VenhoevenCS architecture+urbanism 1 Visie stationsgebied & Waterlandlaan Purmerend oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
2 Beeld Pim de Vries VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
3 inhoudsopgave Voorwoord van de Wethouders 1. opgaven, werkwijze en denkrichtingen 2. stationsgebied en Waterlandlaan, uitbreiding centrum Purmerend 3. Verschillende gezichten van stationsgebied en Waterlandlaan 4. Kwalitatieve regels voor de ontwikkeling 5. Vervolg (aanzet voor een) ontwikkelstrategie 6. bijlagen 5 8 16 22 30 42 44 Disclaimer: Artist impression op cover en pagina 28 en 29 is een schets van hoe toekomstige situatie zou kunnen zijn. Hier kunnen geen rechten aan worden ontleend. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
4 Beeld Pim de Vries VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
5 Voorwoord wethouders Thijs Kroese & Eveline Tijmstra Purmerend heeft ambities! We groeien naar een complete en compacte stad als onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam. De komende 20 jaar wacht ons een stevige transformatie. Purmerend is inmiddels als groeikern van Amsterdam gegroeid naar een middelgrote stad. Dat mensen graag in Purmerend wonen is duidelijk. De stad heeft alles te bieden wat van een middelgrote stad verwacht kan worden: een historisch centrum, een theater, een horecaplein, een ziekenhuis, scholen en veel sportvoorzieningen. Ook de ligging nabij Amsterdam en de idyllische buitengebieden met veenweidegebieden, Unesco-werelderfgoed De Beemster en droogmakerij De Purmer maken dat Purmerend aantrekkingskracht heeft. De vraag naar woningen is enorm, vooral onder jongeren en ouderen. Om aan die vraag te voldoen en om Purmerend aantrekkelijk en toegankelijk te houden, wordt flink geïnvesteerd in de stad. Veel ruimte om te bouwen is er niet. Daarom is herontwikkeling van de stad essentieel, en dan vooral in en rondom het centrum en het stationsgebied. Deze plekken zijn interessant voor jong en oud om te wonen. Centraal in de stad, dicht bij voorzieningen en goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De stad heeft zich in het verleden als inktvlek verspreid. Die verspreiding kan niet meer en dat willen we ook niet. Verdichting van de bestaande stad en het toevoegen van andere woonmilieu’s maken de stad extra levendig en klaar voor de toekomst. Een cruciaal aspect van deze transitie is de verbinding en samenhang van de historische binnenstad met het stationsgebied. Hierdoor ontstaat een nieuw en groter centrumgebied dat het kloppend hart van de stad vormt. De historische binnenstad behoudt zijn waarde en karakter. Daaraan voegen we een hoogstedelijk gebied toe. Een gebied waar woningen, kantoren, winkels en voorzieningen samenkomen. Een gebied met een openbare ruimte die uitnodigt tot verblijf en ontmoeting. Een gebied waar fietsers en voetgangers een prominente plek krijgen. De Waterlandlaan en Purmersteenweg spelen hierbij een belangrijke rol. Het is de verbindingsroute tussen de binnenstad en het stationsgebied, die wordt getransformeerd naar een groene en duurzame stadsstraat. Niet alleen een weg die je van A naar B brengt, maar waar het ook fijn is om te zijn. Meer ruimte voor de fiets, voetganger en groen betekent minder ruimte voor de auto. In de mobiliteitsvisie hebben we een visie neergelegd hoe we om willen gaan met de enorme veranderingen in de mobiliteit die ons de komende decennia te wachten staat. In het verkeersplan is dit vertaald in een aantal concrete stappen die nu al worden uitgevoerd. Met de aanwezigheid van een NS station en goede busverbindingen met Amsterdam liggen er kansen om een volwaardig alternatief te kunnen bieden voor de auto. Deze is nu nog niet optimaal. We gaan onderzoeken of het huidige station Purmerend kunnen transformeren naar een volwaardig OV-knooppunt. Ook liggen er mogelijkheden om deze een nieuwe plek, centraal in het nieuwe centrumgebied te geven. Om de samenhang tussen projecten in het gebied te bewaken en om te inspireren is deze gebiedsvisie opgesteld. De visie is tot stand gekomen in samenwerking met professionele partijen, maar ook met bewoners en ondernemers uit het gebied. Zo vormt dit document de basis voor verdere uitwerkingen van concrete ontwikkelingen in het gebied. De visie is ook opgesteld in samenspraak met partijen als de provincie, MRA, VRA, NS en Pro Rail. Met die partijen voeren we straks op basis van deze visie het gesprek. Wij verheugen ons op de komende tijd, waarin we met alle betrokken partijen de eerste stappen zetten naar een transformatie van dit gebied. “De historie blijft behouden, terwijl we bouwen aan een toekomstbestendige stad.” oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
6 VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
7 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
8 1. opgaven, werkwijze en denkrichtingen inleiding Deze visie voor Stationsgebied en Waterlandlaan is ontstaan in gesprekken en workshops met omwonenden, ondernemers, instellingen, ontwikkelaars, ambtenaren van de gemeente en experts van NS, Prorail, MRA, VRA en de provincie. Daarnaast is het vastgestelde beleid van Purmerend in kaart gebracht en zijn data van Purmerend en maatschappelijke transities geanalyseerd. Al deze input samen heeft geleid tot een gezamelijke visie die antwoorden op verschillende wensen en ambities van inwoners van Purmerend combineert met maatregelen die de stad klaar maken voor de toekomst. De visie presenteert oplossingsrichtingen voor belangrijke opgaven voor de stad vanuit verschillende perspectieven in één samenhangende visie voor de lange termijn. Er wordt antwoord gegeven op de vraag hoe uitdagingen op het gebied van demografie en wonen in het Stationsgebied en langs de Waterlandlaan gecombineerd kunnen worden met transitieopgaven rond o.a. mobiliteit, bereikbaarheid en economie. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende zones in het gebied die vragen om net weer andere ontwikkelingsrichtingen. Voor de korte termijn geeft deze visie zo duidelijke richting aan de turbulente ontwikkeling van de stad zonder de lange termijn doelen uit het oog te verliezen. Ook al is dit vooral een visie voor het Stationsgebied en Waterlandlaan, hij biedt ook denkrichtingen voor de vraag hoe Purmerend een gezonde en groene stad kan worden, een stad die vooroploopt in duurzaamheid en natuurontwikkeling. ontwikkeling van Purmerend De stad is de tweede helft van de vorige eeuw gegroeid van een kleine stad met 7.000 inwoners, naar een stad van gemiddelde grootte met ruim 80.000 inwoners. De verwachting is dat deze groei doorzet tot een bevolking van 100.000 inwoners in 2040. 1947 1983 beelden: topotijdreis 2018 Van origine is de stad een plek waar handel gedreven werd, wat terug te zien is in de historische binnenstad. Na de tweede Wereldoorlog heeft Purmerend zich voornamelijk ontwikkeld als aantrekkelijke woonstad in het groen. Anno 2019 is Purmerend een stad die wil doorontwikkelen en zich bewust is van zichzelf. Zo gaat de stad voorop In de landelijke energietransitie en is zij al een eind op weg met het aardgasvrij maken van huishoudens. De wijk Overwhere-Zuid is een nationaal proefproject waar diverse innovaties getest VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
9 en toegepast worden samen met bewoners. De komst van H20 en ontwikkeling van Purmer Valley maakt dat Purmerend zich ook meer als IT stad profileert. De komende jaren wil de Purmerend haar bestaande kwaliteiten verder versterken, maar zich ook doorontwikkelen tot een volwaardig woon-, werk-, en recreatiestad die ruimte biedt aan al haar inwoners, bedrijven, voorzieningen en tevens een aantrekkelijke plek is voor bezoekers. Het ideaal is een compacte stad met korte fietsafstanden, met een divers aanbod van woonmilieus en divers banenaanbod voor iedereen, maar ook een aantrekkelijke en gezonde groene stad, gelegen in een groene omgeving. Het Stationsgebied en de Waterlandlaan kunnen, samen met de binnenstad, het volwaardig kloppend hart worden van dit Purmerend, een stad die werkt aan een duurzame toekomst voor iedereen. Demografie & Wonen Purmerend is een aantrekkelijke plek om te wonen, in een rustige groene omgeving met de welvaart van de MRA dichtbij. Met de toenemende woonvraag en demografische ontwikkelingen staat de stad samen met de andere steden en dorpen van de MRA voor een grote opgave om alle bestaande en nieuwe inwoners een goede plek te bieden om te wonen, inclusief de werkgelegenheid en voorzieningen die daarbij horen. Als deze ontwikkeling in goede banen wordt geleid biedt dit ook volop kansen om bestaande kwaliteiten uit te bouwen en de stad verder te ontwikkelen. Het uitbreiden van de woningvoorraad met een gedifferentieerd aanbod aan woningtypologieën zal de doorstroming bevorderen. Mede door de norm 30-3040 zal dit geen problemen opleveren. Purmerend heeft vooral veel eengezinswoningen in homogene woongebieden en wil haar woningbestand verbreden met nieuwe woonvormen en woonwerkcombinaties in meer heterogene gebieden. Nu zijn veel jongeren en starters nog geneigd om weg te trekken uit Purmerend omdat de geschikte starterswoning, het gewenste onderwijs, de juiste baan of voorzieningen ontbreken. Er is ook sprake van vergrijzing die leidt tot veranderende woningbehoefte, veel ouderen wonen nu nog in een eengezinswoning zonder goede stedelijke voorzieningen in de nabijheid en blijven langer zelfstandig. Ook het aantal eenpersoonshuishoudens neemt toe. Daartegenover staan veel jonge gezinnen die een betaalbare woning zoeken in Purmerend. Doorstroming is dus van groot belang. Purmerend is een compacte stad, beloop- en fietsbaar, omgeven door prachtige polders. Om deze kwaliteiten te benutten en verder uit te bouwen moet Purmerend efficiënt omgaan met de ruimte binnen de stadgrenzen. Lege plekken kunnen opgevuld worden, lege gebouwen getransformeerd en op geschikte plekken kan de bebouwing geïntensiveerd worden. In overeenstemming met de hoogbouwvisie, zijn het Stationsgebied en de Waterlandlaan geschikte locaties om te verdichten en hoogbouw toe te passen. Hier is nog veel ruimte om de stad te verbeteren. Tegelijk met de verdichting van het gebied moet gewerkt worden aan een gezonde, aantrekkelijke stad, met veel aandacht voor vergroening en verduurzaming. Denk hierbij aan het realiseren van goede voorzieningen, ruimte voor recreatie, voor ontmoeting, prettige loopen fietsverbindingen en vergroening van de openbare ruimte. Een goede inrichting van de openbare ruimte draagt bij aan de verduurzaming en klimaatbestendigheid van Purmerend, de aantrekkingskracht van de stad en de gezondheid van haar inwoners. beeld: stationsweb.nl Historische station van Purmerend, toen nog buiten de stad duurzame bereikbaarheid De groei van Purmerend is tot voor kort vooral gefaciliteerd door de ruimte voor automobiliteit uit te breiden. De laatste jaren is daarnaast vol ingezet op een nieuw busstation en vrije busbanen. De bussen worden vooral tijdens de ochtendspits naar Amsterdam en in de avondspits uit Amsterdam veel gebruikt. Met de opkomst van de e-bike ontstaan nu ook plannen voor snelle fietsverbindingen. Echter het belang van de oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
10 voetganger in de stad wordt nog vaak over het hoofd gezien. Met de verwachte toename van het aantal inwoners zal de mobiliteitsvraag verder toenemen, waardoor de huidige en geplande netwerken als we doorgaan op dezelfde voet naar verwachting al snel weer tegen de grenzen van hun capaciteit aan zullen lopen. Om Purmerend de komende jaren bereikbaar te houden moet geïnvesteerd worden in meer duurzame en toekomstgerichte oplossingen. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van de mobiliteitstransitie die nu overal plaatsvindt. De gezonde stad is in opkomst, meer mensen lopen en fietsen, het gebruik van het OV groeit en er zijn steeds meer deelauto’s. Het gebruik van mobiliteit wordt belangrijker dan het bezit. Hier liggen voor Purmerend grote kansen om meer toekomstbestendig, leefbaarder en duurzamer te maken. het centrum, maar ook voor het gebruik van het station en bestemmingen verder weg. Inzetten op langzaam verkeer is mogelijk in Purmerend en biedt grote voordelen voor de gezondheid van de inwoners, zowel in het centrumgebied als in Purmerend als geheel. 0 2 Afstanden die Provincie en MRA hanteert Felyx Biro Car2go Nextbike, arriva Purmerend is een compacte woonstad, wat inhoudt dat veel afstanden goed beloop- of fietsbaar zijn. Zo is vanaf het treinstation Purmerend Centrum het grootste deel van Purmerend binnen 10 minuten fietsen te bereiken. Door een fijnmazig netwerk te ontwikkelen van aantrekkelijke langzaam verkeersroutes en het centrum uit te breiden naar Stationsgebied en Waterlandlaan, krijgen inwoners van Purmerend en de regio de mogelijkheid om binnen de stad meer gebruik te maken van de fiets en benenwagen in plaats van de auto. Dit geldt niet alleen voor het verkeer van en naar station als toegangspoort van de stad Als aanvulling op de Langzaam Verkeer (hierna LV) netwerken is het OV van belang. De huidige bereikbaarheid van Purmerend leunt nog sterk op de auto, ondanks goede busverbindingen met Amsterdam Centraal en de Hoornse Lijn die Purmerend verbindt met Hoorn, Zaandam, Amsterdam Sloterdijk en Schiphol. Het OV, en dan met name de trein, blijkt op dit moment voor velen nog een weinig aantrekkelijk alternatief, waardoor de druk op wegen en parkeervoorzieningen onverminderd hoog blijft. Verbetering van het OV in brede zin, dus inclusief bus, is daarom een van de belangrijkste opgaven. Het verschuiven van het station naar het viaduct ter hoogte van P3 verbetert de het toegankelijkheid vanaf de Waterlandlaan en binnenstad en biedt de mogelijkheid om de netwerken van trein, bus, fiets, voetganger en (deel-)auto te koppelen zonder hiervoor door woonwijken te moeten rijden. Met een goed georganiseerde overstapmachine aan de Waterlandlaan ontstaat ook de mogelijkheid om nieuwe mobiliteitsdiensten aan te bieden, zoals Mobility as a Service (MaaS)1 i . Het station als centrale plek in de stad waar zoveel mogelijk verschillende vormen van mobiliteit bij elkaar komen VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend 0 0 8 m 0 1 0 m m i n 0 1 0 m i n
11 In combinatie met frequentieverhoging van de trein, ontstaat hier een perfecte en duurzame verbinding met andere delen van de MRA en de rest van NoordHolland. Dit biedt goede kansen voor de ontwikkeling van een aantrekkelijk woon- werkmilieu met gemengde functies en voorzieningen dat voor Purmerenders, bezoekers en bedrijven van elders een aantrekkelijke bestemming vormt. De tegenspits die deze bestemming genereert is een belangrijke voorwaarde voor goed bezette treinen en bussen en een sterk argument in de onderhandelingen over frequentieverhoging op het spoor. Hoorn Alkmaar € € vestigingsklimaat in Purmerend, maar daarvoor is wel goede sturing nodig. De ontwikkeling van de economie van Purmerend blijft, ondanks stevige groei in handel, horeca en zorg, nog achter bij de MRA als geheel. Deels is dit toe te schrijven aan de (landelijke) achteruitgang in zakelijke dienstverlening en industrie. Maar ook de daling van de voorraad van kantoorruimte door transformatie en veroudering, heeft ontwikkeling van de werkgelegenheid de laatste jaren tegengehouden. Daarom is het van belang dat de stad blijft investeren in het versterken van haar economie door te anticiperen op duurzame groeimogelijkheden, bijvoorbeeld in de circulaire economie en de ontwikkeling op BaansteeNoord en Purmer Valley. Purmerend Beverwijk € € Sloterdijk M Ams.Centraal Amsterdam De ontwikkeling van Purmer Valley en H20 zijn voorbeelden die laten zien hoe de gemeente al actief bezig is met het stimuleren van bedrijvigheid in de IT en ICT-sector. Purmer Valley is een initiatief waarbij onderwijs en bedrijven samengebracht worden om jongeren te enthousiasmeren. H20 is het grootste esports en gaming centrum van Europa, met ruimte voor start ups en educatie. Beide laten zien dat Purmerend zich steeds meer profileert als IT stad. Het stationsgebied biedt voldoende ruimte om hier verder in te groeien. De ontwikkeling van Purmerend tot compacte stad in het groen draagt op meerder vlakken bij aan de agglomeratiekracht van de regio. Zo zorgt de knooppunt ontwikkeling voor een groei van de vervoersvraag, waardoor de OV corridor kan verbeteren, worden de omliggende groene polders niet aangetast en wordt de woningvoorraad verder aangevuld. economie & economische transities Naast interessante locaties om te wonen zijn Stationsgebied en Waterlandlaan aantrekkelijke plekken om te werken. Het gebied wordt gezien als een A-locatie voor kantoren en er wordt marktruimte gezien om tot 2040 nog ongeveer 23.500m2 te ontwikkelen2 . Voor kantoren zijn de centrale ligging en de treinverbinding belangrijke pluspunten. De directe toegang tot Schiphol maakt het gebied ook aantrekkelijk voor (inter) nationale bedrijven. Als deze ontwikkeling leidt tot een aantrekkelijk gemengd woon- werkgebied kan dit een grote bijdrage leveren aan versterking van het Purmerend heeft een sterke zorgsector met een regionale functie. Het ziekenhuis ligt vlakbij het studiegebied en in de wijken rond de Waterlandlaan zijn verschillende zorgvoorzieningen gehuisvest. De zorgsector is verhoudingsgewijs groot en groeit hard. Andere sectoren met groeipotentie zijn zakelijke diensten die overal in de MRA toenemen en toerisme. Het toerisme in Purmerend is nu nog beperkt. De stad ziet kansen om aanwezige kwaliteiten meer te benutten door in te zetten op betere voorzieningen voor toeristen en promotie van lokale mogelijkheden. Purmerend wil zich op de kaart zetten als een fijne plek om te verblijven. In de nabijheid van Amsterdam, Zaanse schans en Volendam, met aantrekkelijk groen en water in en om de stad en werelderfgoed zoals de Beemster op fietsafstand zijn er nog veel mogelijkheden die ontwikkeld kunnen worden. 1. MaaS, Mobility as a Service. Gebruikers zijn niet meer in het bezit van mobiliteit (auto, fiets, etc.), maar maken gebruik van aangeboden mobiliteitsdiensten. Hiervoor wordt betaald per rit, maand of afstand. Het doel van MaaS is een efficienter, duurzamer en goedkoper (voor gebruiker) mobiliteitssysteem. 2. Cijfers afkomstig uit Kantorenmarkt Purmerend (2017), Bureau Stedelijke Planning oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
12 gezonde stad, groene stad De ontwikkeling van gezonde steden is sterk in opkomst en wordt een steeds belangrijkere factor in het vestigingsklimaat. De gedachte achter de gezonde stad als planningsprincipe is dat een stad zo wordt ingericht dat hij gezond gedrag stimuleert en bijdraagt aan een gezonde levenswijze. Lopen en fietsen zijn belangrijk voor mensen dus moeten stedelijke voorzieningen op korte afstand bereikbaar zijn. Daarnaast moet de openbare ruimte gezond ingericht worden, niet alleen met veel groen, maar ook uitnodigend voor ontspanning, sport en ontmoeting. Het gevoel deel uit te maken van een gemeenschap is voor velen een voorwaarde voor een gezond en gelukkig leven en het straatleven is hierbij enorm belangrijk. Verder draait een gezonde stad om een goede afstemming tussen publieke en private ruimte voor werk en school en gezonde basisvoorzieningen zoals goede zorg en gezonde voeding, vooral verse groente. Dit zijn allemaal zaken die steden zelf kunnen organiseren. In de stad en het Stationsgebied is nu veel ruimte gereserveerd voor de auto, met name in wegen en parkeervoorzieningen. Dat belemmert gezonde verplaatsingskeuzes van bewoners en gebruikers van het gebied. Bij de ontwikkeling van het Stationsgebied en Waterlandlaan moet meer aandacht besteed worden aan de inrichting en het gebruik van de publieke ruimte voor recreatief verblijf en langzaam verkeer, zodat bewoners de kans krijgen om zich gezond te verplaatsen en een gezonde levensstijl te ontwikkelen. groen en schaduwplekken, en het verbeteren van het watersysteem dragen bij aan het klimaatbestendig maken van het stationsgebied en de Waterlandlaan. Door in de openbare ruimte en op daken van gebouwen verharding te vervangen door groen blijft het gebied leefbaar bij extreem heet weer omdat hittestress wordt voorkomen door ‘stedelijke airconditioning’. Dit zorgt voor een aangenamer klimaat op straat, minder vroegtijdige sterfte tijdens hittegolven en minder noodzaak om airconditioners aan te schaffen. Bij hogere temperaturen zorgt begroeiing en bebouwing voor schaduw en verkoeling en bij veel neerslag helpen open water, een doorlaatbare bodem en een groene inrichting bij infiltratie en waterberging. Veel groen in de stad heeft daarnaast een wetenschappelijk aantoonbaar positief effect op de gezondheid, een groene stad is voor iedereen een ‘healing environment’, dus ook gunstig voor kwetsbare ouderen. 1 1 2 3 NU 3 TOEKOMST Door verschillende functies in de openbare ruimte te combineren, langzaam verkeersverbindingen aantrekkelijk te maken en ruimte in te richten voor sport en recreatie, krijgen zij meer mogelijkheden voor beweging en ontmoeting. Dit is niet alleen belangrijk voor sportieve jongeren en starters, maar ook voor mensen van middelbare leeftijd en ouderen. Door hittestress kan een stedelijke omgeving die louter uit steenachtige materialen bestaat op hete dagen tot wel tot 8 graden warmer worden dan een groene omgeving buiten de stad. Het toevoegen van natuurontwikkeling De omgeving van Purmerend is rijk aan mooie groene gebieden, zoals Waterland en de Beemster. Hier speelt een belangrijke opgave om bodemdaling tegen te gaan en CO2- en methaanuitstoot om te buigen naar CO2opname. Hier liggen ook kansen voor natuurontwikkeling en versterking van de biodiversiteit. Doordat de stad letterlijk omringd is met polders, is dit bijzondere landschap vanuit heel Purmerend goed te bereiken, maar binnen de stad nauwelijks te ervaren. Zeker in het oostelijk deel van het Stationsgebied bestaat het straatbeeld vooral uit steen en is er weinig ruimte voor groen. Door de verbindingen met het omringende landschap te vergroenen wordt het ook aantrekkelijker om de omgeving per fiets te verkennen. De ontwikkeling van het stationsgebied en de herinrichting van de Waterlandlaan bieden daarbij kansen om de groene hoofdstructuur en haar zijtakken structureel te versterken. 2 VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
13 overige aspecten van duurzaamheid Purmerend is ambitieus en gaat voorop in de energie transitie. Met het aardgasvrij maken van woningen is Purmerend een van de koplopers in Nederland. De wijk Overwhere-Zuid is een van de nationale proeftuin projecten waar innovaties ontwikkeld worden voor aardgasvrije woningen. In Purmerend is tot nu toe al 75% van alle woningen aardgasvrij en de ambitie is dat dit 100% is in 2030. Ook op het gebied van de economie staat de stad voor een uitdaging om te verduurzamen. Door te anticiperen en in te spelen op ontwikkelingen rond duurzaamheid en circulariteit, kan de stad ook op de lange termijn voorzien in voldoende banen. Het ontwikkelen van een circulaire economie biedt daarbij bijzondere kansen, net als de ontwikkeling van bijvoorbeeld stadslandbouw en indoor voedselproductie op basis van ledtechnologie. Daarnaast zijn er kansen voor de maakindustrie die denkt aan reshoring van productie om dichter bij de consument te kunnen zitten. Rond stationsgebied en Waterlandlaan zijn er vooral kansen voor de zakelijke dienstverlening, ICT en duurzaam toerisme. Met een goede combinatie van een goed gedifferentieerd woningaanbod en de juiste economische ontwikkeling kan Purmerend minder afhankelijk worden van grote vervoersstromen, maar de resterende vervoersvraag moet nog wel zo duurzaam mogelijk aangeboden worden. Daarvoor is knooppuntontwikkeling rond het station van groot belang. te realiseren verbetert de doorstroming en kunnen woningaanbod en woningbehoefte beter in balans gebracht worden. Deze aanpak leidt ook tot meer potentiële reizigers voor het openbaar vervoer waarmee de benodigde wens tot een aantrekkelijker openbaar vervoersysteem beter haalbaar wordt. Het stationsgebied is binnen de MRA aangewezen als een van de sleutelgebieden om aan de woningvraag te voldoen. Daarnaast biedt het gebied ook volop mogelijkheden om de werkgelegenheid, de voorzieningen en de aantrekkingskracht van de stad te versterken. Het gebied heeft in combinatie met de zone rondom de Waterlandlaan veel potentie door de centrale ligging in de stad, de ruimte die er nog is en door bestemmingen als Schiphol en Amsterdam Sloterdijk die via het treinstation goed bereikbaar zijn. Het gebied kan zich ontwikkelen tot een hoogwaardig en multifunctioneel woon-werkgebied met stedelijke voorzieningen als uitbreiding en versterking van het huidige centrum. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken moet nog wel veel gebeuren. Het Stationsgebied heeft nu nog beperkt goede voorzieningen en ondanks de centrale ligging is het niet herkenbaar als hart van de stad. Bij verdere groei van de bevolking is de huidige kwaliteit van de treinverbinding en koppeling met de bus ontoereikend om de stad op een duurzame manier met de MRA te verbinden. De Waterlandlaan is nu nog vooral een verkeersader, een rommelige laan met een onduidelijk karakter zonder verblijfskwaliteit. Kwalitatief goede openbare ruimte ontbreekt, er is weinig verblijfskwaliteit en hij wordt gedomineerd door parkeren, auto’s en geluidschermen. Winkels ontbreken of zijn onzichtbaar vanaf de Waterlandlaan, net als het huidige station dat alleen via een aantal omwegen bereikbaar is. stationsgebied en Waterlandlaan Het Stationsgebied en Waterlandlaan hebben veel potentie om zich te ontwikkelen tot hoogstedelijk gebied met een hogere dichtheid en een intensieve menging van functies. Het antwoord op de vraag naar woningen voor jongeren, eenpersoonshuishoudens en ouderen kan hier goed op aansluiten. Door in het stationsgebied en langs de Waterlandlaan een aantrekkelijke combinatie van kleine en middelgrote appartementen met veel stedelijke voorzieningen en werkgelegenheid Met het realiseren van verdichting, nieuwe functies en voorzieningen in het gebied kan er veel verbeteren als gelijktijdig de openbare ruimte aantrekkelijk wordt gemaakt. De Waterlandlaan heeft hier, als ruggengraat, een belangrijke rol in. Er moet ruimte geboden worden aan evenementen, winkels em horeca aan de Waterlandlaan, plinten moeten geactiveerd worden en er moet geïnvesteerd worden in stedelijke voorzieningen. Belangrijk uitganspunt is dat het daarbij complementair blijft aan de binnenstad; beide gebieden moeten elkaar versterken. Het verschuiven van het treinstation zodat het vanaf de Waterlandlaan en binnenstad beter bereikbaar wordt en de realisatie van een centraal knooppunt zullen hier grote verbetering brengen. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
14 Cramwinckelplantsoen VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
15 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
16 2. stationsgebied en Waterlandlaan, uitbreiding centrum Purmerend Het station van Purmerend bevindt zich op loopafstand van de historische binnenstad. Toch zou je dit niet zeggen als je de trein uitstapt en op zoek bent naar het centrum. Het station, gebouwd in 1883 op de lijn Zaandam – Hoorn, ligt precies op de grens van de wijk Gors en het centrum van Purmerend. Destijds is het station aangelegd op enige afstand van de historische binnenstad midden in de Zuiderpolder. In de loop van de jaren is door meerdere naoorlogse stadsuitbreidingen het station meer centraal in de stad komen te liggen. De twee zijden van het stations zijn tegenwoordig via een voetgangers- en fietstunnel met elkaar verbonden. De westzijde van het station, met op 10 minuten loopafstand de binnenstad, heeft een fraaie groene uitstraling. De oostzijde daarentegen is rommelig, wordt gedomineerd door parkeerplaatsen voor fiets en auto, heeft weinig groen, veel verharding en weinig ruimte voor de voetganger. Rondom het station wonen voornamelijk een- en tweepersoonshuishoudens. In de nabijheid van het station bevindt zich de Waterlandlaan, deze doorgaande weg is de belangrijkste oost-west verbinding in Purmerend. De Waterlandlaan is te typeren als een rommelig gebied rondom een drukke verkeersader door de stad. Het zuidelijke deel is ronduit onaantrekkelijk voor langzaam verkeer. Met geluidschermen aan weerszijden lijkt dit deel een aanzet te vormen voor de ontwikkeling van een stadssnelweg. Aan de rest van de Waterlandlaan is een groot aantal voorzieningen gevestigd zoals de bibliotheek, de brandweer, het Waterlands Archief, meerdere zorginstellingen waarvan sommige met een regionale functie, adviesbureaus en diverse retailers. Echter winkels liggen verscholen achter de bebouwing aan een parkeerterrein en omdat de Waterlandlaan relatief weinig zijstraten heeft moeten voetgangers uit omringende wijken vaak flink omlopen om bestemmingen op de Waterlandlaan te bereiken. In de nabijheid van het station zijn de Rabobank en KPN gevestigd en aan de Gorslaan is de hoofdvestiging van Bose met daar tegenover het ziekenhuis. Alles bij elkaar genomen is hier veel verbetering mogelijk. Het stationsgebied en de Waterlandlaan zijn ideaal voor een breed scala aan stedelijke functies waarbij vooral de Waterlandlaan zich kan ontwikkelen tot aantrekkelijke stadsboulevard. Met deze ontwikkeling blazen we het gedachtegoed uit de jaren ’70 een nieuw leven in. In het Structuurplan Purmerend 1972 werd de zone langs de Waterlandlaan en Purmersteenweg aangemerkt als uitbreiding van het centrum. Hier kwamen belangrijke stedelijke voorzieningen die een stad die zo explosief zou groeien nodig had. Het werd de verbinding tussen de historische binnenstad en de uitbreidingswijken aan de oostzijde als de Purmer Noord en Purmer Zuid. De stedelijke voorzieningen zijn er gekomen zoals het stadhuis, poppodium, bibliotheek en ziekenhuis. Echter de allure van een stadsboulevard en centrummilieu is nooit goed uit de verf gekomen. Nu zien we kansen om dit alsnog te realiseren. Door intensiveren en menging van functies in plaats van uitbreiden, door het ontwikkelen van een mobiliteitsknooppunt en door de tijdsgeest waarin we leven met oog voor kwaliteit, leefbaarheid en duurzaamheid. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
17 Wonen, werken en recreëren in het centrum van Purmerend Met de ontwikkeling van het stationsgebied en de Waterlandlaan zet Purmerend in op het verbeteren van het leefklimaat in dit deel van de stad. Hier wordt een aantrekkelijk gebied gerealiseerd waar wonen en werken worden gecombineerd met goede voorzieningen en aantrekkelijke recreatiemogelijkheden. Mede door toevoeging van extra stedelijke functies en culturele voorzieningen voor iedereen verbindt het gebied beter met de historische binnenstad van Purmerend. Bij de ontwikkelingen langs de Where wordt, en met de ontwikkeling van de Oeverlanden is, de aanwezigheid van het water beter beleefbaar gemaakt. Investeringen in de openbare ruimte zijn erop gericht om het gebied een aantrekkelijker en groener karakter te geven. In combinatie met de centrumstedelijke kwaliteiten wordt een aantrekkelijk leefklimaat gerealiseerd met woningen voor starters, jongeren, ouderen en gezinnen met interesse in stedelijk wonen. Hier werkt Purmerend aan de gezonde stad van de toekomst. + ontwikkeling Zuid oost Beemster + ontwikkeling + ontwikkeling Kop West Wagenweg gebied bruisend Purmerend langs de Waterlandlaan foto: Pim de Vries Samen met de Purmersteenweg is de Waterlandlaan een belangrijke verbinding en schakel met de historische binnenstad. Met de reeds aanwezige stedelijke voorzieningen en het samenbrengen van een divers programma langs de Waterlandlaan, wordt de aantrekkingskracht van het centrum voor heel Purmerend vergroot. Nieuwe culturele, stedelijke, commerciële en horecafuncties ter vergroting van de betekenis van de as krijgen hier meer plek en zorgen samen met het nieuwe station voor veel levendigheid en activiteit op straat. Naast de verbindende functie van de Waterlandlaan tussen oost en west, wordt de Waterlandlaan een prettige plek om te verblijven en andere mensen te ontmoeten. Om ervoor te zorgen dat de Waterlandlaan goed bereikbaar wordt vanuit achterliggende gebieden en andersom, moeten er voldoende zijstraten gemaakt worden. Op termijn moet ook het viaduct over de Spaarbekkenkade aangepakt worden. Door de brug te verlagen en op te nemen in het stedelijk weefsel kan ook hier een aantrekkelijke openbare ruimte ontstaan die bestaande wijken beter met elkaar verbindt. Deze nieuwe Waterlandlaan kan de nieuwe hoofdstraat van Purmerend worden, een bruisende stadsboulevard en aantrekkelijke ontmoetingsplek die voor iedereen makkelijk bereikbaar is, met de fiets, lopend of met het ov en natuurlijk ook met alle andere vervoersmiddelen. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
18 Het stationsgebied, oV-knoop, hart/ entree van de stad Door het vergroten van het centrum komt het station echt in het midden van de stad te liggen en wordt het station de belangrijkste entree van de stad. Het station wordt daarom ontwikkeld tot een multimodale vervoersknoop waar alles bij elkaar komt, een knooppunt voor alle vervoerssoorten, zodat maximaal kan worden ingezet op de kansen van de mobiliteitstransitie. Misschien kan hier in de toekomst zelfs een doorgetrokken Noord-Zuidlijn halteren. Door het station om te klappen en te oriënteren op de Waterlandlaan en de binnenstad sluit het knooppunt beter aan bij de bestaande netwerken en kan het beter benut worden. In een straal van 800 meter rondom het station wordt een aantal maatregelen genomen om de toekomstige bereikbaarheid van het station optimaal te benutten. Zo wordt de beschikbare ruimte voor bebouwing zo goed mogelijk gebruikt, wordt ingezet op nieuwe mobiliteit en kan hoogbouw toegepast worden om het aantal inwoners en werkplekken in de nabijheid van het station te maximaliseren. Hiermee wordt de aanwezigheid van het station beter zichtbaar op de Waterlandlaan en er ontstaat meer vervoersvraag voor de trein, waarmee de frequentie op de Hoornse Lijn verbeterd kan worden. Functies worden gemengd, en stedelijke voorzieningen worden gerealiseerd in de plinten om van het station tegelijk een aantrekkelijk gebied te maken. De openbare ruimte wordt sterk verbeterd met aantrekkelijke langzaam verkeersroutes en veel groen. Door al deze maatregelen wordt het aantrekkelijk om van het station gebruik te maken en een van de vele vervoersopties te kiezen. Samen met de maatregelen uit het Verkeerplan, zoals parkeerregulering, verlagen we hiermee de druk van het autoverkeer en parkeren op de Waterlandlaan en omgeving. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
19 Werken in een aantrekkelijk stationsgebied met veel voorzieningen Zuidplein Amsterdam Het stationsgebied wordt een aantrekkelijke plek om te werken. Door de ligging in de stad en de aanwezigheid van het station is het een A-locatie voor bedrijven. Het gebied wordt van groot economisch belang voor Purmerend. Hier zet Purmerend in op het versterken van het IT- en ICT-cluster, ondersteunt het de vestiging van zakelijke diensten en bouwt het verder aan de relatie tussen zorg en stedelijk wonen. Hier liggen ook kansen voor de stad om te bouwen aan de circulaire economie op wijkniveau, onder andere met het realiseren van kleinschalige logistieke hubs en reparatieateliers. Wonen in een gezonde stad Stationsgebied Rotterdam Voorop lopen met verduurzaming Purmerend loopt voorop met de verduurzaming van haar stad en blijft vooroplopen met de ontwikkeling van stationsgebied en de Waterlandlaan. Dit doen we door te investeren in het verbeteren en aanvullen van de groen-blauwe netwerken van de stad. Bodemdaling en wateroverlast met extreem weer worden tegengegaan door infiltratie van regenwater in de bodem, door vergroening en door waterberging te realiseren op daken van gebouwen en in de openbare ruimte. Met investeringen in groen en natuur-inclusief bouwen wordt de biodiversiteit versterkt in Purmerend en omgeving. Purmerend gaat verder met de energietransitie, alle woningen worden aardgasvrij ontwikkeld en voorzien van duurzame energiebronnen. En om alle andere stromen van gebruik en consumptie te verduurzamen, gaat de stad de circulaire economie stimuleren. Het Stationsgebied en de Waterlandlaan worden zo ingericht dat het gebied gezond gedrag van bewoners en mensen die er werken zal stimuleren. Daarom wordt geïnvesteerd in goede langzaam verkeersverbindingen voor voetgangers en fietsers en wordt ruimte gemaakt voor recreatie, ontmoeting en sport. Hiervoor wordt extra aandacht gegeven aan een groene inrichting en hoge kwaliteit van de openbare ruimte. Tenslotte gaan gebouwen een veel sterkere relatie aan met de openbare ruimte dan gebruikelijk, want interactie tussen beide zorgt voor meer sociale veiligheid en intensiever gebruik van de openbare ruimte. Bosco verticale, Milaan oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
20 Bewoners bijeenkomst. Beeld more creative VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
21 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
22 3. Verschillende gezichten van stationsgebied en de Waterlandlaan Het Stationsgebied en de Waterlandlaan bieden Purmerend de ruimte om binnen de stadsgrenzen een aanzienlijk deel van de ontwikkelopgave en ambities te realiseren. Een opgave die bestaat uit wonen, werken, cultuur, recreatie, mobiliteit, natuurontwikkeling en duurzaamheid. Om de belangen van al deze onderdelen en aspecten op een goede manier te integreren moet zorgvuldig en pragmatisch met kansen en randvoorwaarden omgegaan worden. Dat vraagt een visie die inspeelt op de mogelijkheden van de plek. Om de hoge ambities waar te maken en de verschillende onderdelen te kunnen realiseren wordt binnen het te ontwikkelen gebied onderscheid gemaakt tussen een aantal deelgebieden. oV KnooPPunt Waterlandlaan innoVatief WerKcluster stedelijK Woongebied VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
23 Indicatie van sfeergebieden Ontwikkelkans Bestaande stedelijke functies OV knooppunt Waterlandlaan Innovatief werkcluster Stedelijk woongebied Langzaam verkeer verbinding Spoorlijn Groene oost-west verbinding Water Zone voor hoogbouw Openbaar groen oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
24 Het oV knooppunt In het Stationsgebied, de directie omgeving van het station, worden alle verschillende modaliteiten samengebracht in één OV-knoop. Hier ligt de prioriteit op het goed bereikbaar maken van het gebied en Purmerend. Het zo goed mogelijk organiseren van dit knooppunt, zodat aantrekkelijke ruimte overblijft voor voetgangers, is hier de grootste uitdaging. Daarnaast moet het een aantrekkelijke plek worden om af te spreken of te wachten. Hier is altijd reuring en zijn veel mensen op straat. Om reizigers en andere bezoekers te bedienen en het stationsgebied tot een aantrekkelijke entree van de stad te maken, zijn er veel voorzieningen zoals restaurant, co-worker ruimte, café, fitness en toeristische voorzieningen zoals een fietsverhuurcafé. Gezien de aard van dit deelgebied is dit mogelijk ook een geschikte locatie voor een hotel. Verder wordt in dit gebied ook gewerkt en gewoond, waarbij het zwaartepunt ligt op werken. Bebouwing is hier modern en eigentijds en straalt vertrouwen in de toekomst uit. Er is veel groen op daken en gebouwen en in de openbare ruimte. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
25 de Waterlandlaan, stadsas van Purmerend en verbinding met de binnenstad Dankzij het station en de vele stedelijke voorzieningen wordt de Waterlandlaan een bruisende boulevard. Parkeernormen kunnen dankzij de knooppuntontwikkeling in het stationsgebied sterk verlaagd worden, de rest van de parkeerbehoefte wordt gerealiseerd in gebouwde parkeervoorzieningen. Door middel van parkeerregulering wordt parkeren aan de straat verder terug gedrongen. In de plint krijgen diverse stedelijke voorzieningen een plek en de openbare ruimte wordt opnieuw ingericht, met veel groen en ruimte voor ontmoeting en recreatie. Winkels die nu nog achteraf aan een binnenterrein liggen worden uitgenodigd om zich aan de Waterlandlaan te vestigen. Dit maakt de Waterlandlaan tot een aantrekkelijke bestemming voor alle inwoners van Purmerend en bezoekers. De Waterlandlaan wordt de verbindende straat tussen oud en nieuw Purmerend, tussen historisch binnenstad, station, Dijklander Ziekenhuis en het stadspark. Hier vinden alle Purmerenders de voorzieningen die zij nodig hebben. De verblijfskwaliteit is hoog in compacte openbare ruimtes. De voorzieningen worden hier gecombineerd met wonen en werken zodat hier altijd veel mensen zijn. Wonen aan deze laan is wonen in een centrumstedelijk milieu. Dit is met name geschikt voor starters, jongeren en ouderen die graag in de directe nabijheid van voorzieningen willen wonen. Er zijn opgaven voor verbetering en vergroening van de openbare ruimte, voor het verbeteren van de langzaam verkeersverbindingen naar de buurten er omheen en voor het verlagen van de brug. Gebouwen zijn een combinatie van oude en nieuwe gebouwen, hoog en laag. De nieuwe zijn modern en eigentijds met circulaire materialen en veel groen op daken en gevels. Deze gebouwen dragen sterk bij aan de ontwikkeling van aantrekkelijke en goed gedefinieerde stedelijke ruimtes zoals straat, plein, steeg en boulevard. Tegelijk stralen zij uit dat Purmerend niet bang is voor de stad van de toekomst. bewerking van beeld KCAP oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
26 innovatief werkcluster, een hoogwaardig werkgebied Binnen de ontwikkeling van stationsgebied en Waterlandlaan is dit het belangrijkste werkgebied. Hier ligt de focus van het programma op het realiseren van een zo gunstig mogelijk werkklimaat, vooral gericht op innovatie en de zakelijke dienstverlening. Daarnaast is hier ruimte voor kleinschalige stadslogistiek en innovatieve maakindustrie gericht op versterking van de circulaire economie. Tussen en op en rond de verschillende bedrijven is ook plaats voor betaalbare woningen voor starters en jongeren, met de stedelijke voorzieningen die daarbij horen. In de nabijheid van het station en Purmervalley kan een mix gerealiseerd worden van educatie, werken, woningen en voorzieningen. Het doel van deze mix is het realiseren van een klimaat waarin innovatie gestimuleerd wordt, door kruisbestuiving tussen de verschillende functies. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
27 stedelijk wonen / woongebied In de gebieden die direct achter de Waterlandlaan en wat verder van het station af liggen, ligt de prioriteit meer op het realiseren van prettige woongebieden. Ook deze wijken profiteren door de aanwezigheid van de stationsknoop van minder parkeerdruk wat ruimte biedt voor stevige vergroening. Hier is meer rust, meer ruimte voor groen. De openbare ruimte is hier informeler en staat in het teken van recreatie, sport, ontmoeten en verblijven. Het karakter en de sfeer van het gebied maakt deze gebieden interessant voor starters en (jonge) gezinnen met een interesse in stedelijk wonen. Er is ruimte voor nieuwe, aanvullende woonvormen zoals bijvoorbeel maisonettes, bebo’s en stadswoningen, en kleinschalige, woongerelateerde functies. Hier worden ook zorgvoorzieningen gecombineerd met woningen, daarmee wordt de relatie tussen de zorgsector en het stedelijk wonen versterkt. De aanwezigheid van deze voorzieningen maakt het gebied aantrekkelijk voor ouderen. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
28 Artist impression van hoe toekomstige situatie zou kunnen zijn VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
29 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
30 4. Kwalitatieve ambities regels voor de ontwikkeling 1. Purmerend wordt een compacte en complete stad in het groen met veel ruimte voor alle inwoners Binnen een straal van 800 meter van het station worden het Stationsgebied en de Waterlandlaan dichter bebouwd met een aangename leefomgeving. Hierdoor kan de stad haar compacte karakter behouden en alle inwoners woonruimte bieden, zonder daarbij de natuur in de omgeving aan te tasten met uitbreidingswijken. Met de verdichting kan een milieu gerealiseerd worden dat aantrekkelijk is voor jongeren, starters, ouderen en gezinnen met een voorkeur voor een stedelijke leefomgeving. Dit milieu is tot nu toe beperkt aanwezig in Purmerend en voegt echt iets toe. Door kleinere en middelgrote woningen te realiseren en te streven naar een hoog voorzieningenniveau, ontstaat een gemengd gebied dat aansluit bij de behoefte van de genoemde doelgroepen. Het woningaanbod in Purmerend wordt hierdoor meer divers en completer. Het is belangrijk hier in te zetten op hoogwaardige en eigentijdse architectuur die een antwoord geeft op de grote vragen van onze tijd. 0 2 Acties: • We gaan de compacte stad aantrekkelijker maken door het aantal woningen, bedrijven en voorzieningen binnen de huidige stadsgrenzen te vergroten. • We zorgen voor meer groen en meer aantrekkelijke openbare ruimte in de stad. • We zorgen voor meer variatie in woonmilieus om voor iedereen een passend woning te kunnen bieden. • We hanteren bij woningbouw 30-30-40 als norm om de diversiteit en doorstroming te bevorderen. Sluisbuurt, Amsterdam Blokken B&C, Amstelstation Amsterdam Purmerend voor iedereen De Beemster VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend 0 0 8 m 0 1 0 m m i n 0 1 0 m i n
31 2. stationsgebied, Waterlandlaan en de binnenstad worden samen het bruisende hart van de stad De ontwikkeling van het Stationsgebied en de Waterlandlaan raakt niet alleen het gebied, deze ontwikkeling heeft effect op heel Purmerend. Het gebied ligt al centraal in de stad en wordt nu ook het bruisende hart, niet alleen door een divers aanbod aan openbare, stedelijke, culturele en commerciële voorzieningen, maar ook als belangrijke knoop in lokaal en regionaal (OV)verkeer. Het gebied vormt een aanvulling op het historische centrum met extra woningen en aantrekkelijke stedelijke voorzieningen. Hierdoor komt het uitgebreide centrum meer centraal te liggen in de stad en wordt het per fiets beter bereikbaar voor alle Purmerenders. De inrichting van de openbare ruimte krijgt veel aandacht en kwaliteit om dit centrumstedelijke karakter uit te stralen. Voor bezoekers van de stad wordt het Stationsgebied een uitnodigende entree tot de stad waar men graag wil verblijven. Acties: • We bundelen stedelijke voorzieningen met veel woningen en bedrijven rond de stadsas. • We verbeteren de openbare ruimte zodat een aantrekkelijke stadsboulevard ontstaat die oud en nieuw met elkaar verbindt. Herald Square, NYC Markthal Rotterdam Doelenplein, Delft Beeld Han Cozijn oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
32 3. een goed bereikbaar stationsgebied vormt de basis voor een duurzaam mobiliteitssysteem Door de centrale ligging van het Stationsgebied in Purmerend speelt het gebied een belangrijke rol in de toekomstige bereikbaarheid van de stad. De aanwezige infrastructuur maakt het een kansrijke plek om een multimodaal knooppunt te ontwikkelen. Het stationsgebied wordt daarom ontwikkeld tot een efficiënte overstapmachine. Hier worden alle beschikbare verkeersmodaliteiten aangeboden om de Purmerender zoveel mogelijk keus te bieden. Daarnaast worden de verbindingen en routes naar het stationsgebied verbeterd. Zo zorgen we voor een zo goed mogelijk bereikbaar stationsgebied en omgeving. De autoafhankelijkheid neemt hierdoor af, wat de druk op infrastructuur en parkeervoorzieningen doet afnemen. Dit biedt ruimte voor de ontwikkeling van langzaam verkeersnetwerken en stevige vergroening. Hiermee kan Purmerend beter en efficiënter bereikbaar worden gemaakt op een manier die minder energie en kostbare ruimte kost. Acties: • Het OV-knooppunt wordt zo ingericht dat de verschillende vervoersvormen en netwerken elkaar aanvullen en versterken, het omklappen van het station is hier een onderdeel van. • Met een knoop van verschillende mobiliteiten bij het station kan deelmobiliteit optimaal gebruikt worden om bewoners en bezoekers minder afhankelijk te maken van eigen autobezit. • In de openbare ruimte wordt meer ruimte gemaakt voor voetgangers en fietsers. • Door functies in het gebied te mengen worden veel bestemmingen makkelijk bereikbaar voor voetgangers en fietsers. • Het station wordt bereikbaar en toegankelijk gemaakt voor iedereen, ook voor mindervaliden. • Door parkeerregulering en ontwikkeling van nieuwe parkeervoorzieningen, zoals bij het stadhuis, wordt parkeren op straat gereduceerd. 5’’ Station Breda Station Alkmaar VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
33 4. intensivering van bebouwing op loopafstand van het station draagt bij aan een tegenspits en een levendig centrum Het Stationsgebied en de Waterlandlaan worden als belangrijk OV-knooppunt en nieuw hart van de stad een aantrekkelijke plek voor bewoners en bedrijven om zich te vestigen. Door deze potentie goed te gebruiken wordt bijgedragen aan een gezonde tegenspits voor het OV. Dit is dus een geschikte locatie voor hogere gebouwen waarmee meer mensen van het stationsgebied en de Waterlandlaan kunnen profiteren. Met deze intensivering van de bebouwing kan dit gebied ook een rol vervullen in de opgave om binnen de stadsgrenzen meer woon- en werk ruimte te realiseren. De nieuwe gebouwen rond Stationsgebied en Waterlandlaan worden gebruikt om de openbare ruimte te verfraaien en bijzondere plekken te markeren, zoals de entree, knooppunten en kruispunten. De vele nieuwe gebruikers van het gebied dragen bij aan de levendigheid van het nieuwe centrum. Acties: • Hoogbouw wordt gebruikt om zoveel mogelijk mensen van Stationsgebied en Waterlandlaan te laten profiteren. • Verdichting en het mengen van functies dragen bij aan de tegenspits op het OV zodat frequentieverhoging op het spoor en doortrekken Noord/Zuidlijn bespreekbaar worden. • De combinatie van verdichting en het mengen van stedelijke functies zorgt voor een levendig en aantrekkelijk stadscentrum. • Er wordt veel aandacht besteed aan de plint bij de ontwikkeling van hoogbouw. Havencity, Hamburg Singapore, Downtown LEAD, Leiden Stationsgebeid Den Haag Hollandspoor oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
34 5. mengen van functies schept ruimte voor economische ontwikkeling en zorgt voor verbetering van leef- en vestigingsklimaat Er zijn verschillende redenen om functies in het Stationsgebied en langs de Waterlandlaan te mengen. De leefbaarheid wordt positief beïnvloed door een hoger aantal voorzieningen in de nabijheid van wonen en werken. Door functies te mengen ontstaan meervoudige vervoersbewegingen wat gunstiger is voor de exploitatie van het openbaar vervoer. Een goede vervoersknoop vermindert automobiliteit en zorgt voor meer leven op straat, wat bijdraagt aan de sociale veiligheid. De kosten voor de ontwikkeling van gemengd programma liggen meestal hoger, maar daar tegenover staat dat de exploitatie meestal haalbaarder is door het dubbele, intensievere gebruik. Intensief grondgebruik is efficiënt en biedt maatschappelijke en economische meerwaarde boven monofunctionele stadsdelen. Voor bedrijven is het interessant wanneer theorie en praktijk, of educatie en bedrijven, gemengd worden. Hier kan kruisbestuiving ontstaan en leiden tot meer structurele innovatie. Gemengde milieus zijn op dit moment erg in trek en sluiten aan bij de wensen van bedrijven en bewoners. Acties: • We zorgen per deelgebied voor aantrekkelijke combinaties van functies om leefkwaliteit en vestigingsklimaat in het uitgebreide centrum te verbeteren. • We gebruiken functiemenging om de levensvatbaarheid van centrumvoorzieningen te verbeteren. • Functiemenging en het delen van voorzieningen dragen bij aan optimaal gebruik van openbare ruimte en infrastructuur. Het Platform, Utrecht. Microcity Yoshimoto Building, Osaka Blokken B&C, Amstelstation Stockholm, Schmidt Hammer Lassen VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
35 6. de ontwikkeling van stationsgebied en Waterlandlaan maakt Purmerend klaar voor de toekomst De ontwikkeling van het gebied is een kans voor de stad om te bouwen aan de toekomst. Hier kan de stad op meerdere fronten een grote slag slaan en daarmee de stad voorbereiden op de dingen die onvermijdelijk komen gaan. Met de ontwikkeling van woningen en kantoorruimtes kan de stad het huidige aanbod bijsturen naar dat wat de toekomst vraagt en daarin tactische keuzes maken. Met het ontwikkelen van minimaal 1.000 woningen krijgt de stad een substantiële toevoeging aan het bestaande woningaanbod. Door deze geschikt te maken voor jongeren, starters en ouderen wordt een belangrijk tekort op z’n minst voor een deel opgelost. Economisch wil de stad de toerisme en de IT/ICT-sector verder uitbreiden en stimuleren. Het Stationsgebied is daar een kansrijke locatie voor, vanwege de bereikbaarheid en de aanwezigheid van Purmervalley. Ook is er ruimte om Purmerend als verblijfplaats voor toeristen aantrekkelijker te maken. Al deze ontwikkelingen vragen om excellente verbindingen voor langzaam verkeer en OV. Het herstructureren van de verschillende netwerken en robuust maken hiervan, houdt het gebied duurzaam bereikbaar, nu en in de toekomst. € Acties: • Ontwikkelingen in het gebied dragen bij aan de opgaves waar de stad voor staat en helpen om de stad toekomst bestendig te maken. • Dubbelgebruik en functiemenging vormen de basis voor duurzaam ruimtegebruik en het delen van voorzieningen. • Nieuwbouw en renovatieprojecten worden gebruikt om voorop te lopen bij verduurzaming. 10.000 woningen bijbouwen tot 2040 Toerisme activeren. Beeld Han Cozijn ICT sector versterken Inzetten op duurzame ontwikkelingen oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
36 7. de Waterlandlaan is voor iedereen, hier zijn commerciële, culturele, andere stedelijke functies en evenementen te vinden In de plint van de Waterlandlaan en in de openbare ruimte vinden alle Purmerenders de voorzieningen waar zij vaak gebruik van maken. Naast de binnenstad krijgen commerciële, culturele, horeca en andere stedelijke functies ook een plek aan de Waterlandlaan. Door de combinatie met een aantrekkelijke openbare ruimte wordt de oost-westroute de belangrijkste straat en het centrum van de stad. Om hier al deze functies te kunnen herbergen is veel ruimte nodig. Bij ontwikkelingen aan de Waterlandlaan moet daarom gestuurd worden op het beschikbaar maken van de plint voor een grote diversiteit van dergelijke functies. De diversiteit van het programma langs de Waterlandlaan maakt dit samen met de aantrekkelijke openbare ruimte en de vele verbindingen naar aanliggende buurten, een plek voor iedereen en het bruisende hart van de stad. Acties: • We sturen op het realiseren van een divers aanbod van commerciële, culturele en stedelijke functies en evenementen om de aantrekkingskracht en het gebruik van deze straat te maximaliseren. Bruisend Purmerend, voor iedereen Buenos Aires Witte de Withstraat, Rotterdam Kulturhus Urban Pus, Aart Architects VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
37 8. de Waterlandlaan wordt een ‘groen/blauwe’ stadsboulevard met veel openbare ruimte voor aangenaam verblijf en langzaam verkeer Op de Waterlandlaan krijgen de voetganger en de fietser meer ruimte en prioriteit (zie hiervoor het vastgestelde verkeersplan). Parkeernormen worden verlaagd en de resterende parkeervraag wordt bouwkundig opgelost. De ruimte die vrijkomt door het reduceren van het autoverkeer wordt ingezet om van de Waterlandlaan, en de Purmersteenweg in het verlengde daarvan, een sterke oost-west verbinding te maken, met veel ruimte voor langzaam verkeer en veel groen. Op de boulevard wordt veel ruimte gemaakt om in de openbare ruimte te kunnen verblijven en andere mensen te ontmoeten. De Waterlandlaan wordt een groene ader die meerdere kleine groengebieden en het Leeghwaterpark met elkaar verbindt en daarmee de groenstructuur van de stad versterkt. Door verdichting wordt de functie van het park nog belangrijker (voor recreatie, sport, ontmoeten, ontspanning, etc.). Het toevoegen van begroeiing en water draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteiten van de boulevard en aan de klimaatrobuustheid van het gebied. Acties: • We maken van de Waterlandlaan, en in het verlengde daarvan de Purmersteenweg, een prettige plek om te verblijven. De hoeveelheid autoverkeer wordt verminderd en de ruimte die dit oplevert wordt gebruikt voor langzaam verkeer, meer groen ontmoetingsplekken en betere openbare ruimte. • We maken van de Waterlandlaan een aantrekkelijke stadsboulevard die buurten met elkaar verbindt. Geluidschermen worden opgeruimd en de brug over het Spaarbekken wordt verlaagd. Spoorsingel, Rotterdam Transformatie in Antwerpen Sønder Boulevard, Kopenhagen oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
38 9. in het gebied worden de langzaam verkeersnetwerken en de openbare ruimte sterk verbeterd en groener gemaakt Om de inwoners van het gebied de mogelijkheid te bieden om zich binnen de stad zoveel per fiets of als voetganger te verplaatsen, wordt dit zo laagdrempelig en aantrekkelijk mogelijk gemaakt. Daarvoor worden zo veel mogelijk verschillende functies en voorzieningen op loopafstand gecombineerd. Daarnaast worden de netwerken logischer ingericht, zodat ze beter op elkaar aansluiten. Tenslotte zorgen we voor een sterke verbetering van de verblijfskwaliteit van de openbare ruimte. Dit alles draagt bij aan het beter verbinden van het gebied met het historische binnenstad van Purmerend. Het gebied wordt zo ingericht dat gezond gedrag gestimuleerd wordt, met aantrekkelijke openbare ruimtes en meer ruimte voor ontmoeten, niksdoen, verblijven, recreëren, sporten, lopen en fietsen. Omdat alles wat nodig is voor het dagelijks leven op loopafstand ligt en het station met goede verbindingen makkelijk bereikbaar is neemt het autogebruik binnen de stad af, met positieve gevolgen voor leefkwaliteit en openbare ruimte. Acties: • Tegelijk met de intensivering van de stad maken we veel meer ruimte voor water en groen, voor waterberging en ter voorkoming van sterke temperatuurstijging in de stad. • Nieuw ontwikkelingen bieden kansen om de duurzaamheidsambities van de stad verder te ontwikkelen. Passeig De St Joan Boulevard, Barcelona Sluisbuurt Amsterdam, bewerkt Berges du Rhone, Lyon VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
39 10. Vol inzetten op duurzaamheid biedt de kans om de stad volledig toekomstbestendig te maken Purmerend loopt in Nederland voorop in de energietransitie en het aardgasvrij maken van alle woningen. Bij de ontwikkeling van het Stationsgebied en de Waterlandlaan wordt ingezet op een zo duurzaam mogelijke ontwikkeling, zodat het gebied klaar is voor de toekomst. Dit gebeurt op alle aspecten; energie, mobiliteit, natuur inclusief bouwen en circulaire economie. Kennis die opgedaan wordt bij deze ontwikkeling kan de stad direct inzetten bij de ontwikkeling van projecten die volgen. Hiermee bouwt de stad binnen het stationsgebied aan een duurzaam en toekomstbestendig Purmerend. Acties: • Alle projecten in het gebied dragen bij aan een duurzame ontwikkeling van Purmerend. • Purmerend blijft voorop lopen in de transitie naar alle aspecten van duurzaamheid en een circulaire economie. smart city wheel Circulair - Circl ArchitectenCie Natuurinclusief - VERTICAL, Sloterdijk Mobiliteit - Gedeelde fietsen en steps Urban farming oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
40 Melkwegbrug over Noordhollandsch Kanaal. Beeld Jeroen Musch VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
41 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
42 5. Vervolg (aanzet voor een) ontwikkelstrategie En nu door! Het vormen van deze visie was pas de eerste stap. Deze visie is de kapstok voor de verdere uitwerking om de transformatie van gebied tot uitvoer te brengen. De ontwikkeling van het gebied is uitdagend. De ontwikkeling duurt meerdere jaren, bestaat uit meerdere opgaven en de eigendommen zijn versnipperd. Logisch vervolg van voorliggende visie is een plan van aanpak waarin de vervolgstappen worden genoemd die nodig zijn voor de verdere ontwikkeling Er zal een ontwikkelstrategie moeten worden opgesteld die uitspraken doet over o.a. de rolverdeling en samenwerking met gemeente, eigenaren en marktpartijen, over de manier van ontwikkelen en wat daarvoor nodig is. Er is een strategie op kostenverhaal nodig die borgt dat alle initiatiefnemers bijdragen aan de ontwikkelingen. Er zijn onderzoeken noodzakelijk naar o.a. het verplaatsen en ontwikkeling van het station naar een volwaardig OV knooppunt en naar de herinrichting van de Waterlandlaan. Een masterplan moet uiteindelijk houvast bieden om vanuit de samenhang van het gebied individuele plannen tot ontwikkeling te brengen. Voorliggende visie geeft daarin al een aantal richtinggevende uitspraken, uitgangspunten en kaders. Deze visie is tot stand gekomen na gesprekken met bewoners, eigenaren, ontwikkelaars, ondernemers en stakeholders. Zij hebben een belangrijke bijdrage aan de inhoud gegeven. De inloopmiddag in de bibliotheek werd druk bezocht. Een teken dat het leeft onder de inwoners. Dat is mooi en ook niet zo gek. Het is een belangrijke ontwikkeling voor de hele stad. In de verdere uitwerking en ontwikkeling zal daar een vervolg aan worden gegeven. Samen maken we van het stationsgebied een levendig en vitaal stuk stad, klaar voor de toekomst! VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
43 bijzondere plekken Herontwikkelings clusters Onder andere kruispunten, stedelijke functies, entrees Kansrijke ontwikkelingslocaties Herinrichten verbindingen Herontwikkelen station Verplaatsen, verknopen andere vervoesmmiddelen oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
44 7. bijlagen a. inventarisatie/verkenning 1. context 2. beleid 3. locatiebezoek b. Participatie Workshops 1. bewoners 2. regio 3. gemeente 4. ontwikkelaars c. data 1. demografie 2. wonen 3. gezondheid 4. economie 5. mobiliteit d. sWot 1. regio 2. stad 3. gebied e. uitgangspunten VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
45 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
46 a.1 VerKenning context a inVentarisatie/VerKenning 1947 1961 1950 1971 Tussen 1947 en vandaag is Purmerend gegroeid van een kleine stad in de polder met ongeveer 7.000 inwoners, tot een grotere woonstad van ruim 80.000 inwoners en is daarbij tot ver buiten haar historische stadsgrenzen gegroeid. Door de asymetrische groei is dit centrum aan de rand van de stad komen te liggen. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
47 1983 2002 1993 2018 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
48 a.2 VerKenning beleid omgevingsvisie nH 2050 (2018) Leefomgeving: • • • • • • • Goede balans tussen economische groei en leefbaarheid Klimaatbestendig en waterrobuust Noord-Holland Bodemdaling afremmen Verbeteren van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving Vergroten biodiversiteit in Noord-Holland Versterken mobiliteitsopties Optimale afstemming tussen ruimtelijke ontwikkeling en infrastructuur OMGEVINGSVISIE NH2050 Balans tussen economische groei en leefbaarheid OMGEVING mirt corridor a7 (2018) • Vergroten van de capaciteit op de A7 tussen de afslagen Purmerend Noord en Zuid • Optimaliseren van de aansluitingen tussen de A7 en de toeleidende wegen • Vergroten van de kwaliteit van alternatieve vervoerswijzen: verbeteren van busverbindingen in oost-westrichting (Purmerend-Zaanstreek) en het vergroten van de capaciteit (bijvoorbeeld ander materieel of hogere frequentie) en verbeteren betrouwbaarheid van de treindienst op de ‘Hoornse lijn’ • Realisatie P+R nabij OV-knooppunten MIRT-verkenning Corridorstudie Amsterdam-Hoorn Analysefase Purmerend/Waterland Deelrapport Verkeer sleutelprojecten mra (2019) • Stationsgebied Purmerend is aangemerkt als sleutelproject • Sleutelprojecten:projecten die centraal komen te staan in het maken van afspraken met het Rijk, maar ook bij voorrang ondersteuning krijgen in het oplossen van knelpunten en versnelling van de woningbouwproductie. • Ontwikkeling draagt bij aan gezamenlijk gedragen ambities: compact, (hoog) stedelijk en gemengd programma, bij voorkeur rondom regionale en/of (inter)nationale treinstations en toekomstbestendig. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
49 contouren toekomstbeeld ov 2040 (2019) HOV in de regio: • In en rond steden gaat het om het bundelen van hoogfrequente OV lijnen om zo een aantrekkelijker product aan te bieden. Richting 2040 liggen hier, inaanvulling op de sterke HOV-lijnen, kansen vanuit vraaggestuurde mobiliteit. Naast het versterken van lokale/regionale HOV netwerken zullen regionale knooppunten deel uitmaken van het OV-netwerk. Rol van knooppunt: • Naast de komst van diverse functies op het knooppunt zelf (bijvoorbeeld horeca, winkels, pakketdiensten) zijn het interessante plekken voor ruimtelijke ontwikkelingen (wonen, werken, voorzieningen). Knooppunten moeten daarom in samenhang worden bezien met hun omgeving en rol in de openbare ruimte. Knooppunten zijn daarbij als schakel tussen de modaliteiten cruciaal in het aanbod van hoogwaardig OV in de regio. Dit gaat niet alleen over infrastructuur, maar ook over naadloze mobiliteitsoplossingen maak Plaats! (2013) • Kansrijk knooppuntmilieu • Potentie om intensiteit, nabijheid en menging te verhogen oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
50 coalitieakkoord 2018-2022 (2018) COALITIEAKKOORD 2018 – 2022 • 30-30-40 regeling voor alle te bouwen woningen: in principe voor wat grotere projecten • Natuurinclusief bouwen • Energieneutrale woningen realiseren • Autoluwe goed bereikbare binnenstad • Kwalitatief goede fietspaden • Purmerend op de kaart zetten als IT-stad • Verbeteren openbare ruimte mobiliteitsvisie 2040 (2018) • Autoluwe binnenstad met meer verblijfskwaliteit • Autoluwe ring om de binnenstad inclusief Purmersteenweg en Waterlandlaan • Mogelijke afnamen van de mobiliteitsbehoefte en parkeerbehoefte op de lange termijn • Verbeteren van fiets- en voetgangersverbindingen naar het centrum • Goede stallingsmogelijkheden voor de fiets • Knooppunt station purmerend ontwikkelen met meer treinen Visie op mobiliteit | 1 | SAMEN BOUWEN AAN DE STAD ruimtelijke omgevingsagenda van Purmerend richting 2040 (2017) Gemeente Purmerend • de nabijheid van Amsterdam en de regiofunctie voor Waterland • de compleetheid van het voorzieningenaanbod en de betaalbare woningvoorraad • het omliggende ‘groen-blauwe’ landschap en groene door-adering van woongebieden • de beloopbare/befietsbare omvang van de stad • openbaar vervoer • Thuis voor generaties: voldoende woongelegenheid in een grotere diversiteit voor huidige en toekomstige generaties. • Regionale zorgstad in Zaanstreek-Waterland: versterken en behouden van de regionale functie zorgfunctie • Pleisterplaats en uitvalsbasis voor toeristen in Laag Holland: ruimte voor ontwikkeling van toeristische verblijfsaccommodaties en versterking van de toeristische sector. kenmerk 1314167 startnotitie, deel a. kenmerk 1314167 ruimte voor Purmerend (de ruimtelijke omgevingsagenda van Purmerend richting 2040) VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
51 Kantorenmarkt Purmerend (2017) Aanbevelingen: KANTORENMARKT PURMEREND 13 NOVEMBER 2017 • • • • blijf verouderende kantoren uit de markt halen en zorg voor nieuwbouw Vernieuw en versterk de A-kantoren locatie van Purmerend (station en omgeving) Toekomstige kantoren concentreren om versnippering tegen te gaan. Baanstee Noord is de nieuwe locatie 10.000m2 nieuw te ontwikkelen kantoorruimte in eenheden van max 1000m2 en met name 500m2 • Werkgelegenheid in Purmerend is veranderd van voornamelijk: financiële instellingen, onroerend goed en openbaar bestuur naar informatie en communicatie, advies en onderzoek en overige zakelijke dienstverlening Woonvisie (2017) guu a • een prettige woonstad blijven: woonkwaliteit van Purmerend: directe groene regio, korte afstand naar Amsterdam, betaalbaar hoogwaardig woonmilieu voor het middensegment en een goed voorzieningenniveau • woningvraag van de eigen inwoners goed bedienen • voldoende woningen bouwen om de bevolkingsomvang op peil te houden en voldoende draagvlak te behouden voor het voorzieningen niveau • bijdragen aan de woningvraag in de regio Amsterdam: 10.000 woningen aa dee u e ees aa u e ed Hoogbouwvisie (2017) KANSEN VOOR HOGER BOUWEN IN DE STAD HOOGBOUWVISIE PURMEREND • Voldoende en meer diversiteit in woonmilieus en woonaanbod • Purmerend als compacte woonstad in het open landschap • Woningbouw binnen en nabij de stationsgebieden intensiveren en gebruik OV stimuleren en verbeteren door knooppuntontwikkeling • Kwaliteitsimpuls langs de stedelijke rug Versie 6 juli 2017 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
52 leefbare stad • Biodiversiteit, klimaatadaptatie, gezondheid en duurzaamheid integraal toepassen in de openbare ruimte (gereed eerste helft 2020) groenkoers (2014) GROENkOERs • Analyse: huidige groen is van slechte kwaliteit. Bomen hebben te weinig ruimte • Onderscheid in hoofd- en nevenstructuur • Frame: hoofdstructuur: prioriteit en inspanning gemeente • Franje: nevenstructuur: eigen verantwoordelijkheid en initiatief van burger visie en beleid op hoofdlijnen voor het groen van Purmerend groenkoers (2018) • 5 stappen als inverstering in groenonderhoud: - Cyclisch onderhoud - Plantsoenherstel - Ontwikkelen ecologie en diversiteit - Bomenplan - Parken en recreatie in 2040 Groenplan Purmerend 2019-2022 ‘Groenonderhoud op structuur’ Kansenkaart Purmerend 2040 (2017) • Onderzoeksgebied verplaatsing treinstation: betere ligging in stedelijk weefsel en bij verdichtingslocaties • Nieuw stedelijk gebied en intensiveringszone: Hoogwaardig en multifunctioneel gebied, zeer goed bereikbaar met OV. • Intensiveren stationsgebied: realiseren aantrekkelijke woon- en werklocaties rondom stationsgebieden, ruimte om te verdichten • Verbeteren recreatieve verbinding: uitbouwen en verbeteren fiets- en wandelroutes VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
53 Verkeersplan (2019) • Maatregelen om parkeren en doorstroming binnenstad te reguleren • Optimaliseren, compenseren en beinvloeden parkeren o.a. uitbreiden parkeerregulering, aantrekkelijk maken alternatieve vervoerwijzen auto • Autoluwe, bereikbare binnenstad; o.a. herinrichten Waterlandlaan naar meer verblijfsstraat met modelsnelheid 40 km/h oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
54 a.3 locatie bezoeK Oostzijde station Purmerend P+R oostzijde station Purmerend Fietsenstallingen oostzijde station Purmerend Fietstunnel gezien vanaf oostkant station Purmerend Waterlandlaan Kruispunt Waterlandlaan/Slenkstraat Basketbal/voetbalveld op het Beatrixplein Wielingenstraat VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
55 Kruispunt Primulastraat/Wilhelminalaan/Stationsweg Plantsoen langs de Kanstanjelaan Westkant van station Purmerend Perrons van station Purmerend Purmersteenweg Plein voor de westkant van het station Woongebouwen aan de Beukenstraat nabij het station Woongebouwen aan de Beukenstraat nabij het station oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
56 b ParticiPatie WorKsHoPs b.1 beWoners WANDELING BEWONERS GEBIEDSNIvEAu Goede punten aan de stationsomgeving • Het stationsgebied is makkelijk per fiets en te lopen • Goede frequente verbinding met Schiphol • Groene omgeving aan westzijde station • Voorzijde (westkant) geeft ruimte voor ontwikkeling langparkeervoorziening • Centrum is op loopafstand • Locatie is geschikt voor kantoren ? ? ? Verbeterpunten aan de stationsomgeving lang ? Schiphol • Er zijn maar weinig parkeerplekken • Er is weinig sfeer aan de oostzijde van het station • Hangjongeren veroorzaken problemen in de buurt • De verlichting in de spoortunnel is niet goed • Het stationsgebied is met de auto slecht bereikbaar • Geen duidelijke bewegwijzering tussen station, de stad, en andere bestemming • Beatrixplein is een verkeersplein met onduidelijke inrichting; goed te herbestemmen tot groen stadsplein met ondergronds parkeren • Te weinig groen in de wijk, vooral aan de oostzijde • Fietspaden en wegen zijn niet logisch aangelegd; geen doorstroming • Het station is verouderd en er zijn geen overdekte wachtruimten aanwezig • Winkels ten behoeve van de reiziger ontbreken • Fietstunnel Spaarbekkenkade heeft een grote inpact op de openbare ruimte. Veel opstapjes, trappetjes en stoepen. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend 800 m
57 Wandeling bewoners: In de toekomst is de stationsomgeving van Purmerend…: • • diverse kwaliteiten wonen, werken, zorg, en groen. • parkeren. • • bereikbaar – hond vriendelijk • Wonen en werken Met aandacht de saaiheid hersteld (Gors) Over 10 jaar staat er deze kop in de krant over de stationsomgeving Purmerend…: • Heeft een stationsgebied met allure van een stad met deze omvang. • Uitbreiding Station Purmerend CS verbetert bereikbaarheid stad. • Purmerend heeft gemoderniseerd en dit keer geen geld in het water gegooid. • Heeft de werkgelegenheid binnen zijn grenzen gehaald. Dit vind ik goed aan de stationsomgeving: • • • • • • • zorg • • • • stadhuis • • • • Kant van Julianalaan is mooi. Makkelijk per fiets en te lopen. De flats state past goed op deze plek. Groene omgeving. Koemarkt mooier en heel veel levendigheid. Purmersteenweg het start van de ingang van het centrum. • Goede frequente verbinding met Schiphol Diverse mogelijkheden voor wonen; kopen, huren, Kantoren Busverbinding op loopafstand Fietsstallen Theater (P3), Bioscoop (Vue), Bibliotheek, archief, Groenvoorziening, parken, singels Tennispark Anonymus Centrum op loopafstand Voorzijde (westzijde) fraai groenvoorziening (Cramwinckelplantsoen) • (meerlaags) Voorplein ruimte voor langparkeervoorzieningen ?? • • perrons • Bereikbaar en één geheel; met de binnenstad. Een levendig en mooi gebied met diverse functies: Aandacht en zorg besteedt aan verkeerstromen en Modern van opzet – leefbaar voor iedereen – Dit vind ik niet goed aan de stationsomgeving: • Weinig parkeerplekken • • • • • • • • • • • Weinig sfeer aan de kant van stations uitgang (fietsenstalling) • Hoogbouw waar het hoort Hangjongeren die problemen veroorzaken Slechte verlichting onder viaduct Kantoren veroorzaken te veel parkeerproblemen Verkeersdoorstroming (toegangswegen) Buitenkant van het WEC (winkelcentrum Eggert?) zou beter aangepakt kunnen worden • Oostzijde sfeerloos Parkeerproblemen Oostzijde met auto minder bereikbaar Nauwelijks aantrekkelijk winkelgebied Bewegwijzering in stad naar (parkeerplekken) station/andere belangrijke punten onvoldoende. • Duidelijke tweedeling. Gors weinig binding met stad Beatrixplein is verkeersplein met onduidelijke inrichting, goed te herbestemmen voor stadsplein (groen) met ondergronds parkeren • • Gors Noord saai één hoogte, veel van hetzelfde Hoogbouw nabij NS-station ontbreekt d.w.z. hier liggen kansen • Stationsweg • • • • • • • • • Toerit fietsen aan stadszijde conflict met Parkeerbeleid Parkeerplaatsen Te weinig groen Wegen logisch (onlogisch?) aangelegd – geen doorstroming • Fietspaden niet logisch Ruimte voor horeca niet aanwezig Geen overdekte wachtruimtes station Station niet modern Jeugdhangplaats – geeft veel troep en stank Wat meer winkels ten behoeve van reizigers • Profiel Purmerender dijk (?) sterker accent geven NS-stations betere verbinding te maken tussen Goede ligging NS-station. Recht voor Wilhelminalaan vraagt om aanpak. • Locatie geschikt voor kantoorgebied. Parkje (Wordt wel steeds kleiner) oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
58 b.2 regio PARTIJEN REGIO REGIONAAL Workshop NS/Prorail, MRA, VRA Amsterdam-Hoorncorridor Het gebied tussen Amsterdam en Hoorn wordt gezien als een sterke regio waar aantrekkelijk gewoond en gewerkt wordt. Samen met het rijk wordt gekeken naar de mogelijkheden om de bereikbaarheid te verbeteren; een goede bereikbaarheid is een belangrijke voorwaarde om de economische concurrentiepositie en de leefbaarheid van het gebied te verbeteren. In de MIRT-verkenning corridorstudie Amsterdam-Hoorn is hier al aandacht aan gegeven. Tegenspits Voor de rendabiliteit van het spoorvervoer, en om Purmerend eventueel tot intercity-stop te kunnen maken, is het onder andere belangrijk om een tegenspits te creëren. Dit wil zeggen dat niet alleen Purmerenders vertrekken vanuit de stad, maar dat er ook bezoekers aankomen. Dit kan door de stad aantrekkelijker te maken door meer werkgelegenheid, maatschappelijke voorzieningen, en recreatieve attracties aan te bieden. Pieken spreiden Stimuleren van het spreiden van pieken, niet iedereen tijdens ochtend-/avondspits laten reizen Verplaatsen station Hoewel er beperkt geld beschikbaar is om station Purmerend te herontwikkelen, geeft Prorail aan dat bij verplaatsing van het station mogelijk wel subsidie beschikbaar is. Financiëring ontwikkeling spoor vanuit de markt Bij financiëring vanuit private ontwikkelpartijen is het wellicht mogelijk om het spoor te ontwikkelen; station Weidevenne is hier een voorbeeld van. - uitdaging toevoegen woningbouw en voorzieningen samen met frequentie verhoging op elkaar afstemmen (wat eerst) - Laat woningen bijdragen aan de infra (minder parkeren nodig = minder bouwkosten) Station Inzet vooral op meer frequentie sprinters ipv IC heeft meer toekomstwaarde. Denk aan korte stop (metro achtig) netwerk in de mra - Station is ook een transitpunt. Waar mensen elkaar ontmoeten, overstappen etc - Quick win is veiligheid en beleving stationsgebieden verbeteren (sociale veiligheid) - ruimte voor commerciele voorzieningen gewenst Verwijderen/samenvoegen stations Met het verwijderen van een (of zelfs twee) van de drie stations is het mogelijk dat meer geld vrij komt voor de ontwikkeling van het spoor/station. Bereikbaarheid met de fiets of te voet Vanuit de regio wordt de wens uitgesproken (regionale) fiets- en voetgangersverbindingen te verbeteren. De stad Houten wordt als voorbeeld gegeven. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
59 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
60 b.3 gemeente WORKSHOP GEMEENTE REGIONAAL Bereikbaarheid • De trein biedt Purmerenders vooral een goede verbinding met Sloterdijk/Schiphol & Hoorn, andere bestemmingen zijn minder goed verbonden. • Het bestaande ov-netwerk heeft veel potentie. • Corridor-studie focust vooral op het autoverkeer, andere modaliteiten blijven achter. ? Autostad ? • Er zijn te veel verschillende ov-systemen, ov-bedrijven, en ov-kaarten. • Regionale busverbindingen concurreren met het spoornetwerk. • Het grote percentage autogebruik veroorzaakt drukte op de wegen & parkeerproblemen in de stad. • NS wordt als niet betrouwbaar ervaren door veel vertragingen en overstappen Sloterdijk N-Z lijn • Er zijn mogelijkheden voor nieuwe mobilteitssystemen zoals een lightrail verbinding naar Edam/Volendam/ Waterland, deelauto’s, of MAAS. Schiphol • MBO-gerelateerde banen/opleidingen gebruiken voornamelijk de auto. Ruimtelijke kwaliteit • Er zou meer samenwerking met omliggende gemeenten moeten zijn met betrekking tot de invulling van de natuurgebieden. • Purmerend is onbekend bij buitenstaanders. • Purmerend is omgeven door een rijk landschap met cultuur, natuur, en erfgoed. • Purmerend is een functionele stad zonder een duidelijke identiteit. Economie & maatschappelijk • Purmerend is de ideale uitvalbasis voor toerisme en zou een recreationele kern kunnen zijn binnen de regio. • Purmerend is de ideale werklocatie met goede bereikbaarheid binnen de regio. • Purmerend is het hart van Zaanstreek-Waterland. • De stad is wellicht te veel gefocust op Amsterdam, en niet genoeg op de rest van Noord-Holland. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend MKB MKB Maatschappelijke corridor Economische corridor Industrie
61 W. GEMEENTE Bereikbaarheid B STADSNIvEAu Bereikbaarheid • Purmerend is een compacte stad, maar hier wordt niet optimaal gebruik van gemaakt. • Bussysteem functioneert erg goed op regionale schaal, maar blijft achter in het verbinden binnen de stad. B B 2 3 B 1 1 • De verbinding tussen verschillende modaliteiten is niet goed. • De geografisch centrale ligging van het stationsgebied in de stad wordt niet vertaald naar een goed functionerend knooppunt met goede voorzieningen. • Er zouden meer aantrekkelijke doorgaande langzaam verkeersroutes moeten zijn. 2 • Fietspaden zouden meer tweerichtingsverkeer moeten worden om onnodig oversteken te voorkomen. • Een goed functionerend ringweg zou de verkeersdruk binnen de stad kunnen verminderen. 60 x uur • Er zijn mogelijkheden voor Mobility as a Service (MAAS). • Het station ligt niet aan belangrijke routes. • De herziening van de aansluiting op de A7 kan kansen bieden voor de stad. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend P P P P 800 m 800 m 800 m
62 W. GEMEENTE Bereikbaarheid ? ? P ? ? GEBIEDSNIvEAu Bereikbaarheid • Er zijn niet veel doorgaande langzaam verkeersroutes • De verbindingen vanaf het station naar het ziekenhuis & het historische centrum ontbreken of zijn niet vanzelfsprekend • Het station is slecht bereikbaar met de auto, en de al schaarse parkeervoorzieningen zijn niet goed vindbaar ? ? P P P • Het station zou herontwikkeld kunnen worden tot een functionele hub met zowel trein-, als busverbindingen. • kans om een langzaam verkeerverbinding langs het spoor tussen de stations te realiseren VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
63 W. GEMEENTE Ruimtelijke kwaliteit STADSNIvEAu Ruimtelijke kwaliteit • Stationsgebied zou een aantrekkelijk gebied kunnen zijn om te bezoeken. B Industrieterrein • Waterlandlaan lijkt op een snelweg. • Balans tussen groene en grijze gebieden is niet optimaal. • Groenvoorzieningen zijn kwalitatief onder de maat. • Klimaatverandering, hittestress, bodemdaling, en waterhuishouding hebben aandacht nodig. B • Stationsgebied is niet herkenbaar als hart van de stad. ? Economie & maatschappelijk • Purmerend is aantrekkelijk voor internationale bedrijven door de goede verbinding met Schiphol. • Purmerend wordt gekenmerkt door monofunctionele wijken. Woongebied • Gebrek aan voorzieningen zou vertrek bedrijven kunnen veroorzaken. • Maatschappelijke functies zouden dichtbij infrastructurele knopen moeten zitten. • Zijn er drie stations nodig? oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend 800 m 800 m 800 m
64 W. GEMEENTE Ruimtelijke kwaliteit GEBIEDSNIvEAu Ruimtelijke kwaliteit • Aan de oostzijde zijn goede verblijfsgebieden met kwalitatief groen schaars; aan de westzijde zijn deze in grotere mate aanwezig. Er is geen goede balans tussen beide zijden. • Het water speelt, zeker aan de oostzijde, geen actieve rol in het gebied. Geen connectie water • Het gebied wordt aan de oostzijde gedomineerd door parkeervoorzieningen op het maaiveld. ? • Meervoudig grondgebruik (bv. ondergrondse parkeervoorzieningen) zou de ruimtelijke kwaliteit ten goede kunnen komen. • Het verplaatsen van het station zou meer ruimte kunnen bieden voor goede verblijfsplekken met kwalitatieve groenvoorzieningen. Geen connectie water • De huidige orientatie, de situering, en de uitstraling van het station past niet bij een goed functionerend stationsgebied Economie & maatschappelijk • De Waterlandlaan is te typeren als een rommelig gebied rond een drukke verkeersader. • Door veel ontwikkelmogelijkheden is het mogelijk de Waterlandlaan tot een functioneel geheel te maken. • Het stationsgebied is ideaal voor een breed scala aan functies; onder anderen wonen, werken, winkelen, zorg, en cultuur. • De aanwezige parkeervoorzieningen voldoen niet aan de huidige parkeervraag. • Huidige gebruikers in de omgeving van het station maken weinig gebruik van de voorzieningen in het gebied. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
65 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
66 b.4 ontWiKKelaars W. ONTWIKKELAARS/ONDERNEMERS GEBIEDSNIvEAu Workshop ontwikkelaars 1. HSB (Bestemmingsplan procedure loopt) P? P • Sociaal & stadswoningen; klein: 50-55m2, groot: 70140m2 P • Geen actieve plint door bergingen en parkeren • OV-verbinding belangrijke selling point • 70-80% Purmerenders • Mix van ouderen, jongeren, en gezinnen • 116 woningen 2xP 2. Steengoed (initiatief) • Vrije sector & sociale huur • Veel groen, overmaat van buitenruimte • Jongeren & ouderen, sociaal • 275 woningen 3. Yieldforce (initiatief • Starters & jongeren • 105 woningen (ISW gebouw), 40m2 á 60m2 • Tuinen en groenvoorzieningen publiek toegankelijk HSB Steengoed Yieldforce Wooncampagnie Ophirus Purmerinvest Opmerkingen ontwikkelaars • Geluidsoverlast Waterlandlaan & spoor is een bedreiging; geluidsvoorzieningen zijn kostbaar • Verkeersgeneratie: het wordt te druk • Grote parkeerdruk • Bereikbaarheid is een probleem • Grote vraag naar sociale & betaalbare huurwoningen • Hoge parkeernorm maakt financiëren parkeerplekken lastig; is parkeernorm noodzakelijk? • Er is geen fietsparkeernorm • Stationsgebied is een echt werkgebied; de ontwikkeling van het gebied zou hierop in moeten spelen • Een goede fietsverbinding en ruimte voor de voetganger zijn belangrijk • Er moeten meer groenvoorzieningen en speelplekken aangelegd worden • Infrastructuur moet flink aangepakt worden • Er ontbreekt zelfvertrouwen bij de gemeente; ambities worden getemperd VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
67 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
68 c.1 demografie c data Bevolkingspiramide Purmerend, 2017 en 2032 Bevolkingspiramide Purmerend, 2017 en 2032 Bevolkingspiramide Gors, 2017 en 2032 Sterke vergrijzing verwacht in De Gors. Ook in Purmerend gaan de bevolkingsgroepen van 60 jaar en ouder toenemen. Het aantal jongeren onder de 25 jaar neemt af Vooral jongeren, eenoudergezinnen en huishoudens met een laag inkomen willen verhuizen Redenen om te verhuizen: - groter wonen - mooier wonen - gelijkvloers - kleiner willen wonen VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
69 Verhuizingen vanuit Purmerend Verhuizingen naar Purmerend Uitwisseling van bewoners tussen Amsterdam en Purmerend. Er komen meer huishoudens bij in Purmerend dan er weggaan. Voornamelijk jongeren trekken weg uit Purmerend. Ouderen en jonge gezinnen verhuizen naar Purmerend vanuit Amsterdam. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
70 c.2 Wonen 2/3 van de verhuisgeneigde huishoudens wil binnen Purmerend verhuizen. Binnen de huursector is de belangstelling het grootst voor sociale huur VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
71 De gemiddelde woningbezetting in De Gors blijft dalen de komende jaren. De toekomstige vraag zal in toenemende mate van ouderen en kleine huishoudens zijn. Huidige woningvoorraad in De Gors bestaat voornamelijk uit eengezinswoningen. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
72 c.3 gezondHeid Overgewicht 2016 Klik op een gemeente voor meer details Percentage Geen gegevens 15 - 38 38 - 45 45 - 50 50 - 53 53 - 57 57 - 70 GGD-regio's In Purmerend heeft 55% van de bevolking last van overgewicht. Binnen Purmerend vallen de percentages het hoogst uit in Wheermolen en Purmerend-Noord. RIVM.nl VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
73 Eenzaamheid 2016 Percentage Geen gegevens 25 - 30 30 - 35 35 - 40 40 - 45 45 - 50 50 - 90 GGD-regio's In Purmerend ervaart 43% van de bevolking eenzaamheid. Binnen Purmerend vallen de percentages het hoogst uit in de Stationsbuurt en Wheermolen-west. RIVM.nl oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
74 c.4 economie SECTOR BANEN PURMEREND 2006 Informatie en communicatie Financiële instellingen Onroerend goed Advies en onderzoek Overige zakelijke dienstv. Openbaar bestuur Totaal 319 557 275 1.443 1.245 1.219 5.058 2011 698 527 299 1.879 2.047 890 6.340 2016 690 395 149 1.818 1.868 750 5.670 % 2016 TOV 2011 PU -1% -25% -50% -3% -9% -16% -11% MRA 27% 2% 2% 12% -2% -7% 7% NL 12% -7% -5% 8% -2% -6% 2% % 2016 TOV 2006 PU 116% -29% -46% 26% 50% -38% 12% MRA 44% 5% 3% 36% -1% -8% 18% TABEL 7: ONTWIKKELING AANTAL BANEN IN KANTOORHOUDENDE SECTOREN PURMEREND, MRA EN NL (2006-2016) Bron: Bureau Stedelijke Planning o.b.v. data Lisa Verschuiving werkgelegenheid van financiële instellingen, het onroerend goed en het openbaar bestuur naar informatie en communicatie, advies en onderzoek en de overige zakelijke dienstverlening. g Toegevoegde waarde (verticale as) en werkgelegenheid fte’s (horizontale as); gemiddelde groei in procenten, 2014–2016; omvang toegevoegde waarde (grootte van bol), 2016 Toegevoegde waarde 2014-2016 Gemiddelde groei in % 0 1 2 3 4 5 6 NL 30% -12% -1% 32% 7% -3% 12% AmstellandMeerlanden Gemiddelde groei TW MRA 2014-2016 (3,6%) IJmond Almere-Lelystad Zaanstreek-Waterland Regio Haarlem Gemiddelde groei fte's MRA 2014-2016 (1,8%) –1 0 Bron: CBS (bewerking TNO/NEO Observatory) In vergelijking met andere deelregio’s van de MRA is de werkgelegenheidsontwikkeling achter gebleven. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend 1 2 3 4 Werkgelegenheid (fte's) 2014-2016 Gemiddelde groei in % Amsterdam Gooi en Vechtstreek
75 De toename van de werkgelegenheid in de informatie en communicatie houdt mogelijk verband met de focus van Purmerend op ICT bedrijven en de oprichting van Purmer Valley. Tabel 4.7 Kerngegevens Zaanstreek-Waterland 2016 aandeel in MRA (%) Bruto regionaal product Arbeidsvolume (fte's) Werkzame personen Bevolking Potentiële beroepsbevolking Beroepsbevolking Werkzame beroepsbevolking Beroepsbevolking naar opleiding Hoogopgeleid Middelbaar opgeleid Laagopgeleid Brutoparticipatiegraad Werkloosheid mln euro 8.693 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 101 129 6,2 8,0 8,9 331 13,5 249 13,4 176 13,2 167 13,3 in % 28,7 in % 46,6 in % 24,7 in % 70,7 in % MRA 42,0 38,5 19,5 5,7 71,8 6,0 aandeel in % 71,3 7,4 70,2 7,5 70,2 6,3 70,7 5,7 70,0 3,4 70,0 2,9 70,1 2,3 * Prognose (0: omvang economie en werkgelegenheid blijft naar verwachting ongeveer gelijk; +: positieve groeiverwachting; +++: bovengemiddeld sterke groeiverwachting). Het brp-groeicijfer 2017 betreft de voorlopige raming van het CBS zoals gepubliceerd op 24 april 2018. Bron: CBS (bewerking en prognose TNO/NEO Observatory) 2013 2014 2015 2016 2017 2018* 2019* jaarlijkse groei in % 0,9 –1,0 1,3 0,5 0,4 1,7 0,6 2,1 –0,1 0,3 0,4 0,4 –1,1 –1,2 –0,2 –0,9 –2,1 0,5 0,0 0,0 1,2 2,8 1,4 1,0 0,7 0,4 1,1 2,5 3,2 0 + 0,4 0,4 –0,6 0,6 + 0 + 0,1 0,5 0,5 1,6 + 0 + 1,0 0,5 0,7 1,4 De beroepsbevolking bestaat uit relatief veel laag- en middelbaar opgeleiden. Daling van werkloosheid blijft doorzetten. oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
76 Opleidingsniveau - Purmerend 2010 Laag opleidingsniveau Middelbaar opleidingsniveau Hoog opleidingsniveau Onbekend opleidingsniveau Bron Opleidingsniveau - Nederland 2010 Laag opleidingsniveau Middelbaar opleidingsniveau Hoog opleidingsniveau Onbekend opleidingsniveau 2011 2012 2013 2014 4125000 4187000 4119000 3836000 3854000 4865000 4853000 4892000 5075000 5089000 3324000 3309000 3412000 3478000 3564000 98000 103000 118000 248000 12665000 158000 30% 40% 28% 1% 21000 27000 11000 1000 60000 CBS 2011 20000 27000 11000 2000 60000 2012 20000 26000 12000 1000 59000 2013 20000 26000 12000 2000 60000 2014 20000 25000 13000 1000 59000 2014 34% 42% 22% 2% Economie en werk - Purmerend 2002 Landbouw en visserij Industrie Nutsbedrijven Bouw Handel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Zakelijke diensten Overheid Onderwijs Zorg Overige diensten Totaal banen Ontwikkeling aantal banen ontwikkeling procentueel Ontwikkeling nationaal Beroeps- en niet-beroepsbevolking Niet-beroepsbevolking Beroepsbevolking Banen tekort Tekort procentueel Bron Lisa CBS 56 2502 59 1036 3832 1339 440 574 2220 1107 1266 4703 591 19725 2003 58 2047 15 1176 3948 967 460 638 2236 1149 1284 4883 555 19416 -309 -1,57% 56000 17000 39000 -19584 -50% 2004 55 1914 15 1129 3898 1152 418 662 2406 1059 1438 5701 653 20500 1084 5,58% 0,19% -0,18% 57000 18000 39000 -18500 -47% 2005 40 1803 15 1142 3839 1118 405 625 2488 1077 1401 5966 683 20602 102 2006 33 1809 15 1160 3856 1102 411 495 2430 1157 1405 5565 821 20259 -343 1,16% 2007 38 1735 15 1059 4031 1270 405 506 2754 814 1333 5555 742 20257 -2 0,50% -1,66% -0,01% 0,43% 58000 17000 41000 -20398 -50% 58000 17000 41000 -20741 -51% 2,73% 58000 17000 42000 -21743 -52% 2008 42 1742 15 1118 4114 1528 411 556 3142 811 1429 5481 762 21151 894 4,41% 2,57% 59000 16000 43000 -21849 -51% VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
77 Het opleidingsniveau van de inwoners van Purmerend is in vergelijking met het landelijk gemiddelde lager. We zien dat er een groot gat zit tussen de grote van de beroepsbevolking en het aantal beschikbare banen in Purmerend. In een aantal sectoren, oranje gekleurd, neemt het aantal banen opvallend af. Groen gemarkeerd zijn de sectoren waar het aantal toegenomen is. In geel de data die beschikbaar is over de ICT. Vanaf 2006 is het aantal banen dan wellicht sterk toegenomen, de laatste jaren lijkt deze groei te stagneren. 2009 33 1738 36 1294 4099 1318 411 584 3051 884 1697 4706 780 20631 -520 -2,46% 59000 16000 43000 -22369 -52% 2010 13 1610 49 1324 3937 1768 393 548 2939 852 1735 4901 814 20883 252 0,42% -0,34% 59000 17000 42000 -21117 -50% 2011 14 1418 11 1436 5222 1557 765 622 606 3579 893 1898 6072 1128 25221 4338 2012 11 1164 68 1530 5854 2446 935 646 5269 819 1710 6262 1346 28060 2839 1,22% 20,77% 11,26% 59000 17000 43000 -17779 -41% 60000 17000 42000 -13940 -33% 2013 13 1094 11 1391 5762 1475 952 747 501 5007 862 1655 7347 1382 28199 139 2014 9 927 10 1316 5560 1382 915 743 421 4364 817 1705 7507 1383 27059 -1140 0,55% -0,67% -1,11% -0,93% 60000 17000 43000 -14801 -34% 2015 8 1007 15 1248 5816 1118 998 698 412 4362 731 1640 7473 1338 26864 -195 2016 9 1002 16 1271 6072 748 1045 706 395 3942 750 1667 7542 1335 26500 -364 0,50% -4,04% -0,72% -1,35% 0,09% 60000 18000 42000 -14941 -36% 60000 18000 42000 -15136 -36% 3,36% 2017 11 1017 55 1303 5937 752 1045 655 459 3885 922 1735 7648 1349 26773 273 1,03% PU 0,04% 3,80% 0,21% 4,87% NL 2,64% 9,71% 0,89% 5,35% 22,18% 17,87% 2,81% 3,90% 2,45% 1,71% 4,99% 4,85% 3,57% 2,72% 14,51% 15,20% 3,44% 6,48% 5,22% 6,62% 28,57% 15,66% 5,04% 4,71% oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
78 c.5 mobiliteit Kop van Noord-Holland 42 4 IJmond 3 4 15 13 5 Regio Haarlem 44 9 20 13 9 51 10 7 Amstelland - Meerlanden 77 8 113 56 Zuid-Holland 18 27 Zuid-Nederland 9 Gooi en Vechtstreek 114 72 54 Utrecht Metropoolregio Amsterdam Totaal woont- werkt in MRA: 646 duizend Totaal inkomende pendel 433 duizend Totaal uitgaande pendel 220 duizend getal x 1.000 woont- en werkt in dezelfde regio 64 40 3 27 Amsterdam 298 25 23 57 4 3 Almere MiddenNederland 53 59 Zaanstreek - Waterland 8 6 Lelystad 101 31 72 13 NoordNederland 3 Pendel tussen twee regio’s Tussen 1 en 3 duizend personen *Op basis van realisatie werkzame beroepsbevolking en schatting arbeidsplaatsen. Bron: CBS (bewerking NEO Observatory/TNO) De pendelstroom van de regio Zaanstreek-Waterland is onevenwichtig: Uitgaand / inkomend: 53.000 / 8.000 168.000 werkzame inwoners / 130.000 arbeidsplaatsen 55% van de forensen pendelt naar de regio Amsterdam De pendelstroom is de grootste van alle deelregio’s in de MRA. Hierdoor is de werkgelegenheidsontwikkeling in de andere delen van de MRA heel erg belangrijk voor de regio Zaanstreek-Waterland. VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
79 samenvatting invloeden Afgelopen twintig jaar zagen we een sterke groei van o.a. bevolking, woningvoorraad, toerisme en vliegverkeer. Deze groei gaat ook het komende decennium door. aanbod Het autobezit verschilt per gebied en per leeftijdsklasse. Het is het laagst onder Amsterdammers en jongeren. Ook het brom- en snorfietsbezit verschilt per gebied. De snorscooter is al jarenlang in opkomst terwijl het brommerbezit daalt. gebruik De meeste verplaatsingen zien we binnen deelregio’s, deze gaan voor 60% per fiets of te voet. De modal split verschilt per gebied, leeftijdsklasse en verplaatsingsmotief. Het aantal in- en uitstappers op stations in de regio groeit, en ook het aantal reizigerskilometers in de OV-concessies. effecten Het aantal ernstig verkeersgewonden is van 2007 - 2011 toegenomen. Van 2011 - 2014 is sprake van een lichte daling. De meeste ernstig verkeersgewonden vielen in 2014 onder fietsers (56%) en gemotoriseerde tweewielers (25%). beleving De concessie Waterland was in 2017 met 8,0 de hoogst gewaardeerde vastelandsconcessie van Nederland. Ook in de concessies Zaanstreek, Amsterdam en Amstelland-Meerlanden zien we een stijgende of stabiele waardering. waterland 60% 2007 - 2011 van de verplaatsingen per fiets of te voet Ernstig verkeersgewonden 2011 - 2014 Meeste ernstig verkeersgewonden Fietsers 56% 25% zaanstreek amstellandmeerlanden 8,0 7,9 7,6 amsterdam 7,8 7,5 7,4 -5% bromfietsen Meer reizigerskilometers Meer in- en uitstappers +66% snorfietsen Bevolking Woningvoorraad Toerisme Vliegverkeer Gemotoriseerde tweewielers 4 | regionale thermometer mobiliteit regionale thermometer mobiliteit 2017 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
80 d. sWot Hoorn Alkmaar € € Purmerend Beverwijk € € Sloterdijk Ams.Centraal Amsterdam M strenghts Weaknesses Treinverbinding met Schiphol Busverbinding met Amsterdam Groene omgeving Aantrekkelijke regio om te wonen en werken Sterke economische en maatschappelijke relatie met Noord-Holland Onderdeel van MRA Onbalans in pendelstroom 168.000 werkenden/130.000 arbeidsplaatsen Veel forenzen in de richting van Amsterdam. Lage frequentie treinverbinding met Schiphol Slecht oost-west ov-verbinding in Noord-Holland Tegenspits kan niet worden gerealiseerd waardoor frequentie van trein niet omhoog kan Purmerend goed koppelen aan Amsterdam met een goede ovverbinding Concurrentie tussen busverbinding en trein waardoor treinverbinding niet verbeterd wordt Bodemdaling Afname biodiversiteit threats Sleutelproject in MRA Aantrekken van starters en jonge gezinnen uit de MRA opportunities Regionaal OV-netwerk versterken Spooropgave raakt meerdere gemeenten Kantoren toevoegen in Purmerend Concurentie posiitie verbeteren. Toerisme aanwezig (Volendam, Zaandam) VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
800m 81 strenghts Weaknesses Stationsgebied Purmerend centraal in de stad Historische binnenstad Hoog autogebruik / afankelijkheid auto Woonstad Compacte stad met veel groen in directe omgeving, op fietsafstand Woningaanbod en vraag sluiten niet op elkaar aan Sterke zorg sector Proeftuin aardgasvrij Modaliteiten zijn niet goed aan elkaar gekoppeld HOV - verbinding wordt niet gerealiseerd Vergrijzing Mobiliteitstransitie Klimaatverandering, extreem weer Verbeteren langzaam verkeerverbindingen door de stad Verbeteren OV-verbindingen in de stad Mobiliteitstransitie Centrum autoluw maken Toevoegen substantieel aantal woningen Woning aanbod en vraag beter op elkaar aan laten sluiten threats Meer diversiteit woonklimaten creëeren. Ruimte voor hoogbouw en andere vormen van mobiliteit Verdichting in het stationsgebied Aantrekken kwalitatieve banen Toerisme aantrekken en stimuleren opportunities Verbinden van groene netwerken door de stad Hoofd-groen-structuur Busstation en treinstation zijn niet gekoppeld Slechte OV-verbindingen tussen wijken Slechte LV-verbindingen tussen wijken 3 treinstations Hoog percentage overgewicht en eenzaamheid onder bevolking Weinig instappers per station: +/- 2000 per station Station Purmerend onderscheidt zich niet van andere stations oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
82 ? P ? ? P P P strenghts Weaknesses Parkeerdruk ten noorden van de Waterlandlaan en rondom het station Mooie, groene omgeving westkant station Stadshart binnen loopafstand Omgeving oostkant station is stenig en heeft weinig ruimtelijke kwaliteit Centrale ligging in Purmerend Aanwezigheid stedelijke voorzieningen Aanwezigheid station Route naar het station is niet duidelijk voor alle vervoersmiddelen Hoge parkeernorm Saamhorigheidsgevoel in de buurt ontbreekt gebied niet herkenbaar als hart van de stad identiteits- karakterloos gebied Gebrek aan kwalitatieve openbare ruimte Uitstraling en gebruik van winkelcentrum Ontbreken van voorzieningen Breed profiel van Waterlandlaan biedt ruimte Klimaatverandering Sociaal onveilige openbare ruimte Geen actieve plint bij nieuwbouwprojecten Toenemende verkeersdrukte Waterlandlaan: fijnstof- en geluidsoverlast Hoge parkeernorm Toevoegen van functies in het gebied zoals wonen biedt kansen voor verbeteren buurtgevoel threats Creëeren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat opportunities Klimaat adaptatie, groen- blauwe netwerken. Meer huishoudens aardgas vrij maken in een hoger tempo door nieuwe ontwikkeling Verdichting in het stationsgebied Station beter inpassen in netwerk Kansrijk knooppuntmilieu Ruimte en kavels beschikbaar voor ontwikkeling VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
83 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
84 e. uitgangsPunten P A regionaal / tod principes Purmerend goed verbinden met de mra en noord-Holland noord station verplaatsen van het station € Programma en economie Hoge dichtheid woon-werkgebied groene netwerken langzaam verkeer groene recreatieve verbinding VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
85 verkeersbewegingen en modaliteiten koppelen in Purmerend creeren tegenspits voor beter gebruik oV Purmerend 1 2 3 lanzaam verkeer prioriteit in Purmerend mobiliteitshub realiseren H mix van wonen, werken en voorzieningen toevoegen voorzieningen station 5’’ Verbeteren profiel waterlandlaan, meer verblijfskwaliteit aantrekkelijk verblijfsklimaat rondom het station oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
86 regio P A • Purmerend via de Hoornse lijn met een goede en frequente treinverbinding koppelen aan de MRA en HoornCreëren van een goed start-up klimaat in Purmerend • Creëren van een goed start-up klimaat in Purmerend • Creëren van een tegenspits in de richting van Amsterdam: Ruimte voor regionale/nationale bedrijven in Purmerend • Aantrekken starters, gezinnen en ouderen • Aantrekken toeristen Purmerend goed verbinden met de mra • Inzetten op verbeteren oost-west verbinding openbaar vervoer richting Edam en de Beemster stad • Station Purmerend is een centraal, openbaar vervoer mobipunt van de stad. • Centrum Purmerend autoluw. Ruimte geven aan andere modaliteiten. • Koppelen van groengebieden d.m.v. groene verbindingen • Ruimte voor stedelijke en regionale voorzieningen rondom het station die niet in de binnenstad passen: o.a. hotel, bedrijven • Aantrekkelijk woningaanbod voor de inwoners van Purmerend Verkeersbewegingen en modaliteiten koppelen in Purmerend stationsomgeVing en Waterlandlaan • Hoogwaardig en hoogstedelijk woon-werkgebied met mixed gebouwen en ruimte voor vernieuwende conceptenWerkgelegenheid creëren rondom het station • Werkgelegenheid creëren rondom het station • Ruimte voor de voetganger rondom het station • Reguleren parkeren en modaliteiten koppelen rondom het station,(o.a. fiets, auto, taxi, bus, trein) • Verbeteren uitstraling Waterlandlaan 5’’ multimodaal hoogwaardig station, goede biotoop voor (startende) ondernemers. aantrekkelijk verblijfsklimaat rondom het station • Toekomstbestendig gebied (o.a.klimaatbestending, duurzaam) • Toevoegen substantieel aantal woningen (minimaal 1000) • 30-30-40 regel voor nieuwe ontwikkelingen, verspreid over gebied en niet per (deel)project) VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
87 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
88 VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
89 oktober 2019 | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
90 colofon Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend Datum: 31 oktober 2019 In opdracht van Gemeente Purmerend Deze visie is tot standgekomen in samenwerking met: Gemeente Purmerend, bewoners van Purmerend, de MRA, NS, Prorail, vastgoed ontwikkelaars, Provincie Noord Holland en de vervoerregio. Disclaimer: Referentiebeelden en artist impressions zijn ter inspiratie. Hier kunnen geen rechten aan worden ontleend. Tekst: VenhoevenCS architecture+urbanism Beeld en grafische vormgeving: VenhoevenCS architecture+urbanism Disclaimer Auteursrechten Alle rechten voorbehouden. Auteursrechten van teksten en afbeeldingen zijn eigendom van VenhoevenCS architecture+urbanism tenzij anders vermeld. Neem voor toestemmingen contact op met VenhoevenCS architecture+urbanism. Alles is in het werk gesteld om auteursrechthouders te traceren en toestemming te verkrijgen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal. We zouden graag op de hoogte worden gebracht van eventuele correcties die in toekomstige publicaties zouden moeten worden opgenomen. VenhoevenCS architecture+urbanism VenhoevenCS architecture+urbanism | Visie Stationsgebied en Waterlandlaan Purmerend
1 Online Touch