Doarpskrante sûnt 1982 Itens | Hinnaard | Lytsewierrum | Rien Jannewaris 2023 | 41ste jiergong | nûmer 3
Op de voorkant een prachtig winters tafereel in Itens. Met dank aan Roelie Zijlstra En verder op deze pagina mooie plaatjes van verschillende activiteiten van FDD en IJsclub 1. 2. 3. Kwis jûn Poedelprijs IJs pret 2
It koe noch krekt! Troch IIsklup ‘Eensgezindheid’ Rien e.o. It wie net foar it earst mar wy kinne it ús hast net herinnerje: de iisbaan iepen yn desimber? Dochs kinne wy dat yn 2022 wer yn ‘e boeken skriuwe want it koe noch krekt! De froastperioade hie net in dei minder duorje moatten mar snein 18 desimber koe de baan dochs de hiele dei iepen. Bysûnder wie by dizze froastperioade dat der hiele grutte ferskillen sieten yn de temperatueren. Dêr’t it op guon plakken wol -8 wie, kaam it op oare plakken net fierder as -1. Yn Rien wie der alle nachten dan ek net sprake fan krêftige froast en dat is fansels wol nedich om it iis oangroeie te litten. Snein 18 desimber koe it noch moai: de baan iepen. It iis wie sa glêd as in spegel, seker fergeleken mei twa jier werom. De hiele dei troch ha der moai wat iisleafhawwers fan de baan genietsje kind. Prachtich dat der ek in protte bern op de baan te finenen wiene! Wannear’t der iis leit moatte jo as iisklup der fansels by wêze, dat jûns is der knobbeljen organisearre. Fijn dat wy altyd op in tal minsken rekkenje kinne om ús hjirby te helpen. Foar wa’t net bekend is mei knobbeljen: in spul op it iis dêr’t net automatysk de bêste rider wint, mar de rider mei it measte gelok. Der stean 6 tafels mei de nûmers 1 o/m 6, de dielnimmers krije in stimpelkaart. It doel is om by eltse tafel mei in dobbelstien it nûmer te dobbeljen dat op de tafel stiet. Ien kear besykje.. en dan wer troch. Immen mei in hiel soad gelok hoecht mar 1 rûntsje te riden, mar dat ha wy noch nea meimakke! De riders dy’t as earste harren stimpelkaart fol hawwe binne de winners fan it spul. Utslach knobbeljen bern: 1. Hylke Strikwerda 2. Jort Kronemeyer Utslach knobbeljen âlderein: 1. Julia Bouma 2. Miranda Zijlstra 3. Thys Strikwerda Fansels hoopje wy dat kening winter begjin 2023 nochris delkomt! IJsbaan-Wetenswaardigheden Wisten jullie dat de ijsbaan wel 4 grondeigenaren heeft? Zij stellen jaarlijks hun land beschikbaar zodat er een ijsbaan kan worden gecreëerd: Sip Eekma, Jos van der Woude, Jan Spannenburg en Harm de Vries, daar zijn we erg blij mee! Bovendien is Harm de Vries onze hofleverancier voor stroom zodat er ook in het donker kan worden geschaatst! 3
Agenda Jannewaris & febrewaris 2023 Alle activiteiten vinden plaats in het dorpshuis De Lytse Fjouwere, tenzij anders vermeld Jannewaris 06 Prijskaarten 07 FDD Winterwille; zie ook hieronder 09 Keukentafelgesprek Dorpsbelang, Lytsewierrum 13 Filmavond ‘The Wave’ 14 Musykjûn “De Lytse Fjouwere” 16 Keukentafelgesprek Dorpsbelang, Itens 21 FDD wijnproeverij; zie ook hieronder 20 Competitiekaarten 26 Itenser rûnte: Dr. Ton de Kok ‘Spinoza en de vrijmetselarij’, Martinikerk 27 Fûgelwacht BINGO Febrewaris 03 Competitiekaarten 04 FDD kinderdisco; zie ook hieronder 06 Keukentafelgesprek Dorpsbelang, Hinnaard 10 Pizza Drive Sneek, Itens 11 FDD Whiskeyproeverij 15 FDD ouderenmiddag 17 De Lies partij (kaarten voor leden) 18 Filmavond ‘A white day’ 25 t/m 5 maart Voorjaarsvakantie regio Noord FDD PROGRAMMA 2022 -2023 Opgeven voor activiteiten kan via fddocht@live.nl 7 januari | WINTERWILLE: ontmoeten, eten, samen zijn | voor alle inwoners van de 4 doarpen | 17.00 uur | voor een appel en een ei stamppot eten in het dorpshuis 21 januari | WIJNPROEVERIJ: gezellig wijn proeven met lekkere hapjes | vanaf 18 jaar | 20.00 uur | café | €15,- | opgeven voor 7 januari 4 februari | KINDERDISCO: voor basisschooljeugd | 19.00-20.00 uur | dorpshuis | € 2,- (incl. 1 drankje) 11 februari | WHISKEYPROEVERIJ: gezellig whiskey proeven met lekkere hapjes | vanaf 18 jaar | 20.00 uur | café | € 20,- | opgeven voor 28 januari 15 februari | OUDERENMIDDAG: vanaf 60 jaar | gezellig samen een bakje koffie/thee drinken, bijkletsen, een spelletje doen enz. | vanaf 14.00 uur | dorpshuis Vervoer kan geregeld worden 4 maart | COUNTRYLINE DANCE AVOND: vanaf 16 jaar | 20.00 uur | dorpshuis | € 7,50 | opgeven voor 25 februari 4 20.00 u 17.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 20.00 u 19.00 u 20.00 u 17.15 u 20.00 u 14.00 u 20.00 u 2000 u
It koe noch krekt! Agenda Inhoud van deze Diggelfjoer 3 Van de redactie Ast fan dyn passy dyn wurk makkest … Hij staat weer Kerk Itens Hennaard Afscheid van de kerkenraad: Douwe Willemsma FDD en Iepen Kafee - collage Kristdiners fan it Iepen Kafee Dorpsbelang - keukentafelgesprekken Kennismaken met … Nim It Sa It Is - Hat nije stipe Kidspagina- Quiz en Puzzel Kids - Goede voornemens Kids - Kleurplaat Nieuws van de bibliotheek Nieuwe bezorger De Romte - Verhalenwedstrijd en Schaatsles Leeg by de grûn Itenser Rûnte Kroechferhalen - In oar ynsicht op ynflaasje Adverteerder in beeld - Kapsalon Patries Nieuws van Dorpsbelang Nieuws van Huisartsplus - Hornstra en Jansen Nieuws van de Feestcommissie Koe Thessa van Molkfeebedriuw Meilahuze Doarpskrante sûnt 1982 foar Hinnaard, Itens, Rien en Lytsewierrum Ferskynt rûn 1 jannewaris, 1 maart, 1 maaie, 1 July, 1 septimber, 1 novimber Kopij stjoere nei diggeloer@live.nl foar de 10e fan 'e foarige moanne; ek foar famyljeberjochten en alle fragen en kommentaar Redaksje Elisabeth - Esther - Watse - Hans Abonneminten foar âld ynwenners ensfh.: € 19,10 it jier. Adfertinsjes: 5 x swart-wyt + 1 x kleur: 1/4 pagina - 1/2 pagina - 1/1 pagina - € € € 53,00 98,00 190,00 € € € 6 x kleur: 69,00 128,00 231,00 Frijwillige bydrage wurdt tige op priis steld en kinne jo oermeitsje nei: Bankrekken Dorpsbelang / Diggeloer: IBAN NL 33 RABO 0349 5031 68 ûnder fermelding fan: Donaasje Diggeloer Dorpsbelang “de Fjouwer Doarpen”: dorpsbelang@de4doarpen.nl 5 4 6 7 9 9 12 20 21 23 24 26 28 29 31 31 34 34 35 38 39 42 47 49 49 51 Kolofon
Fan de redaksje Troch Esther Foar jo leit alwer de earste Diggeloer fan 2023! In prachtich stikje wurk dat mei in hiel soad nocht en wille makke is troch û.o. ús skriuwers fan basisskoalle De Romte, de stifting Doarpshus, it doarpsbelang, Piety de Vries fan molkfeehâlderij Meilahúzen en fansels ús eigen redaksje. Wy binne wer by in protte minsken oan de doar west foar moaie ferhalen. Sa wie Hans bij Kapsalon Patries yn Skearnegautum (in troue adferteerder), hat Elisabeth by nije ynwenners Chantal, Nina en Gerrit oan tafel sitten, kinne jo lêze oer Jan Boonstra’s bedriuw en hat Watse wer in moai ferhaal skreaun oer de kroech yn Rien. Jim ha de redaksje ek oan de doar hân yn nofimber fan dit 2022. It is yntusken in goeie gewoante fan ús wurden om ien kear yn de twa jier in slúfke yn de Diggeloer te stoppen mei it fersyk om in lytse frijwillige bydrage foar ús doarpskrante. Jo meie witte dat wy as redaksje best wat muoite ha om de eintsjes oan elkoar te knopen. De kosten fan it papier en drukwurk wurde hieltyd heger en dus wurdt it krantsje ek wer wat djoerder. Lâns de doarren gean mei in slúfke yn dizze tiid fûnen wy as redaksje dêrom best lêstich. Alle húshaldens ha fansels wol te krijen mei hegere kosten foar bygelyks enerzjy en boadskippen. Dochs ha wy dat wol dien. Wy binne ferbjustere troch de golle giften dy’t wy krigen ha yn de slúfkes as op de rekken. Diggeloer hat mear as € 1.400,- doneart krigen troch de ynwenners fan de ouwer doarpen. Dat is geweldich! Tige, tige tank! Wy kinne hjir seker wer twa jier mei ta! Sûnder dizze donaasjes, mar ek sûnder ús adferteerders kinnen wy Diggeloer net meitsje. Ek adferteerders wolle wy derom hiel bot betanke. Ta beslút wolle wy ús besoarchers yn de doarpen betanke, spesjaal neame wy hjir Marjan, Geertje en Bertina. It is súper dat jim de krantsjes by de minsken bringe. Diggeloer is fan ús mienskip. Dat blykt hjir wol wer út. De folgjende Diggeloer komt ein febrewaris út. Wy binne troch fakansje in bytsje earder en derom wolle wy de kopij ek graach wat earder ha: foar 8 febrewaris al. Dat kin jim maile nei diggeloer@live.nl Ut namme fan de redaksje, In sûn 2023 winske! Yn de Digggelfjoer fan novimber-desimber stie in foto fan Trees Bosma as famke fan 7 jier. Dizze kear wer in kreas wyfke. Wa is dit? 6
Ast fan dyn passy dyn wurk makkest … Yn petear mei Jan Boonstra jr., ien fan de ynwenners fan ús ouwer doarpen: Itens. Troch Esther Jan Boonstra is in man dy’t elke Rienster as Itenser hast wol kin. In fjirticher, ien fan de soannen fan Jan en Anne Boonstra út Rien, hikke en tein yn Rien en no wenachtich oan de Hearedyk yn Itens. Boppedat set Jan sichsels yn foar de mienskip: bestjoerslid fan de iisklup yn Rien, neisoarger by de Fûgelwacht en yn it ferline organisearre Jan gauris in keatsparty yn Itens. Jan hat in bedriuw, dêr’t mar in pear fan binne yn Nederlân. Hy fertelt my dat d’r miskien mar tsien as ôlve ûndernimmers binne dy’t lykas Jan ek bestean kinne fan dizze hobby: âlde kaarten. Want dat is wat Jan is: “Prentbriefkaartenspecialist”. Sûnt 1991 makket Jan fan syn passy syn wurk. Hy keapet âlde kaarten yn en ferkeapet dizze oan samlers op kaartebeursen en fia ynternet. Neist de ynkeap fan kaarten, takseart Jan kaarten en kaartekolleksjes oeral yn it lân en ferkeapet hy opslachsytemen foar samlers fan kaarten. Hy is dé spesjalist yn plestik bleden en slúfkes en ferkeapet dizze as partner fia bol.com. Jan fertelt: “Ik haw in protte foarried yn myn skuorre yn Itens stean. Dizze skuorre ha’k wol hielendal opknapt hear. It is in lúkse hok, d’r sit flierferwarming yn en is hielendal isoleart. Sa bliuwt de boel droech, mar ik ha myn basisfoarried yn in loads yn Akkrum stean. D’r hâ’k sa’n 70 m2 ferdield oer twa ferdjippingen. Ek in prachtich plak.” Wêr bestiet dyn wurk no presys út? “Eltse dei flean ik nei it postagentskip fan Skearnegautum om de bestellingen de doar út te dwaan. Want by mei is it “foar 15:00 oere besteld, is moarn noch yn hûs”. Feitlik bart it measte fia ynternet. Op myn webside jboonstra.nl bestelle samlers harren produkten en ik fertsjoer dernei de boel.” Dat Jan it ynternet in protte brûkt foar syn hannel is wol echt in pré yn syn wurk. “De kaarte-yndustry is bot fergrize. D’r binne net in protte jongeren dy’t hjir mei oan de gong gean. Dat fyn ik wolris spitich. Kollega’s yn it fak wurde âlder en ha net sa’n protte mei ynternet. Dat is fansels wol de takomst.“ Dochs hat Jan it measte wille en nocht fan de persoanlike kontakten mei de samlers en oare spesjalisten. “Sa’n tsien oant tolve wykeinen yn it jier stean ik op samlersbeursen yn Nederlân, Dútslân, Belgje en yn it ferline ek yn Ingelân. Troch de Breksit giet dat lêste net mear. De ynfier fan de opslachsystemen en kaarten is sa yngewikkeld wurden, dat ik net mear nei Ingelân ôfreizgje.” 7
Op de beursen rakket Jan in soad oan de praat mei klanten, ferkeapet ‘r kaarten en makket reklame foar syn opslachsystemen. Moai wurk fynt ‘r: “Dat is de sjarme fan myn wurk. Ik mei graach mei oare samlers prate oer ús mienskiplike passy. Eltsenien dy’t nei sa’n beurs komt, hat wat mei it produkt fansels”. Boppedat sit Jan ek yn it bestjoer fan de lânlike kaarteferiening: de NVVP (de Nederlandse Vereniging voor Prentbriefkaartenverzamelaars). Dizze feriening organisearret ek beursen en bringt samlers sa byinoar. Wer bestiet dyn samling no út? “It meast ha’k Hollânske kaarten, kaarten fan wenplakken yn it Hollân fan doe. Ik tink sa’n 50%. Sa’n 25% fan myn kaarten gean oer Fryske plakken en ik tink dat ik sa’n 25% kaarten oer tema’s, lykas bisten, auto’s as oare ûnderwerpen ha. Ik ha sa’n 350 ferskillende tema’s lizzen.” Dizze kaarten fynt Jan sels ek op beursen as hy keapet se fia ynternet of nei in taksaasje: “Soms krij ik in hiele kolleksje oanbean fan ien dy’t stoarn is en dan taksear de kolleksje as per stik. Dan keapje ik se sels yn as ik ha d’r al ien foar.” As ik freegje wat sa’n kaart no kostet, seit er: “Dat ferskilt, mar de priis bliuwt meast tusken de ien en fiif euro hingjen, mar ik ha ek wolris in kaart fan € 425,hân foar in leafhawwer, fan it stasjon fan Aalten.” “Eartiids bestiene d’r net safolle kommunikaasjemiddels en lieten minsken fotokaarten meitsje fan taferealtsjes yn it doarp as de famylje om te ferstjoeren nei kunde yn it lân. Meast makke de pleatslike fotograaf wat foto’s en waarden d’r sa’n 25 fotokaarten fan ôfdrukt. De kaarten út de oarlochstiid 40-45 binne it seldsumst. D’r binne doe net safolle kaarten makke fansels. De priis giet ek omheech ast it seldsume tema’s binne, lykas de Titanic as in bysûnder poststempel as hântekening.” Hast sels wolris in seldsum eksemplaar yn hânnen han? “Net sa hiel faak. Ik soe noch wolris de bysûndere kolleksje fan in fabryksdirekteur ynsjen wolle. Dizze direkteur hat rûn 1910 rom 3200 kaarten nei syn siike dochterke skrean. Dat famke wie siik en siet jierren yn in sanatoarium om op it knappen. Dizze heit skreaun har eltse dei twa kaarten om har op te beuren. Dat is dochs wol hiel bysûnder.” https://www.jboonstra.nl 8
Sels is Jan wiis mei syn eigen kolleksje kaarten fan taferealtsjes fan eartiids fan de ouwer doarpen en Boazum. Hy is ek wiis mei de âlde kaarten oer de natoer en ien fan syn leafste kaarten is in kaart fan in taferealtsje mei jonges op en rûn in Indian- motor. “Dy sil ik net gau fuort dwaan”. Dus, ast nochris in kaart sikest fan it doarp, dyn strjitte as dyn hûs fan destiids: stek ris oan by Jan. Hy hat miskien wol wat lizzen as wit it paad nei in oare hanler as samler! Hij staat er weer!! Misschien was het u niet eens opgevallen maar de richtingaanwijzer “alleen naar lutkewierum” heeft ruim een half jaar niet op zijn plaats gestaan. In februari 2022 heeft die na een storm het loodje gelegd. Bewoner op de hoek, Johan Postmus, heeft de paal onderhanden genomen. Voorzien van een nieuw verfje en nieuw voetstuk. Jan Hofstra en hij hebben een betonnen plaat gemaakt en samen met Caspar en Ids Bronwasser is de paal enige tijd geleden weer teruggezet en heeft inmiddels al weer vele passanten en toeristen de weg gewezen naar het pittoreske Lytsewierrum, voorheen dus Lutkewierum. Kerk Itens Hennaard Voor informatie, contactgegevens kerkenraad, agenda kerkdiensten en de Itenser Rûnte kun je terecht op de website: https://www.kerkitenshennaard.nl 9
Rienk Rispens Voor al uw tuinwerk Verhuur van - hoogwerker - houtklover - klepelmaaier - minikraan - sloophamer - stenenknipper - stobbenfrees - stoomreiniger - takkenversnipperaar - trilplaat en trilblok - tuinfrees - verticuteermachine Presteert de accu van je E-bike niet meer voldoende? Na een revisie bij DeGroeneAccu werkt hij weer als nieuw! (en in veel gevallen zelfs beter) Loek Bergmans Tel 0657529568 DeGroeneAccu.nl 10
11
Afscheid van de kerkeraad: Douwe Willemsma Iedereen die Douwe kent, weet dat je met hem niet zomaar een gesprekje doet. En natuurlijk ging het over kerk en staat, wat niet anders kan als je in gesprek gaat met de man, die 37 jaar als gemeenteraadslid en wethouder en 25 jaar in de kerkeraad gediend heeft. En omdat deze onderwerpen mij altijd boeien werd het een zeer interessant gesprek van een kleine 3 uur, waarna we nog lang niet uitgepraat waren. 1) Onze redactie zoekt altijd een ‘haakje’ om een interview aan op te hangen. In dit geval was dat inderdaad het afscheid van de kerkeraad van de PKN-gemeente van Itens. PKN staat voor Protestante Kerk in Nederland. Er kwamen vanzelfsprekend veel meer onderwerpen aan de orde, waar ik een paar rode draden in kon herkennen. Eén rode draad was de zorg voor de gemeenschap van Itens en Hinnaard, Hennaarderadiel en Littenseradiel. De andere was de zorg voor de kerk in Itens; de kerk als gemeenschap en de kerk als gebouw. En die draden komen in het leven en werken van Douwe als vanzelf bij elkaar. In het verleden Douwe, inmiddels 80 jaar, ging naar de kweekschool in Sneek en begon daarna in de schaatsenfabriek van zijn vader als boekhouder en vertegenwoordiger. Ook zijn 2 broers en zus werkten daar en dat werd een beetje teveel voor de kwetsbare fabriek en toen er een ‘winterloze’ winter aanbrak, besloot hij in 1964 zijn hoofdakte (dan ben je volledig bevoegd als onderwijzer) te halen en te solliciteren. Hij kwam zo terecht bij de oude christelijke school in Itens, die toen nog zat in het pand waar later Viëtor zijn garage had. Hij verwachtte vanwege zijn onderwijzersschap vrij van militaire dienst te blijven, maar dat liep anders en hij kwam bij de infanterie in Vught en later bij de commando’s in Roozendaal terecht. Vanwege de Cuba-crisis was het destijds net als nu een spannende tijd, die toen gelukkig goed afliep. Na zijn diensttijd kwam hij terug in Itens omdat zijn plekje vrijgehouden was. Na twee jaar ging hij lesgeven in Stiens en studeerde een dag in de week aan de Vrije Universiteit in Amsterdam Friese taal en letterkunde en studeerde en passant ook af in economie. Daarmee kon hij op het Bogerman in Sneek terecht en doceerde daar beide vakken. In 1971 een woning te vinden in Sneek voor een gezin met inmiddels 3 kinderen was niet eenvoudig en via via kwamen Douwe, Yne en hun dochters toch in Itens terecht aan de Hearedyk 37, waar zij nu al 51 jaar met veel plezier wonen. Na de eerste 3 dochters kwamen er nog 2 dochters, die allemaal een uitstekende opleiding genoten hebben en vooral in bestuurlijke of onderwijsbanen terecht zijn gekomen. 1) NB: Eigenlijk zou een gesprek met Douwe, als groot voorstander van de Friese taal, in het Frysk weergegeven moeten worden, maar jammer genoeg ben ik die taal niet machtig, red. 12
Als je economie doceert, wil je jouw leerlingen ook kennis laten maken met de communistische planeconomie, dus organiseer je in 1978 een studietrip naar Praag, dat ook nog eens een prachtige stad is. Tsjechoslowakije lag destijds nog achter het IJzeren Gordijn en wil je daar naar binnen heb je een visum nodig en om dat te organiseren is een hoop gedoe met ambassades hier en daar. Maar dat is natuurlijk wel weer goed voor de contacten. Contacten die er tot op de dag van vandaag nog steeds zijn. Omdat de school daar onder toezicht van de communistische partij stond, werd er gezocht naar een andere manier om de leerlingen onder te brengen en dat werd dus gedaan bij de Praagse leerlingen thuis. Voor de leerlingen een zeer leerzame periode, maar het leverde ook weer mooie contacten op, waardoor in die week interessante bedrijfsbezoeken gedaan konden worden. Voor de leerlingen een onvergetelijke ervaring! Een en ander leidde ertoe, dat de Praagse leerlingen ook naar Nederland moesten komen, die bij de gezinnen hier ondergebracht werden en dat was maar goed ook, want die kids kregen 1,- dollar per dag mee… Reden om hier de nodige sponsors te zoeken, zoals Hotel Hanenburg, Douwe Egberts, de Condens en natuurlijk Bogerman. Toen de Praagse studenten hier waren waren er uiteraard de nodige voorvallen. Een van de meisjes probeerde zich ooit eens te verstoppen, omdat ze niet terug wilde. Maar dat kon natuurlijk niet, want dat zou het einde betekenen van het hele uitwisselingsprogramma. Douwe: “In Praag had ik een wandelroute gemaakt langs de verschillende bezienswaardigheden, zodat de kinderen in hun eigen tempo de stad konden verkennen. Dat werkte goed en dat hebben we in Amsterdam dus ook gedaan. Op een gegeven moment hadden we afgesproken om op de Dam weer te verzamelen en toen misten we twee meisjes. Zij waren wel erg gecharmeerd van de prachtige schoenen, die in Amsterdam in de winkels lagen. Vergeleken met de eenvormige schoenen uit de communistische planeconomie waren die vele malen aantrekkelijker. Maar ja, geen geld, dus de schoenen zo maar meegenomen, betrapt en door de politie opgepakt. Zo zat Douwe ‘gezellig’ op bureau Warmoesstraat om een en ander uit te leggen en in der minnen te schikken. Na uitleg van de situatie was de winkelier gelukkig bereid om de aanklacht in te trekken. Andersom werden jongens van ons in Praag ook nog wel eens opgepakt, bijvoorbeeld vanwege piesen in het park of omdat ze dronken waren. Onze gulden was natuurliijk veel meer waard dan de Tsjechische kroon, dus het bier was lekker goedkoop. En zo stapte een van die jongens met teveel pivo (= bier) op in de tram en die moest toen overgeven; over de jas van een mevrouw, die trok aan de handrem, politie erbij enzovoort. Een andere keer hebben we wel eens 7 uur bij de grens gestaan, omdat ze alles wilden controleren. Onze kinderen werden vanwege het lange wachten baldadig en begonnen de gek aan te steken met de grenswachten. Daardoor duurde het nog langer. Toen we een keer uit Tsjechië terug gingen moest de chauffeur alle koffers uit het bagageruim halen en de schotten verwijderen, die de brandstoftanks afschermden, omdat ze zeker wilden weten, dat er geen vluchtelingen verborgen waren.” 13
14
Konden wij nog wat leren van de planeconomie? Er was natuurlijk een groot verschil tussen het communistische systeem en ons kapitalistische systeem. In het communistische systeem maakte het niet uit of je je schoenen kocht in een groot warenhuis of in een schoenenwinkel; het aanbod en de prijs was bij beide precies gelijk. Wij kennen concurrentie en in onze economie is sprake van een zeer ruim aanbod en daarmee naar mijn mening ook van de nodige verspilling van energie en grondstoffen. Dat zou hier wel minder mogen en kunnen. Misschien moeten we hier eens een stapje terug doen. Gezien de huidige situatie met Rusland is het Westen ook wel erg naïef geweest in onze afhankelijkheid van het Russische gas; er werd in het geheel niet verwacht dat er oorlog zou kunnen komen. Ook in onze cultuur hebben we zo onze problemen met woningmarkt, hoge huren, vluchtelingen…” Hoe kwam je in de politiek terecht? “Begin jaren 70 was ik voorzitter van Dorpsbelang en stond ik op een onverkiesbare plaats op de lijst van de FNP. Toen hebben een aantal bewoners, die het balangrijk vonden een stem in de gemeenteraad te krijgen, een actie uitgevoerd, waardoor ik genoeg voorkeursstemmen kreeg om in 1974 in de raad te komen. Ik ben 12 jaar voor de fusie met Súdwest-Fryslân wethouder geweest van Littenseradiel. Dat betekende wel, dat ik mijn baan bij het Bogerman moest halveren en bleef alleen het Fries over. In die hele periode heb ik de fusie van Hennaarderadiel en Baarderadiel meegemaakt. Bij Soarchsintrum De Greidhoeke (nu Patyna) heb ik als voorzitter ook veel fusie’s meegemaakt met Makkum, Franeker, Bolsward , Tzum enzovoort. Je moet begrijpen dat kleine gemeenten in een steeds complexere wereld te klein zijn om genoeg specialistische kennis te hebben. Dat gold uiteindelijk ook voor Littenseradiel; praktisch gezien kwamen er teveel taken bij de ambtenaren terecht. En als je goede mensen wilt aantrekken, moet je ook goede salarissen bieden, wat in een kleine gemeente niet kan. De herindeling was voor mij persoonlijk eigenlijk een lastig punt, want Littenseradiel vond ik een prachtige gemeente, hoewel ik wel snapte dat het niet anders kon. Een moeilijk punt bij de herindeling was de grote oppervlakte van de gemeente: kwam heel Littenseradiel bij Sneek, dan lagen plaatsen als Jorwerd, Mantgum en Winsum wel heel ver van het centrum. Uiteindelijk is er een rondgang langs de dorpen georganiseerd om te horen wat de bewoners er zelf van vonden. Daar is de opsplitsing en toevoeging aan Leeuwarden, Franeker (Waadhoeke) en Sneek (Súdwest Fryslân) uit voortgekomen.” Zijn de huidige wethouders in Súdwest Fryslân wel voldoende berekend op hun taken? Is er genoeg ‘inhoud’? “In het algemeen kan ik daar niets van zeggen, maar ik hoor natuurlijk nog wel eens wat en ik sluit niet uit, dat er wethouders rondlopen, die net iets te weinig in hun mars hebben. Maar dat geldt natuurlijk ook voor de Tweede Kamer.” En voor de regering? “Ja. Uit de eerste hand – een van mijn dochters is wethouder en heeft in Brussel gewerkt – hoor ik daar nog wel eens wat over. Maar je bent altijd afhankelijk van de juiste persoon op de juiste plek en niet iedereen heeft er zin in om zich erg te verdiepen in de specifieke problematiek van de gemeente. Je moet er ingroeien, besluiten durven nemen en je moet de achtergronden kennen, wat niet voor iedereen even gemakkelijk is.” 15
Dan gaat het teveel over de politiek en de beeldvorming en te weinig over de inhoud? “Soms wel. Als je eenmaal in zo’n functie zit, moet je eigenlijk de politiek vergeten en zien dat je er het beste voor de gemeente en de bewoners uit kan slepen. Ook ik heb best wel fouten gemaakt, maar ik heb wel altijd mijn best proberen te doen.” Waar ik eigenlijk voor kwam, was het afscheid van de kerkenraad “Ja, daar heb ik bijna 25 jaar in gezeten. En daarvoor heeft mijn vrouw Yne in de kerkenraad gezeten. Ik was ouderling/kerkvoogd en officieel ben ik dat nu niet meer. Het zit zo: de kerkenraad is al langere tijd niet meer compleet en dan kan het overkoepelend orgaan van de PKN (Protestante Kerk in Nederland) de zeggenschap over de kerk overnemen. En dat wilden wij niet, want de kerk van Itens is niet alleen een geloofsgemeenschap, maar de kerk heeft in het dorp altijd een bredere rol gespeeld en daar is, naar mijn mening, wel eens te weinig aandacht voor. Zo is het café in het dorpshuis van de kerk, net als de grond waarop het dorpshuis staat en dat door de kerk beschikbaar is gesteld. Zo vallen beide onder dezelfde exploitatie en is er geen onderlinge concurrentie. Ook het sportveld, dat van de kerk is, kan door het hele dorp gebruikt worden en daar wordt alleen een symbolische huur voor betaald. Als de PKN de zeggenschap zou krijgen, dan kunnen bij die verschillende activiteiten wel eens vraagtekens gezet worden. De PKN heeft de afgelopen tijd herhaalde malen aangegeven, dat de kerkenraad door meerdere oorzaken te kwetsbaar is geworden en daarom hebben we een aantal namen op een rijtje gezet en die heb ik persoonlijk benaderd met de oproep: als er niks verandert, zijn we straks de zeggenschap kwijt! Ik ben dus hartstikke blij, dat we vijf nieuwe mensen gevonden hebben. Dat zijn: Anke Strikwerda, Harry Draaijer, Johannes van der Brug, Ans Booy en Sebastiaan Schippers. We hebben afgesproken, dat ik voorlopig nog op de achtergrond meedraai met de financiën en het organiseren van Itenser Rûnte. Het maken van de liturgiën doen we elke vier weken in een werkgroep.” Er is geen vaste predikant, dus de liturgie wordt altijd in eigen beheer gemaakt? “De kerk van Itens is een Vrijzinnig Hervormde Gemeente 2). De dominee wordt door ons uitgenodigd en dan praten we gezamenlijk de liturgie door. Dat hebben we de afgelopen twintig jaar in deze kamer al zo gedaan. Twintig jaar geleden kwamen een paar kerkgangers, zoals Hendrik van der Meer, Willem Tjerkstra en Anne Marieke Dijkstra met opmerkingen dat er te weinig van de onderwerpen uit de lezingen van de Itenser Rûnte, die gaan over theologische of kunstzinnige onderwerpen of een mengeling daarvan, terugkwamen in de kerkdiensten. We wilden graag dominees, die open staan voor de wetenschap en nieuwe ontwikkelingen, waardoor wij altijd hele specifieke kerkdiensten hebben in Itens. En daar trekken we dan ook mensen van buiten Itens mee aan. Zo maken we altijd een geheel Friese dienst met een Friese liturgie, preek en liederen. Dat maakt het vinden van dominees, die in onze visie passen én die Fries spreken best lastig.” 16
Groot assortiment aan Compleet onderhoud van uw Harley Davidson Schade taxatie en schade herstel Harley Davidson motoren Bagger ombouw en custom verbouw waaronder spuitwerk en special paint Verhuur van Harley Davidson Dealer van KessTech - MCS - Zodiac - Parts Europ Verkoop met lease plan en Financiering mogelijk Prof Zernikestraat 7 - 8606 JS Sneek - 0515 413462 Whatsapp: 06-27015399 - frankysmotorcycles@gmail.com 17
Itenser Rûnte “Vanaf 10 november hebben we de lezingen van de Itenser Rûnte, die door Corona steeds uitgesteld werden, weer opgepakt (let op de agenda, red.) met een prachtige lezing door Ruud Bartlema, een dominee uit Amsterdam, over de visie van Marc Chagall op de Christusfiguur. Zo zou ik ook een lezing willen organiseren over het boek ‘De twaalfde planeet’ van Zecherin Sitchin. Bram Vermeulen van Neerlands Hoop heeft daar voor de VPRO ooit eens een programma over gemaakt en toen Yne en ik een reis door het Midden Oosten maakten hebben we kleitabletten in handen gehad die een kopie waren van oude tabletten uit 4.000 voor Christus 3) met daarop hele interessante informatie.” Maar hoe breng je de kerkdiensten en de lezingen onder de aandacht? “Vroeger hadden we de Leeuwarder Courant en Op ‘e Skille, die de kerkdiensten vermeldden. Nu is dat alleen nog maar het Friesch Dagblad (en de Diggeloer, red.). Dus dat is lastig. In de nieuwe kerkenraad zitten mensen, die meer verstand van computers en websites hebben dan ik en die leggen het neer bij Nynke van Foeken, zodat de lezingen en de kerkdiensten op de website van De 4Doarpen terecht vermeld worden. Daarnaast willen we een eigen website voor de kerkdiensten maken.” Hoe voorkom je de leegloop van de kerk, hoe maak je de kerk weer aantrekkelijk voor de jeugd? Velen weten niet van de rode draad, de rol die de kerk van Itens speelt in onze gemeenschap. “Dat klopt. Ik zou heel graag zien dat de jongere mensen uit onze dorpen zich meer bemoeiden met de kerk en naar de kerkdiensten en de lezingen kwamen, zodat ze kunnen zien hoe het daar aan toe gaat. Het probleem zit in het bereiken van die mensen. Ze zouden moeten ervaren, dat de kerk hier niet dogmatisch is en dat we willen nadenken en in een open discussie kunnen praten over de verschillende kerkelijke onderwerpen. Ook aan de hand van sprekers en schrijvers, zoals Den Heyer, die door de kerken oorspronkelijk niet geaccepteerd werden, zodat je kan zien dat de theologie mee kan gaan met wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen. 2) Vrijzinnig protestantisme is een stroming binnen het protestantisme van mensen die hun christelijke geloof sterk laten bepalen door een ondogmatische houding, waarin vrijheid van denken en geloven op basis van eigen inzichten centraal staat. In die zin vormt het vrijzinnig protestantisme de tegenpool van het orthodox-protestantisme. 3) Zecharia Sitchin (Bakoe, 11 juli 1920 - New York City, 9 oktober 2010) was een Amerikaanse schrijver die een pseudowetenschappelijke theorie over de buitenaardse oorsprong van de mensheid uitdroeg. In zijn werk schreef hij onder andere over een zogenaamd mythologische planeet Niburu. Volgens Zecharia Sitchin zou Nibiru in Sumerische teksten refereren aan een planeet, die eens in de 3.600 jaar ons zonnestelsel binnendringt. De planeet zou een, in realiteit onmogelijke, baan volgen tussen Jupiter en Mars door, alvorens aan een weg terug te beginnen. Volgens Sitchin's interpretatie van Sumerische kleitabletten vergaarde het Sumerische volk al hun kennis via een bezoek van de planeet Nibiru, en meer bepaald de Anunnaki, het volk dat deze planeet zou bewonen. 18
Als je het hebt over de toekomst van de kerken, hoop ik dat de mensen meer los komen van het huidige individualisme en dat mensen meer open staan voor elkaar in onze kleine wereld, elkaar niet verketteren en weer in de gaten krijgen dat de kerk in de volle breedte de gemeenschap wat te bieden heeft en dat die meer open wordt in de toekomst. Ik ben in ieder geval heel blij, dat we hier in De 4Doarpen enthousiaste mensen gevonden hebben, die de schouders eronder willen zetten!” Douwe, hartelijk dank voor alles dat je voor onze mienskip hebt gedaan!!! 19
FDD en Iepen Kafee 20
Krystdiners fan it Iepen Kafee We kinne weromsjen op twa tige slagge krystdiners yn de sfearfol fersierde “Lytse Fjouwere”. Wat wie it fijn om nei de ôfrûne “coronajierren” dit wer organisearje te kinnen, mei dizze kear as ekstra èn foar it earst it senioare krystdiner. We woenen op dy wize besykje om minsken, dyÕt net sa faak mear yn it doarpshûs komme wer ris oer de drompel hinne te krijen en dat is goed slagge. Sa mochten we yn totaal saÕn 70 doarpsgenoaten fan ferskillende generaasjes wolkom hjitte en wat hat elk him/har goed fermakke. Sneon 17 desimber ha de bern oanÕt knutseljen west, meielkoar in krysthúske fan sûkelade yn elkoar sette, spultsjes dien en prachtige kaarten makke, de âlders koenen sa relekst byprate en in drankje dwaan. Tongersdei 22 desimber moeten de âldere ynwenners, de measten nei lange tiid, elkoar wer. No dat wie te merken, praat genôch en wat in wille! De buormannen Jan de Boer en Sjoerd Boonstra ha harren sels noch weage oan it sjoelen. Behoarlik fanatyk as fanâlds, gelokkich wie it in lyk spul. Dit alles foar en tusken de gerjochten troch. Wat hat Fred him wer útlibje kinnen ynÕe keuken, bystien troch syn keukenbrigade! It fjouwergongendiner, hy draait er syn hân net foar om, waard moai presenteard op de tafels brocht. Oars net as kompleminten fan ús gasten. “Dank. Graag deen. Ken wel weerus”, seit Fred. Tusken elke gong troch moast er in spylkaart lutsen wurde om sa mei it bestek en servet ynÕe hân nei in oare tafel te ferhúzjen. Sa hienen je elke kear wer oare tafelgenoaten om mei te praten en te iten. Der wienen guon by dyÕt wolris in bytsje falsk spilen, mar och, dat wie no net sa slim. Der wie in sfear fan ferbining en gesellichheid, wy ha der self ek tige fan genietsje kinnen. It wie wat lytsskaliger en dat hat ús goed foldien. De kommende moannen binne der in hiel soad aktiviteiten yn it doarpshûs û.o. muzykjûnen en wer in fol programma fan FDD, dat wy sette it Iepen Kafee foarearst efkes op in leech pitsje. Miskien yn gearwurking mei de âlderen aktitviteiten fan FDD? We litte it jim wol witte yn Diggelfjoer of op de website. Tige tank foar jim kommen, we hoopje elkoar yn 2023 wer te moetsjen yn “de Lytse Fjouwere”! Fred en Marja, Bouwe-Jan, Fokje, Immie, Sippy, Trees en Agatha 21
22
Doarpsbelang De Fjouwer Doarpen Keukentafelgesprekken Dorpsbelang is gestart met de keukentafelgesprekken om te inventariseren wat de wensen en behoeften zijn van de inwoners. Met deze input kunnen we een dorpsvisie schrijven. We zijn in november afgetrapt in Rien bij Johannes en Hilda Visser aan de keukentafel met een mooie opkomst! In de vorige Diggeloer hebben we al iets geschreven over de Bloeizone. Dit is een project van de provincie Fryslân waar wij ons graag bij aan willen sluiten. Het bloeizone project betrekken we bij de keukentafelgesprekken. We kijken per thema (zie kader) wat we al hebben en wat de inwoners graag zouden willen. Na aanleiding van het eerste keukentafelgesprek zagen we dat we al veel te bieden hebben, maar dat er ook het één en ander te verbeteren/veranderen valt. Voor ons genoeg om mee aan de slag te gaan! In het nieuwe jaar gaan we de keukentafelgesprekken vervolgen in Lytsewierrum , Itens en Hinnaard. Jullie krijgen nog een uitnodiging in de bus met nadere informatie en locatie. We hopen wederom op een mooie opkomst! Namens Dorpsbelang, Elbrich en Pietie De volgende gesprekken zullen plaatsvinden op: - Maandag 9 januari om 20 uur in Lytsewierrum - Maandag 16 januari om 20.00 uur in Itens - Maandag 6 februari om 20.00 uur in Hinnaard Wat is een Bloeizone? Een Bloeizone is een gebied waar inwoners samen zorgen voor een omgeving waar mensen langer in goede gezondheid kunnen blijven wonen. Inwoners in de Friese Bloeizones werken tegelijkertijd aan meerdere van de volgende thema’s: - Actief Burgerschap: de basis van iedere Bloeizone is een actieve groep inwoners die zelf aan de slag willen met de leefbaarheid in het dorp. - Bereikbaar Groen: Aanwezigheid van groen, bomen struiken, velden etc. in de openbare ruimte heeft een positieve invloed op mens, natuur en ruimte. - Actief ontspannen: het zou goed zijn als ieder mens elke dag minimaal een half uur per dag in beweging komt. - Gezond wonen: Hoe kunnen ouderen in hun vertrouwde omgeving blijven wonen? Maar ook hoe behouden we de jeugd in het dorp? - Gezonde voeding: De omgeving is in belangrijke mate bepalend is voor het eetgedrag. - Gezonde financiën: Leven met geldzorgen kan zorgen voor chronische stress en een ongezonde leefstijl. Bron: bloeizone.frl 23
Kennismaken met ... Troch Elisbeth Gerrit Bangma, Chantal van der Klaauw en Nina: Vanuit het Noord-Hollandse De Kwakel naar Itens Eind augustus dit jaar kregen ze de sleutel van hun nieuwe woning aan de Singel 10 in Itens. Hiermee kwam een droom uit: Wonen op een mooie plek en rust. De Singel 10 is het huis wat enigszins ‘verstopt’ is van de Hearedyk achter de woning waar eerder de familie Koldijk woonde. Tot augustus dit jaar woonden Arjen en Myra Kok met hun kinderen in dit huis. Gerrit is geboren en getogen in Oppenhuizen en heeft dus Friese roots. Gerrit heeft in Den Haag de opleiding industrieel product ontwerpen/werktuigbouwkunde gedaan en is na zijn studie blijven hangen in deze regio qua werk. Hij is ontwerper van winkelinterieuren geweest (o.a. Rituals) en heeft ook zijn eigen bedrije gehad. Gerrit heeft op dit moment een baan als projectleider in de bouw in de regio Utrecht. 5 dagen per week reist hij nu van Itens naar Utrecht en vice versa. In de tijd dat Gerrit in Den Haag woonde en werkte ontmoette hij Chantal tijdens het ADE festival in Amsterdam. Zij zijn nu 9 jaar samen. Chantal heeft een opleiding gedaan in de toerisme, maar ontdekte al snel dat deze branche niet voor haar weggelegd is. Ze heeft toen een tijd als HR manager gewerkt, om daarna via via bij de gemeente Amstelveen terecht te komen. 1 dag per week reist Chantal naar Amstelveen, 3 dagen per week werkt ze thuis. Ze werkt bij de gemeente Amstelveen als Leerplichtambtenaar. Zij richt zich op het verzuim van jongeren in de leeftijd van 16/17 jaar op het MBO. Chantal is erg blij met haar baan en het geeft haar veel voldoening. Toch zou ze ooit nog eens het coachingtraject in willen gaan wat haar werk betreft om de jongeren te begeleiden naar de juiste opleiding of baan of een combinatie hiervan. Er diende zich dit jaar een leuke baan als loopbaancoach bij de gemeente Amstelveen aan, net op het moment dat Gerrit en zij het huis in Itens kochten, dat ging dus helaas niet door. Misschien komt er nog eens een leuke kans in Fryslân, Chantal staat er voor open! En dan is er dochter Nina (15) Een hele verandering, als puber van regio Amstelveen naar het Friese Itens. Voor Nina geen probleem, zij was juist degene die wel naar het Noorden wilde verhuizen. Nina zit in het 4e jaar mavo van Aeres (voorheen Nordwin) en heeft het hier tot nu toe prima naar haar zin. Ze heeft een leuke klas en fietsen op en neer Sneek vindt ze geen probleem, ze is een bewus24
te natuurliefhebber, dus dat is fijn voor onderweg. Nina heeft sinds kort ook een verzorgpaard bij Jan en Regina Hofstra in Lytsewierrum, ze is hier 2/3 dagen per week te vinden. Redelijk begrijpelijk is dan ook dat Nina na deze opleiding wil gaan leren voor dierenartsassistente. Voor Gerrit, Chantal en Nina in Itens landden, woonden ze in de Kwakel, een klein dorp onder de rook van Amsterdam. Een fijn (huur)huis, veel vrienden in de buurt maar het huis was geen eigendom en Chantal en Gerrit hadden steeds vaker ‘last’ van het gejaagde leven in de Randstad. Altijd drukte en mensen om je heen. Gerrit wilde wel terug naar Friesland, Nina voelde wel voor een nieuw leven in de natuur en Chantal had ook zin om ‘rust’ te vinden. Zo werd er een zoektocht naar een nieuwe woning gestart. En toen vonden ze hun droomwoning in Itens. Chantal was bij de eerste bezichtiging van het huis aan de Singel direct verkocht, dit huis vervulde al hun woonwensen! Een sfeervol vrijstaand huis, met vrij uitzicht, koeien in het land en…rust en ruimte. Het grote genieten kan beginnen. De komende tijd gaan Gerrit en Chantal rustig ‘landen’ in Itens en het huis verder ‘eigen’ maken. Er zijn voorzichtige plannen om de schuur tot gastenverblijf om te toveren, voor logés van vrienden en familie uit de Randstad, maar verder vooral eerst genieten. Chantal staat in de startblokken om de droomkeuken uit te proberen, Gerrit gaat zijn spaarzame vrij uurtjes doorbrengen in zijn ‘fitness aan huis’. Gerrit is bijzonder sportief een houdt van hardlopen, wielrennen en schaatsen (marathon), maar ook Chantal heeft sportieve ambities. Geen sportschool om de hoek zoals eerder, maar ze wil het hardlopen weer oppakken en staat open voor nieuwe sportmaatjes. Chantal en Gerrit vinden het vooral ook prettig om zelf te regie in handen te hebben met hun leven. Ze houden ontzettend van gezelligheid, vrienden om hun heen, muziek, en lekker op vakantie gaan. Maar daarnaast nu ook van zelf kiezen voor rust. Friesland voelt tot nu toe als een warm welkom, de mentaliteit van het Friese volk vinden ze ook prettig en ze ervaren dit als relaxt en lekker duidelijk. Ideeën en plannen voor de toekomst zijn er bij deze mensen genoeg en we zullen dit leuke en ondernemende gezin ongetwijfeld ergens in de Fjouwer doarpen tegenkomen. Wie weet gaat Gerrit kaatsen, Chantal toneelspelen en Nina verder in de paarden? We zullen het zien! 25
SEBEARE NIJS: NIM IT SA IT IS HAT NIJE STIPER! Kom yn’e kunde mei: Meulenmeester’s Ynterieur (deeglik as Oisterwijk) Yn dizze minne tiden is ‘Nim It sa ‘t is’ tige wiis mei in nije stiper. No hat sa’n stiper fansels ek wat ferwachtings fan ús as toanielselskip en dêrom bringe wy dit moaie famyljebedriuw graach by jimme ûnder de oandacht troch in fraachpetear mei de oprjochter: Chris fan der Meulen. Gelokkich hie syn sekretaresse ús ôfspraak net fergetten en sieten wy mei in lekker bakje koe neist Chris op de praatstoel: “Ynkoarten hoopje ik 75 jier te wurden, en dêrom bin ik dwaande ús famyljesaak goed efter te litten. En dêr wol ik ek de mienskip yn belûke en dat doch ik troch it materiaal te skinken foar it ynterieur foar de kommende útfierings fan dit al mear as hûndertjierrige toanielselskip.” No dêr binne wy as toanielselskip tige wiis mei, mar no as jo sa âld binne, hoe sit it dan mei de kontinuïteit fan it bedriuw? Hoe giet it fierder as jo der net mear binne? “Doe’t ik mei dit bedriuw begûn, hie ik trijehûndert gûne, in hânkarre en in goed wiif. En yn’e rin fan ‘e jierren is jild devaluearre, de hânkarre hat it bejûn, en myn Anna, ach, myn Anna dy is hinnegien. Allinne har namme, Anna Meester, libbet troch yn it bedriuw. ‘Meulenmeester Ynterieur’, Meulen dat bin ik, Meester dat is sy en dat wie sy. En ik bin der wis fan dat sy mei my sizze soe: Lit Jaap fan ús Riny it bedriuw fierder liede en behâlde foar de kommende generaasjes. Dus myn skoansoan nimt it ynkoarten fan my oer, want Meulenmeester Ynterieur bliuwt in bedriuw mei takomst!” NIM IT SA IT IS IN FAMYLJESAAK No, dat is al in soad frije publisiteit foar in stiper dy’t it jild noch oermeitsje moat, tocht ik sa. Mar Chris fersekert dat it allegearre goed komt. Dat hat ‘Nim it sa ’t is’ der ta brocht om de gearwurking noch wat yntimer te meitsjen. Wy hawwe ús útfiering dit jier hielendal ynspirearje litten troch Chris syn ferhaal en dit hat as resultaat it stik: IN FAMYLJESAAK dit jier spile wurde sil troch Toanielselskip ‘Nim it sa ’t is’. Wy drinke ûnderwilens noch in bakje mei Chris en hawwe it der noch efkes oer. Graach sjogge wy jimme op 17 as 18 maart yn it doarpshûs; “Net stinne mar derhinne” sa at in oare ferneamde direkteur altyd rôp. Toanielferiening Nim It Sa It Is Andele, Fred, Ronald, Thea en Laura Margje Dus ek foar jimme aginda alfêst handich om te witten dat de útfierings binne op 17 en 18 maart yn it doarpshûs “De Lytse Fjouwere” yn Itens. 26
“LYTS BEGIN” LYTSEWIERRUM Alles wordt duurder, maar WIJ HOUDEN DE PRIJZEN LAAG! BILDSTARS IRENES 10 kilo € 9,00 20 kilo € 16,00 10 kilo € 10,00 BORGERS/ EIGENHEIMERS 10 kilo € 10,00 FRIESLANDERS 10 kilo € 7,00 UIEN 5 kilo € 4,00 Voor uw paard, geit of konijn: HEERLIJKE VOERWORTELS 1 zak 3 zakken 20 kilo € 3,50 voor € 10,00 NU OOK KAKELVERSE EIEREN Doosje 10 stuks € 2,00 Altijd kleinere hoeveelheden mogelijk! Voor alles geldt: voor donderdag besteld = in het weekend in huis! LANGSKOMEN KAN NATUURLIJK OOK! BEL/APP HOFSTRA - 06-205 62 566 Buorren 2 - LYTSEWIERRUM 27
D antwoorde va d Qui ui d Novembe editi (doo Sann Wittevee e Els Zeinstr, groe 6) 1.Waaro verkleure d bladere i herfs? D bladere gaa doo, oda d boo energi ka bespare 2.Ho hee d bekend paddenstoe di volgen kinderliedje: oo me witt tippe? Vliegenzwa 3.I welk maan wor in maarte gehoude? Novembe 4.Ho hee he paar va interklaa? Ozosne 5.Ho hee d boo va interklaa e d piete? D toomboo 6.Waa kom interklaa vandaa? Spanj 7.Noe dri kers liedje? Bijvoorbeel: Las Christma, Merr Christma e Jingl Bell 8.Waaro word kers gehoude? O t viere da Jezu i gebore. 9.Vin i oliebole lekke? Eige menin ð 10.tee i we een vuurwer a? Eige antwoor
29
30
Activiteiten in de bibliotheek Woensdag 4 januari van 16.00 – 17.00 uur. Legpuzzelruilbeurs Legpuzzels in alle soorten en maten. Voor kinderen en volwassenen. Doe je mee? Woensdag 4 januari van 16.00 – 17.00 uur kun je ruilen. Een tafel met ingebrachte puzzels waar je zo van mee mag nemen. En een tafel met duurdere puzzels waar je echt akkoord gaat voordat er geruild kan worden. Woensdagmiddag 18 januari komt Muziekbeestje met een hele fijne muziekvoorstelling voor de jongste kinderen. Kijk voor meer info op onze website bmf.nl Maandag 23 januari 14.30 – 15.30 uur Weerbaar op het Web Dit spel leert spelers de basis van online veiligheid zonder gebruik te maken van de computer en in gemakkelijke taal. Daarom kan iedereen meedoen. Het spel is geschikt voor mensen die online aan de slag willen. Weerbaar op het Web speel je in groepen van 1 tot 4 spelers. Speel je mee? In het spel leer je de volgende onderdelen: - Omgaan met e-mails - Omgaan met bijlagen - Omgaan met hyperlinks - Omgaan met phishing mails - Herkennen van gevaarlijke websites Je leert om kritisch te zijn op online informatie Woensdag 25 januari om 19.30 uur boekbespreking De onzichtbaren - Roy Jacobsen. Lees het boek en praat mee. Je bent van harte welkom. 31
32
33
Bezorger No't de lêste krantebesoarger fan de iene op de oare dei dermei stoppe yn oktober, hat ús doarpsgenoat Marilou Bonsma dizze taak op har naam! Voorlees wedstrijd Joris Nijholt, Groep 7 Eerst moesten we een boek uitzoeken en toen hadden we de voorrondes. En groep 4 5 6 7 8 mochten meedoen aan de voorrondes en ik werd uitgekozen door de kinderen, om door te gaan naar de finale. Bij de voorronde moest ik voorlezen aan alle kinderen van de school. Niet alleen ik, maar ook Hester, Hylke, Thys, Else en Sanne mochten meedoen aan onze finale. De finale was in het oranje lokaal. Er waren allemaal ouders en veel kinderen. Juf Agatha en buurman Harry waren de jury. Dit vond ik wel leuk, omdat we dan juf Agatha ook weer eens zagen. Na het voorlezen hadden we een boekenmarkt. De jury ging op dat moment beslissen wie er gewonnen had. Ik heb toen zelf 3 boeken gekocht. De opbrengst van dit alles gaat naar schoolplein. We hebben 80,00 euro verdiend. Na de boekenmarkt werd bekend gemaakt wie de winnaar was. Sanne die werd kampioen van de school maar ze zat in groep 6 en toen werd ik gekozen om de school te vertegenwoordigen. Ik weet nog niet wanneer ik weer moet voorlezen bij de provinciale voorleeswedstrijd. Ik vond het erg leuk! Schoolschaatsen Lisa Hofstra, Groep 7 Wij gingen met groep 5-8 naar de Elfstedenhal in Leeuwarden. We zijn 4 keer geweest. Schoolschaatsen is super leuk! Je maakt nieuwe vrienden (die je meestal binnen 4 weken weer kwijt bent omdat je dan niet meer gaat schoolschaatsen). We hebben tot nu toe al heel veel dingen gedaan. We moesten om pylonnen heen schaatsen en glijd oefeningen doen. Maar het vrijschaatsen is het allerleukste, want dan kun je gewoon lekker schaatsen. Soms knal je een beetje tegen de rand aan en dan lig je in een deuk van het lachen. Je kunt dan aan de rand staan kletsen met je vrienden. Ik ben de eerste keer gevallen op mijn billen, maar daarna niet meer. Dus het gaat steeds beter. Ik zou dit best vaker willen doen, maar ik wil geen professionele schaatser worden. Dan rijd ik liever paard! 34
Leech by de grûn! Troch Watse Fan de measte auto’s dy’t troch it doarp ride, dêr wurdt men net fuort oars fan. It is ien fan de safolle. Meast yn in griistint en by wize fan sprekke binne jo it merk en de kleur fan de auto alwer kwyt, sa gau as er de hoeke om is. Mar by sommige auto’s wurket dat oars. As je no leafhawwer binne as net, sokke auto’s witte altyd de oandacht te gripen. Faak is it net iens it uterlik, mar it lûd fan de auto dat as earste de oandacht freget. Sa stie ik ôfrûne simmer ris in baltsje te slaan op it keatsild doe’t in lytse swarte auto op dyselde wize de oandacht frege en der foar soarge hat dat it keatsspul in pear tellen stillein waard. De auto wie sa leech by de grûn dat hy amper boppe it stek rûnom it keatsild útkaam. It wie ien fan de trije auto’s fan Michiel Jellema, dy’t tegearre mei syn âlders sûnt in jier as fiif yn it eardere hûs fan de famylje Viëtor wennet. Bewenners dy’t blykber net as in protte doarpsbewenners lid binne fan de keatsferiening en de fugelwacht, mar harren frijetiid op in oare wize belibje. Heech tiid om ris yn de kunde te kommen. Op 5 desimber ha ’k in ôfspraak mei Michiel en ik tref dan ek syn freondinne Yente. Sy hawwe twa jier ferkearing mei-inoar en sûnt koart wennet Yente ek yn Itens. Michiel fertelt my dat hy juster jierdei wie en 26 jier ferlyn berne is yn Wommels en letter ek yn Boalsert wenne hat. Hy wurket no yn de twa ploegetsjinst yn de produksje fan konserven foar de fiedingsyndustry. Yente hat fergelykber wurk, mar dan by it suvelfabryk Hochwald yn Boalsert. VW Golf Wa’t der in bytsje each foar hat sil al gau in patroan ûntdekke yn ’e auto’s dy’t op it hiem stean fan de Jellema’s. It binne allegearre auto’s fan Japanske makkelij. Sportive modellen fan bygelyks Mazda, Nissan of Toyota, dy’t nei ferrin fan tiid noch fierder nei’t sin makke binne troch in leafhawwer. No dy leafhawwer is Michiel! Trouwens hy net allinnich, ek syn heit, syn broer en syn freondinne Yente. Allegeare binne sy sljocht op de sportive Japanske sportauto’s. De measte jonges of famkes dy’t leafhawwerij oan sportive auto’s ha, ride faak yn in VW Golf of miskien in lyts model BMW. Mar dy modellen sjoch ik by jimme nea op it hiem stean? Michiel: “Nee, in VW Golf is beslist net oan my bestege. Dat is echt net myn styl. Earlik sein gean ik noch leaver op ’e fyts dan yn in Golf! It hat net allinnich mei de auto sels te krijen, mar ek mei de leafhawwers fan dizze auto’s. Benammen de type 4 Golfkes binne faak populêr ûnder de jonges dy’t grut wurden binne op ’e pleats en dêr hear ik net by. Ik ha in protte freonen rûnom Boalsert en ek yn it suden fan Nederlân. In BMW is trouwens in oar ferhaal. Dy soe hjir best nochris op it hiem bedarje kinne. Foaral de âlde type’s E30 en E36 hawwe seker myn oandacht.” 35
Mar wêr komt de foarleafde foar Japanske auto’s dan wei? “De leafhawwerij fan auto’s hawwe myn broer en ik fan ús heit. Dy wie altyd al gek fan auto’s.” Hy wiist my op in foto boppe de doar. Michiel: “Dat is in foto fan ús heit syn earste auto. In Ford Granada. Us heit is noch altyd sljocht op auto’s en de autosport. Hy is bygelyks wei fan Max Verstappen en de Formule 1. Wêrom’t myn broer en ik fereale wurden binne op de Japanske sportauto’s sil tink ik in protte te krijen ha mei de kompjûter spultsjes dy’t wy faak spilen. Yn bekende spultsjes lykas: “Need for Speed” en “The Fast and the Furious” komme eins allinnich mar Japanske sportauto’s foar. Ik tink dat ús heit en mem ús it earste spultsje jûn ha en sy doe net betinke kinnen ha wat dat ta gefolch hawwe soe. Driften Wêr libbesto dysels út mei sa'n auto? Want as jo sa'n auto ha, dan wolle jo sa no en dan ek fernimme wat hy kin dochs? Michiel: “Ja, dat sil ik net ûntkenne. As ik nei in lette tsjinst nei hûs ta ryd dan traapje ik it gas wolris wat fierder yn dan eins mei. Mar de echte leafhawwerij sit foar my net yn de ‘topsnelheid’ mar yn it driften mei de auto. Dat is ek in reden wêrom't ik neat mei in VW Golf ha. Al myn auto’s hawwe nammentlik oandriuwing op de eftertsjillen en dat ha’t in Golfke net.” Foar de lêzers dy’t ûnbekend binne mei dit fenomeen. Drifte is as jo sa hurd troch de bocht gean, dat de efterkant fan de auto útbrekt en as it ware de foarkant fan de auto bûtenom besiket yn te heljen. As jo dan op it momint fan útbrekken goed tsjinstjoere en doseare gas hâlde, dan kinne jo dwers de hiele bocht trochstjoere. Jouwe jo te folle gas, dan hellet de efterkant yndied de foarkant yn en draaid de auto in rûntsje. Mei in auto mei oandriuwing op de foartsjillen wol it in stik minder goed drifte as mei in auto dy’t oandriuwing hat op de beide eftertsjillen. Michiel: “Drifte is eins myn sport. Kommende wike sille wy tegearre wer nei in drift-event yn Dútslân. Tichtby Weeze ha wy in fleanild ta ús beskikking om mei dit type auto’s te driften. Ik nim it kommende wykein 6 ekstra bannen mei, want der wurdt wolris ien opgomme. Dêr’t ik hinne gean giet it allinnich om de ‘fun’ en de ‘kick’, mar der binne ek wol wedstriden. Yn Amearika is it sels in een serieuze autosport dêr’t minsken ek de kost mei fertsjinje kinne. Dat soe my ek wol wat talykje, mar foarearst hâld ik it mar by drift-events en oare auto eveneminten. Ik ha mei myn swarte Mazda bygelyks ek al twa kear op it sirkwy fan Zandvoort riden. Way of life. Yn petear mei Michiel wurdt it my wol dúdlik dat syn auto’s mear foar him betsjutte as samar in hobby. Michiel: “Ik bin der eltse dei en altyd meidwaande . Elke pauze check ik efkes in pear ynternetpagina’s, op syk nei nijs, spesifike ûnderdielen of moaie auto’s. De ûnderdielen dy’t ik nedich ha komme fan oer de hiele wrâld”. Michiel wiist my op in doaze yn de keamer dy’t net folle grutter is as in kistje bier. “Dêr sit foar mear as 2000 euro oan ûnderdielen yn. As ik al it jild optelle soe dat ik oant no ta be36
stege ha oan myn hobby, hie ik no sa in splinternije elektryske VW Golf útsykje kinnen. Mar wat bin ik bliid dat ik dat net dien ha!” Ta beslút meitsje wy noch in rûntsje lâns de ferskate auto’s. Yente fertelt dat ek sy fan hûs út de leafde foar dit type auto meikrigen hat. Sy rydt no yn in grize Toyota Celica en fertelt derby dat har auto eins rapper is as de swarte Mazda fan Michiel. Meikoarten kriget de Celica in sêft rôze kleur. Yente komt sels út Braban wei en hat Michiel troffen op de kartbaan. Hoe soe it ek oars! Yn it âlde koetshûs, njonken it hûs fan de Jellema’s, stean in wite en in reade sportauto. Wat model betreft hawwe sy wol wat fan inoar. Michiel fertelt dat de reade auto fan syn broer is en de wite fan himsels. De wite is in Nissan Silvia S15. In auto dy’t ymportearre is út Japan en wêrfan der yn Noard Nederlân net noch sa’n ien te finen is. Michiel is sunich op dizze auto en fertelt dat dizze auto’s fan’t winter eins net út it koetshûs weikomme, om harren te beskermjen tsjin it waar en de pikel op ’e dyk. Yn in oar hok neist it hûs treffe wy ‘it projekt’ fan Michiel oan. It is de auto dy’t hy oan it opbouwen is. De auto is no net mear as in keal chassis. Michiel: “Dit wie myn earste auto. In Nissan 200sx S13. De ûnderdielen dy’t ik earder neamde binne allegearre foar dizze auto. Njonken de auto stiet in tunede Toyota 6 silinder lijn motor mei in BMW fersnellingsbak. Orizjinaliteit is foar dizze hobby net belangryk. It giet om de mooglikheden en om de ‘looks’. No binne der grif ek minsken dy’t neat op ha mei dyn hobby of harren bot steure oan it lûd fan de auto of de rydstyl fan de sjauffeur. Hâldst dêr ek rekken mei? Michiel: “Ja en Nee. Wat oare minsken fan my of myn hobby tinke of fine, dat lit my kâld. Mar yn de doarpkes en op de lytse dykjes besykje ik seker wol rekken te hâlden mei it oare ferkear. Omdat myn auto sa leech by de grûn leit, is it op de klinkers ek net echt in oanrieder om hurd te riden. Dan rekket de ûnderkant hieltyd de stiennen fan ’e dyk.” Wy einigje by de swarte Mazda MX5. Michiel: “Dit is eins myn ‘shitbox’. Ik ha dizze auto al salang en sa faak opknapt of feroare dat ik der hieltyd rûger mei wurd. Ik ryd har ôf en mishannelje har eins betiden suver ek wol wat. Somtiden meitsje ik in lytse spin op ús eigen hiem. Michiel en Yente lizze my mei iennige grutskens út dat dizze auto sa leech op de grûn setten is as mooglik wie. “Leger as dit kin eins net. Dan sitst mear op ’e grûn dan der boppe.” Sels sjoch ik foaral de beswieren, mar it is mar krekt wat jo moai fine. No wol it gefal dat de famylje Viëtor hjir jierrenlang in garaazjebedriuw hân ha. Lange tiid wiene sy ek dealer fan it Japanske merk Subaru! Hoe liket dat. Kinne wy dat merk aanst ek wer werom op dit plak ferwachtsje? 37
Michiel: “No it is wol grappich, want doe’t ik lyts wie woe ik altyd graach in Subaru Impreza ha. Mar it is oars rûn. In Impreza fyn ik seker in moaie bak, mar it is in auto mei oandriuwing op alle ouwer tsjillen en dat sykje ik net echt.” En de Amerikaanske auto’s fan hjirnjonken? Michiel: “Ja, dy hawwe seker al oandriuwing op de eftertsjillen, mar it is dochs net hielendal myn ding. Al bin ik wol bliid dat ik net de iennichste bin hjir op de buert dy’t wolris in burn-out makket. Franky hat my ek alris holpen mei in auto, dat wie top fan him.” Ik winskje dy in protte wille ta mei dyn hobby Michiel! It wie goed om dy te moetsjen. Foarsichtich mar mei dyn moaie en djoere auto’s, mar tink asjebleaft ek in bytsje om de bern yn it doarp en bûtenút! Itenser Rûnte ‘22 - ‘23 - 22 jier Hjir leit in program dat net om in bepaald tema hinne boud is. Guon ôfspraken moatte noch útwurke wurde. It binne dus min of mear los steande ûnderwerpen. Wy wolle graach dat jimme jimme opjouwe troch it jild oer te meitsjen op it nûmer dat oan it ein fan dit skriuwen stiet. 26 jannewaris 2023 - Dr Ton de Kok - ‘Spinoza en de vrijmetselarij’ Ton de Kok hat net in koarte omskriuwing fan syn ûnderwerp tastjoerd omdat de titel wol himsels sprekt. Hy hat wol earder yn Itens west. As âld-marinier en âld Twadde Keamerlid is er letter mei in stúdzje filosofy begûn en joech er oant dit jier les yn godstsjinstfilosofy oan in lyceum yn Amsterdam. Algemiene ynformaasje: Elke jûn begjint om 20.00 oere en slút om 22.00 oere. It plak is de Martinitsjerke fan Itens (Herfoarme tsjerke). Yn it skoft is der koe of tee by de koster. Opjaan kin troch: € 30,- oer te meitsjen op NL80 INGB 0001 3945 07 op namme fan D.Willemsma (Itenser Rûnte). Graach namme en (email)adres/telefoan opjaan. Losse yntreekaartsjes kostje € 7,50. Dit nûmer brûke en net mear it eardere rekkennûmer fan de RABObank Ynljochtings: Douwe Willemsma, Hearedyk 37, 8735HP, Itens (0515331744) of email nei douwe.willemsma@hetnet.nl 38
Kroechferhalen; In oar ynsicht op ynflaasje Krekt as no hiene de minsken sa tusken 1973 en begjin jierren 80 ek mei in hiele hege ynflaasje te krijen. Ek doe wiene der in protte spanningen en konflikten yn ’e wrâld en ek doe wie der in oalje/ enerzjy krisis geande mei as gefolch hege prizen by de pomp. Mar der wie ek noch in grut ferskil mei de krisis fan no. De rinte. Dy wie nammentlik yn tsjinstelling ta no, ferskuorrende heech! Oant wol 12% per jier. Moai foar minsken mei sinten op ’e bank, mar in strop foar ‘de gewoane man’ dy’t in hypoteek of oare liening nedich hie. Foar sinten dogge minsken soms de frjemdste dingen. Dat wie yn ’e foarige iuw net oars as no en sil ek altyd wol sa bliuwe. Benammen jonge mannen wolle ûnder ynfloed fan in pear drankjes of in groepke maten, noch wolris in nuvere stunt úthelje. Ien dêr’t sy efternei altyd fan sizze: “hie net moatten, wie o sa stom fan mysels”. Yn it kafee fan Aalzen de Haan yn Rien wie dat net oars. Sa liet ien fan de kafeebesikers him sadanich oantrune dat hy foar 50 gûne in goudfisk út in fiskkom wei fiske en it bist libben en wol trochslokt. Mar in oare kafeebesiker die der noch in flinke skep boppe-op. Hy krige mits jierren 70 de kâns om 100 gûne te fertsjinjen. Mar moast dêrfoar dan wol syn libben op it spul sette. De 100 gûne waard pas fan him as hy boppe-op de brêge klimme soe en fan derôf yn it wetter fan de Frjentsjerterfeart sprong. Foar de jong feint yn kwestje stie dy hûndert gûne ûngefear gelyk oan in wyklean. Mar om dêr jo libben foar te weagjen? It wie moai waar en drûge klean wiene tichtby, dus hy besleat de útdaging ris fan boppen ôf te besjen. Hy klom op de brêge, seach dêr dat it dochs wol ferrekte heech wie, mar sprong god-segen-de greep en ûnder druk fan syn ‘maten’ in meter as 6 de djipte yn! Hy wie rap op de boaiem fan de Frjentsjerterfeart, hjoed-de-dei noch gjin oardel meter djip is op dat plak. Mar hâldt oan syn weachhalzerij, njonken in wiet pak, allinnich de 100 gûne oer, dêr’t it him yn it foarste plak om te dwaan wie. Mar it koe noch folle gekker. Flak nei de oarloch liet in oare jongkeardel him by it kafee oerhelje om foar in pakje sigaretten in rûntsje oer de brêge te rinnen. No tinke jo miskien, wat is dêr no sa dreech oan? No dan sil ik jo sizze dat hy foar syn peuken oer it ouwerkant rinne moast. 39
It ouwerkant is eins in rjochthoekige balke konstruksje dy’t it boppeste diel fan de brêge foarmet. As jo meikoarten wer ris oer de brêge ride stopje dan mar ris flak foar’t jo de brêge opride en sjoch dan omheech. Dan kinne jo it ouwerkant lizzen sjen en moatte jo der by betinke dat foar 1984 de hjoeddeistige stielen brêge noch fan hout wie. It boppeste ouwerkant bestie doe noch út in houten balke dy’t rûnom sa 'n 10 sintimeter breed wie. No is smoken op himsels besjoen al deadlik genôch, mar dizze weachhals klom nei boppen en rûn it ouwerkant yn it rûn foar ien pakje sigaretten. Ik sjoch it foar my en tink deroan wat der allegearre barre kinnen hie. Ik nim mar oan dat de jonge yn kwestje al syn sigaretten efterinoar opsmookt hat om sa fan syn gefaarlik aventoer te bekommen. No tinke jo miskien dat elkenien yn Rien dizze jonge weachhals fuortdaliks foar idioat ferklearre, mar ek dat wie net it gefal. Der wie sels ien dy’t it best in goed idee fûn! De jonge weachhals yn kwestje hie yn it doarp nammentlik in fêste maat dy’t tagelyk ek syn grutste rivaal wie. Sy wiene fan it type dat sy net mei-inoar mar ek net sûnder inoar koene en yn it foarste plak beslist net foar inoar ûnderdwaan woene. Doe’t syn rivaal seach dat de stunt slagge wie en in pakje sigaretten opsmiten hie, sluet hy fuortdaliks ûnder deselde betingsten deselde weddenskip ôf. In pear minuten nei syn maat rûn ek hy it ouwerkant boppe-op de brêge yn it rûn! Ik ha efkes socht nei wat de wearde wie fan in pakje sigaretten yn 1948. Dat moat neffens boarnen op it ynternet om ende by 10 gûne sint west ha. Hjoed-de-dei wie dy 10 sint, mei ynflaasje ûngefear 50 euro sint wurdich west. Mear as 1000% safolle, mar lykwols amper genôch om 1 sigaret te keapjen. Miskien wie it yndied dus wol in hiele goede ynfestearring fan de beide jonges. As de ynflaasje op sigaretten itselde bliuwt kostet in pakje sigaretten oer 70 jier mear as 85 euro. Wa wit binne der no wol begjinnende smokers ûnder jimme dy’t oer 70 jier sizze: ‘hie ik yn 2022 mar in rûntsje oer it ouwerkant fan de brêge rûn, no binne de sigaretten net mear te beteljen!” Myn konklúzje? Ynflaasje giet op in del en is blykber fan alle tiden. It is beslist tige ferfelend en ek gefaarlik. Mar net heal sa link as de weachhalzerij yn ’e kroech fan Aalzen de Haan. Foaral foar goudfisken! 40
41
Adverteerder in beeld: Patries van kapsalon Patries Door Hans Wat heerlijk is het om een goed gesprek te mogen hebben met een vrouw, die schijnbaar goed in haar vel zit, haar zaakjes onder controle heeft en blij is met haar leven en haar werk. We hebben het hier over Patries de Jong van de kapsalon Patries in Scharnegoutum. Een van onze trouwe adverteerders. Om half 7 ’s avonds, aan het eind van opnieuw een drukke en lange werkdag (Patries begint om 8 u.) stap ik de mooie en ruime kapsalon binnen om eens kennis te maken. Naast haar werk als kapster ben ik natuurlijk ook geïnteresseerd wie de mens achter de ondernemer is en daar zullen we in een fijn en open gesprek achter komen. Patries is niet alleen een trouwe adverteerder, zij is ook in haar bedrijf honkvast. Zij heeft na de middelbare school en de kappersopleiding een paar jaar voor een werkgever gewerkt, maar direct met het idee dat zij haar eigen salon zou willen hebben, wat ze op school al ‘met een grote mond’ verkondigde. En in 2003 kwam die kans; via via kwam ze erachter dat er een mooi pand op een superlocatie beschikbaar was. Hoewel op dat moment nog maar 23 jaar jong vond ze dat dit haar kans was. Puur op gevoel dacht ze meteen dat het goed zat – en in Scharnegoutum zat geen concurrent - en ze hapte toe. Vermeld mag worden, dat Patries, geboren en opgegroeid in Woudsend, uit een ondernemersfamilie komt. Haar ouders hadden daar een timmerfabriek, die al honderd jaar in de familie is en die inmiddels door haar broer is voortgezet. Dus haar ouders waren niet verbaasd dat zij voor zichzelf wilde beginnen en stimuleerden haar met de mededeling dat zij haar waar mogelijk zouden helpen. Dus zo begon zij haar eigen salon op een mooie plek in het dorp, een zichtlocatie met parkeren voor de deur. In het begin werkte ze in haar eentje, daarna al snel met stagiaires en daar kwam een kapster bij en later nog een. Haar eveneens honkvaste collega Baudetta werkt inmiddels alweer 13 jaar bij Patries, wat aangeeft dat de sfeer erg goed is. Haar andere collega vertrok naar een kapsalon in Sneek, waar zij zich goed kon verbeteren door bedrijfsleidster te worden. Zodoende is Patries al een poosje op zoek naar een nieuwe collega voor 2 á 3 dagen. Patries: “Ik ben heel flexibel; je kan bij mij hele dagen werken of alleen halve dagen. Er is genoeg te doen en ik ben al blij als iemand met de juiste vaardigheden zich meldt.” Hoe ben je door de coronacrisis heen gekomen? “Vorig jaar heb ik een waardeloos jaar gehad: scheiding, corona en daardoor leningen moeten aangaan. En toen zat ik er wel echt doorheen. Alles kwam tegelijk! Uiteindelijk was dat wel goed, want toen had ik alle shit in één keer. Beide crises tegelijk was wel pittig, maar vanwege corona moest ik thuis zitten en door het privégedoe had ik misschien toch niet kunnen werken.” 42
Door een gezonde aanpak daarna is Patries er weer goed uitgekomen en heeft ze een nieuwe balans gevonden. Privé nam ze de tijd om een eigen huis te kopen en op te knappen. Met hulp van de familie – timmermannen! – heeft het nog negen maanden geduurd om het toekomstvast te maken en kan ze nu verhuizen naar een nieuwe eigen plek. En zakelijk: Een deel van de overheidssteun moest ook weer terugbetaald worden, wat in het begin ook niet helemaal duidelijk was, dus dat kwam als verrassing. “Door corona – we hebben drie keer een sluiting gehad - werd mijn bedrijf naar nul teruggebracht, waaronder twee keer de kerstperiode en daarna moet je alles weer opnieuw opbouwen. Eerlijk gezegd ben ik nooit ben bang geweest, dat het niet zou lukken. Ik heb een berg aan ervaring en een heel gezond bedrijf. Maar je moet het nog wel ‘even’ doen door er niet te veel bij stil te staan en vooruit te kijken.” En dankzij trouwe klanten, een fantastische collega, een goede aanpak en een zakelijk goed jaar 2022 staat ze er weer goed voor en heeft ze alle schulden afbetaald. In een gezond bedrijf kan ze nu weer vooruitkijken. Wat leer je nou van zo’n periode? “Je wordt daar zonder meer sterker van. Het klinkt misschien stom, maar je leven wordt er uiteindelijk leuker door omdat je de kleine dingen weer waardeert en je leert wat belangrijk is en wat niet. Doordat je lang in een bepaald ritme zit, krijg je oogkleppen op en die zijn nu weg. Je leert beter te genieten ondanks dat het erg druk is. Ik ervaar dat niet als stress; het is meer vervelend voor mijn klanten, omdat die soms wat langer moeten wachten. Sinds vorig jaar heb ik iemand die een belangrijk stuk van mijn boekhouding doet, dus dat geeft extra rust en meer vrije tijd. En sinds deze zomer heb ik een online boekingssysteem, zodat mijn klanten – ook de oudere - zelf hun afspraak kunnen inplannen zodat ik ze zelf niet meer aan de telefoon heb. Dat is werkelijk fantastisch; ook de klanten zijn razend enthousiast, wij hoeven geen ‘nee’ meer te zeggen en worden niet meer van ons werk gehouden door de telefoon. Wij hebben onze openingstijden en daar moet het in passen. Maar we blijven als je belt natuurlijk wel altijd de telefoon opnemen.” Hoe is dat dan met de kerstperiode? “Dan werken we wel extra en kijken we wat mogelijk is. In de week voor de kerst zijn we 43
44
dan zoveel mogelijk open. Dat is dan de enige extra drukke periode, want met Pasen en Pinksteren zijn er geen drukke periodes meer.” Wat doen jullie om bij te blijven met nieuwe trends? “Dat doe je door middel van trainingen en cursussen. Daarbij kijken we naar wat we leuk vinden en wat ons aantrekt. De ene keer gaan we naar een show en anders volgen we het via social media, zodat je op de hoogte blijft.” Is dat in een dorp als Scharnegoutum minder belangrijk? “Nee, dat denk ik niet, maar in de grote steden, zoals in de Randstad, zal het wat eerder spelen. Hier zijn we gewoon wat nuchterder. Overigens maakt Sneek of Scharnegoutum daarin niet uit; dat is gewoon een geheel. Mijn vriend woont bijvoorbeeld in Heemstede en dan zie je dat het daar anders is. Wat ik wel een voordeel vind, is dat het leven daar anoniemer is; mensen zijn vooral met zich bezig en bemoeien zich niet met jou. Maar ik zou daar niet willen wonen! Veel te druk. Ik woon nog altijd graag in Woudsend. Ik vind het fijn om werken en privé gescheiden te houden en ik wil niet altijd met mijn werk en de zaak bezig zijn. Zeker als je al 20 jaar op deze plek werkt, dan loopt het toch al gauw door elkaar en dan is het prettig om het ook eens niet over ‘het haar’ te hebben. En in Woudsend weten ze dat ook wel; op een feestje of een verjaardag wil ik het ook niet altijd over haar hebben en adviezen moeten geven. Maar kom gerust langs in de salon, dan geef ik graag gratis advies.” Hebben jullie ook eigen voorkeuren qua stijl? Zo van: als je bij Patries komt, dan krijg je dit. “Daar moet ik even over nadenken. We doen eigenlijk alles wel als we denken dat het bij de klant past afhankelijk van kleur, vorm van gezicht en het ‘type’. Maar als we denken dat het eigenlijk niet past, dan zullen we dat natuurlijk zeggen. En als we denken dat het écht niet past, dan doen we het niet. Dat heeft ook te maken met onze uitstraling; mensen moeten, als ze bij ons geweest zijn, niet voor gek lopen.” Wat vind je leuk aan het werk; wat zijn na 19 jaar de krenten in de pap? “De mensen en het contact.” De mensen zitten hier in de stoel en storten hun ziel uit? “Dat is echt niet constant, maar het gebeurt wel eens, vooral als ze als enige in de salon zijn. Dan praten mensen gemakkelijk, want hoe stiller het is, hoe meer ze gaan praten. Overigens blijft het gewoonlijk wel luchtig over de alledaagse dingen. Vooral in de coronatijd is gebleken, dat je na zoveel jaar wel een band hebt met je klanten, want dan stuurden ze regelmatig een berichtje om te horen hoe het met je gaat. Dat is fijn! En als klanten verhuizen, dan blijven ze gewoon terugkomen om ‘te knippen’. Dat vind ik wel bijzonder.” Komen hier veel klanten uit de omliggende dorpen? “Jazeker. Mensen komen hiernaartoe voor de Poiesz en dat is het voordeel van deze locatie; mensen komen hier langs.” Waarom komen de klanten naar Patries? “Het gaat erom, dat het hier gemoedelijk is, we vinden het heel belangrijk goed te luisteren naar de wil van de klant en we streven natuurlijk naar tevredenheid. Als de klant thuiskomt en het haar zit niet naar tevredenheid, dan moet je snel terug45
komen, dan gaan we er wat aan doen. En dan maakt het ook niet uit of dat door de klant of door ons komt. Je wordt toch niet gelukkig als je haar niet goed zit?! Gelukkig komt dat bijna nooit voor.” Waar lig je wakker van? Na enig nadenken: “Hm, nee, ik lig nergens wakker van. Je hoopt natuurlijk wel dat dit jaar behoorlijk afsluit zonder coronacrisis. Ik verwacht niet dat we dit jaar weer eindigen met een lock down. Ik kijk geen tv, ik zit niet op twitter en privé ook niet veel op facebook. Dat geeft rust. Als ik ’s avonds wat later thuiskom, dan zijn er altijd wel wat dingetjes te doen en dan is de dag alweer om. En de afgelopen tijd is er veel tijd gaan zitten in de verbouwing van mijn nieuwe huisje.” Hoe zie jij jouw toekomst? “Ik hoop hier nog jaren te zitten als dat gegund wordt. Ik vind het nog veel te leuk om hier te werken en zou dat niet graag opgeven. Dan hoop ik dat we niet weer steeds dichtgegooid worden, dan is het niet leuk meer. Ik wil het zelf ook fijn houden; ik werk om te leven en niet andersom. Ik werk nu vier dagen in de week. En dat is goed. Zo heb ik een goede werk-privé-balans. Dan ben ik tevreden met mijn inkomen en hoe ik kan leven en blijft er tijd en rust over om te genieten. Dat vind ik belangrijk.” En zo eindigt het gesprek zoals het begonnen is met een ervaren zakenvrouw, die haar zaken goed voor elkaar heeft en goed en gezond in het leven staat. Dank voor dit kijkje in jouw zakelijke en privéleven! 46
Nieuws van Dorpsbelang de Fjouwer Doarpen Door Johan Postmus Langs deze weg wil het bestuur u allereerst nog de beste wensen doen toekomen voor een gezond en gelukkig 2023. Als gemeenschap van onze vier dorpen willen we er weer een mooi jaar van maken. Nieuwe bestuursleden, nieuwe ideeën, nieuw enthousiasme en doorpakken. Dit is de frisse wind die er momenteel door het bestuur waait. De nieuwe bestuursleden, de dames, hebben het zittende bestuur, de heren, weer zin gebracht lekker met z’n allen bezig te zijn voor onze dorpen. Zo gaan we meedoen aan Bloeizone Fryslan, daarover elders in deze uitgave meer. Ik heb ons ook aangemeld voor NL Doet op zaterdag 11 maart 2023. We willen dan met de nodige vrijwilligers het kaatsveld aanpakken. O.a. vervangen van het lage hekwerkje langs het pad naar de kleedruimtes. De houten planken zullen dan vervangen worden door kunststof, dat ook duurzamer is. Op het terrein is ook een jeu de boules aanwezig. Deze wordt maar weinig tot niet gebruikt. Deze willen we ook aanpakken. We hebben twee keuzes: 1) verwijderen, de zandbak met grond egaliseren en inzaaien met gras of 2: we knappen de baan weer op voor nieuw gebruik. Dit is afhankelijk of er in de dorpen voldoende animo is om de baan te gaan gebruiken. Tijdens ons dorpsfeest was er de mogelijkheid om te gaan klootschieten. Er werd toen door een groepje enthousiast met ballen gegooid. Misschien zijn er onder hen enkelen die het initiatief willen nemen om in onze dorpen het jeu de boulen te promoten en zo het gebruik van de baan een nieuw leven te geven. Ontvangen we positieve reacties dan zal de baan opgeknapt kunnen worden. Wij als bestuur horen het graag van jullie. Niet alleen in Itens willen we op 11 maart actief zijn. Ook voor de andere dorpen zoeken we projecten waarmee we met vrijwilligers actief kunnen zijn. Hoeft niet grootschalig te zijn. Kleine klusjes kunnen natuurlijk ook. Het gaat er op dat we met z’n allen bezig zijn t.b.v. de leefbaarheid van onze dorpen. In Rien willen we o.a. de palen bij de fruitbomen (weer) gaan vervangen. Vorig jaar hebben we al grond gestort rondom de bomen, zodat ze geen natte voeten meer kregen. Dus zijn er ideeën, geef ze door. Noteer in ieder geval in je agenda 11 maart 2023 NL Doet. Met het Rode Kruis is er contact geweest voor herhalingslessen voor de AED gebruikers. Zoals het nu staat zullen de lessen in maart 2023 gaan plaatsvinden in het gebouw van Het Rode Kruis te Sneek. De oproepen volgen zodra de definitieve data bekend zijn. NL doet 10 & 11 maart 2023 https://www.nldoet.nl/ 47
Schilderwerken Knevelman in Itens - 06-43231940 - Info@schilderwerken-knevelman.nl 48
Praktijknieuws Hornstra Huisartsenpraktijk Dokter Jansen gaat met pensioen en sluit zijn praktijk per 1 januari 2023. Zijn patiënten zijn vanaf januari van harte welkom in onze praktijk in Boazum. Achter (en voor) de schermen zijn wij hard aan het werk om u als patiënt op gepaste wijze te ontvangen en wij rekenenen daarbij op uw begrip als het aanvankelijk nog niet zo soepel loopt. Om de patiëntenzorg goed te organiseren wordt ons team uitgebreid met twee huisartsen en een doktersassistente. In afwachting van een nieuw te bouwen praktijk in Scharnegoutum wordt de huidige praktijkruimte tijdelijk uitgebreid met extra spreekkamers. Van de feestcommissie Deze keer een update van de feestcommissie in het Nederlands. Daar maken wij niet direct een gewoonte van, maar wij willen natuurlijk wel zoveel mogelijk inwoners bereiken met onze berichten! Het komende dorpsfeest laat nog een flinke tijd op zich wachten, maar toch hebben wij als feestcommissie het er al druk mee. Wij zijn bezig met het bedenken en regelen van allerlei programmaonderdelen. Soms is het bedenken zomaar klaar en valt het regelen vervolgens zwaar tegen en een andere keer is het weer net andersom. Maar de eerste programmaonderdelen staan in de steigers! Zo hebben wij bijvoorbeeld de tent en de zweefmolen van de familie Buwalda alweer vast weten te leggen. Net als vorig jaar doen wij opnieuw een beroep op onze mede-inwoners om samen met ons het dorpsfeest te organiseren. Dat betekent dat vroeg of laat velen van jullie weer een verzoek van ons kunnen verwachten. Een vraag om bijvoorbeeld mee te helpen als bar-vrijwilliger of om de feesttent mee op te bouwen. Maar ook voor het organiseren van spelletjes e.d. gaan wij opzoek naar een clubje enthousiaste vrijwilligers. Wij hopen dan natuurlijk op jullie enthousiaste reacties, want hoe meer vrijwilligers betrokken raken hoe leuker en gemakkelijker het wordt. Het grootste nieuws komt verder eigenlijk van de feestcommissie zelf. Wij hebben er namelijk nog een commissielid bij gevonden in de persoon van Anne Willemsma! Wij zijn erg blij met de komst van Anne, ook omdat wij er daarmee in geslaagd zijn om vanuit alle dorpen minimaal 1 vertegenwoordiger binnen de feestcommissie te hebben! Tot slot nog de belangrijkste boodschap van allemaal: Zorg dat je er bij bent op 7, 8 en 9 juli 2023! Block je agenda en mis het 49
Feestcommissie Een klein voorstelrondje van de nieuwe commissieleden Anne Hoi; Ik ben Anne Willemsma en ben in 1995 samen met Ronald in Rien komen wonen. In de periode dat wij hier wonen hebben wij 4 kinderen gekregen (Mette, Jort, Olger en Bartle) inmiddels zijn zij allemaal de deur uit en wij wonen wij weer opnieuw samen. Watse heeft mij gevraagd om dit jaar mee te helpen met het organiseren van de dorpsfeesten. Ik heb 2 keer eerder in de organisatie gezeten, ik weet dat het veel tijd vraagt, toch was ik meteen enthousiast. Ik heb het afgelopen jaar volop genoten van het dorpsfeest, niet alleen van het feesten, maar ook om te zien hoeveel mensen bereidwillig zijn om mee te helpen. Het dorpsfeest geeft verbinding. Mooie contacten tussen jong en oud, het maakt allemaal niet uit er is een gezellige sfeer. Het zien van deze vrolijke, feestende dorpsgenoten maakt mij blij. Dat is voor mij de grootste reden dat ik het leuk vind dat ik gevraagd ben. Ik draag van harte mijn steentje bij en hoop dat het komende dorpsfeest weer een groot succes wordt. Een andere ervaring van het afgelopen feest, is dat ik tijdens het feest door drie jonge meiden ben gevraagd om aan te sluiten bij hun groepje, om mee te doen met de spelletjes en de survival. Ik heb hier van genoten, het was super gezellig en wij hadden een mooie samenwerking. Hans Voor het Dorpsfeest 2023 heb ik mij aangemeld, omdat ik graag help en praktisch bezig ben en omdat ik een heel goed gevoel heb overgehouden aan het dorpsfeest van afgelopen jaar. Verder is het zo dat iedereen het druk heeft met werk, gezin, mantelzorgen, sporten en wat dies meer zij, dus alle handjes helpen. Ik heb geen actieve herinneringen aan kermissen of dorpsfeesten uit het verleden; wel heb ik vorig jaar volop genoten van het feest. Een van de hoogtepunten van vorig jaar zie je hier, oftewel hoe ouwer hoe gekker. 50
Iris Beste Diggelfjoer lezers, Bij deze wil ik mij voorstellen als nieuwe organisator van het dorpsfeest. Allereerst erg leuk dat ik ben gevraagd, ik hou van feestjes en gezelligheid! Als kind ging ik het liefst in de zweef. Het mooiste was zo hoog mogelijk opgedrukt worden. Ik woon samen met mijn man en dochtertje in Hennaard. Daarnaast werk ik als docent op het Van Hall Larenstein. Ik hoop jullie een onvergetelijk dorpsfeest te bezorgen! Groetjes, Iris Wijbrandi-Jonker Dit is koe Thessa van Molkfeebedriuw Meilahuzen Vervolg op het vorige stukje in Diggelfjoer Op 20 oktober 22 zijn Douwe en Sybren met koe Thessa naar de veekeuring in Oentsjerk gegaan (nadat zij op een thuiskeuring excellent was geworden). Er zijn de hele dag verschillende rubrieken, van kalveren tot oude koeien, kinderen die ze voorstellen tot zeer gedreven fokkers en voorbrengers. Thessa deed mee in de productie klasse /oudere koeien, de hele dag hebben Douwe en Sybren samen geduldig achter de koe gestaan om de mest en urine op te vangen, want ojee Thessa moest super schoon de ring in! Ze hebben hun daar ook wel kostelijk vermaakt door wat er rondom hen gebeurde en gekletst met andere veehouders. Als een van de laatste rubrieken, na een lange dag, dan eindelijk de ring in. 6 mooie koeien werden er voorgesteld, Thessa werd prima 5e. Jury commentaar; super mooie koe, er komt écht wat binnen als ze de ring inloopt. Echter de hogergeplaatste koeien hadden een mooiere, sterkere en vollere uier, waardoor Thessa op de 5e plek is geplaatst. Wij natuurlijk super trots! Vervolgens door naar de fotoshoot, waar jouw trots gefotografeerd wordt door een professionele koeien-fotograaf, super leuk en daarom in Diggelfjoer het resultaat! Pietie de Vries, Molkfeebedriuw Meilahuzen 51
Voor al uw loonwerk! 06 50 47 62 87 De Tuolle 2, 8735 HZ Itens rispens.miedema@gmail.com 52
1 Online Touch