0

JAARVERSLAG 2019 Dierentehuis Stevenshage Stichting Dierentehuizen voor Leiden en omstreken (SDLO)

Voorzijde Foto: Maud Velders. In september 2019 wordt poes Hamila opgevangen bij Dierentehuis Stevenshage. Ze blijkt zwanger en bevalt na enkele weken van 6 gezonde kittens, allen hoogstwaarschijnlijk van het ras Brits korthaar. Dit is een gewild ras, en als de kittens in december plaatsbaar worden, ontstaat er een ware run op de ‘blauwe bolletjes’. Tientallen mensen melden zich op het plein bij het asiel. Binnen een half uur zijn alle zes de kittens besproken, en gaan vele mensen teleurgesteld naar huis. We zijn blij dat we ook dit zestal weer aan een geweldig thuis hebben kunnen helpen. Toch houden we ook een beetje een katterig gevoel over aan deze ‘Stevenshage-Brexit’, want de in onze ogen net zulke leuke katten en kittens zonder ras blijven veel langer in het asiel aanwezig dan de Britse kortharen. Cartoonist Maarten Wolterink maakte er onderstaande strip over. Dit jaarverslag is een uitgave van Stichting Dierentehuizen voor Leiden en omstreken (SDLO) Streek-Dierentehuis Stevenshage Ÿ Kenauweg 1 Ÿ 2331 BA Leiden Ÿ 0900 202 08 98 (30 cpm) asiel@dierenasielleiden.nl Ÿ www.dierenasielleiden.nl Ÿ LinkedIn: Dierentehuis Stevenshage Facebook: Dierentehuis Stevenshage Ÿ Instagram: @stevenshage en @stevenshageplaatsbaredieren IBAN: NL71INGB 0000 0146 50 Ÿ KvK: 41165007 Ÿ BTW: NL 002817378B01 Ÿ RSIN: 002817378 2

Inhoud 1. Asiel .......................................................................................................................................5 1.1 Huisvesting ........................................................................................................................... 5 1.2 Training ................................................................................................................................. 5 1.3 Asieldieren ............................................................................................................................ 5 1.4 Cijfers asiel ........................................................................................................................... 7 2 Pension ................................................................................................................................ 11 2.1 Honden ............................................................................................................................... 11 2.2 Katten ................................................................................................................................. 11 2.3 Konijnen, knaagdieren en vogels ....................................................................................... 11 2.4 Cijfers pension .................................................................................................................... 12 3 4 Dierenarts ............................................................................................................................ 13 Vrijwilligers .......................................................................................................................... 14 4.1 Algemeen ........................................................................................................................... 14 4.2 Zelfstandigheid ................................................................................................................... 14 4.3 Verschillende taken ............................................................................................................ 15 4.4 Introductiebijeenkomst vrijwilligers................................................................................... 15 4.5 Vrijwilligersvoorwaarden ................................................................................................... 15 4.6 Bedankmomenten .............................................................................................................. 16 5 6 7 Personeel ............................................................................................................................. 17 Bestuur ................................................................................................................................ 20 Bijdragen aan het asiel ......................................................................................................... 22 7.1 Financiële donaties............................................................................................................. 22 7.2 Sponsoring .......................................................................................................................... 27 7.3 Nalatenschappen en legaten .............................................................................................. 29 7.4 Als het baasje er niet meer is ............................................................................................. 29 8 Samenwerking ..................................................................................................................... 30 8.1 Contractsamenwerking gemeenten ................................................................................... 30 8.2 Samenwerking regionale asielen ........................................................................................ 30 8.3 Nederlandse Federatie Dierenopvang Organisaties (NFDO) .............................................. 31 8.4 Stichting Hond in Nood ...................................................................................................... 31 8.5 Keurmerk opvang gezelschapsdieren................................................................................. 33 8.6 Dierenpolitie ....................................................................................................................... 33 8.7 Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden ................................................................... 33 9 Duurzaamheid ...................................................................................................................... 34 9.1 Energiebesparing ................................................................................................................ 34 9.2 Groenvoorziening ............................................................................................................... 34 9.3 Afvalscheiding .................................................................................................................... 35 10 Externe communicatie .......................................................................................................... 36 10.1 Asielblad Beestenbende ..................................................................................................... 36 10.2 Promotiemateriaal ............................................................................................................. 37 10.3 Digitale media .................................................................................................................... 39 10.4 Regionale media ................................................................................................................. 41 10.5 Eigen bijeenkomsten .......................................................................................................... 43 10.6 Markten en evenementen ................................................................................................. 43 11 Vooruitzicht 2020 ................................................................................................................. 44 12 Toelichting op het financieel resultaat ................................................................................... 45 Overzichtstabellen herkomst asieldieren ............................................................................... 46 3

Voorwoord Dierentehuis Stevenshage heeft zich in 2019 gericht op het waarborgen van een volwaardige dierenopvang in onze regio. De activiteiten zijn in de kern het opvangen, afstaan, tijdelijk verzorgen en plaatsen van honden, katten en tamme konijnen en - vogels. In dit jaarverslag geven wij hierover uitvoerig informatie. Wij bieden hiermee inzicht in de activiteiten die onze medewerkers en vrijwilligers uitvoeren, de hoeveelheid werk die zij verzetten en vooral de professionaliteit en passie waarmee zij dat doen! Bestuurlijk gezien hebben wij ons het afgelopen jaar met veel verschillende onderwerpen beziggehouden. Wij hebben ons bijvoorbeeld gericht op het voorlopig afronden van het uitvoeren van actuele regelgeving op het gebied van privacy. Daarnaast hebben wij met regelmaat contact gezocht met de gemeente Leiden over de (door-)ontwikkeling van bouwplannen aan de Ommedijkseweg naast ons asiel, de ontwikkeling van zogenaamde ‘scheve huisjes’ in de nabijheid van ons asiel en de huisvestings- en financieringswens van de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden. Ook hebben wij overleg gevoerd met alle gemeenten uit ons werkgebied over de financieringswens van de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden en natuurlijk met het bestuur van deze collega-organisatie zelf. Verder hebben wij ingezet op communicatie rond en promotie van Dierentehuis Stevenshage. Wij kunnen terugkijken op een aantal succesvolle acties. Onze activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door een bijdrage op wettelijke basis van de gemeenten uit ons verzorgingsgebied voor de eerste twee weken opvang. Wij danken de gemeenten voor deze constructieve samenwerking. Daarnaast is de steun van particulieren, fondsen en sponsoren onmisbaar. Iedere bijdrage, in wat voor vorm en welke omvang dan ook, is van harte welkom en wordt zeer gewaardeerd. Ook dit jaar hebben wij gelukkig weer veel ondersteuning ontvangen. Hartelijk dank daarvoor! Lizette Ploos van Amstel Voorzitter Stichting Dierentehuizen voor Leiden en omstreken (SDLO) – Dierentehuis Stevenshage Duitse herder Faya vond in 2019 een nieuw baasje bij Dierentehuis Stevenshage.

1. 1.1 Asiel Huisvesting Van 2019 herinneren we ons vooral dat er in de zomer extreme temperaturen voorkwamen en relatieve droogte. Waarna de winter vooral heel nat werd. In het asielgebouw streven we naar constante klimaatomstandigheden en de installaties zijn daarop berekend. Maar met dergelijke extreme hitte is het een uitdaging om de omstandigheden voor de dieren en mensen acceptabel te houden. Op hete dagen gaat het asielgebouw zoveel mogelijk dicht en gaan we pas actief ventileren als het buiten koeler wordt dan binnen. Deze zomer was dat meestal pas het geval aan het einde van de nacht. In de meest extreme week hebben we besloten om geen dieren aan potentiële baasjes voor te stellen. Mensen krijgen geen goed beeld van de dieren en het is voor de dieren te inspannend. Deze maatregel kreeg veel bijval, al waren er ook teleurgestelde klanten. Bij de kattenquarantaine afdelingen kregen we hulp van de warmtepomp die ook blijkt te kunnen koelen. Dit haalde graden af van de temperaturen in de quarantaines. Onze zonnepanelen profiteerden volop van de zon. Zij het dat ze zoveel energie genereerden en terug leverden dat de zekeringen in de hoofdaansluiting doorsloegen. Gelukkig bleek de stoppenkast zelf al wel berekend op een hoger vermogen en was de remedie eenvoudig, namelijk zwaardere zekeringen. Door veel verschillende planten te plaatsen, geen herbiciden en pesticiden te gebruiken en in het bos het dode hout te laten liggen, doen we ons best om de diversiteit in soorten te laten toenemen in de asieltuin en het hondenbos. De eikenprocessierups was daar helaas één van. De dieren hebben er geen last van gehad, maar een deel van de medewerkers wel degelijk. In een poging om deze rupsen natuurlijk te bestrijden, zijn er in november vele (mezen)nestkasten en insectenkastjes opgehangen om zoveel mogelijk natuurlijke vijanden te lokken. 1.2 Training Welzijnsbevordering van de dieren die bij ons verblijven nam ook in 2019 een belangrijke plaats bij ons in. Stressreductie en/of verrijking kunnen allerlei vormen krijgen: voerpuzzels, extra aai- en aandachtsessies of trainen. Trainen kun je weer onderverdelen in het aanleren van gehoorzaamheid, impulscontrole voor drukke of overactieve dieren en oefeningen die niet direct nut hebben maar het dier wel belangrijke mentale uitdaging bieden. Deze trainingen worden uitsluitend verricht door vaste personeelsleden volgens een van tevoren vastgesteld programma. Soms schakelen ze hierbij ook een ervaren vrijwilliger in. Het is expliciet niet de bedoeling dat mensen op eigen houtje gaan trainen omdat dit voor de dieren zeer verwarrend is. De vrijwilligers fungeren als het “animatie-team” en zorgen met hun inzet voor afwisseling en ontspanning voor de dieren. Het gebouw van Dierentehuis Stevenshage in Leiden.

1.3 Asieldieren Opgevangen dieren In 2019 zagen we een scherpe daling in het aantal opgevangen dieren. Het totaal van 567 opgevangen dieren telt er 184 minder dan vorig jaar. Dit totaalaantal is het laagste ooit en de oorzaak is onduidelijk. Hoe gek het ook klinkt voor een asiel; Stevenshage zou méér dieren aankunnen. Het gebouw is erop berekend, de professionele medewerkers en vrijwilligers zijn er klaar voor en er zijn ook voldoende nieuwe baasjes. Gemiddelde verblijfsduur De gemiddelde verblijfsduur bij de honden (van 29 naar 26 dagen) en katten (van 32 naar 31 dagen) daalde licht, bij de diverse dieren echter steeg de gemiddelde verblijfsduur van 29 naar 36 dagen. Voor vogels zoals agapornissen, die vaak als zwerfdier bij ons binnenkomen, hebben we over het algemeen langer nodig om een geschikt thuis te vinden. Terug naar de eigenaar Het aantal dieren dat terugging naar de eigenaar ging omlaag. Van totaal 567 zwerfdieren gingen er afgelopen jaar 276 retour (48%). In 2018 was dat respectievelijk 576 en 323 (56%). Een mogelijke oorzaak is dat zwerfkatten die geen eigenaar hebben, ziek worden en naar ons toe worden gebracht, waar ze vervolgens niet meer worden opgehaald. Dit gebeurt regelmatig met ‘buurt’katten voor wie verschillende mensen zorgen, maar voor wie niemand echt verantwoordelijk is. Als deze dieren ziek worden en op een gegeven moment niet meer zelfstandig buiten kunnen wonen, komen ze bij ons terecht. Een andere mogelijkheid is dat mensen bewust hun dier niet meer ophalen omdat ze er niet meer voor kunnen of willen zorgen. Al blijft het natuurlijk speculeren naar de precieze oorzaak. Afstandsdieren Het aantal afstandsdieren daalde in 2019 aanzienlijk en was met 156 dieren nooit eerder zo laag. Dit aantal is bijna 35% lager dan vorig jaar en zo’n 20% minder dan in de jaren ervoor. Met name bij de katten was de afname met bijna 40% erg groot (van 126 in 2018 naar 156 in 2019). Een mogelijk verklaring hiervoor is het groeiende aantal websites dat tegen betaling bemiddelt bij herplaatsing van huisdieren. Makkelijker plaatsbare dieren krijgen via deze sites snel een nieuw thuis. Gelukkig mogen er via Facebook geen dieren worden aangeboden, maar online handelsplatforms zoals Marktplaats blijven een probleem. Als je via deze kanalen een dier aanschaft, moet je maar afwachten of de informatie die je krijgt klopt en is het meestal onmogelijk om het dier terug te brengen als het niet lukt in het nieuwe huis. Deze dieren worden dan uiteindelijk alsnog bij het asiel aangeboden omdat er geen andere oplossing is. Een laatste redmiddel? Mensen beschouwen het asiel vaak echt als een laatste redmiddel omdat ze het ‘zielig’ vinden voor een dier om hier terecht te komen. Het blijft lastig om deze perceptie van het publiek, die nog gebaseerd lijkt op asielen van de jaren ’50 van de vorige eeuw, te veranderen. Mensen die Stevenshage bezoeken zijn vaak blij verrast met het asielgebouw, de omstandigheden voor de dieren en de mogelijkheden voor herplaatsing. 6

1.4 Cijfers asiel Aantal asieldieren Tabel 1 | Totaal aantal dieren dat in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen in 2019 en de jaren daarvoor. Totaal aantal dieren IN Aanwezig op 1 januari (opname in voorgaand jaar) Zwerf Afstand Teruggebracht Geboren asiel Anders IN (bijv. uitwisseling) Totaal 2019 0 567 156 34 19 3 779 2018 71 576 238 31 12 35 963 2017 65 512 199 57 32 20 885 2016 58 540 182 58 26 48 912 2015 69 579 212 58 21 8 947 2014 55 691 190 55 14 12 1017 Tabel 2 | Totaal aantal dieren dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 en in eerdere jaren heeft verlaten, na in datzelfde jaar te zijn opgevangen. Totaal aantal dieren UIT Retour eigenaar - Herenigingspercentage Nieuw tehuis Geëuthanaseerd of overleden Anders UIT (bijv. retour wild of uitwisseling) Totaal 2019 271 2018 323 48% 56% 419 83 4 777 485 87 6 901 2017 244 48% 490 62 9 805 2016 262 49% 499 68 17 846 2015 290 50% 494 66 11 861 2014 267 39% 528 109 13 917 Asielpoes Kitty werd in 2019 opgevangen bij Dierentehuis Stevenshage. Met Kitty wordt intensief getraind voor geestelijke uitdaging, wat haar gedrag en kans op een succesvolle plaatsing ten goede komt. Foto: Maud Velders.

Tabel 3 | Aantal honden dat in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen in 2019 en de jaren daarvoor. Honden IN Aanwezig op 1 januari (opname in voorgaand jaar) Zwerf Afstand Teruggebracht Geboren asiel Anders IN (bijv. uitwisseling) Totaal 2019 0 81 28 5 0 0 114 2018 12 103 41 8 0 0 164 2017 11 80 40 12 0 6 149 2016 10 79 34 10 0 11 144 2015 9 98 45 14 0 0 166 2014 12 107 47 13 0 0 179 Tabel 4 | Aantal honden dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 en in de jaren daarvoor heeft verlaten, na in datzelfde jaar te zijn opgevangen. Honden UIT Retour eigenaar - Herenigingspercentage Nieuw tehuis Geëuthanaseerd of overleden Anders UIT (bijv. uitwisseling) Totaal 2019 75 45 3 0 151 2018 101 % 98% 47 3 0 151 2017 75 94% 43 3 5 126 2016 75 95% 54 4 0 133 2015 94 96% 47 3 1 145 Tabel 5 | Aantal katten dat in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen in 2019 en in de jaren daarvoor. Katten IN Aanwezig op 1 januari (opname in voorgaand jaar) Zwerf Afstand Teruggebracht Geboren asiel Uitwisseling Anders IN Totaal 2019 0 354 76 21 19 3 0 473 2018 41 360 126 16 12 35 0 590 2017 51 344 99 36 26 12 2 570 2016 40 364 115 39 21 35 0 614 2015 49 387 134 33 11 7 9 630 2014 97 91% 60 3 1 161 2014 34 412 125 36 12 12 0 631 Tabel 6 | Aantal katten dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 en in de jaren daarvoor heeft verlaten, na in datzelfde jaar te zijn opgevangen. Katten UIT Retour eigenaar - Herenigingspercentage Nieuw tehuis Geëuthanaseerd of overleden Anders UIT (bijv. retour wild of uitwisseling) Totaal 2019 167 2018 197 47% 55% 242 58 2 469 281 70 5 553 2017 152 44% 330 46 1 529 2016 165 45% 331 52 14 562 2015 174 45% 331 55 6 566 2014 154 37% 336 69 6 565 8

Amazonepapegaai Jua kwam in 2019 terecht bij Dierentehuis Stevenshage. Het bleek bijzonder lastig om een geschikte nieuwe eigenaar te vinden en daarom werd Jua overgebracht naar gespecialiseerde vogelopvang World of Birds in Erica (Drenthe), waar hij de rest van zijn leven mag blijven, samen met soortgenoten. Tabel 7 | Aantal diverse dieren dat in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen in 2019 en in de jaren daarvoor. Deze categorie omvat konijnen, kleine knaagdieren en tamme vogels. Diverse dieren IN Aanwezig op 1 januari (opname in voorgaand jaar) Zwerf Afstand Teruggebracht Geboren asiel Uitwisseling Totaal 2019 0 132 52 8 0 0 192 2018 18 113 71 7 0 0 209 2017 3 88 60 9 6 2 168 2016 8 97 33 9 5 2 154 2015 11 94 33 11 10 1 160 2014 9 172 18 6 2 0 207 Tabel 8 | Aantal diverse dieren dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 en in de jaren daarvoor heeft verlaten, na in datzelfde jaar te zijn opgevangen. Deze categorie omvat konijnen, knaagdieren en vogels. Diverse dieren UIT Retour eigenaar - Herenigingspercentage Nieuw tehuis Geëuthanaseerd of overleden Anders UIT (bijv. uitwisseling) Totaal 2019 29 22% 132 22 2 185 2018 25 22% 157 14 1 197 2017 17 19% 117 13 3 150 2016 22 23% 114 12 3 151 2015 19 20% 116 8 4 147 2014 16 9% 132 37 6 191 9

Verblijfsduur, verzorgingsdagen en dagbezetting asieldieren Tabel 9 | Gemiddelde verblijfsduur van alle asieldieren in Dierentehuis Stevenshage in 2019 en daarvoor. Gemiddelde verblijfsduur asieldieren (dagen) 1 Honden Katten Diverse dieren 2019 26 31 36 2018 29 32 29 2017 35 33 28 2016 27 31 31 2015 18 25 29 2014 15 26 41 1 De vermelde gemiddelde verblijfsduur is inclusief dieren die binnen enkele dagen met hun eigenaar worden herenigd. Zie onderstaande tabel 10 voor de gemiddelde verblijfsduur van herplaatste dieren. Tabel 10 | Gemiddelde verblijfsduur van herplaatste asieldieren in 2019 en in de jaren daarvoor. Gemiddelde verblijfsduur herplaatste dieren (dagen) Honden Katten Diverse dieren 2019 44 50 35 Honden Katten Diverse dieren 2019 2 3 3 Honden Katten Diverse dieren 2019 29 17 10 2018 52 52 31 2018 3 3 4 2018 57 18 13 2017 58 43 31 2017 2 3 4 2017 39 10 26 2016 51 45 37 2016 2 4 4 2016 14 18 12 2015 - - - Tabel 11 | Gemiddelde verblijfsduur van zwerfdieren die retour eigenaar zijn gegaan in 2019 en daarvoor. Gemiddelde verblijfsduur herenigde dieren (dagen) 2015 - - - Tabel 12 | Gemiddelde verblijfsduur van overleden asieldieren in 2019 en daarvoor. Gemiddelde verblijfsduur overleden dieren (dagen) 2014 - - - 2014 - - - 2015 - - - Tabel 13 | Aantal verzorgingsdagen van asieldieren in Dierentehuis Stevenshage in 2019 en daarvoor. Totaal aantal verzorgingsdagen 2019 Honden Katten Diverse dieren Totaal 2018 2017 2016 2015 2014 - - - 2014 3.061 4.384 4.748 3.536 2.764 2.551 14.240 17.052 16.746 17.280 14.813 15.566 7.275 5.506 4.589 4.508 4.421 8.175 24.576 26.942 26.083 25.324 21.998 26.292 Tabel 14 | Gemiddeld aantal aanwezige asieldieren in Dierentehuis Stevenshage in 2019 en daarvoor. Gemiddeld aantal aanwezige asieldieren op een dag Honden Katten Diverse dieren Totaal 2019 13 38 15 66 2018 13 48 16 76 2017 14 46 13 72 2016 10 48 13 70 2015 8 40 12 60 2014 7 42 22 71 10

2 2.1 Pension Honden In 2019 is het maximumaantal pensionhonden gehandhaafd op zestien waardoor er geen pieken en dalen in hoog- en laagseizoen zijn. Dit bevalt goed qua werkdruk en er blijven altijd voldoende plaatsen voor asielhonden voorhanden. Bovenop de zestien pensionplaatsen zijn er soms ook logees die langdurig verblijven. Dit zijn honden van wie de baas langere tijd in een ziekenhuis of inrichting verblijft, of dakloos is. Als zo’n eigenaar per se geen afstand wil doen van zijn of haar dier(en) en geregeld een klein bedrag betaalt, zijn er geen juridische mogelijkheden om het dier te kunnen herplaatsen. Het totale aantal verzorgingsdagen in het hondenpension als maat voor de activiteit in het pension liet in 2019 een lichte stijging zien van ongeveer 8% (bijna 400 verzorgingsdagen). 2.2 Katten Bij de pensionkatten daalde het aantal verzorgingsdagen met ongeveer 10% (ruim 1000 verzorgingsdagen). Mogelijk is de jaarlijkse prijsstijging in oktober een oorzaak, al is pension Stevenshage relatief goedkoop in de regio. Een andere mogelijke oorzaak kan liggen in het feit dat sommige klanten voor de zomervakantie aanvankelijk een lange boeking doen die ze later met de helft inkorten of er soms helemaal vanaf zien. We vragen voor de zomervakantie een aanbetaling, maar hebben niet altijd streng gecontroleerd of deze ook werd voldaan. Daarom hebben we voor 2020 een nieuw systeem geïmplementeerd waarbij mensen die voor de zomervakantie boeken, binnen veertien dagen na reserveren de aanbetaling moeten voldoen. Doen ze dit niet, dan vervalt hun plaats. Nu al is gebleken dat klanten het verblijf zorgvuldiger boeken. Dit systeem vraagt iets meer administratieve handelingen, maar deze vallen in een relatief rustige tijd. In februari 2020 zijn de meeste pensionplaatsen voor de zomer al bezet (en voor de helft al betaald). 2.3 Konijnen, knaagdieren en vogels Hoewel de omvang van de pensionverblijven in de categorie ‘diverse dieren’ traditioneel al veel kleiner is dan bij de honden en de katten, zien we een nog verdere terugloop in het aantal verzorgingsdagen van ruim 30% (137 verzorgingsdagen). In deze categorie nemen we praktisch alleen nog pensionvogels aan, nadat we vorig jaar besloten ons pension tot nader order niet meer open te stellen voor konijnen en knaagdieren. De reden hiervoor is dat onze buitenruimte volledig gebruikt wordt voor de opvang van asielkonijnen en dat pensionkonijnen die binnen wonen de ruimte moeten delen met veelal luidruchtige en veel stof veroorzakende vogels. Het al dan niet accepteren van pensionvogels gaat op grond van de beschikbare ruimte in de vogelkamer. Hierbij moeten we natuurlijk altijd een ruime marge hanteren voor de eventueel nog te arriveren zwerfdieren. 11

2.4 Cijfers pension Tabel 15 | Gemiddeld aantal aanwezige pensiondieren in Dierentehuis Stevenshage in 2019 en eerdere jaren. Gemiddeld aantal aanwezige pensiondieren per dag Honden Katten Diverse dieren Totaal 2019 14 25 1 40 2018 13 27 1 41 2017 13 29 3 45 2016 14 27 4 45 Tabel 16 | Aantal verzorgingsdagen pensiondieren in Dierentehuis Stevenshage in 2019 en eerdere jaren. Totaal aantal verzorgingsdagen pension Honden Katten Diverse dieren Totaal 2019 5.283 8.971 319 14.573 2018 4.892 9.991 456 15.339 2017 4.801 10.586 1.145 16.532 2016 5.254 9.913 1.329 16.496 Voor katten zijn er drie pensionkamers met manden en klimtoestellen waar elke kat een veilig plekje vindt.

3 Dierenarts Asieldierenarts Dierenartsenpraktijk De Keerhoeve is de vaste dierenartsenpraktijk van Dierentehuis Stevenshage. Tweemaal per week komt een van de dierenartsen naar het asiel om de binnengekomen dieren te onderzoeken en indien nodig te vaccineren. Ook dieren die al langer in het asiel zijn en medische zorg nodig hebben, kunnen op dit spreekuur terecht. In geval van acute zorg staan de dierenartsen van de Keerhoeve 24 uur per dag voor ons klaar. Voor het uitvoeren van ingrepen en operaties vervoeren wij de dieren zelf naar de nabijgelegen praktijk. In incidentele gevallen werken wij uiteraard ook samen met andere dierenartspraktijken in de omgeving, bijvoorbeeld bij specialistische behandelingen zoals gecompliceerde orthopedische operaties. Asieldiergeneeskunde Aan de Diergeneeskundige Faculteit aan de Universiteit Utrecht is een afdeling die zich specifiek bezighoudt met Shelter Medicine, oftewel Asieldiergeneeskunde. Dit maakt meteen duidelijk dat er verschillen zijn tussen een dier met een eigenaar en een dier in een opvang. Uiteraard ligt dat verschil niet in de anatomie of ziekteleer, maar in het feit dat er in een opvangsituatie (asiel of pension) andere problemen kunnen voorkomen dan in een thuissituatie omdat er veel dieren op een beperkt oppervlak worden gehouden. Daarnaast is van zwerfdieren geen voorgeschiedenis bekend en is er geen eigenaar die informatie kan verstrekken. Dierenartsenpraktijk de Keerhoeve Dit vraagt specifieke kennis van de dierenartsen die de asieldieren onder hun hoede hebben. De dierenartsen en assistenten van Dierenartsenpraktijk de Keerhoeve staan ons al jaren met raad en daad terzijde bij het gezond maken en houden van de asieldieren. Zij hebben zich in de loop der jaren steeds verder bekwaamd in het diagnosticeren van individuele (zwerf)dieren zonder eigenaar en de bedrijfsmatige begeleiding van het asielpersoneel op het gebied van hygiëne, vaccinaties, preventie van besmettelijke ziekten en het behandelen van allerlei aandoeningen. De dierenartsen van de Keerhoeve zullen bij complexe problemen altijd ruggenspraak houden met een specialist op het gebied en zo nodig doorverwijzen. De samenwerking tussen de Keerhoeve en Stevenshage verloopt zeer soepel. De medewerkers van Stevenshage mogen zelfs in het weekend advies vragen in de vrije tijd van de dierenartsen, wat uiteraard beperkt dient te blijven tot de echte noodgevallen. No-kill shelter Stevenshage is een uitdrukkelijk ‘no kill’ shelter. Alle herplaatsbare asieldieren mogen net zolang blijven totdat we een nieuw thuis voor hen hebben gevonden. Alleen als een dier ernstig en uitzichtloos lijdt of gedrag vertoont dat gevaar oplevert voor de omgeving, zullen we euthanasie overwegen. Hierbij geldt altijd het zes-ogen principe: een team van dierenarts, verzorgers, beheerder en eventueel een gedragsdeskundige overlegt en beslist hierover. 13

4 4.1 Vrijwilligers Algemeen Vrijwilligerswerk in een asiel is zwaar en belastend. Maar het is ook mooi, ontspannend en het geeft voldoening. Nieuwe vrijwilligers moeten altijd voor zichzelf uitvinden welk aspect voor hen zwaarder weegt: de inspanning of de beloning. Bij Stevenshage mogen we ons gelukkig prijzen met een grote groep toegewijde en volhardende vrijwilligers. Hierdoor wordt er voor de dieren veel tijd gevuld met beweging, aandacht en verrijking. Tegelijkertijd is het voor de vrijwilligers heerlijk om te doen en een kans om nieuwe sociale contacten op te doen. Het personeel is zich bewust van de meerwaarde die elk individu kan meebrengen en probeert bij elke vrijwilliger het beste naar boven te halen. Tegelijkertijd proberen we onze vrijwilligers zodanig te begeleiden dat iedereen zich op zijn of haar plaats kan voelen en misschien zelfs de eigen grenzen iets leert verleggen. 4.2 Zelfstandigheid Om goed te functioneren als vrijwilliger in ons asiel, is het belangrijk dat mensen zelfstandig kunnen werken. Uiteraard werken we iedereen goed in en bieden we begeleiding op maat aan, maar we verwachten dat onze vrijwilligers vanaf het begin laten zien dat ze het werk in hun eentje aankunnen. We werken met dieren die vaak niet reageren zoals mensen thuis gewend zijn. Onze vrijwilligers moeten daar vanaf dag één mee om kunnen gaan. Omwille van de veiligheid van zowel mens als dier is het werk daarom niet geschikt voor mensen die permanent begeleid moeten worden. Het vertegenwoordigen van het asiel op markten en evenementen wordt ook door vrijwilligers gedaan.

4.3 Verschillende taken Het grootste deel van onze vrijwilligers komt naar het asiel om te helpen met het verzorgen van de dieren. Alle voorkomende taken worden opgepakt, behalve contact met de klanten. Alles rond het helpen van klanten wordt uitsluitend door het vaste personeel gedaan om ervoor te zorgen dat alle informatie over het asiel en het pension uniform naar buiten komt. Andere onmisbare taken die door vrijwilligers worden ingevuld zijn o.a. bestuurswerk, aanleg en onderhoud van computer- en telefoonnetwerken, PR, vertegenwoordiging op markten, rondleiden, tuinonderhoud en klein onderhoud van het asielgebouw. 4.4 Introductiebijeenkomst vrijwilligers Ter voorbereiding op het vrijwilligerswerk met de dieren is het verplicht om een informatiebijeenkomst bij te wonen. We delen dan informatie over het asiel, werken bij Stevenshage en veiligheid voor mens en dier. We vertellen kortom wat wij van de vrijwilligers en de vrijwilligers van ons mogen verwachten. Het praktische inwerken bestaat uit vier ochtenden meehelpen binnen een maand. De introductiebijeenkomst voor vrijwilligers is in 2019 voortgezet op de zondagmiddag. Er zijn afgelopen jaar in totaal vijf bijeenkomsten geweest. Ons inschrijfformulier staat alleen online als er een bijeenkomst gepland is. Dit om te zorgen dat mensen die zich inschrijven ook daadwerkelijk de bijeenkomst kunnen bijwonen. Na afloop van de bijeenkomst kunnen mensen desgewenst meteen afspreken wanneer ze voor het eerst komen helpen. 4.5 Vrijwilligersvoorwaarden De minimumleeftijd voor vrijwilligerswerk bij ons is zestien jaar, voorgeschreven door onze verzekering. Dit is voor ons een belangrijke restrictie, die we zorgvuldig bewaken. Kinderen komen alleen onder toezicht van een volwassene in contact met onze dieren, bijvoorbeeld om kennis te maken of voor het socialiseren van jonge dieren of tijdens onze maandelijkse rondleiding. Er is een ongevallenverzekering voor zowel vrijwillige als vaste medewerkers. Hondenliefhebber Laura was in 2019 maar liefst 12,5 jaar vrijwilliger bij Stevenshage. 15

4.6 Bedankmomenten Als organisatie vinden we het belangrijk om naar buiten één gezicht te laten zien. Onze vrijwilligers een “asielshirt” aanbieden is een manier om dat te doen. In mei 2019 introduceerden we de nieuwste versie. Het is niet verplicht om zo’n t-shirt te dragen tijdens het werk, maar we zien gelukkig dat veel mensen dat uit zichzelf doen. Met twee ieder jaar terugkomende avonden hebben we onze vrijwilligers bedankt voor hun inzet gedurende het jaar. De traditionele jaarlijkse vrijwilligersbarbecue is in 2019 anders georganiseerd. Het was geen barbecue waarbij zelfwerkzaamheid werd gevraagd in de vorm van zelf barbecueën en zelfgemaakte gerechten meenemen; het werd dit keer geheel voorzien door Mascha Smit van Passion Food. Het was een Italiaans geïnspireerd buffet (met o.a. héérlijke pompoenlasagne) gevolgd door een geweldig assortiment taarten ter afsluiting. Volgens onze enthousiaste vrijwilligers was het zeker voor herhaling vatbaar. Vooral het taartenbuffet is inmiddels bijna legendarisch, er was letterlijk geen kruimeltje over aan het einde van de avond. Op de Open Asieldag kregen we zelfs een herkansing toen Passion Food een carrotcake doneerde voor de bakesale (ook toen was hij binnen de kortste keren op). Vlak voor Kerst was er de traditionele eindejaarsbijeenkomst waar in een stemmig versierd en knus verlicht asielgebouw liters chocolademelk werden geschonken. Natuurlijk kregen de vrijwilligers die zich ook dit jaar weer keihard hebben ingezet voor Stevenshage allemaal een presentje: een design chocoladelolly, marshmallows en een bamboe mok met logo van Stevenshage om de chocolademelk in klaar te maken. Als extra verrassing kreeg iedereen een setje kerstkaarten. Een unieke eigen productie met foto’s gemaakt door dierenfotograaf Maud Velders en met uitsluitend (ex-)asieldieren als fotomodel (zie ook hoofdstuk 38 van dit jaarverslag). Een vrijwilliger in het speelbos met een asielhond. Foto: Sanne van den Berg

Marty: een kwart eeuw vrijwilliger Dit artikel is geschreven door Laura Lancée, vrijwilliger bij Dierentehuis Stevenshage. Een langere versie van het artikel verscheen in ons asielblad Beestenbende van Najaar 2019. Stevenshage is blij met alle vrijwilligers, maar bij sommigen van hen staan we extra stil, zoals bij Marty van der Leek. Ze is inmiddels 71 jaar oud, maar komt nog iedere week katten verzorgen. Ook is ze al jaren 'flessenmoeder' voor weeskittens. Al bijna 25 jaar! Wat doe je precies bij Stevenshage? In het begin kwam ik hier twee middagen in de week voor zowel de honden als de katten. Tegenwoordig hou ik het bij de woensdagmiddag. Daar kijk ik echt naar uit, en zelfs mijn kinderen weten dat dat me heilig is, daar komt eigenlijk nooit iets tussen. Ik heb ook vaak pleegkittens, oftewel flessenbabies. Zo noem ik de kittens die zonder moeder in het asiel terecht komen en die om de paar uur een fles moeten drinken. Soms is het er maar één, maar het kan ook een heel nest zijn van vier of vijf kittens. Ik denk dat ik er over de jaren wel zo'n vijftig heb gevoed. Een jaar of drie geleden hebben mijn man en ik er één zelf gehouden. Het was een zwart katertje, althans dat dachten we, en hij was zo geweldig dat mijn man besloot hem na het enten zelf te adopteren. Zonder dat ik het wist! Natuurlijk wist hij dat ik het goed zou vinden. En het was niet de enige verrassing, want onze McCloud bleek een meisje te zijn! We hebben haar vervolgens Cloudy genoemd. Wat is je in al die jaren echt bijgebleven? Daar hoef ik niet lang over na te denken, dat is de aanval van Poema. Hij was een Abessijnse kater, die al een keer geplaatst was, maar die vanwege onvoorspelbaar gedrag weer terug was gekomen in het asiel. Om hem wat socialer te maken, gingen vrijwilligers en medewerkers vaak even bij hem zitten, zodat hij kon wennen aan mensen. Op een goede dag was het mijn beurt en zat ik bij Poema om hem te aaien. Hij leek ervan te genieten en klom gezellig op mijn schouders, toen...hij ineens de kolder in zijn kop kreeg. Hij zette zijn nagels diep in mijn hoofd, mijn oren en mijn gezicht, en toen ik hem van me afschudde, ook in mijn benen en voeten. Ik gilde het uit, en snel kwamen collega’s mij ontzetten. Het was vreselijk, ik ging meteen naar de dokter voor hechtingen, maar het zag er niet uit! Ik moet zeggen dat ik tot de dag van vandaag toch een beetje voorzichtiger ben geworden. Niet bang, maar wel iets meer op mijn hoede! 17

5 Personeel Stevenshage heeft een vaste staf van zeven mensen. De beheerder, Nicolette Bloemendaal, is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken en bedrijfsvoering, de aansturing en het personeelsbeheer. Zij is de linking pin met het bestuur van Stevenshage. Nicolette, of haar plaatsvervanger Sylvia, is aanwezig bij de maandelijkse bestuursvergadering. Bij de vaste staf zijn afgelopen jaar geen wijzigingen in bezetting geweest. In de zomer was er tijdens de vakantieperiode slechts één invalkracht ingehuurd. De extra inzet is vooral beperkt gebleven door het slim en tijdig plannen met medewerking en flexibiliteit van het vaste team en de bereidheid in medewerking van de vrijwilligers en stagiaires. Evenals voorgaande jaren is 2019 op personeelsgebied qua bezetting en inzet een stabiel jaar geweest. Het verzuimpercentage was wederom nul! Personeel is een vast agendapunt in de vergadering van het bestuur. Voor de arbeidsrechtelijke ‘check’ van contracten en andere juridisch arbeidsvoorwaardelijke zaken zijn er afspraken met een advocatenkantoor voor gratis juridisch advies. De jaarlijkse functioneringsgesprekken hebben aan het begin van het jaar plaatsgevonden. De beheerder met alle leden van het team; de voorzitter van het bestuur met de beheerder. De functioneringsgesprekken zijn een goed instrument om buiten de dagelijkse drukte om van beide kanten zowel terug als vooruit te kijken. Er is in samenspraak met het bestuur en vooral ook met de vaste staf een programma van eisen gemaakt voor een nieuwe set bedrijfskleding. Functioneel, representatief, duurzaam en herkenbaar en natuurlijk niet te duur. Het resultaat mag er zijn en iedereen is in het nieuw gestoken. De update van het functieboek staat nog op de agenda voor 2020. De warme zomer leverde niet alleen goedkope energie via de zonnepanelen, maar gaf ook aanleiding om een hitteplan in werking te stellen: andere werktijden gedurende een aantal weken met een aangepast rooster, vroeg beginnen en vroeger naar huis waar dat mogelijk was. Twee medewerkers zijn geslaagd voor het theoriegedeelte van de cursus ‘Vakbekwaam Houder – certificaat Vogels’. Dit is in het kader van de verplichtingen van de ‘Wet Dieren’. Deze wet van 2011 behelst een integraal kader voor regels over gehouden dieren en daaraan gerelateerde onderwerpen. Twee andere medewerkers hebben de module 2 van de opleiding ‘Dierentrainer’ afgerond. Leids cartoonist Maarten Wolterink tekende onderstaande strip Dierenmensen voor asielblad Beestenbende.

Intussen in het asiel: Dierentrainers Dit sterk ingekorte blog is geschreven door asielbeheerder Nicolette Bloemendaal. De volledige versie is gepubliceerd op onze website www.dierenasielleiden.nl Kippen en konijnen “Leer een kip het rode bekertje aantikken”. Eline en ik zitten in Barneveld bij les 3 van de opleiding Dierentrainer. Het trainen van dieren die aan menselijke zorg zijn toevertrouwd, zoals onze asieldieren, werkt welzijnsverhogend en stressverlagend bij de dieren. Na een half uurtje hebben we zowaar de prachtige Noord-Hollandse Blauwe hen kunnen aanleren dat ze het rode bekertje moet aantikken. Niet het groene, niet het blauwe, nee, alléén het rode. De weken ervoor hebben we met katten de zit en de high five getraind. In de loop van de cursus volgde een training met een prachtig dalmatiër rex konijn dat we (proberen te) leren achter een target stick aan te lopen. Pittige opleiding Eline en ik hebben de tijd van ons leven. Het is een pittige opleiding, theorie en praktijk wisselen elkaar in hoog tempo af. In acht zaterdagen leren we van alles over klassieke en operante conditionering, timing, ethogrammen, positieve bekrachtigers, vermijdingsconditionering en nog veel meer. Thuis oefenen we wat af, al onze huisdieren moeten eraan geloven. We sluiten de lesreeks af met een uitgebreid examen en moeten een scriptie inleveren over het geleerde. Dieren trainen in het asiel Trainen met asieldieren doen we natuurlijk al veel langer. Door met de dieren bezig te zijn zonder lichamelijk contact, ontstaat er vertrouwen. Deze cursus kan ons helpen het meest uit de, toch vaak korte, trainingssessies te halen. Zodat we onze asieldieren helpen om zich prettiger te voelen en wellicht om bepaald ongewenst gedrag te verminderen zodat de dieren sneller plaatsbaar worden. En verder is het gewoon leuk om dieren iets te leren. Niet in de laatste plaats omdat je er zelf ook heel veel van opsteekt… Tijdens de opleiding Dierentrainer wordt een dalmatiër rex konijn getraind met een target stick. 19

6 Bestuur De focus van het bestuur van Dierentehuis Stevenshage lag in 2018 jaar op consolideren en versterken. De besluiten en investeringen van de afgelopen tijd bewijzen hun nut, zoals de nieuwe vloer en het plaatsen van zonnepanelen. De solide organisatie van Dierentehuis Stevenshage en haar financiële positie, goede samenwerking tussen bestuur en beheerder en de betrokkenheid en onderlinge communicatie zijn een belangrijke basis voor de continuïteit en het resultaat. 6.1 Samenstelling bestuur Dit jaar is het bestuur voor het eerst weer aangevangen met zes bestuursleden in plaats van vijf. Greetje van Gruting is vanaf januari in functie als nieuwe secretaris. Cindy van de Ven versterkt het bestuur met de portefeuille ‘nieuwe media’. Het informele afscheid van de vorige secretaris was in januari tijdens een gezellige maaltijd met het bestuur en de beheerder. De zoektocht naar de opvolger als secretaris heeft hiermee geleid tot een extra versterking zowel qua bemensing als de invulling van taken waardoor een betere taakverdeling is ontstaan. Tabel 17 | Samenstelling bestuur Stichting Dierentehuizen Leiden en Omstreken (SDLO) eind 2019. Naam Functie Lizette Ploos van Amstel - Lange Simon Vermeij Greetje van Gruting - Wijnhold Suzan Commandeur Hans Varkevisser Cindy van de Ven Voorzitter Penningmeester Secretaris Algemeen bestuurslid De vrijwilligers in het bestuur van Dierentehuis Stevenshage in de nieuwe t-shirts. Van boven naar beneden en van links naar rechts: penningmeester Simon, algemeen bestuurslid Hans, secretaris Greetje, Voorzitter Lizette en onderaan algemene bestuursleden Cindy en Suzan.

6.2 Bestuurlijke aandachtspunten Dierenambulance Naast de regulier bestuurlijke taken en onderwerpen was er een aantal belangrijke regionale onderwerpen en ontwikkelingen buiten Stevenshage zelf, welke voor een deel al in 2018 zijn ingezet. De stichting Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden, die de taak heeft voor de opvang en verzorging van wilde dieren en het in stand houden van een dierenambulance voor onze regio zocht dringend nieuwe huisvesting. Voor de hand leek een onderzoek naar een co-locatie met Stevenshage. Vooral ‘leek’ voor de lokale politiek en anderen, omdat wilde en huisdieren vanwege besmetting nooit bij elkaar gehuisvest en opgevangen mogen worden. Terwijl Stevenshage wel een belangrijke klant is van de dierenambulance, die voor zowel de wilde dieren als huisdieren werkt. Dit vraagstuk heeft geleid tot een aantal keer overleg met de voorzitter van het bestuur van Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden. In de discussie is scherp gesteld wat de (on)mogelijkheden zijn voor samenwerking. De Partij voor de Dieren Leiden heeft hierin een stimulerende rol gehad en stelde scherpe vragen. Privacywet Een belangrijk onderwerp wat nog resteerde van het afgelopen jaar waren de regels en het uit te werken beleid rondom de wettelijke privacyregels en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Als private stichting met een publieke taak werkt Stevenshage met en voor mensen en eigenaren van dieren, op wie de privacyregels van toepassing zijn. Dankzij de bijzondere inzet van een van onze bestuursleden in nauwe samenwerking met de beheerder voldoet Stevenshage nu aan alle eisen op dit gebied. De nieuwe privacyregels zijn verwerkt in de werkprocessen en geborgd in beleid. Dierenpolitie Het bestuur heeft in de tweede helft van het jaar een brief gestuurd aan de burgemeester van Leiden als portefeuillehouder voor de politie. De aanleiding was de opheffing van de ‘speciale eenheid dierenagenten regio Leiden’ bij de politie. Het bestuur heeft naar aanleiding daarvan gepleit en aandacht gevraagd voor voldoende scholing van agenten als het gaat om het aandachtsgebied dierenwelzijn. Scheve huisjes Tot slot is het bestuur in gesprek met de gemeente over de bouw van de zogenaamde ‘scheve huisjes’ in de directe omgeving van de locatie van Stevenshage. Het gaat om de huisvesting van slechts enkele mensen, die geen andere huisvesting hebben, in nog te plaatsen wooncontainers. Vanzelfsprekend staan het bestuur en de beheerder van Stevenshage positief tegenover dit maatschappelijk vriendelijke project. Wel vragen zij aandacht voor goede begeleiding en monitoring om overlast te beperken en veiligheid te waarborgen.

7 Bijdragen aan het asiel Veel mensen geven belangeloos aan en voor de asieldieren. Zonder deze gulle giften zou Dierentehuis Stevenshage niet kunnen bestaan. De giften komen in vele vormen: geld, dierenvoer, fleecedekens, kattensnoepjes, krabpalen, hondenriemen en vele andere bruikbare zaken. Wij zijn zeer dankbaar voor zoveel gulle dierenvrienden! 7.1 Financiële donaties Donaties De financiële ondersteuning van Dierentehuis Stevenshage bestaat voor een belangrijk deel uit eenmalige of periodieke donaties. Bij een jaarlijkse bijdrage van €15,- of meer ontvangen onze donateurs viermaal per jaar ons asielblad Beestenbende. In 2019 lag het aantal vaste donateurs rond de 1370, tegen zo’n 1500 vorig jaar. Al enige jaren zien we hierin een dalende trend, die ook landelijk in algemene zin gesignaleerd wordt. Mensen lijken zich niet graag meer vast te leggen en doen liever eenmalige giften. Daar spelen we sinds enige jaren op in door meer eenmalige sponsoracties, die concreet aan bijvoorbeeld de medische behandeling van een asieldier gekoppeld zijn. In ons financiële overzicht vindt u daarom ook een categorie Diverse eenmalige giften. Dit zijn donaties van dierenvrienden en vaak ook van donateurs die besluiten om naast hun jaarlijkse bijdrage iets extra’s te schenken aan de dieren, bijvoorbeeld bij een online donatie-actie voor een specifiek dier of op Dierendag. Collecte Half juni hielden we onze jaarlijkse huis-aan-huis collecte. Vorig jaar doorbraken we na jaren de steeds maar dalende opbrengst en die stijgende trend zette zich afgelopen jaar voort: maar liefst 169 collectanten haalden samen een geweldig bedrag van €24.635,31 op. Niet alleen de opbrengst was hoger dan vorig jaar, maar ook het aantal collectanten, dat steeg van 142 naar 169. De opbrengst per collectant steeg een paar euro en kwam in 2019 uit op €145,77. De opbrengst van de collecte is ingezet voor de medische basiskosten van de asieldieren die we opvangen, zoals castraties en sterilisaties, en voor kostbare gebitsbehandelingen, die behalve veel pijn en ongemak ook veel andere medische problemen bij de dieren verhelpen en voorkomen. Graag willen ook hier nog eens alle mensen die zich voor onze collecte hebben ingezet en alle mensen die een bijdrage in de collectebus hebben gedaan, heel hartelijk danken namens de asieldieren! Tabel 18 | Collecteopbrengst voor Dierentehuis Stevenshage over de periode 2014 – 2019. 22

23

Yoga voor de asieldieren Op zondagochtend 23 juni 2019 gaf yogadocente Aurora de Leeuw een yogales op het voorplein van Dierentehuis Stevenshage. Aurora adopteerde ooit witte asielkat Rufus bij Dierentehuis Stevenshage. Ze draagt het asiel een warm hart toe en daarom doneerde ze de volledige opbrengst van maar liefst €420 aan de asieldieren van Dierentehuis Stevenshage! Maar liefst 28 dierenliefhebbers streken met hun yogamatten rond Aurora neer op het asielterrein, onder toeziend oog van de asielkonijnen en enkele viervoetige medewerkers. De yogales was qua niveau geschikt voor iedereen. Ongeveer de helft van de mensen had al ervaring en bracht een eigen yogamat mee. Voor de anderen waren er matten beschikbaar van het Universitair Sportcentrum Leiden. Van de downward facing dog – die mocht natuurlijk niet ontbreken – naar de warrior pose en van de cobra naar de child’s pose. Bij een zomerse temperatuur die tijdens de les opliep naar een zweterige 25 graden leidde Aurora de groep ogenschijnlijk moeiteloos een uur lang door de serie asana’s om lichaam en geest tot rust te brengen, met op de achtergrond af en toe een blaf vanuit het asiel. Na de les was er tijd om bij te komen met water en biologisch fruit, dat speciaal voor deze gelegenheid door de firma Kievit uit Katwijk beschikbaar was gesteld. Namens de asieldieren zijn we Aurora en alle deelnemers, inclusief de mensen die wel doneerden maar niet konden komen, zeer dankbaar voor deze prachtige ervaring en dito opbrengst! De yogales op het voorplein van Dierentehuis Stevenshage, waarvan de opbrengst naar de asieldieren ging.

Leerlingen Freya en Lexie van de Eerste Leidse Schoolvereniging (ELS) overhandigen de cheque aan asielbeheerder Nicolette. Kerstactie basisschool ELS De Leerlingenraad van basisschool de Eerste Leidse Schoolvereniging (ELS) koos in 2019 Dierentehuis Stevenshage uit als goed doel voor hun jaarlijkse kerstactie. Ze maakten onder meer knutselwerken, zamelden statiegeldflessen in en er was een borrel voor de ouders om geld in te zamelen. Dit leverde een recordbedrag op van maar liefst €3.088,57 voor de asieldieren! En als klap op de vuurpijl doneerden ze ook nog eens een enorme berg bruikbare spullen voor de dieren en mensen in het asiel. We zijn alle leerlingen, leerkrachten, ouders en leden van de Ouderraad van basisschool ELS ontzettend dankbaar voor deze hartverwarmende actie, die veel verder gaat dan de opbrengst alleen. Met hun actie maken zij een groot verschil voor de asieldieren van Leiden en omstreken.

Online acties Soms vangen wij dieren op met medische problemen waarvan de behandeling zo kostbaar is, dat we voor hen een aparte actie starten via onze website, vaak in combinatie met een blog. In 2019 kwamen we meermaals succesvol online in actie voor onfortuinlijke asieldi In januari komt kater Ambrosius in het asiel terecht met een complex medisch dossier (zie hieronder), in april gevolgd door de onfortuinlijke poes Anneloes die een kostbare operatie ondergaat voor haar gebroken bekken na een aanrijding met een auto. In juni waren daar kater Leo en Chopin. Ze lijden aan dezelfde kwalen en ondergaan dezelfde procedure: inenten, ontwormen, chip, oogoperatie, gebitssanering, castratie en een test voor kattenaids (gelukkig negatief). Vele dierenvrienden brachten de benodigde bedragen om deze dieren te helpen steeds binnen enkele dagen bijeen via onze online donatiemodule. We vinden het geweldig dat onze online achterban zo met de asieldieren meeleeft en dat met deze donatie laat merken. Röntgenfoto van het gebroken bekken van poes Annelo Online in actie voor kater Ambrosius Als de 11-jarige kater Ambrosius in het asiel terechtkomt, lijkt hij zich af te vragen welke verkeerde afslag hij nou toch heeft genomen om hier terecht te komen. Hij is een zorgenkind met een dik medisch dossier: mager met dikke buik, snelle ademhaling, permanent vergrote pupillen, huidallergie, kapotte hakken, gebitsproblemen. We doen al het mogelijke om hem een zo goed en gezond mogelijke toekomst te geven. Wat volgt is een buikecho, medicatie voor zijn lever, bloeddrukmeting, bloedonderzoek, gebitssanering, nog meer medicatie, urineonderzoek, blaasdieet en zelfs een operatie aan zijn hak. Stukje bij beetje knapt Ambrosius op. In zijn eentje zorgt hij echter voor aanzienlijke medische kosten. Een beroep op onze trouwe en vooral gulle online achterban helpt ons binnen enkele dagen aan voldoende geld om alle kosten voor Ambrosius te dragen! Na 271 dagen kwam een ridder op het witte paard (of eigenlijk gewoon op de fiets) Ambrosius ophalen en vond hij zijn gouden mandje.

7.2 Sponsoring Adoptiehokken en sponsorbordjes Veel verblijven van onze asieldieren zijn symbolisch geadopteerd door onze sponsors. Wij hebben hondenkennels (€120 per jaar voor een hele kennel of €60 per jaar voor een halve kennel), kattenhokken (€50 per jaar) en konijnenhokken (€35 per jaar) die geadopteerd kunnen worden. Op de hokken wordt een bordje geplaatst met daarop een tekst naar keuze van de adoptant. Sponsors kunnen ook een plekje kopen op onze Wall of Fame in de centrale hal voor €50 per jaar. Adoptanten van dierenhokken en sponsors van bordjes op onze Wall of Fame krijgen ons asielblad Beestenbende viermaal per jaar thuisgestuurd. In 2019 mochten we 45 adoptanten van hondenkennels noteren en op de kattenhokken prijken inmiddels 164 sponsorbordjes. Er zijn 36 sponsors vertegenwoordigd op onze Wall of Fame en 9 sponsors kozen ervoor om een konijnenhok te adopteren. In deze getallen is ook een licht dalende trend te zien ten opzichte van eerdere jaren. Leidse DZB Ecotuin helpt asielkonijnen van Stevenshage In 2019 kregen onze asielkonijnen gratis onbespoten wortelloof van de DZB Leiden Ecotuin. Hier verbouwen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op ecologische wijze groenten en fruit. De groenten worden in het seizoen verkocht aan cateringbedrijven en restaurants. Er blijft regelmatig groente over, die door wordt gedoneerd voor de konijnen bij Dierentehuis Stevenshage. “Door deze samenwerking hoeven we niets weg te gooien en helpen we niet alleen mensen, maar ook dieren in de Leidse regio!” Boven: Asielkonijn Chummy geniet van vers, lokaal en ecologisch geteeld wortelloof van DZB Leiden Ecotuin. Onder: DZB Ecotuin teamleider Miquel Heemskerk en Stevenshage bestuurslid Suzan Commandeur. 27

Advertenties Beestenbende Om de kosten voor het drukken en verzenden van ons asielmagazine Beestenbende te dragen, verkopen we fullcolour advertenties aan bedrijven. Op onze website staat een overzicht van mogelijkheden en prijzen. Waar nodig verzorgt een vrijwilliger de opmaak van advertenties, wat met name door kleinere bedrijven gewaardeerd wordt. Adverteerders die meedoen zien hun advertentie behalve in het blad ook terug op onze website en ze worden genoemd op onze Facebookpagina bij het uitkomen van de Beestenbende. In 2019 hebben 7 bedrijven het asiel op deze manier gesteund. Tezamen brachten de advertenties bijna €3000 op, waarmee we de Beestenbende voor een belangrijk deel hebben kunnen bekostigen. Stichting DierenLot Op ons terrein staat een grote oranje container van Stichting DierenLot. Mensen kunnen daarin oude kleding, textiel en schoenen inleveren. Voor iedere ingezamelde kilo textiel ontvangen wij een bijdrage van Stichting DierenLot. De container werd in 2019 weer fanatiek gevuld. Afgelopen jaar is maar liefst 14.100 kilo textiel via onze container ingeleverd en dat leverde ons maar liefst €2992 op voor de asieldieren – ruim 400 kilo en een kleine €500 euro meer dan vorig jaar. Daarnaast heeft Stichting DierenLot een donatieverdubbelaar toegekend op een nieuw onderdeel van onze Open Asieldag 2019: Leids cartoonist Maarten Wolterink tekende live unieke cartoons van huisdieren van bezoekers en doneerde de helft van de opbrengst aan de asieldieren. Met de donatieverdubbelaar van Stichting DierenLot leverde dit €152 euro op voor het asiel! Konijnen Mike & Foxy, getekend door Leids cartoonist Maarten Wolterink op de Open Asieldag 2019. Stichting DierenLot verdubbelde de opbrengst van deze activiteit! .

7.3 Nalatenschappen en legaten Afgelopen jaar hebben we weer een aantal nalatenschappen en legaten mogen ontvangen van overleden dierenvrienden. Dierentehuis Stevenshage is door de belastingdienst aangewezen als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit betekent dat er over legaten of nalatenschappen geen erfbelasting hoeft worden afgedragen door de stichting. De gegevens van onze Stichting Dierentehuizen voor Leiden en omstreken (SDLO) die Dierentehuis Stevenshage beheert, zijn opgenomen in de Almanak voor het notariaat. Deze uitgave is de opvolger van het G. Fikkert’s Jaarboek. Het biedt notarissen een praktisch naslagwerk op de werkplek en is daarmee een welkome bron voor de notaris bij adviesgesprekken met cliënten over erfenis of nalatenschap. Op deze manier heeft iedereen toegang tot de juiste gegevens van de stichting indien zij de asieldieren iets willen nalaten. 7.4 Als het baasje er niet meer is Sinds een aantal jaren kent Dierentehuis Stevenshage de regeling Als het baasje er niet meer is. Bij dit programma worden honden en katten na het overlijden van hun baasje door ons opgevangen en herplaatst. Vooraf wordt via een formulier zoveel mogelijk informatie over het dier in ons systeem opgenomen. Hoe is zijn of haar gedrag? Heeft de kat of hond speciale behoeften? Is er een medisch probleem? Op het formulier geven eigenaars antwoord op deze en vele andere vragen, zodat dat wij het huisdier na eventueel overlijden van het baasje goed en gericht aan een geschikte nieuwe eigenaar kunnen helpen. Het aantal deelnemers aan deze regeling is na een aantal mutaties het afgelopen jaar stabiel gebleven op 19 mensen. De meeste deelnemers registreren meer dan één dier. We hebben in 2019 twee dieren binnengekregen in het kader van de regeling. Daarnaast zijn er ook in 2019 verschillende dieren van overleden eigenaren binnengekomen. Bij sommige van hen waren er geen nabestaanden waardoor het achterhalen van gegevens relatief moeizaam gaat. Kater Boncuk vond na 345 dagen bij Dierentehuis Stevenshage een nieuw baasje.

8 Samenwerking Dierentehuis Stevenshage staat midden in de samenleving. Wij werken samen met meerdere partijen die ons helpen een constructieve bijdrage te leveren aan het dierenwelzijn in ons werkgebied. Ook in 2019 was samenwerking weer een rode draad in de activiteiten in en om Dierentehuis Stevenshage. 8.1 Contractsamenwerking gemeenten Al sinds 2016 hebben wij met alle gemeenten uit ons werkgebied een contractuele relatie, in plaats van een subsidierelatie. Het hebben van een contractuele relatie betekent dat Dierentehuis Stevenshage geen jaarlijkse subsidie moet aanvragen en in de gelegenheid is om een grotere fiscale ruimte te gebruiken. Gemeenten hebben op hun beurt direct duidelijkheid over onze dienstverlening en de daarvoor gemaakte kosten. Wat hiermee niet is veranderd, is de basis van onze samenwerking. Gemeenten behouden hun rechten en plichten op basis van Boek 5, artikel 8, lid 3 van het Burgerlijk Wetboek. Omdat wij een open en transparant contact met de gemeenten uit ons werkgebied belangrijk vinden, nodigen wij gemeenten periodiek uit voor een bezoek aan het asiel. Niet alleen is het prettig om een gezicht bij de gemeente hebben, het maakt het wederzijds ook net wat makkelijker bij vragen contact met elkaar op te nemen. Wij willen deze samenwerking graag voortzetten. 8.2 Samenwerking regionale asielen In 2015 heeft een oriëntatie plaats gevonden om, op basis van ‘halen en brengen’, ervaringen en ‘best practices’ uit te wisselen en samen op te trekken met onafhankelijke asielen uit de regio, waaronder bijvoorbeeld asielen uit Noordwijk, Wassenaar en Den Haag. Besloten is de ontwikkelingen rondom de vereniging Nederlandse Federatie Dierenopvang Organisaties (NFDO) aan te zien en daarna, waar mogelijk, verder met elkaar in gesprek te gaan. Gezien de ontwikkelingen is dat nu niet opportuun. Op dagelijks uitvoerend niveau is de samenwerking met omliggende asielen goed. Konijn Bellefleur verbleef in 2019 bij Dierentehuis Stevenshage.

De zomer van 2019 kende ook bij Dierentehuis Stevenshage extreem warme dagen. 8.3 Nederlandse Federatie Dierenopvang Organisaties (NFDO) De Nederlandse Federatie Dierenopvang Organisaties (NFDO) is in 2014 opgericht voor en door onafhankelijke, wettelijk erkende en lokaal gevestigde dierenopvangorganisaties. Het ontstaan van de NFDO komt voort uit eensgezindheid onder onafhankelijke dierenasielen ten aanzien van veel onderwerpen en de behoefte om zich te verenigen in een landelijk platform. De NFDO heeft als doelstelling om alle autonome dierenopvangcentra in Nederland te verenigen, te behouden en om het al bestaande netwerk van lokale dierenopvangorganisaties te versterken. De belangrijkste pijlers van de vereniging zijn belangenbehartiging van haar leden en kennisdeling. Sinds 2015 is ook Dierentehuis Stevenshage lid van de NFDO. De organisatie is sinds die tijd in ontwikkeling en ons bestuur volgt die ontwikkelingen. 8.4 Stichting Hond in Nood De meeste honden die in Dierentehuis Stevenshage terecht komen, zijn om verschillende redenen afgestaan door de eigenaar; bijvoorbeeld overlijden, emigratie, verandering in de gezinssamenstelling of een andere baan van de eigenaar. In sommige gevallen is het gedrag van de hond de belangrijkste reden. Onze medewerkers en vrijwilligers gaan hier dan direct mee aan de slag en zien vaak al snel verbetering in het gedrag van de honden. Soms heeft een hond meer individuele training nodig dan Dierentehuis Stevenshage kan bieden. In dergelijke gevallen roepen wij de hulp in van Stichting Hond in Nood. Zij zijn een kleine maar veelzijdige stichting die zich met liefde inzet voor alle honden. Dierentehuis Stevenshage werkt sinds een aantal jaar met hen samen in de heropvoeding van ‘moeilijke’ asielhonden. Op ons verzoek nemen de vrijwilligers van Stichting Hond in Nood een gedragstest af en bij gebleken geschiktheid nemen ze de hond in training om specifieke gedragsproblemen aan te pakken. Daarnaast voorzien ze onze medewerkers en vrijwilligers van advies en tips over de aanpak van de hond in kwestie. Dit doen ze volledig belangeloos voor onze asielhonden. 31

Intussen in het asiel: Hoe train je een mens? Dit ingekorte blog is geschreven door asielhond Bowdy. De volledige versie is op 13 juli 2019 gepubliceerd op onze website www.dierenasielleiden.nl Sinds kort mag ik elke week mee met Stichting Hond in Nood. Met Nette en Clé. “Waarom ik? Ik ben toch niet in nood?” zeg ik nog. “Om te trainen”, krijg ik als antwoord. En dan snap ik het, want de meeste mensen hebben inderdaad wel een beetje training nodig. Op tafel staan Laat ik bij het begin beginnen. Ik heet Bowdy en ik woon in Stevenshage. Daar is het wel een soort van oké. Goed van eten en drinken. In het bos rauzen. Wandelingen maken. Knuffelen. Belangrijke Dingen waar ik Heel Bekwaam in ben, al zeg ik het zelf. Toen ging ik naar een ander huis. Er stond iets op tafel wat ik even wou besnuffelen. Maar ik kon er niet zo goed bij. Dus moest ik wel op de tafel gaan staan. Dat vond ik zo geinig, toen wou ik er niet meer af. Afijn, nu ben ik weer terug. Trage leerlingen Ze doen hun best hoor, maar soms verveel ik me wel. Dus dan ga ik ff tegen iemand aanbotsen of zachtjes -of wat minder zachtjes- een hand vastpakken. Dan gaan mensen heel grappige geluiden maken, das echt lachen. Daar vermaakte ik mezelf dan maar mee. En toen kwamen dus ineens Nette en Clé langs. Dus die ging ik ook aanbotsen en handje pakken en bij ze op tafel klimmen. Wat ze nog niet snappen is dat ze dan moeten gaan gillen en terugduwen. Of een worstelwedstrijdje houden. Het zijn kennelijk trage leerlingen, dat kun je niemand kwalijk nemen. Blokkie kaas Die Nette, die had dus kaas en vis in een tassie om d’r middel. En ik had wel trek, dus ik denk “kom Bowdy, pak ff een blokkie kaas”. Nou ja, toen liep ze gewoon weg! Zo onbeleefd. Dus ik er achteraan. Om duidelijk te maken dat ik echt wel een stukkie kaas blief. Terwijl ik even stilletjes overwoog wat ik nu zou doen, kreeg ik inene zomaar een blokkie kaas in m’n bakkes. Kort daarvoor hoorde ik nog wel een raar klik-geluid. Misschien d’r knieën ofzo. Dus dat dee ik nog een keer en nog een keer. Ik hoefde alleen maar even stil te staan en te doen alsof ik nadacht en húp, klik en húp, weer een happie. En zo leerde ik Nette al heel snel dat ze met d’r knieën moet klikken als ik rustig sta te mijmeren. En dat ze dan iets lekkers in m’n giechel mag stoppen.

8.5 Keurmerk opvang gezelschapsdieren Begin 2015 is de nieuwe Wet Dieren van kracht gegaan. Deze raamwet is de aanleiding geweest om een nieuw keurmerk opvang gezelschapsdieren in het leven te roepen. De landelijke Dierenbescherming heeft de ontwikkeling daarvan op zich genomen. De uitvoering is inmiddels bij onafhankelijk instituut Verin belegd. In 2015 heeft Dierentehuis Stevenshage vrijwillig meegedaan aan een proefaudit voor het in ontwikkeling zijnde keurmerk opvang gezelschapsdieren, gebaseerd op de richtlijnen van het Besluit Houders van Dieren. De audit bestond uit een zelfevaluatie en een locatiebezoek en is goed verlopen. Omdat het om een proef-audit ging, kon Dierentehuis Stevenshage op grond hiervan niet automatisch een keurmerk verkrijgen. Het keurmerk is ondertussen officieel van kracht geworden. Naar aanleiding van verdere oriëntatie om voor het keurmerk in aanmerking te komen, is gebleken dat we voor alle diersoorten die wij opvangen, zowel honden, katten, konijnen en tamme vogels, zowel een aparte quarantaine, ziekenboeg en reguliere verblijfsruimte moeten bieden. Voor de honden en katten beschikken wij hierover. Maar voor de tamme vogels en konijnen betekent dit zes aparte ruimtes en die kunnen wij op dit moment (nog) niet tegelijkertijd bieden. Wij hebben daarom voorlopig afgezien van het aanvragen van het keurmerk. 8.6 Dierenpolitie De dierenpolitie is een belangrijke externe partij waarmee Dierentehuis Stevenshage een aantal jaar naar volle tevredenheid heeft samengewerkt aan het verbeteren van dierenwelzijn in de regio. Helaas heeft er een herijking van taken binnen de politie plaatsgevonden en is er in praktijk vrijwel geen specifieke inzet meer beschikbaar. Wij hebben dit aangekaart bij de gemeente, maar het heeft helaas niet geleid tot een lokale heroverweging. Als voorlopige oplossing is de wijkagent het eerste aanspreekpunt. 8.7 Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden Dierentehuis Stevenshage werkt al vele jaren naar tevredenheid samen met de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden, dat tot 2019 gevestigd was in Oegstgeest. De organisatie heeft een groot werkgebied met twee ambulances en brengt gevonden (gewonde) dieren naar onder andere Dierentehuis Stevenshage. Wij brengen voor de honden en katten die door de dierenambulance zijn gebracht en die retour eigenaar gaan een bijdrage bij deze eigenaren in rekening. Voor de dieren die door de dierenambulance zijn gebracht en die niet retour eigenaar gaan, brengen we een klein bedrag als vergoeding bij gemeenten in rekening. Dierentehuis Stevenshage betaalt beide bijdragen door aan Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden. In 2019 heeft Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden aangekondigd de ritprijs voor zowel particulieren als gemeenten te verhogen. De verhoging voor de dieren die retour eigenaar gaan, hebben wij in de praktijk in onze werkzaamheden ingevoerd voor de dierenambulance. Daarnaast hebben wij samen opgetrokken met Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden om ook bij gemeenten te bewerkstelligen dat zij de verhoging van de ritprijs gaan vergoeden. Al in 2018 hebben zowel de vrijwilligers als het bestuur van de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden nader kennisgemaakt met Dierentehuis Stevenshage en ervaringen uitgewisseld. Wij houden deze verbindingen in stand. De Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden is op zoek naar structurele huisvestingsmogelijkheden nu het vogelasiel Oegstgeest is gesloten. Als gevolg van veterinaire eisen en beperkingen aan de locatie, is het terrein van Dierentehuis Stevenshage geen optie voor huisvesting van de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden. Wij hopen dat er in 2020 meer duidelijkheid komt over huisvesting voor de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden. 33

9 9.1 Duurzaamheid Energiebesparing Dierentehuis Stevenshage profileert zich zoveel mogelijk als groen asiel. Ons gebouw is voorzien van goede isolatie van dak, muren en ramen. Daarnaast is de hele benedenverdieping voorzien van vloerverwarming, zodat het cv-water minder heet wordt gestookt. De betonnen vloer houdt de warmte constant en biedt de dieren dag en nacht een gelijkmatige temperatuur. Ook is het gebouw zowel binnen als buiten volledig voorzien van ledverlichting. Dit is zuinig in gebruik en daarnaast prettiger voor de dieren dan de traditionele tl-verlichting. Op het dak zijn in totaal 189 zonnepanelen bevestigd, er is een warmtepomp voor de kattenafdeling en er zijn twee grote zonneboilers voor de warmwatervoorziening voor het gebouw. 9.2 Groenvoorziening Dierentehuis Stevenshage beschikt over een prachtig omheind stuk bos op het eigen terrein. Hier kunnen de asiel- en pensionhonden loslopen, spelen en trainen. Omdat Stevenshage op de Groene Kaart van Leiden ligt, mogen bomen niet zonder vergunning gekapt worden. Snoeien mag wel zonder vergunning. Ieder jaar inspecteert een hovenier het bos en alle begroeiing rondom het asiel visueel. Gesnoeide takken en stronken blijven op het bos liggen en bieden huisvesting aan insecten, (korst)mossen en paddenstoelen. Twijgen en jonge takjes worden versnipperd en als bodemverfraaiing in de perken gestrooid. In het bos zijn diverse inheemse struiken aangeplant. Hiermee zijn drie begroeiingslagen gecreëerd: kruiden (bodembedekkers), struiken en bomen. Bij de inrichting van het bos is actief gezocht naar planten en bomen die van waarde zijn voor de in de buurt levende dieren, zoals allerlei soorten zangvogels, reigers, eventueel zelfs eekhoorns, en de vleermuizen, die weliswaar niet in het bos wonen, maar er wel graag naar voedsel komen zoeken. Sinds er in de omgeving veel bomen zijn gekapt voor de aanleg van de RijnlandRoute, merken we dat meer dieren het bos gebruiken. Op het dak van Dierentehuis Stevenshage bevinden zich in totaal 189 zonnepanelen.

Bij Dierentehuis Stevenshage worden groenafval, maar ook uitwerpselen en stro van de asielkonijnen gecomposteerd. 9.3 Afvalscheiding Een ander aspect van duurzaamheid binnen Dierentehuis Stevenshage is het beheersen van onze afvalstromen. Papier, plastic, glas en chemisch afval worden gescheiden ingezameld. Het doel is het terugdringen van de hoeveelheid restafval en daarmee een verlaging van de kosten. Het is lastig en kostbaar om ons gft-afval apart te laten ophalen, omdat we zijn gevestigd op een industrieterrein. Daarom composteren we sinds 2016 als eerste asiel in Nederland op ons eigen terrein het strooisel en de uitwerpselen uit de konijnen- en knaagdierhokken, samen met ons groenafval, met een composteermachine. Dit apparaat is aangeschaft met een donatie van het Wensenfonds van Rabobank Leiden-Katwijk in de categorie duurzaamheid. De compost wordt als grondverbeteraar gebruikt voor de tuin en het hondenspeelbos op het eigen terrein. 35

10 Externe communicatie Met gerichte communicatie proberen wij donateurs, belanghebbenden en andere geïnteresseerden bij onze activiteiten te betrekken. Via ons periodieke donateursblad Beestenbende, ons eigen drukwerk, onze website en onze actieve aanwezigheid op sociale media, in regionale media, op markten en door het asiel zelf georganiseerde bijeenkomsten doen wij ons best zoveel mogelijk mensen over het asielleven te informeren. Onze uitingen zijn altijd gericht op het genereren van positieve naamsbekendheid in de regio met een herkenbare uitstraling. 10.1 Asielblad Beestenbende Viermaal per jaar brengen wij ons asielblad Beestenbende in eigen beheer uit. Ook in 2019 verscheen het kleurrijke magazine elk seizoen in een oplage van 2500 exemplaren. De vormgeving en druk wordt verzorgd door de Leidse drukkerij De Bink. De Beestenbende is een fullcolour magazine met veel prachtige dierenfoto’s en achtergrondverhalen uit onze opvang. De inhoud wordt samengesteld door een redactie die bestaat uit vier vrijwilligers en de beheerder van Dierentehuis Stevenshage. In 2019 verschenen er in de Beestenbende naast de gebruikelijke rubrieken over de asieldieren onder meer stukken over natuurgeneeskunde, drukte in het pension en het grote aantal opvangkatten ‘met ervaring’. Ook was er een interview met een medewerker van de Dierenbescherming over hun werkgroep ‘Zwerfkatten’ en een interview met de fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in Leiden. In 2019 is voor het eerst begonnen met het plaatsen van korte versies van artikelen in de Beestenbende, met een verwijzing naar onze website, waar de uitgebreide versie dan gelezen kan worden. De Beestenbende wordt per post verstuurd aan alle vaste donateurs van Dierentehuis Stevenshage, meegegeven aan nieuwe adoptanten en uitgedeeld aan belanghebbenden en potentiële donateurs en vrijwilligers. Naast het informeren van onze achterban heeft de Beestenbende een ondersteunende rol bij de fondsenwerving voor Dierentehuis Stevenshage. Met gerecycled papier en een verpakking van composteerbare folie sluit de Beestenbende goed aan bij onze huisstijl en de zo groen mogelijke bedrijfsvoering van Stevenshage. We hebben ook 2019 weer bewust gekozen voor een gedrukt asieltijdschrift in het huidige digitale tijdperk. De meerwaarde van een gedrukte Beestenbende boven een digitale editie is dat we het boekje makkelijk mee kunnen geven aan bezoekers van ons asiel en aan geïnteresseerden op evenementen. Ook wordt een deel van de oplage gebruikt om te verspreiden in dierenwinkels en dierenartsenparktijken om nog meer dierenliefhebbers te bereiken. Omdat de Beestenbende ook altijd nuttige basisinformatie bevat, fungeert het als een multifunctioneel visitekaartje voor onze organisatie. Daarnaast wordt de gedrukte Beestenbende ook zeer gewaardeerd door kinderen en oudere donateurs die niet actief zijn op internet en sociale media. Asielmagazine Beestenbende van Dierentehuis Stevenshage werd in 2019 viermaal in eigen beheer uitgebracht.

10.2 Promotiemateriaal Posters Afgelopen jaar zijn er voor verschillende gelegenheden nieuwe posters ontworpen, waaronder de Nieuwjaarsduik, huis-aan-huis collecte, Open Asieldag en individuele inzamelingsacties. Alle ontwerpen zijn ook afgelopen jaar gemaakt door een vrijwilliger van Dierentehuis Stevenshage, waardoor alleen de productiekosten van het materiaal voor rekening van het asiel kwamen. Strip Dierenmensen Afgelopen jaar heeft Leidse cartoonist Maarten Wolterink weer vier edities van de asielstrip Dierenmensen getekend. De strips zijn gebaseerd op het asielleven en prikkelen soms de realiteit. De strips zijn per kwartaal verschenen in de Beestenbende en op onze website. Informatiemateriaal We hebben in 2019 zowel de Nederlandstalige als de Engelstalige versie van onze pensionfolder een complete make-over gegeven. De informatie in de folder is bijgewerkt en qua uitstraling past de folder nu ook in de huisstijl van Dierentehuis Stevenshage. Daarnaast is de folder met belangrijke telefoonnummers van dierenopvangen en aanverwante organisaties in de regio vervangen door een compacte flyer die makkelijk kan worden meegegeven aan bezoekers en die nu ook in de huisstijl van onze organisatie past. 37

Kerskaarten In 2019 hebben we voor het eerst echte Stevenshage kerstkaarten ontwikkeld. De tien luxe dubbele kaarten tonen allemaal verschillende asieldieren die bij ons zijn opgevangen, gefotografeerd door dierfotograaf Maud Velders. Het ontwerp van de kaarten is uitgevoerd door een vrijwilliger. De oplage van 5000 stuks per kaart is op de Open Asieldag van 2019 gelanceerd en als merchandise aangeboden, zowel via de balie als de speciaal hiervoor geopende webshop. De kaarten bleken zeer populair en het grootste deel van de voorraad was voor de kerst van 2019 verkocht. Daarnaast zijn er een aantal setjes met tien kerstkaarten aan de vrijwilligers uitgedeeld als bedankje tijdens het choco-moment in december. De overgebleven kerstkaarten zullen volgend jaar opnieuw aangeboden en aangevuld worden, doordat we bewust geen wensen met betrekking tot jaartallen op de kaarten hebben geplaatst. De nieuwe kerstkaarten van Dierentehuis Stevenshage zijn erg populair aan de balie, in de webshop en op markten. 38

Voor de jaarlijkse huis-aan-huis collecte en de Open Asieldag van Stevenshage ontwierp een vrijwilliger posters. 10.3 Digitale media Website en webshop Op website van Dierentehuis Stevenshage (dierenasielleiden.nl) vinden bezoekers allerhande relevante informatie en actueel nieuws over onze dierenopvang, pension, adoptie, afstand doen, tarieven, vrijwilligerswerk, evenementen, uitgebreide donatiemogelijkheden en de algemene voorwaarden en het privacy beleid – welke overigens ook zijn in te zien aan de balie. Uiteraard biedt onze website ook een actueel overzicht van plaatsbare dieren. De dieren worden daar per categorie getoond met een link naar de centrale database van www.dierenasiels.com. Het overzicht van plaatsbare dieren is live gekoppeld aan ons Instagram-account @stevenshageplaatsbaredieren. De website bevat ook een actueel overzicht van gevonden dieren die bij ons zijn binnengebracht. Ook dit overzicht van zwerfdieren is live gekoppeld aan een eigen Instagram-account: @stevenshage. Vermiste dieren kunnen via een digitaal formulier bij ons worden aangemeld, zodat we naar het dier kunnen uitkijken. We merken dat we vermiste dieren en hun eigenaars door deze services sneller met elkaar kunnen herenigen. Eind 2019 openden we een gloednieuwe webshop binnen onze website. Naast het aanschaffen van de kerstkaarten kon er op dat moment ook gesponsord worden voor de Nieuwsjaarsduik via een donatie voor een duiker. Buiten deze periode kunnen er wenskaarten besteld en donaties gedaan worden via de webshop. De hosting van de website werd zoals in voorgaande jaren verzorgt door Renaissance IT. Technisch onderhoud, dagelijkse updates en kleine aanpassingen worden door vrijwilligers en medewerkers van het asiel gedaan. 39

Sinds 2019 is Dierentehuis Stevenshage ook vertegenwoordigd op het zakelijke sociale netwerk LinkedIn. Sociale media Dierentehuis Stevenshage is al vele jaren vertegenwoordigd op Facebook, Instagram, YouTube en Twitter. In 2019 is daar ook een Stevenshage bedrijfspagina op LinkedIn bijgekomen. Hier worden de wat meer zakelijke updates vanuit het asiel gedeeld en kunnen medewerkers en vrijwilligers vanaf hun persoonlijke profiel een vermelding maken van hun activiteiten met een connectie naar de officiële bedrijfspagina van Dierentehuis Stevenshage. De populariteit van de Facebook-pagina van het asiel nam in 2019 verder toe van net iets meer dan 5500 naar ruim 6000 vind-ik-leuks. Het gemiddeld aantal reacties, opmerkingen en deelacties per bericht op Facebook kent een stijgende trend. De beide Instagram-accounts kennen een zeer succesvol derde jaar, waarin het account @stevenshageplaatsbaredieren bijna verdubbelde van 2400 naar bijna 4200 volgers. Het account @stevenshage waar gevonden dieren worden geplaatst groeide eveneens fors, van 1200 volgers in 2018 naar ruim 1800 volgers in 2019. Blog Intussen in het asiel In 2019 zijn maar liefst 49 nieuwe edities van het blog Intussen in het asiel verschenen. Asielbeheerder Nicolette schrijft daarin wekelijks over het reilen en zeilen in het asiel. Incidenteel wordt het blog geschreven door medewerkers of vrijwilligers van het asiel, of wordt vanuit het perspectief van een asieldier geschreven. Het blog biedt lezers de mogelijkheid om meer te weten te komen over wat er zich allemaal in het asiel afspeelt. De verhalen zijn zeer gevarieerd en lopen uiteen van vrolijke updates over dieren die succesvol geplaatst zijn tot verdrietige verhalen van verwaarloosde dieren die met de grootste zorg niet gered konden worden en van verbouwingen op het terrein tot interviews met seniorkatten die in het asiel verblijven. Het blog wordt wekelijks op de website van Dierentehuis Stevenshage geplaatst, waarnaar wordt gelinkt vanaf de Facebookpagina en LinkedIn bedrijfspagina, waar het steevast veel positieve reacties oplevert. In dit jaarverslag vindt u op pagina’s 17, 19 en 32 een kleine en verkorte selectie van enkele blogs uit 2019. Onze website bevat een uitgebreid archief met alle blogs die tot nu toe verschenen zijn. 40

10.4 Regionale media De Nieuwjaarsduik bij Sleutelstad Nicolette en Marianne waren in januari 2019 te gast bij radioprogramma Sleutelstad om te vertellen over de Nieuwjaarsduik. Er waren dit jaar tien deelnemers die vergezeld van twee honden het Valkenburgse meer zijn ingedoken, wat heeft geresulteerd in een opbrengst van €2525,-. Dit bedrag wordt gebruikt voor de inentingen van de asieldieren, wat op jaarbasis gemiddeld €9000,- kost. Zomer in het asiel bij NPO Radio 5 Het programma Haandrikman! zocht in juli mensen op die de hele zomer moeten werken. Dan ben je bij Stevenshage aan het juiste adres, want in die periode heerst er topdrukte in het asiel en pension. Het leverde een gezellig radiofragment op waarbij het hele asiel aan bod kwam! Persbericht met Solar-Leiden en Stichting Stimular In januari 2019 hebben we samen met buurbedrijf Solar-Energy-Groep Leiden en Stichting Stimular een persbericht doen uitgaan, getiteld ‘Leids dierenasiel nóg groener’ over de 164 zonnepanelen die zij geplaatst hebben op het dak van Stevenshage en de verduurzaming die hierdoor optreedt. De Bink Magazine Drukkerij De Bink uit Leiden drukt elk kwartaal ons fullcolour donateursmagazine De Beestenbende. In een van de edities van hun relatieblad De Bink Magazine heeft ons werk een groot podium gekregen: een uitgebreid interview met asielbeheerder Nicolette en bestuurslid Suzan, én prachtige ex-asielhond Duma op de cover. In het relatiemagazine van Leidse drukkerij De Bink werd ruim aandacht besteed aan Dierentehuis Stevenshage.

Indebuurt Leiden In juli 2019 interviewde Indebuurt Leiden asielbeheerder Nicolette. Nicolette vertelde over het reilen en zeilen in het asiel en benoemde dat het werken in een dierenasiel niet altijd makkelijk is, omdat vrijwilligers zich vaak hechten aan een dier dat vervolgens geadopteerd wordt. Vrijwilligers hebben daarom het eerste half jaar een adoptieverbod, om te leren dat ze een dier juist goed kunnen helpen door hun werk in het asiel goed te doen. Naast dit interview in de categorie ‘Binnenkijken bij’ deelt Indebuurt Leiden regelmatig berichten over onze plaatsbare asieldieren. Interview GroenLinks Voorschoten In september 2019 plaatste de Voorschotense Krant en Groot Voorschoten een interview door GroenLinks Voorschoten met bestuurslid Suzan over de bezigheden van de vrijwilligers, waaronder het bestuur, en de toekomst van het dierenasiel. Suzan benoemde in het interview de toename die we zien in het aantal dieren dat gecompliceerde medische zorg nodig heeft, waardoor de dierenartskosten ieder jaar hoger worden, en de woningbouwplannen van de gemeente Leiden naast ons terrein die we in de gaten houden. Gedumpte konijnen in het Leidsch Dagblad Asielbeheerder Nicolette werd door het Leidsch Dagblad geïnterviewd over konijnen die gedumpt worden in het Leiden Bio Science Park. “Mensen nemen voor hun kinderen konijnen in huis, maar die blijken dan toch meer zorg, aandacht en onderhoud nodig te hebben dan gedacht. En als de kinderen er dan niet meer naar omkijken, worden ze uiteindelijk uitgezet in dit soort parken. Deze tamme konijnen overleven dit vaak niet.” aldus Nicolette. Asielbeheerder Nicolette en bestuurslid Suzan werden geïnterviewd voor verschillende regionale media.

10.5 Eigen bijeenkomsten Maandelijkse rondleiding In 2019 hielden we 10 keer een gratis rondleiding voor een groep geïnteresseerden op zondagochtend. Tijdens deze rondleidingen neemt een vrijwilliger de tijd om de bezoekers in 1,5 uur het hele asiel te laten zien, waarbij veel ruimte is voor vragen stellen en dieren knuffelen. De rondleidingen zijn altijd volgeboekt. Open Asieldag Op zaterdag 5 oktober 2019 organiseerden we onze eigen Open Asieldag. Deze gratis dag is voor het publiek de gelegenheid bij uitstek om achter de schermen van het asiel te komen kijken. Vrijwel alle ruimtes zijn op die dag toegankelijk en overal staan mensen om tekst en uitleg te geven. We kijken terug op een zeer geslaagde dag, waarop een heleboel lieve mensen èn dieren ons kwamen bezoeken. Sommigen renden watertandend op de (vegan) bake sale af, andere sloten liever aan bij de patatkraam. Velen brachten iets mee voor de asieldieren, om vervolgens met tassen vol spullen van onze rommelmarkt weer naar huis te gaan. Tussendoor werd er stilletjes geboden op de items in de Silent Auction, draaide de loterij op volle toeren en vonden de Stevenshage kerstkaarten gretig aftrek. Slimme honden en hun baasjes vertoonden bij Stevenshage’s Got Talent hun kunsten, en konden daarna meteen door voor een fotoshoot. Talloze zieke knuffels werden door berendokter Suzanne beter gemaakt en vele huisdieren werden vereeuwigd in een live getekende cartoon. Alles bij elkaar leverde de Open Asieldag 2019 een recordbedrag van maar liefst €6023 euro op. Namens alle asieldieren: dank aan iedereen die onze Open Asieldag 2019 tot een succes heeft gemaakt! 10.6 Markten en evenementen Vrijwilligers van Dierentehuis Stevenshage hebben het asiel in het afgelopen jaar vertegenwoordigd op lokale markten en evenementen, waaronder de Voorschotense FarmFair en de Vrijwilligersmarkt tijdens het Weekend van Voorschoten.

11 Vooruitzicht 2020 Veel zaken waar wij in 2020 aan gaan werken, zijn al in dit jaarverslag aangestipt. Vanzelfsprekend blijft onze aandacht behalve naar de dieren vooral uitgaan naar de medewerkers en vrijwilligers van Dierentehuis Stevenshage. Samenwerking met onze verschillende partners blijft ook een van de speerpunten. Natuurlijk gaat onze aandacht naar de relatie met onze samenwerkingspartners, zoals bijvoorbeeld gemeenten, onze dierenarts en de dierenambulances in ons werkgebied. Gezien alle ontwikkelingen op het gebied van bouwplannen en de gewenste scheve huisjes in de nabijheid van ons asiel, richt de focus zich vooral op de gemeente Leiden. Op het gebied van externe communicatie en promotie zetten wij onze activiteiten door. Focus richten wij op het ontplooien van initiatieven om de financiële situatie van onze stichting verder te bestendigen. Wij blijven onze fondsenwerving via internet uitbreiden. De kleine Cron was één van de bijna 200 konijnen, knaagdieren en tamme vogels (categorie ‘diverse dieren’ naast honden en katten) die in 2019 bij Dierentehuis Stevenshage werd opgevangen.

12 Toelichting op het financieel resultaat U vindt onze Jaarrekening 2019 op onze website www.dierenasielleiden.nl/bestuur Doordat ten opzichte van 2018 de kosten iets lager zijn uitgevallen en de inkomsten zijn toegenomen, is het exploitatieresultaat met een kleine €10.000 verbeterd. Met name de pensioninkomsten en de inkomsten van de jaarlijkse collecte hebben hieraan bijgedragen. Het exploitatieverlies van ruim €43.000 is ruimschoots gecompenseerd door de ontvangen legaten en erfenissen waardoor het vermogen met €544.000 is toegenomen. In 2019 zijn voorzichtige stappen gezet voor een fonds op naam. Hierdoor kan iedereen die het asiel een warm hart toedraagt een fonds opzetten met een specifiek doel dat de naam van bijvoorbeeld een persoon of dier draagt. Een dergelijk fonds kan worden opgericht bij leven maar kan ook worden opgenomen in het testament. De baten uit eigen fondsenwerving zijn gelijk gebleven. Maar de pensioninkomsten zijn dit jaar wederom gestegen, dit jaar met ongeveer €16.000. Voor het tweede jaar op rij is de dalende trend van de collecte-inkomsten doorbroken met een stijging van €5.000 ten opzichte van 2018. De vooruitzichten voor de exploitatie in 2020 zijn minder rooskleurig. Door het coronavirus is het asiel een aantal maanden dicht geweest voor bezoek, zijn de pension-inkomsten in het tweede kwartaal teruggelopen tot nagenoeg nihil en is besloten geen fysieke collecte te houden. In de begroting is dan ook rekening gehouden met een exploitatieverlies van ruim €150.000. Het noodfonds om mensen met een inkomen op bijstandsniveau te helpen bij een plotselinge opvang van hun huisdier is in 2019 gebruikt voor een bedrag van €7.543. Voor 2020 is besloten dit weer ten laste van de reserve legaten aan te vullen tot het oorspronkelijke bedrag van €10.000. Aan de voorziening groot onderhoud is wederom €51.000 toegevoegd. Deze voorziening is gebaseerd op het onderhoudsplan dat in 2016 voor de komende 30 jaar is vastgesteld. Het verduurzamen van het asiel door het plaatsen van zonnepanelen en warmtepompen werpt z’n vruchten af. Voor 2020 hebben we besloten hiermee door te gaan en ten laste van de reserve legaten hiervoor €30.000 te reserveren om te streven naar en zo laag mogelijk energieverbruik. Bij de renovatie in 2013 waren er onvoldoende middelen om de hondenverblijven hierin mee te nemen. In 2020 is een start gemaakt om ook deze verblijven te renoveren door de architect uit te nodigen hiervoor plannen te ontwikkelen. En natuurlijk zal worden gestreefd naar een zo laag mogelijk energieverbruik. Het bestuur van de stichting ontvangt geen vergoedingen voor haar werkzaamheden. Deze Bichenowastrilde (een tropische vink) is één van de vele soorten tamme vogels die in 2019 bij Dierentehuis Stevenshage zijn opgevangen. 45

Overzichtstabellen herkomst asieldieren Tabel 19 | Aantal honden dat in 2019 in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen, gespecificeerd naar gemeente van herkomst (woon- of vindplaats). Tabel 20 | Aantal honden dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 verliet, gespecificeerd naar gemeente van herkomst (woon- of vindplaats), inclusief dieren die eerder zijn opgevangen en in 2019 het asiel verlieten. Tabel 21 | Aantal katten dat in 2019 in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen, gespecificeerd naar gemeente van herkomst (woon- of vindplaats). 46

Tabel 22 | Aantal katten dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 verliet, gespecificeerd naar gemeente van herkomst (woon- of vindplaats), inclusief dieren die eerder zijn opgevangen en in 2019 het asiel verlieten. Tabel 23 | Aantal overige dieren dat in 2019 in Dierentehuis Stevenshage is opgevangen, gespecificeerd naar gemeente van herkomst (woon- of vindplaats). Tabel 24 | Aantal overige dieren dat Dierentehuis Stevenshage in 2019 verliet, gespecificeerd naar gemeente van herkomst, inclusief dieren eerder zijn opgevangen en in 2019 het asiel verlieten. 47

1 Online Touch

Index

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
  31. 31
  32. 32
  33. 33
  34. 34
  35. 35
  36. 36
  37. 37
  38. 38
  39. 39
  40. 40
  41. 41
  42. 42
  43. 43
  44. 44
  45. 45
  46. 46
Home


You need flash player to view this online publication