0

J a a r g a ng 32 - Nummer 1 - 2019 ‘Het beroep is niet ten dode opgeschreven’ prof. dr. Hans Verkruijsse, voorheen Tilburg University

SINDS 1983 Ongekend efficiënt administraties verwerken Wil jij ook? Xtra Accountant Naadloze maatwerk samenwerking tussen ondernemer en accountant BTW-drukte voorkomen door het gebruik van realtime Scan & Herken Documenten gekoppeld aan boekingen en banktransacties in Minox Documenten veilig opgeslagen en eenvoudig terug te vinden. Niet alleen bonnen, in- en verkoopfacturen, ook bijvoorbeeld contracten Van ZZP tot productiebedrijf: klanten kunnen in Minox doorgroeien Koppelingen met banken, ERP, salaris- en rapportagepakketten, kassa’s en webshops Scherpe en transparante prijzen zonder verrassingen achteraf, 100% cloud 500+ accountants- en administratiekantoren gingen je voor Financieel inzicht voor je klant met de RGS Analyzer, klantspecifieke dashboards Nieuwsgierig: 085 0643060 Pro Accountant: Gebruiken jouw klanten zelf Minox (vanaf 7,50 per maand)? Dan werk jij gratis met Minox! Gemak en efficiëntie door innovatie. Kijk op onze website www.minox.nl • Realtime bankenkoppeling voor Rabobank, en bunq en binnenkort alle Nederlandse banken • Bizcuit app: facturen scannen en betalen met je vingerafdruk • Realtime Scan & Herken tegen vaste lage prijs • RGS Analyzer (Referentiegrootboekschema) • Gratis inkomende en uitgaande UBL facturen • Realtime Scan & Pay • • Uitgebreid factureren Vaste activa • Vreemde valuta • Budgettering • Uitgebreide financiële rapportage • Cumulatief herrekende BTW-aangifte • Automatische saldering in de beginbalans (BTW, kapitaalrekeningen) Xtra Accountant 40 administraties €57,- per maand

3 Inhoud ‘iXBRL en de automatiseringstrend raken de gehele branche’ 6 Vertrouwd adviseur 2.0: het beleidsplan in de praktijk 14 FFP-opleiding op maat biedt NOAB-leden kansen 36 10 Gebrek aan kennis drijft zzp’er in handen van kredietcowboys 12 Bij samenwerking is vertrouwen essentieel 16 De Belastingdienst: steeds meer zicht op verhuld vermogen 19 Kantoor in beeld 20 ‘De toegevoegde waarde is vaak te klein’ 23 Gap-analyse voor kantoren als opmaat naar NOAB Next 24 Alle seinen voor SBR staan nu op groen 26 Mens wordt meer robot, robot wordt meer mens 28 ‘Als je afscheid durft te nemen van klanten, ontstaat er rust en ruimte’ 30 Terugkijken op de bedreigingen in de toekomst 32 ‘Ander werk, veel meer datagericht’ 34 Softwareswitch: de eerste stap naar een standaardregeling COLOFON Activa magazine is een uitgave van de Nederlandse Orde van Administratie- en Belastingdeskundigen. Activa verschijnt 4x per jaar. Jaargang 32, nr. 1, maart 2019 ISSN 1384-2676 NOAB Postbus 2478 5202 CL ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 614 14 19 www.noab.nl mail: info@noab.nl Redactie Ed de Vlam (hoofdredacteur), Loft 238 Tekst & Media (eindredactie), Henk Poker, Chris Wolters, Hans Pieters Bladmanagement Michel Hamer, Chantal van Pelt Acquisitie NOAB, 073 - 614 14 19 Advertentietarieven Op aanvraag bij de uitgever Contactpersoon Michel Hamer Vormgeving Stephan Lerou ‘s-Hertogenbosch Opmaak Repro Design Zutphen Druk Dekkers van Gerwen ‘s-Hertogenbosch, 088-0280900 Abonnementenadministratie Opgave van abonnementen, opzegging en adreswijziging uitsluitend schriftelijk doorgeven aan de uitgever. Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Abonnementskosten € 45,- per jaar (incl. BTW). Coverfoto prof. dr. Hans Verkruijsse voorheen Tilburg University, fotografie Paul Tolenaar ■

Prof itCON 20 & 21 JUNI 2019 TWEEDAAGSE WINSTCONFERENTIE • Onderscheid je van de concurrentie • Pak je rol als winstadviseur • Netwerk met vooruitstrevende boekhouders WWW.PROFITCON.NL 8PE PUNTEN KEYNOTES Annemarie van Gaal Ondernemer en investeerder Martin Bisset Branche influencer Mike Michalowicz Grondlegger Profit First Martin de Bie 216 Accountants Elisabeth Griffioen De videovakvrouw Femke Hogema De Winstadviseur Ga voor je ticket naar www.ProfitCon.nl en ontvang 100 euro korting. Kortingscode: noabprofit En meer (inter)nationale topsprekers! OI AOIC SSO 2

5 Voorwoord Martien Hermans Voorzitter van NOAB Op weg naar de rol van ‘vertrouwd adviseur 2.0’ Voor u ligt de eerste Activa van 2019, een jubileumjaar voor NOAB. Vijfentwintig jaar geleden ontstond NOAB vanuit een fusie van drie organisaties van administratiekantoren. De krachten bundelen was het motto, samen staan we sterker. En dat is gebleken, NOAB heeft zich mettertijd ontwikkeld tot een organisatie met 1.000 aangesloten kantoren. Een vereniging waar rekening mee wordt gehouden in de branche. Kantoren kunnen gebruikmaken van het keurmerk en de uitgebreide dienstverlening die NOAB biedt. Zilveren jubileum Dit zilveren jubileum zal komend jaar niet ongemerkt aan u voorbijgaan. Tijdens de NOAB Ledendag 2019 zullen we er zeker bij stilstaan. Zo hebben we inmiddels een speciale jubileumwebsite met 25 jaar geschiedenis in beeld. Graag breng ik dit memorabele moment onder uw aandacht. Ook in dit jubileumjaar starten we met de operationele plannen rondom ons nieuwe beleidsplan dat in november vorig jaar in de Ledenraad is aangenomen. De inschrijvingen van kantoren die willen meedoen aan de eerste groep was overweldigend. Dat is mooi, maar houdt ook in dat er kantoren zijn die nog even ‘in de wachtkamer’ zitten. Overigens houdt dit niet in dat deze kantoren niet vooruit kunnen. In het voorportaal is een mooie tool ontwikkeld waarmee deze kantoren nu al aan de slag kunnen, zodat zij zodra we in de tweede fase komen, direct snel kunnen doorstarten. NOAB Veel inzet De komende periode zal er van de deelnemende kantoren veel inzet worden gevraagd van mensen en middelen om dit project tot een succes te maken. Uiteraard kunt u hierbij leunen op het NOAB-secretariaat dat u op alle manieren zal ondersteunen bij het realiseren van uw ambities. Op weg naar de rol van ‘vertrouwd adviseur 2.0’ en verder, zou ik zeggen. NOAB helpt u op weg uw organisatie zodanig in te richten dat uw klanten de toegevoegde waarde van u als NOAB-kantoor nóg meer gaan waarderen. Een ondernemer in Nederland wil straks alleen nog zaken doen met een NOAB-adviseur. Geen franje, maar advies op maat en gericht op zijn/haar onderneming! Mooie selectie Ondertussen zitten we ook op andere fronten niet stil. NOAB heeft het initiatief genomen voor een rondetafelbijeenkomst met softwarepartijen over de uitwisselbaarheid van data. Verder is er weer een voorjaars educatiebrochure verschenen met een mooie selectie aan cursussen en opleidingen. Met name vraag ik uw aandacht voor de cursussen/opleidingen die ook aansluiten bij het nieuwe beleidsplan. Ik wens u veel leesplezier en een succesvolle route naar de toekomst! Activa | Nummer 1 - 2019

6 ‘iXBRL en de automatiseringstrend raken de gehele branche’ De traditionele werkzaamheden van de externe accountant verdwijnen door automatisering, waarschuwt prof. dr. Hans Verkruijsse in zijn afscheidsrede, afgelopen november aan de Tilburg University. Het goede nieuws: de maatschappelijke informatiehonger neemt alleen maar toe. Het vraagt om een andere rol van de NOAB-adviseur. Door: Hans Pieters Dat het accountancyvak een grote verandering ondergaat, is niets nieuws, weet Hans Verkruijsse als geen ander. Maar ditmaal is er wel degelijk reden voor zorgen. De accountancybranche is nog onvoldoende doordrongen van de ernst. Verkruijsse verwijst naar een rapport van het World Economic Forum uit 2018, waarin wordt gesteld dat de rol van accountants, notarissen en advocaten uiteindelijk wordt vervangen door automatisering. ‘De beroepsgroep is te weinig innovatief’ Zijn advies is om de zegeningen van de automatisering te omarmen. Hij introduceert in zijn afscheidsrede een ‘framework of continuous control’. Zijn boodschap aan de sector: alleen met behulp van continue monitoring en auditing is de accountant of boekhouder in staat om snel en adequaat te reageren op afwijkingen die optreden in productieprocessen. Barcode Naast de automatisering van de controlepraktijk speelt een tweede ontwikkeling. De jaarrekeningen van beursgenoteerde ondernemingen moeten per 2020 in inline XBRL (ook wel afgekort tot iXBRL, red.) rapporteren, html gecombineerd met XBRL. Verkruijsse vergelijkt XBRL met een barcode die aan gegevens hangt. iXBRL is de combinatie van HTML en XBRL: in XBRL kunnen geen foto’s en grafieken e.d. worden vastgelegd. Dat kan wel in HTML. NOAB “Het voordeel is dat je heel makkelijk informatie kunt uitwisselen. Systemen kunnen elkaar direct begrijpen, zoals het in Nederland ontwikkelde Standard Business Reporting (SBR)programma. Alleen dan wereldwijd. Het maakt dat uitvragende partijen niet meer gaan wachten op een jaarrekening.” Hij vervolgt: “Samenstellen is een algoritme. Als de boekhouding is gedaan, wat steeds meer bijna volautomatisch gebeurt, is het één druk op de knop. Al helemaal als je het referentie grootboekschema gebruikt.” Ondernemers, investeerders banken en leveranciers vragen steeds meer en actuelere informatie om snel en adequaat te kunnen reageren op de marktontwikkelingen. “Banken willen nu al per kwartaal of maand gegevens ontvangen,” constateert Verkruijsse. “De informatie wordt ingelezen en zonder menselijke tussenkomst beoordeeld.” Hoewel de waarschuwing van Verkruijsse in zijn afscheidsrede met name focust op de rol van de traditionele accountant voor de grotere ondernemingen, data-uitwisseling en ontwikkelingen als kunstmatige intelligentie, is zijn boodschap wel degelijk relevant voor het NOAB-administratiekantoor. De automatiseringstrend en ontwikkelingen als XBRL en gestandaardiseerde grootboekrekeningen raken namelijk de gehele branche. Het verschil zit ’m vooral in het antwoord dat het individuele administratie- en/of accountantskantoor moet formuleren. Voor NOAB-kantoren ziet hij vooral kansen in de rol van financieel-administratief ontzorger van de mkb-ondernemer. Adequaat Het effect van SBR-XBRL is dat banken veel sneller zullen aankloppen bij een onderneming met een lening, als blijkt dat de kengetallen achteruitlopen. Precies daar ligt de toegevoegde Activa | Nummer 1 - 2019

7 Hans Verkruijsse N Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

8 waarde van het administratie- en accountantskantoor, stelt Verkruijsse. “Kantoren kunnen de klant helpen bij het waarborgen van de betrouwbaarheid van de gegevens. Je zult veel meer bovenop de data moeten zitten en ervoor moeten zorgen dat de informatie op de juiste manier is verwerkt.” ‘Het beroep is niet ten dode opgeschreven’ “Iedereen roept ‘ik ben in continuïteit bij mijn klant’. Maar continuïteit is meer dan af en toe kijken naar de cijfers. Er is een verschil tussen continue weten dat het goed gaat of vaker bij de klant komen. Je moet aangesloten zijn op het geautomatiseerde systeem van een klant, met zicht op het dashboard. Zodat je als de wiedeweerga langs kan gaan als een lampje op rood schiet.” Geen enkel kantoor heeft die slag nog gemaakt, luidt het harde oordeel van Verkruijsse. “Je moet veel meer in de gaten houden en direct acteren op het moment dat het fout gaat. Daarvoor moet je aangesloten zijn op de systemen van de klant. Anders loop je het risico dat je het verwijt krijgt dat je hebt lopen slapen op het moment dat het fout ging en pas achteraf reageert.” Opvoeden “Ik kom uit de stal die zegt: 1) je moet je klant opvoeden, en 2) je moet je kennis met je klant delen.” Als voorbeeld noemt hij het samenspel als IT-auditor bij een groot pensioenfonds, jaren geleden. “Het hoofd van de accountantsdienst zei tegen mij ‘Hans, we gaan elke maand koffiedrinken en jij vertelt me wat je allemaal tegenkomt. Jij hoort en ziet een hele hoop. Vertel het me. Als er één keer per jaar twee dingen bijzitten waar ik zelf niet aan heb gedacht, ga ik nooit meer naar een andere accountant’.” Hij concludeert: “De toegevoegde waarde van de accountant en boekhouder ligt veel meer in het helpen van de klant, ten behoeve van de betrouwbare en juiste informatieverschaffing richting het maatschappelijk verkeer.” NOAB “Als boekhouder of accountant heb je de rol om je klant te informeren dat hij stappen kan maken op het gebied van automatisering en boekhouding.” Als voorbeeld noemt hij XBRL. “Je kunt van de KvK of de bank ook informatie terugontvangen, dat gelijk in je systeem komt. Met trendanalyses kun je zien waar je zelf staat ten opzichte van je concurrenten en reageren op de markt. Als je dat niet vertelt, zal het kwartje ook nooit vallen.” Een ander voorbeeld is de klimaatdiscussie. “De accountant en boekhouder worden nu nog geassocieerd met financieel, maar je hebt ook duurzaamheidsverslagen. Je kunt prima per maand rapporteren en er een analyse op loslaten. Dan zit de timing veel dichter op de transactie.” Targets Verkruijsse vindt dat de beroepsgroep te weinig innovatief is. Als voorbeeld noemt hij het succes van de sport- en gezondheidsapps. “Die monitoren niet alleen je prestaties, maar geven je ook feedback. Hierdoor word je gepusht om je targets te halen of ga je beter opletten wat je eet.” Hetzelfde geldt voor ontwikkelingen in de cognitieve psychologie. “De cognitieve psychologie staat open voor machine learning en kunstmatige neurale netwerken om patronen in data te ontdekken. Dat is heel goed te gebruiken in de accountancy.” Verkruijsse weet waarover hij praat. Naast RA is hij IT-auditor (RE) van het eerste uur. “Door middel van kunstmatige intelligentie kan efficiënter gecontroleerd worden,” vat hij de essentie van het vakgebied samen. “Je zoemt in op de risico’s, in plaats van het zoeken van een speld in de hooiberg te midden van pak ’m beet 30.000 inkoopfacturen. Het is gerichter.” Na 2000 heeft het vakgebied een tijdlang min of meer stilgestaan. “Toezichthouders konden de ontwikkelingen amper meer bijbenen,” vertelt hij. “Ze vroegen: wat voor steekproeven heb je genomen?” Als voorbeeld noemt hij de test van een geautomatiseerde controle. “Kreeg ik de vraag van een IT-auditor: het handboek zegt dat ik 25 controles moet testen. Moet ik nu 25 keer dezelfde test doen? Dat is een rare vraag. In de automatisering doe je een ‘test-of-one’ als er niets is veranderd. Die verandering, dát moet je controleren.” Activa | Nummer 1 - 2019

9 Ontzorgen Verkruijsse gelooft de doemverhalen niet dat het over tien jaar over en uit is voor de branche. Wat wél verandert is de rol, meent hij. “De mkb’er of zzp’er verdient zijn geld door z’n werk te doen, níet door de eigen administratie te doen. Daar verdient hij z’n geld niet mee. Je moet ’t ’m makkelijker maken. Hem ontzorgen. Het administratiekantoor moet zich ontwikkelen tot een financieel-administratief ontzorger, waar de ondernemer en zzp’er terechtkan als vraagbaak. Het beroep is niet ten dode opgeschreven, maar moet zich veranderen naar een ander soort dienstverlening.” ‘Je zult veel meer bovenop de data moeten zitten’ De accountant en boekhouder moeten opnieuw de schoolbanken in, om te leren hoe je ICT kunt toepassen binnen het eigen vakgebied en om bovenop de maatschappelijke ontwikkelingen te blijven. De accountant moet zich veel meer gaan specialiseren. De all-inclusive accountant, een accountant die alles kan en weet, is niet meer van deze tijd.” Als voorbeeld noemt hij de opkomst van nieuwe betaalmethoden. “In China kun je betalen met de QR-code van WeChat Pay. Iedere Chinees die de WeChat-app heeft, beschikt gemiddeld over € 50 in z’n ‘portemonnee’. Met meer dan een miljard gebruikers, betekent dat dus opgeteld 50 miljard euro. Met de komst van partijen als Google en Amazon krijg je die ontwikkelingen binnen vijf jaar ook in Europa.” De vraag is dan ook: hoe gaat de accountant of boekhouder om met al deze nieuwe betaalstromen? Hoe kan hij de mkb’er en zzp’er adviseren wat te gaan doen? Als tweede voorbeeld noemt Verkruijsse de blockchaintechnologie. “Volgens de nieuwe APG privacywet heb je als consument het recht om ‘vergeten’ te worden. Het uitgangspunt NOAB van blockchain is juist nooit iets vergeten. Eenmaal vastgelegd, kun je de gegevens niet meer wijzigen. Dus de APG werkt niet voor de blockchain. Daarmee wil ik alleen maar aantonen dat je alle veranderingen niet kunt bijbenen en je veel meer specialisten nodig hebt. Als accountant en boekhouder moet je je toch aan de wet houden, maar wat gaat hij adviseren aan de mkb’er en zzp’er die door een grotere organisatie een blockchaintoepassing wordt ingetrokken?” ■ Beroeps- en bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering Kijk voor meer informatie en vrijblijvende premieberekening www.bavverzekering.nl Activa | Nummer 1 - 2019

10 Gebrek aan kennis drijft zzp’er in handen van kredietcowboys Zzp’ers op zoek naar financiering zijn vogelvrij voor ‘loan sharks’, signaleerde de Volkskrant op 12 december jl. Het artikel is mede gebaseerd op onderzoek van dr. Lex van Teeffelen, lector Financieel-Economische Advisering aan de Hogeschool Utrecht. Hij zou graag zien dat de consumentenbescherming wordt uitgebreid tot kleinzakelijke ondernemers. Door: Hans Pieters Snel geld, zonder gedoe, maar wel tegen een prijs in de vorm van rentes van 30 tot 200% op jaarbasis. Vaak zijn het juist ondernemers in zwaar weer die van dit soort faciliteiten gebruikmaken, constateert Van Teeffelen. “De marges van dit soort ondernemingen zijn vaak te klein om de lening te kunnen aflossen.” Hij waarschuwt: “Als je de lening niet kunt terugbetalen, krijg je een nieuw voorstel met nóg slechtere voorwaarden. Zo word je helemaal leeggetrokken.” Zakelijk/privé De goedkoopste kredietfaciliteit uit het onderzoek komt uit op een rente van 30%, bij de duurste zelfs 200% rente inclusief kosten. “Dat zijn absurde bedragen. Ik denk dat de financieel adviseur of boekhouder hier veel aan kan doen door een goede liquiditeitsprognose te maken. Wat zijn de komende maanden de uitgaven en inkomsten? Heel veel ondernemers hebben dat niet scherp.” ‘Je kunt zakelijk en privé van een zzp’er niet van elkaar scheiden’ Een liquiditeitsprognose voor zzp’ers en kleinzakelijke ondernemers kun je niet uit de boekhouding halen, waarschuwt Van Teeffelen. “In de boekhouding zijn privé en zakelijk gescheiden. Dat is één van de grootste fouten in ons boekhoudNOAB systeem. Waardoor eigenlijk niemand je een goed advies kan geven, omdat ze maar één kant van je uitgavenkant zien, de zakelijke. Idem dito voor de inkomsten. Terwijl er privé allerlei financieel ingrijpende zaken kunnen spelen, zoals de koop van een huis of een echtscheiding.” Een belangrijke vraag moet luiden: wat zijn de verwachte uitgaven? “Daarbij moet je ook de privé-uitgaven in beeld brengen. Maar begin eerst maar eens zakelijk.” Onderhanden werk Een tweede mankement is dat er geen wettelijke bescherming voor ondernemers is. Er is geen maximale rente, zoals er voor consumenten wél is. “Er mist een Wft kleinzakelijk. Die zou wat mij betreft moeten gelden voor alle eenmanszaken, vof’s en bv’s met maar één dga. Die maken op dezelfde manier beslissingen als ze privé zouden doen. Vaak ontbreekt voldoende financiële kennis. Bovendien zijn ondernemers van nature optimistisch ingesteld.” De tarieven en marges staan onder druk, constateert Van Teeffelen. “De conjunctuurmonitor ziet er niet goed uit. De meeste branches staan op neutraal of op rood, wat betekent dat de winstgevendheid gelijk blijft of achteruitgaat. Dat houdt in dat de kasstromen afnemen en je nog beter op de liquiditeit moet letten.” Uit een van de lopende onderzoeken van de hogeschool blijkt dat de onderhandenwerkpositie enorm is toegenomen. “Dat betekent dat je heel veel werk hebt uitgevoerd, maar nog niet gefactureerd. Dat gaat ten koste van je liquiditeit. Als je marges ook nog onder druk komen te staan, kachel je financieel achteruit.” Activa | Nummer 1 - 2019

11 Lex van Teeffelen De onderzoekers zijn best wel geschrokken van de resultaten, vertelt hij. “Zeventig procent van de ondernemers investeert op dit moment vrijwel volledig vanuit privé in het eigen bedrijf. Dat is tricky.” De oorspronkelijke vraag luidde: heeft u behoefte aan financiering? “Eén op de vier antwoordde ‘ja’. Vervolgens hebben we de vraag anders geformuleerd: heeft u afgelopen jaar in uw bedrijf geïnvesteerd? Daarop antwoordde zeventig procent ‘ja’.” Als er dan toch een behoefte is aan geld, is het beter om op consumptief krediet terug te vallen. “Nog steeds duur geld, maar het is een stuk goedkoper dan het zakelijk flitskrediet”. Factoring Factoring is één van de manieren waarop een ondernemer zijn liquiditeitspositie kan vergroten. “Dan moet je je totale bestand ‘factoren’. Daarmee is het qua kosten rond de 1 en 1,5% op maandbasis en is ook nog eens het risico op wanbetaling afgekocht. Factoring is pure bevoorschotting: binnen een paar dagen heb je tegen de tachtig procent van je geld binnen.” Andere kredietalternatieven zijn Qredits – “Maar dan moet je een bedrijfsplan laten zien” – en de kredietfaciliteit van de Bbz-regeling. “Daarvan maken maar heel weinig ondernemers gebruik. De Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) bestaat nog, maar de banken maken er geen gebruik van. En als ze het gebruiken, dan is het vaak voor de grotere bedragen.” Een NOAB tweede drempel van de BMKB is de risico-opslag van twee, drie procent die ondernemers moeten betalen. Van Teeffelen is kritisch naar de banken: “Nu pas gaat de kredietkraan weer open, terwijl de volgende crisis eraan komt. De banken financieren precies op het verkeerde moment.” ‘Er mist een Wft kleinzakelijk’ “Zorg dat je partner een baan heeft,” adviseert Van Teeffelen. “Zodat er een andere inkomstenbron is naast het ondernemersinkomen.” En misschien wel nog belangrijker: “Houd er direct mee op als je er geen ondernemersinkomen uit kunt halen. Stop ermee! Je komt privé ook enorm in de problemen.” Hij vervolgt: “Ik spreek ondernemers die zestig tot tachtig uur werken en nog geen € 2000 verdienen. Dan adviseer ik ze ‘is het niet tijd om ermee op te houden?’. A is het niet verkoopbaar en B moet je nadenken om ermee te stoppen als je zo hard moet werken voor je inkomen. Je bouwt niks op. Als je jong bent en geen grote verplichtingen hebt, maakt het niet zo veel uit. Maar met een hypotheek en kinderen. Dit is dé tijd om te zeggen ‘het zit er niet meer in, ik ga iets anders doen’. Er is een schreeuwende behoefte aan personeel.” ■ Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

12 Bij samenwerking is vertrouwen essentieel In een tijd waarin, zo lijkt het, steeds meer uitdagingen op ons afkomen, kan samenwerken een oplossing zijn om die uitdagingen het hoofd te bieden. Maar, dat is nog niet zo eenvoudig, zo maakte Stephan Burg, fusie- en overnameadviseur en partner bij ConnAcct.nl, in een gesprek duidelijk. “Vaak gaat het in het begin nog wel goed, maar een kink in de kabel ligt bij samenwerking altijd op de loer.” Door: Henk Poker Volgens De Dikke van Dale betekent samenwerken ‘in onderling overleg werken’. Daarmee slaat het meest bekende woordenboek van ons land de spijker op de kop, waarbij met name aan het woord ‘onderling’ waarde mag worden toegekend. Stephan Burg: “Samenwerken begint vaak niet uit luxe. Er is een probleem, een knelpunt, waarvoor je naar een oplossing zoekt. Zo’n probleem hoeft overigens niet altijd negatief te zijn. Je kunt gaan samenwerken omdat je snel groeit, of omdat je kansen ziet, maar de expertise ontbreekt om daar optimaal van te profiteren. Ook kun je gaan samenwerken omdat je daarmee beter zichtbaar wordt in de regio of omdat je wilt innoveren, maar daarvoor niet de mensen met de juiste competenties in huis hebt. Er kunnen allerlei redenen zijn om een samenwerking te beginnen.” Overeenkomst Vertrouwen staat bij samenwerken voorop. “Daarmee begint het vaak, maar dan ben je er nog lang niet,” geeft Burg aan. “Vertrouwen is mooi, maar als je niets hebt om op terug te vallen, dan heb je ook niets aan vertrouwen. Daarom adviseer ik partijen die willen gaan samenwerken om altijd een samenwerkingsovereenkomst af te sluiten. Daarin kun je bijvoorbeeld vastleggen wat het doel van de samenwerking is en welke synergieeffecten er kunnen ontstaan. Maak een sterkte–zwakteanalyse en leg dat vast. Kijk waar je elkaar versterkt. Daarnaast is het van belang dat de cultuur van de twee samenwerkende partijen bij elkaar past. Wijkt dat te veel af, dan is samenwerking niet onmogelijk, maar wordt de uitdaging wel veel groter. En kost het waarschijnlijk meer tijd om tot een goede samenwerking te komen. Je moet je afvragen of dat vervolgens rendabel is.” Overleg Ondanks alle goede voornemens loopt een samenwerking nog wel eens spaak. Volgens Burg heeft dat vooral te maken met het feit dat er onvoldoende overleg plaatsvindt. “Als je met elNOAB kaar afspreekt dat je bijvoorbeeld één keer per maand overleg voert over de samenwerking, doe dat dan ook. Te vaak zie je dat deze afspraken om welke reden dan ook niet nagekomen worden en dat tast op termijn het vertrouwen tussen beide partijen aan. Sowieso moeten samenwerkingspartners een open communicatie naar elkaar hebben. Er mogen geen geheime agenda’s bestaan, niet op directieniveau en niet op de werkvloer. Er moet een win–winsituatie voor beide partijen zijn, waarbij vertrouwen op alle niveaus van belang is. Dat vergt energie en welwillendheid.” ‘Samenwerken begint vaak niet uit luxe’ Communicatie tussen de samenwerkende partijen is dus van groot belang. “En juist daar gaat het vaak mis,” weet Burg. “Bij een samenwerking wordt bijvoorbeeld nog wel eens vergeten om de medewerkers nauwkeurig op de hoogte te brengen van het hoe en waarom. Je hebt bij samenwerking een gemeenschappelijk doel en daarin moet iedereen mee. Er moet een wij-gevoel ontstaan. Dit is waarom we het doen, dit moet voor iedereen duidelijk zijn. Dat streven naar een gemeenschappelijk doel is iets wat ik sowieso vaak mis bij bedrijven en kantoren. Wat is je missie en wat is je bestaansrecht, zijn vragen die elke organisatie zich regelmatig zou moeten stellen. Kijk naar succesvolle bedrijven. Elke medewerker kan de missie van zijn bedrijf meteen vertellen wanneer je daarnaar vraagt. Zij vereenzelvigen zich met het bedrijf waarvoor ze werken. Ik kom vaak kantoren tegen waar over dit soort zaken nauwelijks wordt nagedacht.” Activa | Nummer 1 - 2019

13 Valkuilen Terug naar de samenwerking, waarbij partijen vooral in het begin enthousiast zijn en met veel optimisme aan de slag gaan. ‘We gaan mekaar helpen’, luidt dan het credo. “Maar, vaak sterft dit enthousiasme in schoonheid. Gebrek aan tijd, de hectiek van alledag, medewerkers die dwars gaan liggen, systemen die niet op elkaar aansluiten. Er zijn allerlei valkuilen die een succesvolle samenwerking in de weg kunnen staan.” ‘Er moet een wijgevoel ontstaan’ “Daarom adviseer ik partijen die willen samenwerken een stappenplan te maken. Op welk niveau wil je samenwerken en wie heeft waar een sleutelpositie en beslissingsbevoegdheid, zijn bijvoorbeeld zaken die je goed moet regelen. Je wilt elkaar versterken, elkaars kennis en knowhow vergroten, commercieel sterker worden, waardoor je uiteindelijk de vruchten van de samenwerking kunt plukken.” Ontwikkelingen Burg verwacht dat samenwerken in de accountancy- en administratiebranche gaat toenemen. “Dat heeft vooral te maken met ontwikkelingen in de markt. Je moet bijvoorbeeld niet onderschatten welke uitdagingen kantoren hebben op het gebied van personeelsinzet. Er is een enorme krapte en vacatures zijn niet meer in te vullen. Daarnaast is er een zoektocht naar medewerkers die meer verstand hebben van data, dat kunnen analyseren en vervolgens vertalen naar de klant. Verder kan het aantal samenwerkingen toenemen Stephan Burg vanuit het oogpunt van kostenbeheersing en zijn steeds meer kantoorhouders bereid hun kantoor te verkopen. Daar liggen kansen en een samenwerking kan daarbij gezien worden als een proeftijd, voordat je tot overname overgaat. Dus ja, er staat nog wel het een en ander te gebeuren in de branche, waarbij samenwerking één van de oplossingen voor de talloze vraagstukken kan zijn.” ■ NOAB Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

14 Vertrouwd adviseur 2.0: het beleidsplan in de praktijk In het licht van de technologische ontwikkelingen zet NOAB koers naar een nieuwe rol voor haar leden: vertrouwd adviseur 2.0. Stilstaan is geen optie. Daarom staat de verplichte cursus dit jaar in het teken van het nieuwe beleidsplan. “De transitie naar het nieuwe profiel is niet van vandaag op morgen gemaakt,” verwacht NOAB-bestuurslid Marijke Hoogwoud. “En ook niet van vandaag op volgend jaar. Maar je moet nú beginnen.” Door: Eveline aan de Wiel NOAB-kantoren opereren vandaag de dag in een zeer uitdagende omgeving. Niet eerder was de branche zo sterk in beweging. Nieuwe partijen met slimme automatiseringsoplossingen betreden de branche én winnen snel terrein. Boekhouden wordt sneller, eenvoudiger en zorgvuldiger – steeds vaker zonder tussenkomst van de intermediair. “Je kunt als kantoor denken: het loopt zo’n vaart niet,” stelt Reindert Doorn van IT-advies- en innovatiebureau DOCCO. “Maar de concurrentie zit ook niet stil. Als het gaat om automatisering, is stilstaan simpelweg geen optie.” Van bedreiging naar kans Met het nieuwe beleidsplan helpt NOAB haar leden om in beweging te komen. Want met de juiste stappen bieden de ontwikkelingen ook kansen. Kansen om andere diensten aan te bieden als vertrouwd adviseur 2.0, gericht op het ontzorgen, begeleiden en adviseren van de ondernemer. ‘Vanuit de nieuwe rol ga je meer naar de toekomst kijken’ De dagcursus ‘Stilstaan is geen optie in de praktijk’ die dit jaar wordt aangeboden, helpt kantoren op weg naar deze nieuwe rol. Tijdens drie interactieve deelworkshops maken de leden deze dag kennis met technologische ontwikkelingen en de sociale vaardigheden die nodig zijn om de transitie te kunnen maken. NOAB Want die transitie is niet zomaar gemaakt. “Van oudsher is het vak gericht op het verleden,” vertelt Hoogwoud. “Als kantoor leg je vast wat er gebeurd is, je maakt een jaarrekening op en die bespreek je met die klant. Maar vanuit de nieuwe rol als vertrouwd adviseur ga je meer naar de toekomst kijken. Waar staat de ondernemer nu, waar wil hij heen en hoe kan ik hem daarbij helpen?” Dat vraagt andere kennis en nieuwe vaardigheden. En dus adviseerde de commissie Educatie om technologische ontwikkelingen en soft skills onder te brengen in een cursus. “En die cursus ook te verplichten,” licht commissielid Hoogwoud toe, “om het belang van het beleidsplan en de omslag te onderstrepen.” Workshops Een van de drie deelworkshops wordt verzorgd door DOCCO en zal inzicht bieden in de belangrijkste technologische ontwikkelingen die op de kantoren afkomen. Doorn is nauw betrokken bij de opzet van het programma. “We beginnen op hoofdlijnen met trends en ontwikkelingen: waarom is stilstaan geen optie? We lichten de belangrijkste begrippen toe en laten zien hoe kantoren kunnen aanhaken bij NOAB Next, het totaalconcept waarmee NOAB haar leden ondersteunt bij de transitie naar een adviesgericht kantoor. Aan de hand van praktijkvoorbeelden maken we duidelijk hoe andere kantoren bepaalde technieken nu al hebben toegepast. Dat doen we om te laten zien wat nu al mogelijk is, om daarmee urgentiebesef te creëren.” NOAB-leden kunnen zich inschrijven voor het verplichte cursusonderwerp ‘Stilstaan is geen optie in de praktijk’ via www.noab.nl/educatie Activa | Nummer 1 - 2019

15 Vlnr: Marc Wilhelmus, Reindert Doorn, Peter van Orsouw Een andere deelworkshop wordt gegeven door trainer Peter van Orsouw. Hij zal de deelnemers inzicht geven in hun eigen gedrag en dat van anderen. Hoe herken ik een andere gedragsstijl en hoe krijg ik goed contact met mijn klant? “Als je op vakantie gaat naar een land waar je nog nooit bent geweest, dan is het bijzonder leuk als je in de lokale taal een kop koffie kunt bestellen en je inleest in de gewoontes van het land,” legt Van Orsouw uit. “Zo kun je ook naar je eigen omgeving kijken, want ook daar ben je te gast in het leven van anderen.” ‘We laten zien wat nu al mogelijk is’ “Maar neem je dan de moeite om de taal van de ander te spreken, van de ondernemer? Door zijn taal te leren spreken en je klant écht te leren kennen, ga je hem vanzelf aandacht geven. Dan voelt hij zich gehoord en ontstaat een vertrouwensband. Dat levert uiteindelijk veel meer op.” Het inzicht in gedragsstijlen sluit goed aan bij de deelworkshop NOAB over vertrouwen en klantcommunicatie die voor rekening komt van trainer Marc Wilhelmus. “Als je een gedragsstijl kunt herkennen, dan kun je jouw gedrag daar op aanpassen. Het helpt als je vragen kunt stellen op verschillende niveaus. Ik laat de deelnemers zelf ervaren hoe het voelt als iemand oprechte vragen stelt en naar je luistert. Hoe gaat het met je en hoe zie jij de toekomst van jouw onderneming? Als je zo’n simpele vraagtechniek toepast, dan zal de klant zich beter begrepen voelen en neemt het vertrouwen toe. Van de klant, maar ook van jou als adviseur. Je krijgt meer contact. Daardoor is de kans dat je een klant inspireert en voor hem iets toevoegt veel groter dan voorheen, toen je misschien alleen de cijfers van vorig jaar besprak.” Keuzes voor de toekomst De cursus wordt interactief en praktijkgericht opgezet, zodat deelnemers naar huis gaan met nieuwe inzichten voor de toekomst van hun kantoor. “Sommigen zullen na de cursus behoefte hebben aan verdieping,” verwacht Hoogwoud. “Bijvoorbeeld als het gaat om soft skills. In het educatieaanbod houden wij hier rekening mee. Maar de verplichte cursus is een goede eerste stap. Pas als je weet wat er op je afkomt en welke vaardigheden je nodig hebt om een nieuwe meerwaarde te kunnen bieden, dan kun je als kantoor de juiste keuzes maken voor de toekomst.” ■ Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

16 De Belastingdienst: steeds meer zicht op verhuld vermogen Dankzij slimme data-analyse en gestandaardiseerde internationale gegevensuitwisseling is het voor de Belastingdienst steeds eenvoudiger om mensen met verhuld vermogen aan te pakken. Frans van Krieken van de Belastingdienst: “Wij willen dat iedereen inziet dat belasting betalen erbij hoort.” Door: Hans Pieters Verhuld vermogen is de term voor onder meer niet-opgegeven vermogen in het buitenland. Staatssecretaris Menno Snel heeft 17 miljoen euro extra vrijgemaakt voor de aanpak van deze vorm van belastingontwijking. Het geld is deels bedoeld om de expertise op het gebied van data-analyse te versterken. ‘Als je te weinig belastingen betaalt, benadeel je iedereen’ De term ‘verhuld vermogen’ sluit aan bij de in het buitenland gehanteerde terminologie, vertelt Frans van Krieken, programmamanager verhuld vermogen bij de Belastingdienst. Het gaat om een groep van enkele tienduizenden belastingplichtigen. Ze komen in allerlei branches en doelgroepen voor. “Het is niet dat je er een profiel op kunt loslaten.” 3,7 miljard euro Het net rondom de mensen die hun vermogen proberen te verhullen wordt steeds verder aangehaald. Dankzij verbeterde internationale samenwerking en gegevensuitwisseling en slimme data-analyses boekt de Belastingdienst steeds meer successen. Veel landen waar belastingontduikers zich lange tijd veilig waanden, zoals Luxemburg en Zwitserland, delen tegenwoordig de bankgegevens van buitenlandse klanten. “Als Belastingdienst kunnen we niet toestaan dat mensen niet compliant zijn. Het kan niet zo zijn dat je door een weigerende en ontkennende houding beter af bent, dan mensen die netjes hun aangifte doen. Als je te weinig belastingen betaalt, benadeel je NOAB iedereen. Dat is dé drijfveer om mensen die hun eerlijke deel niet betalen aan te pakken.” Inmiddels is ruim 3,7 miljard euro opgehaald voor de schatkist via het speciale programma. Het gaat om mensen die zelf spijt kregen, de inkeerders maar ook om mensen die tegen de lamp liepen. “Dat zijn harde belastingaanslagen, inclusief boetes en rente. Daarbij gaat het om een groep van vijftig à zestigduizend belastingplichtigen.” Laat je daar een rekensommetje op los, dan kom je gemiddeld genomen tot een aanzienlijk bedrag. Op de constatering dat de inkeerregeling is afgeschaft, benadrukt Van Krieken dat de regeling nog wel degelijk van kracht is. “Voor een kleine groep, degenen die wilden inkeren met buitenlands vermogen, en ook nog eens voor aangiften vanaf 1 januari 2018, is de regeling afgeschaft. Voor het overige niet.” Inkeerders In periode van staatssecretaris Frans Weekers (Rutte I, red.) was er een korte periode van 0% boete, van september 2013 tot juli 2014. Het zorgde ervoor dat 12.500 inkeerders zich hebben gemeld. Daarna ging de boete van 30% naar 60% en later naar 120%. “Er is veel publiciteit gegeven aan de 0%-periode. Wij hebben toen ingeschat dat daarmee degenen die zich wilden melden dat hadden gedaan en dat er daarna nauwelijks nog iemand zich zou melden. Dat viel zwaar tegen of mee, net hoe je het wil zien.” In de jaren 2015 en 2016 meldden zich nog ruim duizend inkeerders. Maar ook in 2017 en 2018 waren er nog honderden mensen die spijt hadden en bij de Belastingdienst aanklopten. “Het aantal loopt dus terug, maar het is nog steeds een flink aantal na alle kansen die mensen hebben gehad.” Teleurstellend, noemt Van Krieken het. “Het is fijn dat mensen zich melden, maar jammer dat er nog steeds zo veel mensen zijn met verhuld vermogen.” Activa | Nummer 1 - 2019

17 Toch ziet Van Krieken nog steeds een piek in het aantal inkeermeldingen als zaken in de publiciteit komen, zoals de Panama-papers of verstrekte bankinformatie uit Zwitserland, vertelt Van Krieken. “Het effect is dat mensen zelf de conclusie trekken dat ze een grote kans lopen om tegen de lamp te lopen.” ‘De mogelijkheden om onder de radar te blijven worden steeds kleiner’ Als belastingplichtigen zich niet zelf melden, en ze komen bij de Belastingdienst in het vizier – “En dat gebeurt in een behoorlijk aantal gevallen” – krijgen ze forse navorderingen en een hogere boete. “Er worden allerlei vragen gesteld, die diep ingaan op de vraag waar het vermogen van afkomstig is. Bovendien lopen ze het risico dat ze strafrechtelijk worden aangepakt, met alles wat daarmee samenhangt.” Frans van Krieken Project Debit-Creditcards De Belastingdienst achterhaalt verhuld vermogen op verschillende manieren. Een aantal successen communiceert de dienst via de media. Een voorbeeld is het achterhalen van niet-aangegeven buitenlands vermogen via uitgaven in Nederland met aan het verhulde vermogen gekoppelde debit-creditcards. De Belastingdienst deelt inmiddels met 112 landen de financiële gegevens over meerdere financiële producten. Het gaat hierbij om bankgegevens en informatie over verzekeringen en effecten. De gegevens worden uitgewisseld op basis van de Common Reporting Standard (CRS), de nieuwe mondiale standaard voor automatische gegevensuitwisseling. “Dat betreft NOAB zowel natuurlijke personen als rechtspersonen. Iedereen kan op z’n klompen aanvoelen dat dit een effect zal hebben op het verhullen van vermogen. De mogelijkheden om onder de radar te blijven worden steeds kleiner.” Rechtspersonen De internationale gegevensuitwisseling beperkt zich niet tot privépersonen. “Er zijn een aantal maatregelen waardoor de beneficial owner minder gelegenheid heeft om buiten beeld te blijven. Internationaal is de verplichting opgelegd dat landen onderling de ‘controling persons’ van rechtspersonen moeten doorgeven. Uiteindelijk komen we zo bij de ‘ultimate beneficial owner’ of er heel dichtbij in de buurt.” Op grond van de vierde anti-witwasrichtlijn moet uiterlijk Activa | Nummer 1 - 2019 Fotogr a f i e Mo Ba r end s

18 januari 2020 het UBO-register operationeel zijn. “Bovendien is sinds juni 2018 de Mandatory Disclosure-Richtlijn van kracht, op grond waarvan intermediairs verplicht zijn om agressieve, ondermijnende constructies te registreren.” ‘De Belastingdienst deelt met 112 landen de financiële gegevens’ Vanaf medio 2020 moeten zij die binnen de hele Europese Unie melden aan de Belastingdienst. Van Krieken weet niet of Bitcoin en andere crypto’s op grote schaal worden ingezet om vermogen te verhullen. “Over de schaalgrootte is het altijd lastig praten omdat je niet weet wat je niet weet. We zien het bij aangiften terug en ook bij inkeerders. Op dat moment wordt het weer fiscaal transparant en dat is wat wij beogen.” Rol intermediair “Als we kijken naar ons programma en de rol van de intermediair, dan is die heel divers. In de meeste gevallen zien we dat de intermediair van een belastingplichtige die met verhuld vermogen tegen de lamp loopt, daarvan niet op de hoogte was. Hij heeft er geen rol in gespeeld en had daar geen rol in kunnen spelen.” Dat is wat Van Krieken hen ook vertelde tijdens de Intermediairdagen van afgelopen najaar waar hij een presentatie gaf. “Intermediairs kunnen bij het verzorgen van een aangifte best wel eens ‘verwonderpunten’ tegenkomen. Mijn advies: vraag dan door.” De programmamanager verwijst naar de meldingsplicht van ongebruikelijke transacties in het kader van de Wwft. “Ga na of er iets aan de hand is. En loop je tegen dingen aan die je vooraf niet wist? Dan moet je je eigen integriteitsregels en die van de brancheorganisatie hanteren. Stel jezelf dan de vraag of je iemand als klant kunt behouden. Je moet voorkomen dat je medeplichtig wordt.” Onzekerheid Ook kan een intermediair ergens tegenaan lopen waarvan hij niet op de hoogte was. Bijvoorbeeld als een klant zélf iets opbiecht en aanklopt voor advies. Een andere situatie kan zijn dat de klant een brief van de Belastingdienst heeft ontvangen dat ze verhuld vermogen op het spoor zijn. “Als intermediair kun je dan twee richtingen kiezen. Je kunt je klant adviseren om mee te werken en zo transparant mogelijk te zijn.” Maar Van Krieken ziet in de praktijk ook voorbeelden van het tegenovergestelde. Dan blijven intermediairs en hun klanten op allerlei manieren ontkennen en weigeren. “In die laatste groep heb ik schrijnende gevallen gezien.” Als voorbeeld noemt hij de KB Lux-affaire, waarbij de laatste honderd belastingontduikers uiteindelijk na 17 jaar vertragen en procederen alsnog voor de bijl gingen. “Het heeft onzekerheid, tijd, geld en energie gekost. Er zijn zaken waarbij de mensen een lagere aanslag zouden hebben gekregen als ze meteen openheid van zaken hadden gegeven. Nu kan een inspecteur soms niet anders dan een ambtshalve aanslag opleggen op basis van geschatte bedragen. Zo’n aanslag is dan misschien wel te hoog. Wie gelijk openheid van zaken geeft, loopt dat risico niet.” Van Krieken vervolgt: “Ik ben ervan overtuigd dat het het beste is om het gesprek transparant aan te gaan. Dat voorkomt ellende. Het houdt niet in dat je er zonder betalen vanaf komt, maar wel dat het op de meest efficiënte manier wordt opgelost. Dat slaapt toch een stuk rustiger, denk ik altijd.” ■ adviesgroep Partners in kwaliteit PuNT & VAN DE WEERDT, BELASTINGADVISEuRS Parkstraat 20 2514 JK Den Haag T. 070 - 302 58 25 E. info@defiscalisten.nl VAN ELDEREN ACCOuNTANTS | BELASTINGADVISEuRS Kanaalpad 77 | 7321 AN Apeldoorn T. 055 - 522 33 77 E. apeldoorn@vanelderen.nl Met vestigingen in: Ommen 0529 - 46 96 00 Wezep Zwolle NOAB 038 - 444 62 44 038 - 423 15 83 Activa | Nummer 1 - 2019 Postbus 2478 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T. 073 - 614 14 19 E. info@noab.nl www.noab.nl

19 Kantoor in beeld ‘Vanuit perfecte automatisering optimaal adviseren’ “We zijn vorig jaar met 33 procent gegroeid, maar doen het werk, mede dankzij verdergaande automatisering, nog altijd met dezelfde club mensen.” Dat zegt Maurice Verdoorn van Verdoorn Adviesgroep in Nijmegen. Een kantoor dat dankzij digitalisering daadwerkelijk meer tijd heeft voor klanten. En die aanpak betaalt zich terug. Door: Henk Poker Zo heeft het kantoor van alle klanten elke dag de actuele cijfers paraat. “We zien derhalve dagelijks wat er bij de klant gaande is en kunnen daar meteen op inspelen,” legt Verdoorn uit. “En als er ons iets opvalt, dan bellen we die klant spontaan op en leggen hem of haar uit wat wij constateren. Ja, dat wordt zeker op prijs gesteld.” Lef en durf Voorwaarde is wel dat klanten ook vooruitstrevend in automatisering moeten zijn, ze moeten digitaal kunnen aanleveren. “Dat klopt. Wij zeggen daarom wel eens ‘nee’ tegen een potentiële klant waarvan wij vinden dat hij niet bij ons past. En we nemen ook afscheid van bestaande klanten, die niet mee kunnen of willen gaan in onze werkwijze.” Dat vraagt om lef en durf, maar Verdoorn is ervan overtuigd dat je alleen op die manier een voorsprong in de markt kunt opbouwen en daar profiteren klanten uiteindelijk van. Sterker nog, medewerkers van Verdoorn moeten niet alleen van HBO-niveau zijn, maar moeten ook affiniteit met IT hebben. “IT is een belangrijke schakel in onze bedrijfsprocessen. Medewerkers zie ik daarom niet als administratie- en/of belastingconsulenten, maar vooral als relatiebeheerders. Het gaat uiteindelijk om de relatie met de klant, de rest is immers optimaal geautomatiseerd, daar heb je in principe geen omkijken naar.” Controle Het bijna ordnerloze kantoor is een toonbeeld van rust. “Niet omdat we het niet druk hebben, wel omdat we controle hebben over wat we doen,” legt Verdoorn uit, die aangeeft dat deze manier van werken niet van de ene op de andere dag tot stand kwam. “Dat ging met vallen en opstaan. Wel zag ik deze ontwikkeling tien jaar geleden al aankomen en ben daar vanaf de start van mijn kantoor meteen mee aan de slag gegaan.” Het heeft ertoe geleid dat Verdoorn Adviesgroep voorloper in Het team van Verdoorn Advies NOAB Activa | Nummer 1 - 2019 de markt is en in 2017 werd genomineerd voor de Exact Online Cloud Award. “Die hebben we niet gewonnen, maar ik vond het een eer dat we tot de 15 beste kantoren in ons land behoren, zeker gezien de omvang van ons kantoor.” Achteroverleunen is er bij Verdoorn niet bij. “Zeker niet, we willen bijblijven en het liefst voorloper in de markt zijn. Dat kost veel tijd en energie, maar dat hebben we er graag voor over, omdat we weten dat onze klanten daar optimaal van kunnen profiteren. En daar doen we het voor.” ■ ‘Het gaat uiteindelijk om de relatie met de klant’

20 De toegevoegde waarde is vaak te klein “Kennis wordt binnen de kortste keren minder belangrijk dan bijvoorbeeld ‘zachte competenties’, zoals kritisch redeneren, het voeren van adviesgesprekken en gevoel voor nieuwe ontwikkelingen.” Dit stelt mr. Dennis Jongbloed van Jongbloed Fiscaal Juristen NV, een kantoor met fiscaal specialisten in Enschede en Den Haag. “Ook IT-vaardigheden worden steeds belangrijker.” Door: Chris Wolters De traditionele boekhouder en ook belastingdeskundigen en accountants zullen volgens experts en visionairs met een jaar of vijf verdwenen zijn. Er moet dus ruimte komen voor een andere benadering van cijfers. Dat vindt ook Dennis Jongbloed. “Kennis is over een paar jaar volledig beschikbaar via de computer. Het gaat erom wat je ermee doet.” Beter en sneller Zo ontstaat ruimte voor specialisten die niet meer uitsluitend zijn gericht op het registreren en rapporteren van feiten op basis van cijfers om te voldoen aan de wet- en regelgeving. “Dat is iets wat computers in veel gevallen al beter en sneller kunnen dan mensen. De kunstmatige intelligentie groeit exponentieel.” Oxford-economen Carl Frey en Michael Osborne onderzochten honderden beroepen op de kans om door automatisering overbodig te worden. Accountants en boekhouders staan in dat onderzoek op de 671e plaats, belastingconsulenten op de 695e plaats. ‘De kunstmatige intelligentie groeit exponentieel’ Voor de goede orde: hoe hoger het cijfer hoe groter het gevaar te gaan behoren tot ‘een uitstervend ras’. Jongbloed wijst erop dat de automatisering veel verder gaat dan het inscannen van bijvoorbeeld cijfers. “Wie had ooit gedacht dat bijvoorbeeld dermatologen onder druk zouden komen te staan? Een computer kan namelijk in één oogwenk 84 foto’s van 18 specialisten over een huidaandoening vergelijken. Dat is ook niet te evenaren door kennis en ervaring na talloze diagnoses. Dit gaat soms sneller dan we allemaal konden vermoeden, denk alleen maar eens aan de gevolgen voor Videoland door de komst van Netflix.” NOAB Stevige veranderingen “Investeren in kennis en in software kon je tot voor kort in een jaar of tien terugverdienen,” vervolgt Jongbloed. “Nu niet meer. Wij investeren inmiddels veel in software, dit met name in verband met data-analyse en om proactiever te kunnen adviseren.” Die verandering in benadering is volgens Jongbloed ook nog niet doorgedrongen in de opleidingen. “Nog steeds ligt het accent op kennis in plaats van op adviesvaardigheden, op de kunst van het acquireren en op het onderkennen van belangrijke ontwikkelingen, het ontdekken van voor de klant relevante informatie en data-analyse. Bij ons schrijft elke collega wekelijks een artikel. Elke dag verschijnt er daardoor een nieuw artikel waar onze klanten baat bij kunnen hebben. Vroeger liepen de klanten binnen, bij wijze van spreken, zo gauw je de deur opende. Ze hadden je nodig. Ook die tijd is voorbij. We moeten net als de Albert Heijn en McDonald’s gewoon laten zien wat we te bieden hebben, inclusief de tarieven.” De opleidingen moeten volgens Jongbloed inspelen op stevige veranderingen. “Eigenlijk zijn ze nu al te laat. Maar ga er maar vanuit dat hier in Enschede de eerste lichting pas in 2024 van de opleiding komt. Dan lopen we dus behoorlijk achter de feiten aan. Zeker is dat de veranderingen op dit moment sneller gaan dan de opleidingen en stages kunnen bijbenen.” Nieuwe kennis Dennis Jongbloed is uitgesproken, in woord en beeld. “Welke indruk maak je? Ik ga in een andere auto naar een klant in de zorgsector dan naar een groot internationaal georiënteerd bedrijf. Dat is een kwestie van gevoel. Dat probeer ik ook bij de klant voor elkaar te krijgen. Pas kwam een klant die bezig was met een overname in een peperdure Mercedes voorrijden. Die hebben we maar even uit het zicht geparkeerd om te voorkomen dat de verkopende partij zou denken dat geld geen rol speelt.” Jongbloed geeft ook een voorbeeld van de praktische aanpak bij een nieuwe klant. “We doen direct een fiscale scan. Zo krijgen wij zicht op de zakelijke structuur bij een klant en de klant inzicht in welke factoren meespelen zoals een testaActiva | Nummer 1 - 2019

21 Dennis Jongbloed N Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

22 ment, kinderen, onroerend goed, enzovoorts. Dat kost relatief weinig en levert een veelvoud aan fiscale voordelen op. Dat kun je ook doen bij bestaande klanten. Ik lees relatief veel en probeer dan aan de hand van nieuwe kennis te bepalen of ik klanten heb voor wie bepaalde aanpassingen, veranderingen en vernieuwingen ook aan de orde zijn. Is dat het geval, dan neem ik contact op. Dat kan net zo goed zijn voor de auto van de zaak als voor fiscale zaken rond een personeelsfonds. Kort gezegd, we zijn erop getraind om ellende te voorkomen en voordeel te behalen. Elke dag opnieuw.” Waarde voor de klant Jongbloed doet nog een boude uitspraak: “De toegevoegde waarde van veel accountants, administrateurs en belastingdeskundigen is te klein. Een beetje plat gesteld kunnen veel activiteiten van deze mensen vervangen worden door een scanner. Daarnaast is men, ook gechargeerd gesteld, de helft van de tijd bezig met regel- en wetgeving van de AFM toe te passen en dus nauwelijks met adviseren. Aan de klant vertellen dat bepaalde dingen onder een bepaald lid vallen en juncto … dat zal allemaal wel. De gemiddelde klant heeft dan wel een verklaring gekregen, maar snapt er alsnog geen pepernoot van. Want het klinkt allemaal heel intelligent, als de klant het allemaal niet snapt, dan is dat niet zijn of haar schuld maar die van de adviseur. Bovendien is die kennis over een paar jaar volledig digitaal beschikbaar. Opgave aan de Belastingdienst wordt dan werkelijk teruggebracht tot een druk op de knop, dit komt ook door de blockchaintechnologie.” ‘We zijn erop getraind om ellende te voorkomen’ Jongbloed benadrukt nog eens dat het belangrijk is om te blijven vragen. “Is dit wat voor u, want dat gaat veranderen… Of: is dit wat voor u, want ik heb eens goed gekeken naar uw situatie…” Jongbloed blijft hameren op zoeken naar ‘ken je klant’ en ‘leg mogelijkheden voor’. Als laatste wijst hij op nog een duidelijke verandering: “De Europese wetgeving weegt steeds zwaarder. Maar je hoort daar heel weinig van. Dat gaat straks wringen. Daarom blijf ik me in die vakkennis verdiepen, blijf ik vakliteratuur doornemen. Alleen zo kun je de waarde voor je klant steeds opnieuw aantonen. Vergeet ook niet de lol in je vak en het samenwerken met collega’s en ook steeds meer zzp’ers.” ■ Helpdesk WVO ADVOCATEN EN MEDIATORS Jan van Galenstraat 14 3115 JG Schiedam Tel. 010 426 19 56 info@mraccountants.nl BTW-INSTITuuT BELASTINGADVISEuRS Merwedestraat 86, 3313 CS Dordrecht T. 078 - 622 54 52 E. info@vandrielfruijtier.nl PuNT & VAN DE WEERDT, BELASTINGADVISEuRS Parkstraat 20, 2514 JK Den Haag T. 070 - 302 58 25 E. info@defiscalisten.nl NOAB DIJKSTRA & VAN DEN ENDE ADVOCATEN Wagenweg 12-b 1442 BX Purmerend T. 0299 - 42 30 35 E. secretariaat@de-advocaten.nl of vandenende@de-advocaten.nl KRC VAN ELDEREN ACCOuNTANTS | BELASTINGADVISEuRS Kanaalpad 77 | 7321 AN Apeldoorn T. 055 - 522 33 77 E. apeldoorn@krcvanelderen.nl Met vestigingen in: Ommen 0529 - 46 96 00 Wezep Zwolle 038 - 444 62 44 038 - 423 15 83 MARREE & VAN uuNEN BELASTINGADVISEuRS Sprendlingenstraat 61 5061 KM Oisterwijk T. 013 - 577 34 81 E. info@marree-cs.nl Postbus 2478 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T. 073 - 614 14 19 E. info@noab.nl www.noab.nl Activa | Nummer 1 - 2019

23 Gap-analyse voor kantoren als opmaat naar NOAB Next NOAB lanceerde in november 2018 een nieuwe dienstverlening: NOAB Next. NOAB Next is een onderdeel van het nieuwe beleidsplan ‘Stilstaan is geen optie!’. Daarin wordt een nieuw profiel geschetst met een invulling van de (advies)diensten van het nieuwe kantoor, het Kantoor van de Toekomst zoals NOAB dat voor zich ziet. Door: Thijs Knoester ‘Elk kantoor zou de gap-analyse moeten invullen. Heel verhelderend’ Harry Klomp, deelnemer NOAB Next tijd De basisvoorwaarden voor het Kantoor van de Toekomst zijn soepel verlopende werkprocessen en een productiestraat die zo veel mogelijk is geautomatiseerd en geoptimaliseerd. NOAB Next helpt NOAB-leden om dat te bereiken. Maar hoe start je zoiets? Gap-analyse NOAB Next begint met het invullen van een lijst met tientallen vragen. Die focust op vijf bouwstenen van IT en processen op het kantoor. Daaruit komt een leesbaar rapport voort: de gap-analyse. In één oogopslag geeft dat een beeld van de score op de vijf onderdelen en waar er nog werk te doen is. Invullers kunnen met een stoplichtje bij elke vraag zien hoe hun resultaat was ten opzichte van de ideale score: groen = in lijn met NOAB Next oranje = aandachtspunt rood = actiepunt Aan de slag NOAB Next is populair: in korte tijd kwamen er vier keer meer aanmeldingen binnen dan er ruimte was. Inmiddels is een eerste groep deelnemers ingeloot. Zij krijgen toegang tot een uniek platform met een op maat gemaakt traject met modules om de ‘gap’ te dichten. NOAB Deze modules kunnen bestaan uit stappenplannen, video’s, instructies, live groepsbijeenkomsten of andere inhoud. Een toegewijd aansluitteam staat klaar om kantoren te stimuleren en te coachen richting maximale automatisering. De deelnemers vormen samen een community en helpen elkaar door tips en best practices uit te wisselen. Rating software Ook voor softwarepakketten wordt een gap-analyse opgesteld, die aansluit bij NOAB Next. De meestgebruikte pakketten wordt live getest op tientallen functionaliteiten en dat wordt zichtbaar in een rating. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen zachte en harde eisen: essentiële showstoppers die leiden tot een no-go. In het slechtste geval is een softwarepakket dus niet bruikbaar voor aansluiting op NOAB Next, terwijl het verder uitstekend voldoet aan andere functionaliteiten. De rating is dus geen softwareadvies, maar een toetsing die aangeeft in hoeverre een pakket helpt om de ambitie binnen NOAB Next te bereiken. De rating wordt gedeeld met alle NOAB-kantoren, zodat kantoren die nog niet deelnemen al wel keuzes kunnen maken. Voorportaal NOAB stelt de gap-analyse en de softwarerating beschikbaar in het NOAB Next Voorportaal: een website waar leden alle informatie, tools en gratis modules vinden om voor te sorteren op NOAB Next. ■ Activa | Nummer 1 - 2019 actiepunt in lijn met NOAB Next aandachtspunt

24 Alle seinen voor SBR staan nu op groen Het is alweer negen jaar geleden dat Standard Business Reporting, beter bekend als SBR, haar intrede deed in het bancaire domein. Intermediairs hoefden de gegevens van hun klanten nog maar één keer op een standaardmanier vast te leggen, waarna verschillende partijen, waaronder de banken, deze vanuit het bronbestand toegestuurd konden krijgen. Dat leek het ei van Columbus, maar de praktijk bleek weerbarstig. Door: Henk Poker SBR Banken heet vanaf nu SBR Nexus, waarmee vorig jaar een grote koerswijziging werd ingezet. Dat moet ervoor zorgen dat SBR Nexus de belofte gaat inlossen, zoals men die negen jaar geleden voor ogen had. Een negatieve cirkel “En dat gaat lukken,” zegt Gerard Huis in ’t Veld, Head of Products bij SBR Nexus, vol overtuiging. “We hebben een aantal ingrijpende aanpassingen gedaan, waardoor SBR veel gebruiksvriendelijker is geworden.” Want, dat was waar het aan schortte, toen SBR negen jaar geleden werd ingevoerd. ‘Het is belangrijk om SBR gebruikersvriendelijker te maken’ “Het aantal documenten dat in die beginjaren werd verstuurd was niet heel erg hoog en bleef achter bij de verwachtingen,” legt Huis in ’t Veld uit. “De oorzaak lag hem vooral in de manier waarop het werd aangepakt. De banken vroegen namelijk zoveel data, waardoor het voor intermediairs niet aantrekkelijk was om aan SBR mee te doen. Probleem was dat er bij de introductie van SBR te veel vanuit de banken werd gedacht en te weinig vanuit de intermediair en de ondernemer. In de praktijk betekende dit veel extra werk voor de intermediair, die vervolgens besloot de gegevens vooral in de klassieke pdf-bestanden toe te blijven sturen. En aan de kant van de banken bleef er om pdf-bestanden gevraagd worden. Echt een negatieve cirkel.” NOAB Versimpelen, vernieuwen, verbreden Desondanks is er in de afgelopen negen jaar wel het nodige gebeurd en zijn waar mogelijk verbeteringen aangebracht. Maar, het bleek niet voldoende om SBR écht van de grond te krijgen. Huis in ’t Veld: “Besloten werd tot een sterke koerswijziging, waarbij drie V’s voorop stonden: Versimpelen, Vernieuwen en Verbreden. SBR verschoof van dichtbij de banken naar het centrum van de driehoek met intermediairs, ondernemers en banken. Vanuit die positie wordt nu gekeken naar het perspectief van alle belanghebbenden.” Een voorbeeld van verbreding, die nog dit jaar wordt ingevoerd, is de situatie waarin een krediet aan een IB-ondernemer wordt verstrekt. “Voorheen moesten daarvoor heel veel gegevens worden aangeleverd, terwijl het veel logischer is om de aangifte inkomstenbelasting digitaal via SBR Nexus te delen, waaruit banken hun relevante informatie kunnen halen.” Hoeveelheid gegevens De vernieuwing van SBR zit hem vooral in het feit dat de hoeveelheid gegevens die moeten worden aangeleverd aanzienlijk is verminderd. Zo is het straks mogelijk om een SBR-inrichtingsjaarrekening aan te leveren bij banken. “Vergis je niet, dat betekent een paar honderd velden minder die moeten worden ingevuld. En dat scheelt nogal. Wij vinden dat een dataset compleet moet zijn, maar niet overcompleet en dat was in de oude situatie wel het geval. Dus, partijen vragen nu in beperkte mate gegevens uit, maar krijgen toch álle relevante informatie. En hebben ze meer gegevens nodig, dan kan dit bij de betreffende ondernemer of zijn intermediair worden opgevraagd.” Deze aanpassingen kwamen onder andere tot stand na gesprekken met accountants- en administratiekantoren. “We hebben specifiek gevraagd waar hun behoefte ligt en gekeken of dit kon worden ingepast in SBR. Ik durf te stellen dat we daar goed in zijn geslaagd.” Activa | Nummer 1 - 2019

25 Gidsland Volgens Huis in ’t Veld is Nederland gidsland in XBRL (de open standaard om financiële gegevens uit te wisselen via het internet) en SBR. “Dat komt omdat het in ons land inmiddels breed wordt toegepast. En dan heb ik het niet alleen over de standaarddefinities, maar ook over het proces, de afspraken eromheen. Gegevens worden via één centrale poort, Digipoort, aangeleverd bij overheidspartijen, waarna het kan worden getransporteerd naar verschillende uitvragende partijen. Daarin is Nederland heel ver, wat ook te maken heeft met de mate van digitalisering in ons land. Ook voor de rol van SBR Nexus, in het private domein, is vanuit het buitenland veel aandacht.” Gerard Huis in ’t Veld “Verder hebben we ons nadrukkelijk afgevraagd wat we willen bereiken met SBR. Waar het uiteindelijk om gaat is dat de ondernemer de vruchten plukt en SBR kan bijdragen aan zijn succes. We willen ondernemers stimuleren en kansen bieden in de digitale wereld.” Als voorbeeld noemt Huis in ’t Veld de kredietaanvraag, die uiteindelijk dient om iemand te faciliteren om een krediet te krijgen. “Kredietverstrekkers moeten allemaal met dezelfde data gaan werken, zodat je het voor ondernemers gemakkelijker maakt om een krediet te verkrijgen. Het is daarbij van belang dat kredietverstrekkers dezelfde gemeenschappelijke taal spreken, we zijn daar heel ver mee gevorderd, waarbij diverse partijen zijn betrokken, zoals banken, crowdfundingplatforms, intermediairs, enzovoorts. Alle partijen gaan hier straks van profiteren. Intermediairs spelen een belangrijke rol bij kredietaanvragen. Als je dat goed regelt, kan straks relatief eenvoudig een kredietaanvraag worden geregeld. En dat komt de hele economie ten goede.” NOAB ‘Er is heel veel winst te behalen, voor alle partijen’ “Het is belangrijk om SBR gebruikersvriendelijker te maken. Daarbij moet zeker de intermediair het gevoel hebben dat het ook praktisch is en dat hij er voordeel van heeft. Nu, na negen jaar, zijn we daarin geslaagd. Met een nieuwe naam, een nieuwe visie, een nieuwe positie en een nieuwe doelstelling maken we een stevige doorstart. En daarin gaan we slagen. Niet voor niets kloppen steeds meer partijen bij ons aan, omdat ze met SBR verder willen. Het wordt tijd dat we in onze digitale maatschappij niet meer met pdf’jes werken. Dus, als een bankmedewerker nog steeds om een pdf belt, dan moet de intermediair ons onmiddellijk bellen, want dat moet niet meer nodig zijn. Alle seinen voor SBR staan nu op groen, dus aan de slag! Er is heel veel winst te behalen, voor alle partijen. Immers, dat is waar het bij SBR om draait.” ■ Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

26 Mens wordt meer robot, robot wordt meer mens Het is misschien nog niet overal zichtbaar, maar op de achtergrond gebeurt veel meer dan we ons kunnen voorstellen. We hebben het over kunstmatige intelligentie, de wetenschap die zich bezighoudt met het creëren van kunstmatige verschijnselen die een vorm van intelligentie vertonen. Een bedreiging voor de administratieve branche, denkt Arjan Burger, specialist in kunstmatige intelligentie. “Ik denk dat op termijn 70 procent van de kantoren verdwijnt.” Door: Henk Poker Het beste voorbeeld van een voorwerp dat zonder kunstmatige intelligentie niet werkt, is onze mobiele telefoon. “We weten precies hoe we hem moeten bedienen, maar wat er qua techniek allemaal aan de achterkant plaatsvindt, dat weet de gemiddelde Nederlander niet,” legt Burger uit. “Dan heb je het dus over kunstmatige intelligentie.” Andere zichtbare voorbeelden zijn de drone en de zelfrijdende auto. ‘Eén ding weten we zeker en dat is dat er veel gaat veranderen’ “Kunstmatige intelligentie is gebaseerd op hoe de natuur werkt. Het staat nog in de kinderschoenen, maar de ontwikkelingen gaan razendsnel. Het wordt gezien als de volgende grote stap in technologie,” zegt Burger. “Kunstmatige intelligentie kent twee richtingen. Ten eerste de machine/software, waarbij taken van de mens worden overgenomen op een methodische, lineaire manier. De tweede is dat voorwerpen/robots meer bewustzijn krijgen, wat veel ingewikkelder is.” Kruisbestuiving “Wat tot nu toe met kunstmatige intelligentie gebeurt, is vooral softwarematig,” weet Burger. “En dat vindt met name plaats bij de grote techbedrijven, zoals Google, Amazon, Alibaba en Microsoft. De volgende slag die wordt gemaakt, stellen we ons voor als robotachtige ontwikkelingen. Er komen over vijf à tien NOAB jaar apparaten die eruitzien als mens, maar nog niet vergelijkbaar zijn met die mens. Ik denk daarin niet lineair, maar vooral in kruisbestuiving. Mensen krijgen bijvoorbeeld implantaten in hun lichaam, waardoor functies kunnen worden overgenomen of hun gezondheid dagelijks in de gaten kan worden gehouden. De mens wordt zo een beetje meer robot en de robot wordt wat meer mens.” De berichtgeving over kunstmatige intelligentie is soms angstaanjagend. Miljoenen banen komen op de tocht te staan en gaan verdwijnen. Burger denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen. “Men spreekt in dit verband van een vierde industriële revolutie, dat zou kunnen. Bij elke industriële revolutie werd tot nu toe hetzelfde gepredikt. Er verdwijnen veel beroepen en banen en daar komt niets voor terug. En dat klopt, dat zien we nu ook. Er zijn al veel administratieve banen in allerlei branches verdwenen en die trend zet door. Maar, volgens mij is de behoefte aan arbeidskrachten momenteel enorm groot en ik denk dat dit tijdens en na de vierde industriële revolutie niet anders zal zijn.” “Wel komt er steeds meer behoefte aan specialisten, waarvoor een leven lang leren essentieel wordt. Je moet bijblijven. Want, in welk vakgebied je ook kijkt, één ding weten we zeker en dat is dat er veel gaat veranderen. Ik vind dat een interessante gedachte, waarbij ik heel nieuwsgierig ben hoe die samenleving er straks uit gaat zien. Sommige deskundigen voorspellen dat wat er in de afgelopen twintig jaar is veranderd, voortaan elk jaar gebeurt. Ik weet niet of het zo snel gaat, maar snel gaat het wel. Je ziet het bijvoorbeeld aan de verdienmodellen. Het spel verandert compleet. Wie niet bijblijft, haakt af.” Activa | Nummer 1 - 2019

27 Datavisualisatie Bijblijven moet ook de administratieve sector. Sterker nog, Arjan Burger denkt dat veel kantoren moeten vrezen voor hun toekomst. “Er gaat al zoveel digitaal, met één druk op de knop komt de jaarrekening er al uit. Waar wel werk en toekomst in zit, is advies. En dan met name met gebruik van datavisualisatie. Klanten willen real time inzicht hebben in hun data en daarop kunnen anticiperen. Ik zie het bij veel bedrijven. Er hangen monitoren aan de muur waarmee ze direct inzicht hebben in hun cijfers, maar ook hoe acties lopen, wat de sales doet, enzovoorts. Dus, wat je als kantoor kunt doen is inzicht creëren en visualiseren. Bijvoorbeeld via een dashboard, maar nog veel liever met storytelling, waardoor je jouw klant kunt aanzetten tot actie. Veel bedrijven kunnen daar ondersteuning bij gebruiken.” Specialisatie Een ander terrein waarop kantoren zich kunnen onderscheiden is specialisatie. Burger: “Als je in staat bent om voor klanten de cijfers op dezelfde manier op te tuigen, dan kun je benchmarks maken en daar iets mee doen. Google Analytics doet dit al. Maar, dit kun je als kantoor ook alleen voor jouw klanten realiseren, daar ligt meerwaarde. Ik vraag me af of kantoren die expertise hebben, maar specialisatie biedt toekomst. Juist omdat je dan nog meer als sparringpartner kunt optreden.” Arjan Burger ‘Specialisatie biedt toekomst’ “Kantoren die zich louter en alleen op de administratie blijven richten, krijgen het moeilijk,” is de verwachting van Burger. “Ook omdat klanten steeds meer zelf kunnen, hun hulp halen ze steeds vaker uit de software. De branche moet zich daarom veel meer bij de klant laten zien en het gesprek aangaan. UitNOAB leggen waarom bepaalde zaken goed en minder goed lopen. Kunstmatige intelligentie kan hen daarbij helpen en het is verstandig om dat niet buiten de deur te houden, maar te omarmen. Er is geen weg terug. De wereld verandert en als je daarin niet meedoet, dan houdt het heel snel op.” ■ Arjan Burger is specialist in Big Data en Kunstmatige Intelligentie, waarbij zijn kennis op het gebied van kunstmatige intelligentie en robotisering vooropstaat. Het schrijven van boeken en het spreken over genoemde onderwerpen, hebben hem inmiddels al veel autoriteit opgeleverd. Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

28 ‘Als je afscheid durft te nemen van klanten, ontstaat er rust en ruimte’ Over klantrelaties is al veel gezegd en geschreven. Een vastomlijnd kader over hoe je een goede klantrelatie opbouwt en onderhoudt, bestaat er niet. Wel zijn er bepaalde wetmatigheden die elke kantoorhouder in acht zou moeten nemen. “Voor het overige is het vooral een kwestie van goed luisteren naar wat je klant wil, want geen klant is gelijk,” zegt Frans Reichardt, De Klantenluisteraar. Door: Henk Poker Wat hij maar wil aangeven is dat de klant bepaalt hoe de klantrelatie eruitziet. “Voor een goede klantrelatie komt een aantal vaste aspecten altijd terug,” geeft Reichardt aan. “Je komt je afspraken na, kunt fouten toegeven en lost deze op, je hebt een vriendelijke omgang met klanten. Kortom, je zorgt ervoor dat er over en weer vertrouwen is. Dat zijn wetmatigheden die in elke klantrelatie aanwezig moeten zijn.” Enquête Menno den Buurman van Administratiekantoor Meric in Den Haag hield onlangs een enquête onder zijn klanten en daarop werd goed gereageerd. “Het gemiddelde cijfer dat de klanten mijn kantoor gaven was een 9,0. Daaruit blijkt ook dat ik een goede relatie met mijn klanten heb.” Een goede prijs-kwaliteitverhouding, een-op-eencontact en afspraken altijd nakomen, zijn volgens Menno belangrijke voorwaarden om een goede relatie met je klant op te bouwen. “Ik ben altijd te benaderen voor vragen of advies, op welke manier dan ook. Ik merk aan mijn klanten dat de behoefte aan advies toeneemt en daar wil ik me dan ook verder in gaan verdiepen.” Opvallend is dat diverse klanten van Menno inmiddels vrienden zijn geworden. “Ja, dat kan goed samengaan, waarom niet?” Met één klant/vriend gaat hij regelmatig naar een thuiswedstrijd van ADO Den Haag. Een andere klant is chronisch ziek, die bezoekt hij af en toe ook privé. “En soms ga ik een hapje eten met de klant. Daardoor wordt de relatie die je met elkaar hebt alleen maar beter en dat is een voorwaarde om goed te kunnen samenwerken. Als er geen vertrouwen is, dan kun je ook niet goed samenwerken.” Menno kiest er bewust voor om éénpitter te blijven. “Als je groter groeit gaat het persoonlijke er al snel af en dat wil ik voorkomen. Ik wil weten wat er speelt bij de klant en daarop een goed advies kunnen geven. Bij een te groot kantoor is dat volgens mij moeilijker en daar kies ik bewust niet voor.” Individueel Veel lastiger wordt het om te bepalen wat elke klant individueel als prettig ervaart. “Ik ken een bedrijf dat zich had gespecialiseerd in het snel leveren van producten. Echter, uit onderzoek bleek later dat niet elke klant dat op prijs stelde, zeker wanneer het over grotere leveringen ging. Snelle bezorging zorgde dan juist voor irritatie. Wat dit bedrijf had verzuimd was te vragen wanneer de klant de bestelling wenste te ontvangen. Dat is iets wat de klant bepaalt. Daar is men vervolgens razendsnel op overgestapt.” “Je moet je klant nooit in een proces duwen, waarvan jij denkt dat het goed is,” gaat Reichardt verder. “De ene klant wil regelmatig om tafel om de cijfers door te nemen, waar de ander met rust gelaten wil worden en jou wel belt wanneer er iets speelt. Een goede klantrelatie onderhouden is dus maatwerk en dat maakt het lastig. Het is de grote uitdaging voor elk NOABkantoor, juist omdat jouw proces daar vaak niet op is ingericht. En ik hoor het regelmatig hoor: ‘dit doen we bij andere klanten ook niet, dus waarom bij hem of haar wel?’. Daar kom je niet verder mee.” ‘Een goede klantrelatie onderhouden kun je leren’ “Wees eerlijk en duidelijk tegen je klant. Ook wanneer een klant bijvoorbeeld te veel tijd en dus geld kost. Leg uit waarom doorgaan daarmee voor jou onverantwoord is en durf afscheid NOAB Activa | Nummer 1 - 2019

29 te nemen van zo’n klant, wanneer het absoluut niet werkt. Een krachtige ondernemer durft te zeggen: ‘dit doen we niet’. We vinden dat moeilijk, omdat we vooral aardig gevonden willen worden. Maar, het is heel heilzaam om afscheid te nemen van klanten die niet passen. Dan ontstaat er rust en ruimte en kun je de tijd invullen met nieuwe klanten die wél passen.” Frans Reichardt Empathie Een goede klantrelatie onderhouden kun je leren, vindt Reichardt. “Door goed te luisteren, door je te verplaatsen in de klant, noem het inlevingsvermogen of empathie. De een heeft dat van nature meer dan de ander. Dat neemt niet weg dat je kunt veranderen, persoonlijk en als organisatie. Dat je een proces ingaat waarin je daadwerkelijk beter in staat bent om klantrelaties op te bouwen en te onderhouden. Dat is niet gemakkelijk, maar als je weet waar je naartoe wilt, dan lukt het vaak wel stappen te zetten.” ‘Er gaat nu een golf van klantgerichtheid door Nederland’ “Waar het vaak om gaat is dat we de klantervaring willen verbeteren. Hoe kun je ervoor zorgen dat een klant zich bij jouw kantoor prettig voelt? Als je dat weet, kun je dat onderdeel maken van de processen binnen je bedrijf. Het is de moeite waard om daarmee te beginnen. Wees je bewust van het belang van hoe de klant jouw dienstverlening ervaart. In het buitenland valt het me altijd weer op hoe klantgericht men daar over het algemeen is. Daar kunnen wij nog wel iets van leren. We kennen allemaal pijnlijke klantverhalen, dus er is nog genoeg te doen.” “Gelukkig”, zegt Reichardt tot slot, “gaat er nu een golf van klantgerichtheid door Nederland. Naarmate we het beter doen, nemen de verwachtingen van klanten toe. Ook NOABNOAB kantoren ontkomen daar niet aan. NOAB-leden hebben lange tijd de luxe gehad dat de klant verplicht de jaarstukken moest laten opmaken en daarbij ook andere producten afnam. Maar de klant gaat steeds meer zelf doen, waardoor de rol van de externe partij gaat veranderen. Je moet veel meer je toegevoegde waarde laten zien en een goede klantrelatie speelt hierin een bepalende rol. Een ontwikkeling die onomkeerbaar is.” Bewust gekozen In 2010 begon Sylvia Kers van Kers Advies in Lelystad haar eigen kantoor. Ze heeft een aantal medewerkers in dienst, vooral backoffice, maar onderhoudt zelf het contact met haar klanten. “Dat heeft vooral te maken met de manier waarop ik wil werken en wat mijn klanten van mij verwachten. Ik merkte dat ze het niet prettig vonden door medewerkers geholpen te worden, ze zijn klant bij mij en willen mij dan ook spreken. Daar heb ik nu bewust voor gekozen.” Sylvia bedient haar klanten van A tot Z. “Ik werk niet voor ondernemers die zelf willen boekhouden. Ik wil mijn klant kunnen ontzorgen en daarvoor verzorg ik het gehele traject.” En daarmee heeft ze succes, want klanten komen uit het hele land en opvallend, ze zijn met name actief in de vrije en creatieve beroepen. “Ze komen vooral via mond-tot-mondreclame bij me,” geeft ze aan. “Landelijk werken kan tegenwoordig prima, met dank aan de digitale mogelijkheden. Dat neemt niet weg dat ik klanten altijd wil zien, ik wil ze echt leren kennen. Waarbij ik ook het privéleven in kaart breng, want dat kan belangrijk zijn. Dus ja, ik weet alles van mijn klanten en kan daardoor meegroeien in hun proces en daardoor optimaal adviseren.” “Iedereen kiest de adviseur die het beste bij hem of haar past,” gaat Sylvia verder. “Een goede klik is daarbij essentieel. Ik spreek mijn klanten regelmatig en ben op allerlei manieren bereikbaar. Vooral het ‘appen’ bevalt me goed. Het is gemakkelijk, kort en snel en op bijna elk moment van de dag kan ik daarmee mijn klanten helpen. Waar het volgens mij bij een goede klantrelatie om gaat, is dat je te allen tijde klaarstaat voor je klant. Daarnaast is vertrouwen van belang en dat heb ik met mijn klanten inmiddels wel opgebouwd.” Activa | Nummer 1 - 2019

30 Terugkijken op de bedreigingen in de toekomst ‘Welke factoren bedreigen de toekomst van kleine (mkb-)kantoren nu het meest?’ In 2013 kwam uit een onderzoek naar voren: regelgeving (41%), concurrentie van administratiekantoren (21%) en automatiseringsontwikkelingen (20%). Daarin is drastisch verandering gekomen. Activa peilde de stand van zaken. Door: Chris Wolters Bestaande beroepen en bedrijven kunnen soms, en voor de oppervlakkige waarnemer zelfs tamelijk onverwacht, onder druk komen te staan. Airbnb hakte er de laatste tien jaar flink bij de reisbureaus. Zwarte gaten in de winkelstraten worden geweten aan internetwarenhuizen. Belastingdeskundigen, boekhoud- en administratiekantoren verliezen snel terrein doordat slimme ICT standaardwerkzaamheden overneemt. De grootste krimp In 2014 werd de beschikbaarheid van goede medewerkers als één van de grootste bedreigingen aangemerkt. Er zou meer tijd moeten worden besteed aan controles en dus meer menskracht nodig zijn. De vrees was ook dat drukte bij controleleiders en managers mogelijk ten koste gaat van training en begeleiding in de dagelijkse praktijk. Dat zou ten koste kunnen gaan van kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkeling van vakbroeders, op personeelsaanbod, op werkdruk en op loonkosten. ‘Met de juiste expertise kan data worden omgezet in waardevolle inzichten’ Uitkeringsinstelling UWV verzamelde cijfers en voorspelde dat van 2013 tot en met 2018 circa 100.000 banen in de administratieve sector zouden verdwijnen. Het aantal banen in de financiële sector zou in 2021 onder de grens van 200.000 zakNOAB ken. ‘Verreweg de grootste krimp in werkgelegenheid onder alle beroepsklassen,’ luidde de kanttekening. In augustus 2017 meldde het CBS dat er in totaal in het afgelopen decennium ‘al meer dan 60.000 banen in de financiële dienstverlening zijn verdwenen’, zo’n 21%. Een andere rol “Met de juiste expertise kan data worden omgezet in waardevolle inzichten, op basis waarvan vervolgens gedegen beslissingen kunnen worden gemaakt,” stelt Reza Behjat, accountmanager bij Graydon, gevraagd naar omschakelingen in de branche. Om dat echt te bewerkstelligen, moeten data veel meer proactief worden benut (bron: Graydon Insights Accountancy rapport). Accountantskantoor 216 viel op door onder aanvoering van bestuursvoorzitter Marcel Bisschops op 20 juni 2017 bekend te maken belastingaangiften, jaarrekeningen en de salarisstroken vanaf dat moment gratis te verzorgen. “De traditionele accountancy sterft uit en wij staan klaar om dat proces te versnellen,” lichtte Bisschops toe. Hij gaf ook aan dat zij mede tot die stap kwamen op basis van wat al jaren werd voorspeld: door automatisering is uiteindelijk met de genoemde werkzaamheden niets meer te verdienen. Op de concrete vraag wat er dan nog wél op het pad van boekhouders, administratie- en belastingdeskundigen ligt, en dat komt overeen met MKB-accountants, zou men de rol van businesscoach kunnen innemen. Die veranderingen zijn al zichtbaar bij grote accountantskantoren. Bij KPMG bijvoorbeeld neemt men niet alleen meer mensen aan met een accountancyachtergrond. Het accent komt meer te liggen op mensen met een bedrijfskundige achtergrond. Zij moeten meer klantgericht advies kunnen geven aan bijvoorbeeld ondernemers. Recente ontwikkelingen in de maatschappij vragen ook om een andere rol van de financieel adviseur of businesscoach. Dat geldt bijvoorbeeld in de Activa | Nummer 1 - 2019

31 gezondheidszorg: bij de verschuiving van zorg naar onder andere kleinschalig wonen en gedecentraliseerde zorg, moet men de eigen boekhouding op orde hebben. Ook moet een begroting en een winst-enverliesrekening worden gemaakt. Kortom, men moet een beter inzicht in financiële zaken hebben. Kwaliteitsslag Reza Behjat over de omvang van de sector: “We zien dat in vijf jaar tijd het aantal starters per jaar is gedaald: van 3.359 in 2013 naar 2.544 in 2018. Tegelijk is het aantal opheffingen per jaar gestegen. In 2013 hielden 1.203 bedrijven ermee op, in 2018 steeg dat naar 1.306. ‘Het is de vraag of de omslag voor elke accountant of adviseur geldt’ Reza Behjat Over het geheel genomen groeit de sector nog, maar die is in de afgelopen vijf jaar wel steeds kleiner geworden. De sectorgroei nam in 2018 toe met 1.214 bedrijven, in 2013 lag die nog op 2.077 bedrijven.” Bij Graydon is men voorzichtig met voorspellen: “Een bredere adviesrol kan inderdaad helpen om ook in de toekomst van toegevoegde waarde te zijn voor bedrijven. Het is echter de vraag of deze omslag voor elke accountant of adviseur geldt; kleinere ondernemers hebben waarschijnlijk andere behoeften dan grotere bedrijven. Alle beschikbare gegevens en het benutten van benchmarking, maken scherpere bevindingen en betere trendanalyses mogelijk.” De site van Credit Expo geeft in september 2017 een poNOAB sitieve impuls door te stellen dat ‘de inzet en analyse van Big Data een aanzienlijke kwaliteitsslag kan opleveren voor de accountancy.’ Een eind aan de steekproeven en in plaats daarvan de volledige controle van alle transacties en processen. Jaarrekeningen en de daarbijhorende verantwoording achteraf, maken plaats voor ‘real time’-inzichten en sturingsmogelijkheden het hele jaar door.” Een ‘informatiegoudmijn’ volgens Credit Expo door het toevoegen van externe data aan intern beschikbare gegevens van de actuele markt, de toekomstige markt, van de concurrentie en van de eigen onderneming. Een voorspelling die in 2024 dan maar weer eens getoetst moet worden. ■ Activa | Nummer 1 - 2019

32 ‘Ander werk, veel meer datagericht’ Het lijkt een open deur: vooruitstrevende kantoren hebben een voorsprong in de markt. “Maar je wilt niet weten hoeveel kantoren nalaten om die voorsprong te pakken. Die laten kansen liggen en zijn niet klaar voor de toekomst,” aldus Gerard Bottemanne, eigenaar van onderzoeksbureau GBNED. Aan de andere kant bevestigt hij ook dat allerlei ontwikkelingen minder snel gaan dan visionairs beweren. Kortom, de waarheid over de toekomst van de branche ligt ergens in het midden. Door: Henk Poker “We zijn een land van praters, niet van doeners,” begint Bottemanne. “We kunnen heel goed vertellen wat we allemaal gaan doen, maar als het er echt op aankomt zijn we passief. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het elektronisch factureren. Daar praten we al tien jaar over, maar facturen worden nog steeds vooral per e-mail verstuurd, als PDF-bijlage en dan niet in UBL. Dus, moet de ontvanger van de factuur handmatige handelingen verrichten om de factuur in de boekhouding te verwerken. Ja, met scan en herken kunnen die handelingen tot een minimum worden beperkt, maar er zijn nog steeds kantoren die ook daar nog mee moeten beginnen.” Ondanks dat het langer duurt dan verwacht, denkt Bottemanne wel dat elektronisch factureren binnen nu en twee jaar echt gaat doorbreken. Zo is de overheid zelf verplicht om vanaf medio mei vanwege EU-regelgeving elektronisch verstuurde facturen te kunnen ontvangen. Steeds meer zal de overheid verplichten dat leveranciers voortaan alleen nog maar elektronische facturen aanleveren. Ontwikkelingen “Een ander voorbeeld is elektronische bankafschriften ontvangen en verwerken, waarbij mutaties zoveel mogelijk automatisch in de boekhouding worden verwerkt. Dat kan al dertig jaar, maar sommige kantoren doen dit nog steeds niet. Het is mooi dat de drie grootbanken nu de automatische bankkoppeling voor een aantal boekhoudpakketten mogelijk hebben gemaakt. Het is een voorbeeld van een ontwikkeling die er ineens was, en die iedereen wilde hebben, maar waar niet iedereen op was voorbereid.” “Andere nieuwe ontwikkelingen zijn PSD2 en instant payments. PSD2 zorgt voor nieuwe, commerciële, toetreders tot het betalingsverkeer, naast de bestaande banken. Denk aan rekeninginformatiedienstverleners die informatie over een of meer betaalrekeningen geconsolideerd online kunnen aanleveren, om te verwerken in de boekhouding. Dit wordt in de NOAB praktijk Access to the Account (XS2A) genoemd. Instant payments zorgt ervoor dat banken verplicht worden dat betalingen binnen tien seconden van de ene bank naar de andere geboekt worden. Daardoor zijn bedrijven straks continue bij. In het kader van de adviesrol kun je daar als administratiekantoor wellicht iets mee doen. Het is iets om in de gaten te houden.” Werkkostenregeling Hoewel het ouderwetse klopwerk vermindert, denkt Bottemanne dat vooral door wet- en regelgeving bepaalde werkzaamheden niet gaan verdwijnen. “Denk bijvoorbeeld aan de werkkostenregeling die voor enorm veel extra werk zorgt. Of de regelingen die uit pensioenafspraken voortkomen. Dat blijft onverminderd voor veel extra handelingen zorgen. Aan de andere kant zie je dat steeds meer gefragmenteerde onderdelen van de boekhouding gekoppeld worden, waardoor het aantal handelingen weer afneemt.” ‘Een kantoor dat zich louter en alleen toelegt op het vastleggen, heeft straks geen werk meer’ Gerard Bottemanne is al jarenlang specialist in software en hij snapt niet dat kantoren zich vaak alleen laten voorlichten door accountmanagers. “Beter is het om je te laten adviseren door Activa | Nummer 1 - 2019

33 vakbladen en kenniswebsites of lees rapporten, verdiep je in de materie en laat je in elk geval onafhankelijk informeren. Dan blijf je op de hoogte van ontwikkelingen en is een accountmanager meer je sparringpartner in plaats van je adviseur.” Exitstrategie “Niet echt een sexy onderwerp, maar wel van belang is de exitstrategie,” gaat Bottemanne verder. “Als je wilt overstappen naar een ander pakket, dan is enerzijds de vraag hoe het zit met de bewaarplicht van gegevens in het huidige pakket. En anderzijds in hoeverre conversie naar een ander pakket zoveel mogelijk geautomatiseerd ondersteund wordt. Het niet eenvoudig kunnen converteren van gegevens is regelmatig reden voor kantoren om niet over te stappen naar andere software.” Gerard Bottemanne “En hoe voldoe je aan de fiscale bewaarplicht als je een factuur in UBL hebt gekregen en je wilt vervolgens overstappen naar een ander pakket. Of een klant wisselt van administratiekantoor. De factuur in UBL is dan wel de originele factuur die bewaard moet worden. En belangrijker, leesbaar moet zijn bij bijvoorbeeld een controle door de Belastingdienst. Zaken om vooraf rekening mee te houden.” Impact “Er zijn veel technologische ontwikkelingen die hun impact op administratiekantoren gaan hebben, zonder dat we dat merken,” vervolgt Bottemanne. “En ik wil niet doemdenken, maar een kantoor dat zich louter en alleen toelegt op het vastleggen, heeft straks geen werk meer.” Met name in de automatisering valt nog veel te winnen, denkt Bottemanne. “Ik zie de administratieve sector en de accounNOAB tancy als een volwassen beroepsgroep, maar ze gaan nog te vaak voor de spiegeltjes en de kraaltjes. Gratis events trekken veel bezoekers, maar wat je daar hoort zijn alleen de commerciële verhalen. Mensen laten zich bij hun keuze te veel leiden door marketing. Vraag je nou eens af wat goede software jouw kantoor moet bieden, daar is nog veel winst te behalen.” Datagericht “Waar de branche over vijf jaar staat? Er gaan kantoren afvallen, door vergrijzing, maar ook omdat ze niet meegaan met de ontwikkelingen. Verder neemt het handmatige werk sterk af, maar daar komt ander werk voor in de plaats. De vraag is of kantoren van een zekere leeftijd dat zien en oppakken. Het werk blijft wel, alleen wordt dat ander werk, veel meer datagericht. Niet elk kantoor is daar geschikt voor. Maar nogmaals, het gaat allemaal niet zo snel als we eerder verwachten, al is het wel goed de vinger aan de pols te houden, want de ontwikkelingen staan niet stil.” ■ Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

34 Softwareswitch: de eerste stap naar een standaardregeling Kan ik nog bij mijn oude data als ik overstap naar een ander softwarepakket? Het blijkt een terechte vraag, want veel kantoren lopen bij de beëindiging van hun contract tegen problemen aan met de inkijkfunctie. Op initiatief van NOAB kwamen softwareleveranciers begin dit jaar samen om oplossingsrichtingen te verkennen. Door: Eveline aan de Wiel Stel, u wilt overstappen naar andere software. Bijvoorbeeld omdat een ander pakket meer mogelijkheden biedt voor de toekomst. Maar omdat u opziet tegen de transitie, stelt u de overstap uit. Is dat terecht? Hoe eenvoudig is zo’n overstap eigenlijk? Om dit in beeld te krijgen, vroeg NOAB afgelopen najaar via een enquête naar de ervaringen met het inzien of converteren van data na een softwareoverstap. Bijna twee op de drie administratie-, belastingadvies- en accountantskantoren gaven aan problemen te ervaren. Zo bleek een inkijkfunctie te duur, te beperkt, te kort beschikbaar of zelfs compleet te ontbreken. 95 procent van de respondenten bleek voorstander van een uniforme regeling voor een inkijkfunctie na een softwareoverstap. Vanuit deze breed gedeelde wens nam NOAB het initiatief om een rondetafelbijeenkomst te organiseren voor softwareleveranciers. ‘Bijna twee op de drie kantoren gaven aan problemen te ervaren’ Op 17 januari 2019 was het zover: vertegenwoordigers van niet minder dan 14 partijen gingen het gesprek aan op het kantoor van NOAB in ‘s-Hertogenbosch. In een volgepakte vergaderruimte werden de leveranciers aan de hand van stellingen uitgedaagd om van gedachten te wisselen over de problemen bij een overstap. Hoe kunnen wij voorkomen dat klanten zich ‘gevangen’ voelen door hun huidige softwareleverancier? Maar spreken wij wel dezelfde taal? Vanwege de grote verschillen bleek al snel dat het belangrijk is om onderscheid te maken in type software: boekhoudsoftware, salarissoftware of fiscale NOAB aangiftesoftware. Na de plenaire discussie gingen de aanwezigen daarom in drie groepen uiteen voor een korte brainstorm over de vraag ‘Wat kunnen wij als leveranciers zelf bijdragen aan een betere exitregeling?’ De bereidheid om aan een oplossing te werken voor vertrekkende klanten bleek groot. Obstakels Maar zo’n oplossing blijkt niet eenvoudig. Zo verschillen de wensen van gebruikers. Waar de ene klant slechts wil voldoen aan de fiscale bewaarplicht, heeft de andere behoefte aan een uitgebreide conversie van gegevens naar zijn nieuwe pakket. Ook zijn de verschillen in softwarepakketten vaak groot, waardoor een volledige conversie tijdrovend en complex kan zijn, en vrijwel altijd dataverlies oplevert. Wat te doen met metadata bijvoorbeeld, zoals toelichtingen op boekingsdocumenten? Een conversie is niet zomaar een kwestie van ‘even een auditfile inlezen’. Een ander obstakel is de privacywetgeving. Mogen leveranciers op grond van de AVG nog wel gegevens bewaren van voormalige klanten? En hoe berekenen zij doorlopende kosten door voor bijvoorbeeld de hosting en back-ups van software in de cloud? Bewaarplicht Plus Het zou helpen als de Belastingdienst een standaard zou aanreiken. Dat constateerden de leveranciers van fiscale aangiftesoftware tijdens de brainstormronde. Er is behoefte aan een soort ‘Bewaarplicht Plus’, voor de gegevens die minimaal bewaard moeten worden om te kunnen voldoen aan de fiscale bewaarplicht. Zo zouden leveranciers vertrekkende klanten in de toekomst een generieke export kunnen bieden van een standaard dataset, waarmee klanten in ieder geval aan de bewaarplicht kunnen voldoen. Daarmee kunnen de banden met de leverancier volledig worden doorgesneden en vervalt de discussie over een inkijkfunctie, de kosten hiervan en het bewaActiva | Nummer 1 - 2019

35 ren van gegevens van oud-klanten. Maar een groot struikelblok is dat zo’n verplicht formaat voor gegevens in Nederland vooralsnog ontbreekt. Bestaande standaarden, zoals SBR, zijn niet volledig of komen nauwelijks van de grond. En deze ‘Bewaarplicht Plus ‘ zou alleen het probleem voor de fiscale software oplossen, niet voor administratie- of salarissoftware. Transparantie Hoewel een eenduidige oplossing niet binnen handbereik ligt, valt er met kleine stapjes al winst te behalen. Zo kan de communicatie beter, erkennen softwareleveranciers. Nieuwe klanten denken er bij de aankoop van software meestal niet aan om te vragen wat er mogelijk is met historische data bij een eventuele toekomstige overstap. In dit kader voelen leveranciers een zorgplicht. Nu melden zij vaak achteraf wat de mogelijkheden zijn, maar dat zou vooraf moeten gebeuren. Bijvoorbeeld door nieuwe klanten uit eigen beweging te wijzen op de exitregeling, te vertellen over de mogelijkheden met oude data en helder te zijn over de kosten. Hoe nu verder? Vanwege de grote verschillen in softwarepakketten en het ontbreken van een verplicht standaardformaat lijkt een standaardregeling voorlopig nog een brug te ver. Wel zou de zorgplicht die softwareleveranciers voelen, vertaald kunnen worden naar een gedragsprotocol. In zo’n protocol kunnen bijvoorbeeld afspraken worden vastgelegd over het vergroten van de transparantie. Ook voor koepelorganisaties is hierin een rol weggelegd, bijvoorbeeld door een index samen te stellen voor de achterban met informatie NOAB Activa | Nummer 1 - 2019 over de verschillende exitregelingen die softwareleveranciers hanteren. ‘Een standaardregeling lijkt voorlopig nog een brug te ver’ De aanbevelingen die gedaan zijn tijdens de rondetafelbijeenkomst verdienen een verdere impuls. Daarom is NOAB van plan een vervolgbijeenkomst te organiseren per soort software. Voor deze bijeenkomsten zullen niet alleen softwareleveranciers, maar bijvoorbeeld ook de Belastingdienst en koepelorganisaties worden uitgenodigd. Wordt vervolgd dus. Maar de eerste stap naar een drempelloze overstap is gezet. ■

36 FFP-opleiding op maat biedt NOAB-leden kansen NOAB heeft samen met Dukers & Baelemans een opleiding Financieel Planner (FFP) ontwikkeld. Mark Dukers over deze samenwerking: “Het administratiekantoor en de belastingadviseur hebben al heel veel bagage in huis om die rol te spelen.” Yvette Hendriks, eigenaar van SKYB-Administraties, heeft zich ingeschreven en wil aansluitend door voor het FFP-keurmerk. “Er zit meer om het vak heen dan alleen boekhouden.” Door: Hans Pieters De financiële sector, met name banken, ziet de ondernemer vaak als twee gescheiden personen, is de ervaring van Mark Dukers. “De bank ziet zakelijk en privé als twee silo’s. Zakelijk spar je met iemand met veel verstand van ondernemen en financiering, maar minder kennis van vermogensadvies, hypotheken en pensioenen. Terwijl voor de ondernemer het bedrijf vaak een onderdeel is van zijn vermogen en zijn financiële toekomst in privé.” Vertrouwd adviseur 2.0 Ondernemers hebben behoefte aan een sparringpartner die zakelijk en privé kan schakelen, is Dukers’ overtuiging. Een adviseur die in de toekomst kijkt en meedenkt over ‘life events’. Iemand die verder kijkt dan de bedrijfscijfers en financiering en hen meeneemt in de financiële planning. “Het administratiekantoor en de belastingadviseur hebben vaak al de rol van vertrouwd adviseur. Het voordeel van het administratiekantoor is dat hij al over de financiële gegevens beschikt en de ondernemer persoonlijk kent. Van daaruit is het een kleine stap naar toekomstplanning.” Financiële planning begint met inzicht en bewustwording, doceert Dukers. “Dat is voor mij de kern: inzicht in de wensen en doelstellingen. Je moet als adviseur als eerste de toekomstwensen van de klant boven tafel krijgen.” Dat kan variëren van een grote reis tot eerder stoppen met werken of een schenking aan de kinderen. De vraag die hieruit volgt is de haalbaarheid van die wensen en wat je ervoor moet doen om de haalbaarheid te vergroten. ‘Het gesprek gaat over de cijfers én het leven van mensen’ De verkorte FFP-opleiding volgen? NOAB biedt de verkorte FFP-opleiding aan exclusief voor leden. Leden die deze opleiding (gaan) volgen behoren tot de groep die vallen onder de nieuwe FFPexamenvoorwaarden. Lees meer en/of schrijf u in op: www.noab.nl/FFP. “Iemand die twee jaar eerder met pensioen wil, heeft behoefte aan een adviseur die inzicht kan geven wat hij extra moet opzijleggen of anders moet gaan doen. Kun je dat overzicht goed verwezenlijken, dan bied je klanten veel toegevoegde waarde.” Als tweede voorbeeld noemt hij de hypotheekverplichting na het pensioen. “Bij een hypotheekadvies hoort het inzicht hoe je dat in de toekomst gaat betalen. Met als achterliggende vraag: kan ik dan nog het leven voortzetten dat ik nu heb?” Een goede financiële planner gaat pijnlijke onderwerpen niet uit de weg, benadrukt Dukers. “Sommige mensen steken hun kop in het zand. Daar moet je ze bewust van maken. Het geNOAB Activa | Nummer 1 - 2019

37 Mark Dukers sprek gaat veel meer over het leven van mensen, dan alleen maar de cijfers.” Glazen bol “Wat het een complex vak maakt, is dat alles met elkaar is verweven. Verander je je hypotheek, dan heeft dat invloed op je pensioen. Iemand moet de handschoen durven oppakken door het gesprek aan te gaan. Het kan gebeuren dat je met de klant moet gaan prioriteren in doelstellingen: dit kan wel, dat kan niet. De uitdaging is om de klant mee te krijgen in dat verhaal. Ook daarin kun je toegevoegde waarde bieden.” ‘Een goede financiële planner gaat pijnlijke onderwerpen niet uit de weg’ “Kun je het overzicht creëren, dan heb je de sleutel in handen tot integraal advies.” Het opstellen van een financieel plan vergt continue aanpassing en bijsturing. “Niemand heeft een glazen bol. Er zijn allerlei factoren, zoals de waardeontwikkeNOAB ling van aandelen, die het langetermijnresultaat beïnvloeden. Je kunt voor de klant wel de verschillende scenario’s op tafel leggen. Vooral in relatie met diens wensen en doelstellingen.” Waar Dukers & Baelemans in de opleiding vooral mee aan de slag gaan, is de vraag: hoe ga je op basis van de cijfers plannen naar de toekomst toe? “De vaardigheid is om het verhaal over te brengen mét die onzekerheden,” vervolgt Dukers. “En de klanten daarin rustig mee te nemen. Als NOABadviseur heb je het basisinzicht. Je hebt de aangifte. Je hebt de boeken en vaak ook alle pensioengegevens. Het is een kleine stap van het verzamelen van die gegevens naar een toekomstplanning.” Life events Administratiekantoren en belastingadviseurs benaderen vermogensvraagstukken vaak in de eerste plaats vanuit een fiscale insteek. Bij financiële planning draait het veel meer om budgetteren. Uitgaven en inkomsten in het verleden, de huidige netto geldstromen en de toekomstige plannen, doelstellingen en life events en de toekomstige te voorziene inkomsten en uitgaven. “Een klant is geïnteresseerd in het totaalplaatje, het vrij besteedbaar inkomen en de vermogensoverdracht. Dat is vaak belangrijker dan het fiscaal voordeel op korte termijn.” Als voorbeeld van de brede blik van de financieel planner haalt Dukers de duurzaamheidsdiscussie aan. “In dat kader kijken de meeste adviseurs met name naar de subsidieregelingen voor Activa | Nummer 1 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

38 zonnepanelen e.d. Maar je kunt in dat plaatje ook meenemen dat de energieprijzen de komende jaren flink gaan stijgen.” “Als je alleen maar geneigd bent om te focussen op vermogensopbouw en het rendement en risico op dat gebied, mis je het totaalplaatje. Misschien levert het meer op om op de hypotheek af te lossen. Of is het interessanter om de bancaire lening in de bv af te lossen vanuit je spaargeld. Voor mij is dát financiële planning: het hebben van het totaaloverzicht.” De opleiding is maatwerk vormgegeven voor NOAB-kantoren. “Het primaire doel is de NOAB-adviseur op het gebied van financiële planning toegerust te maken om met de klant in gesprek te gaan en een financieel plan te kunnen maken.” De normale FFP-opleiding omvat twaalf dagen. “We hebben samen met NOAB gekeken welke elementen de NOAB-adviseur al beheerst vanuit zijn of haar praktijk. Je hebt al een enorme kennis in huis. Daardoor kunnen we een versneld programma aanbieden. Dat maakt het leuk, maar vraagt ook een stapje extra van de cursisten. Het idee van de opleiding is dat je als deelnemer aan de cursus het kennisgedeelte van de FFP-examinering tot een goed einde brengt.” Persoonlijke band Yvette Hendriks heeft zich aangemeld voor de opleiding. Ze richt zich met haar kantoor, SKYB-Administraties, specifiek op de kleine ondernemer. “Bij die groep is zakelijk en privé sterk met elkaar verweven.” Haar klanten hebben behoefte aan een adviseur die verder kijkt dan de cijfers van het bedrijf. Als voorbeeld noemt ze het pensioen. “De intentie is er vaak wel, maar vervolgens doen ze er niks mee. Als ik ze spreek ben ik een pitbull. Ik kan ze niet dwingen, maar heb een persoonlijke band waardoor ik ze erop kan aanspreken.” Daarbij moet ze concurreren met de ‘verjaardagsadviezen’. “Helaas nemen mensen die serieus, óók als ze niet goed zijn. Dat is een drempel.” Er zit meer om het vak heen dan alleen boekhouden, is haar visie. “Ik heb misschien een ander soort kantoor dan de meeste administratiekantoren. Onze klanten boeken zelf in. Wij doen de controle, verzorgen de jaarrekening en aangiften. “Ik zeg tegen mijn klanten altijd: ik ben je collega iets verderop die voor je aan het werk is. Ik ben de spin in het web die aan alle kanten inzicht heeft in hun financiën en de klant begeleidt met reserveringen voor IB of de studie van de kinderen, maar ook schenkingen of testamenten ter sprake kan brengen.” Als voorbeeld van haar proactieve rol noemt ze huwelijkse voorwaarden: “De jaarlijkse verrekening gebeurt bijna nooit.” ‘Ik ben de spin in het web die inzicht heeft in de financiën van de klant’ Hendriks is haar carrière begonnen als notarisklerk en verzorgde voor een bank financieel en hypotheekadvies voordat ze SKYB-Administraties startte. “De basiskennis is er. De FFPopleiding is een perfecte aansluiting op wat ik wil. Daarom ga ik het ook doen. Ik vind het belangrijk om klanten met meer te helpen dan alleen de boekhouding. Na de cursus wil ik verder gaan en het FFP-certificaat halen.” adviesgroep Partners in kwaliteit MARREE & VAN uuNEN BELASTINGADVISEuRS Sprendlingenstraat 61 5061 KM Oisterwijk T. 013 - 577 34 81 E. info@marree-cs.nl VOOR uW FISCALE VRAAGSTuKKEN NOAB DIJKSTRA & VAN DEN ENDE ADVOCATEN Wagenweg 12-b 1442 BX Purmerend T. 0299 - 42 30 35 E. secretariaat@de-advocaten.nl E. vandenende@de-advocaten.nl VOOR uW JuRIDISCHE VRAAGSTuKKEN Activa | Nummer 1 - 2019 Postbus 2478 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T. 073 - 614 14 19 E. info@noab.nl www.noab.nl

Jaarrekening én tussentijdse cijfers. Als administratiekantoor bied je je klant zekerheid. Zekerheid dat zijn cijfers correct worden verwerkt, dat hij alle informatie heeft die nodig is om zijn bedrijf optimaal te besturen. Meer dan 2.100 accountants- en administratiekantoren, waaronder vele NOAB-leden, gebruiken al Visionplanner voor het maken van de jaarrekening en het verstrekken van tussentijdse cijfers aan hun klanten. Nieuw Uitbreidingen in het financiële verslag met o.a. fiscale positie Mobiele app voor ondernemers Administratiedossier visionplanner.com/noab visionplanner wij maken accountancy relevanter. Professioneel boekhouden met Twinfield De facturen van je klant foutloos en op tijd verwerken? Met Twinfield Boekhouden werk je slim online samen met je klant. Zo heb jij realtime inzicht, kun je efficiënt werken en pro-actief adviseren. Samen het beste resultaat! Probeer het gratis op twinfield.nl/boekhouden

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40

Home