jaargang 16 | april 2020 02 vakblad voor ondernemers in de jachtbouwindustrie NEDERLAND VAN DER VALK SHIPYARD VARIËTEIT IN MIDDENKLASSE JACHTWERF STOFBERG: ‘Wij doen vernieuwbouw’ AQUATEC INDUSTRIES: ‘Je moet je blijven ontwikkelen’
Viega systeemtechniek Oplossingen voor scheepsbouw. CuNiFe Seapress 15 t/m 108 mm Koper Profipress 12 t/m 108 mm Roestvast staal Sanpress Inox 15 t/m 108 mm Dikwandig staal Megapress ⅜ t/m 2 inch Siliciumbrons Raxofix 16 t/m 63 mm Toepassingsgebieden, zoals scheepsbouw en offshore, stellen zeer hoge eisen aan de veiligheid, kwaliteit en betrouwbaarheid van leidingsystemen. Het continue contact met zeewater vormt een grote kans op corrosie voor het materiaal. En op volle zee is er niet vaak werfpersoneel aanwezig om mogelijke reparaties uit te voeren. Om die reden is de perfecte oplossing een systeem dat niet alleen is ontwikkeld om aan de hoge materiaaleisen te voldoen, maar dat tevens eenvoudig, veilig, schoon en snel kan worden geïnstalleerd. Viega. Höchster Qualität verbunden. Ga voor meer informatie naar viega.nl/Seapress
INHOUDSOPGAVE 10 04 Blijf op de hoogte! De corona-crisis raakt natuurlijk ook de jachtbouw, al het is nog niet duidelijk in wat voor mate. Dat de consequenties voor velen ingrijpend zullen zijn, lijdt geen twijfel. Bij het ter perse gaan van deze editie werd nog op veel werven doorgewerkt na het nemen van gepaste maatregelen om besmetting te voorkomen. In een gedrukt magazine is het vrijwel onmogelijk om pas te houden met de vrijwel dagelijks veranderende omstandigheden. Blijf op de hoogte via onze website www.jachtbouwactueel.nl, waar we belangrijke nieuwsontwikkelingen publiceren; ook via Facebook en Twitter geven we actuele informatie. Wij wensen alle jachtbouwers en hun toeleveranciers veel sterkte! jaargang 16 | april 2020 02 vakblad voor ondernemers in de jachtbouwindustrie NEDERLAND VAN DER VALK SHIPYARD KLAAS SCHIPHOF bracht de sloepmerken, Antaris, Makma en Maril onder één vlag bij Aquatec Industries in Woudsend en haalde de ‘overlappende modellen’ uit het bijna vijftig boten tellende leveringsprogramma. Schiphof: “In tien jaar tijd hebben we negen nieuwe modellen geïntroduceerd die voor het leeuwendeel van onze omzet zorgen. Ik zeg met opzet ‘we’, want het is teamwork, we doen dit met z’n allen.” VARIËTEIT IN MIDDENKLASSE JACHTWERF STOFBERG: ‘Wij doen vernieuwbouw’ AQUATEC INDUSTRIES: ‘Je moet je blijven ontwikkelen’ PIM STOFBERG leidt samen met zijn broer Jan Willem Jachtwerf Stofberg in Enkhuizen. Ze zijn de achtste generatie in het familiebedrijf uit 1793. De vraag naar nieuwbouw is weggevallen en onderhoud en restauratie van klassieke schepen is nu de rode draad. Pim legt uit waarom ze veel energie steken in het begeleiden van stagiaires: “Het kost tijd, maar toch is het de moeite waard om nieuwe vaklieden op te leiden en ons vakmanschap over te dragen. Daar profiteert op termijn de hele branche van.” Bij Van der Valk Shipyard wordt een BeachClub 660 geplamuurd, een 20,5 meter lang aluminium motorjacht, ontworpen door Cor D. Rover. De werf in Waalwijk heeft het flink druk en er zitten bovendien nog heel wat orders in de pijplijn. We maakten een rondgang langs de schepen in aanbouw en spraken met sales & marketing manager Yoeri Bijker over de gang van zaken. FOTO: RENS GROENENDIJK Lees verder op pagina 11 09 Pieter Timmers, Forward Management: Zeilschool, meer dan leren zeilen Kort nieuws 15 21 Vroegtijdige sluiting 65e HISWA 23 NJI-nieuws DMS Holland: nieuw stabilisatiesysteem zero speed 24 Spuitplamuur Awlgrip: baanbrekende techniek 27 ‘Koperhoudende antifouling op zee toestaan’ NJI-Vignet veilige boot 33 Marcel Fruytier, advocaat bij Fruytier Lawyers in Business: Een waterdicht oplevercontract 36 Van Twist introduceert kleinste Seakeeper 39 Test antifouling: biocidevrij aangroei weren 42 Bedrijvenindex en colofon 44-50 NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN: Heesen verkoopt 50 meter Electra Kolibri bouwt ClassMini 5.80 Menken frist CAB-modellen op Besla: fluistervaren in luxe Trawlerjacht Delfino 64 op stapel Holterman bouwt X-treme 105 met RIB-dock Motor-Bestevaer in aanbouw Lynx Yachts: YXT 24 te water en Crossover 27 verkocht Order en tewaterlating bij Amels Tewaterlatingen bij Feadship Brandsma: eigentijdse Noordzeekotter 35 Rollenbaan verhoogt efficiency bij Linssen Yachts Grondlegger Linssen Yachts overleden JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 3
KLAAS SCHIPHOF VAN AQUATEC INDUSTRIES: ‘Je moet blijven “Dit is het resultaat van een wel drie jaar durend proces”, zegt Klaas Schiphof (1967), terwijl hij met gepaste trots naar de nagelnieuwe Antaris X (‘tien’) wijst. Het vlaggenschip in de Antaris-lijn, en daarmee ook van moederbedrijf Aquatec Industries, ligt te glimmen in de overdekte natte showroom in Woudsend. De 10 meter lange Antaris X oogt strak NET IN DE VAART, HET NIEUWE VLAGGENSCHIP ANTARIS X. (FOTO’S AQUATEC) ontwikkelen’ Drie gerenommeerde sloepmerken samenvoegen en toch elk hun eigen identiteit laten houden. Het is een sterk staaltje ondernemerschap. Klaas Schiphof van het overkoepelde Aquatec Industries is erin geslaagd om Antaris, Makma en Maril naast elkaar in de vaart te houden. Sterker, dit jaar worden twee nieuwe modellen geïntroduceerd. Dit interview vond plaats kort voor de corona-maatregelen werden ingevoerd. en modern, zonder extreem te worden, met een steile boeg, sprayrails en een rechte spiegel, inclusief geïntegreerd zwemplatform. Met een royale kuip, veel zitruimte, buitenkombuis en cabriostuurstand. Onderdeks herbergt het schip standaard vier vaste slaapplaatsen, verdeeld over de eigenaarshut voorin en een dwarse hut midscheeps. Aan bakboord zijn een gescheiden toilet- en doucheruimte. Met 3,60 meter is het een breed schip, en dat komt behalve de stabiliteit ook de ruimte aan boord ten goede. HOGERE SEGMENT Standaard krijgt de X een 80 pk Yanmar diesel, maar dit eerste exemplaar is uitgerust met een uiterst potente 250 pk Yanmar. Daarmee komt de boot in volle galop; tijdens een proefvaart op het Heegermeer is 32,5 km/u geklokt. Kortom, een volwaardig toerschip, waarmee desgewenst een sprint te trekken valt. Het is gericht op het hogere segment. “Ik denk dat we hiermee een nieuwe doelgroep kunnen aanspreken”, zegt Schiphof, “en een deel van de klanten zal uit het buitenland komen.” Inderdaad is de Antaris X een ontwerp dat zich behalve in Nederlandse wateren ook zal thuis voelen langs Mediterrane en Adriatische kusten. Het valt ten slotte in de CE-categorie B. Op 5 maart werd de Antaris X officieel gelanceerd, waarna de boot (helaas kort) op de HISWA in de Amsterdamse RAI te zien was. 4 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
IMPRESSIE VAN DE MARIL 28 CAYOS. HET CASCO VAN DE CAYOS IN DE AFBOUWHAL. Droevig detail: het is het laatste ontwerp dat de alom gewaardeerde ontwerper Jan Visser maakte, voor zijn overlijden in 2019. Als eerbetoon heet de eerste boot ‘JAVI’. De weduwe en een zoon van Visser waren bij de officiële presentatie aanwezig. SPORTIEVE WEEKENDER De Antaris X is niet het enige nieuwe model dat de werf dit jaar uitbrengt. Eind februari arriveerde het casco van de Makma Cayos 28 op de werf voor verdere afbouw. Een sportieve weekender met veel kuipruimte én voorin een kleine accommodatie voor overnachting door twee personen. Het model, dat omschreven zou kunnen worden als ‘cruiser-tender’, is ontworpen door Vripack in Sneek. Met de 28-voeter valt rustig te toeren, maar hij nodigt uit tot vlot varen. Het onderwaterschip is daarop afgestemd, met scherpe voorvoet, dito kimmen en een relatief plat achterschip. In de kuip staat een groot zonnebed SLOEP 2.0: DE ANTARIS SIXTY6, EEN SUCCESNUMMER. op de motorkist, met aan stuurboord een doorgang naar het zwemplatform. De stuurstand zit aan stuurboord en midscheeps daarachter is een kombuis met kookplaat, wasbak en 70 liter koelkast. Verder wordt de Cayos 28 uitgerust met een comfortabele hoekbank. Een afsluitbare toiletruimte met een vast toilet is standaard. Optioneel is luxe betimmering inclusief een tweepersoons bed (2.10 m) leverbaar. De maten van de Cayos 28 zijn 8,55 x 2,70 x 0,80 m. De kruiphoogte is circa 1,30 m. Een Yanmar 80 pk diesel is standaard, maar ook dit eerste model krijgt een dikke Yanmar van 250 pk en een rijke uitrusting. De Cayos 28 moet rond de komende zomer in de vaart komen. WENSEN INVENTARISEREN Het plan is om daarna ook een Makma Cayos 27 uit te brengen. De naam is trouwens afgeleid van een eiland voor de Cubaanse kust en voldoet aan de ongeschreven regel om nieuwe Makma modellen met de letter ‘c’ te laten beginnen. ‘In tien jaar negen nieuwe modellen’ Met de twee nieuwe jachten voldoet Aquatec in elk geval aan de zelf opgelegde eis om ieder jaar minstens een nieuw model te introduceren. “Je moet blijven ontwikkelen. Als je dat risico niet durft te nemen, kom je niet verder”, zegt Schiphof, “bovendien weten wij de markt goed in te schatten en voor de ontwikkeling van nieuwe boten gaan we niet over een nacht ijs. We inventariseren ook de wensen en opmerkingen uit de eigen klantenkring.” JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 5
DE MARIL 7 NXT. ÉÉN LOCATIE De drie merken, Antaris, Makma en Maril, stammen uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Uiteindelijk kwamen ze onder de vlag van Aquatec Industries, destijds een conglomeraat met verschillende activiteiten. Bedrijfskundige Klaas Schiphof bekleedde verscheidene functies in het bedrijfsleven buiten de watersport, alvorens hij in 2009 aantrad bij Maril, dat inmiddels Makma had overgenomen. Hij nam het besluit om de drie merken te integreren op één locatie in Woudsend en de casco’s in een aparte faciliteit elders te bouwen (zie kader). Schiphof: “We moesten destijds keuzes maken. Dat was noodzaak, niet alleen om intern alles op elkaar af te stemmen, maar ook om de heersende recessie het hoofd te bieden. We hadden op drie plaatsen productiefaciliteiten, dus dat was niet efficiënt. Daar kwam bij dat met name Antaris en Maril elkaars concurrenten waren, met overlap in de modellen. Er waren bijna vijftig modellen en dat aantal hebben we fors teruggebracht. In 2010 hebben we alles geconcentreerd in Woudsend, waar we aan het water zitten.” Het grote moderne pand aldaar herbergt de afbouwwerf en de kantoororganisatie, plus een ‘natte showroom’: een overdekte haven waar de schepen afgemeerd liggen aan steigers; een sterke troef voor het verkoopproces. Schiphof: “Van de drie merken was Maril 6 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 qua productie het best georganiseerd en dat productieproces zijn we voor de hele organisatie gaan toepassen.” POSITIONEREN Om de drie merken goed te positioneren in de markt zijn samen met een reclamebureau sessies gehouden om de juiste identiteit van de schepen en de doelgroepen te bepalen. Door bijvoorbeeld te bekijken welke dingen met de merken werden geassocieerd. Daartoe werden kaarten met allerlei afbeeldingen, van een champagnefles en een horlogemerk tot bier en zonnebrillen, toegekend aan de schepen. dat Antaris (‘uitgesproken’) en Makma (‘krachtig’) rood kleurden, terwijl Maril (‘behoudender’) in het blauw viel. “We geloven in lijnen”, zegt Schiphof. “Tegen de conjunctuur in zijn we nieuwe modellen gaan ontwikkelen. Met als voordeel dat we er klaar voor waren toen de markt weer aantrok.” EIGENTIJDSER KLAAS SCHIPHOF: ‘WE GELOVEN IN LIJNEN.’ Ook werd de zogenoemde Lifo-methode op de merken toegepast. Dat is eigenlijk gericht op mensen en ‘vertaalt’ gedrag naar kleuren. Daaruit kwam naar voren Hij vervolgt: “In samenwerking met Gaastmeer Design ontwikkelden we de Antaris Sixty6. Een modernere variant van de traditionele sloep; zonder kabelaring en zonder overnaadse vormen in de romp.” In plaats daarvan werden er ‘groeven’ in de romp aangebracht, die – versterkt door schaduwwerking – voor een zeeglijn zorgen, evenwijdig aan de rubberen stootrand. Het onderwaterschip is zo ontworpen om zowel langzaam als snel stabiel te varen. Mooi detail: de verlijmde romp-dek verbinding is fraai weggewerkt onder het potdeksel. Het model werd in 2014 meteen goed verkocht en werd een succesnummer. Wat de werf lucht gaf voor verdere stappen. Daarna volgden onder meer de Fifty5 en Seventy7. De Maril-sloepen werden eveneens eigentijdser gemaakt en in 2016 en 2018 verschenen de 6NXT (‘Next’) en 7NXT op het water. Makma nam afscheid van de sloepen en richtte zich met de Cabin Cruisers, de Caribbean 31 MK3 en de 36 MK2, op het hogere segment. Daar komen nu dus de Cayos 28 en 27 bij. Met de komst van nieuwe modellen werden
DE MAKMA CARIBBEAN 31 CABIN. POLYESTERPRODUCTIE oude typen uit-gefaseerd, waardoor het hele portfolio meer in balans kwam. Het gros van de schepen wordt uitgerust met diesels, maar ze kunnen ook worden voorzien van elektrische aandrijving. De Antaris Seventy7 Cabin wordt als eerste Cabin geheel elektrisch geleverd. TEAMWORK Schiphof: “In tien jaar tijd hebben we negen nieuwe modellen geïntroduceerd die voor het leeuwendeel van onze omzet zorgen. Ik zeg met opzet ‘we’, want het is teamwork, we doen dit met z’n allen.” Inclusief productie werken er vijftig mensen bij Aquatec. Terugkijkend op zijn beginperiode zegt hij: “Dat was een moeilijke tijd vol zorgen en stress en ik heb impopulaire maatregelen moeten nemen, in het belang van het bedrijf. Tegelijkertijd was het een leerzame fase en in die zin erg waardevol.” In 2016 werd Schiphof door een management buy out samen met enkele investeerders eigenaar van Aquatec Industries. Op de vraag wat zijn toekomstverwachting is, antwoordt hij: “Ik zie de toekomst positief. De watersportbeleving is weliswaar veranderd; men gaat steeds minder een heel weekend weg. Maar men vaart graag en mensen willen blijven genieten. Dus willen ze best investeren in een nieuwe boot. Wij kunnen daarbij helpen, wij hebben daar de boten voor en kunnen de klanten ontzorgen…” www.antarisboats.com www.makma.nl www.maril.nl DOOR LAURENS VAN ZIJP In Zwaag staat de productiefaciliteit voor polyesterbouw van Aquatec Industries. Daar worden alle mallen en casco’s van de Antaris, Makma en Maril modellen gemaakt. Er werken achttien vakmensen, die drie productiemethodes hanteren: spuiten (gelcoat), hand lay-up (rompen) en ook vacuüminjectie (luiken, ankerbakken, en dergelijke). De casco’s worden vervolgens naar Woudsend getransporteerd, waar ze worden afgebouwd. Schiphof: “In de periode september tot en met december bouwen we voorraad, op basis van prognoses van onze verkopers. Die boten krijgen de WIN-code (Watercraft Identification Code. – red.) van het jaar erop. Door die buffer kunnen we in het voorjaar snel leveren aan de klanten.” STROOMLIJN “De kunst van botenbouwen is, naast vakmanschap, uren in de hand houden”, stelt Klaas Schiphof, “je moet zorgen dat die bouwuren op een acceptabel niveau zitten en dat je daar grip op houdt. Dat doen wij met behulp van een ERP-systeem (Enterprise Resource Planning, software die bedrijfsprocessen inzichtelijk maakt. -red.). Elke monteur logt in bij de boot waaraan hij werkt, zodat we de hoeveelheid uren per boot weten. Het ERP-systeem laat ook de benodigde materialen zien. Met voor- en nacalculatie zien we waar eventuele verschillen zitten en hoe dat komt. Grote voorraden hebben we niet, we hanteren het ‘on time’ principe: twee weken voor een schip in productie gaat, stellen we het als bouwpakket samen. We hebben in de afgelopen tien jaar een gestroomlijnd bedrijf opgebouwd.” HET PAND IN WOUDSEND STAAT AAN HET WATER. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 7
PLOEGEN, EGGEN, ZAAIEN EN OOGSTEN COLUMN DOOR PIETER TIMMERS, FORWARD MANAGEMENT I.S.M. JOHAN PUNT, 1E BRABANTSE ZEILSCHOOL DE BIESBOSCH Zeilschool, meer dan leren zeilen Een maatschappij die een goede toekomst wil waarborgen voor haar jeugd, investeert in beter onderwijs en in leerkrachten die voorbereid zijn op hun taak. Wanneer we echter de krant openslaan, lezen we dat de leesvaardigheid, motoriek, eenzaamheid, geld, burgerschap, enz. steeds meer zorgen baren. Volgens de Onderwijsinspectie daalt de kwaliteit van onderwijs in ons land de laatste twintig jaar. Een probleem dat niet zomaar even is opgelost, maar de zeilschool biedt soelaas. Op de zeilschool leren kinderen dat ze eenmaal aan boord en los van de steiger orders dienen op te volgen. De boot wordt met een team gevaren, maar ook met zorg voor het materieel. Systeem en structuur, vooral duidelijkheid, zijn nodig voor een behouden vaart. Tot windkracht 4 Beaufort lijkt het alsof we alles onder controle hebben, maar zodra het 5 gaat waaien merkt de cursist dat er een gevecht tegen de elementen geleverd moet worden. De haven is nog niet in zicht en ergens even binnenlopen is geen optie. Inmiddels komt er aardig wat buiswater over de bemanning heen, maar de instructeur vangt er een deel van op en schermt de cursist af die achter het roer zit. De roerganger grijnst en geniet. De fokkenist ziet het en krijgt respect voor de roerganger; de instructeur moedigt aan en ziet dat het resultaat heeft, een belangrijk leermoment. Hoewel de cursisten nog beginnelingen zijn, ontwaakt het competitie-element en willen de anderen ook het gevoel met de helmstok ervaren. De instructeur hoeft niet te motiveren. Als vanzelfsprekend wordt van positie gewisseld en komen roer en schoot telkens in andere in handen. Het valt ze nu op dat het echt werken is, een persoonlijke leerervaring. De cursisten beginnen ervaringen en inzichten uit te wisselen, zeer leerzaam. Een goede instructeur delegeert en laat het gebeuren, maar behoudt het overzicht en toezicht, geeft zo nu en dan nog tips, maar laat ze de boot zelf zeilen. Teamgeest De instructeur complimenteert zijn leerlingen en benadrukt dat ze als team elkaar moeten helpen en aanmoedigen. De stemming stijgt evenals het enthousiasme; dat zeilen zo leuk kan zijn. Zelfverzekerd houden ze koers, bij nog twee slagen over bakboord en nog een keer over stuurboord, komt de haven in zicht. Bij het binnenlopen schreeuwt de instructeur: ‘we are the champions’ en onmiddellijk zet de tweede stem in van de schippers in spe. Ze helpen de instructeur na het aanleggen om weer ‘schoon schip’ te maken. Aan de andere kant van de haven staan een paar ouders met verbazing te kijken hoe gedreven hun kroost de boot aan het poetsen is; iets wat thuis niet zo vanzelfsprekend is. Die moet zo schoon zijn, want bij het aftuigen vallen ook punten te behalen. De instructeur van een andere boot denkt nog op het schone dek te kunnen stappen, om zijn boot vast te leggen, maar de schippers in spe verdedigen het schoongemaakte dek en leggen liever zelf de lijnen op de boot vast. De ouders van deze jonge schippers zijn vaak positief verrast wanneer ze zien en horen dat de zeilschool meer met hun kroost heeft gedaan dan slechts een beetje leren zeilen. Er wordt weleens gezegd: ‘wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’ en dat geldt ook voor de zeilsport. De huidige jeugd is de doelgroep van morgen. Aan boord en in loopbaan Door de verschillende manieren van leren heeft de instructeur de kinderen niet alleen de zeilkunst aangeleerd, maar hij heeft ook ruimte geboden om de bemanning het voortouw te laten nemen. Hiermee wordt daadkracht en doelgerichte samenwerking gekweekt. Dat geldt niet alleen voor de jeugd, maar ook als onderdeel van bedrijfstrainingen voor volwassenen. De instructeur ontwikkeld dus naast het zeilen bij zijn bemanning ook vaardigheden die managers in het bedrijfsleven ook graag zien bij hun medewerkers. Het benoemen van behaalde successen, het verbeteren van samenwerking en collectief doelen nastreven en behalen. De instructeur heeft zijn (management)vaardigheden ook verder ontwikkeld en loopt in dat opzicht voor zijn leeftijdsgenoten. Onbewust profiteert de instructeur in een bijbaantje of op school van de kwaliteiten die heeft ontwikkeld tijdens het lesgeven. Hij/zij neemt gemakkelijk de leiding en komt om die reden bijna vanzelfsprekend in bestuurlijke rollen. Hier staat een manager, leraar of ondernemer in spe. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 9 Foto Rens Groenendijk
YOERI BIJKER EN WIM VAN DER VALK OP DE WERF IN WAALWIJK. VAN DER VALK SHIPYARD VARIËTEIT IN ALUMINIUM MIDDENKLASSE Bij Van der Valk Shipyard in Waalwijk is het op 11 maart nog ‘business as usual’. Geen handen schudden, maar de 1,5 meter afstandsregel is nog niet ingevoerd. Met de nodige voorzorgsmaatregelen tegen besmetting wordt aan een reeks schepen hard doorgewerkt. Samen met hoofd sales & marketing Yoeri Bijker maak ik een ronde over de werf, die een rijk gevulde orderportefeuille heeft, met een grote variëteit aan aluminium schepen. De grondlegger van de werf, Wim van der Valk (74), is nog dagelijks op de werf actief, wat hem na 52 jaar nog steeds niet gaat vervelen. Hij gaat even samen met Bijker op de foto, maar moet voort, want hij heeft nog veel te doen. Bijker is een dag eerder teruggekeerd van de Moscow Boat Show, waar de werf niet verstek kan laten gaan gezien de reeds jarenlang bestaande relaties en potentiële klanten in Rusland. “Het was geen drukke show. Maar wel serieuze kandidaten, en daar gaat het om.” ALUMINIUM De laatste jaren bouwt Van der Valk vrijwel nog uitsluitend aluminium motorjachten in de middengroep, tot een lengte van maximaal circa 40 meter. Bijker: “We hebben hier alle apparatuur en kennis, maar vaak is het planningtechnisch interessanter om een stalen romp uit te besteden. Onze lassers zijn aluminium gewend en ook zijn we met lasapparatuur niet op staal gericht. In verband met het gevaar op galvanische corrosie is het beter staal en aluminium gescheiden van elkaar te bouwen. Dus als iemand per se staal wil, komt dat voor elkaar. Aluminium heeft grote voordelen: het is corrosiebestendig en is veel lichter dan staal.” LOKALE TOELEVERANCIERS Alle aluminium casco’s worden bij Van der Valk in eigen huis gebouwd. Het rvs-werk wordt uitbesteed aan Verduyn Metaaltechniek in Waspik. Bijker: “We houden veel werk in de buurt van de werf, en anders het liefst in Nederland. Zo 10 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
komt het glas bij Royal Maritiem/Nissink uit IJsselmuiden vandaan. Met Vosco Jachtinterieur in Heusden werken we al dertig jaar voor al het stofferingswerk. Misschien zou je elders soms iets goedkoper kunnen uitkomen, maar als je lang bij een bedrijf blijft, krijg je bij moeilijke situaties daarvoor wat terug.” Punt van zorg voor de werf zijn de leveranties van onderdelen uit het door het coronadoor de lassers gescand, waarna ze op een ‘exploded view’ precies de locatie kunnen zien. Met een kleurcode zie je bijvoorbeeld direct dat een rood gemerkt deel onder de waterlijn thuishoort, blauw erboven en groen voor de opbouw is.” TIMMERVROUW JANNEKE PESSERS virus geteisterde Italië, puien, deuren, gangways en kranen van Opacmare en pompen van Gianneschi. SNIJPAKKET MET QR-CODE Alle aluminium bouwpakketten komen bij Snijtechniek Brabant in Raamsdonksveer vandaan. “De technologie gaat steeds verder bij het snijden. Veel aandacht gaat uit naar het nesten, om zoveel mogelijk delen uit een plaat aluminium te halen”, licht Bijker toe. “Er wordt tegenwoordig een QR-code op elk deel gezet, die wordt MOTOREN Er is bij Van der Valk niet één voorkeur voor de motoren, aldus Bijker. “We werken al dertig jaar lang met Volvo Penta, maar de laatste tien jaar zijn we steeds meer in een segment gekomen waar een motorvermogen van meer dan 1.000 pk nodig is van een enkel motorblok. Volvo Penta maakt geen dieselmotoren die meer dan zes cilinders hebben en dat vermogen te boven gaan. Als oplossing kiezen we in nauw overleg met de klant uit merken als MAN, Caterpillar, MTU en soms John Deere. Klanten willen vooral graag een leverancier die in hun vaargebied de beste service geeft.” FLEXIBEL PERSONEEL Bij Van der Valk staan veertig mensen op de loonlijst, met daarbij nog 25 personeelsleden van onderaannemers op dagelijkse basis. Bijker: “Mocht het werk nog verder aantrekken, dan staat er nog een flexibele groep werkers klaar die zich doorgaans binnen twee weken vrij kan maken. Ze werken graag hier, er heerst een goede sfeer, we hebben eigenlijk nooit problemen om aan vakkundig personeel te komen.” Van der Valk had vroeger lange scheepsnamen met het woord ‘Continental’ erin. Bijker: “Daar zijn we van afgestapt omdat in de markt regelmatig onduidelijkheid bestond welk type schip het betrof. Nu zeggen we gewoon ‘25,5 meter Flybridge’ of ‘Explorer’ en als er een achterkajuit op zit, komt daar ‘aft cabin’ bij en een verhoogd stuurhuis ‘raised pilothouse’.” Tot 2012 ontwierp Wim van der Valk vrijwel al zijn modellen. Bijker: ”We hadden bijna nooit externe ontwerpers, Wim deed het liefst alles zelf en daarom was het voor hem een hele stap om dat uit handen te geven.” TEKST EN WERFFOTO’S RENS GROENENDIJK Een overzicht van wat er momenteel bij Van der Valk Shipyard in aanbouw is: 26M RAISED PILOTHOUSE De Van der Valk 26M Raised Pilothouse heeft een wat traditionelere lijn, in- en exterieur ontworpen door Guido de Groot. Spuitwerk is in uitvoering, dus is er aan de buitenzijde niets van het schip te zien, omdat er met steigers een cabine omheen is gebouwd. Een blik naar binnen geworpen, waar is te zien dat het interieur is bekleed met glimmende metaalfolie als isolatiemateriaal, dat wacht op verdere afwerking. Er komen vier slaapkamers en vier badkamers in. Bijker: “Een lengte van 26 meter is een handige maat. Dit formaat kan gerund worden door een kapitein met een hulp. Door de beperkte lengte kan in veel jachthavens gemakkelijk een ligplaats worden gevonden.” JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 11
BEACHCLUB Cor D. Rover ontwierp de BeachClub 600, 19 meter lang. Een baanbrekend ontwerp, waarin twee Volvo Penta IPS motoren in het zwemplateau zijn ondergebracht, wat een enorme ruimtebesparing aan boord geeft, en geluidsreductie. “Maar een praktisch punt is dat we daarin niet de allergrootste IPSmotoren kwijt kunnen, want er zijn klanten die nog sneller willen varen”, licht Bijker toe. “Dat is de reden dat de twee BeachClubs 660 Flybridge, die we nu aan het bouwen zijn, een lengte van 20,5 meter hebben. Dat is maar anderhalve meter langer, maar dat is voldoende om het interieur een meter te verlengen en het zwemplatform met een halve meter, waardoor er precies twee Volvo Penta D13-IPS1350 zes cilinder diesels in passen van elk 1.000 pk.” Op de werf ligt de eerste BeachClub 600, die wordt aangepast aan de wensen van de Amerikaanse koper, zoals een stroomnet aan boord van 60 Hertz, de standaard in de VS. In april gaat de boot op transport naar Cleveland, om uiteindelijk op eigen kracht naar Lake Michigan te varen. Vorig jaar juli werd een BeachClub 660 opgeleverd, die zijn thuishaven op Mallorca heeft. 29M EXPLORER RAISED PILOTHOUSE Dit schip staat tijdens onze rondgang over de werf eveneens nog verpakt in een spuitcabine. Guido de Groot werd door de klant ingeschakeld om een interieur in New York loftstijl te ontwerpen, zoals hij dat thuis ook heeft. We nemen een kijkje in het schip, waar het interieur al flink vordert. Bijker: “Guido is anders dan andere ontwerpers. Dit schip heeft in de salon bijvoorbeeld white washed eiken balken aan het plafond en betonlook wanden. In de douches zijn de wanden niet betegeld, maar bronsgetint. En wat dacht je van een voedselliftje van de galley naar de flybridge.” WATERDREAM Voor Waterdream, een bedrijf van prins Bernhard jr., bouwt Van der Valk een aluminium daycruiser van ruim 15 meter, een Waterdream California 52. Van der Valk rekent op een bouwtijd van zes maanden, met oplevering in juli dit jaar. De prins is begin dit jaar bij de kiellegging geweest en heeft zelf het rompnummer in de boot gelast. “Dit doen we ook”, aldus Bijker, “bouwen onder een white label. Er komt straks het logo van Waterdream op. Ze zochten een goede werf, die aan allerlei voorwaarden moest voldoen. We hebben erop aanbesteed en gewonnen. Het is een leuk project, waarmee Waterdream de concurrentie wil aangaan met de Wajer 55 en VanDutch. De kajuit heeft vier slaapplaatsen, een badkamer en een keuken. Het idee is een luxe dagcruiser voor Ibiza, Mallorca.” 12 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
In de pijplijn 25.50 M FLYBRIDGE Een 25,5 meter lang en 6 meter breed modern gelijnd motorjacht met flybridge is eveneens door Cor D. Rover ontworpen. Inclusief de master cabin zijn er zijn er vier slaapkamers, vier badkamers, plus een accommodatie voor de bemanning. In de bouwhal staat het casco in de primer en opvallend is het royale gebruik van glas, alhoewel dat nog niet is geplaatst. Op het maindeck lopen de raampartijen van de vloer tot aan plafond en zelfs in de verschansing is veel glas verwerkt. Voor het oog bestaat de raampartij uit één grote plaat getint glas. Bijker licht toe dat dit modern ogende schip geen vervanging is van het bestaande flybridge Van der Valk model. “We bouwden altijd een wat traditionele stijl en dat is ook de reden dat mensen een Van der Valk kopen, omdat het niet over drie jaar een oud model is. Het bestaande flybridge ontwerp is al tien jaar hetzelfde en dat verandert niet. Het interieur is ook dikwijls tijdloos. Het is een scheepstype dat zijn waarde houdt, het is niet trendgevoelig. Dit ontwerp van Cor D. Rover is dus geen vervanging daarvan, het is gewoon een ander type flybridge.” LEVEN De in september vorig jaar opgeleverde LeVen was oorspronkelijk ook een ‘white label’, volledig custom gebouwd. Ontwerpbureau Vripack ontwikkelde samen met de opdrachtgever, Lucas Silva en zijn ‘owner’s representative’ Barin Cardenas van YachtCreators, een bijna 28 meter lang karakteristiek gelijnd motorjacht. “Gaande de bouw werd de opdrachtgever duidelijk dat het moeilijk is om een nieuw merk op een markt te brengen die al verzadigd is met merknamen. Het is nu een joint label, waarbij LeVen meelift op onze heritage van 52 jaar. Er staat dus een stabiele werf achter, dan hoeven ze alleen nog maar de boot te verkopen. Ons logo staat er nu op en dat wekt vertrouwen. In september 2019 is het schip in Fort Lauderdale opgeleverd. Het is een uniek schip voor de Bahama’s, gebouwd voor Lucas Silva zelf. We boffen dat er mensen in onze industrie zijn die helemaal gek zijn van boten. Voor een tweede LeVen is de engineering gaande. De verwachting is dat er binnenkort al een casco gebouwd gaat VAN DER VALK PILOT 33M EXPLORER Binnenkort begint de bouw van een 33 meter lang Explorer jacht, besteld door een repeat client. Het is de eerste driedekker die Van der Valk bouwt. “Tweeënhalf jaar geleden is er een nieuwe productiehal neergezet op de plaats waar het huis van Wim van der Valk stond”, vertelt Bijker. “Hij vond het na 40 jaar op een industrieterrein wonen welletjes en liet een huis bouwen in Waalwijk. ‘Er komt een tijd dat we die hal nodig hebben’, zei Wim voorspellend, en dat klopt, want we hebben nu die hoogte nodig.” Beeld van de Explorer is nog niet vrijgegeven. Cor D. Rover ontwierp wat Bijker noemt ‘een SUV onder de boten’, de Van der Valk Pilot. ”Deze 26 meter aluminium halfglijder is een mix tussen een Explorer en een jacht. Tenders en toys liggen achterop het dek, ze zijn gemakkelijk in het water te zetten met een kraan op het flybridge dek. De Pilot heeft een robuuste look, maar toch het comfort van een jacht, een crossover. De naval architecture is van Diana Yacht Design. Ik verwacht dat er eerder een klant komt dan dat we er een op voorraad gaan bouwen, want er is uit meerdere hoeken serieuze belangstelling voor. Er is een markt voor, ik ga ervan uit dat er een besteld gaat worden.” JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 13
SIDE-POWER Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl
KORT NIEUWS Vesper Cortex V1 VHF: ‘marifoon 3.0’ De Vesper Cortex V1 VHF werd uitgeroepen tot HISWA Product van het Jaar. De Cortex is ‘s werelds eerste marifoon met AIS transpondertechnologie. Een ingebouwde koerssensor waarschuwt voor een aanvaringskoers. “Het is een marifoon 3.0”, zegt Reinier Zwolsman, salesmanager van distributeur Technautic, “een marifoon met drie kanalen voor marifonie, dual watch en DSC (digital selective calling); plus twee kanalen voor AIS (automatic identification system) en drie vrije kanalen. In geval van een aanvaringsalarm, kun je op het scherm het icoontje van het andere schip aanraken en dan wordt dat schip direct opgeroepen met de tekst direct call. Dat scheelt belangrijke tijd als elke seconde telt.” Alle data van NMEA 0183 en 2000 worden vertaald in de unit en kunnen via wifi worden verstuurd naar de aangesloten handsets, of smartphones en tablets. De Cortex V1 heeft een ingebouwde antennesplitter, dus er hoeft maar een antenne te worden aangesloten. Alle inputs zijn galvanisch gescheiden, wat voorkomt dat lekstromen bij elkaar komen. De Cortex herkent elke AIS transponder en kan dus ook worden benut voor manoverboord alarm voor bemanningsleden. Het apparaat combineert ingebouwde sensoren, externe sensoringangen en NMEA 2000 connectiviteit met gratis basisbewaking. Via de cloud zijn op de smartphone updates te bekijken van vermogen, locatie, wind, diepte, bilgesensoren, temperatuur en meer. Een Cortex Monitor Premium abonnement geeft realtime scheepvaartstatus, directe waarschuwingen en de mogelijkheid om apparaten in te stellen, zoals verwarming en verlichting. Ook kan de Cortex worden gebruikt als ankerwacht. De adviesverkoopprijs is € 2.195. Vetus E-Line en stillere geluidsdemper Vetus heeft de serie NLP3-geluidsdempers uitgebreid met drie 15 liter varianten. Door het driekamer ontwerp wordt geluid met 10dB extra gereduceerd, vergeleken met de conventionele waterlocks van Vetus. De inlaatkamer is 360 graden te roteren, waardoor er ook in krappe ruimtes een aansluiting gerealiseerd kan worden. Net als de kleinere varianten is de 15 liter verkrijgbaar met aansluitingen voor slangdiameters van 60, 75 en 90 mm. Gecombineerd met de geringe hoogte (slechts 155 mm) is deze waterlock volgens Vetus de ideale match voor schepen met een vermogen van 49 pk (36kW) tot 110 pk (81 kW) gemeten bij 0,1 bar tegendruk. Door de toegenomen capaciteit van de waterlock kan de uitlaatslang 1,5 keer langer zijn dan bij de 10 liter NLP3’s, wat meer vrijheid geeft bij de installatie. E-LINE Vetus toonde op de HISWA Amsterdam Boat Show verscheidene nieuwe producten, waaronder als primeur de E-Pod en E-Line. Twee verschillende, maar beide complete plug&playoplossingen voor elektrisch varen. De E-Pod is een schroefunit die zo is ontworpen dat hij trillings- en geluidsvrij werkt. De E-Line is een elektrisch aandrijvingssysteem dat werkt met het V-CAN-bus systeem. Het is geschikt voor zowel nieuwbouw als voor hermotorisering. Aan de DC boegschroeven voegt Vetus de BOW18024D toe; deze boegschroef levert 180 kgf op een 24 (21,5)V voeding in een tunnel met een diameter van 250 mm. Ook introduceert de fabrikant een compact dubbel thrusterpaneel, de DBPPJA. www.vetus.com/nl Yanmar investeert in gyrostabilisatoren De Japanse motorenfabrikant Yanmar is een strategische samenwerking aangegaan met Smartgyro, een Italiaanse fabrikant van gyrostabilisatoren. Yanmar heeft ook een meerderheidsaandeel in Smartgyro genomen, zodat er geïnvesteerd kan worden in het ontwerp en de ontwikkeling. Smartgyro werd in 2014 opgericht en werkt sindsdien aan een serie geavanceerde gyrostabilisatoren voor recreatief en commercieel gebruik, geschikt voor schepen tussen 9 en 24 meter. Door de samenwerking van Yanmar kan de lancering spoedig plaatsvinden. “We zijn blij met Smartgyro als partner, het is een bedrijf met veel kennis van stabilisatoren voor boten en veel ervaring in engineering . De ontwikkeling van de producten sluit nauw aan bij onze maritieme activiteiten, uitrusting en knowhow”, aldus Shiori Nagata, president van Yanmar Marine International en van de Recreational Marine Business Unit van Yanmar. “De samenwerking geeft Yanmar toegang tot de groeiende markt voor gyrostabilisatoren en geeft een perfecte match met de visie van Yanmar om het vaarplezier, comfort en veiligheid te vergroten met geavanceerde systemen.” Smartgyro blijft een zelfstandig bedrijf, gevestigd in La Spezia, Italië. www.smartgyro.com JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 15
NIEUWSTE LIJN COMPACTE, ZUINIGE COMMON RAIL MOTOREN JH Serie 40 - 45 - 57- 80 - 110 PK PROVEN MARINE TECHNOLOGY www.yanmarmarine.com
KORT NIEUWS Kärcher WD1 zuigt stof en water Schoon schip maken wordt gemakkelijker met de nieuwe draagbare Kärcher WD1 stofzuiger, die ook water kan zuigen. Het apparaat is snoerloos, wat aan boord natuurlijk handig is. Een 18V lithium ion accu zorgt voor de stroom en deze is snel op te laden. Een lcd-scherm geeft de accustatus weer. In een handomdraai schakelt de WD1 over van stof naar water: een kwestie van de stofzak eruit halen. Het speciale patroonfilter in de zuiger Irene Dros verlaat METSTRADE Beursdirecteur Irene Dros was lange tijd het ‘boegbeeld’ van de METSTRADE in de RAI Amsterdam. Nu heeft zij echter gekozen voor een nieuwe uitdaging en stopt. Onder haar leiding heeft de vakbeurs een ongekende groei doorgemaakt. METSTRADE staat wereldwijd bekend als het belangrijkste ontmoetingspunt voor de jachtbouwindustrie. Waren er in 2001 nog 714 exposanten, in 2019 werden bijna 2.000 exposanten verwelkomd vanuit 53 landen. Het aantal bezoekers groeide de laatste, 32ste editie, uit tot 26.984 bezoeken uit 122 landen. “Na 18 jaar te hebben gewerkt voor de mooiste show ter wereld, METSTRADE, is het tijd om verder te kijken”, aldus Irene Dros. “Ik voel me vereerd dat ik bijna twee decennia lang aan deze prachtige vakbeurs heb mogen kunnen werken.” BEURS BREIDT UIT Ondertussen werkt RAI Amsterdam aan een sterke uitbreiding van Hal 5 voor METSTRADE en worden de paviljoens anders ingedeeld om verdere groei mogelijk te maken. Nieuwe softwaretechnologie zal zorgen voor betere communicatie- en netwerkmogelijkheden. METSTRADE 2020 vindt plaats van 17 t/m 19 november en driekwart van de beursvloer is al gevuld. “Het is belangrijk dat we de unieke B2B-sfeer behouden waarbij de kwaliteit van de exposanten belangrijker is dan de grootte van de stands”, aldus Sarah Westdijk, Exhibition Manager van de METSTRADE. hoeft daarvoor niet te worden vervangen. De robuuste, schokbestendige plastic container heeft een inhoud van 7 liter. Ook handig: de WD1 heeft tevens een blaasfunctie. Mondstukken kunnen in het apparaat worden opgeborgen. Het gewicht zonder accessoires: 3,1 kilo. www.karcher.nl De belangrijkste veranderingen op een rijtje: • Het Construction Material Pavilion wordt verplaatst naar een groter gedeelte in Hal 12, waar de MaterialDistrict-presentatie een centrale plaats krijgt. • Het Marina & Yard Pavilion verhuist naar Hal 5. • Het Nationale Paviljoen van de VS en dat van Canada gaan naar Hal 5 en Hal 1 om tegemoet te komen aan de wens van de exposanten. • De Scandinavische Nationale Paviljoens (Zweden, Finland, Noorwegen en Denemarken) komen naast elkaar op een centrale plek in Hal 7. • Het I-nnovationLAB en het E-nnovationLAB worden samengevoegd en verhuizen naar het Elicium Centre. De twee concepten houden hun eigen identiteit met elk hun eigen podium. • De lounge van het Amtrium wordt een nieuwe netwerkruimte met catering. www.metstrade.com Storm hield bezoekers Boot Holland weg De storm Ciara speelde Boot Holland in Leeuwarden volgens de beursorganisatie parten. Van 8 t/m 13 februari kwamen er rond 26.000 bezoekers, een daling van circa duizend. Niettemin kwamen er volgens de organisatie vooral gerichte bezoekers en hebben de deelnemers goede zaken gedaan. Sipko van Sluis, eigenaar van Kuster-North Line Yachts, verkocht twee schepen. Voorheen was hij aanwezig met nieuwe jachten, voor deze editie maakte hij de bewuste keus om jong gebruikte schepen mee te nemen. “Negentig procent van de bootliefhebbers is tegenwoordig op zoek naar een jong gebruikte boot”, aldus Van Sluis. Vedette is al jaren vaste deelnemer aan Boot Holland. Eigenaar Hans van Veen: “We hebben beduidend meer buitenlandse bezoekers gesproken, een gunstige ontwikkeling. Voor ons is Boot Holland dan ook een goede beurs geweest met daadwerkelijke verkopen.” Het Fossielvrij Varen Plein, mede georganiseerd door de Stifting Elektrysk Farre Fryslân (SEFF), trok veel belangstelling. Het nieuwe veiligheids- en hengelsportplein krijgt een vervolg in 2021. Met het Funpaviljoen werd ingespeeld op de toekomstige watersporters. Een speciaal programma voor basisscholen trok 400 kinderen. De 31e editie van Boot Holland is van 12 t/m 16 februari 2021. Hiermee gaat de organisatie mee in de lijn van Boot Düsseldorf, die ook een week opgeschoven is. www.boot-holland.nl JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 17
2
KORT NIEUWS Consortium ontwikkelt coachboot op waterstof Onder de naam H2 Coach Boat ontwikkelt een consortium van vijf partijen een schone coachboot voor de zeilsport, met een aandrijving gebaseerd op waterstof in combinatie met elektriciteit. Doel is de CO2-uitstoot terug te dringen. Bij wedstrijdzeilen varen coaches in RIB’s, voorzien van een krachtige buitenboordmotor. Jaap Zielhuis, hoofdcoach bij het Watersportverbond, lanceerde het idee om in Nederland een schone versie te ontwikkelen. Dit sluit aan bij de plannen van de koepelorganisatie World Sailing om in 2030 bij grote wedstrijden alleen nog emissieloze coachboten toe te laten. Vier studenten van de TU Delft hebben een haalbaarheidsstudie uitgevoerd, in samenwerking met enkele bedrijven uit de marine sector die zijn aangesloten bij de Economic Development Board van de Drechtsteden. Daaruit is gebleken dat er zowel technisch als economisch mogelijkheden zijn voor een schone coachboot. DEELNEMERS CONSORTIUM Het consortium dat de plannen verder wil uitwerken bestaat uit de bedrijven Koedood Dieselservice (scheepsmotoren, Hendrik-Ido- Ambacht), Habbeké Shipyard (aluminium boten, Hoorn), TU Delft, het Sailing Innovation Centre en het Watersportverbond. Daarnaast zijn enkele andere partijen betrokken zoals Oceanco (superjachtbouw, Alblasserdam), HyFly (constructie /waterstoftechnologie, Oudeschoot) en De Stille Boot (elektrisch varen, Heeg). Inmiddels is een deelproject van start gegaan om de aandrijflijn van de H2 Coach Boat te ontwikkelen. De regionale ontwikkelingsmaatschappij Innovation Quarter heeft hiervoor een bijdrage van bijna 30.000 euro verstrekt aan de gemeente Den Haag in het kader van de Fieldlab Northsea Innovations. Het is de bedoeling om een varend prototype te presenteren op het WK Zeilen 2022 dat wordt gehouden in Scheveningen. WATERSTOF TANKEN Ook een infrastructuur voor het tanken van waterstof tijdens dat evenement is onderdeel van het plan. “In competitie met andere projecten heeft de landelijke organisatie Sportinnovator een aangevraagde subsidie voor dit project helaas niet toegewezen”, aldus Arie Koedood van Koedood Dieselservice. “Maar wij zijn met ons bedrijf volop bezig met mogelijkheden voor duurzaam varen. Wij voeren dit project graag uit, met name om kennis op te doen over het varen op waterstof.” www.sailinginnovationcentre.nl Zeilwereld: nieuw online platform Zeilwereld is de naam van een nieuw online platform met informatie en nieuws over toerzeilen, wedstrijdzeilen, verslagen van zeilers die onderweg zijn, video’s, podcasts, en meer. De initiatiefnemers melden: ‘We kruipen in de huid van de zeiler. Wat motiveert de zeiler? We schrijven over wedstrijdzeilen en geven natuurlijk ook tips & tricks, testen verschillende soorten zeilboten, reviewen producten en houden bij wat er op de zeilagenda staat.’ Het platform bestaat uit een website, social media, een tweewekelijkse nieuwsbrief, een YouTube-kanaal en een podcast-serie. www.zeilwereld.nl HISWA Certified Yacht Service HISWA-RECRON lanceert een keurmerk voor Zeilwereld is de naam van een nieuw online platform met informatie en nieuws over toerzeilen, wedstrijdzeilen, verslagen van zeilers die onderweg zijn, video’s, podcasts, en meer. De initiatiefnemers melden: ‘We kruipen in de huid van de zeiler. Wat motiveert de zeiler? We schrijven over wedstrijdzeilen en geven natuurlijk ook tips & tricks, testen verschillende soorten zeilboten, reviewen producten en houden bij wat er op de zeilagenda staat.’ reparatie en onderhoud aan boten: HISWA Certified Yacht Service. Met deze certificatie tonen aangesloten jachtservicebedrijven aan dat zij werken met eenduidige controlelijsten bij het uitvoeren van reparaties en onderhoud aan plezierjachten. Het systeem maakt het voor watersporters duidelijk dat bij HISWA-RECRON aangesloten jachtservicebedrijven werken volgens vastgestelde protocollen. Zo weten klanten precies wat ze kunnen verwachten. Ronald van Enkhuizen van Gebroeders www.zeilwereld.nl Het platform bestaat uit een website, social media, een tweewekelijkse nieuwsbrief, een YouTube-kanaal en een podcast-serie. van Enkhuizen, een HISWA-gecertificeerd jachtservicebedrijf: “Klanten vragen om meer zekerheden. In het certificatieprotocol is afgesproken met vastgestelde controlelijsten te werken. Zo leggen we een uitstekende basis voor het bieden van kwaliteit. Ook hebben we met elkaar afspraken gemaakt over het opleidingsniveau van de medewerkers en is er een programma voor permanente educatie. Op deze manier zorgen we ervoor dat de vakkennis van iedereen up-to-date is. Daarnaast worden de HISWA Algemene Voorwaarden en reglementen toegepast zodat watersporters een maximum aan zekerheden krijgen.” De HISWA-gecertificeerde jachtservicebedrijven: Altena Yachting (Geertruidenberg), Aquanaut Yachting (Sneek), Delta Yacht (Colijnsplaat), Mariteam Shipyard (Sint-Annaland), Medemblik Yacht Service (Medemblik), Jachtbouw Gebroeders Van Enkhuizen (Makkum), Jachtwerf De Boarnstream (Irnsum), Jachtwerf Rexwinkel (Numansdorp) en Jachtwerf Schaap Shipcare (Lelystad). JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 19
Nautische advocaten legal support in stormy times Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | Hiswa partner in business Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam T +31 (0)20 675 94 94 | E e.slager@vanemstede.nl www.vanemstede.nl Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche geconfronteerd kan worden, daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten, incasso, etc. Vele leden van HISWA Vereniging en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten reeds als hun huisadvocaat. Alle faciliteiten, ruimte, transport en 100 tons lift Heating people Ga voor nieuws en updates naar de website, Facebook of schrijf u in voor onze ShipMailing via de website. www.degierjachtservice.nl | Volmolen 4,1601 ET Enkhuizen bste De Gier Jachtservice | Tel: 0228 325 812 • Luchtverwarming • Keramische kookplaat • Mobiele luchtverwarming T +31263703055
Op 12 maart, dag 2 van de 65e HISWA Amsterdam Boat Show, kondigde de regering verregaande maatregelen af in verband met het coronavirus. Als direct gevolg daarvan besloot de beursorganisatie de watersportentoonstelling in de Amsterdamse RAI onmiddellijk te sluiten. Een unicum in de historie van de show. Vroegtijdige sluiting 65e HISWA Met de leus ‘50.000 m2 watersportplezier’ werd de 65e editie van de ‘droge’ HISWA geafficheerd. De indeling was anders dan voorgaande keren en zo’n verandering is altijd verfrissend. Het hoofdpodium was nu in Hal 5 gesitueerd en daar was zowaar ook een steiger met waterverplaatsende motorjachten. Hal 3 en 4 waren het domein van jeugdactiviteiten als een BMX baan, golf, hockey en een stormbaan van het korps Mariniers. In Hal 7 waren de werelden van Sloep en Speed het meest vertegenwoordigd, al stonden er ook auto’s en zelfs een helikopter. Tegelijkertijd werd duidelijk dat de beursvloer niet volledig werd benut. In vrijwel alle hallen waren schermen geplaatst om ongebruikte ruimte aan het zicht te onttrekken. In Hal 1, de vroegere Europahal met de kenmerkende dakconstructie, was dat een verontrustend groot gedeelte. De mailing van de organisatie van 4 februari was al een indicatie dat de standruimte voor deze HISWA niet was uitverkocht. ‘Met nog 5 weken te gaan, zijn er nog slechts een beperkt aantal standlocaties beschikbaar. Schrijf u dus snel in of neem contact met ons op’, luidde de boodschap. Aan beursmanager Gertjan Roos de vraag of er een 66e editie komt. Hij wilde kort na de plotselinge sluiting van deze editie nog niet te ver vooruitblikken: “We willen eerst alles zo goed mogelijk afronden en we gaan ons verder beraden op de toekomst. We hadden inderdaad 50.000 m2 aan beursvloer in gebruik. De indeling was anders dan vorig jaar. Hal 1 was niet helemaal in gebruik, maar hal 5 was juist weer wel.” Op 19 maart meldde de organisatie dat er geen restitutie van deelnemingskosten komt; wel van niet-geleverde RAI diensten (zoals parkeren, stroom en catering) op de geboekte beursdagen. ONVERMIJDELIJK BESLUIT Jachtbouw Nederland peilde na de sluiting meningen van enkele standhouders. “Een wijs besluit om de show te stoppen”, zegt Dennis Hennevanger van Saffier Yachts, “gezondheid gaat immers boven alles. En ja, de vroegtijdige sluiting zal misschien invloed hebben op onze verkoop, al denk ik dat we dat op een later tijdstip wel goedmaken. We hebben tot dusver altijd welgevaren op de droge HISWA. Je moet zorgen dat je presentatie op de beurs goed is en dat je de bezoeker wat biedt. Dus laten we hopen dat er weer een volgende editie komt.” Saffier had een prominente plaats in Hal 1, waar onder meer de nieuwe Saffier Se 27 Leisure te zien was. “Logisch, onvermijdelijk en erg jammer”, reageert Bernard Menken van Menken Maritiem op het stoppen van de beurs. Hij VEEL ONGEBRUIKTE RUIMTE OP DE HISWA. ondernam direct actie en besloot om als alternatief voor het weggevallen HISWA-weekend Open Dagen op zijn werf in Ter Aar te organiseren. “We stellen onze klanten graag in de gelegenheid om de primeurs – The CAB en The CAB XL - bij ons op de werf, zonder grote mensenmassa’s, rustig te bekijken en ook een proefvaart te maken.” Bomarine, onder meer leverancier van het Parasailor zeil, is al jarenlang vertegenwoordigd op de HISWA. Directeur/eigenaar Bojan Michiels van Kessenich: “Deze beslissing was onontkoombaar. Natuurlijk scheelt het ons omzet, maar dat is voor half Nederland niet anders. Voor iedereen is het overmacht, dus ik verwacht geen restitutie te krijgen.” “Dit kan zomaar het einde betekenen van de beurs, die het al langer zwaar heeft. Aan de andere kant doen wij er altijd goede zaken en dat deden we de twee dagen van deze editie ook, tot de beurs sloot. Dus ik sta zelf in principe wel open voor de 66e als een serieus deel van het zeilsegment daar ook wat in ziet. Alleen zullen de tarieven op het huidige niveau even niet haalbaar zijn…” Bij het sluiten van dit nummer, eind maart, was de editie 2021 nog niet aangekondigd. TEKST EN FOTO LAURENS VAN ZIJP JACHTBOUW NEDERLAND OKTOBER 2019 21
“IT IS NOT EVERY DAY THAT WE ARE NEEDED” Het tijdig inschakelen van een gespecialiseerde advocaat is cruciaal voor het succes of het falen van een project. Van Steenderen MainportLawyers is een vooraanstaand Rotterdams maritiem advocatenkantoor met een allesomvattende dienstverlening op scheepvaart-, transport- en verzekeringsrecht gebied. Ons jachtteam heeft ruime ervaring met al hetgeen komt kijken bij het opstellen, onderhandelen en contracteren van de bouw van een jacht. Wij bieden het volledige gamma van juridische dienstverlening op het terrein van de jachtbouw, refit en conversie. Zeemansstraat 13 Rotterdam, Nederland \ Value-added Legal Services www.mainportlawyers.com contactpersoon: Charlotte van Steenderen +31(0)10 266 78 69 | charlotte.vansteenderen@mainportlawyers.com GROOTHANDEL VOOR SCHEEPS- EN JACHTBENODIGDHEDEN E-mail: info@avamarine.nl / www.avamarine.nl
IN FRANKRIJK IS CRANCHI MEDITERRANEE 47 HT ALS EERSTE UITGERUST MET HET WAVEMASTER SYSTEEM, WAAR EEN HEKSCHROEF ONDERDEEL VAN IS. WaveMaster heet de nieuwste ontwikkeling bij stabilisatorspecialist DMS Holland uit Kerkdriel. Het innovatieve positioneringssysteem zorgt ervoor dat een jacht dat voor anker ligt, altijd met de kop in de golven blijft. Daarmee wordt voorkomen dat de boot hevig gaat rollen. Nieuw stabilisatiesysteem van DMS Holland: WaveMaster houdt kop op de golven WaveMaster werkt op basis van een elektronisch kompas, dat is verbonden met een user interface. Zodra het schip 3 tot 4 graden van zijn preset heading afwijkt, wordt automatisch een tot het systeem behorende elektrische (DC) hekschroef proportioneel in werking gesteld. Een Virtual Anchor Dynamic positioning systeem, dat GPS gebruikt in combinatie met omgevingsfactoren, houdt de boot op zijn plaats. Mocht er een botsing dreigen met andere voor anker liggende boten, dan grijpt het systeem automatisch in. De hekschroef is overigens ook op volle toeren te gebruiken voor het manoeuvreren in de haven. Patrick Noor, directeur sales van DMS Holland: “Het is een slim systeem, want een geankerd jacht komt überhaupt niet meer aan rollen toe, de golven krijgen de kans niet. Ingebouwd kost de WaveMaster circa 20.000 euro, dat is financieel zeer aantrekkelijk vergeleken met andere stabilisatiesystemen. Het systeem is geschikt voor snelvarende én waterverplaatsende jachten van 10 tot 25 meter en kan een mooie aanvulling zijn op ons MagnusMaster stabilisatiesysteem.” Inmiddels is in Frankrijk een eerste boot uitgerust met een WaveMaster. REEKS VERNIEUWINGEN Arnold van Aken begon zeven jaar geleden samen met Patrick Noor DMS Holland. Van Aken is de ‘uitvinder’ en technische man, die innovaties en nieuwe stabilisatoren ontwikkelt. Hij bedacht onder meer AntiRoll, een elektrisch aangedreven slingerdempingsysteem op basis van dubbelassige vinnen, die een zelfde beweging kunnen maken als de vinnen van een walvis. Tijdens METSTRADE 2015 kwam DMS Holland met het MagnusMaster Rotorstabilisatiesyteem 2.0 op de markt, dat direct aansloeg bij vele werven in Nederland. In maart 2018 is DMS Holland begonnen met de ontwikkeling van AntiRoll All-In-One voor snelvarende jachten, dat ook werkt als het schip stilligt en tevens een trimfunctie heeft. Het plan is dit systeem in 2021 op de markt te brengen. Eind 2018 werd een universeel besturingssysteem voor bestaande (verouderde) stabilisatoren geïntroduceerd, DMS Universal. Het is een moderne digitale besturing voorzien van een CAN-bussysteem, een kleuren ‘touch screen’ en een controller, voorzien van geavanceerde stabilisatiealgoritmes. Aangezien de vraag voor deze nieuwe besturingen nu ook is gekomen voor de kleinere schepen heeft DMS inmiddels twee uitvoeringen, de Basis en de Pro. De DMS Universal Basis uitvoering is verkrijgbaar vanaf circa €15.000. TECHNISCHE VROUW Lonne van den Kieboom (26) is sinds november 2019 bij DMS Holland als project/ service engineer aan de slag. Op Boot Düsseldorf werd ze voor de leeuwen geworpen, maar doorstond glansrijk alle vragen die op haar werden afgevuurd over stabilisatoren. “Ik ben het liefst in de machinekamer”, aldus Lonne, die drie jaar geleden de Zeevaartschool in Vlissingen afrondde als maritiem officier. “De zeebenen zitten in onze familie, mijn vader voer bij Nedlloyd en mijn opa bij Shell Tankers. Ik heb twee keer een half jaar als stagiair gevaren en na mijn opleiding als maritiem officier op vrachtschepen van 90 tot 150 meter lengte. Dit was een dubbelfunctie; 20% als 2e stuurvrouw op de brug en 80% als verantwoordelijke van de machinekamer, gecombineerd met een 24-uurs storingsdienst. Zeker in combinatie met zeewater en trillingen is het niet de vraag of iets stuk gaat aan boord, maar wanneer. Door goed onderhoud probeer je dat voor te blijven.” “Maandenlang aan boord van een drijvend minidorpje, ver van huis, begon te knagen”, aldus Lonne. Haar tante zat toevallig tijdens een vliegreis naast Patrick Noor, die vertelde over de stabilisatoren die zijn bedrijf maakt. “Mijn tante zei Patrick dat haar zeevarend nichtje een baan aan de vaste wal zocht en zo zijn we met elkaar in contact gekomen. Ik zorg er nu voor, net als mijn collega Rens van Hal, dat een systeem wordt geplaatst en begeleid proefvaarten. Daarnaast doe ik een stukje marketing, ga mee naar beurzen en beheer de social media.” In Kerkdriel worden nu ook stabilisatoren samengesteld, zoals de MagnusMaster. Lonne: “Voor mij is dat ideaal om van dichtbij het hele technische deel onder de knie te krijgen.” www.dmsholland.com TEKST RENS GROENENDIJK JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 23
Plamuren (en schuren) is arbeidsintensief en dus een belangrijk onderdeel van de kostprijs van een jacht. Dankzij baanbrekende techniek, die is ontwikkeld door AkzoNobel-dochter Awlgrip, kan de plamuur nu gespoten worden. Minder materiaalgebruik, snellere verwerking en een mooier resultaat zijn de pluspunten. Moonen Yachts in ’s-Hertogenbosch had de primeur om een 36 meter jacht (YN199) op deze wijze te laten plamuren en is daar zeer enthousiast over. MOONEN YACHTS HEEFT DE PRIMEUR Spuitplamuur Awlgrip: baanbrekende techniek Tijdens METSTRADE 2019 werd Awlfair SF (Spray Filler) geïntroduceerd, maar het was wachten op de eerste concrete toepassing. Awlfair SF wordt aangebracht met behulp van een speciaal gebouwde airless-spuitmachine, waarmee de twee componenten plamuur, die in vaten wordt aangevoerd, wordt gemixt en verwarmd. Deze spuitmachine is het resultaat van een innovatieve herbenadering van plamuurapplicatie. Met een volumecapaciteit van vijf liter per minuut (afhankelijk van de grootte van de spuitmond) kan de plamuur nauwkeuring worden aangebracht. Dit gecontroleerde proces resulteert in een snelle droge-laagdikte-opbouw met natin-nat applicatie van maximaal twee lagen per dag. Mits aan de overspuittijd wordt voldaan, is tussentijds schuren niet meer nodig. Bij het aanbrengen van de spuitplamuur zijn minimaal twee personen nodig (één om te spuiten en één om de spuitmachine te bedienen). Spuitapplicatie met Awlfair SF vermindert de kans op luchtinsluiting (air pockets), wat de kwaliteit van het totale verfsysteem 24 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 enorm verbetert. De reductie van air pockets tijdens applicatie biedt daarnaast enorme procesvoordelen; het nalopen en tijdrovende herstel van pockets op de klassieke wijze – met de hand – wordt hierbij voorkomen. KWALITEITSVERHOGING De automatische mix van de twee componenten, het aanbrengen met airless technologie, het drastisch verminderen van air pockets alsmede het aanbrengen van twee lagen op één dag biedt een optimale productietijd en een kwaliteitsverhoging van het totale verfsysteem op jachten en superjachten. Bilal Salahuddin, directeur van Yacht Coatings bij AkzoNobel, legt uit: “dit is een echte procesverandering in de coating- en jachtindustrie. Het biedt kansen om de productiviteit en prestaties voor onze klanten te verbeteren.” AkzoNobel heeft Awlfair SF kunnen introduceren door de combinatie van haar vergaande kennis van coatings en de specialisatie van belangrijke industriële partners. Een meerjarig partnerschap met de Britse bedrijven Graco – technologie-expert van de componenten in de spuitunit en Hogg – de ontwerper van de unieke spuitmachine, garandeert dat applicateurs en jachtbouwers de zekerheid hebben van een betrouwbaar serviceaanbod. Er staat een uitgebreid trainingsprogramma klaar voor jachtbouwers, applicateurs en coatinginspecteurs om zich deze nieuwe technologie snel eigen te maken. SERVICENETWERK Bruce Scotland, Business Development Specialist bij Graco: “Vanaf het allereerste begin is Graco samen met Hogg en AkzoNobel betrokken geweest bij de ontwikkeling van het applicatiesysteem. De technologie en de apparatuur voldoet aan de applicatie-eisen van Awlfair SF en de strenge specifieke markteisen. Tegelijkertijd biedt Graco de ze
YN199 Moonen Shipyard begon in de eerste helft van 2019 met de bouw van de 36 meter YN199. Het is een zusterschip van de door René van der Velden ontworpen Brigadoon uit 2018. De naval architecture werd door Diana Yacht Design gedaan, in samenwerking met Van der Velden. YN199 wordt op speculatie gebouwd en eind augustus opgeleverd. Het kapitaalkrachtige Australische echtpaar Matthew en Louise Baxter heeft Moonen in augustus vorig jaar overgenomen, waardoor Moonen straks nog een 36 meter jacht en een van 44 meter kan gaan bouwen. www.moonen.com kerheid van betrouwbare hardware partner met een internationaal servicenetwerk.” Nicolaas Ravesloot, Yacht Commercial Manager voor AkzoNobel voegt toe: “Het is ons doel om deze technologie op de markt te brengen met de allerbeste service voor onze klanten. De samenwerking met zowel Graco als Hogg brengt deze naar een optimaal niveau.” “We zijn trots dat ons machineontwerp in combinatie met Awlgrip Spray Filler optimale applicatieprestaties garandeert”, besluit Ian Francis, Managing Director van Hogg Blasting & Finishing Equipment. SAMENWERKEN MET KLANTEN Sinds de officiële lancering eind vorig jaar heeft Awlfair SF al een ‘vliegende start’ in de markt gekregen. Na samenwerking met verschillende jachtwerven en applicateurs tijdens de eerste producttestfase, ondertekenden AkzoNobel en de internationaal opererende jachtschilder Pinmar in 2019 een Letter of Intent. Pinmar is onderdeel van de Spaanse Global Yachting Group (GYG). “Awlfair SF is een belangrijke ontwikkeling op het gebied van ‘filling and fairing’. Het systeem biedt naast de nieuwe applicatietechnologie een significante verandering in tijd en kwaliteit bij het plamuren van nieuwbouwjachten”, aldus Remy Millott, Chief Executive Officer bij GYG. “We zijn verheugd om samen met onze jarenlange partner AkzoNobel hun product en technologie samen met onze expertise op de markt te brengen. Pinmar heeft zijn reputatie opgebouwd door voorop te lopen met nieuwe technologieën en normen op het gebied van superjachtafwerking. We kijken ernaar uit MOONEN ALS EERSTE De Nederlandse scheepswerf Moonen Yachts heeft Awlfair SF als eerste toegepast bij de bouw van het 36 meter lange superjacht YN199. Johan Dubbelman, CEO van Moonen: “Het gebruik van Awlfair SF verkort de applicatietijd en levert het hoogwaardige systeem dat je van Awlgrip verwacht. De beslissing om Awlfair SF te gebruiken voor deze nieuwbouw werd dan ook genomen na een positieve aanbeveling van Leo van Klaveren – een bekende en zeer gerespecteerde jachtschilderconsulent en eigenaar van Coating Consultancy Van Klaveren. Als werf zoeken we continu naar optimalisatie en innovatieve producten en processen, om het beste jacht ter wereld te kunnen bouwen. Deze nieuwe techniek past naadloos in onze filosofie.” De Koning Jachtschilders was verantwoordelijk voor het aanbrengen van Awlfair SF op het Moonen schip; CEO Huub de Koning om nauw samen te werken met AkzoNobel en het merk Awlgrip als onderdeel van deze baanbrekende innovatie.” beschrijft enkele van de voordelen van het nieuwe proces: “In tegenstelling tot klassieke handmenging wordt een airless systeem gebruikt om de volumes naar het jacht te transporteren. Hierdoor wordt het risico op airpockets tot een absoluut minimum wordt beperkt. Hoewel het systeem een voorbereidingstijd vergt, zijn er aanzienlijke tijdsbesparingen tijdens het applicatie- en schuurproces geconstateerd. Het gebruik van Awlfair SF heeft een positief effect op kwaliteit en procestijd.” VERDERE SAMENWERKING Partners die zich ook graag het proces eigen willen maken zijn onder meer de The Marine Group uit het Verenigd Koninkrijk, aldus Dave Freemantle, Boatyard Manager: “We zijn altijd op zoek naar een leidende technologische positie in de industrie en we zijn daarom supertrots samen te werken met AkzoNobel aan dit revolutionaire systeem. De focus van AkzoNobel ligt, net als die van ons, op kwaliteit. De samenwerking is vanaf het begin soepel verlopen. We hebben onlangs de eerste bestelling voor een Spray Filler-applicatiemachine geplaatst. Ons bedrijf heeft aanzienlijk geïnvesteerd in deze moderne technologie en we zijn erg enthousiast om die op de markt te brengen.” De jachtbouw loopt voorop met deze nieuwe technologie. AkzoNobel ziet mogelijkheden om die ook in andere industriesegmenten toe te passen. www.awlgrip.com FOTO’S RENS GROENENDIJK JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 25
PIM STOFBERG OVER VERLEDEN, HEDEN EN TOEKOMST VAN EEN FAMILIEWERF ‘Wij doen vernieuwbouw’ Er zijn niet heel veel bedrijven in Nederland die meer dan 200 jaar oud zijn. Jachtwerf Stofberg in Enkhuizen is er in elk geval een van. De geschiedenis gaat terug tot 1793. Historie is mooi, maar voor een bedrijf tellen vooral het heden en de toekomst. De werf speelt goed in op de veranderende markt en krijgt waardering als leerbedrijf. Lopend door de loodsen van de jachtwerf Stofberg in Enkhuizen maak je een tijdreis. Er staan ruim vijftig schepen, voornamelijk ronden platbodems, uit uiteenlopende bouwjaren. Allemaal boten met een verhaal. De oudste staat in de stuurboordhoek: een houten visaakje van zeven meter, de Dolphijn uit 1868. En net als je denkt alles gezien te hebben, wacht in de aanpalende houtloods een verrassing. Daar staat de botter MK63 van de Stichting behoud Zuiderzeebotter MK63, die wordt overhaald. Anderhalf duim dikke planken van Deens eiken 26 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 worden met de vlam gebogen tot passende huidgangen. Vakwerk. Of het nu houtbewerking of ijzerwerk betreft, alles op deze werf ademt ambacht. Verleden jaar werd de geklonken romp van Wylde Bearch gerestaureerd. Allemaal vakmanschap, dat niet verloren mag gaan. Vandaar ook dat de werf als leerbedrijf de scheepsbouwvaardigheden graag doorgeeft aan stagiaires. OOM AWARD Dat laatste is niet onopgemerkt gebleven. Vorig jaar ontving Stofberg de OOM Award Noord-Holland DE LOODS STAAT VOL MET ROND- EN PLATBODEMS VAN DIVERSE BOUWJAREN; EN MET UITEENLOPENDE WERKZAAMHEDEN. (OOM staat voor Opleidingsen Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking) en de motivatie luidde: ‘Door de inspanningen op het gebied van scholing van personeel en de succesvolle begeleiding van leerlingen is dit bedrijf een voorbeeld voor de metaalbewerking.’ “De meeste stagiaires die wij hier krijgen, komen van het Hout- en Meubileringscollege in Amsterdam”, vertelt Pim Stofberg. Samen met broer Jan Willem is hij directeur/eigenaar. “Ze gaan hier aan de slag onder begeleiding van een leermeester en draaien meteen mee in de productie. We zijn tenslotte een commercieel bedrijf, dus het economisch belang geldt. Daarom vraag ik stagiaires als ze aan een klus beginnen om vooraf een inschatting te maken van het aantal uren dat ze denken nodig te hebben. Vervolgens kijken we wat de werkelijke werktijd is. Op die manier
VORIG JAAR WERD DE IJZEREN ROMP VAN DE TJOTTER WYLDE BEARCH GERESTAUREERD. OP DE ACHTERGROND DE LEMSTERAAK SALAMANDER. Foto Stofberg krijgen ze meer inzicht in de handelingen. Urencalculatie is immers een wezenlijk onderdeel van het bedrijfsleven. Als je 10 procent sneller weet te werken, dan scheelt dat 6 minuten op een uur. Dat lijkt weinig, maar op een project van, ik noem maar wat, 5.000 manuren scheelt het heel veel. Het gaat erom dat ze dat bewustzijn meekrijgen. Het is niet alleen mooi om met je handen bezig te zijn, maar op een werf telt ook de economische waarde.” De visaak Dolphijn is een dankbaar object voor scholing; op dit langjarige restauratieproject leren stagiaires bijvoorbeeld eikenhouten spanten precies passend te maken. “Het begeleiden van stagiaires moet je wel liggen”, vervolgt Stofberg, “en het kost tijd. Toch is het de moeite waard om nieuwe vaklieden op te leiden en ons vakmanschap over te dragen. Daar profiteert op termijn de hele branche van.” Bij Stofberg lopen jaarlijks twee tot vijf leerlingen stage. Nieuw dit jaar is dat ze een dag in de week ook aan hun eigen project mogen werken, mits er voldoende ruimte is. Stofberg: “We krijgen half april drie nieuwe stagiairs en die mogen hun eigen boot op stapel zetten. Wij kijken trouwens wel mee.” GEKOESTERDE FAMILIESCHEPEN Onderhoud is de rode draad binnen de werf. In het recente verleden bouwde Stofberg met regelmaat nieuwe jachten, met name Lemsteraken. Die hadden en hebben naam en faam; sommige zeilers willen per se ‘een Stofberg’; zoals andere liefhebbers zweren bij een ‘Blom’ of een ‘Kooiman & De Vries’. De vraag naar nieuwbouw is echter weggevallen door de veranderende, vergrijzende markt. Daar staat tegenover dat de bestaande ronde en platbodemschepen worden gekoesterd. Niet zelden zijn de schepen lang in het bezit van een familie en dan wordt eerder besloten zo’n familieschip op te knappen dan het van de hand te doen of het te slopen. Dat opknappen kan ver gaan, zo weet Stofberg. “We hebben bijvoorbeeld de Lemsteraak Strinda van een trouwe klant helemaal vernieuwd. De dooskiel is vervangen door kielbalk, met nieuwe ballast op het vlak. De Mitsubishi diesel is eruit gehaald om te reviseren - de familie was aan die motor gehecht en wilde geen nieuwe - en de machinekamer is EEN STAGIAIRE HOUDT AAN DE BINNENKANT MET EEN DOLLY DE KLINKNAGEL TEGEN. Foto Stofberg helemaal schoongemaakt en opnieuw geschilderd. De tanks zijn onder handen genomen, evenals de schroefasinstallatie en we hebben een nieuw roer gemaakt. De kuip is uit elkaar gehaald en opnieuw ingetimmerd. Daarvoor hebben we het bestaande hout gebruikt, uit het oogpunt van duurzaamheid. Ik had vooraf de familie gewaarschuwd dat een ander schip kopen voordeliger zou zijn, maar ze wilden per se dit schip renoveren. Voor ons een mooie klus die het begrip ‘onderhoud’ ontstijgt. Wat wij doen is vérnieuwbouw … ” SPECIALE DOELGROEP De werf biedt de eigenaren een beperkte mogelijkheid om tijdens de stalling ook zelf werkzaamheden uit te voeren MOOI VAKWERK: MET EEN PNEUMATISCH HAMER WORDEN KLINKNAGELS IN DE ROMP GESTUIKT. Foto Stofberg ‘Vakmanschap overdragen. Daar profiteert op termijn de hele branche van’ JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 27
EEN ZWAKKE PLEK ONDER HET MASTBESLAG WORDT GEREPAREERD. DE VISAAK DOLPHIJN IS EEN DANKBAAR OBJECT VOOR SCHOLING. aan het schip. Daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt. Zoals ook in het geval van de Lemsteraak Salamander. De eigenaren werkten vijf jaar aan het schip en daarnaast voerde de werf grote reparaties uit. Stofberg: “Wij hebben het vlak vernieuwd, de motor vervangen, de opbouw uit 1911 eraf getakeld en genoveerd teruggeplaatst. Ook de dekdelen hebben wij verwijderd, opgeknapt en opnieuw gemonteerd. Dat is wat ik bedoel met ‘vernieuwbouw’. Behouden en doorgeven gebeurt veel in de platbodemwereld. Er wordt geïnvesteerd om het karakter van de schepen te bewaren.” Het laat zien dat Stofberg een speciale doelgroep bedient, of misschien beter: een ‘bloedgroep’ van echte scheepsliefhebbers. Overigens is Pim Stofberg geen puritein die wars is van moderne materialen. Zolang er geen sprake is van museale staat en de uitstraling van het schip intact blijft, heeft hij geen bezwaar tegen het toepassen van moderne bouwmaterialen, als lijmen en rvs-schroeven. Een schipper die vanwege verminderde spierkracht een rolfok op zijn Staverse Jol monteerde, kan rekenen op zijn begrip. “Als zo’n voorziening het varen voor hem comfortabeler maakt, moet het vooral kunnen.” LANGE HISTORIE PIM STOFBERG: ‘BEHOUDEN EN DOORGEVEN GEBEURT VEEL IN DE PLATBODEMWERELD.’ De werf kent zoals opgemerkt een lange historie die teruggaat tot 1793. Toen werd ene Cornelis Stofberg eigenaar van een scheepswerf in Mijdrecht. Eerder, in 1786, had deze Cornelis als scheepmaker een turfbok gebouwd, een plat vrachtscheepje om turf te vervoeren. “Indertijd was men voor vervoer veel meer afhankelijk van schepen”, weet Pim Stofberg, “elke streek START VAN EEN LEMSTERAKENVELD; DE VA 91 WADWAAI IS EEN ‘STOFBERG’. 28 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
SCHATKAMER: TALLOZE MALLEN VAN EERDER GEMAAKTE INTERIEURDELEN. DE BOTTER MK63 KRIJGT NIEUWE HUIDPLANKEN IN DE ROMP. had zijn eigen scheepsbouw. De werf heeft bijna anderhalve eeuw in Mijdrecht gezeten, aan de Kerkvaart. In 1929 besloot mijn opa Dirk te verhuizen naar Aalsmeer. De werf bouwde zowel voor de binnenvaart als voor de watersport. Toen mijn opa in 1947 overleed, nam mijn vader de werf over; hij was toen 25 jaar oud. Naast nieuwbouw en reparatie, kocht mijn vader ook oude platbodems op die tot woonark waren verbouwd en herstelde ze in oude luister. Daar was hij goed in.” De werf verhuisde opnieuw, naar Leimuiden aan de Ringvaart, waar in de loop der jaren een dertigtal nieuwe Lemsteraken van stapel is gelopen. Enkhuizen werd in 1989 thuishaven van de werf. Pim (1961) en Jan Willem (1964) groeiden op de werf op en gingen er al jong werken. Pim was 16 jaar toen hij begon en combineerde het werk met Bemetel opleidingen. Hij is formeel scheepsbeschieter van z’n vak, maar werd gaandeweg allround jachtbouwer. Waar Pim een voorkeur heeft voor houtbewerking, is Jan Willem, bijgaand ‘Pils’, meer gericht op metaal. Een praktische verdeling. De broers vormen de achtste generatie in het familiebedrijf. Of de negende generatie de werf zal overnemen, is vooralsnog ongewis. Best een punt van zorg, want Jachtwerf Stofberg is nog altijd een bloeiend bedrijf met unieke specialisaties op het gebied van rond- en platbodems en zoiets bijzonders zie je natuurlijk graag voortgezet worden. Bij de huidige werf zijn vier mensen in dienst; naast de broers Stofberg zijn dat een vaste timmerman en een administrateur. In drukke tijden doet de werf een beroep op een vaste kring ZZP-ers. TEKST EN FOTO’S LAURENS VAN ZIJP Nautisch Enkhuizen Jachtwerf Stofberg is aangesloten bij Nautisch Enkhuizen. Een platform waar de Enkhuizer watersportindustrie zich presenteert. De watersporter kan via www.nautischenkhuizen.nl gemakkelijk nautische bedrijven in Enkhuizen en hun specialisme vinden. Een mooi voorbeeld van gezamenlijke watersportpromotie, onder het motto ‘samen sterk’. Hofleverancier In 1993 werd het 200-jarig bestaan feestelijk gevierd. Verrassend was de toekenning van de titel ‘Hofleverancier’. Een aantal vaste klanten had het bedrijf voorgedragen voor het predicaat. Pim Stofberg: “Je hoeft niet per se aan het koninklijk huis te leveren, maar je moet als bedrijf wel aan voorwaarden voldoen. Dat moet minstens 100 jaar bestaan en van onbesproken gedrag zijn.” Sindsdien prijkt het schild van hofleverancier op de gevel en op de uitingen van de werf. Zo’n predicaat wordt voor 25 jaar verstrekt. En hoewel er geen meetbaar voordeel bekend is, heeft Stofberg vorig jaar toch maar verlenging aangevraagd en gekregen. Dus ook de komende kwart eeuw is Jachtwerf Stofberg ‘bij Koninklijke beschikking Hofleverancier’. www.jachtwerfstofberg.nl DE WERF STOFBERG IN ENKHUIZEN. MOOI DETAIL: DE WINDWIJZER IS EEN 1:10 MODEL VAN DE LEMSTERAAK SALAMANDER. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 29
NJI NIEUWS Door Gerwin Klok, branchemanager NJI ‘Koperhoudende antifouling op zee toestaan’ De NJI heeft in het door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat opgezette project Maatwerkaanpak Metaal gevraagd de toepassing van koperhoudende antifouling ook in Nederland toe te staan voor pleziervaartuigen die overwegend op zee varen. De NJI wil bovendien een eigen aanvullend experiment uitvoeren met een tweetal alternatieve antifoulings op zeevarende plezierjachten. Het toelatingsregime dat in Nederland is vastgelegd in de Regeling gewasbeschermingsmiddelen, is strenger dan in de rest van de EU, al is het wel zo dat onder druk van de Europese biocide verordening (EU 528/2012) ook andere EU-landen strenger worden in hun toelatingsbeleid. Er komen steeds meer biocidevrije antifoulings op de markt, maar de werking blijft achter bij de van oudsher bekende, maar nu verboden antifoulings. ‘INVASIVE SPECIES’ Aangroei remt niet alleen de snelheid van het schip af, wat resulteert in een hoger brandstofverbruik en dus ook toename van de CO2- en NOx-uitstoot, het is ook een grote veroorzaker van de ‘invasive species’ problematiek. Zeeschepen uit andere continenten slepen in hun aangroei en ballastanks exotische organismen mee naar onze grote zeehavens en grote waterwegen, die vervolgens door de aangroei op binnenvaartschepen en pleziervaartuigen tot in de verste uithoeken van onze wateren worden verspreid. Deze invasieve organismen kunnen door gebrek aan natuurlijke vijanden of concurrentie gaan woekeren en verdringen de bestaande vegetatie met alle gevolgen van dien. Voorbeeld is de uit Amerika afkomstige moerasplant grote waternavel, die sloten en vaarten dichtgroeit. PATSTELLING Lange tijd heeft de ontwikkeling van antifoulings in een soort van patstelling gezeten. De coatingindustrie verzette zich tegen de in hun ogen onterechte uitbanning van koperhoudende antifoulings door de Nederlandse overheid. De jachteigenaar kon geen begrip opbrengen voor de verschillende bejegening van beroeps (commerciële) 30 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 vaart en pleziervaart en daardoor werden en worden koperhoudende antifoulings nog volop toegepast ook op pleziervaartuigen die hun ligplaats in Nederland hebben. Het aanbrengen, het voorhanden en op voorraad hebben van niet toegelaten antifouling is strafbaar, maar het aangebracht hebben van niet toegelaten antifouling is dat niet. Dus wordt uitgeweken naar België of Duitsland en keren de aldaar behandelde schepen terug naar de Nederlandse (binnen) wateren, waarmee het beoogde effect op de waterkwaliteit niet wordt gerealiseerd, maar de branche wel omzet misloopt. De boete voor het aanbrengen en zelfs beroepsmatig in huis hebben van een niet toegelaten product is aanzienlijk: € 2.500. Indien booteigenaren worden betrapt op het aanbrengen van een niet toegelaten product, wordt bij de betrokken werf of watersportvereniging gecontroleerd of die voldoende kenbaar hebben gemaakt dat dit verboden is. Het verbod om antifouling te gebruiken die niet door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB) is toegelaten, is daarom ook opgenomen in het NJI Werf- en Havenreglement. WEINIG ALTERNATIEVEN De tot op heden heersende opvatting in de pleziervaart is nog altijd dat weinig concrete alternatieven even goed blijken te functioneren als koperhoudende antifouling. Zo zijn jachten met ultra gladde coatings moeilijk op een Arbo technisch veilige wijze uit het water te halen, zijn niet alle folies even gemakkelijk aan te brengen, kwetsbaar voor aanvaringen en werkt ultrasoon geluid niet op schepen met een houten romp. Wel moet hierbij worden opgemerkt dat vooroordelen en technische onkunde ook van invloed zijn op de brede aanvaarding en toepassing van alternatieve milieuvriendelijke antifoulings. Zie een artikel over een test met milieuvriendelijke antifoulings op pagina 39. KOSTENASPECT In de verkenning die in het kader van de Maatwerkaanpak Metaal is uitgevoerd, is ook rekening gehouden met het kostenaspect. Zolang de toepassing van alternatieve antifoulings duurder is dan het in onze buurlanden laten aanbrengen van werkzame conventionele producten, zal zeker de op zee varende booteigenaar niet snel op een milieuvriendelijk alternatief overstappen. De particuliere booteigenaar heeft bovendien niets aan stimuleringsregelingen voor alternatieve antifoulings als Vamil (Willekeurige afschrijving milieu-investeringen) en MIA (Milieu-investeringsaftrek). Het CTGB verwacht binnen drie jaar een harmonisatie van het toelatingsbeleid, maar het is nog maar de vraag of deze wel volledig zal zijn, omdat Nederland heeft aangegeven dat het geen onderscheid zal maken tussen verven voor zoet en zout water op pleziervaartuigen. Alleen wanneer buurlanden als België en Duitsland dit standpunt overnemen, ontstaat een gelijke markt. ULTRAGELUID Voor ultrageluid is het nog de vraag of deze techniek niet in strijd is met de in 2017 aangescherpte Environmental Impact Assessment (EIA) Directive. Veel waterdieren hebben hoogontwikkelde geluidsorganen om zich te oriënteren, voedsel te vinden, met elkaar te communiceren en gevaar te ontwijken. Vanuit het oogpunt van investeringszekerheid moet deze vraag definitief zijn beantwoord alvorens sprake
kan zijn van grootschalige toepassing. Een ander punt dat nader onderzoek behoeft, zijn de effecten van permanente hoogfrequente trillingen op met name aluminium structuren. NJI erkent de nadelige effecten die aan het gebruik van biocidehoudende antifoulings verbonden zijn, maar in de huidige discussie is te weinig aandacht voor de positieve effecten. Hoe groot is de daadwerkelijke invloed van koperhoudende antifoulings op pleziervaartuigen op de ecologische kwaliteit van de Nederlandse oppervlaktewateren, die overwegend worden gevoed door inkomende grote rivieren? Daar komt bij dat binnen Europa momenteel een discussie plaatsvindt over de vraag of koper als prioritaire stof op het gebied van waterbeleid (EU-richtlijn 2013/39/EU) moet worden gezien. De vraag is dus of de huidige regels voor antifoulings niet te scherp zijn gesteld. Dit laat onverlet dat NJI een bijdrage wil leveren aan de verdere ontwikkeling NJI-Vignet veilige boot Onlangs lanceerde de NJI op veler verzoek een eigen praktijkopleiding tot keurmeester van boordgasinstallaties. Hiermee kunnen NJI- leden marktgericht invulling geven aan de weer toenemende vraag naar aantoonbaar goed uitgevoerd onderhoud. De gasinspectiecursus vormt de eerste in een reeks beoordelingsschema’s, gericht op technische veiligheid aan boord van pleziervaartuigen en kleine beroepsvaartuigen, het werkgebied van NJI-leden. Het achterliggende certificeringssysteem is afgeleid van het VA- keur (Veiligheid Arbeidsmiddelen), dat al geruime tijd in gebruik is in de landbouwmechanisatie en intern transport, waarmee inmiddels meer dan een miljoen veiligheidskeuringen van landbouwtractoren en vorkheftrucks zijn uitgevoerd. VEILIGHEIDSBEOORDELING Het NJI-bestuur besloot in 2016 om een vrijwillig keuringssysteem te ontwikkelen voor bestaande boten. Dit systeem laat zich het beste vergelijken met de tot 1985 voor personenauto’s verkrijgbare krul op de voorruit van Veilig Verkeer Nederland, voordat de APK werd ingevoerd. Het NJIbeoordelingssysteem gaat echter niet verder dan een veiligheidsbeoordeling van een aantal componenten van pleziervaartuigen, die direct invloed hebben op de veiligheid aan boord. Het vignet beoogt geen totaal oordeel over de toestand van een schip te geven en kan evenmin als aankoopkeuring worden gezien. Dat is en blijft het werkterrein voor de jachtexperts. Er wordt alleen op basis van een vast inspectieschema door een hiervoor opgeleide monteur een beoordeling gedaan van de veiligheidstoestand van de gasinstallatie (indien aanwezig), de elektrische installatie, de aandrijflijn en de brandpreventie-/repressievoorzieningen. De bedoeling is om op termijn ook een module te ontwikkelen voor staand en lopend want, inclusief mast. ALTERNATIEVE EISEN Uitgangspunt zijn de ISO-normen, maar aangezien veel bestaande schepen hieraan niet hoeven en ook vaak niet kunnen voldoen, zijn hier door een technische commissie bestaande uit vakdeskundigen alternatieve eisen en beoordelingscriteria opgesteld. De keuring wordt uitgevoerd door monteurs van de werven en jachtservicebedrijven die voor een korte keurmeestertraining hebben gevolgd met een examen. Deze keurmeesters worden steekproefsgewijs gecontroleerd door herbeoordelaars. Hier ligt een taak voor de nu officieel en definitief aangewezen keuringsinstantie DMI-EMCI, maar dat hoeft niet exclusief het geval te zijn. Daarnaast is NJI ook in gesprek met een gevestigde keuringsinstantie voor beroepsvaartuigen. Om het complexe geheel van gekeurde objecten, keuringsmodules, keurmeesters en steekproefherkeuringen op de juiste manier te kunnen beheersen en aansturen is aansluiting gezocht bij de IT-infrastructuur van het VA-keur. Dit systeem bevat de keuringsuitslagen van honderdduizenden tractoren, vorkheftrucks, mobiele werktuigen en laadkleppen, die met het oog op de door de Arbowet verplichte zorg voor de veiligheid van de werknemer allemaal periodiek (moeten) worden gekeurd. van duurzame alternatieven. Dat kan het beste in de vorm van aanvullend onderzoek, waarbij wordt voortgebouwd op eerder opgedane kennis en inzichten en waarbij antwoord wordt verkregen op de bovenbeschreven vragen. Op grond van eigen waarneming, opgedane ervaringen en toepasbaarheid gaat de voorkeur uit naar twee specifieke antifoulings. Wordt vervolgd. APARTE ADMINISTRATIE De NJI heeft een aparte administratie ingericht, waarbij de keuringsschema’s voor de boordgasinstallatie en de elektrische installatie zijn ingebracht. In aansluiting hierop is begonnen met het ontwikkelen van de cursussen met als eerste de keurmeester van de boordgasinstallaties. De ontwikkeling hiervan is opgedragen aan een in brandstof en industriële tankinstallaties gespecialiseerde opleider. Deze installaties bestemd voor de opslag van gevaarlijke vloeistoffen staan onder de certificaatplicht van Kiwa, dat vroeger ook het Giveg gaskeurmerk uitgaf en mogen alleen door deze opleider speciaal opgeleide monteurs worden geïnstalleerd, onderhouden en gekeurd worden. Met het oog op de beoogde erkenning door verzekeraars en hopelijk op termijn ook die van IL&T in relatie tot beroepsvaartuigen, zijn de NJIopleiding en het -examen volgens dezelfde structuur opgezet als die van dergelijke tankinstallaties. www.vignetveiligeboot.nl JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 31
HIGH GLOSS — DURABLE & REPAIRABLE — TRUE COLOR NEXT GENERATION TOPCOAT awlgrip.com facebook.com/awlgripfi nishes twitter.com/awlgrip All trademarks mentioned are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2020. 10357/0220 instagram.com/awlgripfi nishes
RECHT ZO DIE GAAT DOOR MARCEL FRUYTIER, ADVOCAAT BIJ FRUYTIER LAWYERS IN BUSINESS Een waterdicht oplevercontract De koper van een jacht wordt niet tot in het oneindige beschermd tegen al dan niet verborgen gebreken. Daarmee zeg ik niets nieuws. En toch, vanuit juridisch perspectief is dat relevant. Voor de koper is het zaak heel specifiek te weten waar hij voor tekent bij oplevering. En de bouwer? Ook die moet het oplevercontract spatwatervrij maken. De oplevering van een jacht is een behoorlijk emotionele gebeurtenis. Niet gek, het gaat om een grote aankoop en de nieuwe eigenaar kijkt er vaak al lange tijd naar uit. Meestal is de koper al regelmatig op de werf geweest, heeft hij hier en daar nog wat zaken laten aanpassen en kan hij niet wachten tot het schip te water gaat. Dat gaat gelukkig vaak goed. Maar wat als er toch een en ander niet goed is? Als je het vergelijkt met de bouw van woningen, toch een dagelijkse activiteit die we redelijk onder de knie hebben: nieuwbouwwoningen hebben gemiddeld 21 gebreken bij de oplevering. Van jachten is mij geen cijfer bekend, maar ook daar is weleens wat mis. Welke rechten hebben de kopers dan? Mijn ervaring: na het tekenen van een goed geformuleerd ‘certificate of delivery and acceptance’ hebben ze geen poot om op te staan. Ja, dat klinkt nogal stevig, maar ik zal het toelichten aan de hand van een recente rechtszaak. REEKS OPLEVERKLACHTEN Een cliënt van mij, een grote jachtwerf, bouwde op basis van een overeenkomst van aanneming een jacht. De koper had halverwege de bouw nog flink wat zaken aangepast in het bestek en hij had met een expert het schip geïnspecteerd bij oplevering en getekend voor een goede ontvangst. De koper had het schip ook tijdens de bouw regelmatig bezocht. Binnen een jaar na oplevering kwam hij alsnog met een lijst van maar liefst 52 klachten over de boot. Er bleef water in het gangboord staan, de stabilisatoren zouden niet goed genoeg werken, de verfdikte was onvoldoende, er was veel ballast nodig om de boot in balans te houden vanwege een, op verzoek ingebouwde grotere brandstoftank, de positie van de televisie was niet goed, de hoogte van de bank in de stuurhut te laag. De hekschroef zou verkeerd geplaatst zijn, of in ieder geval te weinig vermogen opleveren. Er zouden relingen op de salon en de stuurhut ontbreken. Volgens opdrachtgever horen die er standaard op te zitten bij een dergelijk jacht. Bouwer stelt dat ze niet op in het ontwerp stonden, en zegt dat veel jachten dergelijke relingen niet hebben. Het schip zou geen kiel in de vorm van een lang doorlopende scheg hebben, waarover de bouwer zegt dat dit normaal is bij een schip met een knikspant en bovendien stond deze kiel niet op de tekening. Zo heeft de werf ook de andere klachten inhoudelijk weersproken. Er bleven echter ook klachten over die moeiljker te weerspreken waren, bijvoorbeeld de verfdikte op het schip. KLACHTEN NIET ONDERBOUWD Als ik goed kijk naar de klachten, zijn ze echt niet allemaal onterecht. Maar een aantal stellingen van de jachtbouwer kon de koper niet weerspreken met goede tekeningen, noch op een andere manier onderbouwen. Het verweer dat ik voerde namens de werf was onder andere: de koper heeft tijdens de bouw kunnen constateren wat er werd gebouwd, maar ook de koper heeft zelf in afwijking van het bestek aanpassingen laten uitvoeren. En vooral: de koper heeft getekend dat conform de overeenkomst en nadere afspraken is geleverd. De Rechtbank zei naast het feit dat de koper de verweren van de jachtwerf niet duidelijk had weersproken, sorry, u heeft het schip zo geaccepteerd, alle gebreken die u had kunnen kennen ten tijde van oplevering, zijn nu voor uw rekening. TIP VOOR BOUWER EN OPDRACHTGEVER Zowel de bouwer als opdrachtgever van een jacht moet echt zijn huiswerk doen. De bouwer moet zorgen voor een waterdichte tekst in het certificate of delivery, dan zit het meestal goed. De opdrachtgever moet zich bewust zijn van wat er mis kan gaan en moet duidelijke garanties opnemen in het koopcontract, met hele specifieke eisen erin. En vooral moet de opdrachtgever zich realiseren dat hij na het aftekenen van een certificate of acceptance and delivery niet zomaar terug kan komen bij de werf met klachten over het schip als hij die klachten had kunnen onderzoeken voorafgaand aan de levering. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 33
Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze (deur)sluitoplossingen U heeft de toepassing, wij de oplossing! Op klantspecificatie of speciaal voor u berekend met behulp van computersimulatie. Wordt geleverd met montagetekening voor optimale plaatsing en werking. • Kwalitatief hoogwaardige gasveren, ook in RVS (type 304 & 316) • Ruime keuze uit bevestigingstoebehoor/aansluitingen • Verend- of star blokkeerbare gasveren • Van enkele stuks(maatwerk) tot grote series • Lange levensduur gegarandeerd DICTATOR Productie B.V. Energieweg 11, Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E info@dictator.nl “Donkervoort gebruikt voor haar sportwagens al vele jaren probleemloos de kwaliteits gasveren van DICTATOR, dat wilt u toch ook voor uw jacht?” www.dictator.nl
BEDRIJFSPRESENTATIE AVA Marine in Makkum is een groothandel met een aansprekend en zeer breed assortiment, waarmee vele nautische bedrijven bediend kunnen worden. Het bedrijf is in 2018 opgericht, daar zich diverse kansen gelijktijdig voordeden, zoals het kunnen verkrijgen van de vertegenwoordiging van topmerken als MOTUL Marine en STALOC lijm- en kleeftechniek. AVA MARINE: NAUTISCHE GROOTHANDEL VAN A-KWALITEIT Het assortiment is met zorg samengesteld, alles voor aan boord en alles van A-kwaliteit. AVA Marine onderscheidt zich door scheepsuitrusting te leveren in combinatie met technische componenten. Dus van anoden, ankerlieren en boegschroeven tot lesboeken, noodsignalen, vlaggenstokken en waterkaarten. Een unieke positie, want alle segmenten worden door ons bediend: jachtbouwers, jachtverhuurders, charteraars, binnenvaart, installateurs, revisiebedrijven, winkels, nautische opleiders, jachthavens, zeilscholen, maar ook overheden. De geplande uitbreiding van het assortiment betreft voorstuwingsproducten en een volledige lijn scheepsbeglazing, als luiken, Weems & Plath klokken- en navigatiemiddelen, Lopolight LED navigatieverlichting, Lofrans ankerlieren en ketting, Max-Power boegschroeven, VMF en Optima accu’s, Hella Marine en Tecnoseal anoden. poorten, structurele beglazing en puien (schuif- en draaideuren). De klant wordt met enthousiasme bij ons aan boord welkom geheten, met een combinatie van maritieme kennis, een stabiel prijsniveau en leveringen veelal binnen een tot twee werkdagen. Wat ook zeker meespeelt is dat jacht- en scheepwerven niet als een ‘debiteurnummer’ behandeld worden, maar als een gewaardeerde klant, zeker als het eens tegen zit. AVA Marine vertegenwoordigt onder meer: MOTUL olie, vet en koelvloeistoffen , STALOC lijm- en kleeftechniek, Imansson electromotoren, Besto reddingvesten- en boeien, Comet noodsignalen, Lalizas Safety, Flamline brandblussers, Majoni-fenders, Trasmolen 19, 8754 GL Makkum Tel. 0515 338044 of 06 57824278 info@avamarine.nl www.avamarine.nl shop.avamarine.nl JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 35
TANJA LUTZ VAN SEAKEEPER BIJ HET NIEUWE KLEINSTE MODEL GYROSCOPISCHE STABILISATOR: “HET IS BELANGRIJK OM MENSEN TE LATEN ERVAREN HOE ONZE STABILISATOREN WERKEN.” Koninklijke Van Twist (KVT) in Dordrecht vierde 5 maart een feestje: het 10-jarig exclusieve importeurschap van Seakeeper voor de Benelux. Tevens werd het kleinste model van het gyrostabilisatie systeem van Seakeeper geïntroduceerd, dat geschikt is voor boten van 7-9 meter. Een 40-tal jachtbouwers en -ontwerpers was op een presentatie afgekomen, die in samenwerking met Seakeeper was georganiseerd bij KVT in Dordrecht. Gyrostabilisatie nu ook voor boten vanaf zeven meter Van Twist introduceert kleinste Seakeeper Rob de Wijs, account manager Marine bij KVT: “Seakeeper is na een jarenlange ontwikkeling sinds 2008 op de markt. In 2009 zag ik op de Monaco Boat Show in de stand van Seakeeper een witte bol en had aanvankelijk geen idee wat het was, het leek op een zeemijn of iets om de was in te drogen. We legden contact met de mensen van Seakeeper en omdat we in gyroscopische stabilisatoren een mooie toevoeging zagen voor onze maritieme lijn producten, werden we tien jaar geleden officieel importeur van Seakeeper.” KVT heeft sindsdien een groot aantal Seakeepers geleverd aan Nederlandse bouwers van jachten in het hogere marktsegment, zoals Damen, Contest, Heesen, Elling, Lynx Yachts, Mulder, Sichterman, Van der Valk Shipyard, Vanquish en Zeelander. Ook voor de commerciële markt blijkt het systeem gewild, zo heeft bijvoorbeeld Sima Charters op vijf snelle serviceboten een Seakeeper geïnstalleerd. Op de KVT-bijeenkomst waren Bruno Tideman van Tideman Boats en Richard Gramser en Erwin Hilbrands van Stormer Marine present; ze hadden reeds tot aanschaf van een kleine Seakeeper besloten voor surveyboten die ze in aanbouw hebben voor bodemonderzoek. GROTE BELANGSTELLING VOOR DE PRESENTATIE OVER SEAKEEPER BIJ KONINKLIJKE VAN TWIST IN DORDRECHT. 36 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
SEAKEEPER 1, DE KLEINSTE De nieuwe, kleinste Seakeeper 1 is ingebouwd in een gesloten kunststof behuizing, met bovenop een aan/uit-schakelaar, maar de bediening is natuurlijk ook mogelijk vanaf een Seakeeper-display op het dashboard van de stuurstand en kan eveneens worden geïntegreerd in een multifunctioneel display. De Seakeeper 1 weegt 165 kilo en is 58,2 cm lang, 59,8 cm breed en 39,8 cm hoog. Het stroomverbruik (12V DC/55A) is 600 Watt bij het opstarten en daarna tussen 300 en 600 Watt, afhankelijk van de golfcondities. De opstarttijd bedraagt 15 minuten, waarna de stabilisatie op gang komt en na 30 minuten draait het vliegwiel op volle toeren, met maximale stabilisatie. De Seakeeper 1 is geschikt voor boten van 7 tot 9 meter, tot een gewicht van 5,5 ton. De rolbeweging wordt volgens Seakeeper met 95 procent gereduceerd. Seakeeper heeft een actief controlemechanisme ontwikkeld dat werking optimaliseert voor een breed scala aan golfbewegingen. ROB DE WIJS VAN KONINKLIJKE VAN TWIST: “IK HAD AANVANKELIJK GEEN IDEE WAT HET WAS.” PRODUCTLIJN De Seakeeper stabilisatoren worden in Maryland, VS, geproduceerd. In de ontwikkeling van de drie nieuwe kleinste modellen is 60.000 uur engineering geïnvesteerd. De totale productlijn van Seakeeper bestaat inmiddels uit veertien gyroscopische stabilisatoren: tien voor pleziervaartuigen (inclusief de nieuwe ‘Seakeeper 1’) en vier ‘heavy duty’-modellen voor de commerciële markt. Met de uitbreiding door drie ‘kleine’ modellen op gelijkstroom wil Seakeeper ook de markt van de motorjachten tussen zeven en twaalf meter lengte veroveren. Tanja Lutz, sales manager EMEA van Seakeeper: “Afgelopen jaar verkochten we 2.400 units en daarmee bereikten we in december de verkoop van de 10.000ste Seakeeper, een fantastisch aantal dat we zelf nog niet kunnen geloven. Verkopen is relatief eenvoudig, maar nog belangrijker is de service, daar zijn we goed van doordrongen. We hebben sales- en servicevestigingen in Florida en Italië, en servicehubs in Singapore en in Groot-Brittannië. Wereldwijd werken nu meer dan 200 mensen in dienst van Seakeeper.” Praten over de technische werking van een gyroscopische stabilisator heeft volgens Lutz weinig zin. “Het is belangrijk om mensen te laten ervaren hoe onze stabilisatoren werken, dat is ook onze slogan ‘Once you feel it, you’ll never boat without it’. De demo-vloot van Seakeeper is nu wereldwijd zestien boten groot en dat aantal groeit nog verder.” www.seakeeper.nl FOTO’S EN TEKST RENS GROENENDIJK MEERDERE GYRO’S Het grootste model in het assortiment is de Seakeeper 35, die 1.778 kilo weegt, geschikt voor boten tot 26 meter. Door toepassing van meerdere gyro’s in één schip kunnen ook nog grotere schepen met Seakeeper gestabiliseerd worden. In de Seakeeper 1 draait een zwaar vliegwiel op hoge snelheid (9.750 rpm). Net als bij de grotere modellen is het vliegwiel in een vacuümbehuizing cardanisch opgehangen. Hierdoor is er praktisch geen luchtwrijving, waardoor het gewicht en het stroomverbruik laag blijven. Vliegwiel, lagers en motor zijn door de gesloten behuizing tevens beschermd tegen de elementen. Het koelsysteem werkt met een combinatie van glycol en zeewater. De Seakeeper 1 werd medio februari geïntroduceerd op de Miami International Boat Show (MIBS). In de VS bedraagt de retailprijs, zonder inbouw, 14.900 dollar. De Seakeeper 2, voor boten tussen 8 en 10,5 meter (max 7,5 ton), kost 19.900 dollar en de Seakeeper 3, geschikt voor 10,5-12 meter 28.800 dollar. In juni zou de Seakeeper 1 leverbaar zijn af fabriek en volgens KVT is er nog geen vertraging in de beschikbaarheid door de corona-crises. INSTALLATIE De Seakeeper kent geen delen buiten de scheepsromp. De inbouw wordt net zo complex en arbeidsintensief genoemd als het werk voor een voortstuwingsmotor. In theorie kan een Seakeeper overal in de boot worden geplaatst, maar aanbevolen wordt te kiezen voor een plaats achter het midden; in de hartlijn is niet nodig. De fundatie moet sterk genoeg zijn om de kracht van de gyroscoop over te brengen. Op een meter afstand van de bol is het volume tussen 68 en 72 dB, waardoor bij installatie buiten de machineruimte geluidsisolatie nodig is om laagfrequent geluid te dempen. Het onderhoud is minimaal. Periodiek moeten wel de zinkanode, het hydraulisch- en koelcircuit gecontroleerd en onderhouden worden. DE SEAKEEPER 1 MET EN ZONDER BEHUIZING. OP DE ILLUSTRATIE IS GOED TE ZIEN DAT DE SEAKEEPER 1 MAAR WEINIG RUIMTE INNEEEMT. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 37
Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.
HET TESTREK IN DEN HELDER GAF HET ‘WORST CASE’ SCENARIO. Het afgelopen jaar werd een praktijkonderzoek gehouden naar de werking van milieuvriendelijke alternatieven voor antifoulings. Brancheorganisatie HISWA Vereniging (thans HISWARECRON) coördineerde dit onderzoek, op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Uitvoerende instantie was het onderzoeksbureau Endures in Den Helder. ONDERZOEK NAAR WERKING ALTERNATIEVE ANTIFOULING Biocidevrij aangroei weren HISWA maakte geen selectie, maar nodigde fabrikanten en leveranciers uit om mee te doen. Er werden twee verhuurvloten met Valken gebruikt. Een locatie was op zoet water (Ottenhome Heeg), de andere op zout water (Aquavitesse Bruinisse). De ultrasone systemen zijn op twee kajuitzeilboten (Beneteau First) getest. Elektrische apparaatjes (transducers) produceren een ultrasoon geluid wat een trilling geeft en organismen afschrikt. In Den Helder was een derde locatie op zout; een statisch rek met panelen op een testvlot. De deelnemende bedrijven brachten hun product zelf aan. Onderzoeksleider dr. Job Klijnstra beoordeelde de situatie een aantal malen gedurende het seizoen. ONDERZOEKSMETHODE Antifouling met biocide voorkomt aangroei onder de waterlijn. De giftige deeltjes verspreiden zich echter in het water en zakken naar de bodem waar het slib vervuild raakt. De overheid heeft uit milieuoogpunt jaren geleden het percentage toegestane biociden (met name koper) in antifouling flink teruggebracht. Verffabrikanten hebben daarop producten ontwikkeld die het beste van twee werelden vertegenwoordigen: minder milieubelastend en toch aangroeiwerend. Met de uitgevoerde werkzaamheidstest zijn nu gifvrije alternatieven voor antifouling op hun werking onderzocht. Onderzoeksleider Job Klijnstra: “Men wil toe naar milieuvriendelijke producten als alternatief voor giftige antifoulings. Het is belangrijk om eerst vast te stellen of die alternatieve systemen werken. En als je werkende producten hebt, kun je kijken hoe goed ze zijn, ook vanuit milieuoogpunt.” Over de gevolgde onderzoeksmethode zegt hij: “We hebben de situatie gedurende het seizoen drie tot vijf keer beoordeeld. Dat waren visuele inspecties. Ik keek naar de categorieën aangroei en maakte een schatting van het percentage bedekking op de romp. Ook lette ik op specifieke plekken; was er bijvoorbeeld meer aangroei op de waterlijn dan op het vlak? Kortom, een beoordeling van: wat voor aangroei zie ik, waar zit die, wat is de mate van aangroei en wat is de diversiteit? Op grond daarvan heb ik vergelijkenderwijs een kwalitatief oordeel gegeven: van niet effectief tot zeer effectief en dat heb ik onderbouwd met foto’s.” ONDERZOCHTE SYSTEMEN Folies met een toplaag van siliconen: • Renolit Dolphin S foil • MacGlide foil (Mactac) • MacGlide Pyramidal foil (Mactac) Siliconencoatings: • Bioclean (Chugoku Marine Paints) • Silic One (Hempel; rode en blauwe kleur bij de vlottest ) DE ULTRASONE SYSTEMEN WERDEN GETEST OP FIRST-JACHTEN. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 39
EEN VALK MET MACGLIDE PYRAMIDAL. EEN ROMP OP ZOUT, MET ULTRASOON SYSTEEM. DE AANGROEIDRUK OP ZOUT IS GROOT. EEN ROMP MET MELKFETT. ONDERZOCHTE SYSTEMEN Folies met een toplaag van siliconen: • Renolit Dolphin S foil • MacGlide foil (Mactac) referentieverf, te weten Hempel Classic op zoet water en Seajet 023 op zout water. HEEG: ZOET WATER • MacGlide Pyramidal foil (Mactac) Siliconencoatings: • Bioclean (Chugoku Marine Paints) • Silic One (Hempel; rode en blauwe kleur bij de vlottest ) Nanocoating: • Green Power Nano (GPN) ‘Zalf’: • Melkfett Folie met een ‘haar-structuur’: • Finsulate (kort- en langharig) Ultrasoon-systemen: • Sonihull • Shipsonic Harde coating: • Ecospeed Gifhoudende antifouling: • Seajet ex3 (Chugoku Marine Paints) is als enige gifhoudende antifouling onderzocht, omdat het wel kopervrij is en daarmee milieuvoordelen kan geven ten opzichte van koperhoudende verven. Niet alle systemen zijn op alle locaties getest. Op de boten was gifhoudende antifouling met koper aangebracht als Zes maanden, drie inspecties. Op de huurboten in Heeg werden de volgende producten onderzocht: Bioclean, Seajet ex3, Melkfett, Finsulate (kort), MacGlide Pyramidal. Referentieverf was Hempel Classic, met 10,1% koper. Een boot bleef onbehandeld (alleen gelcoat). BRUINISSE: ZOUT WATER Zes maanden, vijf inspecties. In Bruinisse werden zeven Valken gebruikt en twee Beneteau First kieljachten. De aangebrachte producten: Silic One (Hempel), Renolit Dolphin S folie, Seajet ex3, Bioclean, Melkfett. Referentieverf was Seajet 023 (=12.2% koper). De aangroeidruk in dit gebied is groot. Finsulate had twee jachten van klanten liggen. Een daarvan was drie jaar geleden voorzien van folie, op de andere zat de folie sinds mei 2019. Op zout water werd de langharige variant gebruikt. Ecospeed is een harde coating van Subsea Industries, speciaal ontworpen om te worden gereinigd zonder beschadiging. Deze firma deed met een eigen boot mee in Bruinisse, maar haalde voordat de inspecties plaatsvonden zelf deze boot uit het water en maakte de romp schoon. Onderzoeker Klijnstra kon de mate van aangroei niet vaststellen. Wel trof hij een streep aangroei aan op de plek waar de boot op de trailer had gestaan (blokkenplaats). DEN HELDER: ZOUT WATER Vier maanden, vier inspecties. Op het testvlot is Den Helder werden alle producten aangebracht op panelen, behalve Ecospeed, dat niet meedeed aan de statische test. Finsulate werd later aangebracht. Drie panelen beleven onbehandeld. Het vlot lag in 8 meter diep water met een stroom van maximaal 2 knopen, op minder dan 50 meter uit de wal. CONCLUSIES Bij de vlottest in zout water sprongen er twee producten op siliconenbasis uit. MacGlide Pyramidal van Mactac (folie met siliconen toplaag), en de siliconenverf Silic One van Hempel. Beide gifvrije producten vertoonden slechts een slijmlaag, maar geen macroaangroei (grotere, meercellige organismen) gedurende de hele testperiode. 40 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
< DE AANGROEI LAAT ZICH MAKKELIJK VAN FINSULATE AFSCHRAPEN. MACRO-AANGROEI, BESTAANDE UIT MEERCELLIGE ORGANISMEN. Andere gifvrije producten met siliconen - Renolit Dophin S, MacGlide (de andere variant), Bioclean -, en ook Melkfett, waren iets minder effectief en vertoonden later in het seizoen meer macro-aangroei. Finsulate kende weliswaar wel zachte aangroei, maar geen harde aangroei in de vorm van mossels, schelpen en pokken. Op zoet water presteerden alle producten min of meer gelijk, met slechts een slijmlaag. Er is op zoet water nauwelijks verschil in effectiviteit tussen gifvrije producten en de gifhoudende verven. Boten zonder antiaangroeibehandeling kregen te maken met een dikkere laag slijmvorming, waarop harde aangroei zich kan hechten, zoals kleine mossels. SNELHEID AANGROEI Op het zoute water bij Bruinisse gaat de aangroei veel harder dan op zoet water. De gifhoudende referentieverf gaf niet het hele seizoen bescherming tegen aangroei. De biocidevrije middelen voorkwamen aangroei door grotere organismen en algen gedurende korte of iets langere tijd, maar niet het hele seizoen. Op een gegeven moment zag macro-aangroei kans zich te hechten en te groeien. Van de twee ultrasone systemen presteerde Sonihull het best, met iets minder aangroei van zeepokken dan Shipsonic, maar dat laatste systeem bleek enige tijd uitgeschakeld geweest te zijn. De ultrasone systemen hielden de aanhechting en groei van algen trouwens niet tegen, zo constateerden de onderzoekers. Melkfett gaf al snel aangroei te zien van verscheidene organismen, maar slechts enkele wisten zich permanent te hechten. Later in het seizoen kregen zeepokken vat op het achterschip. Vergelijkbare resultaten werden op het vlot behaald. De op siliconen gebaseerde producten Silic One verf en Renolit Dolphin S folie presteerden min of meer gelijk, met 40% van de romp bedekt door macro-aangroei aan het eind van het seizoen. Afgezien van schelpen was de meeste aangroei er gemakkelijk af te vegen. Overigens werden er geen zeepokken en groene alg aangetroffen. aangroei gedurende een vaarseizoen. Maar de gifhoudende antifoulings in het onderzoek doen dat ook niet. De biocidevrije producten doen nauwelijks onder voor de gifhoudende; op zoet water presteren ze vergelijkbaar, op zout zijn de verschillen groter. Milieuvriendelijke antifouling kan in combinatie met schoonmaakbeurten effectief zijn De zelfslijpende Seajet ex3 verf – gifhoudend maar kopervrij – bood op deze locatie de beste bescherming tegen aangroei. Gedurende het hele seizoen was er alleen sprake van slijmvorming. De boten met Finsulate folie lieten plakkaten van manteldiertjes en poliepen zien, evenals groene alg en slijm rond de waterlijn. Al deze aangroei is er evenwel makkelijk met een spatel of iets dergelijks af te vegen. De Ecospeed coating voorkomt geen aangroei, maar levert in combinatie met schoonmaken een schone romp op. SAMENVATTEND Geen van de milieuvriendelijke antifoulings houden de romp honderd procent vrij van Job Klijnstra: “Er is geen zwart-wit oplossing. Het onderzoek laat wel zien dat een milieuvriendelijke antifouling in combinatie met tussentijdse schoonmaakbeurten effectief kan zijn tegen aangroei. Daar kan de markt misschien op inspelen door schoonmaakmaterialen en -faciliteiten te ontwikkelen. Te denken valt aan robots en schoonmaakplekken in havens.” De Nederlandse overheid streeft al jaren naar een reductie van het gebruik van biociden. Het rapport zal echter nog niet direct leiden tot een totaalverbod op het gebruik van gifhoudende producten, verwacht onderzoekcoördinator Jeroen van den Heuvel van HISWA: “Dit rapport is bovenal bedoeld om de innovaties ook daadwerkelijk in de praktijk toe te gaan passen. Er is begrijpelijk weerstand om zomaar van antifouling te wijzigen, zeker als het vervangende product zich nog niet heeft kunnen bewijzen. Het rapport biedt hiermee een indicatie dat er biocidevrije mogelijkheden zijn, met de vooren nadelen die dat met zich meebrengt. Het rapport is zeker niet bedoeld als bewijs dat biocidehoudende antifoulings geen toelating meer nodig hebben, omdat er al volwaardige andere producten op de markt zijn.” Zie voor het rapport: www.hiswarecron.nl/kennisbank/antifoulingstrenge-eisen-aan-anti-aangroeiverf-voorboten JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 41
BEDRIJVENINDEX NEDERLAND Vind deelnemende bedrijven onder hun categorie, een jaar lang in het vakblad en op de website www. jachtbouwactueel.nl met logo, profielpagina, omschrijving of bedrijfspresentatie, nieuwsberichten en vacatures. Volg het nieuws op de voet en schrijf in op de gratis nieuwsbrief jachtbouwactueel.nl Technische installaties Jachtwerven & cascobouw Motoren aandrijving en toebehoren Lakken, anti-fouling & boatcare Comfort aan boord Jachtbetimmering & stoffering Lakken, anti-fouling & boatcare Bouwmateriaal & constructie Comfort aan boord Jachtbetimmering & stoffering Bouwmateriaal & constructie Jachtbetimmering & stoffering Lakken, anti-fouling & boatcare Motoren aandrijving & toebehoren Financiering & verzekering Lakken, antifouling & boatcare Technische installaties Transport & logistiek Motoren aandrijving & toebehoren Motoren aandrijving & toebehoren Navigatie, communicatie & verlichting Consulting Motoren aandrijving & toebehoren Consulting Comfort aan boord Motoren aandrijving & toebehoren Asa Boat Electro b.v. Amersfoort Maritiem B.V. AVA Marine Awlgrip Clion Marine CoverWorks De IJssel Coatings BV Dictator Productie B.V. Dometic Easterwoods Trading B.V. Glashandel Wybenga Gisatex International Paint bv Imansson Products Kuiper Verzekeringen bv Lamers System Care Mastervolt MOL Logistics BV Padmos MID PowerPort BV Raymarine Nederland BV Van Emstede & Slager Advocaten Vetus Van Steenderen MainportLawyers Webasto Yanmar www.asabootelectro.nl www.timelessyachts.nl www.avamarine.nl www.awlgrip.com www.clion-marine.com www.coverworks.nl www.doublecoat.nl www.dictator.nl www.dometic.com www.easterwoods.nl www.glashandelwybenga.nl www.gisatex.de www.international.yachtpaint.com www.imansson.com www.kuiperverzekeringen.nl www.lscare.nl www.mastervolt.nl www.mol-logistics.nl www.padmos.com www.powerport.nl www.raymarine.nl www.vanemstede.nl www.vetus.com www.mainportlawyers.com www.webasto-marine.nl www.yanmarmarine.com Jachtbouw Nederland is het vakblad voor professionele bouwers van jachten en pleziervaartuigen, toeleveranciers, watersportbedrijven, vakgerichte opleidingen en -organisaties etc. Gastschrijvers en kennispartners uit de branche onderschrijven met hun bijdrage de onafhankelijke formule van het vakblad. Persberichten, kennisbijdragen, reacties graag richten aan redactie@jachtbouwnederland.nl. Deze worden niet automatisch geplaatst. REDACTIE Laurens van Zijp & Rens Groenendijk Hoofdredactie: Henk van der Brugge T 00 31 (0)184 48 10 40 E redactie@jachtbouwnederland.nl www.jachtbouwnederland.nl VORMGEVING Donkervoort Communicatie Art director: Karin van Zanten UITGEVER Jachtbouw Nederland wordt onder licentie uitgegeven en verspreid door AcquiMedia, Henk van der Brugge Amstelwijckweg 15, 3316BB Dordrecht www.acquimedia.nl ADVERTENTIEVERKOOP EN BLADMANAGEMENT AcquiMedia, Thila Mos T 0184 48 10 43 E thila@acquimedia.nl Abonnement € 34,40 excl. BTW per jaar AANMELDINGEN & MUTATIES thila@acquimedia.nl MEDIAVORMEN Jachtbouw Nederland verschijnt 6 x per jaar in print en digitaal en biedt met de websites en nieuwsbrieven van digitale (internationale) mediapartners en social media een crossmediaal platform. MEDIAPARTNERS www.jachtbouwactueel.nl en www.dutchyachtbuilding.com Disclaimer: AcquiMedia heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. AcquiMedia, (hoofd)redactie en auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever, (hoofd)redactie en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. Copyright: Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever foto’s of (gedeelten van) teksten uit deze uitgave over te nemen. Ook met toestemming is bronvermelding verplicht. 42 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 COLOFON
BEDRIJFSPRESENTATIE Het Ultrasoon Anti-Fouling Systeem is een milieuvriendelijk, duurzaam en preventief systeem. Het voorkomt aangroei aan de romp, schroef, (zee)waterleiding of koeler. Het systeem bestaat uit een controle box en één of meerdere transducers. De transducers worden aan de binnenkant van het schip (bv. romp) verlijmd, er is dus geen penetratie/doorvoer nodig. Zij geven een ultrasoon signaal af en gebruiken, in dit geval, de romp als klankkast. Dit hoogfrequente signaal voorkomt aangroei van algen en eencellige bacteriën en voorkomt op deze manier verdere aangroei aan het schip. Deze eencellige bacteriën zijn namelijk de voedingsbodem voor andere organismen. UW BOOT VRIJHOUDEN VAN AANGROEI? ULTRASOON ANTI-FOULING! GELUID? Het Ultrasoon Anti-Fouling systeem is onschadelijk voor dier en mens. Wanneer het aanstaat merk je hier niets van want ultrasoon geluid is niet waarneembaar voor het menselijk gehoor. Wel hoorbaar is het zachtjes ‘klikken’ van de ultrasoon transducer, dit is echter verwaarloosbaar. Ook heeft het geluid totaal geen effect op het onderwaterleven. 3,6 Watt per transducer werkt tegen eencellige bacteriën, maar heeft geen invloed op andere organismen. VERBRUIK Het systeem verbruikt 3,6 Watt per transducer. Het kan op zowel 110240 VAC als op 12-24 VDC. Indien beiden worden aangesloten, kiest het systeem zelf voor de VAC (walspanning) en wanneer deze wegvalt, gaat het systeem automatisch naar de VDC. Mocht de accuspanning te laag worden, dan schakelt het systeem automatisch uit om de accu te sparen. DOE HET ZELF! Het Ultrasoon Anti-Fouling systeem kan eenvoudig zelf geïnstalleerd worden. Het is één set waarbij alle benodigde onderdelen geleverd worden, inclusief een handleiding voor de installatie. ERVARING Het Ultrasoon Anti-Fouling systeem bestaat al 14 jaar en is meer dan 35.000 keer geïnstalleerd. Hiernaast vinden wij het belangrijk om te blijven testen en ontwikkelen. Zo hebben wij recentelijk meegedaan aan een praktijktest in samenwerking met de HISWA vereniging en het RIVM en hebben we na een zeer succesvolle eerste testinstallatie bij Rijkswaterstaat meerdere installaties uitgevoerd! Meer informatie? Bekijk onze website www.LSCare.nl of webshop www.pro-antifouling.nl JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 43
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Holterman bouwt X-treme 105 met RIB-dock Met de X-treme 105 bouwt Holterman Shipyard uit Meppel een baanbrekend ontwerp van Bernd Weel. Het ruime 32 lange motorjacht heeft een geïntegreerd zwembad met aanpasbare diepte door middel van een beweegbare bodem, wat het mogelijk maakt er met een RIB van 10 meter in te varen. De romp is van staal, de opbouw van aluminium. Midscheeps bevindt zich een garage met aan weerszijden neerklapbare deuren. De garage biedt voldoende ruimte aan meerdere waterspeeltjes zoals bijvoorbeeld twee jetski’s en een RIB tot 3,45 m. Alle essentiële technische systemen zijn dubbel uitgevoerd, zoals boegschroeven, hekschroeven, stabilisatoren, watermakers. Door de twee stuurbare straalbuizen is het schip niet alleen stil, maar ook zeer wendbaar. Het buitendek gaat vrijwel naadloos over in de salon, met daarin een ruime keuken. Op hetzelfde niveau bevindt zich in het voorschip de eigenaarshut met ensuite een badkamer. Op het onderdek zijn vier 2-persoons gastenverblijven, met elk sanitaire voorzieningen. Tevens bevinden zich op dit dek de bemanningsverblijven, met twee 2-persoonshutten, waarvan één met stapelbed. De stuurhut heeft een open verbinding met de salon en bevindt zich op splitlevelniveau boven de eigenaarscabine. Motor-Bestevaer in aanbouw Bij KM Yachtbuilders in Makkum wordt druk gewerkt aan de Bestevaer 53 M/Y, het eerste motorjacht dat de in zeiljachten gespecialiseerde werf ooit bouwde in het 20-jarig bestaan. Het aluminium casco is in december gedraaid en staat nu in de afbouwhal, waar de voor-installatie van de techniek wordt gedaan. Dit moet klaar zijn voordat het isolatieschuim wordt aangebracht. Het plamuur- en schilderwerk worden ook reeds uitgevoerd, zodat de opbouw in de kleur gezet kan worden. Op het dek wordt Esthec geplakt. Buiten het schip is begonnen met de bouw van het interieur in een mock-up. Een aantal features: de spiegel kan elektrisch omlaag klappen, zodat er een zwemplatform over de gehele breedte van het schip ontstaat. In de brede gangways worden luiken aangebracht voor het opbergen van de fenders. Met een carbon kraan kan een dinghy van het dak van de salon worden getild en te water gelaten. In het stuurhuis worden aan beide zijden schuifdeuren aangebracht en op dezelfde plaats zitten deurtjes in de verschansing. Het bijna 16 meter lange motorjacht is ontwikkeld in samenwerking met Dykstra Naval Architects in Amsterdam. Studio Delta in Scheveningen is ingeschakeld voor het rekenwerk aan het onderwaterschip en de constructie. Deze motor-Bestevaer zal gepresenteerd worden tijdens de HISWA te water in september. www.kmy.nl Het scheepsbouwkundig ontwerp is van Diana Yacht Design; het interieur is ontworpen door Trimm Design. Het schip wordt gepresenteerd onder het label ‘X-treme Yachts by Holterman Shipyard’. Het motorjacht, dat wordt gebouwd onder REG LYC Part A, wordt in juli 2021 opgeleverd. Een X-treme 78 en 90 zijn in ontwikkeling. www.x-tremeyachts.com TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte: 32,65 m. Breedte: 7,84 m. Diepgang: 1,85 m., Volume: 198,5 brutoton. Motoren: 2x Volvo D16MH, elk 750 pk Kruissnelheid: 10 knopen Topsnelheid: 15 knopen. Stabilisatoren: 4x CMC Marine elektrische vinnen Dieseltank: 19.000 liter Watertank: 2.100 liter Grijswatertank: 2.000 liter TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte over alles: 15,97 m. Lengte waterlijn: 15,65 m. Breedte: 4,97 m. Diepgang: 1,00 m. Waterverplaatsing: circa 20 ton. Motorisering: 2 x 250 pk t.b.a. Dieseltank: 2.000 liter Watertank: 860 liter Vuilwatertank: 310 liter CE categorie: A 44 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN PROJECT TRITON, EEN 50 METER STALEN ROMP MET ALUMINIUM OPBOUW, HEEFT PROEFVAARTEN ACHTER DE RUG EN WACHT OP EEN KOPER. Foto Dick Holthuis Heesen Yachts in Oss heeft Project Electra verkocht. Het hybride aluminium superjacht van 50 meter, dat op speculatie is gebouwd, werd in februari te water gelaten en zal eind april na intensieve proefvaarten op de Noordzee reeds worden opgeleverd. Heesen verkoopt 50 meter Electra De kopers hebben designstudio Sabrina Monte-Carlo uit Monaco ingeschakeld voor de finishing touch van het door Cristiano Gatto ontworpen interieur. Gatto integreerde organische vormen in zijn ontwerp. Door lage meubelen kunnen de gasten volop genieten van het panoramische uitzicht door de hoge ramen, van vloer tot plafond. De geheel van aluminium gebouwde Electra is het tweede schip in de 50 meter 5000 klasse, met een Fast Displacement Hull Form (FDHF) en een hybride, dieselelektrische voortstuwing. Frank Laupman van Omega Architects ontwierp een stoer exterieur, waar esthetiek en functionaliteit elkaar ontmoeten. Voor twaalf gasten zijn benedendeks zes hutten; de master stateroom bevindt zich voorop het hoofddek, over de volledige breedte. HYBRIDE VOORTSTUWING In de hybride modus tot 9 knopen is het geluidsniveau 46dB, vergelijkbaar met het geluid van zachte regen. Twee watergekoelde DC-asmotoren van elk 127 kW drijven het jacht aan. Bij een snelheid van 9-12 knopen gaan de hoofdmotoren aan en de generatoren af. Bij 12 knopen is het brandstofverbruik 98 liter per uur. In de cruising mode (12-15 knopen) drijven de hoofdmotoren de schroeven aan en zorgen de generatoren voor de elektriciteit aan boord. In de boost-modus, een snelheid van ruim 16,3 knopen, gaan de elektrische asmotoren ook meedoen in de aandrijving. Het volume van het schip blijft net onder 500 GT. TRITON Het tweede superjacht in de nieuwe 50 meter Steel Class van Heesen, project Triton, maakte proefvaarten en wacht nu op een koper. Met twee MTU 8V4000 M63 diesel hoofdmotoren van elk 1.000 kW KENMERKEND IS DE LICHT NEGATIEVE BIJLBOEG VAN DE ELECTRA. Foto Jeff Brown (1.340 pk) haalt het schip een topsnelheid van zeker 15 knopen. Bij een kruissnelheid van 12 knopen heeft het schip, dat voorzien is van een stalen Fast Displacement Hull en een aluminium opbouw, een actieradius van 3.800 mijl. De rondspant romp en bulbsteven dragen volgens de werf bij aan een uitzonderlijk goed vaargedrag, met optimaal comfort voor de gasten. Het exterieur is ontworpen door Clifford Denn, die zich onder meer liet inspireren door de lijnen van klassieke auto’s. Het interieur is van de hand van de Britse design studio Reymond Langton, met accommodatie voor tien gasten in vijf hutten. De eigenaarshut bevindt zich voorop op het hoofddek; de vier gastenhutten zijn gesitueerd op het lower deck. Het interieur is ontworpen door Reymond Langton. www.heesenyachts.com Heesen nam 15 februari een omvangrijke uitbreiding van haar timmerwerkplaats in Winterswijk officieel in gebruik: Heesen Yacht Interiors, voortgekomen uit de acquisitie van interieurbouwer ‘Oortgiese’ in 2000. Heesen neemt 30 nieuwe medewerkers aan, wat het totaal op 130 hooggekwalificeerde vakspecialisten brengt. Heesen kan met de interieurafdeling alles in-huis maken. De tekenaars, meubelmakers, stoffeerders, timmerlieden, polijsters, spuiters en projectleiders zitten nu allemaal onder één dak. De totale productieoppervlakte van Heesen Yacht Interiors in Winterswijk groeit met 2.240 m2 vierkante meter naar 8.100 m2. Daarnaast is er met 332 m2 extra nu bijna 1.000 m2 aan kantoorruimte beschikbaar. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 45
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Kolibri bouwt ClassMini 5.80 Dit voorjaar begint de Kolibri werf in Leidschendam (Stompwijk) met de bouw van een ClassMini 5.80, een knikspant kajuitjachtje van 5,80 meter lengte. Het bouwmateriaal is watervast multiplex, glasvezel en epoxy. De ClassMini 580 is een initiatief van avonturier en zeezeiler Don McIntyre, eerder drijvende kracht achter de jubileum Golden Globe Race. Hij presenteerde zijn plannen op de HISWA Amsterdam Boat Show, dat stond althans gepland, maar door de sluiting kon dat niet officieel. McIntyre wil wereldwijd een betaalbare mini-klasse opzetten en er is zelfs een plan om er in 2021 een transatlantische race mee te zeilen. Het ontwerp gaat in tegen de moderne trend van high tech ontwerpen waar snelheid (met foils) voorop staat. De ClassMini 5.80 is ontworpen vanuit de gedachte dat het een simpele, sterke, veilige en betaalbare zeilboot moet zijn, die iedereen zou kunnen bouwen met simpele gereedschappen. Voor 2022 staat een Mini Globe Race rond de wereld in etappes op het programma. De ClassMini 5.80 is een design van de Pool Janusz Maderski, die eerder een 5 meter boot ontwierp, de Setka. Van de 5.80 zullen eerst werven exemplaren bouwen. Na het aanbrengen van eventuele Menken frist CAB-modellen op Menken Maritiem heeft de modellen van The CAB een opfrisbeurt gegeven en voorzien van een open spiegel. De nieuwe boten werden op de HISWA Amsterdam Boat Show gepresenteerd. “Mensen willen niet per se een sloep, ze willen een mooie dagboot”, stelt Bernard Menken van Menken Maritiem, “daarom hebben we al zo’n twintig jaar geleden The CAB als oer-tender geïntroduceerd. Een degelijke en luxe dagboot, waarvan we er meer dan 250 hebben gebouwd.” Het ontwerp van Martin de Jager was niet ‘blauw met touw’, had geen ronde kont en was niet overnaads, maar was eerder geënt op de Amerikaanse commuter boats uit de Roaring Twenties, zoals die ook bij Hotel New York in gebruik zijn. De vorm van The CAB maakte ook een snel onderwaterschip mogelijk: de Fast CAB. In 2009 introduceerde Menken The CAB XL, die met een lengte van 7,25 meter en een breedte van 2,34 meter ruimte biedt aan zo’n 12 gasten. Beide typen zijn ook met elektromotoren van Kräutler leverbaar. Strikt genomen waren er geen veranderingen nodig. De stabiliteit en degelijkheid van The CAB blijven volgens de werf onovertroffen. Menken: “Meestal worden boten aangepast omdat het eerst niet goed was. Bij ons wordt alles op de tekentafel tot in het treurigste detail uitgewerkt, zodat latere aanpassingen niet nodig zijn. De open spiegel die Martin de Jager voor The CAB en voor de XL heeft ontworpen is echt een upgrade van het model naar de wensen van vandaag.” Met de open spiegel krijgt de lijn van de boot een frisse eigentijdse uitstraling en kunnen opvarenden gemakkelijk vanuit de kuip naar het zwemplateau en teruglopen. Wat blijft is het degelijke hand lay-up laminaat en de rijke toepassing van massief teakhout. Gangboorden, zwemplateaus, potdeksels en kuipvloeren worden standaard in teak uitgevoerd. www.menkenmaritiem.nl aanpassingen komen de bouwtekeningen ook beschikbaar voor particulieren. Naast zelfbouw is het idee is om een bouwpakket in drie uitvoeringen aan te bieden: • werfgebouwde romp met alle benodigde verdere afbouwdelen. • volledig werfgebouwd schip, maar ongeschilderd. • casco geschilderd, waarop de eigenaar toebehoren als kiel, tuigage en beslag moet monteren. De Kolibri werf heeft naam en faam opgebouwd met de jarenlange productie van onder meer de Kolibri 560 en de latere Kolibri 900. Een paar jaar geleden verscheen de 6.5 op het water. www.classmini580.com www.kolibri-jachtbouw.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte o.a.: Breedte: Diepgang: Gewicht: Kiel ballast: 5,80 m. 2,27 m. 1,40 m. 700 kg 220 kg Zeilplan: reefbaar grootzeil 12,5 m2 genua 7,6/ 4,7 m2, stormfok 1,6/ 0,9 m2 gennaker 23 m2 , , 46 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Lynx Yachts: YXT 24 te water en Crossover 27 verkocht Bij Lynx Yachts in Nijkerk werd medio maart het superyacht support vessel Roe Shadow te water gelaten, het tweede schip in de YXT 24 Evolution-serie. Het was een ingetogen ceremonie in verband met de corona-crisis. Het schip wordt gebruikt als ondersteuning voor het 47 meter superjacht Roe. Het exterieur van de geheel stalen Roe Shadow is ontworpen door Bernd Weel; de naval architecture is van Diana Yacht Design en het interieur is van de hand van Darnet Design. Met een teakhouten dek van 75 vierkante meter is er plaats voor heel wat ‘water toys’, waaronder twee Sea-Doo waterscooters en een tender van bijna 10 meter, een Pascoe Beachlander. Met een 3,9 tons hydraulische HS-Marine kraan kunnen de spullen worden verplaatst. Vanaf het achterdek kan op een 100 inch scherm naar Order en tewaterlating bij Amels Amels in Vlissingen verkocht een tweede Amels 60 uit de nieuwe lijn van de Limited Editions, een ontwerp van Espen Øino, en een 62,5 meter lang Amels 206 motorjacht werd te water gelaten. De Amels 60 heeft een hybride voortstuwing en energievoorziening. De klant werd bij de aankoop vertegenwoordigd door Moran Yacht & Ship, die ook de supervisie heeft bij de bouw. Moran en de klant zijn samen ook sterk betrokken bij het customizen van het jacht, inclusief de keuze van een eigen ontwerper voor het interieur. De oplevering is voorzien in het voorjaar van 2022. Het ontwerp van Espen Øino, een vernieuwing in de Limited Editions range, werd afgelopen najaar in augustus op de Monaco Yacht Show gepresenteerd en een maand later werd reeds de eerste order voor dit model geboekt. 206 EERSTE VAN ZES Voor de Amels 206 die te water werd gelaten koos de eigenaar een eigen kleurschema voor het exterieur, in samenspraak met ontwerper Tim Heywood en het Amels design team: een lichtgrijze romp en een witte opbouw, waarmee de lange lijnen van het jacht worden geaccentueerd. De interieurs zijn ontworpen door Laura Sessa, in samenwerking met de interieurspecialisten van Amels. Op het brugdek zijn twee VIP-suites gesitueerd. In het voorschip is plaats voor twee tenders tot een lengte van acht meter en drie jetski’s. Het schip heeft een volume van 1.161 GT. De werf levert dit jaar drie Amels jachten op, waaronder deze Amels 206, een aantal refit-projecten, twee Damen SeaXplorers en een Damen Yacht Support Vessel. www.amels-holland.com DE DOOR ESPEN ØINO ONTWORPEN AMELS 60 LIGT GOED IN DE MARKT. Tewaterlatingen bij Feadship Bij Feadship-Koninklijke De Vries in Aalsmeer zag Project 705 20 februari het daglicht. Het bijna 73 meter lange superjacht is besteld door een ‘repeat client’. Het is druk met tewaterlatingen bij Feadship, want op 7 februari werd de 100 meter lange Moonrise bij Feadship-Koninklijke De Vries in Makkum met het water vertrouwd gemaakt. Het casco van Project 705 werd gebouwd door Scheepswerf Slob in Papendrecht. De romp is van staal en de opbouw van aluminium. Het in- en exterieur is ontworpen door Redman Whiteley Dixon, kortweg RWD, een Britse design studio. Het scheepsbouwkundig ontwerp is van Feadship De Voogt Naval Architects. In het oog springend is de donkerblauwe romp PROJECT 705 KWAM UIT DE BOUWHAL IN AALSMEER TEVOORSCHIJN. JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 47 met witte opbouw, in combinatie met royaal gebruik van glas en rvs. www.feadship.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES PROJECT 705 Lengte o.a.: Breedte o.a.: Diepgang: Brandstoftank: Drinkwater: Motoren: 72,85 m. 12,85 m. 3,65 m. 184.650 liter 36.600 liter 2x MTU 16V4000M63R /1920 kW @ 1600 rpm Generatoren: 3x MTU 8V2000M51A 332 kW Max. snelheid: 16 knopen (max.)/ kruissnelheid 14 knopen TECHNISCHE SPECIFICATIES YXT 24 Lengte o.a.: 27,30 m. Lengte waterlijn: 26,45 m. Breedte: 7,10 m. Diepgang: 1,60 m. Waterverplaatsing: 120 ton Inhoud: 110 GT Classificatie: CE-A, MCA SCV Code - Cat. 2 Motoren: 2x MAN diesels 800 pk Kruissnelheid: 12 knopen een film worden gekeken. Er is veel apparatuur geïnstalleerd ten dienste van het moederschip: vries- en koelkasten, wasmachines en –drogers. Voor de bemanning zijn er twee 2-persoons hutten met wc en douche. www.yachtxtender.com Foto Tom van Oossanen
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Brandsma Jachten uit Sneek stelde op de afgelopen HISWA Amsterdam Boat Show, aan de motorbootsteiger in Hal 5, de Noordzeekotter 35 tentoon. Het is de jongste toevoeging aan de lijn, die verder bestaat uit de 38, 42, 45 en 50. Brandsma: ‘eigentijdse’ Noordzeekotter 35 Al begin jaren negentig bouwde Brandsma Jachten (anno 1983) de eerste Noordzeekotters, ontworpen door Dick Boon van Vripack Yachting. In de loop der jaren heeft de werf het model verder doorontwikkeld. In 2005 werd de eerste open kuip Noordzeekotter gebouwd. De nieuwe Noordzeekotter heeft eveneens een multiknik romp, voorzien van een waaiersteven. Het schip is aangepast aan de eisen van de huidige tijd. “Hugo Smeding van Smeding Jachtservice in Dronrijp heeft de re-engineering gedaan”, vertelt Gerard ten Cate van Brandsma, “het model is weer iets verfijnd en de stabiliteit is verbeterd. Het dak, met overhang boven de kuip, is van polyester en dat scheelt gewicht. De 35 heeft een wat hoger platform, wat de op- en afstap vergemakkelijkt.” INDELING Vanaf het zwemplatform biedt een (polyester) verschansingsdeur toegang tot de kuip, of via twee traptreden tot de gangboorden. Onder de kuip is een grote bergruimte. Door teakhouten deuren helemaal open te klappen, ontstaat er een ruime doorloop tussen kuip en salon. In de salon bevindt zich aan bakboord een langskeuken en ervoor is de stuurstand. Aan stuurboord staat een bank, met tafel. In de dubbel geïsoleerde vloer van teaklaminaat zitten dubbele luiken naar de machineruimte. Daarin staat standaard een Yanmar diesel van 110 pk, met een flexibele koppeling. Een stalen bekisting zorgt voor extra demping. Verder naar voren is aan bakboord een toilet met wastafel en aan stuurboord een gastenhut of een aparte doucheruimte. De voorpiek is gereserveerd voor de eigenaarshut. De salon heeft een groot schuifdak, dat desgewenst kan worden uitgerust met een hor en verduistering. Het showmodel heeft een kersenhouten betimmering meegekregen, met lak op waterbasis. De 35 kan tevens geleverd worden met een extra stuurstand buiten in de kuip, wat voor het manoeuvreren prettig is. ORDERPORTEFEUILLE Naast de Noordzeekotters bouwt Brandsma Jachten ook motorboten van het model Luna (sinds 2010 werden er 80 van verkocht) en de in 2017 geïntroduceerde trawler Mondial series. Momenteel is een Noordzeekotter 42 Pilothouse in aanbouw en een Mondial 45. Van 1994 tot 2018 werd de werf onder meer bekend door robuuste stalen kajuitvletten van 9 tot 14 meter lengte. Een Brandsmavlet 45 SP is in ontwikkeling. Het full-service bedrijf van de familie Ten Cate heeft een deels overdekte jachthaven, met drie schiphuizen voor in totaal 72 boten, gelegen op bedrijventerrein It Ges aan de Houkesloot, vlakbij het Sneekermeer. De botenlift kan schepen tot 40 ton aan. www.brandsmajachten.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte: Breedte: Diepgang: Kruiphoogte: 10,50 m. 3,75 m. 1,17 m. 2,40 m. Waterverplaatsing: 11 ton. Motor: Dieseltank (rvs): 240 l. Watertank (rvs): Vuilwatertank: CE-klasse: 240 l. 88 l. C Yanmar 4JH110. 48 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Besla: fluistervaren in luxe Besla zou je de bootvariant van de Tesla kunnen noemen. De modellen zijn honderd procent ontworpen als elektrisch aangedreven schepen. Voorlopig heeft de Besla werf uit het Friese Koudum twee boten in de vaart. De Besla 715 is een sierlijke elektrosloep, TECHNISCHE SPECIFICATIES BESLA 715 ELEGANTIA Lengte o.a.: Breedte: Diepgang: Topsnelheid: Motor: Boegschroef: Accu’s: Vaartijd: Bouwmateriaal: 7,15 m. 2,60 m. 0,60 m. 8-10 knopen. Vetus RIM drive, 9.5 kW/48V. BowPro 90 kgf. 2 x Li-ion. 8-10 uur. aluminium. die terecht de toevoeging ‘Elegantia’ draagt. Een aluminium sloep met vloeiende zeeg en stevige rubberen stootrand. Achterop is een zonnedek, waaronder bergruimte zit. Daarvoor is de royale kuip met stuurstand en banken rondom. In het vooronder is de techniek ondergebracht. De 715 heeft een RIM-drive van Vetus als voortstuwing. Anders dan de 715 oogt de Besla 1100 strak en recht. Het is dan ook een totaal ander type schip. Een bakdekker 2.0, een moderne steilsteven met een accommodatie voorop over vrijwel de volle breedte. Dat geeft natuurlijk een zee van ruimte binnen. De salon heeft een ruime zithoek en een keuken met panoramisch uitzicht. Een groot schuifdak vergroot het ‘buitengevoel’. In de kuip is de stuurstand en staat tevens een U-bank. Beide modellen zijn door ontwerpbureau Vripack in Sneek ontworpen. De onderwaterschepen zijn helemaal geoptimaliseerd voor elektrische voortstuwing. De 1100 is standaard dubbelschroefs uitgevoerd en er zijn ook grotere typen van gepland, de 1300 en de 1500. www.besla.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES BESLA 1100 Lengte o.a.: Breedte: Diepgang: Kruiphoogte: Topsnelheid: Motoren: Boegschroef: 10,94 m. 3,86 m. 0,68 m. 2,40 m. 7 knopen. 2 x 10 kW/48V. BowPro 90 kgf. Stroomvoorziening: 12V-48V-230V. Laden met 16 A walstroom of 32 A. Accu’s: 2x2 24V-280Ah Li-ion. Vaartijd: Bouwmateriaal: staal 14,4 uur (6 km/h) en 4,3 uur (9 km/h) Trawlerjacht Delfino 64 op stapel De Alm Jachtbouwers in Werkendam is dit jaar begonnen met de bouw van een nieuwe Delfino 64. Het is een zeegaand trawlerjacht met bulbsteven, in opdracht van een buitenlandse klant. Het stalen casco wordt gebouwd door Euroship in Heerewaarden. De aluminium opbouw wordt gemaakt door De Alm, die ook de afbouw verzorgt. Vandenenden Jachtschilders in Waalwijk doet het complete schilderwerk. Het schip krijgt een raised pilothouse en vier hutten. Voor de voortstuwing wordt een John Deere diesel van 425 pk geïnstalleerd, maar die krijgt gezelschap van een hulpmotor van 100 pk met eigen vaste as en klapschroef. Die kan fungeren als ‘thuisbrenger’ bij een eventuele uitval van de hoofdmotor. Er is een hydraulisch systeem voor de boeg- en hekschroef en de stabilisatoren van Side Power. Het jacht is ontworpen door Theo Werner Yacht Design in Volendam. De 64-voeter krijgt de volgende maten: lengte over alles: 19,55 m. Lengte waterlijn: 17,10 m. Breedte: 5,74 m. Diepgang: 1,95 m. CE-klasse: A. www.alm-jachtbouw.nl JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 49
NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Rollenbaan verhoogt efficiency bij Linssen Yachts De productie van stalen motorjachten bij Linssen Yachts in Maasbracht verloopt sinds dit jaar nog efficiënter. Eerder werden de productielijnen en -processen al opnieuw ingericht, eind vorig jaar was het centrale magazijn aan de Brouwersstraat aan de beurt, waar onder meer een nieuwe rollenbaan is geïnstalleerd. Het betekende een grote verandering binnen de Linssen-werf, waar continu zo’n 30 tot 35 jachten in productie zijn. Het magazijn werd omgebouwd tot een ‘Logimag’, dat volledig is ingericht op een efficiënte logistiek en bedrijfsvoering. Het sluit naadloos aan bij de Logistics and Computer-Aided Manufacturing (Logicam) flow-productietechnologie van Linssen Yachts. JUST-IN-TIME Door de Logicam-productieprocessen werden de jachten in de loop der jaren steeds efficiënter, sneller en verfijnder geproduceerd. Dat betekende dat producten en onderdelen steeds meer just-in-time nodig waren. Binnenkomende pakketten met materialen kunnen nu in de volgorde ‘first in first out’ (FIFO) worden uitgepakt, gecontroleerd en ingeboekt. Doordat de materialen automatisch naar achteren rollen kunnen magazijnmedewerkers alles in één keer inruimen op de juiste plek, wat veel looptijd scheelt. Ook pallets met materialen kunnen op de rollenbaan in FIFO-volgorde worden uitgepakt, gecontroleerd en ingeboekt. Aan het einde van de baan is een heftafel ingebouwd. Magazijnmedewerkers kunnen de pallets hierdoor ergonomisch verantwoord op hun eigen werkhoogte uitpakken. MINDER ZOEKWERK Alle materialen die nodig zijn voor één jacht worden voortaan bij elkaar opgeslagen. Dit betekent minder zoekwerk voor de medewerkers. Om die reden wordt er nu ook taakgericht gewerkt in het magazijn. Alleen de materialen voor één specifieke taak worden naar de productie gebracht en dus niet alles in één keer. Dit levert ook minder afval op de werkvloer op. Bovendien is er een inpaktafel geplaatst om materialen sneller klaar te maken voor verzending. Papierwerk is niet meer nodig, alles wordt nu digitaal verwerkt in het magazijn. www.linssenyachts.com Grondlegger Linssen Yachts overleden Jac Linssen, oprichter van Linssen Yachts uit Maasbracht, is 19 maart op 98-jarige leeftijd overleden. Hij was de grondlegger van een imposante jachtwerf, die anno nu jaarlijks circa 70 stalen motorjachten bouwt. Er varen inmiddels ruim 3.500 Linssen-jachten rond tot 15 meter lengte. Jac Linssen overleed op de naamdag van de heilige Sint Jozef, de patroonheilige van timmerlieden, waarnaar hij ook het bedrijfje had vernoemd waarmee hij in 1949 in Maasbracht begon: Machinale Houtbewerking St. Jozef. In een loods van zijn schoonvader bouwde Linssen in het begin stuurhutten van teakhout voor binnenschippers. Van het afvalhout maakte hij stuurwielen, wat zo’n grote vlucht nam dat hij daarvoor ook nieuw teak moest inkopen. Hij leverde in 1957 zelfs het stuurwiel voor de ‘Groene Draeck’ van prinses Beatrix. De werf bouwde ook stalen roeiboten, vletten en werkboten en in 1957 volgden de 50 JACHTBOUW NEDERLAND APRIL 2020 eerste stalen motorjachten, de St. Jozefvlet 500, 600 en 700. Aan de Industriehaven in Maasbracht begon Linssen naast een scheepsreparatiebedrijf toen al met het seriematig bouwen van jachten. Telkens lagen twee boten in de showroom en waren er een zestal in aanbouw. In 1964 ontwikkelde Linssen de eerste motorkruisers: de Limburgia-serie. In 1968 kwam zoon Jos in het bedrijf, en later ook zijn broers Jan en Peter. Jos nam in 1975 het roer over van zijn vader, die in de jaren tachtig met pensioen ging. Jac en Ruben - de zonen van respectievelijk Jan en Harry - vormen samen met Yvonne, dochter van Jos – sinds 2010 de derde generatie in het familiebedrijf. “Door hard werken en met zijn ondernemersgeest wist hij de onderneming succesvol uit te bouwen tot een toonaangevend bedrijf. Zijn filosofie en visie zijn altijd een inspiratiebron geweest voor zijn zonen en kleinkinderen die het bedrijf hebben voortgezet”, aldus het management en personeel van Linssen Yachts.
Epifanes PU Speedcoat Color Ultimate spray performance for professionals Based on the latest paint technology, and using the finest of ingredients, Epifanes PU Speedcoat Color is formulated to achieve the highest attainable sprayed gloss finish, in the shortest amount of time. ▶ Excellent flow capability W. Heeren & Zoon BV Aalsmeer – Holland Phone +31 297 - 360 366 info@epifanes.nl www.epifanes.com ▶ Maximum UV stability, color retention and gloss ▶ Great scratch resistant and hardness ▶ Recoatable wet-in-wet after 1 hour (20°C. / 68°F.) ▶ Acryllic PU base allows for polishing after full cure
AXIOM PRO: SIMPLY SUPERIOR UITGERUST MET CLEARCRUISE™ AUGMENTED REALITY Axiom Pro is de nieuwe standaard in multifunctionele displays. Dankzij de suppersnelle quad-core processor, het heldere IPS display en de LightHouse besturingssoftware levert de Axiom Pro een plezierige en intuïtieve ervaring tijdens het navigeren. Tevens kunt u de Axiom Pro eenvoudig uitbreiden, met o.a. extra displays, CHIRP radar, een stuurautomaat of FLIR thermische camera. Ontdek meer op www.raymarine.nl Photo: Galeon
1 Online Touch