0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 24, nummer 3, juni 2017 magazine Update antifouling Welke biocidevrije alternatieven zijn er? Chartervaart sluit aan bij HISWA Vereniging 150 nieuwe leden aan boord Thema: Export Over de grens liggen kansen

LET YOUR IMAGINATION RUN WILD... The world’s finest yachts require the most distinctive and long-lasting finish. For that reason Awlgrip developed a revolutionary new topcoat as part of a tailor-made highgloss paint system. The result is a fast-drying and easy to apply topcoat that comes in a limitless color palette of solids, metallics and luxurious effects only bound by your imagination. www.awlgrip.com facebook.com/awlgripfinishfirst twitter.com/awlgrip Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan, het AkzoNobel concern. © AkzoNobel 2016.

VOORWOORD Offline Nog 19 dagen en dan breekt een heel spannende periode aan: ik ga offline. Ik zie u denken: is dat zo spannend? Ja, dat is het. Ik heb me namelijk voorgenomen dat ik tijdens mijn vakantie naar het buitenland echt alles uitschakel. Laptop, tablet en telefoon. Dus drie weken zonder mail, whatsapp, Facebook etcetera. ‘Digital detox’ wordt mijn nieuwe vakantiestijl. Heel gezond en hip zeggen de deskundigen. Maar brrr, ik vind het eng hoor! Uit onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld ruim 220 keer per dag op hun mobiel kijken. 220 keer! Dan is er toch echt wel sprake van een verslaving. Dat wordt afkicken straks dus. Alhoewel, plannen zat. Boeken lezen, varen, eindeloos gesprekken voeren, zand sculpturen maken met m’n kinderen, genieten van heerlijk eten, me wederom verwonderen over de prachtige natuur, slenteren door dorpjes, hardlopen door de branding, uren dobberen in zee, lesjes kunstgeschiedenis in de praktijk brengen maar vooral: heel veel relaxen op mijn favo eiland. Of ik de drie weken volhoud? Misschien niet. Er zit vast wel een Facebookmomentje tussen, of een appje in de familieapp dat niet onbeantwoord mag blijven. Maar het buitenland biedt vast een betere setting dan mijn dagelijkse omgeving om een staat van wifi- en apparaatloosheid uit te proberen. En hoe doet u dat? Bent u 24/7 bereikbaar voor uw (buitenlandse) klanten? Dit zomernummer dat in het teken staat van export, bevat veel verhalen over ondernemers die hun kansen over de grens pakken. Die ontwikkelingen volgen, internationale markttrends signaleren, samenwerking zoeken Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA Vereniging. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. en belangrijke zaken op de politieke agenda proberen te krijgen. Vanaf pagina 22 komen verschillende partijen aan het woord over het reilen en zeilen van de exportmarkt in de watersportsector. Zij willen: ondernemen zonder grenzen. Niet voor niets de naam van het themajaar van HISWA Vereniging. Maar soms mag er aan ondernemen ook een grens zitten: af en toe offline zijn kan echt geen kwaad. Fijne zomervakantie! Liane Jansen Hoofdredacteur Uitgever HISWA Vereniging Postbus 37111 1030 AC Amsterdam T 020 - 705 14 00 E communicatie@hiswa.nl I www.hiswa.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Vormgeving HMM Exhibitions BV Denise Vork-Dadema Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover Mulder Shipyard Aan dit nummer werkten mee Evert Bruinekool, Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Wim Lones, Lisette Vos HISWA MAGAZINE 3 3

AL MEER DAN 35 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen Over de grens liggen kansen Jachtwerven en andere watersportbedrijven in Nederland kijken steeds vaker over grenzen heen. Wat zijn de trends en waar liggen kansen op het gebied van export? Chartervaart sluit aan bij HISWA Vereniging 28 Vijf charterkantoren en circa 150 schippers sluiten zich vanaf juli 2017 aan bij HISWA Vereniging. Zilte schipper kampt met aangroei CTGB laat op zout water werkzame antifouling niet meer toe. Wat nu? Creatief ondernemen en grote handelsgeest 38 Op bezoek bij BV Nimag, importeur van Suzuki. Het Portret Peter Wayper van Technautic – importeur van een groot assortiment watersportproducten – aan het woord over het goed onderhouden van een dealernetwerk. 40 32 22 Elk nummer Beurzen & evenementen Op stapel Ondernemersnieuws Column Geert Dijks Column Peter Brussel Vraag & Antwoord Beursnieuws – HISWA te water Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf HISWA Business Club Nieuws HISWA Business Club Overzicht 6 9 10 21 21 37 42 44 49 54 58 HISWA MAGAZINE 3 5

BEURZEN - EVENEMENTEN - BIJEENKOMSTEN 2017 JUNI HISWA Ledenbijeenkomst regio Hollandse Plassen 27 juni Gemeentehuis Teylingen, Voorhout www.hiswa.nl/agenda HISWA Ledenbijeenkomst regio Delta 28 juni Gemeentehuis Steenbergen www.hiswa.nl/agenda JULI In juli zijn er geen HISWA Ledenbijeenkomsten i.v.m. de zomervakantie. AUGUSTUS Sydney International Boat Show 3 augustus t/m 7 augustus Sydney, Australië www.sydneyboatshow.com HISWA te water 29 augustus t/m 3 september Amsterdam Marina www.hiswatewater.nl HISWA-bijeenkomsten Check www.hiswa.nl/agenda voor de data van alle bijeenkomsten, vergaderingen en trainingen die HISWA Vereniging organiseert.

Mobile living made easy. KOELGEMAK ZOALS THUIS DOMETIC COOLMATIC CRX Compressorkoelkast, 12/24 volt DC • Keuze uit vijf modellen: van 45 tot 130 liter inhoud, met een deur van roestvrijstaal of een RVS lijkend front • Veelzijdige 3-in-1-interieuroplossing; alleen koelen, alleen vriezen of een combinatie van beide (CRX 50, CRX 65 en CRX 80) Bezoek dometic.com en vindt alle mogelijkheden.

Het zál maar gebeuren... Vaar op zeker Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 info@kuiperverzekeringen.nl www.kuiperverzekeringen.nl

Op stapel Storm S-78 De Storm S-78 is een aluminium A-klasse ‘treshold yacht’ met een uitzonderlijk gespierde uitstraling dat momenteel gebouwd wordt door Storm Yachts. Het comfortabele jacht is bedoeld voor mensen die geen inspiratie meer vinden in het bestaande aanbod aan luxe jachten. Het snelvarende jacht (max. 24 knopen) is mede door het revolutionaire FDFH onderwaterschip uitermate geschikt voor lange tochten op de Middellandse Zee. De sea trials starten in het vierde kwartaal van 2017. www.stormyachts.com Lengte over alles 23,60 meter Aandrijving Topsnelheid Breedte Diepgang Gewicht 24 knopen 6,54 meter 1,40 meter 70.000 kilo 2 x VOLVO Penta 1000 HP IPS HISWA MAGAZINE 3 9

ONDERNEMERSNIEUWS Chartervaart treedt toe tot HISWA Vereniging De chartervaart is tijdens de HISWA Ledendag officieel toegetreden tot HISWA Vereniging. Vijf charterkantoren en circa 140 schippers hebben het lidmaatschap van HISWA Vereniging aangevraagd. Namens de Traditionele Chartervaart Nederland (TCN) tekende voorzitter Pouwel Slurink van Naupar de overeenkomst, gezamenlijk met vertegenwoordigers van Holland Sail en Frisian Sailing Company. Peter Brussel, algemeen voorzitter van HISWA Vereniging, overhandigde hen vervolgens het HISWA-schild en een vlag van Welkom op het water. De toetreding was een aanbeveling uit het onderzoek ‘De toekomst van de traditionele chartervaart: van bootverhuur naar zeilcruise’ dat TCN door het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH) liet uitvoeren. “Het was echt nodig om een hoger rendement voor de chartervaart te genereren. We zijn op zoek gegaan naar een logische partner die onze belangen goed kan behartigen. We kwamen al snel uit bij HISWA Vereniging, die er vanwege de kennis en het brede netwerk bovenuit stak”, vertelt Slurink. Geert Dijks: “Wij verwelkomen de charterkantoren en schippers van harte. Gezamenlijk gaan we er aan werken om de markt te bereiken, de branche te vernieuwen en beter bekend te maken in binnen- en buitenland. Dat past perfect in het takenveld van HISWA als brancheorganisatie.” Lees het artikel over de chartervaart op pagina 28. HISWA Vereniging telt 17 nieuwe leden BestBoats Bootbemiddeling.nl Boulevard Nautique Roermond B.V. J.A.M. Brinkhoff Beheer B.V. Jachthaven Lutsmond JWS Edam Long Island Yachts B.V. Navi-Yachting B.V. Seafit Stichting Jachthaven Wartena Super B B.V. Sypack B.V. Vinea Vakanties B.V. Watersport Centrum Lemmer www.bestboats.nl Explotatiemaatschappij Jachthaven Katwijk www.jachthavenkatwijk.nl House of Yachts Bruinisse B.V. www.bestboats.nl Maasbracht www.bootbemiddeling.nl Kerkdriel Roermond Katwijk ZH www.houseofyachts.nl Bruinisse Kerkdriel www.jachthavenlutsmond.nl Balk www.jwsedam.nl Edam www.longisland.nl Voorschoten www.navi-yachting.com Deurne www.seafit.nl Heerhugowaard www.jachthavenwartena.nl Wartena www.super-b.com Hengelo Ov www.dgi-solutions.com Zoetermeer www.vinea.nl Utrecht www.watersportcentrumlemmer.nl Lemmer 10 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Succesvolle HISWA Ledendag De HISWA Ledendag op 14 juni jl. bij de Bataviawerf in Lelystad was een groot succes. Nog nooit eerder kwamen zoveel ondernemers en medewerkers naar een kunnen inspelen. Hij gaf de tip om goed na te denken over de ‘customer journeys’ van een boothuurder en een bootkoper: wie zijn je klanten, wat willen ze en in Tip: denk na over de customer journey van een bootkoper en een boothuurder. HISWA-bijeenkomst. Maar liefst 130 deelnemers kwamen op het evenement af dat in het teken stond van Ondernemen zonder grenzen. De reacties waren louter positief. Uit de evaluatie – die gemeten werd via zogenaamde tevredenheidssokkels – rolde een fraai cijfer: een 7,8. Peter Brussel, algemeen voorzitter van HISWA Vereniging, trapte als dagvoorzitter de dag af met een update over de nieuwe koers – HISWA 3.0 - van HISWA Vereniging. Geert Dijks, directeur van HISWA Vereniging, gaf vervolgens een actuele stand van zaken van de campagne Welkom op het water. Zo is voor welkomophetwater.nl een uitgebreide online bedrijvengids is in de maak zodat nieuwe watersporters veel beter de weg kunnen vinden naar de HISWA-bedrijven. Customer journey Vervolgens betrad trendwatcher en marketeer Ment Kuiper het podium. Hij gaf de aanwezigen onder andere een verrassend inkijkje in het nieuwe consumentengedrag en hoe HISWAbedrijven daar (online) beter op HISWA MAGAZINE 3 11 welke fase van het koopproces bevinden ze zich? Na dit plenaire deel gingen de deelnemers aan de slag in workshops. Er waren vier workshops op het gebied van export, online marketing, social media en de nieuwe economie, waaruit de deelnemers er twee konden kiezen. Een opzet die prima werkte en die de deelnemers veel nieuwe inzichten opleverden. Terug in de zaal was het tijd voor een feestelijk moment: de chartervaart sluit aan bij HISWA Vereniging. Dat betekent dat HISWA Vereniging er 150 nieuwe leden bij krijgt. De HISWA Ledendag werd afgesloten met een netwerkborrel en een heerlijk buffet. De leuke locatie en het prachtige weer maakten de succesvolle dag compleet. Bekijk filmpje en download de presentaties Van de HISWA Ledendag is een filmpje gemaakt. Die kunt u evenals de presentaties van Ment Kuiper en de workshops bekijken op www.hiswa.nl/ledendag.

ONDERNEMERSNIEUWS Jachtmakelaars signaleren doorzettende groei De trend dat steeds meer gebruikte jachten naar het buitenland worden verkocht zet door. In het eerste kwartaal van 2017 krijgt gemiddeld 30% van de verkochte zeiljachten een ligplaats buiten Nederland. Van de motorjachten gaat circa 24% naar het buitenland. België, Duitsland en Engeland vormen hierbij de grootste afzetgebieden. Dit constateren jachtmakelaars die zijn aangesloten bij HISWA Vereniging en/ of NBMS. De jachtmakelaars constateren verder in het eerste kwartaal van 2017 een afvlakkende omzetgroei. Marcel Borgmann, voorzitter van de HISWAbedrijfsgroep Jachtmakelaars: “De reden voor een afvlakkende omzetgroei kan zijn dat het aanbod van ingevaren jachten krapper wordt. De afgelopen jaren nam de vraag naar jong gebruikte en goed onderhouden jachten toe, maar het aanbod wordt waarschijnlijk onvoldoende aangevuld. De gemiddelde verkooptijd voor een kajuitjacht bedraagt 11 maanden, open boten staan gemiddeld 8 maanden te koop. “Verder valt op dat boten vaker worden verkocht aan nieuwe watersporters. Of dit een trend is valt nog te bezien”, besluit Borgmann. De gegevens voor dit onderzoek zijn verzameld via de website www.NLyachts.com, een gezamenlijk initiatief van de gecertificeerde jachtmakelaars die zijn aangesloten bij HISWA Vereniging en/of NBMS. Maak een arrangement ‘Welkom op het water’ De campagne Welkom op het water blijft groeien. Momenteel draait er een pilot met partner ANWB om Welkom op het water-arrangementen aan te bieden van HISWA-leden aan ANWB-leden. Het doel is om 1.000 nieuwe ANWB-leden die nu niets met water hebben, het water op te krijgen via een arrangement van HISWA-leden. De ANWB zet mediakanalen zoals de Kampioen, de Kampeer en Caravan Kampioen, websites en nieuwsbrieven in om vooral niet-watersporters te bereiken. Meedoen? HISWA-leden die willen meedoen moeten een exclusief voordeel aan ANWB-leden geven. Dat kan een korting zijn, maar beter is een extraatje zoals gratis instructie, koffie met gebak of een vaarroute met korting bij een museum. Het arrangement moet geschikt zijn voor niet-, ex- of onervaren watersporters. Hierbij valt te denken aan allerlei laagdrempelige vormen van waterrecreatie zoals motorboot- of sloepvaren, chartervloottochten, suppen of zeilinstructie of combinaties van fietsen, overnachten en varen. Verder moet het arrangement voldoende beschikbaar zijn tussen 1 juli en 1 november 2017 omdat er veel reacties worden verwacht. Bijna 30 HISWA-leden hebben al interesse getoond. Neem voor meer informatie contact op met Dominique van Dam (campagneleider a.i. Welkom op het water): d.van.dam@hiswa.nl. www.welkomophetwater.nl 12 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Succesvolle Press Tour Maar liefst 15 internationale journalisten namen eind mei deel aan de Press Tour 2017 van HISWA Holland Yachting Group. Roos Damen van Amels ontving de gasten op de Game Changer (support vessel) om vanuit Vlissingen een zonnige zeetocht te maken. Vervolgens kregen ze in Amsterdam een interactieve geluidspresentatie van De Keizer Marine Engineering. Van “It was an invaluable experience and I really enjoyed the unique insight it gave me into some of the best Dutch yards.” Chris Jefferies, Online Yachts Editor Boat International “It’s always an absolute pleasure to join you in the Netherlands, and the information we glean from each stop on the tour is invaluable for us with regard to educating and informing our American audience throughout the year.” Andrew T. Parkinson, Executive Editor Yachts International Berge Henegouwen verzorgde ‘ted talks’ over beveiliging, licht en geluid en Heesen Yachts organiseerde een interactieve workshop waarin de deelnemers met elkaar het ideale superjacht ontwierpen. Verder op het programma stonden bezoeken aan Mulder Shipyard, Moonen, Royal Huisman, Wajer Yachts en Hakvoort Shipyard. Als afsluiter van de Press Tour was er een creatieve lunch in de ‘owners suite’ van een superjacht van 90 meter in aanbouw bij Oceanco. De Press Tour is bedoeld om internationale free publicity te genereren voor de Nederlandse superjachtbouw. www.hollandyachtinggroup.com

ONDERNEMERSNIEUWS Tevreden deelnemers bij Suppliers Tour Op maandag 15 mei vond in Amsterdam de aftrap plaats van de Dutch Superyacht Suppliers Tour. Tijdens deze jaarlijkse, vierdaagse tour leidde de HISWA Holland Yachting Group buitenlandse inkoopmanagers rond langs Nederlandse toeleveranciers. Door middel van bedrijfspresentaties en workshops maakten de deelnemers kennis met de innovatieve producten van toeleveranciers uit het Nederlandse superjachtbouwcluster. Ze legden maar liefst negen bedrijfsbezoeken af door heel Nederland. De Dutch Superyacht Suppliers Tour is bedoeld om de export van de Nederlandse superjachtbouw te bevorderen. Het positieve kwaliteits- en betrouwbaarheidsimago van Nederlandse producten en diensten wordt op deze manier goed onder de aandacht gebracht. De deelnemers waren zeer tevreden: “Reflecting what I have experienced during the days, I have to say that I have seen a lot of companies with the spirit for innovation, open minded, young, fresh with a fifth sense of KISS. ‘Think global act local’ seem to be the motor that drives the Dutch yacht industry. As the countries grow together and as long as the European idea is vital, I appreciate feeling like being a part of your motor that drives it all.” Sebastian Lorenz , Deutsche Werkstätten Hellerau GmbH 14 “I also believe in the business model that I perceived in the Netherlands where companies cooperate with each other, especially when the product that they manufacture needs or depends of other components to be a final system, a fully working one. Then is when you relay in a solid and efficient business network, development and technical innovation using good work ethics as a core element.” Miguel Angel, Castillo Vejar Astilleros de Mallorca www.hollandyachtinggroup.com Rapport conjunctuurenquete Q1 klaar Het rapport van de conjunctuurenquete van het eerste kwartaal van dit jaar is gereed. De watersportindustrie in het algemeen presteert net boven 0. Elk kwartaal houdt HISWA Vereniging een conjunctuurenquete onder de aangesloten leden. www.hiswa.nl > Voor bedrijven HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Geert Dijks benoemd in bestuur ICOMIA Tijdens het jaarlijkse ICOMIAcongres in Australië is Geert Dijks, directeur HISWA Vereniging, benoemd tot lid van de Executive Committee. Voorafgaand aan zijn benoeming gaf hij een presentatie over de ‘Branchevereniging van de toekomst’. De strategie, het organisatiemodel en de werkwijze van HISWA Vereniging werd door ICOMIA-voorzitter Jouko Huju betiteld als voorbeeld voor andere leden van ICOMIA. Een grote vertegenwoordiging van de 34 aangesloten landen kwam bijeen voor onderwerpen die van belang zijn voor de toekomst van de watersportindustrie. BIA, de ‘Australische HISWA’, was dit jaar gastheer en ontving de delegatie in Queensland aan de Gold Coast. Prioritaire onderwerpen waren onder andere regelgeving op gebied van antifouling, onderwatergeluid en de 80 ISO-normen die van belang zijn voor jachtbouw en toelevering. Maar ook de emissie-eisen voor motoren en de arbowetgeving stonden op de agenda. ICOMIA heeft ook invloed op de internationale douanestatistieken die momenteel worden herzien en ruimte bieden voor betere statistiek voor pleziervaartuigen. Verder kwamen veel onderwerpen voorbij die van belang zijn voor de groei van de sector zoals landenonderzoek, exportondersteuning en handelsbelemmeringen. ICOMIA is de internationale koepel van watersportbrancheorganisaties. HISWA Vereniging is mede-oprichter van ICOMIA. Sinds 1966 behartigt ICOMIA de belangen op internationaal niveau van onder andere (super)jachtbouw, toeleverende sector en jachthavens. In totaal zijn 34 landen aangesloten. www.icomia.org HISWA MAGAZINE 3 15

ONDERNEMERSNIEUWS Lobby HISWA bij peilbesluit IJsselmeergebied effectief Het nieuwe peilbesluit voor het IJsselmeergebied is uitgesteld. Rijkswaterstaat stelde een flexibel peil voor waarmee beter kan worden ingespeeld op extreme weersomstandigheden en dat meerwaarde voor de natuur biedt. HISWA Vereniging – brancheorganisatie van de watersport – is fel tegenstander van dit plan. De consequenties voor de vele aan het IJsselmeer geleden watersportbedrijven zoals jachthavens en jachtwerven zijn zeer nadelig. Door het uitstel van het peilbesluit won de watersportindustrie meer tijd om harde afspraken te maken over bijvoorbeeld baggeren. Rijkswaterstaat wilde in plaats van een vast zomerpeil een peil met een bandbreedte waarbinnen het Veel toegangsgeulen in het IJsselmeergebied zijn nu al te ondiep met alle gevolgen voor de bereikbaarheid van de jachthavens. peil mag fluctueren. Dat betekent een hoog peil in het voorjaar en een lager peil in het zomerseizoen. Het waterpeil komt dan medio augustus 10 cm lager te liggen terwijl het vaarseizoen nog volop gaande is. De gedachte is dat dit beter is voor de natuur: er zou extra rietgroei ontstaan. Een gezamenlijke lobby van HISWA Vereniging, ANWB, Watersportverbond en RECRON zorgde ervoor dat het plan werd uitgesteld. 60 miljoen euro omzetverlies HISWA Vereniging becijferde de gevolgen van voor de jachthavens en jachtbouwbedrijven. “Als Rijkswaterstaat het plan toch doorzet, pakt dat slecht uit voor onze leden. Het brengt ruim 20% van de klanten met dieper stekende zeiljachten in de problemen. Als boten lastiger in en uit de havens kunnen komen betekent dit een omzetverlies van maar liefst 60 miljoen euro per jaar bij jachthavens, jachtservicebedrijven, horeca en middenstand. Ook megajachtbouwers die gebruik maken van de hoofdvaargeulen zitten niet te wachten op een lager waterpeil. Ze moeten extra drijfvermogen aanbrengen bij de nieuwbouwjachten en dit brengt hoge kosten met zich mee. Daarnaast brachten we ook alle ondiepe vaargeulen en watersportgebieden in kaart. Hierdoor ontstaat een compleet beeld van de omvang van de problematiek. De kosten voor extra grootschalig baggerwerk en de aanpak van waterplanten worden op basis van deze data geraamd op tenminste 30 miljoen euro”, aldus Jan Ybema, regiomanager Noord bij HISWA Vereniging. “Een hoger peil in het voorjaar wordt sowieso lastig in verband met vaste bruggen zoals de Hollandse brug.” Berekenen van baggerkosten Martijn Dinant is lid van de regiocommissie van HISWA Vereniging en eigenaar van Lelystad Haven. Zijn bedrijf wordt ernstig gedupeerd als Rijkswaterstaat het plan doorvoert. “Het is erg belangrijk om nu harde afspraken te maken met Rijkswaterstaat. Veel toegangsgeulen in het IJsselmeergebied zijn nu al te ondiep met alle gevolgen voor de bereikbaarheid van onze jachthavens. Dit hebben we samen met collega-jachthavendirecties aan Rijkswaterstaat uitgelegd. Het is van belang dat Rijkswaterstaat exact gaat berekenen om hoeveel terugkerende baggerkosten het straks gaat en hoe ze dit gaat financieren en uitvoeren voordat een nieuw peilbesluit van kracht wordt. Gebeurt dit niet, dan stemmen we nooit in met het nieuwe peilbesluit.” In het najaar 2017 wordt een definitief besluit verwacht. HISWA Vereniging houdt continu een vinger aan de pols. 16 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Nederlandse superjachtcluster versterkt positie Ontwikkeling Het Nederlandse superjachtbouwcluster versterkte zijn positie in 2015 en laat tevens in 2016 wederom gunstige cijfers zien. Volgens het jaarlijkse Superyacht IQ-rapport leverden de Nederlandse jachtwerven in 2016 18 superjachten op met een totaalwaarde van 927 miljoen euro. Hiermee heeft Nederland een mondiaal marktaandeel van 21,6% in waarde binnen de categorie ‘jachten boven de 30 meter’. Daarnaast konden de Nederlandse werven tevens 18 opdrachten noteren. Het Nederlandse superjachtcluster had in 2015 een recordjaar met de lancering van 22 luxe jachten met een totaalwaarde van 1,18 miljard euro. Niemand verwachtte dat de cijfers voor 2016 net zo hoog zouden zijn. Volgens Export Manager Jeroen Sirag van HISWA Holland Yachting Group moeten de recente cijfers worden geplaatst in het kader van markttrends op lange termijn. “Het vergelijken van een specifiek jaar met het voorgaande jaar geeft geen goed beeld van de markt, aangezien de cyclus van superjachtopdrachten en -opleveringen geen lineair patroon volgt. De recordcijfers van 2015 lieten zien dat opdrachten al enkele jaren eerder waren toegenomen. Als Deze ontwikkeling in het Nederlandse marktaandeel van waarde in mondiale opleveringen, onderstrepen wat Sirag stelt. Het aandeel is namelijk toegenomen van 17,7% in 2014 tot 21,6% in 2016, waarbij het aandeel van 30,7% in 2015 een duidelijke uitschieter was. Leden van HISWA Holland Yachting Het Nederlandse marktaandeel is toegenomen van 17,7% in 2014 tot 21,6% in 2016. je de laatste cijfers vergelijkt met die van twee jaar geleden – een toename in waarde van 662 miljoen euro in 2014 naar 927 miljoen euro in 2016 – dan is het duidelijk dat het merendeel van de vooraanstaande Nederlandse werven de groei geleidelijk voortzet. Daarnaast versterken zij de positie als onbetwiste favoriet onder eigenaars met de allerhoogste eisen.” Group die jachten langer dan 30 meter bouwen – Amels, Claasen Shipyards, Feadship, Hakvoort Shipyard, Heesen Yachts, Moonen Shipyard, Mulder Shipyard, Oceanco, Royal Huisman, Storm Yachts en Vitters Shipyard – zijn ieder marktleiders binnen de eigen niche. De leden vertrouwen decennialang op de ervaring binnen de sector. www.hollandyachtinggroup.com HISWA MAGAZINE 3 17

ONDERNEMERSNIEUWS Koninklijke onderscheidingen voor HISWA-prominenten Maar liefst drie HISWAprominenten ontvingen op woensdag 26 april jl. een hoge koninklijke onderscheiding. André Vink, voormalig directeur HISWA lid of bestuurder van onder andere Nederland Maritiem Land, Stichting Waterrecreatie Nederland, Stichting Dienstverlening RECRONHISWA, NORT-projecten voor Door zijn verdienste groeide HISWA uit tot een professionele brancheorganisatie die de professionele ondernemers in de jachtbouw en watersport verenigt. Vereniging en Marjan Brouwer, mede-eigenaar van Jachthaven Stenhuis in Aalsmeer en oud HISWA-bestuurslid, werden gedecoreerd als Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Paul Boomsma, erelid van HISWA Vereniging werd onderscheiden als Officier in de Orde van Oranje Nassau. ondernemers in recreatie en watersport en het klassebureau Register Holland. Door zijn verdienste groeide HISWA uit tot een professionele brancheorganisatie die de professionele ondernemers in de jachtbouw en watersport verenigt. André ontving vorig jaar al de watersportoorkonde ‘De Gouden Waterhoen’ van Amsterdam RAI. Op 1 juli a.s. gaat André met pensioen. Paul Boomsma: nationaal en internationaal actief André Vink: ruim 30 jaar passie voor watersport André Vink maakte zowel als directeur van HISWA Vereniging als ook buiten zijn werk zich verdienstelijk voor de watersportindustrie op nationaal niveau. Zo was André initiatiefnemer en aanjager van projecten en samenwerkingsverbanden die van belang zijn voor de watersportindustrie. Ruim 20 jaar geleden was hij mede-initiatiefnemer van het VNO-NCW platform Gastvrij Nederland. Ruim 33 jaar was André lid van de HISWAtentoonstellingscommissies. Tevens was hij vele jaren actief als 18 Paul Boomsma was betrokken bij de oprichting van HISWA als branchevereniging en hij was jarenlang internationaal actief voor de watersportsector. Paul was van 1975 tot half 2016 bestuurslid van ICOMIA, de internationale koepel van watersportbrancheorganisaties. Paul verrichtte meerdere buitengewone verdiensten. Zijn eerste echte wapenfeit was de verzelfstandiging van ICOMIA, die oorspronkelijk deel uitmaakte van de Ship and Boat Builders National Federation. Van 1975 tot 1985 was hij penningmeester van HISWA Vereniging en was hij betrokken bij het fusieproces van HISWA met de afdeling watersport van BOVAG. In 2015 werd Paul benoemd tot Erelid van HISWA Vereniging en hij ontving van HISWA in 2016 het Gouden Anker voor zijn internationale inzet. Sinds 2014 is Paul interim-directeur van de HMM Exhibitions BV, die verantwoordelijk is voor de organisatie en exploitatie van HISWA te water. Marjan Brouwer-Stenhuis: grote inzet voor de regio Marjan Brouwer-Stenhuis, mede eigenaar van Jachthaven Stenhuis uit Aalsmeer, verrichtte veel promotie van de watersportsector in Aalsmeer. Marjan was jarenlang bestuurslid van de Stichting Westeinderpromotie. Ze is de bedenker van de zogenaamde ‘waterkaart’, de onmisbare plattegrond van het Westeinderplassengebied. Voor HISWA Vereniging was ze lang landelijk actief als lid van de CAO-commissie en als bestuurder van de HISWA-regio Hollandse Plassen. Daarvoor was Marjan in december 2016 al onderscheiden als Lid van Verdienste van HISWA Vereniging. HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Op naar HISWA 3.0 Op 11 mei jl. vond onder leiding van Next2Company een strategische sessie tussen leden, bestuur en medewerkers van HISWA Vereniging plaats. Centraal stond de koers van HISWA Vereniging voor de komende jaren, oftewel hoe zit HISWA 3.0 eruit? Uit de sessie kwam naar voren dat naast ondernemers en consumenten ook werknemers een steeds belangrijkere doelgroep vormen. De belangrijkste propositie luidt dan ook: het HISWA-merk biedt in de toekomst meer toegevoegde waarde voor ondernemers, consumenten én werknemers. Op basis van dit uitgangspunt wordt momenteel het strategische plan verder uitgewerkt. Op de Algemene Ledenvergadering aan het eind van het jaar wordt het plan aan alle leden gepresenteerd. Nieuw: Topsector Water en Maritiem Tijdens het maritieme innovatie event ‘Blauwe Toekomst’ op het ss Rotterdam onthulde Hans Huis in ’t Veld, boegbeeld van de Topsector Water, dat de officiële benaming van de Topsector Water aangepast wordt naar Topsector Water en Maritiem. Dit zorgt voor extra borging en zichtbaarheid van de maritieme sector binnen de topsector. Er was onder andere een inspiratielezing van Matthieu Borsboom. Hij duidde Nederland aan als een land dat onvoldoende beseft hoe sterk wereldwijd zijn naam als maritieme natie is. Er zijn volop kansen voor een ‘blauwe toekomst’ door strategische keuzes te maken en samenwerking te zoeken. Tijdens workshoprondes spraken de deelnemers met elkaar over energiedragers, winnen op zee, het digitale schip, veiligheid en security, productiematerialen en life cycle, een uitdaging voor het realiseren van een schone oceaan. Het event werd afgesloten met acht pitches, waarin bedrijven en kennisinstellingen hun ideeën en plannen voor samenwerking presenteerden. www.tkimaritiem.nl Super Yacht Guide verschenen Speciaal voor het superjachtcluster – werven en toeleveranciers – maakte HISWA Vereniging de Super Yacht Guide. De brochure geeft een update van wat HISWA Vereniging doet op het gebied van innovatie, export, human capital en wetgeving voor de Nederlandse superjachtbouw. Betreffende leden ontvingen deze maand het handige naslagwerk in de bus. HISWA MAGAZINE 3 19 1 Super Yacht Guide Update Nederlandse superjachtbouw HISWA Vereniging, juni 2017 HV17 Super Yacht Guide def.indd 1

www.roodberg.com Fixed Cranes Roodberg P: +31 (0) 513 52 13 13 E: info@roodberg.nl Improve your boathandling

COLUMN Trots op Holland Holland is een sterk merk. Met een merkwaarde van 800 miljoen dollar staat Holland in de top 10 van landen met een hoge merkwaarde. Nederland is als ultiem waterland een superjachtbouwland. Met de hoogste dichtheid van vaarwegen, watersportbedrijven en maritieme kenniscentra zijn we een yacht valley waar andere landen jaloers op kunnen zijn. Nederland is een volwassen watersportland. Onze economie trekt meer aan dan eerst was voorspeld. Dat is goed nieuws. De watersport maakte in 2016 een kleine groei door, maar een spurt van de verkoop van grotere boten in eigen land is niet zonder meer te verwachten. Dus moet de blik óók naar buiten. Ruim 80 HISWA-leden werken al samen met de ingrediënten Oranje, Holland, HISWA en Yachts in marketingcampagnes met titels als ‘Think Yachts, Think Holland’ en ‘Yachts Holland, Beyond Sailing’. In dichtbij en ver weg gelegen landen. Van Duitsland tot Amerika. Van beurspresentaties tot journalistenbezoeken, van handelsmissies tot online campagnes. En dat werkt goed. Door het collectief is het goedkoper en effectiever. Zeker handig voor start ups op het gebied van export. Ondernemen is immers grenzeloos. En we mogen best wat trotser zijn op onze sector en op Holland. Doet u mee? Geert Dijks Directeur HISWA Vereniging Innovatie: voorwaarde voor een gezonde toekomst De wereld om ons heen verandert en dat vraagt van ons allemaal dat we inspelen op deze veranderingen. Innovatie van onze branche is een belangrijk thema. Zijn we in staat als watersportindustrie de ontwikkelingen bij te houden en zo aan te sluiten op wat de markt van ons vraagt? HISWA is zich bewust van het belang van innovatie en ondersteunt daarom haar leden op tal van terreinen. Van groot belang is het opleiden en trainen van medewerkers die werkzaam zijn in de watersport. Daarom investeren we in opleidingstrajecten samen met scholen en instellingen. Onder HISWA MAGAZINE 3 andere op het gebied van techniek. We adviseren bedrijven met betrekking tot hun scholingsbehoeften en investeren in duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Want goede en gemotiveerde vakmensen zijn een must voor de toekomst van onze sector. Maar ook op andere terreinen vervult HISWA een belangrijke initiërende rol. We behartigen uw belangen optimaal. Voortdurend zijn we in gesprek met overheden en waterschappen in gesprek. Onlangs nog konden we het peilbesluit IJsselmeer kunnen uitstellen. Vorige week dachten we met een aantal leden na over de ontwikkelingen die op onze branche afkomen en hoe we daarop moeten reageren. Het was een inspirerende strategische sessie met bouwstenen voor HISWA 2021. Innovatie is geen vrijblijvende optie, het is een belangrijke driver om ook morgen succesvol te zijn als ondernemer. Peter Brussel Algemeen voorzitter HISWA Vereniging 21

Over de grens Contest Yachts kijkt positief terug op 2016, met onder meer de bouw van de eerste Contest 67CS. Ondernemen zonder grenzen is het jaarthema van HISWA Vereniging. De superjachtbouw, onder de vlag van HISWA Holland Yachting Group, heeft een vooraanstaande positie op de internationale markt. Watersportbedrijven die zich in Nederland richten op buitenlandse gasten kijken ook over grenzen heen. Wat zijn de trends en waar liggen kansen? Tekst: Lisette Vos Wie het over export heeft, kijkt al snel naar de superjachtbouw. Uit het persbericht over de jaarcijfers van vorig jaar blijkt dat het Nederlandse superjachtcluster over de grens goed blijft presteren. In 2015 had het cluster een recordjaar met de lancering van 22 luxe jachten met een totale waarde 1,18 miljard euro. Vorig jaar bleven de Nederlandse jachtwerven iets achter, toch leverden zij 18 superjachten op met een totale waarde van 927 miljoen euro. Mondiaal had Nederland vorig jaar een marktaandeel van 22 21,6 procent in de categorie ‘jachten boven 30 meter’. In 2014 lag dat percentage op 17,7 procent. Mondiale marktrends De cijfers van de superjachtbouw over 2016 vallen des te meer in positieve zin op, omdat de maritieme sector als geheel in zwaar weer verkeert. Een verklaring is dat de superjachtbouw minder afhankelijk is van de conjunctuur: kopers van een superjacht zijn miljardairs die niet snel last hebben van een economische crisis. Het betekent echter niet dat de Nederlandse jachtwerven en toeleveranciers op hun lauweren kunnen rusten, aldus exportmanager Jeroen Sirag van HISWA Holland Yachting Group. “We moeten de mondiale markttrends goed in de gaten Jeroen Sirag HISWA MAGAZINE 3

liggen kansen houden. Een paar jaar geleden waren bijvoorbeeld alle pijlen op Rusland gericht. Dat ligt nu weer anders.” Contest Yachts uit Medemblik – één van de leden van HISWA Holland Yachting Group - kijkt positief terug op 2016, met onder meer de bouw van de eerste Contest 67CS. Tachtig procent van de omzet van de jachtbouwer is afkomstig van buitenlandse klanten. Volgens directeur Arjen Conijn van Contest Yachts vraagt de exportmarkt om een actieve inzet, waardoor je als bedrijf niet afhankelijk bent van één specifieke markt. “Je moet alert zijn en in de gaten houden waar zich kansen voordoen. Dat is het spel. Nu gaat het in Rusland en Turkije wat minder. En komt Amerika weer meer op. Dat heeft bijvoorbeeld met de valuta te maken. En Het interieur van de Contest 67CS. we zien kansen in opkomende markten, zoals in Azië.” Arjen Conijn HISWA MAGAZINE 3 Helft gasten is Duits Waar de leden van HISWA Holland Yachting Groep – en ook HISWA Orange Yachting Group - zich vooral op de internationale markt begeven, kijken andere HISWAleden op hun manier over grenzen heen. Voor het verhuurbedrijf Friesland Boating in Sneek en Koudum is de omzet voor tweederde afkomstig van buitenlandse gasten. Circa de helft van álle klanten komt uit Duitsland. Volgens manager Gerben Zwerver van Friesland Boating ligt het buurland op een acceptabele afstand, waardoor Duitse gasten voor een weekeinde naar Friesland rijden. Bijkomend voordeel: Duitsers komen graag terug als het bevalt. Zwerver: “Zij willen dat de verhuur niet complex is. Ik zeg altijd: ‘Ik verkoop vaarvakanties, geen reglementen.’” Eén keer in de paar jaar heeft het Friese verhuurbedrijf een stand op Boot Düsseldorf om klanten te verleiden naar Friesland te komen. Verreweg de meeste nieuwe gasten (90 procent) weten Friesland Boating echter te vinden via internet. Volgens Zwerver is het van groot belang dat het bedrijf bij de zoekresultaten in Google bovenaan staat. “Nieuwe klanten zijn belangrijk, maar op herhaalgasten bouw je een bedrijf. Niet op een klant die een keer een boot wil huren.” Zwerver gaat met de tijd mee om (buitenlandse) klanten te blijven bedienen. Sinds september vorig jaar is hij directeur van Elfsteden Vaarvakanties BV die investeert in elektrisch varen. In samen23

Elektrisch varen in Friesland moet nieuwe buitenlandse klanten trekken. werking met het fonds Schone Energie Friesland bouwt dit bedrijf verouderde houseboten uit de vloot van Friesland Boating om tot elektrische vaartuigen, van alle gemakken voorzien. De elf boten krijgen elk een plaatsnaam van de Elfstedentocht. Elektrisch varen trekt nieuwe klanten en doelgroepen aan die in alle rust van de natuur willen genieten, zonder geluid van de motor. Volgens Zwerver spreekt elektrisch varen Duitse gasten aan. “Zij zijn al verder met duurzaamheid. Duitsers zijn eerder bereid om voor hogere huur van een nieuwe moderne elektrische boot te betalen.” Samenwerking Evofenedex HISWA Vereniging neemt verder initiatieven om kansen op de exportmarkt onder alle leden onder de aandacht te brengen. Eén van de concrete acties is de voorgenomen samenwerking 24 met Evofenedex, de vereniging die bedrijven in de export (en logistiek) ondersteunt. Volgens programmamanager Peter van Rheenen van Evofenedex lopen veel bedrijven – in álle branches - letterlijk tegen grenzen aan. De regelgeving, zoals de Douanewetgeving, is complex en verandert regelmatig. “Wij adviseren onze leden hoe zij de kosten voor export zo laag mogelijk kunnen houden. En wij helpen onze leden om risico’s te beperken, bijvoorbeeld door de aansprakelijkheid bij vervoer van het product naar het buitenland goed vast te leggen.” Evofenedex biedt circa 15.000 leden kennis en advies, waaronder Martin Bloem Peter van Rheenen HISWA MAGAZINE 3

bedrijven uit de maritieme sector. In samenwerking met HISWA Vereniging wil de vereniging een basiscursus export voor HISWA-leden opzetten. Dit jaar staan twee lezingen bij HISWA Vereniging op de agenda, waarin Van Rheenen onder meer de valkuilen van de export benoemt. “Bij veel bedrijven die internationaal ondernemen is de kennis nog onvoldoende, terwijl zij de valkuilen wél kunnen omzeilen. Een voorbeeld? Een bedrijf moet een exportproduct voor de douane classificeren. Als je voor de verkeerde categorie kiest, loop je de kans dat je te veel moet betalen.” Trends in export Evofenedex volgt de ontwikkelingen op de exportmarkt op de voet. De administratieve lastendruk voor exporteurs en het gelijke speelveld tussen landen in Europa blijven actuele thema’s. Recent is het vrijhandelsverdrag CETA tussen Europa en Canada vastgelegd. Dat betekent onder meer dat Nederlandse bedrijven in Canada geen invoerheffing hoeven te betalen. Of het verdrag TTIP met de Verenigde Staten doorgaat, is onzeker. En ieder jaar houdt Evofenedex een onderzoek naar de trends, knelpunten en verwachtingen in de Nederlandse export. Uit het rapport Trends in export 2017 blijkt dat terugkerend protectionisme, de Brexit De Honorair Consul Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden bezoekt HISWA Holland Yachting Group op de Monaco Yacht Show. en opkomende markten, zoals Iran, voor exporteurs belangrijke thema’s zijn. Voor het Nederlandse maritieme cluster is de exportmarkt van groot belang. Volgens de Maritieme Monitor 2015 gaat het om ca. 22,5 miljard euro, dat is tweederde van de totale omzet. De Trade Council van Nederland Maritiem Land, de netwerkorganisatie waarin HISWA Vereniging is vertegenwoordigd, zet zich in om de wereldwijde afzetmarkt voor maritieme bedrijven te vergroten. Daarvoor heeft de Trade Council onder meer drie maritieme hotspots aangewezen: Zuidoost-Azië, de Arabische Golf (inclusief Iran) en de Golf van Mexico (inclusief Houston). “Binnen die hotspots bekijken we waar kansen liggen voor bijvoorbeeld de superjachtbouw”, aldus voorzitter Sander Vergroesen van de Trade Council, in het dagelijks leven directeur van brancheorganisatie IRO voor bedrijven in de offshore. HISWA MAGAZINE 3 25

gaat iedereen. Singapore is een heel ander verhaal. We kunnen daar als collectief proeven of die markt nieuwe mogelijkheden biedt.” Strategische beurzen en handelsmissies De Trade Council spant zich vooral in om deelname aan strategische beurzen en handelsmissies in het buitenland te ondersteunen. Vanuit de Topsector Water, waarin het bedrijfsleven en de overheid samen optrekken, is geld beschikbaar voor exportpromotie. Volgens voorzitter Vergroesen van de Trade Council is de bijdrage vanuit de Topsector Water voor de maritieme sector nog beperkt. Toch kunnen kleine bedragen net het verschil maken, stelt hij, vooral voor MKB-bedrijven die geen ruim budget hebben om aan te haken. “En we kunnen op een beurs net iets extra’s doen, bijvoorbeeld een receptie met de ambassadeur op een representatieve locatie. Het is belangrijk om goed voor de dag te komen.” HISWA Holland Yachting Group ontving vanuit Topsector Water subsidie voor een strategische beurs, zoals recent voor de Monaco Yacht Show. Andere beurzen waar de superjachtbouw zich collectief presenteert zijn de Fort Lauderdale Boat Show in Florida en de Miami International Boat Show. HISWA Holland Yachting Group ging in 2014 ook 26 mee op handelsmissie naar China, in gezelschap van Koning Willem Alexander. Daarnaast bouwt exportmanager Jeroen Sirag namens HISWA Holland Yachting Group aan een eigen netwerk in opkomende markten, zoals in Azië. “Zo hebben wij lokaal contact met de consul- generaal van Singapore, rondom de Singapore Yacht Show. Dat is een ideale locatie om de markt in Azië verder te verkennen.” Volgens Conijn van Contest Yachts kunnen superjachtbouwers onder de vlag van HISWA Holland Yachting Group nieuwe markten verkennen, waar zij als zelfstandig bedrijf niet snel voet aan de grond krijgen. “Naar Boot Düsseldorf Meer informatie Evofenedex www.evofenedex.nl Topsector Water, kernteam Export & Promotie www.topsectorwater.nl/home/exportpromotie Nederland Maritiem Land, Trade Council www.maritiemland.nl/trade HISWA Holland Yachting Group www.hollandyachtinggroup.com HISWA MAGAZINE 3 Lobby naar Den Haag Martin Bloem van het kernteam Export & Promotie van Topsector Water, in het dagelijks leven werkzaam bij adviesbureau Marstrat, benadrukt het belang van de superjachtbouw voor de exportpromotie. Zijn taak in het kernteam is om de bijdrage vanuit de overheid aan de maritieme sector te vergroten. “Dat is nog best lastig. Met het nieuwe kabinet hopen we op een nieuwe koers”, stelt hij. Bloem doet daarbij een oproep aan alle HISWA-leden die actief zijn in de superjachtbouw om zich te laten horen. “Niet alleen op handelsmissies en beurzen in het buitenland. Maar ook richting de politiek. De superjachtbouw is het paradepaardje van de maritieme sector. Onze sector is in Den Haag nog vrij onbekend. We verdienen beter.”

Internationaal ondernemen begint bij HISWA Weten wat het consumentenvertrouwen in Duitsland is? Of de economische groei in Azië? Hoe uw kansen liggen in Kroatië? Hoe het internationaal geregeld is met BTW? Alle exportinformatie die u zoekt, vindt u bij HISWA. Van marktcijfers tot en met Engelstalige algemene voorwaarden. Onze exportinformatie is gratis en exclusief toegankelijk voor HISWA-leden. Nog geen HISWA-lid? Bel dan 020 705 14 02 voor meer informatie. WWW.HISWA.NL/EXPORT

Het onderzoek van CELTH (Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality) gaat voor TCN en de chartervaart zijn vruchten afwerpen in de komende jaren: het onderzoek wordt omgezet in een beleidsplan. Vijf charterkantoren en circa 150 schippers sluiten zich vanaf juli 2017 aan bij HISWA Vereniging. Het sterke HISWA-merk en de kwaliteiten als lobby en marketing van HISWA worden vanaf dat moment ook voor de chartervaart ingezet. Tekst: Evert Bruinekool Gastheerschap op de Hoge Wier tijdens Sail Amsterdam. De Hoge Wier bij Volendam. Chartervaart 28 HISWA MAGAZINE 3

Het onderzoek, ‘De toekomst van de traditionele chartervaart: van bootverhuur naar zeilcruise’, was bedoeld om in de toekomst een hoger rendement voor de chartervaart te genereren. “Echt nodig”, volgens Pouwel Slurink, voorzitter van de Traditionele Chartervaart Nederland (TCN). Toen enkele jaren geleden Den Haag de btw wilde verhogen, liep de chartervaart tegen zijn grenzen aan en ontstond het idee dat het roer om moest. Volgens Slurink maakte dit twee zaken duidelijk: “Wij zijn onzichtbaar in de economie en er lobbyt niemand voor ons. We komen zelfs niet voor in de cijfers van het CBS. Vervolgens moesten we een passende organisatie vinden om het proces in gang te zetten. Maar wel één waar de chartervaart zich bij thuis kon voelen.” Sterke organisatie De zoektocht naar een organisatie met organisatievermogen en kennis begon. “HISWA Vereniging heeft beide en werkt niet op onderbuikgevoel, maar louter met feitenkennis”, vertelt Slurink. Er waren diverse organisaties waar de chartervaart zich bij kon aansluiten. “HISWA stak er vanwege de kennis en het brede netwerk ver bovenuit. HISWA zit al in overlegorganen die ook voor ons van belang zijn.” Lid worden van het sterke merk HISWA was de volgende logische stap voor TCN en charterschippers. Het onderzoek is de basis van het beleidsplan voor de komende drie jaar. Over drie jaar komt er een evaluatie door de scheepseigenaren en TCN. De wens bij de toetreding van de TCN aangesloten scheepseigenaren was echter wel dat andere individuele scheepseigenaren zich later moesten kunnen aansluiten. Ofwel: samen sterk. De chartermarkt bestaat uit 278 boten die met meer dan twaalf personen charteren in het IJsselmeergebied. Versterkende wisselwerking Lid worden van HISWA was verstandiger dan zelf het wiel gaan uitvinden. “Er is een grote wisselwerking tussen TCN en HISWA mogelijk voor de toekomst”, vertelt Slurink. “Chartervaart is immers een laagdrempelige mogelijkheid om kennis met watersport te maken.” De wisselwerking maakt het mogelijk dat mensen later een boot gaan kopen of zeilervaring opdoen bij de chartervaart. Dit sluit weer naadloos aan bij de campagne Welkom op het water. “Wij horen immers ook bij de waterrecreatie.” Beleidsplan De negen actiepunten die omgevormd worden tot een beleidsplan, zijn: positionering van het imago en naamsbekendheid, de ondernemende gastheer, sluit aan bij HISWA HISWA MAGAZINE 3 29

kennis over de gasten en het schip, de schipper- en marktcombinaties. Daar horen ook bij: samenwerken om kosten te besparen door gezamenlijke inkoop en ook gezamenlijk voordeel halen uit een garantiefonds en het waarborgen, door bijvoorbeeld certificering. “Wij zijn de meest laagdrempelige vorm van watersport in Nederland. Het heeft mij altijd verbaasd dat wij nog niet aangesloten waren bij de grootste watersportbelangenorganisatie HISWA en dat verandert nu.” (schipper-eigenaar Maarten van Nieuwland) Veel van de charterschepen stammen uit de tweede industriële revolutie, het verzilveren van het erfgoedkarakter is dan ook een belangrijk punt voor het beleid. De boten hebben Nederland immers groot gemaakt. Tot slot: nieuwe instroom, bedrijfsopvolging, doorverkoop en tools met instrumenten voor de boekingskantoren. Met veel van deze punten is HISWA al actief voor de witte verhuurvloot. Geschillenregeling Aan nieuwe Algemene Voorwaarden wordt inmiddels gewerkt. De TCN- en HISWA-voorwaarden blijven bijna gelijk. Het belangrijkste verschil is de geschillenregeling. De bij HISWA aangesloten schippers maken gebruik van aantrekkelijkere regels voor de consument. Om gebruik te kunnen maken van de voorwaarden- en geschillencommissie moeten scheepseigenaren wel lid worden van HISWA Vereniging. De TCN-kantoren zijn volwaardig lid en voor scheepseigenaren is er een speciaal lidmaatschap opgezet. Maarten van Nieuwland, eigenaar Groninger Tjalk Res Nova uit 1895. Pouwel Slurink, TCN-voorzitter en directeur Naupar.

d e a i g a r e c c r e r a t s i f j e l • v e Al 40 jaar uw recreatiespecialist in héél Nederland! 18.000 professionals in de watersportindustrie bereiken? Adverteer in HISWA Magazine. Meer informatie: Frank van Gils f.gils@roskammedia.nl 0653 888 266 Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars: dé makelaar met landelijke dekking! Neem vrijblijvend contact op met Adri Mijnheer, Henk-Jan Kruidenier, Rianne Jansen of Kirsten Smidt F.A. Molijnlaan 28 Postbus 8 • 8070 AA Nunspeet T (0341) 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl www.vandeloosdrechtrbm.nl r Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 24, nummer 3, juni 2017 magazine MA G A Z I NE Update antifouling Welke biocidevrije alternatieven zijn er? Chartervaart sluit aan bij HISWA Vereniging 150 nieuwe leden aan boord Thema: Export Over de grens liggen kansen WA Magazine 3 2017 170x240 v4.indd 1 20-06-17 13:22 b i e r e t • w a e t r e u r s i s p o r • t l e • Groter in vraag & aanbod!

Zilte schipper Verschillende antifoulings met verschillende werkzame stoffen boeken heel uiteenlopende resultaten in het tegengaan van aangroei in zout water, blijkt uit studies van het Britse Centre for Marine Biofouling and Corrosion. Goed werkende antifouling voor jachten op zout water is niet meer toegelaten in Nederland. Het college dat de verf toelaat, wil in de overgang naar Europese regelgeving voorop lopen bij het toepassen van regels die pas over enkele jaren in Europa gelden. Jachtservicebedrijven weten niet meer wat ze hun klanten moeten aanbevelen, individuele watersporters kopen niet toegelaten verf in het buitenland. HISWA Magazine ging op onderzoek uit. Tekst: Hans Buitelaar 32 “Wij smeren geen antifouling die niet in Nederland is toegelaten,” maakt Art Hiddinga van Seaport Sailing Yachts duidelijk. Het verkoopkantoor van zeegaande zeiljachten aan het zoute water van Marina Seaport IJmuiden heeft ook een jachtserviceafdeling. “Maar we hebben daardoor wel een probleem. We gebruiken nu de antifouling die het best presteert voor jachten die in zout water liggen en die nog wel is toegelaten. Maar die is niet zo goed als verven die tot vorig jaar nog wel gebruikt mochten worden. We verkopen zoveel mogelijk donker gekleurde antifouling: witte antifouling is aantrekkelijker voor een zeediertje om zich op te nestelen dan een donkere kleur. Toch blijft de onontkoombare conclusie: nu de goed werkende antifouling niet meer mag worden toegepast, hebben onze klanten meer aangroei aan hun jacht.” Los van realiteit “De regels die nu worden gehanteerd, sluiten niet aan op de realiteit van de watersport,” vindt Jeroen van den Heuvel van HISWA Vereniging. “Het CTGB (College voor Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden) heeft de regels wel juridisch goed geregeld, maar HISWA MAGAZINE 3

kampt met aangroei CTGB laat op zout water werkzame antifouling niet meer toe niet gelet op de noodzaak om jachten afdoende tegen aangroei te beschermen. Vooral voor jachten die op zout water varen en een ligplaats hebben, is nu geen goed werkende antifouling meer toegelaten in Nederland.” Harmonisatie Beleidsmedewerker biociden Jan Willem Andriessen van het CTGB geeft een verklaring voor de veranderende regels en voor het niet meer toelaten van sterk koperhoudende aangroeiwerende verven. “De reden is de harmonisatie van de verschillende regels van lidstaten naar een eensluidend systeem voor de hele EU.” Al in 1998 is in Europees verband de Biocidenrichtlijn aangenomen, in 2013 gevolgd door de Biocidenverordening. Ondanks die wetten, was Nederland lange tijd een van de weinige landen in de EU waar regels werden gesteld aan de toelating van aangroeiwerende verf. De andere landen Daarnaast maken we onderscheid voor verven die bedoeld zijn voor gebruik door professionele schilders en doe-het-zelvers, en kijken we of de fabrikant het product bedoeld heeft voor gebruik op HISWA Vereniging wil een andere manier van indelen en beoordelen van aangroeiwerende middelen. moeten dat ook gaan doen, want de Biocidenverordening geldt ook daar. Nu wordt gewerkt aan het opstellen van een systeem van toelatingen voor heel Europa. Andriessen: “Om te komen tot een werkbaar systeem willen we het aantal verschillende categorieën verven beperken. Schepen zijn ingedeeld in beroepsvaart of pleziervaart, waarbij een pleziervaartuig korter is dan 24 meter en gebruikt wordt voor recreatie. zoet of zout water, of beide. Bij de beoordeling bekijken we de werkzaamheid van een middel en de schadelijkheid ervan voor mens en milieu. Voor de categorie pleziervaartuigen realiseren we ons dat deze jachten veel vaker stil liggen in een haven dan beroepsvaart. We kijken naar de mate van uitlogen van de verf en de belasting voor het milieu die daardoor ontstaat – en beoordelen ieder aangroeiwerend middel op Aangroei tegengaan kan ook met biocidevrije verven die door hun ondoordringbaarheid het nestelen van waterorganismen tegengaan, zoals hier de gladde nano-coating nC400 protect. HISWA MAGAZINE 3 Dat verschillende soorten aangroeiwerende verf niet dezelfde bescherming bieden, wordt bij de walstaling in de winter goed duidelijk. 33

Coppercoat, een laag epoxy met kopervijlsel, is een permanente bescherming van het onderwaterschip die glad afwerkt en geen biociden in het water loslaat. Wel zorgen de blootliggende koperdelen voor ionisering in het water, wat ook schadelijk is voor de marine-ecologie. basis van de normen die in de Biocidenverordening zijn gesteld. De regels zijn er al. Nu moeten de fabrikanten voor hun middelen een toelating aanvragen op basis van de Europese verordening.” Zoute havens De categorie ‘antifouling voor pleziervaartuigen op zout water’ bestaat niet, blijkt uit de uiteenzetting van Andriessen. Toen het CTGB alle jachten en de aangroeiwerende verven daarvoor in categoriën indeelde, oordeelde het dat de meeste jachten zowel op zoet als op zout water komen. Met die overweging is een probleem ontstaan voor ligplaatshouders in de 10 jachthavens op de Waddeneilanden, twee aan de Eems, drie in Den Helder, in IJmuiden, Scheveningen, Rotterdam, Brielle, Nu de goed werkende antifouling niet meer mag worden toegepast, hebben klanten meer aangroei aan hun jacht. Antifouling voor pleziervaartuigen moet voldoen aan de eisen voor zowel zoet als zout water. Daarmee zijn de antifoulings met afdoende werkzaamheid voor zout water niet meer toegelaten. 34 zes op het brakke water van het Haringvliet, elf jachthavens aan de Grevelingen, negentien rond de Oosterschelde en het Veerse Meer, twee in Vlissingen en nog zes aan de oevers van de Westerschelde. Het aantal jachten dat (bijna) altijd op zout water ligt, loopt in de duizenden. Anders beoordelen “De afgelopen jaren waren antifoulings toegelaten met afdoende werking, maar hoog koperhoudende verven zijn dit jaar verboden,” constateert Van den Heuvel. “De situatie is onduidelijk. We hebben bij het ministerie aangedrongen op duidelijke communicatie. Dat heeft als resultaat dat Waterrecreatie Nederland een Helpdesk Antifouling heeft opgezet. We willen een andere manier van indelen en beoordelen van de aangroeiwerende middelen. Het lijkt erop dat het CTGB zich inzet om de criteria die zij hanteren, op HISWA MAGAZINE 3

Biocidevrije alternatieven Planten en dieren die in het water leven worden belemmerd om op de romp van een jacht te nestelen door gebruik van gif. De actieve bestanddelen tegen aangroei in antifouling worden aangeduid als biociden. Deze lossen op in het water. Om de natuur tegen een overdaad hiervan te beschermen, toetst het CTGB of de aangroeiwerende verf aan milieu-eisen voldoet. Gelukkig zijn er ook alternatieven: aangroeiwerende middelen waarvan de werking op iets anders berust dan gif. Deze middelen mogen in Nederland op zoet en zout water worden toegepast. Bij al deze middelen gaat het erom ervoor te zorgen dat de planten en diertjes zich niet kunnen nestelen. De werking verschilt. Het meest voorkomend is het maken van een zo harde en dichte laag onder de boot, dat niets eraan hecht. Op siliconenbasis is er Neosil. Dit vormt een gladde laag siliconencoating onder de romp. Deze werking benutten ook Bioclean en Biocleam Plus van CMP. Daarnaast ontwikkelden International en Voss Chemie op basis van siliconen de aangroeiwerende coatings Intersleek en Haifischhaut. Beiden vormen een wat bobbelige en korrelige laag onder de romp, waarbij het siliconenoppervlak hechting verhindert en de structuur zorgt voor beweging en wervelingen in het water. Ecospeed van Subsea Industries vormt een keiharde laag met glas versterkte kunststofhars waarop hechting van onderwaterleven moeilijk is. Het blijft de hele levensduur van een boot intact. Als een boot regelmatig genoeg gebruikt wordt, spoelt steeds de aangroei die in korte periodes stilliggen in havens is ontstaan, er snel weer af. Tijdens dokbeurten moet het wel worden afgespoten. Eenzelfde inerte hardheid wordt bereikt met nC400 protect, een doorzichtige coating op basis van nanotechnologie. De molecuulstructuur van de coating is scheikundig aangepast, waardoor de moleculen zodanig in elkaar grijpen dat het oppervlak ondoordringbaar wordt. Het product ook waterafstotend. Werdol Kopervrij en Epifanes Foul-Away zijn zelfslijpende onderwaterverven die hun werking ontlenen aan het loslaten van de buitenste oppervlakte waaraan de aangroei zit. Finnsulate werkt doordat flexibele haartjes onder de romp steeds in het water bewegen, zodat niets zich kan nestelen. Dit systeem wordt in matten onder de romp geplakt. LG Sonic werkt dankzij weer een ander principe: door trillingen onder water te veroorzaken rond de romp, kunnen diertjes zich niet nestelen. Als het jacht is afgemeerd, worden daarvoor staven te water gelaten die de trillingen veroorzaken. HISWA MAGAZINE 3 35

dezelfde manier te handhaven bij het opstellen van de Europese beoordelingscriteria.” Ruimer aanbod “De bedoeling is inderdaad dat straks alle landen dezelfde criteria en regels hanteren bij het toelaten van biocidehoudende verf,” zegt Andriessen. “Nu gelden heel andere normen of zelfs geen normen in buurlanden België en Duitsland. Vanwege de regels in Nederland, waarmee we voorop lopen, moeten fabrikanten voor de Nederlandse markt een aparte toelating vragen of zelfs een apart product ontwikkelen. Daaraan komt straks een eind. Als een verf in één EU-land is toegelaten, moet het volgens dezelfde criteria ook in alle andere EU-landen worden toegelaten. Daarmee ontstaat dus een grotere markt. Onze verwachting is dat, wanneer na een aantal jaren de harmonisatie van de Europese toelating is doorgevoerd, de keuze in antifouling flink groter zal worden. Dan komen vanzelf verven die aan de norm voldoen en ook op zout water werkzaam zijn tegen aangroei.” Duurzaam alternatief “Het beste middel is verboden,” verzucht Leen Schaap van Schaap Shipcare. “Coppercoat is een harde laag epoxy met erin koperdeeltjes die permanent op de romp van een boot wordt aangebracht. Als dit eenmaal zit, blijft het tien jaar zitten. De koperdelen laten niet van de verf los om het water te vervuilen. Er hoeft niet ieder jaar opnieuw te worden geverfd. Wij zien bij het droog zetten van jachten voor de winter wat er allemaal aan verf en gif wordt afgespoten bij antifoulings. Dat gaat in de zomer in het water ook zo. Die producten zijn nog wel toegestaan, maar Coppercoat is veel minder belastend voor het milieu – of ieder ander product waarbij kopervijlsel door epoxy wordt gemengd. En het werkt heel goed.” Illegaliteit Doordat hoog koperhoudende aangroeiwerende verf in België en Duitsland wel gewoon verkrijgbaar is, kopen watersporters het daar of ze bestellen het online. Door het vervolgens aan te brengen op hun boot, riskeren ze een boete, maar de pakkans wordt laag ingeschat. Ondanks aangekondigde controles en hoge boetes door onder meer het Wetterskip Fryslân, zijn geen gevallen van boetes bekend geworden dit jaar. “De handel heeft hier echt last van,” benadrukt Van den Heuvel. “Het aanbrengen van antifouling in het voorjaar was altijd weer een goede aanleiding om naar de watersportwinkel te gaan. Als mensen online bestellen, komen ze niet. We zien dat illegaal gedrag ontstaat bij watersporters, doordat de regels niet kloppen met de realiteit.” Verschillende soorten antifouling en hun werking zijn goed te bekijken tijdens de wintermaanden op de walstalling. 36 HISWA MAGAZINE 3

Vraag & Antwoord Snelle motorboten mogen alleen bestuurd worden door mensen van 18 jaar en ouder met een geldig vaarbewijs. De boot moet geregistreerd staan bij het RDW en het registratiebewijs moet aan boord aanwezig zijn. Als er iemand in een snelle motorboot wil varen die geen vaarbewijs heeft, is het dan mogelijk om deze te begrenzen zodat deze niet harder dan 20 km per uur kan varen? En is er dan een geldig middel dat laat zien dat een snelle motorboot begrensd is en niet harder kan? Antwoord van HISWA Vereniging In het algemeen geldt de stelregel dat een snelle motorboot pas een snelle motorboot is, als deze sneller kan varen dan 20 km/uur. Een snelle motorboot die door middel van een begrenzer zo beperkt wordt dat deze niet sneller dan 20 km/u kan varen valt daarmee technisch gezien niet onder de regels voor snelle motorboten. Omdat een begrenzer er ook weer af te halen is en hier verder geen toezicht op plaats kan vinden, zijn er voor het begrenzen verder geen regels. Er is dan ook geen geldige en sluitende manier om aan een handhaver te laten zien dat een motorboot niet sneller kan gaan dan die 20 km/uur. Het is alleen te bewijzen en waar te nemen op het water. Als een snelle boot die harder dan 20 km per uur vaart gezien wordt door de handhavers op het water, dan zal de boot gecontroleerd worden of de registratie en het vaarbewijs in orde zijn. Een begrenzer kan dus wel nuttig zijn als in een motorboot met enige regelmaat mensen varen die zich wél goed aan de regels houden, maar niet over een vaarbewijs beschikken. Met de begrenzer voorkom je dan dat sneller wordt gevaren dan zij mogen. Een bewijs of certificaat van begrenzen is echter niets waard richting handhavers: het gaat erom wat waargenomen wordt op het water. Vaart de boot HISWA MAGAZINE 3 sneller, dan moet alles in orde zijn, of er nu een certificaat van begrenzen is of niet. Let ook goed op de verschillende minimumleeftijden behorend bij de maximum snelheden van open motorboten. Er zijn feitelijk drie minimumleeftijden voor het besturen van een motorboot: 12 jaar voor een open motorboot (tot 7 meter) die max. 13 km/u kan en 16 jaar voor een motorboot (tot 7 meter) die max. 20 km/u kan. Voor een snelle motorboot (harder dan 20 km/u) geldt een minimumleeftijd van 18 jaar en de verplichting van een vaarbewijs plus de registratie van de boot (Y-nummer). Voor bestuurders van snelle motorboten gelden daarnaast op basis van het Binnenvaart Politie Regelement een aantal voorschriften en veiligheidsadviezen. Het project Varen doe je Samen! waarin HISWA Vereniging in participeert, heeft de regels voor (snelle) motorboten op de website en in een aparte brochure voor snelvaarders overzichtelijk op een rijtje gezet. Het antwoord is tot stand gekomen met medewerking van het project Varen doe je Samen! www.vdjs.nl 37 Vraag van een HISWA-lid

In 1957 ‘kocht’ de familie Louwman bij de Bijenkorf in Den Haag een giraf, als bruid voor giraf Pieter in Dierentuin Wassenaar. Op een transportwagentje ging zij met hen mee. De Bijenkorf in de stad had aangegeven dat je bij hen ‘alles kon kopen’. En dus regelde Louwman deze ludieke actie, inclusief overhandiging van cheque, en een bon voor eventueel ruilen. Een enorme reclamestunt, die natuurlijk de krant haalde. Tekst: Dominique van Dam ‘Dit is 60 jaar geleden, maar dit verhaal is nog altijd tekenend voor waar het bij ons om gaat’, zegt dealermanager Dennis de Bruijn van B.V. NIMAG, eigendom van dezelfde familie Louwman. ‘Het staat voor een enorme handelsgeest. Creatief ondernemen wordt van ons nog altijd verwacht.’ Tegenwoordig is B.V.Nimag importeur van Suzuki. Natuurlijk bekend van auto’s en motoren. Voor de watersport leveren zij buitenboordmotoren en rubberboten. Relatief nieuw zijn de elektrische buitenboordmotoren van Haswing. Eén bedrijf, operatief in twee verschillende werelden: ‘Auto’s en motoren zijn een eindproduct, buitenboordmotoren zijn altijd een bijproduct, we zijn níet de Suzukiwinkel. En daar moet je rekening mee houden in je aanpak: ons dealernetwerk is ontzettend belangrijk.’ Samenbelang Het succes van B.V. NIMAG is groot. Ze zijn marktleider, met grote afstand tot de rest. Dat succes komt volgens De Bruijn voort uit de samenwerking tussen de dealer en de importeur. ‘We zeggen niet: zoek maar uit hoe je het gaat verkopen. We zijn een zelfstandig importeur en kunnen daardoor heel snel schakelen. We doen het echt samen met de dealer, ‘Creatief ondernemen 38 HISWA MAGAZINE 3

we noemen dat samenbelang. We vormen samen met de dealer een brug tussen fabrikant en eindgebruiker. We testen dingen klein via de innovation booster en als het werkt rollen we het groot uit. Daarin zijn we wezenlijk anders dan andere merken.’ Door deze aanpak is de gedrevenheid binnen het bedrijf en in het dealernetwerk heel hoog. Er is weinig opgelegd en veel eigen invloed. Als voorbeeld noemt De Bruijn de ‘toolbox’. ‘Dealers krijgen van ons materialen, bijvoorbeeld tien verschillende advertenties. Regionaal kunnen ze die zelf inzetten, het beeldmateriaal en de teksten zitten erbij.’ Daarnaast ondersteunt B.V. NIMAG de dealers met technische trainingen. Social media Dat dealernetwerk is niet zomaar tot stand gekomen. Om sterk te staan in de wereld van buitenboordmotoren is de importeur op zoek gegaan naar de juiste, financieel gezonde partners. Daarvoor werden vijftien jaar geleden nieuwe jonge ondernemers aangetrokken. ‘Wat we daar nu van merken is dat zij ‘We vormen samen met de dealer een brug tussen fabrikant en eindgebruiker. Dat noemen we samenbelang.’ zijn meegegaan met hun tijd. Ze zijn actief op sociale media, benaderen hun klanten actief en zitten niet te wachten tot er iemand binnen komt lopen.’ Met de dealers worden ook allerlei activiteiten georganiseerd. Zo was er half mei een proefvaartdag, waar mensen uit het hele land een Suzuki konden uitproberen. ‘Dat gaat natuurlijk gepaard met een goede uitstraling en een goede presentatie, maar we hebben ook een rookboot ingezet. Daar werd ter plekke verse zalm gerookt die mensen konden proeven. Heerlijk en het geeft net iets extra’s. Het is weer een voorbeeld van een ludieke actie, een klein beetje creatief ondernemen.’ Een shop-in-shop bij een Suzuki-dealer. Trends en toekomst In de watersport zijn verschillende trends waar te nemen. Elektrisch varen is er een van, waar B.V. NIMAG op inspeelt met het merk Haswing, elektrische buitenboordmotoren. De Bruijn ziet nog geen enorme verkopen: ‘De mindset van de klant is nog niet anders. Elektrische buitenboordmotoren verkoop je als het financieel voordeel oplevert bij bijvoorbeeld subsidie of als het een verplichting is.’ Hij wijst bijvoorbeeld op gebieden als Giethoorn, waar elektrisch varen verplicht is. ‘Ook in Amsterdam zal dit wel komen, maar tot die tijd is het voor de meeste mensen niet noodzakelijk om hun buitenboordmotor te vervangen of te kiezen voor een relatief dure elektrische aandrijving.’ Een andere trend, van gebruik naar bezit, is met boten ook nog een uitdaging voor importeurs als B.V. NIMAG. Simpelweg het ontbreken van een registratiesysteem voor boten en motoren in de watersport betekent dat financiering complex is. ‘Er zijn zeker kansen in verhuur en lease, maar het is niet zo makkelijk als bij auto’s. Als je een onderpand nodig hebt, moet je wel een soort van kentekenbewijs hebben en vooralsnog is dat systeem er niet.’ De toekomst voor B.V. NIMAG is rooskleurig, ook in de watersportbranche. De Bruijn: ‘We willen een breed bedrijf neerzetten, waarbij we ondersteunend zijn en creatief ondernemen stimuleren. Zo zetten we een gezonde bedrijfsvoering op, op korte en lange termijn.’ wordt van ons verwacht’ Op bezoek bij B.V. Nimag HISWA MAGAZINE 3 39

Het Portret Peter Wayper In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is. Dit keer: Peter Wayper, directeur-eigenaar van Technautic, een importeur van een groot assortiment watersportproducten. Tekst: drs. Liane Jansen 40 Jouw bedrijf is een multibrand groothandel met een keur aan merken. Hoe onderhoud je dat grote dealernetwerk? “Door continu te investeren in goede marketing en communiHISWA MAGAZINE 3

catie. Op de eerste plaats speelt mijn technisch goed geschoolde verkoopteam daar een grote rol in; zij onderhouden dagelijks het persoonlijk contact met klanten. Verder zijn we al meer dan 10 jaar online actief. We waren een van de eersten met e-commerce activiteiten zoals een uitgebreide webshop. Daarnaast brengen we jaarlijks een dikke catalogus uit met de nieuwste producten en innovaties, versturen we met regelmaat nieuwsbrieven, benutten we alle social media kanalen en maken we persberichten. Maar ook producttraiHeb je ook eigen merken? “Ja, verschillende. Zoals verrekijkers van Bynolyt en Gambit. Verder hebben we, omdat het niet op de markt was, zelf een product voor geluidsisolatie ontwikkeld.” Wat vind je van de campagne Welkom op het water? Welke gouden tip heb je hiervoor? “Heel goed! We hebben zo’n prachtig waterrijk land en er zijn zoveel onontdekte gebieden en mogelijkheden op het water. Mensen willen steeds vaker meerdere activiteiten in een ‘We waren een van de eersten met e-commerce activiteiten zoals een uitgebreide webshop.’ ningen bij werven en retailers en deelname aan watersportbeurzen vormen vaste onderdelen van onze marketingmix.” Hoe ziet de positionering van je bedrijf eruit? Hoe benut je innovatieve kansen? “Met Technautic positioneren we ons aan de midden/bovenkant van de markt. We nemen deel aan internationale marketingmeetings van leveranciers, we delen per kwartaal marktinformatie met fabrikanten en zorgen er zo voor dat er realistische forecast uitkomt. Ons CRM-systeem is tiptop in orde, dat is absoluut een voorwaarde. Verder zijn we echt van de praktijk: we doen als team mee aan verschillende watersportactiviteiten en bezoeken watersportevenementen. Zo peilen we de behoeften en spotten we trends.” HISWA MAGAZINE 3 bepaalde periode plannen: ’s ochtends suppen en ‘s middags lekker chillen met vrienden op een gehuurde sloep. Andere combinaties zijn er legio. Dat moeten we vooral promoten. Welkom op het water is een prachtige campagne om mensen achter de computer of bij Netflix weg te halen. Mijn gouden tip? Ik heb er wel drie. Gebruik het woord waterrecreatie in plaats van watersport. Dat spreekt een grote doelgroep aan. Verder: organiseer een laagdrempelige ‘Dam tot Dam Loop’ op het water zodat de massa in aanraking Biografie Peter Wayper (54 jaar) is meer dan 20 jaar eigenaar van de Waygroep die hij overnam van zijn vader. De Waygroup is een groep bedrijven met een gemeenschappelijke doelstelling: producten leveren die net even slimmer zijn en net even beter voor het milieu: ‘better quality less waste’. Technautic is een onderdeel van de Waygroup. Peter richtte na zijn opleiding Small Business en NIMA-B het bedrijf Technautic op. Zijn vrije tijd besteedt hij aan zeilen, suppen, wielrennen en mountainbiken. Je hebt ook een zusterbedrijf in de outdoor. Welke nuttige overeenkomsten zie je met Technautic? “Ik zie veel parallellen met de watersport. De outdoor begon ook als een ‘hardcore’ vrijetijdsbesteding zoals bergbeklimmen en extreem skiën. Outdoor ontwikkelt zich nu naar meer mainstream. Er zijn nog altijd extremisten maar veel buitensporters zijn een ‘outdoorist’, gericht op beleving en reizen. Als je op tijd bent met dit soort trends en je productengamma is daar op aangepast, dan is je return of investment (ROI) oké voor aankomende jaren. Waar ‘Gebruik het woord waterrecreatie in plaats van watersport. Dat spreekt een grote doelgroep aan.’ komt met waterrecreatie. En tot slot, kijk ook eens naar succesvolle andere campagnes zoals de campagne van Bever: Niemand is een binnenmens.” de watersport op achter loopt ten opzichte van outdoor is het ‘groen denken’ zoals het hergebruik van materialen, de circulaire economie en de carbon footprint.” 41

Ontmoeten op de De HISWA te water, van 29 augustus tot en met 3 september 2017 in de Amsterdam Marina ligt op koers. De 34ste editie van de watersportbeurs bouwt voort op het succes van afgelopen jaren, maar brengt ook nieuw elan. Salesmanager Marieke de Vries is tot nu toe tevreden met de hoeveelheid exposanten. “Het positieve gevoel bij exposanten na de editie van 2016 is er nog steeds en lijkt te groeien. We hebben veel aanvragen en exposanten komen met meer boten ten opzichte van vorig jaar.” Ook zijn er al veel promopaviljoens verkocht. De prijzen van de promopaviljoens zijn verlaagd. Een tent van vijf bij 42 Organiseer een activiteit Maak gebruik van de mogelijkheid om uw product nog meer onder de aandacht te brengen. We bieden u namelijk de mogelijkheid om een activiteit te organiseren. Organiseer een wedstrijdje of clinic op het water, houd een lezing in het theater, geef een workshop in uw eigen stand of verzin zelf iets ludieks. Er is van alles mogelijk, de enige voorwaarden zijn dat de activiteit de hele week wordt aangeboden, een en ander binnen onze vergunning en visie past en de benodigde ruimte in goed overleg wordt vastgelegd. Interesse? Stuur een mail naar hiswatewater@hiswa.nl. vijf meter is bijvoorbeeld 400 euro goedkoper ten opzichte van vorig jaar.” Verfijnd aanbod Net als vorig jaar heeft de HISWA te water een duidelijke segmentering. Zeilboten, sloepen en motorboten liggen van elkaar gescheiden. Hierdoor komen boten beter tot hun recht en zijn ze beter HISWA MAGAZINE 3

HISWA te water Voordelig inschrijven tot 1 juli te vinden voor bezoekers. Op de kade is de routing verbeterd zodat de stands beter langs de looproute liggen. De Vries: “De verkoop van de stands op de kade en in de tent gaat goed, maar we hebben nog een paar mooie plekken over. Voor bedrijven die nooit eerder op de HISWA te water stonden, hebben we een mooie aanbieding.” Bedrijven die voor het eerst willen deelnemen aan de beurs krijgen standruimte in het starterspaviljoen. Erg trots is de organisatie op de hoeveelheid catamarans. Onder andere de DutchCat, Lagoon en Fontaine Pajot zijn te bewonderen. “Hiermee voorzien we op de beurs in de groeiende vraag naar deze categorie boten”, aldus De Vries. In 2017 staat de HISWA te water in het teken van ontmoeten. “Uit evaluaties bleek dat bezoekers veel behoefte hebben aan het delen van watersportbelevenissen. Ze willen hun passie en hobby delen. Wij bieden dat platform. Op diverse punten kunnen ze andere watersporters ontmoeten en hun verhalen kwijt of vragen stellen.” Nu met parkeermogelijkheid Na het succes van 2016 is er ook weer de VIP-service voor uw belangrijke klanten. VIP’s worden dit jaar extra in de watten gelegd: ze kunnen naast de deur parkeren en worden bij de entree ontvangen in een speciale VIP-ruimte. Exposanten krijgen een seintje als een VIP gearriveerd is. Afhankelijk van de wensen worden de VIP’s naar de stands gebracht. Heeft u interesse? Neem dan contact op met het projectteam. Marketingmachine Nu de beurs dichterbij komt, komt ook de marketingmachine op gang. Marketing- en communicatiemanager Jessica Seijsener-Zandbergen: “De HISWA MAGAZINE 3 inschrijfgelden worden aangewend voor diverse marketingdoeleinden en net als afgelopen jaren gaan wij weer voor een gedegen campagne. De campagne zorgt ervoor dat zoveel mogelijk (internationale) bezoekers naar de HISWA te water komen om alle boten en producten te zien schitteren.” De organisatie maakt gebruik van het gehele pallet aan marketing-en communicatiemiddelen; radiocampagnes, social media, advertenties in alle watersportbladen in de Benelux en Nederlandse kranten en dagbladen, campagnes op driehoeksborden in geselecteerde regio’s en samenwerkingen met diverse (media)partners. Seijsener-Zandbergen: “Onze actieve persbenadering levert aandacht van bijna alle grote kranten, radiostations televisiezenders op. Vorig jaar hebben we 13% van onze online ‘De online marketingcampagne levert circa 18 miljoen impressies op.’ kaartverkoop verkocht aan internationale bezoekers. Onze online marketingcampagne levert circa 18 miljoen impressies op en via Facebook bereiken we circa 900.000 personen. Watersporters kunnen niet om de HISWA te water heen.” Inschrijven? Tot 1 juli voordelige deelname Denkt u na over deelname aan de HISWA te water? Of wilt u in overleg bepalen hoe u uw deelname het beste kunt invullen? Wacht dan niet te lang, want tot 1 juli kunt u nog profiteren van het reguliere tarief voor ligplaatsen en/of standruimte. Na 1 juli betaalt u een ander tarief. Neem contact op met Marieke de Vries via 020 – 705 14 60 of m.de.vries@hiswa.nl. 43

NIEUWSINNOVATIE Zelfbedieningsovertoom Het varen van dagtochten met een sloep en het varen van ‘een rondje’ is populair. Dat gebeurt vaak op vaarwegen met een beperkte doorvaarthoogte en waterdiepte. In dat soort routes zitten vaak knelpunten zoals een dijk, een dam of een stuw. De aanleg van een sluis in een dergelijke vaarweg is vaak te duur. Waterrecreatie Advies startte daarom vorig jaar met een zoektocht naar mogelijkheden om zo’n dijk of dam toch met een sloep te passeren. Het bedrijf vond de oplossing uiteindelijk in de aloude overtoom. Het uitgangspunt is dat een sloepvaarder de overtoom zelf kan bedienen en dat de bemanning aan boord blijft. Waterrecreatie Advies werkte het idee verder uit, in opdracht van de gemeenten Amersfoort en Bunschoten. Waternet uit Amsterdam was mede-opdrachtgever. Voor Amersfoort en Bunschoten ging het om de ontsluiting van de woonwijken Vathorst en Rengerswetering. Die ontsluiting loopt via het riviertje de Laak naar het Nijkerkernauw in de Randmeren. Waternet heeft een aantal locaties in Amsterdam waar een overtoom ook uitkomst kan bieden. Waterrecreatie Advies werkte bij de ontwikkeling van het idee samen met een aantal gespecialiseerde bedrijven. www.waterrecreatieadvies.nl Nieuwe reddingsvlotten Crewsaver kondigde twee nieuwe reddingsvlotten aan: de Crewsaver Mariner en de Crewsaver ISO. Samen met de al bestaande ISO Ocean heeft de Engelse fabrikant nu vlotten voor gebruik op elk niveau. Crewsaver levert de reddingsvlotten met een garantie voor twaalf jaar. Voorwaarde is wel dat het vlot elke drie jaar wordt gekeurd door een door Crewsaver erkend bedrijf. Survitec Group produceert de reddingsvlotten voor Crewsaver. Survitec ontwerpt en produceert al sinds 1940 vlotten voor de professionele markt en voor watersporters. Survitec beschikt over een wereldwijd netwerk van servicestations voor de vlotten. www.crewsaver.com NAIS-500 Simrad Yachting (Navico) introduceerde eind april met de NAIS-500 een nieuwe AIS-transponder voor de pleziervaart. De NAIS-500 klasse-B-transponder is de opvolger van de NAIS-400. Aamnvullend komt Simrad Yachting met een bijpassende splitter en GPS-antenne. Die kregen als artikelnaam NSPL-500 respectievelijk GPS-500. De NAIS-500 is compact en licht. Het apparaat heeft meerdere gegevenspoorten: NMEA 2000, NMEA 0183 en USB. Het stroomverbruik bedraagt 180 milliampère bij een bedrijfsspanning van twaalf Volt. www.simrad-yachting.com 44 HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSINNOVATIE Damsko 750 Meindert Wolfraad introduceerde de fietsen van Lekker Bikes in Australië. Daar viel hem op dat de sloep in de plaatselijke havens ontbrak. Samen met Daan Meyer ontwierp hij daarom een sloep, speciaal voor de Australische omstandigheden. Het werd een stijlvolle, robuuste en ‘hufterproof’ sloep met een topsnelheid van tachtig kilometer per uur. Dat is de snelheid waarbij de sloep moeiteloos door de hoge Australische golven snijdt. Bovendien zijn de stranden van Sydney dan goed bereikbaar voor een middagje surfen. In eerste instantie bouwen Wolfraad en Meyer de sloep voor eigen gebruik. Maar al snel ontstond er meer vraag naar de boot met het innovatieve ontwerp. Zij besloten daarom een nieuw Lekkerlabel op te richten en zo ontstond Lekker Boats. In de zomer van 2016 lanceerde Lekker de eerste sloep voor de verkoop, de Damsko. Sindsdien verkocht Lekker Boats verschillende handgemaakte boten over de hele wereld. www.lekkerboats.com Fisherman Saver 300N PRO De Nederlandse Vissersbond ontwikkelde samen Besto een reddingsvest voor de professionele visser. Het nieuwe reddingsvest heet Fisherman Saver 300N Pro. Het zit comfortabeler dan de bestaande vesten. Besto ontwikkelde het reddingsvest op basis van de eisen en wensen van vissers zelf. Daarom is het vest ook voorzien van een gladde buitenkant. Die is gemakkelijk schoon te maken. Verder vonden er tests plaats tijdens het werk aan boord van verschillende schepen. Het werk-reddingvest voldoet aan alle wettelijke eisen. Het is ook voorzien van een AIS-baken. Bij een man-overboord-situatie wordt dit baken gepeild door het moederschip en omringende schepen. De overlevingskans neemt hierdoor sterk toe en de kans op vermissing op zee neemt af. www.lankhorsttaselaar.n www.vissersbond.nl Karten op cruiseschip ‘s Werelds eerste volwaardige kartcircuit aan boord van een jacht bevindt zich inmiddels op het water. De Duitse kartspecialist RiMO Supply en de Nederlandse dekspecialist Bolidt realiseerden het circuit voor Norwegian Cruise Line. Het circuit heeft een lengte van 230 meter en bevindt zich aan boord van de Norwegian Joy. Dat is een cruiseschip met een lengte van 326 meter. Bolidt gebruikte Bolideck Racetrack bij de aanleg van de kartbaan. Dat is een synthetisch materiaal op basis van beproefde wegdektechnologie. Het racecircuit bevindt zich op de bovenste dekken van de Norwegian Joy. Het circuit heeft een tribune, overdekte pits, een werkplaats, opslagruimte, een timingsysteem en schijnwerpers. RiMO leverde ook de elektrisch aangedreven racekarts. Die maken gebruik van speciale technologie die ervoor zorgt dat ze goed functioneren onder de bijzondere omstandigheden op zee. Norwegian Cruise Line bouwde de Joy specifiek voor de Chinese markt. De thuishavens zijn Shanghai en Tianjin. www.bolidt.com 45

NIEUWSINNOVATIE Venus GX Victron Energy ontwikkelde de Venus GX op basis van de bestaande Color Control GX. Die zorgt Hybride motorjacht ‘Home’ Heesen Yachts bouwde het eerste hybride aangedreven motorjacht met Fast Displacement Hull ter wereld. De eigenaar van het jacht doopte het jacht in april bij Heesen en gaf het de naam Home. Het motorjacht heeft twee watergekoelde gelijkstroommotoren, elk met een vermogen van 127 kilowatt. Met deze motoren haalt het jacht een snelheid van negen knopen. De twee dieselgeneratoren leveren op dat moment de benodigde elektrische energie. Daarnaast heeft Home een dieselmechanische aandrijving. Beide aandrijvingen werken onafhankelijk van elkaar, een gecombineerde werking is ook mogelijk. Dat zorgt voor flexibel beschikbaar vermogen en een grote efficiency. De actieradius bedraagt 3.750 zeemijlen bij een kruissnelheid van twaalf knopen. De topsnelheid bedraagt ruim zestien knopen. De eerder genoemde dieselmotoren hebben een vermogen van zeshonderd kilowatt. Dat is bescheiden voor een jacht van deze lengte. Het is een bewijs van de efficiency van een Fast Displacement rompvorm. Van Oossanen tekende voor het ontwerp van de romp. Home heeft een lengte van vijftig meter en een diepgang van iets meer dan twee meter. www.heesenyachts.com 46 voor controle en monitoring van diverse systemen van Victron. Een groot verschil met de Color Control is dat de Venus GX geen beeldscherm en bedieningsknoppen heeft. Die eenvoudige uitvoering zorgt voor een aantrekkelijke verkoopprijs. De gebruiker krijgt toegang tot de gegevens via Victron Remote Management, het ingebouwde WiFi-access point of een lokaal netwerk op basis van WiFi of LAN. De Venus GX biedt ook een aantal extra’s ten opzichte van de Color Control. De ingebouwde WiFi is er een van. Het apparaat is bovendien in staat om het vloeistofniveau van drie tanks te monitoren en er zijn twee ingangen voor temperatuurmeting. www.victronenergy.com BackTow reddingsvesten TeamO introduceerde vorig jaar al een innovatief harnas. Nu is er het TeamO Backtow reddingsvest. Als een bemanningslid overboord gaat terwijl hij vastzit aan de veiligheidslijn van zijn reddingsvest aan een varende boot komt zijn leven toch vaak in gevaar. Het hoofd verdwijnt onder water door de langskomende golven en ademen is dan onmogelijk. TeamO Marine ontwikkelde daarom de zogenaamde Backtow-technologie. Backtow zorgt ervoor dat het hoofd van de drenkeling naar boven draait. Het blijft boven water zolang de boot het slachtoffer in het water voortsleept. De luchtwegen blijven daardoor vrij en de niet-bewusteloze drenkeling is in staat om te communiceren. De redding kan dan goed worden voorbereid. Het BackTow reddingsvest geeft de bemanning meer tijd om de boot te stoppen en de drenkeling te redden. De lijn aan het reddingsvest is sterk genoeg om de drenkeling uit het water te halen met bijvoorbeeld de grootzeilval. www.nordicmarine.nl A MAGAZINE 3

NIEUWSINNOVATIE Draadloze noodstop FELL Marine Inc ontwikkelde een draadloze noodstop, Fell Marine MOB+. Het is een intelligent systeem dat de motor stopt wanneer de bestuurder overboord valt. De watersporter draagt de MOB+ in een polsband, in de broekzak, met een clip aan het reddingsvest of aan een lanyard. Een basisstation detecteert of de MOB+ in de buurt is en stopt de motor als dat niet meer het geval is. Fell Marine Inc. gebruikt daarbij het zelfontwikkelde WiMEA-protocol. Dat zorgt voor een snelle reactietijd en heeft daarnaast functionaliteiten voor extra veiligheid. WiMEA stoort niet op bestaande systemen in het vaartuig. Daarnaast zorgt de unieke identificatiemethode ervoor dat het systeem geen invloed ondervindt van andere Fell Marine systemen in de buurt. www.exalto.com Landvasten identificeren More Marine ontwikkelde een identificatiemethode voor landvasten op basis van NFC-technologie. Het bedrijf uit Leimuiden levert die landvasten onder andere aan superjachten. More Marine kreeg regelmatig vragen van de bemanning van zo’n superjacht over de leeftijd en specificaties van de daarop gebruikte landvasten. Die gegevens waren dan aan boord niet voorhanden maar zijn wel belangrijk. Oude landvasten verliezen namelijk hun sterkte en bij het vervangen is het belangrijk om lijnen met de originele specificaties te gebruiken. De toepassing van NFC-technologie maakt het mogelijk om de specificaties van de landvast met een geschikte smartphone te scannen. Alle informatie om een nieuwe landvast te bestellen zijn onmiddellijk voorhanden. More Marine integreert de NFC-chip in de landvast en beschermt de chip met carbon-epoxy. Omdat een NFC-chip geen batterij nodig heeft werkt de chip gedurende de gehele levensduur van een landvast. Toepassing van deze techniek is mogelijk bij alle merken die More Marine levert. www.moremarine.nl ClearCruise De nieuwe FLIR M132 en M232 warmtebeeldcamera’s zijn voorzien van ClearCruise-technologie. In combinatie met de nieuwe Axiom-beeldschermen van Raymarine waarschuwt ClearCruise de gebruiker voor schepen, obstakels of navigatieboeien. De camerasoftware detecteert alle objecten met een andere temperatuur dan het water. De cameratechnologie omkadert die objecten op het beeldscherm en zorgt voor een akoestisch waarschuwingssignaal. Beide camera’s zijn volledig kantel- en draaibaar. www.raymarine.nl HISWA MAGAZINE 3 47

NIEUWSINNOVATIE CT25SD Roodberg leverde de eerste CT25SD af op het werfterrein van Scheepsmotoren Eeuwe de Jong in het Friese Heeg. De Jong maakt al tientallen jaren gebruik van speciale transporters van Roodberg. Met de nieuwe cradle transporter (CT) voldoet Roodberg aan de vraag naar een veilige en snelle transportmethode voor zwaardere jachten over verharde en onverharde terreinen. De CT25DS is geschikt voor boten met een gewicht tot 25 ton. Daarbij zijn een onverhard terrein, stoepranden en andere niveauverschillen geen probleem. Roodberg gebruikt namelijk een onderstel met dubbele tandemwielen. Dat verlaagt en verdeelt de druk op het grondoppervlak. Oneffenheden worden met dit systeem zonder problemen en schokken overwonnen. Eén persoon is in staat op de CT25SD te bedienen. De transporter werkt in combinatie met nagenoeg elk trekkend voertuig. De trekdissel is hydraulisch bestuurbaar. Die dissel maakt het parkeren van de transporter eenvoudiger en zorgt voor een veilige werkomgeving. www.roodberg.nl Virtuele boeien Waddenzee Actieplan Vaarrecreatie Waddengebied is druk bezig een proef te organiseren met virtuele boeien. Als testlocatie is de Waddenzee gekozen. Er zullen geen fysieke boeien in het water te zien zijn. Wadvaarders zien de boeien als AIS-signalen op hun elektronische instrumenten. Rijkswaterstaat ontwikkelt de proef, in nauwe samenwerking met de Waddenunit, de Wadvaarders en het Actieplan Vaarrecreatie. De beoogde testlocatie is op Blauwe Balg bij Ameland en Terschelling. Als alles volgens planning gaat, kan de proef dit jaar nog beginnen. www.waddenzee.nl Polyester oeverbeschoeiing Waterschap Zuiderzeeland realiseerde de eerste meters oeverbeschoeiing die gemaakt is van oude plezierboten. Dat gebeurde bij de Beatrixsluis in Almere. Damwanden voor oeverbeschoeiing zijn meestal gemaakt van tropisch hardhout. Onderzoekers van Hogeschool Windesheim vonden een oplossing om oud polyester opnieuw te kunnen gebruiken. Door het in stukjes gehakte materiaal te mengen met hars ontstaat een massieve plank. Door die te gebruiken voor de beschoeiing voorkomt het Waterschap het kappen van tropische bomen. Bovendien gaat deze duurzame oeverbeschoeiing naar verwachting veel langer mee dan houten oeverbeschoeiing. www.zuiderzeeland.nl 48 HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSMENS&BEDRIJF Drie prijzen voor Nederlandse superjachten Leden van HISWA Holland Yachting Group wonnen tijdens de World Superyacht Awards 2017 in drie categorieën. Heesen Yachts kreeg in Florence twee prestigieuze Neptune Awards, voor de Galactica Super Nova en de Amore Mio. Deze jachten vallen in de categorie semi-displacement jachten. De Joy van Feadship boekte de overwinning in de categorie voor displacement jachten. De Galactica Super Nova won in de categorie ‘Semi-Displacement Motor Yachts vanaf 50 meter’. Het jacht heeft een lengte van zeventig meter en is het grootste jacht dat Heesen tot op heden bouwde. Het jacht biedt een indrukwekkende topsnelheid van dertig knopen. De juryleden waren onder de indruk van de lichtgewicht constructie die deze prestaties mogelijk maakt. Andere redenen waren de kwaliteit van de bouw, het exterieur en het hoogstaande niveau van de faciliteiten aan boord. Heesen Yachts behaalde een tweede overwinning in de categorie ‘Semi-Displacement Motor Yachts 40 tot 49,9 meter’. Het winnende jacht is de Amore Mio, met een lengte van 45 meter. De jury complimenteerde het veelzijdige karakter van het jacht. Dat komt vooral tot uiting in de combinatie van een hoge topsnelheid en een groot bereik. De jury was ook onder de indruk van de manier waarop Heesen de wensen van de eigenaren voor een ‘vakantiehuis op zee’ realiseerde. Technische aspecten zoals bouwkwaliteit, gyro-stabilisatoren en de drukknopbediening van reddingsmiddelen, droegen ook bij aan de winst. De juryleden in de categorie ‘Displacement Motor Yachts tussen 500 en 1.499 ton’ kozen voor de zeventig meter lange Feadship Joy. Het jacht dankt de prijs aan de combinatie van een dynamisch uiterlijk, geavanceerde design en excellente constructie. De jury was enthousiast over het complexe constructiewerk dat nodig was om het radicale exterieur van Joy te realiseren. De glazen schuifpui waarmee alle drie de dekken in de lengterichting worden afgesloten maakte ook indruk. De jury complimenteerde Joy verder met haar innovatieve, actieve geluiddempingssysteem. www.hollandyachtinggroup.com Twintig jaar Menken Ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan levert Menken Maritiem al zijn modellen in 2017 in een speciale uitvoering: de Limited 20th anniversary AIX Edition. De jachtwerf uit Ter Aar ging daarvoor een samenwerking aan met het gerenommeerde Franse wijnhuis Maison Saint AIX. Menken Maritiem presenteerde de AIX-boten in maart op de HISWA Amsterdam Boat show. De boten hebben een Fawn-kleurige romp en antraciet stoffering. De buiskappen worden gemaakt van materialen van Wheatermax. De motorkisten en tafels zijn uitgevoerd in natuurlijk graniet, met teakhouten omlijsting. Menken ontwikkelde verder speciale beker- en glashouders. Daar passen niet alleen blikjes in, maar ook de meegeleverde Riedel AIX wijnglazen. Werfeigenaar Bernard Menken is trots: “Scheepsbouwkundig is de kleur natuurlijk volstrekt irrelevant. Maar de klant van vandaag valt vaak voor het complete plaatje en detaillering. Dat hebben onze stylisten met de mensen van AIX uiterst smaakvol ingevuld. Zo brengen we deugdelijk, doordacht en design met elkaar in evenwicht.” www.menkenmaritiem.nl HISWA MAGAZINE 3 49

NIEUWSMENS&BEDRIJF Importeur Scanstrut Sinds mei levert On Deck het volledige assortiment van Scanstrut in Nederland. On Deck neemt het importeurschap over van Holland Nautic. Het Engelse Scanstrut is gespecialiseerd in behuizingen en bevestigingen voor nautische elektronica. Dat betreft bijvoorbeeld smartphones en tablets aan boord. Verder levert Scanstrut ook montagemogelijkheden voor navigatieapparatuur zoals plotters, radars en antennes voor satellietcommunicatie. De producten van Scanstrut vinden hun plaats op een breed scala van zeil- en motorjachten, open boten en kano’s. Daarnaast zijn ze ook te gebruiken op campers, motoren en tijdens outdooractiviteiten. www.on-deck.nl Meest innovatieve bedrijf Victron Energy werd op de China International Boat Show gekroond tot ‘Most Innovative Company’. Victron ontving de prijs in een categorie waarin bedrijven uit de gehele maritieme industrie vertegenwoordigd waren. De jury was echter unaniem. Victron behaalde de eerste plaats met name door de introductie van een aantal nieuwe producten. De nieuwe 15 kVA Quattro omvormer/lader sprong er uit, als wereldprimeur. De markt voor plezierjachten is in China nog beperkt van omvang. De beurs in Shanghai trok 40.000 bezoekers. Een groot deel daarvan waren retailers. www.victronenergy.nl Verkoopdirecteur Bénéteau Luca Brancaleon is sinds kort de nieuwe verkoopdirecteur van Bénéteau. Brancaleon heeft veel ervaring met salesmanagement bij bedrijven die meerdere merken voeren. Eerder werkte hij onder andere voor Sessa Marine en de Brunswick Group. Brancaleon volgt François Rodrigues op. Rodrigues verhuist naar een nieuwe rol bij Sales Development voor de Bénéteau Groep. www.beneteau.com 50 HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSMENS&BEDRIJF Better Ships, Blue Oceans Marin presenteerde een nieuw strategieplan onder de titel ‘Better Ships, Blue Oceans!’. Die visie richt zich op maatschappelijke uitdagingen waaraan Marin en de maritieme sector kunnen bijdragen. Directeur Bas Buchner: “Schoon en veilig transport over het water en duurzame energiewinning op zee vragen om kennis en innovatie. Hoe krijgen we emissieloze schepen, voorkomen we ongelukken met passagiersschepen en zetten we de zee in bij de energietransitie? Onze drijvende oplossingen voor steden en havens bieden ruimte in tijden van zeespiegelstijging en overbevolking. We hebben dus een duidelijke koers voor de toekomst.” Marin wil ook kennispartner zijn voor de rijksoverheid. Daarvoor is wel een substantiële financiële bijdrage van diezelfde overheid nodig. De Tweede Kamer zet dit in en maande de regering daarom begin dit jaar tot spoed in het invullen van de rijksbrede Maritieme Strategie op dit punt. www.marin.nl Eerste inbouwstation AntiRoll Opnieuw prijs voor Torqeedo Het Cruise Fixed Pod motorsysteem van Torqeedo kreeg de Boating Industry 2017 Top Product Award. Boating Industry is een Amerikaans magazine dat zich richt op informatie voor de watersport. Het is alweer de vierde prijs voor dit product van de producent van elektromotoren. Eerder ontvingen de Duitsers de DAME Award, de Pittman Award en de NMMA Innovation Award. Torqeedo levert de Cruise FP in vermogens van vijf, acht en twintig pk. www.torqeedo.com HISWA MAGAZINE 3 Balk Shipyard ging een samenwerking aan met DMS Holland. Balk wordt daardoor het eerste inbouwstation voor AntiRoll in Noord-Europa. Voor Balk Shipyard zijn de inbouwwerkzaamheden een aanvulling op de bestaande refitdiensten. Voor DMS Holland betekent de samenwerking dat zij de klanten van AntiRoll een ervaren en vakkundig inbouwstation kunnen bieden. Balk Shipyard heeft een traditie in scheepsbouw die meer dan twee eeuwen beslaat. De werf is in het bezit van het predicaat Koninklijk Hofleverancier. Balk Shipyard is een kwalitatief hoogwaardige refit-werf met geavanceerde faciliteiten. Daan Balk over de samenwerking met DMS Holland: “We waren er snel uit. Dit zijn de innovaties waar onze klanten op zitten te wachten. Bovendien sluit de servicegerichtheid en no-nonsense instelling van DMS Holland precies aan bij onze bedrijfsopvatting. Voor ons betekent deze inbouw dan ook een waardevolle uitbouw.” www.dmsholland.com www.balkshipyard.com 51

NIEUWSMENS&BEDRIJF METS 2017 Grote order Linssen Locaboat Holidays plaatste een order van 25 Linssen motorjachten. Het bedrijf zet de jachten in als uitbreiding en deels als vervanging van de Europese verhuurvloot. Yvonne Linssen en Ed Houben van Linssen Yachts BV tekenden de overeenkomst in Parijs met Locaboat Holidays. Linssen ziet de order als een bevestiging van de langdurige samenwerking die beide ondernemingen aangingen. Locaboat is een van de grootste spelers in de charterbranche. Het bedrijf verhuurt zo’n 380 motorjachten vanuit een groot aantal locaties in Europa. De order van Locaboat betreft achttien jachten van het splinternieuwe model Pénichette en zeven Linssen Grand Sturdy 34.9 AC-modellen. Locaboat zet de jachten in op de Locaboatbases in Frankrijk, Duitsland, Nederland en Ierland. www.linssenyachts.com Zes maanden voor het begin van de METS is al meer dan negentig procent van het beschikbare vloeroppervlak verkocht. De paviljoens voor superjachten, constructie & materialen en jachthavens vertonen een sterke groei. De organisatie meldt verder dat er zich nu al meer dan 120 nieuwe exposanten hebben aangemeld. Op een totaal van zo’n 1.500 deelnemende bedrijven is dat een fors aantal. Nieuw op de dertigste editie van de beurs is de Electric & Hybrid Showcase. Dat onderdeel van de richt zich op de toepassing van deze innovatieve vormen van aandrijving. Het Superyacht Pavilion is nagenoeg uitverkocht. In het Construction & Material Pavilion is er steeds meer aandacht voor composieten en alternatieve bouwmaterialen. Dit ter vervanging van de traditionele bouwmaterialen die in de botenbouw worden gebruikt. www.metstrade.com Importeur Sundeck Yachts Orange Yachting werd importeur van de luxueuze trawlers van Sundeck Yachts. De trawlers van Sundeck hebben een moderne vormgeving en worden geheel naar persoonlijke smaak ingericht. De lengte varieert van 45 tot en met 85 voet. Orange Yachting informeert geïnteresseerden vanaf het kantoor op de jachthaven in Sassenheim over de Italiaanse jachten. Een eerste fysieke kennismaking met de trawlers van Sundeck Yachts is mogelijk tijdens de Cannes Boat Show in september. Voor wie niet zo lang wil wachten organiseert Orange Yachting een bezoek aan de moderne werf in Italië. www.orangeyachting.nl 52

NIEUWSMENS&BEDRIJF Crowdfunding Barqo Barqo zet crowdfunding in om geld op te halen voor verdere groei. Die groei richt zich op het botendeelplatform in Nederland en een nieuw businessmodel: bootvakanties in het buitenland. Begin mei ging de campagne op Oneplanetcrowd van start. Bij die start was Barqo al verzekerd van 225.000 euro van zijn oorspronkelijke financiers. Het uiteindelijke streefbedrag is 550.000 euro. Barqo, de startup van Dennis van Kappen, Thijs Janssen en Floris van Hoogenhuyze, heeft inmiddels achtduizend boten in de aanbieding. Sinds januari dit jaar zijn er ook bootvakanties in het buitenland te boeken, op Ibiza en in landen rond de Middellandse Zee. www.barqo.co Garmin koopt ActiveCaptain Garmin kocht Active Corporation, een ontwikkelaar van crowdsourced content voor watersporters. Die content is bekend onder de naam ActiveCaptain. De meer dan 250.000 gebruikers van ActiveCaptain zorgen voor het vullen en bijhouden van de gegevens. Die gebruikers komen van over de gehele wereld. De database bevat informatie over jachthavens, ankerplekken, lokale ‘points of interest’ en maritieme gevaren. De database is toegankelijk via internet en een aantal mobiele apps. www.garmin.nl www.activecaptain.com HISWA MAGAZINE 3 Blauwe Vlaggen uitgereikt Op 18 mei ontvingen 183 Nederlandse stranden en jachthavens de Blauwe Vlag. De Blauwe Vlag is een jaarlijkse, internationale, milieuonderscheiding. Die werd dit jaar voor de dertigste keer uitgereikt. De Blauwe Vlag is een initiatief van Foundation for Environmental Education (FEE). Dat is een onafhankelijk internationaal netwerk van organisaties uit 73 landen. FEE spant zich in op het gebied van natuur- en milieuvoorlichting. De bekendmaking van de uitslag en de toekenning van het keurmerk vond dit jaar plaats in Scheveningen. Van de in totaal 122 jachthavens met een Blauwe Vlag is meer dan de helft HISWA-lid, namelijk 66 in totaal. Vijf HISWA-bedrijven mogen dit jaar voor het eerst (of opnieuw) een Blauwe Vlag laten wapperen: Marina Kamperland, Jachthaven De Kranerweerd, Stadshavens Medemblik bv, Jachthaven Andijk en Marina Cape Helius. Er zijn 17 jachthavens die naast de Blauwe Vlag ook een Groene Wimpel ontvangen. Zij verrichtten extra inspanningen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en verduurzaming van de jachthaven. Van deze 17 jachthavens zijn er 11 HISWA-lid. www.blauwevlag.nl

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. Nieuwe passantenhaven in Bodegraven Nieuwkoopse en Reeuwijkse plassen is deze nieuwe passantenhaven met sloepenhaven makkelijk bereikbaar vanuit Gouda, Alphen aan den Rijn, Woerden, Leiden en zelfs Amsterdam. De lange drijvende steiger is aan de kade bevestigd zodat deze met de waterstand op en neer kan gaan en biedt ruimte aan boten met verschillende lengten. De gemeente Bodegraven toont zich gastvrij door geen liggeld te vragen bij een maximum verblijf van drie nachten. Voor gebruik van elektriciteit wordt wel een vergoeding gevraagd maar deze is simpel te betalen met AanUit.net via telefoon, app of web. De gemeente Bodegraven opent binnenkort de Rijnkadehaven, een openbaar toegankelijke haven voor de recreatievaart. Gelegen aan een gezellige promenade en geschikt voor een tussenstop of enkele dagen verblijf. HISWA Partner in Business Seijsener verzorgde hier de installatietechniek. Midden in het Groene Hart tussen de Passanten kunnen overigens inloggen op een door Seijsener geïnstalleerd vrij wifi-netwerk. De brugwachter kent het wachtwoord. Ook realiseerde Seijsener servicezuilen met een slanghaspel voor drinkwater, noodtrappen om uit het water te komen, reddingsmateriaal en brandblusvoorzieningen. www.seijsener.com Houd grip op verzuim Medewerkers die arbeidsongeschikt raken; een probleem waar een ondernemer niet op zit te wachten. Uw werknemer kan niet meer werken en u mag de eerste twee jaar loon doorbetalen. Bovendien loopt u het risico op hoge boetes wanneer u niet voldoet aan de strenge regels van de Wet poortwachter. Meeùs (HISWA Partner in Business) kan u hierbij goed adviseren. Denkt u nu: ‘maar daar heb ik toch een verzuimpolis voor?’ Echter, met goed verzuimmanagement houdt u grip op dit risico. www.meeus.com 54 HISWA MAGAZINE 3

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Twee recreatieparken te koop Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (HISWA Supplier) is recent gestart met de verkoop van Ben’s Dream De Rimboe en Ben’s Dream de Woeste Hoogte (samen circa 17,5 hectare). De recreatieparken zijn naast elkaar gelegen aan de Krimweg bij Hoenderloo, in een prachtig bosgebied. In verband met gezondheidsredenen van de eigenaar is besloten om tot verkoop over te gaan. Het ondernemersechtpaar maakte dit groot bekend aan het personeel, gasten en diverse relaties. Meestal worden verkopen van recreatiebedrijven stil gehouden. Verkopers zijn vaak erg sceptisch om de verkoop openbaar te maken, omdat ze bang zijn dat personeel en gasten weglopen. Bekendmaking kan echter ook positief uitpakken. Ten eerste omdat de openheid door de gasten en het personeel zeer op prijs wordt gesteld en ten tweede omdat het nieuws een grote groep kopers bereikt. Inmiddels worden de eerste verkoop gesprekken gevoerd met een relatie van het ondernemersechtpaar. www.maasrbm.nl IJsseldelta Marina sluit aan bij HISWA Energie IJsseldelta Marina sloot onlangs aan bij HISWA Energie en bespaart met de overstap jaarlijks ruim 3.750 euro op de inkoop van energie. Naast de besparing van 37 procent van de leveringskosten van gas en elektriciteit heeft IJsseldelta geen omkijken gehad naar contracten en administratie. IJsseldelta heeft twee aansluitingen voor elektra en één voor gas. “Niet alleen zijn we verrast door de enorme kostenbesparing, ook de manier waarop we zijn geholpen”, vertelt eigenaar MarieSophie Jorna. “De begeleiding was prettig én eenvoudig. Ik heb twee kopiefacturen opgestuurd en een formulier ondertekend en vervolgens is alles snel en professioneel georganiseerd.” Bart Houtkoop van adviesbureau EnergyProof (HISWA Supplier) dat HISWA Energie begeleidt, vertelt dat HISWA-leden zich het hele jaar door kunnen aansluiten. Ook bedrijven met doorlopende contracten. “De besparingen starten op het moment dat een bedrijf daadwerkelijk is aangesloten op het contract van HISWA. Bij doorlopende contracten beoordelen we samen met de nieuwe deelnemer of het zinvol is het contract uit te dienen en of de opzegboete te accepteren. Diverse HISWA-leden hebben gekozen voor het laatste omdat de besparing hoger bleek dan de boete.” www.hiswaenergie.nl HISWA MAGAZINE 3 55

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Nieuwe HISWA Partner in Yachtbuilding Per 1 juni is Lanka Marble Interiors toegetreden tot de HISWA Business Club als Partner in Yacht Building. Lanka Marble Interiors is een bekend marmerbedrijf dat op wereldniveau in de superjachtindustrie werkzaam is. Het bedrijf is gespecialiseerd in de verwerking van topkwaliteit marmer, onyx, semi precieus stones en granieten. Lanka creëert volgens de designs van wereldberoemde architecten luxueuze en comfortabele interieurs op het hoogste niveau. Het portfolio bestaat uit meer dan 100 superjachten, vliegtuigen, hotels en villa’s. www.lankamarine.it Perspectief: sparringpartner Arbowetgeving en export Perspectief (HISWA Supplier) is een sparringpartner op het gebied van Arbowetgeving, ook bij internationaal ondernemen. Het is belangrijk om bij exportactiviteiten van tevoren goed na te denken over Europese wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid, gezondheid en arbeidsomstandigheden. In Nederland moeten bedrijven altijd de Arbowetgeving naleven. Indien dit niet wordt gedaan, kunt u een waarschuwing (van de Inspectie SZW) krijgen of erger nog een bestuurlijke boete of proces-verbaal. Werkgevers en werknemers zijn samen verantwoordelijk voor veilig en gezond werken binnen een organisatie. Grotere bedrijven maken hier - volgens de nieuwe Arbowet - afspraken over in overleg met de ondernemingsraad (OR) en de directie. Daarnaast moet elk bedrijf ten minste één preventiemedewerker in dienst hebben. Bij bedrijven met minder dan 26 medewerkers mag de directeur deze functie vervullen. De preventiemede56 HISWA MAGAZINE 3 werker ondersteunt de werkgever met de uitvoering van het beleid rondom veilig en gezond werken en is nauw betrokken bij het maken van de Risico Inventarisatie- en Evaluatie en het Plan van Aanpak. www.perspectief.eu

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Infra Trading introduceert drijvend steigersysteem HISWA Supplier Infra Trading heeft als dealer van Walcon binnen de Benelux en Duitsland al vele jachthavens, watersportverenigingen en gemeenten voorzien van drijvende steigers. Infra Trading introduceert nu echter een eigen drijvende steigersysteem. Deze steigers worden geproduceerd in de eigen constructiehal, waar onder de hoogste normeringen wordt gewerkt. Door in eigen beheer te produceren is Infra Trading flexibel en kan het beter toezien op de kwaliteit. Ze werken samen met betrouwbare en vakkundige partners, en kunnen klanten vanaf het ontwerp tot aan de realisatie volledig van dienst zijn. Omdat elke haven of steigertoepassing uniek is, vraagt elk project om een specifieke oplossing. Het bedrijf is momenteel bezig met de realisatie van de steigers voor een (verkoop)haven in de Maashaven te Roermond; direct gelegen naast Designer Outlet Roermond. Boulevard Nautique Roermond is een unieke combinatie van een jachthaven en een verkooplocatie voor luxe jachten. Infra Trading realiseert daar een groot drijvend platform, waarop meerdere auto’s geplaatst kunnen worden. www.infratrading.nl Nautisch Business Management Awards 2017 De jury bestond dit jaar uit de heren Muller (Muller Makelaardij), Vermei (IVA Driebergen) en Muller (IVA Driebergen). Het winnende MBO-plan is “Nautix’ van studenten Boet van den Bosch, Robert Scheven, Ralph Schäfer en Duncan van Hesse. Nautix is een online platform dat de verkoop van gebruikte boten bevordert. Op dit platform worden de kennis van alle handelaren, dealers, makelaars en scheepswerven gebundeld, om snel tot een realistische markt- en inruilwaarde te komen. In het tweede jaar van de opleiding schrijven studenten van de IVA (HISWA Supplier) een ondernemingsplan. De beste nautische ondernemingsplannen van zowel het MBO als het HBO worden aan een jury gepresenteerd tijdens de Nautisch Business Management Awards Event. Bij de HBO wonnen IVA-studenten Rogier Scheen, Joucke van Driesten, Joran de Waard en Robin Krabben met MYM (Manage Your Maintenance). MYM verhuurt ruimtes met de nodige gereedschappen en middelen om onder goede omstandigheden aan de eigen boot te kunnen werken. www.iva-driebergen.nl HISWA MAGAZINE 3 57

HISWA BUSINESS CLUB De HISWA Business Club bestaat uit bedrijven die diensten of producten leveren aan de watersportindustrie, maar zelf niet tot de sector behoren. Ze zijn specialist in hun vakgebied, hebben aantoonbare ervaring in de branche. Door dit criterium ontstaat binnen de HISWA Business Club een groep van professionals, die niet alleen toegevoegde waarde aan HISWA-bedrijven kunnen bieden, maar ook aan elkaar. Inmiddels heeft de HISWA Business Club circa veertig deelnemers als Partner HISWA te water, HISWA Partner in Business, HISWA Partner in Yacht building of Supplier HISWA Vereniging. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. SUPPLIERS HISWA VERENIGING Arboned T 030 299 64 444 E claudia.sedney@arboned.nl BlueWater App T 06 52 84 74 74 E info@bluewaterapp.nl DHK Tax Lawyers T 010 205 36 10 E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl Endurance Partners in Hospitality B.V. T 033 450 83 33 E info@endurance.nl EnergyProof T 020 233 38 21 E info@energyproof.nl Hilversum Mediation T 035 203 00 00 E info@mediationhilversum.nl HR Groep T 070 399 85 11 E info@hrgroep.nl PARTNERS HISWA TE WATER Delta Lloyd Verzekeringen T 020 5949111 E joost_zuure@deltalloyd.nl Land Rover T 0345 688859 E vbraam@jaguarlandrover.com Infra Trading B.V. T 038 385 95 59 E info@infratrading.com Inter Boat Marinas T 078 677 70 00 E info@interboatmarinas.nl IVA Driebergen Nautisch Business Management T 0343 51 27 80 E info@iva-driebergen.nl Jachthaven.nl B.V. T 070 34 62 283 E info@jachthaven.nl Kraaijeveld’s Aannemingsbedrijf B.V. T 0180 613 522 E info@kraaijeveld-barendrecht.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Den Bosch) T 073 640 88 88 E info@maasrbm.nl Perspectief Groep B.V. T 0341 438 700 E info@perspectief.eu Projectbureau Vrolijks T 076 533 98 50 E info@vrolijks.nl Rho Adviseurs B.V. T 0118 68 90 10 E info@rho.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Huizen) T 035 623 62 12 E info@maasrbm.nl Meijer Mediation T 0546 53 84 26 E wim@meijer-mediation.nl Mobile Miles T 020 820 83 38 E jvanvoorst@mobilemiles.nl Muller Makelaardij/Mediation T 0515 43 06 23 E info@mullermakelaardij.nl Scheepsrecht Advocaten T 085 87 70 945 E secretariaat@ scheepsrechtadvocaten.nl Schulte Mediation T 06 14 31 58 10 E info@awschulte.nl Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars T 0341 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl Venntiv Group B.V. T 055 843 48 15 E siegfried.doetjes@venntiv.com YachtFocus T 020 456 09 95 E info@yachtfocus.com Zuurzoet HR advisering T 06 14 89 83 88 E HISWA-HR@zuurzoet.nl Van Emstede & Partners Advocaten Advocatenkantoor Van Emstede & Partners Advocaten te Amsterdam geeft gespecialiseerd juridisch advies in kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche wordt geconfronteerd. Contactpersoon: mr. Ivo M.F. van Emstede Prins Hendriklaan 29 • 1075 AZ Amsterdam T 020 675 94 94 F 020 675 96 30 E imf@vanemstede.nl I www.vanemstede.nl adVocatEn Van EmstEdE & PartnErs Kuiper Verzekeringen Kuiper Verzekeringen ontwikkelt unieke verzekeringsproducten voor de pleziervaart. Het bedrijf heeft een grote portefeuille in het verzekeren van eigenaren van pleziervaartuigen maar biedt ook speciale verzekeringen voor watersportbedrijven aan. Zoals een aansprakelijkheidsverzekering voor watersportbedrijven, jachtwerf- en dealerverzekeringen, charterverzekeringen en transportverzekeringen. Contactpersoon: Jacco Kuiper Breedpad 21 l 8442 AA Heerenveen T 0513 61 44 44 F 0513 62 37 42 E info@kuiperverzekeringen.nl I www.kuiperverzekeringen.nl PARTNERS IN BUSINESS Eileen op het water Eileen is een telefoniste die 24 uur per dag en 7 dagen per week gebeld kan worden voor hulp, tips en praktische informatie onderweg. Onderweg in de auto, in de trein, in het buitenland of op de boot; Eileen is altijd bereikbaar. Water sporters kunnen bij Eileen terecht voor bijvoorbeeld de weersverwachting, pech, informatie over bruggen en sluizen of de dichtstbijzijnde haven. Contactpersoon: Lars Schotanus Postbus 132 • 1200 AC Hilversum T 035 677 72 80 • F 035 677 72 81 E info@eileen.nl I www.eileen.nl Meeùs PARTNERS IN YACHTBUILDING ATPI Yachting T +31 (0)20 201 12 95 E jochem.hemink@atpi.com Lanka Marble Interiors T +31 (0)297 76 17 97 E maaike@lankamarble.nl Pon Power B.V. (Caterpillar Holland) T +31 (0)78 642 05 51 E power.nl@pon-cat.com Seijsener Rekreatietechniek Seijsener Rekreatietechniek is een kwaliteit en service gerichte organisatie, al 40 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen en inrichten van kampeerterreinen, bungalow parken en jachthavens. De marktleider op het gebied van technische infrastructuur voor de recreatie. Contactpersoon: Bas Durieux Van Gogh Museum T +31 (0)20 570 52 00 E abdul-harkema@ vangoghmuseum.nl Van Steenderen Mainport Lawyers T +31 (0)10 266 78 66 E info@mainportlawyers.com Noorder IJ- en Zeeweg 11 • 1505 HG Zaandam • T 075 681 06 10 F 075 612 32 76 E bas.durieux@seijsener.nl I www.seijsener.nl Meeùs is één van de grootste landelijke dienstverleners in ver zekeringen, hypotheken en onroerend goed. In samenwerking met HISWA Vereniging, Delta Lloyd en ArboNed heeft Meeùs een ziekteverzuimverzekering met arbodienstverlening ontwikkeld. Een uniek product dat de verplichte administratie rondom ziekteverzuim en wet Poortwachter gemakkelijker en sneller maakt. Contactpersoon: Pieter van der Horst Rijnsburgersingel 61 • 2316 XX Leiden T 071 568 56 85 F 071 522 35 39 E p.vander.horst@meeus.com I www.meeus.com/hiswa

Watersportbedrijf verkopen of taxeren? Koers op zeker! Sinds 1997 dé makelaar voor bemiddeling in nautische bedrijven in heel Nederland Ook voor Verkoop/verhuur nautisch onroerend goed Aankoopbegeleiding Mediation Bedrijfsadvies MULLER MAKEL AARDI J Voor actueel bedrijfsaanbod: www.mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 R Register-Taxateur

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60

Home