met Frank van Gils: f.gils@roskammedia.nl of 06 53 88 82 66. www.hiswarecron.nl/ magazines HISWA MAGAZINE 4 43

NIEUWSINNOVATIE Stormvaste kussens Nieuwe bevestigingsclips maken het mogelijk om grote kussens op zonnedekken en banken zo vast te maken dat ze niet weg waaien in een storm of loslaten als iemand zich aan zijn zit- of ligplek vasthoudt tijdens een tocht over golvend water. De Nieuw-Zeelandse fabrikant van bevestigingssystemen voor wandpanelen Fastmount ontwikkelde deze clips voor textiel. Hun TC-F6H textielclip wordt aan een kussen genaaid en schuift dan over een ander deel. De connectie wordt vastgezet met een klik en kan dan per clip een last van 23 kilogram weerstaan. De verbinding komt weer los als een lip naar de zijkant wordt getrokken. Bij kussens is dat met een vinger onder de rand makkelijk te doen. www.fastmount.com Lichtgewicht elektrisch Er is een nieuw botenmerk: Magonis. Het merk werd in juni gepresenteerd op de Salone Nautico Venezia en maakt elektrisch varen beschikbaar voor watersporters met een beperkt budget. De Wave e-550 inclusief Torqueedo 4 kiloWatt motor blijft onder de grens van 35.000 euro meldt de botenbouwer. Daarmee is het een rustige grachtenboot met een topsnelheid van 5 knopen (9 km/h). De snelle versie met 30 kW motor kost een kleine 70.000 euro, bereikt 22 knopen snelheid (40 km/h) en blijft op kruissnelheid (12 knopen) tot wel 12 uur lang door varen voordat opnieuw moet worden geladen. Snelheid en actieradius met een elektromotor bereikt Magonis door een extreem lichtgewicht constructie met de door Magonis ontwikkelde bouwmethode Light X Pro. Daardoor heeft de 5,50 meter lange boot een drooggewicht van 335 kilo. www.magonisboats.com Schudwaarschuwing Vessel Impact and Motion Monitoring System (VIMMS) is een syteem dat Dyena Systems uit Southampton, Engeland ontwikkelde. Voor snelle boten is het beheersen van de bewegingen op golvend water een probleem. Het scheepsinslag- en bewegingscontrolesysteem registreert de intensiteit van het bokken en slingeren over de golven. Sensoren kunnen worden geplaatst bij de stoel van de stuurman, de passagiers en op een plek in de romp. De schipper kan de maximale waarden instellen, zodat er een waarschuwing komt als die worden bereikt of overschreden. Dan kan de schipper de snelheid aanpassen om wat rustiger over de golven te varen. De VIMMS geeft de intensiteit van de schokken weer in oplichtende series ledlampjes. www.dyena.com 44 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSINNOVATIE Sloep vermindert doorvaarthoogte Damarin Jachtbouw liet in juni de eerste Damarin 732 DBS te water. DBS staat voor Damarin Ballast Systeem. De schipper kan tijdelijk een holte in de onderkant van de romp vol pompen met ballastwater om de doorvaarthoogte te verminderen van 1,25 meter naar 1,12 meter. Dat kan voor lage bruggen net het verschil maken. De hybride tender heeft een dieselmotor en 4,8 kW elektromotor plus lithium accupakket. www.damarin.nl Zeiltechniek in kleding Jachtzeilenfabrikant North Sails lanceert een kledinglijn voor zeilers. De doekenspecialist ontwikkelde nieuwe stoffen voor de kledinglijn. TightWeave is een stof die heel dicht geweven is, waardoor die vanzelf minder waterdoorlatend wordt. In combinatie met het veel gebruikte GoreTex zijn de zeilbroeken en -jassen ademend en waterdicht. Opvallend is het ontbreken van zware versterkingen op knieën, zitvlak en ellebogen, de slijtplekken op zo’n zeilpak. De kennis die de zeilmaker opdeed over het maken van versterkingen in de 3Di-zeilen, paste North Sails ook in de kleding toe. In zeilen wordt het doek rond schoothoeken, latzakken en reefogen flink versterkt. De manier die daar wordt gebruikt in het weefsel, wordt ook gebruikt in de kleding. De pakken komen in een offshore range, een inshore line en de lichtgewicht GP Aero-line voor races op meren en voor de kust. www.northsails.com Zelfspannende kikker Joy Cleat is de naam van een elektrische bolder op het dek van jachten, die de landvasten aantrekt totdat de boot goed ligt en de meerlijnen op de kikker belegd worden. De Italiaanse fabrikant Bonomi introduceert de aanleghulp. Eén van de poten van een kikker heeft het profiel van een zelfborgende rand zoals op een lier, waar de meerlijn langs wordt gehouden. Met een stap op een knop op het dek activeert de elektronische roller, zodat het landvast door de kikker wordt aangetrokken. Aanleggen bij windvang op de romp wordt zo een stuk makkelijker. www.bonominet.it HISWA MAGAZINE 4 45

NIEUWSINNOVATIE Elektrische krachtpatser De voortdurende ontwikkeling van steeds grotere en sterkere buitenboordmotoren die fossiele brandstof als energiedrager benutten, vindt navolging in de ontwikkeling van elektrische buitenboordmotoren. De E-motion 180 E van de Canadese fabrikant Vision Marine is net als de fossiele concurrenten genoemd naar het aantal paardenkrachten dat de motor levert, al is dat in dit geval een omrekening van het vermogen van de elektromotor in kilowatt. De geïntegreerde 60 kWh accu zorgt voor een actieradius van ongeveer 70 mijl bij een kruissnelheid van 20 knopen, op een boot zoals geschikt voor een 180 pk buitenboordmotor. De motor is vanuit elk 220 volt stopcontact te laden. De laadtijd is ongeveer 10 uur. In samenwerking met Hellkats doet Vision Marine in november 2021 een gooi naar het wereldsnelheidsrecord voor elektrische boten met deze motor. Vanaf het vierde kwartaal van dit jaar zijn de eerste exemplaren beschikbaar. Vooruit bestellen wordt aangeraden. www.visionmarinetechnologies.com Hoornse boot voor Belgische redders De vrijwillige reddingsbrigade van Blankenberge (VBZR) stelde flinke eisen aan de nieuw te ontwikkelen reddingsboot voor acties op zee voor de Belgische kust. De boot moest zuiniger zijn met brandstof en minder schadelijke stoffen uitstoten, maar ook sneller, meer trekkracht bieden, comfortabeler zijn voor de opvarenden en beter vaargedrag hebben in het onstuimige water bij de zandbanken voor de Belgische kust. Pieter Meuzelaar van Hebbeké Shipyard in Hoorn ontwierp de Fast Rescue Craft 1405. De reddingsboot heeft een uitgekiende verhouding van de scherpe boeg met diepe V-vorm en breedte in de boeg, om niet te zeer op golven te dansen en ook niet te zeer door golven heen te snijden waardoor de boot in golven veel te veel water over zou krijgen. Vanuit het gesloten stuurhuis is zicht rondom en er is plaats om een brancard met slachtoffer vast te zetten. Het extra trekvermogen komt van pas als een jacht is vastgelopen. De bouw van de Belgische reddingboot start in het najaar van 2021. www.habbeke.nl Straalreiniging Pressure Mate uit Florida introduceert een hogedrukspuit voor aan boord die werkt op 12 volt. Om goed te reinigen – dus niet met zout water – wordt de pomp aangesloten op de watertank van de boot. De pomp zorgt voor 41 bar spuitdruk. Roestvrijstalen fittingen koppelen gemakkelijk het drukvat, de slang en de spuitkop aan elkaar. Op boten met typische plekken die steeds gewassen moeten worden (het dek op een visboot, de plek rond de barbecue) is ook montage van een dek aansluiting mogelijk. www.thepressuremate.com 46 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSINNOVATIE LED navigatielichten De kleinste navigatielichten die de Griekse fabricant Lazilas ooit maakte, zijn ook de helderste. De Micro LED-series zijn boordlichten voor motorjachten tot 12 meter, die in precies de juiste richtingen zichtbaar zijn (112,5 graden stuurboord en bakboord, een rondom schijnend toplicht). De verlichting is zo klein dat het op allerlei jachten makkelijk in te bouwen is en nauwelijks inbreuk maakt op de stijlvolle lijnen van een boot. Daarnaast gebruikt ledverlichting erg weinig energie, zeker de heldere diode die in de Micro LED-verlichting oplicht. Dankzij de compacte maat is de Micro LED-navigatieverlichting makkelijk in te bouwen en monteren. www.lazilas.com Boordwifi via telefonienetwerk De Amerikaanse fabrikant van boordinstrumenten introduceert de Trackphone LTE-1 Global ontvanger voor internet via het mobiele netwerk. Voor watersporters die geen satellietcommunicatie aan boord hebben, maar wel tot 20 mijl uit de kust internet willen ontvangen, vangt de Trackphone op veel grotere afstand het signaal op dan een telefoontoestel dat kan. De Trackphone vertaalt het opgevangen signaal in een wifi-netwerk, zodat iedereen aan boord zijn eigen smartphone of tablet kan koppelen. De koepel waarin de communicatieapparatuur is gevat, meet 34,2 bij 33,7 centimeter en weegt 2,8 kilogram. Daarmee is montage op kleinere jachten goed mogelijk. www.kvh.com HISWA MAGAZINE 4 47 Stoelvering Shockwave, wereldwijd marktleider in schokdemping onder stoelen en zitbanken op boten, presenteerde het nieuwe model S6. De zeewaterbestendige vering past onder ieder zitvlak of kussen met een gebruikelijke verdeling van bouten om de zitting vast te zetten. De S6 is een stuk robuuster dan de eerdere modellen van shockwave voor de pleziervaart. De hoogte van de schokdemper is instelbaar voor toepassing onder verschillende modellen stoel of zitbank, maar ook zo makkelijk verstelbaar dat de hoogte eenvoudig kan worden aangepast als een stuurman/vrouw met kortere of langere benen het roer overneemt. www.shockwaveseats.com

NIEUWSINNOVATIE Boordairco op 24/48 volt De Italiaanse fabrikant van koelkasten, ijsmakers en airconditionings Frigomar introduceert een airconditioningsysteem dat kan functioneren met 24 of 48 volt als spanning. Doordat de luchtkoelingsinstallaties van Frigomar zijn ingericht om voldoende capaciteit te leveren bij een vermogen van 200 Watt, kunnen de airco’s zonder omvormer, generator of walstroom direct op de boordaccu’s worden aangesloten. In de eco-modus is zodoende geen groot ampèrage nodig (met hete stroonkabels) om de lucht te koelen. De Frigomar BLDC Inverter Drive Variable Speed Air Conditioning koelt lucht met water. Meerdere koelers kunnen over de boot worden verspreid, met elk een eigen regelpaneel. www.frigomar.com Controlescherm voor waterjets Kongsberg Maritime, leverancier voor de grote scheepvaart, ontwikkelde een bedieningsinstallatie voor waterjets inclusief scherm waarop alle functies van de straalaandrijving overzichtelijk worden weergegeven. Het nieuwe Jet Control System Compact en Jet Control System Extended zijn er voor kleine en middelgrote boten. Beide systemen zijn ontwikkeld om de kracht van de waterjets te controleren en bedienen, inclusief het sturen en de keerschotel (reversing bucket). Hendels bij de stuurstand sturen de hydraulische installatie aan. Kongsberg Maritime levert de JCS altijd in sets van twee, voor volledige redundantie. Mocht een besturingspaneel uitvallen, dan is er nog de tweede. De hele installatie, met jets, schotels, hydraulische installatie en scherm is vooraf gekalibreerd en getest, zodat het snel en makkelijk ingebouwd kan worden. www.kongsberg.com Bluetooth accu’s Discover Batteries uit Canada ontwikkelde een nieuwe serie accu’s speciaal voor gebruik op jachten waarbij de accu’s diep worden ontladen. De Lithium Blue-serie is in vergelijking met loodzuur accu’s van hetzelfde vermogen de helft lichter, laadt vijf keer sneller en heeft een vijf keer langere levensduur dan een AGM-accu voor diepe ontlading. De ijzerfosfaat accu laadt twee keer sneller dan de standaard lithium-ion accu. De accu’s worden geleverd voor 12, 24 of 36 volt spanning voor gebruik bij fluistermotoren. Ze kunnen parallel geschakeld worden voor meer kilowatt uren voor langer motorgebruik. De accu’s kunnen met een app voor iOs of Android worden gecontroleerd. Ze zijn via bluetooth aan smartphone of tablet te koppelen. www.discoverbattery.com 48 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Verkoop- en verhuursites bundelen bereik Het verhuurplatform Click&Boat, waarop individuele booteigenaren hun jacht kunnen aanbieden voor de verhuur, ging een partnerschap aan met de wereldwijde keten van botenverkoopwebsites Boats Group. De van origine Franse verhuurwebsite omvat een botenaanbod van 40.000 boten op 600 verschillende locaties. Boats Group heeft tientallen botenverkoopwebsites, waaronder Botentekoop.nl, YachtWorld en Boatshop24. De sites trekken samen maandelijks 20 miljoen bezoekers, allemaal geïnteresseerd in varen. Met de nieuwe samenwerking willen de verhuur- en verkoopwebsites de grootste bemiddelaars van de wereld worden. Met als doel mensen laagdrempelig te laten kennismaken met watersport en uiteindelijk booteigenaren van ze te maken. www.boatsgroup.com Investeerder in elektrobootraces De organisatie van de E1-motorbootwereldkampioenschappen in 2023 wordt mogelijk dankzij een investering van het Public Investment Fund. Het geplande WK voor elektrisch varen werd aangekondigd tijdens de presentatie van het nieuwe model de Race Bird, een elektroboot op draagvleugels. De boot die 50 knopen kan halen, wordt door waaghalzige piloten over een bochtig parcours gestuurd. De voorgestelde locatie voor het eerste WK E1 is Saoudi-Arabië. www.e1series.com HISWA MAGAZINE 4 49

NIEUWSMENS&BEDRIJF Nomineren voor prijzengala’s van start De Design Award Maritime Equipment (DAME Awards) hoopt in november dit jaar de 30e editie te beleven. In zeven categorieën worden de beste nieuwe producten van het afgelopen jaar gekozen, als ook een algehele winnaar: het product dat zelfs boven de winnaars in de andere categorieën uitsteekt. Bedrijven die op de METSTRADE Show een nieuw product presenteren, kunnen tot 17 september hun product nomineren bij de jury. Ook voor de Boat Builder Awards staan de nominaties open. Prijzen in zes verschillende categorieën worden uitgereikt aan mensen en bedrijven die zich op een speciale manier verdienstelijk hebben gemaakt in de jachtbouw. Tijdens een prijzengala in het Scheepvaartmuseum worden de verdienstelijken in het zonnetje gezet. www.metstrade.com Nieuw: Blauwalg-app Bloomin’ Algae App heet het digitale hulpmiddel voor smartphones en tablets waarmee onderzoekers van de Wageningen University & Research de verspreiding en het ontstaan van de schadelijke blauwalg in Nederland in kaart willen brengen. Zwemmers, watersporters en anderen worden uitgenodigd om de applicatie te installeren en om vervolgens foto’s te maken van het water waarin ze blauwalg aantreffen. Die foto incusief de locatie waar deze is genomen, wordt vervolgens naar de blauwalgexperts van de Wageningse Universiteit gestuurd. Zo hopen de onderzoekers een bijdrage te kunnen leveren aan het waarschuwen voor de gezondhidsrisico’s en de concentraties blauwalg ook buiten officieel zwemwater in kaart te brengen. Voor buitenwater dat officieel als zwemwater is aangemerkt, is er al de zwemwater-app. www.wur.nl Acht bruggen verhoogd Demissionair minister Van Nieuwenhuizen maakte bekend dat acht bruggen in de hoofdvaarweg tussen Lemmer en Delfzijl (Prinses Margriet Kanaal, Van Starkenborghkanaal en Eemskanaal) worden verhoogd. De vaak al wat oudere bruggen zijn laag en de schepen van de binnenvaart worden steeds groter, waardoor aanvaringen van beroepsvaart met de bruggen toenemen. Door de aanvaringen is iedere keer de vaarweg een periode gestremd en is de brug onbruikbaar voor weg- en fietsverkeer. De Paddepoelsterbrug bij Groningen, die na een aanvaring in 2018 werd vernield, wordt vervangen door nieuwbouw. Ook wordt de vaarweg verdiept en verbreed. www.rijkswaterstaat.nl 50 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Boat Show Hollandse Plassen Kleinschalige botenshows succes De eerste editie van de Boat Show Hollandse Plassen werd begin juli goed bezocht. Met 19 exposanten bood de tentoonstelling aan de Westeinderplas bij Kempers Watersport een breed aanbod aan motorjachten, watersportbenodigdheden en servicebedrijven. De show was een initiatief van Menken Maritiem en Kempers Watersport. Meerdere exposanten werden erbij gezocht om voor het publiek een aantrekkelijker en completer aanbod te kunnen presenteren. De show hoopt een aanvulling te vormen op de bestaande botenbeurzen HISWA te water en Boot Holland. Zeker nu de HISWA-beurs in de RAI niet terugkeert, voelen de ondernemers in het Hollandse Plassengebied behoefte aan een beurs waar sloepen goed vertegenwoordigd zijn. Een tweede editie is eind juni 2022 gepland. www.boatshowhollandseplassen.nl Ook het Dutch Yachting Weekend, eind mei in Medemblik, trok veel bezoekers. Met 8 jachtbouwers en 18 leveranciers van watersportproducten,is het aanbod en de diversiteit groeiend op de tweede editie van deze Noord-Hollandse jachtenbeurs. Op de werf van Contest Yachts, Medemblik Yachtservice en Rake Rigging lag de nadruk op zeiljachten. Contest presenteerde er een nieuw 50 voet lang model, de styling daarvan is gedaan in samenwerking met automerk Bentley. Een derde editie is inmiddels in voorbereiding, gepland in mei 2022. www.dutchyachtingweekend.nl HISWA MAGAZINE 4 Dutch Yachting Weekend 51

NIEUWSMENS&BEDRIJF Zeilend transatlantisch passagiersvervoer Tweemast Brik ‘Morgenster’ gaat zeilend passagiersvervoer verzorgen over de Atlantische Oceaan. Het jonge bedrijf Fair Ferry onderhoudt met maar liefst drie zeilende schepen verbindingen tussen Londen, Rotterdam, Kopenhagen en Stralsund. Vanaf najaar 2022 gaat de zeilende veerdienst ook varen naar de Caribische Zee. Via Lissabon, Cayenne in Frans Guyana, Paramaribo, Granada, Martinique en Sint Maarten maakt het zeilende schip een rondgang terug naar Rotterdam. De kaartverkoop is gestart voor deze duurzame vorm van passagiersvervoer. www.fairferry.com Watertaxi tussen Zeewolde en Harderwijk In de zomermaanden vaart een nieuwe watertaxi dagelijks acht keer heen en weer met fietsers en voetgangers tussen de haven van Zeewolde en de strandboulevard van Harderwijk. Begin juni werd het schip dat de veerdienst onderhoudt gedoopt door wethouder Ewout Suithoff van Zeewolde. Hij ziet de watertaxi als een fietsvoetveer die dagjesmensen vervoert vanuit de haven van Zeewolde naar de Strandboulevard in Harderwijk en vice versa. Bedoeld voor fietsers uit Zeewolde die hun buurgemeente willen bezoeken, of voor toeristen die vanaf de Veluwe een fietstochtje willen maken aan de andere kant van het water. www.veerponten.nl Akzo Nobel Yacht Coatings steunt Water Revolution Foundation De verffabrikant Akzo Nobel steunt de in 2018 opgerichte Water Revoltion Foundation om bij te dragen aan duurzame ontwikkeling van de jachtbouw- en watersportindustrie en mag zich ‘partner’ noemen. De Water Revolution Foundation bestaat uit kopstukken uit de superjachtwereld, als werfdirecteuren en uitgevers van de bladen over die sector. Bedoeling is om educatie te geven, eigenaren van grote jachten te inspireren om duurzaam met de oceaan om te springen en duurzame oplossingen aan te reiken om aan boord toe te passen. www.waterrevolutionfoundation.org 52 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Fusies en overnames • Allpa wordt de nieuwe Europese distributeur voor AirXL-CAN kombuisapparatuur. www.allpa-marine.com • Volvo Penta heeft een meerderheidsbelang gekocht van de producent van maritieme accu’s ZEM AS uit Noorwegen. www.volvopenta.com Strontweek Van 15 tot en met 23 oktober vindt in Workum de Strontweek plaats: een week vol nautische evenementen met traditionele schepen, waaronder het shantykorenfestival Liereliet, het beurtveer waarin boten tactisch moeten kiezen welke route ze varen tussen Workum, Lelystad, Lemmer, Enkhuizen, Medemblik en Amsterdam om als eerste weer terug te zijn in Workum, klompzeilen voor kinderen, de Visserijdagen en de traditionele Strontrace. www.zeilvaartcollegeworkum.nl • Uitlaatspecialisten voor de binnenvaart en superjachtbouw Marquip en Schiedel Metaloterm gaan een samenwerking aan, met als doel de superjachtwerven beter te kunnen bedienen. www.marquip.nl • Akzo Nobel heeft de Colombiaanse verfproducent Grupo Orbis gekocht, om het marktbereik in Zuid-Amerika te vergroten. www.akzonobel.com Concerns concentreren Het boten- en watersporttoebehorenconcern Brunswick kocht voor 1.05 miljard dollar het conglomeraat Navico op. Brunswick, bouwer van RIB’s, polyester motorboten, motoren, navigiatieapparatuur en meer kocht het moederbedrijf van de merken B&G, Lowrance, Simrad en C-map en voegt dat bij de Advanced Systems Group. Dat is de divisie van het wereldwijde concern die zich toelegt op het ontwikkelen van hulpmiddelen voor navigatie en besturing. Brunswick is daarmee verreweg het grootste bedrijf in de watersportindustrie. www.brunswick.com HISWA MAGAZINE 4 53

NIEUWSMENS&BEDRIJF Personalia • Nick Tuinenburg is de nieuwe product sales manager voor Yellow V, het merk dat Vetus lanceerde voor opblaasbare producten als SUP-boards en kneeboards. Tuinenburg was al vijf jaar werkzaam bij Vetus als marketingmedewerker en in die rol betrokken bij de ontwikkeling van het merk Yellow V. Nick Tuinenburg • Jeroen Sirag is de nieuwe marketingdirecteur bij superjachtwerf Royal Huisman Shipyard. Eerder werkte Sirag bij HISWA Holland Yachting Group. Jeroen Sirag • Marc Diening neemt de rol van algemeen directeur bij Bavaria Yachts over van Michaël Muller. Marc Diening en Michaël Muller • Mark van Heffen is na een aantal interim opdrachten waarbij hij online evenementen voor de jachtbouwer organiseerde, benoemd tot marketingdirecteur bij Heesen Yachts. Mark van Heffen • Sander Gesink is sinds 1 juli de marketingdirecteur voor Vetus, SmartGyro en Flexofold. De fabrikant en leverancier voor jachtbenodigdheden is ook de distributeur voor Smartgyro in de Benelux sinds die datum. Vetus boekte het beste jaarresultaat ooit in 2020. Sander Gesink • Voorzitter Marianne Heeremans van Waterrecreatie Nederland draagt het voorzitterschap over aan Henry Meijdam. Hij was tijdelijk burgemeester van Lelystad, daarvoor directeur bij IPO. Marianne Heeremans en Henry Meijdam 54 HISWA MAGAZINE 4

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Van woonboot naar stroomboot Met de bestaande AanUit.net techniek van Seijsener (HISWA-RECRON Partner in Business) is er een nieuwe slimme laadoplossing voor pleziervaartuigen: Stroomboot. Samen met startup In Residence Amsterdam kreeg Stroomboot de kans om een pilot in Amsterdam te draaien. Ze creëerden een elektrisch oplaadpunt aan woonboot ‘De Pelikaan’. Het doel van Stroomboot is om een groene laadinfrastructuur te creëren voor alle recreatieve (particuliere) boten in Amsterdam. Dit moet bereikt worden door gebruik te maken van het bestaande elektriciteitsnet van woonboten en andere gebouwen op of naast de Amsterdamse grachten. Zo wordt niet alleen de openbare ruimte gespaard, maar wordt de grachtengordel ook emissievrij. De applicatie verbindt eigenaren van pleziervaartuigen met beschikbare (slimme) oplaadpunten en biedt een gemakkelijke plug & play service bieden voor opladen. www.seijsener.nl Nieuw: bullnose-fender voor drijvende steigers Inter Boat Marinas (HISWA-RECRON TOP Supplier) introduceert een nieuw product: een duurzaam geproduceerde ‘bullnose’-fender voor drijvende steigers van het systeem Atlantic. De stootfenders zijn gemaakt van een 100% gerecyclede kunststofmix. Dit kunststof heeft dezelfde verwerkbaarheid als hout, maar het materiaal rot en splintert niet. Door toepassing van de nieuwe fenders kunnen de steigers van systeem Atlantic volledig houtloos worden geproduceerd én wordt de totale levensduur van dit systeem nog verder verhoogd. www.interboatmarinas.nl HISWA MAGAZINE 4 55

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Cyberoplossing van Aon genomineerd voor Computable Awards Aon (HISWA-RECRON Kennispartner) en cybersecuritypartner Eye leveren een praktische en betaalbare cyberoplossing voor het mkb. Hiermee onderscheiden zij zich van bestaande cyberoplossingen in de markt en helpen zij het mkb de kans op een cyberincident te minimaliseren. De oplossing biedt naast beveiliging tegen cyberincidenten en een cyberverzekering ook onderdelen als monitoring, training, 24/7 cyberincidentrespons en de beschikbaarheid van cyberexperts waarbij bedrijven terecht kunnen. Voor de algemene jury van de Computable Awards 2021 reden om Aon en Eye samen te nomineren in de categorie Security & Digital Forensics. Het aantal cyberincidenten neemt sterk toe en kost een bedrijf in het mkb gemiddeld tweehonderdduizend euro. Veel van deze kosten zitten in het IT-herstel en omzetverlies voor het bedrijf. Ook reputatieschade en de daarmee mogelijk gepaard gaande omzetdaling kunnen mkb’ers flink pijn doen. Toch hebben ze hun cyberbescherming vaak niet goed geregeld. Dit komt vooral door onderschatting van het cyberrisico, maar ook door angst voor te hoge kosten en het ontbreken van de specialistische kennis. In de totaaloplossing van Eye en Aon wordt cybersecurity zo ingericht dat deze betaalbaar en effectief is. Mocht er toch een incident zijn, dan zijn de kosten en schade gedekt door de verzekering. Op 2 november 2021 worden de winnaars van de Computable Awards bekend. zakelijk.aonverzekeringen.nl/verzekeringen/ cyberverzekeringen Gratis checklist voor voorkomen psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) kan in elk bedrijf voorkomen. Het gaat om pesten, discriminatie, seksuele intimidatie en agressie. Niet alleen door medewerkers onder elkaar, maar ook door bijvoorbeeld klanten, leveranciers of andere relaties. Het kan ernstige gevolgen hebben voor de medewerkers en de bedrijfsvoering. Voorkomen van PSA is mogelijk, door middel van een goed PSA-beleid. In dat beleid staat hoe een bedrijf omgaat met ongewenst gedrag zoals pesten en seksuele intimidatie. Met deze vijf stappen kun jij als ondernemer aan de slag om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of beperken: 1. Breng de oorzaken en risico’s van PSA in kaart. 2. Zorg voor een PSA-beleid. 56 3. Stel een vertrouwenspersoon aan. 4. Leg een klachtenprocedure vast. 5. Laat een expert op het gebied van PSA meekijken. ArboNed (HISWA-RECRON TOP Supplier) heeft een praktische checklist beschikbaar. Daarin staan de stappen om een PSA-beleid op te stellen. Download de checklist op www.arboned.nl/psa-beleid. HISWA MAGAZINE 4

Visie ‘De juiste koers voor de Grevelingen’ beschikbaar HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS De waterrecreatiesector op en rond de Grevelingen pleit voor beter overleg, meer oog voor de belangen van de sector, behoud van open en voldoende diep vaarwater, solide beheer van voorzieningen en flexibele regelgeving om in te kunnen spelen op de veranderingen in de markt. Op die manier kan de regio nog veel beter profiteren van de ruim 30 miljoen euro aan directe bestedingen. Dat staat in de visie De juiste koers voor de Grevelingen die de waterrecreatiesector opstelde. Voor deze visie werkten watersportverenigingen, commerciële jachthavens, belangenorganisaties en verhuurders samen. Projectbureau Vrolijks (HISWA-RECRON TOP Supplier) werkte de visie inhoudelijk uit. De visie geeft op basis van een inventarisatie van havens en aanlegplaatsen, een analyse van trends en een schets van externe ontwikkelingen, aan dat de sector voor belangrijke uitdagingen staat. Behoud van open vaarwater en betere betrokkenheid bij beleidsprocessen zijn essentieel om de kansen voor waterrecreatie te benutten op en om de Grevelingen. Meer informatie over de visie bij Rob Vrolijks: info@vrolijks.nl of 076 5339850. www.vrolijks.nl Subsidie beschikbaar voor duurzame vaartuigen In de pleziervaart worden veel nieuwe eisen gesteld op het gebied van duurzaamheid. Steeds vaker zien we elektrisch aangedreven sloepen of onderdelen van jachten die van hergebruikt materiaal zijn gemaakt. Vaak zijn deze duurzame toepassingen met subsidie aan te schaffen. Daarnaast zijn er speciaal voor bedrijven in het mkb die zich bezighouden met duurzame innovaties, R&D-subsidies. Eén hiervan is de MIT R&D-samenwerkingssubsidie. De MIT R&D is een vergoeding tot 45% van de R&D-kosten met een maximum van 350.000 euro. Een voorwaarde is dat het project bijdraagt aan Nederlandse klimaatdoelstellingen en dat de samenwerking evenwichtig is. Venntiv (HISWA-RECRON TOP Supplier) helpt je graag met de aanvraag. Venntiv is een subsidieadviesbureau gespecialiseerd in duurzame innovaties. De regeling sluit 9 september. Onderwerpen die geschikt zijn voor subsidie zijn bijvoorbeeld: • Voorspeller van scheepsbewegingen • Loodvrij accupakket • Waterstofbrandstofvoorzieningen • Duurzame aandrijving • Duurzame motor • Elektrische scheepsaandrijving • Automatisch smeerolie-deelverversingseenheid • Antifoulingsysteem • Waterzuiveringsinstallatie • Oxidatiereactor voor waterreiniging aan boord • NOx-reductiesysteem • Walstroomaansluiting aan boord • Walstroominstallatie op de kade Meer informatie bij Luc de Wit: luc.dewit@venntiv.com of 06 23373270. www.venntiv.com HISWA MAGAZINE 4 57

HISWA-RECRON BUSINESS CLUB De HISWA-RECRON Business Club bestaat uit bedrijven die diensten, producten of kennis leveren aan de watersport- en recreatiesector. Ze zijn specialist in hun vakgebied en hebben aantoonbare ervaring in deze branche. De club biedt toegevoegde waarde aan de leden van HISWA-RECRON en bestaat inmiddels uit ruim 100 partners. Partner in business Alfa Accountants en Adviseurs E wkappers@alfa.nl T 088-2532850 Seijsener Rekreatietechniek E bas.durieux@seijsener.nl T 075-6810610 Kennispartner Aon E jos.kuhl@aon.nl T 071-5685733 Benegas E judith.plasman@benegas.com T 0341-723350 Bureau HTM E renedrost@bureauhtm.nl T 038-3374501 Facet Architecten & Adviseurs E johan@facet-aa.nl T 0315-237075 Kuiper Verzekeringen E r.devalk@kuiperverzekeringen.nl T 0513-614444 Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij E erp@maasrbm.nl T 073-6408888 Stellicher Advocaten E b.vansusante@stellicher.nl T 026-3777111 Stratech E l.olde.riekerink@stratech.nl T 053-4804080 Tommy Booking Support E frank@aicn.nl T 0318-495888 Van de Loosdrecht E info@vandeloosdrechtrbm.nl T 0341-252363 Van Emstede & Slager Advocaten E e.slager@vanemstede.nl T 020-6759494 ZKA Consultants E m.pietersma@zka.nl T 088-2100250 Zypp Advocaten E eelco@zypp.nl T 026-7024787 TOP Supplier AbelLeisure E jeroen.drabbe@abelleisure.nl T 0573-280772 AgriSnellaad B.V. E info@agrisnellaad.nl T 0113-629000 ArboNed E marty.de.groot@arboned.nl T 030-2996299 Arcabo E r.schell@arcabo.nl T 0529-488900 Barrera E franco@afzethekken.nl T 0182-342088 Bio Habitat E s.serra@beneteauhabitat.com T 06-52840714 BLM Bilderbeek Linen Management E info@blmlinenmanagement.nl T 0341-436400 Boerplay E s.maassen@boerplay.com T 0183-402366 Bomondo E gerda@bomondo.nl T 085 065 326 7 Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd E lycklama@ruimteenvrijetijd.nl T 06-53383550 Bureau voor vernieuwing E mail@bureauvoorvernieuwing.nl T 06-50298181 CED Nederland E recreatie@ced.group T 010-2843400 C-mark E jacquelinesteenhuis@c-mark.nl T 088-8310500 Countus Accountants en Adviseurs E j.wemmenhove@countus.nl T 038-4552600 Cruys Consultants E info@cruysconsultants.nl T 06-30455111 CSU E marjolein.dreef@csu.nl T 0413-285111 De Beijer Grondstoffen E roy.driessen@debeijerbv.com T 088-4006300 De Bergjes Chalet en Caravans E hans@bergjes.nl T 0475-495079 Den Otter E info@williamdenotter.nl T 0412-474282 De Rijk E info@derijkleimuiden.nl T 0172-508151 DHK, Tax Lawyers & Legal Consultants E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl T 010-2053610 Dock 35 Media E jeroen@dock35media.nl T 0314-355833 Docuconcept / Kyocera Document Solutions E r.potkamp@docuconcept.nl T 088-3749300 Een Veilig Gevoel E info@eenveiliggevoel.nu T 088-5554888 Endurance E r.versteeg@endurance.nl T 033-4508333 EnergyProof E bart@energyproof.nl T 020-2333821 Facility Kwadraat Software E dick.vink@facility2.nl T 073-6891651 Flean E willem@flean.com T 088-9001575 Havenlodge E havenlodgeverkoop@gmail.com T 06-55151146 Hertzinger Satelliet Ontvangst E margo@hertzinger.nl T 033-4610337 Holiday Media E hans@holiday.nl T 073-6271240 ICY E d.vandekamp@icy.nl T 088-1231333 Initial CWS E eelco.lindenkamp@cws.com T 070-3576357 Instyle Concepts E daan@instyleconcepts.nl T 0522-244999 Inter Boat Marinas E arie.hooymeijer@interboatmarinas.nl T 078-6777000 IVA Driebergen E barendregt@iva-driebergen.nl T 0343-512780 Kees van der Spek Stolwijk E sjoerd@keesvanderspek.nl T 0182-342590 Kolibrie HRM voor Horeca E anne-floris@kolibrie.nl T 013-5499111 KR8 Architecten en Adviseurs E ckuiper@kr8architecten.nl T 0599-235643 Kupan E n.tenbrinke@kupan.nl T 0315-760060 LDL Laudry E info@laundry.nl T 0186 57 29 00 Leisurebrains E verkoijen@leisurebrains.nl T 06-36069296 Lentink De Jonge Accountants en Belastingadviseurs E k.degraaf@lentinkdejonge.nl T 0341-438100 Liezenga Schoonmaak Groothandel E info@lsgbv.nl T 085-7920220 Lotec E t.loots@lotec.nl T 040-2430021 Maat Caravans E info@maatstacaravans.nl T 0184-419911 Main Energie E w.vanderleeden@mainenergie.nl T 088 0809100 Marindex E kees.dolman@marindex.nl T 0182-511511 Mediation Hilversum E chiel@chielvanpraag.nl T 035-2030000 Meijer Mediation E wim@meijer-mediation.nl T 0546-538426 Miele Nederland E wim.zwartkruis@miele.nl T 0347-378911 Muller Makelaardij E bkamp@mullermakelaardij.nl T 0515-430623 Nedflex Payrolling E n.bos@nedflex.nl T 013-4677730 Novasol E ronald.van.beers@novasol.com T 0229-282999 Outdoor Fitness Systems E hilde@o-f-s.eu T 0032-11729650 P3 Expertise E info@p3expertise.nl T 0229-785214 Perspectief Groep E dannyvanvenetien@perspectief.eu T 0341-438710 Primagaz E mfisser@primagaz.nl T 0800-0137 Projectbureau Vrolijks E info@vrolijks.nl T 076-5339850 Prosuco E info@prosuco.nl T 0318-495887 Recranet E milko@recranet.com T 0118-202019 Recrasol E m.pruis@energie-winkel.nl T 0118-236024 Recratief Bedrijfsmakelaars E info@recratief-bedrijfsmakelaars.nl T 0592-462844 Recreatie-Apps.nl E wilma@recreatie-apps.nl T 0318-495888 RecreatieVerzekeringen E info@recreatieverzekeringen.nl T 085-0027540 RED Online Marketing E info@redonlinemarketing.nl T 030-2746549 Red Support E info@redsupport.nl T 032-1849775 Rein Advocaten en Adviseurs E sprangers@rein.nl T 0592-345188 Rijk taxateurs/adviseurs/ rentmeesters E albert.rijk@rijk.eu T 0113-572835 Ross Tucker E info@rosstucker.nl T 0594-516017 Scheepsrecht Advocaten E jck@scheepsrechtadvocaten.nl T 085-8770945 Schulte Jurist en Mediator E info@awschulte.nl T 06-14315810 Second Home Check E robin@secondhomecheck.nl T 0315 843308 Shibaura Europe E fannyfranken@shibaura.com T 026-3269999 Smart Finance Experts E info@smartfinance.expert T 0365483030 Smeba Brandbeveiliging E anja@smeba.nl T 024-3775458 SOLVOS4 E ad@solvos4.nl T 06-10380930 Uw Bed Professional E wim@uwbedpro.nl T 088-3322310 Van den Berg Chalet Totaal E info@chalettotaal.nl T 0161-763523 Van der Reest Advies E nemi@vanderreestadvies.nl T 055-5382460 Van Keulen Mobielbouw E info@mobielbouw.nl T 0548-612693 Venntiv Group E siegfried.doetjes@venntiv.com T 055-8434815 W2 Support/Walcon E peter@w2support.com T 038 3030315 Watel E robbert@watel.nl T 020-6593973 Watergames & More E paul@watergamesandmore.com T 079-2065060 Wecovi E dlandman@wecovi.com T 038-4686888 Wegter Grootverbuik E a.tergrote@wegter.nl T 0541-581600 WerffMedia E janwillem@werffmedia.nl T 0314-362505 Wijnen Recreatiebouw E recreatiebouw@vanwijnen.nl T 0570-690660 Wildkamp E info@wildkamp.nl T 0523-687500 Wola E j.denkema@wola.nl T 050-3129685 Yalp E info@yalp.nl T 0547-289410 Zuurzoet - HR advisering E hiswa-hr@zuurzoet.nl T 06-14898388 Zilverlinde Consultancy E olavpetram@gmail.com T 06-22809505

Dé makelaar en taxateur voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed Ook op LinkedIn linkedin.com/company/muller-makelaardij VIND ONS mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 BEL ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS

Ga meer genieten met onze techniek: • infrastructuur • technische producten • installatietechnieken • diensten • innovaties • adviezen • software • webshop Laadpalen die u energie geven Elektrisch rijden heeft de markt veroverd en elektrisch varen volgt in rap tempo. Maar ook de vraag naar laadpunten voor fietsen en scooters stijgt ongekend snel. Hoe kun je als ondernemer, beheerder of ambtenaar inhaken op die groeiende behoefte? Doe eens wat marktonderzoek en let maar op, u komt zeker uit bij Seijsener Techniek. Seijsener techniek. Ga maar genieten! Wij maken al bijna 60 jaar een groot assortiment laadpalen. In de hoogste kwaliteit, in elk ontwrep en mèt een ingenieus afrekensysteem. Wilt u ook energie krijgen van de modernste laadpalen kom dan zeker bij Seijsener uw licht opsteken. Bezoek alvast onze website en webshop. Seijsener info@seijsener.nl Tel. 075-6810 610 seijsener.com

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60

Home