0

jaargang 17 | augustus 2021 04 vakblad voor ondernemers in de jachtbouwindustrie NEDERLAND JACHTWERF HEEG ONTWIKKELT POINTER 30 ZEELANDER YACHTS GROEIT IN TOPSEGMENT J. SCHLIEKER & ZONEN OP DE TENDERMARKT

Enabling A Greener Future Improve your carbon footprint Established in 2007, with their headquarters in Drachten, the Netherlands, WhisperPower’s ongoing mission is to deliver grid-independent power systems supporting a cleaner and brighter future. Our philosophy is that off-grid power generation should be as near silent as possible, whilst also being fully self-contained and eco-friendly. They should be able to deliver electrical power of any kind, be incredibly efficient and very easy to use. This outlook was captured within the company name ‘WhisperPower’, as it rolled out the first edition of low-emission hybrid diesel generators in 2010, whose quiet-running and fuel efficiency made an immediate impact on marine, mobile and off-grid applications. With the introduction of OctoPower, the company is contributing to a greener all electric future, by offering high class, proven power systems needed to effortlessly harness all forms of power generation from 2 – 32 kW, with strongly reduced CO2 pollution. Enjoy Green Energy octopower.com

INHOUDSOPGAVE 18 JACHTWERF HEEG bestaat 70 jaar en heeft veel ambitie. Er wordt een nieuwe productiehal gebouwd, een speciale Randmeerwinterstalling, de bouw van Olympia-jollen én een Pointer 30. Werfdirecteur/eigenaar Geert Wijma vat alle activiteiten samen: “In feite verkopen wij vrije tijd. Als we onze plannen hebben gerealiseerd, zijn we weer helemaal klaar voor de toekomst.” 26 38 jaargang 17 | augustus 2021 04 vakblad voor ondernemers in de jachtbouwindustrie NEDERLAND JACHTWERF HEEG ONTWIKKELT POINTER 30 ZEELANDER YACHTS GROEIT IN TOPSEGMENT J. SCHLIEKER & ZONEN OP DE TENDERMARKT NEPTUNE NAUTICAL COMFORT is een prominente toeleverancier van de jachtbouw. Het begon met matrassen, maar directeur/eigenaar Marcel Botman levert ook onder meer wand- en plafondpanelen en kussens voor het meubilair. “Zonde als er weinig aandacht aan de kwaliteit van de matrassen en kussens wordt besteed, terwijl het schip een vermogen heeft gekost”, vindt Botman. Het vlaggenschip Z72 van Zeelander Yachts kan ruim 40 knopen halen. We gingen bij de werf in Groot-Ammers op bezoek en zagen dat de laatste hand werd gelegd aan een Z72, aan de vooravond van het vertrek naar het Cannes Yachting Festival. Commercieel directeur Menno Versluis vertelt over het succes van Zeelander en de trouw aan de IPS-voortstuwing van Volvo Penta. En er komt een vernieuwing in de modellenreeks aan! Lees verder op pagina 43 HISWA TE WATER 4 5 7 9 Alles voor een succesvolle beurs Boot aan stroom, NJI en HISWA-Recron, HISWA Village. Hollands Glorie op HISWA te water: Super Lauwersmeer, Tideman, KM Yachtbuilders St.-Bart Yachting: dubbele primeur Van den Hoven showt Voyager Tien boten van Aquatec 10-12 KADE OVERZICHT - partnercontent Hagoort Sails, Webasto, ASA Bootelectro-Bos, Raymarine, Vyva Fabrics, Movida, BomarineAutoprop, Rake Rigging-Lancelin, Post Marine Heating, Simrad, Quantum Sails, TCF Marine, B&G Zeus, Vulkan-Blokland J. SCHLIEKER & ZONEN is een begrip als bouwer van commerciëleen dienstvaartuigen. In het coronajaar 2020 introduceerde de werf de Tendersloep 520 en nu de grotere 620. Hans Slieker: “We zagen we de vraag naar pleziervaartuigen toenemen, omdat meer mensen in Nederland bleven voor vakantie. Daar wilden wij op inspelen door een tender in de markt zetten, ook met het oog op onze continuïteit.” 13 17 25 31 35 37 50 D. Koopmans Jachtontwerpers: Hernieuwde belangstelling Jager-ontwerp Pieter Timmers, Forward Management: Weerstand in het verkoopproces Alternatieve bootshows in Medemblik en Aalsmeer succes METSTRADE wordt hybride evenement Boek ‘Zorgeloos varen’ van Epco Ongering Kort Nieuws Nieuwe Contest 50CS: eigentijds ontwerp 55-61 Nieuws van de Nederlandse jachtwerven: Van der Valk, AdmiralsTender, Damarin, Amels, Menken, Royal Huisman, Flynt, Moonen, Qnautic, Overwijk JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 3 Foto Jeff Brown

HISWA TE WATER Alles voor een succesvolle beurs Het zal een hele opluchting zijn als van 1 tot en met 5 september 2021 de HISWA te water in Lelystad kan worden gehouden. De watersportbeurs ging afgelopen jaar niet door vanwege de Covid-pandemie. De organisatie en exposanten trekken nu alles uit de kast om er een succes van te maken. Het is weliswaar een meerdaags evenement, maar een ‘doorstroomlocatie’. Bezoekers moeten de CoronaCheckapp tonen. De Bataviahaven in Lelystad is een prima locatie, zo is uit twee eerdere edities van de beurs gebleken. De haven ligt op loopafstand van het ruime parkeerterrein van de Batavia Stad Fashion Outlet, waar parkeren slechts drie euro per dag kost. Ook met het openbaar vervoer is de beurs prima te bereiken. In de entreehal is een expositie met het thema Toys & Tenders, recente producten en diverse bijzondere boten, zoals een waterstofboot van Zuidwestersloep. Tijdens de beurs wordt er een model van het nieuwe schip van de Stichting Vaarwens in 3D geprint. Het model wordt geveild; de opbrengst gaat naar Vaarwens, die vaartochten aanbiedt aan terminale patiënten. Een schip van Stichting Vaarwens ligt in de haven en kan bezocht worden. RUIMERE OPZET De beurs is ruimer van opzet, omdat de vaste pier in de Bataviahaven ook benut wordt: de VIP Boulevard. Die extra ruimte wordt gebruikt voor sloepen, motorboten en multihulls, maar ook voor grote jachten, waarvan de Princess Y85, een polyester motorjacht van 26 meter lengte, de aanvoerder is. Aan de pier ligt voorts de klassieke driemaster De Stedemaeght, die fungeert als een drijvend restaurant. Het is een plek waar bezoekers, maar ook exposanten met relaties even rustig kunnen zitten. Contest Yachts zou aanvankelijk met een 4 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 55CS zeiljacht komen, maar dit wordt nu de 59CS, ook wel bekend als de Bentley boot (zie pagina 50 in dit magazine). Prominent is het aanbod van houseboten, zoals van La Mare uit Hattem, die er meer dan honderd per jaar bouwt. Een Rebel 750 pontonboot van Beekman Watersport wordt als shuttle ingezet om bezoekers van de VIP Boulevard naar de Golfbreker (en vice versa) te brengen. NAUTISCHE MARKT Op de kades en steigers is een nautische markt met bijna honderd deelnemers, waar vandaan tevens een mooi uitzicht is over de gehele haven. Om motorbootvaarders en zeilers te adviseren zijn er informatiestands van de redacties van de tijdschriften Motorboot, Deining en Zeilen. Het vakblad Jachtbouw Nederland, mediapartner van de beurs, heeft onlangs een 100 pagina’s tellende consumentenspecial uitgebracht, die bij diverse stands gratis te verkrijgen is. BUITENBOORDMOTOREN In het outboard segment zijn de belangrijkste merken, waaronder Honda, aanwezig met een reeks boten die de buitenboordmotoren van dit merk omarmen. Een primeur op de stand van Mercury is de snelvarende Bernico die twee van de nieuwe 600 pk outboards aan de spiegel heeft hangen. Duurzame Sloepen, een onderneming die onlangs is gestart in Woudsend, laat een nieuwe trend zien: een 3D geprinte romp van huisvuil. Voor de zeilliefhebbers zijn er diverse dagzeilers, zoals Safiier Yachts, maar ook jachten om de wereld te verkennen, van bijvoorbeeld KM Yachtbuilders. Sloepen en en tenders zijn er in alle soorten en maten, met namen als iSloep, Admiralstender, Antaris, Makma, Maril, Bobsloepen, Cooperyacht, Interboat, Lekker Boats, Rapsody Yachts, Seafury en Waterdream. Motorjachten zijn er te kust en te keur. Jonge bezoekers kunnen zeilen en suppen bij zeilschool Pean en Optimist on Tour. GEVARIEERD PROGRAMMA In het Theater aan het water is dagelijks een gevarieerd programma met o.a. de Varen doe je Samen Quiz, workshops, lezingen van de Stichting Vaarwens, opnames van de Vaarplezier Podcast, muziek en de uitreikingen van diverse verkiezingen, zoals de Boot van het Jaar en de Publiekslieveling. Via allerlei social media-kanalen zal dagelijks verslag worden gedaan van het belangrijkste nieuws. Watersportjournalist Epco Ongering laat primeurs zien, spreekt met exposanten en bezoekers en is alle beursdagen op de steigers en kades te vinden. En misschien wil hij ook wel zijn nieuwe boek signeren: ‘Zorgeloos varen’ (zie pagina 35 van dit magazine).

‘Boot aan stroom’ De Stille Boot laat op de HISWA te water een complete range motoren, accu’s en bijbehorende componenten zien en ook de toepassing daarvan in een brede reeks boten. Bijzonder zijn de 3D geprinte Duurzame Sloep 635 met een WaterWorld 4.0 inboard, de snelle ZenPro 580 RIB met een Torqeedo Deep Blue 50 outboard en een sloep op waterstof met een Torqeedo Cruise 2.0. De presentatie vindt plaats op het eigen paviljoen ‘Boot aan Stroom’ (standnummer J06), met daaromheen de boten in het water. Zo kan de bezoeker een goed beeld krijgen van de praktische toepassing van verschillende elektrische aandrijvingen. NJI en HISWA-RECRON present Net na de entree is behalve brancheorganisatie HISWA-RECRON dit jaar ook de Nederlandse Jachtbouw Industrie (NJI) te vinden, een onderdeel van Koninklijke Metaalunie. NJI neemt voor het eerst deel aan de HISWA te water. Doel van de NJI is de naamsbekendheid bij de consument verder te versterken en om de banden met relaties binnen en buiten de jachtbouwindustrie aan te halen. Bij de NJI-stand (KB002) kan de consument terecht voor algemene informatie over plezierDaarnaast toont De Stille Boot het bij elektrisch varen horende aanbod van merken. DE GETOONDE BOTEN ZIJN: • Pointer 25 (Jachtwerf Heeg) • Anker Alexia 730 (Anker Boten) • Stender 650 (ZWF Yachts) • Duurzame sloep 635 (Duurzame Sloepen) • ZenPro 580 (Naviwatt) • Rand Picnic 18 (Omtzigt Watersport) • ZuidWesterSloep 525 (ZuidWesterSloep) • ASTender 340 (The Boatshed) • Highfield (Fort Marina) www.destilleboot.nl DE SNELLE ZENPRO 580 RIB, ELEKTRISCH AANGEDREVEN. vaartuigen, veiligheid aan boord en regelgeving. NJI-leden die niet aan de show kunnen deelnemen kunnen hun foldermateriaal via de stand verspreiden en de stand gebruiken als trefpunt voor eigen afspraken. NJI hoopt bovenal dat de de stand een ontmoetingsplaats kan zijn voor leden, die kunnen bijpraten met NJI-bestuursleden, die bij toerbeurt vrijwel de hele beurs aanwezig zijn. VIGNET VEILIGE BOOT Ook is bij de NJI informatie te verkrijgen over het Vignet Veilige Boot, het vrijwillige branchecertificaat gericht op veiligheidsonderdelen aan boord van pleziervaartuigen. Keuringen voor boordgassystemen kunnen worden uitgevoerd door meer dan 25 gaskeurmeesters die door NJI zijn opgeleid. Nieuw is de samenwerking met de nieuwe keuringsinstantie voor pleziervaartuigen EMCI. HISWA- RECRON HISWA-RECRON heeft een stand (KB004), die geheel in het teken staat van het HISWA-merk en Zorgeloos varen. Exposanten die lid zijn, mogen de stand ook gebruiken als meeting point voor afspraken met relaties of klanten. De stand is ingericht als een business lounge met zitjes. Leden van HISWA-RECRON kunnen een goodie bag in de stand afhalen met daarin onder meer het handboek ‘Wie is je klant?’, een flesje zonnebrandcrème en een zonnebril. TOEGANGSINFO Van woensdag 1 september tot zondag 5 september is de HISWA te water geopend van 10 tot 18 uur; op vrijdag 3 september tot 20 uur. De organisatie van de beurs is in handen van HMM Exhibitions BV, een dochter van Stichting tot Bevordering van de Waterrecreatie in Nederland. Bezoekers moeten via de CoronaCheck-app een coronatoegangsbewijs kunnen overleggen, met een negatieve testuitslag (niet ouder dan 24 uur), of een vaccinatiebewijs, of een bewijs van herstelling van corona. De entree kost € 12,50; kinderen van 4 t/m 17 jaar betalen € 5,00. www.hiswatewater.nl HISWA Village Rechts van de entree, met uitzicht op de haven, heeft zich een groep ondernemers verenigd onder de naam HISWA Village. De exposanten Raymarine, Kuiper Verzekeringen, Vetus, Mastervolt, WhisperPower, Juweliershuis Aalbers, International Paint en Webasto zijn hier vanaf het eerste uur al bij. De groep deelnemers – die als eerste hun vertrouwen hebben uitgesproken in de nieuwe locatie – hebben hier hun krachten gebundeld. In voorgaande edities werd na beurstijd een netwerkborrel voor beursdeelnemers georganiseerd. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 5

Batavia Haven Lelystad Vesper introduceert Cortex: ‘s werelds eerste maritieme marifoon met touchscreen-handset (uit te breiden tot max 10 handsets), geïntegreerde SOTDMA smartAIStransponder en geavanceerde bewaking op afstand. Minn Kot De ideal ot combinatie om fluis maar ook l ale na l atie om fluis ok l op het w vertoeven. ok w en w Beide c bevatten v wils qua kr co n a uithoudings Ervaar het zelf! din he ollecties n voor elk wat a kracht en ingsermogen. het zelf! Tecma Topkwaliteit toiletten in carbon of porselein vervaardigd. Stuk voor stuk ontworpen en geproduceerd met eersteklas componenten en een compromisloze instelling. erbaar erbaar echnautic.nl +31 (0) 75 6474545 TECHNAUTIC Zien is geloen: Bestel uw tick MS-R wde DAB+ ion Marine Entertainment maken hun naam wa Fusion Marine Entainment producten ma m waar, want ze horen thu t water. Dé ultieme combinatie va superieure geluidskwaliteit, schitterend design en eenvoudige bediening. thuis op het wa e van su n Mail voor je eigen exemplaar! Humminbird levert! Krachtige dual-processor die bliksemsnelle en intuïtieve bediening biedt. Met speciaal kanaal voor sonartechnologie die nu verder en dieper kijkt dan ooit tevoren. Jabsco en Rule? W APEX SERIE D Vraag het TechNewTic magazine aan! Uitgebreide informatie Bijvoorbeeld de Hotshot: Zelfaanzuigende dekwasp sla pompen met inlaatfilter & slangaansluitingen Alle nieuwe producten! Schippers klaar? Varen maar!

Hollands Glorie op de HISWA te water Een greep uit het ruime aanbod van Nederlandse jachtbouwers op de HISWA te water, van 1-5 september in de Bataviahaven te Lelystad. De watersportbeurs toont een grote verscheidenheid aan boten en creativiteit van de branche, die een flinke opleving kent door corona. Het vakantiegeld wordt door sommigen vanwege de reisbeperkingen in een boot gestoken, waarmee de schoonheid van de Nederlandse wateren (her)ontdekt kan worden. DISCOVERY 47 AC EN 47 OC Super Lauwersmeer toont de 14,20 meter lange Discovery 47 AC en Discovery 47 OC. De bezoeker kan dus goed de verschillende configuraties vergelijken van de achterkajuit en open kuip. Beide stalen jachten vormen de topmodellen in het Discovery-gamma van de werf uit het Friese Noordbergum. Ze verenigen moderne lijnen met praktisch gemak, een hoge kwaliteit en zorgvuldige afwerking. Uiteraard is het mogelijk om een Discovery naar eigen smaak te personaliseren. De werf kan tevens meer informatie geven over het ‘Project 54’, waaraan momenteel wordt gewerkt. STAND E02 www.superlauwersmeer.nl STOERE TENDER VAN TIDEMAN Bruno Tideman bouwde tot voor kort vrijwel uitsluitend snelle werkboten en dienstvaartuigen van onverwoestbaar High Density Polyethyleen (HDPE), maar april dit jaar kwam hij in het nieuws door de levering van twee HDPE-tenders voor een superjacht. Inmiddels heeft hij op zijn website een aparte pagina voor ‘leisure’ met twee modellen. STAND C10 www.tidemanboats.com Model RBB 900SD (foto) is 8,87 meter lang, 2,35 meter breed en heeft een diepgang van slechts 40 centimeter. Met een 250 pk sterke Yanmar sterndrive haalt de boot 36 knopen. De RBB 700 OB is 7,10 meter lang en 2,35 meter breed. Met een 150 pk Mercury outboard haalt deze boot ook 36 knopen. Opties zijn o.a. weersbestendige kussens, audioset, koelkast, zwemladder, sleepbeting, Raymarine navigatieapparatuur en een toilet (alleen RBB 700 OB). ZEILJACHT ÉN MOTORJACHT BIJ KM KM Yachtbuilders toont het 16 meter lange aluminium motorjacht Bestevaer 53 MY én het splinternieuwe aluminium zeiljacht Bestevaer 45 Pure (afgebeeld), dat voor Zwitserse opdrachtgevers is gebouwd. Het motorjacht heeft net een promotietoer door Duitsland achter de rug. Inmiddels is er ook al een 63 voets versie in de maak met een flybridge. Het eigenzinnige strakke ontwerp van de 53 M/Y van Dykstra Naval Architects was genomineerd voor de 2021 European Powerboat of the Year Award. Het onderwaterschip werd door Studio Delta ontworpen. Dat een presentatie op de HISWA te water bijzondere gevolgen kan hebben, blijkt uit het Zwitserse echtpaar dat het schip zag op de ‘natte’ HISWA in 2019; ze waren er speciaal voor afgereisd. Ze wilden exact zo’n zeiljacht hebben, en zo geschiedde. Wel is dit de eerste versie met een carbon mast en giek. Verder is het een productiejacht, waarin veel zaken reeds vastliggen. Het Zwitserse jacht heeft een klapkiel, waardoor het ook in ondiepe havens kan komen. STAND C40 www.kmy.nl | www.bestevaer-my.com JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 7

The day is yours, we take care of the night Hoe is het zit- en slaapcomfort aan boord van uw jachten geregeld? Meer dan tachtig procent van de tijd aan boord wordt zittend, navigerend, zonnebadend en slapend doorgebracht. Dat vinden wij bij Neptune te lang om enig ongemak te ervaren. Zitten en slapen uw klanten aan boord net zo goed en comfortabel als Hoofdkantoor en productie: Graanmarkt 4, Zwaagdijk-Oost, Nederland, T +31 228 562 045, info@neptune.nl, www.neptune.nl MEMBER OF THE BOTMAN COMFORT GROUP ze zich hadden voorgesteld? Bij Neptune willen we uw klanten optimaal laten genieten van de zon, het water en hun kostbare vrij e tij d. Plaats daarom scheepsstoffering en slaapcomfort van Neptune aan boord van uw jachten, zodat uw klanten de komende vaarseizoenen heerlij k zitten en slapen. IMO certifi ed mattresses Alle faciliteiten, ruimte, transport en 100 tons lift Yacht Controller BV T 023-5401797 · info@yachtcontroller.nl www.yachtcontroller.nl Ga voor nieuws en updates naar de website, Facebook of schrijf u in voor onze ShipMailing via de website. www.degierjachtservice.nl | Volmolen 4,1601 ET Enkhuizen bste De Gier Jachtservice | Tel: 0228 325 812

HOLLANDS GLORIE OP DE HISWA TE WATER ST-BARTH YACHTING: DUBBELE PRIMEUR Op de HISWA te water wordt een nieuwe speler in de Nederlandse jachtbouw geïntroduceerd: St-Barth Yachting. Er wordt direct fors ingezet, met een 23 meter aluminium ‘small Dutch built super yacht’, de St-Barth 75. Een dubbele primeur dus. Achtergrond van de makers/bouwers ontbreekt vooralsnog, al is duidelijk dat ondernemer Frank Bart uit Zuidoostbeemster, onder meer bekend van een succesvol wellness resort in voormalig Fort Beemster, er de drijvende kracht achter is. Het jacht is volgens een persbericht ontwikkeld vanuit een andere invalshoek dan de gevestigde merken en voorzien van vooruitstrevende technieken. Met twee Volvo Penta 1050 IPS voortstuwingssystemen haalt het jacht een topsnelheid van 28 knopen. OOG VOOR DETAIL Net als dat het geval is in zijn wellness resort, heeft Frank Bart het jacht ontworpen (of laten ontwerpen) met oog voor detail. De romp is over de volledige zijkant voorzien van glas. In eigen beheer is een verborgen ankersysteem ontwikkeld. Met een ruime beachclub, zonnedek en een jacuzzi met loungebanken op het voordek, is er volop ruimte om buiten te genieten, met (wijn)koelers onder handbereik. Het interieur in aardse tinten heeft een luxe, warme uitstraling, van de lounge tot dining, van keuken tot in de vier 2-persoons hutten, met elk een eigen badkamer, toilet en douche. Het jacht is voorzien van Humphree 24v zero speed stabilisatoren. LUXE UITRUSTING De uitrusting is luxe en compleet, met o.a. een Miele Smartline keuken, voorzien van inductie kook- en teppanyakiplaat, combi-/stoomoven, Winterhalter professional vaatwasser, Miele wasmachine en droger, een zoetwatermaker van Spectra Newport (140 liter per uur), een 200 liter boiler, Mavé klimaatbehandeling en een uitgebreid camerasysteem (ook in de machinekamer). Onderdeks bevindt zich een garage voor een 5-persoons AB Tenderjet 330. De hydraulische passerelle van 2,50 meter is van Feebe. STAND B37 www.st-barthyachting.nl VAN DEN HOVEN SHOWT VOYAGER Van den Hoven Jachtbouw uit Waspik, reeds vele jaren deelnemer aan de ‘natte HISWA’, showt aan de VIP Boulevard in de Bataviahaven de nieuwe Voyager 61. Met dit aluminium paradepaardje mikt de werf uit Waspik op een hoger marktsegment. Het exterieur is ontworpen door René van der Velden. Gekozen werd voor een gedurfde lichtblauwe kleur. Het snelvarende (23 knopen) ‘pocket superjacht’ is trouwens te koop; Van den Hoven bouwde het op speculatie, maar heeft er alle vertrouwen in dat er spoedig een liefhebber toehapt. De stalen Executive 1850 met flybridge is ook in de Bataviahaven te zien. Het ontwerp werd gaande de bouw gewijzigd; ook dit schip kreeg dezelfde rechtopstaande voorruiten als de Voyager. Het exterieur is ontworpen door John van Leuwen, in samenwerking met yachtdesigner Arnold de Ruyter. Een tweede aluminium jacht is al in aanbouw, een Voyager 50. Van den Hoven hoopt met deze snelle 15 meter-versie een jonger publiek aan te spreken, alhoewel de gelijkvloerse indeling ook voor ouderen aantrekkelijk is. STAND B35 www.bvandenhovenjachtbouw.nl TIEN BOTEN VAN AQUATEC Aquatec Industries uit Woudsend komt met een indrukwekkende vloot van tien boten STAND A26 www.antarisboats.com naar de HISWA te water. Sommige nieuwe modellen zijn nog nooit op een ‘natte’ beurs getoond, zoals de de 10 meter lange dagcruiser Antaris X, het vlaggenschip van Aquatec (afgebeeld). De boot beschikt standaard over vier vaste slaapplaatsen, veel bergruimte in het achterschip en uitstekend comfort. De Antaris X is geschikt voor vaartochten van meerdere dagen op het binnenwater en open zee (CE categorie: B). Standaard wordt de Antaris X voorzien van een 80 pk Yanmar commonrail dieselmotor, meer vermogen is optioneel. Beursprimeurs zijn ook de tendersloepen Makma Cayos 27 en 28. Verder zijn te zien: een Makma Caribbean 36 cabincruiser, modern gestileerde sloepen van Antaris: Fifty5, Sixty6, Seventy7 Cabin, Seventy7 Touring en de ‘klassieke’ sloepen met kabelaring Maril 6NXT en 7 NXT. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 9

KADE THE FUTURE IS FILMLESS! MEMBRAANZEILEN ZONDER MYLAR FILM Hagoort Sails, met zeilmakerijen in Benthuizen en Baarn, heeft in samenwerking met de het Italiaanse bedrijf Powerplast een nieuwe techniek op de markt gebracht om lichtere en duurzamere membraanzeilen te maken. De op maat gemaakte membraanpanelen worden vervaardigd door de load-bearing fibers te verlijmen met een unieke gepatenteerde lijmformule tussen twee lichtgewicht taffetas. Door het weglaten van de Mylar film in het verlijmingsproces, de dunnere taffetas en het gericht verdelen van de load-bearing fibers, wordt gewicht bespaart en gaan de zeilen langer mee. Het weg laten van de Mylar film is een uniek concept met als resultaat zeilen met een langere levensduur t.o.v. conventioneel verlijmde constructies die gebruik maken van een Mylar film. www.hagoortsails.nl OVERZICHT WEBASTO TOONT HAAR MARINE KLIMAATOPLOSSINGEN EN HET NIEUWE BLUECOOL CONNECT SYSTEEM TIJDENS HISWA TE WATER In het gezellige Hiswa village, een sfeervol ingericht plein tijdens Hiswa Te Water, is Webasto aanwezig met een stand (stand 02D) . Hier worden de klimaatoplossingen zoals lucht- & waterverwarmers, airconditioningsystemen en schuifdaken & zonweringoplossingen gepresenteerd. Ook zijn er diverse boilers en koel- en vriesapparatuur aanwezig voor meer comfort aan boord. Tijdens de Hiswa te Water presenteert Webasto ook het nieuwe Bluecool connect systeem waarmee de Webasto BlueCool airconditioningsystemen vanaf nu ook te bedienen zijn middels smartphone, tablet of pc. U bent welkom in het Hiswa Village op stand 02D. www.webasto-marine.nl BOS LE300 ACCU NIEUW BIJ ASA BOOT ELECTRO De prestaties van een conventionele lood/zuur of AGM-accubank kunnen volgens ASA aanmerkelijk verbeteren met een of meer BOS LE300 accu’s van elk 25,6 Ah. De BOS LE300 accu wordt parallel aangesloten op bestaande of nieuwe 12 of 24 volt loodzuur of AGM-accu’s. De capaciteit kan worden vergroot door simpelweg meerdere LE300’s parallel RAYMARINE YACHTSENSE DIGITAAL BESTURINGSSYSTEEM Elk digitaal besturingssysteem van YachtSense is gebaseerd op een volledig op maat gemaakte gebruikerservaring. De op maat gemaakte gebruikersinterface-opties bieden een moderne en elegante scheepsautomatisering. Schippers kunnen de mechanische systemen in de gaten houden en de scheepsvoorzieningen rechtstreeks vanaf de brug bedienen. Van het controleren van de generatorstatus tot het instellen van de avondverlichting in de kajuit, alles kan met YachtSense moeiteloos worden geregeld, zodat schipper en bemanning zich kunnen richten op het varen en genieten van het open water. www.raymarine.nl te schakelen. Deze LiFePo accu’s met slimme software worden bij gebruik als eerste ontladen, en daarna pas de lood/AGM accu’s. Het laden gaat in omgekeerde volgorde, waardoor de loodaccu een veel langere levensduur krijgt. Aanpassing aan het elektrische systeem is niet nodig. Leverbaar in sets van 1, 2, 4 en 6. www.asabootelectro.nl VYVA FABRICS PRESENTEERT NIEUWE KLEUREN INFINITY; LUXE GEWEVEN VINYL VLOERBEDEKKING VOOR BINNEN- EN BUITENGEBRUIK • Infinity is voorzien van een unieke vinyl foam rug die het voor diverse ondergronden ideaal maakt. Infinity Luxury Woven Vinyl is sterk, comfortabel, modern, gemakkelijk in gebruik. • Infinity is eenvoudig te reinigen, UV- en vlekbestendig, vuilafstotend, droogt snel en omvat een antimicrobiële en antibacteriële technologie die de groei van bacteriën tegengaat. • Vergeleken met andere soorten vloerbedekking zijn de onderhoudskosten op lange termijn laag. • Het materiaal is duurzaam, geluiddempend en 100% recyclebaar. Naast de 21 huidige kleuren komen er 2 nieuwe kleuren bij: Infinity ZAH Luxe Cream & Midnight Rush. Verkrijgbaar in 2,60 meter breed. Meer informatie: www.boot-refit.nl of bezoek onze stand KB028. 10 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

OVERZICHT KADE AUTOPROP BIEDT (HYBRIDE) ZEILER HET BESTE RENDEMENT MOVIDA TELECOMMUNICATIE, TELEMATICA & FLOATING DRONES Ook in de verste uithoeken kunt u rekenen op onze stabiele verbindingen via satelliet, gsm of wifi. Met onze waterdichte ‘floating drones’ kunt u mooie plaatjes van uw vaartocht maken en onze techniek gaat verder. Via draadloze netwerken waken we over uw eigendommen. Kabelsloten leggen niet alleen uw fietsen of buitenboordmotor vast, maar ingebouwde trackers helpen om bij diefstal of inbraak uw eigendommen snel op te sporen. Gevoelige sensoren detecteren gaslekken, bilgewater of accudampen en alarmeren adequaat. Wij leveren producten en diensten, waaronder: - Mobiele telefonie, wifi en satelliet technieken - Maritieme domotica en beveiliging - Boot volgsystemen - Drones voor boven en onder water - Installatie aan boord, door heel Nederland - 24/7 bereikbaar serviceteam www.movida.nl MANTAGUA’S NAVIPRO NAVIGATIEVERLICHTING Mantagua’s nieuwe range Navipro navigatieverlichting voor alle jachten tot 65 voet. Met behoud van de compacte vorm en het lage gewicht heeft Mantagua een wheelmark-goedkeuring gekregen voor het hele Navipro en Deck Navipro assortiment. Omdat de hele range 9-30V gereguleerd is, kunnen de lampen zowel op 12V als op 24V voedingen worden aangesloten. Bovendien zijn ze zeer eenvoudig te monteren met slechts twee schroeven. Daarbij zijn de lampen EMC-goedgekeurd, waardoor ze geen storing geven op VHF en GPS en uiteraard zijn ze IP67 waterproof. “Met de Navipro verlichting ben je klaar voor een wereldreis,” aldus Pieter Kok van Rake Rigging. Dit bedrijf in Medemblik is al jaren importeur van Mantaqua. www.rigging-online.nl of www.mantagualedverlichting.nl De continue variabele spoed van de Autoprop garandeert maximaal rendement op ieder toerental. Bomarine uit Den Haag is de importeur van deze geavanceerde schroeven, die wereldwijd op duizenden zeiljachten zijn toegepast. De bladen van de Autoprop passen hun spoed automatisch en continu aan de omstandigheden aan, en dat helemaal vanzelf. Dat betaalt zich in elektrische installaties dubbel uit: minder verbruik wanneer op de motor gevaren wordt én hogere laadopbrengst als er gezeild wordt. Met de Autoprop in de vaanstand kan, wanneer men niet (meer) wil bijladen, tevens gezeild worden met de laagste weerstand. Door het lage verbruik en de hoge opbrengst van de Autoprop haalt men meer mijlen en meer plezier uit een elektrische installatie. Graag helpen wij u de elektrische aandrijflijn te optimaliseren. www.autoprop.nl LANCELIN LIJNEN INNOVATIEF EN FLEXIBEL Corderie Lancelin is in Frankrijk de absolute marktleider op het gebied van kwaliteitstouwwerk. Lancelin is huisleverancier van vrijwel alle Franse seriejachten en vele innovatieve raceprojecten. De afgelopen zeven jaar heeft het touwmerk in Nederland een vaste plek veroverd. Het is terug te vinden op vele succesvolle wedstrijdschepen en op de kwaliteitsjachten van Contest. Innovatie en flexibiliteit zijn de grote krachten van Lancelin. Daardoor kunnen zij een korte lead time garanderen voor custom made producten, zonder meerkosten. Veel van de standaardproducten zijn in meer dan 15 kleuren beschikbaar. Daardoor is Lancelin de ideale partner voor jachtwerven die met het Touwwerk een eigen gezicht aan hun jachten en superjachten willen geven. Lancelin touwwerk wordt in Nederland geïmporteerd door Rake Rigging. www.rigging-online.nl of www.lancelinlijnen.nl POST MARINE HEATING BLUE-LINE, CAMINUS & SMART-LINE Wilt u graag behaaglijke warmte aan boord? Dan bent u bij Post Marine Heating aan het juiste adres. Wij hebben jarenlange ervaring met het ontwerp en productie van betrouwbare verwarmingssystemen. Voor iedere situatie hebben wij een geschikt systeem voor handen, wat past bij uw wensen. De voordelen van onze kachels: • Zeer goede prijs-kwaliteit verhouding (productie & verkoop onder één dak) • Klein formaat • Degelijke constructie • Eenvoudige bediening • Onderhouds- en geluidsarm • Betrouwbaar • 0% Roet-uitstoot (Blue-Line) • Laag energie- en brandstofverbruik Assortiment: In onze Blue-Line, Caminus en Smart-Line serie vindt u een groot aantal oliegestookte scheepsverwarmingsinstallaties, variërend in capaciteit (van 7kW-120kW), afmeting en emissie-uitstoot en optie tot warmwatervoorziening. Voor een totaaloverzicht verwijzen we u naar onze website www.postmarineheating.com JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 11

KADE Wij van Simrad hebben zout water door onze aderen stromen. Wij leveren al 70 jaar maritieme innovaties, van pionierswerk op het gebied van marifoons en stuurautomaten tot revolutionaire vooruitgang op het gebied van radartechnologie en multifunctionele schermen zoals de Simrad NSS evo3S. Een multifunctioneel display met een iMX 8 processor voor supersnelle responstijden en veelzijdige functionaliteit, perfect geschikt voor centrale consoles en motorboten. Het altijd heldere SolarMAX™ IPS display (9, 12 of 16 inch) heeft een zeer brede kijkhoek. De mogelijkheden voor systeemuitbreiding zijn talrijk, van motormanagement en brandstofbewaking, VHF radio en audio tot een HALO™ Pulse Compression radar, TripIntel™ tripplanning en een volledig geïntegreerde Simrad stuurautomaat. De Simrad App maakt verbinding mogelijk met smartphones, tablets en internethotspots. Bevat een wereldwijde basiskaart. www.simrad-yachting.com/nl-nl/nss-evo3s/ QUANTUM SAILS REACHING ZEILEN Quantum’s nieuwe lijn van Reaching zeilen, soms aangeduid als code zero’s of code zeilen, is zo opgezet dat de onduidelijkheid rondom deze zeilen wordt weggenomen. De ontwikkelde lijn is gebaseerd op de schijnbare windhoeken. Dat is tenslotte hoe we eigenlijk varen. De drie beschikbare opties worden gedefinieerd door de mogelijk schijnbare windhoek en het optimale bereik. De AWA 40 met een bereik van 40 – 100 graden, AWA 60 voor 60 – 120 graden en AWA 80 voor 80 – 130 graden. Elk zeil is veelzijdig, goed presterend en gebruiksvriendelijk dus je kunt het juiste zeil vinden voor jouw toepassing en je focussen op genieten van je tijd op het water. Elk zeil uit de reaching lijn is verkrijgbaar met een traditionele torsiekabel of als XC versie met een kabelloos gestructureerd voorlijk. www.quantumsails.nl OVERZICHT VEELZIJDIGE SIMRAD NSS EVO3S B&G ZEUS™ 3S MULTIFUNCTIONEEL DISPLAY VOOR ZEILERS De nieuwe Zeus 3S kaartplotters (9, 12 en 16 inch) zijn speciaal ontworpen voor zeilers. Eenvoudige bediening van het multitouch screen en supersnelle reactietijden maken het mogelijk om optimaal te navigeren, routes te plotten, waypoints toe te voegen en alle belangrijke informatie voor zeilen of racen te bekijken. De krachtige processor maakt het mogelijk om kaarten, radar, ForwardScan en stuurautomaatbediening gelijktijdig te gebruiken. Bekroonde zeilfuncties van B&G: SailSteer, RacePanel, StartLine, Laylines, SailingTime, Advanced Windplot en Weather routing met PredictWind integratie. Het ultraheldere SolarMax HD IPS scherm biedt een brede kijkhoek, ook bij fel zonlicht. De kaartplotter is te verbinden met H5000, Autopilot, ForwardScan, FLIR IP camera’s, NMEA 2000 en 0183, plus de nieuwste HALO en Broadband radars. Ingebouwde Wifi voor bediening via smartphone of tablet. www.bandg.com/nl-nl/zeus3s/ TCF MARINE’S NIEUWE AIRCO VOOR DE PLEZIERVAART Koelen, ontvochtigen en verwarmen voor en schappelijke prijs! (Vanaf €1495,-) TCF Marine heeft een nieuwe airco voor de pleziervaart op de markt gebracht in 2021. De nieuwe TCF Marine airco voor pleziervaartuigen kenmerkt zich door eenvoud in bediening, simpele installatie en enorme effectieve prestaties! Zo verbruikt onze 10.000 BTU versie slechts 830 watt (3.6 A) en dat is minder dan de meeste koffiezetapparaten. Er zijn twee modellen verkrijgbaar, de 10.000 BTU en de 16.000 BTU. De 16.000 BTU is een slag groter en heeft meer koelcapaciteit. Weet u niet precies welke airco het beste bij uw boot past? Kijk voor meer informatie op onze website en kom gerust langs bij onze stand op Hiswa te Water op de beneden kade stand nummer 09. www.tcfmarine.com INTRODUCTIE MEGIFLEX-BT FLEXIBELE KOPPELINGEN Vulkan en Blokland introduceren een serie flexibele koppelingen (Megiflex-BT) voor gebruik in plezier- en beroepsvaart. Blokland levert al decennia lang schroefas-systemen voor de plezier-en beroepsvaart. Door de overname van Amartech in 2014 en van Exalto Propulsion in 2018, is Blokland in staat om systemen te leveren voor jachten van 5 tot 50m. Samen met Vulkan is het leveringsprogramma nog completer. Blokland is nu in staat om hoogwaardige flexibele koppelingen te leveren met een zeer korte doorlooptijd. Vulkan en Blokland werken al langere tijd samen. De Vulkan Propflex is al vaak toegepast in grotere jachten en beroepsvaart. De nieuwe flexibele koppelingen zullen leverbaar zijn vanaf 194 Nm tot 6500 Nm. Blokland wordt de hoofddealer voor de Megiflex-BT in de Benelux . www.bloklandnonferro.nl 12 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

Een opmerkelijke ontwikkeling bij jachtarchitect Dick Koopmans jr. Hij signaleert veel belangstelling voor het ontwerp van zijn eigen schip, de 35 voets ‘Jager’. Dat zeiljacht tekende hij eind jaren ’90 als prototype voor de Sentijn 37. Tevens is Koopmans druk met de ontwikkeling van een ‘kampeerzeilboot’. D. KOOPMANS JACHTONTWERPERS BESTAAT 60 JAAR Hernieuwde belangstelling voor Jager-ontwerp Ontwerper Dick Koopmans is in zijn schaarse vrijetijd fervent zeezeiler. Hij won onder andere tweemaal de Round Britain & Ireland Race en werd in 2009 derde in de loodzware trans-Atlantische OSTAR. Hij zeilt al jaren met zijn zelf ontworpen ‘Jager’, een vinylester 35-voeter. Dat ontwerp spreekt nog altijd zeilers aan, getuige de jongste opdrachten. SMALLERE ROMP Ontwerpnummer 516 is besteld door een Duitse klant die vanuit zijn thuishaven Rugen op de Oostzee gaat zeilen. De boxen in zijn haven zijn smaller dan hier en daarom is de breedte van het schip aangepast. Dick Koopmans: “Mijn ‘Jager’ is 3,80 breed, maar door in dit jongste ontwerp een knik te maken in de spantvorm, ligt de breedte nu op 3,49 meter. Het onderwaterschip heeft dezelfde vorm, alleen zit er nu boven de waterlijn een knik waardoor de romp minder ver naar buiten doorloopt. Normaliter gebruik je T-profielen voor de spanten. Vanwege de knik zijn nu gesneden spanten gebruikt. Theoretisch zit die knik op een bepaalde hoogte, maar voor het zicht en de lijnen is dat aangepast. Je kunt daarom wel spreken van een nieuw ontwerp, gebaseerd op de ‘Jager’ als moederromp.” ONTWERNUMMER 516 IN AANBOUW. DANKZIJ SJABLONEN (ONDER) KREEG DE DUITSE KLANT OP AFSTAND EEN INDRUK HOE DE RAMEN ER UITEINDELIJK UIT GAAN ZIEN. AAN DE VOORKANT DE ‘KATTENOGEN’. DE ROMP WORDT NIET GEVERFD, WEL GEPOLIJST. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 13

3D-printer Koopmans maakte tot voor kort houten schaalmodellen van zijn ontwerpen. Soms om varend te testen, maar ook om een goede indruk van het geheel te krijgen. Zo’n tastbaar model is toch anders dan een 3D-variant op het beeldscherm. Het kost evenwel veel tijd om een houten model te maken. Daarom heeft Koopmans een 3D-printer aangeschaft en print hij tegenwoordig de modellen. “Het kost mij pakweg een uur op de computer en terwijl de printer daarna het model maakt, kan ik ondertussen door met ander werk. Voor de Duitse klant had ik het model van zijn boot in een aluminiumkleur gespoten, zodat hij een goede indruk kreeg.” ER IS HERNIEUWDE BELANGSTELLING VOOR DE JAGER VAN DICK KOOPMANS JR. HANDIG: MODELLEN UIT DE 3D-PRINTER. Het casco is inmiddels gebouwd bij Koopmans Kasko’s (geen familie) in Sneek. Door alle coronabeperkingen kon de klant niet naar Nederland komen en derhalve ging alle overleg digitaal. Zo had Dick Koopmans prints van de ramen op de opbouw geplakt om de eigenaar een indruk te geven hoe het eruit zou gaan zien. Bijzonder is de vorm van de patrijspoorten aan de voorkant van de opbouw. Deze ‘kattenogen’ hebben een driehoekige vorm, geheel naar wens van de klant. Koopmans: “Normaal zet je de voorkant van de opbouw rond, maar vanwege de vorm van deze ramen is nu gekozen voor vlakke stukken. We kregen trouwens hier te maken met een lange levertijd van die kattenogen; het zou maanden gaan duren. Daarom is besloten ze zelf te maken. Ik heb de freesfiles gemaakt en Koopmans heeft de verdere vervaardiging geregeld. De positieve kant is dat we nu weten hoe we dergelijke ramen ook zelf kunnen maken.” De klant kwam eind juni naar Sneek om zijn schip in wording voor het eerst te zien en als dit magazine verschijnt wordt het afgetimmerd bij Pronk in Heeg. Alleen de dekken worden geschilderd; voor de rest blijft de boot ongeverfd, al wordt het aluminium wel gepolijst. De stuurkolom en raamlijsten krijgen een zwarte poedercoating. Er wordt een aluminium mast van Selden op geplaatst. De belangrijkste maten: lengte 10,35 m., lengte waterlijn 9,63 m., breedte 3,49 m. en diepgang 1,50 m. AFBOUW IN HONGARIJE Ontwerpnummer 518 is eveneens gebaseerd op de ‘Jager’. “Dit schip is besteld door een klant in Hongarije”, meldt 14 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 Dick Koopmans, “hij wil er mogelijk een kleine serie van gaan bouwen. De aluminium casco’s worden hier in Nederland gebouwd en die worden dan in Hongarije ingetimmerd, zo is het plan. Dat kan daar heel netjes en goedkoper worden gedaan. In deze lengtemaat is dat interessant. De romp is iets verlengd doordat de spiegel positief is gemaakt. Dat heeft als voordeel meer ruimte in de kuip en meer bergruimte. Met de ‘Jager’ wilde ik echter binnen de 35 voet vallen vanwege de rating.” Er is al serieus geïnvesteerd in het project; de tekeningen zijn al door de CE (classificering) gegaan en de interieurtekeningen zijn in Hongarije uitgewerkt. Ook hier geldt: opheffing van de coronabeperkingen zal het verdere proces vergemakkelijken. Er is nog een derde Jager-ontwerp in aanbouw, waarvan het casco eveneens bij Koopmans Kasko’s in Sneek is gebouwd. Dit jacht wordt door de opdrachtgever geheel in eigen beheer afgebouwd. Al deze belangstelling bewijst dat Dick Koopmans jr. destijds een tijdloos, aansprekend schip heeft getekend. SENTIJN 46IQ In maart van dit jaar ging bij Ocean People in Herkingen een nieuw gebouwde Sentijn 37IQ (Innovatieve Quality) te water, eveneens een ontwerp van Dick Koopmans jr. Het zeiljacht is gebouwd onder Lloyd’s, in sandwich vinylester met de vacuüminjectie methode, met een Airex-schuimkern voor stijfheid, sterkte en isolatie. De loden L-kiel heeft een diep zwaartepunt, dat zorgt voor een gunstige aanvangsstabiliteit en oprichtend vermogen. De kiel hangt aan een ingelamineerd gegalvani

VAN DE NIEUWE SENTIJN 46 ZIJN AL 3D-TEKENINGEN GEMAAKT. 60 jaar EEN VROEG ZEILPLAN VAN DE ‘KAMPEERZEILBOOT’; HIER MET GAFFELTUIG. seerd stalen kielframe dat ook de mast draagt. Omdat er vraag naar is, werkt Ocean People nu aan een grotere Sentijn-variant van 46 voet. Het is ontwerpnummer 520 van Koopmans. Het is een eigentijds ruim schip voor lange zeilreizen en dito verblijf aan boord. Het is voorzien van twee stuurwielen, waardoor er een gemakkelijke doorloop naar achteren ontstaat. Op de spiegel kan desgewenst een windvaanstuurinrichting worden gemonteerd. De vooropbouw zit vast aan de hoofdopbouw en binnen is er een stahoogte van 2,10 m en een in de doorloop naar voren 1,92 m. Het schip wordt gebouwd in vinylester, al zal het ook mogelijk zijn dit ontwerp in aluminium te bouwen. Er zijn al 3D-tekeningen en Koopmans heeft twee indelingen gemaakt die passen bij het dekplan. De belangrijkste maten: lengte over alles 13,95 m., lengte waterlijn 12,95 m., breedte 4,65 m. en diepgang 2,25 m. ‘KAMPEERZEILBOOT’ Ontwerpnummer 519 is een bijzonder project. Het komt voort uit van die ‘bomen over boten’-sessies in de jachthaven. De opdrachtgever zeilt zelf in een Jager-ontwerp, die bij KM Yachtbuilders is gebouwd. Hij wil nog een eigen boot bouwen, maar dan in compact formaat. De werktitel is ‘kampeerzeilboot’. Een handzame boot van 6 meter lengte om lekker mee te zeilen en rond te toeren op binnenwater, maar ook op het wad, zelfs met opgeklapt zwaard en roer. Koopmans: “Je kunt er op blijven slapen, daarvoor wordt het voordek klapbaar. De kuip is ruim met banken tegen de romp, zodat je eventueel ook op de kuipvloer kunt slapen.” Hij vervolgt: “Alles wat onderwater zit en beschadigd kan raken, wordt van aluminium: romp, zwaardkast en roer. Boven de waterlijn wordt de romp van overnaads hout. Bovenaan het aluminium zit een langsspant, waarop een lat wordt gelijmd. Vanaf daar kun je verder opbouwen. Het toepassen van hout levert niet alleen een strakke romp op, maar het is ook door de doe-het-zelver te bouwen. Want het is bedoeling dat het ontwerp ook als zelfbouwpakket wordt aangeboden. Het snijpakket is klaar, dus de bouw zou kunnen beginnen. Echt een Hollands product, ik heb er schik in.” De belangrijkste maten: lengte 6,54 m., lengte waterlijn 5,91 m., breedte 2,20 m., diepgang 0,43/1,40 m. DICK KOOPMANS JR.: “DE KAMPEERZEILBOOT IS EEN ECHT EEN HOLLANDS PRODUCT, IK HEB ER SCHIK IN.” www.dickkoopmans.n Dick Koopmans sr (1934), gedreven wedstrijdzeiler, begon in 1961 een eigen ontwerpbureau. D. Koopmans Jachtontwerpers bestaat dus precies 60 jaar. Aanvankelijk tekende senior vooral motorjachten, maar al snel kregen zeiljachten de overhand. Tot 1986 ontwierp hij alleen. Nadat zoon Dick (1962) zijn HTS Scheepsbouwdiploma behaalde, begonnen zij samen V.O.F. D. Koopmans Jachtontwerpers. In 2000 heeft Dick Koopmans jr. het ontwerpbureau officieel overgenomen. Koopmans senior werd ook bekend door de verre reizen die hij samen met zijn vrouw Elly maakte op de Jantine IV en Jantine V, waarover in De Waterkampioen artikelen verschenen. Even rechtzetten … Hoe één letter een verschil kan maken … In Jachtbouw Nederland 2-2021 staat: ‘Onmiskenbaar een ontwerp van Koopmans sr.’ bij een foto van een Hutting 50 op pagina 12. Dat klopt niet: het is een ontwerp van Dick Koopmans junior. In de Jachtbouw Nederland Inside Special staat op pagina 18 dezelfde fout. Waarvan akte, met excuses. Wat onverminderd blijft kloppen: een schitterend schip! JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 15

EEN NIEUWE RICHTING IN ZEILEN De ZEUSTM ZEUS 3S SERIE TM 3S is exclusief ontworpen voor zeilers en is de ultieme oplossing voor elk zeilsysteem. Dankzij het ultraheldere IPS-touchscreen met draaiknop en toetsenbord is de Zeus 3S onder alle omstandigheden eenvoudig te gebruiken. Dit multifunctionele display biedt supersnel alle zeil- en navigatie-informatie die u nodig hebt, wanneer u die nodig hebt. Deze displays zijn ideaal voor alle grote jachten en racejachten. Ze zijn naadloos te integreren met een volledig assortiment instrumenten en accessoires en worden geleverd met alle unieke zeilfuncties van B&G voor meer veiligheid, prestaties en plezier op het water. LEVERBAAR IN 7*, 9, 12 EN 16 INCH *7-inch formaat alleen beschikbaar op Zeus 3 model WWW.BANDG.COM ®Reg. U.S. Pat. & Tm. Uit, en ™ merken voor gewoonterecht. Bezoek www.navico.com/intellectual-property om de wereldwijde handelsmerkrechten voor Navico Holding AS te bekijken. Een passie voor zeilen

PLOEGEN, EGGEN, ZAAIEN EN OOGSTEN COLUMN DOOR PIETER TIMMERS, FORWARD MANAGEMENT Voor de meeste verkopers is het een belangrijk thema: wat doe je als je bij een klant op weerstand stuit? Het is nog niet zo lang geleden dat bekende sales-goeroes het advies gaven: ‘wegpoetsen die weerstand’. Deze minachting voor de klant levert meestal weinig op, zeker bij de verkoop van luxe kapitaalgoederen. Maar het kan ook anders. Wie meer omzet wil, stopt dan met (clichématige) verkopen. Weerstand in het verkoopproces Bij deze alternatieve werkwijze gaat het erom welke waarde voor de klant achter zijn weerstand schuilgaat. Door te achterhalen welke waarde de klant niet wenst prijs te geven, is het vaak mogelijk om daar juist nog extra waarde aan toe te voegen. Op deze wijze omgaan met weerstand is voor veel verkopers tamelijk nieuw en dus lastig. Maar is het principe eenmaal doorgrond en is er geoefend in het toepassen ervan, dan keert het tij ten gunste. In dit verband speelt een interessante vraag: is weerstand eigenlijk een onvermijdelijk gegeven of wordt het opgewekt door de verkoper? Anders uitgedrukt: heeft een potentiële klant, die niet is benaderd, eenzelfde houding ten aanzien van het product? Of heeft de verkoper wellicht iets gedaan (of juist niet) waardoor de klant in de weerstand schiet? En dat komt vooral doordat veel verkopers zo ‘begerig’ zijn om de deal te sluiten dat ze te snel denken te weten waar de klant behoefte aan heeft en het te nadrukkelijk daarover gaan hebben in plaats van goed te luisteren. ALS EEN KLANT AFWIJST Weerstand is hier elke situatie waarbij in een klant-leveranciersverhouding of in een prospect-leveranciersverhouding de klant of de prospect aangeeft niet te willen ingaan op het voorstel dat de verkoper doet. Het advies of de dienst, of juist de prijs ervan, die de verkopende partij wil aanbieden of het project dat hij wil gaan doen, wordt door de klant afgewezen. Hij wil het niet, gelooft er niet in. Als de verkoper dan de goede vragen weet te stellen, gaat hij het wel zien en accepteert hij voorstellen eerder. De meest gevolgde strategie is: ‘breng de vraag achter de vraag in kaart’, terwijl de gehanteerde strategie neerkomt op zo snel mogelijk willen verkopen en dus weerstand opwekken. Daarmee wordt bedoeld: als je als verkoper iets doet of zegt, voltrekt zich in het hoofd van de klant een onzichtbaar proces; er is sprake van een soort black box. De klant reageert op emotioneel niveau heel snel, bijna reflexmatig, op wat er gebeurt: hij voelt woede, irritatie, onbegrip, angst, ongeduld. Die emoties kun je meestal niet zien, wel het gedrag en de merkbare emotie die daaruit voortvloeien. Daar waar de interventie om weerstand om te buigen vaak gericht is op het gedrag, moet je je juist richten op de emotionele reactie: wat gebeurt er in het hoofd van de klant? In de omgang met weerstand leren verkopers als standaardaanpak: toon begrip, laat een stilte vallen, stel een vraag, vraag door, doe een nieuw voorstel. Maar de opdracht is geen ‘quick fix’. De ‘begerigheid’ om te verkopen werkt afstotend. Dialoog is begrijpen en begrepen worden. Vanuit echte betrokkenheid bij de business van de klant en wat die belangrijk vindt, begrijp je waarom die een bepaalde keuze heeft gemaakt. Vertrouwen en respect zijn hierin leidend. VIER BASISEMOTIES Veel is te herleiden tot de vier basisemoties: blij, bang, boos en bedroefd. Een ‘waarderende aanpak’ van weerstand werkt als ‘aikido’ (strijd zonder gevecht) ; je verzet je niet tegen de energie van de ander, maar je gaat mee in zijn beweging. Aan het verkoopproces nemen twee (of meer) mensen deel met een gemeenschappelijk doel. Ideaal is wanneer het als het ware een co-creatie wordt. Hoe werkt dat? Uiteraard is deze manier van omgaan met weerstand geen kunstje. Waar het om gaat is door gerichte vragen te onderzoeken waar het ‘nee’ vandaan komt, want dan begint het werk van een verkoper pas. Slechts de empathische, op de mens gerichte verkoper heeft kans van slagen en dat levert twee winnaars op. Bij deze manier van omgaan met weerstand, gaat het dus om het opbouwen van en investeren in een vertrouwensrelatie. Het vraagt lef en durf om de klant los te laten en hem vragen te stellen, zodat hij zijn verhaal gaat vertellen. Gemeende interesse tonen ook voordat het eerste resultaat er is. De meeste transacties komen niet tot stand door alsmaar signalen af te geven dat je de order wilt. Zakelijke overeenkomsten komen tot stand op basis van dialoog en dat kost tijd. Niets menselijks is ons vreemd. Bron: Secrets of closing the deal; Zig Ziglar (1926-2012) JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 17 Foto Rens Groenendijk

DE POINTER 25: GOED ZEILEND, HANDZAME MAAT, RUIME ‘LEEFKUIP’ ÉN EEN ACCOMMODATIE OM TE OVERNACHTEN. JACHTWERF HEEG 70 JAAR: NIEUWE POINTER, GROTERE PRODUCTIEHAL EN OLYMPIA-JOL Kleinere boten voor een nichemarkt Jachtwerf Heeg bestaat dit jaar 70 jaar. Veel tijd om hierbij stil te staan is er niet. Er wordt druk gebouwd aan jachten. En er worden nieuwe ontwikkelingen voorbereid: een nieuwe productiehal, een speciale Randmeer-winterstalling, de bouw van Olympia-jollen, én een Pointer 30. Jachtbouw Nederland sprak werfdirecteur/eigenaar Geert Wijma over alle plannen. 18 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

VAN OUDSHER STAAT JACHTWERF HEEG BEKEND ALS BOUWER VAN DE RANDMEER, EEN VEELZIJDIGE OPEN KIEL-MIDZWAARDBOOT. DIT KAN DUS OOK MET EEN POINTER 22: GEWOON LEKKER GENIETEN OP HET WATER. Foto’s JW Heeg Jachtbouw en architectuur lijken twee totaal verschillende werelden. Geert Wijma ziet evenwel overeenkomsten: “In beide werkvelden ben je bezig met het ontwerpen van producten die moeten voldoen aan klantwensen en die je moet zien te verkopen. Ook het aansturen van personeel is een overeenkomst.” Wijma kan het weten, want voordat hij jachtbouwer werd, was hij jarenlang architect bij een groot bureau. Van jongs af aan was hij zeilliefhebber, die onder andere in de Randmeer-wedstrijden voer. Zodoende kende hij ook de ‘Randmeerwerf’ in Heeg goed. In 2009 gooide hij het roer om, volgde zijn hart en werd hij watersportondernemer. Met twee mede-investeerders nam hij Jachtwerf Heeg (anno 1951) over van Gerke Gerritsma. Die had op zijn beurt de werf overgenomen in 1969 van Gerrit Gerritsma. Wijma: “Het betreft ruim 2,5 hectare op een toplocatie, vlakbij het Heegermeer. Met een haven, ruimte voor winterstalling en een eigen productiefaciliteit. Ik zag goede toekomstmogelijkheden.” TEGEN DE STROOM IN Dat mag zo zijn; toen Wijma begon, heerste er de wereldwijde economische crisis die in 2008 was ingeluid met het omvallen van de Lehmann Brothers bank. De crisis hield veel langer aan dan iedereen dacht. Overal viel de vraag weg, zo ook in de watersport. Geen makkelijke start voor Wijma; hij moest het personeelsbestand inkrimpen. Niettemin wist hij koers te houden en niet lang daarna besloot hij tot de ontwikkeling van een nieuw kajuitjacht, de Pointer 25. Noem het anti-cyclisch ondernemen. “Dat deed ik tegen de stroom in; iedereen raadde het mij af om te investeren in een nieuw zeiljacht”, zegt Wijma, “maar ik had een heel duidelijk concept voor ogen: een handzame kajuitboot met uitstekende zeileigenschappen en moderne lijnen. Comfortabel en vergevingsgezind, zodat ook vrouw en kinderen zich prettig voelen aan boord. Voorzien van een grote kuip met dichte spiegel en accommodatie om te kunnen overnachten. Kijk, wij kunnen niet op tegen de massaproductie van Franse en Duitse werven. Wat wij wel kunnen leveren is kwaliteit en design, omdat wij alles in eigen huis bouwen.” BOUWNUMMER 49 naar de Pointer 25, omdat die handzamer is.” Promotiefoto’s van de 25 laten nadrukkelijk twee kanten zien; het vlotte zeilen, maar ook het grote genieten aan boord. In feite verkopen wij vrije tijd De Pointer 25 is ontworpen door Van de Stadt Design en het ontwerp spreekt zowel de sportieve als de recreatieve zeiler aan. Door het uitgekiende onderwaterschip, de bulbkiel van 1,10 meter (optie: 0,80/1,50 m), het doorgestoken balansroer en het moderne tuig, zeilt de Pointer 25 geweldig. Voor de mechanische voortstuwing wordt een Yanmar 10 pk diesel ingebouwd of een 4 kW elektromotor, al kan de klant vooral zelf een voorkeur uitspreken. Via de website www.pointeryachts.com kan een toekomstig eigenaar op basis van persoonlijke modules zijn eigen boot samenstellen. “We bouwen momenteel bouwnummer 49 af”, vertelt Geert Wijma met gepaste trots, “en dat in zes jaar tijd. We zien ook dat zeilers van grote jachten overstappen GEERT WIJMA: ‘WIJ MANAGEN ALLES OP TIJD’. Foto Laurens van Zijp MULTIPURPOSE Na de 25 bracht Jachtwerf Heeg ook de Pointer 22 op de markt, een Bosgraafontwerp. Opnieuw een boot met goede zeileigenschappen en ruime kuip, voorzien van langsbanken met rolkussens rolkussens en een kajuit met twee tot vier slaapplaatsen. Dankzij de ophaalbare kiel is deze 22 trailerbaar, wat het vaargebied vergroot. En je kunt er mee droogvallen, kortom, een echte ‘multipurpose’ boot, waarvan er sinds de lancering al dertig zijn gebouwd. Het portfolio van Jachtwerf Heeg bevat boten voor elke leeftijdscategorie: de jeugdboot Splash, de veelzijdige Randmeer, de karaktervolle kielboot G2, de Pointer 22 en Pointer 25. Daar komen twee modellen bij: de Olympia-jol en de Pointer 30. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 19

OLYMPIA-JOL Jachtwerf Heeg heeft de mallen en rechten van de Olympia-jol overgenomen van Mik Polyester Botenbouw in Nieuwe-Pekela, die de 5 meter lange eenmansboot ruim 35 jaar heeft gebouwd. Het ontwerp stamt uit de jaren dertig; Daan Kagchelland won in 1936 de gouden Olympische medaille in de O-jol. Anno 2021 is het nog steeds een levendige klasse voor liefhebbers. “Het past mooi bij onze manier van bouwen”, zegt Wijma, “de productie kunnen wij erbij hebben. Ik verwacht de komende twee jaar een tiental boten te kunnen bouwen.” ‘We zijn straks helemaal klaar voor de toekomst’ POINTER 30 De Pointer 30 is een heel ander verhaal; dat gloednieuwe ontwerp van Peter Bosgraaf komt voort uit klantwensen. Wijma: “Wij bedienen een nichemarkt met kleine boten. Wij willen niet groter dan 10 meter, ook met het oog op onze productiecapaciteit. Maar we gaan nog wel één stap luxer en groter met de Pointer 30. Daarmee blijven we in het loungesegment; het is een comfortabele daysailer waarop je kunt slapen. De binnenruimte krijgt een upgrading, meer ingericht voor vier personen, met afgescheiden slaapplaatsen en een apart toilet. De boot weegt zelf 1.500 kilo en krijgt een bulbkiel van 700 kilo; dat zeilt straks als een dolle. We hebben al klanten voor deze 30, die we volgend jaar gaan bouwen.” DE SPLASH IS EEN INTERNATIONALE JEUGDKLASSE. Foto JW Heeg NIEUWE PRODUCTIEHAL Over bouwen gesproken, Jachtwerf Heeg gaat een nieuwe productiehal bouwen voor de polyester verwerking. De huidige hal zit inmiddels aan z’n grens, ook al omdat Jachtwerf Heeg de mallen van de Winner 8 en 9 in huis heeft en waarvan de casco’s geleverd worden aan de huidige Duitse eigenaar van Winner, Nordic Yachting. Dit voorjaar zijn drie Winners 9 gebouwd in Heeg, die in Neustadt an der Ostsee worden afgebouwd. “Door de nieuwe productiehal van circa 700 vierkante meter wordt de polyesterafdeling twee keer zo groot met genoeg ruimte voor alle mallen. We lamineren alles hier in eigen huis, niks in het buitenland. Alle boten die wij bouwen, worden met de hand opgezet. Een traditionele methode, maar door het vakmanschap van onze mensen levert het een hoge kwaliteit op. Al onze boten varen nog; mensen die 25 jaar geleden een Randmeer hebben gekocht voor 20.000 gulden, merken dat vandaag de dag hun schip nog altijd zo’n 10.000 euro waard kan zijn. Wat wij terugzien in coronatijd is waardering voor onze staat van dienst en onze aanpak ‘doen wat je belooft’. Men kiest graag voor kwaliteit, daarom komen mensen hier terecht. Ik ben blij dat onze kwaliteit gewaardeerd wordt. Ik roep al tien jaar dat de goedkope vliegtickets voor ons watersportondernemers in feite oneerlijke concurrentie zijn. Door de coronabeperkingen zijn de mensen zich er weer bewust van geworden dat een eigen boot wel zo fijn is.” VOORRAAD In de huidige productiehal is een grote voorraad ondergebracht. Wijma: “Alle EEN POINTER 25 IN AFBOUW; JACHTWERF HEEG DOET ALLE BOUW IN EIGEN HUIS. Foto Laurens van Zijp 20 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 VITAAL KAPITAALGOED: DE MAL VAN DE POINTER 25. Foto Foto Laurens van Zijp

DE HAVEN MET DEMO-SCHEPEN EN HUURBOTEN. Foto Laurens van Zijp financieel adviseurs zeggen dat je de voorraad zo klein mogelijk moet houden, maar wij hebben bewust een grote voorraad, zodat we minstens een half jaar door kunnen bouwen. Van de huidige schaarste hebben wij voorlopig dan ook geen last. Wij managen alles op tijd; tijd is cruciaal. Onze mensen mogen niet stilvallen omdat een onderdeel niet voorhanden is.” GESTAPELDE STALLING De nieuwe productiehal komt op een terrein achter het huidige pand. Dat wordt nu gebruikt voor winterstalling. Om straks al die boten toch te kunnen laten overwinteren, komt er een speciale overdekte stalling van 70 x 15 x 6 meter, waarin 150 boten gestapeld kunnen worden. Een vorkheftruck met 4 meter lange lepels is daarvoor al aangeschaft. De stalling wordt ontwikkeld in samenwerking met Nautische Opslagsystemen in Bolsward en Opmeer. In totaal kunnen 250 boten worden gestald op het terrein. Het bestaande gebouw zal ook worden gemoderniseerd. FULL SERVICE Wijma is meer dan botenbouwer alleen, hij is allround watersportondernemer, want naast nieuwbouw, reparatie en onderhoud vallen ook een jachthaven met 120 ligplaatsen en verhuur onder de bedrijfsactiviteiten van Jachtwerf Heeg. Het havengebouw is afgelopen tijd opgeknapt. Een volgende stap is het plaatsen van zogenaamde ‘tiny houses’, simpele, maar comfortabele vakantiehuisjes. Ideaal in combinatie met een huurboot, waarmee je zo op het Heegermeer zit. Jachtwerf Heeg biedt de klant een mogelijkheid tot ‘Full Service’, waarmee de werf het onderhoud, de stalling en het vaarklaar maken verzorgt. “In feite verkopen wij als Jachtwerf Heeg vrije tijd”, vat Wijma alle activiteiten samen. “Als we onze plannen hebben gerealiseerd, zijn we weer helemaal klaar voor de toekomst.” www.jachtwerf-heeg.nl TEKST LAURENS VAN ZIJP FOTO’S JACHTWERF HEEG DE ELEGANTE G2 KIELBOOT. NIEUW IN HET ‘ASSORTIMENT’: DE OLYMPIA-JOL. Foto JW Heeg JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 21

Opnieuw gedefinieerd voor een ultieme ervaring Wij introduceren de nieuwe generatie D4- en D6-aandrijfpakketten, van 150–480 pk. De afgelopen jaren hebben we het reeds bewezen platform verder verfijnd en doorontwikkeld. Nu biedt dit complete systeem nieuwe functies – van stuurstand tot propeller. Alles om u de ultieme vaarervaring te bieden. Ontdek meer op: www.volvopenta.com Nieuwe D4 & D6 aandrijfpakketten Innovation and Experience The world’s most complete range of DC electric thrusters Complete AC and hydraulic thruster systems Award winning stabilizer systems with Vector fins™ Patents: www.side-power.com/patents www.side-power.com www.asabootelectro.nl

BEDRIJFSPRESENTATIE Auerhaan heeft alles aan boord voor de jachtbouw Voor een perfecte uitrusting van uw plezierjacht bent u bij Auerhaan aan het juiste adres. Sinds jaar en dag heeft Auerhaan namelijk op het gebied van comfort en veiligheid een omvangrijk accessoire programma voor vaartuigen. Het brede scala aan kwalitatief hoogwaardige producten van toonaangevende fabrikanten kan naast montage af-werf ook achteraf ingebouwd worden. Zo heeft Auerhaan voor elk vaartuig een geschikte Vitrifrigo koelkast, vriezer, wijnkoelkast of ijsblokjesmachine in haar programma, veelal uit voorraad leverbaar. Het merk Vitrifrigo staat garant voor kwaliteit, een fraaie vormgeving en een ruime keus aan energiezuinige compressorkoelkasten. Aan boord is er steeds meer weerstand tegen het gebruik van apparatuur op gas. De moderne keramische en inductiekookplaten van Kenyon zijn extreem energiezuinig en kunnen daarom in de kombuis een goede oplossing bieden. Voor de buitenkeuken of het achterdek heeft Kenyon een uitgebreid programma elektrische grills en bijbehorende accessoires. Echte blikvangers aan boord! Ook voor 12-24 volt verlichting zit u goed bij Auerhaan. De moderne en kwalitatief hoogwaardige LED-lampen van het Duitse merk Frensch zijn heel energiezuinig én breed toepasbaar. Verlichting voor professionele toepassing, sfeervolle interieurverlichting, kaartleeslampen, werklampen, LED-strips en inbouwspots met een geringe inbouwdiepte. Bovenstaande is slechts een greep uit ons assortiment. Auerhaan levert bijvoorbeeld ook isolatiemateriaal, rubber- en kantprofiel, kachels en luchtmonden, scharnieren, sloten, handgrepen, flexibele lattenbodems en kuipkussens. Auerhaan Lelystad Platinastraat 21, 8211 AR Lelystad 0320 286 171 | lelystad@auerhaan.nl auerhaan-lelystad.nl JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 23

Landvasten Mooring Yachts is gespecialiseerd in het produceren en leveren van landvasten en aanverwante producten voor het aanmeren van superjachten. Dit doen we voor bijna alle new builds in Nederland. Daarnaast leveren we jaarlijks honderden landvasten voor refits over de hele wereld. Onze mooring systems worden geproduceerd met liefde en vakmanschap. PORT OF AMSTERDAM met liefde en vakmanschap geproduceerd Moederbedrijf Carl Stahl Benelux levert al sinds 1997 landvasten voor superjachten. Om onze klanten nog beter te kunnen bedienen is Mooring Yachts opgericht. Met Mooring Yachts focussen wij ons volledig op de wensen en behoeftes van de superjacht industrie. Het voornaamste doel van Mooring Yachts is om elk jacht wereldwijd veilig aan te laten meren met de beste kwaliteit Gleistein lijnen en de mooiste afwerkingen. Mooring Yachts is gevestigd in de Port of Amsterdam. Onze werkplaats van 400 m2 beschikt over twee lange werktafels en een grote voorraad lijnen om snel te kunnen leveren. Onze twee ervaren splitsers zijn tovenaars met de lijnen en laten het je graag zien. Om klanten en crew-members te ontvangen hebben we speciale lounge ruimtes gecreëerd. Kom gerust langs om onze producten te bekijken. CUSTOM-MADE MOORING SYSTEMS Benieuwd naar wat wij allemaal voor jou kunnen betekenen? Neem contact op met onze mooring specialisten. “We believe that every aspect should meet the aesthetics and quality of the yacht” Mooring Yachts | www.mooring-yachts.com 24 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

DUTCH YACHTING WEEKEND BOAT SHOW ‘Iedereen was blij’ Organisatoren, deelnemers en bezoekers kijken tevreden terug op de tweede editie van het Dutch Yachting Weekend, 25 tot en met 27 juni in Medemblik, bij Contest Yachts. In mei 2022 volgt opnieuw een show; data worden later bekend gemaakt. Het evenement werd georganiseerd door Contest Yachts, Saffier Yachts, Jachtwerf Heeg, Admirals Tender en Qnautic. Daarnaast namen KM Yachtbuilders, Long Island Yachts en Lekker Boats deel. Plus een achttiental toeleveranciers op het gebied van navigatie, elektronica, zeilen, tuigage, van het evenement goed. Dennis Hennevanger: “De bezoekers zijn zeer gericht en door het sympathieke karakter van de beurs is er voldoende tijd om met de bezoeker een beter en meer inhoudelijk gesprek te voeren. Het resulteerde voor ons zelfs in concrete verkopen.” interieurinrichting en verzekeringen. Er zijn concrete verkopen gerealiseerd. De timing van het evenement bleek perfect, meteen na versoepeling van de corona-maatregelen. “Iedereen was blij”, aldus Jildou Huisman van KM Yachtbuilders, “eindelijk weer! Dat was het gevoel dat overheerste.” Ook voor Saffier Yachts werkte de formule Rob Jansen van Holland Nautic: “Dit is zoals je het voor ogen hebt. Laagdrempelig en publieksvriendelijk door gratis toegang en goede parkeerfaciliteiten, maar wel georganiseerd voor de echte watersporter.” “De krachten bundelen met een aantal mooie merken is een goede zet,” aldus Roel ten Hoopen van Lekker Boats. “We versterken elkaar, bieden kwaliteit en dat trekt publiek aan met echte interesse. Ook het maken van proefvaarten sprak de bezoekers duidelijk aan. We verkochten ook nog een boot; toen kon dit weekend voor ons niet meer stuk.” Ditmaal geen steigerpontons in het water, maar meer boten op de kant, van Saffier Yachts, Jachtwerf Heeg en Admirals Tender. In het water lagen Contest-modellen, KM Yachtbuilders met een Bestevaer, de super-RIB Q39 van QNautic met drie maal 400 pk brute kracht aan de spiegel, de Long Island en een sloep van Lekker Boats. Gebleven waren de oranje lopers voor een extra cachet. In een van de hallen stonden de stands van de verscheidene toeleveranciers. www.dutchyachtingweekend.nl HOLLANDSE PLASSEN Breed publiek De eerste Boat Show Hollandse Plassen, van 2 tot en met 4 juli bij Kempers Watersport in Aalsmeer/Leimuiden, pal aan de Westeinder Plassen, trok een breed publiek. Bart Kempers en Bernard Menken zijn de architecten van de boten-driedaagse. “We houden ook open dagen”, vertelt Kempers, “maar hoe belangrijk ook, daar vinden bezoekers alleen ons eigen assortiment. Daarom zijn we er partners bij gaan zoeken. Bernard Menken van Menken Maritiem kwam met het idee om het breder te trekken. Een prima initiatief, ook al omdat de droge HISWA is verdwenen.” Bernard Menken: “Samen krijg je een breder publiek. Kijk, in Sneek organiseren diverse bedrijven Motorboot Sneek en dat trekt een geïnteresseerd publiek, dus zoiets moet ook mogelijk zijn in het Hollandse Plassengebied. Door een gezamenlijke opzet krijg je als deelnemers relatief voordelig een groter bereik.” Kempers: “We verkopen plezier op het water en met een ruimer aanbod op deze beurs wordt het voor de bezoekers leuker om rond te snuffelen en sfeer te proeven. Mensen hebben tegenwoordig veel hobby’s en weinig tijd, dus is het fijn als ze een ruimer aanbod te vinden op één plek. Bovendien is het goed om de regio als aantrekkelijk vaargebied te promoten.” De organisatie van de beurs was in handen Buro10 van Linda Verwer en Gertjan Roos, beiden afkomstig van de RAI. Roos was beursmanager van de droge HISWA. www.boatshowhollandseplassen.nl TEKST EN FOTO’S LAURENS VAN ZIJP BOAT SHOW HOLLANDSE PLASSEN JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 25

‘Zonde als er weinig aandacht aan de kwaliteit van de matrassen en kussens wordt besteed, terwijl het schip een vermogen heeft gekost.” DIRECTEUR MARCEL BOTMAN VAN NEPTUNE: ‘Wij verkopen het verborgen comfort’ Op het digitale planbord in het atelier van Neptune Nautical Comfort in Zwaagdijk-Oost staan de opdrachten voor de komende maanden op een rijtje. In één oogopslag is te zien dat eigenaar/directeur Marcel Botman een reeks toonaangevende jachtbouwers als klant heeft. Maar er staan ook interieurbouwers en particulieren tussen. Botman vertelt vol passie over hoe hij in dertig jaar tijd een vooraanstaande positie in de markt heeft veroverd en over zijn plannen voor de toekomst. 26 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

VAKWERK AAN DE NAAIMACHINE, ALLES WORDT OP MAAT GEMAAKT. DE MAL WORDT OP HET SCHUIM GELEGD EN STRAKS OP MAAT UITGESNEDEN. Vaste opdrachtgevers uit de jachtbouw vormen zo’n vijftig tot zestig procent van de omzet, de rest is interieurbouw, industrie, horeca en de particuliere markt. Marcel Botman (61): “Jachtbouwers en andere bedrijven kunnen we heel goed inplannen, zodat ons werk op het juiste moment klaar is, vlak voordat het project wordt opgeleverd. Particulieren die hun jacht opnieuw willen laten stofferen denken soms dat hun bestelling binnen een paar weken klaar kan zijn, maar dat duurt toch echt gemiddeld een paar maanden. We kunnen wel de kussens alvast snijden en ze passen aan boord, de meubelstof is dan reeds uitgekozen en besteld. De klant kan dan gewoon doorvaren en wij geven een seintje als de kussens klaar zijn. Bij het aan boord brengen nemen we de oude kussens mee om te recyclen. Regelmatig zijn we toch redelijk snel met leveren aan de particulier.” “De werkplaatsen zijn het verlengde van onze showroom. We vinden het leuk dat klanten hier komen. Ze kunnen dan zien dat aan het product dat ze kopen heel veel handwerk zit en dat het met passie en aandacht wordt gemaakt. We adviseren weleens om het net iets anders te maken, waardoor het nog veel mooier en comfortabeler wordt. Voor ons team is de belangstelling ook leuk, ze hebben eer van hun werk en ze worden er zelf ook enthousiast van.” ‘MET NUL BEGONNEN’ Marcel Botman (61), geboren en getogen in Wervershoof, begon op zijn achttiende bij Jachtwerf Jongert in Medemblik als magazijn medewerker. “Ik werkte me op tot chef magazijn, hoofd inkoop en werd weer later hoofd van het bedrijfsbureau. Dertien jaar heb ik er met plezier gewerkt, maar toen vertrok ik, omdat ik het tijd vond om voor mezelf te beginnen. Maar het was een mooie tijd, ik heb er geleerd hoe het wèl en hoe het niét moest. De lat lag altijd erg hoog bij Jachtwerf Jongert en dat perfectionisme heb ik meegenomen naar Neptune.” Botman begon een groothandel voor woninginterieur en de meubelindustrie, met als specialiteit comfortschuim. “In Noord-Holland was er niemand die dat deed. Behalve comfortschuim verkocht ik er ook de fournituren bij, zaken als knopen en ritssluitingen, koord en klittenband. Ik ben eigenlijk met nul begonnen. Mijn boekhouder zei na een tijdje zelfs dat ik beter kon stoppen omdat de verdiensten zijns inziens te laag waren. Maar ik heb toch doorgezet, aanvankelijk door alleen schuim te snijden voor de meubelindustrie en de herstoffeerders.” Vroeger had ieder dorpje wel een meubelstoffeerder, Botman zag al vroeg in dat het een uitstervend beroep was, steeds meer stoffeerders raakten op leeftijd en stopten en er was over het algemeen geen opvolger. Doordat hij bij Jongert af en toe meeging met proefvaarten en watersportbeurzen bezocht, wist Botman dat in de luxe jachtbouw de kwaliteit van kussens en matrassen veel te wensen overliet. “Ik was ervan overtuigd dat ik moest kunnen overleven door toegevoegde waarde te leveren: niet een stuk schuim leveren, maar een complete matras van uitstekende kwaliteit. In België mocht ik een paar dagen bij een matrassenfabrikant de kunst afkijken. Ontzettend aardig dat we daar welkom waren! Na een inventarisatie wat er nodig was aan machines en mensen ben ik aan de slag gegaan.” BEKENDHEID GROEIDE In het begin stootte Botman ‘best wel een aantal keren’ zijn neus, want matrassen voor een jacht hebben schuine kanten en allerlei verschillende vormen, lastig om te snijden en nog moeilijker om te confecIN HET AIRCONDITIONED ATELIER VAN NEPTUNE ZIJN DE TAFELS VAN DE STOFFEERDERS IN HOOGTE VERSTELBAAR VOOR EEN GEZONDE WERKHOUDING. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 27

VAN EEN BLOK COMFORTSCHUIM WORDT EEN MATRAS IN DE JUISTE DIKTE GESNEDEN. tioneren. “Maar op den duur kregen we de productie goed onder controle. Om 25 jaar geleden op de HISWA te gaan staan was een goede zet, want we waren de enige matrassenleverancier op de beurs en onze stand werd druk bezocht.” “Jachtbouwers gebruikten in die tijd voor matrassen tien tot twaalf centimeter dik schuim, met een hoes die was gemaakt van dezelfde stof als de verdere aankleding van de boot. Dat vond ik maar raar, want thuis slaap je toch ook niet op de bank? Wij maakten matrassen met goed tapijt, raamdecoratie en de bekleding van wanden en plafonds leveren. VERHUIZING ‘Thuis slaap je toch ook niet op de bank’ slaapcomfort, die ook nog eens gezien mochten worden. Naarmate we bekender werden, kregen we ook mensen als klant die ontevreden waren over de de bedden HANDWERK, EEN SCHUINE KANT SNIJDEN AAN EEN MATRAS. Matrassen inpakmachine Botman belooft zichzelf elk jaar dat het wel even klaar is met investeren, maar dat lukt telkens niet. “We blijven innoveren en willen klaar zijn voor de toekomst. We gaan nu een inpakmachine kopen die het volume uit de matrassen haalt, dat scheelt enorm in de transportkosten. Op Mallorca, waar we sinds 2019 een eigen vestiging hebben met een showroom, leveren we vanuit Zwaagdijk-Oost de matrassen, maar ook groeit het aantal klanten in bijvoorbeeld Spanje, Kroatië, Italië, Groot-Brittannië, Turkije en andere verre oorden. Met deze investering kunnen we onze markt nog verder vergroten. Wij gebruiken premium comfortschuimen, met een minimaal soortelijk gewicht van 50 kilo tot wel 90 kilo per kubieke meter, die geen nadeel ondervinden van het vacuüm inpakken. Bij het uitpakken keren de matrassen direct weer terug in de originele vorm.” aan boord en bij een refit matrassen van Neptune kochten. Bij de aankoop van een nieuw schip eisten sommige eigenaren bij werven matrassen van Neptune. Het kwaliteitsbesef drong bij de jachtbouwers steeds verder door en behalve de matrassen gingen we steeds vaker ook de lattenbodems, kussens voor banken en stoelen, Neptune is gestart vanuit een oude kozijnenfabriek in Opmeer. Na vijf jaar betrok Botman een spiksplinternieuw pand in Zwaagdijk-Oost waar het bedrijf nu circa 25 jaar is gevestigd. In het begin had hij zo’n vier mensen in dienst (tegenwoordig ruim twintig), zo deed hij de verkoop en orderadministratie en zijn vrouw de boekhouding. “Ik had het geluk dat mijn vriend Martin Mast bij mij kwam werken, een echte aanpakker die al gauw de hele productie op zich nam, dat is nog steeds mijn rechterhand. Na een aantal jaren hadden we een perfect team in huis dat alle facetten van het vak scheepsstoffering onder controle had. Het is een ambacht dat hier in Nederland moet worden uitgevoerd, ik kan het niet in lagelonenlanden laten doen, want het is geen seriewerk. Onze klanten verwachten een hoge kwaliteit en die moet gewaarborgd zijn en blijven. Samen met Robert Stokman, ‘de andere rechterhand’, met een ruime ervaring in de zitmeubelindustrie, vormt Mast het managementteam van de Botman Comfort Group BV, waar Neptune een groot deel van uitmaakt. GROTE KLANTENKRING In de jachtbouw heeft Neptune onder meer Mulder Jachtbouw, Gebr. van IN DE SHOWROOM STAAT EEN GROOT AANTAL BEDDEN MET VERSCHILLENDE SOORTEN MATRASSEN KLAAR OM BEPROEFD TE WORDEN. DE MATRASSEN MET BLAUWE TIJK ZIJN VOOR DE NAUTISCHE TAK. “DE MATRASSEN MET DE WITTE TIJK ZIJN VOOR DE THUISMARKT, WAAR WE EEN STERKE GROEI IN ZIEN”, ALDUS BOTMAN. “WE HEBBEN ALLE GRONDSTOFFEN, KENNIS EN MATERIALEN IN HUIS. DE VERKOOP VAN DE THUISMATRASSEN ZAL GROTENDEELS VIA INTERNET GAAN MAAR OOK VAN UIT ONZE SHOWROOM IN PALMA EN ZWAAGDIJK. HET GAAT NIET OM GROTE AANTALLEN MATRASSEN, MAAR WEL VAN EEN ZEER HOGE KWALITEIT, ZOALS WE DIE OOK VOOR DE JACHTEN LEVEREN.” 28 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

Alles draait om comfortschuim Bij matrassen en kussens draait het om comfortschuim, en als het onderwerp daarop komt, zit Botman helemaal op zijn praatstoel, als hij daar al niet op zat. “De kwaliteit van het schuim is ons paradepaardje. Wij verkopen het verborgen comfort, wat eigenlijk het belangrijkste is en zorgt voor een duurzame stoffering. Jachteigenaren brengen zo’n 85 procent van hun kostbare vrije tijd aan boord door op ons product: zitten, slapen, zonnebaden, sturen en navigeren. Daarom vinden wij het zonde als er weinig aandacht aan de kwaliteit wordt besteed, terwijl het schip een vermogen heeft gekost.” Een belangrijke leverancier van comfortschuim is Draka Interfoam in Hillegom, onderdeel van de Vita Group, met als topproduct Pantera Nautic, dat anti-bacterieel is behandeld, waardoor zich geen schimmel kan vormen; de beruchte huisstofmijt heeft hier dan ook weinig kans. Een groot pluspunt is ook de IMO-certificering (wheelmark) voor brandveiligheid en ook nog eens zeven jaar garantie indien kuilvorming optreedt. Koudschuimen voor zitkussens worden geleverd door Carpenter uit België. Botman: “Vita Talalay latex komt van Radium Foam uit Maastricht, ook lid van de Vita Group, zij produceren wereldwijd het mooiste comfortschuim dat er te koop is voor matrassen, matrastoppers en hoofdkussens. Talalay is eigenlijk geen merknaam, maar een procedé. Het is een latex rubber met een zeer open celstructuur. Ideaal voor ventilatie, hygiëne en luxe slaapcomfort.” VEERTIG SOORTEN COMFORTSCHUIM Elke schuimsoort heeft een kleurcodering. Botman: “Veel scheepsstoffeerders hebben misschien vijf kwaliteiten schuim aan te bieden; wij hebben er meer dan veertig. Met ook nog eens een eigen comfortschuim snijafdeling geeft dat ons een grote voorsprong. Een matras moet een goed comfort geven HET MAGAZIJN STAAT VOL MET GROTE RUWE BLOKKEN COMFORTSCHUIM VAN VERSCHILLENDE KWALITEITEN, WAARUIT KUSSENS EN MATRASSEN WORDEN GESNEDEN. en goed ademen, ventileren, anders gaat het schimmelen. De hardheid van het schuim kent vele gradaties, je hebt mensen van 50 kilo en van 120 kilo, die hebben elk een eigen kwaliteit nodig.” In de showroom in Zwaagdijk-Oost staat een bank met zitplaatsen in verschillende kwaliteiten en comfort eigenschappen, waar klanten op kunnen proefzitten. “Het is een soort wijnproeverij in comfortschuim. Hardschuim wordt in de jachtbouw veel verkocht voor kussens, want dat is goedkoop en gemakkelijk te stofferen. Maar het stofferen van een comfortabel kussen, wat veel prettiger zit, vergt ambachtelijke vaardigheid, die onze mensen in huis hebben”, aldus Botman.` Enkhuizen, Sturiër, Oceanco, De Boarnstream, Damen Yachting, Contest en meerdere toonaangevende jachtwerven als klant. Botman is trots op de opdracht voor de ‘Baruna of 1938’, een exclusief zeiljacht dat momenteel wordt gerestaureerd door VMG Yachtbuilders in Enkhuizen (zie Jachtbouw Nederland nr. 3/2021). “Wij leveren het slaapcomfort en de complete scheepsstoffering. Alleen het beste is voor deze opdrachtgever goed genoeg. Dat is natuurlijk een geweldige opdracht en referentie voor ons.” In 2019 is er een nieuwe bedrijfshal aan het pand in Zwaagdijk-Oost gebouwd, met een uitbreiding van meer dan 800 vierkante meter vloeroppervlak. Bij elkaar is er nu een totale bedrijfsruimte van zo’n 2.500 vierkante meter, waarmee Botman verwacht klaar te zijn voor de toekomst. Een voorraad kussens of matrassen is er niet. “In de jachtbouw is niets gelijk, zelfs niet bij identieke zusterschepen, elk kussen en matras is maatwerk en wordt precies op maat gesneden, want elke klant heeft ook zo zijn eigen specifieke wensen”, aldus Botman. Elk kussen en matras wordt met veel precisie aan boord ingemeten en uitgemald. De mallen worden in Zwaagdijk-Oost gebruikt voor de productie. MALLORCA Ook op Mallorca heeft Neptune een eigen verkoopafdeling en productiemedewerker, die door Neptune is opgeleid. In de ‘belevingsruimte’ in het hart van Palma de Mallorca kan gekozen worden uit het assortiment slaapcomfort van Neptune, waarna aan boord van het jacht de slaapplaatsen worden ingemald. Niet alleen de matrassen, maar ook de bijbehorende lattenbodems en het beddengoed, van hoge kwaliteiten stof, worden op maat gemaakt. Alle kussens, matrassen en bedlinnen krijgen een label met de naam van het schip en jachtbouwer en de exacte locatie waar het aan boord thuishoort, bijvoorbeeld ‘eigenaarscabine stuurboord’. Dat wordt vooral door de bemanning die de bedden moet opmaken zeer gewaardeerd, weet Botman. www.neptune.nl HISWA TE WATER STAND KB030 www.neptune.nl JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 29

de stille kracht Powered by Primeur 600 sloep met WaterWorld 7.5 motor en LCE lood carbon accu’s. Powered by Spirit 111 met Torqeedo Deep Blue 100i motor en Torqeedo Deep Blue/BMW lithium accu’s. Powered by Moody 54 met op maat gemaakte Solbian SR panelen. Kijk voor informatie over elektrische aandrijvingen, accu’s en solar systemen op destilleboot.nl

BEURSDIRECTEUR NIELS KLARENBEEK HOOPVOL OVER METSTRADE 2021 DAME Design Awards ‘We organiseren een hybride evenement’ De organisatie van METSTRADE 2021 is druk doende met de voorbereidingen voor de internationale vakbeurs voor toeleveranciers aan de jachtbouw, van 16 t/m 18 november in RAI Amsterdam. Het wordt een hybride evenement: zowel een beurs met exposanten als een virtuele show. Nieuwe ontwikkelingen: een speciale app en drie dagen live-uitzendingen via METSTRADE TV. Natuurlijk blijft de coronasituatie ongewis, maar de organisatie heeft goede hoop dat de beurs kan doorgaan. De vaccinatiegraad in Europa stijgt en de RAI hanteert strikte Covid-19 protocollen. “We willen een veilige, succesvolle en realistische beurs realiseren. Dat is het belangrijkste doel van RAI Amsterdam en onze partner ICOMIA”, aldus METSTRADE-directeur Niels Klarenbeek. “We zijn van plan om een fysieke afscheiding te maken rondom de beurshallen, alleen toegankelijk voor mensen die een geldig Europees coronacertificaat hebben. We merken dat exposanten en bezoekers grote behoefte hebben om weer samen te komen in Amsterdam.” VERTEGENWOORDIGINGEN Het blijkt onder meer uit het grote aantal aanmeldingen van exposanten; inmiddels zijn dat er meer dan 1.300. De deelname uit Europa en Noord-Amerika is nauwelijks veranderd; voor exposanten uit andere gebieden heeft de METSTRADE-organisatie het beursreglement tijdelijk versoepeld. Normaliter mogen alleen fabrikanten exposeren, maar ditmaal mogen fabrikanten die zelf niet kunnen komen zich laten vertegenwoordigen door hun distributeur. Zo houdt de handelsbeurs zijn mondiale karakter. De halindeling is inmiddels gemaakt en beslaat Hal 1 tot en met 7, plus het Elicium, de Europa Foyer en Diamond Lounge. Het SuperYacht Pavilion (SYP) is nu ondergebracht in Hal 7 en een deel van Hal 6. Het Superyacht Forum vindt plaats van 15 tot 17 november. De paviljoens voor Marina’s & Yards (MYP), en Construction Materials Sinds 1991 is de verkiezing DAME Design Awards een vertrouwd onderdeel van METSTRADE, zo ook voor 2021. In verscheidene productsegmenten zal de vakjury weer winnaars kiezen uit de inzendingen. Deelname staat open voor fabrikanten en geautoriseerde leveranciers die zijn geregistreerd als exposant of mede-exposant op de METSTRADE 2021. De inschrijving sluit op 17 september 2021. Dit jaar keert de DAME terug naar het gebruikelijke formaat, met inzendingen in zeven categorieën, waaruit een ‘overall’ winnaar wordt gekozen. De jury bestaat uit vooraanstaande boten-, interieur- en industrieel ontwerpers en gebruikersexperts. De beoordelingscriteria zijn gericht op het ontwerp van apparatuur in alle aspecten, van styling, functionaliteit en innovatie tot integratie, praktisch gebruik, prijs tot prestatie en presentatie. De DAME-jury kent ook een reeks ‘Special Mentions’ toe. Dit jaar moeten deelnemers aanvullende informatie indienen over de duurzaamheid van hun producten. De jury kent een Environmental Design Winner-certificaat toe aan een product dat daarvan het beste voorbeeld is. DAME genomineerde producten worden tijdens METSTRADE op een aparte plaats gepresenteerd. Het inschrijfgeld van € 150 per deelnemend product wordt dit jaar gedoneerd aan de Blue Marine Foundation (BLUE), een stichting die meehelpt de oceaan weer gezond te maken door mariene reservaten te creëren, modellen voor duurzame visserij te ontwikkelen en vitale mariene habitats te herstellen. www.metstrade.com/awards/ dame-design-award. STRAKKE STANDS ZONDER OPSMUK ZIJN TYPEREND VOOR METSTRADE, WAAR HET DRAAIT OM DE INTERNATIONALE HANDEL. IN DE VOORGROND DE STAND VAN RAYMARINE. Foto Rens Groenendijk JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 31

(CMP) worden eveneens weer ingevuld. Behalve China en Zuid-Korea zullen alle landenpaviljoens op METSTRADE 2021 aanwezig zijn. De huidige schaarste in grondstoffen en materialen zal geen belemmering voor de beurs zijn, volgens Klarenbeek. Jachtbouwers zullen juist zoeken naar alternatieven en daar is de METSTRADE zijns inziens de aangewezen plek voor. FYSIEK ÉN VIRTUEEL Vorig jaar bleek het digitale platform METSTRADE Connect een waardevol alternatief voor de afgelaste editie. Die lijn wordt doorgetrokken en de organisatie zet nadrukkelijk in op virtueel. Klarenbeek: “We organiseren echt een hybride evenement en bieden de bezoekers en exposanten voordelen van het virtuele aspect. We bieden een app aan met tools als een matchmaking-service, virtuele stands, een plattegrond, en ook: METSTRADE TV. Dat doen wij vanuit de visie dat zeker de internationale bezoeker graag goed voorbereid en doelgericht naar een beurs gaat. Met de app kan hij zijn ‘boodschappenlijst’ samenstellen. Partijen die niet lijfelijk aanwezig kunnen zijn – uit bijvoorbeeld Australië of het Verre Oosten – kunnen alles rond METSTRADE digitaal volgen. Wij faciliteren dat; je kunt straks zien welke exposanten er zijn, maar ook wie de beurs gaat bezoeken. Zo wordt METSTRADE Connect een actieve database van en voor maritieme professionals vanuit heel de wereld. Die mensen kunnen via ons platform met elkaar in contact komen en kunnen video-calls met elkaar plannen en houden. Wij kennen het profiel van bezoekers, want bij registratie geven zij hun interessegebied op. Op basis daarvan is ons systeem in staat om ze aanbevelingen te doen voor een bepaald product of segment. Het hele virtuele systeem is een toegevoegde waarde voor de bezoekers én voor de mensen die niet aanwezig kunnen zijn.” DRIE DAGEN TELEVISIE Klarenbeek vervolgt: “Vorig jaar werkten we in een tv-setting samen met onze mediapartners aan METSTRADE Connect en maakten we een dagvullend programma. Dat gaan we uitbreiden naar drie dagen televisie vanaf de beurs, met Pernille La Lau als ‘anchor woman’. Vanuit een eigen studio in Hal 6 op de beursvloer worden interviews, paneldiscussies en reportages uitgezonden. Ze vervangen de ‘theaters’ met sprekers die voorheen op de beurs werden georganiseerd. Er is onder meer aandacht voor de DAME Awards, TechTalks en andere achtergronden. Waar de beurs productgericht is, besteden we in METSTRADE TV aandacht aan het verhaal eromheen. Het is ‘on demand’ te bekijken.” www.metstrade.com Boat Builder Awards Ook de Boat Builder Awards staan dit jaar weer op het programma. Het evenement wordt gezamenlijk georganiseerd door IBI en METSTRADE, in samenwerking met Raymarine, sinds de start in 2015 hoofdsponsor. Nominaties voor de Boat Builder Awards kunnen tot 6 oktober worden ingediend. De prijzen worden woensdag 17 november in de RAI uitgereikt. Daarnaast wordt een speciaal Boat Builder Awards-programma uitgezonden via METSTRADE TV op donderdag 18 november. Awards zijn er in zes categorieën: design, innovatie, samenwerking, duurzaamheid, marketing en persoonlijke prestaties. De toegang tot de Boat Builder Awards is gratis en de organisatoren moedigen iedereen in de maritieme industrie aan kandidaten te nomineren. Op www.boatbuilderawards.com zijn de voorwaarden te vinden en een link naar het inschrijfportaal. NIELS KLARENBEEK: ‘WE WILLEN EEN VEILIGE, SUCCESVOLLE EN REALISTISCHE BEURS REALISEREN.’ TEKST LAURENS VAN ZIJP, FOTO’S METSTRADE OPNAMES VOOR METSTRADE TV, MET NIELS KLARENBEEK EN ‘ANCHOR WOMAN’ PERNILLE LA LAU. ARCHIEFFOTO UIT 2019 VAN DE DRUKTE BIJ DE ENTREE VAN METSTRADE. DOOR DE COVID-19 PROTOCOLLEN ZAL HET BEZOEK STRAK GEREGULEERD WORDEN. Foto Rens Groenendijk 32 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

THE WORLD’S LARGEST MARINE EQUIPMENT TRADE SHOW 16 - 17 - 18 NOVEMBER 2021 RAI AMSTERDAM The METSTRADE Show is the world’s largest marine equipment trade show and the only truly international B2B exhibition for the marine leisure industry. The SuperYacht Pavilion is a destination in its own right. With a dedicated area and an associated educational and social networking programme the SYP is far more than an exhibition. METSTRADE FEATURES ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE GET YOUR FREE TICKET METSTRADE.COM

KORT NIEUWS ‘Zorgeloos varen‘ met Epco Ongering ‘Zorgeloos varen – handboek voor de startende watersporter’ is geschreven door Epco Ongering, een klinkende naam in de watersportwereld, onder andere als hoofdredacteur van De Telegraaf Vaarkrant en tv-programma’s met boottests. Zijn grote vakkennis kon hij kwijt in dit boek, dat zelfs voor ervaren watersporters een helder overzicht biedt van de talloze aspecten die bij het varen komen kijken. Voor watersportbedrijven en jachtbouwers is het een ideaal cadeautje voor klanten bij de aanschaf van een boot. Ongering zet alles overzichtelijk op een rij in dertien hoofdstukken (met achterin een handig register met trefwoorden: Voorbereiden, Opstappen, Wegvaren, Op het water, Afmeren, Vastleggen, De natuur, Kijken en ervaren, Boottechniek, Zeilen, Bootuitrusting en onderhoud, Handleiding voor het kopen van een boot en Watersportweetjes. De watersporter in spe weet waar hij of zijn op moet letten bij de aankoop van een boot. Ongering noemt bijvoorbeeld de 10-procentregel: voor een nieuwe boot van € 30.000 zijn de jaarlijkse kosten circa € 3.000 aan liggeld, verzekering, reparatie, onderhoud, brandstof en afschrijving. Dat is handig om rekening mee te houden voor mensen die avonturen op het water willen gaan beleven. ‘UITSTEKENDE BASIS’ De psychologie van de stuurman heb ik bijvoorbeeld buiten beschouwing gelaten. BOEK VOL TIPS EPCO ONGERING Het 144 pagina’s tellende boek, uitgegeven door Hollandia, begint bij de basis van het varen in de praktijk, wat zijn de do’s en don’ts van watersporters? Daarna gaat Ongering dieper in op de materie: wat zijn de verschillen tussen verschillende bootsoorten, hoe heten alle onderdelen, wat kan aan boord stuk gaan en waardoor? Het boek geeft tips voor een goede vaarvoorbereiding voor boot én bemanning. Ook andere belangrijke vaarzaken worden besproken; hoe zit het met wind en stroming, wat vertellen de wolken? En passant vertelt Ongering ook nog het een en ander over boottechniek en -onderhoud. Bij elk hoofdstuk zijn ‘trivia’ vermeld, feitjes die leuke achtergrondinfo geven. Zo verhaalt Ongering onder meer over zijn avontuurlijk oversteek naar Engeland in 2014 met vier anderen, als eerbetoon aan de Engelandvaarders in de Tweede Wereldoorlog. In zijn voorwoord zegt Ongering: “Ik heb gestreefd naar een zo volledig mogelijk scala aan basistechniek, maar het is niet mogelijk om de beginnende watersporter op alle omstandigheden voor te bereiden. De psychologie van de stuurman heb ik bijvoorbeeld buiten beschouwing gelaten en die speelt soms een belangrijke rol bij het inschatten van bepaalde situaties. Toch meen ik dat je met de kennis van dit boek in het achterhoofd een uitstekende basis hebt voor een glanzende vaarcarrière of in elk geval het nodig vaarplezier.” Epco Ongering maakte van zijn passie voor de watersport zijn beroep. Hij was hoofdredacteur van o.a. De Telegraaf Vaarkrant en Yacht Vision Magazine. Hij maakte tv-programma’s als Yacht Vision, Nederland Vaart en VaarTV. Tegenwoordig is hij hoofdredacteur van het Botentekoop Magazine en docent Nautische Vaktechniek aan de IVA Business School. Tijdens zijn loopbaan testte hij meer dan duizend boten - van piepklein tot megajacht - en daar komen dagelijks nog publicaties en video’s bij. Het boek is verkrijgbaar in boekhandels en watersportwinkels voor € 18,99 en ook te bestellen via zijn website. www.epcoongering.nl JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 35

WWW.COMBINOORD.NL Sinds kort heeft Combi Noord zijn eigen Victron Verkoop en Service Center geopend Wat doen we in het Victron Verkoop en Service Center: • Beoordelen en afhandelen van reparaties ter plekke We kunnen in het Victron Verkoop en Service Center, met een compleet nieuw ingerichte service afdeling met testbank, zowel de vakhandel als de eindgebruiker bedienen. Je kan bij ons terecht voor onder andere reparaties, instelproblemen en advies. • Advies over en het instellen van Victron producten • Samenstellen complete stroom systemen (o.a. solar, automotive, marine) • Showroom (Victron, elektrisch varen, Fischer Panda) Advies op maat, ook op locatie Heb je een nieuw stroomsysteem voor bijvoorbeeld een schip, woning of camper nodig dan kan je dat in overleg met onze specialisten samenstellen. Wil je alleen advies dan is dat ook mogelijk, onze specialisten zitten voor je klaar of komen langs op locatie voor gedegen advies. Vaarrr fluisterrrstillll Ontdek een nieuw niveau van vaarcomfort met onze stille, trillingsvrije binnen- en buitenmotoren. Geniet van al het plezier van het besturen van een elektrische boot, met een gemakkelijke start en onmiddellijk koppel met voortreffelijke acceleratie. MITEK-motoren combineren het beste van twee werelden: de snelheid van een verbrandingsmotor en de stilte van een elektromotor. MITEK exclusief geïmporteerd door Combi Noord, fluisterstille maar oh zo krachtige binnen- en buitenboordmotoren. Alle details vind je op onze speciale website. WWW.MITEK-ELEKTRISCHVAREN.NL

KORT NIEUWS Alewijnse levert Oceanco boordsysteem Elektrotechnisch specialist Alewijnse en jachtwerf Oceanco hebben een contract getekend voor de uitgebreide systeemintegratie aan boord van een megajacht. Na voltooiing zal dit schip met een lengte van 105 meter tot de top 50 van grootste jachten ter wereld behoren. Verdere details van het megajacht zijn nog niet openbaar, maar wel werd bekend gemaakt dat The A Group de eigenaar eFlow Damoto: alles-in-1 De Nederlandse fabrikant Damoto introduceert de eFLOW, een elektrisch aandrijfsysteem voor boten tot 2 ton. De eFLOW bestaat uit een afsluitbare behuizing van rvs met daarin alle vooraf gemonteerde, aangesloten en geteste onderdelen. De behuizing wordt direct op de motorfundatie bevestigd, waarna deze op eenvoudige wijze aan de schroefas vertegenwoordigt en het project beheert. Alewijnse is gecontracteerd voor de complete elektrische systeemintegratie van het jacht, te beginnen met een volledig nieuwe elektrische installatie. Het project omvat de belangrijkste fasen van engineering, installatie, integratie en inbedrijfstelling voor zowel de bekabeling als de systemen aan boord. Zo bouwt en installeert het bedrijf de schakelborden en een systeem voor walstroomconversie, wordt gekoppeld. Na het inpluggen van de instrumenten en het accupakket is de boot klaar voor gebruik. Sander Meuwese, oprichter van Damoto begon ruim een jaar geleden met de ontwikkeling van de eFLOW toen hij zijn Russische aluminium reddingssloep ombouwde van diesel naar elektrische aandrijving. Hij koos niet voor een bestaand inbouwpakket, maar verdiepte zich in de achterliggende techniek en kreeg het idee om alles samen te voegen in één behuizing. Inmiddels is de eFLOW verkrijgbaar in een 2 kW, 3 kW en 6 kW luchtgekoelde versie. de alarm- en monitoringsystemen en systemen voor binnen- en buitenverlichting en verlichtingscontrole. Alewijnse is al jarenlang een belangrijke partner voor veel jachtbouwers en werven. Het bedrijf is nauw betrokken bij de complete levenscyclus van een jacht, van nieuwbouw tot renovatie, onderhoud en after sales. Alewijnse biedt een totaalpakket aan elektrische installatie, systeemintegratie en automatisering van systemen voor energieopwekking en -distributie, voortstuwing, navigatie en communicatie, audio/video, IT, entertainment, verlichting, en beveiliging. www.alewijnse.com www.damoto.nl DMS agent voor ARG gyroscopen DMS Holland is sinds 1 juli distributeur van Anti Rolling Gyro (ARG) voor de Benelux en Scandinavië (Noorwegen, Zweden, Finland en Denemarken) ARG is een Japanse gyroscopische stabilisator, die is ontwikkeld door Mitsubishi Heavy Industries, met techniek die zich onder meer heeft bewezen in de ruimtevaart. ARG staat volgens DMS Holland garant voor zerospeed stabilisatie op snel- en langzaam varende schepen en is geschikt voor alle rompvormen. Er zijn vier modellen leverbaar. ARG gebruikt een zogeheten passief systeem, dat geen onderhoud behoeft, alleen een jaarlijkse inspectie. Volgens DMS Holland is de werking van ARG substantieel stiller dan andere gyros in de markt en geeft sneller een optimale stabilisatie. Andere voordelen die worden genoemd zijn een snellere opstarttijd en een betere reactie op hoge golven dankzij een langere gimbal werking van 180 graden, wat resulteert in de hoogste torque output in de markt, aldus DMS Holland. Voor de installatie zijn geen doorvoeren door de romp voor waterkoeling nodig. Dit maakt de ARG een ideale optie voor zowel nieuwbouw als refit installaties, aldus DMS Holland. www.antirollinggyro.com www.dmsholland.com JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 37

SCHLIEKER-WERF VINDT DOOR CORONA NIEUWE MARKT ‘ Inspelen op de vraag naar tenders’ Bij J. Schlieker & Zonen in Sliedrecht weten ze wel hoe je boten bouwt. Dat doet de werf namelijk al sinds 1868. Van griendaken tot sleepvletten en van blusboten tot patrouilleschepen. “We kunnen alles bouwen tot pakweg 30 meter lengte; al hebben we vorig jaar nog pontons opgeleverd van 90 meter lang. Die maken wij dan in delen en koppelen ze buiten,” zegt René Slieker (zonder ‘ch’), van de vijfde generatie, die samen met zoon Hans (zesde generatie) aan het roer staat van het familiebedrijf. “We bouwen ook drijvende steigers, constructies en secties voor superjachten. In zowel staal als aluminium. Wij zijn dus van alle markten thuis.” Slieker sr. is botenbouwer in hart en nieren. Verwacht geen DGA in driedelig pak die de boel aanstuurt; hij is eerder te vinden op de werkvloer, in werkkleding. Iemand met kijk op boten en de bouw ervan. De vestiging in Sliedrecht is goed voor schepen tot 20 meter. Om grotere vaartuigen te kunnen bouwen, kocht Slieker in 2012 de Combinatie-werf in Dordrecht, bekend van de Combi-kotters. Die productiehal meet 35 meter. De eerste grote opdracht daar was het casco voor een HET PROTOTYPE (ACHTER) EN BOUWNUMMER 2 VAN DE SCHLIEKER TENDERSLOEP 520. In het coronajaar 2020 introduceerde Scheepswerf J. Schlieker & Zonen uit Sliedrecht de Tendersloep 520. Daarmee betrad de werf een nieuwe markt: die van de watersport. Een opmerkelijke stap voor een onderneming die al 153 jaar een begrip is in de wereld van diensten commerciële vaartuigen. Dit jaar is een groter model Tendersloep uitgebracht, de 620. blusboot in Dordrecht. Recentelijk leverde de werf een volledig elektrische rondvaartboot, een elektrisch voetveer, een 8 meter lange aluminium speedboot, drie aanmeerpontons van 40 meter en inmiddels diverse tendersloepen, elektrisch of met buitenboordmotor. INSPELEN “Vorig voorjaar merkten we dat klanten terughoudend werden door de coronacrisis”, vertelt zoon Hans Slieker, “en tegelijkertijd zagen we de vraag naar pleziervaartuigen toenemen, omdat meer mensen in Nederland bleven voor vakan38 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021

TECHNISCHE SPECIFICATIES TENDERSLOEP 520 Lengte: Breedte: Diepgang: Kruiphoogte: Gewicht casco: Personen: Motorisering: CE-certificering: 5,20 m. 1,93 m. 0,30 m. 1,10 m. 600 kg. Rompmateriaal: aluminium 5 mm. Rompvorm: knikspant. 8 buitenboord tot 20 pk. C. ROBUUST, ONDERHOUDSVRIJ, STABIEL, KOERSVAST; KENMERKEN VAN DE SCHLIEKER TENDERSLOEP 520. houden. Het eerste exemplaar van de 520 hebben we voor onszelf als demoboot gebouwd. Want voor we aan verkoop begonnen, wilden we wel zeker weten dat het een goed schip is.” Verder kon zo het benodigde aantal bouwuren goed worden bepaald. SOLIDE CONSTRUCTIE tie. Daar wilden wij op inspelen door een tender in de markt zetten. Ook met het oog op de continuïteit van het werk op onze werf.” Nu had Hans Slieker zelf watersportervaring opgedaan met het varen in een speedboot, zij het niet allemaal positief. Hij moest die boot steevast leeghozen voor hij kon gaan varen. En op lage snelheid varend ging het vaartuig ‘dweilen’. Vandaar dat hij voor het nieuwe tender-ontwerp een aantal kritische uitgangspunten opstelde: zelflozend, onderhoudsvrij, robuust, stabiel en koersvast. En o ja, met voldoende ruimte in de kuip voor acht man. Als scheepsbouwkundige doet Slieker jr al het reken- en tekenwerk voor de werf en dus ontwierp hij ook de nieuwe tender. Die kreeg een lengte van 5,20 meter, met een uitgekiend knikspant onderwaterschip dat zorgt voor koersvastheid. Hij bereidde tevens de snijpakketten voor. Hans: “Mijn vader bouwt al z’n leven lang boten, dus samen overleggen we steeds hoe je de bouw simpel en optimaal kunt De scheepvaartervaring van de werf is terug te vinden in de solide constructie: de romp is gemaakt van 5 mm dik, zeewaterbestendig aluminium, met spanten om de meter en dwarsspanten. In de kuip zijn rondom ook platen tegen de romp aangebracht, wat niet alleen de stevigheid ten goede komt maar tevens een verzorgde uitstraling geeft. De 520 heeft een buitenboordmotor in een overkapte bun. Een bewuste keuze: eenvoud (geen schroefas- en roerconstructie), makkelijk in onderhoud en meer ruimte in de zelflozende kuip. De spiegel is open. Voor de motorbun is een zitbank/ bakskist, met een centraal opgestelde stuurstand. Voor in de kuip is een royale U-bank. Ook mooi: een door René Slieker gemaakte zwemtrap die niet vervormt. Een scheeps element vormen de boldertjes die op de romp zijn gelast. Ook hier geldt: degelijk en stevig. In de motorkap zijn de letters SZ (Schlieker en Zonen) uitgefreesd en voorzien van een rooster om meer lucht toe te laten tot de motor. Overigens kan de 520 ook worden voorzien van een elektrische buitenboordmotor van Arka, in combinatie met een lithium-ion accu. In de basisversie is de 520 eenvoudig en functioneel uitgevoerd, met bijbehorende aantrekkelijke instapprijs van rond de 20.000 euro. Maar hij kan worden ‘aangekleed’. Bijvoorbeeld met een kuipvloer van Permateek in plaats van traanplaat, een buiskap, bimini of een klaptafel aan de stuurstand. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 39

DETAILS; EEN HANDGREEP ACHTEROP EN HET LOGO ANNEX LUCHTINLAAT. DOORTASTEND DRIEMANSCHAP (VLNR): HANS SLIEKER, STEF STRUIJK EN RENÉ SLIEKER. Foto Laurens van Zijp EEN KUIPVLOER VAN PERMATEEK IS OPTIE, EN OOGT CHIQUE. DEZE ZWEMTRAP VERVORMT NIET. SNEL LEVEREN TENDERSLOEP 620 De Schlieker 520 was amper in de vaart, of er kwamen al aanvragen van belangstellenden. Omdat de pleziervaart toch een andere wereld is dan de binnenvaart, namen de Sliekers voor de verkoop van de Tendersloep een extern deskundige in de arm: Stef Struijk. Toevallig een vroegere buurman met wie het direct ‘klikte’, maar bovenal iemand die als jachtmakelaar/ taxateur thuis is in de watersport. En daarbij kijk heeft op verkoop-bevorderende details als aankleding en styling. Een sterk verkoopargument is snelle levering. ‘Dit jaar nog varen’ is het credo. Zodra er een schip verkocht is, wordt er een nieuw exemplaar op stapel gezet. Dat kan omdat de werf snijpakketten op voorraad heeft liggen. Hans Slieker: “Toch hebben ook wij wel last van de heersende schaarste aan bouwmaterialen, maar we proberen er alles aan te doen door diverse onderdelen op voorraad te houden zodat wij alsnog snel kunnen leveren.” Het streven is om modellijnen te ontwikkelen en deze in serie te gaan bouwen. De bouw van de Tendersloepen is volgens Slieker goed in te passen in de lopende producties. Op het moment van schrijven (juli 2021) waren er al zeven Tendersloepen 520 verkocht, plus een grotere 620. 40 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 Die grotere versie, de Tendersloep 620, is dit voorjaar op de markt gebracht en komt voort uit klantwensen. Hans Slieker: “Er was vraag naar iets meer ruimte, en meer snelheid. Dat vroeg dus om een groter model, want in de 520 past geen grotere motor dan 20 pk. Door het ontwerp langer en iets breder te maken, kon ik die bun mooier weg werken en past er motor tot 60 pk in.” Een sterk verkoopargument is snelle levering EEN VOORRAAD SNIJPAKKETTEN. Foto Laurens van Zijp

Daarmee komt de boot gemakkelijk als halfglijder in volle vaart. Vaste interceptors aan het zwemplateau helpen om de romp dan horizontaal te houden. Het achterschip van de 620 is voorzien van trappetjes aan weerszijden van de motorkap en heeft een royaal zwemplateau. Onder de kuipbanken is een berging aangebracht, maar wel met een afgeschuind front, zodat je je voeten goed kunt neerzetten als je op de banken zit. De stuurstand is iets slanker gemaakt, wat ook weer ruimte scheelt. Op de kuipvloer en het zwemplateau ligt Permateek. Verdere doordachte details: voorop zit een sleepoog en achterop een rvs oog, waaraan de boot op slot kan worden afgemeerd. VOLGEND MODEL? Intussen gaat de werf verder met het verzamelen van opmerkingen en wensen van klanten. Die input zal worden benut voor het, waar nog nodig, verbeteren van de huidige modellen en het ontwikkelen van een volgend boottype, dat waarschijnlijk weer wat groter zal zijn. Details daarover zullen echter pas komende winter bekend worden. Goed beschouwd is het knap hoe een 153-jarige werf zo snel heeft weten te schakelen in coronatijd en een nieuwe markt heeft weten te betreden met stoere, no-nonsense boten. www.schliekertendersloep.nl TEKST LAURENS VAN ZIJP, FOTO’S SCHLIEKER & ZONEN/VAN DER KLOET TECHNISCHE SPECIFICATIES TENDERSLOEP 620 Lengte: Breedte: Diepgang: Kruiphoogte: Gewicht casco: Personen: Motorisering: CE-certificering: 6,20 m. 2,20 m. 0,60 m. 1,25 m. 840 kg. Rompmateriaal: aluminium 5 mm. Rompvorm: knikspant. 8. buitenboord tot 60 pk. C. DE VESTIGING IN DORDRECHT, MET DE NIEUWE 620 IN DE BOTENLIFT. FOTO LAURENS VAN ZIJP DE SCHLIEKER TENDERSLOEP 620 IS GROTER, LUXER EN SNELLER. DE KUIPBANKEN BIEDEN VEEL BERGRUIMTE. DE VERTICALE FRONTPANELEN LOPEN MOOI SCHUIN WEG. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 41

Optimaal comfort aan boord Met Webasto klimaatoplossingen „ Airconditioningsystemen „ Raam- & luikblinderingen „ Lucht- & waterverwarmers „ Schuifdaken & zonweringoplossingen „ Koel- & vriesapparatuur „ Boilers webasto-marine.nl Nautische advocaten legal support in stormy times Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | HISWA-RECRON Kennispartner Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam +31 (0)20 675 94 94 | edwin@vanemstedeslager.nl www.nautische-advocaten.nl Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche geconfronteerd kan worden, daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten én incasso. Vele leden van HISWA-RECRON en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten reeds als hun huisadvocaat. Bezoek ons tijdens In de Hiswa Village op Stand 02D

COMMERCIEEL DIRECTEUR MENNO VERSLUIS VAN ZEELANDER MET OP DE ACHTERGROND DE ‘ITALIAANSE’ Z72. FOTO RENS GROENENDIJK REEKS ORDERS VOOR ‘MINI-SUPERJACHTEN’ Zeelander Yachts groeit in topsegment Zeelander Yachts in Groot-Ammers heeft al vier motorjachten van het model Z72 in de Verenigde Staten geleverd, maar in september beleeft op het Cannes Yachting Festival het vijfde schip van dit model zijn Europese primeur. In Cannes zal ook het ontwerp van de Zeelander 5 worden gepresenteerd, een nieuw model dat de huidige Z44 vervangt. Commercieel directeur Menno Versluis vertelt over de laatste ontwikkelingen bij de in 2002 door Sietse Koopmans opgerichte werf, die al 68 Zeelanders bouwde. In het portfolio bevinden zich drie modellen polyester motorjachten. Op donderdagmiddag is het een drukte van belang rond een Zeelander Z72 die in de bouwloods in Groot-Ammers ligt. Overal in en op het motorjacht wordt hard gewerkt aan de laatste punten op de i, want maandag is de tewaterlating gepland en gaat de Z72 na proefvaarten en de overdracht aan de Italiaanse eigenaar met een transportschip van Starclass Yacht Transport naar Nice. Versluis ziet persoonlijk toe op het laden en lossen en vaart de Z72 zelf naar de thuishaven San Vincenzo. “Dat wordt doorwerken dit weekend”, zegt Versluis bij de rondleiding. “Levering op tijd is essentieel, ondanks ziekte en andere tegenslagen. De Italiaanse koper wil met het schip op vakantie gaan, en die mogen we niet teleurstellen.” Aansluitend wordt de Z72 van 7 tot en met 12 september geshowd aan de Quai Saint Pierre op het Cannes Yachting Festival, samen JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 43

OP VERZOEK VAN DE ITALIAANSE KOPER IS EEN PASSERELLE IN HET ACHTERSCHIP GEMAAKT, WAAR EEN MEDEWERKER VAN ZEELANDER DE LAATSTE HAND AAN LEGT. RECHTS: DE ARTIST’S IMPRESSION TOONT HOE DAT ERUIT KOMT TE ZIEN. FOTO RENS GROENENDIJK ‘RIVA-VERTREKKERS’ In Italië, het land van de stijlvolle Riva’s, kon deze Italiaanse ondernemer toch niet het motorjacht van zijn dromen vinden en kwam uiteindelijk in Groot-Ammers terecht. Versluis is er trots op: “Het is toch wel bijzonder dat je als Nederlandse jachtbouwer zo’n schip aan een Italiaan kan verkopen, voorzien van alle denkbare opties. Onder onze klanten is al een aantal ‘Riva-vertrekkers’, mensen met smaak die een groter model zochten, maar bij Riva niets van hun gading konden vinden. Deze klant heeft zich te pletter gezocht naar alternatieven en kwam via onze website bij ons terecht, op voorspraak van een vriend, omdat wij aan al zijn eisen konden voldoen.” De Italiaanse klant kwam in september 2020 met zijn privéjet naar Rotterdam, waar Versluis hem ophaalde. “Hij was na het bezoek aan onze werf zwaar onder de indruk, maar had zich goed voorbereid. Op zijn iPad stonden drie pagina’s met heel goede vragen, die ik eerst moest beantwoorden. Binnen een paar dagen was de order getekend. We zijn als werf blij met zo’n kritische klant, daar kunnen wij ook nog wat van leren.” Een snelle levering was mogelijk doordat Zeelander altijd een casco van elk van de drie modellen op voorraad houdt. SNELLE ACCELERATIE De ‘Italiaanse’ Z72 heeft drie 1.000 pk IPS-Volvo Penta’s, goed voor een topsnelheid van 42 knopen. De acceleratie is indrukwekkend: in 22 seconden wordt een snelheid van 40 knopen bereikt, bij een geluidsniveau van maximaal 72 dB. Dat is laag door de aandacht die is besteed 44 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 aan trillingvrije inbouw van de motoren en geluidsisolatie. Een Seakeeper 18 gyroscopische stabilisator, in combinatie met Interceptor Trim Tabs van Humphree (onderdeel van Volvo Penta), zorgt ervoor dat het jacht stabiel door de golven snijdt. Een Williams Sportjet 345 tender wordt in de garage dwarsscheeps opgeborgen en kan via een rollenbaan te water worden gelaten. In de garage is ook plaats voor een Seabob onderwater scooter en andere ‘water toys’. PRIVACYGLAS De achter- en zijramen op het hoofddek hebben privacyglas, dat met een simpele druk op de knop getint kan worden. Het jacht heeft drie hutten op het benedendek, een ruime salon op het hoofddek met grote ramen en een panoramisch uitzicht. De achterruit van de salon is elektrisch neerlaatbar, zodat de gasten die buiten op de vier aangrenzende barkrukken zitten direct contact hebben met de mensen in het stuurhuis. De vijfde Z72 heeft een op maat gemaakte achterinrichting met een u-vormige zithoek. Een hydraulische passerelle in de achtersteven maakt het mogelijk om in het gebied waar de Italiaanse klant woont gewoon is, met het achterschip naar de kade af te meren. Extra feature is een duikplank op de boeg. Het dek is van Permateek. Het model heet Z72 omdat de lengte met een uitgeklapt hydraulisch zwemplatform van tien vierkante meter toeneemt van 66 naar 72 voet. ONDERSCHEIDEND ONTWERP De buitenstaander zal Zeelander zien als een concurrent van Wajer. Versluis: “Dat HET GROTE WEBASTO ZONNEDAK EN DE PANORAMARAMEN GEVEN IN HET STUURHUIS EEN RUIMTELIJK GEVOEL. DE ACHTERLEUNINGEN VAN DE STOELEN BIJ DE DRIE SCHERMEN VAN DE GARMIN GLASS BRIDGE KUNNEN OMGEKLAPT WORDEN, ZODAT JE ER ANDERSOM OP KUNT ZITTEN, AAN TAFEL. FOTO ZEELANDER/JEFF BROWN

Zeelander 5: nieuw model Vanaf de tekentafel zijn al vier motorjachten verkocht van het nieuwe model Zeelander 5, een 48 voeter die de Z44 gaat vervangen en in stijl perfect aansluit bij de Z72, die zal worden omgedoopt tot de ‘Zeelander 7’. Versluis: “We zijn erg blij dat er al direct kopers voor de Z5 zijn. Zeelander doet het goed in Amerika, maar kent ook in Europa groei. De Z44 had wat nadelen, zoals het ontbreken van een side boarding door en geen vrije loop naar het zwemplatform, zo bleek uit de feedback van klanten. In het nieuwe model wordt aan die wensen tegemoet gekomen. De mallen van de Z5 zijn momenteel in de maak, het model is helemaal uitontwikkeld en zal in mei volgend jaar klaar zijn, zodat we in 2022 kunnen gaan leveren. De eerste Z5 is door een Amerikaan gekocht, met een triple Volvo Penta is niet zo, we bedienen elk een andere markt. Wajer bouwt een mooie high end speedboot, zeg maar een ‘Mercedes’ en wij een ‘Bentley’, een exclusief, snel motorjacht met een zeer hoge graad van afwerking. Er was niets om echt onderscheidend te zijn, was de gedachte van Sietse Koopmans toen hij in 2002 met Zeelander begon. Het was allemaal ‘plastic fantastic’.” Het ontwerp van de Zeelanders is in samenwerking met Cor D. Rover gemaakt. De constructie met vacuüm injectietechniek in glasvezel met vinylester maakt fraaie vloeiende rondingen mogelijk. Omdat het zonnedak van Webasto in het stuurhuis drie bij twee meter groot is, wordt het dak verstevigd met carbon om de stijfheid te waarborgen. Versluis wijst op de ramen in de boeg van een Amerikaanse leverancier, die meelopen in de welvingen, waardoor elk raam anders is gevormd. De lage rvs-relingen lijken op een potdeksel van teakhout te zijn bevestigd, maar dat is een ‘trompe-l’oeil’, want het is onderhoudsvrij polyester geschilderd in hout-look. Standaard gebruikt Zeelander Awlgrip verfsystemen. “De jachten worden in Nederland gespoten, maar ik ga geen namen noemen. We bouwen relatief kleine jachten en dat betekent dat jachtschilders altijd hun oren laten hangen naar de bouwers van superjachten. Als ze daar plotseling moeten opdraven is dat killing voor onze planning.” IPS-systeem van drie maal 650 pk, goed voor een snelheid van 45 knopen. Om in Amerika te kunnen verkopen is een snelheid van minimaal 40 knopen essentieel. Grote motoren zijn ook later bij de doorverkoop belangrijk, daarmee behoudt het jacht zijn waarde.” In een persbericht, dat in mei door Zeelander werd verspreid, spreekt oprichter en eigenaar Sietse Koopmans over de Zeelander 5: “Het is een sensationeel nieuw jacht, voor mensen die zich willen onderscheiden. Bij Zeelander willen we mensen inspireren om bijzonder te zijn. De Zeelander 5 is een belichaming van die filosofie. Een verfijnd jacht dat opvalt. Het exterieur is een voortzetting van de lijnen van de succesvolle Z72 en het interieurontwerp is werkelijk uitzonderlijk voor een jacht van deze omvang.” Technische details van de Z5 worden tijdens de introductie op het Cannes Yachting Festival pas bekendgemaakt. Een donkere afbeelding geeft al een goede indruk van het ontwerp. GEVULDE ORDERPORTEFEUILLE De orderportefeuille is goed gevuld, aldus Versluis: “We werken nu met gemiddeld 45 mensen aan twee Z72’s, twee Z55’s en vier Z5’s. Aan de Europese kant gaat het net zo hard met orders als van de Amerikaanse kant. Er varen momenteel al acht Zeelanders bij DE ZEELANDER FAMILIE BESTAAT UIT DRIE MODELLEN. DE KLEINSTE, DE Z44, WORDT VERVANGEN DOOR DE Z5. DE RAAMPARTIJ VAN HET STUURHUIS VAN DE Z55 WORDT INMIDDELS IN DEZELFDE STIJL ALS DE GROTERE BROER Z72 UITGEVOERD. FOTO ZEELANDER/JEFF BROWN JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 45

Kwaliteit weerspiegelt kwaliteit Met Perfection Pro tillen we de consequent indrukwekkende prestaties die u gewend bent van het Perfection assortiment naar een nog hoger niveau. Perfection Pro is een gemakkelijk aan te brengen hoogglans aflak die glimt als een spiegel, perfect voor iedere boot en voor ieder substraat. Het uitgebreide assortiment kleuren van Perfection Pro kan à la minute op locatie worden aangemaakt door uw plaatselijke distributeur met behulp van het revolutionaire verfmengsysteem van International, zo bespaart u tijd en geld. Wij introduceren Perfection Pro Undercoat en Varnish voor het ultieme professionele systeem. Met de beschikbaarheid van een sneldrogende grondverf en de komst van een vernis die ieder houten oppervlak laat stralen. Het assortiment Perfection Pro vormt nu een uitgebreide oplossing voor iedere professionele schilder. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com facebook.com/InternationalYachtPaint Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan het AkzoNobel-concern. © AkzoNobel 2021. 10363/0121

Nantucket Island, en dat levert een reeks aanvragen op uit de VS. Het is een niche markt, maar er is een goede plaats voor ons. De komende achttien maanden zitten we nokvol.” PRODUCTIE UITBREIDEN Sinds 2016 is Zeelander in Groot-Ammers gevestigd, waar de werf volledig eigenaar is van het hele hallencomplex. “Een deel wordt nog aan derden verhuurd, maar we willen het in de toekomst graag zelf helemaal gaan benutten om de productie te kunnen uitbreiden. We bouwen nu zeven Zeelanders per jaar, dat moet omhoog.” In het plaatsje Holland, Michigan, in de Verenigde Staten heeft Zeelander bij S2 Yachts tussen 2010 en 2015 een dertigtal 44’s laten bouwen. De Z55 werd vervolgens in Nederland gebouwd, en de andere modellen volgden. Inmiddels heeft de Z55 model heeft een upgrade gehad, met grote ramen in het stuurhuis, zodat het model meer op de Z72 lijkt. Ook de nieuwe Z5 heeft een soortgelijke raampartij. Een groter model Zeelander zit in de pen, aldus Versluis. “Maar concreet is dat nog niet. We blijven in ieder geval in polyester bouwen, dat heeft met de vorm te maken, alle lijnen van een Zeelander zijn gebogen, ook in het interieur.” www.zeelander.com DE BUITENRUIMTE VAN DE Z72 IS RUIM OPGEZET. HET RAAM TUSSEN DE BAR EN HET STUURHUIS KAN ELEKTRISCH NEERGELATEN WORDEN. FOTO ZEELANDER/JEFF BROWN DE MASTER BEDROOM VAN EEN Z72. FOTO ZEELANDER/JEFF BROWN Trouw aan Volvo Penta IPS Zeelander Yachts was in 2006 een van de eerste jachtbouwers die het Volvo Penta IPS-systeem toepaste. “We hebben een heel goede relatie opgebouwd met Volvo Penta, maar zijn van het begin af aan wel superkritisch geweest”, aldus Versluis. “Op eigen initiatief bouwden we bij de Z44 het onderwater-uitlaatsysteem om, zodat bij een toerental onder de duizend toeren een uitlaat boven water werd gebruikt. Op die manier krijg je geen hinderlijke luchtbellen onder de boot. Aanvankelijk mocht dat niet van Volvo Penta, dan zou de garantie vervallen. Maar ze hebben toch naar ons geluisterd en een automatisch systeem daarvoor ontwikkeld. De joystick was in het begin slecht te kalibreren, maar ook dat probleem werd verholpen.” Hoe groter de boot, des te mooier het IPS-systeem werkt, aldus Versluis. “vooral de dynamic positioning, die is super”. Leveringsproblemen met Volvo Penta als gevolg van de tekorten aan computerchips heeft Versluis tot dusverre niet ondervonden. “Als je tijdig bestelt is er niets aan de hand. Een bouwtechnisch voordeel van het IPS-systeem is dat je de motoren in het allerlaatste stadium kunt inbouwen. Je moet alleen zorgen dat de kabelboom er al ligt.” Dat Volvo Penta standaard drie Garmin schermen levert bij het IPS-systeem, Glass Bridge geheten, is volgens Versluis voor klanten heel praktisch. “De Garmin schermen vallen onder de garantie van EEN VOLVO PENTA D13-IPS 1350, DIE 1.000 PK LEVERT, DE ZWAARSTE IN HET LEVERINGSPROGRAMMA. Volvo Penta. Bij onverhoopte problemen is er één aanspreekpunt. In Amerika worden lange afstanden met Zeelanders afgelegd en de eigenaars hoeven maar op de Volvo Penta-app te kijken welk servicepunt er het dichtste bij is.” Nog een praktisch voordeel van het IPS-systeem is dat de eigenaar het jacht zonder bemanning kan varen, al is er bij de Z72 een accommodatie voor een bemanningslid mogelijk. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 47

BEDRIJVENINDEX NEDERLAND Vind deelnemende bedrijven onder hun categorie, een jaar lang in het vakblad en op de website www. jachtbouwactueel.nl met logo, profielpagina, omschrijving of bedrijfspresentatie, nieuwsberichten en vacatures. Volg het nieuws op de voet en schrijf in op de gratis nieuwsbrief jachtbouwactueel.nl Technische installaties Comfort aan boord Motoren aandrijving en toebehoren Lakken, anti-fouling & boatcare Lakken, antifouling & boatcare Comfort aan boord Technische installaties Jachtbetimmering & stoffering Lakken, anti-fouling & boatcare Bouwmateriaal & constructie Bouwmaterialen & constructie Dekuitrusting & tuigage Bouwmateriaal & constructie Jachtbetimmering & stoffering Manoeuvreren, besturen & stabiliteit Lakken, anti-fouling & boatcare Bouwmateriaal & constructie Financiering & verzekering Consulting & software Technische installaties Dekuitrusting & tuigage Beveiliging & domotica Navigatie, communicatie & verlichting Lakken, antifouling & boatcare Lakken, antifouling & boatcare Consulting Comfort aan boord Motoren aandrijving & toebehoren Lakken, antifouling & boatcare Asa Boat Electro b.v. Auerhaan Lelystad AVA Marine Awlgrip Brassto B.V. Clion Marine Combi Noord CoverWorks De IJssel Coatings BV Dictator Productie B.V. Eco Services Feebe Boarding Equipment Glashandel Wybenga Gisatex Hull Vane B.V. International Paint bv KB Alufrees Kuiper Verzekeringen bv Logic Vision Mastervolt Mooring Yachts Movida Raymarine Nederland BV Teknos Ultrasonic Antifouling System Van Emstede & Slager Advocaten Webasto Yanmar YEC www.asabootelectro.nl www.auerhaan-lelystad.nl www.avamarine.nl www.awlgrip.com www.brassto.nl www.clion-marine.com www.combinoord.nl www.coverworks.nl www.doublecoat.nl www.dictator.nl info@eco-services.be www.feebe.nl www.glashandelwybenga.nl www.gisatex.de www.hullvane.com www.international.yachtpaint.com www.kbalufrees.nl www.kuiperverzekeringen.nl www.logicvision.nl www.mastervolt.nl www.mooring-yachts.com www.movida.nl www.raymarine.nl www.teknos.nl www.ultrasonic-antifouling-system.com www.vanemstedeslager.nl www.webasto-marine.nl www.yanmarmarine.com www.yec.nl Jachtbouw Nederland is het vakblad voor professionele bouwers van jachten en pleziervaartuigen, toeleveranciers, watersportbedrijven, vakgerichte opleidingen en -organisaties etc. Gastschrijvers en kennispartners uit de branche onderschrijven met hun bijdrage de onafhankelijke formule van het vakblad. Persberichten, kennisbijdragen, reacties graag richten aan redactie@jachtbouwnederland.nl. Deze worden niet automatisch geplaatst. REDACTIE Laurens van Zijp & Rens Groenendijk Hoofdredactie: Henk van der Brugge T 00 31 (0)184 48 10 40 E redactie@jachtbouwnederland.nl www.jachtbouwnederland.nl VORMGEVING Donkervoort Communicatie Art director: Karin van Zanten UITGEVER Jachtbouw Nederland wordt onder licentie uitgegeven en verspreid door AcquiMedia, Henk van der Brugge Amstelwijckweg 15, 3316BB Dordrecht www.acquimedia.nl ADVERTENTIEVERKOOP EN BLADMANAGEMENT AcquiMedia, Thila Mos T 0184 48 10 43 E thila@acquimedia.nl Abonnement € 35,- excl. BTW per jaar AANMELDINGEN & MUTATIES thila@acquimedia.nl MEDIAVORMEN Jachtbouw Nederland verschijnt 6 x per jaar in print en digitaal en biedt met de websites en nieuwsbrieven van digitale (internationale) mediapartners en social media een crossmediaal platform. MEDIAPARTNERS www.jachtbouwactueel.nl en www.dutchyachtbuilding.com Disclaimer: AcquiMedia heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. AcquiMedia, (hoofd)redactie en auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever, (hoofd)redactie en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. Copyright: Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever foto’s of (gedeelten van) teksten uit deze uitgave over te nemen. Ook met toestemming is bronvermelding verplicht. 48 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2021 COLOFON

BEDRIJFSPRESENTATIE THUIS IN MARITIEME DOMOTICA Vrijheid op het water is een groot goed. De rol van veiligheid en bereikbaarheid wordt daarbij steeds belangrijker. De tijd dat we daarvoor complexe systemen moesten aanleggen ligt al lang achter ons. Bij Movida weten we raad met alle vormen van telecommunicatie en telematica, vast en mobiel. Vanuit onze online servicecockpit regelen we de praktische zaken: het installeren, inregelen en onderhoud. Bovendien is ons serviceteam 24/7 bereikbaar. Ook voor u aan boord. In de verste uithoeken kunt u rekenen op onze stabiele verbindingen via satelliet, gsm of wifi. Met onze waterdichte ‘floating drones’ kunt u mooie plaatjes van uw vaartocht maken en onze techniek gaat verder. Via draadloze netwerken waken we over uw eigendommen. Kabelsloten leggen niet alleen uw fietsen of buitenboordmotor vast, maar ingebouwde trackers helpen om bij diefstal of inbraak uw eigendommen snel op te sporen. Gevoelige sensoren detecteren gaslekken, bilgewater of accudampen en alarmeren adequaat. VOORAL OP STILLE TIJDEN In de zomerperiode is er altijd wel iemand in de buurt van uw ligplaats om een oogje in het zeil te houden. Maar straks gaat uw motorboot of zeiljacht naar de winterstalling of de wal op. En dan wordt het een stuk lastiger om tijdig gealarmeerd te worden als er iets niet pluis is. Dan is detectie van inbraak of alarm bij gevaar een geruststellende gedachte. Want niemand wil een telefoontje van de brandweer of politie krijgen over brand of een verlaten plek in de haven. Zorg daarom dat u ook goed voorbereid het najaar ingaat. GERUSTSTELLENDE GEDACHTE Dankzij de draadloze techniek hoeven we geen extra kabels te leggen. Alle systemen worden ready-to-play geïnstalleerd. Tijdens de Hiswa zijn we volop aanwezig (stand KO-067). Wees welkom voor een demonstratie van onze producten en werkwijze. www.movida.nl | www.movida.uk JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 49

WERF ZET EEN TRADITIE VOORT DE NIEUWE CONTEST 50CS HEEFT RONDERE LIJNEN. Nieuwe Contest 50CS: eigentijds ontwerp Vlak voor het Dutch Yachting Weekend in juni kondigde Contest Yachts in Medemblik een nieuw jacht aan, de 50CS. Daarmee wordt een traditie voortgezet, want de werf voert al 45 jaar een 50-voeter in het portfolio. “Je kunt dit gerust een 3.0 versie noemen”, vertelt marketingmanager Annick Conijn, “want dit model is flink vernieuwd ten opzichte van zijn voorganger. Het is een ontwerp van het bureau Judel/Vrolijk, dat eerder de Contest 85, 67, 59 en de 55 tekende.” De Contest 55CS heeft inmiddels het felbegeerde predicaat ‘Europees Jacht van het Jaar’ ontvangen. Conijn vervolgt: “De nieuwe 50 is een modern jacht; esthetisch is het ontwerp eigentijds gemaakt, minder hoekig, met rondere lijnen. De kuip is ruim en verdeeld in een loungegedeelte en een deel waar je stuurt en de schoten en trimlijnen kunt bedienen.” Onderdeks is de ruimte optimaal benut; meer volume op dezelfde maat. “Door het volledig naar achteren plaatsen van de achterhut is het gelukt om in het midden van het schip lengte te winnen zodat de salon ruimer is geworden”, aldus Conijn. “Hierdoor is tevens een keuken mogelijk, die aan twee zijden van het gangpad benut kan worden en waarin het onder alle weersomstandigheden veilig Maatwerk Bentleyinterieur voor Contest 59CS Hoezeer Contest Yachts rekening houdt met klantwensen en maatwerk levert, komt onder andere tot uiting in de Contest 59CS. De eigenaar, de Russische zanger, acteur en filmregisseur Garik Suka50 JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 chev, wilde het interieur van zijn Bentley Continental GT V8 Coupé aan boord terug laten komen in Hotspur Red lederen fauteuils, bank, en plafond- en wandpanelen.

EEN IMPRESSIE VAN DE INTERIEUR-STYLING MET STOFFEN PANELEN. TECHNISCHE SPECIFICATIES CONTEST 50CS Lengte over all: Lengte: (met boegspriet) Maximum breedte: Diepgang: Masthoogte: Grootzeil: werken is. In het voorschip is de gastenhut met vrijstaand bed. Beide hutten hebben een ruime badkamer met aparte douche. En er is nog een hut met twee vaste kooien.” Slim detail: via dekluiken onder de stuurbanken in de kuip valt licht in de achterhut. MOODBOARDS De aankleding is zorgvuldig samengesteld, aan de hand van moodboards. Daarvoor werkt de werf samen met de interieurontwerpers van Wetzels Brown Partners. Naast teak of eiken behoren met stof beklede panelen tot de mogelijkheden. Comfort, design en luxueuze sfeer waren uitgangspunten. Conijn: “We kennen onze klanten goed en weten waaraan we moeten voldoen. We weten de juiste toets te vinden: neutraal in de basis, met accenten en accessoires die voor de aankleding zorgen.” NIEUWE MALLEN “We hebben de nieuwe mallen laten maken bij Nedcam”, licht Contest-directeur Arjen Conijn toe. “We bouwen al onze schepen in eigen huis, hier in Medemblik, met de vacuüm-injectie methode, door Lloyd’s goedgekeurd. In het casco wordt ook carbon verwerkt, voor meer sterkte en stijfheid. Het scheelt bovendien gewicht. Aangezien de performance belangrijk is ONDERWATERSCHIP Het onderwaterschip van de nieuwe Contest 50CS is ook geoptimaliseerd. Conijn: “De rompen zijn iets vlakker geworden en wat breder in het achterschip. Het geeft minder weerstand en een betere lichtweerperformance. Overigens niet extreem vlak en breed, die kant gaan we níet op; een Contest moet onder alle weersomstandigheden en zeegang veilig, comfortabel en sportief varen. We zijn samen met Judel/ Vrolijk, meesters in onderwaterschepen, op zoek gegaan naar de ideale mix van comfort en performance.” De 50CS heeft een kiel met ‘verdikte’ onderkant, net geen bulb, en een enkel balansroer. Dubbele roeren zijn volgens Conijn niet functioneel op een schip als de 50CS. “Alleen als je met een roerblad uit het water vaart, heb je er voordeel van. Manoeuvreren met dubbele roeren is niet goed te doen. Een enkel roer manoeuvreert veel beter en het zit achter de kiel, dus beter beschermd.” bij deze blue water cruising jachten is gewichtsbesparing wel degelijk een issue. Onze composietafdeling heeft ongelooflijk veel expertise en kan moeiteloos invullen waar je gewicht kan besparen. Zo zijn wij constant bezig het product te innoveren. Het gaat om evolutie; niet zozeer om een revolutie.” Genua 106%: Dieseltank: Watertank: Motor: CE-categorie: 15,46 m. 16,36 m. 4,90 m. 2,35m. 24,60 m. 73m2 . . 60m2 700 l. 700 l. Yanmar 110 pk A. HET ZEILPLAN VAN DE 50CS. Niet alleen de kleur komt overeen, ook het materiaal en zelfs het kenmerkende stiksel van de bekleding in diamantvorm is op de Contest 59CS terug te vinden. De afwerking van het interieur is uitgevoerd door vaklieden van Bentley Design Service. De donkerblauwe rompkleur past bovendien goed bij de kleur van de auto. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 51

De echte Volvo Penta specialist UITGEBREID PROGRAMMA VOLVO PENTA U kunt bij Mulder Motoren terecht voor het hele Volvo Penta programma. Ook de originele onderdelen en een uitgebreid pakket aan after-sales diensten zitten in het leveringsprogramma. Denk aan onderhoud en reparatie van Volvo Penta motoren, drives, keerkoppelingen en accessoires. VOLVO PENTA ADVIES Ook voor advies over een toepassing van een Volvo Penta aandrijflijn bent u bij Mulder Motoren aan het juiste adres. Net als voor het leveren van alle denkbare Volvo Penta accessoires, motoronderdelen en gebruiksartikelen. Bij Mulder Motoren hebt u als klant de beschikking over alle kennis en ervaring van onze specialisten. VOLVO PENTA ONDERHOUD Onze door Volvo Penta opgeleide monteurs verzorgen het onderhoud van uw Volvo Penta installatie. Zij kennen het product als geen ander en hebben de beschikking over alle benodigde diagnose apparatuur en gereedschappen. Mede hierdoor werken zij goed en efficiënt. Bovendien is ons bedrijf VCA-Vol en ISO-9001 gecertificeerd. Een prettig gevoel als het gaat om kwaliteit, milieu en arbeidsomstandigheden. MEER VOLVO PENTA INFORMATIE Als totaalleverancier van Volvo Penta geven wij u graag alle informatie die u wenst. Hebt u dus vragen, van welke aard dan ook? Neem contact met ons op! Wij zijn u graag van dienst. Boelewerf 6, 2987 VD Ridderkerk 0180 415 445 info@muldermotoren.nl www.muldermotoren.nl Een uitstekende afwerking voor elke Oceaan of Zee ALEXSEAL® Yacht Coatings biedt een kompleet systeem met kwalitatief hoogwaardige verfmaterialen, bestaand uit eersteklas pigmenten, polyester urethaan harsen en UVstabilisatoren. Deze vooruitstrevende jachtlakken worden door ons geproduceerd en zijn nu verkrijgbaar in de markt. Op basis van professionele technische ondersteuning en service, vertegenwoordigt ieder ALEXSEAL® jacht de beste combinatie van duurzaamheid en een fantastisch eindresultaat. +31 76 5872201 volders-verf.nl +31 515 412703 verfvanderfeer.nl

DRIE HUTTEN ZIJN STANDAARD. VOORIN TWEE GASTENHUTTEN; ACHTERIN DE EIGENAARSHUT. TUIGAGE De Contest 50CS krijgt een aluminium mast, 19/20-ste gestaagd, dat wil zeggen het voorstag grijpt net onder de masttop aan. Het grootzeil is doorgelat en voorzien van lazyjacks. Een rolgrootzeil of in-mast furling zeil is een optie. Het standaard voorzeil is 106% en daardoor goed dicht te trekken. De gepijlde zalings geven compressie in de mast en zorgen zo voor stabilisatie. In principe zijn bakstagen en een kotterstagfok niet nodig, maar wie op wereldreis gaat kan deze optionele configuratie wel overwegen. Voor lichte weeromstandigheden, die je bijvoorbeeld in de Middellandse Zee vaak treft, is een Code 0 een optie. Met een elektrische Code 0 furler, voor het voorstag in de boegspriet, is dat zeil makkelijk te hanteren. De huidige generatie Code 0 is zo gesneden dat je er ook nog relatief hoog mee kunt zeilen. De productie van de Contest 50CS past naadloos in de huidige productiestroom van de werf, want het model vervangt immers zijn voorganger. Als dit nummer verschijnt, zal de productie beginnen. De huidige schaarste aan materialen en toebehoren is natuurlijk een ongewisse factor, maar Conijn hoopt dat het om een tijdelijke hobbel gaat. Voor de mechanische voortstuwing wordt standaard een Yanmar diesel van 110 pk geïnstalleerd. Een elektrisch aandrijfsysteem is evenwel optie, evenals geïntegreerde zonnepanelen aan dek. De klant heeft veel keuzes om de Contest naar eigen inzichten uit te voeren. Arjen Conijn: “Wij geloven erin om samen met de eigenaar een jacht te ontwerpen dat volledig aansluit bij zijn wensen en behoeftes. Dat noemen we ‘building dreams together’. Deze nieuwe Contest 50CS is daar weer een prachtig voorbeeld van.” www.contestyachts.com CONTEST-DIRECTEUR ARJEN CONIJN: ‘WIJ ZIJN CONSTANT BEZIG HET PRODUCT TE INNOVEREN.’ Familiebedrijf sinds 1959 De geschiedenis van Contest Yachts gaat terug tot 1959. Toen begon Ed Conijn de werf Conyplex, die zich toelegde op polyesterbouw. In de beginjaren bouwde Conyplex veel Flying Dutchman wedstrijdzeilboten. Er kwam vraag naar kajuitzeilboten en dat leidde tot de Contest 25, in de daaropvolgende jaren gevolgd door een scala aan zeiljachten. Gezamenlijk kenmerk: kwaliteit. De werf liep voorop met seriebouw in glasvezel versterkt polyester. In 1970 nam zoon Fritz Conijn het roer over van zijn vader en hij bouwde de werf verder uit. In 2003 werd hij opgevolgd door zijn zoon Arjen, dus generatie drie. Diens zus Annick is marketing- en pr-specialist. Als werf is Contest Yachts al ruim 60 jaar een van de vlaggenschepen van de Nederlandse jachtbouwindustrie. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 53

Docking products. For superyachts all over the world mooring-yachts.com

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Van der Valk bouwt expeditiejacht Van der Valk Shipyard in Waalwijk heeft een order geboekt voor de bouw van een bijna 24 meter lang expeditiejacht, dat project Capella is genoemd. Het is een custom built jacht met bulbsteven voor ervaren eigenaars. Guido de Groot ontwierp het exterieur en interieur. Ginton Naval Architects en Diana Yacht Design maakten het scheepsbouwkundig ontwerp. De rondspant romp is van staal en de opbouw van aluminium. Twee MAN-motoren van 600 pk elk leveren de voortstuwing, voorzien van RCD2-goedkeuring. De topsnelheid bedraagt 13,5 knopen/kruissnelheid 12,8 knopen. Aan boord is plaats voor acht gasten in vier hutten en accommodatie voor twee bemanningsleden. De oplevering is voorzien in het voorjaar van 2023. De thuishaven zal op de Balearen zijn. www.vandervalkshipyard.com VANDERVALK EXPLORER TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte: 23,56 m. Breedte: 6,3 m. Diepgang: 1,70 m. Motoren: 2x MAN D2676LE471 (elk 600 pk) Elektrische AdmiralsTender 28 Op de Boat Show Hollandse Plassen werd begin juli de eerste elektrisch aangedreven AdmiralsTender 28 getoond. “We kregen steeds meer vragen van klanten of er ook een elektrische AdmiralsTender leverbaar was”, aldus Foppe Jan Smit, “daarom hebben we deze versie samen met De Stille Boot ontwikkeld. Als alternatief voor een kleine diesel; voor watersporters die stil en schoon willen varen. Er zijn een ander roer en een aan gepaste schroef geplaatst en ook de schroefasinstallatie is optimaal uitgelijnd en daardoor stil.” Onder de motorkap staat een WaterWorld elektromotor van 15 kW, waarmee deze AdmiralsTender met 16 km/u boven de rompsnelheid uitkomt, een stap sneller dan je zou verwachten. Drie Torqeedo lithium accu’s van 5 kW elk, dus in totaal 15 kW, zijn goed voor een volle dag varen. Met de snellader zijn de accu’s in een paar uur te laden. De AdmiralsTender, een ontwerp van bureau Van de Stadt, is al geruime tijd op de markt. Het begon met de C28, en inmiddels zijn daar de S28 en X28 bijgekomen. Allemaal met dezelfde vorm en lengte, maar met een verschillende layout. Ontwerper Peter Bosgraaf heeft later de kuip aangepast. Ondertussen wordt er ook gewerkt aan een grotere tender met een lengte van 38 voet, die binnenkort wordt gepresenteerd. www.admiralstender.com Damarin 732 tender met achterkajuit Damarin Jachtbouw in Gouda meldt de oplevering van een nieuw ontwikkelde Damarin 732 AK. Dit model heeft een achterkajuit twee slaapplaatsen, een unieke voorziening in een open tender van deze lengte. Bijzonder is tevens dat die achterkajuit van buitenaf niet te zien is; alleen twee getinte rompramen duiden daar op. Verder heeft de werf een Damarin 732 tender met hybride aandrijving en DB systeem geleverd. DB staat voor Damarin ballastsysteem. Dat maakt het mogelijk om de kruiphoogte tijdelijk terug te brengen van 1,25 naar 1,12 meter, wat natuurlijk ideaal is om onder lage bruggen door te varen. Het is nu voor het eerst toegepast in de 732. De tender is voorzien van Vetus 52 pk turbodiesel, met de nieuwe Elsail 4,8 Kw, 48 V borstelloze elektromotor en 14,5 Kw Acesenergy lithium accu’s. Het dek is uitgevoerd in carbon Flexiteek, wat voor een onderscheidende uitstraling zorgt. Het orderboek van de werf bevat onder andere nog een Damarin 732, twee Damarin 642’s en twee Damarin 13’s. Voor 2022 staan opdrachten voor twee exemplaren van de 582, een 642 en een 732. Sinds 1995 is de Damarin-werf gevestigd aan de Goejanverwelledijk in Gouda, langs de gekanaliseerde Hollandse IJssel. www.damarin.nl JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 55 Kruissnelheid: Topsnelheid: Brandstoftank: Watertank: CE-klasse: 12,8 knopen 13,5 knopen 11.700 l. 2.700 l A

Blokland Custom Design Propulsion › Propellers & propellers shafts › Stern tube with EasyStern© ClampSeals Dealer of: › V-brackets › AxiSeals › Rudder systems › Vulkan Megiflex-BT flexible couplings Blokland Non Ferro Lelystraat 106, 3364 AJ Sliedrecht The Netherlands +31 (0)184 413 789 sales@bloklandnonferro.nl www.bloklandnonferro.nl uncomfortable / ən-ˈkəm(p)(f)-tər-bəl / • [ uhn-kuhmf-tuh-buhl ] adjective Having to explain why your boat still rolls. “Honey... we’re rolling” Exclusief distributeur Benelux www.seakeeper.com Accountmanager: Rob de Wijs +31 78 - 632 66 11 | rdwijs@kvt.nl

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Door Øino ontworpen Amels 60 is een hit De samenwerking tussen jachtontwerper Espen Øino en Damen Yachting werpt steeds meer vruchten af. Zijn ontwerp van de Amels 60 in de serie Limited Editions, dat in 2019 werd geïntroduceerd, leidde toen al direct binnen een paar maanden tot twee orders. Damen Yachting verkocht nu een vierde jacht in de serie, dat in de herfst van 2023 zal worden opgeleverd. De eigenaar van de vierde Amels 60 wordt vertegenwoordigd door Denison Yachting. De klant een aantal persoonlijke wensen laten realiseren en kan toch in nog geen twee jaar varen. Casco arriveert Ondertussen arriveerde het casco van de tweede Amels 60 in Vlissingen, dat daar afgebouwd zal worden. Ook dit casco is gebouwd door Damen Shipyards Gdynia in Polen. Deze klant wordt vertegenwoordigd door Moran Yacht & Ship, dat toezicht houdt op de bouw en intensief betrokken is bij het aanpassen van het jacht aan de persoonlijke smaak van de klant, zoals een zelf gekozen interieurontwerper en een aantal wijzigingen aan het exterieur. Features Een paar features van het 60 meter jacht: een groot zonnedek, balkons voor de owners suite, grote trapeziumvormige ramen voor het main deck en een 9 meter tender op het voordek. Met de door Amels ontwikkelde hybride voortstuwing kan het schip met een snelheid van 7 knopen elektrisch varen. Damen Shipyards en Amels ontwikkelden de geheel nieuwe rompvorm in eigen huis. TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte o.a.: 60,00 m. Breedte o.a.: 10,40 m. Diepgang: 3,35 m. Inhoud: 830 GT Topsnelheid: 15,5 knopen Actieradius: 4.500 mijl (bij 13 knopen eco-cruising) De Amels 60 is de tweede samenwerking van Amels met Øino, die voor de werf reeds een 78 meter full custom jacht ontwierp dat momenteel in aanbouw is, met een voorziene oplevering dit jaar. Menken Maritiem ontwikkelt Henley 28 E-Launch Menken Maritiem ontwikkelt de Henley 28 E-Launch, een eigentijdse open boot, geïnspireerd op klassieke Engelse narrowboats, maar wel 2,44 meter breed. Het is een steilsteventje met elegant geveegde kont. Verantwoordelijk voor die stijlvolle lijnen is ontwerper Martin de Jager, die ook de andere motorboten uit de lijn van Menken Maritiem heeft getekend. De werf rust de Henley rijk uit: met teak, luxe stoffering, koelkast én toilet in het vooronder. De voortstuwing is elektrisch en daar zijn het onderwaterschip en de gewichtsberekeningen op afgestemd. Er hebben zich al drie geïnteresseerden gemeld en de eerste jachten worden voor de zomer 2022 op het water verwacht. De voorlopige hoofdafmetingen van de Henley 28 zijn: lengte over alles 8,56 m., breedte 2,44 m., diepgang 0,75 m. en kruiphoogte 1,23 m. Flyer 33 Inmiddels bouwt Menken Maritiem ook vier exemplaren van de Flyer 33, een door Gerard Dijkstra ontworpen daysailer. Eén boot werd volledig digitaal verkocht door Bernard: “Nadat een Duitse klant zich had gemeld en meer informatie wilde, heb ik een Zoom-meeting vanuit het jacht belegd en hem via de computer de boot laten zien. Na een tweede sessie zei hij dat ik een koopcontract kon opstellen en in de derde Zoom-meeting is de koop beklonken!” De Flyer 33 is een initiatief van wedstrijdzeiler en consultant Rutger Mohr, die de eerste boot in 2013 liet bouwen bij Schaap Shipcare in Lelystad. Het project kwam echter stil te liggen na het onverwachte overlijden van Mohr. In 2019 nam Menken de Flyer 33 over van Mohrs weduwe. De Flyer 33 is het enige zeiljacht in het programma van Menken Maritiem, dat al bijna een kwart eeuw de boten in Sri Lanka laat bouwen. Menken: “Daar werken we onder ISO9001 en CE-keur, dus kwaliteit is gegarandeerd.” www.menkenmaritiem.nl DE FLYER 33 LAG BEGIN JULI OP DE BOAT SHOW HOLLANDSE PLASSEN. JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 57 Impressie van de Henley 28 E-Launch

Het beste is nog beter geworden. De nieuwe NSSevo3S™ - biedt ongekende functionaliteit en controle aan boord voor een verscheidenheid aan sportvissen en powerboating-activiteiten. Van een ingebouwde GPS-ontvanger en een krachtige echolood en ondersteuning voor HALO- en open array-radars tot een toonaangevend assortiment Simrad-autopiloten, hiermee zijn al uw activiteiten op het water gedekt. Hoge resolutie, hoge helderheid, SolarMAX™ IPS-schermen met ultra brede kijkhoeken. Premium netwerkmodules voor het ultieme off shore prestaties - Halo en Open Array Radars en S5100 sonar modules voor het vissen. Directe audio, automatische piloot en motor management en controle. Gebouwd met hoge prestaties Sonar- met 1 kW CHIRP. www.simrad-yachting.com ®Reg. U m. Uit, en ™ merken voor geecht. Bezoek www.navico.com/intellectual-property om de wereldwijde handelsmerkrechten voor Navico Holding AS te bekijken.

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN FOTO TOM VAN OOSSANEN Phi te water bij Royal Huisman Bij Royal Huisman in Vollenhove is het aluminium motorjacht Phi te water gelaten. Het door Cor D. Rover ontworpen 58,5 meter lange schip is nog juist binnen een inhoud van 500 GT gebleven en is volgens de werf het langste motorjacht ter wereld in deze categorie. De ontwerper heeft voor de verhoudingen van zowel het exterieur als de indeling van het interieur de Gulden Snede als uitgangspunt genomen, waarover hij jarenlang met de opdrachtgever heeft gesproken. Het ‘Gulden getal’ wordt in het Grieks ‘Phi’ genoemd en dat verklaart dus tevens de naam van het schip. De Phi wordt later dit jaar opgeleverd, inclusief een ‘shadow vessel’ van 36 meter in dezelfde stijl, dat wordt gebouwd door Alia Yachts in Antalya, Turkije. Het is eveneens door Cor D. Rover ontworpen. www.royalhuisman.com Flynt 956 Nova: ‘new age’ De Flynt 956 Nova is het geesteskind van Robert-Jan Sanders, die sinds twintig jaar sportboten verkoopt in Hengelo en nu wel eens iets ‘eigens’ wilde. Ontwerpbureau Vripack gaf gestalte aan zijn ideeën en zo ontstond de Flynt 956 Nova, een polyester sportboot van 9,56 meter lang en 3,00 meter breed. Vripack deed ook het scheepsbouwkundig ontwerp en de engineering. De romp is gebouwd met de vacuüminjectie methode en heeft een schuimkern van 25 mm voor optimale stijfheid. Met twee MerCruiser Bravo Three X motoren met stern drive kan de Flynt 956 Nova met zijn deep-V romp een topsnelheid van 92 kilometer per uur bereiken en een kruissnelheid van 45 kilometer per uur. De 520 liter brandstoftank is goed voor een actieradius van 555 km. DRIE JAAR ONTWIKKELING Sanders licht toe: “Er is drie jaar aan de ontwikkeling gewerkt. Inmiddels zijn we nummer drie aan het bouwen, die krijgt in tegenstelling tot de eerste twee geen MerCruiser benzinemotor, maar een diesel. Het is een ingewikkeld te bouwen boot, bestemd voor het hogere segment. Voor het geld zou je een grotere boot kunnen kopen. Door mijn uitgebreide netwerk bereik ik mensen die een boot met hoge afwerkingskwaliteit willen hebben, die niet traditioneel is, met een heel eigen vorm, met doorlopende lijnen, ‘new age’.” Sanders heeft al meer orders geboekt, maar wil geen aantal noemen. “We doen het rustig aan. Ik hoef mijn investering er niet binnen een jaar uit te hebben.” www.flyntyachts.com JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 59

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Mijlpaal bij Moonen Moonen Yachts in Den Bosch bereikte 19 juli een mijlpaal. De opbouw en romp van de vierde Martinique, bouwnummer YN201, werden samengevoegd. Een paar dagen daarvoor waren reeds twee CAT C32 Acert motoren ingebouwd. Het ruim 36 meter lange jacht wordt in 2022 opgeleverd. YN201 wordt op speculatie gebouwd, met als voorgangers de reeds opgeleverde zusterschepen Brigadoon en Kokoro. Bouwnummer 200 (reeds verkocht) komt dit najaar gereed. www.moonen.com Q52, snelle tender van Qnautic Qnautic uit IJmuiden, sinds 2003 bouwer van snelle crewtenders voor de offshore, schakelde Vripack in voor de her-ontwikkeling van de Q52. Deze ruim 16 meter lange polyester tender wordt na de zomer gepresenteerd. Vripack en Qnautic werkten al eerder samen bij de ontwikkeling van de in 2020 gelanceerde Q39 RIB voor recreatief gebruik, die op de komende HISWA te water te zien zal zijn. De Q52 is herontwikkeld uit een model tender dat eerder door Vripack was ontworpen. Gekozen is bij de Q52 voor een aandrijving met twee Cummins QSC-diesels van elk 600 pk, in combinatie met Zeus pods (met geïntegreerde trimtabs), te besturen met een joystick. De tender kan daarmee een snelheid van 40 knopen bereiken. De Q52 is 16,10 meter lang en 4,5 meter breed. De diepgang bedraagt 1,00 meter. Onder het zwemplatform bevindt zich een uitschuifbare passerelle van Italiaans fabrikaat. www.qnautic.com Overwijk Yachting: elektrische Cabin Cruiser 33 Overwijk Yachting uit Ureterp heeft een elektrisch aangedreven Langenberg Cabin Cruiser 33 ontwikkeld. Het is een 10,25 meter lange stalen boot, ontstaan door de gebundelde expertise van Overwijk Yachting, Langenberg Jachtontwerp, technische groothandel Combi Noord en Cornelder Scheepstechniek. De 33 Electric is uitgerust met een lithium-accupakket van ruim 5.000 Ah, goed voor meer dan veertien uur varen. De elektromotor is een Mitek inboard 48V 15kW. Bijladen gebeurt via een walstroominstallatie of speciaal laadpunt. De eveneens elektrisch aangedreven 33 Hybrid beschikt bovendien over een Fischerpanda AGT-dc 10000 PMS generator om de accu’s bij te laden. In de standaard configuratie heeft de 33 Hybrid een actieradius van vier uur onafgebroken elektrisch varen, maar door meer accu’s bij te zetten kan dit naar behoefte worden uitgebreid. De acculader/omvormer is een Victron Multi 48/3000/35-50. Overwijk Yachting bouwt momenteel een Cabin Cruiser 33 en ook het nieuwe topmodel, de Cabin Cruiser 36. Daarnaast lopen ook diverse NeXt Generation multiknikspant motorjachten van 11,70 m. en 12,28 m. lengte van stapel bij de werf. Een geheel nieuw model, gericht op de jachtverhuursector, bevindt zich in de engineeringfase. www.overwijkyachting.nl JACHTBOUW NEDERLAND AUGUSTUS 2021 61

NEEM SLIMME BESLISSINGEN ClearCruise [AR] Augmented Reality Op Axiom Displays Onze meermaals onderscheiden ClearCruise™ AR zorgt voor een verbeterd omgevingsbewustzijn op het water. Kaartobjecten, waypoints en AIS-objecten worden als een dynamische videolaag over de kaart getoond. U krijgt hierdoor een beter zicht op uw omgeving. Het videobeeld wordt gestabiliseerd en gedetailleerd weergegeven, voor eenvoudige herkenning van navigatie-objecten. 2019 raymarine.nl PHOTO: AZIMUT

Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home