Doarpskrante sûnt 1982 Itens | Hinnaard | Lytsewierrum | Rien jannewaris 2022 | 40ste jiergong | nûmer 3
Fan de feestkommisje Foto voorpagina: Boalserter Feart bij Spyk, Hinnaard dec. 2021. Noch hieltyd binne wy fol goeie moed dwaande mei de organisaasje fan it doarpsfeest yn 2022. Wy hoopje fansels mei syn allen dat de situaasje rûn Koroana aanst wer better wurdt en we dêrmei noch mear konkrete plannen meitsje kinne rûnom it doarpsfeest yn ús fjouwer doarpen it kommende jier. Us oerlis yn novimber wie online, om ’t der ‘karantêne klanten’ wiene, mar net minder ‘constructief’! It programma krijt hieltyd mear foarm en ynhâld en de earste minsken binnen ús mienskip binne foarsichtich frege nei harren help of bydrage. (Foto: H. Breukelaar) Us ploech mei kommisjeleden is tige entûsjast en sit fol mei ideeën. We kinne eins net wachtsje om jimme krekt sa entûsjast te meitsjen, mar dochs wachtsje wy noch efkes. Want fansels wolle wy minsken benaderje en freegje mei in dúdlike opdracht of taak. Wy hiene betocht dat it miskien aardich wie om efkes in foto fan ús kommisje te meitsjen, mar yn dizze tiid moetsje ek wy inoar net ‘live’. Dêrom in foto fan alle kopkes fan ús kommisje. Dan hawwe jimme in byld by de popkes, mocht dat noch net sa wêze. Op ‘e foto: Boppeste rige, fan links nei rjochts: Jan Hofstra en Watse Zeinstra Middelste rige: Maaike Kuipers, Regina Wassenaar en Elisabeth Abels-Gorter Ûnderste rige: Oane Bootsma en Bouwe Jan Huisman Nei de feestdagen sille wy yn jannewaris wer gearkomme, en fansels komme wy dan wer mei nijs by jimme werom! Groetnis fan de feestkommisje 2
Agenda januari en februari 2022 Januari 21 Pizza drive bij De Beurs, Itens (parkearplak t.o. doarpshus) Februari 10 Inleverdatum kopij Diggelfjoer 18 Pizza drive bij De Beurs, Itens 19 19 t/m 27 voorjaarsvakantie regio Noord 28 start Swit & Sit training in bij De Beurs, Itens It wie Sjoukje Haagsma út Rien dy 't yn novimber yn de Diggelfjoer as lyts famke stie. Dizze kear wer in kreas jonkje; sjogge jim wa't dit is? Dank Heel hartelijk bedankt voor alle kaarten die ik heb gekregen na het overlijden van mijn man Warner Kessler. Dat heeft me erg goed gedaan. Hanny Kessler 3
Inhoud van deze Diggelfjoer Fan de feestkommisje Agenda Inhoudsopgave Fan de redaksje Nije ynwenners op Hinnaard: Fam. De Boer- Baarda Ken je klassiekers: de wapens van de 4 dorpen Adverteerder in beeld: Drukkerij Van der Eems Hynders op Hinnaard 4 – Sjouke en Detsje de Groot Oud-vereniging in beeld: Vireo Swit & Sit- trainingen gaan weer los: 28 februari 2022 Oud-redactielid: gezocht en gevonden Kroechferhalen: Op’e planken Nieuws uit het dorpshuis Nieuwe adverteerder in beeld: Loek en Karin “De groene accu” Nieuws van SBS De Romte In pear wetters om Itens hinne Uit de bestuurskamer van Dorpsbelang Spulwike 50 jier Kidspagina Even terugkijken 2 3 4 5 6 9 12 17 20 23 24 26 29 30 35 36 38 41 44 48 Kolofon Doarpskrante sûnt 1982 foar Hinnaard, Itens, Rien en Lytsewierrum Ferskynt rûn 1 jannewaris, 1 maart, 1 maaie, 1 July, 1 septimber, 1 novimber Kopij stjoere nei diggelfjoer@live.nl foar de 10e fan 'e foarige moanne; ek foar famyljeberjochten en alle fragen en kommentaar Redaksje Elisabeth - Esther - Watse - Hans Abonneminten foar âld ynwenners ensfh.: € 17,30 it jier. Adfertinsjes: 5 x swart-wyt + 1 x kleur: 1/4 pagina - € 1/2 pagina - € 1/1 pagina - € 48,00 89,00 173,00 € € € 6 x kleur: 63,00 116,00 210,00 Frijwillige bydrage wurdt tige op priis steld en kinne jo oermeitsje nei: Bankrekken Dorpsbelang / Diggelfjoer: IBAN NL 33 RABO 0349 5031 68 ûnder fermelding fan: Donaasje Diggelfjoer Dorpsbelang “de Fjouwer Doarpen”: dorpsbelang@de4doarpen.nl 4
Fan de redaksje Troch Watse Beste lêzers, Alderearst winskje wy jimme allegearre in lokkich 2022 ta, mei foaral in protte sûnens! Noch mar in pear ‘Diggelfjoerkes’ lyn tochten wy dat wy koroana efter ús litte koene, mar yntusken witte wy wol better. Wy sitte der wer middenyn! Sels behear ik yntusken ek ta de ´koroana-feteranen´. Al soe dat nei myn gedachten wolris in klup wurde kinne wer in protte minsken ier as let in kear lid fan wurde. Ik hoopje dat elkenien dan, lykas iksels, der net in protte lêst fan kriget. Troch de koroana-maatregels is it amper mooglik om noch aktiviteiten te organisearjen. Alles leit sawat op ’e kont en sa ha wy spitich genôch in hast lege aginda. Gelokkich mar dat it Diggelfjoer wol makke wurde kin. Dan is der yn elts gefal noch wat te lêzen yn dizze tsjustere dagen. Sa kinne jimme yn dizze edysje Anne en Janny de Boer moetsje, dy´t in hoartsje lyn nij kommen binne te wenjen op Hinnaard; krije de lêzers in blik efter de skermen by de printerij fan it Diggelfjoer; kinne wy wer in nije advertearder wolkom hjitte; is der wer in ferfolch fan de searje ‘Hynders fan Hinnaard´ en ek wer in update fan de feestkommisje. Mei in spesjale nijjiersbydrage dûke wy opny yn it kroechlibben fan Rien. Der is fansels wer in bydrage fan us junior-redaksje leden fan de Romte en tanksij, alwer in redaksje lid fan de earste oere, krije wy in ynkyk op ien fan de alderearste redaksje gearkomsten fan it Diggelfjoer. Dat allegearre en noch folle mear sit yn dit boekje stoppe. Wy winskje jimme in protte lêsnocht ta en wat koroana oanbelanget sille wy noch wat langer ôfsjen moatte en de kop de foar hâlde! 5
Yn’e kunde komme mei Anne en Janny de Boer- Baarda Nije ynwenners op Monsamabuorren 16 op Hinnaard Troch Esther Sûnt july fan 2021 wenje Anne en Janny de Boer mei hun dochters Anna en Ineke (twilling 18 jier) en soan Oane (13 jier) op Hinnaard. Anne melkt by feehâlders en Janny stiet yn’e winkel by bakker Sybesma yn u.ô. Mantgum, Deinum, Ljouwert mar meast yn Boksum. Om yn’e kunde te kommen mei dizze nije ynwenners yn de fjouwer doarpen gean ik eefkes del. It is donker yn it buthûs, mar Janny wachtet my al op as ik foet troch de mendoar set, tegearre mei har pronkje: Marianna fan Eijsingastate. Grutsk lit se de moaie hynsteboksen sjen werdat harren Frysk hynder stiet: “Ja, die boksen wiene d’r al. Sa moai hoe dat ynrjochte wie. Der woene en hoechden we neat oan te feroarjen”. Troch de gong nei it foarein fan de stjelp. Der sit Anne al te wachtsje en wy sette ús del by de grutte yttafel. Ik krij in bak hyte tee, pak myn 6
skriuwblok en pen en we sette útein. No goeie! Hoe binne jim hjir sa bedarre? Janny: “No, dat wy op Hinnaard bedarre binne, is in unyke kâns dy’t wy net sjitte litte koene. Wy ha tweintich jier buorke op Bonkwert by Spannum en wennen, neidat we ophâlden mei buorkjen, de letste oardel jier tydlik yn Winsum. We wiene al wat langer op syk nei in moai plak wer we ek mei ús hynders hinne koene en doe kaam dizze pleats foarby.” Anne stimt yn: “Wy meie graach yn de Greidhoeke wenje. Sokke moaie luchten. We komme oarspronklik fan Spannum (Anne) en Easterein (Janny) en binne beide fan boerekomôf, dus dat wy hjir graach wenje meie is net sa gek. Boppedat ha de bern hjir ek harren kunde”. Fan april oant july hat in timmerbedriuw holpen mei de ferbou fan de stjelp. Sa binne d’r trije sliepkeamers byboud en niiskrekt dizze wike is de lêtste hân lein oan de twadde badkeamer. “Wy kinne hjir wenje oant wy âld binne mei in sliep- en badkeamer beneden”, laket Janny. En ha jim it hjir wat nei jim sin? “Tige”, knikke beide, “wy ha hjir safolle romte om ús hinne, sjoche eltse jûn de sinne ûnder gean. It is hjir prachtich. Boppedat kinne wy hjir mei ús hobby goed te plak: Fryske hynders.” Anne fertelt dat se graach mei Fryske hynders fokke meie: “Wy binnen beide sljocht mei Fryske hynders. Sa binne wy ek tegearre begûn. Wy hiene krekt ferkearing en kochten tegearre in fuoltsje op de Jouster Merke yn 1995. We hiene noch earder in fuoltsje tegearre dan in hûs!” laket Anne. Janny pakt de stamboeken fan it fuoltsje derby: “It wie Lamkje fan it Súderein en we kochten har foar 6600 gûne. It wie sa’n machtich dier. Sa leaf! Nei trije jier waard Lamkje stermerrie en koene wy har ferkeapje foar fl.40.000,-“. Op myn fraach as se Lamkje ferkocht ha skodzje beide de holle: “Nee, Lamkje woene wy net kwyt en se hat foar se in soad neiteam soarge”. Lamkje is d’r net mear, mar no ha se in Fries yn de stal stean dy’t wol út de lijn fan Lamkje komt. Dêr wolle se no mei ‘ompiele’, sadat se dat beide sizze: “Wy mochten altyd graach ringride en wolle eins ek wol wer mei it hynder foar de karre. Dat kostet altyd wol in soad tiid, mar it is wol moai wurk.” Ha jim noch oare hobby’s neist de hynders? Janny: “Ik mei hiel graach sjonge en gitaarspylje. Dat die ik foar de corona noch wol in protte yn fersoargingshûzen. Ik sjong hiel graach 8
Frysktalich musyk: Anneke Douma, musyk fan de Wiko’s, Griet Wiersma ensaf. Ik set sels ek wol Hollânske musyk oer yn it Frysk. Ik ha eltse wike noch gitaarles“. No, ik hear it al, de musyk foar it folgende Hinnaarder feest is regele. Hast ek in favoryt? Dat fuollet Anne foar Janny yn: “Una paloma blanca” fan George Baker. Dat sjongt se it leaust!” En op myn fraach of hy meisjongt laket er: “Dat wol ik jim echt net oandwaan. Ik kin net sjonge.” Anne mei graach biljerte, hat yn it ferline wol kuorkeballe en mei graach fuotbal folje en sjen. Se meie ek noch wol graach tegearre fytse. Moai om eefkes yn’e kunde te kommen. In protte wennocht tawinske op Hinnaard! 9
10
Adverteerder in beeld: Van der Eems drukkerij Jan Jetze verteld o.a. hoe de Diggelfjoer wordt gemaakt Door Hans Er zijn heel veel dingen in het dagelijks leven, die wij vanzelfsprekend vinden. Maar soms is het leuk om te weten hoe iets tot stand komt. Zo wilden wij jullie graag laten weten hoe onze Diggelfjoer gemaakt wordt. En dat is meteen een mooie gelegenheid om Jan Jetze Brouwer te laten vertellen over een van onze adverteerders: Van der Eems. Jan Jetze is een oudgediende bij Van der Eems; hij werkt er al sinds 1998. Hij is geboren in Easterein, groeide daar op en woont daar met vrouw, zoon en dochter. Hij is dus erg honkvast. Hoe mooi is het dan, dat je daar ook je werk kan vinden. Helemaal toevallig is dat nou ook weer niet als je naar dezelfde school gaat als de ‘baas’ van Van der Eems, Durk Jorrit , en samen met de broers van Durk Jorrit in een bandje zit, dat op zolder boven de drukkerij een oefenruimte heeft. Na zijn studie commerciële economie heeft Jan Jetze eerst nog ergens anders gewerkt tot Durk Jorrit hem vroeg bij hem te komen werken. Inmiddels is hij productiemanager, wat betekent dat hij in de vestiging Easterein alles in goede banen mag leiden, de planningen maakt en contact met klanten onderhoudt. En samen met Durk Jorrit van der Eems, de bedrijfsleider van Van der Eems Heerenveen en de HRmanager vormt hij het managementteam. Jan Jetze vertelt: “De twee vestigingen – in het verleden waren er ook vestigingen in Sneek en Bolsward – werken nauw samen en spelen elkaar werk toe; waar wat gedrukt wordt, is onder andere afhankelijk van efficiëntie en kostenafwegingen. Sinds kort staat er een nieuwe digitale ‘drukpers’ in Heerenveen, waardoor het drukken van bijvoorbeeld de Diggelfjoer beter daar gemaakt kan worden. (Hoewel, ‘digitaal’ en ‘drukpers’ eigenlijk niet meer samengaat, omdat het digitaal drukken net zo plaatsvindt als bij jou en mij thuis met een inkjetsysteem, red.). Het betekent in ieder geval dat er veel transport is tussen beide vestigingen, waardoor Van der Eems een eigen transportdienst heeft. Alleen bij opdrachten elders in het land wordt gebruik gemaakt van een pakketdienst.” En inderdaad, hoewel Van der Eems zijn opdrachten vooral uit het Noorden haalt, weten ook bedrijven uit andere delen van Nederland de drukker in Easterein te vinden. Zo maken zij bijvoorbeeld de vlaggetjes voor de Hema en de Jumbo en drukken ze de kaartjes van Kaartje2go.nl. Dat laatste is wel een heel mooi en ingenieus proces, omdat elk kaartje anders is 11
en het toch zo efficiënt mogelijk (lees: zo goedkoop mogelijk) en met behoud van de kwaliteit geproduceerd moet worden. De vlijtige handen van de gedreven mensen van de inpakafdeling hebben hier een mooie dagtaak aan. Het in elkaar naaien van de slierten met vlaggetjes gebeurt trouwens bij een aantal mensen thuis. Hoe zijn jullie door de Corona-lock down gekomen? Jan Jetze: “Op zich wel goed, hoewel er wel een paar aanpassingen in de personeelsbezetting nodig waren. Aan de ene kant viel er een stuk productie weg omdat opdrachtgevers stillagen en aan de andere kant nam de hoeveelheid verzonden kaartjes geweldig toe. We hebben de vrijgevallen tijd vooral gebruikt om onze processen te verbeteren en het team breder inzetbaar maken. Vervelend waren vooral het vertrek van een paar collega’s en de onzekerheid hoe het verder zou gaan; wanneer zou de lock down er weer afgaan en zo. Mooi is dat we na de lock down weer heel veel opdrachten te verwerken kregen, omdat bedrijven weer voortvarend aan de slag gingen. Dat betekent dat je weer aan het opbouwen bent en met positieve dingen aan de slag mag.” Wat voor mensen zoeken jullie? Jan Jetze: “We hebben in Heerenveen een nieuwe digitale pers. Hier merk je dat het “oude” drukkersvak erg verandert. Vroeger moest je wel vier jaar naar school en nu ben je met een opleiding van een aantal dagen zover dat je de machine kan bedienen. Hierdoor hebben we meer multitaskers nodig achter een machine i.p.v. drukkers. De twee offsetpersen draaien overigens elke dag nog volop in twee ploegen.” 12
Een stukje historie Omstreeks 1800 komt de familie Van der Eems vanuit Amsterdam naar Easterein en de zoon Hendrik Cornelis, geboren in 1880, begint als eerste generatie met als drukker. Dat wordt later overgenomen door Cornelis, die het weer overdraagt aan zijn zoon Hendrik, de vader van de huidige directeur/eigenaar Durk Jorrit, die dus als 4e generatie de drukkerij voortzet en uitbouwt. Jan Jetze: “Durk Jorrit legt een duidelijke nadruk op nieuwe technieken, zodat het bedrijf vooruit kan, waar andere drukkerijen meer in het traditionele drukwerk blijven zitten en achterop raken. Hierdoor heeft Van der Eems de kans deze bedrijven in te lijven en te groeien. Belangrijk is daarbij, dat wij, de medewerkers, vertrouwen hebben in de directie en het uitgevoerde beleid. Hoewel wij niet echt familie zijn, voelt Van der Eems wel aan als een hecht familiebedrijf!” The making of … Diggelfjoer Jan Jetze leidt mij rond door de vestiging in Easterein, waar tot voor kort onze Diggelfjoer gedrukt werd en laat enkele machines met zeer uiteenlopende leeftijden zien; naast gloednieuwe state-of-the-art-machines ook nog een enkele zelfs nog uit de 19e eeuw! Die overigens nog regelmatig ‘hand-en-span-diensten verricht. En daarnaast ook de machine die tot nu toe de Diggelfjoer voortbracht. Haha, dat viel eigenlijk een beetje tegen; ik verwachtte een beest van een machine, onvermijdelijk om zo een legendarisch boekwerk te maken. Maar de realiteit is anders: het is niet meer dan een groot kopieerapparaat, dat het bestandje en de bijbehorende instructies ontvangt van welke pagina’s in kleur en in zwart-wit moeten komen en dat vervolgens de kant-en-klare boekjes er gevouwen en geniet weer uitspuugt. Nou ja, toch zijn we allemaal trots op onze dorpskrant, die al 40 jaar bestaat en moeten het dus gewoon hebben van de inhoud en het samenbindende element ervan. Hoe komt dat ‘bestandje’ dan tot stand elke 2 maanden? Aan het eind van de redactievergadering van de voorgaande editie (dus 13
bijvoorbeeld die van november/december) bespreken we alvast de onderwerpen van de volgende editie (dus januari/februari) en verdelen we onderling de verschillende onderwerpen/verhalen; bijvoorbeeld welk nieuws is er en welke dorpsgenoot of adverteerder zetten we in het zonnetje. Dan gaan de redactieleden aan het werk en schrijven de diverse stukken. Een ander belangrijk gebeuren is het navragen bij de clubs en verenigingen of zij nog input hebben, wat heel fijn altijd weer veel input oplevert. Zo is er een mooie groep van ‘gastschrijvers’ ontstaan, die de Diggelfjoer en onze Mienskip levend en goed geïnformeerd houdt. Waarvoor dank! Na de 10e van elke even maand houden we onze redactievergadering en bespreken welke stukken we hebben, wat er op de voorpagina komt en wat er in kleur komt. Als alles verzameld is, beginnen we met de opmaak; verhalen worden meestal vanuit Word gekopieerd en geplakt in MS Publisher, foto’s erbij gezocht en de advertenties gerangschikt. Om de kosten een beetje in de hand te houden proberen we ons te beperken tot 48 of 52 pagina’s – door het A5-formaat moet het altijd een veelvoud van 4 zijn - en niet alles in kleur. 14
Hier kan uw advertentie staan! Adverteren in onze Diggelfjoer? Mail naar diggelfjoer@live.nl of neem contact op met een van onze redactieleden. 15
Als het boekje in concept klaar is, gaat het nog een keer naar alle redactieleden, die de laatste foutjes eruit halen of nog met een paar verbeteringen komen. En dan kan het definitieve exemplaar digitaal in pdf-format naar Van der Eems en ligt het na 1 of 2 dagen klaar voor verzending, waarvoor we een paar zeer trouwe bezorgers ‘in dienst’ hebben, die geheel belangeloos door weer en wind ervoor zorgen, dat onze mooie Diggelfjoer telkens weer bij jullie in de bus komt. Waarvoor ook jullie dank! Hynders op Hinnaard 4 | Sjouke en Detsje de Groot Troch Esther Is it wat fan de lêste jierren? As ik troch de buorren ryd of fyts, dan sjoch ik se hieltiid mear. Ja, fansels binne op Hinnaard noch in tal fan boeren dy’t molkfee hâldt. Mar yn de rin fan de tiid krûpt in oare agraryske tak omheech op Hinnaard: de wrâld fan de hynders. Wêr’t eartiids op eltse pleats op Hinnaard kij hâlden wurden en derneist wat hynders d’r by, is it no op tal fan plakken op Hinnaard oarsom. Tiid foar in toer lâns de buorren. Nei Thea Dijkstra, Johannes van der Burg en Maaike Kuipers stek ik no oan by myn buorlju Sjouke en Detsje de Groot op Hinnaard. As ik freegje wannear Sjouke en Detsje eins op Hinnaard kommen binne te wenjen, wit Sjouke dat it wie doe’t ik swier wie fan Judith. Us Judith is no alve jier, dus dat is al wer in moai skoft. Ik sjoch altyd in moai protsje hynders om’e stee 16
17
fan Sjouke en Detsje stean. Tiid om ris del te gean yn’e rige: Hynders op Hinnaard. Wat ha jim eins mei hynders? Sjouke laket: “Eins bin ik in man fan’e kij”. Sjouke en Detsje ha altyd in molkfeehâlderij hân by Hylaard. Harren soan wennet dêr noch en hat de boel oernommen. Sjouke en Detsje binne no mei ‘pensioen’, mar noch altyd drok dwaande. Op Hinnaard allinne en foaral my hynders dus. “Ja, benammen kij”, seit Sjouke, “as boer hie ik kij en wie foaral yntresearre yn de fokkerij. Op’e pleats wiene Detsje en ik altyd dwaande mei it by inoar sykjen fan de bêste genen. Hoe krije wy de meast sûne kij? En de bêste?” Dus dat siet d’r al betiid yn? “Ja, ik wit noch dat ik mei myn freon Siebe Swierstra – dy’t letter feearts waard yn Boalsert – as jonkjes fan njoggen jier al drok dwaande wie mei de fok. Wy makken fan stokjes kij en dan boarten wy dat de ‘stokjekij’ ien kear yn de safolle tiid ûnder de ‘stokje-bolle’ moasten. Ik ha as jonkje mei fan alles fokt: knynen, geiten, skiep en fansels kij”, seit Sjouke. Detsje: “Ja, en no ha wy wer in geit. Dizze hie Sjouke eins kocht foar syn bernsbern op de pleats yn Hylaard, mar nei twa wiken wie sy d’r wol op út sjoen. Doe hat Sjouke de geit mar wer op helle en stiet hy wer op Hinnaard”, laket Detsje. Hoe binne jim dan by de hynders kommen? Sjouke: “Ik fûn de opgroei fan hynders altyd wol nijsgierrich en rolle sadwaande yn de fok fan Fryske hynders. Dat die ik altyd neist de molkfeehâlderij. Ik ha sa’n 25 jier yn de keuring fan Fryske hynders sitten. Dy keuringen wiene oeral yn it lan en ek yn it butenlan. Dan wie ik soms wyken fan hus. Dat koe omdat Detsje de pleats en de melkerij dan die”. “Ïk hie dan meastal wol hulp fan de bern hear. Dus dat koe prima sa” seit Detsje. En wat fynst fan de fok fan hynders? Sjouke is no sântich jier – d’r hingje noch prachtige jierdeitekeningen fan de bernsbern foar pake op de doar - : “Der is yn 70 jier in soart feroare. Eartiids giene de fokkers rinde mei de merje nei de hynst, en no kinst it sied as de ebryo's suver hast oer de post bestelle. Der sitte noch wol in pear stappen tusken. Sa as de hynsteboer dy't mei de hynst op wein by dy thus kaam nei KI, binne we no oanbelane by ET en XY. By dat leste wurde de aaiblaaskes ut een donormerje helle. Ôfrype yn in briedstove en as se ryp binne wurde se befruchte mei ien siedcel. De sa ûntstiene embryo's wurde yn gastmerjes setten as ynfêrzen. Sa kinst fan in topmerje 18
folle mear neiteam krije as dat se yn har hiele libben ea krije kinne soe.” Wat fynst dêrfan? “Dat ofpellen fan de aaiblaaskes komt der nogal op oan foar de donor (top)merje. It wurdt sa wol in pepieren, saaklik barren. It is ek djoer. Dus foar de hobbyfokker sa as ik, is it eins net te dwaan. Tsja, de romantyk giet der wol wat of sa.” Jim ha hjir no benammen WPN-ers stean dochs? Sjouke: “Ja, kloppet. Der steane sa'n 20 merjes op stal. In part derfan wurdt riden troch sa'n 7 froulju. Fan ien fan har stiet hjir in pony.” Detsje laket: “En miljoenen bijen. Ik hâld sûnt in skoftke bijen. Dat is krekt wat in minder djoere en útwreidiche hobby as dy fan Sjouke. It nimt ek net sa’n protte plak yn dan hynders. De measte minsken dogge sa no en dan wat fuort fan harren oankeapen, mar Sjouke fynt dat lestich”, pleaget Detsje. Bisto ek dwaande mei de hynders Detsje? “Myn oandiel yn de saak is net sa grut hear. Ik pas op as Sjouke der net is en ik tink der om as der ien smyte moat. Om te sjen fyn ik hynders prachtich, mar earlik sein, binne se my wat te grut. Haha....En dan binne 19
Oud– vereniging in beeld: Vireo Troch Watse Vireo! Dat klinkt as de nijste en safolste fariant fan it Koroanafirus, mar ik kin jimme gerêststelle dat falt yn dit gefal alles ta. It is de namme fan in yllústere follybalferiening dy´t ea bestie yn ús fjouwer doarpkes. De letters Vireo stean foar Volleybalferiening Itens Rien En Omstreken. Yn it ramt fan ús jubileumjier binne wy djip yn ´e argiven fan it Diggelfjoer dûkt en dan komme jo somtiden ferienings tsjin wêrfan no hast nimmen it bestean mear wit. Yn ’t Diggelfjoer fan novimber 1989 stuiten wy op in stikje oer Vireo. Yn it stikje wurdt de lêzers û.o. efkes útlein dat der ien froulju´s team is en twa teams by de manlju binne en dat der spile wurdt ûnder de regels fan it nevobo bûn, yn de sporthal fan Easterein. De stiet in foto by fan twa mannen dy´t opspringe by it net, mar wy pas mei help fan tredden tinke te werkennen. Slagget it jimme al? Ek kinne wy lêze wa´t dan de bestjoersleden binne. Dêr stiet ek de namme fan Immie Kamstra by. Sy wennet flak by my, dus tiid om efkes kontakt op te nimmen om mear te witten te kommen oer dizze feriening út earder tiden. Sa sko ik in pear dagen letter oan by Immie Kamstra en Jan Flier, want ek Jan hat in ferskaat oan funksjes hân binnen de klup en is foar dit petear optromme troch Immie. Immie: “Wy binne hjir yn 1979 kommen te wenjen en doe bestie de follybalferiening al. Der wiene aardich wat leden en sy spilen yn ’e doe splinternije sporthal yn Easterein. Wy hiene dêr wol nocht oan en sochten ek wol in feriening om ûnder de minsken te kommen. Sadwaande waarden wy lid van Vireo. Al gau, nei’t ik lid waard, krigen de froulju te meitsjen mei in ledestop. Wy sieten op it maksimale oantal leden fan 20. Dus it wie sa, dat eins nimmen fan de froulju harren lidmaatskip op doarde te sizzen as hja in lytse poppe ferwachten. Oars kamen jo der nea wer tusken!” Jan: “Ik kin noch wol wat fertelle oer it ûntstien fan Vireo. Chris van Weerd wie hjir yn ’e omkriten de grienteboer. Hy wenne yn Wommels mar sutele net allinnich mei griente en fruit lâns de doarren, hy wie ek aktyf yn de kulturele Rie fan de âlde gemeente Hinnaarderadiel. Op in bepaald momint waard der fan út de kulturele rie in projekt 20
opsetten mei de namme ‘Sport Real’. It wie bedoeld om de minsken mear bewege te litten. Mei dat doel waard der in follybaltoernooi organisearre en dat foel sa yn ’e smaak dat in oantal minsken dêrnei it inisjatyf nommen ha ta it oprjochtsjen fan in follybalferiening. Sa is it ûngefear gien. Ik ha noch meimakke dat wy gebrûk makken fan it eardere gymnastyksealtsje dat ek yn Easterein stie. Ein jierren 70, begjin jierren 80 krigen wy in plakje yn de nije sporthal.” Immie: “By de froulju spilen wy yn in rekreaasje klasse. Wy trainden ien kear wyks en de wedstriden bestiene út toernoaien. Kompetysje diene wy yn myn tiid yn elts gefal net oan mei. Op tiisdeitejûn wie der training. Earst fan 19:30 oant 21:00 oere foar de froulju en dêrnei fan 21:00 oant 22:30 foar de manlju. Troch de jierren ha wy ferskate trainers hân. Dêrûnder ek Jappie Knol dy’t neamd wurdt yn de Diggelfjoer fan novimber ’89. Jappie is yntusken 83 jier en de sweager fan Jan.” Hoe is it ôfrûn mei Vireo? Jan: “Wy binne yn it jier 2000 fusearre mei oare klups út de omlizzende doarpkes ta COVOS. Dat is de feriening dy’t noch altyd aktyf is en de Eastereinder Sporthal as har thúsbasis hat. COVOS stiet foar: COmbinatie, Vovero, Vireo, ODI en SMS. Vovero wie de feriening út Reahûs en omkriten, ODI wie fan Easterein en SMS fan Wommels. De fúzje soarge foar in grutte feriening mei mear besteansrjocht en ek mear training mooglikheden foar de jeugd. De teams fan de yndividuele klups giene as gehiel op yn in nij team fan COVOS. Sa koe it team fan Vireo 1 nei de fúzje bygelyks Covos 7 wurde. Wy bleaunen itselde team, mar allinnich mei in nije namme.” Dat betsjut neffens my al dat Vireo der wat bekaaid ôfkaam is mei de fúzje. Jimme moasten ommers de letter V van COVOS diele mei Vovero? Beide: “Ja, dat is yndied wat suterich”. Wat wiene de sportive hichtepunten dy’t jimme noch heuge kinne? Jan (nei in koarte stilte): “No by de manlju spilen wy yn tsjinstelling ta de froulju wol kompetysje en wy binne ek wolris kampioen wurden! Mar dêr stiet tsjinoer dat wy ek gauris yn in klasse spilen dêr´t it net mogelike wie om te degradearjen… It wie foaral ek hiel gesellich mei-inoar! Mei ek mannich hichtepunt nei ôfrin fan de wedstriid yn ’e kantine. Ik kin my ek noch heuge dat wy Frank Luiten, dy’t doe yn Itens wenne, in kear om 14:00 oere middeis fan hûs ôf oanhelle ha omdat hy mei moast te spyljen. Doe die bliken dat hy noch op bêd lei! Wat mysels oanbelanget, bin ik begûn yn COVOS 7 en doe’t ik as spiler ophold spile ik yn COVOS 4.” 21
Oh, dat is best genôch! Do hast dysels aardich opwurke! Jan: “Nee hear, der foel wol gauris in team by wei. En sa skoden wy op yn ’e rige.” Immie: “Winst op it jierlikse ´Snerttoernoai´, dat sil yn myn follybalkarriêre wol it sportive hichtepunt west ha. Mar prestaasjes wiene foar my en in protte oaren fansels net fan it grutste belang”. Wa wiene de stjerspilers of spilers dy´t wy om in oare reden noch efkes neame moatte? Jan: “Ad Ton, wie in spiler/coach dy hie echt oer. Hy wie net allinnich sels goed mar dêrnjonken ek yn steat om ús te plak te setten yn it fjild. Hy koe it spultsje lêze en coachte syn teamgenoaten ek op in hiele positive wize.” Immie: “Ik moat as earste tinke oan Jannie Jaarsma. Sy hie ek beslist mear talint as gemiddeld. Mar der wiene fansels mear tûke spilers. Sjoukje Stoffelsma wie ek altyd presint en fanatyk en hat noch hiel lang troch follyballe, sels neidat Vireo allang oergongen wie nei COVOS.“ Wat wie de ‘yell’ fan Vireo? De beide âld bestjoersleden sjogge inoar efkes oan, mar der wurdt net daliks in kreet yn koar oer de tafel roppen. “Ik bedoel hiene jimme ek in ‘yell’, in striidkreet sa as sommige teams fan no dat ek wol ha en sy nei elk punt wat sy meitsje byinoar komme en dan harren ‘yell’ hearre litte?” Beide: “Nee, oan dy flauwekul diene wy net. Foar de wedstriid efkes in ‘high five’ mei de rest fan it team, mar mear net”. Ta beslút sykje wy noch nei in foto, it leafst fansels mei dêrop spilers yn de âlde klupkleuren fan Vireo. Mar ek dat is net fuortdaliks opheldere. Jan hâldt it op swart en read, mar al gau binne wy it der oer iens dat swart en read de kleuren fan COVOS binne en heechstwaarskynlik net dy fan Vireo. Immie fertelt dat sy wolris yn griene shirts spile ha mei dêrop reklame fan autobedriuw Jaarsma út Hartwert, mar oft dat offisjele shirts fan de klup wiene doare beide net te sizzen. Se hâlde der in protte rekken mei dat der eins gjin fêste klupkleuren en shirts west ha en Vireo spile yn de shirts dy´t foar hannen wiene. As Immie har fotoboeken der op nei slacht komme wy in pear aksje foto´s tsjin. It binne yndied alwer oare shirts: giele. In pear dagen letter krij ik it bericht dat Jan it dochs wol by de goede ein hie. Reade shirts mei swarte broekjes, dat wie it tenu. It wie in moaie tiid, dêr’t in protte ynwenners wille oan belibbe ha. As der nochris follyballe wurdt yn it doarp dogge der fêst in pear teams ûnder de namme Vireo mei. 22
As alderlêst de foto út it Diggelfjoer fan novimber 1989 Slagget it jimme om de beide mannen te werkennen? NB. Witte jimme dat Trees Bosma eartiids lid wie fan Vireo en hjoedde-dei noch altyd spilet foar COVOS! Swit en Sit– trainingen gaan 28 februari a.s. weer los! Door Swit & Sit-team De eerste vergadering in nieuwe samenstelling van het Swit&Sit-team is een feit! Ans Booy uit Itens komt ons team versterken. Welkom Ans! We nemen afscheid van Paula Korbach - Kaag, maar niet helemaal! Op 28 mei zal Paula enthousiasme zeker niet ontbreken! Paula, bedankt voor je inzet van de afgelopen jaren. 28 mei 2022 staat vast al in je agenda. Dan is de volgende Swit & Sit – Rin, maar staat 28 februari 2022 al in je agenda? Dan starten we weer met de trainingen! Wil jij ook beginnen met hardlopen? Laagdrempelig en vooral gezellig? Je kunt trainen voor 5 km of voor 10 km. Meld je dan nu aan: switsitrin@gmail.com Houd voor de laatste info onze site op www.de4doarpen.nl/switsitrin in de 23 Nei alle gedachten is de man links op ‘e foto; Jan Flier en rjochts, mei snor; Sjors van der Werf.
Oud- redactielid: Gezocht en gevonden Door Karin Speelman, oud-redactielid Diggelfjoer Verrassend, ik werd gezocht om iets te vertellen over het ontstaan van de dorpskrant het “Diggelfjoer”. Watse Zeinstra heeft me gevonden en graag vertel ik iets over het prille begin van deze intussen supermooie en professionele krant. Compliment aan alle vrijwilligers, die er aan meegewerkt hebben en nog aan meewerken, om hem te maken tot wat hij nu is en dat hij daardoor nu al 40 jaar mag bestaan. Het lijkt nog maar zo kort geleden, dat Paula Meyer uit Rien me opzocht met het idee een krant voor de “Lytse Fjouwere” te maken. Paula was een creatieve persoonlijkheid en natuurlijk wilde ik meedenken en werken aan dit mooie idee. Ondanks dat ik dacht, jeetje ik heb er helemaal geen verstand van. Maar brainstormen met Paula leek me best leuk. Watse vroeg me om een foto van toen en een foto van nu bij te plaatsen. Ik vond een foto van Paula en mij toen we lekker in het zonnetje aan het “werk” waren. Met koffie, bier en een sigaret. Ja, dat was het prille begin van het “Diggelfjoer”. Bewoners uit de vier dorpen mochten een naam bedenken en aan ons opsturen. Diggelfjoer, wat betekent lopend vuurtje, vonden wij super toepasselijk voor een dorpskrant. Ik was helemaal weg van de tekening die Paula voor de voorpagina ontworpen had. Lopende vuurtjes en een telefoonhoorn. Ik herinner mij nog goed, dat we op de fiets naar Oosterend en Wommels fietsten om voor advertenties voor de krant te werven. F 7,50 voor een kleine en f 15,00 voor een grote advertentie. Het was zomer en we hadden er plezier in. Gelukkig slaagden we er in om de eerste adverteerders binnen te halen. Omdat mijn creativiteit bescheiden is, was ik er trots op, dat ik de “Agenda” heb bedacht. “ Toch iets praktisch ertoe bijgedragen.” We kregen van dorpsbewoners de inzendingen en typten deze netjes over. Ik had toen nog een oude mechanische typemachine. Daardoor leerde ik als bijkomstigheid de Friese taal lezen omdat de meeste kopij in het Fries werd aangeleverd. Hoe het afdrukken en afmaken van de krant verder ging is al heel mooi door Akke en Det beschreven. 24
Goh als mijn herinneringen zo terug gaan, lijkt het nog maar kort geleden. Maar als ik zie hoe de krant gegroeid is en zelf een eigen website heeft, dan lijkt het me een verhaal uit het stenen tijdperk. Ik vraag me net af, weten sommige kinderen überhaupt nog wat voor hoorn het is daar op de voorpagina?! Ha ha. Als mijn kinderen vroeger een buurmeisje wilden opbellen, zei ik dat ze er voor hetzelfde geld even naar toe konden lopen. Nu gaat alles via de mobile telefoon. En ja ik ben ergens heel blij met de vooruitgang en zie de voordelen ervan. Geen gummen meer bij een typfoutje. Veel gaat nu gemakkelijker en van huis uit. Voor een vrijwilligersorganisatie doe ik vertaalwerk en waardeer het gemak van de computer. Maar voor niets in de wereld zou ik de “oude” tijden willen missen. Oh jee, dit klinkt een beetje oubollig ondanks ik me nog jong voel. Iemand zei een keer tegen me, “leeftijd bestaat niet, alleen slijtage”. En ja hoor, ik behoor tot de bevoorrechte mensen die onze generatie uitmaken en die zoveel wonderen mochten beleven. En daar ben ik dankbaar voor. Bedankt Watse dat je me benaderd hebt en ik daardoor even terug mocht zwelgen in herinneringen. Het begin van de krant was een tijd van plezier. Hetzelfde plezier wens ik jullie toe, dan blijft het “Diggelfjoer” eeuwig bestaan. Liefs, Karin. Karin Speelman nu Schilderwerken Knevelman in Itens - 06-43231940 - Info@schilderwerken-knevelman.nl 25
Kroechferhalen: Op ’e planken Troch Watse It wie oant healwei de jierren 50 lang fêste prik. Op de earste jannewaris, wie der altyd in toanielútfiering fan ‘Nim it sa’t it is’. No sille der fêst minsken wêze dy’t lykas mysels, wat de útfiering fan dizze jûn oanbelanget, fuortdaliks tinke moatte oan it doarpshûs fan Itens. Mar dat is net it gefal. Jierrenlang hat ús toanielferiening twa kear yn it jier in útfiering opfierd en dat diene sy ôfwikseljend yn Itens en op 01 jannewaris op de boppeseal fan it kafee yn Rien! Dy jûn wie faak spesjaal bedoeld foar de jongerein. Jan S: “It wie op ien jannewaris alle kearen grôtfol mei minsken. It wie sa slim dat kastlein Smeding it net heal fertroude. As it wer safier wie, sette Smeding foar de wissichheid trije grutte strampels ûnder de flier, mei der boppe-op in grouwe balke. Dan pas doarde hy it oan om al dy minsken dêr boppe op it sealtsje te litten. De útfierings soargen net allinnich foar in perfekte jûn om de oare jongelju út it doarp te moetsjen en in lokkich nijjier te winskjen, it toaniel sels wie ek fan hege kwaliteit en faak tige humoristysk. Benammen in man as ‘lytse’ Tys Jaarsma hie wat dat oanbelanget wier in jefte. Hy kaam fan Lytsewierrum en wie in healbroer fan Jaap Jaarsma, dy’ t hjoed-de-dei noch mei syn frou Janny en harren soan Thijs buorket ûnder Lytsewierrum. Tys hoegde neat te sizzen om de minsken slop fan laitsjen te krijen. Syn gesichtsútdrukking en hâlding wiene mear as genôch. Hy gie mei ‘Nim it sa’t it is’ ek in soad fuort te spyljen lâns in ferskaat oan lytse en grutte sealen. Oant de Harmonie oan ta. ‘ De Reafin’ wie ien fan de stikken dêr’t sy in protte súkses mei hiene. Letter makke Tys ek furoare by it iepenloftspul fan Jorwert. Ik priis mysels gelokkich dat ik dat mei eigen eagen sjoen ha. Mar de toanielferiening hie doe, krekt as no’t it gefal is, beslist ek mear as ien talint. Rike Spannenburg-Kooistra (de mem fan 26
Jan) en Tjitske Visser-de Jong, om mar in pear te neamen, koene der beslist ek wat fan. Jan syn mem Rike waard meardere kearen priizge en skopte it oan in byrol by selskip Tryater oan ta. Sy stie û.o. op´e planken fan de Lawei en yn Sealen Skaaf. Sa hie ‘Nim it sa’t it is’ in tige goed op inoar ynspile toanielselskip. Nei sa'n pracht fan in toanieljûn, wie der nei ôfrin altyd dûnsjen. Jan S.: De “Calipso’s” hawwe hjir faak spile en ek “Duo Leemburg” binne hjir faker as ien kear west. Nei sa'n optreden moasten dy muzikanten ek noch ûnderdak ha hjir yn it doarp. Want it wie noch yn in tiid dat der amper minsken mei in eigen auto wiene. Dat hearde der doe allegearre by.” Mei tank oan Jannie & Jaap Jaarsma en Jan Spannenburg kin ik jimme in pear prachtige âlde foto’s fan doe sjen litte. Sy binne allegearre like moai, mar de ûndersteande foto is wat mysels oanbelanget miskien wol it meast typysk fanwegen de hâlding en eachopslach fan lytse Tys. It is de eachopslach wêrmei hy it publyk laitsje litte koe, sûnder in wurd te sizzen. De foto, mei op de eftergrûn it kafee fan Rien, is makke begjin jierren 30 fan de foarige iuw. Op ’e ruten stiet de namme fan útbater D. Smeding te lêzen. De jonge en it famke op ’e foargrûn binne Tys en syn suster Geeske Jaarsma. Wa koe doe tinke dat hy goed 20 jier letter de minsken sa fermeitsje koe, op ’e boppeseal fan it kafee efter him. De lêste foto’s binne de oankundiging fan ’t toanielstik út 1953 en fan Tys as plysjeman yn it stik ‘Oliver’, dat yn 1997 opfierd waard yn de notaristún fan Jorwert. Boarnen en mei tank oan: Jaap en Jannie Jaarsma, Jan Spannenburg en www.iepenloftspuljorwert.nl 27
28
...vervolg: Op’e planken Foto: ‘Nim it sa’t it is’ spilet ‘de Reafin’ op 5 novimber 1956 by Van der Heide yn Itens en op 7 novimber 1956 by D. Smeding yn Rien. Fan lofts nei rjochts: frou A. Winkler-Sikkema, Jisk Huizinga, Tj. De JongVisser, Wiebe Bonnema (mei pet), Jan Verloop, Tys Jaarsma, frou R. Spannenburg-Kooistra, P. Visser en E. Hiemstra. NB, wisten jimme wol dat ‘Nim it sa’t it is’ al 103 jier bestiet?! Nieuws uit Dorpshuis Door het bestuur Corona | Als bestuur kunnen we niets anders doen, dan het rijksbeleid volgen. Dat betekent dat we op dit moment in de avonden gesloten blijven. Incidenteel zullen de verenigingen in de weekenden iets organiseren. ANBI | Vanaf 1 januari 2021 heeft de stichting De Lytse Fjouwere de ANBI - status verkregen. Wat houdt dat in? ANBI staat voor Algemeen nut beogende instelling. Een instelling die deze status heeft, is vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Daarnaast zijn giften aan ANBI’s aftrekbaar van de inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting. Naast een gift in geld, mogen ook de gewerkte uren als vrijwilliger als een gift worden aangemerkt. Per gewerkt uur mag 5 euro als een gift aan de stichting worden beschouwd bij de aangifte inkomstenbelasting. De stichting staat bij de belastingdienst geregistreerd als “Stichting vrijetijds– en ontmoetingscentrum De Lytse Fjouwere”, RSIN 5546710. 29
Nieuwe adverteerder in beeld: Loek en Karin: DeGroeneAccu Door Hans Het is toch zo leuk dat ik voor jullie op pad mag om verhalen te schrijven. Elke keer als ik een dorpsgenoot spreek, komen er weer verrassende verhalen. Zo ook deze keer, waarin Karin en Loek vertellen over hoe ze elkaar ontmoet hebben en hoe SBS6 daar verslag van deed. Beide dorpsgenoten zijn ‘import -Friezen’, wonen hier al meer dan 20 jaar en willen nooit meer weg! Ze wonen sinds 2000 in Itens en naar volle tevredenheid. Ze vertellen samen hoe hun levens elkaar kruisten en hoe ze daarna samen verder gingen. Loek is geboren in Venlo en deed na de middelbare school de analistenschool. Hij had daarnaast een duidelijke interesse in ICT en kwam uiteindelijk bij Bosma automatisering in Joure terecht. Maar op een gegeven moment was hij het ‘gedoe’ en de constante druk om het werk op tijd op te leveren en zo helemaal zat. Hij zocht iets om met zijn handen te doen en wilde eigenlijk altijd al ‘bootjes bouwen’. Die kans kreeg hij bij Hoora in Heeg. Loek: “Bij Hoora kwam ik in de Valkjesbouw terecht en mocht ik betaald knutselen. Dat was een hele ontspannen periode, waarin ik weer tot rust kwam. Ik had een klein appartementje in Sneek en kon hier rustig settelen.” Uiteindelijk miste hij toch de uitdagingen van een baan op zijn eigen niveau en het salaris viel ook niet mee. En zo kwam hij uiteindelijk bij zijn huidige werkgever BD Kiestra toch weer in de bio-medicinale branche terecht, maar dan wel als customer care engineer. Karin, geboren en getogen in Amsterdam, had ooit een roerige periode achter zich, waarin ze in totaal 26 keer verhuisd is. In Itens en met Loek vond ze eindelijk rust. Maar hoe verliep haar carrière? Met een degelijke opleiding en vooral een stevige aanpak had ze een mooie, maar veeleisende baan als HR manager in de hotellerie, toen ze na de ge30
boorte van haar oudste zoon Martijn besloot een eenvoudiger baan te zoeken om meer tijd te hebben voor dat kereltje. Karin: “Een eenvoudiger en minder veeleisende baan vinden in de hotellerie bleek niet haalbaar en zo kwam ik terecht in een hele andere branche, bij Prénatal in Utrecht, een warenhuis met een heel leuk team. Na enige tijd mocht ik leidinggeven aan die club. Nadat ik in Itens ging wonen zocht ik opnieuw werk bij Prénatal, maar in Leeuwarden was er alleen een ‘gewone’ winkel en geen magazijn, dus dat vond ik niet interessant en ik besloot te stoppen met dat werk. Mijn zus, die in Londen woont, had een echtgenoot, die handig was met ICT-systemen en die had een reserveringssysteem, waarmee de klant direct een accommodatie kon boeken. Tegenwoordig is dat heel normaal (zie bijvoorbeeld Booking.com, red.), maar destijds kon je alleen je interesse opgeven en werd je teruggebeld. Zo startten we ons eigen bedrijf: HollandHilldays.com. Ik zorgde voor de accommodatie in Nederland en mijn zus zorgde voor de klanten in Engeland. Dat liep erg goed, maar dat hebben we op enig moment toch weer verkocht. Daarna kwam ik als algemeen manager terecht bij hotel Hanenburg in Sneek. Na een poosje was het wegens een naderend faillissement verstandig om te vertrekken, zodat ik weer werk zocht. Een kennis van mij wees mij op een baan bij het gemeentehuis, maar dat zag ik eerst niet zitten. Uiteindelijk heb ik besloten om toch te solliciteren toen bleek dat ze zochten naar iemand met een gezonde commerciële instelling. Zo werd ik uiteindelijk coördinator Service Punt, waar alle interne facilitaire en ICT-zaken geserviced worden. Gemeente Súdwest Fryslân is een hele leuke werkgever en ik werk daar dan ook met veel plezier.” Ondertussen heeft Loek een usb-stick met een opname van SBS6 gevonden. En dan komt er een mooi verhaal. Eind jaren 90 is Loek weer vrijgezel, maar wel met een dochter, die overigens bij haar moeder woont. Karin is gescheiden en heeft twee mooie zoontjes, Martijn en Peter, destijds 2 en respectievelijk 6 maanden oud. Allebei zitten ze met vragen 31
hoe om te gaan met het alleenstaande-ouderschap. Nu was er een jonge vader, die ook met allerlei van dat soort vragen zat en hij besloot een website te bouwen waar lotgenoten allerhande tips konden vinden: ouder-alleen.nl. Dat werd zo’n succes, dat besloten werd een ouderalleen-bijeenkomst te houden. En, je snapt het al, daar liepen Loek en Karin elkaar tegen het lijf. SBS6 vond het concept ook interessant en besteedde daar een programma aan, waar Karin en Loek prominent in aanwezig waren. Dus we hebben echte BN’ers in ons midden! Karin vond Loek wel intrigerend, omdat hij de enige vader was, die geen kind mee had. Het bleef niet bij die eerste ontmoeting en na een paar maanden besloten ze samen verder te gaan. Dus gingen ze op zoek om een mooi stekje te vinden. Dat werd gevonden in Itens, waar een huis stond - en nog staat - met groeimogelijkheden. Karin: “Door werktechnische planningen was het voor mij niet mogelijk om op hetzelfde moment als Loek het huis te bekijken, maar omdat ik het toch graag wilde zien, liep ik naar de buren met de vraag of ik daar even binnen mocht kijken. Dat mocht en zo had ik toch een goed idee van het huis en dat hebben we toen gekocht.” Dat de groei erin zat bij hen was wel duidelijk want een paar maanden later werd Jasper, de eerste zoon van hen beide geboren. Drie jaar later kwam daar Tiemen nog bij. Karin: “Tiemen is de enige die nu nog thuis woont. De andere kerels zijn ook opgegroeid tot fijne mannen met inmiddels ook leuke schoondochters.” Loek vult aan: “De oudste twee jongens en wij hebben nog steeds een goede relatie met de ex van Karin. Maar zij woonden van het begin af aan bij ons en ik heb ze altijd opgevoed alsof het mijn eigen kinderen zijn.” Maar hoe zit dat nou met die Groene Accu? Loek: “Op een gegeven moment zocht ik weer eens iets anders om te doen en de opkomst van de elektrische fietsen gaf kansen voor de groene accu. Er zijn niet zoveel bedrijven, die daar iets mee doen dus ik zag een gat in de markt en ging mij daarin verdiepen. Inmiddels heb ik geïnvesteerd in allerlei apparatuur om dit week te doen. Een accu bestaat uit enkele tientallen cellen - een verzameling van een soort AA-batterijen - en daarbij zijn goede verbindingen belangrijk. Als daar storingen in zitten werkt de accu niet of niet optimaal. Dus bij het upgraden vervang ik die cellen, waarbij meteen de 32
capaciteit verbeterd wordt. Daarbij is elke accu weer anders, hoewel het principe overal gelijk is (ook de accu van een elektrische auto is zo opgebouwd, red.); dus dat is elke keer weer een uitdaging. Ik kan concurreren met andere aanbieders, omdat ik het naast mijn reguliere, 40-urige werkweek bij BD Kiestra doe en ik de prijs interessant kan houden voor mijn klanten. Zodoende kan ik een aardige activiteit opbouwen voor als ik straks (duurt nog wel even, red.) met pensioen ga. Met een speciale regeling kan ik wellicht vanaf volgend jaar minder uren gaan werken en heb ik meer tijd voor de Groene Accu. En waarin zit dan het groene element? Loek: “Omdat ik de cellen vervang kan de rest van de accu bewaard blijven. Verder heb ik met een bedrijf een deal die de oude cellen verantwoord afvoert en de bruikbare delen eruit haalt voor hergebruik. Dus circulariteit! En zo 33
34
kan ik de prijs nog meer interessant maken voor mijn klant. Dit bij elkaar is dus veel minder milieubelastend. Vandaar de Groene Accu! Overigens kan je deze grap ook uithalen bij andere accu’s, zoals van boormachines en robotmaaiers. Heb je dus een ‘accuprobleem’ ga dan naar Loek: degroeneaccu.nl. Zo zie je maar weer welke interessante inwoners wij in onze Fjouwer Doarpen huisvesten, die elk weer bijzondere en leuke verhalen te vertellen hebben. Nieuws van SBS ‘De Romte’ Door Regina Postma Het eerste halfjaar van dit schooljaar zit er al weer op. De tijd vliegt voorbij en we hebben hard gewerkt met z’n allen. Zo zijn er contacten gesloten met een basisschool in Finland(bericht vanuit Finland, zie foto), zijn we op excursie geweest naar het Fries scheepvaart museum en stonden er een aantal feesten die in deze periode plaatsvinden centraal. Ook zijn wij heel erg blij met onze nieuwe leerlingen die inmiddels vier jaar geworden zijn namelijk: ‘Hette, Ninthe en Fosse’. Na de kerstvakantie duurt het niet lang meer voordat Melle bij ons op school komt. In de onderbouw/middenbouw werken we aan het thema “Weten wat je worden wil/de Bouwplaats” en die trekken we door naar de Kerstperiode. Jozef was immers ook een timmerman. Er zijn deze maanden heuze bouwwerken gebouwd van kerken tot garages en noem het maar op. Toen Sinterklaas in Nederland was gekomen kregen wij een brief van piet! Hij vond de zomers lang duren en wilde misschien wel een ander beroep. De kinderen moesten heiten/memmen/buurman/bakkers gaan interviewen. Zo kreeg piet een soort van beroepen keuzeboek. Het resultaat is erg mooi geworden en piet was er blij mee. Sinterklaas gaf aan dat hij piet zijn hulp alleen niet kon missen. Vrijdag 3 december stonden wij sinterklaasliedjes te zingen op het schoolplein en daar kwam Sinterklaas aanrijden in de nieuwe vrachtwagen van Coen Rameau. Coen had piet slapend gevonden in zijn 35
vrachtwagen en toen zijn ze samen naar SBS De Romte gereden. Wat een prachtig feest hebben we gehad. De groepen 5 t/m 8 vierden het sinterklaasfeest met surprises. Iedereen had erg zijn best gedaan met het knutselen en het schrijven van een gedicht. Onze complimenten hiervoor! De middenbouw/bovenbouw hebben zich eerst ook verdiept in verschillende beroepen. Ook zij hebben interviews gehouden met mensen uit verschillende werkvelden. Ze hebben zelf mailcontact gezocht met mensen die hun droomberoep hadden. Bij de bovenbouw staan op dit moment de feesten Kerst, Divali en Chanoeka centraal. In kleine groepjes werken ze aan het project. Ze maken prachtige bouwwerken die bij deze feesten van verschillende godsdiensten horen. Het samenwerken met elkaar, maar ook het werken aan vaardigheden zoals plannen, omgaan met tegenslag of het begrijpen wat een symbool is integreren we in het project. De kinderen van groep 5 t/m 8 zijn naar het sinterklaas sprookje geweest in Winsum. Fijn dat deze dingen gewoon door konden gaan. Want ook de corona heeft onze school ook niet gespaard. Wij zijn een week dicht geweest, gelukkig is iedereen weer gezond bij ons op school. Op school dragen de leerkrachten en leerlingen van groep 6 t/m 8 mondkapjes op de gang. In pear wetters om Itens hinne Troch Douwe Willemsma It ferhaaltsje oer de plannen fan Hindrik en Jolanda yn de foarige doarpskrante is de oanlieding fan dit artikeltsje. Yn de plannen fan Hindrik en Jolanda komt in rapport foar fan Zeldenrust dêr’t yn stiet: “Met name de Hidaardervaart opent letterlijk nieuwe (vaar) wegen”. De Hidaarderfeart it wetter fan de Eastereiner Feart nei Hidaard. De feart nei Itens ta is de Itenser Opfeart of de Itenser Feart. De foute namme is wol te begripen want der binne kaarten dêr’t it ferkeard op stiet. Dy feart hâldt no op achter by Hindrik mar rûn earder troch oer it paad dat no nei Jellema rint en makke by de Hearedyk in bocht nei rjochts. Skûtsjes koene doe yn de buorren komme en leinen foar de pastory fan de fam. Van der Velde. 36
37
(sjoch foto) In oare feart dy’t om Hindrik syn hiem hinne rint is de Ie. Dat wetter giet ûnder de brêge troch oan it begjin fan Itens en rint dan by Kuperus lâns nei achteren, by de Iewei del rjochting Hinnaard. Op de Schotanusatlas fan 1718 stiet by de pleatsen fan Hein en Hiske en Chiel Kampman de namme Ee. It is wol wis dat it wetter der earder wie. De dyk nei Hinnaard wie in modderreed dy’t nei Spyktille rûn. In tredde namme dy’t ik no noch efkes neame wol is de Lykfeart. Dat is it wetter dêr’t no de einen en swannen fan Jan Gerben yn swimme. Dat wetter rint fanút Itens nei de Frjentsjerter Feart. No sitte der dammen yn, mar fanâlds waard dat wetter ûnder oaren brûkt om by stjergefallen in kiste mei in ferstoarne persoan fan bygelyks It Sân nei de buorren ta te bringen. In dyk tusken Itens en Britswert wie der net. Otte en Douwe van der Weide moasten troch it lân noch nei de skoalle yn Itens komme. De Lykfeart waard ek brûkt troch timmerlju om it ûnderhâld oan de molens te dwaan dy’t der lâns dy feart stiene. Sa sjoch je mar wer wêr’t it stikje oer de plannen fan Hindrik en Jolanda ta liede kinne. Uit de bestuurskamer van dorpsbelang De Fjouwer Doarpen Door Johan Postmus Ik wil beginnen een ieder een heel goed en gezond 2022 te wensen. Wel vreemd want op het moment dat ik dit schreef moesten de kerstdagen nog beginnen. Een kerst die door de Corona weer anders is / was als we gewend waren. Maar ja wordt het ooit weer “normaal”? Eind november 2021 werden we blij verrast met 20 zakken bloembollen, 5 voor ieder dorp. Dit fleurig cadeau ontvingen wij van de Gemeente Súdwest-Fyslân i.v.m. haar 10 jarig jubileum. De Gemeente had deze bollen tijdens een feestje op het stadhuis aan alle dorpen, wijkverenigingen etc. willen uitreiken. Vanwege de Corona moest deze gebeurtenis afgelast worden. Omdat het al laat in het seizoen was hebben we er zonder al te veel ruchtbaarheid aan te geven, voor gezorgd dat de bollen inmiddels in de grond zitten. Komend voorjaar kunnen jullie het resultaat zien. We ho38
“LYTS BEGIN” LYTSEWIERRUM Alles wordt duurder, maar WIJ HOUDEN DE PRIJZEN LAAG! BILDSTARS IRENES BORGERS Groot assortiment aan Compleet onderhoud van uw Harley Davidson Schade taxatie en schade herstel Harley Davidson motoren Bagger ombouw en custom verbouw waaronder spuitwerk en special paint Verhuur van Harley Davidson Dealer van KessTech - MCS - Zodiac - Parts Europ Verkoop met lease plan en Financiering mogelijk Prof Zernikestraat 7 - 8606 JS Sneek - 0515 413462 Whatsapp: 06-27015399 - frankysmotorcycles@gmail.com 10 kilo € 8,00 20 kilo € 15,00 10 kilo € 9,00 10 kilo € 9,00 EIGENHEIMERS 10 kilo € 9,00 FRIESLANDERS 10 kilo € 6,00 UIEN 5 kilo € 4,00 10 kilo € 7,00 Voor uw paard, geit of konijn: HEERLIJKE VOERWORTELS 1 zak 3 zakken 20 kilo € 3,50 voor € 10,00 Altijd kleinere hoeveelheden mogelijk! Voor alles geldt: voor donderdag besteld = in het weekend in huis! LANGSKOMEN KAN NATUURLIJK OOK! BEL/APP HOFSTRA - 06-205 62 566 Buorren 2 - LYTSEWIERRUM 39
pen dat we hier nog lang van kunnen genieten. Afgelopen maand zijn onze dorpen ook weer opgesierd geweest met een heuse kerstboom. De school is actief geweest in het maken van versieringen. Dit jaar hadden we het grootser willen oppakken. De bedoeling was om op de zaterdag na Sinterklaas de bomen te plaatsen en dan na afloop bij het dorpshuis een gezellig samen zijn te hebben met warme chocomelk of een glühwein. Helaas kon ook dit niet doorgaan. Ook hier was Corona weer de spelbreker. We hopen op een herkansing in 2022. Onze laatste vergadering was weer online via Teams. Dit maal met onze adspirant bestuursleden. Bij de eerst volgende jaarvergadering hopen we drie nieuwe, vrouwelijke, bestuursleden te mogen verwelkomen. Twee oudgedienden zullen dan afzwaaien. Fris nieuw bloed in het bestuur! We kijken allen uit naar de nieuwe samenstelling. Er kunnen dan ook nieuwe afspraken gemaakt worden over de verdeling van de taken. Nu komt er veel op dezelfde schouders terecht en zijn we niet altijd even actief en alert genoeg. Een van de zaken die ter sprake kwam was de nieuwe straatverlichting in Rien en Lytsewierrum. Afgelopen zomer hebben we hier een paar maal contact over gehad met de betreffende ambtenaar. Toegezegd was dat dit voor het einde van 2021 gerealiseerd zou zijn. Dit is helaas niet gelukt. We zijn hier uiteraard niet blij mee. We hebben de gemeente hier ook op aangesproken. Er is ons nu toegezegd dat de betreffende ambtenaar dit in januari 2022 weer zal oppakken en de klus laat aanbesteden. We hoorden dat ook Hinnaard nu in de plannen zal worden meegenomen. We wachten af. Vorige keer heb ik een oproep gedaan aan alle verenigingen en groepen om hun pagina op onze website up te daten. Zover ik kan nagaan heeft nog niet iedereen dat gedaan. Dus heb je het nog niet gedaan doe het dan de komende maand. Gaan we weer fis het jaar in. Ook hoort het bestuur graag of er binnen de dorpen nog plannen leven waar we het komende jaar ons mee bezig moeten houden. Meld het dan bij het bestuur, zetten we het op onze jaarplanning en kunnen we eventueel al subsidie aanvragen. We horen graag wat er leeft. Bestuur is vanaf nu weer voltallig en we hebben er zin in. 40
Spulwike 50 jier: stjoer dyn bydrage yn foar it Spulwikejubileumboek! Wat yn de simmer fan 1972 op in fjildsje yn Jorwert begûn as wike mei aktiviteiten en spultsjes foar bern fan âlders dy’t gjin fakânsje betelje koene, bestiet hast fyftich jier letter, nei twa gemeentlike weryndielings (yn 1984 en yn 2018) noch hieltyd, en is útgroeid ta in wike dêr’t alle jierren sa’n 650 bern oan meidogge. Mei “basiskampeminten” yn de doarpen Easterwierrum, Easterlittens en Weidum, en aktiviteiten yn de doarpen dêr om hinne, yn wat oant 2018 de gemeente Littenseradiel wie. Yn dy fyftich jier is der in soad feroare, mar wat altyd itselde bleaun is, is de wille dy’t de bern en de lieding fan de Spulwike mei elkoar belibje. Oar jier, yn 2022, bestiet de Spulwike 50 jier! Wy witte fansels net hoe’t it komt mei de koroanapandemy, mar sa’n jubileum meie jo hoe dan ek net ûngemurken foarby gean litte fansels; sa’n jubileum fertsjinnet in moai jubileumboek! Wy roppe elkenien op syn of har oantinkens oan de Spulwike, as bern, lieding, âlder, materiaalman of -frou, pankoekmem of -heit, of alles tagelyk, mei ús te dielen. Dat kin yn ferskillende foarmen. Dyn bydrage kin de foarm hawwe fan: • • • • • • In kolumn (rjochtline maksimaal 350 wurden) In anekdoate (rjochtline maksimaal 750 wurden) In fraachpetear (rjochtline maksimaal 1500 wurden) In gedicht (gjin beheinings) Foto’s mei byskrift (allegearre wolkom, mar tink om resolúsje en byldkwaliteit) Argyfstikken oer de Spulwike, út kranten en oare media (by foarkar digitalisearre) Jou yn dyn bydrage oan yn hokker tiidrak dyn oantinken spilet, of út hokker Spulwikejier dyn foto’s komme. It jubileumboek beslacht fiif desennia: de jierren santich, tachtich, njoggentich, nul én tsien oant en mei ienentweintich. Fan elke fiif jier fan dy desennia wol wy graach moaie ferhalen by elkoar bringe. Hast in geweldich idee foar in bydrage, mar fielst dy wat beheind troch de hjirboppe neamde tekstsjenres? Gjin punt; yn oerlis mei de redaksje is der in soad mooglik. Bist sels net sa’n skriuwer, mar sitst wol fol mei ferhalen oer de Spulwike? Gjin punt, de einredaksje komt graach by dy del om dyn ferhaal op te tekenjen. Alle bydragen dy’t wy binnen krije, krije sowieso in plakje op de webside. In seleksje fan ferhalen en foto’s nimme wy graach yn it jubileumboek op. Set dyn bydrage op de mail nei: spulwikejubileumboek@gmail.com. Stjoer dyn bydrage yn foar 1 maart 2022. Wy binne benijd nei dyn ferhaal! Hertlike groetnis fan de einredaksje fan it Spulwike Jubileumboek, Boukje, Klaas, Jansien, Jelle, Trienke en Tsjerk. 41
42
43
Kidspagina Troch de berrn fan De Romte Itens Winterwoordzoeker door Sander en Sybren (gr.8) 44
45
46
Door Dennis (gr. 7) Door Judith (gr. 7) en Marijn (gr.8) 47
Even terugkijken Voorleesontbijt op de Romte 2013 FD Wykein 2013 Toaniel 2019 48
1 Online Touch