0

Op de voorpagina en hieronder zien we de Mienskip in aktie. “Vele handen maken licht werk” Op zaterdag 5 oktober werd er met man en macht nieuw grind uitgereden rondom het kerkpad bij de Martinikerk in Itens. Alles ligt er weer netjes bij. Maar liefst 12 vrijwilligers kwamen hierbij helpen. Namens de kerkenraad, Veel dank!

Agenda Alle activiteiten vinden plaats in het dorpshuis De Lytse Fjouwere, tenzij anders vermeld. November 8 Maatklaverjassen 9 FDD kwisjûn 16 Filmavond 22 Kompetysjekaarten 23 FDD escaperoom (t/m 18 jaar) 28 Itenser rûnte Tom Schepers, Martinitsjerke 30 Muzykkafee Stevie Ray Vaughan Undercover December 6 Sinteklazepriiskaarten foar elkenien 10 Deadline kopij Diggeloer 13 Viering van Sante Lucia in de Fermanje 13 FDD bloemschikken 14 FDD kinderknutselen 14 Iepen kafee Kerstdiner 60+ 20 Kompetysjekaarten 21 Iepen kafee kerstdiner 28 Muzykkafee reunie Ljip Itens 20.00 uur 20.00 oere 20.00 oere 20.00 oere 20.00 uur 20.00 oere 21.00 oere 20.00 oere 19.30 uur 19.30 uur 14.15 uur 20.00 oere 21.00 uur Viering van Sante Lucia in de Fermanje in Itens De Lucia-traditie is net zo belangrijk voor de Zweedse cultuur als Midzomer en Kerstmis. Deze 400 jaar oude traditie is immens sfeervol en brengt elk jaar op 13 december vreugde en licht. De traditie verspreidt zich inmiddels over de hele wereld. Het markeert traditioneel ook het begin van de kerstperiode. Dit jaar willen we in de donkere dagen in december ook de terugkomst van het licht vieren. Daarom is op 13 december de Fermanje ’s avonds voor iedereen open om even op adem te komen en te genieten van de rust en de sfeervol verlichte ruimte. Er is ook ruimte om zelf een kaarsje aan te steken. Zo rond half 8/8 uur komt er een koortje ook mooie meditatieve liederen over licht zingen. We houden jullie graag verder op de hoogte via allerlei kanalen, dus noteer vooral de datum vast in de agenda en meer nieuws volgt dan nog. https://nl.wikipedia.org/wiki/Luciafeest 3

Agenda Inhoud van deze Diggelfjoer 3 Fan de redaksje Itenser Rûnte en FDD Programma Even kennismaken met Rinet, Peter, Lyke en Silke Henkie 80 giet foar de 100! De Filmclub Tuolle (8735 HZ Itens) - Strjitnamme yn ús Fjouwer Doarpen Kansbrief 2024 - Gemeente Súdwest Fryslân Program fan it Iepen Kafee Feriening yn byld: De Kwisjûn-kommisje Kroegferhalen - Tante Jet Kidsredactie - puzzels en een kleurplaat Kidsredactie - Laatste basisschooljaar Nijs fan toanielferiening ‘Nim it sa’t is’ Fan ‘e feestkommisje Bibliotheek - Heel Nederland Leest Nieuwsbrief Huisartsenpraktijk Hornstra Wat hangt er nou bij jullie aan de muur? Kolofon Doarpskrante sûnt 1982 foar Hinnaard, Itens, Rien en Lytsewierrum Ferskynt rûn 1 jannewaris, 1 maart, 1 maaie, 1 july, 1 septimber, 1 novimber Kopij stjoere nei diggeloer@live.nl foar de 10e fan 'e foarige moanne; ek foar famyljeberjochten en alle fragen en kommentaar Redaksje Elisabeth - Esther - Watse - Hans Abonneminten foar âld ynwenners ensfh.: € 20,60 it jier. Adfertinsjes: 5 x swart-wyt + 1 x kleur: 6 x kleur: 1/4 pagina - 1/2 pagina - 1/1 pagina - € € € 57,00 107,00 206,00 € € € 75,00 139,00 251,00 De tariven wurde alle jierren yndeksjearre mei de CBS-priisindeks Frijwillige bydrage wurdt tige op priis steld en kinne jo oermeitsje nei: Bankrekken Dorpsbelang / Diggeloer: IBAN NL 33 RABO 0349 5031 68 ûnder fermelding fan: Donaasje Diggeloer Dorpsbelang “de Fjouwer Doarpen”: dorpsbelang@de4doarpen.nl 4 5 7 8 12 17 18 19 Huisartsen Wommels - Easterein: Griep- en pneumokokkenvaccinatie 20 Nieuws van de Romte 22 25 27 29 35 39 43 45 46 46 48

Fan de redaksje Troch Esther Hearlik! Hearst! Myn favorite tiid fan’t jier! Tiid om mei in boekje yn’e hoeke fan de keamer te krûpen, deun tsjin de kachel oan. Nofimber en desimber: de tiid fan Sint Marten, Sinterklaas en de feestdagen. Foar in protte minsken in drokke, mar prachtige tiid. En it is mar krekt hoe drok ast dy makkest. D’r sille grif ek minsken wêze dy’t it muoite ha mei de kommende moannen. It is ek in tiid dat minsken wat mear yn’e hûs bliuwe. Derom: ast dyn buorlju al in skofte net op de dyk sjoen hast: meitsje in praatsje, doch in bakje. Dat is ek mienskip. Diggelfjoer docht har bêst om ferbiningen te lizzen yn ús fjouwer doarpen. Genytsje mar lekker fan dizze nije Diggelfjoer mei wer prachtige ferhalen fan Watse oer eartiids yn Rien, Hans hat del west by nije ynwenners en op de basisskoalle yn Itens is fan alles bart. De redaksje fan Diggelfjoer winsket jo in noflike tiid ta yn de wintermoannen en oan’t yn 2025! It blonde famke fan de foto rjochts yn de lêste Diggelfjoer wie Sippy Wiersma! Ek no wer in moai plaatsje fan in doarpsbewenner. Wa is dit? 5

Rienk Rispens Voor al uw tuinwerk Verhuur van - hoogwerker - houtklover - klepelmaaier - minikraan - sloophamer - stenenknipper - stobbenfrees - stoomreiniger - takkenversnipperaar - trilplaat en trilblok - tuinfrees - verticuteermachine 6

Itenser Rûnte 2024- 2025 Troch Douwe Willemsma 28 november - Tom Schepers Onbekende verhalen over Abraham, Henoch, Maria en Jezus Theoloog Tom Schepers heeft oude mythologische verhalen verzameld die in verband staan met Bijbelse gegevens. Noach zou de lichamen van Adam en Eva meegenomen hebben en zoon Sem zou die begraven hebben op de plek waar Jezus zou sterven. Wij gaan luisteren naar de verhalen van Schepers. FDD PROGRAMMA Opgeven voor activiteiten kan via fddocht@live.nl November 9|zaterdag KWISJUN: voor clubs, verenigingen en teams uit de 4 doarpen | aanvang 20.00 uur | dorpshuis | teams bestaan uit maximaal 4 personen | €10,- per team | opgeven t/m 2 november 23|zaterdag ESCAPEROOM: voor middelbare scholieren t/m 18 jaar van 20.00 – 21.30 uur | kosten €15,- | opgeven t/m 16 november | minimale deelname 6 personen December 13|vrijdag BLOEMSCHIKKEN: thema Kerst| vanaf 18 jaar | aanvang 19.30 uur | dorpshuis | €15,- incl. koffie/thee/cake | maximaal 24 deelnemers | opgeven t/m 29 november 14|zaterdag KNUTSELMIDDAG: voor basisschooljeugd | van 14.15 – 15.15 uur | dorpshuis | €4,00 | opgeven t/m 7 december | kinderen t/m groep 3 onder begeleiding van een ouder Noteer alvast: FDD - Zaterdag 4 januari 2025 => Winterwille vanaf 17.00 uur Project Historie zoekt een webmaster! Project Historie overweegt een website te lanceren. Op deze site kunnen bijvoorbeeld oude foto’s of oude verhalen getoond worden. Als webmaster ben je verantwoordelijk voor het onderhouden en aanvullen van de site. Lijkt dit je wat? Laat dit dan weten d.m.v. een mailtje naar dorpsbelang@de4doarpen.nl t.n.v. Pietie. 7

Even kennismaken met … Rinet, Peter, Lyke en Silke Zeilstra uit Lytsewierrum Door Hans Het is een gezellig stel dat in de woning van de voormalige psychologe aan de Tsjerkebuorren in Lytsewierrum is komen wonen. Bijna een jaar geleden deden ze een winnend bod op die woning en sinds afgelopen februari wonen ze er. En toen ik vroeg of ik hen via onze Diggelfjoer aan onze lezers mocht voorstellen, was de reactie van Rinet meteen positief! Ze woonden hiervoor in Scharnegoutum, waar ook Lyke van 3 jaar en Silke van 1½ geboren zijn en waar Peter opgegroeid is. Omdat hun leven en werken zich in Sneek en omgeving afspeelt, zochten ze al wat langer een ander huis hier in de buurt. Het huis in Scharnegoutum, waar Peter als renovatieproject in 2014 begonnen was, was inmiddels wat krap geworden voor een gezin van vier. En toen de gelegenheid eind 2023 zich voordeed waren ze er snel bij en mochten samen met 39 andere gegadigden het mooie, maar verouderde, witte huis aan het begin van Lytsewierrum bezichtigen. Dat was trouwens alleen nog maar de eerste lichting; mocht daar geen bod uitkomen, dan stond er nog een 2e lichting klaar… Ondanks dat ze wel zagen, dat er heel project op hen af kwam, deden ze een bod en wonnen. Ze hadden inmiddels al de nodige ervaring met verbouwprojecten en zagen meteen de mogelijkheden. Daarna ging alles redelijk snel en konden ze aan hun project beginnen. In de afgelopen acht maanden is er ook al flink wat geklust: het plaatsen van zonnepanelen, boiler en een pelletkachel was nog het eenvoudigst. Het vervangen van een flink aantal kozijnen was een grotere klus, maar hard nodig om het huis vooral aan de winderige zuid-west kant tochtvrij te maken: via de babyfoon konden we in het begin de wind horen gieren. Daarom werden eerst de kamers van de kleine meisjes aangepakt. Peter: “We vonden het belangrijk hun kamers eerst te doen, zodat ze niet weer verplaatst hoefden te worden. En het aanpakken van de kamers betekent helemaal strippen tot en met de vloeren, daarna goed isoleren en weer opbouwen. Het is de bedoeling het huis helemaal toekomstbestendig te maken en pakken dat kamer voor kamer aan.” Rinet: “Het is hier een heerlijke plek, waar het voor de meisjes fijn is om op te groeien. En omdat onze familie en vrienden allemaal hier in de buurt wonen, wilden we ook niet te ver van Scharnegoutum vandaan. Inmiddels waren we al wel een jaar of vier aan het zoeken, voordat dit huis ‘langs kwam’.” Waar kom jij vandaan en wat voor werk doe je? Rinet: “Uit Workum, waar ik ben opgegroeid; een leuke stad. Mijn middelbare school heb ik op het Bogerman gedaan en daarna de HBOV (hogere beroepsopleiding verpleegkunde) aan de NHL in Leeuwarden. Eerst heb ik bij het Antonius op de psychiatrische afdeling gewerkt en daarna nog een tijdje in de thuiszorg. 8

Tegenwoordig werk ik als verpleegkundige bij een huisartsenpraktijk in Sneek en dat is een veelzijdige baan, waar ik met allerlei soorten aandoeningen te maken krijg, zowel somatisch als psychisch. En waar ik mij vooral ook voor inzet is het ervoor zorgen, dat oudere mensen zolang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Dat betekent ook op huisbezoek gaan en er is tegenwoordig samen met onder andere de thuiszorg een heel pakket aan maatregelingen mogelijk om tegemoet te komen aan die wens van velen om thuis te kunnen blijven wonen. Dan wordt er gewerkt vanuit een team en gezorgd voor 24-uurs zorg. Zodoende hoeven echtparen niet afzonderlijk van elkaar te wonen als de indicatie van de een zwaarder is dan van de ander. Heel dankbaar werk!” En Peter? “Ik kom uit Scharnegoutum, waar mijn ouders nog steeds wonen. Daar gaan dus ook de meisjes naar de opvang. Het is een gezellig dorp met veel activiteiten, ligt dicht bij Sneek. Ik werk ook in Sneek bij Stork als projectleider in de metaal. Stork is een bedrijf dat over de hele wereld actief is en wij zijn daar maar een klein onderdeel in. En zo af en toe mag ik dus ook wel eens over de grens meekijken bij andere bedrijfsonderdelen. In Sneek is het een hecht team en wij maken onderdelen voor elektriciteitscentrales. Oorspronkelijk komt dit onderdeel uit Amsterdam. Stork zocht rond 1960 een goedkopere locatie om te bouwen en kwam zo in Sneek terecht. Hier wordt gewerkt met een no-nonsens mentaliteit en dat is andere regio’s nog wel eens anders. Het is hier fijn om te werken.” Jullie proberen vanaf het begin ook mee te doen in de Fjouwer Doarpen? Rinet: Dat is niet zo moeilijk, want er wonen al verschillende stellen uit onze vriendengroep in de buurt, zoals Iris en Klaas en Karin en Herre uit Hennaard, die kennen we al heel lang. En ik ben ook al gevraagd voor het bestuur van de Swit&Sit-rin, waar ik afgelopen keer ook al aan meegedaan heb. En ze vroegen mij ook al voor de feestcommissie. Maar het moet maar niet allemaal tegelijk, want hier thuis is genoeg te doen met de meisjes en verbouwen enzo.” Peter: “De mensen hier in Lytsewierrum zijn ook allemaal erg vriendelijk, komen een praatje maken en heten je welkom. En we werden ook al uitgenodigd voor een feestje van de buren en de burendag. Erg gezellig. En jij hebt een autohobby? Peter: “Je bedoelt de carbagerun? Ja, dat is superleuk om te doen. Gewoon met een maat een oud barrel kopen en opknappen en daarmee door Europa met een hele club andere lui en allemaal rare opdrachten uitvoeren. Samen met Herre (uit Hennaard) heb ik al sinds 2017 met verschillende edities in zomer en winter meegedaan tot en met de poolcirkel aan toe in de wintereditie, een rondje door het oostblok of een rondje Oostzee. Gewoon een beetje spektakel zoeken. Maar het leukste is om met de brommereditie mee te doen. Tentje mee en een heleboel reserve-onderdelen; dat is pas echt avontuur! En de sfeer is dan ook anders; veel meer saamhorigheid en elkaar weer op weg helpen als dat nodig is. Vooral de combinatie van avontuur en techniek maakt het leuk.” 9

En hij laat mij meteen enthousiast een paar fotoboeken zien met daarin veel kerels met oude barrels in de sneeuw. Niks voor jou Rinet? “Nee, zeker niet. Dan ga ik liever met een paar vriendinnen naar de Canarische eilanden om van de zon te genieten. Af en toe eens lekker naar de zon is voor mij hobby genoeg. En we hebben natuurlijk onze oude Chevrolet, die we samen hebben omgebouwd tot camper. Die is voor ons zomerse avontuur. Ook Lyke vindt dat prachtig en vraagt regelmatig wanneer we weer met de bus op reis gaan. Als de zon schijnt wil ze op weg.” Peter: “De eerste keer hadden we nog een paar weken aan bevallingsverlof over en zijn we bijna 6 weken met de bus op vakantie geweest richting Normandië. Dat was wel een leuke periode; een mooie vuurdoop.” Kortom: Rinet en Peter zijn gezellige mensen, die een avontuur niet uit de weg gaan en graag meedoen in de mienskip. Een fijne tijd gewenst in het altijd mooie Lytsewierrum! Hier kan uw advertentie staan! Adverteren in onze Diggelfjoer? Mail naar diggelfjoer@live.nl 10

Henkie 80 giet foar de 100! Troch Watse It is al efkes lyn dat wy agrarysk nijs brochten yn it ‘Diggeloer’, mar no is it wer safier. Op social media seagen wy in nuvere titel foarby kommen. 'Henkie 80 hat 100.000 kg molke oan syn baas ôflevere'. In ko dy’t Henkie 80 hjit. Dat is op harsels al bysûnder tochten wy. Dus ha ik kontakt opnaam mei de man efter dat berjocht. Mar earlik sein ha ik no noch net de folsleine namme fan dizze ko neamd, want offisjeel hjit dit bêste bist nammentlik Astro Henkie 80 en dan witte in protte minsken tink ik daliks wol wa’t de lokkige eigener is. Krekt, Sybren (Astro) Nauta. Wittende dat Sybren de eigener is skynt der foar my ynienen ek in oar ljocht op dizze saak. Fan ’t maitiid binne Sybren en Elbrich ommers de grutske heit en mem wurden fan harren dochter Ella. En as jo in ko mei 100.000 kg molke hawwe, wat krije jo dan? Jawis, in panne fan Makkumer ierdewurk. Sybren en Elbrich ha mei de komst fan Ella fansels in ekstra persoan oan tafel krigen en dêrom moat der no fansels ek in ekstra board komme. Mar Sybren en Elbrich meitsje my al gau dúdlik dat de komst fan Ella net de motivaasje wie om ien fan harren kij krekt wat langer oan te hâlden. 12

Muzykkafee 30 november Stevie Ray Vaughan Undercover omvat een Nederlandse supergroep die een ode brengt aan de legendarische Amerikaanse bluesmuzikant Stevie Ray Vaughan. 30 november staan ze op het podium van dorpshuis de Lytse Fjouwere in Itens. Het is al meer dan dertig jaar geleden dat de legendarische Texaanse bluesmuzikant, Stevie Ray Vaughan, op tragische wijze van ons werd weggerukt. Samen met zijn band Double Trouble bracht hij dampende blues en zware shuffles gevuld met rauwe gitaarsolo's, scheurende Hammond-klanken, krachtige drums en hartstochtelijke zang. De leden van Stevie Ray Vaughan Undercover delen dezelfde passie voor deze muziek, en daarom hebben ze een band gevormd om het fantastische repertoire van 'SRV' te eren. Klassiekers zoals 'Cold Shot', 'Texas Flood', 'Pride And Joy', 'Love Struck Baby', 'Tin Pan Alley', 'Couldn’t Stand The Weather', en zijn unieke interpretaties van 'Superstition', 'Voodoo Child' en 'Little Wing' zullen de revue passeren. Al deze nummers, en nog veel meer, worden gespeeld door een strakke band met een onbegrensde liefde voor de songs van deze blueslegende. Stevie Ray Vaughan Undercover wordt gevormd door een verzameling van topmuzikanten: - Rob Winter (Robby Valentine, Kayak) – Gitaar - Ruben Mulder (Roadhouse, Captain Darlin’) – Hammond - Rick Nieuwenhuizen (Johnny Laporte, Ruben Hoeke) – Bas - Fokke de Jong (King of the World, Normaal) – Drums - Martin van der Starre (Woodstock the Story, Symfo Classics) – Zang Programma Muzykkafee Itens Noteer de datum alvast in de agenda zodat jullie deze avond niet missen: 8-2-2025 Minifestival met FUC 12-4-2025 Calahan Clearwater Revival 13

Sybren: “Henkie is dit jier al ús 3e ko dy’t mear as 100.000 liter jûn hat. Yn de tuskentiid is der noch alwer ien bykaam, dus oan boarden ha wy hjir thús beslist gjin gebrek.” De namme Henkie docht miskien tinken dat Sybren yn in joalige bui wie doe’t hy dit keal in namme joech, mar neat is minder wier. Yn werklikheid giet der in tryst ferhaal oan foarôf. Sybren syn heit heart op in moarn dat in âlde skoalmaat fan him hommels ferstoarn is. It wol him net oan en it hâldt him de hiele dei wat dwaande. Dan moat der letter op dy dei in ko kealje en dat smyt in moai kokeal op. It keal wurdt ferneamd nei Kobus syn eardere maat en mei de jierren docht bliken dat Henkie 80 in hiele bêsten is. Sybren lit my meisjen op syn kompjûter en jout my útlis oer alle produksjesifers fan syn kij. Prachtich moai om syn passy fan tichtby mei te meitsjen. Sybren is op en top dwaande mei it fokken fan kij, dy’t hy dan ek stik foar stik by namme kin. Hy scrolt troch de list mei nammen en ik sjoch sawat myn eagen út. Doe’t myn heit noch buorke hiene sawat al syn kij deselde namme. Der rûnen tink ik wol in stik as 10 Jetske’s om en dan hiene wy ek noch in protte Regina’s, Jantsjes en Metsjes. Mar dêrmei wie de kreativiteit wol sa’n bytsje op. Mar by Sybren yn de stâl rint fan alles om. Kij mei nammen dy’t syn heit noch betocht hat, mar ek hiele deftige nammen lykas Brigitte. Sybren fertelt dat hy faak wol wat nijs betinkt as der in keal bykommen is. As wy noch fierder nei ûnderen ta scrolle komme wy ek bekende nammen tsjin. It docht bliken dat as jo geregeld op it hiem komme by Sybren of befreone binne mei Sybren of Elbrich, dat it dan samar sa wêze kin dat der in skoftke letter in ko mei jo namme troch Sybren syn stâl rint! Sa binne Maaike Kamstra, Pietie de Vries en Berber Rameau yntusken allegearre al ferneamd. Fansels jildt datselde ek foar Sybren syn eigen frou en dochter. Hoe sit dat eins Sybren. Wat no as ko Elbrich of ko Ella net safolle molke jout. Kinst dan noch wol ôfskie nimme fan sokke kij? Sybren: “No, dat is dus alris bard mei in ko dy’t nei Elbrich ferneamd wie. Mar dat los ik altyd gau op troch in nij keal nei har te ferneamen. Sa giet dat hjir. Sybren lit syn moaie en typearjende laits der efkes by sjen. Op syk nei in moaie foto buorkje wy noch eefkes. Sybren hat by al syn kij in ferhaal. Hy wit de namme fan it bist en ek wa’t de heit en mem wiene. Oer Henkie 80 fertelt hy bygelyks dat dy ko as rier best in boef wie en somtiden wyld om har hinne skopte. 14

Bollen hat Sybren net folle omrinnen. Om krekt te wêzen binne it der mar twa. Sybren brûkt in eigen bolle foar syn jongfee. Pas as de kij harren produksjewearde wat sjen litten ha keapet hy sied yn fan in bolle dy’t himsels al bewezen ha. Ik bin benijd hokker nammen Sybren foar dizze twa gelok skiters betocht hat. Sybren begjint wat te glimkjend en seit dan: “Ja, mei nammen fan bollen leef ik my altyd efkes wat ekstra út. Dizze hjit Juggernauta en dy oare is Barry Batsbak! Der moat ek wat humor wêze no. By de keallen treffe wy it iennichste keal oan dat no noch gjin namme hat. It is in prachtich kokeal mei ‘Brown Swiss’ bloed yn har. Sy is dêrtroch prachtich moai ljochtbrún fan kleur. `Ik sil der noch efkes oer neitinke hoe’t dizze hjitte moat. Miskien wurdt it wol in Roelie. Do wist it hjir noait…”. Wy gean mar gau fierder. Sybren wiist my ferskate bisten oan dy’t al tsjin of al krekt oer de 90.000 liter molke jûn ha. Dus as wy wolle kinne wy takom jier sa wer in kear as 5 by Sybren op besite komme. “It bliuwt noch wol bysûnder en jo gunne it de kij dy’t tsjin de ton oansitte op een beskaat momint ek, mar it begjint foar ús ek al te wennen. Ik ha hjir ek in ko rinnen dy’t al 17 jier is en hast 140.000 liter molke jûn hat. In dochter fan dy ko sit ek al rom boppe de ton. Myn folgjende doel is eins dat dizze mem en dochter beide mear as 10.000 kg fet en aaiwyt jûn ha. As dat bart kinne wy wol wer ôfprate. Oant dy tiid moatte de oare boeren hjir út de buert mar wat fertelle oer harren fee.” Dus jimme hawwe it heard, beste feehâlders. Wy hearre graach de bysûndere prestaasjes fan jimme bisten. En dat hoecht fansels net altyd oer kij en sleatten fol mei molke te gean! Ta beslút, foar de leafhawwers, hjirby noch de statistiken fan Astro Henkie 80. Heit Legend dagen % eiwit 2.847 (7,8 jier) Kg molke 100.568 % vet 3,86 3,62 Lokwinske Sybren! 16

De Filmclub - 16 november Een wat vereenzaamde jongeman bezoekt het huis waar hij geboren is en raakt in gesprek met zijn ouders die lang geleden zijn overleden bij een auto-ongeluk. Terug in de flat in Londen waar hij woont, ontmoet hij zijn buurman die vertelt over zijn eigen ongemakkelijke relatie met zijn familie. Ze hebben steun aan elkaar en langzaamaan ontstaat er meer dan een vriendschap. Maar wat is dat dan? Hoe kan het dat je kan praten met doden en wie is dood en wie is levend? Is er sprake van fantasie of gaat het om hallucinaties en drugsgebruik? De film kreeg zes BAFTA Award nominaties en werd door de Amerikaanse National Board of Review genoemd als een van de tien beste onafhankelijke films van 2023. Geïnteresseerd? Kijk vanaf begin november op de appgroep van de Filmclub voor meer details over de septemberfilm en een link naar de trailer. Nog geen lid van de appgroep? Stuur een appje naar Jeannet (06-55933722), Irma (06-10180813), Corrie (06-28194839) of Thijs (06-24696231) of bel, en we voegen je toe. In de week voor de filmavond sturen we in de appgroep nog een herinnering. Plaats: Dorpshuis Fjouwer Doarpen in Itens Datum: Zaterdag 16 november - Tijd: 20:00 u - Kosten: € 3,50 Jeannet - Irma – Corrie – Thijs 17

Tuolle (8735HZ Itens) Strjitnammen yn ús fjouwer doarpen Troch Esther We sille de nammen fan de strjitten ris by del yn ús fjouwer doarpen. Wêr komt de namme wei? Binne d’r moaie ferhalen oer bekind? De twadde yn de rige is de Tuolle yn Itens. De Tuolle hat 4 adressen en dy hawwe 8735 HZ als postkoade. Dizze strjitte hat de hûsnûmerreeks 2 t/m 6. De Tuolle is ien fan ús nijste strjitten yn de Fjouwer Doaren en de wenningen steane d’r noch net sa lang. Se binne boud yn 2010, 2017 en 2020. De Tuolle makket tegearre mei de Tsjems diel út fan de ‘nijbou’ fan Itens. De Tuolle is in begrip út de molkfeehâldery fan eartiids. Mei de tuolle (it krukje) gie de boer it búthûs ien. Hy brûkte it om ûnder de kij te kommen by it melken. Melkstoeltje is een stoeltje, dat wordt gebruikt om bij het melken op te zitten. Het stoeltje met 1 poot verdient de voorkeur, omdat de melker zich dan tijdens het melken beter kan bewegen. Het melkstoeltje wordt vaak vergeten bij het schoonmaken van het melkgereedschap, wat uit een oogpunt van hygiënische melkwinning niet verantwoord is. Handig is het melkstoeltje dat met een band of riem om het middel van de melker wordt bevestigd, zodat hij het niet met de handen behoeft aan te raken en hij bovendien beide handen vrij heeft. Speciaal bij het namelken van machinaal gemolken koeien heeft dit melkstoeltje voordelen. As jim mear witte fan de strjitnammen fan ús fjouwer doarpen? Lit it my dan witte, ik skriuw d’r de kommende edysjes fan Diggelfjoer oer. Boarnen: https://www.allecijfers.nl en https://www.ensie.nl/agrarisch/melkstoeltje 18

Kansbrief 2024 Gemeente Sudwest Fryslan Heb jij niet veel geld te besteden? Zit jou inkomen rond het bijstandsniveau? Dan kan een regeling jou misschien helpen. Door het aanvragen van een regeling bij Sudwest Fryslan kun jij bijvoorbeeld meer inkomen krijgen, geld terug krijgen of ergens aan meedoen zoals sport. Weet ook dat er bijvoorbeeld hulp bestaat bij schulden en andere geldvragen. De poster van de kansbrief hangt in dorpshuis De Lytse Fjouwere in Itens. Folders zijn evt. af te halen op Meilahuzen 1a, Easterein. Meer informatie hierover? Klop eens aan bij de kerkenraad of het dorpsbelang. Namens diaconie kerkenraad, Ans Booy Schilderwerken Knevelman in Itens - 06-43231940 - Info@schilderwerkenknevelman.nl 19

HUISARTSEN WOMMELS-EASTEREIN GRIEP- en PNEUMOKOKKEN VACCINATIES Alle 60+-ers, alle hart-, long-, nier-, suiker- en reuma patiënten en alle mensen met een verminderde weerstand t.g.v. bestraling en/of chemotherapie komen in aanmerking voor de griepprik en zullen eind oktober of begin november een uitnodiging thuis ontvangen. Daarnaast krijgen alle mensen van de geboortejaren 1961 t/m 1964 een uitnodiging om zich te laten vaccineren tegen pneumokokken, een bacterie die een ernstige vorm van longontsteking kan veroorzaken. De vaccinaties kunnen gelijktijdig plaatsvinden en beide zijn uiteraard vrijwillig. Wij nemen het advies van de gezondheidsraad over en adviseren iedereen die een uitnodiging krijgt om zich te laten vaccineren. Net als voorheen kunt u voor de griepprik weer zowel in Easterein als in Wommels terecht. Op onderstaande data gaan we vaccineren: Donderdag 14 november van 17:00 – 20:00 uur in onze Praktijk te Easterein, van Eysingaleane 10 Maandag 18 november van 17:00 – 20:00 uur in het Dielshûs, Bosk 51 te Wommels Dinsdag 19 november tussen 11 u en 12 u ‘s ochtends in de Hal van de Bining voor de mensen van de aanleunwoningen Skeakel en Bining en Sybren de Vlasstraat 4 & 6. De mensen in Nij Stapert kunnen die dag op hun kamer worden gevaccineerd. Heeft u geen uitnodiging ontvangen, maar komt u met reden toch in aanmerking voor de griepprik, kom dan gewoon op een van bovenstaande dagen naar de priklocatie. NEEM A.U.B. DE UITNODIGING VOOR DE PRIKKEN MEE EN TREK MAKKELIJKE BOVENKLEDING AAN! 20

Nieuws van S.B.S. ‘De Romte’ Door Remmelt Bouma Tsja, waar moet ik beginnen! Wat een start van het schooljaar met de welbekende Gouden Weken. De eerste weken na de zomervakantie staan altijd in het teken van het creëren van een fijne sfeer in de groep, maar bij ons op De Romte vooral ook in de hele school. We zijn dit schooljaar met 25 kinderen gestart en ik hoor u denken, dat is niet veel. Gelukkig komen er wat 4-jarigen aan, zodat we aan het eind van het schooljaar naar verwachting op 29 leerlingen zitten. Natuurlijk moeten we na dit schooljaar afscheid nemen van groep 8. Deze groep telt 4 leerlingen en dat zou betekenen dat we ook volgend jaar met 25 kinderen het schooljaar aftrappen. Nog keurig boven de grens van 23. Dat willen we natuurlijk ook zo houden en daarom staan wij niet stil. Er is inmiddels een extra avond geweest om te kijken hoe we onze buitenschoolse opvang zo goed mogelijk kunnen invullen. Op deze avond kwamen ook “nieuwe ouders”. Met een mooie opkomst is er samen met Pippi’s kinderopvang, juf Anneke en onze nieuwe directeur, Annet Monkel, gekeken naar goede mogelijkheden. Qua die mogelijkheden waren er wat onduidelijkheden. Vooral het verduidelijken van de flexibiliteit van ouders was van belang, zodat de opvang zo goed mogelijk ingevuld kan worden waar dat kan. De kinderopvang onder de leeftijd van 2 jaar is ook besproken. Dit is ook iets wat we willen onderzoeken. Naast deze initiatieven kan u het bijna niet gemist hebben dat we de laatste twee/drie jaar veel bezig zijn geweest met ons schoolplein. KyK (onze stichting) staat achter de plannen en op dit moment hebben we een prachtig plein voor elkaar weten te boksen. Alles eens op een rijtje wat nieuw of aangepast is: De zandbak, de goaltjes, Twister op het plein, glijbaantoren, regentonnen, plantenbakken, zitbank(jes) en met klap op de vuurpijl staat nu het grote nieuwe klim en klauter toestel op het plein. Dit alles geeft aan dat de stichting, het team, de ouders en natuurlijk de leerlingen zich hard willen maken voor deze prachtige school. In de school zijn we op het moment bezig met het thema “Jij en ik”, gecombineerd met het thema van de Kinderboekenweek “Lekker eigenwijs”. Vooral kijken naar jezelf, familie, vrienden en de omgeving. Waar dat bij groep 1,2,3 vooral in de eigen belevingswereld is, waar groep 4,5 al verder kijkt naar bijvoorbeeld de provincie Friesland en waar groep 6,7,8 onderzoek doen naar bijvoorbeeld kinderrechten in andere landen. Er zijn vooral veel activiteiten samen gedaan, zoals de “Dit ben ik doos”, Zweeds loopspel en diverse knutselactiviteiten. De Kinderboekenweek hebben we afgetrapt met het liedje van Kinderen voor Kinderen maar vooral de dag erna was een groot succes. 22

We hadden een mystery guest uitgenodigd om de hele school voor te lezen. Na het voorlezen van de flaptekst mochten de kinderen raden wie er achter het doek zat. Dit was een oude bekende, namelijk juf Agatha. De kinderen zaten samen met Jack (de hond van meester Remmelt) aandachtig te luisteren naar het verhaal van Noëlle Smit met ‘De vierling op de vensterbank’. Jullie lezen iets over de hond van meester Remmelt. Die was gezellig mee op de vervroegde Dierendag. Dit was niet de enige hond die gezellig langskwam op De Romte. Ook andere honden, een kat, een vis, kuikentjes en zelf een kale kwam Dierendag vieren op school. Een prachtig gebeuren met allemaal blije koppies. En Jack, die was zo geliefd, die komt misschien wel eens vaker mee naar school. De eerste zin van mijn verhaal is niet voor niks, omdat er nog veel meer te vertellen is. Maar daarvoor wijs ik jullie graag door naar onze socials en de website, zodat je niks mist van de gebeurtenissen op SBS De Romte! Oant sjen/see you/welkom op onze basisschool en loop gerust eens binnen voor een kopje koffie/thee en om te kijken waar wij zoal mee bezig zijn! Voor meer informatie: Website: deromte.nl Facebook: facebook.com/deromte Instagram: instagram.com/sbsderomte 24

Program fan it Iepen Kafee 2024-2025 As team fan it Iepen Kafee ha we der wer sin oan om de leafhawwers fan gesellichheid mei in lekker drankje en in miel iten der by, te ferwolkomjen yn de “Lytse Fjouwere”. We begjinne yn de sfear fan Kryst, Fred sil der wer foar soargje dat der wat lekkers opÕe tafel komt. Ha jim bepaalde dieëtwinsken, dit graach by it opjaan fermelde. Dit binne de data: 14 desimber: Krystdiner foar 60+. Opjaan foar 10 desimber 21 desimber: Krystdiner. Opjaan foar 17 desimber 14 Febrewaris mei, hoe kin it ek oars it tema “Love/Valentine”. Opjaan foar 10 febrewaris 5 april Diner foar 60+. Opjaan foar 1 april Opjaan kin fia de mail delytsefjouwere@gmail.com of belje/appe nei Agatha Flier 0618489517 De kosten? Dy fermelde we per kear fia de webside. Dizze data kinne fêst ynÕe agenda setten wurde, elk diner wurdt dan nochris oankundige yn de nijsbrief fan de webside fan de 4Doarpen en/ of yn Diggelfjoer. Dat graach oant sjen yn “de Lytse Fjouwere! Team fan it Iepen Kafee Fred, Marja, Bouwe Jan, Fokje , Immie, Trees, Sippy en Agatha 25

“LYTS BEGIN” LYTSEWIERRUM Alles wordt duurder en maar wij houden de prijzen laag. Bildstars 10 kilo 20 kilo Irene’s 10 kilo € 10,00 € 17,50 € 10,00 Frieslanders, Borgers en uien Wachten op de nieuwe oogst Voor uw paard, geit of konijn: HEERLIJKE VOERWORTELS 1 zak 20 kilo 3 zakken voor € 4,00 € 10,00 Altijd kleinere hoeveelheden mogelijk! Voor alles geldt: voor donderdag besteld = in het weekend in huis! LANGSKOMEN KAN NATUURLIJK OOK! BEL/APP HOFSTRA - 06-205 62 566 Buorren 2 - LYTSEWIERRUM 26

Feriening yn byld: De kwisjûn-kommisje Troch Elisabeth De kommisje wêr’t ik dit kear in ôfspraak mei ha, is net it hiele jier troch aktyf yn ús doarpen. Dêrom wie it efkes sykjen nei it júste momint en dan ek noch derom tinke dat wy fan ús út redaksje neat meikrije fan de tariedings fan dizze klup. Want praatsjes wolle wy fansels net... Dizze kear yn petear mei de kwisjûnkommisje! Foardat ik by Sippy binnen stap, freegje ik earst mar efkes oft de ‘kust feilich is’... Gjin fragen op papieren, priuwerijkes op tafel? Nee, lokkich net; op' e jûn dat ik efkes oansko sille de froulju 'pas' los mei it betinken fan de fragen fan kommende edysje. Sippy (Wiersma), Irma (Rijpstra), Jeannet (van Ommen) en Janny (de Boer) binne de lêste jierren de ouwer froulju, dy ‘t de kwisjûn organisearje, ûnder de pet fan FDD (Fjouwer Doarpen Docht). Foar Janny is it no de twadde kear, de oare trije froulju binne al langer belutsen by de organisaasje fan de kwisjûn. Eins is by dizze kommisje net hielendal bekend hoelang't de kwisjûn al bestiet yn de Fjouwer doarpen. Eartiids wiene der skynber wolris aksjes om jild op te heljen foar it doarpshûs en waard der in gesellige jûn organisearre. En letter wie der in aktiviteitekommisje, dy't dizze kwisjûn organisearre foar klups út de Fjouwer doarpen. Hjoed de deis is it FDD, dy't ‘t de kwisjûn op de planning set en de froulju by inoar bringt. De kwisjûn is in tige gesellige jûn, dêr't elkenien út de Fjouwer doarpen oan meidwaan kin. In jierlikse happening yn de Fjouwer doarpen, want op dizze jûn sit it doarpshûs grôtfol doarpsbewenners. En fanatyk dat se binne! De earste oanmelding foar 9 novimber is dan ek al binnen, dus de froulju kinne los! Ik skreaun dan krekt wol dat dizze kommisje net it hiele jier troch aktyf is, mar einliks is dat net wier. As ik freegje nei wat der no aardich is oan it organisearjen fan de kwisjûn, dan fertelle de froulju dat sy eins it hiele jier troch 'oanstean'. Dat wol sizze; Sykje nei aardige fragen, opdrachten, priuwerijkes ensfh.. 27

Sa skriuwt elk syn ideeën op en bewarret dy foar de earste gearkomste. Dêrneist is it in útdaging om alle kearen wat wer nijs te betinken en mei orizjinele fragen te kommen. En fragen, wêr’t gjin misferstannen út ûntstean kinne. Want der binne tige fanatike doarpsbewenners by, elke punt telt! Sa betinke sy alle ouwer in tal fragen, dy wurde dan mei inoar besprutsen, útwurke en neisjoen. Der wiene earder wolris fragen, dy't it in oare tarieding fregen. Sa hiene wy ris allegear foto’s fan foardoarren fan húzen út de Fjouwer doarpen en hjirfoar moasten der yn it geheim foto’s makke wurde troch de kommisje. In tal froulju fynt it wol spitich dat sy sels net meidwaan kinne oan de kwis, mar dêr krije sy ek wer folle foar werom. Sy hawwe in soad wille mei inoar yn de tarieding en it jout ek in goed gefoel as je nei ôfrin werom sjen kinne op in tige slagge jûn. Fierder fine de froulju it moai dat it in aktiviteit is, dy't eins foar elkenien tagonklik is. En ek moai is dat der altyd saneamde 'helptroepen' binne; yn de foarm fan opheldering fan fragen, lotte ferkeapers (der is in ferlotting mei altyd wer prachtige prizen), ynkeapers fan prizen en neisjochmasters/juffers. Sa is de kwisjûn in jûn fan en foar de mienskip. As ik de froulju freegje nei in 'memorabele fraach of opdracht' fan earder, dan komme der prachtige herinneringen boppe. In priuwerij fan suvelprodukten, dêr’t kleurstof by brûkt wie, of in muzyk-fraach, wêr’t de hiele seal spontaan begûn mei te sjongen. Of wat mei suertsjes, dy't it op tafel stiene, dy't einliks bedoeld wiene om te rieden. Lang om let, de kwisjûn is ien fan de hichtepunten wat aktiviteiten oangiet yn de Fjouwer doarpen. En wat is it machtich moai dat sa’n klup mei froulju har dêr sa foar ynset. Ik ha no al wer sin oan 9 novimber! PS: Nei ôfrin fan it petear fan dizze jûn rekke Jeannet yn it sikehûs mei in harsenynfarkt. Nei omstannichheden giet it no goed mei har. En de kwisjûn giet troch, it leafst mei, mar oars sûnder Jeannet. Betterskip tawinske!” November 9|zaterdag KWISJUN: voor clubs, verenigingen en teams uit de 4 doarpen | aanvang 20.00 uur | dorpshuis | teams bestaan uit maximaal 4 personen | €10,- per team | opgeven t/m 2 november 28

Kroechferhalen - Tante Jet Troch Watse Troch it Diggeloer ha wy der thús samar in muoike by krigen. Dat is kommen neidat ik yn de kunde kaam bin mei de bern fan Gré Smeding. Gré ferstoar jammerlik oan it begjin fan 2024, mar sy groei de op yn Rien, yn it eardere kafee fan har âlden Dooitzen en Trijntsje Smeding. Doe’t ik mei Gré har neiteam yn de kunde kaam fertelden sy my al gau oer harren ‘tante Jet’. Tante Jet wie in honger-evakuee út Amsterdam, dy’t yn de winter fan 1944-‘45 in feilich plakje fûn hie by de famylje Smeding yn Rien. . Jimme sille miskien wol begripe dat ik fuortdaliks benijd wie nei dizze tante Jet. Ik bin net allinnich nijsgjirrich nei de skiednis fan de eardere kafees yn ús mienskip, mar ek bot ynteressearre yn de twadde wrâldoarloch. De kâns om immen te moetsjen dy’t oer beide saken tagelyk fertelle kin, gryp ik fansels mei beide hannen oan. Sa ried ik op 3 maaie, tegearre mei Roelie en de bern, De Ofslútdyk oer rjochting Amsterdam. Want dêr yn ús haadstêd wennet tante Jet normaal sprutsen. Mar flak boppe de grutte stêd bûge wy ôf nei it westen en bedarje op ien fan de meast bysûndere wenplakken dy’t ik ea yn Nederlân sjoen ha. Simmerdeis wennet tante Jet nammentlik net yn de drokke stêd mar midden op it strân fan IJmuiden! Flak ûnder it Noardseekanaal wurde hjir elts foarjier 3 rigen mei strânhûskes opboud en ien fan dizze húskes is tante Jet har simmerferbliuw. Se wennet der al jierren en hat sadwaande ien fan de moaiste plakjes, op de foarste rige. Mar hjoed is it beslist gjin strânwaar. Hoewol’t noch altyd prachtich is, bedarje wy dêrom binnen yn it knusse strânhúske fan tante. Tante Jet yn har strânhûske 29

Wat in blier en hertlik minske treffe wy dêr oan op it strân. It is ien en al gastfrijheid. Hoewol’t ik besykje om har oan te sprekken mei ‘jo’, merk ik oan mysels dat it net slagget. Yn de koartste kearen sis ik al ‘tante Jet’ tsjin har. It is net te kearen en fielt as fanselssprekkend en tante Jet is skynber amper oars wend. Sy is tante Jet foar it heale strân. It begruttet har foar Hester en Else dat it hjoed min waar is en dat der dêrom net folle te dwaan is en sy fertelt dat sy sop foar ús makke hat en dat wy beslist ek bliuwe moatte foar de lunch. “Luister eens even. Ik heb een grote pan soep gemaakt, dus jullie komen hier echt niet weg voordat die pan leeg is”. Moet je horen… We jouwe ús del by de kachel en harkje nei tante Jet. Mei har typyske Amsterdamske tongfâl fertelt sy ús har ferhaal. “Moet je horen. In de oorlog woonden wij dus in Amsterdam. Op (Dolle) Dinsdag 5 september 1944 hadden mijn ouders het laatste beetje eten wat ze hadden opgemaakt en uitgedeeld. Iedereen dacht toen namelijk dat de oorlog heel snel voorbij zou zijn. Maar dat liep effentjes anders. Het werd winter en goed ook en er was bij ons thuis dus helemaal niets meer te eten. Voordat ik naar Friesland ging was ik daarom al 6 weken als evacuee naar Broek in Waterland geweest. Maar daar hadden de mensen niet heel veel meer te eten dan bij ons in de stad. Dus zodoende was ik niet veel opgeknapt. Terug in Amsterdam was er niet alleen geen eten meer, maar we hadden het ook nog eens stervens koud. Want er was ook helemaal niets meer om mee te stoken. Ik ben er vaak op uitgestuurd om iets te sprokkelen waarmee we de kachel konden laten branden. Mijn vader had uit wanhoop zelfs de houten vloer van de zolderverdieping al opgestookt. Moet je horen, ik had een vriendinnetje waar ik regelmatig naar toe ging om te spelen. Als ik dan terug naar huis ging kreeg ik altijd de schillen mee van die mensen voor ons konijn. Op een keer zei ik dat ik thuis al lang geen konijn meer had en dat wij hun schillen zelf opaten. Daar schrok die vrouw ontzettend van en daarna kon ik regelmatig bij hun eten. Kun je nagaan hoe erg het was. Ik was vel over been geworden en kan mij nog goed herinneren dat ik soms op de grond lag te rollen van de buikpijn. Zo’n honger had ik. 31

Toen kregen mijn ouders er lucht van dat er kinderen vanuit Amsterdam naar het noorden konden. Mijn moeder is toen met mij gaan kijken bij een kerk van waaruit het werd georganiseerd. Ik en een vriendin van mij hadden geluk, want we hadden geen luizen en konden daarom gelijk mee. Het afscheid van mijn ouders was vreselijk emotioneel. Vooral voor hun. Moet je je voorstellen, je zet je kind op een boot in oorlogstijd niet wetende of je ze ooit nog terug ziet. We waren net van de kant af toen zag ik dat we eten kregen aan boord van het schip. Ik ben toen teruggerend naar de reling van het schip en riep naar mijn ouders: “Ze hebben hier soep! En we krijgen hier soep en brood!” Mijn ouders stonden met tranen in de ogen naar mij te zwaaien. Aan boord heb ik toen nog geholpen om de kleine kindjes een flesje te geven. Eenmaal aangekomen in Lemmer gingen we eten. We kregen van alles; eieren, ham, kaas en pap. Ik wist niet wat ik zag en at alles op. Ik gebruikte zelfs mijn onderjurk om het bord helemaal schoon te vegen en ging daarna nog een keer in de rij staan voor een bord met pap. Het werkte en ik kreeg nog een tweede bord met pap en dat at ik natuurlijk ook allemaal op. ’s Avonds werden we toen met vrachtwagens van het Rode Kruis naar Spannum gebracht. Daar kregen we toen nog een keer te eten en hebben we overnacht in een school. De volgende dag werden de kinderen afgeleverd bij hun gastouders. Ze gingen o.a. naar Wommels, Oosterend, Itens en Rien. Ik denk dat het er al met al zeker wel honderd waren. Een stuk of 14 kwamen in Rien terecht. Maar door al het eten van de dag ervoor was ik zo ziek als een hond geworden. We werden naar de woning van een familie Zijlstra toegebracht en daar werden alle kinderen één voor één opgehaald. Op het laatst was ik nog als enigste over. Daar lag ik, een doodziek scharminkel en toen kwam mem binnen. Het eerste wat ze riep was: “Waar is mijn kind? Ik zou ook een kind krijgen.” Omdat ik zo ziek en mager was hadden ze voor mij ook een dokter geregeld. Mem kreeg van die dokter de boodschap mee ‘dat ik het wel redden zou, maar dat ik beslist geen zwaar eten meer mocht hebben’. Toen heeft mem mij meegenomen naar huis. Ze nam me mee en zette me thuis aan de babyvoeding, net zolang tot dat ik weer een beetje was opgeknapt. Toen dat gelukt was kon ik ook naar school. Ik zat op de openbare school in Itens, in de klas bij meester de Bruijne. Dat was een hele goede onderwijzer. Maar de andere kinderen op school waren in het begin bang voor mij vanwege mijn veel te dunne armen en benen. Ze vonden me eng. Mem en Gré hebben toen speciaal voor mij wol gesponnen op een spinnenwiel en daar een dik vest van gebreid. Dan vielen die dunne armen niet meer zo op. Nu zou je dat gekriebel van die wol niet meer willen, maar toen was je er maar wat blij mee. 32

Gré Smeding en Jet de Vries tegearre op de foto. Jet (rjochts) hat op dizze foto it fest oan wat Gré en har mem Trijntje Smeding/Nauta foar har makke ha. Ik weet ook nog dat ik er soms op uit werd gestuurd om melk te gaan halen. Ik ben een paar keer bij boer Van der Weide geweest en ook een keer bij een boer Kingma. Na de bevrijding ben ik nog 6 weken in Rien gebleven. Toen werd ik opgehaald door mijn ouders. Mijn vader heeft toen de kogelgaten in de muur van het café dichtgemaakt. Ik zie hem nog bij de ladder op staan. Maar eenmaal terug in Amsterdam was er eigenlijk nog amper wat te eten en de scholen waren meer dicht dan open. Dus toen ben ik achterop de brommer nog maar een keer teruggegaan naar heit en mem in Rien, om nog wat verder aan te sterken. Mijn eigen ouders en heit en mem hebben na de oorlog altijd contact met elkaar gehouden. Ze kwamen bij elkaar op visite en ik was altijd welkom bij heit en mem in Rien. Toen mem heel oud was en in een bejaardenhuis verbleef heb ik haar ook een keer opgezocht. Ze lag eigenlijk al weken op bed en herkende amper haar eigen kleinkinderen nog. Moet je horen, ik kwam door de deuropening en ze kwam direct overeind. “Amsterdam”, zei ze. Ik moest zitten en er moest Friese koek en worst voor mij gehaald worden. Ze ging gelijk weer voor mij zorgen. Kun je nagaan hoeveel zorg ze voor mij gehad heeft. Ik heb een hele fijne en liefdevolle tijd in Rien gehad. Friesland en de Friezen hebben mede daarom een warm plekje in mijn hart gekregen. Als ik in Amsterdam iemand hoor die Fries spreekt, dan loop ik er gelijk op af. Ik moet effe weten waar ze vandaan komen.” 33

Op 30 novimber wurdt tante Jet 92 jier. Simmerdeis wennet sy dus op it strân fan IJmuiden en winters wennet sy yn in appartemintsgebou yn Amsterdam. Yn datselde gebou wennet ek Miep Lammers, mei wa’t Jet al sûnt de legere skoalle befreone is. Miep en Jet giene yn de winter fan ’44-’45 tegearre as evakuees nei Fryslân ta. Jet krige ûnderdak by de famylje Smeding yn Rien en Miep fûn in plakje by Sjirk en Hillie Andela-Boelens. Seis hûzen fierderop. Jet en de familie Smeding Dooitzen en Trijntje Smeding (heit_en_mem) 34

Zoek de verschillen! Door Thys Oplossing op pagina 40 35

Oplossing op pagina 40 36

Kleurpaat door Esmee en Ylonka 37

Laatste basisschooljaar Het laatste jaar genieten, maar wat ga je missen en waar kijk je naar uit? Sanne, Groep 8 It leste ier alwer. De tiid fleach farbij. Ik fyn it self hiel spannend om nei de grute skoalle te gean. Hiel folle boeken mei sjouwe, swiere tassen. No is it noch mar wat iten en drinken. Moast ek noch langer fytse. Fjirder ha ik er wol sin ien. Want it is dochs wol wer wat oas as de basisskoalle. De hast ek noch is een greute klasse want no ha we 30 bern op de skoalle ûngefear en dan hast 30 minsken yn dyn klasse. Dat is in hiel ferskil. De moast alle kearen nei een oar lokaal en hast ek noch is hiele tiid een oare leraar [ lestich om te ûnthoare] mar ik ha der ek wol wer sin oan. Want de krijst neie freun. En soms bist ek wol is letter yn [ mar ek wer letter ut] mar dat makket net hiel folle ut. De meist ek binnen blieuwe yn it skoft dat is ek een ferskil.ik sil de lytse skoalle ek wol hiel erg missen. De hast dan folle mear ûtstapkes op de basisskoalle hast op de greute skoalle wat minder. Ik gea de juffen en meester ek hiel erg missen se binne sa gesellig en ek wol is grappig. En nog folle mear natuurlijk. We hien mei de hiele skoalle san plesier en gesellighied. Dat fyn ik it wol hier erg jammer om dan fuot de gien. Jort, Groep 8 Ik ga Thys Jurre Ids Hette missen en het klooien wel heet meest en het nieuwe speeltoestel.Ik heb niet heel veel zin om naar de hogere school te gaan het is hier te leuk want hier heb ik nog vrienden daar nog niet en ik heb niet zin om 5 kilometer te fietsen want ik ga nar de bogerman en ik ben bang dat ik gepest word omdat ik best groot ben en lezen op school daar ben ik vanaf dat is wel leuk want ik lees eigenlijk in een boom met inkt er in saaaai. Dean, Groep 8 Ik ga groep acht missen want je kan leuke pauzes hebben voor dertig minuten dat was de beste stuk. Ik ga Jort &Thys &Ids en klaar opdrachten missen. En ik ga stiekem snoepjes me nemen naar de hogeschool en ik ga niks aan mensen geven. En ik ga niet zeggen welke thema of bladzijde zeggen want ik ga eigenwijs zijn! Waarom omdat het leuk is! Maar ik heb echt niet zin in het huiswerk het is zo zaai. En het lezen ik wil well wegrennen dat is nog zaaier omdat het is eigenlijk en boom wat inkt er in inkt dat lees je. Ik vind dat huiswerk en lezen weg moet omdat het zo zaai is. Maar ga het wel een beetje missen omdat je in groep 8 niet zoveel hoeft de lezen en niet zo veel huiswerk te doen .En ik ga de chromeboeks missen. Ik ga ook mij vrijetijd missen door de huiswerk en lezen. 39

Else, Groep 8 Hallo allemaal, ik ben Else en ik ga wat vertellen over: Hoe ik het op de basisschool vind. Hoe ik het vind om volgend jaar naar de grote school te gaan. En hoe ik het vind om over een jaar afscheid te nemen van de Romte en de juffen en meesters. Het eerste waar ik het wil over hebben is hoe ik het vind op de basisschool. Ik vind het een hele gezellig zweer in de klas. Echt heel leuk, ook al kan het soms ook minder zijn. Het is vaak luidruchtig maar het kan ook heel stil zijn in de klas. Dus het wisselt eigenlijk een beetje af en dat is juist wel fijn. Het tweede waar ik over wil vertellen is hoe ik het vind om volgend jaar naar de grote school te gaan. Ik sta er niet van de springen dat niet. Maar het is ook niet dat ik er echt geen zin in heb. Ik zou dit jaar op zich ook wel naar de grote school willen gaan. Maar het moeilijkste vind ik het afscheid. En over afscheid gesproken, ik ga ik vertellen over hoe ik het vind om afscheid te nemen van de Romte en al de meesters en juffen. Alleen al van het idee word ik echt niet blij. Ik vind het echt heel moeilijk, en ik ga ze echt allemaal missen. Niet allen de meesters en juffen, maar ook de kinderen. Want ieder gaat een andere weg en dan ben jij daar ook een van. Ik ga ze allemaal missen maar het fijne ervan is ik kan er nog een jaar van genieten. De antwoorden van de puzzels: Ids: 1. Minecraft - 2. Tokio - 3. mond - 4. ster - 5. neptunus Antwoord: Romte Thys: 40

Nijs fan toanielferiening ‘Nim it sa’t is’ Yntro nije seizoen en in kleur- en tekenaksje! It is ek samar om, sa’n simmer. Sa sitte je noch op’e kemping en sa binne je it winterseizoen al wer ynlutsen. Harrie Draaijer hat as regisseur al plannen makke hoe wy dizze winter mei toaniel oan ‘e slach sille en 30 septimber ha wy úteinsetten mei de repetysjes, sadat wy ein maart wat op de planken bringe kinne. Tsien minsken ha oanjûn dat se graach meidwaan wolle en foar alle tsien hat Harrie in rol fûn yn in fleurich toanielstik. Mei noch wat ekstra frijwilligers sille wy ús ynsette om jimme (en ús sels) in noflike jûn te besoargjen. Útfieringsdagen: 28 en 29 maart 2025! Dat duorret noch in hiel skoft, dus jimme moatte efkes geduld ha. Asto no al wat ferdivedaasje wolst: Do kinst de kleurplaat yn dizze Diggelfjoer ynkleurje en ynleverje by Fred, Elisabeth of Ronald hjir sille wy de moaisten útsykje foar in presintsje. Wolsto ekstra útdaging? Tekenje dysels yn de kleurplaat derby op. Wy binne benijd wat jimme der fan meitsje. Uterlik ynleverje op 2 desimber. Reserveren dorpshuis De Lytse Fjouwere Aanvragen kan alleen nog via de mail! Ons mailadres: delytsefjouwere@gmail.com Aanvragen worden in volgorde van binnenkomst in behandeling genomen en eenmaal per week verwerkt. 43

Ynkleure troch: …………………………………………………………………. 44 Leeftiid: ……… jier

Fan ‘e feestkommisje De simmer leit al wer fier achter ús, en it sportfjild/ feestterrein leit der ferlitten by. De flachjes binne opromme, en de epyske medaljes hingje yn de prizekast. Wat liket it alwer lang lyn dat it doarpsfeest yn de Fjouwer doarpen wie…. Nei ús earste evaluaasje fan it doarpsfeest yn de simmer hawwe wy as feestkommisje ein septimber noch in kear by inoar sitten. Doe ha wy ek ôfskie naam fan 5 kommisjeleden; Watse, Hans, Oane, Jorrit en Anne. Allegear tige, tige tank foar jimme ynset, entûsjasme en positive enerzjy. De feesten fan de ôfrûne jierren geane de boeken yn as ûnferjitlik en dêr hawwe jimme oan bydroegen. Mar jimme litte ús (Jan, Iris en Elisabeth) wol mei in grut gat achter kwa kommisje-besetting…. En dus is dan de fraach; en hoe no fierder? Sille wy in jier oerslaan? Of in doarpsfeest yn ôfslanke foarm, fan bygelyks 1 dei? Of takom jier ‘gewoan’ wer in doarpsfeest? Weromsjend op de lêste trije doarpsfeesten en it waarme mienskipsgefoel dat it wat ús oangiet bringt, hawwe wy mei ús trijen foarsichtich in plan makke foar it kommend jier. Wat, hoe, wannear, mei wa ensfh.? Dat witte wy noch net! Mar de kommende tiid sille wy sjen oft wy nije kommisjeleden fine kinne om ús derby te helpen. En dan komme wy der graach by jimme op werom. Mochten jimme al in aginda foar 2025 hawwe, dan soene jimme hier foarsichtich de data 11,12 en 13 july mei potlead deryn sette kinne. Dat is in soarte fan mooglike datum foar in feest(je) yn 2025…. Wy hâlde jimme op ‘e hichte! Feestelijke groet van de feestcommissie Elisabeth, Iris, Jan 45

Heel Nederland Leest Heel Nederland Leest in november 2024 Joe Speedboot, de roman van auteur Tommy Wieringa. Samen een goed boek lezen – dat brengt gesprekken op gang en verbindt mensen met elkaar. En als iederéén hetzelfde boek leest, wil je dat niet missen! Tijdens de maand november kun je het boek Joe Speedboot gratis bij ons ophalen in de bibliotheek van Wommels. Ook als je geen lid bent. Heel Nederland Leest betekent dat iedereen mee mag doen. Voor wie dat wil is er een Groot Letter editie en een Makkelijk Lezen editie beschikbaar. Joe Speedboot is ook beschikbaar in de online bibliotheek als e-book en luisterboek.Heel Nederland Leest - lees je mee? Nieuwsbrief Huisartsenpraktijk Hornstra Graag willen wij u even bijpraten over de ontwikkelingen in onze huisartsenpraktijk. Per 1 januari 2025 wordt Huisartsenpraktijk Hornstra voortgezet onder de naam Huisartsenpraktijk Swette. De praktijk krijgt een nieuwe website. Voor u als patiënt verandert er weinig. Het adres en telefoonnummer blijven hetzelfde en alle vertrouwde medewerkers gaan mee in de nieuwe praktijk. Achter de schermen willen we geleidelijk wel het een en ander veranderen. Om u goed op de hoogte te kunnen houden van alle ontwikkelingen in de nabije toekomst ontvangen wij heel graag het email- adres waarop wij u kunnen bereiken. U kunt dit aan de balie doorgeven of via het email- adres van de praktijk: huisartshornstra@ezorg.nl. Vermeld in uw bericht naast het email-adres, uw naam en geboortedatum. U kunt ook direct een account aanmaken, kijk hiervoor op https://uwzorgonline.nl/consumenten/ Daarnaast vragen we nogmaals uw aandacht voor het parkeren bij de praktijk. Parkeren kan aan het eind van It Oerd (met uitzondering van de vrijdagochtend!) of op het parkeerterrein bij het kaatsveld tegenover het café. Wij verzoeken u de parkeerplaatsen voor de praktijk alleen te gebruiken, wanneer u slecht ter been bent en om de oprit vrij te houden voor de dokters. Om de overlast voor de bewoners van It Oerd zoveel mogelijk te beperken vragen wij u om niet te parkeren op opritten of in de berm. 46

Wat hangt er nou bij jullie aan de muur?? Door Hans Dat kan je je inderdaad afvragen, want het ziet eruit als een stoer paard met een dikke kont en die heeft die kont naar de schilder toegedraaid. Of om precieser te zijn: de schilderes. Maar ik begin bij het begin: wij van de redactie waren toe aan een nieuwe insteek. Het is net als bij langlopende televisieseries; na verloop van tijd boeit het misschien wat minder en inmiddels hebben wij al heel veel bewoners en adverteerders geïnterviewd over hun leven en werken, waar ze vandaan komen enzovoorts. Dus we dachten ‘beter goed gepikt, dan slecht zelf bedacht’ en we komen met een verhaal over wat er bij iemand aan de muur hangt, in de gang staat of al jaren staat te verstoffen op zolder. Nou zijn wij als redactie erg vals bescheiden; ‘vals’ omdat we zelf vinden dat we best lezenswaardige verhalen maken en bescheiden, omdat we nooit over onszelf schrijven. Dus dat kan best anders, dacht ik, dus ik maak samen met Dorien een verhaal over een prachtig schilderij, dat bij ons in de woonkamer hangt. Vervolgens lijkt het mij een goed idee om er een estafette van te maken, dus ik geef het stokje daarna graag over aan Annemarie en Hains uit Lytsewierrum. 48

Fabrykswei 1, 8734 HV Easterein - info@theunishofstee.nl Bellen 0515 331280 - Whatsapp 06 28414529 49

De aanleiding Dorien en ik waren al een poosje samen en het werd een doorlopende ‘grap’ van mij om op bewaakte en onbewaakte momenten aan haar te vragen: “Wil je met me trouwen?” Haar standaard antwoord was steevast: “Nee”. Want ze houdt niet van dat gedoe en al teveel in de belangstelling te staan. Bijkomend was, dat wij vinden dat de overheid niets met onze relatie te maken heeft, want als je trouwt, onderwerp je je aan de regels van diezelfde overheid, die vervolgens gaandeweg die regels eenzijdig weer aanpast. Lekkere contractpartner dus! We hebben dus ooit bij onze ‘huisnotaris’ een samenlevingscontract laten opstellen, waarbij wij zelf onze afspraken maakten, die alleen als wij dat zelf willen aangepast kunnen worden. Maar op een, zeker voor mij onbewaakt ogenblik, zei zij ineens “hmm, ja.” Dat was voor mij het moment om De Vraag officieel te maken en om op een, zeker voor haar, onbewaakt ogenblik daarna de echtelijk sponde te versieren met rozenblaadjes en een groot spandoek op te hangen met De Vraag. En ook toen bleek Dorien standvastig en zei toen ook officieel “Ja”. Het Schilderij “Wat heeft dat nou met een schilderij van een paard te maken”, zal je vragen. Zoals velen wellicht weten is Dorien een dierenliefhebber en dat paard was haar zeer dierbaar. Dus als je gaat lopen denken, wat je haar op haar trouwerij moet schenken, dan is een schilderij van Sadé misschien een vreemd cadeau, maar werd dat door Dorien zeer gewaardeerd (gelukkig!). Daar zit trouwens nog wel meer achter, want de schilderes is de bekende Doet Boersma, die al veel Friese paarden aan het doek heeft toevertrouwd. Dorien kende Doet al langer: “Tijdens mijn pabo-stages heb ik Silke, de dochter van Doet, les gegeven en daarna kwam Doet bijna wekelijks bij mij in de Brasserie eten. We hebben toen veel over schilderen gesproken. Ze had daar ook schilderijen hangen om te verkopen.” Dus toen heb ik even gebeld met Doet, die meteen enthousiast was en in korte tijd (er waren nog maar 3 weken voor de trouwerij te gaan) een prachtig en groot (ca. 1,5 bij 2 mtr) schilderij heeft gemaakt. Het is een beetje driedimensionaal geworden, omdat de verf er op sommige stukken zeer dik op ligt; heel mooi en passend bij de stoerheid van het paard, een Tinker of gipsy horse wat erg goed bij Dorien past. Het toeval wil dat niet lang daarna Sadé is ingeslapen, zodat de timing niet beter kon en het schilderij nog steeds een mooi aandenken aan haar is. Disclaimer: De trouwerij op 27 september 2014 was prachtig met alles erop en eraan. Er was mooie kleding, er waren veel gasten, een trouwauto, een bruidstaart en een groot feest. Er was een semi-officiële ceremonie in het mooie kerkje van Katlijk, waar eerder genoemde notaris als ambtenaar ons huwelijk inzegende met een degelijke toespraak. Er waren geloftes, trouwringen, er was een trouwboekje en er waren getuigen. Maar wat er niet was, was een ambtenaar van de burgerlijke stand; de hele ceremonie was door onszelf in elkaar gezet, we maakten ons eigen trouwboekje en schreven onze eigen teksten. En wij zijn inmiddels alweer 10 jaar gelukkig samen met ons samenlevingscontract. 50

Presteert je Bosch Powerpack E-bike accu niet meer voldoende? Na een revisie bij DeGroeneAccu werkt hij weer als nieuw (en in veel gevallen zelfs beter)! Loek Bergmans - tel 0657529568 DeGroeneAccu.nl service@degroeneaccu.nl 51

1 Online Touch

Index

Home