Doarpskrante sûnt 1982 Itens | Hinnaard | Lytsewierrum | Rien Novimber 2025 | 44ste jiergong | nûmer 2 © Watse © Elisabeth
Voorpagina: het moet eerst slechter worden voordat het beter wordt. Straks hebben we weer een mooi straatje en vergeten we alle keren dat we moesten omrijden in onze dorpen. Hieronder foto’s van De Romte (zie ook pagin 16) en FDD. De Romte op berenjacht FDD 2
Inhoud van deze Diggelfjoer Agenda Fan de redaksje Waar vind je een AED in onze Fjouwer Doarpen? Hoe is it no mei…. Nieuws van doarpshûs De Lytse Fjouwere De jongerein fan Rien e.o. anno 1941 – 1946 SBS De Romte - Vol avontuur Van de feestcommissie Bertina Reen werkt bij een thuiszorgteam van Patyna Nijs fan Kf Itens e.o. Bewoners van Nij Stapert genieten van nieuwe duofiets Yn ‘e Romte - Combigroep in Itens officieel van start! Tiden hawwe tiden - Hannelspost Rien Burendag Itens Oost Isolatietour gemeente Súdwest Fryslân Burendag Rien Update speeltuin: ‘Waar avontuur begint’ Iepen Kafee Desimber…… Nieuws vanuit de kerk Itens-Hennaard; Hindrik van de Meer Muzykkafee Itens presenteert … Nieuws van de Filmclub Zingen met Sander op 1e kerstdag??!! Nijs fan toanielferiening ‘Nim it sa’t is’ Nijs fan FDD Beleef het in de bibliotheek Nijs fan De Romte Kolofon Doarpskrante sûnt 1982 foar Hinnaard, Itens, Rien en Lytsewierrum Ferskynt rûn 1 jannewaris, 1 maart, 1 maaie, 1 july, 1 septimber, 1 novimber Kopij stjoere nei diggeloer@live.nl foar de 10e fan 'e foarige moanne; ek foar famyljeberjochten en alle fragen en kommentaar Redaksje Elisabeth - Esther - Watse - Hans Abonneminten foar âld ynwenners ensfh.: € 24,70 it jier. Adfertinsjes: 5 x swart-wyt + 1 x kleur: 1/4 pagina - 1/2 pagina - 1/1 pagina - € € € 59,00 110,00 212,00 € € € 6 x kleur: 77,00 143,00 258,00 De tariven wurde alle jierren yndeksjearre mei de CBS-priisindeks 3 4 5 5 6 11 12 16 17 19 22 23 25 27 31 31 32 33 34 35 36 37 40 41 42 44 45
Agenda Alle activiteiten vinden plaats in het dorpshuis De Lytse Fjouwere, tenzij anders vermeld. November 7 Maatklaverjassen voor iedereen 8 FDD Kwisjûn 15 Filmclub 21 Competitiekaarten 22 Yntocht Sinteklaas 29 Muzykkafee Dubbel D de Dijk tributeband 30 Kerkdienst Martinikerk R. Yetsinga December 5 Sinterklaas prijskaarten voor iedereen 10 Deadline kopij Diggeloer januari-februari 12 FDD bloemschikken 13 60+ Kerstdiner, 16.30 uur café open 19 Competitiekaarten 20 Iepen kafee kerstdiner, 16.30 café open 28 Kerkdienst Martinikerk A.de Groot-Zantema Noteer alvast: 3 januari FDD Winterwille 8 november 2025 Kwisjûn => Special edition!!! Yntocht Sinteklaas in Easterein Sinteklaas komt deroan! Set it mar grut yn de aginda, want op: sneon 22 novimber om 13.30 oere is it safier: Sinteklaas en syn piten komme oan yn Easterein! Ek foar de bern út de Fjouwer doarpen! De lokaasje is noch net bekind mar sadra dat bekind is litte we jim dat witte. De pjutten en bern oant e/m groep 5 binne dernei wolkom yn Kafé Bergsma om in feestje te fieren mei Sinteklaas & de piten. Sinteklaas syn postbus komt wer by Kafé Bergsma te hingjen. De bêrn krije in kleurplaat op skoalle. Wa de kleurplaat foar woansdei 19 novimber yn de postbus docht, kin sneon 22 novimber tusken ± 17:30-19:30 oere in kadootsje fan’e piten en/of Sinteklaas ferwachtsje! Yn stee fan by de doarren lâns te kommen mei spekulaasbrok ken wolle wy jimme freegje in lytse bydrage te jaan foar it Sinteklaasfeest. Dit kin fia: NL70 RABO 0349 5017 26 t.n.v. Dorpsbelang Hald Faesje. Of scan neisteane QR kode. Alfêst tige by tige! De Sinteklaaskommisje 4 20.00 uur 20.00 uur 20.00 uur 20.00 uur 21.00 uur 10.00 uur 20.00 uur 19.30 uur 18.00 uur 20.00 uur 18.00 uur 10.00 uur
Fan de redaksje Bêste lêzers fan Diggelfjoer, De blêden falle fan ’e beammen en de dagen wurde stadichoan koarter – it is dúdlik, de novimber edysje fan ús dorpskrant is wer klear foar jim! Wy binne tige grutsk dat wy dizze moanne wer in krante mei ferhalen, nijs en aktiviteiten foar jim gearstald ha. It begjin fan de feestmoannen leit om ’e hoeke. Sinterklaas komt stadichwei oan, de krystljochtsjes wurde útpakt en de waarme sfear fan de Fjouwer Doarpen wurdt wer goed fielt. Ek dizze novimber steane der wer moaie mominten op ’e aginda, mei as hichtepunt de tradisjonele jierlikse quizjûn. Dizze kear binne de redaksjeleden fan dizze Diggelfjoer de organisator fan in tal fan hooplik drege mar ek geselliche fragen. Ha jo de koppen al byelkoar stutsen om in team te foarmjen? It wurdt fêst wer in spannende en gesellige jûn fol humor en kennis! Spesjaal dizze kear binne dit jier wol hiel bysundere prizen yn de ferlotting. Keapje massaal jim lotten yn de skoft fan de quizjun en stypje dermei de pot fan ús aktifiteitenkommisje FDD. Wy binne altyd tige wiis mei ús adfertearders. Dizze kear wer twa nije adfertearders yn it Diggelfjoer: Sportkafé De Greidhoeke út Easterein en Wolkom Thús (werom fan efkes fuort west). Adfertearders meitsje it foar ús mooglik om in Diggelfjoer foar jim te meitsjen. Tige tank! Wy hoopje dat jim genietsje fan de ferhalen, foto’s en ynformaasje yn dizze edysje. Nim it der mar lekker fan mei in bakje kofje of tee op ’e bank – want Diggelfjoer bringt de Fjouwer Doarpen by jo thús. In soad lêswille tawinske! Groetnis, út namme fan de redaksje, Esther Waar vind je een AED in onze Fjouwer Doarpen? => Sassingawei 1 Hinnaard. Locatie: aan de muur van de woning => Tsjerkebuorren 7A Itens. Locatie: Naast de kleedruimte bij het kaatsveld => Buorren 2 Rien Locatie: Zijkant woning => Buorren 2 Lytsewierrum Locatie: dorpsplein 5
Hoe is it no mei …. Troch Watse Freegje immen hoe oft it mei harren giet en de kâns is grut dat jo in antwurd werom krije dat begjint mei ‘drok…’ It is tink ik hast safier kommen dat minsken harren hjoed-de-dei mear soargen oer jo meitsje as jo antwurdzje dat jo it net hiel drok hawwe. Suver nuver neffens my. Mar foar elkenien dy’t fan miening is dat hja it drok hat, hjir efkes de ‘to do list’ fan de âld ynwenners wêr’t dit stikje oer giet. . Beide hawwe sy sûnt koart in nije baan. Hy wurket no foar in akkountanstkantoar yn 058 en sy hat de oerstap makke fan it primêr ûnderwiis nei it fuortset ûnderwiis en wurket no as learkrêft foar it Bogerman yn Snits. Dan binne sy fansels koartlyn ferhuze. Sy wennen yn ien fan de lytste hûskes fan Rien en wenje no yn in romme wente yn it sintrum fan Koudum. Mar ferhúzje betsjut fansels ek dat der it nedige ferve en ferklost wurde moast. Lykwols dan binne wy der noch altyd net. Ja sels noch lang net! Yn febrewaris 2024 binne sy troud en yn juny 2024 binne hja foar it earst heit en mem wurden fan harren soan Rinze. As ik op besite bin hawwe sy krekt dêrfoar bekend makke dat sy yn april 2026 opnij in lytse poppe ferwachtsje. Gean der mar oan stean en dan te betinken dat it noch gjin ouwer jier lyn is dat sy inoar foar it earst moeten. Tropejierren neamt men dat ek wol, neffens my! Dizze kear is it Diggeloer op besite by Jurjen en Janien Eringa. Nettsjinsteande alle drokte is it meitsjen fan in ôfspraak gelokkich samar klear. Ik sko oan by de keukenstafel en sjoch fuortdaliks dat der it ien en oar feroare is yn it libben fan Jurjen, mei wa’t ik eartiids in protte ynteresses dielde. Ik bin no ynienen yn in hiel oar hûs bedarre, mei foto’s fan lytse Rinze oan de muorre en fansels is ek syn boartersguod net fier fuort. Ik sjoch efkes om my hinne yn it sfearfolle hûs en dan skoot ek Janien oan, dy’t krekt Rinze efkes op bedsje brocht hat. Hy jout him blykber lekker del, want de rest fan de jûn bliuwt it mûsstil op de babyfoan. Janien fertelt dat it hûs al mear as 200 jier âld is en dat it eartiids eins 2 hûzen wiene. Jurjen hat ûndertusken in âlde foto derby pakt en dêrop is goed te sjen dat sawat alle oare hûzen dy’t no yn de strjitte stean doe noch boud wurde moasten. Hoe befalt it yn Koudum? Jurjen: “Ja, ik ha it goed nei’t sin hear. It is hiel oars en folle grutter as Rien, mar ik ha myn draai yntusken aardich fûn”. Foar dy Janien is it tink ik makliker west as foar Jurjen? Janien: “Ja, dat kloppet. Ik bin hjir opgroeid en ha myn matenploech en famylje hjir om my hinne wenjen. Myn suske wennet bygelyks ek hjir yn Koudum. 6
Foar Jurjen is dat fansels in oar ferhaal, dy komt fan Kûbaard en hat ek altyd yn dy kontreien wenne”. Doe’t ik hjir oankaam seach ik in krânse oan de muorre hingjen. Wêr hast dy wûn Jurjen? “No, ik ha him hielendal net wûn. Hy is fan Janien. Sy hat dit jier de jierlikse ‘Eringa-famylje-partij’ wûn en sy wie ek fuortdaliks de keninginne. Sjoch, de wikselpriis stiet efter dy. Mar ik bin no wol ek yn Koudum oan it keatsen rekke. Hjir is gjin offisjele keatsferiening, mar hjir wenje wol mear sokke ‘ex-pads’ lykas my, dy’t út de keatshoeke wei nei Koudum ta ferhuze binne. Dus hjir is in ‘wylde feriening’ ûntstien om it samar te sizzen. Op moandeitejûns ha wy hjirre kompetysje keatsen en meastentiids kinne wy dan sa’n trije perken folje. Dus dat is eins net oars as yn Itens. Koartlyn ha wy hjir ek oan it nachtkeatsen west en doe hiene wy 11 partoer op ’e list. Dus dat is ek hielendal net sa min. Ik kin allinnich beslist net wenne oan de bewurdingen dy’t sy hjir brûke. It perk neame sy hjir ‘yn ’t vak’ en as de bal bûten is hawwe sy it hjir oer ‘nêst’. No der kin ik net by. In nêst leit yn it lân mei aaien deryn, mar net op in keatsild.” En ha sy dy al benadere foar in funksje? “Ja no. It keatsen waard hjir al jierren regele troch twa wat âldere mannen dy’t eins al jierren immen sochten om it oan oer de dragen. Dus ik mei mysels yntusken de foarsitter fan it klupke neame. Likegoed bin ik ek noch ‘gewoan’ lid fan de keatsferiening yn Itens hear en trouwens ek fan dy yn Wommels. De gedachte om soks op te sizzen docht my wat sear. Dan is it ek sa definityf no. Troch it keatsen bin ik no ek lid wurden fan de badminton feriening, hjir yn Koudum. Ien fan de leden frege my in kear om mei te gean. Ik tocht prima, dogge wy dat in kear. Eartiids seach ik badminton eins altyd as in soarte fan 'camping aktiviteit', mar yntusken wit ik wol better. Jeetje, wat is dat somtiden yntinsyf. Ik kin my net heuge dat ik ea mei it keatsen sa switten ha!” Dan wiesto yn de ouwer doarpen fansels ek altyd lid fan de fûgelwacht. Sterker noch, wy hiene mei Hein Wynia derby in rayon dêr’t wy op de fûgels pasten. Hoe liket it mei dy hobby? Bist hjir ek al lid wurden fan in fûgelwacht? “Ja, ek dat wie samar klear. Ik koe daliks wol in eigen rayon fan goed 50 bunder krije. Earst hie ik gjin idee wêr’t de fûgels sieten, mar yntusken ha ’k it aardich yn de gaten krigen. It is in moai gebietsje moat ik sizze. Der sit in plas-dras gebiet yn en soks lûkt fansels altyd fûgels oan”. De minsken yn de ouwer doarpen kinne dy tink ik wat minder goed Janien. Wat binne eins dyn hobby’s en ynteresses? “Lykas Jurjen bin ik best wol sportyf, al sis ik it sels. Ik mei graach reedride en sit al hiel lang op fuotbaljen. 7
Ik fuotbalje by de Oerverzwaluwen hjir yn Koudum. No’t ik yn ferwachting bin wurdt it him efkes net, mar oars fuotbalje wy in protte toernoaien fan 7 tsjin 7. Faak dogge der dan yn totaal 5 teams mei oan sa’n toernoai. Hartstikke aardich en gesellich. It binne allegear teams út de omkriten fan Koudum. Sels bin ik best wol fanatyk as it op sporten oankomt. Ik stean it leafst op it middenild. Dan bin ik in soad by it spul belutsen, kin ik lekker drave en alles jaan wat ik yn my ha”. Ik moat it dochs efkes freegje, mar is der miskien ek noch in lyts bytsje langstme nei Rien? Jurjen: “Somtiden wol wat. Wy ha hjir no krekt in wike lang feest hân yn it doarp, mar it is wol hiel wat oars as it doarpsfeest fan de ouwer doarpen. Dêr bewarje ik hiele goeie oantinkens oan. Foaral oan de earste kear, dat wy as ynwenners de ‘Vogeltjesdans’ op de kaai diene. Dat fûn ik geweldich om mei te meitsjen. Ik learde alle ynwenners fan Rien folle better kennen en it soarge foar in geweldich stik ferbining yn it doarp”. En do Janien, do bist hjir hielendal thús fansels, mar hast ek noch waarme oantinkens oan dyn tiid yn de ouwer doarpen. “Jawis wol. Hoe lyts de mienskip ek wie, ik fûn it der op ien of oare manier wol altyd gesellich. No’t ik hjir wer wenje nim ik it altyd op foar Rien as immen hjir út it doarp in wat sneue opmerking makket oer ús eardere wenplakje. As immen bygelyks soks seit as “Rien, wat in gat, dêr wolle jo dea dochs noch net iens lizze”, dan lit ik as echte Koudumse wol efkes hearre dat it dêr hielendal net sa min wenjen wie mei in protte, hiele lytse, mar o sa gesellige feestjes”. Mr en Mrs Eringa Jimme binne tuskentroch ek noch efkes troud ha ’k begrepen. Dat hie ik earlik sein efkes mist. Hoe wie jimme houliksfeest? Janien: “No it begûn eins mei neat, mar wy moasten wol it ien en oar regelje omdat wy Rinze ferwachten. Dat sadwaande hiene wy it der oer. Ik woe eins net in oare efternamme hawwe as myn bern, dat trouwe wie al gau in logyske oplossing. Earst wie it plan om it hiel ienfâldich en lyts te hâlden. Gewoan nei it gemeentehûs ta mei in pear tsjûgen, de hantekening sette en jûns efkes út iten of sa. Mar der kaam hieltyd mear by. Earst dochs mar in ring en doe in moaie jurk ensafierder. Uteinlik ha wy hjir yn it kafee ek noch in moai feestje hân. Us famyljes en bêste maten wiene der allegearre by en wy hiene in leuk bandsje. It wie hartstikke moai!” Ik ha eins noch mar ien fraach wannear sjogge wy jimme wer werom yn de fjouwer doarpen? Jurjen: “No ik kom noch geregeld yn Rien en omkriten hear. Sa ’t dy wol bekend is mei ik krekt as dy ek graach fiskje. Tegearre mei Jesse fan der Weide ha ik ek noch altyd in fiskersboatsje en dy stiet yn Rien by Douwe en Jesca. Dus de kâns is best wol grut dat minsken my nochris mei it boatsje troch de Frjentsjerter feart farren sjogge. 8
Fierder bin ik ek noch lid fan de keatsferiening en de iisferiening, dus it kin samar sa wêze dat ik wer ris om ’e hoeke sjoch. Ik soe bygelyks ek wol wer ris meidwaan wolle oan it kaarten yn it doarpshûs. En do Janien? “Poe dêr fregest my wat. Ik moat dan tink ik mar ris mei Elbrich Nauta ôfprate of sa. Oars soe ik it hast net witte”. Is Elbrich in freondinne fan dy? “Wy ha op ’e Havo wol byinoar yn de klasse sitten, dus sadwaande kinne wy inoar goed. Ik soe it fierder net witte. Ik tink dat ik hjir yn Koudum mar in goede ambassadrise foar Rien bliuwe moat”. Jimme krije allegearre de groetnis fan Jurjen, Janien en fan Rinze. 9
10
Nieuws van Doarpshûs De Lytse Fjouwere Door Dorien De zomer ligt alweer achter ons, en in het dorpshuis is er in de tussentijd hard gewerkt om alles klaar te maken voor een nieuw en gezellig seizoen. De vloer in het café is deze zomer flink onder handen genomen: geschuurd, in de was gezet en weer helemaal spik en span. Hij kan er weer jaren tegenaan! Ook hebben we nieuwe drankkoelkasten gekregen – dus vanaf nu altijd lekker koud bier en fris. Dat wordt genieten tijdens de komende activiteiten en borrels. Op 25 september vond onze jaarlijkse vrijwilligersavond plaats. Bijna alle verenigingen hadden een afgevaardigde gestuurd, wat weer liet zien hoe betrokken iedereen is bij ons dorpshuis. Tijdens deze avond vertelde Tiede over de plannen rondom de verduurzaming, en Chiel gaf een toelichting op de financiële situatie van de stichting. Ook namen we deze avond afscheid van Bouwe-Jan. Hij heeft zich jarenlang met veel enthousiasme ingezet voor het dorpshuis en was een vertrouwd ezicht voor iedereen. Bouwe regelde de planning, coördineerde de vrijwilligers en was altijd bereid om bij te springen waar nodig. We willen Bouwe enorm bedanken voor zijn inzet en betrokkenheid door de jaren heen! Zijn taken worden inmiddels met veel plezier overgenomen door Thea. Verder willen we graag alle vrijwilligers bedanken voor hun hulp in het afgelopen jaar. Dankzij jullie inzet blijft het dorpshuis een levendige en gastvrije plek voor het hele dorp. Zonder jullie zouden we het niet kunnen! Lijkt het je leuk om af en toe een bardienst te draaien of op een andere manier te helpen? Stuur dan gerust een mailtje naar delytseouwere@gmail.com – nieuwe gezichten zijn altijd van harte welkom. De eerste activiteiten van het nieuwe seizoen zijn inmiddels alweer achter de rug en het was direct gezellig druk. We kijken uit naar een mooi, actief en vooral gezellig dorpsjaar met elkaar! Vriendelijke groet en tot ziens in De Lytse Fjouwere! 11
De jongerein fan Rien e.o. anno 1941 – 1946 Troch Watse Al hiel lang ha ik grutte ynteresse foar de twadde wrâldoarloch. Al kin ik net iens sa goed útlizze wat it krekt is wat my sa pakt. It is tink ik in kombinaasje fan saken. Lykas bewûndering foar de opofferings dy’t al dy jonge soldaten, út in lân hjir fier wei, brocht ha om ús te befrijen, de romantyk en heroyk dy’t ferstoppe sit yn de ferhalen, mar ek de ferwûndering oer de grutte tsjinstellingen dy’t doe blykber libben yn de mienskip en de ôfgriis oer de net foar te stellen wreedheden dy’t minsken inoar blykber oandwaan kinne. As ik nei it nijs fan hjoed-de-dei sjoch dan bekrûpt my faak it gefoel dat wy fiersten te min leard ha fan de skiednis. Hiene alle wrâldlieders mar in ferplichte besite brocht oan it earder kamp Auschwitz en in 8 of heger helje moaten foar moderne skiednis, tink ik dan yn mysels. Miskien hiene sy dan wat mear omtinken hân foar mienskiplik belang ynstee fan allinnich harren eigen belang foarop te stellen. Oant safier it drege praatsje oer geopolitike saken. Gau werom nei de skiednis sa’t dy him hjirre, yn ús ouwer doarpkes, ôfspile hat. Hiltsje van de Weide – de Jong wist fan myn ynteresse foar de twadde wrâldoarloch ôf. In skoftlyn stjoerde sy my dêrom in berjocht ta mei de fraach oft ik ek belang hie om in skrift mei oantekenings te lêzen, dy’t ôfkomstich binne fan de jongerein fan Rien en omstreken yn de jierren 1941 oant 1946. Ik wie fuortdaliks tige entûsjast! Jimme moatte witte dat ik earder ek al in stik as wat oarlochsferhalen skreaun ha oer de oarlochsjierren hjir yn de ouwer doarpen en har neiste omjouwing. It skriuwen fan dy stikken frege somtiden in hiele stúdzje. Jo sykje dan eins om stikken dy’t der feitlik net binne en meastentiids ek nea west ha. En no krige ik samar ynienen de kâns om in skrift fol oantekeningen út dy tiid te lêzen! Noch foardat ik it boekwurk yn hannen krige fantasearre ik al oer wat der allegearre yn stean soe. Soene sy bygelyks sprutsen ha oer de befrijingsdagen, wêryn der sketten is by de brêge yn Rien? Of soe der ynformaasje yn stean oer de rol fan doarpsbewenners tidens de oarloch? It swarte boekje Fol ferwachting iepenje ik it boekwurk dat ik fan Hiltsje krigen ha. Sy hie my yn’t foar warskôge dat it hânskrift betiden dreech te lêzen is, mar ik tocht by mysels ‘dat sil my net tsjinhâlde om dizze skatkiste oan ynformaasje ta my te nimmen.’ Ik begûn dêrom fuortdaliks yn ’t boekje te lêzen. It begjin is formeel. Foaryn it boekje stiet dat de feriening oprjochte is op 21 febrewaris 1941 te Rien. It is it ‘Oantekenboek fan de Doarps Jongereinferiening Rien en omkriten’. 12
De bestjoerders en harren rol wurde ek op de earste side fan it boekje neamd. De earste gearkomste is goed trije moanne nei de oprjochting op freed 25 april 1941 yn Rien. Sy sitte dan op de boppeseal fan kafee Smeding yn Rien. Dat is no de wenning fan Willem en Alien, njonken de brêge. Yn de earste gearkomste fan de jongerein wurdt stilstien by in slim ûngemak dat koart derfoar plakhân hat op it iis tichtby Rien. Efkes letter kriget Dieuwke (of Djoke) Jellema it wurd. Sy sprekt dan oer de ferhâlding tusken jonges en famkes en dat je stelle kinne dat dy ferhâlding eins gelyk wêze moat. Sa te lêzen is dizze Dieuwke har tiid aardich foarút. Ek de feriening sels is nei myn miening net al te tradisjoneel ynrjochte foar dy tiid want dizze Dieuwke Jellema is in pear jier letter ek de foarsitster fan de feriening! Rintsje fan der Weide, dy’t by it oprjochtsjen de skriuwer is, stelt de leden foar de kar tusken it hâlden fan in wedstriid ‘priissprekken’ of in wedstriid ‘foar de fûst wei prate’. Al mei al in oar begjin as ik tocht en hope hie, mar wa wit is it begjin wat taai en sprekt it ferslach fan de twadde gearkomste mear ta de ferbylding. Dy gearkomste fynt plak op freed 16 maaie 1941. Yn it ferslach lês ik dat 2 leden (Jan Alberda en Aeltsje Brinksma) ferhuze binne. Fierder wurdt der skreaun oer Tsjerkje Hobma fan Rien, dy’t foardroegen hat oer ‘It Hynsteskelet’. Sa’t skynt in ferhaal oer de tiid fan de Noarmannen, dy’t kening Redbad ferslaan. De jûn wurdt ôfsluten mei it sjongen fan it Fryske folksliet. De fraachtekens boppe myn holle wurde hieltyd grutter. Wêr giet it hinne mei dit boekje? Ek yn it ferslach oer de tredde, irde en fyfde gearkomste lês ik gjin wurd oer de besetting of oer de gefolgen fan de oarloch yn Rien en omkriten. Hichtepunt foar my is miskien noch wol in bydrage fan Thys van der Weide (de heit fan Otte en Douwe). Hy sprekt it selskip ris ta en leit dan it ferskil út tusken in ‘echte’ aaisiker en in ‘minne’. In minnen is neffens him ien dy’t bygelyks ek aaien meinimt yn de ferbeane tiid en fierder ropt hy syn harkers op om foaral goed te hoedzjen op ús greidefûgels. Thys hie blykber doe al yn ’e gaten dat greidefûgels net sûnder hoeders kinne. Mar fierder is it in oanienskeakeling fan ferskes sjonge en foardrage út it wurk fan bekende Fryske skriuwers en dichters. 13
D-Day en de befrijing fan Fryslân dan? Op syk nei oare en mear ta myn ferbylding sprekkende ynformaasje begjin ik de ferslaggen hieltyd hastiger troch te lêzen en lês no noch mar in pear stikjes út ien ferslach. Ik moat no ek echt wol tajaan dat Hiltsje net oerdreaun hat doe’t sy tsjin my sei dat it hânskrift dreech te lêzen wie. Foar dy tiid is it grif prachtich sierlik skreaun, mar it kostet my somtiden wol 10 minuten om in pear sinnen te ûntsiferjen en alle kearen as ik der de muoite ta nim bedarje ik lykwols wer yn de ferskes en foardrachten. It makket dat ik hieltyd rapper troch de teksten gean. Ik lês op in bepaald stuit eins allinnich noch stikjes tekst út ferslaggen dy’t wol in lyts bytsje lêsber binne. Omdat de teksten op datum stean beslút iksels mar om troch te blêdzjen oant de ferslaggen dy’t optekene binne rûnom 6 juny 1944, D-Day! Mar ek yn it ferslach fan 31 maaie, 14 juny en 28 juny stiet gjin wurd oer de heroyske lanning yn Normandië of oer de hope dy’t jongerein hjirtroch krigen hat. Op de wurklist stean ferskes út it boekje ‘Fryslân sjongt’ en stikjes út in oar bekend boek, ‘In skraach mei Apels’. Underoan de wurklist stiet sels breidzjen op it program! Breidsje tidens D-Day? Soene sy dan miskien gjin idee hân ha fan de heroyske lânings fan de alliearden? Lykas de measte Russen hjoed-de-dei gjin idee ha fan wat him yn de Oekraïne ôfspilet? Dan mar troch nei it momint dat Fryslân sels befrijd waard. Sa tusken 13 en 18 april 1945 waard Fryslân befrijd troch de Kanadezen, as yn de ferslaggen dy’t rûn dy tiid optekene binne neat bysûnders stiet, dan jou ik de syktocht op. Mar der wurdt, sa te lêzen net folle fergadere yn dy dagen. Soene hja it te drok hân ha mei feest fieren? Yn it ferslach fan 4 july 1945 is te lêzen dat it de earste gearkomste is yn in frij Fryslân. De foarsitter stiet hjir sa te lêzen by stil en neamt de ôfrûne jierren in drege tiid en dêrnei sette sy it Fryske folksliet wer yn. 14
Postsegels fan Hitler. Yn it boekje sitte ek in stikmannich brieven. Sy binne skreaun troch Marten Hobma fan Rien. Marten is yn ’t earstoan de skriuwer fan de feriening, mar yn it ferslach fan oktober ’42 is te lêzen dat Marten dan yn Dûtslân sit y.f.m. de 'arbeitseinsatz'. Jongemannen wurde fan begjin 1942 ôf nammentlik ferplichte om yn Dútslân oan it wurk te gean. Wa’t net wol, moat ûnderdûke. De jongerein út Rien en omkriten skriuwe brieven oan Marten en sa út en troch skriuwt hy ien werom nei de leden fan de jongereinferiening. Soene der yn dizze, op it each spannende brieven, miskien dan dochs noch nijsgjirrige saken stean dêr’t ik eins nei op'e syk bin? Marten skriuwt dat hy wurket yn Nordenham en Brexen, tichtby Bremerhaven. Hy moat fan moarns 7 oant jûns 7 oere hurd wurkje en kriget dêrnei minne ierappels te iten. Fan in oer as healwei njoggenen ôf moat alles al stil en tsjuster wêze yn de houten barak, dêr’t hy mei alle oare manlju yn sliepe moat. Nachts leit Marten dan te harkjen nei de bommewerpers dy’t oer him hinne fleane. Marten rept mei gjin wurd oer de Dútsers dy’t him oan it wurk setten hawwe, mar hat gjin goed wurd oer foar de Hollânske jonges út ’e stêd, dy’t op itselde plak as him oan it wurk binne. Hy skriuwt dat sy allegearre in grutte mûle ha, mar as it der op oankomt binne it allegearre skytbroeken. Mar hy lit de lêzer grutdiels yn it ûnwisse oer hoe’t hy ta dizze miening kommen is. Ek de swiere omstannichheden en it ôfsjen beskriuwt hy eins net yn syn brieven. Hy skriuwt dat hy de jongerein fan Rien der net mei belêste wol, mar hy skriuwt it krekt wat te faak op, sadat it nei myn idee wol dúdlik is dat hy it dêr swier hat. En oars blykt it wol út syn wiidweidich ferslach fan in fysyk ûngemak dêr’t hy mei te krijen hat. Yn it iten dat hy dêr kriget sitte amper fitaminen. Dat soarget derfoar dat hy bot lêst kriget fan pyntliif . It wurdt sa slim dat hy derfoar nei it hospitaal moat. Dêr hat hy te krijen mei in tige strange en drege Dútske suster. Hy kriget fan har in soarte fan swarte tee te drinken, moat in slang trochslokke en ek op de oare kant fan syn liif wurdt in slang oansluten. Wat der dêrnei bard lit him it best gearfetsje as in oere lang spuie as in ielreager! Mar wat Marten foaral yn syn brieven docht is dreame oer it frije Fryske lân. It lân dêr’t hy sa graach werom nei ta wol. Eins krekt gelyk oan wat de jongerein fan de jongereinferiening yn Rien docht. Sy witte wat sy kwyt rekke binne en besjonge it frije lân dêr’t sy sa fan hâlde en nei werom langje. Sa hâlde sy mei-inoar de moed deryn en wachtsje sy bettere tiden ôf. Spitich foar my dus gjin nije heroyske fynsten, mar dochs ek wol wer in moai ynsjoch yn hoe’t de jongerein de oarlochsjierren besiket troch te kommen. It wie eins ek net realistysk om nije heroyske ferhalen te ferwachtsjen yn in boekwurk fol mei oantekens fan gearkomsten. Of soene dy miskien dochs yn de stikken tekst stean dy’t ik oerslein ha? Wa sil it sizze… 15
Vol avontuur Door Regina Postma Wij zijn alweer een poosje van start. We beginnen het schooljaar altijd met de goudenweken. Deze staan inteken van het hervormen van een groep. We werken veel samen en we maken regels en afspraken. Vooruitkijkend naar de Kinderboekenweek is de onderbouw begonnen met het thema: ‘Wij gaan op berenjacht’. We hebben dit boek in het Frysk, Nederlands en Engels besproken. We hebben veel gewerkt over en met de beren. Zo hebben we onze eigen knuffelberen met elkaar vergeleken. De kinderen van groep 4 lezen informatieteksten over de meest verschillende soorten beren en presenteert dat kort aan de rest van de groep. Als klapper op de vuurpijl hebben we met de hele school (ook de peuters) een berenjacht door het dorp Itens gedaan. De oudste leerlingen mochten op de plattegrond aangeven waar er een beer verstopt zat. De middenbouw mocht het aantal beren dat ze hadden gevonden turven en de jongste kinderen mochten een beertje wegstrepen van het papier. Wat een feest! Meer dan 33 beren waren verstopt in Itens. De discussie onderling is dan zeer vermakelijk:’Hej! Kijk daar een beer!’ “Nee die mogen we niet aankruisen want dat is geen beer maar een konijn”… Hartelijk dank aan alle inwoners die mee hebben gewerkt. ‘Het was een prachtige dag’. De bovenbouw heeft naast het oefenen met samenwerken, regels/afspraken maken, gewerkt aan hoe je moet gaan onderzoeken met de middelen die wij tot onze beschikking hebben van de methode Leskracht. De Kinderboekenweek zijn wij gestart in het donker met een zaklamp. We gingen op avontuur, opzoek naar de verborgen beren. We hebben puzzels en raadsels opgelost die inteken stonden van het personage Giga en zijn vrienden. We moesten hen helpen de weg te vinden naar Boekeneiland. Na de herfstvakantie gaan wij werken aan het thema van Party tot Sint Juttemis. We doen onderzoek naar de verschillende feesten die horen bij deze periode en de periode daarna. Na de herfstvakantie komt juf Lisa weer terug van haar zwangerschapsverlof en nemen we voor eerst weer afscheid van juf Joukje. Erg dankbaar zijn wij voor haar inzet bij ons op SBS De Romte. Onze groepen zien er na de vakantie er zo uit: Op maandag en vrijdag zijn de groepen 1 t/m 4 bij elkaar gevoegd. Groep 1/2: 9 leerlingen juf Lisa en juf Regina. Groep 3/4: 7 leerlingen Juf Elyse (en juf Regina) Groep 5 t/m 8: 14 leerlingen Meester Remmelt. 16
Van de feestcommissie Save the date! Dorpsfeest 2026 Na het prachtige feestweekend van afgelopen zomer, waarin De Fjouwer Doarpen samen genoten van spel, muziek, en gezelligheid, kijken we alweer uit naar de volgende editie! Zet 10, 11 en 12 juli 2026 alvast dik in je agenda, want dan maken we er opnieuw een prachtig dorpsfeest van. De voorbereidingen zijn al in volle gang, en we zijn druk aan het nadenken over een leuk thema voor dit jaar. De eerste ideeën liggen al op tafel. Natuurlijk zal er weer voor alle leeftijden van alles te doen zijn – van ontspanning tot actie, van gezellig samenzijn tot feest tot in de late uurtjes. Laat je verrassen! Tot dan, De Feestcommissie, Elisabeth, Iris, Fred, Ron, Rein 17
Bertina Reen werkt bij een thuiszorgteam van Patyna Door Esther Al een poosje adverteert zorginstelling Patyna met een advertentie in onze dorpskrant. Hoog tijd om deze adverteerder eens in het spotlicht te plaatsen, maar hoe doe je dat met zo’n grote zorgwerkgever? Natuurlijk! Dat doen we door een dorpsbewoner uit onze vier dorpen te interviewen die werkt voor Patyna. We trokken aan de bel bij Bertina Reen – Schaaphok uit Itens. Bertina (31) woont sinds 2018 in Itens aan de Hearedyk samen met Wybe en samen zijn ze trotse ouders van Jeldau (2). Bertina werkt al tien jaar in de zorg. Ze is gestart bij zorggroep Tellens als vakantiekracht, maar na een aantal jaren werd deze zorggroep, verbonden aan verzorgingshuis Frittemahof/ Frittemastate in Sneek, overgenomen door Patyna. Bertina werkt met veel plezier in één van de drie actieve thuiszorgteams in Sneek van Patyna als verzorgende -IG. Bertina: “Ons thuiszorgteam van Patyna bestaat uit zo’n 12 medewerkers, zowel verzorgenden als verpleegkundigen, die de zorg aan huis verzorgen voor cliënten. Sneek is voor Patyna opgedeeld in drie ‘wijken’ en ieder team heeft een eigen ‘wijk’. Wij zitten met ons team vooral in de Zwette, Domp en Stadsfenne”. Patyna is een grote speler in de zorg in zuidwest Friesland. Zo biedt Patyna zorg in meer dan tiental verzorgingshuizen in Súd-west Fryslân en de Fryske marren, maar ook revalidatiezorg in verpleeghuizen in Sneek en Bolsward. Tot slot biedt Patyna dus thuiszorg, verdeeld over verschillende thuiszorgteams. In één van die teams is Bertina werkzaam. Naast haar werk als verzorgende-IG is Bertina ook verantwoordelijk in haar team voor het maken van passende routes voor het bezoeken van de cliënten. Daarbij kijkt ze naar de wensen van de client, de meest logische route door de wijk qua reistijd en ontwerpt dan een passende route. “Elke week verandert er wel iets. Dan weer is een client opgenomen in het ziekenhuis en dus tijdelijk niet thuis, dan weer heeft de client meer of andere zorg nodig. Dat kan tot 24 uren van tevoren door de client worden doorgegeven,” zo vertelt Bertina. 19
Bertina vertelt dat ze in het thuiszorgteam in Sneek is blijven hangen na een leuke vakantiebaan: “Ik had mijn opleiding tot verzorgende afgerond en kon wat vakantiediensten draaien in het team dat aangesloten was bij Frittemastate (de aanleunwoningen van Frittemahof destijds) en ben blijven hangen. Het beviel me zo goed. Het werk was en is erg afwisselend. Destijds deed ik alleen de zorg van de cliënten die in de aanleuningwoningen woonden. Inmiddels bestaat die vorm van zorg niet meer en zijn wij overgegaan in één van de thuiszorgteams van Patyna.” Nog steeds heeft Bertina het erg naar haar zin in haar team: “We zijn een zogenaamd ‘zelfsturend’ team. We hebben niet echt een leidinggevende en zijn met z’n allen verantwoordelijk voor het leveren van goede thuiszorg in onze wijk. Ons team werkt goed samen en ik heb fijne collega’s. We maken onze eigen dienstrooster en dus ook de cliëntenroutes, maar we delen ook onze vakantiedagen met elkaar in.” Dat betekent wel dat Bertina ook tijdens zon- en feestdagen aan het werk moet. Zo werkt ze om het weekend en is ze dit jaar met oud- en nieuw op route, “maar dat weet iedereen die in de zorg werkt. De zorg gaat altijd door, ook in het weekend en tijdens de feestdagen”. De diensten zijn ingedeeld in ochtend- middag en avonddiensten. Een ochtenddienst wordt in de regel om 7:00 uur opgestart door vier teamleden en eindigt rond 11:00 uur. Dan blijft één teamlid de middagdienst draaien tot zo’n 15:00 uur. Daarna zijn er twee teamleden die deze middagdienst aflossen en de avonddienst tot 23:00 uur draaien. 20
Bertina: “De ochtenddiensten zijn meestal het drukst. Dan hebben cliënten hulp nodig bij het opstaan, persoonlijke hygiëne, toedienen van medicatie, aantrekken van steunkousen etc. In de middag is het meestal wat rustiger en in de avonddienst komen we dan weer langs bij cliënten om de dag af te sluiten, voor medicatie etc.” Naast het rijden van de routes, reageert het thuiszorgteam ook op alarmeringen. Bertina: “Via de alarmcentrale gaan we ook af op cliënten die de het hals – of polsalarm inschakelen. De alarmcentrale krijgt door deze druk op de knop contact met een client en bepaalt of er eerste hulp nodig is, een ambulance, of dat de thuiszorg lang moet gaan. Dat is wel mooi, dat extra filter, want wij rijden vanzelfsprekend niet voor elk wissewasje de wijk in”. Bertina ziet dat de thuiszorg wel is veranderd in de laatste tien jaar: “Mensen wonen langer thuis en het uitgangspunt is nu: Wat kan iemand nog zelf?”. Ook Patyna blijft zich ontwikkelen. Sinds kort heeft Patyna bijvoorbeeld ook een speciaal welzijnsteam actief in de thuiszorg. In zo’n thuiszorgteam wordt naast verzorging ook welzijnsondersteuning geboden aan cliënten, die daar een indicatie voor hebben. Zo kunnen cliënten nog langer thuis blijven wonen. Bertina is altijd wel geïnteresseerd geweest in de zorg. Biologie, de medische kant, het menselijk lichaam heeft haar altijd wel getrokken. Een baan in de zorg was voor haar dan ook logisch na het afronden van haar opleiding. Toch heeft ze ook wel periodes van twijfel gekend. Met name de coronaperiode heeft ze als pittig ervaren: “er werd toen erg veel van de zorg gevraagd. We moesten continue met pakken, gele schorten, bril en mondkapjes ons werk doen bij de cliënten. Cliënten begrepen dat lang niet altijd. Bij sommige cliënten hebben we veel weerstand ervaren. Zeker bij cliënten die onderliggende zorgvraag hadden, zoals beginnende dementie, was dat erg ingewikkeld. Die coronaperiode heb ik in het werk echt als stressvol ervaren en dus ook wel eens getwijfeld of ik er mee verder wilde op die manier.” Inmiddels ligt die periode gelukkig verder achter Bertina en geniet ze weer volop van de diversiteit en afwisseling in het werk. Geen dag en geen week is hetzelfde. Dat maakt het zo leuk voor Bertina: “Zo ben ik afgelopen week gestart met een opleiding rondom de palliatieve zorg die Patyna me aanbood, de zorg die cliënten ontvangen in hun laatste stuk van het leven.” Kindfoto Wat in leaf famke dizze kear! Witte jimme wa 't dit is? 21
Nijs fan Kf Itens e.o. Door Dorien Kaatsseizoen 2025 – een mooi jaar voor onze vereniging In april zijn we van start gegaan met de jeugdtrainingen, verzorgd door Kaatsschool Score. Deze trainingen waren een groot succes en we zagen het enthousiasme bij de jeugd weer groeien. Ook voor 2026 gaan we verder met deze jeugdtrainingen van Kaatsschool Score. En wat erg leuk is, we hebben dit jaar een kaatskanon aangeschaft, waarmee we onze uitslag goed konden oefenen – een mooie stap vooruit voor onze vereniging! De eerste partij van het seizoen was die van De Lytse Fjouwere, gesponsord door ons dorpshuis. De tweede partij was het altijd spectaculaire teatsen, zowel voor de jeugd als de volwassenen, mede mogelijk gemaakt door Wolkom Thús. Helaas kon het pearke kaatsen dit jaar niet doorgaan wegens te weinig animo. Zonde, want voorheen stonden er altijd volle velden. Heb je interesse in deze partij? Laat het ons weten! We zijn nog op zoek naar een sponsor om dit evenement volgend jaar nieuw leven in te blazen. Na veel voorbereiding vond op 29 juni de jaarlijkse agraryske partij (Heren 1e klasse) plaats in Itens. Gerard heeft als gastheer – samen met alle vrijwilligers en de boerenbedrijven uit onze vier dorpen – weer gezorgd voor een geweldige dag. Een nieuwe traditie is inmiddels het feestkaatsen. Dit jaar kreeg het een nieuw jasje, met leuke feestprijzen en veel gezelligheid. Ook het nachtkaatsen was wederom een groot succes: een grote opkomst en volop sfeer tot in de late uurtjes! Een speciaal dankwoord aan Rameau Fijnprofileren voor het mogelijk maken van deze partij. Tussendoor werden er diverse federatiepartijen voor de jeugd gespeeld op ons eigen kaatsveld, naast de wekelijkse competitieavonden. Altijd gezellig, maar als vereniging zouden we graag nóg wat meer kaatsers op het veld zien. Hoe meer mensen, hoe gezelliger – en hoe meer leven in ons dorp! Het seizoen werd afgesloten met de traditionele Fopma-partij, uiteraard gesponsord door de familie Fopma. En zoals altijd gold: als de familie Fopma aan het roer staat, weet je dat het een prachtige kaatsdag wordt. Mooie partijen, sportieve strijd en als afsluiter een heerlijk buffet! Na al dat mooie sportieve nieuws nog wat bestuursnieuws: zowel Meint als Thijs hebben aangegeven per volgend seizoen te stoppen in het bestuur. Gelukkig hebben zich twee doorgewinterde kaatsliefhebbers gemeld om de vereniging levend te houden. Samen met Tim en mij (Dorien) gaan we er weer een mooi kaatsseizoen van maken! Meer hierover – en de uitslagen van de competitie – horen jullie op de algemene ledenvergadering. Tot slot wil ik iedereen bedanken die zich dit jaar op wat voor manier dan ook heeft ingezet voor onze kaatsvereniging. Zonder jullie geen kaatsseizoen! Oant takom jier! 22
Bewoners van Nij Stapert genieten van nieuwe duofiets Vrijdag 12 september is met een feestelijke bijeenkomst bij Nij Stapert een nieuwe duofiets in gebruik genomen. De komst van de duofiets betekent veel voor de bewoners van Nij Stapert. Samen met een vrijwilliger, medewerker of familielid kunnen zij ontspannen naar buiten, genieten van de frisse lucht en de omgeving van Wommels. Een duofiets biedt niet alleen plezier en beleving, maar versterkt ook de sociale verbondenheid en stimuleert beweging en gezondheid. Voor veel ouderen is dit een bron van vrijheid en kwaliteit van leven. Met de nieuwe duofiets kan Nij Stapert bewoners en hun naasten nóg meer mogelijkheden bieden om samen actief te zijn. De locatie spreekt haar grote dank uit aan alle sponsoren en betrokkenen die dit mogelijk hebben gemaakt.
Yn ‘e Romte - Combigroep in Itens officieel van start! Door Yvonne Het is eindelijk zover: de combigroep in Itens is geopend! Dat betekent dat we nu opvang kunnen bieden aan kinderen van 0 tot en met 12 jaar. De afgelopen tijd zijn we samen met de school druk bezig geweest om alles klaar te maken, zodat we deze opvangvorm konden realiseren. En met trots kunnen we zeggen: per 1 september zijn we officieel van start gegaan! Dankzij de combigroep kunnen we nu nóg beter aansluiten bij de behoeften van gezinnen in en rondom Itens. Zo is er opvang mogelijk voor de allerkleinsten, maar ook voor schoolgaande kinderen met voorschoolse opvang (VSO). Onze openingstijden zijn als volgt: * Maandag: peuteropvang van 8.30 tot 13.00 uur • Dinsdag: hele dag van 7.30 tot 18.00 uur • Woensdag: hele dag van 7.30 tot 18.00 uur • Donderdag: van 8.30 tot 18.00 uur We heten alle kinderen en ouders van harte welkom bij onze nieuwe combigroep in Itens – samen maken we er een fijne, vertrouwde plek van om te spelen, leren en groeien! 25
Tiden hawwe tiden - Hannelspost Rien Troch Watse Sommige stikjes skriuwe suver as hast fansels en stean by wize fan sprekken yn in flok en in skeet op papier. Mar it iene stikje is it oare net. Somtiden duorret it ek skoften foardat in idee úteinlik oan it papier tabetroud is. Sa ek mei it idee efter dit skriuwen. Faak is der dan in oanlieding nedich om de boel yn gong te setten. Dy oanlieding kaam der op sneontemoarn 6 septimber. Tillefoan! Op it skermke sjoch ik de namme ‘Jan Spannenburg’ stean. Noch foardat ik opnim, sjit my al troch de holle dat it hast net oars kin of Jan bellet nei oanlieding fan it lêste Diggeloer boekje. Dat boekje is nammentlik in dei earder yn Rien útsutele. Ik nim op. Jan lit der gjin gers oergroeie en makket fuortdaliks de reden fan syn telefoantsje dúdlik. “Ja, Watse. No moast ris efkes harkje. Ik ha hjir it Diggeloer foar my lizzen mei deryn it stikje oer Tjitske de Jong en har winkeltsje. Mar dêr wurdt myn mem ek yn neamd, mar net mei de goede namme no. Dat kin sa net no. Sy stiet der sels yn mei foto en al. Rika Hoekstra stiet der ûnder, mar sa hjit sy hielendal net. Myn mem har namme is Rike Spannenburg – Kooistra blinder!” Dus dat is hjirmei earst efkes rjochtsetten! Jan fertelt dat Tjitske en syn mem yndied hiele goede freondinnen fan inoar wiene. Beide hiene sy in grutte passy foar it toaniel en it kloppet ek dat hja wol wedstriidsjes hâlden oer wa’t bygelyks it earst de wask oan de line hie. Mar it stikje oer it winkeltsje fan Tjitske de Jong set noch in oar idee yn beweging. Jan en ik hawwe al hiel lang it plan om alle eardere middenstanners fan Rien ris in kear te beskriuwen. Want it winkeltsje fan Tjitske stie net op himsels. Sy wie ien fan de safolle ûndernimmers yn it doarpke. Rien wie in wiere hannelspost oan de Frjentsjerterfeart. Wêr begjinne wy Jan? “No by Tjitske har winkel mar tink?” Goed, begjinne wy op dat ein. Hokfoar tiid ha wy it eins oer Jan? “Ik bin fan 1940 en ik beskriuw de situaasje fan doe’t ik lyts wie. It sil sa’n bytsje 1950 west ha. Wy begjinne op de Molmawei 25. Dat is no de pleats fan de famylje Boschma, mar doe buorke Meinte Kingma dêr. It hûs, dat in stik foar de pleats yn it plantsoen stiet (nr. 21) wie doe in dûbelde wenning. Oan de iene kant wenne in arbeider en oan de oare kant wenne Johan Hobma. Dy die nei de oarloch yn’t elektrysk. Hy makke elektryske stekken en reparearre bygelyks radio’s. 27
It hûs op nr. 19 stiet der spitigernôch net mear. It is in pear jier ferlyn ôfbrutsen, mar dêr wenne doetiids Marten en Annie Stilma. Marten wie molkrider. Hy helle mei hynder en wein de molke op by de boeren en brocht dat nei it fabryk ta. Mar hy hie sels ek in stik as wat kij. It wie in komelker of lytsboer sa ‘t sy dat eartiids wol neamden. Fierder meande hy ek noch de dyksbermen en makke hy in hiele protte prachtige einekuorren. Nr. 17 wie it winkeltsje fan Tjitske de Jong - Visser, dat is al beskreaun dus dat slaan wy no mar efkes oer. Nr. 15 wie ek in dûbeld hûs. Oan de iene kant wenne skipper Jan de Vries. Jan wie turfskipper. Simmerdeis wenne hy op syn skip en winterdeis yn it hûske oan de Molmawei. It sa typyske hok, njonken it hûs, wie ek fan him. Fan dêrút hannele hy yn turf en letter ek yn koalen. Ik bin der as lyts mantsje faak hinne stjoerd om turf foar de kachel te heljen. Dêr wer njonken op nr. 11 wenne Hiddinga. Dat wie in foeraazje keapman. Hy hannele yn feekoekjes, feefoer en soksoarte fan guod. Ek by dat hûs stie in hok, dat brûkt waard foar opslach. Nr. 9 en 7 wiene arbeiderswenten. Ik wit noch dat Ynskje doe oan de iene kant wenne en oan de oare kant wenne lytse Kees Dijkstra. Dêr’t Bowe Huisman no wennet (nr. 5) dêr wenne doe Jetse Westra. Dy wurke by it houtsjefabryk yn Easterwierrum, mar hy wie ek de klandestine kapper fan Rien. Sels ha ik ek faak by him yn ’e stoel sitten. Dan binne wy by it kafee. Dat wie doe fan Gooitzen Smeding. Hy wie net allinnich kroechbaas, mar ek noch brêgewipper, meunsternimmer en hearoeder. 28
In hearoeder wie immen dy’t de temperatuer fan it hea yn de gaten hold. Eartiids binne der hiel wat pleatsen ôfbaarnd troch heabroei. Om soks foar te kommen wiene der hearoeders lykas Smeding nedich. Wy bliuwe noch efkes oan dy kant fan de feart, mar gean dan nei de oare kant fan de dyk. Nr. 6 wie de pleats fan Jochum Hoekstra. Hy wie boer en tagelyk ek kowekeapman. By it wetter del, hielendal oan de ein ta dêr ’t no Ronald en Anna wenje, dat wie doe ek in dûbele wente. Oan de iene kant wenne Job Stilma en oan de oare kant Sake van der Feer. Sake hie in skildersbedriuw en do koest dêr ek te plak om ferve te keapjen. It oare hûs oan dy kant fan it wetter (nr. 2) wie doe fan Folkert Reitsma. Folkert wie de smid fan it doarp. De smidterij siet oan de efterkant fan syn hûs, yn in grut hok. Dat hok stiet der gelokkich noch. It oer brânde dêr eins altyd en der waarden hynders beslein, sier stekken makke ensafuorthinne. Folkert hannele ek yn weinen en letter ek wol yn fytsen. Ik wit dat Fritsma dêr ek wol in boatsje makke hat. Dan stekke wy it wetter oer en begjinne wy oan de kant fan de opslach. It hûs njonken de brêge wie doe ek in dûbeld hûs. Oan de iene kant wenne Wiebe Terpstra en oan de oare kant wenne Hidde Hobma. Wiebe wie leedsizzer.” Wat is in leedsizzer Jan? “In leedsizzer of leedbesizzer wie immen dy’t minne famylje berjochten oerbringt. In doarferklikker waard ek wol sein. As Wiebe oan de doar kaam, dan koe it samar sa wêze dat der wat slims yn de famylje bard wie. Do moast der by betinke dat hast nergens in telefoan wie. Yn it kafee fan Smeding hong der ien en miskien dat der yn Rien noch ien wie mei in telefoan, mar dan hold it wol op.” Hidde, wurke by de gemeente. Hy fage de dyk oan en herstelde de dyk as der gatten yn sieten. Yn syn hûs siet ek in plysjesel. Dêr koe immen yn opsluten wurde foar bygelyks ‘landloperij’. Efter it hûs fan Hidde en Wiebe stie noch in mânsk hok. Sis mar op it plak dêr’t hjoeddeis it swimplak fan Rien is. Dat hok wie de foeraazjehannel fan Tjalke Faber en te hichte fan dat hok lei ek de wenarke fan de famylje Fritsma. Fritsma wie beropsfisker en hie op dat plak ek in tichtset fiskerij. In tichtset is in wize fan fiskjen wêrby nachts de feart tichtsetten wurdt mei ien as mear fûken, sadat alle fisk dy’t yn ’e nacht foarby swimt yn it net bedarret. Pas letter binne de Fritsma’s ferhuze nei in hûs oan de oare kant fan it doarp oan de buorren. Dat kaam ek omdat der op Kromwâl in fêste brêge kaam en de arke fan de Fritsma’s dêrtroch opsletten waard. Op it plak dêr ’t no Douwe en Jeska wenje, dêr stie yn myn jonge jierren it spultsje fan Tsjebe Kamstra. Tsjebe wie komelker en hie in grut apelhôf om syn hûs, wêryn ek altyd in protte hinnen omrûnen. 29
Dan binne wy by de pleats fan Witteveen. Eartiids buorke Haye Statema op dat plak. It hûs fan Wybren Rispens heard offisjeel ek noch by Rien, mar yn ’e tiid dêr’t ik it no oer ha, stie der noch hielendal neat. Wy stekke de Draversdyk oer en dan binne wy by de pleats fan Harm en Alie de Vries. Doetiids wie Piet Frankena dêr boer en dan binne wy by myn eigen hûs. Dit hûs is fan 1911 en boud troch myn heit en mem. Myn heit wie Kees Spannenburg en hy wie keapman yn bargen. It hok tusken myn hûs en dat fan Harm en Alie heard offisjeel by myn hûs. Myn heit hie dêr eartiids meastentiids in stik as 20 bargen yn stean.” Jan, dyn hûs is neffens my in moai begjinpunt om de oare kear mei fierder te gean. Want der wiene dúdlik te folle keaplju en middenstanners om allegearre yn ien boekje te beskriuwen. Boppesteande foto is nei skatting makke om 1962 hinne. Op de foto fart de wenarke fan de famylje Fritsma Rien yn. Foardat de Fritsma’s ferhuzen nei in hûs oan de ein fan de kaai yn Rien wennen sy yn in wenarke, dy’t doe in fêst lisplak hie op ’t plak dêr’t hjoeddeis it swimplak fan Rien is. Op 'e foto is ek goed te sjen dat de feart yn 1962 in stik breder wie as tsjintwurdich. Der sit amper grûn tusken de bûtenmuorre fan it kafee en de Frjentsjerter feart. Eartiids waard der mei sterk iis in barte by de muorre oplein. Sa koene de reedriders maklik it kafee ynrinne om bygelyks in stimpel of in kop poeiermolke te heljen. Sadwaande is it kafee ek oan syn namme kommen: 'Wetter en iisherberch it wapen fan Hinnaarderadiel'. 30
Burendag Itens Oost Door Elise van der Zee Zaterdag 27 september was het burendag. Burendag wordt elk jaar gevierd op de vierde zaterdag van september. Het is een initiatie van het Oranjefonds en Douwe Egberts met als doel buren dichter bij elkaar te brengen door samen activiteiten te organiseren. Voor de buurt Itens Oost was het al even geleden dat er voor het laatst een burendag was geweest. Na een klein initiatief van een aantal buurtbewoners is besloten om het niet te ingewikkeld te maken en gezellig met de buren koffie te gaan drinken op het schoolplein. Want als je zo'n prachtige locatie in de buurt hebt, dan moet je daar ook gebruik van maken! Op de bewuste zaterdag zat het weer gelukkig mee. De organisatie had koffie, thee en limonade meegenomen en in de uitnodiging aan de buren hebben we gevraagd of iedereen iets lekkers wilde mee te nemen om te delen. Het schoolplein was versierd met de vlaggetjes van het Oranjefonds en de picknicktafel stond vol met allerlei (zelfgemaakt) lekkers. De opkomst was goed en met ongeveer 15 buren hebben we er een hele gezellige ochtend van gemaakt! Voor herhaling vatbaar! En daar hoeven we natuurlijk niet een heel jaar op te wachten... Isolatietour gemeente Súdwest Fryslân Wil je minder betalen voor energie en comfortabeler wonen? Kom dan naar de Isolatietour! Tijdens de tour kom je alles te weten over isoleren en over de isolatievergoeding van €1.800. Ook krijg je handige tips en persoonlijk advies voor jouw woning. Kijk voor data en locaties op www.sudwestfryslan.nl 31
Burendag Rien Der wie in grutte opkomst en der wienen we tige bliid mei. Ferskeidene minsken hienen wat lekkers makke en achter by Johannes en Hilda hienen we in moai beskut plakje. Mei elkoar ha we der in slagge moarn fan makke! Fabrykswei 1, 8734 HV Easterein - info@theunishofstee.nl Bellen 0515 331280 - Whatsapp 06 28414529 32
Update speeltuin: ‘Waar avontuur begint’ Door Berber Stoppels Afgelopen maart hebben we als dorpsbelang met de gemeente om de tafel gezeten om te kijken wat er mogelijk is voor onze speeltuin. Met het idee dat er misschien één nieuw toestel zou komen gingen wij het gesprek in. Aan het eind van het gesprek hadden we een hele nieuwe speeltuin. Maar dit was ook wel nodig, kwamen we achter toen we door de speeltuin heen liepen. Veel verouderde toestellen en ook toestellen, die al uit voorzorg waren weggehaald omdat het niet meer veilig zou zijn. Een vlotte actie vanuit de gemeente maakte dat er in zeer korte tijd een hele nieuwe speeltuin is gerealiseerd. Nu alleen de valmatten nog. Dit laatste onderdeel van de speeltuin wordt nog voor de winter gereed gemaakt. En dan uiteraard een geweldige opening! Dit zal in het voorjaar plaats gaan vinden. Hoe deze opening eruit komt te zien houden we nog een beetje geheim. Het kan zijn dat in de komende weken nog gewerkt wordt door het plaatsen van de valmatten, maar geniet vooral van onze nieuwe speeltuin. Dit is een verbindende factor tussen Itens, Hinnaard Lytsewierrum en Rien. Wat ooit begonnen is door een klein clubje moeders 31 jaar geleden bestaat nog steeds en nu in een geheel nieuw jasje. De Fjouwer Doarpen zonder speeltuin is ondenkbaar! De speeltuin in oude staat 33
Iepen Kafee Desimber…… De donkere dagen fan it jier wolle wy as Iepen kafee wer soargje foar in ljochtpunt foar ús Fjouwer Doarpen. Wat is der moaier dan flak foar it einde fan it jier mei syn allen te iten en it jier sa efkes troch te nimmen? 2 Jûnen wurdt der wer in hearlik krystdiner foar jimme klear makke troch ús sjef kok Fred. 1: 13 desimber foar de 60+ ers 2: 20 desimber foar elkenien Kosten € 15,00 p.p. Basisskoalle bern €10,00 Opjaan: 1. foar 10 desimber ( 60+ ers) 2. foar 17 desimber ( elkenien) Opjefte by: fokjealtenburg@gmail.com of te.bosma@kpnmail.nl Schilderwerken Knevelman in Itens - 06-43231940 - Info@schilderwerkenknevelman.nl 34
Hindrik van de Meer neemt afscheid van Itens met reprise musical JONA In een goed gevulde Martinikerk in Itens was zondagmiddag 12 oktober 18 jaar na de premiere in 2008 nog een keer de Musical Jona te horen, waarvoor Hindrik de muziek schreef. Het blijft bijzonder dat teksten van zoveel jaar geleden, gebaseerd op het verhaal uit de Bijbel nog steeds zo actueel zijn. Over de behoefte aan een andere koers in de wereld, omdat het op deze manier niet goed gaat. De uitvoering markeerde het afscheid van Hindrik na vele jaren van grote inzet voor het Frysk Oekumenysk Wurkferbân. Jarenlang hebben zij maandelijks een Fryske Tsjinst voorbereid, met medewerking van zangers van het mede in Itens ook voor deze diensten opgerichte Kwartettekoar. De uitvoering met 25 zangers, muzikanten en solist werd warm ontvangen. Door de kleinere ruimte en de overvloedige toehoorders bleef er weinig akoestiek over om het geluid goed verder te dragen, maar het benadrukte wel de warme sfeer in het mooie kerkje. Na afloop volgde namens de kerkenraad nog een toespraak en een in glas geblazen muzikaal aandenken als dank voor de jarenlange inzet voor Itens. En velen maakten nog gebruik van de gelegenheid om elkaar onder het genot van koffie en thee te ontmoeten en Hindrik ook persoonlijk nog te spreken. 35
36
Filmclub Najaar 2025 Sluit je aan bij een gezellig clubje filmliefhebbers, en geniet van een hapje en een drankje en natuurlijk een heel goede film! We zien je graag op zaterdag 15 november. Filmavond november 2025 Soms kan een bezoekje aan het zwembad je leven veranderen. Je ontmoet een club gelijkgestemden, je praat wat en voor je het weet is je depressie en je midlife crisis opgelost. Ondertussen doe je wat oefeningen en iedereen van de club stijgt boven zichzelf uit. Dan lonkt de wedstrijd der wedstrijden. Je hele mannenclubje schrijft zich in voor een zwemdiscipline die toch vooral door vrouwen wordt beoefend. Dat wordt lachen! Een fijne feelgoodmovie waarin je jezelf helemaal kunt verliezen. Kom genieten van deze hilarische film met serieuze randjes op 15 november, 20:00 uur in het Dorpshuis. Kosten: € 4,00. Geïnteresseerd? Kijk vanaf begin november in de appgroep van de Filmclub voor meer details en een link naar de trailer van de film. Nog geen lid van de appgroep? Stuur een appje naar Jeannet, Irma, Corrie, Rigtje of Thijs (zie hieronder) of bel, en we voegen je toe. In de week voor de filmavond sturen we in de appgroep nog een herinnering. Jeannet 06-55933722 - Rigtje 06-45614569 Irma 06-10180813 - Corrie 06-28194839 Thijs 06-24696231 37
38
39
OPROEP VAN WERKGROEP FERMANJE ITENS Zingen met Sander Metz op 1e kerstdag!! Na het succes van een voorgaande keer, lijkt het ons leuk om opnieuw samen met Sander Metz eerste kerstdag zingend door de dorpen te gaan! Wie gaat mee? Datum oefenen; donderdagavond 18 december 2025. Bij voldoende animo maken we er een muzikale ochtend van op 1e kerstdag in Itens eo. Opgeven kan alvast via: fermanjeitens@gmail.com 40
Nijs fan toanielferiening ‘Nim it sa’t is’ As de bledsjes fan de beammen falle en de kachel yn hûs wer oangiet, is in ploech mei doarpsbewenners út de Fjouwer doarpen alwer drok dwaande mei toaniel. Elke moandeitejûn en ek wolris op tongersdeitejûn wurdt der repetearre. Dit jier is it Klaas Oldenburger, dy ‘t as regisseur plannen makke hat hoe ‘t dizze ploech de kommende tiid mei toaniel oan ‘e slach sil en op 29 septimber binne sy dan ek úteinsetten mei de repetysjes, sadat der heal maart 2026 wat op de planken stiet. Mei dit jier wol 14 spilers sil Klaas it stik delsette. En dit jier ek 3 nije gesichten op it toaniel fan de Lytse Fjouwere’. Wa’t dat binne, dêr komme jimme letter wol achter! De útfieringsdata kinne yn elts gefal alfêst yn de aginda: 13 en 14 maart 2026! Dat duorret noch in hiel skoft, dus jimme moatte efkes geduld ha. Wy sille jimme letter wat mear fertelle oer it stik, mar wy kinne jimme alfêst in lytse ‘hint’ jaan: It stik spilet him ôf yn de tiid dat wy suchte ûnder in besetter.... Wat wie der oan ‘e hân yn Fryslân? En wat betsjut ‘It lêste Swolchje’? Út namme fan spilers en bestjoer fan ‘Nim it sa it is’ => www.nimitsaitis.nl 41
Nijs fan FDD Ons nieuwe seizoen is weer begonnen met het bloemschikken (zie de foto’s op pagina 2) op vrijdagavond 10 oktober, de dames hebben een prachtig herfststukje gemaakt. Onze volgende activiteit is de Kwisjûn op zaterdag 8 november in het dorpshuis. Dit jaar wordt deze gemaakt door Diggeloer en kunnen wij als Kwisjûncommissie zelf een keer meedoen, hoe leuk is dat! We beginnen om 20.00 uur, een team bestaat uit maximaal 4 personen en de kosten zijn € 10,- per team. Opgeven kan t/m 4 november via fddocht@live.nl Ook hebben we dit jaar een verloting met bijzondere prijzen en een hele leuke hoofdprijs! Wie o wie wint dit jaar de Kwisjûn? Diggeloer in ieder geval niet! De activiteit die hier op volgt is het Bloemschikken op 12 december maar deze is al helemaal vol geboekt! Op 3 januari organiseren wij weer de Winterwille. Gezellig met elkaar stamppot, snert en toetjes eten, de inloop is vanaf 17.00 uur en je hoeft je voor deze activiteit niet op te geven. 42
3
Beleef het in de bibliotheek Bibliotheken Mar en Fean is met 12 vestigingen dé ontmoetingsplek voor iedereen in Heerenveen, De Fryske Marren en Súdwest Fryslân. Workshop Wolschilderij maken Maak maandag 10 november (14.00-17.00 uur) onder leiding van kunstenares Pytsje Cuperus je eigen wolschilderij. Pytsje schildert met gekleurde, gekaarde schapenwol en gebruikt daarbij de droog-/naaldviltechniek. Deze middag neemt Pytsje je mee in haar wolwereld. Onder het genot van een kop koffie of thee maak jij je eigen kunstwerk! Opgave verplicht. De kosten voor de workshop bedragen €40,00 per persoon. Let op: je betaalt de workshopgever tijdens de workshop. Cursus Leren Computeren voor ouderen Leren werken met de computer of tablet? Dat kan met de gratis cursus Leren Computeren. In meerdere onderdelen wordt op een laagdrempelige manier geleerd hoe de computer, het internet en sociale media werkt. Leren Computeren bestaat uit delen en als deelnemer kun je kiezen welk onderdeel van de cursus je wilt doen. Filmpjes laten zien hoe het werkt en daarna ga je oefenen op een speciale website. De cursusochtenden zijn: Woensdag 5, 12, 19, 26 november, 3 en 10 december en 7 en 14 januari. Altijd van 10.00 - 12.00 uur. Interesse in deze cursus? Geef je op in de bibliotheek of bel naar 0515-332000 (tijdens openingsuren). Boekbespreking Maandagavond 17 november bespreken we het boek Hellenacht van Lars Mytting. Wil je meepraten? Dat kan, ook als je geen lid bent van de bieb. We beginnen om 19.30 en sluiten uiterlijk 21.30 uur af. De koffie en thee zijn gratis. Opgeven mag aan de balie. Heel Nederland Leest + boekbespreking Heel Nederland Leest in november 2025 Onder de paramariboom van Johan Fretz. Samen een goed boek lezen – dat brengt gesprekken op gang en verbindt mensen met elkaar. En als iederéén hetzelfde boek leest, wil je dat niet missen! Tijdens de maand november kun je het boek gratis ophalen in de bibliotheek. Ook als je geen lid bent. Lees je mee? En wil je meepraten over het boek? Dat kan op woensdag 26 november om 10.15 uur bij de Pop-up boekenclub. Voorlezen en knutselen Woensdag 19 november van 15.00 - 16.00 uur (peuters en kleuters) Sinterklaas is weer in het land. Luister naar 'Wytske en Kees fiere Sinteklaas' en maak daarna je eigen mijter of pietenmuts met stickers, veertjes en nog veel meer leuks. 44
Fan de Romte Remmelt Bouma We hawwe de earste wiken der alwer opsitten! Yn 'e earste wiken binne wy foaral dwaande mei hoe't it op skoalle en yn 'e klasse wurket. We bouwe oan in gesellige en feilige groep. Der is alwer in soad wurk fersetten mar we hawwe ek seker alwer in pear leuke mominten meimeitsje mochten. Sa hienen we de ANWB Streetwise dei. Oefenje mei de fyts yn it ferkear en hoe liket it as je meidogge yn it ferkear as je ûnder ynfloed binne? De bril dy't Ylonka op hat lit dat sjen. Fierder hienen we De Skille ek op fisite foar in interview oer 'Master Jack'. Dat interview mochten wy earst sels lêze en fansels ferbetterje (in prachtige Fryske les). We sitte ynmiddels yn oktober en dat betsjut ek dat we wer nei de gymseal binne. De lêste gymles op it ild wie gelokkich yn prachtich moai waar! 45
“LYTS BEGIN” LYTSEWIERRUM 1e priis keningsdei Wij hebben weer Nieuwe aardappels Diverse soorten 10 kilo voor € 12,00 Voor uw paard, geit of konijn: HEERLIJKE VOERWORTELS 1 zak 20 kilo 3 zakken voor € 4,00 € 10,00 Altijd kleinere hoeveelheden mogelijk! Voor alles geldt: voor donderdag besteld = in het weekend in huis! LANGSKOMEN KAN NATUURLIJK OOK! BEL/APP HOFSTRA - 06-205 62 566 Buorren 2 - LYTSEWIERRUM 2e priis keningsdei 46
Reserveren dorpshuis De Lytse Fjouwere Aanvragen kan alleen nog via de mail! Ons mailadres: delytsefjouwere@gmail.com Aanvragen worden in volgorde van binnenkomst in behandeling genomen en eenmaal per week verwerkt. 47
48
1 Online Touch