Onderneem zonder koudwatervrees
innovatie
Innovatie in de
energietransitie
De energietransitie in ons land is in volle gang. Ook watersportondernemers en toeleveranciers
zoeken naar vernieuwing, innovatie en verschillende manieren om de toekomst op dit vlak vorm
te geven. Met uitdagingen én oplossingen, die soms simpel en voor de hand liggend zijn en soms
in onverwachte hoek zitten.
Tekst: Dominique van Dam
Een sprekend voorbeeld van verregaande innovatie op het gebied
van inspelen op de veranderende energiebehoefte is de
Compagnieshaven in Enkhuizen. Als eerste jachthaven in de
wereld hebben zij een energieopwekkende damwand. De haven
maakt gebruik van de verschillen tussen water- en landtemperatuur
en wekt zo energie op die in de haven via een aansluiting op
een warmtepomp gebruikt wordt.
‘Je ziet er niets van’, vertelt Jeroen Mulder, directeur van de haven.
‘Het systeem zit volledig verwerkt in de damwand en de bestrating.’
De aquathermie, ofwel de energie uit oppervlaktewater,
drijft de warmtepomp aan en die verwarmt of koelt vervolgens de
gebouwen. ‘Dat gebeurt met watervoerende buizen die aan de
damwand gelast zijn, waar waterglycol naar een warmtepomp
doorheen gaat.’ Het systeem, door de RWNA in Duitsland ontwikkeld
en met Nathan Systems B.V. en Gooimeer Damwanden in
Nederland doorontwikkeld tot een compleet systeem, kan in elke
damwand worden toegepast. ‘Zo is het een onuitputtelijke bron
van energie’, geeft Edwin de Haan, werkzaam bij Nathan Systems
B.V. aan. ‘Voor andere havens, maar zeker ook voor binnensteden
en andere plekken waar veel energie nodig is. De damwanden in
Nederland zijn talloos, we kunnen deze techniek overal toepassen.’
Het systeem kan in elke damwand
worden toegepast.
COP boven de vijf
De reden om deze damwand te installeren was heel praktisch
voor Mulder: ‘De damwand was inmiddels zestig jaar oud en dus
echt aan vervanging toe. Via-via kreeg ik de informatie over
energieopwekkende damwanden. Het bleek erg simpel en kon
eigenlijk niet fout gaan. Voor mij genoeg reden om dit te gaan
doen. Ook het rendement is enorm hoog. Mijn COP (Coefficient
of Performance – red.) zit constant boven de vijf: een energiedeel
erin, levert er meer dan vijf op.’
De kantoren zijn aangesloten en ook café-restaurant De Mastenbar
en het verenigingsgebouw draaien op de warmtepompinstallatie.
‘Deze winter wordt ook de watersportwinkel op het terrein aangesloten
en in 2026 koppelen we het hoofdgebouw, het sanitair en de
rest van ons terrein. Zo willen we volledig onafhankelijk worden.’
De reden voor onafhankelijkheid is algemener hoorbaar bij ondernemers.
Zwaardere aansluitingen om piekbelastingen op het terrein
aan te kunnen, zijn steeds moeilijker te verkrijgen bij de
netbeheerders. Zeker in ‘congestiegebieden’ – gebieden waar
transportbeperkingen worden opgelegd – is dit een probleem.
Mulder: ‘Ik ben drie jaar geleden gestart met de veranderingen op
energiegebied. De aanleg van de warmtepomp en van het gas af is
er daar een van, maar ook isoleren en behalen van meer rendement
is belangrijk. Zo willen we binnen tien jaar van het grid af
waar we nu nog gedeeltelijk afhankelijk van zijn.’
16 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Actief aan de slag
Pieken afvlakken en een intelligent netwerk aanleggen, dat is de
oplossing. ‘Wacht daarbij niet op de overheid, ga actief met elkaar
aan de slag’, dat is het devies van Vincent Lubach, eigenaar van
Jachthaven ’t Eiland te Lathum, in het stroomgebied van de IJssel.
‘Energie wordt steeds duurder, maar kleine middelen en investeringen
kunnen wel al heel veel besparingen opleveren. Zo heb ik
ervoor gezorgd dat bij mij de hele haven van ledverlichting is voorzien.
De overgang naar led levert op een steiger een besparing op
van 180 watt per uur naar 55 watt per uur. Dat betekent dat ik geen
135 kWh meer verbruik op een dag, maar onder de 100 zit. Verder
plaats ik binnenkort een zonnelaadstation voor auto’s naast mijn
normale laadstation.’
Pieken afvlakken en een intelligent
netwerk aanleggen, dat is de oplossing.
Over zonnepanelen als energiebron zijn verschillende meningen,
zegt Lubach. ‘Mijn verzekering zegt: niet doen, zeker niet op de
gebouwen. Maar in de vrije ruimte in de haven biedt het wel kansen.
Ik bekijk alle mogelijkheden altijd, omdat ik het zelf belangrijk
vind om duurzaam te zijn. En de gebruikers zijn ook op zoek
naar duurzame alternatieven. De kleinkinderen verdienen een
toekomst. Ik wil gewoon een stukje mooier Nederland creëren.’
Slim netwerk met accu’s
Een belangrijke manier om piekbelasting in de haven op te vangen,
is ervoor zorgen dat je energie kunt opslaan als die wel duurzaam
opgewekt kan worden, maar amper gebruikt wordt. ’s
Avonds als de zon onder is, maar de haven vol, kun je deze dan
goed gebruiken. Marina Lammers, marketing manager van Main
Energy, Top Supplier bij HISWA-RECRON: ‘Accu’s zijn op dit
moment de manier om energie goed op te slaan op het eigen terrein.
De investering is nog relatief hoog, maar de kosten dalen snel
en de terugverdientijd is steeds korter. Mede door de hoge prijzen
van stroom en gas op dit moment.’
Ondernemers komen, zo vertelt Lammers, naar Main Energy uit
verschillende overwegingen: financieel voordeel, wetgeving en
duurzaamheid. ‘Wij helpen vervolgens met het maken van plannen,
het checken van mogelijkheden en eventuele zaken waar je tegenaan
loopt. Niet altijd alles kan in elk gebied, dat weet je graag liever
meteen. We zorgen ervoor dat je als ondernemer met de juiste partner
aan tafel zit en dat je het juiste energiecontract krijgt.’
Lammers: ‘Batterijen voor energieopslag bieden we op dit
moment actief aan in gebieden waar congestie een groot probleem
is.’ Een belangrijke reden van de stijging van vraag naar accu’s is
dat ondernemers willen uitbreiden met zwaardere aansluitingen
en meer zonnepanelen. Saldering geldt alleen niet voor ondernemers,
dus het is interessanter om energie op te slaan. En bij hogere
piekbelasting levert de netbeheerder niet altijd, vooral niet in de
eerdergenoemde congestiegebieden. ‘Heel hoge pieken vang je af
door met de batterij duurzaam opgewekte energie op te slaan voor
De aanleg van de warmtepompinstallatie aangesloten
op de damwand van de Compagnieshaven in Enkhuizen.
Met aquathermie wordt de komende jaren de hele haven verwarmd.
gebruik in de uren dat de zon of wind niet levert, maar wel stroom
nodig is. Zo heb je niet een aansluiting nodig die gebaseerd is op
het hoogste verbruik, maar op het gemiddelde verbruik.’
Brainstormen
Lubach kijkt continu verder en overlegt veel mee mede-ondernemers,
partners en kennisinstituten. ‘De wet- en regelgeving zit
tegen. Ondernemers moeten echt meer brainstormen, innovatief
nadenken en meer met elkaar aan de slag. Zo zit ik binnenkort
bij een lokaal initiatief waarin we kijken naar de
mogelijkheden die de IJssel ons kan bieden. Die stroomt ontzettend
hard. Dat onderzoeken we met iedereen: de gemeente,
Rijkswaterstaat, ondernemers, beheerders en alle verdere
belanghebbenden. De balans tussen recreatie en duurzaam
ondernemen is ontzettend belangrijk. Maar soms staan willen
vernieuwen en de uitvoerbaarheid nog wat tegenover elkaar.’
Mulder zegt ook, net als zijn collega aan de andere kant van het
land: ‘Neem een kijkje in andere havens, deel onderling kennis,
werk samen, zoek naar oplossingen. In de afgelopen jaren hebben
we best goed gedraaid en we merken dat mensen in Nederland op
vakantie blijven gaan, binnen hun eigen bubbel. De terugverdientijd
op grote investeringen is nu korter dan ooit, door de geldende
prijzen. Onderneem, zonder koudwatervrees.’
Collectief via HISWA-RECRON Energie
Leden van HISWA-RECRON kunnen simpel hun energiekosten
terugdringen via het inkoopcollectief HISWA-RECRON Energie.
Energy Proof, HISWA-RECRON Top Supplier, biedt dat collectief
aan waarbij het inkoopvoordeel op energie de basis vormt.
Bart Houtkoop, eigenaar van Energy Proof vertelt: ‘Aansluiten bij
HISWA-RECRON Energie bespaart veel geld op jaarbasis en je hebt
als ondernemer geen omkijken meer naar je energiecontracten.
We horen van onze klanten terug dat het gewoon goed geregeld is
met duidelijkheid vanaf de start en een gedegen opvolging waar
nodig.’ Naast het inkoopvoordeel helpt Energy Proof ook bij andere
energiezaken. ‘We regelen als energieadviesbureau alles wat te
maken heeft met stroom. Van contracten met netbeheerders, tot een
meetdienst en bijvoorbeeld in samenwerking met Seijsener veilige
netwerken voor grote jachthavens en recreatieparken. Verder
adviseren we bij aanpassingen, subsidieprocessen en het
doorrekenen van business cases bij grote investeringen, zoals bij het
installeren van laadpalen of zonnepanelen. Zo zorgen we ervoor dat
je al je energie kuntn steken in je onderneming en aan deze zaken zo
min mogelijk tijd kwijt bent.’
Meer informatie www.hiswarecronenergie.nl.
03 2022 | HISWA MAGAZINE 17
