0

EDITIE 3 • JAARGANG 26 • OKTOBER 2016 CENTRECOURT CLUBS • COACHES • COMPETITION • COURTS EEN UITGAVE VAN: VOORJAAR VAN START: COMPETITIE NIEUWE STIJL “INNOVEREN IS ONONTKOOMBAAR” INTERNET ONDERNEMER BEN WOLDRING SLAAT BRUG TUSSEN TENNIS EN ONDERNEMEN VANAF KOMEND

Wij kennen het servicevak als geen ander. Why settle for less? Bij Bilderberg verstaan we ons vak. Het servicevak, welteverstaan. Met oog voor detail verrassen we onze gasten met een perfecte service. Alleen het beste is goed genoeg voor ons. De mooiste locaties. De beste koffie. Het lekkerste ontbijt. De zachtste bedden. De vriendelijkste medewerkers. De beste service. Zo scoren we eigenlijk altijd. Bovendien zijn wij trotse partner van de KNLTB. Een perfect match wat ons betreft… www.bilderberg.nl Bilderberg. Trotse partner van de KNLTB.

CENTRE COURT 3 KIJK, VERGELIJK EN BRENG IN DE PRAKTIJK! Op 26 november is het zover: op die dag staat het vierde KNLTB Jaarcongres op de agenda. Na een succesvolle editie in 2015 met ruim 800 aanwezige verenigingsbestuurders, vindt dit jaar het congres wederom plaats in Apeldoorn tijdens de AFAS Tennis Classics. Op deze ontmoetingsdag kun je jouw collega-clubbestuurders ontmoeten en kennis en ideeën met hen uitwisselen. In een uitgebreid artikel op pagina 8 van dit nummer lees je meer over het congres. Het Jaarcongres is voor de KNLTB een mooie gelegenheid om met jou als clubbestuurder in gesprek te gaan. Weten wat er leeft onder je ‘klanten’ en inspelen op de behoefte, is cruciaal voor een gezonde organisatie. Op zo’n dag gaan wij als bond dus ook met een schat aan informatie huiswaarts. Het doel van het KNLTB Jaarcongres is het delen van kennis. Zowel tussen bond en clubs als tussen clubs onderling. Mijn stelling is dat je – met 1.700 besturen – ‘alle wielen al hebt uitgevonden’. Met elkaar ben je vindingrijk, creatief, slim en heb je zo’n schat aan kennis en ervaring, dat de KNLTB-beroepsorganisatie daar veel van kan leren. Maar hoe krijgen we het voor elkaar dat al die ‘uitgevonden wielen’ met elkaar worden gedeeld? Ik vind dat een taak van de KNLTB, maar daarbij hebben we uiteraard jouw hulp nodig. Daarom een paar verzoeken aan jou als clubbestuurder: • • vertel aan een collega-bestuurder die niet of weinig gebruikmaakt van Centrecourt.nl dat het platform voor functionarissen van verenigingen bestaat en zo’n honderd succesverhalen biedt; deel jouw goede ideeën met andere verenigingen via Centrecourt.nl, zodat andere verenigingen hiervan kunnen leren. Een van de mooiste voorbeelden van een simpele maar geweldige best practice vind ik nog steeds het aanmaken van een WhatsAppgroepje door een moeder voor kinderen die allemaal in de eerste en tweede van de middelbare school zaten. Het enige wat ze elke week deed, was het sturen van een appje met de boodschap: “Wie komt er morgen naar de tennisbaan?” Daar reageerden de kinderen op en de rest ging vanzelf! Meer dan dat had het ‘organiseren’ niet om het lijf. De beste ideeën zijn vaak de simpelste: alsjeblieft, stuur ze naar de redactie en deel ze via Centrecourt.nl met andere verenigingen. Nog een voorbeeld van een andere sportbond, van een uitgevonden wiel dat twee vliegen in een klap slaat: laat de voorzitter en secretaris van elke tennisvereniging gratis spelen bij alle 1.700 verenigingen. Zo waardeer je niet alleen hun bijdrage als clubvrijwilliger, maar stimuleer je ook dat clubbestuurders op andere clubs komen en met elkaar ideeën en informatie uitwisselen. Ik hoop je te ontmoeten op het inspirerende Jaarcongres! Reacties op dit stuk kun je sturen naar rolf@thung.eu. Rolf Thung Voorzitter KNLTB

4 INHOUD 8 Korte berichten 22 Clubs 40 Coaches 54 Competition 62 Courts Partners KNLTB BEN WOLDRING Ben Woldring, keynote speaker op het KNLTB Jaarcongres, is een jonge, maar zeer ervaren ondernemer, voor wie de klant altijd op één staat. Als gepassioneerd tennisliefhebber brengt hij zijn ondernemersvisie over op de tenniswereld. GEVRAAGD: MENTALITEITSVERANDERING VOOR NEDERLAND TENNISLAND Een gesprek met Ivo Spanjersberg over wat nu precies de juiste mentaliteit is, over het belang van de juiste gemoedstoestand in een sport als tennis, en over de vraag of talent in Nederland tot op heden te veel gepamperd werd. Want de knop moet om… 18 Columns 39 Marcella Mesker 61 Janneke van der Horst 74 Erik Poel

5 COLOFON EDITIE 3 • 2016 CENTRECOURT CLUBS • COACHES • COMPETITION • COURTS LED HEEFT DE TOEKOMST Duurzaam, gebruiksvriendelijk, betrouwbaar en lage kosten aan energieverbruik – de voordelen van ledverlichting voor de tennisbaan zijn bekend. Dankzij een aantrekkelijke subsidieregeling weegt het nadeel – de dure aanschaf – niet langer op tegen deze voordelen. Dus wees er snel bij. En verder... 6 Tennis in beeld 13 Judy Murray, keynote speaker KNLTB Trainerscongres: “Ik heb 25 jaar ervaring en veel te delen” 24 Infographic: drie nieuwe competitievormen in close-up 26 KNLTB zet rolstoeltennis op de kaart 31 Speakers Academy bevordert dialoog in districten 34 KNLTB ClubApp zet eerste stappen in de tenniswereld 36 Buitenkans: Word ook Vereniging of Vrijwilliger van het Jaar! 42 KNLTB Trainerscongres 2016: een dagje bijscholing op baan 1 Partners Centre Court 44 Vakmanschap: “Als trainer ben je niet meer alleen aan het lesgeven; je bent ook manager” 48 Permanente Ontwikkeling, een internationale trend 50 Jeugdopleiding KNLTB volledig in het nieuw gestoken 56 Start Competitie Nieuwe Stijl aanstaande 58 Stefan Raats (Menzis) over succesvolle samenwerking met KNLTB: “Het beklijft, wat we doen” 66 Nog een wereld te winnen in de winter 64 AEROLUX NEDERLAND BV V e r l i c h t i n g s t e c h n i e k Centre Court is een uitgave van de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond en Arko Sports Media en verschijnt drie keer per jaar. HOOFDREDACTIE Friso Schotanus E-mail: friso@hetsportbureau.nl Vivian van Niekerk E-mail: v.vanniekerk@knltb.nl EINDREDACTIE Janeke de Zeeuw KORTE BERICHTEN Sonny Sier MET REDACTIONELE BIJDRAGEN VAN Robert Barreveld, Jeroen Haarsma, Janneke van der Horst, Jan Koning, Marcella Mesker, Erik Poel, Bas Stolwijk, Edward Swier, Rolf Thung, Eddy Veerman, Roelof Jan Vochteloo en Tessa de Wekker FOTOGRAFIE Esther Vergeer Foundation, FOCUS tennis academy, Henk Koster Fotografie, Menzis, Rien Hokken, Judy Murray/IMG, Bert Treep, TV Tie-Breakers en Ben Woldring UITGEVER Michel van Troost E-mail: michel.van.troost@sportsmedia.nl REDACTIEADRES/LEZERSSERVICE Arko Sports Media Postbus 393 3430 AJ Nieuwegein Tel. 030 707 30 00 Fax. 030 605 26 18 E-mail: info@sportsmedia.nl VORMGEVING EN ONTWERP Wielaard Media, Belfeld OPMAAK Wielaard Media, Belfeld DRUKWERK PreVision, Eindhoven MARKETING EN SALES Voor meer informatie over partnerships en/of adverteren kunt u contact opnemen met Wendy Coppers. Advertorials vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie en uitgever. E-mail: wendy@wielaard.nl ABONNEMENT Centre Court wordt driemaal per jaar gratis toegezonden aan functionarissen die binnen de KNLTB en zijn districten en verenigingen bestuurlijk actief zijn en aan tennisleraren met een geldige licentie. Andere geïnteresseerden kunnen een jaarabonnement bestellen voor € 19,95. Een los nummer kost € 7,95. De prijzen zijn inclusief 6% btw. Voor abonnees in het buitenland geldt een toeslag van 50%. Verhuisd of geen functie meer binnen de club? Geef dit door aan de ledenadministrateur van jouw club. Hij/zij wijzigt jouw gegevens. Coverfoto: Ben Woldring ©2016 ARKO SPORTS MEDIA Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

6 TENNIS IN BEELD

CENTRE COURT 7 In juli vond in Alphen aan den Rijn en in Den Bosch het landelijk Tenniskids Feest plaats. Het feest was speciaal voor kinderen die hebben deelgenomen aan de Tenniskids-competitie (World Tour of Groene Competitie). Uit het hele land kwamen ongeveer duizend kinderen samen om de competitie feestelijk af te sluiten. Het weekend zat vol met tennis, fun en entertainment. Zo was er een magic show van Luc Elson, een spetterend optreden van The Voice of Holland-winnares Maan en werden de Tenniskids-mascottes Ace & Love onthuld! Met dank aan Menzis, onze maatschappelijk jeugdpartner.

8 INTERVIEW INTERNETONDERNEMER BEN WOLDRING SLAAT BRUG TUSSEN TENNIS EN ONDERNEMEN “INNOVEREN GAAT MET VALLEN EN OPSTAAN, MAAR HET IS ONONTKOOMBAAR” Ben Woldring, keynote speaker op het KNLTB Jaarcongres, bouwde als tiener al een internetplatform waarop consumenten konden kiezen voor de beste telefoonaanbieder. Anno 2016 is hij een jonge dertiger en een ervaren ondernemer, voor wie de klant altijd op één staat. Als gepassioneerd tennisliefhebber brengt hij zijn ondernemersvisie binnenkort over op de tenniswereld. Door: Friso Schotanus FOTO: BEN WOLDRING

9 Ben Woldring heeft er al een lange dag opzitten als hij ’s avonds de deuren van zijn kantoor aan de statige Hereweg in Groningen opent, maar zijn enthousiasme is er niet minder om als hij vertelt over de nieuwste ontwikkelingen binnen zijn bedrijf. Hij toont de interface van een nieuwe vergelijkingssite waaraan gewerkt wordt, voor autopolissen in dit geval. Iemand die op zoek is naar een verzekering kan precies zien wat er met de premie gebeurt als hij een schade meldt. Door te klikken op een icoontje kan hij onderscheid maken tussen verschillende soorten schade; zelfs een aanrijding met een hert behoort tot de keuzeopties. Zo weet de consument precies waar hij aan toe is in de praktijk. Want een polis kan op het eerste gezicht wel heel aantrekkelijk lijken, bij het eerste pechgeval kan goedkoop toch duurkoop blijken te zijn. En Woldring en zijn mensen weten precies hoe je dat op een heldere manier inzichtelijk maakt. SUCCES Lang voordat Poliswijzer.nl in de lucht ging, richtte Woldring als dertienjarige scholier de website Bellen.com op, waarop hij telefoontarieven van verschillende aanbieders met elkaar vermet elkaar vergeleken worden, zoals internetaanbieders of hotels. Op Gaslicht.com kunnen consumenten (maar ook bijvoorbeeld tennisverenigingen) op een eenvoudige manier zien waar zij het goedkoopst hun energie kunnen afnemen en zo duizenden euro’s besparen. Op zijn 21ste werd Woldring door het gerenommeerde Amerikaanse zakenblad Businessweek gekozen tot Europees ondernemer van het jaar onder de 25. Weer tien jaar later heeft Woldring 35 man personeel in dienst en is hij iedere dag bezig om zijn vergelijkingsimperium, de Bencom Group genaamd, te verbeteren en uit te breiden, ook naar het buitenland. De sleutel tot zijn succes, zo zegt hij zelf, laat zich het best vergelijken met topsport. Een sporter die op jacht gaat naar een olympische medaille, heeft een langetermijndoel voor ogen, en dat heeft zijn bedrijf ook. Kortetermijnsucces verdraagt zich namelijk slecht met objectiviteit, een vereiste om een eerlijke vergelijking te maken. “We hebben op Gaslicht.com een top vijf van de goedkoopste energieaanbieders. Het is een gevecht voor de aanbieders om tot die top te behoren. Als je op plek zes staat, kom je namelijk op pagina twee te staan, en dat wil je als energieleverancier liever niet. Er wordt ons in dat gevecht “Een ontwikkeling als de KNLTB ClubApp, waarmee ik makkelijk kan zien of ik op een baan terechtkan, is ook een belangrijke innovatie” BEN WOLDRING geleek. Dat bleek een gouden greep. Het succes dat hij daarmee boekte, bleek de opmaat naar de oprichting van nieuwe websites waarop de prijs en kwaliteit van diensten en producten wel eens een aanbieding gedaan. Maar daar zijn we ongevoelig voor. We willen het beste voor de consument, objectiviteit zit al sinds 1998 in het DNA van ons bedrijf. Daar ligt dus een duidelijke link met de sport, je hebt een verder vooruitgelegen doel voor ogen.” VRIJ IN JE HOOFD Woldring is pas 31 jaar oud, maar hij is al langer dan wie ook op deze leeftijd vertrouwd met het drukke entrepreneursleven. Inclusief de uitgebreide diners die daar vaak bij horen. Toch weet hij zijn jeugdige blik te combineren met een goed fysiek, dankzij voldoende beweging. “Ik heb zo veel afspraken, vaak met etentjes. Er gaat genoeg eten in, het is een uitdaging om fit

101 FM HITS LOVESONGS RUNNING HITS LOUNGE OO’s 90’s 80’s SUMMER HITS Check deze playlists op skyradio.nl

11 te blijven. En ik moet zeggen: sporten geeft je vrijheid in je hoofd.” Aan hardlopen en fitnessen doet Woldring, maar tennis is zijn grote liefde. Woldring komt uit een tennisfamilie, al begon hij met voetballen. Hij bleek echter meer aanleg te hebben voor tennis, op de baan kan hij zijn onverzettelijkheid beter benutten. Tegenstanders die denken dat ze hem al gepasseerd hebben, kunnen de bal alsnog terugverwachten. In zijn studententijd ging hij tennissen bij de TAM in Groningen, nu tennist hij geregeld bij GLTB, de club die zich letterlijk om de hoek van zijn kantoor bevindt. Als toegewijd liefhebber van het spelletje was hij dolblij met de uitnodiging van een zakenpartner, die hem dit jaar voor het eerst meenam naar Wimbledon. Woldring keek zijn ogen uit. “Het was supermooi, de sfeer op dat hele park. Ik kon net zo goed genieten van een partijtje van Igor Sijsling op baan veertien, waar je echt heel dicht op het veld zit, als van een toppartij op het centercourt.” TRAININGSFEEDBACK OP JE TELEFOON Bij toeval stuitte Woldring onlangs op een innovatie waar hij veel van verwacht als het gaat om het verbeteren van de tennisprestaties. “Ik had een nieuw racket gekocht van Wilson, en daarop zag ik een bluetooth sensor-logootje. Ik wist niet wat het was. Door te googelen kwam ik erachter dat het racket geschikt is voor een door Sony ontwikkelde chip [de Sony Smart Sensor, FS], die je in de handgreep kunt aanbrengen. In Nederland is deze helaas nog niet verkrijgbaar, maar via ons kantoor in Duitsland heb ik er de hand op weten te leggen. Deze sensor haalt alle mogelijk informatie uit het blad van het racket. Via een app op je telefoon kun je precies zien met welke snelheid je slaat, hoeveel fore- of backhands je hebt geslagen. Je kunt ook zien op welke plek op het blad je de bal hebt geraakt, je ziet de balsnelheid, et cetera. Je kunt ook een derde persoon langs de baan vragen jou te filmen, en dan krijg je in real time op het scherm te zien met welke snelheid je de ballen serveert en hoe je ze raakt. Als een coach filmt, kan hij dus direct heel gerichte feedback geven. Hiermee wordt het echt een heel ander spel. Het is ook heel leuk om de gegevens thuis na te kijken en jezelf de volgende keer proberen te verbeteren. Het zou een goede zaak zijn als elke trainer hiermee straks uitgerust is. Het adapteren van dit soort nieuwe technologie maakt gangbare, peperdure meetsystemen overbodig, en helpt tennisclubs echt vooruit.” Babolat was in 2014 de trendsetter met de PLAY Pure Drive, het eerste ‘connected tennisracket’, dat onder meer door Rafael Nadal en Caroline Wozniacki werd gebruikt. De Sony Smart Sensor is toepasbaar in de nieuwste modellen van Wilson, Head, Prince en Yonex, maar is nog niet in de Benelux verkrijgbaar. BRIEFKAART MET PAPERCLIP Woldring maakt deel uit van een groep ondernemers die met de tennisbond meedenkt over actuele issues en uitdagingen waar de tennisbond voor staat. Vandaar ook dat de bond bij hem terecht kwam met de vraag of hij zijn gecombineerde passie voor tennis en ondernemen kon vertalen naar een leerzaam relaas voor verenigingsbestuurders tijdens het KNLTB Jaarcongres dat op 26 november wordt gehouden in Apeldoorn. De jonge ondernemer ging graag in op dat verzoek en bleef, bij de vraag welk verhaal hij wilde vertellen, dicht bij huis. Hij stelde zich de vraag hoe een vergelijkingssite voor tennisclubs er in de praktijk uit zou zien. “De vraag is dan welke parameters je in ogenschouw neemt, tegen welke assen je clubs met elkaar kunt vergelijken. Zoals: Hoe zijn de faciliteiten op de club? Hoeveel banen zijn er en hoeveel leden? Dus: Hoe groot is de kans dat ik op een willekeurig moment kan tennissen? Ik zou ook willen weten hoe het gesteld is met de verlichting. Kan ik ’s avonds goed terecht? Hoe zit het met duurzaamheid? Als op de tennisclub allemaal onzuinige lampen aan staan, dan betalen de leden daar uiteindelijk voor. Het is even een grote investering om ledlampen aan te schaffen, maar als je die investering doet, gaan de energiekosten vervolgens enorm omlaag. En dan kan de contributie ook weer omlaag. Hetzelfde geldt voor zonnepanelen. Op termijn kun je dan een energiekostenpost van je rekening schrappen. Verder: Hoe toegankelijk is de website van de club? Kan ik gemakkelijk online lid worden? Kan ik mijn pasfoto uploaden of moet ik met de hand een briefkaart invullen en met paperclip een foto aanhechten? Om – hopelijk – na drie weken een bevestiging te ontvangen? Kan ik op de club afhangen door een pasje langs een laserapparaat te halen? Of moet ik gaan kijken en aan mensen vragen wanneer ze gaan stoppen? Ik kan nog wel even doorgaan: Welke activiteiten organiseert de club? Zijn er activiteiten voor de jeugd? Hoe zijn de trainingen geregeld? Door te kijken naar al deze parameters, leren clubs na te denken over zichzelf en over hun concurrenten. Het leert je ook na te denken over technische innovaties. Ik gun het de tenniswereld van harte dat er meer digitaal gewerkt wordt, van de boekhouding tot en met de ledenadministratie. Er is zo veel winst te behalen. De penningmeester kan zijn leven zo veel makkelijker maken als hij een onlineboekhoudpakket aanschaft. Het is belangrijk dat daarin stappen gezet worden. Kijk naar de voordelen die een site als Toernooi.nl biedt. Voorbij is de tijd dat een organisator alles, van het loten tot en met het indelen, handmatig moet invoeren. Een ontwikkeling als de KNLTB ClubApp, waarmee ik makkelijk kan zien of ik op een baan terechtkan, is ook een belangrijke innovatie. In Nederland zijn we best wel ver als je bekijkt hoe de zaken worden aangepakt, maar we moeten wel blijven zoeken naar dit soort slimme oplossingen om de ledenkrimp tegen te “Hoe mooi zou het zijn als ik mijn tennisracket meeneem en met mijn Groningse lidmaatschapspasje ook even mag spelen op een Amsterdamse baan?” BEN WOLDRING FOTO: BEN WOLDRING

12 INTERVIEW gaan. De oplossing zit ’m in ieder geval niet in het organiseren van een extra barbecue.” ONDERSCHEIDEND VERMOGEN “De tenniswereld kan veel leren van het bedrijfsleven. Neem de telecommarkt. Providers buitelen over elkaar heen om het beste aanbod voor de consument te maken. Ze verzinnen de mooiste constructies met databundels en extra’s, gratis MB’s in Europa, gratis onderling bellen, noem maar op. Dat onderscheidend vermogen is heel belangrijk. Tennisclubs kunnen op het gebied van lidmaatschapsvormen ook veel creatiever zijn. OVER HET KNLTB JAARCONGRES Op zaterdag 26 november vindt in Omnisport Apeldoorn het KNLTB Jaarcongres plaats, dé ideale gelegenheid voor bestuurders om kennis op te doen en hun collega’s te ontmoeten. Na een succesvolle editie in 2015 met ruim 800 verenigingsbestuurders, vindt dit jaar het congres weer plaats tijdens de AFAS Tennis Classics. Tijdens deze ontmoetingsdag voor bestuurders van verenigingen komen verschillende onderwerpen aan bod die belangrijk zijn voor jouw vereniging. Inspirerende gastsprekers zullen aanwezig zijn om hun visie te geven op de tennissport en er kunnen kennissessies gevolgd worden, waarin meer specifiek op de materie wordt ingegaan. Thema’s van deze kennissessies zijn: ‘KNLTB ClubApp’, ‘Competitie/Toernooien Nieuwe Stijl’, ‘Thuis op de club’, ‘Hoe betrek je de nieuwe generaties bij je club?’, ‘Ledenwerving en -behoud’, ‘Tenniskids’ en ‘Met Fair Play win je altijd’. Daarnaast is er de mogelijkheid om na afloop de grote kampioenen van weleer te zien spelen bij de AFAS Tennis Classics. Ze kunnen een voorbeeld nemen aan wat er in de fitnessbranche gebeurt. Sommige fitnessscholen adverteren ermee dat het lidmaatschap goedkoper wordt naarmate je meer sport. Of je betaalt de eerste maanden niets. Bij Basic-Fit kun je bij al hun scholen in Nederland terecht. Voor mij persoonlijk is dat ideaal. Als ik in Amsterdam overnacht, dan kan ik met mijn Basic-Fit-pasje uit Groningen ook daar terecht. Hoe mooi zou het zijn als ik mijn tennisracket meeneem en met mijn Groningse lidmaatschapspasje ook even mag spelen op een Amsterdamse baan? Je zou de mogelijkheden van een tennispas enorm kunnen uitbreiden. Maak een pay as you go-systeem mogelijk, waarbij je achteraf betaalt, ook al ben je geen lid. Of geef mensen die op vakantie gaan in Nederland de kans om ook elders te tennissen, zodat ze standaard hun racket meenemen. In het golf is dat veel beter geregeld. Als jij je golfvaardigheidsbewijs hebt, kun je overal terecht. Wij zijn ook actief in de hotelwereld, met LookingforBooking.com. Zo weet ik dat mensen massaal filteren op aanwezige faciliteiten. Naast fitness en wellness zou tennis ook veel vaker aangeboden kunnen worden dan nu het geval is. In Amsterdam zijn er misschien twee hotels met een tennisbaan, terwijl er 300 hotels zijn. Hoe mooi zou het zijn als tennisclubs samenwerken met hotels in de omgeving, zodat je een uurtje kunt gaan spelen voor pakweg tien euro. Dat is voor het hotel, de gast en de tennisvereniging een mooie deal. Clubs hebben vaak weerstand om mensen per keer te laten betalen, maar hotelgasten zijn passanten, dus die angst is in dit geval ongegrond. Tennis is niet een heel laagdrempelige sport, zoals bijvoorbeeld voetbal dat wel is. Neem een gezin met jonge kinderen: zij moeten schoenen, kleding, rackets en ballen kopen. Dan moet je nog de contributie betalen en dure tennislessen. Wat als een kind dan na een paar maanden zegt dat het geen zin meer heeft? De oplossing zit ’m in het systeem van de shared economy. Je zou in de tenniswereld de principes van de deeleconomie prachtig kunnen toepassen. Een club kan investeren in een aantal rackets en kleding om die ter plekke beschikbaar te stellen voor de jeugd. Om zo op een laagdrempelige manier te kunnen proeven aan tennis.” MINIMONOPOLIE De vraag is natuurlijk of dit alles haalbaar is. Woldring: “De mooiste innovaties vinden altijd plaats op de grens van het onmogelijke. Clubs zullen allerlei beren op de weg zien. Ze zullen zeggen: ‘Wat als iedereen lid wordt van de goedkoopste club in Nederland om vervolgens op de duurste baan te gaan spelen?’ Maar daar is door middel van simpele voorwaarden wel een mouw aan te passen, net als met de Fair Use Policy in de telecomwereld bij de ‘onbeperkte’ bundels. Eigenlijk zou niet ‘die andere tennisclub’ de concurrent moeten zijn, maar alle andere sporten. Naast de clubs zou ik ook de trainers willen uitdagen om met vernieuwingen te komen. De markten waarop ik actief ben met Bencom zijn allemaal geliberaliseerd. Daar kun je als consument vrije keuzes maken, van monopolies is geen sprake meer. In het tennis is dit heel anders. Als je lid wordt van een club, heb je ‘opeens’ te maken met een tennisschool die daar toevallig al twintig jaar zit, en waarschijnlijk heel goede vriendjes is met het bestuur. Waarom zou je deze opdracht, net als bij overheden en in het bedrijfsleven, niet aanbesteden? Waarbij partijen kunnen inschrijven en hun plannen presenteren. Het zou een goede zaak zijn als tennisclubs op deze manier de bestaande status quo doorbreken. Dat betekent niet dat ze meteen afscheid moeten nemen van vaste partners, maar wel dat ze één keer in de vier jaar een tender [een openbare aanbesteding, red.] uitschrijven. Dat hoeft niet heel ingewikkeld te zijn; de bond zou daarvoor een mooi model kunnen opstellen. Ik ben ervan overtuigd dat dat veel innovaties op trainingsgebied oplevert. En als je dan zo’n tender uitschrijft, kan het best zo zijn dat je bij dezelfde tennisschool uitkomt, maar dan wordt iedereen in ieder geval wel even op scherp gezet. Iedereen moet zijn best doen om met een goed aanbod te komen. Op deze manier denk je vanuit de consument. En dat is nodig, want de leden vormen het fundament van de club. Je kunt nog zo’n mooi verlicht park hebben en nog zo’n lage contributie hanteren, als tennislessen als gevolg van een minimonopolie peperduur zijn, dan is uiteindelijk het hele plaatje niet goed.” DIGITAAL VERBONDEN “De uitdaging voor de Nederlandse tenniswereld is om uiteindelijk alle tennissers op een digitale manier met elkaar te verbinden. Als je op een conceptmatige manier denkt, dan is er van alles mogelijk. Met een ‘Tinder-functie’ in de KNLTB ClubApp, waarmee je op je smartphone à la minute een date met een passende tennispartner kunt maken, kun je een einde maken aan de gesloten omgeving die de tenniswereld nu vaak nog is. Je kunt er, bij wijze van spreken, bijvoorbeeld ook je LinkedIn-account aan koppelen. Zodat je de tennisomgeving verbindt met het persoonlijke leven van mensen. Stop in elk geval met de traditionele manier van het organiseren van tennis. Natuurlijk zijn er oudere leden die daar niet heel vrolijk van worden, en die kwaad worden van de gedachte om met een laddercompetitie te stoppen, maar het heeft niet de toekomst. Denk aan de komst van de auto in het tijdperk van de paard-en-wagen. Af en toe heb je een disruptor nodig, iets totaal nieuws waarmee de weg naar het verleden wordt afgesneden. Natuurlijk gaat innoveren met vallen en opstaan, maar het is onontkoombaar.” t

13 “IK HEB 25 JAAR ERVARING EN VEEL TE DELEN” JUDY MURRAY KEYNOTE SPEAKER OP KNLTB TRAINERSCONGRES Voor het tweede jaar op rij is de organisatie van het KNLTB Trainerscongres erin geslaagd om een keynote speaker van naam vast te leggen. Nadat vorig jaar de Zweedse topcoach Magnus Norman zijn kennis met het Nederlandse publiek deelde, zal 16 december aanstaande Judy Murray haar opwachting maken in Topsportcentrum Rotterdam. Door: Roelof Jan Vochteloo / Foto’s: Judy Murray/IMG Judy Murray (57) is bij het grote publiek vooral bekend als moeder van absolute wereldtopper Andy en dubbelspecialist Jamie, maar insiders weten dat de Schotse ook als coach haar sporen heeft verdiend. Zo coachte ze haar kinderen toen ze jong waren en was ze jarenlang actief voor de Britse tennisbond LTA. Van december 2011 tot maart van dit jaar was ze captain van het Britse Fed Cupteam en momenteel richt ze zich op het versterken van haar tennisprogramma’s Tennis on the Road en Miss-Hits, waarmee ze tennis in Groot-Brittannië en specifiek Schotland groter wil maken. SVEN GROENEVELD “Als ik aan Nederlands tennis denk, dan denk ik aan Sven Groeneveld”, vertelt Murray opgetogen. Ze ontmoette Groeneveld lang geleden op een ITF-congres en sindsdien hebben de twee een goede band opgebouwd. “Sven is een van de beste tenniscoaches ter wereld en een ontzettend leuke man. Hij heeft enorm veel ervaring en kennis en is ook bereid om dit met anderen te delen. Het kan niet anders dan dat hij ook in Nederland een rolmodel en inspiratiebron is.” Robin Haase, Jesse Huta Galung, Romano Tatuhey en Igor Sijsling. Dat zijn de Nederlandse namen die Murray te binnen schieten als ze terugdenkt aan de tijd dat Jamie en Andy nog junioren waren. “In mijn eerste jaar als captain van het Britse Fed Cupteam hebben we tegen Nederland gespeeld met aan jullie kant onder anderen Michaëlla Krajicek, Kiki Bertens “Je ziet veel getalenteerde kinderen, maar slechts weinigen weten uiteindelijk de top te halen” JUDY MURRAY

14 INTERVIEW “Een tennisser kan op meerdere manieren gevormd worden, maar ik geloof niet dat er zoiets als een nationale identiteit is” JUDY MURRAY en captain Manon Bollegraf. Wij wonnen die wedstrijd met 2-1.” “GEEN NATIONALE IDENTITEIT” Bestaat er zoiets als een Nederlandse stijl? Murray denkt van niet. Ze stelt dat spelers worden gevormd door hun coach en geïnspireerd door spelers waar ze tegen opkijken. Zo was haar Andy als kind idolaat van Andre Agassi. “Die denim broek, de paardenstaart. Andy vond alles geweldig en probeerde Agassi ook in zijn spel – denk aan de beroemde backhand langs de lijn – te kopiëren. Een tennisser kan op meerdere manieren gevormd worden, maar ik geloof niet dat er zoiets als een nationale identiteit is.” Dan is er de veelgehoorde opmerking dat talenten te veel gepamperd worden. Ziet Murray dit ook als een serieus probleem? “In GrootBrittannië is dit zeker het geval, zowel op als naast de baan.” Volgens haar worden jonge spelers al vroeg overladen met informatie, terwijl tennissers juist moeten leren om voor zichzelf te denken. “Op de baan is het een strijd tussen twee personen, waarbij je alles toch zelf moet zien op te lossen.” Ook over iemands handelen buiten de baan heeft Murray een duidelijke mening. Ze legt uit dat de LTA haar talenten een goed programma aanbiedt, maar dat het juist de kunst is om kinderen niet in een comfortzone terecht te laten komen. Murray refereert aan de tijd dat haar kinderen opgroeiden in een land zonder trackrecord op het gebied van toptennis. “Er waren vrijwel geen goede banen en coaches. Daarom moesten we om competitie te kunnen spelen al snel naar Engeland en zelfs overzee. Onze kinderen hebben altijd harder moeten werken dan andere talenten, maar dat heeft betere strijders en teamleden van ze gemaakt. Als je de top wilt bereiken, moet je kunnen vechten en dat hebben Jamie en Andy zeker wel geleerd.” Ingaand op de rol van de coach in het geheel stelt Murray dat het zaak is om talenten niet te vroeg te veel te geven. “Je moet als coach het grote plaatje voor ogen houden. Wat gaat tennis in de toekomst van iemand vragen? Als coach praat je niet alleen over techniek en tactiek, je moet je spelers ook voorbereiden op het tennisleven.” Volgens Murray gaat het er dan ook niet om wat coaches kunnen en doen, maar hoe ze hun spelers helpen zichzelf te ontwikkelen. “You’re playing for your living, are you ready for it? Veel jonge spelers hebben moeite met die overgang. Dat is ook wel logisch, want als een kind nooit iets zelf hoeft te doen, leert het ook niet om dingen op te pakken. Dan wordt het ineens wel erg lastig als je als beginnende tennisprof zelf je vluchten en hotels moet boeken, je trainingspartners moet vinden en je materiaal moet regelen.” MOEDER EN COACH Reeds als kind hadden Jamie en Andy een uitstekende hand-oog- en voet-oogcoördinatie en waren ze goed in verschillende sporten. Met tennis kwamen ze voor het eerst in aanraking toen Jamie zeven en Andy vijf was. Enkele jaren later speelden ze in het Franse Rouen hun eerste overzeese wedstrijden. “Dat was een geweldig avontuur voor ze. Ik weet nog dat Jamie het toernooi won en dat Andy in de halve finale verloor van Gaël Monfils. Ze vonden het fantastisch, leerden allerlei leuke mensen kennen en vonden het sindsdien nooit meer eng om naar het buitenland te gaan.” Voor Murray, naast moeder destijds ook namens de bond coach van haar jongens, was het de eerste keer dat ze haar jongens een tijdje moest loslaten. A big thing, op dat moment. Toen de jongens elf en tien waren, kwam voor haar het besef dat ze als coach een stapje terug moest doen. “Op die leeftijd is het niet cool om door je moeder gecoacht te worden en ik realiseerde me dat het ook voor mezelf goed was om meer moeder dan coach te zijn.” Daarom haalde ze Leon Smith erbij: destijds een jongen van begin twintig met felblond haar en een diamant in zijn oor. “Hij was een degelijke speler, maar vooral een coole jongen en juist daarom was hij voor die jongens de juiste coach op het juiste moment.” BERGOPWAARTS Murray herkende al vroeg het talent van haar zoons, maar wist ook direct dat talent alleen niet voldoende was. “Je hebt ook iemand nodig die dat talent kan laten ontplooien. Verder moet het talent bereid zijn om hard te werken. Als je op een van die punten tekortkomt, ga je het niet “Als je de top wilt bereiken, moet je kunnen vechten” JUDY MURRAY

15 “Ik trek met een wagen vol tennisspullen door Schotland om ouders, clubleden en jeugdwerkers te laten zien hoe je kinderen op een leuke manier kunt leren tennissen” JUDY MURRAY redden.” Toen Andy als zestienjarige zijn eerste Future-toernooi won en hij vlak daarna voor het eerst een tophonderdspeler versloeg, wist ze dat Andy de wereldtop kon bereiken. “Je ziet veel getalenteerde kinderen, maar slechts weinigen weten uiteindelijk de top te halen. Andy trainde toen in Spanje en dit waren de eerste tekenen dat het voor hem echt de goede kant op ging.” Met coole coach Smith is het overigens ook bergopwaarts gegaan, want inmiddels is hij coach van het Davis Cupteam, dat afgelopen november – met Jamie en Andy in de gelederen – voor het eerst sinds 1936 het prestigieuze landentoernooi won. Murray wil nog niet te veel prijsgeven over wat ze in Rotterdam gaat vertellen, maar de herinneringen aan Smith brengen haar alvast bij een belangrijke boodschap die ze aan alle coaches zou willen meegeven. “De meest effectieve manier om je coaching te verbeteren, is om naast iemand te werken die goed is in wat hij doet. Het is goed om conferenties te bezoeken en boeken te lezen, maar dat is niet waar het uiteindelijk om draait. Een goede coach dag in dag uit aan het werk zien en leren waarom hij doet wat hij doet; dát is van onschatbare waarde.” Ze zegt erbij dat de huidige generatie coaches volgens haar de morele plicht heeft om de nieuwe generatie toe te laten en op te leiden. “Laten we alles wat we weten met elkaar delen.” TENNIS ON THE ROAD EN MISS-HITS Na een “interessante en mooie periode” legde Murray afgelopen maart haar taken als captain van het Britse Fed Cupteam neer. Als verklaring gaf ze meer tijd aan haar familie te willen besteden en haar tennisprogramma’s Tennis on the Road en Miss-Hits te willen uitbouwen. Lachend: “Ik heb wel een beetje meer tijd voor mijn familie gekregen, maar erg veel scheelt het nog niet. Jamie en Andy zijn natuurlijk ook bijna altijd in het buitenland, dus het blijft lastig om elkaar vaak te zien.” Meer tijd in haar tennisprogramma’s steken is de afgelopen maanden wel gelukt. Ze legt uit dat ‘Tennis on the Road’, dat draait in Schotland, tweeënhalf jaar geleden is geboren uit de frustratie dat er te weinig werd gedaan om het succes van Jamie en Andy te verzilveren. “We hebben in Schotland bijna geen banen en goede coaches. Daarom trek ik met een wagen vol tennisspullen door Schotland om ouders, clubleden

6 24 - 27 november OMNISPORT APELDOORN Met de hele vereniging naar de ATC? Losse kaarten via Rijd dan nu met onze bus mee! 0900 300 1250 of afastennisclassics.nl Prijzen Bus 31-40 personen (inclusief toegang ATC) Bus 41-50 personen (inclusief toegang ATC) * andere groepsgrootte is mogelijk op aanvraag Bovenstaande prijzen hebben betrekking op plekken op de tweede ring en gelden voor zowel kinderen als volwassenen. Prijzen zijn geldig binnen een straal van 150 km vanaf Apeldoorn. € 895,€ 995,Meer informatie TennisEvents by Eltingh Haarhuis Telefoon 0578 - 61 49 75 Email info@tennisevents.nl fotografie Rien Hokken

17 “Cartoons, dans, muziek en nagelstickers – met Miss-Hits maken we tennis leuker en toegankelijker voor jonge meiden” JUDY MURRAY en jeugdwerkers te laten zien hoe je kinderen op een leuke manier kunt leren tennissen.” Haar andere programma, Miss-Hits, komt voort uit de constatering dat relatief gezien weinig meisjes ervoor kiezen om te gaan tennissen. “Dat is niet alleen in Groot-Brittannië zo, dat hoor ik van alle Fed Cupcaptains. We moeten tennis leuker en toegankelijker maken voor jonge meiden en dat doen we met Miss-Hits. Dit programma heeft met cartoons, dans, muziek en nagelstickers alles wat meisjes leuk vinden. We werken nu in Groot-Brittannië met 350 coaches, zijn onlangs gestart in Polen en gaan ook in Zwitserland beginnen. Ook bouwen we aan een online course, zodat het programma ook zonder mijn fysieke aanwezigheid kan draaien.” PUBLIEKE BANEN EN WORK FORCE Al haar inspanningen ten spijt moet Murray constateren dat het Schotse tennis in de laatste jaren niet veel verder is gekomen. Tennis on the Road kan maar vijftig dagen per jaar draaien. Om dit aantal te kunnen verhogen heeft ze meer financiële armslag nodig. “Mensen willen graag tennissen, maar het ontbreekt ons in Schotland vooral aan tennisbanen, aan plekken waar mensen verliefd kunnen raken op de sport. Ik werk momenteel wel aan een work force, maar we maken pas echt progressie als iemand serieus gaat investeren in faciliteiten.” Zelf loopt Murray met een vergevorderd plan om vlak buiten hometown Dunblane een groot complex te bouwen waar families kunnen overnachten en naast tennissen ook kunnen golfen. “Het is moeilijk om tennis rendabel te krijgen. Daarom bieden we ook andere faciliteiten aan. Ik ben hier nu vier jaar mee bezig en nadat lokale autoriteiten het hebben afgewezen vanwege de ‘groene bestemming’ van de locatie, leggen we het in september voor aan de Schotse regering. Hopelijk komt het van de grond en kan ik van daaruit echt gaan bouwen aan een legacy voor wat Jamie en Andy hebben bereikt. Ik heb 25 jaar ervaring en veel te delen. Dat is ook de reden waarom ik 16 december erg graag naar Rotterdam kom.” t TWEEDE EDITIE De eerste editie van het KNLTB Trainerscongres trok vorig jaar meer dan duizend tennisleraren. Ook dit jaar vindt het congres weer plaats tijdens de Lotto NK Tennis, dat van 13 tot en met 18 december in Topsportcentrum Rotterdam wordt gespeeld. Voor meer informatie over het KNLTB Trainerscongres zie pagina 42 en 43.

18 INTERVIEW “EEN MENTALITEITSVERANDERING KAN DE NEDERLANDSE TENNISSPORT VEEL BRENGEN” SPORTPSYCHOLOOG IVO SPANJERSBERG OVER DE MENTALE KANT VAN TOPSPORTAMBITIE Wie de lat hoog legt, maakt kans er op den duur – na veel training – overheen te springen. Wie het niet eens probeert, of halfslachtige pogingen onderneemt, zal het doel uiteindelijk niet bereiken. Dat de KNLTB een toptienambitie heeft, vindt sportpsycholoog Ivo Spanjersberg dan ook een goed streven. Maar, zegt hij, dan moet je niet alleen je fysieke of technische kanten gaan ontwikkelen, maar absoluut ook naar het mentale gedeelte kijken. “Anders ga je het niet halen.” Door: Edward Swier Een mentaliteitsverandering is van groot belang voor een optimaal prestatieklimaat. Bij iedereen. Niet alleen bij spelers, maar ook bij de KNLTB, trainers, coaches én ouders moet een knop om. Hoog tijd voor een gesprek met Spanjersberg. Over wat nu precies de juiste mentaliteit is. Over het belang van de juiste gemoedstoestand in een sport als tennis. En over de vraag of talent in Nederland tot op heden te veel gepamperd werd. Niet alleen bij spelers, maar ook bij de KNLTB, trainers, coaches én ouders moet een knop om

19 ERVARING Ivo Spanjersberg is ervaringsdeskundige. Aanvankelijk wilde hij sportleraar worden, maar eenmaal in de studiebanken verzeild geraakt, ontdekte hij dat het mentale aspect hem nog meer interesseerde dan het fysieke. “Ik heb zelf altijd veel gesport, op een behoorlijk niveau. Ik was fanatiek, maar haalde nooit de wereldtop. Maar als ik vroeger had geweten wat ik nu allemaal weet, dan was ik uiteindelijk wel beter geweest.” Hij adviseert deurwaarders hoe ze met wanbetalers moeten communiceren, traint en coacht muzikanten van het Concertgebouworkest, leert EHBO’ers en baliemedewerkers om te gaan met agressievelingen. En begeleidt, vooral, topsporters en sporttalenten. Daarnaast vond Spanjersberg de tijd om, samen met Gerald Weltevreden en Jeroen Otten, het praktische boek Slagen. Tips voor tennisouders te schrijven. Voor Veilig Sport Klimaat en Tv-Sportplezier, een door NOC*NSF geïnitieerd project, werkte hij een even leesbare en verhelderende serie artikelen uit: ‘Sportouder… een vak apart’. BANG OM TE VERLIEZEN Aan hem de vraag of er zoiets bestaat als een Nederlandse mentaliteit. “Dan heb je het over onze volksaard. In het topvoetbal zie je die duidelijk terug. Niemand bij Oranje is de échte leider, iedereen wil zijn zegje doen. Portugal ‘poldert’ niet, daar neemt Cristiano Ronaldo de vrije trappen. Maar bij ons wil in theorie iedereen die vrije trap nemen”, aldus Spanjersberg. “De Nederlander is bovendien kritisch. Dat is op zich goed. Maar we zijn hier verwerpend kritisch. Als er gewonnen wordt, is het WIJ; wordt er verloren, dan is het ZIJ. Je distantieert je van de verliezer. Kritiek maakt al snel plaats voor cynisme. Er wordt snel met zout én zuur gesmeten. Wat je krijgt, is dat spelers bang worden om te verliezen. Dat is echt iets Nederlands. Bij sporters uit andere landen is de wil om te winnen vaak groter. Dat scheelt natuurlijk een slok op een borrel. Het heeft misschien ook wel wat te maken met calvinisme. In Nederland werd lange tijd van topsporters gedacht dat ze niet goed bij hun hoofd waren. Wie is nu zo lang en zo fanatiek met één ding bezig? Die houding was niet echt bevorderlijk voor een topsportmentaliteit. Dat is gelukkig wel veranderd.” Wie zelf de beste wil worden, tegen de stroom in wil roeien, heeft de juiste motivatie nodig. En dat hangt weer sterk samen met innerlijke kracht. Spanjersberg: “Wie taakgeoriënteerd is, heeft heel erg de wil om zichzelf te verbeteren. Die wil zijn hoogste score in een computerspelletje voortdurend verbreken, of krijgt een kick als hij de tien kilometer sneller dan ooit loopt. Sporters die meer egogeoriënteerd zijn, krijgen juist een boost van winnen. Het maakt niet uit wat of hoe, als ze maar winnen.” OPLOSSINGEN VERZINNEN Wie in de topsport iets wil bereiken, is gebaat bij een gezonde portie van beide. “Over het algemeen ligt de nadruk echter vooral op winnen en is het veel moeilijker om de taakoriëntatie op een goede manier te ontwikkelen. Dat begint al jong. Tennisouders zijn vaak, en ik generaliseer een beetje, meer bezig die ego-oriëntatie al dan niet bewust te stimuleren. Ze willen toch vaak dat hun kind wint. Terwijl het de rol van ouders zou moeten zijn om het kind te helpen juist de taakoriëntatie te ontwikkelen. “Coaches moeten hun talenten leren op jonge leeftijd zelf oplossingen te verzinnen in lastige situaties, het hoofd niet te laten hangen en hun emoties te beheersen als het niet gaat” IVO SPANJERSBERG Die ego-oriëntatie komt meestal wel vanzelf of wordt gaandeweg steeds groter. Een ouder heeft als taak een kind te leren zelf een oplossing te verzinnen voor moeilijke situaties. Als het kind dat vertrouwen heeft, dan is ook een tennispartij waarin het niet loopt minder bedreigend. Zo’n kind raakt veel minder gefrustreerd dan het kind dat heel graag wil winnen, maar niet weet wat hem of haar te doen staat.” OLIETANKER Spanjersberg denkt dat een mentaliteitsverandering binnen de bond de Nederlandse tennissport veel kan brengen. “Tot op zekere hoogte is sportsucces natuurlijk te managen. Als je de juiste topsportmentaliteit op een goede manier in je organisatie wegzet, creëer je de voorwaarden waaronder talenten zich kunnen ontwikkelen en doorgroeien.”

SPORTVERLICHTING.COM EN VAASSEN SLAAN HANDEN INEEN In het pittoreske dorp Vaassen zijn twee tennisverenigingen, namelijk TC Vaassen en TC de Kouwenaar. Beide clubs hebben onlangs de overstap gemaakt naar LED-verlichting van Sportverlichting.com. TC Vaassen Het verschil tussen de LED-verlichting en gasontladingslampen is goed zichtbaar. TC Vaassen heeft er namelijk voor gekozen om eerst de all-weather banen te voorzien van LED-verlichting. De gravelbanen hebben nog de huidige installatie, die staan voor volgend jaar op        twee gasontladingslampen à 2200 Watt per mast. Dit is vervangen door twee Lumiled-armaturen à 600 Watt per mast. Door de bijzonder hoge lichtopbrengst die de Lumileds halen uit slechts 600 Watt, levert dit de club een energiebesparing op van 70%. Met deze opstelling en een mooie gelijkmatigheid wordt de klasse 2 norm ruim behaald. WAT MAAKT ONS UNIEK?  Uniek in deze branche is dat we 10 jaar garantie geven op de LED-armaturen met een minimale levensduur van 50.000 branduren.  Doordat de LED’s een hoge lichtopbrengst hebben met een lage wattage zijn deze het meest energiezuinig in zijn klasse. En dat zie je op de energierekening. Neem gerust contact met ons op. Wij adviseren u graag over de mogelijkheden van led-verlichting.  Onze nieuwste generatie LED-armaturen hebben ongekende prestaties doordat er tot 140 lumen uit een Watt wordt gehaald.         voor de subsidie-aanvraag voor 2017. De subsidie bedraagt 30% voor verenigingen en 15% voor stichtingen. TC de Kouwenaar Aan de andere kant van Vaassen ligt TC de Kouwenaar. Deze club heeft hogere eisen, namelijk klasse 1 verlichting. Hierdoor zijn er drie Lumileds à 600 Watt per mast geïnstalleerd. Opmerkelijk is de hoge CRI-waarde van de Lumileds, namelijk 85. Door deze waarde is de kleurechtheid en witbalans subliem waardoor daglicht benaderd wordt. Referenties Beide clubs ontvangen graag geïnteresseerden om te komen kijken naar de nieuwe LEDverlichting. Kijk op www.sportverlichting.com voor de contactgegevens. BERGWEIDEDIJK 2 I 7418 AD DEVENTER 085-401 2359 I WWW.SPORTVERLICHTING.COM

SLAGEN. TIPS VOOR TENNISOUDERS Spanjersberg waarschuwt voor overhaaste conclusies. Het vraagt tijd. “Als elke grote organisatie manoeuvreert de KNLTB natuurlijk toch als een olietanker. Het is niet een kwestie van het roer omgooien en we zitten op een andere koers. Zulke zaken gaan langzaam. Dat gaat een generatie duren, zeker tien jaar. Zo veel geduld zul je moeten hebben, je beleid moet op de lange termijn zijn afgestemd. Je moet datgene gaan doen waarvan je gelooft dat het werkt, en je moet niet elk jaar het roer weer omgooien als het niet direct naar wens lijkt te verlopen.” Als sportpsycholoog wil Spanjersberg vooral zien dat coaches en trainers zich inspannen. “Ik kom in actie als blijkt dat het mentaal bij een tennisser niet goed gaat, of als hij dat extra stapje wil zetten als hij al tegen de top aanzit. Maar het moet vooral op de baan gebeuren. Coaches moeten hun talenten uitdagen, prikkelen en stimuleren om een goede mentaliteit te ontwikkelen. Leer ze op jonge leeftijd zelf oplossingen te verzinnen in lastige situaties, leer ze het hoofd niet te laten hangen en hun emoties te beheersen als het niet gaat. Ik vind dat daar meer aandacht voor mag komen. Er wordt nog vaak voornamelijk gekeken naar technische en tactische aspecten als een tennispartij wordt nabesproken, terwijl het mentale aspect ook heel erg belangrijk is. Ik denk dat er heel veel winst op dat punt te behalen is.” UITDAGEN “Of een goede mentaliteit bij tennis belangrijker is dan in andere sporten? Nee, dat denk ik niet. Maar er wordt in het tennis wel iets bijzonders van je gevraagd. Met tennis ben je namelijk voortdurend in gevecht met een ander. Elk punt is weer een ‘afrekenmoment’. Maar 15-15 voelt weer anders dan voor- of nadeel. En dat gaat maar door. Bij voetbal deel je ten eerste de druk met je ploeggenoten en zijn er veel minder van die afrekenmomenten. De toppers hebben vaak minder last van het scorebord. Wie mentaal sterk is, kan ongeacht de stand doen wat hem of haar te doen staat. Fysieke hobbels zijn niet altijd te overwinnen, mentale wel. Als je moeite hebt om te gaan met druk en spanning, zoals Kiki Bertens, valt dat er nog wel uit te halen.” Volgens Spanjersberg is het goed als talentjes elkaar veel treffen, regelmatig met elkaar sparren. “In een goed topsportklimaat, of dat nu bij een tennisschool of bij de bond is, word je alleen maar fanatieker. Als je traint met iemand die na zijn training ook nog even extra buikspieroefeningen gaat doen en merkt dat die persoon de weken erna steeds stabieler wordt, raak je ook gemotiveerd om dat te doen. Je moet talenten veel tegen en met elkaar laten spelen, maar ook tegen anderen. Je moet voorkomen dat je een clubje van tien spelers hebt die louter elkaar treffen. Want dan word je maar op negen manieren uitgedaagd en houdt het verder op. Je moet tegen oudere kinderen spelen, op internationale toernooien uitkomen, zo nu en dan eens buiten de vertrouwde omgeving zijn. Dat betekent wat mij betreft overigens ook niet dat je meteen internaten moet starten. De beste opvoeding gebeurt nog altijd thuis. Als de basis goed is, is dat het beste voor het talent.” GEDREVENHEID De vraag is of Nederlands tennistalent niet te veel gepamperd wordt? “Nou, ja, daar zit wel wat in. Er zijn ouders die hun kind als een soort egoproject zien, waarbij goede prestaties afstralen op henzelf. Natuurlijk wil iedereen het beste voor zijn kind, dat is een universeel gegeven. Maar altijd maar het beste, dat is ook niet goed voor een kind. Je mag het af en toe best even koud hebben, of honger en dorst hebben. Het kind kan best op de fiets door de regen naar de tennistraining. Als je de top wilt halen, moet je een gedrevenheid hebben. Je moet harder willen gaan dan de rest, je ontwikkelen. En niet alleen de opdrachten van Ivo Spanjersberg schreef een boek met bovenstaande titel over de rol van ouders. “De rol van ouders voor de toekomst van tennis is heel belangrijk. Als we straks inderdaad een toptienland willen zijn, zal ook hun mentaliteit moeten veranderen. Pampergedrag is nou niet direct datgene wat je voorstaat in een topsportklimaat. Autoritair gedrag werkt niet, laissez-faire evenmin. Er moeten grenzen worden gesteld, maar het is ook zaak oog voor het kind zelf te hebben. Geef uitleg over de eisen die je stelt, leer kinderen zelf keuzes te maken.” Voor de KNLTB is Spanjersberg momenteel bezig met een cursus voor tenniscoaches, over hoe zij moeten omgaan met ouders. “Vroeger was de visie van de tenniscoach: ouders moeten brengen, halen en betalen. Maar daarmee ga je weg van het probleem. Je weet niet wat er thuis gebeurt. Het is veel beter om ouders in een gesprek te laten weten wat een kind nu verder helpt in zijn carrière. Als je een ouder kunt uitleggen dat zijn gedrag langs de baan invloed op het spel van het kind heeft, zou dat al een heleboel kunnen opleveren.” Ook trainers moeten weten wat hen te wachten staat. En dat het niet direct de meest volgzame kinderen zijn die het het verst schoppen. “Een talentvol kind is per definitie eigenwijs. Dat is een goede eigenschap, een kind heeft dat nodig. Volgzame kinderen zijn heerlijk voor de trainer, want die voeren de opdrachten uit. Maar eigenwijze kinderen, die soms gewoon wat anders doen dan van hen wordt verlangd, hebben meer kans om wereldtoppers te worden. Daarmee moet je als coach wel kunnen omgaan.” “Een talentvol kind is per definitie eigenwijs. Daarmee moet je als coach wel kunnen omgaan” IVO SPANJERSBERG 21 anderen uitvoeren. Ik ben er een voorstander van dat kinderen niet in een keurslijf worden gestopt. Echt grote talenten vinden een heleboel dingen zelf wel uit. Tuurlijk moet je ze bijsturen, maar de juiste mentaliteit hebben ze al en hoef je er niet in te stoppen. We hebben het hier natuurlijk ook best wel goed in Nederland. Sport is leuk, een soort extraatje. In landen als Brazilië, Oekraïne of Wit-Rusland is het de kans om uit de armoede te komen. En kun je niet alleen voor jezelf maar ook voor je familie voor een beter leven zorgen. Dat geeft wel extra druk, maar ook een drive. Het is heel anders dan voor de jongetjes die hier elke dag naar het tennis worden gebracht met de auto. En die ook nog goed zijn in hockey, mooi viool kunnen spelen en op het vwo zitten. Als je het goed hebt, en in veel dingen goed bent, waarom zou je je dan volledig op één ding storten?” t

22 CLUBS ROBERT JAN SCHUMACHER DIRECTEUR DIENSTVERLENING KNLTB Per 1 september is Robert Jan Schumacher als Directeur Dienstverlening toegetreden tot de Directie van de KNLTB. Robert Jan is sinds 2012 werkzaam bij de bond als Manager Communicatie. In zijn nieuwe functie is hij verantwoordelijk voor het strategisch beleid gericht op optimale (digitale) dienstverlening en eindverantwoordelijk voor de afdelingen Ledenservice, Verenigingsondersteuning, Informatisering en Bestuurlijke/Juridische Zaken. De directiewijziging is onderdeel van de huidige veranderende bedrijfsvoering bij de bond, waarbij de focus ligt op efficiëntie, commercie, buitenwereld, ledendaling en de financiële situatie. De nieuwe beroepsorganisatie bestaat uit drie divisies: Toptennis, Marketing/Communicatie/Commercie en Dienstverlening. Vanaf 1 september 2016 bestaat de Directie van de KNLTB uit Algemeen Directeur Erik Poel, Directeur Sportief Jan Siemerink en Directeur Dienstverlening Robert Jan Schumacher. TENNISVERENIGINGEN WERKEN MET WORKSHOPS AAN THUISGEVOEL OP DE CLUB Voor leden van je vereniging is het belangrijk dat zij zich thuis voelen op de club. Om erachter te komen welke aspecten een thuisgevoel creëren voor de leden, organiseert Brug8, specialist in verandermanagement, in samenwerking met de KNLTB de workshops ‘Thuis op de Club’. Inmiddels hebben diverse clubs de workshop gevolgd. In drie verschillende sessies maken verenigingen inzichtelijk wat er leeft onder de leden en op welke punten er ruimte is voor verbetering. De clubs kunnen volgens de methode van Brug8 op vier verschillende punten zorgen voor een optimaal thuisgevoel. Vaak zijn de faciliteiten op de club – zoals wifi en goede banen – goed geregeld. Evenals de visuele aspecten, zoals schone kleedkamers en een opgeruimd tennispark. Mocht blijken dat er op deze vlakken winst te behalen valt, dan kan er vaak direct geschakeld worden. Voor aanpassingen op de gebieden ‘omgang met elkaar’ en ‘jezelf kunnen zijn’ is echter vaak een verandering in de clubcultuur nodig. Tijdens de drie bijeenkomsten worden de uitkomsten van de enquêtes behandeld en filosoferen de deelnemers in groepjes over mogelijke veranderingen. En om ervoor te zorgen dat verenigingen daadwerkelijk aan de slag gaan met de plannen, blijft Brug8 ook na de workshops op de achtergrond betrokken. Op 29 oktober en 7 januari worden de nieuwe workshops gehouden in Rotterdam. Je kunt je aanmelden door een e-mail te sturen naar verenigingsondersteuning@knltb.nl. De kosten bedragen 195 euro.

CLUBS 23 KNLTB START PILOT TENNIS FIT VOOR BEHOUD 45+-TENNISLEDEN De KNLTB heeft met Tennis Fit een programma ontwikkeld om leden vanaf 45 jaar zo lang mogelijk te laten tennissen. Meer dan 200.000 leden – ruim dertig procent van alle KNLTBleden – valt in de leeftijdscategorie 45-64 jaar. De ledenuitstroom in deze groep is echter groot. Op basis van verschillende onderzoeken onder leden en gesprekken met zowel tennisleraren als verenigingen is Tennis Fit ontwikkeld. De opgedane kennis resulteerde in een Tennis Fitprogramma dat gestoeld is op drie onderdelen: een beperkte reeks van acht lessen, eens in de zoveel weken een toss onder begeleiding van een trainer en zo nu en dan een expertmeeting, waarin door specialisten onder meer tips over gezondheid en blessurepreventie worden gegeven. Het beperkte aantal lessen scheelt in de kosten en zorgt voor flexibiliteit (je zit er niet lang aan vast), maar je leert nog wel en krijgt tips om je spel te verbeteren en blessures te voorkomen. Tijdens een toss onder begeleiding is er niet alleen ruimte voor gezelligheid, maar ook voor tips ter verbetering van het spel en voorkoming van blessures. Er doen dit jaar vijftien tennisclubs mee aan de pilot. Hoewel er in de leeftijdscategorie 45+ genoeg mensen zitten die alleen ’s avonds tijd hebben, wordt het programma in eerste instantie overdag aangeboden. De pilot loopt door tot november, waarna er in december een evaluatiemoment wordt gehouden. Daarna wordt beoordeeld of Tennis Fit volgend jaar landelijk uitgerold gaat worden. WIJZIGINGEN CLUBS NIEUW WEDSTRIJDCOMITÉ District: Rotterdam Wedstrijdcomité: W.C. Blijdorp Nummer: 74054 District: Gelderland Wedstrijdcomité: W.C. Tiel Indoor Tenniscentrum Nummer: 18181 GRATIS SPORTEN BIJ UTRECHTSE CLUBS MET SPAARACTIE ALBERT HEIJN Punten sparen voor gratis sportlessen en -trainingen. Albert Heijn en NOC*NSF hebben een proefballon opgelaten waarbij klanten van de supermarktketen sportpunten sparen voor proeflessen bij sportclubs in de regio Utrecht. Voor elke tien euro aan boodschappen krijgen consumenten één sportpunt. Met een volle spaarkaart (tien sportpunten) kunnen zij tussen 29 augustus en 5 november drie keer OPGEHEVEN VERENIGINGEN District: Overijssel Vereniging: TCHS Hengelo Nummer: 67009 MAAK KENNIS MET LE CREDIT SPORTIF OP HET KNLTB JAARCONGRES proefsporten bij een deelnemende vereniging in de buurt. De pilot draait in de gemeenten Utrecht, Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Montfoort, Nieuwegein, Stichtse Vecht en Zeist. Tennisclubs kunnen op deze manier mensen bereiken die nog nooit met de sport in aanraking zijn gekomen. Na de proefperiode kunnen zij hen wellicht interesseren voor een lidmaatschap, zodat ze ook langdurig gaan tennissen. Ook dit jaar staat Le Credit Sportif op het KNLTB Jaarcongres, zodat potentiële klanten kunnen kennismaken met zijn gebruiksvriendelijke kassasystemen. Inmiddels levert Le Credit Sportif meer dan alleen een kassasysteem. Zo zijn diverse pinautomaten, voorraadbeheer, een facturatiemodule en de mogelijkheid om een bestelling tijdelijk op een digitale bon te plaatsen toevoegingen die de kassa nog waardevoller maken. Bovendien biedt Le Credit Sportif nu twee mogelijkheden aan om extra inkomsten te genereren. Zo biedt het een digitale prijslijst en klantendisplay aan waarop je sponsorlogo’s kunt tonen. Een ideale plek voor sponsor uitingen. De KNLTB-passen die gekoppeld worden als betaalpas, kunnen tegenwoordig overal en direct opgewaardeerd worden via de KNIP-app. Kom dus langs bij Le Credit Sportif op het KNLTB Jaarcongres en profiteer van de kennismakingsdeal. Meer informatie? Bezoek www.lecreditsportif.nl.

24 CLUBS COMPETITIE NIEUWE STIJL DE KNLTB INTRODUCEERT VOLGEND JAAR DRIE NIEUWE COMPETITIEVORMEN: 8/9 COMPETITIE, ZOMERAVONDCOMPETITIE EN COMPETITIE VOOR JONGVOLWASSENEN. HIER LEES JE MEER OVER OP P. 56-57. HELP JIJ MEE DE NIEUWE COMPETITIES TE PROMOTEN ONDER JOUW LEDEN? Binnenkort ontvangt het secretariaat van iedere club promotiemateriaal om leden enthousiast te maken. Neem de competitievarianten ook mee op jouw clubwebsite of in de clubnieuwsbrief. Ken je leden voor wie dit interessant is? Benader ze dan persoonlijk. 8/9 COMPETITIE EIGENSCHAPPEN • Spelen op je eigen niveau • Gezelligheid • 2 niveaus binnen instapcompetitie • Telt niet mee voor je speelsterkte (DSS) • Beslissende wedstrijdtiebreak als 3de set + bij een stand van 40-40 beslissend punts WANNEER • 7 speeldagen tijdens de Voorjaarscompetitie in april en mei 2017 op donderdagavond of zondagmiddag MIN. AANTAL SPELERS PER PLOEG: 3 AANTAL PARTIJEN: 2 SPEELMOMENTEN 2017: 7 X MA DI WO DO VR SPEELMAANDEN 2017: 2 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 OCHTEND MIDDAG AVOND ZA ZO SPEELSTERKTE 2 1 LEEFTIJD 17+ 3 4 35+ 5 6 7 8 9 SOORT PARTIJEN: 2X DUBBEL ALLE COMBINATIES MOGELIJK

CENTRE COURT 25 JONGVOLWASSENEN EIGENSCHAPPEN • Goed planbaar • Spelen op je eigen niveau tegen spelers in voornamelijk dezelfde leeftijdscategorie • Beslissende wedstrijdtiebreak als 3de set + bij een stand van 40-40 beslissend punt WANNEER • 7 speeldagen tijdens de Voorjaarscompetitie in april en mei 2017 op zaterdag vanaf 17.00 uur MIN. AANTAL SPELERS PER PLOEG: 4 AANTAL PARTIJEN: 4 SPEELSTERKTE 2 1 LEEFTIJD 17+ 35+ SOORT PARTIJEN: 4X DUBBEL DD, HD, 2X GD - OF 4X HD - OF 4X DD 3 4 5 6 7 8 9 SPEELMOMENTEN 2017: 7 X MA DI WO DO VR SPEELMAANDEN 2017: 2 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ZOMERAVOND EIGENSCHAPPEN • Beslissende westrijdtiebreak als 3de set + bij een stand van 40-40 beslissend punt • Je kunt Voorjaarscompetitie én Zomeravondcompetitie spelen WANNEER • 7 avonden in mei en juni 2017 op woensdag vanaf 19.00 uur MIN. AANTAL SPELERS PER PLOEG: 4 AANTAL PARTIJEN: 4 OCHTEND MIDDAG AVOND ZA ZO SPEELSTERKTE 2 1 LEEFTIJD 17+ 35+ SOORT PARTIJEN: 4X DUBBEL DD, HD, 2X GD - OF 4X HD - OF 4X DD 3 4 5 6 7 8 9 SPEELMOMENTEN 2017: 7 X MA DI WO DO VR SPEELMAANDEN 2017: 2 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 OCHTEND MIDDAG AVOND ZA ZO

26 CLUBS ROLSTOELTENNIS OP DE KAART KNLTB ONDERSTEUNT CLUBS BIJ HET OPZETTEN EN VERSTERKEN VAN ROLSTOELTENNIS Al jaren is Nederland uitermate succesvol in het internationale rolstoeltennis. Toch weten nog maar relatief weinig rollers de weg naar de tennisclub te vinden. De tennisbond gaat clubs de komende jaren ondersteunen om het rolstoeltennis te versterken. “We willen rolstoeltennissers echt betrekken bij het verenigingsleven”, zegt Judith Peek, Coördinator Gehandicaptentennis bij de KNLTB. Door: Tessa de Wekker Tijdens de Paralympische Spelen in Rio stond rolstoeltennis weer flink in de belangstelling. De KNLTB greep het evenement aan om mensen enthousiast te maken voor de sport, bijvoorbeeld via het organiseren van clinics. “Rolstoeltennis is een ideale sport voor mensen die als gevolg van een beperking of een blessure niet in staat zijn om staand te tennissen. Rolstoeltennis zorgt voor een gezonde manier van bewegen. Daarnaast zorgt tennissen bij een vereniging voor plezier en gezelligheid”, zegt Peek. Zo’n vijftig tennisverenigingen in Nederland bieden rolstoeltennis aan. “We zetten ons in om het rolstoeltennis bij deze clubs te versterken. Uiteraard zijn we blij als andere clubs ook met rolstoeltennis willen beginnen. Zeker als een club in een gebied met weinig rolstoeltennisaanbod zich meldt”, zegt Peek. “Het leuke aan rolstoeltennis is dat je ook met en tegen valide tennissers kunt spelen. De regels zijn bijna hetzelfde. Iemand in een rolstoel is dus niet afhankelijk van een maatje dat ook in een rolstoel zit. Je kunt gewoon met je vrienden en vriendinnen tennissen, en natuurlijk met de andere leden van de club.” VRAGEN Clubs die al rolstoeltennis aanbieden, of verenigingen die dat willen gaan doen, kunnen met al hun vragen terecht bij de KNLTB. Hoe maak ik mijn complex rolstoeltoegankelijk? Kan ik van de gemeente subsidie krijgen? Kan mijn tennisleraar een cursus rolstoeltennis doen? Waar kan iemand die lid wil worden een sportrolstoel lenen om tennis uit te proberen? Het zijn zomaar wat vragen die Peek regelmatig krijgt. De KNLTB werkt op het gebied van rolstoeltennis samen met NOC*NSF, de Esther Vergeer Foundation en Fonds Gehandicaptensport. Daarnaast heeft de bond contact met andere sportbonden, sportservicebureaus en gemeenten. Peek: “Er zijn verschillende mogelijkheden op het gebied van promotie van rolstoeltennis, scholing van tennisleraren en subsidies voor trainingen of vervoer. Samen met de clubs kijken we wat er precies geregeld moet en kan worden. Het is maatwerk.”

27 JOIN THE CLUB Een verenigingsmiddag zoals elk ander kind heeft. Dat is wat de Esther Vergeer Foundation wil voor kinderen in een rolstoel. Lekker naar de club, een lesje, daarna vrijspelen en in het weekend meedoen met activiteiten zoals de filmavond, het familietoernooi of paaseieren zoeken. Inmiddels is dit voor 27 kinderen werkelijkheid dankzij het project Join the Club. “Het feit dat een kind in een rolstoel zit, mag geen belemmering zijn om aan tennis te doen”, zegt Karin Kenter van de Esther Vergeer Foundation. Met Join the Club begeleidt de organisatie clubs, kinderen en ouders. Tijdens een clinic, gegeven door Esther Vergeer zelf, maken kinderen kennis met rolstoeltennis. Daarna begint het echte werk. “Het is niet de bedoeling dat het een leuke eenmalige dag is. We willen de kinderen blijvend aan het tennissen krijgen en volwaardig lid laten zijn van de club.” De samenwerking met de clubs is daarom essentieel. “We werken met clubs die rolstoeltennis echt omarmen”, zegt Kenter. Het blijkt lastig om voldoende kinderen te vinden die kunnen meedoen. “De doelgroep is niet zo groot. We willen dat de afstand van huis tot de club maximaal vijftien kilometer bedraagt. Als we een clinic organiseren, bel ik soms alle scholen in de buurt met de vraag of ze een kindje hebben in een rolstoel dat graag zou willen tennissen.” “Het feit dat een kind in een rolstoel zit, mag geen belemmering zijn om aan tennis te doen” KARIN KENTER Een van de belangrijkste dingen is het rolstoeltoegankelijk maken van het clubhuis en de banen. De KNLTB kan helpen met vragen over aanpassing aan het park. “We raden verenigingen aan om bij aanpassingen aan het complex een rolstoellid te laten meekijken met de plannen. Zij zien dingen die iemand die niet in een rolstoel zit, niet ziet”, zegt Peek. BAANSOORTEN De tennisbond krijgt veel vragen over welke baansoorten het meest geschikt zijn. “Eigenlijk is er geen baansoort waarop mensen in een rolstoel níet kunnen spelen. Hardcourt en gravel worden door de meeste rolstoeltennissers als het prettigst ervaren. Deze baansoorten geven de minste weerstand. Kunstgrasachtige baansoorten zijn het zwaarst voor met name beginnende spelers en jeugdspelers. Deze baansoorten zijn hierdoor minder geschikt voor rolstoeltennis”, zegt Peek. Uiteindelijk blijft de keuze natuurlijk aan de speler zelf waar hij of zij lid wordt. “Misschien neemt iemand de baansoort voor lief omdat er al vrienden lid zijn, of bijvoorbeeld omdat het een vereniging ‘om de hoek’ is. Sommige clubs zijn bang dat de rolstoelen de banen stuk maken, maar dat is een fabel.” Op die manier zijn in het afgelopen jaar 33 kinderen bereikt voor clinics bij zes clubs. 27 van hen zijn lid geworden van de vereniging. De Esther Vergeer Foundation houdt nauw contact met hen en hun ouders. Kenter: “We willen weten wat goed gaat en waar dingen kunnen worden verbeterd. Ook met de clubs hebben we regelmatig overleg. De clubs sparren ook met elkaar. De ene vereniging is al verder dan de ander en zo kunnen ze elkaar helpen. Inmiddels heeft een aantal kinderen al meegedaan aan een gewoon toernooi, met valide kinderen. Dat is heel mooi.” De KNLTB stimuleert rolstoeltennis door leden met een beperking drie jaar lang een tegemoetkoming te geven in het lesgeld. Tennis wordt immers nog leuker als je de eerste beginselen onder de knie hebt. Dat geldt voor valide tennissers, maar ook voor mensen in een rolstoel. “Als je les FOTO: ESTHER VERGEER FOUNDATION

NEDERLAND’S No.1 TENNISBAL www.dunloptennis.nl

hebt gehad en een rally kunt spelen, wordt vrijspelen veel leuker. Als rolstoeltennisser kun je dan ook makkelijker met en tegen valide tennissers spelen”, zegt Peek. GEWOON MEEDOEN Dat laatste wordt nog te weinig gedaan, vindt Dennis Sporrel. Hij is bondscoach van het Nederlands rolstoeltennisteam. Regelmatig geeft hij samen met zijn spelers demonstraties of clinics bij clubs. Hij ziet wel vooruitgang in de integratie van rollende leden in de verenigingen. “Er zijn nu voorbeelden van verenigingen die rolstoeltennissers met de clubkampioenschappen valide laten meedoen. Hierdoor ontstaat meer integratie en ontwikkelen de rollers zich goed” zegt hij. “Het leuke aan rolstoeltennis is dat je ook met en tegen valide tennissers kunt spelen” JUDITH PEEK Die integratie is cruciaal voor deelname aan het verenigingsleven, een belangrijk onderdeel van de tennissport. Peek: “Dat geldt voor valide sporters en ook voor rolstoeltennissers. Dat verenigingsleven moet mogelijk zijn voor iedereen en daar willen we ons samen met de clubs voor inzetten. Het gevoel welkom te zijn is cruciaal. Mensen met een beperking die lid willen worden van een vereniging, hebben vaak al een heleboel drempels overwonnen. Ze willen erbij horen in de vereniging en niet anders behandeld worden. Gewoon meedoen met de tossavond, de clubkampioenschappen of lid worden van een (toernooi)commissie.” t Ketelaars, voormalig professioneel tennisster, is nog steeds blij dat ze zich in 2001 meldde voor de cursus. “Het is ontzettend leuk. In het begin had ik er weinig kaas van gegeten. Het lesgeven is toch wel anders. Ik wist bijvoorbeeld niet hoe ver weg ik de ballen moest spelen.” Ze ging regelmatig kijken bij trainers met meer ervaring en stak zo een hoop op. “Nog steeds leer ik veel van mensen die fulltime met rolstoeltennis bezig zijn.” In de afgelopen vijftien jaar is het rolstoeltennis normaal geworden bij De Krekel. Rolstoelleden zitten in commissies en een aantal doet mee aan het wekelijkse husselen. Ketelaars: “In het begin vroegen valide tennissers of ze zachter moesten slaan. Nee, gewoon zoals altijd. Vorig jaar was er een aantal mixteams van valide en rolstoelspelers bij de clubkampioenschappen. Hartstikke leuk. Sommige rolstoelleden zijn actief bij de vereniging betrokken. Andere houden het bij hun wekelijkse les en gaan dan weer naar huis. Dat is ook goed.” Bij de jeugd zou de trainster nog wel wat meer integratie willen zien. “Kinderen van zeven, acht jaar die net beginnen met tennis kunnen best samen in een groep. Dan is het verschil helemaal niet groot.” Ook de ledenwerving verdient meer aandacht. “De doelgroep is niet zo groot en het is lastig de mensen te bereiken. We hebben folders bij ziekenhuizen in de regio en proberen in contact te komen met fysiotherapeuten en revalidatiecentra. Hopelijk vinden we zo weer nieuwe leden.” AL VIJFTIEN JAAR ROLLERS BIJ DE KREKEL Puur uit interesse volgde Hanneke Ketelaars vijftien jaar geleden de cursus rolstoeltennis voor tennisleraren. “Vrij snel meldde zich een groepje van vier spelers aan”, zegt ze. Inmiddels heeft tennispark De Krekel in Veghel dertien rolstoelleden, onder wie drie kinderen. WERVING EN BEHOUD Het werven en behouden van rolstoeltennissers is lastig voor veel verenigingen. Vooral het vinden van de doelgroep blijkt niet eenvoudig. “We gaan binnenkort in gesprek met verschillende revalidatiecentra. We willen mensen daar al in aanraking brengen met tennis. Het liefst doen we dat samen met een club in de buurt, zodat mensen makkelijk kunnen doorstromen naar de vereniging”, zegt Judith Peek. De KNLTB hield onlangs een enquête onder gestopte rolstoeltennissers. Twee redenen om te stoppen werden vaak genoemd: blessures en te weinig wedstrijdaanbod. Peek: “We gaan meer aanbod creëren voor (wedstrijd)spelers op alle niveaus. Dit doen we door middel van rolstoeltennisevenementen, een rolstoeltenniscompetitie en het aanscherpen van de rolstoelranglijstreglementen. Daarnaast gaan we onder andere in de workshops rolstoeltennis voor tennisleraren meer aandacht geven aan blessurepreventie.” FOTO: ESTHER VERGEER FOUNDATION

GRAVEL PLUS PREMIUM OOK INTERESSANT VOOR UW TENNISPARK? Waarom Gravel Plus Premium banen op afschot en geen gewone gravelbanen? Normale gravel, gemaakt van baksteen, heeft een grovere en hardere korrel dan Gravel Plus Premium (GPP), welke gemaakt wordt van gemalen dakpannen. Waar normale gravel minder vast blijft om waterdoorlaatbaar te zijn en dus ook eerder zal uitslijten, heeft u dat probleem bij GPP banen niet. Het verschil: GPP en water binden samen tot een zeer sterke, stabiele toplaag. Voordeel hiervan is dat de speelschade beduidend minder snel toeslaat. GPP is door zijn fijnere en zachtere structuur veel meer verdicht, met water als bindmiddel. Hierdoor verdampt het water minder snel. Voor informatie en advies over uw situatie maakt u een afspraak met een van onze gecertificeerde banenbouwers. Tel. 0113-612322 KENMERKEN NORMALE GRAVEL 0-2 • Moet waterdoorlaatbaar zijn • 100 % vlak aangelegd • Elk voorjaar opnieuw frezen • Door bevriezing in het voorjaar pas laat te frezen of walsen • Droogt na een regenbui minder snel UW VOORDELEN VAN GRAVEL PLUS PREMIUM • Geen grote voorjaarsbeurt meer noodzakelijk om de banen gereed te maken voor het nieuwe tennisseizoen • Zeer snel bespeelbaar na een regenbui • Levensduur ca. 2025 jaar, afhankelijk van onderhoud en bespelingsintensiteit • Gebruiksvriendelijk in onderhoud • Aangelegd op een afschot van 8 cm Tel. 0650-203250 www.tegra-gravel.nl NIEUWE REFERENTIES • Bouma S&G LTC Dundelle Bakkeveen, 2 banen • Wijnbergen BLTC De Niënhof Bunnik, 4 banen • Tennisbouw/Traas & Oova ‘t Swaecke Wemeldinge, 3 banen • Tennisbouw/Traas & Oova Racketcentrum Kapelle Kapelle, 2 banen Tel. 0592-541404 Tel. 0492-359111 Uw leveranciers voor Gravel Plus Premium Tel. 0343-453757

31 SPEAKERS ACADEMY BEVORDERT DIALOOG BIJ DISTRICTSVERGADERINGEN “MELD JE MET GOEDE IDEEËN VOOR DE VERGADERING BIJ DE DISTRICTSSECRETARIS” Afgelopen voorjaar werden de KNLTB-districtsvergaderingen voor het eerst verrijkt met een Speakers Academy. Hierbij kiezen de districten vooraf een thema van de door de KNLTB samengestelde ‘menukaart’, waarover iemand van het Bondsbureau een presentatie komt geven. Een schot in de roos? Door: Roelof Jan Vochteloo De KNLTB telt vijftien districten met elk een raad, die in zijn gebied optreedt als ambassadeur van het Bondsbestuur. Elk voor- en najaar beleggen de raden een vergadering, waarin de verenigingen hun stem kunnen laten horen. Verder kiezen de districtsvergaderingen afzonderlijk van elkaar hun leden voor de Ledenraad, die onder meer het beleid, de jaarrekening en contributies vaststelt. OPKOMST Uiteraard zien de Districtsraden graag dat er veel verenigingen naar de vergadering komen om hun mening te geven, te horen wat er speelt en van elkaar te leren. De opkomst is de afgelopen jaren echter sterk verminderd. Een ongewenste situatie, ook omdat – om de besluiten formeel te kunnen goedkeuren – tien procent van het aantal leden van het district middels de verenigingen aanwezig dient te zijn. “De agenda voor de vergadering is blijkbaar te vaak niet interessant genoeg meer”, zo stelt Rosalie Tamminga, Manager Bestuurlijke Zaken/Compliance bij de KNLTB. “Er worden mensen benoemd of gehuldigd, de stand van zaken wordt kort besproken en vanuit het Bondsbureau worden enkele mededelingen doorgegeven. Zo’n agenda is niet aanlokkelijk voor de verenigingen, die vaak al via digitale kanalen met de KNLTB “De agenda voor de vergadering is blijkbaar te vaak niet interessant genoeg meer” ROSALIE TAMMINGA communiceren en dus al op de hoogte zijn van wat er speelt. Dat laatste is op zich een goed teken, maar daarom moeten we wel nadenken over de meerwaarde van zo’n vergadering en over een manier om weer meer verenigingen naar de vergaderingen te trekken.” SPEAKERS ACADEMY Die meerwaarde zit hem volgens Tamminga met name in de dialoog die de KNLTB, Districtsraden en

33 clubs tijdens zo’n vergadering met elkaar kunnen aangaan. Om die dialoog te stimuleren en verenigingen weer warm te maken voor de districtsvergadering heeft de bond een heuse Speakers Academy aan de agenda toegevoegd. De districten kiezen vooraf een thema van de menukaart (zie kader ‘Thema’s Speakers Academy’), waarover iemand van het Bondsbureau komt vertellen. Met deze expert gaan de aanwezigen in gesprek. Zelf gaf Tamminga dit voorjaar in de districten Zeeland en Leiden een presentatie over integriteit. “Dat leidde tot goede discussies over bijvoorbeeld omgaan met lastige toeschouwers en de Verklaring Omtrent Gedrag. Daarnaast stelden de verenigingen vragen over andere zaken waarmee de KNLTB bezig is en hoorde ik waar ze tegenaan liepen.” THEMA’S SPEAKERS ACADEMY REURING Is er straks dankzij de Speakers Academy weer sprake van een fors hogere opkomst? Tamminga: “In theorie is dit een goed concept, maar in de praktijk moeten we nog wel de gewenste reuring teweegbrengen. Daar zijn we richting de najaarsvergaderingen in november hard mee bezig. Ondertussen evalueren we ook de afgelopen vergaderingen om te zien wat we dan beter kunnen doen. Het Bondsbestuur heeft in ieder geval aangegeven graag met de Speakers Academy door te gaan.” Met het oog op die najaarsvergaderingen in november heeft Tamminga nog een boodschap aan de verenigingen in het land. “Meld je met goede ideeën voor de vergadering bij de districtssecretaris. Wij doen dat nu zelf met de menukaart, maar ideeën uit het land zijn natuurlijk meer dan welkom.” “Ik heb wel eens meegemaakt dat er maar twee of drie verenigingen waren. Dat raakt de democratie” FLOOR JONKERS NOORD-HOLLAND NOORD Floor Jonkers is voorzitter van district Noord-Holland Noord, dat circa 140 verenigingen en bijna 50.000 leden telt. Toen hij twee jaar geleden de voorzittershamer overnam, kwamen er weinig verenigingen naar de districtsvergadering. Inmiddels is ruim vijftien procent van het aantal leden, dat door de verenigingen wordt vertegenwoordigd, aanwezig. Jonkers: “Dat is een redelijke score.” Van 2007 tot 2014 maakte Jonkers deel uit van het Bondsbestuur. In die periode zag hij twee keer per jaar hoe het er bij de vergaderingen van de verschillende districten aan toeging. “Ik heb wel eens meegemaakt dat er maar twee of drie verenigingen waren. Dat raakt de democratie. Tegelijkertijd leert het ons dat verenigingen alleen maar komen als het echt ergens om gaat.” “Als Bondsbestuurder heb ik me er wel eens aan gestoord, Tijdens de vergaderingen in mei kozen de vijftien Districtsraden voor de volgende thema’s: • KNLTB ClubApp: 3; • • • • • • • Competitie Nieuwe Stijl: 2; Duurzaamheid: 2; Integriteit: 2; Padel: 2; Toernooien: 2; KNLTB algemeen: 1; Toptennis: 1. dat de Districtsraden zo weinig deden met de agenda van de Ledenraadsvergadering”, zo stelt Jonkers. “Zelf heb ik hier als voorzitter een aantal items uitgehaald en tegen de verenigingen gezegd: ‘Dit is belangrijk, hier moeten jullie iets van vinden.’ Als Districtsraad hebben wij de verantwoordelijkheid om een aantrekkelijke, relevante agenda te presenteren.” FEESTJE Dat verenigingen ook op een andere manier te ‘lokken’ zijn, leerde Jonkers zes jaar geleden tijdens een districtsvergadering in Limburg. Daar maakte men er met een aspergedag een echt feestje van. “Dat had effect, want er waren wel 250 mensen van meer dan tachtig verenigingen. Nu hebben we in Noord-Holland geen asperges, maar we hebben wel ingevoerd dat we clubs die een lustrum vieren, uitnodigen om een oorkonde in ontvangst te nemen.” Jonkers spreekt ook verenigingsbestuurders persoonlijk aan met de uitnodiging om naar de vergadering te komen. “Met 50.000 leden hebben we 5.000 leden nodig om besluiten rechtsgeldig te laten zijn. We hebben een aantal verenigingen met meer dan duizend leden en als die een bestuurslid afvaardigen of een lid machtigen, dan is die tienprocentgrens al gehaald.” De toevoeging van de Speakers Academy aan de vergadering noemt de voorzitter van Noord-Holland Noord “handig”. Uit het contact met de verenigingen bleek dat het tegengaan van de ledendaling een belangrijk item was en daarom koos Jonkers van de menukaart het thema ‘Padel’. “Dat huwelijk tussen tennis en padel is voor verenigingen een interessante optie. Leon van Leeuwen, Coördinator Accommodatieadvies bij de KNLTB, heeft een helder exposé gegeven en op verzoek van de verenigingen ook een paar zijpaden bewandeld.” ADVIES Voor de najaarsvergadering in november heeft de voorzitter nog geen thema van de menukaart gekozen. “We willen kijken wat leeft en maken dan ergens in september een keuze”, aldus Jonkers, die besluit met een advies aan zijn collega-raadsleden en de verenigingen. “Zo’n vergadering is een goed contactmoment. Als Districtsraad moet je er alles aan doen om zo’n vergadering interessant te maken. Niet alles wordt panklaar uit Amersfoort geserveerd, we moeten zelf ook ingrediënten toevoegen. Verder proef ik dat sommige verenigingen het niet nodig vinden om te horen wat er speelt in de tenniswereld. Tegen deze verenigingen zou ik willen zeggen dat het beter is om je voortijdig te laten informeren, dan dat je plotseling zonder kennis noodverbanden moet gaan aanleggen.” t

34 CLUBS PRAKTIJKERVARING VOOR KNLTB.CLUB EN CLUBAPP “LUKT HET DE EERSTE KEER MENSEN AANGENAAM TE VERRASSEN, DAN ZULLEN ZE DE APP VAKER GAAN GEBRUIKEN” Het is een voortdurend proces. Wekelijks komen er tientallen tennisclubs bij die gebruik gaan maken van het ledeninformatiesysteem KNLTB.Club. Aan het eind van dit jaar is naar verwachting ongeveer twee derde van de 1.700 tennisverenigingen overgestapt. En een flink aantal daarvan zal dan ook de KNLTB ClubApp, al dan niet in eigen huisstijl, in gebruik hebben genomen. Door: Edward Swier Anders Dielessen, bij de KNLTB verantwoordelijk voor het project, noemt het een spannende periode. “Er gebeurt nu zo veel in zo’n korte tijd. En er ligt voor de komende tijd ook nog zo veel moois op de plank. We hebben het idee dat veel clubs vanwege de zomerperiode even hebben gewacht, of wat minder vaart hebben gemaakt, maar dat nog voor de Najaarscompetitie een piek te verwachten is.” Een rondgang langs diverse early adopters leert dat er altijd zaken zijn die anders verlopen dan gedacht. “Zo weten we inmiddels dat een Android-versie van een app anders reageert dan een iPhone-versie.” Vanzelfsprekend is het aantal clubs dat de ClubApp in gebruik heeft genomen nog niet groot. De KNLTB heeft ervoor gekozen om ‘klein’ te beginnen, zodat iedereen kan leren van de ervaringen van de eerste clubs. WOWGEVOEL Bij T.C. Roomburg is Klaas-Jan Doeven drukdoende met ‘het vullen’ van de ClubApp. “We testen een aantal zaken in kleine kring. De introductie van de ClubApp bij de overige leden van de vereniging doen we pas als we zelf echt helemaal tevreden zijn. Het is namelijk wel de bedoeling dat ze het wowgevoel krijgen, en zo ver zijn we nog niet.” “Een gezonde insteek”, aldus Dielessen. “Een complete app zorgt ervoor dat de leden

CENTRE COURT 35 enthousiast worden. En dat is wat je wilt bereiken.” Doeven: “Lukt het bij de eerste keer mensen aangenaam te verrassen, dan zullen ze de app veel vaker gaan gebruiken dan wanneer je ze iets incompleets voorschotelt.” Bij Roomburg heeft men met name hoge verwachtingen van de functionaliteit ‘tennismaatje zoeken’. Doeven: “Zeker als je daarbinnen flink kunt differentiëren en mensen van gelijke sterkte elkaar goed kunnen vinden, is dat echt een aanwinst voor met name de mensen uit de categorieën 7, 8 en 9.” Ook bij TV De Ronde Vener is men nog in de beginfase. Marte ten Dam: “De app ziet er verzorgd en gebruiksvriendelijk uit en biedt – zeker als het afhangen wordt toegevoegd – interessante mogelijkheden. Maar we hebben het nog niet breed gecommuniceerd, we moeten nog kijken hoe we de app gaan inzetten.” HULPLIJN “We leren dagelijks van de gebruikservaringen”, zegt Dielessen. “Met onze partner LISA is ervoor gekozen om zo vlot mogelijk een werkende versie van zowel KNLTB.Club als de ClubApp te ontwikkelen, en deze gaandeweg het proces te vervolmaken. De basis staat. Maar we merken dat iedere vereniging logischerwijs zijn eigen wensen en verwachtingen heeft. En dat iedereen tegen andere dingen aanloopt. Daarom is juist ook het contact met de clubs van groot belang. Zitten er punten bij die voor andere clubs ook van belang zijn, dan krijgen die hoge prioriteit.” Francis Langenberg van Tennisvereniging Montfoort zegt “regelmatig” gebruik te maken van de hulplijn van LISA en de KNLTB. “Dat werkt goed, zowel via de chat als telefonisch. Je wordt snel geholpen en van goede adviezen voorzien.” TV Montfoort stapte niet speciaal vanwege de ClubApp over. “Het was ons in eerste instantie om de ledenadministratie te doen”, licht Langenberg toe. “De ‘oude’ ledenadministratie was wel aan vernieuwing toe, KNLTB.Club kwam op het juiste moment. Voor zover wij nu kunnen overzien, is een aantal dingen veel makkelijker geworden. Op dit moment hebben we vaak te maken met verouderde e-mailadressen, waardoor niet alle e-mails aankomen. Leden kunnen straks zelf hun e-mailadres en andere gegevens wijzigen, zodat het adressenbestand zo veel mogelijk up-to-date gehouden kan worden. Ook gericht mailen, naar de desbetreffende doelgroep, zal allemaal eenvoudiger worden. Daar kijken we naar uit en van die mogelijkheid zullen we veel gebruik gaan maken.” MAATJE ZOEKEN Op termijn zal ook de ClubApp worden omarmd, denkt Langenberg. “We hebben nu krap 500 leden, helaas is bij ons het ledental teruggelopen. Met name bij de jeugd waren er veel opzeggingen. Maar we merken dat oudere leden ook steeds meer apps gaan gebruiken. Als alles straks werkt, zal er echt wel gebruik van worden gemaakt. Vooral het ‘maatje zoeken’ lijkt mij een waardevolle aanvulling. Met name voor nieuwe leden is dat echt een uitkomst.” Dielessen spoort clubs die bezig zijn met de installatie van zowel het ledenadministratiesysteem als de ClubApp aan in geval van problemen toch vooral ook de helpdesk te bellen. “Zelfs met feedback over de kleinste ongemakken zijn we blij. Samen kunnen we het systeem verbeteren.” De bond houdt verenigingen intussen via de nieuwsbrief, e-mail en persoonlijk contact zo goed mogelijk op de hoogte van de ontwikkelingen. Bovendien is veel informatie te vinden op de website. Voor wie bijvoorbeeld niet precies weet wanneer welke functionaliteiten aan KNLTB.Club en de KNLTB ClubApp worden toegevoegd, is er een handig tijdspad op www.knltb.club te vinden. Daar staat ook nog eens duidelijk omschreven wat men ontvangt als men kiest voor de gratis basisvariant, de versie die één euro per lid kost of die van tweeënhalve euro. Laatstgenoemde versie is vanaf november beschikbaar, aan de laatste functionaliteiten daarvoor wordt nu hard gewerkt. REACTIES EN TIPS Dielessen krijgt geregeld complimenten van verenigingen die al van MijnKNLTB zijn overgestapt naar KNLTB.Club. “De nieuwe online ledenadministratie is eenvoudig in gebruik en werkt erg snel. Kritischer zijn de geluiden over de vertraging van met name de contributie- en facturatiefunctionaliteit en het online inschrijfformulier. We krijgen dagelijks veel reacties en tips. Daar zijn we erg blij mee en gaan we mee aan de slag om de clubs zo goed mogelijk te bedienen.” Dielessen denkt dat op termijn vrijwel alle tennisclubs gebruik zullen maken van de ledenadministratie van KNLTB.Club en dat een groot deel daarvan ook de ClubApp zal omarmen. “Dit is voor ons sowieso een project van de lange adem. Veel tennisclubs zijn van huis uit wat terughoudend, kijken de kat uit de boom. Dat is zeker geen slechte eigenschap. Maar we verwachten dat ze alsnog overstappen als ze van andere verenigingen horen hoezeer het bevalt. Van LISA hebben we begrepen dat bij de hockeyclubs aanvankelijk ook bedenkingen waren, maar dat inmiddels negen van de tien hockeyverenigingen gebruikmaken van de LISA-app. Wij denken dat dat ook bij de KNLTB gaat gebeuren.” t TIJDSPAD Planning voor toevoeging van functionaliteiten aan KNLTB.Club en de ClubApp in de komende maanden: September 2016: • (bar)dienstenplanner; • inschrijfformulier voor nieuwe leden welke geplaatst kan worden op iedere clubwebsite. Deze inschrijvingen komen automatisch in KNLTB.Club; • het beheren van competitieteams zodat deze zichtbaar worden in de ClubApp. November 2016: • contributie kunnen factureren vanuit KNLTB.Club; • versturen van nieuwsbrieven vanuit KNLTB.Club; • laddercompetitie. December 2016: • volledige clubwebsite; • beheren van verenigingsdocumenten via KNLTB.Club; • trainingsmanager; • sponsorbeheer; • houden van enquêtes onder leden via KNLTB.Club. CONTACT Verenigingen die moeite hebben met het installeren van een aantal functionaliteiten in KNLTB.Club of hulp wensen bij gebruik van de ClubApp kunnen contact opnemen met de supportafdeling voor KNLTB.Club en de KNLTB ClubApp via support@knltb.club of 088-1302705.

36 CLUBS KNLTB REIKT ZWARTE TULPEN UIT GEEN VERENIGING KAN BESTAAN ZONDER VRIJWILLIGERS Ook dit jaar kent de KNLTB weer prijzen toe aan mensen die op een onderscheidende manier een positieve bijdrage leveren aan de tennissport in Nederland. Deze zogeheten Zwarte Tulpen voor de ‘Vereniging van het Jaar’ en de ‘Verenigingsvrijwilliger van het Jaar’ gaan naar een tennisclub en een vrijwilliger van een tennisvereniging die iets bijzonders hebben gedaan en daarmee een goed voorbeeld zijn voor anderen. Door: Jan Koning A.L.T.C. Joy Jaagpad troefde in 2015 TV De Meet in Ossendrecht en TV Carolus in Helmond af in de strijd om de titel ‘Vereniging van het Jaar’. Deze titel kreeg Joy Jaagpad vooral toebedeeld omdat de vereniging vele initiatieven en activiteiten organiseert op het gebied van ledenwerving en -behoud. Door toedoen van de vele actieve vrijwilligers, een transparant bestuur, zichtbaarheid op de sociale media en de gezellige sfeer op de vereniging is het ledenaantal van de Amsterdamse tennisclub in de afgelopen twee jaar gestegen van 1.382 naar bijna 1.800 leden. Verder vervult Joy Jaagpad met zijn succesvolle beleid een grote maatschappelijke rol in de regio. De vereniging onderhoudt nauw contact met omliggende scholen ter ontwikkeling van het jeugdtennis in de regio en voert regelmatig overleg met de gemeente. Daarnaast biedt Joy Jaagpad – in samenwerking met de stichting Verder in Balans – mensen die kanker hebben of hebben gehad de mogelijkheid om tegen een zeer laag tarief te tennissen. Ook is er een samenwerking met Stichting MEO, een instantie die jongeren met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt ondersteunt. BEVESTIGING “Als je bij andere verenigingen komt, merk je dat iedereen op de hoogte is van je verkiezing”, begint Marcel Oomen, voorzitter van A.L.T.C. Joy Jaagpad. “Zelf proberen we er ook zo veel mogelijk ruchtbaarheid aan te geven met het oog op ons 85-jarig bestaan. We hopen dat het met deze titel makkelijker wordt om geld in te zamelen voor ons nieuwe clubhuis. Want hoe je het ook wendt of keert, de titel ‘Vereniging van het Jaar’ geeft toch zeker enig aanzien.” Met de titel op zak zitten bestuurders en vrijwilligers van Joy Jaagpad zeker niet stil. “Voor de club en voor mij als voorzitter is het natuurlijk ontzettend leuk om uitgeroepen te worden tot ‘Vereniging van het Jaar’. Zeker omdat het voor ons de bevestiging is dat we goed bezig zijn. Nu “We hopen dat het met deze titel makkelijker wordt om geld in te zamelen voor ons nieuwe clubhuis” MARCEL OOMEN is het voor ons zaak om te laten zien dat we de titel echt verdienen. Daarom blijven we invulling geven aan de dingen waar we voor staan.” Alle leden van Joy Jaagpad kunnen laten zien dat zij bij de winnende club horen: van de KNLTB ontvingen zij een exclusieve gouden ledenpas, speciaal gemaakt voor leden van de ‘Vereniging van het Jaar’. Wil jij volgend jaar ook een gouden ledenpas? Nomineer dan nu jouw vereniging voor de titel ‘Vereniging van het Jaar’. GOUDEN HANDEN Elke vereniging kent er wel een. Zo’n man of vrouw die alle klusjes op de vereniging doet, zich bezighoudt met de commissie van de clubkampioenschappen, het jaarlijkse toernooi en ondertussen zorgt voor het baanonderhoud. Deze mensen worden jaarlijks in het zonnetje gezet door de KNLTB. Dit gebeurt tijdens de uitreiking van de prijs voor de ‘Verenigingsvrijwilliger van het Jaar’. In 2015 waren Esther van der Velden van LTC Kralingen in Rotterdam, Ineke Kraus van Smashing Pink in Amsterdam en Arie Stoeten van de Friese vereniging TV Ready Again de drie genomineerden voor de titel ‘Verenigingsvrijwilliger van het Jaar’. Laatstgenoemde ging uiteindelijk met de titel aan de haal. De KNLTB roemde Arie om zijn jarenlange inzet binnen zijn vereniging – Arie is maar liefst 25 jaar betrokken bij Ready

CENTRE COURT 37 “Als je bij andere verenigingen komt, merk je dat iedereen op de hoogte is van je verkiezing” MARCEL OOMEN Again. Voor Arie überhaupt zelf een bal geslagen had, deed hij al een veelvoud aan klussen op en rondom het park. Hij heeft plaatsgenomen in tal van commissies en bekleedde tussen 2003 en 2008 zelfs de functie van voorzitter van TV Ready Again. Voor Arie was het van groot belang dat ‘zijn’ club altijd zal blijven bestaan en dat tennis voor iedereen betaalbaar blijft. Wanneer er zich nieuwe projecten aandienen, schroomt Arie niet om nog meer taken op zich te nemen. Ook nam de ‘Verenigingsvrijwilliger van het Jaar 2015’ de leiding in duurzaamheidsprojecten en heeft hij er mede voor gezorgd dat de club weer bronwater is gaan gebruiken. VRIJWILLIGER Al met al reden genoeg voor de tennisbond om Arie Stoeten de titel toe te wijzen. Arie zelf is er nuchter onder. “Ik zeg altijd: ‘Je wordt vrijwillig lid van een vereniging, maar je bent niet vrijwillig lid van een vereniging.’ Dit houdt eigenlijk in dat ik vind dat je als lid van een vereniging verantwoordelijk bent voor het reilen en zeilen binnen de club en daarom ook iets voor de club moet doen”, aldus Stoeten. “Nu kan ik zelf slecht nee zeggen, dus mij weten ze altijd wel te vinden”, gaat hij lachend verder. “Dit is – zeker wanneer het om minder leuke klussen gaat – ook wel eens een nadeel, maar ik probeer gewoon mijn steentje bij te dragen. Persoonlijk doet zo’n verkiezing me natuurlijk heel erg goed, haha! Vanuit de vereniging en omliggende verenigingen heb ik ontzettend veel leuke reacties ontvangen. Ook werd er nog een item aan gewijd bij Omrop Fryslân. Ik moet eerlijk bekennen dat de vereniging mijn nominatie heel goed geheim heeft weten te houden. Tot drie dagen voor de uiteindelijke bekendmaking van de nominaties was ik nergens van op de hoogte. Daarna ging het heel snel en voor ik het wist, kreeg ik de Zwarte Tulp overhandigd met een prachtig bijbehorend verhaal over waarom ik ‘Verenigingsvrijwilliger van het Jaar’ ben geworden. De tulp heeft een prominente plaats in de woonkamer gekregen en ik ben er maar al te trots op.” NOMINEREN Vanaf september kunnen verenigingsfunctionarissen en andere betrokkenen bij de tennissport clubs en mensen voordragen. Je kunt “Ik kan slecht nee zeggen, dus mij weten ze altijd wel te vinden” ARIE STOETEN je voordracht(en) voor de ‘Vereniging van het Jaar’ en ‘Vrijwilliger van het Jaar’ insturen tot dinsdag 1 november 2016. De vakjury, bestaande uit Dorien Everaars (Bondsbestuurslid Breedtetennis), Marcel Boots (Bondsbestuurslid Algemene Zaken), Erik Poel (Algemeen Directeur) en Robert Jan Schumacher (Directeur Dienstverlening), zal uit alle voordrachten de nominaties en winnaars bepalen. Tijdens het KNLTB Jaarcongres op 26 november 2016 worden de prijzen uitgereikt. t Nomineer de ‘Vereniging van het Jaar’ via: Centrecourt.nl/nominatie-vereniging. Nomineer de ‘Vrijwilliger van het Jaar’ via: Centrecourt.nl/nominatie-vrijwilliger.

B VERENIGING VAN TENNISBAANBOUWERS NEDERLAND Tennisbanen met VTN-keurmerk VTN is de branchevereniging van tennisbaanbouwers. Binnen de VTN zijn de beeldbepalende bedrijven op het gebied van aanleg, onderhoud en renovatie van tennisbanen vertegenwoordigd. De VTN behartigt hun belangen en treedt op als gesprekspartner voor o.a. de KNLTB en keuringsinstanties. Samen met deze organisaties streeft de VTN naar een optimale beleving van de tennissport, op tennisbanen die met de grootst mogelijke zorg zijn aangelegd en onderhouden. Alle tennisbanen opgeleverd door VTN-leden krijgen het VTN-keurmerk. VTN-aannemers aanbevolen door de KNLTB Antea Group • BTL • CSC Sport • FieldTurf • Sweco Rekre Sport • Rooden • Tennisbouw Nederland • Uithol Ton de Rooij Tennis • Wij nbergen Sportbouw www.vtn-tennisbanen.nl W W W . V T N - N T E N N N N I S A E . L

COLUMN 39 ONDERNEMEN IN SPORT Tennisverenigingen moeten vooral niet krampachtig vasthouden aan ‘die goeie oude tijd’, toen alles beter was, maar accepteren dat de tijden veranderen Ondernemen in sport, wat betekent dat eigenlijk? Daarover werd onlangs gediscussieerd tijdens de tiende editie van het Nederlands Congres voor Sportbestuurders. Zo’n beetje iedereen die meetelt in de Nederlandse sport was aanwezig. De conferentie is dan ook jaarlijks hét netwerkmoment voor alle bestuurders in de sport. Met als doel elkaar te ontmoeten, te inspireren en veel kennis te delen. Het was een weerzien met zo’n 350 voorzitters en directeuren van sportbonden, wethouders, hoofden van sport, beleidsverantwoordelijken en oud-topsporters van TeamNL Alumni. Het thema ondernemen in sport werd vanuit vele invalshoeken belicht. Welke randvoorwaarden zijn nodig voor ondernemerschap in sport? Wie is verantwoordelijk? Overheden, sportbonden of de 25.000 sportclubs zelf? Veel vragen, veel discussie en veel ideeën. De bijeenkomst bracht een paar belangrijke constateringen naar voren: we leven in een veranderende (sport)wereld en zekerheden op gebied van financiering, sponsoring en lidmaatschappen in de sport bestaan niet meer. Er is sprake van een ‘consumer world’: de klant, het sportclublid, is koning. Het is een oude stelling die nog steeds opgaat. En bonden en verenigingen moeten blijven knokken voor behoud van hun leden. Ondernemerschap in sport is misschien de magische tool om de transitie, die momenteel in de (sport)wereld gaande is, de juiste richting in te duwen. Voor mij betekent ondernemen in sport: lef tonen, kansen grijpen en niet altijd de geijkte paden bewandelen. Ook tennisverenigingen staan voor die uitdaging. Zij zullen moeten werken aan innovatieve oplossingen voor ledenbehoud, of beter gezegd klantenbehoud. Ze moeten samenwerken met concurrerende tennisverenigingen en andere sportaanbieders om de tennissport aantrekkelijk te houden voor nieuwe generaties in nieuwe tijden. En vooral niet krampachtig vasthouden aan ‘die goeie oude tijd’, toen alles beter was. Toen tennisbanen overbevolkt waren en het hele gezin tenniste. Maar accepteren dat de tijden veranderen en dat je hierop moet inspelen. Als we dat nu eens projecteren op een tenniswedstrijd om het allemaal iets begrijpelijker te maken. Dan komen we toch weer uit bij Roger Federer, bij zijn Wimbledonwedstrijd tegen Marin Cilic. Hij stond twee sets tegen nul achter en had totaal geen vat op de kanonskogels van de Kroaat. Federer was aan het overleven op zijn centercourt, niet meer dan dat. Toen Cilic in de derde set de trekker kon overhalen op een reeks breakpoints, deed hij dat niet. Hij speelde behouden, ondernam niets en hoopte dat het ging zoals de twee sets daarvoor. Door zijn passiviteit miste hij de mogelijkheid om de wedstrijd uit te maken. Federer bleef in de wedstrijd hangen en kreeg eind derde set plots zijn eerste kans, die hij met beide handen aangreep. In tegenstelling tot Cilic speelde Federer op dat moment niet op safe, maar koos voor de aanval en sloeg genadeloos toe. Hij toonde lef en ondernemerschap op het moment suprême. Het was het kantelmoment in de wedstrijd. Ik hoef u niet te vertellen dat Federer de wedstrijd in vijf sets won. Marcella Mesker

40 COACHES WET DBA: WAT MOET JE WETEN? Veel tennisverenigingen werken samen met trainers die zelfstandig ondernemer zijn. Bij een dergelijke samenwerking is het goed om op de hoogte te zijn van de nieuwe regelgeving op het gebied van arbeidsrelaties. Per 1 mei 2016 is de zogenaamde Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) namelijk vervangen door de Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). De juiste VAR in combinatie met een overeenkomst van opdracht vrijwaarde de vereniging als opdrachtgever voor naheffingen en boetes van de Belastingdienst. Omdat er in de praktijk veel misstanden voorkwamen en omdat de Belastingdienst de VAR nauwelijks kon handhaven, is besloten tot de nieuwe wet. De Wet DBA betekent een nieuw systeem van overeenkomsten tussen opdrachtgever en opdrachtnemer dat de VAR vervangt. Het komende jaar is een overgangsjaar. Vanaf mei 2017 zal de Belastingdienst optreden tegen misstanden. Ook tennisverenigingen moeten rekening houden met controles door de Belastingdienst. Het is hierbij van belang dat de arbeidsrelatie tussen de vereniging en de trainer op papier hetzelfde is als in de praktijk. Op Centrecourt.nl is uiteengezet waarmee je als tennisvereniging of -trainer rekening moet houden. INTERVISIEBIJEENKOMSTEN SLAAN AAN BIJ LIMBURGSE TENNISTRAINERS Op initiatief van district Limburg zijn in die provincie afgelopen zomer meerdere intervisies georganiseerd voor tennisleraren. Naast kennisdelen en netwerken verdienden de leraren hiermee ook PO-punten. De bijeenkomsten zijn zo positief ontvangen, dat de voorzitter van Districtsraad Limburg, Ed Snaphaan, de rest van Nederland aanspoort om ook dergelijke bijeenkomsten op de agenda te zetten. “Wij wilden als Districtsraad beter in beeld krijgen wat er leeft onder de trainers en ze ook in contact brengen met elkaar”, legt Snaphaan uit. De intervisiebijeenkomsten verliepen veelal aan de hand van concrete cases die de leraren zelf inbrengen. Zo kwamen er verschillende belangrijke onderwerpen aan bod die speelden in de regio. Thema’s als hoe je de samenwerking met het clubbestuur verbetert, hoe je jeugdleden beter aan de club kunt binden, de stap van tennisleden van recreatief naar prestatief tennis en hoe te werken aan het zelfvertrouwen van de leerlingen, kwamen ter sprake. De eerste reacties van de tennisleraren zijn heel positief. Zo positief zelfs dat de leraren op frequentere basis bij elkaar worden gebracht om meer kennis en ervaringen te delen. De bijeenkomsten zijn niet alleen waardevol voor de trainers, maar ook voor de Districtsraad. Zij zijn op deze manier beter op de hoogte van wat er onder de tennistrainers speelt. Leraren kunnen ook zelf interventies organiseren. Contactgegevens van de personen die je wilt benaderen, zijn te verkrijgen bij de KNLTB.

COACHES 41 KNLTB PENNINGMEESTER CEES VAROSSIEAU BENOEMD TOT LID VAN VERDIENSTE Tijdens de Ledenraadsvergadering in ’s-Hertogenbosch-Rosmalen is KNLTB Penningmeester Cees Varossieau benoemd tot Lid van Verdienste van de tennisbond. Hij ontving deze onderscheiding uit handen van Voorzitter Rolf Thung, die lovende woorden tot hem sprak. Cees Varossieau wordt geprezen om zijn jarenlange inzet voor de tennissport op clubniveau, onder andere bij TC Bastion Baselaar in Rosmalen, maar ook regionaal, nationaal en internationaal was hij actief. Hij vervulde binnen het KNLTB Bondsbestuur tien jaar lang de functie van Penningmeester. Daarnaast was hij Vicevoorzitter van de tennisbond én had hij diverse verantwoordelijke functies bij organisaties zoals Tennis Europe en NOC*NSF. Ook was hij namens de KNLTB Directeur Grass Court BV in Rosmalen. Cees Varossieau heeft zich in verschillende functies binnen de rolstoeltennissport ook zeer verdienstelijk gemaakt. Alle genoemde functies oefende hij op voortreffelijke wijze uit, met grote inzet, betrokkenheid, deskundigheid en autoriteit. Cees Varossieau nam tijdens de Ledenraadsvergadering in juni afscheid als Penningmeester van de KNLTB. Hij vervulde deze functie met de maximale termijn van tien jaar en kon daarom niet meer herkozen worden. Wolfgang Born is benoemd als zijn opvolger. WORKSHOP COACHEN OP SOCIAAL GEDRAG Sporten bij een sportclub draait niet alleen om het (aan)leren van sporttechnische vaardigheden. De sociale en persoonlijke ontwikkeling van de jonge sporter is zeker zo belangrijk. Te denken valt aan het functioneren in een groep, omgaan met tegenslag en doorzettingsvermogen. Vanzelfsprekend is de rol van de trainer-coach hierbij cruciaal. Allereerst leer je in deze (bij)scholing de vaardigheden om een positief en stimulerend sportklimaat te creëren, waarbinnen iedereen zich sociaal veilig voelt en zich met plezier optimaal kan ontwikkelen. Tevens train je je vaardigheden om op de juiste wijze om te gaan met kleinere en grotere verstoringen. De (bij)scholing bestaat uit vier bijeenkomsten van elk drie uur. Het programma kent verschillende didactische werkvormen: presentaties, discussievormen en oefeningen die direct te vertalen zijn naar het veld, het zwembad en de sportzaal, alsmede opdrachten die in de eigen praktijk moeten worden uitgevoerd. In de (bij)scholing wordt veel gebruikgemaakt van beelden uit de sportpraktijk. De cursus wordt gehouden in Amersfoort (1, 8, 15 en 29 november 2016), Rotterdam (31 januari, 7 en 14 februari en 7 maart 2017), Den Bosch (14, 21 en 28 maart en 11 april 2017) en Zwolle (9, 16 en 23 mei en 6 juni 2017). De kosten bedragen zeventig euro en voor deelname ontvang je twaalf PO-punten. Kijk voor meer informatie over deze workshop op Centrecourt.nl.

42 COACHES EEN DAGJE BIJSCHOLING OP BAAN 1 PUNTEN TE VERDIENEN VOOR LERAREN Voor tennisleraren is er een extra motivatie om in december naar Rotterdam af te reizen. Het systeem van Permanente Ontwikkeling, ingevoerd op 1 januari van dit jaar, heeft bijscholing als voorwaarde voor het verlengen van de licentie van tennisleraren. Het bijwonen van het Trainerscongres levert zes punten op. Zoals bekend moet een tennisleraar binnen twee jaar 24 punten behalen om in aanmerking te komen voor verlenging van de licentie. KNLTB TRAINERSCONGRES STRIKT WEDEROM INTERNATIONALE TOPSPREKER VOOR EDITIE VAN 2016 Na een drukbezochte eerste editie in 2015 keert het KNLTB Trainerscongres in 2016 terug. Wederom is het de organisatie gelukt een grote naam te strikken als gastspreker. Judy Murray, moeder van wereldtopper Andy Murray en oud-bondscoach van de Britse tennisvrouwen, spreekt op 16 december de tennisleraren toe. Door: Jeroen Haarsma Eventmanager Guus van Berkel is maar wat trots op de komst van de Schotse tenniscoach naar Rotterdam. “Dankzij Jan Siemerink kwam ik met het management van Judy in contact. Alles is inmiddels geregeld, haar komst staat vast.” Van Berkel kan nog niet te veel zeggen over de onderwerpen die Murray zal behandelen. “Over de exacte invulling zijn we nog in gesprek. Maar ik weet zeker dat het voor de Nederlandse tennisleraren een erg interessante dag wordt.” Van Berkel geeft eerlijk toe dat hij wel enige druk voelde na de drukbezochte eerste editie van 2015, waar zo’n duizend leraren uit het hele land op

CENTRE COURT 43 “DE AANMELDING VOOR HET CONGRES IS OOK EEN VRIJKAARTJE VOOR HET LOTTO NK TENNIS OP DIE VRIJDAG” GUUS VAN BERKEL afkwamen. Toen stond de Zweed Magnus Norman voor de volgepakte tribunes midden op baan 1 van Topsportcentrum Rotterdam zijn verhaal te doen. “Mede dankzij de komst van zo’n internationale topspreker was de eerste editie van het KNLTB Trainerscongres van een bijzonder hoog niveau. Dat wilden we natuurlijk ook bereiken met dit evenement. Maar dan wordt er het jaar erop ook wel wat verwacht. Terwijl het niet makkelijk is om dit soort sprekers vast te leggen. Dat wordt voor volgend jaar wéér een hele uitdaging”, lacht Van Berkel, die met veel plezier terugdenkt aan het in 2015 opgezette initiatief om alle trainers uit het land samen te brengen in Rotterdam. “Met duizend aanmeldingen zaten we bomvol.” WIE HET EERST KOMT… De setting van het ochtendgedeelte was vorig jaar indrukwekkend. De sprekers stonden op de tennisbaan, terwijl de leraren zich over de twee tribunes van baan 1 verspreidden. Er hingen grote schermen, zodat alles goed te volgen was. Van Berkel: “De feedback vanuit de tennisleraren was erg positief. Daarom hopen we ook dit jaar weer een volle hal te krijgen. Alle leraren met een licentie worden benaderd door ons. We werken volgens het principe ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt’. We kunnen wel íets uitbreiden met de capaciteit, maar niet veel. Wees er dus snel bij”, tipt Van Berkel. Net zoals vorig jaar bestaat het programma grofweg uit twee gedeelten. ’s Ochtends is het hoofdprogramma; dan maakt Judy Murray “IK WEET ZEKER DAT HET VOOR DE NEDERLANDSE TENNISLERAREN EEN ERG INTERESSANTE DAG WORDT” GUUS VAN BERKEL haar opwachting. Maar zij is uiteraard niet de enige die het woord neemt. “Vanuit de KNLTB vertellen Jan Siemerink en Erik Poel hun verhaal. Dat gaat met name over de plannen voor de komende jaren. Wat wil de bond de komende tijd betekenen voor de tennisleraren? Maar ook: Wat doet de KNLTB nu al?” In de middag is het tijd voor de kennissessies van twee keer drie kwartier. Daar staat de interactie centraal en krijgen de tennisleraren alle gelegenheid hun ervaringen te delen. Welke kennissessies er dit jaar op het programma staan, is bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend. Het gaat om twee rondes van kennissessies, waarbij de coaches kunnen kiezen uit ongeveer zes tot acht verschillende minicursussen.” NETWERKEN Het Topsportcentrum Rotterdam bleek perfect als locatie van het congres. Helemaal gezien het feit dat het centrum op en rond 16 december volledig in tennissferen is ondergedompeld. Het Lotto NK Tennis is dan namelijk aan de gang. “Terwijl wij het congres op baan 1 organiseren, staan de Nederlandse toppers op het centercourt te spelen”, klinkt het trots uit de mond van Van Berkel. Na afloop van de kennissessies, die aan het begin van de middag op het programma staan, is er nog tijd om bij de NK-wedstrijden te kijken. “De aanmelding voor het congres is dus ook een vrijkaartje voor het NK op die vrijdag. Vorig jaar konden de tennisleraren kijken naar Robin Haase en Kiki Bertens.” Net als bij de eerste editie is deelname aan het Trainerscongres gratis. “We hebben wel overwogen om een klein bedrag te vragen, want het organiseren van zo’n congres kost toch wel wat. Maar we vinden het te belangrijk dat er zo veel mogelijk tennisleraren komen, dus we hebben er uiteindelijk niet voor gekozen. We willen de drempel laag houden.” Ook dit jaar wordt de dag aan elkaar gepraat door televisiecommentatrice en oudprofspeler Marcella Mesker. Het congres heeft voor leraren meer te bieden dan alleen het opdoen van kennis. “We merkten vorig jaar dat het netwerken ook een grote rol speelt. We ontvangen de leraren voor aanvang met koffie en schotelen hen na het ochtendprogramma een lunch voor. Na afloop is er een borrel. Al met al voldoende mogelijkheden om even bij te praten met elkaar.” t

44 COACHES “HET IS BELANGRIJK DAT JE ALS TRAINER EN ORGANISATIE OPENSTAAT VOOR VERANDERING EN VERBETERING” FOCUS TENNIS ACADEMY EEN VAN DE GECERTIFICEERDE PARTNERS VAN DE KNLTB Met trots maakte FOCUS tennis academy wereldkundig dat zij als een van 26 nationale tennisscholen uitverkoren is als gecertificeerd partner van de KNLTB. Daarmee krijgt FOCUS een prominente rol in het opleiden van talentvolle jeugd, in zowel de boven- als onderbouw. Trainster Conny Lugt (53), gezegend met een breed palet aan ervaring als docent, is verheugd: “We moeten elkaar naar een hoger plan brengen.” Door: Eddy Veerman / Foto’s: FOCUS tennis academy Sinds drie jaar is Victoria Rotterdam haar domein. “Ik heb jarenlang bij Leimonias, een club met een grote historie, lesgegeven en was in die tijd assistent-bondstrainster in Den Haag. Vanuit die hoedanigheid kwam ook een samenwerking met Frits Don in Wateringen tot stand, alsook met Tjerk Bogtstra.” In die tijd kreeg ze qua opkomende jeugd onder meer te maken met Michaëlla Krajicek, Thiemo de Bakker en Robin Haase in de bondstraining. Van Den Haag ging zij naar Vlaardingen (TV Holy). Vervolgens maakte ze de stap om op eigen benen te gaan staan en begon ze een tennisschool – die een enorme groei heeft doorgemaakt. Liefst tien kinderen van TV Holy bereikten – vanuit de eigen kweek – de top tien van Nederland.

45 “Als trainer ben je niet meer alleen aan het lesgeven; je bent ook manager” “Op de baan staan met de guppen, de jongste jeugd, da’s heerlijk. Ik werd daarbij geïnspireerd door Johan Knol. Hij profileerde zich als een trainer die kinderen spelenderwijs tennis wilde bijbrengen, met onder meer coördinatie-oefeningen en allerlei materiaal”, aldus Lugt. MENSENMENSEN “Na de periode in Vlaardingen ben ik naar Rotterdam gegaan. Ik kwam uiteindelijk terecht bij FOCUS tennis academy en Victoria Rotterdam werd mijn basis. Bij FOCUS – opgericht door Niels Stemerdink en tegenwoordig geleid door hem en Erik Brummer – kreeg ik meteen een goed gevoel: prettige collega’s, mensenmensen, gezellig qua sfeer. Ze gaan volledig voor de kinderen, we hebben dezelfde ideeën en er is sprake van een open communicatie. Je kunt alles zeggen, er is ruimte voor discussie en iedereen staat open voor verandering en vernieuwing, dat vind ik heel belangrijk.” Bij het verkennen en verbreden van haar horizon vulde ze her en der haar rugzak met kennis. “Ik heb veel gedaan, ben ook nog enkele malen op toernooien in het buitenland geweest met rolstoeltennisster Chantal Vandierendonck [25 jaar geleden werd zij wereldkampioene, red.], toen Nederland op dat tennisvlak al een vooraanstaand land was. Van alle trainers met wie ik heb mogen werken, heb ik iets goeds meegenomen. En ondertussen ontwikkel je je eigen visie. Iedereen doet het op zijn eigen manier. Op een gegeven moment weet je wat en hoe je het zelf wilt. Maar één ding staat vast: je blijft leren. En ik blijf altijd enthousiast, ook in wat ik overbreng naar de kids. Soms zeggen mensen dat ze niet kunnen begrijpen dat dat enthousiasme onverminderd groot blijft. Het is gewoon een fantastische job. Verslavend zelfs. Wat is er mooier dan kinderen die veel tennissen en voor iets gaan, te mogen begeleiden in dat proces? De interactie, ze zien groeien als kind, qua tennis en mentaal.” CONNY LUGT POESPAS “Het tennis is wel enorm veranderd in de loop der jaren. Tegenwoordig zijn er twee keer zo veel spelers die internationaal aan de weg timmeren en dus wordt het steeds moeilijker om in de buurt van de mondiale top honderd te komen. Het tennis is fysieker geworden, van jongs af aan maken tennissers meer uren, het spel gaat sneller en het materiaal ontwikkelt zich daar ook naar.” Ook in andere opzichten is de sport aan verandering onderhevig geweest. “Vijftien jaar geleden was er niet zo veel poespas omheen, was het rustiger. Als een kind tegenwoordig een beetje kan tennissen, wordt er in sommige gevallen al veel drukte omheen gemaakt. Dan heb je ook nog de concurrentie van tennisscholen, waardoor er soms wordt gewisseld van trainer en school. Dat komt niet altijd ten goede aan het kind. Ouders hebben een belangrijke rol. Die maken elkaar soms gek. Maar van de taak van de trainer ben ik me ook steeds bewuster geworden. Diens taak is het om meer te praten, door middel van uitleg en door duidelijkheid te verschaffen.” THUISSITUATIE “Als trainer ben je niet alleen meer aan het lesgeven; je bent ook manager. Ik verlang altijd dat iedereen zich volledig inzet, het beste van zichzelf geeft, ook in de training. Hard werken, je aandacht en focus in de training houden op wat je doet. Als ik dat in mijn begintijd als trainster bij iemand onvoldoende waarnam, had ik daar heel veel moeite mee. Naarmate je ouder wordt, vlieg je dat anders aan. En besef je dat er

TEAM VELDEMAN READY TO TAKE YOUR CHALLENGE ZEILSTRUCTUREN VOOR DIVERSE SPORTEN TENNISHALLEN & OVERKAPPINGEN Open zijwanden in zomer - gesloten in winter Natuurlijke lichtinval Optimaal spelcomfort Lage investeringskost - hoge rendabiliteit Totaaloplossingen op maat Over nieuwe of bestaande terreinen Snelle realisatie 45 jaar ervaring Industrieterrein Vostert 1220, 3960 Bree (België) T +32 (0) 89 47 31 31 E sport@veldemangroup.com www.veldemansports.com

47 misschien iets achter die houding schuilt. Een speler kan door een thuissituatie of iets anders niet lekker in zijn vel zitten. Ik vind het belangrijk dat iedereen plezier heeft in de sport die wordt beoefend én het beste uit zichzelf haalt. Ik ben ook voorstander van kwaliteit en niet van kwantiteit: beter één keer minder trainen met een betere focus en meer rendement dan nog een keer de baan op met een vlakke intrinsieke motivatie. Met FOCUS tennis academy willen we het kind van vijfjarige leeftijd tot het moment dat het internationale tennis aanbreekt iets bieden. We hebben gekwalificeerde trainers, er liggen gravel, indoor Australian Openhardcourtbanen, er zijn goede indoorfaciliteiten, er is een fitnessruimte en we werken samen met een sportpsychologe, een fulltime conditietrainer, en manueel- en fysiotherapeuten. Daarnaast werken we al jaren goed samen met de LOOT-school Thorbecke Voortgezet Onderwijs. Kinderen trainen vóór schooltijd, krijgen vrijstelling als ze naar het buitenland moeten en kunnen repetities inhalen. Bovendien begrijpen andere leerlingen dat ze voor hun sport leven en niet naar feestjes gaan, omdat zij hetzelfde doen. Er zitten bijvoorbeeld genoeg voetballers van Sparta en Feyenoord in de klassen van onze leerlingen. We serveren een compleet plaatje. En het is belangrijk dat al die onderdelen voorhanden zijn, want we belasten het kind behoorlijk en dan moet je weten wat goed is en wat niet goed is voor het kind. Vanwege onze ervaring hebben we de certificering gekregen en we hebben er heel bewust voor gekozen om dat partnership aan te gaan met de KNLTB. Vanuit onze school zijn Lesley Kerkhove en Quirine Lemoine voorbeelden van spelers die internationaal aan de weg timmeren. We geven ook les aan recreatieve tennissers, maar zijn vooral een prestatieve tennisschool.” ALLES MOET KLOPPEN “Wij hebben in de loop der jaren genoeg talenten gezien die alles in zich hadden. Maar het moet allemaal kloppen. Het talent, de opoffering, de Van links naar rechts: Sjoerd Huis in ’t Veld, Marco van der Drift, Martijn Voorbraak, Sabine van der Sar, Conny Lugt, Erik Brummer, Jimmy Schneider en Niels Stemerdink. Daan Brouwer en Mark Hogervorst ontbreken op de foto. “We belasten het kind behoorlijk. Het is belangrijk om te weten wat wél en wat niet goed is voor het kind” CONNY LUGT financiële investering, het mentale gedeelte, fysiek, álles moet kloppen. Daarnaast speelt de zesjescultuur in ons land toch een rol. In een land waar mensen het minder goed hebben, is men vaak bereid nóg harder te knokken om iets te bereiken. Om je heen zie je regelmatig dat kinderen zelf al een heel hoog verwachtingspatroon hebben, of hun omgeving. Als ze daar dan niet aan kunnen voldoen, vragen ze zich af waarom ze nog zo veel moeten investeren en kan het gebeuren dat ze wel kiezen voor de feestjes waar hun vriendjes of vriendinnetjes zijn. Dan zakt de motivatie. Niet elk kind kan hetzelfde aan. Dat staat ook in het KNLTB Meerjaren Opleidingsplan Tennis, het thema rond de biologische leeftijd en de kalenderleeftijd. Als een kind dan flink verliest, is het zelf – en de ouders ook – geneigd te kijken naar dat resultaat. Als trainer moet je naar de lange termijn kijken en geef je op zo’n moment vertrouwen.” PUZZELSTUKJES “Als je over vertrouwen spreekt, kijk eens wat dat met Kiki Bertens doet. “Als een kind tegenwoordig een beetje kan tennissen, wordt er in sommige gevallen al veel drukte omheen gemaakt” CONNY LUGT Prachtig mooi. Ze heeft een lange weg afgelegd, maar eindelijk vallen de puzzelstukjes in elkaar en dan gaat het opeens hard. Daar heb ik respect voor. Ik hoop dat wat Kiki doet, een stimulerende werking heeft op tennissend Nederland.” HOGER PLAN Vanaf 5 september werken alle zeven bovenbouwscholen en 26 onderbouwscholen met elkaar samen, zodat van onderaf talenten eerder worden herkend en goed kunnen doorstromen naar een bredere topselectie. “Dat is een goede opzet. We hopen uiteraard dat het partnership ook voor aantrekkingskracht zorgt en er nieuwe talenten bij ons komen, dat maakt onze groepen sterker. We moeten elkaar naar een hoger plan brengen.” t

48 COACHES PERMANENTE ONTWIKKELING, EEN INTERNATIONALE TREND In Nederland hebben zo’n 3.500 tennisleraren een geldige licentie. Rond de 1.300 daarvan verlopen echter in het laatste kwartaal van dit jaar. Was het verlengen van de licentie vroeger slechts een administratieve handeling, sinds begin dit jaar heeft een tennisleraar voldoende bijscholingspunten nodig om zijn licentie te kunnen verlengen. Er komen steeds meer verschillende cursussen om die punten te kunnen halen. Door: Tessa de Wekker Sinds januari zet de KNLTB in op Permanente Ontwikkeling. “We vinden het belangrijk dat een tennisleraar zijn kennis up-to-date houdt”, zegt Honzik Pavel, Coördinator Beroepsopleidingen bij de bond. “Van een arts vinden we het heel normaal dat hij zich regelmatig laat bijscholen. Waarom zou dat voor sportkader anders zijn?” Pavel signaleert een internationale trend. “Binnen Tennis Europe is veel aandacht voor de continue ontwikkeling van leraren en coaches. Ook bij andere sportbonden binnen en buiten Nederland wordt bijscholen steeds meer een gebruik.” VERPLICHTE KOST De reacties onder tennisleraren zijn wisselend, zegt Pavel. Eigenlijk is niemand tegen bijscholen, merkt hij. Het verplichte karakter stuit wel op weerstand. “Mensen vinden het vreemd dat ze nu ineens punten moeten halen om hun licentie te kunnen verlengen.” Hij verwacht dat iedereen over een paar jaar gewend zal zijn aan de situatie. “In alle vakgebieden waar permanente educatie erbij is gekomen, is er eerst weerstand geweest van een relatief kleine groep.”

49 “Van een arts vinden we het heel normaal dat hij zich regelmatig laat bijscholen. Waarom zou dat voor sportkader anders zijn?” Tennisleraren en -coaches kunnen uit steeds meer cursussen kiezen om hun punten te halen. Deze cursussen en workshops worden aangeboden door de KNLTB, maar ook door externe aanbieders. Om op de bijscholingskalender van de tennisbond te komen, moeten cursussen voldoen aan een aantal eisen. “De cursus moet van goede kwaliteit zijn en vooral relevant zijn voor een tennisleraar. Daarnaast letten we op de kosten. We willen onze tennisleraren beschermen tegen te hoge kosten”, zegt Pavel. ACCREDITATIECOMMISSIE Een paar maanden geleden heeft de KNLTB een accreditatiecommissie in het leven geroepen. Deze commissie beoordeelt cursussen van de KNLTB en externe aanbieders. Als de kwaliteit en relevantie als voldoende worden beschouwd, wordt een aantal punten toegekend en komt de cursus op de bijscholingskalender van de KNLTB. Naast Pavel zitten twee externe experts in de accreditatiecommissie. Dat zijn Brenda van Keeken, bewegingswetenschapper aan Vrije Universiteit Amsterdam, en Tim Lubout van NLcoach, de belangenbehartiger van Nederlandse sportcoaches en -trainers. Lubout kent door zijn werk bij NLcoach veel docenten en aanbieders van cursussen. Hij ziet het als de taak van de accreditatiecommissie om te voorkomen dat tennisleraren door de bomen het bos niet meer zien. “Door de verplichte bijscholingen wordt een markt gecreëerd, waarop commerciële partijen zullen inspringen. Een tennisleraar moet ervan kunnen uitgaan dat de cursussen die op de bijscholingskalender staan een goede kwaliteit hebben en relevant zijn.” Van Keeken bekijkt de cursussen door haar achtergrond als bewegingswetenschapper deels met andere ogen. Ze let onder andere op hoe de cursussen theoretisch en praktisch in elkaar zitten. In de toekomst wil zij actief op zoek gaan HONZIK PAVEL naar collega-bewegingswetenschappers met een interessant verhaal voor tennisleraren die een workshop kunnen aanbieden. “De link met de praktijk moet er uiteraard altijd zijn.” Beiden vinden het een goede zaak dat de KNLTB steeds meer nadruk legt op het bijscholen van het technisch kader. Lubout: “Als NLcoach willen we dat alle coaches in alle sporten zich drie of vier keer per jaar laten bijscholen op voor hen relevante thema’s. Zo willen we ook de intrinsieke motivatie van coaches triggeren. Het is daarnaast gewoon hartstikke leuk om jezelf te blijven ontwikkelen.” t UITGELICHT: CURSUS TENNISKIDS Bij de cursus Tenniskids krijgt de tennisleraar inzicht in de wereld van kinderen. De cursus bestaat uit twee of drie dagdelen en wordt meerdere keren per jaar gegeven op verschillende plekken. Leraren die Tenniskids 1 hebben gevolgd, kunnen zich verder specialiseren met de vervolgworkshops 2 en 3. Nikita Kiep volgde onlangs Tenniskids 1. “Ik vond de cursus heel leerzaam. We waren met een kleine groep, waardoor er veel aandacht voor je was”, vertelt ze. Kiep heeft een B-licentie en werkt bij Balance Tennis Academy. Ze is hoofdtrainer bij LTV Vianen. “Ik geef veel les aan kinderen, maar ik ben niet zo creatief in het verzinnen van leuke oefeningen. Tijdens Tenniskids heb ik veel nieuwe ideeën opgedaan. Ook differentiëren kwam aan bod. Lesgeven op verschillende niveaus, zodat de oefeningen leuk zijn voor iedereen in de groep.” Kiep wil zich verder specialiseren in tennislessen voor kinderen. “De volgende keer wil ik Tenniskids 2 en wellicht 3 doen. Het is goed om je te blijven ontwikkelen.” UITGELICHT: CURSUS BREDER LEREN BIJSCHOLINGSKALENDER Op www.centrecourt.nl vind je een bijscholingskalender met allerlei cursussen. Inmiddels worden zo’n 25 cursussen aangeboden. De kalender wordt regelmatig aangevuld en van elke cursus is een beschrijving beschikbaar. Hoe leer je als coach? En hoe breng je die informatie over op je leerlingen? Dat zijn twee vragen die centraal staan bij Breder Leren. De cursus bestaat uit twee dagdelen. In de zes weken daartussen gaan de deelnemers, minimaal zes en maximaal twaalf, zelf aan de slag. In de startbijeenkomst stelt de deelnemer zelf vast op welk terrein de kennis kan worden bijgespijkerd: techniek, tactiek, management of wellicht psychologie. Daarna gaat hij die kennis zelf ‘halen’: via internet bijvoorbeeld, of bij andere trainers. Door middel van een logboek houdt de leraar de opgedane kennis bij en leert hij op welke manier hij leert. De voortgang wordt individueel besproken met de docent. Ymco van Gorkom volgde de cursus in mei. Hij begon er sceptisch aan, maar nu is hij enthousiast. “Ik zit 33 jaar in het vak. Dat je verplicht punten moet halen voor je licentie, vond ik eigenlijk een beetje onzin.” Bij toeval kwam Van Gorkom, leraar met een C-licentie en hoofdtrainer bij TV Merlenhove in Heemstede, bij de juiste cursus voor hem terecht. “In eerste instantie koos ik op basis van het aantal punten en de locatie. En ook een beetje op de omschrijving. Breder Leren leek me wel interessant.” De cursus bleek een schot in de roos. “Zeker omdat ik hem volgde tijdens de competitie. Ik kon wat ik leerde meteen toepassen bij spelers op de baan.” Van Gorkom koos voor verschillende benaderingen, zowel de tactische als de mentale, en kon meteen zien wat werkte bij zijn spelers en wat niet. “De cursus is vooral geschikt voor leraren met een B- of C-licentie die veel werken met spelers van redelijk hoog niveau. Ik heb spelers echt leren prikkelen. En mezelf in de breedte ontwikkeld. De cursus heeft me gemotiveerd, juist omdat ik in het begin kritisch was.”

50 COACHES JEUGDOPLEIDING KNLTB VOLLEDIG IN HET NIEUW GESTOKEN “WE WILLEN MEER, BETERE SPELERS VOORTBRENGEN EN RICHTING DE TOP TIEN VAN DE WERELD” De nieuwe structuur van de jeugdopleiding in het Nederlandse tennis is een feit. Een zevental bovenbouwtennisscholen met daaronder 26 onderbouwscholen vormen een netwerk onder supervisie van de tennisbond, dat vanaf heden operationeel is. Het moet allemaal leiden tot meer tennistalent, meer topprestaties en uiteindelijk verwezenlijking van die ultieme ambitie die de KNLTB al vaker uitsprak; een plek bij de beste tien tennislanden van de wereld. Nu het netwerk staat en het proces loopt, legt KNLTB-prestatiemanager Alex Reijnders uit waarom het essentieel was om de jeugdopleiding opnieuw vorm te geven en waarom het ook voor de Nederlandse tennisverenigingen een belangrijke ontwikkeling is. Door: Robert Barreveld moest veranderen en er moest meer samengewerkt worden. Bij het opleiden van tennisjeugd moest de KNLTB niet langer de uitvoerder zijn, maar meer de regisseur die de supervisie heeft over een landelijk netwerk van scholen. De scholen konden zich aanmelden en de uitverkorenen gingen een grondig traject van doorlichting en beoordeling in. Scholen die voldeden aan de gestelde criteria, een intensieve samenwerking wilden aangaan met de bond en spelers wilden opleiden volgens het Meerjaren Opleidingsplan Tennis (MOT, zie kader), kwamen in aanmerking voor certificering. Op termijn zullen bij die scholen maximaal 196 spelers in de leeftijd van tien tot achttien jaar trainen en daar een bepaalde financiële ondersteuning voor ontvangen van de bond. Het spreekwoordelijke startschot voor de nieuwe jeugdopleiding viel op 10 september met een landelijke dag voor negen- en tienjarige talenten in het Nationaal Trainingscentrum in Almere, in aanwezigheid van de vastgelegde onder- en bovenbouwscholen. Enkele jaren geleden kwam de KNLTB tot de conclusie dat de opleiding van Nederlands tennistalent anders moest om in de toekomst weer groot Nederlands tennissucces te kunnen vieren. Het tennislandschap is afgelopen jaren totaal veranderd. In vergelijking met dertig jaar geleden beschikt Nederland over veel kwalitatief goede tennisscholen. De rol van de bond zelf KETEN De scholen gaan nu hun werk doen, waarbij de nadruk vooral ligt op de samenwerking van de onderbouwscholen (kinderen tot twaalf jaar) met de bovenbouwschool (twaalf jaar en ouder) in hun regio. Maar waar begint het traject van een potentieel tennistalent nu eigenlijk? Hoe ziet de keten eruit?

51 “We werken samen met de gecertificeerde scholen en dat betekent dat we verplichtingen hebben naar elkaar toe”, legt Alex Reijnders uit. “Een daarvan voor de onderbouwscholen is dat ze per jaar minimaal twee regionale tennisdagen organiseren voor kinderen van vijf tot acht jaar. De kinderen worden door de KNLTB uitgenodigd voor zo’n regionale dag en ook de trainer en club waar de kinderen spelen, worden op de hoogte gesteld. De dagen moeten vooral leuk zijn, met spellen en oefeningen die passen bij de leeftijd. En wij krijgen de gelegenheid om een heel klein beetje aan talentherkenning te doen. We willen de kinderen van die leeftijd iets beter in beeld krijgen. Eigenlijk heb je het op die leeftijd nog niet eens over talent. We signaleren de kinderen die net iets meer kunnen dan een ander door mentaliteit, techniek of fysieke ontwikkeling. Vervolgens gaan we de beste kinderen voor meer regionale dagen uitnodigen, daarna een keer voor een landelijke dag en zo proberen we ze heel langzaam te motiveren en te enthousiasmeren voor prestatief tennis.” Verder zijn er een aantal keren per jaar regionale (5-8 jaar en 9-10 jaar) en landelijke (9-18 jaar) wedstrijddagen, waar talenten zich kunnen meten met leeftijdsgenoten van hetzelfde niveau. Voor al deze dagen zijn zowel kinderen van gecertificeerde als niet-gecertificeerde tennisscholen welkom. De eerste edities van deze dagen hadden in september plaats. HET BEGINT BIJ DE CLUB De jonge tennissers worden door de KNLTB uitgenodigd voor deze dagen, maar als het aan de bond ligt, worden ook de trainers en de clubs van de kinderen daar nadrukkelijk bij betrokken. De tennisbond realiseert zich immers maar al te goed dat het allemaal begint bij de verenigingen, dat kinderen daar via Tenniskids voor het eerst met de tennissport in aanraking komen. Er kan pas sprake zijn van doorstroming van talenten als er aan de onderkant voldoende aanwas is. Reijnders: “In dat opzicht is en blijft de vereniging heel belangrijk voor ons. Daar begint het. Als daar steeds minder kinderen lid worden, gaan we het allemaal merken. De club, het contact met de club en met de bijbehorende trainer is echt een speerpunt voor ons.” Oftewel: de tennisverenigingen en de trainers zijn in de nieuwe opzet van de jeugdopleiding een belangrijke schakel, ze zijn eigenlijk onderdeel van het netwerk. Tenniskids bij de clubs is een heel leuke manier voor kinderen om de tennissport te leren kennen en het is in de visie van de KNLTB hét startpunt van nieuw tennistalent. Reijnders zag van dichtbij hoe er in de laatste twintig jaar veel veranderde. “Versnippering”, duidt hij de ontwikkelingen met één woord. “Vroeger had je bij bijna alle verenigingen een trainer en die trainer was bij de club in loondienst. De verhoudingen waren duidelijk. De trainer trainde de leden van de club en was daar gewoon veertig uur mee bezig. Nu werken clubs vooral samen met tennisscholen of detacheerders en dreigt het overzicht verloren te gaan, want er zijn steeds meer scholen en tennisleraren bij gekomen. Begrijp me goed, dat is op zich geen verkeerde ontwikkeling. Er zijn veel scholen en tennisleraren die heel goed werk leveren en zich serieus bezighouden met ontwikkeling en bijscholing, maar de veelheid aan tennisscholen brengt ook een ander effect teweeg. Vroeger werden alleen de heel getalenteerde en gemotiveerde kinderen van hun vereniging doorgestuurd naar een aparte tennisschool of naar de bondstraining. Nu trainen heel veel jonge tennissers met net wat meer talent dan gemiddeld bij een aparte trainer of tennisschool, terwijl wij het zo goed zouden vinden als ze wat langer bij de club zouden blijven. Het is het beste voor het kind om zo lang mogelijk bij een vereniging te spelen. Want 99 procent van die spelers moet aan tennis gewoon een leuke hobby overhouden en een leven lang blijven spelen. Slechts een paar procent van de kinderen bij zo’n vereniging kan en wil meer.” GROTERE GROEPEN Versnippering van trainers en tennisscholen heeft de tennistraining in de loop der tijd steeds duurder gemaakt. Voor veel ouders zijn privétraining en zogenoemde duotraining nog de

OFFICIAL SUPPLIER 䐀攀 渀椀攀甀眀猀琀攀 挀漀氀氀攀挀琀椀攀 匀j攀渀最 k氀攀搀椀渀最 椀猀 瘀攀爀k爀椀j最戀愀愀爀 戀椀j 吀攀渀渀椀猀䐀椀爀攀挀琀⸀渀氀 OFFICIAL SUPPLIER

53 enige opties. De bond wil daar in de nieuwe opzet van de jeugdopleiding verandering in brengen, getalenteerde kinderen weer veel meer in grote groepen laten trainen. Dat beperkt de kosten en, nog belangrijker, talentvolle jonge spelers krijgen in grotere groepen van spelers van vergelijkbaar niveau de gelegenheid elkaar te beconcurreren en te motiveren en zo naar een hoger niveau te stuwen. Grotere groepen getalenteerde kinderen, dat moet de situatie zijn bij de gecertificeerde tennisscholen, waar de beste jonge spelers via de verenigingen en de talentendagen als vanzelf in terechtkomen. De KNLTB benadrukt overigens dat ouders en kinderen op geen manier gedwongen worden om zich aan te sluiten bij een van de gecertificeerde scholen. Dat blijft altijd een eigen keuze. Trainen bij een school in het netwerk biedt wel een aantal voordelen. Zo zijn deze scholen voorafgaand aan de samenwerking grondig doorgelicht en beoordeeld door een certificeringscommissie en hebben zij zich bij het zetten van hun handtekening verbonden aan het MOT, het Meerjaren Opleidingsplan Tennis. Het plan geeft de opleidingsvisie van de KNLTB voor de lange termijn weer, is gebaseerd op verschillende erkende visies en input van experts en dient als leidraad voor tennisleraren. En voor ouders van kinderen vanaf tien jaar die trainen bij een van de gecertificeerde scholen, is er een tegemoetkoming in de kosten. GEEN VERPLICHTING “Dat laatste is door een enkeling wel eens beschouwd als een drukmiddel, maar dat is het niet”, legt Reijnders uit. “Het is niet meer dan een stimulans om meer getalenteerde kinderen bij elkaar te brengen. Want uiteindelijk gaat het ons om de gestelde doelen. We willen meer, betere spelers voortbrengen en richting de top tien van de wereld. Er zullen nu zeker ouders en toptalenten zijn die zeggen: ‘Wij zitten prima waar we zitten, het is een goede locatie en er is een goede trainer.’ Daar hebben wij geen probleem mee, niks is verplicht. Je komt dan niet in aanmerking voor een financiële tegemoetkoming, maar we nodigen je nog steeds uit voor trainingen op het Nationaal Trainingscentrum in Almere, je wordt nog steeds uitgezonden naar grote toernooien, dat blijft zo. Het moet geen kwestie van ‘wij, zij’ worden.” Kwaliteit staat centraal in de nieuwe structuur van de jeugdopleiding. Dat geldt voor de spelers, maar net zo goed voor de scholen. De tennisbond heeft bewust geen minimum of maximum gesteld aan het aantal bovenbouw- en onderbouwscholen en wil de vrijheid hebben om een school toe te voegen of te laten afvallen. Dat kan elke twee jaar gebeuren. “Zo’n toetredingstraject start ongeveer zes maanden voordat een school eventueel wordt gecertificeerd. Maar tussentijds wordt de kwaliteit van de scholen natuurlijk wel scherp in de gaten gehouden. Dat zal ook een van mijn belangrijkste taken zijn, om goed in het vizier te houden. Hoe staat het ervoor, hoe gaat het met de ontwikkeling, hoe houden beide partijen zich aan de afspraken? Dat soort zaken. Want zij mogen ons net zo goed aan de gemaakte afspraken houden. We moeten elkaar scherp houden, daar gaat het om.” t INTERNATIONAAL BEPROEFDE WERKWIJZE ALS FUNDAMENT Een van de kernpunten voor de KNLTB in de nieuwe opzet van de jeugdopleiding is de intensieve samenwerking met tennisscholen in de boven- en onderbouw. Zeven bovenbouwtennisscholen en 26 onderbouwtennisscholen zijn een partnership aangegaan met de KNLTB. De trainingen die zij verzorgen, moeten echter wel enige eenduidigheid hebben, geschoeid zijn op dezelfde leest. Ze zijn dan ook samengesteld volgens de principes van het MOT, het Meerjaren Opleidingsplan Tennis, gevangen in het boekje Route naar de Top. Het plan vloeide niet uit de pen van de KNLTB, maar werd samengesteld na raadpleging van een groot aantal bronnen met grote autoriteit in de internationale tenniswereld. Het kwam tot stand aan de hand van de visie van de concepten ‘Long-Term Athlete Development Model’ en het ‘Athletic Skills Model’. Daarnaast gaven ex-topspelers en topcoaches hun input, werd gebruikgemaakt van de bestaande kennis en ervaring van de KNLTB en is gekeken naar de jeugdopleidingen van andere landen. Zo werd de tennisstructuur van Australië, Amerika, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Canada, Engeland en België in kaart gebracht. “Met een benchmarkanalyse hebben we gekeken waar deze structuur verschilt met onze opleiding”, zegt Jan Siemerink, Directeur Sportief van de tennisbond. “Met deze informatie hebben wij het bestaande, interne tennisplan van de KNLTB herschreven. Bewust is gekozen om het plan compact te houden, zodat het ook werkelijk raadpleegbaar is voor trainers en ouders.” Het MOT geeft een breed en onderbouwd inzicht in de tennisvisie van de KNLTB. De inhoud van het plan omschrijft hoe talentvolle tennissers getraind worden om hun vaardigheden zo optimaal mogelijk te ontwikkelen en uiteindelijk de top te halen. De ‘biologische leeftijd’ van de tennisser is hierin een belangrijk aspect. Talenten ontwikkelen zich optimaal wanneer zij in de juiste fase van hun ontwikkeling de juiste vaardigheden trainen. De KNLTB onderscheidt diverse fases, met ‘FUNdament’ (5-8 jaar) als beginfase en ‘Tennissen om te winnen’ (18/19+ jaar) als eindstation. Het is een internationaal beproefde werkwijze. Siemerink: “Met een wetenschappelijke formule kan de piek van de groeispurt van een kind voorspeld worden. Met die informatie kan bepaald worden in welke fase een kind zit en welke factoren het best trainbaar zijn in die periode. Maar het blijft raamwerk; het is aan de tennisleraar om er maatwerk van te maken.” Het MOT is een leidraad voor alle tennisscholen in het netwerk, maar wat Siemerink betreft, is het relevante kost voor elke tennisleraar. “Het is voor tennisleraren goed om te weten wat de visie is van de KNLTB en hoe zij dit zouden kunnen toepassen in hun lessen. Bijvoorbeeld de theorie over de biologische leeftijd. Ook de communicatie met ouders is belangrijk voor de leraar. Het MOT geeft ouders van tennissers per ontwikkelfase tips en aandachtspunten. Het is als leraar goed om hiervan op de hoogte te zijn.” Het MOT vind je op Knltb.nl en Centrecourt.nl.

54 COMPETITION GEEF LEDEN OP VOOR EEN VCL- EN VTL-CURSUS IN DE BUURT Komend najaar is het voor clubleden weer mogelijk om een basiscursus Verenigingscompetitieleider (VCL) en Verenigingstoernooileider (VTL) te volgen. De cursussen worden in de maand november gehouden. Bij de VCL-cursus komen deelnemers in aanraking met de werkzaamheden die komen kijken bij de organisatie van competitiedagen. Vanwege de verschillende soorten competities die de KNLTB organiseert, is het voor clubs aan te raden om meerdere gediplomeerde VCL’s te hebben. Zij kunnen onderling het werk verdelen. Overigens is het voor verenigingen die in competitieverband spelen verplicht om een gecertificeerde VCL te hebben. Ook bij de organisatie van tennistoernooien komt nogal wat kijken. De cursus Verenigingstoernooileider (VTL) geeft je richting bij het organiseren van toernooien op jouw vereniging. Zo wordt er onder andere behandeld welke rechten en plichten de toernooileiding heeft en hoe de organisatie van open toernooien verloopt. Ook hierbij geldt dat het voor clubs verplicht is om over een gecertificeerde toernooileider te beschikken indien zij goedgekeurde KNLTB-toernooien willen organiseren. Bekijk op Centrecourt.nl de data en locaties waar de cursussen gegeven worden. Tevens vind je er hoe je je kunt inschrijven. KEN DE REGELS, MAAK JOUW VERENIGING SPELREGELPROOF! De KNLTB streeft ernaar dat tennissers de spelregels van de tennissport zo goed mogelijk beheersen. Bij veel partijen is het immers aan de tennissers zelf om de regels na te leven. Om deze ambitie kracht bij te zetten introduceert de bond het keurmerk Spelregelproof. Als de KNLTB jouw club aanmerkt als Spelregelproof en er op de verenging dus voldoende kennis bestaat over de regels, biedt dat een aantal voordelen. Een betere kennis van de regels bij leden, trainers/coaches, ouders en toeschouwers leidt naast een prettiger, veiliger sportklimaat voor iedereen ook tot bewustwording over de meerwaarde van arbitrage. Bovendien zijn een aangenaam sportklimaat en plezier in de sport voor menig tennisser belangrijke redenen om tennislid te blijven. Verenigingen komen in aanmerking voor het keurmerk wanneer zij aan een aantal eisen voldoen. Zo dient de club eenmaal per jaar een spelregelcafé te organiseren, is er een aanspreekpunt voor arbitrage, beschikt het beleidsplan over een hoofdstuk arbitrage en wordt www.tennismasterz.nl gepromoot op de club. Op Centrecourt.nl vind je meer informatie over Spelregelproof en kun je jouw vereniging aanmelden. 13.880 PLOEGEN DOEN MEE AAN DE KNLTB NAJAARSCOMPETITIE Er hebben zich dit jaar maar liefst 13.880 ploegen ingeschreven voor de Najaarscompetitie. Een nieuw record! Dit is een stijging van ruim twaalf procent (bijna 1.500 ploegen meer) ten opzichte van vorig jaar. Als we de ploegen van de Voorjaarscompetitie en de Najaarscompetitie bij elkaar optellen, dan spelen er in 2016 meer ploegen competitie dan in 2015. Spelen in teamverband geeft een extra dimensie aan de sport, zorgt ervoor dat er een snellere ontwikkeling als tennisspeler plaatsvindt en – niet onbelangrijk – geeft de sport ook op sociaal gebied een impuls. Aan de competitie van Tenniskids doen dit jaar ook veel kinderen mee. Ruim 15.000 kinderen spelen in de World Tour, verdeeld over ongeveer 2.400 ploegen van ruim 900 clubs. Ongeveer 5.400 kinderen spelen in de Groene Najaarscompetitie, verdeeld over 1.000 ploegen van 600 clubs.

COMPETITION 55 BLESSURES VOORKOMEN IS LEDEN BEHOUDEN Blessures vormen een van de belangrijkste redenen om met tennis te stoppen. In zestien procent van de gevallen stoppen tennissers vanwege een blessure. Daarnaast blijkt dat 42 procent van de opzeggers de blessure hebben opgelopen op de tennisbaan. Door erachter te komen waarom leden hun lidmaatschap opzeggen, kunnen verenigingen gerichter beleid voeren om meer leden voor de club te behouden. Het loont dus om als club aan de slag te gaan met blessurepreventie. TC WELGELEGEN IS DUIZENDSTE TENNISKIDSVERENIGING SPEELSTERKTE ZOEKEN OP KNLTB.NL FORS VERBETERD Veel tennissers checken regelmatig hun speelsterkte. Op KNLTB.nl is dit nu nóg gemakkelijker en leuker gemaakt. Voer een bondsnummer in en vind de speelsterkte in zowel de enkel als de dubbel. Verder is het mogelijk om te zien hoe de rating zich verhoudt tot anderen binnen de vereniging, binnen het district én tot de rest van Nederland. Ga naar www. knltb.nl/speelsterkte voor meer informatie! TC Welgelegen uit Warnsveld is officieel de duizendste Tenniskidsvereniging. Om die reden werd de club uitgebreid in het zonnetje gezet tijdens het Ricoh Open in Rosmalen, afgelopen juni. Ad van der Zandt, voorzitter van TC Welgelegen, en Menzo de Muinck Keizer, voorzitter PR & Sponsorcommissie, kregen een cheque overhandigd uit handen van voormalig toptennisser en KNLTBjeugdambassadeur Jacco Eltingh. De cheque vertegenwoordigt een tennisclinic van Jacco Eltingh voor alle jeugdleden van TC Welgelegen. Tenniskids is hét tennisprogramma voor kinderen tot en met twaalf jaar. Met speciale ballen, rackets, banen en oefeningen leert zelfs de jongste jeugd de sport razendsnel te spelen. Meer over het Tenniskids-programma lees je op Tenniskids.nl.

COMPETITIE TELT VANAF KOMEND VOORJAAR DRIE NIEUWE VORMEN OOK HET REGLEMENT IS OP EEN AANTAL PUNTEN VERSOEPELD Met ruim 200.000 tennissers is de Nederlandse tenniscompetitie een van de grootste ter wereld. Daarmee mag je het met recht een groot succes noemen. Toch spelen zo’n 400.000 mensen nog geen competitie en zien we de afgelopen jaren een afname in het aantal spelers in de Voorjaarscompetitie. De KNLTB heeft de afgelopen jaren grondig onderzoek gedaan naar de redenen voor wel of niet competitie spelen. Door: Roelof Jan Vochteloo Hieruit is gebleken dat veel tennissers behoefte hebben aan een meer compacte en beter planbare competitiedag. Om de competitie aantrekkelijker te maken voor deze groep heeft de KNLTB zijn leden gevraagd hun ideale competitievorm samen te stellen. Onafhankelijk adviesbureau Hypercube Business Innovation heeft de input van de leden getest op potentie. Dat heeft geleid tot drie nieuwe aanvullende competitievormen en een versoepeling van de regels. INSTAPCOMPETITIE VOOR 8/9-SPELERS De groep mensen met speelsterkte 8/9 telt circa 300.000 leden. Uit het onderzoek is gebleken dat velen van hen “het eng vinden” om competitie te spelen, omdat ze bang zijn van de baan geslagen te worden of de regels niet goed kennen. Met de nieuwe 8/9-competitie kan deze groep op een veilige, aangename en gezellige manier kennismaken met het spelen van competitie. Een team komt tijdens de Voorjaarscompetitie in april en mei zeven donderdagavonden of zondagmiddagen in actie en speelt dan twee dubbels, waarbij niet wordt gekeken naar geslacht. Deze competitie kan een mooi opstapje zijn naar de reguliere competitie, maar dat hoeft niet. De resultaten tellen niet mee voor het dynamisch speelsterktesysteem. COMPETITIE VOOR JONGVOLWASSENEN Deze competitie is voor tennissers in de leeftijdsklasse van 17 tot 35 jaar. Uit het onderzoek is gebleken dat men het fijn vindt om tegen leeftijdsgenoten te spelen. Een team bestaat uit

57 “Het is belangrijk dat alle clubs meehelpen met de promotie en zo veel mogelijk potentiële deelnemers enthousiasmeren voor deze nieuwe competities” SANNE MEIJER minimaal vier personen en speelt vier dubbels. Deze vorm binnen de Voorjaarscompetitie wordt gespeeld op zeven zaterdagavonden in april en mei (na 17.00 uur). ZOMERAVONDCOMPETITIE De derde nieuwe competitievorm is de zomeravondcompetitie. Het unieke hiervan is dat de spelers de competitieperiode kunnen verlengen. In deze competitie speelt een team van minimaal vier spelers vier dubbels. Het grote verschil met de andere vormen is dat deze competitie wordt gespeeld op zeven woensdagavonden in mei en juni. De zomeravondcompetitie kan gecombineerd worden met de reguliere Voorjaarscompetitie. Deze vorm heeft zich in Gelderland bewezen als een succesvolle competitie en wordt nu dus landelijk uitgerold. GROENE COMPETITIE OP ZONDAG Zondag wordt dé dag waarop jeugdtennis centraal staat. Wedstrijden in de World Tour werden al op zondag gespeeld, maar vanaf komend jaar worden ook de speelronden in de Groene Competitie op zondag gehouden. In de praktijk bleek de woensdagmiddag vanwege maatschappelijke veranderingen niet altijd een even geschikt moment voor kinderen en ouders. Met name door de komst van continuroosters bij basisscholen en andere activiteiten van kinderen kregen steeds meer clubs problemen om teams op de been te houden op de woensdagmiddag. Daarnaast zijn kinderen vanuit de World Tour gewend op zondag te spelen. Vanaf 2017 hoeven zij voor groen niet om te schakelen naar de woensdag en terug te gaan naar zondag als zij in geel gaan spelen. De verschuiving van de Groene Competitie naar zondag zal voor sommige verenigingen voor banendruk zorgen. De speeldagen van de World Tour worden buiten de reguliere competitie gepland. Voor de verenigingen waar desondanks de baancapaciteit door de veranderingen onder druk komt te staan, wordt samen met de KNLTB naar een oplossing gezocht. VERSOEPELING VAN DE REGELS Om verenigingen die problemen hebben met hun baancapaciteit tegemoet te komen, heeft de KNLTB naast de invoering van de nieuwe competitievormen ook het competitiereglement op een aantal punten versoepeld. Dit biedt clubs enkele nieuwe kansen en mogelijkheden. Zo kunnen clubs er straks voor kiezen om ook hun binnenbanen te gebruiken, waardoor ze meer teams kunnen inschrijven. Om de competitie aantrekkelijker te maken hoeft de opstelling van de dubbels pas na de enkels te worden doorgegeven. Als iemand geblesseerd of niet in vorm is tijdens het enkelspel, kan dus iemand anders naar voren geschoven worden. Uit onderzoek is als gezegd naar voren gekomen dat veel mensen wel competitie willen spelen, maar dat dit wel goed te plannen moet zijn. Daarom hebben de Verenigingscompetitieleiders (VCL’s) van de thuisspelende ploegen nu de escape om te bepalen of er compact gespeeld wordt. Bij compact spelen gaat het om een beslissend punt bij een stand van 40-40 en dat er een beslissende wedstrijdtiebreak is in plaats van een derde set. Een club kan er dus voor kiezen om bijvoorbeeld zaterdag compact te spelen en zondag niet. Zodra de indelingen bekend zijn, kan een Verenigingscompetitieleider deze afweging maken. Kiest hij voor compact spelen, dan geldt dit voor die specifieke competitiedag, alle competitievormen, voor alle ploegen, voor alle partijen en voor alle speelweken. Dit moeten de verenigingen acht dagen voor de start van de competitie kenbaar maken bij de KNLTB. Compact spelen biedt naast het oplossen van mogelijke baancapaciteitsproblemen ook meer spelers de mogelijkheid om competitie te spelen of vrij te tennissen op de club tijdens de competitieperiode. EVALUEREN EN MONITOREN Momenteel stelt de KNLTB alles in het werk om alle doelgroepen te bereiken en op de hoogte te stellen van het nieuwe aanbod. De VCL’s zijn als eerste op de hoogte gebracht. Vanaf oktober hebben zij de mogelijkheid om teams samen te stellen en voor 1 december dienen ze hun opgave te doen. Tevens ontvangen clubs binnenkort een toolkit waarmee ze de nieuwe vormen binnen hun vereniging kunnen promoten, praktische handvatten om baanindelingen DOELSTELLING EN POTENTIEEL Sanne Meijer, Manager Wedstrijdtennis bij de KNLTB: “Mensen die competitie spelen, blijven langer lid van de tennisvereniging. We hebben de ambitieuze doelstelling om het huidige aantal te verdubbelen. We hopen 200.000 nieuwe spelers te interesseren voor de competitie. Maar ook voor de huidige spelers wordt de competitie aantrekkelijker, want er zijn kortere reisafstanden en er is meer variatie in clubs en tegenstanders, waardoor de competitie spannender wordt. Hypercube Business Innovation heeft berekend dat de instapcompetitie voor 8/9-spelers in drie jaar tijd een potentieel heeft van meer dan 30.000 deelnemers. Bij de competitie voor jongvolwassenen gaat het om ruim 4.000 tennissers en bij de zomeravondcompetitie om meer dan 10.000 deelnemers. De cijfers tonen ook aan dat er behoefte is aan deze drie nieuwe vormen. Om er ook echt een succes van te maken is het belangrijk dat alle clubs meehelpen met de promotie en zo veel mogelijk potentiële deelnemers enthousiasmeren voor deze competities.” te maken en andere hulpmiddelen om de nieuwe competitievormen tot een succes te maken. De KNLTB blijft samen met de diverse doelgroepen de competitie en het reglement komende jaren evalueren, monitoren en waar nodig aanpassen om tot een optimaal aanbod te komen waarvan in 2025 400.000 competitiespelers gebruikmaken. In een later stadium gaat de bond aan de slag om ook de toernooien aan te pakken en de vrije tennissers en niet-tennissers naar de tennisbaan te krijgen. Meer informatie over de Competitie Nieuwe Stijl? Neem contact op met de Verenigingscompetitieleider van je club. t

58 COMPETITION “HET BEKLIJFT, WAT WE DOEN” KNLTB EN MENZIS VERVOLGEN GEZAMENLIJKE MAATSCHAPPELIJKE MISSIE Meer kinderen in beweging krijgen en houden. Iedereen onderkent het belang ervan. De KNLTB en Menzis maken er al jaren werk van. Ze versterken elkaar in hun maatschappelijke missie op verschillende vlakken en deze krachtenbundeling heeft in het concept Tenniskids@school zelfs geleid tot een prachtige kruisbestuiving. Tennisbond, verzekeraar, tennisverenigingen, scholen, lokale instanties en overheden zetten samen klinkende resultaten neer. “Jaarlijks maken meer dan 60.000 kinderen kennis met tennis en worden er 20.000 kinderen lid van een vereniging. Fantastische resultaten, waar we samen heel trots op zijn. Vooral belangrijk is dat het beklijft wat we doen”, zegt Stefan Raats namens Menzis. Door: Eddy Veerman Verenigingen met teruglopende ledenaantallen doen er alles aan om leden te behouden of te werven. Het Tenniskids@school-project dat de KNLTB en jeugdpartner Menzis samen optuigden, voorziet in die wens. Raats: “Dat concept is geen hogere wiskunde, maar de tennisbond is de enige die het succesvol doet. Dat komt door de formule van het project, de mensen die erbij betrokken zijn en het gegeven dat het tennisspelletje zo leuk is voor kinderen en dat iedereen het kan leren.” Op 8 juni jongstleden verlengden KNLTB en Menzis de verbintenis met nog eens drie jaar. Naast het florerende Tenniskids, de naam waaronder nu alle jeugdtennisactiviteiten vallen, zet Menzis in op SamenGezond. Raats: “Met ons gezondheidsplatform proberen we de 700.000 gebruikers te stimuleren om zo gezond mogelijk te leven en die mensen te belonen met punten. Gespaarde punten die naderhand in de webshop te besteden zijn aan interessante kortingen, leuke producten op het gebied van gezondheid of een donatie aan een goed doel. Er liggen inmiddels uitstekende ideeën om binnen SamenGezond het tennisaanbod nog verder te vergroten. Die

59 zijn nog niet zo ver ontwikkeld dat ze kunnen worden uitgevoerd, maar we streven ernaar dit zo snel mogelijk te verwezenlijken.” OLIEVLEK De Tenniskids@school-aanpak breidt zich inmiddels als een olievlek uit over ons land. Leerlingen van de basisschool maken tijdens de gymles kennis met tennis, op straat is er een mix van tennisles, freestyletennis en spelletjes voor kids van vijf tot en met twaalf jaar en ook op de verenigingen worden nieuwe vormen van tennisles gegeven en is er zelfs een competitief element. Eind 2014 startte in de gemeente Enschede een pilot voor dit project, in samenwerking met 22 basisscholen en zeven lokale tennisclubs. Zo maakten 1.750 leerlingen kennis met de tennissport. De pilot werd afgesloten met een geslaagde wereldrecordpoging ‘balletje hooghouden’. “Dit jaar hebben we het in Arnhem gedaan, waar vooral de verenigingen en de gemeente het uitstekend hebben opgepakt en de tussenkomst van de KNLTB miniem was”, haakt Pim Nip namens de KNLTB in. “Het was geïntegreerd in de Arnhemse Spelen en de afsluiting was een geweldig festijn op Valkenhuizen, waar bijna duizend kinderen rondliepen.” IETS BLIJVENDS De verbinding tussen de KNLTB, diens jeugdpartner Menzis en Sportbedrijf Arnhem – in nauwe samenwerking met negen tennisverenigingen – zorgde er dit keer voor dat ruim 3.000 Arnhemse kinderen via Tenniskids@ school kennismaakten met tennis. Nip: “Het gaat erom dat we iets blijvends achterlaten. We hebben inmiddels 20.000 nieuwe leden mogen begroeten. Het bijzondere is ook dat Enschede het evenement dit jaar geheel zelf heeft opgetuigd. We hopen dat Enschede en Arnhem dat volgend jaar weer zelf doen. Feit blijft dat het moeilijker te organiseren is dan ergens een potje voetbal laten spelen. En die sport krijgen kinderen op allerlei manieren voorgeschoteld. Kiki Bertens doet het uitstekend en dat komt de huiskamers binnen, maar kinderen komen niet snel in aanraking met tennissucces op tv. Kinderen gaan ook meestal tennissen omdat hun ouders dat doen, maar het moet ook van een andere kant komen: bijvoorbeeld op school en na schooltijd.” BLAUWDRUK “De KNLTB heeft de binding met de verenigingen en Menzis met de gemeenten”, vervolgt “Het Tenniskids@school-project is geen hogere wiskunde, maar de tennisbond is de enige die het succesvol doet” STEFAN RAATS Nip. “De gemeenten kennen de schoolkalenders en als in een stad scholen en pakweg tien verenigingen meedoen, dan ben je met een geïntegreerde aanpak bezig. Het meest krachtig is als de KNLTB het aanjaagt en de lokale instanties het oppakken. Het mooiste zou zijn als we alle dertig grote landelijke gemeenten kunnen betrekken, maar dat is vooralsnog te groot om te handelen. Maar de blauwdruk ligt er. Volgend jaar wordt het in Groningen opgetuigd en daar willen ze er ook schwung aan geven. Jacco Eltingh gaat als jeugdambassadeur langs scholen en verenigingen en maakt iedereen op zijn wijze nog enthousiaster. Dan heb je op zo’n dag in één keer duizend kinderen in beweging en dat is de doelstelling van onze samenwerking en het partnership van Menzis. We proberen ook kinderen met een beperking mee te nemen in de uitvoering van het plan. In Arnhem is in dat kader samengewerkt met de Esther Vergeer Foundation en een mooie eerste aanzet gegeven, wat in Groningen een breder vervolg zou kunnen krijgen.” t

COLUMN 61 THUIS We wonen niet meer in een hameau op de grens van de Lot en de Corrèze. We wonen nu in een Vinex-straat. Het huis is helemaal nieuw. Niemand ging hier al eens eerder in bad. Geen vaders zijn hier weggelopen. Geen moeder die hier stierf. Het is een huis zonder geschiedenis. Zonder uitleg ook. Hiervoor woonden we altijd in huizen met een gebruiksaanwijzing. Dan vroegen vrienden: “Hoe gaat het raam open?” En dan zeiden wij: “Bij dat linkerraam moet je rechtsonder met veel geweld trekken.” De kraan in de keuken druppelde als iemand op dat moment douchte. De douchekop was met tape vastgeplakt. De voordeur klemde bij temperaturen van boven de twintig graden. Nu, in dit huis, is het niet bloedheet als de zon schijnt. En waarschijnlijk tocht het niet in de winter. Wij horen de buren niet naar de wc gaan of kijven en vloeken. De ramen gaan open zonder geluid. Soms hadden ze niet eens getennist. “Die willen niet thuis zijn”, zei mijn vader dan Vlak naast de huizen ligt een verouderde tennisclub. De tennisclub gaat verhuizen, ooit. Op de plek van die club komen meer nieuwe huizen. Waarschijnlijk precies dezelfde huizen als het huis waar wij in wonen. Onze dochter van vijftien maanden liep laatst naar de deur van de buurvrouw. Vastberaden. Daar woonde zij. Niemand die dit misverstand niet begreep. Wij zijn lid geworden van die verouderde tennisclub. Er liggen gravelbanen. Er staat een clubhuis dat ik slechts eenmaal open zag. Zeer, zeer sporadisch spelen er mensen. Oudere mensen. Ik heb er nog geen kind gezien. Ondanks de zandbak en de loopfietsjes die er uitnodigend staan. Meestal is er niemand. Het open toernooi is gecanceld omdat er te weinig aanmeldingen waren. Mijn vriend en ik sturen elkaar berichten als we er iemand hebben zien spelen. De enkele keer dat er mensen spelen, kun je het horen in onze tuin. Het geluid van het tennisspel, de bal die heen en weer gaat of in het net valt, is rustgevend. Het is raar dat een spel, stiekem zo agressief, zulke beschaafde omgangsvormen en geluiden voortbrengt. Het doet denken aan het ouderlijk huis waar ik vanuit een soortgelijke tuin bijna achttien jaar lang alle zomers die geluiden hoorde. Van baan 1 en 2 en soms, als mijn broer hard vloekte, ook van baan 3. Met de hond en mijn dochter steek ik op de dagen dat mijn vriend werkt wel eens over het park door naar het braakliggende terrein erachter, waar we de hond ’s ochtends en ’s avonds uitlaten. Soms rusten we even uit op een van de lege bankjes bij een van de lege banen. Hemelsbreed zijn we dan misschien 200 meter van huis, maar het lijkt ver weg. Tussen de straat waaraan wij wonen en de tennisclub staat een groot hek waar je niet doorheen kunt kijken. Achter dat hek, op de club, ben je meteen ver weg van de kale Vinex-straat. Er zijn bloemen, planten en struiken. Die met zorg worden bijgehouden. Het clubhuis en de banen doen denken aan onze oude huizen, er is een hek dat je eerst een beetje moet optillen om het open te doen. Er zit roest op de hekken. Er komt onkruid door het grind. De netten rafelen. Als je op een van de gravelbanen hebt gespeeld, blijft er nauwelijks gravel achter op je schoenen. Vroeger, op mijn oude club, hingen er vaak mannen van in de veertig tot laat aan de bar. Mannen met jonge kinderen die allang op bed lagen. Soms hadden ze niet eens getennist. “Die willen niet thuis zijn”, zei mijn vader dan. En soms als ik daar zit met de hond en met mijn dochter, mijn man ver weg op zijn werk, en ik me afvraag wat ik in godsnaam doe op die verlaten verouderde tennisclub, dan denk ik aan die zin van mijn vader. Janneke van der Horst

62 COURTS EERSTE CONCLUSIES APP SPORTDREMPELVRIJ: TE VEEL DREMPELS, TE WEINIG PARKEERPLEKKEN Gebruikers van de app Sportdrempelvrij vinden vooral de aanwezigheid van drempels en een gebrek aan invalideparkeerplaatsen een beperking voor de toegankelijkheid van sportaccommodaties. Het zijn de eerste beoordelingen van sportparken via de app, die afgelopen oktober werd gelanceerd. Met behulp van de app kunnen bezoekers van Nederlandse sportaccommodaties de gelegenheid beoordelen op toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Op de website Sportdrempelvrij.nl worden vanaf nu alle nieuwe beoordelingen van gebruikers van de app in een overzicht van Nederlandse sportaccommodaties opgenomen. Sportaccommodaties worden met de app voorlopig beoordeeld met gemiddeld een 7,4. Er zijn echter ook al enkele duidelijke knelpunten. De eerste gebruikers geven aan dat er te weinig of zelfs geen invalideparkeerplaatsen zijn of dat invalideparkeerplaatsen door de verkeerde doelgroep worden gebruikt. Daarnaast hebben mensen met een beperking last van drempels, die zich bij kleed- en doucheruimten, maar ook bij nooduitgangen bevinden. Verder beperken vooral smalle doorgangen en de afwezigheid van een lift de toegankelijkheid van sportaccommodaties. Centre Court Partnernieuws LEDVERLICHTING LOONT, VOORAL VOOR ALL WEATHER-BANEN Aerolux Nederland heeft al meer dan dertig jaar ervaring met het verlichten van tennisbanen. De meeste tennisbanen zijn verlicht door middel van hogedrukgasontladingslampen. Dit is een soort spaarlamp met een vermogen van meestal 1.000 of 2.000 watt, waarmee op efficiënte wijze onder andere tennisbanen verlicht kunnen worden. Dit type verlichting wordt sinds de komst van ledverlichting ook wel conventionele verlichting genoemd. De laatste jaren is ledverlichting aan een opmars bezig, ook voor de verlichting van tennisbanen. De voordelen van dit type verlichting zijn: een nog lager verbruik dan gasontladingslampen, direct in- en uitschakelen mogelijk, geen opwarmtijd en een lange levensduur. Het enige nadeel is nog de relatief hoge prijs. Dankzij een landelijke subsidie van maximaal dertig procent op energiebesparende maatregelen kunnen clubs ledlampen voordeliger aanschaffen. Het is voor clubs belangrijk om zich te realiseren dat het vermogen van de verlichting dat op een gemiddeld tennispark staat opgesteld weliswaar hoog is, maar dat de uiteindelijke energiebesparing wordt bepaald door het aantal branduren. Vooral voor all weather-banen die het hele jaar door worden gebruikt, loont het om gebruik te maken van ledverlichting. MIEKE GADELLA-VAN TUIJN KONINKLIJK ONDERSCHEIDEN Vrijwilligster Mieke Gadella-van Tuijn is onderscheiden met een koninklijk lintje. Zij ontving de onderscheiding uit handen van de burgemeester van Waalwijk, de heer Kleijngeld. Gadella-van Tuijn is benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau vanwege haar jarenlange en uitzonderlijke inzet voor tennisvereniging TC Boemerang in Kaatsheuvel en voor de KNLTB. Van 1992 tot 2004 was Gadella-van Tuijn als KNLTB-vrijwilligster actief betrokken bij het jeugdtennis in district Midden Brabant. Verder ondersteunt zij vanaf 2000 wedstrijdleidingen in Centraal Brabant in de functie van Bondsgedelegeerde. Tien jaar lang was zij Districtsraadslid en gastvrouw van de KNLTB bij (inter)nationale evenementen zoals de Davis Cup, Fed Cup en het grastoernooi in Rosmalen. In 2004 ontving Gadella-van Tuijn al een Bondsonderscheiding voor haar positieve bijdrage aan de ontwikkeling en promotie van (jeugd)tennis.

COURTS 63 Centre Court Partnernieuws TOEKOMSTBESTENDIGE BANEN VOOR DAVID LLOYD Het veranderende klimaat, met meer en heviger regenbuien, heeft invloed op onze sportmogelijkheden. Tegelijkertijd is de vraag naar gravel sterk stijgend. Omdat graveltennisbanen niet altijd zijn berekend op het afvoeren van grote hoeveelheden water, komt het voor dat tennisverenigingen kiezen voor andere baantypen of dat banen beperkt ingezet kunnen worden. Tennis Club David Lloyd heeft daarom gekozen voor Gravel Advantage van BTL. Deze gravelbaan onder afschot heeft een horizontale en verticale waterafvoer. Door de speciale gravel kan het water ook via de lijngoten worden afgevoerd. De als plezierig ervaren speleigenschappen van de reguliere gravelbanen blijven behouden. Meer informatie is te vinden op www.btl.nl of tijdens de Nationale Sport Vakbeurs (stand 155). Centre Court Partnernieuws CLAYTECH IS ÉCHT ALL WEATHER-GRAVEL Claytech is dé gravelbaan van de 21ste eeuw. Claytech bestaat uit een vochtregulerend membraan dat wordt vastgelijmd aan een verharde ondergrond. De permanente lijnen worden op het membraan aangebracht voordat het gravel wordt ingestrooid. De speeleigenschappen zoals de afzet, het glijvermogen en de balstuit van Claytech zijn identiek aan die van een gewone gravelbaan. Zoals elke gravelbaan dient ook Claytech beregend te worden, hoewel het waterverbruik van een Claytech-baan beduidend minder is dan van een traditionele gravelbaan. Het vochtregulerende membraan houdt in droge perioden het water vast, terwijl het bij regen het water juist afvoert. Centre Court Partnernieuws NIEUWIGHEDEN OP HET GEBIED VAN TENNISHALLEN In de regio Namen bouwde Veldeman een aluminium overkapping van drie tennisterreinen van 36 bij 50 meter. Primeur in deze polygone tennishal is het automatische rolgordijn van 27 meter lang en 3 meter hoog, dat voorzien werd in beide gevels en waarmee deze in slechts negentig seconden geopend kunnen worden. In de zomer creëren de open zijwanden een buitensportgevoel, terwijl de gesloten zijwanden in de winter bescherming bieden tegen koude, wind, sneeuw en regen. In Dublin bouwde Veldeman een stalen tennishal met extra isolatie over drie tennisbanen. Zowel voor dak-, gevel- als zijwanden werd een extra zeildoek voorzien. Aan de buitenzijde werd bovendien tot op 3 meter hoogte een geïsoleerde staalplaat geplaatst. De tennishal werd voorzien van een uitkijkplatform en stockageruimte. Claytech wordt aangebracht op een verharde ondergrond. Hiermee is het voorjaarsonderhoud voorgoed verleden tijd; er kan gelijk op een goede baan gespeeld worden. De combinatie van het membraan en de geringe laagdikte van het gravel zorgt dat Claytech twaalf maanden per jaar bespeelbaar is. Claytech is volledig erkend en gecertificeerd door ISA-Sport en de KNLTB en als zodanig opgenomen in de sportvloerenlijst. Claytech voldoet aan de gestelde normen die door de nationale normeringcommissies zijn vastgesteld. Sportfunctionaliteit, veiligheid, duurzaamheid en kwaliteit staan hierin centraal. Centre Court Partnernieuws SPORT TECHNOLOGIES BIEDT TOTAALPAKKET VOOR VERDUURZAMING SPORT Technologies is de verduurzamingspecialist voor zowel binnenals buitensportaccommodaties. Door de unieke samenwerking met zijn partners is SPORT Technologies het enige bedrijf in Nederland dat een totaalpakket aanbiedt op het gebied van verduurzaming, waaronder ledverlichting, zonnepanelen, zonneboilers en isolatie. SPORT Technologies adviseert en begeleidt sportverenigingen en sportaccommodaties op het gebied van duurzaamheid en zorgt voor een totaaloplossing. De nieuwste ontwikkeling voor het verlichten van velden en sporthallen met ledverlichting verdient zich bij een gemiddeld gebruik al binnen vijf jaar terug! Deze in Nederland ontwikkelde en geproduceerde high-end led-armaturen zijn volledig dimbaar, licht van gewicht en worden specifiek geconfigureerd voor jouw club. Interesse in de verschillende manieren voor het verduurzamen van jouw sportvereniging? Meer informatie: www.sport-technologies.nl.

64 COURTS HL D K EEFT DE TOEKOMST NLTB GEEFT VERENIGINGEN HANDVATTEN EN TIPS OM LEDVERLICHTING TE INSTALLEREN “Duurzaam, gebruiksvriendelijk, betrouwbaar en lage kosten aan energieverbruik.” De voordelen van ledverlichting voor de tennisbaan zijn bekend. Dankzij een subsidieregeling weegt het nadeel – de dure aanschaf – nu ook niet op tegen deze voordelen. Hierbij geldt wel: wees er op tijd bij. Door: Bas Stolwijk Led is hot en hét antwoord op de wens van tennisverenigingen om kosten te besparen en een bijdrage te leveren aan duurzaamheid. De KNLTB ondersteunt verenigingen bij de keuze voor ledverlichting. Leon van Leeuwen, Coördinator Accommodatieadvies KNLTB, licht toe: “Steeds meer tennisverenigingen overwegen de aanschaf van ledtennisbaanverlichting. Sinds 1 januari 2016 is de nieuwe subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties beschikbaar. Hiermee is de interesse in de aanschaf van ledtennisbaanverlichting verder toegenomen. Bij een dergelijke aanschaf spelen echter allerlei zaken die lastig kunnen zijn. De KNLTB biedt tennisverenigingen daarom een speciaal ontwikkelde handleiding aan om tot een weloverwogen keuze te komen.” WAAROM LED? Koen Koperberg – eigenaar van Komatic, een onafhankelijk adviesbureau in duurzame energiebesparende verlichting en opsteller van de genoemde handleiding – is duidelijk. “Wat mij betreft is dit een goed moment voor verenigingen om te besluiten op ledverlichting over te gaan. Waarom? Omdat de voordelen van dergelijke verlichting ruim opwegen tegen een enkel nadeel. Een nadeel is de dure aanschaf van led. Op dit moment is echter een subsidieregeling beschikbaar die ervoor zorgt dat elke vereniging ondersteuning kan krijgen in de aanschaf.” De belangrijkste voordelen van ledtennisbaanverlichting op een rij: • laag energieverbruik: led is efficiënter in energieverbruik dan traditionele lichtinstallaties, omdat het meer energie omzet in licht. Hierdoor dalen de energiekosten; • levensduur: een led-installatie kent een aanmerkelijk langere levensduur dan een traditionele installatie. Hierdoor hoeven installaties minder snel te worden vervangen en zijn de onderhoudskosten beperkt; • perfect licht: de nieuwste led-oplossingen bieden een hoge lichtkwaliteit. Deze zijn zelfs beter in staat om daglicht te simuleren dan traditionele verlichting; • duurzaam: ledverlichting is milieuvriendelijk en nagenoeg volledig recyclebaar. Ook zorgt deze vorm van verlichting voor een lagere CO2 -uitstoot dan traditionele verlichting. Koperberg: “Nadelen zijn er natuurlijk ook. De aanschaf van led-armaturen is momenteel bijvoorbeeld nog anderhalf tot twee keer duurder dan die van conventionele armaturen en led is gevoelig voor vocht en warmte. Dit nadeel weegt echter niet op tegen de voordelen. Op lange termijn leidt ledverlichting tot een flinke kostenbesparing en geeft het een grote duurzaamheidsbijdrage. Als gevolg van lage onderhouds- en vervangingskosten en het feit dat de levensduur van ledverlichting lang is, zijn de totale kosten over een langere periode veel lager dan voor conventionele lichtinstallaties het geval is.” SUBSIDIEREGELING DUURZAAMHEID Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de subsidieregeling Energiebesparing en verduurzaming sportaccommodaties ontwikkeld. Met deze nieuwe regeling, die op 4 januari 2016 in werking is getreden, worden sportverenigingen en

Voorbeeldberekening investering en terugverdientijd Het rekenvoorbeeld is gebaseerd op: • een gemiddelde vereniging met zes tennisbanen; • een indeling van drie baanblokken met twee tennisbanen per baanblok; • aantal masten en armaturen: twaalf (één lichtarmatuur per mast); • de hoogte van de masten bedraagt vijftien meter; • energieprijs is 22 eurocent per kilowattuur; • verbruik per jaar is gemiddeld 800 branduren per baan (= hele jaar); • verlichtingssterkte is 300 lux (wedstrijdverlichting); • gelijkmatigheid van 0,7 op het speelveld; • een afschrijving van twintig jaar voor de armaturen; • huidige masten met bestaande infrastructuur worden gebruikt. NB: Aan deze voorbeeldberekening kunnen geen rechten worden ontleend. Deze voorbeeldberekening geeft een indicatie van het besparingspotentieel. Niet meegenomen zijn onder meer de installatiekosten en aanpassingen aan de infrastructuur (= altijd maatwerk). Jaarlijks energieverbruik conventioneel Jaarlijks energieverbruik met led -stichtingen gestimuleerd om een duurzaam energiebeleid te maken en zelf te investeren in energiebesparende maatregelen. Daarmee worden tennisclubs die ook echt werk maken van duurzaamheid beloond voor hun inspanningen. Het Ministerie van VWS beoogt hiermee niet de grootste energieverbruikers te stimuleren, maar juist de verenigingen die het meest actief zijn op het gebied van verduurzaming. Er kan namelijk een percentage van de investeringen in energiebesparing en verduurzaming door sportverenigingen en -stichtingen worden teruggevraagd in de vorm van subsidie. Daarvoor is een budget van 6 miljoen euro per jaar beschikbaar. Kijk voor meer informatie over de subsidieregeling op http://centrecourt.nl/themas/accommodaties/ duurzaamheid/duurzaamheidsregeling/. ROL KNLTB De KNLTB speelt een actieve rol in het onder de aandacht brengen van duurzame maatregelen bij tennisverenigingen. Van Leeuwen: “We zien ledverlichting voor de tennisbaan als een positieve ontwikkeling voor tennisverenigingen op het gebied van onder andere duurzame maatregelen. Daarom hebben we in samenwerking met Komatic een basishandleiding opgesteld, waarin we belangrijke wetenswaardigheden over led aan tennisverenigingen vertellen. Hierin wijzen we verenigingen niet alleen op de voordelen, maar informeren hen ook over praktische implementatie. Dat gaat bijvoorbeeld over hoe je een dergelijk traject aanpakt, waar je als vereniging op moet letten in het offertetraject voor de aanschaf van een led-installatie, wat er bij een verlichtingsplan komt kijken, et cetera. Een nieuwe ontwikkeling is dat we ook samenwerkingen proberen aan te gaan, bijvoorbeeld met Philips om kennis uit te wisselen. Inmiddels zijn er al voldoende voorbeelden van tennisverenigingen die ledverlichting hebben geïnstalleerd. Ook uit hun reacties blijkt veel positivisme. Dit vormt voor ons een bevestiging van de kansen voor verenigingen.” Besparing per jaar Besparing per maand Milieueffect: Jaarlijkse reductie CO2 -emissie Investering conventionele verlichting (armaturen) Bruto-investering in led-armaturen/meerprijs ten opzichte van conventioneel Toepassing E.I.A. subsidie Toepassing ledsubsidie 30% (materiaalkosten) Totaal investering in led-applicaties exclusief btw ‘Return on investment’ op basis van de meerprijs ten opzichte van conventioneel inclusief subsidie 2,9 jaar Besparing op onderhoud en kosten voor het periodiek vervangen van de bestaande conventionele verlichting gedurende twintig jaar ten opzichte van led (conventioneel gemiddeld 135 euro per jaar per armatuur inclusief onderhouds- en vervangingskosten en reservering) € 32.400 21.120 kWh 9.600 kWh 11.520 kWh 960 kWh 7.142 kg. € 12.000 € 24.000 € 12.000 € 4.646 € 2.112 € 2.534 € 211 CENTRE COURT 65 - € 7.200 € 16.800 PRAKTIJKERVARING EN TIPS Een voorbeeld van een tennisvereniging die inmiddels ervaring heeft met led, is A.L.T.C. Joy Jaagpad. Voorzitter Marcel Oomen is erg tevreden over de ledtennisbaanverlichting: “We waren er vroeg bij, want dit is al ons vijfde seizoen met ledverlichting. We hebben maar liefst veertien led-verlichte banen en zijn louter positief. De led-installaties gaan direct aan en uit, in tegenstelling tot traditionele installaties. Daarnaast is de levensduur van led-armaturen veel langer, functioneert het betrouwbaar en zit het energieverbruik op een fractie van dat van traditioneel licht. Destijds hebben we de aanschaf kunnen doen door middel van een ontvangen subsidie. Het overige deel is uit eigen middelen betaald. Tips? Het voortraject is tijdrovend, dus start tijdig met het regelen van vergunningen en eventuele inspraakprocedures van omwonenden als jouw club nog niet over verlichting beschikt. Het daadwerkelijk plaatsen en installeren ging bij ons daarentegen redelijk snel. Andere tip is dat er jaarlijks een bepaalde subsidiepot beschikbaar is voor dergelijke duurzame investeringen. Als de pot op is, wordt er geen subsidie meer verstrekt. Ook in dit geval geldt: wees er snel bij, zodat je aanspraak kunt maken op subsidie. Anders kun je mogelijk beter een jaar wachten, tot er weer een nieuw subsidiebedrag beschikbaar wordt gesteld.” t MEER WETEN? Het handige document met alle ins en outs over ledverlichting op tennisbanen vind je op centrecourt.nl/verlichting.

66 COURTS NOG VEEL TE WINNEN IN DE WINTER WAAROM HET LOONT OM GRAVELBANEN OPEN TE HOUDEN ALS HET KOUDER WORDT De drukte op de gravelbanen in de zomermaanden staat bij veel tennisverenigingen in schril contrast met de serene rust in de winter. Zonde eigenlijk. Want een goed doordacht winterprogramma kan de club veel moois brengen, zo weet men bij Tennisvereniging Tie-Breakers in Amsterdam. Door: Jeroen Haarsma / Foto’s: TV Tie-Breakers Het zomerseizoen werd steeds langer. Oprekken tot oktober, een jaar later tot november en op een gegeven moment bleven de gravelbanen van TV Tie-Breakers zelfs tot december open. “Dat zet je toch aan het denken”, zegt clubmanager Robbert Schmidt. “We waren het seizoen zó ver aan het oprekken… Zou een winterkaart dan niet een goed idee zijn? Voor 85 euro kon je dan ook ’s winters, tot en met maart, de baan op.” Tijdens de algemene ledenvergadering zo’n vijf jaar geleden bleek dat er veel animo was voor het structureel openhouden van de gravelbanen in de winterperiode. “Tijdens de vergadering werd een contributieverhoging van vijftien euro voorgesteld voor alle leden. Daarmee kun je het hele jaar terecht op het gravel. Dat was voor onze leden, van wie het merendeel in de winter wil tennissen, een goede deal. De meerderheid was vóór. Dus in plaats van een winterkaart betaal je bij ons iets meer contributie dan voorheen en kun je een heel jaar terecht.” Het zijn niet alleen de eigen leden die in de wintermaanden de weg vinden naar de Valentijnkade. Want de winterkaart is nog steeds te koop. Schmidt: “Tennissers van buurtverenigingen als VVGA, De Meer, Diemen, noem ze maar op: ze komen bij ons spelen. Want bijna alle clubs houden de banen dicht in de winter. Daardoor is het bij ons ontzettend druk. Wij hebben het ‘voordeel’ dat we drie binnenbanen hebben en dat we de bar dus toch al open hebben. De bezette buitenbanen leveren ons natuurlijk een mooi extraatje op in het clubhuis.” LOYALER En er zullen ongetwijfeld niet-leden blijven hangen. “Dat gebeurt vast. Dat mensen het gezellig vinden, of vrienden maken op de club in de wintermaanden en willen blijven. Wat ik zeker weet, is dat onze leden steeds loyaler worden. We hebben al jaren een wachtlijst, maar er komt steeds minder verloop in. Dat heeft vermoedelijk ook echt met het winterprogramma te maken. Tijdens een lange pauze haken mensen sneller af. Nu kun je ze een heel jaar betrekken bij de vereniging.” Er bleken meer voordelen te kleven aan het winterprogramma. “Verrassend genoeg blijkt doorspelen goed voor de banen te zijn, is onze ervaring. Het feit dat ze belopen blijven, houdt bijvoorbeeld extra vervuiling tegen op de banen, waardoor het gravel ‘schoner’ blijft. Dit is onder andere een pre tijdens het uitvoeren van het voorjaarsonderhoud. Toch moet je in de winter wel degelijk in de gaten houden of het verantwoord is de baan open te stellen. “Soms moet je mensen van de baan houden. Bij vorst bijvoorbeeld, met dooi overdag. Want voor je het weet heb je een blubberbaan. Onze groundsman is wat dat betreft heel streng”, zegt Schmidt. En dat loont, want de gravelbanen bij Tie-Breakers gaan al 22 jaar mee. Die goede zorg voor de banen betekent wel dat leden soms, ondanks hun recht om all year round te tennissen, de toegang tot het gravel wordt ontzegd. “Zo’n zes tot acht weken per jaar”, schat Schmidt in. “Een paar weken door de vorst en wegens onderhoud. Daar moet je wel rekening mee

Claytech: De nieuwe definitie van gravel Gravel brengt tennissers meer plezier en minder blessures. Hardcourt is altijd bespeelbaar en vraagt weinig onderhoud. Claytech combineert het beste van deze baansoorten in één product. Claytech bestaat uit een vochtregulerend membraan dat wordt vastgelijmd aan een harde ondergrond. Vervolgens wordt de baan ingestrooid met gravel. Met Claytech behoort het voorjaarsonderhoud definitief tot het verleden. Claytech biedt tennissers de mogelijkheid te spelen wanneer, zo vaak en zo lang als ze willen. Nieuwsgierig geworden naar deze nieuwe baansoort? Neem dan contact met ons op. Wij laten je graag de voordelen van Claytech ervaren. Ton de Rooij Tennis (071) 58 02 491 tennis@tonderooij.nl www.claytech.nl ERKEND EN GECERTIFICEERD DOOR NOC*NSF EN KNLTB

AEROLUX WWW.SPORTVELDVERLICHTING.NL NIEUWSTE LED TECHNOLOGIE ZEER HOOG RENDEMENT PAST PROBLEEMLOOS OP BESTAANDE INFRASTRUCTUUR GEAVANCEERDE BEDIENINGSMOGELIJKHEDEN KOPPELING MET AFHANGSSYSTEEM LED en conventionele tennisbaanverlichting Al meer dan 30 jaar ervaring met het verlichten van tennisbanen Eerlijk en deskundig advies m.b.t energie-besparing Specialist in het onderhouden en renoveren van uw huidige lichtinstallatie Gecertificeerd volgens ISO 9001:2015 voor kwaliteit en VCA* voor veiligheid T 0541 585050 E info@aerolux.nl W www.aerolux.nl AEROLUX NEDERLAND BV, Postbus 413, 7570 AK Oldenzaal

69 “Tijdens een lange pauze haken mensen sneller af. Nu kun je ze een heel jaar betrekken bij de vereniging” ROBBERT SCHMIDT houden als ‘winterclub’. Vroeger had onze groundsman alle tijd voor het jaarlijkse onderhoud. Duurde het een maandje. Maar nu moet het eigenlijk in twee weken gebeuren! Daarom huren we een extern bedrijf in voor extra mankracht.” Het hebben van een groundsman is sowieso een groot voordeel voor het opzetten van een winterprogramma, beseft Schmidt. “Andere clubs hebben een gemeentepark. Dan is er natuurlijk wel een verschil in de mogelijkheden die je hebt.” WINTERKONING Volgens Schmidt zijn het vooral de recreanten die erg blij zijn met de mogelijkheden om ook in de koude maanden door te spelen. “De competitiespelers boeken hun trainingen in de hal. Maar de spelers in de lagere klassen hebben er veel plezier van. Er wordt zelfs een wintercompetitie georganiseerd door de leden. Elke week tegen een andere tegenstander, met uiteindelijk een ‘winter king of queen’. Dat voegt ook nog een competitief element toe aan het spelen in de winter.” Heeft Schmidt nog advies voor verenigingen die nadenken over een slimme invulling van de gravelbanen in de winter? “Voer het wintertennis gefaseerd in. Dus begin met langer doorspelen in de zomer. Werk langzaam toe naar de wintermaanden en inventariseer hoe druk het is en wat je extra onderhoudskosten zijn. De bezettingsgraad kun je met een elektronisch afhangbord makkelijk inzien. Vervolgens kun je bij het bestuur en de leden aankomen met een goed verhaal waarom je een winterprogramma opzet. Met een overzicht van de kosten en baten kun je een en ander onderbouwen.” Daarnaast adviseert Schmidt om de baan vooral ook open te stellen voor niet-leden. “Dat geeft echt een nieuwe impuls aan de vereniging en aan de tennissport in het algemeen, hebben wij gemerkt.” t WINTERPROGRAMMA STEEDS GEBRUIKELIJKER BIJ CLUBS Arie Martijn Schenk ziet duidelijk een trend waar het gaat om het verlengen van het tennisseizoen door verenigingen. De verenigingsadviseur van de KNLTB denkt dat de clubs steeds beter inspelen op de vraag van leden. “Die willen namelijk langer doortennissen. Met de zachte winters van de laatste jaren is het logisch dat mensen graag op de baan staan.” Volgens Schenk zien meer en meer verenigingen dit in. “Het tijdperk van het traditionele gravelseizoen van zes, zeven maanden is voorbij. Als je de gravelbanen goed onderhoudt, is doorspelen in de winter een serieuze mogelijkheid.” Schenk krijgt geregeld vragen over een winterprogramma. “Clubs experimenteren met een langer winterseizoen.” Over het voorbeeld van het Amsterdamse Tie-Breakers, dat het contributiegeld iets verhoogde in ruil voor het hele jaar toegang tot de gravelbanen (zie hoofdverhaal), is Schenk enthousiast. “Dit is mijns inziens beter dan zestig of negentig euro vragen voor een winterkaart.” Schenk drukt verenigingen wel op het hart dat een winterprogramma méér is dan alleen de hekken opengooien. “Je moet wel zorgen dat er iets gebeurt. Je zal het clubhuis bijvoorbeeld moeten openstellen. Maar je krijgt er als het goed is veel voor terug. De kans is groot dat een winterprogramma helpt om leden langer te behouden. Je hebt namelijk meer te bieden.” “Als je de gravelbanen goed onderhoudt, is doorspelen in de winter een serieuze mogelijkheid” ARIE MARTIJN SCHENK

CENTRE COURT LEVERANCIERSINDEX AUTOMATISERING EN SOFTWARE R E V N E P BANEN AANLEG EN ONDERHOUD Manage je totale vereniging en houd tijd over SPECIALIST in het onderhouden van alle soorten tennisbanen. Ook Canada Tenn en gravel onder afschot. Wij verzorgen voor u het: • Dagelijks onderhoud • Voorjaars speelklaar maken • Winterklaar maken • Jaarlijks groot onderhoud • Baselijn correctie met CourtFix® Al 15 jaar bewezen in de tennismarkt. • Verkoop Canada Tenn • Ombouw Aanleg Renovatie • Advies aan uw groundsman • Tijdelijke vervanging van uw groundsman AllUnited levert soſtwareoplossingen voor verenigingen. Van boekhouding tot apps. Dagelijks gebruiken meer dan 60.000 mensen het systeem bij meer dan 620 verenigingen. www.AllUnited.nl De Vierde Hoeve 47 2676 CP Maasdijk info@sportparkservice.nl 06-5331 2850 Peet Rodenburg BANEN AANLEG EN ONDERHOUD Bezoek ons op Linkedin: BHS sportparkservice Facebook: Europaweg 1A 2381 GR Zoeterwoude-Dorp 071 58 02 491 www.tonderooijtennis.nl tennis@tonderooij.nl Al ruim 40 jaar dé specialist in: • Aanleg • Onderhoud • Ombouw • Renovatie 0524 - 29 12 22 info@tennistotaal.nl TENNISTOTAAL.NL Werkzaamheden conform normeringen van NOC*NSF, ISA-KIWA & KNLTB. VERENIGING VAN TENNISBAANBOUWERS NEDERLAND Tennisbanen met VTN-keurmerk www.vtn-tennisbanen.nl Vind uw VTN-aannemer op Diepertseweg 40 5424 TA Elsendorp Tel. 0492 35 91 11 info@tennisbouw.nl www.tennisbouw.nl B @sportparkservice www.sportparkservice.nl Als het gaat om superieure tennisbanen Tennisbouw werkt met moderne bouwmethoden en duurzame materialen. We doen veel research en alle banen worden gekeurd door ISA Sport. Een investering in een Tennisbouw-baan is een verantwoorde beslissing. Reeds vele gemeenten, verenigingen en particulieren gingen u voor. Gespecialiseerd in • ontwerp • advies • begeleiding • aanleg • onderhoud • materialen • informatie Ons concept: • scherpe prijzen • snel te leveren • goede service W N I N E B J I S E G N I G I N E J I R G GRATIS tennis clubapp! A W W W . V T N - N T E N N N E . L

71 GRAVEL MATERIALEN TENNISBAAN Groener sporten Innovatief in gravel Tegra Nederland BV Wisselseweg 50 8162 RN Epe 06 502 032 50 www.gravelpluspremium.nl Europaweg 1A 2381 GR Zoeterwoude-Dorp 071 58 02 491 www.tonderooijtennis.nl tennis@tonderooij.nl KASSA EN BETAALSYSTEMEN Le Credit Sportif Maliebaan 50b 3581 CS Utrecht 030 276 77 70 www.lecreditsportif.nl info@lecreditsportif.nl Gravel, kunstgras of SmashCourt. BTL geeft advies op maat, want iedere vereniging, speler en trainer heeft zijn eigen voorkeur en verdient een tennisbaan die aan de hoogste eisen voldoet. Wij leveren Gravel Advantage: vermeld op de Sportvloerenlijst en erkend en gecertifi ceerd door Kiwa ISA Sport en de KNLTB. BTL Realisatie B.V. Rijksweg 11 5076 PB Haaren 0411 62 20 36 BTL voert projecten uit voor o.a. gemeente Eersel en Breda Future. Wij zijn lid van de Vereniging van Tennis baanbouwers Nederland. Kijk op www.btl.nl voor meer informatie. VERENIGING VAN TENNISBAANBOUWERS NEDERLAND B Toegangscontrole met uw eigen KNLTB pas Verhoging van het comfort Vrijblijvend persoonlijk advies op locatie Systeem op maat met eenvoudig beheer en veel gebruiksgemak Bergweidedijk 2 7418 AD DEVENTER 085-401 2359 www.sportverlichting.com Offerte, lichtplan en subsidie www.sportverlichting.com Le Credit Sportif. Kassa voor elke vereniging Leverancier gecertificeerde gravel Sint Jorisstraat 48 5954 AP Beesel 077 474 4430 www.sportenrekreatie.nl info@sportenrekreatie.nl rd 13 ELST 713 ijdorptennis.nl ijdorptennis.nl SPORTVERLICHTING Ambachtstraat 14, 4261TJ Wijk en Aalburg www.hs-pas.nl 0416 820 300 | info@hs-pas.nl W W W . V T N - N T . E N N E N N I S A L

sparen met SamenGezond uw steuntje in de rug Werken aan uw gezondheid is veel waard. Daarom is er Menzis SamenGezond. Met dit spaarprogramma ondersteunen we u bij een gezonde leefstijl. U verzamelt bijvoorbeeld punten met apps als Runkeeper en Strava. En zo spaart u voor sportoutfi ts, leuke uitjes of korting op uw aanvullende verzekering. Kijk snel hoe het werkt en begin met sparen! samengezond.nl

73 SPORTVERLICHTING TENNIS MATERIAAL WINDDOEKEN Voor al uw windscreens, windschermdoeken en tennisdoeken Molenpad 58 5281 JV Boxtel E-mail: info@windscreens.nl Mobiel: 06 – 53 24 67 28 SPORT Technologies, de verlichtingspecialist voor zowel binnen- als buitensport accommodatie Cavalier 1 3897AA Zeewolde 036 3031 391 www.sport-technologies.nl TENTEN EN HALLEN i d WINDDOEKEN Europaweg 1A 2381 GR Zoeterwoude-Dorp 071 58 02 491 www.tonderooijtennis.nl tennis@tonderooij.nl l Tennishallen en overkappingen sport@veldemangroup.com www.veldemangroup.com

74 COLUMN GROOTSTE SPORTCONGRESSEN VAN NEDERLAND Het is bijna weer zover: de congressen voor jou als clubbestuurder en tennisleraar komen er weer aan. Na twee succesvolle edities in 2015, met respectievelijk ruim 800 en ruim 1.000 aanwezigen, ligt de lat dit jaar extra hoog voor het KNLTB Jaarcongres en het KNLTB Trainerscongres. Vorig jaar waren we met deze congressen de twee grootste sportcongressen van Nederland in 2015. Wij hadden van tevoren niet zien aankomen dat er zo veel animo voor zou zijn. We zijn er dan ook trots op dat we zo veel bestuurders en tennisleraren mochten ontvangen. Een fantastisch resultaat, dat we dit jaar natuurlijk willen overtreffen. Een mooie uitdaging, waaraan wij denken te gaan voldoen met het fantastische programma dat we hebben samengesteld en de sprekers die we hebben weten te strikken. Zoals je hebt gelezen in dit nummer, zijn Ben Woldring en Judy Murray de keynote speakers tijdens de congressen. Zij bieden waardevolle informatie voor jou als verenigingsbestuurder of als tennisleraar. Woldring laat je vanuit zijn ondernemerschap op een andere manier kijken naar hoe jij jouw tennisvereniging nog beter kunt inzetten om leden te binden. Murray zal met haar verhaal over trainingsmethoden, technieken en begeleiding vele tennisleraren inspireren om eenzelfde soort aanpak als tennisleraar te hanteren om spelers beter te maken. Naast het geven van handvatten waarmee je als club of trainer verder komt, is het uitwisselen van kennis onderling erg belangrijk. Het congres is een ontmoetingsplek waar clubbestuurders en tennisleraren elkaar tegenkomen en met elkaar in gesprek gaan over allerlei onderwerpen die spelen. Kortom: unieke en inspirerende dagen die je als verenigingsbestuurder en tennisleraar niet mag missen. Hopelijk treffen we elkaar bij een van bovenstaande congressen! Erik Poel Algemeen Directeur KNLTB Het congres is een ontmoetingsplek waar clubbestuurders en tennisleraren elkaar tegenkomen en met elkaar in gesprek gaan

OP ZOEK NAAR EEN SPONSOR VAN UW OPEN TOERNOOI? Wat kunnen wij voor u betekenen?  NIEUW IN 2016: Gratis sponsorpakket t.w.v. € 75,00 (inhoud pakket wordt samengesteld door TennisDirect) Dit sponsorpakket bestaat uit verschillende artikelen die leuk zijn om weg te geven bij een loterij Bijvoorbeeld: grips, dempers, jumbo ballen of accessoires  20% korting op de waardebonnen voor alle fi nalisten  TennisDirect handdoek t.w.v. € 17,95 voor iedere winnaar  Leuke give away voor iedere deelnemer  Aantal mooie TennisDirect posters voor in de kantine  10 gratis kaarten voor het The Hague Open toernooi  2 gratis kaarten voor het ABN AMRO WTT 2017 Wat vragen wij hiervoor terug?  TennisDirect logo op de aankondigingsposter  TennisDirect logo in het programmaboekje  Zichtbaar ophangen van de TennisDirect posters in de kantine  TennisDirect wordt als sponsor genoemd tijdens de prijsuitreiking (naamsvermelding in toernooinaam niet verplicht)  Afname van TennisDirect waardebonnen met 20% korting voor alle fi nalisten  TennisDirect wordt als partner vermeld op de website van de vereniging (Bij voorkeur gebeurt dit in de vorm van een stuk tekst met een kleine TennisDirect banner) Lisette Klantenservice medewerkster. Vragen? Tel: 0252 - 219107 Mail: info@tennisdirect.nl WWW.TENNISDIRECT.NL OFFICIAL SUPPLIER

SPEEL LOTTO VOOR DE SPORT! ÉN NATUURLIJK VOOR DE JACKPOT. Met Lotto maak je elke zaterdag kans om de Jackpot van minimaal € 7,5 miljoen te winnen. Maar wist je dat je ook automatisch de Nederlandse sport steunt? Dankzij de jaarlijkse miljoenenbijdrage van Lotto aan de sport wordt de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond, verenigingen en de top- en breedtesport ondersteund, wordt talent ontwikkeld en worden lokale trainingsfaciliteiten verbeterd. Dus als je van tennis houdt, speel je Lotto! Ga naar lotto.nl of speel mee in de winkel. SPEEL BEWUST LOTTO.NL

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76

Home