ACTIVITEITENVERSLAG 2020
1. INLEIDING 1.1 1.2 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3. 3.1 3.2 4. 5. 5. 4.1 4.2 4.3 4.4 5.1 5.2 5.3 5.4 6. 5. 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Alles was anders Beleidsontwikkeling ORGANISATIEONTWIKKELING Organisatieontwikkeling Personeel Financieel beleid Het Atrium Toekomst POSITIEVE GEZONDHEID Positieve gezondheid en organisatieontwikkeling Lokale, regionale en landelijke samenwerkingen UITGELICHT! Communicatie Website Campagnes Sociale media HOOGTEPUNTEN Non-formele educatie Gezondheid en leefstijl Digitale geletterdheid en mediawijsheid Culturele programmering BIBLIOTHEEK EN SERVICE Inleiding Leden en uitleningen Collectie en informatie Leesbevordering jeugd Meningsvorming en debat 7. 8. JAARKALENDER COLOFON 2 2 4 6 6 7 8 8 9 10 10 10 12 12 13 14 14 16 16 20 22 24 28 28 29 29 31 32 34 36
1.1 Alles was anders 1. INLEIDING In 2020 was alles anders. Niemand had gedacht dat een pandemie ons dagelijks leven zo indringend zou beïnvloeden. De noodzakelijke maatregelen die het kabinet moest nemen ter bestrijding van dit virus had zijn weerslag op de dienstverlening. Het jaar bestond grotendeels uit dienstverlening binnen de beperkende maatregelen ter bestrijding van het coronavirus. Dit activiteitenverslag geeft een helder zicht op welke alternatieve dienstverlening ontwikkeld is in relatie tot de diensten en producten die vooraf overeengekomen zijn met de gemeente. De meeste diensten konden doorgaan, op een alternatieve wijze, soms digitaal, soms telefonisch met extra inzet van personeel, vrijwilligers en stagiaires. Diensten die niet uitgevoerd konden worden, zijn uitgesteld of zijn komen te vervallen. Wat deze pandemie bovenal duidelijk maakte, is dat lees-, taal- en digivaardigheden onontbeerlijk zijn om te kunnen participeren in de samenleving. Na 14 maart waren fysieke ontmoetingen en activiteiten slechts beperkt mogelijk. De dienstverlening werd omgebogen naar alternatieve en digitale vormen, interactieve workshops en streamingdiensten. De community’s gingen online en besteedden veel aandacht aan digitale vaardigheden. Vrijwilligers namen initiatieven om hun taalmaatje te blijven ondersteunen. Er zijn online voorleestips gemaakt en vlogs en blogs 2
voor kinderen. In het tweede kwartaal brachten we honderden boeken contactloos thuis. Groepsbezoeken vonden in scholen of digitaal plaats. De activiteiten voor kwetsbare mensen zijn zo lang mogelijk doorgegaan. De ledenaantallen en uitleningen lopen helaas verder terug. Echter de uitleen van ebooks is gestegen met 70%. Het blijkt lastig jonge leden vast te houden als de bibliotheek maar beperkte diensten mag leveren. De regelgeving in coronatijd bleek complex, nieuwe regels, nieuwe uitzonderingen en ge- en verboden. De prioriteit lag steeds weer bij het snel en goed informeren van onze klanten, communityleden en vrijwilligers over de (on)mogelijkheden. De aandacht ging hierbij ook uit naar klanten die de Nederlandse taal niet voldoende machtig zijn. Wijzigingen in het bibliotheekautomatiseringsysteem, serviceregels, tarieven en uitleentermijnen bleken arbeidsintensief. Samenwerking is onontbeerlijk om goede resultaten te behalen. Naast de bestaande samenwerkingen (zoals die met Hogeschool Utrecht, het MBO en de GGD) zijn gesprekken gevoerd met de Hartenraad en het Antonius ziekenhuis. De bibliotheek participeert daarnaast pro-actief in een aantal lokale netwerken en vanuit het onderwijskansenbeleid is dit jaar het project Taalvisite uitgevoerd. “Door medewerkers en vrijwilligers is hard, met verve, elan, creativiteit en inzet gewerkt om de dienstverlening binnen alle beperkende maatregelen zo goed mogelijk te blijven uitvoeren. Er zijn mooie pareltjes bereikt, we mochten complimenten en waardering ontvangen van onze klanten en onze vrijwilligers. We deden nieuwe kennis op en leerden werken met nieuwe technieken. We leerden betrokkenheid, inzet en 19 november Bieb open, 1 juni Verblijfsfunctie met reserveren, Buurtpleinen open 11 mei 14 maart Sluiting bibliotheek AfhaalBieb 1 juli Bieb open, max. 100 personen 28 september Max. 30 personen, reserveren max. 30 personen 5 november AfhaalBieb. Buurtpleinen dicht Gemma Wiegant Bestuurder De tweede verdieping 15 december AfhaalBieb enthousiasme te behouden in tijden van sociale onthouding en de anderhalvemetersamenleving.” februari 2020 Maart April mei juni juli augustus september oktober november december Illustratie: © Ik snap’M! 3
Gedurende het hele jaar boden we aan verzorgingshuizen en scholen voor kwetsbare leerlingen ondersteuning aan. Op creatieve wijze kwamen, samen met lokale partners, de Zomerspelen tot stand. In samenwerking met SBO de Evenaar werd een grote bijdrage geleverd aan de Zomeracademie voor kinderen tot 12 jaar en met Abrona werd een aantal activiteiten voor mensen met een beperking opgezet en uitgevoerd. 1.2 beleidsontwikkeling De nieuw ontwikkelde visie van De tweede verdieping is vastgelegd in de infographic ‘Op weg naar een brede maatschappelijke bibliotheek’. De tweede verdieping kiest voor kennisbevordering op een interactieve en persoonlijke manier vanuit de overtuiging dat mensen pas kennis toepasbaar kunnen maken in hun dagelijks leven als ze daarvoor in oefensituaties, bijvoorbeeld in de bibliotheek, actief aan de slag gaan met deze kennis. 4
De bibliotheek ondersteunt inwoners bij dit proces van weten, begrijpen en doen en begeleidt ze hiermee in hun (persoonlijke) ontwikkeling, hun redzaamheid en ‘het kunnen meedoen’ op verschillende gebieden van geletterdheid, digitale geletterdheid, gezondheid en welbevinden, opvoeding en leesplezier. Op basis hiervan zijn vijf programmalijnen ontwikkeld: 1. 2. 3. 4. 5. Op weg naar een maatschappelijk brede bibliotheek vernieuwing van de bibliotheek in denken en doen De wettelijke kern van de bibliotheek 1 Wsob, 2015. Workshop 2 De lokale focus Steeds veranderende, actuele Nieuwegeinse vraagstukken (uit sociaal domein): ? Kennis & informatie Ontwikkeling & educatie De kracht van de wet = lokaal maatwerk. Kunst & cultuur Ontmoeting & debat Leesbevordering & literatuur De wet biedt de mogelijkheid om én rekening te houden met landelijke ontwikkelingen zoals: ontlezing digitalisering individualisering én om in te kunnen spelen op de steeds veranderende, lokaal relevante maatschappelijke thema’s. 1. Laaggeletterdheid 2. Digitale geletterdheid 4. Opvoedondersteuning In toekomstige beleidsontwikkeling wordt de opgedane kennis en ervaring die opgedaan is door de alternatieve dienstverlening geborgd. 3. Gezondheid & leefstijl 5. Participatie 6. Financiële ‘geletterdheid’ Bibliotheek en Service Non-formele educatie Digitale geletterdheid Gezondheid en leefstijl Culturele programmering De programma’s steunen op de grondgedachten van positieve gezondheid, co-creatie en behoeftesturing. De tweede verdieping is door het Ministerie van Volksgezondheid benoemd als een voorbeeld op het gebied van brede gezondheidsconcepten. De Koninklijke Bibliotheek heeft onze bibliotheek opgenomen in de Bibliotheek Atlas en uitgelicht als vernieuwende bibliotheek met een brede functionaliteit. 5 4 De bibliotheek als lerende organisatie Altijd actueel door lokaal maatwerk ‘Dit wil ik leren!’ Van traditioneel organiseren naar samenwerken Oud model: 3 Relevant in het dagelijks leven van de Nieuwegeiner De bibliotheek biedt inspiratie voor persoonlijke ontwikkeling. Het onderscheidend vermogen hierbij: het toepasbaar maken van kennis en informatie in het dagelijks leven. Top down Behoefte inwoner Dicht bij de mensen, met oor voor hun behoeftes werken de professionals in co-creatie. Regelmatig worden effecten gemeten en programma’s en services zo nodig bijgesteld. Binnen een netwerk. Act Plan Weten Informatie Check Do Tussenmodel: Begrijpen Kennis Professionele medewerker Ontsluiten Faciliteren context en duiding bedrijven Bibliotheek & service Shared space inwoners Veel samenwerking scholen Kringloop Toepassen dagelijks leven Positieve gezondheid als verbindend element Als verbindend element tussen intern en extern kiest De tweede verdieping voor de basisprincipes van positieve gezondheid: Emotioneel Fysiek Holistische benadering Spiritueel 1. Samenwerking en kennisdeling met partners. Sociaal 2. Domeinoverstijgend werken. In de programma’s en met partners. 3. Wensen en drijfveren van mensen staan centraal. 4. Sterke kanten en talenten van mensen staan centraal. Mentaal Dit wil ik leren! Gedrag Programmering Bedrijfsvoering Toepassen gecontroleerde omgeving Geïntregeerde kennis Faciliteren toepassen Infographic ‘Op weg naar een brede maatschappelijke bibliotheek’ ? ? ‘Hier wil ik meer over weten!’ ‘Hier wil ik graag met anderen over in gesprek.’
2. 2.1 Organisatieontwikkeling ORGANISATIEONTWIKKELING De organisatie is in transitie en bereidt zich voor op haar nieuwe rol in het Atrium. Om een directe relatie te ontwikkelen tussen het strategische en het tactische werkniveau zijn dit jaar interactieve bijeenkomsten gehouden. De coronacrisis vraagt veel aandacht voor het steeds opnieuw organiseren van bestaande en alternatieve dienstverlening binnen veranderende maatregelen. Van groot belang was het om het thuiswerken snel en goed te ondersteunen. Voor alle medewerkers zijn daarom nieuwe laptops met toebehoren aangeschaft, waardoor het ‘nieuwe werken’ beter gefaciliteerd werd. Er is daarnaast een toekomstbestendig thuiswerkprotocol ontwikkeld. Dit jaar is een nieuwe methodiek van de HR-cyclus met start- en functioneringsgesprekken geïmplementeerd. Bedrijfsprocessen zijn in kaart gebracht in een gedegen handboek. Complexe ICT-structuren werden omgebogen en vereenvoudigd. Om een vendor lock-in te voorkomen werd van ICT-dienstverlener veranderd: een groot project dat door gebrekkige documentoverdracht meer tijd nodig had dan was voorzien. 6
2.2 personeel De coronacrisis, ontwikkeling van alternatieve – en nieuwe – dienstverlening, behoud van klantcontacten en participeren in het Atriumproject, dit alles vraagt om creativiteit, inventiviteit, flexibiliteit en betrokkenheid van de organisatie. Onze vrijwilligers zijn hierbij een onmisbare factor. Veel vrijwilligers kwamen thuis te zitten door de sluiting van de bibliotheek of vanwege gezondheidsrisico’s. Om waardering en betrokkenheid te stimuleren, ging extra aandacht uit naar diverse contactmomenten met hen. Op 31-12-2020 beschikte de organisatie over 13.7 fte, 3 freelancers en 123 vrijwilligers. Het ziekteverzuim is 5,5%, dit werd grotendeels veroorzaakt door een langdurig zieke medewerker. Zes medewerkers verlieten de organisatie; hier kwamen vijf nieuwe medewerkers voor terug. Voortvloeiend uit het functiehuis zijn met alle medewerkers startgesprekken gevoerd waarbij de PDCA-methode leidend is. Ook is het scholings- en ontwikkelingsbeleid onder de loep genomen. Bij invulling van de ontstane vacatures ging de aandacht uit naar expertise op het gebied van jeugd en jongeren. Voor de tijdelijke opvang in verband met de vacatures werd vervanging ingehuurd. Vrijwilligers zijn een onmisbare factor voor onder meer de dienstverlening en betrokkenheid van de organisatie. de tweede verdieping medewerkers 13.7 3 123 FTE Freelancers Vrijwilligers Voor alle medewerkers zijn nieuwe laptops met toebehoren aangeschaft om het nieuwe werken beter te faciliteren. 7
2.3 Financieel beleid In 2020 was er ruimte voor investeringen, inhuur van ontbrekende expertises en uitbreiding van de formatie. Voor de benodigde optimalisatie van de ICT en inrichting is advies ingehuurd om op deze wijze maximaal aan te sluiten op de Atriumontwikkelingen. De ICT-investeringen zijn deels in 2020 uitgevoerd, de kantoorautomatisering is vervangen en de zelfbediening heeft een upgrade ondergaan in afwachting van het Atriumproject. 2.4 Het Atrium Dit ambitieuze project vraagt een grote inspanning van de organisatie. Maximale aandacht en inspanning ging er naar uit. Er zijn grote stappen gezet op het gebied van samenwerking, ontwikkeling en ontwerp. Het hele jaar was er voor 10 uur een projectleider voor De tweede verdieping beschikbaar. Ter inspiratie werd een werkbezoek afgelegd aan Forum Groningen. Naast de projectleider Atrium is extern advies ingehuurd op het gebied van huurovereenkomsten, ICT en bedrijfsvoering. In een aantal ontwerpsessies met de architect is input gegeven voor een voorlopig ontwerp. In het najaar is hierop een verdiepingsslag gemaakt voor een definitief ontwerp welke verwacht wordt in het eerste kwartaal van 2021. Op verzoek van de stuurgroep is De tweede verdieping regiehouder geweest van het dossier Digitectuur en gastvrijheid. Voor de bibliotheek staat er bij dit project veel op het spel omdat de gehele publieke dienstverlening overgaat in een nieuwe integrale huisvesting. Dit biedt zowel veel kansen als veel onzekerheden. Wat steeds meer duidelijk wordt, is dat de capaciteit van de bibliotheekorganisatie zich niet goed verhoudt tot de wens om de bibliotheekorganisatie een verbindende rol te laten vervullen in het Atrium. De bibliotheek spant zich tot het uiterste in om het project tot een succes te maken, maar heeft aanhoudende zorgen over de financiële haalbaarheid hiervan. 8
2.5 Toekomst Niemand had gedacht dat het coronavirus onze wereld zou binnentreden en zo diep in onze samenleving zou inwerken. Op last van de overheid moesten ook bibliotheken de deuren tijdelijk sluiten. De anderhalvemetersamenleving, sociale onthouding en thuiswerken veranderen het perspectief op de toekomst. We zien polarisatie om ons heen, er is sprake van ‘eigen bubbels’, de pers wordt gewantrouwd en het zicht op betrouwbare informatie is verloren gegaan. De filosoof Soren Kierkengaard schreef hierover: “Mensen eisen vrijheid van meningsuiting als compensatie voor de vrijheid van denken waar ze zelden gebruik van maken.” Deze pandemie maakt meer dan eens duidelijk dat meningsvorming en mee kunnen blijven doen in een digitale samenleving onontbeerlijk is in onze kennissamenleving. De tweede verdieping wil én kan een sterke rol vervullen in de uitdagingen van de toekomst, onder meer op het gebied van redzaamheid, gezondheid, veerkracht en digi- en taalvaardigheden. We zien een toenemende behoefte aan studie- en werkplekken, aan een fijn verblijf buitenshuis en aan kleinschalige culturele ontmoetingen waar mensen rondom een thema met elkaar in gesprek gaan en elkaar vinden. De bibliotheek verbindt mensen met kennis en verrijkt het dagelijks leven met leuke, leerzame, betekenisvolle en inspirerende programmering. De bibliotheek is op deze wijze relevant in het dagelijks leven van de Nieuwegeiner. In de komende jaren zetten we in op jeugd en jongeren, want de gevolgen van de coronacrisis voor hen zijn groot. Leer-, lees- en taalachterstanden, stress, angsten en financiële zorgen spelen bij deze doelgroepen een grote rol. De bibliotheek wil voor hen een verbindende en veerkrachtversterkende rol spelen door middel van het ontwikkelen van een doorlopende leer- en leeslijn. Dit zal een integraal onderdeel zijn van de programma’s en het nieuwe beleidskader (positieve) gezondheid. Wij hebben vertrouwen in onze rol voor de toekomst en zijn ervan overtuigd dat alleen een integrale samenwerking de problemen en behoeftes van de lokale samenleving kan oplossen. Dit zal de relevantie van de bibliotheek niet alleen behouden, maar ook versterken. Op deze wijze draagt De tweede verdieping bij aan de maatschappelijke opgave waar we met elkaar voor staan. De bibliotheek wil een verbindende en veerkrachtversterkende rol spelen voor jongeren door middel van het ontwikkelen van een leer- en leeslijn. Het Ministerie van OC en W heeft in het kader van Tel mee voor Taal een subsidie verstrekt voor het project Gezinsaanpak Laaggeletterdheid, welke in 2021 uitgevoerd wordt. In het najaar is in samenwerking met de BiSC een provinciale innovatiesubsidie aangevraagd voor een project Digitale dagstructuur voor kwetsbare mensen.
3. POSITIEVE GEZONDHEID 3.1 Positieve gezondheid en organisatieontwikkeling De bibliotheek bereidt zich voor op haar rol en functie in het Atrium. Hiervoor is een transitie ingezet. Deze beweging is vastgelegd in een infographic. De uitgangspunten van positieve gezondheid vormen de basis voor de ontwikkeling naar een lerende (netwerk) organisatie. Een essentieel onderdeel hiervan is de ontwikkeling van een informatiemodel. Dit denkmodel geeft weer wat het onderscheidend en professioneel vermogen is van de organisatie. De bibliotheek als centrum voor persoonlijke ontwikkeling biedt naast het aanbod van informatie ook ondersteuning van de inwoner bij het begrijpen van context en het kunnen toepassen van de informatie in het dagelijks leven. Centraal bij dit proces staan de wensen en doelen van de inwoner om zo de redzaamheid te bevorderen en de veerkracht te versterken. Deze uitgangspunten geven richting en focus aan de ontwikkeling van de organisatie in de komende jaren. Er is een start gemaakt met de implementatie van dit informatiemodel door een aantal interne bijeenkomsten te organiseren. Door de hernieuwde lockdown is echter besloten (vanwege het karakter 10 van de bijeenkomsten) deze tijdelijk stop te zetten. Naast dit informatiemodel is een model ontwikkeld dat in kaart brengt welke competenties en vaardigheden nodig zijn om de stap naar een lerende organisatie ook daadwerkelijk te kunnen zetten. 3.2 Lokale, regionale en landelijke samenwerkingen Bibliotheek De tweede verdieping ontwikkelt lokaal gezamenlijk beleid en voert gezamenlijke projecten uit met partners uit zorg, welzijn, sport en kunst en cultuur. Op regionaal en landelijk niveau vervult de bibliotheek een voortrekkersrol en biedt het andere partijen veel kennis en inspiratie wat betreft het ontwikkelen van innovatieve gezondheidsconcepten door bibliotheken. Lijfstyle-netwerk Nieuwegein Samen met het Lijfstyle-netwerk ontwikkelt de bibliotheek programma’s, activiteiten en gezamenlijke communicatie rondom het concept positieve gezondheid. Door alle berperkingen rondom corona konden slechts zeven vergaderingen doorgang vinden.
Eind 2020 is een start gemaakt met de volgende projecten: Regionale samenwerking • Een pilot rondom positieve gezondheid in de wijk Galecop. Hierin werken zorg, welzijn, sport, gemeente en de bibliotheek samen. Hiervoor vonden in 2020 twee voorbereidende overleggen met alle partners plaats. In 2021 wordt door middel van een vragenlijst en bewonersgesprekken in kaart gebracht wat de resources van bewoners en wat de behoeftes/wensen van bewoners op het gebied van gezondheid en welzijn zijn. • Het uitwerken van de levensloopbenadering in de vorm van een infographic met daarin levensloopfases, kansen en bedreigingen van elke fase en interventies die in elke fase ondersteuning bieden voor een bepaalde uitdaging. Hiervoor vonden vier bilaterale werksessies plaats tussen gemeente en de bibliotheek. Oplevering infographic: april 2021. Maximaal Gezond Nieuwegein Maximaal Gezond Nieuwegein is een project met als doel het functioneren en welbevinden en daarmee de positieve gezondheid van de inwoners van Nieuwegein te verbeteren. In het kader van dit project heeft de bibliotheek een webinar ‘Gezondheid en taal’ verzorgd voor zorg- en welzijnsprofessionals uit Nieuwegein. In 2019 zijn presentaties en workshops gegeven en gesprekken gevoerd om te komen tot lokale en regionale samenwerking met zorg- en welzijnsorganisaties, regionale netwerken zoals de Health Hub Utrecht, kennisinstituten zoals de Hogeschool Utrecht en andere bibliotheken op het gebied van positieve gezondheid. Door corona kwamen een aantal samenwerkingen tijdelijk stil te liggen. In samenwerking met de Hogeschool Utrecht is dit jaar een onderzoeksvoorstel ingediend voor het ontwikkelen van een screeningslijst ‘geldzorgen’ die onder meer bij de health checks in de bibliotheek ingezet kan worden om, naast op laaggeletterdheid, te kunnen screenen op armoede en schulden. Dit onderzoeksvoorstel is goedgekeurd en het onderzoek wordt in 2021 gezamenlijk uitgevoerd. Taal en gezondheid De werkgroep Taal en gezondheid is een initiatief van Alles is Gezondheid en Stichting Lezen en Schrijven. Doel van de werkgroep is om taalaanbieders en zorg nog beter samen te laten werken wat betreft het bevorderen van gezondheidsvaardigheden. In 2020 vond één bijeenkomst van de werkgroep plaats. Hiervoor was bibliotheek De tweede verdieping – als koploper op het gebied van gezondheid – uitgenodigd. In 2021 mag bibliotheek De tweede verdieping een pitch geven van haar innovatieve gezondheidsconcept. De bibliotheek biedt andere partijen kennis en inspiratie wat betreft het ontwikkelen van innovatieve gezondheidsconcepten. RIVM-folder De tweede verdieping is als innovatief gezondheidsconcept vermeld in de folder ‘Het gebruik van brede gezondheidsconcepten: inspirerend en uitdagend voor de praktijk’ van het RIVM.
4.1 communicatie 4. UITGELICHT! In tijden waarin de bibliotheek diverse keren de deuren voor boekenleners en bezoekers van activiteiten moest sluiten, is de bibliotheek als vanzelfsprekend letterlijk minder zichtbaar. Daarom is dit jaar stevig gewerkt aan een sterke profilering van de merkbelofte ‘meer dan een bibliotheek’. De behaalde resultaten dragen bij aan de positionering van de Nieuwegeinse bibliotheek als brede maatschappelijke bibliotheek. Er is hard gewerkt aan het stroomlijnen van werkprocessen rondom PR en communicatie, zodat er een stevige basis ligt voor de verdere positionering en branding van De tweede verdieping. Zo hebben we via diverse kanalen laten zien welke online mogelijkheden de bibliotheek te bieden heeft, promootten we ons flexibele maandabonnement en lichtten we de diensten van de online Bibliotheek (zoals de ThuisBieb en de VakantieBieb) uit. We besteedden aandacht aan de online activiteiten die samenwerkingspartners als SportID ontplooiden en leverden veel input aan de tijdelijke webpagina en social media-pagina Vitamine C. We voerden twee keer een online campagne en in aanloop van de Kinderboekenweek vonden fastfoodliefhebbers informatie over deze week in hun Happy Meal. Om meer visueel te werken, is een infographic laaggeletterheid ontwikkeld. Deze kent naast een geprinte versie een digitale versie, waarin mensen kunnen
social media* klikken op links die leiden naar websitepagina’s met meer informatie over het aangeklikte onderwerp. Hetzelfde hebben we gedaan met een interactieve halfjaarfolder waarin we een greep uit ons totale dienstenaanbod op een aantrekkelijke wijze presenteren. Volgend uit het strategisch communicatieplan is gewerkt aan het stroomlijnen van de interne communicatie door het ontwikkelen van templates voor content en planning en de ontwikkeling van ‘Het verhaal van de bibliotheek’. De redactie heeft zich gebogen over de kwaliteitsverbetering van de digitale klantcommunicatie: beeldgestuurde boodschappen, doelgroepgericht schrijven en in begrijpelijke taal. 4.2 website De website is het digitale visitekaartje van de bibliotheek. Veel mensen kijken eerst op de website voordat ze fysiek langskomen. Het is dus van belang dat de eerste – digitale – indruk een goede indruk is. Tijdens de lockdown is de website nog belangrijker geworden dan dat deze al was: veel tijd en aandacht ging uit naar doelgroepgerichte communicatie over de alternatieve dienstverlening. Ook is besloten om te starten met een herindeling van de website en het herschrijven van de huidige webteksten. Er is onder meer gekeken naar de tone of voice van de teksten, of de informatie op de website nog actueel is en hoe de vindbaarheid via zoekmachines te verbeteren (SEO). Er is daarnaast gewerkt aan het verhogen van de vindbaarheid van informatie op de website. De bibliotheek is een plek voor iedereen, dit geldt ook voor de website. Om de toegankelijkheid te bevorderen is daarom voor slechtzienden een ReadSpeaker-functie geïnstalleerd en zijn er extra pagina’s toegevoegd met algemene informatie over de bibliotheek in het Engels, Arabisch en Pools. Daarnaast zijn er extra onlinediensten geïntegreerd waarmee bezoekers zich online kunnen aanmelden voor activiteiten, scholen rechtstreeks bestellingen kunnen plaatsen en abonnees hun abonnement kunnen opzeggen. Om in coronatijd goed onder de aandacht van (potentiële) abonnees te blijven, hebben we veel nieuwsberichten geplaatst, over online mogelijkheden op het gebied van lezen, leren en oefenen en we brachten ook online museumbezoeken, webinars en antiverveeltips onder het voetlicht. Dit jaar is er ook meer aandacht besteed aan de zichtbaarheid van de bibliotheekmedewerkers, die regelmatig prikkelende boekentips (niet alleen over boeken uit eigen collectie, maar ook over ebooks en luisterboeken) gaven aan onze leners. De best bezochte pagina’s dit jaar waren: homepagina, luisterbiebapp, collectie/e-book, taalbrigade en agenda. 1. 468 vind-ik-leuks 1.460 volgers 212 abonnees 8 webinars 442 volgers * Peildatum: 31 december 2020 118.640 bezoeken www.detweedeverdieping.nu nieuwsbrief: 12 Gemiddeld openingspercentage: 30,0% Aantal ontvangers*: 3.011 PERSVERMELDINGEN: 79 O.a. AD, Molenkruier, Hogeschool Utrecht *peildatum: 31 december 2020 13
4.3 campagnes (Vrijwilligers)nieuwsbrief Dit jaar werd verder gewerkt aan campagnes in het Smart Marketing Platform (SMP), met als doel: gerichter communiceren naar specifieke doelgroepen. De volgende campagnes werden ontwikkeld: Een van de nieuwe mailcampagnes Een van de websiteberichten met boekentips van het team • Welkomstcampagne nieuwe leden die nieuwe leden (in verschillende leeftijd- en abonnements categoriën) welkom heet en kennis laat maken met alle mogelijkheden die de bibliotheek hen te bieden heeft. • Welkomstcampagne nieuwsbriefaanmeldingen, verstuurd naar mensen die zich aanmelden voor de nieuwsbrief van de bibliotheek. • Ouder-kindcampagne waarbij ouders van jeugdleden betrokken en geprikkeld worden bij het aanbod van de bibliotheek, op het gebied van activiteiten en de collectie. • Winbackcampagne waarmee middels een exit-enquête informatie vergaard wordt over de reden van beëindiging van een abonnement, met daarnaast een aantal weetjes over de voordelen van een (flexibel maand)abonnement. Ook werd in november de Activiteitenregistratie opgeleverd, waarmee het mogelijk geworden is via de website tickets te reserveren voor (online) activiteiten (en deze indien nodig te betalen). Een van de webinars op YouTube, voorzien van huisstijl In de maandelijkse nieuwsbrieven is informatie te vinden over activiteiten, aanwinsten in de collectie en leuke acties. In oktober werd het dashboard binnen het SMP vernieuwd, waarin de huisstijl van de bibliotheek nog beter herkenbaar werd door middel van de kleuren van de programmalijnen. In maart werd, om de communicatie en binding met vrijwilligers meer diepte te geven, naast de reguliere nieuwsbrieven ook een vrijwilligersmailing opgezet, met nieuws vanuit de organisatie, aangepaste websitecontent, een interview met een van de vrijwilligers en tips voor activiteiten en boeken. Servicemails Door de wijzigingen in openingstijden door het coronavirus en doorlopende wijzigingen in maatregelen, werden er dit jaar 14 servicemails verstuurd naar gemiddeld 6.600 ontvangers. 4.4 sociale media Tijdens de intelligente lockdown zijn we ons ook meer gaan profileren op drie sociale mediakanalen, om zichtbaar te blijven en meer activiteit te genereren voor de website. Bij Facebook hebben we consistentie aangebracht wat betreft de hoeveelheid/soort berichten die geplaatst worden. Vrijwel dagelijks berichtten we over onder meer onze (alternatieve) dienstverlening, gaven we boekentips, plaatsten we 14
service serviceberichteinformatie over bijvoorbeeld mediawijsheid. De berichten vormden een mix van berichten over lezen en schrijven, context en duiding, cultuur en positieve gezondheid. Sinds april worden er gemiddeld 1 à 2 berichten per week op Instagram geplaatst. Ook worden er stories geplaatst met aankondigingen of als aanvulling op ‘normale’ Instagramposts. In deze stories worden verschillende interactieve tools geplaatst, zoals bijvoorbeeld een poll of enquête, waarbij de volgers extra betrokken worden. De stories worden na een evenement, zoals de Kinderboekenweek, gebundeld en vastgezet in het profiel. Foto’s van onze activiteiten vinden ook een plek op dit medium. Op deze manier geeft de Instagramfeed in één opslag een mooi en duidelijk beeld van wat we als bieb allemaal te bieden hebben. Op YouTube plaatsten we diverse webinars, die onze programmamakers gemaakt hadden. Deze video’s zijn voor het eerst voorzien van de huisstijl. Instagramberichten Dashboard Om de resultaten van social media (Facebook, Instagram), marketingdoeleindes (SMP-campagnes) en content/informatievoorzieningen (website en persvermeldingen) bij te houden is er dit jaar een nieuw dashboard opgezet. Hierin worden maandelijks de gegevens verwerkt. servicemails: 14 Gemiddeld openingspercentage: 53% Aantal ontvangers*: 6.497 *peildatum: 31 december 2020 “Goede inspanning om toch te voorzien in de behoefte van bibliotheekleden.” “Allereerst fijn dat de bieb weer open mag. Het is voor velen een levensbehoefte.” “De toon en de inhoud zijn positief gesteld en kort en krachtig geformuleerd.” Subsidieaanvraag 2020 Communicatie Een actuele, toegankelijke en beeldgestuurde website 1000+ volgers op Facebook Resultaat 2020 √ √ √ = voldaan 15 Feedback lezers op servicemails “Ik kom regelmatig in de bieb. Met deze mail weet ik duidelijk aan welke regels ik me moet houden!” resultaten
5. HOOGTEPUNTEN 5.1 non-formele educatie AANPAK LAAGGELETTERDHEID NT2 Er zijn twee soorten laaggeletterden onder anderstaligen (NT2): Andersgeletterden die wel scholing hebben gevolgd in het land van herkomst, maar daar een ander alfabet leerden: tijdelijk laaggeletterden. Anderstaligen die in het land van herkomst geen onderwijservaring meegekregen hebben. Zij moeten nog leren léren. Taalbrigade NT2 Tot maart oefende een vaste groep vrijwilligers wekelijks het lezen en spreken van de Nederlandse taal met NT2-taalzoekers (vooral statushouders). Aan het begin van het jaar was een toename van het aantal deelnemers en vrijwilligers zichtbaar; wekelijks waren 60 anderstaligen en 34 vrijwilligers bij dit programma betrokken. Met elkaar werd in maart met zowel mannen als vrouwen Internationale Vrouwendag gevierd. Publieksbereik: 297 inschrijvingen, 62 deelnemers en 34 vrijwilligers Taalbrigade in coronatijd In verband met de lockdown waren uitjes, rondleidingen en taalinloop niet meer mogelijk. Er werden daarom andere initiatieven benut om contact te houden met/ondersteuning te bieden 16
aan anderstaligen, laaggeletterden en vrijwilligers. Te denken valt aan: - Het intensieve belprogramma dat samen met de GGD werd opgezet: de doelgroep laaggeletterden die óók minder digitaalvaardig is (56 mensen) werd gevraagd naar hun behoeften op het gebied van taalondersteuning en gezondheidsvragen; - 26 laag digi- en taalvaardige mensen zijn gekoppeld aan vrijwilligers die hen verder helpen. - Uitreiking van het boek Gemeente zegt ik Nederlands leren, van Said el Haji. In juli werden 150 anderstaligen en vrijwilligers met handgeschreven brieven – geschreven door 15 anderstaligen – uitgenodigd voor een feest. Het buitenfeest werd bezocht door zo’n 50 deelnemers. In september vond een outdoor-vrijwilligersbijeenkomst plaats met 20 vrijwilligers. Publieksbereik: 19 vrijwilligers oefenen met 26 deelnemers, drie keer per week spreekuur online Taalzoekers op de biebvloer Een effectieve manier om taalvaardigheden te verbeteren, is meelopen in de bibliotheek. Een dagdeel per week hielden taalzoekers zich op de werkvloer bezig met taalverwerving en verbetering van spreek- en luistervaardigheid. Publieksbereik: in maart waren er 9 inschrijvingen Taaltafel publieksbereik Non-formele educatie Van januari t/m maart en in september tot aan de lockdown in december deden maar liefst zo’n 15 taalzoekers en een aantal Nederlandstalige vrijwilligers mee aan de Taaltafel (waarvan één laaggeletterd!). Deze bijeenkomsten, waarin in informele setting geoefend werd met de Nederlandse spreek- en leesvaardigheid, werden gestaakt tijdens de eerste lockdown. Sinds de tweede lockdown vond drie keer per week een online spreekuur plaats. Publieksbereik: 25 deelnemers 25 AANPAK LAAGGELETTERDHEID NT1 Laaggeletterdheid is erfelijk, waardoor vaak meerdere generaties uit één familie niet goed mee kunnen komen in de maatschappij. De tweede verdieping wil deze mensen bereiken door een sluitend netwerk van bedrijven, professionals in zorg en welzijn, scholen en bewoners rondom hen te creëren. Er is daarnaast een toolkit laaggeletterdheid beschikbaar die regelmatig wordt geactualiseerd en aangevuld: zo werden bijvoorbeeld visuele elementen toegevoegd aan de Taalkaart en een Infographic Laaggeletterheid ontwikkeld (een versie in drukwerk en een digitale versie). Publieksbereik: 200 factsheets, infographics naar 175 stakeholders 34 718 15 Taaltafel Scholing vrijwilligers NT2 Bewustwordingscampagne Laaggeletterdheid Taalbrigade@work 297 9 Taalbrigade NT2: NT2- taalzoekers vrijwilligers Taalzoekers op de biebvloer 34
Faciliteren van formeel en non-formeel taalaanbod Wekelijks faciliteren we cursisten van onderwijsinstelling Prago en van de non-formele aanbieder Taalen Cultuurgroep Nieuwegein met onder meer les- en oefenmateriaal en door het opzetten van een kennisnetwerk voor professionals uit het bedrijfsleven, zorg en welzijn. Publieksbereik: 15 Prago-cursisten Voorlichting op de markt en postercampagne In februari en in september stonden we op de weekmarkt tijdens de Week van het Lezen & Schrijven. Ook hingen er op verschillende locaties posters, met als doel coronaproof laaggeletterdheid onder de aandacht te brengen. Publieksbereik: 600 bezoekers, 4 nieuwe vrijwilligers en 2 laaggeletterden. Postercampagne: 60 deelnemers, 1 laaggeletterde Buurtpicknick met de gemeente In samenwerking met de gemeente organiseerden we een buurtpicknick op het Nijpelsplantsoen, met een optreden van gitarist Monir Goran. Publieksbereik: 6 bewoners, 30 voorbijgangers Taalvraagbaak De Taalvraagbaak, opgezet met het doel jongeren te ondersteunen bij hun taalvragen, zagen we steeds populairder worden, met wekelijks tien kinderen uit kwetsbare milieus die hieraan meededen. Vooral kinderen vanaf groep 7, terwijl de beoogde doelgroep oorspronkelijk 12-18 jarigen was. Helaas moest deze 18 Workshops zingeving In het kader van ‘positieve gezondheid’ was een drieweekse workshop zingeving voor licht verstandelijke beperkten gepland, in samenwerking met Abrona. Deze workshop moest na één bijeenkomst worden gestaakt in verband met de tweede lockdown. Publieksbereik: 6 deelnemers, 3 verpleegkundigen in opleiding Netwerkbijeenkomsten Voor een doeltreffende aanpak van laaggeletterdheid in Nieuwegein is het van het grootste belang met zoveel mogelijk professionals en inwoners een sluitend netwerk te vormen. Er vonden drie online netwerkbijeenkomsten plaats. Publieksbereik: 20 verschillende partners activiteit tijdens de lockdown gestaakt worden, omdat deelnemers digitaal niet bereikbaar waren. In september bleek door de discontinuïteit dat de Taalvraagbaak definitief moest stoppen. Publieksbereik: 10 individuele bezoekers Taalbrigade@work en op locatie Bij de Taalbrigade@work oefenden wekelijks anderstaligen met vrijwilligers de taalvaardigheden die nodig zijn om werk te vinden en te houden. Met een online koffie-uur is geprobeerd de Taalbrigade@work gaande te houden, maar uiteindelijk bleek dit voor veel anderstaligen niet te combineren met het thuisonderwijs van hun kinderen. Met Lister, Stek-Up en Abrona zijn dit jaar verkennende gesprekken geweest, maar door corona kon de Taalbrigade op locatie geen doorgang vinden. Publieksbereik: 15 individuele deelnemers en 7 vrijwilligers
publieksbereik Taalvisite Bij Taalvisite gaat een vrijwilliger 15 weken lang, een uur per week op visite bij een taalarmgezin om taalactiviteiten met het kind (3-12 jaar) te ondernemen. Eén of beide aanwezige ouder(s) nemen dit over naarmate het traject vordert. Tijdens de eerste lockdown lag Taalvisite stil, waardoor de gebruikelijke twee doorlopen per jaar niet gerealiseerd werden. Door de nieuwe aanwas van vrijwilligers na de zomer konden er vanaf september wel extra gezinnen toegevoegd worden. Publieksbereik: 37 kinderen (uit 30 gezinnen), 30 actieve vrijwilligers Subsidieaanvraag 2020 Non-formele educatie Taalbrigade Taaltafel Leesclub Taalvraagbaak jongeren Taalbrigade@work Netwerkbijeenkomsten Bewustwordingscampagnes Rondleidingen MaS-stage 13-15 jaar BabyBiebBox Resultaat 2020 √ 25 bijeenkomsten √ 1 keer per week online spreekuur √ Online taalaanbod √ Buitenfeest √ Belrondes i.s.m. GGD √ + Drie online Taaltafels Vervallen Na acht bijeenkomsten vervallen √ Vier netwerkbijeenkomsten Twee bewustwordingscampagnes Vervallen 30 leerlingen √ √ = voldaan BabyBiebBox De BabyBiebBox is een cadeaukoffertje voor jonge ouders en hun kindje van de bibliotheek, het consulatiebureau (GGDrU) en Bruna City. Met hierin onder meer een boekje, informatie over voorlezen en een uitnodiging aan ouders om hun baby als lid in te schrijven en de ouder-kindochtenden te bezoeken. Publieksbereik: 42 uitgegeven boxen 37 Taalvisite kinderen vrijwilligers 30 Week van het Lezen en Schrijven In februari en in september stond de bibliotheek op de weekmarkt tijdens de Week van het Lezen en Schrijven. Ook hingen er op verschillende locaties posters, met als doel laaggeletterdheid coronaproof onder de aandacht te brengen. Verder zijn er infographics verspreid. resultaten
5.2 Gezondheid en leefstijl Positieve gezondheid toolkit De toolkit Positieve gezondheid is verbeterd en uitgebreid en is nu inzetbaar in en buiten de bibliotheek. Gezondheidsplein Gezondheid is het dynamisch vermogen om je aan te passen en je eigen verantwoordelijkheid te nemen. Dit vermogen is gericht op het realiseren van doelen of ambities voor de ontwikkeling van onze fysieke, mentale en sociale capaciteiten. Definitie van positieve gezondheid van De tweede verdieping Op het gezondheidsplein in de bieb ontdekken mensen op een interactieve manier veel over hun gezondheid én hoe dit samenhangt met jezelf gelukkig voelen. Met workshops, lezingen en meer over positieve gezondheid, in samenwerking met lokale partners. Met als doel onder meer het aanleren van gezondheidsvaardigheden en bewustwording van positieve gezondheid. De nieuwe donorwet | 27 januari Discussies, een quiz en filmpjes hielpen de aanwezigen een bewuste keuze te maken voor donorregistratie. Met medewerking van Remedica. Publieksbereik: 64 bezoekers, 1 partner De winterblues | 13 februari Koud, nat, grauw en weinig zonlicht kunnen zorgen voor een winterblues. Door mee te doen met prikkelende oefeningen verzorgd door Fysiotherapie Galecop en door ervaringen te delen, leerden de bezoekers de winterblues te lijf te gaan. Publieksbereik: 12 bezoekers, 1 partner Rebellen en Dwarsdenkers | 5 maart Naar aanleiding van het Boekenweekthema konden 20 deelnemers zich laten inspireren door lokale kunstenaar Joyce Overheul. Ze leerden meer over strijdvaardigheid en dromen najagen. Publieksbereik: 11 bezoekers, 1 partner Lekker slapen | 28 september Tijdens deze workshop met slaapexpert Mark Schadenberg werd ontdekt hoe slaap de gezondheid positief beïnvloedt. Publieksbereik: 20 bezoekers (i.v.m coronamaatregelen), 1 partner Wel of niet prikken | 12 oktober Remedica gaf in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid een voorlichtingsbijeenkomst over de vaccinatie tegen de pneumokokbacterie. Publieksbereik: 16 bezoekers live, 10 bezoekers online, 1 partner Wat willen je darmen je vertellen | 12 november In deze online bijeenkomst vertelde Harry van Egmond van United Wellness hoe we onze darmen gezond kunnen houden. Publieksbereik: 9 bezoekers online, 1 partner PLUS-café | elke maandag | 14.30 -16.00 uur In het PLUS-café ontmoeten 55-plussers elkaar wekelijks, met elke maand een nieuw thema. Denk aan: geluksbrengers, de charme van het ouder worden, mindful yoga, weerbaarheid en warming-up voor de toekomst. In samenwerking met een brede groep aan lokale gezondheidsprofessionals zoals de GGD,
het vrijwilligershuis, de Historische Kring, kunstenaars, schrijvers, de financiële sector, SportID, MOvactor, Vitras, de vijf lokale gezondheidscentra, detailhandel, stichtingen, etc. Het PLUS-café werd in de lockdowns omgezet naar onlinebijeenkomsten. Er is veel tijd gestopt in het aanleren van digitale vaardigheden, door middel van stappenplannen en bijscholingen. Door items als online contact maken, corona: en hoe nu verder? en de coronamelder-app aan te bieden, bleven de plussers betrokken. Daarnaast zijn de thema’s besproken die al in de programmering opgenomen waren. Publieksbereik: 778 bezoekers live, 101 bezoekers online Lucky Life | elke donderdag | 16.00 – 17.00 uur Lucky Life is een nieuwe community die sinds januari wekelijks bij elkaar komt. Samen investeren in gezondheid is de verbindende factor binnen de community. Samen in gesprek gaan over gezondheid en leefstijl. De collectie en relevante websites spelen hierbij een belangrijke rol. Met elke maand een verdiepend thema gekozen door de communityleden zelf: bewegen, jezelf blijven uitdagen, voeden of vullen, zelf doen of naar de dokter, technologie en gezondheid, hoe voed je je hersenen en zingeving of zin geven. Door in gesprek te gaan met lokale experts konden de deelnemers de tips gelijk toepassen in het dagelijks leven. Ook deze community kwam tijdens de lockdown online samen. “Wat fijn dat we online aan de bijeenkomsten kunnen deelnemen. De serie Lucky Life is een goed voorbeeld voor verbinding!” Marjoleine de Vroom, deelnemer publieksbereik gezondheid en leefstijl PLUS-café 879 (online) bezoekers Publieksbereik: 226 deelnemers live, 100 deelnemers online 326 Subsidieaanvraag 2020 Gezondheid en leefstijl PLUS-café Maandelijkse verdiepingsbijeenkomst Twee healthchecks Acht workshops Taalbrigade@work Netwerkbijeenkomsten Activiteiten Nieuwe community Resultaat 2020 √ 40 bijeenkomsten (incl. streaming), waarvan 6 online √ Vervallen Vervallen, zes webinars √ Vier netwerkbijeenkomsten Drie activiteiten gericht op gezondheidsvaardigheden √ 25 keer Lucky Life √ = voldaan Lucky Life (online) bezoekers resultaten
5.3 Digitale geletterdheid/Mediawijsheid Technologie en media spelen een steeds grotere rol in ons dagelijks leven. Om gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die media bieden, moeten we beschikken over bepaalde competenties die ons mediawijs maken. Vaardigheden als creativiteit, kritisch denken, mediawijsheid en samenwerken maken we ons eigen. De bibliotheek helpt daarbij. Het gevarieerde programma bestond uit: Open Labs, Kids Redactie-bijeenkomsten, #WorkshopWoensdagen en de Summer School. De Summer School bestond uit de onderdelen: Game masters, Hack je kleding en Science School. Scholenaanbod basisonderwijs Vanuit dit programma is veel tijd en aandacht besteed aan het mogelijk maken en experimenteren met online dienstverlening. Van de één op de andere dag is De tweede verdieping overgegaan op online communitybijeenkomsten. Er werden webinars door eigen deskundigen ontwikkeld, maar er werden ook veel externe partners gevraagd om in een webinar te participeren. In samenwerking met klanten is ervaring opgedaan met wat wel en wat niet goed werkt in een online bijeenkomst. Media Makerspace In de Media Makerspace gaan kinderen en jongeren (6-12 jaar) zelf aan de slag met moderne technologieën en media. Spelenderwijs trainen ze 21e-eeuwse vaardigheden zoals mediawijsheid, informatievaardigheden en ICT-basisvaardigheden. Lezen, creativiteit, kritisch denken, mediawijsheid en samenwerken: essentiële vaardigheden om mee te kunnen doen aan de samenleving. Het scholenaanbod voor basisonderwijs rust daarom op de pijlers 21e-eeuwse vaardigheden en op boeken en leesplezier. Publieksbereik: 39 groepsbezoeken en 866 kinderen (van 8 scholen) 22
publieksbereik Maak het met mediakunst Samen met Kunst Centraal en basisschool De Tweeklank werden mogelijkheden van mediakunsteducatie in de schoolpraktijk verkend en ontwikkeld. Het project heeft een meerwaarde omdat het een andere vorm van educatie aanbiedt dan die we normaal gesproken aanbieden. Hierdoor kunnen we ons op een andere manier profileren. Zomerschool/zomeracademie In deze zomervakantie hebben we op de scholen De Schouw en De Evenaar in totaal 24 groepsbezoeken gegeven aan kinderen die een dreigende taalachterstand hebben. De workshop die de bibliotheek gaf, stond in het teken van 21e-eeuwse vaardigheden. MEDIAwijsheid 222 108 33 “Ik heb veel profijt gehad van de PLUS-café-bijeenkomst waarin een expert veel ICT-info gaf. En de onlinebijeenkomst over online veiligheid vond ik zeer de moeite waard. Ook de diverse lezingen heb ik met veel belangstelling gevolgd.” Marjoleine de Vroom Deelnemer Subsidieaanvraag 2020 Digitale geletterdheid Digibrigade Maandelijkse bijeenkomst Verdieping (Digi)taalvaardigheden 12 Open Lab-bijeenkomsten 10 Kids Redactiebijeenkomsten Workshops Summer School Resultaat 2020 Inloopspreekuur Online helpdeskhulp inloggen Webinars online contact Alternatief: zomeracademie Vervallen Vervallen 26 mensen 5 bijeenkomsten 9 bijeenkomsten √ √ √ = voldaan 33 866 Media Makerspace Open Labs Kidsredactie #WorkshopWoensdagen Kinderen van 8 scholen Mediawijsheid is de verzameling competenties die je nodig hebt om actief, kritisch én bewust te kunnen deelnemen aan de mediasamenleving. De bibliotheek is de expert op het gebied van zoeken, vinden en kritisch evalueren van informatie. resultaten
5.4 culturele programmering Het was een zwaar jaar voor velen, niet in de laatste plaats voor de cultuursector. Terwijl kunst en cultuur juist in tijden waarin de vaste grond onder je voeten wordt weggeslagen, houvast kan geven, reflectie kan bieden en kaders kan scheppen. Daarom hebben we ons culturele aanbod met andere middelen zoveel mogelijk geprobeerd voort te zetten, onder meer door het opstellen van ‘coronaproof draaiboeken’. Helaas konden door verscherpte maatregelen uiteindelijk niet alle activiteiten doorgang vinden. Het jaarlijkse schrijversfeest en Nieuwegeins Peil zijn verschoven naar 2021. Boekenweekinterview Manon Uphoff | 12 maart Het auteursbezoek in het kader van de Boekenweek (met als thema: thema Rebellen en Dwarsdenkers) was het laatste programma voor de eerste lockdown: Manon Uphoff vertelde over haar boek Vallen is als vliegen, dat zich deels afspeelt in Nieuwegein. Haar boek doorbreekt het zwijgen van haar jeugd die zich tekende door incest. Met speciaal voor Uphoff geschreven muziek van violiste, zangeres en componiste Myrthe van de Weetering. Publieksbereik: 43 bezoekers Voorleeslunches De Voorleeslunches en de daaruit voortvloeiende publicaties is het programma dat het meest te lijden heeft gehad onder corona. Online bereikten we de doelgroep amper. Dat de belangstelling voor de Voorleeslunch echter onverminderd was, bleek toen we het programma weer fysiek organiseerden: het programma zat al snel vol met de toen maximale capaciteit. Publieksbereik: 2 x 30 bezoekers, 2x 25 bezoekers, onbekend aantal online views Kinderboekenweek: En toen? De kinderboekenweek stond in het teken van geschiedenis. Bij de opening op het MEC in Park Oudegein gingen kinderen met een echte archeoloog opgravingen doen. Tijdens het feest ontdekten kinderen elf verschillende werelden in de bibliotheek: van de oudheid tot het heden. Kinderen konden leren zwaardvechten en dansen in de silent disco. Maar ook filosoferen in de verlichting en kennis opdoen van elektronica tijdens de industrialisatie. Publieksbereik: 17 deelnemers opening, 83 deelnemers feest Publicatie Hoewel de coronatijd de aangewezen periode leek om de publicatie voor te bereiden en uitgevers aan te schrijven, bleek er onder meer door alle alternatieve programmering geen ruimte voor een dergelijke activiteit. Nederland leest Nederland Leest is de grote landelijke leesbevorderingscampagne die bibliotheken en CPNB gezamenlijk organiseren. Het boek Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer werd gratis weggegeven. Het 24
publieksbereik auteursbezoek van schrijfster Suzanna Jansen, auteur van de familiegeschiedenis Het Pauperparadijs dat in november gepland was, met een beoogd bezoekersaantal van 100 personen, was niet mogelijk. In plaats daarvan zijn er drie kleine evenementen georganiseerd: • Een workshop Familiegeschiedenis schrijven met auteur Tammy Dobbelaar. Publieksbereik: 4 deelnemers • Een online interview vanuit de bibliotheek met auteur Suzanna Jansen. Publieksbereik: 20 bezoekers • Een online leesclub met drie deelnemers over Het zwijgen van Maria Zachea i.s.m. CPNB en Senia. Publieksbereik: 3 deelnemers Workshops Er stonden vijf eenmalige workshops gepland, drie daarvan gingen online door: Hekeldicht schrijven van dichter Alexis de Roode, een voordrachtsworkshop met dichter en slammer Daniël Vis, familieverhalen schrijven met auteur Tammy Dobbelaar en Van Manuscript tot uitgever met uitgever Jurgen Maas. Publieksbereik: 24 deelnemers Nieuwegeinlezingen In samenwerking met de Historische Kring Nieuwegein organiseerde de bibliotheek twee Nieuwegeinlezingen over lokale, historische onderwerpen. 15 oktober: Nieuwegeinlezing over 725 jaar stadsrechten In 1295 kreeg nederzetting het Gein stadsrechten; 725 jaar na dato gaf Bartjan Damstra van de Historische Kring Nieuwegein hierover een lezing die online te volgen was. Publieksbereik: 30 deelnemers Exposities We hebben werk tentoongesteld van: Ellen Slegt, René Staal, Willy Begeman en Wil Jongstra. In november hing er werk van Kunstgein vanwege de toentertijd geplande Lampolezing. Nieuwegeinlezing: Visvangstplek 50 20 februari: Nieuwegeinlezing over Swifterbantbewoning Archeologe Kirsten Leijnse gaf een lezing over de unieke vondst van het grafveld op bedrijventerrein ‘t Klooster en over de Swifterbantbewoning in het algemeen. Publieksbereik: 47 bezoekers 43 6 110 100 80 CULTURELE PROGRAMMERING Boekenweek met Manon Uphoff Workshops Deelnemers voorleeslunches Kinderboekenweek Quarantaineconcert met Melanie Reindertsen en Ton de Gruijter LOKALE INFORMATIE & ERFGOED 25
1 september: Opening van de tentoonstelling van de wifi-plaquette Extra gerealiseerd is de opening van de tentoonstelling van de wifi-plaquette door de burgemeester. Deze opening was vanwege de maatregelen alleen voor genodigden. Publieksbereik: ca. 15 genodigden Alternatieve dienstverlening: Achtweekse online workshop poëzie Dicht jezelf door de quarantaine heen met dichter Alexis de Roode. Tijdens de cursus leerden de deelnemers woorden te vinden voor wat we meemaken in deze tijd. Publieksbereik: 8 deelnemers Vierweekse online workshop Korte verhalen schrijven met auteur Mohammed Benzakour, waarin hij de kneepjes van korte verhalen schrijven aanreikte. Publieksbereik: 6 deelnemers Voor deelnemers aan de workshops en voor Nieuwegeinse auteurs organiseerden we een literaire picknick. Publieksbereik: 20 auteurs Om de community Nieuwegeinse auteurs, ook in een tijd dat fysieke ontmoeting slechts mondjesmaat mogelijk was, betrokken te houden, richtten we het online platform Schrijvers uit Nieuwegein op. Publieksbereik: 51 leden In samenwerking met Stichting De Baten vond een quarantaineconcert plaats met zangeres Melanie Reindertsen en dichter Ton de Gruijter. Publieksbereik: ruim 80 bewoners “We genieten van het voorlezen uit allerlei soorten boeken, en soms ook gedichten. Daarna praten we tijdens de lunch met elkaar na over de verhalen van de boeken.” Sonja de Geest Bezoeker Voorleeslunch 26
“Wat ben ik blij dat ik heb meegedaan met de workshop. Het gonst en suddert in mijn hoofd. Een deel van wat ik geschreven heb, kan ik zo aan mijn manuscript toevoegen!” Irene Bakker-Sterk, “Geweldige avond, zo mooi voorbereid en uitgedacht kom ik het zelden tegen. Beelden, opzet, indeling, muziek, hapjes: het was helemaal af.” Deelnemer workshop Familiegeschiedenis Manon Uphoff over haar bezoek aan bibliotheek De tweede verdieping in het kader van de Boekenweek. Subsidieaanvraag 2020 Resultaat 2020 Culturele programmering 2 Grote events 2 Nieuwegeinlezingen Nieuwegeins Peil 4 Kunstpresentaties 8 Voorleeslunches Kinderboekenweek √ + 4 workshops √ Uitgesteld naar 2021 √ 5 kunstpresentaties 6 voorleeslunches √ √ = voldaan 27 resultaten
6. BIBLIOTHEEK EN SERVICE 6.1 inleiding Een sterke en professionele afdeling Bibliotheek en Service is van belang voor een goede uitvoering van diensten, services, programma’s en activiteiten. Bibliotheek en Service is het eerste kwartaal fris van start gegaan totdat de eerste lockdown aangekondigd werd en ook de bibliotheek dicht moest. Met man en macht is gedurende alle beperkende maatregelen met het team en onze vrijwilligers gewerkt aan het aanbieden van alternatieve dienstverlening. Er zijn boeken contactloos thuisbezorgd, de klantenservice was 24/7 online beschikbaar en overdag ook telefonisch. Er is extra personeel ingezet voor hulp en toelichting over hoe er gebruik gemaakt kan worden van de online Bibliotheek. Op 11 mei mocht de bibliotheek weer open voor publiek en zijn alle RIVM-maatregelen doorgevoerd. Ten behoeve van de registratieplicht is extra personeel ingezet bij de ontvangst van klanten. Het team zag zich steeds weer voor de uitdaging staan om met creativiteit en organisatorisch vermogen de veranderende coronamaatregelen door te voeren. 28
COLLECTIE 102.092 titels 6.2 Leden en uitleningen Uiteraard heeft de coronacrisis gevolgen voor de bezoekersaantallen, uitleencijfers en overige diensten en services. De dienstverlening werd keer op keer aangepast. Tijdens de eerste lockdown werden in de eerste weken de kwetsbare doelgroepen en community’s bediend door het bezorgen van boeken aan huis. Vanaf woensdag 29 april was er de Afhaalbieb in het Atrium. Er waren ook periodes dat er alleen boeken ingeleverd konden worden. Vanaf 15 december was er de Afhaalbieb met gereserveerde boeken op de bibliotheekvloer. Gezien de ernst van de oplopende besmetting is besloten om vanaf 15 december de openingstijden aan te passen en tijdens de avonduren de bibliotheek te sluiten. In totaal zijn er 660 minder openingsuren gerealiseerd. De bibliotheekfunctie in de buurtpleinen vallen onder een ander coronaregime (welzijn) dan de bibliotheken (cultuur). Dit betekent dat de buurtpleinen vanaf 14 maart grotendeels gesloten zijn geweest, of beperkt toegankelijk, voor de bibliotheekbezoeker. Vanaf 2 juni waren de buurtpleinen twee keer per week drie uur open. Ten gevolge van de lage uitleencijfers (200 uitleningen op jaarbasis) en de benodigde investeringen, die nodig waren voor de zelfbediening, is de leeslounge in buurtplein Doorslag definitief gesloten. Alle leners van buurtplein Doorslag zijn hierover met een persoonlijke mail geïnformeerd. 6.3 Collectie en informatie Ook de boekenleveranciers liepen door het coronavirus vertraging op. In het vierde kwartaal kon een groot deel hiervan weer ingelopen worden. Op 8 september is de klantvriendelijkheid door de Koninklijke Bibliotheek verbeterd wat betreft e-booklenen, doordat er een nieuwe app gelanceerd werd voor online lezen. Het aantal online uitleningen van e-books is met 70% gestegen ten opzichte van 2019. Vrijwilligers Er is in twee vrijwilligersbijeenkomsten aandacht besteed aan de betekenis gastvrijheid en de rol van de gastheer- of vrouw hierin. Aantal vloervrijwilligers: 29 Bibliotheek-aan-huisservice De BEZIG-leners (minder mobiele klanten) zijn in het tweede kwartaal proactief gebeld voor een praatje en behoeftepeiling. Publieksbereik: 9 deelnemers e-books: 32.897 luisterboeken: 4.439 Fysieke collectie per locatie: Centrale Bibliotheek: Buurtplein Zuid: Buurtplein Galecop: Buurtplein Batau: Buurtplein Doorslag: 59.976 2.614 1.029 1.137 - DIGITALE COLLECTIE 37.336 titels 2/3 fysiek en 1/3 online Volwassenen: 35.552 Fictie: 24.442 Non-fictie: 11.110 Jeugd: Fictie: 29.181 25.359 Non-fictie: 3.822
8.115 leden Centrale bibliotheek (Stadsplein) 103.345 uitleningen 59.976 titels 10.292 reserveringen 16.803 online uitleningen drempel overschrijdingen Betalende leden Niet-betalende leden (0 - 18 jaar) Niet-betalende leden (> 18 jaar) 1.102 1.518 381.412 2.699 5.106 225.106 2.038 4.566 buurtpleinen batau 1.811 uitleningen* 1.137 titels 1.156 reserveringen zuid 2.800 uitleningen 2.614 titels 984 reserveringen doorslag 45 uitleningen - titels 49 reserveringen galecop 1.800 uitleningen 1.029 titels 703 reserveringen 30 Realisatie 2019 Realisatie 2020
6.4 Leesbevordering jeugd Ouder-kindochtend Voorleesbrigade Terwijl de kleintjes lekker spelen of op schoot zitten, delen ouders ervaringen en krijgen ze allerlei tips over praktische zaken rondom taalontwikkeling en positief opvoeden. Met maandelijks een ander thema. Er worden (Nieuwegeinse) partners uitgenodigd of workshops gedaan. Tijdens de lockdowns zijn online bijeenkomsten gefaciliteerd. Publieksbereik: 588 fysiek bereik, 485 online deelnemers Nationale Voorleesdagen De start van de Nationale Voorleesdagen werd gevierd met een feestelijk voorleesontbijt voor peuters en een poppentheater. Het prentenboek van het jaar Moppereend van Joyce Dunbar werd verteld door het Reizend Poppentheater Dubbele Jan. Daarnaast werd er een consultatiegesprek georganiseerd over voorlezen door GGDrU. Publieksbereik: 156 deelnemers “Met veel plezier heb ik het boek gelezen dat ik van de bibliotheek kreeg tijdens Nederland Leest” Ans, bibliotheeklid Onze Voorleesbrigade bestaat uit tien enthousiaste vrijwilligers die leesplezier willen bevorderen bij zowel jong als oud. Samen met het MEC doen we mee aan het project voor peuters en kleuters, waarbij een voorleesverhaal wordt gekoppeld aan een leuke natuuropdracht. De brigade leest ook voor bij ouderen van de Geinsche Hof: bij de gesloten afdeling, de dagbehandeling, het Petit Café en bij de PG-groep. Ook helpen ze tijdens groepsbezoeken. Zo hopen we het leesplezier bij jong en oud te stimuleren! Onze Voorleesbrigade bestaat uit tien enthousiaste vrijwilligers die leesplezier willen bevorderen bij zowel jong als oud. publieksbereik Jeugd en jongeren 156 1073 Ouder-kindcommunity Nationale Voorleesdagen
6.5 meningsvorming en debat Politiek Café In februari was er (vanwege de coronamaatregelen) het enige Politiek Café van dit jaar, deze editie ging over stikstof. Publieksbereik: 47 bezoekers Daarnaast is er in januari in het kader van meningsvorming een eerste dialoogavond geweest, geleid door een medewerker van Amnesty, over privacy en veiligheid. Publieksbereik: 4 aanwezigen 32
Subsidieaanvraag 2020 Collectie Resultaat 2020 49.801 60.000 exemplaren J & V 20.000 exemplaren Non-fictie E-books 250.000 uitleningen 8 cataloguspunten Zelfbediening Ledenadministratie 2900 openingsuren 50 zitplaatsen 75 kranten en tijdschriften 32 studieplekken Wifi voor leden Digitale content Advisering Aanbod scholen en kindcentra Ouder-kindochtend 10 verdiepingsbijeenkomsten 2 publieke debatten 10 Voorleesbrigadebijeenkomsten Nationale Voorleesdagen Local Connect √ In totaal zijn er (online en fysiek) 102.092 titels beschikbaar 14.932 Landelijk 32.897 e-books AfhaalBieb Contactloos bezorgen boeken Buurtplein Doorslag gesloten √ √ Online versterkt 2240 openingsuren √ √ 78 kranten en tijdschriften √ 34 studieplekken √ √ Online versterkt √ 41 bijeenkomsten, waarvan 11 online √ 1 Politiek Café en 1 dialoogbijeenkomst √ √ Opgeheven √ = voldaan 47 4 MENINGSVORMING & DEBAT Politiek Café: Stikstof Dialoogavond: Privacy en veiligheid Het aantal online uitleningen steeg in 2020 in vergelijking met 2019 met 70%. Eind 2020 waren er 131 jeugdleners en 499 volwassen leners. Totaal werden er in 2020 16.803 online uitleningen gedaan. publieksbereik resultaten
januari 7. JAARKALENDER 6 PLUS-café: Nieuwjaarsborrel en lezing 8 Ouder-kindochtend: Peuterpuberteit 8 Kidsredactie: Goede voornemens 9 Lucky Life: bewegen 11 Open Lab: Programmeren 13 PLUS-café: hoe zie jij 2020? 15 Ouder-kindochtend: Peuterpuberteit 15 #WorkshopWoensdag: VSCO 16 Lucky Life: Bewegen 20 PLUS-café: Verslavingen 22 Ouder-kindochtend voorleesontbijt 23 Lucky Life: Bewegen 24 Slotfeest Taalvisite 27 PLUS-café: lezing nieuwe donorwet 28 Gesprek over Privacy en Veiligheid 29 Ouder-kindochtend: Peuterpuberteit 29 Voorleeslunch met Esther Jansma 30 Lucky Life: Bewegen februari 5 Ouder-kindochtend: Opgroeien 34 5 Kidsredactie: Editen 6 Lucky Life: Jezelf blijven uitdagen 7 Kwart finale voorleeswedstrijd 8 Open Lab: Robotmania 10 PLUS-café 12 Ouder-kindochtend: Opgroeien 12 Politiek Café: Stikstof 13 Gezondheidsplein: Winterblues 13 Lucky Life: Jezelf blijven uitdagen 14 Taalbrigade NT2: MOvactor 17 PLUS-café: Ouderen en intimiteit 19 Ouder-kindochtend: Opgroeien 19 #WorkshopWoensdag: 3D-printen 20 Nieuwegeinlezing: Swifterbantbewoning 20 Lucky Life: Jezelf blijven uitdagen 24 PLUS-café 27 Lucky Life: Jezelf blijven uitdagen maart 2 PLUS-café: Charme van het ouder worden 4 Ouder-kindochtend: Family fun 4 Kidsredactie: Stop-motion 5 Gezondheidsplein: Rebellen en dwarsdenkers 5 Lucky Life: Weet wat je slikt 9 Workshop Rebelse Poëzie 9 PLUS-café: Financiële APK 11 Ouder-kindochtend: Family Fun 12 Manon Uphoff 12 Lucky Life: Voeden of vullen april 10 Start poëziecursus Alexis de Roode 15 Ouder-kindochtend webinar: Fijn samen thuis 22 Ouder-kindochtend webinar: Helemaal zen 29 Ouder-kindochtend webinar: Voorlezen is een feest
mei augustus 6 Ouder-kindochtend webinar: Swingend leren praten 8 Einde poëziecursus Alexis de Roode 13 Ouder-kindochtend webinar: Anderhalvemetersamenleving 19 Workshop: Van manuscript tot uitgever met Jurgen Maas 20 Ouder-kindochtend webinar: Peuterstapjes 28 Lunchpauzelezing Historische Kring Nieuwegein 29 Health Check Galecopperboog juni 8 Ouder-kindochtend: Zaadje planten 11 Lucky Life: Gezonde hersenen 15 Start prozacursus met Mohammed Benzakour 16 Netwerkbijeenkomst laaggeletterdheid en jongeren 17 Ouder-kindochtend: Vaderdag 17 Ouder-kindochtend: Tablets juli 1 Ouder-kindochtend: Zomerpret 6 Einde prozacursus met Mohammed Benzakour 22 Media makerspace: Game Masters 23 Media makerspace: Hack je kleding 31 Fifa-toernooi i.s.m. SportID 3 PLUS-café 26 Start driedaagse Science School september 1 Presentatie Wifi-plaquette 2 Kidsredactie: Naar de molen 2 Ouder-kindochtend: Openingsfeestje 3 Lucky Life: Zelf doen of dokter 7 PLUS-café: Viering 2 jarig bestaan 9 Kidsredactie: Naar de molen 9 Ouder-kindochtend: Oei, ik groei 10 Taalpicknick i.s.m. gemeente Nieuwegein 10 Lucky Life 11 Taalbrigade NT2 Taalbingo 12 Open Lab: Recycle/Afvalturiers 12 Taalbrigade op de markt 14 PLUS-café: Goed in je vel 16 Kidsredactie: Naar de molen 16 Ouder-kindochtend: Oei, ik groei! 17 Workshop Voordracht 17 Lucky Life 21 PLUS-café: Nationale Sportweek, fietstocht 23 Kidsredactie: Naar de molen 23 Ouder-kindochtend: Oei, ik groei 24 Lucky Life 28 Gezondheidsplein: Workshop Lekker slapen 30 Opening Kinderboekenweek 30 Ouder-kindochtend: Oei, ik groei oktober 1 Lucky Life: Zelf doen of naar de dokter 5 PLUS-café: Weerbaarheid 7 Ouder-kindochtend: Lekker gezond 7 Lucky Life: Technologie en gezondheid 9 Kinderboekenweekfeest 10 Open Lab: En toen? 12 Gezondheidsplein: lezing pneumokokkenvaccinatie 14 Ouder-kindochtend: Lekker gezond 15 Nieuwegeinlezing: 725 jaar stadsrecht Gein 20 Netwerkbijeenkomst laaggeletterdheid 21 #WorkshopWoensdag: LEGO mindstorms 21 Ouder-kindochtend: Lekker gezond 22 Lucky life: Online contact maken 27 Smaak van het leven 28 Ouder-kindochtend: Lekker gezond 29 Lucky Life: Vragenuur november 2 PLUS-café: Warming-up voor de toekomst 4 Kidsredactie: TikTok 4 Ouder-kindochtend: samen online 5 Lucky Life: Hoe voed je je hersenen 9 PLUS-café: Veilig online 10 Workshop Familieverhaal schrijven 11 Ouder-kindochtend: samen online 12 Gezondheidsplein: Darmen 16 PLUS-café: Online community bouwen 17 Laaggeletterdheid en gezondheid 18 #WorkshopWoensdag: Squishies 18 Ouder-kindochtend: Samen spelen 19 Susanne Jansen i.h.k.v. Nederland Leest 19 Lucky Life 23 PLUS-café: Warming-up voor de toekomst 25 Voorleeslunch 25 Ouder-kindochtend: Samen spelen 26 Lucky Life: Hoe voed je je hersenen? 27 Online leesclub 30 PLUS-café: Warming-up voor de toekomst december 2 Kidsredactie: YouTube 2 Ouder-kindochtend: Feest 3 Lucky Life: Zingeving of zin geven 7 PLUS-café: Voor elkaar 9 Ouder-kindochtend: Feest 10 Lucky Life: Zingeving of zin geven 12 Open Lab: Make some noise 17 Lucky Life: Zingeving of zin geven 35
Colofon Dit activiteitenverslag is een uitgave van: Bibliotheek De tweede verdieping Stadsplein 1c 3431 LZ Nieuwegein 030 - 604 58 34 info@detweedeverdieping.nu Instagram: @detweedeverdieping YouTube: Bibliotheek De tweede verdieping Facebook: www.facebook.com/detweedeverdieping Het is toegestaan (delen van) de inhoud van dit activiteitenverslag te citeren of te verspreiden, mits daarbij de bibliotheek en het activiteitenverslag als bronnen worden vermeld. Aan het activiteitenverslag kunnen geen rechten worden ontleend. © Bibliotheek De tweede verdieping, 2021
37
1 Online Touch