DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE | 2016-2017
Sense Mechelsesteenweg 128-136 (6de verdieping) 2018 Antwerpen 03 226 04 91 info@metsense.be www.metsense.be Duurzaamheidsverslag 2016-2017 Hebt u een gedrukt exemplaar in handen? Dit is gedrukt op Eco Cyclus-papier, vervaardigd uit 100% gerecycleerde vezel. Cyclus heeft een groot aantal milieucertificaten. Ecologisch zonder compromissen!
DUURZAAMHEIDSVERSLAG SENSE | 2016-2017
Inhoudstafel Waarom doen we Korte wat we doen? (p. 6) historiek (p. 10) Toegevoegde waarde (p. 20) Onze Missie en waarden (p. 8) uitbatingen - voor elk wat wils (p. 12) De ingrediënten van ons duurzaamheidsbeleid (p. 22) DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 4
Sense in cijfers en structuur (p. 38) Dank (p. 44) GRI-index (p. 48) Conclusie (p. 43) SDGrapportering (p. 45) DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 5
01 | Waarom doen we wat we doen? w ‘Sense is een kleurrijk palet van horeca-exploitaties en gedreven collega’s’ En dat is ook wat we altijd voor ogen hadden. Als we er ondertussen dertien jaar geleden in geslaagd zijn een bijna zinkend schip vlot te trekken, dan is dat zeker te danken aan enkele heldere keuzes. Het kernwoord is misschien wel focus. We willen enkel horeca-projecten doen, we willen er veel doen, liefst elk jaar iets nieuws. Die projecten mogen best wel wat uitdaging in zich dragen, enige schaal hebben, maar ze moeten zeker ook innovatief zijn. We hebben niet de ambitie om vijftien keer eenzelfde type project te doen. We zijn best wel trots omdat we ondertussen een écht concept van buurtrestaurants op de kaart hebben gezet, dat duidelijk aanslaat bij klanten, maar ook bij mogelijke nieuwe (toekomstige) partners. Maar dat wil niet zeggen dat we dit type restaurants aan de lopende band moeten openen. Horeca mag gerust ruim geïnterpreteerd worden. We hebben niet enkel restaurants in onze portefeuille. De groei ging geleidelijk. Enkele strategische projecten illustreren bij uitstek de grote sprongen voorwaarts die het bedrijf maakte. Vooreerst was er, in 2011, de start van de exploitatie van het bedrijfsrestaurant van Den Bell/Stad Antwerpen, waar we dagelijks ongeveer 700 couverts verzorgen. In 2013 werd ons partnership met het Zorgbedrijf Antwerpen opgestart. Vanuit één centrale keuken mochten we zowel een buurtrestaurant-exploitatie als het ganse voedingsgebeuren van het Woonzorgcentrum Bilzenhof verzorgen. In 2016 startten we het partnership met de Abdij van Averbode om het belevingscentrum Het Moment te beheren. Het Moment is meer dan een horecazaak, vermits we op die fantastische plek naast horeca, ook een bakkerij, een kaasrijperij, een huisbrouwerij en een winkel exploiteren. De diversiteit van al deze types exploitaties dient één doel: onze Medewerkers In Activering, ofwel MIA’s, op alle niveaus uitdagen om te groeien. Dit is de kern van ons activeringsverhaal, zeg maar het sociale economie-verhaal. Het doel om zoveel mogelijk mensen in te schakelen in een arbeidsproces, met leermogelijkheden en professionele omkadering, staat daarbij centraal. We dagen onze collega’s uit om vanuit hun huidige werkomgeving bij ons, toch al hun blik te richten op hun toekomst op de arbeidsmarkt, buiten Sense. Ondertussen kwamen er ook enkele kleinere satellieten in ons beheer: een klein bedrijfsrestaurant, een foodcorner in een ziekenhuis of kringwinkel,... Deze bieden de opportuniteit om onze collega’s na hun activeringsverhaal, in hoge autonomie, zelfstandig een exploitatie te laten beheren. Zo leren ze vele aspecten van een eigen zaak runnen. Deze visie wordt doorgetrokken in gans het bedrijf. We gaan ervan uit dat, waar mogelijk, alle professionals in het omkaderend team, die met een bepaald specialisme bij ons aan de slag zijn gegaan, ook nieuwe uitdagingen zullen/willen opnemen. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 6
In die zin is Sense dus in de voorbije jaren gegroeid, zeg maar moeten groeien, om die dynamiek van leren in een uitdagende omgeving waar te maken. Sinds 2005 hebben we dan ook elk jaar een nieuwe uitbating geopend of een bestaand project overgenomen. Sinds 2005 zijn we qua omzet en beheerde omzet maal zes gegaan! En we staan niet stil. Als er ergens een opportuniteit ligt om te ondernemen en als het past in ons activeringsverhaal, staan wij klaar! In dit verslag hebben we getracht te tonen wie we zijn, waarvoor we staan en vooral hoe we vanuit een duidelijke visie en vanuit duidelijke waarden aan sociaal en duurzaam ondernemen werken. We willen aan onze lezers tonen dat de zorg voor een evenwichtig verhaal van winst- en waardecreatie met respect voor menselijk talent en natuurlijke grondstoffen bij ons de allerhoogste prioriteit op de agenda heeft. We hebben dit verslag geschreven om een uiteenlopende groep van geïnteresseerde stakeholders te informeren, maar hopelijk ook te inspireren om zelf het een en ander mee te nemen naar hun persoonlijke en professionele omgeving. Bij het opstellen van de teksten hebben we gemerkt hoe breed verankerd we zijn in onze samenleving en hoeveel verschillende mensen de afgelopen jaren partners waren in ons verhaal. We zijn al deze stakeholders zeer dankbaar voor de weg die we samen hebben afgelegd. Veel leesplezier! Jan Van Roie directeur Sense Johan De Muynck voorzitter raad van bestuur Sense DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 7
02 | Missie en waarden Begin 2017 startten we een traject om onze missie en waarden op te frissen. Na vele jaren van sterke groei hadden we nood aan een oefening om de missie op een hedendaagse manier te formuleren, passend bij Sense en al zijn exploitaties. We kwamen tot onderstaande missie en waarden. En we bedachten er in één keer een ondersteunende slogan bij: w ‘Steeds een gulle glimlach’ We betrokken zoveel mogelijk collega’s in dit traject. Tijdens verschillende sessies werkten we naar het eindresultaat. Zelfs onze tekenkunsten werden hierbij aangesproken! De definitieve missie en waarden worden uitgedragen via allerlei kanalen: de website, het personeelsblad No Nonsense, de opleiding ‘Werken en Eten’ voor nieuwe collega’s. Op elke locatie kwam er ook een totem te staan met de missie en de waarden. Zo wordt elke collega iedere dag herinnerd aan wat onze doelen zijn en hoe we die willen realiseren. w Onze missie: ‘Sense serveert met de glimlach een rijk palet aan horecabeleving, met vakmanschap en sociaal talent!’ w Onze waarden in één zin: ‘Samen Klantgericht Ondernemen met Goesting, Professionele groei en Maatschappelijk engagement.’ DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 8
U Waarden uitgelicht Samen • We werken samen op een respectvolle manier. • We delen kennis. • We gaan in dialoog om mekaars inzichten te kennen. • We zoeken steeds naar manieren om open te communiceren met elkaar. • We helpen elkaar om doelstellingen te bereiken. • We springen in waar nodig. Klantgericht • We genieten van wat we waarmaken/klaarmaken. • Met hart en ziel zetten we ons in om klanten een aangename ervaring te bezorgen. • We leveren kwaliteit met een glimlach. • We zijn (ook op piekmomenten) op een rustige en professionele manier aanwezig. • We luisteren naar de klant en vertalen zijn wensen naar een mooi resultaat. Ondernemen • We nemen initiatief en moedigen dit aan bij anderen. • We meten om inzicht te krijgen, evalueren en stellen onze acties bij. • We zijn gemotiveerd om doelstellingen te halen, binnen het budgettaire kader. • We lossen problemen snel en efficiënt op wanneer ze zich voordoen. • We kijken slim vooruit en zetten proactief de juiste stappen om problemen te voorkomen. Goesting • We zijn enthousiast en maken anderen enthousiast. • Ook bij tegenslagen blijven we positief. • We geven elkaar complimenten. • We vieren successen. • We smijten ons in ons werk en durven te falen. Professionele groei • We staan open voor feedback en leren uit onze fouten. • We helpen anderen om het beste uit zichzelf te halen. • We stimuleren onze medewerkers in activering om Sense als opstap te zien naar een nieuwe carrière. • We zorgen voor tijd, ruimte en structuur om zelf te groeien en anderen te laten groeien. • We nemen de kansen die Sense Academy biedt. Maatschappelijk engagement • We zijn enthousiast over de diversiteit onder collega’s en klanten. • We gaan voor een duurzame manier van ondernemen. • We investeren graag in mensen en teams. • We hebben bijzondere interesse in projecten waarmee maatschappelijk kwetsbare groepen worden bereikt. • We geven kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om hun professionele carrière opnieuw op te pikken. c De waarden hebben we verder geconcretiseerd en omgezet in een gedragskompas. De waarden zeggen waarheen de reis gaat. Gedragsgerichte zinnen tonen ons de concrete weg. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 9
03 | Korte historiek Start opleidingsproject ‘De 7 Schaken’ voor een 10-tal personen binnen de structuur van BOM vzw, met steun van de Broeders van Liefde en het OCMW-Antwerpen. Tevens start van de uitbating van ons 1ste buurtrestaurant in Antwerpen Overname Foyer van vergadercentrum De Stroming, Oprichting CAS vzw, erkenning als sociale werkplaats ACW-Antwerpen Overname Eet- en leescafé Permeke Kubus bij de centrale openbare bibliotheek Antwerpen Sluiting taverne Lunch & co in Bedrijvencentrum NOA Overname Uitbreiding Start opleidingsproject ‘de Pollepel’ voor nog eens een 5-tal personen, en meteen ons tweede buurtrestaurant taverne Lunch & co in Bedrijvencentrum NOA Opening bedrijfsrestaurant Mangerie Clara voor het OCMW-Antwerpen uitbating Foyer ACW met het aanbod van een buurtrestaurant DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 10
Opening bedrijfsrestaurant Den Bell van Stad Antwerpen (30/11) Opening buurtrestaurant Bakboord, Linkeroever (4/12) Opening buurtrestaurant Kom.EET, Deurne (mei) Pop-up restaurant Grand Café De Hoorn in Leuven gedurende drie maanden Opening Shop & Bistro De Piekuur, Mortsel (25/3) Uitbating pop-up Zomercafé Hoboken, van 1/5 tot 30/9 Opening buurtrestaurant De Plataan, Mortsel (13/6) Partner in de exploitatie van de Heerlijckyt van Elsmeren in Geetbets (1/1) Opening Opening bedrijfsrestaurant De Garde, Politietoren Oudaan (29/3) Overname beheer Hotel & Seminarie Elzenveld (1/12) bedrijfsrestaurant Digipolis (september) Overname en beheer Internationaal Zeemanshuis Antwerpen, renovatie en opening Antwerp Harbour Hotel (november) Uitbating pop-up Zomercafé Hoboken, van mei tot september Opening Grand Café De Hoorn, Leuven (eind september) Opening belevingscentrum Het Moment, Abdij van Averbode (1/5) Opening Eetcafé in Opnieuw & Co, Mortsel (25/11) Uitstap uit partnerschap uitbating Grand Café De Hoorn, Leuven (31/12) DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 11
04 | Onze uitbatingen - voor elk wat wils Sense overkoepelt een rijk palet aan horeca-exploitaties. Elk van deze plekken is uniek en heeft een eigen gezicht, uitstraling, logo en (huis)stijl. We voegen het ‘Sense-tabje’ hier telkens subtiel aan toe, zeg maar als een kwaliteitslabel. U Onze uitbatingen Onze uitbatingen kunnen gegroepeerd worden volgens het type. We zijn graag innovatief en zoeken de uitdagingen op. Hoe meer verschillende opleidingscontexten we kunnen aanbieden aan onze medewerkers in activering, hoe beter. Onze medewerkers kunnen bij ons werkervaring opdoen in verschillende types van exploitaties, in een hotel, in een congrescentrum, in een buurtrestaurant, enz. Ze kunnen in de keuken werken, zaaltaken uitvoeren, de kassa beheren, catering verzorgen of hospitality-functies uitvoeren. Kortom, ze kunnen op bijna alles voorbereid worden. Neem met ons even een kijkje in enkele soorten uitbatingen. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 12
4.1 | De buurtrestaurants: eten en buurten c c Buurtrestaurants hebben ook een hoger maatschappelijk doel. Dit kwam duidelijk naar voren in onze studie die we samen met Deloitte in 2013 uitvoerden. De belangrijkste conclusies waren: buurtrestaurants maken het mogelijk dat ouderen langer zelfstandig wonen en hier vlot nieuwe sociale contacten leggen. Ze gaan vereenzaming tegen. Mensen in een financieel moeilijke situatie kunnen genieten van een maaltijd aan verminderd tarief dankzij lokale partnerships. Het aanbod in de buurtrestaurants beantwoordt aan de voorwaarden van een kwalitatieve en gevarieerde maaltijd voor elke dag. Buurtrestaurants bevorderen de integratie, emancipatie en acceptatie van langdurig werklozen en nieuwe inwijkelingen door onze activeringsstrategie. In onze buurtrestaurants willen we klanten een gezonde maaltijd aanbieden tegen een heel scherpe prijs. Mensen die het financieel wat moeilijker hebben, weten dit te appreciëren. Senioren of mensen met een OCMW-pasje eten nog goedkoper. We hebben vier buurtrestaurants in Antwerpen en één in Mortsel. De samenwerking met de OCMW’s zorgt ervoor dat we onze sociale functie succesvol kunnen vervullen. De 7 Schaken in woonzorgcentrum Bilzenhof is het oudste buurtrestaurant van Antwerpen. Het heeft een speciaal verhaal, een stripverhaal… De 7 Schaken is de naam van een stripverhaal van Suske en Wiske dat de jeugd van Willy Vandersteen in de Seefhoek beschrijft. Kom gerust eens kijken en zoek de verwijzingen naar de gelijknamige strip in ons interieur. We werken hier nauw samen met het Zorgbedrijf Antwerpen: de keuken van De 7 Schaken bedient zowel de bijna honderd bewoners van het woonzorgcentrum Bilzenhof als de vele bezoekers van het buurtrestaurant, en dit 7 op 7! g 34.485 warme maaltijden geleverd aan de bewoners van WZC Bilzenhof in 2017, bovenop alle ontbijten, vieruurtjes en avondmaaltijden DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 13
Bakboord, hoe kan het ook anders, is ons buurtrestaurant op Linkeroever – de bakboordzijde van de Schelde. Het is een oase van rust met een modern interieur. Ook hier zetten we onze keukeninfrastructuur optimaal in. De keukenploeg kookt immers elke dag ook nog voor de 125 bewoners van woonzorgcentrum ’t Zand van het Zorgbedrijf Antwerpen. g 45.155 warme maaltijden geleverd aan de bewoners van ’t Zand in 2017 Kom.EET in Deurne heeft een mooi retro-interieur en door de open keuken voelen de mensen zich in dit buurtrestaurant direct thuis. Er heerst een familiale sfeer. Net zoals in onze andere restaurants, zie je hier mensen uit de hele wereld in de potten roeren. g 34.507 maaltijden voor 60-plussers in Kom.EET in 2017 Foyer De Stroming ligt pal in het centrum van de stad. Het maakt deel uit van het vergadercentrum De Stroming van Beweging.net. Het pand telt een tiental zalen, waaronder een groot auditorium (380 zitplaatsen). Het team van Foyer De Stroming zorgt voor de culinaire toets van vergaderingen, feestjes of events en schenkt bezoekers graag een drankje. Het fungeert zo als bedrijfsrestaurant voor het vergadercentrum. Tussen 17 en 19 uur toveren we Foyer De Stroming om tot een buurtrestaurant. De Foyer heeft nog twee satellieten: het bedrijfsrestaurant Digipolis, het IT-bedrijf van de Stad Antwerpen, en het verzorgen van de ontbijten van hotel Elzenveld (zie verder). g 11.391 ontbijten verzorgd in 2017 in zijn satelliet Hotel Elzenveld De Plataan in Mortsel is de jongste telg in de familie van buurtrestaurants met Sense, en het eerste buiten Antwerpen. De naam verwijst naar de platanen die vroeger op de Liersesteenweg stonden. In het interieur en in de herinnering van de vele bezoekers zijn de bomen nog steeds aanwezig. De Plataan vormt een cluster met nog twee andere exploitaties: De Piekuur en het Eetcafé (zie verder). g 56.244 maaltijden in het buurtrestaurant in 2017 AAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 14
4.2 | (Bedrijfs)restaurants: lunch op maat w Beste, c Een bedrijfsrestaurant moet de cultuur van het bedrijf uitademen. We zetten onze ervaring graag in om een concept op maat te maken voor de klant. Daarom zijn deze restaurants allemaal verschillend. Of toch niet, want één zaak hebben ze gemeen: je eet er altijd lekker en gezond! Via deze weg wil ik het gehele team van ‘De Garde’ mijn complimenten overbrengen. Iedereen is steeds vriendelijk en respectvol wat betreft bediening naar ons toe, geen vraag is te veel. De kwaliteit van het eten is voor een bedrijfsrestaurant zeker goed en de wachttijd nooit erg lang. Bedankt voor de dagelijkse inzet, veel collega’s vinden dit té vanzelfsprekend. Hartelijke groeten De Nieuwe Garde is het bedrijfsrestaurant van de Antwerpse Politie. Je kan ervan op aan dat onze medewerkers hier elke dag hun best doen. Anders vliegen ze gegarandeerd op de bon. Om de service vlot te laten verlopen, voerden we hier een systeem van ‘bestelschijven’ in. De klanten krijgen een elektronische schijf mee naar hun tafel, die oplicht als hun bestelling klaar is. g 39.992 kassabonnetjes uitgeschreven aan politieagenten in 2017 Het Restaurant van Den Bell is het bedrijfsrestaurant van Stad en OCMW Antwerpen in het gelijknamige gebouw op ’t Zuid. In Den Bell hebben we verschillende inspanningen gedaan rond gezond eten. We bieden er elke dag een ander fitness veggie menu aan en serveren er dagelijks heerlijke broodjes. We hebben er een saladbar opgestart en een kruidentuin gemaakt waar de klanten zelf kruiden kunnen plukken. We verwelkomen er gemiddeld zo’n 700 klanten per dag. g 172.002 klanten in 2017 g 11.523 fitness veggie menu’s in 2017 Digipolis is het restaurant van het IT-bedrijf van de Stad Antwerpen. Elke werkdag komt er hier een gevarieerd lunchmenu op het bord. Digipolis is een satellietuitbating van Foyer De Stroming. Ook in Digipolis werken we met het systeem van de bestelschijven, zoals in De Nieuwe Garde. g 21.360 kommen soep in 2017 en nog veel meer ‘bits en bytes’ DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 15
Kubus Permeke is het eet- en leescafé aan de Permeke Bibliotheek. Al bladerend in één van onze kranten of tijdschriften geniet je van een verzorgde snack of dagschotel met dagverse seizoensproducten. Op de eerste verdieping is er een gezellige lounge-ruimte, mét kinderhoek. Op de tweede verdieping kan je je receptie of vergadering organiseren met een lunchformule op maat. g 29.060 koffies uitgeschonken in 2017 De Piekuur is de Shop & Bistro in het GZA Sint-Jozef in Mortsel. Je kan er ontbijten of later op de dag je keuze maken uit slaatjes, pasta’s, belegde broodjes en originele boterhammen. In de shop is er een aanbod van cadeautjes, fruitmanden, enz. g 69.415 verkochte producten in 2017 Het Eetcafé in Opnieuw & Co in Mortsel is een buitenbeentje. We verrassen er de bezoekers van de Kringwinkel Opnieuw & Co op een aanbod van soep over kleine, hartige snacks en broodjes tot een volledige maaltijd. En proef ook eens de huisgemaakte tiramisu of lekkere pannenkoeken! g 2.755 klanten genoten van een ‘dessert van de dag’ in 2017 Catering met Sense heet onze cateringploeg. Ze verwent gasten op events allerhande, gaande van (feestelijke) recepties tot (walking) dinners. g 304 cateringopdrachten succesvol uitgevoerd in 2017 w Hallo Theo Ik wou je maar even melden dat we enorm tevreden zijn over de samenwerking met Sense! De lunch is al 3 jaar op een rij heel gevarieerd en valt erg in de smaak bij mijn collega’s. Ik ben vooral onder de indruk van de flexibiliteit en de hulpvaardigheid van al je medewerkers. Wil je een oprechte BEDANKT bezorgen aan Marthe, Mauricio, JeanPierre,… en alle anderen voor hun inzet om onze bijscholing vlot te doen verlopen? Merci. Groetjes DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 16
4.3 | Hotel, event en beleving c De meeste van onze hotel-, event-, belevingsuitbatingen bevinden zich in historische sites. Hier bieden we totaalformules aan voor events, feesten, congressen of gewoon stimulerende teammeetings. Of je komt langs voor een unieke beleving op een nog uniekere plaats. Hotel & Seminarie Elzenveld biedt zijn gasten de charme van een vijftiende-eeuws gasthuis met prachtige kloostertuin en kapel. De keuken is uitgerust voor alle mogelijke recepties, events, diners en feesten. Elzenveld ligt erg centraal en is goed bereikbaar. Voor onze cateringploeg is het dan ook de geknipte uitvalsbasis. g 12.626 overnachtingen in 2017 g 20 trouwfeesten in 2017 g 64 activiteiten in het auditorium in 2017 Antwerp Harbour Hotel zet de mooie traditie van het Internationaal Zeemanshuis Antwerpen verder. We hebben goed nieuws voor alle matrozen, bootsmaten, scheepkoks, stuurlui en kapiteins,… Als je op een schip vaart, krijg je korting in het hotel. Het hotel telt 94 kamers. g 27.862 overnachtingen in 2017 waarvan 11.005 door professionals die in de haven actief zijn (zeelui, subcontractors,…) g 7,5 score op booking.com Outfort vind je midden in de groene oase van Fort Acht in Hoboken, op een vijftal kilometers buiten Antwerpen. Het beschermde fort is een mooi overblijfsel van de negentiende-eeuwse fortengordel rond Antwerpen. Het werd door Outfort uitgebouwd tot een unieke locatie voor feesten, opleidingen, teambuildings (bv. touwenparcours), vergaderingen en seminaries. g 43 trouwfeesten in 2017 g 81 events in 2017 DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 17
Het Moment is het belevingscentrum van de Abdij van Averbode. Wij baten het voor de paters Norbertijnen uit. Je kan er binnen de muren van de abdij genieten van eigen kaas, brood, peperkoek en speculaas. En om de keel te smeren, is er het Averbode-bier. Om de producten op je brood of in je glas te krijgen, is er heel wat liefde en vakmanschap nodig. In de huisbrouwerij, de kaasrijperij en de bakkerij kan je dat met eigen ogen zien. De abdijwinkel biedt een groot assortiment voor geest en lichaam. g 69.235 bieren getapt en 43.977 broden gebakken in 2017 c We organiseren in Het Moment gegidste rondleidingen: een interessante, unieke én lekkere uitstap. Ontdek het abdijleven, de uitgeverij en de levende traditie in landbouw en voeding. Neem een kijkje in de kaasrijperij, de bakkerij en de huisbrouwerij. Degusteer de vijf Averbode-producten: bier, kaas, brood, peperkoek en speculaas in de rustgevende omgeving van de abdij. Wist je dat: * We voor deze rondleidingen samenwerken met 25 vrijwillige gidsen? * Dit de eerste keer is dat we binnen Sense een vrijwilligerswerking hebben? * Onze gidsen in 2017 310 rondleidingen verzorgden? * Dit aan gemiddeld 20 deelnemers per rondleiding ruim 6.000 mensen betekent die op deze manier kennis hebben gemaakt met Het Moment? DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 18
De Heerlijckyt van Elsmeren is het meest recente lid van de Sense-familie. Het is een buitengewoon kasteeldomein in Geetbets, op de grens van de provincies Vlaams-Brabant en Limburg. Dit prachtige en veelzijdige domein voor meerdaagse seminaries heeft naast uitgebreide seminarie-faciliteiten een overnachtingscapaciteit van in totaal 70 bedden. De innerlijke mens komt tot rust in het landschapspark van 23 hectare en wordt er verder gesterkt door een ‘heerlycke keuken’. Samen met professionele partners wordt er een kalender samengesteld van programma’s met aandacht voor hoofd, hart, ziel en lijf. Er zijn korte ontmoetingsmomenten, langere leertrajecten en zomerse geniet- en groeivakanties voor individuen en organisaties, voor gezinnen en bedrijven. g Sinds de opening van de nieuwe Houtschuur in september 2017 al 32 evenementen DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 19
05 | Toegevoegde waarde Wij zijn een sociaal economiebedrijf. We vinden dat best wel uitdagend, want onze toegevoegde waarde moet meer zijn dan gewoon een spreadsheet met financiële data. We leggen de lat dus graag wat hoger door een business case te zoeken in maatschappelijke meerwaarde. Onze strategie is een continu samenspel van drie ambities: j j Vanuit onze sociale bewogenheid willen we waarde creëren voor werknemers door opleidingsen doorstroommogelijkheden aan te bieden. j Voor onze klanten leveren we waarde door hen een gezonde en lekkere maaltijd, een aangename overnachting of een perfect verzorgd event aan te bieden. We zijn echter ook een bedrijf als een ander en ook voor ons moet op het eind van het boekjaar overal de rekening kloppen, anders houdt het op. We vinden dat deze manier van ondernemen bij uitstek duurzaam is, maar hoe doen we het dan concreet in de praktijk? w ‘Duurzaam – elke dag opnieuw’ Duurzaam ondernemen zit vanuit onze missie en waarden in onze genen ingebakken. Sinds enkele jaren gaan we hier steeds meer planmatig en gestructureerd mee om. In 2016 kwamen we via een project van de Vlaamse Overheid in contact met Hans Verboven, onze latere duurzaamheidscoach. Hans heeft ons begeleid met zijn eigen Sustatool-methodiek. Met deze aanpak wordt het brede begrip duurzaamheid op een eenvoudige manier zichtbaar gemaakt in de uiteenlopende (dagelijkse) bedrijfsprocessen. In 2016 zijn we ingescheept voor een boeiend leertraject dat we ondertussen met Hans en zijn team via Ernst & Young verder zetten. Ons officieel traject startte met een audit waarbij alle bestaande initiatieven in kaart werden gebracht, zowel op groepsniveau als in de uitbatingen zelf. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 20
Vervolgens gingen we in stap twee met een duurzaamheidsteam aan de slag om na te denken over onze ambities en visie. In een derde stap werd er gebrainstormd rond enkele acties die we konden ondernemen om onze prestaties nog te verbeteren. We kozen een tiental concrete doelstellingen en maakten er een projectplanning voor. Met die projectplanning gingen we in een vierde stap met kleine teams aan de slag. Sommige ideetjes waren vrij snel gaar, andere moeten nog enkele maanden op het vuur blijven staan. De laatste stap van elke beleidscyclus bestaat uit rapportering en communicatie. Om de drie maanden evalueren we onze voortgang en passen we onze aanpak aan waar nodig. Ondertussen spreken we niet meer van een aparte duurzaamheidsstrategie, naast onze andere operationele en toekomstgerichte strategie. Alles is zo nauw met elkaar verweven dat we durven zeggen dat we een duurzame strategie hebben. c c Duurzaamheid is voor ons een continu verbeteringsproces waarbij we bedrijfsbeslissingen toetsen aan de drie P’s: Planet, People en Profit en proberen evenwicht te bereiken. De Sustatool-methodiek deelt duurzaamheid op in drie niveaus met elk vijf thema’s. We hebben deze thema’s tot ingrediënten omgedoopt. Op die manier is het voor al onze medewerkers heel duidelijk wat er allemaal op het spel staat en waar ze een bepaalde actie moeten kaderen. De vijftien thema’s waarbinnen we kunnen werken zijn: Wanneer we met deze vijftien ingrediënten ‘koken’, krijgen we een mooi en evenwichtig gerecht, perfect afgekruid. Het is onze manier om een evenwicht tussen mens en economie en tussen waarde en winst te zoeken. U Duurzame producten - waardevolle diensten 1. Maaltijden en dienstverlening 2. Ingrediënten 3. Verpakkingen 4. Onze klanten 5. Aankoopbeleid Efficiënte processen - goede resultaten 6. Lean 7. Energie 8. Beheer gebouwen 9. Transport en mobiliteit 10. Afval en CO2 -impact Een organisatie voor en door mensen 11. Waarden en normen 12. Personeelsbeleid 13. Welzijn en veiligheid 14. Communicatie 15. Stakeholders DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 21
06 | De ingrediënten van ons duurzaamheidsbeleid Sinds onze samenwerking met onze duurzaamheidscoach Hans Verboven, vormen we binnen Sense elk jaar een nieuwe stuurgroep duurzaamheid. Deze wisselt in samenstelling om zoveel mogelijk diverse collega’s uit verschillende afdelingen en exploitaties te betrekken. Elk jaar maakt deze stuurgroep een jaarplan op, waarin slim een aantal acties worden vooropgesteld, verspreid over de verschillende thema’s. Voor de uitwerking worden weer andere collega’s betrokken, de stuurgroep houdt het overzicht en de sturing. Op de volgende pagina’s nemen we een greep uit de dingen die we al doen of gedaan hebben, zonder hierbij volledig te willen zijn. Het duurzame gedachtengoed zit heel vaak in kleine dagdagelijkse dingen die op zich niet wereldschokkend of ingrijpend zijn, maar die wel passen in de geest van duurzaam ondernemen en allemaal samen een mooi en coherent geheel vormen. 6.1 | Duurzame producten: waardevolle diensten h Thema 1 Maaltijden en dienstverlening j Ambitie We bieden onze klanten gezond en lekker eten, gaan verspilling tegen en zetten de klant centraal bij het bepalen van ons aanbod. Onze kennis delen we ook met anderen. Bewust gezond en lekker In onze uitbating Den Bell hebben we dagelijks een ander fitness veggie menu. Dit menu is samengesteld uit seizoensgroenten en bevat telkens maximum 850 kcal. Bij elk fitness veggie menu wordt vermeld wat de caloriewaarde is per ingrediënt en in totaal. Zo helpen we onze klanten bewust kiezen voor een gezonde en lekkere lunch. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 22
Onder het motto ‘Kies, combineer & geniet gezond’ geven we in Den Bell de mogelijkheid aan onze klanten om zelf hun bord samen te stellen uit de verschillende menu’s. Dit zorgt enerzijds voor een service op maat en dus meer tevreden klanten, anderzijds vermijden we hierdoor verspilling: klanten kiezen voor de dingen die ze echt lekker vinden waardoor we meer lege borden krijgen. In 2015 kregen we voor ons bedrijfsrestaurant Den Bell een Gault & Millau Catering Award. Dit was een fijne erkenning voor de medewerkers die hier dagelijks gemiddeld 700 klanten van een lekkere lunch voorzien. In alle buurtrestaurants serveren we lekker gratis kraantjeswater. Dat is milieuvriendelijk en goed voor de portemonnee van de klant. We onderz hoe we dit aanbod ook in onze andere uitbatingen kunnen realiseren. In de Antwerpse buurtrestaurants werken we al enkele jaren samen met de dienst Gezondheid van de Stad Antwerpen. Er wordt samen gekeken naar de optimale samenstelling van menu’s, acties rond gezond eten, slimme ingrepen om mensen gezond te laten kiezen, enz. Ons vegetarisch aanbod trachten we zo kwaliteitsvol mogelijk in te vullen, waarbij we verder willen gaan dan de klassieke groenteburgers en vleesvervangers. Hiervoor werden we ondersteund door EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief). Zij begeleidden een aantal workshops voor onze chefs waarin er nieuwe gerechten werden ontwikkeld en getest. Dit mondt in de komende periode uit in een intern kookboek van lekkere en gezonde, maar v originele vegetarische gerechten waaruit de verschillende exploitaties inspir halen voor de samenstelling van hun menu’s. Kennis delen We hebben in de afgelopen twintig jaar heel wat ervaring opgedaan. We zijn heel sterk in HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points), de hygiëneregels waarmee je in de horeca voedselveiligheid kan verzekeren. Daarnaast hebben we ook veel expertise op vlak van training, continue verbetering, keukeninrichting en personeelsbeleid voor de horeca. Hiermee helpen we graag onze collega-bedrijven. Bij de opstart en het draaiend houden van een horecazaak komt heel wat kijken. Ook op dat vlak bieden we ondersteuning zodat anderen op de best mogelijke manier hun horecaproject kunnen realiseren. w Hallo De hapjes waren helemaal top! Mooi verzorgd en lekker. Zowel kinderen als volwassenen hebben goed gesmuld. Bedankt om alles zo goed te organiseren. Het was fijn om met jullie samen te werken! Vriendelijke groeten DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 23
c €1 kindermaaltijden in de lift In 2014 werden de ‘1 euro-maaltijden’ gelanceerd: kinderen met een pasje verminderd tarief kunnen in onze buurtrestaurants genieten van een lekkere en gezonde maaltijd voor slechts 1 euro. Door vele acties en initiatieven, verzorgen we intussen elke maand meer dan 2.500 kindermaaltijden. Dit is een succesverhaal dankzij een mooie samenwerking met onze partners: OCMW Antwerpen, de Huizen van het Kind, de Centra voor Kind en Gezin, de mutualiteiten en de Vlaamse Overheid. Het meest recente initiatief in dit kader zijn de avondopeningen voor gezinnen met kinderen in de buurtrestaurants Bakboord en De 7 Schaken. g Aantal €1 kindermaaltijden 2014: 3.576 2015: 4.620 2016: 6.726 2017: 18.161 DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 24
h Thema 2 Ingrediënten j Ambitie We bieden onze klanten kwaliteitsvolle ingrediënten, steeds rekening houdend met onze foodcost. We proberen waar mogelijk een lokaal verhaal te brengen. Beste prijs-kwaliteit, elke dag opnieuw Kwaliteit gaat boven alles. Natuurlijk zijn we als organisatie erg begaan met onze foodcost. Koken kost immers geld. We kiezen steeds voor producten die een optimale prijs-kwaliteitverhouding hebben. Door onze aankopen te bundelen, slagen we erin om de nodige volumes te realiseren, wat ons voordeel biedt in de onderhandelingen met onze leveranciers. Al onze chefs hebben de vrijheid om zelf hun menu’s samen te stellen. Centraal sturen we wel in het aanbod dat beschikbaar wordt gesteld, om zo van onze volumekortingen te kunnen blijven genieten. De menu’s worden steeds kort vooraf gemaakt, zodat we kunnen inspelen op promoties en het ritme van de oogsten. Eigen kweek en productie In Het Moment in Averbode heeft het voedsel een verhaal. Je kan er genieten van eigen bier, kaas, speculaas, brood en peperkoek. Deze eigen abdijproducten komen in de meeste menu’s terug. Ze worden nog aangevuld met producten van lokale telers en handelaars. Het vlees komt deels van de eigen koeien op de boerderij en deels van een lokale slager. En om al dat heerlijks door te spoelen, kan je rechtstreeks uit de huisbrouwerij de lokale Averbode-bieren drinken. Niet alleen de consumptie is hier belangrijk, we hebben er een hele beleving van gemaakt. Bezoekers leren zo bij over hoeveel liefde en werk er in ambachtelijke voeding kruipt. Streekproducten in de Abdijwinkel In Averbode hebben we met de Abdijwinkel een voor ons nieuw soort exploitatie. We hebben hier gekozen voor een verhaal van streekgebonden en kwaliteitsvolle producten. Dit concept past perfect in het duurzame kader van Het Moment: een eeuwenoude plek met een rijke geschiedenis, zeker ook op het vlak van duurzaamheid. Samen met de lokale productie-omgevingen van de Averbode-producten, is dit een verhaal dat aanspreekt en door onze klanten als waardevol wordt ervaren. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 25
h Thema 3 verpakkingen j Ambitie Al onze meeneemmaaltijden worden verpakt in gerecycleerd of biologisch afbreekbaar verpakkingsmateriaal. In al onze buurt- en bedrijfsrestaurants hebben klanten de mogelijkheid om maaltijden mee te nemen. We verpakken deze maaltijden steeds in gerecycleerde of biologisch afbreekbare potjes en bakjes. Het inpakpapier rond onze broodjes is FSC-gecertificeerd en de inkten die gebruikt worden voor de bedrukking zijn mens- en milieuvriendelijk. Je zou er van schrikken hoeveel verpakkingsmateriaal er rond onze groenten, vlees en vis zit wanneer deze worden afgeleverd. Dikwijls is dat om hygiëne- en kwaliteitsredenen niet anders mogelijk. Door goed te sorteren en herbruikbare bakken te gebruiken, kunnen we toch de impact beperken. In het najaar van 2018 gaan we van start met herbruikbare zakjes voor onze klanten. In een overgangsfase zullen we deze gratis geven. Nadien worden ze betalend. j h Thema 4 Onze klanten Ambitie We staan elke dag tussen onze klanten, luisteren naar hen en leren van hen. Klant is koning. Klant is koning We staan letterlijk tussen onze klanten, dus weten we ook wat er leeft. Dagelijkse feedback wordt in de uitbatingen zelf ter harte genomen. Suggesties en klachten worden systematisch opgevolgd via een systeem van klachtenmanagement. Zo leren we als organisatie elke dag bij in het luisteren naar onze belangrijkste ‘aandeelhouders’: onze klanten. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 26
Elk jaar doen we in de meeste exploitaties eveneens een formele peiling naar de klanttevredenheid via een enquête. In 2017 namen hier 2.198 klanten aan deel. De suggesties en feedback nemen we ter harte om onze service en maaltijden te verbeteren. Ook voor onze cateringactiviteiten wordt er systematisch gepeild naar de tevredenheid. De beoordelingen van onze hotels verloopt dan weer via online boekingsportalen. Ook hier hebben we een uitgewerkte procedure zodat we zeker zijn dat eventuele problemen goed worden opgevolgd en opgelost. f Beoordeling Booking.com Elzenveld (1.379 beoordelingen): 8,1 Erg goed f Personeel: 8,4 f Locatie: 9 f Hygiëne: 8,1 f Prijs-kwaliteitsverhouding: 7,9 f Comfort: 7,6 f Faciliteiten: 7,6 f Wifi: 8,6 Bron: booking.com Elzenveld 2018 j Ambitie h Thema 5 Aankoopbeleid Duurzame aankopen Met je aankoopbeleid kan je een impact hebben op duurzaamheid. Bijna 90% van onze ingrediënten wordt bij een handvol leveranciers aangekocht waarmee we langetermijnrelaties onderhouden. Tot nu toe spraken we met hen vooral over de oorsprong van de producten, de kwaliteit en natuurlijk de prijs. Vanaf nu komt ook duurzaamheid bij dit lijstje. Zo kopen we voor alle vestigingen enkel vis van MSC-gecertificeerde visvangst. Onze leverancier heeft zich hier probleemloos op ingesteld. In keukens en restaurants wordt er vaak en grondig gepoetst. Alle poetsmiddelen die hierbij gebruikt worden, zijn ecologisch verantwoord. Enkele jaren geleden kochten we voor al onze medewerkers nieuwe werkkledij aan. In het lastenboek werden hierbij uitgebreide duurzaamheidscriteria opgenomen. Als het enigszins kan, proberen we sociale werkplaatsen te engageren. Zo deden we voor de inrichting van Het Moment een beroep op beschutte werkplaats Alito die het hout voor de tafels maakte. De Brug zorgde dan weer voor het onderstel en de constructie van de tafels. Voor de schoonmaak werken we vaak samen met onze collega’s van Manus. Een deel van ons drukwerk wordt verzorgd door Nevelland. We geven bij aankopen van gebruiksgoederen de voorkeur aan ecologisch verantwoorde producten en gaan met onze leveranciers het gesprek aan over duurzaamheid. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 27
6.2 | Efficiënte processen: goede resultaten h j Thema 6 Lean Ambitie In al onze vestigingen draaien de keukens als een geoliede machine, waarbij iedereen perfect weet wat zijn of haar rol is in het proces. Hetzelfde geldt voor het zaal- en kassapersoneel. Kwaliteitsbeleid Gezonde voeding bereiden is enkel mogelijk in een propere en goed gestructureerde werkomgeving. We hebben jaren ervaring in het aanleren van de belangrijke principes van HACCP m.b.t. voedselveiligheid. De inrichting van onze keukens, de werksystemen van ons personeel en hun opleiding zijn doordrongen van die aanpak. Elke dag opnieuw zetten onze medewerkers zich hiervoor in. We leiden onze medewerkers op in verschillende rollen. Centraal staat daarbij steeds efficiënt en klantgericht handelen met oog voor de totale kwaliteit. Om dat te garanderen, zijn er strikte regels en procedures nodig. Zo weet iedereen op de drukke en chaotische piekmomenten perfect wat te doen. We zijn een opleidingsbedrijf en we werken met uitdagende en diverse mensen. Dat betekent dat we duidelijke afspraken moeten hanteren en deze regelmatig moeten herhalen. In onze onthaalbrochure wordt duidelijk gecommuniceerd over bepaalde regels en do’s & don’ts op vlak van gedrag, hygiëne en levensstijl. Zo vragen we van onze werknemers met een migratie-achtergrond dat ze zich 100% focussen op het leren van het Nederlands. Vanzelfsprekend helpen we hen daarbij. Sense hanteert voor gans de organisatie het kwaliteitssysteem van de door de overheid opgelegde norm voor sociale werkplaatsen en lokale diensteneconomie, het ESF Kwaliteitslabel (Europees Sociaal Fonds). Dit is ondertussen een permanent systeem van audits, verbeterpunten, onderhoud en bijsturing. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 28
Continue verbetering Wekelijks organiseert de chef van elke exploitatie een zogenaamde ‘toolbox’. Dat is een kort opleidingsmoment rond een bepaald thema. De toolbox kan gaan over allergenen, het etiketteren van de stock, goed afwassen, correct invriezen, de procedures bij glasbreuk, maar ook over houding en gedrag, klantvriendelijkheid, gsm-gebruik, enz. Zo leren onze medewerkers continu bij en gaat onze efficiëntie er op vooruit. We trainen onze medewerkers in lean management. Hierbij wordt hen geleerd om op een zo efficiënt mogelijke manier een proces uit te voeren met een goed eindresultaat als doel. Werk moet men zien liggen. Dat zit in kleine zaken zoals bijvoorbeeld snel iets afruimen op de terugweg naar de keuken. Zo’n zaken maken uiteindelijk het verschil. Onze medewerkers moeten ook 5S technieken beheersen. 5S slaat op sorteren, schikken, schoonmaken, standaardiseren en in stand houden. Het betekent onder andere dat alle kookpotten en kookgerei steeds op dezelfde plaats moeten staan. De meeste processen zijn goed uitgewerkt en uitgeschreven. Zo kan men steeds terugvallen op de juiste instructies. Dat is belangrijk omdat ons personeel na verloop van tijd doorstroomt en we dus steeds nieuwe mensen moeten opleiden volgens dezelfde kwaliteitsstandaarden. Om de efficiëntie te verbeteren is een goede groepsgeest en teamspirit heel belangrijk, daarom organiseren we jaarlijkse teambuildings in elke uitbating. c Smiley voor voedselveiligheid: Zowel Den Bell, De Plataan, De Foyer, Bakboord en Kom.EET kregen het kwaliteitslabel Smiley toegekend. Met Smiley erkent het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) dat het restaurant een goed hygiënesysteem toepast. Elk jaar gaan verschillende bijkomende exploitaties voor een Smileycertificaat. w Hygiëne in de keuken vergt dagelijkse inspanningen. Je moet er constant aandacht voor hebben. Bij Sense leggen we de lat hoog voor onszelf. Het is fijn dat onze inspanningen beloond worden. Ook voor de klanten is het fijn. We kunnen hen garanderen dat de voedselveiligheid optimaal is. Chef Filip van Den Bell DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 29
j Ambitie We kiezen voor groene stroomcontracten en sensibiliseren rond rationeel energieverbruik. h Thema 7 Energie Koken is energie-intensief. We zijn ons hiervan bewust en selecteren onze nieuwe apparaten dan ook op basis van hun energieconsumptie. Via kleine initiatieven en vooral via sensibilisering houden we het energieverbruik zo laag mogelijk. We hebben voor alle uitbatingen waar we zelf de energieleverancier kunnen bepalen een contract voor groene stroom afgesloten. Dat dit niet overal het geval is, heeft te maken met het feit dat Sense nergens eigenaar is van de gebouwen waarin onze exploitaties gehuisvest zijn. Hierdoor zijn we in grote mate afhankelijk van onze partners. We gaan wel steeds de dialoog aan om de gebouwen zo energie-efficiënt mogelijk te maken. In Elzenveld werd er zo een grote inspanning geleverd op de verlichting: heel Elzenveld, zowel de seminarieruimtes als het hotel, werden voorzien van led-verlichting. Een grote investering, maar met een mooi terugverdieneffect, zowel op milieu- als op financieel vlak. j Ambitie h Thema 8 Gebouwenbeheer We kunnen zelf helaas niet altijd onze gehuurde panden energiezuiniger maken, maar doen daarom extra moeite om onze medewerkers te sensibiliseren om verspilling te vermijden. Koken kost geld, maar stoken ook. De verwarmings- en elektriciteitskosten van onze gebouwen zijn een aanzienlijke kostenfactor. We proberen door sensibilisering van onze medewerkers het gebruik positief te beïnvloeden. We zijn zoals gezegd nergens eigenaar, wat ervoor zorgt dat we geen grote verbouwingen of investeringen kunnen doen. Wanneer we in nieuwe gebouwen een uitbating kunnen opstarten, scheelt dit heel wat in energieverbruik. Onze eigen facility-dienst zorgt ervoor dat alle locaties goed onderhouden worden. In februari en maart 2018 hebben we de kantoren laten renoveren. Samen met de verhuurder hebben we ingezet op een energiezuinig systeem van warmtewisselaars. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 30
h j Ambitie We stimuleren onze medewerkers om de auto zoveel mogelijk te laten staan en gebruik te maken van fiets en openbaar vervoer. T Weg kilometers Elke uitgespaarde kilometer is goed voor het milieu en onze bedrijfskosten. Daarom sleutelen we voortdurend aan de transportroutes en rittenplanning voor het ophalen en terugbrengen van klaargemaakte producten, gebruiksgoederen en bv. de was tussen al onze vestigingen. Een Sense-chauffeur moet te allen tijde correct en defensief zijn in rijgedrag en rijdt in een propere, goed onderhouden en gepoetste wagen. We hebben duidelijke afspraken hieromtrent neergeschreven in een chauffeurs-char Onze nieuwe (bestel)wagens rijden allemaal op aardgas (CNG). Dat is een v sprekende keuze om de uitstoot te beperken. Deze trend zetten we systematisch verder Mobiliteit De meeste van onze medewerkers komen met het openbaar vervoer of te voet naar het werk. Heel wat van onze medewerkers hebben een migratie-achtergrond. Ze hebben dikwijls niet de nodige ervaring met fietsen. Daarom organiseren we voor hen fietslessen. Dit heeft geleid tot heel wat enthousiasme en een toename van het aantal fietsende medewerkers in de verschillende uitbatingen. Voor de medewerkers op het bureau zijn er kaartjes beschikbaar om gebruik te maken van de Velo-fietsen. h Thema 10 Afval en CO2-impact Porties afmeten We werken elke dag en overal aan afvalvermijding. We vragen onze medewerkers om zich aan de voorgeschreven schepporties te houden. Hoe groot de ideale gemiddelde portie moet zijn, testen we af en toe door een controle te doen op de hoeveelheid overschotjes op de afgeruimde borden. In de buurtrestaurants krijgen klanten goed afgewogen porties, maar ze mogen gratis soep, groenten, aardappelen, rijst of pasta bijvragen. Ook vlees en vis kan worden bijgevraagd, maar dan tegen betaling. j Ambitie We beperken onze ecologische voetafdruk en zetten daarbij vooral in op het vermijden van voedselverspilling. We zijn ons ook bewust van de CO2 -impact van vlees. Daarom voorzien we in al onze exploitaties een vegetarisch alternatief en beperken we de porties tot 120 gram vlees per persoon. Overschot vermijden We proberen vanuit onze ervaring zo goed mogelijk in te schatten hoeveel we elke dag moeten aankopen. Door dezelfde ingrediënten op verschillende manieren creatief en slim te gebruiken, kunnen we overschotten zo veel mogelijk vermijden. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 31
6.3 | Een organisatie voor en door mensen h Thema 11 j Ambitie Onze medewerkers kennen onze missie en bedrijfswaarden en passen ze toe in hun dagelijkse functioneren. Waarden en normen Op pagina acht beschreven we al het traject dat leidde tot onze vernieuwde missie en waarden en de acties die we ondernemen ter verspreiding. Dit is voor Sense een belangrijk verhaal, omdat we een bedrijf zijn dat sterk onderneemt vanuit zijn waarden. Dit zijn voor ons geen loze begrippen, maar een kader waarmee en waarbinnen we elke dag opnieuw aan de slag gaan. Tournée Générale In het voorjaar van 2017 deden we voor het eerst een Tournée Générale. Een vertegenwoordiging van het management – in de volksmond ‘den bureau’ – reisde rond en ging in gesprek met een zo ruim mogelijke afvaardiging van elke locatie. Op de agenda stond een open gesprek over de wederzijdse verwachtingen, dingen die goed en minder goed gaan, cijfers, toekomstplannen, enz. Het was telkens zeer interessant én lekker, dat laatste dankzij de taarten van Den Bell. De Tournée Générale wordt elk jaar herhaald. Opleiding en vorming h Thema 12 Personeelsbeleid j Ambitie We zijn een opleidingspartner voor onze werknemers. We helpen hen specifieke talenten mee te ontwikkelen en doen renderen, zodat ze na hun ervaring bij Sense probleemloos naar een andere job kunnen doorstromen. Onze medewerkers krijgen via onze eigen Sense Academy een reeks opleidingen binnen een persoonlijk ontwikkelingsplan. We bieden hen ook de mogelijkheid om te roteren tussen rollen en functies en zelfs tussen vestigingen. Zo krijgen ze een volledige en brede werkervaring. We spelen kort op de bal en overlopen tijdens een zomer- en een wintergesprek de stand van zaken en te nemen acties. We dagen onze medewerkers uit, stimuleren hen, betrekken hen bij wat we doen. Heel onze organisatie is doordrongen van deze filosofie. Ze leeft bij de medewerkers van de ondersteunende diensten en ze wordt aangewakkerd door de chef-koks, die hun kwaliteiten achter het fornuis combineren met leiding geven aan een kleurrijke personeelsploeg. We bieden werk en professionele begeleiding aan mensen met een afstand tot de gewone arbeidsmarkt. Ze krijgen bij ons de tijd om te groeien in verschillende rollen. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 32
Speciaal statuut We zijn erkend als maatwerkbedrijf en voor lokale diensteneconomie. Daarnaast werken we ook samen met OCMW's voor de inschakeling van mensen in een Art.60-statuut. Het hele team van Sense staat dag in dag uit paraat om onze medewerkers te vormen, op te leiden en klaar te stomen voor een job in het reguliere circuit. Als een medewerker bij ons zijn top heeft bereikt, wordt hij begeleid om door te stromen. Hiervoor hebben we een doorstroommedewerker in dienst die uitsluitend hierop focust. g Doorstroom Medewerkers In Activering OCMW (Art.60) 2016: 19 2017: 30 g c Info! Doorstroom Medewerkers In Activering Sense 2016: 5 2017: 9 DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 33
j Ambitie We dragen zorg voor de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van onze medewerkers, maar stimuleren ook hun verantwoordelijkheidszin. Thema 13 Welzijn en veiligheid Gezonde geest, gezond lichaam Onder het bekende motto ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’ worden er regelmatig nieuwe affiches verspreid over specifieke thema’s. De campagnes gaan o.a. over het eten van meer fruit of de strijd tegen roken. We zien het ook als onze taak om onze medewerkers hierin te helpen. We bieden sessies ergonomie en hef- en tiltechnieken aan om rugproblemen tegen te gaan. Aanwezigheidsbeleid We voeren een aanwezigheidsbeleid dat vruchten afwerpt. Ten opzichte van andere sociale economiebedrijven kan Sense goede cijfers voorleggen op vlak van absenteïsme. Medewerkers die meer dan drie keer per kwartaal ziek zijn, worden opgevolgd via een persoonlijk gesprek waarin gepeild wordt naar dieperliggende oorzaken. De ongevalletjes die gebeuren, zijn meestal het gevolg van het niet naleven van veiligheidsinstructies bij het snijden van voedsel in de keuken. Gezonde voeding We stimuleren onze medewerkers om gezond en evenwichtig te eten. Sense biedt zijn medewerkers elke dag gratis verse soep met brood. Dit komt bovenop de maaltijdcheques. AAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 34
g Absenteïsme medewerkers in activering Sense 2016: 6,12% 2017: 6,79% g c Info! Absenteïsme omkadering Sense 2016: 6,42% 2017: 3,77% g Arbeidsongevallen medewerkers in activering Sense 2016: 6 2017: 20 g Arbeidsongevallen omkadering Sense 2016: 6 2017: 6 c Info! DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 35
h Thema 14 Communicatie j Ambitie We communiceren op een open, transparante en duidelijke manier naar de eigen medewerkers, de klanten en alle andere stakeholders. ansparant We communiceren naar onze werknemers via onze personeelsnieuwsbrief No Nonsense. Hierin worden, op een luchtige manier en met veel foto’s, de nieuwtjes besproken. Elke locatie komt elk nummer aan bod, vijf keer per jaar, al 25 edities lang. Voordien heette dit blad Castaar. De traditie gaat dus al zeer lang mee. Elk kwartaal komt alle omkadering samen tijdens het kwartaalteam. Dit is steeds een mix van info-overdracht, teambuilding, gezellig samenzijn en uiteraard: lekker eten. Elke locatie krijgt elk jaar een budget van 40 euro per collega om een teambuildingactiviteit te organiseren. Als de bedrijfsdoelstellingen worden behaald, komt hier nog een bedrag van vijf euro per persoon bij. De drie voorbije jaren was dit telkens het geval. an externe communicatie zetten we met dit rapport een nieuwe, grote stap. We vertellen je open en transparant wat ons drijft, wat we doen en hoe we onze doelstellingen willen behalen. Communicatie is nooit af. Daarom zijn vaste structuren en contactmomenten belangrijk. De taal van de onthaalbrochure is soms moeilijk voor medewerkers die het Nederlands nog niet goed beheersen. Daarom overlopen we deze samen met hen. We gaan bekijken of er gewerkt kan worden met symbolen of figuren in een aparte brochure of meer visueel met animatiefilmpjes. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 36
j Ambitie We peilen op regelmatige wijze naar de verwachtingen en wensen van de vele stakeholders. h Thema 15 Stakeholders Een bont gezelschap Omdat we zoveel uitbatingen hebben, hebben we natuurlijk ook een enorm aantal stakeholders. Deze zijn dan ook nog eens erg divers. We tellen bijvoorbeeld heel wat gemeentebesturen, OCMW’s, overheidsorganisaties, sector- en opleidingsorganisaties en collega-bedrijven waarmee we in contact staan. We houden op groepsniveau het overzicht, terwijl de uitbatingsverantwoordelijke vaak het eerste aanspreekpunt is voor de lokale stakeholders. In vele exploitaties is er een gestructureerd partneroverleg, meestal in de vorm van een stuurgroep. Hier wordt de dialoog tussen ‘opdrachtgever en uitvoerder’ op continue basis gevoerd. Tot nog toe onderhielden we onze stakeholderrelaties voornamelijk vanuit de operationele insteek. Een van onze doelstellingen voor de toekomst is het opzetten van een echte stakeholderdialoog die peilt naar hoe we met al onze partners samen meer waarde kunnen creëren. We hebben intussen een eerste stakeholderoefening achter de rug, waarbij onze stakeholders op groepsniveau in kaart werden gebracht. Nu bekijken we hoe we hen meer bij ons beleid kunnen betrekken en gaan we de oefening specifiek op niveau van sommige vestigingen herhalen. Dit moet leiden tot een structurele stakeholderdialoog. w Beste Averbode-team, Heel hartelijk dank voor de fijne ontvangst, het prima eten en de vriendelijke bedieners, het was een prachtige dag, nog veel succes. Een tevreden klant DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 37
07 | Sense in cijfers en structuur 7.1 | Juridisch Sense bestaat uit diverse juridsiche structuren. Het beheer van al deze structuren is overkoepelend samengebracht in MetSense cvba-so. MetSense cvba-so Bedrijfsrestaurant De Nieuwe Garde Bedrijfsrestaurant Den Bell Eet- en leescafé Kubus Permeke Bedrijfs- en buurtrestaurant Foyer De Stroming Bedrijfsrestaurant Digipolis Catering met Sense CAS vzw Bilzenhof / Buurtrestaurant De 7 Schaken Buurtrestaurant Kom.EET ‘t Zand / Buurtrestaurant Bakboord ZET U vzw Sense Mortsel vzw Antwerp Harbour Hotel Antwerp Harbour Hotel bvba Outfort cvba IZA vzw Outfort Buurtrestaurant De Plataan Shop en Bistro De Piekuur Eetcafé Opnieuw & Co Belevingscentrum Het Moment De Drie Provinciën nv Hotel & Seminarie Elzenveld Elzenveld Res vzw Heerlijckyt van Elsmeren Heerlijckyt van Elsmeren cvba (situatie op 31/12/2017) Elzenveld AO vzw DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 38
7.2 | Organigram Bilzenhof / De 7 Schaken De Plataan De Piekuur Eetcafé Buurtrestaurants & Zorgomgevingen Den Bell De Nieuwe Garde Foyer De Stroming Digipolis Kubus Permeke Catering met Sense Uitbatingen Antwerpen & Mortsel ‘t Zand / Bakboord Kom.EET Foyer De Stroming Bedrijfsrestaurants Elzenveld Antwerp Harbour Hotel Outfort Hotel, Seminarie, Events Uitbatingen buiten Antwerpen Vlaams-Brabant Heerlijckyt van Elsmeren (Geetbets) Het Moment (Abdij Averbode) 50 Sense: Ontwikkeling & Consultancy Managementteam Directieteam + Manager Buurtrestaurants en Zorgomgevingen Manager Bedrijfsrestaurants Manager Communicatie & Marketing Regiomanager Vl.-Brabant en aankoop HR business partner projecten en sociale economie HR business partner admin en horeca Directieteam Algemeen directeur Financieel directeur HR-directeur Operationeel directeur Raad Van Bestuur metSense cvba-so (situatie op 31/12/2017) Ondersteunende diensten Managementteam + Secretariaat Personeelsadministratie HR Facility / Quality Aankoop / MVO Horeca Management Assistentie Marketing & Communicatie Boekhouding DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 39
7.3 | Financiën 2016 g Aandeel eigen omzet ‘16: 79% Aandeel omzet contracten ‘16: 7% Aandeel loonsubsidies ‘16: 14% Totale omzet 2016: €13 986 625 2017: €15 818 267 g Totale eigen omzet 2016: €11 044 761 2017: €12 702 897 g Totale loonsubsidies 2016: €1 940 062 2017: €2 003 180 g Totale omzet contracten 2016: €1 001 802 2017: €1 112 190 Aandeel eigen omzet ‘17: 80% Aandeel omzet contracten ‘17: 7% Aandeel loonsubsidies ‘17: 13% 2017 DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 40
7.4 | Personeel c g Info! Totaal aantal medewerkers Medewerkers in activering 2016: 180 2017: 191 Omkadering 2016: 60 2017: 72 Horeca-professionals 2016: 23 2017: 31 Aantal nationaliteiten Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals Aantal vrouwen Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals Aantal mannen Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals Gemiddelde leeftijd Medewerkers in activering Omkadering Horeca-professionals 2016: 43 2016: 43 2016: 45 2017: 40 2017: 41 2017: 45 (situatie op 31/12/2017) DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 41 2016: 124 2016: 38 2016: 9 2017: 134 2017: 37 2017: 10 2016: 56 2016: 22 2016: 14 2017: 57 2017: 35 2017: 21 2016: 13 2016: 4 2016: 1 2017: 17 2017: 4 2017: 1 v v v v
7.5 | Bestuurders Bestuurders MetSense cvba-so Bestuurders in de exploitatiestructuren Johan De Muynck Michel Brabants Marc Nuytemans Marco Laenens Lucas Marain Rony Ceustermans Sabine De Veilder Bernard Fornoville Lut Gabriëls Fons Geeraerts Veerle Van den Bosch Carl Van Dyck Paul Goetstouwers Herman Gorremans Randi Gutermann Jos Van Haegenborgh Jan Henderieckx Rino Huijsmans Herman Janssens Jacques Kerkhof Karen Peirens Christian Roos Eric Seghers Hugo Tricot Kurt Tuerlinckx Jan Van Roie Luc Verheyen Wouter Winnen 7.6 | Partners OCMW Antwerpen Zorgbedrijf Antwerpen Beweging.net Politie Antwerpen Stad Antwerpen Digipolis Havenbedrijf Antwerpen Provincie Antwerpen OCMW Mortsel Opnieuw & Co GasthuisZusters Antwerpen Abdij van Averbode Heerlijckyt van Elsmeren De Ploeg Departement Werk en Sociale Economie MVO Vlaanderen VDAB Lokale OCMW’s Nationale Loterij BelOrta Komosie en zovele anderen... DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 42
08 | Conclusie Als we één conclusie durven trekken uit al wat we de voorbije jaren hebben geleerd over duurzaamheid is dat de volgende: alles is duurzaamheid, en duurzaamheid is alles. Alles is duurzaamheid... Vaak wordt er nogal ‘eng’ gekeken naar duurzaamheid als zijnde enkel betrekking hebbend op het milieu: als we ecologisch werken, met een zo klein mogelijke voetafdruk, eventueel CO2 -neutraal, dan zijn we ‘duurzaam bezig’. Onze ervaring zegt echter dat je in alle aspecten van je bedrijf duurzaam kunt ondernemen: op HR-vlak, in het omgaan met je klanten en collega’s, in je operationele en strategische processen, in je huisvesting en facility, zelfs in je financiële aanpak. Vandaar: alles is duurzaamheid. ...en duurzaamheid is alles. De toekomst zal duurzaam zijn of niet zijn. Daar zijn we helemaal van overtuigd. Een duurzame bedrijfsvoering zit dan ook in onze genen. We werken niet alleen voor de huidige generatie, maar ook voor alle generaties na ons. We zeggen wel eens tegen onze medewerkers: let op je rug, want je hebt er maar één. Zo is er ook maar één aarde en één ‘mensheid’. Laat ons er dan maar zo goed mogelijk mee omgaan. Ook in de toekomst zal Sense op de ingeslagen weg voortgaan: elke dag opnieuw vragen we ons af of we doen wat we moeten doen en of dit past in de missie en de waarden waar we voor staan. Zo dragen we ons kleine steentje bij aan een duurzame toekomst. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 43
09 | Dank Ons eerste duurzaamheidsverslag kwam tot stand dankzij de inzet onze gedreven Sense-medewerkers en Prof. Dr. Hans Verboven van EY Climate Change & Sustainability Services. Hans Verboven en zijn team stonden ook in voor de controle op de rapportering van onze Environmental, Social en Governance gegevens (kort ESG). Verder zijn we erg dankbaar dat we in 2016 en 2017 konden deelnemen aan het Sustatool-project, gefinancierd door de Vlaamse Overheid in opdracht van de Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en Armoedebestrijding Liesbeth Homans. Dit project heeft ons als organisatie anders doen denken over duurzaamheid en dit rapport is er ook een rechtstreekse uitloper van. w Geachte Moment, Dank voor de goede ontvangst en het lekkere eten. Een dikke proficiat ook voor jullie waardevol initiatief om mensen van diverse origines en capaciteiten in jullie restaurant te laten meewerken. Op die manier kunnen samenwerken zal zeker een gunstig effect hebben op hun verdere levensloop. Ikzelf kom zeker in de toekomst nog terug. Met vriendelijke groeten DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 44
10 | SDG-rapportering We hadden er misschien niet de juiste woordenschat voor en zeker niet het juiste kader, maar vanaf de opening van ons eerste buurtrestaurant ging sociaal en economisch engagement bij ons hand in hand. Vanaf de start was een duurzame en gezonde groei ons hoofddoel, waarbij we steeds de gecreëerde waarde voor onze stakeholders centraal stelden, maar ook probeerden om rekening te houden met onze ecologische impact. Nu, 22 jaar na de start, hebben we met Sustatool en met de Sustainable Development Goals wel een kader dat het ons mogelijk maakt om operationele doelstellingen te plaatsen in een lokale en globale duurzaamheidsstrategie. Het maatschappelijke discours rond duurzaamheid start dikwijls vanuit globale uitdagingen. Tegenwoordig zijn het vooral de Sustainable Development Goals die hier als kader dienen. De Sustainable Development Goals (SDG’s) bestaan uit 17 duurzaamheidsdoelstellingen met in totaal 169 targets die in 2015 werden opgesteld door de Verenigde Naties. De VN heeft alle landen tot 2030 tijd gegeven om de hun opgelegde doelstellingen te verwezenlijken. De SDG’s zullen voor kmo’s ook belangrijk zijn om internationaal concurrentieel te kunnen blijven. De SDG’s zullen de komende 12 jaar immers leidend zijn bij het bepalen van wetten, richtlijnen, het beleid bij andere organisaties en stakeholderverwachtingen. Door het focussen op initiatieven in partnership met onze lokale stakeholders, proberen we onze eigen strategie op één lijn te zetten met het groter doel van de Sustainable Development Goals. Naast ons streven naar operationele excellentie en een verminderde ecologische impact van onze activiteiten, proberen we vanuit onze kernactiviteit een positieve bijdrage te leveren om ongelijkheid tegen te gaan (SDG 10) door in te zetten op kwaliteitsvol (on the job) onderwijs (SDG 4) en zingevende jobs (SDG 8). Onze eigen Sense Academy is een belangrijk factor in onze opleidingsdoelstelling voor alle doorstroommedewerkers (SDG 4). We nemen onze verantwoordelijkheid op om vanuit onze exploitaties bij te dragen tot duurzame steden en hechte gemeenschappen (SDG 11). Dit doen we vanuit de verbindende functie die samen eten heeft, maar evenzeer door te werken aan haalbare mobiliteitsoplossingen, duurzame aankopen (SDG 12) enzovoort. Onze reis is nog maar net begonnen, maar het doel is duidelijk. We zullen in partnerschap met onze stakeholders (SDG 17) verder werken aan gemeenschappelijke waardecreatie. We doen dit zoals je van ons gewoon bent, want Sense serveert met de glimlach een rijk palet aan horeca-beleving, met vakmanschap en sociaal talent. In de volgende tabel hebben we getracht om onze bijdrage aan de globale agenda zo concreet mogelijk voor te stellen. DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 45
SDG Thema Sustatool Voorbeelden: projecten Sense 1. Maaltijden & dienstverlening 4. Onze klanten 15. Stakeholders 12. Personeelsbeleid 1. Maaltijden & dienstverlening 4. Onze klanten 10. Afval & CO2 -impact 1. Maaltijden & dienstverlening 4. Onze klanten - Aanbieden van gezonde maaltijden - Proportioneren (overleg diëtiste) - Gevarieerde voeding - Vegetarische alternatieven - Gratis kraantjeswater - Gratis medische controle voor werknemers - Stimuleren van gezonde voeding bij werknemers en klanten 12. Personeelsbeleid - Business model = doorstroombedrijf: Training is één van de hoofddoelen - Sense Academy - Learning by doing - Extra stageplaatsen voor doorstromers - Taalopleiding - Opleidingen HACCP (& EHBO) - Sollicitatievoorbereiding 12. Personeelsbeleid - Tewerkstelling van kansengroepen - Duurzame groei MetSense: toename uitbatingen - Opleiding, evaluatie (POP), begeleiding (mentorship)…van de werknemers - Begeleiding bij het vinden van en starten in een nieuwe job - Kwalitatief onthaalbeleid - Tournée Générale - Ideeënkookpot om betrokkenheid te stimuleren - Waardenverhaal via onthaaldag, No Nonsense, opfrissingen… - Duurzaam toerisme promoten (Averbode) 12. Personeelsbeleid 4. Onze klanten - Ongelijkheden in de maatschappij proberen weg te werken d.m.v. tewerkstelling en opleiding - Aanbieden van betaalbare maaltijden 1. Maaltijden & dienstverlening 15. Stakeholders - Buurtrestaurants gaan vereenzaming tegen - Sociale ontmoetingsplaats - Het aanbieden van betaalbare maaltijden, in het bijzonder ook 1€ kindermaaltijden - Samenwerking met OCMW’s - Tewerkstelling van kansengroepen - Aanbieden van betaalbare maaltijden - Tegengaan van voedselverspilling DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 46
5. Aankoopbeleid - Voedselverspilling tegengaan - Duurzaamheidscriteria voor aankoop - Keuze duurzame vis - Gebruik van lokale producten 10. Afval & CO2 impact - Afvalbeleid - Dialoog met gebouwbeheerders - Gebruik van gerecycleerd of biologisch verpakkingsmateriaal - Levenscyclusanalyse apparaten - Vleesportie reduceren - Optimalisatie transportroute werkverkeer - Werknemers aanmoedigen om openbaar vervoer of fiets te nemen - Chefsnetwerk 15. Stakeholders - Samenwerking met OCMW’s - Samenwerking met Beweging.net, Abdij Averbode, Permeke bibliotheek etc. - Stakeholderoefening en -dialoog - Nauwe samenwerking en lange-termijnrelaties leveranciers - Chefsnetwerk - Duurzaamheidsrapportering - Samenwerking met Universiteit Antwerpen, MVOVlaanderen, EY,… DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 47
11 | GRI-index Het Global Reporting Initiative (GRI) is een internationale organisatie die richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving opstelt. GRI zorgt ervoor dat duurzaamheidsverslaggeving voor alle organisaties – ongeacht omvang, sector of locatie – bijna even routinematig en vergelijkbaar gemaakt kan worden als financiële verslaggeving. Ook wij willen hier onze eerste stappen in zetten en hebben ons laten inspireren door deze manier van rapporteren. In de tabel op de volgende pagina’s hebben we ter informatie de GRI Content Index bij dit rapport opgenomen. Zo kan je als geïnteresseerde stakeholder snel terugvinden welk onderwerp op welke plaats in dit verslag aan bod komt. Ons eerste duurzaamheidsverslag claimt geen volledigheid. We hebben ons beperkt tot een selectie van activiteiten die we interessant achten om te communiceren naar onze stakeholders. Over sommige onderwerpen hebben we nog onvoldoende concreet cijfermateriaal. Daarom is de selectie van GRI-nummers niet volledig en maken we geen claim m.b.t. ‘core’ of ‘comprehensive accordance’ voor GRI. Het blijft een informatief overzicht en een inspiratie om een volgende keer een stapje verder te zetten. Organisatieprofiel 102-1 102-2 102-3 102-4 102-5 102-8 Strategie 102-14 Ethiek & integriteit 102-16 Beschrijving Naam organisatie Activiteiten, merken, producten en diensten Vestiging hoofdkantoor Locatie van activiteiten Eigenaarsstructuur en juridische vormen Informatie over medewerkers Beschrijving Verklaring hoogste beslissingsbevoegde Beschrijving Waarden, uitgangspunten, standaarden en gedragsnormen Governance 102-18 Stakeholder-engagement 102-42 102-43 Beschrijving Bestuursstructuur Beschrijving Identificatie en selectie van belanghebbenden Benaderingswijze voor betrokkenheid van belanghebbenden Locatie Colofon, p. 2; Sense in cijfers en structuur, p. 38 Onze vestigingen, p. 12-19; Organigram, p. 39 Colofon, p. 2 Onze vestigingen, p. 12-19; Organigram, p. 39 Sense in cijfers en structuur, p. 38 Personeelsbeleid, p. 32-33; Personeel, p. 41 Locatie Waarom doen we wat we doen, p. 6-7 Locatie Waarom doen we wat we doen, p. 6-7; Missie en waarden, p. 8-9; Toegevoegde waarde, p. 20-21; Waarden en normen, p. 32 Locatie Juridisch, p. 38; Organigram, p. 39; Bestuurders, p. 42 Locatie Stakeholders, p. 37; Partners, p. 42 Onze klanten, p. 26-27; Communicatie, p, 36; Stakeholders, p. 37 DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 48
Verslaggevingspraktijk 102-55 102-56 Economische materie GRI 201 GRI 204 Milieu materie GRI 301 GRI 302 GRI 305 GRI 306 Sociale materie GRI 403 GRI 404 GRI 405 GRI 416 Beschrijving GRI Tabel Locatie Gri-index, p. 48-49 Externe controle Beschrijving Economische prestaties Aankoopbeleid Beschrijving Materialen Energie Emissies Afvalwater en afval Beschrijving Veiligheid en gezondheid voor personeel Training en opleiding Diversiteit en gelijke kansen Veiligheid en gezondheid voor klanten Dank: p. 44; Gri-index, p. 48 Locatie Financiën, p. 40 Ingrediënten, p. 25; Aankoopbeleid, p. 27 Locatie Ingrediënten, p. 25 Energie, p. 30; Gebouwenbeheer, p. 30 Transport & mobiliteit, p. 31; Afval en CO2 Aval en CO2 Locatie -impact, p. 31 -impact, p. 31 Welzijn en veiligheid, p. 34-35 Personeelsbeleid, p. 32-33 Personeelsbeleid, p. 32-33; Personeel, p. 41 Lean, p. 28-29 DUURZAAMHEIDSVERSLAG Sense 2016-2017 | 49
Sense Mechelsesteenweg 128-136 (6de verdieping) 2018 Antwerpen 03 226 04 91 info@metsense.be www.metsense.be
Sense Mechelsesteenweg 128-136 (6de verdieping) 2018 Antwerpen 03 226 04 91 info@metsense.be www.metsense.be
1 Online Touch