0

Adformatie #06 week 15 het hart van de reclame, marketing en media • www.adformatie.nl ‘BEDRIJVEN WILLEN ONS NIET MEER BEGRIJPEN, OMDAT WE RARE HOCUS POCUS ROEPEN, ZOALS CREATIVITEIT (PAG. 31) 15 april 2016 DE LIJST MET TRIOMFEN EN TELEURSTELLINGEN ADCN -VOORZITTERSDUO DAVID SNELLENBERG EN RICHARD VAN DER LAAK HOE DE 538GROEP EEN INTERACTIEF MUZIEKMERK WORDT DAN TREICHEL EN DAVE CANNING GEVEN 180 AMSTERDAM NIEUW ELAN

Goed nieuws uit het Olympisch Stadion!

Nadat Uberconnected vorig jaar plaatsnam in het stadion bij Goud Activatie, is het nu offi cieel. We gaan verder als Goud Uberconnected. Waarom? Omdat het actiemarketingbureau van het jaar 2014 en 2015 en de digital rising star dezelfde visie op communicatie en activatie hebben. Die samenkomt in de Activatie Loop. Bent u benieuwd naar deze visie? Kijk eens op gouduberconnected.nl

Uitreiking SAN Accenten 2015 Persoonlijke uitnodiging voor het Jaarfeest van het jaar Studio 21 te Hilversum op donderdag 26 mei 2016 Een persoonlijke uitnodiging voor een persoonlijke ontmoeting met vakgenoten, bestaande en nieuwe relaties op het Jaarfeest van het Jaar: de uitreiking van de SAN Accenten 2015. Omlijst door muziek, presentaties, cabaret en een feestelijk diner worden de winnaars van de belangrijkste jaarprijzen op het gebied van reclame en marketing bekend gemaakt. Reserveer snel jouw tafel of toegangskaarten voor het feest in Studio 21 te Hilversum op donderdag 26 mei 2016 Ga naar: www.sanaccent.nl SAN van, voor en door adverteerders

voorwoord / inhoud 05 start 06 12 Ode aan de stille kracht 26 Het is kwart over zes, ergens in januari. De dag zit erop, alleen nog niet voor jou. De creatieve afdeling stroomt leeg, het salesteam roept in het voorbijgaan nog een snelle groet en zelfs de laatste stagiairs klokken uit. Maar jouw werk gaat nu pas beginnen. Overdag heb je eerst je ‘normale werkzaamheden’ afgerond, met in het achterhoofd de met rasse schreden naderende inschrijf-deadlines. Of het nu gaat om een Lamp, Accent of zelfs een Webby, elke case dient met evenveel aandacht en liefde te worden verzorgd, wil hij straks boven de andere kanshebbers uit stijgen. 42 En nee, met een dik boekwerk alleen win je geen prijzen, zelfs niet als er een flinke koffiekring op zit. Een case moet flitsend verwoord van een scherm afspatten. Het liefst met lekker veel cijfertjes. Dat doet het altijd goed, hoorde je de baas eerder zeggen. Met de deadline in zicht, komt de twijfel: moet ik voor een casevideo een hip ‘videoproductiebedrijf’ inschakelen, of flansen we zelf wat in elkaar? En zelfs na de deadline is er nog geen tijd voor ontspanning. Tot het moment waarop de lijst van de genomineerden bekend wordt gemaakt, voel je de onzekerheid knagen – heb ik alles wel goed ingestuurd? En wanneer dan in april de nominaties binnenstromen, kun je een vreugdedansje bijna niet onderdrukken wanneer je jouw cases ertussen ziet staan. Dat één case daarbij meedingt in meerdere categorieën, doet er niet toe. Het zijn de nummers die tellen. Wellicht mag je als beloning mee naar de uitreiking, biertjes drinken met reclamebobo’s en merkbazen in je net te strakke maatpak. In the end staat bij een bekroning jouw bureaubaas te zwaaien met de prijs en mag jij van een afstandje toekijken. Sander Beekman is redacteur creatie van Adformatie sanderbeekman@ adfogroep.nl @sander_beekman Daarom opteer ik voor een miniatuurversie van elke prijs voor de case-samensteller. Zodat niet alleen de bazen bij (potentiële) klanten, maar ook de case- samenstellers bij eventuele sollicitaties, met hun prijzen kunnen zwaaien. Moge de beste winnen. 15 ADCN LAMPEN 2016 38 6-11 Update 12 Interview met de nieuwe ADCN-voorzitters 15 ADCN Lampenoverzicht 2016 26 Hoe Dan Treichel en Dave Canning 180 Amsterdam terug op de kaart zetten 31 Column Harry Obdeijn 32 Innovatie: de stand van zaken in 'digital transformation' 35 Column Ebele Wybenga 36 Adsociety 38 Strictly Business: waarom Goud en Uberconnected samengaan 40 Strictly Personal: Jona Honer 42 Oogst 45 Digital Design 46 Service en colofon

06 IN RADIO update week 15 GANG MAKERS De 538Groep is op weg om van radiozender een interactief muziekmerk te worden. Het onderzoek ‘Mood Management, de dagelijkse rol van radio en muziek’ helpt daaraan mee. Het maakt allemaal onderdeel uit van het grotere plan: het samengaan met Sky Radio Group, legt algemeen directeur Menno Koningsberger uit. DOOR MAARTEN HAFKAMP Het was vorig jaar een opvallende move in de radiobranche: Menno Koningsberger werd in juni 2015 directeur bij 538Groep, als opvolger van Jacqueline Smit, en maakte daarmee de overstap van Qmusic. Zijn missie is om de radiomerken uit te bouwen naar interactieve muziekmerken en de content en distributie verder te digitaliseren. Volgende stap is de Talpa-zenders Radio 538 en SLAM! samen te laten vloeien met de zenders Sky Radio en Radio Veronica (Sky Radio Group/SRG) van Telegraaf Media Groep (TMG)). De eigenaren sloten er in januari een veelbesproken deal over, later in het jaar zullen de eerste contouren zichtbaar worden. Maar eerst wilde Koningsberger weten waar het merk 538 staat én voor staat. Daarom liet hij onder meer onderzoek doen naar de dagelijkse rol van radio en muziek. ‘Er zijn behoorlijk veel kwantitatieve data, zoals luisteronderzoeken en Media:tijd. Maar ik ben marketeer van oorsprong, dus wil ik weten waarom mensen dingen doen.’ De onderzoekers van Beautiful Lives kwamen onlangs met de resultaten, samengevat in de whitepaper ‘Mood Management, de dagelijkse rol van radio en muziek’. Koningsberger legt uit: ‘538 is een groot merk. We opereren in het domein popmuziek en entertainment. Deze wereld is heel rijk en er zijn veel gebruiksmomenten. Een merk als 538 kan daar veel meer mee doen dan we zelf beseften. We zijn een love brand dat veel breder gaat dan radio. Het gaat ook over social, real life, online, tv en events. We maken een spannende en leuke wereld bereikbaar voor de consument.’ Het onderzoek heeft hem wel de ogen geopend. ‘Radio is onze bakermat, maar we kunnen echt veel breder gaan denken: wat mensen allemaal met onze merken willen, ervan verwachten en ermee kunnen. Op die koers varen we nu. In content, dat naast audio ook video, foto en tekst is en dat over de verschillende platforms naar de mensen brengen. Dat is een van de redenen waarom ik naar 538 ben gekomen.’ Koningsbergers doel is om het ‘gigantische aantal’ van 4,1 miljoen luisteraars (van de 538Groep) een gezicht te geven en aan te sluiten bij de wereld van 538. ‘Het grote doel is met die nu vaak anonieme luisteraar straks een-op-een in contact te staan. Profielen verkrijgen we nu al omdat luisteraars reageren op onze acties. Binnenkort komen we met een nieuwe responsive site die helemaal om de gebruiker draait. Zo bouwen we de data verder uit en kunnen we ze ook gericht content aanbieden en mensen uitnodigen voor alle leuke dingen die we organiseren. Dat is ook interessant voor businesspartners: het gesprek aangaan met een voor hen interessante doelgroep, met als uiteindelijk doel conversie realiseren.’ Er zijn vier soorten radio, zegt Koningsberger: ‘Radiocontent, merken, distributie en ontvangers. De eerste twee zullen niet veel veranderen, maar de laatste twee wel. Nu al kun je prima op je smartphone naar radio luisteren. Iedereen heeft in potentie een radio-ontvanger bij zich. Live-radio neemt nog steeds het grootste deel van de luistertijd in – zo blijkt ook uit het recente Media: tijd onderzoek – en Spotify-achtige diensten groeien ten koste van zelf muziek aanschaffen. Op de smartphone heb je beide onder je duim zitten en kun je dus makkelijk switchen. Onze industrie moet ervoor zorgen dat consumenten die smartphone dan ook als zodanig gaan gebruiken, dat gebeurt nu nog niet automatisch. Het wordt dus complexer, want je gaat concurreren met een groter speelveld.’ De essentie: 538Groep maakt een beweging van radiozender naar interactief muziekmerk, met radio als kern. Koningsberger scherpte de missie van 538 aan. Hij vergelijkt deze met Sineks Golden Circlemodel. ‘Waarom doen we dingen? We zijn geboren gangmakers. We krijgen er een kick van om het de luisteraar naar de zin te maken en

07 ‘ 538 is een love brand, dat veel breder gaat dan radio’ delen graag onze kennis. Hoe doen we dat? We zitten in de entertainment business: we vermaken, verrassen, inspireren, prikkelen en emotioneren door zo veel mogelijk op de individuele behoeftes af te stemmen. Wat doen we? We zijn overal te horen en te zien, met de grootste hits, beste dj’s, nieuws en gossip, verrassende acties en spetterende live-optredens. Radio en Muziek is de basis, maar er zit dus een hele schil omheen. We hebben radio, tv, online, meerdere apps en events.’ 5 BELANGRIJKE INZICHTEN 1 De essentie van radio, muziek en audio-entertainment is: ‘Mood Management’. 2 We luisteren steeds meer naar audio en het aantal geluidsdragers neemt toe 3 Binnen Mood Management worden zes ‘need states” onderscheiden: Verbinden, Support, Afsluiten, Focus, Ontdekken en Losgaan. 4 Live-radio en zelfgekozen muziek hebben voor luisteraars een complementaire rol 5 Toegang tot muziek wordt belangrijker dan het bezit ervan Voor het onderzoek werd onder meer intensieve online dialoog (drie weken) gevoerd met Campfire, het online en real-time platform van Beautiful Lives. Honderd deelnemers (allen muziekliefhebbers tussen de 16-45 jaar) hebben hierbij negen opdrachten uitgevoerd, die tot 25 discussie topics leidden. Hierbij hebben zij gezamenlijk 3000 reacties gepost en hebben meer dan 150 foto’s en filmpjes geüpload. Verder waren er ‘in-depth’ interviews met experts en adverteerders en werden de onderzoeken GfK/NLO en Media:tijd geanalyseerd. Meer inzichten uit het onderzoek op Adformatie.nl. Koningsberger handhaafde de payoff ‘The beat of the moment’. ‘Ik ben niet iemand die per se een draai wil geven aan het merk, als de rationale erachter klopt en het is goed, dan bouw ik daar liever op door.’ Wel mocht 538 wat meer ‘inclusive’ zijn: dus mensen erbij betrekken en onderdeel maken van het merk. ‘We werden wel eens gepercipieerd met: “het zag eruit als een fantastisch feest, maar er stond een bouncer voor de deur.” In deze tijd verwachten luisteraars dat ze heel dichtbij kunnen komen. Dat gaan we nog meer faciliteren. We gaan in onze eigen marketing ook verschuiven: meer contentmarketing via onze eigen kanalen. Ook grote campagnes in tv en outdoor blijven we doen, maar we hebben door de jaren heen eigenlijk onze eigen marketingmachine gecreëerd.’ In het muziekaanbod gaat 538 naast radio uitbreiden richting gepersonaliseerd en zelfs on demand. ‘We willen naar de mogelijkheid dat je de muziek ook echt zelf kunt beïnvloeden en op termijn samenstellen. Wij kunnen een rol spelen als geloofwaardige curator, dat verwacht men ook van ons.’ Dat is de opmaat voor wat er later dit jaar gaat gebeuren. De 538Groep gaat het als alles volgens plan verloopt niet alleen doen, maar met de vier merken Radio 538, SLAM!, Sky Radio en Radio Veronica. Waarom? Koningsberger legt uit: ‘We brengen unieke aanvullende merken bij elkaar in één uniek portfolio. Radio 538 bedient de jongvolwassene, ‘In deze tijd verwachten luisteraars dat ze heel dichtbij kunnen komen.’ SLAM! de jongere, Sky is meer vrouwelijk georiënteerd en Radio Veronica mannelijk. Het bereik is 6,9 miljoen met een heel scala aan touchpoints. Gezamenlijk willen we een flinke slag maken naar online. Luisteraars zijn op zoek naar de interactieve ervaring en dat kun je met elkaar veel beter bewerkstelligen. We weten allemaal dat voor het verbreden van je contentaanbod en het digitaliseren van distributie behoorlijke investeringen nodig zijn. Daarnaast kunnen we nog beter het gesprek op gang brengen voor onze partners. Waarbij we tevens gaan beschikken over een identified and connected audience.’ Toch is er wel wat overlap in doelgroepen, ‘en dat is voor adverteerders minder interessant’. Onderdeel van het plan is dus ook een nog scherpere positionering van de vier stations. Andere redenen om het met z’n vieren te doen? ‘Allereerst geloven we in de kracht van radio en muziek in het leven van mensen. Daarnaast is het echt een strijd om mediatijd geworden. Met de kracht van deze combinatie denken wij dat we mensen digitaal kunnen aansluiten. Tot slot kunnen we de organisatie echt klaar maken voor de toekomst en niet meer traditioneel vanuit radio denken met een online schilletje eromheen.’ De eerste contouren van de nieuwe zendergroep gaan we waarschijnlijk na de zomer zien. ‘We doorlopen het proces heel zorgvuldig. Het is vooral kans gedreven.’ In het najaar volgt een nieuwe eigen merkcampagne van 538. ‘We nemen de tijd genomen om die te ontwikkelen, het thema blijft “The beat of the moment”. Dat is onder leiding van mijn voorgangster heel goed bedacht.’

08 updateweek 15 EIGEN PRODUCTIELABEL VOELT ALS ‘LOGISCHE EXISTENTIE’ Creativiteit is gebaat bij snelheid, vinden ze bij Joe Public Take-Away Advertising. Daarbij past volgens het bureau een eigen productie label. Scheelt ook in de kosten. DOOR SANDER BEEKMAN ‘Op het moment dat er nog ouderwetse budgetten beschikbaar zijn, zullen we zeker nog samenwerken met andere productiemaatschappijen. Voor die keren dat dit niet mogelijk is, bieden wij op deze manier een extra service’, zegt Antoine Houtsma, oprichter en creatief directeur van Joe Public, over Joe Publics kersverse productielabel Shoot. Het eerste wat opvalt in het pand van Joe Public zijn de McDonald’s-achtige menukaarten aan de muur. Met daarop concepten, campagnes en straks ook videoproducties tegen betaalbare prijzen. ‘Het eerste wat wij vijf jaar geleden besloten is dat wij niet meedoen aan pitches. Daar besparen wij bakken geld en tijd mee, waardoor we scherpere prijzen kunnen aanbieden en sneller kunnen leveren.’ Binnen deze gedachte past dus ook de oprichting van een eigen productielabel. ‘Nog steeds staan budgetten van adverteerders onder druk’, zegt strategisch directeur, Jeroen van Eck. ‘En natuurlijk scheelt het als je geen extern productiebureau hoeft in te schakelen. Wij zijn goed in het maken van leuke filmpjes, maar wanneer je vanwege budget concessies moet doen aan de kwaliteit van je filmpjes, moet je op zoek gaan naar andere manieren.’ Houtsma: ‘Het grappige is dat toen we vijf jaar geleden begonnen, we eigenlijk al zeiden dat we een eigen productielabel moesten hebben om van a tot z door te kunnen. Zelfs de naam van Lukkien, het bureau waarmee Shoot productioneel samen gaat werken, kwam daarbij op tafel. Daarnaast vroegen veel klanten de laatste tijd of ik niet zelf kon gaan regisseren. Dat is echt wel anders dan een paar jaar geleden, toen er geen seconde werd nagedacht over de vraag of je al dan niet een productiemaatschappij moest inschakelen.’ De vraag naar filmproducties lijkt toe te nemen, maar de budgetten groeien niet mee. ‘Tegenwoordig zijn consumenten allemaal een soort trigger happy’, vervolgt Houtsma. ‘Ze willen continu nieuwe prikkels. Vroeger kon je een filmpje tien keer zien op televisie en dan vond je hem nog leuk. Tegenwoordig is het nieuwe er al af als je iets één of twee keer hebt gezien. Ondertussen zit je met je iPad op de bank en ben je weer op zoek naar iets nieuws.’ Houtsma c.s. denken dan ook dat het effect van televisie afneemt. ‘Het blijft het krachtigste massamedium dat we hebben, maar de impact wordt kleiner.’ Met als gevolg dat de belangstelling van adverteerders voor (online) video’s groeit. ‘Maar natuurlijk wel uit hetzelfde, kleiner wordende productiebudget.’ Shoot voelt als een ‘logische existentie’, zeggen Houtsma en Van Eck, ‘hoewel wij in de kern een ideeënfabriek blijven’. De afgelopen jaren produceerden ze al veel zelf, maar nu wordt dat dus geformaliseerd. Maar dat verandert niets aan de essentie van het bureau, benadrukken de oprichters. Houtsma: ‘We zijn geen hakkenbar: we willen leuke dingen maken en niet te veel bezig zijn met rand zaken. Het is dan ook niet onze ambitie om de klant op elk front te servicen, maar wel om tegen betaalbare prijzen onze ideeën te kunnen realiseren. En als je goed kijkt zijn het gouden tijden voor ideeënfabrieken, aangezien de techniek alle mogelijkheden biedt om een goed idee groot te maken. Of dat nou is met een video, een app of een persbericht. Goede ideeën zijn de enige manier om in het spervuur van communicatieboodschappen boven de massa uit te blijven. Die kwaliteit mogen klanten ook verwachten van Joe Public Shoot.’ HANS VAN RIJS Voor de introductie van het nieuwe productielabel haalde Joe Public een oudgediende van stal: Hans van Rijs. De drievoudige Loekie-winnaar wordt in de introductievideo letterlijk uit een bejaardentehuis gerold om, samen met de mannen van Joe Public Shoot de nieuwe Red Band-commercial te regisseren. Houtsma: ‘De tijd verandert.Je kunt nu veel goede mensen freelance inhuren. Zo hebben we Sander Heeroma, die net weg was bij Caviar, ook ingehuurd als executive producer. Voor de shoot al grapten we dat we Hans uit het bejaardenhuis hadden gehaald en zo werd het idee geboren om daar een viral van te maken. Was bijzonder om de meest ervaren reclameregisseur van Nederland te mogen regisseren! En ik was dan ook vereerd met zijn complimenten toen de film af was.’ Jeroen van Eck en Antoine Houtsma

09 ‘ Als je goed kijkt, zijn het gouden tijden voor ideeënfabrieken’ THIS REMBRANDT WAS BROUGHT TO YOU BY ING J. Walter Thompson Amsterdam creëerde ‘met data als schilder en technologie als penseel’ een heuse nieuwe Rembrandt in opdracht van ING. Een aardige stunt, die de wereldpers haalde. ‘Dit overstijgt reclame. DOOR NILS ADRIAANS compleet nieuw iets creëert. Er had ook een aardappelhoofd uit kunnen komen. Meer het portret kijkt je werkelijk aan; het heeft een ziel.’ ‘Nou stunt, stunt ...’, glimlacht Bas Korsten, executive creative director bij J. Walter Thompson. ‘We hebben er 18 maanden aan gewerkt en hadden de hoop dat het wel wat zou losmaken. Maar toen we begonnen was de eindbestemming nog ongewis. Je kunt wel bedenken dat je uit oud materiaal data haalt, daaruit een algoritme destilleert en aan de hand daarvan en enkele aanwijzingen een DOOR SANDER BEEKMAN ECHT WEL Hokjesdenkers mogen dan suf zijn, de nieuwe Kinki Kappers-campagne is dat alles behalve. Op ‘Nikeiaanse wijze’ brengt het kappersmerk een ode aan authentieke individuen en laat tegelijk zijn expertise zien op gebied van haarmode. Slim, scherp en sexy. De kappersketen lijkt klaar om zijn grenzen te verleggen. ECHT NIET Er is maar één Gaston Starreveld en die heet zeker geen Koert-Jan de Bruijn. De ex-GTST-ster verrast in Zelfbenoemd innovatief dienstverlener ING, sinds 2010 klant van J. Walter Thompson (destijds UbachsWisbrun/JWT) en sponsor van meerdere culturele instellingen waaronder Het Rembrandthuis, benaderde het bureau om ‘iets innovatiefs’ met kunst te doen. Korsten: ‘Dat we kunst hiermee toegankelijk maken voor een nieuwe doelgroep, is prachtig. En ja, we hebben Rembrandt in zekere zin als BN’er gestrikt, maar dit gaat verder dan reclame. Dit is een conversation starter. Over het hele oeuvre van Rembrandt en het vernieuwende karakter van zijn werk. En het zet aan tot denken over data en technologie: zouden we bijvoorbeeld ook een nieuw nummer van Bowie kunnen maken, of een nieuwe beweging van Cruijff kunnen creëren?’ Ook 180 Amsterdam gebruikte, voor Benetton, onlangs technologie als ‘penseel’; het ging wereldwijd op zoek ging naar hét vrouwengezicht van een bepaalde stad (zie ook pagina 26 e.v.). Korsten: ‘Zoiets hangt op een gegeven moment in de lucht, we hadden er ook niet veel later mee moeten komen. Het verschil is dat wij niet op zoek zijn gegaan naar schoonheid als zodanig en een In Japan is er inmiddels een ‘eng goed’ boek geschreven door een computer en heeft McCann Japan de eerste ‘artificial intelligent’ creative director geïntroduceerd. Neemt ‘data’ creativiteit over? Is Korsten z’n jas al aan het pakken? Kordaat: ‘Een computer kan leren creëren in de stijl van, nog niet innoveren in de stijl van. Daartoe moet hij gevoed worden. Dat stelt me gerust… vooralsnog.’ de nieuwe Bolletje-commercial een vrouw met een zee aan hoofdprijzen, maar even later blijkt hij op zoek te zijn naar de buurvrouw. De commercial laat niet alleen bij de hoofdrolspeelster, maar ook bij de kijker een behoorlijke kater achter. Anticlimax pur sang. “gemiddeld” gezicht. Wij hebben de stijl van Rembrandt in enen en nullen gevangen en die toegepast op een door statistische data bepaald subject: een blanke man tussen de dertig en veertig jaar, met gezichtsbeharing, zwarte kleding met een witte kraag en een hoed, die naar rechts kijkt. Maar het is waar dat in beide gevallen niet-bestaande, maar levensechte personen zijn gecreeerd. Het bewijst dat data léven.’ Wat wordt de volgende stap? ‘Een concreet voortvloeisel uit dit project is dat Microsoft en TU Delft werken van Rembrandt die beschadigd zijn, op basis van deze techniek willen reconstrueren. Zo zijn er twee panelen van de Nachtwacht…’ Korsten hapert even: ‘Dit is toch fantastisch? Dat iemand van een reclamebureau en een journalist van een vakblad het hebben over het “herstellen” van de Nachtwacht,? Dat is het allermooiste van dit project; het heeft iets fundamenteels.’

10 updateweek 15 DIT HIELD HET VAK ONLINE BEZIG 1 ‘Fijn dat Blokker er nog is’ Blogger Bas Vermond schreef een veelgelezen bijdrage over een van Nederlands grootste retailketens. Blokker Holding draaide over het boekjaar 2014 een verlies van 20 miljoen euro en wees ruim 400 werknemers de deur. Tegelijk kwam het merk Blokker met de campagne ‘Fijn dat we er zijn’, waarbij Vermond een pijnlijke vergelijking maakt met de befaamde ‘Wij van WC-Eend-campagne’. Blokker Holding bestaat naast Blokker uit retailconcepten Intertoys, Bart Smit, Action, Leen Bakker, Xenos en Big Bazar. Sommige zijn bewust tegenover elkaar in de markt gezet, maar Vermond schrijft over een ‘verjaard aansturingsmodel’. Daarbij gaat hij kort in op de situatie van verschillende retailmerken en vraagt hij zich hardop af welke merken zullen overleven en welke niet. Hoewel niet elke reaguurder de lengte van de blog kan waarderen, levert het genoeg gespreksstof op. Paul Haarman bijvoorbeeld is het oneens met de strekking van het artikel en stelt dat het concept-Blokker juist kans maakt om ook ‘online een succes te worden’. Rens S. daarentegen roemt de scherpe analyse van Vermond. En een zekere Mitchel zegt in het verhaal van Vermond veel te herkennen omdat hij zelf bij de holding heeft gewerkt. ADVERTENTIE 2 Waar ging het op adformatie.nl over sinds de vorige papieren editie? Het sterfhuis dat Blokker Holding heet, Nederlandse nominaties bij de Oscars van het web en de vrije val van de lineaire tv-markt. DOOR SANDER BEEKMAN 3 MARKETING MET BALLEN RUDY MOENAERT HENRY ROBBEN MA ME RU HE De 9 eigenschappen an een succesvolle marketeer De a ma DE PERFECTE POSITIONERING JULIAN STEVENSE D P J Ga denken in p je problemen: het zal je veel opleveren 48 Nederlandse Webby-nominaties Met bijna dertienduizend inzendingen breken de 20e Webby Awards een record. Van de Nederlandse inzendingen voert MediaMonks de ranglijst aan met zes nominaties, op de voet gevolgd door N=5 en 72andSunny (beide vijf). Sietse Bakker (Scrn), Niek Eijsbouts van SuperHeroes, Marc Oosterhout (N=5), Mervyn ten Dam en Dick Buschman (beiden Achtung!) mochten aanschuiven bij mister DWDD, Matthijs van Nieuwkerk, om te vertellen over het belang van hun nominaties. Buschman heeft al eens een Webby in ontvangst genomen en zijn dankwoord haalde zelfs CNN. Met stip een terugkijktip. Kijktijd dramatisch gedaald Mediabureau GroupM analyseerde het eerste kwartaal in de lineaire tv-markt, en constateerde een flinke daling. Vooral de Ster is verliezer met een daling in grp-aandeel van 18,1 naar 16,1 procent. RTL Nederland en SBS Broadcasting blijven redelijk op niveau. Grote winnaar is BrandDeli, met zelfs een groei van 33 procent ten opzichte van het eerste kwartaal vorig jaar. ‘De kijktijd daalt verder en dat is zorgelijk’, stelt Remon Buter, head of trading GroupM. ‘Televisie verliest aandeel in de reclamemarkt, vooral aan digitaal. De digitale groei accelereert en verder blijft radio stabiel en daalt print nog steeds.’ In de doelgroep 20-49 was de daling in het eerste kwartaal ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar dramatisch: 9,6 procent. ONLINE REPUTATI EMANAGEMENT ALEX VAN LEEUWEN Voor het meten en verbeteren van de online reputatie Bestel onze boeken op www.adfoshop.nl VOOR DE AMBITIEUZE MARCOM PROFESSIONAL

19 mei 2016 Theater Amsterdam Koop nu je kaarten op mwg.nl/amma

12 2016ADCN ‘ VOOR EEN DIALOOG HEB JE EVENWICHT NODIG’ ADCN heeft voor het eerst in de historie twee voorzitters om de verbreding manifest te maken: reclamemaker David Snellenberg en designer Richard van der Laken. ‘We moeten snel de relevantie van ons vak laten zien, anders sterven we een langzame dood.’ DOOR SUSANNE VAN NIEROP / BEELD CHRIS VAN HOUTS Reclame, reclame, reclame. We hebben het hier niet over de kracht van herhaling, maar over het vak dat de afgelopen 17 ADCN-voorzitters uitoefenden. Maar zoals inmiddels bekend mag zijn: ADCN (Advertising Design Creativity Netherlands, dus voortaan zonder de ervoor) wil verbreden. Geen reclameclubje zijn, maar staan voor creativiteit in reclame én design. Scheidend voorzitter Lode Schaeffer en directeur Dinesh Sonak hebben zich hier de afgelopen twee jaar hard voor gemaakt. Zo kwam het bestuur uit bij een duovoorzitterschap, ingevuld door David Snellenberg (oprichter Dawn) en Richard van der Laken (oprichter De Designpolitie en What Design Can Do). Een unicum in de historie van ADCN: niet eerder had de vereniging twee voorzitters, (er was zelfs een wijziging van de statuten voor nodig) en niet eerder was een ‘echte’ designer ADCN-voorzitter. Van der Laken: ‘Eerlijk gezegd had ik ADCN al een paar jaar achter me gelaten, omdat het voor mij en mijn medeontwerpers behoorlijk aan relevantie had ingeboet. We mopperden onderling een beetje over die reclameboys die alleen elkaar prijsjes leken te willen geven. Ik voelde me dus aangesproken toen ik anderhalf jaar geleden door Dinesh werd benaderd in het bestuur te komen. Er waren ook mensen uit andere gremia benaderd en dat vond ik een heel goede zet. Dat is ook de reden dat ik nu “ja” heb gezegd.’

13 Waarom is een dubbele spreekbuis nodig? Snellenberg: ‘ADCN heeft in de verte nog de geur van oude reclamemannen. Onder leiding van Lode en Dinesh is er meer aandacht gekomen voor design, craft, opdrachtgevers en pr. Er is nadrukkelijk gezocht naar verbreding. Dat wilden we manifest maken met een duovoorzitterschap. We willen laten zien dat creativiteit van advertising en design in Nederland voor ons evenveel gewicht hebben. De club wordt beter door een dialoog en voor een dialoog heb je evenwicht nodig. Het is geen voorvechtersclub van één discipline. Nu ook al niet, maar het beeld verandert misschien wat langzamer.’ ‘ADCN moet definitief evolueren van een club voor creatieven naar een podium voor creativiteit’ Van der Laken: ‘Aan het einde van de rit gaat het om relevantie. En dan loop je al heel snel tegen de grenzen van je eigen discipline aan. Het gaat om de maatschap pij, het land waarin je leeft. Als individuele copywriter of typograaf ga je het verschil niet maken. Het is dus heel belangrijk door disciplines heen te kijken en dat moet je met elkaar doen. David en ik vinden het leuk om daarin te enthousiasmeren en te inspireren.’ Wat maakt jullie als duo geschikt? Snellenberg: ‘Richard is heel goed in het ophitsen van creativiteit, dat laat hij zien met het festival What Design Can Do. Hij kan mensen uit zijn wereld – van ministers tot modeontwerpers – bij ADCN betrekken. Ik doe dat meer bij opdrachtgevers. Bij Dawn lukt het goed om met bestuursvoorzitters aan tafel te zitten. Door dat te combineren wordt ADCN wat meer fluïde. Het is niet zozeer een voorzitter met één visie, maar we bouwen een platform.’ Van der Laken: ‘De klik zit volgens mij in de fascinatie voor elkaar als persoon. We vertrouwen elkaar. Belangrijker nog is dat we elkaars vak fascinerend vinden. Wat ik enorm spannend vind aan reclamemensen is de opportunistische houding en het feit dat ze groot kunnen denken. Designers kunnen best hoog van de toren blazen over engagement en hebben soms het idee dat ze precies weten hoe ze de wereld kunnen veranderen.’ Snellenberg: ‘Dat vind ik juist interessant aan designbureaus: het is geen blanco canvas, er is al een opvatting. Bij reclamebureaus is het vaak “u vraagt wij draaien”. Wiens brood men eet diens woord men spreekt. Ik denk dat het goed is dat reclamebureaus leren ook zelf een opvatting te hebben.’ WAAR IS DE VROUWELIJKE VOORZITTER? Alle juryvoorzitters van de ADCN Awards waren dit jaar vrouw, waar mee ADCN liet blijken dat diversiteit op de agenda staat. Toch worden twee maanden later liefst twee mannelijke voorzitters benoemd. Hoe is dit te verklaren? Directeur Dinesh Sonak: ‘De spoeling voor de vacature van ADCN-voorzitter is sowieso vrij dun en we hebben gecast met de opdracht om sterke persoonlijkheden uit de disciplines reclame en design te vinden, die het ook nog samen wilden doen. Maar diversiteit staat serieus op de agenda, qua disciplines, nationaliteiten, leeftijd en geslacht. De jury’s waren er dit jaar een voorbeeld van. De man-vrouwverhouding van 50-50 is net niet gelukt, door een paar afmeldingen. In het vorige ADCN-bestuur zaten acht Nederlandse mannen en één vrouw. We hebben nu vier vrouwen en verschillende nationaliteiten.’ Van der Laken: ‘Ik denk dat Dinesh en het bestuur vooral het statement van die verschillende disciplines hebben willen maken. Maar dat ontslaat ons niet van de taak om diversiteit op de agenda te houden.’ Wie neemt als eerste het woord? (Ze kijken elkaar vertwijfeld aan.) Van der Laken: ‘Wij zijn misschien allebei misschien niet zo heel erg van het woord verkondigen.’ Snellenberg: ‘Nee, maar we hebben wel een mening. Marketingcommunicatieafdelingen hebben steeds minder geld beschikbaar, maar innovatieclubs steeds meer. Wij moeten dus heel snel de relevantie van ons vak laten zien aan disciplines buiten de marcomindustrie. Wat is de waarde van creativiteit? Als we niet oppassen, glijden we als vak steeds verder naar beneden en sterven we een langzame dood. Dan worden we weggeïnnoveerd door slimme, beter opgeleide mensen met een startupmentaliteit. Ons vak moet die stap kunnen maken en de ADCN helpt daarbij, met prijzen, seminars en opleidingen.’ Richard, hoe vindt BNO het om jou als ADCN-voorzitter te zien? Van der Laken: ‘Als het goed is juichen ze het toe. Ik ben gevraagd voor het ADCN-bestuur en niet voor BNO. Ik denk dat ik in dit bestuur een grotere rol kan spelen. In een ideale wereld zouden al die partijen allemaal bij elkaar kunnen komen, zodat we één gestructureerde spreekbuis hebben. De creatieve sector is een van de topsectoren en ik heb begrepen dat het best lastig op te lijnen is, omdat er niet geen centraal aanspreekpunt is. Dus het zou goed zijn als we daar samen over praten. En dat gebeurt ook al.’ Wat is het eerste wat jullie gaan doen? Snellenberg: ‘‘Het creëren van unity. Samen met Dinesh, het bestuur en partners willen we ervoor zorgen dat het definitief van een club van creatieven naar een podium voor creativiteit evolueert. Als we het goed doen hebben over een jaar meer disciplines van elkaar kennisgenomen. Dan zijn er meer kruisbestuivingen en begrijpen mensen uit de ene hoek beter wat mensen uit de andere hoek doen.’

14 2016ADCN Van der Laken: ‘De eerste stap is inderdaad van elkaar kennisnemen. Ik hoef eigenlijk alleen al te kijken naar mijn eigen tijd op de academie. Ik zat zelf bij grafisch ontwerp, alle mooie meisjes bij mode, de wat nerderige types bij architectonische vormgeving en dan nog wat hippe types bij fotografie. Door al die jaren heen had je relatief weinig contact met elkaar. We zijn nu twintig jaar verder, de wereld is veranderd en maar we zitten nog vast in ons eigen cliché. Voor nieuwe generaties is creativiteit meer een attitude, geen discipline. Daar moeten wij gestalte aan geven.’ En waar leidt dat allemaal toe? Wat is de ambitie voor het driejarige bestuurstermijn? Snellenberg (lachend): ‘Dan zijn we verdubbeld in leden.’ ‘Voor nieuwe generaties is creativiteit meer een attitude’ Van der Laken: ‘Het enige wat ertoe doet is dat we dan nog relevanter zijn. Dat mensen aankloppen als ze iets willen weten van de kracht van creatie.’ Snellenberg: ‘Ik vind het zakelijke aspect ook wel belangrijk. Ik zou het goed vinden als we dan inzicht kunnen geven in de impact van creativiteit, maatschappelijk en commercieel. Dat we kunnen valideren wat we doen. Dat staat binnen het vak best wel onder druk.’ Van der Laken: ‘We zouden ook op een of andere manier de “Nederlandse School van Creativiteit” tastbaar moeten maken. Dutch design is wereldberoemd. Maar wat is nou typisch Nederlandse communicatie? Het zou mooi zijn als we dat in beeld hebben.’ ADVERTENTIE ADCN VOORZITTERS 1966-2016 Pieter Brattinga Paul Mertz Theo Strengers Hans Kramers Theo Postma Hans van Walbeek Ron Meijer Harry Kramp Wim Ubachs Joop de Boers Ron Walvisch Walter Amerika Joeri Bakker Martijn Horvath Peter van Zijp Aad Kuijper Lode Schaeffer 1966-1971 1971-1974 1974-1976 1976-1979 1979-1981 1981-1983 1984-1986 1986-1989 1990-1991 1991-1992 1992-1996 1996-1999 1999-2003 2003-2006 2006-2009 2009-2011 2011-2016 touch the future Inspirerende ideeën voor succes drupa is het must-attend event voor 2016: het uitgangspunt voor veelbelovende visies. Middelpunt van de technologie van de toekomst. Trefpunt van ideeën, die de markt een impuls geven. Innovatieve business modellen en best practice voorbeelden zullen de groei van de toekomst laten zien: print, packaging production, green printing, functional printing, multichannel en 3D printing. daily news, trends, innovations blog.drupa.com 31 mei tot en met 10 juni 2016 Düsseldorf/Germany www.drupa.com Share Informatie in Nederland: Fairwise bv Verlengde Tolweg 2a _ 2517 JV Den Haag Tel. +31 (0) 70 350 1100 info@fairwise.nl www.fairwise.nl

15 ADCN 2016 ADCN LAMPEN 2016

16 2016ADCN DE PRESIDENTES LAMPEN 2016 FACTS & FIGURES Totaal 70 Awards 1 Grand Prix 2 Talent Awards 67 Awards in Advertising, Design & Craft, Waarvan: 10x Goud 16x Zilver 41x Brons 10 Advertising categorieën 5 Design categorieën 13 Craft categorieën 1 Talent categorie 849 inzendingen 205 nominaties Bureaus met meer dan 1 Lamp (inclusief Craft Awards) TBWA\Neboko INDIE N=5 J. Walter Thompson Amsterdam (van links naar rechts en boven naar beneden) LYSBETH BIJLSTRA Independent Creative Director CAITLIN RYAN Executive Creative Director, Cheil London HELEN FUCHS Executive Creative Director, DigitasLBi London NYNKE TROMP Assistant Professor, Social Design & Behavioral Change, Delft University of Technology MALIN HANÅS Creative Director, Poke London ELISSA SINGSTOCK Executive Producer, Wieden + Kennedy Amsterdam SONYA DYAKOVA Founder, Atelier Dyakova & Art Director, Frieze Magazine VANESSA VAN DAM Graphic Designer JILDOU VAN DER BIJL Creative Director, Mood for Magazines STEPHANIE OAKLEY Director of Film Production, 72andSunny Niet op de foto: NIKKI GONNISSEN Thonik, Grand Prix Jury ACHTUNG! Dawn MediaMonks Wefilm Het PR Bureau MEC Joe Public Take-Away Advertising 8 (1G, 2Z, 5B) 7 (3G, 2Z, 2B) 5 (1G, 1Z, 3B) 5 (2G, 3B) 5 (2G, 3B) 5 (1G, 4B) 4 (1Z, 3B) 3 (3B) 3 (3B) 3 (3B) 3 (3B) 2 (1G, 1Z) DE VOLTALLIGE ADCN-JURY 2016

17 Met in totaal 70 awards in 29 categorieën opende ADCN deze week het creatieve prijzenseizoen. Opmerkelijk: veel aandacht − en prijzen − voor de individuele ‘craftsman’. ADVERTISING PRINT ZILVER Met een kleine bijdrage kunnen wij mooie dingen doen Bureau Havas Boondoggle Amsterdam Concept Nils Taildeman, Bart van de Winkel, Matthijs Vrooijink Opdrachtgever Net4Kids OUT-OF-HOME BRONS Pridestream Bureau N=5 Concept Ed van Bennekom | Jasper Diks | Zwier Veldhoen Opdrachtgever KPN ING, Cities in a Click Bureau United State of Fans\TBWA Concept Thomas Jullien | Wawa Wang | Enric Soldevila | Roberto Gabian Gonzalez | Joao Nuno Valente | Ben Hartman Opdrachtgever ING Grand Prix How Charities Became Donors Free a girl Bureau TBWA/Neboko Concept Billy Witbraad, Vanessa Burgmans Artdirector Billy Witbraad Copywriter Bas Engels, Vanessa Burgmans Designer Marrit Jagers Illustrator Max van Gorkum Productiemaatschappij Make ’em Say Sound Studio Studio de Keuken, Earforce Animator Max van Gorkum 1000 Kleuren van Artis Bureau Dawn Concept Dawn Opdrachtgever Natura Artis Magistra FILM GOUD Taste the translation Bureau J. Walter Thompson Amsterdam Concept Bas Korsten | Kyoko Takeshita | Maarten Vrouwes | Friso Ludenhoff Opdrachtgever ElaN Languages Omdat het kan Bureau INDIE Amsterdam Concept Rogier de Bruin | Emilio de Haan | Lode Schaeffer Opdrachtgever Tele2 BRONS Worst Brides Ever Bureau Selmore Concept Merel den Broeder | Stella Geurtsen Opdrachtgever Dance4life xxxxxx Welkom Bureau DDB & Tribal Amsterdam Concept Pol Hoenderboom | Bart Mol | Dylan de Backer | Joris Kuijpers Opdrachtgever Centraal Beheer Achmea ElaN Languages (J. Walter Thompson) Net4kids (Havas Boondoggle) KPN Pridestream (N=5) ING (United State of Fans\TBWA) Artis (Dawn) SIRE (Orchestra)

18 2016ADCN Campari (Mori Inc./Lernert & Sander) Kliekipedia Bureau SIRE | Orchestra Concept Mischa Schreuder | Ramon Stalenhoef | Stella Geurtsen Opdrachtgever SIRE Vodfafone (ACHTUNG!/Wefilm/Het PR Bureau/MEC) How to drink a Campari Bureau Mori Inc. | Lernert & Sander Concept Lernert & Sander Opdrachtgever Suntory | Campari Japan KPN (N=5) Oma Online Bureau ACHTUNG! | Wefilm | Het PR Bureau | MEC Concept ACHTUNG! - Mervyn ten Dam | Niels Straatsma | Wefilm - Bas Welling | Het PR Bureau - Ruben Cusell | Camiel Overgaauw | MEC - Daan ten Bosch Opdrachtgever Vodafone RADIO ZILVER Handelsmissie China Bureau BVH Identity Driven Thinking Concept Peter van Zijp | Maarten Bakker Opdrachtgever Amnesty International KPN (N=5) PROMO/ACTIVATION & DIRECT GOUD Valentijnskus Bureau Joe Public Take-Away Advertising Concept Maarten van Kempen | Matthijs Groos | Rikkert Boog Opdrachtgever PostNL Free a Girl (TBWA\Neboko) BRONS NosePost Bureau N=5 Concept Ed van Bennekom | Jasper Diks Opdrachtgever KPN Pridestream Bureau N=5 Concept Ed van Bennekom | Jasper Diks | Zwier Veldhoen Opdrachtgever KPN Plane to Product (DDB & Tribal Amsterdam) How charities became donors Bureau TBWA\Neboko Concept Billy Witbraad | Vanessa Burgmans Opdrachtgever Free a Girl Taste the translation Bureau J. Walter Thompson Amsterdam Concept Bas Korsten | Kyoko Takeshita | Maarten Vrouwes | Friso Ludenhoff Opdrachtgever ElaN Languages Plane to Product Bureau DDB & Tribal Amsterdam Concept Gijs Sluijters | Joris Tol Opdrachtgever KLM Royal Dutch Airlines PR ZILVER Foodsy Bureau The Oddshop Concept Marten Meijboom | Joost van der Schoot | Niels de Wit | Robert van der Lans Opdrachtgever FNV Horeca Valentijnskus Bureau Joe Public Take-Away Advertising Concept Maarten van Kempen | Matthijs Groos | Rikkert Boog Opdrachtgever PostNL BRONS Yellow Backie Bureau Wilmar/Matthijs Concept Wilmar Versprille | Matthijs Groos Opdrachtgever Yellow Bike Oma Online Bureau ACHTUNG! | Wefilm | Het PR Bureau | MEC Concept ACHTUNG! - Mervyn ten Dam | Niels Straatsma | Wefilm - Bas Welling | Het PR Bureau - Ruben Cusell | Camiel Overgaauw | MEC - Daan ten Bosch Opdrachtgever Vodafone DIGITAL & SOCIAL CAMPAIGNS GOUD Pridestream Bureau N=5 Concept Ed van Bennekom | Jasper Diks | Zwier Veldhoen Opdrachtgever KPN Taste the translation Bureau J. Walter Thompson Amsterdam Concept Bas Korsten | Maarten Vrouwes | Friso Ludenhoff Opdrachtgever ElaN Languages

19 FNV Horeca (The Oddshop) ZILVER How charities became donors Bureau TBWA\Neboko Concept Billy Witbraad | Vanessa Burgmans Opdrachtgever Free a Girl BRONS Base Phone Address Bureau MediaMonks Concept MediaMonks | DDB Brussels Opdrachtgever BASE Volkswagen Stroller Bureau ACHTUNG! Concept ACHTUNG! Opdrachtgever Pon’s Automobielhandel MEDIA GOUD How charities became donors Bureau TBWA\Neboko Concept Billy Witbraad | Vanessa Burgmans Opdrachtgever Free a Girl BRONS Hurry for a free McFlurry Bureau TBWA\Neboko Concept Mischa Schreuder | Ramon Stalenhoef Opdrachtgever McDonald’s Canon Gig App Bureau MediaMonks Concept MediaMonks | UncleGrey Copenhagen Opdrachtgever Canon BRANDED CONTENT & ENTERTAINMENT GOUD Volkswagen Stroller Bureau ACHTUNG! Concept ACHTUNG! Opdrachtgever Pon’s Automobielhandel ZILVER Don’t give kids a choice Bureau LEMZ Concept LEMZ Opdrachtgever VeiligheidNL Alzheimer SOCKS (N=5) VeilgheidNL (LEMZ) BRONS Taste the translation Bureau J. Walter Thompson Amsterdam Concept Bas Korsten | Maarten Vrouwes | Friso Ludenhoff Opdrachtgever ElaN Languages BASE (MediaMonks) INTEGRATED BRONS How charities became donors Bureau TBWA\Neboko Concept Billy Witbraad | Vanessa Burgmans Opdrachtgever Free a Girl Canon (MediaMonks) Oma Online Bureau ACHTUNG! | Wefilm | Het PR Bureau | MEC Concept ACHTUNG! - Mervyn ten Dam | Niels Straatsma | Wefilm - Bas Welling | Het PR Bureau - Ruben Cusell | Camiel Overgaauw | MEC - Daan ten Bosch Opdrachtgever Vodafone DESIGN PRODUCT ZILVER Alzheimer SOCKS Bureau N=5 Concept Alzheimer Lab - Lukas van de Ven | Zwier Veldhoen | Ed van Bennekom | Jasper Diks Opdrachtgever Alzheimer SOCKS PACKAGING ZILVER Bazqet Crunchy Apple | Mango | Tomato | Sweet Pepper Bureau Brand Candies Concept Kyanne Bückmann | Kevin Davis | Marcel Verhaaf Opdrachtgever Bazqet by Impaqtum BRONS Yespers Smoothie Spread Bureau Brandnew Concept Arthur van Hamersveld | Chantal Roberti Opdrachtgever Coparan BRANDING & BRAND ENVIRONMENTS BRONS The Student Hotel (..., staat) The Student Hotel Bureau ...,staat Concept ...,staat Opdrachtgever The Student Hotel

20 2016ADCN De Volkskrant/Submarine Channel GRAPHIC ZILVER Volkskrant Magazine Bureau Volkskrant Magazine Concept Jaap Biemans | Corinne van Duin | Heike Gulker Opdrachtgever De Persgroep - Volkskrant Magazine BRONS Transavia Bureau Studio Dumbar Concept Studio Dumbar Opdrachtgever Transavia DIGITAL PRODUCTS & SERVICES ZILVER Refugee Republic Bureau Submarine Channel Concept Submarine Channel Opdrachtgever De Volkskrant | Submarine Channel BRONS Type To Design Bureau SuperHeroes Amsterdam Concept Ola Syse Opdrachtgever 36 Days of Type AD Schoolpaper Bureau J. Walter Thompson Amsterdam Concept Bas Korsten Opdrachtgever De Persgroep - AD CRAFT FILM DIRECTION GOUD De herinneringen van een meesterbrouwer Productiemaatschappij | Bureau Cake Film & Photograpy | INDIE Amsterdam Craft Paul Geusebroek Opdrachtgever Heineken Nederland - Brand Bier ZILVER Ben’s Christmas Craft/Productie | Bureau Pink Rabbit | TBWA\Neboko Craft Ismael Ten Heuvel Opdrachtgever Albert Heijn Omdat het kan Craft/Productie | Bureau The Heineken Nederland/Brand Bier (INDIE Amsterdam) Transavia (Studio Dumbar) Boardroom | INDIE Craft Henry Scholfield Opdrachtgever Tele2 BRONS Onze vrijheid begint bij die van een ander Craft/Productie | Bureau The Boardroom | Steam Craft Bram van Alphen Opdrachtgever Ministerie van Defensie FILM EDITING BRONS Ben’s Christmas Craft/Productie | Bureau Martin Heijgelaar | TBWA\Neboko Craft Martin Heijgelaar Opdrachtgever Albert Heijn 36 Days of Type (SuperHeroes Amsterdam) De herinneringen van een meesterbrouwer Craft/Productie | Bureau De Kapsalon | INDIE Amsterdam Craft Brian Ent Opdrachtgever Heineken Nederland - Brand Bier De Persgroep AD (J. Walter Thompson Amsterdam) Welkom in de nieuwe wereld Craft/Productie | Bureau Mieneke Kramer | Halal Craft Mieneke Kramer Opdrachtgever Eneco FILM CINEMATOGRAPHY GOUD De herinneringen van een meesterbrouwer Craft/Productie | Bureau Menno Mans | INDIE Amsterdam Craft Menno Mans Opdrachtgever Heineken Nederland - Brand Bier Ben’s Christmas (TBWA\Neboko) VISUAL EFFECTS BRONS Omdat het kan Craft/Productie | Bureau Glassworks Amsterdam | INDIE Amsterdam Craft Morten Vinther Opdrachtgever Tele2 Onze vrijheid begint bij die van een ander Productie Ambassadors Craft Ambassadors Opdrachtgever Ministerie van Defensie

21 Craft Dylan de Backer | Joris Kuijpers | Pol Hoenderboom | Bart Mol Opdrachtgever De Persgroep - De Volkskrant Ministerie van Defensie (The Boardroom/Steam) MUSIC ZILVER Omdat het kan Craft/Productie | Bureau De Geluiderij | INDIE Amsterdam Craft Sander Baas | Sergio Blankendal Opdrachtgever Tele2 BRONS What Are You Waiting For? Craft/Productie Ogilvy & Mather Amsterdam Craft HT | Darius Dante | Jesse Ridder | Jurriaan van Bokhoven Opdrachtgever The Coca-Cola Company PHOTOGRAPHY BRONS Rijkman Groenink Craft Marcel van der Vlugt Opdrachtgever FD Persoonlijk ART DIRECTION ZILVER Volkskrant Magazine Craft/Bureau Volkskrant Magazine Craft Jaap Biemans Opdrachtgever De Persgroep - Volkskrant Magazine Welkom in de nieuwe wereld Bureau Dawn Craft Ward Graumans Opdrachtgever Eneco BRONS See the city through the eyes of the blind Craft/Bureau +1Mile Craft Joris van Elk Opdrachtgever CtheCity 1000 Kleuren van Artis Craft/Bureau Dawn Craft Ward Graumans | Giuseppe du Crocq Opdrachtgever Natura Artis Magistra COPYWRITING GOUD Lees je koppen of lees je de krant? Craft/Bureau DDB & Tribal Amsterdam ZILVER GEEFMIJMAAR.AMSTERDAM Craft/Bureau Buutvrij for life Craft Thomas de Regt | Ralph Edelstein | Maarten Boer Opdrachtgever dotAmsterdam BRONS AXA - Het slot dat op je vorige fiets had moeten zitten. Craft/Bureau TBWA\Neboko Craft Matthijs Schoo Opdrachtgever AXA Bike Security Welkom in de nieuwe wereld Bureau Dawn Craft David Snellenberg | Donald Nolet Opdrachtgever Eneco UX BRONS KLM mobile and watch app Craft AKQA Amsterdam Opdrachtgever KLM Royal Dutch Airlines Weber BBQ Cultures Craft/Productie MediaMonks Craft Martin Kool | Erik Bialek Opdrachtgever Weber Thema: ‘RTalent Awards efugee Challenge’ In partnership met What Design Can Do, Jonge Honden, RA*W, IKEA Foundation & UNHCR ZILVER ‘Reframe Refugees’ Marie-Louise Diekema & Tim Olland BRONS ‘Welcome Refugees Wifi’ Luuk van de Put & Jurre van de Ven AXA Bike Security (TBWA\Neboko) FD - Rijkman Groenink (Marcel van der Vlugt) CtheCity (+1Mile) dotAmsetrdam (Buutvrij for life) KLM (AKQA Amsterdam)

advertorial showcase WINKELFORMULES MOETEN ON- EN OFFLINE INTEGREREN Terwijl de consument online- en offline-activiteiten van een winkelformule als één geheel ziet, denkt 95 procent van de retailers en e-tailers nog steeds in aparte kanalen. Hierdoor missen ze in toenemende mate de aansluiting op hun doelgroep. De oplossing? Een volledige samensmelting van online en offline. “We leven niet meer in een wereld van retail, maar van omnitail.” Waarom kan ik mijn waardepunten niet online verzilveren? Waarom weten jullie niet dat ik via de website al heb geklaagd over dit product? Consumentvragen waarop winkelmedewerkers vaak geen goed antwoord hebben. “Voor klanten is dat onbegrijpelijk, want zij ervaren de webwinkel en de fysieke winkel van een winkelformule als één geheel”, zegt Patrick Helmer van Boozters. Dit bedrijf, waarin marketing, business intelligence en strategie-advies samengaan, helpt en begeleidt retailers en e-tailers bij zowel de voorbereiding als de uitvoering naar een omnitail businessmodel. “Omnichannel is volgens ons een verkeerde term omdat deze uitgaat van meerdere kanalen”, legt Helmer uit. “Wij spreken liever van omnitail en zorgen ervoor dat online en offline volledig samensmelten.” Vast in kanaalvisie Te veel retailers en e-tailers zitten vast in hun kanaalvisie. “Ik schat dat dit geldt voor zo’n 95 procent”, vertelt Helmer. “Veel retailers zien hun internetwinkel als een apart filiaal en hebben schotten geplaatst tussen online en offline. Situaties die moeilijk veranderd kunnen worden omdat online en offline aparte KPI’s hebben en fysieke winkels zichzelf als aparte koninkrijkjes beschouwen.” Helmer hoeft maar naar de recente hausse aan faillissementen te verwijzen om duidelijk te maken dat dit model geen stand houdt. De omgevallen bedrijven leefden stuk voor stuk in twee aparte werelden – online en offline – en hadden geen eenduidige klantbenadering. Helmer stelt dat het niet één minuut voor twaalf is in retailland, maar dat de wijzers al op twaalf uur staan. “We leven in een andere wereld waarin veranderingen snel verlopen. We gaan van retail naar omnitail. Wil je als ondernemer succesvol zijn, moet je denken in één formule en de klant één beleving bieden, zowel online als offline.” En dat is precies waarom Boozters is opgericht. “Wij bieden bedrijven omnitail business

advertorial modellen en geven een boost aan de waarde van het bedrijf”, zegt Helmer. Hij benadrukt dat Boozters geen standaard adviesbureau is. “Wij spreken liever van een creatief technologiebedrijf. We werken met eigen IT-systemen en ontwikkelaars die – vanuit één gedeelde visie en strategie – systemen aan elkaar verbinden. Wij beschikken over een verscheidenheid aan competenties, met name op de gebieden van advisering, marketing, data-analyse en technologie. Het zwaartepunt ligt op IT, creativiteit en organisatieadvies. Wij maken geen rapporten en vertrekken dan weer. Wij zijn pragmatisch, stellen doelen en voeren die ook uit.” Grondlegger van Boozters is Michel Lieffering, die eerder verantwoordelijk was voor de turnaround van Wehkamp en Conrad. Boozters heeft vestigingen in Eindhoven, Halfweg en Berlijn en telt zo’n honderd medewerkers. ‘ Wij maken geen rapporten en vertrekken dan weer. Wij zijn pragmatisch, stellen doelen en voeren die ook uit.’ samen met de klant volledig kunnen oplossen.” Boozters heeft momenteel verschillende projecten lopen bij diverse grote retailketens. “Wat ons opvalt is dat nog weinig gebruik wordt gemaakt van technologie in winkels. Terwijl er zoveel mogelijkheden zijn. Zo kun je de consument die met zijn smartphone de winkel binnenkomt, digitaal aanspreken. Maar bijna niemand maakt gebruik van die mogelijkheid. Hetzelfde geldt voor het aanbieden van longtail producten in winkelschappen die online besteld kunnen worden. Ander voorbeeld: het gebruik van digitale pashokjes. Na het passen sla je in je account op wat je wilt kopen. Daarmee ga je een belangrijk probleem op het gebied van e-commerce in de modewereld, het hoge aantal retouren, slim te lijf.” Recentelijk begeleidde Boozters succesvol de overname van kindermodeformule Brandkids door Omnitailers. Ook Locals United, een steeds groter wordende groep offline lokale retailers die verkoopt via één website, werkt met een door Boozters ontwikkelde formule. Twee retailformules waarin online en offline volledig samengaan. Want de kracht zit in die combinatie, benadrukt Patrick Helmer. “Online en offline versterken elkaar. Daarom zullen winkels niet verdwijnen. Advisering en beleving blijven daar een belangrijke rol blijven spelen. Je zult er als winkelformule alleen wél voor moeten zorgen dat je de consument een eenduidige merkbeleving biedt.” Stappen Hoe verloopt eigenlijk zo’n omschakeling naar een omnitail businessmodel? “Die bestaat uit verschillende stappen”, aldus Helmer. “We beginnen met het her-evalueren van het bestaande businessmodel. Dan bepalen we de technologische architectuur. Vervolgens komt het aan op het creëren van draagvlak in de organisatie, gevolgd door de uitrol en de marketing. Projecten lopen natuurlijk continu door en zijn nooit ‘af’, maar dat zijn de basisstappen. Die nemen maximaal zes maanden in beslag. Dat moet ook wel gezien de snelheid van de veranderingen in de markt. Daarom werken we volgens de Scrum-methodiek. Die is snel en effectief.” Winkelbedrijven worstelen met verschillende problemen. “Ze hebben te maken met kanaalconflicten, vragen hoe ze het beste e-business kunnen bedrijven, willen weten hoe ze omnitail kunnen vermarkten en vragen zich af hoe ze data kunnen verzamelen en gebruiken om betere beslissingen te nemen”, somt Helmer op. “Vraagstukken die wij, dankzij onze verscheidenheid aan competenties,

Joe Public zet nu ook Take-Away Productions op de kaart. Als dit verhaal u aanspreekt moet u natuurlijk wel eerst een tv-script laten bedenken door Joe Public Take-Aw maar niet gek. Althans de meesten van ons. Bel Jolies van Rijn (020 - 76 008 77) voor een gratis Cup of Jo wa o

PostNL Rare 10k-50k Als er écht weinig budget is, maar het idee is te leuk om te laten liggen. Onorthodoxe producties voor internet of tv, geen gedoe met lange ppm’s, jong talent als crew, elke euro twee keer uitgegeven. Fietsenwinkel.nl Medium 50k-100k Producties in samenwerking met productiehuis Lukkien in Ede. Regie wordt verzorgd door Joe Public zelf. Commercials waar u veel van mag verwachten voor een budget waar je het juist niet voor zou verwachten. Red Band Well done >100k Producties waarbij we desgewenst een freelance regisseur betrekken. Voor scripts met torenhoge Gouden Loeki-achtige ambities. Punt. OHRA African Braai €1 = 17 Rand Dat prachtige Zuid-Afrikaanse licht, het bestaat echt. En door ons bureau in Zuid-Afrika betaalt u de voordelige lokale tarieven. Of u nou voor Hollywood kwaliteit gaat of voor een Rand op de eerste rang wilt zitten, het zal niet bij één bezoek blijven. Frequent Flyer kaart aanbevolen! way Advertising. We zijn wel goed, oe. En check joepublicshoot.nl.

26 interview ‘99,9% Dan Treichel VAN ALLE RECLAME IS INWISSELBAAR’

27 Na het verlies van het adidasaccount (‘Impossible is nothing’) verdween 180 Amsterdam goeddeels van de radar. Wat doen ze eigenlijk nog in Amsterdam? Het Amerikaans-Canadese duo Dave Canning (33) en Dan Treichel (34) – volgens sommigen de ‘beste creatieven in Nederland’ – geven antwoord. DOOR NILS ADRIAANS BEELD MENNO DE KOK De tekst op de gouden plaquette naast de voordeur, twee deuren naast de burgemeesterswoning aan de Amsterdamse Herengracht, is een statement: ‘Whenever you get into trouble, keep going. Do a 180 degree turn. Turn the situation halfway round. Don’t look for the secure solution. Don’t pull back from the passion. Turn it on full force.’ Het citaat, afkomstig van filmregisseur Francis Ford Coppola (bekend van onder meer de Godfather-trilogie en Apocalypse Now) zegt natuurlijk iets over het dna van 180 Amsterdam. En die aansporing ‘keep going’ was de afgelopen jaren geen overbodige luxe. Want het leek helemaal de verkeerde kant op te gaan met het bureau. Koud twee maanden na zijn aanstelling in 2010 werd toenmalig én huidig roerganger Al Moseley (destijds managing partner en executive creative director, nu president en chief creative officer) geconfronteerd met het verlies van het adidas-account, waarvoor 180 met ‘Muhammad Ali vs Laila Ali’ misschien wel de allermooiste sportreclame ooit maakte. In één klap ging 80 procent van de inkomsten in rook op. In de jaren erna overleefde 180 Amsterdam met werk voor Asics en DHL en vanaf 2013 op projectbasis voor PlayStation – inmiddels ook volwaardige klant. Kortom, 180 heeft het overleefd. En Al Moseley ook. En internationale klanten als Benetton, HP, Qatar Airways, Dave Canning

28 interview ‘ Werk dat mensen echt willen, is zo zeldzaam’ – dat hielp. Wat ons over de streep trok? Vooral de klanten en het feit dat we executive creative director konden worden, dus ons eigen team mochten samenstellen. En ook vanwege nestor Al Moseley. Hij is president en chief creative officer, dat zie je niet vaak, iemand die de grote lijnen uitzet en tegelijk altijd creatief “bewust” is.’ Wat is volgens jullie de huidige status van Amsterdam als internationale creatieve ‘hub’? Treichel: ‘Die is niet meer wat het was met Centraal Beheer van DDB, adidas van 180 en Nike’s Write the future van Wieden. Maar het wordt weer beter met die vertaalde recepten via Google Translate van JWT, of The Imagination Machine van Wieden voor de Russische vliegmaatschappij S7, waarmee gewone mensen met hun fantasie hun droomreis konden visualiseren – dat was ontroerend. En ik vond de Unhate-campagne voor Benetton van 72andSunny heel goed.’ Amsterdam valt toch niet te vergelijken met Madison Avenue? Treichel: ‘Niet als je het vergelijkt met de competitie daar. En de beschikbaarheid van topcreatieven; als je daar iemand nodig hebt, kun je zo kiezen uit twintig namen. Hier moet je iemand letterlijk naartoe halen. Aan de andere kant, New York is niet hét walhalla. San Francisco of LA is ook spannend en Londen staat er met adam&eveDDB inmiddels ook goed op. ‘Daar komt bij dat het makkelijker is om in New York te werken; daar schudden we als het ware een hilarische dialoog zo uit onze mouw. Bij 180 is onze stijl veranderd. We kunnen niet terugvallen op dubbelzinnigheden, omdat humor niet overal in de wereld hetzelfde werkt. We werken nu visueler en meer vanuit grotere gedachten, universele waarheden. Ons werk is “grootser” geworden. Dat wil niet zeggen dat we humor niet meer inzetten. In onze eerste commercial voor Bayern-sponsor DHL lieten we sterren als Arjen Robben merchandise voor de Chinese markt op behoorlijk ironische wijze promoten. En de in-flight film die we met FC Barcelona maakten voor Qatar Airways is niet absurd, maar wel licht en grappig. Die is 25 miljoen keer bekeken.’ Replay en − sinds kort − TomTom. En een trits aan talentvolle internationale creatieven, die naar Amsterdam zijn gehaald. Aangevoerd door het Amerikaans-Canadese duo Dan Treichel en Dave Canning, dat begin 2015 de creatieve leiding van 180 Amsterdam kreeg. Ze kwamen over van het befaamde Barton F. Graf 9000 in New York, waar ze onder ‘levende legendes’ Ian Reichenthal en Scott Vitrone werkten. Daarvoor waren ze, samen of los van elkaar actief bij Droga5, Wieden+Kennedy, Y&R New York en Crispin Porter+Bogusky. Kortom, de Champions League van de reclame. Hetgeen de vraag rechtvaardigt: What the fuck doen ze in Amsterdam? Dan Treichel lacht even ongemakkelijk: ‘We zijn hier vanwege de baan, vanwege de mogelijkheden. En vanwege de klanten. We werken hier op wereldwijde accounts voor grote merken, in New York werkten we ook op grote klanten, maar wel voor de Amerikaanse markt. ‘Maar als ik eerlijk ben, waren we niet op zoek. We zaten helemaal op onze plek in New York. Toch zijn we gaan praten. Ik kende Jeroen de Korte ook al, hij is creative director bij Publicis New York, en ik was met hem al eens in Amsterdam geweest Het lijkt wel of expat-creatieven meer plezier hebben in hun werk, ondanks de hogere druk. Heb je daar een verklaring voor? Canning: ‘We weten het goed te verpakken, hè (lacht). Er is genoeg stress, maak je geen illusies. Maar het is belangrijk dat je kunt zien dat werk met plezier en liefde gemaakt is – dat zie je eraan af. Dat geldt ook voor de dynamiek tussen creatieven. Wat onze klik is? We’re very like minded. Dat is zeldzaam. We hebben nooit strijd, zeker niet over een idee; hooguit over de executie. We hebben allebei een achtergrond in art, ik ben inmiddels copywriter, maar Dan schrijft ook – dat loopt door elkaar heen. We hebben los van elkaar en ook samen bij grote bureaus gewerkt, en allebei “onder” Ian Reichenthal en Scott Vitrone; zij zijn onze ad dads. Je zou kunnen zeggen dat we dezelfde scholing hebben gekregen.’

29 Wel heel sterk ‘humor gedreven’. Canning: ‘Klopt. Ook daarom zijn we hierheen gekomen, om een eigen creatieve afdeling te runnen. We proberen heel bewust geen stijl op te leggen, maar open te staan voor elk slim idee. “Life’s unfair” voor fairchain koffiemerk Moyee, met een afgeragde rockster die iedere vrouw – your mother ánd your daughter – kan krijgen, is nog ironisch, maar de film voor Benetton (waarin 180 wereldwijd op zoek ging naar hét vrouwengezicht van een stad, NA) is vooral mooi. En een geweldig idee, daar begint alles mee. Humor is relatief makkelijk, you just mess with conventions.’ ‘ Onze stelregel is: zou je er zelf naar kijken, of zou je die app ook zelf downloaden’ Is het idee als heilige graal niet ouderwets? Is executie niet veel belangrijker geworden? Treichel: ‘Dat is feitelijk correct. Tegelijkertijd is het onzinnig om te denken dat het grote idee überhaupt uit de mode kan raken. Je kunt hooguit vaststellen dat de executiemogelijkheden enorm zijn verbeterd en verbreed, waardoor ideeën heel verschillend kunnen worden uitgevoerd. Maar creatie begint aan een bureau met pen en papier, of laptop tegenwoordig. Zo bedachten creatieven in de jaren zestig iets briljants voor de krant, in de jaren negentig voor tv en nu voor digital. En dat briljante idee moet nog steeds in één enkele, simpele zin kunnen worden verteld. Sterker, meer executiemogelijkheden kan ook leiden tot meer originele ideeën. Neem de vijf seconden durende “unskippable” advertentie op YouTube voor autoverzekering Geico. Zo’n idee was eerder niet mogelijk. Vaak zijn briefings overigens nog vrij traditioneel: een klant wil een tv-commercial, een activatie en iets voor online, iets sociaals. Om te laten zien wat de mogelijkheden zijn, presenteren we vaak ook een aantal wilde ideeën.’ Na het verlies van adidas verdween 180 goeddeels van de radar. Navraag bij insiders leert dat bijna niemand weet wat er echt bij jullie speelt. Ligt dat aan jullie of aan ons? Canning: ‘Volgens mij is het geen geheim welke klanten we hebben. En onze komst en die van andere “grote” creatieven (zoals de met een Titanium Leeuw en Grand Prix bekroonde Adam Noel van W+K Portland, NA) hebben de vakpers gehaald. Moyee is van oorsprong een Nederlands merk, voor Amstel werken we in Oost-Europa en voor TomTom internationaal, maar we maken geen werk dat specifiek op Nederland is gericht. En we hebben ook geen Nederlandse creatieven in dienst. Misschien dat dat een rol speelt. Maar het is niet zo dat er een ban op Nederlandse creatieven zit of zo.’ Treichel, die dit jaar ook in de ADCN-jury (categorie film) zat: ‘Jullie ideeën zijn goed. Je ziet alleen dat de budgetten niet groot zijn. Als ik hoor dat DDB de “Even Apeldoorn bellen”-commercials tegenwoordig zelf produceert, vind ik dat slim; they make creative ideas happen. En J. Walter Thompson Amsterdam doet het ook goed volgens mij. En Menno Kluin (executive creative director bij Deutsch in New York, NA) is de beste printreclameman ter wereld. Dus de deur staat open.’ Vlnr: Asics ‘Bar Run’, Benetton ‘Face of the City’ en Arjen Robben voor DHL. Waarom zouden klanten 180 moeten kiezen? Canning: ‘Een voordeel is dat we een kleiner bureau zijn, waardoor er meer en intensiever contact is tussen de klant, het team en de bureauleiding. Wij zijn zelf bij elk project betrokken, en dat is moeilijker als je bij een groot bureau zit.’ Treichel: ‘En wij proberen het merk te zien zoals het zou kunnen zijn. Dus krijgt de klant creatieve ideeën die achter het merk “kruipen”. Merken als TomTom, HP en Playstation zijn niet alleen maar geïnteresseerd in “coole” reclame-uitingen, maar willen ideeën die hun business aanjagen. TomTom hebben we binnen kunnen halen dankzij een creative business idea, niet dankzij een reclame-idee.’ Een voorbeeld van zo’n ‘creative business idea’? Canning: ‘Voor Playstation PS4 het ‘This is for the players’-platform, dat een Grand Prix Effie won en PS4 tot dé plek voor gamers maakte. En voor HP creëerden we, in samenwerking met gaming platform Twitch, de “Omen Challenge”, waarin gaming teams elkaar bestreden om de kracht van de HP Omen laptop de demonstreren. Over TomTom mogen we helaas niks vertellen.’ Wat zijn de beste klanten? Canning: ‘Klanten met realiteitszin. Die beseffen dat werk fantastisch moet zijn omdat mensen niet op gezwets van merken zitten te wachten.’

30 interview Treichel: ‘En klanten die weten wat ze willen. Als hun briefing goed is, betekent het dat ze hun huiswerk goed hebben gedaan en een strategie hebben. Dat levert ook daadwerkelijk beter werk op. Een perfect voorbeeld was de Truth-antirookcampagne van Crispin Porter + Bogusky, waar ik destijds, in 2010, werkte. Roken werd van oudsher afgebeeld als rebels, en deze campagne rebelleerde tegen de rookmaffia door de draak te steken met hun “waarheden”.’ Waarom zijn jullie eigenlijk creatief geworden? Treichel: ‘Toen ik acht was, was ik een keer bij mijn neefje en daar was een grafisch ontwerper op bezoek. Hij had een mooie auto en tekende de hele dag, vertelde hij ons. Wat wil je op die leeftijd nog meer? Later wilde ik iets concreters, iets waar ik iets meer over na moest denken. Ik hou van mooie, slimme reclame.’ Canning: ‘Ik lees nog steeds strips, dat zegt genoeg. Mijn hele opleiding stond in het teken van creativiteit, van tekenen, ontwerpen en later ook schrijven – uiteindelijk belandde ik bij The Creative Circus, dé advertising-portfolio school in de VS. Wij zien onszelf zeker niet als gemankeerde kunstenaars. Nee man, we werken met de beste fotografen ter wereld, mogen van alles bedenken, het ene moment zitten we in een meeting, dan in een edit-ruimte en het volgende moment staan we op een vulkaan voor een shoot. Én we ontwikkelen onszelf in behoorlijk rap tempo. We hebben inmiddels 22 creatieven onder ons. Als creative director heb je geregeld vijf projecten tegelijk, nu hebben we er 64. Dat is wel eens pittig (lacht). Maar groeien is leuk. In plaats van alleen speler zijn we nu speler-coach.’ In welk opzicht is het vak veranderd? Canning: ‘Je moet je gereedschap veel beter kennen dan voorheen. Omdat er zoveel mogelijk is. Aan de andere kant: je kunt zoveel meer uitproberen. Ook klanten begrijpen dat digital een feit is. Nu zijn het vaak nog kleinere onderdelen waar ze toestemming voor geven, maar via social seeding kunnen die in één klap gaan vliegen. Social heeft alles – in positieve zin – veranderd. Creativiteit maakt het verschil en klanten weten heel snel of iets werkt. Onze stelregel is: zou je er zelf naar kijken, of zou je die app ook zelf downloaden? Het interessante is dat je niet meer wedijvert met de concurrent, ‘Het is onzinnig te denken dat het grote idee uit de mode kan raken’ maar met alles wat de aandacht trekt. En je moet veel sneller kunnen handelen. 180 FACTS • Opgericht in 1998 in Amsterdam door Alex Melvin, Guy Hayward en Chris Mendola als internationaal bureau. •In 2007 kwam er ook een vestiging in Santa Monica, LA. • 180 Amsterdam telt momenteel 75 fte’s. Op het hoogtepunt waren dat er 160. In LA werken 140 fte’s. Moyee ‘Life is unfair’ (links) en Replay Hyperskin. • Grootste klant was adidas (1998-2010). Andere klanten waren Versatel, Motorola, Omega, Opel, Dunlop, Sony Global, Amstel en BMW. ‘Of het realistisch is dat creatieven ook “reactieve” Facebook-posts on the spot moeten kunnen produceren? Als het idee goed is, is de toon ook helder. Sterker nog, vaak is het kleinere werk creatiever. Wij hadden nog meer lol met de viltjes voor Newcastle’s No Bollocks-campagne bij Droga5 (waarin de keerzijde van uitgaan op droge wijze wordt getoond, NA), dan met de film. Beauty is in the detail.’ Wat moet er nog veranderen? Treichel: ‘Er zou meer werk moeten worden gemaakt als Dos Equis’ Most Interesting Man in the World, of The Man Your Man Could Smell Like van Old Spice; 99,9 procent van alle reclame is inwisselbaar. Het wordt simpelweg niet meer opgemerkt. Werk dat mensen echt willen, is zo zeldzaam. Dat streven wij bij 180 na. Dat kan ook iets simpels zijn. Zo vond ik de outdoor-uiting van TWBA\Paris voor McDonald’s heel goed. Een uitvergrote illustratie van het rode bakje met frites, met het logo als copyright-tekentje. Dat is krachtig, maar toch discreet.’ Wat is jullie hogere doel? Canning: ‘180 Amsterdam terug op de kaart zetten. Het creatieve team laten floreren. Dit is nog relatief nieuw voor ons, een team formeren. Kortom, bouwen. Treichel: ‘Niets motiveert meer dan écht goed werk maken. We hebben beiden al de nodige prijzen gewonnen, maar wat dat betreft wordt Cannes extra spannend dit jaar. Dat wordt het eerste serieuze meetmoment voor het nieuwe 180.’

31 Ik dacht altijd dat ‘creatief’ een soort conclusie van anderen moest zijn column Harry Obdeijn Hocus pocus Creativiteit – mij hoor je er niet meer over, maar anderen des te vaker. Dit blad, bijvoorbeeld, bericht erover met de hardnekkige regelmaat van een feuilleton. Ik zie een stoet van gelouterde vakgenoten in gesprek met jonkies. En naarmate ik het vaker lees, krijg ik steeds meer de indruk dat zij weliswaar hetzelfde woord gebruiken, maar er iets totaal anders mee bedoelen. Ooit had je een verschijnsel in het voetbal: vooral jonge spelers van Surinaamse afkomst eisten ‘respect’. Het werd al snel ook onder verongelijkte Marokkaanse jongens een veelgebruikt woord. En net als nu met het begrip ‘creatief’, had ik toen meteen al het idee dat er iets op z’n kop gezet werd. Respect was iets wat je niet kon opeisen, dacht ik. Je kreeg het van derden als ze vonden dat je het verdiend had. Bijvoorbeeld omdat je iets heel goed kon. Precies zo dacht ik altijd dat ‘creatief’ een soort conclusie van anderen moest zijn als je in je vak iets bijzonders bedacht en gemaakt had. Niet meer dus. Creativiteit is nu iets wat je al hebt, in je genen of zo, en waar je van alles mee kunt; het doet er niet toe wat. Het kan net zo goed een advertentie zijn als een nieuw product. Creativiteit is een ingrediënt geworden; je kunt het in een YouTube-filmpje stoppen of in een festivalconcept, maar ook in de worst. Zelf heb ik ook weleens gedacht dat je als reclamemaker nieuwe producten kon maken. Dat was een ongewisse maar spannende tijd en soms lukte het zelfs. Ik denk dat het nog steeds kan. Maar niet omdat je creativiteit in een fles bier kunt gieten – of in een nieuw pop-uprestaurant. De enige aspiratie die wij mogen hebben, ontlenen we aan het feit dat we met professionele consumentenogen naar producten kijken, in plaats van met professionele laboratoriumogen. Dat is ons enige bestaansrecht. Verstandige bedrijven begrijpen dat en het heeft vaak genoeg tot gezamenlijk succes geleid. Het probleem vandaag is dat die bedrijven ons niet meer willen begrijpen. Omdat we rare hocus pocus roepen, zoals creativiteit. ADVERTENTIE Harry Obdeijn is reclametekstschrijver in ruste. WORDT HET NIET EENS TIJD OM TE STOPPEN MET RECLAME MAKEN? VRHL.NL/STOPMETRECLAMEMAKEN CONTENT EN CREATIE

32 innovatie DIGITALE TRANSFORMATIE VEREIST NIEUW BEDRIJFSMODEL Digitale transformatie. Organisaties hebben er de mond van vol. Wat is het precies en wat komt erbij kijken om het tot een succes te maken? Social Embassy deed onderzoek in samenwerking met Adformatie. door ROB BEEMSTER Merken moeten leveren wat consumenten daadwerkelijk willen. En om dit te kunnen doen, zijn de eisen die worden gesteld aan marketing en communicatie strenger geworden. Het moet allemaal sneller, real-time en permission based. Hoe formuleer je een antwoord op deze uitdaging? En belangrijker: hoe gaan Nederlandse merken om met deze ontwikkelingen? Die vragen liggen ten grondslag aan de Digital Transformation Monitor, die Social Embassy in samenwerking met Adformatie presenteert. Digitale transformatie raakt uiteenlopende digitale ontwikkelingen. Een ervan is de continue mogelijkheid om (big) data om te zetten in relevante informatie en inzichten, die leiden tot de creatie van gepersonaliseerde en relevante klantervaringen. Van product- en dienstontwikkeling tot gesegmenteerde messaging die aansluit op een bepaalde fase in de weg die de klant aflegt (de klantreis). Alle ondervraagde merken zijn erover eens dat digitale transformatie radicaal andere vaardigheden van marketing vraagt. De afdelingen marketing en communicatie van de toekomst zullen ruimte moeten bieden aan it’ers, creatieven, strategen, econometristen, datawetenschappers, psychologen en analisten. Waarbij iedereen met elkaar samenwerkt om de meest relevante en persoonlijke klantervaring te kunnen bieden. Een andere conclusie waarin iedereen zich kan vinden: marketing wordt data gedreven. Daarmee wordt datamanagement − naast het real-time in kaart brengen van de klantreis − een van de belangrijkste domeinen van de toekomst. Merken die nu de stap willen maken, moeten investeren in drie domeinen: • Mensen en processen. Digitale transformatie hoort niet bij één afdeling of één persoon te liggen, maar raakt de hele organisatie. De eerste stap is samenwerking 39% 17% Sinds wanneer is digitale transformatie een agendapunt? korter dan 2 jaar geen agendapunt langer dan 2 jaar 44% tussen afdelingen te bewerkstelligen, of afdelingen opnieuw te organiseren rond de klantreis. Ontwikkel een visie op wat digitale transformatie voor jouw organisatie betekent. En zorg voor educatie en inspiratie. Breng de klantreis in kaart en ontwikkel en implementeer een organisatiemodel dat klaar is voor digitale transformatie. • Technologie. Datamanagement is de basis onder een succesvolle digitale transformatie. Om real-time, persoonlijke en relevante klantervaringen te realiseren, zijn investeringen nodig in technologie; in het bijzonder waar het gaat om contentcreatie en - management en het inkopen van advertentieruimte. • Ervaringen. Digitale transformatie draait om relevante en persoonlijke ervaringen die consumenten hebben met je merk. Als de organisatie eenmaal staat en technologie vormt geen belemmering, dan is investeren in ervaringen de volgende stap: content marketing, merkcampagnes en merkervaringen, maar ook de ontwikkeling van producten en services. Staat digitale transformatie bij Nederlandse merken op de agenda? Dat valt alleszins mee. Uit de enquête komt naar voren dat vrijwel alle merken al dan niet bewust hiermee bezig zijn. Sommige door te investeren in interactieve websites, andere door de klantenservice of de algehele klantervaring te verbeteren. Bij een groot deel van de ondervraagde ondernemingen staat digitale transformatie al meer dan twee jaar op de agenda. 27% 53% 20% Maakt het merk gebruik van data/gegevens uit sociale media voor bijvoorbeeld perosnalisatie en (re)targeting? Ja Nee In ontwikkeling De vraag hoe belangrijk digitale transformatie is binnen de organisatie, levert een gemiddelde score op van 7,5 (op een schaal van 10). Digitale transformatie vraagt om een nieuw bedrijfsmodel, gericht op ‘holistisch ondernemen’. De organisatie moet zo worden ingericht dat deze niet alleen de klant beter begrijpt (360 graden klantbeeld), maar ook sneller op veranderingen kan inspelen. Om een idee te geven van de stand van zaken van digitale transformatie bij de verschillende merken, onderscheidt het rapport vier fasen: Fase 1: Het merk zit nog in de

33 v39%an de bedrijven die ondervraagd zijn in het Social Embassy/Adformatie-onderzoek naar de stand van digitale transformatie, heeft dit onderwerp al meer dan twee jaar op de agenda staan. beginfase. Digitale transformatie ligt bij een beperkt aantal mensen en vindt voornamelijk plaats op ad-hocbasis. Een duidelijke strategie/plan ontbreekt. Fase 2: Digitale transformatie is voornamelijk experimenteel. Een aantal afdelingen is actief bezig. Er is behoefte aan een plan of strategie. Fase 3: De inzet is vooral functioneel. Digitale transformatie wordt door veel afdelingen geïmplementeerd als verlengstuk van bestaande (bedrijf)functies. Een integraal plan/strategie is aanwezig. Fase 4: Digitale transformatie is volledig geïntegreerd in de organisatie. Het belang om in fase 4 te komen, hangt sterk af van de voordelen die een organisatie verwacht. Voor de ene organisatie zal de urgentie hoger zijn dan voor de andere. Bart Kuppens, vice president Marketing Foods, Home & Personal Care bij Unilever Benelux: ‘Hoe creëer je awareness en gewoonte als de relevantie er niet is om online te kopen? Waarom een app laten maken als hij niet gebruikt gaat worden? Je moet vissen waar de vis zit en assets bouwen langs de snelweg waar echt veel gereden wordt.’ Dorkas Koenen, cmo bij Essent, daarentegen waarschuwt dat het digitale transformatieproces versnelt en dat een afwachtende houding om die reden niet aan te raden is. Belangrijk is het gebruik van data, en dan meer in het bijzonder de uitdaging voor merken om data te linken. Dit om de klant beter te leren begrijpen, maar ook om marketinginvesteringen te begrijpen. Inzicht omvat veel meer dan het klassieke gebied van informatie, zoals weten wie de klanten zijn, wat ze doen, waar ze zijn, wat ze (willen) kopen, en met welke media ze bereikt kunnen worden. Het gaat ook om gevoelens, interesses, voorkeuren en verwachtingen. De mate waarin organisaties in staat zijn inzichten te verkrijgen uit data verschilt sterk per merk. En het aantal merken dat in staat is specifiek te richten op de locatie tijdens de klantreis is ongeveer even groot als het aantal dat daartoe (nog) niet in staat is. Ondanks het feit dat veel marketingafdelingen met data actief zijn, blijkt het lastig om alle mogelijkheden te combineren. Juist dit is van belang, omdat de combinatie waarde kan toevoegen aan marketing en communicatie. De allesbepalende vraag zal dan ook zijn hoe marketing deze nieuwe, exacte kant weet te omarmen en kan combineren met haar creatieve kant. EXPERTDEBAT Social Embassy en Adformatie organiseren op 21 april (in Amsterdam) een expertdebat over ‘de stand van digitale transformatie in Nederland’. In het panel zitten vertegenwoordigers van onder meer Philips, Facebook, 72andSunny en DentsuAegis. Wie aan het debat wil deelnemen, kan zich nog aanmelden via robbeemster@ adfogroep.Het aantal plaatsen is zeer beperkt. Beyond the Horizon IMMovator Cross Media Network is hét netwerk als het om mediainnovatie gaat. Welke innovaties gaan de mediawereld veranderen? Marlies Hakvoort houdt een vinger aan de pols. VR VOOR IEDEREEN Van Virtual Reality, uiteraard een van de grote thema’s tijdens SXSW, waren in Austin talloze toepassingen te zien. Zo presenteerde de Nederlandse startup VRmaster van Detlef La Grand VRapp.co. Met een smartphone en VR-brillen kunnen gebruikers navigeren tussen foto’s en video’s met verschillende verhaallijnen als resultaat. Het bijzondere aan dit platform is dat het de techniek simpel en toegankelijk maakt voor iedereen. Zo zet VRmaster in op de ontwikkeling van virtual reality via internetbrowsers. Merken kunnen zelf VR-video’s en foto’s maken en op het platform zetten, die je vervolgens met een eigen url kunt delen. Je bekijkt de vr-producties via je internetbrowser op je mobiel met een cardboard. Zo neem je klanten op een laagdrempelige manier mee in een virtuele beleving, geef je ze een kijkje achter de schermen of neem je ze mee naar een andere wereld. Zie de mogelijkheden op VRapp.co/welcome. APPROMOTERS Hoewel Appromoters niet aanwezig was op SXSW, gooit deze startup gooit wel hogen ogen in de Verenigde Staten.Appromoters biedt specifieke marketingoplossingen en performancecampagnes voor mobiele apps. De technologie maakt inzichtelijk waar je - aan de hand van de drie belangrijkste datacomponenten - je ideale doelgroep kunt vinden, volledig geautomatiseerd en gebaseerd op historische data. Hoe meer data er worden verzameld, hoe gerichter het systeem zijn werk kan doen. Zo kunnen ze de vindbaarheid van apps in beide App stores verbeteren, marketingdata, product data en App store data inzichtelijk maken, en kwalitatieve gebruikers realiseren voor mobiele apps, waarbij onderscheid wordt gemaakt in volume, activiteit en winstgevendheid. De gebruikers worden aangetrokken via platformen als Facebook, Twitter, LinkedIn en via mobiele advertenties in het eigen publishernetwerk. Zo ging Izi.Travel, een klant van Appromoters, binnen zes maanden van 100.000 naar 2 miljoen downloads, waardoor ze nu de grootste tourguide app van de wereld zijn. OPMARS VAN INTERNET OF TOUCH Iskander Smit van Info.nl verzorgde op SXSW een workshop over het Internet of Touch. Hoe gaan ‘haptische’ interfaces zoals de trilfunctie van je smartwatch, interacties versterken waardoor mensen tools en producten beter begrijpen? De meest emotionele ervaringen in ons leven hebben vaak met aanraking te maken. Het gevoel van een warm bad, een nieuwe jurk of een knuffel van je geliefde. Hoe kunnen we dat intense gevoel van menselijke aanraking overbrengen via technologie? En als dat kan, hoe moet het dan aanvoelen en zorgen wij ons beter voelen? Smit gaat hiermee aan de slag in het ThingsCon-netwerk, dat vanaf deze maand geregeld Salons organiseert over vraagstukken rondom het Internet of Things. Zie www.thingscon.nl.

MEER OMZET DOOR SOCIAL SELLING! Behaal meer omzet door s er om z a I d e ppen s sen in samen slimme inz an social media B In 9 stappen social selling tsen in jouw organisatie door samenerking marketing sales en sales ● S v €24,95 en must read voor elke salesen marketingprofessional die zich realiseert dat social selling en en m zich een e s beh een vereiste is om succesvol in e spelen op de (communicatie) behoeftes van de klant.’ ke Egbert-Jan van Bel, bestsellerauteur en erndocent Beeckestijn Business School t Start d voo ect met praktische oorbeelden en eenvoudig toe e passen modellen en tips KOOP ONZE BOEKEN SNEL EN EENVOUDIG VIA ADFOSHOP.NLOPNL VOOR DE AMBITIEUZE MARCOM PROFESSIONAL

35 Een ‘laid back media experience’ is de enige reden dat je nog een papieren krant of tijdschrift zou willen lezen Californian Sundays Ik ben stikjaloers op een paar Amerikanen uit Californië. Ze hebben een tijdschrift opgericht dat ik zelf had willen bedenken: The California Sunday Magazine. Een maandblad waar nogal veel dingen verfrissend aan zijn. Om te beginnen is er het distributiemodel dat tegelijkertijd een businessmodel is. De oprichters zijn op eigen initiatief naar de uitgevers van de voornaamste kwaliteitskranten aan de Amerikaanse Westkust gestapt. Hun voorstel voor The Los Angeles Times en de San Francisco Chronicle: mogen we tegen betaling ons magazine meesturen aan een gedeelte van jullie lezers? Het ging ze vooral om abonnees in stadswijken waar veel hoger opgeleide kapitaalkrachtige jonge mensen wonen. Daar heb je bij elkaar behoorlijk veel van in Californië. Door deze aanpak had The California Sunday Magazine bij de start al een oplage van 400.000 exemplaren en een bereik onder invloedrijke mensen. Daar kun je mee aankomen bij adverteerders uit de luxe- en tech-industrie. Krijg je als abonnee van The LA Times het blad in de bus, dan kun je dat opvatten als een compliment. Woon je niet in de juiste wijk, of column Ebele Wybenga zelfs helemaal niet in Californië, dan moet je betalen voor een abonnement of de verhalen online lezen. Denk niet dat het blad een soort commerciële fuik is. Het is een met veel liefde gemaakt tijdschrift dat bulkt van de lange verhalen en dat vanuit het perspectief van de Amerikaanse Westkust ook over Azië en Latijns-Amerika schrijft. Omdat het niet los verkocht hoeft te worden staat er behalve de titel nooit tekst op de cover. Alleen één prikkelende, poëtische foto uit een van de reportages. De oprichters hebben het over het bieden van een laid back media experience. Dat is immers de enige reden dat je nog een papieren krant of tijdschrift zou willen lezen. Een weekendkrant biedt die lange luie leeservaring, op een moment dat je er tijd voor hebt. Daar zit dit mooie blad dan ongevraagd bij. Als je zo’n uitverkoren Californiër bent tenminste. Vandaar dat ik rondloop met deze gedachte: zou dit model ook kunnen werken met een Engelstalig blad voor gelijkgestemde lezers van kwaliteitskranten in NoordEuropa? ADVERTENTIE Ebele Wybenga is auteur en spreker. 19 MEI 2016 | BAR BETON RIJNSWEERD - UTRECHT FutureCheck HOE BEN JIJ STRAKS NOG FUTURE PROOF? PROFITEER TOT 22 APRIL VAN EARLY BIRD KORTING Betteke van Ruler WWW.COMMUNICATIENULIVE.NL MET BIJDRAGEN VAN ONDER MEER: Betteke van Ruler Bartho Boer Marnix Geus Kaoutar el Oulid

36 adsociety BEELD DUTCH MARKETING AWARDS BAS VAN DER PUTTEN WIE NIMA, PIM, Adfo Groep WAT Dutch Marketing Awards WAAR Tropeninstituut Amsterdam WANNEER 31 maart Wie van de drie is de echte Imme Rog (Postcodeloterij) ? Altijd lastig te bepalen wanneer je als man kunt ‘inbreken’. Een geïnteresseerde indruk maken is een kunst op zich. Vrienden voor het leven (al had Aad Kuijper misschien toch liever aan de linkerkant gestaan). Denk je toch even dat je een casino binnenkomt... ‘Holistische marketing? Dat is al lang weer passé, joh!’ Markteer of the Year Henk Jan Beltman moet nog wennen aan zijn nieuwe helden status. Vincent Sieben (Philips) weet niet waar hij dit aan verdiend heeft.

37 BOVEN WIE Blauw Gras WAT Lentebarbecue WAAR Danzigerkade, Amsterdam WANNEER 7 april ONDERSTE RIJ WIE Burst WAT Burst Blowout (tgv 10-jarig bestaan van Burst) WAAR Annabel,, Rotterdam WANNEER 7 april Pascal Engbers (Wirelab, links) heeft zijn twijfels bij het groepsportret met Erik Wiese (Blauw Gras), Lex van Aken (Deephouse) en Robbert Duindam (Just Brands). Je kunt niet op elk feest in een goeie bui zijn. Hello & Goodbye! ‘Kijk, zo ziet ze eruit.’ Het onderdeel zilverfolie kauwen. Jack de Graaff (Mensch) voelt zich een beetje George Clooney, te midden van collega Gwen Hanrath (links) en Joke Pronk en Martine de Kock (Burst) . A Burst of lightning! Mirabeau-baas Adjan Kodde (links) en Rens Plandsoen (rechts) kunnen nog net aanhaken. Ate van der Meer (Snakeware, rechtsvoor) was hen te snel af.

38 strictly business GOUD EN UBERCONNECTED: KMERKACTIVATIE AN NET EVEN ANDERS Activatiecampagnes, branded content en conversaties op sociale media liggen naadloos in elkaars verlengde, vinden Goud Activatie en Uberconnected. Vandaar dat ze samengaan. Resultaat: een 60 man tellend socialemedia- en merkactivatiebureau dat de nieuwe norm in merkactivatie wil zijn. Hals over kop in het huwelijksbootje zijn ze niet gesprongen. Aan de fusie tussen Goud Activatie en Uberconnected ging een verlovingsperiode van dik een jaar vooraf. Een jaar waarin de bureaus niet alleen al een kantoor deelden in het Olympisch Stadion, maar ook een gezamenlijke visie en propositie ontwikkelden (waarover later meer) en nauw samenwerkten op klanten. En een jaar waarin de aandelen werden ingebracht in een nieuwe holding, die op naam staat van de beide managementteams. Onder de eigenaars treffen we bekende namen als Coen Ruseler en Charles Borremans (voorheen Borremans & Ruseler/DraftWorldwide) en Brian Hirman (ex-Bookmark en Isobar & iProspect). Mannen met een verleden. En het is ook niet voor het eerst dat ze met elkaar bij één onderneming zitten. Hoe zat dat ook alweer? Brian Hirman was er digitaal al vroeg bij toen hij in 1995 online bureau Bookmark begon. Bookmark werd in 2000 overgenomen door DraftWorld wide (Interpublic Group), dat net daarvoor Borremans & Ruseler had gekocht. Bedoeling was dat Bookmark verder zou gaan als DraftDigital, maar dat kwam niet echt van de grond. Ondertussen was de ‘internetbubbel’ gebarsten en speelden er binnen IPG allerlei andere problemen, vertelt Hirman. Dat maakte het er niet leuker op. Hirman kocht zijn aandelen terug van IPG in het vaste voornemen om nooit meer met een grote bureaugroep in zee te gaan. De integratie van Bookmark in DraftWorldwide was weliswaar mislukt, zegt Ruseler, maar de samenwerking tussen Borremans & Ruseler en Bookmark verliep prima, ‘ook op persoonlijke vlak’. Borremans en Ruseler gingen nog even door onder de vlag van DraftWorldwide. Maar in 2004 stapte Ruseler samen met Harold Hamersma uit Draft, om in 2008 terug te keren met Goud Activatie. Charles Borremans vond een paar jaar later aansluiting, waarmee het prijswinnende actiemarketing duo van weleer was herenigd. Hirman verkocht in 2006 uiteindelijk toch Bookmark aan een groot bureaunetwerk, Aegis Media (nu Dentsu Aegis), waarna het bureau opging in Isobar en iProspect en Hirman ceo werd van het digitale bureaunetwerk van Aegis Media Nederland. In 2010 vertrok hij en stortte zich volledig op het investeren in digitale startups

39 v1,1 miljoen iews binnen 24 uur leverde het animatiefilmpje voor Knab op, dat door Goud Uberconnect in een paar uur werd gemaakt, naar aanleiding van een opmerking van een Knab-klant op sociale media. en Afrikaanse tech-bedrijven. Daarnaast bleef hij via advieswerk betrokken bij de bureauwereld. Maar na een paar jaar begon het toch weer te kriebelen. In 2014 resulteerde dat in de oprichting van Uberconnected. Een nieuw socialemediabureau dat volgens Hirman net even anders is dan de meeste bureaus. Het verschil, legt hij uit, zit vooral in het feit dat de meeste socialemediabureaus zich vooral bezighouden met het adviseren van merken óf ze actief moeten zijn op sociale media. En zo ja, dan leidt dat meestal tot het opzetten en managen van pagina’s van het merk op Facebook, Twitter of Instagram. Allemaal belangrijk, maar zeker zo belangrijk is wat er over merken wordt gezegd buiten hun eigen socialemediapagina’s of accounts. ‘Denk aan digitale conversaties van consumenten over of met het merk op Twitter, fora, reviewsites, blogs en noem maar op. Goede social care stond en staat bij veel bedrijven nog steeds in de kinderschoenen.’ De gedachte dat je (pro)actief moet omgaan met conversaties gericht aan of over je merk, vond kennelijk gehoor, want Uberconnected groeide in een half jaar naar 25 social care agents die 365 dagen per jaar, als het moet 24/7, voor klanten relevante conversaties op de sociale media monitoren en namens die klanten ook het digitale gesprek aangaan. Maar de missing link in de Uberconnected-propositie was merkactivatie. Hirman: ‘Klanten gingen steeds vaker vragen of we ook content of activatiecampagnes wilden ontwikkelen. We deden dit al mondjesmaat, maar waren daar toen nog niet echt op ingericht. Dan kun je twee dingen doen: de discipline zelf opbouwen of toenadering zoeken tot een partij die merkactivatie als core business ziet.’ En omdat Goud Activatie op zijn beurt graag digitaal en op het gebied van sociale media door wilde groeien, kwam het tot een hereniging van de gewezen zakenpartners Borremans, Ruseler en Hirman. Aanvankelijk in de vorm van ‘samenwonen in het stadion’, maar nu dus een heuse fusie tot ‘Goud Uberconnected’. En nee, bezweert Hirman, dit is niet het zoveelste verhaal van een online en offline bureau die bij elkaar komen. ‘Online was bij Goud al volop aanwezig. De meerwaarde van het samengaan zit in de manier waarop we naar activatie kijken en onze bureaucombinatie daar volledig omheen hebben gebouwd.’ Essentieel hierin is het verdwijnen van, wat Hirman noemt, de ‘volgtijdelijkheid van het campagnedenken’. Traditioneel ligt het vertrekpunt van adverteerder en bureau bij het ontwikkelen van een activatiecampagne: op basis van een briefing formuleert het bureau een strategie en een creatief concept, dat wordt uitgewerkt in een campagne en bijbehorende content. Dat is nu anders. Tegenwoordig kan ook een conversatie op sociale media het vertrekpunt van merkactivatie te zijn. Voorwaarde is wel dat je niet alleen in tekst, maar ook met activerende en actuele content snel kunt reageren op socialemediaberichten. Daarvoor heeft de nieuwe bureaucombinatie een digitale contentafdeling ingericht; een creatief team dat in staat is om razendsnel digitale content te bedenken én te maken. Hirman geeft als voorbeeld een recente succesvolle case voor de bank Knab. ‘Een klant maakte op sociale media een opmerking dat hij het niet van deze tijd vond dat Knab middels een SMS meldt dat zijn jaaroverzicht klaar staat. Deze opmerking is door onze social care agent gemonitord en die is de conversatie met hem aangegaan: hoe had hij het dan wél gewild? ‘Het liefst met een reclamevliegtuig, maar op z’n minst een fanfare die “je jaaroverzicht staat klaar” komt ‘ Campagne, content en conversatie werken continu op elkaar in’ Coen Ruseler en Brian Hirman Fusiefeiten De aandeelhouders van Goud en Uberconnected brachten in mei 2015 de aandelen van beide bedrijven onder in een nieuwe holding. Aandeelhouders hierin zijn Brian Hirman, Coen Ruseler, Charles Borremans en Bas Smabers (Strategy Director). Maaike Peters (Operations Director) is begin 2016 toegetreden als partner. In oktober 2015 werd Return Social overgenomen van Johan van Mil en Auke van den Hout (Adatus). Dit bureau is al volledig geïntegreerd. Met ingang van april 2016 zijn Goud Activatie en Uberconnected formeel gefuseerd. De bureaudirectie wordt gevoerd door Coen Ruseler en Brian Hirman. Het bureau telt 60 medewerkers met een gezamenlijk bureau-inkomen van bijna 6 miljoen euro. De eerste grote klant in de nieuwe samenstelling is net gewonnen: Goud Uberconnected gaat aan de slag voor Bruna. spelen’, was het ludieke antwoord. Binnen een paar uur hebben we toen een animatiefilmpje gemaakt van een reclamevliegtuig met precies die tekst, voorzien van fanfaremuziek op de achtergrond. Past helemaal bij de superpersoonlijke benadering van het merk Knab. Binnen 24 uur leverde dit filmpje ruim 1,1 miljoen views op, waarvan 87 procent met een positief sentiment.’ Niet dat nu het campagnedenken bij het oud vuil kan. Verre van dat zelfs. Ruseler: ‘Het gaat erom dat de pijlers campagnes, content en conversatie aanvullend zijn en om het besef dat merkactivatie dus vanuit elk van deze pijlers kan starten. Het is een proces waarbij campagne, content en conversatie continu op elkaar inwerken. Wij noemen dit de “Activatie Loop” en hebben ons nieuwe bureau en organisatie volledig om deze visie heen gebouwd. Met een mooie combinatie van ervaren actiemarketingspecialisten en jonge digital natives aan één tafel, wat zorgt voor een bijzondere chemie en energie.’

40 strictly personal Aan het einde van de dag probeerde die opdrachtgever dan ook nog een stuk van je toch al magere loontje in te houden omdat je je target niet gehaald zou hebben.’ Welk moment of welke ervaring veranderde jouw leven? ‘Stoppen met blowen in 5 havo.’ Wat is je meest typerende eigenschap? ‘Eigenzinnigheid. Ik kwam laatst een rapport van de basisschool (Vrije School) tegen waarin ik mezelf ook nu nog herken: “Jona is niet bang om tegen de hele klas in te gaan, dat wordt hem echter niet altijd in dank afgenomen”.’ BOER, SCHOONMAKER, FILMER Jona Honer (29) sloot zich onlangs aan bij Czar. De regisseur en documentaire filmer, die verschillende prijzen won, maakte voor de ‘Powerful Connections’-campagne van Vodafone de film Gerrie & Truus en is nu bezig met een project, gebaseerd op de filosofie van Friedrich Nietzsche. DOOR CORINE DINGELDEIN Wat is je huidige gemoedstoestand? ‘Hongerig. Zin om nieuwe dingen te maken en me verder te ontwikkelen.’ Wanneer en waar was je het gelukkigst? ‘Toen ik 15 was, op een camping in Frankrijk waar je voor het eerst door je ouders vrij werd gelaten en de meisjes niet bang waren voor hun reputatie.’ Wat is je grootste angst? ‘Dat ik door mijn hoge ambitie aan het leven voorbij schiet.’ Wat wilde je vroeger worden? ‘Boer. Ik heb van m’n achtste tot m’n twaalfde op een boerderij gewoond. Buiten met de natuur bezig zijn en leven in het ritme van de seizoenen is heerlijk.’ Wat is het rottigste baantje dat je ooit hebt gehad? ‘Kantoorpanden schoonmaken. Wat beschouw je als je grootste prestatie? ‘Mijn debuutfilm De Alchemisten waarbij ik zelf idee, research, regie, camera en montage heb gedaan. Ik kreeg er tijdens het Nederlands Filmfestival de Debuutprijs voor en de lange versie draait op twee van de belangrijkste documentaire festivals ter wereld.’ Welk levend persoon bewonder je? ‘Martin Scorsese. Elke film is goed zonder dat hij in herhaling valt.’ Noem één ding dat jouw leven mooier zou kunnen maken. ‘De liefde van mijn leven.’ Waar heb je spijt van? ‘Ik heb er echt lang over nagedacht maar ik denk niet dat ik ergens écht spijt van heb.’ Waar heb je het meest een hekel aan? ‘Hypocrisie.’ Onthul een van je heimelijke genoegens. ‘Tijdens postproductie vind ik het heerlijk om naar sportauto’s en het YouTube-kanaal van Vogue te kijken.’ Welk talent zou je willen hebben? ‘In nuchtere toestand kunnen genieten van een lange smalltalk conversatie.’ ‘ Ik ben nog nooit in een achtbaan geweest’ Wat is volmaakt geluk? ‘Het witte licht dat je ziet voordat je dood gaat. Dit schijn je trouwens op te kunnen roepen met een drug.’ Wanneer heb je voor het laatst gehuild, en waarom? ‘Toen ik bij Czar terechtkwam. Tranen met tuiten, zo gelukkig!’ Wat was het meest beschamende moment in je leven? ‘Zeg ik niet want daar schaam ik me voor.’ Wanneer heb je voor het laatst gelogen? ‘Bij de vraag wanneer ik voor het laatst gehuild heb.’ Met welk historische figuur identificeer je je het meest? ‘Op dit moment met Friedrich Nietzsche omdat zijn filosofie de basis voor mijn nieuwe film is.’ Met wie (dood/levend) zou jij graag een vorkje willen prikken? ‘De Azerbeidzjaanse miljardair Ibrahim Ibrahimov, zodat ik hem kan overtuigen om mee te werken aan mijn nieuwe film.’ Wat staat bovenaan jouw bucket list? ‘Ik ben nog nooit in een achtbaan geweest.’ Wat is jouw motto? ‘Stay hungry stay foolish.’

41 carrière Daphne Koenen (27) en Timon Zijderlaan (27) VORMEN een creatief team bij Neew. WAREN dat eerder bij Achtung! Daphne en Timon Met welk gevoel deden jullie de deur open bij Neew? ‘Het voelde na Achtung wel wat spannend, Het is een kleine club die zichzelf nog moet bewijzen. Uiteindelijk vonden we dat juist gaaf, om daar deel van te zijn.’ Omschrijf jullie stijl. ‘Ik denk dat onze sterke kant is dat we redelijk breed zijn. Niet in lichamelijke zin maar wel qua creativiteit. We hebben het gevoel dat we van elke brief wat kunnen maken wat we tof vinden, dat is ook altijd ons uitgangspunt. Misschien hebben we nog niet echt een eenduidige stijl. We willen graag afwisselend werk maken.’ Wie doet wat? ‘We vinden onszelf allebei concepters. Tijdens de ideeontwikkeling zijn we daarin gelijk, we spuien allebei evenveel ideeën en maken even slechte grappen. Als we de uitwerking in gaan is Daphne iets meer van de art en Timon iets meer van de copy.’ Hoe denken jullie over prijzen, is dat het ultieme? ‘Het lijkt ons natuurlijk superleuk om eens op een podium op te klimmen en triomfantelijk over een mensenmassa uit te kijken terwijl iedereen voor je klapt. De erkenning voor je werk is gewoon lekker en je speelt jezelf in de kijker. Maar de reclamewereld is wel redelijk uniek in de hoeveelheid veren die het zichzelf jaarlijks in de reet steekt. Dat voelt een beetje scheef met hoe reclame door 99 procent van de bevolking ervaren wordt: A necessary evil.’ Wat inspireert jullie? ‘We hebben beiden een lijst aan (advertising) bookmarks die we iedere dag checken en we delen vaak de spraakmakendste dingen met elkaar. Maar ook wetenschap, film, reddit, techniek, kunst en games tot aan rare documentaires over het eetgedrag van een giraf.’ Waar hebben jullie wel eens ruzie over? ‘Daphne’s uitspraak, ze spreekt vaak een uit als één en daarbij praat ze soms met woorden waar Timon nog nooit van heeft gehoord. Daartegenover staat dat Timon vaak Daphne’s gezichtsveld blokkeert in presentaties met zijn twee meter lange lichaam.’ Bijna een jaar na zijn aantreden als executive creative director bij Publicis, keert Martin Cornelissen terug bij FHV BBDO. Daar gaat hij de creatieve vloer leiden als chief creative officer (cco). MARTIN CORNELISSEN FHV BBDO Regisseur Wim van der Aar (eerder onder andere bij Hazazah) voegt zich bij het Amsterdamse productiehuis Halal. Van der Aar regisseerde meer dan 500 commercials voor onder meer Albert Heijn, Calvé en TempoTeam. WIM VAN DER AAR HALAL HAROLD RIMMELZWAAN NUV MARC PIETERSE OGILVY & MATHER AMSTERDAM Harold Rimmelzwaan is de nieuwe voorzitter a.i. bij het Nederlands Uitgeversverbond. Rimmelzwaan, ceo bij Malmberg, volgt Loek Hermans, die ruim 13 jaar voorzitter was, tijdelijk op. PHILIPP WESSING INTERXION Ogilvy & Mather Amsterdam benoemde Marc Pieterse als strategy director. Hij werkte de afgelopen tien jaar bij N=5 voor merken als ABN Amro, Marktplaats, Optimel, KPN en Mercedes-Benz. ANTON-JAN THIJSSEN UM STUDIOS Anton-Jan Thijssen is benoemd tot head of UM Studios, de creatieve unit binnen Universal Media. Thijssen was freelance en interimcommunicatiestrateeg. Hij werkte hij in de bureauwereld en was onder meer oprichter van Busted en managing partner van TBWA\Busted. Interxion, leverancier op het gebied van cloud- en carrier-neutrale datacenterdiensten, trok Philipp Wessing aan als directeur sales en marketing. Wessing had verschillende managementfuncties, onder meer bij IBM en HP. FRÉDÉRIQUE MOOLENBEEK REGGS Frédérique Moolenbeek begon als csd bij Reggs. Ze was senior client manager bij Cartils en Seymourpowell in Londen. Anne Franssen is de nieuwe senior brand & packaging designer. Zij werkte eerder o.a. voor Prouddesign en Design Bridge. Communicatiedirector Sabine van Aken verlaat Ster per 1 juni 2016. Eind 2007 begon Van Aken bij Ster als communicatiedirector en lid van het managementteam. Wat Van Aken gaat doen, is nog onbekend. SABINE VAN AKEN STER TATIANA LAGEWAARD DISCOVERY Tatiana Lagewaard is aangesteld als channel director TLC/ID & Content Development. Ze wordt eindverantwoordelijk voor de zenderstrategie van de merken TLC en ID en treedt toe tot het mt van Discovery Networks Benelux.

42 SAMENSTELLING CORINE DINGELDEIN oogst Sound of Change Het Moskouse bureau Hungry Boys richtte een nieuw platenlabel op om talentvolle straatmuzikanten de kans te geven hun talent wereldwijd te laten horen - en geld te verdienen met hun muziek, althans meer dan er doorgaans in hun pet of gitaarkist valt. Het project, dat in Amsterdam, Moskou en Madrid werd gelanceerd, geeft straatmuzikanten een internationaal podium: hun opgenomen nummer is te koop in onder meer iTunes. Als je op www.sound-ofchange.com een video van een goede busker (straatmuzikant) uploadt, samen met een geotag, is hij of zij op sociale media te traceren via #soundofchange. Hungry Boys gaat vervolgens op zoek naar een producer en een studio. Gezocht wordt nog naar meer studio’s die mee willen doen: doel is een nummer per studio per maand uit te brengen. CREATIE Hungry Boys CONCEPT Galina elozerova CREATIE Galina Belozerova, Artur Miroshnichenko, Sergey Andronov PRODUCTIEMAATSCHAPPIJ Peppers Studio, HiSmith Digital REGIE Artur Miroshnichenko

43 AUPING Het beddenmerk lanceert een app die consumenten koppelt aan hun gewenste matras. In de film zijn mensen te zien die in slow motion op hun ‘perfecte bedje’ springen (Bureau: Brand New Telly) + past bij merk (62%) - CIJFER: 6,5 ‘Mooi concept met die vertraging’ Voedingscentrum Volgens het Voedingscentrum zet de ‘huidige omgeving meer dan ooit aan tot ongezond eten’. En omdat de verouderde Schijf van Vijf wel een update kon gebruiken pakt Canday groots uit met een nieuwe verhalende campagne voor de semioverheidsinstelling. In de commercial maakt Nederland kennis met de Joep van de Schijf, gespeeld door Remko Vrijdag. Daarnaast zocht het Voedingscentrum online samenwerking met populaire influencers, om zo een constructief-kritisch geluid te laten horen. BUREAU Canday CONCEPT & COPY Barry de Waal CONCEPT DIRECTOR ART Martijn Rijken Rabobank Rabobank is hoofdsponsor van de Jheronimus Bosch-expositie in Den Bosch. Met een serie online animatiefilmpjes brengt activatiebureau Kumpany dit sponsorschap onder de aandacht. Onder de noemer ‘Bosch in a minute’ laat de bank zien hoe duivelskunstenaar Bosch nog steeds relevant is. Zo lieten onder andere George Lucas (Star Wars), modehuis Dior, Salvador Dali en de muziekindustrie zich inspireren door Nederlands beroemdste middeleeuwse kunstenaar. De animaties zijn te bekijken via de sociale kanalen van Rabobank. BUREAU Kumpany COPY Gijs van Meurs PRODUCTIE STUDIO Pupil niet onderscheidend (29%) VOEDINGSCENTRUM De semi-overheidsinstelling pakt uit met een rebranding van de bekende ‘Schijf van Vijf’ en doet dat met een verhalende campagne. Joep poetst zijn eigen buurtwinkeltje op en staat daarmee symbool voor de restyling (Bureau: Canday) + duidelijk (60%) - CIJFER: 6,2 ‘Goed bedoeld, maar irritant’ Hondenbescherming Royal Canin lage likeability (36%) Met de bewustwordingscampagne #TjaKarma spreekt de Koninklijke Hondenbescherming op ‘positieve wijze’ − en dus niet op een belerende toon − hondenbezitters aan die hondenpoep niet opruimen. Het verantwoordelijk bureau Jasper+Jasper koos voor het thema karma. ‘Om het ook voor de bredere doelgroep interessant en verrassend te maken’, aldus medeoprichters Jasper van Laar. In de commercial zijn enkele situaties te zien, waarin mensen (al dan niet per ongeluk) ‘schijt hebben aan hun buurt’. BUREAU & PRODUCTIEHUIS JASPER+JASPER CREATIE/ SCRIPT/REGIE Jasper van Luit PRODUCER/OPNAMELEIDING Jasper van Laar Wat voorafgaat aan de problematiek in de hiernaast besproken campagne, is hondenvoedsel. Royal Canin lanceert de online matchmaker ‘The Royal Family’. Op basis van woonomstandigheden en karakterwensen kunnen toekomstige baasjes online hun ‘perfect match’ vinden. Het is de eerste online database waar uitgebreide informatie over hondenrassen wordt gecombineerd met een zoekfilter en een CRM-systeem. Behalve een perfecte match vinden is er ook de mogelijkheid om een gedetailleerd profiel voor je hond aan te maken en contact te zoeken met fokkers. CONCEPT DDB & Tribal Amsterdam Ga naar memo2.nl voor de onderzoeksmethode

advertorial HI MARKETEER, DOE JE MEE MET DE FUTURE OF ADVERTISING? Mooie copy, prachtig beeld en dikke ATL campagnes. Dat is waar het allemaal om ging. Maar inmiddels worden reclamebudgetten mondiaal in rap tempo omgezet naar digitaal. Keihard doorzenden op de digitale equivalent voegt helaas nog weinig waarde toe. We zien adblockers als een geschenk uit de hemel en kijken Netflix zodat we niet ieder half uur weg hoeven te zappen door reclameblokken die niemand meer wil zien. Het zijn tijden waarin socials en messengers gretig worden gebruikt. De moderne helden van gewilde communicatie. Kortom, stug blijven inzetten op de grote reclamebudgetten die niets ontziend over print, TV en radio worden uitgestort, werkt niet meer. Maar ondertussen wordt ik wèl heel blij als iemand mij vertelt dat mijn favoriete spijkerbroek in de aanbieding is. En koop ik wasmiddel altijd in de bonus. Advertising is nog lang niet ‘dood’. Vooral niet als we nadenken over alle mogelijkheden die nieuwe technologie met zich meebrengt. Want wat gaat er gebeuren als je kunt adverteren in de in-car systemen van je Tesla? Of op je digitale koelkast? Als je door de supermarkt loopt met je Augmented Reality contactlens? Er heeft op lichtsnelheid een shift plaatsgevonden van zenden naar zinvolle interactie. Binnen deze interactie kiezen we nog steeds voor de technieken die we vanuit de traditionele media kennen: humor, een goed verhaal, mooie visuals. Het verschil is echter dat de boodschap continu moet worden aangepast op de ontvanger. Wat hij of zij er op dat specifieke moment bij voelt of aan heeft. Van roepen naar luisteren en praten. Het is de conclusie die Forrester geeft in haar laatste onderzoek in het nieuw verschenen rapport ‘The Power Of Customer Context’. Waaruit blijkt dat 62% van de Amerikaanse volwassenen bewust reclame-uitingen mijdt. We zitten niet zit te wachten op nog meer reclame, ook al worden we omringd door een steeds grotere hoeveelheid schermen. Hoe zorg je er als marketeer nu voor dat ergernis plaats maakt voor een glimlach? Het antwoord ligt in de combinatie van data en service experiences. Het kennen van je gebruikers; stukje bij beetje en stap voor stap. En de reis van oriëntatie tot aankoop zo gemakkelijk mogelijk maken. Met alle data die over mij te vinden is kun je er als merk achter komen wanneer ik op zoek ben naar een nieuw snowboard voor wintersport, of een nieuwe zwembroek als ik mijn tickets naar Bali heb geboekt. Hierin schuilt echter alweer een valkuil, want ook daar zouden we het belang van de mens voorop moeten stellen. Geen dark patterns, maar altijd een focus op het ultieme doel: blije klanten. Die blijven namelijk en komen steeds weer bij je terug. Het is als merk de kunst om data boven tafel te toveren waarmee je de allerbeste customer experience biedt. Want die laat zich niet vangen in één contactmoment. Het gaat om zoeken naar oplossingen om die gehele klantreis stukje bij beetje te verbeteren. De drempels weg te nemen en de behoefte van de klant altijd als vertrekpunt te kiezen. Door Max Pinas, TamTam Max Pinas is creative director bij digital Agency TamTam. Hij schrijft en spreekt met een disruptieve kijk op nieuwe technologie. Met een bijzondere fascinatie over hoe online een positieve bijdrage levert aan de wereld.

45 digital design geselecteerd door het Dutch Digital Design-initiatief SPA: THE RAIN PROJECT In Spa, een natuurgebied in de Belgische Ardennen, wordt uit door de natuur gezuiverd regenwater het mineraalwater Spa gebotteld. In het gebied werden 20 watergevoelige sensors geplaatst, die waren gekoppeld aan lampen en projectors, die gemapt waren op het natuurgebied. Elke druppel startte ook een geluidsfragment, geproduceerd door elektronische muziekproducer OIJ. Op die manier veranderde de regen in een lichtspel en soundscape. Van de installatie werd een film gemaakt die online en in de bioscoop te zien was. De film kreeg goede reacties − vier sterren in Het Parool − en inmiddels is de case drie keer bij de ADCN Lampen en twee keer voor een SpinAward genomineerd. Daniel Samama, senior creative bij J. Walter Thompson: ‘Wij hebben welsiwaar de animaties en geluiden klaargezet, maar de regen heeft zelf bepaald hoe, waar en in welke volgorde het schouwspel zich voltrok. De techniek achter de film stond volledig in dienst van het prachtige natuurgebied.’ CREDITS Bureau: J. Walter Thompson Amsterdam Productie bureau: Circus Family Sound design: OIJ (Missing Sync) Meer over de case: rain.creativeoverview.com Tip: suggest your case to submit@dutchdigital.nl Bekijk deze case en meer in het dossier Dutch Digital Design op adformatie.nl

46 service Safe Distance TOT 23 APRIL DEN HAAG In de tentoonstelling Safe Distance toont Rune Peitersen vier series van werken die je brein kwellen. Peitersen verzamelde online beeldmateriaal van rellen in Turkije, van bominslagen op piratenboten v oor de kunst van Somalië, van drones die missies uitvoeren boven Afghaans en Irakees grondgebied, en van ruïnes die de oorlogen in het Midden-Oosten in het landschap markeren. Vervolgens bewerkte en interpreteerde hij de beelden om het dualisme aan te jagen en een innerlijke dialoog in gang te zetten. Wat is onze rol in al deze gebeurtenissen die we vanaf een veilige afstand observeren? Nemen we een actieve houding aan of blijven we onverschillig, en laten we deze beelden van ons afglijden? En dan is er ook nog de rol van kunst ten opzichte van de actualiteit - is kritiek nog mogelijk binnen de kaders van de kunstwereld, of is de traditionele tentoonstellingsruimte de ultieme veilige afstand geworden? www.liefhertje.nl Ulay: Polaroids TOT 1 MEI ROTTERDAM De levensgrote polaroidwerken van Ulay staan in deze expo centraal. Parallel aan de uitwerking van het tentoonstellingsconcept Ulay - Polaroids wordt er door het Nederlands Fotomuseum een onderzoek gestart naar de restauratie en het behoud van polaroids. Ulay is het pseudoniem van Frank Uwe Laysiepen. Hij woont en werkt in Amsterdam en Ljubljana, volgde een opleiding tot fotograaf en werkte tussen 1968 en 1971 als colofon Uitgave van Adfo Groep onderdeel van Sijthoff Media Groep. Verschijnt elke veertien dagen. DIRECTIE Willem Sijthoff, Mark Termeer HOOFDREDACTIE ADFO GROEP Rocco Mooij, Elsbeth Eilander (adjunct) REDACTIE Sander Beekman, Rob Beemster, Maarten Hafkamp, Ton Goedknegt (eindredactie) MEDEWERKERS Nils Adriaans, Jaap Bartelds, Corine Dingeldein, Ellen Elsinghorst, Kari-Anne Fygi, Robert Heeg, Joris van Heukelom, Peter van der Klugt, Ruud de Langen, Susanne van Nierop, Harry Obdeijn, Scato van Opstall, Jaap van Sandijk, Gijs de Swarte, Ebele Wybenga, Erwin Wijman VORMCONCEPT & VORMGEVING Studio Room, Naarden FOTOGRAFEN Chris van Houts, Suzanne Blanchard, Jerome de Lint, ADVERTEREN Vincent van Beek, Mark Kock, Emeline Raijmakers, Harald Taylor TRAFFIC Michelle Kerstjens MARKETING Jochem de Klein, Hessel Sutterland TEL. ADFO GROEP (020) 573 3644 ADRES Poeldijkstraat 4, 5e etage gebouw Heemstedeveste, 1059 VM Amsterdam, Postbus 75462, 1070 AL Amsterdam. E-MAIL REDACTIE redactie@adfogroep.nl TEL. ADVERTENTIEVERKOOP (020) 573 3644 E-MAIL ADVERTENTIEVERKOOP sales@adfogroep.nl E-MAIL MARKETING marketing@ adfogroep.nl DOCUMENTATIE zie www.adformatie.nl/archief DRUK Senefelder Misset, Doetinchem ABONNEMENTEN Tel. 020-5733678 Adfo Groep, Afd. Klantenservice Postbus 37743, 1030 BG Amsterdam WILT U EEN ABONNEMENT? Ga naar www.adformatie.nl/abonneren Abonnementsprijs 2016: € 149- (excl. BTW). Studenten: € 49,- (excl. BTW). Verschijnt 20x per jaar. consulent voor Polaroid. Ulay is bekend om zijn performances uit de jaren zeventig en zijn intensieve samenwerking met Marina Abramović van 1976 tot 1988. Fotografie heeft altijd een belangrijke rol in zijn werk gespeeld en was ook bepalend binnen zijn performances. Zo ontwikkelde Ulay eind jaren zeventig het concept van de performatieve fotografie. www.nederlandsfotomuseum.nl Annulering is alleen schriftelijk mogelijk tot drie maanden voor begin van het nieuwe abonnementsjaar. ISSN 0165-0726 COPYRIGHT 2016 Adformatie MAART 68.900 volgers 38.400 members 10.600 likes samenstelling CORINE DINGELDEIN

NIEUWSJUNKS ZIJN IN AL ONZE MEDIA TE VINDEN. Zo besteden ze ruim 18 minuten per dag aan het nieuws. Want naast de krant volgen zij het nieuws ook online en op hun mobiel. Nieuwsconsumptie is dan ook nog nooit zo hoog geweest. De Persgroep realiseert 9,3 miljoen contactmomenten met 6,4 miljoen unieke mensen. Harde cijfers. En daar zitten adverteerders op te wachten. Die kunnen ervan uitgaan dat hun advertenties – in krant, magazine, web en mobiel – de aandacht krijgen die ze verdienen. DE BEST BEKEKEN MEDIA VAN NEDERLAND

JOUW DOELGROEP THUIS, ONDERWEG OF OP HET WERK BEREIKEN? KIES NU VOOR DE LOCATIEPAKKETTEN VAN OMS EN PROFITEER VAN EXTRA INKOOPVOORDEEL! @HOME MAANDAG - DONDERDAG 17:00 - 24:00 UUR & VRIJDAG - ZONDAG 06:00 - 24:00 UUR @WORK MAANDAG - VRIJDAG 09:00 - 17:00 UUR ON THE ROAD MAANDAG - VRIJDAG 06:00 - 09:00 UUR + 16:00 - 24:00 UUR & ZATERDAG - ZONDAG 13:00 - 24:00 UUR

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48

Home