Binnenlands Bestuur Extra - JONG & AMBTENAAR 2024 EXTRA 2024 PORTRETTEN van jonge ambtenaren FOUTEN maken, dat MOET AVONTURIEREN over de grens Ambtenaar, wat SCHUIFT dat nou? FOTODAGBOEK NETWERKEN: jonge ambtenaren zoeken elkaar overal op Columns HoeOVERLEEF ik mijn BAAS? Een gesponsorde uitgave van Binnenlands Bestuur

Jouw talent, onze kracht, jouw carriére, onze ambitie! JONG TALENT Persoonlijke ontwikkeling, loopbaanperspectief en goed werkgeverschap. Ga jij een carrière tegemoet bij de overheid met ons Talent-programma? Geerts & Partners helpt je bij het oriënteren, ontdekken én ontwikkelen van jouw carrière bij de overheid. Wat krijg jij bij ons: • Werkgeluk, jouw welzijn is voor ons van het grootste belang. • Jij realiseert jouw ambitie met ons ontwikkelprogramma. • Wij zijn jouw kennis- en sparring-partner. • Ons brede netwerk zorgt voor de juiste variatie aan opdrachten en uitdaging voor jou. Meer informatie? Scan de QR code! Ben je net afgestudeerd of heb je al ervaring? Wij helpen je verder, plan jouw vrijblijvende oriëntatiegesprek in met Joachim van Hees. Dit kan aan tafel, via teams of telefonisch. Wat voor jou het beste uitkomt. WhatsApp of bel Joachim op 06-21498064 voor een oriëntatiegesprek. Of mail joachim.van.hees@geerts-partners.nl Kijk voor meer informatie op geerts-partners.nl/jong-talent CRUCIAAL B KOEN ENNEKING REDACTEUR BINNENLANDS BESTUUR egin 2023 verscheen The Big Con van Mariana Mazzucato en Rosie Collington. Daarin laten de twee economen zien hoe consultancybedrijven als McKinsey, Deloitte en KPMG overheden uithollen en infantiliseren. Het boek sloeg in als een bom. Landelijke media berichtten over hoe enorme sommen belastinggeld vloeien naar een branche waar de publieke sector te afhankelijk van is geworden. De moraal van het verhaal: overheden moeten weer financieel en intellectueel versterkt worden. Het klaroengeschal was iets minder luid toen elf jaar gelden The Entrepreneurial State verscheen. Diezelfde Mazzucato ontkracht in dat boek de mythe van een ingeslapen, bureaucratische staat versus een dynamische, innovatieve private sector. Aan de hand van een groot aantal studies maakt de Italiaans-Amerikaanse econoom hard dat het tegenovergestelde waar is: pas als de overheid heeft geïnvesteerd volgt de private sector. Een investerende en innoverende overheid is onontbeerlijk, luidt de boodschap. Beide boeken demonsteren waarom een krachtige en leidende overheid cruciaal is. Een gegeven dat op steeds meer bijval kan rekenen. Zo is voor het garanderen van de bestaanszekerheid een grotere rol voor de rijksoverheid onmisbaar, aldus de Commissie sociaal minimum. Die behoefte aan meer regie zien we ook elders. Door de coronapandemie, de woningnood en de energietransitie wordt de roep om meer overheidssturing steeds luider, stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Kan de overheid die inhoudelijke en dirigerende taak (weer) met succes vervullen? De Raad voor het Openbaar Bestuur durft er niet de hand voor in het vuur te steken. Voor die rol heeft de overheid volgens de adviesraad te weinig inhoudelijke expertise en ervaringsdeskundigheid in huis, en leunt zij te veel op externe bureaus. Mazzucato en Collington knikken instemmend. Een nieuwe generatie ambtenaren kan daar verandering in brengen. Zij zijn in staat organisaties energieker en innovatiever te maken en brengen actuele kennis naar de werkvloer. Het binnenhalen van deze groep lukt al aardig. ‘De ambtenarij is allang geen slome grijze brij meer maar zit vol met jonge, hoogopgeleide, gedreven mensen’, zei beleidsmedewerker Lauren Marijnen afgelopen zomer in NRC. De meeste van haar jonge collega’s werken vanuit overtuiging bij de overheid. Ze willen bijdragen aan een beter Nederland. Dat blijkt eens te meer uit de interviews in deze editie van JONG & ambtenaar: de nieuwe generatie wil het verschil maken en barst van de ideeën. Die generatie voor langere tijd aan je binden blijkt een stuk lastiger. Vooral gemeenten kampen met uitstroom van nieuw talent. Van de jonge lokale ambtenaren houdt bijna 40 procent het binnen drie jaar voor gezien. Onvoldoende doorgroeimogelijkheden zijn voor velen een heikel punt. Laat dat een belangrijke les zijn voor gemeenten: geef jonge ambtenaren de ruimte. Dan hoeven Mazzucato en Collington niet opnieuw in de pen te klimmen. 3

INHOUD 18 DIEREN EEN STEM GEVEN Dieren hebben hun eigen waarde, zegt Deva Waal, adviseur dierenwelzijn in de gemeente Amersfoort. 30 LIEFST NAAR BUITEN 26 IN DE BAN VAN DATA Simone Nuijens zoekt en ontdekt patronen in de gemeente Gooise Meren. Thomas Lavooij wil vanuit Domburg Zeeland zo mooi mogelijk houden. EN VERDER 21 FOTODAGBOEK LUUKE SCHMIDT 51 JONGE AMBTENAREN ZOEKEN ELKAAR OP 67 ARBEIDSVOORWAARDEN 92 FAALKUNDIGE LEERT JE OMGAAN MET FOUTEN 110 ALLE NETWERKEN 08 HANANE AL HADOUCHI komt op voor jongeren 10 ASTRID ZWAAG bewaakt het erfgoed 11 MAXIME THENU strijdt tegen energiearmoede 12 WYTSKE DE JONG werkt datagedreven 13 SANDER POTTERS helpt Tilburg innoveren 14 RENSKE WILLEMS ondersteunt het mbo 34 KYAN HANSSEN op de bres voor diversiteit 35 JORG VAN DOOREN steekt zijn hand uit 42 WISSE HENDRIKSMA smeedt banden met Duitsland 46 YLVA LUIJTEN maakt Beuningen duurzaam 4 JONG&AMBTENAAR EXTRA 56 HET GEHEUGEN VAN DE GEMEENTE 88 EEN GOED LEEFKLIMAAT Migiza Victoriashoop helpt de geschiedenis van Amsterdam voor de toekomst te bewaren. 72 EUROPA IS GEEN PINAUTOMAAT Tim Slierings zet Flevoland op de Europese kaart. Maaike van de Ketterij beschermt bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid natuur, mens en dier. 60 EVITA HUISMAN helpt starters aan huizen 71 MERLIJN BOUWMAN zorgt dat de boel doordraait 62 IULIA SIRBU onderzoekt steden 64 SIBREN DE WEERD helpt jongeren aan een leuker leven 68 JASPER KARS benut kunstmatige intelligentie 70 ANNEKE VAN MOURIK ondersteunt gezinnen 76 CELINE GERRITSEN houdt Kampen droog 82 FRANS WIGGERS voorkomt nieuwe Toeslagenaffaires 83 KOEN PRONK gaat de petgaten af 84 MONICA ARMANIOUS houdt de huren laag 90 SAMMIE PETERS duikt in onderzoek 106 INGE RIETBERG behartigt het ondernemersbelang 5

INHOUD PRESENTATIES 16-17 Gemeente Maashorst: ontdek, groei en bouw mee als jong talent 24-25 Ontdek de kracht van samenwerking 28-29 Werken aan een stad die zich steeds opnieuw uitvindt 32-33 ‘Tilburg heeft torenhoge ambities’ 36-38 ‘Dit krijg je nergens anders zo voor elkaar’ COLOFON Binnenlands Bestuur Extra - JONG & ambtenaar is een uitgave van Binnenlands Bestuur BV, onderdeel van Sijthoff Media Groep. Uitgaven onder de titel Binnenlands Bestuur Extra vallen niet onder verantwoordelijkheid van de redactie van Binnenlands Bestuur. SAMENSTELLING EN EINDREDACTIE Martin Hendriksma Yvonne Jansen REDACTIE Yvonne Jansen Dave Schut Aart Verschuur VORMGEVING Vrhl Content & Creatie FOTOGRAFIE Henriëtte Guest Sandra Peerenboom Shutterstock MARKETING EN DISTRIBUTIE Lindsay Duijm SALES Sandra de Vries TRAFFIC Gerda Bruggeman Annet van Vliet Cecile Intema VERSPREIDING JONG & ambtenaar wordt verspreid via hogescholen en universiteiten, uitgereikt op beurzen en congressen en verstuurd naar de abonnees van Binnenlands Bestuur die student zijn en/of jonger dan 35 jaar. 6 ABONNEMENT BINNENLANDS BESTUUR www.binnenlandsbestuur.nl/signup BESTELLEN https://mijn.binnenlandsbestuur.nl/ signup/jongambtenaar ADVERTENTIES EN PRESENTATIES Bellen: 06-46285131 Mailen: traffic@binnenlandsbestuur.nl Deze uitgave is gratis verkrijgbaar voor laatstejaarsstudenten aan hogescholen en universiteiten. JONG&AMBTENAAR 40-41 Mooi land om voor te werken 44-45 Jouw plek voor impact en groei 48-49 Veel vrijheid en de kans om je eigen talent te ontdekken 55 Gemeente Doetinchem. Groei door doen. 58-59 Duurzaam werken bij SRO 66 Is werken bij een omgevingsdienst iets voor jou? 74-75 Ontwikkel je talent bij gemeente Epe 78-79 Deze jonge Amsterdamse ambtenaren doen het. 95 Groei mee met Kampen! 96 Natuur, woningbouw en energie 98-99 Kansen zien én pakken in Amersfoort 101 ‘Samen met elkaar, voor en met de Capellenaar’ 103 Meebouwen aan de gemeente Heerlen 105 Een unieke werkplek aan de Zeeuwse kust 108 Koester onze historie, verrijk de toekomst van Maastricht 109 Werk mee aan een betere toekomst voor Nederland 7

JONG&AMBTENAAR Hanane El Hadouchi heeft een missie. Voorheen bij de gemeente Amsterdam en inmiddels bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zet ze zich in voor één doelgroep in het bijzonder: jongeren. OP DE JUISTE KNOPPEN DRUKKEN VOOR JONGEREN ‘I k ben beleidsmedewerker bij het programma maatschappelijke diensttijd’, vertelt ze. ‘Hiermee bieden we jonge Nederlanders de kans om gedurende een aantal weken tot maanden hun talenten te ontwikkelen. Om mensen buiten hun gewone leefwereld te ontmoeten. Tegelijkertijd doen ze iets terug voor de samenleving.’ De gelijkenissen met haar vorige functie zijn opvallend. ‘In Amsterdam was ik jarenlang beleidsmaker op de afdeling onderwijs. Voornamelijk voor MBO’ers. Ik probeerde ervoor te zorgen dat zij dezelfde kansen hebben op een stage of een baan als jongeren met een HBO- of WO-diploma. Zo deed ik mijn best om discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan en hielp ik bij het creëren van stageplekken.’ SUCCESVOLLE TOEKOMST Ze omschrijft de rode draad in haar carrière als volgt: ‘Ik wil dat jongeren de mogelijkheid hebben om het beste uit zichzelf te halen. Zodat ze een goede start hebben op de arbeidsmarkt en kans maken op een succesvolle toekomst. In Amsterdam heb ik gezien dat je als ambtenaar, als je tenminste op de juiste knoppen drukt, echt iets voor elkaar kunt krijgen. Het lijkt me heel tof om dat de komende tijd ook op landelijk niveau te doen.’ Gevraagd naar een praktijkvoorbeeld waar ze trots op is, zegt Hanane: ‘In Amsterdam heb ik een denktank opgericht voor jongeren. Zij adviseren de gemeente over beleidsmatige vraagstukken. Daarnaast heb ik hard gewerkt om een traineeship voor mbo’ers te realiseren. Die hadden we voor WO- en HBO-studenten, maar voor MBO’ers nog niet.’ Haar ambitie op dit gebied werd jaren geleden aangewak8 kerd, toen ze naast haar studie een tijdje als leerplichtambtenaar werkte. ‘Toen kwam ik veel met jongeren in contact. Ik kreeg hun ervaringen te horen. Waar ze tegenaan liepen, wat ze nodig hadden. Schrijnende verhalen waren dat. Er zaten MBO-jongeren bij die zich echt minderwaardig voelden ten opzichte van andere studenten. Dat raakte me enorm.’ Hanane trok een conclusie. ‘Ik dacht, híér moet je dus beleid op baseren. Er als ambtenaar voor zorgen dat je ruimte voor deze jongeren creëert. Zodat iedereen dezelfde kansen krijgt, ongeacht waar je vandaan komt en wat voor studie je hebt gedaan.’ Gelukkig is ze niet de enige die zich hier druk om maakt, valt haar op. ‘Er is nu veel aandacht voor gelijkwaardigheid onder jongeren. Dus ik merk wel dat er een soort verandering plaatsvindt. En daar begint het mee.’ BUITEN LIJNTJES KLEUREN Toen ze nog bij de gemeente Amsterdam werkte, werd Hanane verkozen tot Jonge Ambtenaar van het Jaar 2023. Ze beschouwt ‘pionieren’, zoals ze dat zelf noemt, als haar grootste competentie. ‘Ik ben altijd op zoek naar kansen. Zodat we voor de burger het beste kunnen doen. We hebben ambtenaren nodig die buiten de lijntjes durven te kleuren. Die niet bang zijn om te benoemen wat misgaat en hoe het beter kan. En die zich vooral niet uit het veld laten slaan.’ Haar betoog mondt uit in een boodschap aan generatiegenoten. ‘Ik zou mijn jonge collega’s willen oproepen om hetzelfde te doen. Pak die ruimte. Luister naar je buikgevoel. Als je een idee hebt, werk ernaartoe. Probeer draagvlak te creëren en vooral: blijf doorzetten.’ N NM: H i LJ 29 FUC: s maa d BIJ m d C p OG: W, b e

ERFGOED BEWAREN IN HOLLANDS KROON Astrid Zwaag was al trainee bij Hollands Kroon toen de gemeente een nieuwe functie in het leven riep: adviseur erfgoed. Astrid had de lerarenopleiding geschiedenis gevolgd en was supergeïnteresseerd. ‘Het was de perfecte match.’ D aarvoor deed de gemeente weinig met erfgoed. ‘Hollands Kroon is pas in 2012 ontstaan uit vier kleine gemeenten en richtte zich destijds vooral op economische groei.’ Na wat druk van buitenaf kwam daar verandering in. Astrid mocht de afdeling opzetten. ‘Ik zeg weleens gekscherend: alles wat een beetje oud is, komt bij mij terecht.’ Monumenten zijn haar voornaamste verantwoordelijkheid. ‘Meestal betreft het huizen. Een voormalige burgemeesterswoning bijvoorbeeld. Of een stolpboerderij; dat is een boerderijtype in de vorm van een piramide dat het landschap van Noord-Holland kenmerkt. Maar ook twee kerkgebouwen.’ EERST TOESTEMMING Als een van de weinige gemeenten in Nederland wijst Hollands Kroon een gebouw pas aan als monument na toestemming van de eigenaar. ‘Dat is best controversieel. Veel erfgoedorganisaties zijn daartegen. Maar wij geloven in enthousiasmeren, in plaats van opleggen. Voor onderhoud ben je immers van de eigenaar afhankelijk. Andersom verstrekken wij daarvoor subsidies.’ Die voorkeur voor samenwerking komt terug in haar contact met andere organisaties. Astrid ziet zichzelf als aanspreekpunt. ‘Als mensen iets vinden dat mogelijk van waarde is, bellen ze eerst de gemeente. Ik verwijs ze vervolgens door naar historische verenigingen en lokale musea. Leuk voorbeeld: vorig jaar was er door garnalenvissers een houten beeld uit de Waddenzee opgevist. Een bemanningslid had dit op Twitter gedeeld. Ik zocht meteen contact. Het beeld bleek afkomstig van een VOC-schip. De pers dook erop, er was zelfs aandacht voor in talkshow Op1. Barry, werd het beeld genoemd.’ N: A g L 27 FC: a d BIJ g s Kroon OPLEIDING: HBO bachelor lerarenopleiding geschiedenis LESPAKKET Waar Astrid ook trots op is, is een lespakket voor basisscholen. ‘In de Tweede Wereldoorlog zijn veel vliegtuigen neergestort op ons grondgebied. Hollands Kroon lag precies op de route van de Royal Air Force uit Engeland. Er zijn ook Duitse vliegtuigen gevonden.’ Hier wordt op scholen over verteld, en er is een stichting die herdenkingspalen plaatst. ‘Bij de onthulling van zo’n herdenkingspaal komen dan nabestaanden langs, laatst nog Canadezen. Dat is heel bijzonder.’ Op andere dagen moet er bijvoorbeeld een informatiebord komen. ‘Overal in Nederland heb je bruine ANWB-borden bij historische gebouwen. In Hollands Kroon nog niet. Slechts enkele woorden kunnen al tot de verbeelding spreken.’ In de toekomst kunnen de borden worden aangevuld met podcasts. ‘We willen een canon van Hollands Kroon maken, zodat we een mooi chronologisch overzicht krijgen. Ik heb voorlopig genoeg werk.’ 10 LOKAAL VEEL RUIMTE VOOR EIGEN INITIATIEF Hoe zorg je dat mensen met een smalle portemonnee ook hun woning kunnen verduurzamen? Als adviseur energiebesparing bij de gemeente Maashorst gaat Maxime Thenu actief naar die doelgroep op zoek. ‘Ik wil contact met de inwoners, niet alleen achter mijn bureau zitten.’ N: Mae Theu L 2 jar FUC: beledsadseur d gbg BJ g t OG HO mgm gg - s g D e gebouwde omgeving moet in 2050 volledig klimaat neutraal zijn. Gemeenten hebben hierin de regie. De rijksoverheid trekt veel geld uit voor de beleidsterreinen waar Maxime zich voor inspant, zoals bestrijding van energie -armoede. Daarnaast zijn er middelen voor de energietransitie die Nederland stap voor stap van het aardgas af moet helpen. Maxime: ‘Het rijk honoreert concrete projecten die energiearmoede bestrijden, vooral ontstaan door de oorlog in Oekraïne en gestegen energieprijzen. De projecten moeten inwoners een structurele verlaging van de energierekening opleveren, het mag geen tijdelijke lastenverlichting zijn.’ EIGEN INITIATIEF Er mag dan voor gemeenten veel rijksgeld op de plank liggen, er zijn nog nauwelijks structurele invullingen bedacht. Dat geeft Maxime veel ruimte voor eigen initiatief. Zo heeft ze samen met collega’s uit omliggende gemeenten de regionale Energiehulp Klusbus opgezet. ‘Met deze bus gaan we bij 11 ‘ Er is veel weerstand, vooral door financiële consequenties’ PRATEN MET DE INWONERS In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om te komen tot een haalbare, betaalbare en uitvoerbare transitie voor gemeenten en inwoners. ‘We hebben een opgave voor 2030 en voor 2050, maar hoe krijg je iedereen zo snel mee? We zitten op dat onderwerp echt nog in de overleg- en uitprobeerfase’, zegt Maxime. ‘Ik gebruik een deel van mijn werktijd om naar de inwoners toe te gaan. Ik vraag waar ze tegen aanlopen, praat met ze over hun ideeën. Ik ben ambtenaar, maar wel een moderne. Ik wil contact met de inwoners, niet alleen achter mijn bureau zitten. Er zijn veel meningen over de energietransitie. De een is fel tegen, de ander fel voor. Daarom zijn we van plan meerdere pilots in de gemeente te starten. We weten dat we haast op straatniveau moeten kijken wat wel en niet werkt. Je kunt niet vanuit het gemeentehuis roepen: “Zó gaan we het doen!”’ inwoners langs om tips te geven over energiebesparende maatregelen. Medewerkers kunnen meteen passende kleine maatregelen installeren, kosteloos.’ Bijvoorbeeld radiatorventilatoren, kozijnfolie of een waterbesparende douchekop. Zelf maakte Maxime uiteraard ook een ritje mee, samen met de wethouders. Ze merkte meteen hoe moeilijk het is om inwoners te bereiken die het moeilijk hebben. ‘Er is veel schaamte rond armoede. Daarom werk ik samen met de collega’s van het sociaal domein. Die hebben contacten met bewonersorganisaties en welzijnsinstellingen, kunnen mensen op armoederegelingen wijzen en kennen de inwoners die in de zogeheten ‘vroegsignalering’ zitten.’ Met dat laatste probeert de gemeente bij betalingsachterstanden tijdig actie te ondernemen om te voorkomen dat inwoners wegzinken in een moeras van problematische schulden.

JONG&AMBTENAAR GEDREVEN ADVISEREN MET DATA Gemeenten kunnen beter beleid maken door goed met verschillende data om te gaan en gegevens uit diverse bronnen met elkaar te combineren. Inhoudelijke maatregelen en voorzieningen kun je dan meer richten op specifieke doelgroepen, zoals ouderen of vluchtelingen. Datagedreven werken, volgens adviseur Wytske de Jong. N Wy g LJ 3 jar FUC: adr dg en BJ g m OG maste stateg g - t ys ring ondersteunen. ‘Alleen aan data heb je niets. Je moet ook de juiste tooling hebben, goed datamanagement opzetten en nadenken over alle privacy-gevoeligheden.’ Wytske hoeft niet van elk beleidsterrein verstand te hebben. Daar zijn beleidsambtenaren voor. Ook het ‘ophalen’ van data en verwerken in dashboards hoeft ze niet te doen; een data-analist doet dat. Wytske adviseert vooral afdelingen, bijvoorbeeld in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Zo wordt onder meer overzichtelijk waar kwetsbare groepen wonen ten opzichte van zorgvoorzieningen. Ook helpt ze bij het maken van een woonmonitor. ‘De gemeenten en de landelijke politiek hebben een woondeal afgesloten. Ook Doetinchem is verplicht snel woningen bij te bouwen, in verschillende categorieën. We willen makkelijk aan de weet komen of we die doelstelling halen of niet. Hoeveel is al gebouwd, wat zit nog in de planning, wat is vergund? Vallen ze in goedkope huur, dure huur, goedkope koop, dure koop? Die data zitten nu in verschillende interne applicaties, maar worden gecombineerd.’ LEERGANG S inds oktober 2022 werkt Wytske in Doetinchem, nadat ze eerst bij de Auditdienst Rijk in Den Haag werkte. Tijdens de coronapandemie besloten zij en haar partner naar de Achterhoek te verhuizen om thuis te werken. Heen en weer reizen naar Den Haag bleek vermoeiend, een van de redenen waarom ze nu geweldig blij zegt te zijn met haar werk in Doetinchem. Dat is gevarieerd en bestrijkt veel beleidsterreinen. Momenteel legt ze het digitale fundament dat de gemeente helpt om data makkelijker te verzamelen en te verwerken. Die data moeten het beleid en de bedrijfsvoe12 Doetinchem werkt op datagebied samen met zeven naburige gemeenten in Datalab Gelderland-Oost, ‘Datalab GO’. Deze samenwerking blijkt enorm handig, bijvoorbeeld bij kennis over hittestress en klimaatverandering. Wytske: ‘We brengen de ‘hitteplekken’ interactief in kaart en kijken waar potentieel wateroverlast kan optreden, door gegevens te combineren en kaarten over elkaar te leggen.’ Bij Datalab GO organiseert Wytske nu een leergang voor gemeentemedewerkers. ‘Zodat iedereen zich kan ontwikkelen en een basisniveau heeft op het gebied van datagedrevenheid. Ze leren onderzoeksresultaten en cijfers interpreteren en leren de goede datavraag te stellen. Ook doen ze kennis op van belangrijke privacy-onderwerpen. Medewerkers hoeven het niet allemaal helemaal zelf te kunnen. Wel willen we goede gesprekspartners kweken voor iedereen die met data bezig is. Zo begrijpen collega’s waarom data-analisten altijd zo irritant doorvragen.’ ALLES VOOR INNOVATIE Het bestaande economische ‘DNA’ van Tilburg versterken en duurzamer maken. Voorheen waren dat vooral de maakindustrie en de logistiek. Nu wil Tilburg activiteiten aantrekken voor wat het de ‘next economy’ noemt. Slim en duurzaam. Sander Potters loopt zich het vuur uit de sloffen om dat te helpen verwezenlijken. ilburg heeft veel geïnvesteerd in onder andere de Spoorzone, een plek die nu hip & happening is. Voor bedrijven die hun geld verdienen met data en IT staan daar de seinen op groen. ‘In de Spoorzone bevindt zich onder andere onze innovatieparel MindLabs. Een samenwerkingsverband waar kennisinstellingen, overheden en een groeiend aantal van bedrijven, maatschappelijke instellingen en startups in deelnemen. De kennis die hier aanwezig is of ontwikkeld wordt, zit op het snijpunt van digitalisering, kunstmatige intelligentie en mensgerichte toepassingen ofwel human centered AI. Ten behoeve van de zorg bijvoorbeeld. In die niches is Tilburg sterk ten opzichte van andere regio’s. Waar Eindhoven met Brainport meer inzet op fundamentele ontwikkeling van deep tech zijn wij sterk in het verder ontwikkelen en producten aan de man brengen.’ Een andere troefkaart is volgens hem Midpoint Brabant, die op regionale schaal ondernemers ondersteunen om hun bedrijven naar een volgend niveau te tillen. T met AI een rol speelt bij de werving en screening van personeel. Een toepassing die inmiddels door grote bedrijven is ontdekt. ‘Met geautomatiseerde whatsapp-gesprekken kunnen zij veel personen screenen. Ze hebben net zes ton opgehaald om verder te groeien.’ In de maakindustrie, een van de oude pijlers, doet Tilburg ook volop mee, maar dan op een slimmere en duurzame manier. Gisteren nog mocht Sander een kijkje nemen bij een bedrijf waar de ‘slagaderen’ worden geproduceerd voor hoogtechnologische apparaten en machines. ‘Slangen maken klinkt niet spannend. Maar dit bedrijf maakt die bijvoorbeeld voor de semiconductor-industrie, of MRI-scanners. De ondernemer die dat bedrijf opbouwde is rond de veertig. Het bedrijf telt inmiddels 250 medewerkers. Als ik daar rondloop word ik bijna melancholisch en warm van binnen.’ VEEL PRATEN Wat zijn aandeel daarin is? ‘Veel praten met ondernemers, vragen wat zij nodig hebben en waar ze heen willen groeien. Ik ben geen engineer of programmeur. Sociale vaardigheden zijn mijn grootste kracht.’ Daarnaast heeft Sander veel contacten met kennisinstellingen. De gemeente heeft een universiteit, hbo en mbo’s, waar kennis te halen valt en mensen om die in de praktijk te brengen. In geld vinden voor nieuwe bedrijvigheid zijn die soms minder goed. Ook daarin kan hij wat betekenen. Eerder specialiseerde hij zich in subsidie- en innovatieadvies bij een groot consultancybureau. ‘Daar hielp ik bedrijven – van startups tot beursgenoteerde organisaties – bij het aanvragen van subsidies op het gebied van innovaties en duurzaamheid. Ik was ook gedetacheerd bij de provincie Gelderland, waar ik juist aan de andere kant van de subsidietafel zat.’ NM: d s LJ: 31 NIET BIJ TE BENEN Artificial intelligence speelt in veel sectoren een rol. De ontwikkelingen zijn bijna niet bij te benen. En Tilburg kan daar naar zijn idee veel in betekenen. Voorbeeld: een bedrijf dat 13 FUC: beledsadseur e e BIJ: g g OG: O bhelr bkde

JONG&AMBTENAAR Nauw betrokken bij de praktijk van het onderwijs MBO’ERS ZIJN ECHTE DOENERS Voor de klas staan of beoordelen of onderwijs aan gestelde normen voldoet. Twee kanten van één medaille, vindt onderwijsinspecteur Renske Willems. Ze leerde beide kanten kennen. R enske begon met een bachelor pedagogische wetenschappen, en voltooide haar studie als onderwijswetenschapper. Een lesbevoegdheid voegde ze er ook aan toe, ‘om naast theoretische kennis ook de dagelijkse praktijk van het onderwijs te leren kennen’. Van die laatste stap profiteert zij in haar huidige functie dagelijks. ‘Onderwijswetenschappen gaan van basisonderwijs tot hoger onderwijs en alles daartussen. Het mbo kende ik nauwelijks, maar het is een enorm leuke sector.’ In het docentschap bleef de blik op het onderwijsveld Renske te beperkt. ‘Ik wilde mijn blik graag verbreden. Werken bij de inspectie leek me ‘ Het mbo is een mini­samenleving in één klas’ daarvoor een mooie kans.’ Met haar papieren kon ze daar probleemloos aan de slag. Nauw betrokken bij de praktijk, omdat ze veelvuldig schoolbezoeken aflegt met collega’s. ‘In heel Nederland en op kleine vak­ of particuliere opleidingen tot de grootste roc’s. Allemaal met hun eigen cultuur en kenmerken.’ ‘Bekostigde instellingen’ heet de afdeling waar Renske werkt, met voornamelijk de roc’s als werkveld. ‘Eén keer in de vier jaar zijn die aan de beurt voor een regulier onderzoek. In multidisciplinaire teams – van pedagogen, onderwijskundigen en juristen tot mensen met financiële expertise – kijken we naar de informatie die de scholen aanleveren, zoals 14 beleidsdocumenten, jaarverslagen en strategische plannen. In een startgesprek vormen we ons een beeld van de kwaliteit, de mogelijke risico’s die het bestuur van de instelling ziet, en de ambities. Daarna verifiëren we dat in de praktijk.’ BASISVAARDIGHEDEN STUDENTEN Speerpunten zijn basisvaardigheden van studenten: Nederlandse taal, rekenen en burgerschap. ‘Benadrukt een school sterk het belang van het vak burgerschap omdat zij wil dat studenten later goed functioneren in een inclusieve, democratische rechtstaat, dan zijn we benieuwd of we dat accent terugzien in de opleidingen. Daarover spreken we met de besturen, raad van toezicht, medezeggenschapsraad, docenten en beleids­ en stafmedewerkers. En niet in de laatste plaats met studenten en studentenraad.’ Mbo­studenten zijn geen amorfe massa, maar heel divers. ‘We doen het mbo geen recht door het in een paar kenmerken te vangen’ licht Renske toe. ‘Ik had in mijn klassen 16­jarigen vers van het vmbo, maar ook mensen van 50 die op latere leeftijd besloten dat ze alsnog een diploma wilden halen, of zich wilden omscholen. Een mini­samenleving in één klas.’ Schoolverzuim van leerplichtigen is een belangrijk aandachtspunt. Niet zonder reden: in het studiejaar 2021­2022 waren er ruim 30.000 nieuwe voortijdige schoolverlaters; het hoogste aantal in tien jaar tijd. Gedeeltelijke verklaring: de motivatie van veel studenten verdampte tijdens de schoolsluitingen en met de beperkingen van online onderwijs. ‘Voor een groot deel van de samenleving lijkt corona lang geleden, maar in het onderwijs merk je de nasleep nog elke dag’, weet Renske door haar werk. ‘Voor ons een bron van zorg, evenals het mentale welzijn van jongeren.’ Mbo’ers zijn echte doeners. NAAM R s L: 29 FC: - br bds BJ I t d OG mar dh; bhel dhe ppen ‘Voor hen is praktijkonderwijs zó belangrijk. Ik wil ook niet dat mijn haar wordt geknipt door een kapper die het vak alleen leerde via YouTube. En een verband aanleggen of steunkous aantrekken moet ook op een echt mens geoefend.’ PRAKTISCHE VAARDIGHEDEN Lichtpuntje van die nare periode is dat corona het mbo in het spotlicht zette en de discussie over termen als ‘hoger’ en ‘lager’ en ‘praktisch’ en ‘theoretisch’ onderwijs aanblies. 15 Met gelijke waardering voor alle studenten en opleidingen. Het idee van ‘hoger’ en ‘lager’ onderwijs is nog niet geheel verdwenen. Maar er is verandering op komst, aldus Renske. ‘Het belang van praktische vaardigheden wordt meer gezien. Ook door grote opgaven als klimaatmaatregelen en de energietransitie.’ Ze is er blij mee. ‘Na de havo wordt het mbo vaker als optie gezien als dat beter past. Een mooie ontwikkeling. Uiteindelijk hebben mensen met praktische en theoretische vaardigheden elkaar nodig.’

JONG&AMBTENAAR GEMEENTE MAASHORST: ONTDEK, GROEI EN BOUW MEE ALS JONG TALENT Een groene, jonge, bruisende gemeente met ambitie: dat is Maashorst. Hier vind je een leer- en werkplek met ruimte om jezelf te ontwikkelen, te pionieren en mee te bouwen aan de toekomst. B ij ons vind je het beste van twee werelden: een ruimtelijke en groene woon- en werkomgeving en toch alle voorzieningen in de buurt. Als ‘groentje’ onder de gemeenten weten we precies waar we heen willen. Maar eerlijk is eerlijk: we hebben nog wat stappen te zetten voordat we daar zijn. Boeiend? Zeker weten! Bij ons krijg je de ruimte om je mouwen op te stropen, te ondernemen en mee te bouwen aan onze gemeente. Want er liggen bij ons volop kansen en we hebben hoge ambities. Om een van onze ambities te noemen: een vindbaar, herkenbaar en professioneel toegangspunt waar inwoners met al hun zorg- en ondersteuningsvragen terechtkunnen. Deze en andere plannen verwezenlijken we graag met een stel vrijzinnige pioniers, die zin hebben in een oer-Brabants avontuur. VAN STAGIAIR OF TRAINEE TOT SPECIALIST IN JOUW VAKGEBIED Je kunt bij onze gemeente terecht voor traineeships en stages in verschillende domeinen. Met een stageopdracht die boeiend is voor jou én nuttig voor de gemeente. Of de kans om als starter of trainee te ontdekken op welk gebied jij je verder wilt specialiseren. RUIMTE VOOR JOUW ONTWIKKELING Werken bij Maashorst betekent werken aan jouw ontwikkeling, bijvoorbeeld met de activiteiten in ons jonge-ambtenarennetwerk. Bovendien waarderen 16 we jouw frisse blik: we stimuleren je om kritisch naar processen te kijken en verbetersuggesties te delen. En we zien je graag doorgroeien. Zo maakte Demi de stap van jeugdconsulent naar beleidsadviseur jeugd. En is Jolien na twee traineeships nu junior beleidsadviseur planvorming en ontwerp. EEN GEZONDE BALANS TUSSEN WERK EN PLEZIER Bij ons draait het om jouw welzijn. Kijk alleen al naar je moderne werkplek. Met planten voor een huiselijke én gezonde werkomgeving. En open ruimten waarin je makkelijk collega’s ontmoet. Wat dacht je van de maandelijkse events, tafeltenniswedstrijden en bedrijfsfitnessfaciliteiten? Of het KWIEK-programma, een vitaliteitsinitiatief met sportieve en sociale activiteiten en persoonlijke fysio-sessies? Zet je in voor jouw toekomst én die van Maashorst. Meer weten? Check onze socials of bel 0413 - 28 19 11 voor een vrijblijvende kop koffie. KENGETALLEN Gemeente Maashorst bestaat sinds 1 januari 2022 6 kernen, Uden, Volkel, Odiliapeel, Reek, Schaijk en Zeeland. Ongeveer 60.000 inwoners Ruim 525 medewerkers 15% van de medewerkers is jonger dan 35 jaar Een moderne werkplek in het bruisende centrum van Uden Een actieve jonge ambtenaren netwerk 17

N: D l LJ: 31 FUC: adr dlijn BIJ: g sft OG WO bacheos g m ; PD taaosoe DEVA GEEFT DIEREN EEN STEM IN AMERSFOORT In onze samenleving gebruiken we dieren voor voedselproductie, gezelschap of ter vermaak. Maar dieren hebben hun eigen waarde, zegt Deva Waal. Zij is adviseur dierenwelzijn in de gemeente Amersfoort. G een weerhaakjes meer door de lip van vissen. Amersfoort heeft in Nederland de primeur om in eigen viswateren dit gereedschap voor hengelaars vanaf 2024 te verbieden. Niet om sportvissers te pesten. Hier zijn afspraken over gemaakt met de lokale hengelsportclub. Net als een groeiend aantal andere mensen staan ook de leden van zo’n vereniging stil bij het welzijn van dieren, weet Deva. Onderzoek van de Raad voor Dierenaangelegenheden laat zien dat 99 procent van de mensen vindt dat aan dieren waarde wordt toegekend zónder direct nut voor de mens. Van zweefvlieg en vleermuis tot huiskat. ‘Het gaat erom dat je kijkt vanuit het dier zelf’, aldus Deva. ‘Op veel vragen rond dierenwelzijn hebben we nog geen echt antwoord. In mijn werk is het zaak zoveel mogelijk perspectieven mee te wegen. Filosofen maken dat soort afwegingen ook, dus heel ver van mijn achtergrond ligt mijn werk niet.’ SCHEPJE BOVENOP Deva is de spil in de Amersfoortse Dierenwelzijnsnota in wording. In Amsterdam deed ze achter de schermen onderzoekswerk voor de Partij voor de Dieren. Die ervaring en kennis komen goed van pas in haar huidige functie. Amersfoort had het nodige geregeld op het gebied van dierenwelzijn, maar er kon wel een schepje bovenop. ‘In het coalitieakkoord staat dat er een Dierenwelzijnsnota moet komen, waar alle regels en beleid bij elkaar komen.’ Een ambtenaar die zich DIERVRIENDELIJKSTE GEMEENTE VAN NEDERLAND Amersfoort is in 2023 uitgeroepen tot de meest diervriendelijke gemeente van Nederland. Amersfoort krijgt de prijs omdat het volop inzet op het verbeteren van het dierenwelzijn in de stad. 19 specifiek hiermee bezighoudt was er nog niet. Zo werd Deva de eerste adviseur dierenwelzijn van de gemeente. ‘De aanstelling van een wethouder als specifieke portefeuillehouder en mijn benoeming geven aan dat dierenwelzijn in onze gemeente geen bijzaak is.’ De (landelijke) Wet dieren is het uitgangspunt voor de nota. ‘Daarin staan concrete zaken’, legt Deva uit. ‘Onder andere dat je inbreuk op integriteit van dieren moet voorkomen. Je moet zorgen dat ze geen honger en dorst lijden. Ook mag je hun natuurlijke gedrag niet beperken.’ PADDENWERKGROEP Keurt de raad de nota goed, dan krijgen dieren een stem in besluitvormingsprocessen. Daarmee is de discussie niet af. ‘Laat je dierenwelzijnsorganisaties voor dieren spreken, of baseer je je bijvoorbeeld op de wetenschap? Het is onder‘ Op veel vragen rond dierenwelzijn hebben we geen antwoord’ deel van mijn werk om mensen hierover aan de praat te krijgen. Van de paddenwerkgroep tot hobbyboeren tot andere inwoners. En natuurlijk collega’s.’ Wat kunnen de voornemens concreet opleveren? ‘Meer rustplekken voor dieren bijvoorbeeld, en rekening houden met hen als er wordt gebouwd. Ook wordt uitbreiding van slachterijen en veehouderijen niet toegestaan, voor zover dat binnen de gemeentelijke bevoegdheid valt. En er wordt in voorzien dat mensen met een inkomen op bijstandsniveau medische hulp kunnen krijgen voor hun dier.’ DIERENTAAL DOORGRONDEN Kunstmatige intelligentie helpt onze soort de taal van dieren en hun gevoelens te doorgronden. Japanse onderzoekers beweren dat ze kippengeluiden, zoals kakelen, tokken, kunnen vertalen in de emoties die de vogels voelen. Honger, angst en woede, tevredenheid en opwinding. ‘Met die kennis valt dierenwelzijn steeds moeilijker te negeren.’

LUUKE IS DE VERBINDENDE SCHAKEL Maastricht is bestuurlijk en administratief verdeeld in zeven stadsdelen. In het Stadsdeel Zuid, op de oostelijke oever van de Maas, is Luuke Schmidt stadsdeelregisseur. Ze draagt bij aan de leefbaarheid en veiligheid van ‘haar’ stadsdeel en de plannen die de gemeente ermee heeft. Inmiddels kent ze ‘Zuid’ op haar duimpje en is ze er een bekende verschijning. De redactie van JONG & Ambtenaar trok met haar op onder werktijd. NAAM: Luuke Schmidt LEEFTIJD: 28 FUNCTIE: stadsdeelregisseur Maastricht Zuid BIJ: gemeente Maastricht OPLEIDING: bachelor sociologie; master international business 21

IK WERK SAMEN MET WIJKEN BUURTWONERS EN GEORGANISEERDE BEWONERSGROEPEN. EN DAARNAAST MET MAATSCHAPPELIJKE PARTIJEN, ZOALS WONINGCORPORATIES, POLITIE EN OPBOUWWERK. ALS AANSPREEKPUNT EN LUISTEREND OOR WEET IK WAT ER SPEELT. ANDERS TREKKEN MENSEN MIJ WEL AAN M’N JAS. DE WIJKAGENT IS VOOR MIJ EEN BELANGRIJK CONTACT. WE DELEN SIGNALEN OVER KLACHTEN EN ZAKEN ALS OVERLAST, BIJVOORBEELD VAN JEUGD, DRUGSGERELATEERDE OF ANDERE ZAKEN DIE ONGEWENSTE SITUATIES OPLEVEREN. MAASTRICHT ZUID IS MOOI GROEN. HIER EN DAAR DRUKKEN DE WORTELS STOEPEN NAAR BOVEN EN ONTSTAAT SCHADE AAN DE RIOLERING. MET EEN WIJKBEWONER INVENTARISEER IK PLEKKEN WAAR DIT GEBEURT. EERDER HADDEN WE HIEROVER EEN BUURTBIJEENKOMST, WAAR BEWONERS HUN VOORKEUR UITSPRAKEN VOOR HET SOORT BOMEN DAT ZE GRAAG TER VERVANGING ZIEN. 22 JONG&AMBTENAAR OVERLEG MET MIJN COLLEGA VAN DE AFDELING COMMUNICATIE OVER EEN BEZOEK VAN HET STADSBESTUUR AAN MIJN STADSDEEL. WAT GAAN WE DOEN OM INWONERS DAAROVER TE INFORMEREN? TERUG VAN EEN GESPREK OP HET STADHUIS. ALS STADSDEELREGISSEUR HEB IK EEN ‘EIGEN’ STADSDEELWETHOUDER. MET HAAR SPREEK IK REGELMATIG DOOR WELKE WENSEN EN ZORGEN LEVEN IN MAASTRICHT-ZUID. 23

JONG&AMBTENAAR betrokkenheid en carrièregroei samenkomen! VAN SAMENWERKING Gemeente Boekel: waar flexibiliteit, ONTDEK DE KRACHT B ij de gemeente Boekel draait alles om samenwerken. We willen flexibel inspelen op de veranderende samenleving en onze dienstverlening daarop afstemmen. Daarom werken we met generalisten; medewerkers die zich zowel op beleids- als op uitvoerend niveau kunnen verdiepen in verschillende onderwerpen. Vandaag werken ze aan het ene onderwerp, en morgen schakelen ze gemakkelijk over naar een ander onderwerp, afhankelijk van de behoeften van onze burgers. We geloven in werken op hoofdlijnen en het inhuren van specialistische kennis bij samenwerkingsverbanden en marktpartijen. Op die manier blijven we wendbaar en kunnen we de beste resultaten behalen. GASTVRIJ EN ACTIEF Bij ons staan gastvrijheid en actie centraal. We willen dat onze inwoners zich betrokken voelen bij de besluitvorming. We faciliteren en stimuleren burgerparticipatie en houden van korte lijnen en directe betrokkenheid. Jouw stem telt daarbij en samen met jou werkt de gemeente Boekel aan de toekomst van haar burgers. Als je interesse hebt in werken voor de gemeente Boekel en haar inwoners, maak dan al kennis door het filmpje “The farmers from the Valley” te bekijken. In vogelvlucht krijg je een indruk van onze gemeenschap en de inwoners. Scan de QR-code om het filmpje te bekijken of plak de link https://www.youtube.com/watch?v=mtJKeN2dLPw in je zoekveld. TRANSPARANTIE EN COMMUNICATIE In Boekel staren we ons niet blind op regels, maar proberen we juist te dereguleren. We willen het makkelijker maken voor onze inwoners en ondernemers. Waar mogelijk faciliteren en ondersteunen we hen. We hechten waarde aan heldere en duidelijke communicatie met onze burgers. We willen dat ze weten wat er speelt en welke stappen we nemen om Boekel nog beter te maken. GEMEENTE BOEKEL IN HET KORT Gemeente Boekel: 1 gemeente, 3 kernen, 11.000 inwoners. Bij de gemeente werken ruim 75 medewerkers waarvan 33% jonger dan 35 jaar. De kleinschaligheid geeft kans tot snel overleg en afspraken maken met collega’s. Gemeente Boekel is één van de kleinere zelfstandige gemeentes in Nederland, maar groots in haar doen. Gemeente Boekel dynamische gemeente, aandacht voor dienstverlening en deregulering. Bij alles staat het belang van de burger centraal. Mogelijkheid tot hybride werken, afhankelijk van de taken. De gemeente stimuleert opleiding en ontwikkeling van medewerkers. Kijk op www.boekel.nl voor meer informatie en vacatures. FIJN WERKEN BIJ DE GEMEENTE BOEKEL Carrièremogelijkheden zijn er voor iedereen bij de gemeente Boekel. Je krijgt volop de gelegenheid je te ontwikkelen en te groeien. Of je nu communicatieadviseur bent, beleidsmedewerker of jeugdconsulent. Ook mooi meegenomen: je krijgt de mogelijkheid om hybride te werken. We bieden een inspirerende werkomgeving met ongeveer 75 collega’s. Je zult merken dat onze gemeente barst van de jonge professionals die klaarstaan om hun enthousiasme en frisse ideeën met jou te delen. In onze organisatie van bescheiden omvang weten medewerkers elkaar makkelijk te vinden. Het is 24 “Als communicatieadviseur ben ik met mijn collega betrokken bij de communicatie van verschillende projecten. Over veel zaken praten we mee en we worden uitgedaagd om tot oplossingen te komen. We adviseren over activiteiten binnen de gemeente en zetten social media en andere kanalen in om onze inwoners te informeren. Iedere dag geeft nieuwe uitdagingen en kansen. Het is een pluspunt om veel verschillende taken te hebben. Dat zorgt voor veel variatie en uiteenlopende contacten. Van de burgemeester en wethouders tot en met onze collega’s van de buitendienst of het sociaal domein. Maar ook met externe partijen. Door de flexibele werktijden in combinatie met de mogelijkheid om thuis te werken heerst er een prettige werksfeer. Daarnaast is het fijn dat we de vrijheid hebben om cursussen te volgen en aan onze professionele ontwikkeling te werken. Kortom de gemeente Boekel is een topwerkgever en een levendige gemeente om voor te werken. Iedere dag werk ik met onderwerpen die de samenleving en dus ook mezelf aangaan. Dat vind ik super interessant. Ik zit hier echt op mijn plek.” aldus Lois Notten, 29 jaar en ruim één jaar werkzaam bij de gemeente Boekel. GEMEENTE BOEKEL natuurlijk ook heel bijzonder dat wij als kleine gemeente zelfstandig zijn! En als kers op de taart bieden we een prima reiskostenvergoeding. We begrijpen dat reizen een belangrijk onderdeel kan zijn van je dagelijkse routine en we willen ervoor zorgen dat je hiervoor op een passende manier wordt gecompenseerd. GRIJP DEZE KANS Ben je enthousiast geworden en wil je deel uitmaken van ons team? Bezoek onze website www.boekel.nl en check onze socials om te kijken waar jouw kansen en mogelijkheden liggen. Een gemeente waar geen dag hetzelfde is en waar elke dag nieuwe kansen biedt om het leven van inwoners beter te maken. We kijken ernaar uit om je te ontmoeten. “ Bij alles wat we doen vragen we ons af: Wat heeft de burger er aan?” 25

JONG&AMBTENAAR Van PET-scans analyseren naar armoede bestrijden of de openbare ruimte mooier maken. Als er één jonge professional een grote overstap maakte, dan Simone Nuijens wel. DATA-ANALYSE ONDERGAAT EEN GROEISPURT G ooise Meren, de gemeente waar Simone werkt en woont, wil net als veel andere gemeenten ‘datagedreven’ opereren. Gericht data verzamelen, op grond waarvan adviezen worden opgesteld en beleid wordt gemaakt. Simones aandeel is het analyseren van de data, en ze programmeert ook. ‘Data moeten worden omgezet in een vorm die toelaat dat er analyses mee worden gedaan. Het andere stuk programmering heeft meer betrekking op innovatieve dataprojecten, die werken op basis van algoritmes en een voorspellend karakter hebben. Dat laatste wordt steeds belangrijker. Bij ons staat dat nog in de kinderschoenen, maar we maken een groeispurt door. Hadden we eerst één data­analist, inmiddels zijn we met een team informatiemanagers en business intelligence­specialisten.’ De snelle ontwikkeling van het vakgebied heeft ook ethische en soms risicovolle kanten. ‘Algoritmen mogen niet leiden tot discriminatie of profilering’ zegt Simone. ‘Daar zijn we ons goed van bewust. En onze informatie moet voldoen aan de privacywetgeving.’ ACADEMISCHE ZIEKENHUIZEN Voor Simone betekende haar functie een flinke omslag. Haar vorige banen waren in de (bio)medische hoek. Ze was coördinerend stralingsdeskundige en onderzoeksanalist in academische ziekenhuizen. ‘Ik beoordeelde of er patronen waren te herkennen aan de hand van de beelden van patiënten met specifieke ziekten, bijvoorbeeld lymfeklierkanker. In de data kon ik zien of een patiënt een bepaalde ziekte gaat ontwikkelen, of hoe de overlevingskans eruitziet over vijf jaar. Heel specialistisch. Nu kom ik met veel meer levensterreinen in aanraking. Aan die diversiteit was ik echt toe.’ ‘Voor het leggen van verbanden is een wetenschappelijk 26 denkniveau noodzakelijk’, licht Simone toe. ‘Met mooie grafieken en plotjes ben je er niet. Er hoort altijd een verhaal bij de data. Om dat te kunnen vertellen moet je ze op de juiste manier interpreteren. Je bevindingen moet je ook kunnen communiceren. Niet meteen beginnen over algoritmes of codetaal. Je moet op een relatief eenvoudige manier aan collega’s uitleggen welke inzichten uit de data te halen zijn en wat kan of niet. Lukt dat niet, dan is het idee voor mijn gevoel mislukt. De uitkomsten en prachtige plaatjes die je hebt aangeleverd zullen dan niet gebruikt worden.’ ARMOEDEMONITOR Data zijn geen doel op zich, vertelt Simone aan de hand van een concreet voorbeeld. ‘We werken aan een armoeNAAM: i ijs LJ: 34 FC: data-aast g i en OG: W ge se demonitor. We willen weten in hoeverre de gemeentelijke regelingen voor extra financiële ondersteuning huishoudens met de laagste inkomens bereiken.’ Die regelingen zijn vaak ingewikkeld, juist voor mensen die er aanspraak op mogen maken. Doen ze dat niet, dan kunnen schulden, stress, sociale uitsluiting en andere problemen het gevolg zijn. Simone: ‘In Gooise Meren hebben we geen duidelijk beeld van het aantal huishoudens dat recht heeft op minimaregelingen. We weten niet precies hoeveel er gebruik van maken en wie dat dan zijn. Hoe ziet hun leefvorm eruit? Zijn dat alleenstaanden, alleenstaande ouders, andere jonge gezinnen of juist ouderen? Dat zijn sociaal-maatschappelijk relevante projecten. Dat past goed bij mijn karakter.’ 27 STRUIKELEN Soms struikelt Simone bijna letterlijk over vraagstukken. Het overkwam haar tijdens een wandeling, toen een struik de stoep overwoekerde. ‘Voorheen was ik er gewoon met een boogje omheen gelopen. Nu kijk ik met andere ogen’, aldus Simone. Haar team zette z’n tanden in de Meldingen Openbare Ruimte: kapotte straatverlichting, volle prullenbakken, bladafval dat het fietspad glibberig maakt. ‘Straks weten we meer over het type meldingen, en hoe die verdeeld zijn over de wijken.’ Het ene onderzoeksproject is maatschappelijk interessanter dan een ander, erkent Simone. ‘Maar in principe doe je analyses om het leven van inwoners beter of prettiger te maken. Dat geeft veel voldoening. En ik doe dat ook nog eens voor mijn eigen leefomgeving. Dat voelt als bonus.’

JONG&AMBTENAAR Delft: historische stad met een jong hart WERKEN AAN EEN STAD DIE ZICH STEEDS OPNIEUW UITVINDT Werken voor Delft, dat is zelf geschiedenis schrijven. Want Delft is een stad met een rijk verleden en boeiend erfgoed. Een stad met historie, maar ook een stad van innovatie en techniek. Van makers, uitvinders en ondernemers. Een stad van de toekomst, die zich steeds opnieuw uitvindt en mensen inspireert. Wil jij meewerken aan het Delft van de toekomst? De gemeente Delft biedt je ruimte om je te ontwikkelen en het beste uit jezelf te halen. W erk je voor Delft, dan werk je midden in de stad, voor de stad. Met bijna 1.000 collega’s zet je je in voor de meer dan 100.000 mensen die hier wonen. Dat doe je samen met partners in de stad en – vooral – met veel betrokken inwoners en ondernemers. Samen werken we eraan dat Delft kansrijk is voor iedereen, én ruimte biedt om te wonen. Samen werken wij aan een mooiere en betere stad. Een gezonde en veilige stad, een duurzame stad, en een stad die economisch krachtig is en bruist. VOLOP UITDAGINGEN Er liggen volop uitdagingen voor je in Delft. In de komende jaren investeren we bijvoorbeeld flink in Delft-West. Het moet immers overal goed wonen zijn in Delft en alle bewoners moeten mee kunnen doen. Zodat ze in staat zijn om hun kansen te pakken en hun talenten te benutten. Een andere grote opgave is de ontwikkeling van het Innovatiedistrict Delft. We ontwikkelen de TU Delft Campus samen met Schieoevers: een aantrekkelijke plek waar ruimte is voor werken, wonen, leren én ondernemen tegelijk. Hiernaast werken wij aan een schone toekomst. We stappen over op duurzame manieren van verwarmen en wekken op steeds meer plekken schone energie op. Zo werken we aan de ambitie dat Delft in 2050 energieneutraal is. Bij al dat werk kun je in Delft het verschil maken. Bijvoorbeeld als planoloog, milieuspecialist, jurist, projectleider of adviseur. HET RESULTAAT TELT! In Delft hebben we een toegankelijke en informele werksfeer. We houden van doen en gaan voor resultaat. We weten dat niet één iemand alles weet en kan, 28 WERKEN AAN DELFT GEEFT ENERGIE Chiel van Wensveen (29) werkt als projectvoorbereider aan de openbare ruimte van de stad. “Mooie projecten, zoals nu de aanleg van een nieuwe fietsstraat in de wijk Hof van Delft. Werk dat we combineren met de vervanging van het riool en aanleg van een nieuw regenwaterriool, waarmee we in de toekomst wateroverlast bij hoosbuien kunnen voorkomen.” In 2021 maakte hij de overstap van een commercieel bedrijf naar de gemeente Delft. “Waarom? Ik vind het belangrijk dat mijn werk een toegevoegde waarde heeft”, zegt Chiel. “Ik werk nu aan zaken die er echt toe doen voor bewoners. Dat geeft me energie.” Chiel is ook actief in Jong Delft, waarvoor hij uitjes en leerzame en gezellige activiteiten organiseert. “Ons doel is om jonge collega’s bij de gemeente met elkaar in contact te brengen. Dat doen we voor alle ruim 200 medewerkers tot 35 jaar. Het biedt een mooie kans om ervaring en kennis te delen en je professionele netwerk op te bouwen.” maar dat we elkaar nodig hebben. Daarom werken we slim samen om met elkaar het beste te bereiken voor de stad. RUIMTE VOOR TALENT Wij vinden het belangrijk dat jij je als medewerker blijft ontwikkelen als je dit wilt, je talenten inzet en het juiste werk doet. Met plezier. Om je in je ontwikkeling te ondersteunen, kun je trainingen en cursussen volgen. Zo kom je verder in je vak, in je persoonlijke ontwikkeling of in je loopbaan. Met je eigen ontwikkeldossier kun je met je leidinggevende precies volgen wat je tot nu toe hebt geleerd en waar nog leerkansen liggen. Dit kan ook in combinatie met een loopbaanadviseur. Delft koestert jong talent. Verschillende afdelingen hebben daarom een mentor: een senior collega die je ondersteunt. Als junior ben je verantwoordelijk voor uitdagende werkzaamheden, maar je hebt dan wel een senior om op terug te vallen of te raadplegen. GROEI DOOR Wil je na een tijdje bredere werkervaring opdoen? Dan kun je je aanmelden bij Matchpoint: onze interne marktplaats voor vraag naar en aanbod van werk. Hier kun je terecht voor tijdelijk werk binnen de gemeente, een project of een kortlopende klus. DELFT IN HET KORT: Ruim 106.000 inwoners (2023) 1.000 medewerkers Locatie: het gemeentekantoor is boven station Delft, op loopafstand van de historische binnenstad Informatie en vacatures: www.werkenvoordelft.nl 29

JONG&AMBTENAAR Thomas houdt Zeeland mooi LIEFST BUITEN IN HET GROEN Thomas Lavooij is een buitenmens. Altijd al geweest. ‘Op vakantie zoek ik liefst mooie landschappen en natuurrijke streken op.’ Als beleidsadviseur groen in de gemeente Veere zit hij op kantoor in Domburg. Maar hij pakt volop de kans om zijn neus buiten de deur te steken. Dertien dorpen telt de gemeente Veere, allemaal even karakteristiek. Er zijn kerkdorpen op kreekruggen en mondaine badplaatsen. Het landschap heeft water aan alle kanten, polders en langgerekte stranden. Geboren en getogen Zeeuw Thomas keerde na zijn studiedagen in Den Bosch graag terug naar Walcheren. ‘Vertrek op maandag en op vrijdag zo snel mogelijk naar huis.’ Drie dagen werkt hij nu bij de gemeente Veere, zijn hoofdbaan. En anderhalve dag in de week voor de gemeente Borssele, in een vergelijkbare functie. BETERE HABITAT Als beleidsadviseur draagt hij eraan bij dat de leefomgeving van de gemeente Veere groen en gezond blijft. Daarbij doet hij zijn best om inheemse dier- en plantsoorten te behoeden Zo’n camping moet wel passen in het Zeeuwse landschap voor uitsterven, of een betere habitat te bieden. ‘We bouwen 852 woningen bij, verdeeld over onze dorpen. Best een fors aantal. Het geheel moet geen versteende massa worden.’ Waar mogelijk wordt verharding vervangen door groen. Bomen en planten zuiveren de lucht van onder andere fijnstof en zorgen voor schaduw en verkoeling. ‘Biodiversiteit vind ik belangrijk’, zegt Thomas. ‘Als het even kan, beplanten wij met inheemse soorten, die aantrekkelijk zijn voor vlinders, wilde bijen en andere insecten. Sommige inheemse insecten hebben minder aan geïmporteerde soorten.’ 30 Soms levert die voorkeur dilemma’s op. ‘Als beleidsadviseur of medewerker groen heb je maar tot op zekere hoogte invloed op beplantingsplannen. Het moet ook onderhouden kunnen worden. Dat spreken we dan door met onze buitendienst.’ Toekomstbestendigheid speelt eveneens een rol. ‘Veel dorpen zijn beplant met platanen. Die herbergen aanzienlijk minder fauna, maar zijn bestand tegen een opwarmend klimaat. Dat is de afweging die we nu maken. Blijven we inzetten op inheemse groensoorten, of sorteren we voor op de toekomst en planten we zogeheten ‘klimaatsoorten’ aan? Daar zijn we nog niet uit.’ UITGEBREIDE PLANTENLIJSTEN Tijdens zijn opleiding bestudeerde Thomas uitgebreide lijsten van in Nederland gebruikte planten. ‘We kregen takjes die we moesten identificeren.’ Aan een groot deel van de lijst heeft hij weinig in Zeeland. ‘Ik schat dat de helft van die plantenlijst hier niet past. Dorpen liggen soms zo dicht aan zee dat bomen afgeschoren zouden worden door de wind. Sommige boomsoorten gedijen überhaupt niet op een zilte ondergrond.’ Het toerisme draagt in zijn gemeente veel bij aan de lokale economie. Bijvoorbeeld in het mondaine Domburg of het eveneens drukbezochte Zoutelande. ‘We hebben grote recreatieparken, maar ook minicampings van boeren die een diverser bedrijf nastreven. Bij beoogde uitbreiding kijken wij als vergunningverlener mee naar de plannen. Zo’n camping moet passen in het landschap, met een brede beplantingsstrook. Later beoordelen wij of dat ook uitgevoerd is. Komt het allemaal overeen met de ingediende plannen, dan ontstaat er binnen een aantal jaren een omzoming van groen, die de witte caravans aan het zicht onttrekt en ons mooie landschap niet aantast.’ N Th j L: 24 FUC: br gn BJ g e OG h gm fg

JONG&AMBTENAAR “ TILBURG HEEFT TORENHOGE AMBITIES” Én een concept waarbij medewerkers in een combibaan van twee werelden kunnen proeven. Bij de gemeente Tilburg denken ze graag in oplossingen. Zo ook bij de werving van personeel: want willen mensen wel ambtenaar worden? Willen ze niet veel liever bij een commercieel bedrijf werken? En hoe kom je daar eigenlijk achter? Door het allebei te doen! D aarom starten de gemeente Tilburg en BEECKK Ruimtemakers in 2024 met een aanbod voor ervaren projectleiders in het ruimtelijk domein. Zij kunnen voor 50 % bij het adviesbureau en voor 50 % bij de gemeente Tilburg werken. Op deze manier kunnen beide organisaties hun teams versterken. Voor de kandidaten betekent het een carrièrestap waarbij ze (nog) niet hoeven te kiezen tussen de gemeente of het bureau, dat werkt voor verschillende overheden in kleine teams vanuit Rotterdam, Eindhoven en Arnhem. Op beide plekken kom je in een team terecht dat je ontwikkeling voorop stelt en waar met je veel vrijheid en verantwoordelijkheid werkt aan maatschappelijke opgaven. De kandidaat kan maximaal 2 jaar proeven van beide werelden, om daarna pas een definitieve keuze te maken. Joyce de Graaff is 29 jaar en werkt een jaar bij de gemeente Tilburg als projectleider stedelijke ontwikkeling. Omdat zij hiervoor bij een adviesbureau werkte, kent ze beide zijden van de medaille. Waar zitten volgens haar de verschillen, de uitdagingen en wat maakt dit concept zo bijzonder? “Ik werkte bijna 7 jaar aan de ‘bureauzijde’. Bijna altijd voor kleine tot middelgrote gemeenten, waarbij ik een adviesrol had op een kleinere opdracht. In de praktijk betekende dat, dat ik per werkweek 1 of 2 dagen bij zo’n gemeente aan het werk was voor een project. Erg leuk en divers, maar ik heb dus wel de overstap naar gemeenteland gemaakt. Dat was omdat het me leuk leek om te werken voor een grotere gemeente en aan grotere opdrachten. Bovendien ken ik Tilburg goed: ik kom hier vandaan. Dan zie je ook dat de ambities op het gebied van stedelijke ontwikkeling hier torenhoog zijn. Tilburg ontwikkelt zich in razend tempo en is daarbij ook erg bezig met zaken 32 zoals de natuur en het klimaat. Ik vind het mooi om daar een bijdrage aan te mogen leveren. SAMENWERKEN Maar ook het feit dat ik graag samenwerk was reden voor de overstap. Eerder was ik steeds een paar dagen bij de gemeente, en dan een paar dagen bij het bureau. Dat voelde wat te eenzaam voor mij. Nu werk ik in een team, waarbij ik het naast gezellig ook extra leuk vind dat daarin alle disciplines aanwezig zijn. Van planoloog tot ecoloog, en dat allemaal intern. Dat zie je niet bij kleine gemeenten. Wel krijg je als je bij een bureau werkt de ‘krenten uit de pap’. Voor bepaalde projecten laten gemeenten externe projectleiders komen. Een ander verschil is dat het bij een bureau erg leerzaam en afwisselend is om voor meerdere opdrachtgevers te werken. Je krijgt overal een kijkje in de keuken. Bij een gemeente ben je meer op de hoogte van de achtergrond, het onderliggende beleid. Het werk voelt daarom minder oppervlakkig. Ik had zelf graag deelgenomen aan dit vernieuwende concept zoals Tilburg met BEECKK gaat starten, maar ik denk dat mijn uiteindelijke keuze dezelfde was geweest. TILBURG De stad Tilburg staat bekend als ‘lelijk eendje’. Of misschien moet ik zeggen: stond bekend. Want de gemeente toont lef en ambitie. Bijvoorbeeld bij de herontwikkeling van bestaande gebieden zoals de Piushaven en de Spoorzone. Maar ook bij de bewuste keuze voor hoogbouw: het zijn al lang niet meer alleen kerktorens die de skyline sieren. Je hebt het hier echt over stadsbouw. Er is een grote vraag naar woningen en aan de andere kant houden we rekening met de vergroeningsopgave en duurzaamheid. Hoe kun je die stad anders inrichten, zodat je aan al die eisen voldoet ? We kijken serieus naar verdichtingsopgaven en doen dat in intensieve samenwerking met zowel onze zakelijke partners als de inwoners van de stad. Ik vind het ontzettend leuk om aan projecten te werken die de stad mooier en beter maken.” Er is veel aandacht voor opleidingen, coaching en korte trainingen bij beide organisaties. Daarnaast kent gemeente Tilburg het Tilburgs Leerhuis, vol met trainingen en e-learnings gericht op de persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling. Bijvoorbeeld trainingen in Projectmatig Creëren (PMC), verzorgd door interne collega’s van de afdeling om de projectmanagement vaardigheden bij te brengen. Geïnterviewd is Joyce de Graaff. Joyce werkt bij afdeling Programma-, project- en interim-management (PPI) in team Stedelijke Ontwikkeling. Een inspirerende omgeving met een mix van Brabantse gezelligheid en innovatieve daadkracht. Stedelijke Ontwikkeling is een enthousiast en gepassioneerd team van 35 collega’s gebiedsontwikkelaars, projectleiders en ondersteuners waar samenwerking, verbinding en plezier centraal staan. De samenwerking wordt aangegaan met BEECKK Ruimtemakers. In 2007 zijn zij gestart met een kleine club mensen die hun keuzes steeds vanuit het perspectief van de werknemer maakten; waardevol bijdragen, persoonlijke ontwikkeling en een positieve omgeving staan daarbij centraal. Inmiddels hebben zij ruim twintig collega’s die in drie volwaardige teams aan de bal zijn. Gemeente Tilburg heeft een Jong Ambtenaren Netwerk (JAM). JAM organiseert het hele jaar door activiteiten die bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling, interessante bedrijfsbezoeken, evenementen waar je je netwerk kunt uitbreiden, sportactiviteiten en vertegenwoordigen de stem van alle jonge ambtenaren bij belangrijke organisatieontwikkelingen Wil jij meer weten over deze samenwerking? Ga dan naar www.beeckk.com en meld je aan voor de meet-up in januari! 33

JONG&AMBTENAAR MET DE SPEEDBOOT NAAR DIVERSITEIT EN INCLUSIVITEIT Iedereen moet mee kunnen doen in de organisatie en in de samenleving. ‘Al is soms een beetje aanpassing voor nodig’, vindt Kyan Hanssen. D at Fatima minder kans heeft op een baan dan Annemieke is oneerlijk. Als Annemieke met evenveel ervaring en uren hetzelfde werk doet als Joris, klopt het niet dat zij minder verdient. Wordt Joris door zijn chef Michel gepest omdat hij op mannen valt, dan heet dat discriminatie. Kan Michel het gebouw slechts met de grootst mogelijke moeite binnen met zijn scootmobiel, dan is dat niet in de haak. Verzonnen voorbeelden, maar ze konden uit het leven gegrepen zijn. ‘Zulke sociale aspecten vinden mensen vaak pas belangrijk als ze er persoonlijk mee in aanraking komen’, weet Kyan. Uit eigen ervaring: ‘Ik ben een homoseksuele man. Daarnaast heb ik een auditieve beperking.’ De overheid moet extra haar best doen om verschillen acceptabel en werkbaar te maken, is zijn overtuiging. ‘Wij moeten een afspiegeling zijn van de maatschappij en het goede voorbeeld geven. Of dat nou gaat over de toegankelijkheid van een gebouw, of de manier waarop we anderen tegemoet treden.’ Met collega’s volgde hij een training over diversiteit en inclusiviteit. Samen met hen adviseert hij hierover, naast zijn dagelijkse werk als informatiespecialist. ‘Heerlen is bezig met een interne organisatieverandering. Om daaraan bij te dragen hebben we zogeheten speedbootjes in het leven geroepen; werkgroepjes van enthousiaste collega’s die over een bepaald onderwerp meedenken. Niet de beleidsmakers, maar juist ervaringsdeskundigen.’ Een van de eerste acties was het in kaart brengen van de stand van zaken: ‘Hoe inclusief en divers is ons personeelsbestand? En hoe staat het met onze werving- en selectieprocedures? Die waren nogal ouderwets, naar ons idee. Het mag wel wat diverser en inclusiever in Heerlen.’ REGENBOOGZEBRA Met het laten aanbrengen van een regenboogzebra is een gemeente er niet. Toch is dat naar de mening van Kyan geen symboolpolitiek. ‘Een leuk voorbeeld juist, want ik houd me in mijn dagelijks werk bezig met de openbare ruimte. Volgens de Wegenverkeerswet mag een Pride-zebrapad 34 geen voetgangersoversteekplaats heten. Die moet zwartwitte belijning hebben. Maar ik zie zo’n zebrapad als teken van solidariteit. Mensen laten zien dat ze welkom zijn, en dat als gemeente ook uitstralen!’ Kost het moeite anderen ervan te overtuigen dat het accepteren en faciliteren van verschillen belang is? ‘Tijdens bijeenkomsten zie je vaak dezelfde gezichten. De mensen die toch al voor diversiviteit en inclusiviteit openstaan’, erkent Kyan. Bij gender en identiteit bijvoorbeeld heeft acceptatie best wat voeten in aarde: ‘Ons vernieuwde stadskantoor en raadhuis hebben genderneutrale toiletten. Dat bracht aardig wat discussie op gang’, vertelt hij. Geleidelijk zal dat veranderen, is zijn persoonlijke theorie. ‘Een gedragscode helpt niet. Maar veel jongeren groeien met diversiteit en inclusie op, net als met digitale technologie. Er zijn uitzonderingen, maar bij oudere witte meneren is dat vaak minder het geval.’ De omslag mag van hem sneller komen, maar Kyan is optimist. ‘De laatste tien, vijftien jaar is het in een stroomversnelling gekomen dat mensen zichzelf durven en mógen zijn.’ NAAM: n LJ: 33 FC: s a & If BIJ g len OG W fgt OPGROEIEN MET VALLEN EN OPSTAAN NAAM: M Jorg van Doren LTIJD: FUCTIE: I 31 jeugdconsulent BIJ: gemeente Boekel OIDING: HO s sociaal pedagogische verlening (SPH) Opgroeien met vallen en opstaan, en dan een uitgestoken hand krijgen. Jeugdconsulent Jorg van Doren helpt ouders en jongeren van 0 tot en met 18 bij het vinden van passende hulpverlening. astlopen op school en spijbelen. Vaak ruzie thuis. Een negatief zelfbeeld. Geen vrienden maken en daardoor in een sociaal isolement komen. Stoornissen in het autistisch spectrum of eetstoornissen. In zijn carrière tot nu toe heeft Jorg van Doren het allemaal voorbij zien komen. Eerst als jeugdzorgwerker bij een grote jeugdinstelling in Venlo, waar hij werkte op de dagbehandeling voor jongeren met problemen. Dat bleek een goede leerschool. ‘Daar kreeg ik een goed beeld van de werkvloer bij een grote instelling. Dat helpt mij nu bij het zoeken naar passende hulpverlening in mijn rol als ambtenaar van de gemeente Boekel.’ V LIEFST TERLOOPS Bijna intuïtief voelt hij aan hoe hij contact moet leggen om met jongeren over hun problemen te praten. Het liefst terloops, vertelt hij. ‘Jongeren krijgen geen jeugdzorg vanwege zweetvoeten. Het betreft niet de makkelijkste onderwerpen om aan te snijden. In het jongerenwerk moet je een vertrouwensband opbouwen. Dat gaat makkelijker tijdens een potje 35 gamen, bij een balletje trappen of een wandeling. Het helpt als je zelf jong bent en ze je een leuk persoon vinden.’ DORPSTEAM Vrijwilliger bij een lokale voetbalclub, jongerenwerker, jeugdconsulent: Jorgs loopbaan volgt een logische lijn. ‘Die vloeit voort uit mijn motivatie om voor mensen te zorgen en ze waar nodig te helpen. Dat zit van jongs af aan in mij.’ In zijn huidige functie doet hij dat als lid van het Dorpsteam Boekel. ‘Bij dat team kunnen alle inwoners van onze gemeente terecht voor vragen op het gebied van zorg en welzijn. Ik ga in gesprek met jeugdigen en ouders, om de hulpvraag te beoordelen en te kijken wat zij nodig hebben. Soms komen zij via school bij ons terecht. Onze jeugdconsulenten verwijzen door naar gespecialiseerde hulp en zorg. Bijvoorbeeld voor onderzoek naar een diagnose, of individuele begeleiding bij de opvoeding. Soms zijn inwoners al geholpen met wat eenvoudige tips en tricks.’ Boekel is een van de kleinste zelfstandige gemeenten. ‘De lijntjes zijn kort en het is er overzichtelijk. Dat maakt het gemakkelijk om te overleggen als er bij hulpvragen andere disciplines nodig zijn. Gaat het over ambtenaren, dan valt snel het woord ‘bureaucratisch’. Zo ervaar ik dat helemaal niet. Je kunt snel aan de juiste persoon je vraag stellen en je krijgt vlot antwoord.’

JONG&AMBTENAAR “ DIT KRIJG JE NERGENS ANDERS ZO VOOR ELKAAR” Werken op z’n Rotterdams met het dashboard klantsignalen Ze vond een pot met goud, en kreeg de kans om hem zelf uit te graven. Dat liet Evelien Klomps zich geen twee keer zeggen. Samen met Luka Janković en hun collega’s ontwikkelde ze een manier om voortdurend te verbeteren in Rotterdam. Hoe? Door beter te luisteren naar Rotterdammers. H et lijkt zo logisch: van Rotterdam een nog fijnere stad maken door te luisteren naar de mensen die er wonen en werken. “Klinkt best simpel inderdaad. Maar tegelijkertijd is het heel innovatief. Zoals wij het doen, gebeurt het nergens”, vertelt Evelien. “We gebruiken echt álle signalen die we kunnen vinden. Alle meldingen, vragen, klachten en complimenten die de gemeente wijkbus naar de Rotterdammers toe om hen te vragen wat er beter kan. Die signalen zou ik graag nog toevoegen.” RATTENOVERLAST Luka geeft een voorbeeld: “Stel dat burgers via de MeldR-app en het gemeentelijke telefoonnummer 14010 meer gaan klagen over rattenoverlast. Dan zien wij op dat onderwerp een stijgende lijn in het dashboard en ‘Er hoeft niemand meer af te gaan op onderbuikgevoelens’ krijgt, krijgen wij doorgezet naar onze database. Zo hebben we steeds een actueel beeld van wat de inwoners van de stad belangrijk vinden. En dat beeld gebruiken we vervolgens als basis om te verbeteren. We voegen steeds meer soorten data toe, maar natuurlijk blijft er nog genoeg te wensen over. Zo denken we bijvoorbeeld na over het ophalen van signalen van de Rotterdammers die ons niet goed weten te vinden. Ik zie het wel zitten: met een weten we dat er actie nodig is. We nemen dan contact op met de afdeling die over dit onderwerp gaat en leggen samen met die collega’s de meldingen onder de loep.” Evelien vult aan: “Vanwege privacy anonimiseren we alle data, maar elementen als wijken of buurten kunnen we goed terugzien. Dus kunnen we ook vrij makkelijk zien waar, en soms waarom, een probleem erger wordt.” Problemen signaleren en analyseren is natuurlijk maar de helft van het werk. Uiteindelijk gaat het om het oplossen. Luka: “Dat kunnen wij niet zelf. We doen het echt samen met de verantwoordelijke gemeentecollega’s.” Die zitten in eerste instantie niet altijd te wachten op een signaal uit de database. Luka: “Het is een nieuwe manier van werken. Verandering is altijd moeilijk; we stuiten best wel eens op weerstand. Maar we krijgen ook veel complimenten en uiteindelijk worden de verbeteringen altijd omarmd.” “Vooral doordat onze inzichten de gewenste verbeteringen in het werk heel concreet maken”, vult Evelien aan: “Dankzij de input vanuit het dashboard hoeft er niemand meer af te gaan op onderbuikgevoelens.” DOORLOPEND PROCES Er is nog een derde, belangrijke stap in het werken met klantsignalen: evaluatie. Luka: “Als er signalen komen waar we iets mee gaan doen, pakken we dat aan volgens de Lean Six Sigma methode. Die methode helpt je om de oorzaken van problemen te identificeren en om effectieve tegenmaatrege36 len en verbeteringen door te voeren, maar ook om die te borgen en waar nodig bij te sturen. We blijven dus monitoren, we blijven de database volgen, en we zien wat voor effect deze veranderingen hebben. Er komen altijd nieuwe wetswijzigingen, beleidswijzigingen, systeemwijzigingen, en de samenleving verandert ook. Het is dus een doorlopend proces. Blijven luisteren, blijven verbeteren, zoeken naar mogelijkheden, dat maakt deze manier van werken juist zo krachtig.” COMPLIMENTEN Sinds 2020 werkt de gemeente met de database; de eerste resultaten zijn inmiddels zichtbaar. “Deze bijvoorbeeld”, wijst Evelien op het dashboard, terwijl ze een onderwerp tevoorschijn klikt. “Hier zie je dat we vorig jaar veel signalen kregen over de Engelstalige versie van onze informatie. Zeker als het gaat om ingewikkelde zaken, zoals inburgering of je inschrijven bij de gemeente is het moeilijk als je de taal niet beheerst. Als je dan ook in het Engels niet goed terecht kunt, krijg je het zwaar! Als je naar de recente cijfers kijkt, zie je dat de signalen nagenoeg verdwenen zijn. Kijk maar, er zijn zelfs complimenten binnengekomen; de Rotterdammers zijn zeer tevreden over onze dienstverlening in het Engels.” Die complimenten zijn belangrijk. Evelien: “Die nemen we heel bewust mee, op allerlei manieren. Als jij contact hebt met de gemeente krijg je een mini-onderzoekje na afloop, een paar 37 Foto’s: Laura-anne Grimbergen

JONG&AMBTENAAR Evelien Klomps is procesmanager klantsignalen en complimenten bij de gemeente Rotterdam. Haar collega Luka Janković is verbetermanager. Samen met 4 collega’s zoeken ze in de hele gemeente naar verbetermogelijkheden. Niet aangestuurd vanuit de organisatie, maar op basis van signalen van de bewoners, ondernemers en bezoekers van de stad. Die signalen vormen samen een waardevolle database, waar met behulp van een speciaal dashboard heel veel uitgehaald wordt. Het gaat om de meest uiteen lopende meldingen. Van bewoners die ratten zien op straat, maar bijvoorbeeld ook over huisvesting of armoede. De database met signalen wordt sinds 2020 gebruikt in Rotterdam, en ook de gemeente Utrecht gebruikt het systeem inmiddels. vragen over hoe tevreden je bent. Ook de tekst van de antwoorden die je dan geeft, gaat weer in de database. Al krijgen we ook echt wel mailtjes met complimenten binnen hoor. Ik vind het best bijzonder dat mensen die moeite nemen. Rotterdammers hebben het hart op de tong en van wat er goed gaat kun je ook veel leren.” WERKEN VOOR ROTTERDAM Een systeem als dit móest wel ontstaan in Rotterdam, denkt Evelien: “Dit krijg je nergens anders zo voor elkaar.” Zij was degene die op het idee kwam voor de database. “Ik zag al die informatie die we krijgen aan de balie, de telefoon en uit klachten en onderzoeken naar klanttevredenheid, echt als een pot met goud waar we bovenop zitten maar veel te weinig mee doen. Zeker als je je bedenkt dat we als gemeente vanuit de behoefte van de ‘ Een pot met goud waar we bovenop zitten’ Rotterdammers willen werken! Toen ik dat aankaartte, was het: ‘Ga maar uitzoeken wat er mogelijk is.’ Alleen dat al, dat je zo de kans krijgt om op onderzoek uit te gaan, om je eigen ideeën waar te maken, dat is voor mij typisch Rotterdams. Dat is een van de redenen dat ik hier graag werk. En ik geloof in de maatschappelijke waarde van data. Met dit werk kunnen we echt iets bijdragen aan de stad waarin ik woon, werk en leef. Voor de Rotterdammers, de mensen die de stad maken. Ook werken voor Rotterdam? Kijk op werkenvoorrotterdam.nl 38 Het bouwen van de database en het dashboard was een enorme en vooral ook specialistische klus. “En ook voor het gebruik heb je goede data-analisten nodig”, vervolgt Evelien. “Op de huidige arbeidsmarkt zijn die nauwelijks te vinden. Daarom ben ik ook zo blij met jonge talenten als Luka. Die hier net als ik voor 100 procent in geloven. En die net als ik niet werken voor de persoonlijke roem of de dikke auto maar voor Rotterdam en de Rotterdammers.” Werken voor Rotterdam is Luka op het lijf geschreven, denkt hij zelf: “Ik zou niet anders willen. Ik ben zelf Rotterdammer. Ik vind het belangrijk om iets te doen voor de maatschappij. Dat ik dat kan doen voor mijn eigen stad maakt het extra bijzonder. En gelukkig kom ik veel collega’s tegen die er precies hetzelfde over denken.” Vermenigvuldig jouw potentieel Vergroot jouw maatschappelijke bijdrage door onbegrensde ontwikkeling binnen een sterk netwerk met waardevolle opdrachten samen met ons werkenbijbmc.nl Chenaya Dossett - trainee Jantine van den Berg - adviseur

JONG&AMBTENAAR Gemeente Land van Cuijk MOOI LAND OM VOOR TE WERKEN De gemeente Land van Cuijk is in 2022 ontstaan door een fusie van vijf gemeenten. Door de fusie is de gemeente uitgegroeid tot de grootste gemeente van Brabant, met een oppervlakte 351,87 km2, 90.000 inwoners en wel 33 (!) unieke kernen. Samen met onze inwoners en organisaties werken we aan een mooi Land van Cuijk. Een mooi land om in te wonen, te werken en te recreëren. A ls jonge professional is de keuze voor een carrière bij de overheid wellicht niet het eerste waar je aan denkt. Toch biedt de gemeente Land van Cuijk een unieke en stimulerende werkomgeving. Niet alleen maar ‘stoffige’ mensen en materie: bij ons werkt een mooie mix van verschillende leeftijden, niveaus en achtergronden. We hebben functies voor ieder niveau en interessegebied. En we werken aan veel maatschappelijke thema’s zoals duurzaamheid, mobiliteit, veiligheid, gezondheidszorg en natuurlijk de woningmarkt. ONZE AMBITIES We hebben een duidelijke missie: elke dag streven we ernaar om onze regio te verbeteren. We willen de gemeente ERVARINGEN VAN STAGIAIRS MINOES EN QUINN: Quinn: “De diversiteit in de werkzaamheden heeft mijn positief verrast, het is meer dan alleen achter de computer zitten. Je woont bijvoorbeeld veel meetings bij of helpt bij fotoshoots. De afwisseling is iets waar ik eerst mijn twijfels over had maar dit is heel divers. Ook is de sfeer binnen de organisatie een stuk informeler dan je misschien denkt. Tuurlijk is het een gemeente dus moeten bepaalde dingen serieus zijn, maar naast deze dingen is het een super gezellig team.” Minoes: “Ik had niet verwacht dat het werken bij de gemeente zo veelzijdig is en dat er zo veel verschillende onderwerpen aan bod komen. Het flexibel werken en de afwisseling vond ik super fijn. En er heerst een chille en gezellige sfeer op de werkvloer.” MODERNE WORK-LIFE BALANCE We vinden het belangrijk dat onze medewerkers een gezonde balans tussen werk en privé hebben. Flexibel werken is dan ook onze norm. Je kunt zelf gemakkelijk je werktijden indelen, zodat je naast je werk ook nog genoeg tijd hebt voor bijvoorbeeld een studie, sport of hobby’s. Daarnaast werken we bijna allemaal hybride. Dat wil zeggen dat je op diverse locaties in de gemeente kan werken of vanuit huis. Om het hybride werken mogelijk te maken, krijgen onze medewerkers de mogelijkheid om in bruikleen een thuiswerkplek in te richten en krijgen ze een laptop en telefoon van het werk. iedere dag een beetje mooier maken, veiliger, zorgzamer, vitaler, duurzamer en ondernemender. In de organisatie willen we graag projectmatig werken: een vooraf bepaald resultaat behalen, binnen het budget, volgens de kwaliteitseisen en binnen de gestelde tijdslimiet. Als gemeente krijgen we steeds vaker te maken met specifieke uitdagingen die vragen om duidelijke kaders. 40 KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE GOED IN JE VEL We vinden het belangrijk dat onze medewerkers goed in hun vel zitten. Daarom staat vitaliteit van onze medewerkers hoog in het vaandel. We bieden onder meer loopbaanadvies. Dit draait om individuele ontwikkeling, vitaliteit en geluk. Of het nu werkgerelateerd is of juist persoonlijk: er is altijd gelegenheid voor goede gesprekken. OPLEIDINGEN Persoonlijke ontwikkeling betekent bij het Land van Cuijk dat medewerkers de kans krijgen om kennis op te doen en persoonlijke kwaliteiten te ontdekken en in te zetten. We bieden daarom uitgebreide opleidingsmogelijkheden. We hebben voor iedere medewerker een opleidingsbudget. Ontwikkeling hoeft niet per se werkgerelateerd te zijn: wil je een communicatietraining volgen? Of een assertiviteitstraining? Of een cursus over werk-privébalans? Ook dat kan! Daarnaast hebben we ons eigen leerplatform ‘Leerland van Cuijk’ waar je interessante trainingen en workshops kunt volgen. Voor ieder wat wils! DOORGROEIEN Binnen elk van onze 25 teams kun je doorgroeien, van ondersteunend, STAGES EN TRAINEESHIPS We zijn een Erkend Leerbedrijf. We verwelkomen graag stagiairs en trainees om kennis en ervaring op te doen bij de gemeente. Voor degenen die nog niet precies weten wat ze willen doen; we zijn aangesloten bij het traineeprogramma ‘de Toekomst van Brabant’ voor traineeships bij de overheid. via medewerkend, naar adviserend. Voorbeelden te over. Maar je kunt ook van team naar team hoppen, horizontaal dus. Voor bepaalde functies zijn opleidingen of een registratie vereist. Dat zijn we nu eenmaal wettelijk verplicht. Maar daarnaast vinden we werk- en denkniveau, competenties en skills net zo belangrijk, ook zonder dat papiertje. Ontstaan in 2022 na een fusie van vijf gemeenten Grootste gemeente van Brabant in oppervlakte +/- 800 medewerkers Flexibele werktijden en locaties Uitstekende arbeidsvoorwaarden Gloednieuw gemeentehuis in ontwikkeling Actieve personeelsvereniging Vacatures: www.werkenbijlandvancuijk.nl of scan de QR code 41

JONG&AMBTENAAR Alles fabelhaft geregeld. Een afwisselende baan met veel eigen inbreng. Een woning aan de centraal gelegen Markt. Een kantoor voor zichzelf. Wisse Hendriksma, tot voor kort ambassadeur voor de gemeente Haarlem in het Duitse Osnabrück, kijkt met groot plezier terug op een jaar werken bij onze oosterburen. ONZE MAN IN DUITSLAND N: Wisse edsa LJ: 24 FC: r bledmdk BIJ Ig DNdld Klee OG: O bacheor socle gg g ma ; m bgen 42 E en vacature op de site van de gemeente Haarlem, en toen ging het rap: Wisse kon aan de slag in Osnabrück, als Städtebotschafter. Een functie voor een jaar in het kader van de vele stedenbanden die Nederlandse gemeenten aanknoopten met buitenlandse steden. ‘Ontstaan vlak na de Tweede Wereldoorlog’, vertelt Wisse over de context. ‘Er was behoefte aan goede relaties en begrip, om nieuwe conflicten te voorkomen. De burgemeesters van Haarlem en Osnabrück ontmoetten elkaar in 1961, tijdens een zakelijk evenement.’ Veel stedenbanden bloedden dood in de nieuwe eeuw, maar die met Osnabrück is springlevend. De historische Westfaalse stad nam zelfs Wisses loonkosten voor haar rekening, zo veel belang hecht men eraan. De banden reiken verder terug dan 1961. ‘In Osnabrück is in 1648 de Vrede van Westfalen ondertekend, die wij kennen als de Vrede van Münster. Die maakte een einde aan de Tachtigjarige Oorlog met de Spanjaarden. Voor Nederland van groot belang dus. Tegelijk is er een relatie met de Dertigjarige Oorlog van 1618 tot 1648, tussen jonge koloniale mogendheden in Europa. Osnabrück presenteert zich als vredesstad en draagt dat graag uit. In het kader daarvan wordt voor herdenkingen een groot budget uitgetrokken.’ ‘In Nederland is men geneigd om de voordelen van zo’n vriendschapsband in twijfel te trekken’, weet Wisse. ‘Er wordt eerder gevraagd wat zo’n partnerschap concreet en economisch oplevert. In geld uitgedrukt misschien niet meteen veel. Maar Duitsland is onze grootste handelspartner. Het gaat erom dat we elkaar beter leren kennen en het eigen perspectief te verrijken. In Duitsland zal die vraag niet zo gauw gesteld worden.’ Zijn verklaring? ‘Misschien heeft Duitsland een andere visie op de Europese samenwerking dan Nederland.’ JOPENBIER Wat was het takenpakket van Wisse? ‘Ik promootte Haarlem in Osnabrück en leidde de uitwisseling tussen beide steden en delegaties in goede banen.’ Hij somt de deelnemers en gasten op: ‘Bestuurders, raadsleden, ambtenaren, scholieren, sportverenigingen, musea of orkesten. Ik organiseerde drie grote evenementen, onder meer een Partnerschaftstag en een Duits-Nederlandse ontmoetingsavond. Ik nodigde jong Haarlems muzikaal talent uit, en interessante sprekers. Ik werkte aan een jongerenproject rond de onderwerpen klimaat en politiek. Voor Osnabrückers regelde ik een zo ge heten Bürgerreise naar Haarlem. Met een bezoek aan Teylers Museum, rondleiding, lunch en natuurlijk Jopenbier. Ook kwam een delegatie naar het Haarlems bloemencorso. Verder vertaalde ik correspondentie over genoemde ontmoetingen.’ Het ambassadeurschap betekende Wisses kennismaking met het kantoorleven. Op z’n Duits dan. De onderlinge omgangsvormen verschillen nogal: ‘Duitsers dutzen collega’s niet op het werk; ze spreken elkaar aan met ‘u’. Zelfs studenten! Duitse mails schrijf je ook volgens die beleefdheidsnormen. Sehr Geehrte Herr und Frau. Klinkt stijfjes, maar in Duitsland wordt dat beleefd als vorm van respect.’ Osnabrück heeft elf partnersteden en vijf ambassadeurs. ‘Zo’n internationale omgeving waarbij alle ambassadeurs ook nog hun eigen cultuur meebrengen geeft een bijzondere mix.’ Van z’n leven vergeet Wisse door de teamvergaderingen niet dat Duitsers zoetekauwen zijn. ‘Op onze wekelijkse teamvergadering nam ieder om de week lekkers uit eigen stad of land mee. Ik maakte poffertjes en suikerbrood. En voor de Duits-Nederlandse ontmoetingsavond kocht ik kaasstengels en bokkenpootjes. De naam van de lekkernij moest in het Duits vertaald, dus die laatsten werden Ziegenbockbeinchen’, vertelt hij met smaak. Het werk in Osnabrück vond Wisse zo leuk dat hij zocht naar iets wat in dezelfde lijn ligt. Een wens die inmiddels is vervuld. Ten tijde van de publicatie van dit magazine is hij net een paar weken aan de slag als junior beleidsmedewerker bij de Interreg Deutschland-Nederland in Kleef, net over de grens. 43

JONG&AMBTENAAR JOUW PLEK VOOR IMPACT EN GROEI Wat wil je bereiken en wat is jouw kompas? Bij provincie Flevoland doen we er alles aan om onze talenten te laten groeien en bloeien. Een mooi voorbeeld hiervan is Sanne Offerman (25). Sanne: ‘’Na mijn studie Commerciële Economie begon ik als communicatiespecialist bij Provincie Flevoland. Een mooie kans om de organisatie te leren kennen. Ik vind het belangrijk om mijn steentje bij te mogen dragen aan een organisatie dat maatschappelijk betrokken is. Daarnaast vertelt de provincie een uniek verhaal waar ik geïnspireerd door word. ’’ UNIEK FLEVOLAND Man-made land, dik vier meter onder zeeniveau en beschermd door kilometers dijk. Dit is Flevoland. Hier is ruimte voor eigenzinnigheid en vernieuwen. Flevoland is nooit af, en dat is precies wat deze regio zo spannend maakt. Het doet iets met de mensen die hier wonen. Denk aan de experimentele architectuur en bijzondere landschapskunst op verrassende plekken, evenals de duurzame stadsontwikkeling die groen, gezondheid en innovatie omarmt. De ontwikkelkracht van Flevoland is groot en de ambitie om een hotspot te zijn voor technisch en duurzaam talent is voelbaar. Nergens is meer ruimte voor innovatieve ideeën dan hier. TRAINEEPROGRAMMA PROVINCIE FLEVOLAND ‘’Doen waar je goed in bent en ruimte krijgen voor persoonlijke ontwikkeling met een budget voor duurzame inzetbaarheid.’’ Je hebt volop kans om mee te denken en écht het verschil te maken; Leren doe je ‘on the job’ met jouw analytisch vermogen vertaal je informatie naar heldere adviezen; De ‘kracht van samen’ zie je terug in de organisatie. Je kunt effectief samenwerken in multidisciplinaire teams; Je krijgt direct veel verantwoordelijkheid; Goede ideeën bestaan niet alleen tussen 09.00 en 17.00 uur op kantoor. Je hebt de vrijheid om te bepalen waar en wanneer je werkt; Maandsalaris van € 3.496,58 per maand (schaal 9); Kijk voor meer informatie op: Werken voor Flevoland - Provincie Flevoland JONG TALENT ‘’Om te kunnen blijven vernieuwen en innoveren, heeft Flevoland ook in de toekomst jong talent nodig. Daarom starten we in het najaar van 2024 met een tweejarig traineeprogramma waarin inhoudelijke expertise samengebracht wordt met belangrijke maatschappelijke uitdagingen,’’ aldus Anneloes strategisch HR management adviseur. Sanne: ‘’Ik kreeg in de eerste week al gelijk de kans om aan de knoppen te draaien. Er heerst een echte ‘hands on 44 mentaliteit’. Waarin je de ruimte krijgt om te groeien en initiatieven te nemen. Als je goed je werk doet en verantwoordelijkheid neemt, wordt dat gezien en gewaardeerd. We zijn een lerende organisatie. Dat betekent dat je de drive hebt om écht samen te werken voor het beste resultaat. Dat je graag wilt leren en ook kritisch durft te zijn naar elkaar. Dat geeft mij energie.’’ JONGE AMBTENAREN FLEVOLAND “Naast hardwerken is er ook tijd voor een actief uitje of bijkletsen met collega’s tijdens een borrel,’’ vertelt Sanne. Jonge Ambtenaren Flevoland (JAF) is hét netwerk voor jonge medewerkers binnen Provincie Flevoland. De focus van JAF ligt op het organiseren van activiteiten voor en door haar leden. Daarnaast fungeert JAF als klankbord voor de gehele organisatie. ‘’Via onze klankbord sessies zorgen wij ervoor dat jonge ambtenaren kunnen meedenken over de belangrijke vraagstukken die spelen binnen onze organisatie.’’ JAF zorgt voor een veilige omgeving waarin jonge talenten zich verder kunnen ontwikkelen, verbinding maken en hun mening durven te delen. Kortom, bij de Provincie Flevoland vind je een werkomgeving waarin je impact kunt maken en persoonlijk kunt groeien. ‘’Als we met elkaar de krachten bundelen, kunnen we samen tot mooie resultaten komen.’’ 45

JONG&AMBTENAAR METEEN HET DIEPE IN Sinds twee jaar werkt Ylva Luijten als beleidsmedewerker milieu en duurzaamheid bij de gemeente Beuningen. Tijdens haar bachelor psychologie merkte ze dat psycholoog worden niet bij haar paste; duurzaamheid beviel meer. E erst was Ylva duurzaamheidsmanager bij een evenementenbureau. Dat doet ze nog steeds een dag per week. De rest van de werkweek werkt ze in Beuningen, onder de rook van Nijmegen. Ylva: ‘Daar doe ik véél verschillende dingen, het voordeel van een kleine gemeente. Het meest houd ik me bezig met luchtkwaliteit en de uitvoering van het landelijk afgesloten Schone Lucht Akkoord. Dat beoogt de luchtkwaliteit in Nederland permanent te verbeteren. Hiervoor werk ik veel samen met de gemeente Nijmegen. Daarnaast ben ik bezig met conceptueel en circulair bouwen en de verduurzaming van ons maatschap pelijk vastgoed. En ik ben aanspreekpunt voor de Omgevingsdienst Regio Nijmegen, de uitvoeringsorganisatie voor vergunningen, toezicht en handhaving. Als die input vanuit Beuningen nodig heeft, overleg ik met het college van burgemeester en wethouders.’ Maak je dan samen met de wethouder het hele milieu- en duurzaamheidsbeleid van Beuningen? ‘Nee, ik heb een collega met dezelfde functie. Hij werkt al langer hier. Maar het takenpakket was te omvangrijk voor één persoon, dus kwam er ruimte voor mij. Ik ben vooral bezig met milieu; hij met duurzaamheid en de energietransitie. Beuningen heeft als doel in 2040 energieneutraal te zijn, dat heeft veel voeten in de aarde.’ Kreeg je een pakket taken doorgeschoven op je eerste werkdag, of mocht je zelf uitkiezen? ‘Dat ging heel bijzonder. Want enkele dagen nadat ik begon, was er meteen een flinke crisis op milieugebied. 46 Asfalt centrale APN bleek te veel kankerverwekkende PAK’s, poly cyclische aromatische koolwaterstoffen, uit te stoten. Er kwamen ongeruste vragen vanuit de gemeenteraad. Lastig is dat de fabriek op een industrieterrein staat dat deels van Nijmegen is en deels van Beuningen. En de provincie heeft er ook zeggenschap. Dus ik rolde meteen in het onderwerp ‘ Als gemeente kun je niet roepen: meteen sluiten die handel’ luchtkwaliteit en samenwerking met andere overheden, terwijl ze tijdens de sollicitatie hadden gezegd dat het slechts een klein deel van m’n werk zou zijn. Gelukkig zit in een grote gemeente als Nijmegen enorm veel kennis. Daar had ik superveel aan als nieuweling.’ ‘Verder heb ik veel contact met de bewoners, die zich hebben verenigd in een zeven­wijkenoverleg. Zij zijn erg ongerust. Lastig is dat ze soms wat anders willen dan de overheid kan beloven en waarmaken. De asfaltcentrale is een particulier bedrijf, dat nu eerst aan milieuverbetering moet kunnen doen. En er is een landelijke handhavingsstrategie, dus je kunt als gemeente niet zomaar roepen: meteen sluiten die handel. Hierin is het voor mij zaak om de verschillende belangen – algemeen, overheid en inwoners – in de gaten te houden.’ N: Y ijn LEEFTIJD: 30 jr FC: bek l n dhed BJ: g igen OG b g - m s

JONG&AMBTENAAR Werken bij gemeente Gooise Meren betekent: VEEL VRIJHEID EN DE KANS OM JE EIGEN TALENTEN TE ONTDEKKEN Gemeente Gooise Meren ligt in het hart van het Gooi en staat bekend als een stevige, wendbare organisatie, die zich continue ontwikkelt. Een fijne, “warme” werkcultuur, korte lijntjes en samenwerken met impact en lef vinden wij belangrijk. Doel is om echt het verschil te maken voor het bestuur, onze inwoners en ondernemers. Ook zonder jarenlange werkervaring staan wij open voor nieuwe talenten. Om deze reden biedt Gooise Meren diverse ontwikkelprogramma’s aan, speciaal gericht op pas-afgestudeerden. Met ervaren collega’s en frisse, nieuwe inzichten maken wij samen het verschil! VOLOP DE RUIMTE OM JE TALENTEN TE ONTDEKKEN Als je net afgestudeerd bent, is het niet altijd makkelijk om meteen aan het werk te komen. Je wilt je ook niet altijd meteen specialiseren binnen één vakgebied, maar juist ontdekken waar jouw talenten liggen. Speciaal hiervoor heeft gemeente Gooise Meren een ontwikkelprogramma voor starters opgezet. In dit programma krijg je de kans om te starten bij de Frontoffice, te ontdekken wat bij je past en vervolgens door te stromen naar een passende functie bij een vakafdeling. NA EEN HBO STUDIE TOERISME MANAGEMENT BEGON ASHLEY VAN DOORN (28 JAAR) MET HAAR ZOEKTOCHT NAAR EEN PASSENDE BAAN. NA TE HEBBEN GESOLLICITEERD OP EEN VACATURE VOOR TALENTVOLLE STARTERS BEGON ZE BIJ DE FRONTOFFICE. HIER KOMEN ALLE EERSTELIJNS VRAGEN BINNEN VAN ONZE INWONERS EN ONDERNEMERS. Ashley (nu Wmo consulent) begon dit Ontwikkelprogramma medio 2022: “Ik zag een vacature die specifiek gericht was op starters en juist daarom koos ik voor die baan. Achteraf gezien ben ik daar erg blij mee, omdat ik me zo heb kunnen ontwikkelen. “ “Tijdens het werken bij de Frontoffice ben ik er achter gekomen wat de gemeente allemaal betekent voor inwoners en wat ze allemaal doen. Hierdoor kon ik kijken waar mijn interesses en talenten lagen. Vanuit deze werkplek heb ik de kans gehad om kennis op te doen, me te specialiseren binnen een vakgebied en een gerichte opleiding te volgen. Zo kon ik doorstromen naar mijn huidige functie als Wmo consulent, wat echt heel tof is!” KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE: Standplaats in Bussum, Noord-Holland. Het hart van het Gooi Circa 500 medewerkers Ruim 60.000 inwoners Actief jongerennetwerk 48 eerst kort - slechts 3 tot 6 maanden - begint bij de Frontoffice en daarna meteen doorstroomt naar de vakafdeling. Je volgt hierbij een ontwikkelpad richting een specifieke functie en leert van ervaren collega’s. ECHT HET VERSCHIL MAKEN Het leuke van een gemeente is dat je impact maakt met het werk dat je doet. Het gaat niet over een product, maar om mensen. Ashley: “Het mooiste aan mijn vak vind ik dat je wat voor inwoners betekent. Als Wmo consulent kijk je wat de situatie is en kijk je naar de hulpvraag. Om hierover samen met een inwoner in gesprek te gaan en te kijken naar wat er eventueel mogelijk is; dat vind ik echt het mooiste!” Ook Boas (Vergunningverlener Wabo) beaamt dit: “Je hebt veel contact met de aanvragers van bouwvergunningen. Het is mooi als je complexe (verbouw) vragen kunt oplossen en inwoners uiteindelijk tevreden zijn.” SCHAALGROOTTE ZORGT VOOR BREED, AFWISSELEND TAKENPAKKET Het leuke van de schaalgrootte van gemeente Gooise Meren is dat je je in de volle breedte van je vakgebied kunt ontwikkelen. Boas: “Het puzzelen, uitpluizen van ingewikkelde (bouw)aanvragen en deze testen aan de huidige wet- en regelgeving maakt het werk mooi en uitdagend. Het leuke bij Gooise Meren is dat hier alle soorten ontwerpen wel voorbijkomen; van dakkapellen, tot verbouwingen aan monumenten, van een kleine aanbouw tot de bouw van een geheel nieuwe woontoren. Je krijgt zo veel onder ogen en leert hier veel van!“ STARTERSPROGRAMMA ONTWIKKELT DOOR Na twee jaar een algemeen Startersprogramma te hebben aangeboden - waarbij je eerst werkt bij de Frontoffice, je jezelf breed oriënteert en daarna doorstroomt naar een andere afdeling - biedt gemeente Gooise Meren nu ook een ander ontwikkelprogramma aan voor pas-afgestudeerden. Eind 2023 biedt Gooise Meren meerdere traineeplekken aan op een vakafdeling, zoals belastingen en personeelszaken. Het mooie is dat je hierbij Ook zonder jarenlange ervaring was ik welkom. Dit was verfrissend en voelde goed!” – Boas (26 jaar) 49 Tijdens dit ontwikkelprogramma krijg je als trainee twee vaste aanspreekpunten; • een collega van de vakafdeling die jouw mentor is voor vakinhoudelijke begeleiding • een interne (loopbaan)coach, die je helpt om je eigen talenten te ontdekken en verder te ontwikkelen Dankzij deze 1-op-1 begeleiding leer jij jezelf goed kennen, kun je je (vakinhoudelijk) doorontwikkelen en dat doen waar jij blij van wordt! BOAS STORMBROEK (26 JAAR) STUDEERDE RECHTEN (HBO) EN LIEP TIJDENS ZIJN STUDIE STAGE BIJ DE GEMEENTE BAARN. HIER WERD ZIJN INTERESSE VOOR DE OMGEVINGSWET GEWEKT. NA EEN KORTE TIJD TE WERKEN VOOR EEN DETACHERINGSBUREAU, STARTTE HIJ JUNI 2022 BIJ GEMEENTE GOOISE MEREN ALS WABO VERGUNNINGVERLENER.

Jonge ambtenaren zoeken elkaar op. ‘Er ontstaat een soort clubgevoel’ VAN PADELTOERNOOI TOT IETS TERUGDOEN VOOR DE STAD Door heel Nederland komen jonge ambtenaren samen om elkaar te ondersteunen in hun ontwikkeling. Of gewoon om een gezellige avond te hebben. ‘Sommige leden zien we alleen bij sportactiviteiten. Ze mogen zelf kiezen.’ D eze zogeheten jonge ambtenarennetwerken zijn er in vele vormen. Het ene netwerk is ontstaan uit een specifieke organisatie, het andere is een combinatie van verschillende gemeenten. Hartmans Netwerk is dan weer een landelijke en besloten club. ‘Toen ik hier voor het eerst kwam,’ zegt Reinet Rijntjes (32), directieadviseur bij de gemeente Waadhoeke en Hartmans-lid, ‘was ik meteen onder de indruk van mijn mede-Hartmanners. Allereerst omdat het leuke 51 mensen zijn, maar ook omdat iedereen gepassioneerd is over zijn of haar werk. Dat herkennen we in elkaar.’ Ambitie is een belangrijke gemene deler. Émilie Bevers (28) is bestuurslid bij Young NVRD. De afkorting NVRD verwijst naar de Nederlandse vereniging voor Reinigingsdiensten. ‘Ons netwerk houdt zich bezig met alles wat te maken heeft met afvalvermindering,’ vertelt Émilie. Zelf is ze beleidsadviseur circulaire economie en klimaatadaptatie bij de gemeente

JONG&AMBTENAAR NAAM: Iris Romein LEEFTIJD: 29 FUNCTIE: projectleider tellen & verwerken verkiezingen BIJ: Gemeente Rotterdam OPLEIDING: WO, bachelor: internationaal recht; WO, master: Russische en Euraziatische studies; WO, master: militaire strategie NAAM: Reinet Rijntjes LEEFTIJD: 32 FUNCTIE: directieadviseur BIJ: gemeente Waadhoeke OPLEIDING: WO, bachelor: general social sciences; WO, master: policy analyses and organisations; WO, master: orthopedagogiek NAAM: Lana Moss LEEFTIJD: 28 OPLEIDING: beleidsmedewerker integratie nieuwe Limburgers BIJ: provincie Limburg OPLEIDING: WO, bachelor: liberal arts and sciences; WO, master: rhetoric, argumentation theory and philosophy Hollands Kroon. ‘Bij Young NVRD zitten mensen zoals ik, die voor gemeenten werken, maar ook werknemers van afvalverwerkers. Alle jongeren die bij aandeelhouders van de NVRD werken, kunnen zich bij ons aansluiten. Hoe meer leden, hoe beter. Want met een gevarieerd netwerk kunnen we veel van elkaar leren.’ Émilie werd gevraagd om lid te worden toen ze een keer op bezoek was bij HVC (Huisvuilcentrale). ‘Het klonk meteen leuk. Bij gemeenten hebben we soms de neiging om een beetje vast te zitten achter ons bureau. Dat leek me zo relevant aan een netwerk: dat je ook op andere plekken terechtkomt. En je 52 kennis kunt delen met mensen die iets vergelijkbaars doen. Zo krijgen we een breder plaatje van hoe we in praktische zin naar een circulaire economie toe kunnen. En verder ben ik eigenlijk altijd wel geïnteresseerd geweest in netwerken. Ik heb ook altijd bij studentenverenigingen gezeten.’ REGELMATIG UITJES Er worden regelmatig uitjes georganiseerd. ‘Twee weken geleden zijn we naar Interafval in Antwerpen geweest. Om te kijken hoe de afvalinzameling daar gaat. En wat ze doen met restafval.’ Toch is er ook altijd een sociale component. ‘Na de inhoudelijke uitjes is er vaak ruimte voor een borrel.’ Young NVRD is daarnaast een manier om jonge collega’s een stem te geven. ‘Zoals bij evenementen van de NVRD, waar wij ons als jongeren kunnen verenigen. We adviseren het bestuur. Soms gevraagd, soms ongevraagd. Dit is een branche waar de stem van jonge medewerkers niet altijd even goed gehoord wordt. Dus het is ook wel expliciet de bedoeling daar verandering in te brengen. En om ook echt toe te werken naar die circulaire economie. Het doel is niet om de afvalsector in stand te houden, zeg maar. Wat dat betreft is er ook een soort rebelse functie – maar dat zeg ik tussen aanhalingstekens.’ Émilie raadt het jonge ambtenaren aan om bij een netwerk te gaan. ‘Het is al leuk genoeg vanwege het sociale aspect. En dan kom je ook nog eens op plekken waar je normaal gesproken niet komt. Superleerzaam.’ AUTOMATISCH LID De meeste jonge ambtenaren-netwerken zijn gebonden aan een specifieke regio of organisatie. Het netwerk van Iris Romein (29, projectleider tellen & verwerken verkiezingen), is dat allebei: zij is bestuursvoorzitter van JongR, het netwerk voor jonge ambtenaren van de gemeente Rotterdam. ‘Alle jonge ambtenaren van Rotterdam zijn automatisch lid,’ vertelt Iris. ‘Onder de 35 of jong van geest: allebei goed. Dus 64 jaar oud en helemaal kwiek is ook prima. We gaan niet voor de deur staan om je paspoort te checken.’ Het netwerk is opvallend groot. ‘We hebben een paar duizend leden. Rotterdam is nu eenmaal een grote stad, met in totaal meer dan 10.000 ambtenaren. Sommige mensen zien we vooral bij sportactiviteiten. Anderen hebben niets met sport en zetten zich bijvoorbeeld graag in voor de stad.’ Romein vertelt dat het netwerk draait op drie pijlers: ontwikkelen, adviseren en giving back. ‘Ontwikkelen doen we in formele en informele activiteiten. Zo hadden we laatst een padeltoernooi. Maar ook een workshop met als vraag: hoe geef je invulling aan het begrip zingeving in je werk? We kunnen vaak terecht bij organisaties die connecties hebben met Rotterdam.’ Voor de adviserende rol gaan ze om tafel met bijvoorbeeld de ondernemingsraad van de gemeente. ‘We vertellen wat er speelt onder jonge ambtenaren. Hoe Rotterdam hen beter kan faciliteren.’ Giving back heeft te maken met de stad. ‘We zijn blij dat we voor deze mooie gemeente mogen werken. Dus willen we iets terugdoen. Omdat we zo’n groot netwerk hebben, kunnen veel mensen daarvan profiteren. Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld een groot feest gegeven, waarbij een derde van de ticketprijs naar een lokaal goed doel ging. Toen de Oekraïense vluchtelingen naar Rotterdam kwamen, hebben we geholpen om opvangplekken in te richten. En bij de verkiezingen helpen we ook altijd mee.’ Romein hoopt vooral dat jonge ambtenaren zich thuis voelen bij de gemeente. ‘Binnen zo’n grote organisatie kun je best wat verloren raken. Dan is het mooi dat je bij ons terecht kunt. Andere collega’s leert kennen, waardoor er een soort clubgevoel ontstaat dat je anders misschien niet had gekend.’ NAAM: Mitchell Hendriks LEEFTIJD: 30 NAAM: Émilie Bevers LEEFTIJD: 28 FUNCTIE: beleidsmedewerker organisatie & besturing BIJ: Rijksoverheid OPLEIDING: MBO: grafische vormgeving; HBO, bachelor: kunst en economie FUNCTIE: beleidsadviseur circulaire economie en klimaatadaptatie BIJ: gemeente Hollands Kroon OPLEIDING: WO, bachelor: psychologie; WO, master: social influence NAAM: Lia van der Maas LEEFTIJD: 29 FUNCTIE: beleidsmedewerker ruimte BIJ: provincie Limburg OPLEIDING: WO, bachelor: European studies; WO, master: public policy & human development 53

JONG&AMBTENAAR contact. ‘Zo zijn we op bezoek geweest bij de jonge ambtenaren van het CBS,’ zegt Lia. ‘Ze legden uit wat zij daar precies doen. Met de politie hebben we iets soortgelijks gedaan. En met jongerennetwerken binnen gemeenten. We proberen zo breed mogelijk samen te werken, over grenzen heen te kijken. Want als je dan een keer iemand nodig hebt, kun je op een laagdrempelige manier contact zoeken.’ MET DE VOETEN IN DE KLEI BUITEN HET EIGEN TEAM Lana Moss (28, beleidsmedewerker integratie nieuwe Limburgers) en Lia van der Maas (29, beleidsmedewerker ruimte) werken bij de provincie Limburg. Ook deze organisatie is groot genoeg voor een eigen jongerennetwerk: LINK. ‘Als jonge mensen hier komen werken,’ zegt Lia, ‘is het vaak hun eerste of tweede baan. Ze zijn het niet altijd gewend om zelf de weg te vinden. Ik had bijvoorbeeld net mijn studie afgerond. Dan is het superfijn als je een netwerk hebt dat je daarbij kan helpen.’ Lana knikt. ‘Exact. Dat was voor mij ook de reden om deel te nemen aan het bestuur. Om mensen buiten mijn eigen team te leren kennen. In principe zijn alle jonge ambtenaren welkom. We organiseren activiteiten gericht op ontmoeting enerzijds, maar anderzijds ook om de stem van jongeren binnen de organisatie hoorbaar te maken. En om onze horizon te verbreden, dat doen we met de wat meer inhoudelijke activiteiten.’ ‘Ja, dat zijn inderdaad onze drie pijlers,’ zegt Lia. ‘Die proberen wij altijd te hanteren. Soms is het een mix, en soms focussen we ons op één pijler in het bijzonder. In de zomer is er bijvoorbeeld altijd een barbecue, een van de drukst bezochte evenementen van het jaar. Dan gaat het in principe om het sociale aspect. Maar we proberen ook iets informatiefs te doen op zo’n avond. Afgelopen jaar hebben we de mensen gevraagd die betrokken waren bij het onderhandelingsproces van het nieuwe coalitieakkoord binnen de provincie Limburg. Zij vertelden hoe dat was gegaan.’ De variatie in activiteiten is groot. Lana: ‘We hebben ook een keer een bezoek gebracht aan de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn. Om samen met onze Duitse buren uit Krefeld stil te staan bij de oorlog en de bevrijding.’ Daarnaast komt LINK graag met andere jongerennetwerken in 54 Ook de leden van LINK doen weleens iets terug voor de samenleving. ‘Wij wilden vrijwilligerswerk doen,’ zegt Lia. ‘En iemand uit ons bestuur heeft toevallig vroeger bij een stichting gewerkt voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Dus toen hebben we daar een dagje geholpen. De ene groep ging in de tuin helpen, en een ander groepje ging met de bewoners wandelen. De medewerkers zeiden: mooi dat jullie dit doen, want gewoon een rondje lopen met mensen in een rolstoel, daar hebben wij meestal geen tijd voor.’ De directie van de provincie was eveneens tevreden. Lia: ‘Het gebeurt deels onder werktijd, maar ze staan erachter. Probeer dit vooral vaker te organiseren, was de boodschap. Omdat het ook belangrijk is om als ambtenaar met je voeten in de klei te staan. Zodat je weet wat er buiten de organisatie allemaal speelt.’ JONGE ENERGIE Los van al deze verschillende jonge ambtenaren-netwerken is er ook een overkoepelende organisatie die de netwerken met elkaar probeert te verbinden: Futur. Voorzitter Mitchell Hendriks (30, beleidsmedewerker organisatie & besturing rijksoverheid) ziet een toename in betrokkenheid de afgelopen jaren. ‘Na enige terugval tijdens corona kunnen we weer rekenen op enthousiasme en passie bij de jonge ambtenaren-netwerken. Als Futur moedigen wij het aan om de verbinding met elkaar te blijven zoeken tussen de verschillende overheidslagen. Zodat niet alleen op bestuurlijk niveau de kruisbestuiving plaatsvindt, maar dat we ook bottom-up met jonge, vernieuwende energie ons steentje bijdragen.’ In 2024 is het thema van de jonge ambtenarenkoepel ‘Streetwise’. ‘We willen jonge ambtenaren nog meer stimuleren om zich echt te mengen met de doelgroep waarvoor ze werken. Het maken van beleid loopt vaak vast omdat dit te weinig gebeurt. Soms met desastreuze gevolgen – zie Groningen. Futur gaat voor 2023/2024 dan ook op zoek naar een Jonge Ambtenaar van het Jaar die als geen ander weet hoe je streetwise bent.’ Op de foto’s bij dit artikel de viering van het 25-jarig bestaan van jonge ambtenarenorganisatie FUTUR. Ruim 150 jonge ambtenaren vierden dat jubileum met elkaar in Den Haag. De impact van samen aanpakken GEMEENTE DOETINCHEM. GROEI DOOR DOEN. WAT VINDEN ONZE MEDEWERKERS? lees hiernaast het verhaal van onze adviseur datagedreven werken Wytske. Meer weten over werken bij gemeente Doetinchem? Scan de QR code of ga naar doetinchem.nl/ werkenbijDoetinchem Of kom werken in de Achterhoek: www.onverwachtehoek.nl W erken bij gemeente Doetinchem betekent een wezenlijke bijdrage leveren aan het leven van 60.000+ inwoners. Aan de ambitie om duurzaam te groeien naar een stad met 70.000 inwoners in 2036. Aan de zorg en de kansen van morgen. Aan een gezond en aantrekkelijk ondernemersklimaat. Aan een leefbare, bereikbare, schone en veilige plek in Nederland. En niet zomaar een plek: we zijn de centrumgemeente van de Achterhoek, een van de allermooiste stukjes Nederland. De impact van jouw bijdrage bij gemeente Doetinchem is groot - als je durft. Want er is ruimte voor aanpakkers. Voor doeners. Voor creatieve en innovatieve geesten. Samen met je collega’s help je deze groeiende gemeente naar de toekomst. Met meer inwoners, meer leefkwaliteit en mooie faciliteiten. En dat is leuk, uitdagend en heel divers werk, dat positief bijdraagt aan het leven van anderen. Die groei maken we samen door. Niet alleen als centrumgemeente, maar ook als organisatie. Om de kansen en uitdagingen van de toekomst te grijpen, moeten we innovatief en wendbaar zijn. Denken in mogelijkheden. Verbindingen leggen en de schouders eronder zetten. En dat geeft ook jou volop persoonlijke groeimogelijkheden. Want door doen verbreed je je kennis, je netwerk en je blik op de wereld van morgen. gemeente Doetinchem @gemeente Dchem Gemeente Doetinchem BIJ GEMEENTE DOETINCHEM werken ruim 400 mensen; is 40% van onze medewerkers jonger dan 40; heb je een persoonlijk opleidingsbudget; blijf je leren door o.a ons digitale leerplatform; hebben we genoeg doorgroeimogelijkheden; bepaal je zelf waar en wanneer je werkt; ga je borrelen met leeftijdgenoten (jonge ambtenaren). 55 JONG&AMBTENAAR

JONG&AMBTENAAR HET GEHEUGEN VAN DE STAD Stadsarchief Amsterdam is het geheugen van de stad. Als hoofd collecties helpt Migiza Victoriashoop de geschiedenis van de gemeente voor de toekomst te bewaren. ‘Die is superdivers, maar schuurt ook op veel punten.’ A ls hoofd collecties stuurt Migiza het team aan dat particuliere archieven verwerft en opneemt in de collectie. Dat gaat van individuele tot familie- en bedrijfsarchieven. ‘Denk aan het archief van de Bijenkorf’, 56 geeft ze als voorbeeld. ‘Of het archief van Stichting Podium Kwakoe. De archief-items moeten op verantwoorde wijze bewaard worden en gedigitaliseerd. Tot slot worden ze ont sloten, zodat ze ook makkelijk vindbaar zijn. We zijn een publieke instelling. Toegankelijkheid is een voorwaarde.’ TIJDGEEST ‘Als je onze taken plaatst binnen de huidige tijdsgeest met allerlei maatschappelijke onderwerpen en trends die broeien, dan kun je nagaan dat diversiteit en inclusiviteit daar ook bij horen’, vertelt ze. ‘De collectie moet meer dan nu een reflecniet van bewust dat dit ook een vorm van archiveren is. Voor ons als gemeente zijn dat interessante bronnen.’ THUIS IN AMSTERDAM Een van de in het oog springende recente projecten van het archief waarin sociale media een cruciale rol spelen is ‘Thuis in Amsterdam’. Daarmee hopen Migiza en haar collega’s onderbelichte groepen Amsterdammers een plek te geven in het Stadsarchief. De eerste groep waar het archief mee aan de slag ging bestaat uit Amsterdammers met Aziatische roots. Hun is gevraagd hun ‘thuisgevoel’ in Amsterdam weer te geven, onder andere op het Instagram-account adams.archief. Het idee, volgens Migiza: ‘Hun zowel letterlijk als figuurlijk een stem in het archief geven. Ze bepalen zélf hoe ze worden gerepresenteerd.’ ‘ Onderbelichte groepen moeten een plek krijgen’ NM: Mig p LEEFTIJD: 31 FUC: H f J g m OG: W iiwp r b n De kroon op het werk is een fotoboek met verhalen en gedichten, dat inmiddels feestelijk is gepresenteerd. Het wordt toegevoegd aan de collectie, evenals het Instagram-account. Migiza: ‘We vroegen de deelnemers: waar doen we de presentatie? In het Stadsarchief of elders? Het gebouw nodigt van buitenaf niet zeer uit. Zij antwoordden: nee, wij willen juist ín het gebouw. Door mee te werken aan het project eisen we onze plek in het Stadsarchief op, ook fysiek.’ Behalve op het ‘officiële’ Instagram-account deelden de makers veel op hun eigen kanaal. Ze fungeren zo als ambassadeurs: ‘Betere reclame kun je niet hebben!’ tie worden van de stad Amsterdam. Ze moet weerspiegelen wat en wie je ziet als je uit het raam kijkt. Het moet een Stadsarchief zijn voor álle Amsterdammers. Een enorme en ambitieuze opgave, maar we moeten het wel doen.’ Het talrijkst zijn papieren documenten, maar ook cassettebandjes, cd-roms en videobanden. ‘We beheren ongeveer 60 kilometer aan analoog archief’, zegt ze. ‘Plus zo’n 130 terabyte aan digitaal archief.’ Relatief recent zijn ook de eerste Twitter- (nu X) en Instagram-accounts toegevoegd. ‘Mensen schrijven nog steeds veel op papier, maar ook op social media-accounts’, legt Migiza uit. ‘Ze zijn zich er meestal 57 SLAVERNIJVERLEDEN Met haar Surinaamse achtergrond is Migiza zich zeer bewust van het belang van het belang van meer perspectieven in het archief, onder meer die van het slavernijverleden. ‘Als je geen onderdeel van de plekken waar de geschiedenis bewaard wordt of niet genoemd wordt, is het of je niet hebt bestaan. Dat is pijnlijk.’ Ze quote een van haar collega’s bij de gemeente Amsterdam: ‘Wie bepaalt wat we bewaren, heeft macht over onze herinneringen. Dat kwam bij mij heel erg binnen.’ De stad Amsterdam telt om en nabij 180 nationaliteiten en daarnaast veel nazaten van verschillende etnische groepen. Gaat het Stadsarchief ook hún thuisgevoel vergroten? Migiza lacht: ‘Die vraag kwam ook van deelnemers. Zou het niet gaaf zijn om dit ook met andere groepen zo op te pakken? Met dat enthousiasme in het achterhoofd wil ik dit project graag voortzetten.’

JONG&AMBTENAAR DUURZAAM WERKEN BIJ SRO Circulair werken, met hergebruik van oude bouwmaterialen. In de bouw is het nog geen gemeengoed. Bij SRO proberen Peter de Wilde (manager vastgoed Eemland) en Auke IJkema (projectmanager maatschappelijk vastgoed) daar invulling aan te geven. Daar nemen en krijgen ze alle ruimte voor. Auke, wat is jouw taak als projectmanager maatschappelijk vastgoed? Auke: ‘Ik werk voor de gemeente Amersfoort en omliggende gemeenten, in regio Eemland, en begeleid nieuwbouw- en renovatieprojecten van A tot Z, vanaf de initiatief- en onderzoeksfase tot en met realisatie en oplevering. Primair is mijn functie om te zorgen dat maatschappelijk geld voor gemeentelijk vastgoed, zoals sportzalen en zwembaden, goed wordt besteed. Duurzaamheid is daarbij tegenwoordig een belangrijk uitgangspunt.’ En Peter, wat doe jij als manager vastgoed service en onderhoud? Peter: ‘Ik werk net als Auke voor de regio Eemland en geef leiding aan vier teams: technisch vastgoedbeheer waar onderhoudsplannen worden opgesteld en uitgewerkt, de afdeling service en onderhoud, portefeuilleSRO ONTZORGT SRO werkt in de regio’s Eemland en Kennemerland en biedt gemeenten ontzorging waar het gaat om beheer, onderhoud en exploitatie van gemeentelijk vastgoed, zoals zwembaden, sportaccommodaties, mfa’s en monumenten. Ook zet SRO zijn sportservice in als middel om maatschappelijke opdrachten waar te maken. Dit onder andere met de inzet van buurtsportcoaches en vakleerkrachten. Wat SRO uniek maakt is dat de expertisegebieden beheer, onderhoud, exploitatie en sportservice integraal worden aangeboden. Niet alleen binnen het sportdomein, maar ook binnen andere portefeuilles onderscheidt SRO zich van marktpartijen door de primaire focus te leggen op de klant, maatschappelijke waarde én een goede dienstverlening. Dit betekent dat SRO weet wat er speelt en meedenkt over hoe gemeenten en gebruikers zo goed mogelijk kunnen worden ontzorgd. Werken bij SRO betekent dat je met meer dan 600 collega’s als één team zorgt dat alles functioneert en je optimale condities creëert voor gebruikers van voorzieningen. Met alle disciplines onder één dak. beheer en als laatste het team projecten en duurzaamheid.’ ‘Van dat laatste team maakt Auke deel uit. Formeel valt hij dus onder mij. Maar we zijn een platte organisatie en dragen dat ook graag uit. Bij SRO werken we mét elkaar. Wel ligt er ergens een hiërarchisch model in een lade, waaruit blijkt dat ik de leidinggevende van Auke ben.’ OOGSTEN Auke, aandacht voor duurzaamheid en circulair werken is erg ‘in’ tegenwoordig. Hoe vertaal je dat naar de praktijk? Auke: ‘Vanuit SRO bouwen we nu in de gemeente Amersfoort twee nieuwe sportzalen. Op de ene locatie wordt een oude gymzaal gesloopt. Die is dermate klein en oud, dat renovatie economisch gezien geen meerwaarde heeft. Maar na het slopen proberen we zoveel mogelijk gebruikte materialen opnieuw in te zetten in de nieuwe sportzaal die daar komt.’ ‘Het is een mooie uitdaging om gebruikte materialen opnieuw te gebruiken, hetzij in deze gymzaal, hetzij in andere projecten van SRO. Voor hergebruik van materialen proberen we ons hele netwerk aan te spreken. Sloopbedrijven, aannemers, andere (gemeentelijke) initiatieven. Zo volgen we wat de markt te bieden heeft. Dat is nog best lastig, want circulair bouwen is nog niet helemaal volwassen. Wel leeft het enorm, en ook wij zijn enthousiast.’ Waar merk je die onvolwassenheid, waar loop je tegenaan? ‘De bouwwereld is nog niet zo ver dat circulariteit 1 op 1 uit te werken valt. Niet alle gebruikte materialen zijn in de praktijk goed vindbaar. Als je alleen nieuwe materialen wilt, dan is er een volwassen markt. Maar wil je circulair bouwen, dan is het veel zoekwerk.’ ‘Dan moet je maar net van een firma horen dat een oude school wordt gesloopt en alle deuren, ramen, kozijnen, balustrades zullen worden gered en goed klaargemaakt voor hergebruik. Dat ontmantelen noemen we “oogsten” tegenwoordig, geen slopen.’ Peter, is circulair werken voor jou als manager vastgoed Eemland ook een aandachtspunt? Peter: ‘Ja, ik zie het als mijn taak om vooral het enthousiasme daarover in te brengen bij de collega’s van de afdeling vastgoed. Sinds twee jaar doen we dat “van klein naar groot”. Klein in de zin van dat medewerkers service en onder58 NM: ue Jea LEEFTIJD: r FC: projg m S sft OG: - t g, Hog ht medewerkers ook die taal spreken en er naar te handelen in de praktijk.’ N: Pete de de LJ: 3 j FC: g g E t OG pobo mg s be houd geregeld gebruikte materialen bewaren en opslaan om het later elders te kunnen inzetten. Zo hebben we laatst een loods niet gesloopt, maar gedemonteerd, en op een andere plek weer opgebouwd.’ LOSMAAKBAAR ‘En op een omvangrijker niveau, dat is het werk waar Auke mee bezig is, kijken we bij nieuwbouwprojecten goed hoe we aan circulariteit kunnen bijdragen door herbruikbare bouwmaterialen te gebruiken of steeds in het achterhoofd te houden: “Als ik dit nieuw koop, is het losmaakbaar en kan ik het over tientallen jaren ergens anders inzetten?”’ ‘De praktijk is wel uitdagend inderdaad. Want niet alle projecten zitten in dezelfde fase. Je kunt lastig een lopend project stilleggen, omdat je nog wacht op herbruikbare materialen die in een nog af te breken school zitten. Mijn taak ligt in de begeleiding aan de voorkant: op tijd iedereen duidelijk maken wat we willen en wat we zoeken aan circulair materiaal.’ Is dat niet lastig tussen de oren te krijgen bij mensen die zijn opgeleid in de traditionele bouwwereld, en gewend zijn aan het gebruik van nieuwe materialen en veel weggooien? Peter: ‘Verduurzaming en circulair werken moet je als een soort olievlek laten gebeuren. Auke en ik zijn enkele van de “cultuurmensen” binnen de organisatie. In elke organisatie zijn dat er meestal een paar. Maar die zijn wel in staat om anderen mee te nemen in vernieuwingen. Door er steeds weer aandacht voor te hebben, krijg je het tussen de oren van de anderen en leren andere CURSUSSEN EN CONGRESSEN Peter vervolgt: ‘En je kunt enthousiasme aanwakkeren door je mensen mee te nemen naar bijeenkomsten, of cursussen te laten volgen over circulair bouwen en onderhouden. Zo hebben we laatst met een aantal medewerkers een van onze contractpartners bezocht, die een enthousiast verhaal had. Dan begint het bij iedereen echt te leven. Ook IVVD, het instituut voor vastgoed en duurzaamheid, biedt cursussen en een jaarlijks congres circulariteit. En er komen langzamerhand steeds meer opleidingen, die met name gaan over het “meten” van circulariteit.’ Auke: ‘Ik ga binnenkort zo’n opleiding volgen. Dat is een van de leuke aspecten van werken bij SRO, er is altijd mogelijkheid om jezelf te verbeteren en opleidingen te volgen. De opleiding die ik ga doen, gaat over het meetbaar maken van circulariteit. Bij bouwprojecten met uitsluitend nieuwe materialen kun je makkelijk calculeren wat de prijskaartjes zijn. Met tweedehands materialen is dat lastiger.’ ‘Op mijn cursus ga ik leren hoe je duurzaamheid en circulair werken financieel kunt vertalen. Daar zie ik erg naar uit. Circulariteit is nu nog te vaak een onderbuikgevoel, waar we nog niet goed een financiële waarde aan kunnen toekennen.’ 59

JONG&AMBTENAAR N Eta Husan L: 2 jar FUC: ger a.i. B Sg Vg - s g S) OG: BO teaton g W gwppen Maatschappelijk rendement centraal STARTERS AAN HUIZEN HELPEN Als starter je eerste huis kopen, maar onvoldoende hypotheek krijgen. Of je woning willen verduurzamen. Dat kost een paar centen. Evita Huisman werkt bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). Deze organisatie verstrekt onder andere leningen aan verschillende groepen op de woningmarkt. S Vn beheert geld van gemeenten en leent dat uit. Het accent ligt op volkshuisvesting, stedelijke vernieuwing, verduurzaming en de energietransitie. Vijf jaar werkt Evita inmiddels bij deze geldverstrekker, tot voor kort als projectleider marketing & communicatie. Ze vervangt in haar huidige functie als relatiemanager een collega die met verlof is. Namens SVn houdt Evita in de provincies Utrecht, Noord-Holland en Flevoland contact met de klanten. ‘In mijn vorige baan had ik regelmatig te maken met communicatieafdelingen van gemeenten. Ik weet wat er leeft.’ ‘ Wij lenen geld van gemeenten uit die hun inwoners helpen’ GEEN HOTELLERIE MEER Met haar hotelschool-achtergrond lag het niet voor de hand dat Evita haar loopbaan zou voortzetten bij een semi-overheidsorganisatie. ‘Maar na het afronden van mijn opleiding en banen in de internationale hotellerie was ik daar helemaal klaar mee. Een goede werk-privé-balans telt ook voor mij. Via een detacheerder kwam ik bij SVn terecht.’ Oorspronkelijk was ze kredietacceptant. In die functie toetste ze aanvragen van bestaande en toekomstige klanten. Al relatief snel kreeg ze de gelegenheid om door te groeien. ‘De organisatie is klein, maar als je ambitieus bent, krijg je kansen om te doen waar je goed in bent.’ Een universitaire master managementwetenschappen moet haar carrière een extra zetje geven. ‘Alleen mijn scriptie moet ik nog schrijven. 61 Ik studeer in de avonduren, dus mijn sociaal leven staat tijdelijk op een laag pitje.‘ GROTE VRAAGSTUKKEN Meer dan in eerdere banen bij SVn komt Evita nu in aanraking met grote vraagstukken van deze tijd: de woningnood en de energietransitie, waarin overheden een sturende of regisserende rol spelen. ‘In mijn vriendenkring maak ik mee hoe moeilijk starters het op de woningmarkt hebben. Als ze überhaupt een huis vinden, is niet gezegd dat ze het kunnen betalen en voldoende kunnen lenen. Onze Startersleningen maken het misschien toch mogelijk.’ Particulieren kloppen niet direct aan bij SVn, maar bij hun eigen gemeente. ‘Wij lenen geld van gemeenten uit die daarmee hun inwoners helpen. Maar we geven ook krediet aan verenigingen van eigenaren van wooncomplexen. Voor een bank is moeilijk in te schatten hoeveel risico dat meebrengt, met meerdere verschillende eigenaren. Vaak vragen we net iets lagere rente. Waar de financieringsmarkt vastloopt, komen wij om de hoek.’ ONAFHANKELIJKE STICHTING Wat maakt haar werkgever anders dan een gewone bank of geldverstrekker? ‘We gaan als onafhankelijke stichting niet voor de winst, maar voor maatschappelijk rendement.’ Van de 342 Nederlandse gemeenten werken er 327 samen met SVn. In 2022 kregen bijna 19.000 woningeigenaren, bedrijven en energiecoöperaties een lening voor verduurzaming, verbouwing of een eerste woningaankoop. ‘We zijn een vreemde eend in de bijt in overheidsland’, legt Evita uit. ‘Ambtenaar kan ik mezelf niet noemen, maar ik kan ook niet 100 procent zeggen dat ik het níet ben. Ik voel me verbonden met de beroepsgroep.’

JONG&AMBTENAAR IULIA HOUDT VAN STEDELIJKE COMPLEXITEIT Iulia Sirbu waarschuwt vooraf. Ze is geboren in Roemenië. ‘Waarschijnlijk ga ik veel Engelse woorden gebruiken.’ Om vervolgens in grotendeels keurig Nederlands haar verhaal te doen. P as zeven jaar geleden Iulia in Nederland komen wonen. ‘Ik wilde in het buitenland studeren, en TU Delft stond bekend als een van de beste universiteiten ter wereld op het gebied van architectuur. De keuze was snel gemaakt.’ Ze heeft vooral een passie voor stedenbouw. ‘Steden zijn de meest ingewikkelde systemen die de mens heeft gecreëerd. Die complexiteit vind ik superinteressant.’ Niet alleen de studie beviel haar aan Delft. Ze vond er ook haar huidige echtgenoot en een droombaan: adviseur stedenbouw voor de gemeente. Zodra ze wil vertellen wat die functie inhoudt, begint ze te lachen. ‘Dat is nog best moeilijk om uit te leggen, merk ik. Laat ik het zo zeggen: ik analyseer nieuwbouwen herinrichtingsprojecten. Ik onderzoek waar de kansen en uitdagingen liggen, en op basis daarvan geef ik advies, aan de initiatiefnemer van het project, de ontwikkelaar, wethouders of collega’s.’ STUDENTENCOMPLEX Momenteel heeft ze haar handen vol aan een studentencomplex. ‘De woningcorporatie die het complex bezit, wil het transformeren. Zodat er meer wooneenheden in het gebouw passen. Omdat er ook in Delft meer studentenwoningen nodig zijn.’ Het is aan Iulia en haar team om de plannen van de corporatie te beoordelen. ‘Wij stellen de ruimtelijke kaders op. Dat doen we op basis van de wensen en eisen van de gemeente. Draagt het project bij aan de ambities van de stad, van de wijk? Is het wel echt een plek voor alleen studenten, of wonen er ook veel jonge professionals? Zijn er straks vol62 doende parkeerplekken beschikbaar? Dat soort vragen.’ Deze kaders gelden als randvoorwaarden waarbinnen de desbetreffende ontwikkelaar straks zal moeten werken. ‘Maar dat betekent niet dat het gesprek eindigt wanneer wij de kaders hebben opgesteld. Er is ook daarna nog veel ruimte voor overleg.’ ‘ Steden zijn de meest ingewikkelde systemen die de mens heeft gecreëerd’ MEER GEDULD Die gesprekken worden allemaal in het Nederlands gevoerd. ‘Dat is voor mij nog best een uitdaging. Toen ik hier begon, was dat nog moeilijker. Ik was vooral bezig met proberen te begrijpen wat mijn collega’s zeiden en minder met de inhoud. Daardoor was het lastig om kritisch te zijn.’ Inmiddels gaat dat beter. ‘Ik heb nu minder het idee dat ik informatie mis.’ En daarvoor is ze haar collega’s dankbaar. ‘Ik merk dat mensen bij de gemeente wat meer geduld hebben. Ik heb ook bij architectenbureaus gewerkt, en hier is iedereen toch wat aardiger. Misschien omdat we maatschappelijk werk doen. Daardoor heb ik in elk geval sterker het gevoel dat ik mezelf hier kan ontwikkelen.’ NAAM: ul bu LEEFTIJD: 34 FUC: adseur stedebouude BIJ: g ft SUE: W, b ; W, m ; W, m 63

JONG&AMBTENAAR ALTIJD IN DE WEER MET JEUGDIGEN Zowel privé als in zijn beroep draait het leven van Sibren de Weerd-Van Velzen om kinderen en jongeren. Helpen bij hun ontwikkeling en bijdragen aan een beter leven is zijn ‘energieleverancier’. H 64 ij heeft er, niet voor het eerst, een weekverlof voor genomen: het jaarlijkse ‘timmerdorp’ voor kinderen in zijn woonplaats Castricum. Onder begeleiding een groot vrijwilligersteam bouwen kinderen houten hutten, met tussendoor andere avontuurlijke activiteiten. Het vakantieevenement stimuleert creativiteit en bezorgt daarnaast ook ‘Op het moment dat ik tegen muren aanloop wil ik daar doorheen’ om het maximale uit mijn werk te halen. Wel ambitieus ja. Op het moment dat ik tegen muren aanloop wil ik daar liefst doorheen’, zegt hij over zichzelf. De studie en het masterdiploma openden snel nieuwe mogelijkheden en kansen. ‘Ik mocht onder andere meedraaien in landelijke en regionale projecten vanuit de organisatie, werkte mee aan de nieuwe aanbesteding voor jeugdhulp van de regio Amsterdam/Amstelland, mocht meedoen aan methodiekontwikkeling en deskundigheidsbeleid en werd secretaris van de ondernemingsraad.’ N: Sbn d dV lzn LJ: 31 FC: Jegd BIJ: l en Aln OG: l gg g e O bestuursunde SNEL IETS VERBETEREN Over zijn langetermijnperspectief dacht Sibren goed na. ‘Ik wilde aanvankelijk naar een ministerie doorstromen. Gaandeweg besefte ik dat mijn aandeel in zo’n enorm geheel relatief klein zou zijn, en concrete resultaten van mijn input pas na een lange periode zichtbaar zouden worden. Waarbij het nog maar de vraag is of beleid uitgevoerd wordt. Een kenmerk van hulpverleners is dat zij in korte tijd iets willen verbeteren. Bij de landelijke overheid duurt het misschien wel vijf of tien jaar voor je de vruchten plukt van je werk.’ Bij de lokale overheid wordt zijn geduld minder op de proef gesteld. ‘Amstelveen en Aalsmeer zijn groot genoeg om eigen beleid te maken, met 25.000 à 30.000 jeugdige inwoners. En tegelijk klein genoeg om mijn aandeel daarin terug te kunnen zien, zonder dat er bij wijze van spreken zes managementslagen tussen zitten. Dus vooralsnog zit ik comfortabel op mijn plek. Ik leer elke dag en had geen moment spijt van de keuze voor de lokale overheid.’ kinderen die niet op vakantie kunnen een onbezorgde week. Zelf heeft hij er ook veel lol in. ‘Een boost, tussen het kantoorleven door’, vertelt Sibren. ‘Het geeft energie om kinderen niet alleen een plezierige ochtend of middag te geven, maar ze ook wat bij te brengen. Of het nu om sportieve prestaties gaat bij atletiek, of vaardigheden zoals knopen leggen en vuur maken bij de scouting.’ MEEPRATEN Sibren studeerde sociaal pedagogische hulpverlening, werd hulpverlener bij een jeugdzorginstelling, en liep na jaren tegen het loopbaanplafond van zijn toenmalige functie aan. Reden om er een academische opleiding achteraan te gooien. ‘Vanuit het idee dat ik dan meer mocht meepraten, 65 STELSELWIJZIGINGEN Vrijwel alle Nederlandse gemeenten worstelen met de grote stelselwijzigingen in de jeugdhulp van de afgelopen jaren. Sibren daarover: ‘Je kunt wel elke drie jaar het systeem omgooien, maar de jeugdhulp wordt daar niet beter van. Omdat ik aan verschillende kanten heb gewerkt, kan ik daarover goed meedenken. We moeten er als gemeente bij stilstaan hoe iets uitpakt voor jeugdhulporganisaties, hulpverleners en, het allerbelangrijkst, voor ouders en kinderen. Als die verzuipen in het bijhouden van scores en formuliertjes invullen, werkt dat frustratie in de hand. Ik zag goede hulpverleners het vak verlaten, doodzonde. Dat willen we in onze gemeenten voorkomen.’

JONG&AMBTENAAR Een betere omgeving voor mens en natuur waar bedrijven op een verantwoorde manier kunnen blijven ondernemen? Daar staan we als omgevingsdiensten voor! Is werken bij een omgevingsdienst iets voor jou? Wil jij werken aan een fijnere omgeving om in te wonen? Ga jij net zo lang door tot je een oplossing hebt? JA JA NEE NEE Het werken bij een omgevingsdienst past niet bij jou. Hopelijk vind je snel iets dat wel bij je past! NEE JA NEE Houd je van het voeren van een stevige discussie? NEE Honderden pagina’s aan onderzoeksresultaten doorspitten om tot je antwoord te komen? NEE Noemen ze jou ook weleens een echte puzzelaar? NEE JA Ga je er graag op uit? JA JA JA Werken bij een omgevingsdienst past bij jou. Zeker in de functie van vergunningverlener. ”Van een bedrijf dat wil uitbreiden naast een woonwijk tot de wens voor een hardstyle festival middenin een natuurgebied. Wij behandelen verschillende soorten aanvragen en maken afspraken over wat wel en niet kan.” Toezichthouder Pieter Vergunningverlener Werken bij een omgevingsdienst past bij jou. Zeker in de functie van toezichthouder/ inspecteur. “Geen dag is hetzelfde. We informeren bedrijven over de milieuregels, letten op bouw- en brandveiligheid en controleren in kwetsbare natuurgebieden. Wanneer nodig handhaven we.” “Bodem, lucht, geluid, energiebesparing, ecologie, externe veiligheid, afval, zwemwater, circulaire economie… We hebben veel expertises in huis. Dat zetten we in om de meest lastige vraagstukken in de regio op te lossen.“ Specialist Kristy Werken bij een omgevingsdienst past bij jou. Zeker in de functie van specialist. Bijt je je graag vast in één onderwerp? 66 Start hier! Meer weten? Scan de QR-code! GEEN VETTE LEASEBAK, WEL VEEL KANSEN EN VRIJHEID Voor een vette leasebak of royale bonus moet je niet bij de overheid zijn. Maar voor een redelijke beloning, goede secundaire arbeidsvoorwaarden en veel ontwikkelings- en groeimogelijkheden zit je als ambtenaar gebakken. D e salarisschalen bij de overheid staan vast, maar het salarisstelsel bij rijksoverheid, provincies, gemeenten en zelfstandige bestuursorganen en agentschappen verschilt. De inschalingsmethodiek is ook anders. Bij gemeenten hebben alle functies een door de werkgever vastgestelde functiewaardering. Wélke, staat niet in de cao. De rijksoverheid werkt met functiegroepen en niveaus. Je opleidingsniveau, de zwaarte van je functie en de opgedragen werkzaamheden bepalen je salarisschaal. Meestal begin je als jonge ambtenaar met een ambtenarensalaris tussen de 2.200 (aan de lage kant) en 2.800 euro bruto per maand. Je kunt doorgroeien naar een hogere schaal en meer verdienen, afhankelijk van je functie en ervaring. Vind je dit te weinig vergeleken met het bedrijfsleven (waar salarissen doorgaans hoger liggen), dan kun je onderhandelen over een hogere schaal. De overheid krijgt vacatures moeilijk gevuld, dus het is de moeite van het proberen waard. JAARLIJKS EEN TREETJE Lukt het je als starter niet te onderhandelen? Voldoe je (nog) niet aan de eisen van ervaring, geschiktheid en bekwaamheid, dan is er kans dat je tóch die baan krijgt. Bij goed presteren klim je jaarlijks automatisch een treetje. Presteer je bovengemiddeld goed, dan is een extra periodiek mogelijk. Gezien de moeite en het geld die het kost om nieuwe mensen aan te trekken, zien overheidswerkgevers je niet graag vertrekken. Het loont de moeite op een extra periodiek aan te sturen. In de jongste cao is afgesproken dat de werkgever een extra periodieke salarisverhoging mag geven buiten de ‘normale’ periodiekdatum. Er is net een nieuwe cao, met ook een salarisverhoging. Bij de overheid werk je in principe 36 uur per week bij een volledige werkweek. Indien nodig kan het aantal te werken 67 uren worden uitgebreid of verminderd. Overwerk wordt bij het rijk niet uitbetaald, maar komt aan het begin van het jaar beschikbaar als (hetzelfde jaar op te nemen) compensatie­uren. Bij gemeenten is de arbeidstijd per dag maximaal 11 uur en per week maximaal 50 uur. In overleg wordt overwerk uitbetaald of omgezet in verlofuren. INDIVIDUEEL KEUZEBUDGET Een van de grootste voordelen van werken als ambtenaar is het Individueel Keuzebudget, dat 16,37 procent van het salaris bedraagt. Dit is inclusief vakantie­uitkering van 8 procent. Een deel van je arbeidsvoorwaarden bepaal je zelf. Bijvoorbeeld voor een sabbatical. Of (een gemaximeerd bedrag) voor de aanschaf van een (elektrische) fiets, betalen van vakbondscontributie of fitness. Kies je voor verlofuren in plaats van geld, dan kun je maximaal 187 extra IKB­uren kopen van je budget, bovenop vakanties en overige vrije dagen. In grotere overheidsorganisaties is het makkelijker om te switchen van functie. Een andere baan, of (tijdelijk) bij een andere overheidsorganisatie te werken in de vorm van detachering. Werken bij een kleinere organisatie heeft ook voordelen. Je leest het elders in dit magazine: als jonge ambtenaar krijg je al snel meer vrijheid om je baan deels naar eigen inzicht in te vullen, zeker in functies die nog niet lang bestaan.

JONG&AMBTENAAR Kansen en bedreigingen van AI JASPER TEGEN HET WILDE WESTEN Haalden we met kunstmatige intelligentie (AI) en algoritmes een paard van Troje binnen? Of brengen ze de samenleving vooral veel goeds? Het laatste, denkt beleidsambtenaar Jasper Kars. ‘Zolang we ons maar bewust zijn van de risico’s.’ Z onder dat doorsnee stervelingen er erg in hadden sloop kunstmatige intelligentie ons leven binnen. Via virtuele assistenten (chatbots) van bedrijven. Via algoritmes, waarmee computersystemen voorspellingen doen. ‘Opeens’, zo leek het, was er ChatGTP, een taalmodel dat leerde van door mensen geschreven teksten en op commando nieuwe teksten produceert of compleet nieuwe programma’s schrijft. ChatGTP verraste velen, maar niet Jasper. Hij bestempelt AI als een systeemtechnologie, die de samenleving fundamenteel zal veranderen, met vaak nog onvoorziene gevolgen. Techniek die net zoveel impact heeft als eerder elektriciteit, stoommachines en, recenter, het internet. Jasper houdt zich onder andere bezig met de juridische, technische en ethische gevolgen van AI. DE DIEPTE IN Een geek is Jasper niet. ‘Maar als overheidsbeleid zo direct raakt aan techniek, is het nodig dat je die ook in de diepte beter begrijpt en tijdig doorziet wat de mogelijke implicaties ervan zijn. Gebruik van nieuwe technologie is geen doel op zich, maar een middel om maatschappelijke opgaves het hoofd te bieden of daaraan een bijdrage te leveren. De oplossing moet grotendeels komen van mijn generatie, de digital natives.’ Recent heeft de rijksoverheid een algoritmeregister ingericht. ‘Overheidsorganisaties registreren zich daarin nu nog op vrijwillige basis’, vertelt Jasper. ‘Een meerderheid van de Kamer wil een wettelijke verplichting. We hebben nu als 68 Nederlandse overheid meer dan 160 overheidsalgoritmes in het algoritmeregister staan. Dat worden er snel meer. Op mijn ministerie vinden we dat Nederland een gidsland kan zijn in Europa.’ Een vraagstuk waar Jasper zich onder meer in heeft verdiept is het toezicht. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat algoritmes transparant zijn, niet discrimineren of leiden tot willekeur. ‘Vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heb ik dit traject geleid. Er zijn nu meer‘ Kunstmatige intelligentie is een systeemtechnologie, net als de stoommachine en elektriciteit’ dere toezichthouders, maar omdat AI en algoritmes aan zo veel verschillende sectoren en domeinen raakt, is samenwerking van groot belang. Met de Autoriteit Persoonsgegevens hebben we gekeken hoe we iets kunnen inrichten waar het hele toezichtlandschap mee wordt versterkt. Dat wordt de Directie Coördinatie Algoritmes.’ Toepassingen die voor anderen een nieuw speeltje zijn, zoals ChatGPT (dat aan de hand van instructies onder andere teksten produceert) of Midjourney (dat afbeeldingen maakt uit N: Jp L 30 FUCTIE: beledsede ee D ige ge BJ m n ld k n s OG: Sc data scece a y & Mc pc d ge beschrijvingen) zijn voor hem vaak nieuws van gisteren. ‘In mijn vrije tijd experimenteer ik daar een beetje mee. Als je een bepaalde instructie invoert, wat rolt er dan uit? Wanneer kraamt het onzin uit en wanneer kloppen de uitkomsten feitelijk?’ Zijn kennis en nieuwsgierigheid leidden er onder meer toe dat Jasper nu projectleider is van het landelijke visie traject op generatieve AI. Dit is een vorm van AI die nieuwe tekst, afbeeldingen en video genereert. FATSOENSNORMEN HANDHAVEN Jasper trekt een duidelijke lijn tussen de fysieke en digitale wereld. ‘Als deze werelden te veel uiteen lopen, is dat een 69 groot risico. In de fysieke wereld kennen we regels die door de meeste mensen onderschreven worden en voldoen aan de regels van de rechtstaat. In de digitale wereld moeten er nog stappen gezet worden om bepaalde fatsoensnormen te handhaven. Het internet moet geen ongereguleerd Wilde Westen zijn. Bij generatieve AI komen de grootste spelers opnieuw uit Silicon Valley. Om niet achter de muziek aan te lopen en eerder grenzen te stellen, moeten we overeenkomen wat verantwoord gebruik is.’ Zijn beleidsveld ervaart Jasper als ‘superdynamisch’. Hij ziet niet vooral beren op de weg: ‘Ik zie veel mogelijkheden om onze maatschappij te verbeteren en ons werk makkelijker te maken.’

JONG&AMBTENAAR Toeslagenaffaire vloeide uit als inktvlek VERTROUWEN HERSTELLEN IS NIET MAKKELIJK Ze weet bijna alles van de oude Grieken en Romeinen. Opmerkelijke genoeg bracht dat Anneke van Mourik naar eigentijdse sociale vraagstukken. Zij vindt die sprong niet zo groot: ‘Hoe functioneren samenlevingen? Die vraag speelde ook in oude beschavingen.’ N Anee va ouk L 26 FUC: beledsadseur s n BJ g n d sel OG bacheo g e gs Anneke kwam binnen op een werkervaringsplek. ‘Tijdens mijn studie leerde ik onderzoek te doen en uit veel verschillende bronnen informatie bij elkaar te halen. Dat helpt in het werk dat ik nu doe. Analyseren, puzzelen, de informatie verwerken in goede, beargumenteerde en leesbare teksten.’ Ze bleef ‘hangen’ bij de gemeente Capelle aan den IJssel. ‘Genoeg te doen, met alle interessante onderwerpen die nu spelen.’ Als eerste doemt de zogeheten Toeslagenaffaire op, waar ook Anneke bemoeienis mee heeft als beleidsadviseur. ‘Capelle heeft helaas veel gedupeerde gezinnen. Volwassenen, maar ook kinderen.’ De zogeheten hersteloperatie vloeide naar alle kanten uit als een inktvlek. Ook het aantal commissies en instanties dat zich ermee bemoeide dijde uit. ‘Gemeenten zijn ingesprongen, omdat zij dichter bij hun inwoners staan’, aldus Anneke. Zij helpen mensen nu terug te komen op het punt 70 waar ze waren voordat de overheid hun leven beschadigde. ‘Wij kijken wat nodig is voor een nieuwe start en het herstellen van een stabiele basis. De situatie van getroffen gezinnen verschilt sterk. Sommige zitten diep in de schulden en ontberen materiële basisbehoeften, zoals bedden of koelkast. We helpen hun financiën op orde te brengen. Psychisch leden sommige gezinnen ook zwaar. Die inwoners moeten eerst rust krijgen in hun hoofd en gespecialiseerde hulp. Weer anderen begeleiden we naar een opleiding of een baan.’ ‘De Toeslagenaffaire blijkt ingewikkelder dan we aanvankelijk dachten’, resumeert Anneke. Over eigen haar rol: ‘Ik verzamel informatie en deel die met de andere teamleden, adviseer het gemeentebestuur en fungeer als sparringpartner.’ Zij beaamt wat landelijk inspecteur-generaal Bart Snels (Inspectie belastingen, toeslagen en douane) onlangs zei: ‘We bedenken hoe we problemen voor mensen moeten oplossen, zonder dat we eerst eens vragen: wat heb je nodig?’ In Capelle willen ambtenaren die vraag juist wél stellen. ‘Náást mensen staan en hun verhaal als uitgangspunt nemen. Voor de rest bekijken we per gezin welke mogelijkheden er zijn voor maatwerk, als het reguliere steunaanbod niet voldoet. Tegelijk is voor onszelf de vraag: hoe kunnen we met maatwerk toch zorgen dat het een beetje gelijkwaardig blijft wat we doen?’ VEEL KANSEN Anneke begon als assistent beleidsadviseur. ‘Assistent’ mag ze inmiddels schrappen. De Toeslagenaffaire laat ze geleidelijk los, om aan nieuwe taken te beginnen. ‘Ik krijg veel kansen hier. En tegelijk veel ruimte om een eigen invulling te geven aan mijn werk.’ Ze doorliep in 2023 een intern ontwikkeld talentprogramma, opgezet door interne loopbaancoaches. ‘Samen met ambtenaren van verschillende afdelingen mocht ik kijken waar we staan en heen willen. Daartoe volgen we trainingen, intervisiebijeenkomsten, individuele loopbaancoaching en aandacht voor sterke kanten en verbeterpunten. Dat helpt ons groeien.’ HET OLIEMANNETJE VAN BEDRIJFSVOERING Dagelijks in het nieuws: cijfers en trends, verzameld en onderzocht door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Niet alleen voor Nederland, ook voor de Europese tegenhanger Eurostat. Merlijn Bouwman zit niet aan de statistiekkant, maar is ‘oliemannetje’ in de bedrijfsvoering. M instens 600 onderzoeken op allerlei maatschappelijke terreinen verricht het CBS jaarlijks. Daar werkt Merlijn inhoudelijk niet aan mee. ‘Wel ben ik goed op de hoogte van alles wat het CBS doet.’ Zo leert hij deze zelfstandige bestuursorganisatie van de rijksoverheid van haver tot gort kennen. Vroeg in zijn loopbaan werkte Merlijn in een commerciële functie bij onder meer een farmaceutisch bedrijf. Niet zijn wereldje vindt hij, terugkijkend, ‘Zo keihard commercieel dat ik er een aversie voor ontwikkelde.’ In een baan bij de jeugdgezondheidszorg kreeg hij de smaak te pakken van wat veel jonge ambtenaren ‘impact maken’ noemen. ‘Ik kon veel moois toevoegen, door eraan bij te dragen dat in acht ZuidHollandse gemeenten de zorg voor kinderen beter werd. Mijn functie lag op financieel en beleidsmatig vlak. Na bijna drie jaar zei de directeur: tenzij ik omval kun jij bij ons geen volgende stap maken. Duidelijke taal. Dus zocht ik verder in overheidsland.’ Al snel diende zich de vacature voor zijn huidige functie bij het CBS aan. WERELD VAN VERSCHIL Van de decentrale naar de centrale overheid. Een wereld van verschil, aldus Merlijn. ‘Bij lokale overheden is de stroperigheid, zeker rondom verkiezingen, best groot, met wisselingen in gemeenteraden en colleges. Bij de centrale overheid kunnen dingen, als je je goed hebt voorbereid en de juiste weg bewandelt, beginnen te lopen voordat je een definitieve ‘go’ hebt. Van hollen en stilstaan is geen sprake.’ Merlijn verzamelt gegevens voor rapportages en verantwoordingen en zet die zo concreet mogelijk op papier. ‘De uitkomst wordt in het directieberaad besproken.’ De nadruk ligt op personeelsaangelegenheden en het financiële vlak, met thema’s als werving en selectie. Maar ook onderwerpen als IT en veiligheid komen op zijn pad. ‘Mensen in de bedrijfsvoe71 N Ml n LEEFTIJD: 31 FUC: - a g B Cl B r de Sk OPLEIDING: WO master healthcare management ring zorgen er op de achtergrond voor dat de corebusiness kan blijven doordraaien. Daarbij kan het om van alles gaan: van strategisch advies tot laptophouders in de toiletten. Heeft iemand een idee, dan loodsen mijn collega’s en ik dat door het hoepelspel heen, zodat het uiteindelijk het directieberaad haalt en besproken wordt. Als een manusje van alles fiets ik door van alles heen, en soms eronderdoor. Intussen blijf ik lekker scherp, omdat ik me overal in moet lezen of bestaande kennis kan verdiepen. Zou ik me op één ding moeten focussen, dan zou ik me vervelen.’ Op den duur ambieert Merlijn een managementfunctie. Collega-ambtenaren adviseert hij: ‘Wees niet bang je hoofd boven het maaiveld uit te steken. De kansen zijn er. Als je lijdzaam afwacht, gebeurt er niks.’

JONG&AMBTENAAR Europa-veteraan Tim Slierings zet Flevoland letterlijk op de kaart EUROPA IS GEEN PINAUTOMAAT Tim Slierings is de vooruitgeschoven post van Flevoland in Brussel. Met één been in Brussel en het andere in het provinciehuis in Lelystad probeert hij Europees geld te matchen met ontwikkelingen in zijn provincie. M et acht ‘Brusselse’ jaren is Tim inmiddels een echte EU-veteraan. Woningbouw, digitalisering, energievraagstukken en ontwikkelingen in het landelijk gebied zijn de zaken waar hij zich vooral mee bezighoudt. Onder dat laatste valt een hele riedel: landbouw, bodem, water, milieu, natuur. Tim verricht zijn werk vanuit het Huis van de Nederlandse Provincies, een gedeelde locatie waar de provincies werken aan voor hen relevante onderwerpen. Ze lobbyen, signaleren kansen en adviseren het ‘thuisfront’. Ze onderhouden contact met Europese instellingen, Europarlementariërs, andere regionale vertegenwoordigingen en ook: met elkáár. ‘Ambtenaren uit heel Europa laten hun sociale netwerk en in sommige gevallen ook hun gezin achter. Zij ontmoeten elkaar ook na werktijd. In vergelijking met Den Haag bestaat hier veel meer de mentaliteit om ‘s avonds nog naar netwerkevents of conferenties te gaan.’ LAADPALEN De Nederlandse provincies opereren niet op eigen houtje. ‘Belangrijke dossiers verdelen we onder de twaalf provincies. Dat maakt het makkelijker om alles te volgen en toch specialismen op te bouwen’, aldus Tim, die expert is op het gebied van onder meer mobiliteit en regionale economie. ‘Bij mobiliteit hebben we gelobbyd dat in het commissievoorstel voor de nieuwe verordening over laadpalen voor elektrisch rijden een display met prijsinformatie niet verplicht werd gesteld. Nederland is koploper op het gebied van laadpalen. Veel daarvan hebben niet zo’n display. Zou die verordening rechtsgeldig worden, dan zou ongeveer driekwart van de 72 Nederlandse laadpalen in Nederland vervangen moeten worden. Dat vonden we onzin. Met medeweten van Den Haag hebben we met het Europees Parlement gesproken en ons punt ingebracht. Alleen laadpalen die gerenoveerd of opnieuw gebouwd worden, moeten zo’n display krijgen. Zo is het in de uiteindelijke tekst terechtgekomen.’ Een ander succesje: Tim heeft Flevoland letterlijk op de kaart We hebben Flevoland prominenter op de kaart gekregen gekregen. Wat hij daar mee bedoelt: verkeersnetwerken van bijvoorbeeld snelwegen, binnenvaartwegen of spoorlijnen zijn Europees met elkaar verbonden. Alleen met een plek op de zogeheten ‘Trans Europees Netwerk-Transportkaart’ kunnen partijen aanspraak maken op (mede-)financiering vanuit Europa. ‘We hebben Flevoland prominenter op die kaart gekregen. Almere staat er als stedelijk knooppunt op, en de Lelylijn is opgenomen.’ VAN BELEID NAAR FINANCIERING Tims werk is in de tussentijd inhoudelijk verschoven van beleid naar financiering. ‘Om aanspraak te maken op Europese financiering moet je aan veel eisen voldoen. Ik ben nu meer aan het adviseren over de mogelijkheden. We willen NAAM: gs L 33 FUC: s - le g e p l BJ: p OG: O eun e collega’s en gemeenten, bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen in de provincie helpen om op de juiste manier de weg te vinden naar Europees geld. Het begint bij het in beeld brengen van projecten in Flevoland met een financieringsbehoefte, waar Europees geld een middel voor kan zijn. Iemand moet dat koppelen en dat ben ik. Ik ben dus meer in Lelystad dan eerder om de juiste projecten boven water te krijgen. Daarna kijk ik strategisch naar fondsen die door Brussel worden uitgekeerd.’ Waar hij eerst collega’s moest overtuigen dat ze wat met Europa ‘moesten’, spreekt 73 Europees geld nu veel meer tot de verbeelding. ‘Dat moet ik soms een beetje indammen. Europa is geen pinautomaat.’ TAFELVOETBAL Op welke verdienste is Tim trots? Hij lacht: ‘We hadden een tafelvoetbaltafel op het werk in Brussel. Een vast groepje maakte daarvan gebruik. In de coronaperiode mocht dat niet. Met een collega heb ik een ontwerp gemaakt om met een spatscherm toch coronaproof te kunnen tafelvoetballen. Een half jaar is daar druk gebruik van gemaakt!’

JONG&AMBTENAAR ONTWIKKEL JE TALENT BIJ GEMEENTE EPE! Gemeente Epe groeit en bloeit. De komende jaren staan er veel bloeiende projecten op de agenda, zoals het realiseren van nieuwe woningen, het verbeteren van veiligheid, het optimaliseren van voorzieningen en het bevorderen van duurzame energie. In een wereld vol veranderingen is het aantrekken en behouden van jong talent essentieel voor het succes van gemeente Epe. JONG EPE: SAMEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST! Maak kennis met Jong Epe, een groep enthousiaste jonge ambtenaren die een verschil willen maken in onze gemeente. Met onze frisse ideeën, digitale expertise en vernieuwende kijk op de rol van de overheid, streven wij naar een betere toekomst voor gemeente Epe. Onze overtuiging is dat een nieuwe generatie ambtenaren van cruciaal belang is. Daarom hebben we ons verenigd onder de naam ‘Jong Epe’. Met ongeveer 50 leden uit diverse afdelingen bundelen we onze krachten om samen de toekomst van de gemeente vorm te geven. Als ambtenaren binnen Jong Epe zijn we trots op onze gemeente en geloven we dat we samen een positieve verandering kunnen realiseren! FIJNE WERKOMGEVING Bij gemeente Epe heerst een informele en dynamische sfeer. Met 33.000 inwoners en ruim 200 collega’s is er veel nadruk op persoonlijke betrokkenheid en samenwerking. De cultuur is informeel en de communicatielijnen zijn kort, zodat iedereen de kans krijgt om zijn of haar ideeën te delen. Jouw bijdrage als medewerker is waardevol en je krijgt alle vrijheid om creatieve oplossingen te bedenken. PERSOONLIJKE GROEI Binnen gemeente Epe investeren we in persoonlijke ontwikkeling en geloven we in de groei van onze medewerkers. We bieden mogelijkheden om nieuwe vaardigheden te leren en bestaande vaardigheden te versterken. Samen werken we aan een veelbelovende toekomst voor de gemeente Epe. Bij gemeente Epe heb je een baan die er echt toe doet. DELEGATIE VAN JONG EPE GEMEENTE EPE WAARDEERT JONG TALENT! Jonge professionals brengen frisse ideeën en nieuwe perspectieven met zich mee. Ze zijn de drijvende kracht achter innovatie en vernieuwing. Ruben ter Haar, onze omgevingsontwikkelaar, is een goed voorbeeld van jong talent. Nadat hij zijn masteropleiding Spatial Planning aan de Radboud Universiteit in Nijmegen had afgerond, kreeg hij de kans om bij gemeente Epe te werken via Werken in Gelderland. In 2022 begon hij als veelbelovende starter in het ruimtelijke domein. WERKEN AAN DE TOEKOMST Ruben houdt zich bezig met ruimtelijke initiatieven. Hij beantwoordt snel en professioneel vragen, zowel via e­mail als in persoonlijke gesprekken op het gemeentehuis. Hij speelt ook een belangrijke rol bij het begeleiden van wijzigings­ en bestemmingsplannen. Maar dat is niet alles. Ruben is ook 74 GOED OM TE WETEN OVER GEMEENTE EPE: Is een kleine, ambitieuze gemeente waar de communicatielijnen kort zijn en waar je direct impact maakt met het werk wat je doet. Heeft een focus op werkgeluk en biedt veel interne doorgroeimogelijkheden. Biedt ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Heeft haar eigen Eper Academie. We werken op het gebied van trainingen en workshops nauw samen met Talentenregio en A&O fonds gemeenten. Biedt een laptop, telefoon en thuiswerkfaciliteiten, waardoor je kunt werken waar je maar wilt. Is goed bereikbaar met het openbaar vervoer, de fiets en de auto. betrokken bij twee projectteams: het ene is gericht op huisvesting van statushouders en het andere op het toekomstbestendige omgevingsplan in verband met de komende Omgevingswet. Als kers op de taart werkt hij aan het vraagstuk van flexwoningen en zoekt hij naar geschikte locaties hiervoor. JONGE AMBTENAREN GAAN UITDAGINGEN AAN EN WERKEN AAN DE TOEKOMST! Jonge ambtenaren zoals Ruben zijn de drijvende kracht achter vernieuwing bij gemeente Epe. Ze gaan de uitdagingen van vandaag aan en werken hard aan een mooie toekomst voor ons allemaal. Hun energie en inzet brengen inspiratie en innovatie binnen onze organisatie, en we zijn trots op de rol die ze spelen in het bouwen van een beter, zorgzamer, veiliger en duurzamer Epe. Samen creëren we de toekomst! “WERKEN BIJ GEMEENTE EPE BIEDT MIJ EEN WERELD VAN VARIATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID. IK KAN VOORTDUREND NIEUWE VAARDIGHEDEN ONTWIKKELEN EN GROEIEN. TEGELIJKERTIJD DRAAG IK DE VERANTWOORDELIJKHEID VOOR PROJECTEN DIE ONZE GEMEENSCHAP VAN BEGIN TOT EIND TEN GOEDE KOMEN. MIJN CARRIÈRE BIJ DE GEMEENTE IS EEN AVONTUUR DAT NOOIT STILSTAAT!” 75

JONG&AMBTENAAR VOORBEREID OP KLIMAATVERANDERING IJsselgemeente Kampen gaat flink uitbreiden. Met de komende tien jaar om en nabij vierduizend extra woningen. Ongeveer drieënhalfduizend daarvan staan straks in het nieuwe deel Reevedelta. ‘We zijn goed voorbereid op verandering van het klimaat’, zegt Celine Gerritsen trots. ‘J e moet je voorstellen dat we ongeveer een kwart aan de stad Kampen toevoegen’, rekent Celine uit. Als programmasecretaris is zij de spin in het web en vaak ook het gezicht naar buiten. ‘De woningen van Reevedelta worden verdeeld over een aantal karakteristieke wijken en het waterrijke dorp Reeve.’ De nieuwe bewoners van het dorp zijn niet de eersten. Het is gebouwd op een oude terp, een door mensen aangelegde verhoging in het landschap. Die werd al bewoond tussen 1350 en 1600, bleek uit 76 archeologisch onderzoek. Tot voor kort werd gedacht dat dit gebied nooit bewoond was. GEEN NATTE VOETEN ‘Reevedelta heeft een meer stedelijk gebied en een landelijk deel. Ook komt er een buitendijkse haven bij, een strandje, een park, recreatievoorzieningen en scholen’, schetst Celine. De ontwikkeling van dit stuk Overijssel vloeit voort uit de acute woningnood, maar wordt ook uit voorzorg gerealilen mensen een echt thuis geven. Wat maakt dat iemand zich thuis voelt? Een fijne sportvereniging of een goede school dichtbij. Een supermarkt en een gezondheidscentrum om de hoek. Al die facetten spelen mee. Naast natuurlijk de verkeerskundige en ruimtelijke aspecten. En niet te vergeten de manier waarop we omgaan met het milieu. Alle grote problemen van vandaag de dag komen terug in mijn werk en ik mag meewerken aan een oplossing!’ Ze is ook nog eens ervaringsdeskundige. ‘Op mijn 25ste heb ik nog geen eigen woning. Een extra drijfveer om het beter te maken.’ ‘ Een echt thuis maken voor nieuwe bewoners Reevedelta’ EERST TRAINEESHIP NAAM Cel en LJ 26 FUC: programmas ta BJ g Ken OG W e Een traineeship van twee jaar bracht Celine in Kampen. Na anderhalf jaar werd ze programmasecretaris. ‘Ik doe mijn werk samen met de programmamanager. Het is een veelomvattend programma met deelprojecten. Vanuit de gemeente bewaken wij de samenhang.’ Als we Celine spreken worden de laatste puntjes op de i gezet van de zogeheten ‘Ontwerp Gebiedsvisie’, waarin de koers is uitgezet voor de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied. Daar is anderhalf jaar aan gewerkt. Inmiddels is er maatschappelijk en politiek draagvlak. ‘Daarvoor ben ik gedeeltelijk verantwoordelijk’, aldus Celine. ‘Inwoners en andere belanghebbende partijen moeten nog een laatste gelegenheid krijgen om er een reactie op te geven. Verder houd ik me bezig met voorgangsrapportages, jaarplannen en een goed verloop van het werk van stuurgroepen.’ seerd, met het oog op de klimaatverandering. Jaren geleden moest Kampen al eens tijdelijk zandzakken op dijken leggen. Rijkswaterstaat zorgt nu samen met gemeenten, waterschappen en de provincies dat dit deel van Nederland geen natte voeten krijgt. Door de aanleg van een nieuwe rivierarm naar het Drontermeer en een forse rivierdijk is ruimte ontstaan voor wonen, recreatie en nieuwe natuur. Zo wordt het nuttige met het aangename verenigd, legt Celine uit. ‘Dat is het leuke aan gebiedsontwikkeling. We wil77 EEN EN AL BEDRIJVIGHEID Voor 600 woningen in Reeve is het bestemmingsplan al rond. ‘Daar is het nu al een en al bedrijvigheid van bouwvakkers, machines en vrachtwagens.’ In dit deel verrijzen met name woningen in het duurdere segment. ‘De plannen zijn gemaakt in een andere tijd dan nu’, licht Celine toe. ‘Er was toen vooral vraag naar exclusieve woningen. Als alles meezit, start de bouw voor de andere gebieden in 2027. Het is de bedoeling dat de meerderheid goedkopere woningen worden, waarvan ook een gedeelte sociale huur.’ Ook wordt gemikt op uiteenlopende bewoners. ‘Voor ouderen bijvoorbeeld onderzoeken we de mogelijkheden voor hofjeswoningen, met een gemeenschappelijke tuin. Ook starters moeten aan de bak komen. We willen inclusief ontwikkelen, dus voor verscheidene soorten inwoners.’

JONG&AMBTENAAR Kansen grijpen en doorpakken. DEZE JONGE AMSTERDAMSE AMBTENAREN DOEN HET. Afgestudeerd, maar nog niet uitgeleerd? Een traineeship is een kans om te ontdekken hoe jij het beste uit jezelf haalt. In Amsterdam kun je kiezen uit 6 verschillende soorten. Terwijl jij je oriënteert op de arbeidsmarkt, zijn wij blij met jouw frisse ideeën. 4 oud-trainees bedachten een nieuwe functie: die van Baanbreker. Je werkt dan telkens maximaal 6 maanden aan een urgent vraagstuk. Ernst van der Poel is Baanbreker. Irene Verboom was technisch trainee en werkt nu bij Bureau Interim Advies: ‘Er zijn oneindig veel kansen bij de gemeente Amsterdam. Spreek je uit!’ IRENE VERBOOM “Met design thinking benader je een vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken. Zo pakte ik mijn laatste traineeopdracht aan: wie is de doelgroep, wat willen ze, wat denken ze, en hoe gaan we ze bereiken? Voor elk project is het belangrijk om de gebruiker goed te leren kennen voordat je denkt aan de oplossing. In dit geval ging het om een campagne om nieuwe technisch trainees te werven. Toen ik hardop nadacht over hoe je de doelgroep voor het Technisch Traineeship zou kunnen bereiken, zei mijn begeleider: Waarom ga jij het niet doen? Ik dacht dat zij een grap maakte, het voelde als iets groots. Ik zei ja. Ik voelde me vanaf dag één serieus genomen. Ik had geen ervaring met werving en selectie en toch kreeg ik deze verantwoordelijkheid. Het heeft mij uitgedaagd het beste uit mijzelf te halen en dit heeft goed uitgepakt. Na het traineeship weet ik zeker dat ik een stevige projectleider wil worden. Tijdens mijn traineeship had ik al verschillende collega’s ontmoet van Bureau Interim Advies. Zij lenen hun mensen uit aan allerlei plekken in de IRENE VERBOOM (27) IS ADVISEUR BIJ BUREAU INTERIM EN ADVIES (BIA). ZE STUDEERDE PRODUCT DESIGN AAN DE HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM EN KWAM IN 2021 IN DIENST ALS TECHNISCH TRAINEE. LEUK WEETJE: BIA IS OOK OOIT BEDACHT DOOR TRAINEES. organisatie. Voor tijdelijk extra capaciteit, advies bij een complex vraagstuk of als er beweging moet komen in een vastgelopen project. Ik vond het een toffe functie en dus solliciteerde ik. En ik kreeg de baan. Omdat ik als trainee 78 al een groot netwerk had opgebouwd, kan ik het grote plaatje zien en snel verbindingen leggen. Zo wist ik dat ik voor mijn eerste opdracht, over standplaatsen voor woonwagens, bij het Ingenieursbureau moest zijn. Ik krijg 4 uur per week om mezelf te ontwikkelen. Hoe ik dat doe, bepaal ik zelf. Nu ik met woonwagens bezig ben, houd ik de media in de gaten. Maar ik kan me ook bij meerdere vakgroepen aansluiten. Ik werk samen met een mooie groep collega’s met verschillende achtergronden. Iets doen voor de omgeving waar ik met veel plezier woon, werk en leef, daar krijg ik energie van.” ERNST VAN DER POEL “Ik vind het leuk om me in thema’s te verdiepen waar ik niets vanaf weet. Dat is nu juist de kracht van Baanbrekers. Voor het armoededossier bedachten we hoe we in contact konden komen met Amsterdammers met een laag inkomen. We zijn in Nieuw-West met een koffiekar gaan staan om bewoners te informeren over de minimavoorzieningen. De reacties varieerden van ‘ik wist er niet van’ tot ‘ik geef de flyer aan ERNST VAN DER POEL (29) STUDEERDE AF IN CORONATIJD (SCHEIKUNDE EN MILIEUWETENSCHAPPEN) EN VOND EEN BAAN BIJ DE REKENKAMER ALS ONDERZOEKER. IN 2022 SOLLICITEERDE HIJ ALS BAANBREKER. WAT DOET DE GEMEENTE NU EIGENLIJK MET AL ZIJN RAPPORTEN? DAAR WAS HIJ NIEUWSGIERIG NAAR. mijn buurman’. Ik vind het fijn dat ik nu meer resultaat zie van wat ik doe. Het is zonde als je voor de Amsterdammer werkt, maar er geen contact mee hebt. Ik ben er zelf ook één! Als Baanbrekers willen we de organisatie wendbaarder maken, bijspringen waar het ‘t hardst nodig is. En we volgen de actualiteit. Het versnellen van de verduurzaming van onze eigen organisatie, de gedupeerde Amsterdammers in de toeslagenaffaire. Kunnen we daar niet iets voor doen? Als Baanbreker heb je een brede interesse en moet je snel kunnen schakelen tussen verschillende niveaus, van inhoudelijk tot conceptueel. We nemen de tijd om elkaars kracht te ontdekken, want we willen het beste voor de organisatie. Zo ben ik goed in rapporten schrijven, anderen zijn weer beter in netwerken. Dat de gemeente bekend staat als conservatief strookt niet met mijn beeld. De meeste collega’s zijn blij dat je ze komt helpen en van weerstand word je alleen maar weerbaar. Met goeie energie kan je veel bereiken. De pioniers van Baanbrekers zijn daar een goed voorbeeld van. Ze hebben zich niet laten afschrikken door bestaande structuren. Het is een uitdaging om onderdeel te zijn van een zelfsturend team zonder dagelijkse aansturing van een manager. Daar zijn er niet veel van, want: hoe zorg je voor verantwoording en wat doe je als iemand minder functioneert? Je managet elkaar. Dat heeft moeten groeien. We geven elkaar feedback en hebben vaste beoordelingsmomenten. Het concept heeft zich bewezen. Sinds kort hebben we een eigen budget, waarmee we sommige investeringen zelf kunnen doen. Daar spreekt vertrouwen uit van de organisatie, dat zich dubbel terugbetaalt. Die kans hebben we zelf gepakt.” Meer weten over traineeships en werken bij Amsterdam? Kijk op amsterdam.nl/werkenbij 79

JONG&AMBTENAAR Stagiair, trainee, of ambtenaar bij EU, internationale organisatie of vertegenwoordiging AVONTURIEREN OVER DE GRENS Ben jij avontuurlijk en zie je het zitten om een poosje over de grens te werken? Een buitenlandse stage, een leer- en werktraject of baan bij de overheid bieden daarvoor goede mogelijkheden. J e bent in het buitenland misschien meer op jezelf teruggeworpen, maar daar staat veel tegenover. Zo leer je jezelf en je vaardigheden goed kennen en je verbreedt je horizon. En natuurlijk maak je kennis met andere culturen en ideeën. Daarnaast staat een buitenlandse functie supergoed op je cv! In de praktijk lopen de termen stage, traineeship en internship bij verschillende internationale organisaties door elkaar. Soms wordt gesproken van (betaalde en onbetaalde) traineeships. Bij de Verenigde Naties heet het internships. Op de Nederlandstalige websites van Europese instellingen en agentschappen wordt meestal over stages gesproken. Er zijn stages, traineeships en internships voor zowel studenten als afgestudeerden. Je internationale loopbaan kun je bijvoorbeeld starten bij de Europese Unie, of bij een organisatie zoals de Verenigde Naties. Daar kun je een bijdrage leveren aan internationale vredes- en veiligheidsvraagstukken, vluchtelingenproblematiek, mensenrechten, klimaatverandering. Of je behartigt de belangen van je eigen provincie in Brussel, samen met ambtenaren van andere provincies. POLITIEK VLAK Ligt je belangstelling meer op het politieke vlak, dan kun je stage lopen in een ‘Robert Schuman traineeship’ bij het Europees Parlement (EP). Vernoemd naar de ‘vader’ van de Europese integratie. De (betaalde) Schumanstages spelen zich af op een van de officiële werklocaties van het Europees Parlement – Brussel, Luxemburg en Straatsburg – of in een daaraan gelieerd bureau in een van de lidstaten. Er zijn Schuman-stages op allerlei gebieden: onderzoeker, intern en extern beleid van de EU, financiën, recht, meertaligheid, administratie, vertalen, infrastructuur en logistiek, IT of bijvoorbeeld communicatie. ‘Public affairs’ (zeg maar lobbyen) kan bij de Europese instituties, vooral in Brussel, ook je hoofdtaak zijn. Je behartigt dan de belangen van je eigen werkgever en houdt politieke besluitvorming scherp in de gaten die van invloed is op het 80 functioneren van hun eigen organisatie – een departement, provincie of regio. Daarna rapporteer je terug naar de collega’s bij de overheidsorganisatie die je heeft uitgezonden. De EU telt maar liefst 37 wetenschappelijke agentschappen die zich over een specifiek thema buigen, in 23 lidstaten. Ze bestrijken een breed scala aan onderwerpen. Voor wie alles weet van satellietsystemen is er bijvoorbeeld EUSPA, gevestigd in Praag. Heb je tijdens je studie alles geleerd over dierziekten, dierenwelzijn of over plagen die planten teisteren, dan kun je denken aan een traineeship bij EFSA in het Italiaanse Parma. BELEIDSMEDEWERKERS Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een nieuwe aanpak voor de werving van internationale beleidsmedewerkers. Je krijgt een basisopleiding, en in principe een functie voor drie jaar. Je avontuur kan in Den Haag beginnen, maar ook elders, op een Nederlandse ambassade of consulaat. Een mondje vol talen spreken (minimaal twee) is hiervoor 81 wel noodzaak. Met dunglish, dat het midden houdt tussen Nederlands en Engels, sta je te schutteren. Solliciteren kun je als je maximaal vijf jaar geleden je WO-master hebt behaald. Werkervaring is bij ‘BuZa’ niet in alle gevallen een vereiste, maar het kan in je voordeel werken. NIET SCHUCHTER Netwerken is iets waar je in zo’n beetje alle buitenlandse functies niet te schuchter voor moet zijn. Vrijwel alle jonge ambtenaren die JONG & Ambtenaar de afgelopen jaren voor het magazine sprak, legden daarop de nadruk. Je heb contact met andere Brusselse ambtenaren, laat je neus zien op recepties en ontmoet elkaar op andere manieren informeel. Dat zijn niet alleen verplichte nummertjes. Je leert ook leuke mensen kennen. En soms loopt dat wat uit de hand… Zo ontmoette een jonge Nederlandse ambtenaar in ‘Europa’ via het werk in Brussel haar Scandinavische collega… Inmiddels zijn ze al een hele tijd een setje, met trouwringen en al.

JONG&AMBTENAAR Nieuwe Toeslagenaffaires voorkomen PUZZELEN MET RECHTSBEGINSELEN Dat Frans Wiggers ooit bij de Belastingdienst zou komen te werken, leek onwaarschijnlijk. ‘Ik zat bij een groot advocatenkantoor op de afdeling mergers and acquisitions’, vertelt hij. ‘Fusies en overnames. Waar het op neerkwam, was dat ik ervoor moest zorgen dat bedrijven zo ‘efficiënt’ mogelijk belasting betaalden.’ D e werkdruk was voor Frans belachelijk hoog. ‘De helft van mijn collega’s zat in New York. Ik begon zelf om negen uur Nederlandse tijd, maar om drie uur ’s middags gingen zij pas aan de slag, waardoor ik vaak de klok rond werkte.’ Op vakantie met zijn vriendin kwam hij online een vacature van de Belastingdienst tegen. ‘Er werd een afdeling opgericht die moest voorkomen dat zoiets als de Toeslagenaffaire nog eens zou gebeuren. Dat wekte gelijk mijn interesse. Ik had me toevallig net in de affaire verdiept. Ik solliciteerde en binnen drie dagen had ik de baan.’ BUIKPIJNGEVALLEN Samen met één andere collega mocht hij de functie grotendeels zelf invullen. ‘We hebben een loket opgezet waar medewerkers van de Belastingdienst terecht kunnen met buikpijngevallen, bijvoorbeeld een burger die een kleine fout in zijn aangifte heeft gemaakt en duizenden euro’s moet terugbetalen. Eerst bespreek ik het met mijn collega, die al veertig jaar bij de Belastingdienst werkt. Hij weet ontzettend goed hoe de organisatie in elkaar zit. Vervolgens schrijven we een analyse.’ Ze nemen niet zelf de uiteindelijke beslissing. ‘We moeten gewoon de hiërarchische lijn volgen. We bieden een oplossing, en vaak gaat de leiding daarin mee.’ Het loket werkt uiteraard alleen als medewerkers ervan op de hoogte zijn. ‘Daarom gaan we overal langs. We geven presentaties op de verschillende Belastingdienstkantoren door heel Nederland. We noemen concrete gevallen die we hebben opgelost, we vragen medewerkers waar ze moeite mee 82 NM: ggs L: 27 FUC: adseu vk BJ: st OG: O bachelor f r maste fscaa ect hebben en leggen uit waarom ze bij ons terecht kunnen. Heel ouderwets eigenlijk, een soort roadshow.’ De reacties zijn positief. ‘De medewerkers staan ervoor open om met ons te praten. Ze hebben doorgaans een goed gevoel voor moraliteit. Als ze een kwetsbare burger aan de lijn krijgen, dan willen ze dat daar iets mee gedaan wordt. Het is de wetgeving die soms helaas tekortschiet.’ NIET ALLEEN IDEALISME En dat is precies waar Frans wel raad mee weet. ‘Ik vind het heel leuk om met rechtsbeginselen te puzzelen en zo de burger te helpen.’ Toch is het niet alleen idealisme dat hem tevreden stelt. ‘Ik moet zeggen, die vrije tijd is toch ook wel een pluspunt.’ Hij lacht. ‘Ik mag ’s middags gewoon naar huis.’ VELDBEZOEKEN ZIJN HET LEUKST Ooit gehoord van legakkers en petgaten? Voor Koen Pronk waren het onbekende begrippen, maar inmiddels kan hij veel vertellen over cultuur- en natuurhistorische elementen van het landschap. In de Gooi- en Vechtstreek waar hij als provincieambtenaar werkt, rollen die woorden menigmaal over tafel. ‘V roeger werd hier turf uitgegraven’, zegt Koen. ‘Daardoor ontstonden petgaten. De turf lag daarna te drogen op de legakkers. Een door mensen gemaakt landschap, maar wel de veroorzaker van een bijzonder soort natuur.’ Ankeveen, Weesp, Kortenhoef, de Loosdrechtse en Vechtplassen: plaatsen waar hij regelmatig is. In de buitenlucht (‘Veldbezoeken vind ik het leukst’), maar voornamelijk in gesprek met allerlei partijen die betrokken zijn bij het gebiedsproces in deze Noord-Hollandse regio. In de Oostelijke Vechtplassen moet de provincie de komende jaren ongeveer 700 hectare grond ontwikkelen tot natuur. Dat ligt gevoelig. Niet alle grondeigenaren zitten hierop te wachten. ‘Boeren, recreatieondernemers, het waterschap, gemeenten, Natuurmonumenten, collega-ambtenaren, allemaal mogen ze er wat van vinden’, aldus Koen. Zijn sociale achtergrond komt van pas. ‘We gaan met alle belanghebbenden in gesprek.’ IN AANRAKING MET NATUURBEHEER Koen deed tijdens zijn bachelor journalistiek werk. Door een opdracht kwam hij in aanraking met natuurbeheer. Dat maakte iets in hem wakker. De studie Sustainable Development kwam het dichtst in de buurt van wat hij wilde: ‘De groene kant op.’ Environmental change werd zijn specialisatie: de omgeving verandert door menselijke invloeden, maar ook door natuurlijke ecologische processen. ‘Ik werk aan het provinciaal programma landelijk gebied, met als belangrijkste doel het beschermen en ontwikkelen van natuur.’ Het moeilijke stikstofdossier valt er ook onder. ‘Meer duurzame landbouw, minder stikstofuitstoot vanuit de landbouw. Maar evengoed perspectief voor de mensen die wonen en werken in dit gebied. De provincie heeft daar recreatie aan toegevoegd. Ons team vertaalt het provinciale programma lande83 lijk gebied door naar de Gooi en Vechtstreek. Steeds naar een kleiner schaalniveau.’ Een tochtje door het gebied laat fraaie landschappen zien. Koen: ‘Misschien zie je het niet zo, maar het gaat niet goed met de natuur. Die is afhankelijk is van veel water van hoge kwaliteit. Dat wordt geleverd door de Utrechtse Heuvelrug, infiltreert in de grond en gaat via een zogenoemde kwelstroom naar het Vechtplassengebied. Van oorsprong was het schoon en de natuur gedijde goed. Maar drinkwatervoorziening, stedenbouw, bepoldering, een jachthaven: ze hebben allemaal invloed op die kwelstroom.’ Verdroging speelt in het waterrijke gebied een rol. ‘De Oostelijke Vechtplassen zijn Natura 2000-gebied, met in Europees verband bijzondere stukjes natuur. Trilveen bijvoorbeeld. Als dat droog ligt is dat nadelig, omdat onder meer verzuring optreedt.’ We spreken elkaar voor de landelijke verkiezingen. ‘Door de val van het kabinet staat veel op pauze’, zegt Koen met enig ongeduld. ‘We hebben nog geen wettelijke instrumenten om desnoods doelen af te dwingen.’ NM: oe onk LEEFTIJD: 26 FUC: per p i en Vhk. BIJ: provincie Noord-Holland OPLEIDING: WO bachelor sociale wetenschap; master sustainable development

JONG&AMBTENAAR De Huurcommissie helpt GOED WONEN TEGEN EEN EERLIJKE PRIJS Huren en wonen staan in het brandpunt van de belangstelling. Woningnood, huren die door het dak gaan, huizen met gebreken, hoge energielasten en servicekosten, nieuwe wetgeving rondom huren die op stapel staat. Al die ontwikkelingen hebben raakvlakken met het werk van de Huurcommissie, de werkgever van Monica Armanious-Nashed. D euren of ramen die niet meer sluiten, radiatoren of leidingen die lekken op je zelf gelegde vloertje, of andere gebreken die het woongenot ernstig aantasten. ‘Als huurder kun je daar de verhuurder op aanspreken. Evenals op een naar jouw idee te forse huurverhoging of te royale servicekosten. Komen huurder en verhuurder er samen niet uit, dan kunnen zij, ook los van elkaar, een zaak starten bij de Huurcommissie. Dat is dé geschillenbeslechter op huurgebied, al ruim een eeuw’ vertelt Monica. ONPARTIJDIG De Huurcommissie is onpartijdig en bekijkt geschillen volgens objectieve maatstaven. Monica houdt zich bij het zelfstandige bestuursorgaan vooral bezig met de standaard jaarlijkse huurverhoging. ‘De jaarlijkse huurverhoging gaat meestal op 1 juli in. Vindt de huurder die te hoog, dan kan die daartegen bezwaar maken. Komen huurder en verhuurder er samen niet uit, dan kunnen partijen zich tot ons wenden. De verhuurder is zelfs verplicht het geschil voor te l eggen aan de Huurcommissie, wil hij de huurverhoging doorzetten. Ik houd me vooral bezig met het behandelen van bezwaren en schrijf de uitspraken.’ Daarnaast beoordeelt de Huurcommissie verzoeken om eenmalige huurverlaging. ‘Dat is mogelijk als de huurder van een wooncorporatie kan aantonen dat hij de laatste zes maanden minder inkomsten heeft gehad’, legt Monica uit. Het is dankbaar werk, vindt ze. Voor veel mensen zijn woonlasten de grootste hap uit hun budget, afgezet tegen hun inkomen. Meer dan de helft van de voorgelegde geschillen – twaalfduizend in totaal – had in 2022 betrekking op een geschil tussen een huurder en een private verhuurder. Daarvan zijn er in Nederland om en nabij een half miljoen. De private verhuurders werden ruim vijf keer zo vaak in het ongelijk gesteld als woningcorporaties. 84 GEEN CHATBOT Huurders en verhuurders weten deze onafhankelijke en onpartijdige uitvoeringsorganisatie van het rijk steeds beter te vinden, aldus Monica. Waar de tendens is dat organisaties zich verstoppen achter een antwoordformulier of een chatbot het meeste werk laten opknappen, staat de Huurcommissie mensen persoonlijk te woord, als ze dat wensen. Het telefoonnummer staat daarom prominent op de site. ‘Huurders en verhuurders kunnen op onze site ook zelf een huurcheck doen, om te controleren of de kale huurprijs niet boven de maximale huurprijs op grond van het aantal punten uitkomt’, aldus Monica. ‘Als de huurprijs daarboven uitkomt, kan de huurder een zaak starten bij de Huurcommissie. Zo nodig zal een onderzoeker van de Huurcommissie in de woonruimte een puntentelling uitvoeren om die in het belang van de zaak en voor beide partijen vast te stellen. In de Huurprijscheck zit al informatie over de WOZ-waarde, het energielabel, de ruimtes en de oppervlakte, de grootte van het aanrecht en nog veel meer zaken.’ OP DE RECHTBANK Voor ze aan de slag ging bij de Huurcommissie, werkte Monica op de rechtbank. Ook interessant werk, maar in haar beleving afstandelijker dan haar huidige baan. ‘Daar kon je mensen niet direct adviseren, of erop attenderen dat ze het verkeerde verzoek hadden ingediend en verwijzen naar een andere procedure die kan worden ingediend. Bijvoorbeeld op grond van onderhoudsgebreken. Bij ons wel. Dat kan alsnog leiden tot het niet verhogen van de huur of zelfs een verlaging.’ Nu huur zo’n veelbesproken onderwerp is, vindt Monica het leuk er met verstand van zaken over te kunnen praten. ‘Op een advocatenkantoor, dan heb je één belang: je cliënt. Goed wonen tegen een eerlijke prijs is voor iedereen van belang. Die maatschappelijke relevantie is een mooi aspect van mijn werk.’ N: Mo d LEEFTIJD: 29 FC: - w . BJ: e OG: .

KOM JE HOK UIT! ‘I k wil impact maken en ga te werk als verbinder’ zijn vaak uitgesproken intenties die ik terugkrijg als ik jonge ambtenaren vraag: waarom werk jij bij de overheid? Het antwoord ‘impact maken’ is naar mijn idee weinigzeggend. Kan het niet specifieker en concreter? Vaak blijven wij ambtenaren hangen in het signaleren van zorgwekkende problemen en onderwerpen. De samenleving, andere ambtenaren en de politiek worden overbelast met rapporten, nieuwsartikelen, podcasts en interviews. Vaak staat daar ook nog eens hetzelfde in. Maar die vertellen niet het verhaal over wat we doen aan de vraagstukken waarom het draait. MITCHELL HENDRIKS LEEFTIJD: 30 FUNCTIE: voorzitter; senior beleidsmedewerker Organisatie & Besturing BIJ: Stichting FUTUR voor Jonge Ambtenaren; ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties OPLEIDING: HBO bachelor design management - bachelor of arts & economics. Ik werk zelf bij de rijksoverheid, het ministerie van Binnenlandse Zaken om preciezer te zijn. Daar houd ik mij onder meer bezig met de centrale ‘sturingsfilosofie’. Dat komt erop neer dat wij ons als centrale overheid anders willen organiseren, ons beter willen afstemmen op maatschappelijke vraagstukken die spelen. Dat begint bij empathisch vermogen. Niet alleen beter luisteren, maar in dialoog gaan en die gesprekken ook laten landen in je beleid en advisering. We schrappen nu vaak de context en slaan problematiek plat. Tegelijkertijd weten we dat de vraagstukken enorm complex zijn geworden. Zeker binnen de rijksoverheid moet alles korter dan kort. Kamervragen in twee zinnen bijvoorbeeld, niet één tot twee alinea’s. Hierdoor verdwijnen de context en de input van de buitenwereld. Terwijl die juist essentieel zijn om het verhaal te laten begrijpen door ambtenaren, politiek en om ervoor te zorgen dat samenleving zich herkent. Context schrappen vind ik een groot gevaar. Een ander deel van het antwoord is volgens mij: blijf niet zitten in je Haagse kantoor. Kom je hok uit! Vertel en laat zien wat je doet. Voordat ik bij de rijksoverheid ging werken, was de provincie Zuid-Holland mijn werkgever. Samen met ondernemers en kennisinstellingen werkte ik aan een innovatieve glastuinbouwsector. Voor een relatief klein bedrag wisten we ervoor te zorgen dat rondom kassen in de gemeente Lansingerland nu allerlei planten groeien die de biodiversiteit versterken. Traditioneel worden de kasranden kort gemaaid om onkruid en plantenziekten in de kas te voorkomen. De gezonde kasranden lieten zien dat zowel binnen als buiten de kas het klimaat verbeterde. Zonder de betrokkenheid van ambtenaren die strategisch de lange termijn en meerdere belangen benadrukken was dit niet gelukt. Kortom, vertel over je relevantie van je werk! Een ander voorbeeld: ons team organiseerde verschillende sessies op locatie. Niet in een vergaderzaaltje of conferentieoord, maar in een café of in een basisschool. We nodigden een grote diversiteit aan mensen uit. Van ambtenaar tot kunstenaar, van uitbater tot student en van caissière tot Tweede Kamerlid. Iedere deelnemer had zijn eigen verhaal en opvatting over hoe we als overheid zouden moeten werken aan een Nederland dat fijn is voor iedereen. Verschillende verhalen, één gemene deler: vertrouwen. Mensen willen kunnen bouwen op de overheid. Andersom mag de overheid mensen meer vertrouwen. Laten we daar samen aan werken, door onze werkzaamheden concreet te maken. Dat begint met duidelijk communiceren. Zonder wolligheid en jargon. Zelf heb jij vast vergelijkbare verhalen. Die hoop ik, als voorzitter van FUTUR, in deze editie van JONG & Ambtenaar te lezen. Laat ons werken aan zoveel mogelijk goede voorbeelden! 86 Leidinggevende belangrijke reden voor vertrek HOE OVERLEEF IK DIE LASTIGE CHEF? Je baas heb je niet voor het uitkiezen. Hoe ga je om met een lastige manager zonder er zelf onder te bezwijken? Een manager die goede sier maakt met jouw idee en jou geen credit gunt. Alles wat goed gaat, is zijn/haar verdienste. Gaat er iets mis, dan ligt het aan het team, en misschien wel aan jou. Bullebakken heb je ook. Zij blaffen of schreeuwen, of geven je in het openbaar een reprimande. Micromanagers, die in je nek hijgen en doorlopend vragen hoe ver je bent met je taken. Liefst drukken ze een vet stempel op hóe jij je werk uitvoert. Nooit eens een compliment of ander blijk van waardering krijgen schrijnt ook. Soms lijkt het of een leidinggevende vergeten is dat je überhaupt bestaat. GRENSOVERSCHRIJDEND Met de meeste managers valt prima te leven. Maar lastige bazen zijn er ook, in alle soorten en maten. Ze kunnen je het leven behoorlijk zuur maken. Zeker als je het idee hebt dat ze jou in je functioneren beperken, jouw grenzen telkens overschrijden, of maken dat jij je niet veilig voelt. Dan kun je een paar dingen doen. De meest radicale beslissing is je ontslagbrief inleveren. Je zou niet de enige zijn. Mensen die ontslag nemen, nemen vaak geen afscheid van hun baan maar van hun baas en/of van de werksfeer. Dat gebeurt in alle sectoren en werkomgevingen. Iedereen kent het voorbeeld van de populairste talkshowhost, die regelmatig uit zijn plaat ging. Of de staatssecretaris met geldingsdrang (of onzekerheid?) die schreeuwde tegen (vooral jongere) ambtenaren. De voorzitter van de Eerste Kamer, die aimabel was tegen ambtgenoten, maar bepaald niet tegen ambtenaren, wier werk vaak geen genade vond in zijn ogen. In alle leeftijdscategorieën blijkt de leidinggevende een belangrijke reden voor vertrek te zijn. Mannen stappen sneller op dan vrouwen. Wat een verspilling! Ontslag nemen is jammer als je je werk leuk vindt en je talenten er goed in kwijt 87 kunt. Volgens de Arbowet zijn organisaties verplicht hun werknemers te beschermen tegen psychosociale belasting. Geen overheidsorganisatie zonder vertrouwenspersoon of preventiemedewerker. Die functionarissen kun je consulteren en misschien laten bemiddelen. Maar probeer je probleem eerst zelf op te lossen. Hoe zou het werken als je je wat assertiever opstelt? Zou je leidinggevende dat pikken? Dat vergt moed en inschattingsvermogen. Denk je dat het geen rancuneus persoon is, dan kun je beter eerst zelf de koe bij de hoorns vatten. WAT TRIGGERT GEDRAG? Je kunt ook onderzoeken wat het gedrag triggert waar de chef niet tegen kan. Lijdt hij of zij misschien zelf onder een te hoge werkdruk? Is het iets wat specifiek jij uitlokt, of heeft de teammanager dat bij iedereen? Soms helpt het al te weten dat je niet de enige bent die er last van heeft. Hoe dan ook: trek voor jezelf een grens. Af en toe van je afbijten kan geen kwaad, maar als de situatie niet verandert moet je misschien concluderen dat je niet op de goede plek zit. Dan kun je om overplaatsing vragen, of toch nog die ontslagbrief inleveren.

JONG&AMBTENAAR VAN BRAND TOT GELUIDSOVERLAST TOT VERVUILING Als toezichthouder milieu bij Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid is het de taak van Maaike van de Ketterij (24) om natuur, mens en dier te beschermen. ‘Eigenlijk telt alles wat te maken heeft met het leefklimaat.’ Haar functie bestaat uit twee onderdelen: inspecties uitvoeren en de wachtdienst. De inspecties zijn routinewerk. ‘Een keer in de zoveel tijd moet een bedrijf gecontroleerd worden op milieuwetgeving. Zo moet een agrariër aantonen dat zijn mestbassin aan de wettelijk gestelde eisen voldoet. Of we controleren of een koelinstallatie goed is onderhouden.’ Is er iets mis, dan heeft dat consequenties. ‘Als er sprake is van een overtreding sturen wij vaak een waarschuwingsbrief met een hersteltermijn. Wordt daar niet op tijd iets mee gedaan, dan kan dit leiden tot bestuursrechtelijke maatregelen.’ OVERTREDING Heel soms levert dat een conflict op. ‘Zo hadden we een keer een klacht van een inwoner die overlast ervoer van een horecagelegenheid. De eigenaar van de onderneming was het er niet mee eens. Maar als het om een overtreding gaat, wordt van ons verwacht dat wij hier op handhaven.’ Gelukkig is het contact veel vaker vriendelijk en positief. ‘Volgens mij denken de meesten: als ik netjes meewerk, ben ik er ook zo weer vanaf.’ Bij de wachtdienst is minder sprake van routine. ‘Dat gaat in ons team eigenlijk 24/7 door. Ik word ingepland bij een weekend- of midweekse dienst, en dan heb ik een pager, zoals bijvoorbeeld ook de brandweer die heeft. Komt er een melding binnen die niet tot de volgende dag kan wachten, dan word ik opgeroepen.’ OVERLAST CAFÉ Zo’n melding kan van alles betekenen: van brand waarbij gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen tot geluidsoverlast. ‘Onlangs was er iemand die overlast had van een café. Niet van de muziek, maar van de trillingen. Ze sliep zelfs vaak niet thuis, vertelde ze. Nou, dan gaan wij op onderzoek uit. Een geluidsspecialist heeft daarvoor de juiste meetapparatuur. En 88 dan kunnen we beoordelen wat we voor haar kunnen doen.’ Het is duidelijk te merken dat Maaike geniet van haar werk. ‘Ik vind het belangrijk om iets bij te dragen aan de maatschappij. Ik zou ook geen commercieel werk kunnen doen. Nu kan ik ‘ Soms geef je mensen hun welzijn terug’ echt iets voor mensen betekenen.’ Ze geeft een voorbeeld om dat te illustreren. ‘Er was een groot industrieel bedrijf dat veel geluidsoverlast veroorzaakte voor omwonenden. Tot wel honderden meters verderop lagen ze er nachtenlang wakker van. Als je daar iets tegen kunt doen, dan geef je mensen echt hun welzijn terug.’ WAT DOEN OMGEVINGSDIENSTEN? Omgevingsdiensten zijn regionale uitvoeringsdiensten (RUD), waar diverse specialisten van gemeenten en provincies samenwerken. Nederland telt 29 omgevingsdiensten, met allemaal hun eigen werkgebied. Ze ondersteunen en adviseren inwoners en bedrijven op het gebied van milieu. Daarnaast zijn zij gespecialiseerd in milieutoezicht en -handhaving op het gebied van veiligheid, luchtkwaliteit, geluid, energie, afval, asbest en bodem. Hun basistakenpakket valt onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Omgevingsdiensten zijn bij hun taakuitoefening regelmatig in het nieuws. Bijvoorbeeld als er stoffen vrijkomen die schadelijk zijn voor mens en milieu. M: aae van d j L: 24 UC: mu J Oggt Zudoad Zud OG: O: hadh H g gle vge

JONG&AMBTENAAR Onderzoeker bij de Algemene Rekenkamer SAMMIE B AKT GEEN LIEVERKOEKJES Kranten lezen, politiek, het democratisch proces: Sammie Peters volgde het als middelbaar scholier al met bovengemiddelde interesse. ‘Tijdens een excursie naar het Binnenhof dacht ik: hier wil ik later werken!’ M et haar achtergrond als politicoloog en met een masterdiploma journalistiek en media zou het voor de hand liggen dat Sammie zich zou hebben aangesloten bij wat soms misprijzend ‘het Haagse journaille’ wordt genoemd. Dat was ook het plan; ze deed ervaring op bij de NOS en de Volkskrant. Haar huidige baan en standplaats bevinden zich op wat ze ‘de Haagse vierkante kilometer’ noemt, voor de Algemene Rekenkamer. ‘Binnen de politieke en ambtelijke wereld, maar tegelijk staan we, omdat we onafhankelijk zijn, er ook buiten.’ Bij de bekende Haagse ‘patatbalie’ zullen we Sammie dus niet zien drommen. SNOEIHARD RAPPORT Als zogeheten ‘hoog college van staat’ onderzoekt de Algemene Rekenkamer hoe de (rijks)overheid haar geld besteedt en of beleid uitpakt zoals bedoeld. ‘Zinnig, zuinig en zorgvuldig’, als het goed is. Lieverkoekjes bakt de Algemene Rekenkamer niet altijd. Zo leverde de organisatie een snoeihard rapport af over de manier waarop o.a. de Belastingdienst en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) mensen verder in de schulden duwen. ‘Mijn werk staat niet heel ver af van dat van een journalist’, vertelt Sammie. De benodigde grondhouding is volgens haar vergelijkbaar. ‘Je moet kritisch zijn, en vooral nieuwsgierig. En houden van teamwerk. Als journalist opereer je vaak als eenling. Het sfeertje in de journalistiek, “voor jou tien 90 anderen”, vond ik niet heel aantrekkelijk. Daarbij komt dat ik waarschijnlijk eerst als freelance journalist aan de slag had moeten gaan. Daar vond ik niet zo’n leuk vooruitzicht.’ Eenmaal afgestudeerd zag Sammie dat de Algemene Rekenkamer startende onderzoekers zocht. Ze kon aan de slag in een team dat vooral verantwoordingsonderzoek deed naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. ‘Denk bijvoorbeeld aan de uitkeringen van het rijk aan gemeenten. Een financieel onderwerp. Daar had ik niet echt een achtergrond in, maar in de journalistiek leerde ik eerder om me snel in iets te verdiepen en daarover te schrijven. Vanuit het werk heb ik daarna een opleiding Overheidsfinanciën gedaan’ AANPAK VOGELGRIEP Twee jaar geleden besloot de Algemene Rekenkamer wat vaker kortlopende ‘focusonderzoeken’ uit te voeren, naar N NAAM: Sae eters L 29 FC: s odker BJ Ag er OG WO bhel pg - l a ‘ Mijn werk staat niet heel ver af van dat van een journalist’ (semi-)actuele onderwerpen. Dat past goed bij Sammie. ‘Het is net onderzoeksjournalistiek.’ Recente voorbeelden: ‘De opvangcapaciteit van asielzoekers, nog steeds zeer actueel. ‘En als projectleider was ik verantwoordelijk voor een onderzoek over de aanpak van vogelgriep. Doorlopend worden bij uitbraken in Nederland pluimveebedrijven geruimd. In de berichtgeving lees en hoor je vooral aantallen: op deze locatie zo veel vogels besmet en geruimd. Maar weinig over de effectiviteit en bijvoorbeeld de kosten van de 91 maatregelen die we als samenleving moesten nemen. Daar verzamelden we informatie over, om de Tweede Kamer en het publiek beter te informeren. Het debat kan daardoor meer gevoerd worden op basis van feiten.’ Wat bleek is onder andere dat de kosten voor de bestrijding van vogelgriep enorm stegen, en dat met name de rijksoverheid daarvoor opdraait, niet pluimveehouders zelf. WISSELENDE ROLLEN Ruim vijf jaar werkt Sammie nu bij de Algemene Rekenkamer, en als het aan haar ligt blijft dat voorlopig zo. ‘Ik kan me inhoudelijk bezighouden met veel verschillende beleidsterreinen en doe telkens iets anders, in wisselende rollen. Ik spreek interessante mensen en leer veel over onderwerpen waar ik weinig van wist. Alles mag ik vragen, zien en lezen. Dat is echt bijzonder.’

JONG&AMBTENAAR ‘Als je vriendelijker naar jezelf kijkt leer je meer’ FAUTEN MAKEN MOED Goed zijn in je werk is fijn. Maar wanneer ben je goed genoeg? Leg je de lat onhaalbaar hoog, dan liggen faalangst en perfectiestress op de loer. ‘Wees mild voor jezelf’, adviseert faalkundige Remko van der Drift. ‘Als je vriendelijker naar jezelf kijkt, leer je meer.’ R emko, directeur van het door hem opgerichte Instituut voor Faalkunde, leert mensen hun innerlijke criticus herkennen en daarmee omgaan. Vanuit evolutionaire principes is dat stemmetje in je hoofd nuttig, vertelt hij. Het behoedde ons al in het stenen tijdperk voor misstappen en fouten die je de kop konden kosten. ‘Kwam je buiten de groep te staan, dat betekende dat je fysieke dood.’ Nu zulke situaties zich in het moderne leven nauwelijks nog voordoen, kan het een ernstige belemmering worden in je functioneren als je interne criticus te hard aanstaat. Je hoeft het stemmetje niet tot zwijgen te brengen, zegt hij. Maar als het je ervan weerhoudt ontspannen te werken, moet je er wat aan doen. ONGEZOND KRITISCH Remko heeft zich de afgelopen decennia verdiept in fouten, falen en perfectiestress – ofwel ongezond kritisch zijn op jezelf. 92 Gingen zijn eerste boeken over fouten relativeren, zijn laatste heet Proberen lukt altijd. Het gaat onder meer over de durf om te experimenteren. ‘We hebben bij projecten of experimenten nog steeds het idee dat die meteen succesvol moeten zijn. Veel slimmer is het te beseffen dat je iets nieuws uitprobeert. Gaan dingen fout? Mooi, dan kun je daarvan leren. Je weet in elk geval hoe je iets niet moet aanpakken. Je houding is dan die van níet weten, onderzoekend.’ Als trainer en coach hanteert Remko een bekende methode: ACT, afkorting van Acceptance and Commitment Therapy. Die helpt mensen anders omgaan met obstructieve gedachten en gedrag. ‘Dat helpt om je minder mee te laten sleuren door zelfkritische gedachten en lastige emoties. Kijk ernaar van een afstandje. Dat is de Acceptance-kant. Die schept ruimte voor Commitment, nodig om te kunnen en durven doen wat belangrijk voor je is.’ ze van een afstandje. Die positie leidt tot meer ontspanning.’ Een gevoel van falen kan fnuikend, zijn, zegt Remko. ‘Een profsporter vertelde mij dat hij na de laatste Olympische Spelen naar huis ging met een enorm faalgevoel. Hij vond dat hij met een medaille naar huis móest en dat was niet gelukt. Nul fouten en voor zijn gevoel toch gefaald. Het uitblijven van het gewenste resultaat koppelde hij aan zijn eigenwaarde. Dat noem ik perfectiestress, de donkere kant van perfectionisme. De strijd tegen de angst om niet goed genoeg te zijn. Als je dat af en toe hebt, dan is dat prima. Aanhoudende perfectiestress bouwt te veel stresshormoon op. Lichaam en geest staan doorlopend in de alarmfase. Dan ligt burn out op de loer.’ Wat hij ook vaak tegenkomt: het imposter syndrome. Een wand vol diploma’s en certificaten, complimenten van leidinggevenden, goed liggen bij collega’s. ‘En dan toch de hardnekkige gedachte dat je een bedrieger bent en bang zijn om door de mand te vallen’, vertelt Remko. ‘Een vorm van ongerechtvaardigde onzekerheid. Je presteert prima en toch heb je last van die zelfkritische gedachten. Je durft niks meer te proberen en gaat uitstelgedrag vertonen. Of je gaat over je eigen grenzen. Allemaal gedragingen die leiden tot minder werkplezier en nóg meer stress.’ Zijn eigen innerlijke criticus heeft Remko een naam gegeven: Kareltje. Met enige regelmaat steekt het irritante ventje de kop op. “Remko, zegt hij dan, “jij kunt dat niet”.’ Inmiddels heeft Remko geleerd, dat hij niet de strijd met Kareltje moet aanbinden. Nee, hij spreekt hem vriendelijk maar beslist toe. Kareltje mag er zijn, maar moet zijn plaats kennen. ‘Ik neem hem niet te serieus, dat haalt de angel eruit. Ik laat hem praten en kies ervoor om iets wel te proberen, omdat ik dat belangrijk vind!’ WAARNEMER WORDEN Hoe gaan de Kareltjes in ons te werk en hoe temperen we ze? Remko: ‘Je hébt gedachten, je hébt gevoelens, maar je bént dat niet. Identificeer je niet met fouten die je maakt, want dan maakt je criticus ervan dat je heb gefaald.’ Wat doe je er wel aan? ‘Word een waarnemer van je gedachten. Bekijk 93 ZELFVRIENDELIJKHEID Vaak is er volgens Remko een verschil tussen hoe we met fouten van anderen omgaan en die van onszelf. Op anderen reageren we met meer welwillendheid en empathie. ‘Stel je voor: een vriend maakt een fout en zit daarover in de put. Hoe reageer je? Vermoedelijk luisterend en empathisch, op een rustige, vriendelijke toon. Baal je van je eigen fout, dan klinken die kritische stemmen aanvallend en streng.’ Met dat besef bedacht hij voor zichzelf een handigheidje. Hij stelde een tekstje op, dat hij leest als Kareltje zich te krachtig manifesteert. ‘De kunst is een perspectiefwissel te maken. Reageer op dezelfde manier als je naar die vriend of vriendin zou doen. Beste [insert naam]. Rot dat dit gebeurd is. Ik snap dat je hiervan baalt. Zullen we even koffie drinken om het erover te hebben? Groet, en dan je eigen naam. Loop je een keer vast op zelfkritiek of faalgevoelens, pak die notitie er dan even bij, zet je eigen naam in de aanhef en die van je vriend eronder. Stuur het eventueel als berichtje aan jezelf, dat werkt!’

GROEI MEE MET KAMPEN! E en prachtige gemeente, een eeuwenoude Hanzestad, een waterrijke omgeving en levendige dorpsgemeenschappen: dat is Kampen. Het is goed wonen, werken en verblijven in onze gemeente, die 54.000 inwoners telt en een mooie balans kent tussen bebouwing, groen en water. In Kampen waarderen en koesteren we alle kwaliteiten die onze gemeente te bieden heeft. Denk aan ons sterke verenigingsleven en de keur aan lokale evenementen. Tegelijkertijd staan we voor interessante uitdagingen voor de toekomst. Om verder te bouwen aan een gemeente waar iedereen prettig, veilig en gezond kan wonen, werken en recreëren, zoeken we diverse nieuwe collega’s. Groei jij mee met Kampen? KAMPEN GROEIT EN BLOEIT Werken bij Kampen betekent werken aan ambities. En onze ambities zijn groot! Onze gemeente groeit en is volop in ontwikkeling. Zo maken we ons sterk voor een kansrijke toekomst voor al onze inwoners, werken we hard aan een versnelling van de bouw van woningen en zetten we ons in voor de ‘Groot genoeg om interessant te zijn en klein genoeg om leuk te zijn’ energietransitie, een betere bereikbaarheid en hervormingen van economie en landbouw. Er wachten jou dus mooie uitdagingen in Kampen, waarbij je volop samenwerkt met inwoners, ondernemers en collega’s. Zet je bijvoorbeeld in voor Reevedelta, een compleet nieuw dorp boven op een Klimaatdijk. Grijp kansen om onze dienstverlening aan inwoners nóg verder te verbeteren. Maak je hard voor ons armoedebeleid. Of draag bij aan de verduurzaming van clubgebouwen en sportverenigingen. Wat je ook doet, jouw werk is zichtbaar. De resultaten zie je letterlijk terug als je een wandeling door onze groeiende én bloeiende gemeente maakt. VOLOP GROEIMOGELIJKHEDEN VOOR JONG TALENT De gemeente Kampen heeft met 500 medewerkers een mooie omvang. Groot genoeg om professioneel te zijn en klein genoeg om iedereen persoonlijk te kennen. Reken op fijne collega’s bij wie de deur altijd openstaat voor hulp of advies. We zijn aanpakkers; ondernemerschap zit in het DNA van onze gemeente. Daarom vinden we het belangrijk dat jij het beste uit jezelf kunt halen en verder kunt groeien. Je krijgt de ruimte om jezelf te ontwikkelen, jouw talenten in te zetten, je tijd en werk naar eigen inzicht in te delen en samen te werken met collega’s van verschillende afdelingen. En zie je kansen om zaken te verbeteren? Dan moedigen we je aan om die te grijpen. Zodat we als gemeente nóg verder groeien. Groei jij mee met Kampen? Wil jij bijdragen aan een gemeente om trots op te zijn? En deel uitmaken van een organisatie waar werkplezier en ontwikkelmogelijkheden centraal staan? Bekijk onze vacatures op www.kampen.nl/werken-bij-kampen 95

Werken voor 2,9 miljoen Noord-Hollanders NATUUR, WONINGBOUW EN ENERGIE Wil jij ook bouwen aan de toekomst van meer dan 2,9 miljoen Noord-Hollanders? Samen met 1.400 collega’s werk je onder meer aan innovaties, slimme en duurzame infrastructuur, energietransitie, natuur, stikstof en woningbouw. Met het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) zullen de komende jaren de eerste stappen gezet worden om natuur te herstellen en het landelijk gebied te verbeteren. Dit in samenwerking met boeren en natuurorganisaties. Hiervoor zoeken we nog mensen die de verbindende schakel tussen de partijen zijn. Ook specialisten op het gebied van hydrologie, ecologie en grondverwerving verwelkomen we graag als nieuwe collega’s. Tot en met 2030 moeten er 184.000 huizen worden bijgebouwd in Noord-Holland. Een grote opgave, zeker met de huidige stikstofproblematiek en de beschikbare ruimte. Samen met gemeenten, de bouw en de industrie zoekt de provincie naar oplossingen. Ook de energietransitie om de CO2 -uitstoot en het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, gaat onverminderd door. Groene energie is onderdeel van de oplossing. Met windparken (op zee) en onderzoek naar de mogelijkheden van groene waterstof bouwt Noord-Holland aan de toekomst. Noord-Holland heeft aandacht voor een gezonde leefomgeving. Elke inwoner heeft recht op een schone en veilige omgeving, waar naast wonen en werken ook ruimte is voor recreatie en ontspanning. Noord-Holland heeft mooie contrasten. Van heel stedelijke gebieden tot tuinderijen en vee- of akkerbouw. Schiphol en industrie, maar ook de Kaasmarkt tui ve bo en oo WERKEN BIJ DE PROVINCIE Ons werk wordt beter als wij een afspiegeling vormen van de bevolking. Daarom verwelkomen we graag collega’s van alle afkomsten, genders, seksuele oriëntaties, religies, leeftijden, sociaaleconomische achtergronden of met afstand tot de arbeidsmarkt. Je kunt bij ons proeven aan het werkende leven als stagiair en jaarlijks starten nieuwe trainees. Daarnaast organiseert ons jongerennetwerk JNH activiteiten binnen en buiten de organisatie voor ambtenaren jonger dan 35 jaar. Als nieuwe collega krijg je alle ruimte om je ambities waar te maken. Bijvoorbeeld met een ruim persoonlijk opleidingsbudget van € 5000,- en er zijn verschillende leertrajecten. Binnen de provincie zijn veel mogelijkheden om door te groeien. Je kunt je tijd flexibel indelen en je kiest in overleg de werkplek die bij jou past. OV-kosten worden geheel vergoed en in je salaris zit een Individueel Keuzebudget van 22% waarmee je zelf bepaalt of je extra verlof of een fiets koopt en wanneer je vakantiegeld betaald krijgt. en de visserij. Een veelheid aan bouwwerken van datacentra tot de Stelling van Amsterdam verdienen bescherming, maar moeten ook voldoen aan huidige wet- en regelgeving in een wereld die snel verandert. Deze variatie vormt samen Noord-Holland. De provincie is er voor al haar inwoners en we hopen dat jij ons team komt versterken. De provincie is een politieke organisatie. Er is veel ruimte voor jouw advies en inbreng. Met de nieuwste technieken zorgen we voor slimme oplossingen bij mensen in de buurt. Dit doen we met partners, andere overheden en het Rijk. En natuurlijk met de Noord-Hollanders. Dat maakt ons werk zo boeiend. Kom bij ons werken! Meer informatie en onze vacatures vind je op www.noord-holland. nl/werkenbij 96 JONG&AMBTENAAR Hét opleidingsinstituut voor de overheid SEGMENT Al meer dan 25 jaar is Segment hét opleidingsinstituut voor de publieke sector. Met onze opleidingen, adviezen en trainingen ondersteunen wij het streven naar alsmaar verdere professionalisering. Of het nu gaat om de scholing van een enkele medewerker of een organisatiebreed adviesof leertraject, Segment heeft altijd toepasbare opleidingen en trainingen beschikbaar, en altijd vanuit de context van de klant. Segment is Cedeo gecertificeerd. SEGMENT Bekijk ons aanbod op www.segment.nl Ook in company kunnen wij veel betekenen!

JONG&AMBTENAAR Ruim baan voor talent en groei bij Gemeente Amersfoort KANSEN ZIEN ÉN PAKKEN IN AMERSFOORT MEHMET KAYA Vijf jaar geleden hadden ze allebei niet verwacht dat ze hier nu, in deze rol, zouden staan. Mehmet Kaya (Adviseur Leefomgeving) en Serena Kramer (Adviseur Diversiteit, Gelijkwaardigheid en Inclusie) maakten een grote stap in hun carrière. Wat hetzelfde bleef is hun werkgever: Gemeente Amersfoort. Zij groeiden, en Amersfoort groeit met ze mee. oen Mehmet (30) op zijn 22e klaar was met zijn mbo-opleiding Marketing & Communicatie, wist hij niet goed wat hij wilde. Hij werkte tijdelijk op de klantenservice van een zorgverzekeraar, en keek elke dag uit op het stadhuis van Gemeente Amersfoort. Dat leek hem wel wat. “Een goede werkgever, en niet ál te T hard werken, dacht ik. Ik zag het als tussenstap, precies wat ik nodig had om verder te kijken wat ik wilde.” Toen een kennis die voor Amersfoort werkte hem tipte dat er een vacature vrijkwam bij het Klant Contact Centrum, reageerde hij meteen. Vrijdag kon hij op gesprek, maandag was hij aangenomen. Dat er wel degelijk hard gewerkt wordt binnen de gemeente, ontdekte hij al snel. En ook dat er veel mogelijkheden waren. “Het was een warm bad. Ik voelde: hier wordt echt naar elkaar omgekeken. Mijn teamleider had bovendien veel vertrouwen in me. Binnen anderhalf jaar had ik alle rollen wel gehad binnen het Klant Contact Centrum. Ik besprak eerlijk met haar 98 dat ik niet wist hoelang ik dit wilde blijven doen. Zij zei: wat wil jij? Dan ga ik je de ruimte geven om dat te doen.” Dat vertrouwen ervaart Serena (39) ook. Ze maakte na haar studie rechten en een juridische loopbaan bij Gemeente Utrechtse Heuvelrug de stap naar Gemeente Amersfoort, als Juridisch Adviseur Privacy. “In Amersfoort zag ik meer kansen, je werkt in een groter team. Wat me ook aansprak is het talentgericht werken, dat is hier heel veel doorgevoerd. Aan de hand van een talentscan (CliftonStrengths) gingen we als team in gesprek. Wanneer is jouw dag geslaagd? Wat geeft écht energie? Op basis daarvan verdeelden we de werkzaamheden.” Het werken vanuit talent zette meer in gang. Serena merkt dat ze méér wil doen met haar verbindende en actiegerichte kwaliteiten, waarmee ze dingen voor elkaar krijgt. Ze was al langer geïnteresseerd in diversiteit en inclusie, en actief in Sectie Roze (het LHBTQIA+-netwerk binnen Gemeente Amersfoort). “Bij Gemeente Amersfoort kan ik echt helemaal mezelf zijn. Dat gevoel, die authenticiteit, gun ik iedereen.” Als er een Adviseur Diversiteit, Gelijkwaardigheid en Inclusie wordt gezocht, besluit ze de sprong te wagen. “Hoewel ik met mijn achterSERENA KRAMER Amersfoort groeit, naar verwachting tot 180.000 inwoners in 2040. De stad heeft stevige sociale, groene en inclusieve ambities, en staat voor grote opgaven - zoals de bouw van 1000 woningen per jaar en de transitie naar duurzame energie. Zo’n 1500 collega’s zorgen elke dag dat Amersfoort een geweldige stad blijft om te wonen, te werken en te leven grond niet 100% in het profiel paste, solliciteerde ik. Mijn teammanager en collega’s gaven me het laatste zetje. Ook zij zagen dat mijn hart hier ligt en gunden me deze kans.” Mehmet kan na het gesprek met zijn manager via het Flexportaal van Gemeente Amersfoort proeven aan een hele andere rol. Hij wordt AssistentProjectmanager Woningbouw, en mag met behoud van zijn functie na een jaar aangeven wat hij wil. In dat jaar ontdekt hij nog beter waar zijn talent en ambitie ligt. Als er een functie vrijkomt als Adviseur Leefomgeving, grijpt hij zijn kans. “Ik kreeg de baan, én de kans om naast mijn werk een hbo-studie Wijkontwikkeling te volgen. In mijn huidige rol ben je verbindende schakel tussen wijk en gemeente, de stem van de buurt. Je vormt als adviseur een duo met een gebiedsmanager en hebt heel veel contact met inwoners. We doen het echt samen met de stad. Dit is me op het lijf geschreven.” Serena zet zich nu iedere dag in voor het nog gelijkwaardiger en inclusiever maken van de organisatie Gemeente Amersfoort. “We doen al heel veel, maar we zijn ook een lerende organisatie op dit vlak. De sleutel zit wat mij betreft al verankerd in onze kernwaarden: we zijn dichtbij, nieuwsgierig (naar elkaar) en aanspreekbaar (op gedrag). Dat vraagt om kwetsbaarheid en moed, van ons allemaal. En om initiatieven die handvatten geven voor het verrijken van onze bedrijfscultuur. Voorbeelden zijn onze focus op talentontwikkeling en het ontwikkelen van 21ste-eeuws gedrag en vaardigheden, en de viering van Diversity Day, waar dit jaar Mounir Samuel kwam spreken. Ik zie hier nog veel mooie kansen voor de organisatie en voor mijzelf.”. Maak kennis op www.amersfoort.nl/vacatures EUROPEAN CITY OF THE YEAR In November 2023 won Amersfoort de internationale titel voor beste stad van Europa. De jury van de Academy of Urbanism prijst Amersfoort vanwege de kwaliteit van leven, vooruitstrevende stadsplanning en vernieuwing met behoud van het unieke karakter en erfgoed. 99

MAAK KENNIS MET DE LERENDE AMBTENAAR In de digitale leeromgeving van De Lerende Ambtenaar staat kennisontwikkeling door landelijke verbinding van overheidsprofessionals centraal en wordt functie- en organisatie-overstijgend leren gestimuleerd. delerendeambtenaar.nl MAAK NU GRATIS EEN PROEFACCOUNT AAN! ‘ SAMEN MET ELKAAR, VOOR EN MET DE CAPELLENAAR’ Samenwerken in Capelle aan den IJssel gebeurt niet alleen binnen de gemeente tussen de verschillende afdelingen en collega’s. Het betekent ook dat we actief onze burgers opzoeken. Onze communicatie is in duidelijke taal en digitale toegankelijkheid is bij ons een belangrijk onderwerp, zodat we zoveel mogelijk burgers bereiken. D e samenleving verandert steeds sneller en dat vraagt van ons dat we mee blijven veranderen. Jouw ontwikkeling zorgt ervoor dat we als organisatie ook blijven ontwikkelen. Voor al je vragen over je loopbaan of ontwikkeling kun je binnen onze organisatie terecht bij ons intern loopbaancentrum CapTalent. Zo kun je bijvoorbeeld (online) trainingen volgen of stage lopen op een andere afdeling. KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE: Capelle is een stad met zeven wijken op een steenworpafstand van Rotterdam Aantal inwoners ongeveer 67.550 De gemeente heeft meerdere locaties, waaronder het Gemeentehuis en de Gemeentewerf Het aantal medewerkers bij onze organisatie is ongeveer 450, waarvan 24% onder de 35 jaar Captalent biedt naast ondersteuning, coaching en begeleiding ook het Talentprogramma aan. Het doel van het Talentprogramma is dat je jouw talenten leert herkennen en te benutten. Op die manier werk je met nog meer plezier en betrokkenheid. Werkgeluk staat bij ons hoog op de agenda. Ideeën hierover horen we graag. Voor ons is het belangrijk dat er een goed evenwicht is in jouw werk en je privéleven. Flexibel werken en thuiswerken behoort om die reden tot de mogelijkheden. Daarnaast organiseren wij ieder jaar verschillende evenementen om het werkplezier te verhogen, zoals bijvoorbeeld de Vitaliteitsdag, de Safariweek (een meerdaags evenement met verschillende activiteiten en trainingen) en het Eindejaarsfeest. Capelle is een Regenbooggemeente. Diversiteit en inclusie is voor ons belangrijk. Wethouder Marc Wilson: “Zeggen dat je mag zijn wie je bent en mag houden van wie je wilt is onvoldoende: we moeten zorgen dat je je dan ook echt veilig genoeg voelt om te zijn wie je bent.” Kom je ook bij ons werken? Samen met jou maken we het verschil in Capelle! Scan de QR code om bij ons (open) te solliciteren. 101

GGROEIEN DOE JE MET AFWISSELENDE OPDRACHTEN IN DE PUBLIEKE SECTOR EN WERKEN AAN JE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING PUBLIEK NETWERK TRAINEES Ben je op zoek naar afwisseling en wil je daarnaast de zekerheid van een vaste baan bij Publiek Netwerk? Ben jij gedreven om bij de overheid te werken aan vraagstukken binnen het ruimtelijk domein, sociaal domein of bedrijfsvoering? Spreken vraagstukken als klimaat, woningnood, digitalisering, HR of energietransitie je aan? Zoek je een werkomgeving die ertoe doet? Bij Publiek Netwerk krijg je naast een uitstekend arbeidsvoorwaardenpakket afwisselende opdrachten in heel Nederland. Én wij vinden jouw ontwikkeling als mens en als professional belangrijk. Publiek Netwerk biedt een intensief traineetraject met support op persoonlijke ontwikkeling en begeleiding en inspirerende bijeenkomsten. NEEM CONTACT OP Wil je ook deel uitmaken van een werkomgeving die er écht toe doet? Scan de QR code met de camera van je mobiele telefoon of bel/mail naar: Erik Baars: 06 - 191 049 63 erikbaars@publieknetwerk.nl Guido Termont: 06 - 193 240 45 guidotermont@publieknetwerk.nl PUBLIEKNETWERK.NL e , jg n MEEBOUWEN AAN DE GEMEENTE HEERLEN Heerlen verlegt grenzen, verkent nieuwe horizonten en leert van, en bouwt trots voort op het verleden. Met die lessen uit het verleden pakken we door om beter verder te gaan naar morgen. Heerlen is een stad met lef en het borrelt van de ideeën en initiatieven. In Heerlen wonen en werken doorpakkers die graag een uitdaging aangaan. Als stad met zo’n 90.000 inwoners vervullen we de centrumfunctie voor de regio Parkstad Limburg. Alles wat we doen draagt bij aan één gezamenlijk doel: Heerlen een nog fijnere plek maken om te wonen, werken en leven! Onze organisatie is volop in ontwikkeling. Samen met meer dan 1000 collega’s werken we aan Heerlen van Morgen. Een organisatie met heldere doelen voor ogen: op basis van openheid en vertrouwen efficiënt samenwerken aan een toekomstbestendig Heerlen. Een manier van werken waarbij collegialiteit, creativiteit en curiositeit matchen met onze taken. Een organisatie waar de wensen, ideeën en gedachten van de inwoners en ondernemers centraal staan in ons handelen. Als medewerker van de gemeente Heerlen draag jij op jouw manier bij om impact te maken in de stad. We zijn continu op zoek naar nieuwe manieren, anders denken en doen en dagen iedereen uit om initiatieven te ontwikkelen. Dat is niet altijd makkelijk, maar als het lukt, voelt dat goed. De VitKnip, oftewel de Vitaliteit (Vit) portemonnee (Knip), is zo’n initiatief. Met jouw digitale portemonnee, die ieder kwartaal opnieuw gevuld wordt, werk je aan je eigen vitaliteit. Dit kan bijvoorbeeld door een lunch met een collega in de stad, door het kopen van nieuwe hardloopschoenen of door een bezoek aan een van onze prachtige musea. De virtuele menukaart is gericht op onze fysieke en mentale gezondheid en jij bepaalt wat daarin voor jou belangrijk is. Een bijkomend voordeel is dat de VitKnip ons helpt om de verbinding met de stad, onze ondernemers en elkaar te versterken. CULTUUR & GESCHIEDENIS De geschiedenis en cultuur van de stad werkt door in de cultuur van de organisatie. Het bruist in Heerlen! Zo organiseren we jaarlijks een cabaretvoorstelling om terug te blikken op afgelopen jaar. En genieten we eens per jaar van een mooi en gezellig personeelsfeest. Voor collega’s tot en met 40 jaar is er de groep Heerlen Young Professionals (HYP). HYP is een netwerk dat young professionals verbindt en activiteiten organiseert op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, werkinhoudelijke thema’s en verdere kennismaking met de stad en regio. ONTWIKKELING & DUURZAAMHEID In het Heerlen van Morgen blijf je leren en ontwikkelen. Met behulp van GoodHabitz (een online leerprogramma) kun je e-learings over bijna ieder denkbaar onderwerp volgen. Ook maken veel medewerkers gebruik van een ODC-meting en coaching, waardoor je inzicht krijgt in je natuurlijke talenten en valkuilen. Daarnaast zijn er loopbaanadviseurs die je kunnen helpen bij loopbaanvragen en natuurlijk is er altijd ruimte voor het volgen van cursussen en opleidingen. Ten slotte zet de organisatie zich ook in op het gebied van duurzaamheid. Natuurlijk werken wij, net als alle andere gemeenten in Nederland aan de grote opgaven van deze tijd. 103

Uitdaging en vrijheid vind je bij de gemeente Veere. EEN UNIEKE WERKPLEK AAN DE ZEEUWSE KUST B en jij jong en ambtenaar? Dan biedt de gemeente Veere volop mogelijkheden! Ambities? Wij geloven in een combinatie van goede begeleiding en zelf ambities waarmaken. Met volop doorgroei- en opleidingsmogelijkheden maken wij het mogelijk. Wij kennen flexibele werktijden en een thuiswerkregeling die je binnen de kaders van de organisatie kan toepassen op jouw situatie en levensfase. WIST JE DAT.. DE GEMEENTE VEERE UIT 34 KILOMETER KUSTLIJN BESTAAT WE GEMIDDELD 1700 ZONUREN PER JAAR HEBBEN HET AANTAL INWONERS DOOR HET TOERISME IN DE ZOMER ONGEVEER VERVIERVOUDIGD SOMMIGE DORPSKERNEN STADSRECHTEN HEBBEN, DUS STADS- EN DORPSRADEN KENNEN ER CIRCA 230 MEDEWERKERS BIJ DE GEMEENTE VEERE WERKEN DE GEMIDDELDE LEEFTIJD VAN DE MEDEWERKERS 46,3 JAAR IS WIJ EEN EIGEN NETWERK JONG VEERE HEBBEN UNIEKE EN DYNAMISCHE GEMEENTE De gemeente Veere is een kustgemeente op Walcheren, in Zeeland met circa 22.000 inwoners verdeeld over dertien historische kernen. Onze gemeente omschrijft zich het beste door kleinschaligheid, natuur, landbouw, cultuur, toerisme en grote verscheidenheid tussen de (inwoners van de) kernen. Wat onze gemeente zo uniek en dynamisch maakt, is het toerisme in combinatie met de authentieke karakteristieke dorpen en het platteland. In het hoogseizoen kunnen we zelfs spreken van 80.000 ‘inwoners’ door het toerisme. Tegelijkertijd zorgt dit voor uitdagingen. We willen het landschap, de rust en ruimte graag behouden. Een plek zijn en blijven waar het fijn wonen, leven en ondernemen is. Daarnaast willen we toegankelijk en gastvrij blijven voor onze bezoekers. Daar werken onze collega’s elke dag met veel plezier aan. WERKEN BIJ Er is bij onze gemeente ruimte voor mensen met ideeën. De organisatie telt ongeveer 230 medewerkers, verdeeld over zes afdelingen: Ruimtelijke ontwikkeling, Maatschappelijke ontwikkeling, Openbare ruimte, Dienstverlening, Bedrijfsvoering en Programma’s en Projecten. Collega’s ervaren korte lijnen, een informele sfeer, vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en uitdaging in hun functie. Werken bij de gemeente Veere betekent een werkomgeving waar we voor elkaar klaar staan, goede begeleiding bieden en waar de deuren altijd open staan, ook bij de burgemeester en wethouders. NETWERK JONG VEERE Binnen onze organisatie is het netwerk Jong Veere actief voor Veerse ambtenaren tot 36 jaar. Dit netwerk komt regelmatig bij elkaar voor een activiteit. Ook organiseren zij maandelijks een borrel voor alle collega’s. Leden kunnen ook deelnemen aan activiteiten van Jong Ambtenaren Zeeland. Wil jij ook je bijdragen leveren? Ga naar www.werkenbijveere.nl voor de actuele openstaande vacatures. Of kom vrijblijvend een kopje koffie drinken. 105

JONG&AMBTENAAR ‘ Voor én met ondernemers bekijken wat de gemeente kan bijdragen’ LUISTEREND OOR VOOR ONDERNEMERS Belangstelling voor de economie heeft Inge Rietberg al jaren. Ze begon als trainee economische zaken bij de gemeente Harderwijk, deed vervolgens ervaring op bij de provincie Overijssel – ‘zo kon ik de overheid op een ander niveau ontdekken’ – en kwam uiteindelijk bij de gemeente Epe terecht. Officiële functietitel sinds juni: regisseur economische zaken. Zelf noemt Inge zich ‘belangenbehartiger van alle ondernemers in de gemeente, van zzp’er tot multinational’. H et onderwijs probeert Inge aan de arbeidsmarkt te verbinden. ‘Vooral in de techniek zijn dringend mensen nodig. We moeten ervoor zorgen dat leerlingen daarvoor kiezen. We zijn bijvoorbeeld bezig met een techniekhub, een plek waar bedrijven scholieren laten kennismaken met spannende technieken zoals een 3D­printer. Niet elke school vindt het even makkelijk om techniekonderwijs aan te bieden, dus kan het bedrijfsleven een handje helpen. Zo’n proeflokaal is voor scholieren vaak ook nog eens leuker dan een lesboek.’ VITALE WINKELCENTRA Voor én met ondernemers bekijkt Inge wat de gemeente kan bijdragen. ‘Een andere doelstelling is dat we onze winkelcentra vitaal houden. Voor de gemeente Epe is toerisme namelijk heel belangrijk. We zitten op de Veluwe, de omgeving is prachtig, er komen veel mensen op af. Nu zijn de centra daar nog op afgestemd, maar dat moet wel zo blijven. Daarom zorgen we ervoor dat ze er mooi uitzien, dat ze toegankelijk zijn voor mindervaliden en dat we geen leegstand krijgen als er een keer een winkel omvalt. Horecazaken willen we graag in het centrum houden, omdat dat bijdraagt aan de sfeer van het dorp. Het ziet er gezellig uit, meerdere terrassen bij elkaar. Over dit soort zaken zijn we continu met ondernemers in gesprek.’ Net als winkelcentra moeten ook bedrijventerreinen in Epe met hun tijd meegroeien, zegt Inge. ‘We hebben te weinig ruimte voor bedrijven, dat is een landelijke trend. Daarom proberen we onze bedrijventerreinen zo efficiënt mogelijk in te richten. Ook willen we ze klimaatbestendig maken, bijvoorbeeld door te vergroenen. Anders komen de straten straks makkelijker blank te staan als er steeds meer regen valt. En het moet gewoon prettig zijn voor de werknemers om daar een rondje te wandelen tijdens de lunch.’ ALLEEN FACILITEREN Aan de ene kant wil Inge de ondernemingen dus helpen floreren, en tegelijkertijd probeert ze de bedrijven te integreren in de samenleving. ‘Maar uiteindelijk moeten ze het zelf doen. We kunnen als gemeente alleen faciliteren. En ik geef advies aan de politiek, zodat we niet alles vanuit een ivoren toren bedenken, maar ons ook echt baseren op wat er leeft bij ondernemers.’ Inge doet daarnaast iets heel anders voor de gemeente Epe: tekenen. ‘Ik maak visuele ondersteuningen bij een verhaal, zoals presentaties, beleidsstukken of rapporten.’ Want, weet Inge, plaatjes beklijven beter dan woorden. ‘Zelfs wanneer iemand iets vertelt wat mega­interessant is, onthoud je slechts 10 procent. Maar met goede visuele ondersteuning wordt dat 60 tot 70 procent. Ik doe dit als freelancer, dus ook voor andere organisaties. Juist die combinatie van tekenen en economische zaken vind ik erg leuk.’ 106 NM: Ig g LEEFTIJD 30 FUC: rg n BJ g Ee OG: H og e g; WO master ecoosche ggie

KOESTER ONZE HISTORIE, VERRIJK DE TOEKOMST VAN MAASTRICHT I n de zuidelijkste stad van Nederland zijn we op zoek naar jonge talenten. Mensen die zich willen inzetten voor het creëren van een nog mooiere toekomst. Onze missie: samen werken aan het goede leven, waarin kwaliteit van werk hand in hand gaat met de rijke cultuur en levensstijl die Maastricht typeert. Wij geloven in een sterke verbinding tussen de gemeente en haar inwoners, waarbij de stad de hoofdstad van het goede leven is. AMBITIE Wij willen het beste voor onze stad en haar bewoners realiseren. Dit doen we door duurzame oplossingen te bieden, innovatief te zijn en aandacht te hebben voor maatschappelijke impact. Binnen Maastricht is er ruimte voor groei en ontwikkeling, zowel persoonlijk als professioneel. WERK-PRIVÉBALANS Maastricht biedt meer dan alleen een baan; het biedt een levensstijl. Hier kun je genieten van een goede werk-prive balans, omringd door prachtige natuur en historische architectuur. Onze bourKENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE Gemeente Maastricht heeft meer dan 1.800 medewerkers. Daarmee horen we tot een van de grootste werkgevers in de regio. Onze organisatie streeft naar diversiteit en gelijkheid, met een evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen. Op dit moment is ongeveer 45% van onze medewerkers vrouw en 55% man. Een van onze troeven is het uitgebreide opleidingsbeleid. Wij geloven in het belang van voortdurende groei en ontwikkeling. Onze medewerkers hebben toegang tot diverse trainingsprogramma’s en opleidingsmogelijkheden. Dit ondersteunt niet alleen de individuele groei, maar draagt ook bij aan de innovatie en efficiëntie van onze organisatie. Je werkt op de locatie waar jij op dat moment het meest effectief bent. Dat kan op één van onze werklocaties zijn, thuis of een andere plek. Wij bieden jou die flexibiliteit. En we vertrouwen in jouw verantwoordelijkheidsgevoel om daar goed gebruik van te maken. Meer weten: www.werkenvoormaastricht.nl gondische levensstijl, met heerlijk eten en drinken, maakt werken in Maastricht tot een unieke ervaring. YOUNG AMBTENAREN MAASTRICHT Dit netwerk bestaat uit 450 enthousiaste jonge collega’s onder de 35 jaar. Zij zetten zich in voor maatschappelijke impact en werken aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Het biedt een dynamische en inspirerende omgeving waar jonge talenten kunnen groeien en bijdragen aan een betere toekomst. Kies voor Maastricht, en ontdek hoe je een verschil kunt maken in een stad die het goede leven hoog in het vaandel heeft staan. Maak deel uit van ons team en draag bij aan de hoofdstad van het goede leven. 108 JONG&AMBTENAAR WERK MEE AAN EEN BETERE TOEKOMST VOOR NEDERLAND! Ben jij een enthousiaste en gedreven professional met een passie voor wonen en leven? Dan is Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) misschien wel iets voor jou. Wij zijn een onafhankelijke financiële instelling zonder winstoogmerk die zich onder andere inzet voor stedelijke vernieuwing, volkshuisvesting en de energietransitie. ONZE IMPACT IN 2022 3.273 starters geholpen aan een huis N ederland mooi maken en mooi houden kost energie, aandacht en geld. Geld van overheden, particulieren, investeerders of banken. Soms gaan projecten niet door, bijvoorbeeld wanneer de financiering niet rondkomt. Op dát moment biedt SVn hulp. VOOR KWALITEIT VAN WONEN EN LEVEN IN NEDERLAND SVn staat voor duurzaam financieren met een hoog maatschappelijk rendement. Bij ons werk je met ruim 150 collega’s aan het verbeteren van de kwaliteit van wonen en leven in Nederland. Je werkt met elkaar én samen met overheden en partners aan duurzame financieringsoplossingen voor iedereen in de maatschappij. Van woningeigenaren en starters tot sportverenigingen, energiecoöperaties en projectontwikkelaars. HET ONMOGELIJKE MOGELIJK MAKEN SVn creëert maatschappelijke waarde met financieringsoplossingen. Vaak gaat het om financieringen die mensen of organisaties op de reguliere markt minder snel kunnen krijgen. Financieringen die nodig zijn om te verduurzamen, verbouwen of een eerste huis te kopen. Met een lening via SVn kunnen bijvoorbeeld woning-of gebouweigenaren tóch duurzame maatregelen doorvoeren, ouderen langer thuis blijven wonen of starters hun eerste huis kopen. We kijken steeds vooruit en zijn ambitieus. We vragen ons voortdurend af met welke innovatieve financieringsoplossingen wij nieuwe initiatieven kunnen helpen realiseren. 14.850 huishoudens gestimuleerd in verduurzaming 21,4 kiloton CO2 vermeden 194.000 zonnepanelen mogelijk gemaakt WAT BIEDEN WIJ? Een betekenisvolle omgeving waar je met enthousiaste en gedreven collega’s samen impact kan maken in Nederland Een professionele, informele sfeer, waarin je je flink kunt ontwikkelen Ruimte voor initiatief, vernieuwing, verantwoordelijkheid en zelfstandigheid Goede arbeidsvoorwaarden waaronder een keuzebudget voor aankoop van extra vrije dagen Mogelijkheid tot thuiswerken Kom je ons versterken? Bekijk dan onze vacatures! 109 Een fijn kantoor in Amersfoort dat goed bereikbaar is met het openbaar vervoer

NETWERKEN VOOR JONGE AMBTENAREN ADVIESBUREAU BMC Eiffel GEMEENTE A Alkmaar Almere Alphen aan den Rijn Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen Amersfoort Amstelveen en Aalsmeer Amsterdam Apeldoorn Arnhem B Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk Barneveld Berkelland Bernheze Bronckhorst C D Buch (Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo) Coevorden De Ronde Venen Delft Den Haag Dijk en Waard Dongen Drechtsteden (Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht) Dronten E G Ede Eindhoven Enschede Goeree-Overflakkee Gorinchem Gouda Groningen E-MAIL jongbmc@bmc.nl young@eiffel.nl E-MAIL jongbeleg@alkmaar.nl jongalmere@almere.nl jrengers@alphenaandenrijn.nl info@alphen-chaam.nl jongamersfoort@amersfoort.nl jaaa@amstelveen.nl jan@amsterdam.nl JAN@apeldoorn.nl jongarnhem@arnhem.nl jong@bar-organisatie.nl JAN@barneveld.nl B-Young@gemeenteberkelland.nl m.swanenberg@bernheze.org jongbronckhorst@bronckhorst.nl buchjong@debuch.nl newyoungcoevorden@coevorden.nl jong@derondevenen.nl youngprofessionals@delft.nl jongdenhaag@denhaag.nl jongdw@dijkenwaard.nl donald.meulensteen@dongen.nl Young.drechtsteden@drechtsteden.nl jongdronten@dronten.nl poemas@ede.nl 040volt@eindhoven.nl jong@enschede.nl k.vanmarion@goeree-overflakkee.nl jagg@gorinchem.nl Jong.Goud@gouda.nl jongerennetwerk@groningen.nl 110 JONG&AMBTENAAR GEMEENTE E-MAIL H Haarlem Haarlemmermeer Harderwijk Heemskerk Heerlen Helmond Hilversum Hoorn Houten Huizen K Katwijk Krimpenerwaard L Leiden Leidschendam-Voorburg Leudal MMaassluis Maastricht Meierijstad Midden-Delfland Midden-Groningen N Nederweert Nieuwegein Nijmegen Noardeast Fryslân O Oldambt Ommen-Hardenberg Oss P R Purmerend Reimerswaal Rijswijk Rotterdam S Schiedam ‘s-Hertogenbosch Sittard-Geleen Soest T U V Stichtse Vecht Tiel Tilburg Twenterand Uden Utrecht Utrechtse Heuvelrug Venlo Vlaardingen jonghaarlem@haarlem.nl JAM@haarlemmermeer.nl jongeambtenaren@harderwijk.nl jongeambtenaren@heemskerk.nl challenge@heerlen.nl hyp@helmond.nl judok@hilversum.nl jongesteen@hoorn.nl jonghouten@houten.nl jong@huizen.nl jong@katwijk.nl info@krimpenerwaard.nl jongleiden@leiden.nl fam.matveld@leidschendam-voorburg.nl m.vanaarssen@leudal.nl m.roblesdemedina@maassluis.nl jong@maastricht.nl JAM@meierijstad.nl jongeambtenaren@middendelfland.nl youngprofessionals@midden-groningen.nl jongeren@nederweert.nl nieuwegeineratie@nieuwegein.nl jongerennetwerk@nijmegen.nl next@noardeast-fryslan.nl joa@gemeente-oldambt.nl jong@ommen-hardenberg.nl jop@oss.nl yup@purmerend.nl jongin@reimerswaal.nl wgijzel@rijswijk.nl jongr@rotterdam.nl jonge-ambtenaren@schiedam.nl jongbosch@s-hertogenbosch.nl jong@sittard-geleen.nl jans@soest.nl jong@stichtsevecht.nl frisenfruitig@tiel.nl jam@tilburg.nl jagt@twenterand.nl jong@uden.nl jau@utrecht.nl januh@heuvelrug.nl impuls@venlo.nl jongeambtenaren@vlaardingen.nl 111

GEMEENTE Voorst E-MAIL W Waalwijk Wageningen Weert West Betuwe Westland Winterswijk Z Zaanstad Zoetermeer Zwolle LANDELIJK Diverse gemeenten, regio’s en provincies (14 aangesloten traineepools) NETWERK A2-samenwerking: Valkenswaard, Heeze-Leende, Cranendonck Jonge Ambtenaren Netwerken Zeeland Interbestuurlijke trainees Jonge Ambtenaren Noord-Nederland Regio Achterhoek Regio Twente Stichting Jonge Ambtenarendag Zorg- en Veiligheidshuis Parkstad ONDERZOEKS- EN ADVIESBUREAU Platform 31 en YURPS ZonMw OVERHEIDSORGAAN De Hoge Colleges van Staat Gezondheidsraad Interprovinciaal overleg (IPO) Koninklijke Bibliotheek NRVD Regionaal Samenwerkingsverband Werken in het Westen Sociaal Domein Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) VNG trainees PERS Nieuwspoort POLITIE Politie Rijnmond PROVINCIE Brabant Drenthe Flevoland Fryslân jongvoorst@voorst.nl dna@waalwijk.nl baazis@wageningen.nl level@weert.nl jwb@westbetuwe.nl jongwestland@gemeentewestland.nl jaw@winterswijk.nl zaansgroen@zaanstad.nl sweet@zoetermeer.nl jongzwolle@zwolle.nl E-MAIL contact@interbestuurlijketrainees.nl E-MAIL jonga2@a2samenwerking.nl jatzee@zeeland.nl interbestuurlijketrainees@gmail.com jann@gmail.com info@jongeambtenarenachterhoek.nl info@twentsejongeambtenaren.nl info@jongeambtenarendag.nl jongzorgenveiligheid@vhparkstad.nl E-MAIL yurps@platform31.nl young@zonmw.nl E-MAIL bestuur.yohoco@gmail.com info@gr.nl communicatie@ipo.nl jongkb@kb.nl young@nvrd.nl join@werkeninhetwesten.nl jongsociaaldomein@gmail.com jongwillemshof@vng.nl gemeentetrainee@vng.nl E-MAIL jongnieuwspoort@gmail.com E-MAIL d00jongblauw@rijnmond.politie.nl E-MAIL jong@brabant.nl aanz@drenthe.nl jaf@flevoland.nl jongeambtenaren@fryslan.nl 112 JONG&AMBTENAAR PROVINCIE Gelderland E-MAIL Jong.gelderland@gelderland.nl Groningen Limburg Noord-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Zuid-Holland RIJK Autoriteit Consument en Markt Belastingdienst CBS Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Interdepertementaal Trainee Overleg (ITO) Rijkstrainees Kadaster Kamer van Koophandel Ministerie van Buitenlandse Zaken Ministerie van Defensie Ministerie van Econimische Zaken en Klimaat Ministerie van Financiën Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ministerie van Justitie en Veiligheid Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit Nederlandse Zorgautoriteit Onderwijsinspectie Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Rijksoverheid Rijksvastgoedbedrijf Rijkswaterstaat RIVM Sociale Verzekeringsbank UBR UWV Verkeer- en Watermanagement UNIVERSITEIT Technische Universiteit Delft Universiteit Leiden VAKBOND CNV FNV jongerenplatform@provinciegroningen.nl linkjongeren@prvlimburg.nl fris@noord-holland.nl mojo@overijssel.nl jongstleden@provincie-utrecht.nl jatzee@zeeland.nl prozha@pzh.nl E-MAIL Jong.ACM@acm.nl jong@belastingdienst.nl jong@cbs.nl jongduo@duo.nl ito@werkenvoornederland.nl jong.kadaster@kadaster.nl jong@kvk.nl verybz@minbuza.nl jongdefensie@mindef.nl jongel@minezk.nl jongfinancien@minfin.nl jim@minienm.nl nextvenj@minvenj.nl jongel@minezk.nl jongocw@minocw.nl jongvws@minvws.nl jongnvwa@nvwa.nl jong@nza.nl join@owinsp.nl PBLYoung@pbl.nl jong@rvo.nl communicatie@jongrijk.nl postbus.rvb.jong@rijksoverheid.nl jongrws@rws.nl Jongnetwerk@rivm.nl EXYoungSVB@svb.nl ubr.jong@rijksoverheid.nl jong@uwv.nl jongvwm@rws.nl E-MAIL youngdelft@tudelft.nl jong@leidenuniv.nl E-MAIL info@cnvjongeren.nl https://www.fnv.nl/cao-sector/jong/personen 113

WATERSCHAP E-MAIL Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Hoogheemraadschap Rijnland Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden Koninklijk Nederlands Waternetwerk Waternet (Amstel, Gooi en Vecht) Waterschap Aa en Maas Waterschap Brabantse Delta Waterschap Delfland Waterschap Drents Overijsselse Delta Waterschap Hollandse Delta Waterschap Hunze en Aa’s Waterschap Limburg Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Rijn en IJssel Waterschap Rivierenland Waterschap Scheldestromen Waterschap Vallei-Veluwe Waterschap Vechtstromen Waterschap Zuiderzeeland Wetterskip Fryslân jong@hhnk.nl jongrijnland@rijnland.net vers@hhsk.nl jong@hdsr.nl jongwaternetwerk@gmail.com jong@waternet.nl saamen@aaenmaas.nl https://www.brabantsedelta.nl/contact jongdelfland@hhdelfland.nl w-young@wdodelta.nl waterhoos@wshd.nl waterschap@hunzeenaas.nl stroomopwaarts@waterschaplimburg.nl jongnzv@noorderzijlvest.nl fresco-wrij@wrij.nl JIP@wsrl.nl info@scheldestromen.nl jong@vallei-veluwe.nl jong@vechtstromen.nl nieuwzzl@zuiderzeeland.nl jongwf@wetterskipfryslan.nl 114 JONG&AMBTENAAR WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR JOU! SRO: DÉ FULL-SERVICE VASTGOEDPARTNER VOOR GEMEENTEN Samen creëren wij de optimale condities om jong en oud zorgeloos te laten bewegen en sporten. SRO beheert, onderhoudt en exploiteert sportaccommodaties, zwembaden en ander gemeentelijk vastgoed zoals monumenten. Wij hebben alle disciplines onder één dak. SRO VOOR JOU: • Een werkgever die zich herkent in de waarden: betrokkenheid, samen, vooruitstrevend, gezondheid, (werk)plezier, ontwikkeling en inspiratie. • Behalve een werkplek binnen een maatschappelijk betrokken organisatie, bieden we je ook een aantrekkelijk pakket aan arbeidsvoorwaarden. • Professionaliteit en zelfontwikkeling zijn bij SRO erg belangrijk. We zien graag dat je blijft leren in elke fase van je loopbaan. • Een team van collega’s waarin we energiek en met plezier samenwerken. • SRO heeft aandacht voor een goede werk- en privé balans. Scan de QR-code voor meer informatie en onze openstaande vacatures. Vragen? Stuur een mail naar hrm@sro.nl NV SRO @NVSRO @NV.SRO

Regisseurs in het publieke domein Ontdek de kansen die JS biedt voor professionals die streven naar groei en diversiteit in hun loopbaan. Als je kiest voor detachering krijg je de mogelijkheid om te werken aan uitdagende projecten in de publieke sector. Onze opdrachtgevers zijn gemeenten, de Rijksoverheid en semi-overheid. Wij concentreren ons op een viertal gebieden: Ruimte en Infra Bedrijfsvoering Sociaal domein Rijksoverheid Groot waardevol netwerk Veel leermogelijkheden Variatie in opdrachten Zekerheid van contract Persoonlijke begeleiding Neem voor meer informatie en voor het inplannen van een kennismaking contact op met onze Recruitmentlead Anouk Bergenhenegouwen. 0613717191

Binnenlands Bestuur Extra - JONG & AMBTENAAR 2023 EXTRA 2023 PORTRETTEN van jonge ambtenaren Minder werken, MEER MENS? JONG wil het verschil maken Brussel is veel meer dan alleen maar een REGELFABRIEK Ambtenaar, wat SCHUIFT dat nou? NETWERKEN: anderen en de overheid leren kennen Een gesponsorde uitgave van Binnenlands Bestuur

Op zoek naar een carrièrepartner met wie je samen het maximale uit jouw talent haalt? Een bijdrage leveren aan de maatschappij én een mooi salaris? Ga een glansrijke carrière tegemoet bij de overheid met ons Jong Talent-programma. ABGL helpt je bij het oriënteren, ontdekken én ontwikkelen van jouw carrière bij de overheid. We zetten even de voordelen voor je op een rij: • Werkgeluk voorop; • We maken een persoonlijk ontwikkelplan; • Professionele begeleiding en coaching; • Afwisselende opdrachten bij de overheid; • ABGL zorgt voor de opleidingen; • Uitstekend salaris. Ben je net afgestudeerd of heb je al wat werkervaring? Wij helpen je verder. Wil je weten hoe? Plan hiervoor jouw (gratis) en vrijblijvende toekomstgesprek in met Joachim van Hees. Dit kan aan tafel, via teams of telefonisch. Wat jou het beste uitkomt. Iets voor jou? Doe het gewoon en neem contact op! Stuur een WhatsApp bericht met de code hiernaast of bel Joachim op 06 - 214 980 64 om het toekomstgesprek in te plannen. Of mail op joachim.van.hees@abgl.nl. Kijk voor meer informatie op abgl.nl/jong-talent GENERATIECLASH ‘D it is een noodgeval!’ Dat was de openingszin van de speech van een jonge activist die onlangs in het Concertgebouw in Amsterdam aandacht vroeg voor de klimaatcrisis. Op het moment dat het orkest stilviel, stond hij op om het publiek om hem heen toe te spreken. Even was de zaal stil van verbazing. Maar op het moment dat het woord ‘klimaatcrisis’ viel, begon het boegeroep. Het publiek begon hem vrijwel meteen uit te schelden, en trok hem binnen de kortste keren hardhandig aan zijn kraag de zaal uit. Het was beangstigend hoe snel de concertgangers overgingen tot beledigingen en geweld. Van het keurige Concertgebouwpubliek verwacht je niet zo’n kort lontje. Bovendien zou je denken dat deze weldenkende mensen enige sympathie zouden kunnen opbrengen voor de boodschap van de activist. ADRIAAN DE JONGE REDACTEUR BINNENLANDS BESTUUR Het Concertgebouwconflict laat zien hoe lelijk een generatieclash uit de hand kan lopen. De jonge idealist voelt zich niet gehoord en grijpt naar steeds radicalere middelen om zijn stem te laten gelden. De beschaafde boomers voelen zich dermate bedreigd in hun manier van leven, dat ze zelfs geweld geoorloofd vinden om de jongeling zo snel mogelijk van zijn podium af te sleuren. De tragiek is dat het niet zozeer om een inhoudelijk meningsverschil gaat. De boomers vinden het klimaat echt niet onbelangrijk. Toch is de aanpak van de jonge activist voor hen zó provocerend, dat ze compleet hun zelfbeheersing verliezen. Het gevolg? Niemand wint. Nou verwacht ik niet dat dit soort scènes zich in gemeentehuizen en andere overheidsgebouwen afspelen. Toch is ook daar een soort generatieclash gaande. Gemeenten hebben een grote behoefte aan jong talent, maar de jonkies gedijen niet altijd in het vergrijsde ambtenarenapparaat. Eén op de negen is binnen een jaar alweer vertrokken naar een andere baan. De jonge ambtenaren zijn gericht op maatschappelijke impact maken, zo blijkt uit onderzoek (en dat vind je ook terug in de interviews in dit magazine). Maar soms willen ze iets te snel. Ze voelen zich tegengehouden door de stroperige bureaucratie van de overheid. Bovendien geven ze aan niet altijd serieus genomen te worden door oudere collega’s. Maar één ding is zeker: conflict is geen optie. Daarvoor is de publieke zaak te belangrijk. Laat de Concertgebouwscène daarom een waarschuwing zijn. De groentjes en de grijze koppen zullen het samen moeten doen. De energie en de creativiteit van de millennials en de gen Z’ers is nodig om maatschappelijke problemen aan te pakken. Maar ook de kennis en de levenservaring van oudere generaties is onmisbaar. Om tot elkaar te komen, zullen de jongelingen misschien iets meer geduld moeten opbrengen. En de oudgedienden zullen ruimte moeten maken voor de ideeën en de methodes van hun jongere collega’s, ook als het ingaat tegen hoe zij het altijd hebben gedaan. Dit magazine geeft een beeld van de ambities en eerste ervaringen van de jongste generatie ambtenaren. Van hoe ze dat nou doen: impact realiseren. 3

INHOUD 11 TALENT VOOR CIJFERS Werken met gemeenschapsgeld geeft extra verantwoordelijkheid, vindt Marcel Oostenrijk. 30 KWETSBARE MENSEN HELPEN 26 MEER DAN EEN IDEE Lio van den Bosch werkt hard aan meer diversiteit. Louisetta Eisses begeleidt ontheemde Oekraïners. EN VERDER 21 FOTODAGBOEK RICK STIGTER 32 WAT JE NODIG HEBT OM JE TE ONTWIKKELEN 63 ZWEREN OF BELOVEN? 68 JONG WIL VERSCHIL MAKEN 69 ARBEIDSVOORWAARDEN 79 EU: MEER DAN REGELFABRIEK 106 JEZELF ÉN DE OVERHEID BETER LEREN KENNEN 110 NETWERKEN 25 ROSAN KOOLEN introduceert nieuwe informatie voorziening 4 08 MEREL MAKHIJA voorkomt ondermijnende criminaliteit 10 JAAP VALKENBURG verbetert het studentenleven 14 MARE DE WIT Naar een robuuster watersysteem 16 JORIS PETERS Verliefd op de Van Brienenoord 29 MARTIN CHAIGNEAU koppelt nieuwe wijkbewoners 39 JOËL HIJKOOP Net dat extra duwtje naar werk 42 JESSIE DE GOEIJ EN FEMKE FLIETSTRA doen het samen 45 TIRZA PULLEMAN heeft haar gedroomde baan 46 SAM JANSSEN: Niet alleen op de winkel passen JONG&AMBTENAAR EXTRA JONG&AMBTENAAR 60 PLANOLOGIE IN HISTORISCHE OMGEVING 100 LADY OF THE SHIT Werk met een luchtje eraan. Het deert Annette Zwinderman niet. Zeno Thijsse woekert met ruimte. 72 NIET ALLEEN DE BOUWTEKENING Esmee Wichard zorgt ervoor dat we droge voeten houden. 52 ANNIKA VAN VEEN koestert tijd van leven 73 MARIT SMELTER Snel carrière in de energietransitie 56 HENK HOOGEVEEN Een nieuwe toekomst voor erfgoed 64 MICHELLE KAMES is Jonge Ambtenaar van het Jaar 66 BREGJE DE JONG Even de jongste raadsgriffier 70 DAPHNE JANSEN-HAAZE Kiezen: nieuwbouw en renovatie? 76 YVONNE SIEPEL traint crisisfunctionarissen 80 MACHTELD VAN DIJK vindt Noord-Brabant een wereldprovincie 84 ISABEAU SCHUTTE Dieren niet storen svp 91 JOB HOLLANDER Vakantiegevoel door het werk 5 92 ROBERT KATHUSING Iedereen in beweging brengen 94 KEVIN BENNING Rauw is ook mooi 99 LENNART VINKE Innoveren bij het waterschap 102 ANNE GUBBELS Een beetje Rijdende Rechter

INHOUD PRESENTATIES PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE Generatie Z trappelt om nieuwe inzichten te delen RIJKSOVERHEID ZOEKT TALENTVOLLE GENERATIE Z De Generatie Z (‘Gen Z’) staat klaar om aan het werk te gaan. Deze lichting zit net weer anders in elkaar dan die van directe voorgangers, de millennials. Wie anders dan een nieuwkomer uit die jongste lichting kan dat beter uitleggen? STAGES Eerder draaide hij mee bij het ICT-stagebureau van het Rijk, zelf ook als stagiair. Zijn 2e stage was bij Rijkswaterstaat, waar hij kennismaakte met de meer strategische kanten van hrm. En in 2021 werkte hij met collega’s aan een manier om ambtenaren van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen te doordringen van een andere benadering die nodig is voor inwoners van de zogeheten BES-gemeenten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Deze bijzondere gemeenten van Nederland kennen een totaal andere context dan wij gewend zijn hier in Europees Nederland. De verschillen overbruggen en bewustwording vergroten bij de ambtenaren was dus het doel van de opdracht. GEVECHT OM TALENT Ashetosh is nu in de eindfase van zijn studie begonnen aan zijn allerlaatste en belangrijke stage: zijn afstudeerstage. De komende 10 maanden staan in het teken van zijn leeftijdgenoten, de EEN GEWELDIGE KANS BIJ DE GEMEENTE AMSTERDAM Joelle Livestro (33) en Lorenzo De Navascués y Lauzet (37) willen allebei graag een stap zetten in hun carrière. Daarom volgen zij nu bij de gemeente Amsterdam het ontwikkeltraject HIPP tot leiding gevende. En dat brengt ze meer dan ze hadden verwacht. L orenzo werkt zo’n vijf jaar als architect en stedenbouwkundige bij de gemeente Amsterdam wanneer hij via collega’s over het High Impact Potential Program (HIPP) hoort. Het HIPP is een ontwikkeltraject waarbij je de kans krijgt onder begeleiding te leren en te ervaren hoe het is om leidinggevende te zijn. “Dit zag ik als dé kans om van ontwerper naar een managementfunctie door te groeien.”, vertelt Lorenzo. Sinds een half jaar volgt hij het traject en geeft hij bij het Ingenieursbureau leiding aan een team projectteamondersteuners dat zich bezighoudt met infrastructuurprojecten, zoals het programma ‘Bruggen en kademuren’. Bij Joelle liep het net anders. “Mijn leidinggevende vroeg aan mij of het HIPP iets voor mij was.”, vertelt ze. “De eerste keer dat hij het vroeg was ik daar niet klaar voor. Toen hij het later nog eens vroeg, was ik dat wel.” Ze doet nu net als Lorenzo het HIPP en geeft bij de afdeling Werk en Participatie leiding aan team NUG (Niet-Uitkeringsgerechtigden) en de pilot ‘Werkende Minima’. “Wij helpen mensen die geen recht op een uitkering hebben op weg naar een baan of scholing. Gemeente Amsterdam is de enige gemeente die hier iets actiefs mee doet, dat is wel bijzonder.“ PERSOONLIJKE ONTWIKKELING Je kunt niet zomaar meedoen aan het HIPP, eerst vindt er een pittige selectie plaats. Dit jaar waren er meer dan vijftig aanmeldingen, waaruit 15 deelnemers zijn geselecteerd. Joelle en Lorenzo vinden het een geweldige kans dat ze kunnen deelnemen, want het traject heeft ze al veel gebracht. Joelle: “Vooral persoonlijke ontwikkeling binnen je werk, je leert jezelf goed kennen. Bijvoorbeeld wat je overtuigingen zijn en hoe je die terugziet in je werk, maar ook privé. Soms zit je jezelf daarbij in de weg, nu leren we hoe we daarmee kunnen omgaan. Het gaat allemaal ook heel snel. Ik weet nog hoe het was op mijn eerste dag. Nu, een half jaar later, voelt het heel anders en sta ik er echt als teammanager.” Ook opent het traject deuren voor de twee deelnemers. Lorenzo voelt zich inmiddels ervaren genoeg om te reageren op vacatures voor leidinggevenden. Joelle vindt het bovendien mooi dat ze als leidinggevende invloed kan uitoefenen. “Je kan echt iets betekenen omdat je nu wat meer op strategisch niveau werkt. Je bouwt mee aan iets. Ik was zojuist bij een vergadering, dan denk ik wel even ‘‘wauw, ik mag gewoon meedenken over belangrijke thema’s’. SAMEN WERKEN AAN EEN GEZONDE EN VEILIGE REGIO. WIE ZIJN WIJ? De Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) werkt voor negen gemeenten (ruim 500.000 inwoners): Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Onze organisatie bestaat uit de GGD (waaronder Ambulancezorg en Jeugdgezondheidszorg), de brandweer, Crisisbeheersing Kennemerland, Landelijke Meldkamer Samenwerking Noord-Holland, Zorg- en Veiligheidshuis, Veilig Thuis en ondersteunende afdelingen. Met Tata Steel, het Noordzeekanaal en Schiphol is onze regio één van de meest risicovolle veiligheidsregio’s in Nederland. WERKEN BIJ ONZE VEILIGHEIDSREGIO Binnen onze organisatie vind je collega’s met uiteenlopende expertises en achtergronden. Eén cruciaal ding hebben we met elkaar gemeen: samenwerken! We bundelen onze krachten voor hetzelfde doel: onze regio zo gezond en veilig mogelijk houden. Doe jij met ons mee? Kijk snel bij op www.werkenbijdevrk.nl. Staat je droombaan er nu niet bij, meld je dan aan voor een vacature-alert of zoek contact met ons. Naast een interessante baan in een dynamische (crisis)organisatie, hebben wij uitstekende arbeidsvoorwaarden waaronder een Individueel Keuze Budget (17,05% van het bruto jaarsalaris). Je kunt er o.a. voor kiezen dit uit te laten betalen of er extra vakantie uren van te kopen. Bij ons krijg je de mogelijkheid je verder te ontwikkelen door het volgen van opleidingen, trainingen en workshops, bijvoorbeeld op het gebied van vitaliteit. EEN SPANNENDE CRISISFUNCTIE Veel medewerkers hebben naast hun reguliere werk een crisisfunctie, waarvoor zij opgeleid en geoefend zijn. Zij komen in actie als hun pieper gaat. Dat kan een brand zijn, maar ook een vliegtuigongeval, tunnelincident of een uitbraak van infectieziekten. JONGVRK JongVRK verbindt jonge, enthousiaste medewerkers met elkaar door het organiseren van gezellige en leerzame activiDE MEDEWERKERS VAN VEILIGHEIDSREGIO KENNEMERLAND (svz 2021) • 333 fulltime brandweer • 396 vrijwilligers • 1.627 GGD (inclusief tijdelijke medewerkers voor coronapandemie) • 85 ambulancemedewerkers • 25 crisisbeheersing Kennemerland (specialisten risico- en crisisbeheersing) • 47 meldkamer medewerkers (brandweer en ambulance) • 105 medewerkers ondersteunende afdelingen • 96 medewerkers Veilig Thuis • 23 stagiaires • 2 directeuren 58% mannen, 42% vrouwen PRESENTATIE Een jonge organisatie in een eeuwenoude regio MAAK HET MEE BIJ GEMEENTE LAND VAN CUIJK Bij Land van Cuijk maak je het mee! Een nog jonge gemeente, volop in ontwikkeling. Werken voor Land van Cuijk is daardoor best uitdagend. Tegelijkertijd biedt het veel kansen: je krijgt veel ruimte voor eigen inbreng en verantwoordelijkheid. We zijn een grote gemeente, waarin we groot denken maar klein doen. We werken aan projecten en opdrachten die écht het verschil kunnen maken. Dat geeft voldoening. GROOT DENKEN, KLEIN DOEN We zijn qua oppervlakte de grootste gemeente van Brabant, ruim 351 km2 met 90.000 inwoners verdeeld over 33 unieke kernen. Je kunt dus niet om ons heen! Onze positie gebruiken we om de beste resultaten te behalen voor onze inwoners en ondernemers. Tegelijkertijd hebben we oog en oor voor wat er in onze kernen leeft. We versnellen en versterken lokale initiatieven. We werken niet alleen voor, maar juist mét de samenleving en bouwen samen aan een duurzaam en vitaal Land van Cuijk. GOED IN JE VEL We vinden het belangrijk dat onze medewerkers goed in hun vel zitten. We bieden onder meer loopbaanadLAND VAN CUIJK IN HET KORT: ONTSTAAN IN 2022 NA EEN FUSIE VAN VIJF GEMEENTEN GROOTSTE GEMEENTE VAN BRABANT IN OPPERVLAKTE 800 MEDEWERKERS FLEXIBELE WERKTIJDEN EN LOCATIES UITSTEKENDE ARBEIDSVOORWAARDEN VACATURES: WWW.WERKENBIJLANDVANCUIJK.NL OF SCAN DE QR CODE Onze omgeving is voortdurend in ontwikkeling. Dat vraagt om snelle besluitvorming. Zodat we kansen pakken en oplossingen bieden. Daarom leggen we bevoegdheden en verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie. Medewerkers kunnen zo snel aansluiten bij de behoeften van inwoners en bedrijven. Daarbij gaan we uit van vertrouwen. Dat vertrouwen hebben we, omdat we goede, capabele medewerkers in huis hebben. vies, dat draait om individuele ontwikkeling, vitaliteit en geluk. Of het nu werkgerelateerd is of juist persoonlijk: er is altijd gelegenheid voor goede gesprekken. teiten. Hier krijgen ideeën een podium, is ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, en het biedt de basis voor een interessant netwerk. Je leert in no-time collega’s binnen de hele VRK kennen. FLEXIBEL Een prettige werk- en privébalans vinden wij erg belangrijk. Zeker in de huidige tijd. Flexibel werken en daar werken waar jij optimaal kunt werken is volgens ons de nieuwe manier van werken. We werken vanuit diverse locaties in de gemeente of vanuit huis en je kunt ook zelf gemakkelijk je werktijden indelen. TALLOZE ONTWIKKELKANSEN Persoonlijke ontwikkeling staat bij ons hoog in het vaandel. Medewerkers krijgen de kans om zich te blijven ontwikkelen en te groeien. We bieden daarom uitgebreide opleidingsmogelijkheden. Ook hebben we onze eigen Land van Cuijk-academie waar je interessante trainingen en workshops kunt volgen. Voor ieder wat wils! We werken met de Velsenaar in ons hoofd en in ons hart. Inwoners van Velsen zijn nuchter, betrokken en recht voor z’n raap. De saamhorigheid is groot. In Velsen geef je elkaar de ruimte. Zolang je anderen niet tot last bent, kan en mag er veel. DE KRACHT VAN VELSEN De unieke, strategische ligging aan de monding van het Noordzeekanaal en de Noordzee. We werken slim samen met de lokale en regionale netwerken van inwoners, bedrijven, kennisinstellingen en overheden. De grote veelzijdigheid. Gemeente PRESENTATIE VELSEN; OVERZICHTELIJKE ORGANISATIE, VEELZIJDIGE GEMEENTE Bij Team Velsen staat niemand alleen en niemand haalt zijn resultaten alleen. We hebben medewerkers met allerlei verschillende talenten in huis. We werken in samenhang aan onze gezamenlijke opgaven. Daarbij maken we gebruik van elkaars expertise en competenties. We geloven in minder regels. Naar de buiten wereld, maar ook naar onze eigen medewerkers. Je hoeft voor ondernemend gedrag geen toestemming te vragen. Velsen heeft veel plekken die een kennismaking waard zijn. We hebben het, of we hebben het dichtbij. Hier leven mensen samen, hier beleven mensen samen! Kijk maar eens op: Nieuwsgierig naar Team Velsen? Kijk voor meer info en vacatures op: JONG VELSEN Onder de naam Jong Velsen komen jonge ambtenaren regelmatig bij elkaar om een borrel te drinken, kennis te delen, blijvende contacten te leggen en inspirerende workshops te volgen. KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE De organisatie bestaat uit ongeveer 500 medewerkers. 21% van de collega’s is 35 jaar of jonger. Velsen heeft ongeveer 70.000 inwoners. Velsen heeft de grootste zeesluis van de wereld; zeesluis IJmuiden. Velsen bestaat uit de 7 woonkernen, ieder met zijn eigen kenmerken. Kijk op Velsen.nl voor meer informatie over onze organisatie. Bij Velsen vinden we het belangrijk om te investeren in jonge ambtenaren. Er is veel ruimte voor ontwikkeling en plezier. Bij Velsen kun je jezelf zijn op het werk. En dat draagt bij aan je werkgeluk! We willen niet alleen het beste voor onze samenleving, maar ook voor elkaar. Annabel van Schooten (25 jaar), consulent Zorg en trekker van Jong Velsen: ‘De professionele en ook informele, persoonlijke manier van omgaan met elkaar maakt werken bij gemeente V elsen betekenisvol voor mij.’ 12 18 20 24 28 12-13 Rijksoverheid zoekt talentvolle generatie Z 18-19 Een geweldige kans bij de gemeente Amsterdam 20 Samen werken aan een gezonde en veilige regio. 24 Maak het mee bij gemeente Land van Cuijk 28 Velsen; overzichtelijke organisatie, veelzijdige gemeente COLOFON Binnenlands Bestuur Extra - JONG & ambtenaar is een uitgave van Binnenlands Bestuur BV, onderdeel van Sijthoff Media Groep. Uitgaven onder de titel Binnenlands Bestuur Extra vallen niet onder verantwoordelijkheid van de redactie van Binnenlands Bestuur. SAMENSTELLING EN EINDREDACTIE Martin Hendriksma Yvonne Jansen Mans Kuipers REDACTIE Yvonne Jansen Dave Schut Aart Verschuur VORMGEVING VRHL Content en Creatie FOTOGRAFIE Henriëtte Guest Shutterstock MARKETING EN DISTRIBUTIE Lindsay Duijm SALES Sandra de Vries TRAFFIC Gerda Bruggeman Annet van Vliet Cecile Intema VERSPREIDING JONG & ambtenaar wordt verspreid via hogescholen en universiteiten, uitgereikt op beurzen en congressen en verstuurd naar de abonnees van Binnenlands Bestuur die student zijn en/of jonger dan 35 jaar. 6 BESTELLEN marketing@binnenlandsbestuur.nl ADVERTENTIES EN PRESENTATIES Bellen: 06-46285131 Mailen: traffic@binnenlandsbestuur.nl ABONNEMENT BINNENLANDS BESTUUR www.binnenlandsbestuur.nl/signup Deze uitgave is gratis verkrijgbaar voor laatstejaarsstudenten aan hogescholen en universiteiten. JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR Foto door Anneke Hymmen JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE Vincent Roozen – algemeen directeur slash gemeentesecretaris van de gemeente Rotterdam – neemt je op sleeptouw door zijn stad. Misschien ook wel jouw stad? W aarom Rotterdam jou nodig heeft? Nou, dat laat ik je graag met eigen ogen zien. Spring maar achter op mijn fiets … Zit je een beetje? Gaan we. En geen oortjes in, want ik klets graag. Vertel ik je gelijk een verhaal. Hoe ik – lang voordat jij überhaupt bestaat – van jongs af aan door deze stad fiets. Eerst van Noord naar het centrum, toen Oost naar West, en sinds ik tegen het centrum aan woon vooral vanuit daar naar buiten. Die jonge Vincent heeft wat met de stad. Brandweerman of politieagent worden klinkt ook wel oké, maar nee: ambtenaar. Dát moest en zou het worden, ook al scoort dat niet echt op verjaardagsfeestjes. Maar ik weet wat ik wil. Werken voor Rotterdam, voor de publieke zaak. Dus ik solliciteren. Wijst de gemeente me af! Ik terugschrijven: ‘Sorry, maar voor mij geen optie. Geef me anders een contractje voor een paar maanden. Ik beloof dat ik mijn best doe.’ Ze nemen me aan. En raken me nooit meer kwijt. we met plezier. Dat vind je terug in ons uiteenlopende leeraanbod. Soms volg je een online of fysieke workshop, training of seminar, dan weer speel je een interactief spel. Ook bieden we traineeships aan en hebben we een eigen Rijswijk Academie. Onze managers staan open voor kandidaten die nog niet 100% aan de functie-eisen voldoen. Wanneer jij nog niet alle functie-eisen kunt afvinken, maar wel talent en potentieel hebt, dan krijg je bij ons de ruimte om te groeien in je functie. We stimuleren actief doorgroei naar andere functies binnen Rijswijk. Hierdoor is ons doorstroompercentage hoger dan bij vergelijkbare gemeenten. Zo groei je mee met Rijswijk. Interesse in werken voor Rijswijk? Kom vrijblijvend een kop koffie drinken in ons gezellige Werkc@fé met een Ook mooi meegenomen: Met een laptop/iPad en iPhone en thuiswerkfaciliteiten kun je werken waar jij wilt Stadhuis Rijswijk is goed bereikbaar met OV, fiets en auto. Gratis parkeren kan op loopafstand 500 collega’s van gemiddeld 48 jaar kunnen jou ondersteunen met werkervaring en kennis 94 collega’s hiervan zijn jonger dan 36 jaar en vormen samen met jou een welkome frisse wind Verhalen van collega’s lees je op www.WerkenVoorRijswijk.nl Stel je voor dat jij meedoet. Om kwetsbare Rotterdammers, zo’n kwetsbare wijk vooruit te helpen. Dat jij die uitdaging pakt. Nee, omarmt. Voor het grote plaatje gaan, maar altijd op jouw netvlies: oog hebben voor de mens. Het in - dividu dat telt. Kom, we fietsen verder door Zuid. Nu wat luchtigs. Collega’s op de vuilniswagen vragen of we even meehelpen met grofvuil ophalen, zoals ik laatst deed op werkbezoek. Jij stroopt je mouwen op en zegt: ‘Vincent, wedden dat ik meer dan jij in die bak kieper?’ Jij wint, maar ik zeg dat ik je als gastheer moet láten winnen. Als we klaar zijn, kijken we uit op een schoon straatje. High five. We komen in IJsselmonde. Je vindt het vastgoed hier best oké eruitzien. Toch ook soms van die dichtgeplakte ramen. Een projectleider buitenruimte die we tegenkomen, vertelt heel bescheiden dat ze wat kleine dingen hebben gedaan. Een paar picknicktafels tussen de flats neergezet, een kooltjesbak voor de barbecue, afvalbakken erbij. Maar jij en ik kijken elkaar aan, en voelen: dit is niet klein. In 2021 kwam de functie van planoloog op mijn pad. Met mijn studie Rechten als achtergrond kan je natuurlijk nog alle kanten op. Ik merkte dat ik niet graag als jurist alleen maar bezig ben met regels en wetten. Daarom vind ik het vak van planoloog ook zo interessant. Ik heb nu met ontzettend veel partijen te maken. Denk bijvoorbeeld aan collega’s van de provincie, milieu, stedenbouw en archeologie. We dragen samen zorg voor een goede ruimtelijke indeling van onze gemeenten. Mijn rol is om alle losse eindjes aan elkaar te knopen zodat er een goed integraal advies ligt voor de colleges. Echt een mooie uitdaging. toekomstige collega in jouw vakgebied. Neem hiervoor contact op met Inge van der Steen, HRM gemeente Rijswijk. Mailadres: ivdsteen@rijswijk.nl of telefoonnummer 14 070 Jij en ik fietsen over een paar Rotterdamse paradepaardjes: de vernieuwde Coolsingel. De Erasmusbrug. De Kop van Zuid. Over de nog jonge Rijnhavenbrug voor voetgangers en fietsers, die wij hier tot de Hoerenloper hebben omgedoopt vanwege de verbinding met – nu trendy – Katendrecht. We drinken iets bij café De Ouwehoer. Of Theater Walhalla. Ja, Rotterdam is hip, happening. Een architectuurstad van statuur. Een kansenstad. Die je echt trots kan maken. Maar er is een andere kant. Want we fietsen verder. Naar de Afrikaanderwijk. Onderdeel van het aanpakplan ‘Nationaal Programma Rotterdam Zuid’. We gaan op een bankje zitten. En zien de wijk leven. Maar … ook die dichte gordijnen en met kranten afgeplakte ramen. Achter die ramen? Geldproblemen, moeilijkheden, weinig kansen in het leven. Rotterdammers die de overheid niet goed weten te vinden. Soms geen enkel vertrouwen hebben in de overheid. En ja, soms terecht ook – kijk naar de Toeslagenaffaire. VAN STAGEPLEK NAAR COÖRDINEREND PLANOLOOG. ALLES IS MOGELIJK BIJ DE BUCH Talent binnen halen, houden én een podium geven. Dat is soms best een uitdaging bij gemeenten. En al helemaal in deze tijd waar banen voor het oprapen liggen. Bij de Werkorganisatie BUCH doen we er alles aan om onze talenten te laten groeien en bloeien. Een mooi voorbeeld hiervan is Rico Hofman (27). R ico is planoloog bij het domein Ruimtelijke Ontwikkeling. In 2019 deed Rico zijn afstudeeronderzoek over de Omgevingswet bij ons voor zijn studie Rechten. Na zijn scriptie wisten we niet hoe snel we hem binnenboord moesten houden. Een talent moet je niet laten lopen. Rico was ook nog steeds enthousiast. Dus na zijn diploma had hij zijn eerste arbeidscontract meteen binnen. Aan het werk! Rico: “Ik begon na mijn studie als beleidsmedewerker Ruimtelijke Ontwikkeling. Dit heb ik 2 jaar met plezier gedaan. Het was ook een mooie kans om de organisatie nog beter te leren kennen. Maar ook om erachter te komen welke functie nu echt bij mij past.” Deze functie is voor een groot deel juridisch, maar er bestaat eigenlijk geen standaard formule voor een ruimtelijk plan dat afwijkt van het bestemmingsplan. Dat vergt maatwerk. Het is constant zoeken naar een balans tussen benutten en beschermen van de leefomgeving. Als planoloog is mijn werkgebied ook een groot cadeau, het is hier ontzettend mooi. “Van stranden en duinen tot nostalgische dorpslinten, maar je hebt bijvoorbeeld ook weer te maken met regels voor bouwen rond Schiphol.” Wat de BUCH natuurlijk nog unieker maakt is dat één ambtelijke organisatie werkt voor 4 gemeenten. Voor Rico betekent dat dat hij aan twee gemeenten is gekoppeld. Maar hij kan zeker niet zonder zijn collega’s die voor de andere twee gemeenten werken. “Ik ben in dienst van Werkorganisatie BUCH. Dat betekent dus dat de 4 gemeenten eigen colleges en raden hebben en dus ook dat elke gemeente zijn eigen ideeën heeft. Daarom zijn we vanuit ons domein aan één of twee gemeenten gekoppeld. Ik zie het als voordeel dat we vanuit de werkorganisatie veel minder kwetsbaar zijn. EEN LEVEN LANG LEREN IS HET MIDDEL OM TALENT TE BINDEN EN BOEIEN Dat de wereld om ons heen steeds sneller verandert, is inmiddels bij iedereen wel bekend. We moeten niet harder, maar slimmer werken en hier hebben we helden bij nodig. Talent dat anders durft te denken en niet bang is om tegen de status quo in te gaan. Akkodis Academy staat voor dit talent, ondersteunt en daagt hen uit om op persoonlijk en vakinhoudelijk vlak elke dag weer het beste uit zichzelf te halen. Met een volledig op maat gemaakt traineeship en een passende opdracht bij één van de opdrachtgevers, gaan wij samen aan de slag. Dit kan binnen de vakgebieden RPA, Finance, Informatiemanagement, IT & Engineering. ‘ D BUCH IN HET KORT: Bij de BUCH werk je voor de gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo. Naast natuurlijk de werkorganisatie zelf. Wij zijn uniek met z’n 5-en. Dit geeft volop kansen. Pak die kansen. Haal het beste uit jezelf en maak het beste van de BUCH. We hebben 850 mensen in dienst Mooi aan hun werk vinden zij: werk dat er toe doet, werkplezier, verantwoordelijkheid en veel kansen om te leren en ontwikkelen We zijn een jonge organisatie. We bestaan nu 5 jaar. Dus je hebt nog volop kans mee te denken over van alles en écht verschil te maken. Briljante ideeën ontstaan niet alleen tussen 9 en 17 uur, jij bepaalt waar en wanneer je werkt. Ook thuis zorgen wij voor een goede werkplek met een thuiswerkvergoeding. Ga je naar kantoor? Dan heb je keuze uit drie locaties! Leer andere jonge collega’s kennen via ons jongerennetwerk de BUCH JONG! Volg de BUCH op LinkedIn de medewerkers te vormen naar wat er in de toekomst nodig is om de continuiteit van de organisatie te blijven borgen. Dit betekent in de praktijk dat het soms profielen betreffen die niet meteen perfect aansluiten bij de vraag. Bij de Academy staan we juist voor het leggen van de focus op de competenties en de capaciteit van de betreffende kandidaat. Door orga nisaties hier stap voor stap in mee te nemen, slagen wij erin hen te voorzien van passend talent. e uitdaging ligt bij organisaties om met deze snelle verandering mee te gaan en zelf voorop te lopen. Zoveel data en kennis die we vandaag de dag hebben, is morgen wellicht niet meer relevant. Bij Akkodis Academy vertalen wij dit terug naar de functies die nu en in de toekomst nodig zijn. ‘ vertelt Pascal Alberts, directeur van Akkodis Academy. ‘Wanneer wij in gesprek zijn met onze opdrachtgevers stellen wij de vraag wat zij over twee of vijf jaar nodig hebben. Het is logisch dat men dit niet altijd weet en daar denken wij juist graag in mee. Wij geloven erin dat organisaties de uitdaging aan moeten willen gaan om ‘ Onze doelgroep wil graag door blijven groeien en stappen maken’ Overheidsorganisaties krijgen ook te maken met verschuivingen in de arbeidsmarkt en wetgevingen die constant veranderen. Zij weten soms ook niet waar het naartoe gaat. Pascal: ‘Wat ze wel weten is dat er steeds minder kandidaten zijn en dat het binden en boeien van medewerkers uitdagender wordt. Wij ondersteunen organisaties met het vinden van passend talent en geven adviezen over wat deze generatie nodig heeft om zich “thuis” te voelen binnen deze organisatie. Denk hierbij aan flexibiliteit, doorgroeimogelijkheden en natuurlijk de passende arbeidsvoorwaarden. Onze doelgroep wil graag door blijven groeien en stappen maken. Daar staan wij als Akkodis Academy voor, blijven leren want alleen dan ben je klaar voor de toekomst. Met behulp van onze Talent Managers, vakinhoudelijke opleiding en het persoonlijk ontwikkeltraject leggen wij de focus op wat iemand al kan en gaan dat verder ontwikkelen. Dat zorgt voor een dosis energie, een goede drive en resultaten. Wij dagen onze talenten uit om buiten hun comfortzone te treden, daar wordt namelijk (persoonlijke) groei behaald. Dat is het PRESENTATIE ‘van pizza- en spellenavond tot pijnbanksessies’ EEN STERK JONG AMERSFOORTS NETWERK mersfoort is een jonge stad en Gemeente Amersfoort heeft steeds meer jonge medewerkers. Aanleiding voor een gesprek met Joram, die naast zijn werk als assistent projectmanager duurzame mobiliteit ook bestuurslid is van het netwerk Jong Amersfoort. Op de laagdrempelige intranetpagina van Jong Amersfoort staat Joram’s foto direct naast de kalender met activiteiten, die variëren van een pizza-en spellenavond tot zogenaamde pijnbanksessies. Joram vertelt er meer over: “een sterk netwerk dat groeit, ontstaat niet uit het niets. We checken de behoefte bij de jonge collega’s en komen tot een aanbod met ‘voor ieder wat wils’. We maken er bewust tijd voor om samen toffe dingen te ondernemen.” “Sommige activiteiten zijn echt voor de fun-factor. Tegelijkertijd willen we met Jong Amersfoort ook onze stem laten horen. Samen sta je sterk en krijgen we meer voor elkaar. En ook zo’n pizza-en spellenavond levert ons iets op. Er ontstaat veel vertrouwen als je elkaar leert kennen. Daardoor deel je sneller je A ideeën, wat een voorwaarde is voor vernieuwen. Je interne netwerk groeit en het is het gewoon fijner (samen)werken als je elkaar beter kent en weet te vinden.” Hoe het zit met de pijnbanksessies? Joram: “Wisselend nodigen we een manager of wethouder uit die we ‘aan de tand voelen’ over een bepaalde keuze. We vragen soms naar de meer persoonlijke kant of naar politieke blunders, daarom noemen we het de pijnbank. Door zo de kwetsbare kant van managers en bestuurders te ervaren benader je ze makkelijker. Je weet weer dat het ‘ook mensen zijn’ die fouten kunnen maken’. Meestal ontstaat er een leuk en leerzaam gesprek dat twee kanten op gaat. Zeer aan te bevelen. Joram is bij het bestuur van Jong Amersfoort gegaan omdat hij enthousiast is over het netwerk, ideeën heeft en het belangrijk vindt om deze groep te vertegenwoordigen. “Er is meer dan werk en dit vind ik leuk en belangrijk en het past ook bij me. Die ruimte krijg je hier en dat is heel prettig.” Meer over Werken bij Gemeente Amersfoort vind je via onze website www.amersfoort.nl/vacatures Gemeente Amersfoort is een jonge gemeente die groeit. Goed bereikbaar in het midden van het land. Veel ruimte voor werken waar je wilt, thuis, op het stadhuis of in de stad. Meld je aan om de jobalert te ontvangen of volg ons op LinkedIn 35 36 40 48 50 34-35 Groei mee met Rijswijk PRESENTATIE Geen grenzen verleggen TIJD VOOR ACTIE! “W Agressie en ongewenst gedrag, het komt overal voor en neemt alsmaar toe. In 2008 zijn landelijk afspraken gemaakt om hier tegen op te treden. Gemeente Tilburg heeft een agressie protocol Veiligheid Publieke Taken (VPT). Als coördinator zet Roy Timmermans zich in voor een veilig werkklimaat. ‘Tijd voor actie!’ at mij betreft is er genoeg geschreven over de aanpak. Het is hoogste tijd om het beleid in praktijk te brengen”, vertelt Roy. “Mensen moeten prettig kunnen werken en zich fysiek en mentaal veilig voelen. Dat is ook een verplichting voor de werkgever vanuit de Arbowet. Elke leidinggevende moet zich daarvan bewust zijn. Ik ben beschikbaar om de acties te ondersteunen en maak zoveel mogelijk afspraken om dit belangrijke onderwerp onder de aandacht te brengen. En de noodzaak van in actie komen tussen de oren te krijgen. Dat is best een uitdaging.” ZÉRO TOLERANCE “Ons beleid is zéro tolerance. Het is cruciaal dat we allemaal dezelfde grens trekken. Een gezamenlijke norm van tot hier en niet verder. Het gaat namelijk over onze grens. Eenduidigheid en snel die grens aangeven werken als drempel en gaan agressie tegen. Mensen die te ver zijn gegaan, zijn zich daar vaak niet eens van bewust. Door als werknemer te denken van ‘ik kan daar wel tegen’, verschuif je de tolerantiegrens. Dat moeten we juist voorkomen. Met het uitstralen van deze aanpak willen we een voorbeeld zijn voor de vele partners in de stad waar we mee samenwerken en de bewoners.” TYPISCH TILBURGS “Collega’s moeten zich gesteund voelen door hun leidinggevende. Met een gesprek. Maar ook met maatregelen richting de ruziemaker, zoals een contactverbod, aangifte en het in gang zetten van een bestuurlijke procedure. Strafdossiers kunnen soms maanden blijven liggen. Dan is het extra belangrijk om op andere vlakken alvast wat in gang te zetten. Zo houd je de collega op de hoogte en kun je als organisatie actie ondernemen. Inname van een milieupas bijvoorbeeld en gemaakte extra kosten daarvoor in rekening brengen. Het gaat hier ook om het afdwingen van bewust gedrag. Die doe- mentaliteit vind ik typisch Tilburgs.” VINGER AAN DE POLS “Om grip te krijgen op de bewustworEen gezamenlijke norm van tot hier en niet verder. 54 36-38 Presentatie gemeente Rotterdam PRESENTATIE VOOR DE WERELD OM JE HEEN Waterschap Hollandse Delta (WSHD) zorgt op de Zuid-Hollandse Eilanden voor schoon en voldoende water én voor veilige dijken en (vaar)wegen. Bij het waterschap werk je voor de wereld om je heen. Waar het water gaat, gaan wij. Met onze kennis, kunde en passie zorgen we ervoor dat de wereld om ons heen leefbaar blijft. Droge voeten, schoon water en een duurzame omgeving: dat kan alleen door vakgebieden te verbinden. Ons werk is enorm belangrijk. Water staat namelijk nooit stil. WAT DOET HET WATERSCHAP? WSHD voert werkzaamheden uit die een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren. Allereerst zorgen we voor een goede waterkwaliteit in onze sloten en singels. In een sloot met een goede waterkwaliteit leven veel waterplanten en -dieren. Om een goede waterkwaliteit te behouden doen we onderhoud, voeren we projecten uit, doen we onderzoek om tot betere inzichten te komen, investeren we in slimme technologie en houden we toezicht. We zorgen niet alleen voor een goede waterkwaliteit, maar ook voor voldoende water. Voldoende water betekent: niet te veel water, maar ook niet te weinig. Te veel water kan leiden tot overstromingen en overlast. Te weinig water is ook niet goed, omdat boeren dan hun gewassen niet kunnen beregenen, omdat er verzilting op kan treden of omdat de waterkwaliteit snel achteruit kan gaan. Daarnaast onderhouden we zo’n 800 kilometer aan dijken, duinen en kades, waarvan 364 kilometer het water van grote rivieren en binnenmeren tegenhoudt. Deze dijken toetsen we iedere zes jaar op hun veiligheid. Onze dijkwachtorganisatie monitort de dijken ieder voor- en najaar. Deze dijkbewakingsorganisatie is onderdeel van de calamiteitenorganisatie van het waterschap. Tot slot beheren en onderhouden we 1.233 kilometer aan wegen en 352 kilometer aan vrijliggende fietspaden. We houden de wegbermen van deze wegen bij, zodat voertuigen elkaar veilig kunnen passeren en we strooien onze wegen bij gladheid. ONZE VAKGEBIEDEN Wij als waterschappers zorgen ervoor dat burgers, ondernemers en overheden altijd op ons kunnen rekenen. Techniek is enorm veelomvattend bij het waterschap. Onze technische mensen zijn belangrijke schakels in de gehele waterketen. Maar, voor het goed laten functioneren van het waterschap hebben we ook onze mensen op kantoor nodig, die een strategische bijdrage leveren. Waar onze mensen van Toezicht en Handhaving ons werkgebied reguleren, hebben onze mensen van digitalisering en informatie de uitdaging om onze digitalisering continu te beheren en optimaliseren. Onze vakinhoudelijke- en beleidsadviseurs houden zich bezig met de koers en wetenschap. www.werkenbijwshd.nl 40-41 Van stageplek naar coördinerend planoloog: alles kan bij de BUCH PRESENTATIE VOLOP UITDAGING AAN DE ZEEUWSE KUST Omsloten door de Noordzee, de Westerschelde en het Veerse Meer is water in de gemeente Veere altijd dichtbij. De gemeente Veere beslaat een groot deel van het Zeeuwse schiereiland Walcheren en bestaat sinds 1 januari 1997. Verdeeld over 13 historische kernen is onze gemeente voor zo’n 22.000 inwoners een thuis. eere is bekend om haar kust, maar Veere is veel meer dan dat. Onze gemeente kenmerkt zich door kleinschaligheid, natuur, landbouw, cultuur, toerisme en grote verscheidenheid tussen de (inwoners van de) kernen. Wat onze gemeente zo uniek maakt is het toerisme dat typerend is voor de kustplaatsen in combinatie met de authentieke agrarische dorpen zorgt het voor een divers en dynamisch geheel. In het hoogseizoen kunnen we door onze aantrekkelijkheid zelfs spreken van 80.000 ‘inwoners’ als gevolg van het toerisme. Ieder seizoen in onze gemeente is anders. Dat voel, proef en merk je als je in Veere bent. V Wat onze gemeente zo aantrekkelijk maakt zorgt tegelijkertijd voor uitdagingen op het gebied van de balans tussen leefbaarheid en toerisme. We willen het landschap, de rust en ruimte graag behouden. Tegelijkertijd willen we voldoende woningen beschikbaar hebben en houden voor onze inwoners en met name jongeren. Tot slot zien we dat steeds meer samenwerkingsvraagstukken de grenzen van onze gemeente overstijgen en er behoefte is aan brede samenwerkingsverbanden. Volop uitdaging dus waardoor we continu op zoek zijn naar nieuwe collega’s die hier hun steentje aan willen bijdragen! Onze organisatie telt ongeveer 200 medewerkers. Deze medewerkers zijn verdeeld over 5 afdelingen: Ruimtelijke Ontwikkeling, Maatschappelijke Ontwikkeling, Openbare Ruimte, Dienstverlening en Bedrijfsvoering. De cultuur in onze organisatie is informeel en open. De lijnen zijn kort en de verantwoordelijkheid ligt laag. Onze medewerkers zijn gemotiveerd en hebben wat voor elkaar over. We vinden het belangrijk om te investeren in onze medewerkers. Er zijn dan ook volop doorgroeimogelijkheden en we hebben een ruim opleidingsbeleid. De kleinschaligheid zorgt voorveel uitdaging, verantwoordelijkheid en vrijheid. We kennen flexibele werktijden en een eigen thuiswerkregeling. We vinden het dan ook belangrijk om te zoeken naar maatwerk wat past bij de levensfase van een medewerker binnen de kaders van de organisatie. De gemiddelde leeftijd binnen onze organisatie was in 2021 46,3 jaar. Deze ligt daarmee iets lager dan het gemiddelde in de sector en neemt de laatste jaren gestaag af door de instroom van steeds meer jongeren. De verhouding man-vrouw is relatief in evenwicht. In 2021 was 57% man en 43% vrouw binnen onze organisatie. Binnen onze organisatie is het netwerk Jong Veere actief. Dit netwerk is er voor Veerse ambtenaren tot 36 jaar en komt jaarlijks een aantal keer bij elkaar voor een borrel. Daarnaast kunnen leden ook deelnemen aan activiteiten van Jonge Ambtenaren Zeeland. Een mooie kans voor jonge collega’s om te netwerken en kennis uit te wisselen! 48-49 Een leven lang leren is het middel om talent te binden en te boeien PRESENTATIE OP ZOEK NAAR EEN PLEK WAAR JOUW TALENT ÉCHT DE RUIMTE KRIJGT? Doen waar je goed in bent en in een open sfeer samenwerken om ambities waar te maken. Dat is in het kort wat werken bij gemeente Meierijstad betekent. In onze organisatie werk je vanuit een zelforganiserend team. Je krijgt daarbij alle vrijheid en verantwoordelijkheid die je nodig hebt om je doelen te bereiken. Met jouw inzet en talenten maak jij het verschil! WAT JE BIJ ONS DOET, DOET ERTOE Meierijstad hoort tot de middelgrote gemeenten van Nederland. Daardoor hebben we regionale slagkracht. We werken ook aan onderwerpen van nationaal belang. Daar draag jij aan bij. En die successen zie je direct terug in de omgeving. Met aansprekende projecten werken we samen aan ons maatschappelijk doel: elke dag verder bouwen aan een Meierijstad voor iedereen. DE KRACHT VAN SAMEN Bij gemeente Meierijstad zijn we betrokken en versterken we elkaar. WAT ONZE MEDEWERKERS OVER MEIERIJSTAD ZEGGEN:‘ Dit is een goede plek om je carrière te starten of verder te ontwikkelen. Je krijgt direct veel verantwoordelijkheid waardoor je in korte tijd veel leert’ ‘Je wordt aangemoedigd om nieuwe dingen te proberen. En maak je een fout? Daar leren we alleen maar van!’ ‘Ik heb alle vrijheid om te bepalen waar en wanneer ik werk. Die flexibiliteit is heel fijn met een jong gezin’ roer van je eigen ontwikkeling en haal je het beste uit jezelf. Enthousiast geworden? Kijk op www.werkenbijgemeentemeierijstad.nl WERKEN BIJ GEMEENTE MEIERIJSTAD: Deze ‘kracht van samen’ zie je terug in alle facetten van onze organisatie. We halen het beste in elkaar naar boven, we delen waar we goed in zijn en stellen vragen waar we hulp nodig hebben. Zo vind jij je weg binnen het netwerk van onze organisatie. RUIMTE VOOR ONTWIKKELING Vernieuwen, experimenteren en lef hebben vinden wij belangrijk. Dan gaat er ook wel eens wat fout. Wij vinden dat dat erbij hoort. Zolang je maar blijft leren en we oog houden voor onze inwoners en ondernemers. Je talent zet je naast je functie ook breder in voor de organisatie. Leren doe je ‘on the job’, bij interessante projecten, of door een training of cursus in onze interne academie. In Meierijstad sta jij aan het Brabantse gezelligheid, ambitieuze collega’s en een gedreven, ondernemende mindset Jonge moderne gemeente Je werkt voor 80.000 inwoners, verdeeld over 13 kernen Ruim 650 collega’s Jonge Ambtenaren Netwerk We hechten belang aan diversiteit en inclusie Hybride werken, afhankelijk van je taken NS business card, Greenwheels en elektrische fietsen voor duurzaam reizen Wil jij ook bouwen aan de toekomst van meer dan 2,8 miljoen Noord-Hollanders? Samen met 1.400 collega’s werk je onder andere aan technologische innovaties, slimme en duurzame infrastructuur, energietransitie, natuur, stikstof en woningbouw. WONINGBOUW, STIKSTOF, ENERGIETRANSITIE Het zal je vast niet zijn ontgaan, maar er is een flink woningtekort in Nederland. Tot en met 2030 moeten er 184.000 nieuwe huizen worden bijgebouwd in Noord-Holland. Een grote opgave dus. Tegelijkertijd willen we de schade door stikstofneerslag voorkomen. Als we niets doen, verdwijnen bijzondere planten en dieren. Samen met gemeenten, natuurbeheerders, de landbouw, de bouw en de industrie zoekt de provincie hiervoor naar oplossingen. En ook de energietransitie om de CO2 en de Gedeputeerde Staten vormen het dagelijks bestuur. De medewerkers voeren de beslissingen uit. Er is veel ruimte voor jouw advies en inbreng. Met de nieuwste technieken zorgen we voor slimme oplossingen bij mensen in de buurt. Dit doen we met partners, andere overheden en het Rijk. En natuurlijk met de Noord-Hollanders. Dat maakt ons werk zo boeiend. -uitstoot en het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, gaat onverminderd door. De beperkte ruimte op het energie netwerk vraagt om slimme oplossingen. Dit zijn actuele onderwerpen waardoor geen dag bij de provincie hetzelfde is. De provincie is een politieke organisatie: Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers van Noord-Holland WERKEN BIJ DE PROVINCIE Ons werk wordt beter als wij een afspiegeling vormen van de bevolking. Daarom verwelkomen we graag collega’s van alle afkomsten, genders, seksuele oriëntaties, religies, leeftijden, sociaaleconomische achtergronden of afstanden tot de arbeidsmarkt. Je kunt bij ons proeven aan het werkende leven als stagiair en jaarlijks starten nieuwe trainees die naast hun werk aan de slag gaan met hun persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast organiseert ons jongerennetwerk Fr!s activiteiten binnen en buiten de organisatie voor ambtenaren jonger dan 35 jaar. Als nieuwe collega krijg je alle ruimte om je ambities waar te maken. Bijvoorbeeld met een ruim persoonlijk opleidingsbudget van € 5000,- en er zijn verschillende leertrajecten mogelijk. Je kunt je tijd flexibel indelen en je kiest in overleg de werkplek die bij jou past. OV-kosten worden 100% vergoed en in je salaris zit een Indivi dueel Keuzebudget van 22% waarmee je zelf bepaalt of je extra verlof of een fiets koopt en wanneer je vakantiegeld en je 13e maand betaald krijgt. Kom bij ons werken! Meer informatie en onze vacatures vind je op www.noordholland.nl/werkenbij. 50-51 Een sterk jong Amersfoorts netwerk PRESENTATIE WERKEN VOOR 2,8 MILJOEN NOORD-HOLLANDERS 59 61 65 67 54-55 Tilburg: tijd voor actie! PRESENTATIE Het verhaal van Omgevingsdienst Haaglanden WAAR WIJ OM GEVEN: WERKEN AAN BETER LEVEN. Veel van het werk van Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) zie je niet. Niet direct, tenminste. Een schoner milieu en een gezonde leefomgeving. Daar maken we ons elke dag hard voor. En elke dag komen we veel verschillende belangen tegen, die vaak botsen. Milieu, natuur, economie, werkgelegenheid, wonen en recreëren. Allemaal belangrijke zaken die met elkaar door één deur moeten. Hoe we dat doen? We verlenen vergunningen, houden toezicht, adviseren en als het nodig is handhaven we. We denken mee met alles en iedereen en lossen op. Provincie Zuid-Holland en 9 gemeenten. Den Haag, maar ook kleinere steden en dorpen. Dat betekent ruim 3.000 horecabedrijven, waaronder strandpaviljoens, 900 grote kantoren en overheidsgebouwen, 32.000 bedrijven en instellingen en meer dan 1.300 glastuinbouwbedrijven. Elk met hun eigen uitdagingen. We zijn er voor maar liefst 1,1 miljoen inwoners. Maar we geven net zo veel om alle dieren en planten. Zo beschermen we kwetsbare dier soorten en werken we aan rustige broedplaatsen en behoud van natuur. Op de achtergrond gaan we voor een veilige en fijne wereld voor iederéén. Voor nu en later. KOEN KEIZER K linkt belangrijk, maar wat betekent het in de praktijk? Denk aan beschermen van kwetsbare diersoorten of beperken van hinderlijke kunstverlichting. Of controleren hoe bedrijven afval verwerken. En hoe bedrijven beter met isolatie en energie moeten omgaan. Om maar iets te noemen. Vierentwintig uur per dag staan wij op scherp. ONS WERKVELD Onze regio is net zo divers als onze werkzaamheden. We werken voor de HET VERHAAL IN DE PRAKTIJK Dit is het verhaal waar wij voor staan. Maar wat betekent ‘Werken aan beter leven’ voor onze jonge collega’s en hun dagelijkse werkzaamheden? Drie specialisten uit verschillende vakgebieden aan het woord. Maaike Cleyndert (30), Handhavingsjurist milieu: ‘Sinds 2020 werk ik bij ODH. Voor die tijd was ik al handhavingsjurist, maar bij ODH focus ik me op de handhaving van het milieurecht. Ik vind het fijn dat ik me kan inzetten voor een schone en fijne leefomgeving. Dat betekent dat we ons 59 Waterschap Hollandse Delta: voor de wereld om je heen PRESENTATIE DE BEL COMBINATIE, NET EVEN ANDERS… Tip: Bij de BEL Combinatie werk je in een kleine, dynamische en gezellige organisatie aan grootse onderwerpen. Bekijk op de website het filmpje ‘Werken bij de BEL Combinatie’ Of scan de QR code Van de vaste medewerkers is: 60% 60% 50% 50% 50% 50% 40% 40% BEL medewerkers zijn gedreven, flexibel en collegiaal. Samen met je collega’s werk je aan onderwerpen die er echt toe doen. Resultaten van je inspanningen zijn snel zichtbaar. Zowel in de organisatie als in de drie dorpen waarvoor je werkt. Kortom, werken bij de BEL Combinatie betekent ’never a dull moment’. De BEL Combinatie in het kort: Sinds 2008 werken medewerkers van de zelfstandige gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren samen in de BEL Combinatie. Een dynamische organisatie met oog voor lokale verschillen. De gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren tellen samen 33.000 inwoners. 186 vaste medewerkers staan dagelijks klaar voor de besturen en de inwoners van de BEL gemeenten. Kenmerkend voor de BEL Combinatie is: De informele, open cultuur en de korte lijntjes met het bestuur. We werken hybride. Dat kan zijn op het BEL kantoor in Eemnes, op locatie in één van de dorpen, of thuis. Bij de BEL Combinatie krijg je een Chromebook en een mobiele telefoon van de zaak. Er is ruimte voor training, opleiding, ontwikkeling en eigen initiatieven. De BEL Combinatie is een lerende organisatie en daardoor continu in beweging. vrouw vr man man jonger dan jonger 45 jaar 45 jaar ouder dan 45 jaar 45 jaar De BEL Combinatie maakt ook gebruik van externe inhuur. Het doel is om zoveel mogelijk medewerkers in vaste dienst te nemen en waar nodig externe expertise in te huren. De actieve personeelsvereniging verzorgt gezellige activiteiten. Nieuwe medewerkers volgen een uitgebreid introductieprogramma. Nieuwsgierig naar wat de BEL Combinatie jou te bieden heeft? Kijk op www.belcombinatie.nl Of volg ons op 61 Volop uitdaging aan de Zeeuwse kust PRESENTATIE HET ZWEMBAD ALS PASSIE Marianne Jongsma Al op haar zestiende kreeg Marianne haar eerste baantje als zwemonderwijzer. Inmiddels is ze bedrijfsleider bij SRO van twee zwembaden in Zeist en De Bilt. Ze beschouwt dit werk als haar roeping. Wat doet een bedrijfsleider van een zwembad precies? ‘Veel tegelijk. Personeelsbeleid, onderhoud, financiën, duurzaamheid – alles komt voorbij. Daarnaast heb ik vanuit mijn functie bij SRO voortdurend contact met de gemeente. De gemeente is eigenaar van het zwembad, SRO is de exploitant. Kortom: geen dag is hetzelfde, dat vind ik heel leuk.’ Ben je vooral brandjes aan het blussen, of kijk je ook vooruit? ‘Ik houd me natuurlijk het liefst bezig met het grote plaatje. Maar je ontkomt niet aan de waan van de dag. Ook die afwisseling waardeer ik enorm. Ik werk samen met collega’s, ben actief bezig in het zwembad. Ik zorg ervoor dat het technische gedeelte in orde is en dat de waarden en kwaliteit van het water kloppen. En daarnaast zorgen we er samen voor dat bezoekers tevreden naar huis gaan.’ In hoeverre kan een zwembad duurzaam zijn? ‘Het zwembad in De Bilt is van eind 2020 – spiksplinternieuw en volledig duurzaam. Geen gas, het draait volledig op warmtepompen. Op het dak zitten vele zonnepanelen, dus op goede dagen kan het zijn eigen energie opwekken. Het zwembad in Zeist is een wat ouder gebouw, uit 1995. Wel op gas, en met oudere installaties. We zijn samen met onze collega’s bij SRO op zoek naar duurzame oplossingen. Daarbij moeten we ons natuurlijk afvragen hoelang het zwembad meegaat, wat de plannen van de gemeente zijn, of het loont om investeringen te doen – want warmtepompen zijn niet gratis. Daar ben ik nu druk mee bezig.’ Wie bezoeken de zwembaden zoal? ‘Sporters die baantjes trekken, recreatieve zwemmers, kinderen die les krijgen, kinderen die discozwemmen, ouderen die fit willen blijven door aquajoggen of aquarobics. Het zwembad is er voor iedereen.’ Hoe kwam je hier terecht? ‘Ik ben bedrijfsleider sinds september 2021. Daarvoor was ik drie jaar hoofd zwemzaken voor de Bijlmer in Amsterdam. Ik werk al vanaf mijn zestiende in een zwembad. Vroeger was ik zwemonderwijzer en toezichthouder. Ik heb ook geprobeerd om iets anders te gaan doen, maar ik kwam altijd weer terug. Zelfs toen ik in Thailand woonde, werkte ik in een zwembad. Ik speel ook waterpolo. Zwembaden zijn de rode draad in mijn leven, mijn grote passie. Dat geldt trouwens ook voor mijn collega’s; voor velen van hen voelt het zwembad als een thuis. Het is onderdeel van hun identiteit – een soort roeping.’ Wat vind je het leukst aan je werk? ‘Toch de variatie. De dynamiek met verschillende klanten, om maar iets te noemen. Ik zie baby’s en peuters zwemmen, ik zie ze vanaf heel klein opgroeien tot oudere mensen die hier nog steeds komen. Die diversiteit is ontzettend leuk.’ 65 Op zoek naar een plek waar jouw talent écht de ruimte krijgt? PRESENTATIE ‘Dijk en Waard heeft oog voor je talenten’ GROEI MEE MET ONZE GLOEDNIEUWE GEMEENTE ‘Het mooie van gemeente Dijk en Waard vind ik dat het een vernieuwende organisatie is die je als jonge ambtenaar volop kansen biedt om je verder te ontwikkelen. Als je die kansen pakt, dan kan het je mooie dingen opleveren!’ Rosanne Kunst-Appelman (35), kwam zelf als ‘broekie’ van 18 als stagiaire bij de gemeente binnen en heeft de afgelopen zeventien jaar een mooie carrière opgebouwd binnen de gemeente Dijk en Waard. Inmiddels is ze werkzaam als teamleider van de krachtteams Sociaal Domein, waarbij ze zes teams van in totaal 36 medewerkers aanstuurt. O p 1 januari 2022 fuseerden gemeenten Heerhugowaard en Langedijk tot gemeente FULL-SERVICE PARTNER VOOR GEMEENTELIJK VASTGOED SRO beheert, onderhoudt en exploiteert gemeentelijk vastgoed, zoals zwembaden, sportaccommodaties, MFA’s en monumenten voor diverse gemeenten in de regio Amersfoort en Haarlem. Daarnaast zet SRO sportservice in als middel om maatschappelijke opdrachten waar te maken. Dit doen zij onder andere met de innovatieve inzet van buurtsportcoaches en vakleerkrachten. Werken bij SRO betekent dat je er samen voor zorgt dat alles naar behoren functioneert en dat je de optimale condities creëert om jong en oud zorgeloos en met veel plezier te laten bewegen en sporten. Dit betekent dat SRO weet wat er speelt, dat zij meedenken en vooruitdenken over hoe ze gemeenten en gebruikers zo goed mogelijk blijven ontzorgen. Hier hebben ze met meer dan 500 medewerkers alle disciplines onder één dak. Meer weten? Bezoek www.sro.nl. Dijk en Waard. “In deze nieuwe gemeentelijke organisatie ontdekken we met elkaar waar we staan en waar we naar toe gaan,” vervolgt Rosanne. “Als jonge ambtenaren hebben we hier een belangrijke rol in. Onze generatie kijkt vaak toch anders tegen dingen aan en biedt vaak een net iets ander perspectief of andere invalshoek. Bij Dijk en Waard is ruimte voor deze vernieuwende input. En wat is er mooier dan op die manier bij te dragen aan de (eigen) omgeving? Samen laten we de Dijk en Waard groeien en geven we vorm aan de nieuwe gemeente.” VOLOP KANSEN Rosanne begon in 2005 als stagiair bij de gemeente Heerhugowaard tijdens haar studie Sociaal Juridische Dienstverlening. “Ik heb inmiddels binnen de organisatie verschillende functies bekleed. Toen ik na mijn stage hier in dienst kwam was ik de allerjongste ambtenaar met een vast contract. Dat ben ik vier jaar lang geweest, toen waren gemeentes niet echt in beeld bij de jonge generatie. Ik denk dat dat anno 2022 wel anders is, jongeren worden zich steeds meer bewust dat de gemeente als werkgever volop kansen biedt.” Collega en mede-dertiger Mark Homan, kwaliteitsmedewerker op de afdeling Burgerzaken, knikt instemmend bij de woorden van Rosanne. “Bij Dijk en Waard krijg je echt de ruimte om je talenten in te zetten en verder te ontwikkelen. Ondanks dat we een grote organisatie zijn, ervaar ik dat hier belang wordt gehecht aan de persoonlijke benadering.” ONTDEK JE KRACHT Mark heeft Cerebrale Parese (CP) en hierdoor een lichamelijke beperking. Hij is blij met de kansen die hij als jonge ambtenaar (met een beperking) heeft gekregen bij de gemeente. Inmiddels werkt hij zes jaar binnen de gemeentelijke organisatie. “Ik ben samen met de 67 Werken voor 2,8 miljoen Noord-Hollanders DIJK EN WAARD IN HET KORT Op 1 januari 2022 zijn gemeenten Heerhugowaard en Langedijk gefuseerd tot gemeente Dijk en Waard. De gemeente telt 88.648 inwoners (juli 2022, bron: CBS) en wordt onder meer gevormd door de plaatsen Broek op Langedijk, Koedijk, Sint-Pancras, Noord- en Zuid-Scharwoude, Oudkarspel en Heerhugowaard. Dijk en Waard biedt een unieke mix van stedelijke voorzieningen, kernen met een dorps karakter en groene omgeving. Er werken ruim 600 mensen bij ons, 19,5 procent hiervan is jonger dan 35 jaar. De jonge garde is dus goed vertegenwoordigd binnen gemeente Dijk en Waard. Ons JONG-netwerk voor ambtenaren tot en met 35 jaar telt inmiddels 97 leden, die werkzaam zijn in alle gelederen van de organisatie. JONG organiseert diverse activiteiten waar de thema’s leren, amuseren en adviseren centraal staan. 74 78 82 86 74-75 Waar wij om geven: werken aan een beter leven PRESENTATIE ‘ ALS WATERSCHAP ZIJN WE IN ZEELAND HEEL ZICHTBAAR’ Tijdens zijn studie in Tilburg wist Ivan de Bree (33) al dat hij terug zou keren naar Zeeland. Tien jaar geleden trad hij in dienst bij waterschap Scheldestromen, waar hij inmiddels afdelingshoofd Bedrijfs voering is. “Dat het bedrijf het lef heeft om iemand van mijn leeftijd leidinggevende te maken, daar ben ik trots op.” an de universiteit van Tilburg rondde Ivan de studie Bedrijfseconomie af, gevolgd door een master Strategisch Management en een master Human Resource Studies. “Mijn eerste opleiding ging meer over de financiële kant van een organisatie”, legt hij uit. “Maar ik miste daarin wel een beetje de menselijke kant, het HR-aspect. Collega’s coachen en helpen in hun ontwikkeling, daar kan ik me nu ook mee bezig houden.” Bij het waterschap ging hij aan de slag als medewerker procesmanagement. “Ik was een beetje een manusje-van-alles.” Nadat een collega met pensioen was gegaan, kreeg Ivan de kans om verder te groeien, als adviseur voor strategie en beleid. Na enkele reorganisaties is hij nu afdelingshoofd. “Ik ben de jongste medewerker in een leidinggevende rol. Al merk ik daar in de praktijk niet zoveel van.” A Ivan geniet van zijn werk. Het is afwisselend en er zit veel uitdaging in. “Wat het ook leuk maakt, is dat we als waterschap in Zeeland heel zichtbaar zijn. Als ik naar mijn werk rijd, dan doe ik dat over wegen, langs sloten en over dijken van het waterschap. Ons werk is echt relevant. De laatste tijd gaat het veel over klimaatverandering, droogte en ook wateroverlast. Het waterschap speelt in dat opzicht een belangrijke rol. Bij het werken in Zeeland, in de Delta, komt alles samen.” Dat hij na zijn studie terug zou keren naar de provincie waar hij opgroeide, dat stond wel vast voor Ivan. “Zeeland is een prachtige provincie, waar je alles hebt. De nuchtere Zeeuwse mentaliteit, daar houd ik wel van.” De komende jaren komen er nogal wat vacatures bij waterschap Scheldestromen. “Er gaan best veel mensen met pensioen. Dan hebben we nieuwe collega’s nodig.” Nieuwe medewerkers komen bij het waterschap in een warme organisatie terecht. Ivan: “Toen ik vorig jaar vader was geworden, hing onze woonkamer vol met kaartjes van collega’s. Dat vond ik kenmerkend voor de familiecultuur van het waterschap. Daarom voel ik me er zo goed thuis. Door de manier waarop we met elkaar omgaan. We hebben aandacht voor elkaar en dat is heel belangrijk.” NAAM: Ivan de Bree LEEFTIJD: 33 FUNCTIE: Afdelingshoofd Bedrijfsvoering BIJ: Waterschap Scheldestromen STUDIE: Bachelor Bedrijfseconomie aan Universiteit Tilburg, master Strategisch Management en master Human Resource Studies 78 De BEL combinatie: net even anders... PRESENTATIE BIJ GOOISE MEREN STA JIJ AAN HET ROER VAN JE LOOPBAAN Werken bij Gooise Meren betekent werken bij een hartelijke organisatie met aandacht voor iedere collega. Dankzij de schaalgrootte van de organisatie en de korte lijntjes kun je veel taken op je nemen, blijven leren en maatschappelijke impact maken. Plak hier een goed ontwikkelplan met bijbehorend budget aan vast, dan maak jij een vliegende start in jouw loopbaan! MET BETEKENISVOL WERK IMPACT MAKEN Marlous: “Ik kwam helemaal niet uit gemeenteland, maar werkte al 4 jaar bij een start-up als programmamanager Marketing & Communicatie. Het was leuk om Foto gemeente Gooise Meren / Tom Loman Foto gemeente Gooise Meren / Sebastiaan Westerweel 82-83 Het zwembad als passie 86-87 Groei mee met onze gloednieuwe gemeente binnen een klein, enthousiast team van young professionals te werken. Gedurende coronatijd merkte ik dat ik toe was aan een nieuwe stap in mijn loopbaan. Na een aantal jaar werkervaring weet je beter waar je talent zit en je kracht ligt. Dit wil je dan ook graag optimaal benutten.’’ MARLOUS BLOK-ROELOFS (30 JAAR) EN DINEKE BOR (24 JAAR) WERKEN SINDS DE ZOMER 2022 BIJ GOOISE MEREN ALS COMMUNICATIEADVISEUR. DIT TEAM BESTAAT UIT 13 COLLEGA’S, WAARONDER ONLINE SPECIALISTEN, BESTUURSADVISEURS EN COMMUNICATIEADVISEURS Na een loopbaantraject kwam de gemeente als mogelijke werkgever eruit. Niet alleen het maatschappelijke karakter van het werk, maar ook het samenwerken vanuit een langetermijnstrategie sprak Marlous aan. “Na een halfjaar kan ik echt zeggen dat Gooise Meren deze verwachtingen heeft waargemaakt. Juist het verder denken dan je neus lang is en stellen van kritische vragen wordt gewaardeerd.” Ook Dineke die zelf in de regio Gooi en Vechtstreek woont beaamt dit. “Jouw werk draagt er echt aan bij dat je je eigen leefomgeving een stukje mooier kunt maken. Je probeert niet iemand iets te verkopen, maar helpt inwoners en ondernemers om hier met plezier te kunnen wonen en werken. Hierbij helpen is iets wat ik graag doe!” Daarnaast ervaren de gloednieuwe adviseurs het als groot pluspunt om een breed takenpakket te hebben: “Als communicatieadviseur bij Gooise Meren praat je over zoveel thema’s mee, dat je steeds wordt uitgedaagd in je werk. Je blijft leren en krijgt de kans om erachter te komen waar jouw interesse ligt”. Dineke vult aan: “Ik adviseer over culturele activiteiten, inclusie (iedereen doet mee), de opruimactie voor de gevallen herfstbladeren en de inzet van sociale media voor onze inwoners. Kortom, geen dag is hetzelfde”. 90 96 90 ‘Als waterschap zijn we in Zeeland heel zichtbaar’ 96 Bij Gooise Meren sta jij aan het roer van je loopbaan 7

JONG&AMBTENAAR Accent ligt vooral op preventie DAM TEGEN ONDERMIJNENDE CRIMINALITEIT Criminelen misbruiken legale bedrijven en diensten. Kwalijk, want de veiligheid en leefbaarheid in gemeenten kunnen daardoor onder druk komen te staan. Merel Makhija doet er wat aan. ‘A ls de onderwereld zich vermengt met de bovenwereld noemen we dat ondermijnende criminaliteit’, legt Merel uit. Inwoners die zich laten verleiden daaraan mee te doen, hebben meestal niet meteen het idee dat ze zich lenen voor harde en georganiseerde criminaliteit. Maar die kant kan het op gaan.’ In twee minder welvarende Tilburgse wijken probeert Merel signalen op te pikken en, waar mogelijk, afglijden te voorkomen. ‘De ene buurt is een echte volkswijk, de ander een zeer multiculturele wijk. Het accent in mijn werk ligt vooral op preventie.’ DEMOGRAFISCH PROFIEL Waar ze zoal op let? ‘Het demografisch profiel is iets waar ik goed naar kijk. Wie wonen in die wijken, wat leeft er, wat vinden de wijkbewoners belangrijk om aan te pakken?’ Maatwerk: ‘Wat in de ene wijk goed werkt, is niet een-op-een te kopiëren naar elders.’ Het accent in haar werk ligt vooral op preventie, voorkomen dat mensen de grens naar criminaliteit passeren. ‘Door hun weerbaarheid te vergroten, door voorlichting en ze te laten inzien wat de gevolgen kunnen zijn.’ Vooral de jonge aanwas en potentiële ‘doorgroeiers’ baren professionals zorgen. ‘In criminele netwerken bestaat een opwerkcultuur. Het begint subtiel: kun je een klusje doen? Voor je het weet ben je die kinderen of jongeren kwijt’, aldus Merel. ‘Mijn collega’s en ik waarschuwen: stap er niet in en bedenk wat op termijn de gevolgen kunnen zijn.’ Merel staat er niet alleen voor. ‘We werken samen met jonge8 renwerkers, zorgprofessionals, corporaties, de politie. We onderhouden nauw contact met scholen. Ook ouders betrekken we erbij: als je rond moet komen van een uitkering en jouw kind komt regelmatig met dure spullen thuis, is dat mogelijk een signaal. Belangrijk is dat ouders dit herkennen en weten wat ze kunnen doen. Er zijn ouders die het überhaupt niet opvalt dat hun kind met nieuwe spullen thuiskomt of spijbelt. Soms is het voor hen ook lastig. Ze weten niet hoe het schoolsysteem werkt, of hebben andere zorgen die veel aandacht vragen.’ Het begint subtiel: kun je een klusje doen? GEEN ANDERE KEUS Veroordelend is Merel niet. ‘Er zijn mensen die voor criminaliteit kiezen. Maar ik zie ook mensen in zulke wanhopige situaties dat ze het idee hebben dat hen geen andere keus rest.’ De Tilburgse adviseurs veiligheid werken zo veel mogelijk ‘vanuit de wijk’. Merel: ‘Niet dat je vanuit de overheid allerlei projecten organiseert en je opstelt alsof je het wel even regelt. Wijkbewoners zelf stimuleren werkt het best, zeker in sociaaleconomisch wat zwakkere wijken. Het wijkgevoel – we letten op elkaar en zijn er voor elkaar – is daar vaak goed ontwikkeld. Mensen nemen meer aan van hun buren dan van de overheid.’ Of de toegenomen armoede bijdraagt aan ondermijnende criminaliteit, durft Merel niet met zekerheid te zeggen. ‘Maar wie het financieel zwaar heeft, is vatbaarder. De tijd zal uitwijzen of we in de komende maanden of jaren een significante toename zien in criminele netwerken.’ NAAAMM: Meereel Makhhiji a LEEEFTTIIJJD: 27 FUNCCTTIE:E sspece iiaalil stt veieilighg eiie d BIJ: gemeentte TiT lbburu g OPO LEL IDDINNG:G WOW massa tet r bestuurskunddee, spspecciai liil smme ccompmplexex sysy tet memen

JONG&AMBTENAAR JAAP WAAKT OVER HET WELZIJN VAN STUDENTEN Studenten redden zich wel, was lang de gedachte van gemeenten. Tot aan de coronacrisis, toen bleek dat studenten wel degelijk speciaal aandacht behoeven. Jaap Valkenburg houdt zich bezig met hun welzijn. Als beleidsadviseur studentenzaken, een nieuwe functie. I n het gemeentelijk beleid werden studenten wat over het hoofd gezien, weet Jaap. Eenzaamheid, financiële stress, prestatiedruk, burn-out, (gebrek aan) passende huisvesting en grensoverschrijdend gedrag zijn voor hen bijvoorbeeld belangrijke onderwerpen. Altijd al, maar door de lockdowns tijdens de coronapandemie kreeg hun positie extra aandacht. MEER AANDACHT Studenten trokken aan de bel tijdens de strenge coronaregels. Ze behoefden méér aandacht, ook in het lokale beleid. ‘Veel problematische zaken rond studenten zijn toen uitvergroot. Voor gemeenten is er een taak om studenten als echte inwoners van de stad beter te helpen’, zegt Jaap. De gemeente Leiden gaf daar invulling aan. In 2022 werd Jaap benoemd als beleidsadviseur studentenzaken. Een nieuwe functie, met voor Jaap als voordeel: veel vrijheid en eigen verantwoordelijkheid om zijn werk in te richten. ‘Ik mocht zelf bepalen waar ik de meeste impact kan behalen. Als eerste ben ik met een gemeenschappelijke verklaring aan de slag gegaan, waarin hogeschool, universiteit, studentenorganisaties en gemeente beloven gezamenlijk met studentenwelzijn bezig te zijn.’ INTERNATIONALE STUDENTEN Zo’n gezamenlijke verklaring biedt Jaap de gelegenheid alle partijen goed te leren kennen én de problemen van studenten in kaart te brengen. Zo krijgt hij een groep in beeld die het zwaar heeft: de internationale studenten. Zij spreken de taal meestal niet, kunnen problemen hebben met huisvesting, hebben vaak nog geen netwerk, en geen ouders of vrienden om op terug te vallen. Jaap wijst op de aparte positie van studenten in studentensteden. ‘Er wordt vaak gedacht dat ze maar een paar jaar in de stad zijn, en dan weer weggaan. Maar als groep zijn ze al eeuwen in Leiden. Specifieke faciliteiten wegen voor hen 10 NAAAMM: JaJ app Valkenburru g LEEFTIT JDJD: 28 jaaj arr FUUNCCN TIT EE: beleeiiddsaas dvd iisseeuur sttudu enentetenzn akenn BIB JJ: geg mem ennte Leeided n OOPPLELEIDDING:G mastts eer polo iitticicolologo iei zwaarder. Omdat studenten meestal geen auto hebben, moeten er bijvoorbeeld goede fietsvoorzieningen zijn, waar ze ook over moeten kunnen meedenken.’ Studentenhuisvesting is ook een onderwerp waar veel over te doen is. Enkele decennia geleden was het normaal om onderkomens te bouwen met bijvoorbeeld gemeenschappelijke keukens, waar studenten elkaar ontmoeten. Door overheidsbeleid is die manier van bouwen deels afgeschaft. Het werd onder de streep goedkoper om studio’s te bouwen. Maar in de coronacrisis pakte dat ongewenst uit: studenten vereenzaamden in coronatijd massaal. MEER MBO Werk genoeg dus voor Jaap. Wekelijks overlegt hij met studentenverenigingen en studenten zelf. Hij focust zich daarin steeds meer op het mbo. ‘We willen als gemeente studenten echt betrekken bij het beleid. Hun betrokkenheid zorgt ervoor dat gemeentelijke initiatieven zich sneller in het studentennetwerk verspreiden.’ JONG&AMBTENAAR VOORKOMEN DAT WE UIT DE BOCHT VLIEGEN Hoe verenig je talent voor cijfers met de wens om maatschappelijk van betekenis te zijn? Voor Marcel Oostenrijk komt dat samen in zijn functie als financieel adviseur bij een gemeente. ‘V an jongs af aan ben ik goed in rekenen. Als iets me vlot afgaat, heb ik er al gauw plezier in’, zegt hij over zijn motieven. Als financieel adviseur houdt hij zich nu met name bezig met het fysieke domein; de buitenruimte. Daarnaast hoort de financiële kant van sport, recreatie, cultuur, erfgoed en monumenten tot zijn takenpakket, evenals economie en gemeentelijk vastgoed. SUBSIDIES BINNENHALEN ‘Van de aanleg van een parkeerplaats tot het bouwen van een brandweergarage. Of herstel van de vestingwallen, zoals in Muiden.’ Het meeste geld krijgt een gemeente van de rijksoverheid. De gemeente zelf heeft inkomsten uit leges, parkeren en de ozb-belasting. ‘Voor extra middelen helpt mijn team bij het binnenhalen van subsidies, van de provincie, ministeries of Europese Unie.’ Overheidsfinanciën zijn anders dan die in het bedrijfsleven. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor hun financiële beheer en moeten zich houden aan bepaalde wetten en regels. De provincie is toezichthouder. Marcel kreeg meer kennis van overheidsfinanciën door bij de Bestuursacademie een opleiding financiën voor lokale overheden te volgen. PLANNING-EN-CONTROLCYCLUS In zijn dagelijks werkzaamheden wordt het ritme voornamelijk bepaald door de planning-en-controlcyclus, waarmee doorlopend en systematisch financieel de vinger aan de pols van de organisatie wordt gehouden. Zijn werk is afwisselend, vindt Marcel. ‘We zijn ook betrokken bij het schrijven van raadsvoorstellen. Daarnaast houden we contact met projectleiders of beleidsadviseurs, waarmee we de status van de financiën doorspreken. Hoe staat een project ervoor, loopt het een beetje zoals begroot, wat verwachten we nog aan kosten? We zitten echt niet alleen achter onze spreadsheets, al vind ik Excel fijn om mee te werken. Handig om zaken inzichtelijk te maken, informatie te bundelen en verwachtingen bij te houden, en als basis voor gesprekken met anderen.’ HELPEN BIJ KEUZES MAKEN De cijfers zijn niet alleen van belang voor directe collega’s, maar vertellen ook de gemeenteraad, de wethouders en de organisatie over de stand van zaken in de gemeente, en wanneer keuzes gemaakt moeten worden. ‘Lopen we in de pas of vliegen we uit de bocht? Daar moet onze gemeente naar handelen’, aldus Marcel. Hij geeft zich er rekenschap van dat hij met gemeenschapsgeld werkt. Wat bij het werk van zijn team hoort: mensen met wensen soms teleurstellen. Op hoofdlijnen beslist de politiek. ‘Iedereen werkt plannetjes uit en vraagt extra middelen aan. Helaas kunnen we met beperkte middelen niet alle ideeën uitvoeren die op de plank liggen.’ NNAAAAM: Marra cecel OoO sttene irijkkj LLEEEFTITIJDDJ : 29 FFUNCCTIT E:E fini an icieel adviseur fysiek domein BIJ: gemeente Gooise Meren OPLEIDING: HBO bedrijfseconomie 11

JONG&AMBTENAAR Generatie Z trappelt om nieuwe inzichten te delen RIJKSOVERHEID ZOEKT TALENTVOLLE GENERATIE Z De Generatie Z (‘Gen Z’) staat klaar om aan het werk te gaan. Deze lichting zit net weer anders in elkaar dan die van directe voorgangers, de millennials. Wie anders dan een nieuwkomer uit die jongste lichting kan dat beter uitleggen? STAGES Eerder draaide hij mee bij het ICT-stagebureau van het Rijk, zelf ook als stagiair. Zijn 2e stage was bij Rijkswaterstaat, waar hij kennismaakte met de meer strategische kanten van hrm. En in 2021 werkte hij met collega’s aan een manier om ambtenaren van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen te doordringen van een andere benadering die nodig is voor inwoners van de zogeheten BES-gemeenten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Deze bijzondere gemeenten van Nederland kennen een totaal andere context dan wij gewend zijn hier in Europees Nederland. De verschillen overbruggen en bewustwording vergroten bij de ambtenaren was dus het doel van de opdracht. GEVECHT OM TALENT Ashetosh is nu in de eindfase van zijn studie begonnen aan zijn allerlaatste en belangrijke stage: zijn afstudeerstage. De komende 10 maanden staan in het teken van zijn leeftijdgenoten, de 12 JONG&AMBTENAAR starters. Hij gaat onderzoeken hoe de Rijksoverheid talentvolle starters succesvol aan boord krijgt. En dat is hard nodig. Net als de rest van de samen leving vergrijst de overheid. Voor personeelsfunctionarissen ligt hier een grote uitdaging. Hoe maken zij meer kans in de felle war on talent die woedt? En wat moet de organisatie jonge aanwas te bieden hebben? NET UIT HET STUDENTENLEVEN Iedere doelgroep op de arbeidsmarkt vraagt weer een eigen aanpak en benadering. In dat vraagstuk mag Ashetosh de komende 10 maanden zijn tanden zetten. Hij richt zich specifiek op mensen die zijn geboren tussen 1997 en 2010. Ofwel: Gen Z. Van 1 ding is hij nu al overtuigd: ‘Jongeren die net student af zijn kunnen de Rijksoverheid helpen het verschil te maken. Ze brengen creatieve processen op gang en worden beschreven als realistisch en pragmatisch.’ EERSTE DIGITAL NATIVES Bij dat laatste zit volgens Ashetosh het grootste verschil met voorgaande generaties: de zijne is de eerste die geheel bestaat uit digital natives. Een leven zonder smartphones kent deze groep niet. En wat voor andere generaties toekomstmuziek leek, is voor Gen Z vertrouwd of minstens bekend. ‘Artificial Intelligence bijvoorbeeld, een onderwerp dat mij en veel leeftijdgenoten aanspreekt’, geeft hij als voorbeeld. ‘Daar zou ik op den duur graag iets in willen betekenen binnen mijn vakgebied hrm. Steeds meer operationele taken vallen weg. Die zijn of worden geautomatiseerd of gerobotiseerd. Daardoor is er meer gelegenheid om de strategische kant van ons vak aan te pakken.’ JONGE DOELGROEP WARM MAKEN Zijn huidige stage doet Ashetosh in een campagneteam dat de Rijksoverheid in het spotlicht zet als aantrekkelijk werkgever. ‘Ik ga onderzoeken hoe we eerstejaars- en tweedejaarsstudenten op het hbo warm kunnen maken voor stages of traineeships. De gangbare gedachte is dat je je bij het werven van trainees richt op pas afgestudeerden. Mijn gedachte is dat het beter is daar vroeger mee te beginnen.’ Vroeg op het netvlies van studenten ‘Ik denk dat het de kunst is voor de Rijksoverheid om wat meer af te kijken bij concurrerende, vaak commerciële werkgevers. Zij bieden al in het eerste studiejaar projecten, opdrachten en mogelijkheden om mee te kijken. Als werkgever kom je dan eerder op het netvlies van studenten. Gaan zij zich oriënteren op afstuderen, dan hebben ze al kennisgemaakt met de Rijksoverheid. Dat is een flinke stap vooruit.’ IMAGOVERANDERING Ashetosh vindt het mooi dat hij een aandeel kan leveren in een imagoverandering van het Rijk en van ambtenaren. ‘Zeker jongeren denken vaak dat het een stoffige organisatie is, waar mannen grijze pakken dragen en koffie drinken.’ Zo stond de overheid er bij hem ook op, bekent hij. ‘Maar tijdens mijn eerste stage was dat idee binnen een week verdwenen. Totaal het tegenovergestelde is waar!’ FRISSE BLIK Teams zijn gemengd en dynamisch. Maar wat voor hem vooral telt: ‘De opdrachten waar je als starter of stagiair aan mag werken zijn divers en vaak complex. De ruimte voor eigen inbreng is groot.’ Zijn frisse blik wordt gewaardeerd, ervaart hij dagelijks. ‘Als jongere heb ik vernieuwende inzichten uit de opleiding die niet alle collega’s hebben. Ik mag mijn mening geven en daar wordt naar geluisterd. Niet bij elke organisatie is dat zo.’ VEEL KANTEN OP Nu de hamvraag: wil Ashetosh na zijn afstuderen zélf ambtenaar worden, of kiest hij voor een private werkgever? ‘Ik krijg hier alle kans me te ontwikkelen. De grootte van de organisatie maakt dat ik veel kanten op kan. Verder houd ik wel van vastigheid. Dus als mij een aanstelling wordt aangeboden, zie ik mezelf wel ja zeggen.’ Ten slotte en niet onbelangrijk: ‘De arbeidsvoor waarden zijn naar mijn idee ook nog eens bovengemiddeld goed.’ 13

JONG&AMBTENAAR Kijken wat de gevolgen van klimaatverandering zijn voor ons noodzakelijke waterbeheer. Dat doet Mare de Wit, adviseur klimaatbestendig waterbeheer bij Rijkswaterstaat, in een deel van de Randstad. KLIMAATLESSEN VAN MARE M et collega’s, provincies, waterschappen en gemeenten onderzoekt ze waar en hoe we overtollig water kunnen opvangen. En hoe we om kunnen gaan met water in droge periodes. In je takenpakket zitten het Noordzeekanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal, beheerd door Rijkswaterstaat. Ben je ook bezig met de omgeving? Mare: ‘Als je ons hele watersysteem robuuster wilt maken, moet je ook kijken naar de omgeving. Het water dat in de hele regio valt, komt namelijk deels in onze kanalen terecht. Daar moet ruimte voor zijn. Zowel in de kanalen als in de regio zelf. Ook bij de waterschappen, provincies en gemeentes moet meer ruimte komen voor water: water kent nou eenmaal geen beheergrenzen. Je werkt dus altijd in team verband met partners.’ AFHANKELIJK VAN ‘DEN HAAG’ Mare merkt dat Rijkswaterstaat als uitvoeringsorganisatie afhankelijk is van politiek Den Haag. De politieke besluitvorming gaat haar vaak niet snel genoeg. Klimaatbestendigheid en klimaatverandering zijn acute problemen, die dulden geen uitstel, vindt ze. Tegelijk geeft die afhankelijkheid veel vrijheid om haar werk zelf in te vullen. ‘In onze regio kijken we naar wat we al wél kunnen doen, naar wat landelijk misschien nog niet is bedacht of uitgewerkt. We doen hier en daar vast wat we belangrijk achten. Dat kan “Den Haag” vervolgens weer meenemen in de verdere uitwerking.’ Van oudsher moeten we in Nederland zo snel mogelijk overtollig water lozen, nu moeten we door toenemende droogte ook leren opslaan. Wat betekent dat voor jouw werk? ‘Mijn collega’s en ik zijn bijna lobbyisten voor de goede zaak 14 ‘ Wij zijn lobbyisten voor de goede zaak’ geworden: een klimaatbestendige regio. Op allerlei plekken maken we duidelijk dat we anders met water moeten omgaan. We proberen mensen te laten begrijpen dat het watersysteem leidend moet zijn bij keuzes en ontwikkelingen, in bijvoorbeeld de woningbouw en de agrarische sector. We willen dat mensen begrijpen dat ze geen “spijtmaatregelen” moeten nemen, maar dat ze beter kunnen inzetten op “geen-spijtmaatregelen” die wij toelichten. JONG&AMBTENAAR NAAM: Mare de Wit LEEFTIJD: 266 jaar FUUNCTIE: ada viseuru klimam atbesttendig watterbeheer BIJ: Rijkswatterstaat WeW st-NNederland Noord OOPPLEIDD NINI G: WWO envn irirono mementn anndd resse ouo rcce management Tegelijk hebben we nog niet de instrumenten om echt leidend en bepalend te zijn in ál het waterbeheer. Daarvoor is het wachten op ‘Den Haag’.’ Is dat niet frustrerend? ‘Nee, we doen veel samen met partners en zitten midden in een echte watertransitie. Mijn werkzaamheden leveren hierin wel degelijk wat op. Met de gemeenten en waterschappen kijk ik nu bijvoorbeeld naar de nieuw te ontwikkelen woningbouw in dit gebied. De woningbouwopgave in de regio betekent poten tieel nóg meer harde ondergrond, waar overtollig water niet in kan verdwijnen. Wij willen dat er veel “zachte grond” komt, waar water langzamer wordt afgevoerd. We wijzen iedereen er op dat de huidige bouwregels mogelijk 15 onvoldoende klimaatrobuust zijn, en daardoor ook niet toekomstbestendig.’ In Amsterdam wordt vast goed geluisterd, met een linkse coalitie aan het roer. ‘Nee, het gaat niet makkelijk. Onder de streep bepaalt nog steeds het kostenplaatje de mate van klimaatbestendigheid. Daardoor zijn onze adviezen onvoldoende meegenomen, want “het is te duur”. Ik ben een werkgroep gestart met andere waterbeheerders en de gemeente Amsterdam. Daarin werken we mooi samen. We proberen maatwerk te leveren en zo de bouwplannen positief te beïnvloeden. Met het doel om dat in andere gebieden uiteindelijk grootschalig meteen goed van de grond te krijgen.’

JONG&AMBTENAAR KIJKEN NAAR HET GROTE LOGISTIEKE PLAATJE ‘Nederland heeft met Singapore en Zwitserland het beste wegennet ter wereld’, zegt Joris Peters. En daarmee staat het wereldwijd in een top drie van 140 landen. Door zijn werk bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat probeert Joris ons land in de top drie te houden. A uto’s, automotive, logistiek en transport. In het gezin van Joris Peters in Castricum ging het daar vrijwel dagelijks over. Niet gek, met een vader die een groot deel van zijn carrière actief is als autojournalist, en een broer met vergelijkbare interesses. De gesprekken aan tafel drukten een stempel op Joris, de jongste. Als bestuurskundige kijkt hij wel met andere ogen naar vraagstukken dan zijn familie. ‘Mij interesseert minder hoe auto’s zich verplaatsen. Het grote plaatje van mobiliteit en logistiek heeft meer mijn aandacht’, vertelt hij. ‘We beschouwen mobiliteit en logistiek vaak gewoon als een gegeven’, is zijn commentaar. ‘We stappen in de auto, bus, of vrachtwagen en gaan de weg op. Maar dat we dat zonder al te veel nadenken kunnen doen en niet over de weg hobbelen zoals in sommige andere Europese landen, daar zit een wereld achter.’ RIJBEWIJZEN Op mobiliteit en logistiek wilde Joris graag afstuderen, al werd het scriptieonderwerp uiteindelijk net iets anders. ‘Ik kwam een vacature tegen bij het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen, waar ze op basis van theorie- en praktijk examens toetsen of iemand een rijbewijs mag bezitten. Daar mocht ik helpen om kwaliteitskaders op te stellen.’ Na het voltooien van zijn master had het ministerie van IenW bij hem ‘een streepje voor’, bekent hij. Anders dan veel andere starters op departementen kwam hij niet binnen via een traineeship. ‘Mijn huidige baan is wel enigszins als een klein traineeship ingericht.’ Tijdens zijn eerste jaar zit hij ‘in een soort snelkookpan’. ‘Met de bedoeling dat ik aan het eind van dat jaar klaar ben voor de beoogde functie. Ik word dan opdrachtgever voor projecten in het hoofdwegennet, waarbij Rijkswaterstaat projecten aanmeldt en tevens de uitvoerder is. In mijn geval zijn dat vervanging- en renovatieprojecten voor bruggen, viaducten en tunnels.’ 16 JONG&AMBTENAAR VAN BRIENENOORDBRUG Het eerste project dat Joris vanuit zijn rol op het ministerie onder zijn hoede krijgt, is waarschijnlijk de Eelwerderbrug bij Appingedam. Niet zo’n meesterwerk als een van zijn favorieten, de Van Brienenoordbrug, waar hij graag onder poseert voor de foto bij dit artikel. Want de Van Brienenoord ziet hij echt als een staaltje Hollands Glorie. Maar maatschappelijk en logistiek gezien is de Eelwerderbrug belangrijk voor de regio noordoost-Groningen. Door aanhoudende storingen kon die niet meer veilig worden bediend. De brug staat tijdelijk open en het wegverkeer wordt omgeleid. Voor de langere termijn heeft de minister een meer structurele oplossing toegezegd. En daar komen onder meer Joris en zijn collega’s om de hoek kijken. EEN EEUW MEE ‘Wij werken met verschillende scenario’s: renovatie, vervanging of helemaal niks doen. Bij vervanging gaat bijvoorbeeld de hele fundering eruit, met nieuw beton. Dan kan zo’n brug weer een eeuw mee. Bij renovatie blijft het grootste deel staan, maar wordt zo’n brug helemaal opgekalefaterd, waarna hij weer een jaar of dertig mee kan.’ Joris mag dan vanuit Den Haag opereren, veldwerk blijft een absolute pre. ‘Op kantoor zie ik slechts op papier scheuren in beton en vrachtwagens die trillingen veroorzaken. Ter plekke vóél je ze eroverheen denderen en daarmee voel je dus letterlijk hoe groot de opgave is waar we voor staan.’ NNAAAAMM: Joorir s Petet rrs LELEEFTIJDJD: 255 FUF NCCTIE:E beleiddsmmedeweerker innstanandhoudinngg rijksk weggeen iminiin steerie van Innfrastructuurur en Waterrstaaa t OPLEEIDINI G:G HBO en WO Bestuurskunde

JONG&AMBTENAAR EEN GEWELDIGE KANS BIJ DE GEMEENTE AMSTERDAM Joelle Livestro (33) en Lorenzo De Navascués y Lauzet (37) willen allebei graag een stap zetten in hun carrière. Daarom volgen zij nu bij de gemeente Amsterdam het ontwikkeltraject HIPP tot leiding gevende. En dat brengt ze meer dan ze hadden verwacht. L orenzo werkt zo’n vijf jaar als architect en stedenbouwkundige bij de gemeente Amsterdam wanneer hij via collega’s over het High Impact Potential Program (HIPP) hoort. Het HIPP is een ontwikkeltraject waarbij je de kans krijgt onder begeleiding te leren en te ervaren hoe het is om leidinggevende te zijn. “Dit zag ik als dé kans om van ontwerper naar een managementfunctie door te groeien.”, vertelt Lorenzo. Sinds een half jaar volgt hij het traject en geeft hij bij het Ingenieursbureau leiding aan een team projectteamondersteuners dat zich bezighoudt met infrastructuurprojecten, zoals het programma ‘Bruggen en kademuren’. Bij Joelle liep het net anders. “Mijn leidinggevende vroeg aan mij of het HIPP iets voor mij was.”, vertelt ze. “De eerste keer dat hij het vroeg was ik daar niet klaar voor. Toen hij het later nog eens vroeg, was ik dat wel.” Ze doet nu net als Lorenzo het HIPP en geeft bij de afdeling Werk en Participatie leiding aan team NUG (Niet-Uitkeringsgerechtigden) en de pilot ‘Werkende Minima’. “Wij helpen mensen die geen recht op een uitkering hebben op weg naar een baan of scholing. Gemeente Amsterdam is de enige gemeente die hier iets actiefs mee doet, dat is wel bijzonder.“ PERSOONLIJKE ONTWIKKELING Je kunt niet zomaar meedoen aan het HIPP, eerst vindt er een pittige selectie plaats. Dit jaar waren er meer dan vijftig aanmeldingen, waaruit 15 deelnemers zijn geselecteerd. Joelle en Lorenzo vinden het een geweldige kans dat ze kunnen deelnemen, want het traject heeft ze al veel gebracht. Joelle: “Vooral persoonlijke ontwikkeling binnen je werk, je leert jezelf goed kennen. Bijvoorbeeld wat je overtuigingen zijn en hoe je die terugziet in je werk, maar ook privé. Soms zit je jezelf daarbij in de weg, nu leren we hoe we daarmee kunnen omgaan. Het gaat allemaal ook heel snel. Ik weet nog hoe het was op mijn eerste dag. Nu, een half jaar later, voelt het heel anders en sta ik er echt als teammanager.” Ook opent het traject deuren voor de twee deelnemers. Lorenzo voelt zich inmiddels ervaren genoeg om te reageren op vacatures voor leidinggevenden. Joelle vindt het bovendien mooi dat ze als leidinggevende invloed kan uitoefenen. “Je kan echt iets betekenen omdat je nu wat meer op strategisch niveau werkt. Je bouwt mee aan iets. Ik was zojuist bij een vergadering, dan denk ik wel even ‘‘wauw, ik mag gewoon meedenken over belangrijke thema’s’. 18 JONG&AMBTENAAR VRIJHEID EN VERTROUWEN Geen dag is hetzelfde als leidinggevende. Lorenzo: ”De afwisseling in werkzaamheden en omgeving geeft mij veel energie. Doorgaans werk ik twee dagen thuis en twee dagen op kantoor. Thuis lees ik vooral e-mails en stukken, en doe ik administratieve taken. Op kantoor spreek ik zoveel mogelijk mensen, dan plan ik alle bila’s en overleggen. Dat vind ik ook zo fijn aan mijn werk: ik krijg alle vrijheid om mijn rol te vervullen.” Joelle: “Zo ervaar ik het ook. De gemeente Amsterdam vindt ‘vrijheid’ belangrijk, je mag autonoom zijn binnen je werk. Het verbaast me hoe ik mezelf kan zijn hier.” Lorenzo vult aan: “Ook stimuleert de gemeente Amsterdam ‘vertrouwen in elkaars vakmanschap’, wat in deze functie heel duidelijk naar voren komt. Je werkt zelfstandig en krijgt het vertrouwen dat je bijdraagt op de manier die jij het beste vindt.” JEZELF BLIJVEN ONTWIKKELEN Hoe ze de toekomst zien? Lorenzo: “Ik wil me graag verder ontwikkelen als teamleider, het liefst binnen dezelfde directie. Dit traject is voor mij nog maar het begin. De gemeente Amsterdam biedt allerlei trainingen om je loopbaan vorm te geven. Zo kan ik onderzoeken wat voor leidinggevende ik in de toekomst wil zijn: teamleider, afdelingsmanager… alles kan.” Joelle wil ook nog wel langer als leidinggevende aan de slag.Ze is dan ook blij met haar verlenging van een jaar. “Ik vind het heel leuk. Tegelijkertijd ben ik zo iemand die altijd denkt ‘Wat is er nog meer?’. Leiding geven kan natuurlijk in allerlei vormen. Nu ben ik teammanager, maar misschien ga ik straks door als programmamanager.” MEER WETEN OVER WERKEN BIJ AMSTERDAM? KIJK OP WWW.AMSTERDAM.NL/ WERKENBIJ 19

JONG&AMBTENAAR SAMEN WERKEN AAN EEN GEZONDE EN VEILIGE REGIO. WIE ZIJN WIJ? De Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) werkt voor negen gemeenten (ruim 500.000 inwoners): Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Onze organisatie bestaat uit de GGD (waaronder Ambulancezorg en Jeugdgezondheidszorg), de brandweer, Crisisbeheersing Kennemerland, Landelijke Meldkamer Samenwerking Noord-Holland, Zorg- en Veiligheidshuis, Veilig Thuis en ondersteunende afdelingen. Met Tata Steel, het Noordzeekanaal en Schiphol is onze regio één van de meest risicovolle veiligheidsregio’s in Nederland. WERKEN BIJ ONZE VEILIGHEIDSREGIO Binnen onze organisatie vind je collega’s met uiteenlopende expertises en achtergronden. Eén cruciaal ding hebben we met elkaar gemeen: samenwerken! We bundelen onze krachten voor hetzelfde doel: onze regio zo gezond en veilig mogelijk houden. Doe jij met ons mee? Kijk snel bij op www.werkenbijdevrk.nl. Staat je droombaan er nu niet bij, meld je dan aan voor een vacature-alert of zoek contact met ons. Naast een interessante baan in een dynamische (crisis)organisatie, hebben wij uitstekende arbeidsvoorwaarden waaronder een Individueel Keuze Budget (17,05% van het bruto jaarsalaris). Je kunt er o.a. voor kiezen dit uit te laten betalen of er extra vakantie uren van te kopen. Bij ons krijg je de mogelijkheid je verder te ontwikkelen door het volgen van opleidingen, trainingen en workshops, bijvoorbeeld op het gebied van vitaliteit. EEN SPANNENDE CRISISFUNCTIE Veel medewerkers hebben naast hun reguliere werk een crisisfunctie, waarvoor zij opgeleid en geoefend zijn. Zij komen in actie als hun pieper gaat. Dat kan een brand zijn, maar ook een vliegtuigongeval, tunnelincident of een uitbraak van infectieziekten. JONGVRK JongVRK verbindt jonge, enthousiaste medewerkers met elkaar door het organiseren van gezellige en leerzame activiDE MEDEWERKERS VAN VEILIGHEIDSREGIO KENNEMERLAND (svz 2021) • 333 fulltime brandweer • 396 vrijwilligers • 1.627 GGD (inclusief tijdelijke medewerkers voor coronapandemie) • 85 ambulancemedewerkers • 25 crisisbeheersing Kennemerland (specialisten risico- en crisisbeheersing) • 47 meldkamer medewerkers (brandweer en ambulance) • 105 medewerkers ondersteunende afdelingen • 96 medewerkers Veilig Thuis • 23 stagiaires • 2 directeuren 58% mannen, 42% vrouwen teiten. Hier krijgen ideeën een podium, is ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, en het biedt de basis voor een interessant netwerk. Je leert in no-time collega’s binnen de hele VRK kennen. 20 OP STAP MET SPOORINSPECTEUR RICK STIGTER ‘ILT houdt toezicht op 160 onderwerpen’ Rick Stigter is inspecteur bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Met zijn collega’s werkt hij aan veiligheid en duurzaamheid in transport, infrastructuur, milieu en wonen. Rick controleert en beoordeelt systemen, processen, methoden en de ‘harde’ infrastructuur van het spoor. JONG & Ambtenaar trok met hem op tijdens zijn werk. NAAM: Rick Stigter LEEFTIJD: 29 FUNCTIE: inspecteur rail BIJ: Inspectie Leefomgeving en Transport OPLEIDING: MBO 4 elektrotechniek; HBO internal/operational auditing 21 JONG&AMBTENAAR

Voordat Rick Stigter in dienst kwam bij de Inspectie Leefomgeving en Transport werkte hij in een technische functie bij ProRail. ‘Ik hou echt van techniek. Bij de ILT werk je aan toezicht op veel terreinen, van luchtvaart tot rail tot kabelbaan. Onze inspectie houdt toezicht op ongeveer 160 onderwerpen. Met de juiste expertise kun je er veel kanten op en jezelf op allerlei manieren ontwikkelen. Regelmatig maken inspecteurs de overstap naar een andere sector.’ VEEL INSPECTIEWERK DOE IK ZELFSTANDIG EN ALLEEN. MET COLLEGA’S BESPREEK IK DOORLOPEND INSPECTIERESULTATEN. ZO KUNNEN WE EVENTUEEL VASTSTELLEN WAAR MEER INSPECTIES OP MOETEN WORDEN UITGEVOERD. OOK DOEN WE THEMAONDERZOEKEN. 22 JONG&AMBTENAAR CONTROLE VAN DE BEVOEGDHEID VAN EEN MACHINIST VAN EEN PASSAGIERSTREIN. POPULAIR GEZEGD: EEN CHECK OF DE MACHINIST ZIJN ‘RIJBEWIJS’ BIJ ZICH HEEFT ÉN KAN TONEN. IN DE CABINE BEKIJK IK NOG WAT ANDERE PAPIEREN, ONDER MEER OM TE ZIEN OF DE MACHINIST VOLDOENDE KENNIS HEEFT VAN MATERIEEL EN INFRASTRUCTUUR. STAANDE NAAST EEN REIZIGERSTREIN BEOORDEEL IK OF DE CONDUCTEUR ZIJN VERTREKPROCES GOED UITVOERT. HEEFT DE CONDUCTEUR ZICHT OP ALLE DEUREN? DAN VOLGT HET FLUITSIGNAAL EN SLUITEN DE DEUREN. DE CONDUCTEUR KIJKT OF DIE GESLOTEN ZIJN EN ER NIETS TUSSEN ZIT. ALS LAATSTE HANDELING SLUIT HIJ ZIJN EIGEN DEUR. ‘ Ik hou echt van techniek’ IN DE LOOP VAN DE WERKDAG VERZAMEL IK VEEL INFORMATIE. DIE MOET INGEVOERD WORDEN IN DE DAARVOOR BESTEMDE ADMINISTRATIEVE SYSTEMEN. OP ZO’N KANTOORDAGJE KAN IK GELIJK MET COLLEGA’S BIJPRATEN. 23 JONG&AMBTENAAR

JONG&AMBTENAAR Een jonge organisatie in een eeuwenoude regio MAAK HET MEE BIJ GEMEENTE LAND VAN CUIJK Bij Land van Cuijk maak je het mee! Een nog jonge gemeente, volop in ontwikkeling. Werken voor Land van Cuijk is daardoor best uitdagend. Tegelijkertijd biedt het veel kansen: je krijgt veel ruimte voor eigen inbreng en verantwoordelijkheid. We zijn een grote gemeente, waarin we groot denken maar klein doen. We werken aan projecten en opdrachten die écht het verschil kunnen maken. Dat geeft voldoening. GROOT DENKEN, KLEIN DOEN We zijn qua oppervlakte de grootste gemeente van Brabant, ruim 351 km2 met 90.000 inwoners verdeeld over 33 unieke kernen. Je kunt dus niet om ons heen! Onze positie gebruiken we om de beste resultaten te behalen voor onze inwoners en ondernemers. Tegelijkertijd hebben we oog en oor voor wat er in onze kernen leeft. We versnellen en versterken lokale initiatieven. We werken niet alleen voor, maar juist mét de samenleving en bouwen samen aan een duurzaam en vitaal Land van Cuijk. GOED IN JE VEL We vinden het belangrijk dat onze medewerkers goed in hun vel zitten. We bieden onder meer loopbaanadLAND VAN CUIJK IN HET KORT: ONTSTAAN IN 2022 NA EEN FUSIE VAN VIJF GEMEENTEN GROOTSTE GEMEENTE VAN BRABANT IN OPPERVLAKTE 800 MEDEWERKERS FLEXIBELE WERKTIJDEN EN LOCATIES UITSTEKENDE ARBEIDSVOORWAARDEN VACATURES: WWW.WERKENBIJLANDVANCUIJK.NL OF SCAN DE QR CODE vies, dat draait om individuele ontwikkeling, vitaliteit en geluk. Of het nu werkgerelateerd is of juist persoonlijk: er is altijd gelegenheid voor goede gesprekken. FLEXIBEL Een prettige werk- en privébalans vinden wij erg belangrijk. Zeker in de huidige tijd. Flexibel werken en daar werken waar jij optimaal kunt werken is volgens ons de nieuwe manier van werken. We werken vanuit diverse locaties in de gemeente of vanuit huis en je kunt ook zelf gemakkelijk je werktijden indelen. TALLOZE ONTWIKKELKANSEN Persoonlijke ontwikkeling staat bij ons hoog in het vaandel. Medewerkers krijgen de kans om zich te blijven ontwikkelen en te groeien. We bieden daarom uitgebreide opleidingsmogelijkheden. Ook hebben we onze eigen Land van Cuijk-academie waar je interessante trainingen en workshops kunt volgen. Voor ieder wat wils! 24 JONG&AMBTENAAR SCHAKEL TUSSEN MENS EN TECHNIEK Wanneer de gemeente Meierijstad een verandering voor haar werknemers wil doorvoeren, is de kans groot dat Rosan Koolen de leiding heeft. ‘Vaak gaat het om de vernieuwing van een werkwijze of technologie,’ vertelt ze. ‘Een systeemverandering, noemen we dat. Ik coördineer zo’n project van begin tot eind.’ ls voorbeeld noemt ze de vervanging van het telefoniesysteem. ‘De technologie die we nu gebruiken, voldoet niet meer aan onze wensen. Daardoor kan ons klantcontactcentrum – wat je kunt zien als het callcenter van de gemeente – niet de optimale dienstverlening leveren. Dus willen we het systeem vernieuwen. Uiteindelijk merken ze dat natuurlijk niet alléén bij het klantcontactcentrum. Iedere werknemer die via de gemeente belt of wordt doorverbonden, zal ermee te maken krijgen.’ GROTE VERANDERING Kortom: een grote verandering. En dus is Rosan als projectleider informatievoorziening nodig om dit proces te begeleiden. ‘Mijn werk speelt zich af in verschillende fasen. Het begint met het signaleren en analyseren van een probleem. Vervolgens breng ik de wensen en behoeften in kaart. Daarna zoeken we een geschikt alternatief en coördineer ik de implementatie en adoptie van het nieuwe systeem. Adoptie betekent: opleiding, training en communicatie.’ Vooral communicatie is in die laatste fase van groot belang, aldus Rosan. ‘Ik vertel medewerkers wat er precies verandert, waarom het verandert, wat het oplevert en wat het van ze eist. Ook kunnen ze altijd met vragen bij mij terecht.’ Dit betekent niet dat Rosan alle details kent van de achterliggende techniek. ‘Er zit heus een technisch aspect aan mijn werk, maar ik ben geen specialist. Daar heb ik een team van deskundigen voor, waar ik dan weer terecht kan met vragen. Ik ben dus een beetje de schakel tussen het systeem en de medewerker.’ VOORTDUREND SCHAVEN Ook de werkwijze van de afdeling financiën is momenteel aan vernieuwing toe, vertelt ze. ‘De leverancier liet weten dat 25 NNAAAMAM: Roossann Koolen LLEEEFTITIJDJD: 330 FUN T E: projec l d nformatievoo zien n B J gemeente FUNCTIIE proje tleider inform i orziening BIIJ:: gemeente Meiieri stad OPLEIDING: OPLEIDING: WOmastaste bestuurskunde EIDING: WOmaster e erijjs ad A het huidige systeem over anderhalf jaar gaat veranderen. Dit is een goed moment om te beoordelen of we misschien iets anders willen. We zijn natuurlijk aan het oude systeem gewend, maar is het nog optimaal? Ik ben nu met medewerkers in gesprek om dat te onderzoeken.’ Zo blijft ze voortdurend schaven. ‘We zijn ook de digitale samenwerking aan het evalueren. We hebben de afgelopen twee jaar vanwege corona natuurlijk hybride gewerkt. Nu dachten we: laten we ook eens kijken hoe we dit kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld de manier waarop collega’s samenwerken in hetzelfde document. Het zijn misschien simpele dingen, maar er is een projectleider voor nodig om ze op de juiste manier te integreren.’

NAAAMM: Lio van den Boso cchh LEEFTTIJD: 28 FUUNNCTIE: projectmmedewerker diversiteit en incllusie BIJ: prroovviincie Noord--Hoollannd STTUUDIE: WO baachhelorr: bioi logie; WO mmasttere : science educatioi n & coommmunu icata ion JONG&AMBTENAAR ‘Mensen met een unieke invalshoek’ DIVERSITEIT IS MEER DAN EEN IDEE Voor Lio van den Bosch is diversiteit niet zomaar een idee. ‘Ik ben een polyamoureuze transman, dus eigenlijk ben ik zélf dit onderwerp.’ och wil hij het vooral over zijn werk hebben. ‘Vroeger was ik kritisch op de overheid. Totdat mijn vader mij op een vacature wees en zei: “Als je het zo goed weet, ga er dan wat aan doen”.’ Zijn beeld van de overheid kantelde al snel. Hij werd onderdeel van de afdeling human resources bij de provincie Noord-Holland en viel naar eigen zeggen met zijn neus in de boter. ‘We kregen een workshop over onbewuste vooroordelen. Iedereen was welwillend om te leren.’ T ‘Vrienden voelen zich onveilig op mannenen vrouwen-wc’s’ DIVERSITEIT IN WERKGEVERSBELEID Inmiddels is hij medewerker/adviseur diversiteit en inclusie. ‘Ik geef advies over de integratie van D&I in werkgeversbeleid. Daarnaast organiseer ik workshops, zogeheten kennissessies en andere activiteiten. Zo probeer ik de bewustwording over dit onderwerp bij de provincie verder te vergroten.’ Hierin staat hij niet alleen. ‘Ik coördineer ambassadeurs, collega’s door de hele organisatie heen die zich hiervoor 27 hebben aangemeld. Zij helpen activiteiten organiseren en we geven samen mini-workshops, maar ze zijn ook de oren en ogen op de werkvloer. Zij weten wat er nodig is om de acceptatie en waardering van onderlinge verschillen te vergroten.’ Die verschillen zijn grofweg onder te verdelen in drie cate gorieën, vertelt Lio. ‘Culturele diversiteit, gender en seksualiteit, en neurodiversiteit. Onder neurodiversiteit valt iedereen die afwijkt van wat wordt gezien als de norm qua hersenstructuur of manier van denken. Autisme is een bekend voorbeeld. Sommigen noemen dit psychische kwetsbaarheid, maar wij zien het als kracht. Het zijn mensen met een unieke invalshoek.’ PRATEN IS DE OPLOSSING Het hoofddoel is volgens Lio om de provincie een afspiegeling te laten zijn van de samenleving. ‘En een organisatie waarin iedereen zich thuis voelt.’ Hoewel dit thema in de media soms gevoelig ligt, zegt Lio daar bij de provincie weinig van te merken. Als er dan toch discussie ontstaat, blijkt praten de oplossing. Lio: ‘Toen we tijdens een workshop een keer genderneutrale wc’s bespraken, was er een collega met zorgen: was dat nou echt wel nodig? Ik heb toen uitgelegd dat veel van mijn vrienden zich onveilig voelen op mannen- en vrouwen-wc’s. Was het dan echt zo veel moeite om daarnaast een genderneutrale wc te plaatsen? De reactie was meteen positief. Door te praten ontstaat er begrip; dat vind ik mooi.’ Kortom, Lio heeft zijn plek gevonden. ‘Ik ga iedere dag met plezier naar mijn werk. Ik leer continu. Vooral van mijn collega’s, met al hun ervaring. En dan zijn er ook nog eens genoeg kansen om door te groeien.’

JONG&AMBTENAAR VELSEN; OVERZICHTELIJKE ORGANISATIE, VEELZIJDIGE GEMEENTE Bij Team Velsen staat niemand alleen en niemand haalt zijn resultaten alleen. We hebben medewerkers met allerlei verschillende talenten in huis. We werken in samenhang aan onze gezamenlijke opgaven. Daarbij maken we gebruik van elkaars expertise en competenties. We geloven in minder regels. Naar de buiten wereld, maar ook naar onze eigen medewerkers. Je hoeft voor ondernemend gedrag geen toestemming te vragen. Onze omgeving is voortdurend in ontwikkeling. Dat vraagt om snelle besluitvorming. Zodat we kansen pakken en oplossingen bieden. Daarom leggen we bevoegdheden en verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie. Medewerkers kunnen zo snel aansluiten bij de behoeften van inwoners en bedrijven. Daarbij gaan we uit van vertrouwen. Dat vertrouwen hebben we, omdat we goede, capabele medewerkers in huis hebben. We werken met de Velsenaar in ons hoofd en in ons hart. Inwoners van Velsen zijn nuchter, betrokken en recht voor z’n raap. De saamhorigheid is groot. In Velsen geef je elkaar de ruimte. Zolang je anderen niet tot last bent, kan en mag er veel. DE KRACHT VAN VELSEN De unieke, strategische ligging aan de monding van het Noordzeekanaal en de Noordzee. We werken slim samen met de lokale en regionale netwerken van inwoners, bedrijven, kennisinstellingen en overheden. De grote veelzijdigheid. Gemeente Velsen heeft veel plekken die een kennismaking waard zijn. We hebben het, of we hebben het dichtbij. Hier leven mensen samen, hier beleven mensen samen! Kijk maar eens op: Nieuwsgierig naar Team Velsen? Kijk voor meer info en vacatures op: JONG VELSEN Onder de naam Jong Velsen komen jonge ambtenaren regelmatig bij elkaar om een borrel te drinken, kennis te delen, blijvende contacten te leggen en inspirerende workshops te volgen. KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE De organisatie bestaat uit ongeveer 500 medewerkers. 21% van de collega’s is 35 jaar of jonger. Velsen heeft ongeveer 70.000 inwoners. Velsen heeft de grootste zeesluis van de wereld; zeesluis IJmuiden. Velsen bestaat uit de 7 woonkernen, ieder met zijn eigen kenmerken. Kijk op Velsen.nl voor meer informatie over onze organisatie. Bij Velsen vinden we het belangrijk om te investeren in jonge ambtenaren. Er is veel ruimte voor ontwikkeling en plezier. Bij Velsen kun je jezelf zijn op het werk. En dat draagt bij aan je werkgeluk! We willen niet alleen het beste voor onze samenleving, maar ook voor elkaar. Annabel van Schooten (25 jaar), consulent Zorg en trekker van Jong Velsen: ‘De professionele en ook informele, persoonlijke manier van omgaan met elkaar maakt werken bij gemeente V elsen betekenisvol voor mij.’ 28 JONG&AMBTENAAR ELKAAR LEREN KENNEN IN EEN GLOEDNIEUWE WIJK Nieuwbouwwijken aan de randen van grote steden hebben doorgaans tevreden bewoners. Maar vaak is het meer van hetzelfde. In de Utrechtse woonbuurt Leeuwesteyn, aan de westkant van het Amsterdam-Rijnkanaal, is geprobeerd het anders te doen. L eeuwesteyn moet voelen als een ‘stadswijk’, en heeft een mix aan bewoners, vertelt gemeenteambtenaar Martin Chaigneau, van huis uit planoloog en sociaal geograaf en met een master gezondheid en maatschappij. De wijk is kleinschalig, groen en vol afwisseling. Met gezinnen, maar ook alleenstaanden. Met steegjes en lanen, binnentuinen, hofjes en hoogteverschillen. GEZONDHEID OP ÉÉN Hoe gevarieerd ook, een beetje anoniem woont het eerst wel in zo’n nieuwbouwwijk. Martin steekt een handje toe om inwoners en bedrijven elkaar te laten vinden en te leren kennen. De invalshoek van waaruit hij werkt: gezondheid. ‘Vraag mensen wat ze belangrijk vinden en dat staat bijna altijd bovenaan’, zegt hij. ‘In mijn ogen is gezondheid bijna de graadmeter voor hoe goed je het als gemeente doet voor inwoners. Gelukkig breekt dat inzicht steeds meer door. Mijn collega’s en ik letten onder meer op voldoende speelplekken en andere recreatieplekken. Op voldoende groen in de buurt en lucht- en geluidkwaliteit.’ SOCIALE COMPONENT ‘Waar we als overheid goed in zijn, is huizen neerzetten, stenen stapelen’, licht Martin toe. ‘Maar van de sociale component weten we nog niet zoveel. Vaak wordt aangenomen dat de eerste tien, vijftien jaar in een buurt niet zo gezellig zijn. De mensen kennen elkaar niet.’ In sociologentaal: de sociale cohesie moet nog op gang komen. Vanzelf gaat dat niet, weet hij: ‘De eerste jaren moet je als overheid je best doen om onderling contact en gezamenlijke activiteiten te ondersteunen. De wijk wordt daar leefbaarder van, en je voorkomt problemen later.’ VERRASSENDE ONTMOETINGEN Dit alles betekent niet dat hij zelf buurtbarbecues of sportworkshops organiseert. ‘Wij doen alles samen met inwoners of andere organisaties. Zij weten niet altijd van elkaars bestaan, terwijl ze soms tegen dezelfde problemen en behoeften aan lopen. Wat wij doen, is verrassende 29 NAAAM: Martin Chahaiggi nneaauu LEEFTIIJDJ : 299 FUNCCTIE: addviseur voollksksgezonddheidd en lel efomggeviving BIJ: gemeente Utrecht OPLEIDING: bachelor sociale geografie en planologie; master health & society ontmoetingen creëren. Het is leuker en efficiënter om bewoners daarin bij te staan, dan om als overheid telkens iets nieuws te verzinnen.’ Kan dat iets concreter? ‘Het gaat van mensen die met ouderen een rondje lopen door de wijk tot een coach die met kinderen op stap gaat en hun wat leert over de natuur. Maar er zijn ook initiatieven die voedingsadvies geven. We zetten die partijen bij elkaar en geven ze een podium om hun verhaal te doen. Dan komt er vaak van alles tot leven.’

JONG&AMBTENAAR Louisetta helpt oorlogsvluchtelingen aan een veilige plek ‘ ALLES MOEST IN KORTE TIJD GEBEUREN’ Kwetsbare mensen helpen loopt als een rode draad door de loopbaan van Louisetta Eisses. Vooral als het gaat om gezondheid, inkomen en beschermd wonen. L ouisetta begon haar loopbaan met het helpen van ondernemers met schulden. ‘Armoede en schulden vormen nog de kern van mijn werk, maar nu betreft het particulieren. Op het moment dat mensen financiële of psychische problemen hebben, kunnen ze vaak minder goed meekomen in de samenleving en hebben ze soms gezondheidsproblemen. Met mijn studieachtergrond heb ik het altijd interessant gevonden hoe die twee onderwerpen – geld en gezondheid – elkaar raken.’ Louisetta’s gebruikelijke werk staat even op een laag pitje. ‘Ik ben nu het grootste deel van mijn tijd kwijt aan de zorg en opvang van Oekraïners in onze gemeenten. Buiten particuliere opvang bij gastgezinnen en in huurwoningen zijn er verschillende locaties geschikt gemaakt voor opvang voor een langere periode. Op dit moment herbergen we in totaal bijna 300 vluchtelingen in onze drie dorpen.’ De eerste groep, die aankwam in maart, werd aanvankelijk ondergebracht in een hotel. ‘Van daar zijn de mensen doorgeplaatst naar opvanglocaties, die we samen met woningcorporaties en buurtcomités hebben opgezet. Ook is een leegstaand bankkantoor geschikt gemaakt. Een hele operatie; alles moest in korte tijd gebeuren. Zo’n beetje iedereen in de organisatie hielp mee. De een legde een vloertje, anderen gingen om in te kopen naar de Ikea.’ HUISVESTEN EN LEEFGELD Klinkt gemakkelijker dan het was. ‘We moesten onze vluchtelingen uit Oekraïne niet alleen huisvesten. Er moest veel geregeld worden op het gebied van onderwijs en medische 30 ondersteuning. Daarnaast was leefgeld nodig. We hoorden bij de kopgroep van gemeenten die dat geregeld hadden voor de vluchtelingen. In het begin keerden wij leefgeld contant uit. In alle lagen van de organisatie zaten collega’s ouderwets geld te tellen. Inmiddels hebben we een betaalsysteem.’ De kennismaking met oorlogsvluchtelingen raakte Louisetta. ‘Je zag de onzekerheid en teleurstelling in hun ogen. Ze hebben zo veel meegemaakt. Het was echt een getraumatiseerde groep die daar zat. Dat doet wel wat met je.’ Van hotel naar woonhuizen en andersoortige opvang. ‘Helaas gaat het van mooi naar minder mooi’, realiseert Louisetta zich. ‘Ik vind dat wel lastig. Wat ook schuurt: voor de mensen uit Oekraïne kwam de halve gemeenschap van de bank af. Maar ook in “gewone” regionale asielzoekerscentra van het COA verblijven mensen die gehuisvest en begeleid moeten worden. Naar mijn idee moet iedereen gelijk behandeld worden, maar voor de laatstgenoemde groep is minder draagvlak. Je merkt een kanteling in de maatschappij ten aanzien van vluchtelingen.’ Dat leidt, zegt Louisetta, ‘tot een continu conflict in mezelf. Gelukkig verdwijnt dat naar de achtergrond als ik aan het werk ben.’ NADENKEN OVER LANGERE TERMIJN Ze voorziet dat er nog vluchtelingen bij komen, zolang het conflict in Oekraïne voortduurt. Nauwelijks tijd om rustig adem te halen dus. ‘Vanaf maart was het actie-reactie. Nu moeten we nadenken over de langere termijn en hoe we die vormgeven, bijvoorbeeld op het vlak van integratie.’ NAAM: Louuisetta Eisses LEEFTIJD: 34 FUNCTIT E:E belel idi sadviseuur sociaal domem in BIJ: BEL Combinatie (Blaricum, Eeme nes en Larreen) OPLEIDING: WO gezondheidswetenschaappp een

LOOPBAAN NEEM ZELF DE REGIE OVER JE Grote ambities, flinke werkdruk, veel ontwikkelen. Starten bij de overheid is voor veel jonge ambtenaren een rollercoaster. Waar begin je en wat heb je nodig? Een gesprek tussen Djulianti van de Ven (beleidsadviseur bij gemeente Leiden & bestuurslid FUTUR) en Marc Wessels (strategisch relatiemanager bij Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden; finalist Jonge Ambtenaar van het Jaar 2022). Over ontwikkeling, flexibiliteit en ruimte nemen. OPLEIDING EN PRAKTIJK Marc: ‘Je wordt bij de overheid direct geacht je eigen ruimte te creëren en je grenzen aan te geven. Maar waar moet je dat als jong persoon leren? Er zit een gat tussen opleiding en praktijk. Veel dingen leer je niet op je opleiding. Werken is in het begin veel leren. Daar is goede begeleiding vanuit je werkgever voor nodig. Samen een ontwikkelpad uitstippelen, talenten benutten en vaardigheden aanleren. Zelf de regie over je carrière nemen, assertiever zijn, durven nee te zeggen. Dat vraagt om een teamleider die daar ruimte voor geeft en bijstuurt wanneer nodig.’ Djulianti: ‘Druk zijn is niet erg, maar het moet er niet toe leiden dat je vastloopt. Daar leer je niets van, je ontwikkelt je niet meer. Die valkuil moet je samen met je teamleider zien te voorkomen.’ 32 JONG&AMBTENAAR ‘Een training is een beginpunt, je moet daarna ook de tijd krijgen om nieuwe kennis en tools toe te passen’ Wat betekent regie over je eigen carrière? Marc: ‘Als je aan een baan begint, dan heb je daar een beeld bij. Tegelijkertijd is het goed om vooraf na te denken over hoe je je wilt ontwikkelen. Kan dat binnen jouw functie? Wat is ervoor nodig? Welke mogelijkheden zijn er? Bespreek dat met je leidinggevende.’ Djulianti: ‘Perspectief is belangrijk. Ik was zelf trainee en ik weet dat het soms lastig is om daarna bij je werkgever te kunnen blijven. Dat kan jonge medewerkers afremmen. Start je met een ontwikkeltraject als je geen uitzicht hebt op een vast contract? Kaart dat aan.’ Is ontwikkelen niet ook een kwestie van ruimte nemen? Djulianti: ‘Ontwikkelen is goed en belangrijk. Daarvoor heb je een opleidingsbudget. Maar blijft er nog tijd over om dat wat je geleerd hebt toe te passen in de praktijk? Een training is een beginpunt, je moet daarna ook de tijd krijgen om nieuwe kennis en tools toe te passen. Tijd krijgen om met ervaren collega’s te sparren en elkaar te helpen met persoonlijke leerdoelen. Ook dat is ontwikkelen. Een goede balans tussen ontwikkelen en ruimte krijgen om het geleerde toe te passen is cruciaal.’ Wat heb je geleerd door ruimte te nemen? Djulianti: ‘Strategisch te werk gaan. Ik kan nu veel beter aanvoelen wanneer je welk punt bij wie moet inbrengen. Dat werkt beter dan altijd alles direct op tafel gooien.’ Marc: ‘ In de waan van de dag werk je soms op de automatische piloot, maar verlies je de samenhang tussen je werkzaamheden uit het oog. Zoom eens uit en je weet veel beter hoe je verder moet.’ Niet alles tegelijk Marc: ‘Jonge collega’s barsten van de enthousiaste ideeën als ze ergens komen werken. Fijn, maar het botst ook weleens met collega’s die er langer zitten. Je hoeft en kunt niet alles vanaf dag één te veranderen. Neem de tijd om de orga33 nisatie te leren kennen, begrijp waarom de dingen gaan zoals ze gaan. Dan pas snap je waarom er soms weerstand ontstaat. Vervolgens maak je je hard voor de zaken die echt anders moeten, die de organisatie en jouzelf in de weg zitten. Pick your battles!’ MARC WESSELS DJULIANTI VAN DE VEN JONG&AMBTENAAR

JONG&AMBTENAAR GROEI MEE MET RIJSWIJK De komende jaren groeit Rijswijk maar liefst met een derde. Daarmee zijn we één van de snelst groeiende steden in Nederland. Rijswijk ligt midden in een dynamische regio in Zuid-Holland. We zijn een gemeente met een dorps karakter maar met grootstedelijke uitdagingen. In 2021 zijn we uitgeroepen tot groenste stad van Nederland. We bouwen ook aan één van de duurzaamste wijken van ons land midden in de Randstad. WARME SFEER Onze organisatie kent een warme sfeer. We stimuleren een inclusieve (werk)cultuur waar iedereen zichzelf kan zijn. We zijn een platte organisatie met weinig hiërarchie. Door de korte lijnen is er een persoonlijke en informele werksfeer. Collega’s uit verschillende delen van de organisatie weten elkaar gemakkelijk te vinden. We kennen elkaar dan ook bij naam, niet bij functie. Wij vinden het belangrijk dat jij je welkom voelt bij ons. Via een interactief introductieprogramma maak je kennis met ons bestuur en onze organisatie. En tijdens een fietstocht met (nieuwe) collega’s door Rijswijk kom je daarnaast meer te weten over de ontstaansgeschiedenis van de stad. Zo voel je je snel thuis in Rijswijk. VRIJHEID Onze invalshoek is dat je zoveel mogelijk autonoom werkt en de vrijheid krijgt om een eigen invulling te geven aan je functie. Je krijgt de kans om initiatief te nemen en creatief te zijn. We kijken vooral naar het resultaat. Daarnaast heb je ook de vrijheid om de werkplek te kiezen die het beste bij jou en je werkzaamheden past. Je kunt thuis geconcentreerd aan het werk, hybride vergaderen en op een werklocatie jouw collega’s ontmoeten. Wij bieden jou de faciliteiten die dit mogelijk maken. MAATSCHAPPELIJKE IMPACT Bij ons kun je écht het verschil maken voor de inwoners, organisaties en bedrijven. Wij waarderen een pragmatische aanpak. Jouw werk is goed zichtbaar. Niet alleen binnen de organisatie, maar ook daarbuiten. Rijswijk heeft ambitie. Door alle grootstedelijke uitdagingen op het gebied van stedenbouw, mobiliteit en veiligheid liggen er interessante opgaven op je te wachten. Bij ons heeft jouw werk écht maatschappelijke impact. Je doet werk dat ertoe doet. ONTWIKKELING EN GROEI Onze groei als stad stimuleert de verdere ontwikkeling van onze organisatie, onze teams én van jou als individu. Wij geloven dat dit elkaar versterkt. In Rijswijk werken we samen aan onze professionele ontwikkeling en dat doen 34 JONG&AMBTENAAR we met plezier. Dat vind je terug in ons uiteenlopende leeraanbod. Soms volg je een online of fysieke workshop, training of seminar, dan weer speel je een interactief spel. Ook bieden we traineeships aan en hebben we een eigen Rijswijk Academie. Onze managers staan open voor kandidaten die nog niet 100% aan de functie-eisen voldoen. Wanneer jij nog niet alle functie-eisen kunt afvinken, maar wel talent en potentieel hebt, dan krijg je bij ons de ruimte om te groeien in je functie. We stimuleren actief doorgroei naar andere functies binnen Rijswijk. Hierdoor is ons doorstroompercentage hoger dan bij vergelijkbare gemeenten. Zo groei je mee met Rijswijk. Interesse in werken voor Rijswijk? Kom vrijblijvend een kop koffie drinken in ons gezellige Werkc@fé met een Ook mooi meegenomen: Met een laptop/iPad en iPhone en thuiswerkfaciliteiten kun je werken waar jij wilt Stadhuis Rijswijk is goed bereikbaar met OV, fiets en auto. Gratis parkeren kan op loopafstand 500 collega’s van gemiddeld 48 jaar kunnen jou ondersteunen met werkervaring en kennis 94 collega’s hiervan zijn jonger dan 36 jaar en vormen samen met jou een welkome frisse wind Verhalen van collega’s lees je op www.WerkenVoorRijswijk.nl toekomstige collega in jouw vakgebied. Neem hiervoor contact op met Inge van der Steen, HRM gemeente Rijswijk. Mailadres: ivdsteen@rijswijk.nl of telefoonnummer 14 070 35

JONG&AMBTENAAR Vincent Roozen – algemeen directeur slash gemeentesecretaris van de gemeente Rotterdam – neemt je op sleeptouw door zijn stad. Misschien ook wel jouw stad? W aarom Rotterdam jou nodig heeft? Nou, dat laat ik je graag met eigen ogen zien. Spring maar achter op mijn fiets … Zit je een beetje? Gaan we. En geen oortjes in, want ik klets graag. Vertel ik je gelijk een verhaal. Hoe ik – lang voordat jij überhaupt bestaat – van jongs af aan door deze stad fiets. Eerst van Noord naar het centrum, toen Oost naar West, en sinds ik tegen het centrum aan woon vooral vanuit daar naar buiten. Die jonge Vincent heeft wat met de stad. Brandweerman of politieagent worden klinkt ook wel oké, maar nee: ambtenaar. Dát moest en zou het worden, ook al scoort dat niet echt op verjaardagsfeestjes. Maar ik weet wat ik wil. Werken voor Rotterdam, voor de publieke zaak. Dus ik solliciteren. Wijst de gemeente me af! Ik terugschrijven: ‘Sorry, maar voor mij geen optie. Geef me anders een contractje voor een paar maanden. Ik beloof dat ik mijn best doe.’ Ze nemen me aan. En raken me nooit meer kwijt. Jij en ik fietsen over een paar Rotterdamse paradepaardjes: de vernieuwde Coolsingel. De Erasmusbrug. De Kop van Zuid. Over de nog jonge Rijnhavenbrug voor voetgangers en fietsers, die wij hier tot de Hoerenloper hebben omgedoopt vanwege de verbinding met – nu trendy – Katendrecht. We drinken iets bij café De Ouwehoer. Of Theater Walhalla. Ja, Rotterdam is hip, happening. Een architectuurstad van statuur. Een kansenstad. Die je echt trots kan maken. Maar er is een andere kant. Want we fietsen verder. Naar de Afrikaanderwijk. Onderdeel van het aanpakplan ‘Nationaal Programma Rotterdam Zuid’. We gaan op een bankje zitten. En zien de wijk leven. Maar … ook die dichte gordijnen en met kranten afgeplakte ramen. Achter die ramen? Geldproblemen, moeilijkheden, weinig kansen in het leven. Rotterdammers die de overheid niet goed weten te vinden. Soms geen enkel vertrouwen hebben in de overheid. En ja, soms terecht ook – kijk naar de Toeslagenaffaire. Stel je voor dat jij meedoet. Om kwetsbare Rotterdammers, zo’n kwetsbare wijk vooruit te helpen. Dat jij die uitdaging pakt. Nee, omarmt. Voor het grote plaatje gaan, maar altijd op jouw netvlies: oog hebben voor de mens. Het in - dividu dat telt. Kom, we fietsen verder door Zuid. Nu wat luchtigs. Collega’s op de vuilniswagen vragen of we even meehelpen met grofvuil ophalen, zoals ik laatst deed op werkbezoek. Jij stroopt je mouwen op en zegt: ‘Vincent, wedden dat ik meer dan jij in die bak kieper?’ Jij wint, maar ik zeg dat ik je als gastheer moet láten winnen. Als we klaar zijn, kijken we uit op een schoon straatje. High five. We komen in IJsselmonde. Je vindt het vastgoed hier best oké eruitzien. Toch ook soms van die dichtgeplakte ramen. Een projectleider buitenruimte die we tegenkomen, vertelt heel bescheiden dat ze wat kleine dingen hebben gedaan. Een paar picknicktafels tussen de flats neergezet, een kooltjesbak voor de barbecue, afvalbakken erbij. Maar jij en ik kijken elkaar aan, en voelen: dit is niet klein. 36 “ Je gaat gegarandeerd een paar keer keihard op je plaat. Hoort bij experimenteren” HIER SPRING JIJ DAN ACHTEROP. Die picknicktafels betekenen ontmoeting voor de mensen. Binding in de buurt. En voordat je het weet, is het hier veiliger, passen buren op elkaars kinderen, maken ze hun buurtje schoon. En verdomd, een vrouw met nog-net-geen-krulspelden-in roept naar ons: ‘Het wordt best gezellig, hoor, hier achter de flats!’ We fietsen weer, terug naar de Coolsingel. Maar ho, wat gebeu… Bám! Ik laat ons gewoon expres vallen. Met onze kont op de grond leg ik je uit: ‘Weet je, werken bij de gemeente, voor zo’n complexe stad, is proberen. En dat is mooi. Maar je gaat gegarandeerd ook een paar keer keihard op je plaat. Dat hoort bij experimenteren, bij kansen pakken, bij uitdagingen aangaan. Vallen en opstaan, wéér vallen en opstaan. Maar je gaat gewoon door.’ We geven elkaar een hand, trekken ons aan elkaar op, en vegen onze kleren schoon. Verder fietsen. Collega worden van Vincent? Kijk waar jij van bent op www.werkenvoorrotterdam.nl. Met vacatures, traineeships en stages. 37 JONG&AMBTENAAR

JONG&AMBTENAAR We praten over hoe corona de stad beheerste. Een rottijd. Weet jij alles van, want juist in jouw jonge jaren komt er een rem op je ontwikkeling, op het ontdekken van jouw wereld. Gek genoeg heeft corona voor de gemeente Rotterdam toch ook een goede kant. Het zorgt dat we onszelf als organisatie opnieuw uitvinden. Snelle slagen maken. Inspringen. Nieuwe manieren van samenwerken verzinnen, dwars over afdelingsgrenzen heen. Met collega’s die je eerst niet eens kende. Ik fiets je langs onze GGD, die een mega-operatie optuigt. Langs onze reinigers – daar heb je ze weer – die in no-time de straat aan kant poetsen na knotsgekke rellen. En langs collega’s die er thuiswerkend een mouw aan passen om Rotterdammers in nood te helpen met inkomensondersteuning. En ga zo maar door. GROTE KANS DAT JE ME TEGENKOMT OP WERKBEZOEK. HELEMAAL GAAF ALS IK LEKKER KAN AANPAKKEN. MEUBILAIR, EN ZO. Maar … toch zien we dat het in gemeenteland soms niet zo doorgaat qua nieuwe ontwikkelingen. Dat de neiging bestaat om toch weer terug te vallen in oude patronen. Patronen die vaak ook nodig zijn. Want in zo’n mega- organisatie móét je spelregels hebben, structuur en werkwijzen. Maar het kan soms beperken. Even een bankje pakken. We staren samen over de Maas. En ik vertel je hoe we jonge mensen zoeken die van aanpakken weten. Die soms geen ‘nee’ accepteren. Die een uitdaging aan willen gaan. Die willen werken aan een spetterende stad met allemaal kansen, én aan een spannende stad met taaie vraagstukken. Jonge mensen met ideeën, die de Rotterdamse samenleving vooruit willen helpen. Je stopt met staren over het water, en kijkt me aan. Volgens mij zie ik daar wat glinsteren in je ogen … Ga jij de uitdaging aan? —Vincent FOTO DOOR ESSELINE KARSBERGEN STAGIAIRS ONTVANGEN IN HET TIMMERHUIS. NIET NORMAAL, DIE ENERGIEBRUIS DIE JE DAN VOELT … LAATST MEEGEDAAN AAN EEN FILMPJE VOOR DE WEEK VAN DE TOEGANKELIJKHEID, MET COLLEGA’S WILLEM EN VANESSA. HET STADHUIS TESTEN OP ROLSTOELVRIENDELIJKHEID. OP DE STADHUISTRAPPEN MET NIEUWE TRAINEES. VOORWOORDJE GESCHREVEN VOOR HUN ‘TRAINIEUWSBRIEF TUSSENDOORTJE’. 38 JONG&AMBTENAAR NET DAT EXTRA DUWTJE NAAR EEN BAAN Van intercedent naar werkzoekendenbegeleider bij de gemeentelijke dienst Werk en Inkomen. Voor Joël Hijkoop is het een organische overgang. ‘I n mijn baan bij een vestiging van een uitzendbureau in Enschede had ik het prima naar mijn zin. Vooral het contact met uiteenlopende mensen en bedrijven vond ik leuk. Wat eruit sprong was het helpen van personen die zelfstandig niet aan een baan kwamen. Ja, zelfs in tijden van personeelstekort bestaan die. Ze hebben soms net dat extra duwtje nodig dat ik ze kan geven.’ Die sociale inborst kon Joël minder kwijt bij een commerciële werkgever. Dat een uitzendbureau dat oogmerk heeft, snapt hij goed, ‘maar die extra euro verdienen, daar werd ik op zeker moment niet meer enthousiast van. Daar verwachtten ze juist dat ik aandacht schonk aan de mensen die gemakkelijk te matchen zijn. Die frictie voelde ik steeds meer. Liefst zet ik me in voor mensen die me het hardst nodig hebben.’ STOUTE SCHOENEN AAN Er kwam een vacature bij de gemeente, waar Joël vanuit z’n voormalige salesfunctie bij het uitzendbureau toch al regelmatig contact mee had. ‘Ik voldeed niet helemaal aan het profiel, want ik was nog niet afgestudeerd. Maar ik trok de stoute schoenen aan en heb gezegd dat ik zeer geschikt dacht te zijn voor die rol. Toen ging het snel.’ Nu doet hij precies wat bij hem past: werkzoekenden begeleiden die, zoals het in overheidsjargon heet, een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. ‘Mensen die lang uit de running zijn, door een lastige thuissituatie, ziekte. Of mensen die wat meer moeite hebben motivatie te vinden.’ Joël helpt ze op uiteenlopende manieren. ‘Soms met iets simpels, zoals het opstellen van een cv of motivatiebrief. Maar ook door contact te leggen met potentiële werkgevers, of mee te gaan naar het sollicitatiegesprek, als dat alleen een te hoge drempel blijkt. Heeft iemand extra ondersteuning nodig, zoals een aangepaste werkplek of job coaching, of is die persoon simpelweg niet in staat zelfstandig het minimumloon te verdienen, dan voer ik een gesprek met de werkgever over het inzetten van loonkostensubsidie.’ DE STAD IN Dat dit kan en mag, vindt Joël tof aan zijn huidige baan. ‘Ons kantoor is prachtig, maar soms is het beter om buiten af te 39 NNAAAMA : JooJ ël Hijijkok op LEEEFTITIJDJ : 3300 FUNCTIE: consulent werk BIJ: gemeente Enschede OPLEIDING: HBO human resource management spreken. Om in de stad een kop koffie te drinken of een rondje te lopen in het park. Echt de tijd voor iemand kunnen nemen, kan niet in een commerciële omgeving.’ Door die vorige functie kent hij veel bedrijven. Voor kandidaten een groot voordeel: ‘Als jij zelf geen ingang hebt, is het soms moeilijk ergens binnen te komen. Hoe fijn is het dan als iemand dan een goed woordje voor jou doet?’

JONG&AMBTENAAR VAN STAGEPLEK NAAR COÖRDINEREND PLANOLOOG. ALLES IS MOGELIJK BIJ DE BUCH Talent binnen halen, houden én een podium geven. Dat is soms best een uitdaging bij gemeenten. En al helemaal in deze tijd waar banen voor het oprapen liggen. Bij de Werkorganisatie BUCH doen we er alles aan om onze talenten te laten groeien en bloeien. Een mooi voorbeeld hiervan is Rico Hofman (27). R ico is planoloog bij het domein Ruimtelijke Ontwikkeling. In 2019 deed Rico zijn afstudeeronderzoek over de Omgevingswet bij ons voor zijn studie Rechten. Na zijn scriptie wisten we niet hoe snel we hem binnenboord moesten houden. Een talent moet je niet laten lopen. Rico was ook nog steeds enthousiast. Dus na zijn diploma had hij zijn eerste arbeidscontract meteen binnen. Aan het werk! Rico: “Ik begon na mijn studie als beleidsmedewerker Ruimtelijke Ontwikkeling. Dit heb ik 2 jaar met plezier gedaan. Het was ook een mooie kans om de organisatie nog beter te leren kennen. Maar ook om erachter te komen welke functie nu echt bij mij past.” In 2021 kwam de functie van planoloog op mijn pad. Met mijn studie Rechten als achtergrond kan je natuurlijk nog alle kanten op. Ik merkte dat ik niet graag als jurist alleen maar bezig ben met regels en wetten. Daarom vind ik het vak van planoloog ook zo interessant. Ik heb nu met ontzettend veel partijen te maken. Denk bijvoorbeeld aan collega’s van de provincie, milieu, stedenbouw en archeologie. We dragen samen zorg voor een goede ruimtelijke indeling van onze gemeenten. Mijn rol is om alle losse eindjes aan elkaar te knopen zodat er een goed integraal advies ligt voor de colleges. Echt een mooie uitdaging. Deze functie is voor een groot deel juridisch, maar er bestaat eigenlijk geen standaard formule voor een ruimtelijk plan dat afwijkt van het bestemmingsplan. Dat vergt maatwerk. Het is constant zoeken naar een balans tussen benutten en beschermen van de leefomgeving. Als planoloog is mijn werkgebied ook een groot cadeau, het is hier ontzettend mooi. “Van stranden en duinen tot nostalgische dorpslinten, maar je hebt bijvoorbeeld ook weer te maken met regels voor bouwen rond Schiphol.” Wat de BUCH natuurlijk nog unieker maakt is dat één ambtelijke organisatie werkt voor 4 gemeenten. Voor Rico betekent dat dat hij aan twee gemeenten is gekoppeld. Maar hij kan zeker niet zonder zijn collega’s die voor de andere twee gemeenten werken. “Ik ben in dienst van Werkorganisatie BUCH. Dat betekent dus dat de 4 gemeenten eigen colleges en raden hebben en dus ook dat elke gemeente zijn eigen ideeën heeft. Daarom zijn we vanuit ons domein aan één of twee gemeenten gekoppeld. Ik zie het als voordeel dat we vanuit de werkorganisatie veel minder kwetsbaar zijn. BUCH IN HET KORT: Bij de BUCH werk je voor de gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo. Naast natuurlijk de werkorganisatie zelf. Wij zijn uniek met z’n 5-en. Dit geeft volop kansen. Pak die kansen. Haal het beste uit jezelf en maak het beste van de BUCH. We hebben 850 mensen in dienst Mooi aan hun werk vinden zij: werk dat er toe doet, werkplezier, verantwoordelijkheid en veel kansen om te leren en ontwikkelen We zijn een jonge organisatie. We bestaan nu 5 jaar. Dus je hebt nog volop kans mee te denken over van alles en écht verschil te maken. Briljante ideeën ontstaan niet alleen tussen 9 en 17 uur, jij bepaalt waar en wanneer je werkt. Ook thuis zorgen wij voor een goede werkplek met een thuiswerkvergoeding. Ga je naar kantoor? Dan heb je keuze uit drie locaties! Leer andere jonge collega’s kennen via ons jongerennetwerk de BUCH JONG! Volg de BUCH op LinkedIn 40 JONG&AMBTENAAR MEER OVER ONS WERKGEBIED Inwoners: 102.500 Uniek werkgebied: de mooiste stranden, oude dorpen, veel monumenten, duinen en bossen. Genoeg mooie plekken om voor en in te werken! werkgever leuk? Reageer! Met enthousiasme en leergierigheid kom je een heel eind. Bij ons krijg je volop de kans om jezelf te ontwikkelen en te groeien. Kijk voor vacatures, stages- en afstudeerplekken op werkeninnoordhollandnoord.nl Benieuwd hoe het werken bij de BUCH gaat? Dan ben je altijd welkom. Stuur een appje naar 0625756009 en vertel wat je wilt. Je hebt echt het gevoel dat je het met elkaar doet. Het houdt je scherp en zorgt ook voor goede kennisdeling. In elke gemeenten lopen de hazen net iets anders, maar onderling ideeën uitwisselen kan altijd. Sowieso vind ik dat mijn collega’s allemaal enorm hulpvaardig zijn. We gunnen elkaar alles. Ons team is een mooie mix van leeftijden bij elkaar.” Nog even terug naar ‘onze talenten laten groeien en bloeien’. Rico is dus van een afstudeerstage naar functie van planoloog gegaan. Sinds kort is hij ook coördinator van één gemeente. Dat betekent dat hij het eerste aanspreekpunt is voor het college. Speelt er iets op ruimtelijk gebied? Dan gaan ze eerst naar Rico. Een mooie uitdaging! Rico: “Weet je wat ik het mooie aan de BUCH vind? Als je goed je werk doet en verantwoordelijkheid neemt, wordt dat gezien en gewaardeerd. Je krijgt dan volop de mogelijkheid om te groeien, te ervaren en te leren. Kijk bijvoorbeeld naar mijn studie. Van tevoren weet je niet precies welke kant je ermee op gaat. Door te doen en te ervaren kom je vanzelf iets tegen wat bij je past. En mooi dat de organisatie dat ook ziet en deze kans biedt. Ik denk ook dat dit voor studenten van nu geldt: ga vooral aan de slag, dan merk je wat er bij je past. Wat mijn ambities nu zijn? Ik wil de komende tijd vooral heel goed worden in wat ik nu doe. Ik heb het ontzettend naar mijn zin. Ik werk tijd- en plaats on afhankelijk. Geen werkdag is hetzelfde en het komt zelden voor dat ik een hele dag op dezelfde plek zit, heerlijk. De verantwoordelijkheden die je krijgt zijn groot. Je wordt gewaardeerd en gezien. Ik zit hier op mij plek!” JE BENT WELKOM Dus ben jij druk aan het solliciteren, maar denk je dat jouw profiel niet helemaal aansluit? Vind jij de functie en de ONTWIKKELKANSEN: Wij hebben ons eigen BUCH Academie. Hier volg je uiteenlopende trainingen, zoals: netwerken, focusmanagement, alles over je vitaliteit én vinden we ook het sociale aspect heel belangrijk dus kan het zomaar zijn dat je samen met collega’s op de padelbaan staat! We hebben ons eigen ontwikkeltraject waar 10 collega’s per keer aan deelnemen. Dit intensieve traject is speciaal bedoeld voor collega’s die willen doorgroeien tot coördinator, programmamanager, projectleider, procesregisseur, team- of domeinmanager. In vier maanden leren zij meer over: leiderschap, politieke sensitiviteit, communicatie, participatie, de organisatie en natuurlijk over zichzelf. 41

JONG&AMBTENAAR NAAM: JJeesss ie de Goeij LEEFTIJD: 28 FUUNCNCTIT E:E bbeestts uuuursassiistene tee en medewere ker Kabbinenetszaken BIIJ:J geg meeenntte Diijjk ennWaaaa rd OOPLEEIDDINNGG: MMBO secreetaressses 4 Geen duobaan, wel de taken goed verdelen DE BURGEMEESTER HEEFT TWEE RECHTERHANDEN De burgemeester van de nieuwe gemeente Dijk en Waard heeft twee rechterhanden. Als tandem staan Femke Flietstra en Jessie de Goeij hem en zijn vervanger bij in protocollaire en ceremoniële kwesties. 42 JONG&AMBTENAAR NNAAAMM: Femmke Flietsts ra LLEEEFTIIJDJ : 30 FUFUNCN TIIE:E mem ded wew rkkerr Kabinetszaken BBIJ:J gemeente Diji k ennWaaa rdr OOPLELEIDDING:: MMBBO ses crettaresses 4 LINTJESREGEN EN GEMEENTEVLAG De aanvragen voor onderscheidingen, zowel gemeentelijk als koninklijk, lopen het hele jaar door, legt Femke uit. ‘Daarvoor hebben we contact met de provincie, en met de Kanselarij der Nederlandse Orden die de onderscheiding toekent of niet.’ Ook in het nieuwe gemeentewapen, de gemeentevlag en de ambtsketen – Dijk en Waard ontstond uit een fusie van Heerhugowaard en Langedijk – verdiepen ze zich. ‘Daarvoor overleggen we met de Hoge Raad van Adel die de koning adviseert, en met historische verenigingen.’ ‘Onze ideeën hierover bespreken we met de burgemeester. De uitkomst mondt uit in een voorstel aan de gemeenteraad’, vult Jessie aan. ANDERE PROCESSEN Jessie werkte, anders dan Femke, eerst in het bedrijfsleven. ‘De processen bij een gemeente zijn heel anders’, is haar ervaring. Soms kent ze nieuwtjes waar de rest van de inwoners nog even van verstoken zijn. ‘Dat is apart’, zegt ze. Maar die kennisvoorsprong vraagt wel veel discretie: ‘Ik woon in de gemeente waar ik werk. Soms krijg ik brieven thuis over zaken die ik al weet, omdat die langs het college van B&W kwamen. Maar zelfs thuis kan ik daar niks over zeggen.’ Femke werd na haar stage in de gemeente Castricum en Heerhugowaard meteen ambtenaar. ‘Ik ben blijven plakken.’ En dat vindt ze nog steeds fijn, ‘vooral het directe contact met inwoners en met sleutelfiguren in onze gemeenschap. Tijdens de voorbereiding voor lintjesregen bijvoorbeeld horen wij hele verhalen over de historie van de gemeente. D e werkzaamheden en taken hebben ze onderling verdeeld en de agenda stemmen ze nauwgezet af. Zeker nu Femke sinds de gemeenteraadsverkiezingen ook raadslid te Alkmaar is en uren inleverde bij haar werkgever. BIJZONDERE MENSEN EN MOMENTEN ‘Wij zijn van de feesten en partijen’, grapt Femke over hun baan. Nou ja, niet helemaal: ‘Ook van de serieuze momenten, bijvoorbeeld bij het overlijden van een bestuurder of een ander.’ Ze somt op: de herdenking van 4 en 5 mei, Veteranendag, Koningsdag, lintjesregen. ‘Ons werk betreft altijd bijzondere mensen en momenten. Dat verzinnen we niet zelf; we luisteren ook goed naar wat andere betrokkenen wensen, bijvoorbeeld leden van het veteranencomité. De mogelijkheden leggen we aan hen voor.’ 43 OOK VOOR MBO’ERS De twee hebben van tevoren afgesproken dat ze een boodschap willen afgeven aan andere potentieel geïnteresseerden, maar ook aan personeelsafdelingen en recruiters. ‘Voor een baan bij de gemeente heb je niet altijd per se een hogere opleiding nodig’, verklaart Jessie, die inmiddels na haar werk HBO Rechten doet. ‘De meeste banen binnen een gemeente vragen minimaal een HBO werk- en denkniveau. Wij kregen na een MBO-opleiding allebei eerst de kans te laten zien wat we in onze mars hebben.’ En Femke voegt eraan toe: ‘Ik ben niet zo van het theoretisch leren. We zijn allebei in onze huidige functie gegroeid, gewoon door al doende te leren.’ Haar advies: ‘Steek gewoon je nek uit, geef aan wat je graag zou willen proberen en op je schouders nemen. Komt er dan een keer een aantrekkelijke en bij je passende functie vrij, dan is de kans groot dat je het vertrouwen daarvoor krijgt.’

JONG&AMBTENAAR DROOMBAAN VOOR EEN WERELDVERBETERAAR Tirza Pulleman (24) ging antropologie studeren met een duidelijke reden: ‘Ik wilde de wereld verbeteren. Heel idealistisch. Ik wist alleen niet hoe. Ontwikkelingswerk is vaak ineffectief. Gewoon maar ergens geld tegenaan gooien, werkt niet. Je moet de kracht bij mensen zelf leggen. Dus toen ik bij de gemeente Rijswijk de vacature gebiedsregisseur zag, wist ik: dit is mijn droombaan.’ H oewel de naam gebiedsregisseur misschien onbekend is, heeft Nederland er veel van. ‘We hebben binnenkort een conferentie voor ambtenaren zoals ik,’ zegt Tirza, ‘dus ze bestaan wel degelijk. Maar ze heten altijd anders: wijkregisseur, wijkmanager – noem maar op.’ LEEFBAARHEID Een gebiedsregisseur zet zich in voor de leefbaarheid, vertelt ze. ‘Dat is nogal een containerbegrip, dus laat ik dat concreet maken. Ik heb zes of zeven wijken onder me. Ik ben het eerste aanspreekpunt voor inwoners. Bijvoorbeeld wanneer ze een initiatief willen starten, zoals een wijkfeest. Of als ze iets aan de wijk willen veranderen. Een nieuw bankje of parkje. Een onveilige verkeerssituatie aanpakken. Rattenoverlast.’ Tirza verzamelt de inbreng en zoekt vervolgens de collega die het kan uitvoeren. ‘Het grote voordeel van deze werkwijze is dat de inwoner altijd bij dezelfde persoon terechtkan.’ EXTRA AANDACHT Sommige regio’s vragen om extra aandacht. ‘In een van mijn wijken leven veel mensen rond de armoedegrens. Er is ook veel eenzaamheid, overlast van jongeren, afval op straat.’ Om deze problematiek aan te pakken, gaat Tirza regelmatig met andere instanties om tafel. ‘Samen met partners zoals woningcorporaties, welzijnsorganisaties en natuurlijk de inwoners zelf, maken we dan een plan: waar moeten we ons op focussen? Waar kunnen we het best geld aan uitgeven?’ ZELF OPLOSSEN Als de inwoners het zelf kunnen oplossen, krijgt dat de voorkeur. ‘Zo hebben we pas geleden een enorm zwerf afvalevenement georganiseerd, op World Cleanup Day. Afval trekt ratten, dus dat móést worden aangepakt. We deelden aan iedereen prikkers uit. Er was koffie, thee, taart en een muziekband die trommelde op instrumenten gemaakt van restafval. We legden de buurtbewoners uit hoe je afval scheidt, bij welke containers je moet zijn en hoe zo’n pasje werkt.’ 45 NNAAAMAM: Tirrzaaz Puullemaan LEEEFTIT JD: 2442 FFUUNCCN TTIIE:E: geeg bib edsrregisseeurr OPLE D G: WO bachelor culturelle antropo OPLEIDING: WO culture ontwikke ngsso antropollogie e & ntwikkellingss ciolog e WOmaster governance of o ie; WOmastaste governver ance of migration & diversity Tirza is de gemeente nog steeds dankbaar dat ze haar een kans hebben gegeven. ‘Toen ik was afgestudeerd, had ik alleen parttime werkervaring. Ik heb me helemaal rot gesolliciteerd, maar werd nergens uitgenodigd. Behalve bij de gemeente Rijswijk. Ik begon als trainee, en binnen drie weken zat ik met een wethouder om tafel – heel cool, gewoon in mijn eentje. Dat is tekenend voor deze organisatie. Als ze denken dat je talent hebt, mag je laten zien wat je in huis hebt.’

JONG&AMBTENAAR Maatschappelijke impact groot TOERISME IS GEEN PRETPAKKET MEER We spreken Sam Janssen op zijn laatste werkdag voor Ermelo; zijn afwezigheidsmelder geeft het afscheid al aan. Na het weekeinde werkt hij in het diepe zuiden; hij heeft een aanstelling in een vergelijkbare functie bij de gemeente Maastricht. S am had zijn propedeuse geneeskunde erop zitten, maar al vlot in de smiezen dat daar niet zijn toekomst lag. Hij is zowel dienstbaar als ondernemend. In een opleiding aan de hotelschool kon hij die kwaliteiten beter kwijt. En dat bleek bulls eye. Met nog wat tussenstapjes ging het naar een marketingorganisatie voor de Veluwe als toeristische en zakelijke bestemming. ‘Daar werken ze veel voor gemeenten en was ik veel met hun beleidsdoelen van de lokale overheid bezig. Ik was wel benieuwd hoe zo’n gemeente zelf werkt, vandaar dat ik solliciteerde bij de gemeente Ermelo. Door mijn achtergrond en kennis werden ook zij enthousiast.’ NIET OP DE WINKEL PASSEN Tijdens zijn sollicitatie liet Sam al vallen, dat hij niet voldoet aan het stereotiepe beeld van een ambtenaar en daar ook niet op uit is. ‘Niet iemand om op de winkel te passen, maar om de winkel beter te maken.’ Daar kreeg hij alle ruimte voor. ‘Ermelo zelf is niet echt een bestemming, de Veluwe wel’, vertelt hij. ‘De regio staat door z’n natuurwaarden onder druk. Maar je wilt je bezoekers ook wat bieden in de vorm van attracties en evenementen. Liefst gespreid, met aangepaste activiteiten, verdeeld over de periodes van het jaar.’ Zonder voorbehoud zegt Sam dat hij verliefd werd op de Veluwe. ‘Een superdiverse regio waar je als sportieve natuur‘ Niet op de winkel passen, maar hem beter maken’ liefhebber je hart kan ophalen. Maar ook op het gebied van erfgoed en cultuur. Daarbinnen is Ermelo een veelzijdige bestemming: het heeft bos en water, kastelen, landgoederen. Je kunt er golfen, in een sterrenrestaurant eten. Overnachten 46 JONG&AMBTENAAR NNAAAMMA : Samam Jananssssenen LELEEFTITIJJDD: 3232 FFUUNCTTIIEE:: bbeeleleidsmedewere - ker vrv ijijettiijjdsecoonnomieie en evene emme enne tteen BBIJ: geemem enntete Maasttriichc t OOPLELEIDDINNGG:: HBOOB hottele - ene hosps ititalitty mam naan gemmentt in een simpele blokhut, of op een recreatiepark, maar ook in een van de beste hotels.’ Volgens Sam waren toerisme en recreatie vroeger het ‘pretpakket van gemeenten’. Dat is verleden tijd. Het besef is groot dat deze sectoren bijdragen aan de lokale economie. In de vorm van toeristenbelasting en werkgelegenheid, en doordat er euro’s worden uitgegeven in de horeca en detailhandel. Bij bouwactiviteiten of andere ontwikkelingen wordt er rekening mee gehouden en voor Sam was er dan ook een stoel aan de overlegtafel. ‘Toerisme en recreatie hebben een maatschappelijke impact’, zegt Sam. ‘Behalve inwoners hou47 den ook toeristen en recreanten voorzieningen in stand. Van supermarkt tot schaapskooi, van ijsjes tot streekproducten.’ Sam werkte als beleidsmedewerker verder bij het ontwikkelen van de zakelijke markt. ‘Daar doet Ermelo nog te weinig mee. Terwijl er genoeg aanbod is, op het gebied van hotels, congreslocaties en excursies.’ Na twee jaar is het tijd voor een volgende stap, in Zuid-Limburg. Wat hem daar trekt? ‘Het bourgondische leven, het heuvelland, de mensen daar. Maastricht is internationaler dan Ermelo en heeft ambitie op toeristisch vlak. Maar ook nog genoeg uitdagingen om het beter te maken.’

JONG&AMBTENAAR EEN LEVEN LANG LEREN IS HET MIDDEL OM TALENT TE BINDEN EN BOEIEN Dat de wereld om ons heen steeds sneller verandert, is inmiddels bij iedereen wel bekend. We moeten niet harder, maar slimmer werken en hier hebben we helden bij nodig. Talent dat anders durft te denken en niet bang is om tegen de status quo in te gaan. Akkodis Academy staat voor dit talent, ondersteunt en daagt hen uit om op persoonlijk en vakinhoudelijk vlak elke dag weer het beste uit zichzelf te halen. Met een volledig op maat gemaakt traineeship en een passende opdracht bij één van de opdrachtgevers, gaan wij samen aan de slag. Dit kan binnen de vakgebieden RPA, Finance, Informatiemanagement, IT & Engineering. ‘ D e uitdaging ligt bij organisaties om met deze snelle verandering mee te gaan en zelf voorop te lopen. Zoveel data en kennis die we vandaag de dag hebben, is morgen wellicht niet meer relevant. Bij Akkodis Academy vertalen wij dit terug naar de functies die nu en in de toekomst nodig zijn. ‘ vertelt Pascal Alberts, directeur van Akkodis Academy. ‘Wanneer wij in gesprek zijn met onze opdrachtgevers stellen wij de vraag wat zij over twee of vijf jaar nodig hebben. Het is logisch dat men dit niet altijd weet en daar denken wij juist graag in mee. Wij geloven erin dat organisaties de uitdaging aan moeten willen gaan om ‘ Onze doelgroep wil graag door blijven groeien en stappen maken’ de medewerkers te vormen naar wat er in de toekomst nodig is om de continuiteit van de organisatie te blijven borgen. Dit betekent in de praktijk dat het soms profielen betreffen die niet meteen perfect aansluiten bij de vraag. Bij de Academy staan we juist voor het leggen van de focus op de competenties en de capaciteit van de betreffende kandidaat. Door orga nisaties hier stap voor stap in mee te nemen, slagen wij erin hen te voorzien van passend talent. Overheidsorganisaties krijgen ook te maken met verschuivingen in de arbeidsmarkt en wetgevingen die constant veranderen. Zij weten soms ook niet waar het naartoe gaat. Pascal: ‘Wat ze wel weten is dat er steeds minder kandidaten zijn en dat het binden en boeien van medewerkers uitdagender wordt. Wij ondersteunen organisaties met het vinden van passend talent en geven adviezen over wat deze generatie nodig heeft om zich “thuis” te voelen binnen deze organisatie. Denk hierbij aan flexibiliteit, doorgroeimogelijkheden en natuurlijk de passende arbeidsvoorwaarden. Onze doelgroep wil graag door blijven groeien en stappen maken. Daar staan wij als Akkodis Academy voor, blijven leren want alleen dan ben je klaar voor de toekomst. Met behulp van onze Talent Managers, vakinhoudelijke opleiding en het persoonlijk ontwikkeltraject leggen wij de focus op wat iemand al kan en gaan dat verder ontwikkelen. Dat zorgt voor een dosis energie, een goede drive en resultaten. Wij dagen onze talenten uit om buiten hun comfortzone te treden, daar wordt namelijk (persoonlijke) groei behaald. Dat is het 48 JONG&AMBTENAAR ‘ Het lerend vermogen past perfect binnen onze traineeships.’ belangrijkste, ongeacht welke studie-achtergrond iemand heeft. Dit biedt de basis voor ons traineeship. Ook adviseert Akkodis Academy organisaties om de medewerker voor te zijn omdat je niet stil wilt blijven staan. Het aangeven van doelen, uniek zijn door jezelf te zijn en meegaan met hun reis is al heel waardevol. Zorg dat je de generatie van nu begrijpt, waar nodig afremt en pusht, want dit levert nieuwe ideeën en creativiteit op. Dat Akkodis Academy naar de mens achter het cv kijkt, ervaart consultant Siebren Huitema ook. Hij kwam na zijn bachelor Sociologie in Groningen bij de Akkodis Academy terecht. Het traineeship gaf hem de kans om bij verschillende gemeenten binnen te kijken. ‘Ik wist in het begin niet exact wat ik wilde, maar ik kon wel meteen starten binnen het werkveld dat mij ligt. Met name het persoonlijk ontwikkeltraject binnen het Akkodis traineeship heeft mij laten inzien wat er echt bij mij past. De focus wordt niet gelegd op wat je minder kan maar juist op wat je al goed kan. Ondertussen heb ik een aantal mooie opdrachten mogen uitvoeren bij verschillende opdrachtgevers. Nu werk ik al een geruime tijd als adviseur DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet) en ben ik samen met mijn team verantwoordelijk voor de digitale component van de omgevingswet. Door het traineeship heb ik veel zelfvertrouwen gekregen. Het ontdekken waar je echt goed in bent heeft mij geholpen in mijn professionele leven. Je krijgt een spiegel voor die je in het dagelijks leven niet snel zal krijgen. Het ritueel van het leren-werken krijg ik mee dankzij het traineeship. Mijn traineeship zit er inmiddels al geruime tijd op, maar ik ben nog steeds werkzaam als consultant binnen Akkodis. Na het traineeship stopt het namelijk niet. Ik heb nog steeds regelmatig gesprekken met mijn Talent Manager en Akkodis Academy denkt mee in mogelijkheden om te blijven groeien en ontwikkelen. Door dit traineeship heb ik dé stap kunnen zetten in mijn carrière. ‘ Zo ook het verhaal van Shalini. Zij kwam na haar bachelor Sociologie met twee jaar werkervaring in project management bij Akkodis terecht. ‘Ik ben heel blij dat Akkodis mij heeft benaderd voor de functie als Informatiemanagement trainee. Nu werk ik sinds augustus als Documentbeheerder bij Rijkswaterstaat waar ze veelal op projectbasis werken. Mijn verantwoordelijkheid is het beheren, controleren en ondersteunen bij archiveren alle documentatie die geproduceerd wordt. Samen met mijn Talent Manager ben ik op zoek naar wat ik exact wil. Ik laat mij graag verleiden om ook andere kanten van Informatiemanagement te ontdekken. Gelukkig kan dat binnen het traineeship van Akkodis. Voor mij is het belangrijk dat wat ik mee krijg tijdens mijn traineeship direct kan toepassen in de praktijk. Je zit in een groep met trainees die verschillende beroepen uitoefenen, wat bijna als een intervisie aanvoelt. Het maakt het gelijk praktijkgericht en dat vind ik bijzonder. Je groeit mee met hetgeen wat je meemaakt op de werkvloer en daarnaast krijg je een dosis talent - ontwikkeling mee.’ 49

JONG&AMBTENAAR ‘van pizza- en spellenavond tot pijnbanksessies’ EEN STERK JONG AMERSFOORTS NETWERK mersfoort is een jonge stad en Gemeente Amersfoort heeft steeds meer jonge medewerkers. Aanleiding voor een gesprek met Joram, die naast zijn werk als assistent projectmanager duurzame mobiliteit ook bestuurslid is van het netwerk Jong Amersfoort. Op de laagdrempelige intranetpagina van Jong Amersfoort staat Joram’s foto direct naast de kalender met activiteiten, die variëren van een pizza-en spellenavond tot zogenaamde pijnbanksessies. Joram vertelt er meer over: “een sterk netwerk dat groeit, ontstaat niet uit het niets. We checken de behoefte bij de jonge collega’s en komen tot een aanbod met ‘voor ieder wat wils’. We maken er bewust tijd voor om samen toffe dingen te ondernemen.” “Sommige activiteiten zijn echt voor de fun-factor. Tegelijkertijd willen we met Jong Amersfoort ook onze stem laten horen. Samen sta je sterk en krijgen we meer voor elkaar. En ook zo’n pizza-en spellenavond levert ons iets op. Er ontstaat veel vertrouwen als je elkaar leert kennen. Daardoor deel je sneller je A ideeën, wat een voorwaarde is voor vernieuwen. Je interne netwerk groeit en het is het gewoon fijner (samen)werken als je elkaar beter kent en weet te vinden.” Hoe het zit met de pijnbanksessies? Joram: “Wisselend nodigen we een manager of wethouder uit die we ‘aan de tand voelen’ over een bepaalde keuze. We vragen soms naar de meer persoonlijke kant of naar politieke blunders, daarom noemen we het de pijnbank. Door zo de kwetsbare kant van managers en bestuurders te ervaren benader je ze makkelijker. Je weet weer dat het ‘ook mensen zijn’ die fouten kunnen maken’. Meestal ontstaat er een leuk en leerzaam gesprek dat twee kanten op gaat. Zeer aan te bevelen. Joram is bij het bestuur van Jong Amersfoort gegaan omdat hij enthousiast is over het netwerk, ideeën heeft en het belangrijk vindt om deze groep te vertegenwoordigen. “Er is meer dan werk en dit vind ik leuk en belangrijk en het past ook bij me. Die ruimte krijg je hier en dat is heel prettig.” Meer over Werken bij Gemeente Amersfoort vind je via onze website www.amersfoort.nl/vacatures Gemeente Amersfoort is een jonge gemeente die groeit. Goed bereikbaar in het midden van het land. Veel ruimte voor werken waar je wilt, thuis, op het stadhuis of in de stad. Meld je aan om de jobalert te ontvangen of volg ons op LinkedIn 50 JONG&AMBTENAAR Bij Amersfoort komen Huug’s talenten en ambities samen INTERNATIONAAL SAMENWERKEN VANUIT GEMEENTE AMERSFOORT Tijdens zijn studie verwachtte Huug niet dat hij ooit voor de Gemeente Amersfoort zou gaan werken aan digitale innovatie. En dat in Europees verband, met steden als Barcelona en Göteborg. Toch is het zo, en met veel plezier. Hoe is dat zo gegaan? Huug werkte al enkele jaren binnen de gemeente aan verschillende opgaves en projecten. Zijn achtergrond als breed ontwikkelde bedrijfskundige sloot goed aan bij Next033. Next033 is een jong team waarin generalisten in wisselende rollen pionieren om daarna door te stromen naar een vaste functie. Huug’s opleiding en achtergrond pasten goed bij ‘Next’. Hij is iemand die organisatorische vraagstukken aanpakt met passie voor wat de mens motiveert en beweegt. Ook zoekt hij graag de mogelijkheden op van wat technologie te bieden heeft. En dat past bij Gemeente Amersfoort; we zetten innovatie in om samen te werken aan maatschappelijk opgaven. Niet gek dus, als je het zo bekijkt, dat na een jaar of twee bij Huug en zijn teamleider de gedachte speelde dat meer mogelijk was. Het was tijd voor Met ons op zoek naar jouw uitdaging? Contact ons, we kijken ernaar uit! Gemeente Amersfoort.nl/vacatures Gemeente Amersfoort LinkedIn https://liendert.live/ www.scorewater.eu Foto’s door Simon Lamme Dat gebeurt samen met inwoners en andere belanghebbenden. Als projectleider is Huug de spil in dit proces: hij brengt mensen samen, zoekt uit wat kan en mag en begeleidt gesprekken over wat wenselijk is en wat wel en niet goed werkt voor Amersfoort. Want uiteindelijk zijn het de stad en haar inwoners die er beter van moeten worden. een nieuwe stap. De centrale vraag daarbij: waar zit overlap tussen wat je kunt (of wil leren), waar je energie van krijgt en waar de organisatie behoefte aan heeft? Het antwoord op die vraag (die drie deelvragen) is cruciaal gebleken voor zijn werk nu. Als projectleider digitale innovatie leidt Huug innovatieve IT-projecten in regionale en internationale samenwerkingsverbanden. Amersfoort is met bedrijven, onderwijsinstellingen en andere kennisinstellingen heel sterk in het inzetten van technologie en data om te werken aan maatschappelijke opgaven. Zo komen verschillende drijfveren samen: het werken aan maatschappelijke opgaven, talenten in kunnen zetten en (door het volgen van trainingen en opleiding) deze versterken. En dat ‘op zijn Amersfoorts’ – in een ontspannen en gedreven setting. 51

JONG&AMBTENAAR MINDER WERKEN, MEER MENS Een meerwerkbonus? Annika van Veen ziet meer heil in minder (betaald) werk. Haar activiteiten voor de gemeente Leiden combineerde zij met een baan bij een uitgeverij, voor afwisseling en uitdaging. Toch besloot ze zich te richten op haar gemeentewerk. Voor JONG & Ambtenaar schreef ze een artikel over haar drijfveren. NAAAMM: Annnikka vav n VeV enn LLEEFTITIJDJ : 322 jaaar FUNCNCTIT E::E AAddviiseseuru Nattuuu r- en Duuurzrzaaa mhhm eeidseducattieie BBIIJ::J geg mem entet Leideed n OPLEL IDINING:G Mastts erer wijjsbbegge eerttr e eenn geseschchieedenin s 52 JONG&AMBTENAAR I k maakte die keuze niet vanuit een zoektocht naar een betere werk-privébalans, maar vanuit andere waarden. Je kan minder werken vanuit idealisme. Dat wil zeggen: minder betaald werken. Bewust een stukje materiële welvaart inleveren voor meer ruimte en tijd. Om je te ontwikkelen buiten je werk, in een informele context, en in je directe omgeving bij te dragen aan de samenleving. Buiten veel positieve reacties kreeg ik op mijn besluit de vraag: zou je als ambtenaar juist niet meer moeten werken? Ik denk dat het heel waardevol kan zijn om als ambtenaar meer tijd te hebben om je op straat te begeven, om na te denken en na te leven waar je voor staat. Dat vraagt toelichting. Voor mij is de beste illustratie van waar ik voor sta de homo amans (liefhebbende mens), ontwikkeld door het Institute of Leadership and Social Ethics (ILSE) in Leuven. Dat formuleerde een nieuw mensbeeld, dat beter past bij een menswaardige en duurzame samenleving. De homo amans is gericht op relaties, en bloeit in relatie tot anderen om hem heen. Deze mens staat tegenover het model van economisch rationeel gedrag, belichaamd in de homo economicus. Daarin zijn wij individualisten die vooral uit zijn op eigenbelang en het vergroten van onze materiële welvaart. TUSSEN WERK EN WERELD Dat mensbeeld mag, nee, moet, op de schop. Er zijn onderzoeken gedaan die suggereren dat studenten economie zich gedurende hun studie zelfzuchtiger gaan gedragen. Natuurlijk is zulk onderzoek nooit echt eenduidig. Maar het is voorstelbaar dat je mensbeeld beïnvloedt hoe je over jezelf en anderen denkt. Het mensbeeld dat je erop nahoudt, bepaalt hoe je de samenleving inricht. Een samenleving die is gebouwd op het idee van eigenbelang, bedreigt het welzijn van de mensen die erin leven. Dat klinkt zwaar, tot je denkt aan bijvoorbeeld de arbeidsomstandigheden van orderpickers en flitsbezorgers. De homo economicus hoort thuis in een consumptiemaatschappij waarin alles te koop is. Ecologisch blijkt die maatschappij nu onhoudbaar. Het reduceert mensen bovendien tot het werk dat ze doen. Die nadruk op werk en productiviteit zorgt er helaas niet voor dat we problemen oplossen. Wel brengt het meer prestatiedrang en een cultuur waarin we controle nastreven in plaats van uit te gaan van vertrouwen. TIJD VOOR ANDEREN EN VOOR JEZELF Door de nadruk op werk en productie raken de mensen daarachter uit het zicht. Misschien is dat de oorzaak van de enorme hoeveelheid burn-outs, depressies en eenzaamheid. Een gebrek aan tijd en ruimte voor betekenis, die samen te vatten is als een gebrek aan menselijkheid. Menselijkheid betekent voor mij de tijd hebben voor anderen en voor jezelf. Bij het fulltime werken miste ik tijd om een praatje aan te knopen met een onbekende, iets nieuws te proberen of naar de boer te fietsen voor mijn kaas. ‘Ontwikkeling’ werd versmald tot loopbaanontwikkeling. Maar een mens is zoveel meer dan werk. ‘Verbinding’ is een buzzword, maar er is weinig tijd om contact te leggen. Overweeg daarom eens minder te werken: om meer mens te zijn, en minder ambtenaar, en recht te doen aan onszelf als de primair sociale wezens die we zijn. Om te voorkomen dat beleid vanuit ivoren torens komt. Het klinkt banaal: je buren groeten, zelf je boodschappen doen, op een teamsport gaan of helpen op school. Dat is het niet. Als er iets bijdraagt aan een samenleving, dan is het dat wel samenleven. Dat kost nu eenmaal tijd.

JONG&AMBTENAAR Geen grenzen verleggen TIJD VOOR ACTIE! “W Agressie en ongewenst gedrag, het komt overal voor en neemt alsmaar toe. In 2008 zijn landelijk afspraken gemaakt om hier tegen op te treden. Gemeente Tilburg heeft een agressie protocol Veiligheid Publieke Taken (VPT). Als coördinator zet Roy Timmermans zich in voor een veilig werkklimaat. ‘Tijd voor actie!’ at mij betreft is er genoeg geschreven over de aanpak. Het is hoogste tijd om het beleid in praktijk te brengen”, vertelt Roy. “Mensen moeten prettig kunnen werken en zich fysiek en mentaal veilig voelen. Dat is ook een verplichting voor de werkgever vanuit de Arbowet. Elke leidinggevende moet zich daarvan bewust zijn. Ik ben beschikbaar om de acties te ondersteunen en maak zoveel mogelijk afspraken om dit belangrijke onderwerp onder de aandacht te brengen. En de noodzaak van in actie komen tussen de oren te krijgen. Dat is best een uitdaging.” ZÉRO TOLERANCE “Ons beleid is zéro tolerance. Het is cruciaal dat we allemaal dezelfde grens trekken. Een gezamenlijke norm van tot hier en niet verder. Het gaat namelijk over onze grens. Eenduidigheid en snel die grens aangeven werken als drempel en gaan agressie tegen. Mensen die te ver zijn gegaan, zijn zich daar vaak niet eens van bewust. Door als werknemer te denken van ‘ik kan daar wel tegen’, verschuif je de tolerantiegrens. Dat moeten we juist voorkomen. Met het uitstralen van deze aanpak willen we een voorbeeld zijn voor de vele partners in de stad waar we mee samenwerken en de bewoners.” TYPISCH TILBURGS “Collega’s moeten zich gesteund voelen door hun leidinggevende. Met een gesprek. Maar ook met maatregelen richting de ruziemaker, zoals een contactverbod, aangifte en het in gang zetten van een bestuurlijke procedure. Strafdossiers kunnen soms maanden blijven liggen. Dan is het extra belangrijk om op andere vlakken alvast wat in gang te zetten. Zo houd je de collega op de hoogte en kun je als organisatie actie ondernemen. Inname van een milieupas bijvoorbeeld en gemaakte extra kosten daarvoor in rekening brengen. Het gaat hier ook om het afdwingen van bewust gedrag. Die doe- mentaliteit vind ik typisch Tilburgs.” VINGER AAN DE POLS “Om grip te krijgen op de bewustworEen gezamenlijke norm van tot hier en niet verder. 54 JONG&AMBTENAAR ding in actie te komen, woon ik veel in- en externe overleggen bij. Verder zit ik in veel landelijke werkgroepen en heb ik overleg met Binnenlandse Zaken en Justitie. Alles is erop gericht om iedereen te stimuleren om samen zaken op te pakken. Ik schud echt aan heel veel bomen”, lacht Roy. “Niet meer alleen schrijven wat we willen, maar echt in actie komen.” 55

JONG&AMBTENAAR MONUMENTEN EEN TOEKOMST GUNNEN Behoud van cultureel erfgoed Bijna 62.000 rijksmonumenten telt Nederland. Van bescheiden bouwsels tot enorme objecten met grote culturele of historische waarde. Architectuurhistoricus Henk Hoogeveen denkt mee over behoud en verbetering ervan. H uizen en kastelen: Henk tekende ze als kind aan de lopende band. Als jongvolwassene zag hij een beroepsleven als architect voor zich, ‘maar ik was niet goed in wiskunde.’ Na een propedeuse planologie schreef hij zich in voor architectuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam. WERKEN OP LANDGOED Zijn studie bekostigde hij deels met geld dat hij verdiende als manusje van alles op landgoed Prattenburg op de Utrechtse Heuvelrug. Daar kwamen zijn interesses bij elkaar: de combinatie van bijzondere bouwkunst, monumentaal groen en het verhaal van een plek en de bewoners. Een masterstage in de gemeente Rheden, een uitblinker op erfgoedbeleid, kreeg een vervolg in een vaste aanstelling. Vijf jaar zat hij er prima, en hij had er nog best wat willen toevoegen. Maar het kriebelde toen er een vacature was bij de Rijksdienst. Namens het rijk adviseert Henk nu in de Achterhoek en de regio Arnhem eigenaren die plannen hebben met hun monumentale bezit. 56 VAN GENERATIE OP GENERATIE Landgoederen worden vaak van generatie op generatie overgedragen. Henk is niet de onwrikbare ambtenaar die geen enkele verandering ziet zitten. ‘De jongste generatie moet zo’n landgoed economisch wel overeind kunnen houden. Als adviseur weeg en waardeer ik de monumentale waarden, waarbij ik rekening houd met verschillende belangen.’ Herbestemmingsingrepen kunnen een bijdrage leveren aan een gezonde exploitatie. Liefst denkt Henk mee in een zo vroeg mogelijk stadium. ‘Met een kant-en-klaar plan kun je alleen positief of negatief adviseren.’ JONG&AMBTENAAR NAAM: AM: Henk Hoogeveen nk Hoogeveen LEEFTIJD: 33 FUNCCTIE:E: arrchc ittecce tuuru hhistts oro icus BBIIJJ: RiRijkksdienssn t vvoorro hete Cullu tureeele Erffr goed OOPLEEIDDINNI G: mamastts erre arcchih teet ctctuuuurhhr isstoorie Verder is religieus erfgoed een van zijn aandachtsgebieden. ‘Alleen al in mijn werkgebied worden zeventig katholieke kerken afgestoten’, vertelt hij. ‘Voormalige protestantse kerken zijn populair voor multifunctioneel gebruik als dorpshuis.’ EUSEBIUSKERK Henk laat zich door de fotograaf vereeuwigen in de Arnhemse Eusebiuskerk. Een icoon voor Arnhemmers, dat jaren in de steigers stond. Tufstenen beelden aan de buitenkant brokkelden af en vormden een risico voor passanten. Voor eigentijds gebruik moest er ook het nodige gebeuren. 57 Henk zat in het bouwteam dat deze restauratie en vernieuwing begeleidde. Inmiddels zijn fraaie en moderne zij-entrees opgetrokken. De aangetaste beelden zijn vervangen door weerbestendige replica’s. De houten vloer van het schip is vervangen door een natuurstenen vloer en verborgen zerken zijn weer zichtbaar. Een van de pronkstukken volgens Henk: ‘Het praalgraf van Karel van Gelre staat zoals vroeger in het koor, terwijl het gerestaureerde harnas van de hertog weer een mooie plek heeft in de kerk.’ Het oude behouden en nieuwe elementen toegevoegd: ‘Je moet monumenten een toekomst gunnen.’

JONG&AMBTENAAR VOOR DE WERELD OM JE HEEN Waterschap Hollandse Delta (WSHD) zorgt op de Zuid-Hollandse Eilanden voor schoon en voldoende water én voor veilige dijken en (vaar)wegen. Bij het waterschap werk je voor de wereld om je heen. Waar het water gaat, gaan wij. Met onze kennis, kunde en passie zorgen we ervoor dat de wereld om ons heen leefbaar blijft. Droge voeten, schoon water en een duurzame omgeving: dat kan alleen door vakgebieden te verbinden. Ons werk is enorm belangrijk. Water staat namelijk nooit stil. WAT DOET HET WATERSCHAP? WSHD voert werkzaamheden uit die een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren. Allereerst zorgen we voor een goede waterkwaliteit in onze sloten en singels. In een sloot met een goede waterkwaliteit leven veel waterplanten en -dieren. Om een goede waterkwaliteit te behouden doen we onderhoud, voeren we projecten uit, doen we onderzoek om tot betere inzichten te komen, investeren we in slimme technologie en houden we toezicht. We zorgen niet alleen voor een goede waterkwaliteit, maar ook voor voldoende water. Voldoende water betekent: niet te veel water, maar ook niet te weinig. Te veel water kan leiden tot overstromingen en overlast. Te weinig water is ook niet goed, omdat boeren dan hun gewassen niet kunnen beregenen, omdat er verzilting op kan treden of omdat de waterkwaliteit snel achteruit kan gaan. Daarnaast onderhouden we zo’n 800 kilometer aan dijken, duinen en kades, waarvan 364 kilometer het water van grote rivieren en binnenmeren tegenhoudt. Deze dijken toetsen we iedere zes jaar op hun veiligheid. Onze dijkwachtorganisatie monitort de dijken ieder voor- en najaar. Deze dijkbewakingsorganisatie is onderdeel van de calamiteitenorganisatie van het waterschap. Tot slot beheren en onderhouden we 1.233 kilometer aan wegen en 352 kilometer aan vrijliggende fietspaden. We houden de wegbermen van deze wegen bij, zodat voertuigen elkaar veilig kunnen passeren en we strooien onze wegen bij gladheid. ONZE VAKGEBIEDEN Wij als waterschappers zorgen ervoor dat burgers, ondernemers en overheden altijd op ons kunnen rekenen. Techniek is enorm veelomvattend bij het waterschap. Onze technische mensen zijn belangrijke schakels in de gehele waterketen. Maar, voor het goed laten functioneren van het waterschap hebben we ook onze mensen op kantoor nodig, die een strategische bijdrage leveren. Waar onze mensen van Toezicht en Handhaving ons werkgebied reguleren, hebben onze mensen van digitalisering en informatie de uitdaging om onze digitalisering continu te beheren en optimaliseren. Onze vakinhoudelijke- en beleidsadviseurs houden zich bezig met de koers en wetenschap. www.werkenbijwshd.nl 59

JONG&AMBTENAAR ZENO WOEKERT MET RUIMTE Nederland kan niet anders dan woekeren met ruimte. ‘Wil je iets nieuws realiseren, dan gaat het altijd ten koste van iets anders’, weet planoloog Zeno Thijsse. ‘R uimtelijke ontwikkeling draait om prioriteiten stellen en daar de balans in vinden’, zegt hij bedachtzaam. ‘Nu, in de woningbouwcrisis, gaan huizen voor veel andere zaken. Dat wringt, onder meer met de agrarische sector; het grootste deel van Nederland bestaat uit agrarische grond. Komt er weer een economische crisis, dan ligt de focus misschien meer op het behouden van een vitaal centrum met veel winkels. De uitdaging van planologie is om te proberen fricties vóór te zijn en je niet te laten leiden door tijdelijke grillen.’ HISTORISCH CENTRUM Leiden kent grote woningnood en heeft een historisch centrum, waarvan een groot deel beschermd stadsgezicht is. Daarnaast is er een relatief klein buitengebied. Dat maakt zowel uitbreiden als ‘inbreiden’ gecompliceerd. Zeno: ‘Er is eigenlijk maar één uitweg: de hoogte in.’ Op de planning staan drie woontorens, waarvan één van bijna 120 meter. De gemeenteraad stemde in, maar de buurt was minder verheugd. Discussie over plannen is voor Zeno in professioneel opzicht interessant. ‘Als je als overheid een participatief proces goed inricht, kan dat bijdragen aan de kwaliteit van het project, of aan de geplande ontwikkeling. Andersom: als je burgers niet op tijd betrekt of van tevoren weet dat je niks doet met hun inbreng, veroorzaak je meer schade dan dat je iets positiefs teweegbrengt.’ CREATIEVE OPLOSSINGEN Zeno snapt dat hoogbouw gevoelig ligt. ‘Er komt iets groots op de horizon. Een van de afspraken die we maken, is dat zeer hoge flatgebouwen als het ware afgerond worden. Geen vlakke bovenkant, maar bijvoorbeeld een spits dak, zoals in Den Haag. Dat geeft meer variatie in de skyline. Zo proberen we creatieve oplossingen te bedenken.’ In Zeno’s cluster zitten planologen, planjuristen en stedenbouwkundigen. ‘Mijn taak is breed. Juist dat maakt het leuk. 60 NAAM: Zeno Thijsse LEEFTIJDD: 227 FUNCTIE: pplanoloog BIIJ:: gemeene te Leiden OPPLEEL IDDING: HHBO bestuuurskunde Van juridische advisering over bouwplannen tot het meeschrijven aan de omgevingsvisie.’ Daarin worden belangen met betrekking tot ontwikkelingen afgewogen. ‘Het interessantst is een ontwikkeling van begin tot eind mee te maken; van vooroverleg met de projectontwikkelaar tot de uiteindelijke realisatie.’ Daarnaast werkt hij aan nieuw beleid. Hij typeert dat ‘als een zalm tegen de stroom in zwemmen’. Zeno: ‘De focus van de politiek ligt meestal op wat er nú speelt. Onze horizon ligt meestal verder.’ Maar ook brandactuele onderwerpen komen op zijn bureau. ‘Zo onderzoeken we of er beleid moet komen voor shortstay; huren voor een periode van twee weken tot zes maanden. Willen we dat toestaan of verbieden?’ Beleid moet volgens hem niet voor de eeuwigheid zijn: ‘Wij evalueren constant. Dat gebeurt in Nederland nog te weinig.’ JONG&AMBTENAAR VOLOP UITDAGING AAN DE ZEEUWSE KUST Omsloten door de Noordzee, de Westerschelde en het Veerse Meer is water in de gemeente Veere altijd dichtbij. De gemeente Veere beslaat een groot deel van het Zeeuwse schiereiland Walcheren en bestaat sinds 1 januari 1997. Verdeeld over 13 historische kernen is onze gemeente voor zo’n 22.000 inwoners een thuis. eere is bekend om haar kust, maar Veere is veel meer dan dat. Onze gemeente kenmerkt zich door kleinschaligheid, natuur, landbouw, cultuur, toerisme en grote verscheidenheid tussen de (inwoners van de) kernen. Wat onze gemeente zo uniek maakt is het toerisme dat typerend is voor de kustplaatsen in combinatie met de authentieke agrarische dorpen zorgt het voor een divers en dynamisch geheel. In het hoogseizoen kunnen we door onze aantrekkelijkheid zelfs spreken van 80.000 ‘inwoners’ als gevolg van het toerisme. Ieder seizoen in onze gemeente is anders. Dat voel, proef en merk je als je in Veere bent. V Wat onze gemeente zo aantrekkelijk maakt zorgt tegelijkertijd voor uitdagingen op het gebied van de balans tussen leefbaarheid en toerisme. We willen het landschap, de rust en ruimte graag behouden. Tegelijkertijd willen we voldoende woningen beschikbaar hebben en houden voor onze inwoners en met name jongeren. Tot slot zien we dat steeds meer samenwerkingsvraagstukken de grenzen van onze gemeente overstijgen en er behoefte is aan brede samenwerkingsverbanden. Volop uitdaging dus waardoor we continu op zoek zijn naar nieuwe collega’s die hier hun steentje aan willen bijdragen! Onze organisatie telt ongeveer 200 medewerkers. Deze medewerkers zijn verdeeld over 5 afdelingen: Ruimtelijke Ontwikkeling, Maatschappelijke Ontwikkeling, Openbare Ruimte, Dienstverlening en Bedrijfsvoering. De cultuur in onze organisatie is informeel en open. De lijnen zijn kort en de verantwoordelijkheid ligt laag. Onze medewerkers zijn gemotiveerd en hebben wat voor elkaar over. We vinden het belangrijk om te investeren in onze medewerkers. Er zijn dan ook volop doorgroeimogelijkheden en we hebben een ruim opleidingsbeleid. De kleinschaligheid zorgt voorveel uitdaging, verantwoordelijkheid en vrijheid. We kennen flexibele werktijden en een eigen thuiswerkregeling. We vinden het dan ook belangrijk om te zoeken naar maatwerk wat past bij de levensfase van een medewerker binnen de kaders van de organisatie. De gemiddelde leeftijd binnen onze organisatie was in 2021 46,3 jaar. Deze ligt daarmee iets lager dan het gemiddelde in de sector en neemt de laatste jaren gestaag af door de instroom van steeds meer jongeren. De verhouding man-vrouw is relatief in evenwicht. In 2021 was 57% man en 43% vrouw binnen onze organisatie. Binnen onze organisatie is het netwerk Jong Veere actief. Dit netwerk is er voor Veerse ambtenaren tot 36 jaar en komt jaarlijks een aantal keer bij elkaar voor een borrel. Daarnaast kunnen leden ook deelnemen aan activiteiten van Jonge Ambtenaren Zeeland. Een mooie kans voor jonge collega’s om te netwerken en kennis uit te wisselen! 61

Word gezien om je drive, niet je cv Wat ons betreft is er niks mooiers dan anderen te ondersteunen om ertoe te doen. Daarin uit te blinken en er zo zelf heel erg toe te doen. Met de nodige afwisseling, van werkomgeving en van opdrachtgevers. Maar ook met de zekerheid van een vast contract. En alle mogelijkheden om je te blijven ontwikkelen, als mens en professional. Is dit ook waar jouw hart sneller van gaat kloppen? Kijk snel op publicsupport.nl hoe wij alles hebben en doen om jou als geen ander te laten Supporten. Inderdaad, met hoofdletter S. publicsupport.nl JONG&AMBTENAAR BEËDIGING IS GEEN FOLKLORE Kies je voooor een functie als ambten de eed d of de belofte afle e aar? Danmoet je als nieuwemedewerker een formele handeling verrichthten: d fleggen n. T ijdens de eed- of belofteaflegging worden de normen en waarden die voor jou als ambtenaar gelden expliciet onder de aandacht gebracht. Een formeel moment, geen folklore; met de bedoeling je bewust te maken van de integriteitsrisico’s van je functie. Als ambtenaar heb je een bijzondere positie in de samenleving. Met het afleggen van de eed of belofte benadruk je dat je je hiervan bewust bent. Je belooft/zweert dat je je houdt aan de Nederlandse wetten. Onkreukbaar en betrouwbaar moet je zijn. Je mag geen geld, gunsten of diensten (denk aan een verbouwinkje van je badkamer) aannemen. Informatie mag je niet gebruiken voor je eigen voordeel of dat van derden. Het vertrouwen van burgers mag je niet beschamen. Je vraagt je voortdurend af of je handelen moreel en ethisch door de beugel kan. VERSCHIL EED EN BELOFTE Bij de beëdiging heb je de keus tussen de eed en de belofte. Je mag zelf kiezen welke je aflegt. Bij een eed zweer je op de Bijbel en God; bij de belofte niet. Het letterlijke verschil zit hem vooral in de laatste zin van de eed of belofte. Bij de eed is dit: ‘Zo waarlijk helpe mij God Almachtig’. Rijksambtenaren 63 kunnen enkel kiezen tussen de christelijke eed (‘Zo waarlijk helpe mij God almachtig’) of de gelofte (‘Dat verklaar en beloof ik’). Ambtenaren die bij gemeenten en provincies werken, mogen in sommige gevallen wél op een ander geloof of andere God zweren. In Amsterdam bijvoorbeeld ‘Zo waarlijk helpe mij Allah de Erbarmer, de Barmhartige’. Of: ‘Zo waarlijk, als het woord van de Bhagavad Gita, helpe mij Shri Krishna’. ZO SNEL MOGELIJK Het zweren of beloven moet goed hoorbaar zijn, ten overstaan van de werkgever/leidinggevende en in aanwezigheid van een getuige; afraffelen mag niet. Inmiddels is het een paar keer voorgekomen dat dove mensen (met ontheffing) de eed mochten afleggen in gebarentaal. De eed of belofte wordt zo snel mogelijk, in ieder geval binnen drie maanden na indiensttreding, afgenomen bij medewerkers met een vast of tijdelijk dienstverband. Medewerkers die niet in dienst zijn bij de gemeente, zoals inhuurkrachten, ondertekenen een verklaring. Daarin staat dat zij de integriteitsregels zullen naleven.

JONG&AMBTENAAR EIGEN TEAM ALS EXPERIMENTEERPLAATS Lef en leiderschap heeft de overheid nodig. Daar ontbreekt het nogal eens aan, naar de mening van Michelle Kames. Zij is senior programma manager bij de gemeente Den Haag en Jonge Ambtenaar van het Jaar 2022. S tappen zetten die nodig zijn, gaan voor resultaten; ook op langere termijn. ‘Mooi als organisaties dat tonen en daar transparant over durven zijn.’ Aan lef en leiderschap geen gebrek bij Michelle. Ze begeleidt de gemeente Den Haag naar ‘anders’, hybride werken. Niet meer uitsluitend naar kantoor van 9 tot 5. Daarnaast brengt ze voor verschillende afdelingen binnen de gemeente mogelijke besparingen in kaart. HOOFDDOEKJE Had Michelle niet beter in het bedrijfsleven kunnen werken? Dat deed ze ook jaren, vertelt ze. Bij Ahold. ‘Maar ik kon m’n ideeën niet kwijt op het hoofdkantoor, alles werd extern uitbesteed.’ Daarom ging ze in Den Haag bij verschillende AH’s spannender cultuurveranderingstrajecten draaien. Tot ze werd geconfronteerd met een onaangename discussie tussen een klant en een caissière met hoofddoekje. De klant accepteerde dat niet, waar Michelle van baalde. ‘Toen wist ik dat ik “cultuurverandering” breder wilde trekken, in plaats van vanuit één winkel.’ Haar volgende carrièrestap: trainee bij de gemeente Den Haag. ‘Als je niet meegaat met ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van ict en personeel en organisatie, krijg je knelpunten’, zegt Michelle over het moderne werken. ‘We krijgen een derde van onze vacatures niet vervuld. We hebben nog niet de juiste mentaliteit en apparatuur om hybride werken snel in te voeren. Terwijl medewerkers in het bedrijfsleven vaak contracten krijgen waarin staat dat ze hooguit twee dagen op kantoor werken, en de rest thuis of bij de klant. Verder is het zaak om aansluiting te zoeken bij hoe jongeren tegenwoordig willen werken. Soms met kleine contracten, zodat ze de rest van de week kunnen werken aan, bijvoorbeeld, hun eigen social-mediabedrijf.’ ZELF HET GOEDE VOORBEELD GEVEN Als leidinggevende geeft Michelle zelf het goede voorbeeld aan haar team, en aan andere afdelingen, waarvoor ze hand64 NAAAM: Michelle Kames LEEFTIT JD: 32 jaar FUNNCTIEE: senniiorr pror grama mamanager BIBIJ: geg meenntee Dene Haag OPPLEL IDING: master bestuurs- en organi-i satiewetenschappen/beleid; master communicatie en organisatie/marketing reikingen en vlogs maakt over hybride werken. ‘Ik beschouw mijn team als experimenteerplaats. We maken vooraf duidelijk afspraken, in een fysieke bijeenkomst. Wat gaan we de komende twee maanden bereiken? Wat wordt van wie verwacht? Iedereen krijgt zo helder hoe we ons verhouden tot elkaar.’ Vervolgens gaat Michelle met elk teamlid individueel in gesprek, alle afspraken zet ze op een flip-over. ‘Heel ouderwets’, lacht ze. Daarna kan iedereen aan het werk, thuis of waar ook. Michelle heeft dan twee keer per maand overleg met iedereen afzonderlijk. Eens in de week komt haar team samen op kantoor op het Spui. ‘Door deze werkwijze kon één medewerker zelfs verhuizen naar Drenthe.’ JONG&AMBTENAAR OP ZOEK NAAR EEN PLEK WAAR JOUW TALENT ÉCHT DE RUIMTE KRIJGT? Doen waar je goed in bent en in een open sfeer samenwerken om ambities waar te maken. Dat is in het kort wat werken bij gemeente Meierijstad betekent. In onze organisatie werk je vanuit een zelforganiserend team. Je krijgt daarbij alle vrijheid en verantwoordelijkheid die je nodig hebt om je doelen te bereiken. Met jouw inzet en talenten maak jij het verschil! WAT JE BIJ ONS DOET, DOET ERTOE Meierijstad hoort tot de middelgrote gemeenten van Nederland. Daardoor hebben we regionale slagkracht. We werken ook aan onderwerpen van nationaal belang. Daar draag jij aan bij. En die successen zie je direct terug in de omgeving. Met aansprekende projecten werken we samen aan ons maatschappelijk doel: elke dag verder bouwen aan een Meierijstad voor iedereen. DE KRACHT VAN SAMEN Bij gemeente Meierijstad zijn we betrokken en versterken we elkaar. WAT ONZE MEDEWERKERS OVER MEIERIJSTAD ZEGGEN:‘ Dit is een goede plek om je carrière te starten of verder te ontwikkelen. Je krijgt direct veel verantwoordelijkheid waardoor je in korte tijd veel leert’ ‘Je wordt aangemoedigd om nieuwe dingen te proberen. En maak je een fout? Daar leren we alleen maar van!’ ‘Ik heb alle vrijheid om te bepalen waar en wanneer ik werk. Die flexibiliteit is heel fijn met een jong gezin’ roer van je eigen ontwikkeling en haal je het beste uit jezelf. Enthousiast geworden? Kijk op www.werkenbijgemeentemeierijstad.nl WERKEN BIJ GEMEENTE MEIERIJSTAD: Deze ‘kracht van samen’ zie je terug in alle facetten van onze organisatie. We halen het beste in elkaar naar boven, we delen waar we goed in zijn en stellen vragen waar we hulp nodig hebben. Zo vind jij je weg binnen het netwerk van onze organisatie. RUIMTE VOOR ONTWIKKELING Vernieuwen, experimenteren en lef hebben vinden wij belangrijk. Dan gaat er ook wel eens wat fout. Wij vinden dat dat erbij hoort. Zolang je maar blijft leren en we oog houden voor onze inwoners en ondernemers. Je talent zet je naast je functie ook breder in voor de organisatie. Leren doe je ‘on the job’, bij interessante projecten, of door een training of cursus in onze interne academie. In Meierijstad sta jij aan het Brabantse gezelligheid, ambitieuze collega’s en een gedreven, ondernemende mindset Jonge moderne gemeente Je werkt voor 80.000 inwoners, verdeeld over 13 kernen Ruim 650 collega’s Jonge Ambtenaren Netwerk We hechten belang aan diversiteit en inclusie Hybride werken, afhankelijk van je taken NS business card, Greenwheels en elektrische fietsen voor duurzaam reizen 65

JONG&AMBTENAAR EERSTE AANSPREEKPUNT VAN DE GEMEENTERAAD Raadsgriffier. Dat klinkt op verjaardagsfeestjes niet meteen superspannend. Bregje de Jong is een van de jongste raadsgriffiers van Nederland en een spin in het web. ‘Er is veel dynamiek en je werkt met mensen aan alle kanten.’ B regje werkt op interim-basis in de door herindeling nieuw gevormde gemeente Dijk en Waard. Misschien heeft ze, als je dit leest, alweer een nieuwe standplaats. Zoals gezegd staat zij niet op de payroll van Dijk en Waard, maar is ze in dienst van advies- en detacheringsbureau Necker van Naem. ‘Hiervóór werkte ik op griffies in Dordrecht, Breda, Veere en Vlissingen. In de aanloop naar de fusie tussen Heerhugowaard en Langedijk, nu Dijk en Waard geheten, was ik raadsadviseur. Ik maakte er de herindelingsverkiezingen mee en de introductie van een nieuw raadsinformatiesysteem. Veel taken die hiermee te maken hadden, nam ik op mij. En dan was er nog het doorlopende raadswerk met twee gemeenteraden. In mei zochten ze een interim-griffier. Na een paar gesprekken gaven ze mij het vertrouwen.’ De griffier is het eerste aanspreekpunt van de gemeenteraad en ondersteunt dat orgaan. Wat maakt dit vak zo aantrekkelijk? ‘Dat geen dag hetzelfde is. Dat kan ook lastig zijn, want het gaat soms anders dan je had gepland of gedacht. Er is veel dynamiek en je werkt met mensen aan alle kanten. Allereerst met de gemeenteraad, maar ook met collega’s in de ambtelijke organisatie, de burgemeester en gemeente secretaris. Er zijn ook veel praktische dagelijkse dingen. Het is hard werken om alle processen goed te laten verlopen. Je bent een spin in het web.’ Minder aanlokkelijke kanten kent het griffiersvak ook. ‘Je werkt grotendeels “in de schaduw van” en moet dienstverlenend zijn. Het vergt een hoop flexibiliteit, zoals werken in de avonduren. Ik woon in Zeeland, dus mijn werk in NoordHolland is ver weg. Ik zie dit ook als persoonlijke investering. Daarbij is het fijn dat ik mijn agenda voor de rest zelf kan indelen.’ Accepteren oudere raadsleden en ambtenaren jouw autoriteit? ‘Soms zien mensen dat ik jong en blond ben en vragen ze: is dat een stagiair? Het is dan de kunst om mensen te verrassen en hen vanuit de inhoud te overtuigen. Ze zien een jonge 66 NNAAAMA : Breer gjg e ded Jonno g LEEEFTTIIJDDJ : 25 FUNCTIIE: raadsgriffier (a FUNCT E: aa ad in er m i terim) BIJ:: gemeente Dijjk en Waard, BIJ gem en emeent Diijk en ar namens Necker van Naem OPLEIDING: WO master maatschappijgeschiedenis; bachelor politicologie griffier meid en vragen zich af of dat wel goed komt. Maar ik heb een hoop ervaring opgedaan. Overal is het anders. Het kan voelen alsof je je strepen moet verdienen door nog iets harder je best te doen, om te laten zien dat het inderdaad goedkomt. Verder is het is ook meters maken. Met vragen kan ik naar de collega’s binnen de organisatie en bij Necker van Naem.’ JONG&AMBTENAAR WERKEN VOOR 2,8 MILJOEN NOORD-HOLLANDERS Wil jij ook bouwen aan de toekomst van meer dan 2,8 miljoen Noord-Hollanders? Samen met 1.400 collega’s werk je onder andere aan technologische innovaties, slimme en duurzame infrastructuur, energietransitie, natuur, stikstof en woningbouw. WONINGBOUW, STIKSTOF, ENERGIETRANSITIE Het zal je vast niet zijn ontgaan, maar er is een flink woningtekort in Nederland. Tot en met 2030 moeten er 184.000 nieuwe huizen worden bijgebouwd in Noord-Holland. Een grote opgave dus. Tegelijkertijd willen we de schade door stikstofneerslag voorkomen. Als we niets doen, verdwijnen bijzondere planten en dieren. Samen met gemeenten, natuurbeheerders, de landbouw, de bouw en de industrie zoekt de provincie hiervoor naar oplossingen. En ook de energietransitie om de CO2 en de Gedeputeerde Staten vormen het dagelijks bestuur. De medewerkers voeren de beslissingen uit. Er is veel ruimte voor jouw advies en inbreng. Met de nieuwste technieken zorgen we voor slimme oplossingen bij mensen in de buurt. Dit doen we met partners, andere overheden en het Rijk. En natuurlijk met de Noord-Hollanders. Dat maakt ons werk zo boeiend. -uitstoot en het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, gaat onverminderd door. De beperkte ruimte op het energie netwerk vraagt om slimme oplossingen. Dit zijn actuele onderwerpen waardoor geen dag bij de provincie hetzelfde is. De provincie is een politieke organisatie: Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers van Noord-Holland WERKEN BIJ DE PROVINCIE Ons werk wordt beter als wij een afspiegeling vormen van de bevolking. Daarom verwelkomen we graag collega’s van alle afkomsten, genders, seksuele oriëntaties, religies, leeftijden, sociaaleconomische achtergronden of afstanden tot de arbeidsmarkt. Je kunt bij ons proeven aan het werkende leven als stagiair en jaarlijks starten nieuwe trainees die naast hun werk aan de slag gaan met hun persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast organiseert ons jongerennetwerk Fr!s activiteiten binnen en buiten de organisatie voor ambtenaren jonger dan 35 jaar. Als nieuwe collega krijg je alle ruimte om je ambities waar te maken. Bijvoorbeeld met een ruim persoonlijk opleidingsbudget van € 5000,- en er zijn verschillende leertrajecten mogelijk. Je kunt je tijd flexibel indelen en je kiest in overleg de werkplek die bij jou past. OV-kosten worden 100% vergoed en in je salaris zit een Indivi dueel Keuzebudget van 22% waarmee je zelf bepaalt of je extra verlof of een fiets koopt en wanneer je vakantiegeld en je 13e maand betaald krijgt. Kom bij ons werken! Meer informatie en onze vacatures vind je op www.noordholland.nl/werkenbij. 67

JONG&AMBTENAAR Overheid geliefde werkgever, maar imago kan stukken beter JONG WIL HET VERSCHIL MAKEN De overheid geldt als aantrekkelijke werkgever. Ook onder jongeren. Tegelijk is het aantal vacatures er ongekend hoog. S terker nog: de rijksoverheid en de politie staan op respectievelijk nummer 1 en 2 in het favorietenlijstje werkgevers van jongeren tot 30 jaar (bron: The Intelligence Group). 7,4 procent noemt de rijksoverheid als meest begeerde werkgever, op de voet gevolgd (7 procent) door de politie. Boven ‘fossiele’ bedrijven en banken, die ook hoog scoren. DUBBEL AANTAL VACATURES Je vraagt je bijna af: hoe kan het dan dat de overheid zoveel nieuwe ambtenaren zoekt, als zoveel net afgestudeerden, starters en jonge werkzoekenden de overheid zien zitten? Het aantal openstaande vacatures in het openbaar bestuur en bij overheidsdiensten is ten opzichte van vijf jaar geleden ruim verdubbeld. Tegenover iedere duizend werkzame ambtenaren staan 39 vacatures (bron: Atlas Research). En op de externe vacaturesite van de rijksoverheid staan rond de 2000 vacatures. Specialisten waar het vooral aan ontbreekt: mensen met een ict-, juridische en financieel-economische achtergrond, of met kennis van energievoorziening. Heb je zo’n gewilde achtergrond, dan word je ook met open armen wordt ontvangen door het bedrijfsleven. 68 De overheid zal dus snoeihard moeten concurreren en iets bieden dat andere sectoren niet of minder in huis hebben. GROTE OPGAVEN Onder meer de grote opgaven waar de overheid de komende jaren voor staat leiden tot meer werk en nieuwe taken en functies. Denk aan de klimaat- en energietransitie, andere vormen van duurzaamheid, verdergaande digitalisering. Opgaven die mooi aansluiten bij een verlangen van met name jongere generaties op de arbeidsmarkt. Namelijk: de wens ‘het verschil te maken’, impact te hebben, voor meer alleen geld te gaan, maatschappelijke belangen dienen. Een geluid dat de schrijvers van JONG & Ambtenaar bij veel gesprekspartners opvingen. Van uitzendbureau naar werkzoekenden ondersteunen, van bankemployee naar bestuursadviseur, van verzekeringsmedewerker naar sportmakelaar. Die behoefte aan ‘impact’ bleek ook uit onderzoek, onder meer in opdracht van jonge ambtenarenorganisatie FUTUR en de arbeidsmarkt- en opleidingsfondsen van overheden en verwante organisaties. ONS LAND IN JOUW HANDEN De overheid zelf is het ook niet ontgaan dat ‘impact’ een dingetje is voor jonge mensen. ‘Ons land in jouw handen’ is de komende periode de slogan van een grote wervingscampagne op sociale media en elders. Een imago dat aan het ambtenarenbestaan kleeft, is dat het saai en stoffig zou zijn om voor het openbaar bestuur of andere overheidsdiensten te werken. En dat er een nine to five- mentaliteit zou bestaan. De auteurs van dit magazine konden in vrijwel elk gesprek noteren, dat jonge ambtenaren het niet zo ervaren, al hadden zij zelf aanvankelijk ook zo’n beeld bij de ambtenarij. Juist afwisseling, veel ruimte bij het indelen van het werk en snel toevertrouwd krijgen van projecten en verantwoordelijkheden werden opvallend vaak genoemd. JONG&AMBTENAAR GEEN VETTE LEASEBAK, WEL VEEL KANSEN EN EXTRA’S Voor een vette leasebak of royale bonus moet je niet bij de overheid zijn. Maar voor een redelijke beloning, goede secundaire arbeidsvoorwaarden en veel ontwikkelings- en groeimogelijkheden zit je er gebakken. B innen de overheid gelden vaste salarisschalen. Als starter begin je niet altijd onderaan een schaal, maar stap je vaak al hoger in. Met de huidige personeelsschaarste is er ook nog wel enige rek. Gooi daarom de gedachte aan onderhandelen over je beloning niet meteen overboord. Zorg dan wel dat je goed beslagen ten ijs komt. FUNCTIEWAARDERING EN FUNCTIEGROEPEN Het salarisstelsel bij rijksoverheid, provincies, gemeenten en zelfstandige bestuursorganen en agentschappen verschilt. De inschalingsmethodiek wijkt ook af. Bij gemeenten hebben alle functies een door de werkgever vastgestelde functiewaardering. Wélke, staat niet in de cao. Hier zit al wat ruimte. Je kunt met de werkgever een hogere of lagere instaptrede overeenkomen, afhankelijk van onder meer werkervaring. Of het lukt, ligt eraan hoe graag ze je willen. Lager instappen klinkt onaantrekkelijk, maar biedt ook kansen. Voldoe je (nog) niet aan de eisen van ervaring, geschiktheid en bekwaamheid, dan kun je toch binnenkomen. Bij goed presteren klim je jaarlijks automatisch een treetje. Doe je het bovengemiddeld goed, dan is een extra periodiek mogelijk. De Rijksoverheid werkt met functiegroepen. Daarbinnen werken medewerkers op verschillende niveaus. Je opleidingsniveau, zwaarte van je functie en opgedragen werkzaamheden bepalen je salarisschaal. INDIVIDUEEL KEUZEBUDGET Een van de grootste voordelen van werken als ambtenaar is het individueel keuzebudget (IKB). Een deel van je arbeidsvoorwaarden bepaal je zelf. Bijvoorbeeld voor een sabbatical. Of (tot een gemaximeerd bedrag) voor de aanschaf van een (elektrische) fiets voor woon-werkverkeer. Bij de Rijksoverheid telt het IKB-verlof met ingang van 2023 maar liefst 64 uur 69 (tegen bijna 22 uur eerder), bovenop vakanties en overige vrije dagen. Gemeenten mogen als werkgever lokale bestedingsdoelen voor het IKB afspreken. Op het moment van schrijven wordt bij gemeenten nog onderhandeld over de salarissen; de huidige CAO loopt tot en met 31 december 2022. Bij de Rijksoverheid geldt sinds zomer 2022 een nieuwe CAO, waarin met name de lage- en middeninkomens er flink op vooruit zijn gegaan. In grotere overheidsorganisaties is het makkelijker om te switchen van functie. Bijvoorbeeld om tijdelijk elders in te springen – denk aan de opvang van vluchtelingen. Voor ‘jobhoppen’ heeft het rijk een mobiliteitsbank, waar je interne vacatures ziet voor ze ‘naar buiten’ gaan. Overstappen mag eenvoudiger zijn in een grote organisatie, werken in een kleinere heeft ook voordelen. Je krijgt als jonge ambtenaar al snel veel verantwoordelijkheid. Collega’s leer je vlot kennen en overleg gaat makkelijker. WAT SCHUIFT HET ONGEVEER? Voor het idee een paar beloningsvoorbeelden, indicatief en soms iets afgerond. Uitgangspunt is telkens een 36-urige werkweek en het minimum voor de functie. GEMEENTE Trainee gegevensbeheer Medewerker Klant Contact Center Junior consulent WMO Vergunningverlener RIJK Managementassistent Belastingdienst € 2.400 Casemanager Dienst Justitiële Inrichtingen € 2.800 Inspecteur Binnenvaart bij Inspectie voor de Leefomgeving en Transport € 3.000 Applicatiebeheerder Internet Information Services (IIS) € 3.000 € 2.500 € 2.250 € 2.500 € 2.600

JONG&AMBTENAAR EVEN EEN WOONWIJK UIT DE GROND STAMPEN De meeste Nederlanders hebben weleens van de gemeente Veere gehoord, zegt Daphne JansenHaaze (27). ‘Oké, misschien niet van de naam Veere, maar op z’n minst van de omgeving. De hele Walcherse kust in Zeeland hoort namelijk bij ons. Waaronder ook Zoutelande, van dat liedje van Bløf.’ elf is Daphne in de regio opgegroeid. Toen ze na haar studie noodgedwongen naar Rotterdam moest verhuizen omdat haar vriend dichter bij huis geen werk kon vinden, vond ze dat maar niks. ‘Zodra hij een baan had gevonden, zijn we teruggegaan. Zodat we weer konden genieten van het buitengebied, de landerijen – van al het moois dat Zeeland te bieden heeft.’ Daphne is juridisch planoloog én projectleider bij de gemeente Veere. ‘Omdat we zo klein zijn, hebben sommige medewerkers een dubbelfunctie.’ AANLEG NIEUWE WIJK Als projectleider overziet ze de aanleg van een nieuwe woonwijk. ‘Die locatie bestaat nu nog volledig uit weiland. Het is voor ons een groot project. Er komen naast woningen ook twee grote zorgcomplexen en een zogeheten multifunctionele accommodatie. Zo’n “MFA” bestaat uit een mix van voorzieningen, zoals onderwijs, gymzaal, sportschool, kinderopvang, fysiotherapie en dagbesteding voor mensen met een handicap.’ Normaal gesproken laat een projectleider de ruimtelijke ontwikkeling over aan de planoloog. Maar Daphne is allebei. 70 ‘Daarom ben ik van begin tot eind bij het project betrokken. Ik heb alle kennis paraat, dus weet ook precies wat mij als planoloog te doen staat.’ Tegelijkertijd is ze druk met de renovatie van maatschappelijk vastgoed. ‘In vier dorpen gaan we de maatschappelijke voorzieningen vernieuwen, waaronder sportaccommodaties en dorpshuizen. Het doel is om de ruimtes zo flexibel te ontwerpen dat er later iets anders van kan worden gemaakt. Want vandaag is een dorpshuis gewenst, maar wie weet voor hoe lang. Dus zorgen we er nu al voor dat er ook woningen zouden kunnen komen.’ Z JONG&AMBTENAAR NNAAAMMA : DDaaphphnene Janna sesen-n-HaHaazaze LELEEFTTIIJDDJ : 27 FFUUNCNCTITIE:E jururididisischhc plalanoloogog en prprojjo ecectllt eieideder BBIIJJ:: gememeeenttn e VeVeerere SSTTUDUDIEE: HBHBO babachchelle oror manna agemme ene t, ecoonomimie enen reechhc t; masasteer oorrgaganiin ssaatiit e ene mmaanaan geeg mementnt ‘ Ik weet precies wat mij als planoloog te doen staat’ DUURZAAM MOET OOK In Daphnes werk speelt duurzaamheid een belangrijke rol. ‘Vaak is het kiezen tussen nieuwbouw en renovatie. Renovatie is goedkoper, maar nieuwbouw is duurzamer. Al heb ik vorig 71 jaar als projectleider ook een gerenoveerd openluchtzwembad opgeleverd met duurzame installaties, zoals zonnecollectoren, zonnepanelen en een warmtepomp. Daar merken ze nu bijna niets van de stijgende gasprijzen.’ Daphne wil nog lang voor de gemeente Veere blijven werken en probeert jonge collega’s te overtuigen hetzelfde te doen. ‘De gemeente investeert veel in jonge ambtenaren, maar kan ze niet altijd behouden. Ik ben zelf lid van Jonge Ambtenaren Zeeland en hoop ook hier een klein netwerk op te bouwen: Jong Veere. Om jongeren een gevoel van saamhorigheid te geven. Hopelijk helpt dat.’

JONG&AMBTENAAR NIET ALLEEN OOG VOOR DE BOUWTEKENING Ongeveer 17.700 kilometer aan dijken, duinen en andere waterkeringen beschermen Nederland. Daarvan wordt tot 2050 ongeveer 3.500 kilometer versterkt. Een niet onaanzienlijk deel ligt in het beheergebied van waterschap Hollandse Delta, waar Esmee Wichard werkt. E smee is als omgevingsmanager een verbindende schakel tussen het interne projectteam voor deze taak en andere belanghebbende partijen. Gemeenten, Rijkswaterstaat, maar ook bewoners van dijkhuizen en -dorpen bijvoorbeeld. ‘Plat gezegd is het mijn rol om de techniek te vertalen naar “buiten”, en er andersom voor te zorgen dat niet alleen gekeken wordt naar harde techniek, maar ook naar de belangen van externe partijen.’ Behalve achter haar bureau en in vergaderzaaltjes speelt Esmees werk zich veel buiten de deur af. ‘De ene keer sta ik met m’n laarzen in de blubber, een andere keer zit ik in een zakelijke omgeving.’ Onder het beheergebied van haar waterschap vallen onder meer de Zuid-Hollandse eilanden, die relatief veel primaire dijken tellen, langs de kust en de grote rivieren. ‘In verhouding moeten wij veel kilometers opknappen.’ Op meerdere plekken in het beheergebied bestaat een kleine kans dat onder water zand wegspoelt uit de dijk. ‘In het uiterste geval kan dit leiden tot het wegzakken van een dijk.’ Het team waarin Esmee opereert, onderzoekt hoe groot het probleem is, evenals de beste oplossing en de impact van werkzaamheden op de omgeving. ‘We houden met van alles rekening: bewoners, flora en fauna, archeologie, eventuele niet gesprongen explosieven.’ De komende periode worden dijken versterkt bij onder meer de Oude Maas, het Hartelkanaal en de Grevelingen. VAN MAVO NAAR WO Esmee legde een lange weg af. Ze deed eerst mavo. ‘Maar ik zag al gauw dat als ik door wilde met techniek, ik bij een fietsenmaker stage moest lopen, of de economische kant op.’ Niks mis mee, maar daar zag ze niet haar toekomst. Op de havo werd het, vooral door natuurkunde, al iets uitdagender. ‘Dat wilde ik ook in mijn vervolgopleiding, hbo bouwkunde.’ Uiteindelijk knoopte ze er ook nog een universitaire opleiding aan vast. 72 NANAAMAM: Esmms eeeeWiicchhaardrd LLEEEFTIIT JDDJ : 3003 FUUNNCTIE: oommgeeg viv ngsmaannagerer GWWW-W-ses ctctoror B J Waterschap Hollllandse DeltaDeltDe BIIJ: Waterschap H an OPLEIDING: HBO bouwkunde, WO construction management & engineering Mastertitel of niet, ‘tijdens stage op een bouwplaats besefte ik dat ik nooit het contact met buiten wil verliezen. De techniek is een geweldige wereld om in te werken, met een mooie cultuur en complexe projecten. Daarbinnen spreekt het projectmatig werken mij aan. Niet alleen oog hebben voor de tekening, maar met een team naar een doel werken. Dijkversterking is een maatschappelijke opgave waarvan de noodzaak superhelder is. Als ik mijn projecten voor het kiezen heb, dan liefst dat soort uitdagingen. Zolang ik mezelf maar kan blijven uitdagen, want tegen stilstand kan ik niet.’ JONG&AMBTENAAR IN DE ENERGIETRANSITIE ROLT JE CARRIÈRE SNEL Energietransitie is een werkgebied waar je als ambtenaar hard in kunt groeien. Elke gemeente is ermee bezig; we moeten immers uiterlijk in 2050 allemaal van het aardgas af. Een uitdaging voor gemeenten, want energietransitie raakt veel thema’s tegelijk. Dat geeft beleidsmedewerkers veel vrijheid. ‘A ls je projecten wilt draaien en je stápt naar voren, krijg je meteen de hoofdprijs’, zegt Marit Smelter. Zij is beleidsmedewerker energietransitie bij het samenwerkingsverband BUCH in Noord-Holland (gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum, Heiloo). Ze informeert bewoners over energiebesparing, in samenwerking met lokale partners zoals energiecoöperaties, energiecoaches en het lokale energieloket. ALLEEN EEN TAAKSTELLING Marit organiseert informatieavonden, zowel fysiek als online. Ze vertelt mensen waar ze informatie kunnen krijgen voor woningverduurzaming, en wat de gemeentelijke plannen zijn voor aardgasvrij wonen. En ze helpt mee het beleid te formuleren om in 2050 allemaal van het aardgas af te zijn. Nu ja, beleid… Marit: ‘Er ís geen landelijk beleid voor de energietransitie. Er zijn alleen taakstellingen van de rijksoverheid. Invullen hoe je daar komt, moet je als gemeente zelf doen, met inwoners en partners. Dat levert voor beleidsmedewerkers energietransitie enorm veel vrijheid op om hun functie zelf in te vullen.’ VOORBEELDFUNCTIE NNAAM: Marit Smellter LEEFTIJD: 31 jaarra FUUNCTIE: bbelleidsmedewerker ennergietrrannsis tit e BBIIJ: BUCCHHwere kook rgr ana isisatatie OPO LEEIDDING:: mam tsts er Eurroppese e sttudu ies Marits eerste job na haar studie was ambtenaar duurzaamheid in Hoorn, waarbij ze vooral collega’s moest ondersteunen. ‘Maar al gauw begon ik me ook met de inhoud te bemoeien. Ik beantwoordde vragen van bewoners en sprokkelde de informatie zelf bij elkaar. Op het gebied van duurzaamheid is er niemand die hét antwoord heeft.’ Na twee jaar fijn werken in Hoorn besloot Marit toch over te stappen naar de BUCH-werkorganisatie, dichter bij huis. Naar Hoorn moest ze met de auto, en daarmee gaf ze geen goed signaal af, vond ze. ‘Je hebt als ambtenaar duurzaamheid toch een voorbeeldfunctie.’ PRESENTATIE ‘ Op het gebied van duurzaamheid heeft niemand hét antwoord’ 73 Ook bij BUCH heeft ze met haar collega’s dezelfde vrijheid als in haar eerdere functie. En Marit zit boven op de actualiteit. Zo kwam er vorig jaar bij TNO een rapport uit over energie armoede: mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen. Nog vóór de Tweede Kamer dat thema behandelde, had ze de situatie in de BUCH al uitgezocht en gepresenteerd aan de wethouders. ‘Toen het rijk vervolgens met veel middelen kwam om energiearmoede te bestrijden, keek iedereen direct naar mij of ik ambtelijke voorbereidingen wilde doen voor verdeling van het geld. Ik was immers de deskundige. Samen met collega’s maak ik hier nu plannen voor.’

JONG&AMBTENAAR Foto door Anneke Hymmen Het verhaal van Omgevingsdienst Haaglanden WAAR WIJ OM GEVEN: WERKEN AAN BETER LEVEN. Veel van het werk van Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) zie je niet. Niet direct, tenminste. Een schoner milieu en een gezonde leefomgeving. Daar maken we ons elke dag hard voor. En elke dag komen we veel verschillende belangen tegen, die vaak botsen. Milieu, natuur, economie, werkgelegenheid, wonen en recreëren. Allemaal belangrijke zaken die met elkaar door één deur moeten. Hoe we dat doen? We verlenen vergunningen, houden toezicht, adviseren en als het nodig is handhaven we. We denken mee met alles en iedereen en lossen op. Provincie Zuid-Holland en 9 gemeenten. Den Haag, maar ook kleinere steden en dorpen. Dat betekent ruim 3.000 horecabedrijven, waaronder strandpaviljoens, 900 grote kantoren en overheidsgebouwen, 32.000 bedrijven en instellingen en meer dan 1.300 glastuinbouwbedrijven. Elk met hun eigen uitdagingen. We zijn er voor maar liefst 1,1 miljoen inwoners. Maar we geven net zo veel om alle dieren en planten. Zo beschermen we kwetsbare dier soorten en werken we aan rustige broedplaatsen en behoud van natuur. Op de achtergrond gaan we voor een veilige en fijne wereld voor iederéén. Voor nu en later. KOEN KEIZER K linkt belangrijk, maar wat betekent het in de praktijk? Denk aan beschermen van kwetsbare diersoorten of beperken van hinderlijke kunstverlichting. Of controleren hoe bedrijven afval verwerken. En hoe bedrijven beter met isolatie en energie moeten omgaan. Om maar iets te noemen. Vierentwintig uur per dag staan wij op scherp. ONS WERKVELD Onze regio is net zo divers als onze werkzaamheden. We werken voor de HET VERHAAL IN DE PRAKTIJK Dit is het verhaal waar wij voor staan. Maar wat betekent ‘Werken aan beter leven’ voor onze jonge collega’s en hun dagelijkse werkzaamheden? Drie specialisten uit verschillende vakgebieden aan het woord. Maaike Cleyndert (30), Handhavingsjurist milieu: ‘Sinds 2020 werk ik bij ODH. Voor die tijd was ik al handhavingsjurist, maar bij ODH focus ik me op de handhaving van het milieurecht. Ik vind het fijn dat ik me kan inzetten voor een schone en fijne leefomgeving. Dat betekent dat we ons 74 Foto door Anneke Hymmen JONG&AMBTENAAR LIA SINNIGE óók bezighouden met onderwerpen als bodem, grondwater en licht. Zelf heb ik dagelijks veel te maken met geur- en geluidsoverlastzaken. Dit heeft een enorme impact op het leven van sommige mensen. Het is dan ook fijn als je door goede handhaving een einde kunt maken aan overlast en zo de leefbaarheid verbetert.’ Koen Keizer (29) is Business Intelligence specialist/Data specialist. Hij kwam eind 2019 als trainee bij ODH en is sinds 2021 in vaste dienst. ‘Na afronding van mijn studie Sociologie zocht ik een plek waar ik twee interesses kon combineren: het inzetten van data om te werken aan een duurzame leefomgeving. Tegenwoordig is data overal. Mijn persoonlijke drijfveer is om die data slim in te zetten om de wereld elke dag een beetje beter te maken. Denk aan data vinden, verwerken en analyseren, zodat collega’s in het veld beter voorbereid hun werk kunnen doen. Maar ook aan steeds meer halen uit geo-specifieke DE BETERE WERELDBAAN: Ook iets voor de leefomgeving betekenen en werken bij een omgevingsdienst? Kies voor De Betere Wereldbaan bij één van de vijf Omgevingsdiensten in Zuid-Holland, waar ODH er één van is. Kijk op debeterewereldbaan.nl voor een baan die bij jou past. data, zodat we in de toekomst bijvoorbeeld beter in kaart hebben waar beschermde dier- en plantsoorten leven. En we die beter kunnen beschermen.’ Lia Sinnige (28), Toetser en Vergunningverlener bij team bodem en asbest, werkt sinds de zomer van 2022 bij ODH. ‘Wat ik erg belangrijk vind, is evenwicht. In mijn eigen leven, maar ook in de maatschappij en de natuur. Kijk bijvoorbeeld naar de bodem, de bron van ons voedsel. Als we die voor lief nemen en niet weten wat de status ervan is, zal die snel worden opgebruikt. Aan mij en mijn collega’s om te onderzoeken hoe het met de bodem is gesteld en daar advies over te geven. Dankzij mijn studieachtergrond in zeer zorgwekkende stoffen en mijn vorige baan heb ik van dichtbij gezien wat de impact is van bijvoorbeeld loden leidingen op onze grond. Elke dag werken we hier hard om de bodemkwaliteit te verbeteren en dus het evenwicht te bevorderen!’ 75

JONG&AMBTENAAR Yvonne Siepel komt dagen tekort in een week VEILIGHEIDSEXPERT ÉN BRANDWEERVROUW Een ramp of crisis dient zich gelukkig zelden aan. Maar áls het gebeurt, moeten alle betrokken diensten en hulpverleners in vorm zijn. Daarbij moeten ze over eenduidige informatie beschikken. Yvonne Siepel levert daaraan een bijdrage. Hierbij blijft het niet in haar volle bestaan. E en seizoen entertainment en evenementen op Ibiza, strandfestivals, haar afstudeeronderzoek bij SAIL en de Formule 1 op Zandvoort: overal speelt het element veiligheid. Yvonne Siepel bekeek het in de praktijk en in theorie. Nu heeft ze dankzij dat thema een veelzijdige carrière. THEATEROPLEIDING EN HORECA Wat ze in haar hoofd had: een theateropleiding. Ze kwam niet door de audities, maar treurde niet lang. ‘Dan maar de horeca in en de tijd nemen om uit te zoeken welke vervolgopleiding bij me past.’ Ze ging bedrijfskunde studeren. Yvonne: ‘Er zaten aardig wat mensen in m’n klas van defensie, brandweer, politie en de ambulancedienst. Zij gingen door naar de opleiding Integrale veiligheidskunde. Daar had ik zulke leuke gesprekken mee dat ik dacht: superstoer, ik ga dat ook doen!’ Zo kon ze eerder opgedane praktijkervaring combineren met veiligheid. ‘Ook mijn hulpverleners- en zorgtrekjes zouden dan uit de verf komen.’ MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK Zodra ergens een ramp of crisis plaatsvindt, worden ‘crisisfunctionarissen’ opgeroepen. ‘Sommige rampen of crises vragen een multidisciplinaire aanpak. De hulpdiensten werken dan samen’, legt Yvonne uit. In het organiseren van oefeningen zitten weken, soms wel maanden werk. Zeker als ze betrekking hebben op haar regio, waar Schiphol en 76 Tata Steel zijn gevestigd; bedrijven met een verhoogd calamiteitenrisico. Denk aan de mogelijkheid van een vliegtuigramp, een terreuraanslag of een ziekenhuis dat ontruimd moet worden. Serious stuff. Maar: ‘Dat maakt deze regio ook dynamisch en leuk om te werken.’ Bij de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (afgekort GHOR) speelt Yvonne een rol in de voorbereiding en uitvoering van verschillende trainingen, oefeningen en opleidingen. ‘Ons team zorgt ervoor dat crisisfunctionarissen geoefend blijven.’ Dat gaat op basis van een door haar team in elkaar gezet draaiboek, waar nodig afgestemd met partnerorganisaties. HET IS NET ACTEREN Niet bij iedere oefening kunnen tien ambulances tegelijk ingezet worden. ‘Wij bieden dan tegenspel en geven de informatie die crisisfunctionarissen in het echt ook zouden krijgen.’ Eigenlijk is het net acteren, zegt Yvonne, het vak dat ze eerst wilde doen. Compleet met ‘schmink’ soms, als er wordt gewerkt met realistisch ogende (LOTUS-) slachtoffers. De helft van haar werk week werkt Yvonne bij de GHOR, de andere helft bij de brandweer in Beverwijk, op het educatieve vlak. Bij een uitruk schiet ze in haar brandweerkleding en klimt ze in de wagen. Ook in haar eigen woonplaats Castricum, bij de vrijwillige brandweer. Opgeteld is het nogal wat. ‘Ja, ik kom wel wat dagen tekort in een week’, besluit Yvonne droogjes. NAAAMA : YvY onnee Sieei pepel LLEEEFTIIJJD: 29 FUF NCCTIT E:E mem ddeewweerrkkere vakbeb kwwaamhheeiid; braannddweerrvvrououw BBIJJ: GHG ORR Kene neemeerllr aannd; BBrrana dwweer KKeennnn eme erre llaand OOPPLEL IDDINNG:G: HHBBO intet grrg ale veveilligghheidds-s kkuunndde; MBOOB 4 enntertaiinmentn enen evveneemmenten

JONG&AMBTENAAR DE BEL COMBINATIE, NET EVEN ANDERS… Tip: Bekijk op de website het filmpje ‘Werken bij de BEL Combinatie’ Of scan de QR code Bij de BEL Combinatie werk je in een kleine, dynamische en gezellige organisatie aan grootse onderwerpen. BEL medewerkers zijn gedreven, flexibel en collegiaal. Samen met je collega’s werk je aan onderwerpen die er echt toe doen. Resultaten van je inspanningen zijn snel zichtbaar. Zowel in de organisatie als in de drie dorpen waarvoor je werkt. Kortom, werken bij de BEL Combinatie betekent ’never a dull moment’. De BEL Combinatie in het kort: Sinds 2008 werken medewerkers van de zelfstandige gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren samen in de BEL Combinatie. Een dynamische organisatie met oog voor lokale verschillen. De gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren tellen samen 33.000 inwoners. 186 vaste medewerkers staan dagelijks klaar voor de besturen en de inwoners van de BEL gemeenten. Van de vaste medewerkers is: 60% 60% 50% 50% 50% 50% 40% 40% Kenmerkend voor de BEL Combinatie is: De informele, open cultuur en de korte lijntjes met het bestuur. We werken hybride. Dat kan zijn op het BEL kantoor in Eemnes, op locatie in één van de dorpen, of thuis. Bij de BEL Combinatie krijg je een Chromebook en een mobiele telefoon van de zaak. Er is ruimte voor training, opleiding, ontwikkeling en eigen initiatieven. De BEL Combinatie is een lerende organisatie en daardoor continu in beweging. vrouw man vrouw man jonger dan jonger dan 45 jaar 45 jaar ouder dan ouder dan 45 jaar 45 jaar De BEL Combinatie maakt ook gebruik van externe inhuur. Het doel is om zoveel mogelijk medewerkers in vaste dienst te nemen en waar nodig externe expertise in te huren. De actieve personeelsvereniging verzorgt gezellige activiteiten. Nieuwe medewerkers volgen een uitgebreid introductieprogramma. Nieuwsgierig naar wat de BEL Combinatie jou te bieden heeft? Kijk op www.belcombinatie.nl Of volg ons op 78 JONG&AMBTENAAR BRUSSEL IS NIET ALLEEN EEN REGELFABRIEK Van een gewenst ‘tussenjaar’ is voor veel pas afgestudeerden en starters door de pandemie en de onrustige geopolitieke situatie weinig terechtgekomen. Verlang je toch naar een buitenlands avontuur? Denk aan stage lopen of werken in ‘Europa’. Het voordeel van zo’n buitenlands avontuur: je leert jezelf en je vaardigheden goed kennen en verbreedt je horizon. Daarnaast staat een baan in het buitenland ook nog eens goed op je cv. Een mooie mogelijkheid om te ‘snuffelen’ aan hoe het leven elders is. De Europese Unie biedt pas afgestudeerden en starters die mogelijkheid. REGELFABRIEK Sommigen hebben het idee dat ‘Europa’ een regelfabriek is, die bevoegdheden afknabbelt van onze nationale zeggenschap. Maar als Nederland in Brussel een woordje meespreekt, is dat van invloed op het beleid. Daar kun jij ook een rol in spelen. Jaarlijks krijgen meer dan 1.900 jongeren met zeer uiteenlopende opleidingen en ervaringen de mogelijkheid om via een stage of traineeship ervaring op te doen binnen de EU. De meeste EU-instellingen (ruim dertig) organiseren stages van drie tot vijf maanden, maar soms ook van een jaar. Matchmaker is onder andere EPSO, dat namens de EU zowel algemene als zeer gespecialiseerde kandidaten selecteert. Ligt je belangstelling meer op het politieke vlak, dan kun je stage lopen in het ‘Robert Schuman traineeships’ bij het Europees Parlement. Je kunt aan de slag bij verschillende beleidscommissies, als onderzoeker, maar ook als vertaler. SPECIALISME EN OPLEIDING Specialisme en opleiding spelen vaak een rol. Het kan bijvoorbeeld gaan om mededingingsrecht of voedselveiligheid, maar ook om milieubeleid, communicatie of cyberveiligheid. 79 Bij veel agentschappen en organen kun je na een tijdelijk contract een vaste aanstelling krijgen. Langer naar Europa? Als temporary agent heb je meestal een aanstelling van drie tot vijf jaar, met een maximum van zes jaar. Hiervoor worden doorgaans mensen gezocht met ruime werkervaring en specialistische kennis. OOK DETACHERINGEN Ook zijn er mogelijkheden voor detachering door je eigen werkgever, bijvoorbeeld een ministerie, gemeente of provincie. De eigen organisatie kan je detacheren als vooruitgeschoven post. Bijvoorbeeld als nationaal expert op het gebied van landbouw of regionale ontwikkeling. Met de juiste achtergrond kun je je ontwikkelen in ‘public affairs’. Een voordeel: de meeste Europese stages zijn betaald. De vergoeding is vaak aangepast aan de kosten van levensonderhoud op je standplaats. Zit je op een dure locatie, dan verdien je misschien behoorlijk, maar het geld vliegt sneller je portemonnee uit. epso.europa.eu @EU_careers https://www.werkenbijdeeu.nl/

JONG&AMBTENAAR INTERNATIONAAL, MET BRUSSEL ALS STANDPLAATS Noord-Brabant behoort tot de wereldtop van kennis- en innovatieregio’s. Machteld van Dijk houdt voor deze provincie nauwgezet in de gaten hoe het Europees beleid, de ‘Brusselse’ politiek en regelgeving zich ontwikkelen. N NAAAMAM: Maacchthtele d vav n DiD jk LEEEFTIT JJD: 331 FFUUNCCN TIT EE: ada viv seeuru EU Pubu liic AfA faf iri s BIJ:J prp oovvinnciie Noord-BBraabaantnt OPLEEIDDINNG:G Master intnterre naatiit onnal rele attioonsn & interrnnatioonal orgr annisi atta ioi nsns JONG&AMBTENAAR S inds 2019 is het voor Machteld ‘Standplaats Brussel’. Dat komt niet uit de lucht vallen. ‘Ik heb echt van jongs af aan een uitgesproken interesse in de Europese Unie. Tijdens mijn studie werd ik steeds benieuwder naar wat wij in Nederland en onze gemeenten en regio’s terugzien van ons EU-lidmaatschap. Nu is dat mijn werk, voor mijn provincie’, vertelt het naar eigen zeggen ‘nieuwsgierig Aagje’. ‘Mijn taak is zo vroeg mogelijk te signaleren wat van belang is voor Noord-Brabant en waar kansen liggen. Daarbij hoort dat ik Europees beleid en politiek op een begrijpelijke manier “vertaal” bij collega’s en het provinciebestuur.’ Een voorbeeld, in de vorm van een voor haar provincie belangrijk en super-actueel onderwerp: de European Chips Act. Dat heeft te maken met een van Nederlands toonaangevendste bedrijven: fabrikant van chipmachines ASML. Computers, mobieltjes, vliegtuigen; allemaal volgepakt met deze plakjes silicium. De concurrentie op de markt van halfgeleiders is moordend en het Europese marktaandeel geslonken. Tegelijk maakt een wereldwijd chiptekort Europa kwetsbaar. Chefsache voor Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, maar ook een topdossier voor Machteld en haar werkgever. Net zoals het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het beoogde natuurherstel in de veeteeltrijke provincie. MOPPEREN OP REGELS Machteld beseft dat veel Nederlanders mopperen op Europese regels. ‘We weten er weinig van, horen er weinig van en dus bekijken we het soms zwart-wit’, pareert ze. ‘Europa staat niet op zichzelf. We zijn er onderdeel daarvan en kunnen beter een actieve rol hebben dan het gevoel dat alles ons overkomt. Als burger en als ambtenaar wil ik vooral de Europese agenda zo veel mogelijk in een voor Nederland gunstige richting helpen sturen. Zeker in deze geopolitieke situatie, met een oorlog in Oekraïne, een pandemie en een energiecrisis is het belangrijk om elkaar vast te houden.’ Brussel (‘minder ver vanuit Brabant dan Den Haag’) ervaart ze als een prettige stad om te wonen en werken. Ze beveelt jonge ambtenaren van harte aan daar een tijdje te werken, als het kan. Zelf werkt ze vanuit het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP). ‘De Europese wijk bestaat uit grijze blokken. Maar daarbinnen en in de koffietentjes eromheen wordt hard gewerkt. Daar kom je interessante professionals tegen uit de 27 lidstaten, en van belangengroepen die in Brussel georganiseerd zijn.’ Maar ook Nederlandse collega’s. Nog tot eind 2023 is Machteld voorzitter van het netwerk Hartman Young Professionals for Europe (HYPE, zie kadertje). ‘Voor mij is het echt een verrijking om professionals te ontmoeten met een andere culturele achtergrond en andere ideeën. En ik vind het heerlijk dat ik op straat Frans, Fins, Duits en Italiaans hoor spreken. Ik ben getrouwd met een Zweed, die ik in Riga ontmoette, tijdens mijn masterstage.’ HYPE GAAT INTERNATIONAAL Behalve FUTUR en Hartmans is er een specifiek netwerk voor jonge ambtenaren die voor of in ‘Europa’ werken: HYPE, afkorting van Hartman Young Professionals for Europe. De leden verdiepen twee jaar lang hun kennis over de Europese Unie. Je kunt er niet zomaar bij; ieder lid wordt geselecteerd op kwaliteiten en vaardigheden. De werkgevers en werkgebieden verschillen: van een groot ministerie tot provincies, gemeenten en onderzoeksinstellingen. HYPERS zijn geografisch gespreid, van Groningen tot Brussel. Het maximaal aantal leden is 25. 81

JONG&AMBTENAAR HET ZWEMBAD ALS PASSIE Marianne Jongsma Al op haar zestiende kreeg Marianne haar eerste baantje als zwemonderwijzer. Inmiddels is ze bedrijfsleider bij SRO van twee zwembaden in Zeist en De Bilt. Ze beschouwt dit werk als haar roeping. Wat doet een bedrijfsleider van een zwembad precies? ‘Veel tegelijk. Personeelsbeleid, onderhoud, financiën, duurzaamheid – alles komt voorbij. Daarnaast heb ik vanuit mijn functie bij SRO voortdurend contact met de gemeente. De gemeente is eigenaar van het zwembad, SRO is de exploitant. Kortom: geen dag is hetzelfde, dat vind ik heel leuk.’ Ben je vooral brandjes aan het blussen, of kijk je ook vooruit? ‘Ik houd me natuurlijk het liefst bezig met het grote plaatje. Maar je ontkomt niet aan de waan van de dag. Ook die afwisseling waardeer ik enorm. Ik werk samen met collega’s, ben actief bezig in het zwembad. Ik zorg ervoor dat het technische gedeelte in orde is en dat de waarden en kwaliteit van het water kloppen. En daarnaast zorgen we er samen voor dat bezoekers tevreden naar huis gaan.’ In hoeverre kan een zwembad duurzaam zijn? ‘Het zwembad in De Bilt is van eind 2020 – spiksplinternieuw en volledig duurzaam. Geen gas, het draait volledig op warmtepompen. Op het dak zitten vele zonnepanelen, dus op goede dagen kan het zijn eigen energie opwekken. Het zwembad in Zeist is een wat ouder gebouw, uit 1995. Wel op gas, en met oudere installaties. We zijn samen met onze collega’s bij SRO op zoek naar duurzame oplossingen. Daarbij moeten we ons natuurlijk afvragen hoelang het zwembad meegaat, wat de plannen van de gemeente zijn, of het loont om investeringen te doen – want warmtepompen zijn niet gratis. Daar ben ik nu druk mee bezig.’ Wie bezoeken de zwembaden zoal? ‘Sporters die baantjes trekken, recreatieve zwemmers, kinderen die les krijgen, kinderen die discozwemmen, ouderen die fit willen blijven door aquajoggen of aquarobics. Het zwembad is er voor iedereen.’ Hoe kwam je hier terecht? ‘Ik ben bedrijfsleider sinds september 2021. Daarvoor was ik drie jaar hoofd zwemzaken voor de Bijlmer in Amsterdam. Ik werk al vanaf mijn zestiende in een zwembad. Vroeger was ik zwemonderwijzer en toezichthouder. Ik heb ook geprobeerd om iets anders te gaan doen, maar ik kwam altijd weer terug. Zelfs toen ik in Thailand woonde, werkte ik in een zwembad. Ik speel ook waterpolo. Zwembaden zijn de rode draad in mijn leven, mijn grote passie. Dat geldt trouwens ook voor mijn collega’s; voor velen van hen voelt het zwembad als een thuis. Het is onderdeel van hun identiteit – een soort roeping.’ Wat vind je het leukst aan je werk? ‘Toch de variatie. De dynamiek met verschillende klanten, om maar iets te noemen. Ik zie baby’s en peuters zwemmen, ik zie ze vanaf heel klein opgroeien tot oudere mensen die hier nog steeds komen. Die diversiteit is ontzettend leuk.’ FULL-SERVICE PARTNER VOOR GEMEENTELIJK VASTGOED SRO beheert, onderhoudt en exploiteert gemeentelijk vastgoed, zoals zwembaden, sportaccommodaties, MFA’s en monumenten voor diverse gemeenten in de regio Amersfoort en Haarlem. Daarnaast zet SRO sportservice in als middel om maatschappelijke opdrachten waar te maken. Dit doen zij onder andere met de innovatieve inzet van buurtsportcoaches en vakleerkrachten. Werken bij SRO betekent dat je er samen voor zorgt dat alles naar behoren functioneert en dat je de optimale condities creëert om jong en oud zorgeloos en met veel plezier te laten bewegen en sporten. Dit betekent dat SRO weet wat er speelt, dat zij meedenken en vooruitdenken over hoe ze gemeenten en gebruikers zo goed mogelijk blijven ontzorgen. Hier hebben ze met meer dan 500 medewerkers alle disciplines onder één dak. Meer weten? Bezoek www.sro.nl. 82 JONG&AMBTENAAR NAAM: Marianne Jongsma LEEFTIJD: 35 jaar NAAM: Jelle Luijben LEEFTIJD: 30 jaar FUNCTIE: contractmanager, SRO OPLEIDING: business administration bij de Hogeschool van Utrecht in Utrecht FUNCTIE: bedrijfsleider van zwembaden, SRO OPLEIDING: sportmanagement en ondernemen bij de ALO in Amsterdam Jelle Luijben DE MAN DIE ALLES VAN CONTRACTEN WEET Zodra een medewerker van SRO een inkoopcontract afsluit, met welke partij dan ook, komt Jelle in beeld. Het is zijn taak om van dit ingewikkelde proces een overzichtelijk en efficiënt geheel te maken. Wat zijn het voor contracten? ‘Dat kan van alles zijn. Een onderhoudscontract voor een dak. Een leveringscontract voor een maaimachine. Ieder contract is een overzicht van de belangrijkste gegevens van de overeenkomst. Bij een leveringscontract is dat bijvoorbeeld: prijs, levertijd, garantievoorwaarden. Vroeger beheerde elke budgethouder zelf zijn contracten, totdat er werd besloten om een contractmanager aan te stellen – en dat ben ik.’ Waarom was dat nodig? ‘Mijn functie is ontstaan omdat SRO een efficiënter systeem wilde. De werkwijze, de software; alles moest in dienst worden gesteld om de contracten zorgvuldig te kunnen managen. We hebben richtlijnen opgezet en er wordt een database aangelegd. Dit zorgt voor een eenduidig en helder proces.’ Wat is daar het voordeel van? ‘Bij een contract dienen beide partijen zich aan de gemaakte afspraken te houden. Als je ieder contact makkelijk kunt terugvinden, ken je meteen weer de basis van de samenwerkingsovereenkomst. Op die manier is het eenvoudiger om de kwaliteit die wij inkopen te waarborgen. Zo hadden we bijvoorbeeld een onderhoudscontract waarbij een partij niet helemaal leverde wat wij ervan verwachtten. Door goed contractmanagement, met regelmatige evaluatiemomenten, konden we samen met die partij kijken hoe we dat moesten oplossen. Dat gaat nu veel beter.’ Wat vind je het leukst aan je werk? ‘Dat ik alle vrijheid en vertrouwen bij SRO krijg om dit op te bouwen. De database, het systeem, de werkwijze. Door goed na te denken kan ik het hele proces standaardiseren. En kan ik iedere collega te hulp schieten. Ik lees de afspraken nog eens na en vertel ze wat ze het beste kunnen doen. Ik heb nu vierhonderd verschillende contracten verzameld, alles op dezelfde plek. De komende periode ga ik ze consistent in een programma invoeren, zodat ik alles in één oogopslag kan inzien.’ Maak je je eigen functie op deze manier niet overbodig? ‘Er zal altijd een coördinator nodig zijn. Dat is nu juist zo belangrijk: voortdurend evalueren. Ik wil mijn collega’s hierin begeleiden, want dat zijn geen contractmanagers, maar teammanagers, bedrijfsleiders, bouwtechnisch medewerkers. De meeste zijn minder bezig met de contracten dan ik. Nee, ik heb eerder iemand naast mij nodig dan dat ik zelf overbodig zal worden.’ 83

JONG&AMBTENAAR Isabeau beschermt zeldzame fauna DIEREN NIET STOREN SVP Toen een docent op het MBO haar aanraadde om diermanagement te gaan studeren – omdat ze zo van dieren hield – twijfelde Isabeau Schutte (31). Maar op een reis naar Costa Rica kwam daar verandering in. ‘Ik deed twee maanden lang vrijwilligerswerk in het oerwoud, met luiaards en apen’, vertelt ze. ‘We lapten gewonde dieren op en herintroduceerden ze in hun natuurlijke omgeving.’ D aarna was ze om. Eerst kwam de studie, vervolgens een wereldreis. ‘Ik koos de landen uit op basis van diersoorten. Madagaskar voor de kameleon, Borneo voor de neusaap, Nieuw-Zeeland voor de kiwi.’ Nu beschermt Isabeau binnenlandse natuur, als toetser en vergunningverlener Wet Natuurbescherming bij de Omgevingsdienst Haaglanden. ‘In principe is het bij wet verboden om verblijfplaatsen van beschermde diersoorten te verwijderen’, aldus Isabeau. ‘Bij nieuwbouw of renovatie moet er dan ook vaak een uitzondering worden aangevraagd. Als die wordt goedgekeurd, krijgt de aanvrager een ontheffing. Wij beoordelen deze aanvragen en schrijven de ontheffingen.’ De aanvrager is doorgaans een projectontwikkelaar of woningcorporatie. ‘Maar soms ook een gemeente, die ons erop wijst dat iemand een ontheffing wil voor een verbouwing.’ VLEERMUIS OF HUISMUS Het werkt als volgt: ‘De initiatiefnemer dient eerst een ecologisch adviesbureau in te schakelen. Zo’n bureau onderzoekt 84 of er beschermde diersoorten aanwezig zijn, bijvoorbeeld de vleermuis of huismus. Is dat het geval, dan moet er een plan worden gemaakt om deze dieren alternatieve verblijfplaatsen te bieden, zodat ze ook tijdens en na de werkzaamheden kunnen overleven.’ Ze neemt de huismus als voorbeeld. ‘Stel dat je een huismusnest in je woning hebt zitten, en je wilt het dak isoleren. Dat kost tijd, en de huismus maakt het hele jaar gebruik van dat nest – ook in de winter. Als je dat weghaalt, komt de mus in de problemen. Daarom ben je verplicht om in de buurt vervangende kastjes op te hangen die voldoen aan de richtlijnen. Maar ook in het nieuwe dak zul je er rekening mee moeten houden. Na de verbouwing moet er opnieuw plek zijn voor de huismus om een eigen nest te maken.’ NAN AM: Isabeauu Schhutte LEEFTIJD: 31 FUNCTIE: tooeetser en vergunningverrleener Wet Nattuurbeschheerming BIJ:: Omgevingsdienst Haaaglg anden.n OPLEIDING:G HBH O bachelor diermanagement NIET STOREN Wanneer ze twijfels heeft over een plan, vraagt Isabeau of haar collega’s van handhaving langs kunnen gaan. ‘Wij kunnen op basis van eerdere onderzoeken beoordelen of het ecologisch advies hout snijdt. Soms vermoeden we dat er meer diersoorten aanwezig zijn dan in het rapport wordt vermeld. Of een aanvrager beweert dat op tien meter afstand een kerkuil zit, maar dat die absoluut niet wordt gestoord. Ook dat moeten we zeker weten.’ De meeste diersoorten zijn beschermd door Europese wetgeving, vertelt Isabeau. ‘En daarnaast zijn er ook nog Nederlandse regels, voor diersoorten die juist hier extra 85 aandacht vereisen. Als we deze dieren niet helpen, verkleinen de populaties. Dan is er steeds minder verscheidenheid, en dat leidt weer tot een monotoner landschap. Biodiversiteit is heel belangrijk.’ BIODIVERSITEIT BEHOUDEN Om dit te illustreren, vertelt Isabeau over de wolf in Yellowstone National Park in Amerika. ‘De hertenpopulatie is daar teruggedrongen. Niet eens omdat de wolf ze allemaal opeet, maar omdat de herten veel waakzamer moeten zijn. In plaats van de hele dag grazen, moeten ze opletten, dus maken ze minder jongen. Dat heeft weer gevolgen voor bomen, struiken – voor alles wat groeit. De biodiversiteit behouden, daar doen we het voor.’

JONG&AMBTENAAR ‘Dijk en Waard heeft oog voor je talenten’ GROEI MEE MET ONZE GLOEDNIEUWE GEMEENTE ‘Het mooie van gemeente Dijk en Waard vind ik dat het een vernieuwende organisatie is die je als jonge ambtenaar volop kansen biedt om je verder te ontwikkelen. Als je die kansen pakt, dan kan het je mooie dingen opleveren!’ Rosanne Kunst-Appelman (35), kwam zelf als ‘broekie’ van 18 als stagiaire bij de gemeente binnen en heeft de afgelopen zeventien jaar een mooie carrière opgebouwd binnen de gemeente Dijk en Waard. Inmiddels is ze werkzaam als teamleider van de krachtteams Sociaal Domein, waarbij ze zes teams van in totaal 36 medewerkers aanstuurt. O p 1 januari 2022 fuseerden gemeenten Heerhugowaard en Langedijk tot gemeente Dijk en Waard. “In deze nieuwe gemeentelijke organisatie ontdekken we met elkaar waar we staan en waar we naar toe gaan,” vervolgt Rosanne. “Als jonge ambtenaren hebben we hier een belangrijke rol in. Onze generatie kijkt vaak toch anders tegen dingen aan en biedt vaak een net iets ander perspectief of andere invalshoek. Bij Dijk en Waard is ruimte voor deze vernieuwende input. En wat is er mooier dan op die manier bij te dragen aan de (eigen) omgeving? Samen laten we de Dijk en Waard groeien en geven we vorm aan de nieuwe gemeente.” VOLOP KANSEN Rosanne begon in 2005 als stagiair bij de gemeente Heerhugowaard tijdens haar studie Sociaal Juridische Dienstverlening. “Ik heb inmiddels binnen de organisatie verschillende functies bekleed. Toen ik na mijn stage hier in dienst kwam was ik de allerjongste ambtenaar met een vast contract. Dat ben ik vier jaar lang geweest, toen waren gemeentes niet echt in beeld bij de jonge generatie. Ik denk dat dat anno 2022 wel anders is, jongeren worden zich steeds meer bewust dat de gemeente als werkgever volop kansen biedt.” Collega en mede-dertiger Mark Homan, kwaliteitsmedewerker op de afdeling Burgerzaken, knikt instemmend bij de woorden van Rosanne. “Bij Dijk en Waard krijg je echt de ruimte om je talenten in te zetten en verder te ontwikkelen. Ondanks dat we een grote organisatie zijn, ervaar ik dat hier belang wordt gehecht aan de persoonlijke benadering.” ONTDEK JE KRACHT Mark heeft Cerebrale Parese (CP) en hierdoor een lichamelijke beperking. Hij is blij met de kansen die hij als jonge ambtenaar (met een beperking) heeft gekregen bij de gemeente. Inmiddels werkt hij zes jaar binnen de gemeentelijke organisatie. “Ik ben samen met de DIJK EN WAARD IN HET KORT Op 1 januari 2022 zijn gemeenten Heerhugowaard en Langedijk gefuseerd tot gemeente Dijk en Waard. De gemeente telt 88.648 inwoners (juli 2022, bron: CBS) en wordt onder meer gevormd door de plaatsen Broek op Langedijk, Koedijk, Sint-Pancras, Noord- en Zuid-Scharwoude, Oudkarspel en Heerhugowaard. Dijk en Waard biedt een unieke mix van stedelijke voorzieningen, kernen met een dorps karakter en groene omgeving. Er werken ruim 600 mensen bij ons, 19,5 procent hiervan is jonger dan 35 jaar. De jonge garde is dus goed vertegenwoordigd binnen gemeente Dijk en Waard. Ons JONG-netwerk voor ambtenaren tot en met 35 jaar telt inmiddels 97 leden, die werkzaam zijn in alle gelederen van de organisatie. JONG organiseert diverse activiteiten waar de thema’s leren, amuseren en adviseren centraal staan. 86 JONG&AMBTENAAR KOM WERKEN BIJ DIJK EN WAARD gemeente een zoektocht aangegaan hoe ik mijn talenten het beste kan inzetten. Ik heb een bestuurskundige achtergrond. In de jaren dat ik hier nu werk heb ik kunnen ontdekken wat mijn talenten zijn. Mijn grootste kracht is mijn analytisch vermogen, waarmee ik onderzoek kan doen, op basis waarvan ik gepast advies kan geven.” OOG VOOR TALENTEN De kwaliteitsmedewerker legt uit dat hij door de zoektocht ook heeft ontdekt waar hij minder goed in is. Zo ligt zijn werktempo door zijn lichamelijke beperking iets lager, waardoor het werken onder hoge tijdsdruk lastig is. “Maar ik zie het juist als een kracht dat ik scherp heb waar ik wel én niet goed in ben en heb geleerd hier open over te communiceren. Het is mooi dat Dijk en Waard vooral oog heeft voor mijn talenten.” Ook Rosanne vindt het mooi dat er bij Dijk en Waard niet alleen naar de papieren van iemand wordt gekeken, maar juist naar de talenten per individu. “Het gaat erom dat jouw competenties passen bij een functie. Soms komen jouw kwaliteiten bij de ene afdeling niet helemaal tot hun recht, terwijl ze bij een andere afdeling juist een aanwinst zijn. Het gaat om de juiste aansluiting.” NETWERK De jonge garde is goed vertegenwoordigd binnen Gemeente Dijk en Waard. Het JONG-netwerk voor ambtenaren tot en met 35 jaar telt inmiddels 97 leden. Leden die over de hele organisatie verspreid actief zijn. De groep organiseert diverse gezamenlijke activiteiten waarbij de leden leren van elkaar en van andere collega’s en er ook ruimte is voor informele momenten. Rosanne en Mark zijn ook beiden lid van het JONG-netwerk. Rosanne: “Ik krijg van JONG veel inspiratie, het contact met diverse leeftijdsgenoten op andere plekken binnen de gemeente heeft voor mij echt een toegevoegde Werk jij graag mee aan een sterke en innovatieve gemeente, waar iedereen telt en wordt gezien? Wil jij met jouw ambities en talenten het verschil maken en met lef en beide benen op de grond onze inwoners, ondernemers en jouw collega’s helpen? Werken voor Dijk en Waard is werken voor een organisatie met een unieke positie en in een boeiende fase. Er is veel werk te doen en er zijn diverse vacatures te vervullen. Nieuwsgierig? Kijk dan op www.werkeninnoordhollandnoord.nl voor al onze actuele vacatures en stageplekken. waarde en is altijd leerzaam. Dit onderlinge contact levert vaak een verfrissende kijk op bepaalde zaken op; er wordt veel out of the box gedacht en het gaat over de domeinen heen. JONG zet je aan het denken. Over 1 jaar zal ik het JONG-netwerk moeten verlaten, dat ik het ga missen is zeker. Misschien moet ik iets opstarten met oud-leden?” 87

JONG&AMBTENAAR Gedetacheerd bestuursondersteuner Freek van Haren Specialist in vliegen afvangen “ALLES DRAAIT OM DE JUISTE DRIVE” Freek van Haren kwam er aan de universiteit al snel achter dat hij problemen niet zo zeer wilde analyseren, hij wilde ze zo snel mogelijk oplossen. Hij wist ook dat hij ‘iets maatschappelijks relevants’ wilde doen. Om te ontdekken wat en hoe, ging hij aan de slag via Public Support, detacheerder met een groot hart voor gedreven talenten om de publieke sector te ondersteunen. Ten tijde van dit interview werkt Freek als bestuursondersteuner bij de gemeente Tilburg. Maar dat kan zo weer veranderen wanneer je als gedetacheerde werkt. Hoe is zijn werkzame leven eigenlijk begonnen? ‘Ik heb bestuurskunde gestudeerd op de Hogeschool Den Bosch. Daarna ben ik nog even naar de universiteit gegaan, maar daar kwam ik snel tot de ontdekking dat ik heel graag aan de slag wilde om problemen op te lossen in plaats van ze te analyseren aan de hand van theorieën uit de negentiende eeuw. Dat was niet mijn stijl. Dus toen ben ik gaan solliciteren.’ Waarom wilde je in de publieke sector werken? ‘Mijn studie was heel breed (kennis van recht, economie, organisatie), maar ik was vooral geïnteresseerd in de publieke zaak. Om een verschil te maken voor mensen die het niet altijd even makkelijk hebben. En voor de wereld om ons heen, het land dat we delen, van infrastructuur tot milieubeheer. Alles wat daaraan bijdraagt. Daar wilde ik aan meewerken.’ Hoe is Public Support op je pad gekomen? ‘Bij het solliciteren merkte ik dat gebrek aan werkervaring mij in de weg stond. Alle vacatures vroegen om drie jaar werkervaring. Tot ik een vacature van Public Support zag. Zij keken niet naar mijn ervaring, maar naar mijn drive! Ik kon direct aan het werk en mij al doende breed ontwikkelen. Ik was meteen enthousiast. Ik vond het ook fijn dat Public Support geen consultancy is. Opnieuw vanwege mijn oplossingsgerichtheid. Ik hoef niet zo nodig de oplossing te vínden, ik wil hem organiseren.’ Waarom koos je voor detachering? ‘Omdat je dan heel snel heel veel verschillende dingen leert. In heel veel verschillende rollen en organisaties. Je bent ook heel snel van toegevoegde waarde. Je leert heel snel te schakelen.’ Public Support heeft als slogan ‘Werk met je hart’, wat vind je daarvan? ‘Het klopt echt. Omdat je aan alles merkt hoe mensen worden geselecteerd op hun intrinsieke motivatie. Daar gaat het om, en zo veel minder om de kennis die je hebt opgedaan in je studie, of om je werkervaring. Het gaat om hoe je werkt, hoe je erin staat, je hart dus.’ Welke specifieke mogelijkheden biedt werken via Public Support jou? ‘Ze luisteren heel erg naar mijn voorkeuren. Wat wil jij nu graag, vragen ze regelmatig. En naast alle persoonlijke aandacht, is er ook een breed opleidingenaanbod. Op inhoud en op vaardigheden. Hoe kom je verder, dat is bij alles de insteek.’ Wat heeft die persoonlijke aandacht voor jou betekend? ‘Ik ben als professional heel erg gegroeid. Maar ook als mens, in m’n zelfvertrouwen. Je bent daardoor in een team zoveel meer dan “gewoon” een 88 JONG&AMBTENAAR ondersteuner. Als jij een telefoon aanneemt voor een specialist die jij support, dan kun je 90% van de vragen beantwoorden. Ik noem het altijd de vliegen afvangen. Dan kunnen zij zich focussen op hún taak.’ Wat maakt jou eigenlijk tot een Supporter met hoofdletter S zoals Public Support haar mensen graag typeert? ‘In alle bescheidenheid, maar toch (ha ha), ik ben heel gestructureerd, kan goed omgaan met planningen en agenda’s, en ik kan me heel dienstbaar opstellen. Je moet ook goed dingen kunnen uitvoeren die niet per se stroken met je eigen opvattingen.’ Waar hoop je qua werk over vijf jaar te staan? ‘Ik hoop in mijn rol zeker nog te groeien. En dan op een positie uit te komen als projectleider, of als beleidsadviseur, of meer in de politieke advisering. Vind ik alle drie leuk. Maar ik weet dat ik een keer ga kiezen. En ook dan zal ik vooral luisteren naar wat m’n hart me ingeeft.’ 89

JONG&AMBTENAAR ‘ ALS WATERSCHAP ZIJN WE IN ZEELAND HEEL ZICHTBAAR’ Tijdens zijn studie in Tilburg wist Ivan de Bree (33) al dat hij terug zou keren naar Zeeland. Tien jaar geleden trad hij in dienst bij waterschap Scheldestromen, waar hij inmiddels afdelingshoofd Bedrijfs voering is. “Dat het bedrijf het lef heeft om iemand van mijn leeftijd leidinggevende te maken, daar ben ik trots op.” an de universiteit van Tilburg rondde Ivan de studie Bedrijfseconomie af, gevolgd door een master Strategisch Management en een master Human Resource Studies. “Mijn eerste opleiding ging meer over de financiële kant van een organisatie”, legt hij uit. “Maar ik miste daarin wel een beetje de menselijke kant, het HR-aspect. Collega’s coachen en helpen in hun ontwikkeling, daar kan ik me nu ook mee bezig houden.” Bij het waterschap ging hij aan de slag als medewerker procesmanagement. “Ik was een beetje een manusje-van-alles.” Nadat een collega met pensioen was gegaan, kreeg Ivan de kans om verder te groeien, als adviseur voor strategie en beleid. Na enkele reorganisaties is hij nu afdelingshoofd. “Ik ben de jongste medewerker in een leidinggevende rol. Al merk ik daar in de praktijk niet zoveel van.” A Ivan geniet van zijn werk. Het is afwisselend en er zit veel uitdaging in. “Wat het ook leuk maakt, is dat we als waterschap in Zeeland heel zichtbaar zijn. Als ik naar mijn werk rijd, dan doe ik dat over wegen, langs sloten en over dijken van het waterschap. Ons werk is echt relevant. De laatste tijd gaat het veel over klimaatverandering, droogte en ook wateroverlast. Het waterschap speelt in dat opzicht een belangrijke rol. Bij het werken in Zeeland, in de Delta, komt alles samen.” Dat hij na zijn studie terug zou keren naar de provincie waar hij opgroeide, dat stond wel vast voor Ivan. “Zeeland is een prachtige provincie, waar je alles hebt. De nuchtere Zeeuwse mentaliteit, daar houd ik wel van.” De komende jaren komen er nogal wat vacatures bij waterschap Scheldestromen. “Er gaan best veel mensen met pensioen. Dan hebben we nieuwe collega’s nodig.” Nieuwe medewerkers komen bij het waterschap in een warme organisatie terecht. Ivan: “Toen ik vorig jaar vader was geworden, hing onze woonkamer vol met kaartjes van collega’s. Dat vond ik kenmerkend voor de familiecultuur van het waterschap. Daarom voel ik me er zo goed thuis. Door de manier waarop we met elkaar omgaan. We hebben aandacht voor elkaar en dat is heel belangrijk.” NAAM: Ivan de Bree LEEFTIJD: 33 FUNCTIE: Afdelingshoofd Bedrijfsvoering BIJ: Waterschap Scheldestromen STUDIE: Bachelor Bedrijfseconomie aan Universiteit Tilburg, master Strategisch Management en master Human Resource Studies 90 JONG&AMBTENAAR VAKANTIEGEVOEL DOOR JE WERK Een rondje bedrijven en organisaties tijdens een traineeship van Saxion Hogeschool voerde Job Hollander naar de gemeenten Enschede/Losser. ‘Ik had niet gedacht dat ik ambtenaar zou worden’, vertelt hij. Marketing en sport hadden aanvankelijk meer zijn interesse. O fficieel staat Job op de loonlijst van de gemeente Enschede, maar hij zegt liever Losser. Hij blijkt een prima pleitbezorger voor de publieke zaak. ‘Bij de overheid denk en communiceer je op een andere manier dan in een commerciële functie. Dienstbaarheid zit in mij: ik wil graag iets goeds doen voor mensen. Bij een commerciële partij speelt dat minder. Die is meer gericht op geld verdienen en producten verkopen.’ KLEIN IS FIJN Job forenst van Deventer naar Twente. Het kleinschalige van Losser staat hem prima aan. ‘Vooral de veelzijdigheid die dat meebrengt in mijn werk. We hebben echt niet overal een speciale medewerker voor.’ Als communicatieadviseur heeft hij hart voor de inwoners, zegt hij. ‘Ik zit hier voor hen, niet voor de wethouder. Mijn doel is te zorgen dat inwoners en ondernemers snappen wat de gemeente doet en waarom we bepaalde keuzes maken. Dat laatste overbrengen en het gesprek daarover met elkaar voeren is een ontzettend leuke taak. Waarbij ik altijd in mijn achterhoofd probeer te houden: hoe zou ik zelf als inwoner willen dat er met mij omgegaan wordt?’ Hoewel Job sportgek is, zit dat nauwelijks in zijn takenpakket. Het onderwerp openbare ruimte des te meer. ‘Denk aan wegwerkzaamheden en grote plannen voor de verschillende dorpen van onze gemeente, zoals het opknappen van het centrum. Maar ook de communicatie rondom groen.’ SCHATKAMER VAN TWENTE ‘De schatkamer van Twente’, zo wil Losser zich op de kaart zetten. ‘Ik heb vaak een vakantiegevoel, terwijl ik gewoon aan het werk ben’, aldus Job. ‘Door onze gemeente stroomt het riviertje de Dinkel, dat vanuit Duitsland ons land in komt.’ Grensgemeente zijn geeft volgens hem een andere dynamiek in het werk. ‘Niet voor de mensen hier. Die doen zowel hier als in Duitsland hun boodschappen en tankten daar tot voor kort. Maar als ambtenaren werken we samen met de buren.’ Zelf deed Job dat onder meer met betrekking tot een 91 NNAAAAMM: JooJ b HoHollllanna deder LLEEEFTTIIJJDD: 2772 FUUNCCTTIIE:E ccommmmuunnicicatatieei ada viv sees urur BBIIJ:J: gegemeem enentete Lososseser OOPPLEEL IDDI INNG:G HHBBO cooc mmmmerercic ëlële ececononommieie eenn spoop rttr mamarkkr etetiinng meanderend fietspad langs de Dinkel. ‘Net iets specialer dan dat je het met een andere Nederlandse gemeente en ambtenaren zou regelen’, vertelt hij. FC TWENTE-GEVOEL Twentenaren voelen zich vaak meer ‘Tukker’ dan Overijsselaar, een soort ‘FC Twente-gevoel’. Krijgt Job daar wat van mee? ‘Losser telt vijf kleine kernen, allemaal verschillend. Mensen voelen zich hier allereerst inwoner van hun dorp. Het gevoel, de taal, de omgeving: dat verbindt mensen hier. Als afdeling communicatie moeten we daar doorlopend alert op zijn: dat we niet alleen Losser hebben, maar ook De Lutte, Glane, Overdinkel en Beuningen. In al die kernen moet je als gemeente zichtbaar zijn en met mensen praten.’

JONG&AMBTENAAR SPORT VERENIGT JEUGD AMSTERDAMZUIDOOST Hij is gek van bijna alle sporten, maar van basketbal klopt zijn hart echt sneller. Robert Kathusing, die zelf ook niet onverdienstelijk speelt, maakte van zijn passie zijn beroep. S porter, verenigingsmens, sportdocent, bestuurder, loyaal aan zijn wijk. ‘Op zeker moment coördineerde ik basketbalactiviteiten op 27 basisscholen in Amsterdam-Zuidoost. Een uit de hand gelopen hobby!’, vertelt Robert. Toch koos hij – aanvankelijk een veiliger keus – een opleiding voor financiële dienstverleners. ‘Ik huppelde tien jaar bij banken en verzekeraars rond, maar ik voelde me meer verbonden met sport. Dat bleef knagen. In 2012 keerde ik terug bij mijn oude vereniging en werd hoofdcoach. Toen wist ik het zeker: sport en alles wat erbij komt kijken, is mijn roeping!’ MAATSCHAPPELIJK KARAKTER Wat bij zijn vereniging zwaar woog: het maatschappelijke karakter van sport. Robert en de coaches kregen er veel ruimte voor: ‘Van alles regelen voor de kinderen. Hun talenten uit de verf laten komen. Ze de mogelijkheid geven zichzelf te laten zien en zich gezien te vóélen. Jammer genoeg redde de club het niet. In 2014 besloot ik een nieuwe basketbalvereniging op te richten, de Amsterdam Warriors. De filosofie van mijn eerdere club nam ik mee.’ De ‘Warriors’ groeiden uit tot een grote club. ‘Inmiddels bieden ze niet alleen basketbal aan, maar ook honkbal en voetbal.’ Die eerste twee sporten zijn in Zuidoost, met veel Surinaamse, Dominicaanse en Antilliaanse Amsterdammers, geliefder dan elders in Nederland. Opeens kwam in 2020 een betere professionele match op zijn pad: sportmakelaar, in Roberts eigen stadsdeel nog wel. Hij zegde de financiële wereld vaarwel. ‘Nu richt ik me op ondersteuning van het primair en voortgezet onderwijs en op professionalisering van alle sportaanbieders in Amsterdam-Zuidoost. Met het doel die aan elkaar te koppelen.’ 92 MINSTENS 130 NATIONALITEITEN Goed voor de clubs, de wijk en niet in het laatst kinderen en jongeren. ‘Trainers kunnen een zakcentje verdienen en zichzelf verder ontwikkelen. Hoofddoel is dat zo veel mogelijk jeugdigen in beweging komen.’ En dat is nodig, legt Robert uit. ‘Zuidoost is een bijzondere buurt, met minstens 130 verJONG&AMBTENAAR schillende nationaliteiten. Aan talent ontbreekt het niet, maar lang niet alle ouders zijn kapitaalkrachtig genoeg om hun kinderen op een sport te doen. Vanuit de gemeente zijn daar wel mogelijkheden voor, in de vorm van ons Jeugdfonds Sport & Cultuur en een minimapas waarmee een gedeelte of zelfs de gehele contributie kan worden betaald. Uit statistieken blijkt dat slechts 40 procent van onze minima deze faciliteiten benut, dus 60 procent niet. We hebben nog werk te verrichten!’ Obesitas blijkt een groeiend probleem, niet alleen in Zuidoost. ‘Tijdens de lockdown hebben we allemaal Robert Kathusing maakte van zijn hartstocht zijn werk kunnen ervaren hoe langdurig achter het scherm zitten uitpakt voor de gezondheid’, aldus Robert. En dan zijn er nog andere verleidingen en gevaren voor de jeugd; hij noemt als voorbeeld drillrap, een hiphop- stroming die ook duistere kanten heeft. SPORTEN OM DE HOEK Het is een troef als kinderen zo veel mogelijk in het eigen stadsdeel kunnen sporten, liefst met een eigen competitie in Zuidoost. Robert: ‘Ik kon vroeger zelf niet op voetbal. Mijn alleenstaande moeder had geen auto en kon me niet door weer en wind halen en brengen. Basketbal werd wél om de hoek gespeeld.’ Wat hij graag wil benadrukken: ‘Sport is een uitstekend middel om uit te blinken, al hoeft het niet op topniveau. Het brengt structuur, gevoel van eigenwaarde, helpt om in balans te blijven en betrokken te zijn bij de community. Sport kan ons letterlijk verenigen.’ NANAAM: Robert Kathususing L LEEEFTIT JD: 35 FUF NCTIE:E spsportmmt akelaar BIJ: gemeentte AAmstere dam OOPLEL IDI INNG: MMBO coommmmeercieel medewerker bbank- en veerrzekeringgsswezen; HBO fini aanciial seerviices managemeent (ninieet afgerond)

Industriële identiteit als trekpleister DOORLOPEND SCHAKELEN IN ‘RAUW’ VELSEN Ongepolijst en hier en daar een tikje ruig. Velsen is een plek van rauwe schoonheid, vertelt beleidsadviseur Kevin Benning over zijn gemeente. 94 JONG&AMBTENAAR Al die contacten maken het werk zo leuk NANAAMM: Kevinn Beennniningg LEEEFTTIIJJDD: 330 FUFUNNCTIE:: bbeleiddsaaddviseuur ececonommischhe zzaaken BIJ:J gemmeeentete Vellses n OOPPLEIDDINNI G:G Master besstuuurrskunu ded , bacheelor poolitit cologie ovens zijn een icoon. Deze regio heeft er veel brood van op de plank.’ Met zaken als uitstoot en overlast bemoeit Kevin zich niet in zijn werk. ‘Het Tata-dossier ligt voornamelijk bij de provincie.’ Hij mag zich vooral bezighouden met de aangename kanten van de economie. En ook de minder leuke, zoals de stapeling van wet- en regelgeving: ‘Ik heb geen 100 procent pretportefeuille.’ Toch klinkt het wel een beetje zo, als hij het heeft over ‘van Aloha tot Timboektoe’. Kevin legt uit dat het geen exotische oorden betreft, maar namen van strandpaviljoens. Eerst had hij de portefeuille ‘Strand’ onder zijn hoede. ‘Ondernemers helpen een goed seizoen te draaien.’ En dat was nodig ook, nadat de horeca tijdens de lockdowns zware klappen kreeg. DOORLOPEND SCHAKELEN De grootste zeesluis ter wereld. Een vissersvloot en een veerdienst. Een jachthaven. Aan de horizon twee vuurtorens. Veel strand en de bunkers van de Atlantikwall. Een gevarieerd wandelnetwerk. Met tegen de horizon meestal de hoogovens van Tata Steel. Velsen heeft een compleet ander DNA dan de bancaire sector waarin Kevin eerst werkte, onder meer voor vermogende klanten. ‘In onze citymarketing gebruiken we onze industriële identiteit als trekpleister’, vertelt hij. ‘Rauw aan Zee’ is bijvoorbeeld de slogan voor IJmuiden. Dat ‘rauw’ maar authentiek en fijn geldt wat hem betreft voor heel Velsen. HOOGOVENS ALS ICOON Hij groeide op in Beverwijk, waar ieder huishouden wel iemand kende die werkt(e) bij de staalfabrikant. ‘De hoog95 Inmiddels heeft Kevin zijn aandacht verlegd naar het beleid rond ambulante handel en evenementen. Daarnaast heeft hij de planning-en-control-cyclus van ‘zijn’ afdeling onder zijn hoede, evenals het accounthouderschap met Rijkswaterstaat, dat veel taken en verantwoordelijkheden heeft in Velsen. Over al deze zaken adviseert Kevin wethouders en collega’s. ‘Maar een groot deel van mijn werk bestaat uit schakelen tussen bedrijven, ondernemers en organisaties. Bijvoorbeeld op het gebied van vergunningen, bereikbaarheid en duurzaamheid. Daarover zit ik met mensen uit verschillende disciplines om tafel, ook intern. Al die contacten maken het werk zo leuk. In ruim een jaar heb ik goed kunnen proeven wat mij meer en minder bevalt en waar mijn kwaliteiten en interesses het best uit de verf komen.’ COMPLEXE DOSSIERS En dat houdt nog niet op. Binnenkort komt het Recreatieschap Spaarnwoude er als aandachtgebied bij, een regionaal samenwerkingsverband van meerdere gemeenten. Het liefst zet hij zijn tanden in organiseren en het samenbrengen van partijen. ‘Vooral om complexe dossiers tot een goed einde te brengen. Een andere collega duikt weer liever in de regels en data voor een subsidiebeschikking. Maar dat je bij één en dezelfde werkgever zo kunt schuiven en wisselen met taken en portefeuilles zul je niet vaak meemaken.’

JONG&AMBTENAAR BIJ GOOISE MEREN STA JIJ AAN HET ROER VAN JE LOOPBAAN Werken bij Gooise Meren betekent werken bij een hartelijke organisatie met aandacht voor iedere collega. Dankzij de schaalgrootte van de organisatie en de korte lijntjes kun je veel taken op je nemen, blijven leren en maatschappelijke impact maken. Plak hier een goed ontwikkelplan met bijbehorend budget aan vast, dan maak jij een vliegende start in jouw loopbaan! MET BETEKENISVOL WERK IMPACT MAKEN Marlous: “Ik kwam helemaal niet uit gemeenteland, maar werkte al 4 jaar bij een start-up als programmamanager Marketing & Communicatie. Het was leuk om Foto gemeente Gooise Meren / Tom Loman Foto gemeente Gooise Meren / Sebastiaan Westerweel binnen een klein, enthousiast team van young professionals te werken. Gedurende coronatijd merkte ik dat ik toe was aan een nieuwe stap in mijn loopbaan. Na een aantal jaar werkervaring weet je beter waar je talent zit en je kracht ligt. Dit wil je dan ook graag optimaal benutten.’’ MARLOUS BLOK-ROELOFS (30 JAAR) EN DINEKE BOR (24 JAAR) WERKEN SINDS DE ZOMER 2022 BIJ GOOISE MEREN ALS COMMUNICATIEADVISEUR. DIT TEAM BESTAAT UIT 13 COLLEGA’S, WAARONDER ONLINE SPECIALISTEN, BESTUURSADVISEURS EN COMMUNICATIEADVISEURS Na een loopbaantraject kwam de gemeente als mogelijke werkgever eruit. Niet alleen het maatschappelijke karakter van het werk, maar ook het samenwerken vanuit een langetermijnstrategie sprak Marlous aan. “Na een halfjaar kan ik echt zeggen dat Gooise Meren deze verwachtingen heeft waargemaakt. Juist het verder denken dan je neus lang is en stellen van kritische vragen wordt gewaardeerd.” Ook Dineke die zelf in de regio Gooi en Vechtstreek woont beaamt dit. “Jouw werk draagt er echt aan bij dat je je eigen leefomgeving een stukje mooier kunt maken. Je probeert niet iemand iets te verkopen, maar helpt inwoners en ondernemers om hier met plezier te kunnen wonen en werken. Hierbij helpen is iets wat ik graag doe!” Daarnaast ervaren de gloednieuwe adviseurs het als groot pluspunt om een breed takenpakket te hebben: “Als communicatieadviseur bij Gooise Meren praat je over zoveel thema’s mee, dat je steeds wordt uitgedaagd in je werk. Je blijft leren en krijgt de kans om erachter te komen waar jouw interesse ligt”. Dineke vult aan: “Ik adviseer over culturele activiteiten, inclusie (iedereen doet mee), de opruimactie voor de gevallen herfstbladeren en de inzet van sociale media voor onze inwoners. Kortom, geen dag is hetzelfde”. 96 JONG&AMBTENAAR ‘ Gooise Meren is dé plek waar je als starter of young professional de kans krijgt om te kijken welk werk écht bij je past!’ FIJN SAMENWERKEN DOOR KORTE LIJNTJES Ook de manier waarop wordt samengewerkt binnen Gooise Meren valt op. Je komt te werken binnen een mensgerichte organisatie waar de lijntjes kort zijn. De organisatie is groot genoeg om te kunnen sparren en te leren van ervaren collega’s. En klein genoeg om zelf resultaten te kunnen behalen. “Deze combinatie geeft mij veel energie!”, zo zegt Marlous. Controller Gabriela beaamt deze werkcultuur: “Ik stap net zo makkelijk op een wethouder of directeur af, als op een collega van de uitvoering. Er is aandacht voor elkaar en je krijgt de vrijheid om je eigen werk in te delen. Foto gemeente Gooise Meren / Sebastiaan Westerweel Foto gemeente Gooise Meren / Tom Loman FACTS & FIGURES: STANDPLAATS IN BUSSUM, NOORD-HOLLAND. HET HART VAN HET GOOI ± 450 MEDEWERKERS ± 60.000 INWONERS ACTIEF JONGERENNETWERK Dit maakt dat je je blijft ontwikkelen en met plezier je werk doet. Daarnaast bewaak je zo een goede werk-privé balans”. Met flexibele werktijden, hybride werken (deels op kantoor deels vanuit huis) en persoonlijke ontwikkelgesprekken tussen manager en medewerker ondersteunt de gemeente deze gezonde werksfeer. Hierbij staan collega’s zelf aan het roer van hun professionele ontwikkeling! VEEL ONTWIKKELMOGELIJKHEDEN Extra aandacht is er de laatste tijd voor starters, waarin Gooise Meren meer vanuit competenties en ontwikkelgerichtheid denkt, dan vanuit jaren lange ervaring. GABRIELA KOUTERS (31 JAAR) WERKT ALWEER 5 JAAR BIJ DE GEMEENTE. OOIT GESTART ALS INHUURKRACHT BIJ HET TEAM CONTROL EN INMIDDELS EEN ERVAREN, VASTE KRACHT BINNEN DIT 3 KOPPIGE TEAM. Dion Arendse (23 jaar) is één van de talenten die in 2022 is begonnen als Junior Adviseur Openbare Orde en Veiligheid (OOV). Na een hbo-opleiding Bestuurskunde met minor Veiligheid wist hij zeker wat hij wilde: werken als ad viseur OOV bij een gemeente. Waarom? ”Zo kun je écht het verschil DION ARENDSE maken. Denk aan de invoering van een vuurwerkvrije zone met oud & nieuw. Dit heeft direct invloed op je leef omgeving. Hoe mooi is dat!” Ook krijgt Dion de kans om te leren, door naast zijn werk de master Bestuurskunde te volgen en een gerichte training voor de piketfunctie Officier van Dienst. Dit is één van de dingen die deze ambitieuze starter waardeert: “Ik ben erg tevreden over de ontwikkelkansen die ik hier krijg. Zo kan ik me steeds verder specialiseren en bijleren binnen mijn vakgebied.” 97

THEMA 2022-2023 PIONIEREN FUTUR is hét landelijke netwerk van én voor jonge ambtenaren die werkzaam zijn bij overheidsorganisaties in Nederland. FUTUR brengt jonge ambtenaren met elkaar in contact voor netwerkvorming en uitwisseling van kennis, ervaring en ideeën. FUTUR organiseert ieder jaar meerdere evenementen waaronder de Jonge Ambtenaren Netwerken event maar ook de Jonge Ambtenaar van het Jaar verkiezing. Voor de Jonge Ambtenaar van het Jaar verkiezing heeft FUTUR ieder jaar een ander thema. Voor de verkiezing van 2023 is dat PIONIEREN geworden. In 2023 zal een echte pionier jonge ambtenaren vertegenwoordigen. Ook zullen we samen in gesprek gaan over pionieren in deze tijden van grote transities. Lees meer over het thema pionieren en FUTUR op: www.futur.nl JONG&AMBTENAAR INNOVEREN BIJ HET WATERSCHAP Droge voeten en veiligheid, genoeg en schoon water. Daarvoor zorgen de waterschappen. Liefst zo slim en duurzaam mogelijk, en als dat kan tegen zo laag mogelijke kosten. Lennart Vinke denkt voor waterschap Scheldestromen mee over actuele vraagstukken en adviseert de organisatie daarover. NAAM:A EE LE FTIJD: dvd is Lennart Vinke 32 F FU CTIE:UNC innovator, a seur bedrijfsvoering B J: Waterschap Schelcheldestromen BIJ O OP EIDING: und LLE inn WO bedrijfskunde; master management of novation ‘I nnovator & adviseur bedrijfsvoering’ staat er op het visitekaartje van de geboren Zeeuw. Durf en geduld helpen daarbij, weet Lennart. Zijn kennis en interesse reiken van de inrichting van de organisatie tot Internet of Things, en van alles daar tussenin. Een voorbeeld van een project waar hij aan meewerkte, is de toepassing van de zogeheten Multiflexmeter, een vinding uit eigen huis die inmiddels gebruikt wordt in het beheergebied van Scheldestromen. ‘Een kastje met sensoren, dat digitaal en realtime het waterpeil meet’, doet Lennart uit de doeken. ‘Waterbeheerders besluiten aan de hand van data of ze stuwen openen of dichtzetten. Voorheen moesten collega’s alle watergangen langslopen.’ Lennart bestudeerde wat beter was: de meters zelf maken, of verder in zee gaan met bedrijven en kennisinstellingen? BEKROOND ONTWERP Lennarts collega’s ontwikkelden het inmiddels bekroonde ontwerp met bestaande elektronica en (open source) software, en ook nog eens low budget. Omdat dit openbaar is, kunnen ook andere partijen profiteren. Lennart over zijn rol: ‘Ik heb geen typisch waterberoep, zoals zuiveringstechno99 loog. Mijn meerwaarde zit in onderzoeken van voorwaarden om anderen in hun vakgebied innovatief te laten zijn. Daar breng ik dan advies over uit.’ Bij de Multiflexmeter verkende Lennart samen met een adviesbureau bedrijfsmodellen. ‘Daarna schreef ik een voorstel voor ons bestuur, dat kon beslissen hoe we ermee verder kunnen.’ Met studenten van de Hogeschool Zeeland testte het waterschap daarna andere sensoren, voor het meten van het zoet- en zoutgehalte van water. ‘Nuttig voor agrariërs.’ CIRCULAIRE ECONOMIE Zijn waterschap maakt zich ook sterk voor een circulaire economie: zo veel mogelijk gesloten kringlopen. Het maken van blokken voor dijkversterking uit baggerspecie bijvoorbeeld. Lennart: ‘Materiaal is schaars en wordt steeds duurder. Bagger die we bij andere werken uit de sloot halen, wordt tot blokken geperst. Van afval tot grondstof. Best een spannende proef. We weten nog niet hoe zulke bekleding onder zware golfslag presteert. Meerdere stormen moeten dat aantonen. Zo’n proef duurt jaren, maar de eerste resultaten lijken veelbelovend. Innoveren doe je niet van de ene op de andere dag!’

JONG&AMBTENAAR ANNETTE HEEFT EEN PRACHTIGE SHITBAAN Poep, pies en hemelwater afvoeren en naar de juist plek dirigeren. Klinkt niet poëtisch. Maar het is serious shit! Annette Zwinderman kan er met humor en passie over vertellen. ‘E en prachtige shitbaan’, zegt ze over haar functie als beheerder Stedelijk Water in de gemeente Zeist. Ze heeft er zelfs een (openbaar) instagram-account aan gewijd, ladyintheshit. Daar zien we hoe haar taken, naarmate de klimaatverandering zich meer doet gelden, steeds belangrijker worden. En dat de functie steeds meer inhoud krijgt. Geneeskunde studeerde Annette eerst, ‘maar ik zat daar totaal niet m’n plek. Ik zocht een kleinschaliger opleiding en wilde de technische kant op. Ook weer niet té veel; civiele techniek ging boven m’n pet. Zo kwam ik uit bij watermanagement. Een schot in de roos. Dijken, oppervlaktewater, de bodem, riolering, de klimaatverandering; alles kwam voorbij in de opleiding.’ CAMERAATJE Officieel heet de afdeling waar ze werkt ‘beheer openbare ruimte’. ‘Mijn collega’s en ik zijn ervoor verantwoordelijk dat die openbare ruimte schoon, heel en veilig is. Ik zorg er onder andere voor dat delen van het rioolstelstel om de zoveel tijd worden geïnspecteerd met een cameraatje.’ Zijn er wortels ingegroeid? Ligt er puin in door instorting? Zijn buizen aan vervanging of reparatie toe? Dat zijn dan de zaken waar op gelet wordt. ‘Vorig jaar heb ik een gemeentelijk rioolplan laten schrijven. Behalve schrijven betekent dat ook veel overleggen: met de verantwoordelijke wethouder, raadsleden, met technici, het waterschap. Financiën vallen ook onder mij: van alle uitgaven aan het riool beoordeel ik of die in orde zijn.’ Anders dan velen denken is de riolering, die huishoudelijk en gemeentelijk afvalwater transporteert naar de waterzuivering, niet een taak van het waterschap, maar een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Logisch, vindt Annette: ‘De gemeente staat dichter bij inwoners dan een waterschap. Dat beheert een veel groter gebied. Daarnaast zijn we als gemeente ‘ Ondergrondse rioolwereld komt steeds meer boven het maaiveld’ eigenaar van lokale wegen, dus de combinatie ligt voor de hand. Zeker bij het plannen van werkzaamheden is dat heel handig.’ Daarnaast draagt zij ook bij aan publieksvoorlichting. ‘Niet alleen over werkzaamheden, maar ook om inwoners te informeren over het zelf klimaatactief maken van een deel van hun riolering. Door regenwater van hun dak af te koppelen en te laten infiltreren in hun tuin. Of door een groen dak aan te leggen. Dat werkt tegen wateroverlast, draagt bij als oplossing tegen langdurige droogte en helpt om lokaal onze grond waterstand aan te vullen. Ik hamer veel op het aanleggen van meer groen en op minder verstening. De voorheen ondergrondse rioolwereld komt steeds meer boven het maaiveld!’ VERZAKKEN Op veel locaties in Nederland dateert de infrastructuur voor rioolwaterafvoer uit de jaren zestig van de vorige eeuw. Als gevolg daarvan moet jaarlijks ongeveer duizend kilometer aan rioolbuizen in ons land vernieuwd worden. Onder meer om te voorkomen dat de beruchte sinkholes ontstaan. ‘Zeist ligt voornamelijk op zandgrond’ aldus Annette. ‘De riolering ligt heel stabiel, anders dan in westelijk Nederland, waar riolering, wegen en huizen verzakken.’ Niet uitgesloten dat zij daar op den duur wél mee te maken krijgt. ‘Ik woon nu in Leiden. Wie weet ga ik op den duur een baan zoeken meer die kant op.’ 100 NAN AMM: AnA nette Zwwindeerrman LLEEFTIJD: 31 FUF NCTIT E:E beheerder riooi le iringg stedeelijk wata err BIJJ: gemeeenne teet Zeiists OOPLEIDINNGG: HBHBOwwaatteermmannagemmenne t

JONG&AMBTENAAR EEN BEETJE RIJDENDE RECHTER Kwesties zoals De Rijdende Rechter onder de hamer krijgt: Anne Gubbels ziet ze regelmatig voorbij komen in haar rol als Juridisch adviseur Handhaving/Openbare Orde en Veiligheid. Maar ook ernstigere zaken, die raakvlakken hebben met criminaliteit. E en walmende houtkachel, een te hoge schutting, een overlast veroorzakende buurtbewoner. ‘Als er bij een burenruzie een handhavingsverzoek komt, blijkt vaak al gauw dat er meer achter zit’, vertelt Anne over dat deel van haar werk. Naast haar wetskennis komen dan de gesprekstechnieken die ze leerde tijdens een basisopleiding mediation goed van pas. Zij is, naar eigen zeggen, het type ambtenaar dat eerst kijkt wat wél, en dan pas wat niet kan: ‘Door in gesprek te gaan met inwoners en ondernemers, voorkom je vaak juridische rompslomp.’ HENNEPPLANTAGE Bij openbare orde en veiligheid is dat lastiger. Voorbeeld: er is een hennepplantage aangetroffen en de burgemeester wil het pand sluiten. ‘Ook dan wordt altijd een gesprek met de aanstichter gevoerd. Die mag zeggen wat hij ervan vindt als hij drie maanden de woning uit moet. Als doorpakken onvermijdelijk is, gaan we dat ook niet uit de weg.’ Ondermijning – de vermenging van boven- en onderwereld – is ook een onderwerp dat op haar pad kan komen. ‘Bij toepassing van de wet Bibob bijvoorbeeld kan de burgemeester een vergunning weigeren of intrekken. Verder kunnen adviezen betrekking hebben op illegale prostitutie, witwassen, problemen rond vastgoed.’ Specifieker voor het gemeentelijk grondgebied: ‘Hier in het Land van Cuijk kan daar bijvoorbeeld graven in archeologische grond onder vallen. Er waren in deze omgeving veel Romeinse nederzettingen. Dan gelden in het bestemmingsplan extra regels om die grond te beschermen.’ OVERLAP STRAFRECHT EN BESTUURSRECHT Eerder werkte Anne bij een advocatenkantoor en bij een andere gemeente. ‘Tijdens mijn studie twijfelde ik nog of ik de kant van het staats- en bestuursrecht of het strafrecht op wilde. Toen heb ik aan het begin van mijn master tegelijk stage gelopen bij een andere gemeente. Daar rolde ik in het domein van openbare orde en veiligheid. Zo kwam ik erachter dat mijn passie in de gemeentewereld ligt. Soms is er in mijn werk ook een relatie met strafrechtelijke aspecten. Tussen het bestuursrecht en het strafrecht zit best wat overlap.’ Denk niet dat Anne zich doorlopend begraaft in de wettenbundels. ‘Mijn werk is niet alleen juridisch. Ik denk ook mee over beleid en uitvoering. In teamverband, met andere juristen en beleidsmakers, maar ook met BOA’s en de wijkagent of de woningcorporatie. Opgeteld maakt dat het werk een stuk veelzijdiger dan het puur juridische aspect.’ ‘Door in gesprek te gaan, voorkom je juridische rompslomp’ 102 NAAAMAM: AnA nen Gububbeels LEEFTIIT JDDJ : 24 FUUNCN TIT E:E jurridischh adviseeuur hhandndhaaviiv ng en opene bab re oorddee en Veiliggheid BBIIJ:J: geemem enne tet Lannd vvan CuC iji k OOPPLEL IDDING:G: WO sts aaa ts- eenn bbeeststuuurssreechht; basisi opo lei--i dingng mediaai tiionn

Ik wil zorgen dat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen... Werken voor Nederland én jezelf? Het kan bij JS Consultancy. Nu de overheid haar centrale rol steeds meer loslaat, moeten we beter voor onszelf én voor elkaar zorgen. Samenregie noemen we dat bij JS Consultancy. Wij geloven dat je persoonlijk kunt groeien in het algemeen belang. ...en zelf een keer het huis uit Dat je iets voor de samenleving betekent zonder jezelf weg te cijferen. Dat je aan je eigen belang denkt zonder het algemene belang uit het oog te verliezen. Dat je jezelf én Nederland beter kan maken. Bekijk alle kansen op jsconsultancy.nl Interim Werving & Selectie

JONG&AMBTENAAR Netwerken bieden jonge ambtenaar gezelligheid en connecties JEZELF ÉN DE OVERHEID BETER LEREN KENNEN Veel jonge ambtenaren sluiten zich aan bij een netwerk, waar ze elkaar steunen en verder helpen. Ze zijn georganiseerd per regio, bestuurslaag, sector en/of actief in de overkoepelende jonge ambtenarenorganisatie FUTUR. Waar is het goed voor? Van alles: persoonlijke ontwikkeling, gezelligheid en handige connecties voor later. hijmen Reinalda (25) is trainee bij de Twentse Overheid, een samenwerkingsverband tussen veertien verschillende gemeenten. Eerst werkte hij voor Enschede, nu voor Hellendoorn. ‘Tijdens mijn studie wist ik al dat ik voor de overheid wilde werken,’ vertelt hij. ‘Het traineeship was een uitgelezen kans om in die wereld rond te kijken.’ Enkele maanden nadat hij was begonnen, werd Thijmen uitgenodigd voor een borrel van het Twentse jonge ambtenaren-netwerk. ‘Dat was een heel gezellige avond op een boerderij. Er waren naast jongeren ook ambtenaren en bestuurders met veel ervaring aanwezig, waaronder wethouders.’ Hij stapte hij meteen in het bestuur van het netwerk. ‘Tijdens die borrel ontstond het idee om een groot feest te organiseren voor het hele netwerk, zo kwam ik aanraking met het bestuur. De bestuursleden zeiden: wij worden oud, het is weleens tijd voor vervanging. Een paar maanden geleden ben ik voorzitter geworden.’ VOET TUSSEN DE DEUR Voor Thijmen zit de kracht van een jonge ambtenaren-netwerk hem in twee dingen: gezelligheid en connecties. ‘Je ontmoet hier allerlei mensen die ook voor een overheidsorganisatie werken. In de eerste plaats is dat leuk. Maar het is natuurlijk ook een kans om je voet tussen de deur te krijgen op plekken waar je later misschien nog wil werken. Zo heb ik 106 T NA L LEEFTIJ F FUNCTI AAM: Thijmen e JD: 25 OPLEIDING:O LEIDI ING T E: tra ne G:: raiinee WO, bachelor: filosofie; wo, master: internationale betrekkingen hijmen Reinalda NANAAMMA : MMiichaeel vaan R Riiett Paap LLEEEFTTIJDD: 32 FFUUNCN TTIEE: bbeestuuurrssaddvviseeuur OPLEIDING: WO, bachelor: politicologie; WO, master: politieke theorie en gedrag NNAAAMM: Miittchehellll Hene drrikks LEEEFTTIJDD: 292 FUFUNNCCTIE:E beleleiddssmmedewere - ker eeconomisischhe zaaken OPLEIDING: MBO: grafische vormgeving; hbo, bachelor: kunst en economie zelf bijvoorbeeld iemand leren kennen die bestuursadviseur is geweest bij de gemeente Almelo. Dat klonkt interessant. Wie weet neem ik nog eens contact op.’ Juist de combinatie van het traineeship en het netwerk bevalt hem. ‘Als trainee weet je nog niet precies wat de overheid allemaal doet. Er is zóveel. Dan is het nuttig om mensen te spreken die kunnen vertellen vanuit de praktijk. Je moet gewoon op ze af stappen. Bij een goed netwerk wordt altijd gezorgd voor een gemoedelijke sfeer, dus is het makkelijk om iemand aan te spreken.’ EEN DAGJE MEELOPEN ‘Er is ook genoeg inhoudelijks te beleven,’ zegt hij er meteen achteraan. ‘We hebben binnenkort een meeloopdag. Dan worden we rondgeleid door een ambtenaar die was betrokken bij de wederopbouw van de woonwijk Roombeek in Enschede na de vuurwerkramp. Dat lijkt me ontzettend leerzaam.’ Als voorzitter heeft Thijmen de ambitie om met het netwerk meer mensen te bereiken. ‘Momenteel is elke nieuwe jonge Twentse ambtenaar automatisch lid, maar we zijn nu bezig om echt een actieve ledenlijst te maken. En we willen nadrukkelijker aanwezig zijn op sociale media, zoals Instagram en LinkedIn. Ik wil dat veel meer mensen van ons bestaan afweten.’ OVERKOEPELENDE ORGANISATIE Ook Mitchell Hendriks is voorzitter, maar niet van een netwerk. Hij geeft leiding aan Futur, de landelijke, overkoepelende organisatie die jonge ambtenaren-netwerken met elkaar probeert te verbinden. Daarnaast is hij beleidsmedewerker economische zaken bij de provincie Zuid-Holland. 107

JONG&AMBTENAAR Hij zet zich in voor de zogeheten Greenport West-Holland, het grootste tuinbouwgebied van de provincie. De ambities van Mitchell met FUTUR reiken verder dan alleen de netwerken zelf. Hij wil dat jonge ambtenaren het functioneren van de overheid ingrijpend veranderen. ‘Jonge mensen roepen al snel dat het anders moet,’ zegt hij. ‘Ik wil dat concreter maken. Durven we het ook echt te laten zien?’ Als voorbeeld noemt hij de manier waarop informatie doorgaans wordt gepresenteerd. ‘Ambtenaren schrijven ontzettend veel op. Daar word je weleens gek van. Veel rapporten belanden in een la, en daar eindigt het dan. Ik vind dat we snelle mediasoorten moeten gebruiken. Powerpoints, infographics, korte video’s zoals op Instagram – we moeten het overzicht terugbrengen.’ FAN VAN UITLEGVIDEO’S Die wens komt niet uit de lucht vallen. Mitchell is opgeleid als grafisch vormgever. Hij geeft zelf het goede voorbeeld bij FUTUR. ‘Als wij het jaarplan samenstellen, schrijven we niet meteen tien kantjes vol. We kiezen echt voor een andere manier van communiceren. Ik ben bijvoorbeeld fan van die filmpjes van NOS op 3; die korte uitlegvideo’s. Fantastisch, vind ik dat. Dat probeer ik zelf ook te doen.’ Als voorzitter ziet hij het als zijn taak om sectoren met elkaar te laten samenwerken. ‘Ik kijk altijd breder. Ik wil jonge ambtenaren met elkaar verbinden. Een speelveld creëren waarin totaal verschillende vakgebieden van elkaar kunnen leren. Dat is wat mij betreft het doel van FUTUR.’ In de praktijk is dat bijvoorbeeld een groot evenement, vertelt hij. ‘Dan zijn er doorgaans zo’n driehonderd mensen aanwezig. Hooguit twee of drie mensen per organisatie, dus van alles wat.’ Weer benoemt hij de kracht van de nieuwe generatie. ‘Jonge ambtenaren zijn opgegroeid met snelle media, ze zijn ontzettend handig met computers, zijn vaak innovatief, hebben lef en verfrissende ideeën. Hoe langer ik bij de overheid werk, des te meer ik het gevoel heb dat jongeren de oudere ambtenaren kunnen losweken uit vastgeroeste denkpatronen.’ Toch wil hij ook graag benadrukken dat oudere ambtenaren iets bijzonders te bieden hebben. ‘Die ervaring is natuurlijk veel waard. Jonge ambtenaren worden vaak onderschat, maar ze hebben ook weleens de neiging zichzelf te óverschatten. Dan gaat het vaak om inhoudelijke kennis, om ervaring, om wat je nog kunt leren van ouderen. Het is gewoon gezond om een verscheidenheid aan denkbeelden in een organisatie te hebben.’ Volgens Mitchell zou dit niet alleen van onafhankelijke jonge ambtenaren-netwerken zoals FUTUR moeten komen; de overheid kan hierin ook zelf aan de slag. ‘Voor een ambtenaar is een netwerk essentieel. Ik vind eigenlijk dat elke overheidsorganisatie dit voor nieuwe ambtenaren mogelijk zou moeten maken. Netwerken is voor velen tachtig procent van het werk.’ NIEUWE INZICHTEN Michael van Riet Paap is bestuursadviseur bij de gemeente Hilversum. In zijn eigen woorden: ‘Ik ben een soort schakel tussen de bestuurlijke en de ambtelijke wereld.’ Ook hij kwam via een collega bij een jonge ambtenaren-netwerk terecht, het kleine Hartmans. ‘Ik kreeg een seintje van een gemeentesecretaris dat ze bij Hartmans Netwerk nieuwe leden zochten. Inmiddels ben ik drie jaar lid. Eigenlijk vier jaar, want het jaar tijdens corona telde niet. Toen lag alles stil.’ 108 JONG&AMBTENAAR ‘Voor een ambtenaar is een netwerk essentieel. Netwerken is tachtig procent van ons werk.’ Net als Thijmen ziet Michael het netwerk als een manier om zijn ambtenaarschap uit te breiden tot verder dan alleen zijn huidige baan. ‘De gemiddelde leeftijd hier in Hilversum is 48 jaar,’ zegt hij. ‘Ik heb maar weinig directe collega’s die in hetzelfde stadium van hun carrière zitten als ik. Hartmans vult dat gat. Daar verken ik samen met andere jongeren wat het betekent om ambtenaar te zijn. Ik leer nieuwe vaardigheden en werk aan mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik haal er ontzettend veel uit.’ Michael vertelt dat hij zichzelf door Hartmans beter heeft leren kennen. ‘We hebben veel sessies gedaan waarin we uitzochten wie we waren, wat we moeilijk vonden in ons werk en waarin we ons nog konden ontwikkelen. Dat heeft echt inzichten opgeleverd. We hielpen elkaar voortdurend verder. Afgelopen jaar hadden we bijvoorbeeld een training waarin we moesten vertellen welk gedeelte we van onszelf achterlieten wanneer we naar ons werk gingen. Dat werd ineens heel persoonlijk. Het was een intensieve, emotionele sessie waarin iedereen veel met elkaar deelde. De bedoeling is uiteraard dat je dit soort lessen vervolgens weer meeneemt naar je eigen organisatie.’ LESSEN VAN DESKUNDIGEN Een ander onderdeel waar Michael enthousiast over is, zijn de lessen van deskundigen. ‘Er komen vaak experts in een bepaald vakgebied langs, soms van de overheid, maar ook van daarbuiten, om ons specifieke vaardigheden aan te leren. Zo hadden we een keer iemand van debat- en publicatiebureau Debatrix gevraagd om onze presentatieskills te verbeteren. Daar heb ik zelf veel aan gehad. Alle public speaking die ik daarna heb gedaan, was beter dan ik het daarvoor deed. Ik ben me veel bewuster geworden van hoe ik de boodschap interessant moet maken voor mijn doelgroep. Er gingen na die cursus ook wel wat wenkbrauwen omhoog van collega’s. Wat heeft hij ineens geleerd, dachten ze.’ Eenmaal op stoom geeft Michael graag nog een voorbeeld. ‘We doen ook weleens een casus. Dan gaan we met een groep jonge ambtenaren naar een maatschappelijke instantie om daar een probleem op te lossen. Dit jaar nog in Nijmegen. Het doel was om organisaties die zich inzetten voor mensen met een fysieke of verstandelijke beperking, te helpen om zich beter op de kaart te zetten. We hebben toen een dag lang gebrainstormd en betrokkenen geïnterviewd. Uiteindelijk hebben we pitches gehouden waar de organisaties het beste voorstel uit mochten kiezen. Het was een feest om met al die verschillende jonge ambtenaren hierover na te denken. Sociaal werk, veiligheid, ruimtelijk domein – bij Hartmans komen ze uit allerlei vakgebieden. Dat maakt een jonge ambtenaren-netwerk ook zo waardevol: samen kom je veel verder dan wanneer je het in je eentje zou doen.’ 109

NETWERKEN VOOR JONGE AMBTENAREN ADVIESBUREAU BMC Eiffel GEMEENTE A Alkmaar Almere Alphen aan den Rijn Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen Amersfoort Amstelveen en Aalsmeer Amsterdam Apeldoorn Arnhem B Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk Barneveld Berkelland Bernheze Bronckhorst Buch (Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo) C D E-MAIL jongbmc@bmc.nl young@eiffel.nl E-MAIL jongbeleg@alkmaar.nl jongalmere@almere.nl gemeente@alphenaandenrijn.nl info@alphen-chaam.nl jongamersfoort@amersfoort.nl jaaa@amstelveen.nl jan@amsterdam.nl JAN@apeldoorn.nl jongarnhem@arnhem.nl jong@bar-organisatie.nl JAN@barneveld.nl B-Young@gemeenteberkelland.nl gemeente@bernheze.org jongbronckhorst@bronckhorst.nl buchjong@debuch.nl Coevorden newyoungcoevorden@coevorden.nl De Ronde Venen jong@derondevenen.nl Delft Den Haag Dijk en Waard Dongen Drechtsteden (Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht) Dronten E G Ede Eindhoven Enschede Goeree-Overflakkee Gorinchem Gouda Groningen youngprofessionals@delft.nl jongdenhaag@denhaag.nl jongdw@dijkenwaard.nl info@dongen.nl Young.drechtsteden@drechtsteden.nl jongdronten@dronten.nl poemas@ede.nl 040volt@eindhoven.nl https://www.enschede.nl/ info@goeree-overflakkee.nl jagg@gorinchem.nl Jong.Goud@gouda.nl jongerennetwerk@groningen.nl 110 JONG&AMBTENAAR GEMEENTE E-MAIL H Haarlem Haarlemmermeer Harderwijk Heemskerk Heerlen Helmond Hilversum Hoorn Houten Huizen K Katwijk Krimpenerwaard L Leiden Leidschendam-Voorburg Leudal MMaassluis Maastricht Meierijstad Midden-Delfland Midden-Groningen N Nederwert Nieuwegein Nijmegen Noardeast Fryslân O Oldambt Ommen-Hardenberg Oss P R Purmerend Reimerswaal Rijswijk Rotterdam S Schiedam ‘s-Hertogenbosch Sittard-Geleen Soest T U V Stichtse Vecht Tiel Tilburg Twenterand Uden Utrecht Utrechtse Heuvelrug Venlo Vlaardingen jonghaarlem@haarlem.nl JAM@haarlemmermeer.nl jongeambtenaren@harderwijk.nl jongeambtenaren@heemskerk.nl challenge@heerlen.nl hyp@helmond.nl judok@hilversum.nl jongesteen@hoorn.nl jonghouten@houten.nl jong@huizen.nl jong@katwijk.nl info@krimpenerwaard.nl jongleiden@leiden.nl https://www.lv.nl/contact-met-gemeente/ info@leudal.nl https://www.maassluis.nl/contact-en-openingstijden yam@maastricht.nl JAM@meierijstad.nl jongeambtenaren@middendelfland.nl youngprofessionals@midden-groningen.nl jongeren@nederweert.nl nieuwegeineratie@nieuwegein.nl jongerennetwerk@nijmegen.nl next@noardeast-fryslan.nl joa@gemeente-oldambt.nl jong@ommen-hardenberg.nl jop@oss.nl yup@purmerend.nl jongin@reimerswaal.nl stadhuis@rijswijk.nl jongr@rotterdam.nl jonge-ambtenaren@schiedam.nl jongbosch@s-hertogenbosch.nl insight@sittard-geleen.nl jans@soest.nl vooruit@stichtsevecht.nl frisenfruitig@tiel.nl jam@tilburg.nl info@twenterand.nl jong@uden.nl jau@utrecht.nl januh@heuvelrug.nl impuls@venlo.nl jongeambtenaren@vlaardingen.nl 111 JONG&AMBTENAAR

GEMEENTE Voorst E-MAIL W Waalwijk Wageningen Weert West Betuwe Westland Winterswijk Z Zaanstad Zoetermeer Zwolle LANDELIJK Diverse gemeenten, regio’s en provincies (14 aangesloten traineepools) NETWERK A2-samenwerking: Valkenswaard, Heeze-Leende, Cranendonck Alle Zeeuwse overheden Interbestuurlijke trainees JANN Regio Achterhoek Regio Twente Stichting Jonge Ambtenarendag Zorg- en Veiligheidshuis Parkstad ONDERZOEKS- EN ADVIESBUREAU Platform 31 en YURPS ZonMw OVERHEIDSORGAAN De Hoge Colleges van Staat Gezondheidsraad Interprovinciaal overleg (IPO) Koninklijke Bibliotheek NRVD Regionaal Samenwerkingsverband Werken in het Westen Sociaal Domein Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) VNG trainees PERS Nieuwspoort POLITIE Politie Rijnmond PROVINCIE Brabant Drenthe Flevoland Fryslân jongvoorst@voorst.nl dna@waalwijk.nl baazis@wageningen.nl level@weert.nl jwb@westbetuwe.nl jongwestland@gemeentewestland.nl jaw@winterswijk.nl zaansgroen@zaanstad.nl sweet@zoetermeer.nl jongzwolle@zwolle.nl E-MAIL contact@interbestuurlijketrainees.nl E-MAIL jonga2@a2samenwerking.nl jongeambtenaren@zeeland.nl interbestuurlijketrainees@gmail.com jannbestuur@gmail.com info@jongeambtenarenachterhoek.nl info@twentsejongeambtenaren.nl info@jongeambtenarendag.nl jongzorgenveiligheid@vhparkstad.nl E-MAIL yurps@platform31.nl young@zonmw.nl E-MAIL bestuur.yohoco@gmail.com info@gr.nl communicatie@ipo.nl jongkb@kb.nl young@nvrd.nl join@werkeninhetwesten.nl jongsociaaldomein@gmail.com jongwillemshof@vng.nl gemeentetrainee@vng.nl E-MAIL jongnieuwspoort@gmail.com E-MAIL d00jongblauw@rijnmond.politie.nl E-MAIL jong@brabant.nl aanz@drenthe.nl jaf@flevoland.nl jongeambtenaren@fryslan.nl 112 JONG&AMBTENAAR PROVINCIE Gelderland E-MAIL Jong.gelderland@gelderland.nl Groningen Limburg Noord-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Zuid-Holland RIJK Autoriteit Consument en Markt Belastingdienst CBS Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Interdepertementaal Trainee Overleg (ITO) Rijkstrainees Kadaster Kamer van Koophandel Ministerie van Buitenlandse Zaken Ministerie van Defensie Ministerie van Econimische Zaken en Klimaat Ministerie van Financiën Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ministerie van Justitie en Veiligheid Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit Nederlandse Zorgautoriteit Onderwijsinspectie Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Rijksoverheid Rijksvastgoedbedrijf Rijkswaterstaat RIVM Sociale Verzekeringsbank UBR UWV Verkeer- en Watermanagement UNIVERSITEIT Technische Universiteit Delft Universiteit Leiden VAKBOND CNV FNV jongerenplatform@provinciegroningen.nl linkjongeren@prvlimburg.nl fris@noord-holland.nl mojo@overijssel.nl jongstleden@provincie-utrecht.nl jatzee@zeeland.nl prozha@pzh.nl E-MAIL Jong.ACM@acm.nl jong@belastingdienst.nl jong@cbs.nl jongduo@duo.nl ito@werkenvoornederland.nl jong.kadaster@kadaster.nl jong@kvk.nl verybz@minbuza.nl jongdefensie@mindef.nl jongel@minezk.nl jongfinancien@minfin.nl jim@minienm.nl nextvenj@minvenj.nl jongel@minezk.nl jongocw@minocw.nl jongvws@minvws.nl jongnvwa@nvwa.nl jong@nza.nl join@owinsp.nl PBLYoung@pbl.nl jong@rvo.nl communicatie@jongrijk.nl postbus.rvb.jong@rijksoverheid.nl jongrws@rws.nl Jongnetwerk@rivm.nl EXYoungSVB@svb.nl ubr.jong@rijksoverheid.nl jong@uwv.nl jongvwm@rws.nl E-MAIL youngdelft@tudelft.nl jong@leidenuniv.nl E-MAIL info@cnvjongeren.nl https://www.fnv.nl/cao-sector/jong/personen 113 JONG&AMBTENAAR

WATERSCHAP E-MAIL Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Hoogheemraadschap Rijnland Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden Koninklijk Nederlands Waternetwerk Waternet (Amstel, Gooi en Vecht) Waterschap Aa en Maas Waterschap Brabantse Delta Waterschap Delfland Waterschap Drents Overijsselse Delta Waterschap Hollandse Delta Waterschap Hunze en Aa’s Waterschap Limburg Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Rijn en IJssel Waterschap Rivierenland Waterschap Scheldestromen Waterschap Vallei-Veluwe Waterschap Vechtstromen Waterschap Zuiderzeeland Wetterskip Fryslân jong@hhnk.nl jongrijnland@rijnland.net vers@hhsk.nl jong@hdsr.nl jongwaternetwerk@gmail.com jong@waternet.nl saamen@aaenmaas.nl https://www.brabantsedelta.nl/contact jongdelfland@hhdelfland.nl w-young@wdodelta.nl waterhoos@wshd.nl waterschap@hunzeenaas.nl stroomopwaarts@waterschaplimburg.nl jongnzv@noorderzijlvest.nl fresco-wrij@wrij.nl JIP@wsrl.nl info@scheldestromen.nl jong@vallei-veluwe.nl jong@vechtstromen.nl nieuwzzl@zuiderzeeland.nl jongwf@wetterskipfryslan.nl 114 JONG&AMBTENAAR WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR JOU! SRO: DÉ FULL-SERVICE VASTGOEDPARTNER VOOR GEMEENTEN Samen creëren wij de optimale condities om jong en oud zorgeloos te laten bewegen en sporten. SRO beheert, onderhoudt en exploiteert sportaccommodaties, zwembaden en ander gemeentelijk vastgoed zoals monumenten. Wij hebben alle disciplines onder één dak. SRO VOOR JOU: • Een werkgever die zich herkent in de waarden: betrokkenheid, samen, vooruitstrevend, gezondheid, (werk)plezier, ontwikkeling en inspiratie. • Behalve een werkplek binnen een maatschappelijk betrokken organisatie, bieden we je ook een aantrekkelijk pakket aan arbeidsvoorwaarden. • Professionaliteit en zelfontwikkeling zijn bij SRO erg belangrijk. We zien graag dat je blijft leren in elke fase van je loopbaan. • Een team van collega’s waarin we energiek en met plezier samenwerken. • SRO heeft aandacht voor een goede werk- en privé balans. Scan de QR-code voor meer informatie en onze openstaande vacatures. Vragen? Stuur een mail naar hrm@sro.nl NV SRO @NVSRO @NV.SRO

Maakt dé perfecte match tussen talent en de Overheid Persoonlijke ontwikkeling en Vakinhoudelijke opleidingen begeleiding op maat www.akkodisacademy.nl 033 - 460 00 20 academynl@akkodis.com

ANDEROM DENKEN EGELEID MEDEWERKER NAAR OPTIMALE WERKSITUATIE KIJK OP DE VOLGENDE PAGINA GRIJS BOLWERK JONGEREN IN OUDE RAAD 10 ESSAY AFHAKERS OMGEVINGSKWALITEIT 22 WAAR WONEN ZE? 27 28 januari 2022 | week 4 | jaargang 43 02 2022 BINNENLANDS BESTUUR STROOMNET AMSTERDAM VOL IN DE RIJ VOOR ELEKTRICITEIT Het Publieke Domein VAN EN VOOR DE PUBLIEKE SECTOR Als het om arbeidsmobiliteit gaat hetpubliekedomein.nl | info@hetpubliekedomein.nl | 030 - 208 1153 Kom het verschil maken bij BMC, in een van onze uitdagende functies. www.bmc.nl/vacatures ONAFHANKELIJK MAGAZINE VOOR BETROKKEN AMBTENAREN EN BESTUURDERS

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 04 COLOFON REDACTIONEEL ‘ De kans is groot dat het idee van het CDA komt’ Binnenlands Bestuur is een uitgave van de Sijthoff Media Groep en verschijnt tweewekelijks op vrijdag. REDACTIEADRES Postbus 75462, 1070 AL Amsterdam tel: 020 - 5733669 e-mail: info@binnenlandsbestuur.nl www.binnenlandsbestuur.nl HOOFDREDACTIE Eric de Kluis REDACTIE Hans Bekkers (chef redactie), Wouter Boonstra, Berra Ganzeboom, Sjoerd Hartholt, Martin Hendriksma, Adriaan de Jonge, Yolanda de Koster, Alexander Leeuw, José Salhi. COLUMNISTEN Geerten Boogaard, Jan Verhagen ILLUSTRATOR Berend Vonk Coverbeeld: Shutterstock VASTE MEDEWERKERS Cristina Bellon, Ton Bestebreur, Martijn Delaere, René Didde, Wilma van Hoeflaken, Yvonne Jansen, Michel Knapen, Harry Perrée, Maurice Swirc, Marjolein van Trigt, Simon Trommel. BASIS-ONTWERP: Studio Room VORMGEVING VRHL Content en Creatie, Alphen aan den Rijn DRUK Senefelder Misset, Doetinchem ADVERTENTIEAFDELING Jan-Willem Hulst, tel. 06-22663674 Marcel van der Meer, tel. 06-23168872 Sandra de Vries, tel. 06-46285131 E-MAIL ALGEMEEN traffic@binnenlandsbestuur.nl DIRECTIE Willem Sijthoff MARKETING Lindsay Duijm ABONNEMENT Voor een (gratis) abonnement zie de website: www.binnenlandsbestuur.nl en ga naar abonnementen. Heeft u nog vragen, mail dan naar klantenservice@binnenlandsbestuur.nl of bel +31 20 2251209. Betaalde abonnementen voor bedrijven en professionals buiten de doelgroep: Jaarabonnement € 249,- . Abonnementen voor de doelgroep (zie criteria website), raadsleden en leden van Provinciale Staten zijn gratis. Los nummer € 9,75. De prijzen zijn exclusief btw. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever(s) geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor gevolgen hiervan. ISSN 0167-1146 OPLAGE 43.000 © Het is niet toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de uitgever artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen. Binnenlands Bestuur is een onafhankelijk magazine voor de hoger opgeleide decentrale ambtenaar en lokale bestuurder. BEZUINIGING OP DE JEUGDZORG OLIFANT EN KAST De beloofde uitgestoken hand van het kabinet Rutte IV blijkt een potdichte deur te zijn. De voltallige oppositie eiste vorige week dat de structurele bezuiniging van een half miljard op de jeugdzorg, vanaf 2025, van tafel zou gaan. Premier Rutte gaf geen sjoege. En de coalitiepartijen stemden keurig tegen de motie om de bezuiniging te schrappen. Hoezo nieuwe bestuurscultuur? De jeugdzorg moet en kan beter. Er wordt grosso modo te veel lichte jeugdhulp gegeven, terwijl de meest kwetsbare jongeren met vaak complexe problematiek van het kastje naar de muur worden gestuurd. En/of maandenlang op wachtlijsten moeten staan, met soms desastreuze gevolgen. Hoe haalt het kabinet het in zijn hoofd om nu een half miljard aan bezuinigingen in te boeken? Na lang gesoebat tussen gemeenten en kabinet werd vorig jaar erkend dat gemeenten jarenlang te weinig rijksbudget voor de jeugdzorg kregen. Na uitspraak van de arbitragecommissie, een uitzonderlijke stap in bestuurlijk Nederland, kon de strijdbijl worden begraven. Afgesproken werd dat gemeenten de komende jaren fors extra geld voor de jeugdzorg krijgen en dat tegelijkertijd aan hervormingen wordt gewerkt. Om de kwaliteit te verbeteren, maar vooral ook om kosten te besparen. Wie heeft bedacht dat er zonder enige onderbouwing een half miljard uit het jeugdzorgbudget kan, vroeg PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen vorige week tijdens het Kamerdebat. De kans is groot dat het idee van het CDA komt. Vorig jaar blokkeerde financiënminister Hoekstra (CDA) extra jeugdbudget en het CDA-Kamerlid René Peters strijdt al tijden tegen geldverspilling door overbodige jeugdzorg. YOLANDA DE KOSTER REDACTEUR BINNENLANDS BESTUUR Door de kamikazeactie van het kabinet liggen de, naar verluid moeizame, gesprekken over hervormingen op zijn gat. Omdat Rutte IV de uitspraak van de arbitrage negeert, werken gemeenten niet meer aan die hervormingsagenda. Het precaire proces is zwaar verstoord. Het kabinet dendert met zijn bezuinigingsplan als een olifant door de porseleinkast. Als dit het nieuwe elan van het kabinet is, stemt dat weinig hoopvol. ADVERTENTIE BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 INHOUD 05 16 COVERSTORY STROOMNET Grootverbruikers kunnen de komende jaren niet meer aansluiten op het Amsterdamse elektriciteitsnet. Het is vol. Gemeente, haven en netbeheerders zoeken een oplossing. ‘De ontwikkelingen gaan sneller dan was voorzien.’ 12 INTERVIEW FLORIS SCHOONDERWOERD Floris Schoonderwoerd stapt als veelgeprezen wethouder op in Kaag en Braassem, vrijwillig. Hij wordt ambtenaar in Nieuwkoop. ‘Als wethouder roep ik hoe het moet, als ambtenaar moet ik daarvoor zorgen.’ 39 20 RAAD NOG MANNENBOLWERK OFFENSIEF VOOR MEER VROUWEN De Eindhovense raadsleden Eva de Bruijn, Jorien Migchielsen en Marjolein Senden willen meer vrouwen om zich heen. Vandaar hun initiatief Raad zoekt Vrouw. NIEUWS Almere zoekt geld voor groei stad ESSAY Een land van elastiek ABONNEMENT Voor een (gratis) abonnement zie de website: www.binnenlandsbestuur.nl. Klik vervolgens op Abonnementen en kies de vorm die bij u past. ACHTERGROND Lokale partijen kunnen ‘afhaken’ voorkomen Onbekend maakt onbemind Bewaren videotulen geen appeltje-eitje Gebarentaaltolk bij iedere raadsvergadering Loon zieke werknemer tijdens vakantie hoger 27 30 33 36 42 22 6 VERDER COLOFON / REDACTIONEEL 4 BEREND VONK GEERTEN BOOGAARD NIEUWS IN BEELD IN DE CLINCH JAN VERHAGEN OPINIE BOEK PERSONALIA 7 9 10 19 35 44 45 48 OPMARS TEGEN DE VERDRUKKING IN MENIG VOEDSELBOS VERDWAALT IN REGELWOUD Het aantal voedselbossen neemt toe. Ze dragen bij aan biodiversiteit, klimaatadaptatie en burgerbetrokkenheid. Maar gemeenten ontvangen ze niet altijd met open armen. ‘Voor het tweede jaar op rij is de onderlaag van de begroeiing weggemaaid.’

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 06 NIEUWS FINANCIËN DOOR: HANS BEKKERS Wie dertig jaar vooruit denkt te kunnen kijken, heeft een hele grote glazen bol nodig. Zo niet Almere. Daar hebben ambtenaren op een rij gezet hoeveel ze aan geld nodig denken te hebben in 2050, als de stad zo'n 200.000 inwoners meer telt dan nu. ZERO BASED BUDGETTING ALS ESCAPE ALMERE ZOEKT GELD VOOR GROEI STAD Als alles volgens plan verloopt, heeft Almere over dertig jaar naar schatting ruim meer dan 340.000 inwoners. De eerste tien jaar zijn dat er waarschijnlijk al 50.000 meer dan de ruim 210.000 van nu. Aan ambitie ontbreekt het niet, maar kan de gemeente die toekomstige stad wel betalen? Dat is de vraag die men in het stadhuis aan zichzelf stelde en waar in het rapport Betaalbaar Almere in 2050 een antwoord op is gekomen. En dat antwoord luidt: maar net. Kosten en inkomsten beloven ongeveer gelijk op te lopen. Waar de gemeente nu ongeveer een miljard euro aan beide zijden heeft staan, is dat over dertig jaar aan beide zijden opgelopen naar om en nabij 1,5 miljard euro. Aan de inkomstenkant wordt ermee gerekend dat het gemeentefonds en de belastingopbrengsten groeien. Aan de kostenkant is de verwachting dat de uitgaven voor het beheer en onderhoud en het sociaal domein groeien, met respectievelijk 60 en 170 miljoen euro. Wat het sociaal domein betreft, is gerekend met een reële kostenstijging van 2,5 procent voor de jeugdhulp en 1 procent voor de Wmo. Maar, zo wordt er als winstwaarschuwing bij vermeld, ‘de kostenstijging is de afgelopen twintig jaar nog veel hoger geweest dan de stijgingen die we aannemen.’ ‘Het inzicht was er niet, maar nu wel’ Almere per jaar gemiddeld al 2 miljoen euro aan nieuw beleid uit. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart zien ongetwijfeld nieuwe plannen en ambities het levenslicht. NIEUW BELEID Verder is ook niet gerekend met de gevolgen van eventueel nieuw beleid. Daarvoor is geen structurele ruimte, net zomin als voor grote tegenvallers. Wil de gemeente wel investeren – bijvoorbeeld in de energietransitie of de leefbaarheid van de stad – dan zal er linksom of rechtsom extra geld moeten worden gevonden. Naar die bronnen gaat de gemeente op zoek, want volgens wethouder Julius Lindenbergh (VVD) – die de financiële verkenning liet uitvoeren – is het niet reëel te veronderstellen dat er geen nieuw beleid zal ontstaan. De afgelopen jaren gaf STOPPEN MET DINGEN Een van de mogelijkheden die Lindenbergh ziet om geld te vinden voor de bekostiging van nieuw beleid is zero based budgetting. In het kort komt dat erop neer dat voor elke activiteit die de gemeente in de begroting heeft staan, wordt gekeken wat de kosten ervan zijn en wat nut en noodzaak ervan is daarmee door te gaan. ‘Door te stoppen met dingen die we minder belangrijk vinden, kunnen we misschien weer ruimte creëren voor dingen die we wel belangrijk vinden’, aldus Lindenbergh. Dat sluit ook aan op de motie die de gemeenteraad eerder heeft aangenomen. Weinig of geen gemeenten werken met het begroten via het zero based budgetteren. In Almere zou het kunnen werken, volgens Lindenbergh. Ervoor is allereerst per begrotingspost inzicht nodig hoeveel ermee is gemoeid en waarvoor deze eigenlijk is opgevoerd. ‘Dat inzicht was er niet, maar nu wel’, zegt de VVD-wethouder. ‘Post voor post is dat het afgelopen jaar doorgevlooid. Het voorwerk is dus geBINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 FINANCIËN NIEUWS 07 daan. Maar daarmee ben je er nog niet. Veel ligt politiek heel gevoelig; er is altijd wel iemand die vindt dat je niet met een activiteit kunt stoppen.’ Daarbij komt dat slechts een beperkt deel van de begroting van Almere door de gemeenteraad beïnvloedbaar is – naar schatting zo'n 200 miljoen van de totale begroting van 1 miljard euro. Voor sommige activiteiten ligt de beïnvloedbaarheid op 100 procent, voor sommige taken op 0 procent en alles wat daar tussenin zit. Via een stoplichtmodel hebben de ambtenaren in de begroting aangegeven waar en voor hoeveel procent er speelruimte zit. In principe kan het nieuwe college volgens Lindenbergh straks al met zero based budgetting beginnen. GRONDBEDRIJF Een andere geldbron houdt direct verband met de sterke groei van het aantal woningen in Almere de komende decennia. Die vele tienduizenden huizen levert de gemeente als het goed is via het grondbedrijf vele miljoenen op. Sinds 2018 tikte Almere op die manier jaarlijks al zo'n 15 tot 35 miljoen euro binnen. Hoewel je er als gemeente leuke dingen CARTOON BEREND VONK ‘Vergeet niet dat Almere steeds aantrekkelijker wordt’ mee kunt doen, wijst de wethouder erop dat het helemaal niet zeker is of het grondbedrijf elk jaar winst maakt. ‘Een van mijn voorgangers moest enkele jaren 100 miljoen euro afboeken, omdat het tegenzat bij het grondbedrijf’, brengt hij in herinnering. Om die reden zijn de mogelijke inkomsten uit het grondbedrijf niet meegenomen in de gemaakte doorrekening tot 2050. Toch laat Lindenbergh de verwachte inkomsten van de lopende grondexploitaties, het in exploitatie nemen van landbouwgronden en de ontwikkeling van Pampus wel in beeld brengen. Dat is de extra huiswerkopdracht voor de ambtenaren. De voortuitblik is volgens de wethouder financiën namelijk zeker nog te verbeteren door vervolgonderzoeken te doen. Een andere huiswerkopdracht is het maken van een betere onderbouwing van toekomstige kosten, zoals een betere analyse van de uitkomsten van het onderzoek naar de kosten van het beheer en onderhoud en het maken van een investeringsplan voor de eerstkomende tien jaar. AMBTELIJKE ORGANISATIE En zo mogen de ambtenaren ook de toekomstbestendigheid van de organisatie in kaart gaan brengen. Hoeveel extra personeel vergt een sterk uitgebreide stad? En wat kost dat? Voorlopig wordt ervan uitgegaan dat de organisatiekosten een-op-een meegroeien met de groei van de stad. Op die manier is becijferd dat voor de ambtelijke organisatie zo’n 30 miljoen euro per jaar extra nodig zal zijn, dus bovenop de huidige 164 miljoen die voor vast en inhuur in de begroting staat. De vraag is of die benodigde medewerkers dan ook te vinden zullen zijn. ‘We hebben ze gelukkig niet in één keer nodig’, reageert Lindenbergh. ‘En vergeet niet dat Almere steeds aantrekkelijker wordt. De stad wordt groener, ouder. De tijd is voorbij dat je je moest verantwoorden dat je er woonde.’

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 GEERTEN BOOGAARD COLUMN 09 MINISTERS MET EEN KLAPPERTJESPISTOOL Neem de regie over uw eigen loopbaan Hoe ontwikkelt u zich dit jaar verder? En houdt u zichzelf scherp op zowel vaardigheden als actuele (vak) inhoudelijke kennis? Om welk vakgebied het ook gaat: als geen ander weten we hoe complex de inhoud van beleid en wet- en regelgeving kan zijn. Start het nieuwe jaar goed met een van onze verdiepende masterclasses of leergangen voor heldere en praktische handvatten en vaardigheden. Stel er breekt ergens een grote brand uit waarbij verwarring ontstaat bij de bestrijding ervan. Stel dat iemand dan iets glimmends om de nek hangt en aanwijzingen begint te geven. Moet je dan luisteren? Burgemeesters hebben bij brand het opperbevel en zijn volgens artikel 4 van de Wet veiligheidsregio’s bevoegd de bevelen te geven die nodig zijn voor de bestrijding van het gevaar. En om geen twijfel te hebben over de vraag wie te midden van alle verwarring eigenlijk de burgemeester is, geldt nog altijd een Algemene Maatregel van Bestuur uit 1852. Daarin bepaalde minister-president Thorbecke al dat een burgemeester zijn onderscheidingstekenen draagt in geval van brand of wanneer hij persoonlijk in het openbaar bevelen geeft. Ons aanbod Leertraject: Onderwijs 2022 start 17 februari Leergang: Gemeentelijke regie gezondheid opleiding zorg en veiligheid start 8 maart Leergang: TIP De gemeentejurist in een complexe bestuurlijke omgeving start 10 april 2022 VNG Leergang: ‘Het maken van een Omgevingsplan’ Masterclass:    2022 Aan de slag met onze opleidingen? Kijk op vngconnect.nl/academie Geen discussie dus, als je temidden van chaos een aanwijzing krijgt van iemand met een ambtsketen om. Dan moet je gewoon gaan lopen. Discussiëren doen we wel achteraf. Dit gezag van de burgemeester om ter plekke in te grijpen, is natuurlijk zo sterk als we zeker weten dat de man of de vrouw met de ambtsketting ook daadwerkelijk de burgemeester is. Om dat vertrouwen te onderhouden, tilt het strafrecht zwaar aan het onterecht voeren van officiële onderscheidingstekens. Dat is een misdrijf tegen het openbaar gezag. Net zoals het onterecht dragen van een politieuniform. Nepagenten zijn immers de valsemunters van het openbaar bestuur. Hun individuele vergrijp oogt misschien klein, het effect op het algemene vertrouwen in de gezagsuitoefening is verwoestend. Tegen deze achtergrond kan er eigenlijk niet zwaar genoeg worden getild aan de schijnbevelen die de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Ankie Broekers-Knol, vorig jaar december aan gemeenten gaf om acute noodopvang voor asielzoekers te regelen. In officiële brieven en tijdens een persconferentie hing zij iets glimmends om de nek en begon met grote beslistheid te dicteren. Er dreigde crisis en dus moest er gehandeld worden. Dat was duidelijk de boodschap. Alles straalde de officiële ambtsdrager uit die van haar bevoegdheden gebruikmaakte. Ze had het er zelfs over dat ‘het kabinet’ deze stap niet lichtvaardig had gezet. Burgemeester Aboutaleb, die door de staatssecretaris persoonlijk was gebeld, bevestigde deze strategie. Ook hij was actief in de waan gebracht dat er juridische crisisbevoegdheden werden gebruikt waarnaar je eerst moet luisteren om er daarna pas over te discussiëren. Deze suggestie van een echte verplichting is natuurlijk zo effectief als wij ervan uit mogen gaan ‘ Het effect op het algemene vertrouwen in de gezagsuitoefening is verwoestend’ GEERTEN BOOGAARD IS HOOGLERAAR DECENTRALE OVERHEDEN (THORBECKE LEERSTOEL) AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN dat een dienaar van de Kroon op het departement van Justitie geen juridisch register opentrekt zonder over een juridische onderbouwing te beschikken. In december deden we dat. Hoewel vanaf het begin twijfels over waren over de kwaliteit van de juridische grondslag, was er bij de griffiemedewerkers, raadsleden, journalisten en collega’s die ik sprak eigenlijk niemand die serieus rekening hield met de mogelijkheid dat Ankie gewoon een klappertjespistool uit de la had gegrabbeld. Daarom was de schok ook zo groot toen op vragen van Tweede Kamerlid Omtzigt bleek dat dit toch het geval was. Er lag niet niet eens een slecht verhaal onder die zogenaamde aanwijzingen, er lag gewoon helemaal géén juridisch verhaal onder. Inmiddels is de officiële woordvoeringslijn dat de verwarring wordt betreurd en is de nodige beterschap beloofd. Ik denk echter niet dat dit voldoende is. Met haar schijnbevelen heeft Broekers-Knol bewust gemeenteraadsleden misleid, en dat gaat verder dan een beetje onhandige communicatie. Daarvoor passen zelfstandige excuses. Dan krijgt staatssecretaris Van der Burg de nieuwe start die hij verdient. En dan heeft de laatste 30 procent van de Nederlanders die de overheid nog wel vertrouwt ook weer iets om zich aan vast te klampen.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 10 NIEUWS IN BEELD BESTUUR DOOR: HANS BEKKERS JONG IN EEN OUDE RAAD NOG GEEN EEN OP DE TIEN JONG Raadsleden zijn gemiddeld 54,1 jaar oud. Het jongste raadslid is 19, het oudste raadslid 85 jaar. 7 procent van de raadsleden is jonger dan 30 jaar, 38 procent is ouder dan 60 jaar. Er lijkt een verband te bestaan tussen de grootte van de gemeente en de leeftijd. Des te kleiner de gemeente, des te ouder de raadsleden. In 100.000+ gemeenten ligt de gemiddelde leeftijd van een raadslid op 49 jaar, in gemeenten met minder dan 20.000 inwoners is dat ruim 55 jaar. 38% 7% 12% 26% 17% Politieke partij 50PLUS CDA ChristenUnie D66 DENK Forum voor Democratie GroenLinks JA21 Lokale partij Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD Gemiddelde leeftijd raadslid 65,71 53,75 52,93 50,23 32,00 61,00 51,19 38,00 57,23 49,95 54,28 54,18 48,67 50,98 51,75 Leeftijd Raadsleden zijn gemiddeld 54,1 jaar oud. Het jongste raadslid is 19, het oudste (gemeten) raadslid 85 jaar. 18 tot 30 jaar 31 tot 40 jaar 41 tot 50 jaar 51 tot 60 jaar 60 jaar of ouder ‘ JONKIES’ BIJ PARTIJ DENK De gemiddelde leeftijd van een gemeenteraadslid ligt bij 50PLUS het hoogst en bij DENK het laagst. De afgevaardigden van FvD en JA21 tellen de onderzoekers voor alle duidelijkheid niet mee, vanwege het zeer geringe aantal. De gemiddelde leeftijd van een gemeenteraadslid ligt in de provincie Zuid-Holland (51,6) het laagst en in Drenthe (57,1) het hoogst. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 NIEUWS IN BEELD 11 Jongeren zijn matig vertegenwoordigd in de gemeenteraad. De zetels worden vooral ingenomen door oudere mannen. Het aandeel vrouwelijke raadsleden is beperkt tot 31 procent. Maar 7 procent van de circa 8.500 raadsleden is jonger dan 30. Wat betreft de wethoudersposten is het al niet veel anders. Sterker nog, van de ruim 1300 wethouders is amper 3 procent jonger dan 30. Dat blijkt uit het door Binnenlandse Zaken gepubliceerde Overzicht Politieke Ambtsdragers, op basis van onderzoek van bureau OiN. 3% JONGSTE WETHOUDERS BIJ SP De gemiddelde leeftijd van wethouders is 51,6 jaar. De jongste wethouder is 22, de oudste wethouder is 80 jaar. Van de ruim 1300 wethouders in ons land is 3 procent jonger dan 30 jaar, ruim een kwart (27 procent) is 60 jaar of ouder. Net als bij gemeenteraadsleden geldt: des te kleiner de gemeente, des te ouder de wethouder (55+ bij kleiner dan 20.000, 49 bij 100.000+). De gemiddelde leeftijd ligt bij 50PLUS (64) het hoogst en bij de SP (44) het laagst. 27% 29% 17% 25% Leeftijd De gemiddelde leeftijd van wethouders is 51,59 jaar oud. De jongste wethouder is 22, de oudste (gemeten) wethouder is 80 jaar. 18 tot 30 jaar 31 tot 40 jaar 41 tot 50 jaar 51 tot 60 jaar 60 jaar of ouder Leeftijd burgemeesters De gemiddelde leeftijd van (waarnemend) burgemeesters is 56,24 jaar oud. De jongste (waarnemend) burgemeester is 34. De oudste (waarnemend) burgemeester is 73 jaar. 3% 32% 19% 31 tot 40 jaar 41 tot 50 jaar 51 tot 60 jaar 60 jaar of ouder 45% BURGEMEESTER DE NESTOR De gemiddelde leeftijd van (waarnemend) burgemeesters is 56,2 jaar. De jongste (waarnemend) burgemeester is 34. De oudste (waarnemend) burgemeester is 73 jaar. Uit het onderzoek blijkt dat 45 procent van de (waarnemend) burgemeesters tussen 51 en 60 jaar oud is. Een op de drie burgemeesters is 60 jaar of ouder. Burgemeesters jonger dan 30 jaar zijn er helemaal niet. Ook in de leeftijdscategorie daar vlak boven – tot 40 jaar – zijn ze uiterst dun gezaaid. En precies omgekeerd aan wat voor wethouders geldt, is het gegeven dat hoe groter de gemeente is, des te ouder de burgemeester. De gemiddelde leeftijd ligt bij de ChristenUnie (58) het hoogst en bij GroenLinks (49) het laagst.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 12 INTERVIEW FLORIS SCHOONDERWOERD DOOR: MARTIJN DE LAERE FOTO: SAKE RIJPKEMA Floris Schoonderwoerd introduceerde in Kaag en Braassem een radicaal andere manier van besturen. En nu stapt de veelgeprezen wethouder op, vrijwillig. Hij wordt ambtenaar in Nieuwkoop. ‘Als wethouder roep ik hoe het moet, als ambtenaar moet ik daarvoor zorgen.’ WETHOUDER WORDT AMBTENAAR IN BUURGEMEENTE ‘WE MISSEN HIER HET BELEID NIET’ Nog even geduld en dan zijn de beste bestuurders van 2021 bekend. Als er ook een bokaal uitgereikt zou worden aan de meest genomineerde bestuurder die (net) niet won, dan zou Floris Schoonderwoerd (43) deze in de wacht slepen. Een onorthodoxe wethouder die na zijn zoveelste nominatie in Binnenlands Bestuur zei een hekel te hebben aan beleid en politiek. Zo’n verfrissend geluid mag in bestuurlijk Nederland tot veel nominaties leiden, je wordt er geen beste bestuurder van 2014, 2015, 2016 of 2017 mee. ‘Is niet erg’, lacht Schoonderwoerd, terwijl hij naar de vier oorkondes in de vensterbank kijkt. ‘Ik kom net als Joop Zoetemelk uit Rijpwetering, en die werd ook altijd tweede. Het is toch eervol dat medebestuurders jaren achter elkaar vinden dat je iets bijzonders doet?’ PASSIE En Schoonderwoerd deed iets bijzonders in Kaag en Braassem (27.000 inwoners). Heel wat gemeentedelegaties kwamen op bezoek in de Zuid-Hollandse gemeente, en vaak ook vertelde hij zijn verhaal in het land. Schoonderwoerds passie voor het ‘nieuwe besturen’ zonder beleidsnota’s en oeverloos gebakkelei werd voelbaar toen hij in 2009 als wethouder startte voor de PvdA. ‘Door de decentralisaties die eraan kwamen zouden gemeenten nieuwe taken krijgen. Zij moesten ervoor zorgen dat mensen later op door de overheid gecontracteerde zorg zouden gaan leunen. Gelijktijdig was er de financiële crisis en moest worden bezuinigd. Dus zei het rijk: jullie krijgen die taken, maar voor de helft van het geld dat wij daaraan uitgaven. Overal in het land gingen gemeenten als een dolle bezuinigen om die rekening te kunnen betalen. Ze maakten ruzie met de bibliotheek, met het zwembad, met het dorpshuis. Juist dáár waar je betrokken inwoners nog meer wilt uitnodigen om hun verantwoordelijkheid voor de gemeenschap te nemen. Het ging helemaal de verkeerde kant op, maar de oude politiek kon geen andere kant op.’ Van de oude politieke partijen ‘met hun uitgewoonde ledenlijstjes’ hoefde je niets te verwachten, want zij waren losgezongen van de samenleving, aldus Schoonderwoerd, in die tijd dus wethouder voor de PvdA. ‘PvdA, VVD, GroenLinks, ze hebben twintig, dertig leden in een gemeente met 30.000 inwoners. Lokale partijafdelingen vergaderen aan de keukentafel en dan houd je nog stoelen over.’ Terwijl de oude politiek onmogelijk de brede steun uit de samenleving kon leveren waarom de decentralisaties vroegen, ‘liepen de dorpen en wijken vol met betrokken inwoners’, zag Schoonderwoerd. ‘Ze zitten in ouderraden, in wijkcomités, bij de voetbal in het bestuur, in ouderenraden. Ze werken in de jeugdzorg, in het onderwijs, bij de politie. Een berg kennis, maar ze waren met geen stuk hout naar het gemeentehuis te slaan. Waren die mensen nou gek, of zaten wij in de gemeentehuizen vast in de tijd?’ ‘Ik loop voorop met mijn grote muil en met mijn ideeën’ Een half jaar voor de raadsverkiezingen van 2014 zoekt Schoonderwoerd met twee sympathisanten de betrokken inwoners van Kaag en Braassem op. ‘Mensen die je als overheid aan je zou moeten willen binden; het fatsoenlijke midden.’ Ze voerden bijna honderd gesprekken en organiseerden vier thematafels. Schoonderwoerd: ‘Ik vroeg hoe het nou toch komt dat mensen met zoveel kennis en betrokkenheid met geen paard het gemeentehuis in te trekken zijn? Ze wilden geen partijpolitieke sticker op hun hoofd, ze wilden niet drie avonden in de week in het gemeentehuis zitten en worden bedolven onder dikke pakken papier, ze wilden niet tot ‘s avonds half tien op agendapunt 18 hoeven wachten om eindelijk wat te kunnen zeggen.’ GEEN PARTIJ En zo werd in 2013 PRO Kaag en Braassem geboren. Geen partij, maar een vereniging zonder programma. ‘Nog een partij, met weer een programma heeft op lokaal niveau geen toegevoegde waarde’, vindt Schoonderwoerd. ‘Leg de INTERVIEW 13 CV FLORIS SCHOONDERWOERD (Rijpwetering, 1978) was van 1998 tot 2002 burgerraadslid in de voormalige Zuid-Hollandse gemeente Alkemade. In 2002 werd hij er raadslid voor de PvdA. In 2007 ging hij aan de slag bij de Landelijke Stichting tegen Zinloos Geweld. In 2009 werd hij wethouder samenlevingszaken voor de PvdA in de gemeente Kaag en Braassem. In 2013 richtte hij de lokale partij PRO Kaag en Braassem op, waarvoor hij in 2014 in het college kwam. Op 7 februari wordt hij afdelingsmanager maatschappelijke ontwikkeling bij de gemeente Nieuwkoop. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

INTERVIEW 15 verschillende programma’s op elkaar en er staat goeddeels hetzelfde in. Je hebt wat verschillen, over windmolens, bedrijventerrein, zondagopenstelling, dat soort zaken. Daarover schrijven partijen overal in het land een programma. Wij kiezen voor een maatschappelijke agenda met doelen.’ PRO Kaag en Braassem wordt bij de raadsverkiezingen van 2014 in één klap de grootste. ‘En dan moet je oppassen, want voor je het weet bel je de lijsttrekkers van de tweede en de derde partij en ga je in een hok zitten formeren. Sluit je meteen 40 procent van de kiezers uit en sluit je met 60 procent een deal over die verschillen. Niet vijf windmolens maar drie, je kent dat wel. Overal in Nederland gebeurt dat. Dat is de vervreemding waarover iedereen het heeft, maar wie doet er iets aan?’ PRO Kaag en Braassem sluit bij de vorming van een nieuw gemeentebestuur geen deal over de verschillen, maar over de overeenkomsten. ‘De verschillen, de windmolens en het bedrijventerrein zal ik maar zeggen, laten we in stand; daarover is de gemeenteraad de baas. Wat partijen de kiezer tijdens de campagne hebben verteld, mogen ze vier jaar lang blijven vinden. Op die verschillen zijn verschillende meerderheden, en dat is wel zo democratisch.’ De vier wethouders in Kaag en Braassem buigen zich over de uitwerking van de overeenkomsten en rapporteren daarover twee keer per jaar aan gemeenteraad. ‘We wurgen elkaar niet in een coalitieakkoord. Daardoor is het bestuur heel stabiel. De ene wethouder is voor windmolens, de ander is tegen, prima.’ TE VEEL NOTA'S Schoonderwoerd wordt in 2014 wethouder voor PRO Kaag en Braassem. ‘En dan trek je een hele zooi beleidsnota’s uit de archiefkasten. Alles is voor de komende zes jaar vastgeklikt. Dat slaat alle flexibiliteit en initiatief uit het dorp dood. Als je initiatieven uit de samenleving wilt kunnen beantwoorden, dan moeten die beleidsnota’s de deur uit.’ En dat gebeurt: de 23 sectorale beleidsnota’s maken plaats voor één maatschappelijke agenda. Schoonderwoerd: ‘Toen heel Nederland klaagde over de nieuwe taken en het beperkte geld, hebben wij onze beleidsnota’s door de papierversnipperaar gehaald. Daarmee maak je veel oud geld los en komt er nieuw geld uit de decentralisaties bij. De gemeenteraad bepaalt wat we willen – terugdringen eenzaamheid onder ouderen, kwetsbare gezinnen ondersteunen. Hoe je dat doet? Dat kan de gemeenschap van Kaag en Braassem het best zelf beantwoorden. En dan zie je dat oom Piet die dementeert niet met een busje naar een ‘Het werd tijd dat ik mij weer ging strekken’ dure AWBZ-instelling in Leiden wordt gebracht, maar hier in de bibliotheek of bij de voetbalclub een alternatieve behandeling krijgt.’ Weg met die ouwe troep, het klinkt zo gemakkelijk, maar is het dat ook? Schoonderwoerd: ‘Mijn valkuil is dat alles van tafel moet omdat ik de wereld zie veranderen en de gemeente zie stilstaan. Maar zo werkt het natuurlijk niet bij de overheid. Het ergerde mij soms mateloos als burgemeester Marina van der Velde voor de zoveelste keer zei: “Ho, ho, dat gaat zomaar niet. Daar komt wel wat bij kijken, Floris.” Ze was gestructureerd en juridisch goed, terwijl ik een vernieuwer en een samenwerker ben. Heel stoer tegen jullie roepen dat de beleidsnota’s door de shredder gaan. Maar je houdt daarover wel bijeenkomsten, je schrijft nieuwsbrieven. Als oud-manager juridische zaken bij de Noord-Zuidlijn heeft Van der Velde mij daarbij enorm geholpen. Ze wist dat ik niet te stoppen was.’ PRO Kaag en Braassem wordt ook in 2018 de grootste partij en Schoonderwoerd wordt weer wethouder. Maar in het zicht van de aanstaande raadsverkiezingen is het genoeg geweest. Begin februari hangt ‘Mister Kaag en Braassem’ het wethouderschap aan de wilgen. Schoonderwoerd: ‘Die beslissing heeft mij heel wat kilometers wandelen gekost. Ik vind dit werk nog steeds zó leuk. Als dit een gewone baan was geweest, dan had ik er ook niet over gepiekerd om ergens te gaan solliciteren. In deze politiek-bestuurlijke omgeving ontstaat toch weerstand tegen een wethouder in zijn vierde termijn, en dan glijd je zomaar uit over een bananenschil. Ik heb de afgelopen weken gemerkt dat veel mensen het jammer vinden dat ik wegga. Dat is toch beter dan dat de raad je aftreden viert. Ik geef anderen binnen PRO ook de ruimte. Ik loop voorop met mijn grote muil en met mijn ideeën, maar PRO is veel meer dan alleen Floris.’ Schoonderwoerd gaat niet besturen in een andere gemeente in de regio (‘waarvoor ik ben benaderd’), hij wordt geen burgemeester of baasje bij een zorgclub; nee: hij wordt ambtenaar en begint op 7 februari bij buurgemeente Nieuwkoop (29.000 inwoners) als afdelingsmanager maatschappelijke ontwikkeling. Spekkie voor zijn bekkie: in Kaag en Braassem bestierde Schoonderwoerd onder andere sociaal domein, jeugdzorg, werk en inkomen, onderwijs en sport. Maar wel een ongebruikelijke zet. ‘Het werd tijd dat ik mij weer ging strekken. Als wethouder roep ik hoe het moet, als ambtenaar moet ik daarvoor zorgen’, zegt de gemeenteambtenaar in spe. ARME AMBTENAREN Op de website van Binnenlands Bestuur stond eerder deze maand onder het bericht over zijn verhuizing naar Nieuwkoop één reactie: ‘Arme ambtenaren. Een oud-wethouder als manager, die alles beter denkt te weten. Dat gun je niemand.’ ‘Ik heb dat in de sollicitatieprocedure getoetst hoor, maar laat ik eerst vertellen hoe het is gegaan’, reageert Schoonderwoerd. ‘Ik ben 42 en ik mag nog heel lang werken. Ik wil vaardigheden ontwikkelen die ik als wethouder nooit heb hoeven aanspreken: leidinggeven, werken met zaaksystemen, plannen, mensen aannemen en ontslaan. Ik werd vanuit Nieuwkoop benaderd: de gemeentesecretaris attendeerde mij op de vacature. Ik heb tijdens gesprekken gezegd: “Ik word blij van Nieuwkoop, maar jullie moeten ook blij van mij worden.” Ik ga niet op de stoel van de wethouder zitten. Ik heb ook de teamleiders en de burgemeester gesproken. Ze zagen het helemaal zitten.’ Gaat hij het politieke gedoe in Kaag en Braassem niet vreselijk missen? De schijnwerpers, je eigen baas zijn, zeggen wat je denkt en daarover nog lof toegezwaaid krijgen ook. Schoonderwoerd: ‘Natuurlijk, we hebben in Kaag en Braassem iets bijzonders neergezet en ik zal het missen dat ik daar niet meer over kan vertellen. Maar je bent als wethouder ook eenzaam. Je wordt nooit onderdeel van een groep. Ik verlang ernaar om ergens bij te horen.’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

16 ACHTERGROND RUIMTE DOOR: HARRY PERRÉE FOTO: BERLINDA VAN DAM / ANP-HH Grootverbruikers kunnen de komende jaren niet meer aansluiten op het Amsterdamse elektriciteitsnet. Het is vol. In een taskforce zoeken gemeente, de haven en netbeheerders naar een oplossing. ‘De ontwikkelingen zijn sneller gegaan dan we in onze studies zagen gebeuren.’ NIEUWE TASKFORCE MOET OPLOSSING VINDEN AMSTERDAMS STROOMNET JAREN OP SLOT n BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 17 ‘ Op dit moment hebben we enkele tientallen klanten beperkingen opgelegd’ Hoogspanningsmasten bij Steigereiland, Amsterdam-Oost van een kantoorgebouw of fabriek eerst een bouwvergunning aan te vragen. De aanvraag voor stroom volgt later een keertje. Die tijd lijkt voorbij. ‘Op een aantal plekken zijn bedrijven al begonnen met de bouw en moeten we ze teleurstellen omdat de capaciteit op is’, vertelt Van Engelen. Voor bedrijven, scholen en gezondheidsinstellingen die zich in Amsterdam willen vestigen is een aansluiting op het elektriciteitsnet niet meer vanzelfsprekend. Het elektriciteitsnet is zó vol dat in een groot deel van Amsterdam grootverbruikers op een wachtlijst bij netbeheerder Liander belanden. Om het precies te zeggen: Liander sluit nieuwe klanten nog wel aan, maar legt ze vervolgens een beperking op voor het gebruik. Er wordt een kabel getrokken, maar er gaat vooralsnog geen stroom door. ‘Op dit moment hebben we enkele tientallen klanten beperkingen opgelegd. Daar komen iedere week nieuwe klanten bij’, laat regiomanager Paul van Engelen van Liander weten. Tot nu toe is het normaal om bij de bouw ‘Ja, bedrijven schrikken daar enorm van. Die gaan dan op zoek; misschien kunnen ze een aggregaat gebruiken of de bouw uitstellen.’ Daan Schut, chief transition officer van moederbedrijf Alliander, waarschuwt op liander.nl: ‘De vraag naar elektriciteit in Amsterdam is snel extreem hard gestegen. Het elektriciteitsnet in vrijwel de hele stad heeft bijna of helemaal zijn maximale capaciteit bereikt.’ Voor een groot deel van de elektriciteitsstations in de hoofdstad is congestie afgekondigd: onderzoek moet duidelijk maken of er met kunst- en vliegwerk toch nog aansluitingen mogelijk zijn. Voorlopig kunnen grootverbruikers dus niet aansluiten. Die krapte kan er flink inhakken. De gemeente wil alleen al in congestiegebied Amsterdam-Noord komende jaren 25.000 woningen laten bouwen. Wat is een woonwijk zonder winkels, scholen en maatschappelijke voorzieningen, vraagt wethouder energietransitie en RO Marieke van Doorninck (GroenLinks) zich af. Liander heeft aangegeven grootverbruikers in het te ontwikkelen Buiksloterham niet te kunnen aansluiten. Van Doorninck: ‘Met alleen woningen bouwen kan de gebiedsontwikkeling geen doorgang vinden.’ En bedrijven die denken neer te strijken in de haven van Amsterdam, vrezen naar elders te moeten uitwijken. Althans, ‘dat soort geluiden horen we’, zegt Dorine Bosman, chief investment officer van Port of Amsterdam (POA). TRANSFORMATORHUISJES Om tegemoet te komen aan de groeiende stroomvraag investeert Liander komende vijf jaar 1 miljard euro in het Amsterdamse netwerk. Er komen zeventien nieuwe verdeelstations bij en elf bestaande stations worden uitgebreid. Tot 2030 moet er in Amsterdam ruimte gevonden worden om duizend transformatorhuisjes bij te plaatsen, en de schop gaat in de grond om kilometers elektriciteitskabel te trekken. Ook TenneT, verantwoordelijk voor het bovenliggende hoogspanningsnet, moet fors investeren. De stroom van Amsterdam wordt immers van elders aangevoerd. Regiomanager Van Engelen verwacht dat in 2027 de grootste problemen voor Amsterdam zijn opgelost. Kan het dus zo zijn dat een nieuw bedrijf de lift en airco nog vijf jaar op een aggregaat moet laten draaien? ‘In het ergste geval zou dat zo kunnen zijn, ja.’ De investering van 1 miljard euro is niet meer dan een tussenstap. De energievraag zal flink blijven doorgroeien. Uit een themastudie van vorig jaar blijkt dat de belasting van het elektriciteitsnet tussen 2019 en 2050 3 tot 4,5 keer zo groot wordt. Dat komt door restaurants die hun gasfornuis inruilen voor een inductieplaat en particulieren die steeds vaker elektrische auto’s aanschaffen. Maar ook grote bedrijven die willen elektrificeren, zoals busmaatschappijen die laadstations bouwen. En dan zijn er de datacenters, die de regio Amsterdam als hotspot zien. Een gemiddeld datacenter heeft de stroomconsumptie van een kleine stad. Vorig jaar was de groei al goed te zien. De grootverbruikersklanten die zich in 2021 bij Liander meldden, vroegen opeens vier keer zo veel stroom als in de jaren daarvoor. Alles bij elkaar opgeteld kunnen die ontwikkelingen flink wat zand in de motor van de energietransitie gooien. ‘Grote bedrijven in de haven die de stap van fossiel af naar elektrificering willen zetten, zouden kunnen zeggen: zolang die congestie er nog is, nemen we die stap niet. Terwijl ze er wel klaar voor zijn’, vreest wethouder Van Doorninck. ‘Dat zou vreselijk zijn. Dat zijn de voorlopers die je juist zou willen ondersteunen.’ HAMSTEREN Wat niet helpt, is dat het praten over krapte op het stroomnet werkt als een selffulfilling prophecy. ‘We zien dat er bedrijven zijn die veel meer capaciteit contracteren dan ze daadwerkelijk nodig hebben’, zegt Alliander-CTO Schut. Van Engelen licht toe wat er in Amsterdam gebeurde: ‘We hebben voor de zomer, in juni, op twee plekken congestie moeten afkondigen: in Amsterdam-Noord en in het Havengebied. Vervolgens zagen we klanten steeds meer en steeds vroeger vermogen vragen.’ Hij snapt waarom bedrijven

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 18 ACHTERGROND RUIMTE dat doen. ‘Vroeger kon je contract gewoon meegroeien met je verbruik. Klanten konden het contract tussentijds ophogen. Maar door congestie is dat ophogen niet meer mogelijk. Dus vragen ze in het begin meer aan om zeker te weten dat ze genoeg hebben.’ Of hier sprake is van hamsteren, vindt de regiomanager lastig te zeggen. ‘Klanten weten vaak niet precies hoeveel elektriciteit ze nodig hebben. Als ze een kantoorpand hebben met airco’s, liften en noem maar op, dan is heel moeilijk te bepalen wat de totale gelijktijdige belasting van die aansluiting wordt. We zien dat klanten aan de veilige kant gaan zitten.’ Van Doorninck rept van ‘strategische aanvragen’ door bedrijven. ‘Dat ze meer aanvragen dan ze daadwerkelijk nodig hebben, omdat ze denken: als er straks congestie komt, wil ik dat vóór zijn.’ De wethouder heeft het van bedrijven zelf gehoord. ‘Ik neem het bedrijven niet kwalijk dat ze een maximale aanvraag doen. Wat we graag zouden willen is dat je met bedrijven kunt kijken: hoe kun je ervoor zorgen dat je die zekerheid wel hebt, maar niet per definitie die maximale aanvraag doet?’ Het is een van de vragen die op het bordje liggen van een taskforce die voor verlichting op het Amsterdamse stroomnet moet zorgen. Afgelopen december kwamen Van Doorninck en vertegenwoordigers van Liander, TenneT en POA (het voormalige Havenbedrijf) voor het eerst bij elkaar. De gemeente zit tegen wil en dank in de tasforce die de congestie moet bestrijden. ‘Het is niet onze verantwoordelijkheid, maar we plukken er wel de wrange vruchten van’, zegt de wethouder. Voor Liander biedt de taskforce vooral uitzicht op een snellere aanleg van verdeelstations. Van Engelen: ‘Door kortere lijnen te organiseren, denken we die besluitvorming te kunnen versnellen.’ Versnellen is hard nodig, legt hij uit. Bedrijven vrezen dat ze naar elders moeten uitwijken ‘Daarvoor is het nodig dat we voldoende fysieke ruimte krijgen van het bevoegd gezag om onze verdeelstations te bouwen. Het bouwen van een onderstation duurt vier tot zeven jaar, waarvan de bouwtijd maar twee jaar is.’ Een locatie vinden en het vergunning- en inspraakproces doorlopen vraagt de meeste tijd. ‘Dat gaat een stuk sneller als je met z’n allen aan tafel zit.’ Van Engelen schat dat Liander door een goede afstemming in de taskforce 20 procent af kan snoepen van de tijd die het nu kost. AFSTEMMEN De taskforce gaat ook kijken of ze vraag en aanbod beter op elkaar kunnen afstemmen. Het scheelt een slok op een borrel of grootverbruikers allemaal tegelijkertijd pieken in hun elektriciteitsverbruik of dat die pieken zijn uitgesmeerd over een etmaal. Daarvoor is het belangrijk dat bedrijven meedoen. ‘Daarom ben ik blij dat in onze taskforce ook het havenbedrijf zit’, zegt Van Doorninck. ‘Daar zitten natuurlijk veel grootverbruikers en het havenbedrijf heeft daar een belangrijke rol in.’ Ze hoopt dat bedrijven aan elkaar stroom kunnen leveren ‘zodat je dat hele net niet meer nodig hebt’. Bosman van Port of Amsterdam heeft nog geen bedrijven aangesproken op een eerlijkere verdeling van de beschikbare stroom. ‘Dat kan niet. Liander is degene die de stroom verdeelt’, zegt ze. Ter inspiratie kijkt ze met een schuin oog naar Schiphol. ‘Die doen nu een pilot waarbij een paar bedrijven die bij hetzelfde onderstation zitten, zich hebben verenigd om het gebruik AMERSFOORT WIL LANDELIJK PLAN VOOR STROOMNET Den Haag treuzelt te zeer bij de energietransitie. Daarom wil Amersfoort dat minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie binnen een half jaar een plan klaar heeft om de problemen met het overvolle elektriciteitsnet aan te pakken. Een motie daartoe is op de laatste VNG-ledenvergadering unaniem aangenomen. Netbeheerders zijn nu met handen en voeten gebonden aan regels die de energietransitie in de weg staan, stelt de Amersfoortse wethouder van energietransitie Astrid Janssen (GroenLinks). Zo mogen ze stroom niet tussentijds opslaan en aanvragen voor aansluitingen niet prioriteren. Maatschappelijk gewenste projecten komen daardoor niet van de grond. ‘We hebben hier in Amersfoort een project met een windmolen. De vraag is: krijg je de businesscase rond als je weet dat je een paar jaar op een wachtlijst staat?’ Ook wil Janssen dat de SDE niet vervalt terwijl duurzame-energieprojecten in de wachtkamer zitten voor een aansluiting op het elektriciteitsnet. ‘We constateren dat het draagvlak wegvloeit, dat de energietransitie vertraagt. Pas de regels aan, zodat je meer vaart maakt’, roept ze op. ‘Gemeenten hebben politiek hun nek uitgestoken met het opstellen van de RES. En nu hebben we ineens een technisch probleem: regels die de oplossing beperken. Die beperkingen kun je wegnemen.’ op elkaar af te stemmen en zo samen de netcapaciteit beter te benutten. In dat soort oplossingen zijn wij ook zeker geïnteresseerd.’ Er is wel al een Shared Energy Platform (SEP) waar bedrijven elektriciteit kunnen uitwisselen, maar de afspraken met de bedrijven moeten nog worden gemaakt. Van Engelen mikt op meer mogelijkheden voor congestiemanagement. In geval van congestie kijkt Liander nu per dag of er klanten zijn die hun energieverbruik kunnen aanpassen. Dat blijkt lastig. ‘Een supermarkt kan niet zeggen: morgen gebruik ik de helft van de elektriciteit. Tot nu toe levert dat dus nog niks op.’ Dit jaar zal de Autoriteit Consument en Markt, op verzoek van de netbeheerders, nieuwe congestieregels vaststellen. Die bieden mogelijkheden om langetermijncontracten of bilaterale afspraken te maken om congestie aan te pakken. ‘Bedrijven die op momenten dat het net het zwaarst belast is, kunnen dan minder energie gebruiken of juist energie leveren aan warmtekrachtkoppeling of andere lokale opwek.’ De gemeente Amsterdam hoopt dat de taskforce helpt een streep te zetten door de landelijke regel die bepaalt dat netbeheerders aanvragers moet aansluiten volgens ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’. ‘Eigenlijk moet je kijken of maatschappelijke implicaties een rol spelen’, vindt Van Doorninck. Zo zou een school voorrang moeten krijgen op een casino. ‘Dat we dan kunnen zeggen: we vinden het maatschappelijk belang van de aanvraag van die school groter. Het casino moet dan maar even wachten. Wettelijk kan dat niet.’ De gemeente Amsterdam en Liander hebben het ministerie gevraagd de regels hiervoor aan te passen. Rest de vraag of Liander die krapte op het net niet eerder had kunnen zien aankomen. ‘Enerzijds hebben we het zien aankomen; daarom zijn we ook heel intensief gaan samenwerken met de gemeente’, reageert Van Engelen. ‘Alleen, de ontwikkelingen zijn sneller gegaan dan we in onze studies zagen gebeuren. Dat heeft ertoe geleid dat de plannen die we hadden niet overal op tijd zijn.’ En laten we wel wezen, schiet de Liander-voorlichter hem te hulp, ‘het klimaatakkoord is pas ruim drie jaar oud. Met doorlooptijden van zeven, acht jaar voor netuitbreiding is het logisch dat we nu niet klaar zijn.’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 MICHEL KNAPEN JURIDISCH 19 Als een Utrechtse ambtenaar zich ziek IN DE CLINCH meldt nadat zij heeft aangegeven haar werk niet goed te kunnen uitvoeren, wordt ze van haar taken ontheven. Gaat de gemeente niet te ver, nu ze geen ander werk krijgt opgedragen? ONAANVAARDBAAR DAT AMBTENAAR ZWEEFT Ambtenaar Isabel Doorakker* zit in het managementteam van de gemeente Utrecht. Zij is belast met personeelsplanning, wat ongeveer tachtig procent van haar werkzaamheden omvat. Als zij enkele jaren in dienst is, voert de gemeente het project Handig Plannen in, waarmee het capaciteitsberekening- en planningsproces moet worden verbeterd. Doorakker was als lid van het capaciteitsteam betrokken bij dit project. Als dit ruim een jaar loopt, meldt Doorakker aan de directeur – die Handig Plannen heeft ingevoerd – dat zij geen ruimte meer voelt om haar werk goed te kunnen uitvoeren. De weerstand tegen planning neemt toe, merkt zij, verbeteringen worden niet gezien. Het vertrouwen in dat proces is weg, en ze ziet geen ruimte om het vertrouwen weer op te bouwen. Ze laat ook weten dat haar gezondheid te wensen overlaat. Een dag later meldt zij zich ziek. Vervolgens worden de personeelsplanningstaken bij Doorakker weggehaald, ‘in het belang van haar gezondheid en van de continuïteit binnen de gemeente’. De taak wordt elders belegd, laat de directeur haar weten: zijzelf slaagt er onvoldoende in om de van haar gevraagde stevige positie ook echt te nemen, zij is niet tegen de planningstaak opgewassen. Dat heeft bij haar geleid tot spanning, stress en uiteindelijk tot werkgerelateerde arbeidsongeschiktheid. Hoewel het planningsproces haar niet goed afgaat, verzet Doorakker zich toch tegen deze veranderingen. Bij de rechtbank De weerstand tegen personeelsplanning neemt toe Midden-Nederland krijgt ze gelijk. Toen de gemeente dit besluit nam was er geen sprake van een dermate lange periode van arbeidsongeschiktheid dat een (blijvende) ontheffing van haar (plannings)taken gerechtvaardigd was. De rechtbank heeft wel oog voor het dienstbelang van het college, de continuiteit van de organisatie en de implementatie van de afspraken uit het project Handig Plannen, maar om dit belang te kunnen veiligstellen was ontheffing van de taak niet noodzakelijk. Het college had een minder ingrijpende maatregel kunnen en ook moeten inzetten. Tegen die uitspraak gaat het college in hoger beroep. ADVERTENTIE inzicht in de maatschappij atlasresearch.nl Welke kansen bieden stedelijke regio’s aan hun bevolking? En waarom presteert de ene regio beter dan de andere? Bij de Centrale Raad van Beroep wijst het college naar de Utrechtse arbeidsvoorwaardenregeling, waarin staat dat een ambtenaar door B&W kan worden verplicht – in het belang van de dienst – tijdelijk niet tot zijn functie behorende werkzaamheden te verrichten, of tijdelijk een andere functie waar te nemen. Het college heeft, constateert de Raad in zijn uitspraak van 30 december 2021, Doorakker weliswaar ontheven van de personeelsplanning (die het overgrote deel van haar werkzaamheden omvatte), maar heeft haar geen andere taken opgedragen. Ook toen zij ging re-integreren, is haar niet opgedragen om, nu haar taken waren ontnomen, aanvullend werk te verrichten. Ze deed toen niet meer dan de resterende werkzaamheden uit haar oorspronkelijke takenpakket. Hierdoor was het voor Doorakker onduidelijk of en in hoeverre de ontheffing van de personeelsplanning als tijdelijk was bedoeld en ook welke andere werkzaamheden zij zou moeten verrichten. Kortom, zij is gedurende een aanzienlijke periode gaan ‘zweven’, wat volgens vaste rechtspraak van de Raad niet aanvaardbaar is. Het college had haar niet van die taak moeten ontheffen, maar moeten voorzien in waarneming van haar functie. Dan had kunnen worden onderzocht welke andere werkzaamheden Doorakker had kunnen doen. Het ontheffingsbesluit van het college wordt vernietigd. * De naam is gefingeerd. ECLI:NL:CRVB:2021:3319

20 SERIE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN DOOR: WOUTER BOONSTRA ‘Te tornen aan Thorbecke’. Met die motie uit 2019 begon het in de Eindhovense raad. Raadsleden Eva de Bruijn (GroenLinks), Jorien Migchielsen (D66) en Marjolein Senden (PvdA) willen meer vrouwen om zich heen. Vandaar hun initiatief Raad zoekt Vrouw. EINDHOVENS OFFENSIEF VOOR MEER VROUWEN IN DE RAAD ‘ SEKSISME KOMT ERBIJ, ALS VROUW’ Van links naar rechts: Jorien Migchielsen, Eva de Bruijn en Marjolein Senden Hoe kwamen jullie tot dit initiatief? Senden: ‘We stelden vast dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in de raad en in besluitvormende posities. En dat we andere manieren moeten vinden om hen politiek actief te krijgen. Raad zoekt Vrouw bestaat, anders opgezet, al in meer gemeenten. Wij hebben het uitgewerkt in een rapport en een focusgroep van niet-politiek actieve vrouwen met politieke interesse.’ De Bruijn: ‘Een derde van de Eindhovense raadsleden is vrouw, terwijl de gemeenteraad een goede afspiegeling moet zijn van de bevolking. Je bent immers de volksvertegenwoordiging.’ Waar lopen vrouwen nu vaak tegenaan in de raad? De Bruijn: ‘Het zit ‘m in de werkwijze en de debatcultuur. Het voorlezen van een BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 SERIE 21 RAADSVERKIEZINGEN In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart zoomt Binnenlands Bestuur met name in op de jongeren. Deel 2: nieuwe vrouwelijke aanwas. scherm en steeds jouw eigen verhaal zenden. Luisteren anderen dan wel? Ik wil graag interactie. Op welke punten kunnen we elkaar wel vinden? Luister naar elkaar, kijk naar waar andere partijen vandaan komen en hoe zij naar de zaak kijken. In de ervaringen van de focusgroep viel dit punt ook op.’ Migchielsen: ‘Wat mij opviel in het presidium is dat een man hetzelfde punt inbracht als een vrouw en dat een derde persoon vervolgens zegt: “Wat hij net zei is een goed idee.” Wordt die vrouw dan niet gehoord? Je ziet ook dat als een vrouw praat, men even koffie gaat halen. Het raadswerk is ook lastig met het moederschap te combineren. Vergaderen tijdens etenstijd of het naar bed brengen van kinderen is dan een ding.’ Senden: ‘Dat herken ik, die overleggen om zes uur! Je moet er echt moeite voor doen om een ander tijdstip te krijgen. Dat wordt dan snuivend gedaan. Of men zegt: dit is nu eenmaal de politiek! Maar kun je niet wat meer rekening met elkaar houden?’ Migchielsen: ‘Laatst hadden we een fijn debat, er werd naar elkaar geluisterd. We kwamen tot elkaar, maar het was niet echt spannend. “Weinig vuurwerk”, zegt een journalist dan. Zij hebben liever iets controversieels. Als ik ben uitgesproken, krijg ik soms het commentaar dat ik fel ben, terwijl een mannelijke collega die hetzelfde zegt wordt geprezen om de inhoud.’ Uit de recente enquête onder onze raadsleden bleek dat de vergadertijden ideaal zijn voor mannen zonder zorgtaken. Is dat een veeg teken? De Bruijn: ‘Dat is niet inclusief. Veel mensen gaan erop vooruit met een andere vergadercultuur, ook mannen met zorgtaken.’ Migchielsen: ‘Er wordt best makkelijk op het laatste moment over onze agenda’s besloten: de raad kan wel om twee uur of zeven uur. Maar het is zo al een hele puzzel.’ Onderzoeker Julia Wouters vertelde op onze website over dominantiestrategieën die in de raad worden gehanteerd. In hoeverre herkennen jullie die? De Bruijn: ‘Ik denk dat het onbewust gebeurt, maar ik herken het wel. Een week na mijn voorstel kwam een man ermee. Er zijn handvatten om daarmee om te ‘ Meer interactie, meer luisteren naar elkaar’ gaan. Bewustzijn is één: “O, wat fijn dat je mijn idee nu support.” Of Jorien zegt: “Eva stelde dat ook al voor, wat fijn dat er breder draagvlak voor is”.’ Senden: ‘Het gaat om bewustwording. Het is geen boze opzet. Dat is de toegevoegde waarde van dit cultuuronderzoek.’ Volgens sommige raadsleden is er geen probleem en hoeven er helemaal niet meer vrouwen in de raad. Migchielsen: ‘We horen ook uit andere gemeenten dat het volgens de mannen geen probleem is. Maar hoe schever de verhouding, des te hoger de urgentie. Er zijn ook vrouwen die het niet nodig vinden, maar dat vind ik het Stockholmsyndroom. Als je je er niet bewust van bent, ben je gewend aan de cultuur.’ Senden: ‘Het is kenmerkend voor de discussie in de samenleving. Als we ons anoniem kunnen uiten, is het ineens niet meer zo belangrijk. Terwijl het ook goed is voor de kwaliteit van de besluitvorming. Dat is de sleutel om te komen tot diversiteit.’ De Bruijn: ‘Ons initiatiefvoorstel is ook niet unaniem aangenomen. De VVD was tegen. Overigens niet omdat ze tegen diversiteit zijn, maar vanwege de ambtelijke capaciteit. En het CDA wilde geen onderzoek.’ Wat zijn wat jullie betreft mogelijke nieuwe werkvormen voor de raad? De Bruijn: ‘We kunnen nieuwe vormen van debatteren uitproberen: meer interactie, meer luisteren naar elkaar en elkaar proberen te vinden. Ook op de inhoud.’ Senden: ‘Andere tijdstippen. Overdag, of juist korter of een ander type vergadering. In Engeland konden raadsleden een beroep doen op een onkostenvergoeding als ze ’s avonds moesten vergaderen. Zo kun je zorgtaken beter combineren.’ De Bruijn: ‘Ik zie ook iets in de buddyrol: startende raadsleden krijgen een buddy om politieke strategieën door te nemen. Je hebt er dan een mentor bij.’ Haat is vaker gericht tegen vrouwelijke politici. Houdt dat vrouwen tegen? De Bruijn: ‘Dat kwam ook uit het onderzoek en de Raad zoekt Vrouw-bijeenkomst. Vanuit politieke partijen krijg je steun in hoe je hierop moet reageren. Dat maakt het gemakkelijker om het niet persoonlijk op te vatten en er goed mee om te gaan.’ Migchielsen: ‘Je kunt het niet stoppen. Er zijn altijd anonieme toetsenbordhelden. Ik was tegen Zwarte Piet en kreeg daar doodsbedreigingen over. Seksisme komt erbij, als vrouw. Het raakt je wel. Het leidt af. Het is fijn als anderen jou steunen en het serieus wordt opgepakt in de gemeente. Het is niet jouw schuld. Je wordt niet aan je lot overgelaten. En het is niet normaal. Als het je overkomt: vraag hulp. Dat zeg ik ook expliciet tegen alle kandidaten op de lijst.’ Waarom moeten vrouwen toch kiezen voor het raadslidmaatschap? De Bruijn: ‘Omdat het een supertoffe baan is die veel kansen geeft om dingen in de stad te veranderen.’ Migchielsen: ‘Je verbreedt jezelf en leert de stad op een andere manier kennen. Je voegt iets toe en bent zinnig bezig. Het plezier overheerst. Ik ben positief over het raadswerk. Je leert onderhandelen en goed luisteren. Als meer vrouwen hun vinger opsteken, ontstaat een vliegwieleffect. Probeer het gewoon.’ Senden: ‘Het is heel eervol. Er is vaak negativiteit over het bestuur, maar er is deze periode knetterhard gewerkt. Je kunt iets betekenen voor een groep en de stad. Ik ben dankbaar voor die kans. Je groeit er ook van als persoon: je probeert eruit te komen met elkaar of het oneens te zijn. Eigenlijk zou iedereen verplicht eens raadslid moeten zijn.’

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 22 ESSAY RUIMTE BEELD: SHUTTERSTOCK FOTO: CORBIS / H.H. VAN ELASTIEK ESSAY EEN LAND Het nieuwe kabinet belooft zwart op wit om zich in te zetten voor een goede ruimtelijke inrichting van Nederland. De enorme ruimtelijke transformaties die op ons afkomen, moeten óók bijdragen aan goede omgevingskwaliteit. Maar hoe? Vooralsnog blijft het akelig stil als de vraag klinkt: hoe kun je een vergunning weigeren als deze niet aan de doelstellingen bijdraagt? Hulp van de nieuwe minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is onmisbaar om van de papieren tijger van ‘omgevingskwaliteit’ een bijtertje te maken. We komen er niet met visionaire bespiegelingen over het belang van een aantrekkelijke, duurzame en doelmatige leefomgeving. In de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) wordt gesteld dat ‘het concretiseren en operationeel maken van leefomgevingskwaliteit moet gebeuren bij daadwerkelijke ruimtelijke ingrepen.’ De crux ligt bij de uitvoering. Omgevingsvisies moeten vertaald worden naar concrete inhoud, naar processen en naar regels voor vergunningen, toezicht en handhaving. Maar hoe doe je dat? Niemand die het weet. De rijksoverheid blijft tot op heden erg stil. Op aantasting van het nationaal belang van goede leefomgevingskwaliteit staat geen duidelijke sanctie. Provincies en vooral gemeenten krijgen een zorgplicht opgelegd voor omgevingskwaliteit, maar of en hoe ze aanspreekbaar zijn als ze die plicht verzaken, is onduidelijk. Goede omgevingskwaliteit is een abstracte doelstelling. De wet heeft nog twee andere hoofddoelen: een veilige en een gezonde leefomgeving. In deze sectoren werkt men van oudsher met streef- en grenswaarden om de milieu- en gezondheidskwaliteit te normeren. Omgevingskwaliteit daarentegen kun je niet normeren en afvinken, maar moet je interpreteren, steeds weer. Er is altijd afwegingsruimte. Kwaliteit is afhankelijk van plaats en tijd, en van de belangen van huidige en toekomstige betrokkenen. Wát goede omgevingskwaliteit is, daar moet je het met elkaar over eens worden. BAUKULTUR Goede omgevingskwaliteit staat of valt bij een ruimtelijk proces dat de omgeving eer aandoet. Het omvat veel méér dan prachtige architectuur. Dit inzicht zien we ook op Europees niveau, bijvoorbeeld in de Verklaring van Davos en het Nieuw Europees Bauhaus van de Europese Unie. De Europese landen streven naar een levendige Baukultur die acht criteria omvat. De eerste drie zijn bekenden uit de sfeer van ruimtelijke kwaliteit: de identiteit van een gebied, de schoonheid van een plek en de inpassing in de landschappelijke of stedelijke context. De volgende vier hebben te maken met de verbreding tot omgevingskwaliteit: functionaliteit, duurzaamheid, economische waarde op langere termijn en sociale diversiteit van gebieden. En tot slot het criterium van governance: dat omvat de processen, de participatie, de democratische waarden. Een centrale gedachte van de Omgevingswet is dat integrale afweging plaatsvindt op grond van het ‘ja, mits…’-principe. De overheid wil initiatieven uit de samenleving omarmen in plaats van met achterdocht bekijken. De nadruk ligt niet op het voorkomen van wat onaanvaardbaar is, maar op het bevorderen van wat gewenst is. Het accent ligt op visie, ambities en doelstellingen. De normen en regels zijn minder bindend dan ze voorheen waren. FLEXIBELE REGELS Dit vraagt een fundamenteel andere houding. De nieuwe wet veronderstelt een grote verantwoordelijkheid voor de publieke zaak, ook van (private) investeerders. En het vraagt om ambtenaren en bestuurders met het vermogen om samenhang te brengen in de kwalitatieve beoordeling van initiatieven: een integrale beoordeling dus. Dit vraagt om flexibele regels en om transparantie bij het afwegen van alle belangen. In het Schetsboek voor een omgevingsplan op kwaliteit stelden wij dat ESSAY 23 flexibele, open doelvoorschriften in het omgevingsplan vergezeld moeten gaan van heldere procesregels. Want wie zich bij een rechter niet kan beroepen op rechtszekerheid biedende normen, moet tenminste zeker weten dat alle belangen in het proces volwaardig en bewijsbaar zijn gewogen. Die gedachte is verder uitgewerkt in de Hand reiking Adviesstelsel Omgevingskwaliteit. De handreiking schetst hoe het kwaliteitsgesprek een rode draad kan vormen in ruimtelijke processen. Hoe eerder het gesprek begint, hoe meer ruimte er is om te zoeken naar de beste kwaliteit. Dit is in lijn met de motie van de Tweede Kamer voor vroege en brede kwaliteitsadvisering in plaats van een sectorale welstands- en monumentenbeoordeling aan het eind van de rit. Ook dit vraagt een andere houding. Op veel plekken in het land wordt gewerkt aan de inhoud, de processen en de regels voor goede omgevingskwaliteit. Het is een zoektocht waarbij projectleiders, ontwerpers, planologen en juristen op talloze vragen stuiten. We schetsen drie voorbeelden. GEEN TANDEN De gemeente Goeree-Overflakkee is begonnen met de inhoud. Met steun van de provincie Zuid-Holland is het ‘ Normen en regels zijn minder bindend dan voorheen’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

INGEZONDEN MEDEDELING ESSAY 25 ‘ De beleidsinhoudelijken komen er amper aan te pas’ FLIP TEN CATE IS DIRECTEUR VAN DE FEDERATIE RUIMTELIJKE KWALITEIT JOSÉ VAN CAMPEN IS ZELFSTANDIG PLANOLOOG Landschaps profiel Kop van Goeree opgesteld. Aanleiding is de economische druk op het hoog gewaardeerde zandwallen- en schurvelingenlandschap. Het lijkt een vicieuze cirkel: een aantrekkelijk landschap trekt mensen en activiteiten aan, de nieuwe ontwikkelingen bedreigen vervolgens de karakteristieken waar het om ging. Het Landschapsprofiel geeft een nauwkeurige analyse van het landschap en beschrijft vijf kernwaarden: de contrasterende landschappen, de openheid, de combinatie van stilte, rust en beweging, de bestaande tradities en verhalen, en de basis van water en bodem. Transformaties zijn mogelijk, mits deze kernwaarden worden gerespecteerd. Het Landschapsprofiel geeft een ge - sprekskader en levert – als het in goede handen is – een handreiking voor realiseren van omgevingskwaliteit, maar het heeft (nog) geen ‘tanden’. Het concretiseren en operationeel maken van omgevingskwaliteit bij daadwerkelijke ruimtelijke ingrepen – de opdracht van de NOVI – ontbreekt. Naar verluidt was er een hoofdstuk met concrete richtlijnen in de maak, maar dat is geschrapt omdat de gemeente niet in de sfeer van ‘dit mag niet en dat mag wel’ terecht wilde komen en de consequenties voor de processen en de regels niet kon overzien. DILEMMA De gemeente Haarlemmermeer probeert een stap verder te gaan. De gemeente vindt het ruimtelijk karakter belangrijk: het boerenlandschap, de polderwegen, de gemalen, de Ringvaart, de luchthaven en de 31 kernen met hun eigen sfeer. Hier speelt hetzelfde dilemma: economische groei zet de geliefde karakteristieken onder druk. ‘Er zijn momenten dat ik me zorgen maak over hoe we letterlijk de ruimte vinden voor al onze ambities. Hoe houden we het leefbaar, open en groen?’ zegt de wethouder in het voorwoord van de omgevingsvisie. De ambities ten aanzien van omgevingskwaliteit zijn in de omgevingsvisie samengevat in tien gouden regels, die uiteindelijk bij alle vergunningaanvragen ook juridisch bindend moeten zijn. ‘Opvallen mag alleen in positieve zin’, is zo’n regel. En: ‘Mensen in de omgeving hebben een rol’. De gemeente werkt nu samen met de Stichting MOOI Noord-Holland aan een nota Omgevingskwaliteit die het gat moet dichten tussen de ambities uit de omgevingsvisie en het nieuwe omgevingsplan. De nota Omgevingskwaliteit zal criteria bevatten gebaseerd op de integrale omgevingskwaliteit in een gebied. De ‘gemeentelijke adviescommissie voor omgevingskwaliteit’ zal deze criteria als uitgangspunt nemen en krijgt een rol die breder is dan die van de huidige welstandscommissie. Geheel in de geest van de Omgevingswet, zou je denken. Maar men stuit op een onevenwichtigheid in de wet: de beleidsregels voor het uiterlijk van bouwwerken moeten worden vastgesteld door de gemeenteraad, de overige beleidsregels voor goede omgevingskwaliteit kunnen door het college van B&W worden vastgesteld. Waarom die scheidslijn, waar moet hij liggen en wat zijn de juridische consequenties? Niemand die het weet. BELEIDSHUIS De gemeente Súdwest-Fryslân is bezig met een Programma Omgevingskwaliteit. Deze gemeente heeft een bijzonder landschap, gevormd door ijsmassa’s, erosie, vervening en menselijke activiteiten. Verspreid in dit beschermde landschap liggen 89 kernen. Net als op de Kop van Goeree zijn water en land belangrijke kernwaarden. De gemeente heeft een ‘beleidshuis’ gebouwd waarin de langetermijndoelen van de omgevingsvisie worden gekoppeld aan programma’s voor de uitwerking van beleid en maatregelen. Integraal is hier écht integraal: in de omgevingsvisie zet de gemeente de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties (VN) in als ordeningsprincipe. De abstracte doelstellingen van de VN zijn vertaald naar een eigen SDG-kompas dat een afwegingskader en gespreksmiddel vormt bij initiatieven. Voor de uitwerking komen er thematische én gebiedsgerichte omgevingsprogramma’s. Deze programma’s zijn verbonden met algemene regels en gebiedsgerichte regels in het omgevingsplan. De gemeente koppelt dit ook aan de dienstverlening onder de Omgevingswet door verschillende serviceformules uit te werken (een serviceformule geeft aan welke dienstverlening burgers en ondernemers ontvangen). Uiteraard is dit alles nog in ontwikkeling; het Programma Omgevingskwaliteit moet nog vorm krijgen en er spelen nog veel vragen. CREATIVITEIT EN DURF Deze drie voorbeelden stemmen hoopvol. Maar het vergt ontzettend veel energie, kennis, denkvermogen, creativiteit en durf om kwaliteitsambities te operationaliseren en te concretiseren. Het vraagt samenwerking tussen ruimtelijk ontwerpers die de kneepjes van governance-processen in de vingers hebben en innovatieve planologen. Helaas hebben veel gemeenten een schreeuwend tekort aan zulke mensen. Juristen en communicatie-experts ontfermen zich momenteel over de invoering van de Omgevingswet; de beleidsinhoudelijken komen er vaak nauwelijks aan te pas. Daarom wanhopen we soms over de revolutionaire beloftes van de Omgevingswet. Het is al zo moeilijk om te voldoen aan het nieuwe Digitaal Stelsel (DSO), om gewoontes te veranderen en om het Omgevingswetjargon te begrijpen. Wat gaat er schuil achter ‘een evenwichtige toedeling van functies aan locaties’? Wat betekent ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’ in concrete vergunningprocessen? Wat houdt de ‘bruidsschat’ in en wat is precies het juridische verschil tussen ‘inrichting’, een ‘activiteit’ en een ‘functie’? Om nog maar te zwijgen over de polarisatie rond de rol van de gemeenteraad en de betekenis van de participatie in het nieuwe stelsel. Als een rimpelloze, beleidsneutrale invoering van de Omgevingswet bijna een decennium op zich laat wachten – de eerste contouren van de wet verschenen in 2012 – is het de vraag of het ooit nog wat wordt met de revolutionaire beloftes ervan. Toch denken wij dat er nog hoop is voor innovatief sturen op goede omgevingskwaliteit. We roepen de nieuwe minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening op om hierbij heel snel de helpende hand te bieden zodat niet iedere gemeente zelf het wiel hoeft uit te vinden. Dit is een nationaal belang. Consistent en transparant beleid voor goede omgevingskwaliteit is onmisbaar bij de aanpak van de enorme ruimtelijke opgaven van deze tijd. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

KAMES! Netwerk van het Jaar Winnaar JAN FUTUR LIVE! WERD MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 DOOR: ADRIAAN DE JONGE FOTO: JOSSE DE VOOGD VERKIEZINGEN ACHTERGROND 27 In de Atlas van Afgehaakt Nederland gaan René Cuperus en Josse de Voogd op zoek naar Nederlanders die buitengesloten zijn geraakt van de politieke en maatschappelijke mainstream. Waar de landelijke politiek zich lijkt af te keren van die groep, lukt het lokale partijen soms wel om deze burgers ‘aangehaakt’ te houden, zien de auteurs. ‘Sommige lokale partijen weten de juiste toon te vinden.’ ATLAS BRENGT ONBEHAGEN EN WANTROUWEN IN KAART LOKALE PARTIJEN KUNNEN ‘AFHAKEN’ VOORKOMEN Op de dag dat het kersverse kabinetRutte IV triomfantelijk op het bordes stond voor het traditionele foto moment, stonden duizenden Groningers om een heel andere reden buiten in de kou. In tegenstelling tot de nieuwe ministers en staatssecretarissen stonden ze niet opgesteld in een nette formatie, op anderhalve meter afstand van elkaar, maar in lange kronkelende rijen. Ze deden allemaal een poging om een subsidie te verzilveren voor het versterken en verduurzamen van hun huizen in het aardbevingsgebied. Die twee beelden naast elkaar, paleis Noordeinde enerzijds en de eindeloze subsidierijen in Groningen anderzijds, hadden zo de cover kunnen worden van de Atlas van Afgehaakt Nederland, vindt auteur René Cuperus. ‘De vernedering van die mensen, soms bejaarden van tachtig, die in kou in de rij moesten staan voor geld dat ze toch niet kregen, en tegelijkertijd de euforie op het bordes – de hele kern van de atlas zit ‘m in dat beeld.’ De Atlas van Afgehaakt Nederland, die eind vorig jaar uitkwam, is het geesteskind van columnist en adviseur René Cuperus en onderzoeker Josse de Voogd (‘dé specialist op het gebied van electorale geografie’, aldus Cuperus). In de atlas gaan Cuperus en De Voogd op zoek naar Nederlanders die ‘niet meer meedoen’, die buitenstaanders zijn geworden in het politieke en maatschappelijke leven. De aanleiding voor het boek was het rapport Lage drempels, hoge dijken van de staatscommissie onder leiding van Johan Remkes. Die onderzocht in 2018 of de Het Waterkwartier in Nijmegen, wijk met veel relatief veel afhakers ‘ Miljarden voor stikstof en klimaat, maar geen geld voor de jeugdzorg’ parlementaire democratie nog naar behoren functioneert. ‘De maatschappelijke realiteit laat zien dat de parlementaire democratie op dit moment niet voor iedereen even goed werkt en dat burgers voor wie de democratie minder goed werkt, dreigen af te haken op de politiek of al afgehaakt zijn’, valt te lezen in het rapport. PROTESTSTEM De atlas is een verdere verkenning van die groep afgehaakte Nederlanders, legt Cuperus uit. ‘Wie zijn dat? Waar wonen ze? Wat kunnen we eraan doen?’ De atlas geeft zowaar antwoord op al die vragen – al zijn het antwoorden die zelf ook weer nieuwe vragen oproepen.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 28 ACHTERGROND VERKIEZINGEN ‘Buitenstaander-partijen’ TK 2021 Om met de eerste vraag – wie zijn de afgehaakte burgers? – te beginnen. ‘Afgehaakt’ is geen statisch begrip, zegt Cuperus, maar in de atlas wordt de groep benaderd door te kijken naar stemgedrag. Niet komen opdagen bij verkiezingen of stemmen op een ‘buitenstaanderpartij’ is een teken van afhaken. Die buitenstaanders zijn partijen als PVV en FVD, maar ook DENK. ‘Je ziet dat de buitenstaanderpartijen nauwelijks meeregeren’, legt Josse de Voogd uit. ‘En ze zijn ook niet via andere organisaties vertegenwoordigd.’ Wat blijkt? ‘Het stemmen op buitenstaanders correleert sterk met achterstanden op het gebied van werk, inkomen en opleiding’, aldus De Voogd. ‘En ze wonen op specifieke plekken.’ De buitenstaanders doen het goed in het zuiden, in industriële regio’s, in (voormalige) groeikernen en in krimpgebieden, concluderen de twee auteurs. Bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen werd er ook in delen van het noordoosten van Nederland relatief veel op de buitenstaanders gestemd (zie afbeelding). Cuperus en De Voogd noemen het de ‘periferisering van de proteststem’. De gevestigde partijen zijn juist goed vertegenwoordigd in het midden en oosten van het land. Opvallend is dat ook gezondheid een belangrijke rol speelt in het afhaken. Sterker nog: een slechte gezondheid is een nóg betere voorspeller voor het stemmen op buitenstaanderpartijen dan indicatoren als inkomen en opleiding. Waarom dat zo is, is moeilijk te verklaren. ‘Als je een slechte gezondheid hebt, kom je ook sneller in aanraking met overheidsinstanties, en dus met wat daaraan schort’, weet De Voogd, die zelf ook met gezondheidsproblemen kampt, uit eigen ervaring. ‘Helaas is het nogal eens complex en vernederend en gaan er dingen bedoeld of onbedoeld mis.’ Bovendien hangt gezondheid samen met allerlei andere achterstanden. ‘Het lijkt erop of bij gezondheid tegelijkertijd individuele factoren – opleiding, inkomen en leeftijd –, als ook de meer maatschappelijke dimensie van sociale samenhang, eenzaamheid, vertrouwen en burgerschap samenkomen’, schrijven de auteurs in de atlas. ‘Kunnen we naast een ‘diplomademocratie’ wellicht ook spreken over een ‘gezondheidsdemocratie’? maken met sociale structuren die vaak honderden jaren terug gaan.’ Toch kan de overheid bijdragen aan een cultuur van gemeenschapszin, zegt Cuperus. ‘Een conciërge kan belangrijk zijn, of een woningbouwvereniging die niet alleen op de stenen let.’ Het wegtrekken van publieke voorzieningen uit de niet-Randstedelijke regio’s heeft juist een versterkend effect op afhaakgedrag in de perifere gebieden. In die zin, merken de auteurs op, zijn mensen niet per se doelbewust afgehaakt, maar eerder ‘afgehaakt gemaakt’, door overheidsbeleid of door allerlei maatschappelijke veranderingen. ‘Afhaken is ook vaak: niet meer mee kunnen’, schrijven ze. ‘Het tempo van de zogenaamde meritocratische race niet kunnen bijhouden.’ Zijn het ook de afgehaakte NederGezondheid gaat over deelname en toegang tot werk, inkomen, gezien worden, en tot ‘aanhaken’.’ GEMEENSCHAPSZIN Dat inkomen, werk en opleiding niet alles kunnen verklaren, blijkt uit de ‘burgerschapszone’ die de auteurs identificeren. De bevolking van dat gebied scoort weliswaar relatief laag voor inkomen en opleiding, maar komt toch in groten getale opdagen bij verkiezingen. Deze groep stemt dan nog vaak op gevestigde partijen. Ook is de gezondheid goed en de sociale samenhang sterk. De burgerschapszone tekent zich op de landkaart af als een diagonale gordel van zuidwest naar noordoost. Cuperus: ‘Dat gaat op voor gebieden met gemeenschapszin. Buren letten op elkaar. Er is onderling vertrouwen. Je hebt een kopie van elkaars huissleutel.’ De Voogd: ‘Je ziet het aan een hoge mate van vrijwilligerswerk en bloeddonaties bijvoorbeeld.’ Met andere woorden: een onderliggende sociale structuur kan het effect van individuele kenmerken ‘dempen’. Dat biedt kansen: waar zo’n sociale samenhang bestaat, wordt de kans op afhaken immers verkleind. Maar dat onderlinge vertrouwen is niet zomaar opgebouwd, denkt De Voogd. ‘Het is moeilijk af te dwingen. Dat heeft te landers die begin 2021 de winkels in Rotterdam- Zuid plunderden tijdens de avondklok rellen, of buiten het Torentje door de televisiespeech van premier Rutte heen toeterden? ‘Lastig te zeggen’, vindt De Voogd. ‘Het is nog onduidelijk wie dat zijn. Daar is nog weinig onderzoek naar gedaan.’ Wel zet de coronacrisis alles op scherp, denkt Cuperus. ‘De verschillen in gezondheid worden nóg belangrijker. En wij zien veel afgehaakten in de lagere middenklasse, en daar zit veel corona- ellende.’ DEMPENDE KRACHTEN Nog even terug naar dat bordes. Stond daar een kabinet dat oog heeft voor het afgehaakte deel van het land? De atlas-makers hebben er weinig vertrouwen in. ‘Op het bordes missen we maandag de minister voor de (verweesde) Middengroepen en de minister voor de niet-Randstad’, twitterde Cuperus. ‘D66 is de representant van hoogopgeleid Nederland, VVD de representant van rijk Nederland’, licht hij toe. ‘Daar is op zich niks mis mee, maar wel als ze onvoldoende rekening houden met de groepen die ze niet vertegenwoordigen. Dat is het alarm van deze atlas.’ De inhoud van het coalitieakkoord geeft in ieder geval weinig blijk van begrip voor de zorgen en behoeften van afgehaakt Nederland, vindt Cuperus. ‘De hele sociaBINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 29 le kwestie rondom de klimaattransitie, dat mensen die daar het geld niet voor hebben zich bedreigd voelen, daar is nauwelijks aandacht voor. Dat mist totaal tact en geduld voor niet-Randstedelijk Nederland. Er zijn miljarden voor stikstof en klimaat, maar geen geld voor de jeugdzorg en de gemeentelijke voorzieningen staan wéér onder druk.’ Menig politieke of maatschappelijke coalitie is ook het product van een politieke uitruil, ziet De Voogd. ‘Cultureel links en economisch rechts. Dat is precies het tegenovergestelde van waar de buitenstaanders vaak staan. Die willen minder migratie en meer sociale zekerheid.’ De afstand tussen het nieuwe kabinet en afgehaakt Nederland is ook in de atlas terug te zien, in een assenstelsel dat ontleend is aan onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Op de horizontale as staat ‘tevredenheid met het eigen leven’, op de verticale as gaat het om maatschappelijk optimisme of pessimisme. De stemmers op regeringspartijen VVD en D66 staan samen in de verre rechterbovenhoek: ze zijn sterk van mening dat het de goede kant op ‘ Lokale partijen weten soms de juiste toon te vinden’ gaat met Nederland en konden haast niet contenter zijn met hun eigen situatie. Wie staat er diametraal tegenover? De PVV van Geert Wilders, de grootste oppositiepartij, die ooit alleen als gedoogpartner meedeed. Ook de niet-stemmers en de andere buitenstaanderpartijen, zoals SP, FVD en PvdD, staan in het kwadrant linksonder. De situatie in de lokale politiek is wat dat betreft hoopvoller, vindt Cuperus. ‘In gemeenten is er wel een fenomeen dat deze dynamiek iets dempt: de lokale partijen. Die zijn vaak niet links en niet rechts. Niet academisch, maar veel gematigder dan Wilders of Baudet. Sommige lokale partijen weten de juiste toon te vinden.’ Ook de burgemeester, die boven de partijADVERTENTIE en staat, kan een dergelijke rol spelen, denkt Cuperus, ‘als burgermoeder voor iedereen’. Maar om die dempende krachten de ruimte te geven, is het wel van belang dat de gemeenten kunnen rekenen op voldoende financiering, tekent hij daarbij aan. ‘En we moeten oppassen met gemeentelijke herindelingen, want dat vervreemdt ook mensen.’ De Voogd: ‘Lokale partijen positioneren zich nogal eens als economisch links en cultureel rechts, dus het tegenovergestelde van de uitruil tussen hoogopgeleiden die je landelijk vaak ziet.’ De aankomende gemeenteraadsverkiezingen zullen dan ook een belangrijke graadmeter zijn voor de stemming onder afgehaakt Nederland. Cuperus: ‘Het zou een opstand van onbehagen, van wantrouwen kunnen worden. Tenzij het kabinet laat zien dat ze de boodschap hebben verstaan. Dat zal de echte test worden voor dit kabinet de komende maanden.’ De Voogd: ‘Ik ben benieuwd of de lokale partijen nog verder gaan groeien. De VVD is lokaal vaak al heel klein. Dat is al geen traditioneel grote partij meer. Kan dat nog verder verschuiven?’

30 ACHTERGROND BESTUUR DOOR: YOLANDA DE KOSTER FOTO: SABINE JOOSTEN / ANP-HH De lokale democratie is niet in crisis, maar er zijn genoeg problemen om aan te pakken. Structuurwijzingen zijn volgens Julien van Ostaaijen niet nodig. Wel vraagt deze tijd om een andere houding van politici en politieke partijen. Vrijblijvende burgerparticipatie kan echt niet meer. LOKALE POLITIEK MOET DE SCHIJNWERPERS IN ONBEKEND MAAKT ONBEMIND Vier jaar geleden stak Julien van Ostaaijen de thermometer in de lokale democratie. Nu, in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart, heeft de universitair docent bestuurskunde aan Tilburg University en lector Recht & Veiligheid bij Avans Hogeschool dat opnieuw gedaan. Met een brede blik: hij heeft niet alleen het functioneren van de lokale politiek onder de loep genomen, maar ook de houding van de samenleving en van de landelijke politiek op die lokale democratie. Van Ostaaijen komt tot min of meer dezelfde conclusie als in 2018. De lokale democratie functioneert niet optimaal, maar er is geen sprake van een crisis. Gemeenten vervullen hun taken grosso modo naar behoren, maar vergeten wel te vaak de samenleving erbij te betrekken. In zijn nog te verschijnen boek Lokale democratie doorgelicht. Het functioneren van een onbegrepen bestuur verdeelt hij de problematiek in drie lagen: de lokale samenleving, de lokale politici en de landelijke politiek. Binnenlands Bestuur nam met Van Ostaaijen op deze drie niveaus de belangrijkste knelpunten door, waarbij de bestuurskundige mogelijke oplossingen aandraagt. DE SAMENLEVING HET PROBLEEM ‘Om van de lokale democratie te houden, moet je haar op zijn minst kennen’, stelt Van Ostaaijen. Zeker bij jongeren ontbreekt het aan kennis, en daarmee aan liefde. Uit diverse onderzoeken blijkt dat jongeren nauwelijks weten waar de gemeenteraad over gaat. Voor een ruime meerderheid van de jongeren staat daarnaast de landelijke politiek dichter bij dan die in de eigen gemeente. Ook volwassenen staan niet te trappelen om actief te worden in de lokale democratie. ‘Nederlanders zijn echt bereid de handen uit de mouwen te steken, neem de vele mantelzorgers. Maar als je kijkt naar politieke activiteit en interesse blijft dat achter. Je zou zeggen dat er potentieel zit, maar op de een of andere manier bereikt dat potentieel niet de lokale politiek.’ DE OPLOSSING Dé oplossing heeft Van Ostaaijen niet. Er zijn ook meerdere oplossingen denkbaar. De samenleving moet in ieder geval meer bij de politiek worden betrokken. Om te beginnen moet er in het (middelbaar) onderwijs meer aandacht voor lokale democratie komen. ‘Elke week een half uur les over het lokaal bestuur is wellicht een iets te grote inbreuk op een lesprogramma, maar er moet op scholen wel veel meer gebeuren dan nu. Ik heb ook niet de illusie dat na deze lessen jongeren massaal het lokale bestuur interessant vinden, maar die weg moet je wel bewandelen.’ De jongeren moeten op zijn minst leren hoe de lokale democratie werkt en wat het takenpakket van een gemeente is, vindt Van Ostaaijen. En daarna zouden de jongeren moeten snuffelen aan de praktijk, door bijvoorbeeld stage te lopen bij een wethouder of aan te sluiten bij een werkbezoek van de gemeenteraad. Inwoners moeten daarnaast door lokale politici en bestuurders worden betrokken, uitgedaagd en gestimuleerd om aan de lokale democratie mee te doen. Burgerparticipatie is een van de manieren om dat te bereiken. ‘In een situatie waarin zo weinig mensen zijn geïnteresseerd in de politiek zeg ik: koester iedereen. Dat je in burgerparticipatietrajecten steeds dezelfde mensen tegenkomt, weegt niet op tegen het feit dat je iedereen hard nodig hebt.’ Wel moet voorkomen worden dat inwoners tijdens of na een traject gedesillusioneerd afhaken. ‘Veel gemeentebesturen gaan wel erg vrijblijvend om met de resultaten van participatietrajecten. Durf invloed uit handen te geven.’ Van Ostaaijen vindt dat uitkomsten van participatietrajecten meer leidend moeten worden. ‘Natuurlijk moet je als bestuurder altijd afwegingen maken, maar er moet serieuzer met de resultaten worden omgegaan.’ HET LOKALE BESTUUR HET PROBLEEM Bestuurders en overheden moeten van onbesproken gedrag en integer zijn, stelt Van Ostaaijen. Ook moeten zij het goede voorbeeld geven. Dat gaat lang niet altijd goed. De Politieke Integriteitsindex komt ieder jaar tot vijftig affaires; daarbij wordt gekeken naar alle bestuurslagen, dus niet alleen naar het lokaal bestuur. ‘Op tienduizend bestuurders en politici is vijftig misschien niet veel, maar elke affaire is er een te veel. Uit onderzoek onder lokale bestuurders lijkt dit aantal overigens het topje van de ijsberg te zijn. Het gaat daarbij wel om vermoedens, niet om bewezen niet-integer gedrag.’ Vaak zitten er ook hele knullige dingen bij, weet Van Ostaaijen. Zoals een gemeenteraad die akkoord gaat met de aanstelling van een wethouder voor 95 procent, zodat de wethouder zijn neveninkomsten kan behouden. ‘Wettelijk gezien is er geen vuiltje aan de lucht, maar je moet gevoel BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 31 hebben voor hoe de samenleving daarnaar kijkt. Die kijkt toch net iets kritischer en strenger naar politici en bestuurders en verwacht van hen ander moreel gedrag dan ze van zichzelf verwacht. Je kunt zeggen dat dit hypocriet is, maar het is wel hoe het werkt. Daar moet je als bestuurder rekening mee houden.’ Het organiseren van tegenmacht schiet soms tekort. ‘Tegenmacht is essentieel onderdeel van de lokale democratie’, schrijft Van Ostaaijen. ‘Democratie is meer dan zorgen voor een goede verbinding tussen de lokale samenleving en het lokale bestuur. In een democratie is het ook van belang bescherming te bieden aan minderheden tegen de meerderheid, en andersom.’ DE OPLOSSING Lokale bestuurders zijn zelf verantwoordelijk voor het organiseren van hun eigen tegenmacht, vindt Van Ostaaijen. Tegenmacht kan op verschillende manieren worden georganiseerd. Zoals de inzet van een actieve rekenkamer, waar raad en griffie in de ogen van de bestuurskundige vaker een beroep op moeten doen. Maar ook goede informatievoorziening is belangrijk. Van Ostaaijen heeft geen goed woord over voor de situatie waarbij premier Rutte − voor het beruchte 1-april-debat over ‘Omtzigt, functie elders’ − een gespreksverslag, als fractievoorzitter van de VVD, eerder kreeg dan de rest. ‘Het lijkt klein, maar gedoe om informatievoorziening is van alle tijden. Als informatievoorziening politiek wordt gemaakt − door het te veel te geven, of te beperkt, of met geheimhouding − kun je er allerlei politieke spelletjes mee spelen. Informatie wel aan de een, maar niet of later aan een ander geven, vind ik een van de kwalijkste vormen daarvan.’ Als het gaat om integriteit is het volgen van de formele regels niet genoeg, benadrukt Van Ostaaijen. ‘De verdediging anno 2022 – “Ik heb me aan de regels gehouden” – gaat niet meer op. We hanteren hogere morele maatstaven voor bestuurders.’ DE LANDELIJKE OVERHEID HET PROBLEEM De landelijke overheid denkt vooral aan zichzelf. Cru gezegd: als het de landelijke overheid goed uitkomt, krijgen gemeenten er taken bij, maar als gemeenten bij Den Haag voor hulp aankloppen, krijgen ze geen gehoor. Het ontbreekt daarnaast aan een overkoepelende visie op het lokaal bestuur. Plannen komen vaak na coalitieonderhandelingen uit de hoge Haagse hoed, terwijl over de gevol

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 32 ACHTERGROND BESTUUR gen ervan voor het lokaal bestuur niet goed is nagedacht. ‘Bij een kabinetsbesluit is vaak het algemeen belang of het belang van het lokaal bestuur niet leidend, maar wordt er puur opportunistisch gehandeld. Als het het kabinet goed uitkomt, omdat er bijvoorbeeld moet worden bezuinigd, krijgen gemeenten er taken bij. Niet omdat het kabinet ervan overtuigd is dat bepaalde taken het beste door gemeenten kunnen worden opgepakt. Dat is kwalijk.’ In het huidige regeerakkoord staat ook weer iets vaags, vindt Van Ostaaijen. ‘We bezinnen ons op de positie van het lokale bestuur en de positie van de burgemeester daarbinnen om het toekomstbestendig te maken’, aldus het coalitieakkoord van Rutte IV. ‘In coalitiebesprekingen wordt vaak een ratjetoe aan maatregelen bedacht waarvan je je kunt afvragen of het lokaal bestuur daar beter van wordt. Het is waarschijnlijk onvermijdelijk dat er iets met die burgemeester gaat gebeuren, maar als het enige argument is dat een benoemde burgemeester niet meer van deze tijd is, vind ik het te mager om te zeggen dat de ‘ Tegenmacht is een essentieel onderdeel van de lokale democratie’ procedure op de schop moet.’ Zorgen maakt Van Ostaaijen ook over het feit dat Den Haag de lokale politiek niet begrijpt. Of niet wil begrijpen. In ieder geval handelen ze volgens hem niet en laten gemeenten geregeld in de kou staan als die met een probleem zitten dat door de landelijke overheid moet worden opgelost. DE OPLOSSING ‘De landelijke overheid moet goed doordenken wat een voorstel betekent voor de rest van het lokale bestuur. Of het nu gaat om decentralisatie, gekozen burgemeester of verruiming van het lokale belastingstelsel’, stelt Van Ostaaijen. ‘Vraag daar slimme mensen bij en kijk naar ervaringen in het buitenland. Dan weet je dat er bij een gekozen burgemeester conflicten kunnen ontstaan tussen bestuursorganen. ADVERTENTIE Dat hoeft niet erg te zijn, maar je moet het wel weten en meenemen in je overwegingen. Dat mis ik op landelijk niveau.’ De landelijke overheid moet ook meer oog hebben voor de noden van het lokaal bestuur. ‘Er zijn veel politici die lokaal begonnen zijn, maar ze handelen er niet of te weinig naar. Voor een deel snap ik dat, want je hebt in Den Haag andere belangen en andere verantwoordelijkheden. Maar ik schrik er soms wel van hoe de lokale belangen met voeten wordt getreden. Dat moet anders. Een oplossing kan zijn om afspraken te maken tot waar die landelijke inmenging mag gaan. Zolang dat echter niet gebeurt, staat er geen rem op.’ Lokale democratie doorgelicht. Het functioneren van een onbegrepen bestuur verschijnt begin februari bij Boom Uitgevers. Kompas 2022 3 februari Op 3 februari worden voor de 12e keer de Beste Bestuurder, de Beste Jonge Bestuurder en de Beste Bestuurder van een kleine gemeente bekendgemaakt. Bent u ook nieuwsgierig en wilt u hierbij zijn? Het is online te volgen en aanmelden is gratis. Tijdens deze editie van Kompas/Beste Bestuurder gaan we in op het contact tussen bestuurder en inwoner. Hoe ervaren bestuurders het contact met de burgers? Wat zijn hun tips en tricks? En hoe zorg je ervoor dat je als bestuurder écht contact met je inwoners maakt? Mis het niet en meld u aan op www.BBkompas.nl Aanmelden is gratis! i.s.m.: Dé loopbaanadviseur voor bestuurlijk Nederland livestream DOOR: MARJOLEIN VAN TRIGT FOTO: MARCEL J. DE JONG/ ANP-HH DIGITAAL ACHTERGROND 33 Videotulen, opnamen van raadsvergaderingen in combinatie met relevante informatie zoals agenda’s, besluiten en metadata, moeten worden bewaard voor toekomstig gebruik. Binnenlands Bestuur, de Vereniging van Griffiers en softwareleverancier NotuBiz zochten uit hoe ver lokale overheden zijn met het archiveren van videotulen. De meeste zijn de oriëntatiefase nog niet voorbij. ADVIES OM ALLE BESCHIKBARE INFORMATIE OVER TE DRAGEN AAN STREEK- OF GEMEENTEARCHIEF BEWAREN VIDEOTULEN GEEN APPELTJE-EITJE Door de coronacrisis is het archiveren van videotulen een actueel onderwerp geworden voor gemeenten, provincies en waterschappen. Van vergaderingen moet een verslag worden bewaard. Dat mag een schriftelijk verslag zijn, maar ook een video-opname van een vergadering, en juist dat laatste komt van pas in tijden van videovergaderingen en webcasts (online uitzendingen). Een video-opname geeft belangstellenden een completer beeld van wat er tijdens de vergadering is besloten en op welke gronden dan geschreven notulen. Toch is het maken van ‘videotulen’ geen kwestie van simpelweg de opnameknop indrukken. Hoewel de samentrekking anders doet vermoeden, zijn videotulen niet simpelweg notulen in videovorm. Videotulen bestaan uit een videoverslag van een besluitvormingsproces, inclusief alle informatie eromheen: de vergaderagenda’s met agendapunten, voorstellen met bijlages, audiovisuele opnames met indexering, ondertiteling en schriftelijke verslagen. Om al deze informatie als een handzaam en bruikbaar pakketje veilig te stellen voor de toekomst, is kennis, organisatie en tooling nodig. Door middel van een enquête onderzochten Binnenlands Bestuur, de Vereniging van Griffiers en softwareleverancier NotuBiz de stand van zaken rondom videotulen. Hoe ver zijn gemeenten met het archiveren van videotulen? Weten ze wat er wettelijk van ze wordt verlangd? Tegen welke uitdagingen lopen ze aan? De enquête stond in juni en juli 2021 op binnenlandsbestuur.nl en werd ingevuld door honderdvijftig deelnemers. Onder hen bevonden zich veel griffiers en informatieadviseurs, maar ook raadsleden en beleidsmedewerkers. De meesten van hen waren op het moment van invullen werkzaam bij een gemeente. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste lokale overheden zich nog oriënteren op de mogelijkheden voor archivering van videotulen. Het overgrote deel heeft een vorm van tijdelijke bewaring ingericht, in het bestuurs-, raads- of stateninformatiesysteem (BIS, RIS, SIS) dan wel bij de leverancier die webcasts van de raadsvergaderingen voor ze organiseert. 30 procent van de ondervraagden geeft aan dat de organisatie bezig is met de aankoop of inrichting van een e-depot, een digitaal archief waar de videotulen in de toekomst duurzaam zullen worden opgeslagen. DUURZAME TOEGANKELIJKHEID Niki van de Loo en Mariska Petray, respectievelijk productmanager en productowner bij NotuBiz, de uitvoerder van het onderzoek, zijn niet verrast BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 34 ACHTERGROND DIGITAAL over deze bevindingen. ‘Veel archieven zijn nog bezig met de aanschaf van een e-depot, dus de inrichting daarvan is nog niet helder’, zegt Van de Loo. ‘Dat ontslaat gemeenten echter niet van de plicht om zich alvast te verdiepen in het archiveren van videotulen. Wij sluiten ons aan bij de aanbeveling van het Nationaal Archief om bij de aanschaf van een nieuwe applicatie al na te denken over het archiveren van informatie. Maak het direct belangrijk, dan zit je niet met een probleem als het zo ver is dat je moet gaan archiveren.’ Volgens het Nationaal Archief moet informatie ‘vindbaar, beschikbaar, leesbaar, interpreteerbaar en betrouwbaar’ zijn voor degenen die er recht op hebben, vanaf het moment van ontstaan en voor zolang als noodzakelijk. Het sleutelwoord in dezen is duurzame toegankelijkheid. Hoe zorg je dat mensen ook in de toekomst een duidelijk beeld krijgen van wat zich in de vergadering heeft afgespeeld? Dat betekent dat het niet voldoende is om videotulen naar een documentmanagement- (DMS) of zaaksysteem te exporteren, zoals normaal gesproken wel met schriftelijke notulen gebeurt. Daarin is veel informatie afkomstig uit het BIS, RIS of SIS namelijk niet meer beschikbaar en interpreteerbaar. SELECTIELIJSTEN Om een besluitvormingsproces te kunnen reconstrueren, moet ook een tijdelijke digitale archiefbewaarplaats alle relevante informatie bevatten. Dat vereist nogal wat uitzoekwerk van degenen die met dit proces zijn belast. In 80 procent van de gevallen is dat de griffie, in 55 procent een informatiemanager of -adviseur, in 54 procent ook DIV-medewerkers (documentaire informatievoorziening) en in 48 procent een archivaris, blijkt uit de enquête. ‘Gemeenten die al succesvol bezig zijn met het archiveren van videotulen, kennen de werkprocessen binnen de organisatie over het algemeen goed’, zegt Mariska Petray. ‘Ze verdelen de werklast: de griffie checkt of de informatie compleet is, de DIV-medewerkers op welke manier de informatie bij het archief moet worden aangeleverd. De verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij griffie.’ In de selectielijst 2021 is vastgelegd dat videotulen moeten worden gearchiveerd. Selectielijsten beschrijven welke informatie hoe lang bewaard dient te worden en wat er mag worden vernietigd. Opvallend genoeg weten lang niet alle respondenten dat er selectielijsten bestaan. Slechts 68 procent van de respondenten is op de hoogte van het bestaan van zulke lijsten. ‘Selectielijsten zeggen iets over de kaders waarbinnen je dit werk verricht’, zegt Niki van de Loo. ‘ Het is geen kwestie van simpelweg de opnameknop indrukken’ ‘Onbekendheid met die kaders kan ervoor zorgen dat gemeenten informatie onterecht wissen. Dat komt het uiteindelijke doel van videotulen, transparantie over het democratische proces, niet ten goede.’ Uit het onderzoek blijkt dat een e-depot nog node wordt gemist door veel gemeenten. Bij slechts 32 procent heeft het archief een e-depot beschikbaar. Ook worstelen relatief veel deelnemers met het toeganke31,0% 31,5% 32,0% 32,5% 33,0% 33,5% 34,0% 34,5% 35,0% ja responses ZEVEN AANBEVELINGEN VOOR VIDEOTULEN-ARCHIVERING 1. Neem archivering mee in de aanbesteding van nieuwe systemen. Stel eisen aan de mogelijkheden om informatie te archiveren. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten raadt aan om van leveranciers in ieder geval te eisen dat het eigendom van videoverslagen en metadata ligt bij de gemeente. Nu ligt dat soms bij de leverancier; dat is niet handig als het op archiveren aankomt. Beschrijf in de aanbesteding ook de vereisten vanuit het archief, zoals voor metadata-standaarden en bestandsformaten. 2. Zorg dat informatie direct als geheel wordt bewaard. Dat voorkomt veel uitzoekwerk op het moment dat er moet worden gearchiveerd. 3. Betrek de organisatie en het archief bij het werkproces rondom het bewaren van videotulen. Verdeel het de werklast over de griffie en de DIV-medewerkers. 4. Breng videotulen vanuit het bestuurs-, raads- of stateninformatiesysteem (BIS, RIS, SIS) direct over naar het e-Depot. Videotulen exporteren naar een documentmanagement-(DMS) of zaaksysteem is niet handig, omdat sommige onderdelen daarin niet beschikbaar en interpreteerbaar zijn. 5. Draag alle informatie over aan het archief. Misschien is de techniek om er chocola van te maken nu nog niet beschikbaar, maar komt daar in de toekomst verandering in. 6. Houd u aan de geldende standaarden, zoals Metadata Duurzaam Toegankelijk Overheidsinformatie (MDTO, voorheen TMLO genoemd). Het is niet nodig om zelf het wiel uit te vinden – en het vergroot de toegankelijkheid van de informatie als het volgens standaarden is opgeslagen. 7. In het verlengde van aanbeveling 6: ga in gesprek met andere organisaties die ervaring hebben met archiveren van videotulen. Hoe meer gemeenten een effectieve aanpak kiezen, hoe groter de winst voor het raadslid, de journalist of de historicus die in de toekomst in uw videotulen grasduint. nee weet ik niet lijk maken van videotulen: opslaan is één ding, maar hoe zorg je dat mensen er ook echt iets aan hebben? Zo schrijft één respondent als voornaamste uitdaging: ‘De langdurige bewaring in context van andere archiefstukken mét behoud van de metadata, zoals spreker/ onderwerp/ tijdstip.’ ‘Wij adviseren om álle beschikbare informatie over te dragen aan het streek- of gemeentearchief, ook informatie die nu nog niet goed doorzoekbaar is’, zegt Van de Loo. Over tien jaar is de techniek wellicht zo veel verder dat bijvoorbeeld geautomatiseerd ondertitelen en het semi-geautomatiseerd genereren van metadata de gewoonste zaak van de wereld zijn. Die tien jaar komt niet zomaar uit de lucht vallen. Met ingang van de nieuwe Archiefwet, die in november 2021 is ingediend maar nog niet is aangenomen, moeten videoverslagen na een periode van maximaal tien jaar worden overgebracht naar de Heeft uw organisatie een e-Depot? BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 35 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Hoe ver bent u met de archivering van videotulen? responses technisch te ‘bevriezen’. Als je niks doet, gaat belangrijke informatie verloren.’ We hebben er nog niet over nagedacht We hebben gekeken naar de mogelijkheden We hebben de tijdelijke bewaring ingericht (in DMS of RIS/SIS) archiefbewaarplaats of het e-depot van de gemeente. Eerder was dat twintig jaar. Archieven stellen eisen aan de manier waarop videotulen worden aangeleverd. Gemeenten die het onderwerp te lang op zijn beloop laten, dreigen tegen een flinke berg werk en een hoge kostenpost op te lopen. Hebben gemeenten die zich nog helemaal niet bezighouden met het archiveren van videotulen een probleem? ‘Er COLUMN JAN VERHAGEN VALSE START Dat is snel! Op 10 januari ’s ochtends werd het nieuwe kabinet beëdigd door de Koning. En al op 10 januari ’s middags presenteerde het kabinet zijn startnota. Dat is 26 dagen na het sluiten van het regeerakkoord, op 15 december. De eerste zin van de startnota maakt meteen duidelijk wat het is: ‘Deze startnota is de vertaling van de financiële afspraken uit het regeerakkoord’. Precies dezelfde zin als waarmee ruim vier jaar terug de startnota van het vorige kabinet verscheen. En even snel. Het vorige kabinet sloot zijn akkoord op 9 oktober 2017, en 25 dagen later, op 3 november 2017, verscheen toen de startnota. Met dezelfde eerste zin: ‘Deze startnota is de vertaling van de financiële afspraken uit het regeerakkoord’. Dezelfde tijd, dezelfde naam, dezelfde beginzin – dan mag ik toch dezelfde inhoud verwachten? Het vorige kabinet ging veel meer geld uitgeven. En het gemeentefonds zou meegroeien. In het regeerakkoord 2017 werden de ruw geraamde groeipercentages (accressen) van het gemeentefonds voor de komende jaren aangegeven, en de bijbehorende bedragen. In de startnota 2017 werden de ruwe ramingen van het regeerakkoord nauwkeuriger berekend en geactualiseerd. Ook toen werden groeipercentages en bedragen genoemd. De nauwkeurige ramingen verschilden ongeveer 500 miljoen euro van de ruwe – gunstiger welteverstaan. Ook het huidige kabinet gaat veel meer uitgeven. En het gemeentefonds groeit mee. Tot zover de overeenkomsten. In het regeerakkoord 2021 werden wel de bedragen voor de komende jaren genoemd, maar niet de percentages. Het was evenveel moeite geweest om die percentages wél te noemen, maar ja. De ramingen verschillen ongeveer 100 miljoen euro. En iedereen dacht: dat is dus een nieuwe, nauwkeurigere berekening. ‘ Dit is geen echte startnota’ Maar wat blijkt? Het is dezelfde ruwe schatting, maar gepresenteerd in een andere vorm. En dus andere bedragen. Dezelfde inhoud, een ander jasje. Het kostte een week, maar toen hadden de gemeenten dat ook door. Deze startnota is geen nauwkeurige berekening van de ruwe ramingen van het regeerakkoord. Het vorige kabinet had 25 dagen nodig voor een nauwkeurige berekening, het huidige kabinet heeft 26 dagen nodig voor een herformulering van de oude ruwe raming. Dit is geen echte startnota. Dit is een valse startnota. En met de naam ‘valse start’ geeft de nota toch een goed beeld van de financiele keuzes van dit kabinet. We voeren recordmanagement uit (via een RMA of het RIS/SIS) Videotulen worden overgedragen naar een e-Depot mag meer gevoel voor urgentie ontstaan’, zegt Petray. ‘Hier en daar heerst het idee dat de gemeenten nog alle tijd hebben. Maar je hebt een zorgplicht over videoverslagen die nog niet in een archief zijn opgenomen. Ook als de leveranciers van webcasts de videotulen voorlopig nog bewaren, is archiefzorg toch echt een plicht van de gemeenten zelf. Data moet je beschermen tegen wijzigingen door ze Anders, namelijk: DOORLOPEND PROCES Een enkele respondent vindt het allemaal maar overtrokken (‘een besluitenlijst voldoet mijns inziens ook’). En in vergelijking met het archiveren van videotulen wás het archiveren van papieren informatie ook simpel: een printje verdween in een papieren archiefmap, klaar. Vaak werd een aantal jaren aan informatie tegelijk overgebracht naar het archief. Sommige formulieren van archieven beschrijven letterlijk hoeveel vierkante strekkende meter aan archiefmappen de gemeente kwam aanbieden. Met digitaal archiveren verandert ook dat. Het biedt de mogelijkheid om bijvoorbeeld per kwartaal te archiveren, of zelfs om per vergadering een aanvullende handeling te verrichten die de archivering direct mogelijk maakt. Van de Loo: ‘Gemeenten moeten nu jaren aan informatie bekijken. Dat is even een klus, maar daarna is het een doorlopend proces. Dit verandert de beleving en de manier van werken. Vooruit strevende gemeenten halen er voldoening uit om de zaken op orde te hebben.’

36 ACHTERGROND PARTICIPATIE DOOR: SIMON TROMMEL FOTO: ROBIN UTRECHT / ANP-HH Toegankelijkheid van informatie voor mensen met een handicap is voor alle overheden een kwestie van vallen en opstaan. In Luxemburg zien ze de gebarentaaltolk als oplossing, in Nederland zeggen ze: begin met ondertitelen. LUXEMBURG WINT EU-ACCESSIBILITY AWARD GEBARENTAALTOLK BIJ IEDERE RAADSVERGADERING G BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 37 ‘ Ondanks de prijs kunnen we nog veel leren’ gewend zijn. ‘Ik was eigenlijk geschokt toen ik zag dat het in het Europees Parlement niet gebeurt’, zegt de Groene Luxemburgse Europarlementariër Tilly Metz, die in 2019 de overstap maakte van de Luxemburgse gemeenteraad met haar 27 leden naar het Europees Parlement met 705 leden. Een kwartier tolken in de Luxemburgse gemeenteraad, in de Duitse gebarentaal en dan weer een kwartier uitblazen, en weer aan de bak. Anders is het niet te doen, zegt Lynn Bidaine, de gebarentaaltolk. De gemeenteraad van 27 leden vergadert ongeveer een keer per maand in het rustieke Hôtel de Ville aan de Place Guillaume in het centrum van de hoofdstad van het groothertogdom. Vanwege corona gebeurt dat zonder publiek, maar Lynn Bidaine – of een collega – is standaard wel aanwezig. Voor de livestream en het archief is het belangrijk dat doven in staat zijn te volgen wat er wordt gezegd, vinden ze in Luxemburg. En dat is hard werken voor de tolk. De gemeenteraad vergadert in het Lëtzebuergisch, wat gebarentaaltolken in de Duitse gebarentaal vertalen. Dat is sinds 2018 de officiële gebarentaal. Luxemburg kent geen eigen gebarentaal, maar de meeste doven in Luxemburg zijn wel de Duitse gebarentaal machtig, aldus Sabrina Colle van Hörgeschädigten Beratung. Deze hulpdienst voor mensen met een gehoorbeperking levert de tolken aan de Luxemburgse gemeenteraad. Lynn Bidaine beluistert als Luxemburgse tolk de vergadering dus in het Luxemburgs en geeft het dan weer in de Duitse gebarentaal. Die beweging is knap vermoeiend, zegt ze. Bij haar collega gaat het weer anders: ze is Duits en spreekt geen Luxemburgs. Voor haar zit dan een tolk klaar die het Luxemburgs van de raad vertaalt in het Duits zodat ze zich in de Duitse gebarentaal kan uiten. In de stad Luxemburg gebeurt dit al bijna tien jaar; zolang, dat ze er helemaal aan INCLUSIE ‘De Luxemburgse tolken zijn belangrijk voor de inclusie’, zegt Madeleine Kayser, de beleidsverantwoordelijke voor inclusie van de stad Luxemburg. Over het aantal mensen met een gehoorbeperking bestaan in de stad geen statistieken, zegt Colle. Kayser. ‘Maar als één persoon het al nodig heeft, dan is het de investering waard.’ De investering is bovendien relatief klein, met een budget van 30.000 euro per jaar. Overigens valt als kanttekening te plaatsen dat de slechthorenden die geen gebarentaal spreken, buiten de boot vallen. De gemeenteraadssessies in het archief worden namelijk niet ondertiteld. Slechthorenden die geen gebarentaal spreken – en die groep is bijvoorbeeld in Nederland tien keer groter dan het aantal gebarentaalgebruikers – moeten zich behelpen met een schriftelijk verslag dat in het Frans en Duits op de site staat. En dat is dan ook niet actueel: de verslagen op de site van de stad Luxemburg vdl.lu zijn op 18 januari bijgewerkt tot 25 oktober 2021. Inmiddels is de raad vijf vergaderingen verder. Hoe het ook zei, het werken met de gebarentaaltolken in het stadhuis van Luxemburg bij raadsvergaderingen heeft ertoe bijgedragen dat Luxemburg de Accessibility Award van de Europese Unie kreeg toegewezen. Met de prijs is een bedrag gemoeid van 150.000 euro. Wat eveneens TOLKENTEKORT Of het raadzaam is om in Nederland bij elke raadsvergadering gebarentolken in te zetten is volgens Wouter Bolier maar zeer de vraag. De beleidsmedewerker toegankelijkheid van Ieder(In), de belangenorganisatie voor mensen met een beperking wijst op het nijpende tekort aan gebarentolken in ons land. ‘In Nederland geldt dat iedere bezoeker aan een gemeenteraadsvergadering of een gemeenteraadslid wel een (individuele) tolkvoorziening kan gebruiken. Dat is dus maatwerk: wanneer er dove bezoekers of deelnemers bij de gemeenteraadsvergadering aanwezig zijn, dan kan een gebarentolk – of een schrijftolk – worden ingezet. Gemeenteraadsvergaderingen moeten volgens de wet Tijdelijk Besluit Digitale Toegankelijkheid bij publicatie online achteraf worden ondertiteld en waar nodig van audiodescriptie worden voorzien.’ punten opleverde voor de Award is dat je als blinde een app kunt instellen die aangeeft of de bus – die in Luxemburg gratis is – op tijd is. De stad Luxemburg maakt op meer vlakken werk van toegankelijkheid, zegt Madeleine Kayser. Als er aan een weg wordt gewerkt, dan wordt er gekeken of er mensen met een beperking, bijvoorbeeld blindheid, wonen. Die krijgen dan een mobiliteitstrainer die hen helpt. Als ze verhuizen en er is een aanpassing van de weg noodzakelijk, dan kunnen ze bij die trainer aankloppen. Deze beleidsmedewerker heeft bij alle vakdiensten van de gemeente contactpersonen en dan wordt het geregeld. De stad organiseert daarnaast zogeheten Sensibilisierungswochen, om bij de bevolking een beter begrip voor mensen met een beperking te creëren. Dat gebeurt onder andere met behulp van films, tentoonstellingen en eten in het donker. MARATHON Wethouder Inclusie Patrick Goldschmidt is heel verheugd over het winnen van de prijs, want het laat zien dat Luxemburg op de goede weg is. Tegelijk meldt hij dat de gemeenteraad nauwelijks reageerde op de prijs. De award, die nog feestelijk zal worden uitgereikt, betekent niet dat Luxemburg er al is qua inclusie. ‘Je kunt iedere dag en van iedere situatie leren’, meent hij. ‘Bijvoorbeeld van andere steden of deelnemers.’ Het doel van inclusie moet volledige integratie zijn, en dat wordt breed gedeeld in Luxemburg. En er is nog veel te doen. De overheidsgebouwen moeten bij wet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Maar daar komen vanaf 2023 in Luxemburg de overige gebouwen bij. Voor de stad Luxemburg is dat een

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 38 ACHTERGROND PARTICIPATIE 150.000 euro is nog niet gevonden. Madeleine Kayser lijkt het een goed idee het te investeren in bewustwording. Sabrina Colle van Hörgeschädigten Beratung heeft weer andere wensen op haar lijstje staan. uitdaging, want de stad kent veel oude gebouwen waar je via een trap binnenkomt of waar het toilet beneden is. Verder is er gedoe geweest rondom de ING-marathon van Luxemburg. Organisaties van mensen met een beperking wilden dat de deelnemers met beperking hetzelfde parcours konden afleggen als mensen zonder, vertelt Europarlementariër Metz. Dat is zo hoog opgelopen dat de organisatie dreigde het bijltje erbij neer te gooien. Uiteindelijk is de marathon vanwege corona niet doorgegaan, maar Metz kan nog altijd niet begrijpen waarom het in bijvoorbeeld San Francisco wel kan, maar in Luxemburg, met alle inclusiegedachten, niet. Een definitieve bestemming voor de ‘Mensen met een gehoorbeperking hebben toegankelijke informatie nodig, of het nu gaat om websites, brieven, formulieren, informatiebijeenkomsten of nieuws. Er is hier nog veel te doen, veel informatie is nog niet toegankelijk. Om zelfbeschikkend en onafhankelijk te kunnen leven, moeten mensen met een gehoorbeperking echter toegang hebben tot informatie’, zegt Colle. ‘Het is ook belangrijk dat er andere contactmiddelen zijn dan de telefoon. En dat meer mensen worden opgeleid in de omgang en communicatie met mensen met gehoorstoornissen.’ Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het mediafonds van de Europese Unie. EXPERIMENTEN IN HET EU-PARLEMENT Het Europees Parlement werkt aan betere toegang tot debatten voor doven en slechthorenden dat per eind 2023 geïmplementeerd moet zijn. Het parlement wil meertalige debatten automatisch in real time laten transcriberen en vertalen. Het uiteindelijke doel is een automatische bijschriften- en vertaaldienst voor parlementaire debatten in 24 talen in real time. Het instrument zou dan geleidelijk in de IT-architectuur van het Parlement worden geïntegreerd zodat het ruimer kan worden gebruikt. Het systeem is al getest tijdens de live-evenementen in het kader van het Europees jeugdevenement. Het Europees Parlement past websites verder regelmatig aan de richtsnoeren van het Web Accessibility Initiative (WAI) aan, overeenkomstig de EU-richtlijn inzake de toegankelijkheid van websites van overheidsinstanties. Zo zijn de webpagina’s duidelijker gemaakt en is gemakkelijker te navigeren met alleen een toetsenbord of ondersteunende technologie zoals een schermlezer. Ook is een deel van de multimedia-inhoud toegankelijker gemaakt met de toevoeging van ondertitels en transcripties. ADVERTENTIE DOOR: KATJA KEUCHENIUS FOTO’S: JORIS VAN GENNIP / ANP-HH RUIMTE ACHTERGROND 39 Het aantal voedselbossen neemt toe. Ze dragen bij aan biodiversiteit, klimaatadaptatie en burgerbetrokkenheid. Maar gemeenten ontvangen ze niet altijd met open armen. ‘Voor het tweede jaar op rij is de onderlaag van de begroeiing weggemaaid.’ HET LASTIGE HUWELIJK TUSSEN GEMEENTE EN VOEDSELBOS ‘ BOMEN ZIJN BIJNA ALTIJD PROBLEMATISCH’ De groenbeheerders van gemeente Utrecht gingen laatst op excursie in voedselbos Rijnvliet. In de gelijknamige woonwijk, nog in aanbouw, staan straks vijftien hectare eetbare planten en bomen tussen duizend woningen. Voor dat groen gelden speciale onderhoudsprotocollen. Tijdens de excursie kregen de groenbeheerders van de gemeente uitgelegd wat hier allemaal groeit en wat daarbij komt kijken. Het stadsgroen in Rijnvliet bestaat immers niet uit gewone grasveldjes die op standaardtijden gemaaid moeten worden en niet uit één boomsoort per straat die makkelijk aansluit op de grote bomenonderhoudsbeurten van de stad. ‘Er staan wel dertig verschillende bomen in één straat en er groeien kruidenmengels in het gras’, zegt landschapsarchitect Marnix Vink. Zijn bureau Felixx is sinds 2017 bezig met het ontwerp van voedselbos Rijnvliet. Alle geselecteerde planten en bomen zijn op de een of andere manier eetbaar, of het nu de noten, bladeren, bloemen of vruchten zijn. ‘Dan moet je dus niet alle bomen standaard tot vijf meter hoogte opkronen zodat vrachtwagens er langs kunnen’, zegt Vink. NATIONALE AFSPRAKEN VOEDSELBOS Een voedselbos is een door mensen ontwerpen hoogdivers ecosysteem met de functies van een natuurlijk bos. Het is minstens een halve hectare groot en bestaat uit meerdere lagen, waaronder in elk geval een kruinlaag van hogere bomen en bijvoorbeeld ook stuiken, bodembedekkers en klimplanten. In 2016 tekenden drie ministeries, twee provincies en verschillende onderzoeks- en faciliterende partijen de vijfjarige Green Deal Voedselbossen. Zo werden al enkele beleidsmatige hobbels voor voedselbossen weggenomen. Voedselbossen worden inmiddels erkend als landbouw en hebben hun eigen gewascode. Dan hoeft niet meer voor elke aparte gewassoort in het soortenrijk voedselbos een nieuwe vergunning aangevraagd te worden. Als voortzetting van de Green Deal werd eind vorig jaar het Agroforestry Netwerk Nederland gelanceerd. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 40 ACHTERGROND RUIMTE ‘Bewoners mogen geen bomen beheren die hoger zijn dan drie meter’ ‘Hier moeten ook vrachtwagens door de wijk, maar aan de achterkant kunnen lage takken blijven zitten, voor mensen om van te plukken. Of misschien staan de bomen expres een eindje van de weg af zodat je ze niet hoeft op te kronen.’ Tijdens de excursie kregen groenbeheerders uitgelegd dat een voedselbos een door mensen ontworpen systeem is, met allerlei verschillende begroeiingslagen die voedsel produceren. Vink: ‘Een voedselbos is een natuurlijk systeem dat zichzelf in stand houdt. Anders dan de traditionele landbouw, waar je elk jaar nieuwe mais plant, oogst je uit een voedselbos zonder dat de planten eraan gaan.’ GROENE LONGEN Het idee van het voedselbos in Rijnvliet kwam van bewoners uit de ernaast gelegen Rijksstraatweg. In 2010 bracht de gemeente Utrecht plannen naar buiten voor de wijk Rijnvliet – in de oksel van de kruising tussen de A12 en de A2. De buren wilden in die plannen graag meer natuur opnemen en richtten daarvoor de stichting Groene Longen van Rijnvliet op. Ze pleitten voor een voedselbos, met iets minder ruimte voor woningen. Vink: ‘In dat laatste kon de gemeente niet mee gaan, want er waren met ontwikkelaars al afspraken gemaakt over de aantallen.’ Maar het voedselbos zag de gemeente wel zitten. Bureau Felixx werd erbij betrokken als landschapsarchitect, met de vraag of ze samen met bewoners konden nadenken over de inrichting van de openbare ruimte. ‘Dat vonden wij heel interessant’, zegt Vink. ‘Sindsdien trekken we samen op met voedselbosdeskundige Xavier San Giorgi en schreven we met stichting Groene Longen het ambitiedocument Eetbare Woonwijk Rijnvliet.’ Het voedselbos zou voor meer sociale cohesie moeten zorgen, met een belangrijke rol voor de school en andere kennisinstituten. Een voedselbos zou mensen bovendien dichter bij de natuur brengen, al was dat voor de gemeente niet de hoofdreden om het voedselbos aan te leggen. ‘Het ging de gemeente er in eerste instantie om, te luisteren naar bewoners.’ Dat een voedselbos uiteindelijk minder onderhoud zou kosten, zoals voedselbosliefhebbers vaak benadrukken, is hier volgens hem ook niet aan de orde. ‘In een woonwijk heb je te maken met sociale veiligheid: zorgen dat de paden niet helemaal overgroeid raken bijvoorbeeld. Daar gaat de meeste tijd in zitten.’ Wat de gemeente bovendien extra tijd kost, is de onbekendheid met het fenomeen voedselbos. Utrecht heeft voor het beheer van een voedsel wel een groot voordeel ten opzichte van de meeste gemeenten, zegt Vink. ‘Zij hebben hun eigen groenonderhoudsdienst, die beheerders kan bijscholen voor specialistisch onderhoud.’ De gemeente Ede vond het voorbeeld van Rijnvliet bijvoorbeeld ook interessant, maar de ambtenaren zagen een grote hobbel in hun afhankelijkheid van raamcontracten met hoveniers. Vink: ‘Het is lastig om kwaliteit en continuïteit van een voedselbos in bestekken vast te leggen als je elke twee jaar een andere partij hebt.’ WONDERLIJK Inmiddels is de aanleg van woonwijk én voedselbos Rijnvliet zo ongeveer halverwege. De nieuwe bewoners denken inmiddels mee over gezamenlijk onderhoud en vooral de kinderen zijn, via de school, heel betrokken, zegt Vink. Maar het gaat niet allemaal goed. ‘Het is ongelofelijk hoe geweldige kansen blijven liggen’, zegt Maureen Baas, oprichter van regeneratief kenniscentrum Metaal Kathedraal en initiator van het idee voor het voedselbos in Rijnvliet. ‘Een voedselbos is een vitaal orgaan in een stad dat daadwerkelijk voor cruciale biodiversiteit kan zorgen. De gemeente krijgt zoiets eigenlijk in de schoot geworpen, maar weet niet wat ermee te doen. Ik vind het wonderlijk dat de gemeente niet alles op alles zet qua ondersteuning om het concept succesvol te maken.’ Volgens Baas willen ambtenaren alles zelf blijven doen óf het werk uitbesteden aan bedrijven. ‘Terwijl burgers graag willen en veel expertise in huis hebben, zoals ons regeneratief kenniscentrum Metaal Kathedraal.’ Ze heeft zeven jaar gestreden voor Rijnvliet, waarin ze veel projectleiders zag komen en gaan en allerlei ‘beklemmende’ procedures doorliep. ‘Dan moet je bijvoorbeeld bezwaar aantekenen tegen het kappen van oude wilgen. Dat is een heel tracé. Vervolgens luidt de reactie: “We gaan het toch doen, dankjewel voor je bijdrage.” En zo gaat het aan de lopende band.’ Voor een groot kunstproject in de wijk krijgt Baas internationale subsidie, maar wacht ze nog op geld uit een Utrechts potje. Inmiddels steekt ze geen energie meer in het betrekken van de gemeente. Op de website van de Groene Longen staan als laatste update – van anderhalf jaar geleden – nog een paar foto’s van een paar jonge boompjes tussen platgemaaid en verdroogd groen. ‘Voor het tweede jaar op rij is de onderlaag van de begroeiing bij de entree van de woonwijk weggemaaid’, luidt het commentaar. ‘Hierdoor hebben insecten, kleine zoogdieren maar ook de grotere bomen ter plaatse minder kans om te overleven. Wat een levendige, diverse natuurlijke bodemlaag was, is nu een woestijn.’ Dit soort tegenslagen komt helaas veel voor bij voedselbossen, weet Peter Duitman. Hij werkt als zelfstandige projectleider van groene projecten veel samen met initiatiefnemers en de Amsterdamse gemeente. Bewoners besteden er vaak veel van hun eigen tijd aan. ‘Als er dan nieuwe ambtenaren aantreden met nieuwe ideeën, BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 41 is daarom blij dat Voedselbossen in Nederland inmiddels vallen onder ‘landbouw’. Maar agrarische grond moet vaak wel ‘open’ blijven. Weer zonder bomen dus. VERDIENMODEL Landgoedeigenaren die nu aan houtbouw doen, zijn volgens Fekkes op zoek naar een profitabeler, gezonder en droogtebestendiger verdienmodel voor hun landgoed. ‘Een dennenplantage zou ook een voedselbos kunnen worden, maar dan loop je wel de houtproductie mis.’ Kappen ontregelt de bodem immers te erg. En het idee van een voedselbos is juist dat je met de oogst niet veel verstoort. Eigenlijk bestaat er in Nederland nog geen serieus commercieel voedselbos, denkt Fekkes. Er zijn natuurlijk wel succesvolle voedselbossen, zoals ‘moedervoorbeeld’ Ketelbroek, maar die bekostigden alles uit private zak, zonder winstoogmerk. komen er ook weer nieuwe vragen en eisen. Dat is op zich logisch, maar dat leidt wel tot veel teleurstelling.’ GROND SCHAARS In Amsterdam Noord ging laatst een tiny forest niet door, na een traject van zo’n twee jaar. Er mochten uiteindelijk geen hoge bomen worden geplaatst. ‘Bomen zijn bijna altijd problematisch in de stad, waar de grond schaars is’, zegt Duitman. Bomen zijn immers niet tijdelijk. ‘Als serieuze stadslandbouw-ondernemer plant je bomen voor twintig of dertig jaar, maar daar krijg je geen toestemming voor.’ Een ander probleem is dat als de gemeente er later toch wil gaan bouwen, bomen alleen nog kunnen worden gekapt met een vergunning. En dan is er nog het beheer van bomen. Duitman: ‘Bewoners mogen geen bomen beheren die hoger zijn dan drie meter. Dat heeft te maken met veiligheid. Je wilt bewoners niet de verantwoordelijkheid geven voor een vallende tak.’ Het lijkt hem het handigst als het beheer van de bomen bij de gemeente blijft, en de rest van het beheer bij de bewoners zelf. De projecten waar Duitman aan meewerkt, zijn niet alleen vanuit sociaal oogpunt opgezet. De meeste subsidies die hij kent, zijn gericht op stadslandbouw. ‘De gemeente stapelt wel graag functies’, zegt hij. Dat lukt goed met een voedselbos. Een subsidie vanuit de Regio Deal met Zaanstad, Amsterdam en de provincie stimuleert bijvoorbeeld groen, sociaal, bewustwording en educatie. ‘Het ministerie kijkt nu ook naar voedselbossen als échte landbouw, met boeren op landbouwgrond. Maar dat is in Amsterdam eigenlijk amper mogelijk.’ Ook buiten de stad is een voedselbos moeilijk in te passen, weet Jelle Fekkes. Hij is als landschapsarchitect gespecialiseerd in voedselbossen. ‘Ons landschap is verdeeld in functies’, zegt hij. Maar dat is bij een voedselbos lastig. ‘Een voedselbos heeft als doelstelling het produceren van voedsel, maar het systeem dat het daarvoor gebruikt, is natuur. De soortenrijkheid en aantal fauna zijn vaak hoger dan in andere natuurgebieden. Maar als het wordt aangemerkt als natuur, mag je niet meer oogsten omdat je misschien iets verstoort.’ Fekkes ‘ Wat een levendige, diverse natuurlijke bodemlaag was is nu een woestijn’ ‘Niemand heeft nog antwoord op de vraag hoe je grond vrij maakt voor voedselbos als serieuze landbouw, om met een serieuze onderneming uit te baten.’ Een gemeente moet dan in zee durven gaan met een ondernemer in plaats van een stichting, en die ook echt ruimte en tijd te geven. ‘Je hebt een aanloopfase nodig van vijf of zeven jaar. Dat betekent subsidies, of uitgestelde pacht.’ Een goed voorbeeld is Schijndel, een proefboerderij van stichting Voedselbosbouw Nederland. Zij pachten de grond voor twintig jaar. De eerste zeven jaar hoeven ze daarvoor niet te betalen. Dat halen ze in de dertien jaar daarna dan weer in. ‘Zij willen in twintig jaar bewijzen dat het ondernemend uit kan.’ Een verdienmodel is lastig op openbaar terrein, zoals in Rijnvliet. ‘Eten is voor de eerste die komt. Ook als dat de vogels zijn’, zegt Vink. Het gaat in Rijnvliet best goed, vindt hij. Dat niet iedereen tevreden is, heeft meer te maken met heldere verantwoordelijkheden en communicatie. ‘De gemeente doet gewoon haar werk en is het niet gewend dat ze zo in de gaten wordt gehouden. Neem zo’n weggemaaide onderlaag. Het is goed om een eenmaal gebloeide kruidlaag weg te maaien en zo ruimte te geven aan nieuwe zaden. Je moet dus communiceren dat het hierdoor volgend jaar nog beter wordt.’ Vink denkt dat de gemeente nu veel leert en ziet de toekomst voor voedselbossen positief in. ‘Als dit een succes wordt, komen er meer van dit soort initiatieven. Die kunnen dan nog beter worden uitgerold.’ Ook steeds meer kwekers zien de waarde van eetbare gewassen. ‘Voor de tweede helft van deze wijk zijn er al veel meer eetbare soorten in de juiste maat te krijgen.’

42 ACHTERGROND ARBEIDSVOORWAARDEN DOOR: MICHEL KNAPEN BEELD: SHUTTERSTOCK Wie (deels) arbeidsongeschikt is, moet tijdens de jaarlijkse vakantie 100 procent van zijn reguliere salaris uitbetaald krijgen. Dat besliste het Europees Hof van Justitie onlangs. Dat betekent dat de vakantiemaand een hoger salaris kan opleveren dan andere maanden. LOON ZIEKE WERKNEMER TIJDENS VAKANTIE HOGER RECHT OP 100 PROCENT REGULIER SALARIS S BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 ACHTERGROND 43 Korten vakantieloon is niet de bedoeling van de Europese richtlijn gebaseerd op het lagere ziekteloon? Op 9 december 2021 deed het Hof uitspraak. Het is 2015 wanneer een ambtenaar van de Belastingdienst langdurig gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Na een jaar wordt zijn bezoldiging, conform de arbeidsvoorwaardenregeling ARAR, aangepast: 70 procent van zijn normale uurloon voor de uren dat hij ziek is. Dat lagere maandsalaris krijgt hij ook als hij in de zomer van 2017 vakantie opneemt, maar daar is hij het niet mee eens. Hij tekent bij de staatssecretaris van Financiën (zijn werkgever) bezwaar aan tegen de hoogte van zijn salaris dat hij tijdens zijn vakantie heeft ontvangen. Volgens de ambtenaar is de korting tot 70 procent voor zijn vakantie-uren niet correct, die moeten voor 100 procent worden vergoed. De staatssecretaris verklaart het bezwaar ongegrond, de ambtenaar stapt naar de rechtbank Overijssel (afdeling bestuursrecht) om daar zijn gelijk te halen. De bestuursrechter komt er niet uit, want de (Europese) regels zijn niet duidelijk. Die garanderen wel loon tijdens de vakantie, maar regelen niet precies hoe hoog dat loon moet zijn. Het Europese Hof van Justitie heeft nogal wat uitspraken gedaan over vakantieloon, maar niet over de hoogte daarvan tijdens ziekte. De bestuursrechter constateert ook dat het doel van vakantie anders is dan het doel van ziekteverlof: het een is bedoeld om uit te rusten, het ander om te herstellen. Is dat onderscheid een rechtvaardiging dat er verschil is in bezoldiging? Om daarover duidelijkheid te krijgen, legt de Overijsselse bestuursrechter de prejudiciële vraag voor aan het Europees Hof van Justitie: mag het vakantieloon worden VRIJE TIJD In zijn uitspraak hanteert het Hof enkele uitgangspunten. Zo is het een belangrijk beginsel van sociaal recht van de Unie dat er een recht op vakantie is, met behoud van loon. Dat is ook bedoeld voor de veiligheid en gezondheid van werknemers: ze kunnen uitrusten, ontspannen en genieten van vrije tijd, zodat ze nadien weer fris aan het werk kunnen. Uit eerdere rechtspraak van het Hof blijkt dat het loon dat tijdens vakantie wordt ontvangen ‘vergelijkbaar’ moet zijn met loon in gewerkte periodes. ‘Het doel daarvan is te voorkomen dat werknemers zich geremd voelen om vakantiedagen op te nemen’, verduidelijkt Evelien Brussee, advocaat arbeidsrecht bij Van Benthem & Keulen. Maar ‘vergelijkbaar’ betekent in dit verband: iets hoger, aldus het Hof. Brussee: ‘Als je het vakantieloon baseert op het ziekteloon, dan is dat in strijd met de Europese richtlijn. In dat geval wordt de waarde van het vakantieloon namelijk feitelijk afhankelijk gesteld van het moment waarop de vakantie wordt opgenomen.’ Want dan gaat een werknemer mogelijk wachten met zijn vakantie totdat hij is hersteld en dan tijdens de vakantie het hogere loon krijgt. Want wie op vakantie gaat als hij ziek is, krijgt dan immers een lagere bezoldiging. ‘Dat is niet de bedoeling van de richtlijn’, aldus Brussee. UITRUSTEN In het geval van deze belastingambtenaar was zijn vakantieloon weliswaar hetzelfde als in de maand vóór zijn vakantie, maar ADVERTENTIE Digitale Fitheid leer je niet met een knoppen cursus Win kostbare tijd en vergroot je digitale fi theid tijdens de gratis inspiratiesessie Digitale Fitheid voor ambtenaren 15 februari 2022 Aanmelden via BinnenlandsBestuur.nl/digitalefi theid wel lager dan het loon dat hij zou hebben gekregen als hij niet ziek was geweest. ‘Arbeidsongeschiktheid wegens ziekte is in principe onvoorzienbaar en staat los van de wil van de werknemer. Die moet daarom in een zelfde positie verkeren als de werknemer die daadwerkelijk heeft gewerkt. Daarom mag de werkgever bij de loonbetaling tijdens vakantie geen rekening houden met de korting op het loon wegens ziekte.’ Kortom, zo oordeelde het Hof van Justitie: tijdens de vakantieperiode moet een werknemer 100 procent betaald krijgen. Dat betekent dat de vakantie beter betaald wordt dan andere maanden. Brussee: ‘Dat klinkt misschien opmerkelijk, maar anders gaat er mogelijk een prikkel uit naar de werknemer om die dagen nog maar niet op te nemen omdat hij daarvan financieel nadeel ondervindt. Dan komt hij niet toe aan uitrusten, of pas veel later.’ LOON AANVULLEN De rechtbank Overijssel zal zich nu, met deze uitspraak in het achterhoofd, opnieuw buigen over de zaak van de belastingambtenaar. De verwachting is dat deze zal oordelen dat de staatssecretaris het loon tijdens de vakantie moet aanvullen. Brussee: ‘Deze uitspraak van het Hof is ook relevant na de invoering van de Wet normalisering rechtpositie ambtenaren, omdat de uitspraak ook geldt voor werknemers die onder het reguliere arbeidsrecht vallen.’ Deze uitspraak van het Hof, gebaseerd op de Europese richtlijn, ziet overigens alleen op wettelijke vakantiedagen en niet op de bovenwettelijke. De vraag wat geldt voor de bovenwettelijke vakantiedagen en adv-dagen hangt af van de gemaakte afspraken en Nederlandse wetgeving.

44 OPINIE PAS OP VOOR ‘ZWARTE ZWANEN’ HOUD REKENING MET DAT WAT U NIET WEET Bij besturen en het maken van beleid moet meer aandacht komen voor dat wat wij niet weten en radicale onzekerheid. Wanneer er persoonlijke consequenties worden verbonden aan besturen en handelen zal dat leiden tot bescheidener bestuurlijke ambities. JOS NIELAND ‘Transparantie kan bijdrage leveren aan meer verantwoordelijkheid’ BEELD: SHUTTERSTOCK ‘Politics is more difficult than physics’ schijnt Einstein ooit gezegd te hebben. Daarmee bedoelt hij dat natuurkunde en wiskundige methoden vrijwel geen mogelijkheden bieden om maatschappelijke verbanden te doorgronden Ons brein ziet graag verbanden waardoor de wereld voorspelbaarder en zekerder lijkt. Symmetrie en lineariteit komen in onze complexe maatschappij echter vrijwel niet voor; voorspellingen en het doorgronden van processen zijn daardoor bijna onmogelijk. Verantwoorde besluitvorming houdt daarom in: bewustwording van radicale onzekerheid en rekening houden met dat wat je niet weet; de werkelijkheid blijft onkenbaar! De anticonceptiepil, de wereldoorlogen, Covid en de kredietcrisis van 2008: wie had ze voorspeld? Nassim Taleb geeft met het boek De Zwarte Zwaan inzicht in hoe kwetsbare omgevingen (provincies, gemeenten, organisaties) ontstaan. Bestuur en beleid dat geen rekening houdt met radicale onzekerheid en te veel vertrouwt op kennis en data, leidt tot steeds fragielere omgevingen. Hoogmoed, maar ook goede intenties worden doorkruist door onbeoogde gevolgen van beleid – meestal gevolgd door nieuwe beleidsinterventies. De toenemende fragiliteit geeft bij grote veranderingen nog impactvollere, negatieve gevolgen, ook wel ‘zwarte zwanen’ genoemd. Gebrek aan persoonlijke consequenties vergroot de kans op fragiele omgevingen, via toenemende grootschaligheid, schulden, en te veel vertrouwen in kennis en data. Wanneer persoonlijke consequenties worden verbonden aan besturen en handelen, maakt dat het wegmanagen van negatieve gevolgen van beleid lastiger. De wereld blijft fundamenteel onkenbaar, maar bestuurders en beleidsmakers krijgen minder mogelijkheden risico’s af te wentelen op anderen, de toekomst en de omgeving. Wanneer beleidsmakers en bestuurders persoonlijke consequenties ondervinden van hoogmoedige of naïeve beslissingen, wordt de kans groter op organische aanpassingen; niet-prudente bestuurders zullen worden uitgefilterd. In het verlengde kunnen transparantie en vereenvoudiging een bijdrage leveren aan meer verantwoordelijkheid. Minder informatie en data kunnen leiden tot betere beslissingen. Vuistregels daarvoor zijn een alternatief of in ieder geval een belangrijke aanvulling op kennis en data in complexe UW OPINIE IN BINNENLANDS BESTUUR? De rubriek opinie staat open voor leesbare, opiniërende bijdragen die betrekking hebben op actuele zaken in het openbaar bestuur. De maximale lengte voor inzendingen is 500 woorden. Inzendingen graag naar info@binnenlandsbestuur.nl o.v.v. ‘rubriek opinie’. Via dit e-mailadres kunt u ook reageren. omgevingen en het voorkomen van fragiele omgevingen. Vereenvoudiging leidt tot meer transparantie en minder mogelijkheden om te schuilen achter complexe data-analyses of theorieën. Bestuurders en beleidsmakers zullen prudenter handelen en beslissen. Ze zullen meer rekening houden met onzekerheid en daardoor buffers aanbrengen en de schaalgrootte beperken. Dit maakt minder kwetsbaar. Als ontwikkelingen anders zijn dan gedacht of beredeneerd, gaan zaken ook kleinschaliger fout, en geven buffers de ruimte om bij te sturen. Door persoonlijke consequenties zal bij bestuurders de epistemologische sensitiviteit toenemen; kennis en de manier waarop deze tot stand komt zal sceptischer worden bezien. Hoed u voor kennis. Voor alles kan immers big data of (semi)wetenschappelijke onderbouwing worden gevonden. Bij meer persoonlijke consequenties zullen de gevolgen van een gebrek aan sceptisch denken bij bestuurders neerdalen. Dit idee zal leiden tot bescheidener beleidsmatige ambities. Jos Nieland is econoom en verzorgt cursussen beslissen en beleid maken. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 DOOR: TON BESTEBREUR BOEK RECENSIE 45 DE ONBEDOELDE EFFECTEN VAN METEN MEET, MAAR MEET MET MATE Begin er niet aan – of doe het hooguit met mate. Bestuurskundigen als professor Hans de Bruijn en anderen waarschuwen al jaren voor de onbedoelde effecten van prestatiemeting. Boeken en artikelen vol met doordachte redeneringen zijn inmiddels verschenen waarom het vereenvoudigen van maatschappelijke vragen, versimpelde uitspraken over het functioneren van organisaties of motiveren en ‘afrekenen’ van mensen kleine en grotere rampjes of rampen aanrichten. Recent nog liet ook onderwijsbestuurder Kees Boele in een vlammend betoog in een podcast horen tegen welke onzinnige vragen en discussies hij zich steeds teweer moest stellen toen hij de verantwoordelijkheid droeg voor een grote onderwijsinstelling. Keer op keer zochten toezichthouders en anderen hun houvast in cijfers, kengetallen en andere vormen van prestatiemeting die niet of nauwelijks een echt beeld gaven van het geleverde onderwijs of de resultaten van de medewerkers – maar bijna heilig werden verklaard door de boven hem gestelden. Ook een recent boek van Cijfers worden vaak bijna heilig verklaard Berend van der Kolk, De meetmaatschappij, zet nog eens goed uiteen hoe we onszelf en anderen een rad voor ogen draaien door maatschappelijke vragen en presteren van medewerkers te vereenvoudigen tot meting van geleverde prestaties. Waarom is dit boek nog nodig? Waarom leren we zo weinig van de al meer dan 25 jaar lang verzamelde bewijzen in de bestuurskunde, managementliteratuur en organisatiekunde? Helaas is ook De meetmaatschappij eerder een gedegen opsomming van alle bezwaren tegen het meten van ‘van alles en nog wat’ dan een verdieping over de drijfveren en motieven van degene die toch hun heil en houvast blijven zoeken in het alles willen weten door te meten. Helemaal verwonderlijk is dat het boek na zes gedegen hoofdstukken vol bezwaren, anekdotes, casuïstiek en goede gedachten toch eindigt met een slothoofdstuk met tips voor een gezonde meethouding. Dat komt onverwacht, want deze zeven tips suggereren dat met een beetje gezond verstand meten zo gek nog niet is. En dat is verwonderlijk. Gemeten prestaties mogen onderdeel zijn van het maatschappelijk discours en horen bij een dialoog over resultaten, maar kunnen nooit in plaats daarvan komen. Ze moeten misschien eerder worden gemeden dan gezocht. Sterker, zolang we ons heil zoeken in ‘meetbare prestaties’ en niet ‘merkbare resultaten’ komen we niet of nauwelijks toe aan het echte gesprek over goed werkend beleid, of over onderwijs dat het verschil maakt, de toegevoegde waarde van een organisatieonderdeel of motivatie van medewerkers. CITAAT UIT HET BOEK DE MEETMAATSCHAPPIJ. ‘Organisatiekundige Geert Hofstede noemt het soort grip dat managers op deze manier krijgen pseudo-control’ WAAROM WE ALLES METEN EN WAT DAT MET ONS DOET Berend van der Kolk Business Contact, 2021 Prijs: € 20,ADVERTENTIE TRAINING WERK SLIMMER, NIET HARDER Word je dagelijks overspoeld door informatie? Volg deze succesvolle training en krijg weer grip op je werk. Ga naar AlexvanGroningen.nl/BB BEOORDEELD MET 9.2 BRON: SPRINGEST.NL

AFHANDELEN VAN WOB VERZOEKEN WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 2022 GRIP OP GEMEENTELIJKE ZORGKOSTEN Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/ZyLAB Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/RVO Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/Centric WORKS VERBETERING WINDTURBINEBEPALINGEN LEEFOMGEVING VERKOUDEN WERKNEMER WEIGERT ZICH ZIEK TE MELDEN Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/Capra MAATWERKLENING ASBESTDAKSANERING Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/Arcadis Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/SVn

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 48 PERSONALIA CARRIÈRE DOOR: JOSÉ SALHI Gert Lems (52) is per 1 maart 2022 benoemd tot regiosecretaris van het regionale samenwerkingsverband Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Lems is nu nog werkzaam bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. ROELOF BLEKER Met ingang van 1 februari 2022 is Roelof Bleker benoemd tot burgemeester van Enschede. Bleker (partijloos, 54) is momenteel voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Daarvoor was Bleker dijkgraaf van het waterschap Rivierenland en wethouder in Enschede. Hij volgt Onno van Veldhuizen (D66) op. Op dit moment is Theo Bovens (CDA) waarnemend burgemeester van Enschede. ANK BIJLEVELD Ank Bijleveld (CDA) is benoemd tot waarnemend burgemeester van Almere. Bijleveld volgt Franc Weerwind op, die minister voor Rechtsbescherming is geworden. Bijleveld was minister van Defensie in het kabinet-Rutte III. Ze was daarvoor commissaris van de koning in Overijssel, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, burgemeester van Hof van Twente, voorzitter van de Veiligheidsregio Twente en lid van de Tweede Kamer. JAN BRENNINKMEIJER Jan Brenninkmeijer (CDA, 65) is benoemd tot waarnemend burgemeester in Alphen-Chaam. Brenninkmeijer was eerder wethouder van de voormalige gemeente Haaren, lid van Provinciale Staten en burgemeester van Waalre. In Alphen-Chaam neemt hij waar na het vertrek van Joeri Minses (41, partijloos), die burgemeester werd in Heumen. ARINDA CALLEWAERT Arinda Callewaertde Groot is herbenoemd tot burgemeester van Bergeijk. Callewaard (CDA, 59) is sinds 2016 burgemeester van Bergeijk. Zij was eerder onder meer betrokken bij zorginstellingen, manager van het Leger des Heils Zuid-Holland en wethouder van de gemeenten ‘s-Gravendeel en Binnenmaas. Ook was zij enige tijd lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland. BAS VAN DEN TILLAAR Bas van den Tillaar (CDA, 54) is herbenoemd als burgemeester van Vlissingen. De nieuwe ambtstermijn start op 22 april 2022. Burgemeester Van den Tillaar werd op 22 april 2016 benoemd tot burgemeester van Vlissingen. Voor zijn benoeming in Vlissingen was de hij burgemeester in de gemeente Gulpen-Wittem. Daarvoor was hij onder meer wethouder in de gemeenten Geldrop-Mierlo en Mierlo. KOMEN & GAAN SUZANNE OTTERS Suzanne Otters is benoemd tot gedeputeerde van Noord-Brabant. Otters (VVD, 50) is de opvolger van Christophe van der Maat, die naar het kabinet Rutte IV ging als staatssecretaris van Defensie. Otters was voor haar benoeming voor de VVD lid van Provinciale Staten. RALPH DE VRIES Ralph de Vries stopt als griffier van Bergen. De Vries was in augustus benoemd tot griffier. Hij bekleedde daarvoor de functie van griffier in Heemskerk en Blaricum. Hij was eerder ook Statenlid en gedeputeerde in de provincie Utrecht en gedeputeerde in Noord-Holland. PETER OSKAM Peter Oskam (62) is op 22 december beedigd voor de tweede termijn als burgemeester van Capelle aan den IJssel. Zijn tweede termijn is ingegaan op 4 januari 2022. Hij is lid van het CDA en was van 2012 – 2016 lid van de Tweede Kamer. Eerder was hij onder andere vicepresident van de Rechtbank Rotterdam, de Rechtbank Gelderland en de Rechtbank Amsterdam. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 Foto: Nunspeet.nu PERSONALIA 49 PETRA DOORNENBAL Petra Doornenbal-van der Vlist wordt voorgedragen voor herbenoeming als burgemeester van Renswoude. Doornenbal (CDA. 50) is sinds september 2016 burgemeester van Renswoude. Eerder was ze van 2003 tot 2015 lid van de Provinciale Staten van Utrecht. FRANK VAN DER MEIJDEN De gemeenteraad van Laarbeek heeft besloten om Frank van der Meijden (CDA, 57) voor te dragen voor herbenoeming als burgemeester. HIj is sinds 2016 burgemeester van Laarbeek. In 2006 werd hij lid van de gemeenteraad van Bergeijk en in 2010 werd hij wethouder in die gemeente. BREUNIS VAN DE WEERD Breunis van de Weerd stopt in mei 2022 als burgemeester van Nunspeet. Van de Weerd (SGP, 59) is sinds mei 2016 burgemeester van Nunspeet. Eerder was hij onder ander heemraad bij het waterschap Vallei en Eem, statenlid van Gelderland en wethouder van Ede. JOHAN HAMSTER Johan Hamster (CU) is voorgedragen als gedeputeerde van de provincie Groningen. De huidige wethouder van Stadskanaal moet de opvolger worden van Henk Staghouwer, die is beëdigd als minister van Landbouw. Hamster begon in 2010 op zijn 28e als wethouder in Stadskanaal. OVERLEDEN: Oud-gedeputeerde en oud-Statenlid Aranka Goyert is overleden. Zij is 80 jaar geworden. Goyert werd in 1991 beëdigd als lid van Provinciale Staten van Noord-Holland namens het CDA. In 1999 werd zij benoemd als lid van Gedeputeerde Staten. Dit bleef zij tot begin 2002. Ze was lid van de Eerste Kamer in de periode 2007-2011. Harry Scheeper, oud-wethouder van Velsen, is op 74-jarige leeftijd overleden. Op 79-jarige leeftijd is Arie Roest overleden. Roest is meer dan een kwart eeuw actief geweest voor het CDA in Leiderdorp. Hij was van 1978 tot 1998 raadslid waarvan de laatste acht jaar fractievoorzitter. In 1998 werd hij wethouder van onder meer financiën. Dat bleef hij tot 2004. NIELS PEETERS Niels Peeters (CDA) is benoemd tot wethouder in Maastricht. Hij volgt daarmee wethouder Vivianne Heijnen (CDA) op, die als staatssecretaris Infrastructuur en Waterstaat toetrad tot het Kabinet Rutte IV. Peeters heeft een juridische achtergrond en was tot voor kort bestuursadviseur bij de provincie Limburg. VICTOR EVERHARDT De Amsterdamse wethouder Victor Everhardt (D66) stapt per 17 februari op. Hij wordt directeur-bestuurder bij de Stichting Platform 31 en het instituut voor verslavingszorg IVO. Everhardt trad aan in november 2019 als opvolger van de opgestapte Udo Kock. Daarvoor was hij negen jaar wethouder in Utrecht. BART-JAN HARMSEN Bart-Jan Harmsen (GemeenteBelangen Twenterand) stopt per 1 maart als wethouder van Twenterand. Hij kiest voor een maatschappelijke loopbaan. Hij staat wel op de kieslijst voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Hij hoopt terug te keren als gemeenteraadslid. FELIX VAN BEEK Wethouder Felix van beek van Smallingerland heeft zijn ontslag ingediend. Hij was sinds de zomer van 2020 wethouder in Smallingerland. Eerder was de VVD’er Van Beek wethouder in Boarnsterim, Littenseradiel en Skarsterlân. Hij was ook directeur van het oude waterschap Boarn en Klif en raadsgriffier in Leeuwarden en Alkmaar. Oud-burgmeester Joop Worrell van Woudrichem is overleden. Van 1989 tot 2001 was hij burgemeester van Woudrichem. Eerder, tussen 1970 en 1978, was Worrell al lid van de gemeenteraad. Tussen 1971 en 1974 vervulde hij ook de functie van wethouder. CARLA KRANENBORG In Breda is Carla Kranenborg-van Eerd (VVD) benoemd tot wethouder. Ze volgt Greetje Bos op als wethouder. Bos stopte op 13 januari na vier jaar in Breda om raadsheer te worden aan het Gerechtshof Den Bosch. Kranenborg is sinds 2014 raadslid. JOLIE HASSELMAN In Best is Jolie Hasselman benoemd tot gemeentesecretaris. Zij begint op 1 maart 2022 in Best. Hasselman is momenteel gemeentesecretaris in Goirle. Op dit moment is Nicole van Hooy nog interim gemeentesecretaris. OPROEP: Tekst en foto’s (high res) voor de rubriek personalia graag sturen naar info@binnenlandsbestuur.nl. Gegevens voor deze rubriek kunnen ook worden gestuurd via www.binnenlandsbestuur.nl/personalia

Vergroot betrokkenheid Citisens betrekt inwoners bij veranderingen in hun leefomgeving. Acht betrokkenheidsprofielen voor een gebiedsgerichte aanpak Ervaren team van onderzoekers en participatiespecialisten Big data inzichten op het gebied van communicatie- en participatievoorkeuren www.citisens.nl Meer weten? Bel Machteld Beekhuis 06-49785821 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 Foto: ANP-HH Foto: Jan Jong Fotografie PERSONALIA 51 MARLOES VAN RIJSWIJK Gemeentesecretaris van Sint-Michielsgestel en directeur van de ambtelijke fusieorganisatie MijnGemeenteDichtbij (Boxtel-Gestel) Marloes van Rijswijk stopt. Ze gaat aan de slag bij het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV). WIM VAN TWUIJVER Gemeentesecretaris Wim van Twuijver verlaat per 1 september 2022 de gemeente Almaar. Hij trad op 1 april 2016 aan. Daarvoor was hij onder meer gemeentesecretaris in Hollands Kroon en adviseur bij het College voor Arbeidszaken van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. CASPAR VAN DEN BERG Caspar van den Berg is geïnstalleerd als lid van de Eerste Kamer namens de VVD. Omdat leden van adviesraden niet tegelijk ook lid van het parlement kunnen zijn, treedt hij terug als lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur. De hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen was er sinds 1 juli 2019 lid van. CARLA KATS Per 15 februari wordt Carla Kats nieuw afdelingshoofd van de afdeling Risico- en Crisisbeheersing van de Veiligheidsregio Noord- en OostGelderland (VNOG). Ze volgt hiermee Jeroen Wesselink op die per 1 januari gemeentesecretaris wordt van Son en Breugel. Kats was de afgelopen tien jaar gemeentesecretaris in Epe. TINEKE TOREN De gemeenteraad van Schiermonnikoog heeft Tineke Toren per 1 januari 2022 benoemd tot griffier. Ze volgt Marja van der Meer op. Toren was raadsgriffier in de voormalige gemeente Kollumerland c.a. en sinds een herindeling in 2019 adjunct griffier van Noardeast–Fryslân. Ook is zij locogriffier van de gemeente Ameland. BERRY VAN SCHIJNDEL Berry van Schijndel is per 14 januari 2022 aangewezen als interim-griffier van Maasdriel. Hij volgt Hermie van Ommeren op. Van Schijndel was hiervoor bestuursadviseur in Maasdriel. Eerder was hij als juridisch adviseur werkzaam bij Sint-Michielsgestel en Vught en als coordinator Vergunningen in Oosterhout. JOHAN REMKES Johan Remkes is de nieuwe voorzitter van Nationaal Programma Groningen. Remkes volgt René Paas op. Remkes was voorheen onder meer minister, vicepremier, staatssecretaris, commissaris van de Koning, waarnemend burgemeester en gedeputeerde. Recent was hij informateur van het huidige nieuwe kabinet en waarnemend gouverneur in Limburg. ESTHER ZIJL Esther Zijl is benoemd tot directeur van het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (NHN). Zij volgt per 21 maart 2022 Thijs Pennink op, die met pensioen gaat. In de tussenliggende periode neemt Gerrit Valk, oud-commissaris van NHN, tijdelijk de functie van directeur waar. Zijl is sinds 10 jaar directeur-bestuurder van Stichting Forte Kinderopvang. PATRICK VAN DEN BEEMT Patrick van den Beemt is benoemd tot directeur Bedrijfsvoering van Molenlanden. Tot 14 februari is hij werkzaam als directeur van de gemeenschappelijke regeling de Bevelanden in Goes. Eerder werkte hij als directeur van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) in Den Haag. ANNA DAM Anna Dam is voorgedragen als griffier in Tytsjerksteradiel. Dam is nu nog adjunct-raadsgriffier van deze gemeente. Zij volgt Onno de Vries op, die per 1 maart griffier van Westerkwartier wordt. TEUN DE JONG Teun de Jong wordt aangedragen als nieuwe griffier van Terschelling. Hij is nu nog raadsgriffier van Dantumadiel. Hij volgt Janny Hofman die per 1 januari 2022 plaatsvervangend griffier is in de Fryske Marren. ADVERTENTIE Voorzitter en Leden Voor het Adviescollege rechtspositie politieke ambtsdragers zoeken wij een Kijk voor uitgebreide informatie op www.publicspirit.nl GITA SALDEN Met ingang van 1 januari 2022 is Gita Salden herbenoemd als CEO van BNG Bank voor een termijn van 4 jaar. Salden kwam op 1 januari 2018 in dienst van BNG Bank als voorzitter van de Raad van Bestuur.

Gemeente West Betuwe is een prachtige groene gemeente waar iedereen zich welkom voelt om te wonen en te werken. Certus Groep is namens de gemeente op zoek naar overheidsprofessionals binnen het fysieke domein. Toezichthouder Civiele Techniek 32-36 uur | schaal 8 • Toezicht kwaliteit en voortgang van het werk • Communicatie inwoners en belanghebbenden over uitvoering • Controleert uitgevoerde hoeveelheden • Voeren besteksadministratie Meer weten over een van deze vacatures? Neem contact op met Rosanne van Engelen | 06-18683010 | rosannevanengelen@certusgroep.nl www.certusgroep.nl Vakspecialist Civiele Techniek 32-36 uur | schaal 9 • Begeleiding werkvoorbereiding, aanbesteding en uitvoering • Opstellen kostenramingen en deelopdrachten • Ophalen eisen en wensen betrokkenen (intern en extern) Adviseur Vastgoed en Grond 32-36 uur | schaal 10 • Aan- en verkoop vastgoed, gronden en ontwikkellocaties • Uitgifte van bouwkavels • Adviseren bestuur en organisatie over vastgoed en grond • Bijdrage aan beleidsvorming en -ontwikkeling Teamleider ICT Ontwikkeling en Beheer Coachende leider • Klantgericht • Vernieuwend • Resultaatgericht Adviseur Innovatie Netwerker • Innovatieve blik • Sparringpartner • Daadkrachtig Kijk voor meer informatie op www.publieknetwerk.nl zoekt  Directiesecretaris  Organisatieadviseur  Clustermanager P&O, facilitair en secretariaat kijk op leeuwendaal.nl INDEX 53 VACATURES In de vacature- index treft u een selectie aan van de vacatures die deze week zijn opgenomen in het magazine of op de website van Binnenlands Bestuur. BESTUUR EN MANAGEMENT Bergopwaarts Geerts & Partners | de GGD Zuid-Limburg Geerts & Partners | Gemeente Waalwijk Gemeente Alphen aan den Rijn Directeur-Bestuurder Afdelingshoofd Financiën Gemeentesecretaris Strategisch Financieel Adviseur, coördinator Planning & Control Gemeente Alphen aan den Rijn via Merwede Executive Search Manager Economie & Duurzaamheid Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Teammanager Openbare Ruimte Teammanager Advies Gemeente Breda Gemeente Haarlemmermeer Gemeente Hoorn Gemeente Kampen Gemeente Vlaardingen Gemeente Voorschoten Gemeente Wageningen Leeuwendaal | Gemeente Noordwijk Leeuwendaal | Gemeente Noordwijk Leeuwendaal | VluchtelingenWerk Nederland Leeuwendaal | VluchtelingenWerk Nederland NHG via Rieken & Oomen Politie Provincie Noord-Holland Provincie Utrecht Secretaris | Onderzoeker Rekenkamer Breda Bestuursadviseur Regisseur Ondergrond en Afvalinzameling Beleidsmedewerker energietransitie Teammanager Veiligheid Beleidsmedewerker Onderwijshuisvesting Programmaleider Fitte Organisatie Directiesecretaris Organisatieadviseur Directeur Public Affairs Directeuren Dienstverlening Manager Ontwikkeling hoofd communicatie Strategisch Beleidsadviseur Ruimtelijke Ontwikkeling Senior Adviseur Grondzaken Directeur-bestuurder Agora VNG Realisatie FINANCIËN EN ECONOMIE Belastingdienst BMC Geerts & Partners | gemeente Culemborg Gemeente Almere Gemeente Dordrecht Gemeente Laarbeek Gemeente Velsen Meerinzicht ICT EN AUTOMATISERING Gemeente Brielle Gemeente Eindhoven Gemeente Montferland Publiek Netwerk | Bisc Rijksoverheid Veiligheidsregio Kennemerland Accountmanager -Relatiebeheerder decentrale overheden (Senior) Beleidsmedewerker met financieel| analytisch profiel Tijdelijke opdracht: Bestuurlijk Adviseur Fiscaal medewerker team verhuld vermogen Consulent Beschermingsbewind Concerncontroller Business controller Brede adviseur Finance & Control Financieel Beleidsmedewerker Senior Adviseur Planning, Control en Advies Financieel adviseur Medewerker Digitaal Archiveren Strategisch Informatie Manager Chief Information Security Officer (CISO) Functionaris Gegevensbescherming Teamleider ICT Ontwikkeling en Beheer (Senior) beleidsmedewerker data en onderzoek Informatiemanager |business-architect Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Public Spirit | Adviescollege rechtspositie politieke ambtsdragers Voorzitter en leden Adviescollege rechtspositie politieke ambtsdragers Binnenlandsbestuur.nl PublicSpirit | Agora Rijksoverheid Rijksoverheid Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl ADVERTENTIES ALTIJD DE JUISTE KANDIDAAT! Binnenlands Bestuur is het grootste wervingskanaal voor de actieve en latente banenzoeker. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022

54 INDEX JURIDISCH BMC Gemeente Houten Gemeente Oss MB-All PublicSpirit | Hoge Raad der Nederlanden Rijksoverheid MILIEU Gemeente Zoetermeer Interprovinciaal Overleg Provincie Drenthe Provincie Drenthe Provincie Drenthe Provincie Noord-Holland OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Gemeente Den Helder Gemeente Noordoostpolder JS Consultancy | Gemeente Urk Rijksoverheid Servicepunt 71 OVERIGE Gemeente Amsterdam Provincie Noord-Holland Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant PERSONEEL EN ORGANISATIE Gemeente Hoeksche Waard JS Consultancy JS Consultancy | Gemeente Haarlem Leeuwendaal | Gemeente Noordwijk Publiek Netwerk | Gemeente Haarlem Samenwerking Bedrijfsvoering RUIMTELIJKE ORDENING EN VERKEER Certus Groep | Gemeente West Betuwe Certus Groep | Gemeente West Betuwe Certus Groep | Gemeente West Betuwe Erfgoedhuis Zuid-Holland Geerts & Partners | gemeente Overbetuwe Gemeente Altena Gemeente Eindhoven Gemeente Leiderdorp Gemeente Nijmegen Gemeente Súdwest-Fryslân JS Consultancy Publiek Netwerk | Gemeente Hoorn Waterschap Aa en Maas SOCIAAL Gemeente Alphen aan den Rijn Gemeente Barneveld Gemeente Barneveld Gemeente Barneveld Gemeente Deurne Gemeente Soest Publiek Netwerk | Cubiss VOORLICHTING EN COMMUNICATIE Gemeente Delft Gemeente Maasdriel Gemeente Noordwijk Provincie Utrecht Senior adviseur Participatiewet Teamleider Jeugd en Onderwijs (Sociaal Domein) Gespreksvoerder Jeugd Inkoopadviseur | Inkoper Sociaal Domein Beleidsondersteuner Maatschappelijke voorzieningen Beleidsadviseur Onderwijs Adviseur Innovatie Contractmanager Informatievoorziening Communicatieadviseur Adviseur Maatschappij (regionaal) jeugdbeleid Senior Communicatieadviseur Stikstof OOK UW VACATURE IN BINNENLANDS BESTUUR? BEL 020-5733656 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Beleidsadviseur Pleziervaart Programmasecretaris|assistent-projectleider Vechtplassen Teamondersteuner Teammanager Werk & Werkbedrijf HWwerkt Ervaren Adviseur Werving & Selectie Teammanager HR Services Clustermanager P&O, failitair en secretariaat Afdelingsmanager HRM Teamhoofd HRM Toezichthouder Civiele Techniek Vakspecialist Civiele Techniek Adviseur Vastgoed en Grond Senior Adviseur teammanager team Beleid Fysiek Beleidsadviseur Mobiliteit Senior Programmabeheerser Stedenbouwkundige Technisch projectmanager openbare ruimte en infrastructuur Senior Taxateur WOZ Ruimtelijke Ordening Professionals Senior Programmamanager Gebiedsontwikkeling Gebiedsadviseur Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 Pagina 56 Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Pagina 52 Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Beleidsadviseur Milieu met als Specialisme Gezondheid IPO senior projectleider IPO Medewerker B Kennis en validatie afval-grondstof Adviseur monitoring Landbouw Adviseur Ruimtelijke Economische Ontwikkeling en Stikstof Technisch medewerker natuur Beleidsadviseur duurzame economie Beleidsadviseur Openbare orde & Veiligheid Adviseur Veiligheid Senior Beleidsadviseur Integrale Veiligheid Adviseur brandveiligheid Informatiemanager bestuur en openbare orde en veiligheid Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Senior Jurist Bestuursrecht Jurist Grondzaken (Adviseur III) Vastgoedjurist Jurist Handhaving Manager bedrijfsvoering Sector civiel recht Privacy-officer Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 04 | 2022 Bekijk het eens van de andere kant Denk andersom en kies voor verzuimpreventie en vitale medewerkers www.everybodygroep.nl/andersom info@everybodygroep.nl 088-246 04 04

Ik werk voor Nederland... ...en voor mezelf Wil jij Nederland én jezelf beter maken? JS Consultancy is de carrièrepartner van professionals voor de publieke zaak. Via ons landelijk netwerk bemiddelen wij op het niveau van directie, management en professionals. Aan de slag op het gebied van BedrijfsSenior Beleidsadviseur Integrale Veiligheid 36 uur | schaal 11 max. € 73.700,- bruto per jaar (incl. IKB) Ervaren senior adviseur. Sterk in professioneel overtuigen en adviseren. Oog voor verschillende belangen op verschillende niveaus en politiek bestuurlijk sensitief. Staat stevig in de schoenen, is analytisch en communicatief goed ontwikkelt. Overzicht houden, stressbestendig, open en flexibele houding, verbinder, netwerker, actief luisteraar en beschikt over een gezonde dosis empathisch vermogen. Interesse? Bel Michel Kollau 06 - 511 357 93 Ervaren Adviseur Werving & Selectie 32-40 uur per week Voor onze eigen organisatie zijn we voor onze business unit werving & selectie op zoek naar een senior adviseur, met standplaats Amsterdam en/of Den Haag. Floreer jij in een dynamische en commerciële omgeving en combineer jij oprechte interesse in mens en organisatie met resultaatgerichtheid die zich vertaalt in goede en verrassende matches, dan gaan we graag met je in gesprek! Interesse? Bel Elsbeth Braam 06 - 333 219 86 voering, Ruimte & Infra of Sociaal Maatschappelijk domein? Onze dienstverlening richt zich op het waarmaken van maatschappelijk resultaat. In samenregie met opdrachtgevers. En samen met jou. Teammanager HR Services 32 uur | vaste functie | max. € 67.856,- bruto per jaar obv 36 uur (incl. IKB) Ben jij de mensgerichte, energieke teammanager met oog voor resultaat én het team? Naast je ervaring op het gebied van salaris- en personeelsadministratie, krijg jij energie van het stimuleren, optimaliseren en digitaliseren van processen. Je denkt innovatief mee in veranderprocessen en beleeft plezier aan het beheer van processen en systemen dusdanig in te zetten dat de basis optimaal op orde blijft. Interesse? Bel Saskia Schrama 06 - 125 703 76 Ruimtelijke Ordening Professionals 24-36 uur | schaal 9-12 | tijdelijk of vast dienstverband (bespreekbaar) Kom ons team RO (interim)professionals versterken! Wij zijn in heel Nederland op zoek naar professionals op alle niveaus (inclusief afstuderend), die mee willen werken aan het mooier maken van de openbare ruimte. Je begeleidt o.a. initiatieven, bestemmingsplanprocedures, faciliteert inwoners en bedrijven in participatietrajecten. Wij bieden fijne collega’s, opleiding en ontwikkeling. Interesse? Bel Mariel van der Bilt 06 - 132 750 50 Reageer op bovenstaande functies via www.jsconsultancy.nl/vacatures Interim Werving & Selectie

ANDEROM DENKEN EGELEID MEDEWERKER NAAR OPTIMALE WERKSITUATIE KIJK OP DE VOLGENDE PAGINA CORONACRISIS RIJK NEGEERDE DE REGIO 22 TOESLAGENAFFAIRE EERST DE MENS, DAN DE REGELS 31 MILIEUZONES ZERO EMISSIE IS HET DOEL 43 14 januari 2022 | week 2 | jaargang 43 01 2022 BINNENLANDS BESTUUR WETHOUDERSONDERZOEK 2021 199 WETHOUDERS VERLIETEN HET PLUCHE Het Publieke Domein VAN EN VOOR DE PUBLIEKE SECTOR Als het om arbeidsmobiliteit gaat hetpubliekedomein.nl | info@hetpubliekedomein.nl | 030 - 208 1153 ONAFHANKELIJK MAGAZINE VOOR BETROKKEN AMBTENAREN EN BESTUURDERS

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 04 COLOFON REDACTIONEEL Binnenlands Bestuur is een uitgave van de Sijthoff Media Groep en verschijnt tweewekelijks op vrijdag. REDACTIEADRES Postbus 75462, 1070 AL Amsterdam tel: 020 - 5733669 e-mail: info@binnenlandsbestuur.nl www.binnenlandsbestuur.nl HOOFDREDACTIE Eric de Kluis REDACTIE Hans Bekkers (chef redactie), Wouter Boonstra, Sjoerd Hartholt, Martin Hendriksma, Adriaan de Jonge, Yolanda de Koster, Alexander Leeuw, José Salhi. COLUMNISTEN Geerten Boogaard, Jan Verhagen ILLUSTRATOR Berend Vonk Coverbeeld: Shutterstock VASTE MEDEWERKERS Cristina Bellon, Ton Bestebreur, Martijn Delaere, René Didde, Wilma van Hoeflaken, Yvonne Jansen, Michel Knapen, Harry Perrée, Maurice Swirc, Marjolein van Trigt, Simon Trommel. BASIS-ONTWERP: Studio Room VORMGEVING VRHL Content en Creatie, Alphen aan den Rijn DRUK Senefelder Misset, Doetinchem ADVERTENTIEAFDELING Jan-Willem Hulst, tel. 06-22663674 Marcel van der Meer, tel. 06-23168872 Sandra de Vries, tel. 06-46285131 E-MAIL ALGEMEEN traffic@binnenlandsbestuur.nl DIRECTIE Willem Sijthoff MARKETING Lindsay Duijm ABONNEMENT Voor een (gratis) abonnement zie de website: www.binnenlandsbestuur.nl en ga naar abonnementen. Heeft u nog vragen, mail dan naar klantenservice@binnenlandsbestuur.nl of bel +31 20 2251209. Betaalde abonnementen voor bedrijven en professionals buiten de doelgroep: Jaarabonnement € 249,- . Abonnementen voor de doelgroep (zie criteria website), raadsleden en leden van Provinciale Staten zijn gratis. Los nummer € 9,75. De prijzen zijn exclusief btw. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever(s) geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor gevolgen hiervan. ISSN 0167-1146 OPLAGE 43.000 © Het is niet toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de uitgever artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen. ‘ Je denkt te moeten dansen naar de pijpen van de baasjes Rutte en Kaag’ Binnenlands Bestuur is een onafhankelijk magazine voor de hoger opgeleide decentrale ambtenaar en lokale bestuurder. WETHOUDERS IN NIEUW KABINET FUNCTIE ELDERS Vol trots stonden een burgemeester, twee wethouders en vier gedeputeerden maandag op het bordes van paleis Noordeinde naast of achter premier Rutte. Tel je de rechtstreeks vanuit de lokale en provinciale politiek afkomstige nieuwkomers op bij de bewindslieden met een grijzer verleden daarin, dan kom je op een totaal van dertien uit. In Rutte III was dat er zelfs één meer. Het werd om die reden een wethouders-kabinet genoemd. Heb je daar als gemeenten wat aan? Je zou mogen verwachten van wel. Wie kent er nou beter de problemen waar je als eerste, want het dichtst bij de burgers staande overheid tegenaan loopt en waar ze in Den Haag doof dan wel blind voor zijn. Een greep: de gevolgen van de toeslagaffaire en de aardbevingen, de tekorten in de jeugdzorg. Welke wethouder of gedeputeerde heeft er niet zijn of haar handtekening gezet onder de zoveelste brandbrief aan het Binnenhof dat de rek eruit is, het geld op is of dat beloofde maatregelen uitblijven? En dan mag je naar Den Haag en kun je wat veranderen. YES! Als gezegd, Rutte III ging door het leven als wethouders-kabinet. Maar ondanks die oververtegenwoordiging van voorheen lokale bestuurders in Vak K (14 van de 26 bewindslieden!) heb ik de afgelopen decennia zelden zoveel gemok gehoord over de interbestuurlijke verhoudingen. Er moest halverwege de rit zelfs een arbitragecommissie aan te pas komen om het wethouders-kabinet erop te wijzen dat er wel degelijk plichten zijn jegens het lokaal bestuur. Dus nee, het zegt op zich weinig dat pakweg de helft van de bewindslieden wortels heeft in het lokale of regionale bestuur. Als sneeuw voor de zon verdwijnt de aandacht voor wat ze achterlaten en voegen de nieuwkomers zich naar de nieuwe mores. Het doorbreken daarvan vergt moed, ruggengraat en overtuigingskracht en het moet in de eerste 100 dagen gebeuren. Studies wijzen uit dat je daarna onderdeel wordt van het systeem. Anders gezegd, je raakt op je functie elders gesensibiliseerd en denkt te moeten dansen naar de pijpen van de baasjes Rutt, Kaag en vooruit, Hoekstra. En laat die nou hoegenaamd niks hebben met de eerste overheid. ADVERTENTIE HANS BEKKERS CHEF REDACTIE BINNENLANDS BESTUUR BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 INHOUD 05 16 COVERSTORY WETHOUDERSONDERZOEK Voor wethouders blijft de huidige collegeperiode er een van records. Nooit haakten zo veel wethouders het laatste jaar voor de verkiezingen tijdelijk of definitief af: om de dag stopte er minimaal een. 12 INTERVIEW ANNE THIELEN Ze hoefde van de Venrayse gemeenteraad niet weg als wethouder, maar vertrok wel. Want: ‘In deze afrekencultuur hoor ik niet thuis.’ Wie weet is de kou na de verkiezingen uit de lucht en keert het CDA-kopstuk terug in het college. 28 VANAF 16 MEEDOEN AAN VERKIEZINGEN 34 DIRECTEUR LAMMERS: MENSKRACHT RES ZORGPUNT Op papier zijn veel RES’sen klaar, maar volgens Kristel Lammers, directeur NP RES, gaat het echte werk nu pas beginnen: de uitvoering. 2022 is het Europees Jaar van de Jeugd. Stemmen voor jongeren van 16 en 17 jaar, zoals het European Youth Forum graag wil, gebeurt al in de landen om ons heen. Maar niet bij ons. Het argument: het Nederlandse puberbrein zou het niet aankunnen. IN MEER LANDEN MAG OOK JONGERE STEMMEN NIEUWS Vlissingen als enige nog onder curatele Niet alle RES’en door de raad ACHTERGROND Bedrieglijke digitale rust Essay: Regionale aanpak crisis een droom Greetje Bos: ‘Ik geloof sterk in preventie’ ABONNEMENT Voor een (gratis) abonnement zie de website: www.binnenlandsbestuur.nl. Klik vervolgens op Abonnementen en kies de vorm die bij u past. Serie gemeenteraadsverkiezingen: Buiten Nederland kan puberbrein stemmen wel aan Eerst de mens, dan de regels Mega-verhuizing in de jeugdzorg ‘Heel wat meer dan een nieuw verkeersbord’ 6 7 20 22 26 28 31 38 41 VERDER COLOFON / REDACTIONEEL 4 BEREND VONK GEERTEN BOOGAARD NIEUWS IN BEELD IN DE CLINCH JAN VERHAGEN PERSONALIA 7 9 10 19 40 46

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 06 NIEUWS FINANCIËN DOOR: HANS BEKKERS Slechts één gemeente valt de eer te beurt dit jaar om financiële redenen onder curatele van de provincie te staan: Vlissingen. De nieuwe fusiegemeenten uitgezonderd, zijn verder alle begrotingen oké bevonden door de provinciale toezichthouders. VERSCHERPT TOEZICHT NEEMT AF VAN TWAALF NAAR ÉÉN GEMEENTE VLISSINGEN ALS ENIGE NOG ONDER CURATELE In 2021 vielen om financiële reden nog twaalf gemeenten onder preventief toezicht: Borsele, Brummen, Castricum, Delft, Grave, Haaksbergen, Montfoort, Stadskanaal, Vijfheerenlanden, Vlissingen, Westervoort en Woudenberg. Van dat rijtje is in 2022 dus alleen Vlissingen over. De begroting van die gemeente is volgens de provincie Zeeland nog steeds niet op orde. Borsele is van dat verscherpte toezicht verlost: de gemeente leverde in november een sluitende begroting in. Dat was onder meer mogelijk door wat bezuinigingen en extra geld van het rijk voor de jeugdzorg. In Drenthe, Flevoland, Limburg en Zuid-Holland blijft alles zoals het was: om financiële redenen hoeft in 2022 opnieuw geen enkele gemeente onder verscherpt toezicht te worden gesteld. In Utrecht verandert de situatie wel. Het verscherpt toezicht op Woudenberg, Montfoort en Vijfheerenlanden is geschrapt. Datzelfde geldt voor Noord-Holland. Daar zijn geen preventieve gemeenten meer, omdat ze allemaal een structureel en reëel evenwicht hebben kunnen aantonen voor 2022 of een herstel daarvan binnen de meerjarenraming. Dat geldt ook voor Castricum, die dat vorig jaar niet lukte. In Brabant staat de teller dit jaar op nul: het financieel zwakke Grave, in 2021 nog onder curatele van de provincie gesteld, ging op in de nieuwe fusiegemeente Land van Cuijk. In Groningen vallen dit jaar eveneens alle ‘We zien bij de meeste gemeenten meer reserves’ gemeenten onder repressief financieel toezicht van de provincie. Dat betekent voor Stadskanaal dat ze hun niet begrote uitgaven niet meer hoeven voor te leggen aan de provincie alvorens ze worden gedaan. De gemeente weigerde vorig jaar een sluitende begroting in te leveren en kwam daardoor onder preventief toezicht te staan. Onder meer omdat Stadskanaal uiteindelijk toch enkele bezuinigingsposten vond en van het rijk meer geld kreeg voor de jeugdzorg, is de financiële positie van de gemeente volgens de provincies voldoende verbeterd. In Friesland vallen in 2022 alle gemeenten weliswaar onder het repressieve toezicht, maar de provincie ziet zich toch genoodzaakt om twee gemeenten extra in de gaten te houden: Dantumadiel en Súdwest-Fryslân. Zij voldoen volgens de provincie niet volledig aan alle criteria. In Overijssel is Haaksbergen verlost van het preventief toezicht van de provincie. Ook alle andere gemeenten hebben een begroting of meerjarenraming die voldoen aan de wettelijke eisen. Maar de provincie stelt wel dat dat de financiën bij de gemeenten onder druk blijven staan door het sociaal domein en de gevolgen van de coronapandemie. ZORG: GEMEENTEFONDS In buurprovincie Gelderland vallen eveneens alle gemeenten in 2022 onder repressief toezicht. Het verscherpte toezicht op Westervoort en Brummen is per 31 december 2021 beëindigd. Met name door het eenmalig extra toegezegde geld van het rijk staan de Gelderse gemeenten er volgens gedeputeerde Jan Markink beter voor dan vorig jaar: ‘We zien bij de meeste gemeenten positieve begrotingen voor volgend jaar en meer reserves. Daar zijn we echt blij mee. Tegelijkertijd zijn er zorgen voor daarna.’ Ondanks dat het extra rijksgeld eenmalig is, mogen gemeenten in de meerjarenbegroting doen alsof dit geld ook voor de jaren erna is toegezegd. Markink: ‘Zonder deze fictieve bijdrage krijgt bijna geen gemeente het verhaal meerjarig sluitend. Dit laat wel weer zien dat ze niet eenmalig maar structureel extra geld moeten krijgen.’ Andere zorg is de voorgenomen herverdeling van het gemeentefonds. Volgens de laatste inzichten zal de helft van de 51 Gelderse gemeenten daar nadelig uitkomen. Lang niet al deze gemeenten houden daar volgens hem rekening mee in hun begroting. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 DOOR: MARTIN HENDRIKSMA RUIMTE NIEUWS 07 De gemeenten Landsmeer, Montfoort en Brielle hebben niet ingestemd met de regionale energiestrategie (RES) in hun regio. Geplande wind parken van buurgemeenten of te forse energie-ambities vormen de voornaamste bezwaren. TE FORSE ENERGIE-AMBITIES NIET ALLE RES'EN DOOR DE RAAD De 30 energieregio’s dienden afgelopen zomer hun plannen in bij het rijk. Ze gaven daarin aan wat hun bijdrage is aan de nationale doelstelling van het Klimaatakkoord om in 2030 minimaal 35 terawatt aan energie uit wind en zon op land op te wekken. Opgeteld komen de plannen uit op een totaal van tussen de 35 en 45 terawatts, zo analyseerde het Planbureau voor de Leefomgeving vorige maand. Maar niet alle gemeenten stemmen ook met die plannen in. De gemeenteraad van Landsmeer keert CARTOON BEREND VONK zich tegen de Amsterdamse plannen voor windturbines vlak tegen de gemeentegrens van Landsmeer en wijst daarom de regionale energiestrategie af. De raden van Brielle en Montfoort vinden dat er in hun RES te veel duurzame opwek van de gemeente wordt verlangd. Als een raad voet bij stuk houdt en daardoor de doelstellingen van het Klimaatakkoord gevaar lopen, kan de zogeheten Route 35 worden toegepast. Die geeft een hoger overheidsorgaan de mogelijkheid de energieverdeling aan een gemeente op te leggen. Dit vanuit de gedachte dat alle decentrale overheden eerder met de ambities van het Klimaatakkoord hebben ingestemd en er dus ook voor aan de lat staan. ‘Wie die gesprekken voeren, is maatwerk per regio’, valt op de site van het nationaal programma RES (NP-RES) te lezen. Bieden die gesprekken geen, ‘dan doorlopen we uiteindelijk de formele juridische weg.’ Directeur Kristel Lammers van NP-RES maakt zich geen zorgen dat de weigerende gemeenten de doelstellingen van het Klimaatakkoord zullen bedreigen. ‘Er zijn in veel raden stevige gesprekken gevoerd. Dat vergroot het bewustzijn, maar ook het democratisch gehalte van het gehele proces. Maar niemand heeft de deur dichtgegooid. Niet aan gemeentekant, niet aan regiokant. Soms is er gewoon behoefte aan even wat meer tijd. Of om meer betrokkenheid van inwoners en volksvertegenwoordigers te organiseren.’ Daarnaast zijn er gemeenten die hun regionale energiestrategie amendeerden. Zo steggelen de buren Veenendaal en Renswoude over windturbines aan hun grens en wil Rijssen-Holten eerst het draagvlak voor de duurzame energieplannen onder de burgers onderzoeken. Lees verder op pag. 34.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 GEERTEN BOOGAARD COLUMN 09 LAAT DEN HAAG LIEVER VETTE VISSEN LEVEREN Met welke opleiding start u volgend jaar? Om welk vakgebied het ook gaat: als geen ander weten we hoe complex de inhoud van beleid en weten regelgeving kan zijn. Start het nieuwe jaar goed met een van onze verdiepende masterclasses of leergangen voor heldere en praktische handvatten. De donkere dagen na kerst zijn een goede gelegenheid om heilige huisjes op te ruimen. Zoals de vergroting van het lokale belastinggebied. Al decennia is dat een politiek geloofsartikel in het decentraal bestuur, beleden in vele rapporten. VNG-voorzitter Jan van Zanen zong er ooit de lof van in zijn karakteristiek soort beeldspraak: ‘Gemeenten willen geen vissen toegeworpen krijgen, maar hebben een hengel nodig.’ Vergroting van het eigen belastinggebied is zelfs een van de weinige successen van de VNG in het regeerakkoord. Althans, bij de nieuwe financieringssystematiek die het kabinet Rutte-IV uitwerkt, zal ‘de mogelijkheid voor een groter eigen belastinggebied worden betrokken’. VNG Leergang: ‘Het maken van een Omgevings-plan’ 20 januari 2022 Masterclass:    2022 27 januari 2022 VNG Leergang: Urban Communication voor gemeenten tot 100.000 inwoners 17 maart 2022 Leergang: De gemeentejurist in een complexe bestuurlijke omgeving 10 april 2022 Aan de slag met onze opleidingen? Kijk op vngconnect.nl/academie Sinds ik zelf een paar jaar geleden de huizenmarkt betrad en mijn bezit sindsdien verbouwd en bevolkt heb, krijg ik een steeds beter beeld bij dat vergroten van het lokale belastinggebied. De gemeenteontvanger komt bij mij jaarlijks steeds hogere bedragen binnenhengelen. En anders dan bij de btw en de inkomstenbelasting die je vrij ongemerkt betaalt, irriteert de lokale heffing veel meer. Omdat het toch voelt als geld waar je ook wat anders mee had kunnen doen. Minister Zalm noemde de ozb zelfs de meest gehate belasting en met name door zijn toedoen is het ozb-deel voor gebruikers afgeschaft. De irritatiefactor was destijds ook gewoon het argument van de regering, naast de liberale ergernis dat linkse gemeentebesturen hardwerkende ondernemers dwars zouden zitten natuurlijk. Tegen de halvering van de ozb-grondslag spande de VNG een procedure aan. En dat is niet op voorhand logisch. Welke bestuurder gaat nu de barricaden op voor het mogen binnenhengelen van meer irritante belasting? Gebrek aan logica is voor de echte gelovige geen probleem. Maar wie twijfelt, zoals ik, heeft voor de wenselijkheid van de lokale belastingheffing meer bewijs nodig. In zijn recente oratie zet Arjen Schep helder en rustig de theorie achter het lokale belastinggebied uiteen. De hoogleraar lokale heffingen onderscheidt drie functies: versterking van de lokale democratie, verbetering van effectiviteit van de overheid en effectieve bekostiging van maatschappelijke opgaven. Met name die democratische functie springt in het oog. Irritatie over belasting is een opmaat naar democratisch burgerschap. Het idee is dat ik mij na een forse ozb-aanslag ga verdiepen in wat de gemeente allemaal doet voor dat geld en mijn stem bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen mede daarvan laat afhangen. De ozbaanslag is kortom een nogal prijzige stempas. Tegen die achtergrond is een vergroting van het ‘ Aan het verhogen van de ozb zit een grens’ GEERTEN BOOGAARD IS HOOGLERAAR DECENTRALE OVERHEDEN (THORBECKE LEERSTOEL) AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN lokale belastinggebied het goede plan waar de VNG zo hartstochtelijk voor pleit. En het kan zelfs worden ingevoerd zonder grote gevolgen voor de lastendruk. Er liggen al uitgewerkte plannen op de plank om met gelijkblijvende koopkrachtplaatjes een paar miljard inkomsten niet meer via de inkomstenbelasting maar via extra ozb en een lokale ingezetenenheffing op te halen. Maar breekt dan de democratische lente aan? Voor mij voelt dat niet zo en wetenschappelijk bewijs kan er nauwelijks voor vinden. Weliswaar is er een verband tussen de politieke kleur van een gemeenteraad en de hoogte van de ozbheffing, maar een enorme opkomst bij de raadsverkiezingen in gemeenten met een hoge ozb, zie ik vooralsnog niet in de cijfers. Terwijl er bij een verschuiving van nationale naar lokale belastingheffing wel iets fundamenteels op het spel staat. De verdeling van het geld via het gemeentefonds is niet neutraal maar ‘verevent’ waardoor – idealiter – alle gemeenten in staat zijn om een gemiddeld voorzieningenniveau te realiseren. Minder verevening via het gemeentefonds betekent meer verschillen. Niet alleen in lokale belastingdruk maar uiteindelijk ook in voorzieningen omdat er grens zit aan het verhogen van de ozb, analyseerde het onderzoeksbureau B&A in 2019. Plaatselijk minder bibliotheken en zwembaden dus. En dat soort verschillen zullen maatschappelijk niet geaccepteerd worden, waarschuwden de onderzoekers. Misschien moet Van Zanen dus maar niet om die hengel blijven vragen, maar zich beperken tot de leveringszekerheid van vettere vissen.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 10 NIEUWS IN BEELD ENERGIETRANSITIE DOOR: MARTIN HENDRIKSMA ALTERNATIEF VOOR GAS WARMTENET MEEST GEKOZEN In stedelijke, dichtbebouwde, gebieden ligt de keuze voor een warmtenet voor de hand. Dat betekent in de praktijk dat de meeste Nederlandse woningen op een warmtenet met midden- tot hoge temperatuurbron moeten worden aangesloten: ruim 2,5 miljoen. Voor 1 miljoen stadswoningen heeft een warmtenet met lage temperatuurbron de voorkeur, veelal gecombineerd met een collectieve warmtepomp om de gewenste temperatuur voor verwarming en warm water te verkrijgen. In het landelijke gebied zal meestal worden gekozen voor de optie groen gas of all-electric. A W Aantal woningen per voorkeursoptie warmte Warmtenet met een middentot hoge temperatuurbron Groen gas 2.502.000 2.278.000 All-electric Warmtenet met lage temparatuurbron Onbekend 2.018.000 108.000 1.082.000 Voorkeursoptie warmte per type eigenaar 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 413.000 1.639.000 327.000 552.00 899.000 1.035.000 394.000 62.000 139.000 23.000 ZUID-HOLLAND KOPLOPER 1.254.000 520.000 159.000 Eigenaar bewoner Groen gas Warmtenet met lagetemperatuurbron Warmtenet met een middentot hogetemperatuurbron All-electric Woningcorporatie Particuliere investeerder 37.000 Tweede woning Zuid-Holland is onder de provincies koploper met het aandeel woningen dat op een warmtenet kan worden aangesloten. In veel wijken in Rotterdam en Den Haag is dat zelfs al gebeurd. De hoge score van plattelandsprovincie Groningen is te verklaren door de geschiktheid van het huizenbestand in de stad Groningen voor een warmtenet. Buurprovincie Drenthe is het sterkst aangewezen op groen gas: meer dan 60 procent van de Drentse huizen moet er straks mee worden verwarmd. All-electric, de oplossing met een individuele warmtepomp, komt het vaakst voor in Zeeland. 153.000 51.000 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 NIEUWS IN BEELD 11 In 2050 moeten alle woningen in Nederland van het aardgas af zijn. Het Planbureau voor de Leefomgeving bracht vorig jaar met de Startanalyse in beeld welk alternatief in een bepaalde wijk het meest voor de hand ligt. Die gegevens vertaalt het Kadaster nu door naar aantallen woningen. Hoeveel komen er voor een warmtenet met hoge temperatuurbron in aanmerking? Hoeveel kunnen er toe met een warmtebron met lagere temperatuur? Ook de opties all-electric en groen gas worden doorgerekend. HUISEIGENAAR AAN GROEN GAS Woningen in het buitengebied zijn veelal in handen van particulieren. Voor hun aansluiting op groen gas zullen ze hun huis goed moeten isoleren, maar kan de cv-ketel in veel gevallen behouden blijven. Woningcorporaties daarentegen staan voor grotere investeringen om hun woningen geschikt te maken voor aansluiting op een warmtenet. Ook kleinere groepen eigenaren, zoals tweedewoningbezitters en particuliere verhuurders, worden vaker op een warmtenet aangesloten. Warmtenet met een middentot hoge temperatuurbron Groen gas Aantal woningen per voorkeursoptie warmte 2.502.000 2.278.000 All-electric Warmtenet met lage temparatuurbron Onbekend 108.000 2.018.000 1.082.000 Aandeel woningen per alternatieve warmtevooziening Zuid-Holland Groningen Flevoland Noord-Holland Zeeland Noord-Brabant Utrecht Limburg Overijssel Friesland Gelderland Drenthe Warmtenet met een midden- tot hogetemperatuurbron Warmtenet met lagetemperatuurbron 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Groen gas All-electric VERDUURZAMEN IS NOODZAAK Bijna vier miljoen Nederlandse woningen zijn nog voor het jaar 1975 gebouwd. Slechts een op de vijf van deze huizen heeft nu al het straks min of meer noodzakelijke energielabel B. Hoe nieuwer de huizen, hoe beter het met de isolatiemaatregelen is gesteld. Toch verwacht het Kadaster dat naar schatting ruim vier miljoen woningen de komende jaren nog een ingrijpende verduurzamingsopgave wacht om zo de nieuwe warmtebron mogelijk te maken. Volop werk aan de winkel dus voor de bouwwereld of voor handige zelfklussers.

12 INTERVIEW ANNE THIELEN DOOR: MARTIJN DELAERE FOTO: LORAINE BODEWES Anne Thielen hoefde van de Venrayse gemeenteraad niet weg als wethouder, maar ze vertrok wel. Want: ‘In deze afrekencultuur hoor ik niet thuis.’ Wie weet is de kou na de raadsverkiezingen uit de lucht en keert het CDA-kopstuk Thielen terug in het college. OPGESTAPTE CDA-WETHOUDER VENRAY ANNE THIELEN ‘DIE LETTERTJES ACHTER JE NAAM HELPEN NIET’ beetje de nestor. Wij willen na alles wat is gebeurd weer het baken van rust en stabiliteit zijn. Er was nooit gedoe in Venray.’ Omroep Venray weet het na de ‘Venrayse bijltjesdag’ op 30 juni zeker: wethouder Anne Thielen (CDA) is ‘uit de Venrayse politiek gestapt’. De gemeenteraad heeft niet alleen Thielens glanzende carrière in de lokale politiek van Venray getorpedeerd, maar ook die van collegawethouder Jan Loonen (CDA). Vijf maanden later is het de beurt aan burgemeester Luc Winants (CDA). (Thielen: ‘Die drie lettertjes achter je naam helpen niet.’) De laatste twee bestuurders zien we niet terug in de Venrayse politiek, maar Anne Thielen? ‘Als we weer zo groot worden, kom ik na de gemeenteraadsverkiezingen graag terug als wethouder’, zegt Thielen (30). Het CDA is al jaar en dag de grootste partij in het Noord-Limburgse Venray (ruim 44.000 inwoners) en Anne Thielen de populairste politicus. De partij heeft nu negen raadszetels; tweede partij Venray Lokaal heeft er vijf (in een raad van 27). Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 kreeg Thielen als niet-lijsttrekker 1.148 voorkeursstemmen. Daarmee verbrak ze het record van ‘Mister Venray’ Grad Schols, die als niet-lijsttrekker in 1962 1.099 voorkeursstemmen kreeg. En straks in maart? Lijsttrekker Thielen: ‘Ik ben best hoopvol. De campagne gaat er professioneel uitzien – een goed programma, mooie foto’s, mooie filmpjes. We hebben een kandidatenlijst met jonge mensen, veel twintigers. Ik ben op mijn 30ste zo’n STAGIAIRE Limburger van verdienste en CDA-coryfee in Venray, Fred Welschen, vond dat ze zijn partij niet moest aanvoeren. In het weekblad Peel en Maas zei hij afgelopen zomer: ‘De partij zit in een neerwaartse spiraal en Anne Thielen gaan we vragen zich terug te trekken als lijsttrekker. Het roer moet om, andere gezichten zijn nodig.’ De nauwe familiebanden in de Venrayse politiek zaten hem ook dwars. En, heeft Welschen zich gemeld? Thielen: ‘Ik heb hem uitgenodigd voor een gesprek en hem gezegd dat ik niet van plan was om mij terug te trekken. Hij was bang dat het met de nieuwe kandidatenlijst meer van hetzelfde zou zijn. Ik heb hem verteld over de vele nieuwkomers op onze lijst. Van de twintig kandidaten zitten er nu twee in de gemeenteraad. Dat stelde hem gerust.’ En de nauwe familiebanden? ‘Voordat ik wethouder werd, was pap afdelingsvoorzitter en vorig jaar kort interim-voorzitter van het CDA in Venray omdat de oude voorzitter gemeentesecretaris was geworden. Mijn moeder is ruim twintig jaar ambtenaar in Venray. Zij heeft een ambtelijk hart, mag ik dan als kind geen wethouder worden?’ En dat werd Anne Thielen in september 2017; op haar 26-ste de jongste wethouder in Limburg. ‘Als raadslid had ik daar nooit over nagedacht. Ik was bestuursadviseur bij de provincie in Maastricht. Mijn voorganger stopte plotsklaps voor de zomer van ‘Als die mafkees het kan, dan kan ik het ook’ 2017. “Zou je het niet leuk vinden?”, vroeg de partij mij. Ik zou een zomercursus in Amerika doen, en die heb ik ook gedaan. Je kijkt naar het Witte Huis, en je denkt: als die mafkees het kan, dan kan ik het ook. Een beetje Pippi Langkous-achtig, hè? Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan. Natuurlijk wist ik dat het een sprong in het diepe was, maar het was prachtig en het ging goed. Je zag mensen wel kijken hoor – o, okay, bijzonder. Ik was eens op een bestuurdersdag van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en Herman Tjeenk Willink was er ook. Je zag hem denken: ‘Wat doet dat grietje hier?’ Ze was niet verontwaardigd? ‘O nee, ik vond het wel geinig. Ik genoot ervan als mensen dachten dat ik meekwam als stagiaire.’ GRONDDEAL Het CDA wint in 2018 de gemeenteraadsverkiezingen en Anne Thielen keert terug in het college als wethouder Leven. Na de kerst van 2020 gaat het rommelen in politiek Venray. Het weekblad Peel en Maas heeft een oude gronddeal van wethouder Jan Loonen met het waterschap Limburg tegen het licht gehouden, maar BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 INTERVIEW 13 CV ANNE THIELEN (Den Haag, 1991) studeerde bedrijfskunde aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Op haar 17e werd ze lid van het CDA. Thielen liep in 2011/2012 stage bij CDA-Tweede Kamerlid Ger Koopmans. In 2013 werd ze voorzitter van de nieuw opgerichte afdeling CDJA NoordLimburg. Ze werd in 2014 raadslid voor het CDA in Venray. In 2016 en 2017 was ze assistent van de CDA-gedeputeerden Patrick van der Broeck en Hubert Mackus. Thielen was van september 2017 tot juli 2021 wethouder in Venray. Ze is bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart lijsttrekker van het CDA in Venray. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022

INTERVIEW 15 besluit na contact met burgemeester Winants en het waterschap te wachten met publicatie. NRC Handelsblad wacht niet. Loonen, sinds 2010 wethouder voor het CDA, sloot in 2016 namens zijn familie een gronddeal met het waterschap over de aankoop van 37 hectare grond in het Loobeekdal in Merselo (gemeente Venray). Waarnemend dijkgraaf Ger Driessen maakte het akkoord feitelijk met partijgenoot Loonen rond. De krant concludeert dat Loonen is bevoordeeld. En hoe zat het met belangenverstrengeling? Burgemeester Winants zegt ‘zijn hand in het vuur te steken’ voor wethouder Loonen. Anne Thielen heeft niets met de gronddeal te maken, maar als CDA-gezicht in Venray heeft ze alles te maken met de politieke fall-out en het imago van haar partij. ‘We vonden het prima dat er een integriteitsonderzoek zou worden gedaan. We vertrouwden erop dat het goed zou komen. Maar dan merk je dat het niet mogelijk is om binnen de coalitie een gesprek te hebben over de beschuldigingen. We communiceerden niet meer open met elkaar. De sfeer in de coalitie gaf mij geen vertrouwen in de samenwerking, ook niet toen Bureau Berenschot in juni concludeerde dat er geen waarheid zat in de beschuldigingen.’ Berenschot meldt op 24 juni in zijn onderzoeksrapport naar de handelwijze van wethouder Loonen in het Loobeekdal geen feiten en omstandigheden te hebben geconstateerd dat er daadwerkelijke belangenverstrengeling heeft plaatsgevonden. Loonen sloot simpelweg een goede deal omdat hij goed onderhandelde. Wel waren er volgens Berenschot drie risicovolle situaties waarbij Loonen ‘onvoldoende alert is geweest zodat enige schijn van belangenverstrengeling is ontstaan.’ VOGELVRIJ Als niet-ingewijde in de Venrayse politiek zou je kunnen denken: een tik(je) op de vingers, niet meer doen, en doorgaan tot de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022. Maar dan ken je Venray niet. Thielen: ‘Zonder dat er een feitelijke grond voor was, nam de gemeenteraad het politieke besluit om mijn collega weg te sturen.’ Op 30 juni steunen 18 raadsleden een motie van wantrouwen tegen wethouder Loonen. Het CDA, in de raad geleid door Loonens broer Toon, stemt tegen. ‘Niemand die objectief oordeelt kan goedpraten dat ik vanavond naar huis gestuurd word. De gemeenteraad kiest daarmee voor een nieuwe bijltjesdag in Limburg. Dit is een politieke afrekening’, zegt Loonen die avond. Een dag later dient hij zijn ontslag in. Dat doet zijn partijgenoot Thielen ook. ‘Ik ‘Ik ben op mijn 30ste zo’n beetje de nestor’ heb een grens getrokken. Zo gaan we niet met elkaar om. Ik wil niet werken in een afrekencultuur waarin bestuurders vogelvrij zijn.’ Thielen trekt de vergelijking met de ‘afrekening’ eerder in 2021 in het gouvernement in Maastricht, waarbij alle gedeputeerden opstapten en de commissaris vertrok nadat een motie van wantrouwen tegen hem was ingediend. Anne Thielen: ‘Hoor en wederhoor is er niet meer bij in de politieke arena. De conclusies liggen al klaar, een gesprek is niet mogelijk. Johan Remkes zei bij zijn afscheid als waarnemend commissaris in Limburg dat we op basis van feiten en bevindingen moeten discussiëren, en niet op basis van fake news en vooringenomenheid. Dat was volgens hem gebeurd bij de provincie, en dat is volgens mij in Venray gebeurd.’ MOE Als het rapport van Berenschot objectief gezien geen reden geweest kan zijn om wethouder Loonen naar huis te sturen, wat was dan wél de reden? Thielen draait er niet omheen: ‘Voor sommigen gold dat ze al langer genoeg hadden van de wethouder, die overigens had gezegd na de raadsverkiezingen te zullen stoppen. Als ik kijk naar onszelf, dan denk ik dat andere partijen moe van ons waren geworden. Sinds de oprichting van het CDA zijn we niet weg te denken uit het bestuur in Venray. Wij bepaalden met wie we een coalitie vormden. Ik heb niet het gevoel dat we daardoor arrogant waren geworden, maar het kan bij sommigen wel zo zijn overgekomen. Aan de andere kant: we zijn de grootste partij omdat wij het dichtst bij de inwoners van Venray staan. Zij maken het CDA bij de gemeenteraadsverkiezingen de grootste. Het is prima dat je het dan tóch zonder ons wilt doen, maar dan ga je niet zo met mensen om.’ Ook burgemeester Winants komt niet zonder kleerscheuren uit de affaire Loonen. De raad neemt een motie van afkeuring tegen hem aan. Winants zegt daarover ‘luchtig te doen’. De lichtgeraakte raad is wederom in zijn wiek geschoten. Winants biedt zijn excuses aan, maar het kwaad is al geschied. De vertrouwenscommissie van de gemeenteraad zegt hem de wacht aan. Eind november kondigt Winants zijn vertrek aan. De vertrouwenscommissie is een paar dagen later ook boos op Remkes, die het op de laatste dag als waarnemer in Maastricht opneemt voor Winants. Dat de fractievoorzitters de positie van Winants onhoudbaar vinden, vindt Remkes ‘uit een oogpunt van goed werkgeverschap jegens burgemeester Winants zéér (nadruk van de Remkes, red.) ongewenst.’ ‘Het is een drama voor Luc Winants’, concludeert Thielen. ‘Ik ben er oprecht van geschrokken. Hoe kun je een burgemeester na twee jaar al afschrijven? Na zijn excuses had het klaar moeten zijn. Winants beleefde veel plezier aan Venray en deed oprecht zijn best. Hij had net een huis gekocht.’ VERHARD Ondanks de politieke vijandigheid van het afgelopen jaar hoopt Thielen dit voorjaar te kunnen terugkeren als wethouder. ‘Het is aan de kiezer, maar als ik er vertrouwen in heb dat we de bitterheid achter ons kunnen laten, dan ga ik graag door. Door corona zijn de verhoudingen verhard. Zoveel is op afstand en onpersoonlijk. Volgens minister Kaag wordt in Nederland politiek bedreven door koffie te drinken. Dat vond ze maar niks. Ik mis zó die kopjes koffie in Venray.’ Omdat Thielen zich iets kan voorstellen bij de frustratie in de raad over de dominantie van haar partij, zou in Venray afgerekend moeten worden met het klassieke coalitieakkood. Anne Thielen: ‘Laat de gemeenteraad een hoofdlijnen akkoord sluiten. Zonder een dichtgetimmerd akkoord komen de fracties beter tot hun recht en zou je kunnen werken met wisselende meederheden. Raadsleden praten mee over de inhoud van het beleid en zijn er ook medeverantwoordelijk voor. Je kunt het dan eindelijk over de inhoud hebben en niet meer over de poppetjes.’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022

16 ONDERZOEK WETHOUDERS DOOR: HENK BOUWMANS Voor wethouders blijft de huidige collegeperiode er een van records. Nog nooit haakten zo veel wethouders het laatste jaar voor de verkiezingen tijdelijk of definitief af: om de dag stopte er een. Vooral om gezondheidsredenen of vanwege de keus voor een andere baan. Daartegenover staat dat politieke valpartijen in 2021 slechts 59 wethouders de kop kostten. Een laagterecord. WETHOUDERSONDERZOEK 2021 OM DE DAG STOPT ER EEN WETHOUDER Opnieuw is vorig jaar een recordaantal wethouders gestopt met het wethouderschap. Al dan niet vrijwillig, tijdelijk of definitief stopten 199 wethouders, waaronder 38 vanwege herindeling van hun gemeente. Dat blijkt uit het Wethoudersonderzoek 2021 dat in opdracht van Binnenlands Bestuur werd uitgevoerd door De Collegetafel. Het betekent dat er omgerekend vorig jaar om de dag minimaal een wethouder stopte. Dat aantal van 199 is bovendien een recordaantal in het laatste jaar voor de raadsverkiezingen. Daarmee wordt de lijn van de andere jaren in de huidige collegeperiode doorgetrokken: vanaf 2018 is er elk jaar een recordaantal wethouders gestopt van respectievelijk 175 in 2018 (waaronder 115 vanwege herindeling), 205 in 2019 en 228 in 2020. Minder goed nieuws voor wethouders is ook dat voor het derde jaar op rij een recordaantal wethouders om gezondheidsredenen tijdelijk of definitief is gestopt. In 2021 ging het om 29 wethouders waardoor in de huidige collegeperiode al 90 wethouders om gezondheidsredenen tijdelijk of definitief afhaakten. Ter vergelijking: over een gehele collegeperiode waren dat er tot nog toe nooit meer dan 54 (periode 2006-2010). De hoge werkdruk, de druk van (sociale) media en de fitheid van de wethouder wordt steeds meer een aandachtspunt bij de selectie. Voor de formatie van de nieuwe colleges na de raadsverkiezingen van 16 maart is dat een belangrijk signaal: het wethouderschap is topsport en vereist fitte wethouders die goed uitgerust zijn en over voldoende weerstand beschikken. Om zich vervolgens voor vier jaar te verbinden aan een tijd rovende, belastende functie in het college van burgemeester en wethouders. IN 2021 VERTROKKEN, DAN WEL TIJDELIJK OF DEFINITIEF TEN VAL GEKOMEN WETHOUDERS Politiek Burgemeester Andere zakelijke werkkring Andere politieke functie Persoonlijk Zwangerschapsverlof Gezondheid Einde interimschap Herindeling Overlijden Totaal 2021: 199 wethouders tijdelijk of definitief ten val gekomen of vertrokken 59 13 26 12 15 0 29 7 38 0 ANDERE BAAN Er werd in 2021 nóg een record gevestigd: nooit eerder besloten zo veel wethouders de handdoek in de ring te gooien en te kiezen voor een andere baan, buiten de politiek. Maar liefst 26 wethouders lieten hun gemeenteraad weten hun energie niet langer te besteden aan de gemeentepolitiek maar een nieuwe uitdaging aan te gaan in een andere, vaak minder tijdrovende en belastende reguliere baan. “Wethouder is een gave baan, maar het vraagt privé wel bizar veel van je”, zo verklaart de Zoetermeerse VVD-wethouder Marc Rosier zijn overstap naar de functie van hoofdverantwoordelijke voor de afdeling openbaar vervoer van de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Rosier is een van de 44 wethouders in de huidige collegeperiode die ervoor heeft gekozen heeft de volle termijn te laten voor wat hij is en de voorkeur te geven aan een baan buiten de politiek. Opvallend is dat de overgrote meerderheid van hen die in 2021 voor een andere baan kozen, bijna twee of meer periodes als wethouder hadden volgemaakt. De langstzittende tussentijdse overstappers waren de TilBINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ONDERZOEK 17 Er hoeft weinig of geen beroep op wachtgeld te worden gedaan REDEN VAN POLITIEKE VALPARTIJ (IN AANTALLEN WETHOUDERS) Verstoorde verhoudingen in coalitie 12 Breuk in coalitie Gebrekkige bestuursstijl Breuk met eigen fractie 18 9 6 Falende projectverantwoordelijkheid 6 Breuk in college Breuk met burgemeester Financiële verantwoordelijkheid Breuk met de raad Integriteit POLITIEK TEN VAL NAAR POLITIEKE KLEUR IN 2021 Lokaal CDA VVD GroenLinks ChristenUnie D66 SGP PvdA Lokaal/GroenLinks SP SGP/ChristenUnie Lokaal/VVD Politieke afspraak 15 11 8 9 3 4 1 4 1 1 1 1 burgse wethouder Berend de Vries en de Rucphense wethouder Martien de Bruijn: zij waren bijna drie periodes wethouder. Deze aantallen vroegtijdige vertrekkers tonen dat het gebruik begint te worden dat wethouders al tijdens hun wethouderschap rondkijken naar een andere functie, en niet wachten tot het einde van hun wethouderschap. Ter vergelijking: in de eerste duale collegeperiode 2002-2006 waren er slechts 14 wethouders die vroegtijdig kozen voor een baan buiten de politiek. Bij die 26 wethouders blijft het deze periode niet; er zijn al acht wethouders die de komende weken ook een dergelijke stap zetten, nog voor het voltooien van de collegeperiode dus. Onder deze acht zijn de Amsterdamse wethouder Victor Everhardt en de Bredase wethouder Greetje Bos. Maar ook anderen volgen hun voor0 0 1 0 6 1 ben, slechts drie van de 26 vroegtijdig overgestapte wethouders van een lokale partij is. Alleen Debbie Heesakkers (VLP, Beesel), Bert Groot Wesseldijk (Gemeentebelangen, Lochem) en Hans Marchal (PCG, Wijk bij Duurstede) verruilden het wethouderschap vroegtijdig voor een functie bij een corporatie, samenwerkingsverband of publiek bedrijf. beeld en wachten niet om met vele honderden afzwaaiende wethouders na de verkiezingen op een baan te azen. Een belangrijk voordeel van een dergelijke stap is dat er geen of nauwelijks een beroep op wachtgeld gedaan hoeft te worden. ADVIESBUREAU Opvallend is wel dat deze vroegtijdig overstappende wethouders niet alleen kiezen voor directeurs-, advies-, management- of bestuursfuncties in samenwerkingsverbanden, non-profitorganisaties of adviesbureaus maar ook overstappen naar een ambtelijke klus bij een gemeente. Berend de Vries (Tilburg) werd concerndirecteur Gezond Stedelijk Leven bij de gemeente Utrecht, Hans de Graaf (Tynaarlo) financieel adviseur bij de gemeente Emmen, Maureen Sluiter (Doetinchem) gemeentesecretaris in Westervoort en Marleen Damen (Leiden) is gestart als directeur maatschappelijke ontwikkeling bij de gemeente Den Bosch. Opvallend is ook dat 9 van de 26 wethouders die vroegtijdig overstapten naar een andere baan actief waren als wethouder in een grote stad. Met uitzondering van Sven de Langen (Rotterdam, CDA), die na drie jaar wethouderschap bestuurder werd bij een ouderen zorginstelling, maakten die grootstedelijke wethouders allemaal de keuze voor een zakelijke werkkring. Het meest opmerkelijke is dat daar waar lokale partijen de meeste wethouders hebCORONA Het goede nieuws voor wethouders is dat er nooit minder wethouders ten val kwamen door een politieke vertrouwensbreuk dan in het afgelopen jaar. Slechts 59 kwamen er politiek tussen de wielen, waarna er uiteindelijk 43 wethouders definitief moesten vertrekken. Ook dat is een laagterecord (zie pagina 18 voor de vergelijkende aantallen). De verklaring voor dit lage aantal politieke vertrouwensbreuken is vooral dat er nauwelijks gemeenten waren waar verstoorde verhoudingen en coalitiebreuken de relaties verziekten. Lag dat aan de wethouders die hun leven hebben gebeterd? Misschien. Lag het aan het feit dat in het eerste deel van de huidige collegeperiode juist in een recordaantal gemeenten wethouders ten val kwamen vanwege verstoorde verhoudingen en coalitiebreuken? Dat speelt absoluut een belangrijke rol, want waar coalities en colleges bij de formatie in 2018 niet goed in elkaar zijn gezet, zijn de politieke correcties in de eerste helft van de collegeperiode al snel uitgevoerd. Heeft corona er wat mee te maken? Dat is niet direct aanwijsbaar. Slechts twee wethouders – Michel Rog (CDA, Haarlem) en Winnie Prins (Leefbaar Zeewolde) – moesten het veld ruimen vanwege een politieke vertrouwensbreuk, ontstaan naar aanleiding van respectievelijk verzet (weigeren QR-code te tonen) en kritiek (het uiten van persoonlijke opvattingen op Facebook over de coronavaccinaties). Wel lijkt het erop dat het online vergaderen door gemeenteraden mogelijk een dempend effect heeft op het aantal valpartijen. Bekend is dat raadsleden het een groot gemis vinden dat zij bijna het gehele jaar thuis vanachter een pc met elkaar moeten vergaderen. Ze missen het persoonlijke contact in raadszaal en wandelgangen om zaken te bespreken. Daar

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 18 ONDERZOEK WETHOUDERS TOTAAL POLITIEK TE WETHOUDERS PER J N VAL GEKOME JAAR* 2002 (vanaf GR) 2003 waar een fysieke vergadering in de raadszaal kan ontaarden in een onvoorspelbare leeuwenkuil, schept digitaal vergaderen afstandelijkheid. Tegelijkertijd is het niet zo dat in de periode na de zomervakantie, toen er een paar maanden weer volop fysiek werd vergaderd, ineens een groot aantal wethouders politiek is afgerekend. VERTROUWEN Elke valpartij over een politieke vertrouwensbreuk trekt de aandacht en raakt wethouders. Spraakmakend is de tweede coalitiebreuk in deze periode in Arnhem. Waar een coalitiebreuk in de regel voldoende is om tijdens een collegeperiode de verhoudingen te verbeteren, gaat het in Arnhem in 2021 voor de tweede keer mis. Dit keer komt de coalitie ten val als VVD, GroenLinks en PvdA de stekker uit de samenwerking trekken met D66. De Democraten wordt verweten dat zij in een debat over het rapport over ongelijke, discriminerende behandeling in het personeelsbeleid op het stadhuis een motie van de oppositie steunen tegen PvdA-wethouder Martien Louwers. Het luidt het einde in van het wethouderschap van D66’er Hans de Vroome. Een vertrouwd beeld is dat integriteitskwesties, zoals gebruikelijk, de meest spraakmakende valpartijen te zien geven. En opnieuw moeten enkele wethouders tot hun schande ervaren dat er geen juridisch volmaakt bewijs nodig is van niet-integer handelen. Een schijn van niet-integer handelen of een schijn van belangenverstrengeling is voldoende, zo moeten in het afgelopen jaar CDA-wethouder Jan Loonen in Venray en de Somerense wethouder Guido Schoolmeesters ervaren. Loonen sneuvelt op een omstreden gronddeal met het waterschap. Hij heeft volgens onderzoeksbureau Berenschot gehandeld conform de gemeentelijke integriteitscode, maar heeft ook de schijn van belangenverstrengeling gewekt. Voor de raad is de maat vol, want ‘deze wethouder lijkt te denken dat alles is toegestaan dat niet bij wet verboden is’, zegt VVD-raadslid Bas Künen. Schoolmeesters wordt door de Somerense raad weggestuurd vanwege mogelijk niet-integer handelen bij het toedelen van een nieuwbouwwoning aan zijn zoon. Schoolmeesters moet met ontslag worden gestuurd omdat hij de betekenis van een aangenomen motie van wantrouwen 2004 2005 88 89 58 77 121 96 42 2006 58 2007 77 2008 121 2009 2010 42 2011 91 2012 112 2013 75 2014 31 2015 87 2016 119 2017 79 2018 46 2019 125 2020 109 2021 59 * Het voorlaatste jaar voor de raadsverkiezingen is in oranje gedrukt Het wethouderschap is topsport weigert te aanvaarden. Hij vecht tot op de dag van vandaag zijn ontslag aan. ONGEWENST GEDRAG Andere spraakmakende integriteitskwesties tonen dat er nog steeds wethouders zijn die niet beseffen dat voorbeeldgedrag belangrijk is, en dat zij zich in de ivoren toren van de lokale macht niet alles kunnen permitteren. De Amsterdamse wethouder Laurens Ivens (SP) en Frank van Wel (VVD) in Loon op Zand maken zich schuldig aan ongewenst gedrag jegens ambtenaren. Ivens blijkt dat al jarenlang te doen, maar op zijn vertrek wordt pas aangestuurd als er eindelijk aangifte is gedaan. Van Wel blijkt ‘te volhardend kameraadschappelijke betrekkingen’ te hebben aangeknoopt met een ambtenaar, maar wast bij zijn vertrek zijn handen in onschuld: ‘Er is niets gebeurd wat ik thuis niet wil of kan uitleggen.’ Dat macht het wethouderschap beïnvloedt, toonde ook het aftreden van Robert Scholten (De Nieuwe Lijn) in Epe. Hij blijkt niet alleen te jokken over de vraag of hij wist dat er bij een bedrijven terrein twee uitritten moesten worden aangelegd. Volgens Scholten was het een oprechte vergissing. ‘Als ik doelbewust had gelogen, zou ik hier nu niet meer zijn. Dat is een politieke doodzonde.’ Hij blijkt bovendien de appjes en andere berichten op zijn telefoon regelmatig te wissen om te voorkomen dat hij later bij mogelijke WOB-verzoeken allerlei informatie moet overhandigen. Volgens Scholten was dat onhandig, ging het om huis-, tuin- en keukenappjes en worden er tegen hem en zijn partij politieke spelletjes gespeeld. VERANTWOORDING Het Wethoudersonderzoek 2021 is uitgevoerd door DeCollegetafel in opdracht van Binnenlands Bestuur. De gegevens zijn verzameld op basis van publicaties op websites van dagbladen, nieuwsmedia, politieke partijen en alle gemeenten. Voor details: zie rubriek Personalia. Voor meer informatie, zie: www.decollegetafel.nl Bron: De Collegetafel, Wethoudersonderzoek 2021 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 MICHEL KNAPEN JURIDISCH 19 Na enkele grensoverschrijdende gedragingen IN DE CLINCH wordt een ambtenaar voorwaardelijk ontslagen. In zijn proeftijd gaat hij weer de fout in. Maar zijn die valse opmerkingen over zijn teamleider zo ernstig dat het ontslag daadwerkelijk moet worden uitgevoerd? PROEFTIJD: GEEN PLAATS VOOR NIEUWE FOUTEN Jan* is sinds 1991 werkzaam bij de gemeente Amstelveen. Hij is kennelijk niet de meest betrouwbare ambtenaar, omdat het college nogal wat foute gedragingen constateert. Zo verlaat Jan, tijdens zijn dienst, zeer regelmatig zijn wijk om niet-werkgerelateerde redenen. Verzamelt hij bedrijfsafval in ‘in ruil voor’ een kop thee of koffie. ‘Verdoet’ hij veel werktijd met deze activiteiten en pauzeert dus aanmerkelijk meer dan is toegestaan. En hij maakt ongefundeerde en kwetsende opmerkingen over collega’s en leidinggevenden. Voor het college zijn dat genoeg aanleidingen hem, wegens plichtsverzuim, de disciplinaire straf van voorwaardelijk ongevraagd ontslag op te leggen, met een proeftijd van één jaar. Die straf wordt niet ten uitvoer gelegd als Jan zich gedurende de proeftijd niet schuldig maakt aan soortgelijk of ander ernstig plichtsverzuim. Een half jaar later is het echter zo ver. Jan laat zich wederom beledigend en beschuldigend uit over andere medewerkers. Zoals over zijn teamleider, die volgens Jan een donkere collega zou voortrekken vanwege diens uiterlijk, dat zou beantwoorden aan de (seksuele) voorkeur van de teamleider. Het college wil vanwege dit gezagsondermijnende gedrag, wat plichtsverzuim oplevert, het voorwaardelijke strafontslag omzetten in een onvoorwaardelijk ongevraagd ontslag. De rechtbank Amsterdam houdt dat echter tegen. De opmerking van Jan over zijn teamleider is kwetsend en daarmee heeft hij zich schuldig gemaakt aan ‘soortgelijk ‘De opmerking over zijn teamleider is kwetsend’ Wel heeft deze belangenafweging beperkte betekenis. Alleen onder bijzondere omstandigheden kan van het college worden verlangd dat het afziet van tenuitvoerlegging als de voorwaarde voor die tenuitvoerlegging is vervuld. Er moet vooral worden gekeken of de voorwaarde (niet nóg eens plichtsverzuim) is geschonden. Daarnaast is geen plaats voor een evenredigheidstoetsing. Dat Jan zich heeft schuldig gemaakt aan plichtsverzuim’ als bedoeld in het ontslagbesluit. Maar dit is echter niet zo zwaarwegend dat het college, gelet op de belangen van Jan, het ontslag mag doorzetten: ontslag is niet evenredig aan het plichtsverzuim. Tegen die uitspraak gaat het college in hoger beroep. De Centrale Raad van Beroep zegt: beoordeeld moet worden of de gestelde voorwaarde voor de tenuitvoerlegging is vervuld en, zo ja, of het college de voor die tenuitvoerlegging in aanmerking te nemen belangen heeft afgewogen en in redelijkheid tot die tenuitvoerlegging heeft kunnen komen. ADVERTENTIE inzicht in de maatschappij atlasresearch.nl Welke kansen bieden stedelijke regio’s aan hun bevolking? En waarom presteert de ene regio beter dan de andere? ‘soortgelijk plichtsverzuim’ is ook toerekenbaar, omdat hij de ontoelaatbaarheid van dat gedrag kon inzien en ernaar kon handelen. Jan brengt in dat hij nog last heeft van een eerdere hypofyseoperatie: hij kampt met stemmingswisselingen en een verhoogde prikkelgevoeligheid. Maar dat kan hooguit het gedrag van Jan verklaren, aldus de Raad in zijn uitspraak van 17 december 2021, maar niet dat hij de ontoelaatbaarheid van de gedraging niet kon inzien. Daarmee is voldaan aan de voorwaarde dat hij zich niet opnieuw schuldig zou maken aan plichtsverzuim. Het college kon in redelijkheid het voorwaardelijk strafontslag uitvoeren. Een evenredigheidstoetsing kan achterwege blijven. De vraag die de rechtbank eerder opwierp (is het plichtsverzuim zwaarwegend genoeg om over te gaan tot strafontslag) is dus niet aan de orde. Ook Jans leeftijd en de duur van zijn dienstverband zijn onvoldoende zwaarwegend. Het college mag Jan ontslaan. * De naam is gefingeerd. ECLI:NL:CRVB:2021:3218

20 ACHTERGROND DIGITAAL DOOR: ALEXANDER LEEUW BEELD: SHUTTERSTOCK De voorspelde rampen met Log4j bleven tot nu toe uit. Maar aanvallers zijn alweer op zoek zijn naar andere vormen van toegang. Scannen, patchen en beveiligen blijft voor gemeenten de komende jaren het motto. ‘Incidentbestrijding is nog geen sluitende, vanzelfsprekende, systematisch ingebouwde reflex.’ ONVEILIGHEID NEEMT VERDER TOE BEDRIEGLIJKE DIGITALE RUST Kwetsbaarheden in software zijn steeds vaker een manier voor aanvallers om digitaal bij organisaties binnen te dringen. Deze conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zou niet actueler kunnen zijn. Maar het komt uit een rapport over de beveiligingslekken die ontstonden bij duizenden organisaties vanwege de kwetsbaarheden in Citrixsoftware. Dat begon rond de jaarwisseling van 2019 naar 2020 en nog steeds gebruiken aanvallers deze kwetsbaarheden. Nu, twee jaar later, is er wederom geruchtmakende kwetsbaarheid: Log4j. Deze is echter veel wijdverspreider. ‘Blijf alert, ook tijdens de feestdagen’, adviseerde het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Log4j is onderdeel van veel verschillende applicaties en apparaten en de inschatting is dat iedere gemeente ermee te maken heeft. Op het moment van schrijven zag het NCSC nog slechts kleinschalig misbruik, maar ‘de verwachting is dat dit misbruik zal toenemen. Daarom blijven we waarschuwen voor aanvallen met een potentieel grote impact en adviseren organisaties nog steeds om zich voor te bereiden op dergelijke scenario’s.’ Log4J is een loggingtool voor Java, waarbij Java de programmeertaal van de software is. Het wordt vrijwel overal voor gebruikt en het is makkelijk uit te buiten. Dat maakt de kwetsbaarheid een wereldwijd probleem dat vrijwel elke sector treft. Zelfs als een gemeente voor de eigen organisatie BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 21 ‘ We blijven waarschuwen voor aanvallen met potentieel grote impact’ twee derde van gemeenten en provincies. Het is onbekend hoeveel organisaties zijn getroffen, omdat de meeste niet naar buiten treden als ze zijn aangevallen, maar het totaal is ‘in potentie groot’: toen de aanvallen in januari 2020 begonnen, waren er ruim vijfhonderd servers waar aanvallers relatief eenvoudig konden binnenkomen. geen Log4j gebruikt, kun je worden geraakt als je zaken doet met een partij die wel Log4j hanteert. Wanneer een gemeente informatie verwerkt in een kwetsbare cloudapplicatie, dan loopt die informatie risico. En zwakheden op ‘losse’ systemen van thuiswerkers kunnen worden uitgebuit om de netwerksecurity van het hele bedrijf aan te tasten. De bekendste kwetsbaarheid die naar voren kwam was Log4Shell. De ‘log’ staat voor het loggen oftewel vastleggen van gebeurtenissen. Wanneer iemand bijvoorbeeld op een link klinkt die niet werkt, komt er een foutmelding. De webserver waarop die website draait, noteert met Log4J die gebeurtenis ten behoeve van de gebruikers en eigenaars. Log4j is dus slechts bedoeld om informatie vast te leggen, maar het blijkt informatie die op een bepaalde manier wordt geformuleerd op te vatten als commando’s. Met de juiste code kunnen aanvallers servers opdrachten geven en ze overnemen. De eigenaar wordt buitengesloten en alleen de aanvaller kan er dan nog bij. Misbruik en afpersing worden zo makkelijk. KWETSBAAR Zoiets gebeurde ook met Citrix. ‘Direct in de weken na de bekendmaking van de softwarekwetsbaarheid drongen aanvallers de digitale systemen van verschillende organisaties binnen’, schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid in het onlangs verschenen rapport. Op 17 december 2019 maakte de Amerikaanse softwarefabrikant bekend dat een aantal van hun softwareproducten kwetsbaar waren en op 17 januari adviseerde het NCSC Nederlandse gebruikers hun Citrix-servers uit te zetten. De software werd gebruikt door ‘Bekend zijn dat een gemeente, ziekenhuis en verschillende overheidsorganisaties getroffen waren.’ ‘Organisaties hebben steeds minder tijd om kwetsbaarheden te verhelpen voordat servers wereldwijd worden aangevallen’, concludeert de Onderzoeksraad. Aanvallers kunnen organisaties bovendien ook raken via de ketenpartners – de keten is zo sterk als de zwakste schakel. De Onderzoeksraad wijst op ‘opvallende overeenkomsten’ tussen de onderzochte voorvallen: organisaties, en mensen die van deze organisaties afhankelijk zijn, waren digitaal onveilig omdat zij kwetsbare software gebruikten. Uit de reacties van fabrikanten, gebruikers en incidentbestrijders blijkt verder dat ‘incidentbestrijding nog geen sluitende, vanzelfsprekende, systematisch ingebouwde reflex is’. In veel gevallen bereikten de waarschuwingen de organisaties niet. En (vrijwillige) beveiligingsonderzoekers spelen ‘een cruciale rol’ in de incident bestrijding. ONVEILIG Een van de lessen is volgens de Onderzoeksraad dat het gebruik van software ‘inherent onveilig’ is. Gebruik gaat altijd gepaard met risico’s en onkwetsbare software bestaat niet. Hoe ouder de software wordt, hoe meer kwetsbaarheiden er ontstaan. Softwarefabrikanten bouwen voort op bestaande producten en voegen functies toe die de software complexer maken. Ook de programmeertaal, hergebruik en (inconsistente) lagen in de architectuur kunnen zorgen voor kwetsbaarheden. ‘De ongelijke verhouding tussen fabrikanten en afnemers van softwareproducten dwingt te weinig af dat fabrikanten zich inspannen om de veiligheidsrisico’s te beheersen.’ Wet- en regelgeving biedt weinig mogelijkheden om fabrikanten te dwingen, afnemers vinden het moeilijk om eisen te stellen en veel afnemers hebben niet de juiste kennis en capaciteit om eisen te stellen en te controleren. ‘Daarmee worden kwetsbaarheden in software een probleem van de afnemer.’ Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de Onderzoeksraad, geeft in gesprek met AG Connect een mogelijke oplossing voor de relatie met leveranciers: een niet-commercieel, centraal orgaan met breed mandaat dat wél contact op kan nemen met kwetsbare partijen. Al moet die intermediair niet een nieuwe tussenlaag zijn die tijd opslokt. Ook plaatst Dijsselbloem Citrix in een langere traditie: ‘Het is eigenlijk begonnen bij DigiNotar.’ Iraanse hackers vielen die certificaatuitgever in 2011 aan en gebruikten de systemen van het Nederlandse bedrijf om valse certificaten te verstrekken voor Google-domeinnamen, onder meer om mailverkeer te kunnen aftappen. De Onderzoeksraad onderzocht die hack. Later, in 2018, onderzocht de Onderzoeksraad de cybersecurity in de zorg vanwege ransomware-aanvallen op ziekenhuizen waardoor de spoedeisende hulp tijdelijk werd gesloten en operaties niet konden worden uitgevoerd. ‘Dus dit is nu het volgende rapport in een reeks.’ RUSTIG En dan nu Log4j. De Informatiebeveiligingsdienst (IBD) laat weten dat Log4j veel wijdverspreider is dan Citrix: ‘Log4j zit in tienduizenden softwarepakketten en hardwarecomponenten. Het maakt Log4j-kwetsbaarheden urgent voor alle organisaties. Niet alle organisaties maken gebruik van Citrix.’ Volgens de IBD zijn gemeenten vanaf het begin voortvarend met de kwetsbaarheid aan de slag gegaan en de feestdagen zijn dan ook digitaal rustig verlopen. ‘Er zijn ons geen gevallen van succesvol misbruik of andere incidenten betreffende Log4j bekend.’ Er was wel een nieuwe kwetsbaarheid ontdekt tussen kerst en oud & nieuw en daarvoor is een nieuwe patch gekomen. Zo blijven organisaties bezig met scannen, patchen en beveiligen. En zo blijven aanvallers zoeken naar een ingang en, eenmaal binnen, naar manieren om hun toegang uit te breiden. Mogelijk nog jarenlang.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 22 ESSAY CORONACRISIS FOTO: ROBIN UTRECHT / ANP-HH FOTO: CORBIS / H.H. ESSAY REGIONALE AANPAK CRISIS EEN DROOM Het kabinet maakte bij de tweede lockdown, najaar 2020, bekend te moeten afwijken van de regionale aanpak van de corona-crisis. Kort daarvoor had het kabinet juist ingezet op het inpassen van lokale en regionale besluiten, zodat het virus lokaal de kop in kon worden gedrukt. Toen de besmettingen weer opliepen werd teruggegrepen op nationale regie. Dat was de start van gerommel tussen rijk en regio. De economie heeft volgens Jurian Edelenbos en drie van zijn EUR-collega’s baat bij een gedifferentieerde aanpak, maar dat blijkt vanuit bestuurskundig perspectief lastig uit te voeren. In Nederland zijn taken en verantwoordelijkheden traditioneel belegd bij verschillende bestuurlijke lagen. We zijn een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Hoe de verschillende bestuurlijke lagen zich tot elkaar verhouden is al langer onderwerp van gesprek. Denk bijvoorbeeld aan: “je gaat erover of niet” (Regeerakkoord, 2010) en “werken als één overheid” (Studiegroep IFV, 2020). De verhoudingen tussen de lagen worden zo besproken, aangepast en ingevuld. Volgens de studie Droomland of Niemands land (Raad voor het Openbaar Bestuur, 2021) met uitgangspunten voor regionaal bestuur zou er ruimte moeten zijn voor bestuurlijk maatwerk waarbij regio’s ruimte moeten krijgen om opgaven op te pakken op een wijze die past bij het gebied. Maar hoe zit dit in de dagelijkse praktijk van de COVID-19 crisis? Is regionaal maatwerk daarin onrealistische droom of een mogelijke realiteit? Met name tijdens en na de zomer van 2020 speelde het vraagstuk van regionaal maatwerk om adequaat te kunnen reageren op economische en maatschappelijke effecten als gevolg van corona. Eerst leken er beleidsinstrumenten in de gereedschapskist van de regio te komen waarmee regionaal maatwerk kon worden gerealiseerd, maar na de zomer van 2020 werden toch weer landelijke maatregelen genomen. Waarom de stap naar regionaal maatwerk niet werd gezet en wat hierbij de overwegingen van het kabinet waren blijft tot nu toe onduidelijk. Kort na het begin van de coronacrisis werd duidelijk dat het coronavirus niet landen trof, maar regio’s binnen landen. Per regio kon het aantal besmettingen enorm verschillen. In Nederland werden ongeacht het aantal besmettingen alle regio’s onderworpen aan dezelfde landelijke aanpak en regels die daarmee gepaard gingen. De impact van de maatregelen op de regio’s waar de besmettingsaantallen relatief beperkt waren, was hierdoor onevenredig groot. Hierdoor groeide de vraag naar regionaal maatwerk. DIFFERENTIËREN Begin september 2020 stelde het kabinet voor om te differentiëren per regio. Afhankelijk van het aantal besmettingen konden dan bepaalde maatregelen worden toegepast. Premier Rutte kondigt aan dat het kabinet bij het nemen van maatregelen de regionale situatie als uitgangspunt neemt. Hij zegt daarbij: ‘Die regionale en lokale aanpak is de kern van onze strategie, we willen het virus zo hard en precies mogelijk raken met zo min mogelijk negatieve gevolgen voor de economie en de samenleving.’ Het aantal besmettingen loopt echter hard op. Regio’s nemen zelf niet het initiatief tot extra maatregelen. De rijksoverheid kondigt op 18 september extra maatregelen aan voor een zestal veiligheidsregio’s. Als het aantal besmettingen nog verder oploopt, wordt op 28 september het einde van de regionale strategie aangekondigd. In de woorden van minister De Jonge: ‘We schalen de regionale aanpak dus tijdelijk op naar een landelijke, om het virus voor te blijven en de pas af te kunnen snijden.’ In juni 2021, bijna een jaar na het opschalen naar een landelijke aanpak, komt de ontevredenheid tussen het rijk en de regio’s bovendrijven. De Jonge meldt dat het kabinet voortaan per regio lockdownmaatregeESSAY 23 len afkondigt in geval dat het coronavirus weer mocht oplaaien. Hij voegt daaraan toe: ‘De les van vorig jaar is dat je niet moet zeggen: “Kijk zelf maar wat verstandig is.” Dan zie je dat men het in die regio’s spannend vindt om maatregelen te nemen.’ De burgemeesters voelen zich in hun hemd gezet. Blijkbaar heeft het rijk geen vertrouwen in de regionale capaciteit om adequaat te handelen. Deze discussie heeft tot nu toe niet geleid tot het veranderen van de landelijke aanpak. Het regionale schaalniveau is om meerdere redenen een wenselijk vertrekpunt om de COVID-19 crisis aan te pakken (droomland), maar tot nu toe komt dit niet van de grond (niemandsland). Vanuit ons onderzoek willen wij graag een aantal observaties delen dat mogelijk ten grondslag ligt aan het niet kunnen realiseren van regionaal maatwerk in de COVID-19 crisis. OVER DE SCHUTTING Zowel het kabinet als de burgemeesters wilden meer mogelijkheden voor regionaal maatwerk. Er zou meer autonomie bij de regio’s komen, maar daarop werd door het kabinet niet meteen enthousiast gereageerd. Aan de andere kant waren of werden de burgemeesters niet goed voorbereid op de overgang van een landelijke naar een regionale aanpak. Zij hadden het gevoel dat het stokje over de schutting naar de regio werd gegooid zonder een specifieke invulling van de verantwoordelijkheden: zo, nu zijn de regio’s aan zet. Zo hebben rijk en regio bijvoorbeeld niet gezamenlijk toegewerkt naar een duidelijk verhaal en een gedeeld plan van aanpak voor de transitie van een landelijke naar een regionale aanpak. Er werd wel gewerkt aan de routekaart, met een regionaal dashboard ‘ Er is niet gezamenlijk toegewerkt naar een duidelijk verhaal’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022

Een woning voor opa Cees Omdat zijn hart bij zijn kleinkinderen ligt We willen graag dat opa Cees in de buurt van zijn kleinkinderen kan wonen. Dat is belangrijk voor opa Cees, maar ook voor de buurt. Wonen moet voor iedereen betaalbaar blijven. Daarom hebben we BPD Woningfonds opgericht. Hiermee werken we samen met gemeenten en woningcorporaties aan meer middenhuurwoningen door heel Nederland. Van Alkmaar tot Almelo en van Groningen tot Rosmalen. Meer weten over onze projecten, zoals bijvoorbeeld in Den Haag of Diemen? Kijk op bpd.nl/woningfonds Bouwen aan het hart van de buurt ESSAY 25 ‘ Burgemeesters voelden zich vol in de wind gezet’ JURIAN EDELENBOS IS HOOGLERAAR BESTUURSKUNDE IN HET BIJZONDER INTERACTIEVE VORMEN VAN BESTUUR AAN DE AFDELING BESTUURSKUNDE EN SOCIOLOGIE VAN DE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM en een gereedschapskist die uitkomst zouden moeten bieden voor regionaal maatwerk. Een ‘gereedschapskist’, gevuld met gerichte maatregelen waarmee de burgemeesters snel en plaatselijk kunnen ingrijpen om de brandhaarden adequaat te kunnen bestrijden, dacht het kabinet in de zomer van 2020. De meeste politieke energie ging echter naar het aanslingeren van het testbeleid en de discussies over de coronawet die de noodverordeningen, die sinds maart 2020 van kracht waren, moet vervangen. Pas in augustus begon het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met het uitwerken van een regionaal dashboard. Het duurde tot 23 september voordat de eerste versie van de ‘gereedschapskist’ werd verspreid. Dat is één dag voordat het kabinet door de oplopende besmettingen nog maar één uitweg zag: het invoeren van landelijke maatregelen, strak geregisseerd vanuit Den Haag. De urgentie om vanuit landelijk oogpunt om instrumenten te ontwikkelen voor regionaal maatwerk lijkt te ontbreken. Daarnaast lijkt het houden van snelheid ook belangrijker te zijn geweest. De observatie dat de overgang van een landelijke naar een regionale aanpak nog onvoldoende was uitgevoerd toen de praktijk erom vroeg blijft daardoor overheersen. HETE AARDAPPEL Toen het kabinet in september 2020 aangaf dat de regio’s nu aan zet waren, voelden de burgemeesters zich door het kabinet vol in de wind gezet. Het bestuurlijke instinct zegt namelijk dat je aan dit dossier je handen kan branden. Dan zou het verstandiger kunnen zijn om de hete aardappel op het bord van het kabinet te laten liggen. Daarnaast is de uitvoerbaarheid van regionale differentiatie lastig: je doet als burgemeester niet snel beloftes waarvan je weet dat je die niet kan waarmaken. De situatie kan ontstaan dat maatregelen in de ene regio strenger zijn dan in een naastgelegen regio. De druk van ondernemers en bewoners op bestuurders neemt dan toe. Het creëren van regionale verschillen gaat in tegen het principe van gelijke behandeling. Dat voelt onrechtvaardig. Leg dat maar eens uit aan burgers en ondernemers. Daarnaast heb je nog het waterbedeffect: ruimtelijke neveneffecten van plaatsgebonden maatregelen. Mensen trekken naar regio’s waar ze datgene kunnen doen wat in hun eigen regio op dat moment niet tot de mogelijkheden behoort, bijvoorbeeld om daar te winkelen en naar het café te gaan. Dat maakt het noodzakelijk dat er overleg plaatsvindt tussen regio’s waarbij hun bestuurlijke vermogen op de proef wordt gesteld. Bij het nemen van besluiten op landelijke of regionale schaal hoort eindverantwoordelijkheid. Er was besluiteloosheid vanuit het rijk over wie op welke wijze eindverantwoordelijk zou worden bij regionaal maatwerk. Het kabinet keek naar de burgemeesters en de burgemeesters keken naar het kabinet. Ze stonden in een impasse. Geen van de partijen bracht de afstemming tussen rijk en regio op gang. Over de overdracht van landelijk naar regio was te weinig nagedacht en er was niet gehandeld om dit proces gezamenlijk aan te gaan. Toen de coronabesmettingen in september 2020 opliepen, liep de kar die van landelijk naar regionaal moest rijden vast in de bestuurlijke modder. HECHT BLOK Vanaf het begin van de pandemie heeft het rijk de regie strak in handen. De crisissituatie vroeg daarom en over het algemeen, met de ervaringen van de intelligentie lockdown, was er geen directe reden om dat aan te passen. De strakke regie door het rijk heeft wel tot gevolg dat de regiobestuurders moeilijk in beeld konden komen. Op centraal niveau was een hecht machtsblok ontstaan met de Ministeriele Commissie Crisis Beheersing (MCCB), de Interdepartementale Commissie Crisis Beheersing (ICCB) en het Outbreak Management Team (OMT). Het MCCB is het kernteam, en bestaat uit de ministers die uiteindelijk de politieke beslissingen nemen. De MCCB heeft een belangrijke rol in de besluitvorming. Er is in aanloop overleg, met RIVM-directeur Jaap van Dissel, met de coalitiefracties in de Tweede Kamer en met burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen, die de 25 veiligheidsregio’s vertegenwoordigt. Voor lokale bestuurders was het hechte blok slecht toegankelijk. De MCCB en vooral minister De Jonge van Volksgezondheid konden aanwijzingen blijven geven richting de regio’s en daarmee centraal sturen. Lokale keuzes en mogelijkheden tot regionaal gedifferentieerde maatregelen bleven beperkt. De 25 regioburgemeesters met de minister van Veiligheid en Justitie kwamen (op maandagen na het centrale overleg) wel samen in het Veiligheidsberaad, maar ruimte en tijd voor inbreng en discussie was er niet of nauwelijks. De maatregelen werden medegedeeld en sommige burgemeesters communiceerden na afloop de hoofdlijnen aan hun collega’s in de regio zodat die konden anticiperen. Anderen pas na het kabinetsbesluit dinsdag, omdat er nuanceverschil kan zijn tussen maandag en dinsdag. Alles stond in het teken van de uitvoering van landelijk afgekondigde maatregelen. De roep om regionale differentiatie is dikwijls te horen, de acties en maatregelen zijn vooralsnog (overwegend) landelijk. We hebben drie observaties gedeeld die verklaren waarom regionale differentiatie in tijden van corona vooralsnog een droom blijft: de wens om snel en efficiënt te kunnen handelen, de moeizame dialoog tussen rijk en regio over corona als politiek heet hangijzer, en de gesloten besluitvormingscultuur zijn belangrijke verklaringen waarom regionale differentiatie in de corona-aanpak niet van de grond is gekomen. Het rijk wil graag ‘in control’ blijven, er vindt weinig dialoog en afstemming tussen rijk en regio plaats behalve als het gaat om het doorgeleiden van rijksmaatregelen naar regionaal en lokaal bestuurs niveau. De regio is afwachtend als het gaat om het overpakken van verantwoordelijkheid en zit niet aan de overlegen beslistafel die vooral op rijksniveau staat. Een crisis vraagt vaak om een centrale aanpak, maar dat betekent niet dat dit vanzelfsprekend de beste aanpak is. De centrale aanpak die vanaf het begin van de crisis is gevolgd, is eigenlijk stilaan gecontinueerd. De interactie tussen rijk en regio komt niet vanzelfsprekend tot stand. Het bestuurlijk vermogen schiet op dit vlak nog te kort. Jurian Edelenbos schreef dit essay samen met de onderzoekers Jitske van Popering-Verkerk, Marijn Stouten en Mattijs Taanman BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022

26 ACHTERGROND GREETJE BOS DOOR: WOUTER BOONSTRA FOTO: ERALD VAN DER AA / ANP-HH Breda gelooft in inzet van inwoners bij het veilig en leefbaar houden van de gemeente. Er is al tien jaar een groot buurtpreventienetwerk. Scheidend wethouder leefbaarheid en wijkveiligheid Greetje Bos (VVD) blikt terug op de behaalde resultaten. ‘Na elke campagne gaat het aantal meldingen omhoog.’ GREETJE BOS OVER BREDASE AANPAK WEERBARE STAD ‘ IK GELOOF STERK IN PREVENTIE’ Hoe veilig en leefbaar is Breda nu? Bos: ‘We hebben een behoorlijk leefbare en veilige stad. Als ik weleens over de stadsgrenzen kijk, dan hebben we hier niet te klagen. Onze problematiek bestaat uit digitale ongelukken en ondermijnende criminaliteit. En er is ook een groeiende tweedeling tussen het noorden en de rest van de stad.’ Is het veiliger en leefbaarder dan voor u aantrad? Bos: ‘Ik ben niet zo hoogmoedig om te denken dat het door mij komt. Ik heb mazzel met de ambtenaren in het team weerbare stad. Zij zijn heel gemotiveerd en toegewijd en stonden open voor mijn kennis en visie op digitale buurtpreventie. Nu werken we met cyberambassadeurs en ik heb Jonathan van Eerd, beleidsmedewerker cybercrime [die bij het Teams-interBINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 27 ‘Er is een duidelijke verschuiving naar online criminaliteit’ view zit, red] nodig om dat om te zetten in klinkende munt. Die combinatie werkt: mijn visie en het team.’ Is het aantal inbraken vorig jaar opnieuw gedaald? Bos: ‘Specifieke cijfers heb ik niet, maar het aantal inbraken blijft op een redelijk laag niveau. Als het ergens oppopt, dan volgt meteen verhoogde inzet van ons, de politie en de buurtpreventie. Dan is er ook snel resultaat. Door met elkaar op te letten, kunnen we de trend keren.’ In hoeverre heeft corona – de lockdowns en het thuiswerken – daar invloed op gehad? Bos: ‘Nu mensen meer thuiszitten, groeit de animo voor het buurtpreventienetwerk alleen maar. Sommigen moeten zelfs even wachten. Een deel van het succes van deze aanpak is dat mensen het zelf doen en wij het oppakken. Wij duwen ze de markt in. Ze krijgen allemaal instructies en informatie en worden daar ook bij geholpen. Hoe let je goed op? Wat zijn signalen?’ Als de inbraken dalen, zou de criminaliteit kunnen verschuiven naar andere plekken. Bos: ‘We zien een duidelijke toename van online criminaliteit. Het verdienmodel van de crimineel verandert. Fysieke inbraken zijn onzeker, de buurt let op, terwijl online de pakkans een stuk kleiner is.’ Van Eerd: ‘Mensen zijn alert en schakelen snel als ze een busje zien staan of een verdacht persoon.’ U hebt in 2019 de cyberambassadeur gelanceerd. Wat doen zij precies? Bos: ‘Betrokken inwoners krijgen een gratis opleiding van vijf avonden. Ze doen daar fantastische kennis op. Het zijn topavonden met vertegenwoordigers van de gemeente, politie en de Avans Hogeschool.’ Van Eerd: ‘Eerst leren we hen globaal: wat is cybercrime? Wie zijn die cybercriminelen? En dan gaan we door naar het handelingsperspectief: hoe kunnen we cybercrime voorkomen en meer mensen erover informeren? Daarna gaan de ambassadeurs hun opgedane kennis verspreiden. Ze gaan bij scholen langs en zijn bij de start van buurt preventiegroepen.’ Een ander onderdeel van de weerbare stad aanpak is ondermijningssignalering. Daarbij is de opvolging van de meldingen de cruciale succesfactor. Dat lukt nu niet altijd? Bos: ‘Niets is zo ontmoedigend als een melding die niet wordt opgevolgd. Burgers willen wel iets zien. We besteden daar veel aandacht aan door het ‘rond sluiten’ van de keten. Eerst doen we campagnes. Via artikelen in de krant geven we vervolgens terug wat er is gebeurd. Dat leverde mooie successen op. Na elke campagne gaat het aantal meldingen omhoog. We hebben nu e-learning ontwikkeld en als het weer kan, rijdt een safetyhopper door de wijken, waar inwoners informatie kunnen krijgen. Bij de buurtpreventienetwerken stond de laatste keer ondermijning op de agenda. Dat werd heel erg gewaardeerd.’ Wat wel werkt implementeren we in onze lange termijnaanpak, wat minder goed werkt laten we liggen, liet u eerder weten. Wat heeft u laten liggen? Bos: ‘Fysiek contact is heel belangrijk. Dat geeft een bepaalde dynamiek. E-learning of een webinar kan goed werken, maar daarvoor hebben we nieuwe skills nodig. Je moet het actief brengen en er echt aandacht aan besteden. Anders is het een mooi product, maar slijt het ook weer snel.’ Welke impact heeft de ondermijnende criminaliteit op de ontwikkelkansen van de Bredase jeugd? ‘ Geef gemeenten meer middelen voor jeugdprojecten’ Bos: ‘Dat is een moeilijke vraag. Je weet namelijk niet wat je niet weet. Je ziet dat kwetsbare jeugd gevoelig is voor ronselpraktijken en subtiele verleidingstactieken om hand- en spandiensten te verrichten voor de drugsindustrie, zoals pakketjes wegbrengen. Daar is meer nodig dan awareness. Het jongerenwerk is hierin sterk, de gevoelssprieten in de wijken staan aan. De jeugd moet iets anders doen dan met deze ‘stoere jongens’ mee te gaan. We hebben succesvolle projecten moeten wijzigen wegens corona. Daar lopen we tegen dezelfde beperkingen aan als iedereen, maar het is van belang om wel door te blijven gaan. Hier ligt een belangrijke opgave voor de landelijke politiek.’ U vraagt om extra structureel geld uit Den Haag. Waar zou dat naartoe moeten gaan? Bos: ‘Het belang van preventie onder de jeugd moet echt op de agenda komen. Er moeten meer middelen naar gemeenten om goed werkende jeugdprojecten toe te rusten. Je wordt niet gelukkig van een leven in de georganiseerde criminaliteit. Je gaat eraan dood. Dat gun ik ze niet. Er zijn hier allerlei projecten voor, zoals ‘de grote broer en zus-aanpak’. Het moet systemisch, met respect voor de groep. Laat hen meedenken over wat er moet gebeuren. Ik zag eens dat een jongere die een regel had overtreden een sanctie werd opgelegd door de groep: hij werd een rang teruggezet. Dat soort ingrediënten heb je nodig. We moeten the wisdom of the crowd gebruiken: statusverwerving, beloning, trots, erkenning van kwaliteiten. Preventie is een mooi woord, maar moeilijk meetbaar. Toch geloof ik er sterk in. Als je echt investeert in het voorkomen dat jeugd crimineel wordt, dan heb je ook geen zaken. Dan hoeft er ook aan de repressieve kant niks te gebeuren. Dat moeten we meer gaan zien. Laten we daar veel middelen voor inzetten.’ Greetje Bos wordt half januari raadsheer bij het gerechtshof Den Bosch.

28 SERIE VERKIEZINGEN DOOR: SIMON TROMMEL FOTO: EVERT ELZINGA/ANP-HH 2022 is het Europees Jaar van de Jeugd. Stemmen voor jongeren van 16 en 17 jaar, zoals het European Youth Forum graag wil, gebeurt al in de landen om ons heen. Maar niet bij ons. Het argument: het Nederlandse puberbrein zou het niet aankunnen. EUROPESE JONGEREN NAAR DE STEMBUS BUITEN NEDERLAND KAN PUBERBREIN STEMMEN WEL AAN In Griekenland, Duitsland, Oostenrijk, België, Estland, Wales, Schotland en op Malta kunnen jongeren al vanaf hun zestiende naar de stembus. Deze landen hebben allemaal regelingen voor volledig of gedeeltelijk – bijvoorbeeld lokaal of regionaal – passief en actief kiesrecht. Malta spant in Europa de kroon. Want daar mogen jongeren vanaf 16 jaar behalve stemmen, ook gekozen wórden en hun zetel innemen. En dat geldt op Malta voor álle verkiezingen. ‘Jongeren betalen vanaf 16 jaar ook belasting als ze werken. Dus moeten ze ook kunnen stemmen. We geloven dat jongeren opener zijn dan volwassenen en minder te verbergen hebben en dat ze juist vanwege hun jonge leeftijd minder gevoelig zijn voor belangenverstrengeling. Ze zijn niet corrupt’, zegt Samuel Azzopardi, regionaal bestuurder van het bij Malta horende eiland Gozo, en lid van het Comité van de Regio’s. LOCO VAN 18 Zo werd Illona Fenech (nu 20) op 17-jarige leeftijd gekozen voor Labour in de gemeente Sliema, gelegen aan de oostkust van Malta: ‘We hebben in BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 SERIE 29 RAADSVERKIEZINGEN In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart zoomt Binnenlands Bestuur met name in op de jongeren. Deel 1: jongeren en stemrecht. ‘ We hebben in Malta zelfs een locoburgemeester die op zijn 17e gekozen werd’ niveau van de deelstaat en/of het lokale bestuursniveau. Of neem Wales en Schotland. Daar mogen 16- en 17-jarigen op lokaal niveau en voor hun nationale parlementen stemmen. In Griekenland stemmen kiezers van 16 en 17 jaar bij de Europese verkiezingen. Malta zelfs een locoburgemeester die op zijn 17e gekozen werd. Die kandidaat kreeg voor zijn partij de meeste stemmen en werd daardoor verkozen als locoburgemeester. In de raad kon hij meteen plaatsnemen, maar het locoburgemeesterschap moest even wachten tot hij 18 was. Want hij was nog niet tekeningsbevoegd voor de bank. Dat zijn geen bestuurlijke regels maar bankregels.’ Voor Illona Fenech was de corruptie op het eiland een reden om de politiek in te gaan, vertelt ze. En juist vanwege die corruptie hebben veel jongeren geen geloof in politiek. Corruptie is een groot probleem op het eiland. Malta deelt met onder meer Italië de 52e plaats op de Corruption Perceptions Index van Transparancy International. Nederland staat in diezelfde index op de achtste plaats. Of haar brein – in Nederland het punt van discussie – het aan kan? ‘Ik denk dat we betere keuzes kunnen maken dan volwassenen. Toen ik net gekozen was, hield ik mij soms stil. Maar nu ik weet hoe het werkt, spreek ik mij gewoon uit.’ Andere EU-lidstaten bewegen eveneens in dezelfde richting, alhoewel het daar vooral om passief kiesrecht gaat. Zo geldt in Oostenrijk een volledig passief kiesrecht voor 16- en 17- jarigen sinds 2007. Voor een zetel moeten ze 18 zijn. België gaat de Europese verkiezingen van 2024 openstellen voor jongeren vanaf 16 jaar, na een experiment voor stemmers van 16 en 17 jaar in Gent. En in Duitsland heeft meer dan de helft van de deelstaten jongerenregelingen voor verkiezingen op het EXPERIMENTEREN In Nederland is dat voorlopig uitgesloten. De kiesgerechtigde leeftijd staat stevig verankerd in de Grondwet. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) heeft het kabinet geadviseerd de Grondwet op dat punt te wijzigen, maar daar wil de regering niet aan: het hecht aan bepaalde zogeheten levensloopzaken in de Grondwet. ‘Dat betekent dat je niet kunt experimenteren, zoals in de landen om ons heen’, zegt Sarah de Lange, hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en voormalig lid van de ROB. Precies daartegen liepen de provincies Zeeland en Friesland in 2018 aan toen ze met gezamenlijke ideeën kwamen om de Provinciale Statenverkiezingen voor kiezers van 16 en 17 jaar open te stellen. Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren gaf destijds in het AD aan dat de Grondwet geen ruimte biedt voor experimenten. Sindsdien is het stemmen voor pubers wat de provincies betreft een gelopen race. Wel beloofde het kabinet in 2019 al om te werken aan meer vormen van burgerparticipatie voor jongeren. Dat gebeurt door een jongerenparlement dat de Tweede Kamer moet adviseren. En verder krijgt wet- en regelgeving een generatietoets. Sarah de Lange is echter van mening dat de kiesgerechtigde leeftijd uit de Grondwet kan worden gehaald. Wanneer de leeftijd in de ‘gewone’ kieswet wordt opgenomen, kan die bij nieuwe wetenschappelijke inzichten eenvoudiger worden aangepast. Voor 1972 stond de kiesgerechtigde leeftijd, die toen nog 21 was, ook niet in de Grondwet. Nu is het in beton gegoten: voor een Grondwetswijziging is een extra zware procedure nodig. Als de Eerste en Tweede Kamer een Grondwetwijzingingsvoorstel aannemen, wordt de Tweede Kamer ontbonden en volgen verkiezingen. Het idee daarachter is dat zo het volk zich over de Grondwetswijziging kan uitspreken. Na de verkiezingen leest het parlement het voorstel opnieuw en moet de nieuwe Grondwet met twee derde meerderheid worden aangenomen. GEMISTE KANS Een Grondwetswijziging is uiteraard niet onmogelijk. Zo deconstitutionaliseerde de Staten-Generaal eerder de aanstellings wijze van de burgemeester. Maar de kiesgerechtigde leeftijd eruit halen, ziet de regering niet zitten. En dat is volgens Sarah de Lange een gemiste kans. In Nederland loopt de discussie altijd weer vast op het puberbrein dat het niet aan zou kunnen, stelt ze. Opmerkelijk is daarbij dat de Kieswet wel ruimte biedt voor mensen om vóór hun 18e verjaardag op een kieslijst te gaan staan. Als ze gekozen worden, mogen ze die positie vervolgens innemen als ze 18 worden. ‘Dus de wetgever vindt dat je wel volwassen genoeg bent om je verkiesbaar te stellen als je 16 of 17 bent, maar pas met 18 ben je volgens de wetgever geschikt om ook te stemmen of een zetel in te nemen’, zegt De Lange. Volgens haar is het belangrijk dat jongeren mogen stemmen, omdat zij een ander perspectief en een ander belang hebben dan volwassenen bij thema’s als het klimaat en migratie. Volgens haar kunnen jongeren prima hun eigen keuze maken. Tegelijk moeten jongeren wel bij hun stem worden geholpen door ouders of school, zegt De Lange en daarbij is ongelijkheid een zorg. ‘Uit onderzoek blijkt dat hoger

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 30 SERIE VERKIEZINGEN opgeleide jongeren meer politiek zelfvertrouwen hebben dan lager opgeleide jongeren. En daarbij geldt in Nederland ook nog eens dat in het lager voortgezet onderwijs minder uren aan burgerschapskunde worden besteed dan op het vwo.’ Oostenrijks onderzoek toont dat kinderen waarvan de ouders grote politieke belangstelling hebben, zelf ook een hogere interesse aan de dag leggen. Volgens onderzoek van de Universiteit in Wenen blijkt dat burgerschapskunde voor Oostenrijkse jongeren belangrijk is: werkende jongeren hebben minder politieke kennis dan nog schoolgaanden. De oorzaak is volgens de onderzoekers gelegen in het feit dat er minder aandacht voor burgerschapskunde is in het middelbaar beroepsonderwijs. BELANGRIJK Ook Christine Huebner van de Nottingham Trent University noemt de school belangrijk. Zelf deed ze onder meer onderzoek in Wales, en daaruit blijkt dat 16‘ Ruim 10 procent van onze 1.200 leden is onder de 18’ en 17-jarigen niet veel verschillen van oudere stemmers. Iets wat ook in Oostenrijk is vastgesteld. Een lagere kiesgerechtigde leeftijd geeft volgens haar veel voordelen en dat gevoel leeft breder. De Duitse Bertelsmann Stiftung constateert een duurzame stijging van opkomstcijfers, omdat jonge mensen die stemmen ook op latere leeftijd blijven stemmen en schreef daarom: ‘Was Hänschen lernt, verlernt Hans nimmermehr.’ Hoewel je bij kiesrecht normatief de vraag kunt stellen wie tot de burgerij behoort – en in Malta horen de 16-jarigen daarbij – , en wie dus zou moeten mogen stemmen, is de afweging om uit te breiden er in de praktijk vooral een van politiek-opportunistische aard, denkt Huebner. ‘In Schotland was de nationalistische partij, de SNP, vooral voorstander van uitbreiADVERTENTIE ding van het kiesrecht omdat werd gehoopt op meer stemmen voor het onafhankelijkheids referendum.’ Jongeren zijn zeker belangrijk voor politieke partijen, beaamt de Fryske Nasjonale Partij bij monde van fractieleider Sijbe Knol. ‘We richten ons in onze ledenwerving vooral op hen. Ruim 10 procent van onze 1.200 leden is onder de 18. Die hebben veel frisse ideeën. Op persoonlijke titel zie ik graag een uitbreiding van het kiesrecht.’ Hoewel het nog lang kan duren, denkt Sarah de Lange dat Nederland uiteindelijk ook het kiesrecht gaat uitbreiden. ‘We zullen uiteindelijk meegaan op de golven in de ons omringende landen’, zegt ze. Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het mediafonds van de Europese Unie. Democratie maak je. Experts in het openbaar bestuur Onderzoek Advies Interim-inzet DOOR: ADRIAAN DE JONGE FOTO: MARCO DE SWART / ANP-HH SOCIAAL ACHTERGROND 31 De gedupeerden van de toeslagenaffaire hebben voor hun herstel meer nodig dan alleen financiële compensatie. Daarom bieden gemeenten aanvullende hulp op allerlei leefgebieden. Tegelijkertijd wordt er nog volop aan de hersteloperatie gesleuteld. GEMEENTEN HELPEN GEDUPEERDEN TOESLAGENAFFAIRE EERST DE MENS, DAN DE REGELS JANET RAMESAR staat de pers te woord Het liefst zou Janet Ramesar dichter bij haar zoon wonen. Bijna drie jaar geleden werd hij uit huis geplaatst, toen Ramesar kampte met zware financiële en mentale problemen nadat de Belastingdienst onterecht 30.000 euro aan kinderopvangtoeslag bij haar terugvorderde. Maar verhuizen is geen optie, gezien de oververhitte woningmarkt. In plaats daarvan gaat de gemeente Den Haag haar nu helpen met het verven van haar huis. Dat klinkt misschien als een schrale troost, maar voor Ramesar heeft het betekenis. ‘Ik heb veel moeite gehad met mensen in mijn huis ontvangen. Op deze manier kan ik van mijn huis een thuis maken.’ De gemeente bood zelfs aan om de verf te betalen, zonder dat Ramesar daarom vroeg. ‘Doordat mijn consulent goed naar mijn verhaal heeft geluisterd, weet ze dat ik nu weinig geld over heb omdat ik mijn schulden heb afgelost.’ Terwijl de Belastingdienst druk is met de financiële compensatie van slachtoffers van de toeslagenaffaire, bieden gemeenten aanvullende hulp om de levens van gedupeerden weer op orde te krijgen. Het gaat bijvoorbeeld om ondersteuning bij problemen rondom schulden, gezondheid, werk, wonen of opvoeding. Omdat elke gedupeerde een ander verhaal heeft, wordt het hulpaanbod op maat gesneden, zoals ook bij Janet Ramesar. De 36-jarige Ramesar – inmiddels bekend door haar optreden in de documentaire Alleen tegen de Staat – heeft wel lang BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 32 ACHTERGROND SOCIAAL gewacht op hulp vanuit de gemeente. Al in januari 2020, zo’n twee jaar geleden, kaartte ze het in een interview met lokale krant De Posthoorn aan. ‘Ik zou graag willen dat er een casemanager wordt aangesteld door de gemeente voor de Haagse slachtoffers van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst’, zei ze toen. ‘Iemand die naar alle betrokken instanties fungeert als aanspreekpunt.’ De Belastingdienst kan immers niet alle hulp bieden die toeslagenouders nodig hebben, legt Ramesar uit. ‘De Belastingdienst kan alleen maar geld innen en uitbetalen. Maar in veel gezinnen is er sprake van multi-problematiek. De gemeente is de enige die het totaalpakket in huis heeft om daarbij te helpen.’ Op die manier hoeven gedupeerden maar één keer hun verhaal te doen, en hoeven ze niet zelf bij allerlei verschillen loketten aan te kloppen. PILOT Na dat interview zou het nog een hele tijd duren voordat de gemeentelijke ondersteuning op gang kwam. In april 2020 zet de Belastingdienst een pilot met drie gemeenten op om te onderzoeken hoe de ondersteuning moet worden ingericht. Halverwege 2020 worden er in verschillende gemeenteraden, waaronder Den Haag, moties aangenomen die oproepen een gemeentelijk steunpunt voor gedupeerden in te stellen. Maar de samenwerking tussen gemeenten en de Belastingdienst loopt in de maanden daarna stroef (zie kader). En nog steeds lopen gemeenten tegen de traagheid van de Belastingdienst aan, zegt wethouder Petra Molenaar (armoedebestrijding, SP) van Nijmegen, een gemeente die 291 gedupeerde ouders kent. ‘De Belastingdienst moet duidelijk zijn in de communicatie. Er worden allemaal dingen beloofd die niet worden waargemaakt.’ Als voorbeeld noemt ze de belofte van toenmalig staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) dat alle gedupeerden die zich vóór 15 februari meldden uiterlijk 1 mei hun compensatie binnen zouden hebben. Die deadline werd uiteindelijk niet volledig gehaald. Moeizame samenwerking Sinds het begin van de hersteloperatie voor slachtoffers van de toeslagenaffaire zijn er spanningen tussen gemeenten en de Belastingdienst. In september 2020 is onenigheid over de financiële compensatie voor de hulp aan gedupeerden. Wethouder Peter Heijkoop, die namens de VNG het woord voert op dit onderwerp, toont zich ontdaan en teleurgesteld in de Belastingdienst die weigert beloftes te doen over de kosten van de ondersteuning. ‘We willen het leven van de gedupeerden zo snel mogelijk op de rit krijgen en we hoeven er geen euro aan over te houden’, aldus Heijkoop. ‘Maar dit kunnen we er niet even bij doen. Deze ellende is door de Belastingdienst veroorzaakt.’ Na Heijkoops uitspraken komt er binnen een paar dagen een akkoord over de financiering. Maar het volgende probleem dient zich al snel aan. Gemeenten hebben grote moeite om gedupeerde inwoners op te sporen. Ze willen inzage in de gegevens van mensen die zich bij de Belastingdienst als gedupeerde hebben gemeld. Volgens de Belastingdienst kan dat niet vanwege privacyregels. Over dat knelpunt worden afspraken gemaakt, maar ook daarna loopt het nog niet bepaald soepel. Begin februari 2021 noemt Heijkoop de hersteloperatie een ‘race tegen de klok’. Nog steeds zijn niet alle gedupeerden in beeld. Bovendien is er nog geen duidelijkheid over wat er gebeurt met de schulden van gedupeerden. De Catshuisregeling, die 30.000 euro compensatie belooft aan alle slachtoffers, is inmiddels aangekondigd, maar er is nog geen regeling om schulden van slachtoffers kwijt te schelden, waardoor het risico bestaat dat het compensatiebedrag in de zakken van schuldeisers verdwijnt. Dat zorgt voor vertraging in het herstelproces, waarschuwt Heijkoop. In het najaar van 2021 ziet de VNG zich wéér genoodzaakt aan de bel te trekken. Eind oktober kondigt het kabinet aan dat de hersteloperatie aanzienlijk wordt uitgebreid: ook kinderen en ex-partners van toeslagenouders komen in aanmerking voor compensatie. De VNG vindt dat het kabinet te hard van stapel loopt. Zorg eerst dat de bestaande hersteloperatie goed loopt voordat je nieuwe beloftes maakt, is de boodschap. ‘Niets is frustrerender voor gedupeerde ouders dan het presenteren van nieuwe plannen en regelingen die later toch weer niet uitvoerbaar blijken te zijn’, schrijft de VNG. ‘Dat schaadt het delicate proces van herstel van vertrouwen.’ Dat beeld bevestigt Mathilde Makris, een van de medewerkers bij het Nijmeegse steunpunt voor gedupeerden. ‘Ik begeleid een vrouw die haar werk heeft verloren en diep in de put zit. Die ligt nu bij de psychiater op de bank, met name omdat de Belastingdienst zo traag is met het bieden van duidelijkheid. Ik kan haar niet verder helpen zolang de Belastingdienst niet meewerkt.’ Het steunpunt voor toeslagenouders werkt vanuit de zogenaamde doorbraakaanpak. ‘Dat betekent dat we alle leefgebieden coveren’, legt wethouder Molenaar uit. ‘Ik hoor dat we daar best uniek in zijn.’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 33 De doorbraakaanpak is bedoeld om verschillende soorten problemen in één traject aan te pakken, en sluit daarom goed aan bij de behoeften van toeslagenouders. Die kampen immers vaak met multi-problematiek, zoals Janet Ramesar al twee jaar geleden constateerde. Molenaar: ‘Onze aanpak is gestoeld op kijken naar de totale persoon. Gedupeerden hebben vaak heel diverse hulp nodig. Behalve schulden hebben ze ook vragen over het contact met de Belastingdienst, huisvesting, opvoeding, uithuisplaatsing van kinderen of gezondheidsklachten. Het doet nogal wat met mensen.’ SLOGAN ‘Het credo is: eerst de mens, dan de regels’, vult hulpverlener Mathilde Makris aan. Om die slogan waar te maken, is het belangrijk om goed te luisteren naar de gedupeerden, weten de medewerkers van het team inmiddels. Ramesar bevestigt dat: ‘Mijn zaakbehandelaar bij de Belastingdienst heeft nooit naar mijn verhaal gevraagd. Maar mijn consulent bij de gemeente heeft echt geluisterd. Superfijn.’ Ramesar raadt gemeenten aan om ruim de tijd te nemen voor gesprekken met toeslagenouders. ‘Plan een kwartiertje extra in. Het is belangrijk om zo’n gesprek niet af te raffelen. Als mensen het gevoel hebben dat er niet wordt geluisterd, komen ze niet meer terug.’ Een andere manier om gedupeerden de kans te geven hun verhaal te doen, is door ze in contact te brengen met lotgenoten. De gemeente Nijmegen heeft daarom een lotgenotengroep opgezet, die inmiddels door de gedupeerden zelf wordt gerund. ‘Het is mooi om te zien hoeveel steun ze aan elkaar vinden’, aldus teammanager Trude Ariaans. Ook in Den Haag is er interesse in zo’n praatgroep, ziet Janet Ramesar. ‘Ik ben er zelf ook uitgekomen door te praten met anderen. Het praten is echt ontzettend belangrijk.’ Om de eerdergenoemde problemen in de samenwerking tussen gemeenten en de Belastingdienst op te lossen, heeft er inmiddels een ‘herijking’ van de herstelaanpak plaatsgevonden. ‘Dat was nodig omdat de hele operatie vastgelopen was’, zegt wethouder Peter Heijkoop, die namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de afspraken maakte over die herijking. Dat de operatie vastliep, kwam vooral door het grote aantal gedupeerden. De teller staat inmiddels op bijna vijftigduizend aanmeldingen. ‘Het aantal ouders dat zich meldt is vele malen groter dan oorspronkelijk gedacht’, schreef staatssecretaris Van Huffelen daarover. Tegelijkertijd lijkt een groot deel van die melders niet binnen de doelgroep van de compensatieregelingen vallen, hoewel ze soms wel ‘reële problemen met de overheid’ hebben, ziet Van Huffelen. VOORRANG In de aangekondigde herijking moeten de zwaarst gedupeerde ouders voorrang krijgen. Dat betekent dat gemeenten eerder in het proces worden betrokken en urgentie voor bepaalde cases kunnen doorgeven aan de Belastingdienst. ‘De doelstelling is dat gemeenten meer in the lead zijn wat betreft de zwaarst gedupeerden’, aldus Heijkoop. Daarvoor heeft hij namens de VNG wel een aantal randvoorwaarden gesteld. De belangrijkste: ‘Alle niet-gedupeerden moeten worden afgewezen en uit het proces worden gehaald. En ook met licht gedupeerden, die verder geen hulp nodig hebben, dient snel een afrondend gesprek te worden gevoerd. Dan kunnen wij ons richten op de hulp aan de zwaarst gedupeerden. Tot voor kort was de staatssecretaris daar niet toe bereid. Verder willen wij op casusniveau mee kunnen kijken met de Belastingdienst. Als een inwoner bij ons in een schuldentraject zit, en er komt een uitkering vanuit de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen aan, dan moeten we dat weten. Op dit moment loopt dat niet goed.’ De gegevensdeling tussen de Belastingdienst en gemeenten moet sterk worden uitgebreid. Tot nu toe was de privacywetgeving vaak een blokkade voor de uitwisseling van dossiers. Heijkoop: ‘Ik ben ervan overtuigd dat de Autoriteit Persoonsgegevens maximaal mee wil denken. En in het kabinet is er bereidheid om dit van een wettelijke grondslag te voorzien.’ En er zijn nog drie randvoorwaarden. Zo mogen de nieuw taken voor gemeenten niet zorgen voor onnodige administratieve verantwoordingsdruk. Ook moeten alle kosten worden vergoed door het rijk. Ten derde: ‘De communicatie naar gedupeerden en naar de samenleving, dat doen we in overleg. Eerlijke en duidelijke communicatie is echt belangrijk’, aldus Heijkoop. Zo had hij eerder kritiek op de manier waarop nieuwe regelingen voor onder andere kinderen van toeslagenouders werden aangekondigd voordat ze goed en wel waren uitgewerkt. ‘En de betrokkenheid van ouders moet ook echt anders’, vindt Heijkoop. ‘Zij kunnen veel toevoegen aan het herstelproces als zij op basis van gelijkwaardigheid worden betrokken. Onder leiding van Prinses Laurentien is daar onlangs een goed rapport over verschenen: Gelijkwaardig herstel.’ GOED BEGIN Het feit dat de Belastingdienst en de VNG onlangs met een gezamenlijk persbericht over de herijking van de hersteloperatie naar buiten kwamen, lijkt volgens Heijkoop een goed begin van de hernieuwde samenwerking. De sfeer in de bestuurlijke overleggen is dan ook verbeterd. ‘Ik merk dat er meer bereidheid is om verbinding te zoeken met de gemeenten. De sfeer is constructief en positief. Dat is in het verleden wel eens anders geweest.’ Voordat de herijkte herstelaanpak in de praktijk kan worden gebracht, moet er nog wel een uitvoeringstoets worden gedaan. Vervolgens moet de Tweede Kamer zich erover buigen. ‘Dus het is niet van vandaag op morgen geregeld. Maar het laatste wat we kunnen gebruiken is dat het weer té snel gaat en het vertrouwen bij gedupeerden wordt geschaad. De Kamer heeft immers ook aangegeven: het moet snel, maar ook zorgvuldig.’ De hersteloperatie is een proces van lange adem. Het einde is nog niet in zicht. Dat geldt ook voor het herstel van Janet Ramesar. Ze is, elf jaar nadat de toeslagenellende voor haar begon, nog steeds met haar dossier bezig. ‘Voor de Commissie Werkelijke Schade moet ik nu een inschatting maken van de schade die ik heb geleden. Ik vind dat echt heel moeilijk. Wat moet ik invullen voor het verliezen van mijn baan, mijn huis, mijn zoon?’ Liever zou ze het op een andere, snellere manier oplossen. ‘Als je onterecht in de gevangenis terecht komt, krijg je als compensatie een vast bedrag per dag dat je hebt vastgezeten: 80 euro. Als ik dat krijg voor die elf jaar, dan hoef ik niet weer mijn hele dossier door te lichten en kan ik verder. Ik word binnenkort 37, ik was 25 toen dit begon. Ik wil het graag afsluiten.’

34 ACHTERGROND RUIMTE DOOR: MARTIN HENDRIKSMA FOTO: SERGE LIGTENBERG Met de ingediende RES’en 1.0 liggen de dertig regio’s op papier op schema om de duurzame energiedoelstellingen voor 2030 te halen. Nu wacht de uitvoering, in tijden van toenemend verzet tegen windturbines en een overbelast stroomnetwerk. Kristel Lammers, directeur NP RES: ‘Het echte werk gaat nu pas beginnen.’ DIRECTEUR NP RES KRISTEL LAMMERS: ‘ DE EERSTE KEER IS ALTIJD INGEWIKKELD’ In december kwam het Planbureau voor de Leefomgeving voor de verandering eens met positief nieuws over de energietransitie. In de dertig beoordeelde ‘RES’en 1.0’ staan volgens het PBL meer dan voldoende duurzame energieplannen om de doelstelling van het Klimaat akkoord te halen. De totale duurzame energie-opwek zou de komende tien jaar kunnen oplopen tot meer dan 50 terawatt, waarvan het PBL verwacht dat tussen de 35,4 en 46,4 terawatt ook daadwerkelijk zal worden gerealiseerd. Dat biedt een veilige marge ten opzichte van het streefcijfer van 35 terawatt in 2030. Een pluim dus voor alle regionale, duurzame ambitie. ‘Toen we begonnen had niemand durven denken dat het PBL met een dergelijke BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 35 ‘We hebben enige speelruimte om hobbels op te vangen’ analyse zou kunnen komen. We zijn tevreden met wat er in een dikke twee jaar allemaal is gebeurd’, reageert directeur Kristel Lammers van het nationale programma NP RES. ‘Tegelijk signaleren we dat het echte werk pas begint met de uitvoering. Daar gaan we nog genoeg hobbels in tegenkomen. Maar we hebben nu enige speelruimte om die hobbels op te vangen.’ KRITISCH De eerste twee hobbels dienen zich volgens het PBL in datzelfde rapport al aan. De Raad van State is kritisch over de door het rijk gehanteerde milieuregels bij de plaatsing van windturbines en wil aanvullend onderzoek. Dat zorgt nu al voor uitstel van plannen. En mocht het tot strengere normen komen, dan resteert er nog minder ruimte voor de vaak toch al zo omstreden plannen voor wind op land. ‘Het PBL heeft met deze kwestie al rekening gehouden in het rapport’, zegt Lammers. ‘Dus ondanks deze hobbel kunnen we volgens het PBL die 35 terawatt nog steeds halen. Tegelijk zien we dat de uitspraak van de Raad van State wel degelijk een effect heeft. Het rijk moet aan de bak, want er moet alsnog een uitgebreid milieuonderzoek plaatsvinden voor deze landelijke regels. En gemeenten zullen voorlopig zelf milieunormen moeten voorstellen, willen ze de uitvoering van hun plannen kunnen continueren.’ De uitspraak van de Raad van State raakt volgens Lammers vooral ver gevorderde energieprojecten met drie of meer windturbines. ‘In de ambities van de dertig regio’s voor de langere termijn zit veel minder windenergie en vooral zon op daken en zon op land. Daar heeft die uitspraak geen effect op.’’ Een tweede concrete hobbel ziet het PBL in het overbelaste elektriciteitsnet, waardoor er in steeds meer regio’s nauwelijks ruimte is voor nieuwe energie-opwek. Lammers: ‘We zijn daar al langer met netbeheerders, departementen en de decentrale koepels over in gesprek.’ De oplossing zit volgens haar in ‘programmeren en prioriteren’, zowel nationaal als regionaal. ‘We zullen niet zeggen dat bepaalde nieuwe energie-initiatieven moeten afvallen, wel dat ze wat later in de tijd komen. Zodat we eerst de doelstellingen voor 2030 kunnen realiseren.’ Daarnaast wil Lammers inzetten op technologische innovatie en slimme koppelingen. ‘Daar waar je energie kunt besparen, hoef je ook minder op te wekken. Daar waar je opwekt en de energie meteen lokaal inzet, heb je minder netbelasting nodig.’ Veel regio’s geven aan dat ze moeilijk kunnen sturen op de ingediende energieplannen vanwege het verplicht te hanteren principe van ‘first come, first served’. Lammers: ‘Dat is een Europese regel, wat het extra uitdagend maakt. Iedereen worstelt hiermee, zowel het rijk als de netbeheerders als de decentrale overheden. Ik verwacht dat men het Europees gaat aankaarten. In de tussentijd moeten we naar een oplossing blijven zoeken. Bijvoorbeeld door met initiatiefnemers aan de voorkant hun vergunning te bespreken en daar – met respect voor de Europese afspraak – de randen van het mogelijke in op te zoeken. Wellicht kun je onderling afstemmen wanneer een initiatiefnemer een vergunning aanvraagt. Want aanpassing van de Europese regels is niet een, twee, drie geregeld.’ VERSCHILLEN Wie de dertig RES’en eens langs de meetlat legt, ziet onderling grote verschillen. In een aantal regio’s is meer dan de helft van de plannen voor 2030 al uitgevoerd of zitten die concreet in de pijplijn. In andere regio’s bestaat de doelstelling nog vrijwel uitsluitend uit een stuk vagere ‘ambities’. Die verschillen zijn volgens Lammers niet vreemd. ‘We zijn niet met een blanco blad begonnen, hè. In Flevoland waren voor het oude, nationale Energie akkoord al ambities ten aanzien van duurzame energie-opwek. Die zijn inmiddels bijna allemaal gerealiseerd. Met het Klimaatakkoord is de beweging gemaakt om het voortaan regionaal op te pakken, in het hele land, zodat lasten en lusten beter in balans zouden zijn. We wisten dat er daarmee diversiteit zou ontstaan. Dat zien we nu in de praktijk gebeuren. Je moet als regio niet alleen kijken naar energie-opwek, maar ook naar de landschappelijke waarden en naar andere functies in een bepaald gebied.’ In hoeverre worden regio’s straks aan de door hen ingediende energieplannen gehouden? ‘We hebben een nationaal doel voor 2030. Daar dragen al die dertig regio’s aan bij. Juist vanwege de hobbels die we nog voorzien, moet iedereen z’n RES nu maximaal gaan uitvoeren. Vergeet niet: al die RES’en zijn vastgesteld door gemeenteraden en Provinciale Staten en de algemeen besturen van de waterschappen. Daarmee bestaat de politieke intentie om die ambitie gerealiseerd te krijgen. Tegelijk is er bewust ingezet op overprogrammering, zodat we tegenslagen kunnen opvangen. Het Klimaatakkoord stopt niet in 2030. Dus ja, het is mogelijk dat een deel na 2030 zal worden gerealiseerd. De RES in Zuid-Limburg bestaat bijna alleen uit ambitie. Of dat helemaal gaat lukken, dat gaan we ontdekken.’ Niet alle gemeenteraden hebben de RES overgenomen. Onder meer Landsmeer en Montfoort bijvoorbeeld niet. Wat moet daar gebeuren? ‘Praten. Er zijn in veel gemeenteraden stevige gesprekken gevoerd. Dat vergroot het bewustzijn, maar ook het democratisch gehalte van het gehele proces. Maar niemand heeft de deur dichtgegooid. Niet aan gemeentekant, niet aan regiokant.’ Wat waren de argumenten voor de raden om niet met de RES in te stemmen? ‘De situatie is per regio anders, dus ook de argumenten van de raad. Soms is er gewoon behoefte aan even wat meer tijd. Of om meer betrokkenheid van inwoners en volksvertegenwoordigers te organiseren.’ PARTICIPATIE Daarmee raakt Lammers een gevoelig punt: de mate van burgerparticipatie bij de diverse RES’en. In een rapport van de Noordelijke Rekenkamer werden

Kompas 2022 3 februari Echt contact met inwoners De rol van bestuurders wordt steeds publieker. Burgers weten hen steeds beter te vinden en bestuurders hechten er grote waarde aan te weten wat er onder inwoners leeft . Daar is echt contact voor nodig. Denk bijvoorbeeld aan het optreden van bestuurders bij demonstraties of aan de soms verhitte discussies op sociale media. En de coronacrisis heeft nog eens extra beroep gedaan op de communicatieve skills van de bestuurder. Tijdens deze editie van Kompas/ Beste Bestuurder gaan we dieper in op het contact tussen bestuurder en inwoner. Hoe ervaren bestuurders het contact met de burgers? Wat zijn hun tips en tricks? En hoe zorg je ervoor dat je als bestuurder écht contact met je inwoners maakt? Bekendmaking Beste Bestuurder 2021 Tijdens deze bijeenkomst worden voor de 12e keer de Beste Bestuurder, de Beste Jonge Bestuurder en de Beste Bestuurder van een kleine gemeente bekendgemaakt. Mis het niet en meld u nu gratis aan! www.BBkompas.nl in samenwerking met: Dé loopbaanadviseur voor bestuurlijk Nederland livestream BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 37 ‘ Er zijn in veel gemeenteraden stevige gesprekken gevoerd’ daar eind vorig jaar kritische noten over gekraakt: 80 procent van de inwoners van Friesland en Groningen had nog nooit van de RES gehoord, terwijl die verregaande invloed zal krijgen op de toekomstige inrichting van hun provincie. ‘Bij het inleveren van de concept-RES’en in 2020 hebben de regio’s aangegeven dat ze meer op participatie zouden inzetten’, reageert Lammers. ‘Bij de RES 1.0 hebben ze dat ook echt meer gedaan. Er zijn talloze enquêtes uitgevoerd. Regio’s zijn in de weer geweest met participatieve waarden-evaluaties. En in bijna alle regio’s zit Jong RES aan tafel om ook jongeren beter te betrekken bij de keuzes. Op allerlei manieren is geprobeerd de burger bij het proces te betrekken. Gemeenten nemen daarin het voortouw. Wij zeggen vanuit NP RES: ga voor een permanente dialoog met inwoners en zorg dat je ook de stille meerderheid erbij betrekt.’ VLIEGWIEL Dat die inzet in het noorden minder is geland, is volgens Lammers niet vreemd. ‘Daar bestond de RES vooral uit het om armen van bestaand beleid. De participatie heeft er al eerder plaatsgevonden. En veel gemeenten noemen de RES ook niet bij naam. Regionale energiestrategie – dat klinkt minder interessant voor een inwoner. Het draait om wat er concreet verandert in zijn of haar leefomgeving. De RES’en waren tot nu toe vooral input voor regionaal beleid. Nu worden ze in de uitvoering ook voor de burger steeds concreter. Maar hoe bereik je de stille meerderheid? Wij zien de RES als vliegwiel voor vernieuwing in burgerbetrokkenheid. Daarom hebben we energieparticipatie.nl opgezet, een zo pragmatisch mogelijk platform. Niet alleen voor overheden, maar ook voor initiatiefnemers.’ Een belangrijke manier om burgerbetrokkenheid te organiseren is lokaal eigenaarschap. De helft van alle energie-initiatieven zou in 2030 mede in handen van de lokale bevolking moeten zijn. Wie controleert of dat lukt? ‘Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft daarvoor een monitor. Maar gemeenten staan ervoor aan de lat om te zorgen dat lokaal eigenaarschap meeweegt in de gunningsprocessen. Samen met de koepels helpen we om het beleidsmatig goed te verankeren, zodat het niet bij een papieren doel blijft.’ Hoe kan een gemeente dat lokale eigenaarschap meer gaan stimuleren? ‘Als ze het opnemen in de eigen beleidskaders, wordt het een stuurmiddel in de vergunningverlening. Maar ook de markt vindt lokaal eigenaarschap belangrijk en omarmt het. Dat zie je nu al terug in de gedragscodes die de zonne- en windsector voor zichzelf heeft opgesteld. Daarin is dit onderwerp geborgd.’ Al met al komt er als gevolg van de RES’en de komende jaren veel werk op gemeenten af. Hebben ze daarvoor voldoende capaciteit? ‘Nee, dat hebben ze niet. En dat is een ADVERTENTIE grote zorg. Wij zien het water bij gemeenten aan de lippen staan. En dan maakt de krappe arbeidsmarkt het nog extra ingewikkeld. Je kunt als gemeenten misschien wel een zak geld krijgen van het nieuwe kabinet, maar er zijn te weinig mensen beschikbaar die ervaring hebben met de fysieke leefomgeving: met omgevingsplannen maken, het lokaal eigendom verankeren of participatieprocessen aangaan met de stille meerderheid. Dat vraagt op de eerste plaats kennis, en veel menskracht.’ Maakt de Omgevingswet dat proces straks eenvoudiger of moeilijker? ‘In die wet zit een kansrijk instrumentarium als het programma waarbij de samenwerking in de regio makkelijker kan verlopen dan nu in de Wro. De Omgevingswet gaat ook uit van een dynamische beleidscyclus die meebeweegt met de opgaven die op je afkomen. In theorie vormt de RES met de woningbouwopgave een van de eerste maatschappelijke opgaven waar je de Omgevingswet kunt gebruiken voor het versnellen van de besluitvorming. Aan de andere kant: de eerste keer iets doen is altijd ingewikkeld. En de capaciteitsproblemen zijn met de komst van de Omgevingswet natuurlijk niet weg. Ook die opgave vraagt menskracht. Niet alleen bij de overheden, ook bij netbeheerders, ontwikkelaars en energiecoöperaties. We kunnen een tijdje aan deeltijdwerkers vragen om meer uren te maken, maar die rek is er op een gegeven moment uit. Dus dit is echt een zorgpunt.’ DE EFFECTIVITEIT VAN JE LEIDERSCHAP VERGROTEN? Volg de training Effectief Leiderschap en vergroot jouw impact. Communiceer helder, creëer samenwerking en inspireer écht. Ga naar AlexvanGroningen.nl/BB BEOORDEELD MET 9.2 BRON: SPRINGEST.NL

38 ACHTERGROND JEUGDZORG DOOR: YOLANDA DE KOSTER FOTO: FRANK MULLER / ANP-HH Sinds 1 januari moet de rekening voor de jeugdzorg worden betaald door de gemeente waar de jongere woont. Niet langer is de woonplaats van de ouder leidend. Zo’n tienduizend jeugdzorgcliënten moeten daarom administratief worden verhuisd. ‘We zijn bang dat jongeren tussen wal en schip gaan vallen.’ NIEUW WOONPLAATSBEGINSEL MEGA-VERHUIZING IN DE JEUGDZORG Bij de invoering van de Jeugdwet in 2015 werd ook het zogeheten woonplaatsbeginsel jeugd van kracht. ‘Eigenlijk waren er van meet af aan twijfels over de toepasbaarheid ervan’, zegt Truus Vernhout, die zich als projectleider bezighoudt met de invoering van de Wet wijziging woonplaatsbeginsel jeugd. Dat doet ze vanuit het Ketenbureau i-Sociaal domein. Het ‘oude’ beginsel hield kortgezegd in dat de rekening van de jeugdzorg moest worden betaald door de gemeente, waar de gezagsdrager (zoals een ouder) woont van het kind dat jeugdzorg krijgt. In de praktijk leidde dit beginsel al snel tot problemen. Als de gezagsdrager naar een andere gemeente verhuisde, moest de nieuwe gemeente de rekeningen gaan betalen. Dat leverde gepuzzel en administratieve rompslomp op. ‘Neem een kind dat al jarenlang in een pleeggezin in Alkmaar woont, maar waarvan de gezagsdrager vanuit Groningen naar Breda verhuist en later weer naar een andere gemeente. De financieel verantwoordelijke gemeente wisselt continu. Daar komt bij dat het moeilijk te achterhalen is waar een gezagsdrager naar toe verhuist.’ Regelmatig is het ook lastig te achterhalen wie de gezagsdrager van de jongere met jeugdzorg is. Gedoe en onduidelijkheid, kortom. De nieuwe wet moet daar een eind aan maken. Vanaf 1 januari geldt dat de gemeente waar het kind bij de start van de jeugdhulp in de basisregistratie personen (BRP) staat ingeschreven, financieel verantwoordelijk is voor de jeugdzorg voor deze jongere. ‘Neem de casus Groningen. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 39 ‘ Vaak moet je ver terug in de geschiedenis’ Als het kind daar staat ingeschreven en in een intramurale jeugdzorginstelling verblijft, maakt het niet uit waar de gezagsdrager naartoe verhuist. De gemeente Groningen blijft verantwoordelijk’, verduidelijkt Vernhout. Het maakt ook niet uit of het pleeggezin uit Alkmaar verhuist – Groningen blijft de pleegzorg betalen. ‘De nieuwe wet moet leiden tot minder administratieve lasten. Ook voor de aanbieders is het fijner. De factuur kan altijd naar een en dezelfde gemeente worden gestuurd.’ GEEN SINECURE Het klinkt eenvoudig, maar het is een hele operatie om de nieuwe systematiek toe te passen. De invoering van de wet is niet voor niets twee keer uitgesteld. Voor jongeren die vanaf 1 januari voor het eerst jeugdzorg krijgen, is er geen probleem. Die vallen meteen onder de nieuwe regels. Voor jongeren die voor 1 januari jeugdzorg met verblijf kregen − soms al jaren en soms zelfs al ver voor de decentralisatie jeugdzorg in 2015 − is het een ander verhaal. Het gaat in totaal om zo’n tienduizend jongeren. ‘Vaak moet je ver terug in de geschiedenis. Sommige jongeren zitten al vanaf 2003 in jeugdzorg. Gemeenten moeten uitzoeken in welke gemeente de verblijfszorg voor de jeugdige is gestart’, aldus Vernhout. Dat is geen sinecure gebleken. Als eenmaal is achterhaald welke gemeente vanaf 2022 financieel verantwoordelijk is, moet de zogeheten ‘latende’ gemeente de jongere in een speciaal ontwikkelde tool afmelden en de ‘ontvangende’ gemeente moet deze jongere overnemen en een nieuwe zorgtoewijzing afgeven. Deze ‘ontvangende’ gemeente moest per 1 januari 2022 nieuwe contracten sluiten met de aanbieder. Ook dat klinkt simpel, maar is het niet. Jeugdzorg Nederland trok in oktober aan de bel. ‘We hebben toen onze zorgen geuit over de financiële risico’s die op 1 januari zouden ontstaan voor jeugdzorgorganisaties. Nog niet alle gemeenten hadden destijds de verhuizende jeugdigen in beeld. Slechts enkele aanbieders waren op de hoogte gebracht en contractafspraken werden vrijwel nergens gemaakt. Daarnaast waren er voorbeelden van toewijzingen die werden ingetrokken, zonder dat er duidelijkheid was over het vervolg van het traject’, aldus een woordvoerder van Jeugdzorg Nederland. Peter Paul Doodkorte, die vanuit het zogeheten Regioteam gemeenten en aanbieders ondersteunt bij het ‘inregelen’ van de nieuwe wet, deelt die zorgen. ‘Diverse ‘latende’ gemeenten lieten vorig jaar aanbieders weten vanaf 1 januari de rekening niet meer te betalen, terwijl de ‘ontvangende’ gemeenten nog geen nieuwe toewijzing had afgegeven of nog geen contract met de aanbieder hadden gesloten’, legt Doodkorte uit. ONDUIDELIJK Die zorgen van aanbieders zijn volgens Doodkorte weggenomen door de zogenaamde ‘1-november-maatregel’, die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie van VWS vorig jaar overeenkwamen. Alle gemeenten hebben ermee ingestemd. Via deze maatregel neemt de ‘latende’ gemeente de financiële verantwoordelijkheid op zich voor een jongere die nog niet is overgedragen aan de toekomstige gemeente. De jongere behoudt de zorg, de aanbieder blijft die geven en krijgt zijn facturen betaald. Later verrekenen beide gemeenten de kosten van de verleende zorg. Het is op dit moment niet duidelijk hoeveel jongeren administratief van de ene naar de andere gemeente zijn verhuisd. Jeugdzorg Nederland is er niet helemaal gerust op. De branchevereniging is op zich blij met de 1-november-maatregel, maar blijft erop toezien dat deze ook daadwerkelijk wordt nageleefd. ‘Er is de laatste weken van 2021 veel werk verzet, maar onduidelijk is nog hoe het er nu precies voorstaat en of er de laatste weken een inhaalslag is gemaakt die voldoende comfort biedt aan alle partijen. Dit zal de komende weken moeten blijken’, aldus de woordvoerder. ‘De meeste gemeenten zijn vrij laat begonnen met de voorbereidingen op de nieuwe wet’, stelt Doodkorte. ‘Ze onderschatten wat er allemaal moet worden geregeld of hebben veel ander werk.’ Dat constateert ook Charlotte Vanderhilt, adviseur Jeugd bij Stimulansz, die gemeenten juridisch advies geeft over de uitvoering van de Jeugdwet, waaronder de toepassing van het woonplaatsbeginsel. ‘De druk op gemeenten is in alle opzichten groot. De invoering van het nieuwe woonplaatsbeginsel vraagt veel, waarschijnlijk meer dan aanvankelijk gedacht. De bedoeling van de wetswijziging is dat het voortaan makkelijker is om te bepalen welke gemeente financieel verantwoordelijk is voor jongeren die jeugdhulp krijgen. Dat is ook zo voor ambulante jeugdhulp, maar voor jeugdhulp met verblijf neemt het vaak meer tijd in beslag voor alles is geregeld. Dit vraagt om afstemming, maar vaak ook overeenstemming tussen gemeenten.’ Via de juridische helpdesk Jeugd van Stimulansz kwamen de afgelopen periode veel uiteenlopende vragen binnen. ‘Bij een paar gemeenten is nog niet duidelijk wat de nieuwe definitie van woonplaats is en daarmee welke gemeente financieel verantwoordelijk is. Dan is er nog veel werk te verzetten.’ Ook komt het wel eens voor dat de ‘latende’ en ‘ontvangende’ gemeenten de wet anders interpreteren, en daarmee anders denken over welke gemeente financieel verantwoordelijk moet blijven of worden. MELDPUNT Voor dergelijke situaties is medio september een speciaal meldpunt in het leven geroepen dat onder de vlag van het Ketenbureau opereert. ‘We willen lange discussies voorkomen en snel hulp bieden’, verduidelijkt Vernhout. De regioadviseurs ‘bemiddelen’ vervolgens tussen gemeenten onderling of tussen gemeenten en aanbieders. Tot de kerst waren er twintig meldingen bij het meldpunt binnengekomen, waarvan de meeste inmiddels zijn opgelost. ‘Een van de twee meest voorkomende meldingen gaan over gemeenten die per 1 januari de jeugdzorgtoewijzing intrekken, terwijl de nieuwe gemeente de jongere nog niet heeft overgenomen. Dat mag niet. De andere meldingen gaan over de overdracht van jongeren van de ene naar de andere gemeente, waarbij de ‘ontvangende’

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 40 ACHTERGROND JEUGDZORG gemeente weerspreekt dat zij voortaan financieel verantwoordelijk is.’ Naast het uitzoekwerk over welke gemeente voortaan de rekening moet betalen, moet de ‘nieuwe’ gemeente contracten afsluiten met aanbieders waarmee ze vaak nog geen contract heeft. Complicerende factor is dat de ene gemeente een ander tarief hanteert en een andere contractvorm heeft dan de andere. In de wet is een overgangsrecht opgenomen: de jongere heeft een jaar het recht op dezelfde jeugdzorg van dezelfde aanbieder. Tarief en contractvorm mogen dit niet ‘tegenwerken’. Via een breed gedragen motie van het GroenLinks-Tweede Kamerlid Lisa Westerveld is dat overgangsrecht min of meer verlengd. ‘In die motie wordt gesteld dat jongeren met jeugdzorg de zorg moeten blijven behouden als de zorgvraag niet wijzigt en het zorgtraject nog niet is afgerond, ook na die overgangstermijn van een jaar’, licht Vernhout toe. Naast de discussie over welke gemeente via de nieuwe wet financieel verantwoordelijk is voor de jongere met jeugdzorg, trekken gemeenten en aanbieders vooral over de tarieven aan de bel. ‘Het levert de COLUMN JAN VERHAGEN ‘ Zorgaanbieders en gemeenten mogen niet in financiële problemen komen’ meeste zorgen en discussie op’, zegt Doodkorte, ‘maar het gaat in het algemeen over minimale verschillen.’ Hij verwacht na herindicatie ook geen grote problemen. ‘Zowel zorgaanbieders als gemeenten mogen niet in de financiële problemen komen’, verzekert Vernhout. BANG De budgetten die gemeenten nu voor de jeugdzorg krijgen, worden als gevolg van de nieuwe wet herverdeeld. ‘Er zijn veel verschuivingen, maar die moeten voor gemeenten kostenneutraal uitpakken.’ Het optimisme van Vernhout en Doodkorte wordt niet door iedereen gedeeld. ‘We zijn bang dat jongeren tussen wal en schip vallen, als gemeenten de financiële verantwoordelijkheid niet op zich willen nemen’, stelt de woordvoerder van Jeugdzorg Nederland. Ook Vanderhilt is er niet helemaal gerust op, mede gezien de vragen die in toenemende mate bij de helpdesk van Stimulansz binnenkomen. Die gaan voornamelijk over ingewikkelde en uitzonderlijke situaties, maar die zullen er ook onder de nieuwe wetswijziging blijven. ‘De wetswijziging is voor jongeren die ambulante jeugdhulp krijgen een verbetering. Bij jeugdhulp met verblijf, zeker bij een lange zorggeschiedenis, kan het lastiger zijn om te bepalen welke gemeente financieel verantwoordelijk is’, aldus Vanderhilt. ‘Voorkomen moet worden dat de zorg voor kinderen in de knel komt. Regel eerst de zorg en kijk pas daarna wie de rekening moet betalen. Het belang van het kind moet leidend zijn. Daar kan geen meningsverschil tussen gemeenten tegen op.’ VERVELEND namelijk 2 tot 3 promille van het fonds. Dat vindt het ministerie veel en vervelend. Die kosten moeten omlaag. Eind vorig jaar verscheen de evaluatie van het btw-compensatiefonds. Dat is een fonds van het ministerie van Financiën waar de gemeenten hun btw kunnen declareren. De evaluatie ging over 2016 tot en met 2020. In die vijf jaar is er ruim 17 miljard euro btw-compensatie gegeven. Dat komt neer op 1.000 euro per inwoner. Dat bedrag rechtvaardigt een goede, onafhankelijke evaluatie. Maar niks daarvan. Het ministerie heeft de evaluatie van het fonds zelf uitgevoerd. Wat is de aanbeveling van de evaluatie van deze 17 miljard euro? Wel, het ministerie vindt dat er heel veel menskracht aan wordt besteed. Die mensen kosten allemaal geld, Ik vind vervelend dat het een slechte evaluatie is. De evaluatie moet nagaan of het rijk het goede bedrag in het btw-compensatiefonds stopt. Het btw-compensatiefonds moet elk jaar groeien met twee bedragen: met de verwachte btw over nieuwe taken, en met compensatie voor het accres van het gemeentefonds. Wat die nieuwe taken betreft: in die vijf jaar heeft het rijk daarvoor 483 miljoen euro in het fonds gestopt. Of dat bedrag correct is, is niet te controleren. De reden: het rijk weigert in de evaluatie toe te lichten waarom hij welke bedragen erin heeft gestopt. De data blijven geheim. Uit de evaluatie blijkt dat ook het ministerie van Financiën zelf niet weet of die compensatie correct is. Helaas is dat niet uitgezocht in de evaluatie. Het ministerie maakt zich zorgen over de btw-com‘ 420 miljoen euro te weinig’ pensatie voor nieuwe taken, met een merkwaardige redenering. Als het rijk te veel btw in het fonds stopt voor nieuwe taken, dan krijgen de gemeenten te veel compensatie. En als het rijk te weinig btw in het fonds stopt, dan krijgen de gemeenten volgens de evaluatie óók te veel compensatie. Wie dit snapt, mag het zeggen. En wat het accres betreft: uit de cijfers van de evaluatie blijkt dat het rijk in die vijf jaar 420 miljoen euro te weinig accres in het btw-compensatiefonds heeft gestopt. Dat staat er niet letterlijk in, dat moet je zelf afleiden uit de cijfers. De gemeenten hebben dus 420 miljoen euro te weinig gekregen. Dát vind ik het vervelendste van alles. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 DOOR: KATJA KEUCHENIUS FOTO: LAURENS VAN PUTTEN / ANP-HH RUIMTE ACHTERGROND 41 Dit jaar zijn er een stuk minder vervuilende vrachtwagens en ook personen- en bestelauto’s welkom in de Nederlandse binnensteden. Gemeenten scherpen hun milieuzones aan als opmaat naar de zero emissie-zones voor stadslogistiek. Maar gebeurt dat ook een beetje geharmoniseerd? GEMEENTEN BREIDEN AANTAL MILIEUZONES UIT ‘ HEEL WAT MEER DAN EEN NIEUW VERKEERSBORD’ Het was voor Utrecht echt pionieren in 2015. Naast een milieuzone voor vrachtauto’s, die al bestond sinds 2007, begon het als eerste gemeente acht jaar later met het weren van oude personen- en bestelauto’s. Het vereiste creativiteit. Specifieke verkeersborden hiervoor bestonden toen nog niet. Rondom de binnenstad hing daarom onder de bestaande C6borden met de tekst ‘gesloten voor motorvoertuigen’, een onderbord met een uitleg voor welke voertuigen dit verbod allemaal gold. Dat leek Utrecht de moeite waard, want een milieuzone was volgens onderzoek van Royal HaskoningDHV een van de effectiefste manieren om de luchtkwaliteit in de binnenstad te verbeteren. Utrecht scherpte in de jaren daarna de toegangseisen tot de milieuzone verder aan. Vanaf begin dit jaar moeten alle vrachtwagens en zelfs ov-bussen en touringcars aan de hoogste emissieklasse (6) voldoen om het centrum in te mogen. Nog steeds loopt Utrecht daarin voorop, maar de stad hoeft dat inmiddels niet meer te doen met houwtje-touwtje-werk. Er bestaan nu duidelijk herkenbare milieuzone-borden,

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 OO O C / 42 ACHTERGROND RUIMTE ‘Onze software moet op de nieuwe want het milieuzone-beleid is onder leiding van het rijk geharmoniseerd. In zo’n vijftien steden hangen inmiddels dezelfde borden, met bijna dezelfde eisen. Die harmonisatie is vooral prettig voor professionele weggebruikers, zegt AnneMarie Nelck, beleidsadviseur van branchevereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN). Je zou misschien verwachten dat deze vertegenwoordiger van vrachtauto’s en bestelbussen dwarsligt bij de uitrol van milieuzones, maar dat is niet zo, verzekert Nelck. In TLN’s eigen duurzaamheidsambitie uit 2017 was een van de drie pijlers Zero Emission binnenstad. Nelck praat ook al jaren mee in de landelijke werkgroep milieuzones, waar ze met andere brancheverenigingen en alle gemeenten ‘heel plezierig’ samenwerkt. Zo spraken ze over de geharmoniseerde eisen in alle milieuzones voor vrachtauto’s. Sinds dit jaar moeten die emissieklasse 6 regels worden aangepast’ hebben of überhaupt niets meer uitstoten. Dat sluit aan op de TLN’s visie, zegt Nelck. Maar er is een probleem: de levertijden voor deze emissie-armste auto’s zijn enorm opgelopen. ‘Veel onderdelen komen uit China en die hebben veelal vertraging’, zegt Nelck. ‘Covid heeft hierop natuurlijk ook impact gehad.’ OPLOSSINGEN De werkgroep bedacht oplossingen voor bedrijven die hier tegenaan lopen. Vrachtvervoerders die maar sporadisch op een bouwlocatie in de milieuzone hoeven te komen, kunnen dagontheffingen krijgen. Bedrijven die meerdere keren per week in de stad komen om supermarkten te bevoorraden, kunnen een langdurige tijdelijke ontheffing aanvragen in verband met langere levertijden van EURO IVtrucks. Toch gaat dat nog niet goed, vindt Nelck. Bij de aanvraag is nog geen sprake van harmonisatie. Ondernemers moeten dat doen bij individuele gemeenten met verschillende aanvraagprocedures. Nelck: ‘Soms is het op de website van gemeenten moeilijk of zelf niet te vinden hoe je dat moet doen. Dat is helemaal lastig voor bedrijven die in meerdere steden komen. Als je pech hebt moet je bij acht verschillende gemeenten acht verschillende formulieren invullen.’ Dat kán volgens Nelck makkelijker, ook al is het juridisch ingewikkeld. Veel ontheffingen mogen immers alleen worden verleend door colleges van B&W, die elkaars ontheffingen niet zomaar kunnen erkennen. Nelck denkt nu aan een digitaal systeem waarbij een ondernemer online één FOTO: ROBIN UTRECHT / ANP-HH BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 ACHTERGROND 43 ‘ Bij de aanvraag is nog geen sprake van harmonisatie’ formulier invult dat dan automatisch bij verschillende aangevinkte gemeenten wordt ingediend. ‘Als je er samen over nadenkt, is dat een puzzel waar je uit moet kunnen komen.’ Voor gemeenten is het niet de enige puzzel die ze moeten leggen. Bij de invoering en handhaving van milieuzones komt nog veel meer kijken. Berco Verhoek, projectleider milieuzone bij de gemeente Rotterdam, weet er alles van. ‘Zijn’ milieuzone beliep de afgelopen jaren een hobbelige weg. In 2015 besloot de stad de bestaande milieuzones voor vrachtauto’s uit te breiden. De zone werd geografisch groter en er werden niet alleen vrachtauto’s, maar ook oude bestel- en personenauto’s geweerd. Op 1 januari 2016 gingen de nieuwe regels in. Overtreders kregen via een camerasysteem automatisch een waarschuwingsbrief thuisgestuurd. Pas in mei werden dat boetes. Rotterdammers mochten eerst nog even wennen aan de nieuwe regels, onder aanmoediging van een campagne voor schonere lucht en grote displays langs de weg die lieten zien of een voertuig welkom was of niet. Aanvullend op de milieuzone werd een bestaande sloopsubsidie voor voertuigen aangepast aan de toelatingseisen van de binnenstad. Mocht je voertuig niet meer het centrum in? Dan kon je die gesubsidieerd laten slopen en een moderner voertuig kopen. OPSCHONING Alle maatregelen samen leidden al snel tot een opschoning van het stedelijke wagenpark, maar ook tot grote verontwaardiging van sommige Rotterdammers. Er werd zelfs de Stichting Rotterdamse Klassiekers opgericht, om de rechten van klassieke auto’s in de binnenstad te verdedigen. Ook individuele Rotterdammers tekenden bezwaar aan. Zo volgde een gerechtelijke procedure tot aan de Raad van State. Op 14 juni 2018 oordeelde de rechter dat de gemeente niets fout had gedaan. ‘Dat was voor ons goed nieuws’, zegt Verhoek. ‘De erkenning dat wat wij deden, los van de politieke keuzes, inhoudelijk een goed verhaal was en bleef.’ De opluchting en rust voor de Rotterdamse verkeersambtenaren was van korte duur. Nog in diezelfde maand werd er een coalitieakkoord gesloten tussen GroenLinks en de VVD. De stad zou blijven werken aan schonere lucht en minder CO2 -uitstoot, maar de milieuzone voor bestel- en personenauto’s werd weer afgeschaft. ‘Roerige tijden’, zegt Verhoek. ‘Vanaf 2020 mochten oude bestel- en personenauto’s er weer in en wij moesten dat implementeren.’ Inmiddels is er wéér een nieuwe aanpassing gemaakt. De harmonisatie van milieuzones vereist dat vanaf dit jaar ook in de Rotterdamse binnenstad alle vrachtauto’s voldoen aan emissieklasse 6 of zero emissie. Dat was in Rotterdam hiervoor emissieklasse 4. ‘Dat klinkt misschien niet als een heel grote verandering, maar dat is het wel, hoor’, lacht Verhoek. ‘Het is meer dan alleen de verkeersborden vervangen. Dit betekent juridisch weer een nieuw verkeersbesluit en een nieuw ontheffingsbesluit. Onze software moet ook weer op de nieuwe regels worden aangepast en er moet een mailing uit naar alle eigenaren van te oude vrachtauto’s.’ MINDER UITSTOOT Alle inspanningen van Verhoek en zijn collega’s om vervuilende auto’s uit het centrum te weren hebben overigens wel geleid tot minder voertuiguitstoot in de stad, meldt een Vervolgevaluatie Koersnota Luchtkwaliteit van de gemeente in 2018. De gegevens komen voornamelijk van een wagenparkscan, dus een telling van auto’s en een berekening van hun uitstoot. De lucht zelf is niet gemeten, omdat die te veel wordt beïnvloed door het weer en andere omgevingsfactoren. De berekende roetuitstoot van het wagenpark in Rotterdam bleek in van 2015 tot 2017 harder afgenomen dan de uitstoot van het nationale wagenpark. Dat laat zien dat de maatregelen effect hebben gehad, legt Verhoek uit. ‘Het nationale wagenpark ondergaat ook een ‘autonome verschoning’, vanwege bijvoorbeeld nieuwe leaseregelingen, meer elektrische auto’s en überhaupt meer aandacht voor schone lucht. Met een milieuzone of zero emissiezone versnel je de verschoning plaatselijk. Dan heb je in die periode dus wel CO2 bespaard en de luchtkwaliteit en gezondheid van mensen verbeterd.’ De nieuwe nationale eis aan vracht auto’s in milieuzones bereidt vervoerders voor op de komst van zero emissiezones in 2025. Volgens het Klimaat akkoord uit 2019 moeten vanaf dan minstens dertig steden emissievrij worden bevoorraad met uitsluitend uitstootvrije vrachtwagens en bestelbusjes. Dat begint met een overgangstermijn voor de hoogste emissieklassen. Hoe die zero emissiezones voor stadslogistiek er precies uit gaan zien is alleen nog steeds niet bekend. Dat baart vooral TLN zorgen, zegt Nelck. ‘Het is nog lang niet duidelijk waar die milieuzones komen te liggen en wat de contouren precies zijn. Voor onze ondernemers is het wel belangrijk om de grenzen van de zones tijdig te kennen, zodat ze bijvoorbeeld kunnen berekenen hoeveel nieuwe voertuigen er nodig zijn.’ Met die informatie moeten niet alleen vervoerders, maar ook energieleveranciers zich op de nieuwe milieuzones voorbereiden. Nelck: ‘Voor emissievrije bevoorrading van steden is ook voldoende laadinfrastructuur en netcapaciteit nodig.’ ‘Klopt’, zegt Verhoek. Die laadinfrastrucuur is volgens hem niet alleen nodig ín het centrum, maar ook bij de herkomstplekken van de voertuigen. ‘Rotterdam is nu in regionaal verband bezig met gemeenten als Barendrecht en Ridderkerk, waar de bestelbusjes ‘s nachts laden.’ TIJDIG BEGINNEN Tijdig beginnen is dus handig voor bewoners en bedrijven, maar ook voor de gemeente zelf. Daarbij moeten gemeenten ook niet te lichtzinnig denken over camerasystemen om de nieuwe regels te handhaven, tipt Verhoek. ‘Het kost natuurlijk tijd om alles op te hangen en vervolgens te onderhouden, maar er gaat ook veel aan vooraf. Kentekens worden bijvoorbeeld gezien als persoonsgegevens. Dan moet je werken met protocollen en verwerkersovereenkomsten afsluiten met leveranciers van camerasystemen om de privacy te waarborgen. Al die procedures duren zo een half jaar.’ Als het eenmaal zover is, adviseert Verhoek verder om een team klaar te hebben zitten voor vragen van burgers en bedrijven, want die gaan er volop komen. ‘Bellen werkt zo veel beter dan mailen of vage Q&A’s op de website. Je kweekt er enorm veel goodwill mee. In een tijd dat de overheid onder een vergrootglas ligt, kan een milieuzone een mogelijkheid zijn om de relatie met bewoners te verbeteren.’

JEUGDHULP EN WMOONDERSTEUNING IN TIJDEN VAN CORONA 2021: EEN BEWOGEN JAAR IN ONDERZOEKEN VAN TANKSTATIONS NAAR ZONNEVELDEN Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/BMC Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/ IenOResearch Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/ TotalEnergies WORKS VERHUUR EN MEDEGEBRUIK VAN SCHOOLGEBOUWEN GEEF DE WARMTETRANSITIE VORM IN TOEKOMSTBESTENDIGE WIJKEN Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/HEVO VERSTERK JE MENTALE VEERKRACHT Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/ SkillsTown Lees meer: www.binnenlandsbestuur.nl/ OverMorgen

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 Foto: Rob Voss 46 PERSONALIA CARRIÈRE DOOR: HENK BOUWMANS In het coronajaar 2021 kwamen slechts 59 wethouders tijdelijk of definitief ten val als gevolg van een politieke vertrouwensbreuk, een laagterecord! Tegelijkertijd kozen meer wethouders dan ooit voor een overstap naar een andere baan. Dat blijkt uit onderzoek van De Collegetafel. INTEGRITEITSKWESTIES LAURENS IVENS (SP, Amsterdam) stapt op wegens grensoverschrijdend gedrag in mails en ander berichtenverkeer. Ivens spreekt van ‘lichte klachten’ maar erkent zijn fouten. Hij was al eerder gewaarschuwd, maar de exit komt in beeld wanneer in 2021 formele meldingen over zijn gedrag worden gedaan. ROBERT SCHOLTEN (De Nieuwe Lijn, Epe) zegt dat hij niets weet van de verplichting om twee uitritten aan te leggen, maar blijkt later wel op de hoogte. Bovendien zegt Scholten ‘regelmatig eventjes de geschiedenis te wissen’ op zijn telefoon om de dans te ontspringen bij WOB-verzoeken. Hij stapt op. BREUK MET EIGEN FRACTIE FRANK VAN WEL (VVD, Loon op Zand) stapt op na een beschuldiging van ongewenst gedrag. Hij zou ‘te volhardend kameraadschappelijke betrekkingen’ hebben aangeknoopt met een ambtenaar die daar niet van was gediend. De vrouw diende een formele klacht in. JAAP BORG (VVD, Midden-Groningen) handelt in strijd met de beleidsregel over wonen in een recreatieverblijf. Hij heeft het college verzuimd te informeren over de tweede recreatiewoning die hij bezit en verhuurt. Hij stapt pas op als duidelijk wordt dat de raad de opvatting van het college deelt dat hij moet vertrekken. GUIDO SCHOOLMEESTERS (Gemeenschapslijst, Someren) wordt ontslagen door de raad. Aanleiding: een integriteitsrapport over de beschuldiging dat hij zijn zoon bij het toedelen van een nieuwbouwwoning heeft bevoordeeld en ook een bouwbedrijf heeft voorgetrokken. JAN LOONEN (CDA, Venray) verdwijnt na een aangenomen motie van wantrouwen. Aanleiding: vermeende belangenverstrengeling over een omstreden deal met het waterschap. Loonen heeft gehandeld volgens de gemeentelijke integriteitscode, maar heeft wel de schijn van belangenverstrengeling gewekt. MAARTEN VAN VIERSSEN (D66, Apeldoorn) stopt nadat drie van de vier D66-raadsleden boos uit de partij stappen, waarbij het partijbestuur de kant koos van het achterblijvende raadslid dat volgens de drie weg moest. GERARD BRUIJNIKS (GemeenteBelangen, Loon op Zand) vindt dat het college een goed voorstel heeft over de bouw van de nieuwe Wetering, maar zijn fractie is verdeeld over het nieuwe dorpshuis in Loon op Zand. Hij stapt op door deze breuk. SJAAK VAN DEN BERG (NZLokaal, Noordwijk) stapt op omdat een groot deel van zijn eigen fractie het vertrouwen in hem heeft opgezegd. Er zijn klachten over zijn gebrekkige wijze van communiceren en men wil hem niet meer op de kieslijst. EDO KOOIMAN (Texels Belang, Texel) treedt af na een motie van wantrouwen van zijn eigen partij Texels Belang. Kooiman wordt verweten dat hij ‘geen invoelingsvermogen heeft met de gemeenschap’. JOHN COENEN (CDA, Vaals) vertrekt omdat hij zich niet meer kan vinden in de koers van zijn partij, het CDA. ‘Ik mis de menselijke maat. (..) Ik ontwaar steeds meer vervreemding tussen mijn beelden en idealen en de nieuwe, huidige koers.’ MAARTEN MINER (GroenLinks, Weesp) stapt op vanwege onenigheid met zijn fractie over het plaatsen van windmolens. Anders dan Miner wil GroenLinks pertinent geen windmolens in de Bloemendalerpolder. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 Foto: Elvike Imelman Foto: Ernst Klip PERSONALIA 47 BESTUURSSTIJL PETER VAN BOEKEL (CDA, Bernheze) stoort zich aan het verharde politieke klimaat waarin steeds meer op de persoon wordt gespeeld en kleine zaken worden uitvergroot. Het past niet bij zijn stijl van wethouderschap. LIESBETH BOERSEN (De Blaricumse Partij, Blaricum) stapt op vlak voordat de raad wil debatteren over haar functioneren: Broersen wordt verweten Blaricum negatief in het nieuws te brengen en dat zij vragen over bouwdossiers onvoldoende beantwoordt, en dat maakt haar controleren moeilijk. PAUL HEIJMERINK (P21, Bunnik) stapt op na een aangenomen motie van afkeuring. Heijmerink wordt verweten onvoldoende rekening te houden met wat de raad wenst en dat hij zich onvoldoende heeft ingespannen om de bouw van windmolens door Zeist te voorkomen. ANDRÉ LANDWEHR (VVD, De Bilt) zegt te vertrekken volgens afspraak maar geen fractie kent ‘deze geheime deal’ met de uitzendwethouder die al maanden overhoop ligt met de raad. De ophef over zijn legitieme beroep op wachtgeld doet de deur dicht. GEERT RITSEMA (GroenLinks, Ede) neemt ontslag. Hij wil meer werk maken van de groene en sociale ambities in Ede, maar ergert zich dat de coalitiefracties hem in die ambities niet willen steunen. Zijn ambitie om tot een zero emissiezone te komen verwatert daardoor. SANDRA DIEPSTRATEN (CDA, Gilze Rijen) stopt drie maanden voor de verkiezingen omdat de bestuurlijke samenwerking in ABG-verband (Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze-Rijen) na twee jaar proberen nog niet beter wordt. ‘Als de stukken niet worden aangeleverd, is het lastig functioneren.’ BESTUURSSTIJL COALITIEBREUK MICHAEL ROG (CDA, Haarlem) neemt ontslag na de reuring over zijn principiële weigering om zijn QR-code te laten zien bij een wijkraadsvergadering. Rog die de kritiek van staatssecretaris Mona Keijzer op de coronapas deelt, krijgt een motie van afkeuring aan de broek. JEANNETTE HOFMAN (Lokaal OP1, Krimpenerwaard) stapt per direct op nadat haar partij zich uit de coalitie terugtrekt. ‘We willen niet met modder gooien, maar gaandeweg is er wrijving ontstaan waarbij de chemie is verbleekt’, verklaart Lokaal Op1. LIA DE RIDDER (D66, Wassenaar) treedt terug omdat zij haar ambities niet kan waarmaken met een parttime aanstelling van 0,6 fte. ‘Alles overwegende ben ik tot de conclusie gekomen dat ik in de huidige omstandigheden niet langer de juiste persoon op de juiste plaats ben’. WINNIE PRINS (Leefbaar Zeewolde, Zeewolde) wordt weggestuurd met een motie tot ontslag. Prins houdt haar persoonlijke opvattingen niet voor zichzelf. In 2017 en 2019 was Prins daarvoor al eens gewaarschuwd en de maat is dit keer vol als zij op Facebook stelt dat er rond de coronavaccinaties ‘niet zo veel vrijheid meer is’. HANS DE VROOME (D66, Arnhem) is geen wethouder meer nadat voor de tweede keer in deze collegeperiode de stekker uit de coalitie gaat. Aanleiding is het stemgedrag van D66 in het debat over het rapport over ongelijke behandeling in het personeelsbeleid op het stadhuis. D66 steunt, tot onvrede van de andere coalitiepartijen, een motie tegen wethouder Martien Louwers. PAUL VERBRUGGEN (PvdA, Alkmaar) en Christian Baak (GroenLinks, Alkmaar) dienen hun ontslag in. Aanleiding is een aangenomen motie van wantrouwen, ingediend door coalitiepartners VVD, CDA en D66, omdat volgens deze partijen PvdA en GroenLinks hen niet hadden geinformeerd over het houden van een extra raadsvergadering over de opvang van asielzoekers.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 PERSONALIA 49 BREUK IN COALITIE PETER VERHEIJ (SGP, Alblasserdam) stapt op als duidelijk wordt dat de breuk in de coalitiesamenwerking van SGP, CDA en PvdA definitief is. Aanleiding: het besluit van de gemeenteraad over de inzet op zondag van een shuttlebus naar Kinderdijk. ‘Voor ons is de positie van de zondag een principieel punt’, aldus de SGP. ELINE VAN BOXTEL (PvdA, Dongen) stapt op omdat zij het onderwijshuisvestingsbeleid niet de dupe wil laten worden van de discussie over de verlaging van de gemeentelijke schuldpositie. De PvdA is het eens met haar wethouder en trekt zich terug uit de coalitie met VVD en Volkspartij Dongen. BREUK IN COALITIE ALBERT KONING (Lijst Kras, Edam-Volendam) geeft er de brui aan. Aanleiding: een verschil van inzicht op het dossier nieuwbouwwijk Lange Weeren in Volendam, vooral over het aantal te bouwen woningen. ‘Het verschil van inzicht is voor mij een principekwestie. Daarom zie ik mij genoodzaakt om direct te stoppen.’ MICHIEL WIERSINGA (De Nieuwe Lijn, Epe) stopt er na drie maanden mee en krijgt 1,5 ton wachtgeld. Wiersinga trekt de integriteit van een collega-wethouder in twijfel nadat zijn voorganger vanwege integriteit weg moest. Zijn partij twijfelt over een opvolger en dat leidt er uiteindelijk toe dat De Nieuwe Lijn zich terugtrekt uit de coalitie. TOON BOSMANS (PvdA, Heeze-Leende) stopt twee weken nadat zijn partij zich uit de coalitie heeft teruggetrokken. ‘Stoppen vind ik de meest integere beslissing. Toch blijven zitten, past niet bij mij. Ik houd de eer aan mijzelf en treed terug.’ SANDER VAN ’T FOORT (ChristenUnie, Renswoude), regionaal trekker voor de energiestrategie, stapt op als zijn gemeenteraad tegen het collegevoorstel stemt om op de Emminkhuizerberg twee windmolens te plaatsen. De ChristenUnie verlaat vervolgens de coalitie. PROJECTVERANTWOORDELIJKHEID JEROEN OOIJEVAAR (GroenLinks/PS, Schiedam) moet ontslag nemen als GroenLinks en Progressief Schiedam het vertrouwen in de coalitie opzeggen omdat de coalitiepartijen het oneens blijven over de duurzame verstedelijking van Schiedam. KIM SCHMITZ (GroenLinks, Sittard-Geleen) geeft haar wethouderspost op als haar fractie uit de coalitie stapt. Aanleiding is een aangenomen motie die de komst van een windmolenpark in Holtum Noord vertraagt. De indieners willen nieuwe landelijke regels afwachten, wat volgens GroenLinks onnodig is. URSULA BEKHUIS (GB/VVD, Tubbergen) stapt op nadat haar fractie uit de coalitie is gestapt. Aanleiding: het besluit van het CDA, dat in Tubbergen de absolute meerderheid heeft, om voor de bouw van een nieuw gemeentehuis, het Glashoes, te stemmen (kosten elf miljoen euro). CLAUDIA BISSCHOPS (CDA, Valkenburg) moet vertrekken als Algemeen Belang Valkenburg en Progressieve Groene Partij het vertrouwen opzeggen in coalitiepartner CDA. Aanleiding: het CDA houdt zich niet aan het besluit van de gemeenteraad om het zwembad in de Polfermolen te sluiten. HANS BUIJTELAAR (VVD, Amersfoort) treedt per direct af. Aanleiding: het vastgelopen project inzake de westelijke ontsluiting. ‘De aanbesteding van de westelijke ontsluiting heeft geleid tot frictie in de coalitieverhoudingen. (...) Door nu zelf opzij te stappen, wil ik ruimte creëren zodat de blik weer naar voren gericht kan worden.’ PATRICK VAN DER VELDEN (GBWP, Bergen op Zoom) houdt de eer aan zichzelf en stapt op. Aanleiding: de stevige kritiek van de raad op 1,4 miljoen euro aan coronasteun die het college heeft gestoken in de reorganisatie van het eigen cultuurbedrijf. Het college besloot om 5 ton hiervan te gebruiken voor het inhuren van topambtenaren.

BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 50 PERSONALIA CARRIÈRE PROJECTVERANTWOORDELIJKHEID ANDERE BAAN BERT VAN ALPHEN (GroenLinks, Den Haag) stapt op vanwege de gang van zaken bij de Energieacademie, die kwetsbaren kansen moest geven op de arbeidsmarkt. Aanleiding: het onderzoeksrapport van Berenschot waaruit blijkt dat in de planvorming en uitvoering veel is misgegaan. ‘De gemeente had vanuit haar bijzondere rol als vertegenwoordiger van het algemeen belang en subsidieverstrekker, zorgvuldiger en scherper moeten zijn.’ ROELOF SIEPEL (ChristenUnie, Dronten) biedt zijn ontslag aan omdat hij de emoties in de raad over de geplande woonwijk in Swifterbant onvoldoende heeft onderkend. ‘Helaas heb ik moeten constateren dat het vertrouwen rond mijn ambt en werkwijze ter discussie is komen te staan, in het bijzonder met betrekking tot het dossier Swifterbant-Zuid.’ ERIK STRUIJLAART (VVD, Enkhuizen) stapt op vanwege het verzet tegen de komst van een geitenhouderij aan de rand van de wijk Kadijken. Bewoners waren het oneens met de komst en dienden bezwaar in bij de gemeente. In de raad is ergernis dat het besluit om de geitenhouderij te bouwen twee weken is achtergehouden. JIM JANSSEN (SPM, Senioren Partij Maastricht) stapt op vlak voor het geplande debat over de kwestie ‘interimdirecteur Dekkers’. Dekkers was ingehuurd om orde op zaken te stellen in het sociaal domein en jeugdzorg. Hij kreeg voor een half jaar werk een kwart miljoen euro, terwijl de gemeente kampt met forse bezuinigingen. ROY VAN DER BROEK (CDA, Beekdaelen) verruilde het wethoudersambt voor de functie van directeur van afvalbedrijf RD Maasland in Midden-Limburg. DEBBIE HEESAKKERS (VLP, Beesel) stopte als wethouder en ging aan de slag bij de woningcorporatie Woonwenz in Venlo. ANDERE BAAN MIRJAM HAAGH (PvdA, Breda) stopte als wethouder en ging aan de slag bij BrabantZorg als voorzitter van de raad van bestuur van de Brabantse organisatie voor ouderenzorg, thuiszorg, welzijn en zorg op maat in Oost-Brabant. PAUL DE BEER (D66, Breda) verruilde het wethouderschap voor de functie van programmamanager voor de Zuidwestelijke Delta, een belangrijk onderdeel van het Deltaprogramma. MAUREEN SLUITER (VVD, Doetinchem) stapte over van het wethouderschap naar de functie van gemeentesecretaris bij de gemeente Westervoort en adjunctdirecteur van 1Stroom, de ambtelijke organisatie van de gemeenten Duiven en Westervoort. MARTIEN DE BRUIJN (RVP, Rucphen) begon een eigen bedrijf: West Brabant Prefab voor het leveren van houtskeletten voor bouwpakketten van huizen waarmee hij zo snel als mogelijk wil beginnen, en daarom niet de collegeperiode vol wil maken. HARRIËT TIEMENS (GroenLinks, Nijmegen) verliet het wethoudersambt en gaat aan de slag als directeur bij Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, de opvolger van de regio Arnhem-Nijmegen, een samenwerkingsverband tussen 18 regiogemeenten voor wonen, werken en mobiliteit. BART NOOTEBOS (PvdA/GroenLinks, Stedebroec) verruilt het wethouderschap voor de functie van projectleider Ruimtelijke Ordening bij adviesbureau Eelerwoude, dat zich richt op landschap en natuurontwikkeling en streeft naar 100 procent natuur inclusief. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 Foto: Ariane Kok PERSONALIA 51 ANDERE BAAN GEERT MEIJERING (CDA, Kampen) verruilde het wethouderschap voor de functie van manager public affairs bij het team van de regiodirectie Noord-Oost van de NS. RAMON LUCASSEN (CDA, Landgraaf) trad af als wethouder en ging in dienst als adviseur van de directie van de Regionale Uitvoeringsdienst Zuid-Limburg in Maastricht. ANKIE VAN TATENHOVE (ChristenUnie, Lansingerland) stopte als wethouder voor de overstap naar een nieuwe functie bij BMC, een adviesbureau voor de publieke sector. MARLEEN DAMEN (PvdA, Leiden) stopte als wethouder en werd directeur Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Den Bosch. ERIK VAN BEURDEN (GroenLinks-PvdA, Leusden) verruilde het wethouders voor de functie van adviseur bij bureau Over Morgen, dat advies geeft over duurzame leeromgeving. BERT GROOT WESSELDIJK (Gemeentebelangen, Lochem) verruilde het wethouderschap voor de functie van interim-directeur bij Tribuut, het centrale belastingcentrum voor Lochem, Apeldoorn, Epe, Voorst en Zutphen. PAUL DE ROOK (D66, Groningen) stopte als wethouder en ging aan de slag als directeur organisatie- en onderwijsontwikkeling bij Noorderpoort. MARC ROSIER (VVD, Zoetermeer) stopte als wethouder en wordt hoofdverantwoordelijk voor de afdeling openbaar vervoer van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH). SVEN DE LANGEN (CDA, Rotterdam) stapte over van wethouder naar de functie van bestuurder bij PZC Dordrecht, een instelling voor ouderenzorg. HARRY MATSER (GroenLinks, Zutphen) verruilde het wethouderschap voor het lidmaatschap van het College van Bestuur bij Conexus, een scholenkoepel met 31 scholen in de regio Nijmegen. HILDE NIEZEN (GroenLinks, Gouda) stopte als wethouder en werd directeur van de Stichting RIONED, de koepelorganisatie voor stedelijk waterbeheer. MARIEKE VAN DIJK (D66, Waterland) verruilde het wethouderschap voor de functie van senior-adviseur sociale economie bij adviesbureau KplusV. MARIO JACOBS (GroenLinks, Tilburg) stapte over van het wethouderschap naar de functie van dijkgraaf in het waterschap Aa en Maas. HANS MARCHAL (PCG, Wijk bij Duurstede) stopte als wethouder en gaat aan de slag in het bedrijfsleven als projectmanager in gebiedsontwikkeling. GITTA LUITEN (PvdA, Hardenberg) verruilde het wethouderschap voor de functie van partner Cultuur en Erfgoed bij BMC. IRMA VAN DER SLOOT (GroenLinks, Kampen) stopte en begint in januari aan een nieuwe baan. BEREND DE VRIES (D66, Tilburg) verlaat het wethouderschap en wordt concerndirecteur Gezond Stedelijk Leven voor de gemeente Utrecht, na elf jaar wethouderschap. HANS DE GRAAF (ChristenUnie, Tynaarlo) beëindigde het wethouderschap om financieel adviseur bij de gemeente Emmen te worden. ADVERTENTIE Vooruitlopend op de gemeenteraadsverkiezingen adviseren wij u tijdig te oriënteren op uw toekomst. Ons Pre-APPA programma ondersteunt u hierbij! Start de Quick Scan. www.transitiumgroep.nl | info@transitiumgroep.nl | 033 3030 630

Voor onze organisatie zijn wij op zoek naar een: Directeur-bestuurder Bergopwaarts is een dynamische woningcorporatie die in regio Deurne en Asten zo’n 5000 woningen beheert. Samen met onze 35 medewerkers zijn wij actief binnen een sterk veranderende werkomgeving. Wij zijn een betrokken organisatie en luisteren goed naar onze huurders en geluiden vanuit de samenleving die nieuwe oplossingen bieden voor bestaande en toekomstige vraagstukken. www.bergopwaarts.nl Voor meer informatie over de organisatie verwijzen wij naar www.bergopwaarts.nl Voor de uitgebreide vacaturetekst en de sollicitatieprocedure verwijzen wij naar www.cbk.org www.cbk.org Afdelingsmanager HRM Verandermanager met visie • Zakelijk • Energiek • Ondernemend • Verbindend Afdelingsmanager Innovatie Projecten en Advies Directie Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte Coachend leiderschap • Samenwerkingsgericht • Daadkrachtig • Bruggenbouwer Kijk voor meer informatie op www.publieknetwerk.nl Senior Beleidsmedewerker Onderwijs Integraal Huisvestingsplan (IHP) 36 uur per week | schaal 11 • Toekomstbestendige huisvesting PO en VO •Werkt nauw samen met schoolbesturen • Beheert budgetten, adviseert portefeuillehouder • Neemt deel aan diverse overleggen Larissa Plantinga | 06-24863093 Larissaplantinga@certusgroep.nl Technisch Coördinator Maatschappelijk Vastgoed 36 uur per week | schaal 11 • Coördineert gemeentelijk vastgoed • Conditie en onderhoud van vastgoed • Verduurzaming van de portefeuille • Schakel tussen team en teamleider Verkeerskundig Ontwerper 32-36 uur per week | schaal 10 • Adviseren • Integraal ontwerpen • Nieuwe stukken stad • Creativiteit binnen complexe context www.certusgroep.nl Bas Auckel | 06-14826889 basauckel@certusgroep.nl Koen Salet | 06-42267005 koensalet@certusgroep.nl INDEX 53 VACATURES In de vacature- index treft u een selectie aan van de vacatures die deze week zijn opgenomen in het magazine of op de website van Binnenlands Bestuur. BESTUUR EN MANAGEMENT BeljonWesterterp | Gemeente Apeldoorn BeljonWesterterp | Gemeente Apeldoorn Bergopwaarts Bestman | Gemeente Emmen Bestman | Gemeente Voorne aan Zee i.o. CAOP De Buch via Merwede Executive Search Gemeente Beverwijk Gemeente Breda Gemeente Den Haag Gemeente Dijk en Waard Gemeente Eindhoven Gemeente Hengelo via Aardoom & de Jong Gemeente Horst aan de Maas Gemeente Meppel Gemeente Roosendaal Gemeente Schiedam via Aardoom & de Jong Gemeente Waddinxveen Manager Vastgoed & Grond Manager Vitaal Ondernemend Apeldoorn Directeur-bestuurder Griffier Kwartiermaker/(beoogd) gemeentesecretaris Secretaris Openbaar Bestuur en Veiligheid Domeinmanager Bedrijfsvoering (regio Noord-Holland) Adviseur Participatiewet / Klantmanager Beleidsadviseur Jeugd Beleidsadviseur sociale, digitale en fysieke toegankelijkheid Bestuursadviseur Programmamanager stationsdistrict & stedelijke opgaven Concernmanager Aandachtsgebied Sociaal Domein Beleidsadviseur VTH Manager Financiën & Belastingen Bestuursadviseur Teammanager Vastgoed en Grondzaken Senior beleidsadviseur Jeugd Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Manager Publiekszaken Pool Management | Gemeente De Fryske Marren Raeger Autismecentrum Rijksoverheid UWV Veiligheidsregio Utrecht Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland Werkorganisatie HLTsamen Provincie Flevoland FINANCIËN EN ECONOMIE Gemeente Amsterdam Gemeente Dordrecht Gemeente Dordrecht Gemeente Scherpenzeel Gemeente Steenbergen Teammanager Bestuur- en Concernadvies Bestuurssecretaris Hoofd cluster Inspecties Business Adviseur Directeur Informatievoorziening Facilitair Bedrijf Adviseur bestuurlijke zaken en accountmanagement Teamleider Personeel en Organisatie/ Managementondersteuning Senior beleidsmedewerker Maatschappelijke Ontwikkeling Strategisch Adviseur Samenwerkingsverband Regio Zwolle Senior financieel adviseur Projectcontroller Regionaal Coördinator Europese Aangelegenheden Griffiemedewerker Adviseur Economie en Ruimte Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl ADVERTENTIES BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022

54 INDEX Veiligheidsregio Kennemerland Rijksoverheid Concerncontroller JS Consultancy | Gemeente Emmen ICT EN AUTOMATISERING Gemeente Beverwijk Gemeente Enschede JS Consultancy | Regionaal Historisch Centrum Eindhoven JURIDISCH Gemeente Apeldoorn Gemeente Dordrecht Gemeente Scherpenzeel Gemeente Scherpenzeel JS Consultancy | COA Omgevingsdienst Brabant Noord Omgevingsdienst Brabant Noord Provincie Utrecht MILIEU Gemeente Steenbergen Gemeente Steenbergen Omgevingsdienst Brabant Noord Omgevingsdienst Brabant Noord Omgevingsdienst Brabant Noord Omgevingsdienst Brabant Noord Omgevingsdienst Brabant Noord Waternet OVERIGE Gemeente Amsterdam Gemeente Harderwijk Rijksoverheid PERSONEEL EN ORGANISATIE Cedris Publiek Netwerk | Gemeente Haarlem Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond Zeelenberg | Gemeente Almelo RUIMTELIJKE ORDENING EN VERKEER BMC Certus Groep | Gemeente Leiden Certus Groep | GemeenteNissewaard Certus Groep | Gemeente Haarlemmermeer Gemeente Heumen Gemeente Losser Gemeente Moerdijk Gemeente Utrechtse Heuvelrug Kadaster Provincie Utrecht Publiek Netwerk | Gemeente Amsterdam SOCIAAL BMC Gemeente Den Haag Gemeente Eindhoven Gemeente Waddinxveen Gemeente Zwijndrecht JS Consultancy | Gemeente Venray Meerinzicht VOORLICHTING EN COMMUNICATIE Gemeente Lelystad Rochdale Adviseur Grondprijzen Verenigingsadviseur Sport Afdelingsmanager Verpleging en Verzorging Projectleider Inclusieve arbeidsmarkt Afdelingsmanager HRM Corporate Recruiter Ontwikkelgerichte manager team HR Traineeship Fysiek Domein Verkeerskundig Ontwerper Senior Beleidsmedewerker Onderwijs Integraal Huisvestingsplan (IHP) Technisch Coördinator Maatschappelijk Vastgoed Beleidsmedewerker ruimtelijke ordening Beleidsadviseur/projectleider Fysieke leefomgeving en wonen Projectleider energietransitie gebouwde omgeving Projectleider Ruimtelijke Ontwikkeling Manager team landinrichting (ruimtelijke ontwikkeling) Omgevingsmanager Afdelingsmanager Innovatie Projecten en Advies Afdelingsmanager Werk, Inkomen en Zorg (WIZ) Junior beleidsmedewerker Sociale Basis Beleidsadviseur (thema werk, participatie en inkomen) Senior beleidsadviseur Participatie Ervaren Adviseur Sociaal Domein Teammanager Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsadviseur Participatiewet Teamleider Bestuursondersteuning en Communicatie Communicatieadviseur Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Pagina 52 Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 52 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Integrale adviseur klimaatadaptie en water Adviseur Natuur en Landschap Adviseur Bodem en Bouwstoffen Senior Adviseur Toezicht en Handhaving Industrieel Senior Toezichthouder Bodem Senior Adviseur Toezicht en Handhaving Agrarisch Senior Adviseur Vergunningverlening Industrieel Assetmanager technische assets watersysteem Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Juridisch Beleidsadviseur Adviseur Onderwijshuisvesting Raadsadviseur/plaatsvervangend griffier Kwaliteitsmedewerker Sociaal Domein Jurist met privacy als aandachtsgebied Specialist Omgevingsveiligheid Jurist Natuur- en Omgevingsrecht Juridisch Adviseur Bestuurs- en Privaatrecht Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Adviseur digitalisering rijksvastgoed Teamleider Financiën Chief Information Security Officer (CISO) Adviseur informatiemanagement Adviseur Toezicht en Inspectie Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 Binnenlandsbestuur.nl Binnenlandsbestuur.nl Pagina 56 OOK UW VACATURE IN BINNENLANDS BESTUUR? BEL 020-5733656 BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 02 | 2022 Bekijk het eens van de andere kant Denk andersom en kies voor verzuimpreventie en vitale medewerkers www.everybodygroep.nl/andersom info@everybodygroep.nl 088-246 04 04

Ik werk voor Nederland... ...en voor mezelf Wil jij Nederland én jezelf beter maken? JS Consultancy is de carrièrepartner van professionals voor de publieke zaak. Via ons landelijk netwerk bemiddelen wij op het niveau van directie, management en professionals. Aan de slag op het gebied van BedrijfsTeamleider Financiën 36 uur | schaal 12 + AM-toeslag | max. € 89.403,- bruto per jaar (incl. IKB) Ervaren leidinggevende die meebouwt aan een organisatie en team in ontwikkeling. Echte inspirator die organisatorisch sterk is, mensen meekrijgt en duidelijk en koersvast is. Heeft voldoende affiniteit met de inhoud, maar gaat vooral voor de ontwikkelopgave. Is een uitstekende sparringpartner voor collega’s, MT en college. Is pro-actief en politiek sensitief. Interesse? Bel Elsbeth Braam 06 - 333 219 86 Adviseur Toezicht en Inspectie 36 uur | schaal 10 max. € 63.123,- bruto per jaar (incl. IKB) Gedreven en ervaren adviseur met groot hart voor (digitale) archivering. In de rol van relatiemanager adviseren van klanten. Legt makkelijk contact met bestuurders, managers en medewerkers. Pro actieve houding, analytisch sterk en prioriteiten kunnen stellen. Initiëren van verbeteringen, optreden als vraagbaak en uitvoeren van inspecties en rapporteren aan klanten. Interesse? Bel Michel Kollau 06 - 511 357 93 voering, Ruimte & Infra of Sociaal Maatschappelijk domein? Onze dienstverlening richt zich op het waarmaken van maatschappelijk resultaat. In samenregie met opdrachtgevers. En samen met jou. Teammanager Maatschappelijke Ontwikkeling 36 uur | schaal 12 max. € 82.478,- bruto per jaar (incl. IKB) Ervaren inspirerend en faciliterend manager met kennis van het Sociaal Domein. Zakelijke en resultaatgerichte stijl van leidinggeven. Bijdragen aan verdere ontwikkeling van het team en organisatie. Stelt duidelijke kaders en zorgt voor maximale ontwikkeling van medewerkers. Stuurt op resultaat, staat stevig in de schoenen, is overtuigend, politiek bestuurlijk sensitief, ambitieus en samenwerkingsgericht. Interesse? Bel Michel Kollau 06 - 511 357 93 Jurist met privacy als aandachtsgebied 36 uur | vaste functie | max. € 64.902,- bruto per jaar (incl. IKB) Ben jij iemand die de verantwoordelijkheid neemt? Een aanpakker die resultaten het liefst samen met anderen behaalt? Wij zoeken een pragmatische en toekomst-gerichte Jurist, met als aandachtsgebied privacy (AVG ). Een stevige inhoudelijke adviseur, met een pioniers-mentaliteit en verbindende visie. Iemand die laveert in het krachtenveld met verschillende belangen en stakeholders (intern en extern). Interesse? Bel Saskia Schrama 06 - 125 703 76 Reageer op bovenstaande functies via www.jsconsultancy.nl/vacatures Interim Werving & Selectie

Binnenlands Bestuur Extra - JONG & AMBTENAAR 2022 EXTRA 2022 PORTRETTEN van jonge ambtenaren hybride werken is een BLIJVERTJE hoe schrijf je die geweldige MOTIVATIEBRIEF? Workation of stage in het BUITENLAND Op ontdekkingsreis bij de RIJKSOVERHEID Ambtenaar, wat SCHUIFT dat nou? Een gesponsorde uitgave van Binnenlands Bestuur

Gebruik je hoofd, volg je hart en maak samen met je collega’s het verschil bij onze opdrachtgevers. APF heeft een public talentprogramma ontwikkeld. Jij start jouw carrière als Young ANG Professional Public Finance (YAP PF) binnen de decentrale overheid of publieke organisatie. Ben je bijna/net afgestudeerd in een bedrijfseconomische richting (hbo/wo) en wil je een vliegende start maken? Kies voor het traineeship YAP PF vol energie, kennis en fun. Vergroot jouw inzicht – het talentenprogramma YAP PF waar jij blij van wordt: • een contract voor onbepaalde tijd • € 2.500 - € 2.750,- als startsalaris • bonus • loopbaanbegeleiding • lease auto, laptop en telefoonvergoeding • opdrachten bij verschillende organisaties • persoonlijke ontwikkeling en coaching • ontwikkeltraject • leuke gezamenlijke activiteiten • samenwerking met de Bestuursacademie Nederland Hard- en softskills, onder andere:     • rapporteren binnen een overheid • risicomanagement, rechtmatigheid en treasury/kasstromen            • politieke sensitiviteit • proactiviteit • klantgerichtheid • stressbestendigheid Word jij de nieuwe YAP’er PF? Bel, mail of app Roelof Kwant      r.kwant@agium.nl “Ik schets mijn eigen pad, omda mijn ambities en ontwikkeling hier centraal staan” Eric van Bennekum YAP’er PF n at n r DE MENSELIJKE MAAT ZIEN WIJ ZELF OOK GRAAG N iemand wordt vrolijk van de jaarlijkse (gemeentelijke) belastingaanslag of een boete voor foutparkeren. In een functie als de mijne, ambtenaar van de gemeentelijke belastingdienst, draaien de dagen om zulke financiële correspondentie en transacties. Want dit is wat wij doen: aanslagen opleggen en geld invorderen. Met een goede reden. Het geld dat we innen wordt ‘teruggegeven’ aan onze inwoners. In de vorm van een extra parkeergarages, grofvuil dat voor de deur wordt weggehaald en kades en straten die door onze collega’s worden onderhouden. De meeste brieven die wij schrijven, mogen dan automatisch gegenereerd worden door onze systemen, toch wil ik graag toevoegen dat bij ons bedrijfsonderdeel veel waarde gehecht wordt aan de factor Mens. Allereerst zijn wij als ambtenaren zelf ook mens, burger en consument. Wij balen er net zo goed van als we in de wacht hangen, of in een bureaucratische loop belanden – een eindeloos kringetje, waarin we nooit een stap verder komen. KAJ VAN BRUMMELEN JONGE AMBTENAAR VAN HET JAAR 2021 LEEFTIJD: 29 jaar BIJ: gemeente Amsterdam FUNCTIE: afdelingsmanager incasso en invordering belastingen OPLEIDING: hbo rechten, MBA leiderschap Hoewel we als overheid op grote schaal zijn overgestapt op digitale systemen, heerst bij ons het besef dat menselijk contact belangrijk is. Dat levert meer op voor zowel de organisatie als voor burgers. Niet altijd maar computer says no: als het systeem het niet wil, kan het niet. Het afgelopen jaar is het belang daarvan nog dieper doorgedrongen, onder meer door de Toeslagenaffaire. Kille bureaucratie, die heeft geleid tot menselijke tragedies. We zijn in Amsterdam een andere weg ingeslagen. Contact met de burger staat bij ons hoog in het vaandel. Zeker na deze twee voor iedereen lastige coronajaren, waarin intermenselijk contact op een lager pitje stond. In mijn gemeente zijn we bezig met wat we ‘sociaal incasseren’ noemen. Dat betekent nog steeds dat we geld ophalen, maar we realiseren ons nog meer dat extra aandacht en hulp soms nodig is – in de vorm van een persoonlijk e-mailtje, een gesprek met onze klantmanagers, of een ouderwets telefoontje. Onze systemen helpen ons te bepalen of dat nodig is. We hebben bijvoorbeeld sneller in de gaten als mensen problemen hebben met hun uitkering, of hulp nodig hebben bij het betalen van schulden. Soms ook worden die kwijtgescholden. Laten we het ook niet voorstellen alsof computers de wortel zijn van alle kwaad. Ze maken ons leven stukken gemakkelijker. Een tikkie na een etentje, geleende bibliotheekboeken digitaal verlengen en belastinggeld overmaken via digitaal verkeer. Die oude slogan – leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker – gaat nog steeds op. Natuurlijk zullen er altijd mensen achterblijven. Juist dan kunnen wij met menselijk contact het verschil maken. Als ambtenaren kunnen we hier een zinvolle bijdrage aan leveren. 3

INHOUD 8 NIET DAT HEEL FORMELE 46 ONGELIJKHEID BESTRIJDEN Tabea Müller kan de Nederlandse werkcultuur wel waarderen: informeel en niet hiërarchisch. 39 SPIL VAN LOKALE DEMOCRATIE Plaatsvervangend griffier en van tijd tot tijd ook leraar. Jarno Groenveld vindt het een prachtige combinatie. Gelijkwaardigheid, diversiteit en inclusie. Daarvoor strijdt Riiziane Golamun met tomeloze inzet. EN VERDER 22 FOTODAGBOEK WATERSCHAP 32 STAGES IN HET BUITENLAND 33 ‘WORKATION’ IS EEN GUNST 52 KLARE TAAL 64 ARBEIDSVOORWAARDEN 86 TIPS VOOR HYBRIDE WERKEN 94 ZWEREN OF BELOVEN? 95 DE BESTE MOTIVATIEBRIEF 98 NETWERKEN PORTRETTEN 13 ROMKE JAN DE VRIES Archeoloog als ambtenaar 14 NEZJMA RAMDAS EN SABINE BALSEM-VAN DER VEEN zoeken talenten voor Amsterdam 16 LISA BOONS staat klaar voor nieuwkomers 20 ANOUK GOENSE maakt reclame voor Zeeland 29 JOHAN VAN ERP helpt start-ups op weg 30 MAURITS FOORTHUIS Digitale nomade 42 TOM MILTENBURG Mensgerichte cijferman 4 JONG&AMBTENAAR EXTRA JONG&AMBTENAAR 51 EEN MODERNE HANSJE BRINKER 92 METEEN AL CHEF STIKSTOF Jouke Sprij zoekt naar de zwakke plekken in onze dijken, om te voorkomen dat we natte voeten krijgen. 88 CIJFERS EN VIERKANTE WIELEN Van weetjes over vierkante wielen tot financiële rapportages: Dilara Ercan fixt het voor de provincie Utrecht. Tom Verputten werd als adviseur milieu meteen gebombardeerd tot Chef Stikstof. 45 KUBRA AKIN weet hoe wetten werken 69 JADE PETERS werkt aan een betere wereld 56 ANNIEK VAN DIJK Empatisch manager 61 ROXANE BANSEMA brengt Groningen naar de top 62 YANNICK GOD waakt over onze privacy 73 JELLY FRANKES betrokken bij de burger 78 MARIEKE DE BRUIN alles draait om de sport 81 LOTTE REIJMERINK werkt mee aan hét Huis van de Stad 5 82 JULIA BROERE bewaakt de bouwkwaliteit 84 AMY VAN EIJK Strijdster tegen woningnood 90 HELEEN HENNEKE beschermt privégegevens

INHOUD PRESENTATIES PRESENTATIE Op ontdekkingsreis binnen de Rijksoverheid STARTERSPOOL VOOR VEELBELOVENDE KANDIDATEN GEEN AFVALLER, MAAR VEELBELOVENDE STARTER Afgewezen, als één van velen. Misschien heb je als kandidaat nét naast dat plekje in het felbegeerde Rijks traineeprogramma gegrepen. En toch ben je waarschijnlijk uiterst geschikt voor een andere startersfunctie binnen de Rijksoverheid. Voor zulke kandidaten is er sinds kort een starterspool. J aarlijks solliciteren 2000 pas afgestudeerden op het Rijkstrainee programma, vertelt project-recruiter Barbara Suijker van de Uitvoerings organisatie Bedrijfsvoering Rijk/ Personeel. Daarvan worden er 155 aangenomen, dus er zijn meer dan 1800 afvallers. ‘Het trainee programma blijkt een populaire start voor een carrière bij de Rijksoverheid’, zegt Barbara. ‘Met zoveel belang stelling zijn we superblij vanwege de enorme keuze die we hebben. Maar er zijn meer geschikte kandidaten dan traineeplekken. Met andere woorden: tussen de afgevallen sollicitanten zit veel potentieel. Mensen die succesvol een stevige procedure hebben doorlopen en alle assessments haalden. Voldoende bewijs dat het geschikte kandidaten zijn voor andere functies binnen de Rijksoverheid. We onderzoeken wat nodig is om meer starters aan te nemen en gaan die actief matchen.’ De afvallers worden na hun instemming opgenomen in een starterspool. ‘In de loop van de tijd willen we deze pool uitbreiden met starters vanuit andere hoeken.’ VERRAST DOOR VERSCHEIDENHEID Barbara is telkens verrast door de verscheidenheid aan kandidaten. ‘We hebben de te verwachten opleidingen, zoals politicologen, bestuurskundigen en juristen. Maar ook mensen die lucht- en ruimtevaarttechniek hebben gestudeerd, geografie, wijsbegeerte, gezondheidswetenschappen of LatijnsAmerikadeskundigen. De vaardigheden die ze opdeden tijdens hun studie kunnen op veel verschillende plekken van pas komen.’ Dat ‘actief matchen’ is een sleutelbegrip. Het is niet zo dat wie meedoet als naam of cv op een lijst komt waar weinig tot niks meer mee gebeurt, aldus Barbara. ‘Daar geloof ik niet in. De kandidaten die tot de allerlaatste ronde zijn gekomen gaan we stuk voor stuk intensief spreken. Wie zijn ze, wat zijn hun talenten, wat kunnen ze verwachten, wat zijn goede instapfuncties?’ Barbara vervult daarbij een gidsrol: ‘Voor veel mensen is de Rijksoverheid een grote black box. Er werken ruim 120.000 mensen. Daarbinnen kennen we zoveel rollen en onderwerpen, dat voor buitenstaanders moeilijk is dat te doorgronden. Functies waar ze misschien zelf nooit aan gedacht zouden hebben, maar die na goede uitleg goed bij hen passen. We nemen die talenten mee de organisatie in. We coachen ze en managen hun verwachtingen. We gaan met hen op zoek naar startersplekken en matchen ze op openstaande vacatures. We kijken met hen mee naar vacatures en betrekken hen bij netwerkgesprekken als daar hun interesse ligt. We benaderen managers om te vragen of ze open staan voor deze starters.’ TOT LEVEN BRENGEN Dat werkt volgens Barbara goed. ‘Als je een concreet persoon tot leven brengt, spreekt dat meer aan dan wanneer je als manager tien cv’s ziet. Mensen zonder ervaring schuif je misschien snel aan de kant, terwijl het mogelijk een uitstekende kandidaat is voor je vacature. ‘We merken gelijk dat er positiever gereageerd wordt op een starter uit onze pool.’ Niet altijd is het in één keer raak: ‘We gaan op ontdekkingsreis binnen de Rijksoverheid’. Sommige kandidaten zijn elders aan de slag gegaan, maar waren zeer positief over starterspool. Vooral vanwege de coaching, waardoor ze voor zichzelf helder kregen wat ze zoeken. Soms plukt een andere organisatie daar de vruchten van. Niet erg: vanuit de rol als goed werkgever is het voor de Rijksoverheid prettig om daaraan bij te dragen. PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE ‘ MODIS TECH ACADEMY BEGRIJPT HOE JE JONG TALENT BINDT AAN DE PUBLIEKE SECTOR’ Technologische veranderingen, digitalisering en informatisering hebben impact op werkend Nederland. De banen van vandaag worden morgen anders ingevuld. Dat vraagt om aanpassingsvermogen en talent dat niet bang is voor verandering. Modis Tech Academy (hierna: MTA) begeleidt en stoomt jong talent en organisaties klaar voor de toekomst. Zij gelooft dat iedereen talenten heeft en kijkt daarom naar de potentie van young professionals en adviseert haar partners hoe zij dit talent optimaal kunnen benutten. Zo matcht MTA jong talent en overheidsorganisaties binnen de vakgebieden RPA, Finance, Informatiemanagement, ICT & Engineering. ‘D e grootste ontwikkeling die wij zien, is de nieuwe manier van werken. In korte tijd zijn we van altijd op kantoor naar een volledig digitale werksituatie gegaan,’ vertelt Pascal Alberts, directeur van MTA. ‘Het was hierdoor voor onze partners een uitdaging om met starters aan de slag te gaan. Maar jonge talenten weten juist van nature hoe zij digitaal samenwerken. Zij zijn in een digitale wereld opgegroeid.’ ‘ Het jonge talent opent mijn ogen ook nog iedere dag.’ Daarnaast krijgen overheidsorganisaties te maken met veranderende doelstellingen die zij domeinoverstijgend moeten oppakken. Pascal: ‘Dat vraagt om adaptief vermogen en leergierigheid, eigenschappen die wij zoeken in onze consultants. Om het juiste talent te vinden, kijken we met onze partners naar de criteria van een functie, maar vooral naar de toekomst: waar wil de organisatie naartoe? Welk type persoon heb je daarvoor nodig? Wij geloven dat vakinhoudelijke skills aan te leren zijn. Hoe je als persoon omgaat met veranderingen, samenwerkt en communiceert, de zogeheten soft skills, is wat wij met name belangrijk vinden. Deze open mindset willen we onze partners meegeven.’ Ook adviseert MTA overheidsorganisaties over hoe zij jong talent het beste kunnen inzetten en aan zich kunnen blijven binden. Bijvoorbeeld door samen te kijken naar de groeimogelijkheden in een functie of door trainingen in up- en reskilling voor gehele teams, zodat ook zij mee kunnen groeien met de organisatie. MTA biedt haar consultants persoonlijke begeleiding en ontwikkelmogelijkheden via e-learning, contact met medeconsultants, een eigen Talent Manager en een op maat gemaakt ontwikkeltraject. Zo is zij dé partner voor het ontwikkelen van (jong) talent. Dat MTA naar de mens achter het cv kijkt, ervaart consultant Tom Scheepstra ook. Vorig jaar kwam hij in contact met MTA. Sindsdien heeft hij als Informatiemanager bij Rijkswaterstaat gewerkt en binnenkort start hij aan een nieuwe opdracht die aansluit bij zijn wensen en ambities. ‘MTA denkt met je mee. Ik heb interesse in de politiek en ben actief als jongerenvoorzitter van het CDA. Dit vraagt om een flexibele insteek. MTA gaat hierin mee en zoekt met mij naar een flexibele functies.’ VAN FLOORWALKER TOT ZWEEFVLIEGER In gesprek met Dinant Riks, werkzaam in de IT bij Gemeente Amersfoort V ier jaar geleden was hij nog bezig met een studie in de neurowetenschappen in Oxford. Toen dat niet beviel besloot hij terug naar Nederland te gaan. Dinant Riks vertelt: “Ik wist niet zo goed wat ik dan wel wilde….iets met samenwerken en maatschappelijk belang.” Toen ik de vacature bij Gemeente Amersfoort zag bij een IT-team twijfelde ik, maar het bleek een goede match te zijn. Waar ben je in je vrije tijd het liefst? Mijn grote passie is zweefvliegen. Ik ben na negen jaar in 2018 ook instructeur geworden. Elk weekend dat het kan, ben ik wel op het vliegveld te vinden, om zelf lange vluchten te maken of juist om nieuwe leden veilig te leren vliegen. Wat doe je bij Gemeente Amersfoort? Drie jaar geleden ben ik als floorwalker begonnen met het ondersteunen van collega’s bij digitaal werken. Inmiddels ben ik functioneel beheerder van ons nieuwe zaaksysteem. Dat zaaksysteem maakt het makkelijker om vanuit data op processen te sturen. Wanneer een inwoner aan de gemeente bijvoorbeeld vraagt om een vergunning, dan zien we via het zaaksysteem hoe lang het duurt tot hij of zij antwoord krijgt. Daardoor zien we hoe en waar het bijvoorbeeld sneller en beter kan. Het vormgeven van die processen hoort bij mijn werk. Vanuit een multidisciplinair team ondersteunen we collega’s in de hele organisatie, omdat het ook echt een andere manier van werken is. Wat is leukst aan jouw werk? Het is leuk om mensen in hun werk te helpen en om te vernieuwen. De combinatie van persoonlijk contact en het bedenken van slimme oplossingen, spreekt me aan. Digitale ondersteuning is door de pandemie alleen maar belangrijker geworden. Daarnaast is het hybride werken een interessante uitdaging. Hoe zie je het maatschappelijk belang in je werk? Het bestuur, inwoners en ondernemers hebben te maken met complexe opgaves, bijvoorbeeld op het gebied van woningbouw of in het sociaal domein. Door collega-ambtenaren te ondersteunen bij slimmer digitaal samenwerken, draag ik bij aan verbetering van de dienstverlening. Wat speelt er nog meer rond digitalisering? Met de pandemie is cybercrime toegenomen. Als gemeente heeft Amersfoort een rol in het voorkomen en bestrijden daarvan. Vaak blijkt niet de techniek maar de mens de zwakste schakel. Nog snel in de trein vertrouwelijke mailtjes verwerken, of een collega helpen terwijl je eigen tablet nog open staat. Cybercriminelen spelen daar handig op in. Een aantal bevlogen collega’s werkt aan het verbeteren van de digitale veiligheid. Nieuwsgierig? volg Gemeente Amersfoort op LinkedIn of check amersfoort.nl/vacatures Vrijblijvend komen praten over werken aan digitalisering? Neem contact op met afdelingsmanager Wim Vreeman, e-mail GW.Vreeman@amersfoort.nl Met de beste collega’s op hun terrein aan de slag in de hoofdstad VAN STAGE NAAR WERKEN VOOR AMSTERDAM Amsterdam werkt aan een aantrekkelijke hoofdstad, dicht bij de mensen. Van cultuur en economie tot ruimtelijke omgeving: dat vraagt op alle fronten om flexibele en betrokken ambtenaren, die zich doorlopend willen ontwikkelen om hun gemeente nog beter te maken. Hier ontmoet je er twee: planoloog Alan Dekker (27) en Jorine Noordman (35), specialist Natuurinclusief Bouwen. Beide werken ze op het snijvlak van duurzaamheid en innovatie. ‘ GROEN ONTSTRESST IN EEN CHAOTISCHE WERELD’ A l jong moeder worden, en dan ook nog van een tweeling. Aan studeren kom je dan pas later toe, vertelt Jorine Noordman (35). Ze wilde in haar werkende leven veel tekenen en koos voor hbo bouwkunde, met als afstudeerrichting stedenbouwkunde. Maar was dat het wel? ‘In Amsterdam liep ik stage in het Team Waterfront, als stedenbouwkundige. De gemeente als organisatie en wat je daar allemaal kunt doen verraste me zo, dat ik besloot daar sowieso te willen werken.’ Jorine werkte eerst, net als Alan nu, bij Ruimte en Duurzaamheid, als ontwerper Openbare Ruimte. Vooral in het stadsdeel Zuidoost. Ze verkaste naar het Ingenieursbureau, waar ze specialist Natuurinclusief bouwen is. Een relatief jong vakgebied binnen de bouwkunde, maar voor haar niet nieuw. ‘Tijdens mijn opleiding was ik al bezig boompjes, plantjes en beestjes een plek te geven in stedenbouwkundige plannen. Later, in Zuidoost, vond ik het superleuk om uit te zoeken wat voor planten goed waren om bepaalde diersoorten aan te trekken.’ ECHT PIONIEREN Natuurinclusief bouwen was toen net een onderwerp dat op begon te komen. ‘Binnen de gemeente pionierden we met een soort natuurclubje, met collega’s van verschillende afdelingen.’ Een van de uitkomsten was het inspiratieboekje Natuurinclusief bouwen in 20 ideeën, dat ook binnen andere organisaties wordt gebruikt. ‘Ik maakte visuals daarDE DYNAMIEK VAN DUO+ Duo+ is de ambitieuze samenwerkingsorganisatie van- en voor drie unieke gemeenten gelegen tussen het Groene Hart en de metropool Amsterdam. Dit zijn de gemeente Ouder-Amstel (ruim 14.000 inwoners), gemeente Diemen en de gemeente Uithoorn (beiden ruim 29.000 inwoners). Duo+ doet álles op het gebied van interne bedrijfsvoering. Ook de inrichting en het beheer van de openbare ruimte en de uitvoeringstaken in het klantcontact, veiligheid, toezicht en handhaving en het Sociaal Domein zijn aan Duo+ toevertrouwd. Duo+ is er voor professioneel advies en uitvoering, in het belang van de bijna 75.000 inwoners en vele duizenden bedrijven. Patty Nahon, P&O Partner, Kim Hulsman, P&O adviseur en Ingeborg van Vliet, expert Werving & Selectie, nemen je graag mee achter de schermen van de dynamiek van Duo+. DE SAMENLEVING VOOROP Betekenis geven aan de samenleving en de verbinding met elkaar: dat zijn de drijfveren waar de collega’s van Duo+ voor gaan. Dit doen ze door de gemeenten Diemen, Uithoorn en Ouder-Amstel te helpen met het waarmaken van hun lokale opgaven. Elke Duo+’er doet dat weliswaar vanuit een eigen expertise, maar vooral met elkaar. ALTIJD IN BEWEGING EN OP ZOEK NAAR VERBINDING Kim: “Duo+ is als samenwerkingsorganisatie een ‘continu lerende organisatie’, waar enorm veel talent, kennis en ervaring aanwezig is. Vanuit Duo+ werk je voor één van de drie gemeenten, of voor Duo+ zelf. De samenleving is bij alle drie de gemeenten divers en in beweging. De uitdaging voor hen zit vooral in het verbinden met, en het contact hebben en onderhouden met die samenleving. Vragen die hierbij een rol spelen zijn: Hoe verbind je je als gemeente met de diverse leefstijlen en achtergronden? Hoe verbind je je met de kwetsbare mensen in de samenleving? Hoe zorg je voor een aantrekkelijke leefomgeving, waarin iedereen zich prettig voelt? En hoe ga je als relatief kleine gemeente om met grootstedelijke en maatschappelijke uitdagingen? Bij alle drie de gemeenten geldt dat het contact tussen een bestuurder en een (beleids-)professional snel is gelegd. Hierdoor leer je het politieke speelveld en de samenleving van heel dichtbij kennen. Doordat de drie gemeenten elk hun eigen identiteit hebben en elk een eigen (veranderende) dynamiek in de samenleving kennen, is voor jou als medewerker van Duo+ geen dag hetzelfde.” JIJ ALS PROFESSIONAL Patty: “Als Duo+’er sta je heel dicht bij het bestuur en de inwoners en organisaties uit de gemeente waarvoor je werkt. Het delen van kennis en kunde vinden we daarom belangrijk. Wat gebeurt er in jouw samenleving, hoe speel je daar als professional op in? Hoe kan een collega bij de andere gemeente van de samenwerking van jouw ervaring leren? Hoe leer jij van jouw collega? Maar ook: hoe halen we het sentiment uit de samenleving naar binnen? Hoe monitoren we wat er leeft en speelt? Hoe springen bestuur en beleid in op de sentimenten van de samenleving? Welke keuzes maken we daar met elkaar in? Veel vragen die ruimte bieden voor ontwikkeling; ontwikkeling van jezelf als professional en ontwikkeling van Duo+ als organisatie.” DE SAMENLEVING ALS SPIEGEL VAN ONZE ORGANISATIE(S) Patty: “Samen met de drie gemeenten willen we een afspiegeling zijn van onze samenleving. We vinden het belangrijk dat iedereen die bij ons werkt of wil 10 18 24 26 34 10-12 Geen afvaller, maar veelbelovende starter 18-19 ‘Modis Tech Academy begrijpt hoe je jong talent bindt aan de publieke sector’ 24 Van floorwalker tot zweefvlieger 26-28 Van stage naar werken voor Amsterdam 34-35 De dynamiek van DUO+ COLOFON Binnenlands Bestuur Extra - JONG & ambtenaar is een uitgave van Binnenlands Bestuur BV, onderdeel van Sijthoff Media Groep. Uitgaven onder de titel Binnenlands Bestuur Extra vallen niet onder verantwoordelijkheid van de redactie van Binnenlands Bestuur. SAMENSTELLING EN EINDREDACTIE Martin Hendriksma Yvonne Jansen Mans Kuipers REDACTIE Yvonne Jansen Dave Schut Aart Verschuur VORMGEVING VRHL Content en Creatie FOTOGRAFIE Henriëtte Guest Shutterstock MARKETING EN DISTRIBUTIE Lindsay Duijm SALES Sandra de Vries TRAFFIC Gerda Bruggeman Annet van Vliet VERSPREIDING JONG & ambtenaar wordt verspreid via hogescholen en universiteiten, uitgereikt op beurzen en congressen en verstuurd naar de abonnees van Binnenlands Bestuur die student zijn en/of jonger dan 35 jaar. 6 ABONNEMENT BINNENLANDS BESTUUR www.binnenlandsbestuur.nl/ abonnementen BESTELLEN marketing@binnenlandsbestuur.nl ADVERTENTIES EN PRESENTATIES Bellen: 06-46285131 Mailen: traffic@binnenlandsbestuur.nl Deze uitgave is gratis verkrijgbaar voor laatstejaarsstudenten aan hogescholen en universiteiten. JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR Foto: Jan van der Ploeg JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR Foto: René van der Horst Studio Topixx JONG&AMBTENAAR JONG&AMBTENAAR PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE “ PERSOONLIJK LEIDERSCHAP IS EEN COMBINATIE VAN STEVIG IN JE SCHOENEN STAAN ÉN KWETSBAAR DURVEN ZIJN.” ALS VERGUNNINGVERLENER LAAT JE DROMEN UITKOMEN Persoonlijk leiderschap is een belangrijke vaardigheid voor iedereen die bij de gemeente Rotterdam werkt. Wat het betekent voor jezelf, voor het vak van ambtenaar en voor de stad, daar praten we over met gemeentesecretaris Vincent Roozen. Hij deelt een ervaring die hem als leider sterk veranderde en vertelt wat voor werkgever de gemeente Rotterdam is en wil zijn. Een plek waar je als jonge ambtenaar de ruimte krijgt om te ontwikkelen, waar je de vrijheid én verantwoordelijkheid hebt om te groeien. GROEI BIJ DE BUCH IN JOUW WERK, ALS MENS ÉN ALS AMBTENAAR Klaar met je studie? Maar nog lang niet klaar met leren? Kom dan werken bij de BUCH. Daar leer je namelijk elke dag: van de mensen, de trainingen die je kan volgen, de projecten waar je aan werkt en de kansen die je krijgt. Zo groei je in jouw werk, als mens én als ambtenaar. asper Borghs startte in 2018 bij ons als trainee. Twee jaar later hadden we het geluk dat-ie bij ons in dienst kwam als applicatiebeheerder. En nu is hij doorgegroeid tot informatie adviseur. Jasper: ‘Wat me heel erg aanspreekt in de BUCH is dat het zo’n brede organisatie is. Met heel veel verschillende dingen. Zo heb ik zelfs meegewerkt aan onze eigen tv-programma’s tijdens corona. Ik wil mezelf ook kunnen ontwikkelen naar functies buiten de ICT. Bij de BUCH houd je alle mogelijkheden open. Als je kiest voor bijvoorbeeld IT-consultant stel je je carrière vast. Ik heb de ambitie om door te groeien tot teammanager. En wie weet word ik uiteindelijk wel burgemeester ;)’ Eline Akkermans kwam in 2014 vanuit jeugdhulp bij de gemeente werken. J Ze is nu kwaliteitsmedewerker Jeugd. Eline: ‘Ik denk dat mijn pad én mijn leven er heel anders hadden uitgezien als ik binnen jeugdhulp was gebleven. Dat merkte ik al meteen. Ik ben nog altijd heel erg blij dat ik ben gaan werken voor een gemeente. Het is heel divers en uitdagend. In de jaren dat ik hier werk heb ik allerlei uitstapjes gemaakt. Denk aan: tijdelijke opdrachten, projectleider, wijkmakelaar, in de regio. Daar heb ik veel van geleerd. Maar het zijn allemaal taken, rollen of tijdelijke dingen. En ik wilde verder. Geen stappen opzij meer, maar stappen vooruit. En die stappen neem ik liever binnen de BUCH dan buiten de BUCH.’ Jasper die wil doorgroeien en Eline die stappen vooruit wil zetten, daar wil je als organisatie iets mee. Wij geloven in de kracht van onze eigen mensen. En helpen ze graag om te groeien en zichzelf te ontwikkelen. Worden we zelf ook alleen maar mooier van. Daarom zijn we gestart met het ontwikkeltraject. Een intensief traject voor tien collega’s die willen doorgroeien tot coördinator, programmamanager, projectleider, procesregisseur, teamof domeinmanager. In vier maanden leren zij meer over: leiderschap, politieke sensitiviteit, communicatie, participatie, de organisatie en last but not least: zichzelf. Eline: ‘De timing was perfect. Ik ben hier nu klaar voor: privé en op het werk. Door mijn hulpverleningsachtergrond ben ik heel erg gericht op persoonlijke effectiviteit. Maar altijd op het werk en mijn specialisme. Nu op mezelf en mijn Het nieuws staat er vol van: Nederland moet méér bouwen. Wie zijn de ambtenaren die daaraan meewerken? Wij stellen je voor aan Chris Peet. Chris begon zijn carrière als bouwkundig tekenaar bij een architectenbureau. Hij stapte over naar de functie vergunningverlener bij Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ).” Van het bedrijfsleven naar de overheid overstappen. Jij deed het, vertel? “In het bedrijfsleven ben je jezelf heel erg aan het profileren. Bij de overheid moet je het werk goed doen, maar je hoeft jezelf niet te verkopen. Het gaat om de inhoud. En dat past veel beter bij mij. Ik heb bij OZHZ ook meer zekerheid, ik kan mijzelf blijven ontwikkelen en ik werk met leuke collega’s samen. Ook is het werk erg divers. Geen aanvraag is hetzelfde.” En als ik met jou door Dordrecht loop, wat is voor jou interessant? “De Voorstraat. Daar bedenken architecten creatieve bouwkundige oplossingen voor twee historische panden. Daarbij moeten ze zich aan strengere wet- en regelgeving houden. Dit maakt het toetsen van de vergunning voor mij complex maar ook uitdagend. Met het werk als vergunningverlener verwezenlijk ik soms toch een beetje dromen. Je hebt mensen die al hun hele leven naar een bouwproject toewerken. Hun droomhuis bijvoorbeeld of een grote renovatie. Ik heb misschien een kleine rol. Maar als je dan tot een vergunning komt, dan help je met hun droom.” Over huizen gesproken, de woningnood. Wat merk jij daarvan? “Ha, nou! Als vergunningverlener zie ik de woningnood in de aanvragen terug. Doordat het lastig is om een huis te vinden, verbouwen mensen meer. Ik denk wel eens van ‘het kan niet gekker’ en dan komt het toch langs. Bijvoorbeeld een dakopbouw op een al bestaande dakopbouw, als een soort toren. Het wordt steeds creatiever, en soms kan het ook gewoon.” Tot slot. Raad je het aan? Overstappen naar de overheid? “Ja, absoluut! De overheid klinkt misschien een beetje stoffig, maar je hebt met zoveel verschillende partijen te maken. Ik moet niet alleen qua wetgeving op de hoogte zijn, maar ook juridisch en bouwkundig. Dat maakt het beroep zo leuk en veelzijdig.” WIST JE DAT WIJ BIJ OZHZ… Regiobreed werken? Dus voor de provincie Zuid-Holland en 10 gemeenten: Hoeksche Waard, Zwijndrecht, Hendrik–Ido–Ambacht, Alblasserdam, Molenlanden, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Sliedrecht, Papendrecht en Dordrecht. Expert zijn op het gebied van: leefomgeving, milieu, bouw, APV en natuur? We voeren controles uit, verlenen vergunningen en adviseren. Jong OZHZ hebben, die regelmatig leuke activiteiten organiseert? Trainees aannemen? 75% van onze trainees groeit door naar een vaste functie bij OZHZ of een gemeente in de regio. Vaak op zoek zijn naar nieuwe enthousiaste collega’s? Scan de QR-code en bekijk hoe het is om bij ons te werken. G emeente Stichtse Vecht is met 64.000 inwoners de derde gemeente in de provincie Utrecht, gelegen tussen Utrecht en Amsterdam. In ons gemeentehuis en vanuit huis werken ruim 400 ondernemende collega’s. Wij werken dagelijks aan maatschappelijke vraagstukken die invloed hebben op de leefomgeving van onze inwoners. De lijnen zijn kort en de mogelijkheden groot. JONGE EN DYNAMISCHE ORGANISATIE Met ruim een kwart van de collega’s onder de 35 jaar is onze organisatie zowel jong als dynamisch. De achtergrond van collega’s is divers. Het maakt niet uit welke culturele achtergrond, geslacht, geaardheid, leeftijd, talenten of beperkingen je hebt. Ook kijken we verder dan diploma’s en werkervaring en benutten het talent van iedere medewerker. Bij Stichtse Vecht werken naast breed inzetbare adviseurs ook topspecialisten in hun vakgebied. De verbondenheid van collega’s met de organisatie en de gemeente is groot. Naast hard werken is er ook ruimte voor gezelligheid, persoonlijke ontwikkeling en een mooie wandeling langs de Vecht. WERKEN MET EN VOOR DE SAMENLEVING Door samen te werken met inwoners, ondernemers en partners maken we onze plannen voor de toekomst waar. Grote opgaven als groen en landschap, wonen, mobiliteit en duurzaamheid brengen we samen met regiogemeenten, provincie en het Rijk naar een volgend level. Daarvoor zoeken wij betrokken en flexibele medewerkers Een jonge gemeente met lef! BOUW MEE AAN STICHTSE VECHT WERKEN BIJ EEN GROEIENDE EN BLOEIENDE GEMEENTE BEST Impact hebben op de samenleving én volop kansen om jezelf te ontwikkelen: dat heb je als je werkt bij de ambitieuze gemeente Best. B ijdragen aan vooruitstrevende projecten rondom wonen, mobiliteit, duurzaamheid en natuurontwikkeling. En concreet iets betekenen voor het welzijn van 30.000 inwoners. Bij de gemeente Best heb je absoluut een baan met impact. En dat niet alleen: je laat behalve de gemeente ook jezelf groeien. We hebben ambitie en willen vooruit. Daarom krijg je als medewerker volop kansen om je te ontwikkelen. STAD EN DORP IN ÉÉN De grote onder de kleine, of de kleine onder de grote. Het is maar net hoe je het bekijkt. Feit is dat de gemeente Best ideaal is als je er als medewerker toe 36 40 44 48 54 36-38 ‘Stevig in je schoenen durven staan’ PRESENTATIE WATERSCHAP SCHELDESTROMEN, WERKT AAN ZEELAND Is het de robuuste kust, de unieke Delta of toch de balans tussen werk en privé die het werken voor waterschap Scheldestromen zo bijzonder maakt? Wat je ook aanspreekt, het werk bij Scheldestromen is niet alleen leuk maar ook maatschappelijk relevant! WERK AAN DIJKEN NOOIT AF Na een paar jaar werken in de Randstad wist hij het zeker: hij wilde terug naar Zeeland. Jelle-Jan Pieterse (34) koos bewust voor waterschap Scheldestromen. Hij is er technisch adviseur waterkeringen. “Dit is echt zo mooi. Ik rijd in mijn vrije tijd op mijn racefiets over de veilige dijken waar ik aan werk.” Hij is ongelofelijk trots op wat ‘zijn’ waterschap allemaal doet. “De zorg voor veiligheid staat natuurlijk bovenaan, maar één plus één wordt hier vaak drie. Kijk naar de hele kustlijn tussen Breskens en Cadzand, hoe die is opgewaardeerd. Van een saaie dijk is het nu een aantrekkelijk gebied geworden met een jachthaven, een mooi natuurgebied en prachtige fiets- en wandelpaden.” De komende jaren is er werk genoeg. Jelle-Jan: “Voor 2023 beoordelen we de veiligheid van 425 kilometer primaire waterkering. Ondertussen verbeteren we waar nodig de waterveiligheid, waarbij we steeds de beste oplossing zoeken voor alle betrokkenen.” BRAK WATER: EXTRA UITDAGEND Ook Marieke van den Broeke (34) koos bewust voor Zeeland. Ze verruilde Gouda voor een dorp aan de Zeeuwse kust. “Toen onze tweede dochter werd geboren, vroegen we ons af of we dit haastige leven wilden houden. Nu wonen we heerlijk rustig en gaat mijn dochter lopend naar school.” Marieke werkt sinds een aantal maanden bij Scheldestromen als beleidsmedewerker waterkwaliteit en emissies. “In mijn werk heb ik te maken met diverse belanghebbenden zoals boeren en overheden, maar ook met verschillende eisen en wensen voor de waterkwaliteit. Ook zijn er extra uitdagingen omdat het water brak is.” Ze roemt de goede mogelijkheden tussen werk en privé en de ontspannen sfeer. “Het is een open organisatie met collega’s die passie hebben voor hun vak. Iedereen is heel makkelijk toegankelijk en je kunt zelf sturing geven aan je werkzaamheden.” KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE: • 475 medewerkers • Werk flexibel tussen 7-19 uur • Veel ruimte voor training en opleiding • Ontwikkel jezelf: € 6000 per 5 jaar voor vitaliteit en loopbaan • • Startsalaris hbo: € 3306 bruto per maand (schaal 10) Startsalaris wo: € 3658 bruto per maand (schaal 11) • Laptop, tablet en telefoon van de zaak • Actieve personeelsvereniging • Werk thuis of op kantoor in Middelburg, naast het station • Werk genoeg! In 2021 hadden wij ruim 50 (in- en externe) vacatures Jorit Jongetjes PASSEND SPORT- EN BEWEEGAANBOD VOOR ALLE INWONERS Het ene moment zit Jorit bij een wijkbewoner die wat eenzaam is en graag zou willen bewegen. Dan weer overlegt ze met ambtenaren over nieuwe sport- en beweegplekken in de wijk. Op straat gaat ze in gesprek met jongeren om de wensen en behoeften van urban sporters in Amersfoort in beeld te krijgen. Wat doe je eigenlijk als buurtsportcoach? ‘Ik ben een sport- en beweegprofessional. In mijn opleiding sport, gezondheid en management nu ‘sportkunde’ heb ik geleerd hoe je mensen met een ongezonde leefstijl door middel van gedragsverandering kunt helpen naar een gezonde(re) leefstijl. Zo kan het zijn dat ik op een werkdag in de ochtend mee ga op huisbezoek met een medewerker van het wijkteam, om een cliënt te bezoeken die de deur niet meer uitkomt. In de middag bezoek ik bijvoorbeeld een fysiotherapeut, die een groep mensen begeleidt in een traject Gecombineerde Leefstijl Interventie. Mijn aandeel in beide situaties is mensen te informeren over het sport- en beweegaanbod in de wijk. Ze te enthousiasmeren om structureel te gaan bewegen en hen te helpen naar passend aanbod.’ ‘Een deel van mijn werk bestaat uit netwerken om verschillende partijen bijeen te brengen en het belang van sport en bewegen op het programma te krijgen. De verschillende beleidsadviseurs bij een gemeente bekijken zaken vanuit hun eigen professionele invalshoek. Het is belangrijk te zoeken naar gezamenlijke belangen, zodat we samen mensen in beweging krijgen.’ Wat zijn jouw belangen dan? ‘Zoveel mogelijk mensen in beweging krijgen. De helft van mijn uren ben ik het aanspreekpunt voor alle vragen omtrent sport en bewegen voor bewoners en professionals in de wijk. Ik ben op de hoogte van het bestaande aanbod en de wensen en behoeften van bewoners en speel signalen over nieuwe sport- en beweegplekken door aan de gemeente. Ik heb dus een FULL-SERVICE PARTNER VOOR GEMEENTELIJK VASTGOED www.scheldestromen.nl/vacatures Ook voor open sollicitaties, stages en tijdelijke banen bij ons Ingenieursbureau. SRO beheert, onderhoudt en exploiteert gemeentelijk vastgoed, zoals zwembaden, sportaccommodaties, MFA’s en monumenten voor diverse gemeenten in de regio Amersfoort en Haarlem. Daarnaast zet SRO sportservice in als middel om maatschappelijke opdrachten waar te maken. Dit doen zij onder andere met de inzet van buurtsportcoaches en vakleerkrachten. Werken bij SRO betekent dat je er samen voor zorgt dat alles functioneert en creëer je de optimale condities om jong en oud zorgeloos en met veel plezier te laten bewegen en sporten. Dit betekent dat SRO weet wat er speelt, zij meedenken en vooruitdenken over hoe ze gemeenten en gebruikers zo goed mogelijk blijven ontzorgen. Hier hebben ze met meer dan 450 medewerkers alle disciplines onder één dak. Meer weten? Bezoek www.sro.nl. verbindende rol tussen de verschillende partijen. De andere helft ben ik werkzaam als buurtsportcoach urban sports.’ Urban sport klinkt heel modern. ‘Het gaat bij urban sports om creativiteit, een ongedwongen karakter zonder structuur en sporten wanneer het jou uitkomt. Een kenmerk is dat alle leef tijden en sporten door elkaar kunnen lopen. Urban sport is een “vrije sector”, waarin iedereen van elkaar leert, waar iedereen mag meedoen en alle niveaus geaccepteerd worden. Iedereen pakt z’n eigen deel en eigen verantwoordelijkheid en zaken worden onderling geregeld en opgelost. Het trekt vooral jongeren aan. We merken dat jongeren uitvallen bij sportverenigingen, dus urban sports zijn interessant om jongeren in beweging te houden.‘ Hoe krijg je voor elkaar dat zo’n urban sportterrein wérkt? ‘De energie, creativiteit, inspiratie, deskundigheid en het enthousiasme zit bij de gebruikers zelf - van steppers, bmx’ers en skaters tot inliners. Je moet rekening houden met alle verschillende behoeftes, want steppers hebben iets anders nodig dan skaters. Het is belangrijk om gebruikers te betrekken en ook verantwoordelijkheid te geven. Maar de gemeente en urban sporters spreken niet altijd dezelfde taal. Als buurtsportcoach is heb ik de rol van een verbinder, netwerkbouwer en ambassadeur. BEUNINGEN MAKEN WE SAMEN I n de gemeente Beuningen werken we veel samen met inwoners, organisaties en bedrijven. Dit sluit aan bij de organisatievisie ‘Beuningen maken we samen’. Ook op het gebied van veiligheid staan we niet stil. Het is belangrijk dat de meldingsbereidheid onder inwoners hoog is, zodat de gemeente met andere overheidspartners vroegtijdig complexe problemen kan herkennen en aanpakken. Deze proactieve houding is kenmerkend voor gemeente Beuningen. Net als in andere gemeenten, kan er in Beuningen afbreuk worden gedaan aan de veiligheid door georganiseerde criminaliteit. In de gemeente Beuningen werken we hard aan een veilige en leefbare gemeente. Een veilige en leefbare gemeente valt samen met de inwoners en andere overheidspartners onder de verantwoordelijkheid van de burgemeester en afdeling openbare orde en veiligheid. De lijnen tussen het bestuur en de organisatie zijn kort. Dat maakt het werk extra persoonlijk. Als beleidsmedewerker openbare orde en veiligheid ben ik breed inzetbaar. Of het nu gaat om het praktisch regelen van de sluiting van een drugspand, of het adviseren op tactisch niveau aan de burgemeester; je bent van alle markten thuis. Als jong professional bij onze gemeente krijg je ook dit vertrouwen en de bijbehorende verantwoordelijkheid. Veiligheid houdt zich niet aan openingstijden van het gemeentehuis, daarom ben ik samen met andere medewerkers van afdeling openbare orde en veiligheid flexibel inzetbaar. Gemeente Beuningen kent een medewerkersgroep van alle leeftijden. Dit zorgt voor een leuke dynamiek tussen jong en oud. Er is ruimte voor persoonlijke groei en creativiteit. Zo volg ik naast mijn baan een opleiding bestuurskunde aan de Radboud Universiteit. Hierdoor blijf ik mezelf ontwikkelen en neem ik nieuwe kennis terug naar de gemeente. Een win-win situatie. Er blijven veel uitdagingen op de organisatie afkomen, bijvoorbeeld de verschuiving van fysieke criminaliteit naar cybercriminaliteit. Of denk aan de groei van synthetische drugslabs in Nederland. Dit is geen ver-van-ons-bed show. Als jonge ambtenaar zie ik deze ontwikkelingen haarscherp. Het is daarom extra prettig dat je ondanks de zware thema’s als volwaardig adviseur aan tafel zit. Dat is de kracht van gemeente Beuningen. Beuningen maken we samen veiliger. KENGETALLEN EN FEITELIJKE INFORMATIE De gemeente Beuningen zorgt voor ruim 25.000 inwoners en ligt in het rijk van Nijmegen. Bij gemeente Beuningen werken 185 medewerkers. Ruim 20% van de medewerkers is jonger dan 35 jaar. De groep jonge ambtenaren zoekt elkaar regelmatig op. Er heerst een prettige en informele werksfeer in onze organisatie. In welke (junior) functie jij ook terecht komt, je kunt rekenen op een uitdagende baan. Door de kleinschaligheid die onze organisatie kenmerkt krijg je al snel veel verantwoordelijkheid. Daarnaast krijg je binnen onze organisatie een breed takenpakket, dus ontwikkeling binnen jouw vakgebied in de breedste zin van het woord is zeker aan de orde. We verwachten dan ook een hoge mate van samenwerken, verantwoordelijkheid nemen en flexibiliteit van jou, dit zijn de kerncompetenties binnen de Beuningse gemeenteorganisatie. Als hbo-/ wo-starter word je bij ons meestal in schaal 8 of 9 geplaatst. Interesse om in een kleinere gemeente te werken? Laat je dan verder inspireren door onze werving- en selectievideo waarin onze eigen (jonge) mensen aan het woord komen: https://youtu.be/FeK2SHgOlPk. Neem ook vooral een kijkje op onze website www.beuningen.nl voor meer informatie en onze vacatures. HOE MAAK JIJ IMPACT BIJ GOOISE MEREN? Ben jij op zoek naar een jonge organisatie waar nog niet alles in beton is gegoten? Een organisatie waar ambitie, lef en daadkracht wordt gewaardeerd? En waarin jij als (jong) talent de vrijheid, verantwoordelijkheid en de ontwikkelmogelijkheden krijgt om écht het verschil te kunnen maken? Dan is werken bij Gooise Meren iets voor jou! FACTS & FIGURES Standplaats in Bussum, Noord-Holland. Het hart van het Gooi Jonge gemeente (fusie in 2016) 420 medewerkers in dienst Ruim 58.000 inwoners HET VERSCHIL MAKEN… Hoe fijn is het als jouw werk ertoe doet en jij écht het verschil kunt maken? Of het nu gaat om een schone, veilige leefomgeving, het vergroten van de zelfredzaamheid van kwetsbare mensen óf het creëren van een gloednieuwe wijk van 1300 woningen in Muiden; jouw werk bij gemeente Gooise Meren heeft direct effect op het woon- en leefplezier van al onze inwoners! Dít motiveert onze collega’s om bij Gooise Meren te werken. Bij binnenkomst is deze passie en gedrevenheid om van meerwaarde te zijn meteen merkbaar. VAN A TOT Z INVLOED UITOEFENEN Het mooie van Gooise Meren is de schaalgrootte. We zijn niet erg groot, maar zeker niet klein. Dit maakt dat je een breed takenpakket hebt en je veel collega’s persoonlijk kent. Lisa Vos (29 jaar, Beleidsadviseur Sport) ziet dit als een groot pluspunt in haar werk: “Je krijgt volop de ruimte om zelf met initiatieven te komen en om van A tot Z invloed uit te oefenen bij (nieuw) beleid en projecten.” Dit wil jij: 1 jaar ontdekken, zien waar je talent ligt en gaan als een raket! Talentvolle starters lees meer op werkenbijgooisemeren.nl Doordat verantwoordelijkheden laag liggen en we vanuit vertrouwen samenwerken, krijg jij de kans om je stempel te drukken binnen jouw vakgebied. Dit geeft energie! RUIMTE VOOR VERNIEUWING Onze gemeente is vrij jong, nog niet alles is in beton gegoten. Nissewaard heeft het beste van twee werelden: het stadse en het landelijke. Een stad met bijbehorende faciliteiten waar je blij van wordt tot de mooie, rustige en idyllische dorpen met boerderijen. Nissewaard heeft alles in huis. N LEER! En dat zie je ook terug in onze organisatie: we leren elke dag bij en staan daarvoor open. We willen vooruit en kijken liever naar dat wat wel kan, dan ieuwkomers zijn vaak positief verrast door alles wat we te bieden hebben. Wat voor de nuchtere Nissewaarders heel gewoon is, is voor anderen bijzonder. We hebben iets te bieden, maar we zijn vaak bescheiden en niet zomaar tevreden. We vinden dat het altijd beter kan. naar iets dat niet kan. Hoe we dat doen? We ontwikkelen onze vakmanschap en zijn betrokken. Met persoonlijke aandacht voor elkaar zijn we makkelijk te benaderen. We zoeken altijd naar creatieve ideeën en oplossingen voor maatschappelijke problemen en blijven leren van elkaar. En tot slot sta je er niet alleen voor in onze organisatie, want we helpen elkaar en natuurlijk onze inwoners, ondernemers en organisaties. JA! NISSEWAARD IN CIJFERS We zijn jong: 6 jaar geleden werden Spijkenisse en Bernisse de gemeente Nissewaard. Met ongeveer 800 collega’s werken we voor 85.000 inwoners. 104 medewerkers zijn jonger dan 35 jaar Gemiddelde leeftijd: 48 jaar Dus daarom zeggen we bijna altijd ‘ja’ als je een opleiding wilt doen en krijg je 5 procent van je werktijd de ruimte om je te ontwikkelen. We zeggen ‘ja’ tegen vitale en gezonde medewerkers en ‘ja’ bij goede ideeën voor een mooier Nissewaard. ONTDEK! Dat is het ontdekken waard, dus neem eens contact op met manager Dienstverlening Margo Stolk of recruiter Natasja van Hummel. Bel naar 14 0181, stuur een e-mail naar gemeente@nissewaard.nl of kijk op www.nissewaard.nl. Dan bespreken we wat we voor elkaar kunnen betekenen en wellicht drinken we binnenkort een kop koffie om kennis te maken. WERKEN VOOR EEN MOOIER NISSEWAARD 40-41 Groei bij de BUCH in jouw werk PRESENTATIE 44 Vergunningverlener maakt dromen waar PRESENTATIE 48-49 Bouw mee aan Stichtse Vecht PRESENTATIE 54-55 Groeiende & bloeiende gemeente Best PRESENTATIE 57 58 60 66 68 57 Scheldestromen werkt aan Zeeland 58-59 Sport- en beweegaanbod voor iedereen 60 Beuningen maken we samen 66-67 Hoe maak ik impact bij Gooise Meren? 68 Werken voor een mooier Nissewaard PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE PRESENTATIE MEPPEL IN HET KORT: D e Gemeente Meppel is een groeiende stad met circa 34.085 inwoners en bestaat uit Broekhuizen, Meppel, Nijeveen, Rogat en de Schiphorst. Gelegen in het zuiden van Drenthe, onderdeel van de regio Zwolle. Meppel is een bijzondere stad aan het Meppelerdiep. Opmerkelijk en uitnodigend is het geluk dat de bewoners daar telkens weten te vinden en te delen. Een geluk diep van binnen dat zich op mooie manieren laat zien en ook tegen een stootje kan. Meppel diep geluk. Kernwaarden: geluk, gastvrij, ondernemend, knooppunt, groen, karakteristiek. Met de samenleving willen we Meppel neerzetten als gelukkigste en meest gastvrije stad. GEMEENTE MEPPEL IN CIJFERS: • Ongeveer 325 medewerkers • 14 verschillende teams • Gemiddelde leeftijd van medewerkers: 48 jaar • Ongeveer 16% van de medewerkers is jonger dan 35 jaar DE GEMEENTE MEPPEL ALS WERKGEVER: Koers in de organisatieontwikkeling In Meppel varen we een koers die de bedoeling van de vraagstukken centraal stelt. We zijn een betrouwbare samenwerkingspartner in de stad en werken samen flexibel aan de dienstverlening naar onze inwoners. Er heerst een open, informele en collegiale werksfeer. Werken voor de gemeente Meppel betekent dat je aan de slag gaat met innovatieve veranderingen in de samenleving. Je zoekt verbinding met inwoners, instellingen en ondernemers over vraagstukken en je stelt je flexibel op. Voor de complexe en meervoudige vraagstukken komt het aan op goed samenspel tussen gemeenteraad, College van B&W en de ambtelijke organisatie. Ontwikkeling Bij de gemeente Meppel staat jouw ontwikkeling hoog op de agenda. We bieden je een concernopleidingsplan met verschillende trainingen die aansluiten bij de organisatieontwikkelingen. Ook kun je trainingen volgen die je bespreekt met je manager in het jaarlijkse goede gesprek. Daarnaast krijg je een Individueel Keuze Budget van 17,05% waarbij je gedeeltelijk zelf kan kiezen hoe je dit budget wilt inzetten. Gemeente Meppel is aangesloten bij Talentenregio en bij Vooruit in Drenthe. Dat betekent dat je werkt bij een organisatie die zich inzet voor jouw talent. Als jij je talent volop kunt inzetten dan komt dit jou, de organisatie en uiteindelijk de gemeente en inwoners ten goede. “ZEELAND ZOEKT TALENT” B WERKEN BIJ DE GEMEENTE MEPPEL: Heeft deze advertentie jouw interesse gewekt en wil je meer weten over werken bij de gemeente Meppel? Kijk dan eens op www.meppel.nl, www.vooruitindrenthe.nl of www.talentenregio.nl voor een geschikte vacature. Of volg ons op LinkedIn. innen onze organisatie maken we samen het verschil door te werken in netwerken. Met andere overheden, bedrijven en instellingen werken we aan het beste voor Zeeland en de Zeeuwen. Dit betekent werken aan wettelijke taken en het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Dat doe je met ruim zeshonderd collega’s, vanuit huis, ons prachtige Provinciehuis of vanuit een steunpunt. Van kantonniers tot medewerkers informatieveiligheid, van interne jobcoaches tot beleidsmedewerkers. We zorgen voor een goede bereikbaarheid via boot, Westerscheldetunnel en Zeelandbrug. Door wegen aan te leggen en te onderhouden werken we aan de mobiliteit van Zeeland. We werken aan een strategie voor klimaatadaptatie en energietransitie. We stellen een omgevingsvisie op voor het gebruik van onze ruimte en werken aan het terugdringen van stikstof en het robuust maken van de Zeeuwse natuur. Daarnaast zetten we ons in voor het behouden en versterken van onze Zeeuwse economische structuur: een provincie met een sterke regionale economie en duurzame economische ontwikkeling. Je krijgt bij de Provincie Zeeland alle ruimte om te leren en verder te ontwikkelen. We vinden het belangrijk dat jij je talenten kan inzetten voor de uitdagingen in onze Zeeuwse samenleving. Daarbij mag je zijn wie je bent. In onze organisatie werken we met veel verschillende collega’s. Ons bedrijfsrestaurant wordt bijvoorbeeld helemaal gerund door collega’s die extra ondersteuning op de arbeidsmarkt nodig hebben. Daarnaast hebben we veel aandacht voor vitaliteit en gezondheid, wekelijks kun je deelnemen aan sport en bewegingsactiviteiten en we organiseren ieder jaar een sportdag voor de hele organisatie. Naast deze gezonde activiteiten is er ook tijd om kennis te delen met anderen op onder andere themabijeenkomsten. MENSEN MAKEN Tilburg gaat voor een inclusieve stad en organisatie. Een omgeving waarin iedereen zich veilig voelt en gezien. Waar oog is voor elkaars talent en waarin iedereen mee kan doen en zichzelf mag zijn. Met eigenheid, gelijkheid en respect als rode draad. En waar verbinden het werkwoord is. Want mensen maken de stad, we hebben elkaar nodig. D Wij staan open voor jong talent! We werken mee aan het programma Talent voor Zeeland, waarin trainees bij verschillende werkgevers aan de slag gaan. De Provincie Zeeland is één van deze werkgevers. Ook doen we mee aan het programma Talent Tech jobs. Als hbo student in Zeeland kun je solliciteren naar een bijbaan in jouw vakgebied bij de Provincie of andere organisaties die bij dit programma zijn aangesloten. Als je bij ons als jong talent werkt kun je contacten leggen binnen ons eigen jongeren netwerk JatZee, het Jonge Ambtenarennetwerk Zeeland en onze personeelsvereniging. Deze netwerken organiseren jaarlijks leuke en leerzame activiteiten. Als medewerker bij de Provincie Zeeland ontvang je vanuit de cao een Persoonlijk Ontwikkel Budget van 5000 euro. Dit bedrag is vijf jaar geldig. Het bedrag kun je inzetten voor je huidige werk, maar ook voor toekomstig werk. Ons jaarlijkse aanbod vind je in onze eigen e-academy. Wil je meer weten? Kijk dan op www.zeeland.nl Op zoek naar een leuke stage of baan? Schrijf je in via www.werkenbijprovinciezeeland.nl e gemeente Tilburg vindt het belangrijk dat mensen het gevoel ervaren dat ze er toe doen. Dat ieders talent telt. En dat de diversiteit aan mensen en unieke kwaliteiten de kracht zijn van de stad en de organisatie. Inclusie als voorwaarde meenemen op de verschillende beleidsterreinen is dan ook een logisch gevolg. Net als de gesprekken met de werknemers en de stad. OMGANG De inclusieve ambitie is afhankelijk van de manier waarop je met elkaar Als organisatie streven we naar een werkomgeving waarin iedereen zich thuis voelt en zichzelf kan zijn. Een diversiteit aan ervaringen, achtergronden en talenten in teams levert een belangrijke bijdrage aan oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen in onze stad. We vinden elkaar in onze gezamenlijke kernwaarden: verbindend, daadkrachtig en vernieuwend, dat is typisch Tilburgs. BUURTBEWONERS ALS PROGRAMMAMAKERS “Geen vooraf uitgestippelde plannen, maar een open gesprek met de buurt. Want zij weten als geen ander wat er speelt in de wijk en waar behoefte aan is”, vertelt Fleur Hubregtse (omgevingsmanager gemeente Tilburg) gedreven. “Andere vragen stellen en uitgaan van de kracht van de wijk, geeft een heel ander gesprek. Laat je als gemeente zien in de wijk en neem bewoners serieus. Geef hen de ruimte en zie tot wat voor moois dat kan leiden. Het maakt talenten zichtbaar, versterkt het eigenaarschap bij bewoners en is de motor voor onderlinge verbinding. Mensen voelen zich veel meer verantwoordelijk en betrokken en helpen elkaar. Een enorme impuls voor N ederlanders hebben een sterke band met water. Dat geldt zeker voor de unieke regio van Waterschap Rivierenland, tussen de grote rivieren. Dat water biedt zoveel moois, maar maakt ook kwetsbaar. Met een tekort aan schoon water kunnen gewassen niet groeien. En kunnen we niet veilig zwemmen en varen. Te veel water kan huizen doen overstromen en de natuur schade toebrengen. Hoe zorgen we voor een goede balans met het water? Geen makkelijke opgave. Bij Waterschap Rivierenland werken we met z’n allen aan veiligheid, schoon oppervlaktewater, optimale waterstanden en sterke dijken. Water is krachtig en flexibel. Dat zijn wij ook. Als het water zich tegen ons keert tonen we onze kracht. Bij hevige regenval of vervuiling bijvoorbeeld. Dan weet iedereen wat hem of haar te doen staat. We zijn aanpakkers: met de handen uit de mouwen aan de slag. Tegelijkertijd zijn we flexibel. Altijd op zoek naar verbetering van onze organisatie, onze mensen en ons werk. De wereld om ons heen verandert snel. Klimaatverandering heeft enorme gevolgen voor ons landschap. Initiatieven van burgers, bedrijven en overheden raken vaker ons werk. En het belang van data en omgaat. De gemeente pakt hierin een voorbeeldrol. Gemeentesecretaris Aly van Berckel: “Iedereen brengt eigen competenties mee en levert een bijdrage aan onze organisatie en onze stad. Om die bijdrage te leveren, is het van belang dat alle collega’s zich senang en veilig voelen, dat ze met plezier aan het werk zijn en dat ze de ruimte voelen en krijgen om hun talent te ontwikkelen. Dat vertrouwen en die veilige omgeving vind ik van groot belang.” WIJ ZIJN WATER; DIVERS EN UNIEK! nieuwe technologie neemt razendsnel toe. We zullen samen moeten uitvinden wat al deze ontwikkelingen precies voor ons betekenen. Daartoe halen we doorlopend nieuwe kennis en kunde naar binnen. Het succes van onze organisatie staat of valt met de kwaliteit én de diversiteit van onze mensen. Rollen, talenten en drijfveren staan bij ons centraal. Iedereen werkt dáár waar ze vanuit hun talent de grootste bijdrage kunnen leveren aan de organisatie. Ieder mens is anders en levert een unieke bijdrage aan ons waterschap. Het maakt niet uit wat je geslacht, leeftijd, etniciteit of seksuele voorkeur is. Bij Waterschap Rivierenland willen we die verschillen erkennen en waarderen. Wij geloven in de kracht van diversiteit en inclusie, daarom is dit één van onze strategische speerpunten. Ons doel? Een organisatie zijn waar iedereen zichzelf kan zijn, waar iedereen gelijke kansen krijgt en alles uit zichzelf kan halen. Want als wij ons werk goed doen helpen we iedereen in ons gebied. Zo zijn wij elke dag in beweging om te zorgen voor de juiste balans in één van de mooiste waterrijke gebieden van Nederland. WERKEN AAN EEN FANTASTISCHE PROVINCIE UTRECHT Wij willen dat iedereen in de provincie Utrecht fantastisch woont, werkt en leeft. Daar werken we aan bij de provincie Utrecht. Door bij te dragen aan een fijne en gezonde leefomgeving, met waardevolle natuur en