Doarpskrante sûnt 1982 Itens | Hinnaard | Lytsewierrum | Rien Maaie 2024 | 42ste jiergong | nûmer 5
Op de voorpagina en hieronder een aantal foto's van de uitvoering van Nim it sa ‘t is op 22 en 23 maart jl. Zie ook hun verhaal vanaf pagina 6. 2
Aginda maaie & juny 2024 Alle activiteiten vinden plaats in het dorpshuis De Lytse Fjouwere, tenzij anders vermeld. Maaie 2 Start keatstrainen jongerein 7 Start kompetysje keatsen jeugd 9 Himmelfeart 9 Sjongtsjinst Gertrudistsjerke Lytsewierrum 11 Swit&Sit rin 12 Tsjerketsjinst Gertrudistsjerke Lytsewierrum 13 oant 19 maaie yntekenlisten doarpsfeest 19 Pinkster 20 Pinkster 24 Teatsen jongerein 24 Pizza drive yn Itens 25 & 25 Fryske keunstrûte Littenseradiel; www.friesekunstroute.nl 26 Tsjerketsjinst Martinitsjerke 26 Teatsen foar elkenien Juny 1 FDD Garagesale 2 Tsjerketsjinst Gertrudistsjerke Lytsewierrum 9 Agrarische keatsparty 10 Deadline kopij Diggeloer july-augustus 15 Slachtemarathon 20 oant 30 maaie Berne Iepenloft Spul Easterwierrum 21 Jongerein ledenparty 21 Pizza drive yn Itens 23 Tsjerketsjinst Gertrudistsjerke Lytsewierrum 23 Pearke keatsen 28 Federaasje keatsen Itens/Boazum 29 Fûgelwacht rikkersfeest 30 Federaasje keatsen dames & heren DEL Let op: 11 maaie Swit&Sit Rin 29 juny Rikkersfeest 12 - 14 july Doarpsfeest 3 18.30 oere 19.00 oere 19.30 oere 13.00 oere 11.00 oere 18.00 oere 16.00 oere 17.15 oere hiele dei 10.00 oere 12.00 oere hiele dei 11.00 oere 11.00 oere hiele dei 16.00 oere 17.15 oere 10.00 oere 11.00 oere 16.00 oere 16.00 oere 11.00 oere
Agenda Inhoud van deze Diggelfjoer 3 Fan de redaksje - Tiid foar in feestje! Terugblik van toanielferiening ‘Nim it sa ‘t is’ Kidsreactie met “wist je dats” Adverteerder in beeld: Bos Mech Van de feestcommissie Persbericht Berne Iepenloft Spul Nijs fan SBS De Romte Kidspagina - tekening Hoe is it no mei … Jan en Nel de Boer Kom yn de kunde mei … Hanne en Martin op Hinnaard Huiskatten in het veld? Afschieten Nieuws van KF Itens e.o. Eenjarig bestaan van Yn ’e Romte en Pippi’s peuteropvang en BSO Tiden hawwe tiden Interview met Jurre en Aise uit groep 4 Fryske Boeken Sutelaksje Nieuws van FDD Petra Dijkstra - Een sociaal bewogen persoon Dorpsbelang en Slachte Nieuws We gean wer los! mei de Slachte Dank aan adverteerders Keunstrûte en PiMM! Orkest Nieuws vanuit het dorpshuis “De Lytse Fjouwere” ALV Dorpsbelang van 19 april jl. Veilig Verkeer Nederland Persbericht: Bêste Frysktalige Redaksje Stik Swit&Sit Rin 5e editie - dit jaar met wandeltocht Kolofon Doarpskrante sûnt 1982 foar Hinnaard, Itens, Rien en Lytsewierrum Ferskynt rûn 1 jannewaris, 1 maart, 1 maaie, 1 july, 1 septimber, 1 novimber Kopij stjoere nei diggeloer@live.nl foar de 10e fan 'e foarige moanne; ek foar famyljeberjochten en alle fragen en kommentaar Redaksje Elisabeth - Esther - Watse - Hans Abonneminten foar âld ynwenners ensfh.: € 19,80 it jier. Adfertinsjes: 5 x swart-wyt + 1 x kleur: 6 x kleur: 1/4 pagina - 1/2 pagina - 1/1 pagina - € € € 55,00 103,00 199,00 € € € 72,00 134,00 242,00 De tariven wurde alle jierren yndeksjearre mei de CBS-priisindeks Frijwillige bydrage wurdt tige op priis steld en kinne jo oermeitsje nei: Bankrekken Dorpsbelang / Diggeloer: IBAN NL 33 RABO 0349 5031 68 ûnder fermelding fan: Donaasje Diggeloer Dorpsbelang “de Fjouwer Doarpen”: dorpsbelang@de4doarpen.nl 4 5 6 8 10 13 15 16 18 20 22 24 24 27 28 30 30 33 34 40 41 46 46 49 51 53 54 55
Fan de redaksje Tiid foar in feestje! Ofrûne moanne binne wy as redaksje (wer) by de doar lâns west om te suteljen mei Fryske boeken. Tanksij jimme oankeapen kinne wy wer in moai bedrachje byskriuwe. Dus tige, tige tank derfoar! Mar no't wy it dochs in kear oer jildsaken ha, lit ik dan foar dizze iene kear der noch mar wat oer sizze. Want it Diggeloer hat nammentlik wol gauris lêst fan jildpine. Fansels kin elk dy't it wichtich fynt it Diggeloer stypje troch bygelyks in (jierlikse)donaasje te dwaan of it Diggeloer op te nimmen yn in neilittenskip. Mar ik woe hjirby eins ek in oprôp dwaan oan de organisaasjes binnen ús mienskip dy't in mear algemien belang tsjinje en wat rommer yn de sloppe was sitte. ‘Stypje it Diggeloer en/of oare goede inisjativen mei in krappe kas as it heal kin sa rom mooglik.’ It binne neffens my presys sokke inisjativen dy’t der mei foar soargje dat in mienskip libjen bliuwt. Wa’t it krekt organisearret is neffens my fan ûndergeskikt belang. Wy ha der no in protte drokte fan om eltse kear de sinten byinoar te swyljen en wy binne fansels leaver dwaande mei it skriuwen en sammeljen fan moaie ferhalen. Sa! Dat is derút! Genôch dreech praat, it is maitiid! Wy kinne wer nei bûten ta en ha lekker de hiele simmer noch tegoede. Dêr hearre fansels ek in pear moaie feestjes by en dy binne der gelokkich! It begjint op 11 maaie mei de Swit & Sit Rin. Op 15 juni komme de dielnimmers oan de Slachtemarathon oan ús foarby. It Rikkersfeest yn Rien sil dit jier plakhawwe op 29 juny en twa wike letter, op 12, 13 en 14 july is it dan tiid foar it doarpsfeest. Is jimme buert of doarp al dwaande mei de tarieding? Yn dizze edysje fan it Diggeloer krije jimme it lêste nijs oer alle feestjes dy’t ús noch te wachtsjen stean en fierder falt der fansels ek wer fan alles en noch wat te lêzen. Ik hoopje elkenien te moetsjen by ien fan de kommende aktiviteiten. Ik soe sizze nim it derfan! Watse Wer in moai famke dizze kear. Wa herkent dizze faam? In de lêste Diggelfjoer stie in foto fan Geertje Vrieswijk út Rien! 5
Terugblik van ‘Nim it sa’t is’ Buiten is het warm voor de tijd van het jaar, overdag wel 15 graden!!! We gaan allemaal naar de klote door de klimaatverandering. Binnen is het nog warmer, maar dat komt niet door de opwarming van de aarde, maar door het in grote getale aanwezige publiek wat van heinde en ver is komen opdagen voor de jaarlijkse toneel uitvoering van toneelvereniging "Nim it sa ’t is". Deze keer speelt het stuk zich af in het noorden van Italië om precies te zijn, in Padua. Prachtige stad, bekend om zijn eeuwenoude gebouwen en woonplaats van Hortensio. Het stuk is geschreven door de heer Shakespeare uit Stratford-upon-Avon, Verenigd Koninkrijk, en met toestemming van de meester zelf vertaald in het Fries door Jannie uit Itens, Friesland. "It bedimjen fan de njirre" oftewel "The Taming of the Shrew", geschreven door vriend William ergens rond 1591 (na Christus). Deze komedie gaat uiteraard over de liefde. Wat is er mooier dan de liefde........ zucht..... deze diepe acceptatie tot of toewijding en genegenheid voor die ander. En het mag van alles en iedereen zijn, je huisdier, je wederhelft, je buurvrouw en voor sommigen zelfs hun werk. Alles mag. Nu heeft onze vriend William bedacht dat deze keer de liefde gaat over een vreselijk brutale dominante jongedame, die maar niet aan de man kan komen, hoe graag haar moeder dit ook wil. Gelukkig voor de moeder dient zich een arme edelman aan, die het niet uitmaakt met wie hij moet trouwen, als hij er financieel maar beter van wordt. Tot zo ver het stuk en de uitvoering zelf. Hoe is dit nu allemaal tot stand gekomen? Deze uitvoering, deze voorstelling? Ik neem u mee achter de schermen van onze toneel vereniging. Het begint allemaal al in juni. Als het bestuur van de toneelvereniging samenkomt om weer een stuk uit te zoeken voor de nieuwe voorstelling volgend jaar. Dan wordt er gestemd over welk stuk we gaan spelen, welke past bij het aantal spelers, die meedoen en hopelijk de goedkeuring krijgt van regisseur/ regisseuse. Het lezen van de tekst begint in september. Dan zitten we allemaal rond lange tafels de tekst hardop voor te lezen om al beetje een idee te krijgen waar het stuk over gaat. Als de tekst er in zit (bij mij is dat altijd heel snel, red.) wordt er op het podium geoefend. En dan stap voor stap krijgt het vorm. Mooi proces. Eerst denk je ... waar slaat dit op... maar dan … het decor komt erbij, je krijgt nog eens moederlijk uitleg van de regisseuse… de muziek komt erbij, de verlichting in de juiste sfeer ... ... Dames en Heren, voor u speelt Nim it sa ‘t is. 6
Dan is het zover: De uitvoering Kaartverkoop is geregeld, sponsoren gezocht en gevonden (ieder jaar weer fantastisch: dank dank dank sponsoren!!!) Maandenlange voorbereiding allemaal voor dat ene weekend. Decor bouwen (Sven nogmaals dank), licht en geluid (dank Bart & Caspar), vrijwilligers achter de bar en Rita onze visagiste, die ons mooi maakt (lukt niet voor iedereen helaas, maar die zijn mooi van binnen). Alles wordt in het werk gesteld om het publiek 2 uur lang mee te nemen, onder te dompelen in de wereld van Katharina en Petruccio. Een wereld van zwaardvechten, door de zaal vliegende spaghetti, prachtige dames, fantastische muziek en een wereld van mannen in strakke broekjes (bij sommige heren kon je heel goed zien dat ze erg mooie kuiten hadden). Een wereld waarin je voor een paar uurtjes alles even kan vergeten. En dit alles is mogelijk gemaakt onder de bezielende leiding van Friek, onze fantastische regisseuse. Dank, dank, dank Friek, voor weer een bijzonder aangenaam toneelseizoen. Voor wie ook mee wil doen aan toneel, voor of achter de schermen: neem contact op !!!! Wil je regisseren, spelen of meehelpen aan decor, licht en geluid: neem contact op met ... … Laura Margje Fopma, Hearedyk 51, Itens 06-29048829 - nimitsaitis@hotmail.com 7
De “wist je dats” van het thema Ontwerpen & Produceren In groep 4 t/m 8 gaan de kinderen aan de slag met onderzoeksvragen die ze zelf hebben bedacht en dus meer over te weten willen komen. Hier komen prachtige onderzoeksresultaten uit. Hieronder een aantal voorbeelden van de leuke “wist je dats”: Wist je dat: Joris & Thys: De stad Hamburg de meeste bruggen telt! Dit zijn er 2400! Amsterdam heeft er zoÕn 1600! Else & Ids: Men vroeger ruilde met grondstoffen, bijvoorbeeld: zilver voor ruwe zijden, ruwe zijden voor zilver of gouden munten en zilver en gouden munten weer voor Indiaanse stoffen! Jort: Een computer oorspronkelijk een rekenmachine was! Dean: De uitvinder van de stroom William Geener en Shuyer Wheeler heten! Esmée & Ylonka: Er meer dan 129 miljoen boeken zijn gemaakt op de wereld! De hersenen van een potvis 9 kilo zijn! Lisa & Sanne: Vroeger de laptops 10 KG wogen! De oudste laptop 45 jaar oud is! Aise, Jurre & Rixt: De naam van papier van de boom ‘PapyrusÕ komt! 8
Presteert je Bosch Powerpack E-bike accu niet meer voldoende? Na een revisie bij DeGroeneAccu werkt hij weer als nieuw (en in veel gevallen zelfs beter)! Loek Bergmans - tel 0657529568 DeGroeneAccu.nl service@degroeneaccu.nl 9
10
Adverteerder in beeld: Bos Mech uit Easterein Door Esther Bos Mech Easterein, een bedrijf dat al lange tijd aan de Greidehoeke is verbonden. Ken je Easterein? Dan ken je Bos Mech. Het bedrijf verricht al meer dan veertig jaar het technisch onderhoud aan (en de verkoop van) landbouwmachines van agrariërs in onze omgeving en ver daarbuiten. Daarnaast legt Bos Mech zich toe op Tuin & Parkmachines voor bedrijven, maar zeker ook voor particulieren. Bos Mech is ook al meer dan twintig jaar trouwe adverteerder in onze Diggeloer. Hoog tijd om deze topadverteerder eens in de schijnwerpers te zetten. Achter de balie van de winkel tref ik Johannes Huitema. Johannes is Eastereinder pur sang en kent het bedrijf en het voedingsgebied op zijn duimpje. Hij komt vanuit een vertegenwoordigersfunctie in ijzerwaren en had het daar naar zijn zin, maar werd vijf jaar geleden door toenmalig directeur van Bos Mech - Anne Bakker - gevraagd om te komen werken in de winkel en het magazijn in Easterein. Huitema kwam koffie drinken bij Bos en de klik met het bedrijf bleek al snel, net als de wens om te ondernemen. Bij Bos Mech pakte Huitema de kans om het Tuin & Park-deel van het bedrijf verder te ontwikkelen. Vandaag de dag staat het Tuin & Park-deel, naast de landbouwmechanisatie voor agrariërs, als een huis. Huitema is met recht ‘mister Tuin & Park’. Hij heeft zich de laatste vijf jaren toegelegd op het verstevigen van de expertise bij Bos Mech op dit gebied: “Op dit moment hebben we drie monteurs in dienst die zich hebben gespecialiseerd in het onderhoud van tuin- en parkmachines. Dan moet je denken aan de maaimachines, kettingzagen, zitmaaiers etc. Ieder van deze monteurs heeft zijn eigen specialisme. Abe Zijsling werkt al meer dan veertig jaar voor ons en heeft zoveel expertise dat hij op gehoor kan horen wat er aan een machine mankeert. Hij is de specialist op het gebied van tweetaktmotoren. Zo hebben we ook een monteur die zich een kei in de grote Toro’s (de grote rode zitmaaiers) mag noemen en heeft de derde monteur veel verstand van de robotmaaiers.” In de winkel wordt een scala aan maaimachines, kettingzagen, robotmaaiers, heggenscharen en nog veel meer tentoongesteld. “Onze merken zijn Stihl, Toro en in deze tijd ook E-go. Dit laatste merk maakt alleen machines met batterij. Deze batterijen passen op alle verschillende apparaten en dus hoef je maar één batterij aan te schaffen voor verschillende apparaten.” 11
Op de vraag of dit niet duur in aanschaf is, zegt Huitema dat je het moet vergelijken met een auto waar je van te voren de benzine alvast inkoopt. Je hebt je ‘brandstof’ met de aanschaf van de accu al voor jaren in huis. Huitema: “Zeventig procent van onze verkoop van tuin- en parkapparaten aan particulieren is tegenwoordig op accu. Met E-go en Stihl hebben we echt mooie en duurzame merken in huis. Met een accu-maaimachine (met daarin zes batterijen) kun je meer dan 10000m2 maaien. Het is echt een goed alternatief voor de benzinemaaier.” Naast de verkoop van tuin- en parkmachines is Huitema ook niet te beroerd om goede service te verlenen: “Als een klant hier komt om een robotmaaier aan te schaffen, wil ik daarover een goed advies geven. Het kan dus voorkomen dat ik ook de tuin van de klant ter plekke even inspecteer om de klant van de juiste machine te voorzien. Ook kan de installatie van de robotmachine in de tuin van de klant worden verzorgd door Bos Mech. En natuurlijk mag de klant altijd een demo-apparaat meenemen. Check thuis maar eens of de heggenschaar, de duw- of zitmaaier geschikt is. Dat doen we in goed vertrouwen.” Bos Mech heeft een groot assortiment in huis. Naast de tuinmachines, kunnen klanten hier ook terecht voor speelgoed, bevestigingsmateriaal, hang- en sluitwerk, handgereedschap voor in de tuin, zoals spades, bezems etc. Dit assortiment wordt steeds meer uitgebreid. In de etalage zie ik ook een assortiment machines van Bomag staan voor bestratingswerkzaamheden, zoals trilplaten en stampers. Huitema vertelt dat deze machines ook te huur zijn: “Zeker! Klanten kunnen hier ook machines huren, zoals onkruidborstels, kettingzagen, kloofmachines, betonzagen, verticuteermachines. Noem het maar op!”. Bos Mech is na een grote brand in de loodsen achter het bedrijf zo’n drie jaar geleden nóg beter uit de verf gekomen. Alle oude gebouwen zijn gesloopt en achter het bedrijf is een moderne werkplaats herrezen. Begin april is de geheel vernieuwde werkplaats voor landbouwmechanisatie heropend. In de nieuwe werkplaats is vloerverwarming aangelegd, zodat de – meer dan tien - monteurs hun werk comfortabel kunnen uitvoeren. Ook de toegangsdeuren zijn vernieuwd en verhoogd voor het steeds grotere materieel dat de boeren en loonwerkers gebruiken. Huitema: ”Nu de landbouwmechanisatie-werkplaats weer up-to-date is, smaakt dat naar meer. In de komende periode wordt ook de werkplaats van het Tuin & Park-deel gemoderniseerd, zodat we onze klanten nog beter van dienst kunnen zijn.” Bos lijkt helemaal klaar te zijn voor een rijke en brede toekomst in landbouwmechanisatie, maar ook zeker dé partner voor Tuin & Park-materialen voor de particulier. 12
Van de feestcommissie Beste dorpsgenoten, Nog maar een dikke twee maanden en dan is het al zover! Dan kunnen wij met z’n allen 2,5 dag feest vieren en verder even de boel de boel laten. Heeft u de agenda al vrijgemaakt op 12, 13 en 14 juli? Nee? Niet langer uitstellen maar doen! Thema De komende dorpsfeesten krijgen net als vorig jaar ook weer een thema mee. Een thema dat wij gaan gebruiken als ‘kapstok’ om activiteiten aan te hangen, om iedereen in de stemming te krijgen en een reden te geven om zich lekker uit te dossen. Wij gaan dit jaar het feest in met het thema: De Epische Spelen! Een thema met een vette knipoog naar de Olympische Spelen en waarin alles draait om sport, spel en sportiviteit. Het beloofd dus een sportief weekend te worden, maar meedoen is natuurlijk altijd belangrijker dan winnen. Programma Ten opzichte van de afgelopen 2 jaar hebben we het programma behoorlijk aangepast. Een paar van de succesnummers hebben we dit jaar even rust gegeven om ruimte te maken voor nieuwe onderdelen die hopelijk net zo succesvol zijn. Binnenkort komen we langs met de intekenlijst en dan delen wij ook het definitieve programma uit. Maar twee (belangrijke) onderdelen lichten we nu alvast toe! ‘Landenwedstrijd’ op vrijdag De openingsdag zal geheel in het teken staan van een strijd tussen de 6 verschillende buurten/dorpen die samen de Fjouwer Doarpen vormen. De buurten binden met elkaar de strijd aan op 7 verschillende onderdelen en de uiteindelijke winnaar mag in zijn eigen buurt een plekje zoeken voor ‘de stien’, die vorig jaar natuurlijk werd gewonnen door Rien. De onderdelen zijn: Þ een optocht, waar liefst zoveel mogelijk inwoners van iedere buurt aan mee kunnen doen Þ het maken van een onherkenbare mascotte Þ een act als dorp/buurt waar ook heel veel inwoners aan mee kunnen doen Þ een mini quiz voor 4 personen uit iedere buurt Þ een balvaardigheidsonderdeel ook voor 4 personen Þ een behendigheidsonderdeel (4 personen) Þ een touwtrekwedstrijd. (4 personen, minimaal 1 vrouw) 13
Oefenen Het gaat te ver om alle ins en outs van de 7 onderdelen in het Diggeloer te beschrijven. Daarom hebben we ze stuk voor stuk uitgeschreven zodat jullie als buurt er mee aan de slag kunnen en ook kunnen gaan oefenen. Er kan en mag dus geoefend worden! We willen daarom graag dat iedere buurt/dorp zo snel mogelijk 2 contactpersonen aan ons doorgeeft. Dan kunnen wij de uitwerkingen van alle spelonderdelen met deze mensen communiceren. De captains van Lytsewierrum en Itens Midden hebben zich al aangemeld! Geef jullie captain/contactpersoon aan ons door via ons emailadres fjouwerdoarpendorpsfeest@hotmail.com Jullie in/optocht, de act op het veld en de mascotte zullen beoordeeld worden door een onafhankelijke jury! Deze onderdelen wegen relatief gezien ook het zwaarst mee. Samen met de uitslag van de wedstrijdonderdelen wordt uiteindelijk de winnaar van de stien bepaald. 10 kamp op Zaterdag Op zaterdag laten we de strijd tussen de buurten achter ons en kan iedereen zelf een team samenstellen van 4 personen voor de moderne tienkamp. Alle teams binden de sportieve strijd met elkaar aan op 10 originele en uiteenlopende spellen. Iedereen die het basisonderwijs heeft afgerond kan meedoen. Ook oud-inwoners en ‘vaste’ gasten zijn van harte welkom om mee te doen. Zorg wel dat je op de fiets komt (of bij je hebt), want er zit een verplaatsing in op de fiets naar Rien! Programma & Vrijwilligers Het volledige programma komen wij uitdelen als we bij u langskomen met de intekenlijst. Dan kunt u gelijk zien welke Epische livemuziek we dit jaar hebben vastgelegd! De laatste vraag die we dan ook aan u zullen stellen is om ons te komen helpen als vrijwilliger. We zoeken dit jaar bijvoorbeeld extra veel mensen die ons als scheidsrechter een handje willen helpen. Daarnaast hebben we natuurlijk ook o.a. weer mensen achter de bar nodig en voor het opbouwen en afbreken van de tent. Feestmenu Net als de voorbije 2 jaar zal de familie Heeres ons tijdens de dorpsfeesten weer van eten voorzien. Om een beetje variatie in het menu te krijgen, komen ze op zondag opnieuw lekkere pizza’s voor ons bakken. Nieuw dit jaar is dat we op zaterdag, na afloop van alle spelletjes, graag met z’n allen op het veld willen barbecueën. In de eerste plaats omdat het ons beregezellig lijkt, maar ook om het menu nog wat meer te kunnen laten afwisselen. Iedereen die gezellig mee wil bbq’en kan zich daarvoor op vrijdagavond opgeven in de feesttent. 14
Intekenen In de week van 13 tot 19 mei komen wij bij u langs met de intekenlijst. Het is de bedoeling dat er dan ook direct wordt afgerekend. Dat mag met contant geld, maar pinnen kan ook en dat heeft onze voorkeur. Zie het speciale inlegvel in deze Diggeloer voor meer uitleg en informatie over het intekenen. Nog 1 Diggelfjoer en dan is het al zover! Begin juli verschijnt er weer een Diggeloer en zullen we de laatste ins en outs met iedereen delen, maar we hopen natuurlijk dat iedereen dan allang aan de slag is met de voorbereidingen en volop aan het genieten is van de voorpret! Wie vragen heeft kan ze het beste aan ons stellen door een email te sturen naar: ouwerdoarpendorpsfeest@hotmail.com Feestelijke groet van de feestcommissie Anne, Elisabeth, Hans, Iris, Jan, Jorrit, Oane en Watse Persbericht "BIS spilet dit jier ‘Lytse Pier en de flok fan it berneiepenloftmuseum’ wat in bewurking fan de film ’A Night At a Museum’ is. De besikers wurde yn dit ferhaal meinaam nei it Berneiepenloftmuseum yn Fuottenein. In museum fol karakters dy’t wat betsjutten hawwe foar de Fryske kultuer, mar........ der is wat mei dat Berneiepenloftmuseum. It is in museum dêr’t, sa gau’t de klokke middernacht slacht, de museumstikken ta libben komme. De museumstikken dy’t oerdeis keurich op harren fuotstik stean, mar yn ‘e nacht harren âlde rom en ear herinnerje. En se komme net allinne ta libben, se wolle der út om yn ‘e wrâld fan 2024 ek harren rol te spyljen, om de rike Fryske kultuer dêr’t se diel fan útmeitsje te ferdigenjen tsjin alles wat dy kultuer bedriigje wol! Museumstikken dy’t nachts ta libben komme. Spannend! Mar doocht dat wol? De besikers sille mei al dy nijsgjirrige Fryske kultuerfigueren yn ‘e kunde komme. Dat wurdt hiel learsum, mar ek hiel dwaas en bespotlik. Hokker kultuerfigueren soene we allegear tsjin komme kinne yn juny? BIS winsket elkenien in moai stikje kultuer ta en hopet jimme te sjen! De foarstellingen binne ein juny, te begjinnen mei de première op tongersdei 20 juny oant en mei sneon 29 juny. Wolle jim der by wêze? Mear ynformaasje fynst op www.berneiepenloftspul.nl Noot van de redactie: Ook dit jaar zorgt Joke Krist uit Itens weer voor de muziek-regie en haar zoon Andries speelt ook nog een keer mee! 15
Nijs fan S.B.S. ‘De Romte’ Troch Anneke Verbeek-Gaastra Hawwe jimme wol sjoen dat Itens wer hielendal skjin is? Op moandei 18 maart ‘24 wie it Himmeldei en hawwe de bern fan groep 1 oant en mei 8 yn groepkes allegear rommel socht en yn pûden dien. Dat wie dochs in moaie kontainer fol! Open week In maart was het ‘Open week’ op onze basisschool en het was erg fijn dat er zoveel (nieuwe) ouders en dorpsgenoten langs zijn geweest om te kijken wat wij zoal doen. Geen speciale activiteiten, maar meemaken wat er op een gewone lesdag gebeurt. Er was ruimte om vragen te stellen en om zelf te ervaren wat de kinderen doen: o.a. de check-in met de smiley’s, werken op de chromebook, maar ook veel schrijven op papier, muziekles van juf Sepkje, woorden flitsen op het digibord, bewegend leren op het plein, werken met de methode LesKracht in alle groepen en heerlijk met alle kinderen buiten spelen in de zandbak of samen voetballen op het plein. Flessenactie Ondertussen gaat het erg goed met de Flessenactie ten bate van ons plein! De teller staat nu op € 71,10 en de actie loopt nog steeds! Kom de lege, schone flessen en blikken brengen en maak van de gelegenheid gebruik om ook even in onze mooie school te kijken en ervaar waar we mee bezig zijn. Een mooie win-winsituatie. Blombakken Yn oerlis mei Jan Gerben Strikwerda wurde der nije blombakken makke foar op it plein. Hy makket it sa dat de boppeboubern it sels yn elkoar sette kinne. Mei de bydrage fan de flessenaksje kinne wy der modder, grienteplantsjes en blommen foar helje. Sa wurdt it plein wer in stikje griener en fleuriger! It is no de tiid om yn de tún oan it wurk te gean… dat as jo (in stikje fan jo) fêste planten kwyt wolle, dan kin binne wy dêr hiel bliid mei! De tún tsjin de skoalle oan kin wol in make-over brûke! Plein De kommende tiid hoopje wy dat wy wer fierder kinne mei it opknappen fan it plein: wy hawwe û.o. it grutte klim- klautertoestel en de bernepicknicktafels yn bestel. 16
Thema Techniek We hebben de afgelopen weken schoolbreed gewerkt aan het thema ‘Techniek’. De kinderen van groep 1-2-3 zijn o.a. op zoek geweest naar tandwielen: bijv. in een molen, de klokken in de kerktoren van Lytsewierrum, in de fietsbel en in de oude klok fan pake. Er zijn foto’s van gemaakt en dat werd een mooie collage. Ook werden er apparaten uit elkaar gehaald om te kijken hoe het werkt en daarna werden er van alle kleine onderdelen prachtige robots van blik gemaakt. In de midden- en bovenbouw waren er verschillende onderzoeksvragen over o.a. de verschillende grondstoffen, hoe wordt papier gemaakt en welke constructies wereldwijd van belang zijn geweest. Alle verkregen informatie werd verwerkt tot prachtige informatieve muurkranten. Kommende wiken Wat gean wy de kommende wiken allegear dwaan? As jimme dit lêze, dan is ús juf Regina mei ferlof en juf Joukje Zijlstra komt har ferfangen. Fierder dogge wy mei oan de Fryske Wike: Geartsje Douma komt sjongen mei de pjutten en de bern fan groep 1-2-3, de bern fan de midden- en boppebou gean nei it Planetarium yn Frentsjer. De Fryske taal en kultuur stean sintraal en dat fine wy tige wichtich! Fansels ferjitte wy de Nederlânske en Ingelske taal ek net op ús trijetalige skoalle. Gearwurking mei ‘Yn ‘e Romte’ Sa as jim lêze kinne hawwe wy in prachtige gearwurking mei de pjutten en juf Yvonne fan ‘Yn ‘e Romte’. Op dit momint is der in peiling foar de (nije) âlders fan de Fjouwer Doarpen e.o. om te sjen wat der de kommende jierren nedich is. Oprop: stjoer ús in mail mei deryn wêr’t ferlet fan is, no en yn de takomst: dei- as peuterop-fang, BSO, welke dagen en per wannear (dit is foar de âlders die dit noch net dien hawwe). Foar fragen kinne jimme altyd lânskomme, belje as maile. As team fan S.B.S. ‘De Romte’ fine wy it hiel wichtich dat wy dizze opfang biede kinne en wy binne tige bliid mei dizze gearwurking. Dus: ‘hoort, zegt het voort’! De ‘Komsto boartsjen’ moarnen foar bern fanôf 3 jier binne dit skoaljier noch op freedtemoarn 31 maaie en 28 juny. Opjaan mei, mar gewoan delkomme is ek prima. Onderbouw De onderbouw werkt verder aan het thema ‘Lente’ (wij hebben nu kikkervisjes in een aquarium en de kinderen volgen de ontwikkeling met spanning), de midden- en bovenbouw hebben het gehad over de ‘Lentekriebels’ en gaan verder met het herdenken van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. De ‘Swit&Sit Rin’ staat natuurlijk ook op de agenda. In de volgende Diggeloer meer hierover. Voor meer informatie over onze school: kijk op onze website, volg ons op Facebook en Instagram. Nog leuker is het om gewoon even binnen te lopen: van harte welkom! 17
18
19
Hoe is it no mei…… Jan en Nel de Boer Troch Elisabeth Yn it Diggelfjoer fan maart hiene wy al tasein dat wy op besite soene by Jan en Nel yn Wommels. En dêrfoar stie der al in foto fan de ferhúswein yn de doarpskrante. Jan en Nel binne no delbêde yn Wommels en fertelle oan ús it ferhaal fan harren ferhuzing. Jan en Nel de Boer hawwe hast 55 jier yn Itens wenne, altyd op itselde plak, oan de Hearedyk 57. Sy kamen yn 1969 fanút Easterein mei harren húshâlding nei Itens en wiene doe de alderearste bewenners fan it hûs. Altyd hawwe sy mei in soad nocht dêr wenne. De bern binne hjir opgroeid, Jan hie syn geiten en hinnen efter hûs en ek yn syn grientetún krekt bûten it doarp hie hy in soad nocht. Nel hie in soad kunde yn it doarp, wie by de gymnastyk, yoga, plattelânsfroulju en paste wol op. De lêste jierren fernaam frâl Nel dat it hûs wat (te) grut waard. Ien fan de bern hie alris sein dat se miskien mar ris omsjen moasten nei in oar húske, in oanleunwenning ofsa. Jan en Nel hawwe harren doe ynskreaun by Leppehiem yn Akkrum, der fanútgeande dat sy dochs lang noch net sa fier wiene en der in ‘wachttiid’ wêze soe. En dat die bliken, se moasten miskien wol 10 jier wachtsje, krigen sy te hearren. Nei wat telefoantsjes fan de bern op oare plakken kamen se derachter dat der in appartemint yn Wommels frij komme soe, yn wensintrum de Bining, oan de râne fan Wommels. Dat wie begjin novimber. 20
Fan doe ôf gie it hurd: 16 novimber krigen Jan en Nel de kaai. Nel begûn mei opromjen en útsykjen wat der allegearre mei koe nei Wommels. Want der wie yn 55 jier hiel wat guod kaam yn it hûs oan de Hearedyk. “En Nel is ek nochal fan it bewarjen, seit Jan, se kin altyd alles wer brûke”. Al gau waard dúdlik dat net alles mei koe nei it appartemint oan de Sybren de Vlasstrjitte. Tongersdei 7 desimber stie de ferhúswein foar de doar; Jan en Nel soene ferhúzje. Der bleau noch guod efter oan de Hearedyk, nei ’t de bern der troch west wiene hat de kringloop tusken kryst en ald en nij it hûs oan de Hearedyk leeghelle. “Achterôf gie it wol hiel hurd” seit Nel, “mar dat hiene wy doe net sa yn ‘e gaten. Yn earste ynstânsje wiene wy bliid dat der in appartemint foar ús wie en fansels hawwe wy folle help hân mei it ferhúzjen. Want wannear wie der oars earne in plakje foar ús west? En no se yn Wommels wat delbêde binne, moatte se eins beide noch wol wenne. Wat wolle jo ek nei 55 jier op itselde plak? De ferhuzerij hat der wol ‘ynhakt’. Nel hat wol in soad kunde yn de omkriten, hat har rydbewiis noch en is ferromme no ’t dit appartemint kwa skjinmak wol te ‘behappen’ is. Nel hat meniere, en dêrtroch wolris lêst fan dûzeligen. Sy hat har freondinne Tineke Vietor wer wat tichter yn de buert en Nel giet noch hast alle freeds nei akwajogging yn it swimbad fan Boalsert. Foar Jan leit it krekt wat oars. Syn gemoedsrêst leit noch yn Itens, seit er. It lêste jier woe it al net sa goed mear mei de grientetún yn Itens, mar hy mocht graach wat om hûs en hiem omstrune. En earder wiene der syn geiten, hy hat 35 jier geiten hân en is sels in kear kampioen fan Fryslân west mei in geit. “It moat gewoan wenne en ik moat mar in nije hobby betinke”, seit Jan, dy op 5 april 85 jier wurden is. No it moaie waar deroan komt mar lekker nei bûten! Lokkich binne Jan en Nel noch aardich sûn, al binne spitich genôch de ‘kwaaltsjes’ net yn Itens efterbleaun. Jan en Nel komme noch wol ris nei Itens, se binne al trije kear by de âldermiddei west fan FDD. Dêr prate se gesellich by mei âld doarpsgenoaten en helje se herinnerings op. Want se hawwe in moaie tiid yn Itens hâb. En se bliuwe abonnee fan ús doarpskrante. Sa kinne se noch moai op ‘e hichte bliuwe fan it nijs yn Itens en omkriten. It giet jimme goed, Jan en Nel! Zwembad de Klomp weer open vanaf 27 april Het is op ons zwembadterrein warmer dan buiten het dorp (scheelt soms wel 2 graden). De bomen en struiken om het terrein houden de wind tegen. Kom en ervaar het zelf! 21
Kom yn de kunde mei nije ynwenners fan de 4Doarpen: Hanne en Martin fan it Spyk op Hinnaard. Troch Esther Sûnt jannewaris fan dit jier wenje Martin (30), Hanne (28) en harren famke Julia fan 2,5 jier op de âlderlike pleats fan Jaap en Hiltje Leijenaar op Hinnaard. Heit Jaap en mem Hiltje ha plak makke foar harren soan en skoandochter en wenje no yn in wente êfter de pleats. Martin buorket mei heit Jaap al in skoft en hat ek doel om it bedriuw oer te nimmen yn de takomst. It wie dan ek al gau dúdlik dat hy op it spul komme soe. Martin is hikke en tein op de pleats op Hinnaard en hat noch in sus en broer. Broer is selstannich ûndernimmer yn de agraryske sektor en sus hat ambysjes yn de finansjele sektor. Sy sille net mei it bedriuw fierder. Martin sil dat wol en Hanne is d’r tige wiis mei. Foar Hanne is it boerelibben dan ek net frjemd. Sy is opgroeid op in pleats op Skrins yn Easterlittens. Tegearre mei heit, mem en har twa sussen mocht Hanne graach op’e pleats wêze. Har twa sussen meitsje d’r ek harren wurk fan, mar Hanne kiest foar wat oars. Sy is de soarch yn gongen en wurket no al acht jier as prevînsjeassistinte by de toskedokter yn Ljouwert. Se hat it der tige nei’t sin. Martin en Hanne kinne elkoar no ôlve jier en ha sân jier tegearre wenne op de Sjaardaleane yn Easterein. Der is ek lytse Julia berne. Hanne: “Ik sjoch d’r bot nei út dat Julia opgroeie kin op’e pleats. Moai fry wenje, tichtby de famylje en se hâld o sa fan bûten boartsjen en dat kin hjir fantastysk. Ik bin sels net oars went”. Martin is bliid dat hy no op Hinnaard wennet. Hy hie wol wat syn nocht fan it op en del ryden tusken Hinnaard en Easterein de ôfrûne trije jier. Martin: “Ik ryde soms wol trije as ouwer kear op en del en dan noch seach ik Julia allinne by it sliepen jûns as moarns. Ja, dat is fansels net leuk”. No rint hy geregeld yn’e hûs, as komt Julia nei êfter om gesellich te buorkjen by heit, pake as beppe. “De beide beppes passe ek wol op en se giet ek noch twa kear yn de wike nei de peuters. Julia hoecht har net te ferfelen dus”, laket Hanne. Eins hoechden Martin en Hanne hielendal net te wennen. Hanne: “We sjoche elkoar no mear, we meie graach tegearre wurkje. We wenje hjir mooi. Allinne de poes moast eefkes wenne, dy hat it paad op Hinnaard noch net fûn en doart noch net nei bûten”. Martin en Hanne tinke harren draai wol te finen yn de Fjouwer Doarpen. In protte wenwille tawinske! 22
Groot assortiment aan Compleet onderhoud van uw Harley Davidson Schade taxatie en schade herstel Harley Davidson motoren Bagger ombouw en custom verbouw waaronder spuitwerk en special paint Verhuur van Harley Davidson Dealer van KessTech - MCS - Zodiac - Parts Europ Verkoop met lease plan en Financiering mogelijk Prof Zernikestraat 7 - 8606 JS Sneek - 0515 413462 Whatsapp: 06-27015399 - frankysmotorcycles@gmail.com Schilderwerken Knevelman in Itens - 06-43231940 - Info@schilderwerkenknevelman.nl 23
Huiskatten in het veld ? Afschieten! Door Oane Dit stond afgelopen zaterdag 9 maart in de Leeuwarder Krant. Deze uitspraak en gedachten gaan natuurlijk erg ver. Maar welke gedachte ligt hier onder. Katten zijn van huis uit natuurlijke jagers. En wanneer zij de vrije natuur ingaan , gaan zij op strooptocht. Katten struinen ‘s nachts kilometers weiland en tuinen af! Het voorjaar en daaraan gelinkt het jonge leven zit er aan te komen. Zo ook binnen de vogelwereld. Jammer genoeg zien wij op de weilanden weinig weidevogels, daarin tegen volop leven in onze tuinen om het huis. Denk hierbij aan: koolmezen, vinken, winterkoningen, lijsters, huismussen, zwaluwen, roodborsten en ga zo maar door. Om deze te beschermen en de jonge vogels een kans te geven zou het mooi zijn om de huiskatten zoveel mogelijk in het voorjaar binnen te houden. Dit geldt met name ’s nachts, houd a.u.b. je kat binnen. Geef hem wat te eten en doe dan het kattenluik op slot. Hopelijk een kleine moeite: in het broedseizoen - van half april tot en met juni-. Motto: Als het donker wordt kat in huis! Weidevogels en tuinvogels hebben het moeilijk en met name de kwetsbare kuikens. Wanneer deze het nest verlaten zijn zij kwetsbaar op de grond, hier schuilt het gevaar. Het zou super zijn dat de achteruitgang van alle vogels door middel van: ”Houd je kat in huis”, mag bijdragen aan een herstel van de populatie. Namens alle vogels en vogelliefhebbers grote dank hiervoor. Nieuws van K.f. Itens e.o. Inmiddels is het nieuwe seizoen begonnen met de Koningsdagpartij, wat een gezellige dag hebben we gehad met mooie opkomst! Dit seizoen beginnen we met een aantal kleine veranderingen, welke te maken hebben met het bestuur. Laura Margje heeft tijdens de algemene ledenvergadering afscheid genomen, Jurjen is verhuisd naar Koudum dus er ontstond een probleem binnen het bestuur. Gelukkig waren er toen snel drie nieuwe leden die wilden bijspringen in het bestuur. Rick en Meint hebben zich aangemeld als algemene bestuursleden en Elske zal ons achter de schermen veel helpen. Nu er weer een compleet bestuur is, gaan we gas geven. Mooie partijen staan op de planning en vol goede moed gaan we er met z’n allen een prachtig seizoen van maken, met als eerstvolgende partij het Teatsen op zondag 26 mei. Wij verwachten dat iedereen dit vrijhoudt in de agenda om gezellig mee te doen. Opgeven kan via kf-itens@live.nl of bij Marijke (06-46776695). 24
25
26
Eenjarig bestaan ‘Yn ‘e Romte’ Pippi’s peuteropvang en Bso Door Yvonne Nauta Wat gaat zo’n jaar ook snel voorbij, ik kan me nog als de dag van gister herinneren dat we vorig jaar in maart onze BSO openden in de basisschoolschool sbs de Romte in Itens. Met een groot opblaaskussen op het schoolplein was het een feestje om niet te vergeten. Snel daarna kwam de vraag of het ook een mogelijkheid was nog meer opvang te bieden in de vorm van een peuterspeelzaal, en ja hoor na de zomervakantie zijn we ook begonnen met een peutergroep. De groep bestaat nu uit 5 peuters. We hopen dat er meer nieuwe kinderen bij komen want hoe meer kinderen hoe fijner dat het is. Dus mensen als jullie iemand kennen die belang heeft bij opvang, schroom niet en neem contact op met de school of met Pippi’s Kinderopvang. Samen met school doen we heel veel leuke activiteiten waar de peuters met veel plezier aan mee doen. Zo is de muziekles favoriet bij de peuters. Ze sluiten dan gezellig aan bij groep 1/2 en zingen met volle borst mee aan de liedjes. Afgelopen Pasen hebben we ook samen met de onderbouw gezellig paaseieren gezocht op het schoolplein. Er waren wel 50 paaseieren verstopt en we hebben ze samen gezocht en geteld tot alles weer gevonden. We werken nu over de lente en alles wat daarbij komt kijken. Op school staat een groot aquarium met kikkerdril. We hopen dat daar straks kikkers uit voort komen, samen met de peuters volgen we dit proces dat op de voet. Het is mooi om te zien hoe de peuters en de onderbouw zo mooi met elkaar kunnen spelen en werken. Door de nauwe samenwerking voelt het niet als een kleine peutergroep en kunnen we elkaar alleen maar versterken en van elkaar leren. De Buiten Schoolse Opvang begon eerst op dinsdag- en woensdagmiddag en daar is inmiddels de donderdagmiddag bij gekomen. We merken dat er meer vraag is naar verschillende soorten opvang, vandaar de behoeftepeiling in jullie brievenbus. We gaan kijken wat we kunnen realiseren. 27
Tiden hawwe tiden Troch Watse 'Der wie ea ris... 'Yn in lân hjir hiel tichtby en in tiid dy’t eins noch mar krekt efter ús leit, moast de jongerein hielendal sûnder telefyzje en ynternet libje. Hja hiene sels net iens in mobile telefoan yn ’e bûse! 'Wat in hel', ropt ien fan myn dochters fan efter har iPad. 'Hoe kamen dy earme stakkers dan troch de tiid?' No, yn dy tiid seach de ferdivedaasje foar jongelju der yndied wol wat oars út as no! Sy wiene yn it wykein in protte op 'e dyk te finen en troch de wike lêze sy bygelyks in boek of harken nei de radio. Dy wie hast yn elts hûs wol oanwêzich, mar meastentiids koene hja der mar in pear stjoerders op ûntfange. Spultsjes waarden ek wol in soad spile. Mar de kar wie net sa rom as hjoeddeis. It wie kaartspyljen, dobbeljen of bygelyks eat as 'Mens erger je niet' of 'Ganzenbord'. "Wat freeslik saai man, ik bin echt wol bliid dat ik no libje!" As de jeugd wat âlder wie koene sy ek nei in kafee ta gean. Dy wiene der by’t soad! Allinnich yn Rien stiene der al trije! Mar dat koste fansels ek sinten en dy hiene de measte jongelju dan faak wer net rom foar hannen. Boppedat paste in regelmjittich kafee-besyk ek net sa goed by de libbensoertsjûging fan in protte minsken. Mar ha gjin noed, dit mearke hat fansels in lokkich ein. De jongelju fermakken harrensels nettsjinsteande alle ‘gemis’ faak poerbêst! Sadree as sy in jier as 17 wiene giene sy frijwol allegearre op dûnsles. Dêr moeten sy inoar en wie der fansels ek rom gelegenheid om in moai famke of krease jonge efkes beet te hâlden. Want jo kinne fansels nei de radio harkje oant jo der by delfalle, in aardich jongfeint of frijfaam sille jo dêr net sa gau moetsje! Dûnsles wie dêrom tige wichtich en hast elkenien die mar wat graach mei. Want wa net dûnsje koe, jaa... dy siet by de feestjes in protte oan de kant te koekeloeren en seach ta wylst de konkurrinsje wol mei dat moaie fanke dûnsje koe. Foar de dûnsles sammelen de manlju harren faak op hichte fan de bar, wylst de famkes in plakje sochten by de tafels oan de oare kant fan de dûnsflier. 28
Mar as it dan tiid wie foar de earste dûns, dan spatten alle manlju faak tagelyk oerein om as earste by dat iene famke te kommen. Understeande foto is in foto fan sa’n dûnsjûn. In seal fol jonge minsken dy’t ûnder begelieding fan in dûnslearaar en in pianist oefenje om de Ingelske wals en de fokstrot machtich te wurden. Mar dizze foto is net samar in skoalklaske. It is de klasse fan Itens anno 1937 of 1938. Dyjingen dy’t hjir op de foto stean binne de Meint Ligthart’s, Marije van den Ende’s en Jesse Hoitema’s fan dy tiid. De foto is makke yn wat no ús betroude doarpshûs is en wat doetiids it kafee wie fan Tjalke Faber. Mar ek de dûnslearaar is yn dit gefal net samar ien. It is de heit fan ús eigen ‘leginde Germ Koldyk’. Hinne Koldyk hie in winkel yn Dearsum en jûns wie hy in protte op ’en paad as dûnslearaar. Germ gie letter geregeld mei, omdat der somtiden wolris wat te min manlju meidiene. Ynfalle wie foar Germ gjin inkeld beswier. Germ hat dizze foto oan my sjen litten doe’t hy noch yn Itens wenne. It is ek tanksij him dat fan sawat alle minken op ’e foto ek de namme bekend is. Allinnich fan de man op de foargrûn, oanmerke mei no. 2, witte wy net wa ’t it is. Om syn namme noch te efterheljen sil ek wol in hiele toer wurde, want der binne fansels hast gjin minsken mear dy’t it witte kinne. Tiden hawwe tiden, sille wy mar sizze. Meikoarten is it wer doarpsfeest en dan hoopje ik in protte minsken op de dûnsflier te sjen. Wol of net dûnsje kinne, it is lokkich ek foar my net mear sa wichtich as doetiids. As jo mar wille hawwe! 29
Interview met Jurre en Aise uit groep 4 (8 jaar) over Koningsdag Wat gaan jullie doen met Koningsdag? Jurre: “Meestal zijn we thuis. We eten meestal extra veel. Wij gaan niet naar een rommelmarkt.” Aise: “I don’t know. Wij zetten meestal de frituurpan aan. We doen oranje kleding aan. We gaan ook niet naar een rommelmarkt.” Jurre: “Meestal gaan we in het dorp spelen. Op school hebben we de Koningsspelen. Dan gaan we in het oranje naar school.” Aise: “Ik zit meestal boven op mijn kamer te feesten. Ik heb daar een mobiel en boxen. Mijn vriend komt ook langs. Dan pakken we de nerf-gun en gaan we op elkaar schieten.” Wat doen jullie met Koningsdag op school? Jurre: “Spelletjes.” Aise: “Op mijn oude school gingen we altijd op het plein dansen. Op muziek van Kinderen voor Kinderen. Ik danste zelf liever niet mee.” (red. Aise zit sinds eind vorig schooljaar op onze school.) Jurre: “Jij bent ook geen danser denk ik.” Aise: “Nee, ik ben meer van de hardcore. Op mijn oude school gingen we ook altijd met zijn allen eten. En thuis ga ik wel de eieren van mijn kippen verkopen.” En wat doen jullie nog meer? Aise: “Meestal doen we spelletjes. Maar wat ze dit jaar in petto hebben weet ik niet.” Jurre: “Wij gooien bijvoorbeeld met ringen, tot je drie op een rij hebt. Of we gaan een tikspel doen met een bal en een hoepel.” Hoe zou jullie ideale Koningsdag eruit zien? Jurre: “Naar de rommelmarkt, shirts, korte broeken en Siku speelgoed kopen.” Aise: “Dan laat ik mijn kippen vrij rondlopen op onze boerderij.” Jurre: “Nederlandse muziek luisteren én lekker gek doen. Je zou ook de WK-voetbalnummers kunnen luisteren.” Gaan jullie ook in het oranje verkleed? Aise: “Nee, gewoon normaal.” Jurre: “Een beetje. Misschien een ketting ofzo.” Fryske Boeken Sutelaksje Op freedtejûn 5 april binne wy lâns de doaren yn de Fjouwer doarpen west mei in kroade fol Fryske boeken om te ferkeapjen. It wie in moaie jun: Wy hawwe in soad aardige reaksjes hân op ús aksje en wy hawwe folle boeken ferkocht. Dizze aksje hawwe wy organisearre om ûnder oare de drukkosten fan ús doarpskrante te bekostigjen. In diel fan de opbringst (25%) wie nl. foar de Diggeloer. Dat blykte in bedrach fan hast €480,- te wêzen! Tank oan allen dy’t ýs stipe hat troch in boek te keapjen of in donaasje dien hat. 30
32
Nieuws van FDD Ons seizoen van FDD loopt alweer naar het einde, nog een aantal activiteiten en dan gaat voor ons de zomerstop alweer beginnen. De afgelopen 2 maanden hebben we weer een aantal leuke dingen georganiseerd. Als eerste op 2 maart de Kinderdisco; deze was niet druk bezocht, maar de kinderen die er waren hebben zich lekker uitgeleefd op de muziek met tussendoor limonade en chips. De Countrylinedance avond op 9 maart was ook weer geslaagd, we hebben weer leuke (moeilijke) danspasjes van Jan Vriesinga geleerd. Het was gezellig en leerzaam en af en toe waren we de weg even helemaal kwijt, maar dat mocht de pret niet drukken. Op 15 maart hadden we onze 3e Bloemschikavond met als thema Pasen. We hebben een prachtige paaskrans gemaakt met in de midden een mooi groot glazen led-ei. Wij vinden het geweldig om te zien hoe verschillend deze stukken van alle enthousiaste dames altijd weer worden. Ook de kinderen konden dit seizoen nog 1x Knutselen op woensdag 20 maart; zij hebben een houten paas windgong geverfd en opgepimpt en daarna nog paaseieren gezocht. En dan de High-Tea op 7 april. Wij hadden er ontzetten veel zin in om dit te organiseren en te maken. Het was een hele gezellige middag en wat hebben de dames (waar waren de heren?) genoten van al die lekkere zoete en hartige hapjes. 33
Petra Dijkstra – Een sociaal betrokken persoon Door Hans En dan woon je al bijna 15 jaar naast elkaar en dan weet ik eigenlijk veel te weinig van haar: Petra Dijkstra, je weet wel: van het Paradepaadje. Hoogste tijd om eens in gesprek te gaan en dan blijkt mijn insteek, datzelfde Paradepaadje, in haar leven maar een kleine periode te hebben uitgemaakt. Want Petra blijkt zich in haar leven met hele andere dingen te hebben beziggehouden. Het leek ons van de redactie een goed idee om Petra naar aanleiding van het zoveelste Paradepaadje eens te bevragen. Maar er komt helemaal geen Paradepaadje meer (voorlopig), want na het zoveel keer organiseren daarvan vond Petra het wel mooi geweest. Het was weer tijd voor andere dingen. En dat is de rode draad in ons gesprek, wat ook zonder dat ‘paadje’ natuurlijk moest doorgaan, met iemand die al meer dan 30 jaar in ons midden woont. En dat is zo leuk met deze gesprekken: er komen altijd weer verrassende zaken aan de orde. Want wist u dat Petra ooit gewerkt heeft in het gevangeniswezen? Maar laten we bij het begin beginnen. Petra: “Ik ben opgegroeid in Drenthe: Meppel, Veenkoloniën en in Borculo in de Achterhoek. Ik ben in mijn leven wel 30 keer verhuisd, dus het is een wonder, dat ik hier al 32 jaar woon. Dat was veel tijdens mij studie; veel op kamers gewoond en dan hier en dan daar. Als het mij niet zinde ging ik weer weg. Mijn vader was aannemer weg- en waterbouw en we gingen wonen, waar het werk was. Toen mijn ouders naar Emmen verhuisden zag ik dat niet zo zitten en ben ik naar Bolsward gegaan voor de leraressenopleiding, een speciale opleiding om naar ontwikkelingslanden te kunnen gaan, want dat was wat ik wilde. Maar dat had ik na een jaar wel bekeken. Dat was voor mij niet weggelegd.” We hebben het over eind zestiger jaren, waarin de hele maatschappij in beweging was; een tijd van studentenrellen in Parijs, de bezetting van het Maagdenhuis in Amsterdam, de tijd van de provo’s. Een tijd, die Petra wel aansprak. En bij de opleiding in Bolsward ging dat voorlopig langs hen heen; daar werden de meisjes nog verplicht om rokken te dragen… “Dat was ik dus niet van plan. En met 20 andere meiden zeiden we: wij trekken voortaan gewoon een broek aan. Toen konden ze daar niet meer omheen. We waren zo rebels als wat.” 34
Waarom wilde je ontwikkelingswerk doen? “Nou ja ik heb wel een sociale inslag en daar ben ik uiteindelijk ook in terecht gekomen. Dat zat er blijkbaar al vroeg in en het leek mij geweldig om andere landen te beleven. Ik wilde graag mijn steentje bijdragen, anders hoef je daar niet naartoe te gaan. Maar uiteindelijk is het daar nooit van gekomen. Want ik trof daar mijn echtgenoot, Johan. Dat was iemand, die bij wijze van spreken niet van het erf af kwam; dat pastte niet goed, dus met die relatie ben ik na vier jaar gestopt. 16 jaar later kwam ik hem weer tegen, toen lukte het wel en sindsdien hebben we hier gewoond. Hij zei: je moet maar weten wat je doet. Als je op reis wil, moet je dat gewoon doen, maar ik ga niet mee. Ik ging dus wel, dat was het probleem niet. Op een gegeven moment gingen we dan toch op vakantie: naar Luxemburg. En de keer daarop gingen we weer: naar Luxemburg. De derde keer wilde hij weer naar Luxemburg en toen was het voor mij genoeg; dan werd Luxemburg ons 2e erf. Sindsdien ging ik alleen op reis. Ik vond het hier trouwens ook geweldig. Je woont lekker vrij, nergens last van. Ik ben wel een sociaal mens, maar hoef niet alle dagen op de koie bij de buren. Voordat ik in 2014 het eerste Paradepaadje organiseerde, was ik bij wijze van spreken nog nooit in Rien geweest. Zo nieuwsgierig was ik niet blijkbaar. Het bleek toen wel een heel leuk dorp te zijn. Afijn, toen ik uit Bolsward vertrok, ging ik in eerste instantie terug naar mijn ouders en ging ik op zoek naar een korte studie, waarmee ik wel weer het huis uit kon. Toen ben ik schoonheidsspecialiste geworden. Een opleiding in Groningen van ongeveer anderhalf jaar en toen moest ik op kamers. Dat was perfect. Daar heb ik een paar jaar in gewerkt tot ik mijn eerste ‘echte’ echtgenoot tegenkwam. Die werkte in de horeca, had zijn eigen zaak en dan ga je daar automatisch in mee. Dan komen er twee kinderen in mijn leven, Rosni (mijn bonusdochter) en Steve. Toen had ik in Emmen ook nog mijn eigen schoonheidssalon. Op een gegeven moment was ik dat wel zat; de mensen die daar komen, leggen bij jou hun hele ziel en zaligheid bloot, dus dan kan ik beter maatschappelijk werker worden. En dat heb ik gedaan! Weer naar Groningen om te studeren; dus 4 jaar op en neer Groningen. Toen ging het pas echt beginnen. Ik kwam terecht in de zwakzinnigenzorg, op een extra zware afdeling; mensen met een psychische stoornis, waarvan sommigen niet eens konden praten. Gewoon was voor mij niet goed genoeg; het moet altijd wat bijzonders zijn.” Dat is dan wel heel heftig “Dat is wel waar, maar als je naar huis gaat, moet je wel de knop kunnen omzetten. Je moet je werk niet mee naar huis nemen. Het was niet altijd zo simpel, want soms als ik naar mijn werk reed, had ik ook wel eens een knoop in mijn buik van “als ik zo de deur opendoe, wat tref ik dan aan”. Mijn taak was dan om de mensen de hele dag te helpen; verzorgen helpen met eten, douchen, aankleden etc. Voor mij ging dat nog wel; ik was inmiddels 34 á 35, maar ik had daar collegaatjes van 17, 18 jaar. Dat was in feite onverantwoord. Maar daartegen protesteren hielp niet. Met die meiden ben ik nog steeds vriendinnen en treen we elkaar elk jaar weer. 35
Fabrykswei 1, 8734 HV Easterein - info@theunishofstee.nl Bellen 0515 331280 - Whatsapp 06 28414529 “LYTS BEGIN” LYTSEWIERRUM Alles wordt duurder en maar wij houden de prijzen laag. Bildstars 10 kilo 20 kilo Irene’s 10 kilo € 10,00 € 17,50 € 10,00 Frieslanders, Borgers en uien Wachten op de nieuwe oogst Voor uw paard, geit of konijn: HEERLIJKE VOERWORTELS 1 zak 20 kilo 3 zakken voor € 4,00 € 10,00 Altijd kleinere hoeveelheden mogelijk! Voor alles geldt: voor donderdag besteld = in het weekend in huis! LANGSKOMEN KAN NATUURLIJK OOK! BEL/APP HOFSTRA - 06-205 62 566 Buorren 2 - LYTSEWIERRUM 36
Toen kwam er gedoe over de behandeling van patiënten, wat in de publiciteit werd gebracht, maar wij mochten niet met de pers praten. Zo kwam niet het hele verhaal naar buiten. Daar werd ik heel opstandig van. Toen ben ik gaan solliciteren bij Justitie en werden we met 10 vrouwelijke Hbo’ers tegelijk aangenomen, terwijl het nog helemaal niet gebruikelijk was om vrouwen en dan ook nog met een Hbo-opleiding aan te stellen in de gevangenis. En wij wisten natuurlijk alles beter; dat moest wel botsen natuurlijk. In die tijd werd er in Hoogeveen een nieuwe gevangenis gebouwd en vroegen ze mij of ik daar wilde werken. Dat wilde ik wel, maar dan alleen op de extra beveiligde afdeling; de gewone afdeling vond ik niks aan. Maar eerst moest ik stagelopen bij andere gevangenissen, onder andere in de Bunker in Scheveningen 2). Dat vond ik geweldig. Sommigen zaten daar hun hele leven en soms in eenzame opsluiting en vonden het prettig om een praatje te maken. Na een paar jaar kwam het bureau voor alcohol en drugs bij mij langs met de vraag of ik daar wilde werken. Ze wilden in de gevangenis een alcohol- en drugsvrije afdeling opzetten. Qua salaris kon ik toen zelf aangeven wat ik wilde verdienen; alles was mogelijk.” Dat waren dus allemaal periodes van een paar jaar? “Tsja, zo zit ik elkaar; ik heb dus heel veel verschillende dingen gedaan. Na 4 jaar heb ik zoiets van ik moet iets anders gaan doen. Dan is de uitdaging weg. Dat geldt eigenlijk voor alles, behalve voor mijn wonen en voor mijn man. Hij kon altijd goed relativeren.” Kinderen Over opvoeden en bijsturen. “Mijn overleden man zei altijd: tot hun 10e kan je ze van alles leren en in hun rugzakje stoppen en daarna kunnen ze eruit gooien wat ze denken niet nodig te hebben. En dan moet je maar hopen, dat er wat moois overblijft.” Hoe kwamen jullie elkaar tegen? “Johan, dus mijn 2e echtgenoot, woonde al in Rien en die kende ik dus van onze 1e relatie van 16 jaar geleden. We kwamen elkaar weer tegen op een reünie van ‘Bolsward’. Opnieuw klikte het en het was alsof we nog nooit bij elkaar weggeweest waren. Toen ging ik naar huis naar mijn 1e echtgenoot, die voorstelde om die avond ergens heen te gaan. Ik zei: “Ik ga nooit meer met jou ergens heen, ik vertrek.” Ik heb mijn spullen gepakt en ben weggegaan. Johan en ik hebben toen nog 23 mooie jaren gehad. Inmiddels woonde ik dus in Rien en werkte ik nog steeds in Assen. Dat beviel niet goed en bij een reorganisatie mocht ik eruit. Toen was de vraag: wat ga ik nu doen? Er kwam weer iets leuks langs om te doen: ik kon op vrijwillige basis helpen de kringloopwinkel in Sneek helpen op poten te zetten tot ze uit Harlingen langskwamen met de vraag ik dat ook bij hen wilde gaan doen, maar toen wel tegen een redelijke vergoeding. Destijds was het onderdeel van de gemeente en toen mijn 2-jarig contract afliep vond de gemeente dat ze het wel zonder mij konden. Dat kon inderdaad, maar het gevolg was, dat de rest ook opstapte. Want de helft van de mensen kwam via de reclassering en mocht niet zonder begeleiding aan het werk en de andere helft (vrijwilligers) was solidair. 37
De gemeente hing toen een briefje op de deur: ‘wegens ziekte gesloten’. Dat klopte van geen kanten en maakte mij witheet en toen heb ik de pers erbij gehaald; het werd een hele rel. Toen trok Drachten aan de bel met de vraag of ik dat bij hen wilde opzetten. Dat was echt een gigantische kringloopwinkel met wel zeven afdelingen en evenzoveel chefs in dienst. Daar had ik kleding onder mijn hoede met wel 20 mensen, die bezig waren met kleding uitzoeken en sorteren. Dat liep heel goed. Na 4 jaar ging ik op vakantie (naar Vietnam) en toen ik terugkwam was het bedrijf zonder enig overleg verkocht. Ik kon wel de kleding overnemen en ben vervolgens voor mezelf begonnen met een gebruikte-kleding winkel in Drachten met als personeel mensen met een uitkering. Na nog eens 4 jaar mocht ik hetzelfde gaan doen in opnieuw Sneek; het begeleiden van langdurig werklozen naar werk. De vrouwen werkten in de kleding en voor de mannen hadden we houtbewerkingsmachines. Voor veel mensen was het moeilijk om regulier werk te vinden, maar voor ons was het mooi: de mensen kwamen altijd fluitend naar het werk, altijd op tijd, altijd aanwezig, een mooie carrière. Maar dan is de subsidie op en stopt het project en zitten de mensen weer achter de geraniums. Zonde. Waar komt jouw liefde voor de kunst vandaan? In die tijd werd Johan ziek en vond ik wel even mooi geweest met het werk; even tijd voor thuis. De kinderen waren inmiddels uitgevlogen. Ik had al besloten om iets met een kunstroute te gaan doen. Een goede vriend van mij sleepte me overal mee naar toe, naar musea en kunstroutes en toen dacht ik: dat kan ik ook. Dat werd dus het Paradepaadje. Doordat ik inmiddels veel mensen uit de kunstwereld kende, kon ik veel mensen vragen of ze daaraan wilde meewerken. Zo’n 60, 70 kunstenaars kwamen uit de buurt, maar ook uit NoordHolland, Utrecht etc. In eerste instantie vond ik het best wel spannend om mensen daarvoor te vragen en bij mijn eerste gesprek vroeg ik hem om mee te gaan. Dat was bij Jeannet en Guus. Die waren meteen zo enthousiast, dat ik het daarna wel alleen aan durfde. Zo ontstond het Paradepaadje; een route langs zes dorpen: Lytsewierrum, Boazum, Britswerd, Wieuwerd, Itens en Rien met allerlei locaties bij mensen thuis, die stukken van kunstenaars exposeerden. Dat was een geweldige tijd. Tot het moment dat ik mijzelf voorbijliep en even pauze moest nemen. Ik was begonnen in 2014 en stopte na de vierde keer in 2017. Op het moment dat ik het nog een keer wilde oppakken in 2020 en 2021 zat Corona ertussendoor en afgelopen jaar vond ik wel genoeg geweest. Maak jij zelf ook kunst? “Zeker. Ik schilder en teken en gebruik allerlei technieken, drukwerk. Ik doe dat op het moment dat ik daar zin in heb. Ik schrijf ook gedichten en verhaaltjes. En dat vind ik gewoon leuk om te doen. Het Paradepaadje was ook niet om mijn eigen weken te laten zien. Wat ik wel deed was mijn foto’s te laten; ik heb veel foto’s gemaakt van hier, voor het huis en achter. En heel veel foto’s van Lytsewierrum. 38
En op dit moment ben ik bezig met een studie ‘wandelcoach’. Dat ligt in het verlengde van maatschappelijk werk en sluit mooi aan bij mijn andere passies: wandelen. De afgelopen jaren heb ik heel veel paden al gelopen: het Pieterpad, Odulphuspad etc. En ik ben bezig met de Camino in Spanje. Een prachtige route! En je komt allerlei leuke en interessante mensen uit de hele wereld tegen.” Positief Petra lacht veel en graag en vindt zichzelf een positief mens en als zij ’s morgens een keer chagrijnig wakker wordt, dan pakt zij zichzelf op, pept zich op en gaat er weer voor. Petra: “Ik kan mij niet voorstellen, dat ik een hele dag chagrijnig ben. Je moet gewoon laten zien dat het leven leuk is.” Daar is niets aan toe te voegen! Dankjewel. Reserveren dorpshuis De Lytse Fjouwere Aanvragen kan alleen nog via de mail. Ons mailadres: delytsefjouwere@gmail.com 39
Dorpsbelang en Slachte Nieuws Door Jan Nog een week of zes en dan gaat de slachte los. E zijn al een aantal avonden voorbereidingen en overleg met de organisatie geweest. Een aantal weken geleden hebben we ons thema gepresenteerd in het Reade Hynder in Wommels: We hebben besloten om ons mooie “Greide” gebied centraal te laten staan. Daar mag de Ljip van Itens niet in ontbreken. Zodra we van Reahus via greate Wierrum richting de hoek van de Slachtedyk / Molmawei lopen horen we de Ljip weelderig tieren. Dit geeft rust na al die drukte, feest en stevige muziek. Je kunt even gaan uitrusten op onze lounge banken en de telefoon en de inwendige mens opladen. Een Selfie met de Ljip mag niet ontbreken. Tijdens de gehele dag zullen korpsen muziek ten gehore brengen en tussendoor draait een DJ de hit “de Ljip van Itens”. Uitgerust en opgeladen kun je dan weer op pad. Om dit alles mogelijk te maken hebben we natuurlijk vrijwilligers nodig. Er is al een aantal mensen, die zich hebben aangemeld, maar er kunnen er nog veel meer bij, want het is een lange dag. Graag willen we verenigingen uitnodigen om zich aan te melden, want het kan een extraatje opleveren. Ook kan je je individueel aanmelden en aangeven waar jouw verdiende deel naartoe gaat. We gaan de totale winst van deze dag uitkeren aan de verenigingen en clubs afhankelijk hoeveel je hebt bijgedragen. Dus hoe meer vrijwilligers hoe hoger het bedrag. Wat hebben we nodig. Parkeerwachters, verkeersregelaars en natuurlijk de horeca om broodjes, soep, koffie en Thee te schenken. Ideeën zijn welkom. Aanmelden kan via mail en Whatsapp: Jan Hofstra: hofstra_j@online.nl - tel 0620 161432 Johan Postmus: johan.postmus@kpnmail.nl - tel 0612 330658 40
We gean wer los! Troch Harmke Ha jimme it al heard? Rûzend, flústerjend, gonsend of miskien selfs sjongend? Neist de fûgeltsjes, lamkes en ky dy ’t we wer hieltyd mear hearre en sjogge, binne ek ús doarpsbewenners wer aardich warber. Rinnend of dravend foar dat iene spektakel yn de ouwer jier. De ien seit it fol entûsjasme, in oar mei noch wat twivels en betingsten. Wat sizze in soad minsken út de Fjouwer doarpen ‘Ja!’ op de fraach of sy ek oan it trainen binne foar De Slachte! Binne jo net oan it trainen foar De Slachte, dan binne je fêst fan doel om op 15 juny as supporter oan de dyk te stean. Mear as tweintich minsken út de Fjouwer doarpen sille meidwaan oan dizze (heale) maraton. Hjirûnder fertelt elk, hoefolste kear dit is en hoe’t sy harren tariede: De rinners: Reinder & Elisabeth Abels (Itens) Het wordt onze eerste Slachte als wandelaars. Als voorbereiding proberen we aan een aantal wandeltochten mee te doen, waaronder de Lytse Doarpen Rintocht. Verder lopen we zelf regelmatig wandelingen van 6 tot 12 kilometer. Anke Strikwerda (Itens): ‘Dit wurdt de 4e keer dat ik de Slachtemarathon wandelje sil. Op dit moment ha ik 3x 10km rûn, derneist sil ik de lytse doarpenrin tocht (25 km) dwaan en misschien nog een keer 25 km.’ Johan Postma (Rien): ‘Ik heb al eerder mee gedaan aan de Slachemarathon in 2008 en 2012. Van de organisatie heb ik een trainingsschema gekregen dat ik nu ook weer gebruik. Elke week bouw ik de duur van mijn wandelen uit. Ik ga met mijn jongste broer Tjeerd de tocht maken.’ Jannie en Anneke Jaarsma (Lytsewierrum) ‘It is de earste kear dat wy besykje sille om de Slachte te rinnen.’ Jannie seit bewust besykje, omdat se mei wat fysike problemen te kampen hat. ‘Mar wy binne fol goede moed om de einstreek te heljen.’ ‘Wy besykje om ien à twa kear yn de wike in oere en opbouwend ien kear in langere kuiertocht te rinnen.’ Mem en dochter traine sawol mei elkoar as ek wol mei oaren ut de Fjouwer doarpen. ‘Wy dogge ek oan organisearre tochten mei. . Op die momenten kinne je moai echt ris een grutter ein pakke. Hoe tichter bij de Slachte hoe grutter de oefen rûntsjes wurde.’ Anneke rint de Slachte ek mei Leandro Reitsma (Foarhinne út Rien). Leandro hat foarich jier slim siik west troch in spiersiikte (Guillian Barre syndroom). Leandro koe doe syn hannen en fuotten net bewege. Stapke foar stapke learde Leandro wer rinnen. Anneke hat doe in sponsortocht opsetten om jild yn te sameljen foar Leandro en oar gedupeerden. Dat Leandro en Anneke no tegearre meidwaan sille oan de Slachtemarathon is dan ek tige bysunder! 41
Annemarie Viersma (Lytsewierrum) ‘Voor mij is het de 5e keer dat ik mee ga Johan Postma (Rien) ‘Ik heb al eerder mee gedaan aan de Slachemarathon in 2008 en 2012. Van de organisatie heb ik een trainingsschema gekregen dat ik nu ook weer gebruik. Elke week bouw ik de duur van mijn wandelen uit. Ik ga met mijn jongste broer Tjeerd de tocht maken.’ Hessel (Itens) Hessel sil de marathon mei freonen rinne, dit jier sil de earste kear wurde. Herre Adema (Hinnaard) en Jouke Beukens (Rien) ‘We sille mei wat mannen fan de keet de Slachte rinne, mei Jouke Beukens, Sibe Wybrandy en Yde Gjalt vd Hem. Foar my en Yde is dit de twadde kear. Jouke en Sibe rinne foar it earst.’ Jouke rint in soad foar syn wurk, derneist sille se ek as groep sich foarbereide: ‘Troch mei elkoar in hoop kilometers te meitsjen. Mar we moatte der nog mei begjinne.’ Rinet en Peter Zijlstra (Lytsewierrum) ‘Dit is de twadde keer dat wy de Slachtemarathon rinne sille, ien 2016 wie de vorige keer. We sille een pear keer een grut blok om as foarbereiding en derneist sille we de Gaasterland wandeltocht mei dwaan.’ doen aan de Slachtemarathon. Alleen de 1e keer kon ik niet omdat ik toen in de kleine kinderen zat. Ik train nu iedere 2 weken 20 tot 25 km. Straks de Lytse doarpenrintocht (25 km) en de Gaasterlandtocht(40 km). Ik loop de Slachte samen met iemand uit Boazum. Maar er lopen meer mensen die ik ken. Dat is het leuke, je ontmoet ook weer bekenden onderweg. Alinda de Jong en Regina Hofstra (Lytsewierrum) Foar Alinda wurdt dit de 4e kear, foar Regina sil dit de earste Slachtemarathon wurde. Elke wike rinne se 5-10 km, derneist stiet der elke moanne in tocht fan 15-25 km op it programma. Janny Fritsma en Sippy Wiersma (Itens) ‘Dit is foar ûs de twadde kear. We ha him 8 jier lyn rûn tegearre mei ús mem, allinne is ús mem doe útfallen by Slachtehiem (Lollum),’ appt Janny, ‘Se hie har by de start ferstapt by dy oare Slachtebrêge en yn kombinaasje mei de waarmte waard se by Slachtehiem net lekker. Se woe doe wol trochrinne, mar dat fûnen wy net ferantwurde. Wy binne doe mei in oere fertraging wer trochrûn, wat wol spitich wie, want in protte ferdivedaasje wie doe al fuort. Wy hawwe him wol útrûn. 4 jier lyn woene Sippy en ik him ek rinne, mar dy edysje gong troch koroana net troch. Wy dogge no oan rintochten mei en bouwe de ôfstannen wat op. De rintochten rinne we faak mei ús fjouweren: Sippy, Janny, Jannie Jaarsma, kollega Monique en ek Anneke Jaarsma rint dan sa no en dan mei.’ 42
43
Nynke van Foeken (Lytsewierrum) ‘Dit is voor mij de eerste keer dat ik de Slachtemarathon ga lopen. Ik oefen door af en toe andere georganiseerde wandeltochten te lopen of ik wandel een eigen route. Ik loop met een groepje dames ("samengesteld" clubje vriendinnen/zussen/collegas/ kennissen van elkaar). We hebben een groepsapp waarin voorstellen worden gedaan voor een wandeltocht en wie kan haakt aan.’ Piter Zaadstra (Rien) Dit is de earste kear dat Piter meidwaan sil oan de Slachtemarathon. As foarbereiding hat hy de Lytse Doarpenrintocht mei dien, Piter is ek fan plan om nochris 30 kilometer te rinnen. De dravers: Heale marathon Ans (Itens) ‘Dit is de earste kear dat ik de (heale) Slachtemarathon drave sil. Ik draaf en bereid my self foar foar de 21 kilometer.’ Sybren Nauta (Itens) ‘Dit wurdt foar my de earste kear dat ik de heale Slachtemarathon drave sil. Ik bin yn februari begong mei trainen. Ik draaf 1x per wike 10 km en gean straks nei 2x per wike ta. Ik ha net in specifiek schema, mar doch eigenlijk mar wat. De tiid makket my eigenlijk net út, at ik it mar helje.’ Hele marathon Ek ald inwenner fan Rien Jurjen Eringa is fan plan om de Slachtemarathon te draven. Anne Willemsma (Rien) ‘Het is voor mij niet de eerste keer, 8 jaar geleden ben ik gestart met de hele marathon en na 10 km ben ik uitgevallen met een achillespees blessure. Voor mijn achillespees blessure ben ik onlangs behandeld door een sportarts. Hij heeft mij een schema gegeven om te trainen voor een halve marathon. Ik volg dit schema trouw, ik train 3 keer in de week. Ik loop eigenlijk altijd alleen of neem onze hond Pelle mee. Als ik dit schema trouw volg dan ben ik net voor 15 juni klaar en hoop ik dat het mij gaat lukken.’ Tressa Tigchelaar (Itens) ‘Dit wordt de vierde keer dat ik de Slachtemarathon ga lopen. Ik heb hem drie keer met Ronald gelopen. Dit wordt de eerste keer dat ik hem met mijn zus loop. Ik oefen door veel te wandelen en bijvoorbeeld mee te doen aan de Lytse doarpenrintocht.’ Jorrit van der Velde (Itens) Foar Jorrit is dit de earste kear dat hy de Slachtemarathon rinne sil. Jorrit sil 15 juni mei trije maten rinne, de kaarten binne jûns let kocht. Traine docht hy eins net, hy hat in aardige basiskondysje. 44
Jan Gerben Strikwerda (Itens) Jan Gerben is de Slachteveteraan van de Fjouwer Doarpen. Hij sil mar leafste foar de 6e kear de Slachtemarathon drave! ‘Ik train naar eigen inzicht en gevoel en breid de afstanden uit tot ongeveer 32km. Ik zit nu (begin april) op 15km.’ Jan Gerben hat it streven om de marathon ûnder de fjouwer oeren te draven. Harmke van der Werf (Rien) ‘Ik sil foar de earste kear de Slachte drave. Berber Rameau (Rien) ‘It is foar my de earste keer dat ik in Marathon rin. Wol ha ik yn 2012 en 2016 de Slachte al in kear wandele. Ik wie under de indruk fan de tocht en woe dizze graach ek in keer hurddrave. Moandei te jun train ik by Swit/Sit en dan op tongersdei te jun vaak sels en op snein draaf ik bij de hurddraafclub Horror yn Snits. Koart sein train ik trije keer yn de wike.’ De foarbereiding giet wat stroef mei in blessure die’t net goed oergean wol. 42 kilometer is in hiel ein, dus ik hoop dat ik it fysiek opredde sil. Ik besykje meardere kearen yn de wike te draven, ik draaf op tongersdei by Rûnom Mantgum en op sneins (ek mei Berber) by av Horror. Ik geniet folop fan dizze lange, rustige duurlopen troch it moaie Súdwest Fryslan!’ Hé-der-is-myn-buur-bingo! Foar alle oare inwenners fan de Fjouwer Doarpen die’t 15 juni natuurlijk langs de kant stean, is hjir de ‘Hé-deris-myn-buur-bingo!’ om de ouwerdoarpers ôfstrepe te kinnen die’t je oanmoedige ha. De heale Slachtemarathon start om 6:30 by Wommels De hele marathon dravers start om 6:30 by de sédyk yn Easterbierrum De marathon foar rinners start fanôf 7:00 by de sédyk yn Easterbierrum Ans Jan Gerben Elisabeth Johan Anke Janny Nynke Anne Jurjen Reinder Anneke Annemarie Sippy Hessel 45 Sybren Berber Jouke Jannie Alinda Peter Tressa Jorrit Harmke Herre Leandro Regina Rinet Piter
Adverteerders Keunstrûte Ook dit jaar zullen op zaterdag 25 en zondag 26 mei weer vele kunstenaars en cursisten in 18 verschillende dorpen van de voormalige gemeente Littenseradiel hun werk laten zien. www.friesekunstroute.nl Na jarenlange steun nemen we afscheid van trouwe adverteerder van het eerste uur: Bouwbedrijf Kuperus uit Itens. Ontzettend bedankt voor jullie niet-aflatende steun aan Diggelfjoer. Ook begroeten we twee nieuwe adverteerders: Friesland Ontruimingen en Patyna Hopelijk houden zij het net zolang vol als Kuperus! Dank ! Start PiMM! orkest Op 6 februari was het zover, het PiMM!orkest Wommels ging van start. PiMM betekent Plezier in Muziek Maken, en dat is ook het doel van dit project. Vijftien jongens en meisjes hadden zich aangemeld en kwamen vol verwachting naar de eerste repetitie. Na een kennismakingsronde en wat oefeningen om in de sfeer te komen kreeg iedereen zijn of haar instrument. Na wat oefenen en deskundige aanwijzingen van dirigent Arjen klonken de eerste echte tonen en was het eerste liedje een feit. Een hele knappe prestatie! Met veel dank aan Stichting Wommels, de F.K.W.W.I. en het Boekenfonds van Euphonia hebben we mede door hun royale financiële bijdrage dit project kunnen realiseren. De organisatie is in handen van Harmonieorkest Euphonia Wommels. 46
Rienk Rispens Voor al uw tuinwerk Verhuur van - hoogwerker - houtklover - klepelmaaier - minikraan - sloophamer - stenenknipper - stobbenfrees - stoomreiniger - takkenversnipperaar - trilplaat en trilblok - tuinfrees - verticuteermachine 48
Nieuws vanuit het dorpshuis “De Lytse Fjouwere” Bestuur Afgelopen winter hebben Fokje Altenburg en Dick de Haas aangeven dat ze na 8 jaar uit het bestuur willen. We hebben 2 nieuwe bestuursleden gevonden en Dorien Kooistra en Jan Hoitema komen ons versterken. Fokje blijft eerst het voorraadbeheer doen. Fokje en Dick dank voor jullie waardevolle bijdrage aan het dorpshuis en Dorien en Jan welkom in het bestuur. Daarnaast zijn we vanuit het bestuur zeer blij met de inzet en enthousiasme van alle vrijwilligers. “Vele handen maken licht werk”. Wij horen wel eens andere verhalen vanuit andere dorpshuizen. Financiën Door de vele activiteiten in 2023 hebben we financieel een goed jaar gehad. Een omzet van € 57.000 met een winst van € 11.000, en we hebben nu een eigen vermogen van € 51.000. De belastingdienst had ons aangemerkt dat ons dorpshuis onder de BTW regeling zou vallen. Hier hadden wij onze bedenkingen bij en bezwaar aangetekend. Dit hebben we succesvol kunnen afronden. Met het nieuwe kerkbestuur zijn we frequent en goed in gesprek. Zoals jullie mogelijk weten huren wij als stichting “De Lytse Fjouwere” het café-gedeelte van de kerk (zaal is in eigendom van de stichting) en we hebben afspraken voor de komende jaren gemaakt en dit ook vastgelegd in een contract. Door de nauwe samenwerking hebben we ook kosten als verzekering kunnen verminderen. Ook de woning naast het café is van de kerk en zij zijn zich aan het beraden wat zij daarmee gaan doen in de toekomst. In het maken van de plannen worden wij als bestuur goed meegenomen. Statuten Verder hebben we vorig jaar de statuten een update gegeven. De oude statuten dateerden nog van de oprichting van 1984. Verduurzaming fase 3 Ten gevolge van het grote windmolenpark heeft provincie Fryslân een grote financiële pot beschikbaar gesteld voor het verduurzamen van Mienskipsgebouwen. Samen met de 3-J’s (Jan Kamstra, Jan Gerben Strikwerda en Jan Hoitema) en Installatiebedrijf Koning hebben we een plan gemaakt voor het plaatsen van een hybride warmtepomp, andere radiatoren, extra zonnepanelen en aanpassen van de koepel in de zaal met een totale investering van ca. € 55.000. 49
Vanuit de pot van de provincie hebben we ca. 70% van het investeringsbedrag gekregen. Ook van de gemeente, het Oranjefonds en Rijkssubsidies op warmtepompen hebben we riante bedragen ontvangen, waardoor we nog maar een klein bedrag vanuit ons eigen vermogen nodig hebben. Deze investering doen we vanuit de regelgeving dat openbare ruimten in 2030 klimaat neutraal moeten zijn. We ha de kommende wiken noch in pear aktiviteiten en dan gean we mei it doarpshûs it simmer-reses yn. Wy winskje jim in noflike simmer ta en wy sjoche jim graach wer fanôf ein augustus. Bestjoer doarphûs “De Lytse Fjouwere” 50
ALV Dorpsbelang vrijdag 19 april jl. Voor ruim 30 dorpsgenoten inclusief bestuur en 2 vertegenwoordigers van VVN en onze dorpscoördinator van de gemeente werd vrijdag 19 april jl de Algemene Ledenvergadering gehouden. Presentatie Iets na achten opende Jan Hofstra zijn laatste vergadering. Na een kort openingswoordje hielden Pietie de Vries en Berber Rameau een leuke presentatie met een terugblik op het afgelopen jaar. Pietie nam ons mee in haar wandeltocht 2028 door onze dorpen, gemaakt t.b.v. de dorpsvisie. Berber gaf op diverse punten aan hoe de situatie nu is en wat er zoal is gerealiseerd het afgelopen jaar. De commissie Energie moet nog samengesteld worden. Hier is nog geen energie in gestoken. De commissie Historie is inmiddels samengesteld en hebben al enkele vergaderingen erop zitten. De commissie bestaat uit Pietie de Vries, Hessel Stegenga, Myra Kok, Peter Plantinga en Lucretia van der Brug. Volgend jaar hopen zij hun plannen uiteen te kunnen zetten. Financieel Na deze luchtige presentatie nam Johan Postmus als penningmeester het stokje over. Hij vertelde eerst iets over het Ondernemers Fonds Súdwest Fryslân. Doordat deze de komende 5 jaar op een iets andere leest geschoeid is, kunnen wij als dorpsbelang sneller aan middelen komen, waarvoor achteraf verantwoording afgelegd moet worden. Het verslagjaar werd met een klein positief resultaat afgesloten met dank aan de ontvangen middelen van het Ondernemers Fonds. Na de exploitatie komt de balans aan de orde. Dorpsbelang beheert inmiddels voor 4 informele verenigingen/commissies (Diggeloer, Swit&Sit-Rin, Dorpsfeestcommissie en Biljartclub De Kromme Keu) de financiën. Dit jaar is de toneelvereniging daarbij gekomen. Hiermee ontzorgt dorpsbelang de verenigingen op dit vlak en kunnen ze zich bezig houden met de dingen, die ze goed kunnen. De jaarrekening levert geen vragen op waarna Hessel Stegenga als vertegenwoordiger van de kascommissie (samen met Myra Kok) verslag doet. Ziet er weer goed uit en de penningmeester wordt bedankt voor zijn werk. Bloemen Vervolgens wordt het bloemetje van het jaar uitgedeeld. De eer valt dit keer toe aan de nieuwe kerkenraad die nu sinds een 2 jaar actief is. De samenwerking met dorpsbelang wordt geprezen. Als dank dus een bloemetje. 51
Jan Hofstra Zoals aangegeven was dit Jan Hofstra zijn laatste vergadering. Hij treedt af en in zijn plaats is Gerard Witteveen bereid gevonden zijn plaats in te nemen. Met een bos bloemen en een fles Berenburg met inscriptie wordt onder luid applaus afscheid van Jan genomen. De kascommissie bestaat volgend jaar uit Myra Kok, Jacob Kloosterman en als reserve lid Anke Strikwerda. De nieuwe kerkenraad Actie Vervolgens deelt Lize Cnossen namens de Gemeente Súdwest Fryslân een toolbox “Check je meter, 30 is beter” uit aan Pietie. We hebben voor alle 4 dorpen een toolbox mogen ontvangen. Binnenkort zul je de afvalcontainers in de dorpen terugzien met een duidelijke sticker “30 is beter”. Nu maar hopen dat elke chauffeur zijn gedrag wil aanpassen!! Rondvraag De rondvraag bracht een aardige discussie te weeg inzake de verschillende verkeerssituaties, met name die in Rien. Er werd nog eens verduidelijkt hoe de gemeente omgaat met de verschillende wensen die er zijn. De grootte van de gemeente en de beschikbare budgetten zijn bepalend wat, wanneer en in welke vorm er gerealiseerd kan worden. Dorpsbelang is v.w.b. de gemeente steeds het aanspreekpunt. Zij hebben jaarlijks een overleg met de gemeente waarbij verkeer een vast onderwerp is. Veilig Verkeer Nederland Rond negen uur werd het formele gedeelte afgesloten en hield na de pauze Veilig Verkeer Nederland in de personen van Margot Blaauw en Sanne Martens een interessante presentatie waarbij vooral het gedrag van de deelnemers in het verkeer aan de orde kwam en hoe we dit gedrag kunnen beïnvloeden. De presentatie leverde leuke discussies op. Rond de klok van elf kon het bestuur terugzien op een geslaagde avond. 52
SBS “De Romte” verblijd met een picknick bank Vrijdag 12 april kreeg de school uit handen van Johan Postmus en Jan Hofstra een picknick bank aangeboden t.b.v. hun schoolplein. De volledig kuststoffen picknick bank (duurzaam!!) werd mede gefinancierd door een bijdrage uit het Ondernemers Fonds. De school is er ontzettend blij mee. Naast de school is ook de speeltuin voorzien van een dergelijke picknick bank. Hiervoor ontving dorpsbelang een bijdrage van het Oranje Fonds (NL Doet). Afgelopen vrijdag 19 april was de algemene leden vergadering van dorpsbelang. Als gastsprekers hadden we Veilig Verkeer Nederland uitgenodigd. Het was een interessante presentatie. Waar kennen we VVN vooral van? Slogans van de Scholen zijn weer begonnen, BOB, MONO, Verkeerslessen en verkeersexamens op scholen bijvoorbeeld. Gedrag Hoe wij met elkaar omgaan in het verkeer heeft vooral te maken met ons eigen gedrag. Bij een open vraag wie zich altijd aan de juiste snelheid hield, was er maar een persoon in het dorpshuis die dit keurig doet. Anderen rijden allemaal te hard. De weg is in het buitengebied immers overzichtelijk, dan kun je wel wat sneller dan 60? Iedereen heeft vaak haast, dat maakt dat we bijna allemaal te hard rijden. Drempel Een hogere verkeersdrempel is voor velen een wens maar voor anderen weer een enorme storing vanwege trillingen en afremmend en optrekkend verkeer. Het inrichten van de verkeersomgeving is niet het enige wat telt! Gedrag van ons allemaal is wat er toe doet. Wat kun je van onze kleinste verkeersdeelnemers verwachten? En overschatten we de pubers op de fiets naar het VO niet? (kijk vooral op de onderstaande link!) En wat te zeggen van de senioren die heel veel KM maken op de E-bike? 53
Die horen en zien ook niet alles meer of reageren en anticiperen niet altijd meer zoals voorheen. Fietshelm Waarom is een fietshelm niet net zo standaard als een skihelm? Een skihelm is ook niet verplicht en draagt iedereen…. VVN is een grote voorstander van de fietshelm. De meeste verkeersslachtoffers zijn tegenwoordig fietsers! Gebruik je bloedverdunners dan is een oproep van de chirurgen en VVN: Zet een helm op! Botbreuken zijn goed te herstellen maar een bloeding is het hoofd niet. Toolbox Lise Cnossen reikte namens Gemeente Sud West Fryslan de toolbox “check je meter, 30 is beter” uit, dit is de nieuwste verkeersactie in onze gemeente. Vanaf nu zal er veel promotiemateriaal met deze slogan te vinden zijn in onze dorpen! Heel veel tips over veilig deelnemen in het verkeer kun je vinden op onderstaande websites. Bij het participatiepunt kun je o.a. lokale acties aanvragen of advies inwinnen. https://vvn.nl/leer-meer/thuis/ontwikkelingsfasen https://participatiepunt.vvn.nl/ Persbericht Bêste Frysktalige Redaksjestik Op 6 maart wie de priisútrikking fan it Bêste Frysktalige Redaksjestik 2023 fan doarpskranten út gemeente Súdwest-Fryslân. Der binne 8 stikken yntsjinne fan 5 redaksjes. De 1e priis gong nei de redaksje fan Diggelfjoer Wommels. Rozemarijn Strubbe hat in stik skreaun oer ynwenster Annette Meijer-Wijbenga. Se hat te hearren krigen dat sy MS hat. Mar se giet net by de pakken delsitten. Mei it team Mentaal Sterk fan it MS fûns rint sy nei de top fan de Mont Ventoux. Watze Zeinstra fan Diggelfjoer De Fjouwer Doarpen hat skreaun oer “It lêste rûntsje” fan molkboer Henk Feenstra út Hommerts. Dit stik hat de 2e priis wûn. Nei 50 jier stoppe Henk dermei en gong hy mei pensjoen. In redaksjelid is mei Henk mei west op de SRV-wein en hat it lêste rûntsje troch Rien en Itens meiriden. 54
Swit & Sit 5e editie dit jaar met wandeltocht Dit jaar, waarin ook de Slachtemarathon doorgaat, kan er nu 10 km gewandeld worden. Een mooie loop als training voor diegenen die zich wagen aan de 42 km. Hardlopen is niet voor iedereen weggelegd en zo hopen wij nog meer mensen in de mienskip aan te spreken. De overige onderdelen en de focus blijft bestaan: samen sporten met een gezellige nazit. Voor de muzikale sfeer zorgt Sipke de Boer dit jaar en er komt een Hottub XXL, waardoor we hopen op een mooie afsluiter van een geweldige sportieve dag. De inwendige mens kan weer van een natje voorzien worden en met een warme hap van de pizza’s van Atze. Er is dit jaar een nieuwe route voor de 10 km hardlopen, waardoor we hopen om nog een mooi stukje Greidhoeke te kunnen laten zien aan de lopers van buitenaf. En er is een groepje lopers op maandagavond al mooi samen aan het trainen om deze 10 km te volbrengen. Gerrit Bangma zorgt dit jaar voornamelijk voor de training en daarnaast schiet hij ook mooie plaatjes van de loopgroep. Je kan altijd nog aansluiten op de maandagavond, ook voor de 5 km lopers. Wil jij graag meedoen, registreer je snel en eenvoudig via www.inschrijvingen.nl Vol=vol, dus geef je snel op! Lijkt het je leuk om ons te helpen op 11 mei, laat het ons weten via een bericht of via switsitrin@gmail.com. Extra handen zijn altijd welkom! Hopelijk tot 11 mei! Sportieve groet van Het Swit&Sit team; Anke, Ans, Gerrit, Hinke, Roelie & Tineke 55
1 Online Touch