DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE | 2018-2019 ‘Sense serveert met de glimlach een rijk palet aan horeca-beleving, met vakmanschap en sociaal talent.’
Hoe lees ik dit duurzaamheidsverslag? Beste lezer, Fijn dat u ons duurzaamheidsverslag leest. Graag helpen wij u om uw weg te vinden doorheen alle informatie. Het verslag telt zeven hoofdstukken, de start van ieder hoofdstuk wordt aangegeven met een dubbele gekleurde pagina. De kern van ons verslag zijn de twaalf ingrediënten van ons duurzaamheidsbeleid (vanaf p.12). Langs de ene zijde vindt u het thema terug, een beschrijving van het topic en de gelinkte SDG’s. Aan de andere zijde bundelen we onze gerealiseerde initiatieven en onze ambities voor de komende twee jaar. Sense Mechelsesteenweg 128-136 (6de verdieping) 2018 Antwerpen 03 226 04 91 info@metsense.be www.metsense.be Duurzaamheidsverslag 2018-2019 Hebt u een gedrukt exemplaar in handen? Dit is gedrukt op Munken Pure Rough. Munken is EU Ecolabel en FSC® FSC-C020637 gecertificeerd ongestreken, kwaliteitspapier. Het is milieuvriendelijk en vrij van optische witmakers. Ecologisch zonder compromissen!
DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE | 2018-2019
1 2.3 2.1 Voorwoord (p.8 ) Duurzame producten - waardevolle diensten (p. 12) Ingrediënten van ons duurzaamheidsbeleid (p.10 ) Efficiënte processen - goede resultaten (p. 16) organisatie voor en door mensen (p. 28) Een 2.2 2 DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 6
3 7 5 Over Sense (p. 36) Conclusie (p. 50) GRI-index (p. 52) Sense in cijfers en structuur (p. 44) Dankwoord (p. 51) 6 4 DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 7
1 | Voorwoord Beste lezer, Met alle energie die in ons lijf zit, kruipen wij deze dagen uit corona-modus, op zoek naar een nieuw evenwicht, naar onze klanten, naar een hernieuwd ritme in het nieuwe ‘normaal’ met onze gewaardeerde collega’s die elke dag het beste van zichzelf geven. Voor u ligt vandaag echter ons lijvig en overtuigend duurzaamheidsverslag van de voorbije twee jaar (2018-2019). We nodigen u uit om mee terug te kijken naar een zorgeloze (?) tijd met stabiele partnerrelaties en vlotte services voor onze klanten. Duurzaamheidsthema’s zijn niet langer ‘side-projects’, maar maken ondertussen een volwaardig deel uit van de strategische keuzes van het bedrijf. Symbool daarvoor staat ons traject dat we, met vertegenwoordiging uit alle geledingen van het bedrijf, liepen rond het thema ‘het bedrijfsrestaurant van de toekomst’, met maximale duurzaamheidskeuze’s. Een beetje dromen mag, sterke ideeën daaruit oppikken en vormgeven vinden wij een ‘must’. We lieten ons daarbij begeleiden door Switchrs (procesbegeleider rond duurzaamheidsthema’s): een aanrader! Vele projecten werden in de steigers gezet om de realiteit van de ecologische impact van ons bedrijf te realiseren. We mogen fier zijn op ons ‘veggie-project’. Meer en meer kon de vegetarische keuken ingang vinden bij onze chefs, en zo bij al onze klantgroepen, zelfs in onze ondertussen tien buurtrestaurants. We dragen ons steentje bij, mogen we hopen. We zijn/waren wederom erg gegroeid. Nieuwe partnerships leidden tot nieuwe projecten. Ze hebben ons bedrijf opnieuw een mooie extra uitstraling gegeven. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan onze exploitatie in de kathedraal. Maar ook onze aanwezigheid aan de westkant van Brussel (Halle en Dilbeek), met ineens twee succesvolle buurtrestaurants is niet ongemerkt voorbijgegaan. We beheren ondertussen een twintigtal exploitaties, en ondertussen zijn al onze keukens Smiley-gecertifieerd, waarmee we illustreren dat we een zeer hoge kwaliteitsstandaard hanteren, en externe auditors (in dit geval SGS) ons daarin bevestigen. We namen echter ook afscheid van enkele exploitaties. Het beheer van Elzenveld, seminarie/hotel in Antwerpen, werd stopgezet. De site werd immers verkocht aan een investeerder, die er een highlevel boetiek-hotel zal openen. Een terechte keuze, gezien de investeringen die nodig waren in de historische gebouwen, maar toch met spijt in het hart. Ondernemen en groeien is natuurlijk prima, maar is de manier waarop niet nog meer wezenlijk? De genen van het bedrijf zijn horeca-ondernemen, maar nooit zonder het maximaal faciliteren van mogelijkheden om mensen te laten groeien in hun job en carrière. We kiezen immers voor een activeringsverhaal! We zijn daarnaast ook bijzonder fier op het groeipad van onze MIA’s (Medewerkers in Activering). Succesvolle doorstroomverhalen werden veelvuldig geschreven. Intern zetten we ook een managementsprogramma op voor onze anderstalige medewerkers. Zodat ook zij meer verantwoordelijke functies in het bedrijf kunnen waarmaken, met succes! Verschillende van onze assistent chefs (voormalige MIA’s) beheren vandaag onder de vleugels van Sense, met een grote/groeiende mate van zelfstandigheid één van onze kleinere horeca-exploitaties, onze satellieten. We wensen jullie veel, ook inspirerend, leesplezier. Jan Van Roie directeur Sense Johan De Muynck voorzitter raad van bestuur Sense DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 8
Bistro De Plek, kathedraal Antwerpen
2 | Ingrediënten van ons duurzaamheidsbeleid Om een antwoord te kunnen bieden op de globale trends en uitdagingen en om de strategie in meer detail vorm te geven, stelden we in 2019 een materialiteitsmatrix op van onze duurzaamheidsuitdagingen. De matrix is een mapping naar belang om te verzekeren dat we niets uit het oog verliezen. In een eerste fase werden hiervoor de Sustainable Developments Goals voor Sense gedefinieerd. De Sustainable Development Goals staan beschreven in de Agenda 2030 voor Duurzame ontwikkeling (2015). Hiermee engageerden de lidstaten van de Verenigde Naties zich om samen een reeks maatregelen te nemen om duurzame groei te rijmen met een gezonde en veilige leefomgeving. De SDG’s zijn erg ruim opgesteld, waardoor iedereen zijn bijdrage kan leveren om de doelen te bereiken en bieden overheden, social en non-profit organisaties, bedrijven en burgers een eenvormig en vergelijkbaar kader voor de eigen ambities en doelstellingen. Sense wenst graag zijn steentje bij te dragen aan deze globale uitdagingen en gebruikte met deze reden het kader om ons beleid aan op te hangen. Zo gingen we van de zeventien alom bekende doelstellingen naar volgende lijst van ingrediënten op maat van onze bedrijfscontext: 1. Horecabeleving 2. Circulaire verpakkingen 3. Voedselveiligheid 4. Energie- en waterbeheer 5. Financiële gezondheid 6. Slimme mobiliteit 7. Voedselverlies en afvalbeleid 8. Kwaliteitsmanagement 9. Talent- en organisatieontwikkeling 10. Horeca-exploitaties op maat van een activeringscontext 11. Samen ondernemen 12. Welzijn en veiligheid Via een bevraging werden vier dimensies voor ieder thema bepaald, namelijk het belang van het topic voor de stakeholders, het belang voor Sense, het aantal initiatieven die reeds genomen worden rond dit thema en de mate waarin het thema bepalend is voor het DNA van Sense. Op de x-as wordt het belang van het topic voor Sense weergegeven. Thema’s die het voortbestaan van de organisatie bepalen scoren hoog, zaken die losstaan van de essentiële bedrijfsvoering scoren uiteraard lager. Belangrijk is dat alle gekozen topics relevant zijn en dat we dus niet willen spreken van ‘onbelangrijk’ maar van ‘minder belangrijk’. Op de y-as geeft de materialiteitsmatrix het belang van een bepaald thema voor de stakeholders weer. Stakeholders zijn personeel/eigen medewerkers, eindklanten, business partners en overheidsorganisaties. Sense deed zelf de oefening om het belang van de thema’s te bepalen op basis van de input die we kregen uit het strategische stakeholderoverleg, eveneens in 2019 georganiseerd. Doel van de materialiteitsbepaling is om de dialoog met stakeholders gaande te houden en input voor overleg te brengen. De ambitie leeft om in de toekomst de oefening na verloop van tijd over te doen samen met alle stakeholders. De grootte van de figuur bepaalt de mate waarin reeds initiatieven werden opgestart gelinkt aan dit thema. Het is makkelijk te verklaren dat de thema’s die voor Sense belangrijk zijn, reeds continue aandacht hebben gekregen in het verleden. Toch is het ook essentieel het belang voor stakeholders in het oog te houden en indien nodig te accelereren binnen enkele topics. De kleur van de figuur geeft aan of het thema louter een operationeel belang heeft (transparant) of bepalend is voor het DNA van Sense (oranje). DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 10
Belang voor de stakeholders Buurtrestaurant Bakboord, Linkeroever Materialiteitsmatrix Belang voor Sense Twaalf ingrediënten De twaalf ingrediënten van ons duurzaamheidsbeleid werden onderverdeeld in drie thema’s: Duurzame producten - waardevolle diensten Horecabeleving Circulaire verpakkingen Efficiënte processen - goede resultaten Voedselveiligheid Energie- en waterbeheer Financiële gezondheid Slimme mobiliteit Voedselverlies en afvalbeleid Kwaliteitsmanagement Een organisatie voor en door mensen Talent- en organisatieontwikkeling Horeca-exploitaties op maat van een activeringscontext Samen ondernemen Welzijn en veiligheid DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 11 Legende De grootte van de cirkel staat symbool voor het aantal initiatieven gelinkt aan het thema. Topics die het DNA van Sense bepalen. Topics met een operationeel belang.
2.1 | Duurzame producten - waardevolle diensten Horecabeleving Duurzame, gezonde en kwalitatieve horecaservice, gastvrij beleefd in een aangename setting. Cijfers Aantal locaties met gratis kraantjeswater (2019). 2019 2018 Veggie-maaltijden/ totaal aantal verkochte maaltijden buurtrestaurants. SDG’s WAARDIG w Aan het woord Thema Duurzame producten, waardevolle diensten “Via deze weg wou ik ook nog het team complimenteren dat de broodjesbar doet. Ik word er blij van hoe ik ’s morgens door hen aangesproken word (ik denk bv. aan de twee dames). Ze zijn super, super vriendelijk en doen hun werk erg goed! Kleine dingen die een stempel drukken op het globale beeld van een werkdag.” - een tevreden klant Bistro De Plek, kathedraal Antwerpen
Z Gerealiseerd 2018-2019 Fooddesk Fooddesk is een menumanagementsysteem waarin onze menu’s beheerd worden. De basis is een uitgebreide ingrediëntendatabase, gekoppeld aan onze leveranciers en voorzien van alle allergenen- en calorieën-info. Dit geeft onze chefs de mogelijkheid om op een slimme en efficiënte manier menu’s samen te stellen. Tegelijkertijd wordt er vanuit Fooddesk gecommuniceerd naar klanten over zowel het aanbod als over allergenen en voedingswaarden. Het Fooddesk-verhaal is gestart in het Restaurant van Den Bell en wordt verder uitgerold over andere exploitaties. Vegetarisch project EY Onder begeleiding van onze partner EY, rolden we in 2019 een ‘vegetarisch project’ uit over heel Sense. Het uitgangspunt is de overtuiging dat een verminderde vleesconsumptie essentieel is in een duurzame en toekomstgerichte omgang met voeding. Daarnaast is de kwaliteit van het vegetarische aanbod cruciaal in de slaagkansen van dit verhaal. Met andere woorden: om klanten vaker voor het vegetarische alternatief te laten kiezen, moet het aanbod excellent zijn en het niveau van een uitgedroogde vegetarische burger overstijgen. Hiertoe hebben we met een uitgebreide groep van chefs een aantal signatuur-vegetarische gerechten ontwikkeld, onder de deskundige begeleiding van onze chef in de Heerlijckyt van Elsmeren, waar het vegetarisch koken al jarenlang op topniveau wordt neergezet. Dit heeft geleid tot een vegetarisch kookboek waar alle locaties intussen uit putten. In onze buurtrestaurants is het dagmenu sinds de zomer van 2019 elke eerste dinsdag van de maand vegetarisch. We hebben hierover naar onze eindklant bewust niet gecommuniceerd, omdat we vinden dat het eten zelf overtuigend moet zijn, niet de communicatie erover. Gratis kraantjeswater in elke locatie Al vele jaren bieden we de klanten van onze buurtrestaurants gratis kraantjeswater aan. In 2019 hebben we beslist dit door te trekken naar al onze exploitaties. Overal waar u in onze Sense-exploitatie komt, is er gratis kraantjeswater ter beschikking. Artisanaal lokaal (duurzame catering) We willen Catering met Sense, onze cateringploeg, in de komende periode sterk ‘verduurzamen’, zowel wat betreft aanbod als wat betreft verpakkingen, recipiënten, afval of voedseloverschotten. De Vlaamse Vlarema 7-wetgeving zet hier ook de nodige krijtlijnen voor uit. We laten ons hierbij adviseren door Switchrs. Four seasons maaltijden) In de toekomst without meat (% vegetarische zullen we nog meer inzetten op het versterken van ons seizoensgebonden aanbod met minder vlees- en zuivelproducten. We blijven hier vegetarisch eerder kiezen voor subtiele ‘nudging’ dan voor expliciete communicatie of marketing-acties. In navolging van het traject waarbij een aantal chefs in groep tot een signatuur-kookboek is gekomen, start hetzelfde traject in 2020 met een nieuwe groep chefs. Door dit geregeld te herhalen, versterken we enerzijds onze chefs in hun kennis en vaardigheden rond vegetarisch koken, en houden we het ook bij hen hoog op de agenda. Sense Farm Met het project Sense Farm willen we onderzoeken in hoeverre Sense zowel eigen verse producten kan kweken (kruiden, groenten, fruit,…), alsook eigen producten kan vermarkten (honing, bier,…). Vermits het lokale aspect hierbij van belang is, bekijken we dit in de eerste plaats in de context van stadslandbouw. Sense Labo Sense Labo wil een testplatform zijn voor nieuwe duurzame ontwikkelingen op het vlak van voeding, koken, catering, interieur en andere horeca-gerelateerde aspecten. Door een Senseopleidingskeuken en pop-up verbruikszaal in de markt te zetten, creëren we een testruimte waar we zowel nieuwe recepten als concepten kunnen uittesten, als nieuwe horeca-formules kunnen valideren met potentiële klanten. Dit project valt of staat met (het vinden van) een geschikt pand, qua oppervlakte en indeling, maar vooral qua ligging in functie van bereikbaarheid. Groei in aantal locaties met Fooddesk De ambitie is om al onze restaurant-exploitaties te laten werken met het Fooddesk-systeem. Zo realiseren we ten volle het voordeel-effect van onze schaalgrootte, en worden er in soortgelijke exploitaties dezelfde ingrediënten aangekocht en gebruikt. Dit komt niet alleen de kwaliteit en de aankoop- en verkoopprijs ten goede, maar zorgt er ook voor dat er correct en volledig kan worden gecommuniceerd met de eindklant over allergenen en voedingswaarde. Bovendien kunnen er eenvoudiger keuzes gemaakt worden als het gaat over (de aankoop van) duurzame producten. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 13
Z Gerealiseerd 2018-2019 Afschaffen placemats Jarenlang we voor elke klant in gebruikten elk buurtrestaurant een papieren placemat. Tijdens een brainstorm rond duurzaamheid en zogenaamde ‘quick wins’ hierin, werd het afschaffen van de placemats geopperd. Na een test in twee locaties hebben we besloten nergens nog placemats bij te bestellen. De papieren placemats sterven dus langzaam uit in al onze exploitaties. Afschaffen plastic zakjes & lancering herbruikbare zakken Begin 2019 schaften we in één beweging de plastic wegwerpzakjes af in al onze locaties en werden ze vervangen door bio-afbreekbare zakjes of door een herbruikbare jute Sense-zak. De klanten van de buurtrestaurants, die de wegwerpzakjes het vaakst gebruikten voor de meeneemmaaltijden, kregen allemaal een herbruikbare Take my Sense away In vele van onze locaties zijn gerechten ook in take away verkrijgbaar. Het project ‘Take my Sense away’ gaat op zoek naar een assortiment herbruikbare meeneem-verpakkingen ter vervanging van single-use verpakkingen: bv. een Sense-cup, foodbox, soepbeker,… die in al onze restaurants kunnen gebruikt worden. Een motiverende korting, statiegeld-systeem of andere financiële verleider zal gebruikt worden om klanten te overtuigen. Sense-zak cadeau. Nadien werden deze zakken te koop aangeboden. Deze switch werd zonder enige weerstand aanvaard en sterkt ons in de overtuiging dat er bij alle lagen van de bevolking intussen een ‘Sense of urgency’ leeft om op een duurzame manier met de dingen om te gaan. Aankoop wijn in bulk In onze buurtrestaurants hebben we alle glazen flessen wijn vervangen door wijn in bulk. Dit heeft een positief effect in het aanleveren van de voorraad, waarbij de bulkverpakkingen minder zwaar zijn en minder volume innemen dan de glazen flessen. Maar ook onze collega’s zijn tevreden omdat de bulkverpakking minder handelingen vraagt in de bediening en minder gesleur vereist. Bovendien is de sterk verbeterde kwaliteit van de wijn in deze bulkverpakkingen een extra reden om deze overstap te maken. Dranken 2.0 Ook hier speelt de Vlarema 7-wetgeving een motiverende rol. In overheidsomgevingen, zoals bv het bedrijfsrestaurant van Den Bell, mogen niet langer dranken aangeboden worden in wegwerpverpakkingen. Daarom rollen we hier het project ‘Dranken 2.0’ uit, waarbij we niet alleen de verpakking van de dranken in de scope nemen, maar er tegelijk voor kiezen om ons aanbod aanzienlijk gezonder te maken. Er wordt volop gewerkt aan een aanbod dat de conventionele frisdranken in PET vervangt door een gezonder alternatief, verpakt in een duurzaam recipiënt. Een uitdagende oefening die gelukkig de volle steun krijgt van onze partners en opdrachtgevers. Dit project rolt ook uit in samenwerking met Switchrs. Bulkverpakkingen De verpakkingen en het bijhorende afval die het aanleveren van grondstoffen en producten met zich meebrengen, zijn een doorn in het oog van vele van onze collega’s. In navolging van het wijn-verhaal, willen we intensief verder onderzoeken waar hier nog mogelijkheden liggen om in overleg met onze leveranciers de nodige stappen te zetten. Minder afval betekent minder transport en minder handelingen, kortom: alleen maar voordelen voor mens en milieu. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 14
2.1 | Duurzame producten - waardevolle diensten Circulaire verpakkingen Het vermijden van overbodige verpakkingen en het vervangen van single used plastics door duurzame alternatieven (voor onbewerkte grondstoffen en klaargemaakte maaltijden). Cijfers Aantal bestelde placemats (2018 + 2019) Uitgespaard papier (in kg) de komende twee jaar. Inspiratie Inspiratie voor herbruikbare bekers vonden we bij Billie Cup. Scan de QR-code! w Aan het woord “Sinds de invoering van de herbruikbare Sense-zak gebruik ik deze steeds voor het afhalen van mijn maaltijden in buurtrestaurant De 7 Schaken. Gemakkelijk ook om boodschappen te doen!” - klant De 7 Schaken Thema Duurzame producten, waardevolle diensten SDG’s Herbruikbare Sense-tas
2.2 | Efficiënte processen - goede resultaten Voedselveiligheid Strenge (hygiëne-) normen om de veiligheid van het voedsel te garanderen, volgens erkende standaarden en systemen. Cijfers SDG’s In Fooddesk Restaurant Den Bell Thema Efficiënte processen, goede resultaten Buurtrestaurant Kom.EET, Deurne locaties met een Smiley! (2019)
Z Gerealiseerd 2018-2019 Smiley op elf locaties Met het Smiley-label erkent het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) dat een restaurant een goed hygiënesysteem toepast. De audits gebeuren door een erkend controle-orgaan, in ons geval SGS. Op dit moment hebben elf van onze locaties een Smiley behaald. Dit bewijst dat onze exploitaties stuk voor stuk voldoen aan de strengste hygiëne-normen. Het behalen van de Smiley in Het Moment was geen sinecure omdat er een aantal nieuwe complexiteiten opdoken waar we nog geen ervaring mee hadden: de bakkerij, de abdijwinkel, de bierbrouwerij en de kaasrijperij. Dit heeft ons uitgedaagd om nog breder in de context van voedselveiligheid te leren werken. Fooddesk (allergenen) In het Fooddesk-systeem (zie ook onder ‘Horecabeleving’) is van elk product de allergenen-info opgenomen. Dit laat ons toe om op een correcte manier te communiceren over de allergenen, zoals wettelijk voorgeschreven. Autocontroles Ons aan de controles intern HACCP-team zijn voert jaarlijks op elke locatie minstens twee HACCPautocontroles uit. Deze controles identiek die door het FAVV worden uitgevoerd, en gebeuren door een interne auditor. Via een digitale tool op de smartphone worden alle data ingegeven, waardoor een snelle rapportage mogelijk is. Hieruit komen telkens actieplannen die intern worden opgevolgd. Ook de eigenaar van de infrastructuur wordt vanuit deze controles en actieplannen op zijn verantwoordelijkheden gewezen. Ambities komende twee jaar Smiley op elke locatie Het behalen van het Smileylabel is een sterk statement als het gaat om de waarde die we hechten aan voedselveiligheid en keukenhygiëne. Daarom is het onze ambitie om voor elk van onze exploitaties een Smiley-label te behalen. Gezien het tempo waarin we de voorbije jaren hieraan gewerkt hebben, is het realistisch om dit binnen de twee volgende jaren te realiseren. Aangezien er elke drie jaar een herkeuring nodig is, was dit in 2019 voor de eerste locaties die een Smiley haalden al aan de orde. DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 17
Z Gerealiseerd 2018-2019 Energie-manager per locatie Om de stijgende bewustwording rond Waterbesparing Aangezien Sense in geen enkele van zijn exploitaties ook de eigenaar is van het gebouw, hangen we in bijna alle gevallen af van de infrastructuur die aanwezig is en de eventuele inspanningen die de eigenaar of ‘huisbaas’ wil leveren wat maatregelen. Wat betreft het gebruik energie-besparende betreft van bv. toestellen, kunnen we natuurlijk wel de nodige inspanningen leveren. Zo werd in 2019 het schoonmaken van onze soepketels volgens een nieuwe procedure aangepakt. Waar er vroeger op de meeste locaties de vuile soepketels vol water werden gezet, kozen we als alternatief voor het uitspoelen van de ketels. Aangezien de soepketels tussen de 80 en de 200 liter volume hebben, besparen we hiermee jaarlijks een aanzienlijke hoeveelheid water. Verwarming ondersteunende diensten In 2018 werden de bureaus van de ondersteunende diensten gerenoveerd. Bij het plaatsen van het nieuwe verwarmingssysteem, werd ervoor gekozen om een algemene timer te installeren die zorgt voor het automatisch terugschakelen van de temperatuur op het einde van de werkdag. Op die manier blijven ‘vergeten’ verwarmingselementen niet de ganse nacht aan staan. Energie-audit Averbode Het Moment heeft een grondige, energievriendelijke renovatie achter de rug in 2016. Toch hebben wij partner Efika Engineering in de arm genomen om ons uit te dagen op dit domein in de vorm van een energieaudit. Een aantal technische aanpassingen aan de HVAC-installatie zijn hierin voorgesteld en uitgevoerd, zodat dit alles nog optimaler en energievriendelijker is afgesteld en gebruikt wordt. energieverspilling nog concreter op te volgen, stellen we voor elke exploitatie een energie-manager aan. Hij of zij houdt de focus van zichzelf, de collega’s en de klanten op het zoveel mogelijk vermijden van energieverspilling. Vaak kunnen eenvoudige acties een grote impact hebben, maar voelt niemand zich echt verantwoordelijk. Door de aanstelling van de energie-managers willen we hier een antwoord op bieden. Zij worden geacht centrale acties uit te dragen als ambassadeurs, maar ook voorstellen te doen voor specifieke lokale acties. Bovenal hebben ze de focus op energie-gebruik en houden ze het thema ‘warm’. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 18
2.2 | Efficiënte processen - goede resultaten Energie & waterbeheer Besparing van energie- en waterverbruik in combinatie met slimme bronkeuze. SDG’s Thema Efficiënte processen, goede resultaten Outfort, Hoboken
2.2 | Efficiënte processen - goede resultaten Financiële gezondheid Groei, innovatie en balans tussen sociale waarde en winst. SDG’s WAARDIG Thema Efficiënte processen, goede resultaten Bistro De Plek, kathedraal Antwerpen
Z Gerealiseerd 2018-2019 Strategische keuzes Sense heeft in de keuze voor groei en ontwikkeling altijd een strategische van nieuwe exploitaties aanpak gehanteerd. Daarbij worden diverse parameters gehanteerd: geografische ligging, volume, mogelijke activering van MIA’s, soort partnerschap, financiële haalbaarheid, complexiteit van de operaties, enz. Ook bestaande exploitaties worden geregeld getoetst aan deze parameters. Nieuwe exploitaties werden opgestart, andere werden stopgezet. In de voorbije twee jaar zijn volgende exploitaties stopgezet, om diverse redenen: Eetcafé Opnieuw & Co (Mortsel), Hotel & Seminarie Elzenveld (Antwerpen), Outfort (Hoboken). Volgende locaties kwamen erbij: Buurtrestaurant ’t Vondel (Halle), Buurtrestaurant Nieuwenbos (Dilbeek), Bistro De Plek (Kathedraal Antwerpen), Buurtrestaurant ’t Dorp (Schoten), Buurtrestaurant Cogelshof (Schoten), Resto & huis voor de buurt De Populier (Mortsel). Aankoopbeleid Zie Voedselverlies en afvalbeleid (p. 25) Groei Sense groeit graag, mede om de diversiteit van de klantenportefeuille te bewaren, zodat onze MIA’s op diverse inhoudelijke thema’s en op diverse werkvloeren kunnen worden uitgedaagd en opgeleid. Bovendien is een diverse waaier aan exploitaties, zowel geografisch als naar concept, interessant in functie van spreiding van risico. En uiteraard is enige ambitie ons niet vreemd: we zijn ervan overtuigd dat we binnen ons concept van ‘horeca in een activeringscontext’ intussen de nodige expertise en professionaliteit hebben opgebouwd, die we graag inzetten op zoveel mogelijk locaties en exploitaties. Waar we tot nu de ambitie hadden om elk jaar minstens één nieuwe exploitatie te openen, zou dit in 2020 wel eens in een kleine stroomversnelling kunnen geraken. Begin 2020 openden we immers al drie nieuwe exploitaties (twee buurtrestaurants in Schoten en een in Mortsel), en er zitten nog enkele projecten ‘in de pijplijn’. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 21
Z Gerealiseerd 2018-2019 Aankoop CNG-auto’s De voorbije jaren heeft Sense volop ingezet in het ‘verduurzamen’ van zijn wagenpark. Oude auto’s zijn systematisch vervangen door CNG-wagens, en dankzij een subsidie van de Vlaamse overheid hebben we hier zelfs versneld op kunnen inzetten. In het kader van de Antwerpse lage emissie-zone, was deze steun zeker welkom en nodig. Op dit moment rijden er negen Sense CNG-auto’s rond, tegenover tien auto’s die nog op benzine of diesel rijden. Jammer genoeg stellen we vandaag vast dat er kritische studies zijn met betrekking tot het gebruik van CNG als brandstof. Dit ondanks het duidelijk sturende en ondersteunende beleid van de Vlaamse overheid van de jongste jaren. Bakfietsen Ook dankzij een mobiliteits-subsidie, konden we de voorbije periode twee keer twee bakfietsen aankopen, alsook twee plooifietsen. De bakfietsen worden ingezet om vanuit exploitaties leveringen van soep en broodjes te doen naar nabijgelegen klanten. De twee recentste bakfietsen zijn elektrisch aangedreven, waardoor de actieradius en het gebruiksgemak aanzienlijk verhogen. De plooifietsen zijn beschikbaar voor de collega’s op de ondersteunende diensten voor verplaatsingen tijdens de uren. Deze worden meestal gebruikt in combinatie met een treinreis. Dankzij de plooifietsen wordt er vaker de trein genomen voor afspraken op verplaatsing. Skype-project EY Aangezien Sense steeds vaker buiten Antwerpen actief is, neemt ook het aantal tijdrovende en energieverspillende verplaatsingen van collega’s tussen locaties toe. In samenwerking met EY werd in een klein project een analyse gemaakt van de mogelijkheden van Skype for business binnen Sense en de drempels die hiervoor moesten worden weggewerkt. Dit resulteerde in een handleiding op maat voor het gebruik van Skype binnen Sense, gekoppeld aan een opleiding voor het management, inclusief traject naar een substantieel meergebruik van deze tool. Het zou overdreven zijn om te stellen dat Skype intussen volledig ingeburgerd is bij Sense. Toch zien we de reflex tot een Skype-overleg als alternatief voor een verplaatsing en het gebruik van Skype in het algemeen steeds meer toenemen. Sense beweegt Sense beweegt is één van de concepten die weerhouden zijn in het Switchrsproject van 2019. Bedoeling is om in 2020 onder de loep te nemen hoe we het transport van zowel onze leveranciers, eigen mensen als leveringen aan klanten kunnen verduurzamen. Dit kan via drie uitgangspunten: optimalisatie (hoe kunnen we bestaande logistieke stromen duurzamer maken of verminderen); combinatie (welke stromen kunnen we eventueel logistieke combineren); strategie (welke regels hanteren we voor onze mensen en leveranciers). Track and trace Het interne transport tussen locaties, ondersteunende diensten en klanten van Sense is de voorbije jaren steeds complexer geworden. We willen in de komende periode inzetten op een digitalisering van de chauffeurstoeren. We gaan ervan uit dat dit gekoppeld zal moeten worden aan een track and trace-systeem. Zo kunnen we de chauffeurstoeren zo ‘lean’ en dus zo duurzaam mogelijk organiseren. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 22
2.2 | Efficiënte processen - goede resultaten Slimme mobiliteit Besparing in kilometers en optimale keuze in transportmiddelen voor alle betrokkenen. Cijfers Aantal CNGwagens. (2019) Aantal plooi- + deel- + vervoerfietsen (deels elektrisch aangedreven). (2019) SDG’s Thema Efficiënte processen, goede resultaten Antwerp Harbour Hotel, Antwerpen
2.2 | Efficiënte processen - goede resultaten Voedselverlies en afvalbeleid Afval vermijden en voedselverlies tegengaan in de filosofie van circulaire horeca. Inspiratie Tijdens een inspiratiedag in Amsterdam bezochten we Spirit, waar u SDG’s betaalt volgens het gewicht van uw bord. Scan de QR-code! Thema Efficiënte processen, goede resultaten Bedrijfsrestaurant Den Bell, Antwerpen
Z Gerealiseerd 2018-2019 Foodwin-project In Het Restaurant van Den Bell, het bedrijfsrestaurant van de Stad Antwerpen, loopt er sinds eind 2019 een traject voor het verminderen van voedselverspilling. Dit traject wordt begeleid door Foodwin en is onderverdeeld in fasen: opzetten en uitvoeren van een meting van voedselverspilling, analyse van de resultaten, een participatieve innovatieworkshop en het implenteren van acties. Al onze medewerkers van Den Bell worden hier intensief bij betrokken. Duurzaam aankoopbeleid/ bestelsystemen In 2019 werd binnen Sense een aankoopteam geïnstalleerd, waarin verschillende collega’s vertegenwoordigd zijn: boekhouding, management en operaties. Zij hebben het aankoopbeleid van Sense verder vorm gegeven en gestroomlijnd, zodat alle chefs weten welke productlijnen bij welke leveranciers kunnen aangekocht worden. Door dit goed te organiseren, kunnen we niet alleen nog meer genieten van volumekortingen, maar hebben we ook garanties op kwaliteit én op zo weining mogelijk verspilling. Fooddesk In het concept van het centrale aankoopteam, is Fooddesk een belangrijke tool. In Fooddesk worden alle menu’s ingevoerd, gekoppeld aan de gebruikte ingrediënten. Deze zijn op hun beurt gekoppeld aan de leveranciers waar ze besteld kunnen worden. Tot slot zijn er per ingrediënt, en bij uitbreiding dus per menu, allergenen en voedingswaarden onze gekoppeld. Zo kunnen we Fooddesk niet alleen gebruiken als efficiëntie- en kwaliteitstool, maar ook als communicatiemiddel naar eindklant. In Het Restaurant van Den Bell kunnen klanten bv. via Fooddesk het menu raadplegen, inclusief de bijhorende allergenen- en voedingswaarde-info. Meten voedselafval Een vast onderdeel van de kwaliteitaudits (p. 26) is het meten van ‘de vuilnisbak’: er wordt gewogen hoeveel eten er terugkomt op de borden van de klanten, én hoeveel eten er gemaakt maar niet verkocht is. Op basis hiervan kan er zowel bijgestuurd worden op de portionering van de borden als op de globale hoeveelheid bereid eten. In onze buurtrestaurants heeft dit in het verleden al geleid tot het verkleinen van de basisporties, met de mogelijkheid voor de klant om bij te vragen. Zo mikken we op zo veel mogelijk lege borden en dus zo weinig mogelijk voedselafval. Sorteereiland Het project Recycle Roadway binnen het Switchrs-traject gaat over het installeren van een sorteereiland dat op een interactieve manier zorgt dat alle reststromen worden gescheiden. Verschillende stromen voedsel en verpakkingen moeten zo in de juiste container geraken. Naast het gebruikelijke restafval, PMD, glas en papier kan zo ook worden gescheiden op bio-plastics en gekookt of rauw voedsel. Ambitie is om het concept van het sorteereiland te ontwikkelen en op minstens drie locaties te realiseren in de komende twee jaar. Kilo Met het project Kilo binnen het Switchrs-traject, willen we het probleem rond voedselverspilling verder aanpakken. Klanten beslissen zelf welk volume ze opscheppen en ze betalen aan de kassa het gewicht van hun bord, aan de hand van slimme weegschalen, waardoor er op het einde van de dag minder wordt weggegooid. Ambities komende 2 jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 25
Z Gerealiseerd 2018-2019 Kwaliteitsaudits In elke exploitatie wordt tweemaal per jaar een van Sense kwaliteitsaudit uitgevoerd. Dit is een interne audit, uitgevoerd door twee vaste collega’s. Zij scoren volgens een gestandaardiseerde vragenlijst een resem onderwerpen. Op basis van het rapport wordt er een actieplan opgemaakt om de negatieve scores zo snel mogelijk aan te pakken. Door jaarlijks vanuit dezelfde methodiek te werken, kunnen we per locatie ook mooi de evoluties in kwaliteitsvol werken volgen en bijsturen waar nodig. Klantenfeedback We monitoren de feedback van onze klanten op diverse manieren. Jaarlijks nemen we in al onze locaties minstens één klantentevredenheidsenquête af. Dit kan zowel digitaal als op papier zijn, naargelang de locatie. Deze vragenlijsten worden verwerkt en vanuit de resultaten worden er actieplannen gemaakt om de mindere scores aan te pakken. Ook hier werken we systematisch met dezelfde vragenlijsten, om vergelijkingen door de jaren heen mogelijk te maken. Op een aantal locaties is er een permanente vorm van klantenfeeback in de vorm van social media. Via reviews en recensies op Facebook, Tripadvisor, Booking.com, Google Reviews, Resengo, enz. zijn we permanent ‘in contact’ met onze klanten. De ambitie is om dit zo nauw mogelijk op te volgen en te reageren op elke recensie, met focus op de minder positieve. Dit is in de stroom aan berichten vaak een hele uitdaging. Vanuit ons klachtenmanagement wordt er op elke schriftelijke klacht ook systematisch en zo snel mogelijk gereageerd. Want klachten zijn evengoed kansen! Sensify Het Sensify-project komt ook uit ons Switchrs-traject. Doel is om duurzaamheidscriteria voor onze menu’s, producten en leveranciers samen te stellen. We baseren ons hiervoor op de SDG’s en vertalen deze naar minimumcriteria die voor ons als organisatie van toepassing zouden moeten zijn. Eens bepaald, kunnen we analyseren hoe onze huidige producten en/of leveranciers hieraan voldoen (audit), of deze toepassen bij de selectie van nieuwe aankopen. Project kwaliteitslabel 2021 Vanuit de Vlaamse overheid worden de maatwerkbedrijven verplicht om tegen september 2021 een kwaliteitslabel te behalen. Het traject naar het behalen van het kwaliteitslabel laten we begeleiden door het team van Prof. Dr. Hans Verboven van de Universiteit Antwerpen. De minimale uitdaging die we ons opleggen is het sociale kwaliteitslabel Q4WSE voor alle economiebedrijven binnen (ISO Sense. uitbreiding streven we naar een hoger gewaardeerd kwaliteitssysteem of EFQM) voor deze organisaties. En uiteraard heeft het implementeren van deze systemen ook een impact op de nietsociale economiebedrijven in ons beheer. Ambities komende twee jaar erkende Bij DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 26
2.2 | Efficiënte processen - goede resultaten Kwaliteitsmanagement Efficiënt en klantgericht handelen met oog voor totale kwaliteit van de voeding, de service en de processen. SDG’s WAARDIG Thema Efficiënte processen, goede resultaten De Heerlijckyt van Elsmeren, Geetbets
2.3 | Een organisatie voor en door mensen Talent- en organisatieontwikkeling Systematische en gestructureerde opleiding van al onze medewerkers en coaching om eigen talenten en de organisatie verder te ontwikkelen. Cijfers MIA’s 3319u 2140u MIA: Medewerker in Activering SDG’s Omkadering Totaal aantal opleidingsuren. Op locatie + individuele trainingen. (2019) w Missie Sense Academy “Sense is een bedrijf waar vorming, training en opleiding (VTO) behoort Thema Een organisatie voor en door mensen tot de core business. Zo zorgen we voor een optimale kwaliteit in de dagelijkse service voor onze klanten. Onze medewerkers in activering worden tegelijk klaargestoomd tot ze klaar zijn voor een nieuwe stap in hun carrière. Voor onze omkadering is het opleidingsbeleid een belangrijke meerwaarde in hun job bij Sense.” Huisbakkerij Het Moment, Averbode O p l e i d i n g s u r e n
Z Gerealiseerd 2018-2019 Sense Academy 2.0 Sense heeft een eigen intern opleidingskanaal, de Sense Academy. Hierin worden alle en aangestuurd. opleidings-inspanningen gebundeld elke exploitatie worden er In opleidingen op maat van de locatie gegeven, in een vast ritme, onder de noemer ‘Sense Academy op locatie’. De opleidingen die hier aan bod komen zijn zeer divers: technische keukenopleidingen (bv. snijtechnieken), hygiëne (HACCP), attitude (klantvriendelijkheid), zaalopleiding, Nederlandse les, enz. Dit wordt nog aangevuld met individuele opleidingen op maat voor elke medewerker. Een greep uit dit aanbod: PIVA-opleiding basis keuken (ieder jaar hebben we twee ‘eigen’ PIVAopleidingen), rijbewijs, enz. Streefdoel is dat elke medewerker tien dagen opleiding krijgt per jaar. Naast deze fysieke opleidingen op maat biedt Sense zijn omkadering ook de mogelijkheid zich te ontwikkelen via het online leerplatform Goodhabitz. Het platform bevat meer dan 100 trainingen die men overal kan volgen: thuis, op het werk, buiten in de tuin of gewoon vanuit uw zetel. Deze opleidingen gaan breder dan het eigen werkveld. Dit omdat persoonlijke ontwikkeling en groei belangrijk zijn en we ervan overtuigd zijn dat dit onrechtstreeks ook de werkprestaties stimuleert. BYPS In 2019 lanceerden we Begeestert! Young Potentials voor begeesterd leidinggeven (BYPS). Het klassieke Sense-traject (Begeestert!) is hier vertaald in een specifiek kansentraject voor twaalf ‘young potentials’ binnen Sense. Deze collega’s worden op een breed palet aan domeinen uitgedaagd en opgeleid, proeven van verschillende aspecten van het leiding geven binnen Sense en kunnen zo groeien in de richting die hen het beste ligt. BAPS Gelijkaardig aan BYPS is er BAPS, ofwel ‘Begeestert! Anderstalige Potentials. Dit is eenzelfde traject, maar specifiek gericht op acht collega’s die het Nederlands niet als moedertaal hebben. Zij worden meer uitgedaagd en getraind in communicatie-skills en Nederlands, maar ook andere opleidingen die hen kunnen versterken in hun rol als leidinggevende komen aan bod. Zowel het BYPS- als het BAPS-traject lopen over een periode van twee jaar. Vliegwiel Onder de noemer Vliegwiel vormen de geranten en het management-team van Sense een ‘denktank’ rond rollen en verantwoordelijkheden van het leidinggevend kader van Sense. Tijdens een aantal werksessies in 2018 en 2019 is er gewerkt rond vragen als: Wie is waar precies verantwoordelijk voor? Waar begint en eindigt de rol als leidinggevende? DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 29 De term Vliegwiel is niet toevallig gekozen: eens in gang, blijft een vliegwiel draaien met een minimum aan extra energie. Of zoals Wikipedia zegt: ‘als het eenmaal draait, is het moeilijk af te remmen’. Dit staat mooi symbool voor de kracht van een organisatie en alle individuen hierin. Ook in 2020 wordt het Vliegwiel-traject levend gehouden. POP-boekje Elke binnen Sense Medewerker In heeft Activering een POP of persoonlijk ontwikkelingsplan dat uitgewerkt en geregistreerd staat in een persoonlijk POP-boekje. Dit is onze manier om het leer-en ontwikkelingstraject van een medewerker in kaart te brengen én op te volgen. Een POP-gesprek gebeurt één keer per jaar. Een verslag hiervan wordt in het VDAB-dossier van de medewerker geplaatst. De overheid volgt dit traject mee op. Het gesprek gebeurt tussen de medewerker en de leidinggevende, met de ondersteuning van de HR-medewerker. Opleidingskeuken We willen in de toekomst in een centrale keuken onze medewerkers nog beter trainen en klaarstomen voor hun job op de werkvloer bij Sense, en bij uitbreiding dus voor hun verdere carrière in het reguliere arbeidscircuit. In afwachting van deze keuken, starten we in 2020 al met een vaste opleidingsvloer in een van onze huidige locaties. Elke maand zullen vijf nieuwe collega’s van verschillende locaties gedurende één week intensief worden opgeleid in deze keuken. De focus zal hierbij liggen op technische (keuken-) vaardigheden, maar ook de zogenaamde soft skills zullen aan bod komen. Sense Academy 3.0 Alles kan altijd beter. Onder de noemer Sense Academy 2.0 gaven we ons opleidingsverhaal een nieuwe boost. In de komende periode willen we dit niet lossen, integendeel: meer dan ooit zal het opleiden en trainen van mensen een voorwaarde zijn om succesvol te zijn als bedrijf. Ook om aantrekkelijk te blijven als werkgever, is het noodzakelijk om een kwalitatief en helder opleidingskader te hebben. Met de introductie van het online leerplatform GoodHabitz hebben we hier recent een nieuwe stap gezet. We willen op ditzelfde elan blijven doorgaan. Ambities komende twee jaar
Z Gerealiseerd 2018-2019 Vereenvoudigen administratie en werksystemen ambitie Een Tewerkstelling van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt De rode draad door alle horeca-activiteiten van Sense is het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit blijven we doen in de volle overtuiging van de maatschappelijke meerwaarde van het opleiden van mensen tot ze klaar zijn voor een nieuwe stap in hun carrière. Maatwerkafdeling Naast een maatwerkbedrijf als en lokale diensteneconomie-initiatieven, haalden we in 2019 ook onze eerste erkenning maatwerkafdeling, voor onze uitbating Het Moment in de Abdij van Averbode. We werden hier erkend voor vijf medewerkers in activering, die vanaf de zomer van 2019 het team van Het Moment versterken. Naast deze werkvormen, blijven we ook samenwerken met verschillende OCMW’s voor het activeren van mensen in Art.60-statuut. Kwaliteisvolle interne communicatie In onze continue zoektocht naar een optimale interne communicatie, lanceerden we begin 2019 het sociale intranet Plek. Iedereen van de omkadering heeft via deze online tool persoonlijke toegang tot zowel formele als informele communicatie. Alle belangrijk bedrijfsinfo wordt hier aangeboden onder het thema Wiki Sense. Plek heeft intussen zijn belang bewezen in een bedrijf waar er steeds meer exploitaties komen die ook geografisch steeds meer verspreid zijn. Via Plek blijven collega’s op de hoogte van wat er overal speelt en kan er op een directe en eenduidige manier met mekaar gecommuniceerd worden. Dit komt de betrokkenheid van collega’s bij Sense sterk ten goede, wat ook blijkt uit de jaarlijkse medewerkerstevredenheidsenquête. Tournée Générale Sinds 2017 organiseren we in de maand februari een Tournée Générale, waarbij elke exploitatie bezoek krijgt van een delegatie van het management en de ondersteunende diensten om samen de status van het voorbije jaar op te maken en de ambities en noden van het nieuwe jaar te bespreken. Een interessant concept van tijd maken voor elkaar dat intussen een fijne traditie is geworden. continue van Sense is om de administratieve belasting van collega’s tot een absoluut minimum te beperken. Ook in de toekomst blijven we kritisch kijken naar de administratieve taken van collega’s op alle niveaus en hoe deze via verbeterde systemen en digitalisering zo efficiënt mogelijk ingevuld kunnen worden. Concrete voorbeelden van projecten van digitalisering zijn Online Werkrooster voor personeelsplanning en tijdsregistratie en het menu-managementsysteem Fooddesk. De beste werkgever zijn Sense wil de best mogelijke werkgever zijn. Niet alleen om de huidige collega’s te behouden en zo goed mogelijk te laten functioneren, maar ook om een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven in de ‘war for talent’. In 2020 plannen we in dit licht een grote rondvraag, waarin elke collega van de omkadering van Sense in persoonlijk gesprek gaat met een lid van het directie-team, om dieper in te gaan wat voor de collega in kwestie Sense tot de beste werkgever ooit zou maken. We hebben dit de 5 x 15 gesprekken gedoopt. In de tweede helft van 2020 moet dit leiden tot een aantal concrete initiatieven. Doorstroom Het idee van ons activeringsbeleid is gebaseerd op het geven van zinvolle arbeid aan mensen binnen een omgeving waar eenieder de mogelijkheid heeft en wordt uitgedaagd om te groeien. Het uiteindelijke doel is doorstroom (het bekomen van een vaste job) naar een stabiel contract bij een andere werkgever. Vanuit de MIA zelf wordt vanaf de start van zijn traject nagedacht rond de droomjob – het jobdoelwit – waarnaartoe gewerkt wordt. Door ondersteuning van Sense in deze wordt een realistisch doelwit afgesproken en wordt het groeitraject van een MIA opgemaakt in functie van dit jobdoelwit. Collectief heeft Sense de ambitie om een samenwerking aan te gaan met een (privé-)partner waarbij doorstroom vanuit Sense kan instaan voor stabiele instroom bij het partnerbedrijf. Verscheidene sporen werden hierrond reeds verkend. Als ambitie voor 2020 wordt vooropgesteld dat tien procent van de vaste MIA’s binnen Sense stabiel doorstroomt. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 30
2.3 | Een organisatie voor en door mensen Horecaexploitaties op maat De medewerker als cruciale factor in het activeren van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Cijfers MIA’s Sense 2019 2018 2017 2016 9 9 9 5 MIA’s OCMW (Art. 60) 55 30 19 MIA: Medewerker in Activering SDG’s w Aan het woord “Het onthaal en de vriendelijkheid van het personeel was zeer aangenaam. Het eten voor onze groep verliep vlot en was zeer verzorgd en lekker. Zeker een aanrader en een volgend bezoek in de toekomst waard.” - een tevreden klant (Het Moment) WAARDIG Thema Een organisatie voor en door mensen Doorstroomcijfers Buurtrestaurant Kom.EET, Deurne Doorstroomcijfers
2.3 | Een organisatie voor en door mensen Samen ondernemen Partnerschappen aangaan en uitdiepen in functie van groei in exploitaties en kwaliteit. SDG’s Thema Een organisatie voor en door mensen Openingsevenement Bistro De Plek
Z Gerealiseerd 2018-2019 Stakeholderoverleg In 2018 brachten we een groep stakeholders van Sense samen om onze langetermijnstrategie af te toetsen en om ons te inspireren. Tijdens twee boeiende werksessies gingen we met deze groep aan de slag, wat leidde tot vaak geanimeerde gesprekken en nieuwe ideeën. Een fijn en bedoeld neveneffect van deze stakeholderdialoog was dat een aantal mensen en organisaties dichter betrokken werd bij Sense. Samenwerking met andere maatwerkbedrijven Waar we kunnen, werken we graag samen met andere maatwerkbedrijven, of maken we gebruik van hun diensten. Zo wordt de schoonmaak van de bureaus van de ondersteunende diensten door Manus gedaan, verzorgt ‘t Waske de was van onze uniformen en gebeurt het groenonderhoud in de Heerlijckyt van Elsmeren door De Winning en zijn er taalcoachingtrajecten door Groep Intro en Werkvormm. Van 2016 tot 2019 hadden we een samenwerking met Opnieuw & Co in Mortsel, in de vorm van de uitbating van een Eetcafé in een van hun vestigingen. Sense verwent In 2019 nodigden we voor de derde keer onze stakeholders (opdrachtgevers, relaties, leveranciers, enz.) uit op ‘Sense verwent’. Deze editie vond plaats in De Plek in de Kathedraal van Antwerpen. Een honderdtal genodigden werden uitgebreid in de watten gelegd met een rondleiding achter de schermen in de Kathedraal en uiteraard de nodige culinaire verwennerijen. Elke aanwezige ging naar huis met een ‘Sense-belevingsbon’ in een van onze exploitaties. Nieuwe projecten / partnerschappen Sense heeft de ambitie om te blijven groeien en is steeds op zoek naar nieuwe opportuniteiten en partnerschappen. Continu liggen er ‘ijzers in het vuur’, die als alles goed gaat gesmeed worden tot nieuwe banden en exploitaties. Dit is een intensief maar boeiend proces, soms van lange adem maar altijd met de finaliteit om tot een kwaliteitsvolle, stabiele en onderbouwde samenwerking te komen. Het ziet ernaar uit dat 2020 wel eens een groeispurt voor Sense kan opleveren: waar we de ambitie hebben om elke jaar minstens één nieuwe exploitatie te openen, zouden dat er in 2020 wel eens een aantal meer kunnen zijn. Bij het afsluiten van de teksten waren er al drie nieuwe telgen in de Sense-familie: de buurtrestaurants Cogelshof en ’t Dorp in Schoten en De Populier in Mortsel. 20 in 2020 In de loop van 2019 spraken we de voorzichtige droom uit om in 2020 onze twintigste exploitatie te openen. We slaagden hier al in begin 2020, met de opening van de drie nieuwe buurtrestaurants. Sense event bij lanceren van duurzaamheidsverslag in nieuwe locatie Ook in 2020 willen we graag onze stakeholders in de watten leggen en bedanken voor het vertrouwen in Sense. Het idee is om naar aanleiding van de lancering van ons tweede duurzaamheidsverslag, een klantevent te organiseren in wat dan onze nieuwste exploitatie is. Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 33
Z Gerealiseerd 2018-2019 Zie JAP en GPP CPBW In onze Jaar Actieplan (JAP) en Globaal Preventieplan (GPP) zijn Herinrichting bureau OD Vanuit een permanente aandacht voor een kwalitatieve werkomgeving, kreeg het bureau van de ondersteunende diensten (OD) in 2018 een grondige make-over, wat de ‘leefbaarheid’ sterk ten goede kwam. Een nieuw verwarmings- en klimatisatiesysteem zorgde niet alleen voor een efficiëntere en duurzamere regeling van de omgevingstemperatuur, maar verhoogde ook aanzienlijk het comfort. Thema’s CPBW Via diverse acties, waaronder een vaste rubriek in onze personeelskrant NoNonsense, werken we continue aan het bewustzijn rond veiligheid op de werkvloer en het vermijden van arbeidsongevallen. Dit thema wordt ook nauwgezet opgevolgd vanuit het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW). Werkdruk De jaarlijkse medewerkerstevredenheidsenquête bracht het thema werkdruk vooraan op de agenda. Zowel in 2018 als in 2019 werden hier diverse acties rond ondernomen, zoals verhoogde aandacht voor een evenwichtige planning, extra inzet op vorming en opleiding, betrokkenheidsacties rond interne communicatie, enz. In de tevredenheidsenquête van 2019 zagen we de positieve effecten van deze acties, ook al zijn we nog niet waar we willen zijn. Verdere inzet op dit thema staat dan ook op de planning van 2020. Nieuwe keukens Onze exploitaties De 7 Schaken / Bilzenhof en Kom.EET kregen in 2019 een nieuwe of vernieuwde keuken. Dit zorgt voor een optimalisatie van de werking en de flows en voor een verbeterde ergonomie voor onze collega’s. Nieuwe toestellen hebben ook een positieve impact op het verbruik van water, gas, elektriciteit. alle thema’s en acties rond een veilige werkomgeving op korte en lange termijn opgelijst. Deze worden in het CPBW besproken en opgevolgd. Een aantal thema’s die aan bod komen in de komende periode zijn: werkdruk en de 5x15-gesprekken (p. 30). Ambities komende twee jaar DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 34
2.3 | Een organisatie voor en door mensen Welzijn en veiligheid Aandacht voor het mentaal en fysiek welzijn van de medewerkers. Cijfers OmMIA’s Sense 2019 2018 2017 2016 18 24 20 6 kadering Sense 8 1 6 6 MIA: Medewerker in Activering SDG’s WAARDIG Thema Een organisatie voor en door mensen Personeelsfeest, UGC Antwerpen Arbeidsongevallen
3 | Over Sense w Onze missie “Sense serveert met de glimlach een rijk palet aan horeca-beleving, met vakmanschap en sociaal talent.” w Onze waarden in één zin “Samen Klantgericht Ondernemen met Goesting, Professionele groei en Maatschappelijk engagement.” c De waarden hebben we verder geconcretiseerd en omgezet in een gedragskompas. De waarden zeggen waarheen de reis gaat. Gedragsgerichte zinnen tonen ons de weg. U Waarden uitgelicht DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 36
3.1 | Missie & Waarden Samen • We werken samen op een respectvolle manier. • We delen kennis. • We gaan in dialoog om mekaars inzichten te kennen. • We zoeken steeds naar manieren om open te communiceren met elkaar. • We helpen elkaar om doelstellingen te bereiken. • We springen in waar nodig. Klantgericht • We genieten van wat we waarmaken/klaarmaken. • Met hart en ziel zetten we ons in om klanten een aangename ervaring te bezorgen. • We leveren kwaliteit met een glimlach. • We zijn (ook op piekmomenten) op een rustige en professionele manier aanwezig. • We luisteren naar de klant en vertalen zijn wensen naar een mooi resultaat. Ondernemen • We nemen initiatief en moedigen dit aan bij anderen. • We meten om inzicht te krijgen, evalueren en stellen onze acties bij. • We zijn gemotiveerd om doelstellingen te halen, binnen het budgettaire kader. • We lossen problemen snel en efficiënt op wanneer ze zich voordoen. • We kijken slim vooruit en zetten proactief de juiste stappen om problemen te voorkomen. Goesting • We zijn enthousiast en maken anderen enthousiast. • Ook bij tegenslagen blijven we positief. • We geven elkaar complimenten. • We vieren successen. • We smijten ons in ons werk en durven te falen. Professionele groei • We staan open voor feedback en leren uit onze fouten. • We helpen anderen om het beste uit zichzelf te halen. • We stimuleren onze medewerkers in activering om Sense als opstap te zien naar een nieuwe carrière. • We zorgen voor tijd, ruimte en structuur om zelf te groeien en anderen te laten groeien. • We nemen de kansen die Sense Academy biedt. Maatschappelijk engagement • We zijn enthousiast over de diversiteit onder collega’s en klanten. • We gaan voor een duurzame manier van ondernemen. • We investeren graag in mensen en teams. • We hebben bijzondere interesse in projecten waarmee maatschappelijk kwetsbare groepen worden bereikt. • We geven kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om hun professionele carrière opnieuw op te pikken. Buurtrestaurant Nieuwenbos, Dilbeek
3.2 | Korte historiek Start opleidingsproject ‘De 7 Schaken’ voor een 10-tal personen binnen de structuur van BOM vzw, met steun van de Broeders van Liefde en het OCMW-Antwerpen. Tevens start van de uitbating van ons eerste sociale restaurant in Antwerpen. ‘96 ‘99 Opening Overname Foyer van vergadercentrum De Stroming, ACW-Antwerpen Oprichting CAS vzw, erkenning als sociale werkplaats. ‘03 ‘07 Overname Eet- en leescafé Permeke Kubus bij de centrale openbare bibliotheek Antwerpen. Sluiting taverne Lunch & co in Bedrijvencentrum NOA. bedrijfsrestaurant Den Bell van Stad Antwerpen (30 november). Opening buurtrestaurant Bakboord, Linkeroever (4 december). ‘09 ‘02 ‘08 ‘98 Overname Start opleidingsproject ‘de Pollepel’ voor nog eens een 5-tal personen, en meteen ons tweede buurtrestaurant. taverne Lunch & co in Bedrijvencentrum NOA. Start Outfort: feest-, teambuilding- en seminarie-locatie in Hoboken. Opening bedrijfsrestaurant Mangerie Clara voor het OCMW-Antwerpen. ‘06 Uitbreiding uitbating Foyer ACW met het aanbod van een buurtrestaurant. Opening re De Garde, P Oudaan (29 Overname seminariece hotel Elz (1 decem ‘1 DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 38
Opening Shop & Bistro De Piekuur, Mortsel (25 maart). Uitbating pop-up Zomercafé Hoboken, van 1/5 tot 30/9. Pop-up restaurant Opening buurtrestaurant Kom.EET, Deurne (mei). ‘13 ‘11 ‘15 ‘17 Grand Café De Hoorn in Leuven gedurende drie maanden. Opening buurtrestaurant De Plataan, Mortsel (13 juni). Partner in de exploitatie van de Heerlijckyt van Elsmeren in Geetbets (1 januari). Opening Bistro De Plek, kathedraal Antwerpen (24 april). Einde uitbating Eetcafé Opnieuw & Co, Mortsel (30 april). Verkoop exploitatie Outfort, Hoboken (31 december). ‘19 ‘12 ‘16 10 estaurant Politietoren 29 maart). me beheer centrum en zenveld ember). Opening bedrijfsrestaurant Digipolis (september). Overname en beheer Internationaal Zeemanshuis Antwerpen, renovatie en opening Antwerp Harbour Hotel (november). ‘14 Uitbating pop-up Zomercafé Hoboken, van mei tot september. Opening Grand Café De Hoorn, Leuven (eind september). Opening belevingscentrum Het Moment, Abdij van Averbode (1 mei). Opening Eetcafé in Opnieuw & Co, Mortsel (25 november). Uitstap uit partnerschap uitbating Grand Café De Hoorn, Leuven (31 december). ‘18 Opening Buurtrestaurant & Cultuurcafé ‘t Vondel in Halle (27 augustus en 27 september). Opening Buurtrestaurant Nieuwenbos in Dilbeek (1 oktober). Einde uitbating hotel en seminariecentrum Elzenveld (17 december). DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 39
3.3 | Onze uitbatingen Buurtrestaurant Kom.EET, Deurne
‘Voor iedere klant wat wils!’ Onze uitbatingen kunnen gegroepeerd worden naargelang het type. We zijn graag innovatief en zoeken de uitdagingen op. Hoe meer verschillende opleidingscontexten we kunnen aanbieden aan onze medewerkers in activering, hoe beter. Sense overkoepelt een rijk palet aan horeca-exploitaties. Hier wordt u in de watten gelegd door onze enthousiaste medewerkers. We geven zinvolle arbeid aan mensen met weinig kansen, zodat ze weer deel uitmaken van de maatschappij en van een sociaal netwerk. Elk van deze plekken is uniek en heeft een eigen gezicht, uitstraling, logo en (huis)stijl. We voegen het ‘Sense-tabje’ hier telkens subtiel aan toe, zeg maar als een kwaliteitslabel. Onze buurtrestaurants brengen mensen samen die anders vaak alleen thuis de dag doorbrengen. Ze eten bij ons voor weinig geld en krijgen er gratis sociaal contact bovenop. Bovendien brengen die restaurants leven in de buurt. Onze bedrijfsrestaurants zorgen voor een pauze, voor even weg zijn van het computerscherm, voor sociaal contact met de collega’s. Lekker eten brengt zo meer welzijn op het werk. Ook als we een eventlocatie exploiteren, al dan niet met catering of overnachting, dan heeft dat altijd een sociale functie. Of het nu gaat om een seminarie, een bedrijfsevenement, een communie- of huwelijksfeest, we werken altijd in een sfeer die mensen samenbrengt. Hieronder een overzicht: Onze uitbatingen DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 41
Buurtrestaurants ‘t Vondel bevindt In onze buurtrestaurants willen we klanten een gezonde maaltijd aanbieden tegen een heel scherpe prijs. Mensen die het financieel wat moeilijker hebben, weten dit te appreciëren. Senioren of mensen met een OCMW-pasje eten nog goedkoper. We hebben tien buurtrestaurants in beheer: vier in Antwerpen, twee in Mortsel, twee in Schoten, één in Halle en één in Dilbeek. De samenwerking met de lokale besturen zorgt ervoor dat we onze sociale functie succesvol kunnen vervullen. De 7 Schaken in woonzorgcentrum Bilzenhof is het oudste buurtrestaurant van Antwerpen. Het heeft een speciaal verhaal. De 7 Schaken is de naam van een stripverhaal van Suske en Wiske dat de jeugd van Willy Vandersteen in de Seefhoek beschrijft. Kom gerust eens kijken en zoek de verwijzingen naar de gelijknamige strip in ons interieur. We werken hier nauw samen met het Zorgbedrijf Antwerpen: de keuken van De 7 Schaken bedient zowel de bijna honderd bewoners van het woonzorgcentrum Bilzenhof als de vele bezoekers van het buurtrestaurant, en dit zeven op zeven! Bakboord, hoe kan het ook anders, is ons buurtrestaurant op Linkeroever – de bakboordzijde van de Schelde. Het is een oase van rust met een modern interieur. Ook hier zetten we onze keukeninfrastructuur optimaal in. De keukenploeg kookt immers elke dag ook nog voor de bewoners van woonzorgcentrum ’t Zand van het Zorgbedrijf Antwerpen. Kom.EET in Deurne heeft een mooi retro-interieur en door de open keuken voelen de mensen zich in dit buurtrestaurant direct thuis. Er heerst een familiale sfeer. Net zoals in onze andere restaurants staan hier mensen uit de hele wereld in de potten te roeren. Foyer De Stroming ligt pal in het centrum van de stad. Het maakt deel uit van het vergadercentrum De Stroming van Beweging.net. Het pand telt een tiental zalen, waaronder een groot auditorium. Het team van Foyer De Stroming zorgt voor de culinaire toets van vergaderingen, feestjes of events en schenkt bezoekers graag een drankje. Het fungeert zo als bedrijfsrestaurant voor het vergadercentrum. ‘s Avonds toveren we Foyer De Stroming om tot een buurtrestaurant. De Plataan in Mortsel was het eerste buurtrestaurant buiten Antwerpen. De naam verwijst naar de platanen die vroeger op de Liersesteenweg stonden. In het interieur en in de herinnering van de vele bezoekers zijn de bomen nog steeds aanwezig. DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 42 zich in het gebouw van Cultuurcentrum ‘t Vondel. In een vorig leven was dit de uitvalsbasis van de brandweer van Halle. Aan de muren van het buurtrestaurant hangen sprekende foto’s uit de oude doos die herinneren aan dit roemrijke verleden. We leggen onze buurtrestaurant-klanten elke middag in de watten, van maandag tot zaterdag. Op sommige dagen wordt het buurtrestaurant een heus cultuurcafé. De bezoekers van het Cultuurcentrum kunnen er voor en na voorstellingen genieten van een drankje. Nieuwenbos bevindt zich in de gelijknamige Welzijnscampus in Dilbeek. Klanten kunnen er van maandag tot vrijdag elke middag genieten van een gezonde en betaalbare maaltijd. ‘t Dorp bevindt zich in het gelijknamige lokale dienstencentrum in Schoten. Jong en oud kan hier terecht voor een middagmaal of voor een koffie tijdens het lezen van de krant. Cogelshof bevindt zich eveneens in het gelijknamige lokale dienstencentrum in Schoten. Ook hier combineren we een buurtrestaurant met een gezellige cafetaria. De Populier, Resto & Huis voor de buurt, een plek waar iedereen welkom is voor het avondeten, maar ook om er deel te nemen aan allerlei activiteiten, in voor- en namiddag. Of om zomaar binnen te lopen voor een babbel of om de krant te lezen. Een huis én thuis voor de buurt dus. Deze locatie is het tweede buurtrestaurant in Mortsel.
(Bedrijfs)restaurants Hotel, events & beleving Een bedrijfsrestaurant moet de cultuur van het bedrijf uitademen. We zetten onze ervaring hiervoor graag in om een concept op maat te maken voor de klant. Daarom zijn deze restaurants allemaal verschillend. Of toch niet want één zaak hebben ze gemeen: u eet er altijd lekker en gezond. De Nieuwe Garde is het bedrijfsrestaurant van de Antwerpse Politie. U kan er van op aan dat onze medewerkers hier elke dag hun best doen. Anders vliegen ze gegarandeerd op de bon. Restaurant Den Bell is het bedrijfsrestaurant van de Stad Antwerpen in de gelijknamige toren op ’t Zuid. In Den Bell hebben we verschillende inspanningen gedaan rond gezond eten. We bieden er elke dag een ander fitness veggie menu aan en serveren er dagelijks heerlijke broodjes. Er is een saladbar en een kruidentuin waar de klanten zelf kruiden kunnen plukken. We verwelkomen er gemiddeld zo’n 700 klanten per dag. Digipolis is het restaurant van het IT-bedrijf van de Stad Antwerpen. Elke werkdag komt er hier een gevarieerd lunchmenu op het bord. Digipolis is een satellietuitbating van Foyer De Stroming. Kubus Permeke is het Eet- en Leescafé aan de Permeke Bibliotheek in Antwerpen. Al bladerend in één van onze kranten of tijdschriften geniet u van een verzorgde snack of dagschotel met dagverse seizoensproducten. Op de eerste verdieping is er een gezellige lounche-ruimte, mét kinderhoek. Op de tweede verdieping is er plaats voor een receptie of vergadering met een lunchformule op maat. De Piekuur is de Shop & Bistro in het GZA Sint-Jozef in Mortsel. U kan er ontbijten of later op de dag uw keuze maken uit slaatjes, pasta’s, belegde broodjes en originele boterhammen. In de shop is er een beperkt aanbod van cadeautjes, fruitmanden, enz. Deze locatie is een satelliet van Buurtrestaurant De Plataan. Catering met Sense heet onze cateringploeg. Ze verwent gasten op events allerhande, gaande van (feestelijke) recepties tot (walking) dinners. Bistro De Plek, in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen. Deze parel bevindt zich in de voormalige Sint-Janskapel, naast de sacristie in de kathedraal. U bent van harte welkom in De Plek voor een drankje, een kleine hap en een gezellige babbel. Bijna al onze hotel-, event-, belevings-uitbatingen bevinden zich in historische sites. Hier bieden we totaal-formules voor events, feesten, congressen of gewoon stimulerende teammeetings. Of kom gewoon langs voor een unieke beleving op een nog uniekere plaats. Antwerp Harbour Hotel zet de mooie traditie van het Internationaal Zeemanshuis Antwerpen verder. Zeelieden krijgen korting in het hotel dat 94 kamers telt. Het Moment is het belevingscentrum van de Abdij van Averbode. U kan er binnen de muren van de abdij genieten van eigen kaas, brood en peperkoek. En om de keel te smeren, is er het Averbode-bier. De producten worden met liefde en vakmanschap gemaakt. In de huisbrouwerij en de bakkerij kan u dat met eigen ogen zien. De abdijwinkel biedt een groot assortiment voor geest en lichaam. De Heerlijckyt van Elsmeren is een buitengewoon kasteeldomein in Geetbets, op de grens van de provincies Vlaams-Brabant en Limburg. heeft naast uitgebreide faciliteiten een overnachtingscapaciteit Dit prachtige en veelzijdige domein voor meerdaagse seminaries totaal 70 bedden. De innerlijke mens komt tot rust in het landschapspark van 23 hectare en wordt er verder gesterkt door een ‘heerlijcke keuken’. seminarievan in DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 43
4 | Sense in cijfers & structuur DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 44 Het Moment, Averbode
4.1 | Juridisch Sense bestaat uit diverse juridische structuren. Het beheer van al deze structuren is overkoepelend samengebracht in metSense cvba-so. Bedrijfsrestaurant Den Bell metSense cvba-so Bilzenhof / Buurtrestaurant De 7 Schaken Buurtrestaurant Kom.EET Buurtrestaurant ‘t Dorp Buurtrestaurant Cogelshof ‘t Zand / Buurtrestaurant Bakboord Buurtrestaurant Nieuwenbos ZET U vzw Sense Mortsel vzw Buurtrestaurant ‘t Vondel Buurtrestaurant ‘t Vondel vzw De Drie Provinciën nv Antwerp Harbour Hotel Antwerp Harbour Hotel bvba Heerlijckyt van Elsmeren cvba IZA vzw Heerlijckyt van Elsmeren Belevingscentrum Het Moment Buurtrestaurant De Plataan Buurtrestaurant De Populier Shop en Bistro De Piekuur Bedrijfsrestaurant De Nieuwe Garde Bedrijfs- en buurtrestaurant Foyer De Stroming Bedrijfsrestaurant Digipolis Eet- en leescafé Kubus Permeke Bistro De Plek Catering met Sense CAS vzw (situatie op 31/01/2020)
4.2 | Financieel 2016 2018 Aandeel eigen omzet ‘16: 79% Aandeel omzet contracten ‘16: 7% Aandeel loonsubsidies ‘16: 14% 2017 Aandeel eigen omzet ‘17: 80% Aandeel omzet contracten ‘17: 7% Aandeel loonsubsidies ‘17: 13% Totale omzet 2016: €13 986 625 2017: €15 818 267 2018: €16 616 704 2019: €15 083 714 Totale eigen omzet 2016: €11 044 761 2017: €12 702 897 2018: €13 241 798 2019: €11 386 416 Totale loonsubsidies 2016: €1 940 062 2017: €2 003 180 2018: €2 028 806 2019: €2 291 449 Aandeel eigen omzet ‘18: 80% Aandeel omzet contracten ‘18: 8% Aandeel loonsubsidies ‘18: 12% 2019 Aandeel eigen omzet ‘19: 75% Aandeel omzet contracten ‘19: 9% Aandeel loonsubsidies ‘19: 15% Totale omzet contracten 2016: €1 001 802 2017: €1 112 190 2018: €1 346 100 2019: €1 405 849 (situatie op 31/12/2019) DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 46
4.3 | Personeel Totaal aantal medewerkers Medewerkers in Activering 2016: 180 2017: 191 2018: 221 2019: 227 Horeca-professionals 2016: 23 2017: 31 2018: 33 2019: 32 2016: 263 2017: 294 2018: 336 2019: 333 Omkadering 2016: 60 2017: 72 2018: 82 2019: 74 2016 Aantal nationaliteiten Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals Aantal vrouwen Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals Aantal mannen Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals Gemiddelde leeftijd Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals 13 4 1 56 22 14 124 38 9 43 43 45 2017 17 4 1 57 35 21 134 37 10 40 41 45 DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 47 2018 31 5 2 74 39 23 147 43 10 38 42 48 2019 35 5 2 87 31 23 140 43 10 39 44 49 (situatie op 31/12/2019) Cijfers personeel
4.4 | Bestuurders Bestuurders metSense cvba-so Bestuurders in de exploitatiestructuren Johan De Muynck Michel Brabants Marco Laenens Lucas Marain Bernard Fornoville † Christian Roos Marc Nuytemans Carl Van Dijck Philip Heylighen Christophe Merckx Eric Seghers Filip Nicasi Fons Geeraerts Goele Custers Herman Gorremans Herman Janssens Hugo Tricot Jacques Kerkhof Jan Henderieckx Jan Van Roie Johan Peeters Karen Peirens Kurt Tuerlinckx Luc Verheijen Ludo Keunen Lut Gabriëls Paul Goetstouwers Peggy Masien Rino Huijsmans Rony Ceustermans Sabine De Veilder DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 48
4.5 | Partners Lokaal bestuur Antwerpen Zorgbedrijf Antwerpen Beweging.net Politie Antwerpen Digipolis Havenbedrijf Antwerpen Provincie Antwerpen Lokaal bestuur Mortsel Gasthuiszusters Antwerpen Heerlijckyt van Elsmeren Abdij van Averbode Milcobel Vondelmolen Brouwerij Huyghe La Lorraine Bakery Group Heide Atelier Emino Departement Werk en Sociale Economie MVO Vlaanderen VDAB Lokale OCMW’s Nationale Loterij BelOrta Herwin Lokaal bestuur Halle Lokaal bestuur Dilbeek Lokaal bestuur Schoten Sustacon EY Switchrs Foodwin Kathedr en z DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 49
5 | Conclusie Mogen we fier zijn? We denken van wel. Vele projecten werden uitgerold en duurzaam geïmplementeerd. Toch hebben jullie kunnen lezen dat er vele projecten worden benoemd onder de noemer ‘ambities’. Een kritische lezer zal zich ongetwijfeld de vraag stellen naar de haalbaarheid van dit programma. Dat is terecht. Ambitie moet, maar we zullen ongetwijfeld rekening moeten houden met de omstandigheden. We komen binnen enkele jaren graag bij u terug, om ons rapport voor te leggen. We hebben een sterk team dat volop gelooft in dit verhaal, dat een breed draagvlak heeft in het bedrijf. Spontaan denken we daarbij aan Hashmat, één van onze voormalige MIA’s ondertussen doorgestroomd naar assistent chef, die mede ‘drager’ was van het project Foodwin (zie p. 25). Al deze collega’s zijn ambassadeur van de cultuur van ons bedrijf. De corona-periode zal de degelijkheid van het gevoerde beleid ongetwijfeld uitdagen. Hoe en hoe sterk blijven wij en onze projecten overeind? Hoe duurzaam zijn onze projecten, onze (managements)reflexen, hoe wendbaar zijn we als organisatie? Het is nog te vroeg voor conclusies, maar als we rondom ons kijken wat er vandaag gebeurt, staan de indicatoren alvast goed. DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 50
6 | Dankwoord … aan onze klanten Jawel. Een sociaal-economiebedrijf als het onze is voor meer dan 80% afhankelijk van zijn trouwe klanten. Gelukkig hebben we die in groten getale, in al onze exploitaties. Gelukkig dagen ze ons uit om altijd beter te doen, en we hopen dat we goed naar hen luisteren! … aan onze stakeholders Jawel. Gelukkig hebben we sterke partnerschappen. ‘In tijden van nood kent men zijn vrienden’, zegt men wel eens. In coronatijden blijkt dit overduidelijk. Dank voor de feedback, de inspiratie, het gedeelde ondernemersschap, de toekomstplannen. … aan onze bestuurders Jawel. De verrassende inzichten, de slimme vragen, de uitdagende opdrachten en de kritische blik. Hoe dankbaar kan een organisatie en zijn directie zijn om in alle vertrouwen te mogen werken en ondernemen? … aan onze collega’s Jawel, last but not least! Meer dan 300 collega’s werken samen, in een gedeelde en gedragen missie, aan dit bedrijfje dat Sense heet. We nemen samen vele uitdagingen op, tonen ons wendbaar in de complexiteit van de tijden, brengen elk onze specifieke vakkennis in, en dat in een stiel waar we van houden: klanten verwennen met een eerlijk en kwaliteitsvol product! DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 51 Sense-dag 2019, Antwerpen
7 | GRI-index Organisatieprofiel 102-1 102-2 102-3 102-4 102-5 102-8 Strategie 102-14 Ethiek & integriteit 102-16 Governance 102-18 Stakeholder-engagement 102-40 102-42 102-43 Verslaggevingspraktijk 102-47 102-50 102-55 Economische materie GRI 201 Milieu materie GRI 301 GRI 302 GRI 305 GRI 306 Personeelsmaterie GRI 403 GRI 404 Diversiteitsinformatie GRI 405 Sociale materie GRI 413 GRI 416 Beschrijving Naam organisatie Activiteiten, merken, producten en diensten Vestiging hoofdkantoor Locatie van activiteiten Locatie Sense in cijfers en structuur, p. 45 Onze uitbatingen - voor elk wat wils, p. 41-43 Colofon, p. 4 Efficiënte processen - goede resultaten p. 21; Onze uitbatingen - voor elk wat wils, p. 41-43 Eigenaarsstructuur en juridische vormen Sense in cijfers en structuur, p. 45, p. 48 Informatie over medewerkers Beschrijving Waarden, uitgangspunten, standaarden en gedragsnormen Beschrijving Bestuursstructuur Beschrijving Lijst stakeholdergroepen Identificatie en selectie van belanghebbenden Benaderingswijze voor betrokkenheid van belanghebbenden Beschrijving Lijst materiële thema’s Rapporteringsperiode GRI Tabel Beschrijving Economische prestaties Beschrijving Materialen Energie Emissies Afvalwater en afval Beschrijving Veiligheid personeel Training en opleiding Beschrijving Diversiteit van de werknemers en het bestuur Beschrijving Lokale impact van de activiteiten Veiligheids- en gezondheidsimpact van het aanbod voor de klanten Sense in cijfers en structuur, p. 45 Locatie Verklaring hoogste beslissingsbevoegde Voorwoord, p. 8-9 Beschrijving Locatie Over Sense, p. 36-37 Locatie Sense in cijfers en structuur, p. 48 Locatie Sense in cijfers en structuur, p. 49 Ingrediënten van ons duurzaamheidsverslag, p. 10; Een organisatie voor en door mensen, p. 33 Ingrediënten van ons duurzaamheidsverslag, p. 10; Efficiënte processen - goede resultaten, p. 26-27; Een organisatie voor en door mensen, p. 33 Locatie Ingrediënten van ons duurzaamheidsverslag, p. 11 Colofon, p. 4 GRI-index, p. 52 Locatie Financieel, p. 46 Locatie Duurzame producten - waardevolle diensten, p. 12-15 Efficiënte processen - goede resultaten, p. 18-19 Efficiënte processen - goede resultaten, p. 18-19; p. 22-23 Efficiënte processen - goede resultaten, p. 18-19; p. 24-25 Locatie Een organisatie voor en door mensen, p. 34-35 Een organisatie voor en door mensen, p. 28-29 Locatie Personeel, p. 47 Locatie Een organisatie voor en door mensen, p. 30-31 Duurzame producten - waardevolle diensten, p. 12-13; p. 16-17 Heerlijckyt van Elsmeren
DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE 2018-2019 | 53
Sense Mechelsesteenweg 128-136 (6de verdieping) 2018 Antwerpen 03 226 04 91 info@metsense.be www.metsense.be
1 Online Touch