CLIËNTEN LATEN VAN ZICH HOREN JAARVERSLAG 2022 CLIËNTENVERTROUWENSPERSONEN WET ZORG EN DWANG MEI 2023
02
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD INTERVIEW: CLIËNT ONTWIKKELINGEN CVP WZD INTERVIEW: CVP WZD HET CLIËNTENVERTROUWENSWERK IN CIJFERS INTERVIEW: WZD FUNCTIONARIS OVER DE CVP WZD-AANBIEDERS COLOFON PG 04 PG 06 PG 09 PG 16 PG 19 PG 26 PG 32 PG 34 03
VOORWOORD De vier aanbieders van het cliëntenvertrouwenswerk Wet zorg en dwang (CVP Wzd) in Nederland – Adviespunt Zorgbelang, Het LSR, Stichting Quasir Cliëntenvertrouwenspersonen Wzd en Zorgstem ondersteunen cliënten en hun vertegenwoordigers die met onvrijwillige zorg te maken (kunnen) hebben. Samen zijn we verantwoordelijk voor ondersteuning van de rechtspositie van alle cliënten in Nederland die onder de Wet zorg en dwang vallen. Als aanbieders werken we samen en treden we gezamenlijk naar buiten om de kwaliteit van het CVP Wzd-werk te waarborgen en door te ontwikkelen. Dit jaarverslag geeft een beeld van onze bijdrage in 2022. In het 1e kwartaal werden we nog geconfronteerd met coronamaatregelen en hebben we voornamelijk gekeken naar wat we wél konden betekenen. Bij gesprekken voor individuele kwesties, voorlichtingen en locatiebezoeken heeft de CVP Wzd vooraf met de zorgaanbieder contact opgenomen of een bezoek verantwoord was. Waar dit niet lukte, hebben wij onze activiteiten online uitgevoerd via Zoom of Microsoft Teams. Zo was er toch veel contact mogelijk. Na het 1e kwartaal verdwenen de coronamaatregelen naar de achtergrond en konden de CVP Wzd weer locaties bezoeken, voorlichting geven en live cliëntgesprekken in de directe zorgomgeving voeren. In de loop van 2022 nam het aantal locatiebezoeken en kwesties toe en daarmee onze zichtbaarheid en de naamsbekendheid. Cliënten en vertegenwoordigers weten ons beter te vinden. TOEGANG TOT DE CVP WZD We bieden ondersteuning aan mensen die een beperking hebben in de regievoering. Hierbij is het wenselijk om door een onafhankelijke vertrouwenspersoon bij te worden gestaan. Deze luistert en biedt professionele ondersteuning bij vragen over zorg onder dwang. Tegelijkertijd merken we dat nog lang niet alle zorgprofessionals en bestuurders goed op de hoogte zijn van de Wzd en de noodzaak voor toegang tot de CVP Wzd. Minister Helder van Langdurige Zorg heeft zich in haar brief van 28 maart 2022 voorstander getoond van vrije toegang van de CVP Wzd tot cliënten die onder de Wzd vallen. In 2022 hebben we met zorgaanbieders, brancheorganisaties, cliëntorganisaties, het ministerie van VWS en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, gesprekken gevoerd 04
om de toegang van de CVP Wzd tot cliënten verder te verbeteren. Hierna is de toegang verbeterd. KWALITEITSKADER In 2019 hebben alle ‘veldpartijen’ samen een kwaliteitskader CVP Wzd opgesteld. Dit kwaliteitskader is het uitgangspunt voor ons werk en wordt gemonitord door de stichting Landelijke Faciliteit CVP. Contractueel is met de zorgkantoren afgesproken dat het kwaliteitskader tot 2025 leidend blijft. Hierin staan onder meer normen voor de bezoekfrequenties aan cliënten. Omdat er veel meer cliënten, dan vooraf bekend bij de zorgkantoren, onder de reikwijdte van de Wzd vallen, is het op basis van de huidige financiële financiering niet mogelijk de normen uit het kwaliteitskader te realiseren. De zorgkantoren en het ministerie van VWS hebben in 2022 geen extra middelen beschikbaar gesteld. Daarom zijn er afspraken gemaakt over wat realiseerbaar is binnen het beschikbare budget. Op verzoek van het Ministerie van VWS ondersteunen wij ook cliënten (en hun vertegenwoordigers) die zorg ontvangen die niet vanuit de Wet langdurige zorg gefinancierd wordt en met dwang in de zorg te maken hebben. Het hiervoor beschikbare budget in 2022 was alleen bestemd en toereikend voor ondersteuning bij kwesties. We vragen het Ministerie van VWS om ook voor deze doelgroep een beschikbaarheidsbudget te krijgen zodat ook voorlichtingen en locatiebezoeken kunnen plaatsvinden. TOEKOMST In 2023 en 2024 zetten Adviespunt Zorgbelang, Het LSR, Stichting Quasir Cliëntenvertrouwenspersonen Wzd en Zorgstem hun werkzaamheden samen verder voort. Anja Scheper, bestuurder Stichting Quasir Cliëntenvertrouwenspersonen Wzd Eric Verkaar, bestuurder Zorgbelang Inclusief Jasper Boele, bestuurder het LSR Pieter Wetser, bestuurder Zorgstem 05
INTERVIEW CLIËNT VG SEBASTIAAN Kan je je kort voorstellen? Ik ben Sebastiaan, 32 jaar en ik woon in het centrum van Dordrecht bij woonlocatie Schefferstaete van Philadelphia. Ik woon hier sinds 8 jaar in een zelfstandig, eigen appartement met badkamer, slaapkamer en woonkamer. Wat was voor jou de reden om contact op te nemen met de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd? Vanwege de brandveiligheid mocht ik in mijn appartement geen kaarsjes branden. Dat vond ik heel erg jammer, en ook raar want we mochten wel een sigaret roken of wierook branden. Dat heb ik met de persoonlijk begeleidster van mijn woonlocatie besproken. Hij stelde voor om het met een cliëntenvertrouwenspersoon Wzd te bespreken. Dat heb ik samen met twee andere bewoners gedaan. Dat was voor het eerst dat ik over de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd hoorde. Wat heeft de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd voor jou gedaan? Het eerste contact met de CVP Wzd was direct goed. Ze luistert en ze laat je uitpraten. Ze vraagt overal toestemming voor en doet niets zonder dat jij het wil. Ze ondersteunt ons in het gesprek met de partijen. Uiteindelijk hebben we voor elkaar gekregen dat we wel kaarsjes mochten branden op onze kamers. De huisregels zijn ook aangepast. Daar stonden allerlei dingen in die eigenlijk niet meer van toepassing waren. De CVP Wzd heeft me heel goed geholpen. Ik heb echt vertrouwen in haar. 06
Hoe is het nu met je? De twee andere bewoners en ik zijn dolblij dat we het recht hebben om kaarsjes te branden. Ik heb nu meer vrijheid in mijn eigen appartement, en mag doen wat ik wil zoals ieder ander dat ook mag. Als iemand anders ook problemen heeft, zou je die dan vertellen dat er een cliëntenvertrouwenspersoon Wzd is om je te helpen? En waarom zou je dat doen? Zeker, en sterker, dat heb ik onlangs nog gedaan. Omdat de CVP Wzd je echt kan helpen om verder te komen. 07
08
ONTWIKKELINGEN CVP WZD INLEIDING De eerste twee jaar van de functie CVP Wzd kan gezien worden als opbouwfase. Er is veel aandacht besteed aan het leggen van contact met de zorgaanbieders en het maken van samenwerkingsafspraken. Belangrijk daarbij: hoe zorgen we ervoor dat cliënten, die onvrijwillige zorg krijgen, weten dat ze een beroep kunnen doen op een CVP Wzd? En hoe geven we vorm aan de functie van de CVP Wzd? De implementatie van deze nieuwe functie werd enorm vertraagd door de coronapandemie. In 2022 is de opbouwfase geleidelijk overgegaan in een organisatiefase. Door de groeiende vraag naar ondersteuning moesten er keuzes worden gemaakt. Deze keuzes hadden betrekking op: waar gaat de CVP Wzd zich op focussen? Wat kunnen de CVP Wzd-aanbieders efficiënter gezamenlijk doen? Hoe kunnen we de deskundigheid van de CVP Wzd vergroten en opgedane leerervaring verwerken in tools? Hoe dragen we het meest bij aan de kern van onze rechtsbeschermende opdracht? FOCUS VAN DE DIENSTVERLENING AANPASSING DIENSTVERLENING Bij de start van de CVP Wzd bleek al snel dat het budget, dat beschikbaar is voor de dienstverlening van de CVP Wzd, niet toereikend genoeg is om aan het kwaliteitskader CVP Wzd te voldoen. Omdat het budget niet is verhoogd, hebben de CVP Wzd-aanbieders gezamenlijk uitgangspunten voor de dienstverlening vastgesteld. De volgende prioritering is aangebracht: » Prioriteit bij individuele ondersteuningstrajecten. » Prioriteit bij doelgroepen met ‘zwaardere’ onvrijwillige zorg (bijvoorbeeld insluiting). » Alleen locatiebezoeken bij locaties die in het Wzd-locatieregister staan. » Geen prioriteit bij het benaderen van niet-Wlz-cliënten. Begin 2022 zijn alle zorgaanbieders hierover geïnformeerd. VAN TOEGANG NAAR VOORLICHTING De eerste twee jaar is veel tijd besteed aan gesprekken met zorgorganisaties over ‘de toegang’ van de CVP Wzd tot cliënten en op welke wijze de CVP Wzd zich bekend kan maken aan cliënten en hun vertegenwoordigers. De CVP 09
Wzd werd geconfronteerd met onwetendheid en soms zelfs met achterdocht. Dit knelpunt hebben de CVP Wzd-aanbieders ook op landelijk niveau kenbaar gemaakt. In januari 2022 heeft minister Helder, in een brief aan de Tweede Kamer, benadrukt dat de toegang van de CVP Wzd voor een algemeen bezoek niet ontzegd mag worden bij zorgaanbieders die de Wzd uitvoeren. Inmiddels is de CVP Wzd bij de meeste zorgorganisaties welkom en zijn er afspraken gemaakt over locatiebezoeken. Er is ook meer ruimte ontstaan om voorlichting te geven over de functie. Hierdoor is het aantal voorlichtingsactiviteiten in de loop van 2022 erg gegroeid. De voorlichtingsactiviteiten richten zich op diverse doelgroepen: cliëntenraden, groepen cliënten, groepen verwanten of vertegenwoordigers, zorgteams en managementteams. AANTAL KEREN VOORLICHTING IN 2022 800 700 600 500 400 300 200 100 0 794 677 684 413 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal AANDACHT VOOR COMMUNICATIE Door als CVP Wzd-aanbieders gezamenlijk op te trekken, kan de bekendheid van de CVP Wzd doelmatig vergroot worden. De gezamenlijke website (www.clientenvertrouwenspersoonwzd.nl) is verder uitgebreid ter verbetering van de rol, bekendheid en vindbaarheid van de CVP Wzd. De CVP Wzd-aanbieders hebben in 2022 een stripverhaal over het werk van de CVP Wzd ontwikkeld om een ingewikkeld verhaal uit te leggen in eenvoudige taal. Er zijn stripverhalen gemaakt over de rol van de CVP Wzd in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en de zorg voor mensen met dementie. Deze stripverhalen zijn digitaal beschikbaar via de website 10
en in een gedrukte versie. De gedrukte versies zijn door de CVP Wzd verspreid onder de diverse doelgroepen. De strips zijn goed ontvangen. Het blijkt een goed middel te zijn om uit te leggen wat we voor cliënten kunnen betekenen en om het onderwerp onvrijwillige zorg bespreekbaar te maken. HOOFDPERSOON IRMA UIT DE STRIPVERHALEN Voor de communicatie wordt ook de samenwerking gezocht met partijen uit het veld. Er is bijvoorbeeld in samenwerking met Vilans een Wzd-café georganiseerd voor zorgprofessionals over de rol en functie van de CVP Wzd. INHOUD VAN HET WERK KWESTIES In grote lijnen blijft de inhoud van de ondersteuningsvragen die gesteld worden hetzelfde als vorig jaar. Veel kwesties gaan over onvrede over de zorg of begeleiding en onvrede over de ruimte die een cliënt krijgt om zijn of haar eigen leven in te richten. Toch zijn er wel enkele opvallende zaken te zien. Een deel van de kwesties lijkt namelijk gekoppeld te zijn aan beleidskeuzes die door een organisatie gemaakt worden. In 2021 hebben veel zorgorganisaties bijvoorbeeld hun rookbeleid aangepast. Vanaf medio 2021 is er een toename van kwesties van cliënten die een rookverbod als onvrijwillige zorg ervaren. De zorgorganisaties hebben in 2022 de corona-maatregelen afgebouwd, daardoor zijn er minder kwesties die hieraan gerelateerd zijn. Een ander opvallend punt is het aantal kwesties dat te relateren is aan de inzet van invalkrachten en personeelstekorten. Hierin is een toename zichtbaar. Dit is een zorgelijke ontwikkeling, omdat voor het terugdringen van onvrijwillige zorg het essentieel is dat de zorgverlener de cliënt goed kent. Een tekort aan personeel of het gebruik van invalkrachten bevordert deze vertrouwdheid niet. 11
RESULTATEN Uit ervaringen van de CVP Wzd zelf, komt naar voren dat de cliënten of vertegenwoordigers zich erg gesteund voelen door de CVP Wzd. Ook al lukt het niet altijd om de inzet van onvrijwillige zorg af te bouwen, dan wordt er toch aandacht besteed aan onvrijwillige zorg met de cliënt of de vertegenwoordiger. Dit brengt een bewustwordingsproces op gang. Medewerkers zijn zich regelmatig niet bewust van de onvrijwillige zorg die ze verlenen en de positie die cliënten en hun vertegenwoordigers daarin hebben. Door de gesprekken met bestuurders komt de Wzd ook bij hen vaker op de agenda. Er zijn diverse bestuurders die in 2022 alsnog locaties hebben laten registeren in het Wzd-register. Er wordt daarnaast vaker van de mogelijkheid gebruik gemaakt om een klacht bij een klachtencommissie Wzd in te dienen, dan onder de Bopz. Dit gebeurt bijna altijd met de ondersteuning van een CVP Wzd. TEVREDENHEIDSONDERZOEK In maart 2022 is gestart met een tevredenheidsonderzoek onder cliënten en vertegenwoordigers die zijn ondersteund door een CVP Wzd. De respondenten zijn heel tevreden. Er wordt door 98% positief geantwoord op de vraag of ze de CVP Wzd bij anderen zouden aanraden. Er kan niet gesteld worden dat deze uitkomst representatief is voor álle cliënten, aangezien de respons op het onderzoek beperkt is, maar de getallen geven een goede indicatie, in totaal is de vragenlijst 106 keer volledig ingevuld. VRAAG AAN CLIENTEN: ZOU JE DE CVP WZD VRAAG AAN VERTEGENWOORDIGERS: ZOU U DE CVP WZD AANRADEN BIJ ANDEREN? AANRADEN BIJ ANDEREN? Ja Ja Nee Nee 12
KWALITEITSONTWIKKELING UPDATE TOOLBOX PRIMAIR PROCES Voor iedere CVP Wzd is een herziene digitale toolbox beschikbaar met richtlijnen, achtergrondinformatie, voorbeeldbrieven, checklijsten en dergelijke. Deze toolbox wordt het Primair Proces genoemd en is door de CVP Wzd-aanbieders gezamenlijk ontwikkeld vanuit het kwaliteitskader CVP Wzd. Op basis van de ervaringen die de eerste twee jaar is opgedaan, is deze toolbox in 2022 volledig herzien. BASISOPLEIDING CVP WZD In 2022 is het aantal CVP Wzd uitgebreid. Doordat er een btw-vrijstelling is gekomen voor deze functie, konden de CVP Wzd-aanbieders extra personeel aannemen. Alle nieuwe medewerkers volgen een intensieve basisopleiding CVP Wzd op post-hbo-niveau. Deze wordt door twee opleidingsinstituten aangeboden. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING Alle CVP Wzd staan in het Registerplein geregistreerd als CVP Wzd (in opleiding). Om deze registratie te behouden moeten de CVP Wzd aantonen dat ze aan deskundigheidsbevordering doen door middel van het behalen van accreditatiepunten. De CVP Wzd hebben individueel diverse opleidingen gevolgd, maar de CVP Wzd-aanbieders boden diverse geaccrediteerde opleidingen aan voor alle CVP Wzd, zoals een juridische verdiepingstraining. Naast geaccrediteerde opleidingen zijn er ook andere kennismomenten aangeboden, zoals informatiebijeenkomsten over de Landelijke Faciliteit CVP Wzd, de IGJ en het CIZ. Naast dit gezamenlijke aanbod verzorgen de aanbieders CVP Wzd-trainingen voor hun medewerkers over bijvoorbeeld het registratiesysteem Octopus, doelgroepen Wzd, communicatie en het primair proces. Dit vindt plaats naast casuïstiekbespreking, intervisie, inhoudelijke ondersteuning en werkbegeleiding. Er is in 2022 weer een landelijke bijeenkomst georganiseerd voor alle CVP Wzd. De bijeenkomst stond in het teken van verbinding en kende een grote opkomst. 13
BIJDRAGE AAN LANDELIJKE BELEIDSONTWIKKELING Allereerst draait het bij de CVP Wzd natuurlijk om het ondersteunen van de individuele cliënt, die geconfronteerd wordt met onvrijwillige zorg. Daar hebben we de afgelopen drie jaar veel ervaring mee opgedaan. Deze ervaringskennis blijkt waardevol te zijn bij beleidsvorming. In 2022 hebben de CVP Wzd-aanbieders deze praktijkkennis op diverse plaatsen gedeeld voor het ontwikkelen van landelijk beleid. MONITOR IMPLEMENTATIE WZD In opdracht van VWS heeft PWC een monitor van de implementatie van de Wzd ontwikkeld. De CVP Wzd-aanbieders hebben hiervoor data aangeleverd en hebben deelgenomen aan de duidingssessies waarin het verhaal achter de cijfers en tekst wordt besproken. SAMENLOOP FUNCTIES In opdracht van VWS is onderzoek uitgevoerd naar de samenloop van het vertrouwenswerk en klachtenopvang. Er zijn namelijk diverse wettelijke verankerde functies die zich op dit gebied begeven. De CVP Wzd-aanbieders hebben daar een belangrijke bijdrage aan geleverd. Uiteindelijk is het rapport naar de Eerste- en Tweede Kamer gestuurd. De belangrijkste conclusie uit het rapport is dat er geen grote knelpunten zijn. De minister constateert dat de meeste aandachtspunten door de veldpartijen kunnen worden opgepakt. Dit doen wij door bijvoorbeeld uitwisselingsmomenten met overige beroepsgroepen te organiseren en waar nodig tot nadere afspraken te komen voor de samenwerking. WETSEVALUATIE WZD EN WVGGZ In 2022 is het tweede deel van de eerste wetsevaluatie van de Wzd en Wvggz uitgebracht. Ook hier hebben de CVP Wzd-aanbieders een intensieve bijdrage aangeleverd. In de wetsevaluatie zijn aandachtspunten opgenomen ten aanzien van de bekendheid met en informatie over de CVP Wzd. Het tekort aan middelen en de ongelijke rechtspositie is hierin meegenomen. In het eerste deel van de wetsevaluatie is er al een aanbeveling gedaan om in de Wzd de toegang via locatiebezoeken door de CVP Wzd te borgen. Op 6 december 2022 hebben de cliëntenorganisaties, de LF en de CVP Wzdaanbieders een gesprek gehad met minister Helder. Hierin is uitgebreid stilgestaan wat vanuit cliëntenperspectief belangrijk is. Er is volop gesproken 14
over het belang van de toegang tot een CVP Wzd en de informatie over de rol van de CVP Wzd. Ook is er door de minister gesproken over het belang van de CVP Wzd voor mensen die thuis wonen met zorg, ook voor niet Wlzcliënten. COLLEGE VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS Het College voor de Rechten van de Mens doet onderzoek naar de uitvoering van het VN-verdrag Handicap. In 2022 was het thema: Rechtsbescherming van mensen met een beperking. Op verzoek van het College hebben de CVP Wzd-aanbieders een gezamenlijke reactie gegeven op het onderwerp ‘klachtenprocedures Wzd’. Het rapport is inmiddels gepubliceerd en overhandigd aan de minister. LANDELIJKE VERENIGING VOOR VERTROUWENSPERSONEN In opdracht van VWS heeft de Landelijke vereniging van vertrouwenspersonen (LVV) onderzoek gedaan naar de behoefte die er onder de CVP Wzd is, om lid te worden van de LVV als beroepsvereniging. De LVV heeft daartoe een enquête uitgezet onder de CVP Wzd en gesprekken gevoerd met de CVP Wzd-aanbieders. PRAKTIJKTUINEN WZD IN DE AMBULANTE SETTING Vanuit Actiz zijn er ‘praktijktuinen’ opgezet bij zorgaanbieders om ervaring op te doen met de Wzd in de ambulante setting. De CVP Wzd-aanbieders zijn aangesloten bij het symposium waar de ervaringen uit de praktijktuinen gedeeld zijn. SAMENLOOP WZD EN WVGGZ De CVP Wzd-aanbieders zijn aangesloten bij de spiegelsessie Samenloop Wvggz en Wzd. Het vertrouwenswerk vindt plaats in beide wetten. In deze spiegelsessies zijn knelpunten besproken en is naar oplossingen gezocht voor cliënten die met beide wetten te maken krijgen. 15
INTERVIEW ZORGAANBIEDER LOUISE KEMNA Louise Kemna is promovendus en gz-psycholoog bij zorgaanbieder Aveleijn en heeft daarbij de rol van Wzd-functionaris. “Daarin werk ik nauw samen met de cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang”, legt Louise uit. “We hebben een verschillende rol en taak, maar ik heb heel veel aan haar.” Wie in Twente gehandicaptenzorg nodig heeft, kan aankloppen bij Aveleijn. Daar bieden ze gehandicaptenzorg in de breedste zin van het woord. “Er is bij Aveleijn alleen geen besloten of gesloten zorg”, legt de Wzd-functionaris uit. JE ONTKOMT ER NIET AAN Hoewel er van opsluiten geen sprake is, valt sommige andere zorg ook onder de noemer onvrijwillige zorg, vertelt Louise. “Hoewel ons uitgangspunt is om zo min mogelijk onvrijwillige zorg in te zetten, ontkom je daar helaas niet altijd aan.” Ze geeft een voorbeeld: “Voor een cliënt hadden we tijdelijk de pinpas in beheer. Die kocht er namelijk drugs mee. De forse gezondheidsrisico’s die daarbij horen, zien wij als ‘ernstig nadeel’, een voorwaarde voor het verlenen van onvrijwillige zorg.” Gelukkig hoeft het daar niet altijd van te komen, vervolgt de Wzd-functionaris: “Onvrijwillige zorg is meestal te voorkomen door een goed gesprek.” GECONTROLEERD CRASHEN In minder zware gevallen laten Louise en haar collega’s de cliënt wél de fout in gaan. Louise: “Want iedereen heeft het recht keuzes te maken, ook als ze minder verstandig zijn. We voorzien wel eens dat iemand een verkeerde afslag neemt, terwijl de cliënt dat zelf niet doorheeft of niet aan wil nemen van de begeleiding”, zegt Louise, “Wanneer het kan, laten we die dan ‘gecontroleerd crashen’, zoals wij dat noemen. We geven hen de vrijheid om zelf fouten te maken en zijn er om ze weer te ondersteunen als het mis gaat.” CLIËNTVERTROUWENSPERSOON WET ZORG EN DWANG Louise werkt nauw samen met de CVP Wzd. “Louise: “Die is heel waardevol voor mij. Zij helpt bijvoorbeeld beoordelen, vanuit het perspectief van de cliënt, of een maatregel wel in proportie is. Of ze signaleert tijdens een 16
locatiebezoek dat er onvrijwillige zorg wordt toegepast”, schetst Louise een andere situatie.” VERBORGEN ONVRIJWILLIGE ZORG Volgens Louise is er ook veel verborgen onvrijwillige zorg. Die zit in de kleine dagelijkse dingen, vertelt ze. “Medicatie in de vla, bijvoorbeeld. Of wanneer een cliënt van de begeleider met koffie drinken moet wachten tot het koffietijd is. Dan is dat eigenlijk ook onvrijwillige zorg. Het is goed dat mensen daar bewust van zijn.” FIJNE SAMENWERKING Het is primair de taak van een CVP Wzd om dan voor de cliënt op te komen. Het liefst samen met de cliënt, zodat die zich gesteund voelt. Louise: “Cliënten slaan soms dicht. Het is dan fijn dat een CVP Wzd zegt: ‘Je zei net tegen mij dat je het hier niet mee eens bent. Dat mag je hier ook gewoon zeggen hoor!’” Ze besluit: “Mijn taak is onder andere om te kijken of de bewustwording groeit, door de jaren heen. Ik loop niet rond als schooljuf, maar werk echt vanuit samenwerking. Complex werk, soms. Maar erg leuk!” 17
LUISTEREN, AANPASSEN EN UITLEG GEEFT FATIH MEER RUST Fatih is een jongeman met een verstandelijke beperking die woont op een gesloten woongroep. Hij heeft te maken met veel beperkingen. Hij ervaart de meeste beperkingen niet als beperking. Er is echter één ding wat hij echt heel moeilijk vindt: de beperkingen in zijn telefoongebruik. Hij mag de telefoon drie keer per dag een uur gebruiken, zonder social media en porno. Het ergste vindt hij dat de telefoon voor hem zichtbaar in een kast is weggelegd. Hij ziet hem, maar kan en mag er niet bij. De CVP Wzd wordt door Fatih benaderd. Samen zetten ze zijn punt op papier. Fatih wil dit graag met de gedragsdeskundige bespreken. Hij durft dit wel alleen te doen. De CVP Wzd heeft een foto van de brief ter plekke naar de gedragsdeskundige voor hem gemaild. Na het gesprek geeft Fatih aan dat er opnieuw uitgelegd is dat de beperkingen echt nodig zijn, hij begrijpt nu beter waarom en accepteert het. Wel is er veranderd dat de telefoon op kantoor bewaard wordt, zodat hij er niet de hele tijd mee geconfronteerd wordt. Dat geeft hem rust. 18
CLIËNTENVERTROUWENSWERK IN CIJFERS AANTAL CLIËNTEN NEEMT VERDER TOE In 2022 hebben 1916 unieke cliënten1 en/of hun vertegenwoordigers contact opgenomen met de CVP Wzd. Dit is een toename van 6,1% ten opzichte van 2021, toen 1806 unieke cliënten of vertegenwoordigers contact met ons opnamen. De toename hangt samen met het feit dat de CVP Wzd steeds bekender wordt bij cliënten, hun naasten en zorgprofessionals. Naar verwachting zal het aantal in 2023 verder toenemen door ruimere toegang bij de zorgaanbieders en het (nog) meer bekend raken van de functie bij cliënten en vertegenwoordigers. AANTAL ONDERSTEUNINGSVRAGEN Een cliënt kan meerdere ondersteuningsvragen of kwesties hebben. Hierdoor ligt het aantal ondersteuningsvragen hoger dan het aantal cliënten. In 2022 werden er in totaal 2916 ondersteuningsvragen behandeld. In 2021 waren dat er 2702. Ook hier is dus sprake van een stijging, in dit geval 7,9%. Bij de meeste ondersteuningsvragen namen cliënten direct contact op via de telefoon van de CVP Wzd. Daarnaast zien we dat steeds meer vragen volgen uit de locatiebezoeken en voorlichtingen. FIGUUR 01: AANTAL ONDERSTEUNINGSVRAGEN PER SECTOR 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 1.875 1.713 Som van 2021 Som van 2022 657 603 270 268 55 52 Jeugd/WMO Wiz-Anders Wiz-PG Wiz-VG 38 36 Wvggz* 22 27 1 ZVW 1 Onbekend Uit figuur 01 blijkt dat het grootste aantal ondersteuningsvragen in 2021 uit de VG-sector kwam. In voorgaande jaren was dit ook het geval. 19 1 We tellen unieke cliënten, dat wil zeggen dat een cliënt die in een jaar meerdere keren contact opneemt met de CVP Wzd, maar één keer wordt meegeteld.
FIGUUR 02: SOORT KWESTIE 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 1.978 1.926 Som van Kwesties Som van Afgehandeld 742 573 203 Informatie Onvrede 196 Klacht ONDERSTEUNING EN RESULTAAT De ondersteuningsvragen zijn onderverdeeld in drie categorieën, namelijk: vragen om informatie en advies, een uiting van onvrede of een formele klachtenprocedure. Het merendeel van de ondersteuningsvragen betrof in 2022 – net als in 2021 – uitingen van onvrede. In de figuren 04, 05 en 06 zien we de top 5 van de onderwerpen per categorie van de ondersteuning. FIGUUR 04: TOP 5 ONDERWERPEN BIJ INFORMATIE 2022 74 101 Bewegingsvrijheid (onvrw) Anders 73 105 Zorg/begeleiding (vrw) Verblijf (vrw) 74 / 13% 73 / 13% 208 / 37% 105 / 19% Eigen leven inrichten (onvrw) 101 / 18% 208 20
FIGUUR 05: TOP 5 ONDERWERPEN BIJ ONVREDE 2022 225 Bewegingsvrijheid (onvrw) Verblijf (vrw) 547 168 225 / 14% 168 / 10% Medische handelingen (onvrw) 100 / 5% Zorg/begeleiding (vrw) 575 / 36% 100 Eigen leven in richten (onvrw) 547 / 34% 575 FIGUUR 06: TOP 5 ONDERWERPEN BIJ KLACHT 2022 28 44 Bewegingsvrijheid (onvrw) Medische handelingen (onvrw) Verblijf (vrw) 14 Zorg/begeleiding (vrw) Eigen leven inrichten (onvrw) 9 28 / 18% 14 / 9% 9 / 6% 57 / 38% 44 / 29% 57 Wat opvalt, is dat de top 5 aan vragen om informatie en advies vaak over vrijwillige zorg gaan (56 procent) terwijl het bij klachten en bij uitingen van onvrede meestal over onvrijwillige zorg gaat (respectievelijk 54 en 56 procent). De CVP Wzd kan in een ondersteuningstraject verschillende type acties inzetten, bijvoorbeeld het geven van informatie en advies, het voeren van een gesprek met de leidinggevende of het ondersteunen van een klacht bij de klachtencommissie Wzd. Per ondersteuningstraject kunnen dat ook meerdere acties zijn. Figuur [nummer] toont het totaal (3.587) van de ingezette acties verdeeld naar het type acties. Zichtbaar is dat bij meer dan de helft van alle acties informatie en advies is ingezet. 21
DRIE JAAR IN HET VERPLEEGHUIS MET EEN VERKEERDE DIAGNOSE DEMENTIE Mevrouw Schouteren belt met de CVP Wzd, ze is al drie jaar opgenomen op een afdeling voor mensen met dementie, maar geeft aan zelf geen dementie te hebben. De CVP Wzd gaat in gesprek met mevrouw en informeert haar dat ze een onafhankelijke second opinion aan kan vragen op haar diagnose. Een warme overdracht van mevrouw Schouteren naar de zorgaanbieder wordt door de CVP Wzd georganiseerd. Dat is de juiste plek voor het organiseren van een second opinion. Na enige tijd zoekt mevrouw weer contact met de CVP Wzd. Ze is uitgebreid getest door een onafhankelijk geriater en psycholoog met als resultaat dat zij geen dementie heeft. Er was sprake van een ernstige burn-out die zich door haar verblijf in het verpleeghuis hersteld heeft. Maar in de drie jaar tijdens dat verblijf is mevrouw haar eigen huis verloren, staat ze onder bewind en heeft een mentor. Mevrouw heeft de kantonrechter geschreven om van de vertegenwoordiging af te komen en de zorgaanbieder doet moeite eigen huisvesting voor mevrouw te vinden. FIGUUR 07: INGEZETTE TYPE ACTIES Informatie en advies Geprek medewerker Gesprek leidinggevende/staf/directie Overig Gesprek klachtenfunctionaris Klachtencommissie Wzd Schrifteliljke afdoening Geschillencommissie Tuchtrecht 0 328 34 37 109 154 3 1 500 1.000 1.500 2.000 2.500 2.254 667 Daarnaast biedt de CVP Wzd vaak ondersteuning bij een gesprek met een medewerker, leidinggevende of klachtenfunctionaris. In figuur 07 is zichtbaar wat het resultaat was van de ingezette acties. Ongeveer de helft van alle ingezette acties leidde tot een oplossing van de vraag, uiting van onvrede of klacht. 22
FIGUUR 08: RESULTATEN VAN INGEZETTE ACTIES Opgelost Doorverwezen naar andere functionaris Deels opgelost Gestaakt Onbekend Niet opgelost Doorverwezen naar andere CVP Wzd Ongegrond Gegrond Deels gegrond Geen uitspraak Niet ontvankelijk 0 16 18 10 6 4 3 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800 752 506 169 186 202 1.715 LOCATIEBEZOEKEN EN VOORLICHTINGEN Naast het ondersteunen van cliënten, heeft de CVP Wzd de taak om proactief locaties van zorgaanbieders te bezoeken om bereikbaar en zichtbaar te zijn voor de cliënten. Vanaf het in werking treden van de Wzd, hebben de CVP Wzd contact gezocht met zorgaanbieders om kennis te maken en zichzelf te introduceren. De introductie van het cliëntenvertrouwenswerk heeft in 2020 en 2021 veel tijd gekost. Bij de meeste zorgaanbieders is de CVP Wzd inmiddels een bekende speler geworden. Het aantal locatiebezoeken is in 2022 sterk toegenomen ten opzichte van 2021: van 6247 in 2021 naar 10.688 locatiebezoeken in 2022. Landelijk gaat het om 450 unieke zorgaanbieders waar deze locatiebezoeken inmiddels plaatsvinden. Uit figuur 08 blijkt dat het aantal locatiebezoeken in de sector ‘psychogeriatrisch’ in 2022 sterker is gestegen dan in de sector ‘verstandelijk beperkt’. Het aantal locatiebezoeken onder de zogenaamde ‘gelijkgestelde aandoeningen’ lag een stuk lager. 23
FIGUUR 09: TOTAAL AANTAL LOCATIEBEZOEKEN PER SECTOR’ 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 6.185 Som van 2020 Som van 2021 4.227 3.125 3.021 101 GA 276 PG VG Daarnaast verzorgen de CVP Wzd veel voorlichtingen tijdens familie- en verwantenbijeenkomsten en aan zorgprofessionals over de CVP Wzd. In 2022 is het aantal voorlichtingen sterk toegenomen. FIGUUR 10: TOTAAL AANTAL VOORLICHTING PER SECTOR 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 1.398 1.053 70 4 GA 11 49 Overige 168 125 PG VG ANNEKE BEGRIJPT DE BEPERKING, MAAR KAN HET NIET TOEPASSEN Tijdens een bezoek aan een locatie waar mensen met niet-aangeboren hersenletsel wonen, merkt de CVP Wzd op dat een mevrouw naar het toilet wil, maar van de zorgmedewerkers niet mag. De CVP Wzd gaat verder in gesprek met mevrouw, die zich voorstelt als Anneke. Anneke vertelt over deze beperking en zij verzoekt de CVP Wzd om met haar en met de zorgmedewerkers hierover in gesprek te gaan. In dit gesprek blijkt dat Anneke een medische aandoening heeft die vraagt dat Anneke niet steeds naar het toilet gaat. Echter door haar beperkingen in de regievoering (jong dementerend) kan zij dit niet zelf hanteren. Anneke snapt de noodzaak wel op momenten van uitleg, maar is dit vergeten op een later moment. In het gesprek zijn afspraken gemaakt over goede en herhaaldelijk uitleg aan Anneke over het waarom van de afspraak én een voor haar wenselijke manier om dit te doen. 24
SIGNALEN, KLACHTEN KCOZ EN IGJ Signalering is een van de kerntaken van de CVP Wzd. Het gaat dan om het signaleren van tekortkomingen in de structuur of de uitvoering van onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname en verblijf, voor zover deze afbreuk doen aan de rechten van een cliënt. Signalen worden in eerste instantie besproken met de zorgaanbieder, en vaak wordt het dan opgelost. Onderneemt de zorgaanbieder geen gepaste actie, dan kan de CVP Wzd melding doen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). In 2022 zijn in totaal 68 signalen afgegeven bij de zorgaanbieders (zie kader 1 met voorbeelden afgegeven signalen). Er zijn twee signalen doorgezet naar de IGJ (zie kader 2). Daarnaast zijn er 32 klachten doorgezet naar de Klachtencommissie Onvrijwillige Zorg (KCOZ), de commissie die bindende uitspraken doet over Wzd-klachten. Naast de KCOZ zijn er nog een aantal Klachtencommissies Wet zorg en dwang in Nederland. KADER 1: VOORBEELDEN AFGEGEVEN SIGNALEN 2022 » Bij meerdere zorgaanbieders is sprake van gesloten deuren op afdelingen. » Tekortkomingen in het toepassen van onvrijwillige zorg, vooral rondom de procedure van het stappenplan. » Geen toegang op afdelingen voor locatiebezoeken. » Inzet van fixeren en het gebruik van een bokkenpoot. » De CVP Wzd heeft van een locatiemanager het verbod gekregen om met andere medewerkers dan de gedragsdeskundige te praten. » In de klachtroute staat beschreven dat de Raad van Bestuur mag bepalen en niet de cliënt zelf of een klacht van een cliënt doorgezet moet worden naar de externe klachtencommissie. » Zorgaanbieders stuurt een klacht niet door naar de externe klachtencommissie. » Zorgaanbieder neemt een klacht niet in behandeling en daarnaast worden de reactietermijnen inzake klachten meerdere keren overschreden. » De huisregels zijn buitenproportioneel en in strijd met de Wet zorg en dwang. 25 KADER 2: MELDING SIGNAAL BIJ IGJ (INSPECTIE GEZONDHEID EN JEUGD) In 2022 zijn er twee meldingen gedaan bij de IGJ. Eén signaal betreft het afwijken van de Wet zorg en dwang op het gebied van het nietvastleggen en volgen van het stappenplan m.b.t. psychofarmaca en gesloten deuren (bij cliënten met een artikel 21 of onvrijwillig verblijf). Het tweede signaal gaat over het feit dat een zorgaanbieder de CVP Wzd geen toegang verleent voor het doen van locatiebezoeken.
ERGERLIJK, MET DE CVP WZD ERBIJ KAN HET OPEENS WEL Mevrouw Aikman maakt zich zorgen over het medicatiegebruik van haar zoon met een zeer ernstige verstandelijke beperking. Zij is ook de vertegenwoordiger van haar zoon. Diverse malen heeft zij aan de zorgaanbieder aangegeven dat ze het niet eens is met de huidige inzet van de medicatie om zijn gedrag te reguleren. Mevrouw Aikman zoekt contact met de CVP Wzd. Ze is bang dat van klagen haar kind de dupe wordt. Meer maatregelen waar zij moeite mee had bleken er tijdens het gesprek van de CVP Wzd te spelen, zoals insluiten, cameratoezicht en weghouden van de groep. In overleg met de CVP Wzd wordt besloten dat moeder aan de zorgaanbieder een mail stuurt, met haar punten. Een dag na het verzenden van de mail is de zorgaanbieder overgegaan op andere medicatie. Een beetje tot frustratie van moeder, want met een CVP Wzd erbij kan het opeens wel? De overige punten zijn uitvoerig besproken met moeder, meer uitleg en gesprek gaf meer begrip en geen verzet meer bij moeder. 26
MET INFORMATIE KON ZOON THOMAS DE TOEPASSING VAN DE WZD VERBETEREN Thomas is de zoon van een meneer Ozcan. Meneer Ozcan heeft dementie. Thomas kwam er achter dat de medewerkers op de zorglocatie van zijn vader niet goed omgingen met de Wzd. Dit ten aanzien van onder andere het gebruik van sensoren, cameratoezicht op cliënten en het gebruik van rolstoelbladen om cliënten vast te zetten. Thomas was zelf goed op de hoogte van de Wzd, maar zocht de CVP Wzd op om te sparren of hij het bij het juiste eind had. Dat was zo, en met deze informatie en ruggensteun kon Thomas een goed gesprek over de Wzd aangaan met de verantwoordelijk manager van de locatie. Hierdoor verbeterde de toepassing van de Wzd op die zorglocatie. 27
INTERVIEW CLIËNTVERTROUWENSPERSOON WZD De Wet zorg en dwang (Wzd) geldt inmiddels drie jaar. Barry Nugteren, cliëntenvertrouwenspersoon Wzd (CVP Wzd) bij Zorgstem van het eerste uur, gaat binnenkort met pensioen. Met haar kijken we terug op haar driejarige ervaring met het invullen van de rol van de CVP Wzd. Met als terugkerend thema in haar ervaringen dat ‘onvrijwillige zorg vraagt om aanvliegen vanuit cliëntperspectief, alleen zij kunnen ons vertellen wat onze weg moet zijn’. De CVP Wzd op de motor. Barry is na ruim drie jaar werken als CVP Wzd geen onbekende meer in de regio waar zij werkt. Na ruim 40 jaar gewerkt te hebben als ergotherapeut in allerlei sectoren van de zorg (met als specialisatie: hersenen en gedrag), als docent en als ondernemer, vond zij het werk als CVP een mooie afronding van haar werkzame leven. Hierin kon zij al haar ervaringen inzetten. Toen Barry eind 2019 solliciteerde op de functie van CVP Wzd was dit nog een nieuwe rol in een nieuwe wet. Haar beeld bij de functie was dat mensen dringend behoefte hadden aan ondersteuning bij de rechtspositie bij onvrijwillige zorg en dat de noodzaak hoog was. Het is een andere werkelijkheid geworden vertelt Barry: ”De bekendheid met de Wzd en CVP Wzd moest van meet af aan groeien. Bij alle betrokkenen. Bij zorgaanbieders kwam de bekendheid met de CVP Wzd niet gelijk als prioriteit op de agenda. En na de start kwam vrij snel corona, wat een diepe invloed had op de zorg voor de cliëntendoelgroepen Wzd. De implementatie van de Wzd en CVP Wzd vroeg en vraagt nog steeds veel investering. Dat is wat ik de CVP Wzd wens voor de komende jaren, dat dit welkom nog meer vergroot wordt. Een landelijke campagne zou hier een goede bijdrage aan kunnen leveren, net zoals meer voorlichtingsmogelijkheden over de CVP Wzd”, aldus Barry. Energie krijgt Barry van het bevraagd worden op haar kennis van de Wzd en de rechten van cliënten. Hierover geeft ze graag uitleg. Bijvoorbeeld tijdens een bereikbaarheidsdienst, bij kwesties of tijdens een voorbespreking van een klachtgesprek met een cliënt of vertegenwoordiger. Ook uitleg geven aan nieuwe collega’s en sparren met collega’s a.d.h.v. casuïstiek vindt zij erg leuk. 28
Het doel van de Wzd is ook het komen tot het terugdringen van onvrijwillige zorg. Hoe ervaart Barry dit?” Minder onvrijwillige zorg is soms de uitkomst, maar net zo vaak wordt onvrijwillige zorg niet teruggedrongen, maar krijgen de cliënt en vertegenwoordiger meer betrokkenheid, uitleg en inspraak. De winst is dan dat iemand zich gehoord en serieus genomen voelt en in zijn rechten beschermd is. Als voorbeeld een dame met dementie, die uiteindelijk - na een gesprek met de zorgaanbieder - inziet dat er toch secuur gehandeld is rond haar onvrijwillige opname. Hoe mooi is de mens: je eigen waardigheid willen behouden. Geen positie geven aan de cliënt of vertegenwoordiger kan veel invloed hebben op de relatie tussen de zorgaanbieder en cliënt of vertegenwoordiger. Het vertrouwen raakt beschadigd. Door de inzet van de CVP Wzd zie je dat deze relaties kunnen verbeteren omdat de balans tussen de partijen verbeterd wordt, dat geeft hersteld vertrouwen en daaruit een goed gesprek over onvrijwillige zorg.” Het is ook altijd belangrijk naar jezelf te kijken vertelt Barry. ”Persoonlijk heb ik mij ontwikkeld door niet te open te exploreren, geen verwachtingen te wekken, kleiner te beginnen, niet alles te willen uitleggen, te kiezen voor een meer eigen vorm, nog meer rekening te houden met de doelgroep en beter uitleggen. Daar mee bedoel ik: meer toegespitst op de situatie (wat ik zie? Wat krijg ik mee krijg van cliënten?). Daarnaast ben ik blij met jurisprudentie en voorbeelden van collega’s. Interessant! Ik ben goed toegerust voor mijn werk vanuit wat de afgelopen jaren ontwikkeld is. Ja, daar kan je mee aan de slag. Ook qua mogelijkheden op gebied van uitwisseling, scholing, faciliteiten.” Na ruim drie jaar CVP Wzd stopt het voor Barry. Ze zet zich nu in voor een goede overdracht. Barry geeft ons graag het volgende voor de toekomst mee: ”Onvrijwillige zorg vraagt om aanvliegen vanuit cliëntperspectief. Alleen cliënten kunnen ons vertellen wat onze weg moet zijn.” 29
SIGNALEREN Tijdens het werk ontdekt een CVP Wzd dat een zorgaanbieder niet volgens de richtlijnen van de Wzd werkt. Het gaat dan om het los bezien van de onvrijwillige opname en onvrijwillige zorg, wat voor de Wzd twee afzonderlijke aspecten zijn. De CVP Wzd signaleert aan de zorgaanbieder deze tekortkoming in cliëntrecht. Het beleid van de zorgaanbieder is erop gericht dat als er sprake was van een onvrijwillige opname, het niet meer nodig was toch het Wzd-stappenplan te doorlopen voor het beperken van de bewegingsvrijheid. Dit is onjuist, bij verzet en ook als er geen verzet is en de vertegenwoordiger instemt, is het de bedoeling dat het stappenplan van de Wzd gevolgd wordt voor deze categorie aan maatregelen. Deze signalering is gemeld bij de zorgaanbieder en omdat de tekortkoming is blijven bestaan, is er opgeschaald tot de raad van bestuur en uiteindelijk de IGJ. In 2023 wordt de inhoudelijke behandeling door de IGJ verwacht. 30
KLACHTENCOMMISSIE WZD EN BEROEP Frederik, woonachtig in een beschermde woonvorm, neemt contact op met de CVP Wzd na een time-out-maatregel en een maatregel voor het beperken van zijn bewegingsvrijheid door de zorgaanbieder. De time-out voor Frederik was ingesteld na een conflict met een buurman. De zorgaanbieder wilde rust creëren voor beide partijen. Frederik verzette zich tegen de time-out. Bij terugkomst op de eigen woning is een beperking opgelegd om niet in de buurt van de buurman te kunnen komen op het zorgterrein. Frederik besluit na informatie van de CVP Wzd om een klacht in te dienen over beide maatregelen bij de klachtencommissie Wzd met ondersteuning van de CVP Wzd. Tevens verzoekt hij om een schadevergoeding. De klachtencommissie Wzd geeft aan dat beide maatregelen vallen onder de Wzd, maar dat deze gezien de omstandigheden noodzakelijk, proportioneel, subsidiair en doelmatig waren. Echter de commissie geeft aan dat door de zorgaanbieder niet aan alle vereisten uit het besluit Wzd is voldaan, zoals het opstellen van een stappenplan, juiste dossiervorming en een afweging van wilsbekwaamheid ter zake. De commissie acht de geconstateerde tekortkomingen niet dusdanig zwaarwegend dat die tot gegrondheid van de klacht zouden moeten leiden. Voor toekenning van een schadevergoeding ziet de commissie geen aanleiding. Frederik is het niet eens met de uitspraak en de CVP Wzd zorgt voor een warme overdracht naar een advocaat die hem bij kan staan bij zijn beroep bij de rechter. Voor de CVP Wzd zijn de directe werkzaamheden met het doorlopen van de klachtencommissie Wzd afgerond en verder beroep kan door een advocaat worden bijgestaan. Het beroep wordt behandeld door een meervoudige kamer met als uitkomst dat de rechtbank de klacht van Frederik ten aanzien van de time-out gegrond verklaart, de klacht van Frederik ten aanzien van het gedeeltelijke terreinverbod ongegronden wijst het verzoek tot schadevergoeding af. Frederik bezint zich met zijn advocaat nu op cassatie.
OVER DE CVP WZD-AANBIEDERS ADVIESPUNT ZORGBELANG Adviespunt Zorgbelang is het samenwerkingsverband van Zorgbelangorganisaties op het gebied van individuele ondersteuning van mensen. Onder dit label voeren Zorgbelang Inclusief, Zorgbelang Brabant|Zeeland en Burgerkracht Limburg het cliëntenvertrouwenswerk Wzd uit. Wij komen op voor de belangen van zorggebruikers en zetten ons in voor de kwaliteit van de zorg. De volgende dienstverlening wordt door Adviespunt Zorgbelang aangeboden: » Vertrouwenswerk (o.a. Jeugd, VB en V&V) » Onafhankelijke cliëntondersteuning (Wlz en Wmo) » Klachtenfunctionarissen (Wkkgz) Bezoek voor meer informatie: adviespuntzorgbelang.nl. LSR - LANDELIJK STEUNPUNT (MEDE)ZEGGENSCHAP De stem van de cliënt laten horen. Dat is waar het LSR voor staat in al zijn dienstverlening. Onze organisatie is actief op drie terreinen: advies over en ondersteuning bij medezeggenschap van cliëntenraden, kwaliteitstoetsingen vanuit cliëntperspectief en klachtopvang. Dit laatste doen wij momenteel vanuit de volgende functies: » Cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang » Vertrouwenspersoon zorg » Vertrouwenspersoon sociaal domein/Wmo » Klachtenfunctionaris » Ambtelijk secretaris klachtencommissie Bezoek voor meer informatie: hetlsr.nl. 32
STICHTING QUASIR CLIËNTENVERTROUWENSPERSONEN Stichting Quasir Cliëntenvertrouwenspersonen maakt onderdeel uit van de Quasir groep. De Quasir groep is een expertise- en opleidingscentrum voor klachten, calamiteiten, geschillen en vertrouwenswerk in zorg en welzijn. Met onafhankelijkheid en verbinding als belangrijkste kernwaarden. Stichting Quasir Cliëntenvertrouwenspersonen Wet zorg en dwang ondersteund middels haar cliëntenvertrouwenspersonen Wzd de rechtspositie en de eigen regie van de cliënten vallend onder de Wet zorg en dwang. En versterkt daarmee de verbetering van kwaliteit van zorg. Door de ondersteuning van de cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang hebben de cliënten individuele zeggenschap. Waardoor de stem van de cliënten gehoord wordt en cliënten eigen regie hebben over de geleverde zorg. Bezoek voor meer informatie: www.stichtingquasircvp.nl. ZORGSTEM Stichting Zorgstem ondersteunt cliënten bij de uitoefening van hun rechten middels onafhankelijk cliëntenvertrouwenswerk. Zorgstem is er voor cliënten en hun vertegenwoordigers die te maken hebben met de Wet zorg en dwang. Het versterken van de rechtspositie bij onvrijwillige zorg is wat Zorgstem als doel heeft. Zorgstem verzorgt geen overige dienstverlening en richt zich geheel op de onafhankelijke cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang. Bezoek voor meer informatie: zorgstem.nl. 33
COLOFON Dit jaarverslag is een uitgave van: » Adviespunt Zorgbelang » Het LSR » Stichting Quasir CVP » Zorgstem AUTEURS Astrid Oudshoorn, Christiaan van Rosmalen, Frederique van Campen, Lisette Sloots, Arjan van Rooijen en Wim Kroon Mei 2023 EINDREDACTIE Ralph Schaareman, Daisy Hope en Arjan van Rooijen CONCEPT & ONTWERP E* D.SIGN, www.e-ster.biz 34
1 Online Touch