0

Mandeguod 37e jaargang mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum maart 2022 O.a. in dit nummer: 28 De restauratie van kerk en orgel is gereed! 16 Terugblikken en voor uit kijken Doarpskeamer 36 De meest getelde vogel van Mantgum

2 Mandeguod Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl

maart 2022 3 In dit nummer: Prakkesaasjes fan de redaksje Agenda Algemene Ledenvergadering 2022 Aanpak dorpsvisie Mantgum Doarpswurk Woondebat 1 maart Glasvezelkabel in Mantgum geeft u snel internet Wjukkennieuws Praat fan de Clincke Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nij Baarderadiel Workshop bloemschikken Presentatie verzorgd door Omrin over het afvalbeleid van Leeuwarden Doarpsbrûsdei Gastdocent Gielguorde Jiergearkomste Keatsferiening Jacob Klaver Mantgum Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Beste filmhuis bezoekers, Kinderkleding- en Speelgoedbeurs HoxWiersterMerk De meest getelde vogel van Mantgum Weekagenda Activiteiten maart Verenigingen Instellingen Witte jim dat… In nijsgjirrige hobby Update Plan Boppeslach Wat hinget der by dy oan ‘e muorre? Positief nieuws van Merke Commissie Mantgum Fleane Stop en start de persen De Mantgumer Muzikant De Garagesale komt er weer aan!!!! Teater Kollektyf Griene Sjippe Uitnodiging muzikale middag Collecte Jantje Beton Collecteweek Amnesty International De Bistedokter Colofon 4 6 8 11 12 15 15 16 19 21 23 25 27 28 30 33 35 36 39 40 42 43 45 47 50 52 55 56 62 65 69 71 73 74 75 76 78

4 Mandeguod Vrijheid Als je Mantgum binnenkomt via ’t Bosk, kijken levensgrote vrolijke gezichten je aan. Oh, wat hartverwarmend. Ze roepen dat we ons thuis moeten voelen, iedereen vrij moeten laten, maar niemand moeten laten vallen. We moeten “samen rechtdoen” en “skeef mut recht”! En als u het gevoel hebt dat u uw vrijheid kwijt bent, dan moet die vrijheid terug! Op 14, 15 en 16 maart zijn de verkiezingen voor de gemeenteraad. Dan mogen we zeggen wie voor ons het leven leefbaar(der) moeten gaan maken. Sinds Mantgum en vele andere dorpen enkele jaren geleden bij Leeuwarden gevoegd werden, stelt de gemeente alles in het werk om de dorpen het gevoel te geven dat ze er toe doen. Er zijn allerlei initiatieven genomen om het contact tussen de gemeente en haar burgers in de dorpen te bevorderen. Overal zijn er dorpskeamers gevestigd, waar ingezetenen hun zegje kunnen doen. Er worden bijeenkomsten georganiseerd voor zorg, cultuur en ontspanning. Er is samenwerking gezocht met de al aanwezige verenigingen en (vrijwilligers)organisaties. Dat alles tijden stil lag door Corona maakte het er niet makkelijker op. 15 februari 2022 - Nederland gaat weer open Alles kan en mag weer. Corona is nog lang niet het land uit, maar de samenleving is van het slot. De skries is alweer in het land, de narcissen en sneeuwklokjes bloeien en na de stormen van de afgelopen dagen komen ook vast weer zonnige dagen. Het sportveld kan weer in gebruik worden genomen en straks spelen de kinderen in “Boppeslach”. De tuin van de Wjukken is klaar om groen te worden. Prakkesaasjes fan de redaksje

maart 2022 5 Mandeguod De Mandeguod van maart staat weer vol nuttige en leuke artikelen. De DMS laat van zich horen. De dorpsbewoners wordt gevraagd mee te werken aan een nieuwe dorpsvisie. Het Wjukkenbestuur blikt terug en vooruit. Ergens in Mantgum hangt weer kunst aan de muur. Er is een verhaal over Hanso Idzerda die een model van een vliegmachine bouwde in een Mantgumer koetshuis. Dat heeft in januari 1909 hier ook echt gevlogen. En er zit muziek in het dorp! De Harmonie 2002 bestaat 20 jaar en is blij weer te kunnen repeteren in de Wjukken. Om dat te vieren geven ze daar op 20 maart een gratis concert. Er is een interview met Baukje Hoogstins over haar passie voor muziek en haar koor. En zo nog veel meer bijzondere verhalen. Tot slot Vrijheid heeft vele betekenissen. Ik las het boek van de journalist Flip van Doorn “De Friezen” – een geschiedenis. Hij woont sinds 2010 in Friesland. Zijn grootvader was een Fries. In het boek beschrijft hij zijn zoektocht naar de oorsprong en de geschiedenis van het land, zijn taal en zijn bewoners. Tijdens 11(!) tochten door de provincie en via reizen naar verre streken op zoek naar sporen van Friezen probeert hij er achter te komen wat er klopt van de mythische Friese Vrijheid. Het boek is een hartverwarmende ode aan Fryslân. Diny de Vries Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com www.mantgum.com Omslagfoto Rinse Westerdijk

6 Mandeguod Doarpsmienskip Mantgum Agenda Algemene Ledenvergadering 2022 Het bestuur van Doarpsmienskip Mantgum nodigt hierbij haar leden van harte uit voor deelname aan de Algemene Ledenvergadering. Als u vragen heeft of een onderwerp wenst toe te voegen aan de agenda, dan verzoeken wij u vriendelijk dit vóór 28 maart 2022 te mailen naar: doarpsmienskip@mantgum.com Wij zien u graag op onderstaande datum, tijd en plaats. Datum Algemene Leden Vergadering: woensdag 6 april 2022 Plaats: De Wjukken - ten tijde van het opstellen van deze agenda waren verregaande versoepelingen op coronagebied aanstaande. Dus dat zou allemaal moeten lukken deze keer! Tijd: Begin: 20.00 uur en we stoppen uiterlijk 22:00. Halverwege de vergadering last de voorzitter een korte pauze in. AGENDA 1. Welkom en opening 2. Vaststellen agenda 3. Vaststellen notulen 2021 4. Werkgroepen 4.1 Dorpsvisie • Er moet er een nieuwe Dorpsvisie komen. We zoeken mensen voor een werkgroep die deze wijzigingen voorbereidt en komend jaar met een voorstel kan komen richting het bestuur. 4.2 Herziening statuten • Door de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) is een herziening van de statuten nodig. Hiervoor zouden we ook graag een werkgroep oprichten die dit gaat aanpakken.

maart 2022 7 5. Terugblik vanaf september 2021, het jaarverslag vanuit DMS gezien 6. Financiële verslagen 6.1 Doarpsmienskip Mantgum • Bevindingen kascommissie en benoeming nieuwe kascommissie • Vaststelling financiën en begroting 2021/22 DMS • Dorpsbudget verantwoording en begroting • Decharge verlening door ALV van de penningmeester 6.2 Mandeguod • Behandeling • Bevindingen kascommissie + benoeming nieuwe kascommissie • Vaststelling 6.3 Wjukken • Cijfers jaarrekening 2021 7. Bestuurssamenstelling Bestuursleden • Annemarie Meetsma • Bert van der Weide • Maaike Kuipers • Ydwine Willemsma Aftredend niet herkiesbaar • Ewoud Westrik 8. Rondvraag 9. Sluiting

8 Mandeguod Aanpak dorpsvisie Mantgum De dorpsvisie van Mantgum is niet meer actueel. Daarom hebben we op de afgelopen Algemene Ledenvergadering een oproep gedaan voor mensen die met ons mee willen denken om de visie te actualiseren. Hieruit zijn 2 belangstellenden gekomen. Helaas is dit aantal te laag om tot een gedragen visie te komen. We hebben als bestuur nagedacht over hoe we nu verder moeten gaan. En wat we nu eigenlijk als bestuur met de visie willen. Voor ons is belangrijk dat de visie kort en bondig is, dat de visie richting geeft voor een wat langere termijn van minstens 8-10 jaar en vooral, dat het bestuur op basis van de visie een kortere termijn agenda kan maken met acties en prioriteiten. We willen het niet te ingewikkeld maken, maar we willen wel graag weten wat het dorp voor ambities heeft de komende jaren. Willen we bijvoorbeeld meer werk maken van duurzaamheid? Een energiecoöperatie voor het dorp of misschien wel een

maart 2022 9 windmolen? Wat willen we met woningbouw of met verkeer, met onderwijs en met de voorzieningen? Daarom hebben het volgende voorstel. De huidige visie heeft 12 hoofdstukken. We stellen voor die hoofdstukken opnieuw in te delen in de volgende drie thema’s: Omjouwing, Wenjen en wurkjen en Mienskip. De indeling ziet er als volgt uit: Omjouwing (met hierin de hoofdstukken H1 Landschap en groen, H2 cultureel erfgoed, H3 Duurzaamheid en H5 Haven en water) Wenjen en wurkjen (met hierin de hoofdstukken H4 Middenstand en ondernemers, H8 Wonen en woonklimaat en H11 Verkeer) Mienskip (hierin komen H6 Sport en bewegen, H7 Dorpshuis en verenigingen, H9 Kerk en H10 Onderwijs en H12 Zorg en welzijn) Voor ieder thema komt een werkgroepje die aan de slag gaat met het actualiseren van de tekst. De teksten worden vervolgens gepubliceerd in de Mandeguod en op de website. Zo kan iedereen een reactie geven op de teksten. Graag jullie reactie op deze aanpak. Zien we iets over het hoofd? Of kunnen we zo doorgaan? Reacties graag naar doarpsmienskip@gmail.com of loop even langs bij een van de bestuursleden. En daarnaast ook de oproep: wie wil in een dorpsvisie werkgroep (en zo ja, welke)? Graag opgeven bij doarpsmienskip@gmail.com We zullen ook de verenigingen actief benaderen om deel te nemen aan een werkgroep (bijv. de sportverenigingen en het bestuur van De Wjukken voor het thema mienskip). Hiermee hopen we voor ieder thema voldoende mensen bijeen te krijgen. Wy ha jim hurd nedich, oars komme wy net fierder! Ek oan de jeugd de oprop: tink mei, it giet oer jim takomst! DMS bestjoer Ewoud Westrik Bert van der Weide Annemarie Meetsma Maaike Kuipers Ydwine Willemsma

10 Mandeguod Iedere donderdag bij de Poiesz van 17.00- 19.00 uur: versgebakken steenoven pizza’s, ambachtelijk bereid met verse toppings en een dunne knapperige bodem. Om te bestellen bel of app 06 - 53877841, of bestel aan de wagen. Het is niet nodig om vooraf te bestellen, maar wel handig! We hebben ook pizza cadeaubonnen in elk gewenst bedrag vanaf € 10,=. Tevens verkrijgbaar pizza met speltbodem, 1 dag van te voren te bestellen. Voor al je feestjes kunnen we een pizza proeverij op locatie verzorgen. Meer info op www.sambrinipizzas.nl Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Quattro Stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Kip Cajun: tomatensaus, kaas, pittige kipreepjes, verse tomaatjes, rode ui € 8,50 € 10,50 € 11,50 € 10,00 € 12,00 Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño pepers, spekreepjes, ei, mozzarella € 12,00 Salame: tomatensaus, kaas, salami € 9,50 € 10,50 € 12,00 € 13,00 € 10,50 € 11,00 € 10,50 € 13,00 € 12,50 € 13,50 € 12,50 € 13,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra’s per item: kaas, groente, olijven, ei € 0,75; extra vlees, gorgonzola € 1,25 / vis € 2,25; bakje knoflooksaus € 1,50.

maart 2022 11 Doarpswurk Woondebat 1 maart Bouwen, bouwen, bouwen dat is het adagium van veel politieke partijen. Volgens prognoses is er de komende 10 jaar in Fryslân behoefte aan ongeveer 10.000 woningen. Waar moeten die woningen komen? Hoe houden we een huis betaalbaar? Moet ieder dorp kunnen uitbreiden? En hoe geven we meer ruimte aan initiatiefnemers uit dorpen en wijken? Wonen is hét thema voor de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart. Daarom organiseert Doarpswurk, als opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen, het Groot Fries Woondebat ‘Sûnder hús, gjin thús’. Met lijsttrekkers van zes verschillende partijen uit de gemeenten Leeuwarden, Súdwest-Fryslân en Opsterland. De komende weken maken we bekend welke lijsttrekkers met elkaar de degens gaan kruisen. Hou daarvoor onze website en social media in de gaten! Livestream: ‘Sûnder hús, gjin thús’. Live vanuit WTC studio 2 in Leeuwarden wordt het debat gestreamd. Met één druk op de knop kunt u het debat volgen. Het zal een interactieve avond worden, waar voldoende ruimte is voor vragen en reacties. Wilt u live aanwezig zijn in de studio? Dat kan! In de (coronaproof) studio zijn een beperkt aantal zitplaatsen beschikbaar. Meld u daarom snel aan door op onderstaande rode button te klikken en het aanmeldformulier in te vullen. Onze directeur Theo Andreae zal het debat in goede banen leiden. Het debat bestaat uit 3 rondes. Elke ronde wordt ingeleid door een deskundige, te weten: Frans Hamstra initiatiefnemer van ‘Blijf Hier Wonen’ uit Makkinga, Ingrid van de Vegte directeur van het Fries Sociaal Planbureau (FSP) en Rein Swart voormalig directeur van een woningcorporatie. Het Groot Fries Woondebat is een must voor iedereen in Fryslân die betrokken is bij de woningmarkt: als (potentiële) woningkoper, zoeker of geïnteresseerde. Zet dinsdag 1 maart alvast in uw agenda. Het debat ‘Sûnder hús, gjin thús’ is van 19:30 tot 21:30 uur te volgen via de livestream. De link naar de livestream zal gedeeld worden op onze website en social media. Team Doarpswurk.

12 Mandeguod Glasvezelkabel in Mantgum geeft u snel internet Als Doarpsmienskip Mantgum kregen wij in februari het verzoek van het bedrijf Delta Fiber Netwerk of wij met hen in gesprek wilden over de mogelijke aanleg van glasvezelkabel in ons dorp. Dat hebben we gedaan. 2 vertegenwoordigers hebben verteld wat dit bedrijf doet en wat zij willen. Momenteel wordt in alle zgn. witte gebieden, dat is het gebied buiten dorpen en steden, glasvezelkabel aangelegd door het bedrijf Kabelnoord. U heeft de machines vast wel eens zien graven langs de kant van de weg. In de grotere steden is op de meeste plekken al glasvezelkabel aangelegd. Dorpen als Mantgum, Weidum, Wergea etc. zijn tot nu toe nog niet aan de beurt geweest. Het bedrijf Delta Fiber Netwerk is in dit gat gesprongen en wil ons als inwoners graag voorzien van glasvezelkabel. U zult vast denken: ‘Maar wat is dat dan, zo’n glasvezelkabel? Wat heb ik er aan? En wat zijn de voor- en nadelen?’. ‘Glasvezel is net als een mobiele telefoon in de jaren 90. We dachten het niet nodig te hebben en kijk nu’.’ Wat is glasvezel? Glasvezel is een hele dunne draad van glas en maakt het mogelijk om heel snel digitale data te verzenden over grote afstanden. Hierdoor kunt u razendsnel video’s, foto’s, grote bestanden uploaden (tot wel 8 gb!) en u heeft geen problemen (meer) met traag internet of haperend beeld bij bijvoorbeeld een digitale bijeenkomst. Bij glasvezel is sprake van een unieke verbinding tussen twee punten. Elke gebruiker heeft een eigen glasvezelkabel naar de meterkast en hoeft die verbinding niet te delen. Het is bij uitstek geschikt om de digitale ontwikkelingen bij te houden. Bovendien is een woning beter verkoopbaar, want een huis met snel internet is klaar voor de toekomst. Hoe verder? Delta Fiber heeft bij Doarpsmienskip aangegeven dat als 20% van de inwoners van Mantgum vóór 27 april 2022 ‘ja’ zegt tegen de aanleg van een glasvezelnetwerk en daarmee een abonnement afsluit bij één van de aangesloten telecomaanbieders, er glasvezel in het hele dorp wordt aangelegd. Dit is dan gratis en u betaalt geen aansluitkosten. U betaalt

maart 2022 13 alleen de kosten voor het abonnement van de telecomaanbieder. Die kosten heeft u nu ook al en zijn vergelijkbaar. Wilt u nu niet meedoen, maar later alsnog aanhaken dan betaalt u enkele honderden euro’s voor de aanleg. U heeft de keus uit diverse aanbieders voor zowel internet, televisie als mobiele telefoon. Dit aanbod is wel enigszins beperkt, Ziggo en KPN zitten er bijvoorbeeld niet bij, maar na 1 jaar kunt u er wel naar overstappen. Glasvezel in meerdere dorpen Niet alleen in Mantgum wordt contact gezocht met inwoners en dorpsbelang, ook andere dorpen ten zuiden van Leeuwarden worden benaderd: Grou, Wergea, Jirnsum, Reduzum, Wirdum, Mantgum, Warten, Wytgaard, Weidum, Easterlittens, Jorwert, Hilaard, Baard, Jellum, Bears, Idaerd en Húns. In de gemeenten Opsterland, Ooststellingwerf, Fryske Marren en Súdwest-Fryslân is de schop al in de grond. Online Informatieavond op woensdag 2 maart Gedurende de glasvezelcampagne in maart en april zullen er meerdere momenten georganiseerd worden in Mantgum om iedereen te informeren en vragen te beantwoorden. De eerste bijeenkomst is online op woensdag 2 maart om 19.30 uur. Aanmelden kan via www.deltafibernetwerk.nl/onlineinformatieavonden/leeuwarden-zuid/. Fysieke bijeenkomst in de Wjukken op 10 maart Op donderdag 10 maart om 19.30 uur is er een fysieke bijeenkomst in de Wjukken. Aanmelden en een coronatoegangsbewijs zijn beide niet nodig. Ook ontvangt u in maart en april een brief met informatiebrochure in de bus. Als Doarpsmienskip zijn we hiervan op de hoogte. Meer informatie en nu al aanmelden kan via www.gavoorglasvezel.nl. U kunt ook contact opnemen met Doarpsmienskip Mantgum via doarpsmienskip@ gmail.com of een e-mail naar Gerard.Nefkens@deltafiber.nl. • Online bijeenkomst glasvezel: 2 maart 19.30 uur • Fysieke bijeenkomst glasvezel: 10 maart, 19.30 uur, de Wjukken

14 Mandeguod

maart 2022 15 Wjukkennieuws Praat fan de Clincke Tijdens het schrijven van dit stukje is het nog niet bekend maar de voortekenen wijzen er op dat we binnenkort weer helemaal open kunnen. Het is dus nu nog niet zeker, maar laten we hier dan maar alvast op voorsorteren. Iedereen alvast heel erg welkom en laten we hopen dat dit een opmaat is naar een mooie zomer, nazomer en herfst. Wij hebben er zin in. Zoals het nu lijkt kunnen we ook starten met een nieuw ingericht plein. De gemeente is enthousiast begonnen met de aangekondigde plannen uit te voeren. We zijn erg benieuwd naar het eindresultaat. Een paar maanden geleden hebben we al gemeld dat de Wjukken een maaimachine geschonken heeft gekregen. We mogen nu vertellen dat we de maaimachine hebben gekregen van Aeltje Odinga. Aeltje is verhuisd en de grasmaaier was over. Ze heeft Peter Edes gevraagd om de zitmaaier te beheren. Peter wil dit graag doen. Aeltje, nogmaals onze hartelijke dank. Deze geste wordt zeer gewaardeerd! Vrijdag 25 februari is er weer een VRIMIBO. De VRIMIBO in januari werd druk bezocht door moeders. Volgens de bardienst waren er wel 80.000 kinderen! Het was een gezelligheid van jewelste. We streven er naar om bij iedere VRIMIBO een soepje te serveren. Let op, de VRIMIBO begint in het vervolg om 17:00 uur en we gaan door tot 19:30 uur. In februari en maart valt de VRIMIBO ook nog samen met een film van het filmhuis. Dus een perfecte kans voor een gezellig avondje uit. Eerst een soepje, snackje en borreltje en daarna gezellig naar de film. Verderop in de Mandeguod vinden jullie de aankondiging van de films. Het bestuur van de Wjukken

16 Mandeguod Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nij Baarderadiel Wat een leuke activiteiten hebben we in januari/februari gedaan. Groot succes was de Bingo. Marianne Dirckx en Jan Vaas hebben met veel enthousiasme de middag begeleid. Er waren prachtige prijzen en nagenoeg alle deelnemers gingen met iets naar huis. Op verzoek wordt 22 maart weer een Bingo georganiseerd! Wil je een gezellige middag samen met dorpsgenoten? Kom ook en neem iemand mee. Ook dit keer mooie prijzen en Jan en Marianne maken er weer een feestje van. Baukje Boersma en Janneke van der Weide hebben de bezoekers een middag vermaakt met trekzakmuziek. Het was gezellig en er waren veel bekende liedjes te horen zodat er kon worden meegezongen. De bezoekers hebben genoten. In april wordt er een meezingmiddag onder begeleiding van een aantal Mantgumer Maten georganiseerd! Voor het keramiek beschilderen was veel animo. Er zijn echte kunstwerkjes gemaakt. Dit zal zeker nogmaals worden gepland. Bij voorkeur als workshop bij de nifelmiddei of -moarn. Tijdens de nifelmiddei van 8 februari heeft Marina Dolstra ons meegenomen in de kunst van het bloemen haken. Het was voor een aantal een echte uitdaging. Er was een gevulde tafel vol met katoen en de deelnemers hebben allemaal een bloem gemaakt. De uitdaging is om de

maart 2022 17 Omrin verzorgt nl. ook een voorlichting op 17 maart vanaf 20.00 uur, zodat iedereen hier terecht kan met vragen etc. Tijdens de Doarpskeamer op 29 maart is er ook gelegenheid om vragen te stellen tijdens een gezellig koffie-uurtje. Omrin deelt gratis gft-bakjes uit voor op het aanrecht, reuze handig! 5 April is er een workshop paasstukjes maken. Rinske en Marianne verzorgen dit. Zie hiervoor ook de aankondiging in de Mandeguod. volgende keer bij de nifelmiddei een creatie te laten zien van de gehaakte bloemen of van iets anders waar je trots op bent! 15 Maart zal Tjeerd de Vries van de brandweer Leeuwarden een voorlichting verzorgen. Het is nl. vanaf 1 juli 2022 verplicht om een brandmelder in huis te hebben. Tjeerd kan je hierover alles vertellen. Kom zeker! het is belangrijk dat je kennis op dit gebied up to date is! Het gaat om je veiligheid. De gemeente Leeuwarden gaat in 2023 het afvalbeleid en vooral de afrekening van de kosten aanpassen. Ben je hier nieuwsgierig naar, in de Mandeguod staat een stukje hierover. De Doarpskeamer Nij Baarderadiel is heel tevreden over de opkomst bij de activiteiten. Het is prachtig dat er steeds meer inwoners de weg weten te vinden. Iedereen uit de oud Littenseradiel doarpen is van harte welkom! Vol is het nog lang niet, dus heb je zin om een praatje te maken, iets te leren, een spelletje doen, je bent van harte welkom! En heb je een leuk idee voor een activiteit, meldt dit dan, we zullen ons best doen om het in het programma te passen. Met vriendelijke groet, Karin van Beest Coördinator Doarpskeamer Nij Baarderadiel

18 Mandeguod

maart 2022 19 Dinsdagmiddag 5 april Workshop bloemschikken De paasdagen staan voor de deur. De tijd om het voorjaar in huis te halen. Rinske de Boer en Marianne Dirckx verzorgen een workshop bloemschikken. Je kunt kiezen uit een aantal voorbeelden. De kosten voor deze workshop bedragen € 15,00. Aanvang is 14.00 uur in de middenzaal van de Wjukken. De maximale groepsgrootte is 15 deel nemers, geef je snel op want vol is vol. Opgeven kan tot 31 maart. Misschien tot ziens! Doarpskeamer Nijbaarderadiel

20 Mandeguod onderhoud verbouw restauratie renovatie nieuwbouw advies Skillaerderdyk 15, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 bouwbedrijf@klaversma.nl

maart 2022 21 Presentatie verzorgd door Omrin over het afvalbeleid van Leeuwarden In 2022 is de gemeente Leeuwarden gestart met een nieuw afvalbeleid. Hiermee zorgen we samen dat de afvalberg kleiner wordt en dat ons afval goed terechtkomt. Om u een handje te helpen bieden wij u een interactieve presentatie aan over afval scheiden en het verminderen van afval. Komt u ook? U bent op donderdag 17 maart van 20.00 tot 22.00 uur van harte welkom in het dorpshuis van Mantgum. Presentatie ‘Goed terecht in Leeuwarden’ Wilt u weten wat u zelf thuis kunt doen? Wat Omrin met het restafval doet? En waarom plastic gewoon in de Sortibak/ grijze container mag? Wij praten u graag bij en zijn ook benieuwd naar uw verhalen over afval, plastic soep en circulaire economie. Wie graag een kijkje achter de schermen neemt, er is een VR-bril aanwezig om virtueel te bekijken wat er met uw afval gebeurt. Gratis Biobakje Heeft u nog geen Biobakje voor op uw aanrecht? Zo’n bakje is handig voor het scheiden van etensresten. Deze bakjes worden op de avond uitgedeeld. Aanmelden Deelname is gratis, maar een bakje koffie is voor eigen rekening. Graag horen wij of u komt. Aanmelden kan via bestuur@wjukken.nl of bel met 06-2091971.

22 Mandeguod

maart 2022 23 Doarpsbrûsdei Het is lang stil geweest in het dorp en het dorpshuis. Lockdown op lockdown heeft het leven als een nachtkaars doen uitgaan. Maar daar komt verandering in: ‘We binne wer los!’ Doarpswurk initieert op zaterdag 12 maart een Doarpsbrûsdei om weer leven in de brouwerij te brengen. Samen met jullie gaan we op de Doarpsbrûsdei ervoor zorgen dat het weer gaat bruisen in alle Friese dorpsen buurthuizen. Een feestelijke dag waar verschillende activiteiten worden georganiseerd om de boel weer in gang te zetten. It libben moat der wer yn. Dat is niet alleen heel erg fijn en gezellig, maar ook hard nodig om de financiële buffers aan te vullen. Doe mee en meld je aan! Sluit je snel aan bij de Doarpsbrûsdei en deel deze campagne met je collegabestuursleden, dorpsbewoners, het dorpskrantje of de lokale dorpswebsite. Hoe meer zielen, hoe meer vreugde! Laat ons weten of jouw dorps- of buurthuis meedoet en deel jullie activiteiten met ons, zodat wij deze kunnen delen met andere dorpshuizen ter inspiratie. Hiel Fryslân moat wer brûze op 12 maart! Hang de vlag uit! Hang de ‘We binne wer los-vlag’ uit, die we in oktober stuurden aan de dorpshuizen en laat iedereen weten: We binne wer los! Zo laat je merken dat je dorps- of buurthuis weer open is en iedereen weer welkom is. Weet je niet hoe je jouw dorps- of buurthuis kunt laten bruisen of wat voor activiteiten je kunt organiseren? Geen nood. Doarpswurk heeft een aantal inspirerende voorbeelden ter beschikking, die we zeer binnenkort met je zullen delen. Ter inspiratie. Heb je hulp nodig? Laat het ons weten, we denken graag met jullie mee. En vergeet niet de inwoners van je dorp mee te nemen. Mobiliseer de andere verenigingen om ook een bijdrage te leveren. Sport, spel, cultuur en dorpshuis: laat het allemaal bij elkaar komen om er een prachtige dag van te maken. Laten we samen het leven weer terug brengen in het dorps- en buurthuis: mei elkoar, foar elkoar! Team Doarpswurk

24 Mandeguod

maart 2022 25 Gastdocent Gielguorde Zo nu en dan hebben de peuters (groep 1 en 2) een les van een gastdocent. Zo kwam begin februari een medewerker van het Fries Scheepvaart Museum langs om de kinderen een techniekles te geven. Ze leerden over zinken en drijven en over hoe een boot varen kan: door de wind, een motor of een zonnepaneel. De kinderen mochten zelf ook een bootje laten varen door snoertjes en batterijen aan elkaar te koppelen. Ook hebben de kinderen een techniekles gehad over robots. Met een app op de tablets konden de kinderen de robot besturen en het opdrachten geven. Erg leerzaam.

26 Mandeguod

maart 2022 27 Jiergearkomste Keatsferiening Jacob Klaver Mantgum It bestjoer fan Keatsferiening Jacob Klaver Mantgum nûget jo út ta it bywenjen fan de Jiergearkomste. Plak: MFC de Wjukken Mantgum Datum Tongersdei 24 maart 2022 Tiid: 20.00 oere 1. Iepenjen 2. Fêststellen wurklist 3. Meidielings en ynkommen stikken 4. Ferslach jiergearkomste 8 april 2021 5. Jierferslach skriuwster 6. Finansjeel a. Jierferslach ponghâlder b. Ferslach kaskommisje, Albert Tilma en Joke Koldijk c. Beneamen nij kaskommisjelid d. Begrutting takom jier 7. Bestjoersferkiezing: Lyssa van der Ende is ôfgeand en net wer ferkiesber Ilse Noorman is ôfgeand en wer ferkiesber Menno Bonekamp is ôfgeand en wer ferkiesber (1 jier) It bestjoer is bliid mei de folgjende kandidaat bestjoersleden Anneke Bruinsma Kandidaten kinne harsels foar oanfang fan de gearkomste bekend meitsje by de foarsitter 8. Kommisjes • JK fan JK • Materialen kommisje • Fjildliskommisje • Krânsekommisje 9. Kontribúsjeferheging 10. KNKB Saken 11. Plannen foar it kommende seizoen 12. Omfreegjen 13. Sluting

28 Mandeguod Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd De restauratie van kerk en orgel is gereed! Na een tijd van voorbereiding en ruim een jaar lang van allemaal werkzaamheden, zoals het uit- en inbouwen van het orgel, het hele interieur van de kerk inpakken en in de steigers plaatsen en daarna restaureren, zijn we blij dat de werkzaamheden zo goed als klaar zijn! De diverse aannemers en vakmensen hebben onder leiding van architect Sake Mulder van architectenbureau Kijlstra en Brouwer uit Beetsterzwaag een prachtig resultaat opgeleverd, waar we als kerkenraad en college van kerkrentmeesters ontzettend trots op zijn. Het heeft veel inspanning van de nauw betrokkenen gevergd om dit te bereiken. Nu het moment van her-ingebruikname aanstaande is, willen we u als dorpsgenoten graag van harte uitnodigen om het resultaat te komen aanschouwen. Op zondag 27 maart om 10.00 uur a.s. zal in de ochtenddienst dit met de kerkelijke gemeente gevierd gaan worden. Aansluitend aan deze dienst willen we de kerk van 12.00 tot 16.00 tijdens een open middag openstellen voor alle dorpsgenoten, om dit alles te gaan bewonderen. Het zijn niet alleen bouwkundige werkzaamheden binnen de kerk geweest en de restauratie van het orgel, maar ook een geheel nieuwe verwarming die uniek is in kerkelijk Friesland. Hiervoor is veel onderzoek door de kerkrentmeesters gedaan, om tot deze inventieve oplossing te komen. Een moderne verwarming in combinatie met de voetstoven van ongeveer 100 jaar oud. Tevens is er geheel in stijl een nieuwe verlichting aangebracht met kroonluchters en ledverlichting van gewelf en detailverlichting d.m.v. spots van diverse elementen in de kerk zoals b.v. de dooptuin, orgel e.d. Ook is er nieuw liturgisch meubilair aangeschaft, uitgevoerd in glas. In het nieuwe doopvont is het oude doopvont verwerkt om dit oude element niet verloren te laten gaan. Tevens is er in het koor plaats gemaakt voor een gedachtenis-plaats, waar men in de toekomst, als er behoefte aan is, een kaarsje voor een dierbare die overleden is, kan laten branden. Tijdens de open middag zal het orgel zo nu en dan ook bespeeld gaan worden.

maart 2022 29 De mensen die aan de actie voor het orgel het afgelopen voorjaar hebben bijgedragen, zullen zoals beloofd nog uitgenodigd worden door ons voor een concert. We hopen veel mensen uit het dorp op zondagmiddag de 27ste maart te ontmoeten! Namens het college van kerkrentmeesters en de kerkenraad, Rinse de Groot

30 Mandeguod Beste filmhuis bezoekers We hebben een héle fijne filmavond gehad op 11 februari met maar liefst 35 mensen. Heel gezellig en weer eens iets vrolijks. Zaal open: 19.45 uur Entreeprijs incl. consumptie: € 8,00 Wij zullen de corona check doen, afhankelijk van de geldende RIVM-maatregelen op dat moment. Neemt u het alstublieft mee. Met filmgroet van Anne, Karin, Wiebe, Klaas, Leo en Christa. 11 maart Green Book(2018) Inspired by a True Friendship” “De Italiaans-Amerikaanse uitsmijter Tony Lip zit tijdelijk zonder werk als zijn nachtclub een paar maanden dicht gaat. Vervolgens besluit hij als chauffeur rond te rijden voor een uiterst getalenteerde pianist. De twee leven in een totaal andere wereld, maar krijgen geleidelijk aan een band met elkaar”.

maart 2022 31 25 maart “1917” (2019) “Time is the enemy” Op het hoogtepunt van de Eerste Wereldoorlog krijgen twee jonge, Britse soldaten, Schofield en Blake genaamd, een schijnbaar onmogelijke missie toegewezen. In een race tegen de klok moeten ze vijandelijk gebied oversteken om een boodschap over te brengen. Deze boodschap is bepalend in het stoppen van een dodelijke aanval op honderden soldaten, waaronder de broer van Blake. Bedankje én oproep FILMHUIS Beste filmkijkers, Via deze weg willen wij Wiebe enorm bedanken voor zijn inzet bij onze filmhuiscrew. De stoelen stonden altijd mooi op tijd klaar, hij had goeie tips voor ’n mooie film maar helaas moet hij ermee stoppen. Wiebe DANK en hopelijk tot ziens, we gaan je missen! Bij deze willen wij ook graag een oproep doen. Heeft u/heb jij zin om ons te versterken en mooie films te zien? Zin om ’n paar keer per jaar, ongeveer 6 avonden, mee te draaien? Ideeën aan te dragen? Aanmelden kan via de mail filmhuis.mantgum@gmail.com en dan gaan we kijken of de klik er is. Met filmgroet Anne, Leo, Karin, Klaas en Christa

32 Mandeguod

maart 2022 33 Kinderkleding- en Speelgoedbeurs 26 maart 2022 Mantgum Op zaterdag 26 maart 2022 wordt om 10:00 uur de Kinderkleding- en Speelgoedbeurs weer gehouden in de Wjukken te Mantgum. Op deze gezellige beurs kun je schone, niet kapotte kinderkleding en speelgoed verkopen en kopen. De afgelopen jaren hebben vele kledingstukken en speelgoedmaterialen een mooi tweede leven gekregen via deze beurs. Stands zijn vanaf nu te huur en bieden veel ruimte om je spullen mooi uit te stallen. Een stand huren kan al vanaf tien euro en de opbrengst van je verkoop is uiteraard voor jezelf. Dus heb je zin om lekker te komen shoppen? Of heb je weer ruimte nodig in de speelgoed- en kledingkast van de kinderen? Dan is dit het uitgelezen moment. Voor meer informatie over de kosten en reservering van een stand mail naar pukkewjuk@hotmail.com Zet zaterdag 26 maart 2022 in de agenda; van 10 tot 12 uur is de kinderkleding- en speelgoedbeurs in Mantgum. De toegang is GRATIS!

34 Mandeguod

maart 2022 35 HoxWiersterMerk Hooplik ha we it ferkearde beslút nommen begjin febrewaris… We ha net in glêzen bol om yn de takomst te sjen, mar omdat we hieltyd fan lockdown nei lockdown giene en omdat ferskeidene minsken dochs ek noch it koroanafirus oprûnen, ha we doe besletten om ek yn 2022 gjin blommeferkeap te organisearjen. Om yn de twade helte fan april in blommeferkeapaksje te hâlden binne we nammentlik ôfhinklik fan de blommehannel en fan in protte frijwilligers. En ek fanwege it feit dat we gjin finansjele buffer ha (de hiele opbringst giet altyd nei de Wjukken), ha we besletten om yn 2022 gjin HoxWiersterMerk-blommeferkeap te organisearjen. It is spitich – en we hoopje fansels dat it yn april wol wer allegear ‘gewoan’ wêze sil. We rekkenje der yntusken op dat we yn 2023 wòl in âlderwetske blommeferkeap organisearje kinne, en dat we dan wer in aardich bedrach foar de Wjukken by inoar sprokkelje kinne! HoxWiersterMerk-kommisje, Maaike de Groot, Anneke van der Sluis, Lys Scarse Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u.

36 Mandeguod De meest getelde vogel van Mantgum Tekst: Boris Lemereis Aan vogels geen gebrek in Mantgum. Je merkt het als je in het dorp langs struiken loopt en plots wordt opgeschrikt door luid gekwetter van mussen. Je ziet het als je een rondje langs de Mantgumer Feart loopt en verschillende eenden, ganzen en zelfs aalscholvers tegenkomt. Wie net buiten het dorp de weilanden in kijkt, ziet onder andere zwanen, ganzen, reigers, spreeuwen en meeuwen – en straks in het voorjaar nog veel meer andere soorten. Van roeken zijn er zelfs zo veel in het dorp, dat ze als overlastgevend worden ervaren en door de gemeente verjaagd worden. Maar welke vogel wordt eigenlijk het meest gezien in Mantgum? Op die vraag is een voorzichtig antwoord op te geven. In het laatste weekend van januari vond namelijk de Nationale Tuinvogeltelling van de Nederlandse Vogelbescherming plaats. Nederlanders werd gevraagd om in dat weekend een halfuur lang alle vogels in hun tuin te noteren en door te geven. Het leuke is dat de Vogelbescherming de resultaten van de telling online zet. Sinds een aantal jaren is het zelfs mogelijk om precies te zien hoeveel vogels (en welke) er in jouw stad of dorp zijn geteld. En zelfs – ongeveer – waar de vogel gezien is. Dankzij de website van de Tuin vogel telling weten we daarom dat er 27 Mantgumers deel namen aan de Tuin vogeltelling. In totaal telden zij 310 vogels. Het valt meteen op dat vier meest getelde vogels in Mantgum overeenkomen met de landelijke top 4. Net als landelijk staat bij ons de huismus op nummer één (de 27 deelnemers telden er maar liefst 94), gevolgd door koolmees, merel en pimpelmees. Pas daarna wijkt Mantgum af van de landelijke top 10: de Turkse tortel komt bij ons op 5. Landelijk staat die op plek 9.

maart 2022 37 Een bijzondere waarneming. Van alle roofvogels is de sperwer trouwens wel de meest waarschijnlijke om in je tuin aan te treffen. Hij jaagt namelijk graag op kleine prooien (zoals de kleinere tuinvogeltjes) en loert vanuit een verdekte positie op zijn prooi voordat hij aanvalt. Een tuin is daar een ideale plek voor. Wat ook opvalt aan de top 10 van Mantgum: de wilde eend staat erin. Het is geen zeldzame vogel, maar wel eentje die mensen niet snel als standaard tuinvogel zullen noemen. Hij haalde de landelijke top 10 ook niet, maar is in een waterrijk dorp als Mantgum blijkbaar kind aan huis. De wilde eend werd hier 11 keer geteld. Bijna elke teller in Mantgum leverde een mooie lijst vogels af. Slechts één deelnemer zag in het halfuurtje dat hij/ zij telde geen enkele vogel. Het huis waar de meeste vogels geteld werden, staat in het oosten een stuk buiten het dorp. Hier werden maar liefst 72 vogels geteld in een halfuurtje, waaronder 8 koperwieken: een prachtige lijsterachtige vogel met opvallende rode ‘oksels’, die in Scandinavië broedt en in Nederland overwintert. In een tuin in de buurt van het station werd ook een vogel gezien die je niet dagelijks in de tuin hebt: een sperwer. En de roek, die wordt verjaagd vanwege de overlast? Die is in het tuinvogeltelweekend door geen van de deelnemers waargenomen. Al zou het wel kunnen dat tellers de roek hebben aangezien voor zwarte kraai (die werd 13 keer geteld). Het verschil tussen die twee is soms lastig te zien, maar de lichtgrijze snavel van de roek is een handige aanwijzing. Bij de kraai is die veel zwarter. De volgende Nationale Tuinvogeltelling is weer in het laatste weekend van januari (27, 28 en 29 januari 2023). Hopelijk doen er dan nog meer tellers in Mantgum mee, zodat we een nóg beter beeld kunnen krijgen welke vogels zoal de Mantgumer tuinen bezoeken.

38 Mandeguod

maart 2022 39 Weekagenda Maandag AMV Medische fitness Fanfare ’Harmonie Weidum’ Oefenavond Mannenkoor Mantgumer Maten Zenmeditatie Dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Urker Vishandel Doarpskeamer Biljarten 60+ Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Yoga van Veronica Aukes Flow Yoga, Studio Fitaal Woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Klaverjasklub 60+ Medische fitness Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ Donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Pizzabakker Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Fifty + fit. door Sander Hageman Jeu de boules competitie Clinic beginnen met Hardlopen Yoga Yoga, YogaRutger Vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Doarpskeamer Bridgen Pilates, Studio Fitaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Biljartcompetitie Zaterdag Bootcamp door Sander Hageman 15.30 uur OBS de Gielguorde 18.30 tot 19.30 en 19.30 tot 20.30 Fysiopraktijk Sybesma 19.30 - 21.00 uur Dorpshuis Weidum 20.00 uur MFC de Wjukken 19.45 - 21.30 uur Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 15.30 - 18.00 uur Bij de Poiesz 13.00 - 17.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 16.00 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.05 - 19.00 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Sportveld 19.00 - 20.30 uur MFC De Wjukken 19.25 – 20.25 uur en 20.30 – 21.30 uur 18.30 tot 19.30 uur en 19.30 tot 20.30 uur Basisschool de Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 13.30 uur MFC Wjukken Fysiopraktijk Sybesma 19.00 uur Basisschool De Gielguorde 20.00 uur Basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur Dorpshuis Weidum 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.50 - 21.30 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 uur Bij de Poiesz 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Sportveld 20.00 uur Sportveld 19.30 uur Stal fam. Odinga Skillaerd 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur Basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 9.00 - 12.30 uur MFC Wjukken 14.00 - 17.30 uur MFC Wjukken 09.00 uur Dorpshuis Weidum 09.15 -10.15 uur MFC Wjukken 10.30 -11.30 uur MFC Wjukken 19.30 uur Café Bonnema 08.30 en 9.30 uur Sportveld

40 Mandeguod Activiteiten maart Datum Activiteit Maandag 28 februari Dinsdag 1 maart Open informatiebijeenkomst Plan Boppeslach Spelletjesmiddag Het grote woondebat ‘Sûnder hús gjin thús’ via Doarpswurk Woensdag 2 maart Vrijdag 4 maart Zondag 6 maart Dinsdag 8 maart Donderdag 10 maart Vrijdag 11 maart Zaterdag 12 maart Zondag 13 maart Online informatie bijeenkomst glasvezel (via Delta Fiber Netwerk) Koffie mei in praatsje Kerkdienst, biddag voor het gewas Nifelmiddei Informatiebijeenkomst glasvezel via Delta Fiber Netwerk Filmhuis: Green book (2018) NL Doet/ Doarpsbrúsdei/ diverse activiteiten t.b.v. plan boppeslach Chi-running Ontmoeting bij koffie en thee, Vesper om 17.00 uur Dindag 15 maart Donderdag 17 maart Vrijdag 18 maart Voorlichting brandweer Interactieve informatiebijeenkomst Omrin, over afval scheiden Mantelzorgcafé Tijd Locatie 20.00 uur MFC de Wjukken 13.00 - 17.00 uur MFC de Wjukken/ Doarpskeamer 19.30 - 21.30 uur Online 19.30 uur Online en vanuit het WTC Expo in Leeuwarden 09.00 - 12.30 uur MFC de Wjukken/ Doarpskeamer 10.00 uur 14.00 uur 19.30 uur Zaal open: 19.45 uur Start film: 20.00 uur Hele dag Mariakerk Mantgum MFC de Wjukken/ Doarpskeamer MFC de Wjukken MFC de Wjukken MFC de Wjukken 09.00 - 16.00 uur Mantgum, volgt bij opgave 16.00 uur 14.00 uur Mariakerk Mantgum MFC de Wjukken/ Doarpskeamer 20.00 - 22.00 uur MFC de Wjukken 09.00 - 12.30 uur MFC de Wjukken/ Doarpskeamer

maart 2022 41 Datum Zondag 20 maart Activiteit Tijd Muzikale middag met Harmonie 2002 Ontmoeting bij koffie en thee, Vesper om 17.00 uur Dinsdag 22 maart Donderdag 24 maart Vrijdag 25 maart Bingo! Jaarvergadering kaats vereniging Jacob Klaver 15.00 uur 16.00 uur 14.00 uur 20.00 uur Nifelmoarn of keramiek schideren 10.00 uur VriMiBo (vrijdagmiddagborrel) Filmhuis: 1971 (2019) Zaterdag 26 maart Zondag 27 maart Tweedehands kinderkleding en speelgoedbeurs Chi-walking Kerkdienst en ingebruikname gerestaureerd orgel met aansluitend de Open Middag Dinsdag 29 maart Zaterdag 2 april Zondag 3 april Dinsdag 5 april Woensdag 6 april Omrin koffieuurtje, met informatie over afval scheiden Premiêre teaterkollektyf Griene sjippe: ‘Bytsje Minder, bytsje mear’ Chi-running Workshop Bloemschikken Opgave voor 31 maart Locatie MFC de Wjukken Mariakerk Mantgum MFC de Wjukken/ Doarpskeamer MFC de Wjukken MFC de Wjukken/ Doarpskeamer 17.00 - 19.30 uur MFC de Wjukken MFC de Wjukken Zaal open: 19.45 uur Start film: 20.00 uur 10.00 - 1200 uur MFC de Wjukken 09.00 - 12.30 uur Mantgum, locatie bij opgave 10.00 uur 12.00 - 16.00 uur 10.00 uur 20.15 uur Mariakerk Mantgum MFC de Wjukken/ Doarpskeamer MFC de Wjukken 09.00 - 16.00 uur Mantgum, locatie bij opgave 14.00 uur ALV Doarpsmienskip Mantgum 20.00 uur MFC de Wjukken/ Doarpskeamer MFC de Wjukken

42 Mandeguod Verenigingen Vereniging Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpskeamer Nij Baarderadiel Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen Contactpersoon / email M. Visser Telefoon J. W. Verhoef Karin van Beest - bestuur@wjukken.nl doarpsmienskip@mantgum.com E. van der Hem K. Bosma S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgum Leeft Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum J.Cuperus - info@jacobklaver.nl Jant van Dijk D. Lont J. Noorman P. Kuipers 06 10 05 79 01 058 250 18 13 06 37 34 25 40 058 251 96 81 058 251 93 93 058 250 15 97 058 250 11 44 058 250 40 97 06 20 55 71 23 06 20 49 43 45 06 51 22 11 65 06 55 45 46 03 Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer - info@harmonieweidum.nl Oudercommissie De Gielguorde Plan Boppeslach ocgielguorde@gmail.com Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Jant van Dijk - boppeslach@wjukken.nl Frisia1874@gmail.com C. Kaspers J. Nijboer bestuur@wjukken.nl D. Ottema R.W. Steensma R. de Groot 06 20 49 43 45 058 250 14 05 058 255 25 85 058 250 10 90 058 822 27 63 058 250 13 09 058 250 10 38 058 254 20 51 Maaike Kuipers - mantgumleeft@gmail.com 06 14 41 16 80 058 250 22 41 06 30 03 46 43 058 251 94 02 Fam. Nutma

maart 2022 43 Instellingen Instelling Apotheekhoudende Huisarts Bergwerff Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gemeente Leeuwarden, klein leed Gezondheidscentrum It Kleaster Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Mantgum Foar Inoar Mindfulnesstraining en zenmeditatie Shiatsu & Massagetherapie Sportcentrum Akkermans Studio Fitaal Yoga instituut Veronica Aukes YogaRutger J. Sybesma G. van der Heide J. Wijnja itkleaster@ezorg.nl E. Hartvelt A. Wijnstra foarinoar@mantgum.com Eef Heinhuis Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) E. Hartvelt Politie Service Centrum Ant Folkerts Info@massagepraktijkantwerk.nl V. Akkermans M. Ypma Veronica Aukes Rutger Feitsma info@yogarutger.nl Wilt u ook bij deze instellingen vermeld staan? Stuur dan een e-mail naar mandeguod@gmail.com en wij nemen contact met u op. Wijkagent Iedere eerste dinsdag van de maand aanwezig voor vragen in de Wjukken van 14.00 - 16.00 uur. Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2021 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. Contactpersoon / email praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl E. Hartvelt R. de Groot rsdegroot@terphus.nl Telefoon 0517 34 12 72 0517 34 27 26 088 035 04 00 06 51 96 89 90 0900 112 71 12 058 250 14 14 058 250 15 23 058 250 19 52 058 257 66 66 058 763 45 13 088 035 04 00 06 27 06 49 94 058 250 15 57 06 12 82 27 12 088 035 04 00 0900 88 44 06 52 13 31 30 0515 42 56 12 06 42 01 22 03 06 47 13 90 27

44 Mandeguod

maart 2022 45 Witte jim dat… → …de Uitvaartvereniging ‘De Laatste Eer’ ter ziele is gegaan? → …de Mandeguodredactie blij is met foto’s die in en rond Mantgum zijn genomen? We kunnen ze niet altijd plaatsen, maar het is mooi om een keuze te hebben. De foto’s moeten wel duidelijk zijn en voldoende resolutie hebben. En houd er ook rekening mee dat ze in zwart-wit worden afgedrukt. Meestal tenminste – alleen de voorpagina wordt in kleur geprint.

46 Mandeguod

maart 2022 47 In nijsgjirrige hobby Tekst : Lys Scarse, foto’s: Bob de Boer Yn dizze edysje fan ‘In nijsgjirrige hobby’ in echte Mantgumer: Wieke de Haan. Neist dat Wieke in soad passy hat foar alles wat mei Fryske taal en kultuer te krijen hat, is se yn har frije tiid in protte te finen yn ’e keuken. Hoelang wennest al yn Mantgum? Myn namme is Wieke de Haan, bin 62 jier, en ik wenje al de helte dêrfan yn Mantgum op de Gibbeflecht. Wat kinst fertelle oer dyn itensiederskeunsten? Neist dat ik graach iten sied, ha ik trije boeken skreaun. ‘De Fryske Petiele en wat der op en yn leit’, dêrnei kaam ‘De nije petiele’, in basis-itensiedersboek mei in bylage mei resepten foar spesjale gelegenheden. Doe folge ‘Yt lekker’, in itensiedersboekje foar bern. Ik meitsje faak fisk, brûk in soad fruit en griente, nuten en ek fan restjes iten dy’t oer binne wit ik faaks wol wer wat lekkers te meitsjen. Fierders fyn ik de friezer hiel handich, want as ik iten klearmeitsje, meitsje ik meastal meardere poarsjes, sadat ik op in oar momint sa wat pakke kin. Geregeldwei meitsje ik sop, sawol fan grienten as fan fruchten simmerdeis. Ik mei ek graach bakke, soks fries ik dan ek foar in part yn, dat as der dan ien komt dan haw ik altyd in lekker baksel foar ’t gripen. Sûnt twa jier yt ik fegetarysk, mei tuskentroch in stikje fisk, dus dan bist in pescotariër? Ek sykje ik elk jier op Skylge cranberrys. Dy ferwurkje ik ta kompôte; moai etiketsje op de potsjes en dan mar útdiele of ruilhannelje. De lêste pear jier krij ik ek wol cranberrys fan Klaas en Sien (Mantgumers) fan ’t Amelân. Op Instagram (@freule_mantgum) binne de menu’s te besjen fan wat Wieke op ’t stuit siedt, bakt en betinkt. De oven is in goede freondin, dy ha →

48 Mandeguod ik hast alle dagen oan. Ik mei ek hiel graach ruilhannelje, dus as jo ris fruit, in miel iten of moaie jampotsjes oer ha dan ruilje ik dat graach foar wat oars. Op it stuit organisearret Wieke, tegearre mei har nije partner Bob de Boer fan Koarnjum, ‘muzikale iterijen’. Bob draait muzyk, lit foto’s en klips sjen en fertelt nijsgjirrige saken oer muzyk. Ik presintearje dêr dan ‘tapas’ (lytse hapkes) by, troch my ek wol ‘mûzehapkes’ neamd. Freondinne en doarpsgenoat Jorinde van Hulzen helpt yn maart by it kokkereljen en útservearjen. En de spesjale klean dy’t wy dan oan ha binne ûntwurpen en makke troch freondinne en doarpsgenoat Dukke Miedema. Dus jimme lêze it: in grutte Mantgumer ynbring dêr yn Koarnjum. Hoe faak bist mei itensieden dwaande? Alle dagen. Wat fynt de rest fan dyn gesin fan dyn itensiederskeunsten? Dy fine it fijn as se sels in kear frij fan itensieden binne en sjogge benammen nei de neigesetsjes út. Wat is it meast bysûndere of lekkere datst makke hast? It meast bysûndere is dat ik in kear by in literêre kuiertocht yn Boksum oer it boek ‘De sûnde fan Haitze Holwerda’ foar 100 minsken iten sean haw mei gerjochten út it boek, lykas brulloftsmiel en rezyntsjebrij. Dukke hat my doe holpen, oars hie’k dat net op ‘e tiid foarinoar krige. En fansels itensiede foar ‘Tusken tsjerke en kroech’: foar 100 of 150 minsken de neigesetsjes klearmakke.

maart 2022 49 Ien kear hie’k dat hielendal allinne dien, mar letter ek mei help fan Jorinde, en dan giet it allegear wol sa flot en it is fansels ek folle geselliger. Hast altyd al passy hân foar itensieden? As lyts famke makke ik al ‘fruithapkes’ fan in Ligakoek, in sinesapel en in apel of banaan. En op ‘e legere skoalle giene wy op in kear mei de klasse te toarnbeisykjen en dan mochten wy de oare deis in stikje bôle meinimme en dan krigen wy dêr toarnbeijam op. ‘Ite fan wat it lân opjout’. Hast noch winsken of eat datst noch wolris dwaan of meitsje wolle soest? In bruidstaart foar ús dochters, taarten by in bûtendoarkonsert yn Koarnjum en tsja as traiteur oan it wurk yn de ruilhannelsfear, dus mei sletten beurs wat foar in oar dwaan dy’t dan in tsjinst ferlient dêr’t hy of sy goed yn is. Yn wêzen is ‘Mantgum foar inoar’ dêr al in hiel goed foarbyld fan en ek de doarpskeamer fyn ik in geweldich moai inisjatyf, dêr rint Mantgum wol mei foarop. Wolst fierder noch wat kwyt? Dy’t it moai taliket om mear fan myn skriuwaventoeren te hearren, dy kin ticht by hûs op freed 22 april de moarns yn ‘e doarpskeamer yn De Wjukken oanskowe. Dan lês ik as ‘Freule Mantgum’ ferhalen foar en fertel oer de skriuwerij.

50 Mandeguod In goeie tarieding is it heale wurk Update Plan Boppeslach Wat ha we der sin oan om de skeppe yn ‘e grûn te setten. No’t de measte regelsaken yn de lêste fase sitte, binne we hast ta oan de útfiering. By dizzen nimme wy jim graach efkes mei yn de stân fan saken. NL Doet Op sneon 12 maart giet Mantgum los! It Oranje Fonds organisearret jierliks NL Doet: de grutste frijwilligersaksje fan hiel Nederlân. Ferskillende ferieningen út Mantgum ha har oanmelden by it Oranje Fonds om oan de gong te gean mei de trochstekjes yn de boskjes om it sportfjild en om meubilêr te meitsjen foar op it nije terras. Wolle jim helpe mei snoeien, banken timmerje of kessens naaie? Meld jim gau oan op boppeslach@wjukken.nl. Wy nimme dan kontakt mei jim op!

maart 2022 51 Fergunningen Yn de Mandeguod fan febrewaris koenen wy jim al fertelle dat de fergunning fan de Provinsje Fryslân binnen wie en dat it wachtsjen wie op it Wetterskip en Gemeente Ljouwert. It Wetterskip hat no ek de fergunning ofjûn en dy fan Gemeente Ljouwert sit yn ‘e post. Planning Op it momint dat de fergunnigen rûn binne, kin ek de planning mear foarm jûn wurde. Utfragen by Frankena en Klaversma binne dien en der wurdt ofstimd mei de sportferieningen wannear de wurksumheden by it terras it beste útfierd wurde kinne. Byprate op 28 febrewaris Op 14 febrewaris wie it doarp útnûge foar in bypraatjûn yn ‘e Wjukken. Dizze jûn is twa wiken útsteld, fandêr dat wy op it momint fan skriuwen noch net witte wat hjir út kommen is. De bypraatjûn foar ferienings ein jannewaris wie goed besocht en de plannen foar it terras by de Wjukken waarden entûsjast ûntfongen. Sette jim 28 febrewaris yn jim agenda? Jim binne om 20.00 oere wolkom yn de Wjukken. Jou jim op fia boppeslach@ wjukken.nl of meld jim efkes oan by ien fan it projektteam. Save the date: 26 maaie 2022 Dautraapje foar Boppeslach! Mei hemelvaart, op tongersdei 26 maaie, komt Boppeslach mei wat leuks. Set de datum alfêst yn jim agenda. Mear ynformaasje folget! Mear ynformaasje Oant safier de update fan Plan Boppeslach. At jim noch fragen of opmerkingen hawwe: lûk ien fan it projektteam oan ‘e jas of mail nei boppeslach@wjukken.nl. Groetnis! Projektteam Plan Boppeslach Jant, Korrie, Jelmer, Karin en Baukje

52 Mandeguod Wat hinget der by dy oan ‘e muorre? Dit kleurrijke schilderij van Leonid Afremov van ruim 180 x 100 cm hangt boven onze bank. Lang gezocht naar iets dat wij beide mooi vinden en dat moest van ver komen (Amerika). Natuurlijk mag ook Terschelling (mijn geboortegrond) niet ontbreken in ons huis. Vandaar de Wrakkenkaart van Frans Schot.

maart 2022 53 Uiteraard is er meer van Terschelling te vinden in ons huis. Wij trouwden in mei 1999 op Terschelling en kregen toen deze replica van de Brandaris cadeau van onze vriendengroep. Allemaal hadden ze hun bijdrage geleverd: van lassen tot schilderen en de werkende lamp. Iedere verdieping van de Brandaris is een spaarpot. Daar werd gedurende het proces veel kleingeld in gegooid. Om dit geld er weer uit krijgen was nog een heel gepeuter, want de afzonderlijke spaarpotjes konden niet open en wij wilden dit kunst werk uiteraard niet stuk maken. Naast de vele foto’s die in ons huis prijken, zijn er ook drie door mijn schoonmoeder (www.beatrix-art.nl) geschilderde portretten van de kinderen. Barbara Bannink-Steeman It estafettestokje reizget troch nei Ate de Jong

54 Mandeguod

maart 2022 55 Positief nieuws van Merke Commissie Mantgum Beste dorpsbewoners van Mantgum. Het is inmiddels al weer meer dan 2 jaar geleden dat er een Merke (dorpsfeest, voor de nieuwe bewoners) is geweest. Als samenleving snakken we naar weer elkaar kunnen ontmoeten, spreken, fun hebben en een gevoel van onbevangenheid. Dit alles weer met elkaar te kunnen delen en beleven. Als MCM verwachten we de komende maanden dat er mogelijkheden komen om een Merke met elkaar te kunnen vieren. Dit alles niet wetende hoe het een en ander er eind augustus 2022 allemaal zal uitzien. We blijven optimistisch en zien kansen om op 25, 26 en 27 augustus 2022 weer met elkaar een Merke te mogen vieren. Noteer daarom alvast deze dagen in je agenda! Daarnaast zijn we naarstig opzoek naar nieuwe bestuursleden. De afgelopen periode zijn Esther van Wieren en Lucinda Weijer afgetreden. Voel je vrij om te informeren bij 1 van de huidige bestuursleden. Voor 2022 hebben we de contouren al in beeld. Het draaiboek is in de maak en de complexe vergunning zal weer worden verzonden naar de Gemeente. Aangezien we niet alles nog kunnen overzien qua wet en regelgeving te zijner tijd zullen we later in het verdere voorjaar info delen. Om een Merke geslaagd te maken zullen we een beroep doen op de vele verenigingen en dorpsbewoners met talenten in het mooie dorp Mantgum. We roepen dan ook alle dorpsbewoners op om alvast te inventariseren hoe en wat is de stand van zaken betreffende de straatversiering, wie en wat zijn er actief in elke straat om de Merke van 2022 vooral weer een Feestelijke happening te laten worden. Samen staan we sterk om er een geweldig feest van te maken na 2 jaar afwezigheid. Noteer alvast in je agenda: Merke 2022 is op donderdag 25, vrijdag 26 en zaterdag 27 augustus 2022, dit om een traditie voort te zetten. Merke Commissie Mantgum; Geert Reitsma, Bettie de Graaf, Wietske Terluin, Wikje Tilma en Jan-Geert Nutma

56 Mandeguod Fleane Op 17 desimber 1903 fleach Orville Wright as earste minske yn in fleanmasine swierder as lucht en oandreaun troch in mei syn broer makke motor fan 12 PK, like folle as hjoed de dei yn in gersmeaner sit. Omdat de bruorren ek it meitsjen fan foto’s op glêsplaten as leafhawwerij hiene, hawwe se tusken 1899 en 1908 in protte fan harren proeven op foto fêstlein. Op dy winerige dei fan ‘e 17de desimber hiene se tost wa’t de earste flucht meitsje soe en de eare foel ta oan Orville. Yn swart pak en mei de pet op lei er yn it fleantúch. Op it wide strân fan Kitty Hawk waaide it fûl dy deis. It fleintúch hie gjin tsjillen, it lei op in soarte fan ûnderstel mei tsjiltsjes en it gehiel lei op in tritich meter lange rail, dy lêste koene se tsjin de wyn yndraaie. Om it fleantúch net op syn kant falle te litten sieten ûnder de úteinen fan ‘e fleugels houten bankjes, oan elke kant ien. En doe’t Orville oan syn broer it sein jûn hie fan “Los!” draafde Wilbur njonken it foarútgliidzjende fleantúch mei, oant it momint dat it fleantúch ek ècht loskaam. Op dat stuit drukte in befreone buorman dy’t faak meigie, op de sluter fan ‘e kamera: fan dy earste flucht hawwe wy dus in foto! Wilbur sjocht de masine nei en jo sjogge ek noch it rjochter krukje wêr’t de masine op rêsten hie. It tastel kaam net fier: 36 meter. Mar se lutsen de masine wer nei it begjin fan ‘e rail en no mocht Wilbur it besykje, Wrightfleantúch dy flucht gie al wat fierder. Nei in fjirde flucht fan wol 350 meter krige de wyn fet op it tastel, it sloech fûl tsjin de grûn en rekke oan ‘e foarkant beskadige. Se hawwe noait wer mei it tastel flein, se bouden in nijenien en it earste tastel bewarren se. It hinget hjoed de dei yn it Smithsonian yn Washington DC. Fansels hearde men yn Europa ek wol fan ‘e fluchten fan ‘e bruorren Wright, mar in protte minsken leauden neat fan ‘e ferhalen, oant se yn 1908 nei Europa kamen en dêr alle hjir wenjende pioniers de eagen útstutsen op in fleanfeest by Reims yn Frankryk: se koene wol oardel oere yn ‘e loft bliuwe!

maart 2022 57 Hanso yn it koetshûs Grif hat dy dokterssoan út Weidum der oer lêzen, Hanso Schotanus à Steringa Idzerda, berne yn 1885 yn Weidum. Hy krige ferkearing mei in dochter fan ‘e dûmny yn Mantgum en fan har heit krige er tastimming om yn it koetshûs in model fan in fleanmasine te meitsjen, fan bamboestokjes en linnen. Yn ‘e hjerst fan 1908 moat er der oan begûn wêze, hy sil syn inspiraasje wol opdien hawwe út tiidskriften wêr’t foto’s yn stiene fan de gekke ûntwerpen wêrmei men yn dy tiid besocht te fleanen. Let wol: yn Nederlân hie doe noch nimmen flein. Der is in foto bewarre fan dit fleantúch mei Hanso derby, yn it koetshûs. Fan ‘e oandriuwing witte wy neat. Lytse motorkes wiene der noch net en in stoommasine wie te swier. De ienige mooglikheid moat west hawwe in lang stik elastyk dat mei in propellor ferbûn wie en datst opdraaie kinst: dan komt der aardich wat enerzjy frij! En sa belibbe Hanso op 14 jannewaris 1909 syn eigen Wright-momint. Op dy dei gong er mei dat grutte model de Mantgumer buorren út nei in stik lân bûten de kom. Yn it doarp wie der al oer praten, der wiene hiel wat jonges en manlju dy’t dizze proef ek wol graach sjen woene. Se sille mei him mei rûn wêze. Immen hie in kamera meinommen, grif ien út ‘e famylje fan ‘e dûmny of fan ‘e dokter, dy koe in →

58 Mandeguod op beide foto’s sjocht der net gelyk út. Dat der ek immen al langút yn it gers lizzen gien is en dus de flucht net sjocht, wiist ek yn dy rjochting. Dat moat in kâld spultsje west hawwe, want it wie jannewaris… Hanso lit fleantúch los kamera wol betelje. Op it momint dat Hanso it tastel loslit, hat de fotograaf ôfdrukt. Op ‘e twadde foto sjochst noch Hanso syn hannen en omdat de fotograaf fanút in oar perspektyf de foto makke hat, krij ik de yndruk dat der twa fotografen wiene. Mar noch grutter is de kâns dat Hanso it tastel in pear kear de loft yn stjoerd hat, want it publyk It model moat dy deis stikken gien wêze by de landing, fertelde âldpostkantoarhâlder Bosch yn 1969 oan in sjoernalist, hy hie derby west. Mar hoe’t it tastel oandreaun west hie, wist er net mear. Ik hâld it op elastyk: op ‘e foto is it fleantúch net goed te sjen, mar de dikke streep moat hast wol in stik elastyk west hawwe. In heal jier nei de proef fan Hanso fleach op 23 july 1909 Louis Blériot mei

maart 2022 59 radio-útstjoering yn Nederlân. Tafallich wól it jier fan ‘e Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam op in stik lân yn Amsterdam-Noard, wêr’t 500.000 minsken op ôf kamen en dy’t de oanlieding wie fan ‘e oprjochting fan ‘e KLM yn itselde jier. Hanso hat grif ek op ‘e ELTA west… Krantestikje oer it fleanen fan Hanso (Mei tank oan buorman Goedhart dy’t my de foto’s fan Hanso’s trochstjoerde, hy hie se krigen út it besit fan ‘e neiteam fan Hanso) syn fleanmasine oer it Kanaal tusken Frankryk en Dover, Hanso hat him oan it grutte wurk noait weage, hy waard yn 1913 ingenieur elektrotechnyk yn Dútslân en hy fersoarge op 6 novimber 1919 yn Den Haach de allerearste Liuwe van der Meer maand aanbieding 750 gram iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur kibbeling + gratis saus voor € 10,

60 Mandeguod Heb jij een probleem en wil je ervan af? Ik help je graag Via Sil! Hypnotherapeut Silvia Fokkema 06 46 376 520 www.via-sil.nl

maart 2022 61 Kom naar de infoavond op 10 maart om 19.30 uur in MFC Wjukken kunnen we allemaal tegelijk online!”gej o “Met glasvezel e! Jan Verschuur - Vader van een gezin gavoorglasvezel.nl

62 Mandeguod Stop en start de persen Waarde bestuurs- en redactie leden. Een kleine visie ter overweging van wat wellicht een positieve bijdrage aan gemeenschapsbewustzijn in en over het dorpsleven zou kunnen zijn. Ieder huishouden binnen onze gemeente ontvangt met regelmaat het krantje Huis aan Huis. Daarin staat onder andere, en daar gaat het hele krantje natuurlijk ook om, een hoeveelheid mededelingen van onze tegenwoordige gemeente over allerlei de burger betreffende lopende zaken. Welaan, u had kunnen weten dat etc. Dat lijkt me een correcte gang van zaken. Afgelopen week ontvingen de huishoudens in Mantgum van de Gemeente Leeuwarden een Dorpsprogramma 2022, een luxe kleurenfolder A4 formaat met o.a. de voorgenomen plannen: wat gaan we doen en waar? (Durk staat er overigens prachtig op afgebeeld, maar dit ter zijde.) Ik heb me over deze speciale uitgave verwonderd, dit is een vrij overbodige luxe vertoning, dat moet beter kunnen in de zin van effectiever. Kunnen we de Gemeente Leeuwarden misschien op de gedachte brengen dat er ook een mogelijkheid bestaat om dergelijke zaken te publiceren in onze Mandeguod? Uiteraard tegen een realistische* vergoeding. Ook niet onbelangrijk – ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar ik gebruik de Mandeguod ook een beetje als naslagwerk, mooi alle relevante zaken bij elkaar. Dat zie ik met deze folder niet gebeuren. Mei very freonlike groetnis, Jan Ran. * Het realistische is dat we onszelf, de inwoners, hiermee een dienst bewijzen, de gemeente hiermee ontzorgen, minder extra werk, minder luxepapier, minder kleureninkt, etc. en onze dorpsbewoners minder oudpapier en de redactie wellicht wat meer financiële ruimte: het gaat ten slotte toch wel over een oplage van minimaal 510 exemplaren.

maart 2022 63 Naschrift van de redactie: Mooi artikel van Jan Ran, en de redactie heeft uiteraard over bovenstaande suggestie met de gemeente Leeuwarden gebeld. Maar één van de redenen dat dorpskranten niet worden gebruikt voor de Dorpsprogramma’s is dat lang niet elk dorp een dorpskrant heeft die elke maand verschijnt en wordt rondgebracht. Op dit moment wil de gemeente de opmaak en het rondbrengen van de Dorpsprogramma’s in eigen beheer houden. Maar dat betekent niet dat de gemeente in de toekomst misschien ooit eens een andere werkwijze zal gebruiken, zo verzekerde de medewerkster van de gemeente ons. Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum

64 Mandeguod

maart 2022 65 De Mantgumer Muzikant Tekst Femke Hottinga In deze rubriek leren we de muzikanten uit Mantgum kennen. Want muziek leeft, ook in Mantgum! Nadat ik onze afspraak twee keer heb moeten afzeggen, wegens een venijnig buikgriepje in huize Lemereis-Hottinga, is het uiteindelijk toch gelukt om Baukje Hoogstins te spreken. Bij binnenkomst valt mijn oog direct op het eerste muzikale item: er staat een prachtige contrabas in de woonkamer. Baukje vertelt dat het de contrabas van haar man Dick is. Waar begon jouw muzikale ontwikkeling? “Ik kom uit een gezin waar vroeger eigenlijk altijd muziek was. Mijn vader hield enorm van klassieke muziek en hij had veel platen die hij altijd afspeelde. Hij kon ook goed zingen. Bij mijn oudere broer kon ik van een andere muziekstijl genieten: hij luisterde veel naar rock&roll. Ik vond het beide erg leuk. Mijn jongere broertje speelde orgel, en zo was er dus eigenlijk altijd muziek in huis. Mijn broer kocht een keer een blokfluit en daar ben ik toen ook wat op gaan spelen. Het ging me goed af en na een paar jaar spelen heb ik flink gezeurd om een dwarsfluit, en met succes! Ik mocht een dwarsfluit en ging op les. Na de middelbare school ben ik naar de MPA (de Muziekpedagogische Academie) in Leeuwarden gegaan, daar heb ik dwarsfluit gestudeerd.” Van de dwarsfluit naar koordirigent, dat is nogal een stap! “Ja, en er zit ook nog van alles tussen! Ik heb eigenlijk altijd een hele brede interesse gehad voor muziek. Nadat ik stopte met dwarsfluit spelen, omdat ik voelde dat dit het niet helemaal voor mij was, ben ik op een gegeven moment viool gaan spelen. Ik was erg nieuwsgierig naar het instrument en nam les, studeerde veel thuis en heb in allerlei orkestjes gespeeld. In diezelfde tijd ben →

66 Mandeguod ik ook veel gaan zingen, onder andere in een kwartet. De Vallende Sterren noemden wij ons. Een ludiek groepje, we zongen vierstemmig a-capella. Later zong ik ook nog in een ensemble met 5 vrouwen uit Mantgum, Vink.” En dan komen de casettebandjes tevoorschijn, samen met een radio waarin de bandjes afgespeeld kunnen worden. Ik vertel Baukje: “Lang geleden dat ik casettebandjes gezien heb!” Vol enthousiasme laat Baukje zien dat ze allerlei bandjes bewaard heeft. Helaas blijkt later dat we de radio niet aan de praat krijgen. Laat de ouderwetse techniek ons toch in de steek… De opgenomen liedjes van de Vallende Sterren houd ik nog te goed. Waar is je dirigentencarrière begonnen? “Ik stond in 1993 voor het eerst voor een koor: het koor van de Fryske Krite (Friese Kring). Overgenomen van een vriend, omdat hij het eigenlijk te druk had met andere werkzaamheden. Na een korte uitleg van hem over slagtechniek ging ik vol energie die repetities in. Ik nam mijn eigen ervaring als koor- en ensemblezanger mee. Na vier jaar voor de groep dacht ik: ‘Oké, zo moet het niet’. Ik bakte er helemaal niks van. Uiteindelijk heb ik de meerjarige dirgentenopleiding in Heerenveen gedaan en daar ben ik in 2000 geslaagd. Wat me vooral is bijgebleven van de opleiding en wat ik ook altijd heb gebruikt, is hoe ik mijn muzikale ideeën over de muziek en koorklank kan overbrengen op de groep. Natuurlijk beheers ik de slagtechniek ook, maar dat vind ik niet het belangrijkst.” Had je rond die tijd ook nog koren onder je hoede? “Ja, ik had een vrouwenkoor in Hardegarijp. En ook werd rond die tijd de Mantgumer Maten opgericht. Toen het koor begon wilden de zangers in eerste instantie zelfstandig werken, zonder dirigent. Op een gegeven moment hebben ze mij benaderd met de vraag of ik ervoor wilde staan. Ze merkten dat het toch niet zo goed werkte zonder dirigent. Ik heb vier jaar voor het koor gestaan. De eerste keer vond ik heel spannend, zo voor al die mannen! Dus die eerste repetitie had ik heel strak voorbereid, daar waren ze wel van onder de indruk. We hebben het heel leuk en gezellig gehad met elkaar.” De Coronatijd is voor koren geen fijne periode geweest. Online samen zingen, dat gaat nog niet zo makkelijk. Er zit een vertraging op de lijn waardoor je nooit precies tegelijk kan zingen, en het gevoel van samen zingen verdwijnt volledig. Terwijl dat nou juist is wat zingen in een koor zo bijzonder maakt. Baukje vertelt dat ze bij haar koorleden kan merken dat er zo’n lange periode niet gezongen is. Dingen als energie, ademsteun, een goede houding: het lijkt wat weggezakt te zijn. Gelukkig heeft

maart 2022 67 Baukje genoeg tips en oefeningen om haar zangers te helpen dit weer op te bouwen. Met welk koor werk je nu? “Ik sta nu nog voor het koor Blinder, we repeteren in Easterlittens. Dit koor is in 2005 opgericht. Blinder bestaat dus nu al 17 jaar! Er zitten zelfs nog een paar leden van het eerste uur bij. We zijn begonnen met mannen en vrouwen, maar zijn na een aantal jaar doorgegaan als vrouwenkoor. We zijn nu met 20 dames, er zijn ook meerdere Mantgumers die meezingen in het koor. We hebben in al die jaren veel leuke optredens gehad, en deden ook regelmatig een wat groter concert met meerdere muzikanten erbij. Erg leuk!” Zijn jullie nu weer begonnen met repeteren? “Inmiddels zingen we weer wekelijks in Easterlittens. Ook durven we weer voorzichtig vooruit te kijken naar optredens: in mei is er een kunstroute in Winsum waar we gaan zingen. En Tusken Tsjerke en Kroech wordt weer georganiseerd in Mantgum! Er is nu onder voorbehoud een datum, zaterdag 8 oktober. Als het doorgaat gaan wij de avond met Blinder openen.” Blinder vindt het altijd leuk om nieuwe leden te verwelkomen! Het koor repeteert op de maandagavond van 20:00 tot 22:00 uur in Easterlittens. Je bent van harte welkom om een keer vrijblijvend te komen luisteren of meezingen. Voor meer informatie kun je terecht bij Baukje Hoogstins. Aan wie geef je het stokje door? “Ik heb het met Liuwe van der Meer al even over deze rubriek gehad. Hij speelt viool en klavecimbel. Ik denk dat het leuk is om met hem in gesprek te gaan over de muziek.”

68 Mandeguod

maart 2022 69 Zegt het voort! Zegt het voort!!!! De Garagesale komt er weer aan!!!! Na 2 jaar van afwezigheid hopen we dit jaar de Garagesale weer te organiseren! De OC van de Gielguorde is op dit moment alweer druk in overleg met de gemeente en andere partijen om een plan te maken voor de invulling van de Garagesale. Deze wordt, als alles meezit gehouden op zondag 29 mei van 10.00 uur tot 12.00 uur! Bewaar alvast uw spullen of verzamel alvast spullen die u op deze dag eventueel vanaf uw erf of garage wilt aanbieden. Save the date! Groeten OC Gielguorde

70 Mandeguod

maart 2022 71 Teater Kollektyf Griene Sjippe (Kabaret) Toanielfreonen, Nei in heftige perioade fan tsjinslaggen troch it koroana-firus sadat wy de produksje fan “Bûter Brea en Soere Molke” net útfiere koene sa as wy dat graach woene en troch alle beheinende maatregels en finansjele tsjinslaggen, binne wy dochs wer posityf fan start gien mei de tarieding en rippetysjes fan ús nije oankommende kabaretproduksje “Bytsje Minder, Bytsje Mear”! De premiêre fynt plak op sneon 2 april yn de “Wjukken” Mantgum, fan 20.15 oere ôf. Spilers binne: Folkert Sijbrandij en Renee Fokkema. De muzyk is wer yn hannen fan Erwin Hendriks en as gast Rob Faltin. De rezjy is yn hannen fan Hotze Karsten. De skriuwers binne: Folkert Sijbrandij, Renee Fokkema, Hotze Karsten en Erwin Hendriks. Lûd en Ljocht: Marius Del Grosso. “Bytsje Minder, Bytsje Mear” is in kabaretprogramma mei moaie muzyk en prachtige humorfolle teksten, dêr’t in ûnske minder, in ûnske mear sintraal yn stiet. Of krekt oarsom? Dy fraach wurdt ús faak steld by it ôfweagjen fan in produkt yn in winkel. It is wer in prachtige jûnfoljende produksje wurden, mei de noadige koartswyl, muzyk en folksaardige typearringen. Wy litte jo genietsje fan en laitsje om moai kabaret dêr’t jo je de bûsen by útskuorre!! Kaarten kinne jo bestelle 6 maart 2022 op : www.grienesjippe.nl Oant gau!

72 Mandeguod

maart 2022 73 Uitnodiging muzikale middag Gratis entree Wat heerlijk die afbouw van de Corona-maatregelen!! Dat geeft weer ruimte om iets leuks te organiseren. Harmonie 2002 bestaat dit jaar 20 jaar en mede daarom willen de leden en dirigent van het orkest aan alle inwoners van Mantgum en omgeving op zondag 20 maart een muzikale middag aanbieden in mfc De Wjukken. Ons orkest Harmonie 2002 repeteert al vanaf 2004 in mfc De Wjukken o.l.v. dirigent Bernhard van der Wal en heeft ongeveer 50 leden. Elke maandagmiddag komen we vanuit heel Friesland enthousiast naar Mantgum om te repeteren. Twee jaar lang hebben we door Corona maar een beperkte periode onze hobby kunnen beoefenen. En we zijn blij dat er weer ruimte is om voor publiek op te treden. Welkom jong en oud op zondagmiddag, 20 maart 2022, aanvang 15.00 uur!

74 Mandeguod Collecte Jantje Beton Voor de peuters van Pukkewjuk 7-12 maart 2022 In de week van 7-12 maart komen de (ouders van) de kinderen van de peuterspeelzaal Pukkewjuk weer deur aan deur in Mantgum om geld op te halen voor de peuterspeelzaal. De peuters hopen op een mooie opbrengst, waarmee leuke speelmaterialen kunnen worden gekocht. Er kan contant betaald worden in de collectebus, maar er is ook mogelijkheid om via een QR-code geld over te maken. Wanneer u de collectant gemist heeft, zal er in die week een ‘niet thuis’ briefje door de deur komen, wat u ook nog mogelijkheid geeft om te doneren. Namens alle peuters, alvast dank voor uw bijdrage!

maart 2022 75 Bêste lêzers Fanút Jorwert bin ik 15 jier lyn nei Mantgum ferhuze. Ik ha hjir mei hiel folle nocht wenne. No hoopje ik ek yn Weidum noch hiel wat moaie jierren te krijen. Myn nije adres is: Skildyk 10-011, 9024 EN Weidum. 058-2519466 Groetnis Ruurd Ringnalda Collecteweek Amnesty International 13 t/m 19 Maart 2022 Amnesty International is dé mensenrechtenbeweging die wereldwijd opkomt voor gelijke rechten voor iedereen. Om haar onafhankelijkheid te bewaren – om altijd en overal te kunnen zeggen wat ze wil – neemt Amnesty voor onderzoek en acties geen geld aan van overheden of politieke groeperingen. Juist daarom is de opbrengst van de jaarlijkse collecte voor Amnesty van onschatbare waarde. Waarom een collecte? Amnesty streeft naar een rechtvaardige wereld waarin iedereen gelijke rechten heeft en in vrijheid kan leven. Met acties, lobby, campagnes en rapporten oefent de organisatie druk uit op machthebbers die de rechten van mensen schenden. Dat blijkt een effectieve methode. Gewetensgevangenen komen vrij, doodvonnissen worden omgezet, discriminerende wetten worden aangepast, marteling stopt, en daders worden berecht. Hoe belangrijk het werk van Amnesty is, blijkt uit de woorden van Saïkou Yaya Diallo uit Guinee. ‘Ik wil mijn grote dankbaarheid uitspreken voor alle inspanningen die jullie leverden voor mijn vrijlating en die van andere politieke gevangenen in Guinee. Amnesty blijft voor mij de mensenrechtenorganisatie die het meest betrokken is bij het terugwinnen van individuele rechten en vrijheden.’ Meer informatie over Amnesty International is te vinden op www.amnesty.nl.

76 Mandeguod D Wrafke: de nachtmerje fan Afke ‘Och leave, dreamsto al fan dy hetsige wâldrikel?’, en wylst tyske hy my oer myn lyfke. Ferheard skrok ik wekker en seach út myn koer wei Baas rjocht yn ‘e eagen. ‘Of gie it dochs wer oer haskes?’, liet hy derop folgje. No nee, hy moast ris witte hokker nachtmerje ik hie! Hyltyd wer oer dat spul begjinne, blaf my der net fan! Fan ‘e middei noch. Baas liet my oer de dyk út en yn ‘t lân fan de buorman fleagen twa hazzen efter elkoar oan en dat draaide út op joeien. ‘No moatst efkes goed sjen, Afke!’, siet Baas my op te stoken. No haw ik altyd niget oan dy hurddravers, mar sok ôfwaaid praat hie ik net fan him ferwachte! Hawar, ik bin al twa wike sa loopsk as in teef, mar dêr rin ik absolút net mei te keap. Ik floei fansels, mar dat is lykwols hiel behindich. Boppedat behimmelje ik mysels goed mei de beklape sadat se mar amper wat yn ‘e hûs fine. Dochs wiene Frou en Baas der wol gâns op fiksearre. Sy wolle stomme graach pupkes by my. No haw ik my sels ek wolris utere oer ‘pykjes’ te prakkesearjen, mar ‘k seach noch wol wat apen en bearen op it paad dêrhinne. Hoe yn de goedichheid moat soks? No, dy lêste nachtmerje hat my wol goed út myn ‘dream’ weihelle... Frou en Baas hiene al hiel wat mei my útheefd. Hja hiene my yn allerhande bochten ûnder in grut kabaalapparaat lein foar ‘bonkerakplaatsjes’ sa’t sy dat neamden. Eartiids bin ik ek by de eachjedokter west foar ûndersiken en Baas hat de ier yn myn foarpoat benei lek prikt om te sjen oft ik wol sûn bin. Fansels bin ik dat! En de ôfrûne wike hiene se al trije kear wer bloed prikt om te sjen hokker momint ik it bêste nei dy ‘wâldrikel’ ta koe. Ik wie der wol klear mei... En op dy bewuste jûn wie ‘t blykber safier. Dus ik mei yn harren wein en meielkoar op nei Sven. Wie ‘k al pear kear mei yn ‘e kunde west by tiden fan jachttrainings en ik moat blaffe dat ik dy linige apporteur bot graach lije mei. Dit kear giene wy lykwols net nei ‘t bosk ta, mar gewoan by him thús yn ‘e tún. No, om in wiidweidich ferhaal koart te meitsjen: wy hawwe oardel oere omgisele en boarte, mar ik haw him net op myn krús talitten. Nei withoefolle bakjes kofje sei Baas dat it moai west hie en setten wy wer ôf op nei hûs ta. ‘Moarn nochris besykje?’, hearde ik Baas by de efterdoar freegjen. No, sa.

maart 2022 77 Dy oare deis wy dêr nochris hinne. Earst mochten Sven en ik wer in pypfol omtyskje, mar doe hat Baas my goed tasprutsen en begûn hy my beet te hâlden. No, dat fleach my suver oan! En doe’t ik úteinlik fielde dat myn frutsel beroerd waard, haw ik in pear ôfgryslike gjalpen jûn. Ik haw wrachtich gûld as in lyts wolfke! ‘Dit wurdt neat en sa moatte wy net wolle’, hearde ik sizzen. Myn leave santjin, wat begrutte it my foar dy wâldrikel! Hy stie der alderôfgryslikste helpleas by, dy siel. It lei ‘m ek wier net oan him. Mar wat wie ik bliid dat ik wer mei yn ‘e wein nei hûs ta mocht... Der is wat ôf eamele nei dy tiid. En Frou hat ek wier wol in trientsje litten. Mar ik hearde Frou en Baas tsjin inoar sizzen zorgvuldig en met aandacht dat se de lju mar rabje litte moasten. En dat se grutsk op harren lytse wyfke wiene en bleaunen. ‘In hûn heart baas oer har eigen lyfke te wêzen.’ No, better hie ‘k soks sels net blaffe kind! Dy nacht kamen yn myn dreamen opnij piken út dy einekoer foar ‘t ljocht. En seach ik dy jerke him wer oan dat eintsje fergripen. Doe wist ik dat ik it by eintsjebeslút by de rjochte ein hie... Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 I www.dejonguitvaartzorg.nl www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl

78 Mandeguod Colofon Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar Doarpsmienskip Mantgum Ewoud Westrik secretaris, Bert van der Weide penningmeester Algemeen lid: Maaike Kuipers, Annemarie Meetsma, Ydwine Willemsma E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Vacature hoofdredacteur, Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Jacob Scheffer redacteur, Femke Hottinga redacteur, Boris Lemereis redacteur, Schelte de Jong vormgever, Rinse Westerdijk vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verspreiding Johan Heddema coördinatie en Ria en Harm van der Werf (reserve) Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum Druk CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Formaat (bxh) Hele pagina € 160,00 Halve pagina € 85,00 47,50 Kwart pagina € Hele pagina € Halve pagina € Kwart pagina € 27,50 15,00 11,00 Aanleveren advertenties Bij voorkeer in zwart wit en PDF formaat. Aanleveren van een advertentie kan ook in TIFF, JPG, JPEG of PNG. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 30,00 Oplage 510 exemplaren Inleveren kopij Uiterlijk de 14e van elke maand E-mail: mandeguod@gmail.com Algemeen In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. Eventuele foto(‘s) ook apart en bewaard als TIFF, JPG, JPEG meesturen. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum.com geplaatst wordt. © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 128 x 180 mm 128 x 87,5 mm 61,5 x 87,5 mm 128 x 41,25 mm

maart 2022 79

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80

Home